ИПС "Әділет"

Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
Қазақстан Республикасы Президентінің қарауына Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартқа қол қою туралы ұсыныс енгізілсін.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі К.Мәсімов

ЕУРАЗИЯЛЫҚ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ОДАҚ ТУРАЛЫ
ШАРТ

      Бұдан әрі Тараптар деп аталатын Беларусь Республикасы, Қазақстан Республикасы және Ресей Федерациясы,
      2011 жылғы 18 қарашадағы Еуразиялық экономикалық интеграция туралы декларацияны негізге ала отырып,
      мемлекеттердің егемен теңдігі қағидаттарын, адам мен азаматтың конституциялық құқықтары мен бостандықтарының үстемдігі қағидатын сөзсіз сақтау қажеттігін басшылыққа ала отырып,
      өз халықтарының арасында олардың тарихын, мәдениеті мен дәстүрлерін құрметтеу арқылы ниеттестікті нығайтуға және ынтымақтастықты тереңдетуге тілек білдіре отырып,
      Еуразиялық экономикалық интеграцияны одан әрі дамыту Тараптардың ұлттық мүдделеріне сай келетіндігіне сенім білдіре отырып,
      Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттердің экономикасын нығайтуға және олардың үйлесімді дамуы мен жақындасуын қамтамасыз етуге, сондай-ақ іскерлік белсенділіктің орнықты өсуіне, теңдестірілген сауда мен адал бәсекелестікке кепілдік беруге деген ұмтылысымен ілгерілей отырып,
      Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттердің алдында тұрған, жаһандық экономика шеңберінде орнықты экономикалық даму, жан-жақты жаңғырту және ұлттық экономиканың бәсекеге қабілеттілікті күшейту жөніндегі ортақ міндеттерді шешуге бағытталған бірлескен іс-қимылдар жолымен экономикалық өрлеуді қамтамасыз ете отырып,
      басқа елдермен, сондай-ақ халықаралық интеграциялық бірлестіктермен және халықаралық ұйымдармен экономикалық өзара тиімді және тең құқылы ынтымақтастықты одан әрі нығайтуға деген ұмтылысты растай отырып,
      Дүниежүзілік сауда ұйымының нормаларын, қағидалары мен қағидаттарын назарға ала отырып,
      Біріккен Ұлттар Ұйымы Жарғысының мақсаттары мен қағидаттарына, сондай-ақ басқа да халықаралық құқықтың жалпыға бірдей танылған қағидаттары мен нормаларына өздерінің шынайы берілгендігін растай отырып,
      төмендегілер туралы уағдаласты:

БІРІНШІ БӨЛІК

ЕУРАЗИЯЛЫҚ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ОДАҚТЫ ҚҰРУ

І бөлім
ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап
Еуразиялық экономикалық одақты құру. Құқық субъектілігі

1. Тараптар осы Шартпен Еуразиялық экономикалық одақты (бұдан әрі – Одақ, ЕАЭО) құрады, оның шеңберінде тауарлардың, көрсетілетін қызметтердің, капитал мен жұмыс күшінің еркін қозғалысы, осы Шартпен және Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттармен айқындалған экономика салаларында үйлестірілген, келісілген немесе бірыңғай саясат жүргізу қамтамасыз етіледі.
2. Одақ халықаралық құқық субъектілігіне ие, өңірлік экономикалық интеграцияның халықаралық ұйымы болып табылады.

2-бап
Анықтамалар

      Осы Шарттың мақсаттары үшін мыналарды білдіретін ұғымдар пайдаланылады:
      «заңнамаларды үйлестіру» - мүше мемлекеттердің жекелеген салаларда ұқсас (салыстырмалы) нормативтік құқықтық реттеуді белгілеуге бағытталған заңнамаларын жақындастыру;
      «мүше мемлекеттер» - Еуразиялық экономикалық одақтың мүшелері және осы Шарттың Тараптары болып табылатын мемлекеттер;
      «лауазымды тұлғалар» - мүше мемлекеттердің Еуразиялық экономикалық комиссия департаменттерінің директорлары және Комиссия департаменттері директорларының орынбасарлары, сондай-ақ Одақ Соты Хатшылығының басшысы, Одақ Соты Хатшылығының басшысының орынбасары және Одақ Соты судьяларының кеңесшілері лауазымдарына тағайындалған азаматтары;
      «бірыңғай экономикалық кеңістік» - мүше мемлекеттердің аумақтарынан тұратын кеңістік, онда экономиканы реттеудің нарықтық қағидаттары мен үйлестірілген немесе біріздендірілген құқықтық нормаларды қолдануға негізделген ұқсас (салыстырмалы) және біртектес тетіктер жұмыс істейді, бірыңғай инфрақұрылым болады;
      «бірыңғай саясат» - Одақ органдары өздері айқындаған салаларда жүзеге асыратын, осы Шартта көзделген, мүше мемлекеттердің біріздендірілген құқықтық реттеуді, оның ішінде Одақ органдарының өз өкілеттіктері шеңберіндегі шешімдері негізінде қолдануын көздейтін саясаты;
      «Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттар» - мүше мемлекеттер арасында Одақтың жұмыс істеуі мен дамуына байланысты мәселелер бойынша жасасылатын халықаралық шарттар;
      «Одақтың үшінші тараппен халықаралық шарттары» - мүше мемлекеттердің үшінші мемлекеттермен, олардың интеграциялық бірлестіктерімен және халықаралық ұйымдармен халықаралық шарттары;
      «ортақ (бірыңғай) нарық» - Одақ шеңберінде тауарлардың, көрсетілетін қызметтердің, капиталдың және жұмыс күшінің орнын ауыстыру еркіндігі қамтамасыз етілетін экономикалық қатынастар жиынтығы;
      «өкім» - Одақ органдары қабылдайтын, ұйымдық-өкімдік сипаты бар акт;
      «шешім» - Одақ органдары қабылдайтын, нормативтік-құқықтық сипаттағы ережелерді қамтитын акт;
      «үйлестірілген саясат» - қатысушы мемлекеттердің Одақ органдары шеңберінде мақұлдаған, Одақтың осы Шартта көзделген мақсаттарына қол жеткізуі үшін қажет ортақ көзқарастар негізінде жүзеге асыруды көздейтін саясаты;
      «келісілген саясат» - мүше мемлекеттер әртүрлі салаларда жүзеге асыратын, Одақтың осы Шартта көзделген мақсаттарына қол жеткізу үшін қажет болған дәрежеде құқықтық реттеуді, оның ішінде Одақ органдарының шешімдері негізінде реттеуді үйлестіруді көздейтін саясат;
      «қызметкерлер» - өздерімен жасалған еңбек шарттары (келісімшарттар) негізінде Одақ органдарында жұмыс істейтін және лауазымды тұлғалар болып табылмайтын Одаққа мүше мемлекеттердің азаматтары;
      «кеден одағы» - өзінің шегіндегі өзара саудада кедендік баждар (өзге баждар, салықтар мен баламалы қолданысы болатын алымдар), тарифтік емес реттеу шаралары, арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шаралары қолданылмайтын, бірыңғай кедендік тариф және үшінші елдермен тауарлардың сыртқы саудасын реттеудің бірыңғай шаралары қолданыста болатын бірыңғай кеден аумағын көздейтін, Тараптардың сауда экономикалық интеграциясы нысаны;
      «үшінші тарап» - Одаққа мүше болып табылмайтын мемлекет, халықаралық ұйым немесе халықаралық интеграциялық бірлестік;
      «заңнаманы біріздендіру» - осы Шартта айқындалған жекелеген салаларды құқықтық реттеудің бірдей тетіктерін белгілеуге бағытталған мүше мемлекеттердің заңнамасын жақындастыру.
      Осы Шартта пайдаланылатын өзге ұғымдар осы Шартқа тиісті қосымшаларда келтірілген мағыналарында түсініледі.

ІІ бөлім
ОДАҚТЫҢ НЕГІЗГІ ҚАҒИДАТТАРЫ, МАҚСАТТАРЫ, ҚҰЗЫРЕТІ ЖӘНЕ ҚҰҚЫҒЫ

3-бап
Одақтың жұмыс істеуінің негізгі қағидаттары

      Одақ өзінің қызметін осы Шартқа сәйкес оған мүше мемлекеттер берген құзыреті шегінде:
      мүше мемлекеттердің егемендік теңдігі мен олардың аумақтық тұтастығы қағидаттарын қоса алғанда, халықаралық құқықтың жалпыға бірдей танылған қағидаттарын құрметтеу;
      мүше мемлекеттердің саяси құрылымының ерекшеліктерін құрметтеу;
      Тараптардың өзара пайдалы ынтымақтастығын, тең құқылығын және ұлттық мүдделерінің ескерілуін қамтамасыз ету;
      нарықтық экономика және адал бәсекелестік қағидаттарын сақтау;
      өтпелі кезеңдер аяқталғаннан кейін кеден одағының алып қоюсыз және шектеулерсіз жұмыс істеуі қағидаттары негізінде жүзеге асырады.
      Мүше мемлекеттер Одақтың өз функцияларын орындауы үшін қолайлы жағдай жасайды және Одақ мақсаттарына қол жеткізуге қауіп төндіретін шаралардан қалыс қалады.

4-бап
Одақтың негізгі мақсаттары

      Одақтың негізгі мақсаттары:
      мүше мемлекеттер халқының өмір сүру деңгейін арттыру мүддесіне орай олардың экономикаларының тұрақты дамуы үшін жағдай жасау;
      Одақ шеңберінде тауарлардың, көрсетілетін қызметтердің, капиталдың және еңбек ресурстарының бірыңғай нарығын қалыптастыруға ұмтылу;
      жаһандық экономика жағдайында ұлттық экономикаларды жан-жақты жаңғырту, кооперациялау және олардың бәсекеге қабілеттілігін арттыру болып табылады.

5-бап
Құзырет

      1. Одаққа осы Шартта және Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарда белгіленген шектер мен көлемдерде құзырет беріледі.
      2. Одаққа мүше мемлекеттер осы Шартта және Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарда белгіленген шектер мен көлемдерде үйлестірілген немесе келісілген саясатты жүзеге асырады.
      3. Одаққа мүше мемлекеттер экономиканың өзге салаларында Одақтың негізгі қағидаттары мен мақсаттарына сәйкес үйлестірілген немесе келісілген саясатты жүзеге асыруға ұмытылады.
      Бұл үшін Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңестің шешімімен тиісті бағыттар бойынша көмекші органдар (Тараптардың мемлекеттік органдары басшыларының кеңесі, жұмыс топтары, арнайы комиссиялар) құрылуы және (немесе) тиісті салаларда Тараптардың Өзара іс-қимылын үйлестіру жөніндегі Еуразиялық экономикалық комиссияға тапсырмалар берілуі мүмкін.

6-бап
Одақтың құқығы

      1. Одақтың құқығы:
      осы Шарттан;
      Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттардан;
      Одақтың үшінші тараптармен халықаралық шарттарынан;
      Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңестің, Еуразиялық Үкіметаралық кеңестің және Еуразиялық экономикалық комиссияның осы Шартта және Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарда көзделген, олардың өкілеттіктері шеңберінде қабылданған шешімдер мен өкімдерден құралады.
      Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңестің және Еуразиялық Үкіметаралық кеңестің шешімдері мүше мемлекеттердің өздерінің ұлттық заңнамасында көзделген тәртіппен орындауына жатады.
      2. Одақтың үшінші тараппен халықаралық шарттары Одақтың негізгі мақсаттарына, қағидаттарына және жұмыс істеу қағидаларына қайшы келмеуге тиіс.
      3. Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттар мен осы Шарт арасында қайшылықтар туындаған жағдайда, осы Шарт басым болады.
      Одақ органдарының шешімдері мен өкімдері осы Шартқа және Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға қайшы келмеуге тиіс.
      4. Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңестің, Еуразиялық Үкіметаралық кеңестің және Еуразиялық экономикалық комиссияның шешімдері арасында қайшылықтар туындаған жағдайда:
      Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңестің шешімдері Еуразиялық Үкіметаралық кеңестің және Еуразиялық экономикалық комиссияның шешімдерінен басым болады;
      Еуразиялық Үкіметаралық кеңестің шешімдері Еуразиялық экономикалық комиссияның шешімдерінен басым болады.

7-бап
Одақтың халықаралық қызметі

      1. Одақтың өз құзыреті шеңберінде Одақ алдында тұрған міндеттерді шешуге бағытталған халықаралық қызметті жүзеге асыруға құқығы бар. Одақ мұндай қызмет шеңберінде мемлекеттермен, халықаралық ұйымдармен және халықаралық интеграциялық бірлестіктермен халықаралық ынтымақтастықты дербес жүзеге асыруға не мүше мемлекеттермен бірлесіп өзінің құзыретіне жатқызылған мәселелер бойынша олармен халықаралық шарттар жасасуға құқығы бар.
      Одақтың халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асыру тәртібі Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңестің шешімімен белгіленеді. Одақтың үшінші тараппен халықаралық шарттар жасасу мәселелері Одақ шеңберінде халықаралық шартпен айқындалады.
      2. Одақтың халықаралық шарттардың жобалары бойынша үшінші тараппен келіссөздер жүргізуі, сондай-ақ оларға қол қою Одаққа мүше мемлекеттер тиісті мемлекетішілік рәсімдерді орындағаннан кейін Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңестің шешімі негізінде жүзеге асырылады.
      Одақтың өзі үшін Одақтың үшінші тараппен халықаралық шартқа міндеттілігіне келісім білдіруі, халықаралық шартты тоқтатуы, тоқтата тұруы немесе одан шығу туралы шешімді Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңес барлық мүше мемлекеттер қажетті мемлекетішілік рәсімдерді орындағаннан кейін қабылдайды.

ІІІ БӨЛІМ.
ОДАҚТЫҢ ОРГАНДАРЫ

8-бап
Одақтың органдары

      1. Одақтың органдары:
      Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңес (бұдан әрі - Жоғары кеңес);
      Еуразиялық үкіметаралық кеңес (бұдан әрі - Үкіметаралық кеңес, ЕЭК);
      Еуразиялық экономикалық комиссия (бұдан әрі - Комиссия);
      Еуразиялық экономикалық одақтың соты (бұдан әрі - Одақ Соты) болып табылады.
      2. Одақтың органдары осы Шартта және Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарда берілген өкілеттіктер шегінде әрекет етеді.
      3. Одақтың органдары осы Шарттың 3-бабында көрсетілген қағидаттар негізінде әрекет етеді.
      4. Жоғары кеңесте, Үкіметаралық кеңесте және Комиссия кеңесінде төрағалық етуді ротациялық негізде орыс әліпбиі тәртібімен Одаққа мүше бір мемлекет күнтізбелік бір жыл бойы ұзарту құқығынсыз жүзеге асырады.
      5. Мүше мемлекеттер аумақтарында Одақ органдарының болу жағдайы Одақ және болатын мемлекет арасындағы бөлек халықаралық шарттарда айқындалады.

9-бап
Одақтың тұрақты іс-әрекет жасайтын органдарының құрылымдық
бөлімшелерінде лауазымдарға орналасу

      1. Одақ тұрақты іс-әрекет жасайтын органдарының құрылымдық бөлімшелерінде лауазымдарға орналасуға мүше мемлекеттердің тиісті бейіндік білімі және жұмыс тәжірибесі бар азаматтарының құқығы бар.
      2. Бір мемлекеттің азаматтары Комиссия департаментінің лауазымды тұлғалары бола алмайды. Көрсетілген лауазымдарға орналасуға кандидаттарды іріктеуді Тараптардың теңдей өкілдігін ескере отырып, ЕЭК конкурстық комиссиясы жүргізеді. Көрсетілген лауазымдарға орналасу конкурсына қатысу үшін кандидаттарды тиісті Тараптан Комиссия Кеңесінің мүшесі ұсынады.
      3. Комиссия департаменттеріндегі басқа лауазымдарға орналасуға кандидаттарды іріктеуді Тараптардың Комиссияны қаржыландыруға қатысу үлесін ескере отырып, конкурстық негізде ЕЭК жүзеге асырады.
      4. Осы баптың 2-тармағында көрсетілген лауазымдарға орналасуға кандидаттарды іріктеу жөніндегі конкурстық комиссияның құрамына, Комиссия Алқасының Төрағасын қоспағанда, Комиссия Алқасының барлық мүшелері кіреді.
      ЕЭК-тің конкурстық комиссиясы өз шешімдерін ұсыным түрінде көпшілік дауыспен қабылдайды және оларды Комиссия Алқасы Төрағасының бекітуіне ұсынады. Егер Комиссия Алқасының Төрағасы нақты кандидатқа қатысты ЕЭК конкурстық комиссиясының ұсынымына қайшы келетін шешім қабылдаса, Комиссия Алқасының Төрағасы мәселені түбегейлі шешім қабылдауы үшін Комиссия Кеңесінің қарауына шығарады.
      ЕЭК конкурстық комиссиясы туралы ережені (конкурсты өткізу қағидасын қоса алғанда), оның құрамын, сондай-ақ Комиссия департаменттері директорлары және директорларының орынбасарлары лауазымына орналасуға кандидаттардың біліктілік талаптарын Комиссия Кеңесі бекітеді.
      5. Кандидаттарды іріктеу және Одақ Соты Аппаратындағы лауазымға тағайындау тәртібі Одақ Соты қызметін реттейтін құжаттарға сәйкес жүргізіледі.

10-бап
Жоғары кеңес

1. Жоғары кеңес Одақтың жоғары органы болып табылады.
2. Жоғары кеңестің құрамына Одаққа мүше мемлекеттердің басшылары кіреді.

11-бап
Жоғары кеңестің жұмыс тәртібі

      1. Жоғары кеңестің отырыстары жылына кемінде 1 рет өткізіледі.
      Одақ қызметінің кейінге қалдыруға болмайтын мәселелерін шешу үшін кез келген мүше мемлекеттің немесе Жоғары кеңес Төрағасының бастамасы бойынша Жоғары кеңестің кезектен тыс отырысы шақырылуы мүмкін.
      2. Жоғары кеңестің отырыстары Жоғары кеңес Төрағасының басшылығымен өткізіледі.
      Жоғары кеңестің Төрағасы:
      Жоғары кеңестің отырыстарын жүргізеді;
      Жоғары кеңестің жұмысын ұйымдастырады;
      Жоғары кеңестің қарауына ұсынылатын мәселелерді әзірлеуге жалпы басшылықты жүзеге асырады.
      Жоғары кеңес Төрағасының өкілеттігі мерзімінен бұрын тоқтатылған жағдайда төрағалық етуші Одаққа мүше мемлекеттен Жоғары кеңеске жаңадан болған мүше қалған мерзім ішінде Жоғары кеңес Төрағасының өкілеттігін жүзеге асырады.
      3. Жоғары кеңес Төрағасының шақыруы бойынша Жоғары кеңестің отырыстарына Комиссия Кеңесінің мүшелері, Комиссия Алқасының Төрағасы және өзге де шақырылған адамдар қатысуы мүмкін.
      Жоғары кеңес отырыстарының қатысушылар тізімін және форматын Жоғары кеңес мүшелерінің келісімі бойынша Жоғары кеңестің Төрағасы айқындайды.
      Жоғары кеңес отырысының күн тәртібін мүше мемлекеттердің ұсыныстары негізінде Комиссия қалыптастырады.
      Жоғары кеңес отырыстарына бұқаралық ақпарат құралдарының аккредиттелген өкілдерінің қатысуы туралы мәселені Жоғары кеңес Төрағасы шешеді.
      4. Жоғары кеңес отырыстарын өткізуді ұйымдастыру тәртібін Жоғары кеңес бекітеді.
      5. Жоғары кеңес отырыстарын әзірлеу мен өткізуді ұйымдық, ақпараттық және материалдық-техникалық қамтамасыз етуді қабылдаушы мүше мемлекеттің жәрдемдесуімен Комиссия жүзеге асырады. Жоғары кеңес отырыстарын өткізуді қаржылық қамтамасыз ету Одақ бюджеті қаражатының есебінен жүзеге асырылады.

12-бап
Жоғары кеңестің өкілеттіктері

      1. Жоғары кеңес Одақ қызметінің қағидаттық мәселелерін қарайды, интеграцияны дамыту стратегиясын, бағыты мен перспективаларын айқындайды және Одақтың мақсаттарын іске асыруға бағытталған шешімдер қабылдайды.
      2. Жоғары кеңес мынадай негізгі өкілеттіктерді жүзеге асырады:
      1) Одақты қалыптастыру және дамыту стратегиясын, бағыты мен перспективаларын айқындайды және Одақтың мақсаттарын іске асыруға бағытталған шешімдер қабылдайды;
      2) Комиссия Алқасының құрамын бекітеді, Комиссия Алқасының мүшелері арасында міндеттерді бөледі және олардың өкілеттіктерін тоқтатады;
      3) Комиссия Алқасының Төрағасын тағайындайды және оның өкілеттіктерін мерзімінен бұрын тоқтату туралы шешім қабылдайды;
      4) Мүше мемлекеттердің ұсынуы бойынша Одақ Сотының судьяларын тағайындайды;
      5) Еуразиялық экономикалық комиссия жұмысының регламентін бекітеді;
      6) Одақтың бюджетін, Одақ бюджеті туралы ережені және Одақ бюджетінің атқарылуы туралы есепті бекітеді;
      7) Мүше мемлекеттердің Одақ бюджетіне үлестік жарналарының мөлшерін (шкаласын) айқындайды;
      8) Үкіметаралық кеңес немесе 16-баптың 7) тармақшасының ережелерін ескере отырып Комиссия қабылдаған шешімдердің күшін жоюға немесе оларды өзгертуге қатысты мәселелерді мүше мемлекеттің ұсынысы бойынша қарайды;
      9) Үкіметаралық кеңестің немесе Комиссияның ұсынысы бойынша шешім қабылдау кезінде консенсусқа қол жеткізілмеген мәселелерді қарайды;
      10) Одақ Сотына сауалдармен жүгінеді;
      11) Одақ Соты судьяларының, Одақ Сотының лауазымды тұлғаларының және аппараты қызметкерлерінің, сондай-ақ олардың отбасы мүшелерінің кірістері, мүліктері және мүліктік сипаттағы міндеттемелері туралы мәліметтердің дұрыстығы мен толықтығын тексеру тәртібін бекітеді;
      12) Одаққа жаңа мүшелерді қабылдау және Одақтағы мүшелікті тоқтату тәртібін айқындайды;
      13) байқаушы мәртебесін немесе Одаққа кіруге кандидат мемлекет мәртебесін беру туралы немесе жою туралы шешім қабылдайды;
      14) Одақтың халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асыру тәртібін бекітеді;
      15) Одақтың атынан үшінші тараппен келіссөздер туралы, оның ішінде олармен Одақтың халықаралық шарттарын жасасу және келіссөз жүргізу құқығын беру туралы, сондай-ақ Одақтың өзі үшін үшінші тараппен халықаралық шарттың міндеттілігіне келісім білдіруі, халықаралық шартты тоқтатуы, тоқтата тұруы туралы немесе одан шығуы туралы шешім қабылдайды;
      16) Одақ органдарының жалпы штат санын, Одақ органдарындағы мүше мемлекеттер азаматтарының арасынан мүше мемлекеттердің ұсынуы бойынша конкурстық негізде жіберілетін лауазымды тұлғалардың болуы параметрлерін бекітеді;
      17) Комиссия Алқасының мүшелеріне, Одақ Соты судьяларына, Одақ органдарының лауазымды адамдары мен қызметкерлеріне еңбекақы төлеу тәртібін бекітеді;
      18) Одақ органдарындағы сыртқы аудит (бақылау) туралы ережені бекітеді;
      19) Одақ органдарында жүргізілген сыртқы аудиттің (бақылаудың) нәтижелерін қарайды;
      20) Одақтың рәмізін бекітеді;
      21) Үкіметаралық кеңеске және Комиссияға тапсырмалар береді;
      22) тиісті бағыттар бойынша қосалқы органдар құру туралы шешімдер қабылдайды;
      23) осы Шартта және Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарда көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

13-бап
Жоғары кеңестің шешімдері және өкімдері

      1. Жоғарғы Кеңес шешімдер және өкімдер қабылдайды.
      2. Жоғары кеңестің шешімдері мен өкімдері консенсуспен қабылданады.
      Жоғары кеңестің Одақтағы мүше мемлекеттің мүшелігін тоқтатуға байланысты шешімдері «Одақтағы өзінің мүшелігін тоқтату ниеті туралы хабарлаған мүше мемлекеттің дауысын алып тастау арқылы консенсус» қағидаты бойынша қабылданады.

14-бап
Үкіметаралық кеңес

Үкіметаралық кеңес Одақтың мүше мемлекеттер үкіметтерінің басшыларынан тұратын органы болып табылады.

15-бап
Үкіметаралық кеңес жұмысының тәртібі

      1. Үкіметаралық кеңестің отырысы қажеттілігіне қарай, бірақ кемінде жылына 2 рет өткізіледі.
      Одақ қызметінің кейінге қалдыруға болмайтын мәселелерін шешу үшін кез келген мүше мемлекеттің немесе Үкіметаралық кеңес Төрағасының бастамасы бойынша Үкіметаралық кеңестің кезектен тыс отырыстары шақырылуы мүмкін.
      2. Үкіметаралық кеңестің отырыстары Үкіметаралық кеңес Төрағасының басшылығымен өткізіледі.
      Үкіметаралық кеңестің Төрағасы:
      Үкіметаралық кеңестің отырысын жүргізеді;
      Үкіметаралық кеңестің жұмысын ұйымдастырады;
      Үкіметаралық кеңестің қарауына ұсынылатын мәселелерді әзірлеуге жалпы басшылықты жүзеге асырады.
      Үкіметаралық кеңес Төрағасының өкілеттігі мерзімінен бұрын тоқтатылған жағдайда төрағалық етуші мүше мемлекеттен Үкіметаралық кеңеске жаңадан болған мүше қалған мерзім ішінде Үкіметаралық кеңес Төрағасының өкілеттіктерін жүзеге асырады.
      3. Үкіметаралық кеңес Төрағасының шақыруы бойынша Үкіметаралық кеңестің отырыстарына Комиссия Кеңесінің мүшелері, Комиссия Алқасының Төрағасы және өзге де шақырылған тұлғалар қатысуы мүмкін.
      Үкіметаралық кеңес отырыстарының қатысушылар тізімін және форматын Үкіметаралық кеңес мүшелерінің келісімі бойынша Үкіметаралық кеңестің Төрағасы айқындайды.
      Үкіметаралық кеңес отырыстарының күн тәртібін Одаққа мүше мемлекеттердің ұсыныстары негізінде Комиссия қалыптастырады.
      Үкіметаралық кеңес отырыстарына бұқаралық ақпарат құралдарының аккредиттелген өкілдерінің қатысуы туралы мәселені Үкіметаралық кеңес Төрағасы шешеді.
      4. Үкіметаралық кеңес отырыстарын өткізуді ұйымдастыру тәртібін Үкіметаралық кеңес бекітеді.
      5. Үкіметаралық кеңес отырыстарын әзірлеу мен өткізуді ұйымдық, ақпараттық және материалдық-техникалық қамтамасыз етуді қабылдаушы мүше мемлекеттің жәрдемдесуімен Комиссия жүзеге асырады. Үкіметаралық кеңес отырыстарын өткізуді қаржылық қамтамасыз ету Одақ бюджеті қаражатының есебінен жүзеге асырылады.

16-бап
Үкіметаралық кеңестің өкілеттіктері

      Үкіметаралық кеңес мынадай негізгі өкілеттіктерді жүзеге асырады:
      1) осы Шартты, Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарды және Жоғары кеңестің шешімдерін іске асыруды және олардың орындалуына бақылау жасауды қамтамасыз етеді;
      2) Комиссия Кеңесінің ұсынысы бойынша Комиссия кеңесінде шешім қабылдау кезінде консенсусқа қол жеткізілмеген мәселелерді қарайды;
      3) Комиссияға тапсырмалар береді;
      4) Жоғары кеңеске Кеңес мүшелерінің және Комиссия Алқасы мүшелерінің кандидатураларын ұсынады;
      5) Одақ бюджетінің жобасын, Одақ бюджеті туралы ережені және Одақ бюджетінің атқарылуы туралы есепті мақұлдайды;
      6) Одақ органдарының қаржы-шаруашылық қызметіне ревизия жүргізу туралы ережені, Одақ органдарының қаржы-шаруашылық қызметіне жүргізілетін ревизиялардың стандарттары мен әдіснамасын бекітеді, Одақ органдарының қаржы-шаруашылық қызметіне ревизия жүргізу туралы шешімдер қабылдайды және оларды жүргізу мерзімдерін айқындайды;
      7) мүше мемлекеттің ұсынысы бойынша Комиссия қабылдаған шешімдердің күшін жоюға немесе оларды өзгертуге қатысты мәселелерді қарайды не келісуге қол жеткізілмеген жағдайда оларды Жоғары кеңестің қарауына енгізеді;
      8) Кеңестің немесе Комиссия Алқасы шешімдерінің қолданысын тоқтата тұру туралы шешім қабылдайды;
      9) Комиссия Алқасы мүшелерінің, Комиссияның лауазымды тұлғалары мен қызметкерлерінің, сондай-ақ олардың отбасы мүшелерінің кірістері, мүліктері және мүліктік сипаттағы міндеттемелері туралы мәліметтердің дұрыстығы мен толықтығын тексеру тәртібін бекітеді;
      10) осы Шартта және Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарда көзделген өзге өкілеттіктерді де жүзеге асырады.

17-бап
Үкіметаралық кеңестің шешімдері және өкімдері

1. Үкіметаралық кеңес шешімдер және өкімдер қабылдайды.
2. Үкіметаралық кеңестің шешімдері және өкімдері консенсуспен қабылданады.

18-бап
Комиссия

      1. Комиссия Одақтың тұрақты жұмыс істейтін реттеуші органы болып табылады. Комиссия Кеңестен және Алқадан тұрады.
      2. Комиссия шешімдер, өкімдер және ұсынымдар қабылдайды.
      Комиссия Кеңесінің шешімдері, өкімдері және ұсынымдары консенсуспен қабылданады.
      Комиссия Алқасының шешімдері, өкімдері және ұсынымдары айқын басым көпшілік дауыспен немесе консенсуспен қабылданады.
      Жоғары кеңес әсер ететін мәселелер тізбесін айқындайды, олар бойынша Комиссия Алқасының шешімдері консенсуспен қабылданады.
      Бұл орайда, айқын басым көпшілік дауыс Комиссия Алқасы мүшелерінің жалпы санының үштен екісінің дауысын құрайды.
      3. Комиссияның міндеттері, құрамы, функциялары, өкілеттіктері мен жұмыс тәртібі осы Шартқа № 1 қосымшаға сәйкес айқындалады.
      4. Комиссияның болатын орны Мәскеу қаласы, Ресей Федерациясы болып табылады.

19-бап
Одақ Соты

      1. Одақ Соты Одақтың тұрақты жұмыс істейтін сот органы болып табылады.
      2. Одақ Сотының құрамын, құзыретін, жұмыс істеу тәртібін, оны қалыптастыру осы Шартқа № 2 қосымшаға сәйкес айқындалады.
      3. Одақ Сотының болатын орны Минск қаласы, Беларусь Республикасы болып табылады.

ІV БӨЛІМ
ОДАҚ БЮДЖЕТІ

20-бап
Одақ бюджеті

      1. Одақ органдарының қызметін қаржыландыру Одақ бюджеті туралы ережеде айқындалатын тәртіппен қалыптастырылатын Одақ бюджетінің қаражаттары есебінен жүзеге асырылады.
      Кезекті қаржы жылына арналған Одақ бюджеті Тараптардың үлестік жарналары есебінен Ресей рублімен қалыптастырылады. Тараптардың Одақ бюджетіне үлестік жарналарының мөлшерін (шкаласын) Жоғары кеңес белгілейді.
      Одақ бюджетінің кірістері мен шығыстары теңдестірілген болуға тиіс. Қаржы жылы 1 қаңтарда басталып, 31 желтоқсанда аяқталады.
      2. Одақ бюджетін және Одақ бюджеті туралы ережені Жоғары кеңес бекітеді.
      Одақ бюджетіне және Одақ бюджеті туралы ережеге өзгерістер енгізу Жоғары кеңестің шешімі бойынша жүзеге асырылады.

21-бап
Одақ органдарының қаржы-шаруашылық қызметіне ревизия жүргізу

      Одақ бюджетінің атқарылуына бақылауды жүзеге асыру үшін Одақ органдарының қаржы-шаруашылық қызметіне кем дегенде 2 жылда бір рет ревизия жүргізіледі.
      Кез келген мүше мемлекеттің бастамасы бойынша Одақ органдарының қаржы-шаруашылық қызметінің жекелеген мәселелері бойынша тексеріс жүргізілуі мүмкін.
      Одақ органдарының қаржы-шаруашылық қызметіне ревизия жүргізуді Одаққа мүше мемлекеттердің мемлекеттік қаржылық бақылау органдарының өкілдерінен тұратын ревизорлар тобы жүзеге асырады.
      Одақ органдарының қаржы-шаруашылық қызметіне жүргізілген ревизиялардың нәтижелері белгіленген тәртіппен Үкіметаралық кеңестің қарауына енгізіледі.

22-бап
Сыртқы аудит (бақылау)

Одақтың бюджет қаражатын қалыптастыру, басқару және билік ету тиімділігін, Одақтың мүлкі мен басқа да активтерін пайдалану тиімділігін айқындау мақсатында сыртқы аудит (бақылау) жүргізіледі. Сыртқы аудитті (бақылауды) Одаққа мүше мемлекеттердің жоғары тұрған мемлекеттік қаржылық бақылау органдарының өкілдерінен құралған инспекторлар тобы жүзеге асырады. Сыртқы аудиттің (бақылаудың) стандарттары мен әдістемесін мүше мемлекеттердің жоғары тұрған мемлекеттік қаржылық бақылау органдары бірлесіп айқындайды.
Одақтың органдарында жүргізілген сыртқы аудиттің (бақылаудың) нәтижелері белгіленген тәртіппен Жоғарғы кеңестің қарауына енгізіледі.

ЕКІНШІ БӨЛІК
КЕДЕН ОДАҒЫ

V бөлім
АҚПАРАТТЫҚ ӨЗАРА ІС-ҚИМЫЛ ЖӘНЕ СТАТИСТИКА

23-бап
Одақ шеңберіндегі ақпараттық өзара іс-қимыл

      1. Одақтың жұмыс істеуін қозғайтын барлық салаларда интеграциялық процестерді ақпараттық қамтамасыз ету мақсатында Одақ шеңберінде ақпараттық-коммуникациялық технологиялар мен трансшекаралық сенім кеңістігін пайдалана отырып, ақпараттық өзара іс-қимылды қамтамасыз етуге бағытталған іс-шаралар әзірленіп, іске асырылуда.
      2. Одақ шеңберіндегі ортақ процестерді іске асыру кезінде ақпараттық өзара іс-қимыл уәкілетті органдардың аумақтық жағынан бөлінген мемлекеттік ақпараттық ресурстары мен ақпараттық жүйелерінің интеграциясын, сондай-ақ Комиссияның ақпараттық ресурстары мен ақпараттық жүйелерiн қамтамасыз ететін, Одақтың интеграцияланған ақпараттық жүйесін пайдалана отырып, жүзеге асырылады.
      3. Мемлекеттік ақпараттық ресурстар мен ақпараттық жүйелердің тиімді өзара іс-қимылын және олардың үйлестірілуін қамтамасыз ету үшін мүше мемлекеттер ақпараттандыру және ақпараттық технологиялар саласында келісілген саясатты жүргізеді.
      4. Бағдарламалық-техникалық құралдар мен ақпараттық технологияларды пайдалану кезінде мүше мемлекеттер өзара іс-қимыл процесінде пайдаланылған немесе алынған зияткерлік меншікті қорғауды қамтамасыз етеді.
      5. Ақпараттық өзара іс-қимылды және Одақ шеңберінде оны жүзеге асыруды үйлестірудің негізін қалайтын қағидаттары, сондай-ақ интеграцияланған ақпараттық жүйені құру және дамыту тәртібі осы Шартқа № 3 қосымшаға сәйкес айқындалады.

24-бап
Одақтың ресми статистикалық ақпараты

      1. Одақтың тиімді жұмыс істеуі және дамуы мақсаттарында Одақтың ресми статистикалық ақпараты қалыптастырылады.
      2. Одақтың ресми статистикалық ақпаратын қалыптастыру:
      1) кәсіби тәуелсіздігі;
      2) ғылыми негізділігі және салыстырымдылығы;
      3) толықтығы және дәйектілігі;
      4) өзектілігі және уақтылылығы;
      5) ашықтығы және жалпыға бірдей қолжетімділігі;
      6) шығындардың тиімділігі;
      7) статистикалық құпиялылық қағидаттарына сәйкес жүзеге асырылады.
      3. Одақтың ресми статистикалық ақпаратын қалыптастыру және тарату тәртібі осы Шартқа № 4 қосымшаға сәйкес айқындалады.

VІ бөлім
КЕДЕН ОДАҒЫНЫҢ ЖҰМЫС ІСТЕУІ

25-бап
Кеден одағының жұмыс істеу қағидаттары

      1. Мүше мемлекеттер Кеден одағының шеңберінде:
      1) тауарлардың ішкі нарығын қалыптастырады;
      2) Еуразиялық экономикалық одақтың Бiрыңғай кедендік тарифін және өзге де үшінші тараптармен тауарлардың сыртқы саудасын реттеудің бiрыңғай шараларын қолданады;
      3) үшінші тараптармен қатынастарда тауарлар саудасының бiрыңғай режимін қолданады;
      4) бiрыңғай кедендік реттеуді жүзеге асырады;
      5) осы Шартта көзделген жағдайларды қоспағанда, кедендік декларациялауды және мемлекеттік бақылауды (көліктік, санитариялық, ветеринариялық-санитариялық, карантиндік фитосанитариялық) қолданбастан мүше мемлекеттер аумақтары арасында тауарлардың еркін өткізілуін жүзеге асырады.
      2. Осы Шарттың мақсаттары үшін:
      «кедендік әкелу бажы» - тауарларды Одақтың кедендік аумағына әкелуге байланысты мүше мемлекеттердің кеден органдары алатын міндетті төлем;
      «Еуразиялық экономикалық одақтың сыртқы экономикалық қызметінің бiрыңғай Тауар номенклатурасы» (ЕАЭО СЭҚ ТН) – Дүниежүзілік кеден ұйымының тауарлары сипаттамасы мен кодталуының Үйлестірілген жүйесіне және Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығының сыртқы экономикалық қызметінің бiрыңғай Тауар номенклатурасына негізделген сыртқы экономикалық қызметтің Тауар номенклатурасы;
      «Еуразиялық экономикалық одақтың бiрыңғай кедендік тарифі» (ЕАЭО БКТ) - Еуразиялық экономикалық одақтың сыртқы экономикалық қызметінің бiрыңғай Тауар номенклатурасына сәйкес жүйеленген, үшінші елдерден Одақтың кедендік аумағына әкелінетін (әкелінген) тауарларға қолданылатын кедендік баждар мөлшерлемелерінің жиынтығы;
      «тарифтік преференция» - кедендік әкелу баждарын төлеуден босату немесе Одақпен бірге еркін сауда аймағын құратын елдерден шығарылатын тауарларға қатысты кедендік әкелу баждарының мөлшерлемелерін азайту не дамушы елдерден - Одақтың бiрыңғай тарифтік преференциялары жүйесін пайдаланушылардан және (немесе) ең төмен дамыған елдерден - Одақтың бiрыңғай тарифтік преференциялары жүйесін пайдаланушылардан шығарылатын тауарларға қатысты кедендік әкелу баждарының мөлшерлемелерін азайтуды білдіретін ұғымдар пайдаланылады.

26-бап
Кедендік әкелу баждарын (баламалы қолданылатын өзге де
баждарды, салықтар мен алымдарды) есепке жатқызу мен бөлу

Төленген (алынған) кедендік әкелу баждары мүше мемлекеттер бюджеттері арасында есепке жатқызу мен бөлуге жатады.
Кедендік әкелу баждарының сомасын есепке жатқызу мен бөлу, оларды мүше мемлекеттер бюджеттерінің кірісіне аудару осы Шартқа № 5 қосымшаға сәйкес тәртіппен жүзеге асырылады.

27-бап
Еркін (арнайы, ерекше) экономикалық аймақтар мен еркін
қоймаларды құру және олардың жұмыс істеуі

Мүше мемлекеттердің әлеуметтік-экономикалық дамуына жәрдемдесу, инвестициялар тарту, жаңа технологияларға негізделген өндірістер құру және оларды дамыту, көлік инфрақұрылымын, туризмді және санаториялық-курорттық саланы дамыту мақсаттарында, сондай-ақ өзге де мақсаттарда мүше мемлекеттердің аумақтарында еркін (арнайы, ерекше) экономикалық аймақтар мен еркін қоймалар құрылып, жұмыс істейді.
Еркін (арнайы, ерекше) экономикалық аймақтар мен еркін қоймаларды құру және олардың жұмыс істеу жағдайлары Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттармен айқындалады.

28-бап
Ішкі нарық

      1. Одақ осы Шарттың ережелеріне сәйкес ішкі нарықтың жұмыс істеуін қамтамасыз ету жөнінде шаралар қолданады.
      2. Ішкі нарық экономикалық кеңістікті қамтиды, онда осы Шарттың ережелеріне сәйкес тауарлардың, тұлғалардың, көрсетілетін қызметтер мен капиталдың еркін өткізілуі қамтамасыз етіледі.
      3. Өзара тауарлар саудасындағы ішкі нарықтың жұмыс істеуі шеңберінде мүше мемлекеттер осы Шартта көзделген жағдайларды қоспағанда, кедендік әкелу және әкету баждарын (баламалы қолданылатын өзге де баждарды, салықтар мен алымдарды), тарифтік емес реттеу шараларын, арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларын қолданбайды.

29-бап
Тауарлардың ішкі нарықта жұмыс істеу тәртібінің ерекшеліктері

      1. Мүше мемлекеттер өзара тауарлар саудасында, шектеулер қолдануға (мұндай шаралар ақталмаған кемсітушілік құралы немесе сауданы жасырын шектеу болып табылмайтын жағдайларда), егер мұндай шектеулер:
      1) адамның өмірі мен денсаулығын сақтау;
      2) қоғамдық әдепті және құқық тәртібін қорғау;
      3) қоршаған ортаны қорғау;
      4) жануарлар мен өсімдіктерді, мәдени құндылықтарды қорғау;
      5) халықаралық міндеттемелерді орындау;
      6) елдің қорғанысын және мүше мемлекеттің қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін қажет болған жағдайда, құқылы.
      2. Осы баптың 1-тармағында аталған негіздер бойынша ішкі нарықта санитариялық, ветеринариялық-санитариялық және карантиндік фитосанитариялық шаралар да осы Шарттың ХІ бөлігінде айқындалған тәртіппен енгізілуі мүмкін.
      3. Осы баптың 1-тармағында аталған негіздер бойынша тауарлардың жекелеген санаттарының айналымы шектелуі мүмкін.
      Одақтың кедендік аумағында мұндай тауарлардың өткізілуі немесе айналымы тәртібі осы Шартқа, Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға сәйкес айқындалады.

VII бөлім
ДӘРІЛІК ЗАТТАР МЕН МЕДИЦИНАЛЫҚ БҰЙЫМДАРДЫҢ АЙНАЛЫМЫН РЕТТЕУ

30-бап
Дәрілік заттардың ортақ нарығын қалыптастыру

      1. Мүше мемлекеттер Одақ шеңберінде:
      1) дәрілік заттар айналымы саласында мүше мемлекеттер заңнамасының талаптарын үйлестіру және біріздендіру;
      2) Одақтың аумағында айналымда болатын дәрілік заттардың сапасына, тиімділігіне және қауіпсіздігіне қойылатын міндетті талаптардың бірлігін қамтамасыз ету;
      3) дәрілік заттардың айналымы саласында бірыңғай қағидаларды қабылдау;
      4) дәрілік заттардың сапасын, тиімділігін және қауіпсіздігін бағалау кезінде бірдей немесе салыстырымдылық зерттеу әдістері мен бағалауды әзірлеу және қолдану;
      5) дәрілік заттардың айналымы саласындағы бақылау (қадағалау) саласында мүше мемлекеттердің заңнамасын үйлестіру;
      6) мүше мемлекеттердің тиісті уәкілетті органдарымен дәрілік заттардың айналымы саласында рұқсат беру және бақылау-қадағалау функцияларын іске асыру қағидаттарына негізделген, тиісінше фармацевтикалық практика стандарттарына сәйкес келетін дәрілік заттардың ортақ нарығын құрады.
      2. Одақ шеңберінде дәрілік заттардың ортақ нарығын қалыптастыру осы Шарттың 100-бабының ережелерін ескере отырып, Одақ шеңберіндегі халықаралық шартқа сәйкес жүзеге асырылады.

31-бап
Медициналық бұйымдардың (медициналық мақсаттағы бұйымдар мен
медициналық техниканың) ортақ нарығын қалыптастыру

      1. Мүше мемлекеттер Одақ шеңберінде:
      1) медициналық бұйымдардың (медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың) айналымы саласында мүше мемлекеттер заңнамасының талаптарын үйлестіру;
      2) Одақтың аумағында айналымда болатын медициналық бұйымдардың (медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың) тиімділігіне және қауіпсіздігіне қойылатын міндетті талаптардың бірлігін қамтамасыз ету;
      3) медициналық бұйымдардың (медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың) айналымы саласында бірыңғай қағидаларды қабылдау;
      4) медициналық бұйымдардың (медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың) сапасын қамтамасыз ету жүйесін құруға дейін бірыңғай тәсілдерді айқындау;
      5) медициналық бұйымдардың (медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың) айналымы саласындағы бақылау (қадағалау) саласында мүше мемлекеттердің заңнамасын үйлестіру қағидаттарына негізделген медициналық бұйымдардың (медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың) ортақ нарығын құрады.
      2. Одақ шеңберінде медициналық бұйымдардың (медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың) ортақ нарығын қалыптастыру осы Шарттың 100-бабының ережелерін ескере отырып, Одақ шеңберіндегі халықаралық шартқа сәйкес жүзеге асырылады.

VIIІ бөлім
КЕДЕНДІК РЕТТЕУ

32-бап
Одақтағы кедендік реттеу

Одақта Еуразиялық экономикалық одақтың Кеден кодексіне сәйкес және Одақтың құқығын құрайтын халықаралық шарттармен және актілермен кедендік құқық қатынастарын реттейтін, сондай-ақ осы Шарттың ережелеріне сәйкес бірыңғай кедендік реттеу жүзеге асырылады.

ІХ бөлім
СЫРТҚЫ САУДА САЯСАТЫ

1. Сыртқы сауда саясаты туралы жалпы ережелер

33-бап
Одақтың сыртқы сауда саясатының мақсаттары мен қағидаттары

      1. Одақтың сыртқы сауда саясаты мүше мемлекеттердің орнықты экономикалық дамуына, экономикасын әртараптандыруға, инновациялық дамуына, сауда мен инвестициялардың көлемін арттыруға және құрылымын жақсартуға, интеграциялық процестерді жеделдетуге, сондай-ақ жаһандық экономика шеңберінде тиімді және бәсекеге қабілетті ұйым ретінде Одақты одан әрі дамытуға жәрдемдесуге бағытталады.
      2. Одақтың сыртқы сауда саясатын жүзеге асырудағы негізгі қағидаттары:
      мүше мемлекеттердің сыртқы сауда қызметіне қатысушылары үшін шамадан аспайтын ауыртпалықты болып табылатын Одақтың сыртқы сауда саясатын жүзеге асыру шаралары мен тетіктерін қолдану, ол Одақтың мақсаттарына тиімділікпен қол жеткізуді қамтамасыз ету үшін қажет;
      Одақтың сыртқы сауда саясатын жүзеге асыру шаралары мен тетіктерін әзірлеудегі, қабылдаудағы және қолданудағы жариялылық;
      Одақтың сыртқы сауда саясатын жүзеге асыру шаралары мен тетіктерін қолданудың негізділігі және объективтілігі;
      мүше мемлекеттердің сыртқы сауда қызметіне қатысушыларының құқықтары мен заңды мүдделерін, сондай-ақ тауарлар мен көрсетілетін қызметтерді өндірушілер мен тұтынушылардың құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау;
      сыртқы сауда қызметіне қатысушылардың құқықтарын сақтау болып табылады.
      3. Сыртқы сауда саясаты Одақтың өз бетінше не Одақтың органдары мүше мемлекеттер үшін міндетті шешімдер қабылдайтын салаларда мүше мемлекеттермен бірлесіп, үшінші тараппен халықаралық шарттар жасасу, халықаралық ұйымдарға қатысу не сыртқы сауда саясатының шаралары мен тетіктерін дербес қолдануы арқылы іске асырылады.
      Одақ өзі жасасатын халықаралық шарттар бойынша міндеттемелердің орындалуы үшін жауаптылықта болады және осы шарттар бойынша өздерінің құқықтарын іске асырады.

34-бап
Барынша қолайлы режим

Барынша қолайлы режимді қолдану Одақтың үшінші тараппен халықаралық шарттарында, сондай-ақ мүше мемлекеттердің үшінші тараппен халықаралық шарттарында көзделген жағдайларда және шарттарда, тауарлардың сыртқы саудасына қатысты 1994 жылғы тарифтер мен сауда бойынша Бас келісімнің ұғымында (ТСБК 1994) барынша қолайлы режим қолданылады.

35-бап
Еркін сауда режимі

ТСБК 1994 ұғымында тауарлардың еркін саудасы режимі осы Шарттың 102-бабының ережелерін ескере отырып, осындай үшінші тараппен Одақтың халықаралық шарты негізінде үшінші тараппен саудада белгіленеді.
Еркін сауда режимін белгілейтін Одақтың үшінші тараппен халықаралық шарты сыртқы сауда қызметімен байланысты өзге де ережелерді енгізуі мүмкін.

36-бап
Дамушы елдерден және (немесе) ең төмен дамыған елдерден
шығарылатын тауарларға қатысты тарифтік преференциялар

      1. Осы Шартқа сәйкес Одақ дамушы және ең төмен дамыған елдердің экономикалық дамуына жәрдемдесу мақсатында дамушы елдерден - Одақтың бiрыңғай тарифтік преференциялары жүйесін пайдаланушылардан және (немесе) ең төмен дамыған елдерден - Одақтың бiрыңғай тарифтік преференциялары жүйесін пайдаланушылардан шығарылатын тауарларға қатысты тарифтік преференциялар бере алады.
      2. Одақтың кедендік аумағына әкелінетін дамушы елдерден - Одақтың бiрыңғай тарифтік преференциялары жүйесін пайдаланушылардан шығарылатын артықшылықты тауарларға қатысты Еуразиялық экономикалық одақтың Бiрыңғай кедендік тарифі кедендік әкелу баждарының 75 пайызы мөлшерінде кедендік әкелу баждарының мөлшерлемелері қолданылады.
      3. Одақтың кедендік аумағына әкелінетін ең төмен дамыған елдерден - Одақтың бiрыңғай тарифтік преференциялары жүйесін пайдаланушылардан шығарылатын артықшылықты тауарларға қатысты Еуразиялық экономикалық одақтың Бiрыңғай кедендік тарифі кедендік әкелу баждарының нөлдік мөлшерлемелері қолданылады.

37-бап
Тауарлардың шығарылуын айқындау қағидалары

      1. Одақтың кедендік аумағында Одақтың кедендік аумағына әкелінетін тауарлардың шығарылуын айқындаудың бірыңғай қағидалары қолданылады.
      2. Кедендік-тарифтік реттеу шараларын қолдану (тарифтік преференциялар беру мақсаттарын қоспағанда), тарифтік емес реттеу шараларын қолдану және ішкі нарықты қорғау, шығарылатын тауарлардың таңбалануына қойылатын талаптарды белгілеу, мемлекеттік (муниципалдық) сатып алуларды жүзеге асыру, тауарлардың сыртқы сауда статистикасын жүргізу мақсаттары үшін Одақтың кедендік аумағына әкелінетін тауарлардың шығарылуын айқындау қағидалары (тауарлардың шығарылуын айқындаудың артықшылықты емес қағидалары) қолданылады.
      3. Дамушы елдерден немесе ең төмен дамыған елдерден - Одақтың бiрыңғай тарифтік преференциялары жүйесін пайдаланушылардан Одақтың кедендік аумағына әкелінетін тауарларға қатысты тарифтік преференциялар беру мақсаттары үшін дамушы елдерден және ең аз дамыған елдерден тауарлардың шығарылуын айқындау қағидалары қолданылады.
      4. Одақпен сауда-экономикалық қатынастарындағы мемлекеттерден Одақтың кедендік аумағына әкелінетін тауарларға қатысты тарифтік преференциялар беру мақсаттары үшін еркін сауда режимі қолданылады, еркін сауда режимін қолдануды көздейтін Одақтың үшінші тараппен тиісті халықаралық шартында белгіленген тауарлардың шығарылуын айқындау қағидалары қолданылады.
      5. Егер еркін сауда режимін қолдануды көздейтін Одақтың үшінші тараппен халықаралық шарты тауарлардың шығарылуын айқындау қағидалары белгіленбеген немесе олар мұндай шарт күшіне енген кезге дейін қабылданбаған жағдайда, осы елден шығарылған Одақтың кедендік аумағына әкелінетін тауарларға қатысты тауарлардың шығарылуын айқындаудың тиісті қағидалары қабылданған кезге дейін осы баптың 2-тармағында көзделген тауарлардың шығарылуын айқындау қағидалары қолданылады.
      6. Үшінші тараппен тауарлардың шығарылуын айқындау (растау) саласында бірнеше бұзушылық фактілері болған кезде Комиссия мүше мемлекеттердің кеден қызметтері нақты елден әкелінетін тауарлардың шығарылуын айқындаудың (растаудың) дұрыстығы мониторингін жүргізу туралы шешім қабылдауы мүмкін. Үшінші тараппен тауарлардың шығарылуын айқындау (растау) саласында жүйелі түрде бұзушылықтар анықталған жағдайда, Комиссия мүше мемлекеттер кеден қызметтерінің тауарлардың шығарылуын растайтын құжаттарды қабылдауын тоқтата тұру туралы шешім қабылдай алады. Осы тармақтың ережелері әкелінетін тауарлардың шығарылуын бақылауға және оның нәтижелері бойынша шаралар қабылдауға қатысты мүше мемлекеттердің өкілеттіктерін шектемейді.

38-бап
Көрсетілетін қызметтермен сыртқы сауда

Мүше мемлекеттер үшінші тараптармен көрсетілетін қызметтер саудасы саласын үйлестіруді жүзеге асырады.
Үйлестіруді жүзеге асыру Одақтың осы саладағы ұлттық құзыретінен жоғары тұрғанын білдірмейді.

39-бап
Үшінші тараптармен саудадағы шектеу шараларын жою

Комиссия үшінші тараптардың нарығына қол жеткізу кезінде жәрдем көрсетеді, үшінші тараптың мүше мемлекеттерге қатысты шектеу шараларына мониторинг жүргізеді және үшінші тарап Одаққа қатысты қандай да бір шара қолданған немесе Одақтың және үшінші тараптың арасында сауда дауы туындаған жағдайда, мүше мемлекеттермен бірлесіп тиісті үшінші тараппен консультациялар өткізеді.

40-бап
Үшінші тарапқа қатысты жауап шаралары

1. Егер Одақтың үшінші тараппен және (немесе) мүше мемлекеттердің үшінші тараптармен халықаралық шартқа сәйкес жауап шараларын қолдану мүмкіндігі көзделген жағдайда, оның ішінде кедендік әкелу баждары мөлшерлемелерінің деңгейін арттыру, сандық шектеулерді енгізу, преференциялар беруді уақытша тоқтата тұру немесе Комиссияның құзыреті шеңберінде тиісті мемлекетпен сыртқы сауда нәтижелеріне әсер ететін өзге де шараларды қабылдау арқылы Комиссия Одақтың кедендік аумағында жауап шараларын енгізу туралы шешім қабылдайды.
2. 2015 жылғы 1 қаңтарға дейін жасасылған мүше мемлекеттердің үшінші тараптармен халықаралық шарттарында көзделген жағдайларда, мүше мемлекеттер бір жақты тәртіппен жауап шаралары ретінде Еуразиялық экономикалық одақтың Бiрыңғай кедендік тарифімен салыстырғанда кедендік әкелу баждарының жоғарылатылған мөлшерлемелерін қолдануға, сондай-ақ бір жақты тәртіппен мұндай жауап шараларын әкімшілендіру тетіктері осы Шарттың ережелерін бұзбау шартымен тарифтік преференциялар беруді тоқтата тұруға құқылы.

41-бап
Экспортты дамыту жөніндегі шаралар

Одақ халықаралық шарттарға, Дүниежүзілік сауда ұйымының нормалары мен қағидаларына сәйкес үшінші тараптардың нарығында мүше мемлекеттер тауарларының экспортын дамыту жөніндегі бірлескен шараларды қолдана алады.
Бірлескен шаралар, атап айтқанда, экспортты сақтандыруды және кредиттеуді, халықаралық лизингті, «Еуразиялық экономикалық одақтың тауары» деген ұғымды жеткізуді және Одақ тауарларын бірыңғай таңбалауды енгізуді, шетелде көрмелік-жәрмеңкелік және экспозициялық қызметті, жарнамалық және имидждік шараларды қамтиды.

2. Кедендік-тарифтік реттеу және тарифтік емес реттеу

42-бап
Еуразиялық экономикалық одақтың Бiрыңғай кедендік тарифі

      1. Одақтың кедендік аумағында Комиссия бекіткен және Одақтың сауда саясатының құралдары болып табылатын Еуразиялық экономикалық одақтың сыртқы экономикалық қызметінің бiрыңғай Тауар номенклатурасы және Еуразиялық экономикалық одақтың Бiрыңғай кедендік тарифі қолданылады.
      2. Еуразиялық экономикалық одақтың Бiрыңғай кедендік тарифін қолданудың негізгі мақсаттары:
      1) Одақтың дүниежүзілік экономикаға тиімді интеграциялануы үшін жағдайларды қамтамасыз ету;
      2) тауарларды Одақтың кедендік аумағына әкелудің тауарлық құрылымын оңтайландыру;
      3) тауарларды Одақтың кедендік аумағына әкелудің және одан әкетудің оңтайлы ара қатынасын сақтау;
      4) тауарлардың Одақта өндіру және тұтыну құрылымындағы үдемелі өзгерістеріне арналған жағдайлар жасау;
      5) Одақтың экономикасы салаларын қолдау болып табылады.
      3. Еуразиялық экономикалық одақтың Бiрыңғай кедендік тарифінде кедендік әкелу баждары мөлшерлемелерінің мынадай:
      1) салық салынатын тауарларға кеден құнының пайыздарында белгіленген адвалорлық;
      2) салық салынатын тауарлардың зат түріндегі физикалық сипаттамасына қарай белгіленетін ерекше (саны, массасы, көлемі немесе өзге де сипаттамалары);
      3) осы тармақтың 1 және 2) тармақшаларында көрсетілген екі түрінің үйлестірілген, құрамдастырылған түрлері қолданылады.
      4. Еуразиялық экономикалық одақтың Бiрыңғай кедендік тарифінің кедендік әкелу баждарының мөлшерлемелері біртұтас болып табылады және осы Шарттың 35, 36 және 43-баптарында көзделген жағдайларды қоспағанда, мәмілелер түрлері мен өзге де мән-жайлар Одақтың кедендік шекарасы арқылы тауарларды өткізетін тұлғаларға қарай өзгертуге жатпайды.
      5. Одақтың кедендік аумағына тауарлар әкелуді жедел реттеу үшін қажет кезінде мерзімдік кедендік баждар белгіленуі мүмкін, олардың қолданыс мерзімі жылына 6 айдан аспайды және Еуразиялық экономикалық одақтың Бiрыңғай кедендік тарифінде көзделген кедендік әкелу баждарының орнына қолданылады.
      6. Одаққа қосылған мемлекет, мұндай мемлекеттің Одаққа қосылуы туралы халықаралық шарт негізінде Комиссия бекіткен тауарлар мен мөлшерлемелер тізбесіне сәйкес Еуразиялық экономикалық одақтың Бiрыңғай кедендік тарифінің мөлшерлемелерінен ерекшеленетін кедендік әкелу баждарының мөлшерлемелерін қолдануға құқылы.
      Одаққа қосылған мемлекет Еуразиялық экономикалық одақтың Бiрыңғай кедендік тарифімен салыстырғанда кедендік әкелу баждарының неғұрлым төмен мөлшерлемелерін қолдануға қатысты тауарлардың пайдаланылуын өз аумағының шегінде ғана қамтамасыз етуге және мұндай тауарларды Еуразиялық экономикалық одақтың Бiрыңғай кедендік тарифінің мөлшерлемелері бойынша есептелген кедендік әкелу баждары сомасының айырмашылығы мөлшерінде кедендік әкелу баждарын және тауарларды әкелу кезінде төленген кедендік әкелу баждарының сомасын төлеместен, басқа мүше мемлекеттерге әкетуге жол бермеу жөнінде шаралар қолдануға міндетті.

43-бап
Тарифтік жеңілдіктер

      1. Одақтың кедендік аумағына әкелінетін (әкелінген) тауарларға қатысты кедендік әкелу баждарын төлеуден босату немесе кедендік әкелу баждарының мөлшерлемелерін азайту түрінде тарифтік жеңілдіктер қолданылуы мүмкін.
      2. Тарифтік жеңілдіктер дара сипатта болмайды және тауарлардың шығарылған еліне қарамастан қолданылады.
      3. Тарифтік жеңілдіктер осы Шартқа № 6 қосымшаға сәйкес жүзеге асырылады.

44-бап
Тарифтік квоталар

      1. Егер ұқсас тауарлар Одақтың кедендік аумағында өндірілсе (шығарылса, өсірілсе), үшінші елдерден шығарылған және Одақтың кедендік аумағына әкелінетін ауыл шаруашылық тауарларының жекелеген түрлеріне қатысты тарифтік квоталарды белгілеуге жол беріледі.
      2. Осы баптың 1-тармағында көрсетілген тарифтік квотаның белгіленген көлемі шегінде Одақтың кедендік аумағына әкелінетін тауарларға Еуразиялық экономикалық одақтың Бiрыңғай кедендік тарифінің кедендік әкелу баждарының тиісті мөлшерлемелері қолданылады.
      3. Үшінші елдерден шығарылған және Одақтың кедендік аумағына әкелінетін ауыл шаруашылық тауарларының жекелеген түрлеріне қатысты тарифтік квоталарды белгілеу және тарифтік квоталардың көлемдерін бөлу осы Шартқа № 6 қосымшада көзделген тәртіппен жүзеге асырылады.

45-бап
Кедендік-тарифтік реттеу мәселелері жөніндегі Комиссияның өкілеттіктері

      1. Комиссия:
      Еуразиялық экономикалық одақтың сыртқы экономикалық қызметі мен Еуразиялық экономикалық одақтың Бірыңғай кедендік тарифінің Тауарлық номенклатурасын жүргізуді жүзеге асырады;
      маусымдық баждарды қоса алғанда, кедендік әкелу баждарының мөлшерлемесін белгілейді;
      тарифтік жеңілдіктерді беру жағдайлары мен шарттарын белгілейді;
      тарифтік жеңілдіктерді қолдану тәртібін айқындайды;
      Одақтың тарифтік преференцияларының бірыңғай жүйесін қолданудың шарттары мен тәртібін айқындайды, оның ішінде:
      Одақтың тарифтік преференцияларының бірыңғай жүйесін пайдаланушы аз дамыған елдерінің тізбесін;
      Одақтың тарифтік преференцияларының бірыңғай жүйесін пайдаланушы ең аз дамыған елдер атауының тізбесін;
      Одақтың аумағына әкелу кезінде тарифтік преференциялар берілетін, дамыған елдерден немесе ең аз дамыған елдерден шығарылатын тауарлардың тізбесін бекітеді;
      тарифтік квоталарды белгілейді, мүше мемлекеттер арасында тарифтік квота көлемін бөледі, сыртқы сауда қызметіне қатысушылардың арасында тарифтік квотаның көлемін бөлудің әдісі мен тәртібін айқындайды, ал қажет болған кезде үшінші елдер арасында тарифтік квотаның көлемін бөледі не оған сәйкес мүше мемлекеттердің сыртқы сауда қызметіне қатысушылардың арасында тарифтік квотаның көлемін бөлудің әдісі мен тәртібін айқындайтын актіні қабылдайды, ал қажет болған кезде үшінші елдер арасында тарифтік квотаның көлемін бөледі.
      2. Оларға қатысты кедендік әкелу баждарының мөлшерлемесін өзгерту туралы шешімді Комиссия Кеңесі қабылдайтын сезімтал тауарлардың тізбесін Жоғары кеңес бекітеді.

46-бап
Тарифтік емес реттеу шаралары

      1. Одақ үшінші елдермен саудада тарифтік емес реттеудің мынадай бірыңғай шараларын қолданады:
      1) тауарларды әкелуге және (немесе) әкетуге тыйым салу;
      2) тауарларды әкелуге және (немесе) әкетуге сандық шектеулер қою;
      3) тауарлардың экспортына және (немесе) импортына айрықша құқық;
      4) тауарлардың экспортын және (немесе) импортын автоматты түрде лицензиялау (бақылау);
      5) тауарларды әкелуге және (немесе) әкетуге рұқсат ету тәртібі.
      2. Тарифтік емес реттеу шаралары осы Шартқа № 7 қосымшаға сәйкес тәртіппен жариялылық пен кемсітпеушілік қағидаттарының негізінде енгізіледі және қолданылады.

47-бап
Тарифтік емес реттеу шараларын біржақты тәртіппен енгізу

Мүше мемлекеттер үшінші елдермен саудада осы Шартқа № 7 қосымшада көзделген тәртіппен тарифтік емес реттеу шараларын біржақты тәртіппен енгізуі және қолдануы мүмкін.

3. Ішкі нарықты қорғау шаралары

48-бап
Ішкі нарықты қорғау шараларын енгізу туралы жалпы ережелер

      1. Одақта тауар өндірушілердің экономикалық мүдделерін қорғау үшін үшінші елдерден шығарылатын және Одақтың кедендік аумағына әкелінетін тауарларға қатысты арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шаралары түрінде, сондай-ақ осы Шарттың 50-бабында көзделген жағдайларда өзге де шаралар түрінде ішкі нарықты қорғау шаралары енгізілуі мүмкін.
      2. Арнайы қорғау, демпингке қарсы немесе өтемақы шараларын қолдану туралы, арнайы қорғау, демпингке қарсы немесе өтемақы шараларын өзгерту туралы не күшін жою туралы не шараны қолданбау туралы шешімді Комиссия қабылдайды.
      3. Арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларын қолдану осы Шартқа № 8 қосымшаға сәйкес шарттарда және тәртіппен жүзеге асырылады.
      4. Комиссия тергеу жүргізуге жауапты ретінде айқындаған орган (бұдан әрі – тергеу жүргізуші орган) осы Шартқа № 8 қосымшаға сәйкес жүргізетін тергеу тауардың импорты кезінде арнайы қорғау, демпингке қарсы немесе өтемақы шараларын қолданудың алдында жүргізіледі.
      5. Арнайы қорғау, демпингке қарсы немесе өтемақы баждарын есепке алу және бөлу осы Шартқа № 8 қосымшаға сәйкес жүзеге асырылады.

49-бап
Арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларын қолдану қағидаттары

      1. Арнайы қорғау шарасы тауарға, егер тергеу жүргізуші орган жүргізген тергеудің нәтижелері бойынша осы тауардың импорты Одақтың кедендік аумағында осындай көп мөлшерде (ұқсас немесе тікелей бәскелес тауарды мүше мемлекеттерде өндірудің жалпы көлеміне абсолютті немесе салыстырмалы көрсеткіштерде) жүзеге асыратыны анықталған жағдайда және бұл мүше мемлекеттердің экономикасы салаларына елеулі нұқсан келтірген немесе осындай нұқсан келтіру қаупін төндірген жағдайларда қолданылуы мүмкін.
      2. Демпингке қарсы шара демпингтік импорт нысаны болып табылатын тауарға, егер тергеу жүргізуші орган жүргізген тергеудің нәтижелері бойынша Одақтың кедендік аумағына осындай тауардың импорты мүше мемлекеттердің экономикасы салаларына елеулі материалдық нұқсан келтіргені, осындай нұқсан келтіруге қауіп төндіреті немесе мүше мемлекеттердің экономикасы саласын құруды елеулі түрде баяулататыны анықталған жағдайда қолданылуы мүмкін.
      3. Өтемақы шарасы өндіру, экспорттау немесе тасымалдау кезінде импорттаушы үшінші елдің ерекше субсидиясы пайдаланылып импортталған тауарға, егер тергеу жүргізуші орган жүргізген тергеудің нәтижелері бойынша Одақтың кедендік аумағына осындай тауардың импорты мүше мемлекеттердің экономикасы салаларына елеулі материалдық нұқсан келтіргені, осындай нұқсан келтіру қаупін төндірген немесе мүше мемлекеттердің экономикасын құруды елеулі түрде баяулататыны анықталған жағдайда қолданылуы мүмкін.
      4. Ішкі нарықты қорғау шараларын қолдану мақсаттарында мүше мемлекеттер экономикасының саласы деп мүше мемлекеттерде ұқсас тауарды (демпингке қарсы немесе өтемақылық тергеу мақсатты үшін) не ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауарды өндірушілердің барлығы (арнайы қорғау тергеуі мақсаты үшін) не тиісінше ұқсас тауарының не ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауарының мүше мемлекеттердегі өндірісінің жалпы көлеміндегі үлесі кемінде 25 пайызды құрайтын өндірушілер түсініледі.

50-бап
Ішкі нарықты қорғаудың өзге де шаралары

Мүше мемлекеттердің өндірушілеріне осы үшінші тарап импортының теріс ықпалын болдырмау мақсатында еркін сауда режимін белгілеу туралы үшінші тараппен Одақтың халықаралық шартында арнайы қорғау, демпингке қарсы немесе өтемақы шараларынан ерекшеленетін, оның ішінде ауыл шаруашылығы тауарларының импортына қатысты екіжақты негізде ішкі нарықты қорғау шараларын қолдану құқығы көзделуі мүмкін.
Осындай шараларды қолдану туралы шешімді Комиссия қабылдайды.

Х бөлім
ТЕХНИКАЛЫҚ РЕТТЕУ

51-бап
Техникалық реттеудің жалпы қағидаттары

      1. Одақ шеңберінде техникалық реттеу мынадай:
      1) өнімге немесе өнімге және өнімге қойылатын талаптармен байланысты жобалау (іздестіруді қоса алғанда), шығару, құрылыс, монтаждау, ретке келтіру, пайдалану, сақтау, тасымалдау, іске асыру және кәдеге жарату процестеріне қойылатын міндетті талаптарды белгілеу;
      2) Одақ шеңберінде міндетті талаптар белгіленетін өнімдердің бірыңғай тізбесіне (бұдан әрі - бірыңғай тізбе) енгізілген өнімдерге қойылатын Одақтың техникалық регламеттеріндегі бірыңғай міндетті талаптарды немесе мүше мемлекеттердің заңнамасындағы ұлттық міндетті талаптарды белгілеу;
      3) мүше мемлекеттерде алып қойылмастан, Одақтың техникалық регламенттерін қолдану және орындау;
      4) Одақ шеңберінде техникалық реттеудің мүше мемлекеттердің экономикалық дамуы деңгейіне және ғылыми-техникалық дамуы деңгейіне сәйкестігі;
      5) мүше мемлекеттерді аккредиттеу жөніндегі органдардың, мүше мемлекеттердің сәйкестігін растау жөніндегі органдардың және мүше мемлекеттердің қадағалау (бақылау) жөніндегі органдарының дайындаушылардан, сатушылардан, орындаушылардан және сатып алушылардан, оның ішінде тұтынушылардан тәуелсіздігі;
      6) сәйкестікті міндетті бағалау рәсімдерін өткізу кезінде зерттеулер (сынақтар) және өлшемдер қағидалары мен әдістерінің бірлігі;
      7) мәмілелердің түрлеріне және (немесе) ерекшеліктеріне қарастан, Одақтың техникалық регламенттерінің талаптарын қолдану бірлігі;
      8) сәйкестікті бағалауды жүзеге асыру кезінде бәскелестікті шектеуге жол бермеушілік;
      9) мүше мемлекеттердің заңнамасын үйлестіру негізінде Одақтың техникалық регламенттері талаптарының сақталуын мемлекеттік бақылауды бақылауды (қадағалауды) жүзеге асыру;
      10) стандарттарды қолданудың еріктілігі;
      11) мемлекетаралық стандарттарды әзірлеу және қолдану;
      12) мемлекетаралық стандарттарды халықаралық және өңірлік стандарттармен үйлестіру;
      13) сәйкестікке міндетті бағалау жүргізудің қағидалары мен рәсімдерінің бірлігі;
      14) өнімге қойылатын міндетті талаптардың, сәйкестікке міндетті бағалау жүргізудің қағидалары мен рәсімдерінің бұзылғаны үшін жауапкершілікті белгілеу бөлігінде мүше мемлекеттердің заңнамасын үйлестіруді қамтамасыз ету;
      15) Одақ шеңберінде өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласындағы келісілген саясатты жүргізу;
      16) кәсіпкерлік қызметті жүргізу үшін артық кедергілерді белгілеуге жол бермеу;
      17) жаңа талаптар мен құжаттарға кезең-кезеңмен өту мақсатында өтпелі ережелерді белгілеу қағидаттарына сәйкес жүзеге асырылады.
      2. Осы бөлімнің ережелері санитариялық, ветеринарлық-санитариялық және карантиндік фитосанитариялық шараларды белгілеуге және қабылдануға қолданылмайды.
      3. Одақ шеңберін техникалық реттеудің тәртібі, қағидалары мен рәсімдері осы Келісімге № 9 қосымшаға сәйкес белгіленеді.
      4. Одақ шеңберіндегі өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласындағы келісілген саясат осы Келісімге № 10 қосымшаға сәйкес жүргізіледі.

52-бап
Одақтың техникалық регламенттері және стандарттары

      1. Адам өмірін және (немесе) денсаулығын, мүлікті, қоршаған ортаны, жануарлардың тіршілігін және (немесе) денсаулығын, өсімдіктерді қорғау, тұтынушыларды шатастыратын іс-әрекеттерді болдырмау мақсатында, сондай-ақ энергетикалық тиімділік пен ресурс үнемдеуді қамтамасыз ету мақсатында Одақ шеңберінде техникалық регламенттер қабылданады.
      Одақтың техниалық регламенттерін өзге мақсаттарда қабылдауға жол берілмейді.
      Одақтың техникалық регламенттерін әзірлеу мен қабылдаудың тәртібі, сондай-ақ оларға өзгерістер енгізудің және оның күшін жоюдың тәртібін Комиссия айқындайды.
      Одақтың техникалық регламенттері немесе ұлттық міндетті талаптар Комиссия бекітетін бірыңғай тізбеге енгізілген өнімге қатысты ғана қолданылады.
      Бірыңғай тізбені қалыптастырумен және енгізудің тәртібін Комиссия бекітеді.
      Мүше мемлекеттер өз заңнамасында бірыңғай тізбеге енгізілмеген өнімге қатысты міндетті талаптардың белгілеуіне жол бермейді.
      2. Одақтың техникалық регламенттері Одақ аумағында тікелей қолданысқа ие болады.
      Одақ қабылдаған техникалық регламенті қолданысқа енгізудің тәртібі және өтпелі ережелер техникалық регламентерде және (немесе) Комиссияның актісінде айқындалады.
      3. Одақтың техникалық регламентінің талаптарын орындау және Одақтың техникалық регламенттерінің талаптарына сәйкестікті бағалау үшін халықаралық, өңірлік (мемлекетаралық) стандарттар, ал олар болмаған жағдайда (өңірлік (мемлекетаралық) стандарттарды қабылданға дейін – мүше мемлекеттердің ұлттық (мемлекеттік) стандарттары қолданылуы мүмкін.

53-бап
Өнімнің айналысы және Одақтың техникалық регламенттерінің қолданысы

      1. Одақтың аумағында айналысқа шығарылатын өнім қауіпсіз болуға тиіс.
      Талаптары Одақтың техникалық регламенттерінде белгіленбеген өнімнің қауіпсіздігі мен айналысын қамтамасыз ету қағидалары мен тәртібі Одақ шеңберінде халықаралық шартпен айқындалады.
      2. Оған қатысты Одақтың техникалық регламенті (Одақтың техникалық регламенттері) күшіне енген өнім Одақтың техникалық регламентінде (Одақтың техникалық регламенттерінде) белгіленген сәйкестікті бағалауың қажетті рәсімдерінен өткен жағдайда Одақтың аумағында айналысқа шығарылады.
      Мүше мемлекеттер Одақтың техникалық регламентінің (Одақтың техникалық регламенттерінің) талаптарына сәйкес келетін өнімнің айналысын осындай өнімге Одақтың техникалық регламентінде (Одақтың техникалық регламенттерінде) қамтылған талаптарға қатысты қосымша талаптар қоймай және қосымша сәйкестікті бағалау рәсімдерін өткізбей өз аумағында қамтамасыз етеді.
      Осы тармақтың екінші абзацының ережелері санитариялық, ветеринариялық-санитариялық және карантиндік фитосанитариялық шараларды қабылдауға қолданылмайды.
      3. Одақтың техникалық регламенттерінің мүше мемлекеттер аумақтарында күшіне енген күнінен бастап мүше мемлекеттердің заңнамасында немесе Комиссия актілерінде белгіленген өнімге немесе өнімге және өнімге қойылатын талаптармен байланысты жобалау (іздестіруді қоса алғанда), шығару, құрылыс, монтаждау, ретке келтіру, пайдалану, сақтау, тасымалдау, іске асыру және кәдеге жарату процестеріне қойылатын тиісті міндетті талаптар өтпелі ережелерде анықталған бөлікте ғана және Одақтың техникалық регламентінде және (немесе) Комиссияның актісінде айқындалған өтпелі ережелердің қолданысы аяқталған күннен бастап қолданылады, өнімді айналысқа шығару, техникалық реттеу объектілерінің сәйкестігін бағалау, Одақтың техникалық регламенттері талаптарының сақталуын мемлекеттік бақылау (қадағалау) үшін қолданылмайды.
      Осы баптың бірінші абзацының ережелері санитариялық, ветеринариялық-санитариялық және карантиндік фитосанитариялық шараларды қабылдауға қолданылмайды.
      Өнімге немесе Одақтың техникалық регламенттері күшіне енген күнге дейін Комиссия актілерінде белгіленген жобалау (іздестіруді қоса алғанда), шығару, құрылыс, монтаждау, ретке келтіру, пайдалану, сақтау, тасымалдау, іске асыру және кәдеге жарату процестері өнімдеріне қойылатын талаптарға байланысты өнімдерге қойылатын міндетті талаптар Одақтың техникалық регламенттеріне енгізіледі.
      4. Одақтың техникалық регламенттері талаптарының сақталуына мемлекеттік бақылау (қадағалау) мүше мемлекеттердің заңнамасында белгіленген тәртіпте жүргізіледі.
      Одақтың техникалық регламенттері талаптарының сақталуына мемлекеттік бақылау (қадағалау) саласында мүше мемлекеттердің заңнамасын үйлестіру қағидаттары мен тәсілдері Одақ шеңберіндегі халықаралық шартта айқындалады.
      5. Одақтың техникалық регламенттері талаптарының сақталуы үшін, сондай-ақ өнімнің Одақтың техникалық регламенттерінің талаптарына сәйкестігін бағалауды жүргізудің рәсімдерін бұзғаны үшін жауапкершілік мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес белгіленеді.

54-бап
Аккредиттеу

      1. Одақ шеңберінде аккредиттеу мынадай қағидаттарға сәйкес жүзеге асырылады:
      1) аккредиттеу саласындағы қағидалар мен тәсілдерді халықаралық стандарттармен үйлестіру;
      2) аккредиттеудің еріктілігін, аккредиттеу рәсімдері, қағидалары мен нәтижелері туралы ақпараттың ашықтығын және қол жетімділігін қамтамасыз ету;
      3) мүше мемлекеттерді аккредиттеу жөніндегі органдардың объективтілігін, адалдығы мен құзыреттілігін қамтамасыз ету;
      4) аккредиттеуге өтініш берушілер үшін аккредиттеуге қамтамасыз ету және аккредиттеу кезінде алынған ақпараттың құпиялылығын қамтамасыз етуге қатысты тең жағдайларды;
      5) мүше мемлекеттердің сәйкестігін бағалау жөніндегі аккредиттелген органдардың (оның ішінде сертификаттау жөніндегі органдардың, сынақ зертханаларының (орталықтарының)) қызметін бақылауды жүзеге асыруды қоспағанда мүше мемлекеттің, бір органының аккредиттеу жөніндегі өкілеттіктерін мемлекеттік бақылау (қадағалау) жөніндегі өкілеттіктермен қоса атқаруға жол бермеу;
      6) мүше мемлекеттің бір органының аккредиттеу және сәйкестікті бағалау жөніндегі өкілеттіктерді қоса атқаруына жол бермеу;
      2. Сәйкестікті бағалау жөніндегі органдарды аккредиттеуді мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес осы қызметті жүзеге асыруға уәклетті мүше мемлекеттердің аккредиттеу жөніндегі органдары өткізеді.
      3. Мүше бір мемлекеттің аккредиттеу жөніндегі органы мүше басқа мемлекеттердің аккредиттеу жөніндегі органдарымен бәсекелеспеуге тиіс.
      Мүше мемлекеттердің аккредиттеу жөніндегі органдарының бәсекелестігін болдырмау үшін мүше бір мемлекеттің сәйкестікті бағалау жөніндегі органы аккредиттеу мақсатында аумағында ол заңды тұлға ретінде тіркелген мүше мемлекеттің аккредиттеу жөніндегі органына жүгінеді.
      Мүше бір мемлекеттің аккредиттеу жөніндегі органына мүше басқа мемлекеттің аумағында заңды тұлға ретінде тіркелген сәйкестікті бағалау жөніндегі орган жүгінген жағдайда, осы аккредиттеу жөніндегі орган бұл туралы аумағында сәйкестікті бағалау жөніндегі орган тіркелген сол мүше мемлекеттің аккредиттеу жөніндегі органына хабарлайды. Аталған жағдайда мүше мемлекеттердің аккредиттеу жөніндегі органдарының, егер аумағында сәйкестікті бағалау жөніндегі осы орган тіркелген мүше мемлекеттің аккредиттеу жөніндегі органы талап етілетін салада аккредиттеуді жүзеге асырмайтын болса, аккредиттеуді өткізуіне жол беріледі. Бұл ретте аумағында сәйкестікті бағалау жөніндегі орган тіркелген мүше мемлекеттің аккредиттеу жөніндегі органының бақылаушы ретінде болуға құқығы бар.
      4. Мүше мемлекеттердің аккредиттеу жөніндегі органдар қолданылатын рәсімдердің тең мәнділігіне қол жеткізу мақсатында өзара салыстырмалы бағалауды жүзеге асырады.
      Мүше мемлекеттердің сәйкестікті бағалау жөніндегі органдарының аккредиттеу бойынша жұмыс нәтижелерін тану осы Шартқа № 11 қосымшаға сәйкес жүзеге асырылады.

55-бап
Үшінші елдермен өзара саудада техникалық кедергілерді жою

Үшінші елдермен өзара саудада техникалық кедергілерді жоюдың тәртібі мен шарттары Одақ шеңберіндегі халықаралық шартта айқындалады.

XI бөлім
САНИТАРИЯЛЫҚ, ВЕТЕРИНАРИЯЛЫҚ-САНИТАРИЯЛЫҚ ЖӘНЕ КАРАНТИНДІК
ФИТОСАНИТАРИЯЛЫҚ ШАРАЛАР

56-бап
Санитариялық, ветеринариялық-санитариялық және карантиндік
фитосанитариялық шараларды қоланудың жалпы қағидаттары

      1. Санитариялық, ветеринариялық-санитариялық және карантиндік фитосанитариялық шаралар ғылыми негіздемесі бар қағидаттар негізінде және адам өмірі мен денсаулығын, жануарлар мен өсімдіктерді қорғау үшін қажет болатын дәрежеде ғана қолданылады.
      Одақ шеңберінде қолданылатын санитариялық, ветеринариялық-санитариялық және карантиндік фитосанитариялық шаралар тиісті ғылыми негіздеменің негізінде тиісті халықаралық және өңірлік стандарттар, нұсқамалар және (немесе) ұсынымдар базасындағы шараларға қарағанда санитариялық, ветеринариялық-санитариялық немесе карантиндік фитосанитариялық қорғанудың неғұрлым жоғары деңгейін қамтамасыз ететін санитариялық, ветеринариялық-санитариялық және карантиндік фитосанитариялық шаралар енгізілген жағдайларды қоспағанда, халықаралық және өңірлік стандарттардың, нұсқамалардың және (немесе) ұсынымдардың негізінде қолданылады.
      2. Одақ шеңберінде халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығын, сондай-ақ ветеринариялық-санитариялық, карантиндік фитосанитариялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мақсатында санитариялық, ветеринариялық-санитариялық және карантиндік фитосанитариялық шараларды қолдану саласындағы келісілген саясат жүргізіледі.
      3. Келісілген саясат мүше мемлекеттер халықаралық шарттарды және Комиссияның санитариялық, ветеринариялық-санитариялық және карантиндік фитосанитариялық шараларды қолдану саласындағы актілерін бірлесіп әзірлеу, қабылдау және іске асыру арқылы жүзеге асырылады.
      4. Әрбір мүше мемлекеттің уақытша санитариялық, ветеринариялық-санитариялық және карантиндік фитосанитариялық шараларды әзірлеуге және енгізуге құқығы бар.
      Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының уақытша санитариялық, ветеринариялық-санитариялық және карантиндік фитосанитариялық шараларды жүргізу кезінде өзара іс-қимыл жасасу тәртібін Комиссия бекітеді.
      5. Жанураларды және жануарлардан алынатын өнімді сәйкестендіруді, тіркеуді және бақылауды жүргізу кезінде келісілген тәсілдер Комиссияның актісіне сәйкес қолданылады.
      6. Санитариялық, ветеринариялық-санитариялық және карантиндік фитосанитариялық шараларды қабылдау және мүше мемлекеттердің санитариялық, ветеринариялық-санитариялық және карантиндік фитосанитариялық шаралар саласындағы уәкілетті органдарымен өзара іс-қимыл жасау осы Шартқа № 12 қосымшаға сәйкес жүзеге асырылады.

57-бап
Санитариялық шараларды қолдану

      1. Санитариялық шаралар адамдарға, көлік құралдарына, сондай-ақ Комиссия актілеріне сәйкес мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалауға (бақылауға) жататын өнімдердің (тауарлардың) бірыңғай тізбесіне енгізілген санитариялық-эпидемиологиялық қадағалаудағы (бақылаудағы) өнімдерге (тауарларға) қатысты қолданылады.
      2. Мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалауға (бақылауға) жататын өнімдерге (тауарларға) бірыңғай санитариялық-эпидемиологиялық және гигиеналық талаптар мен рәсімдер белгіленеді.
      Оларға қатысты Одақтың техникалық регламенттері әзірленетін өнімдерге (тауарларға) қойылатын бірыңғай санитариялық-эпидемиологиялық және гигиеналық талаптар Комиссияның актілеріне сәйкес Одақтың техникалық регламенттеріне енгізіледі.
      3. Бірыңғай санитариялық-эпидемиологиялық және гигиеналық талаптарды және рәсімдерді әзірлеу, бекіту, өзгерту және қолдану тәртібін Комиссия бекітеді.
      4. Халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығын қамтамасыз ету мақсатында халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкілетті органдар мүше мемлекеттердің заңнамасына және Комиссияның актілеріне сәйкес мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалауды (бақылауды) жүзеге асырады.
      Мүше мемлекеттердің халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкілетті органдары мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау (бақылау) шеңберінде Одақтың техникалық регламенттері талаптарының сақталуын мемлекеттік қадағалауды (бақылауды) жүзеге асыруы мүмкін.

58-бап
Ветеринариялық-санитариялық шараларды қолдану

      1. Ветеринариялық-санитариялық шаралар Комисия бекітетін ветеринариялық бақылауға (қадағалауға) жататын тауарлардың бірыңғай тізбесіне енгізілген, Одақтың кедендік аумағына әкілінетін және Одақтың кедендік аумағында орын ауыстыратын тауарларға (оның ішінде, жеке пайдалануға арналған тауарларға) қатысты, сондай-ақ ветеринариялық-санитариялық бақылауға (қадағалауға) жататын объектілерге қатысты қолданылады.
      2. Ветеринариялық бақылауға (қадағалауға) жататын тауарларға және объектілерге Комиссия бекететін бірыңғай ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) талаптар қолданылады.
      3. Бірыңғай ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) талаптарға сәйкес келмейтін, жануарлардың жұқпалы ауруларының, оның ішінде адам мен жануарларға ортақ аурулардың қоздырғыштарының әкелінуін және таралуын болдырмау мақсатында, жеке қолданыстағы тауарларды қоса алғанда, ветеринариялық бақылаудаға (қадағалаудағы) тауарларға, сондай-ақ Комиссияның актісіне сәйкес ветеринариялық бақылауға (қадағалауға) жататын объектілерге ветеринариялық бақылау (қадағалау) жүргізіледі.
      Жануарлардың жұқпалы ауруларының аса қауіпті, карантиндік және зооноздық аурулар ошағын профилактикалау, диагностикалау, оқшаулау және жою кезінде мүше мемлекеттердің өзара іс-қимылы Комиссия белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.
      4. Ветеринария саласындағы уәкілетті органдар мүше мемлекеттердің мемлекеттік шекарлары арқылы өткізу пункттерінен не мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес ветеринариялық бақылау (қадағалау) құралдарымен жабдықталған және жарақталған, мүше мемлекеттердің заңнамасында айқындалған өзге де жерлерден өту кезінде ветеринариялық бақылаудағы (қадағалаудағы) тауарлар Одақтың кедендік шекарасы арқылы тасымалданған кезде ветеринариялық бақылауды (қадағалауды) жүзеге асырады.
      5. Ветеринариялық бақылаудағы (қадағалаудағы) тауарлардың әрбір партиясы, Комиссия бекітетін бірыңғай ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) талаптарға сәйкес және аталған тауарлар аумағына әкелінетін мүше мемлекеттің ветеринария саласындағы органымен берілген рұқсаты және (немесе) аталған тауар жолданатын елдің құзыретті органымен берілетін ветеринариялық сертификаты болған кезде Одақтың кедендік аумағына әкелінеді.
      6. Ветеринариялық бақылауға (қадағалауға) жататын тауарлар мүше бір мемлекеттің аумағынан мүше басқа мемлекеттің аумағына бірыңғай ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) талаптарға сәйкес тасымалданады. Егер Комиссия өзгеше белгілемеген болса, аталған тауарлар ветеринариялық сертификатпен сүймелденеді.
      Мүше мемлекеттер Комиссия бекітететін, ветеринария саласындағы уәкілетті орган бірыңғай нысандар бойынша беретін ветеринариялық сертификаттарды өзара мойындайды.
      7. Ветеринарлық бақылауға (қадағалауға) жататын тауарлардың қауіпсіздігін қамтамасыз етудің негізгі қағидаты оларды үшінші елдерде өндіруде, қайта өңдеуде, тасымалдауда және (немесе) сақтау кезінде қадағалаудың шетелдік ресми жүйесінің аудитін жүргізу болып табылады.
      Ветеринария саласындағы уәкілетті органдар ветеринарлық бақылауға (қадағалауға) жататын объектілерді қадағалау мен тексерудің (инспекциялаудың) шетелдік ресми жүйесі аудитін Комиссияның актісіне сәйкес жүргізеді.
      8. Мүше мемлекеттердің тиісті халықаралық ұйымдардан, мүше мемлекеттерден, сондай-ақ үшінші елдерден үшінші елдердің немесе мүше мемлекеттердің аумақтарында эпизоотиялық ахуалдың нашарлауы туралы ресми ақпарат алған жағдайда уақытша ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) талаптарды әзірлеуге және шараларды енгізуге құқығы бар.
      Аталған ақпарат болған жағдайда, бірақ ғылыми тұрғыда жеткілікті негіздеу болмаған кезде немесе оны қажетті мерзімде беру мүмкін болмаған кезде мүше мемлекеттер кідіріссіз ветеринариялық-санитариялық шараларды қолдана алады.

59-бап
Карантиндік фитосанитариялық шаралар

      1. Карантиндік фитосанитариялық шаралар Одақтың кедендік шекарасында және Одақтың кедендік аумағында карантиндік фитосанитариялық бақылауға (қадағалауға) жататын карантинге жатқызылған өнімдердің (карантинге жатқызылған жүктердің, карантинге жатқызылған материалдардың, карантинге жатқызылған тауарлардың) тізбесіне енгізілген өнімге, Одақтың карантиндік объектілерінің, сондай-ақ карантинге жатқызылған объектілердің бірыңғай тізбесіне енгізілген карантиндік объектілерге қатысты қолданылады.
      2. Одақтың кедендік аумағында және Одақтың кедендік шекарасында карантиндік фитосанитариялық бақылау (қадағалау) карантинге жатқызылған өнімнің тізбесіне енгізілген өнімге, Одақтың карантиндік объектілерінің, сондай-ақ карантинге жатқызылған объектілердің бірыңғай тізбесіне енгізілген карантиндік объектілерге қатысты жүзеге асырылады.
      3. Карантинге жатқызылған өнімнің тізбесін, Одақтың карантиндік объектілерінің бірыңғай тізбесін және бірыңғай карантиндік фитосанитариялық талаптарды Комиссия бекітеді.

ХІІ бөлім
ТҰТЫНУШЫЛАРДЫҢ ҚҰҚЫҚТАРЫН ҚОРҒАУ

60-бап
Тұтынушылардың құқықтарын қорғау кепілдігі

1. Тұтынушылардың құқықтарына және олардың қорғауға мүше мемлекеттердің тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы заңнамасында, сондай-ақ осы Шартта кепілдік беріледі.
2. Мүше мемлекеттердің азаматтары, сондай-ақ олардың аумағында тұратын өзге де адамдар басқа мүше мемлекеттердің аумақтарында осы мүше мемлекеттердің азаматтары пайдаланатын тұтынушылардың қорғау саласындағы құқықтарын құқықтық қорғауды пайдаланады және тұтынушылардың құқықтарын қорғау жөніндегі мемлекеттік және қоғамдық ұйымдарға, басқа да ұйымдарға, сондай-ақ соттарға жүгінуге және (немесе) осы басқа мүше мемлекеттердің азаматтары жүзеге асыратын шарттармен өзге де процессуалдық іс-әрекеттерді жүзеге асыруға құқығы бар.

61-бап
Тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы саясат

1. Мүше мемлекеттер мүше мемлекеттердің азаматтары үшін шаруашылық жүргізуші субъектілердің жосықсыз әрекетінен өздерінің мүдделерін қорғау жөніндегі тең жағдайларды қалыптастыруға бағытталған тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы келісілген саясатты жүргізеді.
2. Тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы келісілген саясатты жүргізу осы Шартпен және осы Шартқа № 13 қосымшаға сәйкес қағидаттар негізінде тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы мүше мемлекеттердің заңнамасымен қамтамасыз етіледі.

ҮШІНШІ БӨЛІК
БІРЫҢҒАЙ ЭКОНОМИКАЛЫҚ КЕҢІСТІК

ХІІІ бөлім
МАКРОЭКОНОМИКАЛЫҚ САЯСАТ

62-бап
Келісілген макроэкономикалық саясаттың
негізгі бағыттары

      1. Одақ шеңберінде мүше мемлекеттер экономикасының теңгерімді дамуына қол жеткізу мақсатында мүше мемлекеттердің бірлескен іс-әрекеттерін әзірлеуді және іске асыруды көздейтін келісілген макроэкономикалық саясат жүргізіледі.
      2. Мүше мемлекеттердің келісілген макроэкономикалық саясатты жүргізуін үйлестіруді осы Шартқа № 14 қосымшаға сәйкес Комиссия жүзеге асырады.
      3. Мүше мемлекеттер жүргізетін келісілген макроэкономикалық саясаттың негізгі бағыттарына:
      1) Одақтың интеграциялық әлеуетін және әрбір мүше мемлекеттің бәсекелестік артықшылықтарын пайдалана отырып, мүше мемлекеттер экономикасының тұрақты дамуын қамтамасыз ету;
      2) мүше мемлекеттер экономикасының қызмет етуінің бірыңғай қағидаттарын қалыптастыру және олардың өзара әрекеттесуін қамтамасыз ету;
      3) макроэкономикалық тұрақтылықты қамтамасыз етуді қоса алғанда, мүше мемлекеттер экономикасының ішкі тұрақтылығын, сондай-ақ сыртқы әсерге тұрақтылықты арттыру үшін жағдайлар жасау;
      4) мүше мемлекеттердің әлеуметтік-экономикалық дамуын болжау үшін ортақ қағидаттар мен бағдарларды әзірлеу кіреді.
      4. Келісілген макроэкономикалық саясаттың негізгі бағыттарын іске асыру осы Шартқа № 14 қосымшаға сәйкес жүзеге асырылады.

63-бап
Экономикалық дамудың тұрақтылығын айқындайтын негізгі макроэкономикалық көрсеткіштер

      Мүше мемлекеттер экономикалық саясатты экономикалық дамудың тұрақтылығын айқындайтын макроэкономикалық көрсеткіштердің мынадай:
      мемлекеттік басқару секторының шоғырландырылған бюджетінің жылдық тапшылығы – жалпы ішкі өнімнің 3 пайызынан аспайтын;
      мемлекеттік басқару секторының борышы – жалпы ішкі өнімнің 50 пайызынан аспайтын;
      жыл бойынша (алдыңғы жылғы желтоқсан айынан желтоқсан айына дейін, пайызбен) инфляция деңгейі (тұтыну бағаларының индексі) – осы көрсеткіш ең төмен мәнге ие мүше мемлекетте инфляция деңгейі 5 пайыздық пунктінен аспайтын сандық мәндері шеңберінде қалыптастырады.

XIV бөлім
ВАЛЮТАЛЫҚ САЯСАТ

64-бап
Келісілген валюталық саясаттың мақсаттары мен қағидаттары

      1. Мүше мемлекеттер экономикалық интеграцияны тереңдету, валюта-қаржы саласындағы ынтымақтастықты дамыту, тауарлардың, көрсетілетін қызметтердің және капиталдың мүше мемлекеттердің аумағында еркін қозғалысын қамтамасыз ету, мүше мемлекеттердің ұлттық валюталарының сыртқы сауда және инвестициялық операциялардағы рөлін арттыру, сондай-ақ көрсетілген валюталардың еркін айырбасталуын қамтамасыз ету мақсатында мынадай:
      1) интеграциялық ынтымақтастықтың қалыптасқан макроэкономикалық қажеттіліктеріне сәйкес келетіндей көлемде валюталық саясатты қалыптастыру мен жүргізуге тәсілдерді үйлестіру мен жақындастыруды кезең-кезеңмен жүзеге асыру;
      2) валюта саласында интеграциялық процестерді дамыту, валюталық саясатты үйлестіру және келісу үшін ұлттық және мемлекетаралық деңгейлерде қажетті ұйымдастырушылық-құқықтық жағдайларды жасау;
      3) валюта саласында интеграциялық процестерді дамытуға теріс әсер етуі мүмкін іс-әрекеттерді қолданбау, ал оларды мәжбүрлеп қолданған жағдайда – осындай іс-әрекеттердің салдарын барынша азайту;
      4) әрбір мүше мемлекеттің ішкі валюта нарығында да, халықаралық валюта нарықтарында да мүше мемлекеттердің ұлттық валюталарына сенімді арттыруға бағытталған экономикалық саясатты жүргізу қағидаттарының негізінде келісілген валюталық саясатты әзірлейді және жүргізеді.
      2. Мүше мемлекеттер келісілген валюталық саясатты жүргізу мақсатында осы Шартқа № 15 қосымшаға сәйкес шараларды іске асырады.
      3. Бағамдық саясатты үйлестіруді құрамына мүше мемлекеттердің ұлттық (орталық) банктерінің басшылары кіретін және қызметінің тәртібі Одақ шеңберіндегі халықаралық шартта айқындалатын жеке орган жүзеге асырады.
      4. Мүше мемлекеттердің валюталық құқықтық қатынастарды реттеуге және ырықтандыру шараларын қабылдауға қатысты келісілген тәсілдері Одақ шеңберіндегі халықаралық шартта айқындалады.

XV бөлім
КӨРСЕТІЛЕТІН ҚЫЗМЕТТЕР САУДАСЫ, ИНВЕСТИЦИЯЛАРДЫ ҚҰРУ, ҚЫЗМЕТІ ЖӘНЕ ОНЫ ЖҮЗЕГЕ АСЫРУ

65-бап
Реттеу мақсаты мен нысанасы, қолданылу саласы

      1. Осы бөлімнің мақсаты осы бөлімнің және осы Шартқа № 16 қосымшаның талаптарына сәйкес Одақ шеңберінде көрсетілетін қызметтер саудасы, инвестицияларды құру, қызметі және оны жүзеге асыру еркіндігін қамтамасыз ету болып табылады.
      Мүше мемлекеттерде көрсетілетін қызметтер саудасын, инвестицияларды құруды, қызметін және оны жүзеге асыруды реттеудің құқықтық негіздері осы Шартқа № 16 қосымшада айқындалады.
      2. Осы бөлімнің ережелері көрсетілетін қызметтерді беруді және алуды, инвестицияларды құруды, қызметі мен оны жүзеге асыруды қозғайтын мүше мемлекеттердің шараларына қолданылады.
      Осы бөлімнің ережелері:
      осы Шарттың XХII бөлімінде реттелетін мемлекеттік (муниципалдық) сатып алуға;
      мемлекеттік билік функцияларын орындау үшін көрсетілетін қызметтер беруге және жүзеге асырылатын қызметтерге қолданылмайды.
      3. Осы Шарттың XVI, XIX, XX және XXI бөлімдерінде қамтылатын көрсетілетін қызметтер тиісінше осы бөлімдердің ережелерінде реттеледі. Осы бөлімнің ережелері көрсетілген бөлімдерге қайшы келмейтін бөлігінде қолданылады.
      4. Электр байланысы қызметінің саудасымен байланысты туындайтын құқықтық қатынастардың ерекшеліктері Электр байланысы қызметінің саудасы тәртібіне (осы Шарттың № 16 қосымшасына № 1 қосымша) сәйкес айқындалады.
      5. Жеке тұлғалардың келу, кету, болу және еңбек қызметінің ерекшеліктері осы Шарттың XХVI бөлімінде, осы бөлімге қайшы келмейтін бөлігінде реттеледі.
      6. Осы бөлімдегі ешнәрсе:
      1) ашылуын мүше мемлекет өзінің қауіпсіздігінің маңызды мүдделеріне қайшы келеді деп қарастыратын қандай да бір ақпаратты кез келген мүше мемлекетке беруге қойылатын талап;
      2) мүше мемлекет заңнамалық акт қабылдау арқылы өзінің қауіпсіздігінің маңызды мүдделерін қорғау үшін қажет деп есептейтін кез келген, оның ішінде:
      әскери мекемені жабдықтау мақсатында тікелей немесе жанама жүзеге асырылатын көрсетілетін қызметтерді беруге қатысты;
      жарылатын немесе термоядролық материалдарға немесе олар алынған материалдарға жататын;
      соғыс уақытында немесе басқа да төтенше мән-жайларда халықаралық қатынастарда қабылданған іс-әрекеттерді қолдануға кез келген мүше мемлекет үшін кедергі;
      3) халықаралық қауіпсіздік пен бейбітшілікті сақтау мақсатында Біріккен Ұлттар Ұйымының Жарғысына сәйкес оның міндеттемелерін орындау үшін кез келген іс-әрекеттерді қолдануға кез келген мүше мемлекет үшін кедергі ретінде түсіндірілмеуге тиіс.
      7. Осы бөлімнің ережелері мүше мемлекетке:
      1) қоғамдық моральды қорғау немесе қоғамдық тәртіпті сақтау үшін қажетті шараларды қабылдауға немесе қолдануға кедергі келтірмейді. Қоғамдық тәртіп пайымдаулары бойынша қоғамның негізгі мүдделерінің біріне қатысты шынайы және жеткілікті түрдегі күрделі қауіп-қатер қалыптасқан жағдайда қолданылмауы мүмкін;
      2) адамдардың өмірін немесе денсаулығын, жануарларды немесе өсімдіктерді қорғау үшін қажетті;
      3) мыналарға:
      жаңылыстыратын және жосықсыз тәжірибенің немесе азаматтық-құқықтық шарттарды сақтамау салдарын болдырмауға;
      жеке сипаттағы мәліметтерді өңдеу және тарату кезінде жекелеген адамдардың жеке өміріне қол сұғудан қорғауға және жеке өмір мен шоттары туралы мәліметтердің құпиялылығын сақтауға;
      қауіпсіздікке қатысы бар шараларды қоса алғанда, осы бөлімнің ережелеріне қайшы келмейтін, мүше мемлекеттердің заңнамасын сақтау үшін қажетті;
      4) іс жүзінде ұсынылатын режимдегі айырмашылық көрсетілетін қызметтер саудасына, құруға және қызметке қатысты басқа мүше мемлекеттің немесе үшінші мемлекеттердің адамдарына әділ немесе тиімді тікелей салық салуды және оны алуды қамтамасыз етуге талпынумен байланысты болған жағдайда осы Шартқа № 16 қосымшаның 21 және 24-тармақтарымен үйлеспейтін шараларды қабылдауға немесе қолдануға кедергі келтірмейді және мұндай шаралар мүше мемлекеттердің халықаралық шарттарының ережелеріне қайшы келмеуге тиіс;
      5) режимге қатысты айырмашылық тиісті мүше мемлекет қатысушысы болып табылатын салық салу мәселелері бойынша, оның ішінде қосарланған салық салуды болдырмау туралы келісімнің нәтижесі болып табылған жағдайда осы Шартқа № 16 қосымшаның 27 және 29-тармақтарымен үйлеспейтін шараларды қабылдауға немесе қолдануға кедергі келтірмейді.
      8. Осы баптың 7-тармағында көзделген шараларды қолдану мүше мемлекеттер арасында еркін немесе ақталмаған кемсітушілікке немесе көрсетілетін қызметтер саудасында, инвестицияларды құруда, қызметінде және оны жүзеге асыруда жасырын шектеулерге алып келмеуге тиіс.
      9. Егер мүше мемлекет үшінші мемлекетке қатысты көрсетілетін қызметтер саудасына, инвестицияларды құруға, қызметіне және оны жүзеге асыруға қатысты шектеулерді немесе тыйымдарды сақтаса, осы бөлімдегі ешнәрсе мұндай мүше мемлекетті басқа мүше мемлекеттің адамдарына, егер мұндай адам көрсетілген үшінші мемлекеттің адамына тиесілі болса немесе бақылауында болса, осы бөлімнің ережелерін қолдануға міндеттейтіндей түсіндірілмеуге тиіс, ал осы бөлімнің ережелерін қолдану көрсетілген тыйымдар мен шектеулерді айналып өтуге немесе бұзуға алып келеді.
      10. Егер басқа мүше мемлекеттің адамы осы басқа мүше мемлекеттің аумағында елеулі іскерлік операцияларды жүзеге асырмайтындығы дәлелденетін болса және ол бірінші мүше мемлекеттің адамына немесе үшінші мемлекет адамына тиесілі болған немесе бақыланған жағдайда, мүше мемлекет өзі осы бөлімге сәйкес қабылдайтын өз міндеттемелерін басқа мүше мемлекеттің көрсетілетін қызметтер саудасына, инвестицияларды құруға, қызметіне және оны жүзеге асыруға қатысты адамына қолдана алмайды.

66-бап
Көрсетілетін қызметтер саудасын, инвестицияларды құруды, қызметін және оны жүзеге асыруды ырықтандыру

      1. Мүше мемлекеттер осы Шарттың күшіне енген күні қолданыста болған режиммен салыстырғанда, басқа мүше мемлекеттердің көрсетілетін қызметтер саудасына, құруға және адамдарының қызметтеріне қатысты жаңа кемсітушілік шараларын енгізбейді.
      2. Көрсетілетін қызметтер саудасы, инвестицияларды құру, қызметі және оны жүзеге асыру еркіндігін қамтамасыз ету мақсатында мүше мемлекеттер көрсетілетін қызметтердің өзара саудасы, инвестицияларды құру, қызметі және оны жүзеге асыру жағдайларын кезең-кезеңмен ырықтандыруды жүргізеді.
      3. Мүше мемлекеттер осы Шартқа №16 қосымшаның 38-43-тармақтарында көзделген көрсетілетін қызметтердің бірыңғай нарығын құруға және оның барынша көп қызметтер секторында жұмыс істеуін қамтамасыз етуге талпынады.

67-бап
Көрсетілетін қызметтер саудасын, инвестицияларды құруды,
қызметін және оны жүзеге асыруды ырықтандыру қағидаттары

      1. Көрсетілетін қызметтер саудасын, инвестицияларды құруды, қызметін және оны жүзеге асыруды ырықтандыру мүше мемлекеттердің заңнамаларын үйлестіру және мүше мемлекеттердің құзыретті органдарының өзара әкімшілік ынтымақтастығын ұйымдастыру арқылы халықаралық қағидаттар мен стандарттарды ескере отырып жүзеге асырылады.
      2. Көрсетілетін қызметтер саудасын, инвестицияларды құруды, қызметін және оны жүзеге асыруды ырықтандыру процесінде мүше мемлекеттер мынадай:
      1) ішкі реттеуді оңтайландыру – шамадан тыс ішкі реттеуді, оның ішінде көрсетілетін қызметтерді берушілер, алушылар, құруды немесе қызметті жүзеге асыратын адамдар және инвесторлар үшін рұқсат беру талаптары мен рәсімдерді көрсетілетін қызметтердің нақты секторларын реттеудің озық халықаралық тәжірибесін ескере отырып, кезең-кезеңмен оңайлату және (немесе) тарату;
      2) тепе-теңдік – мүше мемлекеттер заңнамасын үйлестіру және көрсетілетін қызметтер нарығының, инвестицияларды құруды, қызметін немесе оны жүзеге асырудың тиімді жұмыс істеуі үшін өзара әкімшілік ынтымақтастық деңгейлерінің қажеттілігі мен жеткіліктілігі;
      3) өзара тиімділік – көрсетілетін қызметтер секторының және әрбір мүше мемлекет үшін қызмет түрлерінің сезімталдығын ескере отырып, пайда мен міндеттемелерді әділ бөлу негізінде көрсетілетін қызметтер саудасын, инвестицияларды құруды, қызметін және оны жүзеге асыруды ырықтандыру;
      4) дәйектілік – көрсетілетін қызметтер саудасына, инвестицияларды құруға, қызметіне немесе оны жүзеге асыруға қатысты кез келген шараларды қабылдау, оның ішінде:
      көрсетілетін қызметтер секторының және қызмет түрлерінің ешқайсысында осы Шартқа қол қою күніне қолданыста болған жағдайлармен және осы Шартта бекітілген жағдайлармен салыстырғанда, өзара қол жеткізу жағдайларын нашарлатуға жол берілмейтінін;
      осы Шартқа № 16 қосымшаның 2-тармағының 4-абзацында және 15-17, 23, 26, 28, 31, 33 және 35-тармақтарында көрсетілген Жоғары кеңес бекітетін шектеулердің, алулардың, қосымша талаптардың және жағдайлардың жеке ұлттық тізбелерінде көзделген шектеулердің, алулардың, қосымша талаптардың және жағдайлардың кезең-кезеңмен қысқартылуын негізге ала отырып, мүше мемлекеттердің заңнамасын үйлестіру және әкімшілік ынтымақтастық;
      5) экономикалық орындылық – осы Шартқа № 16 қосымшаның 38-43-тармақтарында көзделген көрсетілетін қызметтердің бірыңғай нарығын қалыптастыру шеңберінде өзіндік құнға, бәсекеге қабілеттілікке және (немесе) Одақтың ішкі нарығында шығарылатын және өткізілетін тауарлардың көлеміне мейлінше жоғары деңгейде әсер ететін көрсетілетін қызмет секторларына қатысты басым тәртіппен көрсетілетін қызметтер саудасын ырықтандыру жүргізу қағидаттарын басшылыққа алады.

68-бап
Әкімшілік ынтымақтастық

      1. Мүше мемлекеттер осы бөлімде реттелетін мәселелер бойынша құзыретті органдар арасында тиімді ынтымақтастықты қамтамасыз етуде бір-біріне жәрдемдеседі.
      Ынтымақтастықтың тиімділігін қамтамасыз ету үшін, оның ішінде ақпарат алмасу үшін мүше мемлекеттердің құзыретті органдары келісім жасасады.
      2. Әкімшілік ынтымақтастық:
      1) көрсетілетін қызмет секторлары бойынша тұтастай да, нарыққа нақты қатысушыларға қатысты да мүше мемлекеттердің құзыретті органдары арасында жедел ақпарат алмасуды;
      2) көрсетілетін қызметтерді берушілердің тұтынушылардың, нарықтың адал субъектілерінің құқықтары мен заңды мүдделерін, сондай-ақ қоғамдық (мемлекеттік) мүдделерді бұзуының алдын алу тетігін жасауды қамтиды.
      3. Мүше мемлекеттің құзыретті органдары басқа мүше мемлекеттердің құзыретті органдарынан олардың құзыреті саласына жататын және осы бөлімде көзделген талаптарды тиімді іске асыру үшін қажет, оның ішінде:
      1) құруды жүзеге асырған немесе бірінші мүше мемлекеттің аумағында көрсетілетін қызметтерді беретін осы басқа мүше мемлекеттердің тұлғалары туралы, атап айтқанда, олардың аумағында осындай тұлғалардың шын мәнінде құрылғанын растайтын және құзыретті органдардың мәліметтері бойынша бұл тұлғалар кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыратынын растайтын мәліметтер туралы;
      2) құзыретті органдар берген рұқсаттар және жүзеге асырылуы үшін рұқсат берілген қызмет түрлері туралы;
      3) сол тұлғаға қатысты құзыретті органдар қабылдаған және оның құзыреттілігін немесе іскерлік беделін тікелей қозғайтын тұлғаның дәрменсіздігін (банкроттығын) тану туралы әкімшілік шаралар, қылмыстық-құқықтық санкциялар немесе шешімдер туралы ақпаратты жасалған келісімдер шеңберінде сұрата алады. Бір мүше мемлекеттің құзыретті органдары тиісті ақпаратты, оның ішінде бірінші мүше мемлекеттің аумағында құруды жүзеге асырған немесе көрсетілетін қызметтерді беретін тұлғаларды жауаптылыққа тарту негіздері туралы ақпаратты сұратқан басқа мүше мемлекеттің құзыретті органдарына беруге тиіс.
      4. Мүше мемлекеттер құзыретті органдарының (оның ішінде қызметті бақылауды және қадағалауды жүзеге асыратын) әкімшілік ынтымақтастығы:
      1) басқа мүше мемлекеттің көрсетілетін қызметтерді берушісі осы көрсетілетін қызметтерді беру кезінде бір мүше мемлекеттің көрсетілетін қызметтерді алушыларының құқықтарын қорғаудың тиімді жүйесін жасау;
      2) көрсетілетін қызметтерді берушілер мен алушылардың салық және өзге міндеттемелерін орындауы;
      3) жосықсыз іскерлік тәжірибенің жолын кесу;
      4) мүше мемлекеттердің көрсетілетін қызметтердің көлемі туралы статистикалық деректерінің анықтылығын қамтамасыз ету мақсатында жүзеге асырылады.
      5. Егер мүше мемлекетке оның аумағындағы немесе басқа мүше мемлекеттердің аумағындағы адамдардың денсаулығына немесе қауіпсіздігіне, жануарлардың, өсімдіктердің қауіпсіздігіне немесе қоршаған ортаға нұқсан келтіре алатын кез келген көрсетілетін қызметтерді берушілердің, құруды немесе қызметті жүзеге асырушы адамдардың не инвесторлардың іс-әрекеттері туралы белгілі болса, бірінші мүше мемлекет бұл туралы ең қысқа мерзімдерде барлық мүше мемлекеттерге және Комиссияға хабарлайды.
      6. Комиссия осы бөлімде реттелетін мәселелер бойынша Одақтың ақпараттық жүйелерінің қызмет ету процесін құруға жәрдемдеседі және оған қатысады.
      7. Мүше мемлекеттер осы бапта көзделген міндеттемелерді басқа мүше мемлекеттердің орындамауы жағдайлары туралы Комиссияға хабарлай алады.

69-бап
Транспаренттілік

      1. Әрбір мүше мемлекет осы бөлімде реттелетін мәселелер бойынша өз заңнамасының ашықтығы мен қол жетімділігін қамтамасыз етеді.
      Осы мақсатта мүше мемлекеттің осы бөлімде реттелетін мәселелерді қозғайтын немесе қозғай алатын барлық нормативтік құқықтық актілері құқықтары және (немесе) міндеттемелері осындай нормативтік құқықтық актілерде қозғалуы мүмкін кез келген адам олармен таныса алатындай ресми дереккөзде, ал мүмкіндігіне қарай, Интернет желісінің тиісті сайтында да жариялануға тиіс.
      2. Осы баптың 1-тармағында көрсетілген нормативтік құқықтық актілер құқықтары және (немесе) міндеттемелері осы нормативтік құқықтық актілерде қозғалуы мүмкін адамдардың құқықтық айқындылығын және негізделген сенімдерін қамтамасыз ететін мерзімде, бірақ қандай жағдайда болсын олар күшіне енген күнге дейін жариялануға тиіс.
      3. Мүше мемлекеттер осы баптың 1-тармағында көрсетілген нормативтік құқықтық актілер жобаларының алдын ала жариялануын қамтамасыз етеді.
      Мүше мемлекеттер нормативтік құқықтық актінің жобасын әзірлеуге жауапты мемлекеттік органдардың Интернет желісіндегі ресми сайттарында немесе арнайы құрылған сайттарда нормативтік құқықтық актілердің жобаларын, адамдардың олар бойынша ескертулер мен ұсыныстарды жіберу тәртібі жөніндегі ақпаратты, сондай-ақ нормативтік құқықтық актінің жобасына қоғамдық талқылау жүргізілетін мерзім туралы мәліметтерді барлық мүдделі адамдарға өздерінің ескертулері мен ұсыныстарын жіберу мүмкіндігін беру мақсатында орналастырады.
      Көрсетілген нормативтік құқықтық актілердің жобалары, әдетте, оларды қабылдау күніне дейін күнтізбелік 30 күн бұрын жарияланады. Мұндай алдын ала жариялау жедел ден қоюды талап ететін айрықша жағдайларда, сондай-ақ нормативтік құқықтық актілердің жобаларын алдын ала жариялау олардың орындалуына кедергі келтіруі мүмкін болғанда немесе қоғамдық мүдделерге өзгеше түрде қайшы келген жағдайларда ғана талап етілмейді.
      Мүше мемлекеттердің құзыретті органдары қоғамдық талқылау шеңберінде алған ескертулері және (немесе) ұсыныстары нормативтік құқықтық актілердің жобаларын пысықтау кезінде мүмкіндігінше ескеріледі.
      4. Осы баптың 1-тармағында көрсетілген нормативтік құқықтық актілерді (олардың жобаларын) жариялау оларды қабылдау және қолдану мақсаттарын түсіндірумен қатар жүргізілуге тиіс.
      5. Мүше мемлекеттер кез келген адамның қолданыстағы және (немесе) қабылдау жоспарланатын, осы баптың 1-тармағында көрсетілген нормативтік құқықтық актілер туралы жазбаша немесе электрондық түрдегі сұрау салуына жауап қайтаруды қамтамасыз ететін тетік жасайды.
      6. Мүше мемлекеттер басқа мүше мемлекеттер адамдарының осы бөлімде реттелетін мәселелер бойынша өтініштерін өз заңнамасына сәйкес, өз адамдары үшін белгіленген тәртіппен қарауды қамтамасыз етеді.

XVI бөлім
ҚАРЖЫ НАРЫҚТАРЫН РЕТТЕУ

70-бап
Қаржы нарықтарын реттеу мақсаттары мен қағидаттары

      1. Мүше мемлекеттер Одақ шеңберінде қаржы нарықтарын келісілген реттеуді:
      1) Одақ шеңберінде жалпы қаржы нарығын құру және мүше мемлекеттердің қаржы нарықтарына кемсітпеушілікпен қол жеткізуді қамтамасыз ету мақсатында мүше мемлекеттердің экономикалық интеграциясын тереңдету;
      2) көрсетілетін қаржылық қызметтерді тұтынушылардың құқықтары мен заңды мүдделеріне кепілдік беруді және тиімді қорғауды қамтамасыз ету;
      3) банк секторындағы және сақтандыру секторындағы, сондай-ақ бағалы қағаздар нарығында көрсетілетін қызмет секторындағы бір мүше мемлекеттің уәкілетті органдары басқа мүше мемлекеттердің аумақтарында берген лицензияларды өзара мойындау үшін жағдай жасау;
      4) халықаралық стандарттарға сәйкес мүше мемлекеттердің қаржы нарықтарындағы тәуекелдерді реттеу тәсілдерін айқындау;
      5) банк қызметіне, сақтандыру қызметіне және бағалы қағаздар нарығындағы қызметке қойылатын талаптарды (пруденциалдық талаптарды) айқындау;
      6) қаржы нарығына қатысушылардың қызметін қадағалауды жүзеге асыру тәртібін айқындау;
      7) қаржы нарығына қатысушылар қызметінің транспаренттілігін қамтамасыз ету мақсаттары мен қағидаттарына сәйкес жүзеге асырады.
      2. Қаржы нарығында капиталдың еркін қозғалысын қамтамасыз ету үшін жағдай жасау мақсатында мүше мемлекеттер ынтымақтастықтың мынадай негізгі нысандарын, оның ішінде:
      1) мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары арасында банк қызметін, сақтандыру қызметін және бағалы қағаздар нарығындағы қызметті реттеу және дамыту, Одақ шеңберіндегі халықаралық шартқа сәйкес бақылау және қадағалау мәселелері бойынша ақпарат, оның ішінде құпия ақпарат алмасуды;
      2) қаржы нарықтарында туындайтын ағымдағы және ықтимал проблемаларды талқылау жөніндегі және оларды шешу жөніндегі ұсыныстарды әзірлеу жөніндегі келісілген іс-шаралар жүргізуді;
      3) банк қызметін, сақтандыру қызметін және бағалы қағаздар нарығындағы қызметті реттеу мәселелері бойынша мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының өзара консультациялар жүргізуін қолданады.
      3. Осы баптың 1-тармағында баяндалған мақсаттарғы қол жеткізу үшін мүше мемлекеттер Одақ шеңберіндегі халықаралық шартқа сәйкес және осы Шартқа № 17 қосымша мен осы Шарттың 103-бабын ескере отырып қаржы нарығындағы өз заңнамасын үйлестіруді жүзеге асырады.

XVII БӨЛІМ
САЛЫҚТАР ЖӘНЕ САЛЫҚ САЛУ

71-бап
Мүше мемлекеттердің салық салу саласындағы
өзара іс-әрекетінің қағидаттары

      1. Бір мүше мемлекеттің аумағынан басқа мүше мемлекеттің аумағына әкелінген тауарларға жанама салық салынады.
      2. Мүше мемлекеттер өзара саудада салықтар, өзге де алымдар мен төлемдерді аумағында басқа мүше мемлекеттің тауарларын өткізу жүзеге асырылатын мүше мемлекетте салық салу оның аумағында шығарылатын осыған ұқсас тауарларға қатысты дәл сондай мән-жайлар болған кезде осы мүше мемлекет қолданатын салық салуға қарағанда қолайсыз болмайтындай етіп алады.
      3. Мүше мемлекеттер мыналарды:
      1) акцизделетін неғұрлым сезімтал тауарлар бойынша акциздер мөлшерлемелерін үйлестіруді (жақындастыруды);
      2) өзара саудада қосылған құн салығын алу жүйесін (оның ішінде ақпараттық технологияларды қолдана отырып) одан әрі жетілдіруді қоса алғанда, ұлттық деңгейде немесе Одақ деңгейінде бәсекелестік талаптарын бұзбайтындай және тауарлардың, жұмыстардың және көрсетілетін қызметтердің еркін орын ауыстыруына кедергі келтірмейтіндей өзара саудаға әсер ететін салықтарға қатысты заңнаманы үйлестіруді жүзеге асырудың бағыттарын, сондай-ақ нысандары мен тәртібін айқындайды.

72-бап
Мүше мемлекеттерде жанама салықтарды
алу қағидаттары

      1. Өзара тауарлар саудасында жанама салықтарды алу тауарлар экспорты кезінде қосылған құн салығының нөлдік мөлшерлемесін қолдануды және (немесе) тауарлар экспорты кезінде акциздерді төлеуден босатуды, сондай-ақ импорт кезінде оларға жанама салық салуды көздейтін, межеленген ел қағидаты бойынша жүзеге асырылады.
      Тауар экспорты мен импорты кезінде жанама салықтарды алу және олардың төленуін бақылау тетігі осы Шартқа № 18 қосымшаға сәйкес тәртіппен жүзеге асырылады.
      2. Жұмыстарды орындау, қызмет көрсету кезінде аумағы жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді іске асыру орны деп танылатын мүше мемлекетте жанама салықтарды алу жүзеге асырылады.
      Жұмыстарды орындау, қызмет көрсету кезінде жанама салықтарды алу осы Шартқа № 18 қосымшада көзделген тәртіппен жүзеге асырылады.
      3. Мүше-мемлекеттердің салық органдары арасындағы жанама салықтардың төлену толықтығын қамтамасыз ету үшін қажетті ақпарат алмасу жекелеген халықаралық ведомствоаралық шартқа сәйкес жүзеге асырылады, оның ішінде шартта ақпарат алмасу тәртібі, тауарларды әкелу және жанама салықты төлеу туралы өтініш нысаны, оларды толтыру қағидалары және алмасу форматына талаптар белгіленеді.
      4. Бір мүше мемлекеттің аумағына басқа мүше мемлекеттің аумағынан тауар импорты кезінде аумағына тауарлар импортталатын мүше мемлекеттің заңнамасында акциздік маркалармен (есепке алу-бақылау маркаларымен, белгілерімен) маркалауға жататын тауарлар бөлігінде өзгеше белгіленбесе осы мүше мемлекеттің салық органдары жанама салықтар алады.
      5. Мүше мемлекеттің аумағына тауарлар импорты кезінде өзара саудадағы жанама салықтар мөлшерлемелері осы мүше мемлекеттің аумағында олар өткізілген кезде ұқсас тауарларға салынатын жанама салықтар мөлшерлемелерінен аспауға тиіс.
      6. Мүше мемлекеттің аумағына:
      1) осы мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес оның аумағына әкелу кезінде салық салуға жатпайтын (салық салудан босатылатын) тауарлардың;
      2) мүше мемлекеттің аумағына жеке тұлғалар кәсіпкерлік қызмет мақсатында әкелмейтін тауарлардың;
      3) бір мүше мемлекеттің аумағына басқа мүше мемлекеттің аумағынан импорты бір заңды тұлғаның шегінде оларды беруге байланысты жүзеге асырылатын тауарлардың (мүше мемлекеттің заңнамасында осындай тауарларды әкелу (әкету) туралы салық органдарының хабарламасы бойынша міндеттеме белгіленуі мүмкін) импорты кезінде жанама салықтар алынбайды.

73-бап
Жеке тұлғалардың табыстарына салық салу

Егер бір мүше мемлекет өзінің заңнамасына және халықаралық шарттар ережелеріне сәйкес бірінші айтылған мүше мемлекетте жүзеге асырылатын жалдау бойынша жұмыспен байланысты басқа мүше мемлекеттің салық резидентінің (тұрақты болу орны бар тұлғалар) табысына салық салуға құқылы болса, мұндай табысқа бірінші мүше мемлекетте жалдау бойынша бірінші жұмыс күнінен бастап осы бірінші мүше мемлекеттің жеке тұлғаларының – салық резиденттерінің (тұрақты болу орны бар тұлғалардың) осындай табыстары үшін көзделген салық мөлшерлемелері бойынша салық салынады.
Осы баптың ережелері жалдау бойынша жұмыспен байланысты мүше мемлекеттер азаматтары алатын кірістерге салық салуға қолданылады.

XVIII БӨЛІМ
БӘСЕКЕЛЕСТІКТІҢ ЖАЛПЫ ҚАҒИДАТТАРЫ
МЕН ҚАҒИДАЛАРЫ

74-бап
Жалпы ережелер

      1. Осы бөлімнің нысанасы екі және одан көп мүше мемлекеттердің аумақтарындағы трансшекаралық нарықтардағы бәсекелестікке теріс әсер ететін мүше мемлекеттер аумақтарындағы бәсекелестікке қарсы іс-әрекеттерді анықтауды және оның жолын кесуді қамтамасыз ететін бәсекелестіктің жалпы қиғидаттары мен қағидаларын белгілеу болып табылады.
      2. Осы бөлімнің ережелері мүше мемлекеттердің аумақтарындағы бәсекелестік (монополияға қарсы) саясатын іске асырумен байланысты қатынастарға және екі және одан көп мүше мемлекеттердің аумақтарындағы трансшекаралық нарықтардағы бәсекелестікке теріс әсер ететін немесе әсер етуі мүмкін мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілері (нарық субъектілері) қатысқан қатынастарға қолданылады. Комиссияның құзыретін айқындау мақсатында нарықты трансшекаралық нарыққа жатқызу өлшемшарты Жоғарғы Кеңес шешімімен белгіленеді.
      3. Мүше мемлекеттер өзінің заңнамасында қосымша тыйым салуды және осы Шарттың 75 және 76-баптарында көзделген тыйым салуға қатысты қосымша талаптар мен шектеулерді белгілеуге құқылы.
      4. Мүше мемлекеттер үшінші елдердің шаруашылық жүргізуші субъектілерінің (нарық субъектілерінің) іс-әрекеттеріне, егер мұндай іс-әрекеттер мүше мемлекеттердің тауар нарықтарындағы бәсекелестік жағдайына теріс әсер етуі мүмкін болса, осы іс-әрекеттерге қатысты келісілген бәсекелестік саясатын жүргізеді.
      5. Осы бөлімде ешнәрсе кез келген мүше мемлекетке ел қорғанысының маңызды мүдделерін немесе мемлекет қауіпсіздігін қорғау үшін қажет деп санаған кез келген шараны қолдануға кедергі ретінде талқыланбауға тиіс.
      6. Осы бөлімнің ережелері осы Шартта көзделген ерекшеліктерді ескере отырып, табиғи монополиялар субъектілеріне қолданылады.
      7. Осы бөлімнің ережелерін іске асыру осы Шартқа № 19 қосымшаға сәйкес жүзеге асырылады.

75-бап
Бәсекелестіктің жалпы қағидаттары

      1. Мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілеріне (нарық субъектілеріне) өзінің бәсекелестік (монополияға қарсы) заңнамасының нормаларын мүше мемлекеттердің қолдануы осындай шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) ұйымдық-құқықтық нысанына және тіркелу орнына қарамастан, бірдей жағдайларда және тең шамада жүзеге асырылады.
      2. Мүше мемлекеттер өз заңнамасында мыналарға, оның ішінде:
      1) мемлекеттік билік органдары, жергілікті өзін-өзі басқару органдары, олардың функцияларын жүзеге асыратын өзге де органдар немесе ұйымдар арасындағы немесе олардың және шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) арасындағы келісімдерге, егер мұндай келісімдер осы Шартта және (немесе) мүше мемлекеттердің басқа да халықаралық шарттарында көзделген жағдайларды қоспағанда, бәсекелестікке жол бермеуге, оны шектеуге немесе жоюға алып келетін немесе алып келуі мүмкін болса;
      2) мүше мемлекеттердің заңнамасында көзделген жағдайларды қоспағанда және осы Шартта және (немесе) мүше мемлекеттердің басқа да халықаралық шарттарында көзделген ерекшеліктерді ескере отырып, мемлекеттік немесе муниципалдық преференцияларды беруге тыйым салуды белгілейді.
      3. Мүше мемлекеттер осы баптың 2-тармағының 1) тармақшасында көзделген іс-әрекеттердің алдын алу, оларды анықтау және жолын кесу жөніндегі тиімді іс-шараларды қолданады.
      4. Мүше мемлекеттер өз заңнамасына сәйкес әрбір мүше мемлекеттің аумақтарында бәсекелестікті қорғау және дамыту үшін қажетті шамада экономикалық шоғырландыруды тиімді бақылауды қамтамасыз етеді.
      5. Әрбір мүше мемлекет құзыретіне бәсекелестік (монополияға қарсы) саясатын іске асыру және (немесе) жүргізу кіретін мемлекеттік билік органының (бұдан әрі - мүше мемлекеттердің уәкілетті органы) болуын қамтамасыз етеді, бұл, бұдан өзге, мұндай органға бәсекелестікке қарсы іс-әрекеттерге тыйым салудың және жосықсыз бәсекеге тыйым салудың сақталуын, экономикалық шоғырландыруды бақылау жөніндегі өкілеттіктерді, сондай-ақ бәсекелестік (монополияға қарсы) заңнаманы бұзушылықтардың алдын алу және анықтау, көрсетілген бұзушылықтарды тоқтату жөніндегі шараларды қолдану және осындай бұзушылықтар үшін жауапкершілікке тарту жөніндегі шараларды қолдану жөніндегі өкілеттіктерді беруді білдіреді.
      6. Мүше мемлекеттер өз заңнамасында тиімділік, мөлшерлестік, қамтамасыз етілу, бұлтартпау және айқындылық қағидаттарына сүйене отырып, шаруашылық жүргізуші субъектілерге (нарық субъектілеріне) және билік органдарының лауазымды тұлғаларына қатысты бәсекелестікке қарсы іс-әрекеттер жасағаны үшін айыппұл санкцияларын белгілейді және олардың қолданылуын бақылауды қамтамасыз етеді. Бұл ретте мүше мемлекеттер айыппұл санкциялары қолданылған жағдайда барынша жоғары айыппұл санкциялары бәсекелестік үшін аса үлкен қауіп төндіретін (бәсекелестікті шектейтін келісімдер, мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілерінің (нарық субъектілерінің) үстем жағдайын теріс пайдалану) бұзушылықтарға белгіленуі тиіс екендігін мойындайды, бұл ретте құқық бұзушылық жасалған нарықта құқық бұзушының тауарды өткізуден түскен сомасына немесе құқық бұзушының тауар сатып алу шығыстары сомасына қарай есептелетін айыппұл санкциялары дұрысырақ болады.
      7. Мүше мемлекеттер өздері жүргізетін бәсекелестік (монополияға қарсы) саясаттың ақпараттық ашықтығын, оның ішінде мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының қызметі туралы мәліметтерді өз заңнамасына сәйкес бұқаралық ақпарат құралдарында және Интернет желісінде орналастыру арқылы қамтамасыз етеді.
      8. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары өз мемлекетінің заңнамасына және осы Шартқа сәйкес, ақпарат беру, консультациялар жүргізу туралы хабарламалар, сұрау салу жіберу, екінші мүше мемлекеттің мүдделерін қозғайтын тергеп-тексерулер (істерді қарау) туралы хабардар ету, бір мүше мемлекеттің уәкілетті органының сұрау салуы бойынша тергеп-тексерулер жүргізу (істерді қарау) және оның нәтижелері туралы хабардар ету арқылы өзара іс-әрекеттерді жүзеге асырады.

76-бап
Бәсекелестіктің жалпы қағидалары

      1. Нәтижесі бәсекелестікке жол бермеу, шектеу, жою және (немесе) басқа тұлғалардың мүдделеріне қысым жасау, оның ішінде мынадай іс-әрекеттер (әрекетсіздік):
      1) тауардың монополиялық жоғары немесе монополиялық төмен бағасын белгілеу, ұстап тұру;
      2) алып қою нәтижесі тауар бағасын көтеру болып табылған, тауарды айналыстан алып қою;
      3) келісімшарт жасаушы агентке ол үшін пайдасыз немесе шарттың нысанасына жатпайтын экономикалық немесе технологиялық негізсіз талаптарды күштеп таңу;
      4) егер тауарға сұраныс болса немесе оның рентабельді өндірісіне мүмкіндік болған кезде оны жеткізуге тапсырыстар орналастырылса, сондай-ақ, егер тауар өндірісінің мұндай қысқартылуы немесе мұндай тоқтатылуы осы Шартта және (немесе) мүше мемлекеттердің басқа халықаралық шарттарында көзделмесе, тауарды экономикалық немесе технологиялық негізсіз қысқарту немесе тоқтату;
      5) осы Шартта және (немесе) мүше мемлекеттердің басқа халықаралық шарттарында көзделген ерекшеліктерді ескере отырып, тиісті тауарды өндіру немесе жеткізу мүмкіндігі болған жағдайда жекелеген сатып алушылармен (тапсырыс берушілермен) шарт жасасудан экономикалық немесе техникалық негізсіз бас тарту не жалтару;
      6) осы Шартта және (немесе) мүше мемлекеттердің басқа халықаралық шарттарында көзделген ерекшеліктерді ескере отырып, белгілі бір тауарға әртүрлі бағаларды (тарифтерді) экономикалық, технологиялық немесе өзге де түрде негізсіз белгілеу, кемсітушілік жағдайлар жасау;
      7) басқа шаруашылық жүргізуші субъектілердің тауар нарығына кіруіне немесе оның тауар нарығынан шығуына кедергілер жасау болып табылатын немесе болып табылуы мүмкін үстем жағдайға ие шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) іс-әрекетіне (әрекетсіздігіне) тыйым салынады.
      2. Жосықсыз бәсекеге, оның ішінде:
      1) шаруашылық жүргізуші субъектіге (нарық субъектісіне) залал келтіруі не оның іскерлік беделіне нұқсан келтіруі мүмкін жалған, нақты емес немесе бұрмаланған мәліметтер таратуға;
      2) тауардың сипатына, өндірілу тәсілі мен орнына, тұтынушылық қасиеттеріне, сапасы мен санына қатысты немесе оны өндірушілерге қатысты жаңылыстыруға;
      3) шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) өздері өндіретін немесе өткізетін тауарларын басқа шаруашылық жүргізуші субъектілер (нарық субъектілері) өндіретін немесе өткізетін тауарлармен орынсыз салыстыруға жол берілмейді.
      3. Мүше мемлекеттердің бір тауар нарығында жұмыс істейтін бәсекелес шаруашылық жүргізуші субъектілер (нарық субъектілері) арасындағы:
      1) бағаларды (тарифтерді), жеңілдіктерді, үстемеақыларды (қосымша ақыларды) үстеме бағаларды белгілеуге немесе ұстап тұруға;
      2) сауда-саттықтарда бағаларды көтеруге, төмендетуге немесе ұстап тұруға;
      3) тауар нарығын аумақтық қағидат, тауарларды сату немесе сатып алу көлемі, өткізілетін тауарлар ассортименті не сатушылардың немесе сатып алушылардың (тапсырыс берушілердің) құрамы бойынша бөлуге;
      4) тауарлар өндірісін қысқартуға немесе тоқтатуға;
      5) белгілі бір сатушылармен не сатып алушылармен (тапсырыс берушілермен) шарт жасасудан бас тартуға әкеп соғатын немесе әкеп соғуы мүмкін келісімдерге тыйым салынады.
      4. Егер:
      1) сатушы сатып алушы үшін тауарды қайта сатудың мейлінше жоғары бағасын белгілейтін жағдайды қоспағанда, мұндай келісімдер тауарды қайта сату бағасын белгілеуге әкеп соқса немесе әкеп соғуы мүмкін болса;
      2) мұндай келісімде сатушының бәсекелесі болып табылатын шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) тауарын сатып алушының сатпау міндеттемесі көзделсе, осы Шартқа № 18 қосымшада белгіленген жол беру өлшемшарттарына сәйкес жол беріледі деп танылатын «сатылы» келісімдерді қоспағанда, шаруашылық жүргізуші субъектілер (нарық субъектілері) арасындағы «сатылы» келісімдерге тыйым салынады. Мұндай тыйым салу сатып алушының тауарларды тауар таңбасымен сатуды ұйымдастыруы туралы келісімдерге не сатушыны немесе өндірушіні өзге құралдармен дараландыруға қолданылмайды.
      5. Егер мұндай келісімдер бәсекелестікті шектеуге әкеп соғады немесе әкеп соғуы мүмкін деп белгіленсе, осы Шартқа № 19 қосымшада белгіленген жол беру өлшемшарттарына сәйкес жол беріледі деп танылатын «сатылы» келісімдерді қоспағанда, шаруашылық жүргізуші субъектілер (нарық субъектілері) арасындағы өзге келісімдерге тыйым салынады.
      6. Жеке тұлғаларға, коммерциялық ұйымдарға және коммерциялық емес ұйымдарға, егер үйлестіру осы баптың 3 және 4-тармақтарында көрсетілген Осы Шартқа № 19 қосымшада белгіленген жол беру өлшемшарттарына сәйкес рұқсат етілген болып танылуы мүмкін емес салдарға әкеп соқса немесе әкеп соғуы мүмкін болса, шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) экономикалық қызметін үйлестіруді жүзеге асыруға тыйым салынады. Мүше мемлекеттер өздерінің заңнамасында егер экономикалық қызметті үйлестіру осы баптың 5-тармағында көрсетілген, осы Шартқа № 19 қосымшада белгіленген жол беру өлшемшарттарына сәйкес жол берілген деп танылуы мүмкін емес салдарға әкеп соқса немесе әкеп соғуы мүмкін болса, мұндай үйлестіруге тыйым салуды белгілеуге құқылы.
      7. Мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілерінің (нарық субъектілерінің), сондай-ақ мүше мемлекеттердің осы бөлімде белгіленген кәсіпкерлік қызметті, бәсекенің жалпы қағидаларын жүзеге асырмайтын жеке тұлғалары мен коммерциялық емес ұйымдары бұзушылықтарының жолын кесуді, егер мұндай бұзушылықтар екі және одан да көп мүше мемлекет аумағындағы трансшекаралық нарықта, қаржы нарықтарын қоспағанда, бәсекеге теріс әсер ететін болса немесе әсер етуі мүмкін болса, Комиссия осы Шартқа № 19 қосымшада көзделген тәртіппен жүзеге асырады.

77-бап
Мемлекеттік баға реттеу

Мемлекеттік баға реттеуді енгізу, сондай-ақ мүше мемлекеттердің оны енгізу туралы шешімдеріне дауласу тәртібі осы Шартқа № 19 қосымшада айқындалады.

XIX БӨЛІМ
ТАБИҒИ МОНОПОЛИЯЛАР

78-бап
Табиғи монополиялар салалары мен субъектілері

      1. Мүше мемлекеттер табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін реттеу кезінде осы Шартқа № 20 қосымшада көзделген нормалар мен ережелерді басшылыққа алады.
      2. Осы бөлімнің ережелері мүше мемлекеттердің табиғи монополия субъектілерінің, тұтынушылардың, атқарушы билік органдарының және мүше мемлекеттер арасындағы және мүше мемлекеттердің осы Шартқа № 20 қосымшаға № 1 қосымшада көрсетілген саудаға әсер ететін табиғи монополиялар салаларындағы жергілікті өзін-өзі басқару органдары қатысатын қатынастарға қолданылады.
      3. Табиғи монополиялардың нақты салаларындағы құқықтық қатынастар осы Шарттың ХХ және ХХІ бөлімдерінде көзделген ерекшеліктер ескеріле отырып, осы бөлімде айқындалады.
      4. Мүше мемлекеттерде табиғи монополиялар салаларына, осы Шартқа № 20 қосымшаға № 2 қосымшада көрсетілген табиғи монополиялар салалары да жатады.
      Осы Шартқа № 20 қосымшаға № 2 қосымшада көрсетілген табиғи монополиялар салаларына қатысты мүше мемлекеттер заңнамасының талаптары қолданылады.
      5. Табиғи монополиялар салаларына жатқызылған табиғи монополиялар субъектілері көрсететін қызметтер тізбесі мүше мемлекеттердің заңнамасында белгіленеді.
      6. Мүше мемлекеттер осы Шартқа № 20 қосымшаға № 1 және 2 қосымшаларда көрсетілген табиғи монополиялар салаларын үйлестіруге, оларды қысқарту және осы Шарттың ХХ және ХХІ бөлімдерінде өтпелі кезеңді ықтимал айқындау арқылы ұмтылады.
      7. Мүше мемлекеттерде табиғи монополиялар салаларын кеңейту:
      егер мүше мемлекет басқа мүше мемлекетте табиғи монополия саласы болып табылатын және осы Шартқа № 20 қосымшаға № 1 немесе 2 қосымшада келтірілген саланы табиғи монополиялар саласына жатқызуға ниетті болған жағдайда, мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес;
      егер мүше мемлекет табиғи монополиялар саласына осы Шартқа № 20 қосымшаға № 1 немесе 2 қосымшада көрсетілмеген табиғи монополиялардың өзге де саласын жатқызуға ниетті болған жағдайда, осы мүше мемлекет Комиссияға тиісінше өтініш жасағаннан кейін Комиссияның шешімі бойынша жүзеге асырылады.
      8. Осы бөлім мүше мемлекеттер арасындағы қолданыстағы екіжақты халықаралық шарттармен реттелген қатынастарға қолданылмайды. Мүше мемлекеттер арасындағы кайта жасалған екіжақты халықаралық шарттарды осы бөлімге қайшы келтіруге болмайды.
      9. Осы Шарттың XVIII бөлімінің ережелері осы бөлімде көзделген ерекшеліктер ескеріле отырып, табиғи монополиялар субъектілеріне қолданылады.

XX БӨЛІМ
ЭНЕРГЕТИКА

79-бап
Мүше мемлекеттердің энергетика
саласындағы өзара іс-әрекеті

      1. Мүше мемлекеттердің отын-энергетика кешендерінің әлеуетін тиімді пайдалану, сондай-ақ ұлттық экономиканы энергетикалық ресурстардың негізгі түрлерімен (электр энергиясы, газ, мұнай және мұнай өнімдері) қамтамасыз ету мақсатында мүше мемлекеттер энергетика саласындағы ұзақ мерзімдік өзара тиімді ынтымақтастықты дамытады, үйлестірілген энергетика саясатын жүргізеді, энергетикалық қауіпсіздікті қамтамасыз етуді ескере отырып, осы Шарттың 81, 83 және 84-баптарында көзделген халықаралық шарттарға сәйкес:
      1) энергетикалық ресурстарға нарықтық баға белгіленімін қамтамасыз ету;
      2) энергетикалық ресурстардың ортақ нарықтарындағы бәсекелестікті дамытуды қамтамасыз ету;
      3) энергтикалық ресурстар, тиісті жабдық, технологиялар және олармен байланысты көрсетілетін қызметтер саудасына техникалық, әкімшілік және өзге де тосқауылдардың болмауы;
      4) энергетикалық ресурстардың ортақ нарықтарының көлік инфрақұрылымын дамытуды қамтамасыз ету;
      5) энергетикалық ресурстардың ортақ нарықтарында мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілері үшін кемсітпеушілік жағдайларын қамтамасыз ету;
      6) мүше мемлекеттердің энергетикалық кешеніне инвестициялар тарту үшін қолайлы жағдайлар жасау;
      7) энергетикалық ресурстардың ортақ нарықтарының технологиялық және коммерциялық инфрақұрылымы жұмыс істеуінің ұлттық нормалары мен қағидаларын үндестіру қағидаттарын негізге ала отырып, энергетикалық ресурстардың ортақ нарықтарын кезең-кезеңмен қалыптастыруды жүзеге асырады.
      2. Мүше мемлекеттердің электр энергетикасы, газ, мұнай және мұнай өнімдері салаларындағы осы бөлімде реттелмеген өз қызметін жүзеге асыратын шаруашылық жүргізуші субъектілерінің қатынастарына мүше мемлекеттердің заңнамасы қолданылады.
      3. Мүше мемлекеттердің электр энергетикасы, газ, мұнай және мұнай өнімдері салаларында өз қызметін жүзеге асыратын шаруашылық жүргізуші субъектілерінің қызметіне қатысты осы Шарттың XVIII бөлімінің ережелері осы Шарттың осы бөлімінде және ХІХ бөлімінде көзделген ерекшеліктер ескеріле отырып қолданылады.

80-бап
Газдың, мұнайдың және мұнай өнімдерінің
индикативті (болжамды) балансы

      1. Жиынтық энергетикалық әлеуетті тиімді пайдалану және энергетикалық ресурстарды мемлекетаралық жеткізіп беруді оңтайландыру мақсатында мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары:
      Одақ газының индикативті (болжамды) балансын;
      Одақ мұнайының индикативті (болжамды) балансын;
      Одақтың мұнай өнімдерінің индикативті (болжамды) балансын әзірлейді және келіседі.
      2. Осы баптың 1-тармағында көрсетілген баланстарды әзірлеу Комиссияның қатысуымен және осы Шарттың 104-бабының 1-тармағында көзделген және мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарымен келісілетін газдың, мұнайдың және мұнай өнімдерінің индикативті (болжамды) балансын қалыптастыру әдіснамасына сәйкес жүзеге асырылады.

81-бап
Одақтың ортақ энергетикалық нарығын қалыптастыру

      1. Мүше мемлекеттер осы Шарттың 104-бабының 2 және 3-тармақтарында көзделген өтпелі ережелерді ескере отырып, қатар жұмыс істейтін электр энергетикасы жүйелері негізінде Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығын кезең-кезеңмен қалыптастыруды жүзеге асырады.
      2. Мүше мемлекеттер Одақтың Жоғары кеңес бекітетін ортақ электр энергетикасы нарығын қалыптастыру тұжырымдамасы мен бағдарламасын әзірлейді.
      3. Мүше мемлекеттер Одақ шеңберінде Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығын қалыптастырудың бекітілген тұжырымдамасы мен бағдарламасы ережелеріне негізделген ортақ электр энергетикалық нарығын қалыптастыру туралы халықаралық шарт жасасады.

82-бап
Табиғи монополиялар субъектілерінің электр энергетикасы саласындағы көрсететін қызметтеріне қол жеткізуді қамтамасыз ету

1. Мүше мемлекеттер қолда бар техникалық мүмкіндіктер шегінде осы Шартқа № 21 қосымшаға сәйкес бірыңғай қағидаттар мен қағидаларға сәйкес мүше мемлекеттердің электр энергиясына (қуатына) деген ішкі қажеттіліктерін қамтамасыз ету үшін аталған қызмет көрсетуді пайдалану басымдығы жағдайында электр энергетикасы саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің көрсететін қызметтеріне кедергісіз қол жеткізуді қамтамасыз етеді.
2. Осы Шартқа № 21 қосымшада баяндалған электр энергетикасы саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізу қағидаттары мен қағидалары, баға белгілеуді және тариф саясатын қоса алғанда, Беларусь Республикасына, Қазақстан Республикасына және Ресей Федерациясына қатысты қолданылады. Одаққа жаңа мүшелер қосылған жағдайда көрсетілген қосымшаға тиісті өзгерістер енгізіледі.

83-бап
Одақтың ортақ газ нарығын қалыптастыру және газ тасымалдау аясында табиғи монополиялар субъектілері қызметтеріне қол жеткізуді қамтамасыз ету

      1. Мүше мемлекеттер осы Шарттың 104-бабының 4 және 5-тармақтарында көзделген ережелерді ескере отырып, № 22 қосымшаға сәйкес Одақтың ортақ газ нарығын кезең-кезеңімен қалыптастыруды жүзеге асырады.
      2. Мүше мемлекеттер Жоғарғы экономикалық кеңес бекітетін Одақтың ортақ газ нарығын қалыптастырудың тұжырымдамасы мен бағдарламасын әзірлейді.
      3. Мүше мемлекеттер Одақ шеңберінде бекітілген ортақ газ нарығын қалыптастыру тұжырымдамасы мен бағдарламасының ережелеріне негізделетін ортақ газ нарығын қалыптастыру туралы халықаралық шарт жасасады.
      4. Қолда бар техникалық мүмкіндіктер, Одақтың келісілген индикативтік (болжамдық) газ балансы ескерілген газ тасымалдау жүйелерінің еркін қуаттары шегінде және шаруашылық жүргізуші субъектілердің азаматтық-құқықтық шарттарының негізінде мүше мемлекеттер осы Шарттың № 22 қосымшасына сәйкес бірыңғай қағидаттар, шарттар және қағидалар негізінде газды тасымалдау үшін, басқа мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілерінің мүше мемлекеттер аумақтарында орналасқан газ тасымалдау жүйелеріне кедергісіз қол жеткізуін қамтамасыз етеді.

84-бап
Одақтың мұнай және мұнай өнімдерінің жалпы нарығын қалыптастыру және мұнай мен мұнай өнімдерін тасымалдау саласындағы табиғи монополия субъектілерінің қызметтеріне қол жеткізуді қамтамасыз ету

      1. Мүше мемлекеттер осы Шарттың 104-бабының 6 және 7-тармақтарында көзделген көшпелі ережелерді ескере отырып, осы Шартқа № 23 қосымшаға сәйкес Одақтың мұнай және мұнай өнімдерінің жалпы нарығын кезең-кезеңімен қалыптастыруды жүзеге асырады.
      2. Мүше мемлекеттер Жоғарғы экономикалық кеңес бекітетін Одақтың мұнай және мұнай өнімдерінің жалпы нарығын қалыптастыру тұжырымдамасы мен бағдарламасын әзірлейді.
      3. Мүше мемлекеттер Одақ шеңберінде бекітілген мұнай және мұнай өнімдерінің жалпы нарығын қалыптастыру тұжырымдамасы мен бағдарламасының ережелеріне негізделетін мұнай және мұнай өнімдерінің жалпы нарығын қалыптастыру туралы халықаралық шарт жасасады.
      4. Мүше мемлекеттер Одақтың келісілген индикативтік (болжамды) мұнай балансын, Одақтың келісілген индикативтік (болжамды) мұнай өнімдері балансын ескере отырып, қолда бар техникалық мүмкіндіктер шегінде және шаруашылық жүргізетін субъектілердің азаматтық-құқықтық шарттарының негізінде Осы Шартқа № 23 қосымшада көзделген бірыңғай қағидаттар, шарттар мен қағидалар негізінде басқа мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізу субъектілерінің мүше мемлекеттер аумағында орналасқан мұнай мен мұнай өнімдерін тасымалдау жүйелеріне кедергісіз қол жеткізуін қамтамасыз етеді.

85-бап
Комиссияның энергетика саласындағы өкілеттігі

Комиссия энергетика саласында осы бөлімнің орындалуына мониторинг жүргізеді.

XХI БӨЛІМ
КӨЛІК

86-бап
Үйлестірілген (келісілген) көлік саясаты

      1. Одақта экономикалық интеграцияны қамтамасыз етуге, бәсекелестік, ашықтық, қауіпсіздік, сенімділік, қолжетімділік және экологиялық қағидаттарында жүйелі және кезең-кезеңімен бірыңғай көлік кеңістігін қалыптастыруға бағытталған үйлестірілген (келісілген) көлік саясаты жүзеге асырылады.
      2. Үйлестірілген (келісілген) көлік саясатының міндеттері:
      1) көлік қызметтерінің жалпы нарығын құру;
      2) көлік саласындағы жалпы басымдықтарды және үздік практикаларды іске асыруды қамтамасыз ету бойынша келісілген шаралар қабылдау;
      3) көлік жүйелерін әлемдік көлік жүйесіне интеграциялау;
      4) мүше мемлекеттердің транзиттік әлеуетін тиімді пайдалану;
      5) көлік қызметінің сапасын арттыру;
      6) көліктегі қауіпсіздікті қамтамасыз ету;
      7) көліктің қоршаған ортаға және адам денсаулығына зиянды әсерлерін төмендету;
      8) қолайлы инвестициялық климатты қалыптастыру болып табылады.
      3. Үйлестірілген (келісілген) көлік саясатының негізгі басымдықтары:
      1) біріңғай көлік кеңістігін құру;
      2) еуразиялық көлік дәліздерін құру және дамыту;
      3) Одақ шеңберінде транзиттік әлеуетті іске асыру және дамыту;
      4) көлік инфрақұрылымының дамуын үйлестіру;
      5) тасымалдау процестерін оңтайландыруды қамтамасыз ететін логистикалық орталықтар мен көлік ұйымдарын құру;
      6) мүше мемлекеттердің кадрлық әлеуетін тарту және пайдалану;
      7) көлік саласындағы ғылым мен инновацияларды жетілдіру болып табылады.
      4. Үйлестірілген (келісілген) көлік саясатын мүше мемлекеттер қалыптастырады.
      5. Үйлестірілген (келісілген) көлік саясатының негізгі бағыттары мен кезеңдерін Жоғарғы кеңес айқындайды.
      6. Комиссия мүше мемлекеттердің үйлестірілген (келісілген) көлік саясатының іске асырылуына мониторинг жүргізеді.

87-бап
Қолданылу аясы

      1. Осы бөлімінің ережелері осы Шарттың XVIII және XIX бөлімдерінің ережелерін және осы Шартқа № 24 қосымшада көзделген ерекшеліктерді ескере отырып, автомобиль, әуе, су және теміржол көлігі түрлеріне қолданылады.
      2. Мүше мемлекеттер мүше мемлекеттер арасындағы көлік қызметтерін кезең-кезеңімен ырықтандыруға ұмтылады.
      Ырықтандырудың тәртібі, шарттары және кезеңдері Одақ шеңберінде осы Шартқа № 21 қосымшада көзделген ерекшеліктер ескеріле отырып, халықаралық шарттарда айқындалады.
      3. Көліктегі қауіпсіздікке (көлік қауіпсіздігіне және көлікті пайдалану қауіпсіздігіне) қойылатын талаптар мүше мемлекеттердің заңнамаларында және халықаралық шарттарда айқындалады.

XХII БӨЛІМ
МЕМЛЕКЕТТІК (МУНИЦИПАЛДЫҚ) САТЫП АЛУ

88-бап
Мемлекеттік (муниципалдық) сатып алу саласындағы реттеудің мақсаттары мен қағидаттары

      1. Мүше мемлекеттер мемлекеттік (муниципалдық) сатып алу (бұдан әрі – сатып алу) саласында реттеудің мынадай мақсаттары мен қағидаттарын айқындайды:
      сатып алу саласындағы қатынастарды мүше мемлекеттің сатып алу туралы ұлттық заңнамасымен және халықаралық шарттармен реттеу;
      мүше мемлекеттерде сатып алу үшін пайдаланылатын қаражаттың ұтымды және тиімді жұмсалуын қамтамасыз ету;
      мүше мемлекеттерге сатып алу саласында ұлттық режим ұсыну;
      үшінші елдерге сатып алу саласында мүше мемлекеттерге қарағанда неғұрлым қолайлы режим ұсынуға жол бермеу;
      сатып алудың ақпараттық ашықтығы мен айқындылығын қамтамасыз ету;
      бір мүше мемлекеттің ұлттық заңнамасына сәйкес дайындалған электрондық цифрлық қолтаңбаны екінші мүше мемлекеттің өзара тануы арқылы электрондық форматта жүргізілетін сатып алуға қатысуға әлеуетті өнім берушілер мен өнім беруші мүше мемлекеттердің кедергісіз қол жеткізуін қамтамасыз ету;
      мүше мемлекеттің сатып алу саласында ұлттық уәкілетті реттеуші және бақылаушы билік органдарының болуын қамтамасыз ету (бұл ретте осы функцияларды бір органның орындауына жол беріледі);
      мүше мемлекеттердің сатып алу туралы заңнамасын бұзғаны үшін жауапкершілік белгілеу;
      сатып алу саласында бәсекелестікті дамыту, сондай-ақ сыбайлас жемқорлыққа және басқа да теріс пайдаланушылықтарға қарсы іс-қимыл жасау.
      2. Осы Шарттың әрекеті мүше мемлекеттің заңамасына сәйкес олар туралы мәліметтер мемлекеттік құпияны (мемлекеттік құпияларды) құрайтын сатып алуға қолданылмайды.
      3. Мүше мемлекеттерде сатып алу осы Шартқа № 22 қосымшаға сәйкес жүзеге асырылады.
      4. Осы бөлімнің әрекеті мүше мемлекеттердің ұлттық (орталық) банктері жүзеге асыратын сатып алуға қолданылмайды.
      Мүше мемлекеттердің (ұлттық) орталық банктері өздерінің сатып алуды жүзеге асырудың ішкі қағидаларына (сатып алу туралы ережеге) сәйкес әкімшілік-шаруашылық қажеттіліктерді қамтамасыз ету, құрылыс және күрделі жөндеу жұмыстарын орындау үшін сатып алуды жүзеге асырады. Қағидалар осы бапта жазылған мақсаттарға және қағидаттарға қайшы келмеуі, оның ішінде мүше мемлекеттердің әлеуетті өнім берушілеріне тең рұқсат беруді қамтамасыз етуі тиіс. Ерекше жағдайларда ұлттық (орталық) банктің жоғары органының шешімімен жоғарыда көрсетілген қағидаттардан алып қоюлар белгіленуі мүмкін.
      Сатып алу туралы ереже сатып алуға қойылатын талаптарды, оның ішінде сатып алу рәсімдерін дайындау және жүргізу тәртібін (сатып алу тәсілдерін қоса алғанда) және оларды қолдану шарттарын, шарттарды (келісімшарттарды) жасасу тәртібін қамтуы тиіс.
      Бұл ретте сатып алу туралы ереже және мүше мемлекеттердің ұлттық (орталық) банктері жоспарлап отырған және жүзеге асырған сатып алу туралы ақпарат сатып алу туралы ережеде айқындалған тәртіппен мүше мемлекеттердің ұлттық (орталық) банктерінің Интернет желісіндегі ресми сайттарында орналастырылады.

XXIII БӨЛІМ
ЗИЯТКЕРЛІК МЕНШІК

89-бап
Жалпы ережелер

      1. Мүше мемлекеттер зияткерлік меншік объектілеріне құқықтарды қорғау және сақтау саласындағы ынтымақтастықты жүзеге асырады және оларды өзінің аумағында халықаралық құқық нормаларына, халықаралық шарттар мен Одақтың құқығын қамтитын актілерге және мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес қорғау мен сақтауды қамтамасыз етеді.
      Мүше мемлекеттердің ынтымақтастығы мынадай негізгі міндеттерді шешу үшін жүзеге асырылады:
      мүше мемлекеттердің зияткерлік меншік объектілеріне құқықтарды сақтау және қорғау саласындағы заңнамасын үйлестіру;
      мүше мемлекеттердегі зияткерлік меншік объектілеріне құқық иеленушілердің мүдделерін қорғау.
      2. Мүше мемлекеттердің ынтымақтастығы мынадай негізгі бағыттар бойынша жүзеге асырылады:
      1) ғылыми және инновациялық дамуға қолдау көрсету;
      2) зияткерлік меншік объектілерін пайдалану және коммерцияландыру механизмдерін жетілдіру;
      3) мүше мемлекеттердің авторлық және сабақтас құқықтарды иеленушілері үшін қолайлы жағдайлар ұсыну;
      4) Еуразиялық экономикалық одақтың тауар таңбалары мен қызмет көрсету таңбаларын және Еуразиялық экономикалық одақтың тауарлар шығарылатын жерлерінің атауларын тіркеу жүйесін енгізу;
      5) зияткерлік меншік объектілеріне құқықтарды қорғауды, оның ішінде Интернет желісінде қорғауды қамтамасыз ету;
      6) зияткерлік меншік объектілеріне құқықтарды тиімді кедендік қорғауды, оның ішінде Кеден одағына мүше мемлекеттердің зияткерлік меншік объекттерінің бірыңғай кеден тізілімін жүргізу арқылы қамтамасыз ету;
      7) контрафактілік өнімдердің айналымын болдырмауға және жолын кесуге бағытталған үйлестірілген шараларды жүзеге асыру.
      3. Зияткерлік меншік объектілеріне құқықтарды тиімді қорғауды және сақтауды қамтамасыз ету мақсатында Комиссия ұйымдастыратын мүше мемлекеттердің консультациялары өткізіледі.
      Консультациялар нәтижесінде мүше мемлекеттердің ынтымақтастығы барысында анықталған проблемалық мәселелерді шешу бойынша ұсыныстар әзірленеді.

90-бап
Зияткерлік меншік объектілерінің құқықтық режимі

      1. Бір мүше мемлекеттің тұлғаларына басқа мүше мемлекеттің аумағында ұлттық режим зияткерлік меншік объектілерінің құқықтық режиміне қатыстылығы үшін ұсынылады. Мүше мемлекеттің заңнамасында ұлттық режимнен хат алмасу үшін мекенжайды көрсету мен өкілді тағайындауды қоса алғанда, сот және әкімшілік рәсімдерге қатысты ерекшіліктер қарастырылуы мүмкін.
      2. Мүше мемлекеттер өз заңнамасында зияткерлік меншік объектілеріне құқықтарды қорғау мен сақтаудың мүше мемлекеттерге қолданылатын халықаралық құқықтық актілерде және Одақтың құқықтық актілерінде көзделгеннен де жоғары деңгейін қамтамасыз ететін нормаларды қарастыруы мүмкін.
      3. Мүше мемлекеттер зияткерлік меншік объектілеріне құқықтарды сақтау және қорғау саласындағы өз қызметін барлық мүше мемлекеттер қатысушысы болып табылатын мынадай негізгі халықаралық шарттардың нормаларына сәйкес жүзеге асырады:
      1886 жылғы 9 қыркүйектегі Әдеби және көркем туындыларды қорғау жөніндегі Берн конвенциясы (1971 жылғы редакциядағы);
      1997 жылғы 28 сәуірдегі патенттік рәсім мақсатары үшін микроазғаларды депозиттеуді халықаралық тану туралы Будапешт шарты;
      1996 жылғы 20 желтоқсандағы Авторлық құқық жөніндегі Дүниежүзілік зияткерлік меншік ұйымының шарты;
      1996 жылғы 20 желтоқсандағы Орындаулар мен фонограммалар жөніндегі Дүниежүзілік зияткерлік меншік ұйымының шарты;
      2000 жылғы 1 маусымдағы Патенттік құқық туралы шарт;
      1970 жылғы 19 маусымдағы Патенттік кооперация жөніндегі шарт;
      1971 жылғы 29 қазандағы Фонограммаларды заңсыз пайдаланудан фонограмма шығарушылардың мүдделерін қорғау туралы Конвенция;
      1891 жылғы 14 сәуірдегі Таңбаларды халықаралық тіркеу туралы Мадрид келісімі және 1989 жылғы 28 маусымдағы Таңбаларды халықаралық тіркеу туралы Мадрид келісімінің Хаттамасы;
      1961 жылғы 26 қазандағы Орындаушылардың, фонограмма шығарушылардың және хабар тарату ұйымдарының құқықтарын қорғау туралы халықаралық конвенция;
      1883 жылғы 20 наурыздағы Өнеркәсіптік меншікті қорғау жөніндегі Париж конвенциясы;
      2006 жылғы 27 наурыздағы Тауар таңбалары жөніндегі заңдар туралы Сингапур шарты.
      Көрсетілген халықаралық шарттардың қатысушысы болып табылмайтын мүше мемлекеттер осы шарттарға қосылу жөніндегі міндеттемені өз мойнына алады.
      4. Зияткерлік меншік объектілерінің жекелеген түрлеріне қолданылатын зияткерлік меншік объектілерінің құқықтық режимінің ерекшіліктерін қоса алғанда, зияткерлік меншік объектілеріне құқықтарды қорғау және сақтау саласындағы қатынастарды реттеу осы Шартқа № 26 қосымшаға сәйкес жүзеге асырылады.

91-бап
Құқық қолдану

      1. Мүше мемлекеттер зияткерлік меншік объектілеріне құқықтарды тиімді қорғауды қамтамасыз ету бойынша құқық қолдану шараларын жүзеге асырады.
      2. Мүше мемлекеттер зияткерлік меншік объектілеріне құқықтарды қорғау бойынша, оның ішінде Еуразиялық экономикалық одақтың Кеден кодексіне, сондай-ақ кедендік құқықтық қатынастарды реттейтін халықаралық шарттар мен Одақтың құқығын қамтитын актілерге сәйкес іс-әрекеттерді жүзеге асырады.
      3. Зияткерлік меншік объектілеріне құқықтарды қорғау саласында өкілеттектері бар мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары мүше мемлекеттердің аумақтарында зияткерлік меншік объектілеріне құқықтарды бұзудың алдын алу, анықтау және жолын кесу бойынша іс-әрекеттерді үйлестіру мақсатында ынтымақтастықты және өзара іс-қимылды жүзеге асырады.

XXIV БӨЛІМ
ӨНЕРКӘСІП

92-бап
Өнеркәсіптік саясат және ынтымақтастық

      1. Мүше мемлекеттер ұлттық өнеркәсіптік саясатты өз бетінше әзірлейді, қалыптастырады және іске асырады, соның ішінде өнеркәсіпті дамытудың ұлттық бағдарламаларын және өнеркәсіптік саясаттың өзге де шараларын қабылдайды, сондай-ақ осы Шартың 93-бабына қайшы келмейтін өнеркәсіптік субсидиялар ұсыну тәсілдерін, нысандарын және бағыттарын айқындайды.
      Одақ шеңберіндегі өнерәсіптік саясатты мүше мемлекеттер Үкіметаралық кеңес бекітетін өнеркәсіптік ынтымақтастықтың негізгі бағыттары бойынша қалыптастырады және Комиссияның консультациялық қолдау көрсетуімен немесе үйлестіруімен жүзеге асырады.
      2. Одақ шеңберіндегі өнеркәсіптік саясатты мүше мемлекеттер:
      1) мүше мемлекеттердің тең құқықтығы мен ұлттық мүдделерін есепке алу;
      2) өзара тиімділік;
      3) адал бәсекелестік;
      4) кемсітпеушілік;
      5) транспаренттілік қағидаттар негізінде жүзеге асырады.
      3. Одақ шеңберінде өнеркәсіптік саясатты жүзеге асыру мақсаты өнеркәсіптік дамуды жеделдету және оның тұрақтылығын арттыру, мүше мемлекеттердің өнеркәсіптік кешендерінің бәсекеге қабілеттілігін арттыру, инновациялық белсенділікті жоғарылатуға бағытталған тиімді ынтымақтастықты жүзеге асыру, өнеркәсіп саласында, соның ішінде мүше мемлекеттердің өнеркәсіптік тауарларының тасымалдану жолындағы кедергілерді жою.
      4. Мүше мемлекеттер Одақ шеңберіндегі өнеркәсіптік саясатты жүзеге асыру мақсаттарына қол жеткізу үшін:
      1) өнеркәсіптің даму жоспарлары туралы өзара ақпараттандыруды жүзеге асыра алады;
      2) ұлттық өнеркәсіп саясатын әзірлеп, жүзеге асырылуына жауап беретін мүше мемлекеттердің әкілетті органдары өкілдерінің, соның ішінде Комиссия алаңындағы тұрақты кездесулерін (консультацияларын) өткізе алады;
      3) өнеркәсіптік ынтымақтастық үшін экономикалық қызметтің басым түрлерін дамытудың бірлескен бағдарламаларын әзірлей және іске асыра алады;
      4) зәру тауарлардың келісілген тізбесін әзірлей және келісе алады;
      5) бірлескен жобаларды, соның ішінде мүше мемлекеттердің өнеркәсіптік ынтымақтастықтың тиімділігін арттыру және өнеркәсіптік кооперацияны тереңдету үшін қажетті инфрақұрылымды дамыту бойынша жобаларды іске асыра алады;
      6) өнеркәсіптік ынтымақтастық үшін технологиялық және ақпараттық ресурстарды дамыта алады;
      7) жоғары технологиялық өндірістерді ынталандыру мақсатында бірлескен ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды жүргізе алады;
      8) кедергілерді жоюға және өзара пайдалы ынтымақтастықты дамытуға бағытталған өзге де шараларды іске асыра алады.
      5. Қажет болған жағдайда Үкіметаралық кеңестің шешімі бойынша осы баптың 4-тармағында көрсетілген механизмдерді іске асырудың тиісті тәртібі әзірленеді.
      6. Мүше мемлекеттер Одақ шеңберінде Үкіметаралық Кеңес бекітетін және соның ішінде өнеркәсіптік ынтымақтастық үшін экономикалық қызметтің басым түрлері мен зәру тауарларды қамтитын Өнеркәсіптік ынтымақтастықтың негізгі бағыттарын (бұдан әрі – Негізгі бағыттар) әзірлейді.
      Комиссия жыл сайын Негізгі бағыттардың іске асырылу нәтижелеріне мониторинг және талдау жүргізеді және қажет болған жағдайда мүше мемлекеттермен келісім бойынша Негізгі бағыттарды нақтылау жөнінде ұсыныстар дайындайды.
      7. Сауда, кедендік-тарифтік, бәсекеге қабілеттілік, мемлекеттік сатып алу саласындағы, техникалық реттеу, кәсіпкерлік қызметті, көлік және инфрақұрылымды дамыту және басқа да салалардағы саясатты әзірлеу және іске асыру кезінде мүше мемлекеттердің өнеркәсіпті дамыту мүдделері есепке алынады.
      8. Зәру тауарларға қатысты мүше мемлекеттер өнеркәсіп саясатының шараларын қабылдау алдында ұстанымдарды өзара есепке алу үшін консультациялар жүргізеді.
      Мүше мемлекеттер зәру тауарлардың бекітілген тізбесі бойынша ұлттық өнеркәсіптік саясатты іске асырудың жоспарланған бағыттары бойынша алдын ала өзара ақпараттандыруды қамтамасыз етеді.
      Мүше мемлекеттер Комиссиямен бірлесіп Комиссия Кеңесі бекітетін көрсетілген консультациялар жүргізудің және (немесе) өзара ақпараттандырудың тәртібін әзірлейді.
      9. Одақ шеңберінде өнеркәсіптік ынтымақтастықты іске асыру үшін мүше мемлекеттер Комиссияның консультациялық қолдау көрсетуімен және үйлестіруімен мынадай құралдарды әзірлеп, қолдана алады:
      1) жоғары технологиялық, инновациялық және бәсекеге қабілетті өнімді шығару мақсатында өзара пайдалы өнеркәсіптік кооперацияны ынталандыру;
      2) өзара пайдалы негізде мүше мемлекеттердің қатысуымен бірлескен бағдарламалар мен жобалар;
      3) бірлескен технологиялық платформалар мен өнеркәсіптік кластерлер;
      4) өнеркәсіптік ынтымақтастықтың дамуына қолдау көрсететін өзге де құралдар.
      10. Осы Бапты іске асыру үшін мүше мемлекеттер Комиссияның қатысуымен қосымша құжаттар мен механизмдер әзірлей алады.
      11. Комиссия осы Шартқа № 27 қосымшаға сәйкес осы Шартта айқындалған өкілеттіктер шегінде өнеркәсіптік ынтымақтастықтың негізгі бағыттары бойынша мүше мемлекеттерге консультациялық қолдау көрсетеді және қызметін үйлестіреді.
      Осы Баптың мақсаттары үшін осы Шартқа № 27 қосымшаға сәйкес ұғымдар қолданылады.

93-бап.
Өнеркәсіптік субсидиялар

      1. Мүше мемлекеттер экономикаларының тұрақты және тиімді дамуы үшін жағдайларды, сондай-ақ мүше мемлекеттердің арасында өзара сауда мен адал бәсекелестіктің дамуына ықпал ететін жағдайларды қамтамасыз ету мақсатында мүше мемлекеттердің аумақтарында өнеркәсіптік тауарларға қатысты, оның ішінде осы Шартқа № 28 қосымшаға сәйкес өнеркәсіп тауарларын өндірумен, өткізумен және тұтынумен тікелей байланысты қызметтерді көрсеткен немесе алған кезде субсидияны бөлудің бірыңғай қағидалары әрекет етеді.
      2. Мүше мемлекеттердің осы баптың және осы Шартқа № 28 қосымшаның ережелерінен туындайтын міндеттемелері мүше мемлекеттердің үшінші елдермен құқықтық қатынастарына таратылмайды.
      3. Осы баптың мақсаттары үшін субсидия ретінде мыналар түсініледі:
      а) мүше мемлекеттің субсидия бөлетін органы (немесе мүше мемлекеттің уәкілетті құрылымы) көрсететін қаржылай көмек, оның нәтижесінде артықшылықтар жасалады (қамтамасыз етіледі) және ол:
      тікелей ақша аударымының (мысалы, қайтарылмайтын қарыздар, несиелер түрінде) немесе жарғылық капиталдағы үлесті сатып алу немесе оны ұлғайту немесе мұндай қаражатты аудару бойынша міндеттемелердің (мысалы, несиелер бойынша кепілдіктер);
      мүше мемлекеттің кірісіне түсуі тиіс болған төлемдерді өндіріп алудан толықтай немесе жартылай бас тартудың көмегімен жүзеге асырылады (мысалы, салық жеңілдіктері, қарызды есептен шығару). Бұл ретте экспортталатын тауарды ішкі тұтынуға арналған ұқсас тауардан алынатын баждар мен салықтардан босату, не болмаса ондай баждар мен салықтарды азайту не іс жүзінде есептелген сомадан аспайтын мөлшерде ондай баждар мен салықтарды қайтару субсидия ретінде қарастырылмайды;
      жалпы инфрақұрылымды қолдап, дамытуға арналған тауарларды немесе қызметтерді қоспағанда, тауарларды немесе қызметтерді ұсынудың;
      өнеркәсіптік тауарды сатып алудың көмегімен жүзеге асырылады;
      б) нәтижесінде артықшылық ұсынылатын, кез келген мүше мемлекеттің аумағына тауарды шығарудың ұлғаюына немесе кез келген мүше мемлекеттің аумағынан өнеркәсіптік тауарды әкелудің қысқаруына (тікелей немесе жанама) әсер ететін табыстарды немесе бағаларды қолдаудың басқа да кез келген түрі.
      Субсидия түрлері және оларды берудің бірыңғай қағидалары осы Шарттың № 28 қосымшасында қарастырылған.
      4. Субсидия бөлетін орган субсидияны бөлуге қатысты оған жүктелген бір немесе бірнеше функцияны кез келген басқа ұйымға орындауға тапсыра немесе бұйыра алады (бұдан әрі – уәкілетті агент). Уәкілетті агенттің ондай әрекеттері субсидия бөлетін органның әрекеттері ретінде қарастырылады.
      Субсидия беруге бағытталған мүше мемлекет басшысының актілері субсидия бөлетін органның әрекеттері ретінде қарастырылады.
      5. Басқа мүше мемлекеттің аумағында берілетін субсидиялардың осы баптың және осы Шартқа № 28 қосымшаның ережелеріне сәйкестігін талдау мақсатындағы тексеріс осы шартқа № 28 қосымшада көрсетілген тәртіпке сәйкес жүргізіледі.
      6. Комиссия осы баптың және осы Шартқа № 28 қосымшаның ережелерінің іске асырылуына бақылау жасауды қамтамасыз етеді және оған мынадай өкілеттіктер беріледі:
      1) мониторингті жүзеге асыру және мүше мемлекеттер заңнамасының өнеркәсіптік субсидияны беруге қатысты осы Шарттың ережелеріне сәйкестігінің салыстырмалы-құқықтық талдауын жүргізу, сондай-ақ мүше мемлекеттердің осы баптың және осы Шартқа № 28 қосымшаның ережелерін сақтауы туралы жыл сайынғы есептерін дайындау;
      2) өнеркәсіптік субсидияларды беру аясында мүше мемлекеттердің заңнамасын үйлестіру мен біріздендіруді жүзеге асыру мәселелері бойынша мүше мемлекеттердің консультацияларын ұйымдастыруға көмектесу;
      3) беруге жоспарланып жатқан және берілген ерекше субсидияларды ерікті келісу рәсімінің қорытындылары бойынша мүше мемлекеттер орындауға міндетті, осы Шартқа № 28 қосымшаның ережелерінде көзделген шешімдерді қабылдау, оның ішінде:
      осы Шартқа № 28 қосымшаның 7-тармағында көзделген, Одақ шеңберіндегі халықаралық шартта айқындалған критерийлердің негізінде осы Шартқа № 28 қосымшаның 6-тармағына сәйкес ерекше субсидияларды беру немесе бермеу туралы шешім қабылдау;
      осы Шартқа № 28 қосымшаның 7-тармағында көзделген, Одақ шеңберіндегі халықаралық шартта айқындалған жағдайларда ерекше субсидияларды беру фактілері бойынша істерді қарау және оларға қатысты міндетті шешімдер қабылдау;
      осы баптың және осы Шартқа № 24 қосымшаның ережелерін іске асыруға қатысты келіспеушіліктерді шешу және оларды қолдану жөнінде түсініктемелер беру.
      4) осы Шартқа № 28 қосымшаның 7-тармағында көзделген, Одақ шеңберіндегі халықаралық шартта белгіленетін тәртіпте және шарттарда берілетін субсидиялар туралы сұрау салу және ақпарат алу.
      Осы тармақтың 3 және 4-тармақшаларын қолдану осы Шарттың 105-бабының 1-тармағында көзделген көшпелі ережелер ескеріле отырып жүзеге асырылады.
      7. Осы баптың және осы Шартқа № 28 қосымшаның ережелеріне қатысты даулар, ең алдымен, келіссөздер мен консультациялар жүргізу арқылы шешіледі. Егер даудың бастамашысы болған мүше мемлекет жауапкер – мүше мемлекетке жіберген оларды жүргізу туралы ресми жазбаша өтініш берілген күннен бастап күнтізбелік 60 күннің ішінде дау келіссөздер мен консультациялар арқылы реттелмесе, арызданушы – мүше мемлекеттің Одақ Сотына жүгінуге құқығы бар.
      Одақ Сотының шешімдері белгіленген уақыт ішінде орындалмаған жағдайда немесе егер Одақ Соты жауапкер – мүше мемлекет хабарлаған шаралар осы баптың және осы Шартқа № 24 қосымшаның ережелеріне сәйкес келмейді деп шешсе, арызданушы – мүше мемлекетке шамалас қарсы шаралар қабылдауға құқылы.
      8. Осы Шартқа № 28 қосымшаны бұза отырып берілген ерекше субсидияға мүше мемлекеттердің қарсы болу кезеңі ерекше субсидия берілген күннен бастап 5 жылды құрайды.

XXV БӨЛІМ
АГРОӨНЕРКӘСІПТІК КЕШЕН

94-бап
Келісілген (үйлестірілген) агроөнеркәсіптік саясаттың
мақсаттары мен міндеттері

      1. Әрбір мүше мемлекет және жалпы Одақ халқының мүддесі, сондай-ақ экономикалық интеграция үшін агроөнеркәсіптік кешеннің және жергілікті елді мекендердің дамуын қамтамасыз ету мақсатында Одақ шеңберінде осы Шартта және Одақ шеңберіндегі агроөнеркәсіптік кешен саласындағы басқа да халықаралық шарттарда көзделген реттеу тетіктерін қолданумен қатар, тізбесі мүше мемлекеттердің ұсыныстары негізінде қалыптастырылып, Комиссия Кеңесі бекітетін зәру ауылшаруашылық тауарларының әрқайсысы бойынша мүше мемлекеттердің бір-біріне және Комиссияға өндірісті дамыту жоспарларын (бағдарламаларын) өзара ұсынуды болжайтын келісілген (үйлестірілген) агроөнеркәсіптік саясат жүргізіледі.
      2. Келісілген (үйлестірілген) агроөнеркәсіптік саясаттың негізгі мақсаты бәсекеге қабілетті ауылшаруашылық өнімдері мен азық-түлік өндірісінің көлемін оңтайландыру үшін мүше мемлекеттердің ресурстық әлеуетін тиімді іске асыру, жалпы аграрлық нарық қажеттіліктерін қанағаттандыру, сондай-ақ ауыл шаруашылығы өнімдері мен азық-түлік экспортын ұлғайту болып табылады.
      3. Келісілген (үйлестірілген) агроөнеркәсіптік саясатты іске асыру мынадай міндеттердіі шешілуін қамтамасыз етеді:
      1) ауылшаруашылық өнімдері мен азық-түлік өндірісін және нарығын теңгерімді түрде дамыту;
      2) мүше мемлекеттердің субъектілері арасында әділ бәсекелестікті, оның ішінде жалпы аграрлық нарыққа тең қол жеткізу жағдайын қамтамасыз ету;
      3) ауылшаруашылық өнімдері мен азық-түліктің айналымымен байланысты талаптарды біріздендіру;
      4) ішкі және сыртқы нарықтарда мүше мемлекеттер өндірушілерінің мүдделерін қорғау.

95-бап
Келісілген (үйлестірілген) агроөнеркәсіптік саясаттың негізгі бағыттары мен ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау шаралары

      1. Келісілген (үйлестірілген) агроөнеркәсіптік саясат міндеттерін шешу мынадай негізгі бағыттар бойынша мемлекетаралық өзара іс-қимыл тетіктерін пайдалануды болжайды:
      1) агроөнеркәсіптік кешендегі болжамдау;
      2) ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау;
      3) жалпы аграрлық нарықты реттеу;
      4) өндіріс пен өнімдердің айналымы саласындағы бірыңғай талаптар;
      5) ауылшаруашылық өнімдері мен азық-түліктің экспортын дамыту;
     6) агроөнеркәсіптік кешенді ғылыми және инновациялық дамыту;
      7) агроөнеркәсіптік кешеннің интеграциялық ақпараттық қамтамасыз етілуі.
      2. Келісілген (үйлестірілген) агроөнеркәсіптік саясат шараларын іске асыру үшін мүше мемлекеттердің Комиссия ұйымдастыратын жүйелі консультациялары, оның ішінде зәру ауылшаруашылық тауарлары бойынша консультациялар жылына кемінде бір рет өткізіледі. Консультациялардың нәтижелері бойынша осы баптың 1-тармағында айқындалған негізгі бағыттар шеңберінде келісілген (үйлестірілген) агроөнеркәсіптік саясатты іске асыру бойынша ұсынымдар әзірленеді.
      3. Келісілген (үйлестірілген) агроөнеркәсіптік саясатты жүргізу кезінде мүше мемлекеттер ауыл шаруашылығы саласының өндірістік, экономикалық қана емес, сонымен қатар саланың әлеуметтік маңыздылығына, өңірлер мен мүше мемлекеттердің өңірлері мен аумақтары арасындағы құрылымдық және табиғи-климаттық өзгешеліктерге негізделген ауыл шаруашылығы саласындағы қызметтің ерекше сипатын ескереді.
      4. Интеграциялық өзара іс-қимылдың басқа да салаларында, оның ішінде ауылшаруашылық өнімдері мен азық-түлікке қатысты санитариялық, фитосанитариялық және ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) шараларды қамтамасыз ету саласында саясатты іске асыру келісілген (үйлестірілген) агроөнеркәсіптік саясаттың мақсаттары, міндеттері мен бағыттары ескеріле отырып жүзеге асырылады.
      5. Одақ шеңберінде ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау осы Шартқа № 29 қосымшада айқындалған тәсілдерге сәйкес жүзеге асырылады.
      6. Осы бап пен осы шартқа № 25 қосымшаға қатысты даулар бірінші кезекте Комиссияның қатысуымен келіссөздер және консультациялар жүргізу арқылы шешіледі. Егер дау оған бастамашылық еткен мүше мемлекеттің жауапкер мүше мемлекетке келіссөздер мен консультациялар жүргізу туралы ресми жазбаша өтініш жіберген күнінен бастап күнтізбелік 60 күн ішінде келіссөздер мен консультациялар арқылы реттелмесе, онда талапкер мүше мемлекет Одақтың сотына жүгінуге құқылы. Талапкер мүше мемлекет келіссөздер мен консультациялар жүргізу туралы ресми жазбаша өтініш жіберрген кезде, Комиссияны бұл жөнінде осындай өтініш жіберген күннен бастап күнтізбелік 10 күн ішінде хабардар етеді.
      7. Келісілген (үйлестірілген) агроөнеркәсіптік саясатты іске асыру үшін Комиссия:
      1) берілген өкілеттіктер шеңберінде мүше мемлекеттермен бірлесіп келісілген (үйлестірілген) агроөнеркәсіптік саясаттың негізгі бағыттарын әзірлеуді, үйлестіру мен іске асыруды;
      2) агроөнеркәсіптік кешенді дамыту, ауыл шаруашылығы өнімдері және азық-түлік бойынша сұраныс пен ұсыныстар жөнінде мүше мемлекеттермен бірлескен болжамдар дайындау кезінде қызметті үйлестіруді;
      3) мүше мемлекеттердің агроөнеркәсіптік кешенді және оның жекелеген салаларын дамыту бағдарламаларын өзара ұсынуларын үйлестіруді;
      4) мүше мемлекеттердің агроөнеркәсіптік кешендерінің дамуын, мүше мемлекеттердің агроөнеркәсіптік кешенді мемлекеттік реттеу шараларын, оның ішінде ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау шараларын қолдануын мониторингілеуді;
      5) мүше мемлекеттермен келісілген номенклатура бойынша өндірілетін өнімнің бәсекеге қабілеттілігінің бағалық мониторингі мен талдауын;
      6) агроөнеркәсіптік кешен саласындағы заңнаманы үндестіру, оның ішінде ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау, ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау саласындағы міндеттемелердің сақталуымен байланысты дауларды шешу мәселелері бойынша консультациялар мен келіссөздер ұйымдастыруға жәрдемдесуді;
      7) ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау саласында мүше мемлекеттердің заңнамасына оның Одақ шеңберіндегі міндеттемелерге сәйкестігі тұрғысынан мониторинг және оған салыстырмалы-құқықтық талдау жүргізуді;
      8) мемлекеттік саясаттың, мемлекеттік қолдау тиімділігін арттыру жөніндегі ұсынымдарды қоса алғанда, мүше мемлекеттердегі агроөнеркәсіптік кешен мен ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау саласында шолулар дайындауды және мүше мемлекеттерге ұсынуды;
      9) ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау көлемдерін есептеумен байланысты мәселелер бойынша мүше мемлекеттерге жәрдемдесуді;
      10) агроөнеркәсіптік кешен саласындағы экспорттық әлеуетті дамытуға бағытталған келісілген іс-қимылдарды жүзеге асыру бойынша ұсынымдарды мүше мемлекеттермен бірлесіп дайындауды;
      11) агроөнеркәсіптік кешен саласында, оның ішінде мүше мемлекеттердің мемлекетаралық бағдарламаларды іске асырулары шеңберінде бірлескен ғылыми-инновациялық қызметті жүзеге асыру кезіндегі іс-қимылды үйлестіруді;
      12) Кеден одағының аумағына асыл тұқымды өнімдерді әкелу, әкету және өткізу шарттарына, асыл тұқымды малдардың асыл тұқымдық құндылығын айқындау әдістемелеріне, сондай-ақ асыл тұқымдық куәліктердің (сертификаттардың, паспорттардың) нысандарына қатысты біріздендірілген талаптардың әзірленуін және мүше мемлекеттердің оларды іске асыруларын үйлестіруді;
      13) ауыл шаруашылығы өсімдіктерінің сұрыптары мен тұқым шаруашылығын сынау, сондай-ақ тұқымдардың сұрыптық және отырғызылу сапаларын растайтын құжаттарды мүше мемлекеттердің өзара мойындауы саласында біріздендірілген талаптардың әзірленуін және іске асырылуын үйлестіруді;
      14) келісілген (үйлестірілген) агроөнеркәсіптік саясаттың негізгі бағыттары шеңберіндегі тең бәсекелестік жағдайын қамтамасыз етуге жәрдемдесуді жүзеге асырады.

XXVI БӨЛІМ
ЕҢБЕК КӨШІ-ҚОНЫ

96-бап
Мүше мемлекеттердің еңбек көші-қоны
саласындағы ынтымақтастығы

      1. Мүше мемлекеттер Одақ шеңберіндегі еңбек көші-қонын реттеу саласындағы саясатты келісу бойынша, сондай-ақ мүше мемлекеттерде еңбек қызметін жүзеге асыруы үшін мүше мемлекеттер еңбекшілерін ұйымдастырылған түрде іріктеуге және тартуға жәрдем көрсету бойынша еңбек көші-қоны саласындағы ынтымақтастықты жүзеге асырады.
      2. Мүше мемлекеттердің ынтымақтастығы мүше мемлекеттердің құзыретіне тиісті мәселелер кіретін мемлекеттік органдарының өзара іс-қимыл жасау жолымен жүзеге асырылады,.
      3. Мүше мемлекеттердің еңбек көші-қоны саласындағы ынтымақтастығы мынадай нысандарда жүзеге асырылады:
      1) еңбек көші-қоны саласындағы жалпы тәсілдер мен қағидаттарды келісу;
      2) нормативтік құқықтық актілермен алмасу;
      3) ақпарат алмасу;
      4) дәйексіз ақпараттың таралып кетуін болдырмауға бағытталған шараларды іске асыру;
      5) тәжірибе алмасу, тағылымдамаларды, семинарлар мен оқу курстарын өткізу;
      6) Одақтың консультациялық органдары шеңберіндегі ынтымақтастық.
      4. Мүше мемлекеттердің келісімі бойынша көші-қон саласында ынтымақтастықтың өзге де нысандары болуы мүмкін.
      5. Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:
      «келу мемлекеті» – аумағына басқа мүше мемлекеттің азаматы баратын мүше мемлекет;
      «тұрақты тұратын мемлекет» – мүше мемлекеттің еңбекшісі азаматы болып табылатын мүше мемлекет;
      «жұмысқа орналастырушы мемлекет» – аумағында еңбек қызметі жүзеге асырылатын мүше мемлекет;
      «білім туралы құжаттар» – білім туралы мемлекеттік үлгідегі құжаттар, сондай-ақ білім беру ұйымдары (білім беру мекемелері, білім беру саласындағы ұйымдар) берген білім туралы мемлекеттік құжаттар деңгейінде танылатын білім туралы құжаттар «жұмыстарға (қызметтерге) тапсырыс беруші» – жұмысқа орналастырушы мемлекеттің заңнамасында көзделген тәртіппен және жағдайларда мүше мемлекеттің еңбекшісіне өзімен жасалған азаматтық-құқықтық шарт негізінде жұмыс беретін заңды немесе жеке тұлға;
      «көші-қон картасы (карточкасы)» – басқа мүше мемлекеттің аумағына келетін азамат туралы мәліметтерді қамтитын және ол келетін мемлекеттің аумағына азаматтың уақытша болуын есепке алу және бақылау үшін пайдаланылатын құжат;
      «жұмыс беруші» – көшіп-қонушы еңбекшіге онымен жасалған еңбек шартының негізінде жұмысқа орналастырушы мемлекеттің заңнамасында көзделген шарттарда және тәртіппен жұмыс беретін заңды немесе жеке тұлға;
      «әлеуметтік сақтандыру» – уақытша еңбекке жарамсыздығы жағдайы мен ана болуына байланысты міндетті әлеуметтік сақтандыру, өндірістегі жазатайым оқиғалар мен кәсіптік аурулардан міндетті әлеуметтік сақтандыру және міндетті медициналық сақтандыру;
      «еңбек қызметі» – еңбек шартының негізіндегі қызмет немесе жұмысқа орналастырушы мемлекеттің аумағында оның заңнамасына сәйкес азаматтық-құқықтық шарт негізінде жүзеге асырылатын жұмыстарды орындау (қызметтер көрсету) жөніндегі қызмет;
      «мүше мемлекеттің еңбекшісі» – мүше мемлекеттің азаматы болып табылатын, өзі азаматы болып табылмайтын және тұрақты тұрмайтын басқа мүше мемлекеттің аумағында заңды түрде жүрген және заңды негізде еңбек қызметін жүзеге асыратын тұлға;
      «отбасы мүшесі» – мүше мемлекеттің еңбекшісімен некеде тұратын тұлға, сондай-ақ оның асырауындағы балалары мен жұмысқа орналастырушы мемлекеттің заңнамасына сәйкес отбасының мүшелері деп танылатын басқа да тұлғалар.

97-бап
Мүше мемлекеттер еңбекшілерінің еңбек қызметі

      1. Мүше мемлекеттің жұмыс берушілері және (немесе) жұмыстарға (көрсетілетін қызметтерге) тапсырыс берушілері мүше мемлекеттердің азаматтарын ұлттық еңбек нарығын қорғау жөніндегі шектеулерді ескермей, еңбек қызметіне тартуға құқылы. Бұл ретте мүше мемлекеттердің еңбекшілерінен жұмысқа орналастырушы мемлекеттен еңбек қызметін жүзеге асыруға рұқсат алу талап етілмейді.
      2. Ұлттық қауіпсіздікті (оның ішінде стратегиялық маңызы бар экономика салаларындағы ұлттық қауіпсіздікті) және қоғамдық тәртіпті қамтамасыз ету мақсатында осы Шарттың ережелерінде және мүше мемлекеттердің заңнамасында көзделген шектеулерді қоспағанда, ұлттық еңбек нарығын қорғау мақсатында мүше мемлекеттер Тараптар мемлекеттерінің заңнамасында белгіленетін мүше мемлекеттер еңбекшілерінің еңбек қызметіне, олардың кәсібінің түрлеріне және келу аумағына қатысты шектеулер белгілемейді және қолданбайды.
      3. Мүше мемлекеттер еңбекшілерінің еңбек қызметін жүзеге асыруы мақсатында білім туралы мемлекеттік үлгідегі құжаттар жұмысқа орналастырушы мемлекеттің заңнамасында белгіленген білім туралы құжаттарды тану рәсімін өткізбей танылады.
      Мүше мемлекеттердің педагогикалық, медициналық немесе фармацевтикалық қызметпен айналысуға құқығы бар, кез келген мүше мемлекетте педагогикалық, медициналық немесе фармацевтикалық білім алған жұмысқа орналастырушы мемлекеттің заңнамасында белгіленген білім туралы құжаттарды тану рәсімінен өтеді және тиісінше педагогикалық, медициналық немесе фармацевтикалық қызметке жұмысқа орналастырушы мемлекеттің заңнамасында белгіленген тәртіппен жіберіледі.
      Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары берген ғылыми дәрежелер мен ғылыми атақтар туралы құжаттар мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес танылады.
      Жұмыс берушілер (жұмыстарға (көрсетілетін қызметтерге) тапсырыс берушілер) білім туралы құжаттардың жұмысқа орналастырушы мемлекеттің тіліне нотариалды түрде аудармасын сұратуға, сондай-ақ қажет болған жағдайда мүше мемлекеттер еңбекшілерінің білім туралы құжаттарын анықтау мақсатында білім туралы құжатты берген білім беру ұйымдарына (білім беру мекемелеріне, білім беру саласындағы ұйымдарға), оның ішінде ақпаратық деректер қорына жүгіну арқылы сауалдар жіберуге және тиісті жауаптар алуға құқылы.
      4. Мүше мемлекет еңбекшісінің еңбек қызметі осы Шарттың ережелері ескеріле отырып, жұмысқа орналастырушы мемлекеттің заңнамасымен реттеледі.
      5. Мүше мемлекет еңбекшісінің және оның отбасы мүшелерінің жұмысқа орналастырушы мемлекетте уақытша болу (тұру) мерзімі мүше мемлекет еңбекшісінің жұмыс берушімен және (немесе) жұмыстарға (көрсетілетін қызметтерге) тапсырыс берушімен жасасқан еңбек немесе азаматтық-құқықтық шартының қолданылу мерзімімен белгіленеді.
      6. Еңбек қызметін жүзеге асыру немесе жұмысқа орналасу мақсатымен басқа мүше мемлекеттің аумағына келген мүше мемлекеттің азаматтары келген күнінен бастап 30 тәулік ішінде тіркелу (есепке тұру) міндетінен босатылады.
      Бір мүше мемлекеттің азаматы басқа мүше мемлекеттің аумағында 30 тәуліктен астам уақыт болған жағдайда, егер тіркелу міндеті келген мемлекеттің заңнамасында белгіленсе, бұл азаматтар келген мемлекеттің заңнамасына сәйкес тіркелуге (есепке тұруға) міндетті.
      7. Мүше мемлекеттің азаматтары басқа мүше мемлекеттің аумағына кірген кезде, егер мүше мемлекеттердің жекелеген халықаралық шарттарында өзгеше көзделмесе, келген мемлекеттің заңнамасында көзделген жағдайларда, көші-қон карталарын (карточкаларын) пайдаланады.
      8. Мүше мемлекеттің азаматтары мемлекеттік шекараны кесіп өту туралы шекаралық бақылау органдарының белгілерін қоюға жол берілетін жарамды құжаттардың біреуі бойынша басқа мүше мемлекеттің аумағына кірген кезде, егер олардың болу мерзімі келген күнінен бастап 30 тәуліктен аспаса, егер келген мемлекеттің заңнамасында осындай міндет белгіленсе, көші-қон картасын (карточкасын) толтырудан босатылады.
      9. Жұмысқа орналастырушы мемлекеттің аумағына келген күнінен бастап 90 тәулік өткеннен кейін еңбек немесе азаматтық-құқықтық шарт мерзімінен бұрын бұзылған жағдайда, мүше мемлекеттің еңбекшісі 15 күннің ішінде жұмысқа орналастырушы мемлекеттің аумағынан шықпай, жаңа еңбек немесе азаматтық-құқықтық шарт жасасуға құқылы.

98-бап
Мүше мемлекет еңбекшісінің құқықтары мен міндеттері

      1. Мүше мемлекет еңбекшісінің өзінің кез келген мүше мемлекетте алған білім туралы құжаттарында, ғылыми дәрежені тағайындау және (немесе) ғылыми атақты беру туралы құжаттарында көрсетілген мамандығы мен біліктілігіне сәйкес кәсіби қызметпен айналысуына құқығы бар.
      2. Мүше мемлекеттің еңбекшісі мен отбасы мүшелері жұмысқа орналастырушы мемлекеттің заңнамасында белгіленген тәртіппен:
      1) өзінің мүлкін иеленуге, пайдалануға және иелік етуге;
      2) меншігін қорғауға;
      3) ақшалай қаражатын кедергісіз аударуға құқылы.
      3. Мүше мемлекеттердің еңбекшілерін (зейнетақыдан басқа) әлеуметтік сақтандыру жұмысқа орналастырушы мемлекеттің азаматтарына қолданылатын шарттарда және тәртіппен жүзеге асырылады.
      Мүше мемлекеттердің аумағында еңбек қызметімен айналысатын мүше мемлекеттер еңбекшілерінің еңбек (сақтандыру) өтілі жұмысқа орналастырушы мемлекеттің заңнамасында белгіленген тәртіппен (зейнетақыдан басқа) әлеуметтік сақтандыру мақсаттары үшін жалпы еңбек (сақтандыру) өтіліне есептеледі.
      Мүше мемлекеттердің еңбекшілерін зейнетақылық қамсыздандыру олар тұрақты тұратын жердегі заңнамамен, сондай-ақ мүше мемлекеттер арасындағы халықаралық шартқа сәйкес реттеледі.
      4. Мүше мемлекеттің еңбекшісі мен отбасы мүшелерінің жедел медициналық көмек (шұғыл түрдегі) пен өзге де медициналық көмек алу құқығы № 30қосымшаға сәйкес тәртіппен, сондай-ақ жұмысқа орналастырушы мемлекеттің заңнамасымен және ол қатысушы болып табылатын халықаралық шарттармен реттеледі.
     5. Мүше мемлекет еңбекшісі жұмысқа орналастырушы мемлекеттің азаматтарымен тең түрде кәсіптік одақтарға кіруге құқылы.
      6. Мүше мемлекеттің еңбекшісі жұмысқа орналастырушы мемлекеттің мемлекеттік органдарынан (құзыретіне тиісті мәселелер кіретін) және жұмыс берушіден (жұмыстарға (көрсетілетін қызметтерге) тапсырыс берушіден) болу шарттары мен тәртібіне, еңбек қызметін жүзеге асыруға, сондай-ақ жұмысқа орналастырушы мемлекеттің заңнамасында көзделген құқықтар мен міндеттерге қатысты ақпаратты алуға құқығы бар.
      7. Мүше мемлекет еңбекшісінің (оның ішінде бұрынғы) талап етуі бойынша жұмыс беруші (жұмыстарға (көрсетілетін қызметтерге) тапсырыс беруші) жұмысқа орналастырушы мемлекеттің заңнамасында белгіленген мерзімде оның кәсібі (мамандығы, біліктілігі мен лауазымы), жұмыс істеген кезеңі мен жалақысының мөлшері көрсетілген анықтаманы (анықтамаларды) және (немесе) куәландырылған көшірмесін өтеусіз негізде беруге міндетті.
      8. Мүше мемлекет еңбекшісінің жұмысқа орналастырушы мемлекеттің аумағында өзімен бірге тұратын балалары жұмысқа орналастырушы мемлекеттің заңнамасына сәйкес мектепке дейінгі мекемелерге баруға, білім алуға құқылы.
      9. Мүше мемлекеттің еңбекшісі және отбасы мүшелері жұмысқа орналастырушы мемлекеттің заңнамасын сақтауға, оның мәдениеті мен дәстүрлерін құрметтеуге, жұмысқа орналастырушы мемлекеттің аумағында жасаған құқық бұзушылықтары үшін осы мемлекеттің заңнамасына сәйкес жауапты болуға міндетті.
      10. Жұмысқа орналастырушы мемлекеттің аумағындағы еңбек қызметінің нәтижесінде алған мүше мемлекет еңбекшісінің табыстары халықаралық шарттарға және осы Шарттың ережелері ескеріле отырып, жұмысқа орналастырушы мемлекеттің заңнамасына сәйкес салық салуға жатады.

ТӨРТІНШІ БӨЛІК
ӨТПЕЛІ ЖӘНЕ ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР

XXVII БӨЛІМ
ӨТПЕЛІ ЕРЕЖЕЛЕР

99-бап
Жалпы өтпелі ережелер

      1. Осы Шарттың күшіне енген күнінен бастап қолданыстағы Кеден одағы мен Бірыңғай экономикалық кеңістіктің шарттық-құқықтың базасын қалыптастыру шеңберінде жасалған мүше мемлекеттердің халықаралық шарты Одақтың құқығына кіреді және осы Шартқа қайшы келмейтін бөлігінде қолданылады.
      2. Осы Шарттың күшіне енген күнінен бастап қолданыстағы Мемлекет басшысы деңгейіндегі Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңестің, Үкімет басшысы деңгейіндегі Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңестің және Еуразиялық экономикалық комиссияның шешімі өзінің заңды күшін сақтайды және осы Шартқа қайшы келмейтін бөлігінде қолданылады.
      3. Осы Шарт күшіне енген күнінен бастап:
      2011 жылғы 18 қазандағы Еуразиялық экономикалық комиссия туралы шартқа сәйкес әрекет ететін Мемлекет басшысы деңгейіндегі Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңестің, үкімет басшысы деңгейіндегі Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңестің функциялары мен өкілеттерін осы шартқа сәйкес әрекет ететін тиісті Жоғары кеңес пен Үкіметаралық кеңес жүзеге асырады;
      2011 жылғы 18 қарашадағы Еуразиялық экономикалық комиссия туралы Шартқа сәйкес құрылған Еуразиялық экономикалық комиссия өз қызметін осы Шартқа сәйкес жүзеге асырады;
      Осы Шарт күшіне енгенге дейін тағайындалған Алқа мүшелері өкілеттік мерзімдері аяқталғанға дейін өз қызметін орындауды жалғастырады;
      департамент директорлары мен орынбасарлары осы Шарт күшіне енгенге дейін жасалған еңбек шарттары еңбек шарттарында көзделген мерзімдер аяқталғанға дейін өздеріне жүктелген міндеттерді орындайды;
      Комиссияның құрылымдық бөлімшелеріндегі бос лауазымдарға орналасу осы Шартта көзделген тәртіппен жүзеге асырылады.

100-бап
VII бөлімге қатысты өтпелі ережелер

1. Одақ шеңберінде дәрілік заттардың жалпы нарығының жұмыс істеуі 2015 жылғы 1 қаңтардан кешіктірілмей мүше мемлекеттер жасауы тиіс және дәрілік заттардың бірыңғай қағидаттары мен айналыс қағидасын айқындайтын Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға сәйкес 2016 жылғы 1 қаңтардан бастап жүзеге асырылады.
2. Медициналық бұйымдардың (медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың) жалпы рыногының жұмыс істеуі 2015 жылғы 1 қаңтардан кешіктірілмей мүше мемлекеттер жасауы тиіс және медициналық бұйымдардың (медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың) бірыңғай қағидаттары мен айналыс қағидасын айқындайтын Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға сәйкес 2016 жылғы 1 қаңтардан бастап жүзеге асырылады.

101-бап
VIII бөлімге қатысты өтпелі ережелер

      1. Еуразиялық экономикалық одақтың Кеден кодексі күшіне енгенге дейін Одақтағы кедендік реттеу 2009 жылғы 27 қарашадағы Кедендік одақтың Кеден кодексі туралы шартқа және Кеден одағы мен Бірыңғай экономикалық кеңістіктің шарттық-құқықтық базасын қалыптастыру шеңберінде жасалған кедендік құқықтық қатынастарды реттейтін және мүше мемлекеттердің басқа да халықаралық шарттарына сәйкес жүзеге асырылады.
      2. 1-бапта көрсетілген халықаралық шарттарды қолдану мақсаты үшін оларда пайдаланылатын ұғымдар ретінде мыналар түсіндіріледі: «кеден одағының мүше мемлекеттері» – осы Шартта айқындалған мағынасында мүше мемлекеттер;
      «кеден одағының бірыңғай кеден аумағы (кеден одағының кеден аумағы)» – Одақтың кеден аумағы;
      «кеден одағының Сыртқы экономикалық қызметінің бірыңғай тауар номенклатурасы (Сыртқы экономикалық қызметтің тауар номенлатурасы)» – Еуразиялық экономикалық одақтың сыртқы экономикалық қызметінің бірыңғай тауар номенклатурасы;
      «Кеден одағының бірыңғай кедендік тарифі» – Еуразиялық экономикалық одақтың бірыңғай кедендік тарифі;
      «Кеден одағының комиссиясы» – Еуразиялық экономикалық комиссия;
      «кеден одағына мүше мемлекеттердің халықаралық шарттары» – Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттар, оның ішінде Шарттың 99-бабына сәйкес Одақ құқығына осы кіретін мүше мемлекеттердің халықаралық шарттары;
      «кеден одағының кедендік шекарасы (кедендік шекара)» – Еуразия экономикалық кеңесінің кедендік шекарасы;
      3. Осы баптың 1-тармағында көрсетілген халықаралық шарттарды қолдану мақсаты үшін Одақтың кедендік шекарасы арқылы өтетін тауарларға қатысты қолданылатын тыйым салулар мен шектеулерге тарифтік емес реттеу шаралары (жалпы жағдайларды қоспағанда әкелінетін сыртқы қаржылық жағдайлар мен бір жақты тәртіппен төлемдік баланстың тепе-теңдігін қамтамасыз ету), техникалық реттеу шаралары, экспорттық бақылау шаралары және әскери мақсаттағы өнімдерге қатысты шаралар, сондай-ақ санитариялық, ветеринариялық-санитариялық және карантиндік фитосанитариялық шаралар мен радиациялық талаптар жатады.
      Тарифтік емес реттеу шараларына, оның ішінде жалпы жағдайларды қоспағанда, әкелінетін және сыртқы қаржылық жағдайларды қорғау, бір жақты тәртіптегі төлемдік баланстың тепе-теңдігін қамтамасыз ету шараларына Осы шарттың 46 және 47-баптарында айқындалған шаралар жатады.
      Тыйымдар мен шектеулерді айқындауға және қолдануға (қолданбауға) қатысты Кеден одағы Кеден кодексінің 3-бабының 3 және 4-тармақтарын қоспағанда, осы баптың 1-тармағында көрсетілген халықаралық шарттардың ережелері қолданылмайды.
      Одақтың кедендік шекаралары арқылы тауарларды, оның ішінде жеке қолданыстағы тауарларды) әкелу және (немесе) кедендік рәсімдермен тауарларды орналастыру кезінде тыйым салулар мен шектеулерді сақтау Комиссиясы белгілеген немесе осы шартқа сәйкес мүше мемлекеттердің нормативтік құқықтық актілерінде белгілеген немесе тыйым салулар мен шектеулерді растайтын құжаттар мен (немесе) мәліметтерді ұсыну арқылы мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес белгіленген жағдайларда және тәртіппен расталады.
      Одақтың кедендік шекарасы арқылы тауарларды өткізу кезінде мемлекеттік бақылаудың (қадағалау) ветеринариялық-санитариялық, карантиндік фитосанитариялық, санитариялық-эпидемиологиялық, радиациялық және басқа да түрлері осы Шартқа сәйкес немесе мүше мемлекеттердің нормативтік құқықтық актілеріне немесе мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады және ресімделеді.
      4. Кедендік одақтың Кеден кодексінің Сыртқы экономикалық қызметтің тауар номенклатурасын енгізу бойынша 51-бабы осы Шарттың 45-бабының ережелері ескеріле отырып қолданылады.
      5. Кедендік одақтың Кеден кодексінің 7-тарауы осы Шарттың 37-бабының ережелері ескеріле отырып қолданылады.
      6. Кедендік одақтың Кеден кодексінің 70-бабының 2-тармағы қолданылмайды.
      Арнайы, демпингке қарсы, өтемақылық баждар осы Шарттың ережелеріне сәйкес белгіленеді және осы Шарттың 48 және 49-баптарының ережелерін, сондай-ақ төмендегілерді ескере отырып, кедендік әкелу бажын өндіріп алу үшін Кедендік одақтың Кеден кодексінде қарастырылған тәртіпте өндіріліп алынады.
      Арнайы, демпингке қарсы, өтемақылық баждар осы баптың 1-тармағында көрсетілген халықаралық шарттарға сәйкес арнайы қорғану, демпингке қарсы, өтемақылық шаралардың қолданылуына байланысты шектеулердің сақталуын қарастыратын шарттары бар кедендік рәсімдермен тауарларды орналастыру кезінде төлеуге жатады.
      Арнайы, демпингке қарсы, өтемақылық бажды есептеу, аталған баждарды төлеу міндеттерінің туындауы және тоқтатылуы, оларды төлеу мерзімдері мен тәртібін айқындау осы Шартпен белгіленген ерекшеліктерді ескере отырып, кедендік әкелу бажы үшін Кедендік одақтың Кеден кодексінде қарастырылған тәртіппен жүзеге асырылады.
      Демпингке қарсы немесе өтемақылық бажды қолдану кезінде Үшінші елге қатысты арнайы қорғану, демпингке қарсы немесе өтемақылық шараларды қолдану туралы хаттаманың (Шартқа №8 қосымша) 104-169 тармақтарына сәйкес демпингке қарсы, өтемақылық баждар Демпингке қарсы немесе өтемақылық шараларды қолдану туралы комиссияның шешімі күшіне енген күнінен бастап 30 жұмыс күнінен кешіктірмей төлеуге, сондай-ақ көрсетілген Хаттамаға қосымшада айқындалған тәртіппен қабылдауға және бөлуге жатады.
      Арнайы, демпингке қарсы, өтемақылық баждарды төлеу мерзімдерін мерзімін ұзарту немесе бөліп төлеу нысанында өзгерту жүргізілмейді.
      Арнайы, демпингке қарсы, өтемақылық баждар белгіленген мерзімде төленбеген немесе толық төленбеген жағдайда оларды өндіріп алуды мүше мемлекеттердің заңнамасында кедендік әкелу баждары үшін қарастырылған тәртіппен өсімақы есептей отырып кедендік баждарды, салықтарды өндіріп алуды жүргізетін кедендік орган жүзеге асырады. Бұл ретте өсімақыларды есептеу, төлеу, өндіріп алу және қайтару тәртібі кедендік әкелу баждарын төлемеуіне немесе толық төлемеуіне байланысты төленген, өндіріп алынған өсімақылар үшін белгіленген тәртіпке ұқсас.
      Осы тармақтың ережесі алдын ала арнайы, алдын ала демпингке қарсы, алдын ала өтемақылық баждарды есептеу, төлеу және өндіріп алу үшін қолданылады.
      7. Кедендік одақтың Кеден кодексінің тарифтік жеңілдіктер бойынша 74-бабы осы Шарттың 43-бабының ережелері ескеріле отырып қолданылады.
      8. Кедендік одақтың Кеден кодексінің 77-бабының 2-тармағының екінші бөлімі қолданылмайды.
      Кедендік әкелу баждарын есептеу мақсаттары үшін, егер Одақтың шеңберіндегі халықаралық шарттарда және (немесе) мүше мемлекеттер арасындағы екі жақты халықаралық шарттарда өзгеше белгіленбесе, тауарлардың кедендік рәсіммен орналасатын аумағында не тауарлардың Одақтың кедендік шекарасы арқылы заңсыз ауысу фактілері анықталған аумақта мүше мемлекеттің заңнамасымен белгіленген ставкалар қолданылады.

102-бап
ІХ бөлімге қатысты өтпелі ережелер

      1. Осы Шарттың 35-бабының ережелеріне қарамастан, мүше мемлекеттер мүше мемлекеттің үшінші тараппен 2015 жылғы 1 қаңтарға дейін жасалған халықаралық шарты немесе барлық мүше мемлекеттер қатысушылар болып табылатын халықаралық шарттар негізінде үшінші тараппен сауда жүргізуде біржақты тәртіппен артықшылықтар беруге құқылы.
      Мүше мемлекеттер артықшылықтар ұсынуды қарастыратын шарттарды біріздендіруді жүзеге асырады.
      2. Беларусь Республикасының, Қазақстан Республикасының және Ресей Федерациясының заңнамасына сәйкес әрекет ететін арнайы қорғану, демпингке қарсы және өтемақылық шараларды қайта қарау арқылы Одақтың кедендік аумағына әкелінетін тауарларға қатысты қабылданатын шаралар Комиссияның тиісті шешімімен белгіленген көрсетілген шаралар әрекетінің мерзімі аяқталғанға дейін қолданылады және осы Шарттың ІХ бөлімінің ережелеріне және оған №8 қосымшаға сәйкес қайта қарауға жатуы мүмкін.
      3. Осы Шарттың 36-бабының ережелерін іске асыру мақсаттары үшін Одақтың дамушы елдерден және (немесе) аз дамыған елдерден шығатын тауарларға қатысты Одақтың тарифтік артықшылықтарының бірыңғай жүйесін қолданудың шарттары мен тәртібін белгілейтін Комиссия шешімінің күшіне енуіне дейін Кеден одағының тарифтік артықшылықтарының бірыңғай жүйесі туралы 2008 жылғы 12 желтоқсандағы хаттама қолданылады.
      4. Осы Шарттың 37-бабының 2-тармағында қарастырылған тауарлардың шығуын айқындау ережелерін белгілейтін Комиссия шешімінің күшіне енуіне дейін 2008 жылғы 25 қаңтардағы Тауарлардың шығарылған елін айқындаудың бірыңғай ережесі туралы келісім қолданылады.
      5. Осы Шарттың 37-бабының 3-тармағында қарастырылған тауарлардың шығуын айқындау ережелерін белгілейтін Комиссия шешімінің күшіне енуіне дейін 2008 жылғы 12 желтоқсандағы Тауарлардың дамушы және аз дамыған елдерден шығарылғанын айқындау ережесі туралы келісім қолданылады.
      6. Одақ шеңберінде тиісті қатынастарға байланысты 2011 жылғы 19 мамырдағы Көпжақты сауда жүйесі шеңберінде Кеден одағының жұмыс істеуі туралы шарт қолданылады.

103-бап
XVI бөлімге қатысты өтпелі ережелер

1. Осы Шарттың 70-бабының 1-тармағында айтылған мақсаттарға қол жеткізу үшін мүше мемлекеттер 2025 жылға қарай қаржы нарығы саласындағы өз заңнамаларын Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға және Қаржы қызметтері жөніндегі хаттамаларға сәйкес үйлестіруді жүзеге асырады (осы Шартқа № 17 қосымша).
2. Мүше мемлекеттер қаржы нарығы саласындағы заңнаманы үйлестіруді аяқтағаннан кейін қаржы нарығын реттеу жөніндегі ұлттықтан жоғары органның өкілеттіктері мен функциялары туралы шешім қабылдайды және оны 2025 жылы Алматы қаласында орналастыра отырып құрады.

104-бап
ХХ бөліміне қатысты өтпелі ережелер

      1. Одақтың жиынтық энергетикалық әлеуетті тиімді пайдалануға және отын-энергетикалық ресурстарды мемлекетаралық жеткізуді оңтайландыруға ықпал ететін газдың, мұнай мен мұнай өнімдерінің индикативті (болжамды) баланстарын әзірлеуді қамтамасыз ету мақсатында мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары 2016 жылғы 1 қаңтарға дейін газдың, мұнай мен мұнай өнімдерінің индикативті (болжамды) баланстарын қалыптастырудың әдіснамасын әзірлейді.
      2. Одақтың жалпы электроэнергетикалық нарығын қалыптастыру мақсатында Жоғарғы кеңес 2015 жылғы 1 шілдеге дейін тұжырымдаманы, ал орындау мерзімін 2018 жылғы 1 шілдеге дейін қарастыра отырып, Одақтың жалпы электроэнергетикалық нарығын қалыптастыру бағдарламасын 2016 жылғы 1 шілдеге дейін бекітеді.
      3. Одақтың жалпы электроэнергетикалық нарығын қалыптастыру бағдарламасының іс-шараларын орындауды аяқтау бойынша мүше мемлекеттер Одақ шеңберінде әсіресе электроэнергетика саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің қызметтеріне қол жеткізудің бірыңғай ережелерін қамтитын Одақтың жалпы электроэнергетикалық нарығын қалыптастыру туралы халықаралық шарт жасасады және оның 2019 жылғы 1 шілдеден кешіктірілмей күшіне енуін қамтамасыз етеді.
      4. Одақтың жалпы газ нарығын қалыптастыру мақсатында Жоғарғы кеңес 2016 жылғы 1 қаңтарға дейін тұжырымдаманы, ал орындау мерзімін 2024 жылғы 1 қаңтарға дейін қарастыра отырып, Одақтың жалпы газ нарығын қалыптастыру бағдарламасын 2018 жылғы 1 қаңтарға дейін бекітеді.
      5. Одақтың жалпы газ нарығын қалыптастыру бағдарламасының іс-шараларын орындауды аяқтау бойынша мүше мемлекеттер Одақ шеңберінде әсіресе мүше мемлекеттердің аумағында орналасқан газ тасымалдау жүйелеріне қол жеткізудің бірыңғай ережелерін қамтитын Одақтың жалпы газ нарығын қалыптастыру туралы халықаралық шарт жасасады және оның 2025 жылғы 1 қаңтардан кешіктірілмей күшіне енуін қамтамасыз етеді.
      6. Мұнай және мұнай өнімдерінің жалпы нарығын қалыптастыру мақсатында Жоғары кеңес тұжырымдаманы 2016 жылғы 1 қаңтарға дейін бекітеді, ал 2024 жылғы 1 қаңтарға дейін бағдарламадағы іс-шаралардың орындалу мерзімдері ескеріліп, 2018 жылғы 1 қаңтарға дейін Одақтың мұнай және мұнайөнімдерінің жалпы нарығын қалыптастыру бағдарламасын бекітеді.
      7. Одақтың мұнай және мұнай өнімдерінің жалпы нарығын қалыптастыру бағдарламасының іс-шараларын орындау аяқталғаннан кейін мүше мемлекеттер Одақтың мұнай және мұнай өнімдерінің жалпы нарығын қалыптастыру туралы халықаралық шарт, оның ішінде мүше мемлекеттер аумағында орналасқан мұнай және мұнай өнімдерін тасымалдау жүйесіне қол жеткізудің бірыңғай ережесін жасасады, және 2025 жылғы 1 қаңтарға дейін күшіне енуді қамтамасыз етеді.
      8. Баға белгілеу және тарифтік саясат негіздерін қоса алғанда, электр энергетикасы саласында табиғи монополиялар субьектілерінің қызметіне қол жеткізуді қамтамасыз ету туралы хаттама (осы Шарттың № 21 қосымшасы) осы баптың 3-тармағында көзделген халықаралық шарттар күшіне енгенге дейін қолданыста болады.
      9. Баға белгілеу және тарифтік саясат негіздерін қоса алғанда, газ тасымалдау жүйесі бойынша газ тасымалдау саласындағы табиғи монополиялар субьектілерінің қызметіне қол жеткізу ережелері туралы хаттама (осы Шарттың № 22 қосымшасы) осы баптың 5-тармағында көзделген халықаралық шарттар күшіне енгенге дейін қолданыста болады.
      10. Мұнай және мұнай өнімдерінің жалпы нарығын ұйымдастыру, басқару, жұмыс істеу және дамыту туралы хаттама (осы Шарттың № 22 қосымшасы) осы баптың 7-тармағында көзделген халықаралық шарттар күшіне енгенге дейін қолданыста болады.

105-бап
XXIV бөлімге қатысты өтпелі ережеЛЕР

      1. Мүше мемлекеттер 2017 жылғы 1 қаңтардан бастап Өнеркәсіптік субсидиялар берудің бірыңғай қағидалары туралы хаттаманың 7-тармағында (осы шартқа № 28 қосымша) қарастырылған Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттың күшіне енуін қамтамасыз етеді.
      Көрсетілген халықаралық шарт күшіне енген күнінен бастап осы Шарттың 93-бабының 6-тармағының 3) және 4) тармақшаларының және Өнеркәсіптік субсидиялар берудің бірыңғай қағидалары туралы хаттаманың 6, 15, 20, 87 және 97-тармақтарының (осы Шартқа №28 қосымша) ережелері күшіне енеді.
      2. Осы Шарттың 93-бабының және Өнеркәсіптік субсидиялар берудің бірыңғай қағидалары туралы хаттаманың (осы Шартқа № 28 қосымша) ережелері 2012 жылғы 1 қаңтарға дейін мүше-мемлекеттер аумағында берілген субсидияларға қолданылмайды.

106-бап (бап пысықталуда)
XXV бөлімге қатысты өтпелі ережеЛЕР

      1. Беларусь Республикасы үшін Ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау шаралары туралы хаттаманың 8-тармағының бірінші абзацындағы ережеге (Осы Шартқа № 29 қосымша) қатысты 2016 жылға дейінгі өтпелі кезең белгіленеді. Ол кезеңде Беларусь Республикасы ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдаудың рұқсат етілген көлемін төмендетуге келесі түрде міндеттенеді:
      2015 жылы – 12 пайыз;
      2016 жылы – 10 пайыз.
      2. Ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау шаралары туралы хаттаманың 8-тармағының екінші абзацында (Осы Шартқа № 29 қосымша) қарастырылған ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау есебінің әдіснамасы 2016 жылғы 1 қаңтарға дейін әзірленіп, бекітіледі.
      3. Ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау шаралары туралы хаттаманың 8-тармағының үшінші абзацында (Осы Шартқа № 29 қосымша) қарастырылған міндеттеме Беларусь Республикасы үшін 2025 жылғы 1 қаңтардан кешіктірмей күшіне енеді.

XXVIII БӨЛІМ
ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР

107-бап
Әлеуметтік кепілдіктер, артықшылықтар және иммунитеттер

Одаққа мүше мемлекеттердің әрқайсысының аумағында Комиссия Кеңесінің және Комиссия Алқасының мүшелері, Одақ Сотының судьялары, Комиссияның және Одақ Соты аппаратының лауазымды тұлғалары мен қызметкерлері өздеріне жүктелген өкілеттіктер мен лауазымдық (қызметтік) міндеттерді жүзеге асыру үшін қажетті әлеуметтік кепілдіктерді, артықшылықтар мен иммунитеттерді пайдаланады. Көрсетілген әлеуметтік кепілдіктер, артықшылықтар мен иммунитеттер көлемі осы Шартқа № 31 қосымшаға сәйкес айқындалады.

108-бап
Одаққа кіру

      1. Одақ оның мақсаттары мен қағидаттарын бөлісетін кез келген мемлекеттің мүше мемлекеттермен келісілген шарттарда кіруі үшін ашық.
      2. Одаққа кіруге кандидат мемлекет мәртебесін алу үшін мүдделі мемлекет Жоғары кеңес Төрағасының атына тиісті өтініш жолдайды.
      3. Мемлекетке Одаққа кіруге кандидат мемлекет мәртебесін беру туралы шешімді Жоғары кеңес консенсуспен қабылдайды.
      4. Жоғары кеңестің шешімі негізінде кандидат мемлекеттің Одақ құқығынан туындайтын міндеттемелерді өзіне қабылдауға әзірлігі дәрежесін зерделеу, кандидат мемлекеттің Одаққа кіруі жөніндегі іс-қимыл бағдарламасының жобасын, сондай-ақ мүше мемлееттің құқықтары мен міндеттемелерінің көлемі, сонымен қатар оның Одақ органдарының жұмысына қатысу форматы айқындалатын тиісті мемлекеттің Одаққа кіруі туралы халықаралық шарт жобасын әзірлеу үшін кандидат мемлекеттің, Одақтың мүше мемлекеттері мен органдарының өкілдерінен Жұмыс тобы (бұдан әрі – жұмыс тобы) құрылады.
      5. Кандидат мемлекеттің Одаққа кіруі жөніндегі іс-қимыл бағдарламасын Жоғары кеңес бекітеді.
      6. Жұмыс тобы Жоғары кеңестің қарауына кандидат мемлекеттің Одаққа кіру жөніндегі іс-қимыл бағдарламасын орындау барысы туралы баяндаманы жүйелі негізде ұсынады. Одақтың шарттық-құқықтық базасынан туындайтын міндеттемелерді кандидат мемлекеттің толық көлемде орындағаны туралы Жұмыс тобының тұжырымы негізінде Жоғары кеңес кандидат мемлекетпен Одаққа кіру туралы халықаралық шартқа қол қою туралы шешім қабылдайды. Аталған шарт оған қатысушы барлық мемлекеттердің әрқайсысының заңнамасына сәйкес ратификациялануға жатады.

109-бап
Байқаушы мемлекеттер

      1. Кез келген мемлекет Жоғары кеңес Төрағасына оған Одақ жанындағы байқаушы мемлекет мәртебесін беру туралы өтініш жасауға құқылы.
      2. Жоғары кеңес байқаушы мемлекет мәртебесін беру не мұндай мәртебе беруден бас тарту туралы шешімді интеграцияны дамыту және осы Шарттың мақсаттарына қол жеткізу мүдделерін ескере отырып қабылдайды.
      3. Байқаушы мемлекеттің уәкілетті өкілдері шақыру бойынша Одақ органдарының отырыстарына қатыса алады, Одақ органдары қабылдайтын құпия сипаттағы құжат болып табылмайтын құжаттарды ала алады.
      4. Байқаушы мәртебесі Одақ органдарында шешім қабылдауға қатысуға құқық бермейді.
      5. Одақ жанындағы байқаушы мәртебесін алушы мемлекет Одақтың және оның мүше мемлекеттерінің мүдделеріне, осы Шарттың объектісі мен мақсаттарына нұқсан келтіруге қабілетті кез келген іс-әрекеттен қалыс қалуға міндетті.

110-бап
Одақ органдарының жұмыс тілі.
Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттар мен Комиссия шешімдерінің тілі

      1. Одақ органдарының жұмыс тілі – орыс тілі.
      2. Одаққа мүше мемлекеттер үшін міндетті сипаттағы Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттар және Комиссия шешімдері орыс тілінде қабылданады, егер Тараптардың ұлттық заңнамасында көзделсе, Комиссия айқындайтын тәртіппен кейіннен олардың мемлекеттік тіліне аударылады.
      Тараптардың мемлекеттік тіліне аудару Одақ бюджетінде осы мақсаттарға арнап көзделген қаражат есебінен жүзеге асырылады.
      3. Келіспеушіліктер туындаған жағдайда осы баптың 2-тармағында көрсетілген халықаралық шарттар мен шешімдерді түсіндіру мақсаты үшін орыс тіліндегі мәтін қолданылады.

111-бап
Қол жеткізу және жариялау

      1. Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттар, үшінші мемлекеттермен халықаралық шарттар және Одақ органдарының шешімдері Үкіметаралық кеңес белгілеген тәртіппен Одақтың Интернет желісіндегі ресми сайтында ресми жариялануға тиіс.
      Одақтың Интернет желісіндегі ресми сайтында Одақ органдарының шешімдері жарияланған күн аталған шешімнің ресми жарияланған күні болып танылады.
      2. Осы баптың 1-тармағында көрсетілген бірде бір шешім ол ресми жарияланғанға дейін күшіне ене алмайды.
      3. Одақ органдарының шешімдері ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік 3 күннен кешіктірілмей Тараптарға жіберіледі.
      4. Одақ органдары аталған шешім қабылдануы жоспарланып отырған күнге дейін кемінде күнтізбелік 30 күн бұрын Одақтың ресми сайтында шешім жобаларының алдын ала жариялануын қамтамасыз етеді. Одақ органдарының жедел ден қоюды талап ететін ерекше жағдайларда қабылданатын шешімдерінің жобалары өзге мерзімдерде жариялануы мүмкін.
      Мүдделі тұлғалар аталған органға өз түсіндірмелері мен ұсыныстарын ұсына алады.
      Осындай түсіндірмелер мен ұсыныстарды жинау, талдау және есепке алу тәртібі Одақтың тиісті органының жұмыс регламентінде айқындалады.
      5. Одақ органдарының таратылуы шектелген ақпараты бар шешімдері мен осындай шешімдерінің жобалары ресми жариялауға жатпайды.
      6. Осы баптың ережелері Одақ Сотының күшіне ену және жариялану тәртібі осы Шартқа № 2 қосымшаға сәйкес айқындалатын шешімдеріне қатысты қолданылмайды.
      7. Осы баптың 4-тармағының ережелері осындай шешімдерді алдын ала жариялау олардың орындалуына кедергі келтіруі мүмкін немесе өзгеше түрде қоғамдық мүддеге қайшы келетін жағдайларда Одақ органдарының шешімдеріне қатысты қолданылмайды.

112-бап
Дауларды шешу

Осы Шарт ережелерін түсіндіруге және (немесе) қолдануға байланысты даулар консультациялар және келіссөздер арқылы шешіледі.
Даудың бір тарапының даудың екінші тарапына консультациялар және келіссөздер жүргізу туралы ресми жазбаша өтініш жіберген күнінен бастап 3 ай ішінде келісімге қол жеткізілмеген жағдайда, егер Сот Статуты өзгеше мерзімді көздемесе, егер дау тараптары оны шешудің өзге механизмдерін қолдану туралы уағдаластыққа қол жеткізе алмаса, даудың кез келген тарапы дауды Одақ Сотының қарауына беруі мүмкін.

113-бап
Шарттың күшіне енуі

Осы Шарт оның күшіне енуі үшін қажетті мемлекетшілік рәсімдерді Одаққа мүше мемлекеттердің орындағаны туралы соңғы жазбаша хабарламаны депозитарий алған күннен бастап күшіне енеді.
Осы Шарт күшіне енген күннен бастап осы Шартқа № 32 қосымшаға сәйкес Кеден одағын және Бірыңғай экономикалық кеңістікті қалыптастыру шеңберінде жасалған халықаралық шарттардың қолданысы тоқтатылады.

114-бап
Осы Шарттың өзге халықаралық шарттармен арақатынасы

1. Осы Шарт Одаққа мүше мемлекеттердің осы Шарттың мақсаттары мен қағидаттарына қайшы келмейтін халықаралық шарттарды жасасуына кедергі келтірмейді.
2. Осы шарттың немесе Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттардың ережелерімен салыстырғанда интеграцияның неғұрлым терең деңгейін көздейтін немесе олардың жеке және/немесе заңды тұлғаларының пайдасына қосымша артықшылық беретін Одаққа мүше мемлекеттер арасындағы екіжақты халықаралық шарттар оларды жасасқан мемлекеттер арасындағы қатынастарда қолданылады және олар мен Одақтың басқа мүше мемлекеттерінің осы Шарт және Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттар бойынша өз құқықтары мен міндеттемелерін орындауын қозғамайтын жағдайда жасалуы мүмкін.

115-бап
Шартқа өзгерістер енгізу

Осы Шартқа осы Шарттың ажырамас бөлiгi болып табылатын және бөлек хаттамалармен ресімделетін өзгерiстер мен толықтырулар енгізілуi мүмкiн.

116-бап
Шартты Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Хатшылығында тіркеу

Осы Шарт Біріккен Ұлттар Ұйымы Жарғысының 102-бабына сәйкес Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Хатшылығында тіркелуге тиіс.

117-бап
Ескертпелер

Осы Шартқа ескертпелер жасауға жол берілмейді.

118-бап
Шарттан шығу

      1. Одақтың кез келген мүше мемлекеті осы Шарттың депозитарийіне дипломатиялық арналар арқылы өзінің осы Шарттан шығу ниеті туралы жазбаша хабарлама жіберіп, осы Шарттан шығуға құқылы. Осы Шарттың бұл мемлекетке қатысты қолданысы осы Шарт депозитарийінің осындай хабарлама алған күнінен бастап 12 ай өткеннен кейін тоқтатылады.
      2. Осы баптың 1-тармағына сәйкес осы Шарттан шығу ниеті туралы хабарлаған Одақтың мүше мемлекеті оның осы Шартқа қатысуына байланысты туындаған қаржылық міндеттемелерін реттеуге міндетті. Аталған міндеттеме бұл мемлекеттің осы Шарттан шыққанына қарамастан, оны толық орындағанына дейін күшінде қалады.
      3. Осы баптың 1-тармағында көрсетілген хабарлама негізінде Жоғары кеңес Одаққа мүше мемлекеттің осы Шартқа қатысуына байланысты туындаған міндеттемелерін реттеу процесін бастау туралы шешім қабылдайды.
      4. Осы Шарттан шығу автоматты түрде Одақтағы мүшеліктің тоқтатылуына және Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттардан шығуға әкеп соғады.
      _________ қаласында 201_ жылғы _________ беларусь, қазақ және орыс тілдерінде бір данада жасалды әрі барлық мәтіннің күші бірдей.
      Келіспеушіліктер туындаған жағдайда осы Шартты түсіндіру мақсаттары үшін орыс тіліндегі мәтін пайдаланылады.
      Осы Шарттың түпнұсқа данасы Еуразия экономикалық комиссиясында сақталады, ол депозитарий ретінде әрбір Тарапқа оның расталған көшірмесін жібереді.

Беларусь Республикасы Қазақстан Республикасы Ресей Федерациясы
үшін үшін үшін

Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 1 ҚОСЫМША

Еуразиялық экономикалық комиссия туралы
ЕРЕЖЕ

І. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

      1. Еуразиялық экономикалық комиссия (бұдан әрі – Комиссия) Осы Шарттың 18-бабының 1-тармағына сәйкес Еуразиялық экономикалық одақтың тұрақты жұмыс істейтін реттеуші органы болып табылады.
      Комиссияның негізгі міндеттері Еуразиялық экономикалық одақтың жұмыс істеу және даму жағдайларын қамтамасыз ету, сондай-ақ Еуразиялық экономикалық одақ шеңберіндегі экономикалық интеграция саласында ұсыныстар әзірлеу болып табылады.
      2. Комиссия өз қызметін:
      1) өзара пайданы, тең құқықты және мүше мемлекеттердің ұлттық мүдделерін есеп алуды қамтамасыз ету;
      2) қабылданатын шешімдердің экономикалық негізділігі;
      3) ашықтық, жариялылық және объективтілік қағидаттары негізінде жүзеге асырады.
      3. Комиссия өз қызметін осы Шартта және Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарда көзделген өкілеттіктер шегінде:
      1) кедендік-тарифтік және тарифтік емес реттеу;
      2) кедендік реттеу;
      3) техникалық реттеу;
      4) санитариялық, ветеринариялық-санитариялық және фитосанитариялық шаралар;
      5) кедендік әкелу баждарын есепке алу және бөлу;
      6) үшінші елдерге қатысты сауда режимдерін белгілеу;
      7) сыртқы және өзара сауда статистикасы;
      8) макроэкономикалық саясат;
      9) бәсекелестік саясаты;
      10) өнеркәсіптік және ауылшаруашылық субсидиялары;
      11) энергетикалық саясат;
      12) табиғи монополиялар;
      13) мемлекеттік және (немесе) муниципалдық сатып алу;
      14) көрсетілетін қызметтердің өзара саудасы және инвестициялар;
      15) көлік және тасымалдау;
      16) валюта саясаты;
      17) зияткерлік қызмет нәтижелерін және тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді дараландыру құралдарын күзету және қорғау;
      18) еңбек көші-қоны;
      19) қаржы нарықтары (банк саласы, сақтандыру саласы, валюта нарығы, бағалы қағаздар нарығы);
      20) осы Шартта және Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарда айқындалған өзге де салаларда жүзеге асырады.
      4. Комиссия өз өкілеттіктерінің шегінде Одақ құқығын құрайтын халықаралық шарттардың іске асырылуын қамтамасыз етеді.
      5. Комиссия Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттардың, Жоғары кеңес пен Үкіметаралық кеңес шешімдерінің депозитарийі функцияларын атқарады.
      6. Жоғары кеңес Комиссияға Комиссияның құзыретіне кіретін мәселелер бойынша халықаралық шарттарға қол қою құқығын беруі мүмкін.
      7. Еуразиялық экономикалық одақтың тиімді жұмыс істеуін қамтамасыз ету мақсатында және шешімдер қабылдау Комиссияның құзыретіне жататын жекелеген мәселелер бойынша консультациялар өткізу үшін Комиссия консультациялық органдар құруға құқылы.
      8. Комиссия өзі қарайтын мәселелер бойынша Тараптардың позициясын сұратуға құқылы. Позицияны беру туралы сауал Тараптардың үкіметтеріне жіберіледі. Комиссияның мүше мемлекеттердің атқарушы билік органдарынан, заңды және жеке тұлғаларынан Комиссияның өз өкілеттіктерін жүзеге асыру үшін қажетті ақпаратты сұратуға да құқығы бар. Құпия ақпаратты қамтитын сұрауларды қоспағанда, Комиссияның заңды және жеке тұлғалардың мекенжайына жіберген сұрауларының көшірмелері бір мезгілде мүше мемлекеттің уәкілетті органына жолданады. Егер Шартта өзгеше белгіленбесе, позицияны немесе ақпаратты беру туралы сауалды Комиссияның атынан Комиссия Алқасының төрағасы немесе мүшесі жібереді.
      Тараптардың атқарушы билік органдары олардан сұратылған ақпаратты өз мемлекетінің заңнамасына сәйкес мемлекеттік құпияға жатқызылған мәліметтерді немесе таратылуы шектеулі мәліметтерді қамтымайтын ақпарат болған жағдайда, оны Регламентте белгіленген мерзімде беруді қамтамасыз етеді.
      Мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес мемлекеттік құпияға немесе таратылуы шектеулі мәліметтерге жатқызылған ақпаратты алмасу тәртібі Одақ шеңберіндегі жекелеген халықаралық шарттарда белгіленеді.
      9. Комиссия Одақтың бюджетін құрастыруға және оның орындалуы туралы есепті дайындауға жауапты, Комиссияның бюджеттік сметасы қаражатына билік жүргізуші болып табылады.
      10. Комиссия заңды тұлға құқығын пайдаланады.
      11. Комиссия Комиссия Кеңесінен және Комиссия Алқасынан тұрады. Комиссия Кеңесі және Комиссия Алқасы қызметінің тәртібі Жоғары кеңес бекітетін Еуразия экономикалық комиссиясының жұмыс регламентімен (бұдан әрі – Регламент) реттеледі.
      12. Комиссия Кеңесі құрылымдық бөлімшелер (бұдан әрі – Комиссия департаменттері) құруға құқылы.
      13. Комиссия өз өкілеттіктері шегінде нормативтік құқықтық сипаттағы және мүше мемлекеттер үшін міндетті шешімдерді, ұйымдастыру-өкімші сипаттағы өкімдерді және міндетті емес сипаттағы ұсынымдарды қабылдайды.
      Комиссия шешімдері Одақ құқығына кіреді және мүше мемлекеттердің аумағында тікелей қолданылады.
      14. Комиссияның шешімдерін, өкімдері мен ұсынымдарын Шартта белгіленген өкілеттіктер шегінде және Шарт пен Регламентте көзделген тәртіппен Комиссия Кеңесі және Комиссия Алқасы қабылдайды.
      Комиссия Кеңесі мен Комиссия Алқасының өкілеттіктері мен функцияларын ажырату Регламентте айқындалады.
      15. Комиссияның кәсіпкерлік қызметпен айналысу шарттарына әсер етуі мүмкін шешімдері осындай шешім жобаларының реттеуші әсерін бағалау жүргізу нәтижелері ескеріле отырып қабылданады.
      Комиссияның көрсетілген шешімдері жобаларының реттеуші әсерін бағалау рәсімін өткізу тәртібі Регламентте айқындалады.
      16. Егер Шартта және Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарда өзгеше көзделмесе, Комиссия шешімдері ресми жарияланған күнінен бастап кемінде күнтізбелік 30 күн өткен соң күшіне енеді.
      Осы Ереженің 18-тармағында көрсетілген Комиссия шешімдері, сондай-ақ шұғыл ден қоюды талап ететін ерекше жағдайларда қабылданатын Комиссия шешімдері ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік 10 күннен кейін ғана күшіне енудің өзге мерзімін көздеуі мүмкін.
      Осы тармақтың екінші абзацында көрсетілген Комиссия шешімдерін, қабылдау және күшіне ену тәртібі Регламентте белгіленеді.
      Комиссияның таратылуы шектелген мәліметтерді қамтитын шешімдері оларда айқындалған мерзімде күшіне енеді.
      Комиссияның өкімдері оларда айқындалған мерзімде күшіне енеді.
      17. Жеке және (немесе) заңды тұлғалардың жағдайын нашарлататын Комиссия шешімдерінің кері күші болмайды.
      18. Жеке және (немесе) заңды тұлғалардың жағдайын жақсартатын Комиссия шешімдері, егер олар осыны тікелей көздесе, кері күшке ие бола алады.
      19. Комиссияның шешімдерін жариялау және оған қол жеткізуді қамтамасыз ету Шарттың 111-бабында белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.
      20. Комиссия шешімдерінің қабылдануы осы Шарттың 18-бабына және осы Ережеге сәйкес Комиссия Кеңесі мүшелерінің немесе Комиссия Алқасы мүшелерінің дауыс беруі негізінде жүргізіледі.
      21. Комиссиядағы дауыстар мынадай түрде бөлінеді:
      1) Комиссия Кеңесі мүшесінің бір дауысы Комиссия Кеңесінде бір дауыс болып табылады;
      2) Комиссия Алқасы мүшесінің бір дауысы Комиссия Алқасында бір дауыс болып табылады.

ІI. КОМИССИЯ КЕҢЕСІ

      22. Комиссия Кеңесі Еуразиялық экономикалық одақтағы интеграциялық процестерді жалпы реттеуді, сондай-ақ Комиссия қызметіне жалпы басшылық жасауды жүзеге асырады.
      23. Комиссия Кеңесіне әрбір мүше мемлекеттен өз мемлекетінің заңнамасына сәйкес қажетті өкілеттіктер берілген үкімет басшысының орынбасары болып табылатын бір-бір өкіл кіреді.
      Мүше мемлекеттер Комиссия Кеңесіндегі өкілі туралы бірін-бірі, сондай-ақ Комиссия Алқасын Регламентте белгіленген тәртіппен хабардар етеді.
      24. Комиссия Кеңесі мынадай функциялар мен өкілеттіктерді жүзеге асырады:
      Комиссия қол қоятын халықаралық шарттардың жобаларын Жоғары кеңестің мақұлдауына енгізеді;
      1) Еуразиялық экономикалық одақтың қызметін құқықтық реттеуді етілдіру жұмыстарын ұйымдастырады;
      2) Еуразиялық экономикалық одақ шеңберіндегі интеграцияның негізгі бағыттарын Жоғары кеңестің бекітуіне енгізеді;
      3) осы Ереженің 30-тармағында көзделген тәртіппен Комиссия Алқасы қабылдаған Комиссия шешімдерінің күшін жою немесе оларды өзгерту туралы мәселені қарайды;
      4) Одақ құқығын құрайтын халықаралық шарттардың орындалуына мониторинг және бақылау жүргізу туралы мәселені қарайды;
      5) Үкіметаралық кеңестің қарауына құжаттар жобаларының реттеуші әсерін бағалау рәсімдерін жүргізу мониторингі туралы жыл сайынғы есепті енгізеді;
      6) Комиссия Алқасы Төрағасының ұсынуы бойынша Комиссия департаменттерінің тізбесін, оларды құрылымы мен штат санын, сондай-ақ олардың Комиссия Алқасы мүшелерінің арасында бөлуді бекітеді;
      7) Комиссияның лауазымды тұлғалары мен қызметкерлерінің біліктілік талаптарын бекітеді;
      8) Еуразиялық экономикалық одақтағы әлеуметтік кепілдіктер, артықшылықтар мен иммунитеттер туралы ережеде көзделген негіздемелер бойынша Комиссия қызметкерлерінен артықшылықтар мен иммунитеттерді алу туралы шешім қабылдайды (Шартқа № 31 қосымша);
      9) Одақ бюджетін мақұлдайды;
      10) Комиссия Алқасы мүшелеріне және Комиссияның лауазымды адамдары мен қызметкерлеріне еңбекақы төлеу тәртібін мақұлдайды;
      11) Комиссия департаменттерінің жалпы шекті штат санын мақұлдайды;
      12) Одақтың интеграцияланған ақпараттық жүйесін құру және дамыту жөніндегі жоспарын бекітеді;
      13) Шартта көзделген Комиссия департаменттеріне мүше мемлекеттер азаматтарының жұмысқа орналасу құқықтарының сақталуын қамтамасыз ету мақсатында Комиссия Кеңесі жанынан этика жөніндегі комиссияны құрады және оның ережесін бекітеді;
      14) Комиссия Алқасына тапсырмалар береді;
      15) Шартқа, Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға және Регламентке сәйкес өзге де функциялар мен өкілеттіктерді жүзеге асырады.
      25. Комиссия Кеңесінің немесе Комиссия Алқасының шешімін қабылдау алдында Комиссия Кеңесі Комиссия Алқасының осы Ереженің 44-бабына сәйкес құрылған консультациялық орган шеңберінде консультациялар өткізу міндетті болатын мәселелерді айқындауға құқылы.
      26. Комиссия Кеңесінің отырыстары Регламентке сәйкес өткізіледі. Комиссия Кеңесінің кез келген мүшесі Комиссия Кеңесі отырысын өткізуге бастамашы бола алады, сондай-ақ Комиссия Кеңесі отырыстарының күн тәртібіне ұсыныстар енгізе алады.
      Комиссия Кеңесінің отырысына Комиссия Кеңесінің барлық мүшелері қатысса, ол заңды болып есептеледі.
      27. Комиссия Кеңесі отырыстарына Комиссия Алқасының Төрағасы, сондай-ақ Комиссия Кеңесінің шақыруы бойынша Комиссия Алқасының мүшелері қатысады. Комиссия Кеңесінің мүшелері Комиссия Кеңесінің отырыстарына Тараптардың өкілдерін және өзге де тұлғаларды шақыра алады.
      Комиссия Кеңесі отырыстарына үшінші мемлекеттердің өкілдері осы Шартта айқындалған тәртіппен және жағдайларда қатыса алады.
      28. Комиссия Кеңесіне төрағалық ету осы Шарттың 8-бабының 4-тармағына сәйкес жүзеге асырылады.
      Комиссия Кеңесі төрағасының өкілеттіктері мерзімінен бұрын тоқтатылған жағдайда, қалған мерзімде Комиссия Кеңесі Төрағасының өкілеттіктерін төрағалық етуші мүше мемлекеттен Комиссия Кеңесінің жаңа мүшесі жүзеге асырады.
      Комиссия Кеңесінің төрағасы:
      Комиссия Кеңесінің кезекті отырысының қарауына енгізілетін мәселелерді дайындауға жалпы басшылық жасауды жүзеге асырады;
      күн тәртібін айқындайды;
      Комиссия Кеңесінің отырыстарын ашады, жүргізеді және жабады.
      29. Комиссия Кеңесі өз өкілеттіктері шегінде шешімдер, өкімдер және ұсынымдар қабылдайды.
      Комиссия Кеңесі шешімдерді, өкімдерді және ұсынымдарды консенсуспен қабылдайды.
      Егер консенсусқа қол жеткізілген жағдайда мәселе Комиссия Кеңесінің кез келген мүшесінің ұсынысы бойынша Жоғары кеңестің немесе Үкіметаралық кеңестің қарауына беріледі.
      30. Мүше мемлекеттің немесе Комиссия Кеңесі мүшесінің Комиссия Алқасы шешім қабылдаған күннен бастап күнтізбелік 15 күн ішінде оның күшін жою немесе оны өзгерту туралы ұсынысты Комиссия Алқасына енгізуге құқығы бар.
      Комиссия Алқасының Төрағасы ұсынысты алған күні Комиссия Кеңесі мүшелеріне тиісті шешім бойынша материалдарды жолдайды.
      Комиссия Кеңесі осындай материалдар түскеннен кейін оны қарайды және күнтізбелік 10 күн ішінде шешім қабылдайды.
      Комиссия Алқасы шешімінің күшін жою немесе оны өзгерту туралы мәселені қарау нәтижесі бойынша Комиссия Кеңесі қабылдаған шешіммен келіспеген жағдайда не болмаса осы баптың үшінші абзацында көзделген мерзім өткен жағдайда, бірақ Комиссия Кеңесінің шешімі ресми жарияланған күннен бастап күнтізбелік 30 күннен кешіктірмей, мүше мемлекет Үкіметаралық кеңестің және (немесе) Жоғары кеңестің қарауына тиісті мәселені енгізу туралы ұсыныспен Комиссияға үкімет басшысы қол қойған хат жібере алады.
      Мүше мемлекеттің үкімет басшысы Комиссияның осы Ереженің 16-тармағының екінші абзацында көрсетілген шешімдеріне қатысты мәселені Үкіметаралық кеңестің және (немесе) Жоғары кеңестің қарауына енгізу туралы ұсыныспен олардың күшіне енуіне дейінгі кез келген сатыда Комиссияға жүгінуге құқылы.
      Комиссия Алқасының күшін жоюға немесе оны өзгертуге ұсынылатын шешімі осы тармаққа сәйкес күшіне енбейді және Үкіметаралық кеңестің және (немесе) Жоғары кеңестің осы шешімге қатысты мәселені қарастыруы және қарастырудың қорытындысы бойынша тиісті шешім қабылдауы үшін қажетті мерзімге тоқтатылады.

III. КОМИССИЯ АЛҚАСЫ

      31. Комиссия Алқасы Комиссияның атқарушы органы болып табылады.
      Комиссия Алқасы Алқа мүшелерінен тұрады, олардың біреуі Комиссия Алқасының Төрағасы болып табылады.
      Комиссия Алқасы мүше мемлекеттердің тең өкілдігі қағидатын негізге ала отырып, мүше мемлекеттер өкілдерінен қалыптастырылады.
      Комиссия Алқасының сандық құрамын және Комиссия Алқасы мүшелері арасындағы міндеттерді бөлуді Жоғары кеңес айқындайды.
      Комиссия Алқасы Комиссия департаменттеріне басшылық жасайды.
      32. Комиссия Алқасының мүшесі өзі өкілдік ететін мүше мемлекеттің азаматы болуға тиіс.
      Комиссия Алқасының мүшелері мынадай талаптарды қанағаттандыруға тиіс: лауазымдық міндеттерге сәйкес кәсіби дайындығы (біліктілігі) болуға, сондай-ақ лауазымдық міндеттер бейіні бойынша еңбек өтілі 7 жылдан кем болмауға, оның ішінде Тараптардың мемлекеттік органдарында кем дегенде 1 жыл басшылық лауазымда жұмыс істеуге тиіс.
      33. Комиссия Алқасының мүшелерін Жоғары кеңес өкілеттіктерін ұзарту мүмкіндігімен 4 жыл мерзімге тағайындайды.
      Комиссия Алқасының төрағасын Жоғары кеңес ротация негізінде мерзімін ұзарту құқығынсыз 4 жыл мерзімге тағайындайды. Ротация мүше мемлекеттің орыс тілінің әліпбиі тәртібіндегі атауы бойынша кезекпен жүзеге асырылады.
      34. Комиссия Алқасының мүшелері Комиссияда тұрақты негізде жұмыс істейді. Комиссия Алқасының мүшелері өздерінің өкілеттіктерін жүзеге асыру кезінде мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдары мен лауазымды тұлғаларынан тәуелсіз және мүше мемлекеттердің билік органдарынан немесе ресми тұлғаларынан сұрата алмайды немесе нұсқаулар ала алмайды.
      Комиссия Алқасы мүшелерінің мүше мемлекеттермен халықаралық қызмет мәселелері бойынша өзара іс-қимыл жасау механизмі Жоғары Кеңес бекітетін Одақтың халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асыру тәртібіне сәйкес айқындалады.
      35. Комиссия Алқасы мүшелерінің өз өкілеттіктері қолданысының барлық мерзімінде бұл жұмысты оқытушылық, ғылыми немесе өзге де шығармашылық қызметтен басқа жұмыспен қоса атқаруға немесе өзге ақылы қызметпен айналысуға құқығы жоқ.
      36. Алқа мүшелері:
      1) коммерциялық ұйымды басқару органының қызметіне ақылы негізде қатысуға;
      2) кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға;
      3) лауазымдық міндеттерін атқаруға байланысты жеке және заңды тұлғалардан сыйақылар (сыйлықтар, ақшалай сыйақылар, несиелер, көрсетілетін қызметтер, ойын-сауық төлемдерін, демалыс, көлік шығыстарын және өзге де сыйақылар) алуға құқылы емес. Хаттамалық іс-шараларға, қызметтік іссапарларға және басқа да ресми іс-шараларға байланысты Комиссия Алқасының мүшесі алған сыйлықтар (символдық сыйлықтарды қоспағанда) Комиссияның меншігі болып танылады және Комиссияға акт бойынша тапсырылады. Алынған сыйлықты тапсырған Комиссия Алқасының мүшесі Комиссия Кеңесі бекіткен тәртіппен оны сатып ала алады;
      4) жеке және заңды тұлғалар есебінен лауазымдық міндеттерін атқаруға байланысты сапарларды жүзеге асыруға;
      5) лауазымдық міндеттерді атқарумен байланысты емес мақсаттарда материалдық-техникалық және өзге де қамтамасыз ету құралдарын, Комиссияның басқа да мүлкін пайдалануға, сондай-ақ оларды өзге тұлғаларға беруге;
      6) лауазымдық міндеттерді атқарумен байланысты емес мақсаттарда құпия сипаттағы мәліметтерді немесе лауазымдық міндеттерді атқарумен байланысты өзіне белгілі болған қызметтік ақпаратты жария етуге немесе пайдалануға;
      7) Комиссия Алқасы мүшесінің лауазымдық өкілеттіктерін саяси партиялардың, басқа да қоғамдық бірлестіктердің, діни бірлестіктер мен өзге де ұйымдардың мүддесі үшін пайдалануға, сондай-ақ, Комиссияның Алқа мүшесі ретінде, егер оның өкілеттігіне жатпайтын болса, көрсетілген бірлестіктер мен ұйымдарға қатынасын жария білдіруге;
      8) Комиссияда саяси партиялардың, басқа да қоғамдық бірлестіктердің (кәсіптік одақтар, ардагерлер ұйымы және өзге қоғамдық негізде жұмыс істейтін органдарды қоспағанда) және діни бірлестіктердің құрылымдарын құруға немесе көрсетілген құрылымдарды құруға жәрдемдесуге құқылы емес.
      37. Комиссия Алқасының мүшесі кіріс әкелетін бағалы қағаздардың және (немесе) акциялардың (ұйымдардың жарғылық капиталдарына қатысу үлестерін) иеленген жағдайда, ол ақылға қонымды мерзімде өзіне тиесілі көрсетілген бағалы қағаздарды және (немесе) акцияларды (ұйымдардың жарғылық капиталдарына қатысу үлестерін) сенімгерлікпен басқаруға беруге міндетті.
      38. Осы Ереженің 35 – 37-тармақтарында белгіленген шектеулер Комиссия департаменттерінің лауазымды тұлғалары мен қызметкерлеріне де қолданылады.
      39. Осы Ереженің 35 – 37-тармақтарында белгіленген шектеулер бойынша кез келген бұзушылық Комиссия Алқасы мүшесінің, Комиссияның лауазымды тұлғасының, қызметкерінің өкілеттіктерін мерзімінен бұрын тоқтату, еңбек шартын (келісімшартты) бұзу үшін негіз болып табылады.
      40. Әр тарап Жоғары кеңеске Комиссия Алқасының мүшесі лауазымына кандидатураларды ұсынады.
      Комиссия Алқасының Төрағасын қоса алғанда, Комиссия Алқасы мүшелерінің дербес құрамын мүше мемлекеттердің ұсынуы бойынша Жоғары кеңес бекітеді.
      Жоғары кеңес Комиссия Алқасы мүшесінің кандидатурасын бекітпеген жағдайда, мүше мемлекет күнтізбелік 30 күн ішінде жаңа кандидатура ұсынады.
      41. Өзінің лауазымдық міндеттерін адал атқармаған немесе осы Ереженің 35 – 37-тармақтарында көрсетілген жағдайларды қоспағанда, мүше мемлекеттердің Комиссия Алқасының мүшесін кері шақырып алуға құқығы жоқ.
      Комиссия Алқасы мүшесінің өкілеттіктерін мерзімінен бұрын тоқтату (ерікті орнынан түсу жағдайларын қоспағанда) мүше мемлекеттің ұсынуы бойынша Жоғары кеңестің шешімі негізінде жүзеге асырылады.
      Комиссия Алқасы мүшесінің өкілеттіктері мерзімінен бұрын тоқтатылған жағдайда, Комиссия Алқасы мүшесі өкілінің өкілеттігі тоқтатылған мүше мемлекеттің ұсынуымен Комиссия Алқасының жаңа мүшесі Комиссия Алқасының бұрынғы мүшесінің қалған өкілеттік мерзіміне тағайындалады.
      42. Комиссия Алқасы мүшелерінің арасындағы міндеттерді бөлуді, сондай-ақ Комиссия департаменттерінің жалпы шекті штат санын және Комиссия Алқасы мүшелеріне, Комиссия департаменттерінің лауазымды тұлғалары мен қызметкерлеріне еңбекақы төлеу (оның ішінде оларды ақшалай қамтамасыз ету) тәртібін Жоғары кеңес бекітеді.
      43. Комиссия Алқасы мынадай функциялар мен өкілеттіктерді іске асыруды қамтамасыз етеді:
      1) (интеграцияның негізгі бағыттарын әзірлеу мен іске асыруды қоса алғанда) Еуразиялық экономикалық одақ шеңберіндегі интеграция саласында ұсыныстар әзірлеуді және мүше мемлекеттер ұсынған ұсыныстарды жинақтауды жүзеге асырады;
      2) шешімдер және ұсынымдар қабылдайды;
      3) Жоғары кеңес пен Үкіметаралық кеңес қабылдаған шешімдерді және Комиссия Кеңесі қабылдаған шешімдерді орындайды;
      4) Одақ құқығын құрайтын халықаралық шарттардың және Комиссия шешімдерінің орындалуына мониторинг және бақылау жүргізуді жүзеге асырады, сондай-ақ мүше мемлекеттерге оларды орындау қажеттігі туралы хабарлама жібереді;
      5) атқарылған жұмыс туралы жыл сайын Комиссия Кеңесінде есеп береді;
      6) Одақтың қалыптасуы, жұмыс істеуі және дамуы мәселелері бойынша ұсынымдар әзірлейді;
      7) мүше мемлекеттердің Комиссияға келіп түскен ұсыныстарына жазбаша түрде сараптамалық қорытындылар дайындайды;
      8) мүше мемлекеттерге дауларды Одақ Сотына жүгінгенге дейін Одақ шеңберінде реттеуге жәрдемдеседі;
      9) Одақ Сотын қоса алғанда, сот инстанцияларында Комиссияның мүдделерін білдіруді қамтамасыз етеді;
      10) өз өкілеттіктері шегінде Тараптардың мемлекеттік билік органдарымен өзара іс-қимылын жүзеге асырады;
      11) Комиссияға келіп түсетін сауалдарды қарайды;
      12) Комиссия Алқасы төрағасының ұсынуы бойынша Алқа мүшелерінің, лауазымды тұлғалары мен қызметкерлерінің шетелдік іссапарларының кезекті жылға арналған жоспарын бекітеді;
      13) Комиссия Алқасы төрағасының ұсынуы бойынша консультативтік комитеттерде қарастырғаннан кейін ғылыми-зерттеу жұмыстарының кезекті жылға арналған жоспарын бекітеді, Комиссия Кеңесін көрсетілген жоспар туралы хабардар етеді;
      14) Одақ бюджетінің жобасын әзірлеуді және оның орындалуы туралы есеп жобаларын дайындауды жүзеге асырады, Комиссияның бюджеттік сметасының атқарылуын қамтамасыз етеді;
      15) Комиссия Кеңесі қабылдайтын халықаралық шарттар мен Комиссия шешімдерінің жобаларын, сондай-ақ Комиссияның өкілеттіктерін іске асыру үшін қажетті өзге де құжаттарды әзірлейді;
      16) белгіленген тәртіппен құжаттардың реттеуші әсерін бағалау рәсімін жүргізеді және осы рәсімнің жүргізілу мониторингі туралы жыл сайынғы есепті дайындауды қамтамасыз етеді;
      17) Комиссия Кеңесінің, Үкіметаралық кеңестің және Жоғары кеңестің, сондай-ақ осы Шарттың 5-бабының 3-тармағына сәйкес құрылатын көмекші органдардың отырыстарын өткізуді қамтамасыз етеді;
      18) Комиссия Кеңесіне Комиссияның лауазымды тұлғаларынан және қызметкерлерінен артықшылықтар мен иммунитеттерді алу туралы ұсыныстар береді;
      19) Комиссия Кеңесі бекітетін тәртіппен Комиссия мұқтаждықтары үшін тауарларды жеткізуге, жұмыстарды орындауға, қызметтерді көрсетуге тапсырыстар орналастырады және шарттар жасасады;
      20) Комиссия Кеңесі бекітетін таралуы шектеулі құжаттармен (құпия және қызметтік пайдалану үшін) жұмыс істеу тәртібінің сақталуын қамтамасыз етеді.
      44. Комиссия Алқасы Комиссия Алқасының жанынан консультациялық органдар құруға құқылы, олардың қызметі мен жұмыс тәртібі Комиссия Алқасы бекітетін тиісті ережелерде айқындалады.
      45. Комиссия Алқасы жанындағы консультациялық органдардың құрамына мүше мемлекеттердің мемлекеттік билік органдарының уәкілетті өкілдері кіреді.
      Мүше мемлекеттердің ұсынысы бойынша Комиссия Алқасы жанындағы консультациялық органдар құрамына бизнес-қоғамдастық, ғылыми және қоғамдық ұйымдардың өкілдері, өзге де тәуелсіз сарапшылар қосылады.
      46. Комиссия Алқасы жанындағы консультациялық органдар өз өкілеттіктері шегінде олардың құзыретіне жататын мәселелер бойынша Комиссия Алқасы үшін ұсынымдар әзірлеуді жүзеге асырады. Консультациялық органдардың отырыстарындағы консультациялық органдар мүшелерінің ұсыныстары мүше мемлекеттердің ұстанымы ретінде қарастырыла алмайды.
      47. Комиссия Алқасы жанындағы консультациялық органдардың қызметін ұйымдастырушылық-техникалық қамтамасыз етуді Комиссия жүзеге асырады.
      Мүше мемлекеттердің мемлекеттік билік органдарының уәкілетті өкілдерінің Комиссия Алқасы жанындағы консультациялық органдардың жұмысына қатысуына байланысты шығыстарын жіберуші мүше мемлекеттер көтереді. Бизнес-қоғамдастық, ғылыми және қоғамдық ұйымдар өкілдерінің, өзге де тәуелсіз сарапшылардың Комиссия Алқасы жанындағы консультациялық органдар жұмысына қатысуына байланысты шығыстарын аталған тұлғалар өз бетінше көтереді.
      48. Комиссия Алқасы өз өкілеттіктері шегінде шешімдер, өкімдер мен ұсынымдар қабылдайды.
      Комиссия Алқасы қабылдаған Комиссияның шешімдеріне, өкімдері мен ұсынымдарына Комиссия Алқасының Төрағасы қол қояды.
      49. Комиссия Алқасының отырысы аптасына кемінде бір рет өткізіледі.
      Комиссия Алқасының мүшелері отырысқа ауыстыру құқығынсыз жеке өздері қатысады. Комиссия Алқасы мүшесінің Комиссия Алқасының отырысына қатысуы объективті түрде мүмкін болмайтын жағдайда ол Регламентте белгіленген тәртіппен өз позициясын жазбаша баяндайды немесе өзінің позициясын қаралатын мәселе құзыреті аясына кіретін Комиссия департаменті директорының білдіру құқығын ұсынып, Комиссия Алқасы төрағасының келісімімен сенімхат бойынша беруге құқылы. Бұл ретте дауыс беру кезінде Комиссия департаменті директорының дауыс құқығы болмайды.
      Алқа отырыстарына мүше мемлекеттен бір-бір өкіл қатыса алады.
      Комиссия Алқасы мүшелерінің ең болмағанда біреуінің өтініші бойынша Комиссия Алқасы төрағасының шешімі негізінде кезектен тыс отырыстар өткізілуі мүмкін. Комиссия Алқасының отырыстарын өткізу тәртібі мен дауыс беру рәсімі Регламентте белгіленеді.
      50. Комиссия Алқасы отырыстары күн тәртібі жобасының әрбір мәселесі бойынша құжаттар мен материалдар жиынтығы Регламентке сәйкес, бірақ Комиссия Алқасы отырысына дейін кемінде күнтізбелік 30 күн бұрын мүше мемлекеттерге міндетті түрде жіберіледі.
      51. Комиссия Алқасының Төрағасы:
      1) Комиссия Алқасының қызметін ұйымдастырады және өзіне жүктелген функцияларды орындауға жауапты болады;
      2) кезекті кезеңге Комиссия Алқасы мен Комиссия Кеңесі отырыстары жоспарының жобаларын, Комиссия Алқасы мен Комиссия Кеңесі отырыстарының күн тәртіптерін, сондай-ақ тиісті материалдарды қоса бере отырып, Комиссия Кеңесінің отырысында тиісті отырыс өткізілетін күнге дейін кемінде күнтізбелік 20 күн бұрын бекітілуге тиіс Жоғары кеңес пен Үкіметаралық кеңес отырыстары күн тәртіптерінің жобаларын белгіленген тәртіппен қалыптастырады.
      3) Комиссия Кеңесіне, Жоғары кеңеске және Үкіметаралық кеңеске Комиссия Кеңесінің, Жоғары кеңестің және Үкіметаралық кеңестің шешімін талап ететін мәселелер туралы және оларды Комиссия Алқасының қарауы нәтижелері бойынша тиісті ұсыныстары бар өзге де құжаттар туралы баяндайды;
      4) Комиссия департаменттерінің жұмыс тәртібін белгілейді, сондай-ақ Комиссия департаменттерінің жүргізу аясына кіретін мәселелерді айқындайды;
      5) Комиссия Алқасының, Комиссия Кеңесінің, Жоғары кеңестің және Үкіметаралық кеңестің отырыстарын дайындау жөніндегі жұмысты ұйымдастырады;
      6) Комиссия Алқасының отырыстарын жүргізеді;
      7) Комиссия Кеңесінің отырыстарына қатысады;
      8) Комиссия Кеңесінде Комиссия Алқасының атынан өкілдік етеді;
      9) Комиссия Кеңесіне Комиссия Алқасы мүшелерінің келісуі бойынша Комиссия департаменттерін Комиссияның Алқа мүшелеріне бекіту жөнінде ұсыныстар береді;
      10) бұқаралық ақпарат құралдары өкілдерімен өзара іс-қимыл тәртібін, Комиссия департаменттерінің лауазымды тұлғалары мен қызметкерлерінің көпшілік алдында жария сөз сөйлеу және қызметтік ақпаратты беру қағидаларын айқындайды;
      11) Комиссия атынан Одақ бюджеті қаражатына бас билік жүргізуші болады, Комиссияның бюджеттік сметасы қаражатына билік жүргізуші болып табылады, Комиссияның материалдық қаражатына билік етеді, азаматтық-құқықтық шарттар жасасады және сотқа қатысады;
      12) конкурс нәтижелері бойынша Комиссия департаменттері директорларын және олардың орынбасарларын лауазымға тағайындайды және олармен келісімшарттар жасасады;
      13) конкурс нәтижелері бойынша Комиссия атынан Комиссия департаменттері қызметкерлерімен еңбек шарттарын (келісімшарттар) жасасады;
      14) Комиссия департаменттері туралы ережені бекітеді;
      15) Комиссия Алқасы мүшелері арасынан Комиссия Алқасы Төрағасының міндетін уақытша атқарушыны тағайындайды;
      16) Комиссия департаменттері директорлары мен олардың орынбасарларына қатысты жалдаушы өкілінің өкілеттігін жүзеге асырады, лауазымдық регламенттерді (нұсқаулықтарды) бекітеді, демалысқа жіберу кестелерін бекітеді, демалыс береді және іссапар туралы шешімдер қабылдайды;
      17) осы Ереженің 36 және 37-тармақтарында баяндалған негіздер бойынша Комиссия Алқасы мүшесін кері шақырту туралы мүше мемлекеттердің өтініштерінде баяндалған фактілер бойынша тексерулер жүргізуді Комиссия Алқасының ұсынуы бойынша Комиссия Кеңесі бекітетін тәртіппен қамтамасыз етеді;
      18) Комиссия Алқасы мен Комиссия департаменттерінің Регламентке сәйкес жұмыс істеуін қамтамасыз ету үшін қажетті өзге де функцияларды атқарады.
      52. Комиссия Алқасының мүшесі міндеттерді бөлуге сәйкес:
      1) өзінің құзыретіне жатқызылған мәселелер бойынша ұсыныстар дайындауды жүзеге асырады;
      2) оның құзыретіне жатқызылған мәселелер бойынша Комиссия Алқасы мен Комиссия Кеңесінің отырыстарында баяндайды;
      3) Комиссияның жетекшілік ететін департаменттерінің қызметін үйлестіреді және бақылайды;
      4) өзінің құзыретіне жатқызылған мәселелер бойынша Комиссия Алқасының шешімдері мен ұсынымдарының жобаларын дайындайды;
      5) өзінің құзыретіне жатқызылған мәселелер бойынша Одақ құқығын құрайтын халықаралық шарттардың орындалуына мониторингті жүзеге асырады;
      6) оның құзыретіне жатқызылған мәселелер бойынша мүше мемлекеттердің Комиссия шешімдерін орындауына мониторингті жүзеге асырады;
      7) өзінің құзыретіне жатқызылған мәселелер бойынша Комиссияға түскен мүше мемлекеттердің ұсыныстарына жазбаша түрде сараптамалық қорытындылардың жобаларын дайындайды;
      8) Комиссия Алқасының өкілеттіктері шегінде өзінің құзыретіне жатқызылған мәселелер бойынша мүше мемлекеттердің мемлекеттік билік органдарымен өзара іс-қимылды жүзеге асырады (оның ішінде мүше мемлекеттердің билік органдарынан, заңды және жеке тұлғалардан өз өкілеттіктерін жүзеге асыру үшін қажетті ақпаратты сұратады);
      9) Комиссия Кеңесі қабылдайтын халықаралық шарттардың, Комиссия шешімдерінің және ұсынымдарының жобаларын, сондай-ақ өзінің құзыретіне жатқызылған мәселелер бойынша Комиссияның өкілеттіктерін іске асыру үшін қажетті өзге де құжаттарды әзірлеуді қамтамасыз етеді.
      10) жетекшілік ететін Комиссия департаменттерінің құжаттардың реттеуші әсерін бағалау рәсімін жүргізуге белгіленген тәртіппен қатысуын қамтамасыз етеді;
      11) өзінің құзыретіне жатқызылған мәселелер бойынша Комиссия Алқасының жанында консультациялық органдар құру туралы ұсыныстарды Комиссия Алқасының қарауына енгізеді.
      53. Комиссия Алқасының мүшелеріне артықшылықтар мен иммунитеттер, әлеуметтік кепілдіктер беруге, сондай-ақ еңбек қатынастары және міндетті мемлекеттік әлеуметтік және зейнетақымен қамсыздандыруға байланысты мәселелер 2001 жылғы 31 мамырдағы Еуразиялық экономикалық қауымдастықтың Әлеуметтік кепілдіктер, артықшылықтар мен иммунитеттер туралы ережесіне (Шартқа № 31 қосымша) сәйкес реттеледі.

IV. КОМИССИЯ ДЕПАРТАМЕНТТЕРІ

      54. Комиссия департаменттері Комиссия Кеңесінің және Комиссия Алқасының қызметін қамтамасыз етуді жүзеге асырады.
      Комиссия департаменттерінің құрамына лауазымды тұлғалар мен қызметкерлер кіреді.
      Комиссияның лауазымды тұлғалары мен қызметкерлерін жұмысқа қабылдау Шарттың 9-бабына сәйкес жүзеге асырылады.
      Комиссия департаменттерінің директорлары мен олардың орынбасарларын конкурстық комиссияның ұсынымы негізінде Комиссия Алқасының Төрағасы 4 жыл мерзімге тағайындайды.
      Комиссия департаменттерінің директорлары мен олардың орынбасарлары мынадай талаптарды қанағаттандыруға тиіс:
      мүше мемлекеттердің бірінің азаматтығына ие болуы;
      лауазымдық міндеттеріне сәйкес келетін кәсіби дайындығы (біліктілігі) және кем дегенде 5 жыл жұмыс өтілінің болуы.
      Комиссия департаменттері Комиссия Кеңесі бекітетін атқаратын лауазымына қойылатын тиісті біліктілік талаптарына сай келетін мүше мемлекеттердің азаматтары арасынан конкурстық негізде қызметкерлерден жинақталады.
      Комиссия қызметкерлері жұмысқа Комиссия Алқасы Төрағасымен жасалатын еңбек шарттары (келісімшарттар) негізінде қабылданады.
      Еңбек шартын (келісімшарт) жасасу, оны ұзарту және оны бұзудың негізін Комиссия Кеңесі бекітеді.
      Кандидаттарға конкурсты өткізу тәртібінде көрсетілетін қосымша талаптар қойылуы мүмкін.
      Комиссия қызметкерлері Комиссия Кеңесі бекітетін тәртіпте аттестаттаудан өтеді.
      55. Комиссия департаменттері мынадай функцияларды іске асырады:
      1) Комиссия Алқасы мүшелерінің қарауы үшін Одақтың жұмыс істеу мәселелері бойынша материалдар, шешімдер мен ұсынымдар (оның ішінде халықаралық шарттарды жасау және өзгерту жөнінде ұсыныстар) дайындауды жүзеге асырады;
      2) нәтижелерін Комиссия Алқасы мүшелерінің қарауына ұсыну үшін мүше мемлекеттердің Одақ құқығын құрайтын халықаралық шарттардың ережелерін сақтауына, Жоғары кеңес, Үкіметаралық кеңес, Комиссия Кеңесі мен Комиссия Алқасы қабылдаған шешімдердің орындалуына мониторинг жүргізуді жүзеге асырады;
      3) Одақ құқығымен реттелетін салаларда мүше мемлекеттердің әрқайсысының заңнамасына мониторинг және талдау жүргізу нәтижелері бойынша Алқа мүшелеріне ұсыныстар дайындауды жүзеге асырады;
      4) Одақтың жұмыс істеуі үшін қажетті халықаралық шарттардың жобалары мен өзге де құжаттарды дайындауды жүзеге асырады;
      5) мүше мемлекеттердің мемлекеттік билік органдарымен өзара іс-қимыл жасайды;
      6) Одақ бюджетінің жобаларын және оның атқарылуын туралы есептердің жобаларын дайындауды жүзеге асырады, Комиссияның бюджеттік сметасының жобасын әзірлейді және оның орындалуын қамтамасыз етеді;
      7) Комиссияның Одақ шеңберінде жасалған халықаралық шарттардың депозитарийі функциясын орындауын қамтамасыз етеді;
      8) белгіленген тәртіппен құжаттардың реттеуші әсерін бағалау рәсімін жүргізуге қатысады және осы рәсімнің жүргізілуіне мониторингті жүзеге асырады;
      9) Одақ құқығын қалыптастыратын халықаралық шарттарда, Жоғары кеңестің және Үкіметаралық кеңестің шешімдерінде, Комиссия шешімдерінде айқындалған (оның ішінде олардың жұмысын ұйымдастыруға және Комиссия қызметін ақпараттық-техникалық қамтамасыз етуге бағытталған) өзге де функцияларды жүзеге асырады.
      56. Комиссияның лауазымды тұлғалары мен қызметкерлері халықаралық қызметшілер болып табылады.
      Өздерінің қызметтік міндеттерін орындау кезінде қызметкерлер мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдары мен лауазымды тұлғаларынан тәуелсіз және мүше мемлекеттердің билік органдарынан немесе ресми тұлғаларынан сұрата алмайды немесе нұсқаулар ала алмайды.
      Әрбір мүше мемлекет Комиссияның лауазымды тұлғалары мен қызметкерлерінің мәртебесін құрметтеуге және олар қызметтік міндеттерін орындаған кезде оларға ықпал жасамауға міндеттенеді.
      Комиссияда жұмыс iстеген кезеңде Комиссияның лауазымды тұлғаларының және қызметкерлерінің өз өкiлеттiктерiнiң бүкіл мерзiмі ішінде оқытушылық, ғылыми немесе өзге шығармашылық қызметті қоспағанда, Комиссиядағы жұмысты басқа жұмыспен қоса атқаруға немесе өзге де ақы төленетiн қызметпен айналысуға құқығы жоқ.
      57. Комиссия Алқасының мүшелері, сондай-ақ Комиссия департаменттерiнің лауазымды тұлғалары және қызметкерлерi Комиссия Кеңесі айқындайтын тәртіппен және мерзiмде жыл сайын өз кірістері, мүлкі және мүлiктiк сипаттағы мiндеттемелерi туралы, сондай-ақ өз отбасы мүшелерінің (жұбайының (зайыбының) кірістері, мүлкі және мүліктік сипаттағы міндеттемелері туралы мәліметтерді Комиссияға ұсынады.
      58. Комиссия Алқасы мүшелерінің, сондай-ақ Комиссия департаменттерінің лауазымды тұлғалары мен қызметкерлерінің осы Ережеге сәйкес ұсынатын кірістері, мүлкі және мүлiктiк сипаттағы мiндеттемелерi туралы мәліметтер құпия сипаттағы мәлiметтер болып табылады.
      59. Осы Ереженің 58-тармағында көрсетілген кірістер, мүлік және мүлiктiк сипаттағы мiндеттемелер туралы мәлiметтердiң жария етілуіне кінәлі адамдар мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес жауапты болады.
      60. Осы Ереженің 58-тармағында көрсетілген Комиссия Алқасы мүшелерінің, Комиссияның лауазымды тұлғалары мен қызметкерлерiнің, сондай-ақ олардың отбасы мүшелерiнің кірістері, мүлкі және мүлiктiк сипаттағы мiндеттемелерi туралы мәлiметтердiң дұрыстығы мен толықтығын тексеру Жоғары кеңес бекiткен тәртіппен жүзеге асырылады.
      61. Комиссия Алқасының мүшелері, Комиссияның лауазымды тұлғалары мен қызметкерлерi Комиссия Алқасы мүшесінің, Комиссия департаменті лауазымды тұлғасының немесе қызметкерiнің жеке мүдделiлігі болуынан туындауы мүмкін мүдделер қақтығысын реттеу немесе болдырмау шараларын қолдануға міндетті.
      62. Комиссияның лауазымды тұлғаларына және қызметкерлеріне артықшылықтар мен иммунитеттер, әлеуметтік кепілдіктер беруге байланысты мәселелер, сондай-ақ еңбек қатынастарына, міндетті мемлекеттік әлеуметтік және зейнетақымен қамсыздандыруға байланысты мәселелер Еуразиялық экономикалық қауымдастықтың Әлеуметтік кепілдіктер, артықшылықтар мен иммунитеттер туралы ережесіне (Шартқа № 31 қосымша) реттеледі.

Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 2 ҚОСЫМША

Еуразиялық экономикалық одақ сотының
СТАТУТЫ

І ТАРАУ. Жалпы ережелер.
Соттың құқықтық мәртебесі

      1. Еуразиялық экономикалық одақ соты (бұдан әрі – Сот) Еуразиялық экономикалық одақтың (бұдан әрі – Одақ) сот органы болып табылады және Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарт (бұдан әрі – Шарт) пен осы Статутқа сәйкес құрылады және әрекет етеді.
      2. Сот қызметінің мақсаты осы Статуттың ережелеріне сәйкес мүше мемлекеттердің Шартты, Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарды, Одақтың үшінші тараппен халықаралық шарттарын және Одақ органдарының шешімдерін бірдей қолдануын қамтамасыз ету болып табылады.
      Осы Статуттың мақсаттары үшін Одақ органдары ретінде Сотты қоспағанда Одақ органдары ұғынылады.
      3. Сот заңды тұлға құқықтарын пайдаланады.
      4. Сот өз құжаттамасын жүргізеді, өз атауы жазылған мөрі мен бланкілері болады, өзінің ресми интернет сайтын және ресми бюллетенін құрады.
      5. Сот Сот қызметін қаржыландыру туралы ұсыныстар әзірлейді және Одақ бюджеті туралы ережеге сәйкес оның қызметін қамтамасыз етуге бөлінген қаражатқа иелік етеді.
      6. Сот судьяларына, лауазымды тұлғалары мен мен қызметкерлеріне еңбекақы төлеу шарттарын Еуразиялық экономикалық кеңес айқындайды.

II ТАРАУ. Сот құрамы

      7. Сот құрамына әр мүше мемлекеттен екі судьядан кіреді.
      8. Судьяның өкілеттік мерзімі - он жыл.
      9. Судьялар жоғары моральдық қасиетке ие болуы және халықаралық және мемлекетішілік құқық саласында біліктілігі жоғары мамандар болуы, сондай-ақ, әдетте, мүше мемлекеттердің жоғары сот органдары судьяларына қойылатын талаптарға сай келуі тиіс.
      10. Судьяларды мүше мемлекеттердің ұсынысы бойынша Еуразиялық экономикалық кеңес лауазымға тағайындайды. Лауазымға кіріскен кезде Судья ант қабылдайды.
      11. Судьяларды Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңес лауазымнан босатады.
      12. Судьяның өкілеттілігі мынадай негіздер бойынша тоқтатылуы мүмкін:
      1) Сот қызметін тоқтату;
      2) судьяның өкілеттік мерзімінің аяқталуы;
      3) судьяның басқа жұмысқа ауысуына байланысты немесе өзге де себептермен өз өкілеттігін тоқтату туралы жазбаша өтініші;
      4) денсаулық жағдайы бойынша немесе өзге де дәлелді себептермен судья өкілеттігін жүзеге асыруға қабілетсіздігі;
      5) судья лауазымына сай келмейтін қызметпен айналысуы;
      6) судьяны тағайындаған мүше мемлекеттің Одақ мүшелігінен шығуы;
      7) судьяның өзін тағайындаған мүше мемлекеттің азаматтығын жоғалтуы;
      8) судьяның судья жоғары мәртебесімен үйлеспейтін елеулі теріс қылық жасауы;
      9) судьяға қатысты соттың айыптау үкімінің не оған медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолдану туралы сот шешімінің заңды күшіне енуі;
      10) судьяның іс-әрекетке қабілеттілігін шектеу туралы не оны іс-әрекетке қабілетсіз деп тану туралы сот шешімінің заңды күшіне енуі;
      11) судьяның қайтыс болуы немесе оны қайтыс болды не хабар-ошарсыз кетті деп жариялау туралы сот шешімінің заңды күшіне енуі.
      13. Осы Статуттың 12-тармағында көзделген негіздер бойынша Судьяның өкілеттігін тоқтату туралы бастамашы ретінде судьяны тағайындаған мүше мемлекет, Сот немесе судьяның өзі болуы мүмкін.
      Судьялардың өкілеттігін тоқтату туралы бастаманы енгізу мәселелері Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңес бекітетін Еуразиялық экономикалық кеңес Сотының Регламентінде (бұдан әрі – Регламент) айқындалады.
      14. Сот қызметіне Сот Төрағасы басшылық жасайды. Сот төрағасының орынбасары болады.
      Сот төрағасы Сот қызметіне уақытша қатыса алмаған жағдайда оның міндетін Сот төрағасының орынбасары.
      15. Сот төрағасы және оның орынбасары лауазымға Регламентке сәйкес Сот судьялары арасынан сайланады және оларды Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңес бекітеді.
      Сот төрағасы және оның орынбасары бір мүше мемлекеттің азаматы бола алмайды.
      Өкілеттік тоқтатылған кезде Сот төрағасы немесе оның орынбасары осының алдындағы Сот төрағасы мен оның орынбасарының ұсынысы бойынша емес, өзге мүше мемлекеттер ұсынған судьялар арасынан сайланады.
      16. Сот төрағасы және оның орынбасары өз өкілеттігін үш жыл жүзеге асырады.
      17. Сот төрағасы:
      1) Сот және судьялар қызметін ұйымдастыру тәртітібін бекітеді;
      2) Сот қызметін ұйымдастырады;
      3) өкілеттігі шегінде Соттың мүше мемлекеттің уәкілетті органдарымен, шетелдік және халықаралық сот органдарымен өзара іс-қимылын қамтамасыз етеді;
      4) осы Статутта белгіленген тәртіппен Сот қызметкерлері мен лауазымды тұлғаларын қызметке тағайындайды және оларды қызметтен босатады;
      5) бұқаралық ақпарат құралдарына Сот қызметі туралы мәліметтер беруді ұйымдастырады;
      6) осы Статут шегінде өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.
      18. Судьялар қандай да болсын мемлекеттік немесе мемлекетаралық органдардың және ұйымдардың, коммерциялық құрылымдардың, саяси партиялардың және қозғалыстардың, сондай-ақ аумақтардың, ұлттардың, ұлыстардың, әлеуметтік және діни топтардың және жекелеген адамдардың мүдделерін білдіре алмайды.
      Судьялардың ғылыми, шығармашылық және оқытушылық қызметтен басқа, табыс табуға байланысты кез келген қызметпен айналысуға құқығы жоқ.
      19. Судья бір тараптың өкілі, сенім білдірілген өкілі немесе адвокаты немесе ұлттық немесе халықаралық соттың, тергеу комиссиясының мүшесі ретінде немесе қандай да болсын өзге ретте бұрын қатысқан қандай да болсын істің шешілуіне қатыса алмайды.
      20. Судьялар сот төрелігін жүзеге асыру кезінде тең құқықты және бірдей мәртебеге ие. Сот төрағасы және оның орынбасары басқа судьялармен салыстырғанда кез келген заңсыз артықшылықтарды алуға әрекет қылуға құқығы жоқ.
      21. Судья өз өкілеттігін орындау кезінде де, қызметтен тыс қатынастарда да мүдделер қақтығысына, сондай-ақ сот билігінің беделіне нұқсан келтіруі немесе оның объективтілігіне, әділеттілігіне, туралығына күмән келтіртуі мүмкін кез келген нәрсеге жоламауы тиіс,

III БӨЛІМ. Сот аппараты.
Лауазымды тұлғалар мен қызметкерлер мәртебесі

      22. Сот қызметін Сот аппараты қамтамасыз етеді.
      23. Сот аппаратының құрылымына судьялар хатшылығы мен Сот хатшылығы кіреді.
      24. Судьялар хатшылығы судьяның кеңесшісі мен судьяның көмекшісінен тұрады.
      25. Сот қызметін құқықтық, ұйымдастырушылық, материалдық-техникалық және өзге де қамтамасыз етуді Сот хатшылығы жүзеге асырады.
      26. Сот хатшылығының құрылымы мен санын Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңес бекітеді.
      27. Сот хатшылығын Сот хатшылығының басшысы басқарады. Сот хатшылығы басшысының екі орынбасары болады. Сот хатшылығының басшысы және оның орынбасарлары Соттың лауазымды тұлғалары болып табылады, олар осы Статутқа және Шартқа сәйкес лауазымға тағайындалады және лауазымнан босатылады. Сот хатшылығының басшысы және оның орынбасарлары бір мүше мемлекеттің азаматы бола алмайды.
      28. Еңбек қатынастары Шартта, Одақ шеңберінде қолданылатын халықаралық шарттарда және Сот орналасқан мемлекеттің заңнамасында реттеледі.
      29. Судья кеңесшісі тиісті судьяның ұсынысы бойынша Сот төрағасы лауазымға тағайындайтын және лауазымнан босататын Соттың лауазымды тұлғасы болып табылады.
      30. Судья кеңесшісі судьялар қызметін ақпараттық-талдау жағынан қамтамасыз етуді жүзеге асырады.
      31. Судья кеңесшісі жоғары моральдық қасиетке ие болуға және халықаралық және (немесе) мемлекетішілік құқық саласында тәжірибелі маман болуы тиіс.
      32. Судья көмекшісі тиісті судьяның ұсынысы бойынша Сот төрағасы лауазымға тағайындайтын және лауазымнан босататын Соттың лауазымды тұлғасы болып табылады.
      33. Судья көмекшісі судьялар қызметін ұйымдастырушылық жағынан қамтамасыз етуді жүзеге асырады.
      34. Сот хатшылығы басшысының және оның орынбасарының лауазымына кандидаттарды іріктеу мүше мемлекеттердің бірдей ұсынылуы қағидатын ескере отырып, конкурстық негізде Соттың конкурстық комиссиясы жүргізеді.
      Көрсетілген лауазымға орналасуға арналған конкурсқа қатысатын кандидатураларды мүше мемлекеттер ұсынады.
      35. Сот хатшылығы мүше мемлекеттің Одақ бюджетіне үлестік қатысуын ескере отырып, мүше мемлекет азаматтары арасынан конкурстық негізде қалыптастырылады.
      Сот хатшылығы қызметкерлері олармен жасалатын еңбек шарттары (келісімшарттар) негізінде жұмысқа қабылданады.
      36. Сот хатшылығы лауазымдарына орналасуға кандидаттарды іріктеу жөніндегі Соттың конкурстық комиссиясының құрамына Сот төрағасын қоспағанда, Соттың барлық судьялары кіреді.
      Конкурстық комиссияның мүшелері конкурстық комиссияның төрағасын сайлайды.
      Конкурстық комиссия көпшілік дауыспен өз шешімін ұсыным түрінде қабылдайды және оны тағайындау үшін Сот төрағасына ұсынады.
      37. Сот хатшылығында бос лауазымдарға орналасуға арналған конкурсты өткізу тәртібін Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңес белгілейтін конкурс өткізудің негізгі қағидаларына сәйкес Сот айқындайды және оны Сот төрағасы бекітеді
      38. Сот хатшылығының техникалық персоналын Сот хатшылығының басшысы олармен жасалатын еңбек шарттары (келісімшарттар) негізінде жұмысқа қабылдайды.

IV ТАРАУ. Сот құзыреті

      39. Сот:
      1) мүше мемлекеттің:
      Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттың немесе оның жекелеген ережелерінің Шартқа сәйкестігі туралы;
      басқа мүше мемлекеттің (басқа мүше мемлекеттердің) Шартты, Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарды және (немесе) Одақ органдарының шешімдерін, сондай-ақ көрсетілген халықаралық шарттардың және (немесе) шешімдердің жекелеген ережелерін сақтауы туралы;
      Комиссия шешімінің және оның жекелеген ережелерінің Шартқа, Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға және (немесе) Одақ органдарының шешімдеріне сәйкестігі туралы;
      Комиссияның іс-әрекетіне (әрекетсіздігіне) дау айту туралы өтініші бойынша;
      2) шаруашылық жүргізуші субъектінің:
      егер Комиссия шешімі немесе оның жекелеген ережелері Шартта және (немесе) Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарда белгіленген шаруашылық жүргізуші субъектілердің құқықтары мен заңды мүдделерінің бұзылуына алып келсе, шаруашылық жүргізуші субъектінің кәсіпкерлік және өзге де экономикалық қызмет саласындағы құқықтары мен заңды мүдделерін тікелей қозғайтын Комиссия шешімінің және оның жекелеген ережелерінің Шартқа және (немесе) Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға сәйкестігі туралы;
      егер Комиссияның әрекеті (әрекетсіздігі) Шартта және (немесе) Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарда белгіленген шаруашылық жүргізуші субъектілердің құқықтары мен заңды мүдделерінің бұзылуына алып келсе, шаруашылық жүргізуші субъектінің кәсіпкерлік және өзге де экономикалық қызмет саласындағы құқықтары мен заңды мүдделерін тікелей қозғайтын Комиссияның әрекетіне (әрекетсіздігіне) дау айту туралы өтініші бойынша Шартты, Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарды және (немесе) Одақ органдарының шешімдерін іске асыру мәселелері бойынша туындайтын дауларды қарастырады.
      Осы Статуттың мақсаттары үшін шаруашылық жүргізуші субъекті ретінде мүше мемлекеттің немесе үшінші мемлекеттің заңнамасына сәйкес тіркелген заңды тұлға, не болмаса мүше мемлекеттің немесе үшінші мемлекеттің заңнамасына сәйкес жеке кәсіпкер ретінде тіркелген жеке тұлға ұғынылады.
      40. Мүше мемлекеттер Шартта, Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарда, үшінші тараптармен халықаралық шарттарда немесе мүше мемлекеттер арасындағы өзге де халықаралық шарттарда Соттың шешуі тікелей көзделген өзге де дауларды Соттың құзыретіне жатқызуы мүмкін.
      41. Соттың дауды шешу бойынша құзыретінің бар-жоғы туралы мәселені Сот шешеді. Сот оның дауды қарауға құзыретінің бар-жоғы туралы ұйғарым шығарар кезде Шартты, Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарды және (немесе) үшінші тараптармен халықаралық шарттарды басшылыққа алады.
      42. Одақ органдарына Шартта және (немесе) Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарда көзделгеннен бөлек қосымша құзыреттер беру Сот құзыретіне кірмейді.
      43. Шартта тікелей қарастырылған жағдайларды қоспағанда, өтініш иесі консультациялар, келіссөздер немесе Шартта және Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарда көзделген өзге де тәсілдер арқылы сотқа дейінгі тәртіппен мәселені реттеу үшін алдын ала мүше мемлекетке немесе Комиссияға жүгінбей тұрып, дау Соттың қарауына қабылданбайды.
      44. Егер мүше мемлекет немесе Комиссия оларға өтініш келіп түскен күннен бастап 3 ай ішінде мәселені сотқа дейінгі тәртіппен реттеу бойынша шаралар қабылдамаса, дауды қарау туралы өтініш Сотқа жолдануы мүмкін.
      45. Тараптардың өзара келісімі бойынша дау осы Статуттың 44-тармағында көрсетілген мерзімге дейін Соттың қарауына берілуі мүмкін.
      46. Сот мүше мемлекеттің немесе Одақ органының өтініші бойынша Шарттың, Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттардың ережелеріне және Одақ органдарының шешімдеріне, сондай-ақ Одақ органының және Сот қызметкерлері мен лауазымды тұлғаларының өтініші бойынша еңбек қатынастарымен байланысты Шарттың, Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттардың ережелерін және Одақ органдарының шешімдеріне түсініктеме (бұдан әрі – түсініктеме) беруді жүзеге асырады.
      47. Соттың түсініктеме жасауы консультациялық қорытынды беруін білдіреді және мүше мемлекеттердің халықаралық шарттарды бірлесіп түсіндіру мүмкіндігінен айырмайды.
      48. Егер халықаралық шартта көзделсе, Сот Одақтың үшінші тараппен осындай халықаралық шартының ережелеріне түсініктеме беруді жүзеге асырады.
      49. Сотқа мүше мемлекеттің атынан жасалған дауды қарауды немесе түсініктеме беру туралы өтінішті тізбесін әрбір мүше мемлекет айқындайтын және дипломатиялық арналар арқылы Сотқа жіберілетін мүше мемлекеттің уәкілетті органдары мен ұйымдары жүзеге асырады.
      50. Сот сот төрелігін жүзеге асыру кезінде:
      1) жалпы қабылданған қағидаттарды және халықаралық құқық нормаларын;
      2) Шартты, даудың тарабы болған мемлекет қатысушысы болып табылатын халықаралық шарттарды;
      3) Одақ органының шешімдері мен өкімдерін;
      4) құқықтық норма ретінде танылған жалпыға ортақ практиканың дәлелі ретінде халықаралық дәстүрді басшылыққа алады.
      51. Шарттың, Одақ шеңберіндегі үшінші тараптармен халықаралық шарттардың дауларды шешуге, түсініктеме беруге және түсіндіруге қатысты ережелері осы Статутқа қайшы келмейтін бөлікте қолданылады.

V ТАРАУ. Сот ісін жүргізу
1-бөлім
Дауларды шешу туралы Сот істерін жүргізу

      52. Сотта дауларды шешу туралы істі қарау тәртібі Регламентте айқындалады.
      53. Сот істі қарауды мынадай қағидаттардың негізінде жүзеге асырады:
      судьялардың тәуелсіздігі;
      істі қараудың жариялылығы;
      дау тараптарының теңдігі;
      жарыспалылық;
      алқалылық.
      Сотта істі қарау қағидаттарын іске асыру тәртібі Регламентте айқындалады.
      54. Сотқа Одақ шеңберіндегі қандай да бір халықаралық шартқа және (немесе) Комиссия шешіміне қатысты өтініштің түсуі, Шартта тікелей көзделген жағдайларды қоспағанда, осындай халықаралық шарттың және (немесе) шешімнің және (несесе) олардың жекелеген ережелерінің қолданысын тоқтату үшін негіз болып табылмайды.
      55. Сот Сотқа өтініш жіберген шаруашылық жүргізу субъектілерінен, мүше мемлекеттің уәкілетті органдары мен ұйымдарынан, сондай-ақ Одақ органдарынан істі қарау үшін қажетті материалдарды сұрата алады.
      56. Таратылуы шектеулі ақпаратты Сот Шартқа, Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға, Регламентке және мүше мемлекеттердің зааңнамасына сәйкес ала алады. Сот осындай ақпараттың қорғалуын қамтамасыз ету жөнінде тиісті шаралар қабылдайды.
      57. Сотта істі қарау мамандандырылған сарапшыларды, мамандарды, куәгерлерді және аудармашыларды қоса алғанда, дау тараптарының, өтініш иесінің, олардың өкілдерінің, сарапшылардың қатысуымен жүзеге асырылады.
      58. Істі қарауға қатысушы тұлғалар Регламентке сәйкес процессуалдық құқықтарын пайдаланады және оларға процессуалдық міндеттер жүктеледі.
      59. Осы Статуттың 58-тармағында көрсетілген тұлғаларға Сотта істі қарау процесіне қатысуына байланысты барлық айтылған немесе жазылғандарға қатысты әкімшілік, азаматтық және қылмыстық сот жүргізу құқығына иммунитет беріледі.
      60. Егер мүше мемлекет немесе Комиссия дау бойынша шешім оның мүддесін қозғауы мүмкін деп есептесе, онда бұл мүше мемлекет немесе Комиссия іске мүдделі тарап ретінде қатысуға рұқсат беру туралы өтініш бере алады.
      61. Сот залалды өтеу туралы талаптарды немесе мүліктік сипаттағы өзге де талаптарды қараусыз қалдырады.
      62. Шаруашылық жүргізу субъектісінің Сотқа берген өтінішіне баж салығы салынады.
      63. Баж салығын шаруашылық жүргізу субъектісі Сотқа өтініш бергенге дейін төлейді.
      64. Сот шаруашылық жүргізу субъектісінің өтінішінде көрсетілген талаптарын қанағаттандырған жағдайда, баж салығы қайтарылады.
      65. Төлемнің мөлшері, валютасы, баж салығын пайдалану және қайтару аудару тәртібін Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңес айқындайды.
      66. Істі қарау барысында даудың әрбір тарапы өздерінің сот шығындарын дербес көтереді.
      67. Істі қараудың кез келген сатысында тараптар дауды бейбіт келісім жасау, өтініш иесінің өз талаптарынан бас тартуы немесе өтінішін қайтарып алуы арқылы реттеуі мүмкін.

2-бөлім
Түсініктеме беру туралы істерді қарау

68. Түсініктеме беру туралы істерді қарау тәртібі Регламентте айқындалады.
69. Сот түсініктеме беру туралы істерді қарауды судьялардың тәуелсіздігі және алқалылық қағидаттары негізінде жүзеге асырады.

3-бөлім
Сот құрамы

      70. Сот істерді Соттың үлкен алқасының, Сот Алқасының және Соттың Аппеляциялық палатасының құрамында қарайды.
      71. Осы Статуттың 39-тармағының 1) тармақшасында көзделген жағдайларда Сот дауларды шешу туралы істерді Соттың үлкен алқасының отырыстарында қарайды.
      72. Үлкен алқа Регламентте көзделген процедуралық мәселелерді қарайды.
      73. Сот түсініктеме беру туралы істерді Соттың үлкен алқасының отырыстарында қарайды.
      74. Соттың үлкен алқасының құрамына Соттың барлық судьялары кіреді.
      75. Соттың үлкен алқасының сот отырысы оған судьялардың барлығы қатысқан жағдайға заңды деп есептеледі.
      76. Сот осы Статуттың 39-тармағының 2-тармақшасында көзделген жағдайларда, Сот Алқасының құрамымен отырыс өткізеді.
      77. Сот Алқасының құрамына әрбір мүше мемлекеттен орыс әліпбиінің бірінші әріпінен бастап судьяның фамилиясы бойынша кезекпен бір судьядан енгізіледі.
      78. Сот Алқасының сот отырысы, оған әрбір мүше мемлекеттен бір судья қатысқан жағдайда, заңды деп есептеледі.
      79. Сот, Сот Алқасының шешімдеріне шағымдану туралы өтініштерді қараған кезде, Соттың Аппеляциялық палатасының құрамымен отырыс өткізеді.
      80. Соттың Аппеляциялық палатасының құрамына, ол бойынша Сот Алқасының шешімі шағымдалып жатқан істі қарауға қатыспаған мүше мемлекеттерден Сот судьялары кіреді.
      81. Соттың Аппеляциялық палатасының сот отырысы, оған әрбір мүше мемлекеттен бір судья қатысқан жағдайда, заңды деп есептеледі.

VІ ТАРАУ. Мамандандырылған топтар

      82. Мәні өнеркәсіптік субсидияларды, ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау шараларын ұсыну, арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларын қолдану мәселелері болып табылатын нақты дау қаралған кезде, мамандандырылған топ құрылады.
      83. Мамандандырылған топ даудың тиісті түрі бойынша әрбір мүше мемлекет ұсынған тізімнің біреуі бойынша үш сарапшыдан тұрады.
      84. Мамандандырылған топтың құрамын Сот бекітеді.
      85. Іс қаралғаннан кейін мамандандырылған топ таратылады.
      86. Мүше мемлекеттер, күнтізбелік 60 күннен кешіктірмей, Шарт күшіне енген соң, осы Статуттың 82-тармағында көрсетілген даулардың әрбір түрі бойынша мамандандырылған топтардың мүшелері бола алатын және мүше ретінде сөйлей алатын кемінде үш сарапшыдан тұратын тізімдерді Сотқа жібереді.
      Мүше мемлекеттер сарапшылардың тізімдерін тұрақты түрде, бірақ жылына бір реттен жиі емес жаңартып отырады.
      87. Осы Статуттың 82-тармағында көрсетілген даулардың мәнін құрайтын мәселелер бойынша арнайы білімі мен тәжірибесі бар жоғары білікті мамандар болып табылатын жеке тұлғалар сарапшылар болады.
      88. Сарапшылар дау ісіне өзіне тән жеке қасиетімен қатысады, тәуелсіз әрекет етеді, сондай-ақ дау тарапының біреуімен де байланысы болмайды және олардан қандай да бір нұсқаулықтар ала алмайды.
      89. Сарапшы, мүдделер қақтығысының болуы орын алған жағдайда, мамандандырылған топтың мүшесі ретінде дау ісіне қатыса алмайды.
      90. Мамандандырылған топ істің нақты мән-жайларын объективті бағалауды қамтитын қорытындыны дайындап, оны Регламентпен белгіленген мерзімде Сотқа ұсынады.
      91. Осы Статуттың 92-тармағының үшінші абзацында көзделген жағдайды қоспағанда, мамандандырылған топтың қорытындысы ұсынымдық сипатқа ие және Сот осы Статуттың 104-110-тармақтарында көзделген шешімдердің біреуі шығарылған кезде, оны бағалайды.
      92. Мәні өнеркәсіптік субсидияларды немесе ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау шараларын ұсыну мәселелері болып табылатын дау бойынша дайындалған мамандандырылған топтың қорытындысы бұзушылықтың бар екендігі немесе жоқтығы, сондай-ақ бұзушылық болған жағдайда, тиісті өтемақылық шараларды қолдану туралы тұжырымды қамтуы тиіс.
      Мамандандырылған топтың бұзушылықтың бар екендігі немесе жоқтығы туралы тұжырымы бөлігінде мамандандырылған топтың қорытындысы ұсынымдық сипатқа ие және Сот осы Статуттың 104-110-тармақтарында көзделген шешімдердің біреуі шығарылған кезде, оны бағалайды.
      Тиісті өтемақылық шараларды қолдану туралы тұжырым бөлігінде мамандандырылған топтың қорытындысы Сот үшін шешім шығарылған кезде міндетті болып табылады.
      93. Мамандандырылған топты қалыптастыру мен оның қызметінің тәртібі Регламентпен айқындалады.
      94. Мамандандырылған топтар сарапшылары көрсететін қызметтерге ақы төлеу тәртібін Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңес айқындайды.

VІІ ТАРАУ. Сот актілері

      95. Регламентте белгіленген мерзімде, Сот қызметінің рәсімдік мәселелері бойынша Сот:
      1) іс жүргізуге берілген өтінішті қабылдау немесе қабылдаудан бас тарту туралы;
      2) іс бойынша іс жүргізуді тоқтата тұру немесе қайта қалпына келтіру туралы;
      3) іс бойынша іс жүргізуді тоқтату туралы қаулыларды қоса алғанда, қаулылар қабылдайды.
      96. Өтініш түскен түскен күннен бастап 90 күннен кеш емес мерзімде, Сот даудың қаралу нәтижелері бойынша шешім шығарады, түсіндіру туралы өтініш бойынша консультативтік қорытынды ұсынады.
      97. Шешім шығару мерзімі Регламентте көзделген жағдайларда ұзартылуы мүмкін.
      98. Түсіндіру туралы өтініш бойынша консультативтік қорытынды ұсынымдық сипатқа ие.
      99. Осы Статуттың 39-тармағының 1-тармақшасында көзделген дауларды қарау нәтижелері бойынша Сот тараптардың дауды орындауы үшін міндетті болып табылатын шешім шығарады.
      100. Осы Статуттың 39-тармағының 2-тармақшасында көзделген дауларды қарау нәтижелері бойынша Сот Комиссияның орындауы үшін міндетті болып табылатын шешім шығарады.
      101. Сот шешімі өтініште көрсетілген мәселелер шеңберінен шыға алмайды.
      102. Сот шешімі Одақтың қолданыстағы құқық нормаларын, мүше мемлекеттердің заңнамасын өзгертпейді және (немесе) жоймайды және жаңаларын жасамайды.
      103. Осы Статуттың 111 - 115-тармақтарының ережелеріне залал келтірмей, дау тараптары Сот шешімін орындау нысаны мен тәсілін өз бетінше айқындайды.
      104. Мүше мемлекеттің Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттың немесе оның жекелеген ережелерінің Шартқа сәйкес келетіндігі жөніндегі өтініші бойынша істің қаралу нәтижелері бойынша Соттың Үлкен алқасы мынадай шешімдердің біреуін:
      1) Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттың немесе оның жекелеген ережелерінің Шартқа сәйкес келмейтіндігі туралы;
      2) Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттың немесе оның жекелеген ережелерінің Шартқа сәйкес келетіндігі туралы шешім шығарады.
      105. Мүше мемлекеттің басқа мүше мемлекеттің (басқа мүше мемлекеттердің) Шартты, Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарды және (немесе) Одақ органдарының шешімдерін, сондай-ақ көрсетілген халықаралық шарттардың және (немесе) шешімдердің жекелеген ережелерін сақтауы өтініші бойынша істің қаралу нәтижелері бойынша Соттың Үлкен алқасы мынадай шешімдердің біреуін:
      1) мүше мемлекеттің (мүше мемлекеттердің) Шартты, Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарды және (немесе) Одақ органдарының шешімдерін, сондай-ақ көрсетілген халықаралық шарттардың және (немесе) шешімдердің жекелеген ережелерін сақтау фактін анықтау туралы;
      2) мүше мемлекеттің (мүше мемлекеттердің) Шартты, Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарды және (немесе) Одақ органдарының шешімдерін, сондай-ақ көрсетілген халықаралық шарттардың және (немесе) шешімдердің жекелеген ережелерін сақтамау фактін анықтау туралы шешім шығарады.
      106. Мүше мемлекеттің Комиссия шешімінің немесе оның жекелеген ережелерінің Шартқа, Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға және (немесе) Одақ органдарының шешімдеріне сәйкес келуі жөніндегі өтініші бойынша істің қаралу нәтижелері бойынша Соттың Үлкен алқасы мынадай шешімдердің біреуін:
      1) Комиссия шешімінің немесе оның жекелеген ережелерінің Шартқа, Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға және (немесе) Одақ органдарының шешімдеріне сәйкес келмейтіндігі туралы;
      2) Комиссия шешімінің немесе оның жекелеген ережелерінің Шартқа, Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға және (немесе) Одақ органдарының шешімдеріне сәйкес келетіндігі туралы шешім шығарады.
      107. Мүше мемлекеттің Комиссияның іс-қимылын (әрекетсіздігін) даулау жөніндегі өтініші бойынша істің қаралу нәтижелері бойынша Соттың Үлкен алқасы мынадай шешімдердің біреуін:
      1) дауланған іс-қимылдың (әрекетсіздіктің) Шартқа және (немесе) Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға сәйкес келмейтіндігі туралы;
      2) дауланған іс-қимылдың (әрекетсіздіктің) Шартқа және (немесе) Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға сәйкес келетіндігі туралы шешім шығарады.
      108. Шаруашылық жүргізуші субъектінің Комиссия шешімінің немесе оның кәсіпкерлік және өзге де экономикалық қызмет саласында шаруашылық жүргізуші субъектінің құқықтары мен заңды мүдделерін тікелей қозғайтын жекелеген ережелерінің Шартқа және (немесе) Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға сәйкес келуі жөніндегі өтініші бойынша істің қаралу нәтижелері бойынша, егер мұндай шешім немесе оның жекелеген ережелері Шарт және (немесе) Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттар ұсынған шаруашылық жүргізуші субъектінің құқықтары мен заңды мүдделерінің бұзылуына алып келсе, Сот Алқасы мынадай шешімдердің біреуін:
      1) Комиссия шешімін немесе оның жекелеген ережелерін Шартқа және (немесе) Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға сәйкес келеді деп тану туралы;
      2) Комиссия шешімін немесе оның жекелеген ережелерін Шартқа және (немесе) Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға сәйкес келмейді деп тану туралы шешім шығарады.
      109. Шаруашылық жүргізуші субъектінің Комиссияның іс-қимылын (әрекетсіздігін) даулау жөніндегі өтініші бойынша істің қаралу нәтижелері бойынша Сот Алқасы мынадай шешімдердің біреуін:
      1) Комиссияның дауланған іс-қимылы (әрекетсіздігі) Шартқа және (немесе) Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға сәйкес келмейді және кәсіпкерлік пен өзге де экономикалық қызмет саласында шаруашылық жүргізуші субъектінің құқықтары мен заңды мүдделерін бұзады деп тану туралы;
      2) Комиссияның дауланған іс-қимылы (әрекетсіздігі) Шартқа және (немесе) Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға сәйкес келеді және кәсіпкерлік пен өзге де экономикалық қызмет саласында шаруашылық жүргізуші субъектінің құқықтары мен заңды мүдделерін бұзбайды деп тану туралы шешім шығарады.
      110. Шаруашылық жүргізуші субъектінің Сот Алқасының шешіміне шағымдану жөніндегі өтініші бойынша істің қаралу нәтижелері бойынша Соттың Апелляциялық палатасы мынадай шешімдердің біреуін:
      1) Сот Алқасының шешімін өзгеріссіз қалдыру, шағымдану туралы өтінішті қанағаттанғысыз қалдыру туралы;
      2) Сот Алқасының шешімін толығымен жою немесе ішінара жою туралы немесе Сот Алқасының шешімін өзгертіп, осы Статуттың 108 және 109-тармақтарына сәйкес іс бойынша жаңа шешім шығару туралы шешім шығарады.
      111. Сот Шартқа және (немесе) Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға сәйкес келмейді деп таныған Комиссия шешімінің немесе оның жекелеген ережелерінің қолданылуы Комиссия Соттың осы шешімін орындағанға дейін Соттың тиісті шешімі күшіне енгеннен кейін жалғасады.
      Сот Шартқа және (немесе) Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға сәйкес келмейді деп таныған Комиссия шешімін немесе оның жекелеген ережелерін орынды мерзімде, бірақ Сот шешімі күшіне енген күннен бастап күнтізбелік 60 күннен аспайтын мерзімде, егер Сот шешімінде өзге мерзім белгіленбесе, Комиссия Шартқа және (немесе) Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға сәйкестендіреді.
       Сот өз шешімінде Шарттың және (немесе) Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттардың ережелерін ескере отырып, Комиссия шешімін Шартқа және (немесе) Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға сәйкестендіру үшін өзге мерзім белгілей алады.
      112. Дауласушы тараптың негізделген өтініші болған жағдайда, Сот Шартқа және (немесе) Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға сәйкес келмейді деп таныған Комиссия шешімінің немесе оның жекелеген ережелерінің қолданылуы Соттың мұндай шешімі күшіне енген күннен бастап Соттың шешімі бойынша тоқтатылуы мүмкін.
      113. Комиссия орынды мерзімде, бірақ Сот шешімі күшіне енген күннен бастап күнтізбелік 60 күннен аспайтын мерзімде, егер Сот шешімінде өзге мерзім белгіленбесе, Сот Комиссияның дауланған іс-қимылы (әрекетсіздігі) Шартқа және (немесе) Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға сәйкес келмейді және Комиссияның мұндай іс-қимылы (әрекетсіздігі) Шартта және (немесе) Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарда көзделген шаруашылық жүргізуші субъектілердің құқықтары мен заңды мүдделерін бұзған деп белгілеген, күшіне енген Сот шешімін орындауға міндетті.
      114. Сот шешімі орындалмаған жағдайда, мүше мемлекет оны орындаумен байланысты қажетті шаралар қабылдау мақсатында Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңеске жүгінуге құқылы.
      115. Комиссия Сот шешімін орындамаған жағдайда, шаруашылық жүргізуші субъект оны орындаумен байланысты шаралар қабылдау туралы өтінішпен Сотқа жүгінуге құқылы.
      Сот шаруашылық жүргізуші субъектінің өтініші бойынша ол түскен бастап күнтізбелік 15 күн ішінде Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңеске осы мәселе бойынша шешім қабылдауы үшін жүгінеді.
      116. Сот актілері Соттың ресми бюллетенінде және Соттың ресми интернет-сайтында жариялауға жатады.
      117. Іс бойынша тараптардың негізделген өтініші бойынша Сот шешімін, оның мәні мен мазмұнын өзгертпей, Соттың өзі ғана түсіндіре алады.

VIII ТАРАУ. Қорытынды ережелер

      118. Судьялар, лауазымды тұлғалар, Сот қызметкерлері, іске қатысушы тұлғалар, мамандандырылған топтардың сарапшылары істі қарау процесінде алған ақпараттарын, осындай ақпаратты ұсынған тұлғаның жазбаша келісімінсіз, үшінші тұлғаларға жария етпейді және бермейді.
      119. Таралуы шектеулі ақпаратты пайдалану және қорғау тәртібі Регламентпен айқындалады.
      120. Сот жыл сайын Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңеске өз қызметі туралы есеп береді.

Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 3 ҚОСЫМША

Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар және
Еуразиялық экономикалық одақ шеңберіндегі
ақпараттық өзара іс-қимыл туралы
ХАТТАМА

      1. Осы Хаттама ақпараттық өзара іс-қимылдың негіз қалаушы қағидаттарын айқындау және оның Одақ шеңберінде жүзеге асырылуын үйлестіру, сондай-ақ интеграцияланған ақпараттық жүйе құру және дамыту тәртібін айқындау мақсатында Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың (бұдан әрі – Шарт) 23-бабына сәйкес әзірленді.
      2. Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:
      «электрондық құжаттың қағаз көшірмесі» – мүше мемлекеттердің заңнамасында белгіленген тәртіппен куәландырылған қағаз жеткізгіштегі электрондық құжаттың көшірмесі;
      «сенім білдірілген үшінші тарап» – мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес электрондық құжатқа қол қойған тұлғаға қатысты тіркелген уақытта электрондық құжаттарға электрондық цифрлық қол қойылғанын тексеру қызметін жүзеге асыру құқығы берілген ұйым;
      «мүше мемлекеттің ұлттық сегментіне тапсырыс беруші» – мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес айқындалатын мүше мемлекеттің ұлттық сегментін құру, дамыту және пайдалану жөніндегі жұмыстардың тапсырыс берушісі мен ұйымдастырушысының функцияларын орындайтын мүше мемлекеттің мемлекеттік органы;
      «ақпаратты қорғау» – ақпараттық өзара іс-қимыл субъектілері үшін қабылданбайтын тәуекелдерді болдырмау және барынша азайту мақсатында ақпараттың және оны өңдеу құралдарының құпиялылығын, тұтастығын және қолжетімділігін айқындау, оларға қол жеткізу және қолдау жөніндегі құқықтық, ұйымдастырушылық және техникалық шаралар кешенін қабылдау және іске асыру;
      «Одақтың интеграцияланған ақпараттық жүйесі» – аумақтық жағынан бөлінген мемлекеттік ақпараттық ресурстар мен уәкілетті органдардың ақпараттық жүйелерінің, мүше мемлекеттердің ұлттық сегменттерімен және Комиссияның интеграциялық сегментімен біріктірілетін Комиссияның ақпараттық жүйелері мен ақпараттық ресурстарының ұйымдастырылған жиынтығы;
      «ақпараттық жүйе» – ақпараттық ресурстардың өңделуін қамтамасыз ететін ақпараттық технологиялар мен техникалық құралдар жиынтығы;
      «ақпараттық-коммуникациялық технологиялар» – ақпараттық технологиялар мен телекоммуникациялық процестерді іске асыру әдістері мен құралдарының жиынтығы;
      «ақпараттық технологиялар» – ақпаратты іздестіру, жинау, жинақтау, жүйелендіру, сақтау, нақтылау, өңдеу, беру, тарату және алып тастау (жою) процестері, әдістері, сондай-ақ осындай процестер мен әдістерді жүзеге асыру тәсілдері;
      «ақпараттық ресурс» – ақпараттық жүйелерде қамтылған құжатталған ақпараттың реттелген жиынтығы (дерекқор, ақпараттың басқа да массивтері);
      «сыныптауыш» – сыныптау объектілері атауларының жүйелендірілген, құрылымдалған және кодталған тізбесі;
      «мүше мемлекеттің ұлттық сегменті», «Комиссияның интеграциялық сегменті» – Одақтың интеграцияланған ақпараттық жүйесі шеңберінде уәкілетті органдардың ақпараттық жүйелері мен Комиссияның ақпараттық жүйелерінің ақпараттық өзара іс-қимылын қамтамасыз ететін ақпараттық жүйелер;
      «нормативтік-анықтамалық ақпарат» – уәкілетті органдар арасында ақпарат алмасуды жүзеге асыру кезінде пайдаланылатын анықтамалықтар және сыныптауыштар жиынтығы;
      «электронды түрде ақпараттарды құжаттандырудың жалпы инфрақұрылымы» – Одақтың шеңберінде пайдаланылатын электрондық құжаттарға заңды күш беру мақсатында іске асырылатын ақпараттық-технологиялық және ұйымдық-құқықтық іс-шаралардың, қағидалар мен шешімдердің жиынтығы;
      «жалпы ақпараттық ресурс» – бір орталықтан жүргізу арқылы немесе мүше мемлекеттердің ақпараттық өзара іс-қимылы негізінде қалыптасатын Комиссияның ақпараттық ресурсы;
      «Одақ шеңберіндегі жалпы процесс» – мүше мемлекеттердің біреуінің аумағында басталып, басқа мүше мемлекеттің аумағында аяқталатын (өзгертілетін) халықаралық шарттармен және Одақтың құқығын құрайтын актілермен және мүше мемлекеттердің заңнамасымен регламенттелген (белгіленген) операциялар мен рәсімдер;
      «анықтамалық» – өзінің мазмұны немесе мәні бойынша біртекті ақпараттың жүйелендірілген, құрылымдалған және кодталған тізбесі;
      «электрондық өзара іс-қимыл субъектілері» – электрондық құжаттарды, сондай-ақ электронды түрдегі ақпараттарды құрастыру, жіберу, беру, алу, сақтау және пайдалану процесінде туындайтын қатынастар шеңберінде өзара іс-қимыл жасайтын мемлекеттік органдар, жеке немесе заңды тұлғалар;
      «сенімділіктің трансшекаралық кеңістігі» – мемлекетаралық деректер және электрондық құжаттар алмасу кезінде уәкілетті органдар арасындағы сенімділікті қамтамасыз ету мақсатында мүше мемлекеттермен келісілген құқықтық, ұйымдастырушылық және техникалық шарттар жиынтығы;
      «ақпаратты сыныптау мен кодтаудың біріздендірілген жүйесі» – анықтамалықтардың, нормативтік-анықтамалық ақпарат сыныптауыштарының, сондай-ақ оларды әзірлеу, жүргізу және қолдану тәртібі мен әдіснамасының жиынтығы;
      «уәкілетті орган» – жекелеген салаларда мемлекеттік саясатты іске асыру өкілеттіліктері берілген мүше мемлекеттің мемлекеттік органы немесе ол айқындаған ұйым;
      «есептік жүйе» – электрондық өзара іс-қимыл субъектілерінің құқық белгілейтін құжаттарынан алынатын ақпаратты қамтитын ақпараттық жүйе және оны пайдалану арқылы заңдық маңызы бар электрондық құжаттар жасалады немесе беріледі;
      «өзара іс-қимылдың электрондық нысаны» – ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдануға негізделген ақпараттық өзара іс-қимыл тәсілі;
      «құжаттың электрондық түрі» – электрондық есептеу машиналарын пайдалану арқылы адамның қабылдауы үшін жарамды түрде, сондай-ақ форматы пен құрылымына қойылатын белгіленген талаптарды сақтай отырып, ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдаланумен ақпаратты беру және өңдеу үшін ұсынылған ақпарат, мәліметтер, деректер;
      «электрондық құжат» – электрондық цифрлық қолтаңбамен (электрондық қолтаңба) куәландырылған және электронды түрде ақпаратты құжаттаудың жалпы инфрақұрылымы талаптарына жауап беретін электронды түрдегі құжат.
      3. Одақтағы сыртқы және өзара сауданың интеграцияланған ақпараттық жүйесінің функционалдық мүмкіндіктерін кеңейту негізінде Одақтың интеграцияланған ақпараттық жүйесін (бұдан әрі – интеграцияланған жүйе) құру, оның жұмыс істеуін қамтамасыз ету және дамыту жұмыстары жүргізіледі, ол мынадай мәселелер бойынша ақпараттық қолдауды қамтамасыз етеді:
      1) кедендік-тарифтік және тарифтік емес реттеу;
      2) кедендік реттеу;
      3) техникалық реттеу, санитариялық, ветеринариялық-санитариялық және карантиндік фитосанитариялық шараларды қолдану;
      4) кедендік әкелу баждарын есепке жатқызу және бөлу;
      5) демпингке қарсы және өтемақы баждарын есепке жатқызу және бөлу;
      6) статистика;
      7) бәсекелестік саясаты;
      8) энергетикалық саясат;
      9) валюталық саясат;
      10) зияткерлік қызмет нәтижелерін және тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді дараландыру құралдарын сақтау және қорғау;
      11) қаржы нарықтарын (банк саласын, сақтандыру саласын, валюта нарығын, бағалы қағаздар нарығын);
      12) Одақ органдарының қызметін қамтамасыз ету;
      13) макроэкономикалық саясат;
      14) өнеркәсіптік және агроөнеркәсіптік саясат;
      15) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдар айналымы;
      16) Одақтың өкілеттіліктері шегінде (интеграцияланған жүйенің дамуына қарай оның қамту саласына қосылатын) өзге де мәселелер.
      4. Интеграцияланған жүйені қалыптастырудың негізгі міндеттері:
      1) біріздендірілген сыныптау және кодтау жүйесі негізінде Одақтың бірыңғай нормативтік-анықтамалық ақпарат жүйесін құру және жүргізу;
      2) Одақ шеңберінде мемлекетаралық деректер және электрондық құжаттар алмасудың интеграцияланған ақпараттық құрылымын жасау;
      3) мүше мемлекеттер үшін ортақ ақпараттық ресурстар құру;
      4) Шарт ережелері негізінде жалпы ақпараттық ресурстардың қалыптастырылуын, мемлекеттік бақылауды жүзеге асыратын уәкілетті органдардың ақпараттық қамтылуын қамтамасыз ету, сондай-ақ Одақ шеңберінде жалпы процестерді іске асыру үшін ақпараттық өзара іс-қимылды қамтамасыз ету;
      5) халықаралық шарттар мен Одақтың құқығын құрайтын актілердің және халықаралық шарттар мен Одақтың құқығын құрайтын актілер жобаларының мәтіндеріне, сондай-ақ мүше мемлекеттердің жалпы ақпараттық ресурстары мен ақпараттық ресурстарына қолжетімділікті қамтамасыз ету;
      6) ақпаратты электронды түрде құжаттаудың жалпы инфрақұрылымын құру және оның жұмыс істеуін қамтамасыз ету.
      5. Интеграцияланған жүйе шеңберінде:
      1) мүше мемлекеттердің заңнамалық және өзге де нормативтік құқықтық актілерін, халықаралық шарттарды және Одақтың құқығын құрайтын актілерді;
      2) дерекқорды бір орталықтан жүргізу арқылы немесе мүше мемлекеттердің ақпараттық өзара іс-қимылы негізінде қалыптасатын нормативтік-анықтамалық ақпаратты;
      3) мүше мемлекеттер мен Комиссияның ақпараттық өзара іс-қимылы негізінде қалыптасатын тізілімдерді;
      4) ресми статистикалық ақпаратты;
      5) мүше мемлекеттердің ақпараттық-әдістемелік, ғылыми, техникалық және өзге де анықтамалық-талдамалық материалдарын;
      6) интеграцияланған жүйенің дамуына қарай жалпы ақпараттық ресурстар құрамына кіретін өзге де ақпаратты қамтитын жалпы ақпараттық ресурстар қалыптастырылады.
      6. Мүше мемлекеттердің интеграцияланған жүйесін қалыптастырған кезде мынадай қағидаттар негізге алынады:
      1) мүдделердің ортақтығы және өзара пайда;
      2) деректердің жалпы моделі негізінде интеграцияланған жүйе үшін ақпарат дайындаудың бірыңғай әдіснамалық тәсілдерін қолдану;
      3) ақпараттың қолжетімділігі, шынайылығы және толықтылығы;
      4) ақпараттың уақтылы берілуі;
      5) заманауи ақпараттық технологиялар деңгейіне сәйкес келу;
      6) мүше мемлекеттердің ақпараттық жүйелерімен интеграция;
      7) интеграцияланған жүйеде қамтылған ақпараттық ресурстарға мүше мемлекеттердің тең қол жеткізулерін қамтамасыз ету;
      8) ұсынылған ақпаратты, оны ұсынған мүше мемлекетке залал келтірмей, мәлімделген мақсаттарға ғана пайдалану;
      9) ақпаратты мәлімделген мақсаттарға сәйкес пайдалану талабының сақталуын ескере отырып, пайдаланушылардың барлық санаттары үшін интеграцияланған жүйенің ашық болуы;
      10) уәкілетті органдар, уәкілетті органдар мен Комиссия арасында интеграцияланған жүйені пайдалану арқылы ақпарат алмасуды ақысыз негізде жүзеге асыру.
      7. Нормативтік-анықтамалық ақпарат құрамына кіретін анықтамалықтар мен сыныптауыштардың құрамын және мазмұнын Шартқа және Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға сәйкес уәкілетті органдармен келісім бойынша Комиссия айқындайды.
      8. Интеграцияланған жүйені қалыптастырған кезде, мүше мемлекеттер халықаралық стандарттар мен ұсынымдарды басшылыққа алады.
      9. Жалпы ақпараттық ресурстарды қалыптастыру, Одақтың жалпы процестерінің іске асырылуын қамтамасыз ету және интеграцияланған жүйе құралдарын пайдалана отырып, Одақ шеңберінде мемлекеттік бақылаудың алуан түрлерін тиімді жүргізу мақсатында, уәкілетті органдар, уәкілетті органдар мен Комиссия, сондай-ақ Комиссия мен интеграциялық бірлестіктер, халықаралық ұйымдар арасындағы өзара іс-қимылдың электрондық нысаны қамтамасыз етіледі. Одақтың шеңберіндегі жалпы процестер тізбесін, Одақ шеңберінде жалпы процестерді іске асыру технологиясын, өзара іс-қимыл процесінде хабарламалар (сұратулар) жіберу және алу тәртібі мен регламентін, электронды түрдегі құжаттарға (электрондық құжаттар) қойылатын талаптарды Шартта белгіленген тәртіппен Комиссия айқындайды.
      10. Өзара іс-қимыл процесінде электрондық нысанда ұсынылатын ақпарат тізбесі Шартпен немесе Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттармен айқындалады.
      11. Уәкілетті органдарға мәліметтер ұсыну бойынша шаруашылық жүргізуші субъектілер мен жеке тұлғаларға тең жағдай жасау, уәкілетті органдар, шаруашылық жүргізуші субъектілер мен жеке тұлғалар арасындағы өзара іс-қимылдың электрондық нысандарын келісілген түрде дамыту мақсатында Комиссия өзара іс-қимылдың көрсетілген түрлері үшін электронды түрдегі құжаттарға (электрондық құжаттар), өзара іс-қимыл процесінде хабарламалар (сұратулар) жіберу және алу тәртібіне қойылатын Одақ шеңберінде біріздендірілген, бірыңғай талаптарды айқындауға немесе оларды қолдануды ұсынуға құқылы.
      12. Электрондық құжаттарды пайдалана отырып, электрондық өзара іс-қимыл кезінде, сондай-ақ оларды ақпараттық жүйелерде өңдеу барысында мынадай қағидаттар сақталынады:
      1) егер мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес құжаттың қағаз жеткізгіште ресімделуі талап етілетін болса, онда Комиссия кеңесі бекіткен құжаттау қағидалары мен талаптары бойынша ресімделген электрондық құжат осы қағидалар мен талаптарға сәйкес келеді деп есептеледі;
      2) Комиссия кеңесі бекіткен құжаттау қағидалары мен талаптары бойынша ресімделген электрондық құжат қолтаңбамен немесе қолтаңба және мөрмен расталған қағаз жеткізгіштегі осыған ұқсас құжатпен заңды күші бойынша тең деп танылады;
      3) құжат электрондық құжат нысанында жасалған негіздемесімен ғана заңды күшінен айырылуы мүмкін емес;
      4) электрондық құжаттардан мәліметтер алған кезде, оның ішінде оларды ақпараттық жүйелерде өңдеу мақсатымен форматтары мен құрылымдарын қайта жасау барысында олардың электрондық құжаттарда көрсетілген ұқсас мәліметтермен бірдейлігі қамтамасыз етіледі;
      5) халықаралық шарттарда және Одақтың құқығын құрайтын актілерде немесе мүше мемлекеттердің заңнамасында көзделген жағдайларда, есепке алу жүйесін пайдалана отырып, электрондық құжаттардың қағаз көшірмелерін қалыптастыру қамтамасыз етілуі мүмкін.
      13. Трансшекаралық сенім кеңістігін дамытуды мемлекетаралық ақпараттық өзара іс-қимыл жасау кезінде заңды күші бар электрондық құжаттар мен сервистерді пайдалану стратегиясы мен тұжырымдамасына сәйкес Комиссия мен мүше мемлекеттер жүзеге асырады.
      14. Электронды түрдегі ақпаратты құжаттаудың жалпы инфрақұрылымы мемлекеттік құрамдауыштар мен интеграциялық құрамдауыштан тұрады.
      15. Электронды түрдегі ақпаратты құжаттаудың жалпы инфрақұрылымы интеграциялық құрамдауышының операторы Комиссия болады.
      16. Электронды түрдегі ақпаратты құжаттаудың жалпы инфрақұрылымы мемлекеттік құрамдауыштарының операторлары мүше мемлекеттер немесе мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес олар айқындаған ұйымдар болады.
      17. Электронды түрдегі ақпаратты құжаттаудың жалпы инфрақұрылымының интеграциялық құрамдауышы келісілген стандарттар мен инфрақұрылымдық шешімдер негізінде трансшекаралық электрондық құжат айналымын жүзеге асыруды қамтамасыз ететін трансшекаралық сенім кеңістігі элементтерінің жиынтығын білдіреді.
      18. Трансшекаралық сенім кеңістігін құруға, оны дамыту мен жұмыс істеуіне қойылатын талаптарды уәкілетті органдармен өзара іс-қимылы жасай отырып Комиссия әзірлейді және Комиссия бекітеді. Электронды түрдегі ақпаратты құжаттаудың жалпы инфрақұрылымы құрамдауыштарының көрсетілген талаптарға сәйкестігі тұрғысынан тексеруді мүше мемлекеттердің өкілдерінен және Комиссиядан құралатын комиссия жүзеге асырады. Комиссияны қалыптастыру және оны қызметін жүзеге асыру тәртібін қамтитын Комиссия туралы ережені Комиссия Кеңесі айқындайды.
      19. Электронды түрдегі ақпаратты құжаттаудың жалпы инфрақұрылымының операторлары ұсынған сервистерді, оның ішінде сенім білдірілген үшінші тараптың сервистерін пайдалана отырып, электрондық құжаттарды қорғаудың түрлі тетіктерін пайдаланатын, электрондық өзара іс-қимыл жасайтын субъектілер арасында электрондық құжаттармен ақпарат алмасу қамтамасыз етіледі.
      20. Сенім білдірілген үшінші тараптың сервистерін мүше мемлекеттер мен Комиссия ұсынады. Уәкілетті органдар немесе олар айқындаған (аккредиттелген) ұйымдар мүше мемлекеттердің сенім білдірілген үшінші тарапы сервистерінің операторлары болып табылады. Комиссияның сенім білдірілген үшінші тарапы сервистерінің операторы Комиссия болып табылады. Мүше мемлекеттер электрондық өзара іс-қимыл жасайтын субъектілердің сенім білдірілген үшінші тараптар көрсететін қызметтерді пайдалану құқығын қамтамасыз етеді.
      21. Сенім білдірілген үшінші тараптың негізгі міндеттері:
      1) электрондық құжаттарды және тіркелген уақытта ақпараттық өзара іс-қимыл жасайтын субъектілердің электрондық цифрлық қолтаңбаларын (электрондық қолтаңбаларын) заңдастыруды жүзеге асыру;
      2) халықаралық (трансшекаралық) электрондық құжаттар алмасуда сенім кепілдіктерін қамтамасыз ету.
      3) мүше мемлекеттердің заңнамасына және Комиссия актілеріне сәйкес шығыс және (немесе) кіріс электрондық құжаттарда электрондық цифрлық қолтаңбаларды (электрондық қолтаңбаларды) қолданудың заңдылығын қамтамасыз ету.
      22. Ақпараттық ресурстарды жүргізу және пайдалану тәртібі есепке алу жүйесі шеңберінде мүше мемлекеттердің заңнамасымен айқындалады.
      23. Электрондық құжаттарды пайдалану арқылы электрондық нысандағы өзара іс-қимылды қамтамасыз ету бөлігінде Комиссияның негізгі міндеттері:
      1) Комиссияның интеграциялық сегментіндегі ақпаратты қорғаудың мүше мемлекеттер үшін өзара қолайлы деңгейін қамтамасыз ету;
      2) есепке алу жүйелеріндегі ақпараттың қорғалуын және ақпараттық өзара іс-қимыл субъектілерінің қол жеткізу құралдарын қоса алғанда, электронды түрдегі ақпаратты құжаттаудың жалпы инфрақұрылымын қамтамасыз ету үшін шешімдер әзірлеу;
      3) мүше мемлекеттердің мемлекетаралық стандарттары, халықаралық стандарттар мен ұсынымдар негізінде электронды түрдегі ақпаратты құжаттаудың жалпы инфрақұрылымы құрамдауыштарының құрамын айқындау;
      4) электронды түрдегі ақпаратты құжаттаудың жалпы инфрақұрылымы шеңберінде үлгілік ақпараттық-технологиялық шешімдер мен бағдарламалық-аппараттық кешендерді әзірлеу мен сынамалауды үйлестіру;
      5) электронды түрдегі ақпаратты құжаттау қағидаларын, электронды түрдегі ақпаратты құжаттаудың жалпы инфрақұрылымының жекелеген құрамдауыштары мен қызметтерінің жұмыс регламенттерін, сондай-ақ оларды қолдану бойынша электрондық өзара іс-қимыл жасайтын субъектілерге арналған ұсынымдар әзірлеуді үйлестіру;
      6) Одақ шеңберінде ақпараттық өзара іс-қимыл процесінде электрондық құжаттарды пайдаланған кезде мүше мемлекеттердің заңнамасын үндестіру, сондай-ақ есепке алу жүйелері арасындағы ақпараттық өзара іс-қимыл интерфейстерін біріздендіру үшін ұсынымдар дайындау;
      7) трансшекаралық сенім кеңістігін қалыптастырудың жекелеген мәселелері бойынша мүше мемлекеттердің үшінші тараптармен өзара іс-қимылын үйлестіру.
      24. Мүше мемлекеттер заңнамасының талаптарына сәйкес, ақпараттық жүйелерде, ақпараттық ресурстарда және уәкілетті органдардың ақпараттық-телекоммуникациялық желілерінде қамтылған ақпараттың қорғалуын мүше мемлекеттер қамтамасыз етеді.
      25. Мүше мемлекеттер заңнамасымен мемлекеттік құпияға (мемлекеттік құпияларға) немесе таралуы (қолжетімділігі) шектеулі мәліметтерге жатқызылған ақпаратпен алмасу мүше мемлекеттер заңнамасының оларды қорғау жөніндегі талаптары сақтала отырып жүзеге асырылады.
      26. Мүше мемлекеттер заңнамасына сәйкес мемлекеттік құпияға (мемлекеттік құпияларға) немесе таралуы (қолжетімділігі) шектеулі мәліметтерге жататын мәліметтерді қамтитын ақпаратпен алмасу тәртібін Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттар белгілейді.
      27. Интеграцияланған жүйенің жұмыс істеуін және Комиссия әзірлейтін және Комиссия кеңесі бекітетін интеграцияланған жүйенің даму стратегиясын ескере отырып, оның мүше мемлекеттердің ұлттық сегменттеріне тапсырыс берушілермен өзара іс-қимыл барысында дамуын қамтамасыз ететін Комиссия интеграцияланған жүйе құруды үйлестіреді. Уәкілетті органдармен өзара іс-қимыл барысында Комиссия әзірлеп, Комиссия кеңесі бекітетін жоспарлар (Комиссияның интеграциялық сегментін құру, оның жұмыс істеуі мен дамуын қамтамасыз ету жұмыстарының мерзімдері мен құнын көрсетіле отырып) негізінде интеграцияланған жүйені құру, оның жұмыс істеуі мен дамуын қамтамасыз ету жұмыстары жүзеге асырылады.
      28. Комиссияның интеграциялық сегменті, ақпараттық жүйелер мен Комиссияның ақпараттық ресурстары сияқты интеграцияланған жүйенің құрамдас бөліктеріне қатысты Комиссия меншік иесінің құқықтарын жүзеге асырады және міндеттерін орындайды, сондай-ақ оларды жобалау, әзірлеу, енгізу, жұмыстардың нәтижелерін қабылдау және одан әрі сүйемелдеуді ұйымдастырады.
      29. Тауарларға (жұмыстарға, көрсетілетін қызметтерге) тапсырыстарды (сатып алуларды), тауарларға (жұмыстарға, көрсетілетін қызметтерге) тапсырыстар (сатып алулар) жүзеге асырылған кезде берілген конкурстық ұсыныстарды бағалауды және осы Хаттаманың 28-тармағында көрсетілген интеграцияланған жүйенің құрамдас бөліктеріне қатысты мүліктік құқықтарды сатып алуды Комиссия жүзеге асырады.
      30. Интеграцияланған жүйе сегменттерін құру, дамыту және олардың жұмыс істеуі кезінде қолданылатын ұйымдастырушылық және техникалық шешімдердің біріздендірілуін қамтамасыз ету, ақпараттың тиісінше қорғалу деңгейін қолдау мақсаттары үшін Комиссия техникалық, технологиялық, әдістемелік және ұйымдастыру құжаттарының жобаларын әзірлеуді үйлестіріп, оларды бекітеді.
      31. Мүше мемлекет ұлттық сегментінің құқықтарын жүзеге асыратын және оны құру, жұмыс істеуі мен дамуын қамтамасыз ету міндеттерін орындайтын ұлттық сегментке тапсырыс берушіні мүше мемлекет айқындайды.
      32. Мүше мемлекеттер интеграцияланған жүйені тең пайдалану құқығына ие.
      33. Осы Хаттаманың 28-тармағында көрсетілген интеграцияланған жүйенің құрамдас бөліктерін құру, дамыту және олардың жұмыс істеуі жөніндегі жұмыстарды қаржыландыру Осы Хаттаманың 27-тармағында көрсетілген жоспарларды іске асыру үшін қажетті көлемдерді негізге ала отырып – бұл ретте оларды құру және дамыту жұмыстарына қатысты, Одақ бюджетінің қаражаты есебінен жүзеге асырылады.
      34. Мемлекеттік ақпараттық ресурстар мен уәкілетті органдардың ақпараттық жүйелерін, сондай-ақ мүше мемлекеттердің ұлттық сегменттерін құру, дамыту және олардың жұмыс істеуі жөніндегі жұмыстарды қаржыландыру уәкілетті органдар қызметін қамтамасыз етуге мүше мемлекеттердің бюджеттерінде көзделген қаражат есебінен жүзеге асырылады.

Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 4 ҚОСЫМША

Еуразиялық экономикалық одақтың ресми статистикалық
ақпаратын қалыптастыру және оны тарату тәртібі туралы
ХАТТАМА

      1. Осы хаттама Одақтың ресми статистикалық ақпаратын қалыптастыру және тарату тәртібін айқындау мақсатында Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың 24-бабына сәйкес әзірленді.
      2. Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:
      «мүше мемлекеттердің ресми статистикалық ақпараты» - ұлттық статистикалық жұмыстар бағдарламаларының шеңберінде және (немесе) мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес уәкілетті органдар қалыптастыратын статистикалық ақпарат;
      «Одақтың ресми статистикалық ақпараты» - мүше мемлекеттердің ресми статистикалық ақпараты, халықаралық ұйымдардың ресми статистикалық ақпараты және мүше мемлекеттердің заңнамасымен тыйым салынбаған көздерден алынатын өзге де ақпараттар негізінде Комиссия қалыптастыратын статистикалық ақпарат;
      «уәкілетті органдар» – мүше мемлекеттердің ресми статистикалық ақпаратын қалыптастыру функциялары жүктелген ұлттық (орталық) банктерді қоса алғанда, мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдары.
      3. Мүше мемлекеттерді және Комиссияны өзара саудада мүше мемлекеттер арасында өтетін тауарлар жөніндегі ресми статистикалық ақпаратпен қамтамасыз ету мақсатында уәкілетті органдар басқа мүше мемлекеттермен тауарлармен өзара сауда статистикасын жүргізуді жүзеге асырады.
      4. Комиссия бекіткен әдіснамаға сәйкес уәкілетті органдар тауарлармен өзара сауда статистикасын жүргізуді жүзеге асырады.
      5. Уәкілетті органдар статистикалық көрсеткіштер тізбесіне сәйкес мүше мемлекеттердің ресми статистикалық ақпаратын Комиссияға ұсынады.
      6. Мүше мемлекеттердің статистикалық көрсеткіштерінің тізбесін, ресми статистикалық ақпараттың мерзімдері мен форматтарын уәкілетті органдармен келісім бойынша Комиссия бекітеді.
      7. Комиссия уәкілетті органдардан статистикалық көрсеткіштер тізбесіне енгізілмеген мүше мемлекеттердің өзге да ресми статистикалық ақпаратын сұратуға құқылы.
      8. Уәкілетті органдар мүше мемлекеттердің ресми статистикалық ақпараттарын толық, шынайы және уақтылы Комиссияға ұсынуларын қамтамасыз ету бойынша шаралар қабылдап, ресми статистикалық ақпаратты белгіленген мерзімде ұсынудың мүмкін еместігі жөнінде Комиссияға хабарлайды.
      9. Осы Хаттаманың ережелері мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес, мемлекеттік құпияға (мемлекеттік құпияларға) немесе таратылуы (қолжетімділігі) шектеулі мәліметтерге жататын мүше мемлекеттердің ресми статистикалық ақпараттарына таратылмайды.
      10. Одақтың ресми статистикалық ақпаратын жинауды, жинақтауды, жүйелендіруді, талдауды және таратуды, уәкілетті органдардың сұратулары бойынша көрсетілген ақпаратты ұсынуды, сондай-ақ осы Хаттама шеңберінде уәкілетті органдардың статистика саласындағы ақпараттық және әдіснамалық өзара іс-қимылын үйлестіруді Комиссия жүзеге асырады.
      11. Мүше мемлекеттердің Комиссияға ұсынатын ресми статистикалық ақпараты негізінде жасалатын Одақтың ресми статистикалық ақпаратын қалыптастыру әдіснамасын Комиссия әзірлеп, бекітеді.
      12. Уәкілетті органдардың, сыныптауыштар мен әдіснаманы қоса алғанда, халықаралық деңгейде салыстырылатын бірыңғай стандарттарды қолданулары бойынша тиісті ұсынымдар қабылдау арқылы мүше мемлекеттердің ресми статистикалық ақпараттарын салыстыруды қамтамасыз етуге бағытталған шараларды Комиссия қабылдайды.
      13. Комиссияның ресми басылымдарында жариялау және Интернет желісіндегі Одақтың ресми сайтына орналастыру арқылы Одақтың ресми статистикалық ақпаратын таратуды Комиссия бекітетін статистикалық жұмыстар бағдарламасына сәйкес Комиссия жүзеге асырады.
      14. Комиссия уәкілетті органдармен бірлесіп статистика саласындағы интеграциялық даму бағдарламаларын әзірлейді және бекітеді.

Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 5 ҚОСЫМША

Кедендік әкелу баждарының (өзге де баждар, балама әрекеті бар салықтар мен алымдар) сомаларын есепке алу және бөлу, оларды мүше мемлекеттер бюджеттерінің кірісіне аудару тәртібі туралы
ХАТТАМА

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың 26-бабына сәйкес әзірленді және Одақтың кедендік аумағына әкелінетін тауарларға қатысты кедендік әкелу баждарының сомаларын төлеу міндеті 2010 жылдың 1 қыркүйегінен бастап туындаған кедендік әкелу баждарының сомаларын есепке алу және мүше мемлекеттер арасында бөлу тәртібін айқындайды.
      Осы Хаттама Одақтың кедендік құқықтық қатынастарды реттейтін халықаралық шарттар мен Одақтың құқығын құрайтын актілерге сәйкес көзделген жағдайларда және тәртіппен кедендік әкелу баждарының сомаларына есепке жатқызылған өсімпұлдар (пайыздар) сомаларына да қатысты қолданылады.
      2. Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:
      «уәкілетті органның бірыңғай шоты» – түсімдерді осы мүше мемлекеттің бюджеттеріне есепке алу және олардың арасында бөлу үшін уәкілетті орган үшін ұлттық (орталық) банкте немесе ұлттық (орталық) банкте корреспонденттік шоты бар уәкілетті органда ашылған шот;
      «есеп беру күні» – кедендік әкелу баждарының сомаларын уәкілетті органның бірыңғай шотына есепке алу жүзеге асырылатын мүше мемлекеттің жұмыс күні;
      «мерзімін өткізіп алғаны үшін пайыз» – мүше мемлекеттің кедендік әкелу баждарын бөлуден түскен сомаларды аудару міндеттемелерін орындамауына, толық орындамауына және (немесе) уақтылы орындамауына әкеп соқтырған осы Хаттаманың ережелерін бұзғаны үшін мүше мемлекеттің басқа мүше мемлекеттерге аударуға тиісті сомасы;
      «шетел валютасындағы шот» – басқа мүше мемлекеттің кедендік әкелу баждарын бөлуден түскен түсімдерді есепке алу үшін ұлттық (орталық) банкте басқа мүше мемлекеттің валютасымен бір мүше мемлекеттің уәкілетті органы үшін ашылған шот;
      «ағымдағы күн» – есеп беру күні кедендік әкелу баждарының сомаларын бөлу бойынша операциялар жүзеге асырылатын мүше мемлекеттің есепті жұмыс күнінен кейінгі күн;
      «уәкілетті орган» – осы мүше мемлекеттің бюджетін атқаруда кассалық қызмет көрсетуді жүзеге асыратын мүше мемлекеттің мемлекеттік органы.
      Осы Хаттамада пайдаланылатын өзге де ұғымдар Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартта және Еуразиялық экономикалық одақтың Кеден кодексінде айқындалған мағыналарында қолданылады.

IІ. Кедендік әкелу баждарының сомаларын есепке алу
және мүше мемлекеттер арасында бөлу тәртібі

      3. Кедендік қатынастарды реттейтін, оның ішінде кедендік әкелу баждарын алу кезінде халықаралық шарттар мен Одақтың құқығын құрайтын актілерге сәйкес төлеуге жататын кедендік әкелу баждары сол мүше мемлекеттің уәкілетті органының бірыңғай шотына ұлттық валютада аударуға жатады.
      Кедендік әкелу баждарын уәкілетті органның бірыңғай шотына жекелеген есептік (төлем) құжаттарымен (нұсқаулықтармен) төлеушілер төлейді.
      Салықтар мен алымдар, сондай-ақ мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес төлеуге жататын, уәкілетті органның бірыңғай шотына келіп түскен өзге де төлемдер (арнайы, демпингке қарсы және өтемақы баждары) кедендік әкелу баждарын төлеу есебіне жатқызылуы мүмкін.
      Арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы баждарын есепке алу және бөлу туралы ережесіне (Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартқа № 8 қосымшаға қосымша) сәйкес төлеушілердің кедендік әкелу баждарын төлеу бойынша берешегін өтеу есебіне арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы баждары жатқызылуы мүмкін.
      Егер кедендік құқықтық қатынастарды реттейтін халықаралық шарттар мен Одақтың құқығын құрайтын актілерінде өзгеше белгіленбесе, осы Хаттаманың ережелерін ескере отырып, мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес кедендік әкелу баждарын қайтару (есепке жатқызу) жүзеге асырылады.
      Кедендік төлемдерді, арнайы, демпингке қарсы және өтемақы баждарын, сондай-ақ өсімпұлдарды (пайыздарды) төлеу бойынша төлеушілердің берешектерін өтеу есебіне жатқызудан (бұдан әрі – берешекті өтеу есебіне жатқызу) басқа, кедендік әкелу баждары сомаларының өзге де төлемдерді төлеу есебіне жатқызылуы мүмкін емес.
      4. Кедендік төлемдерді, арнайы, демпингке қарсы және өтемақы баждарды, сондай-ақ өсімпұлдарды (пайыздарды) төлеу бойынша төлеушілердің берешектерін өтеу жағдайларын қоспағанда, сот актілерін орындау тәртібімен немесе қандай да бір өзге тәсілмен уәкілетті органның бірыңғай шотындағы ақша қаражаттарын өндіріп алу мүмкін емес.
      5. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары мынадай түсімдерді:
      уәкілетті органның бірыңғай шотындағы кедендік әкелу баждарының (қайтарулардың, берешекті өтеу есебіне жатқызулардың) түсімдері сомаларын;
      басқа мүше мемлекеттердің шетел валютасындағы шотына аударылған, бөлінген кедендік әкелу баждарының сомаларын;
      осы мүше мемлекеттің кедендік әкелу баждарының сомаларын бөлуден түскен кірістердің мүше мемлекеттің бюджетіне есепке алынған сомаларын;
      мүше мемлекеттің бюджетіне басқа мүше мемлекеттерден түскен кедендік әкелу баждарының сомаларын;
      мерзімін өткізіп алғаны үшін төленетін Осы Хаттамада белгіленген пайыздардың мүше мемлекеттің бюджетіне түскен сомаларын;
      басқа мүше мемлекеттердің шетел валютасындағы шоттарына аудару тоқтатылған, бөлінген кедендік әкелу баждарының сомаларын айрықша есепке алады.
      Жоғарыда көрсетілген түсімдердің сомалары әрбір мүше мемлекеттің бюджетті атқару туралы есептілігінде айрықша түрде көрсетіледі.
      6. Күнтізбелік жылдың соңғы жұмыс күнінде мүше мемлекеттің уәкілетті органының бірыңғай шотына түскен кедендік әкелу баждарының сомалары осы мүше мемлекеттің есепті жылы бюджеттің атқарылуы туралы есебінде көрсетіледі.
      Мүше мемлекеттің күнтізбелік жылдың соңғы жұмыс күні ішінде бөлінген кедендік әкелу баждарының сомалары мүше мемлекеттің ағымдағы жылының екінші жұмыс күнінен кешіктірілмей, осы мүше мемлекеттің бюджетіне және басқа мүше мемлекеттердің шетел валютасындағы шоттарына аударылады, сондай-ақ есепті жыл бюджетінің атқарылуы туралы есепте көрсетіледі.
      Басқа мүше мемлекеттердің күнтізбелік жылының соңғы жұмыс күні ішінде басқа мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарынан мүше мемлекеттің бюджетіне түскен кедендік әкелу баждарын бөлуден түскен кірістер ағымдағы жылы бюджеттің атқарылуы туралы есепте көрсетіледі.
      7. Уәкілетті органның бірыңғай шотына түскен кедендік әкелу баждары сомаларының, сондай-ақ есепті күні атқаруға ұлттық (орталық) банк қабылдамаған, кедендік әкелу баждарының қайтарылатын сомалары ескеріле отырып, есепті күні кедендік әкелу баждарын төлеу есебіне жатқызылған сомалар шегінде ағымдағы күні кедендік әкелу баждарының сомаларын төлеушіге қайтару, олардың берешекті өтеу есебіне жатқызылуы уәкілетті органның бірыңғай шотынан аударылады.
      Қайтару (есепке жатқызу) жүзеге асырылған күні уәкілетті органның бірыңғай шотына түскен (есепке жатқызылған) кедендік әкелу баждарының сомалары шегінде есепті күні кедендік әкелу баждарының сомаларын төлеушіге қайтару, олардың берешекті өтеу есебіне жатқызылуы Қазақстан Республикасы уәкілетті органының бірыңғай шотынан аударылады.
      8. Мүше мемлекеттер арасында түскен кедендік әкелу баждарының сомалары бөлінгенге дейін ағымдағы күні қайтаруға және (немесе) берешекті өтеу есебіне жатқызуға жататын кедендік әкелу баждарының сомаларын айқындау жүзеге асырылады.
      9. Кедендік әкелу баждарын қайтаруды және (немесе) берешекті өтеу есебіне жатқызуды жүзеге асыру үшін қаражат жеткіліксіз болған жағдайда, осы Хаттаманың 7-тармағына сәйкес, мүше мемлекет көрсетілген қайтаруды (есепке жатқызуды) кейінгі жұмыс күндері жүзеге асырады.
      Төлеушіге кедендік әкелу баждарын уақтылы қайтармағаны үшін төленетін өсімпұлдар (пайыздар) төлеушіге осы мүше мемлекеттің бюджетінен төленеді және кедендік әкелу баждарының құрамына кірмейді.
      10. Уәкілетті органның бірыңғай шотына кедендік әкелу баждарының сомалары есепке алынған есепті күннен кейінгі мүше мемлекеттің келесі жұмыс күнінде мүше мемлекеттің уәкілетті органы кедендік әкелу баждарының сомаларын мүше мемлекеттер арасында бөлуді жүзеге асырады.
      Уәкілетті органның бірыңғай шотына кедендік әкелу баждарының сомалары есепке алынған есепті күні Қазақстан Республикасының уәкілетті органы кедендік әкелу баждарының сомаларын мүше мемлекеттер арасында бөлуді жүзеге асырады.
      11. Мүше мемлекеттер арасында бөлуге жататын кедендік әкелу баждарының жалпы сомасын пайыздармен белгіленетін бөлу нормативтеріне көбейту арқылы мүше мемлекеттің уәкілетті органының бірыңғай шотынан осы мүше мемлекеттің бюджетіне аударуға, сондай-ақ басқа мүше мемлекеттердің шетел валютасындағы шоттарына аударуға жататын кедендік әкелу баждарының сомаларын есептеу жүзеге асырылады.
      Бұл ретте есепті күні ұлттық (орталық) банк кедендік әкелу баждарының қайтарылатын сомаларын аударуға арналған есептік (төлем) құжаттарды (нұсқаулықтарды) орындауға қабылдамағанын ескере отырып, есепті күні (уәкілетті орган есепке жатқызуды орындаған) келіп түскен кедендік әкелу баждарының сомаларынан ағымдағы күні төлеушілерге қайтаруға және берешекті өтеу есебіне жататын кедендік әкелу баждарының сомаларын есептеп шегеру арқылы мүше мемлекеттер арасында бөлуге жататын кедендік әкелу баждарының жалпы сомасы белгіленеді.
      Егер ағымдағы күні орындалуға жататын кедендік әкелу бажының сомасын төлеушіге қайтаруға арналған есептік (төлем) құжатты (нұсқаулықты) ұлттық (орталық) банк орындауға қабылдамаған жағдайда, бұл сома мүше мемлекеттің келесі жұмыс күнінде мүше мемлекеттер арасында бөлуге жатқызылады. Бұл ретте басқа мүше мемлекеттердің шетел валютасындағы шоттарына аударылмаған кедендік әкелу баждарының сомасы осы тармаққа сәйкес, бір күнге мерзімі өткен деп танылады.
      12. Кедендік әкелу баждарының сомаларын бөлу нормативтері әрбір мүше мемлекет үшін мынадай мөлшерлерде белгіленеді:
      Беларусь Республикасы – 4,70%;
      Қазақстан Республикасы – 7,33%;
      Ресей Федерациясы – 87,97%.
      13. Уәкілетті органның бірыңғай шотына есепаке алынған күннен кейінгі мүше мемлекеттің келесі жұмыс күнінде мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары басқа мүше мемлекеттердің шетел валютасындағы шоттарына мүше мемлекеттерге кедендік әкелу баждарының сомаларын аударуды жүзеге асырады.
      Кедендік әкелу баждарының сомаларын аударуға арналған есептік (төлемдік) құжатты (нұсқаулықты) уәкілетті орган, күн сайын, жергілікті уақыт бойынша сағат 14-тен кешіктірмей, басқа мүше мемлекеттердің шетел валютасындағы шоттарына одан әрі аудару үшін ұлттық (орталық) банкке жіберуі тиіс. Көрсетілген есептік (төлемдік) құжатта (нұсқаулықта) кедендік әкелу баждарын бөлу жүзеге асырылатын күн және ұлттық валютада мүше мемлекеттердің бюджеттері арасында бөлуге жататын сома көрсетіледі.
      Егер көрсетілген есептік (төлемдік) құжат (нұсқаулық) ағымдағы күні мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкіне жергілікті уақыт бойынша сағат 14-тен кешіктіріліп жіберілген жағдайда, тиісті төлем бір күнге мерзімі өткен деп танылады.
      14. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарынан шетел валютасындағы шоттарға түскен кедендік әкелу баждарының сомаларын мүше мемлекет бюджетінің кірісіне аудару тәртібі осы Хаттаманың ІII бөлімімен реттеледі.
      15. Мүше мемлекеттердің бюджеттеріне бөлінген және аударылған кедендік әкелу баждарының сомаларын есепке алуды мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары жүзеге асырады.
      16. Мүше мемлекеттің уәкілетті органы кезекті күнтізбелік жыл басталғанға дейін күнтізбелік 10 күннен кешіктірмей, басқа мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарын осы мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес белгіленген жұмыс емес күндер жөнінде хабардар етеді.
      Осындай өзгерістер болатын мүше мемлекеттің уәкілетті органы жұмыс емес күндер өзгертілген жағдайда, басқа мүше мемлекеттің уәкілетті органдарын осындай өзгерістер күшіне енгенге дейін күнтізбелік 2 күннен кешіктірмей, көрсетілген өзгерістер жөнінде хабардар етеді.
      17. Кедендік әкелу баждарының сомасын аударуға жататын шетел валютасындағы шоттың деректемелері өзгерген жағдайда, осы мүше мемлекеттің уәкілетті органы көрсетілген өзгерістер күшіне енгенге дейін, күнтізбелік 10 күннен кешіктірмей, шоттың нақтыланған деректемелерін басқа мүше мемлекеттер уәкілетті органдарының назарына жеткізеді.
      Осы Хаттаманы іске асыру үшін қажетті өзге де деректер өзгерген жағдайда, уәкілетті орган көрсетілген өзгерістер күшіне енгенге дейін, күнтізбелік 3 күннен кешіктірмей, көрсетілген өзгерістер туралы ақпаратты басқа мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарына жеткізеді.
      18. Мүше мемлекеттер арасында бөлуге жататын кедендік әкелу баждарының сомалары болмаған жағдайда, мүше мемлекеттің уәкілетті органы осы Хаттамада белгіленген мерзімде, басқа мүше мемлекеттердің шетел валютасындағы шоттарына ақша қаражаттарын аударуға арналған есептік (төлем) құжатты (нұсқаулықты) ұлттық (орталық) банкке жіберу үшін, осы ақпаратты қамтитын құжаттың электрондық көшірмесін Одақтың Интеграцияланған ақпараттық жүйесін пайдалана отырып, электронды түрде, ал Одақтың Интеграцияланған ақпараттық жүйесі қолданысқа енгізілген кезге дейін – графикалық түрде электрондық арналар бойынша басқа мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарына тиісті ақпарат жібереді.
      19. Мүше мемлекеттердің орталық кедендік органдары Комиссия бекітетін қағидаларға сәйкес, бірыңғай кедендік әкелу баждарының есебін есепке жатқызу әдісі бойынша жүргізу қағидаттарының қолданылуын қамтамасыз етеді.
      20. Осы бөлімде белгіленген мерзімде қандай да бір мүше мемлекеттің шетел валютасындағы шотына ақша қаражаты аударылмаған немесе толық аударылмаған және бөлуге жататын кедендік әкелу баждары сомаларының жоқ екендігі туралы осы мүше мемлекеттің уәкілетті органынан ақпарат келіп түспеген жағдайда, шетел валютасындағы шотына ақша қаражаты түспеген мүше мемлекеттің уәкілетті органы мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарын және Комиссияны аударылмаған немесе толық аударылмаған ақша қаражаттары туралы хабардар етеді.
      21. Бөлінген кедендік әкелу баждарының сомаларын басқа мүше мемлекетке аудармаған мүше мемлекет, кедендік әкелу бажын бөлуден түскен сома басқа мүше мемлекетке (мүше мемлекеттерге) аударылмаған күнді қоса алғанда, осы мүше мемлекеттерге, қалыптасқан берешегінің барлық сомасына мерзімін өткізіп алғаны үшін әрбір мерзімі өткен күнтізбелік күн үшін 0,1 пайыз көлеміндегі мөлшерлеме бойынша пайыздар төлейді.
      22. Мүше мемлекет, көрсетілген сомалар нақты болған жағдайда, бөлуге жататын кедендік әкелу баждары сомаларының жоқ екендігі туралы ақпарат жіберген жағдайда, сондай-ақ басқа мүше мемлекеттердің шетел валютасындағы шоттарына уәкілетті органның бірыңғай шотынан ақша қаражаттары толық аударылмаған жағдайда, осындай бұзушылыққа жол берген мүше мемлекет, мүше мемлекеттің келесі жұмыс күнінен кешіктірмей, басқа мүше мемлекеттердің шетел валютасындағы шоттарына аударылмаған соманы негізге ала отырып, осы бөлімге сәйкес, басқа мүше мемлекеттердің бюджеттеріне есепке алуға жататын кедендік әкелу баждарын бөлуден түскен сомаларды басқа мүше мемлекеттерге аударуға міндетті.
      Бұл ретте осындай бұзушылыққа жол берген мүше мемлекет, осы тармаққа сәйкес мүше мемлекеттерге ақша қаражаттары аударылған күнді қоспағанда, бұзушылық орын алған күннен бастап танылатын әрбір күнтізбелік мерзімі өткен күн үшін осы Хаттаманың 21-тармағында белгіленген мөлшерде мерзімін өткізіп алғаны үшін пайыздар төлейді.
      23. Қандай да бір мүше мемлекеттен ақша қаражаты түспеген (толық түспеген) жағдайда және осы мүше мемлекеттің уәкілетті органынан мүше мемлекеттер арасында бөлуге жататын кедендік әкелу баждарының сомалары жоқ екендігі туралы хабарлама болмаған жағдайда, шетел валютасындағы шотына ақша қаражаты түспеген мүше мемлекеттің уәкілетті органы, мүше мемлекеттің үшінші жұмыс күні осындай келіп түспеу (толық түспеу) күнінен кейін бірінші мүше мемлекеттің шетел валютасындағы шотына өзінің бірыңғай шотынан кедендік әкелу баждарының сомаларын аударуды тоқтатуға құқылы.
      24. Мүше мемлекет кедендік әкелу баждарының сомаларын аударуды тоқтату туралы шешім қабылдаған жағдайда, басқа мүше мемлекеттің шетел валютасындағы шотына аударуға жататын ақша қаражаты аударудың тоқтатылғаны туралы шешім жойылғанға дейін бірінші мүше мемлекет бюджетінің кірісіне аударуға жатады және осы мүше мемлекеттің бюджетінде айрықша есепке алынады.
      Басқа мүше мемлекеттің шетел валютасындағы шотына кедендік әкелу баждарының сомаларын аударуды тоқтатқан мүше мемлекеттің уәкілетті органы басқа мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарын және Комиссияны қабылдаған шешім жөнінде дереу хабардар етеді.
      25. Кедендік әкелу баждарының сомаларын аударуды тоқтату туралы шешім қабылдаған күннен кейінгі жұмыс күнінен кешіктірмей, Комиссия толық көлемде кедендік әкелу баждарының сомаларын бөлу тетігінің жұмыс істеуін тезірек қайта қалпына келтіру мақсатында, мүше мемлекеттердің атқарушы билік органдарымен консультациялар жүргізеді.
      26. Егер осы Хаттаманың 25-тармағында көрсетілген консультациялардың нәтижелері бойынша кедендік әкелу баждарының сомаларын бөлу тетігінің жұмыс істеуін қайта қалпына келтіру туралы шешім қабылданбаған жағдайда, бұл мәселе Комиссияның қарауына шығарылады.
      Комиссияның кедендік әкелу баждары сомаларын бөлу тетігінің жұмыс істеуін қайта қалпына келтіру туралы шешім қабылдауы мүмкін болмаған жағдайда, бұл мәселе Үкіметаралық Кеңестің қарауына шығарылады.
      27. Кедендік әкелу баждарының сомаларын аудару қайта қалпына келтірілген кезде, осы Хаттаманың 24-тармағында көрсетілген сомалар осы Хаттамаға сәйкес, олар тағайындалған сол мүше мемлекеттердің шетел валютасындағы шоттарына, қабылданған шешім туралы хабарламаны алған күннен кейінгі мүше мемлекеттің жұмыс күнінен кешіктірмей аударуға жатады, бұл ретте көрсетілген сомаға мерзімін өткізіп алғаны үшін пайыздар есептелмейді.
      28. Қандай да бір мүше мемлекет басқа мүше мемлекеттердің шетел валютасындағы шоттарына аударылмаған, бөлінген кедендік әкелу баждарының сомалары, сондай-ақ осы Хаттаманың ІІІ бөлімінде көзделген ақша қаражатын АҚШ долларымен аудару бойынша міндеттемелерді мүше мемлекеттердің ұлттық (орталық) банктері орындамаған сомалар мемлекеттік борышқа жатады.

IІI. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарынан шетел валютасындағы шоттарға түскен кедендік әкелу баждарының сомаларын мүше мемлекет бюджетінің кірісіне аудару тәртібі

      29. Бір мүше мемлекеттің (бірінші) ұлттық (орталық) банкі басқа мүше мемлекеттің (екінші) ұлттық (орталық) банкіне осы Хаттамаға сәйкес екінші мүше мемлекеттің уәкілетті органының шетел валютасындағы шотына аударылған, бірінші мүше мемлекеттің ұлттық валютасының сомасына тең келетін ақша қаражатын АҚШ долларымен бірінші мүше мемлекеттің ұлттық валютасының сомасына сатуға міндетті. Бірінші мүше мемлекеттің екінші мүше мемлекет уәкілетті органының шетел валютасындағы шотына ақша қаражатын аударған күнінен кейінгі жұмыс күніне бірінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкі белгілеген бірінші мүше мемлекеттің ұлттық валютасының АҚШ долларына шаққандағы ресми бағамымен сатылатын АҚШ долларының сомасы белгіленеді.
      Бірінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкі, екінші мүше мемлекеттің уәкілетті органының шетел валютасындағы шотына бірінші мүше мемлекеттің ұлттық валютасының баламалы сомасын аударған күнінен кейінгі жұмыс күнінен кешіктірмей, ақша қаражатын АҚШ долларымен сату міндетін орындауы тиіс.
      Бұл ретте, әрбір мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкі, басқа мүше мемлекеттермен арақатынастарда осыған ұқсас құқықтарды іске асыру мен міндеттерді орындауларына қарамастан, ақша қаражатын АҚШ долларымен сату міндетін орындаулары тиіс.
      Екі мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банктері ақша қаражатын АҚШ долларымен аудару жөніндегі қарсылас міндеттемелердің орындалуы, оның ішінде осы тармақтың екінші абзацында белгіленген мерзімде орындалмаған міндеттемелерді және осы Хаттаманың 31-тармағына сәйкес өсімпұлдар төлеу жөніндегі міндеттемелердің орындалуы, АҚШ долларымен есептегенде міндеттемесінің шамасы басқа ұлттық (орталық) банктің АҚШ долларымен есептегендегі үстеме міндеттеменің шамасынан асып түсетін ұлттық (орталық) банктің басқа ұлттық (орталық) банкке көрсетілген үстеме міндеттемелердің шамалары арасындағы айырмаға тең сомада АҚШ долларымен ақша қаражатын аударуы арқылы жүзеге асырылатынын жеке шартта белгілей алады.
      Осы тармақта көрсетілген АҚШ долларындағы ақшалай міндеттемелер бойынша талаптарды қанағаттандыру мынадай кезеңділікпен жүзеге асырылады:
      бірінші кезекте осы Хаттаманың 31-тармағына сәйкес өсімпұлдар төлеу туралы талаптар қанағаттандырылады;
      екінші кезекте орындалу мерзімі басталған және мерзімі өтпеген міндеттемелер бойынша талаптар қанағаттандырылады;
      үшінші кезекте осы тармақтың екінші абзацында белгіленген мерзімде орындалмаған міндеттемелер бойынша талаптар қанағаттандырылады.
      Бірінші мүше мемлекет ұлттық (орталық) банкінің ақша қаражатын екінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкіне АҚШ долларымен сату жөнінде осы тармақта көрсетілген міндеттемесі бойынша бірінші мүше мемлекет бірінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкімен бірлесіп екінші мүше мемлекеттің алдында ынтымақты түрде жауапты болады.
      30. Осы Хаттаманың 29-тармағында көрсетілген бірінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкінің ақша қаражатын екінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкіне АҚШ долларымен сату жөніндегі міндеттемесі орындалмаған немесе тиісінше орындалмаған жағдайда, бірінші мүше мемлекет пен екінші мүше мемлекет арасында одан әрі өзара есеп айырысулар жүргізу мақсаттары үшін бірінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкіне қойылатын талаптар бірінші мүше мемлекеттің ұлттық валютасымен екінші мүше мемлекет уәкілетті органының шетел валютасындағы шотына ақша қаражатын аударған күннен кейінгі келесі жұмыс күні бірінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкі белгілеген АҚШ долларына шаққандағы ресми бағам бойынша белгіленеді.
      31. Осы Хаттаманың 29-тармағында көрсетілген бірінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкінің ақша қаражатын екінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкіне АҚШ долларымен сату жөніндегі міндеттемесін орындамағаны немесе тиісінше орындамағаны үшін, бірінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкі немесе бірінші мүше мемлекет мөлшері мынадай формула бойынша есептелетін өсімпұлдар төлейді:

     – бірінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкінің екінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкіне аударуға тиісті сомасы (АҚШ долларымен);
     – міндеттемені орындамау немесе тиісінше орындамау басталған күн үшін Британ банкирлері қауымдастығы (British Bankers Association, BBA) белгілеген, АҚШ доллары үшін LIBOR бір күндік мөлшерлемесі (жылдық пайызбен);
      Күндер – міндеттеме орындалмаған немесе тиісінше орындалмаған күннен (қоса алғанда) бастап тиісінше орындалған күнге дейінгі күнтізбелік күндер (міндеттеме тиісінше орындалған күн есептелмейді) саны.
      32. Осы Хаттаманың 29-тармағында көрсетілген міндеттемені бірінші мүше мемлекет орындамаған немесе тиісінше орындамаған жағдайда, өзіне қатысты орындамау немесе тиісінше орындамау орын алған екінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкі орындалмаған немесе тиісінше орындалмаған талапты, осы Хаттаманың 31-тармағына сәйкес өсімпұлдар төлеу туралы талапты қоса алғанда, бірінші мүше мемлекеттің және бірінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкінің келісімінсіз және алдын-ала хабарлауынсыз екінші мүше мемлекетке өтеусіз негізде беруге құқылы.
      33. Мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкі басқа мүше мемлекеттің өз міндеттемелерін орындамағаны немесе тиісінше орындамағаны үшін, сондай-ақ басқа мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкінің өз міндеттемелерін орындамағаны немесе тиісінше орындамағаны үшін үкіметтің немесе уәкілетті органның алдында жауапты болмайды.
      34. Бірінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкінің, осы бөлімде көзделген есептеулерді жүзеге асыруына байланысты туындаған шығасылары мен залалдарын, оның ішінде валюта бағамдарының өзгеруі, басқа мүше мемлекеттер мен басқа мүше мемлекеттердің орталық (ұлттық) банктерінің өз міндеттемелерін орындамауы немесе тиісінше орындамауы жағдайларының салдарынан туындаған шығасылар мен залалдарды басқа мүше мемлекеттер өтеуге міндетті емес. Бірінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкіне көрсетілген шығасылар мен залалдарды өтеу шарттары мен тәртібін бірінші мүше мемлекет белгілейді.
      35. Осы бөлімнің мақсаттары үшін бір мезгілде осы екі мүше мемлекет үшін де, Америка Құрама Штаттары үшін де жұмыс күні болып саналатын күн екі мүше мемлекеттің (оның ішінде екі мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банктерінің арасындағы есеп айырысулар) арасындағы өзара есеп айырысулар жүргізілетін жұмыс күні деп түсініледі.
      36. Осы Хаттамаға сәйкес есеп айырысуларды жүзеге асыру үшін бір (бірінші) мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкінің басқа (екінші) мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкінде ашқан корреспонденттік шотына, сондай-ақ осы корреспонденттік шоттағы ақша қаражатына екінші мүше мемлекеттің сот және де өзге де билік органдары тыйым салып, оқшаулап, осы корреспонденттік шоттағы ақша қаражатын пайдалана алмау мүмкіндігін жасайтын қамтамасыз етуші, шектеуші немесе тыйым салушы өзге де шараларды қолдана алмайды.
      37. Осы Хаттамаға сәйкес есеп айырысуларды жүзеге асыру үшін бір (бірінші) мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкінің басқа (екінші) мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкінде ашқан корреспонденттік шотындағы ақша қаражатын, егер корреспонденттік шот шартының талаптарында өзгеше белгіленбесе, бірінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкінің келісімінсіз есептен шығаруға жол берілмейді.
      38. Егер осы Хаттаманың 29-тармағында көрсетілген бірінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкі ақша қаражатын АҚШ долларымен сату міндеттемесін күнтізбелік 30 күн ішінде толықтай немесе ішінара орындамаса, онда екінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкі бірінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкі көрсетілген міндеттемені толық орындаған кезге дейін, бірінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкінде ашылған екінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкінің корреспонденттік шотындағы осы Хаттамаға сәйкес есеп айырысуларды жүзеге асыруға арналған бірінші мүше мемлекеттің ұлттық валютасындағы ақша қаражатын шектеусіз пайдалануға құқылы.
      39. Бір (бірінші) мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкі құқықтарды өтеусіз негізде іске асырады және осы Хаттаманы орындау үшін және оған сәйкес басқа (екінші) мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкімен жасалған шарттарда көзделген міндеттемелерді орындайды.

ІV. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары арасындағы
ақпарат алмасу тәртібі

      40. Мүше мемлекеттің уәкілетті органы күн сайын, жергілікті уақытпен ағымдағы күнгі сағат 16-дан кешіктірмей (Беларусь Республикасы үшін – Минск қаласының уақытымен, Қазақстан Республикасы үшін – Астана қаласының уақытымен, Ресей Федерациясы үшін – Мәскеу қаласының уақытымен), басқа мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарына есепті күнгі мынадай ақпаратты жібереді:
      1) мүше мемлекеттің уәкілетті органының бірыңғай шотына есепке алынған кедендік әкелу баждарының сомалары;
      2) кедендік әкелу баждарын төлеу есебіне жатқызылған есепке алулардың есепті күні уәкілетті орган атқарған сомалары;
      3) есепті күні берешекті өтеу есебіне жатқызылған кедендік әкелу баждарының сомалары және өз алдына бөлек ағымдағы күні берешекті өтеу есебіне жатқызылған кедендік әкелу баждарының сомалары;
      4) есепті күні қайтарылған кедендік әкелу баждарының сомалары және өз алдына бөлек ағымдағы күні қайтаруға жататын кедендік әкелу баждарының сомалары;
      5) есепті күні ұлттық (орталық) банк атқаруға қабылдамаған кедендік әкелу баждарының қайтарылған сомалары;
      6) мүше мемлекеттер арасында бөлуге жататын кедендік әкелу баждарының сомалары;
      7) басқа мүше мемлекеттердің шетел валютасындағы шоттарына аударылған бөлінген кедендік әкелу баждарының сомалары;
      8) осы мүше мемлекеттің уәкілетті органының бірыңғай шотынан аударылған кедендік әкелу баждарын бөлуден түскен кірістердің осы мүше мемлекеттің бюджетіне түскен түсімдерінің сомасы;
      9) уәкілеттік органның шетел валютасындағы шоттарына түскен кедендік әкелу баждарын бөлуден түскен кірістердің мүше мемлекеттің бюджетіне түскен түсімдерінің сомалары;
      10) басқа мүше мемлекеттердің шетел валютасындағы шоттарына аударылуы тоқтатылған бөлінген кедендік әкелу баждарының сомалары;
      11) осы Хаттамада көзделген талаптардың орындалуы бұзған кезде мерзімін өткізіп алғаны үшін басқа мүше мемлекеттерден мүше мемлекетке түскен пайыздардың сомасы.
      41. Ай сайын, есепті айдан кейінгі айдың бесінші жұмыс күні мүше мемлекеттің уәкілетті органы осы Хаттаманың 40-тармағында белгіленген ақпаратты, күнтізбелік жылдың басынан бері өсу қорытындысымен, Одақтың Интеграцияланған ақпараттық жүйесін пайдалана отырып, электронды түрде, ал көрсетілген жүйе қолданысқа енгізілген кезге дейін – осы ақпарат қамтылған құжаттарды графикалық электрондық көшірмелері түрінде электрондық байланыс арналары бойынша басқа мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарына, сондай-ақ Комиссияға жібереді
      42. Осы Хаттаманың 40 және 41-тармақтарында көзделген ақпаратты ұсыну нысаны уәкілетті органдармен келісіледі және оны Комиссия бекітеді.
      43. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары осы Хаттаманың 40 және 41-тармақтарына сәйкес алынған деректердің оперативтік салыстырып тексерілуін жүзеге асырады.
      Ауытқулар анықталған жағдайда, хаттама ресімделеді және мүше мемлекеттер ауытқуларды реттеу бойынша шаралар қолданады.
      44. Бір мүше мемлекеттің уәкілетті органының басқа мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарына және Комиссияға жіберетін ақпаратына, осы Хаттаманың 40 және 41-тармақтарына сәйкес, осы уәкілетті органның басшысы немесе ол уәкілеттік берген тұлға қол қояды.

V. Кедендік әкелу баждарын төлеумен байланысты
ақпарат алмасу тәртібі

      45. Мүше мемлекеттердің орталық кеден органдары бір-біріне, сондай-ақ Комиссияға мемлекеттік құпияны (мемлекеттік құпияларды) қамтитын мәліметтерге жатпайтын, кедендік әкелу баждарын төлеумен байланысты ақпаратты тұрақты негізде электронды түрде ұсынып отырады.
      46. Кедендік әкелу баждарын төлеумен байланысты ақпарат қолда бар мынадай дереккөздерден құралады:
      1) мүше мемлекеттердің кеден органдары ресімдеген тауарлар декларацияларының электрондық көшірмелерінің дерекқорлары;
      2) егер кедендік кіріс ордерін кедендік әкелу баждарының төленгенін көрсету үшін мүше мемлекет қолданатын болса, мүше мемлекеттердің кеден органдары ресімдеген кедендік кіріс ордерлерінің электрондық көшірмелерінің дерекқорлары;
      3) жеке есепшоттардың, тізілімдердің және бірыңғай кедендік әкелу баждарының есебін есепке жатқызу әдісі бойынша жүргізу қағидаттарға, Комиссия бекітетін қағидаларға сәйкес мүше мемлекеттердің кеден органдары ресімдеген кедендік әкелу баждарының бюджетке іс жүзінде төленген және мүше мемлекеттер бюджеттерінің кірістеріне аударылған сомалары туралы мәліметтерден тұратын басқа да құжаттардың дерекқорлары;
      47. Осы Хаттаманың 46-тармағында көрсетілген ақпарат тауарларды жеке пайдалану үшін өткізетін жеке тұлғалардың тауарларды әкелуі және кедендік төлемдер төлегені туралы мәліметтерді қамтымайды.
      48. Кедендік әкелу баждарын төлеумен байланысты ақпарат (өлшем бірлігі – АҚШ доллары, ұлттық валютадағы сомаларды АҚШ долларымен қайта есептеу үшін мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкі ұлттық валютаның есепті айдағы АҚШ долларына қатысты орташа айлық бағамын қолданады), өтеусіз негізде орыс тілінде ұсынылады (ақпараттың жекелеген позициялары бойынша латын әліпбиін пайдалануға жол жіберіледі) және есепті кезеңдегі мынадай мәліметтерді қамтиды:
      1) кедендік әкелу баждарының есепті кезеңнің басы мен соңындағы ауыспалы қалдықтарының сомалары;
      2) кедендік әкелу бажын төлеу (өндіріп алу) туралы кедендік ресімделген құжаттарда құжатпен көрсетілген кедендік әкелу баждарының сомалары;
      3) берешекті өтеу есебіне жатқызылған кедендік әкелу баждарының сомалары;
      4) төлеушілерге қайтарылған кедендік әкелу баждарының сомалары;
      5) кедендік әкелу баждарын төлеудің мерзімі өткен және бөлшектеп төленетін сомалары;
      6) кедендік әкелу баждарын төлеумен байланысты басқа да мәліметтер.
      49. Кедендік әкелу баждарын төлеумен байланысты ақпарат алмасудың технологиялық регламенттерін Комиссия әзірлеп, бекітеді.
      Көрсетілген технологиялық регламенттерде осы Хаттаманың 48-тармағында көрсетілген ақпараттың құрылымы мен форматы, ақпарат алмасу тәртібі, мерзімі мен тәсілдері айқындалады.
      50. Мүше мемлекеттердің орталық кеден органдары арасында электронды түрде ақпарат алмасу, сондай-ақ оны Комиссияға ұсыну, олардың техникалық дайындығы қамтамасыз етілгеннен кейін жүзеге асырылып, ол жөнінде мүше мемлекеттердің орталық кедендік органдары бір-бірін, сондай-ақ Комиссияны жазбаша түрде хабардар етеді. Одақтың интеграцияланған ақпараттық жүйесі қолданысқа енгізілгеннен кейін мүше мемлекеттердің орталық кеден органдары арасында ақпарат алмасу және оны Комиссияға ұсыну көрсетілген жүйені пайдалану арқылы электронды түрде жүзеге асырылады.
      51. Кедендік әкелу баждарын төлеумен байланысты ақпарат алмасудың технологиялық регламенттері бекітілгенге дейін, мүше мемлекеттердің орталық кеден органдары есепті айдан кейінгі айдың соңғы күнінен кешіктірмей, бір-біріне, сондай-ақ Комиссияға, Комиссия бекіткен нысан бойынша осы Хаттаманың 48-тармағында көрсетілген ақпаратты ұсынады.
      52. Мүше мемлекеттердің орталық кеден органдары, сондай-ақ Комиссия осы бөлімге сәйкес алынған ақпаратты заңсыз таралудан қорғау бойынша қажетті шаралар қабылдайды.
      Мүше мемлекеттердің орталық кеден органдары көрсетілген ақпаратқа қол жеткізе алатын тұлғалар тобын шектеуді, сондай-ақ мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес оның қорғалуын қамтамасыз етеді.
      Комиссия осы Хаттаманың 54-тармағын іске асыру мақсатында осы бөлімге сәйкес алынған ақпаратты пайдаланады.

VІ. Мониторинг және бақылау

      53. Беларусь Республикасының Мемлекеттік бақылау комитеті, Қазақстан Республикасының Республикалық бюджеттің атқарылуын бақылау жөніндегі есеп комитеті, Ресей Федерациясының Есеп палатасы бірлескен бақылау іс-шаралары шеңберінде, мүше мемлекеттер уәкілетті органдарының осы Хаттаманың ережелерін сақтауларын жыл сайын тексереді.
      54. Комиссия Үкіметаралық Кеңеске кедендік әкелу баждарының сомаларын есепке алу және бөлу туралы жылсайынғы есепті ұсынады.
      55. Комиссияның шешімі бойынша мүше мемлекеттердің уәкілетті, кедендік және өзге де мемлекеттік органдары қызметкерлерінен, мүше мемлекеттердің келіп түскен кедендік әкелу баждарының сомаларын есепке алу және бөлу тәртібін сақтауларын бақылау үшін (аудит) тартылған өзге де мамандардан тұратын арнайы комитет құрылуы мүмкін.

Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 6 ҚОСЫМША

Бірыңғай кедендік-тарифтік реттеу туралы
ХАТТАМА

І. Жалпы ережелер

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың ІХ бөліміне сәйкес әзірленді және Одақтың кедендік аумағында кедендік-тарифтік реттеу шараларын қолдану қағидаттары мен тәртібін айқындайды.
      2. Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:
      «ұқсас тауар» - өзінің функционалдық мақсаты, қолданылуы, сапалық және техникалық сипаттамалары бойынша тарифтік квота шеңберінде Одақтың кедендік аумағына әкелінетін тауармен толықтай сәйкес келетін тауар немесе (мұндай толықтай ұқсас тауар болмаса) тарифтік квота шеңберінде Одақтың кедендік аумағына әкелінетін тауардың сипаттамаларына жақын, оны тарифтік квота шеңберінде Одақтың кедендік аумағына әкелінетін тауардың мақсатты тағайындалуына ұқсас функционалдық мақсаты бойынша пайдалануға мүмкіндік беретін сипаттамаларға ие және коммерциялық жағынан онымен алмастырылуы мүмкін тауар;
      «үшінші елдердің маңызды өнім берушілері» - Одақтың кедендік аумағына тауар импортында 10 пайыз және одан астам үлеске ие тауар жеткізушілері;
      «тарифтік квота көлемі» - тарифтік квота шеңберінде әкелуге бөлінген тауардың заттай немесе құндық мәніндегі тауар көлемі;
      «алдағы кезең» - Одақтың кедендік аумағында тауарлардың тұтынылу көлеміне және Одақтың кедендік аумағында ұқсас тауарлар өндірісінің көлеміне талдау жүргізілетін кезең;
      «импорттың нақты көлемі» – шектеулері жоқ жағдайдағы импорттың көлемі;
      «ауылшаруашылық тауарлары» – ЕАЭО СЭҚ ТН-ның 1 - 24-топтарында сыныпталған тауарлар, сондай-ақ маннит, D-глюцит (сорбит), эфир майлары, казеин, альбуминдер, желатин, декстриндер, түрлендірілген крахмалдар, сорбит, терілер, былғары, мамық-үлбір, шитті жібек, жібек қалдықтары, мал жүні, шитті мақта, мақта қалдықтары, түтілген мақта талшығы, шитті зығыр және өңделмеген түбіртек сияқты тауарлар;
      «тарифтік квота» - үшінші елдерден шығарылатын ауылшаруашылық тауарларының жекелеген түрлерін Одақтың кедендік аумағына әкелуді реттеудің белгілі бір кезең ішінде белгіленген көлем (заттай немесе құндық мәніндегі) шегінде және осы көлемнен артық әкелінетін тауарларға қатысты ЕЭЭО БКТ кедендік әкелу баждарының сараланған мөлшерлемелерін қолдануды көздейтін шарасы.

ІІ. Тарифтік жеңілдіктер

      3. Одақтың кедендік аумағына үшінші елдерден әкелінетін (әкелінген):
      1) осы капиталды (қорды) қалыптастыру үшін құрылтай құжаттарында белгіленген мерзімдер шегінде шетел құрылтайшысының жарғылық (қалыптасушы) капиталдағы (қордағы) салымы ретіндегі тауарлар. Мұндай тауарларға қатысты тарифтік жеңілдіктер қолдану тәртібін Комиссия белгілейді;
      2) ғарыш кеңістігін зерттеу және пайдалану саласындағы халықаралық ынтымақтастық, сондай-ақ Комиссия бекітетін тізбеге сәйкес ғарыш аппараттарын ұшыру бойынша қызметтер көрсету шеңберінде әкелінетін тауарларға;
      3) мүше мемлекеттердің кемелері, сондай-ақ мүше мемлекеттердің заңды және (немесе) жеке тұлғалары жалға алған (жалдаған) кемелері теңіз кәсіпшілігінің өнімдеріне;
      4) мүше мемлекеттердің валюталары, үшінші елдердің валюталары (нумизматтық мақсаттар үшін пайдаланылатыннан басқа), сондай-ақ мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес бағалы қағаздарға;
      5) гуманитарлық көмек ретінде және (немесе) дүлей зілзалалардың, авариялар мен апаттардың салдарын жою мақсатында әкелінетін тауарларға;
      6) үшінші елдер, халықаралық ұйымдар, үкіметтер желісі бойынша қайырымдылық мақсатында әкелінетін және (немесе) мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес өтеусіз көмек (жәрдемдесу), оның ішінде техникалық көмек (жәрдем) көрсету ретінде танылатын, акцизделетіндерден басқа (медициналық мақсаттарға арнайы арналған жеңіл автокөліктерді қоспағанда) тауарларға қатысты кедендік әкелу бажын төлеуден босату түрінде тарифтік жеңілдіктер беріледі.
      4. Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартта, Одақтың үшінші тараппен халықаралық шарттарында, Комиссия актілерінде белгілеген өзге де жағдайларда, Одақтың кедендік аумағына үшінші елдерден әкелінетін (әкелінген) тауарларға қатысты тарифтік жеңілдіктер берілуі мүмкін.

ІІІ. Тарифтік квоталарды қолдану шарттары мен тетігі

      5. Үшінші елдерден шығарылатын және Одақтың кедендік аумағына әкелінетін ауылшаруашылық тауарларының жекелеген түрлеріне қатысты тарифтік квотаның көлемін Комиссия белгілейді және мұндай тауарды Одақтың кедендік аумағында тұтыну көлемі мен ұқсас тауарды Одақтың кедендік аумағында өндіру көлемі арасындағы айырмадан аспауы тиіс.
      Бұл ретте, егер бір мүше мемлекет үшін ұқсас тауарды өндіру көлемі осындай тауарды тұтыну көлеміне тең немесе одан асып кететін болса, онда мұндай айырма Одақтың кедендік аумағы үшін тарифтік квотаның көлемін есептеу кезінде назарға алынбауы мүмкін.
      6. Егер Одақтың кедендік аумағында ұқсас тауарды өндіру көлемі осындай тауарды Одақтың кедендік аумағында тұтыну көлеміне тең немесе одан асып кететін болса, тарифтік квотаны белгілеуге жол берілмейді.
      7. Тарифтік квотаны белгілеу туралы шешім қабылдаған кезде мынадай шарттар сақталуы тиіс:
      1) тарифтік квотаны (үшінші елдер арасында тарифтік квота көлемін бөлу туралы мәселенің қаралу нәтижесіне қарамастан) белгілі бір мерзімге белгілеу;
      2) барлық мүдделі үшінші елдерді оларға бөлінген тарифтік квотаның көлемі жөнінде хабардар ету (егер тарифтік квота көлемін үшінші елдер арасында бөлу туралы шешім қабылданған жағдайда);
      3) тарифтік квотаны белгілеу, оның қолданылу мерзімі мен көлемі, оның ішінде үшінші елдерге бөлінген тарифтік квотаның көлемі (тарифтік квота көлемін үшінші елдер арасында бөлу туралы шешім қабылданған жағдайда), сондай-ақ тарифтік квота көлемі шегінде әкелінетін тауарларға қатысты қолданылатын кедендік әкелу баждарының мөлшерлемелері туралы ақпаратты жариялау.
      8. Мүше мемлекеттің сыртқы сауда қызметіне қатысушылар арасында тарифтік квотаның көлемін бөлу олардың тарифтік квота алуға қатысты тең құқығына және меншік нысанының, тіркеу орнының немесе нарықтағы жағдайының белгілері бойынша кемсітпеуге негізделеді.
      9. Одақтың кедендік аумағы үшін тарифтік квотаның көлемін есептеу кезінде назарға алынған әрбір мүше мемлекеттегі тұтыну және өндіру көлемдері арасындағы айырма шегінде осы Хаттаманың 5 және 6-тармақтарына сәйкес мүше мемлекеттер арасында тарифтік квотаның көлемі бөлінеді.
      Бұл ретте Дүниежүзілік сауда ұйымының мүшесі болып табылатын мүше мемлекет үшін тарифтік квотаның көлемі мұндай мүше мемлекеттің Дүниежүзілік сауда ұйымының алдындағы міндеттемелеріне сүйене белгіленуі мүмкін.
      10. Комиссия немесе Комиссия актісіне сәйкес – егер Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарда, Одақтың үшінші тараппен халықаралық шарттарында немесе Жоғарғы кеңес актілерінде өзгеше белгіленбесе, – мүше мемлекет үшінші елдердің барлық маңызды өнім берушілерімен консультациялар жүргізу нәтижелері негізінде үшінші елдер арасында тарифтік квота көлемін бөлуді жүзеге асырады.
      Үшінші елдердің барлық маңызды өнім берушілерімен консультациялар нәтижелері бойынша тарифтік квота көлемін бөлу мүмкін болмаған жағдайда, алдағы кезең ішінде осы мемлекеттерден тауарлар жеткізілу көлемін ескере отырып, үшінші елдер арасында тарифтік квотаның көлемін бөлу туралы шешім қабылданады.
      Алдағы кезең ретінде, әдетте, импорттың нақты көлемдерін көрсететін ақпарат қолжетімді болатын кез келген алдағы 3 жыл қабылданады.
      Мұндай алдағы кезеңді таңдау мүмкін болмаған жағдайда, тарифтік квота көлемі импорттың нақты көлемін неғұрлым ықтимал бөлуді бағалау негізінде бөлінеді.
      11. Тауарлар тарифтік квотаның қолданылу кезеңі ішінде жеткізілген жағдайда, кез келген үшінші елге оған бөлінген тарифтік квота көлемін оның толық пайдалануына кедергі болатын шарттар және (немесе) формальдылықтар белгіленбейді.
      12. Тауарды жеткізуге мүдделі кез келген үшінші елдің өтініші бойынша Комиссия:
      1) тарифтік квотаның бөлінген көлемін қайта бөлу қажеттігі;
      2) таңдап алынған алдағы кезеңді өзгерту;
      3) тарифтік квотаның бөлінген көлеміне немесе оны шектеусіз пайдалануға қатысты шарттарды, формальдылықтарды немесе бір жақты тәртіппен белгіленген кез келген басқа да ережелерді алып тастау қажеттігіне қатысты мәселелер бойынша консультациялар жүргізеді.
      13. Тарифтік квоталар белгіленуіне байланысты, Комиссия:
      1) тауарды жеткізуге мүдделі үшінші елдің өтініші бойынша сыртқы сауда қызметіне қатысушылар арасында тарифтік квотаның көлемін бөлу тәртібі мен әдісіне және лицензиялар берілген тарифтік квотаның көлеміне қатысты ақпарат береді;
      2) тарифтік квотаның бөлінген көлемі шеңберінде жеткізуге арналған тауардың жалпы саны немесе құны, тарифтік квотаның қолданылу мерзімінің басталатын және аяқталатын күндері туралы, сондай-ақ олардың кез келген өзгерістері туралы ақпаратты жариялайды.
      14. Тарифтік квотаның көлемін үшінші елдер арасында бөлу жағдайларынан басқа, Комиссия лицензиялардың тауарды белгілі бір үшінші елден импорттау үшін пайдаланылуын талап етуге құқылы емес.

Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 7 ҚОСЫМША

Үшінші елдерге қатысты тарифтік емес реттеу шаралары туралы
ХАТТАМА

І. Жалпы ережелер

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың ІХ бөліміне сәйкес әзірленді және үшінші елдерге қатысты Одақтың тарифтік емес реттеу шараларын қолдану тәртібі мен жағдайларын айқындайды.
      Осы Хаттаманың қолданылуы техникалық реттеу, санитариялық, ветеринариялық және фитосанитариялық талаптарды, экспорттық бақылау және әскери-техникалық ынтымақтастық саласында шараларды қолдану мәселелеріне қатысты қатынастарға таралмайды.
      2. Осы Хаттамада пайдаланылған ұғымдар мыналарды білдіреді:
      «автоматты түрде лицензиялау (қадағалау)» - тауарлардың жекелеген түрлерінің экспорты және (немесе) импортының серпінін мониторингілеу мақсатында белгіленген уақытша шара;
      «бас лицензия» – сыртқы сауда қызметіне қатысушыға лицензияда айқындалған санымен, лицензияланатын жекелеген тауар түрінің экспортына және (немесе) импортына құқық беретін лицензия;
      «тыйым салу» - тауарлардың жекелеген түрлерін әкелуге және (немесе) әкетуге тыйым салатын шара;
      «импорт» - кері әкету туралы міндеттемесінсіз тауарды үшінші елдерден Одақтың кедендік аумағына әкелу;
      «айрықша лицензия» – сыртқы сауда қызметіне қатысушыға жекелеген тауар түрінің экспортына және (немесе) импортына айрықша құқық беретін лицензия;
      «айрықша құқық» - сыртқы сауда қызметіне қатысушыларға айрықша лицензияның негізінде берілетін тауарлардың жекелеген түрлерінің экспорты және (немесе) импортын жүзеге асыруға арналған құқық;
      «сандық шектеулер» - квоталар белгілеу жолымен енгізілетін тауарлардың сыртқы саудасын сандық шектеу шаралары;
      «лицензиялау» - лицензиялар және (немесе) рұқсаттар беру тәртібін белгілейтін әкімшілік шаралар кешені;
      «лицензия» - тауарлардың экспортын және (немесе) импортын жүзеге асыру құқығына берілетін арнайы құжат;
      «бір жолғы лицензия» – мәні лицензияланатын тауар болып табылатын сыртқы сауда мәмілесі негізінде сыртқы сауда қызметіне қатысушыға берілетін және белгілі бір санымен осы тауардың экспортына және (немесе) импортына құқық беретін лицензия;
      «рұқсат» - мәні оған қатысты автоматты түрде лицензиялау (қадағалау) белгіленген тауар болып табылатын сыртқы сауда мәмілесі негізінде сыртқы сауда қызметіне қатысушыға берілетін арнайы құжат;
      «рұқсат құжаты» - Комиссия актісінде белгіленген жағдайларда сыртқы сауда қызметіне қатысушыға немесе жеке тұлғаға берілетін, тауарларды әкелуге және (немесе) әкетуге құқық беретін құжат;
      «уәкілетті орган» - лицензиялар және (немесе) рұқсаттар беру құқығы берілген мүше мемлекеттің мемлекеттік атқарушы билік органы;
      «сыртқы сауда қызметіне қатысушылар» - мүше мемлекеттердің бірінде тіркелген және осы мемлекеттің заңнамасына сәйкес құрылған заңды тұлғалар болып табылмайтын, заңды тұлғалар мен ұйымдар, мүше мемлекеттердің біреуінің аумағында тұрақты немесе басым түрдегі тұрғылықты жері бар, осы мемлекеттің азаматтары болып табылатын немесе онда тұрақты тұру құқығына ие немесе осы мемлекеттің заңнамасына сәйкес жеке кәсіпкерлер ретінде тіркелген жеке тұлғалар;
      «экспорт» - кері әкелу туралы міндеттемесінсіз тауарды Одақтың кедендік аумағынан үшінші елдердің аумағына әкету;

ІІ. Тарифтік емес реттеудің бірыңғай шараларын енгізу және қолдану

      3. Одақтың кедендік аумағында үшінші елдермен жасалатын саудада бірыңғай тарифтік емес реттеу шаралары (бұдан әрі - шаралар) қолданылады.
      4. Тарифтік емес реттеу шараларын енгізу, қолдану, ұзарту және алып тастау туралы шешімдерді Комиссия қабылдайды.
      Оларға қатысты тарифтік емес реттеу шараларын қолдану туралы шешім қабылданған тауарлар үшінші елдермен жасалатын саудада тарифтік емес реттеу шаралары қолданылатын бірыңғай тауарлар тізбесіне (бұдан әрі - бірыңғай тауарлар тізбесі) енгізіледі.
      Сондай-ақ оларға қатысты Комиссия арнайы қорғау шарасы ретінде тарифтік квота немесе импорттық квота белгілеу және лицензиялар беру туралы шешім қабылдаған тауарлар бірыңғай тауарлар тізбесіне енгізіледі.
      5. Шараларды енгізу немесе алып тастау туралы ұсынысты мүше мемлекет, сол сияқты Комиссия да бере алады.
      6. Шараларды енгізу, қолдану, ұзарту немесе алып тастау туралы Комиссия актісі дайындалған кезде, Комиссия мұндай актіні қабылдау экономикалық мүдделерін қозғауы мүмкін мүше мемлекеттердің сыртқы сауда қызметіне қатысушыларды Комиссияға осы мәселе бойынша ұсыныстар мен ескертулер беруге болатындығы жөнінде хабардар етеді.
      7. Консультациялар жүргізудің тәсілі мен нысанын, сондай-ақ өз ұсыныстары мен ескертулерін берген мүдделі тұлғалардың назарына консультациялардың жүргізілу барысы мен нәтижелері туралы ақпараттың жеткізілу тәсілі мен нысанын Комиссия айқындайды.
      Сыртқы сауда қызметін жүзеге асыру құқығын қозғайтын Комиссия актісін жарамсыз деп тану үшін консультациялардың жүргізілмеуі негіз бола алмайды.
      8. Комиссия мынадай шарттардың кез келгені:
      1) сыртқы сауда қызметін жүзеге асыру құқығын қозғайтын Комиссия актісінің жобасында көзделген шаралар туралы, ол күшіне енген сәтке дейін, белгілі болмауы тиіс, осыған байланысты консультациялар жүргізу осындай актіде көзделген мақсаттарға қол жеткізбеуге алып келеді немесе алып келуі мүмкін;
      2) консультациялар жүргізу сыртқы сауда қызметін жүзеге асыру құқығын қозғайтын Комиссия актісі қабылдауды кідіртуге алып келеді, бұл мүше мемлекеттердің мүдделеріне айтарлықтай нұқсан келуіне әкеп соқтыруы мүмкін;
      3) сыртқы сауда қызметін жүзеге асыру құқығын қозғайтын Комиссия актісінің жобасында айрықша құқық беру көзделетін шарттар орын алған кезде консультацияларды жүргізбеу туралы шешім қабылдауы мүмкін.
      9. Шараларды енгізу немесе алып тастау туралы ұсыныстарды енгізу тәртібін Комиссия айқындайды.
      10. Комиссияның шараны енгізу туралы актісі шаралардың сақталуын кеден органдары бақылайтын оларға орналастырылған кедендік рәсімдерді, сондай-ақ оларға орналастырылған тауарларға қатысты шара енгізілетін, жол берілмейтін кедендік рәсімдерді айқындауы мүмкін.

ІІІ. Тауарлар экспорты мен импортына тыйым салулар
және олардың сандық шектеулері

      11. Тауарлар экспорты мен импорты, осы Ереженің 12-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, тыйым салулар мен сандық шектеулерді қолданбай жүзеге асырылады
      12. Айрықша жағдайларда мыналар:
      1) Одақтың ішкі нарығы үшін айтарлықтай маңызды болып табылатын азық-түліктік немесе өзге де тауарлардың ішкі нарығында аса жетіспеушілікті болдырмау немесе азайту үшін экспортқа уақытша тыйым салулар немесе уақытша сандық шектеулер;
      2) халықаралық саудада тауарларды сыныптау, сұрыптау және сату стандарттарын немесе қағидаларын қолданумен байланысты қажетті импорт пен экспортқа тыйым салулар немесе сандық шектеулер;
      3) егер мыналар:
      Одақ аумағынан шығарылатын ұқсас тауар өндірісін немесе сатуды шектеу;
      егер Одақта ұқсас тауардың айтарлықтай өндірісі болмаса, импорттық тауармен тікелей алмастырыла алатын Одақ аумағынан шығарылатын тауар өндірісін немесе сатуды шектеу;
      Одақ аумағынан шығарылатын ұқсас тауардың уақытша артығын тұтынушылардың кейбір топтарына тегін немесе нарықтық құнынан төмен бағамен осы артық тауарды беру арқылы нарықтан алып тастау;
      егер Одақта ұқсас тауардың айтарлықтай өндірісі болмаса, импорттық тауармен тікелей алмастырылуы мүмкін Одақ аумағынан шығарылатын тауардың уақытша артығын тұтынушылардың кейбір топтарына тегін немесе нарықтық құнынан төмен бағамен осы артық тауарды беру арқылы нарықтан алып тастау қажет болса, кез келген түрде әкелінетін су биологиялық ресурстарының импортын шектеулер белгіленуі мүмкін.
      13. Комиссия Одақ аумағында сандық шектеулерді енгізген жағдайда, экспорттық және (немесе) импорттық квоталар қолданылады.
      Мыналарға:
      экспорт кезінде – мүше мемлекеттердің аумағынан шығарылатын тауарларға ғана қатысты;
      импорт кезінде – үшінші елдерден шығарылатын тауарларға ғана қатысты сандық шектеулер қолданылады.
      Егер мұндай сандық шектеулер барлық үшінші елдерден келетін импортқа немесе барлық үшінші елдерге шығарылатын экспортқа қатысты қолданылмайтын болса ғана, қандай да бір үшінші ел аумағынан импортталатын тауарға немесе қандай да бір ел аумағына арналған тауарлар экспортына қатысты сандық шектеулер қолданылмайды. Мұндай жағдай халықаралық шарттарға сәйкес мүше мемлекеттердің міндеттемелерін сақтауға кедергі жасамайды.
      14. Мүше мемлекеттердің ұсыныстары негізінде Комиссия бекітетін Одақтың ішкі нарығы үшін айтарлықтай маңызды болып табылатын тауарлар тізбесіне енгізілген және оларға қатысты айрықша жағдайларда экспортты уақытша шектеулер немесе тыйым салулар енгізілуі мүмкін тауарларға ғана қатысты экспорттың тыйым салулары немесе сандық шектеулері енгізілуі мүмкін.
      15. Осы Хаттаманың 12-тармағының 1-тармақшасына сәйкес Одақтың ішкі нарығы үшін айтарлықтай маңызды болып табылатын ауылшаруашылық тауарларының экспортына тыйым салу немесе сандық шектеу енгізілген кезде, Комиссия:
      Одақ аумағынан осындай ауылшаруашылық тауарларын импорттайтын үшінші елдердің азық-түліктік қауіпсіздігі үшін тыйым салудың немесе сандық шектеудің салдарын ескереді;
      экспортқа тыйым салуды немесе сандық шектеуді қолданудың сипаты мен ұзақтығы жөнінде Дүниежүзілік сауда ұйымының Ауыл шаруашылығы комитетіне алдын ала хабарлайды;
      кез келген импорттаушы елдің өтініші бойынша қаралатын шараға қатысты мәселелер бойынша консультациялар ұйымдастырады немесе барлық қажетті ақпараттарды береді.
      Осы тармақта оларға қатысты экспортқа тыйым салуды немесе сандық шектеуді енгізуді жоспарлаған мүше мемлекеттер аумағынан шығарылатын ауылшаруашылық тауарының үлесі импортында кемінде 5 пайызды құрайтын ел импорттаушы мемлекет деп түсініледі.
      16. Комиссия мүше мемлекеттер арасында экспорттық және (немесе) импорттық квоталардың көлемдерін бөледі және мүше мемлекеттердің сыртқы сауда қызметіне қатысушылары арасында экспорттық және (немесе) импорттық квоталардың үлестерін бөлу әдісін айқындайды, сондай-ақ қажет болған жағдайда, үшінші елдер арасында импорттық квота көлемін бөледі.
      Мүше мемлекеттердің ұсыныстарын ескере отырып, сандық шектеулерді енгізу арқылы шешу болжанатын міндеттерге байланысты, мүше мемлекеттердің әрқайсысындағы тауарлар өндірісі және (немесе) оларды тұтыну көлемдеріне сүйене отырып, Комиссия мүше мемлекеттер арасында экспорттық және (немесе) импорттық квоталардың көлемдерін бөлуді жүзеге асырады.
      17. Комиссия экспорттық және (немесе) импорттық квоталарды қолдану туралы шешім қабылдаған кезде:
      1) экспорттық және (немесе) импорттық квоталарды (олар үшінші елдер арасында бөлінетіне қарамастан) белгілі бір мерзімге белгілейді;
      2) оларға бөлінген импорттық квота көлемі туралы (егер импорттық квота үшінші елдер арасында бөлінетін болса) барлық мүдделі үшінші елдерге хабарлайды;
      3) экспорттық және (немесе) импорттық квоталарды қолдану, олардың көлемдері және қолданылу мерзімдері туралы, сондай-ақ үшінші елдер арасында импорттық квотаны бөлу туралы ақпаратты жариялайды.
      18. Үшінші елдер арасында импорттық квоталарды бөлуді әдетте, үшінші елдердің барлық маңызды өнім берушілерімен консультациялардың нәтижелері бойынша Комиссия жүзеге асырады.
      Бұл ретте Одақ аумағында осы тауар импортында 5 пайыз және одан астам үлесі бар өнім берушілер үшінші елдердің маңызды өнім берушілері деп түсініледі.
      19. Егер үшінші елдердің барлық маңызды өнім берушілерімен консультациялардың нәтижелері негізінде импорттық квоталарды бөлуді жүзеге асыру мүмкін болмаған жағдайда, алдыңғы кезең ішінде осы елдерден жеткізілетін тауар көлемін есепке ала отырып, үшінші елдер арасында квоталарды бөлу туралы Комиссия актісі қабылданады.
      20. Тиісті тауарды жеткізу импорттық квотаның қолданылу кезеңінде жүргізілетін жағдайда, Комиссия кез келген үшінші елге оған бөлінген импорттық квотаны толық пайдалануға кедергі келтіруі мүмкін ешқандай шарттарды немесе формальдылықтарды белгілемейді.
      21. Оған қатысты экспорттық және (немесе) импорттық квоталар енгізілетін тауар жеткізілімдерінің көлемін айқындау үшін алдыңғы кезеңді таңдауды Комиссия жүзеге асырады. Бұл ретте, әдетте, оларға қатысты экспорттың және (немесе) импорттың нақты көлемдерін көрсететін ақпарат қолжетімді болатын алдыңғы кез келген 3 жыл осындай кезең деп қабылданады. Алдыңғы кезеңді таңдау мүмкіндігі болмаған жағдайда, экспорттық және (немесе) импорттық квоталар экспорттың және (немесе) импорттың нақты көлемдерінің неғұрлым ықтимал бөлінуін бағалау негізінде бөлінеді.
      Осы тармақта экспорттың және (немесе) импорттың көлемдеріне шектеулер болмаған жағдайда, олар экспорттың және (немесе) импорттың нақты көлемдері деп түсініледі.
      22. Тауарды жеткізуге мүдделі кез келген үшінші елдің өтініші бойынша Комиссия осы елмен:
      1) белгіленген импорттық квотаны қайта бөлу қажеттігіне;
      2) таңдап алынған алдағы кезеңді өзгертуге;
      3) импорттық квотаны бөлуге немесе оны шектеусіз пайдалануға қатысты шарттарды, формальдылықтарды немесе бір жақты тәртіппен белгіленген кез келген басқа да ережелерді алып тастау қажеттігіне қатысты консультациялар жүргізеді
      23. Сыртқы сауда қызметіне қатысушылар арасында экспорттық және (немесе) импорттық квоталар үлестерін бөлуді Комиссия айқындайтын әдіс негізінде мүше мемлекеттер жүзеге асырады және ол экспорттық және (немесе) импорттық квоталар үлестерін алуға қатысты сыртқы сауда қызметіне қатысушылардың тең құқылы болуына және меншік нысанының, тіркелген орнының немесе нарықтағы жағдайының белгілері бойынша кемсітпеушілікке негізделеді.
      24. Импорттық квотаны үшінші елдер арасында бөлу жағдайларынан басқа, лицензияларды тиісті тауарды қандай да белгілі бір елге және (немесе) қандай да белгілі бір елден экспорттауға (импорттауға) пайдалану талабын қоюға жол берілмейді.
      25. Экспорттық және (немесе) импорттық квоталардың қолданылуына байланысты, Комиссия:
      1) тауардың жекелеген түрінің саудасына мүдделі үшінші елдің талабы бойынша экспорттық және (немесе) импорттық квоталарды болу тәртібіне, оларды сыртқы сауда қызметіне қатысушылар арасында бөлу тетігіне және лицензиялар берілген квоталар көлемдеріне қатысты ақпарат береді;
      2) экспорты және (немесе) импорты болашақта белгілі бір уақыт ішінде рұқсат етілетін тауардың жалпы саны немесе құны туралы, сондай-ақ экспорттық және (немесе) импорттық квоталарды қолданудың басталатын және аяқталатын күндері мен олардың кез келген өзгерістері туралы ақпаратты жариялайды.

ІV. Айрықша құқық

      26. Айрықша құқық беру жолымен сыртқы сауда қызметін жүзеге асыру шектелуі мүмкін.
      27. Экспортына және (немесе) импортына айрықша құқық берілетін тауарларды, сондай-ақ мүше мемлекеттердің осындай айрықша құқық берілетін сыртқы сауда қызметіне қатысушыларды айқындау тәртібін Комиссия айқындайды.
      Комиссия актісі негізінде мүше мемлекеттер айрықша құқық берген сыртқы сауда қызметіне қатысушылар тізбесі Одақтың Интернет желісіндегі ресми сайтында жариялануға жатады.
      28. Айрықша құқық беру арқылы сыртқы сауда қызметін жүзеге асыруға шектеу енгізу туралы шешімді мүше мемлекеттің ұсынысы бойынша Комиссия қабылдайды.
      Айрықша құқық енгізу қажеттігінің негіздемесінде қаржы-экономикалық есептеулер және осы шараның қолданылу орындылығын растайтын өзге де қажетті ақпарат қамтылуы тиіс.
      29. Комиссия актісі негізінде мүше мемлекеттер айрықша құқық берген сыртқы сауда қызметіне қатысушылар, кемсітпеушілік қағидатын негізге ала отырып және сатып алу немесе сату шарттарын қоса алғанда, коммерциялық түсініктерді ғана басшылыққа ала отырып, тиісті тауарлардың экспорты және (немесе) импорты бойынша мәмілелер жасасады және үшінші елдердің ұйымдарына осындай сатып алуларға немесе сатуларға қатысуға қатысты бәсекелесуге (кәдімгі іскерлік практикаға сәйкес) барабар мүмкіндік береді.
      30. Оларға қатысты сыртқы сауда қызметіне қатысушыларға айрықша құқық берілетін тауарлардың экспорты және (немесе) импорты уәкілетті орган беретін айрықша лицензиялар негізінде жүзеге асырылады.

V. Автоматты түрде лицензиялау (қадағалау)

      31. Комиссия тауарлардың жекелеген түрлерінің экспорты және (немесе) импорты серпінін мониторингілеу мақсатында автоматты түрде лицензиялауды (қадағалауды) енгізуге құқылы.
      32. Автоматты түрде лицензиялауды (қадағалауды) енгізу мүше мемлекеттің, сол сияқты Комиссияның бастамасы бойынша жүзеге асырылады.
      Автоматты түрде лицензиялауды енгізу қажеттігінің негіздемесінде тауарлардың жекелеген түрлері экспортының және (немесе) импортының сандық көрсеткіштерін және олардың өзгерістерін өзге де тәсілдермен қадағалап отырудың мүмкін еместігі туралы ақпарат қамтылуы тиіс.
      33. Оларға қатысты автоматты түрде лицензиялау (қадағалау) енгізілетін тауарлардың жекелеген түрлерінің тізбесін, сондай-ақ осындай автоматты түрде лицензиялау (қадағалау) мерзімдерін Комиссия белгілейді.
      Оларға қатысты автоматты түрде лицензиялау (қадағалау) енгізілген тауарлар бірыңғай тауарлар тізбесіне енгізіледі.
      34. Оларға қатысты автоматты түрде лицензиялау (қадағалау) енгізілген тауарлардың экспорты және (немесе) импорты, уәкілетті орган беретін рұқсаттар болған жағдайда, Комиссия айқындайтын тәртіппен жүзеге асырылады.
      35. Бірыңғай тауарлар тізбесіне енгізілген тауарлардың импортына және (немесе) экспортына рұқсаттар беру осы қосымшаға сәйкес ережелерге сай жүзеге асырылады.

VI. Рұқсат беру тәртібі

36. Тауарларды әкелуге және (немесе) әкетуге рұқсат беру тәртібі лицензиялауды енгізу немесе сыртқы сауда қызметін реттеудің өзге де әкімшілік шараларын қолдану арқылы іске асырылады.
37. Рұқсат беру тәртібін енгізу, қолдану және алып тастау туралы шешімді Комиссия қабылдайды.

VII. Жалпы айрықшалықтар

      38. Тауарлардың жекелеген түрлерін әкелу және (немесе) әкету кезінде шаралар, оның ішінде осы Хаттаманың III және IV бөлімдерінде көрсетілгендерден ерекшеленетін негіздемелер бойынша, егер бұл шаралар:
      1) қоғамдық моральды немесе құқықтық тәртіпті сақтау үшін қажет;
      2) адамның өмірі мен денсаулығын, қоршаған ортаны, жануарлар мен өсімдіктерді қорғау үшін қажет;
      3) алтын немесе күміс экспортына және (немесе) импортына қатысты;
      4) мәдени құндылықтар мен мәдени мұраны қорғау үшін қолданылатын;
      5) орны толмайтын табиғи ресурстардың таусылуын болдырмау үшін қажет және орны толмайтын табиғи ресурстарды пайдаланумен байланысты ішкі өндірісті немесе тұтынуды шектеумен бір мезгілде жүргізілетін;
      6) үкімет жүзеге асырған тұрақтандыру жоспарының нәтижесінде әлемдік бағаға қарағанда, неғұрлым төмен деңгейде осындай тауарлардың ішкі бағасы тұрақталатын кезеңдер ішінде ішкі өңдеу өнеркәсібінің мұндай тауарларының жеткілікті санымен қамтамасыз ету үшін мүше мемлекеттердің аумақтарынан шығарылатын тауарлар экспортын шектеумен байланысты;
      7) олардың жалпы немесе жергілікті тапшылығы жағдайында, тауарларды сатып алу немесе тарату үшін қажет;
      8) халықаралық міндеттемелерді орындау үшін қажет;
      9) қорғаныс пен қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін қажет;
      10) кедендік заңнаманы қолдануға, қоршаған ортаны қорғауға, зияткерлік меншікті және өзге де құқықтық актілерді қорғауға қатысты халықаралық міндеттемелерге қайшы келмейтін құқықтық актілердің сақталуын қамтамасыз ету үшін қажет болған жағдайларда енгізілуі мүмкін.
      39. Осы Хаттаманың 38-тармағында көрсетілген шаралар Комиссия актісі негізінде енгізіледі және үшінші елдердің еркін немесе негізделмеген кемсітушілік, сондай-ақ тауарлармен сыртқы сауданың жасырын шектеу құралы ретінде қолданылмауы тиіс.
      40. Осы Хаттаманың 38-тармағында көзделген негіздемелер бойынша тауардың жекелеген түріне қатысты шараларды енгізу немесе алып тастау мақсаттары үшін мүше мемлекет тауардың атауы, оның ЕАЭО СЭҚ ТН коды, ұсынылатын шаралар сипаттамасы және олардың болжамды қолданылу мерзімі, сондай-ақ шараларды енгізу немесе алып тастау қажеттігінің негіздемесі туралы мәліметтерді қамтитын құжаттарды Комиссияға ұсынады.
      41. Егер Комиссия осы Хаттаманың 38-тармағында көзделген негіздемелер бойынша шараларды енгізу туралы мүше мемлекеттің ұсынысын қабылдамаған жағдайда, олардың енгізілуіне бастамашы болған мүше мемлекет осы Хаттаманың Х бөліміне сәйкес бір жақты тәртіппен осындай шараларды енгізе алады.

VIII. Сыртқы қаржылық жағдайды қорғау
және төлемдік теңгерім тепе-теңдігін қамтамасыз ету

      42. Егер бұл сыртқы қаржылық жағдайды қорғау және төлемдік теңгерім тепе-теңдігін қамтамасыз ету үшін қажет болған жағдайда, тауарлардың жекелеген түрлерінің импорты кезінде шаралар, оның ішінде осы Хаттаманың ІІІ және IV бөлімдерінде көрсетілгендерден ерекшеленетін негіздемелер бойынша шаралар енгізілуі мүмкін.
      Мұндай шаралар төлем теңгерімінің күрделі жай-күйіне байланысты ғана енгізілуі мүмкін, сыртқы есеп айырысулар жағдайының күрт нашарлауын өзге шаралар тоқтата алмайды.
      43. Егер импортталатын тауарларды жеткізгені үшін төлемдер осы Хаттаманың 44-тармағында айтылған, мүше мемлекеттердің валюталық резервтері қалыптасатын валюталармен жүргізілсе ғана шаралар, оның ішінде осы Хаттаманың ІІІ және IV бөлімдерінде көрсетілгендерден ерекшеленетін негіздемелер бойынша қолданылуы мүмкін.
      44. Импортқа қатысты шектеулер мүше мемлекеттердің валюталық резервтерінің сөзсіз айтарлықтай қысқару қауіпін болдырмау үшін немесе мүше мемлекеттердің валюталық резервтерінің орынды өсу қарқынын қалпына келтіру үшін қажет болатын маңызынан да неғұрлым маңызды болмауы тиіс.
      45. Комиссия мүше мемлекеттің осы Хаттаманың 42-тармағында көрсетілген шараларды енгізу туралы ұсынысын қарайды.
      46. Егер Комиссия мүше мемлекеттің шараларды енгізу туралы ұсынысын қабылдамаған жағдайда, мүше мемлекет осы Хаттаманың 42-тармағында көрсетілген шараларды енгізу туралы шешімді осы Хаттаманың Х бөліміне сәйкес біржақты тәртіппен қабылдай алады.

ІХ. Тауарлардың сыртқы саудасы саласындағы лицензиялау

      47. Лицензиялау, Комиссия белгілеген жағдайларда, тауарлардың жекелеген түрлерінің экспорты және (немесе) импорты кезінде, осы тауарларға қатысты:
      сандық шектеулер;
      айрықша құқық;
      рұқсат беру тәртібі;
      тарифтік квота;
      арнайы қорғау шарасы ретінде импорттық квота енгізілген жағдайда қолданылады.
      Лицензиялау уәкілетті органның сыртқы сауда қызметіне қатысушыға тауарлардың экспортына және (немесе) импортына лицензия беруі арқылы іске асырылады.
      Бір мүше мемлекеттің уәкілетті органы берген лицензияларды барлық басқа мүше мемлекеттер де мойындайды.
      48. Бірыңғай тауарлар тізбесіне енгізілген тауарлардың экспортын және (немесе) импортын лицензиялау осы Хаттамаға қосымшада көзделген қағидаларға сәйкес жүзеге асырылады.
      49. Уәкілетті органдар лицензиялардың мынадай түрлерін береді:
      бір жолғы лицензия;
      бас лицензия;
      айрықша лицензия.
      Бас және айрықша лицензиялар беру Комиссия айқындаған жағдайларда жүзеге асырылады.

Х. Шараларды біржақты тәртіппен қолдану

      50. Осы Қосымшаның VII және VIII бөлімдерінде көзделген негіздемелер бойынша айрықша жағдайларда, мүше мемлекеттер үшінші елдермен саудада біржақты тәртіппен уақытша шараларды, оның ішінде осы Хаттаманың III және IV бөлімдерінде көрсетілгендерден ерекшеленетін негіздемелер бойынша енгізуі мүмкін.
      51. Уақытша шараны енгізетін мүше мемлекет алдын ала, бірақ оны енгізген күнге дейін күнтізбелік 3 күннен кешіктірмей, Комиссияға ол туралы хабарлайды және Одақтың кедендік аумағына осындай шара енгізу туралы ұсыныс енгізеді.
      52. Комиссия мүше мемлекеттің уақытша шара енгізу туралы ұсынысын қарайды және мүше мемлекеттің ұсынысын қарау қорытындылары бойынша Одақтың кедендік аумағында осындай шара енгізу туралы шешім қабылдауы мүмкін.
      53. Бұл жағдайда осындай шараның қолданылу мерзімін Комиссия белгілейді.
      54. Егер Одақтың кедендік аумағына уақытша шара енгізу туралы шешім қабылданбаған жағдайда, Комиссия уақытша шараны енгізген мүше мемлекетке және мүше мемлекеттердің кеден органдарын уақытша шара оның енгізілген күнінен бастап 6 айдан аспайтын мерзімге қолданылатынын хабарлайды.
      55. Уақытша шара енгізу туралы мүше мемлекеттен алынған хабарламаның негізінде Комиссия мүше мемлекеттердің кеден органдарына бір мүше мемлекеттің уақытша шараны енгізгені туралы:
      1) мүше мемлекеттің оған сәйкес уақытша шара енгізілетін нормативтік құқықтық актісінің атауын;
      2) тауардың және ЕАЭО СЭҚ ТН кодының атауын;
      3) уақытша шара енгізілген күнді және оның қолданылу мерзімін көрсете отырып дереу хабарлайды.
      56. Осы Хаттаманың 55-тармағында көрсетілген ақпаратты алғаннан кейін мүше мемлекеттердің кеден органдары мыналарға:
      Тауарлары туралы мәліметтер осы ақпаратта қамтылған, уақытша шараны қолданған мүше мемлекеттің аумағынан шығарылатын тиісті тауарларды осы мүше мемлекеттің уәкілетті органы берген лицензиясыз әкетуге;
      Тауарлары туралы мәліметтер осы ақпаратта қамтылған, уақытша шараны қолданған мүше мемлекетке арналған тиісті тауарларды осы мүше мемлекеттің уәкілетті органы берген лицензиясыз әкелуге жол бермейді. Бұл ретте уақытша шараны қолданбайтын мүше мемлекеттер уақытша шараны қолданған мүше мемлекеттің аумағына тиісті тауарлардың әкелінуіне жол бермеуге бағытталған қажетті күш-жігерін жұмсайды.

Үшінші елдерге қатысты
тарифтік емес реттеу шаралары
туралы хаттамаға
қосымша

Тауарлардың экспортына және (немесе) импортына лицензиялар және
рұқсаттар беру қағидалары

І. Жалпы ережелер

      1. Осы Қағидалар оларға қатысты үшінші елдермен саудада тарифтік емес реттеу шаралары қолданылатын, бірыңғай тауарлар тізбесіне енгізілген тауарлардың экспорты және (немесе) импортына лицензиялар және рұқсаттар беру тәртібін айқындайды.
      2. Осы Қағидаларда Үшінші елдерге қатысты тарифтік емес реттеу шаралары туралы хаттамада (Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың № 7 қосымшасы) айқындалған ұғымдар, сондай-ақ мынадай ұғымдар пайдаланылады:
      «өтінім беруші» - лицензияны немесе рұқсатты ресімдеу мақсатында мүше уәкілетті органға құжаттар ұсынатын сыртқы сауда қызметіне қатысушы;
      «лицензияны орындау» - Одақтың кедендік аумағына оларға қатысты берілген (ресімделген) лицензия негізінде кеден органдары шығарған тауарларды нақты әкелу немесе тауарларды Одақтың кедендік аумағынан әкету.
      3. Лицензия мен лицензия телнұсқасын бергені (ресімдегені) үшін уәкілетті орган мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген тәртіппен және мөлшерде мемлекеттік баж (лицензиялық алым) алады.
      4. Лицензиялар мен рұқсаттар оған қатысты лицензиялау немесе автоматты түрде лицензиялау (қадағалау) енгізілген ЕАЭО СЭҚ ТН бойынша сыныпталатын әрбір тауарға беріледі.
      5. Лицензиялар мен рұқсаттарға қол қою құқығы берілген уәкілетті органдардың лауазымды тұлғалары қолдарының үлгілері, сондай-ақ уәкілетті органдардың мөрлері бедерлерінің үлгілері мүше мемлекеттердің кеден органдарына хабарлау үшін Комиссияға жіберіледі.
      6. Лицензияны немесе рұқсатты ресімдеу үшін берілген құжаттар, сондай-ақ лицензияның орындалғанын растайтын құжаттар лицензияның немесе рұқсаттың қолданылу мерзімі аяқталғаннан кейін немесе лицензияның қолданылуын тоқтату немесе тоқтата тұру туралы шешім қабылданған күннен бастап 3 жыл ішінде уәкілетті органдарда сақталуы тиіс.
      Көрсетілген мерзім аяқталғаннан кейін құжаттар лицензия немесе рұқсат берілген мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген тәртіппен жойылады.
      7. Берілген лицензиялар мен рұқсаттардың дерекқорын жүргізуді уәкілетті органдар жүзеге асырады және көрсетілген ақпаратты Комиссия белгілейтін тәртіппен және мерзімде Комиссияға ұсынады. Комиссия мүше мемлекеттердің кеден органдарына берілген лицензиялар туралы деректерді ұсынады.

ІІ. Лицензиялар беру тәртібі

      8. Лицензия беру туралы өтінішті ресімдеу және лицензияны ресімдеу Комиссия бекітетін тауарлардың жекелеген түрлерінің экспортына және (немесе) импортына лицензия беру туралы өтінішті ресімдеу және осындай лицензияны ресімдеу туралы нұсқаулыққа сәйкес жүзеге асырылады.
      Лицензия Комиссия белгілейтін тәртіппен, ал ол бекітілгенге дейін – мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес айқындалатын тәртіппен электрондық құжат нысанында берілуі (ресімделуі) мүмкін.
      Электрондық құжат нысанындағы лицензияның құрылымы мен форматын Комиссия бекітеді, ал ол бекітілгенге дейін мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес айқындалады.
      9. Бір жолғы лицензияның қолданылу кезеңі, ол қолданыла бастаған күннен бастап 1 жылдан аспауы тиіс. Бір жолғы лицензияның қолданылу мерзімі сыртқы сауда келісімшартының (шартының) қолданылу мерзімімен немесе лицензияны беру үшін негіз болып табылатын құжаттың қолданылу мерзімімен шектелуі мүмкін.
      Оларға қатысты экспортына және (немесе) импортына сандық шектеулер немесе арнайы қорғау шарасы ретінде импорттық квота немесе тарифтік квоталар енгізілген тауарлар үшін лицензияның қолданылу кезеңі квота белгіленген күнтізбелік жылы аяқталады.
      Бас лицензияның қолданылу мерзімі, ол қолданыла бастаған күннен бастап бір жылдан аспауы тиіс, ал оларға қатысты экспортына және (немесе) импортына сандық шектеулер немесе тарифтік квоталар енгізілген тауарлар үшін, егер Комиссия актісінде өзгеше белгіленбесе, квота белгіленген күнтізбелік жылы аяқталады.
      Айрықша лицензияның қолданылу мерзімін әрбір нақты жағдайда Комиссия белгілейді.
      10. Лицензияны ресімдеу үшін өтінім беруші немесе тиісті өкілеттіктерінің жазбаша растауына ие оның өкілі уәкілетті органға мынадай құжаттар мен мәліметтерді береді:
      1) тауарлардың жекелеген түрлерінің экспортына және (немесе) импортына лицензия беру туралы өтінішті ресімдеу және осындай лицензияны ресімдеу туралы нұсқаулыққа сәйкес толтырылған және ресімделген лицензия беру туралы өтініш (бұдан әрі - өтініш);
      2) Комиссия бекітетін, ал ол бекітілгенге дейін мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес тәртіппен айқындалатын форматтағы өтініштің электрондық көшірмесі;
      3) сыртқы сауда шартының (келісімшартының) көшірмесі, қосымшалары және (немесе) оған толықтырулар (бір жолғы лицензия үшін), ал сыртқы сауда шарты (келісімшарты) болмаған жағдайда – тараптардың ниеттерін растайтын өзге де құжаттың көшірмесі;
      4) салық органында есепке қойылғаны туралы немесе мемлекеттік тіркелгені туралы құжаттың (егер бұл мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген болса, мәліметтің) көшірмесі;
      5) лицензияланатын қызмет түрін жүзеге асыруға берілген лицензияның көшірмесі немесе егер қызметтің мұндай түрі оған қатысты Одақтың кедендік аумағында лицензиялау енгізілген тауар айналымына байланысты болса, лицензияланатын қызмет түрін жүзеге асыруға берілген лицензияның болуы туралы мәліметтер (егер бұл мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген болса);
      6) оның негізінде тиісті тауарға лицензиялау енгізілген Комиссия актісімен егер олар айқындалған болса, өзге де құжаттар (мәліметтер).
      11. Құжаттардың берілген көшірмелерінің әрбір парағы өтінім берушінің қолымен және мөрімен куәландырылуы тиіс немесе құжаттардың көшірмелері тігіліп, соңғы парақтары өтінім берушінің қолымен және мөрімен куәландырылуы тиіс.
      Өтінім беруші ұсынған құжаттар уәкілетті органда тіркеуге жатады.
      Өтініш пен құжаттар (мәліметтер) мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген тәртіппен электрондық құжат нысанында берілуі мүмкін. Егер мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген болса, құжаттарды (мәліметтерді) өтінім берушінің электрондық сандық қолтаңбасымен куәландырылған сканерленген құжаттар түрінде ұсынуға рұқсат етіледі.
      Өтінім беруші лицензия бергені (ресімдегені) үшін мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген тәртіппен және мөлшерде мемлекеттік бажды (лицензиялық алымды) төлегенін растайтын құжатты бергеннен кейін лицензия беріледі.
      12. Комиссия актісінде көзделген жағдайларда өтініш уәкілетті органға берілгенге дейін өтінім беруші немесе уәкілетті орган оны, егер бұл мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген болса, мүше мемлекет айқындаған, мүше мемлекеттің атқарушы билігінің тиісті органына келісуге жібереді.
      13. Уәкілетті орган осы Қағидалардың 10-тармағында көзделген құжаттар негізінде, егер Комиссия актісімен өзге мерзімдер белгіленбеген болса, құжаттар берілген күннен бастап 15 жұмыс күні ішінде лицензия беруді немесе оны беруден бас тартуды жүзеге асырады.
      14. Мыналар лицензия беруден бас тарту үшін негіз болып табылады:
      1) өтінім беруші лицензия алу үшін ұсынатын құжаттарда толық емес немесе дұрыс емес мәліметтердің болуы;
      2) осы Қағидалардың 10–12-тармақтарында көзделген талаптардың сақталмауы;
      3) лицензия беруге негіз болатын бір немесе бірнеше құжаттар қолданылуының тоқтатылуы немесе тоқтатыла тұруы;
      4) оны іске асыру үшін лицензия сұралатын шартты (келісімшартты) орындау салдары туындауы мүмкін мүше мемлекеттердің халықаралық міндеттемелерінің бұзылуы;
      5) квотаның, сондай-ақ тарифтік квотаның таусылуы немесе олардың болмауы (квоталанатын тауарларға лицензия ресімделген жағдайда);
      6) Комиссия актісінде көзделген өзге де негіздемелер.
      15. Лицензия беруден бас тарту туралы шешім дәлелді болуы және өтінім берушіге жазбаша нысанда немесе, егер Комиссия актісінде, ал көрсетілген акті болмаған жағдайда – мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген болса, электрондық құжат нысанында ұсынылуы тиіс.
      16. Уәкілетті орган өтінім берушіге берілетін лицензияның түпнұсқасын ресімдейді. Өтінім беруші тауарлар кедендік декларацияланғанға дейін лицензияның түпнұсқасын тиісті кеден органына ұсынады, ол лицензияны бақылауға қою кезінде кеден органының бақылауға қою туралы белгісі бар оның көшірмесін өтінім берушіге береді.
      Егер уәкілетті орган лицензияны электрондық құжат түрінде берген (ресімдеген) болса, онда өтінім берушінің өз мемлекетінің кеден органына лицензияның түпнұсқасын қағаз жеткізгіште беруі талап етілмейді.
      Уәкілетті органдар мен кеден органдарының электрондық құжат нысанында берілген лицензиялардың орындалуын бақылау бойынша өзара іс-қимылының тәртібі мүше мемлекеттердің заңнамасымен айқындалады.
      17. Берілген лицензияларға, оның ішінде техникалық сипаттағы себептер бойынша өзгерістер енгізуге жол берілмейді.
      18. Егер заңды тұлға ретінде тіркелген өтінім берушінің құрылтай құжаттарына өзгерістер енгізілсе (ұйымдық-құқықтық нысанының, атауының немесе оның орналасқан жерінің өзгеруі) немесе жеке тұлға болып табылатын өтінім берушінің төлқұжаттық деректері өзгерсе, өтінім беруші өтініш пен көрсетілген өзгерістерді растайтын құжаттарды қоса бере отырып, берілген лицензияның қолданылуын тоқтату және жаңа лицензия ресімдеу туралы өтінішпен жүгінуге міндетті.
      19. Уәкілетті орган:
      1) егер бұл мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген болса, өтінім беруші жазбаша нысанда немесе электрондық құжат нысанында өтініш берген;
      2) заңды тұлға ретінде тіркелген өтінім берушінің құрылтай құжаттарына өзгерістер енгізілген (ұйымдық-құқықтық нысанының, атауының немесе оның орналасқан жерінің өзгеруі) немесе жеке тұлға болып табылатын өтінім берушінің төлқұжаттық деректері өзгерген;
      3) лицензия алу мақсатында өтінім беруші ұсынған құжаттарда дұрыс емес мәліметтер анықталған;
      4) олардың негізінде лицензия берілген бір немесе бірнеше құжаттардың қолданылуы тоқтатылған немесе тоқтатыла тұрған;
      5) оның негізінде лицензия берілген шартты (келісімшартты) орындау кезінде мүше мемлекеттің халықаралық міндеттемелерді бұзуы;
      6) егер қызметтің мұндай түрі оған қатысты лицензиялау енгізілген тауардың айналымына байланысты болса, қызметтің лицензияланатын түрін жүзеге асыруға берілген лицензия қайтарып алынған;
      7) белгіленген тәртіпті сақтаған кезде берілуі мүмкін емес лицензияны беруге алып келген, лицензияны беру кезінде жіберілген бұзушылықтар анықталған;
      8) лицензияның иесі халықаралық нормативтік құқықтық актілерде немесе мүше мемлекеттің нормативтік құқықтық актілерінде белгіленген лицензия беру шарттарын сақтамаған;
      9) сот шешімінің болуы;
      10) лицензияның иесі осы Қағидалардың 22-тармағын орындамаған жағдайларда лицензияның қолданылуын тоқтату немесе тоқтата тұру туралы шешім қабылдауға құқылы.
      20. Лицензияның қолданылуы уәкілетті орган тоқтата тұру туралы шешім қабылдаған күннен бастап тоқтатыла тұрады.
      Тоқтатыла тұрған лицензияның қолданылуын уәкілетті орган оның қолданылуын тоқтата тұруға әкелген себептерді жойғаннан кейін қайта қалпына келтіруі мүмкін. Бұл ретте лицензияның қолданылуын тоқтата тұру оны ұзарту үшін негіз болып табылмайды.
      Лицензияның қолданылуын тоқтата тұруды немесе тоқтату тәртібін Комиссия айқындайды.
      21. Лицензия жоғалған жағдайда, уәкілетті орган өтінім берушінің жазбаша өтініші бойынша және мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген тәртіппен және мөлшерде мемлекеттік баж (лицензиялық алым) төленгеннен кейін түпнұсқаға ұқсас ресімделген және "Телнұсқа" деген жазуы бар лицензияның телнұсқасын береді.
      Лицензияны жоғалтудың себептері мен жағдайлары түсіндірілетін өтініш еркін нысанда жасалады.
      Лицензияның телнұсқасын өтініш берілген күннен бастап 5 жұмыс күні ішінде уәкілетті орган береді.
      22. Бас және айрықша лицензиялардың иелері тоқсан сайын, есепті тоқсаннан кейінгі айдың 15-күніне дейін уәкілетті органға лицензияның орындалу барысы туралы есепті ұсынуға міндетті.
      Бір жолғы лицензиялардың иелері лицензияның қолданылу мерзімі өткеннен кейін күнтізбелік 15 күн ішінде уәкілетті органға лицензияның орындалуы туралы анықтама беруге міндетті.
      23. Мүше мемлекеттің тиісті кеден органы лицензияны бақылаудан алған кезде өтінім берушіге оның жазбаша өтінішінің негізінде 5 жұмыс күні ішінде лицензияны орындау туралы анықтама береді.
      Анықтама берудің нысаны мен тәртібін Комиссия айқындайды.
      24. Егер кеден органдарының мұндай ақпаратты ұсынуы мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген болса, кеден органдары электрондық нысанда лицензиялардың орындалуы туралы ақпаратты тікелей уәкілетті органға береді.
      Егер кеден органдары лицензиялардың орындалуы туралы ақпаратты электрондық нысанда тікелей уәкілетті органға беретін болса, лицензиялардың иелері лицензиялардың орындалу барысы туралы есепті және лицензиялардың орындалуы туралы анықтаманы уәкілетті органға бермейді.

ІІІ. Рұқсаттар беру тәртібі

      25. Рұқсатты ресімдеу Комиссия бекітетін тауарлардың жекелеген түрлерінің экспортына және (немесе) импортына рұқсатты ресімдеу туралы нұсқаулыққа сәйкес жүзеге асырылады.
      Рұқсат Комиссия бекітетін тәртіппен, ал ол бекітілгенге дейін мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес электрондық құжат нысанында берілуі (ресімделуі) мүмкін.
      Электрондық құжат нысанындағы рұқсаттың құрылымы мен форматын Комиссия бекітеді, ал ол бекітілгенге дейін мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес айқындалады.
      Бір мүше мемлекеттің уәкілетті органы берген рұқсаттарды барлық басқа мүше мемлекеттер мойындайды.
      26. Рұқсаттарды беру мерзімі өтініш берілген күннен бастап 3 жұмыс күнінен аспауы тиіс.
      Рұқсаттар сыртқы сауда қызметіне кез келген қатысушыларға мүше мемлекеттің уәкілетті органына берілетін:
      жазбаша өтініштің;
      қағаз жеткізгіштегі рұқсат жобасының;
      Комиссия бекітетін, ал ол бекітілгенге дейін мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес айқындалған форматта рұқсат жобасының электрондық көшірмесі негізінде шектеусіз беріледі.
      27. Рұқсаттың қолданылу мерзімі рұқсат берілген күнтізбелік жылмен шектеледі.
      28. Уәкілетті орган сыртқы сауда қызметіне қатысушыға немесе оны алуға өкілеттіктерді жазбаша растауы бар оның өкіліне берілетін рұқсаттың түпнұсқасын ресімдейді.
      Сыртқы сауда қызметіне қатысушы тауарлар кедендік декларацияланғанға дейін рұқсатты бақылауға қою кезінде сыртқы сауда қызметіне қатысушыға бақылауға қою туралы кеден органының белгісі бар оның көшірмесін беретін тиісті кеден органына рұқсаттың түпнұсқасын береді.
      Егер уәкілетті орган рұқсатты электрондық құжат нысанында берген (ресімдеген) болса, онда сыртқы сауда қызметіне қатысушының өз мемлекетінің кеден органына лицензияның түпнұсқасын қағаз жеткізгіште беруі талап етілмейді.
      Уәкілетті органдар мен кеден органдарының электрондық құжат нысанында берілген рұқсаттардың орындалуын бақылау бойынша өзара іс-қимылының тәртібі мүше мемлекеттердің заңнамасымен айқындалады.
      29. Берілген рұқсаттар басқа сыртқы сауда қызметіне қатысушыларға қайта ресімдеуге жатпайды.
      Берілген рұқсаттарға өзгерістер енгізуге жол берілмейді.
      30. Берілген рұқсат жоғалған жағдайда, уәкілетті орган 3 жұмыс күні ішінде сыртқы сауда қызметіне қатысушының жазбаша өтініші бойынша түпнұсқаға ұқсас ресімделетін және "Телнұсқа" деген жазуы бар рұқсаттың телнұсқасын бере алады. Бұл ретте өтініште рұқсатты жоғалтудың себептері мен жағдайлары түсіндірілуі тиіс. Өтініш еркін нысанда жасалады.

Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 8 ҚОСЫМША

Үшінші елдерге қатысты арнайы қорғау,
демпингке қарсы және өтемақы шараларын қолдану туралы
ХАТТАМА

I. Жалпы ережелер

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың 48-49-баптарына сәйкес әзірленген және Одақтағы тауар өндірушілердің экономикалық мүдделерін қорғау мақсатында үшінші елдерге қатысты арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларының қолданылуын айқындайды.
      2. Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:
      «ұқсас тауар» – тексеру (қайта тексеру) объектісі болып табылатын немесе болуы мүмкін тауарға толықтай сәйкес келетін тауар немесе мұндай тауар болмаған жағдайда, тексеру (қайта тексеру) объектісі болып табылатын немесе болуы мүмкін тауардың сипаттамасына жақын сипаттамалары бар басқа тауар;
      «демпингке қарсы шара» – демпингке қарсы баж, оның ішінде алдын ала ала демпингке қарсы баж енгізу немесе экспорттаушы қабылдаған ерікті баға міндеттемелерін мақұлдау арқылы Комиссия шешімі бойынша қолданылатын демпингтік импортқа қарсы іс-қимыл бойынша шара;
      «демпингке қарсы баж» – демпингке қарсы шараны енгізу кезінде қолданылатын және мүше мемлекеттердің кеден органдары кедендік әкелу бажына қарамастан алатын баж;
      «демпингтік маржа» – экспорттық бағасын шегерумен, осы тауардың қалыпты құнының оның экспорттық бағасына пайызбен көрсетілген қатынасы немесе тауардың қалыпты құны мен оның экспорттық бағасының арасындағы абсолюттік көрсеткіштермен көрсетілген айырмасы;
      «импорттық квота» – тауардың санына және (немесе) құнына қатысты оның Одақтың кедендік аумағына импортын шектеу;
      «өтемақы шарасы» – Комиссияның шешiмi бойынша өтемақы бажын (оның iшiнде алдын ала ала өтемақы бажын) енгізу немесе субсидиялаушы үшінші елдің уәкiлеттi органы немесе экспорттаушы қабылдаған ерікті мiндеттемелерді мақұлдау арқылы қолданылатын мүше мемлекеттердің экономика саласына экспорттаушы үшінші елдің ерекше субсидия әсерiн бейтараптандыру шарасы;
      «өтемақы бажы» – өтемақы шарасын енгізу кезінде қолданылатын және мүше мемлекеттердің кеден органдары кедендік әкелу бажына қарамастан алатын баж;
      «мүше мемлекеттердің экономика саласына материалдық залал» - атап айтқанда, мүше мемлекеттерде ұқсас тауар өндiрiсi көлемiнiң және мүше мемлекеттердiң нарығында оны өткiзу көлемiнiң қысқаруымен, мұндай тауар өндiрiсi рентабельдiлiгiнiң төмендеуiмен, сондай-ақ мүше мемлекеттер экономикасының осы саласындағы тауар қорларына, жұмыспен қамтуға, жалақының деңгейiне және мүше мемлекеттер экономикасының осы саласына инвестициялардың деңгейiне теріс әсер етуден көрінетін мүше мемлекеттер экономикасы саласы ахуалының дәлелдемелермен расталған нашарлауы;
      «тікелей бәсекелес тауар» – өзінің мақсаты, қолданылуы, сапалық және техникалық сипаттамалары бойынша, сондай-ақ тексеру (қайта тексеру) объектісі болып табылатын немесе болуы мүмкін тауарды тұтыну процесінде сатып алушы оны ауыстыратындай немесе ауыстыруға дайын болатындай басқа да негізгі қасиеттері бойынша тексеру (қайта тексеру) объектісі болып табылатын немесе болуы мүмкін тауарға сай келетін тауар;
      «сауданың әдеттегі барысы» – өндірістің орташа өлшемді шығасыларына және орташа өлшемді сауда, әкімшілік және жалпы шығасыларға негізделе отырып айқындалатын соған ұқсас тауардың орташа өлшемді өзіндік құнынан төмен емес баға бойынша экспорттаушы үшінші елдің нарығындағы соған ұқсас тауарды сатып алу-сату;
      «төлеушілер» - Еуразиялық экономикалық одақтың Кеден кодексіне сәйкес айқындалатын тұлғалар;
      «алдын ала демпингке қарсы баж» - оған қатысты тексеру жүргізетін орган тексеру барысында демпингтік импорттың болуы және осыған байланысты мүше мемлекеттердің экономика саласына материалдық залалы, оның келтіретін қауіпі немесе мүше мемлекеттердің экономика саласын құрудың айтарлықтай бәсеңдеуі туралы алдын ала қорытынды жасаған тауардың Одақтың кедендік аумағына импорты кезінде қолданылатын баж;
      «алдын ала өтемақы бажы» - оған қатысты тексеру жүргізетін орган тексеру барысында субсидияланатын импорттың болуы және осыған байланысты мүше мемлекеттердің экономика саласына материалдық залалы, оның келтіретін қауіпі немесе мүше мемлекеттердің экономика саласын құрудың айтарлықтай бәсеңдеуі туралы алдын ала қорытынды жасаған тауардың Одақтың кедендік аумағына импорты кезінде қолданылатын баж;
      «алдын ала қорғау бажы» - оған қатысты тексеру жүргізетін орган тексеру барысында мүше мемлекеттердің экономика саласына елеулі залал келтірген немесе келтіру қауіпін төндірген өсіп келе жатқан импорттың болуы туралы алдын ала қорытынды жасаған тауардың Одақтың кедендік аумағына импорты кезінде қолданылатын баж;
      «алдыңғы кезең» – қажетті статистикалық деректері бар тексеруді жүргізу туралы өтініш берілген күннің тікелей алдындағы 3 күнтізбелік жыл;
      «байланысты тұлғалар» – төменде келтірілген бір немесе бірнеше критерийлерге сай келетін тұлғалар:
      осы тұлғалардың әрқайсысы басқа тұлғаның қатысуымен құрылған ұйымның қызметкері немесе басшысы болып табылады;
      тұлғалар іскер әріптестер болып табылады, яғни шарттық қатынастармен байланысты болады, пайда алу мақсатында іс-қимыл жасайды және бірлескен қызметті жүзеге асыруға байланысты шығыстар мен залалдарды бірлесіп көтереді;
      тұлғалар бір ұйымның жұмыс берушілері және қызметкерлері болып табылады;
      қандай да бір тұлға дауыс беретін акциялардың 5 және одан да көп пайызын немесе екі тұлғаның үлестерін тікелей немесе жанама түрде иеленеді, бақылайды немесе номиналды ұстаушысы болып табылады;
      тұлғалардың біреуі екінші тұлғаны тікелей немесе жанама түрде бақылайды;
      екі тұлғаны да үшінші тұлға тікелей немесе жанама түрде бақылайды;
      екі тұлға бірлесіп үшінші тұлғаны тікелей немесе жанама түрде бақылайды;
      тұлғалар неке қатынастарында, туыстық немесе бала асыраушы немесе асырап алынған, сондай-ақ қамқоршы және қамқорлықтағы қатынастарда болады.
      Бұл ретте мынадай іс-қимылдардың біреуін немесе бірнешеуін:
      оның атқарушы органының функцияларын жүзеге асыру;
      заңды тұлғаның кәсіпкерлік қызметін жүргізу шарттарын айқындау құқығын алу;
      заңды тұлғаның жарғылық (қалыптасу) капиталын (қорын) құрайтын акцияларға (үлестерге) тиесілі дауыстардың жалпы санының 5 пайызынан астамына билік етуді жүзеге асыру арқылы заңды тұлға қабылдайтын шешімдерді заңды немесе жеке тұлғаның айқындау мүмкіндігі тікелей бақылау деп түсініледі.
      Жеке немесе заңды тұлға арқылы не арасында тікелей бақылау бар бірнеше заңды тұлғалар арқылы заңды тұлға қабылдайтын шешімдерді заңды немесе жеке тұлғаның айқындау мүмкіндігі жанама бақылау деп түсініледі.
      «мүше мемлекеттердің экономика саласына елеулі залал» – әдетте, алдыңғы кезең ішінде айқындалатын мүше мемлекеттердің экономика саласының өндірістік, сауда және қаржы жағдайының айтарлықтай нашарлауынан көрінетін, мүше мемлекеттерде ұқсас немесе тікелей бәсекелесуші тауар өндірісімен байланысты ахуалдың дәлелдемелермен расталған жалпы нашарлауы;
      «арнайы қорғау шарасы» – импорттық квотаны, арнайы квотаны немесе арнайы бажды, оның ішінде алдын ала арнайы бажды енгізу арқылы Комиссияның шешімі бойынша қолданылатын Одақтың кеден аумағына тауардың өскен импортын шектеу жөніндегі шара;
      «арнайы квота» - оның шеңберінде Одақтың кеден аумағына тауар арнайы бажды төлеусіз, осы көлемнен артық арнайы баж төлемімен жеткізілетін Одақтың кеден аумағына тауар импортының белгілі бір көлемін белгілеу;
      «арнайы баж» – арнайы қорғау шарасын енгізген кезде қолданылатын және мүше мемлекеттердің кеден органдары кедендік әкелу бажына қарамастан алатын баж;
      «субсидияланатын импорт» – өндірілуі, экспортталуы немесе тасымалдануы кезінде экспорттаушы үшінші елдің ерекше субсидиясы пайдаланылған тауардың Одақтың кеден аумағына импорты;
      «үшінші елдер» - Шарт қатысушысы болып табылмайтын елдер және (немесе) елдердің бірлестіктері, сондай-ақ Комиссия бекіткен әлем елдерінің Сыныптауышына енгізілген аумақтар;
      «субсидиялаушы орган» – экспорттаушы үшінші елдің мемлекеттік органы не жергілікті өзін-өзі басқару органы не тиісті мемлекеттік органның не жергілікті өзін-өзі басқару органының тапсырмасы бойынша әрекет ететін немесе құқықтық актіге сәйкес немесе нақты мән-жағдайларға орай тиісті мемлекеттік орган не жергілікті өзін-өзі басқару органы уәкілеттік берген тұлға;
      «мүше мемлекеттердің экономикасы саласына материалдық залал келтіру қаупі» – мүше мемлекеттердің экономикасы саласына материалдық залал келтірудің дәлелдемелермен расталған шарасыздығы;
      «мүше мемлекеттердің экономикасы саласына елеулі залал келтіру қаупі» – мүше мемлекеттердің экономикасы саласына елеулі залал келтірудің дәлелдемелермен расталған шарасыздығы;
      «экспорттық баға» – Одақтың кеден аумағына тауардың импорты кезінде төленген немесе төленуі тиіс баға.

ІІ. Тексеру 1. Тексеру жүргізу мақсаттары

      3. Тауардың импорты кезінде арнайы қорғау, демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын енгізу алдында:
      Одақтың кеден аумағына өспелі импорттың және осыған байланысты мүше мемлекеттердің экономикасы саласына елеулі залалдың немесе оны келтіру қаупінің болуын;
      Одақтың кеден аумағына демпингтік немесе субсидияланатын импорттың болуын және осыған байланысты мүше мемлекеттердің экономика саласына материалдық залалдың немесе оны келтіру немесе мүше мемлекеттердің экономика саласын құрудың баяулауы қаупінің болуын анықтау мақсатында тексеру жүргізіледі.

2. Тексеру жүргізетін орган

      4. Тексеру жүргізетін орган өзіне халықаралық шарттарда және Одақтың құқығын құрайтын актілерде берілетін өкілеттіктер шеңберінде әрекет етеді.
      5. Тексеру жүргізетін орган тексеру нәтижелері бойынша Комиссияға арнайы қорғау, демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын қолдану мерзімін қолданудың немесе ұзартудың не арнайы қорғау, демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын қайта қарау немесе алып тастаудың орындылығы туралы ұсынысы бар, Комиссияның тиісті шешімінің жобасы қоса берілген баяндаманы ұсынады.
      6. Арнайы қорғау, демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын қайта қарау қайта тексерудің қорытындысы бойынша оны өзгертуді, алып тастауды немесе ырықтандыруды көздейді.
      7. Осы Хаттаманың 15-22, 78-89, 143-153 тармақтарында көзделген жағдайларда тексеру жүргізетін орган тексеру аяқталғанға дейін Комиссияға алдын ала арнайы, алдын ала демпингке қарсы немесе алдын ала өтемақы бажын енгізу мен қолданудың орындылығы туралы ұсынысы бар, Комиссияның тиісті шешімінің жобасы қоса берілген баяндаманы ұсынады.
      8. Тексеру жүргізетін орган ұсынатын дәлелдемелер мен мәліметтер, сондай-ақ тексеру жүргізетін органмен хат алмасулар орыс тілінде жүзеге асырылады, ал шетел тілінде құрастырылған құжаттардың түпнұсқалары ұсынылған аудармасы растала отырып, орыс тіліндегі аудармасымен сүйемелденуі тиіс.

IІI. Арнайы қорғау шаралары

1. Арнайы қорғау шарасын қолданудың жалпы қағидаттары

      9. Арнайы қорғау шарасы олардың шығарылатын еліне қарамастан:
      1) әрқайсысының үлесіне Одақтың кеден аумағына осы тауар импортының жалпы көлемінің көп дегенде 3 пайызынан келетін дамушы немесе аз дамыған үшінші елдерден шығарылатын осы тауар импортының жиынтық үлесі Одақтың кеден аумағына осы тауар импортының жалпы көлемінің 9 пайызынан аспайтын жағдайда, дамушы және аз дамыған елден шығарылатын осы тауар импортының үлесі Одақтың кеден аумағына осы тауар импортының жалпы көлемінің 3 пайызынан аспайынша, мүше мемлекеттердің бірыңғай артықшылықтар жүйесін пайдаланатын, дамушы немесе аз дамыған үшінші елден шығарылатын тауарды;
      2) 2011 жылғы 18 қазандағы Еркін сауда аймағы туралы шарттың Тарапы болып табылатын, осы Шарттың 8-бабында белгіленген талаптарды орындаған кезде Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығының мүше мемлекетінен шығатын тауарды қоспағанда, экспорттаушы үшінші елден Одақтың кеден аумағына импортталатын тауарға қолданылады.
      10. Комиссия осы Хаттаманың 9-тармағына сәйкес арнайы қорғау шараларының қолданылуынан алынып тасталған, дамушы немесе аз дамыған үшінші елден шығарылатын тауарға, егер осы Хаттаманың 31, 33 немесе 34-тармақтарына сәйкес тексеру жүргізетін органның қайта тексеруі нәтижесінде, осындай дамушы немесе аз дамыған үшінші елден тауар импортының үлесі осы Хаттаманың 9-тармағымен белгіленген көрсеткіштерден асып түсетіні анықталған болса, арнайы қорғау шарасын тарату туралы шешім қабылдайды.
      11. Комиссия осы Хаттаманың 9-тармағына сәйкес арнайы қорғау шарасының қолданылуынан алынып тасталған, 2011 жылғы 18 қазандағы Еркін сауда аймағы туралы шарттың Тарапы болып табылатын Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығының мүше мемлекетінен шығатын тауарға, егер осы Хаттаманың 31, 33 немесе 34-тармақтарына сәйкес тексеру жүргізетін органның қайта тексеру нәтижесінде, осы Шарттың 8-тармағында белгіленген талаптарды одан әрі орындамайтыны анықталған болса, арнайы қорғау шарасын тарату туралы шешім қабылдайды.

2. Өспелі импорт салдарынан мүше мемлекеттердің экономика
саласына елеулі залалды немесе осындай залал келу қаупін
белгілеу

      12. Одақтың кеден аумағына өспелі импорт салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына елеулі залалды немесе осындай залалдың келу қаупін белгілеу мақсатында тексеру жүргізетін орган тексеру барысында сандық көрсеткіштерде көрсетілуі мүмкін және мүше мемлекеттердің экономика саласының экономикалық жағдайына, оның ішінде:
      1) тексеру объектісі болып табылатын тауар импортының мүше мемлекеттерде ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауарды өндірудің немесе тұтынудың жалпы көлеміне қатысты абсолюттік көрсеткіштердегі және салыстырмалы көрсеткіштердегі өсу қарқыны мен көлеміне;
      2) тексеру объектісі болып табылатын импорттық тауардың мүше мемлекеттердің нарығындағы осы тауардың және ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауардың жалпы сатылу көлеміндегі үлесіне;
      3) тексеру объектісі болып табылатын импорттық тауардың мүше мемлекеттерде өндірілетін ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауар бағалары деңгейімен салыстырғандағы бағалар деңгейіне;
      4) мүше мемлекеттерде өндірілетін ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауарды мүше мемлекеттер нарығында сату көлемінің өзгеруіне;
      5) мүше мемлекеттердің экономика саласындағы ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауар өндірісі көлемінің, өнімділігінің, өндірістік қуаттардың жүктемесінің, пайда мен зиян мөлшерлерінің, сондай-ақ жұмыспен қамту деңгейінің өзгертуіне әсер ететін объективті факторларды бағалайды.
      13. Өспелі импорттың салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына елеулі залал немесе осындай залалды келтіру қаупі іске қатысты және тексеру жүргізетін органның иелігінде бар барлық дәлелдемелер мен мәліметтерді талдау нәтижелерінің негізінде белгіленуі тиіс.
      14. Тексеру жүргізуші орган сол кезеңде өскен импорттан басқа мүше мемлекеттердің экономика саласына елеулі залал келтіретін немесе оны келтіру қаупі туындайтын басқа белгілі факторларды талдайды. Аталған залал мүше мемлекеттердің экономика саласына келтірілетін елеулі залалға немесе Одақтың кеден аумағына өскен импорттың салдарынан оған келтіретін қаупіне жатқызылмауы тиіс.

3. Алдын ала арнайы бажды енгізу

      15. Арнайы қорғау шарасын қолдануды кешіктіру мүше мемлекеттердің экономика саласына кейіннен жойылуы қиын болатын залал келтіруге әкеліп соғуы мүмкін күрделі жағдайларда Комиссия тиісті тексеру аяқталғанға дейін, тексеруді жүргізуші органның алдын ала қорытындысының негізінде оған сәйкес тексеру объектісі болып табылатын тауардың өскен импорты мүше мемлекеттердің экономика саласына елеулі залал келтіргенінің немесе келтіру қаупін төндіргенінің айқын дәлелдемелері болғанда 200 күннен аспайтын мерзімге алдын ала арнайы баж енгізу туралы шешім қабылдауы мүмкін. Тексеруді жүргізуші органның түпкілікті қорытындысын алу мақсатында тексеру жалғасуы тиіс.
      16. Тексеру жүргізетін орган экспорттаушы үшінші елдің уәкiлеттi органын, сондай-ақ басқа да оған белгiлi мүдделi тұлғаларды алдын ала арнайы бажды енгізу мүмкіндігі туралы жазбаша нысанда хабардар етедi.
      17. Экспорттаушы үшінші елдің уәкілетті органының алдын ала арнайы бажды енгiзу мәселесi бойынша консультациялар өткiзу туралы сұрау салуы бойынша мұндай консультациялар Комиссия алдын ала арнайы бажды енгiзу туралы шешiмдi қабылдағаннан кейiн басталуы тиiс.
      18. Тексеру нәтижелері бойынша арнайы қорғау шарасын енгізу үшін негіздер жоқ екені анықталған немесе осы Хаттаманың 272-тармағына сәйкес арнайы қорғау шарасын қолданбау туралы шешім қабылданған жағдайда алдын ала арнайы баж сомалары осы Хаттамаға қосымшаға сәйкес төлеушіге қайтаруға жатады.
      Тексеруді жүргізуші орган мүше мемлекеттердің кеден органдарын арнайы қорғау шарасын енгізу үшін негіздер жоқ екені туралы не Комиссияның арнайы қорғау шарасын қолданбау туралы шешім қабылдағаны туралы уақтылы хабардар етеді.
      19. Егер тексеру нәтижелері бойынша арнайы қорғау шарасын (оның ішінде импорт квотасын енгізу арқылы) қолдану туралы шешім қабылданса, алдын ала арнайы баждың қолданылу мерзімі арнайы қорғау шарасы қолданылуының жалпы мерзіміне есептеледі, ал тексеру нәтижелері бойынша қабылданған арнайы қорғау шарасын қолдану туралы шешім күшіне енген күннен бастап алдын ала арнайы баж сомалары осы осы Хаттамаға қосымшада көзделген тәртіппен, Осы Хаттаманың 20 және 21-тармақтарының ережелерін есепке ала отырып, есептеуге және бөлуге жатады.
      20. Егер тексеру нәтижелері бойынша алдын ала арнайы баж мөлшерлемесіне қарағанда, арнайы баждың барынша төмен мөлшерлемесін енгізу орынды деп танылса, арнайы баждың белгіленген мөлшерлемесі бойынша есептелген арнайы баж сомасына сәйкес келетін алдын ала арнайы баж сомалары осы Хаттамаға қосымшада көзделген тәртіппен есептеуге және бөлуге жатады.
      Арнайы баждың белгіленген мөлшерлемесі бойынша есептелген арнайы баж сомасынан асатын алдын ала арнайы баж сомалары осы Хаттамаға қосымшада көзделген тәртіппен төлеушіге қайтаруға жатады.
      21. Егер тексеру нәтижелері бойынша алдын ала арнайы баж мөлшерлемесіне қарағанда, арнайы баждың барынша жоғары мөлшерлемесін енгізу орынды деп танылса, арнайы баж бен алдын ала арнайы баж сомалары арасындағы айырма алынбайды.
      22. Алдын ала арнайы бажды енгізу туралы шешім, негізінен, тексеру басталған күннен бастап 6 айдан кешіктірілмей қабылданады.

4. Арнайы қорғау шарасын қолдану

      23. Арнайы қорғау шарасы Комиссияның шешімі бойынша мүше мемлекеттердің экономика саласына елеулі залалды немесе осындай залалды келтіру қаупін жою үшін, сондай-ақ өзгермелі экономикалық жағдайларға мүше мемлекеттердің экономика саласын бейімдеу процесін жеңілдету үшін қажетті мөлшерде және мерзім ішінде қолданылады.
      24. Егер арнайы қорғау шарасы импорттық квотаны белгiлеу арқылы қолданылса, мұндай импорттық квотаның мөлшері мүше мемлекеттердiң экономикасы саласына елеулi залалды немесе осындай залалды келтiру қаупiн жою үшiн импорттық квотаның аз мөлшерiн белгiлеу қажеттiлiгi жағдайларын қоспағанда, алдыңғы кезеңде жүргізілген тексеру объектiсi болып табылатын тауар импортының (сандық немесе құндық мәнінде) орташа жылдық көлемiнен төмен болмауы тиiс.
      25. Одақтың кеден аумағына тексеру объектісі болып табылатын тауарды жеткізуді жүзеге асыруға мүдделі экспорттаушы үшінші елдер арасындағы импорттық квотаны бөлу кезінде олардың арасында импорттық квотаны бөлу мәселесі бойынша консультациялар жүргізу үшін мүмкіндік беріледі.
      26. Егер осы Хаттаманың 25-тармағында көзделген консультацияларды жүргізу мүмкін болмайтын немесе оларды жүргізу барысында мұндай бөлу туралы уағдаластыққа қол жеткізілмеген жағдайда импорттық квота сандық немесе құндық мәніндегі осындай тауар импортының жалпы көлемі негізінде алдыңғы кезең ішінде осы экспорттаушы үшінші елдерден осы тауардың импорты кезінде қалыптасқан пропорцияда тексеру объектісі болып табылатын тауарды Одақтың кеден аумағына экспортына мүдделілігі бар экспорттаушы үшінші елдердің арасында бөлінеді.
      Бұл ретте осы тауардың саудасы барысына ықпал етуі мүмкін немесе ықпал ете алатын кез келген ерекше факторлар есепке алынады.
      27. Егер жекелеген экспорттаушы үшінші елдерден тексеру объектісі болып табылатын тауар импортының пайыздық қатынастағы өсуі тексеру жүргізу туралы өтінішті беру күнінің алдындағы 3 жыл үшін осындай тауар импортының жалпы өсуіне қатысты тең емес мөлшерде ұлғайған жағдайда Комиссия осындай экспорттаушы үшінші елдерден Одақтың кеден аумағына осы тауардың импорты өсуінің абсолюттік және салыстырмалы көрсеткіштерін есепке ала отырып, мұндай экспорттаушы үшінші елдер арасындағы импорттық квотаны бөле алады.
      Осы тармақтың ережелері тексеру жүргізетін орган мүше мемлекеттердің экономика саласына елеулі залалдың болуын белгілеген жағдайда ғана қолданылады.
      28. Импорттық квота нысанындағы арнайы қорғау шарасын қолдану тәртібі Комиссия шешімімен белгіленеді. Егер мұндай Шешім импортты лицензиялауды көздейтін жағдайда лицензиялар осы Шарттың 46-бабында белгіленген тәртіппен беріледі.
      29. Егер арнайы қорғау шарасы арнайы квотаны белгілеу арқылы қолданылған жағдайда мұндай квотаның мөлшерін айқындау, бөлу мен қолдану осы Хаттаманың 24-28 баптарында импорттық квота үшін көзделген тәртіппен жүзеге асырылады.

5. Арнайы қорғау шарасының қолданылу мерзімі және қайта қарау

      30. Арнайы қорғау шарасының қолданылу мерзімі осы Хаттаманың 31-тармағына сәйкес осындай шараның қолданылу мерзімін ұзарту жағдайын қоспағанда, 4 жылдан аспауы тиіс.
      31. Осы Хаттаманың 30-тармағында көрсетілген арнайы қорғау шарасының қолданылу мерзімі, егер тексеру жүргізетін орган жүргізген қайта тексеру нәтижелері бойынша мүше мемлекеттердің экономика саласына елеулі залалды немесе мұндай залал келтіру қаупін жою үшін арнайы қорғау шарасын қолдану мерзімі ұзартылуы қажет және мүше мемлекеттердің тиісті экономика саласының өзгермелі экономикалық жағдайларға осы саланың бейімделуіне ықпал ететін шаралар қолдануы туралы дәлелдемелер бар екендігі белгіленсе, Комиссияның шешімі бойынша ұзартылуы мүмкін.
      32. Комиссияның арнайы қорғау шарасының қолданылу мерзімін ұзарту туралы шешімді қабылдауы кезінде мұндай шара арнайы қорғау шарасының қолданылу мерзімін ұзарту туралы шешімді қабылдау күніне қолданылатын арнайы қорғау шарасынан аса шектелмеуге тиіс.
      33. Егер арнайы қорғау шарасының қолданылу мерзімі 1 жылдан асқан жағдайда, Комиссия осындай шараның қолданылу мерзімі ішіндегі тең уақыт аралығымен осындай арнайы қорғау шарасын біртіндеп жеңілдетеді.
      Егер арнайы қорғау шарасының қолданылу мерзімі 3 жылдан асқан жағдайда, мұндай шараның қолданылу мерзімінің жартысы аяқталғаннан кейін тексеру жүргізетін орган нәтижесінде арнайы қорғау шарасы сақталуы, жеңілдетілуі немесе жойылуы мүмкін қайта тексеруді жүргізеді.
      Осы тармақтың мақсаттары үшін арнайы қорғау шарасын жеңілдету деп импорттық квотаның нмесе арнайы квотаның көлемін ұлғайту не арнайы баждың мөлшерлемесін төмендету түсініледі.
      34. Осы Хаттаманың 33-тармағында көрсетілген қайта тексеруден басқа, тексеру жүргізетін органның бастамасы бойынша немесе мүдделі тұлғаның өтініші бойынша:
      1) өзгерген жағдайларға, оның ішінде арнайы қорғау объектісі болып табылатын тауарды нақтылауға байланысты, мұндай тауар осы арнайы қорғау шарасын қолдану барысында Одақта өндіріле алмайды деп ойлауға негіздер болса, арнайы қорғау шарасын өзгертудің, ырықтандырудың немесе күшін жоюдың орындылығын айқындау;
      2) Одақтың кеден аумағына тауар импортының жалпы көлемінде дамушы немесе аз дамыған үшінші елдердің үлесін белгілеу;
      3) 2011 жылғы 18 қазандағы Еркін сауда аумағы туралы шарт Тарапы болып табылатын Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығына қатысушы мемлекет үшін көрсетілген Шарттың 8-бабында көзделген критерийлердің орындалу фактісін белгілеу мақсаттарында қайта тексеру жүргізілуі мүмкін.
      35. Осы Хаттаманың 34-тармағының 1-тармақшасында көрсетілген мақсаттарда қайта тексеру жүргізу туралы өтінішті, егер арнайы қорғау шарасын енгізгеннен кейін кемінде 1 жыл өтсе, тексеру жүргізуші орган қабылдауы мүмкін.
      36. Тиісті айырмашылықтарды есепке ала отырып қайта тексерулер жүргізу кезінде тексеру жүргізуге жататын ережелер қолданылады.
      37. Алдын ала арнайы баждың қолданылу мерзімі мен арнайы қорғау шарасының қолданылуы ұзартылатын мерзімді қоса алғанда, арнайы қорғау шарасы қолданылуының жалпы мерзімі 8 жылдан аспауы тиіс.
      38. Арнайы қорғау шарасы бұрынғы арнайы қорғау шарасының қолданылу мерзіміне тең мерзім ішінде оған бұрын арнайы қорғау шарасы қолданылған тауарға қайта қолданылуы мүмкін емес. Бұл ретте, арнайы қорғау шарасы қолданылмайтын мерзім 2 жылдан кем болуы мүмкін емес.
      39. Осы Хаттаманың 38-тармағында белгіленген ережелерге қарамастан қолданылу мерзімі 180 немесе одан аз күнтізбелік күнді құрайтын арнайы қорғау шарасы, егер алдыңғы арнайы қорғау шарасын енгізген күннен бастап кемінде 1 жыл өтсе және арнайы қорғау шарасы жаңа арнайы қорғау шарасын енгізген күннің алдындағы 5 жыл ішінде 2 реттен астам мұндай тауарға қолданылмаса, сол тауарға қайта қолданылуы мүмкін.

IV. Демпингке қарсы шаралар

1. Демпингке қарсы шараны қолданудың жалпы қағидаттары

40. Тауар, егер осындай тауардың экспорттық бағасы тауардың қалыпты құнынан төмен болса, демпингтік импорттың мәні болып табылады.
41. Демпингтік импорттың болуын айқындау мақсаттары үшін мәліметтер талданатын тексеру кезеңін тексеруді жүргізетін орган белгілейді. Бұл ретте мұндай кезең, әдетте тексеру жүргізу туралы өтініш берілген күннің алдындағы 12 айға тең мерзімге белгіленеді, бірақ кез келген жағдайда 6 айдан кем болмауы тиіс.

2. Демпингтік маржаны айқындау

      42. Тексеру жүргізетін орган мыналарды:
      1) тауардың орташа өлшемді қалыпты құнын тауардың орташа өлшемді экспорттық бағасымен;
      2) жеке мәмілелер бойынша тауардың экспорттық бағаларының жеке мәмілелері бойынша тауардың қалыпты құнымен;
      3) сатып алушыларға, өңірге немесе тауарды жеткізу кезеңіне байланысты тауардың бағасында елеулі айырмашылықтар болған жағдайда тауардың жеке мәмілелер бойынша экспорттық бағаларымен тауардың орташа өлшемді қалыпты құнымен салыстыру негізінде демпингтік маржаны айқындайды.
      43. Тауардың экспорттық бағасын оның қалыпты құнымен салыстыру сауда операциясының сол сатысында және бір уақытта мүмкіндігі бойынша орын алған тауарды сату жағдайына қатысты жүзеге асырылады.
      44. Тауардың экспорттық бағасын оның қалыпты құнымен салыстыру кезінде бағаның салыстырмалылығына әсер ететін айырмашылықтарды, оның ішінде, жеткізулердің, салық салудың жағдайлары мен сипаттамаларын, сауда операциялары кезеңдерінің, сандық көрсеткіштердің, физикалық сипаттамалардың айырмашылықтарын, сондай-ақ оларға қатысты бағалардың салыстырмалылығына олардың әсер етуіне дәлелдемелер берілетін басқа кез келген айырмашылықтарды есепке ала отырып, оларды түзету жүзеге асырылады.
      Тексеру жүргізетін орган жоғарыда аталған факторлар ескерілген түзетулер тауардың қалыпты құнымен экспорттық бағаны салыстыру нәтижесін бұрмалай отырып, бір-бірін қайталамайтындығына көз жеткізеді. Тауардың экспорттық бағасын оның қалыпты құнымен тиісті салыстыруды қамтамасыз ету үшін, тексеру жүргізетін орган мүдделі тұлғалардан қажетті ақпарат сұратуға құқылы.
      45. Экспорттаушы үшінші елдің нарығындағы сауданың әдеттегі барысында ұқсас тауарды сатып алу-сату мәмілелері болмаған жағдайда не егер сауданың әдеттегі барысы кезінде ұқсас тауарды сату көлемінің төмен болуына байланысты немесе экспорттаушы үшінші елдің нарығындағы ерекше жағдайға байланысты экспорттаушы үшінші елдің нарығындағы сату кезінде тауардың экспорттық бағасын ұқсас тауардың бағасымен тиісті салыстыру жүргізу мүмкін болмаған жағдайда, тауардың экспорттық бағасы ұқсас тауардың бағасы репрезентативтік болып табылатын жағдайда, экспорттаушы үшінші елден өзге үшінші елге импортталатын ұқсас тауар бағасымен (ұқсас тауардың бағасы репрезентативті болып табылған жағдайда) немесе қажетті әкімшілік, сауда және жалпы шығындарды және пайданы есепке ала отырып, оның шығу еліндегі тауар өндірісінің шығындарымен салыстырылады.
      46. Егер тауар оның шығу елі болып табылмайтын үшінші елден Одақтың кеден аумағына импортталған жағдайда, осындай тауардың экспорттық бағасы үшінші елдің нарығындағы ұқсас тауардың салыстырмалы бағасымен салыстырылады.
      Тауардың экспорттық бағасын салыстыру, егер осы тауар Одақтың кеден аумағына экспортталып, үшінші ел арқылы қайта жіберілсе ғана немесе мұндай тауарды өндіру осы үшінші елде жүзеге асырылмаса не онда ұқсас тауардың салыстырмалы бағасы жоқ болса, оның шығу елінде ұқсас тауардың салыстырмалы бағасымен жүргізілуі мүмкін.
      47. Егер, тауардың экспорттық бағасын оның қалыпты құнымен салыстыру кезінде олардың шамасын бір валютадан екіншісіне қайта есептеу талап етілсе, мұндай қайта есептеу валютаның тауарды сату күніндегі ресми бағамын пайдаланумен жүргізіледі.
      Егер шетел валютасын сату тауарды тиісті экспорттық жеткізумен тікелей байланысты болған және мерзімінде жүзеге асырылған жағдайда, мерзімде валютаны сату кезінде қолданылатын валюта бағамы пайдаланылады.
      Тексеру жүргізетін орган валюта бағамдарының ауытқуын ескермейді және тексеру барысында экспорттаушыларға тексеру кезеңінде валюта бағамдарының тұрақты өзгерістерін есепке ала отырып, олардың экспорттық бағаларын түзету үшін кемінде күнтізбелік 60 күннен береді.
      48. Тексеру жүргізетін орган, әдетте, жеке демпингтік маржаны айқындауға мүмкіндік беретін қажетті мәліметтерді берген тауардың әрбір белгілі экспорттаушысы және (немесе) өндірушісі үшін жеке демпингтік маржа айқындайды.
      49. Егер тексеру жүргізетін орган тауарларды экспорттаушылардың, өндірушілердің немесе импорттаушылардың жалпы санының, тауардың әртүрлілігі немесе қандай да бір басқа себеп бойынша тауарды әрбір белгілі экспорттаушы және (немесе) өндіруші үшін жеке демпингтік маржаны айқындаудың қолайсыздығы туралы қорытындыға келген жағдайда, ол мүдделі тұлғалардың қолайлы санына сүйене отырып, жеке демпингтік маржаны айқындау шектігін пайдалануы не статистикалық репрезентативтік және тексеру барысын бұзбай зерттелуі мүмкін болып табылатын тексеру жүргізетін органның иелігіндегі бар ақпарат бойынша әрбір экспорттаушы үшінші елден тауарды таңдауға қатысты демпингтік маржаны айқындауы мүмкін.
      Жеке демпингтік маржаны айқындауды шектеу мақсаты үшін мүдделі тұлғаларды іріктеуді тексеру объектісі болып табылатын тауарды тиісті шетелдік экспорттаушылардың, өндірушілердің және импорттаушылардың консультациясы негізінде және олардың келісімімен тексеру жүргізетін орган жүзеге асырады.
      Егер тексеру жүргізетін орган да осы тармаққа сәйкес шектеуді пайдаланса, шетелдік экспорттаушылар және (немесе) шетелдік өндірушілер санының көптігінен тексеру жүргізу органының тиісті тексеру жүргізу мерзімін бұзуға әкелуі мүмкін жағдайларды қоспағанда, бастапқыда таңдалмаған, бірақ қажетті мәліметтерді қараудың белгіленген мерзімінде оларды ұсынған әрбір шетелдік экспорттаушыға немесе шетелдік өндірушіге қатысты жеке демпингтік маржаны айқындайды.
      Осындай шетелдік экспорттаушылардың және (немесе) шетелдік өндірушілердің ерікті түрде ұсынған жауаптарын тексеру жүргізетін орган қайтармауға тиіс.
      50. Егер тексеруді жүргізетін орган осы Хаттаманың 49-тармағына сәйкес жеке демпингтік маржаны айқындауды шектеуді пайдаланса, демпингтік импорттың мәні болып табылатын тауарды шетелдік экспорттаушыларға немесе шетелдік өндірушілерге қатысты есептелген демпингтік маржаның мөлшері жеке демпингтік маржаны айқындау үшін таңдалған демпингтік импорт мәні болып табылатын тауарды шетелдік экспорттаушыларға немесе шетелдік өндірушілерге қатысты айқындалған орташа өлшемді демпингтік маржаның мөлшерінен аспауы тиіс.
      51. Егер тексеру объектісі болып табылатын тауарды экспорттаушы немесе өндіруші тексеру жүргізетін органға талап ету түрінде және белгіленген мерзімде сұралған ақпаратты бермесе немесе олар берген ақпарат тексеруге келмейтін не шындыққа сәйкес келмейтін жағдайда, тексеру жүргізетін орган оның иелігіндегі басқа қолда бар ақпараттың негізінде демпингтік маржаны айқындай алады.
      52. Жеке демпингтік маржаны айқындауға мүмкіндік беретін қажетті мәліметті берген тауардың әрбір белгілі экспорттаушысы және (немесе) өндірушісі үшін жеке демпингтік маржаны айқындаудан басқа, тексеру жүргізетін орган тексеру барысында айқындалған ең жоғары демпингтік маржаның негізінде тексеру объектісі болып табылатын тауардың барлық басқа экспорттаушылары және (немесе) өндірушілері үшін бірыңғай демпингтік маржаны айқындай алады.

3. Тауардың қалыпты құнын айқындау

      53. Тауардың қалыпты құнын тексеру жүргізетін орган экспорттаушы үшінші елдің ішкі нарығында осындай үшінші елдің резиденті болып табылатын өндірушілермен және экспорттаушылармен байланысты тұлғалар болып табылмайтын сатушыларға сату кезінде, сауданың әдеттегі барысында экспорттаушы үшінші елдің кеден аумағында пайдалану үшін ұқсас тауар бағаларының негізінде айқындайды.
      Қалыпты құнды айқындау мақсаттары үшін осындай үшінші елдің резиденті болып табылатын өндірушілермен және экспорттаушылармен байланысты тұлғалар болып табылатын сатып алушыларға сату кезінде, егер аталған байланыс шетелдік өндірушінің және (немесе) экспорттаушының баға саясатына әсер етпейтіндігі белгіленген жағдайда, ұқсас тауардың бағалары есепке алынуы мүмкін.
      54. Экспорттаушы үшінші елдің нарығындағы сауданың әдеттегі барысында ұқсас тауарды сатудың көлемі, егер бұл көлем экспорттаушы үшінші елден Одақтың кеден аумағына тауар экспортының жалпы көлемінің кемінде 5 пайызын құраса, тауардың қалыпты құнын айқындау үшін жеткілікті көлем ретінде қаралады.
      Сауданың әдеттегі барысында ұқсас тауарды сатудың барынша төменгі көлемі, егер мұндай көлем сауданың әдеттегі барысында тауардың экспорттық бағасын осындай тауардың бағасымен тиісті салыстыруды қамтамасыз ету үшін жеткілікті деген дәлелдемелер болса, тауардың қалыпты құнын айқындау үшін қолайлы деп саналады.
      55. Осы Хаттаманың 53-тармағына сәйкес тауардың қалыпты құнын айқындау кезінде сатып алушының экпорттаушы үшінші елдің ішкі нарығында сатуы кезіндегі тауардың бағасы тексеру кезеңі ішінде сатып алушыларға экспорттаушы сатқан ұқсас тауардың орташа өлшемді бағасы немесе осы кезең шеңберіндегі сатып алушының әрбір жеке сатуы бойынша бағасы болып табылады.
      56. Әкімшілік, сауда және жалпы шығындарды есепке ала отырып, ұқсас тауар бірлігін өндірудің өзіндік құнынан төмен бағалар бойынша экспорттаушы үшінші елдің нарығында немесе экспорттаушы үшінші елден өзге үшінші елге ұқсас тауарды сату, егер тексеру жүргізетін орган ұқсас тауарды мұндай сату осы кезеңде барлық шығындарды өтеуді қамтамасыз етпейтін елеулі көлемде және бағалар бойынша тексеру кезеңінде жүзеге асырылатынын белгілейтін жағдайда ғана, тауардың қалыпты құнын айқындау кезінде ескерілмеуі мүмкін.
      57. Егер оны сату сәтінде әкімшілік, сауда және жалпы шығындарды есепке ала отырып, ұқсас тауар бірлігін өндірудің өзіндік құнынан төмен осындай тауардың бағасы, тексеру кезеңінде әкімшілік, сауда және жалпы шығындарды есепке ала отырып, тауар бірлігінің орташа өлшемді өзіндік құнынан асып кеткен жағдайда, мұндай баға тексеру кезеңі ішіндегі барлық шығындарды өтеуді қамтамасыз ету ретінде қаралады.
      58. Әкімшілік, сауда және жалпы шығындарды есепке ала отырып, ұқсас тауарды өндірудің өзіндік құнынан төмен баға бойынша ұқсас тауарды сату, егер тауардың қалыпты құнын айқындау кезінде ескерілетін мәмілелер бойынша ұқсас тауардың орташа өлшемді бағасы әкімшілік, сауда және жалпы шығындарды есепке ала отырып, осындай тауардың бірлігін өндірушінің орташа өлшемді өзіндік құнынан төмен және бағалар бойынша сату көлемі осындай өзіндік құнынан төмен жағдайда, тауардың қалыпты құнын айқындау кезінде ескерілетін мәмілелер бойынша сату көлемінің кемінде 20 пайызын құрайды.
      59. Әкімшілік, сауда және жалпы шығындарды есепке ала отырып, тауар бірлігін өндірудің өзіндік құны мұндай деректердің экспорттаушы үшінші елдегі бухгалтерлік есеп пен есептіліктің жалпы қабылданған қағидаттары мен қағидаларына сәйкес келуі және тауарды шығаруға және сатуға байланысты шығындарды толық көрсету шартымен тауарды экспорттаушы және өндіруші берген деректер негізінде есептеледі.
      60. Тексеру жүргізетін орган, шығындарды мұндай бөлу әдетте, тексеру объектісі болып табылатын, атап айтқанда, амортизацияның тиісті кезеңін, өндірісті дамытуға басқа да шығындарды жабу мен капитал салуға аударымдар белгілеуге қатысты осындай тауарды экспорттаушыға немесе өндірушіге қолданылуы шартымен тексеру объектісі болып табылатын тауарды экспорттаушы немесе өндіруші берген деректерді қоса алғанда, өндіріс шығындарын әкімшілік, сауда және жалпы шығындарды бөлу дұрыстығының оның иелігіндегі барлық дәлелдемелерін есепке алады.
      61. Өндіріс шығындары, әкімшілік, сауда және жалпы шығындар өндірісті дамытуға байланысты бір жолғы шығыстарды немесе өндірісті ұйымдастыру кезеңінде жүзеге асырылатын тексеру кезіндегі операциялар әсер ететін шығындардың жағдайларын есепке ала отырып, түзетіледі. Мұндай түзетулер өндірісті ұйымдастыру кезеңінің аяғындағы, ал егер өндірісті ұйымдастыру кезеңі тексеру кезеңінен асып кеткен болса, тексеру жүргізу кезеңіне келетін өндірісті ұйымдастырудың барынша кеш кезеңі үшін шығындарды көрсетуі тиіс.
      62. Әкімшілік, сауда және жалпы шығындардың жиынтық сандық көрсеткіштері және экономиканың осы саласына тән пайда демпингтік импорттың мәні болып табылатын тауарды экспорттаушы немесе өндіруші беретін сауданың әдеттегі барысында осындай тауарды өндіру және сату туралы нақты деректердің негізінде айқындалады. Егер мұндай жиынтық сандық көрсеткіштерді көрсетілген жолмен айқындауға болмайтын болса, олар мыналардың:
      1) экспорттаушы үшінші елдің нарығында тауардың сол санатын өндіруге және сатуға байланысты тексеру объектісі болып табылатын тауарды экспорттаушы немесе өндіруші алған және жұмсаған нақты сомалар;
      2) осындай тауарды басқа да экспорттаушы немесе өндіруші экспорттаушы үшінші елдің нарығында ұқсас тауарды өндіруге және сатуға байланысты алған және жұмсаған орташа өлшемді нақты сомалар;
      3) осындай жолмен айқындалған пайда сомасы экспорттаушы үшінші елдің нарығындағы сол санаттағы тауарды сату кезінде әдетте басқа да экспорттаушылар немесе өндірушілер алатын пайдадан аспайтын жағдай кезіндегі өзге әдіс негізінде айқындалуы мүмкін.
      63. Демпингтік импорт нарықтағы бағаларды мемлекет тікелей реттейтін немесе сыртқы сауданың мемлекеттік монополиясы бар экспорттаушы үшінші елден болған жағдайда, тауардың қалыпты құны бағаның немесе тиісті үшінші елде есептелген ұқсас тауар құнына (көрсетілген экспорттаушы үшінші елмен тексеру мақсаттары үшін салыстырылатын) не мұндай үшінші елден экспортқа жеткізу кезіндегі ұқсас тауар бағасының негізінде белгіленуі мүмкін.
      Егер осы тармаққа сәйкес тауардың қалыпты құнын айқындау мүмкін болмаған жағдайда, тауардың қалыпты құны Одақтың кеден аумағындағы ұқсас тауарға төленген немесе төленуге жататын және пайданы есепке ала отырып түзетілген бағаның негізінде айқындалуы мүмкін.

4. Тауардың экспорттық бағасын айқындау

64. Тауардың экспорттық бағасы тексеру кезеңінде оны сату туралы деректердің негізінде айқындалады.
65. Демпингтік импорттың мәні болып табылатын тауардың экспорттық бағасы туралы деректер жоқ болған кезде не тексеру жүргізетін органның осындай тауардың экспорттық бағасы туралы мәліметтердің дұрыстығына негізді күмәндары пайда болып, осының салдарынан тауарды экспорттаушы мен импорттаушы тұлғалармен (оның ішінде олардың әрқайсысының үшінші тұлғамен байланысына орай) не осындай тауардың экспорттық бағасына қатысты ымыраласу нысанында шектеулі іскери практика болған кезде, оның экспорттық бағасы, егер импортталушы тауар тәуелсіз сатып алушыға қайта сатылмаса немесе Одақтың кеден аумағына импортталған түрінде қайта сатылмаса, тексеру жүргізетін орган қандай да бір әдіспен айқындайтын импортталушы тауар бірінші рет тәуелсіз сатып алушыға сатылатын баға негізінде есептелуі мүмкін. Бұл ретте тауардың экспорттық бағасын оның қалыпты құнымен салыстыру мақсаттары үшін, сондай-ақ шығыстар, оның ішінде тауардың импорты мен қайта сату арасындағы кезеңде төленген кедендік баждар мен салықтар, сондай-ақ алынған пайда есепке алынады.

5. Демпингтік импорттың салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына залалды белгілеу

      66. Осы бөлімнің мақсаттары үшін мүше мемлекеттердің экономика саласының залалы деп мүше мемлекеттердің экономика саласының материалдық залалы, осындай залалды келтіру қаупі немесе мүше мемлекеттердің экономика саласын құруды айтарлықтай бәсеңдету түсініледі.
      67. Демпингтік импорт салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына залал демпингтік импорт көлемін талдау нәтижелері, мүше мемлекеттердің нарығындағы ұқсас тауар бағаларына және мүше мемлекеттердің ұқсас тауар өндірушілеріне әсері негізінде белгіленеді.
      68. Демпингтік импорттың салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласының залалы болуын айқындау мақсаттары үшін мәліметтер талданатын тексеру кезеңін тексеруді жүргізуші орган белгілейді.
      69. Демпингтік импорт көлемін талдау кезінде тексеру жүргізетін орган тексеру объектісі болып табылатын (абсолюттік көрсеткіштерде не мүше мемлекеттердегі ұқсас тауарды өндіруге немесе тұтынуға қатысты) тауардың демпингтік импортының едәуір ұлғаюының болғанын не болмағанын айқындайды.
      70. Мүше мемлекеттердің нарығындағы ұқсас тауардың бағасына демпингтік импорттың әсер етуін талдау кезінде тексеру жүргізетін орган:
      1) демпингтік импорттың мәні болып табылатын тауар бағалары мүше мемлекеттердің нарығындағы ұқсас тауар бағаларынан айтарлықтай төмен болғанын не болмағанын;
      2) демпингтік импорт мүше мемлекеттердің нарығында ұқсас тауар бағасының айтарлықтай төмендеуіне алып келгенін не келмегенін;
      3) демпингтік импорт осындай импорт болмаған жағдайда орын алатын, мүше мемлекеттердің нарығында ұқсас тауар бағаларының айтарлықтай өсуіне кедергі келтірген не келтірмегенін белгілейді.
      71. Егер бір уақытта жүргізілген тексерудің мәні бір экспорттаушы үшінші елден көп Одақтың кеден аумағына тауардың импорты болып табылатын жағдайда, тексеру жүргізетін орган мұндай импорттың жиынтық әсер етуін, егер:
      1) тексеру объектісі болып табылатын тауар импортына қатысты айқындалған демпингтік маржа әрбір эспорттаушы үшінші елден ең аз рұқсат етілетін демпингтік маржасынан асса, ал әрбір эспорттаушы үшінші елден осы тауар импортының көлемі осы Хаттаманың 223-тармағының ережелерін есепке ала отырып, елеусіз болып табылмайтыны;
      2) тауар импортының жиынтық әсер етуін бағалау импорттық тауарлар арасындағы бәсекелестік шарттарын және мүше мемлекеттерде өндірілген импорттық тауар мен ұқсас тауар арасындағы бәсекелестік шарттарын есепке ала отырып, мүмкін болып табылатыны белгіленген жағдайда бағалауы мүмкін.
      72. Мүше мемлекеттердің экономика саласына демпингтік импорттың әсер етуін талдау мүше мемлекеттердің экономика саласының жай-күйіне қатысы бар барлық экономикалық факторларды:
      оған бұрын орын алған демпингтік немесе субсидияланған импорттың әсер етуінен кейін мүше мемлекеттердің экономика саласының экономикалық жағдайын қалпына келтіру дәрежесін;
      болған немесе болашақта болуы мүмкін өндірістің қысқаруын, тауардың сатылуын, оның мүше мемлекеттердің нарығындағы үлесін, пайдасын, өнімділігін, тартылған инвестициялардан түсетін кірістерді немесе өндірістік қуаттарды пайдалануды;
      мүше мемлекеттердің нарығындағы тауар бағаларына әсер ететін факторларды;
      демпингтік маржаның мөлшерін;
      болған немесе болашақта болуы мүмкін тауар өндірісінің өсу қарқынына, тауар қорына, жұмыспен қамту деңгейіне, жалақыға, инвестициялар тарту мүмкіндігіне және қаржылық жағдайға жағымсыз әсерді қоса алғанда бағалаудан тұрады.
      Бұл ретте, бір де бір фактор демпингтік импорт салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына залалды белгілеу мақсаты үшін шешуші мәнге ие бола алмайды.
      73. Мүше мемлекеттердің экономика саласындағы демпингтік импорт пен залал арасындағы себеп-салдарлық байланыстың болуы туралы қорытынды тексеру жүргізетін органның иелігіндегі, іске қатысты барлық дәлелдемелер мен мәліметтердің талдауына негізделуге тиіс.
      74. Тексеру жүргізетін орган демпингтік импорттан басқа, оның салдары сол кезеңде мүше мемлекеттердің экономика саласына залал келтіретін кез келген басқа белгілі факторларды да талдайды.
      Іске қатысты ретінде қаралуы мүмкін факторлар, атап айтқанда, демпингтік бағалар бойынша сатылмаған импортталатын тауардың көлемі мен бағасын, тұтыну құрылымындағы сұраныстың қысқаруын немесе өзгерісті, шектеулі сауда практикасын, технологиялық жетістіктерді, сондай-ақ, мүше мемлекеттердің экономика саласының экспорттық көрсеткіштері мен өнімділігін қамтиды.
      Мүше мемлекеттердің экономика саласының осы факторлары салдарынан келтірілген залал Одақтың кеден аумағына демпингтік импорт салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына келтірілген залалға жатқызылмауы тиіс.
      75. Мүше мемлекеттердің экономика саласына демпингтік импорттың әсер етуі, егер қолда бар деректер өндірістік процесс, оны өндірушілердің ұқсас тауарды сатуы және пайда сияқты осындай критерийлер негізінде ұқсас тауарды өндіруді бөліп көрсетуге мүмкіндік берсе, мүше мемлекеттердегі ұқсас тауарды өндіруге қатысты бағаланады.
      Егер қолда бар деректер ұқсас тауар өндірісін бөліп көрсетуге мүмкіндік бермеген жағдайда, мүше мемлекеттердің экономика саласына демпингтік импорттың әсер етуі ұқсас тауарды қамтитын және ол туралы қажетті деректер бар тауарлардың неғұрлым шағын тобын немесе номенклатурасын шығаруға қатысты бағаланады.
      76. Демпингтік импорт салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына материалдық залал келтіру қаупін анықтаған кезде тексеру жүргізетін орган қолда бар барлық факторларды, оның ішінде:
      1) мұндай импорттың бұдан әрі ұлғаюының нақты мүмкіндігі туралы куәландыратын демпингтік импорттың өсу қарқынын;
      2) демпингтік импорттың мәні болып табылатын тауарды экспорттаушыда жеткілікті экспорттық мүмкіндіктердің немесе басқа экспорттық нарықтардың осы тауардың кез келген қосымша экспортын қабылдау мүмкіндігін есепке ала отырып, осы тауардың демпингтік импортын ұлғайтудың нақты мүмкіндігі туралы куәландыратын оларды ұлғайтудың анық бұлтартпаушылығының болуын;
      3) егер мұндай баға деңгейі мүше мемлекеттердің нарығында ұқсас тауар бағасының төмендеуіне немесе оны ұстап тұруға және тексеру объектісі болып табылатын тауарға сұраныстың одан әрі өсуіне алып келуі мүмкін болса, тексеру объектісі болып табылатын тауар бағасының деңгейін;
      4) тексеру объектісі болып табылатын тауар қорының экспорттаушыда болуын есепке алады.
      77. Мүше мемлекеттердің экономика саласына материалдық залал келтіру қаупінің болуы туралы шешім, егер осы Хаттаманың 76-тармағында көрсетілген факторларды талдау нәтижелері бойынша тексеру барысында тексеру жүргізетін орган демпингтік импортты жалғастырудың бұлтартпастығы және мұндай импортқа демпингке қарсы шараны қабылдамаған жағдайда мүше мемлекеттердің экономика саласына материалдық залал келтіргені туралы қорытындыға келген жағдайда қабылданады.

6. Алдын ала демпингке қарсы бажды енгізу

      78. Егер тексеру аяқталғанға дейін алынған ақпарат демпингтік импорттың және осыған байланысты мүше мемлекеттердің экономика саласы залалының болуы туралы куәландырса, Комиссия осы Хаттаманың 7-тармағында көрсетілген тексеру жүргізетін органның баяндамасы негізінде тексеру жүргізілген кезеңде демпингтік импорт келтірген мүше мемлекеттердің экономика саласының залалын болдырмау мақсатында алдын ала демпингке қарсы бажды енгізу арқылы демпингке қарсы шараны қолдану туралы шешім қабылдайды.
      79. Алдын ала демпингке қарсы баж тексеру басталған күннен бастап күнтізбелік 60 күннен ерте енгізілуі мүмкін емес.
      80. Алдын ала демпингке қарсы баждың мөлшерлемесі мүше мемлекеттердің экономика саласының залалын жою үшін жеткілікті, бірақ, алдын ала есептелген демпингтік маржаның мөлшерінен жоғары болмауы тиіс.
      81. Егер алдын ала демпингтік баждың мөлшерлемесі алдын ала есептелген демпингтік маржаның мөлшеріне тең болған жағдайда, алдын ала демпингке қарсы баждың қолданылу мерзімі, егер бұл мерзім, үлесі тексеру объектісі болып табылатын тауардың демпингтік импорты көлемінде үлкен бөлігін құраған экспорттаушылардың өтініші негізінде 6 айға дейін ұзартылатын жағдайды қоспағанда, 4 айдан аспауы тиіс.
      82. Егер алдын ала демпингке қарсы баж мөлшерлемесі алдын ала есептелген демпингтік маржадан аз болған жағдайда, алдын ала демпингке қарсы баждың қолданылу мерзімі, егер бұл мерзім, үлесі тексеру объектісі болып табылатын тауардың демпингтік импорты көлемінде үлкен бөлігін құраған экспорттаушылардың өтініші негізінде 9 айға дейін ұзартылатын жағдайды қоспағанда, 6 айдан аспауы тиіс.
      83. Егер тексеру жүргізетін орган тексеру нәтижелері бойынша демпингке қарсы шараны енгізу үшін негіздер жоқ деп белгілесе не осы Хаттаманың 272-тармағына сәйкес демпингке қарсы шараны қолданбау туралы шешім қабылдаса, алдын ала демпингке қарсы баж сомалары осы Хаттамаға қосымшада көзделген тәртіппен төлеушіге қайтарылуға жатады.
      Тексеру жүргізетін орган мүше мемлекеттердің кеден органдарын демпингке қарсы шараны енгізу үшін негіздердің жоқтығы туралы шешім қабылданғаны туралы уақтылы хабардар етеді.
      84. Егер тексеру нәтижелері бойынша мүше мемлекеттердің экономикасы саласына залал келтіру немесе оны құруды елеулі бәсеңдету қаупінің болуы негізінде демпингке қарсы шара қолдану туралы шешім қабылданса, алдын ала демпингке қарсы баждың сомалары осы Хаттамаға қосымшада көзделген тәртіппен төлеушіге қайтарылуға жатады.
      85. Егер тексеру нәтижелері бойынша мүше мемлекеттердің экономикасы саласына залалдың болуы немесе мүше мемлекеттердің экономикасы саласына залал келтіру қаупінің болуы негізінде, алдын ала демпингке қарсы шара қолдану туралы шешім қабылданса (бажды енгізбеу мүше мемлекеттердің экономикасы саласына залалдың болуын айқындауға алып келуінің мүмкін жағдайда), алдын ала демпингке қарсы баж сомалары демпингке қарсы бажды қолдану туралы шешім күшіне енген күннен бастап осы Хаттаманың 86 және 87-тармақтарының ережелерін есепке ала отырып, Хаттамаға қосымшада көзделген тәртіппен есептеуге және бөлуге жатады.
      86. Егер тексеру нәтижелері бойынша алдын ала демпингке қарсы баж мөлшерлемесіне қарағанда, демпингке қарсы баждың барынша төмен мөлшерлемесін енгізу орынды деп танылса, алдын ала демпингке қарсы баждың белгіленген мөлшерлемесі бойынша есептелген демпингке қарсы баж сомасына сәйкес келетін алдын ала демпингке қарсы баж сомалары осы Хаттамаға қосымшада көзделген тәртіппен есептеуге және бөлуге жатады.
      Демпингке қарсы баждың белгіленген мөлшерлемесі бойынша есептелген демпингке қарсы баж сомасынан асатын алдын ала демпингке қарсы баж сомалары осы Хаттамаға қосымшада көзделген тәртіппен төлеушіге қайтарылуға жатады.
      87. Егер тексеру нәтижелері бойынша алдын ала демпингке қарсы баж мөлшерлемесіне қарағанда, демпингке қарсы баждың неғұрлым жоғары мөлшерлемесін енгізу орынды деп танылса, демпингке қарсы баж бен алдын ала демпингке қарсы баж сомалары арасындағы айырма алынбайды.
      88. Алдын ала демпингке қарсы баж тексеруді бір мезгілде жалғастырған жағдайда қолданылады.
      89. Алдын ала демпингке қарсы бажды енгізу туралы шешім, негізінен, тексеру басталған күннен бастап 7 айдан кешіктірілмей қабылданады.

7. Тексеру объектісі болып табылатын тауар
экспорттаушысының баға міндеттемелерін қабылдауы

      90. Тексеруді тексеру жүргізетін орган тексеру объектісі болып табылатын тауарды экспорттаушыдан осындай тауарға бағаларды қайта қарау немесе Одақтың кеден аумағына оның қалыпты құнынан төмен бағалар бойынша экспорттауды тоқтату туралы жазбаша нысанда баға міндеттемелерін алған кезде (мүше мемлекеттерде экспорттаушымен байланысты адамдар болған кезде бұл адамдардың осы міндеттемелерді қолдайтыны туралы өтініші де қажет), егер тексеру жүргізетін орган осындай міндеттемелерді қабылдау демпингтік импортпен келтірілген залалды қалпына келтіреді деген қорытындыға келсе және Комиссия оларды мақұлдау туралы шешім қабылдаса, тоқтатуы немесе тоқтата тұруы мүмкін.
      Тауар бағасының деңгейі осы міндеттемелерге сәйкес демпингтік маржаны жою үшін бұл қажетті деңгейге қарағанда жоғары болмауы тиіс.
      Тауар бағасының көтерілуі егер, мұндай көтерілу мүше мемлекеттердің экономика саласының залалын жою үшін жеткілікті болып табылса демпингтік маржадан аз болмауы мүмкін.
      91. Комиссия баға міндеттемелерін мақұлдау туралы шешімді тексеру жүргізетін орган демпингтік импорттың және осыған байланысты мүше мемлекеттердің экономика саласына залалдың болуы туралы алдын ала қорытындыға келмегенге дейін қабылдамайды.
      92. Комиссия баға міндеттемелерін мақұлдау туралы шешімді, егер тексеру жүргізетін орган тауарды нақты немесе әлеуетті экспорттаушылардың өте көп болуына байланысты немесе өзге де себептер бойынша оларды мақұлдаудың қолайсыздығы туралы қорытындыға келмейінше, қабылдамайды.
      Тексеру жүргізетін орган мүмкіндігінше экспорттаушыларға олардың баға міндеттемелерін мақұлдау қолайсыз деп танылған себептерді хабарлайды және оларға осыған байланысты өз түсініктемелерін беру мүмкіндігін ұсынады.
      93. Тексеру жүргізетін орган баға міндеттемелерін қабылдаған әрбір экспорттаушыға тиісті сұрауды алған жағдайда оны мүдделі тұлғаларға ұсыну мүмкіндігі болу үшін олардың құпия емес нұсқасын беру туралы сұрау жібереді.
      94. Тексеру жүргізетін орган экспорттаушыларға баға міндеттемелерін қабылдауды ұсына алады, бірақ оны талап ете алмайды.
      95. Комиссия баға міндеттемелерін мақұлдаған жағдайда, демпингке қарсы тексеру тауар экспорттаушының өтініші бойынша немесе тексеру жүргізетін органның шешімі бойынша жалғастырылуы мүмкін.
      Егер тексеру нәтижелері бойынша тексеру жүргізуші орган демпингтік импорттың немесе осыған байланысты мүше мемлекеттердің экономика саласына залалдың жоқтығы туралы қорытындыға келсе, егер көрсетілген қорытынды айтарлықтай дәрежеде осы міндеттемелердің болуының нәтижесі болып табылатын жағдайды қоспағанда, баға міндеттемелерін қабылдаған экспорттаушы осындай міндеттемелерден автоматты түрде босатылады. Егер жасалған қорытынды айтарлықтай дәрежеде осы міндеттемелердің болуының нәтижесі болып табылатын жағдайда, Комиссия осындай міндеттемелер қажетті уақыт кезеңінің ішінде күшінде қалуға тиіс екендігі туралы шешім қабылдауы мүмкін.
      96. Егер тексеру нәтижелері бойынша тексеру жүргізетін орган демпингтік импорттың болуы және осыған байланысты мүше мемлекеттердің экономика саласына залалдың болғаны туралы қорытындыға келсе, экспорттаушы қабылдаған баға міндеттемелері олардың шарттарына және осы Хаттаманың ережелеріне сәйкес әрекет етуді жалғастырады.
      97. Тексеру жүргізетін орган экспорттаушыдан экспорттаушының баға міндеттемелерін орындауына қатысты мәліметтерді, сондай-ақ осындай мәліметтерді тексеруге келісім сұрауға құқылы.
      Сұрау салынатын мәліметтерді тексеру жүргізетін орган белгілеген мерзімде бермеу, сондай-ақ мәліметтерді тексеруге келіспеу экспорттаушының өзі қабылдаған баға міндеттемелерін бұзғаны болып есептеледі.
      98. Экспорттаушы баға міндеттемелерін бұзған немесе қайтарып алған жағдайда, Комиссия алдын ала демпингке қарсы бажды (егер тексеру әлі аяқталмаса) немесе демпингке қарсы бажды (егер түпкілікті нәтижелері оны енгізу үшін негіз бар екендігі туралы куәландырса) енгізу арқылы демпингке қарсы шараны қолдану туралы шешім қабылдауы мүмкін.
      Экспорттаушы қабылданған баға міндеттемелерін бұзған жағдайда, оған осындай бұзушылыққа байланысты өзінің түсініктемесін беруге мүмкіндік беріледі.
      99. Комиссияның баға міндеттемелерін мақұлдау туралы актісінде алдын ала демпингке қарсы баж мөлшерлемесі немесе осы Хаттаманың 98-тармағына сәйкес енгізілуі мүмкін демпингке қарсы баж айқындалуы тиіс.

8. Демпингке қарсы бажды енгізу және қолдану

      100. Демпингке қарсы баж (баға міндеттемелері осы Хаттаманың 90-99-тармақтарына сәйкес Комиссия мақұлдаған экспорттаушылар жеткізетін тауарды қоспағанда) барлық экспорттаушылар жеткізетін және мүше мемлекеттердің экономика саласына залал келтіретін демпингтік импорттың мәні болып табылатын тауарға қатысты қолданылады.
      101. Демпингке қарсы баждың мөлшері мүше мемлекеттердің экономика саласының залалын жою үшін жеткілікті болуға тиіс, бірақ есептелген демпингтік маржадан жоғары болмауы тиіс.
      Егер мұндай мөлшер мүше мемлекеттердің экономика саласының залалын жою үшін жеткілікті болып табылса, Комиссия есептелген демпингтік маржаның мөлшерінен аз мөлшерде демпингке қарсы бажды енгізу туралы шешім қабылдауы мүмкін.
      102. Комиссия жеке демпингтік маржа есептелген демпингтік импорттың мәні болып табылатын тауардың әрбір экспорттаушысы немесе өндірушісі жеткізетін тауарға қатысты демпингке қарсы баж мөлшерлемесінің жеке мөлшерін белгілейді.
      103. Осы хаттаманың 102-тармағында көрсетілген демпингке қарсы баж мөлшерлемесінің жеке мөлшерінен басқа, Комиссия тексеру барысында есептелген ең жоғарғы демпингтік маржа негізінде жеке демпингтік маржа есептелмеген экспорттаушы үшінші елдерден тауардың басқа барлық экспорттаушылары немесе өндірушілері жеткізілетін тауарға демпингке қарсы баждың бірыңғай мөлшерлемесін белгілейді.
      104. Демпингке қарсы баж, егер тексеру нәтижелері бойынша осы тауарға қатысты төмендегілер анықталған болса, алдын ала демпингке қарсы бажды енгізу күніне дейін, бірақ 90 күнтізбелік күннен ерте емес, орналастыру шарты демпингке қарсы баждарды төлеу болып табылатын, кеден рәсімдеріне байланысты орналастырылған тауарларға қатысты қолданылуы мүмкін:
      1) бұрын залал келтірген демпингтік импорт болған немесе экспорттаушының тауарды оның қалыпты құнынан төмен бағамен жеткізгенін және тауардың мұндай импорты залал келтіруі мүмкін екендігін және
      2) залалдың салыстырмалы қысқа уақыт кезеңі ішінде елеулі өскен демпингтік импортпен келтірілгенін, ол ұзақтығы мен көлемдерін, сондай-ақ басқа жағдайларын (оның ішінде импортталатын тауардың қоймалық қорларының жылдам өсуі) есепке ала отырып демпингке қарсы бажды енгізуден қалпына келтіру тиімділігін осы тауардың импорттаушыларына түсініктемелер беру мүмкіндігі берілген жағдайда айтарлықтай азайтуы мүмкін.
      105. Тексеру жүргізетін орган тексеру басталғаннан кейін Шартта көзделген ресми көздерде осы Хаттаманың 104-тармағына сәйкес тексеру объектісі болып табылатын тауар импортына қатысты демпингке қарсы бажды қолдану мүмкіндігі туралы ескертуі бар хабарлама жариялайды.
      Мұндай хабарламаны жариялау туралы шешімді тексеру жүргізетін орган мүше мемлекеттердің экономика салаларының осы Хаттаманың 104-тармағында көрсетілген талаптардың орындалуының жеткілікті дәлелдемелерін қамтитын өтінімі бойынша немесе тексеру жүргізетін органның қолында осындай дәлелдемелер болған кезде өз бастамасы бойынша қабылдайды.
      Демпингке қарсы баж осы тармақта көрсетілген хабарлама ресми жарияланған күнге дейін орналастыру шарты демпингке қарсы баждарды төлеу болып табылатын, кеден рәсімдеріне байланысты орналастырылған тауарларға қатысты қолданыла алмайды.
      106. Мүше мемлекеттердің заңнамасымен осы Хаттаманың 104-тармағына сәйкес мүдделі тұлғаларға демпингке қарсы баждың қолданылу мүмкіндігі туралы хабарлаудың қосымша тәсілдері белгіленуі мүмкін.

9. Демпингке қарсы шараның қолданылу мерзімі және қайта қарау

      107. Демпингке қарсы шара демпингтік импорт салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласының залалын жою үшін қажетті мөлшерде және мерзім ішінде Комиссияның шешімі бойынша қолданылады.
      108. Демпингке қарсы шараның қолданылу мерзімі осындай шараны қолдану басталған күннен немесе өзгермелі жағдайларға байланысты бір мезгілде демпингтік импорттың талдауына қатысты және мүше мемлекеттердің экономика саласына келген залалға байланысты немесе демпингке қарсы іс-қимыл мерзімінің өтуіне байланысты өткізілген қайта тексеру аяқталған күннен бастап 5 жылдан аспауға тиіс.
      109. Демпингтік шараның қолданылу мерзімінің аяқталуына байланысты қайта тексеру осы Хаттаманың 186-198-тармақтарының ережелеріне сәйкес берілген жазбаша нысандағы өтініштің негізінде не тексеру жүргізетін органның өз бастамасы бойынша жүргізіледі.
      Демпингке қарсы шараның қолданылу мерзімінің аяқталуына байланысты қайта тексеру өтініште демпингтік импортты жаңарту не жалғастыру және демпингке қарсы шараның қолданысын тоқтату кезінде мүше мемлекеттердің экономика саласына залал келтіру мүмкіндігі туралы мәліметтер болған кезде жүргізіледі.
      Демпингке қарсы шараның қолданылу мерзімінің аяқталуына байланысты қайта тексеру жүргізу туралы өтініш демпингке қарсы шараның қолданылу мерзімі аяқталғанға дейін 6 айдан кешіктірілмей беріледі.
      Қайта тексеру демпингке қарсы шараның қолданылу мерзімі аяқталғанға дейін басталуға тиіс және ол басталған күннен бастап 12 ай ішінде аяқталуға тиіс.
      Осы тармақтың ережелеріне сәйкес жүргізілетін қайта тексеру аяқталғанға дейін демпингке қарсы шараны қолдану Комиссияның шешімі бойынша ұзартылады. Алдын ала демпингке қарсы баждарды алу үшін белгіленген тәртіппен тиісті демпингке қарсы шараны қолдану ұзартылатын мерзім ішінде қолданылу мерзімі қайта тексеру жүргізуге байланысты ұзартылатын, демпингке қарсы шараны қолдануға байланысты белгіленген демпингке қарсы баж мөлшерлемелері бойынша демпингке қарсы баждар төленеді.
      Егер демпингке қарсы шараны қолдану мерзімінің аяқталуына байланысты тексеру жүргізетін орган қайта тексеру нәтижелері бойынша демпингке қарсы шараларды қолдануға негіз болмаған жағдайда не осы Хаттаманың 272-тармағына сәйкес демпингке қарсы қолдану туралы шешім қабылданса, демпингке қарсы шараны қолдану ұзартылған мерзім ішінде алдын ала демпингке қарсы баждарды алу үшін белгіленген тәртіппен алынатын демпингке қарсы баж сомалары осы Хаттамаға қосымшада көзделген тәртіппен төлеушіге қайтаруға жатады.
      Тексеру жүргізетін орган мүше мемлекеттердің кеден органдарын демпингке қарсы шараларды қолданудың негізі жоқтығы туралы не Комиссияның демпингке қарсы шараны қолданбау туралы шешім қабылдағаны туралы уақтылы хабардар етеді.
      Демпингке қарсы шараның қолданылуын Комиссия, егер тексеру жүргізетін орган демпингке қарсы шараның қолданылу мерзімінің өтуіне байланысты қайта тексеру жүргізуінің нәтижесінде мүше мемлекеттердің экономика саласына демпингтік импорттың жалғасуы және қайта қауіп келтірілуі мүмкіндігі анықталатын болса, ұзартылады. Демпингке қарсы шараны ұзарту туралы Комиссия актісі күшіне енген күннен бастап алдын ала демпингке қарсы баждарды алу үшін белгіленген тәртіппен алынатын демпингке қарсы баждар сомалары демпингке қарсы шараны қолдану ұзартылған мерзімнің ішінде осы Хаттамаға қосымшада көзделген тәртіппен есептеуге және бөлуге жатады.
      110. Мүдделі тұлғаның өтініші бойынша егер демпингке қарсы шараны енгізгеннен кейін кемінде 1 жыл өткен жағдайда немесе тексеру жүргізетін органның бастамасы бойынша демпингке қарсы шараны қолдануды жалғастырудың орындылығын айқындау және (немесе) өзгерген жағдайларға байланысты оны қайта қарау (оның ішінде жеке демпингке қарсы баж мөлшерлемесінің мөлшерін қайта қарау) мақсатында қайта тексеру жүргізілуі мүмкін.
      Қайта тексеруді жүргізу туралы өтінішті беру мақсатына байланысты мұндай өтініш өзгерген жағдайларға байланысты:
      демпингке қарсы шараны қолдануды жалғастыру демпингтік импортқа қарсы іс-қимыл және демпингтік импорт салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына келтірілген залалды жою үшін талап етілмейтін; немесе
      демпингке қарсы шараның қолданыстағы мөлшері демпингтік импортқа қарсы іс-қимыл және демпингтік импорт салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына келтірілген залалды жою үшін жеткілікті мөлшерден асатын; немесе
      қолданыстағы демпингке қарсы шара демпингтік импортқа қарсы іс-қимыл және демпингтік импорт салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына келтірілген залалды жою үшін жеткіліксіз деген дәлелдемелерді қамтуы тиіс.
      Осы тармаққа сәйкес жүргізілетін қайта тексеру басталған күнінен бастап 12 ай ішінде аяқталуы тиіс.
      111. Қайта тексеру тексеру жүргізу кезеңінде демпингтік импорт мәні болып табылатын тауарды жеткізуді жүзеге асырмаған экспорттаушы немесе өндіруші үшін жеке демпингтік маржаны белгілеу мақсатында да жүргізілуі мүмкін. Тексеру жүргізетін орган мұндай қайта тексеруді аталған экспорттаушы немесе өндіруші оны жүргізу туралы, экспортаушы немесе тауар өндіруші демпингке қарсы шара қолданылатын экспорттаушы және өндірушімен байланысты еместігін және осы экспорттаушы немесе өндіруші тексеру объектісі болып табылатын тауарды Одақтың кеден аумағына жеткізуді жүзеге асыратындығын немесе тоқтатылуы немесе кері қайтарылуы осы экспорттаушы немесе тауар өндіруші үшін едәуір шығынға немесе айтарлықтай айыппұл санкциясына әкеп соқтыратын Одақтың кеден аумағында мұндай тауардың елеулі көлемін жеткізу туралы шартты міндеттемелерімен байланысты екендігін дәлелдейтін дәлелдемелерін қамтитын өтініш берген жағдайда бастауы мүмкін.
      Экспорттаушы немесе өндіруші үшін жеке демпингтік маржаны белгілеу мақсатында қайта тексеру жүргізу кезінде Одақтың кеден аумағына тексеру объектісі болып табылатын тауарды жеткізуге қатысты демпингке қарсы бажды мұндай қайта тексеру нәтижелері бойынша шешім қабылданғанша осы экспорттаушы немесе өндіруші төлемейді. Бұл ретте Одақтың кеден аумағына әкелінген (кіргізілген) мұндай тауарға қатысты қайта тексеру жүргізу кезеңінде осы тармақта белгіленген ерекшеліктерді есепке ала отырып, кіргізу кедендік баждарын төлеуді қамтамасыз ету үшін демпингке қарсы бажды төлеуді Еуразия экономикалық одағының Кеден кодексінде көзделген тәртіппен қамтамасыз ету беріледі.
      Тексеру жүргізуші орган мүше мемлекеттердің кеден органдарын қайта тексерудің басталатын күні туралы уақтылы хабардар етеді.
      Демпингке қарсы бажды төлеуді қамтамасыз ету осы Хаттаманың 103-тармағына сәйкес белгіленген демпингке қарсы баждың бірыңғай мөлшерлемесі бойынша есептелген демпингке қарсы баж сомасының мөлшерінде ақшалай қаражатпен (ақшамен) беріледі.
      Егер қайта тексеру нәтижелері бойынша демпингке қарсы шараны қолдану туралы шешім қабылданған жағдайда демпингке қарсы баж мұндай қайта тексеру жүргізу кезеңі үшін төлеуге жатады. Қамтамасыз ету сомасы қайта тексеру нәтижелері бойынша қабылданған демпингке қарсы шара қолдану туралы шешім күшіне енген күннен бастап демпингке қарсы баждың белгіленген мөлшерлемесіне сүйене отырып, айқындалған мөлшерде демпингке қарсы бажды төлеу есебінен есепке алуға және осы тармақтың ережелерін есепке ала отырып осы Хаттамаға қосымшада көзделген тәртіппен есептеуге және бөлуге жатады.
      Егер қайта тексеру нәтижелері бойынша одан демпингке қарсы бажды төлеуді қамтамасыз ету мөлшерінен айқындалған мөлшерлемеге қарағанда демпингке қарсы баждың барынша жоғары мөлшерлемесін енгізу орынды деп танылса, қайта тексеру нәтижелері бойынша белгіленген мөлшерлеме бойынша есептелген демпингке қарсы баж сомалары мен демпингке қарсы баждың бірыңғай мөлшерлемесі арасындағы айырма алынбайды.
      Демпингке қарсы баждың белгіленген мөлшерлемесі бойынша есептелген демпингке қарсы баж сомасынан артық қамтамасыз ету сомасы Еуразия экономикалық одағының Кеден кодексінде көзделген тәртіппен төлеушіге қайтаруға жатады.
      Осы тармақта көзделген қайта тексеру мүмкіндігінше қысқа мерзімде жүргізіледі және кез келген жағдайда бұл мерзім 12 айдан аспайтын болады.
      112. Дәлелдемелерді ұсыну мен демпингке қарсы тексеру жүргізуге қатысты осы хаттаманың VI бөлімінің ережелері тиісті айырмашылықтарды есепке ала отырып, осы Хаттаманың 107-113-тармақтарында көзделген қайта тексеруге қолданылады.
      113. Осы Хаттаманың 107-112-тармақтарының ережелері тиісті айырмашылықтарды есепке ала отырып, осы Хаттаманың 90-99-тармақтарына сәйкес экспорттаушы қабылдаған міндеттемелерге қолданылады.

10. Демпингке қарсы шараны айналып өтуді белгілеу

      114. Осы Хаттаманың мақсаттары үшін демпингке қарсы шарадан айналып өту деп демпингке қарсы бажды төлеуден не экспорттаушы қабылдаған баға міндеттемелерін орындаудан айналып өту үшін тауарды жеткізу тәсілін өзгерту түсініледі.
      115. Демпингке қарсы шарадан айналып өтуді белгілеу мақсатында қайта тексеру мүдделі тұлғаның өтінішінің негізінде не тексеру жүргізетін органның жеке бастамасы бойынша жүргізіледі.
      116. Осы Хаттаманың 115-тармағында көрсетілген өтініш мынадай дәлелдемелерді қамтуы тиіс:
      1) демпингке қарсы шарадан айналып өту;
      2) демпингке қарсы шараның әрекетін одан айналып өту және осы фактордың ұқсас тауар өндірісінің көлеміне және (немесе) оны сатуға және (немесе) оның бағасына әсер ететіндігінің салдарын бейтараптау;
      3) демпингке қарсы шарадан айналып өту нәтижесінде тауардың (осындай тауардың құрамдас және (немесе) туынды бөліктерінің) демпингтік импортының болуы. Бұл ретте тауардың, оның құрамдас және туынды бөліктерінің қалыпты құны ретінде салыстыру мақсатында нәтижелері бойынша Комиссия тиісті түзетулерді есепке ала отырып, демпингке қарсы шара енгізген тексеру барысында айқындалған олардың қалыпты құны қабылданады.
      117. Демпингке қарсы шарадан айналып өтуді белгілеу мақсатында қайта тексеру ол басталған күннен бастап 9 ай ішінде аяқталуы тиіс.
      118. Осы Хаттаманың 115-120-тармақтарына сәйкес жүргізілген қайта тексеру кезеңінде Комиссия экспорттаушы үшінші елден Одақтың кеден аумағынан импортталатын, демпингтік импорттың мәні болып табылатын тауардың құрамдас бөліктеріне және (немесе) туындыларына, сондай-ақ басқа экспорттаушы үшінші елден Одақтың кеден аумағына импортталатын демпингтік импорттың мәні болып табылған тауарға және (немесе) оның құрамдас бөліктеріне және (немесе) туындыларына алдын ала демпингке қарсы бажды алу үшін белгіленген тәртіппен алынатын демпингке қарсы бажды енгізуі мүмкін.
      119. Егер осы Хаттаманың 115-120-тармақтарына сәйкес жүргізілген қайта тексерудің нәтижелері бойынша тексеру жүргізетін орган демпингке қарсы шарадан айналып өтуді белгілемесе, осы Хаттаманың 118-тармағына сәйкес және алдын ала демпингке қарсы бажды алу үшін белгіленген тәртіппен төленген демпингке қарсы баж сомалары осы Хаттамаға қосымшада көзделген тәртіппен төлеушіге қайтаруға жатады.
      Тексеру жүргізетін орган мүше мемлекеттердің кеден органдарын демпингке қарсы шарадан айналып өту белгіленбегені туралы уақтылы хабардар етеді.
      120. Демпингке қарсы шара осы Хаттаманың 115-120-тармақтарына сәйкес жүргізілген қайта тексеру нәтижелері бойынша осы Хаттамаға сәйкес қолданылатын демпингке қарсы шарадан айналып өту анықталған жағдайда Комиссия демпингтік импорттың мәні болып табылған тауардың экспорттаушы үшінші елден Одақтың кеден аумағына импортталатын құрамдас бөліктеріне және (немесе) туындыларына, сондай-ақ демпингтік импорттың мәні болып табылған тауарға және (немесе) басқа экспорттаушы шет мемлекеттен Одақтың бірыңғай кеден аумағына импортталатын оның құрамдас бөліктеріне және (немесе) туындыларына қолданылуы мүмкін. Комиссияның осы тармақта көрсетілген демпингке қарсы шараны енгізу туралы шешімі күшіне енген күннен бастап алдын ала демпингке қарсы баждарды, демпингке қарсы баждарды алу үшін белгіленген тәртіпте төленген сомалар осы Хаттамаға қосымшада көзделген тәртіппен есептеуге және бөлуге жатады.

V. Өтемақы шаралары

     121. Мыналар:
      1) субсидиялаушы орган жүзеге асыратын, субсидия алушыға қосымша артықшылықтар беретін және экспорттаушы үшінші елдің аумағы шегінде мынадай нысанда көрсетілетін, оның ішінде:
      ақша қаражатын (оның ішінде дотация, қарыздар және акцияларды сатып алу түрінде) немесе осындай қаражатты (оның ішінде қарыздар бойынша кепілдеме түріндегі) аудару бойынша міндеттемелерді тікелей аудару;
      экспортталатын тауарды ішкі тұтынуға арналған ұқсас тауардан алынатын салықтар мен баждардан босату не осындай салықтардың немесе баждардың мөлшерін нақты төленген сомалардан аспайтын мөлшерде азайту немесе қайтару жағдайларын қоспағанда, экспорттаушы үшінші елдің кірісіне түсуге тиіс болатын, оның ішінде салықтық кредиттерді ұсыну арқылы қаражатты есептен шығару немесе алып қоюдан толық немесе жартылай бас тарту;
      жалпы инфрақұрылымды, яғни нақты өндірушімен және (немесе) экспорттаушымен байланысты емес инфрақұрылымды қолдау мен дамытуға арналған тауарларды не қызметтерді қоспағанда, тауарларды не қызметтерді жеңілдікпен немесе өтеусіз ұсыну;
      тауарларды жеңілдікпен сатып алу нысанындағы;
      2) субсидия алушыға қосымша артықшылықтар беретін, тікелей немесе жанама нәтижесі тауардың эспорттаушы үшінші елден тауар экспортын ұлғайту немесе осындай экспорттаушы үшінші елге ұқсас тауар импортын қысқарту болып табылатын кірістерді немесе бағаларды қолдаудың кез келген нысанындағы қаржылық жәрдемдесу субсидия деп түсініледі.

1. Экспорттаушы үшінші елдің субсидияларын ерекше субсидияға жатқызу қағидаттары

      122. Егер субсидияланатын органмен немесе экспорттаушы үшінші елдің заңнамасымен субсидияны пайдалануға тек жекелеген ұйымдар жіберілетін болса, экспорттаушы үшінші елдің субсидиясы ерекше болып табылады.
      123. Осы бөлімде жекелеген ұйымдар деп нақты өндірушіні және (немесе) экспорттаушыны не экспорттаушы үшінші ел экономикасының нақты саласын не өндірушілер және (немесе) экспорттаушылар тобын (одағын, бірлестігін) не экспорттаушы үшіншің елдің экономика салаларын білдіреді.
      124. Егер осы субсидияны пайдалануға жіберілген жекелеген ұйымдардың саны субсидиялаушы органның заңды иелігіндегі географиялық өңірде орналасқан ұйымдармен шектелсе, субсидия ерекше болып табылады.
      125. Егер экспорттаушы үшінші елдің заңнамасымен немесе субсидиялаушы орган жалпы объективті критерийлерді не субсидияны алу құқығын және оның мөлшерін (оның ішінде өнімдер өндірумен айналысатын жұмыскерлер санына немесе өнімдер шығару көлеміне тәуелді) алуға айқындайтын шарттарды белгілесе және ол қатаң сақталса, субсидия ерекше болып табылмайды.
      126. Кез келген жағдайда экспорттаушы үшінші елдің субсидиясы ерекше субсидия болып табылады, егер мұндай субсидияны ұсыну:
      1) субсидияны пайдалануға рұқсат берілген жекелеген ұйымдар санының шектелуімен;
      2) жекелеген ұйымдардың субсидияны артықша пайдалануымен;
      3) жекелеген ұйымдарға субсидияның тепе-тең емес үлкен сомасын ұсынуымен;
      4) субсидиялаушы органның жекелеген ұйымдарға субсидияны ұсынудың жеңілдік (артықшылық) тәсілін таңдап алуымен сүйемелденсе, ерекше субсидия болып табылады.
      127. Экспорттаушы үшінші елдің кез келген субсидиясы, егер:
      1) субсидия экспорттаушы үшінші елдің заңнамасына сәйкес не жалғыз немесе бірнеше шарттың біреуі ретінде тауар экспортымен байланысты болса. Субсидия, егер оны беру экспорттаушы үшінші елдің заңнамасына сәйкес тауар экспортымен байланысты болмаса, іс жүзінде тауардың болған немесе болашақта мүмкін болатын экспортымен не экспорттан түсетін түсіммен байланысты болса, нақты тауар экспортымен байланысты болып есептеледі. Экспорттаушы кәсіпорындарға субсидияны ұсыну фактісінің өзі осы тармақтың ұғымында тауар экспортына байланысты субсидияны ұсынуды білдірмейді;
      2) субсидия экспорттаушы үшінші елдің заңнамасына сәйкес не импортты тауарлардың орнына экспорттаушы үшінші елде шығарылған тауарларды пайдаланудың жалғыз шарты немесе бірнеше шарттары ретінде нақты байланысқан болса ерекше субсидия болып табылады.
      128. Тексеру жүргізетін органның экспорттаушы үшінші елдің субсидиясын ерекше субсидияға жатқызу туралы шешімі дәлелдемелерге негізделуі тиіс.

2. Ерекше субсидияның мөлшерін айқындау қағидаттары

      129. Ерекше субсидия мөлшері мұндай субсидия алушыға түсетін пайданың мөлшері негізінде айқындалады.
      130. Ерекше субсидия алушыға түсетін пайданың мөлшері мынадай қағидаттар негізінде айқындалады:
      1) субсидиялаушы органның ұйымның капиталына қатысуы егер мұндай қатысу экспорттаушы үшінші елдің аумағындағы қалыпты инвестициялық практикаға (тәуекел капиталын ұсынуды қоса алғанда) жауап бермейтін қатысу ретінде бағалануы мүмкін болмаса пайданы беру ретінде қарастырылмайды;
      2) субсидиялайтын орган берген кредит, егер кредит алушы ұйым мемлекеттік кредит үшін төлейтін сома мен осы ұйым экспорттаушы үшінші елдің кредиттік нарығында алуы мүмкін салыстырмалы коммерциялық кредит үшін төлейтін соманың арасында айырма жоқ болса, пайданы беру ретінде қаралмайды. Бұлай болмаған жағдайда, осы екі соманың арасындағы айырма пайда болып саналады;
      3) субсидиялаушы органның кредитті кепілдендіруі, егер кепілдікті алушы ұйым субсидиялаушы орган кепілдендірген кредит үшін төлейтін сома мен осы ұйым коммерциялық кредит үшін мемлекеттік кепілдіксіз төлеуі мүмкін соманың арасында айырма жоқ болса, пайданы беру ретінде қаралмайды. Бұлай болмаған жағдайда комиссиялық айырмада осы екі соманың арасындағы түзетуі бар айырма пайда болып саналады;
      4) субсидиялайтын органның тауарларды немесе қызметтерді жеткізуі не тауарларды сатып алуы, егер тек тауарларды немесе қызметтерді баламалы төлемнен кем жеткізсе не сатып алу кемінде баламалы төлемнен асырып жүзеге асырылмаса, пайда беру ретінде қаралмайды. Төлемнің баламалылығы осындай тауарлар мен қызметтерді экспорттаушы үшінші елдің нарығында сатып алу және сатудың бағаны, сапаны, қолжетімділікті, өтелімділікті, тасымалдауды және тауарды сатып алудың немесе сатудың басқа да шарттарын қоса алғанда, сол кездегі нарықтық жағдайларға сүйене отырып айқындалады.

3. Субсидияланатын импорттың салдарынан мүше мемлекеттердің
экономика саласына залалды белгілеу

      131. Осы бөлімнің мақсаттары үшін мүше мемлекеттердің экономика саласының залалы деп материалдық залал, осындай залалды келтіру қаупі немесе мүше мемлекеттердің экономика саласының құрылуын елеулі бәсеңдету түсіндіріледі.
      132. Субсидияланатын импорт салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына залал субсидияланатын импорттың көлемін және субсидияланатын импорттың мүше мемлекеттердің нарығында ұқсас тауардың бағасы мен осындай импорттың мүше мемлекеттердің ұқсас тауар өндірушілеріне әсерін талдау нәтижелерінің негізінде белгіленеді.
      133. Субсидияланатын импорт салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына келтірілген залалды айқындау мақсатында мәліметтер талданатын тексеру кезеңін тексеру жүргізетін орган белгілейді.
      134. Субсидияланатын импорттың көлемін талдау кезінде тексеру жүргізетін орган субсидияланатын импортта айтарлықтайі ұлғаю болғанын не болмағанын белгілейді (абсолютті көрсеткіштерде не өндіріске немесе мүше мемлекеттердің ұқсас тауарын тұтынуға қатысты).
      135. Егер бір уақытта жүргізілген тексерулердің мәні қандай да бір тауарды көп дегенде бір эспорттаушы үшінші елден Одақтың кеден аумағына субсидияланатын импорт болып табылса, тексеру жүргізетін орган, егер:
      1) осы тауарға әрбір экспорттаушы үшінші елдегі субсидияның мөлшері оның құнының 1 пайызынан астамын құрайды, ал әрбір эспорттаушы үшінші елден субсидияланатын импорт көлемі осы Хаттаманың 228-тармағына сәйкес елеусіз болып табылмайды;
      2) субсидияланатын импорттың мәні болып табылатын тауар импортының жиынтықты әсер етуінің бағасы импорттық тауарлар арасындағы бәсекелестік шарттары мен импорттық тауар және мүше мемлекеттерде шығарылған ұқсас тауар арасындағы бәсекелестік шарттарын есепке алғанда мүмкін болып табылатыны анықталса, осындай импорттың жиынтықты әсерін бағалай алады.
      136. Мүше мемлекеттердің нарығындағы ұқсас тауар бағасына субсидияланатын импорттың әсерін талдау кезінде тексеру жүргізетін орган:
      1) субсидияланатын импорттың мәні болып табылатын тауар бағасы мүше мемлекеттердің нарығындағы ұқсас тауардың бағасынан айтарлықтай төмен болғандығын;
      2) субсидияланатын импорт мүше мемлекеттердің нарығында ұқсас тауар бағасының айтарлықтай төмендеуіне алып келгендігін;
      3) субсидияланатын импорт мұндай импорт болмаған жағдайда орын алатын мүше мемлекеттердің нарығында ұқсас тауарлардың бағасының айтарлықтай өсуіне кедергі келтіргендігін белгілейді.
      137. Субсидияланатын импорттың мүше мемлекеттердің экономика саласына келтіретін әсерін талдау мүше мемлекеттердің экономика саласынының жағдайына қатысы бар экономикалық факторларды, оның ішінде:
      1) болған немесе жақын арада болуы мүмкін өндірістің қысқартылуын, тауардың сатылуын, мүше мемлекеттердің нарығындағы тауар үлесін, тартылған инвестициялардан табыстарды, өнімділікті, кірістерді немесе өндірістік қуаттарды пайдалануды;
      2) мүше мемлекеттердің нарығындағы тауар бағасына әсер ететін факторларды;
      3) болған немесе келешекте ақша ағыны қозғалысына, тауар қорына, жұмыспен қамту деңгейіне, еңбекақыға, өндірістің өсу қарқынына, инвестицияларды тарту мүмкіндігіне теріс әсерін бағалауды білдіреді.
      138. Мүше мемлекеттердің экономика саласына субсидияланатын импорттың әсері, егер қолда бар деректер өндірістік процесс, тауарды оның өндірушілерінің сатуы мен пайдасы сияқты критерийлердің негізінде ұқсас тауарларды өндіруді бөліп алуға мүмкіндік берсе, мүше мемлекеттерде ұқсас тауарды шығаруға қатысты бағаланады.
      Егер қолда бар деректер ұқсас тауарларды өндіруді бөліп алуға мүмкіндік бермесе, субсидияланатын импорттың мүше мемлекеттердің экономика саласына ықпалы өндіріске неғұрлым шағын топ немесе өзіне ұқсас тауарлар мен олар туралы қажетті деректерді қамтитын тауарлар номенклатурасын қолдана отырып бағаланады.
      139. Субсидияланатын импорттың салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына материалдық залал келтіру қаупін белгілеу кезінде тексеру жүргізетін орган қолда бар барлық факторларды, оның ішінде мынадай факторларды:
      1) субсидияның сипатын, мөлшерін немесе субсидияларды және олардың саудаға келтіруі мүмкін әсерін;
      2) мұндай импорттың одан әрі ұлғаюының нақты мүмкіндігі туралы куәландыратын субсидияланатын импорттың өсу қарқынын;
      3) субсидияланатын импорттың мәні болып табылатын тауар экспорттаушысында жеткілікті экспорттық мүмкіндіктердің немесе басқа экспорттық нарықтардың осы тауардың кез келген қосымша экспортын қабылдау қабілетін есепке ала отырып, осы тауардың субсидияланатын импортының ұлғаюының нақты мүмкіндіктері туралы куәландыратын олардың ұлғаюының айқын бұлтартпастығының болуын;
      4) егер мұндай баға деңгейі ұқсас тауар бағасын төмендетуге немесе мүше мемлекеттердің нарығындағы ұқсас тауар бағасының өсімін кідіртуге және субсидияланатын импорттың мәні болып табылатын тауарға сұраныстың бұдан әрі өсуіне алып келетін болса, субидияланған импорттың мәні болып табылатын тауар бағасының деңгейін;
      5) субсидияланатын импорттың мәні болып табылатын тауар экспорттаушыдағы қорды есепке алады.
      140. Мүше мемлекеттердің экономика саласына материалдық залал келтіру қаупінің бар екендігін белгілеу туралы шешімді, егер осы Хаттаманың 139-тармағында көрсетілген факторларды талдау нәтижелері бойынша тексеру барысында тексеру жүргізетін орган субсидияланатын импортты жалғастырудың бұлтартпастығы және мұндай импорттың өтемақы шараларды қабылдамаған жағдайда, мүше мемлекеттердің экономика саласына материалдық залал келтіретіндігі туралы қорытындыға келген жағдайда қабылдайды.
      141. Мұндай импорттың салдарынан субсидияланатын импорт пен мүше мемлекеттердің экономика саласының залалы арасындағы себеп-салдарлық байланыстың болуын белгілеу іске қатысы бар барлық талдауға және тексеру жүргізетін органның өкіміндегі дәлелдемелер мен мәліметтерге негізделуге тиіс.
      142. Тексеру жүргізетін орган субсидияланатын импорттан басқа оның салдарынан дәл сол кезеңде мүше мемлекеттердің экономика саласына залал келтірілетін басқа да белгілі факторларды талдайды.
      Осы факторлардың салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына келтірілген залал Одақтың кеден аумағына субсидияланатын импорттың салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына келтірілген залалға жатқызылмауы тиіс.

4. Алдын ала өтемақы бажын енгізу

      143. Егер тексеру аяқталғанға дейін тексеру жүргізетін орган алған ақпарат субсидияланатын импорттың болуы және осыған байланысты мүше мемлекеттердің экономика саласының залалы туралы куәландырса, Комиссия осы Хаттаманың 7-тармағында көрсетілген тексеру жүргізетін органның баяндамасы негізінде тексеру жүргізілген кезеңде субсидияланатын импорт келтірген мүше мемлекеттердің экономика саласының залалын болдырмау мақсатында 4 айға дейінгі мерзімде алдын ала өтемақы бажын енгізу арқылы өтемақы шарасын қолдану туралы шешім қабылдайды.
      144. Алдын ала өтемақы бажы тексеру басталған күннен бастап күнтізбелік 60 күннен бұрын енгізілмеуі тиіс.
      145. Алдын ала өтемақы бажы субсидияланатын және экспортталатын тауардың бірлігіне есептелген экспорттаушы үшінші елдің ерекше субсидиясының алдын ала есептелген шамасына тең мөлшерде енгізіледі.
      146. Егер тексеру нәтижелері бойынша өтемақы шарасын енгізу үшін негіздер жоқ екендігі анықталса не осы Хаттаманың 272-тармағына сәйкес өтемақы шарасын қолданбау туралы шешім қабылданса, алдын ала өтемақы бажының сомалары осы Хаттамаға қосымшада көзделген тәртіппен төлеушіге қайтарылуға жатады.
      Тексеру жүргізетін орган мүше мемлекеттердің кеден органдарын өтемақы шарасын енгізу үшін негіздер жоқ екендігі не Комиссияның өтемақы шарасын қолданбау туралы шешім қабылдағаны туралы уақтылы хабардар етеді.
      147. Егер тексеру нәтижелері бойынша мүше мемлекеттердің экономикасы саласына залал келтіру немесе оны құруды елеулі бәсеңдету қаупінің болуы негізінде өтемақы шараларын қолдану туралы шешім қабылданса, алдын ала демпингке қарсы бажының сомалары осы Хаттамаға қосымшада көзделген тәртіппен төлеушіге қайтарылуға жатады.
      148. Егер тексеру нәтижелері бойынша мүше мемлекеттердің экономикасы саласына залалдың болуы немесе мүше мемлекеттердің экономикасы саласына залал келтіру қаупінің болуы негізінде, алдын ала демпингке қарсы бажды енгізбеу мүше мемлекеттердің экономикасы саласына залалдың болуын айқындауға алып келуінің мүмкіндігі негізінде өтемақы шарасын қолдану туралы шешім қабылданса, алдын ала демпингке қарсы баж сомалары өтемақы бажын қолдану туралы шешім күшіне енген күннен бастап осы Хаттаманың 149 және 150-тармақтарының ережелерін есепке ала отырып Хаттамаға қосымшада көзделген тәртіппен есептеуге және бөлуге жатады.
      149. Егер тексеру нәтижелері бойынша алдын ала өтемақы бажының мөлшерлемесіне қарағанда, өтемақы бажының барынша төмен мөлшерлемесін енгізу орынды деп танылса, өтемақы бажының белгіленген мөлшерлемесі бойынша есептелген өтемақы бажы сомасына сәйкес келетін алдын ала өтемақы бажының сомалары осы Хаттамаға қосымшада көзделген тәртіппен есептеуге және бөлуге жатады.
      Өтемақы бажының белгіленген мөлшерлемесі бойынша есептелген өтемақы бажы сомаларынан асатын алдын ала өтемақы бажының сомалары осы Хаттамаға қосымшада көзделген тәртіппен төлеушіге қайтарылуға жатады.
      150. Егер тексеру нәтижелері бойынша алдын ала өтемақы бажы мөлшерлемесіне қарағанда, өтемақы бажының барынша жоғары мөлшерлемесін енгізу орынды деп танылса, өтемақы бажымен алдын ала өтемақы бажы сомалары арасындағы айырма алынбайды.
      151. Алдын ала өтемақы бажы тексеруді бір уақытта жалғастырған жағдайда қолданылады.
      152. Алдын ала өтемақы бажы осы Хаттаманың 164-168-тармақтарына сәйкес қолданылады.
      153. Алдын ала өтемақы бажын енгізу туралы шешім, негізінен, тексеру басталған күннен бастап 7 айдан кешіктірілмей қабылданады.

5. Тексеру объектісі болып табылатын субсидиялаушы үшінші елдің
немесе тауар экспорттаушының ерікті міндеттемелерді қабылдауы

      154. Тексеруді Комиссия тексеру жүргізетін органның жазбаша нысандағы ерікті міндеттемелерді мақұлдағаны туралы шешім қабылдаған кезде өтемақы бажын енгізбей-ақ тоқтата тұруы немесе тоқтатуы мүмкін, оған сәйкес:
      экспорттаушы үшінші ел субсидиялауды жоюға немесе қысқартуға немесе субсидиялау салдарын жою мақсатында тиісті шаралар қабылдауға келіседі немесе
      тексеру объектісі болып табылатын тауар экспорттаушы мұндай тауарға олар белгілеген бағаны қайта қарауға келіседі (мүше мемлекеттердегі тұлғалар экспорттаушымен байланысты болғанда, осы тұлғалардың экспорттаушының бағаларды қайта қарауы туралы міндеттемелерін қолдауын қамтамасыз етеді), осылайша экспорттаушы қабылдаған міндеттемелерді талдау нәтижесінде тексеру жүргізетін орган осындай ерікті міндеттемелерді қабылдау мүше мемлекеттердің экономика саласының залалын жояды деген қорытындыға келеді.
      Тексеру объектісі болып табылатын тауар бағасын арттыру, мұндай ерікті міндеттемелерге сәйкес экспорттаушы үшінші елдің субсидияланатын және экспортталатын тауар бірлігіне қатысты есептелген ерекше субсидия мөлшерінен аспауға тиіс.
      Тексеру объектісі болып табылатын тауар бағасын арттыру, егер мұндай арттыру мүше мемлекеттердің экономика саласының залалын жою үшін жеткілікті болып табылса, экспорттаушы үшінші елдің субсидияланатын және экспортталатын тауар бірлігіне есептелген ерекше субсидия мөлшеріне қарағанда аз болуы мүмкін.
      155. Комиссия ерікті міндеттемелерді мақұлдау туралы шешімді субсидияланатын импорт пен тексеру жүргізетін орган осыған байланысты мүше мемлекеттердің экономика саласы залалының болуы туралы алдын ала қорытындыға келмегенге дейін қабылдамайды.
      Комиссия тексеру объектісі болып табылатын тауарды экспорттаушының ерікті міндеттемелерін мақұлдау туралы шешімді экспорттаушы үшінші елдің уәкілетті органы осы Хаттаманың 154-тармағының үшінші абзацында көрсетілген міндеттемелерді экспорттаушылар қабылдауға келісім алғанға дейін қабылдамайды.
      156. Комиссия ерікті міндеттемелерді мақұлдау туралы шешімді, егер тексеру жүргізетін орган тексеру объектісі болып табылатын тауарды нақты немесе әлеуетті экспорттаушылардың өте көп болуына байланысты немесе өзге де себептер бойынша мұндай ерікті міндеттемелерді қабылдаудың қолайсыздығы туралы қорытындыға келсе қабылдамайды.
      Тексеру жүргізетін орган экспорттаушыларға мұндай экспорттаушылардың ерікті міндеттерінің мақұлданбағаны жөніндегі себептерін хабарлайды және экспорттаушыларға осыған байланысты өз түсініктемелерін беруге мүмкіндік береді.
      157. Тексеру жүргізетін орган экспорттаушылардың әрқайсысына және ерікті міндеттемелерді қабылдаған экспорттаушы үшінші елдің уәкілетті органына оны мүдделі тұлғаларға беруге мүмкіндік алу үшін мұндай міндеттемелердің құпия емес болжамын ұсыну туралы сұрау жібереді.
      158. Тексеру жүргізетін орган экспорттаушы үшінші елге немесе тексеру объектісі болып табылатын тауар экспорттаушысына ерікті міндеттемелерді қабылдауды ұсына алады, бірақ оны қабылдауды талап ете алмайды.
      159. Комиссия ерікті міндеттемелерді мақұлдау туралы шешім қабылдаған жағдайда субсидияланатын импорттың болуы мен осыған байланысты мүше мемлекеттердің экономика салаларының залалына қатысты тексеруді экспорттаушы елдің өтініші бойынша немесе Комиссия шешімінің негізінде жалғастыруы мүмкін.
      Егер тексеру нәтижелері бойынша тексеру жүргізетін орган субсидияланатын импорттың немесе осыған байланысты мүше мемлекеттердің экономика саласына бұдан келген залалдың жоқ екендігі туралы қорытындыға келген жағдайда, экспорттаушы үшінші ел немесе ерікті міндеттемелерді қабылдаған экспорттаушылар, аталған қорытынды айтарлықтай дәрежеде мұндай жағдайлардың болуының нәтижелері болып табылатын жағдайды қоспағанда, мұндай міндеттемелерден автоматты түрде босатылады. Егер жасалған қорытынды айтарлықтай дәрежеде ерікті міндеттемелер болуының нәтижесі болып табылатын жағдайда, Комиссия мұндай жағдайлар қажетті уақыт кезеңі ішінде қолданыста қалуы тиіс деген шешімді қабылдауы мүмкін.
      160. Егер тексеру жүргізетін орган тексеру нәтижелері бойынша субсидияланатын импорттың немесе осыған байланысты мүше мемлекеттердің экономика саласына бұдан келген залалдың бар екендігі туралы қорытындыға келген жағдайда, қабылданған ерікті міндеттемелер солардың шарттарына және осы Хаттаманың ережелеріне сәйкес қолданысын жалғастырады.
      161. Тексеру жүргізетін орган экспорттаушы үшінші елден немесе экспорттаушыдан, егер олардың ерікті міндеттемелерін Комиссия мақұлдаса, олардың орындалуына қатысты мәліметтерді, сондай-ақ осы мәліметтерді тексеруге келісімін сұрата алады.
      Тексеру жүргізетін орган белгілеген мерзімде сұратылған мәліметтерді ұсынбау, сондай-ақ осы мәліметтерді тексеруге келісім бермеу экспорттаушы үшінші елдің немесе экспорттаушының қабылданған ерікті міндеттемелерін бұзуы болып саналады.
      162. Экспорттаушы үшінші ел немесе экспорттаушы қабылданған ерікті міндеттемелерін бұзған немесе мұндай міндеттемелерді кері шақыртып алған жағдайда, Комиссия алдын ала өтемақы бажын (егер тексеру әлі аяқталмаса) немесе өтемақы бажын (егер тексерудің түпкілікті нәтижелері оны енгізу үшін негіздемелердің бар екендігін куәландырса) енгізу арқылы қолдану туралы шешім қабылдауы мүмкін.
      Экспорттаушы үшінші елге немесе экспорттаушыға, ол қабылдаған ерікті міндеттемелерді бұзған жағдайда, осы бұзушылыққа байланысты өз түсініктемелерін беру мүмкіндігі беріледі.
      163. Комиссияның ерікті міндеттемелерді мақұлдау туралы актісінде алдын ала өтемақы бажының немесе өтемақы бажының мөлшерлемесі белгіленуі тиіс, ол осы Хаттаманың 162-тармағына сәйкес енгізілуі мүмкін.

6. Өтемақы бажын енгізу және қолдану

      164. Комиссия өтемақы бажын енгізу туралы шешімді экспорттаушы үшінші елдің ерекше субсидиясы қолданыста болатын мерзім ішінде қабылдауы мүмкін.
      165. Өтемақы бажын енгізу туралы шешім ерекше субсидияны беретін экспорттаушы үшінші елге консультациялар жүргізу ұсынылған, алайда бұл ел ұсынылған консультациялардан бас тартқан немесе мұндай консультациялар барысында өзара қабылдауға тұрарлық шешімге қол жеткізілмеген соң қабылданады.
      166. Өтемақы бажы барлық экспорттаушылар жеткізетін тауарға (ерікті міндеттемелерін Комиссия мақұлдаған экспорттаушылар жеткізетін тауарды қоспағанда) қатысты қолданылады және мүше мемлекеттердің экономика саласына залал келтіретін субсидияланатын импорттың мәні болып табылады.
      Жекелеген экспорттаушылар жеткізетін тауарларға қатысты Комиссия өтемақы бажы мөлшерлемесінің дербес мөлшерін белгілеуі мүмкін.
      167. Өтемақы бажының мөлшерлемесі субсидияланатын және эскпортталатын тауар бірлігіне есептелген экспорттаушы үшінші елдің ерекше субсидиясының мөлшерінен артық болмауы тиіс.
      Егер субсидиялар түрлі субсидиялау бағдарламаларына сәйкес берілетін жағдайда, олардың жиынтық мөлшері ескеріледі.
      Өтемақы бажының мөлшерлемесі, егер мұндай мөлшерлеме мүше мемлекеттердің экономика саласына келтіретін залалды жою үшін жеткілікті болып табылса, экспорттаушы үшінші елдің ерекше субсидиясының мөлшерінен кем болуы мүмкін.
      168. Өтемақы бажының мөлшерлемесін айқындаған кезде мүше мемлекеттердің өтемақы бажын енгізу олардың экономикалық мүдделеріне әсер етуі мүмкін тұтынушыларының тексеру жүргізіп жатқан органға жазбаша түрде келіп түскен пікірлері ескеріледі.
      169. Өтемақы бажы егер тексеру жүргізуші органның тексеру нәтижелері бойынша осы тауарға қатысты төмендегілер белгіленген болса, алдын ала өтемақы бажы енгізілген күнге дейін күнтізбелік 90 күн бұрын, орналастыру шарты өтемақы бажын төлеу болып табылатын, кедендік рәсімдерге байланысты орналастыратын тауарларға қатысты қолданылуы мүмкін:
      1) салыстырмалы қысқа уақыт ішінде едәуір өскен, оған қатысты ерекше субсидиялар төленетін немесе берілетін тауар импортымен келтірілген, кейіннен жойылуы қиын болатын залал;
      2) осы тармақтың 1-тармақшасында көрсетілген импортталатын тауарға қатысты залалдың қайталануын болдырмау мақсатында өтемақы бажын қолдану қажет.
      170. Тексеру жүргізетін орган тексеру басталғаннан кейін Шартта көзделген ресми көздерде осы Хаттаманың 169-тармағына сәйкес тексеру объектісі болып табылатын тауарға қатысты өтемақы бажын қолдану мүмкіндігі туралы ескертуі бар хабарлама жариялайды.
      Мұндай хабарламаны жариялау туралы шешімді тексеру жүргізетін орган мүше мемлекеттердің экономика салаларының осы Хаттаманың 169-тармағында көрсетілген талаптардың орындалуының жеткілікті дәлелдемелерін қамтитын өтінімі бойынша немесе тексеру жүргізетін органның қолында осындай дәлелдемелер болған кезде өз бастамасы бойынша қабылдайды.
      Өтемақы бажы осы тармақта көрсетілген хабарлама ресми жарияланған күнге дейін орналастыру шарты өтемақы бажын төлеу болып табылатын, кедендік рәсімдерге байланысты орналастырылған тауарларға қатысты қолданыла алмайды.
      171. Мүше мемлекеттердің заңнамасымен осы Хаттаманың 169-тармағына сәйкес мүдделі тұлғаларға өтемақы бажының қолданылу мүмкіндігі туралы хабарлаудың қосымша тәсілдері белгіленуі мүмкін.

7. Өтемақы шарасының қолданылу мерзімі және оны қайта қарау

      172. Өтемақы шарасы Комиссияның шешімі бойынша субсидияланатын импорт салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына келтіретін залалды жою үшін қажетті мөлшер мен мерзімде қолданылады.
      173. Өтемақы шарасының қолданылу мерзімі мұндай шараны қолданған күннен бастап немесе өзгерген жағдайларға байланысты және бір мезетте субсидияланатын импорттың талдауына және онымен байланысты мүше мемлекеттердің экономика саласына келтіретін залалға қатысты болған немесе өтемақы шарасының қолданыста болу мерзімінің аяқталуына байланысты жүргізілген қайта тексеру аяқталған күннен бастап 5 жылдан аспауы тиіс.
      174. Өтемақы шарасының қолданылу мерзімінің аяқталуына байланысты қайта тексеру осы Хаттаманың 186-198-тармақтарына сәйкес берілген (жазбаша нысандағы) өтініш негізінде не тексеру жүргізіп жатқан органның жеке бастамасы бойынша жүргізіледі.
      Өтемақы шарасының қолданылу мерзімінің аяқталуына байланысты қайта тексеру өтініште өтемақы шарасының қолданылуы тоқтатылған жағдайда субсидияланатын импорттың қайта басталу не жалғасу және мүше мемлекеттердің экономика саласына залал келтіру мүмкіндігі туралы мәліметтер болғанда жүргізіледі.
      Өтемақы шарасының қолданылу мерзімінің аяқталуына байланысты қайта тексеру жүргізу туралы өтініш өтемақы шарасының қолданылу мерзімі аяқталғанға дейін 6 айдан кешіктірілмей беріледі.
      Қайта тексеру өтемақы шарасының қолданылу мерзімі аяқталғанға дейін басталуы және ол басталған күннен бастап 12 ай ішінде аяқталуы тиіс.
      Осы тармақ ережелеріне сәйкес жүргізіліп жатқан қайта тексеру аяқталғанға дейін өтемақы шарасының қолданылуы Комиссия шешімі бойынша ұзартылады. Тиісті өтемақы шарасының қолданылуы ұзартылатын мерзім ішінде алдын ала өтемақы бажын алу үшін белгіленген тәртіппен өтемақы бажының мөлшерлемелері бойынша өтемақы шарасының қолданылуына байланысты белгіленген өтемақы баждары төленеді, бұл шараның қолданылу мерзімі қайта тексерудің жүргізілуіне байланысты ұзартылады.
      Егер өтемақы шарасының қолданылу мерзімінің аяқталуына байланысты қайта тексеру нәтижелері бойынша тексеру жүргізетін орган өтемақы шарасын қолдану үшін негіздемелер жоқ деп белгіленген немесе осы Хаттаманың 272-тармағына сәйкес өтемақы шарасын қолданбау туралы шешім қабылданған жағдайда, өтемақы шарасын қолдану ұзартылған мерзім ішінде алдын ала өтемақы баждарын алу үшін белгіленген тәртіппен алынатын өтемақы бажының сомалары осы Хаттамаға қосымшада көзделген тәртіппен төлеушіге қайтарылуға жатады.
      Тексеру жүргізетін орган мүше мемлекеттердің кеден органдарын өтемақы шарасын қолдану үшін негіздемелер жэоқ екендігі не өтемақы шарасын қолданбау туралы шешім қабылданғаны туралы уақтылы хабардар етеді.
      Егер өтемақы шарасының қолданылу мерзімінің аяқталуына байланысты қайта тексеру нәтижелері бойынша тексеру жүргізетін орган субсидияланатын импорт пен мүше мемлекеттердің экономика саласына келтірілген залалдың қайта басталу немесе жалғасу мүмкіндігін анықтайтын жағдайда Комиссия өтемақы шарасының қолданысын ұзартады. Өтемақы шарасын ұзарту туралы Комиссия актісі күшіне енген күннен бастап алдын ала өтемақы баждарын алу үшін белгіленген тәртіппен өтемақы шарасын қолдануға ұзартылған мерзім ішінде өтемақы баждарының сомалары осы Хаттамаға қосымшада көзделген тәртіппен есептеуге және бөлуге жатады.
      175. Егер өтемақы шарасы енгізілгеннен кейін кемінде 1 жыл өткен жағдайда мүдделі тұлғаның өтініші бойынша немесе тегеу жүргізетін органның бастамасы бойынша өтемақы шарасын қолданудың орындылығын анықтау және (немесе) өзгерген жағдайларға байланысты оны қайта қарау (оның ішінде өтемақы бажының мөлшерлемесінің дербес мөлшерін қайта қарау) мақсатында қайта тексеру жүргізілуі мүмкін.
      Өзгерген жағдайларға байланысты қайта тексеру жүргізу туралы өтінішті беру мақсатына қарай мұндай өтініште мыналар:
      өтемақы шарасын қолдануды жалғастырудың субсидияланатын импортқа қарсы іс-қимылы және экономика саласына келтірілген залалды жою үшін талап етілмейтіндігінің; немесе
      өтемақы шарасының қазіргі мөлшерінің субсидияланатын импортқа қарсы іс-қимылы және субсидияланатын импорттың салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына келтірілген залалды жою үшін жеткілікті мөлшерден асып түсетіндігінің; немесе
      қазіргі өтемақы шарасының субсидияланатын импортқа қарсы іс-қимылы және субсидияланатын импорттың салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына келтірілген залалды жою үшін жеткіліксіздігінің дәлелдемелері болуы тиіс.
      Өзгерген жағдайларға байланысты қайта тексеру ол басталған күннен бастап 12 ай ішінде аяқталуы тиіс.
      176. Осы Хаттаманың VI тарауының дәлелдемелерді ұсынуға және тексеруді жүргізуге қатысты ережелері осы Хаттаманың 172-178-тармақтарында көзделген қайта тексеруге тиісті айырмашылықтарды есепке ала отырып қолданылады.
      177. Осы Хаттаманың 172-178-тармақтарының ережелері осы Хаттаманың 154-163-тармақтарына сәйкес экспорттаушы үшінші ел немесе экспорттаушы қабылдаған міндеттемелерге тиісті айырмашылықтарды есепке ала отырып қолданылады.
      178. Қайта тексеру оған қатысты өтемақы шарасы қолданылып отырған, бірақ ынтымақтасудан бас тартудан басқа, өзге себептер бойынша тексеру жүргізілмеген экспорттаушы үшін өтемақы бажының дербес мөлшерлемесінің мөлшерін белгілеу мақсатында жүргізілуі мүмкін. Мұндай қайта тексеруді аталған экспорттаушының өтініші бойынша тексеру жүргізетін орган бастауы мүмкін.

8. Өтемақы шарасын айналып өтуді белгілеу

      179. Осы бөлімнің мақсаттары үшін өтемақы шарасын айналып өту деп өтемақы бажын өтеуден немесе қабылданған ерікті міндеттемелерді орындаудан жалтару үшін тауарды жеткізу тәсілін өзгерту түсініледі.
      180. Өтемақы шарасын айналып өтуді белгілеу мақсатында қайта тексеру мүдделі тұлғаның өтініші бойынша немесе тексеру жүргізетін органның жеке бастамасы бойынша басталуы мүмкін.
      181. Осы Хаттаманың 180-тармағында көрсетілген өтініште:
      1) өтемақы шарасын айналып өтудің;
      2) өтемақы шарасының (оны айналып өтудің салдарынан) өндіріс көлеміне және (немесе) мүше мемлекеттер нарығындағы ұқсас тауарлардың сатылуына және (немесе) бағаларына әсерін бейтараптандырудың;
      3) тауар (осындай тауардың құрамдас бөліктерінің және (немесе) туындыларының) өндірушісінде және (немесе) экспорттаушысында ерекше субсидияны беру пайдасы сақталатындығының дәлелдемелері болуы тиіс.
      182. Осы Хаттаманың 179-185-тармақтарына сәйкес жүргізілетін қайта тексеру кезеңіне Комиссия алдын ала өтемақы бажын алу үшін белгіленген тәртіппен алынатын субсидияланатын импорттың мәні болған, экспорттайтын үшінші елден Одақтың кеден аумағына импортталатын тауардың құрамдас бөліктеріне және (немесе) туындыларына арналған, сондай-ақ өзге экспорттайтын үшінші елден кеден аумағына импортталатын тауардың құрамдас бөліктеріне және (немесе) туындыларына арналған өтемақы бажын енгізуі мүмкін.
      183. Егер осы Хаттаманың 179-185-тармақтарына сәйкес тексеру жүргізетін орган жүргізген қайта тексеру нәтижелері бойынша өтемақы шарасын айналып өту анықталмаған жағдайда, осы Хаттаманың 182-тармағына сәйкес алдын ала өтемақы баждарын алу үшін белгіленген тәртіппен төленген өтемақы бажының сомалары осы Хаттамаға қосымшада көзделген тәртіппен төлеушіге қайтарылуға жатады.
      Тексеру жүргізетін орган мүше мемлекеттердің кеден органдарын өтемақы шарасын айналып өту анықталмағаны туралы уақтылы хабардар етеді.
      184. Осы Хаттаманың 179-185-тармақтарына сәйкес жүргізілген қайта тексеру нәтижелері бойынша осы Хаттамаға сәйкес қолданылатын өтемақы шарасын айналып өту белгіленген жағдайда, өтемақы шарасы субсидияланатын импорттың мәні болған, экспорттайтын үшінші елден Одақтың кеден аумағына импортталатын тауардың құрамдас бөліктеріне және (немесе) туындыларына, сондай-ақ субсидияланатын импорттың мәні болған, өзге экспорттайтын үшінші елден Одақтың кеден аумағына импортталатын тауарға және (немесе) тауардың құрамдас бөліктеріне және (немесе) туындыларына қолданылуы мүмкін. Осы тармақта аталған өтемақы шарасын енгізу туралы Комиссия актісі күшіне енген күннен бастап алдын ала өтемақы баждарын алу үшін белгіленген тәртіппен өтемақы шарасын қолдануға ұзартылған мерзім ішінде өтемақы баждарының сомалары осы Хаттамаға қосымшада көзделген тәртіппен есептеуге және бөлуге жатады.
      185. Өтемақы шарасын айналып өтуді белгілеу мақсатындағы қайта тексеру ол басталған күннен бастап 9 ай ішінде аяқталуы тиіс.

VI. Тексерулер жүргізу

1. Тексерулер жүргізу үшін негіздер

      186. Өспелі импорттың болуын және содан туындаған мүше мемлекеттердің экономика саласына келтірілген елеулі залалды немесе осындай залалды келтіру қатерін анықтау мақсатында, сондай-ақ демпингтік немесе субсидияланатын импортты және содан туындаған материалдық залалды, осындай залалды келтіру қатерін немесе мүше мемлекеттердің экономика саласын құрудың айтарлықтай баяулауын анықтау мақсатында тексеруді жазбаша нысандағы өтініш негізінде не өз бастамасы бойынша Тексеру жүргізетін орган жүргізеді.
      187. Осы Хаттаманың 186-тармағында көрсетілген өтінішті:
      1) мүше мемлекеттерде ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауарды (арнайы қорғау шарасын қолдану туралы өтінішті берген кезде) не ұқсас тауарды (демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын қолдану туралы өтінішті берген кезде) өндіруші немесе оның уәкілетті өкілі;
      2) қатысушылары қатарына өндірудің жалпы көлемінің айтарлықтай, бірақ мүше мемлекеттерде ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауарды (арнайы қорғау шарасын қолдану туралы арызды берген кезде) не ұқсас тауарды (демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын қолдану туралы өтінішті берген кезде) өндіру көлемінің кем дегенде 25 пайызын өндірушілер кіретін өндірушілер бірлестігі немесе оның уәкілетті өкілі береді.
      188. Осы Хаттаманың 187-тармағында көрсетілген өндірушілер мен бірлестіктердің уәкілетті өкілдерінің түпнұсқалары өтінішпен бірге тексеру жүргізетін органға ұсынылатын құжаттармен расталған тиісті түрде ресімделген өкілеттіктері болуы тиіс.
      189. Осы Хаттаманың 186-тармағында көрсетілген өтінішке мүше мемлекеттерде ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауарды не ұқсас тауарды өндірушінің өтінішін қолдайтын дәлелдемелер қоса беріледі. Өтінішті жеткілікті қолдайтын дәлелдемелер болып:
      1) өтініш берушімен бірге мүше мемлекеттерде ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауарды өндіру көлемінің айтарлықтай бөлігін, бірақ ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауардың жалпы көлемінің кем дегенде 25 пайызын өндіретін басқа өндірушілердің өтінішіне қосылу туралы құжаттар (арнайы қорғау шарасын қолдану туралы өтінішті берген кезде);
      2) өтінішті қолдайтынын білдірген мүше мемлекеттердегі ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауарды өндірушілердің (оның ішінде өтініш берушінің) өндіріс үлесі өтінішке қатысты өз пікірін (қолдайтындығын немесе келіспейтіндігін) білдірген мүше мемлекеттерде ұқсас тауарларды өндірушілердің өндіру көлемінің 50 пайыздан астамын құрайды деген шартпен (демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын қолдану туралы өтінішті берген кезде) өтінішке қолдау білдірген мүше мемлекеттерде ұқсас тауарларды өндірушілердің (оның ішінде өтініш берушінің) өндіру үлесі мүше мемлекеттерде ұқсас тауарларды өндіру көлемінің кемінде 25 пайызын құрайтындығын растайтын құжаттар танылады.
      190. Осы Хаттаманың 186-тармағында көрсетілген өтініш:
      1) өтініш беруші туралы, өтініш берілген күннің алдындағы тікелей 3 жыл ішінде мүше мемлекеттер экономика саласының ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауарды (арнайы қорғау шарасын қолдану туралы өтінішті берген кезде), ұқсас тауарды (демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын қолдану туралы өтінішті берген кезде) өндіру көлемі туралы сандық және құндық мәндегі өндіріс көлемі туралы, сондай-ақ мүше мемлекеттердегі өтінішті қолдаған өндірушілердің ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауарды (арнайы қорғау шарасын қолдану туралы өтінішті берген кезде), ұқсас тауарды (демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын қолдану туралы өтінішті берген кезде) өндіру көлемі туралы сандық және құндық мәндегі өндіріс көлемі туралы және мүше мемлекеттердегі ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауарды (арнайы қорғау шарасын қолдану туралы өтінішті берген кезде), ұқсас тауарды (демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын қолдану туралы өтінішті берген кезде) өндірудің жалпы көлеміндегі олардың үлесі туралы мәліметтерді;
      2) оған қатысты ЕАЭО СЭҚ ТН кодын көрсете отырып, арнайы қорғау, демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын енгізу ұсынылатын Одақтың кеден аумағына импортталатын тауардың сипаттамасын;
      3) кедендік статистика деректері негізінде, осы тармақтың 2-тармақшасында көрсетілген тауарды шығарған немесе жөнелткен экспорттаушы үшінші елдердің атауын;
      4) экспорттаушы үшінші елдегі осы тармақтың 2-тармақшасында көрсетілген тауардың белгілі өндірушілері және (немесе) экспорттаушылары туралы және белгілі импорттаушылар және мүше мемлекеттердегі осы тауардың белгілі тұтынушылары туралы мәліметтерді;
      5) өткен кезеңдегі, сондай-ақ өтініш берілген күнге қарағандағы репрезентативтік статистикалық деректер қол жеткізілімді болатын кейінгі кезеңдегі оған қатысты арнайы қорғау, демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын енгізу ұсынылатын тауардың Одақтың кеден аумағына импорты көлемінің өзгеруі туралы мәліметтерді;
      6) өткен кезеңдегі, сондай-ақ өтініш берілген күнге қарағандағы репрезентативтік статистикалық деректер қол жеткізілімді болатын кейінгі кезеңдегі ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауардың (арнайы қорғау шарасын қолдану туралы өтінішті берген кезде) не ұқсас тауардың (демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын қолдану туралы өтінішті берген кезде) Одақтың кеден аумағынан экспорты көлемінің өзгеруі туралы мәліметтерді қамтуы тиіс.
      191. Осы Хаттаманың 190-тармағында көрсетілген мәліметтермен қатар өтініште ұсынылатын шараға қарай өтініш беруші:
      1) тауардың өспелі импорты болуының дәлелдемелерін, тауардың өспелі импортының салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына елеулі залалдың немесе мұндай залалды келтіру қатері болуының дәлелдемелерін, шараның қолданыста болу мөлшерін және мерзімін көрсете отырып, арнайы қорғау шарасын енгізу туралы ұсынысты және өтініш беруші ұсынып отырған арнайы қорғау шарасы қолданыста болатын мерзім ішінде мүше мемлекеттердің экономика саласын шетелдік бәсекелестік жағдайында жұмыс істеуге бейімдеу жөніндегі іс-шаралар жоспарын (арнайы қорғау шарасын қолдану туралы өтінішті берген кезде);
      2) тауардың экспорттық бағасы және қалыпты құны туралы мәліметтерді, тауардың демпингтік импорты салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына материалдық залалдың немесе осындай залалды келтіру не саланы құруды айтарлықтай бәсеңдету қатері болуының дәлелдемелерін, сондай-ақ оның мөлшері мен қолданыста болу мерзімін көрсете отырып, демпингке қарсы шараны енгізу туралы ұсынысты (демпингке қарсы шараны қолдану туралы өтінішті берген кезде);
      3) экспорттаушы үшінші елдің ерекше субсидиясының болуы және сипаттамасы және егер мүмкін болса, оның мөлшері туралы мәліметтерді, тауардың субсидияланатын импорт салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына материалдық залалдың немесе осындай залалды келтіру не саланы құруды айтарлықтай бәсеңдету қатері болуының дәлелдемелерін, сондай-ақ оның мөлшері мен қолданыста болу мерзімін көрсете отырып, өтемақы шарасын енгізу туралы ұсынысты (өтемақы шарасын қолдану туралы өтінішті берген кезде) көрсетеді.
      192. Демпингтік импорт немесе субсидияланатын импорт салдарынан (демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын қолдану туралы өтінішті берген кезде) мүше мемлекеттердің экономика саласына елеулі залалдың немесе мұндай залалды келтіру қатері болуының дәлелдемелері (арнайы қорғау шарасын қолдану туралы өтінішті берген кезде) және мүше мемлекеттердің экономика саласына материалдық залалдың немесе осындай залалды келтіру немесе саланы құруды айтарлықтай бәсеңдету қатері болуының дәлелдемелері мүше мемлекеттер экономика саласының экономикалық жағдайын сипаттайтын объективті факторларға негізделуі тиіс және өткен кезеңдегі, сондай-ақ өтініш берілген күнге қарағандағы репрезентативтік статистикалық деректер қол жеткізілімді болатын кейінгі кезеңдегі сандық және (немесе) құндық көрсеткіштермен берілуі тиіс (оның ішінде тауарды өндіру көлемі және оны өткізу көлемі, мүше мемлекеттер нарығындағы тауардың үлесі, тауарды өндірудің өзіндік құны, тауардың бағасы, өндіріс қуаттылықтарын жүктеу дәрежесі, жұмыспен қамту, еңбек өнімділігі, пайда мөлшері, өндіріс рентабельділігі, тауарды өткізу көлемі, мүше мемлекеттердің экономика саласына салынатын инвестициялар көлемі).
      193. Өтініште ұсынылған мәліметтер мұндай мәліметтер алынған көздерге сілтемемен берілуі тиіс.
      194. Өтініште қамтылатын көрсеткіштерді көрсеткен кезде салыстыру мақсатында бірыңғай ақшалай және сандық бірліктер пайдаланылуы тиіс.
      195. Өтініште қамтылатын мәліметтерді мұндай мәліметтерді берген басшылар, сондай-ақ олардың бухгалтерлік есеп пен бухгалтерлік есептілікті жүргізу үшін жауапты қызметкерлері осы өндірушілерге тікелей қатысты мәліметтер бөлігінде растауы тиіс.
      196. Өтініш оның құпия емес нұсқасын қоса бере отырып (егер өтініште құпия ақпарат қамтылса), осы Хаттаманың 8-тармағына сәйкес тексеру жүргізетін органға ұсынылады және өтініш осы органға түскен күні тіркелуі тиіс.
      197. Өтінішті тексеру жүргізетін орган тіркеген күн оны беру күні болып саналады.
      198. Арнайы қорғау шарасын, демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын қолдану туралы өтініш мынадай негіздер бойынша қабылданбайды:
      өтінішті берген кезде осы Хаттаманың 189-191-тармақтарында көрсетілген материалдардың ұсынылмауы;
      өтініш беруші ұсынған осы Хаттаманың 189-191-тармақтарында көзделген материалдардың дәйексіздігі;
      өтініштің құпия емес нұсқасын ұсынбау.
      Өзге негіздер бойынша өтініштің қабылданбауына жол берілмейді.

2. Тексеруді бастау және оны жүргізу

      199. Тексеру жүргізетін орган тексеруді бастау туралы шешім қабылдағанға дейін осы Хаттаманың 187-196-тармақтарына сәйкес дайындалған демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын қолдану туралы өтініштің түскені туралы экспорттаушы үшінші елді жазбаша нысанда хабардар етеді.
      200. Тексеру жүргізетін орган тексеруді бастау туралы шешім қабылдағанға дейін өтінішті тіркеген күннен бастап күнтізбелік 30 күн ішінде осы Хаттаманың 189-191-тармақтарына сәйкес осы өтініште қамтылған дәлелдемелер мен мәліметтердің дәйексіздігін зерделейді. Мұндай мерзім тексеру жүргізетін органға қосымша мәліметтер алу қажеттілігі жағдайында ұзартылуы мүмкін, бірақ барлық жағдайларда ол күнтізбелік 60 күннен аспауы тиіс.
      201. Өтініш беруші тексеру басталғанға дейін немесе оны жүргізу барысында өтінішті кері қайтарып алуы мүмкін.
      Өтініш тексеру басталғанға дейін кері қайтарып алынса, ол берілмеген болып саналады.
      Егер өтініш тексеруді жүргізу барысында кері қайтарып алынған жағдайда, тексеру арнайы қорғау, демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын енгізбестен тоқтатылады.
      202. Тексеруді бастау туралы шешім қабылдағанға дейін өтініште қамтылған мәліметтер жария етуге жатпайды.
      203. Тексеру жүргізетін орган осы Хаттаманың 200-тармағында көрсетілген мерзім аяқталғанға дейін тексеруді бастау немесе оны жүргізуден бас тарту туралы шешім қабылдайды.
      204. Тексеруді бастау туралы шешім қабылдаған кезде тексеру жүргізетін орган экспорттаушы үшінші елдің уәкілетті органына, сондай-ақ оған мәлім мүдделі тұлғаларға қабылданған шешім туралы жазбаша нысанда хабарлайды және тексеруді бастау туралы шешім қабылдаған күннен бастап 10 жұмыс күнінен аспайтын мерзімде тексеруді бастау туралы хабарламаның Шартта көзделген ресми көздерде жариялануын қамтамасыз етеді.
      205. Интернет желісіндегі Одақтың ресми сайтында тексеруді бастау туралы хабарламаның жариялану күні тексеруді бастау күні болып танылады.
      206. Тексеру жүргізетін орган, егер оның қарамағында өспелі импорттың болуының немесе содан туындаған елеулі залалдың немесе мұндай залалды келтіру қатері болуының дәлелдемелері немесе демпингтік импорт немесе субсидияланатын импорт салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына елеулі залалдың немесе мұндай залалды келтіру қатері болуының дәлелдемелері болған жағдайда ғана тексеруді бастау туралы шешімді (оның ішінде өз бастамасы бойынша) қабылдауы мүмкін.
      Егер қолда бар дәлелдемелер жеткіліксіз болған жағдайда, мұндай тексеру басталмауы мүмкін.
      207. Егер тексеру жүргізетін орган өтінішті қарау нәтижелері бойынша осы Хаттаманың 190-191-тармақтарына сәйкес ұсынылған мәліметтер Одақтың кеден аумағына тауардың өспелі, демпингтік немесе субсидияланатын импортының және (немесе) осыдан туындайтын мүше мемлекеттердің экономика саласына материалдық залалдың немесе материалдық залалды келтіру қатерінің немесе демпингтік немесе субсидияланатын импорт салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласын құруды айтарлықтай бәсеңдетудің немесе Одақтың кеден аумағына өспелі импорттың салдарынан мүше мемлекеттер экономика саласына елеулі залалдың немесе елеулі залал келтіру қатерінің болуын айғақтамайтындығы анықталса, тексеруді жүргізуден бас тарту туралы шешім қабылданады.
      208. Тексеру жүргізуден бас тарту туралы шешім қабылдаған кезде тексеру жүргізетін орган мұндай шешім қабылдаған күннен бастап күнтізбелік 10 күннен аспайтын мерзімде жазбаша нысанда тексеруді жүргізуден бас тарту себебі туралы өтініш берушіні хабардар етеді.
      209. Мүдделі тұлғалар тексеруге қатысу туралы өз ниетін жазбаша нысанда және осы Хаттамада белгіленген мерзімде мәлімдеуге құқылы. Олар тексеруге қатысу ниеті туралы өтінішті тексеру жүргізетін орган тіркеген күннен бастап тексеруге қатысушылар болып танылады.
      Өтініш беруші және мүше мемлекеттердің өтінішті қолдау білдірген өндірушілері тексеру басталған күннен бастап тексеруге қатысушылар болып танылады.
      210. Мүдделі тұлғалар тексеру барысын бұзбайтын мерзімде тексеруді жүргізу үшін қажетті мәліметтерді (оның ішінде құпия ақпаратты) мұндай мәліметтер алынған көзді көрсетіп, ұсынуға құқылы.
      211. Тексеру жүргізетін орган мүдделі тұлғадан тексеру мақсаттары үшін қосымша мәліметтер сұратуға құқылы.
      Сұрау салулар да мүше мемлекеттердегі өзге ұйымдарға жіберілуі мүмкін.
      Аталған сұрау салуларды тексеру жүргізетін органның басшысы (басшысының орынбасары) жібереді.
      Сұрау салу мүдделі тұлғаның уәкілетті өкіліне тапсырылған сәттен бастап не сұрау салу почта байланысы арқылы жөнелтілген күннен бастап күнтізбелік 7 күн өткен соң мүдделі тұлға алған болып саналады.
      Мүдделі тұлғаның жауабы сұрау салу алынған күннен бастап күнтізбелік 30 күннен кешіктірмей тексеру жүргізетін органға ұсынылуы тиіс.
      Егер жауап тексеру жүргізетін органға осы тармақтың бесінші абзацында көрсетілген күн аяқталған күннен бастап күнтізбелік 7 күннен кешіктірмей келіп түссе, тексеру жүргізетін орган жауапты алды деп саналады.
      Көрсетілген мерзім өткен соң мүдделі тұлға ұсынған мәліметтерді тексеру жүргізетін орган назарына алмауы мүмкін.
      Мүдделі тұлғаның дәлелденген және жазбаша нысанда мазмұндалған өтініші бойынша тексеру жүргізетін орган жауапты беру мерзімін ұзартуы мүмкін.
      212. Егер мүдделі тұлға тексеру жүргізетін органға қажетті ақпаратты беруден бас тартқан жағдайда, оны белгіленген мерзімде ұсынбай немесе дәйексіз ақпаратты беріп, осылайша, тексерудің жүргізілуін айтарлықтай қиындатса, мұндай мүдделі тұлға ынтымақтаспайтын тұлға болып танылады және алдын ала немесе түпкілікті қорытындыларды тексеру жүргізетін орган қолда бар ақпарат негізінде жасай алады.
      Сұратылған ақпараттың электронды түрде немесе тексеру жүргізетін орган белгілеген электронды форматта ұсынылмауын тексеру жүргізетін органның сұрау салуында белгіленген ақпаратты ұсыну критерийлерін толық орындаудың мүмкін еместігін немесе оның елеулі материалдық шығындармен байланысты екендігін дәлелдей алады деген шартпен тексеру жүргізетін орган ынтымақтасудан бас тарту ретінде бағаламауы тиіс.
      Егер Тексеру жүргізетін орган осы тармақтың бірінші абзацында көрсетілгендерден ерекшеленетін себептер бойынша мүдделі тұлға ұсынған ақпаратты ескермеген жағдайда аталған тұлға мұндай шешімді қабылдау себептері мен негіздері туралы хабардар етілуі тиіс және оған осыған байланысты Тексеру жүргізетін орган белгілейтін мерзімде өз түсініктемелерін беру мүмкіндігі берілуі тиіс.
      Егер, тауардың қалыпты құнын анықтауды қоса алғанда, Тексеру жүргізетін органның алдын ала немесе түпкілікті қорытындысын дайындаған кезде (демпингке қарсы Тексеруді жүргізген кезде), осы тармақтың бірінші абзацының ережелері қолданылса және оның ішінде өтініш беруші ұсынған ақпарат пайдаланылса, онда мұндай қорытындыларды дайындаған кезде қолданылатын ақпарат мұндай Тексеруді жүргізу Тексеру барысын қиындатпайды және оны жүргізу мерзімдерінің бұзылуына алып келмейді деген шартпен, үшінші көздерден немесе мүдделі тұлғалардан алынатын қолжетімді ақпаратты қолдана отырып тексерілуі тиіс.
      213. Тексеру жүргізетін орган демпингке қарсы немесе өтемақы шараларын барынша қысқа мерзімде демпингке қарсы немесе өтемақы тексерісін бастау туралы шешім қабылдаған соң экспорттаушы үшінші елдің уәкілетті органына және өзіне мәлім экспорттаушыларға өтініштің немесе (егер өтініште құпия ақпарат болған жағдайда) оның құпия емес нұсқасының көшірмелерін жібереді, сондай-ақ басқа мүдделі тұлғаларға олардың сұрау салуы бойынша осындай көшірмелерін ұсынады.
      Егер белгілі экспорттаушылардың саны көп болған жағдайда, өтініштің немесе оның құпия емес нұсқасының көшірмесі экспорттаушы үшінші елдің уәкілетті органына ғана жіберіледі.
      Тексеру жүргізетін орган, егер өтініште құпия ақпарат қамтылған жағдайда, арнайы қорғану тексерісіне қатысушыларға олардың сұрау салуы бойынша өтініштің немесе оның құпия емес нұсқасының көшірмесін береді.
      Тексеру барысында тексеру жүргізетін орган құпия ақпаратты қорғау қажеттілігін есепке ала отырып, тексеруге қатысушыларға олардың сұрау салуы бойынша кез келген мүдделі тұлғаларға тексеру мәніне жататын дәлелдемелер ретінде жазбаша түрде берілген мәліметтермен танысу мүмкіндігін береді.
      Тексеру барысында тексеру жүргізетін орган тексеруге қатысушыларға тексеруге қатысы бар және олар тексеру барысында қолданатын, бірақ құпия ақпарат болып табылмайтын өзге мәліметтермен танысу мүмкіндігін береді.
      214. Тексеру жүргізетін орган мүдделі тұлғалардың сұрау салуы бойынша жүргізіліп жатқан тексеру мәні бойынша консультациялар жүргізеді.
      215. Тексеру барысында барлық мүдделі тұлғаларға өз мүдделерін қорғау мүмкіндігі беріледі. Осы мақсатпен тексеру жүргізетін орган барлық мүдделі тұлғаларға қарама-қарсы пікірлерін және жоққа шығаруды ұсыну үшін олардың сұрау салулары бойынша кездесу мүмкіндігін қамтамасыз етеді. Мұндай мүмкіндік ақпараттың құпиялығын сақтау қажеттілігін ескере отырып беріледі. Кездесуге барлық мүдделі тұлғалар қатысуға міндетті емес және қандай да бір мүдделі тұлғаның болмауы оның мүдделеріне залал көрсетуге алып келмейді.
      216. Өнімді өндіру кезінде тексеру объектісі болып табылатын тауарды қолданатын тұтынушылар, тұтынушылардың қоғамдық бірлестіктерінің өкілдері, мемлекеттік билік (басқару) органдары, жергілікті өзін-өзі басқару органдары, сондай-ақ өзге тұлғалар тексеруге қатысы бар мәліметтерді тексеру жүргізетін органға беруге құқылы.
      217. Тексеруді жүргізу мерзімі мынадан аспауы тиіс:
      1) арнайы қорғау шарасын қолдану туралы өтініш негізінде тексеру басталған күннен бастап 9 ай ішінде. Бұл мерзімді тексеру жүргізетін орган, бірақ 3 айдан аспайтын мерзімге ұзартуы мүмкін;
      2) демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын қолдану туралы өтініш негізінде тексеру басталған күннен бастап 12 ай. Бұл мерзімді тексеру жүргізетін орган, бірақ 6 айдан аспайтын мерзімге ұзартуы мүмкін.
      218. Тексеруді жүргізу тексеру объектісі болып табылатын тауарға қатысты кедендік операциялардың жүргізілуіне кедергі келтірмеуі тиіс.
      219. Комиссияның осы Хаттаманың 5-тармағында көрсетілген тексеру нәтижелері бойынша баяндаманы және Комиссия актісінің жобасын қарау күні тексеруді аяқтау күні болып табылады.
      Егер тексеру жүргізетін орган арнайы қорғау, демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын қолдану үшін негіздемелердің жоқ екендігі туралы түпкілікті қорытынды жасаған жағдайда, тексеру жүргізетін органның тиісті хабарламаны жариялау күні тексеруді аяқтау күні болып танылады.
      Алдын ала арнайы бажды, алдын ала демпингке қарсы бажды немесе алдын ала өтемақы бажын енгізген жағдайда тексеру тиісті алдын ала баждың қолданыста болу мерзімі аяқталғанға дейін аяқталуы тиіс.
      220. Егер тексеру жүргізетін орган тексеру барысында осы Хаттаманың 3-тармағының екінші және үшінші абзацтарында көзделген негіздемелердің жоқ екендігі туралы қорытындыға келген жағдайда, тексеру арнайы қорғау, демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын енгізбестен аяқталады.
      221. Егер тексеру басталған күнге дейінгі екі күнтізбелік жыл ішінде осы Хаттаманың 186-тармағында көрсетілген өтінішті қолдаған бір өндірушіге (оның Шарттың V тарауының түсінігіндегі тұлғалар тобына кіретінін ескере отырып), Одақтың кеден аумағында ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауар (арнайы қорғау шарасын қолданудың алдындағы тексеруді жүргізген кезде) не ұқсас тауар (демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын қолданудың алдындағы тексеруді жүргізген кезде) өндірісінің осындай үлесі келетін жағдайда, онда Комиссия актісімен бекітілетін бәсекелестік жағдайын бағалау әдістемесіне сәйкес аталған өндірушінің Одақтың тиісті тауар нарығындағы жағдайы (оның тұлғалар тобына кіруін ескере отырып) басым деп танылуы мүмкін болғанда, Біртұтас экономикалық кеңістіктің бәсекелестіктің бірыңғай қағидаларының сақталуын бақылау саласындағы уәкілетті орган тексеру жүргізетін органның сұрау салуы бойынша Одақтың тиісті тауар нарығындағы бәсекелестікке арнайы қорғау, демпингке қарсы немесе өтемақы шарасы әсерінің салдарларын бағалауды жүргізеді.

3. Демпингке қарсы тексеру жүргізудің ерекшеліктері

      222. Демпингке қарсы тексеру, егер тексеру жүргізетін орган демпингтік маржа жол берілетін ең төмен демпингтік маржадан аз немесе болған немесе болуы мүмкін демпингтік импорттың көлемі немесе осындай импорттан туындаған материалдық залалдың мөлшері немесе мұндай залалды келтіру немесе мүше мемлекеттердің экономика саласын құруды айтарлықтай бәсеңдету қаупі айтарлықтай емес болып табылады деп анықтаса, демпингке қарсы шараны енгізбестен тоқтатылады.
      Бұл ретте мөлшері 2 пайыздан аспайтын демпингтік маржа жол берілетін ең төмен демпингтік маржа деп түсініледі.
      223. Белгілі бір экспорттаушы үшінші елден демпингтік импорттың көлемі, тексеру объектісі болып табылатын тауардың Одақтың кеден аумағына импортының жалпы көлеміндегі жеке үлесі кемінде 3 пайызды құрайтын экспорттаушы үшінші елдерге жиынтықта тексеру объектісі болып табылатын тауардың Одақтың кеден аумағына импортының жалпы көлемінің 7 пайызынан аспайды деген шартпен, егер ол Одақтың кеден аумағына тауардың импортының жалпы көлеміндегі жеке үлесінің кемінде 3 пайызын құрайтын болса, ол елеусіз болып табылады.
      224. Тексеру жүргізетін орган демпингке қарсы тексеру нәтижелері бойынша шешім қабылдағанға дейін құпия ақпаратты қорғау қажеттілігін ескере отырып мүдделі тұлғаларға тексеру нәтижелері бойынша жасалған негізгі қорытындылар туралы хабарлайды және өз түсініктемелерін ұсыну мүмкіндігін береді.
      Мүдделі тұлғалардың түсініктемелерін ұсыну мерзімін тексеру жүргізетін орган белгілейді, бірақ ол күнтізбелік 15 күннен кем бола алмайды.

4. Өтемақылық тексеруді жүргізу ерекшеліктері

      225. Тексеру жүргізетін орган өтінішті қарауға қабылдаған соң және тексеруді бастау туралы шешім қабылдағанға дейін болжалды ерекше субсидияның болуын, мөлшерін және оны беру салдарын нақтылау және өзара қолайлы шешімге қол жеткізу мақсатында соған қатысты өтемақы шарасын енгізу ұсынылатын тауар экспортталатын экспорттаушы үшінші елдің уәкілетті органына консультациялар жүргізуді ұсынуы тиіс.
      Мұндай консультациялар тексеру барысында да жалғасуы мүмкін.
      226. Осы Хаттаманың 225-тармағында көрсетілген консультацияларды жүргізу тексеруді бастау және өтемақы шарасын қолдану туралы шешім қабылдауға кедергі келтірмейді.
      227. Егер тексеру жүргізетін орган экспорттаушы үшінші елдің айрықша субсидиясының мөлшері ең төмен болып табылатынын не болған немесе ықтимал субсидияланатын импорттың көлемі немесе осындай импорттан туындайтын материалдық залалдың мөлшері немесе мұндай залалдың не мүше мемлекеттердің экономика саласын құрудың баяулау қатері айтарлықтай емес деп анықтаса, өтемақылық тексеру өтемақы шарасын енгізбестен тоқтатылады.
      228. Ерекше субсидияның мөлшері, егер ол Тексеру объектісі болып табылатын тауар құнының кемінде 1 пайызын құраса, ең төмен деп танылады.
      Субсидияланатын импорттың көлемі, экспорттаушы үшінші елдердің әрқайсысының ұқсас тауардың Одақтың кеден аумағына импортының жалпы көлеміндегі жеке үлесі кемінде 1 пайызды құрайтын экспорттаушы үшінші елдерге жиынтықта ұқсас тауардың Одақтың кеден аумағына импортының жалпы көлемінің 3 пайыздан аспайды деген шартпен, егер ол ұқсас тауардың Одақтың кеден аумағына импортының жалпы көлеміндегі жеке үлесі кемінде 1 пайызды құраса, әдетте, айтарлықтай емес деп танылады.
      229. Әрқайсысының үлесіне осы тауардың Одақтың кеден аумағына импортының жалпы көлемінің кемінде 4 пайызы келетін дамушы және аз дамыған елдерден Одақтың кеден аумағына осы тауардың импортындағы жиынтық үлесі осы тауардың Одақтың кедендік аумағына импортының жалпы көлемінің 9 пайызынан аспайды деген шартпен, егер тексеру жүргізетін орган осы тауарға қатысты экспорттаушы үшінші елдің айрықша субсидияларының жалпы мөлшері тауар бірлігіне есептелген оның құнының 2 пайызынан аспайды немесе Одақтың кеден аумағына осы тауар импортының жалпы көлеміндегі мұндай үшінші елден осы тауар импортының үлесі 4 пайыздан кем екендігін анықтаған жағдайда субсидияланатын импорттың мәні болып табылатын және Одақтың тарифтік артықшылықтары жүйесін пайдаланушы дамыған немесе аз дамыған елден шығатын тауарға қатысты өтемақылық тексеру тоқтатылады.
      230. Тексеру жүргізетін орган өтемақылық тексеру нәтижелері бойынша шешім қабылдағанға дейін құпия ақпаратты қорғау қажеттілігін есепке ала отырып барлық мүдделі тұлғаларға тексеру нәтижелері бойынша жасалған негізгі қорытындылар туралы хабарлайды және өз түсініктемелерін ұсыну мүмкіндігін береді.
      Мүдделі тұлғалар түсініктемелерін ұсыну мерзімін тексеру жүргізетін орган белгілейді, бірақ ол күнтізбелік 15 күннен кем бола алмайды.

5. Демпингтік немесе субсидияланатын импорт жағдайында
мүше мемлекеттердің экономика саласын айқындаудың ерекшеліктері

      231. Демпингке қарсы немесе өтемақылық тексеруді жүргізген кезде мүше мемлекеттердің экономика саласы осы Хаттаманың 232 және 233-тармақтарында көрсетілген жағдайларды қоспағанда, Шарттың 49-бабында белгіленген мағынада түсініледі.
      232. Егер мүше мемлекеттерде болжалды түрде демпингтік немесе субсидияланатын импорттың мәні болып табылатын ұқсас тауарларды өндірушілер бір мезгілде тауарлардың импорттаушылары болып табылған жағдайда мүше мемлекеттердегі ұқсас тауарлардың қалған өндірушілері ғана мүше мемлекеттердің экономика саласы деп түсінілуі мүмкін.
      Мүше мемлекеттерде ұқсас тауар өндірушілер егер:
      мүше мемлекеттердегі ұқсас тауарлардың жекелеген өндірушілері тексеру объектісі болып табылатын тауар экспорттаушыларын немесе импорттаушыларын тікелей немесе жанама бақыласа;
      тексеру объектісі болып табылатын тауардың жекелеген экспорттаушылары немесе импорттаушылары мүше мемлекеттердегі ұқсас тауарлардың өндірушілерін тікелей немесе жанама бақыласа;
      мүше мемлекеттердегі ұқсас тауарлардың жекелеген өндірушілерін және тексеру объектісі болып табылатын тауар экспорттаушыларын немесе импорттаушыларын үшінші тұлға тікелей немесе жанама бақыласа;
      тексеру жүргізетін органның байланысты емес тұлғадан ерекшеленетін мұндай өндірушілердің мінез-құлқы осындай байланыстан туындайды деуге негіздемесі бар деген шартпен мүше мемлекеттердегі ұқсас тауарлардың жекелеген өндірушілері мен шетелдік өндірушілер, тексеру объектісі болып табылатын тауар экспорттаушылары немесе импорттаушылары үшінші тұлғаны тікелей немесе жанама бақыласа, болжаммен демпингтік немесе субсидияланатын импорттың мәні болып табылатын тауардың эскпорттаушысымен немесе импорттаушысымен байланысты ретінде қарастырылады.
      233. Мүше мемлекеттердің экономика саласын анықтаған кезде ерекше жағдайларда, егер мұндай өндірушілер мұндай нарықта тұтыну немесе ұқсату мақсаттары үшін өздері өндіретін ұқсас тауардың кем дегенде 80 пайызын сатса және мұндай нарықтағы ұқсас тауарға деген сұранысты мүше мемлекеттердің қалған аумағындағы мұндай тауардың өндірушілері айтарлықтай түрде қанағаттандырмаса, бұл мемлекеттердің аумағы 2 немесе одан артық аумағы оқшауланған бәсекелес нарық жұмыс істейтін аумақ ретінде қаралуы мүмкін, ал аталған нарықтардың біреуінің шегінде мүше мемлекеттердегі өндірушілер мүше мемлекеттер экономикасының бөлек саласы ретінде қарастырылуы мүмкін.
      Мұндай жағдайларда демпингтік немесе субсидияланатын импорттың мәні болып табылатын тауарды сату аталған бәсекелес нарықтардың бірінде шоғырланып әрі бір осындай нарық шегінде мүше мемлекеттердегі ұқсас тауарлар өндірушілерінің барлығына немесе барлығына дерлік залал келтіреді деген шартпен, тіпті егер мүше мемлекеттердің экономика саласының негізгі бөлігіне залал келтірілмесе де, демпингтік немесе субсидияланатын импорттың салдарынан туындайтын материалдық залалдың, мұндай залады келтіру немесе мүше мемлекеттердің экономика саласын құруды айтарлықтай бәсеңдету қатерінің болуы анықталуы мүмкін.
      234. Егер мүше мемлекеттердің экономика саласы осы Хаттаманың 233-тармағында белгіленген мағынада түсінілген және тексеру нәтижелері бойынша демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын қолдану туралы шешім қабылданған жағдайда, мұндай шара Одақтың кеден аумағына тауардың бүкіл импортына қатысты қолданылуы мүмкін.
      Мұндай жағдайда демпингке қарсы немесе өтемақы бажы тексеру жүргізетін орган тауар экспорттаушыларына осы аумаққа мұндай тауардың демпингтік бағалар (демпингтік импорт кезінде) немесе субсидияланатын бағалар (субсидияланатын импорт кезінде) эскпортын тоқтатуға немесе мұндай мүмкіндікті экспорттаушылар пайдаланбады деген шартпен Одақтың кеден аумағына экспорт шарттарына қатысты тиісті міндеттемелер алуына мүмкіндік берген соң ғана енгізіледі.

6. Жария тыңдаулар

      235. Тексеруге қатысушылардың кез келгені жазбаша нысанда және осы Хаттамамен белгіленген мерзімде ұсынған қолдаухаттың негізінде тексеру жүргізетін орган жария тыңдауларды жүргізуді қамтамасыз етеді.
      236. Тексеру жүргізетін орган тексеруге қатысушыларға жария тыңдауды өткізу уақыты мен орны туралы хабарламаны, сондай-ақ жария тыңдауды жүргізу барысында қаралатын мәселелердің тізбесін жіберуге міндетті.
      Жария тыңдауларды өткізу күні тиісті хабарлама жіберілген күннен бастап кем дегенде күнтізбелік 15 күн өткеннен соң белгіленеді.
      237. Жария тыңдауларға тексеруге қатысушылар немесе олардың өкілдері, сондай-ақ тексеруге қатысты мәліметтерді беру мақсатында олар тартқан тұлғалар қатысуға құқылы.
      Жария тыңдаулар барысында тексеруге қатысушылар өз пікірлерін білдіре алады және тексеруге қатысты дәлелдемелер бере алады. Тексеру жүргізетін органның өкілі жария тыңдауларға қатысушыларға олар мәлімдеген фактілердің нақтылығына қатысты сұрақтар қоюға құқылы. Тексеруге қатысушылар да бір-біріне сұрақтар қоюға құқылы және оларға жауап беруге міндетті. Жария тыңдауларға қатысушылар құпия деп танылатын ақпаратты жарияламауға міндетті.
      238. Жария тыңдаулар барысында ауызша нысанда берілген мәліметтер, егер оларды тексеруге қатысушылар жария тыңдаулар өткізілгеннен кейін күнтізбелік 15 күн ішінде тексеру жүргізетін органға жазбаша нысанда ұсынса, тексеру барысында назарға алынады.

7. Тексеру жүргізу барысында ақпарат жинау

      239. Демпингке қарсы немесе өтемақы тексерулерді бастау туралы шешім қабылдағаннан кейін тексеру жүргізетін орган өзіне белгілі экспорттаушыларға және (немесе) тексеру объектісі болып табылатын тауарды өндірушілерге жауап берулері тиіс сұрақтардың тізбесін жібереді.
      Сұрақтар тізбесі мүше мемлекеттердің ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауарды (арнайы қорғау тексеруін жүргізу жағдайында) немесе ұқсас тауарды (демпингке қарсы немесе өтемақы тексеру жүргізу жағдайында) өндірушілеріне жіберіледі.
      Қажет болған жағдайда сұрақтар тізбесі тексеру объектісі болып табылатын тауардың импорттаушыларына және тұтынушыларына жіберілуі мүмкін.
      240. Сұрақтар тізбесі жіберілген осы Хаттаманың 239-тармағында көрсетілген тұлғалар көрсетілген тізбені алған күннен бастап күнтізбелік 30 күн ішінде тексеру жүргізетін органға өз жауаптарын беруге міндетті.
      Осы Хаттаманың 239-тармағында көрсетілген тұлғалардың уәжделген және жазбаша нысанда жазылған өтініштері бойынша осы мерзімді тексеру жүргізетін орган күнтізбелік 14 күннен аспайтын мерзімге ұзартуы мүмкін.
      241. Сұрақтар тізбесі почта арқылы жіберілген күннен бастап күнтізбелік 7 күннен кейін немесе экспорттаушының және (немесе) өндірушінің өкіліне тікелей тапсырылған күннен бастап алынды деп есептеледі.
      Тізбеге енгізілген сұрақтарға жауаптарды, егер олар тексеру жүргізетін органға құпия және құпия емес нұсқаларда осы Хаттаманың 240-тармағында көрсетілген күннен бастап 30 күндік мерзім аяқталған күннен күнтізбелік 7 күннен кешіктірмей немесе оны ұзартқан күн аяқталған күннен бастап келіп түскен болса, тексеру жүргізетін орган алды деп саналады.
      242. Тексеру жүргізетін орган тексеру барысында мүдделі тұлғалар ұсынған ақпараттың дәлдігіне және дәйектілігіне көз жеткізеді.
      Тексеру барысында ұсынылған мәліметтерді тексеру немесе жүргізіліп жатқан тексеруге байланысты қосымша мәліметтер алу мақсатында тексеру жүргізетін орган қажет болған жағдайда:
      үшінші елдің аумағында тексеру объектісі болып табылатын тауарды тиісті шетелдік экспорттаушылардың және (немесе) өндірушілердің келісімін алған жағдайда және алдағы тексеру туралы ресми түрде алдын ала хабардар етілген үшінші елдің тарапынан қарсылық болмаған жағдайда;
      мүше мемлекеттің аумағында тексеру объектісі болып табылатын тиісті тауар импорттаушыларының және (немесе) ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауарды өндірушілердің тиісті келісімін алған жағдайда тексеру жүргізуі мүмкін.
      Шетелдік өндіруші немесе экспорттаушы осындай жауаптарды жібергенге дейін тексеру жүргізуге өз еркімен келіскен жағдайларды қоспағанда және тиісті үшінші елдің тарапынан қарсылық болмаған кезде тексеріс осы Хаттаманың 239-тармағының ережелеріне сәйкес тексеру жүргізетін орган жіберген сұрақтар тізбесіне жауап алынғаннан кейін жүргізіледі.
      Тиісті тексеруге қатысушылардың келісімін алғаннан кейін және тексеріс басталғанға дейін оларға тексеруге жіберілген қызметкерге ұсынылуы тиіс құжаттар мен материалдардың тізімі жіберіледі. Тексеру жүргізетін орган үшінші елді тексеру жоспарланған шетел экспорттаушыларының немесе өндірушілерінің мекенжайлары және атаулары, сондай-ақ осындай тексерістерді жүргізу күндері туралы хабардар етеді.
      Тексеру барысында сұрақтардың жауаптарында ұсынылған ақпараттың дәйектілігін растау үшін қажетті басқа да құжаттар мен материалдар сұратылуы мүмкін.
      Егер тексеру жүргізу кезінде тексеру жүргізетін органның осындай тексеру мақсаттары үшін аталған органның қызметкерлері болып табылмайтын сарапшыларды шақыру ниеті болса, оларға қатысты тексеру әрекеттерін жүзеге асыру көзделген тексеруге қатысушылар тексеру жүргізетін органның бұл шешімі туралы алдын ала хабардар етілуі тиіс. Осындай сарапшылардың тексеруге байланысты алынған ақпараттың құпиялылығын бұзғаны үшін оларға санкция қолдануға мүмкіндік болған жағдайда ғана тексеруге қатысуына жол беріледі.
      243. Тексеру барысында берілген мәліметтерді немесе жүргізілетін тексерумен байланысты алынған қосымша мәліметтерді тексеру мақсатында тексеру жүргізетін орган өз өкілдерін мүдделі тұлғалардың тұратын жерлеріне жіберуге, ақпараттар жинауды, мүдделі тұлғалармен консультациялар мен келіссөздер жүргізуге, тауардың үлгілерімен танысуға және тексеру жүргізу үшін қажетті өзге әрекеттерді қолдануға құқылы.

8. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының, мүше
мемлекеттердің дипломатиялық және сауда өкілдіктерінің ақпарат
ұсынуы

      244. Осы кіші бөлімнің мақсаттары үшін мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары деп мүше мемлекеттердің кеден ісі, статистика, салық салу, заңды тұлғаларды тіркеу саласындағы және басқа салалардағы мемлекеттік билік (басқару) органдары және аумақтық (жергілікті) билік (басқару) органдары түсініледі.
      245. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары, мүше мемлекеттердің үшінші елдердегі дипломатиялық және сауда өкілдіктері тексеру жүргізетін органға оның сұрау салулары (оның ішінде қайта сұрау салулары) бойынша осы Хаттамада көзделген, арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы тексерулерін бастау және жүргізу, жүргізілген тексерулердің нәтижелері бойынша ұсыныстар дайындау, енгізілген арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларының тиімділігін мониторингілеу және Комиссия шешімімен мақұлданған міндеттемелердің сақталуына бақылау жасау үшін қажетті ақпаратты береді.
      246. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары, мүше мемлекеттердің үшінші елдердегі дипломатиялық және сауда өкілдіктері:
      1) тексеру жүргізетін органның сұрау салуын алған сәттен бастап күнтізбелік 30 күн ішінде олардың иелігінде бар мәліметтерді беруге немесе бас тарту себептерін көрсете отырып, мәліметтерді берудің мүмкін еместігі туралы ескертуге. Тексеру жүргізетін органның дәлелді өтініші бойынша сұратылған мәліметтер анағұрлым қысқа мерзімде берілуі тиіс;
      2) берілетін мәліметтердің толықтығы мен дәйектілігін қамтамасыз етуге және қажет болған кезде толықтырулар мен өзгерістерді жедел ұсынуға міндетті.
      247. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары, мүше мемлекеттердің үшінші елдердегі дипломатиялық және сауда өкілдіктері өз құзыреті шеңберінде тексеру жүргізетін органға:
      1) сыртқы сауда қызметі туралы статистикалық деректерді;
      2) тауарды әкелудің (әкетудің) заттай және құндық көрсеткіштерін, тауардың коммерциялық атауын, жеткізу шарттарын, жасалған елін (жөнелткен елін, жіберілген елін), жөнелтуші мен алушының атауы мен басқа есепке алу деректемелерін көрсете отырып, кедендік рәсімдер бойынша бөліп, тауар декларацияларынан деректерді;
      3) тексеру объектісі болып табылатын тауардың ішкі нарығы және мүше мемлекеттердің экономикасының тиісті саласы туралы ақпаратты (оның ішінде тауарды өндіру көлемі, өндіріс қуаттылықтарының жүктелуі, тауарды өткізу, тауардың өзіндік құны, мүше мемлекеттердің ұлттық кәсіпорындарының пайдасы мен залалдары, мүше мемлекеттердің ішкі нарығындағы тауарлардың бағалары, өндірістің рентабельділігі, персонал саны, инвестициялар, тауар өндірушілердің тізбесі бойынша деректер);
      4) мүше мемлекеттердің тексеру объектісі болып табылатын тауар нарығындағы тиісті тексеру нәтижелері бойынша арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларын ықтимал енгізу немесе енгізбеу салдарын бағалау туралы ақпаратты, сондай-ақ мүше мемлекеттердің ұлттық кәсіпорындарының өндірістік қызметінің болжамын қоса алғанда, сұратылатын уақыт кезеңдері бойынша ақпаратты береді.
      248. Осы Хаттаманың 247-тармағында көрсетілген ақпарат тізбесі толық қамтылған болып табылмайды. Қажет болған жағдайда тексеру жүргізетін орган өзге ақпаратты сұратуға құқылы.
      249. Осы кіші бөлімді іске асыру мәселелері бойынша хат алысу және тексеру жүргізетін органның сұрау салулары бойынша ақпарат беру орыс тілінде жүзеге асырылады. Шетелдік атаулары бар жекелеген деректемелер (көрсеткіштер) бойынша латын әліпбиінің әріптерін қолдана отырып ақпарат беруге жол беріледі.
      250. Ақпарат беру көбінесе электронды тасығыштарда жүзеге асырылады. Ақпаратты электронды ақпарат тасығышта беру мүмкіндігі болмаған кезде ақпарат қағаз тасығышта жіберіледі. Кесте нысанында сұратылатын ақпарат (статистикалық және кедендік ақпарат) тексеру жүргізетін органның сұрау салуында көрсетілген нысанда беріледі. Егер ақпаратты мұндай нысанда беру мүмкін болмаған жағдайда, мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары, мүше мемлекеттердің үшінші елдердегі дипломатиялық және сауда өкілдіктері тексеру жүргізетін органды бұл туралы хабардар етеді және сұратылатын ақпаратты өзге нысанда береді.
      251. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарына, мүше мемлекеттердің үшінші елдердегі дипломатиялық және сауда өкілдіктеріне жіберілетін ақпарат беру туралы сұрау салулар жазбаша түрде тексеру жүргізетін органның бланкінде ақпаратты беру мақсатын, құқықтық негіздемелерін және мерзімдерін көрсете отырып ресімделеді және оған тексеру жүргізетін органның басшысы (басшысының орынбасары) қол қояды.
      252. Тексеру жүргізетін органның сұрау салулары бойынша ақпаратты мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары, мүше мемлекеттердің үшінші елдердегі дипломатиялық және сауда өкілдіктері өтеусіз негізде береді.
      253. Ақпаратты беру алмасатын органдар арасында келісілген, беру кезінде қолжетімді және ақпараттың сақталуы мен рұқсат етілмеген қолжеткізуден қорғалған құралдармен жүзеге асырылады. Ақпарат факсимильдік байланыс арқылы жіберілген жағдайда құжаттың түпнұсқасы да почта байланысы арқылы жіберілуі тиіс.

9. Құпия ақпарат

      254. Мемлекеттік құпияны (мемлекеттік құпияларды) қоспағанда, мүше мемлекеттің заңнамасымен құпия ақпаратқа немесе таралуы шектелген қызметтік ақпаратқа жатқызылған ақпарат (коммерциялық салықтық, және басқа құпия ақпаратты қоса алғанда) тексеру жүргізетін органға осындай ақпаратқа қатысты мүше мемлекет заңнамасында белгіленген талаптарды сақтай отырып беріледі.
      Тексеру жүргізетін орган осындай ақпаратты қорғаудың қажетті деңгейін қамтамасыз етеді.
      255. Мүдделі тұлға тексеру жүргізетін органға беретін ақпарат осы тұлға мұндай ақпаратты ашу, оның ішінде үшінші тұлғаға бәсекелестік артықшылықты алып келетіндігі не мұндай ақпаратты берген тұлға немесе мұндай ақпарат алынған тұлға үшін қолайсыз салдарларға алып келетіндігі туралы куәландыратын негіздемелерді берген кезде, ол құпия ретінде қаралады.
      256. Құпия ақпаратты беретін мүдделі тұлғалар мұндай ақпараттың құпия емес нұсқасын бірге беруге міндетті.
      Құпия емес нұсқасы құпия түрде берілген ақпараттың мәнін түсіну үшін жеткілікті толық болуы тиіс.
      Мүдделі тұлға құпия ақпараттың құпия емес нұсқасын бере алмайтын ерекше жағдайларда, ол құпия емес нұсқасын беру мүмкін емес себептерін толық жазып, негіздеме беруі тиіс.
      257. Егер тексеру жүргізетін орган мүдделі тұлға ұсынған негіздемелер берген ақпаратты құпия ақпаратқа жатқызуға мүмкіндік бермейтіндігін анықтаған не құпия ақпараттың құпия емес нұсқасын бермеген мүдделі тұлға құпия ақпаратты құпия емес түрде берудің мүмкін еместігінің негіздемелерін бермеген немесе құпия ақпаратты құпия емес түрде берудің мүмкін еместігінің негіздемесі болып табылмайтын мәліметтерді берген жағдайда тексеру жүргізетін орган бұл ақпаратты ескермеуі мүмкін.
      258. Тексеру жүргізетін орган құпия ақпаратты берген мүдделі тұлғаның немесе осы Хаттаманың 244-тармағында көрсетілген мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының және мүше мемлекеттердің үшінші елдердегі дипломатиялық және сауда өкілдіктерінің жазбаша келісімісіз құпия ақпаратты жария етпеуге және үшінші тұлғаларға бермеуге міндетті.
      Тексеру жүргізетін органға тексеру жүргізу мақсатында берілген құпия ақпаратты өтініш берушілердің, тексеруге қатысушылардың, мүдделі тұлғалардың немесе осы Хаттаманың 244-тармағында көрсетілген мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының, мүше мемлекеттердің үшінші елдердегі дипломатиялық және сауда өкілдіктерінің жария еткені, жеке басына пайда табу мақсатында пайдаланғаны, өзгеше мақсатсыз пайдаланғаны үшін тексеру жүргізетін органның лауазымды тұлғалары мен қызметкерлері Одақ шеңберінде артықшылықтар мен иммунитеттер туралы халықаралық шартта көзделген артықшылықтар мен иммунитеттерден айырылуы және Комиссия бекітетін тәртіппен жауапқа тартылуы мүмкін.
      Осы Хаттама тексеру жүргізетін органның Комиссия шешімдерін қабылдау негізінде жатқан себептерді немесе Комиссия сүйенетін дәлелдемелерді Одақ Сотында осы себептерді немесе дәлелдемелерді түсіндіру үшін қажетті дәрежеде ашуына кедергі келтірмейді.
      Тексеру жүргізетін органда құпия ақпаратты пайдалану және қорғау тәртібін Комиссия бекітеді.

10. Мүдделі тұлғалар

      259. Тексеру жүргізу кезінде:
      1) мүше мемлекеттерде ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауарды (арнайы қорғау тексеруін жүргізген кезде) не ұқсас тауар өндіруші (демпингке қарсы немесе өтемақы тексеруін жүргізген кезде);
      2) қатысушыларының көпшілігі ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауар (арнайы қорғау тексеруін жүргізген кезде) немесе ұқсас тауар өндіруші (демпингке қарсы немесе өтемақы тексеруін жүргізген кезде) болып табылатын мүше мемлекеттердегі өндірушілердің бірлестігі;
      3) қатысушылары мүше мемлекеттердегі ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауар (арнайы қорғау тексеруін жүргізетін кезде) не ұқсас тауар (демпингке қарсы немесе өтемақы тексеруін жүргізген кезде) өндірісінің жалпы көлемінің 25 пайыздан астамын жүзеге асыратын өндірушілер бірлестігі;
      4) экспорттаушы, шетелдік өндіруші немесе тексеру объектісі болып табылатын тауарды импорттаушы және қатысушыларының елеулі бөлігі аталған тауарды өндірушілер, экспорттаушылар немесе экспорттаушы үшінші елден немесе тауар шығаратын елден импорттаушылар болып табылатын шетелдік тауар өндірушілердің, экспорттаушылардың немесе импорттаушылардың бірлестігі;
      5) экспорттаушы үшінші елдің не тауар шығарылатын елдің уәкілетті органы;
      6) тексеру объектісі болып табылатын тауардың тұтынушылары (егер олар өнімді өндіру кезінде осындай тауарды пайдаланса) және мүше мемлекеттердегі осындай тұтынушылардың бірлестіктері;
      7) тұтынушылардың қоғамдық бірлестіктері (егер тауар көбінесе жеке тұлғалардың тұтыну мәні болып табылса) мүдделі тұлғалар болып табылады.
      260. Мүдделі тұлғалар тексеру барысында дербес немесе тиісті түрде ресімделген өкілеттігі бар өз өкілдері арқылы әрекет етеді.
      Егер мүдделі тұлға тексеру барысында уәкілетті өкіл арқылы әрекет ететін болса, тексеру жүргізетін орган мүдделі тұлғаның назарына осы өкіл арқылы ғана тексеру мәні туралы барлық ақпаратты жеткізеді.

11. Тексерулерге байланысты қабылданатын шешімдер туралы хабарламалар

      261. Тексеру жүргізетін орган Интернет желісіндегі Одақтың ресми сайтында тексерулерге байланысты қабылданатын шешімдер туралы мынадай:
      тексерудің басталғаны туралы;
      алдын ала арнайы, алдын ала демпингке қарсы немесе алдын ала өтемақы бажын енгізу туралы;
      осы Хаттаманың 104-тармағына сәйкес демпингке қарсы бажды ықтимал қолдану немесе осы Хаттаманың 169-тармағына сәйкес өтемақы бажын ықтимал қолдану туралы;
      арнайы қорғау тексеруінің аяқталғаны туралы;
      нәтижелері бойынша тексеру жүргізетін орган демпингке қарсы немесе өтемақы бажын енгізу үшін негіздер бар екендігі туралы не тиісті міндеттемелерді мақұлдау орындылығы туралы қорытынды жасаған тексерудің аяқталғаны туралы;
      тексерулерге байланысты қабылданатын шешімдер туралы тиісті міндеттемелерді мақұлдауға байланысты тексерудің аяқталғаны немесе тоқтатылғаны туралы;
      нәтижелері бойынша тексеру жүргізетін орган арнайы қорғау, демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын енгізу үшін негіздердің жоқтығы туралы қорытынды жасаған тексерудің аяқталғаны туралы;
      тексерулерге байланысты қабылданатын өзге де шешімдер туралы хабарламаларды жариялайды.
      Мұндай хабарламалар экспорттаушы үшінші елдің уәкілетті органына да және тексеру жүргізетін органға мәлім басқа мүдделі тұлғаларға да жіберіледі.
      262. Тексерудің басталғаны туралы хабарлама тексеру жүргізетін орган тексерудің басталғаны туралы шешім қабылдаған күннен бастап 10 жұмыс күнінен аспайтын мерзімде жарияланады және мыналарды қамтуы тиіс:
      1) тексеру объектісі болып табылатын тауардың толық сипаттамасы;
      2) экспорттаушы үшінші елдің атауы;
      3) Одақтың кеден аумағына өспелі импорттың бар екендігі және мүше мемлекеттердің экономика саласына елеулі залалдың немесе келтіру қаупінің бар екендігі (арнайы қорғау тексеруінің басталғаны туралы шешім қабылданған кезде) туралы куәландыратын мәліметтерді қысқаша мазмұндау;
      4) демпингтік немесе субсидияланатын импорттың бар екендігі және мүше мемлекеттердің экономика саласына материалдық залалдың немесе келтіру қаупінің немесе мүше мемлекеттердің экономика саласын құрудың елеулі баяулауының бар екендігі (демпингке қарсы немесе өтемақылық тексеруді бастау туралы шешім қабылдаған кезде) туралы куәландыратын мәліметтерді қысқаша мазмұндау;
      5) мүдделі тұлғалар өз пікірін және тексеруге қатысты мәліметтерді жібере алатын мекенжай;
      6) тексеру жүргізетін орган мүдделі тұлғалардан тексеруге қатысу ниеті туралы өтініштерді қабылдайтын күнтізбелік 25 күнді құрайтын мерзім;
      7) тексеру жүргізетін орган тексеруге қатысушылардан жария тыңдауларды жүргізу туралы қолаухаттарды қабылдайтын күнтізбелік 45 күнді құрайтын мерзім;
      8) тексеру жүргізетін орган мүдделі тұлғалардан жазбаша нысанда түсініктемелер және тексеруге жататын мәліметтерді қабылдайтын күнтізбелік 60 күнді құрайтын мерзім.
      263. Алдын ала арнайы, алдын ала демпингке қарсы немесе алдын ала өтемақы бажын енгізу туралы хабарлама Комиссия осындай шешім қабылдаған күннен бастап 3 жұмыс күнінен аспайтын мерзімде жарияланады және сондай-ақ мынадай ақпаратты қамтуы тиіс:
      1) тексеру объектісі болып табылатын тауар экспорттаушысының атауы не экспорттаушы үшінші елдің атауы (егер экспорттаушының атауын келтіру мүмкін болмаса);
      2) тексеру объектісі болып табылатын тауардың кедендік бақылауды жүзеге асыру мақсаттары үшін жеткілікті сипаттамасы;
      3) демпингтік маржаның мөлшерін көрсетіп және тауардың қалыпты құны мен оның экспорттық бағасын есептеу мен салыстырудың әдіснамасын таңдау үшін негіздемелерді сипаттай отырып, демпингтік импорттың болуы туралы оң қорытынды үшін негіздер (алдын ала демпингке қарсы бажды енгізген кезде);
      4) субсидияның болу фактісін сипаттап және тауар бірлігіне есептелген субсидия мөлшерін көрсетіп, субсидияланатын импорттың болуы туралы оң қорытынды үшін негіздер (алдын ала өтемақы бажын енгізген кезде);
      5) мүше мемлекеттердің экономика саласына елеулі немесе материалдық залалдың, осындай залалды келтіру қаупінің немесе мүше мемлекеттердің экономика саласының құрылуын елеулі тежеудің бар екендігін анықтау үшін негіздер;
      6) өспелі импорт, демпингтік немесе субсидияланатын импорт және тиісінше мүше мемлекеттердің экономика саласына елеулі немесе материалдық залал, оның келтіру қаупінің немесе мүше мемлекеттердің экономика саласының құрылуын елеулі тежеу арасындағы себеп-салдарлық байланысын анықтау үшін негіздер;
      7) өспелі импорттың болуы туралы оң қорытынды үшін негіздер (алдын ала арнайы бажды енгізген кезде).
      264. Осы Хаттаманың 104-тармағына сәйкес демпингке қарсы бажды ықтимал қолдану туралы хабарлама немесе осы Хаттаманың 169-тармағына сәйкес өтемақы бажын ықтимал қолдану туралы хабарлама мыналарды қамтуы тиіс:
      1) кедендік бақылауды жүзеге асыру үшін жеткілікті, тексеру объектісі болып табылатын тауардың сипаттамасы;
      2) тексеру объектісі болып табылатын тауарды экспорттаушының атауы не экспорттаушы үшінші елдің атауы (егер экспорттаушының атауын елтіру мүмкін болмаса);
      3) осы Хаттаманың 104 немесе 169-тармақтарында көрсетілген шарттардың орындалғаны туралы куәландыратын мәліметтердің қысқаша сипаттамасы.
      265. Арнайы қорғау тексеруінің аяқталғаны туралы хабарламаны тексеруді жүргізетін орган тексеру аяқталған күннен бастап 3 жұмыс күнінен аспайтын мерзімде жариялайды және тексеру жүргізетін орган өзінің иелігіндегі ақпаратты талдау негізінде жасаған негізгі қорытындыларды қамтуы тиіс.
      266. Нәтижелері бойынша тексеру жүргізетін орган демпингке қарсы немесе өтемақы бажын енгізу үшін негіздердің болуы туралы не тиісті міндеттемелерді мақұлдау орындылығы туралы қорытынды жасаған тексерудің аяқталғандығы туралы хабарлама тексеру аяқталған күннен бастап 3 жұмыс күнінен аспайтын мерзімде жарияланады және мыналарды қамтуы тиіс:
      1) тексеру жүргізетін органның тексеру нәтижелері туралы түпкілікті қорытындысының түсіндірмесі;
      2) мұндай қорытынды жасауға негіз болған фактілерге нұсқау;
      3) осы Хаттаманың 263-тармағында көрсетілген ақпарат;
      4) тексеру объектісі болып табылатын тауарды экспорттаушылар мен импорттаушылардың уәждемелері мен талаптарын тексеру барысында қабылдау немесе қабылдамау себептеріне нұсқау;
      5) осы Хаттаманың 48-51-тармақтарына сәйкес шешімдер қабылдау себептеріне нұсқау.
      267. Тиісті міндеттемелерді мақұлдауға байланысты тексеруді аяқтау немесе тоқтату туралы хабарлама тексеруді аяқтаған немесе тоқтатқан күннен бастап 3 жұмыс күнінен аспайтын мерзімде жарияланады және осы міндеттемелердің құпия емес нұсқасын қамтуы тиіс.
      268. Нәтижелері бойынша тексеру жүргізетін орган арнайы қорғау, демпингке қарсы немесе өтемақы бажын енгізу үшін негіздердің болмауы туралы қорытынды жасаған тексеруді аяқтау туралы хабарлама тексеру аяқталғаннан күннен бастап 3 жұмыс күнінен аспайтын мерзімде жарияланады және мыналарды қамтуы тиіс:
      1) тексеру жүргізетін органның тексеру нәтижелері туралы түпкілікті қорытындысының түсіндірмесі;
      2) негізінде осы хаттаманың 1-тармақшасында көзделген қорытынды жасалған фактілерге нұсқау.
      269. Нәтижелері бойынша осы Хаттаманың 272-тармағына сәйкес шара қолданбау туралы шешім қабылданған тексеруді аяқтау туралы хабарлама осындай шешім қабылданған күннен бастап 3 жұмыс күнінен аспайтын мерзімде жарияланады және олардың негізінде мұндай шешім қабылданған фактілер мен қорытындыларды көрсетіп, Комиссияның арнайы қорғау, демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын қолданбау туралы шешім қабылдау себептерін түсіндіруді қамтуы тиіс.
      270. Тексеру жүргізетін орган жүргізілетін тексерулер мен қолданылатын шаралар бөлігінде 1994 жылғы 15 сәуірдегі Дүниежүзілік сауда ұйымын құру туралы Марракеш келісімінде көзделген барлық хабарламалардың Дүниежүзілік сауда ұйымының құзырлы органдарына белгіленген тәртіппен жіберілуін қамтамасыз етеді.
      271. Осы Хаттаманың 261-270-тармақтарының ережелері тиісті өзгешеліктерін ескере отырып, қайталама тексерулердің басталуы және аяқталуы туралы хабарламаларға қолданылады.

VII. Арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шарасын
қолданбау

      272. Комиссия тіпті мұндай шараны қолдану осы Хаттамада белгіленген критерийлерге сай келмесе де, тексеру нәтижелері бойынша арнайы қорғау, демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын қолданбау туралы шешім қабылдауы мүмкін.
      Егер тексеру жүргізетін орган мүдделі тұлғалар берген бүкіл ақпаратты талдау нәтижелері бойынша мұндай шараны қолдану мүше мемлекеттерге залал келтіруі мүмкін деген қорытынды дайындаған жағдайда, Комиссия көрсетілген шешімді қабылдауы мүмкін. Мұндай шешім, егер оны қабылдауға негіз болған себептер өзгерген жағдайда, қайта қаралуы мүмкін.
      273. Осы Хаттаманың 272-тармағының екінші абзацында көрсетілген қорытынды мүше мемлекеттердің экономика саласының, тексеру объектісі болып табылатын тауар тұтынушыларының (егер олар мұндай тауарды өнім өндірген кезде пайдаланса) және мүше мемлекеттердегі мұндай тұтынушылар бірлестіктерінің, қоғамдық тұтынушылар бірлестіктерінің (егер тауарды көбінесе жеке тұлғалар тұтынатын зат болса,) және осы тауарды импорттаушылардың мүдделерін жиынтық бағалау нәтижелеріне негізделуі тиіс. Бұл ретте мұндай қорытынды көрсетілген тұлғаларға осы Хаттаманың 274-тармағына сәйкес осы мәселе бойынша өз түсініктемелерін ұсыну мүмкіндігі берілген соң ғана жасалуы мүмкін.
      Мұндай қорытындыны дайындаған кезде өспелі, демпингтік немесе субсидияланатын импорттың мүше мемлекеттердің тиісті тауар нарығындағы сауданың әдеттегі барысы мен бәсекелестік жағдайына және мүше мемлекеттердің экономика саласының жағдайына бұрмалап әсер етуін жою қажеттілігіне ерекше мән берілуі тиіс.
      274. Осы Хаттаманың 272-тармағының ережелерін қолдану мақсаттарында мүше мемлекеттердегі ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауар (арнайы қорғау тексеруін жүргізген кезде) немесе ұқсас тауар (демпингке қарсы немесе өтемақы тексеруін жүргізген кезде) өндірушілері, олардың бірлестіктері, тексеру объектісі болып табылатын тауар импорттаушылары мен олардың бірлестіктері, тексеру объектісі болып табылатын тауар тұтынушылары (егер олар мұндай тауарды өнім өндірген кезде пайдаланса) және мүше мемлекеттердегі мұндай тұтынушылар бірлестіктері, тұтынушылардың қоғамдық бірлестіктері (егер тауар жеке тұлғалардың көбіне тұтынатын заты болып табылса) осы Хаттаманың 262-тармағына сәйкес жарияланатын хабарламада белгіленген мерзім ішінде осы мәселе бойынша өз түсініктемелері мен ақпаратты ұсынуға құқылы. Мұндай түсініктемелер мен ақпарат немесе олардың құпия емес нұсқасы тиісті жағдайларда осы тармақта көрсетілген мүдделі тұлғалардың танысуы үшін берілуі тиіс, олар өздерінің қарымта түсініктемелерін ұсынуға құқылы.
      Осы тармаққа сәйкес ұсынылатын ақпарат оның дәйектілігін растайтын объективті фактілердің болуы шартымен оның алынған көзіне қарамастан назарға алынуы тиіс.

VIІI. Қорытынды ережелер

1. Арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларын
қолдану туралы шешімдерге сот тәртібімен шағым жасау
ерекшеліктері

275. Арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларын қолданумен байланысты Комиссия шешіміне және (немесе) әрекетіне (әрекетсіздігіне) дау айту туралы істерді қарау тәртібі мен ерекшеліктері Одақ Сотының Статумен (Шартқа № 2 қосымша) және Одақ Сотының регламентімен анықталады.

2. Одақ Сотының шешімдерін орындау

      276. Комиссия Одақ Сотының арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларын қолдануға қатысты шешімдерін орындау үшін қажетті шараларды қабылдайды. Одақ Соты Шартқа және (немесе) Одақтың халықаралық шарттарына сәйкес емес деп таныған Комиссия шешімін Комиссия тексеру жүргізетін органның бастамасы бойынша Одақ Сотының шешімін орындау үшін қажет бөлігінде қайталама тексеруді жүргізу жолымен Шартқа және (немесе) Одақтың шеңберінде халықаралық шарттарға сәйкес келтіреді.
      Тиісті айырмашылықтарды есепке ала отырып қайталама тексеру жүргізген кезде тексеру жүргізуге жататын ережелер қолданылады.
      Осы тармақта көзделген қайталама тексеруді жүргізу мерзімі, әдетте, 9 айдан аспайды.

3 Тексеру рәсімдерін әкімшілендіру

277. Осы Хаттаманы іске асыру мақсатында Комиссия тексеруді бастау, жүргізу, аяқтау және (немесе) тоқтатып қою рәсімдеріне қатысты актілерді қабылдайды. Комиссия қабылдаған актілер Шарт ережелерін өзгертпеуі немесе оларға қайшы келмеуі тиіс.

Үшінші елдерге қатысты
арнайы қорғау, демпингке
қарсы және өтемақы шараларын
қолдану тәртібі туралы
хаттамаға
қосымша

Арнайы, демпингке қарсы және өтемақы баждарын есепке жатқызу
және бөлу туралы ереже

I. Жалпы ережелер

1. Осы Ереже Еуразиялық экономикалық одақ туралы Шарттың (бұдан әрі – Шарт) ІХ бөліміне сәйкес белгіленген арнайы, демпингке қарсы немесе өтемақы баждарының сомасын есепке жатқызу және мүше мемлекеттер арасында бөлу тәртібін белгілейді. Көрсетілген тәртіп Еуразиялық экономикалық одақтың Кеден кодексіне сәйкес көзделген жағдайларда және тәртіппен арнайы, демпингке қарсы немесе өтемақы баждарының сомасына есептелген өсімақы (пайыз) сомаларына да қатысты қолданылады.
2. Осы Ережеде пайдаланылатын ұғымдар Кедендік әкелу баждарын (өзге баждарды, балама әрекеті бар салықтар мен алымдарды) есепке алу және бөлу, оларды мүше мемлекеттер бюджеттерінің кірісіне аудару тәртібі туралы хаттамада (Шартқа № 5 қосымша), Үшінші елдерге қатысты арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларын қолдану тәртібі туралы хаттамада (Шартқа № 8 қосымша) және Еуразиялық Экономикалық одақтың Кеден кодексінде анықталған мағыналарда қолданылады.

II. Арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарының сомасын
есепке жатқызу және есепке алу

      3. Одақтың кеден аумағына әкелінетін тауарларға қатысты оларды төлеу бойынша міндет көрсетілген шараны қолдану басталған күннен пайда болған Комиссияның арнайы қорғау, демпингке қарсы немесе өтемақы шараларын қолдану туралы шешімі күшіне енген күннен бастап арнайы қорғау, демпингке қарсы немесе өтемақы баждарының сомасы (алдын ала арнайы, алдын ала демпингке қарсы немесе алдын ала өтемақы баждарын қоспағанда) осы Ережеде белгіленген ерекшеліктерді есепке ала отырып, Кедендік әкелу баждарын (өзге баждарды, балама әрекеті бар салықтар мен алымдарды) есепке алу және бөлу, оларды мүше мемлекеттер бюджеттерінің кірісіне аудару тәртібі туралы хаттамада (Шартқа № 5 қосымша) анықталған тәртіппен және нормативтер бойынша мүше мемлекеттердің бюджеттеріне есепке жатқызуға, бөлуге және аударылуға жатады.
      4. Басқа мүше мемлекеттердің бюджетіне бөлінген арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарының сомасын белгіленген мерзімде аудармаған немесе толық аудармаған және осы мүше мемлекеттің уәкілетті органынан арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждары сомасының жоқ екендігі туралы ақпарат түспеген кезде Кедендік әкелу баждарын (өзге баждарды, балама әрекеті бар салықтар мен алымдарды) есепке алу және бөлу, оларды мүше мемлекеттер бюджеттерінің кірісіне аудару тәртібі туралы хаттаманың (Шартқа № 5 қосымша) кедендік әкелу баждарының сомасын есепке алу және мүше мемлекеттердің арасында бөлу үшін белгіленген 20 – 28-тармақтарының ережелері қолданылады.
      5. Арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарының сомасы, оның ішінде осы баждарды өндіріп алған кезде, Еуразиялық экономикалық одақтың Кеден кодексіне сәйкес сонда төленуі тиіс мүше мемлекеттің уәкілетті органының бірыңғай шотына ұлттық валютада есепке жатқызылуы тиіс.
      6. Арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарын төлеушілер Еуразиялық экономикалық одақтың Кеден кодексіне сәйкес сонда төленуі тиіс уәкілетті органның бірыңғай шотына бөлек есеп айырысу (төлем) құжаттарымен (нұсқаулықтарымен) төлейді.
      7. Арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарының сомасы төлеушілердің кеден төлемдерін төлеу бойынша берешегін өтеу есебіне есепке алудан басқа, өзге төлемдерді, сондай-ақ өсімпұлдарды (пайыздарды) өтеу есебіне (бұдан әрі – берешекті өтеу есебіне есепке жатқызу) есепке жатқызыла алмайды.
      8. Арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарын төлеу есебіне Еуразиялық экономикалық одақтың Кеден кодексіне сәйкес сонда төленуі тиіс мүше мемлекеттің уәкілетті органының бірыңғай шотына түскен салықтар мен алымдар, өзге төлемдер (кедендік әкелу баждарын, сондай-ақ шикі мұнайға және Одақтың кеден аумағынан тысқары жерлерге шығарылатын мұнайдан (мұнай өнімдерінен) жасалатын жекелеген тауар санаттарына қатысты кедендік әкету баждарын қоспағанда) есепке жатқызылуы мүмкін.
      Төлеушілердің арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарын төлеу жөніндегі берешегін өтеу есебінен кедендік әкелу баждары есепке жатқызылуы мүмкін.
      9. Уәкілетті органдар:
      1) уәкілетті органның бірыңғай шотындағы арнайы, демпингке қарсы немесе өтемақы баждарының (берешекті өтеу есебіне қайтарулар, есепке жатқызулар) түскен сомасын;
      2) басқа мүше мемлекеттердің шетел валютасындағы шоттарына аударылған бөлінген арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарының сомасын;
      3) мүше мемлекеттің бюджетіне есепке жатқызылған арнайы, демпингке қарсы немесе өтемақы баждарын осы мүше мемлекеттің бөлуінен түсетін соманы;
      4) мүше мемлекеттің бюджетіне басқа мүше мемлекеттерден түскен арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарының сомасын;
      5) мүше мемлекеттің арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарын бөлуден түскен соманы аудару жөніндегі міндеттемелерін орындамауына, толық және (немесе) уақтылы орындамауына алып келген осы Ережені бұзғаны мүше мемлекеттердің бюджеттеріне түскен пайыздардың сомасын;
      6) басқа мүше мемлекеттердің шетел валютасындағы шоттарына аударылуы тоқтатып қойылған арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарының сомасын оқшаулап есепке алады.
      10. Осы Ереженің 9-тармағында көрсетілген түсімдердің сомасы әр мүше мемлекеттің бюджетті атқару туралы есептілігінде оқшаулап көрсетіледі.
      11. Мүше мемлекеттің күнтізбелік жылының соңғы жұмыс күні уәкілетті органның бірыңғай шотына келіп түскен арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарының сомасы есепті жылдағы бюджеттің атқарылуы туралы есепте көрсетіледі.
      12. Мүше мемлекеттің күнтізбелік жылының соңғы жұмыс күні ішіндегі арнайы, демпингке қарсы немесе өтемақы баждарының сомалары мүше мемлекеттің ағымдағы жылғы екінші жұмыс күнінен кешіктірмей, осы мүше мемлекеттің бюджетіне және басқа мүше мемлекеттердің шоттарына аударылады, сондай-ақ есепті жылдағы бюджетті атқару туралы есепте көрсетіледі.
      13. Мүше мемлекеттің бюджетіне басқа мүше мемлекеттердің күнтізбелік жылының соңғы жұмыс күні ішінде басқа мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарынан арнайы қорғау, демпингке қарсы немесе өтемақы баждарын бөлуден түскен кірістер ағымдағы жылғы бюджеттің атқарылуы туралы есепте көрсетіледі.
      14. Уәкілетті органның бірыңғай шотындағы ақшалай қаражатқа кедендік төлемдерді, арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарын, Еуразиялық экономикалық одақтың Кеден кодексіне сәйкес өсімпұлдарды (пайыздарды) төлеу жөніндегі берешекті өндіріп алу жағдайларын қоспағанда, сот актілерін орындау тәртібімен немесе басқа қандай да бір тәсілмен өндіріп алудың қолданылуы мүмкін емес.
      15. Алдын ала арнайы, алдын ала демпингке қарсы, алдын ала өтемақы баждары кеден органдары алдын ала арнайы, алдын ала демпингке қарсы, алдын ала өтемақы баждарын алатын мүше мемлекеттің заңнамасында анықталған шотқа ұлттық валютада төленеді (өндіріп алынады).
      16. Үшінші елдерге қатысты арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларын қолдану тәртібі туралы хаттамада (Шартқа № 8 қосымша) белгіленген жағдайларда төленген (өндіріп алынған) алдын ала арнайы, алдын ала демпингке қарсы, алдын ала өтемақы баждарының, сондай-ақ алдын ала баждардың тиісті түрлерін алу үшін белгіленген тәртіппен төленген демпингке қарсы, өтемақы баждарының сомасы Комиссияның арнайы қорғау, демпингке қарсы, өтемақы шарасын қолдану (ұзарту, тауардың құрамдас бөлігіне және (немесе) туындыларына) туралы тиісті шешімі күшіне енген күннен бастап 30 жұмыс күнінен кешіктірмей арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарына есептелуге және олар төленген мүше мемлекеттің бірыңғай шотына есепке жатқызылуы тиіс.
      Үшінші елдерге қатысты арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларын қолдану тәртібі туралы хаттамада (Шартқа № 8 қосымша) белгіленген жағдайларда демпингке қарсы баждардың төленуін қамтамасыз ету сомасы Комиссияның демпингке қарсы шараны қолдану туралы тиісті шешімі күшіне енген күннен бастап 30 жұмыс күнінен кешіктірмей демпингке қарсы баждарға есептелуге және олар төленген мүше мемлекеттің уәкілетті органының бірыңғай шотына есепке жатқызылуы тиіс.

III. Арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарының сомасын қайтару

      17. Алдын ала арнайы, алдын ала демпингке қарсы, алдын ала өтемақы баждарының, сондай-ақ алдын ала демпингке қарсы және алдын ала өтемақы баждарының сомаларын алу үшін белгіленген тәртіппен өндіріп алынатын демпингке қарсы, өтемақы баждарының сомаларын төлеушіге қайтару көрсетілген баждардың түрлері төленген (өндіріп алынған) мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген тәртіппен Үшінші елдерге қатысты арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларын қолдану тәртібі туралы хаттамада (Шартқа № 8 қосымша) белгіленген жағдайларда (егер Еуразиялық экономикалық одақтың Кеден кодексінде өзгеше белгіленбесе), мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.
      18. Арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарының сомасын қайтару осы Ережені есепке ала отырып, көрсетілген баждар төленген (өндіріп алынған) мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады (Еуразиялық экономикалық одақтың Кеден кодексінде өзгеше белгіленбесе).
      19. Арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарының сомасын төлеушіге қайтару, оларды берешекті өтеу есебіне есепке жатқызу ағымдағы күні уәкілетті органның бірыңғай шотынан уәкілетті органның бірыңғай шотына түскен арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарының, сондай-ақ осы Ереженің 20-тармағында белгіленген жағдайларды қоспағанда, есепті күні мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкі орындауға қабылдамаған арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарын қайтару сомасын есепке ала отырып, есепті күні арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарын төлеу есебіне есепке жатқызылған сома шегінде жүзеге асырылады.
      20. Арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарының сомасын төлеушіге қайтару, оларды берешекті өтеу есебіне жатқызу Қазақстан Республикасы уәкілетті органының бірыңғай шотынан есепті күні қайтаруды (есепке жатқызуды) жүзеге асыру күні Қазақстан Республикасы уәкілетті органының бірыңғай шотына түскен (есепке жатқызылған) арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарының сомасы шегінде жүзеге асырылады.
      21. Ағымдағы күні қайтаруға және (немесе) берешекті өтеу есебіне есепке жатқызылуы тиіс арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарын қайтару сомасын анықтау түскен арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарын мүше мемлекеттердің бюджеттері арасында бөлгенге дейін жүзеге асырылады.
      22. Осы Ереженің 19 және 20-тармақтарына сәйкес арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарын қайтаруды және (немесе) берешекті өтеу есебіне есепке жатқызуды жүзеге асыру үшін қаражат жеткіліксіз болған кезде көрсетілген қайтаруды (есепке жатқызуды) мүше мемлекет келесі жұмыс күндері жүзеге асырады.
      Арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарын төлеушіге уақтылы қайтармағаны үшін өсімпұлдар (пайыздар) төлеушіге тиісті мүше мемлекеттің бюджетінен төленеді және арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарының құрамына енгізілмейді.

IV. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары арасында ақпарат алмасу

23. Уәкілетті органдар арасында осы Ережені іске асыру үшін қажетті ақпарат алмасу Комиссияның осындай ақпарат алмасу тәртібін, нысаны мен мерзімдерін анықтайтын шешіміне сәйкес жүзеге асырылады.

Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 9 ҚОСЫМША

Еуразиялық экономикалық одақ шеңберінде
техникалық реттеу туралы
ХАТТАМА

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың Х бөліміне сәйкес әзірленді және Одақ шеңберінде техникалық реттеу тәртібін, қағидалары мен рәсімін анықтайды.
      2. Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мынаны білдіреді:
      «аккредиттеу» - аккредиттеу жөніндегі органның белгілі бір саладағы сәйкестікті бағалау жұмысын орындауда сәйкестікті бағалау жөніндегі органның (оның ішінде сертификаттау жөніндегі органның, сынау зертханасының (орталығының)) құзыреттілігін ресми тануы;
      «қауіпсіздік» - зиян келтіру және (немесе) зардап шектіру мүмкіндігімен байланысты жол берілмейтін тәуекелдің болмауы;
      «айналымдағы өнімді шығару» – өнімді Одақтың аумағында тарату мақсатында коммерциялық қызмет барысында өтеусіз немесе өтеулі негізде жеткізу немесе әкелу (оның ішінде дайындаушының қоймасынан жөнелту немесе қоймаға салмай тиеу);
      «Одақтың техникалық регламенттер талаптарының сақталуына мемлекеттік бақылау (қадағалау)» - мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының заңды тұлғалардың, олардың басшыларының және өзге лауазымды тұлғалардың, жеке кәсіпкерлер ретінде тіркелген жеке тұлғалардың, олардың уәкілетті өкілдерінің жеке кәсіпкерлер ретінде тіркелген заңды тұлғаларды, жеке тұлғаларды тексеруді ұйымдастыру және өткізу, мүше мемлекеттердің заңнамасында көзделген анықталған бұзушылықтардың алдын алу және (немесе) салдарын жою жөніндегі шараларды қабылдау арқылы Одақтың техникалық регламенттерінің талаптарын бұзуының алдын алуға, анықтауға және жолын кесуге бағытталған қызметі, сондай-ақ мүше мемлекеттердің көрсетілген уәкілетті органдарының жеке кәсіпкерлер ретінде тіркелген заңды тұлғалардың және жеке тұлғалардың қызметін жүзеге асыру кезінде мүше мемлекеттердің көрсетілген талаптардың орындалуын қадағалау, Одақтың техникалық регламенттері талаптарының орындалу жағдайын талдау және болжамдау жөніндегі қызметі;
      «Одақтың техникалық регламенттерге сәйкестігі туралы декларация» - өтініш беруші онымен айналымға шығарылатын өнімнің техникалық регламенттер талаптарына сәйкестігін куәландыратын құжат;
      «сәйкестікті декларациялау» - айналымға шығарылатын өнімнің Одақтың техникалық регламенттер талаптарына сәйкестігін міндетті растау нысаны;
      «Одақтың нарығында өнімдер айналымының бірыңғай белгісі» - сатып алушылар және тұтынушылар үшін айналымға шығарылатын өнімнің Одақтың техникалық регламенттер талаптарына сәйкестігі туралы хабардар етуге пайдаланылатын белгі;
      «өнімді сәйкестендіру» - өнімді Одақтың техникалық регламентті қолдану саласына жатқызу және осы өнімге арналған техникалық құжаттамаға өнімнің сәйкестігін белгілеу рәсімі;
      «дайындаушы» - жеке кәсіпкер ретінде тіркелген заңды тұлға немесе жеке тұлға, оның ішінде өнімді өз атынан өндіруді немесе өнімді өндіру мен сатуды жүзеге асыратын және оның Одақтың техникалық регламенттер талаптарына сәйкестігіне жауапты шетелдік дайындаушы;
      «мемлекетаралық стандарт» - Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығының Стандарттау, метрология және сертификаттау жөніндегі мемлекетаралық кеңесі қабылдаған өңірлік стандарт;
      «халықаралық стандарт» - халықаралық стандарттау жөніндегі ұйым қабылдаған стандарт;
      «ұлттық (мемлекеттік) стандарт» – мүше мемлекеттің стандарттау жөніндегі ұлттық органы қабылдаған стандарт;
      «техникалық реттеу объектісі» - өнім немесе өнім және өнімге қойылатын талаптармен байланысты жобалау (ізденуді қоса алғанда), өндіру, құрылыс, құрастыру, күйге келтіру, пайдалану, сақтау, тасымалдау, сату және кәдеге жарату процестері;
      «сәйкестікті міндетті растау» - өнімнің және жобалау (ізденуді қоса алғанда), өндіру, құрылыс, құрастыру, күйге келтіру, пайдалану, сақтау, тасымалдау, сату және кәдеге жарату процестерінің Одақтың техникалық регламенттер талаптарына сәйкестігін құжатты түрде куәландыру;
      «міндетті сертификаттау» - сертификаттау жөніндегі органның техникалық реттеу объектілерінің Одақтың техникалық регламенттер талаптарына сәйкестігін міндетті растау нысаны;
      «аккредиттеу жөніндегі орган» – мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес аккредиттеу жүргізуге уәкілеттік берілген орган немесе заңды тұлға;
      «сәйкестікті бағалау» - техникалық реттеу объектісіне қойылатын талаптардың сақталуын тікелей немесе жанама түрде анықтау;
      «өнім» - материалдық-зат түрінде берілген және шаруашылық және өзге мақсаттарда одан әрі пайдалануға арналған қызмет нәтижесі;
      «өңірлік стандарт» - өңірлік стандарттау жөніндегі ұйым қабылдаған стандарт;
      «тіркеу (мемлекеттік тіркеу)» - мүше мемлекеттің уәкілетті органы жүзеге асыратын техникалық реттеу объектілерінің Одақтың техникалық регламент талаптарына сәйкестігін бағалау нысаны;
      «тәуекел» - адам өмірі немесе денсаулығына, мүлікке және қоршаған ортаға, жануарлар мен өсімдіктерге зиян келтіру ықтималдығы мен осы зиян зардаптарының қиюласуы;
      «тіркеу (мемлекеттік тіркеу) туралы куәлік» – техникалық реттеу объектісінің Одақтың техникалық регламенттер талаптарына сәйкестігін растайтын құжат;
      «Одақтың техникалық регламенттеріне сәйкестік сертификаты» - сертификаттау жөніндегі орган онымен айналысқа шығарылатын өнімнің Одақтың техникалық регламент(тер) талаптарына сәйкестігін куәландыратын құжат;
      «стандарт» - бірнеше рет пайдалану мақсатында өнімнің сипаттамалары, жобалау (ізденуді қоса алғанда), өндіру, құрылыс, құрастыру, күйге келтіру, пайдалану, сақтау, тасымалдау, сату және кәдеге жарату, жұмыстарды орындау немесе қызмет көрсету процестерін жүзеге асыру қағидалары, зерттеу (сынау), өлшеу қағидалары мен әдістері, үлгілерді таңдау қағидалары, терминологияға, символикаға, орамға, таңбалауға немесе зат белгілерге және оларды басу қағидаларына қойылатын талаптар белгіленетін құжат;
      «Одақтың техникалық регламенті» (техникалық регламент) – Комиссия қабылдаған және Одақ аумағында қолдану және орындалуы үшін міндетті техникалық реттеу объектілеріне қойылатын талаптарды белгілейтін құжат;
      «техникалық реттеу» – өнімге немесе өнімге және жобалау (ізденуді қоса алғанда), өндіру, құрылыс, құрастыру, күйге келтіру, пайдалану, сақтау, тасымалдау, сату және кәдеге жарату өнімдеріне қойылатын талаптармен байланысты міндетті талаптарды белгілеу, қолдану және орындау саласында қарым-қатынастарды құқықтық реттеу, сондай-ақ сәйкестікті бағалау саласындағы қарым-қатынастарды құқықтық реттеу;
      «дайындаушы уәкілеттік берген тұлға» - мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген тәртіппен оның аумағында тіркелген заңды тұлға немесе дайындаушымен, оның ішінде шетелдік дайындаушымен шарт негізінде сәйкестікті растау және өнімді Одақтың аумағында айналымға шығару кезінде осы дайындаушының атынан іс-әрекеттерді жүзеге асыратын,, сондай-ақ өнімнің Одақтың техникалық регламенттер талаптарына сәйкес келмегені үшін жауаптылықта болатын жеке кәсіпкер ретіндегі жеке тұлға.
      3. Оларға қатысты Одақтың техникалық регламенттері күшіне енбеген техникалық реттеу объектілері үшін мүше мемлекеттер заңнамасының немесе Комиссия актілерінің нормалары қолданылады.
      Техникалық реттеу ерекшеліктері, мемлекеттік қорғаныс тапсырысы бойынша жеткізілетін қорғаныс өнімдеріне (жұмыстарға, көрсетілетін қызметтерге), мемлекеттік құпияны құрайтын мәліметтерді немесе мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес қорғалуға жатқызылатын қол жетімділігі шектеулі өзге ақпаратты қорғау мақсатында пайдаланылатын өнімге (жұмыстарға, көрсетілетін қызметтерге), ол туралы мәліметтер мемлекеттік құпияны құрайтын өнімге (жұмыстарға, көрсетілетін қызметтерге), атом энергиясын пайдалану саласында қауіпсіздікті қамтамасыз етумен байланысты талаптар белгіленетін өнімдерге (жұмыстарға, көрсетілетін қызметтерге), сондай-ақ көрсетілген өнімді және көрсетілген объектілерді жобалау (ізденуді қоса алғанда), өндіру, құрылыс, құрастыру, күйге келтіру, пайдалану, сақтау, тасымалдау, сату және кәдеге жарату процестеріне қатысты сәйкестікті бағалау, стандарттау және аккредиттеу мүше-мемлекеттер заңнамасымен белгіленеді.
      Одақтың техникалық регламенттерінде техникалық реттеу объектілеріне қойылатын міндетті талаптар, сондай-ақ өнімді сәйкестендіру қағидалары, сәйкестікті бағалау нысандары, схемалары мен рәсімдері белгіленеді.
      Техникалық регламенттерді әзірлеу үшін негіз ретінде тиісті құжаттар жоқ, Одақтың техникалық регламенттерді қабылдау мақсаттарына, оның ішінде климаттық пен географиялық факторлар немесе технологиялық және басқа ерекшеліктер салдарынан сәйкес келмейтін жағдайларды қоспағанда, тиісті халықаралық стандарттар (қағидалар, директивалар мен ұсынымдар және стандарттау бойынша халықаралық ұйымдар қабылдаған өзге құжаттар) қолданылады. Қажетті құжаттар болмаған жағдайда өңірлік құжаттар (регламенттер, директивалар, шешімдер, стандарттар, қағидалар және өзге құжаттар), ұлттық (мемлекеттік) стандарттар, ұлттық техникалық регламенттер немесе олардың жобалары қолданылады.
      Одақтың техникалық регламенттерінде сондай-ақ терминологияға, орамға, таңбалауға, зат белгілерге және оларды басу қағидаларына қойылатын талаптар, санитариялық талаптар мен рәсімдер, сондай-ақ жалпы сипатқа ие ветеринарлық-санитариялық және карантиндік фитосанитариялық талаптар қамтылуы мүмкін.
      Одақтың техникалық регламенттерінде мүше мемлекеттер үшін тән климаттық және географиялық факторлармен немесе мүше мемлекеттердің аумағында ғана қолданылатын технологиялық ерекшеліктермен байланысты ерекшеліктерді көрсететін ерекше талаптар қамтылуы мүмкін.
      Одақтың техникалық регламенттерінде тәуекел дәрежесін есепке ала отырып өнімге немесе өнімге және өнімге қойылатын талаптармен байланысты жобалау (ізденуді қоса алғанда), өндіру, құрылыс, құрастыру, күйге келтіру, пайдалану, сақтау, тасымалдау, сату және кәдеге жарату процестеріне қойылатын арнайы талаптар, терминологияға, орамға, азаматтардың жеке санаттарын (кәмелеттік жасқа толмағандар, жүкті, емізулі баласы бар әйелдер, мүгедектерді) қорғауды қамтамасыз ететін таңбалауға немесе зат белгілерге және оларды басу қағидаларына қойылатын талаптар қамтылуы мүмкін.
      Одақтың техникалық регламенті Комиссия бекітетін Одақтың техникалық регламентінің мазмұны мен типтік құрылымы жөніндегі ұсынымдарды есепке ала отырып әзірленеді.
      Одақтың техникалық регламенттерін әзірлеу, қабылдау, өзгерту және жою Комиссия бекітетін тәртіппен жүзеге асырылады.
      4. Одақтың техникалық регламент талаптарын орындау мақсатында Комиссия халықаралық және өңірлік (мемлекетаралық) стандарттардың, ал олар болмаған жағдайда – ұлттық (мемлекеттік) стандарттардың тізбесін бекітеді, оларды ерікті негізде қолдану нәтижесінде Одақтың техникалық регламент талаптарының сақталуы қамтамасыз етіледі.
      Ерікті негізде көрсетілген тізбеге енгізілген тиісті стандарттарды қолдану Одақтың тиісті техникалық регламентінің талаптарын сақтаудың жеткілікті шарты болып табылады.
      Көрсетілген тізбеге енгізілген стандарттарды қолданбау Одақтың техникалық регламент талаптарын сақтамау ретінде қарастырыла алмайды.
      Көрсетілген тізбеге енгізілген стандарттарды қолданбаған жағдайда сәйкестікті бағалау тәуекелдерді талдау негізінде жүзеге асырылады.
      Одақтың техникалық регламент талаптарына техникалық реттеу объектілерінің сәйкестігін бағалау кезінде зерттеулер (сынаулар) мен өлшеулер жүргізу мақсатында Комиссия халықаралық және өңірлік (мемлекетаралық) стандарттар тізбесін, ал олар болмаған жағдайда – зерттеулер (сынаулар) мен өлшеу қағидалары мен әдістерін, оның ішінде Одақтың техникалық регламент талаптарын қолдану мен орындау және техникалық реттеу объектілерінің сәйкестігін бағалауды жүзеге асыру үшін қажетті үлгілерді іріктеу қағидаларын қамтитын ұлттық (мемлекеттік) стандарттардың тізбесін бекітеді.
      Стандарттардың көрсетілген тізбелерін әзірлеу және қабылдау Комиссия бекітетін тәртіппен жүзеге асырылады.
      Тиісті мемлекетаралық стандарттар әзірленгенге дейін халықаралық және өңірлік (мемлекетаралық) стандарттар, ал олар болмаған жағдайда - зерттеулер (сынаулар) мен өлшеу қағидалары мен әдістерін, оның ішінде қабылданған техникалық регламент талаптарын қолдану мен орындау және техникалық реттеу объектілерінің сәйкестігін бағалауды жүзеге асыру үшін қажетті үлгілерді іріктеу қағидаларын қамтитын ұлттық (мемлекеттік) стандарттар тізбесіне мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес аттестатталған (расталған) және бекітілген зерттеулер (сынау) және өлшеу әдістемелері енгізілуі мүмкін. Көрсетілген зерттеулер (сынаулар) және өлшеу әдістемелерінің тізбесін мүше мемлекеттің уәкілетті органдары Комиссияға ұсынады.
      Халықаралық және өңірлік стандарттар оларды мүше мемлекеттердің мемлекетаралық немесе ұлттық (мемлекеттік) стандарттары ретінде қабылдағаннан кейін қолданылады.
      5. Одақтың техникалық регламенттерінде белгіленетін техникалық реттеу объектілерінің сәйкестігін бағалау тіркеу (мемлекеттік тіркеу), сынау, сәйкестігін растау, сараптау нысандарында және (немесе) өзге нысанда жүргізіледі.
      Сәйкестікті міндетті растау сәйкестікті декларациялау және сертификаттау нысандарында жүзеге асырылады.
      Сәйкестікті бағалау нысандары, схемалары мен рәсімдері Комиссия бекітетін сәйкестікті бағалаудың үлгілік схемалары негізінде Одақтың техникалық регламенттерінде белгіленеді.
      Айналысқа шығарылатын өнімнің Одақтың техникалық регламенттер талаптарына сәйкестігін бағалау оны айналысқа шығарғанға дейін жүзеге асырылады.
      Сәйкестікті міндетті растау Одақтың тиісті техникалық регламентінде белгіленген жағдайларда ғана және Одақтың техникалық регламент талаптарына сәйкестікке ғана жүргізіледі.
      Сәйкестікті бағалау кезінде өтініш білдіруші мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес оның аумағында тіркелген заңды тұлға немесе дайындаушы немесе сатушы не дайындаушы уәкілеттік берген жеке кәсіпкер ретіндегі жеке тұлға бола алады.
      Өтініш берушілер шеңбері Одақтың техникалық регламентіне сәйкес белгіленеді.
      Сәйкестікті бағалау туралы құжаттардың бірыңғай нысандарын және оларды ресімдеу қағидаларын Комиссия бекітеді.
      Сәйкестікті бағалау туралы берілген немесе қабылданған құжаттардың бірыңғай тізілімдері Интернет желісінде Одақтың ресми сайтында орналастырылады. Көрсетілген бірыңғай тізілімдерді қалыптастыру және жүргізу Комиссия бекітетін тәртіппен жүзеге асырылады.
      Одақтың техникалық регламентінде белгіленген талаптарға сәйкес келуді бағалау жөніндегі жұмыстарды жүзеге асыратын сәйкестікті бағалау жөніндегі аккредиттелген органдар (оның ішінде сертификаттау жөніндегі аккредиттелген органдар, сынау зертханалары (орталықтары) Одақтың сәйкестікті бағалау жөніндегі органдарының бірыңғай тізбесіне енгізілуі тиіс. Сәйкестікті бағалау жөніндегі органдарды осы тізілімге енгізу, сондай-ақ оны құру мен жүргізу қағидалары Комиссия бекітетін тәртіппен жүзеге асырылады.
      Техникалық реттеу объектілерін тіркеуді (мемлекеттік тіркеуді) мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес мүше мемлекеттің көрсетілген жұмыстарды жүргізуге уәкілетті органдары жүзеге асырады.
      6. Өнімге қолданылатын Одақтың техникалық регламенттерінің талаптарына сәйкес келетін және Одақтың техникалық регламенттерімен белгіленген сәйкестікті бағалау рәсімдерінен өткен осы өнім Одақтың нарығында өнім айналысының бірыңғай белгісімен міндетті түрде таңбалануға жатады.
      Одақ нарығында өнім айналымы бірыңғай белгісінің кескінін және оны қолдану тәртібін Комиссия бекітеді.
      Өнім Одақ нарығында айналымда болған кезде өнімді таңбалау орыс тілінде және мүше мемлекеттердің заңнамасында тиісті талаптар болған кезде аумағында өнім сатылатын мүше мемлекеттің мемлекеттік тілінде (тілдерінде) басылуы тиіс.
      7. Одақтың техникалық регламенті күшіне енген күнге дейін, оларға қатысты мүше мемлекеттер бірдей міндетті талаптар, бірдей сәйкестікті растау нысандары мен схемаларын белгілеген, сәйкестікті растауды жүргізу кезінде өнімге зерттеу (сынау) және өлшеудің бірдей немесе салыстырмалы әдістері қолданылатын сәйкестік сертификаттарын және бірыңғай нысан бойынша сәйкестік туралы декларациялар бере отырып, сәйкестікті міндетті түрде растауға жататын өнімнің бірыңғай тізбесіне енгізілген өнім егер мынадай талаптар сақталып, мүше мемлекеттің аумағында сәйкестікті растаудың белгіленген рәсімдерінен өтсе, Одақ аумағында айналысқа жіберіледі:
      сертификаттауды Одақтың сәйкестікті бағалау жөніндегі органдарының бірыңғай тізбесіне енгізілген сәйкестікті бағалау жөніндегі органның жүргізуі;
      сынауларды Одақтың сәйкестікті бағалау жөніндегі органдарының бірыңғай тізбесіне енгізілген сынау зертханаларында (орталықтарында) жүргізу;
      сәйкестік сертификаттарын және сәйкестігі туралы декларацияларды бірыңғай нысан бойынша ресімдеу.
      Өнімнің көрсетілген бірыңғай тізбесін, көрсетілген сәйкестік сертификаттары мен сәйкестік туралы декларациялардың бірыңғай нысандарын және оларды ресімдеу қағидаларын Комиссия бекітеді.
      8. Одақтың кеден аумағында сәйкестігі міндетті түрде бағалануға жататын өнімді әкелу Комиссия бекітетін тәртіппен жүзеге асырылады.
      9. Мүше мемлекет өздерінің заңды мүдделерін қорғауды басшылыққа алып, қауіпті өнімнің айналымға шығарылуының алдын алу жөнінде шұғыл шаралар қабылдай алады. Бұл жағдайда мүше мемлекет қабылданған шұғыл шаралар туралы басқа мүше мемлекеттерді дереу хабардар етеді және осы мәселе бойынша консультациялар мен келіссөздер процесін бастауға кіріседі.
      10. Комиссия Одақтың интеграцияланған ақпараттық жүйесінің бір бөлігі болып табылатын техникалық реттеу саласында ақпараттық жүйені қалыптастырады.

Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 10 ҚОСЫМША

Өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласында келісілген саясат
жүргізу туралы
ХАТТАМА

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың Х бөліміне сәйкес әзірленді және мүше мемлекеттердің өнімді өлшеу салыстырымдығы мен оның сәйкестігін бағалау (растау) нәтижелерінің Одақтың техникалық регламенттер талаптарына сәйкестігін және өнімнің сандық көрсеткіштерін өлшеуді қамтамасыз ету мақсатында өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласында келісілген саясатты жүзеге асырудың қағидаттарын анықтайды.
      2. Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мынаны білдіреді:
      «өлшеу әдістемелерін (әдістерін) аттестаттау» - өлшеу әдістемелерінің (әдістерінің) өлшеулерге қойылатын метрологиялық талаптарға сәйкестігін зерттеу және растау;
      «шама бірлігі» - оған бірлікке тең сандық мән шартты берілген және онымен біртекті шамаларды сандық көрсету үшін қолданылатын тіркелген өлшемдегі шама;
      «өлшем бірлігі» - осы өлшеу нәтижелері мүше мемлекеттерде қолдануға рұқсат етілген бірліктерде берілген, ал өлшеулер дәлдігінің көрсеткіштері белгіленген шектерден шықпайтын өлшеу жағдайы;
      «өлшеу» - негізделіп шамаға беріле алатын шаманың бір немесе одан көп сандық мәнін эксперименттік алу процесі;
      «өлшеу құралдарын калибрлеу» - өлшеу құралдарының нақты метрологиялық сипаттамаларын анықтау мақсатында өлшеу құралының көмегімен алынған шама мәні мен сол текті шама бірлігінің эталонымен туындаған шама мәні арасында қатынасты белгілейтін операциялар жиынтығы;
      «Халықаралық бірліктер жүйесі (БЖ)» - Шамалар мен салмақтар бойынша бас конференция қабылдаған, Халықаралық шамалар жүйесіне негізделген және өзіне қосымдар атауы мен белгілеулерін, жинақтарын және олардың атаулары мен белгілеулерін, сондай-ақ оларды қолдану қағидаларын қамтитын бірліктер жүйесі;
      «өлшеулер әдістемесі (әдісі)» - оларды орындау дәлдіктің белгіленген көрсеткіштерімен өлшеулер нәтижелерін алуды қамтамасыз ететін өлшеу кезінде нақты сипатталған операциялар жиынтығы;
      «метрологиялық бақылап отыру» - оған сәйкес нәтиже салыстырып тексерулер мен калибрлеулердің құжатталған үздіксіз тізбегі арқылы ұлттық (алғашқы) эталонмен салыстырыла алатын өлшеулер нәтижесінің қасиеті;
      «метрологиялық сараптама» - өлшеулер бірлігімен байланысты метрологиялық талаптарды, қағидаларды және нормаларды қолдану дұрыстығы мен толықтығына талдау мен бағалау;
      «ұлттық (бастапқы) эталон» - мүше мемлекет мемлекеттік немесе шаруашылық қызметте сол текті шамалар бірлігінің басқа эталондарының шамалар мәнін беру үшін негіз ретінде пайдалану үшін таныған шамалар бірлігінің эталоны;
      «өлшеу құралдарын тексеру» - өлшеу құралдарының міндетті метрологиялық талаптарға сәйкестігін растау мақсатында орындалатын операциялар жиынтығы;
      «өлшеулердің референтті әдістемесі (әдісі)» - сол текті шамаларды өлшеудің басқа әдістемелері (әдістері) көмегімен алынған шамалардың өлшенген мәнінің дұрыстығын бағалау үшін, сондай-ақ өлшеу құралдарын калибрлеу үшін немесе стандартты үлгілердің сипаттамаларын анықтау үшін қолданыла алатын өлшеулер нәтижелерін алу үшін пайдаланатын өлшеулер әдістемесі (әдісі);
      «эталондарды салғастыру» - дәлдіктің бір деңгейіндегі шамалар бірліктерінің эталондарымен өлшеу бірліктерін туындату және беру кезінде өлшеулер нәтижелері арасында қатынасты белгілеу;
      «өлшеу құралы» - өлшеуге арналған және метрологиялық сипаттамаларға ие техникалық құрал;
      «стандартты үлгі» - өлшеулер дәлдігі мен метрологиялық тексерудің белгіленген көрсеткіштерімен, болжалды тағайындалуына сәйкес сандық қасиеттерді өлшеу кезінде немесе бағалау кезінде оны пайдалану үшін белгілі бір қасиеттерге қатысты жеткілікті біртекті және тұрақты материал (зат);
      «өлшеу құралының түрін бекіту» - мүше мемлекеттің өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласындағы мемлекеттік билік (басқару) органының бекітілген түрдегі өлшеу құралын сынаудың оң нәтижелері негізінде мүше мемлекет аумағында қолдануға рұқсат беру туралы шешімі;
      «стандартты үлгі түрін бекіту» - мүше мемлекеттің өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласында мемлекеттік билік (басқару) органының бекітілген түрдегі стандартты үлгіні сынаудың оң нәтижелері негізінде мүше мемлекет аумағында қолдануға рұқсат ету туралы шешімі;
      «шама шәкілі» - тиісті шаманы өлшеу үшін бастапқы негіз қызметін атқаратын шама мәндерінің ретке келтірілген жиынтығы;
      «шама бірлігінің эталоны» - шама бірлігін немесе шама шәкілін туындатуға, сақтауға және беруге арналған техникалық құрал (құралдар кешені).
      3. Мүше мемлекеттер өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласында мүше мемлекеттер заңнамасын үйлестіру және мыналарды:
      1) өлшем бірлігін қамтамасыз ету бойынша жұмыс нәтижелерін өзара тану қағидаларын бекіту жолымен өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласында жұмыс нәтижелерін өзара тану тетіктерін құруды;
      2) олар үшін мүше мемлекеттер олардың көмегімен алынатын нәтижелердің Халықаралық бірліктер жүйесіне (БЖ), ұлттық (бастапқы) эталондарға және (немесе) халықаралық шама бірліктерінің эталондарына метрологиялық бақылап отыруды қамтамасыз ететін шама бірліктері эталондарын, өлшеу құралдарын, стандартты үлгілерді және өлшеулердің аттестатталған әдістемелерін (әдістерін) пайдалануды;
      3) мүше мемлекеттердің тиісті ақпараттық қорларында қамтылған өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласында мәліметтерді өзара беруді;
      4) өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласында жұмыстар орындаудың келісілген ретін қолдануды қамтамасыз ететін келісілген іс-әрекеттер жүргізу арқылы өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласында келісілген саясатты жүргізеді.
      4. Мүше мемлекеттер халықаралық және өңірлік метрология және стандарттау жөніндегі ұйымдар қабылдаған құжаттар негізінде өлшеулерге, шама бірліктеріне, шама бірліктерінің эталондары мен шамалар шәкілдеріне, өлшеу құралдарына, стандартты үлгілерге, өлшеулер әдістемелеріне (әдістеріне) қойылатын талаптарды белгілеуге қатысты өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласында мүше мемлекеттердің заңнамасын үндестіруге бағытталған шараларды қабылдайды.
      5. Мүше мемлекеттер өз мемлекетінің заңнамасына сәйкес осы жұмыстарды жүргізудің бекітілген тәртібіне және тану қағидаларына сәйкес өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласында жұмыстарды орындауға уәкілетті (нотификацияланған) мүше мемлекеттердің мемлекеттік билік (басқару) органдары немесе заңды тұлғалары орындаған өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласында жұмыс нәтижелерін өзара тануды жүзеге асырады.
      Өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласында жұмыстардың нәтижелерін тану мүше мемлекеттер аумағында дайындалған өлшеу құралдарына қатысты жүзеге асырылады.
      6. Мүше мемлекеттердің өлшеу нәтижелерінің, өлшем бірлігі эталондарының, стандартты үлгілерінің ұлттық (алғашқы) эталондарына және Халықаралық бірліктер жүйесіне (БЖ) метрологиялық бақылауды қамтамасыз ету мақсатында мүше мемлекеттер шамалар бірлігі эталондарын құру және жетілдіру, стандартты үлгілердің номенклатурасын анықтау және әзірлеу, оны үнемі салғастыру жолымен мүше мемлекеттердің шама бірліктері эталондарына баламалығын белгілеу жөніндегі жұмыстардың жүргізілуін ұйымдастырады.
      7. Мүше мемлекеттердің өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласындағы нормативтік құқықтық актілері, нормативтік және халықаралық құжаттары, мүше мемлекеттердің халықаралық шарттары, мүше мемлекеттер реттейтін салада өлшеудің аттестатталған әдістемелері (әдістері), өлшеу құралдары, шама бірліктерінің эталондары мен шама шәкілдері, бекітілген стандартты үлгілердің түрлері мен өлшеу құралдардың бекітілген түрлері туралы мәліметтер мүше мемлекеттердің өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласындағы ақпараттық қорларын құрайды.
      Ақпараттық қорларды мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады, ақпарат қорларында бар мәліметтерді өзара беруді осы Хаттаманың 5-тармағында көрсетілген мүше мемлекеттердің мемлекеттік билік (басқару) органдары Комиссия белгілейтін тәртіппен ұйымдастырады.
      8. Мүше мемлекеттер мүше мемлекеттердің ұстанымын келісуге бағытталған консультациялар өткізетін және өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласында жұмыстарды үйлестіруді және өткізуді жүзеге асыратын өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласында мемлекеттік билік (басқару) органдарына тиісті өкілеттіктер береді.
      9. Комиссия мынадай құжаттарды бекітеді:
      1) олардың Халықаралық бірліктер жүйесімен (БЖ) ара қатынасын қоса алғанда Одақтың техникалық регламенттерін әзірлеу кезінде қолданылатын жүйеден тыс шамалар бірліктерінің тізбесі;
      2) өлшем бірлігін қамтамасыз ету жөніндегі жұмыс нәтижелерін өзара тану қағидалары;
      3) өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласында жұмыстар жүргізу тәртіптері, оның ішінде:
      Одақтың техникалық регламент жобасына, стандарттардың тізбесі жобасына метрологиялық сараптама жүргізу тәртібі, оларды қолдану нәтижесінде Одақтың техникалық регламентінің, зерттеу (сынау) мен өлшеу қағидалары мен әдістерін, оның ішінде Одақтың техникалық регламент талаптарын қолдану мен орындау және техникалық реттеу объектілерінің сәйкестігін бағалауды жүзеге асыру үшін қажетті үлгілерді іріктеу ережесін қамтитын стандарттар тізбесінің жобасы талаптарының сақталуы ерікті негізде қамтамасыз етіледі;
      зертханааралық салыстырмалы сынаулар (зертханааралық салғастырулар) жүргізуді ұйымдастыру тәртібі;
      өлшеулер әдістемесін (әдісін) метрологиялық аттестаттау тәртібі;
      өлшеулердің референтті әдістемесі (әдісі) ретінде қабылданатын өлшеулер әдістемесін (әдісін) аттестаттау тәртібі;
      өлшеу құралының түрін бекіту тәртібі;
      стандартты үлгі түрін бекіту тәртібі;
      өлшеу құралдарын салыстырып тексеру және калибрлеуді ұйымдастыру тәртібі;
      4) мүше мемлекеттердің ақпараттық қорларында қамтылған өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласында мәліметтерді өзара беру тәртібі.

Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 11 ҚОСЫМША

Сәйкестікті бағалау жөніндегі органдарды аккредиттеу
бойынша жұмыс нәтижелерін тану туралы
ХАТТАМА

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың (бұдан әрі - Шарт) Х бөліміне сәйкес әзірленді және сәйкестікті бағалау жөніндегі органдарды аккредиттеу бойынша жұмыс нәтижелерін өзара тану шарттарын анықтайды.
      2. Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мынаны білдіреді: «апелляция» - сәйкестікті бағалау жөніндегі органның аккредиттеу жөніндегі орган осы сәйкестікті бағалау жөніндегі органға қатысты қабылдаған шешімді қайта қарау туралы аккредиттеу жөніндегі органға өтініш беруі;
      «аккредиттеу жөніндегі сарапшыны аттестаттау» - жеке тұлғаның белгіленген талаптарға сәйкестігін растау және оның аккредиттеу бойынша жұмыстарды жүргізу құзыреттілігін тану;
      «шағым» - кез келген тұлға тарапынан сәйкестікті бағалау жөніндегі органның немесе аккредиттеу жөніндегі органның әрекетіне (әрекетсіздігіне) қанағаттанбауын білдіруі және жауап талап етуі;
      «аккредитацияға өтініш беруші» - мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес тіркелген және сәйкестікті бағалау жөніндегі орган ретінде аккредиттелуге үміткер заңды тұлға;
      «аккредиттеу жөніндегі орган» - мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес аккредиттеу жүргізуге уәкілетті орган немесе заңды тұлға;
      «техникалық сарапшы» - аккредиттеудің белгілі бір саласында білімі бар, сәйкестікті бағалау жөніндегі органды аккредиттеуге қатысуға аккредиттеу жөніндегі орган тартатын және тағайындайтын және техникалық сарапшылар тізіліміне енгізілген жеке тұлға,
      «аккредиттеу жөніндегі сарапшы» - мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген тәртіппен сәйкестікті бағалау жөніндегі органдарға аккредиттеу жүргізу үшін аккредиттеу жөніндегі орган аттестаттаған және тағайындаған және аккредиттеу жөніндегі сарапшылар тізбесіне енгізілген жеке тұлға.
      3. Мүше мемлекеттер:
      халықаралық және өңірлік аккредиттеу жөніндегі ұйымдар қабылдаған халықаралық стандарттар мен өзге құжаттардың негізінде аккредиттеу саласында қағидалар қабылдау;
      халықаралық стандарттар негізінде әзірленген аккредиттеу саласындағы мемлекетаралық стандарттарды қолдану;
      зертханааралық салыстыру сынауларын (зертханааралық салғастырулар) жүргізуді қамтамасыз ету және ұйымдастыру;
      ақпарат ашықтығы, қайтарымсыздығы және уақтылығы қағидаттары негізінде аккредиттеу саласында ақпарат алмасу арқылы аккредиттеу саласында заңнаманы үндестіруді жүзеге асырады.
      Аккредиттеу жөніндегі органдар Шарттың 54-бабының ережелерін орындаған кезде мүше мемлекеттердің ұлттық аккредиттеу жүйелерінде сәйкестікті бағалау жөніндегі органдарды (оның ішінде сертификаттау жөніндегі органдар және сынау зертханалары (орталықтары)) аккредиттеуді мүше мемлекеттер өзара таниды.
      4. Аккредиттеу жөніндегі органдар мынадай өкілеттіктерді жүзеге асырады:
      1) мыналарды:
      сәйкестікті бағалау жөніндегі аккредиттелген органдардың тізілімін;
      аккредиттеу жөніндегі сарапшылар тізілімін;
      техникалық сарапшылар тізілімін;
      Одақтың сәйкестікті бағалау жөніндегі органдарының бірыңғай тізілімінің ұлттық бөлігін қалыптастыруды және жүргізуді жүзеге асырады.
      2) Одақтың ақпараттық жүйесіне сәйкестікті бағалау жөніндегі аккредиттелген органдар, аккредиттеу жөніндегі сарапшылар мен техникалық сарапшылар тізілімдерінен мәліметтерді, сондай-ақ аккредиттеуге қатысты және Шартта көзделген өзге де мәліметтер мен құжаттарды ұсынады;
      3) аккредиттеу жөніндегі орган өкілдеріне мүше мемлекеттерде қолданылатын рәсімдердің тең мәнділігіне қол жеткізу мақсатында өзара салыстырмалы бағалауларды жүзеге асыру мүмкіндігін береді;
      4) сәйкестікті бағалау жөніндегі органдар берген, аккредиттеу жөніндегі орган сәйкестікті бағалау жөніндегі органға қатысты қабылдаған шешімді қайта қарау туралы келіп түсетін апелляцияларды қарастырады және оларға қатысты шешімдер қабылдайды;
      5) мүше мемлекеттердің жеке немесе заңды тұлғаларынан келіп түсетін аккредиттеу жөніндегі органдардың қызметіне, сондай-ақ олар аккредиттеген сәйкестікті бағалау жөніндегі органдардың қызметіне қатысты шағымдарды қарастырады және оларға қатысты шешімдер қабылдайды.
      5. Аккредиттеу жөніндегі орган туралы өзекті ақпаратты ол Комиссияға Интернет желісінде Одақтың ресми сайтында орналастыру үшін тапсырады.
      6. Аккредиттеу жөніндегі сарапшылар мен техникалық сарапшылардың тең құзыреттік деңгейін қамтамасыз ету мақсатында аккредиттеу жөніндегі органдар аккредиттеу жөніндегі сарапшылар мен техникалық сарапшылардың құзыреттігіне қойылатын талаптарды үндестіруді қамтамасыз етеді.

Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 12 ҚОСЫМША

Санитариялық, ветеринариялық-санитариялық және карантиндік фитосанитариялық шараларды қолдану туралы
ХАТТАМА

І. Жалпы ережелер

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың ХІ бөліміне сәйкес әзірленді және санитариялық, ветеринариялық-санитариялық және карантиндік фитосанитариялық шараларды қолдану тәртібін анықтайды.
      2. Осы Хаттамада қолданылатын ұғымдар мынаны білдіреді:
      «шетелдік ресми қадағалау жүйесінің аудиті» - шетелдік ресми қадағалау жүйесінің кем дегенде бірыңғай ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) талаптарға барабар ветеринариялық бақылауға (қадағалауға) жататын тауарлардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету қабілетін анықтау рәсімі;
      «ветеринариялық бақылау (қадағалау)» - ветеринария саласындағы уәкілетті органдардың жануарлардың, оның ішінде адам мен жануарларға ортақ жұқпалы аурулар қоздырғыштарының және ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) талаптарға сәйкес келмейтін тауарлардың әкелінуіне және таралуына жол бермеуге, сондай-ақ Одақтың құқығын құрайтын халықаралық шарттар мен актілердің талаптарын және мүше мемлекеттердің ветеринария саласындағы заңнамасын бұзудың алдын алуға, анықтауға, жолын кесуге бағытталған қызметі;
      «ветеринариялық-санитариялық шаралар» - жануарлар ауруларының алдын алу және туындайтын қатерлерге байланысты, оның ішінде олар Одақтың кеден аумағының шегінде жануарлармен, жем-шөппен, жануарлардан алынатын шикізатпен және өніммен, сондай-ақ оларды тасымалдаған көлік құралдарымен бірге келген немесе таралған жағдайда адам мен жануарларға ортақ аурулардан халықты қорғау мақсатында қолданылатын орындау үшін міндетті талаптар мен рәсімдер;
      «ветеринариялық сертификат» - ветеринария саласында уәкілетті орган орнын ауыстыруға (тасымалдауға) жататын бақылаудағы тауарларға беретін және оның ветеринариялық-санитариялық тұрғыдан қауіпсіздігін және (немесе) осы тауарлар өндірілетін әкімшілік аумақтардың, жануарлардың жұқпалы аурулары, оның ішінде адам мен жануарларға ортақ аурулар бойынша ветеринариялық-санитариялық қолайлылығын растайтын құжат;
      «мемлекеттік тіркеу» - халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкілетті орган жүзеге асыратын өнімнің бірыңғай санитариялық-эпидемиологиялық және гигиеналық талаптарға немесе Одақтың техникалық регламенттер талаптарына сәйкестігін бағалау рәсімі;
      «мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау (бақылау)» - халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкілетті органдардың Комиссия және мүше мемлекеттердің халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы заңнамасында белгіленген міндетті талаптардың алдын алуға, анықтауға және жолын кесуге бағытталған қызметі;
      «бірыңғай ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) талаптар»- ветеринариялық бақылаудың (қадағалаудың) бақылауындағы тауарларға, олардың айналымына және ветеринариялық бақылауға (қадағалауға) жататын объектілерге қойылатын Одақтың кеден аумағында жануарлардың, оның ішінде адам мен жануарларға ортақ жұқпалы аурулардың қоздырғыштарының және ветеринариялық-санитариялық жағынан қауіпті жануар текті тауарлардың пайда болуына, әкелінуіне және таралуына жол бермеуге бағытталған талаптар;
      «бірыңғай карантиндік фитосанитариялық талаптар» - Одақтың кеден шекарасында және Одақтың кеден аумағында карантиндік фитосанитариялық бақылауға (қадағалауға) жататын карантинге жатқызылатын өнімге (карантинге жатқызылатын жүктерге, карантинге жатқызылатын материалдарға, карантинге жатқызылатын тауарларға), оның айналымына қойылатын және Одақтың кеден аумағында карантиндік объектілердің пайда болуына, әкелінуіне және таралуына жол бермеуге бағытталған талаптар;
      «өсімдіктер карантинін қамтамасыз етудің бірыңғай қағидалары мен нормалары» - карантиндік фитосанитариялық зерттеулер қағидалары, рәсімдері, нұсқаулықтары, әдістемелері, Одақтың кеден шекарасында және Одақтың кеден аумағында карантиндік фитосанитариялық бақылауға (қадағалауға) жататын карантинге жатқызылатын өнімді (карантинге жатқызылатын жүктер, карантинге жатқызылатын материалдар, карантинге жатқызылатын тауарлар) жіті қарау, карантиндік объектілерді сәйкестендіру, зертханалық зерттеу және сараптау жүргізу, залалсыздандыру әдістері және өсімдіктер карантині жөніндегі уәкілетті органдар жүзеге асыратын өзге де маңызды іс-шаралар;
      «санитариялық-эпидемиологиялық қадағалауға (бақылауға) жататын өнімге (тауарларға) қойылатын бірыңғай санитариялық-эпидемиологиялық және гигиеналық талаптар» - адам ағзасына өмір сүру ортасы факторларының зиянды әсерінің алдын алуға және адамның қолайлы тыныс-тіршілік жағдайларын қамтамасыз етуге бағытталған, Комиссия сақтау үшін міндетті деп белгілеген санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау (бақылау) бақылайтын өнімге (тауарларға) қойылатын талаптарды қамтитын құжат;
      «жануарлар» - жануарлардың барлық түрлері, оның ішінде құстар, аралар, су жануарлары және жабайы фауна өкілдері;
      «өсімдіктер карантині» - Одақтың кеден аумағында карантиндік объектілерден өсімдіктерді және өсімдік тектес өнімдерді қорғау жөніндегі шаралар жүйесін көздейтін құқықтық режим.
      «карантиндік объектілер» - мүше мемлекеттердің аумақтарында жоқ немесе шектеулі таралған және Одақтың бірегей карантиндік объектілер тізбесіне енгізілген зиянды ағзалар;
      «карантиндік фитосанитариялық қауіпсіздік» - Одақтың кеден аумағын карантиндік объектілердің енуі және (немесе) таралуы кезінде туындайтын тәуекелдерден қорғау жағдайын қамтамасыз ету;
      «карантиндік фитосанитариялық бақылау (қадағалау)» - өсімдіктер карантині жөніндегі уәкілетті органдардың карантиндік объектілерді анықтауға, карантинге жатқызылатын өнімнің (карантинге жатқызылатын жүктер, карантинге жатқызылатын материалдар, карантинге жатқызылатын тауар) карантиндік фитосанитариялық жағдайын белгілеуге, халықаралық міндеттемелерді және мүше мемлекеттердің өсімдіктер карантині саласындағы заңнамаларын орындауға бағытталған қызметі;
      «карантиндік фитосанитариялық шаралар» - Одақтың кеден аумағын карантиндік объектілердің әкелінуінен және таралуынан қорғауды қамтамасыз ету және олар келтіретін шығындарды азайту, сондай-ақ карантинге жатқызылатын өніммен (карантинге жатқызылатын жүктер, карантинге жатқызылатын материалдар, карантинге жатқызылатын тауарлар) халықаралық сауда-саттықта кедергілерді жою мақсатында қолданылатын орындалуы міндетті талаптар, қағидалар және рәсімдер;
      «ветеринариялық бақылауға (қадағалауға) жататын объект» - ветеринариялық-санитариялық бақылауға (қадағалауға) жататын тауарларды дайындауға (өндіруге), қайта өңдеуге, тасымалдауға және (немесе) сақтауға қатысатын ұйым немесе тұлға;
      «карантинге жатқызылатын өнімдер партиясы (карантинге жатқызылатын жүктер, карантинге жатқызылатын материалдар, карантинге жатқызылатын тауарлар)» - бір көлік құралымен бір жеткізу пунктіне бір алушыға жеткізуге арналған карантинге жатқызылған өнім (карантинге жатқызылған жүктер, карантинге жатқызылған материалдар, карантинге жатқызылағн тауарлар) саны;
      «ветеринариялық бақылаудың (қадағалаудың) бақылауындағы тауарлардың партиясы» - бір көлік құралымен бір жеткізу пунктіне бір алушыға жеткізуге арналған және бір ветеринариялық сертификатпен ресімделген ветеринариялық-санитариялық бақылаудың (қадағалаудың) бақылауындағы тауар;
      «карантинге жатқызылатын өнім (карантинге жатқызылатын жүктер, карантинге жатқызылатын материалдар, карантинге жатқызылатын тауарлар)» - Одақтың кедендік шекарасында және Одақтың кеден аумағында карантиндік фитосанитариялық бақылауға (қадағалауға) жататын және Одақтың кедендік шекарасы арқылы және Одақтың кеден аумағымен тасымалданатын, карантиндік объектілерді тасымалдаушылар болуы мүмкін және (немесе) оларды таратуға қабілетті және оларға қатысты карантиндік фитосанитариялық шара қолдануды қажет ететін карантинге жатқызылатын өнімнің (карантинге жатқызылатын жүктердің, карантинге жатқызылатын материалдардың, карантинге жатқызылатын тауарлардың) бірыңғай тізбесіне енгізілген өсімдіктер, өсімдік тектес өнім, жүктер, құнарлы топырақ, ағзалар, материалдар, ыдыс, орам;
      «карантинге жататын объектілер» - Одақтың кеден аумағына ену және (немесе) онда карантиндік объектілерді тарату көздері болуы мүмкін кез келген нысаналы мақсаттағы жерлер, ғимараттар, құрылымдар, құрылыстар, резервуарлар, сақтау орындары, жабдықтар, көлік құралдары, контейнерлер және өзге объектілер;
      «мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалаудың (бақылаудың) бақылауындағы өнім (тауарлар) – санитариялық-эпидемиологиялық қадағалауға (бақылауға) жататын тауарлардың бірыңғай тізбесіне енгізілген, Одақтың кедендік шекарасы арқылы және Одақтың кеден аумағымен тасымалданатын тауарлар, химиялық, биологиялық және радиоактивті заттар, оның ішінде иондаушы сәулелену көздері, қалдықтар және адам үшін қауіп төндіретін өзге жүктер, тамақ өнімдері, материалдар және бұйымдар;
      «ветеринариялық бақылаудың (қадағалаудың) бақылауындағы тауарлар» - ветеринариялық бақылауға (қадағалауға) жататын бірыңғай тауарлар тізбесіне енгізілген тауарлар;
      «мемлекеттік тіркеуге жататын өнім» – айналымға түскен кезде адамның өмірі мен денсаулығына зиянды әсерін тигізуі мүмкін және қауіпсіздігі мемлекеттік тіркеудің болу фактісімен расталатын жекелеген өнім түрлері;
      «ветеринариялық бақылаудың (қадағалаудың) бақылауындағы тауарларды әкелуге (әкетуге) және олардың транзитіне рұқсат беру» - мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес ветеринария саласындағы уәкілетті органның лауазымды тұлғасы беретін ветеринариялық бақылаудың (қадағалаудың) бақылауындағы тауарларды әкелу және олардың транзиті кезінде экспорттаушы елдердің эпизоотиялық ахуалына сүйене отырып, бақыланатын ветеринариялық бақылаудың (қадағалаудың) бақылауындағы тауарларды пайдалану тәртібін және шарттарын анықтайтын құжат;
      «санитариялық, ветеринариялық-санитариялық және карантиндік фитосанитариялық шаралар» - мынадай:
      адамның және жануарлардың өмірі мен денсаулығын ластаушы заттардың қоспаларынан, токсиндерден немесе тамақ өнімдеріндегі, сусындардағы, жем-шөптегі және басқа өнімдердегі ауру тудыратын ағзалардың пайда болуынан туындайтын тәуекелдерден қорғау;
      жануарлар мен өсімдіктердің өмірі мен денсаулығын өсімдіктер зиянкестерінің, өсімдіктер мен жануарлардың, өсімдіктердің (арам шөптердің) ауру қоздырғыштарының және қатысушы-мемлекеттер үшін карантиндік мәні бар, аурулардан немесе ауру тудыратын ағзалардың таралуымен, жерсінуімен (бекінуімен) байланысты туындайтын тәуекелдерден қорғау;
      адамның өмірі мен денсаулығын жануарлар, өсімдіктер немесе олардың өнімдері тасымалдайтын ауруларға байланысты туындайтын тәуекелдерден қорғау;
      өсімдіктер зиянкестерінің, өсімдіктер мен жануарлардың, өсімдіктердің (арам шөптердің) ауру қоздырғыштарының, қатысушы мемлекеттер үшін карантиндік мәні бар ауру тудыратын ағзалардың таралуымен, жерсінуімен (бекінуімен) келтірілетін, оның ішінде олар жануарлармен және (немесе) өсімдіктермен, өнімдермен, жүктермен, материалдармен, көлік құралдарымен тасымалданған немесе таралған жағдайда басқа шығынның алдын алу немесе шектеу мақсаттарында қолданылатын орындалуы міндетті санитариялық, ветеринариялық-санитариялық және крантиндік фитосанитариялық талаптар мен рәсімдер;
      «санитариялық-карантиндік бақылау» – адам денсаулығы үшін ықтимал қауіпті өнімді (тауарларды) әкелудің, жұқпалы және жаппай жұқпалы емес ауралардың (уланулардың) келуінің, пайда болуының және таралуының алдын алу мақсатында Одақтың кедендік шекарасы арқылы өткізу пункттерінде, мемлекетаралық жөнелту темір жол станцияларында немесе қиылысу станцияларында тұлғаларға, көлік құралдарына және мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалаудың (бақылаудың) бақылауындағы өнімге (тауарларға) қатысты мемлекеттік санитариялық –эпидемиологиялық қадағалау (бақылау) түрі;
      «санитариялық-эпидемияға қарсы іс-шаралар» - тіршілік ету ортасы факторларының адамға зиянды әсер ету тәуекелін бағалауға, осындай тәуекелді жоюға немесе азайтуға, жұқпалы және жаппай жұқпалы емес аурулардың (уланулардың) пайда болуының және таралуының алдын алуға және оларды жоюға бағытталған ұйымдастыру, әкімшілік, инженерлік-техникалық, медициналық-санитариялық, алдын алу және өзге шаралар;
      «халықтың санитариялық-эпидемиологилық салауаттылығы» – адамға тіршілік ету ортасы факторларының зиянды әсері жоқ және оның тыныс-тіршілігінің қолайлы жағдайлары қамтамасыз етілетін халықтың денсаулығының, тіршілік ету ортасының ахуалы;
      «санитариялық шаралар» – орындалуы міндетті талаптер мен рәсімдер, оның ішінде түпкілікті өнімге қойылатын талаптар, өңдеу, өндіру, тасымалдау, сақтау және кәдеге жарату әдістері, сынамаларды іріктеу, тәуекелді бағалауды зерттеу (сынау) әдістері, мемлекеттік тіркеу рәсімдері, адамның өмірі мен денсаулығын қорғау мақсатында өнімнің (тауарлардың) қауіпсіздігін қамтамасыз етуге тікелей бағытталған өнімді (тауарларды) таңбалауға және орауға қойылатын талаптар;
      «мемлекеттік тіркеу туралы куәлік» - өнімнің (тауарлардың) қауіпсіздігін растайтын, өнімнің (тауарлардың) брыңғай санитариялық-эпидемиологиялық және гигиеналық талаптарға сәйкестігін куәландыратын және Комиссия бекітетін бірыңғай нысан бойынша және тәртіппен халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкілетті орган беретін құжат;
      «ветеринария саласындағы уәкілетті органдар» - мүше мемлекеттердің ветеринария саласында қызметін жүзеге асыратын мемлекеттік органдары мен мекемелері;
      «халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкілетті органдар» – мүше мемлекеттердің заңнамасына және Комиссияның актілеріне сәйкес халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салуаттылығы саласында қызметін жүзеге асыратын мемлекеттік органдары мен мекемелері;
      «өсімдіктер карантині жөніндегі уәкілетті органдар» - өсімдіктер карантині және оларды қорғау жөніндегі ұлттық ұйымдар;
      «фитосанитариялық бақылау бекеті» - Одақтың кедендік шекарасы арқылы өткізу пункттерінде және мүше мемлекеттер заңнамасына сәйкес анықталатын өзге жерлерде құрылатын өсімдіктер карантині жөніндегі пункт;
      «фитосанитариялық сертификат» - карантинге жатқызылатын өнімді (карантинге жатқызылатын жүк, карантинге жатқызылатын материалдар, карантинге жатқызылатын тауарлар) сүйемелдейтін және 1951 жылғы 6 желтоқсандағы Халықаралық өсімдіктер карантині және оларды қорғау жөніндегі конвенцияда белгіленген нысан бойынша экспорттаушы (қайта экспорттаушы) елдің өсімдіктер карантині жөніндегі уәкілетті органы беретін және карантинге жатқызылатын өнім (карантинге жатқызылатын жүк, карантинге жатқызылатын материалдар, карантинге жатқызылатын тауарлар) импорттаушы елдің фитосанитариялық талаптарына сәйкес келетінін растайтын халықаралық үлгідегі құжат;
      «эпизоотиялық ахуал» - белгілі бір аумақтағы, нақты көрсетілген уақыттағы жануарлардың ауруларымен, олардың таралуымен және аурушаңдық деңгейімен сипатталатын ветеринариялық-санитариялық жағдай.

ІІ. Санитариялық шаралар

      3. Одақтың кедендік шекарасындағы және Одақтың кеден аумағындағы санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау (бақылау) Комиссия бекітетін тәртіппен жүргізіледі.
      4. Мүше мемлекеттер Одақтың кедендік шекарасы арқылы мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалаудың (бақылаудың) бақылауындағы өнімнің (тауарлардың) орын ауыстырылуына арналған өткізу пункттерінде санитариялық-карантиндік пункттер құрады және қажетті санитариялық-эпидемияға қарсы іс-шараларды жүргізу жөніндегі шараларды қабылдайды.
      Мүше мемлекеттер Комиссия бекітетін талаптарды есепке ала отырып, мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес санитариялық-эпидемияға қарсы іс-шараларды жүргізу үшін арнайы жабдықталған және құралдармен жарақтандырылған санитариялық-карантиндік пункттерде санитариялық-карантиндік бақылауды жүзеге асырады.
      Комиссия Одақтың кедендік шекарасы арқылы өткізілуі мүше мемлекеттердің заңнамасына және Одақтың құқығын құрайтын актілерге сәйкес анықталатын арнайы жабдықталған өткізу пункттерінде жүзеге асырылатын өнімнің тізбесін анықтайды.
      Комиссияның актілеріне сәйкес Одақтың аумағында мемлекеттік тіркеуге жататын өнімнің айналымы мемлекеттік тіркеу болған кезде жүзеге асырылады.
      5. Мүше мемлекеттер:
      1) Одақтың кеден аумағында адамның денсаулығы үшін қауіпті жұқпалы және жаппай жұқпалы емес аурулардың (уланулардың) келуінің, таралуының алдын алуға, төтенше жағдайлардың, сондай-ақ биологиялық агенттерді, химиялық және радиоактивті заттарды қолдана отырып, террористік актілердің салдарын жоюға бағытталған келісілген шараларды қабылдайды;
      2) Одақтың кеден аумағына адамның өміріне, денсаулығына және оның өмір сүру ортасына қауіпті мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалаудың (бақылаудың) бақылауындағы өнімнің (тауарлардың) әкелінуіне және айналымына жол бермеу жөніндегі санитариялық-эпидемияға қарсы іс-шараларды жүзеге асырады.
      6. Мүше мемлекеттер мынадай:
      мүше мемлекеттің аумағында санитариялық-эпидемиологиялық ахуал нашарлаған;
      тиісті халықаралық ұйымдардан, мүше мемлекеттерден немесе үшінші елдерден қабылданатын санитариялық шаралар және (немесе) санитариялық-эпидемиологиялық ахуалдың нашарлағаны туралы ақпарат алған;
      егер санитариялық шараларды қабылдаудың тиісті ғылыми негіздемесі жеткіліксіз немесе қажетті мерзімде ұсынылуы мүмкін болмаса;
      бірыңғай санитариялық талаптарға немесе Одақтың техникалық регламенттерге сәйкес келмейтін мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалаудың (бақылаудың) бақылауындағы тауарлар анықталған жағдайларда уақытша санитариялық шаралар енгізуге және санитариялық-эпидемияға қарсы іс-шараларды өткізуге құқығы бар.
      Мүше мемлекеттер барынша қысқа мерзімде өздерінің санитариялық шараларды енгізгені, санитариялық-эпидемияға қарсы іс-шараларды жүргізгені және олардың өзгерістері туралы бірін бірі хабардар етеді.
      Мүше мемлекет уақытша санитариялық шараларды енгізген кезде басқа мүше мемлекеттер қажетті шараларды қабылдайды және осындай шаралар енгізу туралы шешім қабылдаған мүше мемлекетті қорғаудың тиісті деңгейін қамтамасыз ететін санитариялық-эпидемияға қарсы іс-шараларды өткізеді.
      7. Халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкілетті органдар:
      Одақтың кедендік шекарасы арқылы өткен кезде Одақтың кедендік шекарасында және Одақтың кеден аумағында орналасқан мүше мемлекеттердің өткізу пункттерінде тұлғаларға, көлік құралдарына, мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалаудың (бақылаудың) бақылауындағы тауарларға қатысты санитариялық-эпидемиологиялық қадағалауды (бақылауды) жүзеге асырады;
      басқа мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарынан зертханалық зерттеулердің (сынаулардың) қажетті хаттамаларын сұратуға құқығы бар;
      халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласында өзара ғылыми-әдістемелік және техникалық көмек көрсетеді;
      бірыңғай санитариялық-эпидемиологиялық және гигиеналық талаптарға сәйкес келмейтін тауарлардың ықтимал түсімдері туралы, халықаралық медициналық-санитариялық қағидаларда көрсетілген аса қауіпті жұқпалы аурулардың және адамның өмірі мен денсаулығына қауіпті өнімнің әрбір анықталған жағдайы туралы бірін бірі хабардар етеді;
      қажет болған кезде және өзара уағдаластық бойынша Одақтың санитариялық шаралар саласындағы құқығын құрайтын актілерде белгіленген талаптарды сақтау және Одақтың кеден аумағын жұқпалы және жаппай жұқпалы емес аурулардың (уланулардың), санитариялық-эпидемиологиялық және гигиеналық талаптарға сәйкес келмейтін мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалаудың (бақылаудың) бақылауындағы тауарлардың әкелінуінен және таралуынан қорғау мақсатында, сондай-ақ өзге мәселелерді жедел шешу үшін мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалаудың (бақылаудың) бақылауындағы тауарларды өндіретін мүше мемлекеттердің аумақтарында бірлескен тексерулер (инспекциялар) жүргізеді.
      Халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкілетті органдар Одақтың кеден аумағында жұқпалы және жаппай жұқпалы емес ауруларды (улануларды) және (немесе) адамның өміріне, денсаулығына және тіршілік ету ортасына қауіпті өнімді және олардың таралуын анықтаған жағдайда олар туралы, сондай-ақ қолданған санитариялық шаралар туралы Одақтың интеграцияланған ақпараттық жүйесіне жібереді.
      8. Бірлескен тексерулерді (инспекцияларды) жүргізуге байланысты шығыстарды қаржыландыру егер әрбір нақты жағдайда өзге тәртіп келісілмесе, мүше мемлекеттердің тиісті бюджеттерінің қаражаты есебінен жүзеге асырылады.

IIІ. Ветеринариялық-санитариялық шаралар

      9. Одақтың кедендік шекарасында және Одақтың кеден аумағында ветеринариялық-санитариялық бақылау (қадағалау) Комиссия бекітетін Одақтың кедендік шекарасында және Одақтың кеден аумағында ветеринариялық бақылауды жүзеге асырудың бірыңғай тәртібі туралы ережеге сәйкес жүргізіледі.
      10. Мүше мемлекеттер Одақтың кедендік шекарасы арқылы ветеринариялық бақылаудың (қадағалаудың) бақылауындағы тауарлардың орын ауыстырылуына арналған өткізу пункттерінде шекаралық бақылау ветеринариялық пункттерін құрады және қажетті ветеринариялық-санитариялық шараларды қабылдайды.
      11. Ветеринария саласындағы уәкілетті органдар:
      1) Одақтың кедендік аумағында жануарлардың, оның ішінде адам мен жануарларға ортақ жұқпалы аурулар қоздырғыштарының және ветеринариялық-санитариялық жағынан қауіпті жануар текті тауарлардың (өнімдердің) әкелінуіне және таралуына жол бермеу жөнінде шаралар қабылдайды;
      2) мүше мемлекеттің аумағында жануарлар, оның ішінде адам мен жануарларға ортақ жұқпалы ауруларды және (немесе) ветеринариялық-санитариялық жағынан қауіпті жануар текті тауарларды (өнімдерді) анықтаған және олар таралған жағдайда диагноз ресми анықталғаннан немесе тауарлардың (өнімдердің) қауіпсіз еместігі дәлелденгеннен кейін дереу олар туралы, сондай-ақ Одақтың Интеграцияланған ақпараттық жүйесінде орналастыру үшін, сондай-ақ басқа мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарын хабардар ету үшін қабылданған ветеринариялық-санитариялық шаралар туралы ақпаратты Комиссияға жібереді;
      3) Комиссияға мүше мемлекеттердің жануарлардың аса қауіпті және карантинді ауруларының тізбесіндегі өзгерістер туралы дер кезінде хабарлайды;
      4) ветеринария саласында өзара ғылыми-әдістемелік және техникалық көмек көрсетеді;
      5) Комиссия бекітетін тәртіппен шетелдік ресми жүйенің аудитін жүзеге асырады.
      12. Ветеринариялық бақылауға (қадағалауға) жататын объектілерді бірлесіп тексеру (инспекция) объектілерді бірлескен тексеруді жүргізу және ветеринариялық бақылауға (қадағалауға) жататын тауарлардың сынамасын іріктеп алудың бірыңғай тәртібі туралы ережеге сәйкес жүргізіледі.
      Шетелдік ресми қадағалау жүйелерінің аудитін және бірлескен тексерулерді (инспекцияларды) жүргізуге байланысты шығыстарды қаржыландыру, егер әрбір нақты жағдайда өзге тәртіп келісілмесе, мүше мемлекеттердің тиісті бюджеттерінің қаражаты есебінен жүзеге асырылады.
      13. Ветеринариялық бақылауды (қадағалауды) жүзеге асыру кезінде зертханалық зерттеулерді жүргізу қағидаларын және әдіснамасын Комиссия белгілейді.
      14. Ветеринариялық дәрілік құралдардың, ветеринариялық мақсаттағы диагностикалық құралдардың, жем-шөп қоспаларының, дезинфекциялық, дезинсекциялық және дезакаризациялық заттардың айналымын реттеу қағидаларын Комиссия және мүше мемлекеттердің заңнамасында белгіленеді.
      15. Бірыңғай ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) талаптардың және халықаралық ұсынымдардың, стандарттардың, нұсқаулықтардың негізінде мүше мемлекеттер Комиссияның актілеріне сәйкес бірыңғай нысандардан ерекшеленетін ветеринариялық бақылауға (қадағалауға) жататын тауарлардың бірыңғай тізбесіне енгізілген Одақтың кедендік аумағына әкелінетін ветеринариялық бақылаудың (қадағалаудың) бақылауындағы тауарларға ветеринариялық сертификаттардың үлгілерін жөнелтуші елдің (үшінші тараптың) құзыретті органдарымен келісуі мүмкін.
      16. Транзиттің кедендік рәсімдеуіне орналасқан ветеринариялық бақылаудың (қадағалаудың) бақылауындағы тауарлар Одақтың кеден аумағымен Комиссия белгілейтін тәртіппен тасымалданады.
      Ветеринариялық бақылаудың (қадағалаудың) бақылауындағы тауарларды әкелуге (шығаруға) рұқсат беруді және ветеринариялық сертификаттарды ресімдеуді осы мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес ветеринария саласындағы уәкілетті орган жүзеге асырады.
      17. Ветеринариялық сертификаттардың бірыңғай нысандарын Комиссия бекітеді.

IV. Карантиндік фитосанитариялық шаралар

      18. Одақтың кедендік шекарасында және Одақтың кеден аумағында карантиндік фитосанитариялық бақылау (қадағалау) Комиссия бекітетін тәртіппен жүзеге асырылады.
      19. Өсімдіктер карантинін қамтамасыз етудің бірыңғай қағидаларын және нормаларын Комиссия бекітеді.
      20. Мүше мемлекеттер Одақтың кедендік шекарасы арқылы өтетін карантинге жатқызылатын өнімнің (карантинге жатқызылатын жүктер, карантинге жатқызылатын материалдар және карантинге жатқызылатын тауарлар) орын ауыстырылуына арналған өткізу пункттерінде және өзге орындарда Комиссия бекітетін олардың материалдық-техникалық жарақтандырылуына және жайластырылуына қойылатын талаптарды есепке ала отырып, өсімдіктердің карантині жөніндегі пункттерді (фитосанитариялық бақылау бекеттері) құрады.
      21. Мүше мемлекеттер карантиндік объектілердің Одақтың кеден аумағына әкелінуінің және таралуының алдын алу жөніндегі қажетті шараларды қабылдайды.
      22. Өсімдіктер карантині жөніндегі уәкілетті органдар:
      1) Одақтың кедендік шекарасы арқылы карантинге жатқызылатын өнімді өткізу кезінде өткізу пункттерінде және өсімдіктер карантині жөніндегі пункттер (фитосанитариялық бақылау бекеттері) жабдықталатын және жайластырылатын өзге орындарда карантиндік фитосанитариялық бақылауды (қадағалауды) жүзеге асырады;
      2) бір мүше мемлекеттің аумағынан екінші мүше мемлекеттің аумағына карантинге жатқызылатын өнімді өткізу кезінде карантиндік фитосанитариялық бақылауды (қадағалауды) жүзеге асырады;
      3) Одақтың кеден аумағында карантиндік объектілер анықталған және таралған жағдайда Одақтың Интеграцияланған ақпараттық жүйесіне олар туралы, сондай-ақ қабылданған карантиндік фитосанитариялық шаралар туралы ақпарат жібереді;
      4) өз мемлекеттері аумағында карантиндік объектілердің анықталуы және таралуы жағдайлары туралы және өздерінің уақытша карантиндік фитосанитариялық шаралар енгізгені туралы бір-бірін уақтылы хабардар етеді;
      5) өсімдіктер карантинін қамтамасыз ету саласында бір-біріне ғылыми, әдістемелік және техникалық көмек көрсетеді;
      6) өткен жылға өз мемлекеттері аумағында карантиндік объектілердің анықталуы және таралуына қатысты статистикалық ақпаратпен жыл сайын алмасып отырады;
      7) мүше мемлекеттер аумағындағы карантиндік фитосанитариялық ахуалға қатысты ақпаратпен және қажет болған жағдайда өзге де ақпаратпен, оның ішінде карантиндік объектілермен күресуде тиімді болған шаралар туралы мәліметтермен алмасып отырады;
      8) зиянды ағзалар туралы ақпарат негізінде реттелетін карантиндік емес зиянды ағзалардың тізбесін, Одақтың бірыңғай карантиндік объектілер тізбесін қалыптастыру жөнінде ұсыныстар әзірлейді;
      9) карантиндік фитосанитариялық бақылау (қадағалау) саласында басқа да мәселелер бойынша өзара іс-қимыл жасайды;
      10) өзара уағдаластық бойынша:
      Одақтың кеден аумағына үшінші елдерден әкелінетін карантинге жатқызылатын өнімдерді өндіру (дайындау), сұрыптау, қайта өңдеу, қоймада сақтау және орау орындарын бірлесіп тексеруді жүргізу мақсатында мамандарды жібереді;
      өсімдіктер карантинін қамтамасыз етудің бірыңғай қағидаларын және нормаларын әзірлеуге қатысады.
      23. Карантинге жатқызылатын өнімдер тізбесіне сәйкес карантинге жатқызылатын фитосанитариялық тәуекелі жоғарғы өнім (карантинге жатқызылған жүк, карантинге жатқызылған материал, карантинге жатқызылған тауар) тобына жатқызылған карантинге жатқызылатын өнімнің (карантинге жатқызылатын жүк, карантинге жатқызылатын материал, карантинге жатқызылатын тауар) әр легі Одақтың кеден аумағына әкелінеді және (немесе) экспорттаушы (кері экспорттаушы) елдің уәкілетті органы беретін фитосанитариялық сертификаттың сүйемелдеуімен бір мүше мемлекеттің аумағынан басқа мүше мемлекеттің аумағына тасымалданады.
      24. Карантиндік фитосанитариялық шараларды зертханалық қамтамасыз ету Комиссия бекітетін тәртіппен жүзеге асырылады.
      25. Әрбір мүше мемлекеттің мынадай:
      1) өз аумағында карантиндік фитосанитариялық ахуал нашарлаған;
      2) тиісті халықаралық ұйымдардан, мүше мемлекеттерден және (немесе) үшінші елдерден қабылданатын карантиндік фитосанитариялық шаралар туралы ақпарат алған;
      3) егер карантиндік фитосанитариялық шараларды қолданудың тиісті ғылыми негіздемесі жеткіліксіз болған немесе қажет болған мерзімдерде жеткізу мүмкін болмаған;
      4) үшінші елдерден әкелінетін карантинге жатқызылатын өнімде (карантинге жатқызылатын жүктер, карантинге жатқызылатын материалдар, карантинге жатқызылатын тауарлар) жүйелі түрде карантиндік объектілер анықталған жағдайда уақытша карантиндік фитосанитариялық шараларды әзірлеуге және енгізуге құқығы бар

Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 13 ҚОСЫМША

Тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласында
келісілген саясатты жүргізу туралы
ХАТТАМА

І. Жалпы ережелер

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың ХII бөліміне сәйкес әзірленген және мүше мемлекеттердің тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласында келісілген саясатты жүргізу қағидаттарын және оның негізгі бағыттарын анықтайды.
      2. Осы Хаттамада қолданылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:
      «мүше мемлекеттің тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы заңнамасы» – мүше мемлекетте әрекет ететін және тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы қатынастарды реттейтін құқықтық нормалардың жиынтығы;
      «дайындаушы» - меншік нысанына (түріне) қарамастан ұйым, сондай-ақ тұтынушыларға өткізу үшін тауарлар шығаратын жеке кәсіпкер ретінде тіркелген жеке тұлға;
      «орындаушы» - меншік нысанына (түріне) қарамастан ұйым, сондай-ақ жұмыстар орындайтын немесе тұтынушыларға қызмет көрсететін жеке кәсiпкер ретінде тіркелген жеке тұлға;
      «жосықсыз шаруашылық жүргізуші субъектілер» - өз қызметінде егер бұл бұзушылықтар тұтынушыларға және (немесе) қоршаған ортаға мүлiктiк немесе мүлiктiк емес нұқсан келтiруi мүмкiн болса немесе келтiрсе, мүше мемлекеттердің тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы заңнамасын, iскерлiк айналым дәстүрлерін бұзушылықтарға жол берген сатушылар, дайындаушылар, орындаушылар;
      «тұтынушылардың қоғамдық бiрлестiктерi» - тұтынушылардың заңды құқықтары мен мүдделерiн қорғау мақсатында құрылған мүше мемлекеттердiң заңнамасына сәйкес тiркелген азаматтар және (немесе) заңды тұлғалардың коммерциялық емес бiрлестiктерi (ұйымдары), сондай-ақ барлық немесе бiрнеше мүше мемлекеттердiң аумақтарында әрекет ететін халықаралық үкiметтiк емес ұйымдар;
      «тұтынушы» – кәсiпкерлiк қызметтi жүзеге асыруға байланысты емес, тек жеке (тұрмыстық) қажеттіліктерге арналған тауарларға (жұмыстарға, көрсетілетін қызметтерге) тапсырыс беруге (сатып алуға) ниеті бар не тапсырыс берушi (сатып алушы, пайдаланушы) жеке тұлға;
      «сатушы» – меншік нысанына (түріне) қарамастан ұйым, сондай-ақ тұтынушыларға тауарларды сату-сатып алу шарты бойынша өткiзетiн жеке кәсiпкер ретінде тіркелген жеке тұлға;
      «тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы уәкілетті органдар» – мүше мемлекеттердің заңнамасына, халықаралық шарттарға және Одақ құқығын жасайтын актілерге сәйкес тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласында бақылау (қадағалау) қызметін және (немесе) нормативтік-құқықтық реттеуді жүзеге асыратын мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдары.

ІІ. Тұтынушылар құқықтарын қорғау саласындағы саясаттың негізгі
бағыттарын іске асыру

      3. Мүше мемлекеттердің азаматтары үшін тұтынушылардың құқықтарын және заңды мүдделерін қорғаудың тең жағдайларын қалыптастыру мақсатында мүше мемлекеттер тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы мүше мемлекеттердің заңнамасын және осы саладағы халықаралық құқықтың жалпыға бiрдей қабылданған нормаларын ескере отырып, мынадай негiзгi бағыттар бойынша тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласында келісілген саясат жүргізуді қамтамасыз етеді:
      1) тұтынушыларды, мемлекеттiк органдарды және тұтынушылардың қоғамдық бiрлестiктерiн тауарлар (жұмыстар, көрсетілетін қызметтер), дайындаушылар (сатушылар, орындаушылар) туралы жедел және дәйекті ақпаратпен қамтамасыз ету;
      2) жосықсыз шаруашылық жүргiзушi субъектiлер қызметiнiң және мүше мемлекеттердiң аумақтарында сапасыз тауарлардың (көрсетілетін қызметтердің) сатылуының алдын алу жөнiнде шаралар қолдану;
      3) тұтынушылар үшін тұтынушылардың құқықтық сауаттылығын және құқықтық санасын дамыту, әкімшілік және сот тәртібімен тұтынушылардың құқықтарын және заңмен қорғалатын мүдделерін қорғауды жүзеге асыру тәсілдері туралы оларды хабардар ету жолымен тұтынушылар үшін тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) еркін таңдауға ықпал ететін жағдайлар жасау, сондай-ақ мүше мемлекеттер тұтынушыларының заң қызметіне қол жеткізуі;
      4) мүше мемлекеттердiң бiлiм беретiн жүйелерiнде азаматтарды оқытудың ажырамас бөлiгi ретiнде тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласында ағарту бағдарламаларын іске асыру;
      5) тұтынушылардың құқықтарын қорғау мәселелерiн насихаттау мен жүйелi түрде жария етуге бұқаралық ақпарат құралдарын, оның iшiнде радио мен теледидарды тарту;
      6) мүше мемлекеттердің тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы заңнамаларын жақындату.

IIІ. Тұтынушылардың қоғамдық бірлестіктерімен өзара іс-қимыл жасау

4. Мүше мемлекеттер тұтынушылардың тәуелсiз қоғамдық бiрлестiктерiнiң қызметi үшiн жағдайлар жасауға, олардың тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы келісілген саясатты қалыптастыруға және іске асыруға, тұтынушылардың құқықтарын насихаттауға және түсіндіруге, сондай-ақ мүше мемлекеттер арасында тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласында ақпарат алмасу жүйесін құруға қатысуына жәрдемдеседі.

IV. Тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы уәкілетті
органдардың өзара іс-қимыл жасауы

      5. Тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы уәкілетті органдардың өзара іс-қимыл жасауы:
      1) мынадай:
      мүше мемлекеттердің тұтынушылардың құқықтарын мемлекеттік және қоғамдық тұрғыда қорғау саласындағы тәжірибесі туралы;
      мүше мемлекеттердің тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы заңнамасының сақталуын бақылау жүйесінің қолданылуын жетілдіру және қамтамасыз ету шаралары туралы;
      мүше мемлекеттердің тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы заңнамасындағы өзгерістер туралы ақпаратпен алмасу;
      2) ішкі нарықта анықталған, оның ішінде тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы уәкілетті органдардың сұрау салуларының негізінде тұтынушылар құқықтарының бұзылғаны туралы ақпарат алмасуды қоса алғанда, резидент мүше мемлекеттердің тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы мүше мемлекеттердің заңнамасының бұзуының алдын алу, анықтау және жолын кесу жөнінде ынтымақтасу;
      3) мүше мемлекеттердің тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы өзара мүдделерін қозғайтын мәселелер бойынша бірлескен талдамалық зерттеулер жүргізу;
      4) жұмыс топтарын құруды, тәжірибе алмасуды және кадрларды оқытуды қоса алғанда, ынтымақтастық үдерісінде туындайтын мәселелер бойынша практикалық көмек көрсету;
      5) тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы уәкілетті органдар мен тұтынушылардың қоғамдық бірлестіктері қызметінің нәтижелері туралы статистикалық ақпарат алмасу;
      6) тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласында өзге мәселелер бойынша ынтымақтасу жолымен жүзеге асырылады.

V. Комиссияның өкілеттіктері

      6. Комиссия мынадай өкілеттіктерді жүзеге асырады:
      1) тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы уәкілетті органдардың өзара іс-қимылының тиімділігін арттыруға бағытталған шараларды қолдану туралы ұсынымдар әзірлейді;
      2) мүше мемлекеттер үшін осы Хаттамада көрсетілген ережелерді іске асыру тәртібі туралы ұсынымдар әзірлейді;
      3) мүше мемлекеттер тұтынушыларының құқықтарын қорғау мәселелері бойынша консультативтік органдар құрады.

Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 14 ҚОСЫМША

Келісілген макроэкономикалық саясатты жүргізу туралы
ХАТТАМА

І. Жалпы ережелер

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың (бұдан әрі – Шарт) 62 және 63-баптарына сәйкес әзірленді және мүше мемлекеттердің келісілген макроэкономикалық саясатты жүргізу тәртібін айқындайды.
      2. Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:
      «сыртқы болжамдар өлшемдері» - мүше мемлекеттер экономикасының дамуына елеулі әсер ететін сыртқы факторларды сипаттайтын және мүше мемлекеттердің әлеуметтік-экономикалық дамуының ресми болжамдарын әзірлеу кезінде пайдаланылатын көрсеткіштер;
      сыртқы болжамдар өлшемдерінің аралық сандық мәні» - сыртқы болжамдар өлшемдері аралығының жоғарғы және төменгі мәні;
      «макроэкономикалық көрсеткіштер» - мүше мемлекеттер экономикасының ахуалын, оның дамуын және қолайсыз факторлардың әсеріне тұрақтылығын, сондай-ақ интеграциялық ынтымақтастық дәрежесін сипаттайтын параметрлер;
      «Одақтың экономикалық дамуының негізгі бағыттары» - әрбір мүше мемлекет қосымша экономикалық әсер алу мақсатында Одақтың интеграциялық әлеуеті мен мүше мемлекеттердің бәсекелес артықшылықтарын пайдалану есебінен іске асырылуына мүше мемлекеттер ұмтылатын әлеуметтік-экономикалық дамудың перспективалық бағыттарын айқындайтын ұсынымдық сипаттағы құжат;
      «мүше мемлекеттердің макроэкономикалық саясатының негізгі бағдарлары» - Одақтың экономикалық дамуының негізгі бағыттарында белгіленген мақсаттарға қол жеткізуге бағытталған мүше мемлекеттер экономикасы үшін неғұрлым маңызды қысқа және орта мерзімді міндеттерді айқындайтын, сондай-ақ көрсетілген міндеттерді шешу бойынша ұсынымдарды қамтитын бағдарламалық құжат.

IІ. Келісілген макроэкономикалық саясаттың негізгі бағыттарын
іске асыру

      3. Мүше мемлекеттер келісілген макроэкономикалық саясаттың негізгі бағыттарын іске асыру мақсатында:
      1) Одақтың интеграциялық әлеуетін және мүше мемлекеттердің экономиканың осы қажет немесе орынды салаларында және аяларында бәсекелес артықшылықтарын пайдалануға бағытталған экономикалық саясатты келіседі;
      2) келісілген макроэкономикалық саясатты жүргізу кезінде Одақтың экономикалық дамуының негізгі бағыттарын, мүше мемлекеттердің макроэкономикалық саясатының негізгі бағдарларын ескереді;
      3) сыртқы болжамдар өлшемдерінің белгіленген аралық сандық мәндерін есепке ала отырып, мүше мемлекеттердің әлеуметтік-экономикалық дамуының ресми болжамдарын әзірлейді;
      4) Шарттың 63-бабында көрсетілген экономикалық даму орнықтылығын айқындайтын макроэкономикалық көрсеткіштердің сандық мәндерінің шеңберінде келісілген макроэкономикалық саясатты жүргізеді;
      5) егер қандай да мүше мемлекеттің экономикалық даму тұрақтылығын айқындайтын макроэкономикалық көрсеткіштер Шарттың 63-бабында белгіленген сандық көрсеткіштерге сәйкес келмеген жағдайда Комиссияның қатысуымен, оның ішінде бірлескен шараларды әзірлейді және іске асырады, сондай-ақ қажет болған кезде Комиссия бекітетін тәртіпке сәйкес экономикалық ахуалды тұрақтандыруға бағытталған Комиссияның ұсынымдарын ескереді;
      6) экономиканы тұрақтандыруға бағытталған ұсыныстарды әзірлеу үшін мүше мемлекеттерде қалыптасқан экономикалық ахуалға қатысты мәселелер бойынша консультациялар жүргізеді.

ІII. Комиссияның құзыреті

      4. Комиссия:
      1) мыналар:
      Комиссия бекітетін әдістемеге сәйкес есептелген мүше мемлекеттердің экономикалық даму тұрақтылығын және олардың Шарттың 63-бабында белгіленген сандық өлшемдерге сәйкестігін айқындайтын макроэкономикалық көрсеткіштерді;
      осы Хаттаманың ІV бөлімінде айқындалған экономиканың даму деңгейінің және серпінінің көрсеткіштерін және интеграциялау деңгейінің көрсеткіштерін мониторингтеу;
      2) мүше мемлекеттермен келісім бойынша Жоғары кеңес бекітетін мынадай құжаттарды:
      Одақтың экономикалық дамуының негізгі бағыттарын;
      мүше мемлекеттердің макроэкономикалық саясатының негізгі бағдарларын;
      Шарттың 63-бабында көрсетілген мүше мемлекеттер экономикалық дамудың орнықтылығын анықтайтын макроэкономикалық көрсеткіштердің сандық өлшемдерін асырған жағдайда экономикалық ахуалды тұрақтандыруға бағытталған бірлескен шараларды әзірлеу;
      3) мыналарды:
      Шарттың 63-бабында көрсетілген мүше мемлекеттер экономикалық дамудың орнықтылығын анықтайтын макроэкономикалық көрсеткіштердің сандық өлшемдерін асырған жағдайда экономикалық ахуалды тұрақтандыруға бағытталған ұсынымдарды;
      талдамалық (анықтамалық) мақсаттарда сыртқы болжамдар өлшемдерінің белгіленген аралық сандық мәндерінің негізінде Одақтың әлеуметтік-экономикалық даму болжамдарын әзірлеу;
      4) экономиканы тұрақтандыруға бағытталған ұсыныстарды әзірлеу үшін мүше мемлекеттерде қалыптасқан экономикалық ахуалға қатысты мәселелер бойынша консультация өткізуге жәрдемдесу;
      5) мүше мемлекеттердің әлеуметтік-экономикалық дамуының ресми болжамдарын даярлау үшін Комиссия бекітетін сыртқы болжамдар өлшемдерінің белгіленген аралық сандық мәндерін мүше мемлекеттермен келісу;
      6) мыналарды:
      қабылданатын шешімдердің мүше мемлекеттердің экономикалық қызметінің жағдайына және шаруашылық жүргізетін субъектілердің кәсіпкерлік белсенділігіне әсерін;
      келісілген макроэкономикалық саясат шараларын олардың мүше мемлекеттердің макроэкономикалық саясатының негізгі бағдарларына сәйкестігін талдау;
      7) келісілген макроэкономикалық саясат жүргізу мақсатында мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары мен Комиссия арасында ақпарат алмасу арқылы мүше мемлекеттердің келісілген макроэкономикалық саясаты жүргізуін үйлестіреді. Мұндай алмасу тәртібін Комиссия бекітеді.

ІV. Интеграция дәрежесінің, экономиканы дамыту деңгейі мен
серпінінің, сыртқы болжамдар өлшемдерінің көрсеткіштері

      5. Интеграция дәрежесін айқындау үшін мынадай көрсеткіштер қолданылады:
      1) әрбір мүше мемлекеттің экономикасына бағытталған ұлттық инвестициялардың, оның ішінде тікелей инвестициялардың көлемі (АҚШ долларымен);
      2) әрбір мүше мемлекеттен ұлттық экономикаға түсетін инвестициялар, оның ішінде тікелей инвестициялар көлемі (АҚШ долларымен);
      3) мүше мемлекет экспортының жалпы көлемінде әрбір мүше мемлекеттің үлесі (пайызбен);
      4) мүше мемлекет импортының жалпы көлемінде әрбір мүше мемлекеттің үлесі (пайызбен);
      5) мүше мемлекеттің жалпы сыртқы сауда айналымында әрбір мүше мемлекеттің үлесі (пайызбен).
      6. Экономиканы дамыту деңгейі мен серпінін айқындау үшін мынадай көрсеткіштер қолданылады:
      1) жалпы ішкі өнімнің өсу қарқындары (пайызбен);
      2) сатып алу қабілетінің басымдығы бойынша жан басына шаққандағы жалпы ішкі өнім (АҚШ долларымен);
      3) төлем теңгерімінің ағымдағы операциялар шотының сальдосы (АҚШ долларымен және жалпы ішкі өнімнің пайыздарымен);
      4) тұтыну бағасының индексі негізінде есептелген ұлттық валютаның нақты тиімді айырбас бағамының индексі (пайызбен).
      7. Комиссия мүше мемлекеттермен келісім бойынша тиісінше осы Хаттаманың 5 және 6-тармақтарында көрсетілгендерден ерекшеленетін интеграция дәрежесінің, мүше мемлекеттер экономикасының даму деңгейі мен серпінінің өзге көрсеткіштерінің мониторингін жүргізу туралы шешім қабылдауы мүмкін.
      8. Мүше мемлекеттер 3 жылдық кезеңге мынадай сыртқы болжам өлшемдерінің аралық сандық мәндерін келіседі:
      әлемдік экономиканың даму қарқындары;
      «Brent» маркалы мұнай бағасы.
      Мүше мемлекеттердің әлеуметтік-экономикалық дамуының ресми болжамдарын жасауға уәкілеттік берілген атқарушы билік органдары оның ішінде өзара саудада сыртқы сауда операциялары туралы ақпарат алмасады. Жекелеген мүше мемлекеттердің әлеуметтік-экономикалық дамуының ресми болжамдарын қалыптастыру үшін Ресей Федерациясы көрсетілген уәкілетті органдарға Комиссия бекітетін тәртіппен ішкі тұтыну үшін жеткізілетін табиғи газға болжамды бағаның шамамен өзгеру аралығы туралы ақпарат береді.
      Макроэкономикалық болжамдау мақсатында Ресей Федерациясы беретін көрсетілген ақпарат болжанатын кезеңде мүше мемлекеттерге табиғи газды жеткізу бағасы бойынша Ресей Федерациясының міндеттемесі болып табылмайды.
      Мүше мемлекеттердің ұлттық (орталық) банктері жүргізілетін бағамдық саясат туралы бірін бірі хабардар етеді.
      9. Макроэкономикалық болжамдау мақсатында ақпарат алмасу мүше мемлекеттердің тиісті ақпараттың құпиялығына қоятын талаптарын есепке ала отырып, жүзеге асырылады.
      10. Жоғары кеңес мүше мемлекеттердің әлеуметтік-экономикалық дамуының ресми болжамдарын әзірлеу кезінде пайдаланылатын сыртқы болжамдар өлшемдерін қайта қарау туралы шешім қабылдауы мүмкін.

Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 15 ҚОСЫМША

Келісілген валюталық саясатты жүргізуге
бағытталған шаралар туралы
ХАТТАМА

І. Жалпы ережелер

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың 64-бабына сәйкес әзірленді және келісілген валюталық саясатты жүргізу мақсатында мүше мемлекеттер қабылдайтын шараларды айқындайды.
      2. Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:
      «валюталық заңнама» – мүше мемлекеттердің валюталық реттеу және валюталық бақылау саласындағы заңнамалық актілері және оларды орындау үшін қабылданған нормативтік құқықтық актілер;
      «валюталық шектеулер» - валюталық операцияларға тікелей тыйым салудан, көлемдерін, санын және жүргізу мерзімдерін, төлем валютасын лимиттеуден, оларды жүргізуге арналған арнайы рұқсаттарды (лицензияларды) алу, жүргізілетін валюталық операция сомасының бір бөлігін, бүкіл сомасын немесе бүкіл сомасына еселі соманы резервтеу жөніндегі талаптар белгілеуден көрінетін халықаралық шарттарда және Одақтың құқығын құрайтын актілерде белгіленген шектеулер, сондай-ақ мүше мемлекеттердің аумағында шоттар ашуға және жүргізуге байланысты шектеулер және шетел валютасын міндетті түрде сату туралы талаптар;
      «интеграцияланған валюта нарығы» – мүше мемлекеттердің жұмыс істеу мен мемлекеттік реттеудің жалпы қағидаттарымен біріктірілген ішкі валюта нарықтарының жиынтығы;
      «ырықтандыру шаралары» – мүше мемлекеттердің резиденттері арасындағы валюталық операцияларға қатысты, сондай-ақ үшінші елдердің резиденттерімен операцияларға қатысты валюталық шектеулерді әлсіретуге немесе жоюға бағытталған іс-әрекеттер;
      «мүше мемлекеттің резиденті» – мүше мемлекеттердің бірінің валюталық заңнамасына сәйкес осы мүше мемлекеттің резиденті болып табылатын тұлға;
      «үшінші елдің резиденті» – мүше мемлекеттердің ешқайсысының резиденті болып табылмайтын тұлға;
      «уәкілетті ұйымдар» – мүше мемлекеттердің резиденттері болып табылатын және өзі құрылған мемлекеттің заңнамасына сәйкес шетел валютасымен банктік операцияларды жүргізуге өкілеттіктері бар заңды тұлғалар;
      «валюталық бақылау жөніндегі уәкілетті орган» – мүше мемлекеттердің валюталық бақылауды жүзеге асыру жөніндегі өкілеттіктері бар атқарушы билік органдары, өзге мемлекеттік органдары және мүше мемлекеттердің орталық (ұлттық) банктері.
      Валюталық құқықтық қатынастарды реттеу кезінде Тараптар ұлттық валюталық заңнамаға сәйкес «резидент емес» ұғымын қолданады.

IІ. Келісілген валюталық саясатты жүргізуге бағытталған шаралар

      3. Мүше мемлекеттер келісілген валюталық саясатты жүргізу мақсатында мынадай шаралар қабылдайды:
      1) мүше мемлекеттердің резиденттерінің өзара есеп айырысуларында мүше мемлекеттердің ұлттық валюталарын пайдалануды кеңейтуді қамтамасыз ету үшін ұлттық валюталардың айырбастау бағамдық саясатын (бұдан әрі – бағамдық саясат) үйлестіру, оның ішінде бағамдық саясат іс-шараларын пысықтау және үйлестіру мақсатында өзара консультациялар жүргізуді ұйымдастыру;
      2) мүше мемлекеттер резиденттерінің шетел валютасын мүше мемлекеттердің банктері арқылы шектеулерсіз сатып алу және сату мүмкіндігі үшін жағдайлар жасау арқылы төлем теңгерімінің ағымдағы және күрделі баптары бойынша ұлттық валюталардың шектеусіз айырбасталуын қамтамасыз ету;
      3) мүше мемлекеттердің ұлттық валюталарына тікелей өзара баға белгілеуді қамтамасыз ету үшін жағдайлар жасау;
      4) мүше мемлекеттердің резиденттерінің арасында өзара есеп айырысуларын мүше мемлекеттердің ұлттық валюталарымен жүргізуді қамтамасыз ету;
      5) мүше мемлекеттердің резиденттерінің арасындағы өзара есеп айырысуларда ұлттық валюталарды пайдалануды кеңейту базасында мүше мемлекеттер арасындағы төлемдік есеп айырысу қатынастарының тетігін жетілдіру;
      6) мүше мемлекеттер резиденттерінің арасындағы өзара саудаға кедергі келтіретін ұлттық валюталардың ресми айырбастау бағамдарының көп болуына жол бермеу;
      7) мүше мемлекеттердің орталық (ұлттық) банктерінің мүше мемлекеттердің ұлттық валюталарының ресми бағамдарын биржа нарығында қалыптасқан бағам негізінде не мүше мемлекеттердің ұлттық валюталарының АҚШ долларына кросс-бағамдары негізінде белгілеу;
      8) тұрақты негізде валюта нарығын дамытудың жай-күйі және перспективалары туралы ақпарат алмасу;
      9) мүше мемлекеттердің интеграцияланған валюта нарығын қалыптастыру;
      10) әрбір мүше мемлекеттің мүше мемлекеттердің резиденттері болып табылатын және өз мүше мемлекетінің заңнамасына сәйкес ұлттық режим ұсыну жағдайында банкаралық конверсиялық операцияларын жүргізу үшін валюталық операцияларды жүзеге асыру құқығына ие банктердің өз ұлттық валюта нарығына кіруін қамтамасыз етуі;
      11) мүше мемлекеттердің банктеріне мүше мемлекеттердің корреспонденттік шоттарындағы ұлттық валюталарындағы өздеріне тиесілі қаражатты үшінші елдердің валюталарына еркін айырбастау құқығын беру;
      12) мүше мемлекеттердің валюталық активтерін басқа мүше мемлекеттердің ұлттық валюталарына, оның ішінде олардың мемлекеттік бағалы қағаздарына орналастыру үшін жағдайлар жасау;
      13) ішкі валюта нарықтарының өтімділігін бұдан әрі дамыту және арттыру;
      14) мүше мемлекеттердің ұйымдасқан нарықтарында ұлттық валюталармен сауда-саттықты дамыту және оған мүше мемлекеттердің валюта нарығына қатысушыларға рұқсат беруді қамтамасыз ету;
      15) туынды қаржы құралдарының ұйымдасқан нарығын дамыту.
      4. Мүше мемлекеттердің валюталық құқықтық қатынастарды реттейтін заңнамасын жақындату және ырықтандыру шараларын қабылдау мақсатында мүше мемлекеттер:
      1) тиімді экономикалық кооперацияға кедергі келтіретін валюталық операцияларға және мүше мемлекеттер резиденттерінің мүше мемлекеттер аумағында орналасқан банктерде шоттар ашуға немесе жүргізуге қатысты валюталық шектеулерді біртіндеп жоюды қамтамасыз етеді;
      2) мүше мемлекеттердің аумақтарында орналасқан банктерде үшінші елдер резиденттерінің шоттарды, сондай-ақ мүше мемлекеттер резиденттерінің үшінші елдерде орналасқан банктерде шоттар ашу немесе жүргізу тәртібіне қатысты келісілген тәсілдерді айқындайды;
      3) мүше мемлекеттер резиденттерінің олардың банк шоттарына міндетті түрде аударылуға тиіс ақша қаражатын репатриациялауға қойылатын талапқа қатысты тәсілдерді әзірлеу тұрғысында ұлттық егемендікті сақтау қағидатына сүйенеді;
      4) оларға қатысты валюталық шектеулер қолданылмайтын мүше мемлекеттер резиденттерінің арасында жүзеге асырылатын валюталық операциялардың тізбесін айқындайды;
      5) мүше мемлекеттер резиденттерінің мүше мемлекеттердің аумағында орналасқан банктеріндегі банк шоттарын пайдаланбай есеп айырысуларды жүзеге асыру құқығын қоса алғанда, валюталық операцияларды жүзеге асыру кезіндегі құқықтары мен міндеттерінің қажетті көлемін айқындайды;
      6) мүше мемлекеттер резиденттерінің олардың банк шоттарына міндетті түрде есептелуі тиіс ақша қаражатын репатриациялау жөніндегі талаптардың үйлесімділігін қамтамасыз етеді;
      7) мүше мемлекеттер резиденттерінің және резидент еместерінің қолма-қол ақша қаражатын және бағалы қағаздарды Одақтың кеден аумағы шегінде еркін өткізуін қамтамасыз етеді;
      8) валюталық операцияларды есепке алуға және бақылауға қойылатын талаптарды үйлестіруді қамтамасыз етеді;
      9) мүше мемлекеттердің валюталық заңнамасын бұзғаны үшін жауапкершілік туралы нормаларды үйлестіруді қамтамасыз етеді.

IIІ. Валюталық бақылау жөніндегі уәкілетті органдардың өзара
іс-қимылы

      5. Валюталық бақылау жөніндегі уәкілетті органдардың өзара іс-қимылы мынадай жолмен жүзеге асырылады:
      1) мынадай:
      мүше мемлекеттердің бақылаушы және құқық қорғау органдарының валюталық заңнаманың сақталуын бақылау саласындағы тәжірибесі туралы;
      валюталық заңнаманың сақталуын бақылау жүйесін жетілдіру және жұмыс істеуін қамтамасыз ету шаралары туралы;
      валюталық бақылауды ұйымдастыру мәселелері бойынша, сондай-ақ құқықтық сипаттағы, оның ішінде мүше мемлекеттердің валюталық бақылау саласындағы заңнамасы туралы, мүше мемлекеттердің валюталық бақылау саласындағы заңнамасының өзгеруі туралы ақпарат алмасу;
      2) ақпарат алмасуды қоса алғанда, мүше мемлекет резиденттері валюталық операциялар жүзеге асырған кезде олардың мүше мемлекеттердің заңнамасын бұзуының алдын алу, анықтау және жолын кесу жөнінде, оның ішінде валюталық бақылау органдарының валюталық заңнаманы бұза отырып жүргізген операциялар туралы сұрау салуларының негізінде ынтымақтасу;
      3) валюталық реттеу және валюталық бақылау саласындағы мүше мемлекеттердің өзара мүдделерін қозғайтын проблемалар бойынша бірлескен талдамалық зерттеулер жүргізу;
      4) жұмыс топтарын құруды, тәжірибе алмасуды және кадрларды оқытуды қоса алғанда, ынтымақтастық процесінде туындайтын мәселелер бойынша практикалық көмек көрсету;
      5) валюталық реттеу және валюталық бақылау мәселелері бойынша статистикалық ақпарат алмасуды ұйымдастыру, оның ішінде:
      мүше мемлекеттердің резиденттері арасында валюталық операциялар бойынша төлемдер мен ақша аударымдарының көлемдері туралы;
      бір мүше мемлекет резиденттерінің басқа мүше мемлекеттің уәкілетті ұйымдарында ашқан шоттарының саны туралы;
      6) валюталық бақылау жөніндегі уәкілетті органдар ынтымақтастығының өзге де мәселелері бойынша бірлескен іс-қимылдарды жүзеге асыру.
      6. Валюталық бақылау жөніндегі уәкілетті органдар тұрақты негізде, валюталық бақылау жөніндегі уәкілетті органдардың арасындағы өзара іс-қимыл туралы жекелеген хаттамаларға сәйкес валюталық бақылау саласындағы нақты бағыттар бойынша өзара іс-қимылды жүзеге асырады.

V. Валюталық бақылау жөніндегі уәкілетті органдардың сұрау
салулары негізінде ақпарат алмасу

      7. Ақпаратты ұсыну туралы сұрау салуды жіберу және орындау мынадай тәртіппен жүзеге асырылады:
      1) сұрау салу жазбаша нысанда немесе мәтінді берудің техникалық құралдарын пайдалану арқылы беріледі.
      Мәтінді берудің техникалық құралдарын пайдаланған кезде, сондай-ақ алынған сұрау салудың түпнұсқалығына немесе мазмұнына қатысты күмән туындаған кезде сұрау салған валюталық бақылау жөніндегі уәкілетті орган жазбаша нысанда растама сұрата алады;
      2) әкімшілік құқық бұзушылықтар туралы істер жөніндегі іс жүргізу шеңберінде ақпарат беру туралы сұрау салу мыналарды қамтиды:
      сұрау салушы валюталық бақылау жөніндегі уәкілетті органның атауы;
      сұрау салынған валюталық бақылау жөніндегі уәкілетті органның атауы;
      қажет болған кезде растайтын құжаттардың көшірмелерімен қоса бере отырып істердің нақты жағдайларының қысқаша сипаты;
      сұрау салушы валюталық бақылау жөніндегі уәкілетті орган мемлекетінің заңнамасына сәйкес құқық бұзушылықты жіктеу;
      сұрау салуды орындау үшін қажетті басқа да мәліметтер;
      3) сұрау салу және оның жауабы орыс тілінде жазылады.
      8. Осы Хаттама шеңберінде алынған ақпаратты үшінші тарапқа беру қажеттілігі болған жағдайда, осы ақпаратты ұсынған валюталық бақылау жөніндегі уәкілетті органның жазбаша келісімі талап етіледі.
      9. Сұрау салуды сұрау салушы валюталық бақылау жөніндегі уәкілетті орган сұру салынған валюталық бақылау жөніндегі уәкілетті органға мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген іс жүргізу мерзімдерін сақтау мүмкіндігін ескере отырып орындайды.
      Сұрау салынған валюталық бақылау жөніндегі уәкілетті орган нақтылау тәртібімен егер бұл сұрау салуды орындау үшін қажет болса, қосымша ақпаратты сұратуға құқылы.
      10. Сұрау салуды орындау мүмкін болмаған кезде сұрау салынған валюталық бақылау жөніндегі уәкілетті орган бұл туралы себептерін көрсете отырып сұрау салушы валюталық бақылау жөніндегі уәкілетті органды хабардар етеді.
      11. Валюталық бақылау жөніндегі уәкілетті органдар валюталық бақылау саласындағы өзара іс-қимыл шеңберінде ақпарат алмасу шығыстарын көтереді.
      Валюталық бақылау жөніндегі уәкілетті органдар қосымша шығыстарды талап ететін сұрау салуды алған жағдайда, уәкілетті органдар оларды қаржыландыру жөніндегі мәселені өзара келісім бойынша қарайды.
      12. Практикалық көмек көрсету:
      валюталық бақылау жөніндегі уәкілетті органдар өкілдерінің жұмыс сапарларын ұйымдастыру;
      семинарлар мен консультацияларды өткізу;
      әдістемелік ұсыныстарды әзірлеу және олармен алмасу арқылы жүзеге асырылады.

IV. Валюталық шектеулер

      13. Әрбір мүше мемлекет ерекше жағдайларда (егер жағдай экономикалық саясаттың басқа шараларымен шешілмесе) 1 жылдан аспайтын мерзімге валюталық шектеулерді енгізуге құқылы.
      Бұл ретте ерекше жағдайларға:
      ырықтандыру шараларын жүзеге асыру кезінде мүше мемлекетте экономикалық және қаржылық ахуалдың нашарлауына әкеп соғуы мүмкін жағдайлардың туындауы;
      оның салдарынан мүше мемлекеттің алтын-валюта резервтері жол берілетін деңгейден азаюы мүмкін төлем теңгеріміндегі ахуалдың теріс дамуы;
      ырықтандыру шараларын жүзеге асыру кезінде мүше мемлекеттің қауіпсіздік мүдделеріне зиян келтіруі және қоғамдық тәртіпті қолдауға кедергі келтіруі мүмкін жағдайлардың туындауы;
      мүше мемлекеттің ұлттық валюта бағамының күрт ауытқулары жатады.
      14. Валюталық шектеулерді енгізген мүше мемлекет бұл туралы қалған мүше мемлекеттерге және Комиссияға осындай шектеулерді енгізген күннен бастап 15 күннен кешіктірмей хабарлайды.

Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 16 ҚОСЫМША

Қызметтер көрсету саудасы, құру, қызмет және
инвестицияларды жүзеге асыру туралы
ХАТТАМА

І. Жалпы ережелер

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың (бұдан әрі - Шарт) 65 – 69-баптарына сәйкес әзірленді және мүше мемлекеттерде қызметтер көрсету саудасының, құрудың, қызметтің және инвестицияларды жүзеге асырудың құқықтық негіздерін анықтайды.
      2. Осы Хаттаманың ережелері мүше мемлекеттердің көрсетілетін қызметтерді жеткізуге және алуға, құруға, қызметке және инвестицияларды жүзеге асыруға қатысты кез келген шараларына қолданылады.
      Электр байланысы қызметтерінің саудасына байланысты туындайтын құқықтық қатынастар ерекшеліктері осы Хаттамаға № 1 қосымшаға сәйкес анықталады.
      мүше мемлекеттер қызметтің барлық секторларына және түрлеріне қатысты сақтайтын «көлденең» шектеулер осы Хаттамаға № 2 қосымшаға сәйкес анықталған.
      Осы Хаттаманың 15 – 17, 23, 26, 28, 31, 33 және 35-тармақтарында көзделген шектеулердің, алулардың, қосымша талаптардың және шарттардың жеке ұлттық тізбелерін (бұдан әрі – ұлттық тізбелер) Жоғары кеңес бекітеді.
      3. Осы Хаттаманың ережелері Шарт күшіне енген күнге әрекет етуін жалғастырған мүше мемлекеттердің құрылған, сатып алынған, бақыланатын заңды тұлғаларына, ашылған филиалдарға, өкілдіктерге, тіркелген жеке кәсіпкерлерге, сондай-ақ Шарт күшіне енгеннен кейін құрылған, мүше мемлекеттердің сатып алынған, бақыланатын заңды тұлғаларына, ашылған филиалдарға, өкілдіктерге, тіркелген жеке кәсіпкерлерге қолданылады.
      Осы Хаттаманың 15 – 17, 21, 24, 27, 30 және 32-тармақтарының ережелеріне қарамастан, мүше мемлекеттер жаңа, яғни осы Шарт күшіне енген күнге қолданыста жоқ көрсетілетін қызметтерге қатысты кез келген шараларды қабылдау және қолдану құқығын өзіне қалдырады.
      Жаңа көрсетілетін қызметке қатысты және көрсетілген тармақтардың ережелерімен сәйкес келмейтін шараны қабылдаған немесе қолданған жағдайда мүше мемлекет мұндай шара туралы оны қабылдау немесе қолдану күнінен бастап, қайсысы бұрын болғанына байланысты, айдың 1-і күнінен кешіктірмей басқа мүше мемлекеттерді және Комиссияны хабардар етеді. Осындай мүше мемлекеттің ұлттық тізбесіне тиісті өзгерістер Жоғары кеңестің шешімімен бекітіледі.
      4. Осы Хаттаманың 6-тармағы 22-тармақшасының екінші және үшінші абзацтарында көрсетілген қызметтерді жеткізу тәсілдеріне қатысты осы Хаттаманың ережелері әуе көлігімен тасымалдау құқықтарына және ұшақтарға жөндеу және пайдалану қызметін көрсетуді, әуе көлігі қызметтерін, сондай-ақ резервтеудің компьютерлік жүйесінің көрсетілетін қызметтерін жеткізуді және олардың маркетингін қоспағанда, тасымалдау құқықтарына тікелей жатқызылатын көрсетілетін қызметтерге қолданылмайды.
      5. Мүше мемлекеттер өздерінің заңнамасында көзделген және адамдардың өмірін және денсаулығын, қоршаған ортаны қорғауға, ұлттық қауіпсіздікке қатысты талаптарды, сондай-ақ басқа мүше мемлекеттердің тұлғаларын, сондай-ақ мүше мемлекеттердің аумақтарында құру үшін үшінші мемлекеттердің тұлғаларын тарту тетігі ретінде еңбек стандарттарын жұмсартуды пайдаланбайды.

ІІ. Анықтамалар және ұғымдар

      6. Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:
      1) «реципиент мемлекет» - аумағында басқа мүше мемлекеттердің инвесторлары инвестицияларды жүзеге асыратын мүше ел;
      2) «қызмет» - осы тармақтың 24-тармақшасының екінші – алтыншы абзацтарында санамаланған заңды тұлғалардың, филиалдардың, өкілдіктердің немесе жеке кәсіпкерлердің кәсіпкерлік немесе өзге қызметі (қызметтер көрсету саудамын және тауарларды өндіруді қоса алғанда);
      3) «инвестицияларға байланысты қызмет» - инвестицияларға иелік ету, пайдалану және (немесе) билік ету;
      4) «кірістер» - инвестицияларды жүзеге асыру нәтижесінде алынатын қаражат, атап айтқанда дивидендтер, пайыздар, сондай-ақ лицензиялық, комиссиялық және басқа да сыйақылар;
      5) «мүше мемлекеттің заңнамасы» - мүше мемлекеттің заңдары және өзге нормативтік құқықтық актілері;
      6) «өтініш беруші» - рұқсат беру туралы өтінішпен осы немесе басқа мүше мемлекеттің құзыретті органына өтініш білдірген бір мүше мемлекеттің тұлғасы;
      7) «инвестициялар» - бір мүше мемлекеттің инвесторы екінші мемлекеттің аумағындағы кәсіпкерлік қызмет объектілеріне соңғысының заңнамасына сәйкес салатын материалдық және материалдық емес құндылықтар, оның ішінде:
      ақша қаражаты (ақша), бағалы қағаздар, өзге мүлік;
      мүше мемлекеттердің заңнамасы негізінде немесе шарт бойынша ұсынылатын кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға құқық, қоса алғанда, атап айтқанда табиғи ресурстарды барлауға, өндіруге, өңдеуге және пайдалануға құқық;
      ақшамен бағалатын мүліктік және өзге құқықтар;
      8) «мүше мемлекеттің инвесторы» - мүше мемлекеттің екінші мүше мемлекеттің аумағында, соңғысының заңнамасына сәйкес инвестицияларды жүзеге асыратын кез келген тұлғасы;
      9) «құзыретті орган» - мүше мемлекет берген өкілеттіктер шегінде бақылау, рұқсат беру немесе осы Хаттамада қамтылатын мәселелерге қатысты өзге реттеу функциясын жүзеге асыратын кез келген орган немесе кез келген ұйым, атап айтқанда әкімшілік органдар, соттар, кәсіби бірлестіктер, қауымдастықтар;
      10 «мүше мемлекеттің тұлғасы» - мүше мемлекеттің кез келген жеке немесе заңды тұлғасы;
      11) «мүше мемлекет шарасы» - мүше мемлекеттің заңнамасы, сондай-ақ мемлекеттік биліктің кез келген деңгейінде жергілікті өзін-өзі басқару органдары немесе осындай органдар берген өкілеттіктерді олардың жүзеге асыру кезінде ұйымдар қабылдаған немесе қолданатын осы мүше мемлекеттің лауазымды тұлғасының кез келген шешімі, әрекеті немесе әрекетсіздігі.
      Мүше мемлекеттің органы ұсыным сипаты бар ресми құжатты қабылдаған (шығарған) жағдайда мұндай ұсыным, егер іс жүзінде аталған ұсынымның адресаттарының басым бөлігі (мемлекеттік, өңірлік және (немесе) муниципалдық билік органдары, үкіметтік емес органдар, сондай-ақ осы мүше мемлекеттің тұлғалары, басқа мүше мемлекеттердің тұлғалары, кез келген үшінші мемлекеттің тұлғалары) оны ұстанатындығы дәлелденген жағдайда осы Хаттаманың мақсаттары үшін қолданылатын мүше мемлекеттің шарасы деп танылуы мүмкін;
      12) «көрсетілетін қызметті алушы» - қызмет көрсетілетін немесе көрсетілетін қызметті пайдалануға ниетті мүше мемлекеттің кез келген тұлғасы;
      13) «көрсетілетін қызметтерді жеткізуші» - мүше мемлекеттің көрсетілетін қызметті жеткізетін кез келген тұлғасы;
      14) «өкілдік» - заңды тұлғаның тұрған жерінен тыс орналасқан, заңды тұлғаның мүдделерін білдіретін және оларды қорғауды жүзеге асыратын заңды тұлғаның оқшауландырылған бөлімшесі;
      15) «рұқсат» - мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген, өтініш берушінің өтінішіне негізделген құзыретті органның осы тұлғаның белгілі бір қызметті немесе белгілі бір іс-әрекеттерді, оның ішінде тізілімге енгізу, ресми құжат (лицензия, келісім, қорытынды, аттестат, куәлік, сертификат және т.с.с.) беру арқылы жүзеге асыруына құқығын растайтын растауы. Бұл ретте мұндай рұқсат конкурстық іріктеу қорытындысы бойынша берілуі мүмкін;
      16) «рұқсат беру рәсімдері» - мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес құзыретті органдар іске асыратын рұқсаттарды және олардың телнұсқаларын беруге және қайта ресімдеуге, рұқсаттардың қолданылу мерзімін тоқтатуға, тоқтатып қоюға және қалпына келтіруге не ұзартуға, рұқсаттардан айыруға (күшін жоюға), рұқсаттар беруден бас тартуға, сондай-ақ осындай мәселелер бойынша шағымдарды қарауға байланысты рәсімдер жиынтығы;
      17) «рұқсат беру талаптары» - стандарттардың және (немесе) өтініш берушіге, рұқсат иесіне және (немесе) жеткізілетін қызметке, мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген реттеу мақсаттарына қол жеткізуді қамтамасыз етуге бағытталған мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес келетін жүзеге асырылатын қызметке қойылатын талаптардың (оның ішінде лицензиялық, біліктілік) жиынтығы;
      Қызметті жүзеге асыруға арналған рұқсаттарға қатысты рұқсат беру талаптарының, оның ішінде өтініш берушінің мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес қызметтер көрсету саудасын және өзге қызметті жүзеге асыру біліктілігін және қабілетін қамтамасыз ету мақсаты болуы мүмкін;
      18) «режим» - мүше мемлекеттер шараларының жиынтығы;
      19) «көрсетілетін қызмет секторы»:
      осы Хаттамаға № 2 қосымшаға қатысты, сондай-ақ Жоғары кеңес бекітетін тізбелерге қатысты – жекелеген қызметтің бір, бірнеше немесе барлық кіші секторлары;
      өзге жағдайларда – барлық кіші секторларын қоса алғанда, көрсетілетін қызметтің барлық секторы;
      20) «мүше мемлекеттің аумағы» - мүше мемлекеттің аумағы, сондай-ақ халықаралық құқыққа және өз заңнамасына сәйкес егеменді құқықтарын және заңдық құзыретін іске асыратын оның айрықша экономикалық аймағы мен континентальдық қайраңы;
      21) «экономикалық орындылығына тест» - тиісті шешімдерді беруді экономикалық қажеттіліктің немесе нарық қажеттіліктерінің болуымен, қызметтің ықтимал немесе бар экономикалық әсерін бағалаумен немесе қызметтің құзыретті орган белгілеген экономикалық жоспарлау мақсаттарына сәйкестігін бағалаумен байланыстыру. Аталған ұғым экономикалық сипаттағы емес жоспарлауға байланысты және әлеуметтік саясат, жергілікті билік органдары өз құзыретінің шегінде бекітетін әлеуметтік-экономикалық даму бағдарламаларын орындау немесе қалалық тыныс-тіршілік ортасын қорғау, оның ішінде қала салу жоспарларын орындау сияқты қоғамдық мүдде түсініктерімен негізделген шарттарды қамтымайды;
      22) «қызметтер көрсету саудасы» - көрсетілетін қызметтерді шығаруды, бөлуді, маркетингін, сатуды және жеткізуді қамтитын және мынадай:
      бір мүше мемлекеттің аумағынан кез келген екінші мүше мемлекеттің аумағына;
      бір мүше мемлекеттің аумағында осы мүше мемлекеттің тұлғасының екінші мүше мемлекеттің көрсетілетін қызметтер алушысына;
      екінші мүше мемлекеттің аумағында құру жолымен бір мүше мемлекеттің көрсетілетін қызметтерді берушісінің;
      басқа мүше мемлекеттің аумағында бір мүше мемлекеттің жеке тұлғаларының қатысу жолымен осы мүше мемлекеттің өнім берушісі тәсілдерімен жүзеге асырылатын көрсетілетін қызметтерді беру.
      23) «үшінші мемлекет» - мүше мемлекет болып табылмайтын мемлекет;
      24) «құру»:
      аумағында заңды тұлға ұйымдастырылатын немесе құрылатын мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген кез келген ұйымдық-құқықтық нысанда және меншік нысанында осындай заңды тұлғаны құру және (немесе) сатып алу (ұйымдастырылатын немесе құрылатын заңды тұлғаның капиталына қатысу);
      тікелей немесе үшінші тұлғалар арқылы заңды тұлға қабылдайтын шешімдерді анықтау мүмкіндігін алудан көрінетін, оның ішінде дауыс беретін акцияларға (үлестерге) тура келетін дауыстарға иелік ету жолымен, директорлар кеңесінде (бақылау кеңесінде) және осындай заңды тұлғаның өзге басқару органдарында қатысу жолымен мүше мемлекеттің осындай заңды тұлғасын бақылауды сатып алу;
      филиал ашу;
      өкілдік ашу;
      жеке кәсіпкер ретінде тіркеу;
      Құру, оның ішінде қызметтер көрсету саудасы және (немесе) тауарлар өндіру мақсаттары үшін жүзеге асырылады;
      25) «мүше мемлекеттің жеке тұлғасы» - мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес мүше мемлекеттің азаматы;
      26) «филиал» - заңды тұлғаның тұрған жерінен тыс орналасқан және оның барлық функцияларын немесе олардың бір бөлігін, оның ішінде өкілдік функцияларын жүзеге асыратын заңды тұлғаның оқшауландырылған бөлімшесі;
      27) «мүше мемлекеттің заңды тұлғасы» - мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес осы мүше мемлекеттің аумағында ұйымдастырылған немесе құрылған кез келген ұйымдық-құқықтық нысандағы ұйым;
      7. Осы Хаттаманың мақсаттары үшін көрсетілетін қызметтердің секторлары Біріккен Ұлттар Ұйымы Хатшылығының Статистикалық комиссиясы бекіткен Негізгі өнімдердің халықаралық сыныптауышы (Сentral Products Classification) негізінде анықталады және сыныпталады.

ІІІ. Төлемдер мен аударымдар

      8. Осы Хаттаманың 11 – 14 тармақтарында көзделген жағдайларды қоспағанда, әрбір мүше мемлекет қызметтер саудасына, құруға, қызметке және инвестицияларға мыналарға қатысты:
      1) кірістерге;
      2) мүше мемлекеттер инвестициялар ретінде таныған қарыздар мен кредиттерді жабуға төлейтін қаражатқа;
      3) инвесторлар коммерциялық ұйымдарды ішінара немесе толықтай таратумен не инвестицияларды сатумен байланысты алған қаражатқа;
      4) инвестор осы Хаттаманың 77-тармағына сәйкес шығынды өтеу ретінде алған қаражатқа және осы Хаттаманың 79 – 81-тармақтарында көзделген өтемақыға;
      5) инвесторлар және реципиент мемлекеттің аумағында инвестициялармен байланысты жұмыс жасауға рұқсат етілген басқа да мүше мемлекеттердің азаматтары алатын жалақыға және басқа да сыйақыларға қатысты қолданыстағы шектеулердің күшін жояды және жаңа шектеулер енгізбейді.
      9. Осы бөлімдегі ештеңе мүше мемлекеттің мұндай шараларының 1944 жылғы 22 шілдедегі Халықаралық валюта қоры Келісімінің Баптарына сәйкес келуі шартымен және (немесе) мүше мемлекеттің осы Хаттаманың 11 – 14 тармақтарында аталған жағдайларды немесе Халықаралық валюта қорының талаптары бойынша шектеулер қолдану жағдайларын қоспағанда, төлемдер аударымдары операцияларына қатысты осы Хаттамамен көзделген өзінің міндеттемелерімен үйлеспейтін төлем аударымдарын шектеулерді белгілемеуі шартымен валюталық операцияларды реттеу шараларына қатысты құқықтар мен міндеттемелерді қоса алғанда, кез келген мүше мемлекеттің Халықаралық валюта қорына мүшелігінен туындайтын олардың құқықтары мен міндеттемелерін қозғамайды.
      10. Осы Хаттаманың 8-тармағында көзделген аударымдар кез келген еркін айырбасталатын валютамен жүргізіледі. Қаражатты айырбастау негізделмеген кідіріссіз мүше мемлекеттің аумағында аударым күніне ақша қаражатын аударатын және төлемдерді жүзеге асыратын күні қолданылатын айырбас бағамы бойынша жүзеге асырылады.

ІV. Төлемдер мен аударымдарға қатысты шектеулер

      11. Төлем балансының жай-күйі нашарлаған, алтын-валюта резервтері айтарлықтай қысқарған, ұлттық валюта бағамы күрт ауытқыған немесе осындай қауіп төнген жағдайда мүше мемлекет осы Хаттаманың 8-тармағында көзделген төлемдер аударымдарына қатысты шектеулер енгізе алады.
      12. Осы Хаттаманың 11-тармағында аталған шектеулер:
      1) мүше мемлекеттер арасында кемсітуді туындатпауға тиіс;
      2) 1944 жылғы 22 шілдедегі Халықаралық валюта қоры Келісімінің Баптарына сәйкес болуға тиіс;
      3) кез келген басқа мүше мемлекеттің коммерциялық, экономикалық және қаржылық мүдделеріне шамадан тыс залал тигізбеуге тиіс;
      4) осы Хаттаманың 1-тармағында аталған мән-жайларды еңсеру үшін қажетті шамадан артық ауыртпалықты болмауға тиіс;
      5) уақытша болуға және осы Хаттаманың 11-тармағында аталған мән-жайлардың еңсерілу шамасына қарай біртіндеп жойылуға тиіс.
      13. Осы Хаттаманың 11-тармағында көрсетілген шектеулердің қолданылу аясын айқындау кезінде мүше мемлекеттер өздерінің экономикалық бағдарламалары немесе даму бағдарламалары үшін неғұрлым маңызды болып табылатын тауарларды немесе қызметтер көрсетуді жеткізуге басымдық бере алады. Алайда мұндай шектеулер экономиканың белгілі бір секторын қорғау мақсатында белгіленбейді және сақталмайды.
      14. Осы Хаттаманың 11-тармағына сәйкес мүше мемлекеттер белгілеген немесе сақтап қалған кез келген шектеулер немесе олардағы кез келген өзгерістер басқа мүше мемлекетті дереу хабардар ету нысанасы болып табылады.

V. Мемлекеттің қатысуы

      15. Әрбір мүше мемлекет ұлттық тізбелерде және осы Хаттамаға №2 қосымшада көрсетілген көрсетілген шектеулерді, алып тастауларды, қосымша талаптарды және шарттарды ескере отырып, өз аумағында жекешелендіруге қатысуға қатысты басқа мүше мемлекеттің тұлғаларына қолайлылығы өзінің мүше мемлекетінің тұлғаларына ұсынылатын режимнен кем болмайтын режим ұсынады.
      16. Егер мүше мемлекеттің аумағында осы мүше мемлекет капиталына қатысатын немесе осы мүше мемлекет бақылайтын заңды тұлғалар жұмыс істеген жағдайда, мұндай мүше мемлекет көрсетілген тұлғалардың:
      1) өз қызметін коммерциялық ұғымдар негізінде жүзеге асыруын және осы Хаттамамен реттелетін қатынастарға:
      осы қатынастарға өзге қатысушылармен теңдік қағидаты негізінде;
      осы келісімге өзге қатысушылардың азаматтығына, тіркелген (құрылған) жеріне, ұйымдық-құқықтық нысанына немесе меншік нысанына байланысты оларды кемсітпеу қағидаты негізінде түсуін,
      2) капиталдарына осы мүше мемлекеттің қатысуына немесе олардың үстінен осы мүше мемлекеттің бақылауына байланысты ғана құқықтар, артықшылықтар немесе міндеттемелер алмауын қамтамасыз етеді.
      Көрсетілген талаптар мұндай заңды тұлғалардың қызметі аталған мүше мемлекеттің әлеуметтік саясатының міндеттерін шешуге бағытталған жағдайларда, сондай-ақ ұлттық тізбелерде және осы Хаттамаға №2 қосымшада көрсетілген көрсетілген шектеулер мен шарттарға қатысты қолданылмайды.
      17. Осы Хаттаманың 16-тармағының ережелері, сондай-ақ осы Хаттаманың 30-тармағы 2 және 6-тармақшаларының негізінде осы Хаттамаға №2 қосымшаға және ұлттық тізбелеріне енгізілген құқықтар және (немесе) артықшылықтар берілген заңды тұлғаларды қоспағанда, формальды түрде немесе іс жүзінде айрықша құқықтар немесе арнайы артықшылықтар берілген заңды тұлғалар мен Шарттың ХІХ бөліміне сәйкес қызметтері реттелетін заңды тұлғаларға қолданылады.
      18. Мүше мемлекеттердің әрқайсысы Шарттың 69-бабының ережелеріне нұқсан келтірмей, осы мүше мемлекеттің мемлекеттік билігінің кез келген деңгейіндегі осы мүше мемлекеттің барлық органдарының немесе өзінің жергілікті өзін-өзі басқару органдарының тәуелсіз, реттелуі тиісті орган құзыретінің аясына кіретін экономика секторындағы шаруашылық қызметті жүзеге асыратын кез келген тұлғаның бақылауында болмауын және оған есеп бермеуін қамтамасыз етеді.
      Бұл мүше мемлекеттің шаралары, оның ішінде осы тармақта көрсетілген органның шешімдері, ол белгілейтін қағидалар мен рәсімдер шаруашылық қызметті жүзеге асыратын тұлғалардың барлығына қатысты әділ әрі объективті болуға тиіс.
      19. Шарттың ХІХ бөлімінен туындайтын міндеттемелерге сәйкес және осы Хаттаманың 30-тармағының ережелеріне қарамастан, мүше мемлекеттердің әрқайсысы өз аумағында табиғи монополиялар субъектілері болып табылатын заңды тұлғаларды сақтап қала алады. Өз аумағында мұндай заңды тұлғаларды сақтап қалатын мүше мемлекет мұндай заңды тұлғаның Шарттың ХІХ бөлімінен туындайтын міндеттемелермен үйлесетіндей түрде әрекет етуін қамтамасыз етеді.
      20. Егер бір мүше мемлекеттің осы Хаттаманың 19-тармағында көрсетілген заңды тұлғалары басқа мүше мемлекеттердің тұлғаларымен тікелей немесе өзі бақылайтын заңды тұлғалары арқылы өзінің монополиялық құқықтарының саласынан тыс бәсекелессе, онда бірінші мүше мемлекет өзінің осындай заңды тұлғасының осы Хаттамадан туындайтын бірінші мүше мемлекеттің аумағында осындай бірінші мүше мемлекеттің міндеттемелерімен үйлеспейтіндей түрде әрекет ете отырып, өзінің монополиялық жағдайын теріс пайдаланбауын қамтамасыз етеді.

VI. Қызметтер көрсету саудасы, құру және қызмет

1. Қызметтер көрсету саудасы, құру және қызмет кезіндегі ұлттық режим

      21. Әрбір мүше мемлекет қызметтер көрсету саудасын қозғайтын барлық шараларға қатысты басқа мүше мемлекеттің қызметтеріне, жеткізушілеріне және қызметті алушыларына қолайлылығы осындай (ұқсас) жағдайларда өзінің осындай (ұқсас) қызметтеріне, жеткізушілеріне және қызметті алушыларына ұсынылатын режимнен кем болмайтын режим ұсынады.
      22. Әрбір мүше мемлекет кез келген басқа мүше мемлекеттің қызметтеріне, жеткізушілеріне және қызметті алушыларына осы мүше мемлекет өзінің осындай (ұқсас) қызметтеріне немесе жеткізушілеріне не қызметті алушыларына ұсынатын режимге қатысты формальды түрде осындай немесе формальды түрде ерекшеленетін режим ұсыну арқылы осы Хаттаманың 21-тармағында көрсетілген міндеттемелерді орындай алады.
      Формальды түрде осындай немесе формальды түрде ерекшеленетін режим кез келген басқа мүше мемлекеттің осындай (ұқсас) қызметтерімен, жеткізушілерімен және қызметті алушыларымен салыстырғанда осы мүше мемлекеттің қызметтерінің, жеткізушілерінің және қызметті алушыларының пайдасына бәсеке шартын өзгертсе, қолайлылығы төмен деп есептеледі.
      23. Осы Хаттаманың 21-тармағының ережелеріне қарамастан, әрбір мүше мемлекет басқа мүше мемлекеттің қызметтеріне, жеткізушілеріне және қызметті алушыларына қатысты ұлттық тізбелерде және осы Хаттамаға №2 қосымшада көрсетілген жеке шектеулер мен шарттарды қолдана алады.
      24. Әрбір мүше мемлекет кез келген мүше мемлекеттің тұлғаларына құруға және қызметке қатысты осындай (ұқсас) жағдайларда өзінің аумағындағы өзінің тұлғаларына ұсынылатын режимнен кем болмайтын режим ұсынады.
      25. Әрбір мүше мемлекет кез келген мүше мемлекеттің тұлғаларына осы мүше мемлекет өзінің тұлғаларына ұсынатын режимге қатысты формальды түрде осындай немесе формальды түрде ерекшеленетін режим ұсыну арқылы осы Хаттаманың 24-тармағында көрсетілген міндеттемелерді орындай алады.
      Бұл ретте мұндай режим кез келген басқа мүше мемлекеттің тұлғаларымен салыстырғанда осы мүше мемлекеттің тұлғасының пайдасына бәсеке шартын өзгертсе, қолайлылығы төмен деп есептеледі.
      26. Осы Хаттаманың 24-тармағының ережелеріне қарамастан, әрбір мүше мемлекет кез келген мүше мемлекеттің тұлғаларын құруға және қызметіне қатысты ұлттық тізбелерде және осы Хаттамаға №2 қосымшада көрсетілген жеке шектеулер мен шарттарды қолдана алады.

2. Қызметтер көрсету саудасы, құру және қызмет кезіндегі неғұрлым қолайлы жағдай жасау режимі

      27. Әрбір мүше мемлекет осындай (ұқсас) жағдайларда кез келген басқа мүше-мемлекеттің қызметтеріне және қызметтерді жеткізушілері мен алушыларына үшінші мемлекеттердің қызметтеріне және қызметтерді жеткізушілері мен алушыларына қолайлылығы осындай (ұқсас) жағдайда берілетін режимнен кем болмайтын режимді ұсынады.
      28. Осы Хаттаманың 27 тармағының ережелеріне қарамастан, әрбір мүше мемлекет кез келген басқа мүше-мемлекеттің қызметтеріне, қызметтер жеткізушілері мен алушыларына қатысты ұлттық тізбеде және осы Хаттаманың № 2 қосымшасында көзделген жеке алып қоюларды қолдануы мүмкін.
      29. Әрбір мүше мемлекет өзінің аумағында құру және қызметке қатысты осындай (ұқсас) жағдайларда кез келген басқа мүше-мемлекеттің тұлғаларына, сондай-ақ олар құрған тұлғаларға үшінші мемлекеттердің тұлғаларына, сондай-ақ олар құрған тұлғаларына берілетін режимнен кем болмайтын режимді ұсынады.

3. Сандық және инвестициялық шаралар

      30. Мүше мемлекеттер қызметтер саудасына, құруға және қызметке байланысты кез келген мүше мемлекеттің тұлғаларына қатысты:
      1) квота, экономикалық орындылығы тұрғысындағы тест нысанындағы немесе кез келген өзге сандық нысандағы қызметтерді жеткізушілер санына;
      2) құрылатын, сатып алынатын және (немесе) бақыланатын заңды тұлғалардың, филиалдардың немесе өкілдіктердің, тіркелетін дара кәсіпкерлердің санына;
      3) квота, экономикалық орындылығы тұрғысындағы тест нысанындағы немесе кез келген өзге сандық нысандағы кез келген қызметтерді жеткізушінің операцияларына;
      4) құрылған, сатып алынған немесе бақыланатын заңды тұлға, филиал, өкілдік, тіркелген дара кәсіпкер квота, экономикалық орындылығы тұрғысындағы тест нысанындағы немесе кез келген өзге сандық нысандағы қызметті жүзеге асыру барысында олардың операцияларына;
      5) құру нысанына, оның ішінде заңды тұлғаның ұйымдық-құқықтық нысанына;
      6) заңды тұлғаның капиталындағы сатып алынатын үлес көлеміне немесе заңды тұлғаның үстінен бақылау дәрежесіне;
      7) нақты қызметтер секторында қызмет етуі мүмкін жеке тұлғалардың жалпы санын немесе қызмет жеткізушісі жалға алатын және сандық квота немесе экономикалық орындылығы тұрғысындағы тест нысанындағы нақты қызмет көрсетуге қажетті және тікелей қатысы бар жеке тұлғалар санын шектеуге қатысты шектеулерді қолданбайды және енгізбейді.
      31. Әрбір мүше мемлекет кез келген мүше-мемлекеттің қызметтеріне, қызметтер жеткізушілері мен алушыларына қатысты осы Хаттаманың 30 тармағында көзделген шектеулерді енгізуі және қолданылуы мүмкін, егер осындай шектеулер ұлттық тізбеде және осы Хаттаманың №2 қосымшасында қарастырылған жағдайда.
      32. Мүше мемлекеттердің бір де біреуі мүше-мемлекеттердің тұлғаларына, сондай-ақ олар құрған тұлғаларына қатысты құруға және (немесе) қызметке байланысты қосымша мынадай:
      1) шығарылған тауарлардың немесе қызметтердің барлығын немесе бір бөлігін экспорттау;
      2) тауарларды немесе қызметтерді импорттау;
      3) мүше мемлекеті шығарған мемлекет болып табылатын тауарларды немесе қызметтерді сатып алу немесе пайдалану;
      4) осы мүше мемлекеттің аумағында тауарларды сатуды немесе қызметтерді жеткізуді, осы мүше-мемлекеттің аумағына тауарлар импортын немесе осы мүше мемлекеттің аумағынан тауарлар экспортын шектейтін және өндірілетін тауарлар (жеткізілетін қызметтер) көлемдеріне, жергілікті тауарларды немесе қызметтерді пайдалануға тәуелді немесе кәсіпорынның осы тармақта көрсетілген операцияларға байланысты тиесілі шетелдік валютаға қол жеткізуін шектейтін талаптарды;
      5) технологияларды, ноу-хауды және коммерциялық құндылығы бар өзге ақпаратты мүше-мемлекеттер арасындағы өзге халықаралық келісімдермен белгіленген бәсекелестік саясатын жүзеге асыру қағидалары сақталған жағдайда соттың немесе бәсекелестікті қорғау саласындағы уәкілетті органның шешімі негізінде беру жағдайларын қоспағанда, оларды беру талаптарын шарт ретінде енгізбейді және қолданбайды.
      33. Әрбір мүше мемлекет басқа мүше-мемлекеттің тұлғаларына қатысты осы Хаттаманың 32-тармағында көзделген қосымша талаптарды енгізуі және қолданылуы мүмкін, егер осындай шектеулер ұлттық тізбеде және осы Хаттаманың №2 қосымшасында қарастырылған жағдайда.
      34. Осы Хаттаманың 32-тармақшасында көрсетілген талаптарды орындау құруға немесе қызметке байланысты кез келген мүше мемлекет тұлғасының қандай да бір артықшылық алуы үшін негіз болып табыла алмайды.

4. Жеке тұлғаларды алып өту

      35. Шарттың XXVI тарау ережелерін ескере отырып, ұлттық тізбеде және осы Хаттаманың №2 қосымшасында көзделген шектеулер мен талаптарды қоспағанда, әрбір мүше мемлекет өзінің аумағында құрылған, сатып алынған немесе бақыланатын заңды тұлға, филиал, өкілдік, тіркелген дара кәсіпкер қызметіне қатысты қызметкерлерді жалдауға байланысты шектеулерді қолданбайды және енгізбейді.
      36. Егер мұндай қағидаларды қолдану қызметкерлерді азаматтығына қарай нақты кемсітуге әкеліп соқпаса, осы Хаттаманың 35-тармақ ережелері қызметкерлердің біліміне, тәжірибесіне, біліктілігіне, беделіне қойылатын талаптарға қолданылмайды.
      37. Шарттың XXVI тарау ережелерін ескере отырып, әрбір мүше мемлекет осы мүше-мемлекеттің аумағында бар болған және осы Хаттаманың 6-тармағының 22-тармақшасының бесінші абзацында көзделген тәсілмен қызметтер саудасына қатысатын тұлғаларға қатысты шектеулер қолданбайды және енгізбейді.

5. Бірыңғай қызметтер нарығын қалыптастыру

      38. Осы тараудың мақсаттары үшін бірыңғай қызметтер нарығы деп нақты сектор шеңберінде қызметтер нарығының жағдайы түсініледі, онда әрбір мүше мемлекет кез келген басқа мүше-мемлекеттің тұлғаларына:
      1) осы Хаттаманың №2 қосымшасында қарастырылған жағдайлар мен шектеулерді қоспағанда, осы Хаттаманың 21, 24,27, 29, 30 және 32-тармақтарында көзделген жағдайларда, шектеулерсіз, алып қоюларсыз және қосымша талаптарсыз қызметтерді жеткізуге және алуға;
      2) қосымша заңды тұлға түрінде құрылусыз қызметтер жеткізуге;
      3) қызмет жеткізушісі өзінің мүше-мемлекетінің аумағында алынған қызметтер жеткізуге рұқсат негізінде қызметтер жеткізуге;
      4) қызметтер жеткізушісі қызметкерлерінің кәсіби біліктілігін мойындауға құқық ұсынады.
      39. Бірыңғай қызметтер нарығының ережелері мүше-мемлекеттерге қатысты өзара жағдайда әрекет етеді.
      40. Бірыңғай қызметтер нарығы Одақ шеңберінде мүше-мемлекеттер мен Комиссияның келісілген ұсыныстары негізінде Жоғарғы кеңес бекіткен қызметтер секторларында әрекет етеді.
      41. Мүше-мемлекеттер бірыңғай қызметтер нарығының ережелерін қызметтер секторларының ең көп санына, соның ішінде ұлттық тізбеде қарастырылған алып қоюлар мен шектеулерді біртіндеп қысқарту жолымен өзара негізде таратуға ұмтылады.
      42. Жеке секторлар бойынша бірыңғай қызметтер нарығын қалыптастыру тәртібі мен кезеңдері Жоғарғы кеңес бекіткен, мүше-мемлекеттер мен Комиссияның келісілген ұсыныстары негізінде әзірленетін ырықтандыру жоспарларында қарастырылған (әрі қарай – ырықтандыру жоспарлары).
      43. Ырықтандыру жоспарлары жеке мүше-мемлекеттер үшін қызметтердің жеке секторларын ырықтандырудың тым кеш мерзімдерін қарастыруы мүмкін, бірақ бұл басқа мүше-мемлекеттер үшін осындай қызметтер секторларында өзара жағдайда бірыңғай қызметтер нарығын құруға кедергі болып табылмайды.
      44. Бірыңғай қызметтер нарығының ережелері әрекет етпейтін секторларға қатысты осы тараудың 1-4 тарау бөлімдерінің ережелері қолданылады.

6. Қызметтер саудасы, құру, қызмет және инвестицияларды жүзеге
асыру мәселелері бойынша үшінші мемлекеттермен өзара
қарым-қатынас

      45. Осы Хаттамада ештеңе мүше-мемлекеттерге үшінші мүше-мемлекеттермен осы Хаттаманың 46 тармақ талаптарына сай келетін экономикалық ықпалдасу туралы халықаралық келісімдер жасауға кедергі келтірмейді.
      Осындай экономикалық ықпалдасу туралы халықаралық келісім жасаған әрбір мүше мемлекет осындай (ұқсас) жағдайларда осындай экономикалық ықпалдасу туралы халықаралық келісім шеңберінде ұсынатын жеңілдіктерді басқа мүше-мемлекеттерге өзара негізде ұсынады.
      Осы тармақта жеңілдіктер деп мүше-мемлекеттің оның ұлттық тізбесінде көзделген бір немесе бірнеше шектеуді оның алып тастауы түсініледі.
      46. Осы Хаттаманың мақсаттары үшін мынадай өлшемдерге сай келетін:
      1) қызметтер көрсету секторының қомақты бөлігін қамтитын, сондай-ақ қызметтерді жеткізу тәсілдерінің және құру мен қызмет мәселелерінің бір де біреуін априори жоққа шығармайтын;
      2) кемсітушілік шараларының қолданыстағыларын жоюға, сондай-ақ жаңаларын енгізуге тыйым салуға бағытталған;
      3) қызметтер көрсету саудасын ырықтандыруға бағытталған келісімдер мүше-мемлекеттер мен үшінші мемлекет арасындағы экономикалық ықпалдасу туралы келісімдер деп танылады.
      Ұқсас экономикалық ықпалдасу туралы келісімнің мақсаты оған қатысушылар арасындағы қызметтер көрсету саудасы мен құру және қызмет шарттарын оңайлату болып табылады. Кез келген үшінші мемлекетке қатысты ұқсас келісім ол белгілі бір секторлардағы немесе шағын секторлардағы қызметтер саудасындағы кедергілердің жалпы деңгейінің ұқсас келісім жасалғанға дейін қолданылған деңгеймен салыстырғанда жоғарылауына алып келмеуге тиіс.
      47. Үшінші мемлекетпен экономикалық ықпалдасу туралы келісім жасасқан мүше мемлекет оған қол қойылған күннен бастап 1 ай ішінде басқа мүше-мемлекеттерге осындай келісім жасалғаны туралы ақпарат беруге міндетті.
      48. Мүше-мемлекеттер үшінші мемлекеттермен қызметтер саудасына, құруға, қызметке және инвестицияларды жүзеге асыруға қатысты өзінің сыртқы сауда саясатын өз бетінше анықтайды.

7. Қызметтер алушының қосымша құқықтары

     49. Шарттың XV тарауының ережелерін ескере отырып, әрбір мүше мемлекет қызметтер алушыға қатысты қызметтер жеткізушісінің таңдауын немесе уәкілетті органдардың рұқсатын алу міндетін қосқанда, басқа мүше-мемлекеттің қызметтер жеткізушісі көрсететін (көрсеткен) қызметтерді алуға, пайдалануға немесе төлеуге құқығын шектейтін талаптар немесе ерекше жағдайларды орнатпайды.
      50. Шарттың XV тарауының ережелерін ескере отырып, әрбір мүше мемлекет қызметтер алушыға қатысты оның азаматтығына, тұрғылықты жеріне немесе құрылу немесе қызмет ету жеріне байланысты кемсітушілік талаптарын немесе ерекше жағдайларды қолданбауды қамтамасыз етеді.
      51. Әрбір мүше-мемлекет:
      1) қызметтер жеткізушілерін қызметтер алушыларға Шартқа және мүше-мемлекеттің заңнамасына сәйкес қажетті ақпаратты ұсынуды;
      2) уәкілетті органдарды қызметтер алушылардың құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау бойынша шаралар қабылдауды міндеттейді.
      52. Осы Хаттамада ештеңе мүше-мемлекеттің зейнетақымен қамсыздандыру және халықты әлеуметтік қолдау мәселелерін қосқанда,оның әлеуметтік саясатын жүзеге асыру үшін қажетті кез келген шараларды қабылдауға құқығын қозғамайды.
      Осы Хаттаманың ережелері Шарттың XVI, XIX, XX және XXI тарауларында реттелетін қызметтерге тұтынушылардың қол жеткізу мәселелеріне және осындай қызметтерді тұтынушыларға ұсынылатын режимге қолданылмайды.

8. Рұқсаттарды және кәсіби біліктілікті өзара мойындау

     53. Ырықтандыру жоспарлары жүзеге асырылатын секторларда қызметтер жеткізуге рұқсатту мойындау осы Хаттаманың 54 және (немесе) 55 тармақтарында көзделген шараларды қабылдаған соң қамтамасыз етіледі.
      54. Өзара консультациялар негізінде (соның ішінде ведомствоаралық сипаттағы) мүше-мемлекеттер осындай секторларда реттеудің маңызды баламалалығына қол жеткізуіне байланысты осындай нақты секторларда қызметтер жеткізуге рұқсатты өзара мойындау туралы шешім қабылдауы мүмкін.
      55. Ырықтандыру жоспарларымен:
      1) мүше-мемлекеттердің заңнамасын үйлестіру жолымен, нақты қызметтер секторлары бойынша осындай үйлестіруді аяқтау мерзімдерін белгілеумен қызметті жүзеге асыруға (соның ішінде рұқсат талаптар мен рәсімдер) рұқсат беру механизмдерін біртіндеп жақындату;
      2) Шарттың 68-бабына сәйкес әкімшілік ынтымақтасу механизмдерін құру;
      3) қызметтер жеткізушісі қызметкерлерінің кәсіби біліктілігін мойындауды қамтамасыз етіледі.
      56. Егер кәсіби қызметтерді жүзеге асыруға рұқсат алу үшін кәсіби емтихан тапсыру талап етілген жағдайда, әрбір мүше мемлекет осындай кәсіби емтихан тапсырудың кемсітпейтін тәртібін қамтамасыз етеді.

9. Қызметтер саудасы кезінде және құру мен (немесе) қызметке
қатысты ішкі реттеу

      57. Әрбір мүше мемлекет осы мүше-мемлекеттің қызметтер саудасына әсер ететін шараларының барлығы парасатты, объективті және әділ түрде қолданылуын қамтамасыз етеді.
      58. Әрбір мүше мемлекет сот, төрелік немесе әкімшілік органдарды немесе мүдделері қозғалатын басқа мүше мемлекет тұлғаларының сұрауы бойынша қызметтер саудасына, құруға және қызметіне әсер ететін әкімшілік шешімдерді өзгерту мақсатында дереу қарауды және негізделген түрде қабылдауды қамтамасыз ететін рәсімдерді іс жүзінде мүмкіндігінше жылдам сақтайды немесе құрады. Аталған рәсімдер мұндай әкімшілік шешімдерді қабылдауға уәкілетті органға тәуелсіз болмайтын жағдайларда мүше мемлекет рәсімдердің шынында да объективті және әділ қарауға негіз болуын қамтамасыз етеді.
      59. Осы Хаттаманың 58-тармағының ережелері оның конституциялық тәртібіне немесе оның сот жүйесінің табиғатына үйлеспейтін жағдайларда Осы Хаттаманың 58-тармағында көрсетілген органдарды немесе рәсімдерді құруға талап қоюды көздемейді.
      60. Қызметтер көрсету саудасына, құру және (немесе) қызметке рұқсат алу қажет болған жағдайда мүше мемлекеттің құзыретті органдары мүше мемлекеттің заңнамасы талаптарына және реттеу қағидаларына сәйкес ресімделген деп саналған өтініш ұсынылғаннан кейін ақылға қонымды уақыт кезеңі ішінде өтініш берушіге өтінішті қарау және оны қарастыру нәтижесі бойынша қабылданған шешім туралы хабарлайды.
      Мүше мемлекеттің заңнамасы талаптарына сәйкес құжаттардың барлығы және (немесе) мәлімет алынбайынша, көрсетілген өтініш тиісінше ресімделген болып саналмайды.
      Кез келген жағдайда өтініш берушіге өтінішке техникалық түзетулер енгізуге мүмкіндік беріледі.
      Өтініш берушінің сұрауы бойынша мүше мемлекеттің құзыретті органдары шамадан тыс кідіртпей, өтінімді қарау барысы туралы ақпарат береді.
      61. Қызметтер көрсету саудасына, құру және (немесе) қызмет кезінде ақталмайтын кедергілер жасамайтындай жағдайды қамтамасыз ету үшін Комиссия мүше мемлекеттермен келісім бойынша Жоғары кеңес бекітетін қағида әзірлейді. Бұл қағидалардың мақсаты осы рұқсат ету талаптардың өзгелер қатарында:
      1) құзыреттілік және қызмет көрсетулер саудансы және қызметтерді жүзеге асыруға қабілеттілік сияқты объективті және жария өлшемдерге негізделуін;
      2) жүзеге асырылатын қызметтің қауіпсіздігін, сондай-ақ жеткізілетін қызметтің қауіпсіздігі мен сапасын қамтамасыз ету үшін қажетті шамадан артық ауыртпалықты болмауын;
      3) Қызметтер көрсету саудасына, құру және (немесе) қызметке шектеу болмауын қамтамасыз ету болады.
      62. Мүше мемлекеттер пайданы жоятын немесе қысқартатын және:
      1) осы Хаттаманың 61-тармағында аталған өлшемдерге сәйкес келмейтін;
      2) мүше мемлекеттің заңнамасымен белгіленбеген және Шартқа қол қойған күнге тиісті мүше мемлекет қолданбайтын рұқсат ету талаптары мен рәсімдерін қолданбайды.
      63. Мүше мемлекеттің осы Хаттаманың 62-тармағында көрсетілген міндеттемелерді орындау фактісін анықтау кезінде мүшелігі барлық мүше мемлекеттер үшін ашық халықаралық ұйымдардың халықаралық стандарттары назарға алынады.
      64. Егер мүше мемлекет қызмет көрсеулер саудасына, құруға және (немесе) қызметке қатысты рұқсат ету талаптарын қолданса, онда мұндай мүше мемлекет:
      1) рұқсаттарға беруге жауапты құзыретті органдары атауларының жариялануын немесе өзгеше түрде жалпының назарына жеткізілуін;
      2) барлық рұқсат ету талаптары мен рәсімдердің мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленуін және рұқсат ету рәсімдерін белгілейтін немесе қолданатын кез келген акт және талап оның күшіне енген күнге дейін жариялануын;
      3) құзыретті органдар рұқсат беру не беруден бас тарту туралы шешімді мүше мемлекеттің заңнамасының талаптарына сәйкесс ресімделген деп саналған өтінім ұсынылғаннан кейін, мүше мемлекеттің заңнамасында айқындалған ақылға қонымды уақыт кезеңі ішінде, әдетте рұқсат беруге беруге өтініш алған күннен бастап 30 күннен кешіктірмей қабылдауын. Мұндай мерзімрұқсат беру рәсімдерін жүзеге асыру үшін қажетті барлық құжаттарды және (немесе) мәліметтерді алу және өңдеу үшін қажетті ең аз уақытқа сүйене отырып анықталады;
      4) қызметті жүзеге асыруға құқық үшін алынатын алымдарды қоспағанда, өтінішті ұсынуға және қарауға байланысты алынатын кез келген алымдардың өздері қызмет көрсетулер саудасы, құру және қызмет үшін шектеу болып табылмауын және құзыретті органның өтінішті қарауға және рұқсат беруге байланысты шығындарына негізделуін;
      5) осы тармақтың 3 тармақшасында көрсетілген уақыт кезеңі өткен соң және өтініш берушінің талабы бойынша осы Хаттаманың 60-тармағына сәйкес мүше мемлекеттің құзыретті органы өтініш берушіге оның өтінішін қараудың жай-күйі туралы, сондай-ақ бұл өтініш тиісінше толтырылған деп саналатыны-саналмайтыны туралы хабарлауын.
      Кез келген жағдайда өтініш берушіге осы Хаттаманың 57, 58, 60, 62 және 64-тармақтарында көзделген құқықтар берілуі керек.
      6) өтінішін қабылдаудан бас тартылған өтініш берушінің жазбаша талабы бойынша өтінішті қабылдаудан бас тартқан құзыретті органның өтініш берушіге мұндай бас тартудың себептері туралы жазбаша хабарлауын. Алайда бұл ереже құзыретті органнан ашылуы заңды орындауға кедергі келтіретін немесе өзгеше түрде қоғамдық мүдделерге немесе қауіпсіздіктің елеулі мүдделеріне қайшы келетін ақпаратты ашуды талап ететіндей ретінде түсіндірілмеуге тиіс;
      7) өтініш қабылдаудан бас тартылған жағдайда, егер құзыретті орган осындай өтінішті тиісті ресімделмеуі себебінен қабылдаудан бас тартса, өтініш берушінің жаңа өтініш беруін;
      8) қызметтерді жеткізуге берілетін рұқсаттың мүше мемлекеттің осындай рұқсаттарда көрсетілетін бүкіл аумағында қолданылуын қамтамасыз етеді.

VII. Инвестициялар

1. Жалпы ережелер

      65. Осы бөлімнің ережелері мүше мемлекеттердің инвесторлары басқа мүше мемлекеттің аумағында 1991 жылғы 16 желтоқсаннан бастап жүзеге асырған барлық инвестицияларына қатысты қолданылады.
      66. Инвестицияны жүзеге асырудың нысандарының бірі осы Хаттаманың 2-тармағының 24-тармақшасының ұғымында құру болып табылады. Мұндай инвестицияларға осы Хаттаманың 69-74 тармақтарының ережелерін қоспағанда, осы Хаттаманың ережелері қолданылады.
      67. Инвестицияларды жүзеге асыру тәсілдерінң өзгеруі, сондай-ақ инвестициялар салынатын немесе қайта инвестицияланатын нысанның өзгеруі мұндай өзгерістің реципиент мемлекеттің заңнамасына қайшы келмеуі шартымен инвестиция ретінде олардың біліктілігіне әсер етпейді.

2. Құқықтық режим және инвестицияларды қорғау

      68. Әрбір мүше мемлекет өз аумағында басқа мүше мемлекеттердің инвесторлары жүзеге асыратын инвестицияларға және инвестицияларға байланысты қызметке қатысты әділ және тең құқықты режимді қамтамасыз етеді.
      69. Осы Хаттаманың 68-тармағында көрсетілген режим қолайлылығы осы мүше мемлекеттің өзінің (ұлттық) инвесторлары жүзеге асыратын инвестицияларына және мұндай инвестицияларға байланысты қызметке қатысты ұсынатын режимінен кем болмауға тиіс.
      70. Әрбір мүше мемлекет дәл осындай (ұқсас) жағдайларда кез келген басқа мүше мемлекеттің инвесторларына, олардың инвестицияларына және инвестицияларға байланысты қызметіне қолайлылығы кез келген үшінші мемлекеттің инвесторларына, олардың инвестицияларына және мұндай инвестицияларға байланысты қызметіне ұсынылатын режимнен кем емес режим ұсынады.
      71. Осы Хаттаманың 69 және 70-тармақтарында көзделген режимдерді мүше мемлекеттер инвестордың пікірі бойынша көрсетілген режимдердің қайсысы неғұрлым қолайлы болатындығына қарай оның таңдауы бойынша ұсынуы тиіс.
      72. Әрбір мүше мемлекет өз аумағында басқа мүше мемлекеттер инвесторларының инвестицияларын жүзеге асыруға қолайлы жағдайлар жасайды және өзінің заңнамасына сәйкес мұндай инвестицияларға рұқсат береді.
      73. Әрбір мүше мемлекет өзінің заңнамасына сәйкес басқа мүше мемлекеттердің инвесторларының қызметін шектеу, сондай-ақ осы Хаттаманың 69-тармағында көрсетілген ұлттық режимнен өзге де алып қоюларды қолдану және енгізу құқығын өзіне қалдырады.
      74. Осы Хаттаманың 70-тармағының ережелері мүше мемлекетті инвестицияларға және бұл мүше мемлекетке қосарланған салық салуды болғызбау туралы халықаралық шарттардың немесе салық салу мәселелері бойынша басқа да уағдаластықтардың, сондай-ақ осы Хаттаманың 47-49-тармақтарында көрсетілген келісімдердің негізінде берілетін немесе келешекте берілуі мүмкін басқа мүше мемлекеттердің инвесторларының осындай инвестициялармен байланысты қызметке қатысты кез келген режимнің, преференцияның немесе артықшылықтың басымдығын міндеттеу ретінде түсіндірілуі тиіс емес.
      75. Әрбір реципиент мемлекет басқа мүше мемлекеттердің инвесторларына барлық салық және реципиент мемлекеттің заңнамасында көзделген өзге де міндеттемелерді орындағаннан кейін мыналарға:
      инвестицияларды жүзеге асыру нәтижесінде алынған кірістерді реципиент мемлекеттің заңнамасында тыйым салынбаған кез келген мақсатта пайдалану және иелік ету құқығына;
      инвестордың қалауы бойынша кез келген елге инвестицияларға байланысты ақша қаражатын (ақшаны) аударуды және төлемдерді жүзеге асыру құқығына кепілдік береді.
      76. Әрбір мүше мемлекет өзінің заңнамасына сәйкес өз аумағында басқа мүше мемлекеттер инвесторларының инвестицияларын қорғауға кепілдік береді және оны қамтамасыз етеді.

3. Нұқсанды өтеу және инвесторларға кепілдік беру

77. Инвесторлар мүше мемлекеттің аумағындағы азаматтық тәртіпсіздіктер, әскери іс-қимылдар, революция, бүлік, төтенше жағдай енгізу немесе өзге де осындай мән-жайлардың нәтижесінде олардың инвестицияларына келтірілген нұқсанның орнын толтыруға құқығы бар.
78. Бұл ретте, мұндай инвесторларға мүше мемлекет өзінің ұлттық инвесторларына немесе үшінші мемлекеттің инвесторларына, оның ішінде осындай нұқсанның орнын толтыруға байланысты осы мүше мемлекет қолданатын шараларға қатысты, инвестор үшін қандай режим едәуір қолайлы болып табылатындығана байланысты қолайлылығы кем емес режим ұсынылады.

4. Экспроприация кезіндегі инвесторлардың құқықтарына кепілдік беру

      79. Бір мүше мемлекеттің инвесторларының инвестициялары мұндай шаралар кемсітушілік болып табылмайтын және жылдам, барабар өтемақы төлеумен қамтамасыз етілетін қоғамдық мүдде үшін реципиент мемлекеттің заңнамасында белгіленген тәртіппен қолданылатын жағдайларды қоспағанда, тікелей немесе жанама экспроприацияға (бұдан әрі - экспроприация) немесе мемлекет иелігіне алуға, сондай-ақ экспроприация немесе мемлекет иелігіне алу салдары бойынша тең күші бар өзге де шараларға ұшырауы мүмкін емес.
      80. Осы Хаттаманың 79-тармағында көрсетілген өтемақы экспроприацияланатын инвестициялардың және оларды нақты экспроприация күніне алда болатын экспроприация туралы жалпы белгілі болған күн алдындағы күні инвесторлардың кірістерінің нарықтық құнына сәйкес келуге тиіс.
      81. Осы Хаттаманың 79-тармағында көрсетілген өтемақы реципиент мемлекеттің заңнамасында көзделген мерзімде кідіріссіз, бірақ экспроприация күнінен бастап үш айдан кешіктірмей еркін айырбасталатын валютамен төленеді және реципиент мемлекет аумағынан шетелге еркін аударылады.
      Өтемақыны төлеу кідіртілген жағдайда экспроприация күнінен бастап өтемақы нақты төленетін күніне дейін өтемақы сомасына 6 айға дейінгі мерзімде АҚШ долларымен, бірақ LIBOR ставкасынан кем емес, нақты берілген кредиттер бойынша ұлттық банкаралық нарық ставкасы бойынша есептелетін немесе инвестор мен М8ШЕ мемлекет арасындағы уағдаластық бойынша айқындалатын тәртіппен проценттер есептеледі.

5. Инвестор құқықтарының ауысуы

82. Реципиент мемлекеттің аумағындағы өз мемлекеті инвесторының инвестицияларына байланысты коммерциялық емес тәуекелдерден қорғау кепілдігінің негізінде осындай инвесторға төлем жасаған мүше мемлекет немесе ол өкілеттік берген орган суброгация тәртібімен инвестордың құқықтарын инвестордың өзі сияқты көлемде жүзеге асыра алады.
83. Осы Хаттаманың 82-тармағында көрсетілген құқықтар осы Хаттаманың 21, 24, 27, 29, 30 және 32-тармақтарының ережелеріне нұқсан келтірмей, реципиент мемлекеттің заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

6. Инвестициялық дауларды шешу тәртібі

      84. Осы Хаттаманың 77-тармағына сәйкес шығынды өтеу және осы осы Хаттаманың 79–81-тармақтарында көзделген өтемақы ретінде алынған соманы төлеудің мөлшеріне, шарттарына немесе тәртібіне немесе осы Хаттаманың 8-тармағында көзделген ақша қаражатын (ақшаны) төлеуді және аударуды жүзеге асырудың тәртібіне қатысты дауларды қоса алғанда, реципиент мемлекет пен басқа мүше мемлекеттің инвесторы арасындағы осы инвестордың реципиент мемлекеттің аумағындағы инвестицияларына байланысты туындаған даулар мүмкіндігінше келіссөздер жолымен шешіледі.
      85. Егер дау даудың кез келген тарабы оны келіссөздер жолымен шешу туралы жазбаша хабарлаған күннен бастап алты ай ішінде келіссөздер жолымен шешілмесе, онда ол инвестордың таңдауы бойынша мыналардың:
      1) тиісті дауларды қарауға құзыретті реципиент мемлекет сотының;
      2) дауға қатысушылармен келісілген, кез келген мемлекеттің сауда палатасының жанындағы халықаралық коммерциялық төреліктің;
      3) егер дау тараптары өзгеше келіспесе, Біріккен Ұлттар Ұйымының Халықаралық сауда құқығы жөніндегі комиссиясының (ЮНСИТРАЛ) төрелік регламентіне сәйкес құрылуға және әрекет етуге тиіс "ad hoc" төрелік сотының;
      4) 1965 жылғы 18 наурыздағы Мемлекеттер мен екінші мемлекеттің жеке немесе заңды тұлғалары арасындағы инвестициялық дауларды реттеу туралы конвенцияға сәйкес құрылған, осы Конвенцияның ережелеріне сәйкес (даудың екі мүше мемлекеттер үшін ол күшіне енген жағдайда) немесе Инвестициялық дауларды реттеу жөніндегі халықаралық орталықтың қосымша ережелеріне сәйкес дауды шешу үшін (дау мүше мемлекеттердің екеуі немесе бірі үшін Конвенция күшіне енбеген жағдайда) Инвестициялық дауларды реттеу жөніндегі халықаралық орталықтың қарауына берілуі мүмкін.
      86. Дауды реттеу үшін ұлттық сотқа не осы Хаттаманың 85-тармағының 1 және 2-тармақшаларында көрсетілген төрелік соттардың біріне жіберіп қойған инвестордың осы дауды қандай да бір басқа сотқа немесе төрелік сотқа қайта жіберуге құқығы жоқ.
      Инвестордың сотқа немесе Хаттаманың 85-тармағында көрсетілген төрелік сотқа қатысты таңдауы түпкілікті болып табылады.
      87. Осы Хаттаманың 85-тармағының сәйкес қаралатын дау жөніндегі кез келген төрелік шешім дау тараптары үшін соңғы және міндетті болып табылады. Әрбір мүше мемлекет өзінің заңнамасына сәйкес мұндай шешімнің орындалуын қамтамасыз етуге міндеттенеді.

Қызметтер көрсету саудасы, құру,
қызмет және инвестициялар
туралы хаттамаға
№ 1 қосымша

Электр байланысы қызметтерін сату
ТӘРТІБІ

      1. Осы Тәртіп мүше мемлекеттердің электр байланысы саласындағы қызметтің жүзеге асырылуын реттейтін шараларына қолданылады.
      2. Осы Тәртіп бұқаралық ақпарат құралдарының қызметін реттейтін шараларын қозғамайды, бірақ телевизиялық және/немесе радиосигналдарды трансляциялау үдерісінде мүше мемлекеттердің электр байланысы операторларының өзара іс-қимылы мәселелерін реттейтін шараларға қолданылады.
      3. Осы қосымша почта байланысы саласындағы қызметке қолданылмайды.
      4. Осы қосымшадағы ештеңе мүше мемлекеттердің кез келгенінен жалпы пайдаланымдағы электр байланысы желісіне қосылмайтын электр байланысы желілеріне қатысты айрықша талаптар белгілеуді талап ететін (не мүше мемлекеттен оның заңды құзырындағы қызметтер көрсетушілерді міндеттеуді талап ететін) ретінде түсіндірілмейді.
      5. Осы Тәртіпте пайдаланылатын негізгі ұғымдар мыналарды білдіреді:
      «жалпы пайдаланымдағы электр байланысы желісі» мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес мүше мемлекеттің аумағында байланыс қызметтерін кез келген пайдаланушыға электр байланысы қызметтерін өтеулі түрде көрсетуге арналған байланыс құралы мен желісін қамтитын технологиялық жүйе;
      «электр байланысының әмбебап қызметтері» - кез келген елді мекенде электр байланысы қызметтерін кез келген пайдаланушыға белгіленген сапамен және қол жетімді баға бойынша қызмет көрсету әмбебап қызмет көрсету операторлары үшін міндетті болып табылатын электр байланысы қызметтері;
      «электр байланысы қызметтері» - электр байланысы хабарларын қабылдау, өңдеу, сақтау және беру мен жеткізу жөніндегі қызмет.
      6. Әрбір мүше мемлекет жалпы пайдаланымдағы электр байланысы желілеріне және электр байланысы қызметтеріне қол жетімділік шарттары туралы ақпараттың (оның ішінде қызмет көрсету шарттарын, оның ішінде тарифтерді (бағаларды); осындай желілерге техникалық қосылу ерекшелігін, осындай қол жетімділік пен пайдалануды қозғайтын стандарттарды дайындауға және қабылдауға жауапты органдар туралы ақпаратты; түпкілікті жабдықтарды немесе басқа да аппаратураны қосуға қатысты шарттарды, сондай-ақ егер мұндайлар қажет болса, хабарламаларға, тіркеуге немесе лицензиялауға қойылатын талаптарды қоса алғанда) жалпыға бірдей қол жетімді болуын қамтамасыз етеді.
      7. Электр байланысы қызметтерін көрсету жөніндегі қызмет мүше мемлекеттерідің уәкілетті органдары берген лицензиялардың негізінде оларда көрсетілген аумақтар шекарасының шегінде, мерзімдерін сақтаумен және мүше мемлекеттердің заңнамасында белгіленген тәртіппен әрбір электр байланысы операторына берілген нөмірлеу пайдаланыла отырып жүзеге асырылады.
      8. Электр байланысы қызметтерін көрсету жөніндегі қызметті радио жиілікті спектрді пайдалана отырып жүзеге асырған кезде, мүше мемлекеттің аумағында қызметті жүзеге асыруға арналған лицензиядан басқа, мүше мемлекеттің уәкілетті органының тиісті радио жиілік белдеулерін, радиожиілік арналарын және радиоэлектронды құралды пайдалану үшін радио жиілікті бөліп беру және тиісті радио жиіліктерді және (немесе) радиожиілік арналарын иелікке беру (тағайындау) туралы шешімін алу да қажет.
      9. Радио жиілік белдеулерін, радиожиілік арналарын немесе радиожиіліктерді бөліп беру, радио жиіліктерді немесе радиожиілік арналарын иелікке беру (тағайындау), радио жиілікті спектрді пайдалану құқығына рұқсаттарды беру мүше мемлекеттердіәң заңнамасында белгіленген тәртіпте жүзеге асырылады.
      10. Радио жиілікті спектрді бөлумен және пайдалануға байланысты төлемдер мүше мемлекеттердің заңнамасында белгіленген тәртіппен және мөлшерде алынады.
      11. Мүше мемлекеттер электр байланысының желілері мен қызметтеріне кемсітусіз тең қол жеткізуді қамтамасыз ету үшін құқықтық және әкімшілік шараларды қоса алғанда, барлық қажетті шараларды қабылдайды.
      12. Электр байланысы операторының электр байланысы қызметтерін көрсету нарығындағы жағдайына қарамастан оны жалпы пайдаланымдағы электр байланысы желілеріне қосуды мүше мемлекеттердің салыстырмалы жағдайларда жұмыс істейтін басқа электр байланысы операторлары үшін көзделгеннен де кем емес қолайлы жағдайлардағы техникалық мүмкіндіктер болған кезде мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес жүзеге асырады.
      13. Мүше мемлекеттер электр байланысы қызметтерінің кейбір түрлеріне тарифтерді мемлекеттік реттеуді енгізуге және қолдануға құқылы. Электр байланысы қызметтеріне арналған тарифтерді қалыптастыру мүше мемлекеттің ұлттық заңнамасының талаптарына негізделуге тиіс.
      Мүше мемлекеттер мүше мемлекеттердің кез келгенінің тұлғаларына келген елдің операторларымен электр байланысы қызметтерін көрсетуге шарт жасасқан жағдайда, келген елдің тарифтері бойынша қызмет көрсетуге кепілдік береді.
      14. Оларға арналған тарифтер мемлекеттік реттеуге жатпайтын электр байланысы қызметтерінің түрлеріне қатысты мүше мемлекеттер мүше мемлекеттердің байланыс қызметтерін берушілердің, сондай-ақ алушылардың арасындағы бәсекелестіктің шарттарын бұрмалауға кедергі келтіретін бәсекелі заңнаманың болуын және тиімді қолданылуын қамтамасыз етеді.
      15. Комиссия Кеңесі 2020 жылғы 1 қаңтарға қарай мүше мемлекеттердің телефон трафигін өткізу жөніндегі қызметтерге арнап баға белгілеуге бірыңғай тәсілін бекітуі керек.
      16. Мүше мемлекеттердің электр байланысы операторларының желілердің техникалық мүмкіндіктерін ескере отырып, оператораралық шарттардың негізінде транзиттікті қоса алғанда, трафикті кедергісіз өткізуін қамтамасыз ету үшін мүше мемлекеттер барлық қажетті шараларды қабылдайды.
      17. Мүше мемлекеттер өз аумағында халықаралық шақыру аяқталуы есебінен жергілікті және қалааралық электр байланыс қызметтерін субсидиялаауды қолданбайтынына кепілдік береді.
      18. Радио жиілікті спектрдің ресурстарын, сондай-ақ нөмірлеу ресурсын бөлу және пайдалану мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.
      19. Мүше мемлекеттер өз аумағында осы саладағы халықаралық ұйымдардың ұсынымдарында көзделген бірыңғай қағидаттар мен қағидалардың негізінде электр байланысының әмбебап қызметтерін көрсетуге кепілдік береді. Әрбір мүше мемлекет әмбебап қызмет жөніндегі міндеттемелерді өзі айқындауға құқылы. Бұл міндеттемелер олардың бәсеке тұрғысынан ашықтық, кемсітпеушілік және бейтараптық негізде жүзеге асырылуы және осы мүше мемлекет белгілеген әмбебап қызметтің түрі үшін қажет болатындай неғұрлым ауыртпалықты болмауы шартымен бәсекеге қарсы ретінде қарастырылмайтын болады.
      20. Мүше мемлекеттердің реттеуші органдары электр байланысы операторларына тәуелсіз және оларға есеп бермейді. Осындай органдардың шешімдері нарықтың барлық қатысушыларына қатысы бойынша әділ сипатқа ие болуға тиіс.

Қызметтер көрсету саудасы,
құру, қызмет және инвестициялар
туралы хаттамаға
№ 2 ҚОСЫМША

Қызметтің барлық секторлары мен түрлеріне қатысты мүше
мемлекеттер сақтайтын «көлденең» шектеулердің
ТІЗБЕСІ

Шектеу	Шектеуді қолдану үшін негіздеме
І. Беларусь Республикасы
1. Бюджет субсидияларын және мемлекеттік қолдаудың өзге де шараларын ұсыну	«Заңды тұлғаларға және дара кәсіпкерлерге мемлекеттік қолдауды көрсетудің тәртібін құқықтық реттеуді жетілдіру туралы» Беларусь Республикасы Президентінің 2006 жылғы 28 наурыздағы № 182 Жарлығы
2. Жер учаскелері шетелдік заңды тұлғаларда және дара кәсіпкерлерде жалдау құқығында ғана болуы мүмкін	Беларусь Республикасы Президентінің «Жер учаскелерін алып қою және ұсыну туралы» 2007 жылғы 27 желтоқсандағы № 667 Жарлығы, Беларусь Республикасының Жер туралы кодексі
3. Концессиялық шарт негізінде концессия объектісін иелену және пайдалану қызметі немесе құқығы, соның ішінде оның шарттарын анықтау	«Концессиялар туралы» 2013 жылғы 12 шілдедегі № 63-З Беларусь Республикасының Заңы
4. Нақты аумақта немесе акваторияда жануарлар әлемін пайдалануға ұсынуда басымдық Беларусь Республикасының азаматтарына беріледі	«Жануарлар әлемі туралы» 2007 жылғы 10 шілдедегі Беларусь Республикасының №257-З Заңы
5. Жерге орналастыруды (жерді түгендеу, жерлерді пайдалануды жоспарлау, жерге орналастыру объектілерінің шекараларын белгілеу (қалпына келтіру) және бекіту, жерді пайдалану мен қорғаудың тиімділігін арттыруға бағытталған басқа жерге орналастыру іс-шараларын жүргізу жөніндегі іс-шаралар) мемлекеттік басқарудың арнайы уәкілетті органына бағынысты (жүйеге кіретін) мемлекеттік ұйымдар ғана жүзеге асырады	Мемлекеттің ғана меншігіндегі объектілер және жүзеге асырылуына мемлекеттің айрықша құқығы қолданылатын қызметтің түрлері туралы» Беларусь Республикасының 2010 жылғы 15 шілдедегі №169-З Заңы, Беларусь Республикасы Президентінің «Жер учаскелерін алып қою және ұсыну туралы» 2007 жылғы 27 желтоқсандағы №667 Жарлығы
6. Жылжымайтын мүлікті, оған құқықтарды және олармен жасалатын мәмілелерді техникалық түгендеу және мемлекеттік тіркеуді мемлекеттік басқарудың арнайы уәкілетті органына бағынысты (жүйеге кіретін) мемлекеттік ұйымдар ғана жүзеге асырады	«Мемлекеттің ғана меншігіндегі объектілер және жүзеге асырылуына мемлекеттің айрықша құқығы қолданылатын қызметтің түрлері туралы» 2010 жылғы 15 шілдедегі Беларусь Республикасының №169-З Заңы, «Жылжымайтын мүлікті, оған құқықтарды және онымен жасалатын мәмілелерді мемлекеттік тіркеу туралы» 2002 жылғы 22 шілдедегі Беларусь Республикасының №133-З Заңы
7. Олармен мәмілелер және (немесе) өзге де заңдық тұрғыдан алғанда маңызды әрекеттерді жасау үшін мемлекеттік мүлікті бағалауды мемлекеттік ұйымдар, жарғылық қорында мемлекеттік меншіктің үлесі 50 пайыздан артықты құрайтын, бағалау қызметін жүзеге асыратын ұйымдар, сондай-ақ мемлекеттік басқарудың арнайы уәкілетті органына бағынысты (жүйеге кіретін) мемлекеттік ұйымдар жүзеге асырады	Беларусь Республикасы Президентінің «Бағалау қызметі туралы» 2006 жылғы 13 қазандағы №615 Жарлығы
8. Нәтижелері жалпымемлекеттік, салааралық мәндерге ие геодезиялық және картографиялық жұмыстарды мемлекеттік басқарудың арнайы уәкілетті органына бағынысты (жүйеге кіретін) мемлекеттік ұйымдар ғана жүзеге асырады	«Мемлекеттің ғана меншігіндегі объектілер және жүзеге асырылуына мемлекеттің айрықша құқығы қолданылатын қызметтің түрлері туралы» 2010 жылғы 15 шілдедегі Беларусь Республикасының №169-З Заңы
II. Қазақстан Республикасы
1. Қазақстан Республикасының жеке және заңды тұлғаларына бюджеттік субсидиялар және мемлекеттік қолдаудың өзге де шаралары Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген тәртіпте ұсынылады	Қазақстан Республикасының Бюджет кодексі
2. Тауарлы ауыл шаруашылығы өндiрiсiн жүргiзуге және орман өсiруге арналған жер учаскелерi шетелдік тұлғалардың жеке меншiгiнде болуы мүмкiн емес. Шаруа немесе фермер қожалығын, тауарлы ауыл шаруашылығы өндірісін және орман өсіруді жүргiзу үшiн уақытша өтеулi жер пайдалану құқығы шетелдік тұлғаларға 10 жыл мерзімге беріледі	Қазақстан Республикасының Жер кодексі
3. Қазақстан Республикасының шекаралық аймағында және шекаралық белдеуінде орналасқан жер учаскелерін шетелдіктерге, және шетелдік заңды тұлғаларға жеке меншікке беруге жол берілмейді. Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасының күзетiлетiн аймағына тікелей іргелесіп жатқан (үш шақырымдық аймақ) ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер учаскелерi, егер Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы туралы заңнамасында өзгеше көзделмесе, оларды делимитацияланғанға және демаркацияланғанға дейiн Қазақстан Республикасының азаматтары мен заңды тұлғаларына ғана уақытша жер пайдалану құқығымен берiледi.	Қазақстан Республикасының Жер кодексі
4. Тұрақты жер пайдалану құқығы шетелдік жер пайдаланушыларға тиесiлi болмайды.	Қазақстан Республикасының Жер кодексі
5. Жергілікті қамту: 1) Қазақстан Республикасы мен жер қойнауын пайдаланушылар арасында «Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы» Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 24 маусымдағы № 291-IV Заңына сәйкес жасалған келісімшарттарда Қазақстан Республикасының Дүниежүзілік сауда ұйымына қосылу туралы хаттамаға сәйкес өтпелі кезеңмен Қазақстан Республикасының Дүниежүзілік сауда ұйымына қосылғанға дейін шектеу өз күшін сақтайды; 2) «Ұлттық әл-ауқат қоры туралы» Қазақстан Республикасының 2012 жылғы 1 ақпандағы № 550-IV Заңы және «Ұлттық басқарушы холдинг, Ұлттық холдингтер, ұлттық компаниялар және акцияларының (қатысу үлестерінің) елу және одан да көп пайызы тікелей немесе жанама түрде ұлттық басқарушы холдингке, ұлттық холдингке, ұлттық компанияға тиесілі ұйымдар жүзеге асыратын тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алудың үлгі ережесін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылғы 28 мамырдағы № 787 Қаулысына сәйкес «Самұрық-Қазына» Ұлттық әл-ауқат қорының (ҰӘҚ) және дауыс беретін акцияларының (қатысу үлесінің) 50 пайызын және одан артық пайызын «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ тікелей немесе жанам иеленетін ұйымдардың, сондай-ақ тікелей немесе жанама мемлекетке тиесілі (олардағы мемлекеттің үлесі 50 пайыз және одан артық) компаниялардың сатып алуларында. Егер Қазақстан Республикасының Дүниежүзілік сауда ұйымына қосылу туралы хаттамамен өзге көзделмесе, шектеу өз күшін 2016 жылғы 1 қаңтарға дейін сақтайды	«Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы» Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 24 маусымдағы № 291-IV Заңы, «Ұлттық әл-ауқат қоры туралы» Қазақстан Республикасының 2012 жылғы 1 ақпандағы № 550-IV Заңы, «Ұлттық басқарушы холдинг, Ұлттық холдингтер, ұлттық компаниялар және акцияларының (қатысу үлестерінің) елу және одан да көп пайызы тікелей немесе жанама түрде ұлттық басқарушы холдингке, ұлттық холдингке, ұлттық компанияға тиесілі ұйымдар жүзеге асыратын тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алудың үлгі ережесін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылғы 28 мамырдағы N 787 Қаулысы
6. Қазақстан Республикасының стратегиялық peсурстарын пайдалану жөнiндегi мәмiлелердi жасау бiр елден шыққан бiр тұлғада немесе тұлғалар тобында операциялар жүргiзуге құқықтардың шоғырлануына әкеп соғатын болса, мемлекеттiк орган өтiнiм берушiге бұған рұқсат беруден бас тартуға құқылы.	«Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігі туралы» Қазақстан Республикасының 2012 жылғы 6 қаңтардағы № 527-IV Заңы
7. Айрықша концессионерді тағайындау құқығы сақталады. Концеденттің жеке құқықтары мен міндеттемелерін уәкілетті концедент жүзеге асыруы мүмкін	«Концессиялар туралы» Қазақстан Республикасының 2006 жылғы 7 шілдедегі N 167 Заңы
8. Қазақстан Республикасының континенттік қайраңы шегіндегі қызметке қатысты шектеу енгізілуі мүмкін	«Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы» Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 24 маусымдағы № 291-IV Заңы
9. Акцияларының бақылау пакеті тікелей немесе жанама түрде ұлттық басқарушы холдингке тиесілі эмитент Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімін іске асыру мақсатында акцияларын бағалы қағаздардың ұйымдастырылған рыногында орналастырған кезде акцияларды шетелдiк азаматтарға және (немесе) заңды тұлғаларға, сондай-ақ азаматтығы жоқ адамдарға сатуға құқылы емес.	«Бағалы қағаздар рыногы туралы» Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 2 шілдедегі N 461 Заңы
III. Ресей Федерациясы
1. Субсидияларға және мемлекеттік қолдаудың өзге де шараларына қолжетімділік шарттары мен тәртібін, осындай қолжетімділікті шектеуді қоса, мемлекеттік биліктің федералдық, өңірлік және муниципалдық органдары белгілейді және Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың XV бөлімінің шарттарына қарамастан толық көлемде қолданылады	Ресей Федерациясының Бюджет кодексі, тиісті жылға «Федералдық бюджет туралы» Федералдық заң, Ресей Федерациясы және муниципалдық құрылымдар субъектілерінің нормативтік құқықтық актілері
2. Ауыл шаруашылығы жерлеріне және шекара маңы аумақтарындағы жерлерге шетелдік меншікке тыйым салынады және жердің басқа түрлері үшін де шектелуі мүмкін. Жер учаскелерін 49 жылға дейінгі кезеңге жалдауға рұқсат етіледі.	Ресей Федерациясының Жер кодексі, «Ауылшаруашылық мақсаттағы жерлердің айналымы туралы» 2002 жылғы 24 шілдедегі №101-ФЗ Федералдық заң
3. Жарғылық (жинақтамалы) капиталында шетелдік тұлғалардың үлесі (не олардың жиынтық үлесі) 50 пайыздан артықты құрайтын ресейлік заңды тұлғалар ауылшаруашылық мақсаттағы жер учаскелеріне тек жалдау құқығына ғана ие бола алады. Мұндай жалдау мерзімі 49 жылдан аспауы керек	Ресей Федерациясының Жер кодексі, «Ауылшаруашылық мақсаттағы жерлердің айналымы туралы» 2002 жылғы 24 шілдедегі №101-ФЗ Федералдық заң
4. Байырғы саны аз халық пен шағын этникалық топтар дәстүрлі тұратын және экономикалық қызметті жүзеге асыратын жерлермен, сондай-ақ шекара маңы аумақтарындағы және Ресей Федерациясының өзге де ерекше белгіленген аумақтарындағы жер учаскелермен жасалатын операциялар Ресей Федерациясының нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес шектелуі немесе тыйым салынуы мүмкін.	Ресей Федерациясының Жер кодексі, «Ауылшаруашылық мақсаттағы жерлердің айналымы туралы» 2002 жылғы 24 шілдедегі №101-ФЗ Федералдық заң
5. Инвесторлармен келісімдер (келісімшарттар) бойынша Ресей Федерациясы заңды тұлғаларының мердігерлер, өнім берушілер, тасымалдаушылар немесе өзге ретінде Өнімді бөлу туралы келісімді іске асыруға қатысуға басым құқығы бар.	«Өнімді бөлу туралы келісімдер туралы» 1995 ж. 30 желтоқсандағы № 225-ФЗ Федералдық заң
6. Ресей Федерациясының жабық әкімшілік-аумақтық құрылым аумағында кез келген басқа мүше мемлекеттің тұлғаларының заңды тұлғаларды құруы, филиалдар мен өкілдіктерді құруы, дара кәсіпкер ретінде тіркелуі, кез келген басқа мүше мемлекеттің тұлғаларының әкімшілік-аумақтық құрылым аумағында тіркелген заңды тұлғалардың капиталына қатысу үлесін сатып алуы, сондай-ақ жабық әкімшілік-аумақтық құрылым аумағында тіркелген заңды тұлғалардың (соның ішінде шетелдік капиталмен) филиалдар мен өкілдіктердің қызметі Ресей Федерациясының нормативтік-құқықтық актілерімен шектелуі немесе тыйым салынуы мүмкін.	«Жабық әкімшілік-аумақтық құрылым туралы» 1992 жылғы 14 шілдедегі №3297-ФЗ Федералдық заң
7. Ресей Федерациясының континенттік қайраңы шегіндегі қызметке қатысты шектеу енгізілуі мүмкін	«Ресей Федерациясының континенттік қайраңы туралы» 1995 жылғы 30 қарашадағы №187-ФЗ Федералдық заң
8. Нақты аумақта немесе акваторияда жануарлар әлемін пайдалануға ұсынуда басымдық Ресей Федерациясының азаматтарына беріледі	«Жануарлар әлемі туралы» 1995 жылғы 24 сәуірдегі №52-ФЗ Федералдық заң
9. 2012 жылғы 1 қаңтарға дейін жасалған Өнімді бөлу туралы келісімдер жасауға қатысты: Өнімді бөлу туралы келісім жасауға арналған аукционның шарттарында ресейлік заңды тұлғалардың Ресей Федерациясының Үкіметі айқындаған үлестегі келісімдерді іске асыруға қатысуы көзделуі тиіс. Келісімде: ресейлік заңды тұлғаларға келісім бойынша жұмыстарға инвесторлармен шарттар (келісімшарттар) негізінде мердігер, жеткізуші, тасымалдаушы немесе басқа түрде қатысуына басым құқық беру; саны тартылған барлық қызметкерлер құрамының кемінде 80 пайызын құрауы тиіс Ресей Федерациясының азаматтарын тарту, шетелдік қызметкерлер мен мамандарды келісім бойынша жұмыстардың бастапқы кезеңдерінде немесе тиісті біліктіліктегі Ресей Федерациясының жұмысшы азаматтары болмаған кезде тарту; пайдалы қазбаларды геологиялық зерттеу, өндіру, тасымалдау және өңдеу үшін қажетті Ресейде жасалған технологиялық жабдықты, техникалық құралдар мен материалдарды келісім бойынша жұмыстарды орындау үшін әрбір күнтізбелік жылы сатып алу мен пайдалану шығындары инвесторларға өтеу өнімімен өндірілетін сатып алынған (оның ішінде жалдау шарты, лизинг және басқа да негіздер бойынша) жабдықтың, техникалық құралдар мен материалдардың жалпы құнының кемінде 70 пайызы көлемінде сатып алу. Бұл ретте, жабдықты, техникалық құралдар мен материалдарды Ресей Федерациясының аумағында ресейлік заңды тұлғалар және (немесе) Ресей Федерациясының азаматтары құндық мәнде Ресей Федерациясының аумағында ресейлік заңды тұлғалар және (немесе) Ресей Федерациясының азаматтары шығарған тораптардан, бөлшектерден, конструкциялардан және жиынтықтауыштардан жасаған деген шартпен олар Ресейде шығарылған деп танылады. Тараптар келісімде келісім бойынша жұмыстарды орындау үшін инвестор пайдалы қазбаларды өндіру, оларды тасымалдау және өңдеу үшін (егер бұл көзделсе) сатып алатын және (немесе) пайдаланатын технологиялық жабдықтың құндық мәнде кемінде 70 пайызы Ресейде шығарылған болуы тиіс деген шарты көздеуі тиіс. Бұл жағдай құрылысы және сатып алынуы Келісімде көзделмеген магистральдік құбыр көлігі объектілерін пайдалануға қолданылмайды.	«Өнімді бөлу туралы келісімдер туралы» 1995 жылғы 30 желтоқсандағы № 225-ФЗ Федералдық заң
10. Айрықша концессионерді тағайындау құқығы сақталады. Концеденттің жеке құқықтары мен міндеттемелерін уәкілетті концедент жүзеге асыруы мүмкін	«Концессиялық келісімдер туралы» 2005 жылғы 21 шілдедегі №115-ФЗ Федералдық заң

Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 17 ҚОСЫМША

Қаржылық қызметтер жөніндегі
ХАТТАМА

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың (бұдан әрі – Шарт) 70-бабына сәйкес әзірленді және мүше мемлекеттердің қаржылық қызметтер саудасын, сондай-ақ құру және (немесе) қызметті қозғайтын шараларына қатысты қолданылады.
      2. Осы Хаттаманың ережелері коммерциялық негізде және бәсекелестік шартында емес мемлекеттік биліктің функцияларын орындау үшін жүзеге асырылатын және субсидияларды беруге қатысты жеткізілетін қызмет көрсетулер мен қызметтерге қолоданылмайды.
      3. Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:
      «мемлекеттік мекеме» – мүше мемлекеттің мемлекеттік билік органы немесе Ұлттық банкі (орталық банкі), не осы мүше мемлекетке тиесілі немесе бақылайтын, осы мүше мемлекеттің мемлекеттік билік органы немесе осы мүше мемлекеттің Ұлттық банкі (орталық банкі) берген өкілеттіктерді ғана жүзеге асыратын ұйым;
      «қызмет» – осы Хаттаманың ұғымында құрылған заңды тұлғалардың, филиалдардың, өкілдіктердің қызметі;
      «мүше мемлекеттің заңнамасы» – мүше мемлекеттің заңдары және өзге де нормативтік құқықтық актілері, мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкінің нормативтік актілері;
      «кредиттік ұйым» – мүше мемлекеттің банк қызметін реттеу жөніндегі уәкілетті органы берген арнайы лицензияның негізінде қызметінің негізгі мақсаты ретінде пайда алу үшін өзі тіркелген аумақтың мүше мемлекетінің заңнамасына сәйкес банк операцияларын жүзеге асыруға құқығы бар мүше мемлекеттің заңды тұлғасы;
      «лицензия» – мүше мемлекеттің уәкілетті органы беретін, оның иесіне мүше мемлекеттің аумағында белгілі бір қызмет түрін жүзеге асыруға құқық беретін арнайы рұқсат (құжат);
      «мүше мемлекеттің шарасы» – мүше мемлекеттің заңнамасы, сондай-ақ мүше мемлекет органының немесе мүше мемлекет органы лауазымды шешімі, әрекеті немесе әрекетсіздігі;
      Мүше мемлекеттің уәкілетті органы ұсынымдық сипаты бар ресми құжатты қабылданған (шығарған) жағдайда мұндай ұсыным, егер іс жүзінде осы ұсынымды адресаттарының басым бөлігі оны басшылыққа алғаны іс жүзінде дәлелденсеа, осы Хаттаманың мақсаты үшін шара ретінде танылуы мүмкін.
      «ұлттық режим» – басқа мүше мемлекеттің тұлғаларына және қаржылық қызметтеріне қаржылық қызметтердің саудасы кезінде өз аумағында өзінің жеке тұлғаларына және қаржылық қызметтеріне осындай жағдайлар кезінде берілетін режимнен қолайлылығы кем болмайтын режимді ұсыну;
      «жалпы қаржы нарығы» – төмендегі критерийлерге сәйкес келетін мүше мемлекеттердің қаржы нарығы:
      мүше мемлекеттердің қаржы нарығы саласындағы реттеу мен қадағалауға қойылатын үйлестірілген талаптар;
      бір мүше мемлекеттің уәкілетті органы берген лицензияларды басқа мүше мемлекеттердің аумағында банк және сақтандыру секторында, сондай-ақ бағалы қағаздардың нарығында қызмет көрсету секторында өзара мойындау;
      заңды тұлға ретінде қосымша құрылусыз Одақтың барлық аумағында қаржылық қызметті ұсыну бойынша қызметті жүзеге асыру;
      мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары арасынд аәкімшілік ынтымақтастық, соның ішінде ақпаратпен алмасу арқылы «қаржылық қызметтерді жеткізу/сату» – төмендегі тәсілдермен жүзеге асырылатын қызметтер өндірісін, бөлінісін, маркетингін, саудасы мен жеткізілуін қамтитын қаржылық қызметтерді көрсету:
      бір мүше мемлекеттің аумағынан кез келген басқа мүше мемлекеттің аумағына;
      бір мүше мемлекеттің аумағында осы мүше мемлекет тұлғасының басқа мүше мемлекеттің тұлғасына (қызметтерді тұтынушы);
      бір мүше мемлекеттің қаржылық қызметтерді жеткізушісінің кез келген басқа мүше мемлекеттің аумағында құру және қызметі жолымен;
      «қаржылық қызметтерді жеткізуші» – мемлекеттік мекемелерді қоспағанда, қаржылық қызметтерді жеткізетін мүше мемлекеттің кез келген жеке немесе заңды тұлғасы;
      «бағалы қағаздар нарығына кәсіби қатысушы» – «бағалы қағаздар нарығының кәсіби қатысушылары» - өзі аумағында тіркелген мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес бағалы қағаздар нарығында кәсіби қызметті жүзеге асыруға құқығы бар заңды тұлғасы;
      «неғұрлым қолайлылық режимі» – басқа мүше мемлекеттің тұлғаларына және қаржылық қызметтеріне қаржылық қызметтердің саудасы кезінде үшінші елдердің тұлғаларына және қаржылық қызметтеріне осындай жағдайлар кезінде берілетін режимнен қолайлылығы кем болмайтын режимді беру;
      «қаржылық қызмет секторы» - барлық кіші секторларын қоса алғанда, қаржылық қызметтің барлық секторы, ал мүше мемлекеттің міндеттемелерінен, шектеулері мен шарттарынан алып тастауларға қатысты бір немесе бірнеше не жеке қаржылық қызметтердің барлық кіші секторлары;
      «сақтандыру ұйымы» – өзі аумағында тіркелген мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес сақтандыру (қайта сақтандыру) қызметін жүзеге асыруға құқығы бар заңды тұлға;
      «экономикалық орындылығы тұрғысындағы тест» – қызметті жеткізуші қызметінің нақты саланы экономикалық жоспарлау мақсаттарына сәйкестігіне экономикалық бағалау жолымен нарықтың қажеттілігі мен мұқтажының болуына қарай құруға және (немесе) қызметіне не қызметтерді жеткізуге рұқсаттар беру;
      «уәкілетті орган» - осы мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес мүше мемлекеттің қаржы нарығын, қаржы ұйымдары (қаржы нарығының жекелеген салаларын) реттеу және (немесе) қадағалау және бақылау жөніндегі өкілеттерге ие органы;
      «құру»:
      аумағында осындай заңды тұлға ашылатын немесе құрылатын мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген кез келген ұйымдық – құқықтық нысандағы және меншік нысандағы заңды тұлғаны ашу және (немесе) сатып алу (ашылған немесе құрылған заңды тұлғаның капиталына қатысу);
      мұндай заңды тұлға қабылдайтын шешімдерді тікелей немесе үшінші тұлғалар арқылы, оның ішінде дауыс беретін акцияларына (үлестеріне) тиесілі дауыстарды иелену жолымен, осындай заңды тұлғаның директорлар кеңесіне (қадағалау кеңесіне) және өзге де басқару органдарына қатысу жолымен айқындау мүмкіндігін алудан көрінетін мүше мемлекеттің заңды тұлғасының үстінен бақылауды иелену;
      филиалды ашу;
      өкілдікті ашу;
      «қаржылық қызметтер» – қызметтердің мына түрлерін қамтитын қаржылық сипаттағы қызметтер:
      1) сақтандыру қызметтері және сақтандыруға жататын қызметтер:
      а) сақтандыру (бірге сақтандыру): өмірді сақтандыру, өмірді сақтандырудан өзге сақтандыру;
      б) қайта сақтандыру;
      в) брокерлік және агенттік делдалдық сияқты сақтандыру делдалдығы;
      г) консультациялық, актуарлық қызметтер, тәуекелді бағалау және талап-арыздарды реттеу жөніндегі қызметтер сияқты сақтандыру жөніндегі қосалқы қызметтер;
      2) банк қызметтері:
      а) халықтан депозиттер мен басқа да төленуге тиіс ақша қаражатын қабылдау;
      б) тұтыну кредитін, кепіл кредитін, факторинг пен коммерциялық операцияларды қаржыландыруды қоса алғанда, барлық түрлердегі несиелерді беру;
      в) қаржы лизингі;
      г) төлемдер мен ақша аударымдары жөніндегі қызметтердің барлық түрлері;
      д) биржада және биржадан тыс, не өзге де түрде өз есебінен және клиенттердің есебінен: шетелдік валютамен; деривативтермен, оның ішінде, фьючерстермен және опциондармен; «своп» мәмілелері және форвардтық мәмілелер сияқтыларды қоса алғанда, валюталық бағамдар мен пайыздық ставкаларға қатысты құралдармен сауда-саттық жасау;
      е) осы тармақшада көрсетілген қызметтің барлық түрлерінде консультативтік, делдалдық және басқа да қосалқы қаржы қызметтері, кредит шарттарын талдаумен байланысты анықтамалық және талдамалық материалдарды қоса алғанда;
      3) бағалы қағаздар нарығындағы қызметтер:
      а) биржада және биржадан тыс, не өзге де түрде өз есебінен және клиенттердің есебінен қаржы құралдарымен сауда-саттық жасау;
      б) агент (мемлекеттік немесе жеке меншік) ретінде кепілдік беру мен орналастыруды, және осындай эмиссияларға жататын қызметтер көрсетуді қоса алғанда, бағалы қағаздардың (эмиссиялардың) барлық түрлерінің шығарылуына қатысу;
      в) қаржы нарығындағы брокерлік операциялар;
      г) қолма-қол ақша немесе бағалы қағаздар сияқты активтерді басқару, ұжымдық инвестицияларды басқарудың барлық түрлері, активтерді зейнетақы қорларының инвестициялық портфельдерін басқару, қамқоршылық, сақтау жөніндегі қызметтер және трастылық қызметтер;
      д) бағалы қағаздарды, деривативтерді және басқа да құралдарды қоса алғанда, қаржы активтері бойынша клирингілік қызметтер;
      е) қаржы ақпаратын ұсыну және беру және басқа қаржы қызметтерін көрсетушілердің қаржылық деректерді өңдеуі мен тиісті бағдарламалық қамтамасыз етуді ұсынуы;
      ж) тікелей және портфельдік инвестициялар бойынша зерттеулер мен ұсынымдарды, корпорацияларды сатып алу, қайта ұйымдастыру және стратегиялары мәселелері бойынша ұсынымдарды қоса алғанда, осы тармақта аталған қызметтің барлық түріндегі консультативтік, делдалдық және басқа қосалқы қаржылық қызметтері кіреді.
      Осы Хаттамадағы өзге де ұғымдар қызмет көрсетулер саудасына, құру, қызмет және инвестициялар туралы хаттамада көрсетілген мәнде қолданылады (Шартқа № 16 қосымша).
      4. Әрбір мүше мемлекет басқа мүше мемлекеттердің қаржылық қызметті жеткізушілерге (басқа мүше мемлекеттердің заңды тұлғаларына) осы Хаттаманың № 1 қосымшасында көрсетілген мүше мемлекеттердің жеке ұлттық тізбесінде көрсетілген талаптарға сәйкес өздігінен, делдал арқылы немесе делдал ретінде бір мүше мемлекеттің аумағынан басқа мүше мемлекеттің аумағына қаржылық қызметтің мынадай түрлерінің ұлттық режімін және неғұрлым қолайлы жағдай жасау режімін ұсынады:
      1) мыналарға:
      оларға қатысты осындай сақтандыру: тасымалданатын тауарларды, тауарларды тасымалдайтын көлік құралдарын және тасымалдаумен байланысты туындайтын азаматтық-құқықтық жауапкершілікті толығымен немесе ішінара қозғайтын теңіз тасымалдарына, коммерциялық әуе тасымалдарына және фрахтыға (спутниктерді қоса алғанда);
      халықаралық транзит шеңберінде тасымалданатын тауарларға жататын тәуекелдерді сақтандыру;
      2) қайта сақтандыру, сондай-ақ консультациялық қызметтер, актуарлық қызметтер, тәуекелді бағалау және талап-арыздарды реттеу сияқты қосалқы сақтандыру қызметтері;
      3) қаржылық ақпаратты ұсыну мен беру және басқа қаржылық қызметтерді көрсетушілердің қаржылық деректері мен тиісті бағдарламалық қамтамасыз етілуін өңдеу;
      4) бағалы қағаздар нарығындағы қызметке және банктік қызметке қатысты анықтамалық материалдарды қоса алғанда, консультативтік және басқа қосалқы қызмет (делдалдық және кредиттік тарихтарды талдауға байланысты қызметті, тікелей және портфельдік инвестициялар бойынша зерттеулер мен ұсынымдарды, корпорацияларды сатып алу, қайта ұйымдастыру және стратегиялары мәселелері бойынша ұсынымдарды қоспағанда).
      5. Әрбір мүше мемлекет басқа мүше мемлекеттің аумағында осы мүше мемлекеттің тұлғаларына осы Хаттаманың 4-тармағының 1-4 тармақшаларында көрсетілген қаржылық қызметтерді тұтынуға рұқсат береді.
      6. Әрбір мүше мемлекет басқа мүше мемлекеттердің қаржылық қызметті жеткізушілерді құруға және (немесе) қызметіне қатысты осы Хаттаманың №2 қосымшасындағы мүше мемлекеттердің әрқайсысына арналған жеке ұлттық тізбеде көзделген шектеулерді ескере отырып, қолайлылығы осындай мән-жайларда өзінің аумағындағы өзінің қаржылық қызметтерді жеткізушілеріне және (немесе) үшінші мемлекеттердің тұлғаларына берілетін режимнен кем болмайтын режимді ұсынады.
      7. Әрбір мүше мемлекет кез келген мүше мемлекеттің тұлғаларына өзінің аумағындағы, осы Хаттаманың 3-тармағында айқындалған қаржылық қызметті жеткізушілердің мекемелеріне (және немесе) қызметіне қатысты неғұрлым қолайлы жағдай жасау режимін ұсынады.
      8. Үшінші мемлекеттермен қаржылық қызмет, капиталына мемлекет қатыстын заңды тұлғалардың қызметі, қаржылық қызметті тұтынушылардың құқықтары, жекешелендіруге қатысу, инвесторлардың құқықтарын қорғау, төлемдер мен аударымдар, төлемдер мен аударымдарға қатысты шектеулер,,зиянды өтеу, инвесторларға кепілдік беру, оның ішінде экспроприация кезінде, инвесторлардың құқықтарының өтеуі және инвестициялық дауларды шешу тәртібі мәселелері Қызмет көрсету саудасы, құру, қызмет және инвестициялартуралы Хаттамамен реттеледі (Шартқа № 16 қосымша).
      9. Осы Хаттаманың ережесі осы Шарт күшіне енген және қолданысы жалғасып отырған күні құрылған, ашылған, сатып алынған немесе бақылатын, сондай-ақ осы Шарт күшіне енген күннен кейін құрылған, ашылған, сатып алынған, бақыланатын немесе тіркелген заңды тұлғаларға, филиалдарға, өкілдіктерге, тіркелген дара кәсіпкерлерге қолданылады.
      10. Осы Хаттамаға № 1 қосымшасында көзделген жағдайларды қоспағанда, Хаттаманың 4-тармағында аталған секторларда мүше мемлекеттің ешқайсысы басқа мүше мемлекеттің қаржылық қызметтеріне және қаржылық қызметтерді жеткізушілеріне қатысты сауда қызметіне байланысты:
      қызметті жеткізушілердің квота, монополия, экономикалық мақсатқа сай болуына арналған тест нысанындағы немесе кез келген өзге сандық нысандағы санына;
      кез келген қызметті жеткізушінің квота, монополия, экономикалық мақсатқа сай болуына арналған тест нысанындағы немесе кез келген өзге сандық нысандағы операцияларына қатысты шектеулерді қолданбайды және енгізбейді.
      Осы Хаттаманың № 1 қосымшасында көзделген жағдайларды қоспағанда, осы Хаттаманың 4-тармағында аталған секторларда мүше мемлекеттердің бірде бірі құру талаптарын қаржылық қызметтер саудасына арналған талаптар ретінде басқа мүше мемлекеттің қызметтерді жеткізушісіне қатысты енгізбейді және қолданбайды.
      11. Осы Хаттамаға № 2 қосымшадағы мүше мемлекеттердің әрқайсысына арналған жеке ұлттық тізбеде көзделген шектеулерді қоспағанда, мүше мемлекеттердің бір де біреуі өздерінің аумақтарында құруға және (немесе) қызметке байланысты кез келген басқа мүше мемлекеттің тұлғаларына қатысты:
      1) құру нысанына, оның ішінде заңды тұлғаның ұйымдық-құқықтық нысанына;
      2) квота, экономикалық орындылығы тұрғысындағы тест нысанында немесе кез келген өзге де нысанда құрылатын заңды тұлғалардың, филиалдардың немесе өкілдіктердің санына;
      3) заңды тұлғаның капиталындағы сатып алынатын үлес көлеміне немесе заңды тұлғаның үстінен бақылау дәрежесіне;
      4) құрылған заңды тұлға, филиал, өкілдік квота, экономикалық орындылығы тұрғысындағы тест нысанындағы немесе кез келген өзге сандық нысандағы қызметті жүзеге асыру барысында олардың операцияларына қатысты шектеулерді қолданбайды және енгізбейді.
      12. Жеке тұлғалардың келуі, кетуі, болуы және еңбек қызметіне байланысты мәселелер осы Шарттың XXVI бөлімінде осы Хаттаманың № қосымшасында әрбір мүше мемлекетке арналған жеке ұлттық тізбеде көрсетілген шектеулерді ескере отырып, реттеледі.
      13. Осы Хаттаманың № 1 қосымшасында жеке ұлттық тізбеде көрсетілген қаржылық қызметтерге және Хаттаманың №2 қосымшада жеке ұлттық тізбеде көрсетілген құруға және (немесе) қызметке байланысты шектеулерге қатысты әрбір мүше мемлекет қаржылық қызметтер саудасына ықпал ететін осы мүше мемлекеттің барлық шараларының ақылға қонымды, объективті және әділ қолданылуын қамтамасыз етеді.
      14. Қаржылық қызметтерді жеткізуге рұқсат алу талап етілсе, мүше мемлекеттің уәкілетті органдары ақылға қонымды уақыт ішінде мүше мемлекеттің заңнамасы талаптарына және реттеу қағидаларына сәйкес ресімделді деп саналатын өтінімді ұсынғаннан кейін өтініш берушіге өтінішке қатысты шешімі туралы хабарлайды. Мүше мемлекеттің уәкілетті органдары өтініш берушінің сұратуы бойынша артық кешіктірусіз өтінімді қарау барысы туралы ақпарат береді.
      15. Біліктілік талаптары мен рәсімдеріне, техникалық стандарттар мен лицензиялау талаптарына жататын шаралар қызметтер саудасында ақталмайтын кедергілер жасамайтындай жағдайды қамтамасыз ету үшін мүше мемлекеттер өздері құра алатын тиісті органдар арқылы кез келген қажетті қағидаларды әзірлеуге құқылы. Бұл қағидалардың мақсаты осы талаптардың өзгелер қатарында:
      1) құзыреттілік және қызметтерді жеткізуге қабілеттілік сияқты объективті және жария өлшемдерге негізделуін;
      2) қызметтердің сапасын қамтамасыз ету үшін қажетті шамадан артық ауыртпалықты болмауын;
      3) лицензиялау рәсімдері жағдайында - олардың өздерінің қызметтерді жеткізуге шектеу болмауын қамтамасыз ету болады.
      16. Осы Хаттаманың № 1 қосымшасында жеке ұлттық тізбелерде көрсетілген қаржылық қызмет секторлары үшін осы Хаттаманың 15-тармағына сәйкес әзірленген қағидалар күшіне енгенге дейін мүше мемлекеттер осы Хаттаманың № 1 қосымшасындағы жеке ұлттық тізбелерде көрсетілген талаптарға сәйкес берілетін пайдаларды жоятын немесе қысқартатын лицензиялық немесе біліктілік талаптарды және техникалық стандарттарды қолданбайды.
      Бұл ретте мүше мемлекет қолданатын лицензиялық немесе біліктілік талаптар және техникалық стандарттар осы Хаттаманың 15-тармағының 1-3- тармақшаларында көрсетілген критерийлерге сәйкес келуі тиіс және осы Шартқа қол қою күні осы мүше мемлекеттен күтіледі.
      17. Егер мүше мемлекет қаржылық қызметтерді жеткізушілерді құруға және (немесе) қызметіне қатысты лицензиялауды қолданса, онда мұндай мүше мемлекет:
      1) мүше мемлекеттің қызметті жүзеге асыруға лицензиялар беруге жауапты уәкілетті органдары атауларының жариялануын немесе өзгеше түрде жалпының назарына жеткізілуін;
      2) лицензиялық рәсімдердің өздері құруға немесе қызметке шектеу болып табылмауын және қызметті жүзеге асыру құқығына тікелей байланысты лицензиялық талаптардың өздері қызмет үшін негізсіз кедергі болып табылмауын;
      3) барлық лицензиялық рәсімдер мен талаптардың мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленуін және лицензиялық рәсімдерді немесе талаптарды белгілейтін немесе қолданатын мүше мемлекеттің заңнамасы оның күшіне енген күнге дейін жариялануын;
      4) лицензияны берумен және лицензия беру туралы өтінішті қараумен байланысты кез келген алымдардың өзі құру және қызмет үшін шектеу болмауын және мүше мемлекеттің лицензия беруші органның өтінішті қараумен және лицензия берумен байланысты шығындарына негізделгенін;
      5) мүше мемлекеттің заңнамасында лицензия беру (бас тарту) туралы шешімді қабылдауға белгіленген уақыт кезеңі аяқталғаннан кейін және өтініш берушінің талабы бойынша мүше мемлекеттің тиісті лицензия беруші органының өтініш берушіге оның өтінішін қарау жағдайы туралы, сондай-ақ бұл өтініш тиісінше толтырылды деп саналатының не саналмайтыны туралы хабарлауын қамтамасыз етеді. Кез келген жағдайда өтініш берушіге өтінішке техникалық түзетулерді енгізуге мүмкіндік беріледі. Мүше мемлекеттің тиісті заңнамасында көрсетілген барлық ақпарат және құжаттар алынбай, өтініш тиісінше толтырылған деп саналмайды;
      6) өтінімді қабылдауға бас тартқан өтініш берушінің жазбаша талап етуі бойынша, мүше мемлекеттің өтінімді қабылдаудан бас тартқан лицензия беруші орган өтініш беруші осындай бас тарту себептері туралы жазбаша хабарлады. Алайда осы ереже мүше мемлекеттің лицензия беруші органынан ақпарат ашуды талап ететін ретінде түсіндірілмейді, оның мәнін ашу заңның орындалуына кедергі береді немесе қоғамдық мүддеге немесе қауіпсіздіктің маңызды мүддесіне қайшы келеді;
      7) өтінімді қабылдаудан бас тартылған жағдайда өтініш беруші жаңа өтінім бере алады, ол осы арқылы лицензия (рұқсат) беру үшін кез келген қолда бар проблемаларды жоюға тырысады;
      8) берілетін лицензия мүше мемлекеттің барлық аумағында қолданылуын қамтамасыз етеді.
      18. Мүше мемлекеттің аумағында қаржы қызметтері нарығында қызметті жүзеге арналған асыруға лицензияларды беру тәртібі және мерзімі аумағында қызметті жүзеге асыру болжанатын мүше мемлекеттің заңнамасымен белгіленеді.
      19. Осы Хаттамадағы еш нәрсе де мүше мемлекетке инвесторларды, салымшыларды, сақтандырушыларды, пайда алушыларды және қызметтерді көрсетушілердің олардың алдында фидуциарлық жауапкершілігі бар тұлғаларды қорғауды қоса алғанда, пруденциялық шаралар, немесе қаржы жүйесінің тұтастығы мен тұрақтылығын қамтамасыз етуге арналған шаралар қабылдауға кедергі келтірмейді. Егер мұндай шаралар осы Хаттаманың ережелеріне сәйкес келмесе, оларды мүше мемлекет Шартқа сәйкес осы мүше мемлекет қабылдаған міндеттемелерді орындаудан тараптың жалтару құралы ретінде пайдаланбауы керек.
      20. Еш нәрсе де жеке клиенттердің шоттарына қатысты ақпаратты, немесе басқа қандай да бір құпия немесе мемлекеттік мекемелердің билігінде бар меншіктегі ақпаратты ашуға мүше мемлекетке қойылатын талап ретінде түсіндірілмеуге тиіс.
      21. Мүше мемлекеттер халықаралық қағидаттар және стандарттар не ең жақсы халықаралық практика және мүше мемлекеттерде қолданылып жүрген ең жақсыдан төмен емес стандарттар және практика негізінде мынадай қызмет көрсету секторларында қаржы нарығын реттеу саласындағы үйлестірілген талаптарды пысықтауды жүзеге асырады:
      банк секторы;
      сақтандыру секторы;
      бағалы қағаздар нарығындағы қызмет көрсету секторы.
      22. Банк секторында мүше мемлекеттер өз әрекеттерінде Банктік қадағалау жөніндегі Базель комитетінің тиімді банктік қадағалаудың негізгі қағидаттарын және ең озық халықаралық практиканы басшылыққа ала отырып, оның ішінде мыналарға:
      1) «кредиттік ұйым» ұғымына және оның заңды мәртебесіне;
      2) кредиттік ұйымдардың, банк топтарының және олардың аффилирленген тұлғаларының, банктік холдингтердің ақпаратты ашу тәртібі мен шарттарына;
      3) Халықаралық қаржы есептілігі стандарттары негізінде қаржылық (бухгалтерлік) есептілікке талаптарға;
      4) кредиттік ұйым құрудың тәртібі мен шарттарына, атап айтқанда мыналарға қатысты:
      құрылтайшылық құжаттарға қойылатын талаптарға;
      заңды тұлғаны (филиалды) және кредиттік ұйымды мемлекеттік тіркеу тәртібіне;
      кредиттік ұйым жарғылық капиталының ең аз мөлшерін айқындауға, оны қалыптастыру тәртібі мен төлеу тәсілдеріне;
      кредиттік ұйымның басшы қызметкерлерінің кәсіптік біліктілігі мен іскерлік беделіне қатысты қойылатын талаптарға;
      банк операцияларын жүзеге асыруға арналған лицензияны беру тәртібі мен шарттарына, оның ішінде банк операцияларын жүзеге асыруға арналған лицензияны алу үшін қажетті құжаттарға қойылатын талаптарға қатысты;
      5) кредиттік ұйымды ұлттық тіркеуден және банк операцияларын жүзеге асыруға арналған лицензияны беруден бас тарту үшін негіздемелерге;
      6) кредиттік ұйымды таратудың немесе қайта ұйымдастырудың (оның ішінде мәжбүрлеп таратудың) тәртібіне, рәсімдеріне және шарттарына;
      7) кредиттік ұйымнан банк операцияларын жүзеге асыруға арналған лицензияны қайтарып алу үшін негіздемелерге;
      8) кредиттік ұйымдарды қосу, қосылу және қайта өзгерту нысанында қайта ұйымдастырудың тәртібі мен ерекшеліктеріне;
      9) кредиттік ұйымның қаржылық сенімділігін қамтамасыз етуге, оның ішінде банк операцияларынан өзге кредиттік ұйымдар үшін рұқсат етілген қызмет түрлерін, пруденциалдық нормативтерді, міндетті резервтер мен арнайы провизияларды айқындауға;
      10) мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының кредиттік ұйымдардың, банктік холдингтердің және банк топтарының қызметін қадағалауды жүзеге асыру тәртібіне;
      11) кредиттік ұйымдарға және банктік холдингтерге санкциялардың тәртібіне, шарттарына және мөлшеріне;
      12) банк топтары мен банктік холдингтердің қызметі мен қаржылық сенімділігіне қойылатын талаптарға;
      13) халықтың салымдарын сақтандыру жүйесін құруға және оның жұмысына (салымдар бойынша өтемақы төлеу сомасын қоса алғанда);
      14) кредиттік ұйымдарды қаржылық сауықтыру және банкроттығы рәсімдеріне (кредиторлардың құқықтарын регламенттеуді, талаптарды қанағаттандыру кезектілігін қоса алғанда);
      15) банктік деп танылған операциялардың тізбесіне;
      16) банк операцияларының жекелеген технологиялық бөліктерін жүзеге асыруға құқылы ұйымдардың тізбесі мен олардың мәртебесіне қатысты кредиттік ұйымдарды реттеу мен қадағалау жөніндегі талаптарды үйлестіреді.
      23. Сақтандыру секторында мүше мемлекеттер өздерінің іс-әрекеттерінде ең озық халықаралық практиканы және Халықаралық сақтандыруды қадағалау қауымдастығының сақтандыруды қадағалаудың негізгі қағидаттарын басшылыққа ала отырып, сақтандыру нарығының кәсіби қатысушыларын реттеу мен қадағалау және оның ішінде:
      1) «сақтандыру нарығының кәсіби қатысушысы» ұғымы және оның заңды мәртебесіне;
      2) сақтандыру нарығының кәсіби қатысушысының қаржылық тұрақтылығын қамтамасыз етуге, оның ішінде:
      сақтандыру, қоса сақтандыру, қайта сақтандыру, өзара сақтандыру бойынша міндеттемелерді орындау үшін жеткілікті сақтандыру резервтеріне;
      сақтандыру резервтерін өтеу үшін қабылданатын активтердің құрамы мен құрылымына;
      жарғылық және меншікті капиталды қалыптастырудың ең төменгі деңгейі мен тәртібіне;
      сақтандыру портфелін өткізудің талаптары мен тәртібіне қатысты;
      3) Халықаралық қаржылық есептілік стандарттарының негізінде бухгалтерлік (қаржылық) есептіліктің талаптарына;
      4) сақтандыру қызметін құру және лицензиялау тәртібі мен талаптарына;
      5) Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының сақтандыру нарығының кәсіби қатысушыларының қызметін қадағалауды жүзеге асыру тәртібіне;
      6) сақтандыру нарығының кәсіби қатысушыларының нарықта қызметті жүзеге асыру тәртібін бұзғаны үшін санкцияларды қолдану талаптарына, тәртібіне және мөлшеріне;
      7) сақтандыру нарығының кәсіби қатысушыларының басшы қызметкерлерінің кәсіптік біліктілігіне және іскерлік беделіне қатысты талаптарға;
      8) сақтандыру қызметін жүзеге асыруға лицензия беруден бас тарту үшін негіздерге;
      9) сақтандыру нарығының кәсіби қатысушысын таратудың немесе қайта ұйымдастырудың, оның ішінде мәжбүрлеп таратудың (банкроттық) тәртібіне, рәсіміне және талаптарына;
      10) сақтандыру нарығының кәсіби қатысушысынан сақтандыру қызметін жүзеге асыруға берілген лицензияны кері қайтарып алу үшін негіздерге, сондай-ақ лицензияның қолданылуын жоюға, шектеуге және тоқтата тұруға;
      11) сақтандыру нарығының кәсіби қатысушысын біріктіру, қосу және қайта құру нысанында қайта ұйымдастырудың тәртібіне және ерекшеліктеріне;
      12) сақтандыру топтарының және сақтандыру холдингтерінің құрамына және олардың қаржылық сенімділігіне қойылатын талаптарға қатысты талаптарды үйлестіреді.
      24. Мүше мемлекеттер бағалы қағаздар нарығындағы қызметтердің секторында:
      бағалы қағаздар нарығындағы брокерлік қызметтің;
      бағалы қағаздар нарығындағы дилерлік қызметтің;
      бағалы қағаздарды, қаржы құралдарын басқару, зейнетақы қорларының активтері мен инвестициялық портфелін және ұжымдық инвестицияларды басқару жөніндегі қызметтің;
      өзара міндеттемелерді (клиринг) айқындау бойынша қызметтің;
      депозитарлық қызметтің;
      бағалы қағаздар иелерінің тізілімін жүргізу жөніндегі қызметтің;
      бағалы қағаздар нарығында сауданы ұйымдастыру жөніндегі қызметтің түрлері бойынша талаптарды үйлестіреді.
      25. Мүше мемлекеттер өздерінің іс-әрекетінде үздік халықаралық практиканы және Бағалы қағаздар жөніндегі комиссиялардың халықаралық ұйымының, Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымының қағидаттарын басшылыққа ала отырып, бағалы қағаздар нарығын реттеу және қадағалау бойынша және, оның ішінде:
      1) жарғылық капиталды қалыптастырудың және төлеудің тәртібін, сондай-ақ меншікті капиталдың жеткіліктілігіне талаптарды айқындауға;
      2) бағалы қағаздар нарығында қызметті жүзеге асыруға лицензияны берудің тәртібіне және талаптарына, оның ішінде бағалы қағаздар нарығында қызметті жүзеге асыруға лицензияны алу үшін қажетті құжаттарға қойылатын талаптарға;
      3) бағалы қағаздар нарығының кәсіби қатысушыларының басшы қызметкерлерінің кәсіптік біліктілігіне және іскерлік беделіне қойылатын талаптарға;
      4) бағалы қағаздар нарығында қызметті жүзеге асыруға лицензияны беруден бас тарту үшін негіздерге, сондай-ақ лицензияның қолданылуын жоюға, шектеуге және тоқтата тұруға;
      5) Халықаралық қаржылық есептілік стандарттарының негізінде бухгалтерлік (қаржылық) есептіліктің талаптарына, сондай-ақ ішкі есепті және ішкі бақылауды ұйымдастыруға қойылатын талаптарға;
      6) бағалы қағаздар нарығының кәсіби қатысушысын таратудың немесе қайта ұйымдастырудың (оның ішінде мәжбүрлеп таратудың) тәртібіне, рәсімдеріне және талаптарына;
      7) бағалы қағаздар нарығының кәсіби қатысушысынан бағалы қағаздар нарығында қызметті жүзеге асыруға берілген лицензияны кері қайтарып алудың негіздеріне;
      8) бағалы қағаздар нарығының кәсіби қатысушыларының қаржы нарығында қызметті жүзеге асыру тәртібін бұзғаны үшін әкімшілік санкцияларды қолданудың тәртібіне, талаптарына және мөлшеріне;
      9) Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары бағалы қағаздар нарығы субъектілерінің (қатысушыларының) қызметіне қадағалауды жүзеге асыру тәртібіне;
      10) бағалы қағаздар нарығының кәсіби қатысушыларының қызметіне қойылатын талаптарға және шарттарға;
      11) эмитенттің бағалы қағаздары шығарылымы (эмиссиясы) рәсіміне қойылатын талаптарға;
      12) мүше мемлекеттердің бағалы қағаздарының нарығында шетелдік эмитенттердің бағалы қағаздарын орналастыруға және олардың айналысына қойылатын талаптарға;
      13) жарияланатын ақпараттың көлеміне, сапасына және кезеңділігіне қойылатын талаптарға;
      14) мүше мемлекеттер эмитенттерінің бағалы қағаздарын Одақтың барлық аумағында орналастыру және айналысы мүмкіндігін эмитентті тіркеу мемлекетінің реттеу органының бағалы қағаздары шығарылымын (эмиссиясын) тіркеу шартымен қамтамасыз етуге;
      15) эмитенттердің ақпаратты ашу саласындағы талаптары, инсайдерлік ақпаратты заңсыз пайдалануға және бағалы қағаздар нарығындағы айла-шарғыға қарсы іс-әрекеттерге қатысты талаптарды үйлестіреді.
      26. Мүше мемлекеттер Халықаралық аудит стандарттары негізінде аудит жүргізуге үйлесімді талаптарды әзірлеуді жүзеге асырады.
      27. Мүше мемлекеттер мүше мемлекеттердің өз қаржы нарықтарындағы, оның ішінде банк секторындағы, сақтандыру секторындағы қызметті және бағалы қағаздар нарығындағы қызмет көрсету секторын реттеу, бақылау және қадағалау саласындағы уәкілетті органдардың өзара іс-қимыл тетіктерін әзірлейді.
      Мүше мемлекеттер Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға сәйкес ақпаратпен, оның ішінде құпия ақпаратпен алмасады.
      28. Әрбір мүше мемлекет осы Хаттамада қамтылатын мәселелерді қозғайтын немесе қозғауы мүмкін осы мүше мемлекеттің заңнамасы ресми көзде, ал мүмкіндігіне қарай арнайы бөлінген интернет-сайтта құқықтары және (немесе) міндеттемелері мүше мемлекеттің осындай заңнамасымен қозғалуы мүмкін кез келген тұлға олармен танысуға мүмкіндік алатындай түрде жариялануын қамтамасыз етеді.
      Осындай заңнаманы жариялау осындай заңнаманы қабылдау мақсаттарының түсініктемесін қамтуға тиіс және құқықтық айқындылықты және құқықтары және (немесе) міндеттемелері мүше мемлекеттің мүше мемлекеттің заңнамасымен қозғалуы мүмкін тұлғалардың негізделген үміттерін қамтамасыз ететін мерзімде, бірақ кез келген жағдайда олар күшіне енген күнге дейін жариялануға тиіс.
      29. Әрбір мүше мемлекет кез келген тұлғаның осы Хаттамада қамтылатын мәселелер бойынша қолданыстағы және (немесе) жоспарланатын заңнамалық актілерге қатысты жазбаша сұрауларына жауап беруді қамтамасыз ететін тетік құрады. Сұрауларға жауаптар осындай мүдделі тұлғаға жазбаша сұрау алған күннен бастап 30 күннен кешіктірмей ұсынылуы тиіс.
      30. Мүше мемлекеттер қаржылық нарықтардағы жүйелі тәуекелдердің алдын алу мақсатында айқындылық, есеп берушілік және жауапкершілік қағидаттарына сәйкес рейтинг агенттіктерінің қызметін жүзеге асыруға қойылатын талаптарға қатысты өз заңнамаларын үйлестіруді жүзеге асырады.
      31. Мүше мемлекет қаржы қызметтерін жеткізуге қатысты шараларды олардың қолдануын айқындаған кезде басқа кез келген мүше мемлекеттің пруденциялық шараларын тануы мүмкін. Мүше мемлекеттердің заңнамасының үйлесімділігі арқылы немесе басқалай түрде қол жетуі мүмкін осындай тану мүдделі мүше мемлекетпен келісімге немесе уағдаластыққа негізделуі мүмкін немесе біржақты тәртіппен ұсынылуы мүмкін.
      32. Басқа мүше мемлекеттің болашақтағы және қолданыстағы пруденциялық шараларын тану туралы келісімнің немесе уағдаластықтың қатысушысы болып табылатын мүше мемлекет басқа мүше мемлекеттерге оларды осындай келісімдер мен уағдаластықтар қатысушылары арасында ақпарат алмасуға байланысты рәсімдерді, және осындай қағидаларды жүзеге асыру қағидалары, бақылау, механизм болуы мүмкін осындай келісімдерге немесе уағдаластықтарға қосу туралы келіссөздер жүргізу мүмкіндігін береді.
      33. Мүше мемлекеттердің қаржылық нарықтарындағы қызметті жүзеге асыруға қойылатын нақты талаптарды үйлестіру сақталып отырған айырма Одақтың жалпы қаржылық нарығының тиімді жұмыс істеуіне кедергі келтірмеу талабымен жүзеге асырылуы тиіс.
      34. Осы Хаттамадағы ештеңе мүше мемлекетке мұндай шаралардың қызметтер саудасына, құруға және (немесе) қызметке қатысты мүше мемлекеттердің тұлғалары арасында өз бетінше немесе негізсіз кемсіту құралдарын жасайтын тәсілмен қабылданбауы шартымен төменде санамаланған шараларды, оның ішінде жасырын шектеулерді, атап айтқанда:
      1) қоғамдық моральды қорғау немесе қоғамдық тәртіпті қолдау үшін қажетті. Қоғамдық тәртіп ұғымдары бойынша ерекшелік қоғамның байырғы мүдделерінің біріне қатысты шынайы және мейлінше ауыр қауіп орын алған жағдайларда ғана қолданылуы мүмкін;
      2) адамдардың өмірін немесе денсаулығын, жануарларды немесе өсімдіктерді қорғау үшін қажетті;
      3) мыналарға:
      адасуға әкеп соғатын және жосықсыз практиканың немесе азаматтық-құқықтық шарттарды сақтамау салдарының алдын алуға;
      жеке сипаттағы мәліметтерді өңдеу мен тарату және жеке өмір мен шоттар туралы мәліметтердің құпиялылығын қорғау кезінде жекелеген тұлғалардың жеке өміріне араласудан қорғауға қатысы барларын қоса алғанда, осы Хаттаманың ережелеріне сәйкес келетін заңдарды немесе қағидаларды сақтау үшін қажетті;
      4) іс жүзінде ұсынылатын режимдегі өзгешелік әділ немесе тиімді салық салуды немесе басқа мүше мемлекеттің тұлғаларынан құруға, қызметке және қызметтер саудасына қатысты салықтарды өндіріп алуды қамтамасыз етуге деген ұмтылыстан туындауы шартымен ұлттық режимді ұсыну бөлігінде осы Хаттаманың 4 және 6 тармақтарымен үйлеспейтін;
      5) режимге қатысты өзгешелік салық салу мәселелері жөніндегі келісімнің, оның ішінде тиісті мүше мемлекет қатысушысы болып табылатын қосарланған салық салуды болдырмау туралы келісімнің нәтижесі болуы шартымен осы Хаттаманың 4 және 7-тармақтарымен үйлеспейтін шараларды қабылдауға немесе қолдануға кедергі келтірмейді.
      35. Осы Хаттамадағы ештеңе кез келген мүше мемлекетке өзінің ел қорғанысы немесе мемлекет қауіпсіздігі саласындағы маңызды мүдделерін қорғау үшін қажетті деп санайтын кез келген іс-қимылды қабылдауына кедергі ретінде түсіндірілмеуге тиіс.
      36. Мүше мемлекеттер осы Хаттаманың № 1 және 2-қосымшаларында олардың жеке ұлттық тізбелерінде көрсетілген алып тастаулар мен шектеулерді кезең-кезеңімен қысқартуды қамтамасыз етеді.
      37. Мүше мемлекеттер осы Хат таманың № 1 және 2-қосымшаларында олардың жеке ұлттық тізбелеріндегі мүше мемлекеттердің заңнамасын үйлестіру талаптарын мүше мемлекеттер орындаған қаржы қызметінің секторларына және лицензияларды өзара тануға қатысты шараларды қолдануды тоқтатады.

Қаржылық қызметтер
бойынша хаттамаға
№ 1 ҚОСЫМША

Мүше мемлекеттер Қаржылық қызметтер бойынша хаттаманың
(Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартқа № 17 қосымша)
4-тармағына сәйкес ұлттық режим ұсынатын және көрсетілген
Хаттаманың 10-тармағына сәйкес міндеттемелер қабылдайтын қаржы
қызметтерінің шағын секторларының
ТІЗБЕСІ

Сектор/шағын сектор	Шектеудің болуы	Шектеудің сипаттамасы	Шектеуді қолдану үшін негіз (нормативтік құқықтық акт)	Шектеудің қолданылу мерзімі
I. БЕЛАРУСЬ РЕСПУБЛИКАСЫ
1. Мыналар: халықаралық теңіз тасымалдарына халықаралық коммерциялық әуе тасымалдарына халықаралық коммерциялық ғарыштық ұшыруларға; -мыналарды: жеке тұлғаларды халықаралық тасымалдау; туындайтын жауапкершілікті қоса алғанда, экспорттық/импорттық жүктерді және оларды өткізетін көлік құралдарын халықаралық тасымалдау; тауарларды халықаралық көлікпен тасымалдау; шарттар мен сақтандыру сертификаттарының халықаралық жүйесі - Жасыл картаға қосылғаннан кейін ғана жеке көлік құралдарын трансшекаралық өткізу кезіндегі жауапкершілікті толық немесе ішінара жабатын сақтандыруға байланысты тәуекелдерді сақтандыру	Шектеулер жоқ	-	-	-
2. Қайта сақтандыру және ретроцессия	Шектеулер жоқ	-	-	-
3.Сақтандыру агенттері мен сақтандыру брокерлерінің қызметтері	Шектеу	Беларусь Республикасының аумағында шетелдік сақтандырушылардың атынан сақтандыру келісімшарттарын жасасуға және бөлуге байланысты сақтандыру делдалдығына рұқсат етілмейді (осы тізбенің қаржылық қызметтер бөлімінің 1-тармағында көрсетілген секторларды қоспағанда, сондай-ақ сақтандыру брокерлерінің қайта сақтандыру бойынша делдалдық қызметті жүзеге асыруын қоспағанда)	«Сақтандыру қызметі туралы» Беларусь Республикасы Президентінің 2006 жылғы 25 тамыздағы № 530 Жарлығы	-
4. Консультациялық, актуарлық қызметтер, тәуекелді бағалау және наразылықтарды реттеу жөніндегі қызметтер сияқты сақтандырудың қосалқы қызметтері	Шектеулер жоқ	-	-	-
II. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ
1. Мыналар: халықаралық теңіз тасымалдарына халықаралық коммерциялық әуе тасымалдарына халықаралық коммерциялық ғарыштық ұшыруларға; - мыналарды: жеке тұлғаларды халықаралық тасымалдау; туындайтын жауапкершілікті қоса алғанда, экспорттық/импорттықжүктерді және оларды өткізетін көлік құралдарын халықаралық тасымалдау; тауарларды халықаралық көлікпен тасымалдау; шарттар мен сақтандыру сертификаттарының халықаралық жүйесі - Жасыл картаға қосылғаннан кейін ғана жеке көлік құралдарын трансшекаралық өткізу кезіндегі жауапкершілікті толық немесе ішінара жабатын сақтандыруға байланысты тәуекелдерді сақтандыру	Шектеу	Мына жағдайды қоспағанда шектеу жоқ: Заңды тұлғаның немесе оның оқшауланған бөлімшелерінің Қазақстан Республикасының аумағында орналасқан мүліктік мүдделерін және Қазақстан Республикасының резиденті болып табылатын жеке тұлғаның мүліктік мүдделерін сақтандыруды тек Қазақстан Республикасының резиденті сақтандыру ұйымы ғана жүзеге асыра алады. Жеке және заңды тұлғалардан - Қазақстан Республикасының резиденттерінен – Қазақстан Республикасының резиденті еместердің пайдасына сақтандыру сыйлықақыларын (жарналарын) төлеуге байланысты төлемдер мен ақша аударымдарын жүзеге асыруға тыйым салынады. Міндетті сақтандыру шарттары Қазақстан Республикасының резиденттері сақтандырушылардың өз қолында болуға тиіс.	«Сақтандыру қызметі туралы» Қазақстан Республикасының 2000 жылғы 18 желтоқсандағы № 126-ІІ Заңы	Анықталған жоқ
2. Қайта сақтандыру және ретроцессия	Шектеу	Қазақстан Республикасының резиденті емес қайта сақтандыру ұйымдарына қайта сақтанушы (цедент) олардан алуына есептелген комиссиялық сыйақыны шегергенде, қайта сақтандырудың қолданыстағы шарттары бойынша есептелген сақтандыру сыйлықақыларының жиынтық мөлшері қолданыстағы сақтандыру (қайта сақтандыру) бойынша алуына есептелген сақтандыру сыйлықақыларының жиынтық мөлшерінің 60 (алпыс) пайызынан (ДСҰ-ға кірген сәтінен бастап 85 %-ынан) аспайды. Міндетті сақтандыру шарттары сақтандырушылардың өз қолында болуға тиіс не қайта сақтандыруға Қазақстан Республикасының резиденттері қайта сақтандырушыларға беріледі.	«Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының пруденциалдық нормативтер есебінің нормативтік мәні мен әдістемесі, сақтандыру тобының төлем қабілеттілігі маржасының жеткіліктілігі нормативі, пруденциалдық нормативтердің орындалғандығы жөніндегі есепті беру нысандары мен мерзімі туралы Нұсқаулықты бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын бақылау мен қадағалау агенттігінің 2008 жылғы 22 тамыздағы № 131 қаулысы	Анықталған жоқ
3.Сақтандыру агенттері мен сақтандыру брокерлерінің қызметтері	Шектеу	Егер Қазақстан Республикасы бекіткен халықаралық шарттарда өзгеше көзделмесе, Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерлерге шығатын автокөлік құралдары иелерінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін сақтандыру шартын қоспағанда, Қазақстан Республикасының аумағында Қазақстан Республикасының резиденті емес сақтандыру ұйымының атынан сақтандыру шартын жасасу жөніндегі делдалдық қызметке жол берілмейді.	«Сақтандыру қызметі туралы» Қазақстан Республикасының 2000 жылғы 18 желтоқсандағы № 126-II Заңы	Анықталған жоқ
4. Консультациялық, актуарлық қызметтер, тәуекелді бағалау және наразылықтарды реттеу жөніндегі қызметтер сияқты сақтандырудың қосалқы қызметтері	Шектеулер жоқ	-	-	-
III. РЕСЕЙ ФЕДЕРАЦИЯСЫ
1. Мыналар: халықаралық теңіз тасымалдарына халықаралық коммерциялық әуе тасымалдарына халықаралық коммерциялық ғарыштық ұшыруларға; -мыналарды: жеке тұлғаларды халықаралық тасымалдау; туындайтын жауапкершілікті қоса алғанда, экспорттық/импорттық жүктерді және оларды өткізетін көлік құралдарын халықаралық тасымалдау; тауарларды халықаралық көлікпен тасымалдау; шарттар мен сақтандыру сертификаттарының халықаралық жүйесі - Жасыл картаға қосылғаннан кейін ғана жеке көлік құралдарын трансшекаралық өткізу кезіндегі жауапкершілікті толық немесе ішінара жабатын сақтандыруға байланысты тәуекелдерді сақтандыру	Шектеулер жоқ	-	-	-
2.Қайта сақтандыру және ретроцессия	Шектеулер жоқ	-	-	-
3. Сақтандыру агенттері мен сақтандыру брокерлерінің қызметтері	Шектеу	Ресей Федерациясының аумағында шетелдік сақтандырушылардың атынан сақтандыру келісімшарттарын жасасуға және бөлуге байланысты сақтандыру делдалдығына рұқсат етілмейді (осы қосымшаның қаржылық қызметтер бөлімінің 1-тармағында көрсетілген секторларды қоспағанда)	«Ресей Федерациясындағы сақтандыру ісін ұйымдастыру туралы» Ресей Федерациясының 1992 жылғы 27 қарашадағы № 4015-1 Заңы	-
4. Консультациялық, актуарлық қызметтер, тәуекелді бағалау және наразылықтарды реттеу жөніндегі қызметтер сияқты сақтандырудың қосалқы қызметтері	Шектеулер жоқ	-	-	-

Қаржылық қызметтер
жөніндегі хаттамаға
№ 2 ҚОСЫМША

Құруға және (немесе) қызметке қатысты мүше мемлекеттер
сақтайтын шектеулер
ТІЗБЕСІ

Шектеудің болуы	Шектеудің сипаты	Шектеулерді қолдануға арналған негіздеме - нормативтік құқықтық акт	Шектеулердің қолданылу мерзімі
I. БЕЛАРУСЬ РЕСПУБЛИКАСЫ
1. Қаржылық қызметтер жөніндегі хаттама 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу (Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартқа №17 қосымша (бұдан әрі - №17 қосымша)	Беларусь Республикасының сақтандыру ұйымдарының жарғылық қорларындағы шетелдік инвесторлардың квотасы 30 пайыздан асып кеткен жағдайда, Беларусь Республикасының Қаржы министрлігі шетелдік инвестициялар бар сақтандыру ұйымдарын тіркеуді және/немесе осындай ұйымдарға сақтандыру қызметін жүзеге асыруға лицензиялар беруді тоқтатады. Сақтандыру ұйымы өзінің жарғылық қорының мөлшерін шетелдік инвесторлардың және/немесе осы шетелдік инвесторларға қатысты еншілес (тәуелді) шаруашылық қоғамдары болып табылатын сақтандыру ұйымдарының қаражаты есебінен ұлғайтуға; өзінің жарғылық қорындағы үлестерді (акцияларды) шетелдік инвесторлардың және/немесе осы шетелдік инвесторларға қатысты еншілес (тәуелді) шаруашылық қоғамдары болып табылатын сақтандыру ұйымдарының пайдасына иелікке беруге Беларусь Республикасы Қаржы министрлігінің алдын ала рұқсатын алуға міндетті. Сақтандыру ұйымы өзінің жарғылық қорының мөлшерін шетелдік инвесторлардың және/немесе осы шетелдік инвесторларға қатысты еншілес (тәуелді) шаруашылық қоғамдары болып табылатын сақтандыру ұйымдарының қаражаты есебінен ұлғайтуға; сақтандыру ұйымының жарғылық қорының 5 пайызын және одан көбін құрайтын оның жарғылық қорындағы үлестерді (акцияларды) иелікке беруге, өзінің жарғылық қорындағы үлестерді (акцияларды) шетелдік инвесторлардың және/немесе осы шетелдік инвесторларға қатысты еншілес (тәуелді) шаруашылық қоғамдары болып табылатын сақтандыру ұйымдарының пайдасына иелікке беруге Беларусь Республикасы Қаржы министрлігінің алдын ала рұқсатын алуға міндетті. Беларусь Республикасы сақтандыру ұйымдарының белорусьтік қатысушылары жарғылық қорлардағы өздеріне тиесілі үлестерді (акцияларды) шетелдік инвесторлардың және (немесе) осы шетелдік инвесторларға қатысты еншілес (тәуелді) шаруашылық қоғамдары болып табылатын сақтандыру ұйымдарының меншігіне (шаруашылық жүргізуіне, жедел басқаруына) иелікке беруге Қаржы министрлігінің алдын ала рұқсатын алуға міндетті. Көрсетілген іс-қимылдарды жасау кезінде Беларусь Республикасы сақтандыру ұйымдарының жарғылық қорларындағы шетелдік капиталдың қатысу квотасы асып кеткен жағдайда, алдын ала рұқсат беруден бас тартылады. сақтандырушы, сақтандырушының қатысушысы жарғылық капиталдағы оған тиесілі үлестерді (акцияларды) иелікке беруді жүзеге асыруға ниетті заңды тұлға3 жылдан кем емес қызметін жүзеге асырады және соңғы 3 жылда өзінің қызметін жүзеге асыру қорытындылары бойынша пайда көрмейді Беларусь Республикасының ұлттық қауіпсіздігін (оның ішінде экономикалық салада), ұлттық сақтандыру ұйымдарының мүдделерін қорғауды қамтамасыз ету қажеттілігі бар шетелдік инвесторларға (негізгі ұйымдарға) қатысты еншілес қоғамдар болып табылатын не өзінің жарғылық капиталында 49 пайыздан астам шетелдік инвесторлар үлесі бар сақтандыру ұйымдары Беларусь Республикасының аумағында оқшауланған бөлімшелерді құра алады, сондай-ақ Беларусь Республикасы Қаржы министрлігінің оған алдын ала рұқсатын алғаннан кейін басқа сақтандыру ұйымдардың құрылтайшылары (қатысушылары) бола алады. Беларусь Республикасы сақтандыру ұйымдарының жарғылық капиталындағы шетелдік капиталдың қатысу квотасы асып кеткен жағдайда, алдын ала рұқсат беруден бас тартылады. Шетелдік инвесторларға қатысты еншілес немесе тәуелді шаруашылық қоғамдары болып табылатын сақтандыру ұйымдары Беларусь Республикасының аумағында өмірді сақтандырумен, міндетті сақтандырумен, оның ішінде мемлекеттік қажеттіліктер үшін жеткізумен, қызмет көрсетумен немесе мердігерлік жұмыстарды орындаумен байланысты міндетті мемлекеттік сақтандырумен, мүліктік сақтандырумен, сондай-ақ Беларусь Республикасының мүліктік мүдделері мен оның әкімшілік-аумақтық бірліктерін сақтандырумен айналыса алмайды.	«Сақтандыру қызметі туралы» Беларусь Республикасы Президентінің 2006 жылғы 25 тамыздағы № 530 Жарлығы «Беларусь Республикасының сақтандыру ұйымдарының жарғылық қорларында шетелдік инвесторлардың квотасын белгілеу туралы» Беларусь Республикасының Министрлер кеңесінің 2006 жылғы 11 қыркүйектегі №1174 қаулысы «Сақтандыру қызметі туралы» Беларусь Республикасы Президентінің 2006 жылғы 25 тамыздағы № 530 Жарлығы «Сақтандыру қызметі туралы» Беларусь Республикасы Президентінің 2006 жылғы 25 тамыздағы № 530 Жарлығы «Сақтандыру қызметі туралы» Беларусь Республикасы Президентінің 2006 жылғы 25 тамыздағы № 530 Жарлығы	Анықталған жоқ
	Шетелдік инвесторлардың сақтандыру ұйымдарының және сақтандыру брокерлерінің жарғылық қорларындағы үлестерді төлеуі тек ақша қаражатымен жүргізіледі.	«Сақтандыру қызметі туралы» Беларусь Республикасы Президентінің 2006 жылғы 25 тамыздағы № 530 Жарлығы	Анықталған жоқ
2. №17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу	белорусьтік тұлғалар ғана сақтандыру агенттері, сақтандыру брокерлері бола алады.	«Сақтандыру қызметі туралы» Беларусь Республикасы Президентінің 2006 жылғы 25 тамыздағы № 530 Жарлығы	Анықталған жоқ
3. №17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу	Беларусь Республикасының банк жүйесінде шетелдік капиталдың қатысуы 50 пайызбен шектелген Шетелдік инвестициялары бар кредиттік ұйымдарды құру Ұлттық банктің алдын ала рұқсатын алуды талап етеді. Ұлттық банк Беларусь Республикасының банк жүйесінде шетелдік капиталға қатысудың белгіленген мөлшеріне (квотаға) жеткен кезде шетелдік инвестициялары бар банктерді тіркеуді тоқтатады. Ұлттық банктің осы шектеуді сақтау үшін кез келген шараларды қабылдауға құқығы бар. Рұқсат беру туралы мәселені қарау кезінде Беларусь Республикасының банк жүйесінде шетелдік капиталдың қатысу квотасын пайдалану деңгейі, сондай-ақ резидент емес құрылтайшылардың қаржылық жағдайы мен іскерлік беделі ескеріледі.	Беларусь Республикасының 2000 жылғы 25 қазандағы № 441-З Банктік кодексі, «»Беларусь Республикасының банкітік жүйесінде шетелдік капиталдың қатысу мөлшері (квотасы) туралы» Беларусь Республикасының Ұлттық банкі басқармасының 2008 жылғы 1 қыркүйектегі №129 қаулысы	Анықталған жоқ
4. №17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу	Беларусь Республикасында қаржы қызметтері саласындағы қызметті жүзеге асыруға арналған лицензия Беларусь Республикасының заңнамасында белгіленген ұйымдық-құқықтық нысанда құрылған Беларусь Республикасының заңды тұлғаларына беріледі.	Беларусь Республикасының 2000 жылғы 25 қазандағы № 441-З Банктік кодексі	Анықталған жоқ
5. №17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу	Сақтандыру ұйымы басшысының, оның орынбасарларының, бас бухгалтерінің функцияларын Беларусь Республикасының азаматтары, сондай-ақ Беларусь Республикасында тұрақты тұратын шетелдік азаматтар мен азаматтығы жоқ адамдар ғана және еңбек шарттары негізінде ғана орындай алады	«Сақтандыру қызметі туралы» Беларусь Республикасы Президентінің 2006 жылғы 25 тамыздағы № 530 Жарлығы	Анықталған жоқ
6. №17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу	Жүзеге асыруға лицензия талап етілетін қызметті тек Беларусь Республикасының заңды тұлғалары, Беларусь Республикасында белгіленген тәртіппен тіркелген жеке кәсіпкерлер жүзеге асыра алады. Лицензиялауға жататын қызметтің түрлері Белорусь Республикасының заңнамасына сәйкес анықталады.	«Жекелеген қызмет түрлерін лицензиялау туралы ереже» Беларусь Республикасы Президентінің 2010 жылғы 1 қыркүйектегі № 450 Жарлығы	Анықталған жоқ

II. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ

Шектеудің болуы	Шектеудің сипаты	Шектеуді қолдану үшін негіз – нормативтік құқықтық акт	Шектеудің қолданылу мерзімі
1. №17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу	Сауда-саттықты ұйымдастырушының капиталындағы уәкілетті органның үлесі сауда-саттықты ұйымдастырушының дауыс беретін акцияларының жалпы санының елу пайызынан астамын құрайды.	«Бағалы қағаздар рыногы туралы» Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 2 шілдедегі №461-ІІ Заңы	Анықталған жоқ
2. №17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу	Жүзеге асыруға лицензия талап етілетін қызметті Қазақстан Республикасының заңды тұлғалары немесе жеке кәсіпкерлері ғана жүзеге асыруы мүмкін. Қазақстан Республикасында лицензиялауға жататын қызмет түрлері Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес айқындалады.	«Лицензиялау туралы» Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 11 қаңтардағы №214-ІІІ Заңы	Анықталған жоқ
3. №17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу	Банктер акционерлік қоғамдар нысанында құрылады.	«Банктер және банк қызметі туралы» Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 31 тамыздағы № 2444 Заңы	Анықталған жоқ
4. Шартқа №15 қосымшаның 9-бабы бойынша шектеу	Қазақстан Республикасында резидент емес банктердің филиалдарын ашуға тыйым салынады.	«Банктер және банк қызметі туралы» Қазақстан Республикасының1995 жылғы 31 тамыдағы № 2444 Заңы	Анықталған жоқ
5. №17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу	Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы акционерлік қоғам нысанында құрылуы тиіс.	«Сақтандыру қызметі туралы» Қазақстан Республикасының 2000 жылғы 18 желтоқсандағы №126-ІІ Заңы	Анықталған жоқ
6. №17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу	Қазақстан Республикасында резидент емес сақтандыру ұйымдарының филиалдарын ашуға тыйым салынады.	«Сақтандыру қызметі туралы» Қазақстан Республикасының 2000 жылғы 18 желтоқсандағы №126-ІІ Заңы	Анықталған жоқ
7. №17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу	Сақтандыру брокерінің ұйымдық-құқықтық нысаны жауапкершілігі шектеулі серіктестік не акционерлік қоғам болып табылады.	«Сақтандыру қызметі туралы» Қазақстан Республикасының 2000 жылғы 18 желтоқсандағы №126-ІІ Заңы	Анықталған жоқ
8. №17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу	Жинақтаушы зейнетақы қоры акционерлік қоғам нысанында құрылады.	«Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы» Қазақстан Республикасының 2013 жылғы 21 маусымдағы №105-V Заңы	Анықталған жоқ
9. №17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу	Қазақстан Республикасының резиденті емес жинақтаушы зейнетақы қорларының филиалдары мен өкілдіктерін Қазақстан Республикасында ашуға тыйым салынады	«Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы» Қазақстан Республикасының 2013 жылғы 21 маусымдағы №105-V Заңы	Анықталған жоқ
10. №17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу	Орталық депозитарий Қазақстан Республикасының аумағында депозитарлық қызметті жүзеге асыратын бірден бір ұйым болып табылады. Орталық депозитарий акционерлік қоғам нысанында құрылады.	«Бағалы қағаздар рыногы туралы» Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 2 шілдедегі №461-ІІ Заңы	Анықталған жоқ
11. №17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу	Бағалы қағаздар рыногының кәсіби қатысушысы - акционерлік қоғамның ұйымдық-құқықтық нысанында құрылған (трансфер-агентті қоспағанда) заңды тұлға.	«Бағалы қағаздар рыногы туралы» Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 2 шілдедегі №461-ІІ Заңы	Анықталған жоқ
12. №17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу	Қор биржасы - акционерлік қоғамның ұйымдық-құқықтық нысанында құрылған заңды тұлға.	«Бағалы қағаздар рыногы туралы» Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 2 шілдедегі №461-ІІ Заңы	Анықталған жоқ
13. №17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу	Өзі орналасқан елдің шоғырландырылған қадағалауына жататын Қазақстан Республикасының резиденті емес қаржы ұйымы ғана банктің орналастырылған акцияларының (артықшылықты және банк сатып алған акциялары шегеріле отырып) жиырма бес немесе одан көп пайызын тікелей иеленетін немесе банктің дауыс беретін акцияларының жиырма бес немесе одан көп пайызымен тікелей немесе жанама дауыс беру мүмкіндігі бар Қазақстан Республикасының резиденті емес - банк холдингі бола алады.	«Банктер және банк қызметі туралы» Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 31 тамыдағы № 2444 Заңы	Анықталған жоқ
14. №17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу	бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қоры Қазақстан Республикасының аумағында міндетті зейнетақы жарналарын, міндетті кәсіби зейнетақы жарналарын тарту жөнiндегi қызметтi жүзеге асыратын жалғыз ұйым болып табылады	«Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы» Қазақстан Республикасының 2013 жылғы 21 маусымдағы №105-V Заңы	Анықталған жоқ
15. Шартқа № 15 қосымшаның 9-бабы бойынша шектеу	бірыңғай тіркеуші – Қазақстан Республикасының аумағында бағалы қағаздарды ұстаушылар тізілімдерінің жүйесін жүргізу жөніндегі қызметті жүзеге асыратын жалғыз ұйым болып табылады	«Бағалы қағаздар рыногы туралы» Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 2 шілдедегі №461-ІІ Заңы	Анықталған жоқ
16. №17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу	Өзінің орналасқан елінде шоғырландырылған қадағалауға жататын Қазақстан Республикасының резиденті емес қаржы ұйымы ғана сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының орналастырылған (артықшылықты және сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы сатып алғандарын шегере отырып) акцияларының жиырма бес немесе одан көп пайызын тікелей иеленетін немесе сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының дауыс беретін акцияларының жиырма бес немесе одан көп пайызымен тікелей дауыс беру мүмкіндігі бар Қазақстан Республикасының резиденті емес сақтандыру холдингі болып табылуы мүмкін.	«Сақтандыру қызметі туралы» Қазақстан Республикасының 2000 жылғы 18 желтоқсандағы №126-ІІ Заңы	Анықталған жоқ
17. №17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу	Қор міндетті сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру ұйымын мәжбүрлеп тарату кезінде сақтанушыларға (сақтандырылушыларға, пайда алушыларға) сақтандыру төлемдерін жүзеге асыруға кепілдік беретін Қазақстан Республикасының аумағындағы жалғыз ұйым болып табылады.	«Сақтандыру төлемдеріне кепілдік беру қоры туралы» Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 3 маусымдағы № 423 Заңы	Анықталған жоқ
18. №17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу	Депозиттерге мiндеттi кепiлдiк берудi жүзеге асыратын ұйым акционерлiк қоғам ұйымдық-құқықтық нысанында құрылатын коммерциялық емес ұйым болып табылады. Уәкілетті орган депозиттерге мiндеттi кепiлдiк берудi жүзеге асыратын ұйымның құрылтайшысы – жалғыз акционерi болып табылады.	«Қазақстан Республикасының екiншi деңгейдегі банктерiнде орналастырылған депозиттерге мiндеттi кепiлдiк беру туралы» Қазақстан Республикасының 2006 жылғы 7 шілдедегі № 169 Заңы	Анықталған жоқ
19. №17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу	Акционерлік қоғамның ұйымдық-құқықтық нысанында құрылған, мемлекет қатысатын кредиттік бюро бір ғана мамандандырылған коммерциялық емес ұйым болып табылады. оған ақпарат беруш кредиттiк тарихты қалыптастыру үшiн қажетті ақпараттыміндетті түрде ұсынады	«Қазақстан Республикасындағы кредиттік бюролар және кредиттік тарихты қалыптастыру туралы» Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 6 шілдедегі № 573 Заңы	Анықталған жоқ
20. №17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу	Сақтаныдру шарттары бойынша деректер қорларын қалыптастыру және жүргізуді мемлекеттік қатысу үлесімен акционерлік қоғамның ұйымдық-құқықтық нысанында құрылған коммерциялық емес ұйым жүзеге асырады	«Сақтандыру қызметі туралы» Қазақстан Республикасының 2000 жылғы 18 желтоқсандағы №126-ІІ Заңы	Анықталған жоқ

III. РЕСЕЙ ФЕДЕРАЦИЯСЫ

Шектеулердің болуы	Шектеулердің сипаты	Шектеулерді қолдану үшін негіз – нормативтік құқықтық акт	Шектеулердің қолданылу мерзімі
№17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу	шетелдік инвесторларға (негізгі ұйымдарға) қатысты еншілес қоғамдар болып табылатын не өзінің жарғылық капиталында 49 пайыздан астам шетелдік инвесторлардың үлесі бар сақтандыру ұйымдары Ресей Федерациясында атқарушы биліктің федеральды органдарына (сақтанушыларға) тиісті бюджеттен осы мақсатқа бөлінетін қаражат есебінен азаматтардың өмірін, денсаулығын және мүлкін сақтандыруды, мемлекеттік және муниципальдық қажеттіліктерді қамтамасыз ету үшін тауарларды, жұмыстарды, қызметтерді сатып алуды жүзеге асырумен байланысты сақтандыруды, сондай-ақ мемлекеттік ұйымдардың және муниципальдық ұйымдардың мүліктік мүдделерін сақтандыруды жүзеге асыра алмайды. Шетелдік инвесторларға (негізгі ұйымдарға) қатысты еншілес қоғамдар болып табылатын не өзінің жарғылық капиталында 51 пайыздан астам шетелдік инвесторлардың үлесі бар сақтандыру ұйымдары, сондай-ақ Ресей Федерациясында азаматтардың белгілі бір жасқа дейін немесе мерзімге дейін өмір сүруіне не азаматтардың өмірінде белгілі бір оқиғалардың басталуына, сондай-ақ өліміне байланысты сақтандыруды және көлік құралдары иелерінің азаматтық жауапкершілігін міндетті сақтандыруды жүзеге асыра алмайды; Шетелдік инвесторға (негізгі ұйымға) қатысты еншілес қоғам болып табылатын не өзінің жарғылық капиталында 49 пайыздан астам шетелдік инвесторлардың үлесі бар сақтандыру ұйымы Ресей Федерациясында егер шетелдік инвестор (негізгі ұйым) тиісті мемлекеттің заңнамасына сәйкес кемінде бес жыл сақтандыру ұйымы ретінде өз қызметін жүзеге асырса, сақтандыру қызметін жүзеге асыруға құқығы бар. Ресей Федерациясының заңнамасында сақтандыру ұйымдарының жарғылық капиталдарына 50 пайызға тең шетелдік капиталдың қатысу шекті мөлшері (квотасы) белгіленген. Сақтандыру ұйымдарының шетелдік капиталының қатысу мөлшері (квотасы) туралы, осы тармақтың 5 және 7 абзацтарында көзделген шетелдік инвестицияларға шектеулерді ендіру немесе шектеу туралы ақпарат Ресей Федерациясының заңнамасында белгіленген тәртіпте жариялануға жатады Егер сақтандыру ұйымдарының жарғылық капиталындағы шетелдік капитал қатысуының мөлшері (квотасы) 50 пайыздан асатын жағдайда, сақтандыруды қадағалау органы шетелдік инвесторларға (негізгі ұйымдарға) қатысы бойынша еншілес қоғамдар болып табылатын не өзінің жарғылық капиталында 49 пайыздан астам шетелдік инвесторлардың үлесі бар сақтандыру ұйымдарына сақтандыру қызметін жүзеге асыруға лицензия беруді тоқтатады. Сақтандыру ұйымы сақтандыруды қадағалау органының шетелдік инвесторлардың және/немесе олардың еншілес қоғамдарының қаражаты есебінен өзінің жарғылық капиталының мөлшерін ұлғайтуға, өз акцияларын (жарғылық капиталдағы үлестерін) шетелдік инвестордың пайдасына иеліктен шығаруға (оның ішінде шетелдік инвесторларға сатуға), ал ресей акционерлері (қатысушылары) сақтандыру ұйымының өздеріне тиесілі акцияларын (жарғылық капиталдағы үлестерін) шетелдік инвестордың және/немесе олардың еншілес қоғамдарының пайдасына иеліктен шығаруға алдын ала рұқсат алуға міндетті. Шетелдік инвесторларға (негізгі ұйымдарға) қатысы бойынша еншілес қоғамдар болып табылатын немесе өзінің жарғылық капиталдарында шетелдік инвесторлардың 49 пайызынан астам үлесі бар немесе егер, мәмілелерді жасау кезінде осы тармақта белгіленген мөлшерден (квотадан) аспайтын болса, көрсетілген мәмілелер нәтижесінде осындай болып табылатын сақтандыру ұйымдарына көрсетілген алдын ала рұқсатты беруден бас тартылмайды. Шетелдік инвесторлардың сақтандыру ұйымдарындағы (жарғылық қорларындағы үлестерді) төлеуі тек Ресей Федерациясының валютасындағы ақша қаражатымен жүргізіледі. Шетелдік инвесторлардың Осы Келісімнің ережелеріне қарамастан Ресей ДСҰ-ға қосылғанға дейін сақтандыру қызметін жүзеге асыруға лицензия алған сақтандыру ұйымдары осы қызметті лицензия берілген шарттарға сәйкес жүзеге асыруды жалғастыра алады.	«Ресей Федерациясында сақтандыру ісін ұйымдастыру туралы» 1992 жылғы 27 қарашадағы № 4015-1 Федералдық заң	Анықталған жоқ
2. №17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу	Ресей Федерациясының азаматтары ғана сақтандыру агенттері, сақтандыру брокерлері бола алады.	«Ресей Федерациясында сақтандыру ісін ұйымдастыру туралы» 1992 жылғы 27 қарашадағы № 4015-1 Федералдық заң	Анықталған жоқ
3. №17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу	Ресей Федерациясының банк жүйесінде шетелдік капиталдың қатысуы 50 пайызбен шектелген. Ресей Федерациясының банк жүйесінде шетелдік қатысу квотасын бақылау мақсаттары үшін Ұлттық банктің алдын ала рұқсаттары: еншілес және тәуелді қоғамдарды қоса алғанда, шетелдік қатысуы бар кредит ұйымдарын құруға резидент еместің (резидент еместердің) қаражаты есебінен кредит ұйымының жарғылық капиталын ұлғайтуға кредит ұйымының акцияларын (үлестерін) резидент еместердің пайдасына иелікке беруге талап етіледі.	1994 жылғы 15 сәуірдегі Әлемдік сауда ұйымын құру туралы Марракеш келісіміне Ресей Федерациясының қосылуы туралы 2011 ылғы 16 желтоқсандағы Хаттамадан туындайтын және қызметтерге қатысты Ресей Федерациясының халықаралық міндеттемелері	Анықталған жоқ
4. №17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу	Ресей Федерациясында қаржы қызметтері саласындағы қызметті жүзеге асыруға лицензия Ресей Федерациясының заңнамасында белгіленген ұйымдық-құқықтық нысанда құрылған Ресей Федерациясының заңды тұлғаларына беріледі.	«Банктер және банк қызметі туралы» 1990 жылғы 1 желтоқсандағы № 395-1 Федералдық заң; «Бағалы қағаздар нарығы туралы» 1996 жылғы 22 сәуірдегі № 39-ФЗ Федералдық заң; «Ресей Федерациясындағы сақтандыру ісін ұйымдастыру туралы» 1992 жылғы 27 қарашадағы 4015-1 Федералдық заң; «Клиринг және клирингтік қызмет туралы» 2011 жылғы 7 апандағы № 7-ФЗ Федералдық заң, «Ұйымдастырылған сауда-саттық туралы» 2011 жылғы 21 қарашадағы № 325-ФЗ Федералдық заң; «Мемлекеттік емес зейнетақы қорлары туралы» 1998 жылғы 7 мамырдағы № 75-ФЗ Федералдық заң; «Инвестициялық қорлар туралы» 2001 жылғы 29 қарашадағы № 156-ФЗ Федералдық заң; «Ресей Федерациясындағы жекелеген заңнамалық актілерге өзгерістер енгізу туралы» 2013 жылғы 14 наурыздағы № 29-ФЗ Федералдық заң	Анықталған жоқ
5. №17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу	Шетелдік инвестициялары бар кредиттік ұйымдарға қатысты: Егер Ресей кредиттік ұйымының жеке-дара атқарушы органының функцияларын жүзеге асыратын тұлға шетелдің азаматы немесе азаматтығы жоқ тұлға болып табылса осындай кредиттік ұйымның алқалы атқарушы органы кемінде елу пайызы Ресей Федерациясының азаматтарынан құрылуға тиіс. Ресей Федерациясының азаматтары – қызметкерлері саны шетелдік инвестициялары бар Ресей кредиттік ұйымы қызметкерлерінің жалпы санының кемінде жетпіс бес пайызын құрауға тиіс.	«Шетелдік инвестициялары бар кредиттік ұйымдарды тіркеу ерекшеліктері туралы ережесін қолданысқа енгізу және тіркелген кредиттік ұйымның жарғылық капиталын резидент еместердің қаражаты есебінен ұлғайтуға Ресей Банкінің алдын ала рұқсатын алу тәртібі туралы» Ресей Орталық Банкінің 1997 жылғы 23 сәуірдегі № 02-195 бұйрығы	Анықталған жоқ
6. №17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу	Шетелдік кредит ұйымы өкілдігінің шетелдік персоналының саны әдетте 2 адамнан аспауы тиіс. Егер өкілдікке аккредиттелген қызметкерлердің көп саны талап етілсе, осы қажеттілік Ресей Банкінің Төрағасының атына жазбаша өтініште негізделуі керек, осының негізінде шешім қабылданады	«Ресей Федерациясында шетелдік кредиттік ұйымдардың өкілдіктерін ашу және олардың қызмет тәртібі туралы» Ресей Банкінің 1997 жылғы 7 қазандағы № 02-437 бұйрығы
7. №17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу	Ресей сақтандыру ісі субъектісі - заңды тұлғаның басшылары (оның ішінде жеке-дара атқарушы орган) және бас бухгалтері Ресей Федерациясының аумағында тұрақты тұруы тиіс.	«Ресей Федерациясында сақтандыру ісін ұйымдастыру туралы» 1992 жылғы 27 қарашадағы № 4015-1 Ресей Федерациясының заңы	2015 жылғы 1 қаңтарға дейін
8. №17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу	Жүзеге асыруға лицензия талап етілетін қызметті Ресей Федерациясының заңды тұлғалары немесе Ресей Федерациясында белгіленген тәртіппен тіркелген жеке кәсіпкерлер ғана жүзеге асыра алады. Лицензиялауға жататын қызмет түрлері Ресей Федерациясының заңнамаға сәйкес айқындалады	«Жекелеген қызмет түрлерін лицензиялау туралы» 2001 жылғы 8 тамыздағы № 128-ФЗ Федералдық заң және көрсетілген Федералдық заңның 1-бабының 2-тармағында аталған қызмет түрлерін реттейтін заңнама. «Банктер және банк қызметі туралы» 1990 жылғы 1 желтоқсандағы № 395-1 Федералдық заң;	Анықталған жоқ
9. №17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу	Акционер (адамдар тобымен байланысқан) бір холдингілік топқа кіретін, Ресей Федерациясы қаржы нарығының уәкілетті органы немесе инфрақұрылымдық ұйымы болып табылған жағдайларды қоспағанда, әрбір акционердің (адамдар тобымен байланысқан) сауданы ұйымдастырушылардың жарғылық капиталындағы үлесі 10 пайыздан аспауы керек	-	Анықталған жоқ
10. №17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу	Ресей Федерациясында сақтандыру тарихтарын жүргізуді Ресей Федерациясының заңнамасына сәйкес құрылған және қызметін жүзеге асыратын жалғыз ұйым жүзеге асырады	-	Анықталған жоқ
11. №17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу	Орталық депозитарий мәртебесін алған ұйым Ресей Федерациясының аумағында орталық депозитарий функциясын жүзеге асыратын жалғыз ұйым болып табылады Орталық депозитарий акционерлік қоғам нысанында құрылады	«Орталық депозитарий туралы» 2011 жылғы 7 желтоқсандағы №414-ФЗ Федералдық заң	Анықталған жоқ

Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 18-ҚОСЫМША

Тауарлар экспорты мен импорты, жұмыстарды орындау,
қызметтерді көрсету кезінде жанама салықтар алу тәртібі
мен олардың төленуін бақылау тетігі туралы
ХАТТАМА

І. Жалпы ережелер

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы Шарттың 71 және 72-баптарына сәйкес әзірленді және тауарлар экспорты мен импорты, жұмыстарды орындау, қызметтерді көрсету кезінде жанама салықтар алу тәртібі мен олардың төленуін бақылау тетігі тетігін айқындайды.
      2. Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:
      «аудиторлық қызметтер» - бухгалтерлік есепке, салық және қаржы есептілігіне аудит жүргізу жөніндегі қызметтер;
      «бухгалтерлік қызметтер» - бухгалтерлік есепке қою, жүргізу, қалпына келтіру, салық, қаржы және бухгалтерлік есептілікті жасау және (немесе) тапсыру жөніндегі қызметтер;
      «жылжымалы мүлік» - жылжымайтын мүлікке, көлік құралдарына жатпайтын заттар;
      «дизайнерлік қызметтер» - бұйымдардың, ғимараттардың қасбеттерінің көркемдік нысандарын, сыртқы келбетін, үй-жайлар интерьерлерін жобалау жөнінде қызметтер көрсету; көркемдік конструкциялау;
      «тауарлар импорты» - салық төлеушілердің (төлеушілердің) тауарларды бір мүше мемлекеттің аумағынан басқа мүше мемлекеттің аумағына әкелуі;
      «инжинирингтік қызметтер» - тауарларды (жұмыстарды, қызметтерді) өндіру және өткізу процесін даярлау, өнеркәсіптік, инфрақұрылымдық, ауыл шаруашылығы және басқа да объектілерді салу мен пайдалануды дайындау жөніндегі инженерлік-консультациялық қызметтер, сондай-ақ жоба алды және жобалау қызметтері (техникалық-экономикалық негіздемелерді дайындау, жобалау-конструкторлық әзірлемелер, техникалық сынақтар және олардың нәтижелерін талдау);
      «құзыретті органдар» - мүше мемлекеттердің қаржы, экономика министрліктері, салық және кеден органдары;
      «консультациялық қызметтер» - басқарушылық, экономикалық, қаржылық (оның ішінде салықтық және бухгалтерлік) мәселелер бойынша, сондай-ақ кәсіпкерлік қызметті жоспарлау, ұйымдастыру мен жүзеге асыру, персоналды басқару жөніндегі мәселелер бойынша тұлғаның проблемаларын және (немесе) мүмкіндіктерін айқындауды және (немесе) бағалауды қоса алғанда, түсіндірмелер, ұсынымдар және өзге де нысандағы консультациялар беру жөніндегі қызметтер;
      жанама салықтар - қосылған құн салығы (бұдан әрі - ҚҚС) және акциздер (акциз салығы немесе акциздік алым);
      «маркетингтік қызметтер» - тауарлардың, жұмыстардың, қызметтердің сипаттамасын, баға стратегиясын және жарнама стратегиясын тұжырымдауды қоса алғанда, тауарлар, жұмыстар, көрсетілетін қызметтер өндірісі мен айналысына қажетті экономикалық жағдайлар жасау жөніндегі шараларды айқындау мақсатында тауарлар, жұмыстар, қызметтер өндірісі мен айналысы саласындағы зерттеуге, талдауға, жоспарлауға және болжамдауға байланысты қызметтер;
      «салық төлеуші (төлеуші)»- мүше мемлекеттердің салықтарды, алымдарды мен баж салықтарын салық төлеуші (төлеуші) (бұдан әрі - салық төлеуші);
      «ғылыми-зерттеу жұмыстары» - тапсырыс берушінің техникалық тапсырмасына негізделген ғылыми зерттеулер жүргізу;
      «жылжымайтын мүлік» - жер учаскелері, жер қойнауының учаскелері, оқшауланған су объектілері және жермен тығыз байланыстының барлығы, яғни мақсатына шамадан тыс зиян келтірілмей көшірілуі мүмкін емес объектілер, оның ішінде ормандар, көп жылдық екпелер, ғимараттар, құрылыстар, құбыржолдар, электр беру желілері, мүліктік кешен ретіндегі кәсіпорындар және ғарыш объектілері;
      нөлдік мөлшерлеме - нөл пайыз мөлшерлеме бойынша ҚҚС салу, ҚҚС тиісті сомаларын шегеру (есепке жатқызу) құқығын білдіреді;
      «тәжірибелік-конструкторлық және тәжірибелік-технологиялық (технологиялық) жұмыстар» - жаңа бұйымдар үлгісін, оған арналған конструкторлық құжаттаманы немесе жаңа технологияны әзірлеу;
      «жұмыс» - нәтижелерінің материалдық көрінісі болатын және ұйымдардың және (немесе) жеке тұлғалардың қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін сатылуы мүмкін қызмет;
      «жарнамалық қызметтер» - белгісіз адамдар аясына арналған және кез келген құралдардың көмегімен және кез келген нысанда жеке немесе заңды тұлғаның тауарларға, тауар белгілеріне, жұмыстарға, қызметтерге қызығушылығын қалыптастыруға немесе қолдауға бағытталған ақпаратты жасау, тарату және орналастыру жөніндегі қызметтер;
      «тауар» - сатылатын немесе сатуға арналған кез-келген жылжымалы және жылжымайтын мүлік, энергияның барлық түрлері;
      «көлік құралдары» - теңіз және әуе кемелері, ішкі жүзу кемелері, аралас суларда жүзетін «өзен-теңіз» кемелері; жылжымалы темір жол құрамының бірліктері; автобустар; тіркемелер мен жартылай тіркемелерді коса алғанда, автомобильдер; жүк контейнерлері;
      «қызмет» - нәтижелерінің материалдық көрінісі болмайтын қызмет, осы қызметті жүзеге асыру процесінде сатылады және тұтынылады, сондай-ақ патенттерді, лицензияларды, сауда маркаларын, авторлық құқықтарды немесе өзге де құқықтарды беру;
      «ақпаратты өңдеу жөніндегі қызметтер» - ақпаратты жинау мен қорытындылауды жүзеге асыру, ақпараттық массивтерді (деректерді) жүйелендіру және осы ақпаратты өңдеу нәтижелерін пайдаланушының иелігіне беру жөніндегі қызметтер;
      «тауарлар экспорты» - салық төлеушілердің (төлеушілердің) тауарларды бір мүше мемлекеттің аумағына екінші басқа мүше мемлекеттің аумағынан әкетуі;
      «заң қызметтері» - құқықтық сипаттағы қызметтер, оның ішінде консультациялар мен түсініктемелер беру, құжаттарды дайындау және сараптау, соттарда тапсырыс берушілердің мүддесін білдіру.

II-бөлім. Тауарлардың экспорты кезінде жанама салықтарды
қолдану тәртібі

      3. Бір мүше мемлекеттің аумағынан басқа мүше мемлекеттің аумағына тауарлардың экспорты кезінде аумағынан тауарлар әкетілген мүше мемлекеттің салық төлеушісі, осы бөлімнің 4-тармағында көзделген құжаттарды салық органына ұсынған кезде қосылған құн салығының (бұдан әрі - ҚҚС) нөлдік ставкасын және (немесе) акциздерді төлеуден босатуды қолданады.
      Бір мүше мемлекеттің аумағынан басқа мүше мемлекеттің аумағына тауарлардың экспорты кезінде салық төлеуші Одақтың шегінен тысқары жерлерге осы мүше мемлекеттің аумағынан экспортталған тауарларға қатысты қолданылатын, кеден одағына мүше мемлекеттің осыған ұқсас заңнамасында көзделген тәртіппен салықтық шегерімдерге (есепке жатқызуларға) құқығы бар.
      Тауарларды өткізу орны, егер осы тармақпен өзгеше белгіленбесе, мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес айқындалады.
      Тауарды бір мүше мемлекеттің салық төлеушісі басқа мүше мемлекеттің салық төлеушіне өткізген жағдайда Одақтың шегінен тысқары жерлерге тауарды жеткізу (тасымалдау) басталған және басқа мүше мемлекетте аяқталған жағдайда, ішкі тұтыну үшін шығарудың кедендік рәсімімен аумағына орналастырылатын мүше мемлекеттің аумағы тауарларды өткізу орны деп танылады.
      4. Аумағынан тауарлар әкетілген мүше мемлекеттің салық төлеушісінің ҚҚС-ның нөлдік ставкасын қолдануының және (немесе) акциздерді төлеуден босатудың негізділігін растау үшін салық органына салық декларациясымен бір мезгілде мынадай құжаттар (олардың көшірмелері) табыс етеді:
      1) басқа мүше мемлекеттің салық төлеушісімен немесе Одаққа мүше болып табылмайтын мемлекеттің салық төлеушісімен олардың негізінде тауарлар экспорты жүзеге асырылатын шарттар (келісімшарттар) (бұдан әрі - шарттар (келісімшарттар); тауарлар лизингі немесе тауарлық кредит (тауарлық қарыз, зат түріндегі қарыз) жағдайында - лизинг шарттары (келісімшарттары), тауарлық кредит (тауарлық қарыз, зат түріндегі қарыз) шарттары (келісімшарттары); тауарларды дайындауға арналған шарттар (келісімшарттар); алыс-беріс шикізатын қайта өңдеуге арналған шарттар (келісімшарттар);
      2) егер мүше мемлекеттің заңнамасында өзгеше көзделмесе, экспортталған тауарларды өткізуден түскен түсімнің экспорттаушы салық төлеушінің шотына нақты түсуін растайтын банктің көшірме-үзіндісі.
      Егер шартта (келісімшартта) қолма-қол ақша қаражатымен есеп айырысу көзделген жағдайда және мұндай есеп айырысу аумағынан тауарлар экспортталатын мүше мемлекеттің заңнамасына қайшы келмесе, салық төлеуші салық органына оның банктегі шотына алынған сомаларды салық төлеушінің енгізгенін растайтын банктің көшірме-үзіндісін (көшірме-үзіндісінің көшірмесін), сондай-ақ егер аумағынан тауарлар экспортталатын мүше мемлекеттің заңнамасында өзгеше көзделмесе, аталған тауарларды сатып алушыдан түскен түсімнің нақты түсуін растайтын кассалық кіріс ордерлерінің көшірмелерін табыс етеді.
      Егер тауарлар меншік құқығының лизинг алушыға өтуі көзделетін лизинг шарты (келісімшарты) бойынша әкетілген жағдайда, егер мүше мемлекеттің заңнамасында өзгеше көзделмесе, салық төлеуші салық органына экспорттаушы салық төлеушінің шотына лизинг төлемінің (тауардың (лизинг мәндерінің) бастапқы құнын өтеу бөлігінде) нақты түсуін растайтын банктің көшірме-үзіндісін (көшірме-үзіндінің көшірмесін) табыс етеді.
      Сыртқы сауда тауар алмасу (бартерлік) операциялар, тауарлық кредит (тауарлық қарыз, зат түріндегі қарыз) беру жүзеге асырылған жағдайда экспорттаушы салық төлеуші салық органына көрсетілген операциялар бойынша алған (сатып алған) тауарлардың импортын (жұмыстардың орындалғанын, қызметтер көрсетілгенін) растайтын құжаттарды табыс етеді.
      Осы тармақта аталған құжаттар, егер оларды табыс ету Одақтың шегінен тысқары жерлерге мүше мемлекеттің аумағынан экспортталған тауарларға қатысты мүше мемлекеттің заңнамасында көзделмесе, онда салық органына табыс етілмейді;
      3) аумағына тауарлар импортталған мүше мемлекеттің салық органының жанама салықтардың төленгені (босатылғаны немесе салықтық міндеттемелерді орындаудың өзге тәртібі) туралы белгісі бар мүше мемлекеттердің салық органдары бекіткен нысан бойынша толтырылған тауарларды әкелу және жанама салықтарды төлеу туралы өтініш (бұдан әрі - өтініш) (қағаз тасығыштағы түпнұсқада немесе мүше мемлекеттердің салық органдарының қалауы бойынша көшірмесінде) не болмаса өтініштердің тізбесі (қағаз тасығыштағы немесе электрондық (электрондық цифрлық) қолтаңбамен электрондық түрде);
      Салық төлеуші өтініштердің тізбесіне ақпарат жекелеген ведомствоаралық шарта көзделген нысанда салық органына түскен өтініштердегі деректемелер мен мәліметтерді енгізеді.
      Өтініштер тізбесінің нысаны, оны толтыру тәртібі және пішімі мүше мемлекеттердің салық органдарының нормативтік құқықтық актілерімен не мүше мемлекеттердің өзге де нормативтік құқықтық актілерімен айқындалады.
      Бір мүше мемлекеттің аумағынан екінші мүше мемлекеттің аумағына әкелінетін тауарларды өткізген және оларды екінші мүше мемлекеттің аумағындағы еркін кедендік аймағының немесе еркін қоймасының кедендік рәсімімен орналастырған жағдайда, өтініштің орнына бірінші мүше мемлекеттің салық органына екінші мүше мемлекеттің кедендік органы растаған кедендік декларацияның көшірмесі беріледі, оған сәйкес мұндай тауарлар еркін кедендік аймақтың немесе еркін қойманың кедендік рәсімімен орналастырылады;
      4) бір мүше мемлекеттің аумағынан екінші мүше мемлекеттің аумағына тауарлардың өткізілгенін растайтын, мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген көліктік (тауарларға ілеспе) және өзге де құжаттар. Егер тауарларды өткізудің, оның ішінде тауарларды көлік құралдарын пайдаланбай өткізудің жекелеген түрлері үшін мүше мемлекеттің заңнамасында мұндай құжаттарды ресімдеу көзделмеген жағдайда көрсетілген құжаттар ұсынылмайды;
      5) аумағынан тауарлар экспортталған мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген ҚҚС-тың нөлдік мөлшерлемесін қолданудың және (немесе) акциздерді төлеуден босатудың негізділігін растайтын өзге де құжаттар.
      Егер, салық декларациясымен бірге ҚҚС-тың нөлдік мөлшерлемесін және (немесе) акциздерді төлеуден босатуды қолданудың негізділігін растайтын құжаттарды ұсынбау аумағынан тауарлар экспортталған мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген болса, өтінішті (өтініштер тізбесін) қоспағанда, осы тармақта көзделген құжаттар салық органына ұсынылмайды.
      Егер мүше мемлекеттің заңнамасында өзгеше көзделмесе, егер осы тармақта көзделген құжаттар ҚҚС бойынша салық декларациясымен бірге берілген болса, олар акциздер бойынша тиісті салық декларациясымен бірге берілмейді.
      Осы тармақтың 1, 2, 4, 5-тармақшаларында, 3-тармақшаның төртінші абзацында көзделген құжаттар мүше мемлекеттердің салық органының нормативтік құқықтық актілерінде не мүше мемлекеттердің өзге де нормативтік құқықтық актілерінде белгіленген тәртіппен электрондық түрде ұсынылуы мүмкін. Көрсетілген құжаттардың пішімін мүше мемлекеттердің салық органдары айқындайды не олар мүше мемлекеттердің өзге де нормативтік құқықтық актілерінде айқындалады.
      5. Осы баптың 4-тармағында көзделген құжаттар тауарларды тиеп-жөнелткен (берген) күннен бастап күнтізбелік 180 күн ішінде салық органына ұсынылады.
      Бұл құжаттар белгіленген мерзімде ұсынылмаған жағдайда жанама салықтардың сомалары аумағынан тауарлар экспортталған мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес ҚҚС-тың тиісті сомаларын шегеру (есепке жатқызу) құқығы беріле отырып, тауарларды тиеп-жөнелту күніне тұспа-тұс келетін салық (есептік) кезеңі үшін не мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген өзге салық (есептік) кезеңі үшін бюджетке төленуге жатады.
      Тауарларды өткізу кезінде ҚҚС-ты есептеу мақсатында тауарларды сатып алушыға (бірінші тасымалдаушыға) ресімделген бастапқы бухгалтерлік (есептік) құжаттың жасалу уақыты бойынша бірінші күн не ҚҚС салық төлеушісі үшін мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген өзге міндетті құжаттың үзінді көшірмесінің күні тиеп-жөнелту күні болып танылады.
      Егер аумағында акцизделетін тауарлар өндірілген мүше мемлекеттің заңнамасында өзгеше көзделмесе, өз шикізатынан өндірілген акцизделетін тауарлар бойынша акциздерді есептеу мақсатында тауарларды сатып алушыға (алушыға) ресімделген бастапқы бухгалтерлік (есептік) құжаттың жасалу уақыты бойынша бірінші күн тауарларды тиеп-жөнелту күні болып; алыс-беріс шикізатынан өндірілген акцизделетін тауарлар бойынша акцизделетін тауарларды қабылдау-беру актісіне қол қойылған күн тиеп-жөнелту күні болып танылады.
      Жанама салықтар төленбеген, толық төленбеген, осындай салықтар осы тармақта белгіленген мерзімдер бұзыла отырып төленген жағдайда, салық органы аумағынан тауарлар экспортталған мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген тәртіппен және мөлшерде жанама салықтар мен өсімпұлдарды өндіріп алады, сондай-ақ жанама салықтарды, өсімпұлдарды төлеу бойынша міндеттемелердің орындалуын қамтамасыз ету тәсілдерін және осы мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген жауаптылыққа тарту шараларын қолданады.
      Салық төлеуші осы Хаттаманың 4-тармағында көзделген құжаттарды осы тармақта белгіленген мерзім өткеннен кейін ұсынған жағдайда, төленген жанама салық сомалары аумағынан тауарлар экспортталған мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес шегеруге (есепке жатқызуға), қайтаруға жатады. Жанама салықтарды төлеу мерзімдерін бұзғаны үшін төленген өсімпұлдар, айыппұлдар сомалары қайтаруға жатпайды.
      6. Мүше мемлекеттерге әкетілетін акцизделетін тауарлардың көлемі, тиеп-жөнелту күніне қолданыста болған акциздер мөлшерлемелері, сондай-ақ акциздер сомалары акциздер бойынша тиісті салық декларациясында көрсетілуге тиіс.
      7. Салық органы ҚҚС-тың нөлдік мөлшерлемесін және (немесе) акциздерді төлеуден босатуды, аталған салықтар бойынша салықтық шегерімдерді (есепке жатқызуларды) қолданудың негізділігін тексереді, сондай-ақ аумағынан тауарлар экспортталған мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес тиісті шешім қабылдайды (шығарады).
      Салық органына Өтініш ұсынылмаған жағдайда салық органы бір мүше мемлекеттің аумағынан екінші мүше мемлекеттің аумағына экспортталған тауарларды өткізу бойынша операцияларға қатысты бір мүше мемлекеттің салық органында екінші мүше мемлекеттің салық органынан жанама салықтарды толық көлемде төлеу (жанама салықтарды төлеуден босату) фактісін электронды түрде растауы болған кезде ҚҚС-тың нөлдік мөлшерлемесін және (немесе) акциздерді төлеуден босатуды, аталған салықтар бойынша салықтық шегерімдерді (есепке жатқызуларды) қолданудың негізділігін растау туралы шешім қабылдауға (шығаруға) құқылы.
      8. Егер тауарларды өткізу және жанама салықтарды төлеу туралы салық төлеуші ұсынған мәліметтер мүше мемлекеттердің салық органдары арасында белгіленген ақпарат алмасу шеңберінде алынған деректерге сәйкес келмесе, салық органы аумағынан тауарлар экспортталған мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген тәртіппен және мөлшерде жанама салықтар мен өсімпұлдарды өндіріп алады, сондай-ақ жанама салықтарды, өсімпұлдарды төлеу жөніндегі міндеттемелердің орындалуын қамтамасыз етудің тәсілдерін және осы мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген жауаптылық шараларын қолданады.
      9. Осы бөлімнің ережесі аумағында оларды дайындау бойынша жұмыстар орындалған бір мүше мемлекеттің аумағынан екінші мүше мемлекеттің аумағына әкетілетін, оларды дайындау туралы шарттар (келісімшарттар) бойынша жұмыстарды орындау нәтижесі болып табылатын тауарларға да қатысты ҚҚС бөлігінде қолданылады. Көрсетілген тауарларға алыс-беріс шикізатын қайта өңдеу бойынша жұмыстарды орындау нәтижесі болып табылатын тауарлар жатпайды.
      10. Алыс-беріс шикізатын қайта өңдеу туралы шарт (келісімшарт) бойынша жұмыстарды орындау нәтижесі болып табылатын тауарларға акциздерді салу үшін салық базасы оларға қатысты қатал (ерекше) акциз мөлшерлемелері белгіленген табиғи мәніндегі алыс-беріс шикізатынан өндірілген акцизделетін тауарлардың көлемі, саны (өзге де көрсеткіштері) ретінде не оларға қатысты адвалорлық акциздер мөлшерлемелері белгіленген алыс-беріс шикізатынан өндірілген акцизделетін тауарлардың құны ретінде айқындалады.
      11. Тауарлардың экспорты кезінде ҚҚС бойынша салық базасы, өткізілген тауарлардың бағасы өскеніне (кемігеніне) орай көбею (кему) жағына өзгерген не олардың тиісінше сапада болмауы және (немесе) тиісінше жиынтықталмауы себептері бойынша қайтарылуына байланысты өткізілген тауарлардың саны (көлемі) кеміген кезде, егер мүше мемлекеттің заңнамасында өзгеше көзделмесе, экспортталған тауарлардың бағасын шартқа (келісімшартқа) қатысушылар өзгерткен (қайтаруды келіскен) сол салық (есептілік) кезеңінде түзетіледі. Тауарларды (лизинг мәндерін) бір мемлекеттің аумағынан екінші мүше мемлекеттің аумағына меншік құқығының лизинг алушыға өтуін көздейтін лизинг шарты (келісімшарт) бойынша, тауарлық кредит (тауарлық қарыз, зат түріндегі қарыз) шарты (келісімшарты) бойынша, тауарларды дайындауға арналған шарт (келісімшарт) бойынша әкетілген кезде салық органына осы Хаттаманың 3-тармағында көзделген құжаттарды ұсынған жағдайда ҚҚС-тың нөлдік мөлшерлемесі және (немесе) акциздерді төлеуден босату (егер мұндай операция мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес акциздер салынуға жатса) қолданылады.
      Бір мүше мемлекеттің аумағынан екінші мүше мемлекеттің аумағына лизинг шарты (келісімшарты) бойынша тауарларды (лизинг нысанасын) экспорттау кезінде ҚҚС бойынша салық базасы әрбір лизингтік төлемі тиесілі болатын тауардың (лизинг нысанасының) бастапқы құнының бөлігі мөлшерінде әрбір лизингтік төлемдерді төлеу үшін лизинг шартында (келісімшартында) көзделген күнге айқындалады.
      Салықтық шегерімдер (есепке жатқызулар) мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген тәртіппен әрбір лизингтік төлем бойынша тауарлардың (лизинг нысанасының) құнына тиесілі бөлігіне жүргізіледі.
      Бір мүше мемлекеттің аумағынан екінші мүше басқа мемлекеттің аумағына тауарлық кредит (тауарлық қарыз, зат түріндегі қарыз) шарты (келісімшарты) бойынша тауарларды экспорттау кезінде ҚҚС бойынша салық базасы - шартта (келісімшартта) көзделген берілген (ұсынылған) тауарлардың құны, шартта (келісімшартта) құны болмаған жағдайда - тауарларға ілеспе құжаттарда көрсетілген құн, шартта (келісімшартта) және тауарларға ілеспе құжаттарда құны болмаған жағдайда есепке алуда көрсетілген тауарлардың құны болып табылады.
      12. Жанама салықтардың толық төленуін қамтамасыз ету үшін салық салу мақсатында мүше мемлекеттің бағаларды айқындау қағидаттарын реттейтін заңнамасы қолданылуы мүмкін.

III. Тауарлардың импорты кезінде жанама салықтарды алу тәртібі

      13. Бір мүше мемлекеттің аумағынан екінші мүше мемлекеттің аумағына импортталатын тауарлар бойынша жанама салықтарды алуды (осы Хаттаманың 27-тармағында белгіленген және (немесе) еркін кеден аймағының және еркін қойманың кедендік рәсімдеріне орналастыратын импортталатын тауарларды қоспағанда) аумағына тауарлар импортталған мүше мемлекеттің салық органы, арнаулы салық режимдерін қолданатын салық төлеушілерді қоса алғанда, оның ішінде осы Хаттаманың 13.1 – 13.5-тармақтарында көзделенген ерекшеліктерді ескере отырып, салық төлеушілерді - тауар иелерін есепке қою орны бойынша жүзеге асырады.
      Осы бөлімнің мақсаттары тауарларға меншік құқығы бар немесе тауарларға меншік құқығының өтуі шартпен (келісімшартпен) көзделген тұлға тауарлардың иесі болып танылады.
      13.1. Егер тауарлар бір мүше мемлекеттің салық төлеушісі мен екінші мүше мемлекеттің салық төлеушісі арасындағы шарт (келісімшарт) негізінде сатып алынса, жанама салықтарды төлеуді аумағына тауарлар импортталған мүше мемлекеттің салық төлеушісі - тауарлардың иесі, не егер бұл мүше мемлекеттің заңнамасында көзделсе, комиссионер, сенім білдірілген адам немесе агент жүзеге асырады.
      13.2. Егер тауарлар бір мүше мемлекеттің салық төлеушісі мен екінші мүше мемлекеттің салық төлеушісі арасындағы шарт негізінде сатып алынса және бұл ретте тауарлар үшінші мүше мемлекеттің аумағынан импортталса, жанама салықтарды аумағына тауарлар импортталған мүше мемлекеттің салық төлеушісі - тауарлардың иесі төлейді.
      13.3. Егер бір мүше мемлекеттің салық төлеушісі екінші мүше мемлекеттің салық төлеушісіне комиссионер, сенім білдірілген адам немесе агент арқылы өткізсе және бірінші не үшінші мемлекеттің аумағынан импорттаса, жанама салықтар төленбеген тауарларды сатып алса, жанама салықтарды төлеуді аумағына тауарлар импортталған мүше мемлекеттің салық төлеушісі - тауарлардың иесі не, егер бұл мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген болса, комиссионер, сенім білдірілген тұлға, агент жүзеге асырады.
      13.4. Егер бір мүше мемлекеттің салық төлеушісі осы мүше мемлекеттің аумағына бұрын екінші мүше мемлекеттің салық төлеушісі импорттаған, ол бойынша жанама салықтар төленбеген тауарларды сатып алса, жанама салықтарды төлеуді аумағына тауарлар импортталған мүше мемлекеттің салық төлеушісі - тауарлардың иесі не, егер бұл мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген болса, комиссионер, сенім білдірілген тұлға, агент (егер тауарларды комиссионер, сенім білдірілген тұлға, агент арқылы екінші мүше мемлекеттің салық төлеушісі өткізген жағдайда) төлейді.
      Егер бір мүше мемлекеттің салық төлеушісі осы мүше мемлекеттің аумағына бұрын екінші мүше мемлекеттің салық төлеушісімен комиссия, тапсырма шарты (келісімшарты) немесе агенттік шарты (келісімшарты) бойынша комиссионер, сенім білдірілген адам, немесе агент (осы мүше мемлекеттің салық төлеушісі) импорттаған, ол бойынша жанама салықтар төленбеген тауарларды сатып алса, онда жанама салықтарды төлеуді аумағына тауарлар импортталған мүше мемлекеттің салық төлеушісі – тауар иесі не, егер бұл мүше мемлекеттің заңнамасында көзделсе, комиссионер, сенім білдірілген адам немесе тауарды импорттаған агент жүзеге асырады.
      13.5. Егер тауарлар мүше мемлекеттің салық төлеушісі мен мүше мемлекет болып табылмайтын мемлекеттің салық төлеушісі арасындағы шарт (келісімшарт) негізінде сатып алынса және бұл ретте тауарлар екінші мүше мемлекеттің аумағынан импортталса, жанама салықтарды аумағына тауарлар импортталған мүше мемлекеттің салық төлеушісі - тауарлар иесі не, егер бұл мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген болса, комиссионер, сенім білдірілген тұлға, агент (егер тауарлар комиссионер, сенім білдірілген тұлға, агент арқылы өткізілген жағдайда) төлейді.
      14. ҚҚС-ты төлеу мақсаттары үшін салық базасы сатып алынған тауарлардың (оның ішінде оларды дайындау туралы шарт (келісімшарт) бойынша жұмыстарды орындау нәтижесі болып табылатын тауарлардың), сондай-ақ тауарлық кредит (тауарлық қарыз, зат түріндегі қарыз) шарты (келісімшарт) бойынша алынған тауарлардың, алыс-беріс шикізатын қайта өңдеу өнімі болып табылатын тауарлардың және акцизделетін тауарлар бойынша төленуі тиіс акциздердің құны негізінде салық төлеушідегі импортталған тауарларды есепке алуға қабылдау күніне (бірақ аумағына тауарлар импортталатын мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген мерзімнен кешіктірмей) айқындалады.
      Сатып алынған тауарлардың, оның ішінде оларды дайындау туралы шарт (келісімшарт) бойынша жұмыстарды орындау нәтижесі болып табылатын тауарлардың құны шарт (келісімшарт) талаптарына сәйкес тауарлар (жұмыстар, қызметтер) үшін жеткізушіге төленуге тиіс мәміле бағасы болып табылады.
      Тауар айырбас (бартерлік) шарты (келісімшарты) бойынша, сондай-ақ тауарлық кредит (тауарлық қарыз, зат түріндегі қарыз) шарты (келісімшарты) бойынша алынған тауарлардың құны шартта (келісімшартта) көзделген тауарлардың құны, шартта (келісімшартта) құны болмаған жағдайда - тауарларға ілеспе құжаттарда көрсетілген құн, шартта (келісімшартта) және тауарларға ілеспе құжаттарда құны болмаған жағдайда – есепке алуда көрсетілген тауарлардың құны болып табылады.
      Тауарлар, оның ішінде шет ел валютасында көрсетілген, оларды шығару жөніндегі шарттар (келісімшарттар) бойынша жұмыстарды орындау нәтижесі болып табылатын тауарлар құнының салық базасын айқындау мақсаттары үшін тауарларды есепке алуға қабылдау күніне мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкінің бағамы бойынша ұлттық валютада қайта есептеледі.
      Бір мүше бір мемлекеттің аумағына алыс-беріс шикізатын қайта өңдеу өнімдері екінші мүше мемлекеттің аумағынан импортталған кезде салық базасы алыс-беріс шикізатын қайта өңдеу бойынша жұмыстардың және акцизделетін қайта өңдеу өнімдері бойынша төлеуге жататын акциздердің құны ретінде айқындалады. Бұл ретте шетел валютасында көрсетілген алыс-беріс шикізатын қайта өңдеу жұмыстарды орындау құны қайта өңдеу өнімдерін есепке алуға қабылдау күніне мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкінің бағамы бойынша ұлттық валютаға қайта есептеледі.
      15. Бір мүше мемлекеттің аумағына екінші мүше мемлекеттің аумағынан меншік құқығының лизинг алушыға өтуін көздейтін лизинг шарты (келісімшарты) бойынша тауарларды (лизинг нысанасын) әкелу кезінде салық базасы лизинг шартымен (келісімшартымен) оны төлеген күнге көзделген тауардың (лизинг нысанасы) құнының бір бөлігі мөлшерінде (төлемнің нақты мөлшері мен жүзеге асырылған күнге қарамастан) айқындалады. Шетел валютасындағы лизингтік төлем мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкінің салық базасын айқындаудың тиісті кезіне (күніне) тұспа-тұс келетін күнгі бағамы бойынша ұлттық валютаға қайта есептеледі.
      16. Импортталған акцизделетін тауарлардың, оның ішінде алыс-беріс шикізатын қайта өңдеу өнімдері болып табылатын, оларға қатысты қатал (ерекше) акциз сөлшерлемелері белгіленген табиғи мәніндегі көлемі, саны (өзге де көрсеткіштері) не оларға қатысты адвалорлық акциз мөлшерлемелері белгіленген импортталған акцизделетін тауарлардың, оның ішінде алыс-беріс шикізатын қайта өңдеу өнімдері болып табылатын тауарлардың құны акциз салу үшін салық базасы болып табылады.
      Акциздерді есептеу үшін салық базасы импортталған акцизделетін тауарларды, оның ішінде алыс-беріс шикізатын қайта өңдеу өнімдері болып табылатын, тауарларды салық төлеуші есебіне қабылдаған күні (бірақ, аумағына акцизделетін тауарлар импортталған мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген мерзімнен кешіктірмей) айқындалады.
      17. Бір мүше мемлекеттің аумағына екінші мүше мемлекеттің аумағынан импортталған тауарлар бойынша төленуі тиіс жанама салықтардың сомасын салық төлеуші аумағына тауарлар импортталған мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген салық мөлшерлемелері бойынша есептейді.
      18. Жанама салықтарды төлеудің толықтығын қамтамасыз ету үшін салық салу мақсатында мүше мемлекеттің бағаларды айқындау қағидаттарын реттейтін заңнамасы қолданылуы мүмкін.
      19. Таңбаланатын акцизделетін тауарлар бойынша акциздерді қоспағанда, жанама салықтар:
      импортталған тауарларды есепке қабылдаған;
      лизинг шартымен көзделген төлем мерзімі айынан кейінгі айдың 20-сынан кешіктірмей төленеді.
      Таңбаланатын акцизделетін тауарлар бойынша акциздерді төлеу мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген мерзімдерде жүргізіледі.
      20. Салық төлеуші салық органына импортталған тауарларды есепке қабылдаған айдан (лизинг шартымен (келісімшартымен) көзделген төлем мерзімінен) кейінгі айдың 20-сынан кешіктірмей мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген нысан бойынша не аумағына тауарлар импортталған, оның ішінде лизинг шарты (келісімшарты) бойынша импортталған мүше мемлекеттің құзыретті органы бекіткен нысан бойынша тиісті салық декларациясын ұсынуға міндетті. Салық декларациясымен бірге салық төлеуші салық органына мынадай құжаттарды ұсынады:
      1) қағаз тасығышта (төрт данада) және электронды түрдегі Өтініш не электрондық (электрондық цифрлық) қолтаңбамен электрондық түрдегі Өтініш;
      2) егер мүше мемлекеттің заңнамасында көзделсе, импортталған тауарлар бойынша жанама салықтардың нақты төленгенін растайтын банктің көшірме-үзінді немесе жанама салықтарды төлеу бойынша салық міндеттемелерінің орындалуын растайтын өзге құжат. Бір мүше мемлекеттің аумағына екінші мүше мемлекеттің аумағынан тауарларды импорттау кезінде, сондай-ақ мүше мемлекеттің аумағына тауарларды (жұмыстарды, қызметтерді) өткізу кезінде салық төлеушіде қайтаруға (есепке жатқызуға) жататын артық төленген (өндіріліп алынған) салықтардың, алымдардың сомалары не жанама салықтардың сомалары болған жағдайда салық органы аумағына тауарлар импортталған мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес оларды импортталған тауарлар бойынша жанама салықтарды төлеу есебіне есепке жатқызу туралы шешім қабылдайды (шығарады). Бұл жағдайда импортталған тауарлар бойынша жанама салықтардың нақты төленгенін растайтын банктің көшірме-үзіндісі (оның көшірмесі) ұсынылмайды. Лизинг шарты (келісімшарты) бойынша осы тармақшада көрсетілген құжаттар лизинг шартымен (келісімшартымен) көзделген төлем мерзімі басталған кезде ұсынылады;
      3) мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген бір мүше мемлекеттің аумағынан екінші мүше мемлекеттің аумағына тауарларды өткізуді растайтын көліктік (тауарларға ілеспе) құжаттар және (немесе) өзге құжаттар. Аталған құжаттар, егер тауарларды өткізудің, оның ішінде көлік құралдарын пайдаланбай өткізудің жекелеген түрлері үшін мүше мемлекеттің заңнамасында мұндай құжаттарды ресімдеу көзделмеген жағдайда ұсынылмайды;
      4) егер шот-фактураларды жазып беру (үзінді беру) мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген жағдайда тауарларды тиеп-жөнелту кезінде мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес ресімделген шот-фактуралар;
      Егер шот-фактураларды жазып беру (үзінді беру) мүше мемлекеттің заңнамасында көзделмесе не тауарларды мүше мемлекет болып табылмайтын мемлекеттің салық төлеушісінен сатып алынатын болса, онда салық органына шот-фактураның орнына импортталған тауарлардың құнын растайтын, сатушы жазып берген (үзінді берген) өзге құжат (құжаттар) ұсынылады;
      5) негізінде мүше мемлекеттің аумағына екінші мүше мемлекеттің аумағынан импортталған тауарлар сатып алынған шарттар (келісімшарттар); тауарлар лизингі (лизинг нысанасы) жағдайында – лизинг шарттары (келісімшарттары); тауарлық кредит (тауарлық қарыз, зат түріндегі қарыз) жағдайында - тауарлық кредит (тауарлық қарыз, зат түріндегі қарыз) шарттары (келісімшарттар); тауарларды шығару туралы шарттар (келісімшарттар), алыс-беріс шикізатын қайта өңдеуге арналған шарттар (келісімшарттар);
      6) бір мүше мемлекеттің салық төлеушісіне екінші мүше мемлекеттің салық төлеушісі (осы Хаттаманың 13.2 – 13.5-тармақтарында көзделген жағдайларда) не үшінші мүше мемлекеттің аумағынан импортталған тауарларды өткізуші, мүше болып табылмайтын мемлекеттің салық төлеушісі берген, үшінші мүше мемлекеттің салық төлеушісі туралы және импортталған тауарларды сатып алу туралы осы үшінші мүше мемлекеттің салық төлеушісімен жасасқан шарт (келісімшарт) туралы мынадай мәліметтер жөніндегі ақпараттық хабарлама (басшысы (дара кәсіпкер) қол қойған және ұйымның мөрімен куәландырылған):
      тұлғаны мүше мемлекеттің салық төлеушісі ретінде сәйкестендіру нөмірі;
      мүше мемлекеттің салық төлеушісінің (ұйымның (дара кәсіпкердің) толық атауы;
      мүше мемлекеттің салық төлеушісінің орналасқан (тұрғылықты) жері;
      шарт (келісімшарт) нөмірі мен күні;
      ерекшелік нөмірі мен күні.
      Егер тауарлар сатып алынатын мүше мемлекеттің салық төлеушісі өткізілетін тауарлардың иесі болып табылмаған жағдайда (комиссионер, сенім білдірілген тұлға немесе агент болып табылса), онда осы тармақшаның екінші-алтыншы абзацтарында көрсетілген мәліметтер өткізілетін тауардың иесіне қатысты да ұсынылады.
      Ақпараттық хабарлама шет тілінде ұсынылған жағдайда орыс тіліндегі аудармасының болуы міндетті.
      Егер осы тармақшада көзделген мәліметтер осы тармақтың 6) тармақшасында көрсетілген шартта (келісімшартта) қамтылған жағдайда ақпараттық хабарлама ұсынылмайды;
      7) комиссия шарттары (келісімшарттары), тапсырма немесе агенттік шарт (келісімшарт) (олар жасалған жағдайда);
      8) негізінде комиссия шарттары (келісімшарттары), тапсырма немесе агенттік шарт (келісімшарт) бойынша мүше мемлекеттің аумағына екінші мүше басқа мемлекеттің аумағынан импортталған тауарлар сатып алынған шарттар (келісімшарттар) (жанама салықтарды комиссионер, сенім білдірілген адам немесе агент төлейтін жағдайларды қоспағанда, (осы Хаттаманың 13.2 – 13.5-тармақтарында көзделген жағдайларда).
      Осы тармақтың 2 – 8-тармақшаларында көрсетілген құжаттар мүше мемлекеттердің салық органының нормативтік құқықтық актілерінде не мүше мемлекеттердің заңнамасында белгіленген тәртіппен расталған көшірмелерде немесе мүше мемлекеттердің өзге де нормативтік құқықтық актілерінде белгіленген тәртіппен электрондық түрде ұсынылуы мүмкін. Аталған құжаттардың пішімін мүше мемлекеттердің салық органының нормативтік құқықтық актілерімен не мүше мемлекеттердің өзге де нормативтік құқықтық актілерімен айқындалады.
      Лизинг шарты (келісімшарты) бойынша ҚҚС-ты бірінші төлеген кезде салық төлеуші салық органына осы тармақтың 1–8-тармақшаларында көзделген құжаттарды ұсыналы. Одан әрі салық төлеуші салық органына салық декларациясымен бірге осы тармақтың 1 және 2-тармақшаларында көзделген құжаттарды (олардың көшірмелерін) ұсынады.
      Өтініштер мен ақпараттық хабарламаны қоспағанда, осы тармақта көрсетілген құжаттар, егер оларды салық декларациясымен бір мезгілде ұсынбау аумағына тауарлар импортталған мүше мемлекеттің заңнамасынан өрбісе, салық органына ұсынылмайды.
      21. Нақтыланған Өтініш (бұрын ұсынылмағанның орнына) қағаз тасығышта (төрт данада) және электронды түрде не салық төлеушінің электрондық (электрондық цифрлық) қолтаңбасымен электрондық түрде ұсынылады. Нақтыланған Өтінішпен (бұрын ұсынылғанның орнына) бір мезгілде, егер олар бұрын салық органына ұсынылмаған болса, осы Хаттаманың 20-тармағы 2–8-тармақшаларында көзделген құжаттар ұсынылады.
      Егер нақтыланған Өтінішті (бұрын ұсынылғанның орнына) ұсыну бұрын ұсынылған салық декларациясына өзгерістер енгізуге әкеп соқпаса, онда, егер мүше мемлекеттің заңнамасында өзгеше көзделмесе, салық төлеуші нақтыланған (қосымша) салық декларациясын ұсынбайды. Мұндай нақтыланған Өтінішті ұсыну тауарлардың импорты кезінде төленген, бұрын шегерімге жатқызуға қабылданған ҚҚС сомасын қайта қалпына келтіруге алып келмейді.
      Нақтыланған Өтініш (бұрын ұсынылғанның орнына) мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген жағдайларда ұсынылмайды.
      22. Импортталған тауарлар бойынша жанама салықтарды төлемеген, осындай салықтарды осы Хаттаманың 19-тармағында белгіленген мерзіммен салыстырғанда әлдеқайда кеш мерзімде төлеген жағдайларда, сондай-ақ салық декларацияларын ұсынбау, оларды осы Хаттаманың 20-тармағында белгіленген мерзімді бұза отырып, ұсыну фактілері анықталған жағдайда, не салық декларацияларында көрсетілген деректердің мүше мемлекеттердің салық органдары арасындағы ақпарат алмасу шеңберінде алынған деректермен сәйкес келмеген жағдайларда салық органы аумағына тауарлар импортталған мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген тәртіппен және мөлшерде жанама салықтар мен өсімпұлдарды өндіріп алады, сондай-ақ жанама салықтарды, өсімпұлдарды төлеу бойынша міндеттемелердің орындалуын қамтамасыз ету тәсілдерін және осы мемлекеттің заңнамасында белгіленген жауаптылық шараларын қолданады.
      23. Импортталған тауарларды оларды есепке қабылданған айда қайтарған кезде егер тауарлар тиісінше сапада болмауы және (немесе) тиісінше жиынтықталмауы себептері бойынша қайтарылса, бұл тауарлар импорты бойынша операциялар салық декларациясында көрсетілмейді.
      Тауарларды тиісінше сапада болмауы және (немесе) жиынтықталмауы себептері бойынша қайтару шарттың (келісімшарттың) қатысушылары келіскен талап қоюмен, сондай-ақ осындай тауарлармен одан әрі операциялар жасауға арналған тиісті құжаттармен расталуға тиіс. Мұндай құжаттарға тауарларды қабылдау-беру актілері (қайтарылған тауарларды тасымалдау болмаған жағдайда), көліктік (тауарлардың ілеспе) құжаттар (қайтарылған тауарларды тасымалдаған жағдайда), жою актілері немесе өзге де құжаттар жатады. Осындай тауарлар ішінара қайтарылған жағдайда көрсетілген құжаттар (олардың көшірмелері) салық органдарына осы Хаттаманың 20-тармағында көзделген құжаттармен бірге ұсынылады.
      Импортталған тауарларды олар есепке алуға қабылданған ай біткен соң көрсетілген себептер бойынша қайтарған кезде салық төлеуші тиісті нақтыланған (қосымша) салық декларациясын және осы тармақтың екінші абзацында көрсетілген құжаттарды (олардың көшірмелерін) салық органына ұсынады.
      Осы тармақтың екінші абзацында көрсетілген құжаттар мүше мемлекеттердің салық органдарының нормативтік құқықтық актілерімен немесе мүше мемлекеттердің өзге де нормативтік құқықтық актілерімен белгіленген тәртіпте электронды түрде ұсынылуы мүмкін. Көрсетілген құжаттардың пішімі мүше мемлекеттердің салық органдарымен не мүше мемлекеттердің өзге де нормативтік құқықтық актілерімен айқындалады.
      Тауарлар тиісінше сапада болмауы және (немесе) тиісінше жиынтықталмауы себептері бойынша ішінара қайтарылған жағдайда, ішінара қайтарылған тауарлар туралы мәліметтерді көрсетпей-ақ салық органына нақтыланған (бұрын ұсынылғанның орнына) Өтініш ұсынылады. Көрсетілген Өтініш не қағаз жеткізгіше (төрт данада) және электронды түрде немесе салық төлеушінің электронды қолтаңбасы қойылған (электронды-цифрлық) электронды түрде ұсынылады.
      Тиісінше сапада болмауы және (немесе) тиісінше жиынтықталмауы себептері бойынша, мәліметтері бұрын ұсынылған Өтініште көрсетілген барлық тауарлар толығымен қайтарылған жағдайда, салық органына нақтыланған (бұрын ұсынылғанның орнына) Өтініш ұсынылмайды. Салық төлеуші мүше мемлекеттердің салық органдарының нормативтік құқықтық актілерінде немесе мүше мемлекеттердің өзге де нормативтік құқықтық актілерінде белгіленген нысан бойынша және тәртіппен толығымен қайтарылған тауарлар туралы мәліметтер көрсетілген, бұрын ұсынылған Өтініштегі деректемелер туралы салық органына хабарлайды.
      Тауарлар тиісінше сапада болмауы және (немесе) тиісінше жиынтықталмауы себептері бойынша ішінара немесе толығымен қайтарылған жағдайда, бұл тауарларды импорттаған кезде бұрын төленген шегерімге қабылданған ҚҚС сомаларын қалпына келтіру, егер мүше мемлекеттердің заңнамасында өзгеше көзделмесе, тауарларды қайтару жүргізілген салықтық кезеңде жүргізіледі.
      24. Салық төлеушінің тауарларды есепке алып қабылдаған ай өткен соң олардың бағасы көтерілген кезде импортталған тауарлардың құны өскен жағдайда, ҚҚС-ты төлеу мақсаттары үшін салықтық база импортталған тауарлардың өзгертілген және алдыңғы құны арасындағы айырмаға көбейтіледі. ҚҚС-ты төлеу және салықтық декларация тапсыру импортталған тауарларға шартқа (келісімшартқа) қатысушылар бағаны өзгерткен айдан кейінгі айдың 20-күнінен кешіктірілмей жүргізіледі.
      Сатып алынған импортталған тауарлардың алдыңғы және өзгертілген құны арасындағы айырма салық төлеуші салық органына тапсыратын салықтық декларацияда бірмезгілде:
      Өтініш (алдыңғы және өзгертілген құн арасындағы айырма көрсетілген) қағаз жеткізгіше (төрт данада) және электронды түрде немесе салық төлеушінің электронды қолтаңбасы қойылған (электронды-цифрлық) электронды түрде;
      импортталған тауарлардың бағасы көбейгенін, шот-фактураның түзетілгенін (егер оны шығару (көшіру) мүше мемлекеттердің заңнамасында көзделінгенін) растайтын шарт (келісімшарт) немесе шарттың (келісімшарттың) қатысушылармен көзделген өзге құжаттар ұсынылады. Көрсетілген құжаттар мүше мемлекеттердің заңнамасында белгіленген тәртіппен куәландырылған көшірмеде немесе мүше мемлекеттердің салық органдарының нормативтік құқықтық актілерімен немесе мүше мемлекеттердің өзге де нормативтік құқықтық актілерімен белгіленген тәртіппен электронды түрде ұсынылады. Көрсетілген құжаттардың пішімі мүше мемлекеттердің салық органдарының нормативтік құқықтық актілерімен не мүше мемлекеттердің өзге де нормативтік құқықтық актілерімен айқындалады.
      25. Мүше мемлекеттің аумағында импорты оның заңнамасына сәйкес жанама салықтарды төлеусіз жүзеге асырылған тауарлар босату немесе өзге төлеу тәртібі берілген мақсаттарда емес, өзге мақсаттарда пайдаланылған жағдайда мұндай тауарлардың импортына осы бөлімде белгіленген тәртіппен жанама салықтар салынуы тиіс.
      26. Бір мүше мемлекеттің аумағына екінші мүше мемлекеттің аумағынан импортталған тауарлар бойынша төленген (есепке жатқызылған) жанама салықтардың сомалары аумағына тауарлар импортталған мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген тәртіппен шегерулерге (есепке жатқызуларға) жатады.
      27. Акциздік таңбалармен (есепке алу-бақылау таңбаларымен, белгілермен) таңбалануға жататын тауарлар бойынша акциздерді алуды, егер мүше мемлекеттің заңнамасында өзгеше көзделмесе, мүше мемлекеттің кеден органдары жүзеге асырады.

IV. Жұмыстарды орындау, қызметтерді көрсету кезінде
жанама салықтар алу тәртібі

      28. Жұмыстарды орындау, қызметтерді көрсету кезінде жанама салықтар салу аумағы жұмыстарды, қызметтерді (осы Хаттаманың 31-тармағында көрсетілген жұмыстарды қоспағанда) өткізу орны болып танылатын мүше мемлекетте жүзеге асырылады.
      Жұмыстарды орындау, қызметтерді көрсету кезінде салық базасы, жанама салықтардың мөлшерлемелері, оларды салу тәртібі мен салықтық жеңілдіктер (салық салудан босату), егер осы бөлімде өзгеше белгіленбесе, аумағы жұмыстарды, қызметтерді өткізу орны болып танылатын мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес айқындалады.
      29. Мүше мемлекеттің аумағы, егер:
      1) жұмыстар, қызметтер осы мүше мемлекеттің аумағындағы жылжымайтын мүлікпен тікелей байланысты болса жұмыстарды, қызметтерді өткізу орны болып танылады.
      Осы тармақшаның ережесі жылжымайтын мүлікті жалға алу, жалға беру және өзге де негіздерде пайдалануға беру жөніндегі қызметтерге қатысты да қолданылады;
      2) жұмыстар, қызметтер осы мүше мемлекеттің аумағындағы жылжымалы мүлікпен, көлік құралдарымен тікелей байланысты болса;
      3) мәдениет, өнер, оқыту (білім беру), дене шынықтыру, туризм, демалыс және спорт саласындағы қызметтер осы мүше мемлекеттің аумағында көрсетілсе;
      4) осы мүше мемлекеттің салық төлеушісі:
      консультациялық, заң, бухгалтерлік, аудиторлық, инжинирингтік, жарнамалық, дизайнерлік, маркетингтік қызметтерді, ақпаратты өңдеу жөніндегі қызметтерді, сондай-ақ ғылыми-зерттеу, тәжірибелік-конструкторлық және тәжірибелік-технологиялық (технологиялық) жұмыстарды;
      ЭЕМ-ге арналған бағдарламаларды және дерекқорларды (есептеуіш техникасының бағдарламалық құралдары мен ақпараттық өнімдерін) әзірлеу, осындай бағдарламалар мен дерекқорларды бейімдеу және түрлендіру, сүйемелдеу жөніндегі жұмыстарды, қызметтерді;
      егер персонал сатып алушының қызмет орнында жұмыс істеген жағдайда, персонал беру жөніндегі қызметтерді сатып алса жұмыстарды, қызметтерді өткізу орны болып танылады.
      Осы тармақшаның ережелері сондай-ақ:
      патенттерді, лицензияларды, мемлекет қорғайтын өнеркәсіптік меншік объектілеріне құқықтарды куәландыратын өзге де құжаттарды, сауда таңбаларын, тауар белгілерін, фирмалық атауларды, қызмет көрсету белгілерін, авторлық, сабақтас құқықтарды немесе өзге де осыған ұқсас құқықтарды беру, ұсыну, басқа біреуге беру;
      көлік құралдарын жалға беруді, олардың лизингін және өзге де негіздерде пайдалануға беруді қоспағанда, жылжымалы мүлікті жалға беру, оның лизингі және өзге де негіздерде пайдалануға беру;
      осы тармақшада көзделген жұмыстарды, қызметтерді орындау үшін шартқа (келісімшартқа) негізгі қатысушы үшін өзінің атынан тартатын тұлғаның не шартқа (келісімшартқа) негізгі қатысушының атынан басқа тұлғаның қызмет көрсетуі кезінде қолданылады;
      5) егер осы тармақтың 1 – 4-тармақшаларында өзгеше көзделмесе, осы мүше мемлекеттің салық төлеушісі жұмыстарды орындаса, қызметтерді көрсетсе, жұмыстарды, қызметтерді өткізу орны болып танылады.
      Осы тармақшаның ережелері көлік құралдарын жалға беру, лизинг және өзге де негіздерде пайдалануға беру кезінде де қолданылады.
      30. Жұмыстарды, қызметтерді өткізу орнын растайтын құжаттар мыналар болып табылады:
      мүше мемлекеттердің салық төлеушілері жасасқан, жұмыстарды орындауға, қызметтерді көрсетуге арналған шарт (келісімшарт);
      жұмыстарды орындау, қызметтерді көрсету фактісін растайтын құжаттар;
      мүше мемлекеттердің заңнамасында көзделген өзге де құжаттар.
      31. Бір мүше мемлекеттің аумағына екінші мүше мемлекеттің аумағынан әкелінетін, кейіннен басқа мүше мемлекеттің аумағына қайта өңдеу өнімдері түрінде әкетілетін алыс-беріс шикізатын қайта өңдеу жөніндегі жұмыстарды өткізу кезінде ҚҚС салу тәртібі мен олардың төленуін бақылауды қамтамасыз ету, егер осы бөлімде өзгеше белгіленбесе, осы Хаттаманың II бөліміне сәйкес жүзеге асырылады. Бұл ретте ҚҚС бойынша салықтық база алыс-беріс шикізатын қайта өңдеу жөніндегі орындалғани жұмыстардың құны есебінде айқындалады.
      32. Осы Хаттаманың 31-тармағында көрсетілген жұмыстарды өткізу бойынша ҚҚС-тың нөлдік мөлшерлемесін қолдану негізділігін растау үшін салық органдарына салық декларациясымен бір мезгілде мынадай құжаттар (олардың көшірмелері) қағаз жеткізгіште:
      1) мүше мемлекеттердің салық төлеушілері арасында жасалған шарт (келісімшарт);
      2) жұмыстардың орындалу, қызметтердің көрсетілу фактісін растайтын құжаттар;
      3) осы Хаттаманың 31-тармағында көрсетілген тауарларды әкелуді (әкетуді) растайтын құжаттар;
      4) өтініш (мүше мемлекеттердің салық органдарының қалауы бойынша қағаз жеткізгіштегі түпнұсқасы немесе көшірмелері) не өтініштер тізбесі (қағаз жеткізгіште немесе электрондық қолтаңба қойылған (электрондық-цифрлық) электронды түрде тапсырылады.
      Өтініштер тізбесі осы Хаттаманың 4-тармағы 3-тармақшасында белгіленген тәртіппен ұсынылады.
      Одақтың шегінен тыс жерлерге алыс-беріс шикізаттың қайта өңдеу өнімдері әкетілген жағдайда салық органына өтініш (өтініштер тізбесі) ұсынылмайды.
      Бір мүше мемлекеттің аумағынан алыс-беріс шикізаттың қайта өңдеу өнімдерін екінші мүше мемлекеттің аумағына әкетілген және екінші мүше мемлекеттің аумағындағы еркін кедендік аймақта немесе бос қоймаға кедендік рәсімдермен орналастырған жағдайда, осындай тауарлардың еркін кедендік аймақта немесе бос қоймаға кедендік рәсімдермен орналастырылуына сәйкес бірінші мүше мемлекеттің салық органына өтініштің (өтініштер тізбесінің) орнына екінші мүше мемлекеттің кеден органы куәландырған кедендік декларацияны тапсырады;
      5) алыс-беріс шикізатын қайта өңдеу өнімдерін Одақтан тысқары әкетуді растайтын кеден декларациясы;
      6) мүше мемлекеттердің заңнамасында көзделген өзге де құжаттар ұсынылады.
      Осы тармақтың 4-тармақшасының 1, 2, 3, 5, 6-тармақшаларда, төртінші абзацында көзделінген құжаттар мүше мемлекеттердің салық органдарының нормативтік құқықтық актілерінде немесе мүше мемлекеттердің өзге де нормативтік құқықтық актілерінде белгіленген тәртіппен электронды түрде ұсынылуы мүмкін. Көрсетілген құжаттардың пішімі мүше мемлекеттердің салық органдарымен немесе мүше мемлекеттердің өзге де нормативтік құқықтық актілерімен айқындалады.
      Егер салық декларациясымен бір мезгілде ҚҚС-тың нөлдік мөлшерлемелерін қолданудың негізділігін растайтын құжаттардың ұсынылмауы аумағында өңдеу жүзеге асырылатын мүше мемлекеттің заңнамасынан туындаса, осы тармақта көзделген өтінішті (өтініштер тізбесін) қоспағанда, құжаттар салық органына ұсынылмайды.
      33. Егер салық төлеуші салық салу тәртібі осы бөліммен реттелетін жұмыстардың, қызметтердің бірнеше түрлерін орындаған, көрсеткен жағдайда және бір жұмыстарды, қызметтерді өткізу басқа жұмыстардың, қызметтердің өткізілуіне қатысты қосалқы сипатта болған жағдайда, онда негізгі жұмыстарды, қызметтерді өткізу орны қосалқы жұмыстарды, қызметтерді өткізу орны болып танылады.

Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 19 ҚОСЫМША

Бәсекелестіктің жалпы қағидаттары мен қағидалары туралы
ХАТТАМА

І. Жалпы ережелер

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың (бұдан әрі – Шарт) XVIII бөліміне сәйкес әзірленген және оның қолданылу ерекшеліктерін, екі және одан көп мүше мемлекеттердің аумағындағы трансшекаралық нарықтарда (бұдан әрі - трансшекаралық нарық), бәсекелестіктің жалпы қағидаларын бұзғаны үшін айыппұл санкцияларын Комиссияның мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарымен өзара іс-қимылын қоса алғанда, трансшекаралық нарықтарда бәсекелестіктің жалпы қағидаларының сақталуын бақылауды жүзеге асыру тәртібін, бәсекелестік (монополияға қарсы) заңнаманың сақталуын бақылауды жүзеге асыру кезінде мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының өзара іс-қимылы қағидаттарын айқындайды, сондай-ақ мемлекеттік баға реттеуді енгізу және мүше мемлекеттердің оны енгізу туралы шешімдерін даулау тәртібін айқындайды.
      2. Осы Шартта пайдаланатын, сондай-ақ Шарттың XVIII бөлімінің мақсаттары үшін келесі терминдер мынаны білдіреді:
      1) «сатылас келісім» – бірі тауарды сатып алатын немесе оның ықтимал сатып алушысы болып табылатын, ал екіншісі тауарды ұсынатын немесе оның ықтимал сатушысы болып табылатын шаруашылық жүргізуші субъектілері (нарық субъектілері) арасындағы келісім;
      2) «өзара алмастыратын тауарлар» – өзінің функционалдық арналымы, қолданылуы, сапалық және техникалық сипаттамалары, бағасы және басқа да параметрлері бойынша салыстыруға болатын, осылайша сатып алушы тұтыну кезінде (оның ішінде өндірістік мақсаттарда тұтыну кезінде) бір тауарды екіншісімен шынайы алмастыратын немесе алмастыруға дайын болатын тауарлар;
      3) «мемлекеттік баға реттеу» – мүше мемлекеттердің мемлекеттік билік органдарының және жергілікті өзін-өзі басқару органдарының бағалар (тарифтер), бағаларға (тарифтерге) үстемелер, ең жоғары немесе ең төмен бағалар (тарифтер), бағаларға (тарифтерге) ең жоғары немесе ең төмен үстемелерді мүше мемлекеттердің заңнамасында белгіленген тәртіппен белгілеуі;
      4) «мемлекеттік немесе муниципалды преференция» – мүше мемлекеттердің атқарушы билік органдарының, жергілікті өзін-өзі басқару органдарының көрсетілген органдардың функцияларын жүзеге асыратын өзге де органдардың немесе ұйымдардың жекелеген шаруашылық жүргізуші субъектілерге (нарық субъектілеріне) мемлекеттік немесе муниципалдық мүлікті, азаматтық құқықтардың өзге де объектілерін беру жолымен немесе мүліктік жеңілдіктер, мемлекеттік не муниципалдық кепілдіктер беру жолымен оларға қызметтің аса тиімді жағдайларын қамтамасыз ететін артықшылықтарды беруі;
      5) «тұлғалар тобы» – мынадай белгілердің біріне немесе бірнешеуіне сәйкес келетін жеке тұлғалардың және (немесе) заңды тұлғалардың жиынтығы:
      егер мұндай жеке тұлға немесе мұндай заңды тұлға өзінің осы шаруашылық қоғамға (серіктестікке, шаруашылық әріптестікке) қатысу күші болса не алынған, оның ішінде жазбаша келісім негізінде басқа тұлғалардан алынған өкілеттіктерге сәйкес осы шаруашылық қоғамның (серіктестіктің, шаруашылық әріптестіктің) жарғылық (қалыптаспа) капиталындағы дауыс беру акцияларына (үлесіне) сәйкес келетін дауыстың жалпы санының 50 пайызынан астамына ие болса, шаруашылық қоғам (серіктестік, шаруашылық әріптестік) және жеке тұлға немесе заңды тұлға;
      егер мұндай жеке тұлға немесе мұндай заңды тұлға осы шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) жеке-дара атқарушы органының функциясын жүзеге асырса, шаруашылық жүргізуші субъект (нарық субъектісі) және жеке тұлға немесе заңды тұлға;
      егер мұндай жеке тұлға немесе мұндай заңды тұлға осы шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) құрылтай құжаттары немесе осы шаруашылық жүргізуші субъектісімен (нарық субъектісімен) жасалған шарттар (келісімдер) негізінде осы шаруашылық жүргізуші субъектіге (нарық субъектісіне) орындау үшін міндетті тапсырмалар беруге құқылы болса, шаруашылық жүргізуші субъект (нарық субъектісі) және жеке тұлға немесе заңды тұлға;
      алқалық атқарушы органның және (немесе) директорлар кеңесінің (байқаушы кеңестің, қор кеңесінің) сандық құрамының 50 пайыздан астамын белгілі бір жеке тұлғалар құрайтын шаруашылық жүргізуші субъектілер (нарық субъектілері);
      жеке тұлға, оның жұбайы-зайыбы, ата-аналары (оның ішінде бала асырап алушылар), балалары (оның ішінде асырап алынғандар), аға-інілері мен апа-сіңлілері;
      тұлғаның әрқайсысы осы тармақтың екінші - алтыншы абзацтарында көрсетілген қандай да бір негіз бойынша сол бір ғана тұлғамен топқа кіретін, сондай-ақ басқа да тұлғалар осындай тұлғалардың кез келгенімен осы тармақтың екінші - алтыншы абзацтарында көрсетілген қандай да бір негіз бойынша топқа кіретін тұлғалар;
      егер тұлғалар өзінің осы шаруашылық қоғамға (серіктестікке) бірлесіп қатысуына орай немесе басқа тұлғалардан алынған өкілеттіктерге сәйкес осы шаруашылық қоғамның (серіктестіктің, шаруашылық әріптестіктің) жарғылық (қалыптаспа) капиталындағы дауыс беру акциясына (үлесіне) сәйкес келетін дауыстың жалпы санының 50 пайызынан астамына ие болса, осы тармақтың екінші - жетінші абзацтарында көрсетілген қандай да бір белгілер бойынша бір тұлғалар тобына кіретін шаруашылық қоғам (серіктестік, шаруашылық әріптестік), жеке және (немесе) заңды тұлғалар.
      Тұлғалар тобы біртұтас шаруашылық жүргізуші субъект (нарық субъектісі) ретінде қарастырылады, ал Шарттың XVIII бөлімінің және осы хаттаманың шаруашылық жүргізуші субъектілерге (нарық субъектілеріне) қатысты ережелері, осы Хаттамада көзделген жағдайларды қоспағанда, тұлғалар тобына қолданылады.
      Мүше мемлекеттердің заңнамасында мүше мемлекеттер аумағында бәсекелестік (монополияға қарсы) саясатты іске асыру мақсатында «тұлғалар тобы» деген анықтама нақтылануы, оның ішінде бір тұлғаның акцияларын (үлестерін) екінші тұлғаның жарғылық (қалыптаспа) капиталында иелік ету (қатысу) мөлшерінің мәні бөлігінде нақтылануы мүмкін, мұндай кезде тұлғалар тобы мұндай иелік етуді (қатысуды) таниды;
      6) «кемсітушілік шарттары» – осы Шартта және/немесе барлық мүше мемлекеттердің басқа да халықаралық шарттарында көзделген талаптарды, шектеулерді және ерекшеліктерді ескере отырып, шаруашылық жүргізуші субъект (нарық субъектісі) немесе бірнеше шаруашылық жүргізуші субъектілері (нарық субъектілері) екінші шаруашылық жүргізуші субъектісімен (нарық субъектісімен) немесе басқа да шаруашылық жүргізуші субъектілермен (нарық субъектілерімен) салыстырғанда тең емес жағдайға қойылған кезде тауар нарығына кіру шарты, тауарларды өндіру, айырбастау, тұтыну, сатып алу, сату, өзге де беру шарттары;
      7) «үстем жағдай» – тиісті тауар нарығында осы шаруашылық жүргізуші субъектіге (нарық субъектісіне) (тұлғалар тобына) не осы шаруашылық жүргізуші субъектілерге (нарық субъектілеріне) (тұлғалар топтарына) тиісті тауар нарығында тауар айналысының жалпы жағдайына елеулі шешуші ықпал етуге және (немесе) басқа шаруашылық жүргізуші субъектілерді (нарық субъектілерін) осы тауар нарығынан жоюға және (немесе) басқа шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) осы тауар нарығына кіруін қиындатуға мүмкіндік беретін белгілі бір тауар нарығындағы шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) (тұлғалар тобының) не шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) (тұлғалар топтарының) жағдайы;
      8) «бәсекелестік» – шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) әрқайсысының дербес жасаған іс-әрекеттері тиісті тауар нарығындағы тауарлар айналымының жалпы жағдайына олардың әрқайсысының біржақты тіртіппен ықпал ету мүмкіндігі жойылатын немесе шектелетін жарыспалылығы;
      9) «құпия ақпарат» – мүше мемлекеттердің заңнамаларына сәйкес мемлекеттік құпияға (мемлекеттік құпияларға) жататын ақпаратты қоспағанда, мүше мемлекеттердің нормативтік құқықтық актілерімен қорғалатын ақпараттың барлық түрлері;
      10) «экономикалық қызметті үйлестіру» – шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) іс-қимылдарын мұндай шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) ешбірімен бір тұлғалар тобына кірмейтін және шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) келісілген іс-қимылдары жүзеге асырылатын тауар нарығында (тауар нарықтарында) қызметін жүзеге асырмайтын үшінші тұлғамен келісу;
      11) «жанама бақылау» – араларында тікелей бақылау бар заңды тұлға немесе бірнеше заңды тұлғалар арқылы заңды тұлға қабылдайтын шешімді заңды тұлғаның немесе жеке тұлғаның айқындау мүмкіндігі;
      12) «монополиялық жоғары баға» – егер осы баға осындай тауарды өндіру және өткізу үшін қажет шығыстар мен пайда сомасынан, Одақ немесе оның шегінен тыс жерлердегі аумақта мұндай нарық болған кезде тауарды сатып алушылар немесе сатушылар құрамы, тауар айналымының шарттары, тауар нарығына кіру шарттары, салық салу және кедендік-тарифтік реттеуді қоса алғанда, мемлекеттік реттеу бойынша тауар нарығындағы (бұдан әрі - салыстырмалы тауар нарығы) бәсекелестік жағдайларда қалыптасқан бағадан асып кетсе, үстем жағдайға ие шаруашылық жүргізуші субъект (нарық субъектісі) белгілеген баға. Мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес айқындалған осындай тауар тарифі шегінде табиғи монополия субъектісі белгілеген баға монополиялық жоғары баға болып танылмайды;
      13) «монополиялық төмен баға» – егер осы баға нақты немесе осындай тауарды өндіру және өткізу үшін қажет шығыстар мен пайда сомасынан, Одақ немесе оның шегінен тыс жерлердегі аумақта мұндай нарық болған кезде салыстырмалы тауар нарығындағы бәсекелестік жағдайда қалыптасқан бағадан төмен болса, үстем жағдайға ие шаруашылық жүргізуші субъект (нарық субъектісі) белгілеген баға;
      14) «жосықсыз бәсеке» – мүше мемлекеттердің заңнамасына іскерлік айналым дәстүріне, қайырымдылық, парасаттылық және әділеттілік талаптарына қайшы келетін және басқа бәсекелес шаруашылық жүргізуші субъектілерге нұқсан келтірген немесе келтіруі мүмкін не олардың іскерлік беделіне зиян келтірген немесе келтіруі мүмкін шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) (тұлғалар тобының) немесе бірнеше шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) (тұлғалар топтарының) кәсіпкерлік қызметтегі артықшылықтарды иеленуге бағытталған кез келген іс-әрекеті;
      15) «бәсекелестікті шектеу белгілері» – тауар нарығында бір тұлғалар тобына кірмейтін шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) санын қысқарту, тауар нарығында тауар айналымының өзге де жалпы жағдайының тиісінше өзгерістеріне байланысты тауар бағаларының өсуі немесе төмендеуі, бір тұлғалар тобына кірмейтін шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) тауар нарығындағы дербес іс-қимылынан бас тартуы, шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) арасындағы келісіммен немесе олардың орындауы үшін міндетті өзге тұлғаның тапсырмаларына сәйкес не бір тұлғалар тобына кірмейтін шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) тауар нарығындағы өз іс-қимылдарын келісу нәтижесінде тауар нарығында тауар айналымының жалпы жағдайын айқындау, сондай-ақ шаруашылық жүргізуші субъектіге (нарық субъектісіне) немесе бірнеше шаруашылық жүргізуші субъектілерге (нарық субъектілеріне) бір жақты тәртіппен тауар нарығындағы тауар айналымының жалпы жағдайына әсер етуге мүмкіндік беретін өзге де мән-жайлар;
      16) «тікелей бақылау» – заңды немесе жеке тұлғаның мынадай бір немесе бірнеше іс-қимылдар:
      оның атқарушы органының функцияларын жүзеге асыру;
      заңды тұлғаның кәсіпкерлік қызметін жүргізу шарттарын айқындау құқығын алу;
      заңды тұлғаның жарғылық (қалыптаспа) капиталын құрайтын акциясына (үлесіне) сәйкес келетін дауыстың жалпы санының 50-ден астам пайызына иелік ету арқылы заңды тұлға қабылдайтын шешімдерді айқындау мүмкіндігі;
      17) «келісім» – құжатта немесе бірнеше құжаттарда қамтылған жазбаша нысандағы уағдаластық, сондай-ақ ауызша нысандағы уағдаластық;
      18) «тауар» – сатуға, айырбастауға және айналымға өзге де енгізуге арналған азаматтық құқықтар объектісі (оның ішінде жұмыс, қаржы қызметін қоса алғанда, қызмет);
      19) «тауар нарығы» – экономикалық, техникалық немесе өзге мүмкіндіктерге не орындылықты негізге ала отырып, шекараларында (оның ішінде географиялық) сатып алушы тауар сатып ала алатын және мұндай мүмкіндік не орындылық оның шегінен тыс жерлерде жоқ, басқа тауармен алмастырылмайтын немесе бірін-бірі алмастыратын тауар айналымының саласы;
      20) «шаруашылық жүргізуші субъект (нарық субъектісі)» – өзіне табыс әкелетін қызметті жүзеге асыратын коммерциялық ұйым немесе коммерциялық емес ұйым, дара кәсіпкер, сондай-ақ мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес кәсіби табыс әкелетін қызметі мемлекеттік тіркелуге және (немесе) лицензиялануға тиіс жеке тұлға;
      21) «экономикалық шоғырлану» – мәмілелер, жүзеге асырылуы бәсекелестіктің жай-күйіне әсер ететін немесе әсер етуі мүмкін өзге де іс-әрекет.
      3. Шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) үстем жағдайы мынадай мән-жайларды талдауды негізге ала отырып, белгіленеді:
      1) шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) үлесі және оның бәсекелестері мен сатып алушыларының үлестерімен арақатынасы;
      2) шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) біржақты тәртіппен тауар бағасының деңгейін айқындау және тиісті тауар нарығында тауар өткізудің жалпы жағдайына шешуші ықпал ету мүмкіндігі;
      3) тауар нарығына кіру үшін экономикалық, технологиялық, әкімшілік немесе өзге де шектеулердің болуы;
      4) жұмыс істеу кезеңінде шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) тауар нарығында тауар айналымының жалпы жағдайына шешуші ықпал ету мүмкіндігі.
      4. Мүше мемлекеттердің заңнамасында шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) үстем жағдайын танитын өзге де (қосымша) шарттар белгіленуі мүмкін.
      Трансшекаралық нарықтағы шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) үстем жағдайын Комиссияның шешімімен бекітілетін Трансшекаралық нарықтағы бәсекелестіктің жай-күйін бағалау әдістемесіне сәйкес Комиссия белгілейді.

II. Келісімдер мен алып қоюға жол берушілік

      5. Шарттың 76-бабының 4 және 5-тармақтарында көзделген келісімдер, сондай-ақ Шарттың 75-бабының 3-тармағында белгіленген салдарларға әкеп соғуы мүмкін бірлескен қызмет туралы шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) келісімдері, егер олар шаруашылық жүргізуші субъектілерге (нарық субъектілеріне) осы келісімдердің мақсаттарына қол жеткізу үшін қажет болып табылатын шектеулер қоймаса және тиісті тауар нарығында бәсекелестікті жою үшін мүмкіндік жасамаса және егер шаруашылық жүргізуші субъектілер (нарық субъектілері), мұндай келісімдер өз нәтижесінде:
      1) тауарлар өндіруді (өткізуді) жетілдіруге немесе техникалық (экономикалық) прогреске ынталандыруға не әлемдік тауар нарығында мүше мемлекеттердің тауар өндірісінің бәсекеге қабілеттілігін арттыруға;
      2) тиісті тұлғалардың мұндай іс-қимылдарды жасаудан иеленетін артықшылықтардың (пайдалардың) мөлшерлес бөлігін тұтынушылардың алуына әкеп соқса немесе әкеп соғуы мүмкін деп дәлелдесе жарамды деп танылуы мүмкін.
      6. Егер:
      1) мұндай келісім коммерциялық концессияның шарттары болып табылса;
      2) мұндай келісімнің қатысушысы болып табылатын, «сатылы» келісімнің нысанасы болып табылатын әрбір шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) үлесі тауардың тауар нарығында жиырма пайыздан аспаса, «сатылы» келісімге жол беріледі.
      7. Шарттың 76-бабының 3 – 6-баптарының ережелері, мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) бірінің оларды бір уақытта орындауына жол берілмейтін қызмет түрлерін жүзеге асыратын шаруашылық жүргізуші нарық субъектілері (нарық субъектілері) арасындағы келісімдерді қоспағанда, егер бір шаруашылық жүргізуші субъект (нарық субъектісі) екінші шаруашылық жүргізуші субъектіге (нарық субъектісіне) қатысты тікелей немесе жанама бақылау белгілеген болса не егер мұндай шаруашылық жүргізуші субъектілер (нарық субъектілері) бір тұлғаның тікелей және жанама бақылауында болса, бір тұлғалар тобына кіретін шаруашылық жүргізуші субъектілер (нарық субъектілері) арасындағы келісімге қолданылмайды.

III. Бәсекелестіктің жалпы қағидаларының сақталуын бақылау

      8. Мүше мемлекеттердің аумағында мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілерінің (нарық субъектілерінің), сондай-ақ мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілер (нарық субъектілері) болып табылмайтын жеке тұлғаларының және коммерциялық емес ұйымдарының Шарттың 76-бабында белгіленген бәсекелестіктің жалпы қағидаларын бұзудың жолын кесуді мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары жүзеге асырады.
      9. Жолын кесуді мүше мемлекеттердің ұлттық заңнамасына сәйкес мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары жүзеге асыратын трансшекаралық қаржы нарықтарында бәсекелестікке теріс әсер ететін бұзушылықтарды қоспағанда, егер мұндай бұзушылық трансшекаралық нарықтарда бәсекелестікке теріс әсер ететін немесе әсер етуі мүмкін болса, мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілерінің (нарық субъектілерінің), сондай-ақ мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілер (нарық субъектілері) болып табылмайтын жеке тұлғаларының және коммерциялық емес ұйымдарының Шарттың 76-бабында белгіленген бәсекелестіктің жалпы қағидаларын бұзудың жолын кесуді Комиссия жүзеге асырады.
      10. Комиссия:
      1) трансшекаралық нарықтарда бәсекелестікке теріс әсер ететін немесе әсер етуі мүмкін, Шарттың 76-бабында белгіленген бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылу белгілерінің болуы туралы өтініштерді (материалдарды) қарайды, оның ішінде қажетті тексерулерді жүргізеді;
      2) мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының, мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілерінің (нарық субъектілерінің), мүше мемлекеттердің билік органдарының, жеке тұлғалардың өтініштері негізінде немесе өз бастамасы бойынша трансшекаралық нарықтарда бәсекелестікке теріс әсер ететін немесе әсер етуі мүмкін Шарттың 76-бабында белгіленген бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылуы туралы іс қозғайды және қарайды;
      3) ұйғарымдар шығарады, шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) орындауы үшін міндетті, оның ішінде Шарттың XVIII бөлімінде және осы Хаттамада көзделген жағдайларда шаруашылық жүргізуші субъектілерге (нарық субъектілеріне) санкциялар қолдану туралы, бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылуын тоқтатуға, бәсекелестікті қамтамасыз етуге бағытталған іс-қимылдар жасау туралы, бәсекелестіктің пайда болуына кедергі болып табылатын және (немесе) Шарттың XVIII бөлімінде және осы Хаттамада көзделген жағдайларда трансшекаралық нарықта бәсекелестікті шектеуге, жоюға және бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылуына алып келуі мүмкін іс-қимылдарға жол бермеу туралы шешімдер қабылдайды;
      4) мүше мемлекеттердің мемлекеттік билік органдарынан, өзін өзі басқару органдарынан, олардың функцияларын жүзеге асыратын өзге де органдарынан немесе ұйымдарынан, заңды және жеке тұлғаларынан трансшекаралық нарықтарда бәсекелестіктің жалпы қағидаларын сақтауға бақылау жөніндегі өкілеттіктерді жүзеге асыру үшін қажет ақпаратты, оның ішінде құпия ақпаратты сұратады және алады;
      5) жыл сайын, 1 маусымнан кешіктірмей Жоғары кеңеске трансшекаралық тауар нарықтарындағы бәсекелестіктің жай-күйі және ондағы бәсекелестіктің жалпы қағидаларын бұзылуының жолын кесу бойынша қабылданатын шаралар туралы жылдық есепті жібереді және мақұлданған есепті Одақтың Интернет желісіндегі ресми сайтына орналастырады;
      6) бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылуы туралы істерді қарау бойынша қабылданған шешімді Одақтың Интернет желісіндегі ресми сайтында орналастырады;
      7) Шарттың XVIII бөлімінің және осы Хаттаманың ережелерін іске асыру үшін қажетті өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.
      11. Трансшекаралық нарықтардағы бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылуы туралы өтініштерді (материалдарды) қарау, трансшекаралық нарықтардағы бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылуы туралы тергеулерді жүргізу, сондай-ақ трансшекаралық нарықтардағы бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылуы туралы істерді қарау тәртібін Комиссия бекітеді. Бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылғаны туралы істерді қарау мақсаттары үшін Комиссия жүргізген бәсекелестіктің жай-күйін талдау нәтижелері, құпия ақпаратты қоспағанда, істі қарау нәтижелері бойынша қабылданатын Комиссия шешіміне қосылуға тиіс.
      Сондай-ақ Шарттың XVIII бөлімінің ережелерін және осы Хаттаманы іске асыру үшін қажетті, трансшекаралық нарықтардағы бәсекелестіктің жалпы қағидаларының сақталуын бақылау жөніндегі өкілеттіктерді жүзеге асыру мақсаттары үшін Комиссия:
      бәсекелестіктің жай-күйін бағалау әдістемесін;
      монополиялық жоғары (төмен) бағаларды айқындау әдістемесін;
      осы Келісімде көзделген айыппұлды есептеу және салу тәртібінің әдістемесін;
      экономиканың әртүрлі салаларында бәсекелестіктің жалпы қағидаларын қолдану ерекшеліктерін (қажет болған жағдайда);
      Комиссияның және мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының өзара, (оның ішінде ақпараттық) іс-қимыл жасасу тәртібін бекітеді.
      12. Шарттың 76-бабында белгіленген трансшекаралық нарықтардағы бәсекелестіктің жалпы қағидаларын бұзылуы туралы тергеулердің жүргізілуін қамтамасыз ету және іс материалдарын дайындау үшін Комиссияда тиісті құрылымдық бөлімше (бұдан әрі – Комиссияның уәкілетті құрылымдық бөлімше) жұмыс жасайды.
      13. Трансшекаралық нарықтардағы бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылуы туралы өтініштерді (материалдарды) қарау, трансшекаралық нарықтардағы бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылуы туралы тергеулерді жүргізу, трансшекаралық нарықтардағы бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылуы туралы істерді қарау кезінде Комиссияның уәкілетті құрылымдық бөлімшесі қатысушы мемлекеттердің мемлекеттік органдарынан, өзін өзі басқару органдарынан, олардың функцияларын жүзеге асыратын органдарынан немесе ұйымдарынан, заңды және жеке тұлғалардан өтініштерді (материалдарды) қарау, тергеу жүргізу, істі қарау үшін қажетті ақпаратты сұратады.
      Мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілері (нарық субъектілері), коммерциялық емес ұйымдары, атқарушы билік органдары, жергілікті өзін-өзі басқару органдары, олардың функцияларын жүзеге асыратын өзге де органдар немесе ұйымдар (олардың лауазымды тұлғалары), жеке тұлғалар оның сұрау салуы бойынша белгіленген мерзімде өзіне жүктелген өкілеттіктерге сәйкес Комиссияға қажетті ақпаратты, құжаттарды, мәліметтерді, түсіндірмелерді Комиссияға беруге міндетті.
      14. Айыппұл салу туралы Комиссия шешімі, Комиссияның бұзушыға белгілі бір әрекеттер жасауды міндеттейтін шешімдері атқару құжаттары болып табылады және органдардың соттың мәжбүрлеп орындату актілерін, аумағында құқық бұзушылық жасаған шаруашылық субъектісі (нарық субъектісі), шаруашылық субъектісі (нарық субъектісі) болып табылмайтын коммерциялық емес ұйым тіркелген немесе аумағында құқық бұзушы жеке тұлға тұрақты немесе уақытша тұратын мүше мемлекеттердің басқа да органдары мен лауазымды тұлғаларының актілерін орындауы тиіс.
      Бәсекелестік саласындағы Комиссияның актілері, әрекеттері (әрекетсіздіктері) Одақ сотының статутында (Шартқа №2 қосымша) көзделген тәртіппен, осы Шарттың ережелерін ескере отырып, Одақ Сотында дауланады.
      Одақ Соты Комиссияның трансшекаралық нарықтарда бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылғаны туралы іс бойынша шешіміне шағым жасау туралы арызды іс жүргізуге қабылдаған жағдайда Комиссия шешімінің қолданысы Одақ Сотының шешімі заңды күшіне енген күнге дейін тоқтатыла тұрады.
      Одақ Соты Комиссияның трансшекаралық нарықтарда бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылғаны туралы іс бойынша шешіміне шағым жасау туралы арызды мәселені сотқа дейінгі тәртіппен шешу үшін арыз иесінің Комиссияға алдын ала жүгінуінсіз қарауға қабылдайды.
      15. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының актілері, әрекеттері (әрекетсіздіктері) мүше мемлекеттердің қолданыстағы процестік заңнамасына сәйкес мүше мемлекеттердің сот органдарында дауланады.

IV. Трансшекаралық нарықтарда бәсекелестіктің жалпы қағидаларын
бұзғаны үшін Комиссия салатын айыппұл санкциялары

      16. Комиссия бекіткен Айыппұлды есептеу және салу тәртібі әдістемесіне сәйкес Комиссия Шарттың 76-бабында көзделген трансшекаралық нарықтарда бәсекелестіктің жалпы қағидаларын бұзғаны үшін, сондай-ақ Комиссияға оның талабы бойынша мәліметтерді (ақпаратты) бермегені үшін немесе көрінеу анық емес мәліметтерді (ақпаратты) бергені үшін мынадай мөлшерлерде айыппұлдар салады:
      1) шарттың 76-бабының 2-тармағына сәйкес жол берілмейтін жосықсыз бәсеке лауазымды адамдарға және дара кәсіпкерлерге 20 000-нан 110 000-ға дейін ресей рублі; заңды тұлғаларға 100 000-нан 1 000 000-ға дейін ресей рублі мөлшерінде айыппұл салуға әкеп соғады.
      2) шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) Шарттың 76-бабының 3-5-тармақтарына сәйкес жол берілмейтін келісімдерді жасауы, сол сияқты оған қатысуы лауазымды тұлғаларға және дара кәсіпкерлерге 20 000-нан 150 000-ға дейін ресей рублі мөлшерінде; заңды тұлғаларға нарығында құқық бұзушылық жасалған құқық бұзушының тауарды (жұмысты, көрсетілетін қызметті) өткізуден түскен түсім сомасының жүзден бірден жүзден он беске дейінгі мөлшерде не құқық бұзушының тауарды (жұмысты, көрсетілетін қызметті) сатып алу шығыстары сомасының, бірақ 100 000 ресей рублінен кем емес мөлшерінде, ал егер нарығында құқық бұзушылық жасалған, құқық бұзушының тауарды (жұмысты, көрсетілетін қызметті) өткізуден түскен түсімінің сомасы құқық бұзушының барлық тауарларды (жұмыстарды, қызметтерді) өткізуден түскен түсім сомасының жиынтық көлемінің 75 пайызынан асқан жағдайда - нарығында құқық бұзушылық жасалған, бірақ 100 000 ресей рублінен кем емес құқық бұзушының тауар (жұмыс, қызмет) өткізуден түскен түсім сомасының елуден бір жиынтық мөлшерінен аспайтын мөлшерде айыппұл салуға әкеп соғады.
      3) шаруашылық жүргізуші субъектілердің Шарттың 76-бабының 6-тармағына сәйкес жол берілмейтін экономикалық қызметті үйлестіруі жеке тұлғаларға 20 000-нан 75 000-ға дейін ресей рублі мөлшерінде, лауазымды тұлғаларға және дара кәсіпкерлерге 20 000-нан 150 000-ға дейін ресей рублі мөлшерінде, заңды тұлғаларға 200 000-нан 5 000 000-ға дейін ресей рублі мөлшерінде айыппұл салуға әкеп соғады.
      4) тауар нарығында үстем жағдайға ие шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) үстем жағдайды теріс пайдаланды деп танылатын және Шарттың 76-бабының 1-тармағына сәйкес жол берілмейтін іс-қимылдарды жасауы лауазымды тұлғаларға және дара кәсіпкерлерге 20 000-нан 150 000-ға дейін ресей рублі мөлшерінде, заңды тұлғаларға нарығында құқық бұзушылық жасалған құқық бұзушының тауарды (жұмысты, көрсетілетін қызметті) өткізуден түскен түсім сомасының жүзден бірден жүзден он беске дейінгі мөлшерінде не нарығында құқық бұзушылық жасалған құқық бұзушының тауарды (жұмысты, көрсетілетін қызметті) сатып алу шығыстары сомасының, бірақ 100 000 ресей рублінен кем емес мөлшерінде, ал егер нарығында құқық бұзушылық жасалған, құқық бұзушының тауарды (жұмысты, көрсетілетін қызметті) өткізуден түскен түсімінің сомасы құқық бұзушының барлық тауарларды (жұмыстарды, қызметтерді) өткізуден түскен түсім сомасының жиынтық көлемінің 75 пайызынан асқан жағдайда - нарығында құқық бұзушылық жасалған, құқық бұзушының тауарды (жұмыстарды, қызметтерді) өткізуден түскен түсімі сомасының не құқық бұзушының тауарды (жұмыстарды, қызметтерді) құқық бұзушылық жасалған нарықта сатып алуы шығыстарының сомасының үш мыңнан жүзден үшке дейінгі мөлшерінде, бірақ 100 000 ресей рублінен кем емес құқық бұзушының тауар (жұмыс, қызмет) өткізуден түскен түсім сомасының елуден бірден аспайтын жиынтық мөлшерінде айыппұл салуға әкеп соғады.
      5) Комиссияға Шарттың XVIII бөлімінде және осы Хаттамада көзделген мәліметтерді (ақпаратты) бермеу немесе уақтылы бермеу, оның ішінде Комиссияның талабы бойынша мәліметтерді (ақпаратты) бермеу, сол сияқты көрінеу анық емес мәліметтер (ақпарат) беру жеке тұлғаларға 10 000-нан 15 000-ға дейінгі ресей рублі, лауазымды тұлғаларға және дара кәсіпкерлерге 10 000-нан 60 000-ға дейінгі ресей рублі, заңды тұлғаларға 150 000-нан 1 000 000-ға дейінгі ресей рублі мөлшерінде айыппұл салуға әкеп соғады.
      Осы Хаттамада шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) ұйымдастырушылық-өкімдік немесе әкiмшiлiк функцияларды орындайтын, шаруашылық жүргізуші субъектілер (нарық субъектілері) болып табылмайтын коммерциялық емес ұйымдардың басшылары мен қызметкерлерін, шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілері) жеке-дара атқарушы органдарының өкілеттіктерін жүзеге асыратын, шаруашылық жүргізуші субъектілер (нарық субъектілері) болып табылмайтын коммерциялық емес ұйым басшыларын лауазымды тұлға деп түсіну керек.Осы Хаттаманың мақсаттарын орындау үшін трансшекаралық нарықтарда бәсекелестіктің жалпы қағидаларын бұзғаны үшін, қызметі мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес тіркеуге және (немесе) лицензиялануға жататын. Кәсіптік кіріс әкелетін жеке тұлғалар лауазымды тұлға ретінде жауапты болады.
      17. Осы Хаттаманың 16-тармағының 1-5-тармақшаларында көзделген айыппұлдар аумағында құқық бұзушылық жасаған заңды тұлға тіркелген не аумағында құқық бұзушылық жасаған жеке тұлға тұрақты немесе уақытша тұратын тұлға мүше мемлекеттің бюджетіне аударылуға тиіс.
      18. Осы Хаттаманың 16-тармағында көзделген айыппұлдарды шаруашылық жүргізуші субъектілер (нарық субъектілері), жеке тұлға немесе шаруашылық жүргізуші субъект (нарық субъектісі) болып табылмайтын коммерциялық емес ұйым осы Хаттамада көзделген бәсекелестіктің жалпы қағидаларын бұзған шаруашылық жүргізуші субъект (нарық субъектісі) немесе жеке тұлға, коммерциялық емес ұйым қай мүше мемлекеттің аумағында тіркелсе, сол мүше мемлекеттің ұлттық валютасында, Комиссияның айыппұл салу туралы шешім қабылдаған күніне көрсетілген мүше мемлекеттің орталық (ұлттық) банкі белгілеген бағамы бойынша төлейді.
      19. Комиссияға Шарттың 76-бабына сәйкес жол берілмейтін келісімді жасағаны туралы ерікті түрде мәлімдеген тұлға (тұлғалар тобы) жиынтығында мынадай талаптарды орындаған кезде:
      тұлға өтініш берген сәтте Комиссияда жасалған құқық бұзушылық туралы мәліметтер мен құжаттар болмаса;
      тұлға Шарттың 76-бабына сәйкес жол берілмейтін келісімге қатысудан немесе одан әрі қатысудан бас тартса;
      ұсынылған мәліметтер немесе құжаттар құқық бұзушылық оқиғаларын белгілеу үшін жеткілікті болып табылса, осы бөлімнің тармағында көзделген құқық бұзушылық үшін жауаптылықтан босатылады.
      Осы тармақта көзделген барлық шарттарды бірінші орындаған тұлға жауаптылықтан босатуға жатады.
      20. Осы Шарттың 76-бабына сәйкес жол берілмейтін келісімді жасаған бірнеше тұлға атынан бір мезгілде берілген өтініш қарауға жатпайды.
      21. Осы бөлімде белгіленген, трансшекаралық нарықтарда бәсекелестіктің жалпы қағидаларын бұзғаны үшін айыппұл мөлшерлері құқық бұзушының тауарды (жұмыстарды, қызметтерді) өткізу сомасынан немесе бұзушылық жасалған нарықта тауарды (жұмысты, қызметті) сатып алуға құқық бұзушының шығыстар сомасын ескере отырып, есептелетін, заңды тұлғаларға салынатын айыппұлдарды қоспағанда, Жоғары кеңес шешімімен өзгеруі мүмкін.

V. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының өзара іс-қимылы

      22. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының өзара іс-қимылы Шарттың XVIII бөлімін және осы Хаттаманы іске асыру шеңберінде ақпарат беру туралы хабарлама, сұрау салулар, жекелеген процестік әрекеттерді жүргізу туралы сұрау салулар мен тапсырмалар жіберу, ақпарат алмасу, мүше мемлекеттердің құқық қолдану практикасын үйлестіру, сондай-ақ мүше мемлекеттердің бірінің сұрау салуы бойынша құқық қолдану қызметін жүзеге асыру жолымен мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының құқық қолдану қызметін жүзеге асыру шеңберінде жүзеге асырылады.
      Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының өзара іс-қимылын мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының орталық аппараттары жүзеге асырады.
      23. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары басқа мүше мемлекеттің уәкілетті органына, егер оның құқық қолдану қызметі басқа мүше мемлекеттің бәсекелестікті қорғау саласындағы мүдделерін қозғауы мүмкін екендігі белгілі болған жағдайда, хабарлайды.
      24. Мүше мемлекеттер басқа мүше мемлекеттің бәсекелестікті қорғау саласындағы мүдделерін қозғауы мүмкін құқық қолдану қызметі деп мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының:
      1) басқа мүше мемлекеттің құқық қолдану қызметіне қатысы бар;
      2) бәсекелестікке қарсы әрекеттерге қатысты (бірігу немесе сатып алу жөніндегі мәмілелерді және өзге де әрекеттерді жасауды қоспағанда), оның ішінде басқа мүше мемлекеттің аумағында жүзеге асырылатын;
      3) мәміле тарапының біреуі немесе мәміленің бір немесе бірнеше тараптарын бақылайтын немесе олардың шаруашылық жүргізу қызметін жүргізу шарттарын өзгеше түрде айқындайтын тұлға басқа мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес тіркелген немесе құрылған тұлға болып табылатын мәмілелерге (өзге де іс-әрекеттерге) қатысты;
      4) бәсекелестік (монополияға қарсы) заңнаманың сақталуын қамтамасыз ету шеңберінде жүзеге асыруды талап ететін немесе басқа мүше мемлекеттің аумағында қандай да бір әрекеттерге тыйым салатын мәжбүрлеп ықпал ету шараларын қолданумен байланысты қызметін түсінеді.
      25. Мәмілелер (өзге де әрекеттер) туралы хабарламалар:
      1) хабарлаушы мүше мемлекеттің уәкілетті органы мәмілені қарау мерзімін ұзарту туралы шешім қабылдаған күннен кешіктірмей;
      2) мәміле бойынша шешім қарау мерзімі ұзартылмай қабылданған жағдайда - оны мәміле бойынша шешім қабылдаған күннен кешіктірмей, хабарлаушы мүше мемлекетке мәміле жөнінде өз пікірін білдіруге мүмкіндік беретін ақылға қонымды мерзімде жіберіледі.
      26. Басқа мүше мемлекеттің пікірін назарға алу мүмкіндігін қамтамасыз ету мақсатында осы Хаттаманың 24-тармағының 1, 2 және 4-тармақшаларында көрсетілген мәселелер бойынша хабарламалар осы мүше мемлекетке хабарланушы мүше мемлекеттің өз пікірін білдіруге мүмкіндік беретін ақылға қонымды мерзімді сақтай отырып, басқа мүше мемлекетке ол туралы хабарлау қажет мән-жайлар анықталған кезде істі қарау сатысында, бірақ кез келген жағдайда іс бойынша шешім қабылданғанға немесе бітімгершілік келісім жасалғанға дейін жіберіледі.
      27. Хабарлама жазбаша нысанда жіберіледі және хабарланатын мүше мемлекетке хабарлайтын мүше мемлекеттің мүдделерін қозғайтын, хабарлайтын мүше мемлекеттің құқық қолдану қызметінің салдарына алдын ала талдау жүргізуге мүмкіндік беру үшін жеткілікті ақпаратты қамтуы тиіс.
      28. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары жекелеген процестік әрекеттерді жүргізу туралы ақпарат пен құжаттар, сондай-ақ тапсырмалар беру туралы сұрау салулар жіберуге құқылы.
      29. Жекелеген процестік әрекеттерді жүргізу туралы ақпарат пен құжаттар, тапсырмалар беру туралы сұрау салу мүше мемлекеттің уәкілетті органының бланкісінде жазбаша нысанда ресімделеді және мыналарды қамтуы тиіс:
      1) ақпарат сұратылатын тиісті істің нөмірін (бар болған жағдайда), құқық бұзушылықтың және өзге де оған қатысты фактілердің егжей-тегжейлі сипатталуын, қолданылатын заң мәтінін қоса бере отырып, сұратқан мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес іс-әрекетті заңдық саралауды;
      2) өздеріне қатысты тиісті істер қаралатын тұлғалардың, куәлардың тегі, аты және әкесінің аты, олардың тұратын жері немесе орналасқан жері, азаматтығы, айналысатын ісі, туған жері және күні, заңды тұлғалар үшін - олардың атауы және орналасқан жері (егер санамаланған мәліметтер туралы ақпарат бар болса);
      3) құжатты табыс ету туралы тапсырмада - алушының нақты мекенжайы және табыс етілетін құжаттың атауы;
      4) ұсынылуы немесе орындалуы тиіс мәліметтердің және әрекеттердің тізбесі (сауалнама жүргізу үшін қандай мән-жайлар анықталуы және нақтылануы тиіс екені көрсетілуі, сондай-ақ сұрау қойылатын тұлғаға қойылатын сұрақтардың реттілігі және тұжырымы көрсетілуге тиіс).
      30. Жекелеген процестік іс-әрекеттерді жүргізу туралы ақпарат пен құжаттар, тапсырмалар беру туралы сұрау салуда мыналар қамтылуға тиіс:
      1) талап етілетін іс-шаралардың орындалу мерзімін көрсету;
      2) сұрау салуда көрсетілген іс-шараларды белгілі бір тәртіппен өткізу туралы өтінішхат;
      3) сұрау салуда көрсетілген іс-шараларды орындау кезінде сұрау салатын мүше мемлекеттің уәкілетті органдары өкілдеріне қатысу, сондай-ақ, егер бұл әрбір мүше мемлекеттің заңнамасына қайшы келмейтін болса, оларды орындауға қатысу мүмкіндігін беру туралы өтінішхат;
      4) сұрау салуды, тапсырманы орындаумен байланысты өзге де өтінішхаттар қамтылуы тиіс.
      31. Жекелеген процестік әрекеттерді жүргізу туралы ақпарат және құжаттар, тапсырмалар беру туралы сұрау салуға сұратқан мүше мемлекеттің уәкілетті органының басшысы немесе оның орынбасары қол қояды. Сұрау салуға немесе тапсырмаға сұрау салу немесе тапсырма мәтінінде сілтемесі бар құжаттардың қолда бар көшірмелері, сондай-ақ оларды тиісінше орындау үшін қажетті өзге де құжаттар қоса берілуге тиіс.
      32. Орындалуы орындаушы мүше мемлекет үшін қосымша шығыстарды талап ететін сараптамалар және өзге процестік әрекеттерді жүргізу туралы тапсырмалар мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының арасындағы алдын ала келісу бойынша жіберіледі.
      33. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары процестік құжаттарды басқа мүше мемлекеттің аумағында болатын тиісті істерге қатысушыларға почта арқылы тікелей жібере алады.
      34. Жекелеген процестік әрекеттерді жүргізу туралы ақпарат пен құжаттар, тапсырмалар беру туралы қайта сұрау салуды жіберуге, қосымша мәліметтер алу немесе бұрынғы сұрауды немесе тапсырманы орындау шеңберінде алынған ақпаратты нақтылау қажет болған кезде, жол беріледі.
      35. Жекелеген процестік әрекеттерді жүргізу туралы тапсырмалар мен ақпарат және құжаттар беру туралы сұрау салу олар алынған күннен бастап 1 ай ішінде немесе мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарымен алдын ала келісілген өзге де мерзімде орындалады.
      Мүше мемлекеттің өзге де мемлекеттік органына немесе сұратылатын мүше мемлекеттің шаруашылық жүргізуші субъектісіне (нарық субъектісіне) өтініш беру қажет болған жағдайда, көрсетілген мерзім мұндай өтінішті орындау уақытына ұзартылады.
      36. Сұрау салынған мүше мемлекеттің уәкілетті органы сұрау салуда немесе тапсырмада көрсетілген әрекеттерді жүргізеді және қойылған сұрақтарға жауап береді. Сұрау салынған мүше мемлекеттің уәкілетті органы өз бастамасы бойынша сұрау салуда немесе тапсырмада көзделмеген, оларды орындаумен байланысты әрекеттерді жүргізуге құқылы.
      37. Сұрау салуды, тапсырманы орындау мүмкін болмаған не осы Хаттаманың 35-тармағында көрсетілген мерзімде орындау мүмкін болмаған жағдайда, сұрау салынған уәкілетті орган сұрау салған мүше мемлекеттің уәкілетті органына көрсетілген сұрау салуды, тапсырманы орындаудың мүмкін еместігі не оларды орындаудың болжамды мерзімдері туралы хабарлауға тиіс.
      38. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары бір-біріне олардың тиісінше орындалмауы фактілері туралы хабарлай отырып, жекелеген процестік әрекеттерді жүргізу туралы ақпарат пен құжаттар және тапсырмалар беру туралы сұрау салудың орындалу тәжірибесін зерделейді.
      39. Мекеме дайындаған немесе куәландырған немесе осыған өкілеттігі бар лауазымды тұлға өз құзыретінің шегінде мүше мемлекеттердің бірінің аумағында елтаңбалық мөрмен бекемдеген құжаттар басқа мүше мемлекеттің аумағында қандай да бір арнайы куәліксіз қабылданады.
      40. Әкімшілік құқық бұзушылық туралы істер бойынша құқықтық көмек көрсетуден, егер сұрау салуды орындау сұрау салынған мүше мемлекеттің егемендігіне, қауіпсіздігіне, қоғамдық тәртібіне немесе өзге де мүдделеріне нұқсан келтіруі мүмкін болса нее оның заңнамасына қайшы келетін жағдайда, бас тартылуы мүмкін.
      41. Әрбір мүше мемлекет сұрау салулар және тапсырмаларды орындаумен байланысты туындайтын шығыстарды өзі көтереді.
      Жекелеген жағдайларда мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары шығыстарды жүзеге асырудың өзге де тәртібін келісуі мүмкін.
      42. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары жекелеген процестік және өзге де әрекеттерді жүргізу туралы тапсырмаларды орындаған кезде мыналарды:
      1) өздеріне қатысты тиісті іс жүргізілетін тұлғалардан, сондай-ақ куәгерлерден жауап алу;
      2) іс бойынша іс жүргізу үшін қажетті құжаттарды талап етіп алдыру;
      3) тұлғаға қатысты тапсырма жіберілген оның аумағын, үй-жайын, құжаттарын және заттарын қарап тексеру (мұндай тұлғаның тұрғын-жайын қоспағанда);
      4) мемлекеттік органдардан және тұлғалардан іс бойынша іс жүргізу немесе оны қарау үшін қажетті ақпаратты алу;
      5) тиісті іске қатысушыларға құжаттарды немесе олардың көшірмелерін табыс ету;
      6) сараптама жасайды және өзге де іс-әрекеттерді жүргізеді.
      43. Тиісті істер бойынша процестік және өзге де әрекеттер сұрау салынған мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес жүргізіледі.
      44. Егер сұрау салынған мүше мемлекеттің заңнамасы жекелеген процестік әрекеттерді жүргізгені үшін уәкілетті лауазымды тұлғалардың арнайы қаулылар шығаруын талап етсе, онда оларды шығару тапсырманың орындалу орны бойынша жүргізіледі.
      45. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының келісу бойынша сұрау салынған мүше мемлекет аумағындағы процестік әрекеттері сұрау салынған Мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес сұрау салынған мүше мемлекеттің уәкілетті органы өкілдерінің көзінше немесе қатысуымен жүргізілуі мүмкін.
      46. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары өз заңнамасының талаптарын ескере отырып:
      1) экономиканың құрылымдық қайта құру шеңберінде тауар нарықтарының жай-күйі, монополиядан арылтудың әдістері мен практикалық нәтижелері, монополистік қызметтің алдын алу, шектеу және жолын кесу мен бәсекелестікті дамыту жөніндегі жұмыс әдістемесі және тәжірибесі туралы;
      2) үстем жағдайға ие және мүше мемлекеттердің тауар нарықтарына өнім беруді жүзеге асыратын кәсіпорындардың ұлттық тізілімінде қамтылған мәліметтер туралы;
      3) әрбір мүше мемлекеттің бәсекелестік (монополияға қарсы) заңнамасының бұзылуы туралы істерді қарау практикасы туралы ақпарат алмасады.
      47. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары ақпарат беру және әдістемелік көмек көрсету жолымен бәсекелестіктің (монополияға қарсы) саясат жөніндегі ұлттық заңдар мен нормативтік құжаттарды әзірлеу кезінде ынтымақтастық жасайды.
      48. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының әрқайсысы басқа Тараптың уәкілетті органына, егер мұндай ақпарат, жіберуші мүше мемлекеттің уәкілетті органының пікірі бойынша басқа мүше мемлекеттің уәкілетті органының құқық қолдану қызметіне қатысы бар немесе негіз болуы мүмкін болса, өзінде бар бәсекелестікке қарсы әрекеттер туралы кез келген ақпаратты береді.
      49. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының әрқайсысы басқа мүше мемлекеттің уәкілетті органына, оны қарау үшін сұрау салынған ақпарат талап етілетін істің мән-жайын баяндай отырып, тиісті ақпаратты беру туралы сұрау салу жіберуге құқылы.
      Сұрау салуды алған мүше мемлекеттің уәкілетті органы басқа мүше мемлекеттің сұрау салынған уәкілетті органына, егер мұндай ақпаратты олар сұрау салған мүше мемлекеттің құқық қолдану қызметіне қатысы бар деп таныса, қолда бар ақпаратты береді.
      Сұрау салынған ақпарат мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары арасында келісілген мерзімде, алайда сұрау салу келіп түскен күннен бастап күнтізбелік 60 күннен кешіктірілмей жіберіледі.
      Алынған ақпарат тиісті сұрау салудың мақсаттары немесе консультация үшін пайдаланылады және аталған ақпаратты берген мүше мемлекеттің уәкілетті органының келісуінсіз жария етуге немесе үшінші тұлғаларға беруге болмайды.
      50. Егер мүше мемлекеттің біреуі басқа мүше мемлекеттің аумағында жүзеге асырылатын бәсекелестікке қарсы әрекеттер оның мүдделерін келеңсіз түрде әсер етеді деп пайымдаса, онда ол оның аумағында бәсекелестікке қарсы іс-әрекеттер жүзеге асырылатын мүше мемлекетке бұл туралы хабарлауы, сондай-ақ осы мүше мемлекетке тиісті бәсекелестікке қарсы әрекеттердің жолын кесумен байланысты тиісінше құқық қолдану әрекеттеріне бастамашылық етуді өтініп, жүгінуі мүмкін. Аталған өзара іс-қимыл мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары арқылы жүзеге асырылады.
      Хабарламада бәсекелестікке қарсы әрекеттердің сипаттамасы және хабарлайтын мүше мемлекеттің мүдделері үшін ықтимал салдарлар туралы ақпарат, сондай-ақ қосымша ақпарат беру туралы және хабарлаушы мүше мемлекет ұсынуға өкілетті өзге де ынтымақтастық туралы ұсыныс қамтылуы мүмкін.
      51. Осы Хаттаманың 50-тармағына сәйкес хабарлама алған кезде және тараптардың уәкілетті органдары арасында келіссөздер жүргізгеннен кейін (егер оларды жүргізу қажет болса) хабарлаушы мүше мемлекет хабарламада көрсетілген бәсекелестікке қарсы іс-әрекеттерге қатысты құқық қолдану іс-қимылдарын бастау немесе бұрын басталған құқық қолдану іс-қимылдарын кеңейтудің қажеттілігі туралы мәселені шешеді. Хабарланатын мүше мемлекет қабылданған шешім туралы хабарлаушы мүше мемлекетті хабардар етеді. Хабарламада көрсетілген бәсекелестікке қатысты іс-қимылдарға қатысты құқық қолдану іс-әрекеттерін жүзеге асырған кезде хабарланатын мүше мемлекет тиісті құқық қолдану іс-қимылдарының нәтижелері туралы хабарлаушы мүше мемлекетті хабардар етеді.
      Құқық қолдану әрекеттеріне бастамашылық ету туралы мәселені шешкен кезде хабарланатын мүше мемлекет мүше мемлекеттердің бәсекелестік туралы заңнамасын басшылыққа алады.
      Осы Хаттаманың 50 және 51-тармақтарының ережелері хабарлаушы мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген осы мүше мемлекеттің құқық қолдану әрекеттерін жүзеге асыру құқығын шектемейді.
      52. Өзара байланысты мәмілелерге (жасалатын әрекеттерге) қатысты құқық қолдану іс-әрекеттерін жүзеге асыруда өзара мүдделілік болған жағдайда мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары құқық қолдану іс-әрекеттерін жүзеге асыру кезінде өзара іс-қимыл туралы уағдаласуы мүмкін. Құқық қолдану әрекеттерін жүзеге асыру кезіндегі өзара іс-қимыл туралы мәселені шешкен кезде мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары мынадай факторларды:
      1) құқық қолдану қызметіне бағытталған материалдық және ақпараттық ресурстарды неғұрлым тиімді пайдалану және (немесе) мүше мемлекеттердің құқық қолдану қызметін жүзеге асыру барысындағы шығындарын азайту мүмкіндігін;
      2) мүше мемлекеттердің құқық қолдану қызметін жүзеге асыру үшін қажетті ақпаратты алуға қатысты мүмкіндіктерін;
      3) осындай өзара іс-қимылдың болжамды нәтижесі - өзара іс-қимыл жасаушы мүше мемлекеттердің құқық қолдану қызметінің мақсатына қол жеткізу жөніндегі мүмкіндіктерін арттыруды назарға алады.
      53. Басқа мүше мемлекетке тиісінше хабарлаған кезде кез келген мүше мемлекет осы Хаттаманың шеңберінде өзара іс-қимылды шектеуі немесе тоқтатуы және өзінің заңнамасына сәйкес бір-бірінен тәуелсіз құқық қолдану іс-әрекеттерін жүзеге асыруы мүмкін.
      54. Мүше мемлекеттер, егер мұндай әрекеттер мүше мемлекеттердің тауар нарықтарындағы бәсекелестіктің жай-күйіне теріс әсер етуі мүмкін болса, мүше мемлекеттердің заңнамасының нормаларын біркелкі түрде және мұндай шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) ұйымдық-құқықтық нысандарына және тең жағдайда тіркелген орнына қарамастан тең шамада қолдану жолымен, сондай-ақ осы бөлімде белгіленген тәртіппен өзара іс-қимыл жасау кезінде үшінші елдердің шаруашылық жүргізуші субъектілерінің (нарық субъектілерінің) іс-қимылдарына қатысты келісілген бәсекелестік саясатты жүргізеді.
      55. Осы Хаттаманың 23-54-тармақтарында көрсетілген мәселелер бойынша өзара іс-қимыл шеңберінде ұсынылған ақпарат және құжаттар құпия сипатта болады және осы Хаттамада көзделген мақсатта ғана пайдаланылуы мүмкін. Ақпаратты басқа мақсатта пайдалану және үшінші тұлғаларға беру оларды берген мүше мемлекеттің уәкілетті органының жазбаша келісу бойынша ғана мүмкін болады.
      56. Әрбір мүше мемлекет ақпарат, құжаттар және өзге де мәліметтердің, оның ішінде басқа мүше мемлекеттің уәкілетті органы берген дербес деректердің қорғалуын қамтамасыз етеді.

VI. Комиссияның және мүше мемлекеттер уәкілетті органдарының
бәсекелестіктің жалпы қағидаларын сақтауды бақылауды жүзеге
асырған кезде өзара іс-қимылы

      57. Комиссияның және мүше мемлекеттер уәкілетті органдарының өзара іс-қимылы уәкілетті органдар Комиссияның қарауына өтініштерді берген кезде, Комиссияның трансшекаралық нарықтарда бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылуы туралы өтініштерді қараған, трансшекаралық нарықтарда бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылуына тергеп-тексеру жүргізген кезде, Комиссия трансшекаралық нарықтарда бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылуы туралы істерді қараған кезде, сондай-ақ өзге де жағдайларда жүзеге асырылады.
      Құқық қолдану практикасының, ақпарат алмасудың неғұрлым өзекті мәселелерін және мүше мемлекеттердің заңнамасын үйлестіру проблемаларын талқылауда уәкілетті органдардың өзара мүдделілігі болған кезде, Комиссия мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарымен бірлесіп мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының асшылары мен бәсекелестік және монополияға қарсы реттеу мәселелеріне жетекшілік ететін Комиссия Алқасы мүшесінің деңгейінде кеңестер өткізеді.
      Комиссия мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының орталық аппараттарымен өзара іс-қимылды жүзеге асырады.
      58. Комиссияға қарауға өтініш беру туралы шешімді мүше мемлекеттің уәкілетті органы өтініш беруші мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген ерекшеліктерді ескеріле отырып жүзеге асырылатын, оны қараудың кез келген сатысында қабылдайды.
      Мұндай шешімді қабылдаған кезде мүше мемлекеттің уәкілетті органы Комиссияға тиісті жазбаша жолданым дайындайды.
      Жолданымда:
      өтінішті жіберген органның атауы;
      әрекеттерінде (әрекетсіздікте) бәсекелестіктің жалпы қағидаларын бұзу белгілері бар шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) атауы;
      бәсекелестіктің жалпы қағидаларын бұзу белгілері бар әрекеттердің (әрекетсіздіктің) сипаттамасы;
      бұзушылық белгілері анықталған тауар нарығының шекаралары;
      мүше мемлекеттің уәкілетті органының пікірі бойынша Шарттың 76-бабының бұзылған нормалары көрсетіледі.
      Жолданымға өздерінің қаралуы барысында бәсекелестік қағидаларының бұзылу белгілері анықталған, мүше мемлекеттің уәкілетті органының пікірі бойынша, жолданымды қарау үшін қажетті құжаттар қоса беріледі.
      Мүше мемлекеттің уәкілетті органының Комиссияға жолданым жіберуі Комиссия бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылуына тергеп-тексеру жүргізу не өтінішті (материалдарды) мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарына ведомстволық бағыныстылығы бойынша беру туралы не өтінішті кері қайтару туралы шешім қабылдағанға дейін мүше мемлекеттің уәкілетті органның өтінішті қарауды тоқтата тұруы үшін негіз болып табылады.
      Мүше мемлекеттің уәкілетті органы өтінішті Комиссияға жіберген күннен бастап 5 жұмыс күні ішінде өтініш берушіге оның өтінішінің Комиссияға берілгені туралы хабарлайды.
      Комиссия трансшекаралық нарықтарда бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылуы туралы өтінішті алған күннен бастап 5 жұмыс күнінен аспайтын мерзімде мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарына және өтініш берушіге өтініштің қарауға қабылдағаны туралы хабарлайды.
      59. Комиссияның трансшекаралық нарықтарда бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылуына тергеп-тексеру жүргізу туралы не трансшекаралық нарықтарда бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылуы туралы өтінішті (материалдарды) мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарына ведомстволық бағыныстылығы бойынша беру туралы шешім қабылдауы мүше мемлекеттің уәкілетті органның өтінішті қарауды тоқтатуы үшін негіз болып табылады.
      60. Егер Комиссия бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзудың жолын кесу мүше мемлекеттің уәкілетті органының құзыретіне жататынын анықтаған жағдайда, Комиссияның өтінішті мүше мемлекеттің уәкілетті органының қарауына беру туралы шешімі оны қараудың кез келген сатысында қабылданады.
      Мұндай шешім қабылданған жағдайда, Комиссияның уәкілетті құрылымдық бөлімшесі мүше мемлекеттің уәкілетті органына тиісті жолданым дайындайды, оған бәсекелестік және монополияға қарсы реттеу мәселелеріне жетекшілік ететін Комиссияның Алқа мүшесі қол қояды.
      Жолданымда:
      әрекеттерінде (әрекетсіздігінде) бәсекелестіктің жалпы қағидаларын бұзу белгілері бар шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) атауы;
      бәсекелестіктің жалпы қағидаларын бұзу белгілері бар әрекеттердің (әрекетсіздіктің) сипаттамасы;
      бұзушылық белгілері анықталған тауар нарығының шекаралары көрсетіледі.
      Жолданымға өздерінің қаралуы барысында бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылу белгілері анықталған, Комиссияның пікірі бойынша, оны мүше мемлекеттің уәкілетті органының қарауы үшін қажетті барлық құжаттар қоса беріледі.
      Өтініш жіберілген күннен бастап 3 жұмыс күні ішінде Комиссия өтініш берушіні өтініштің мүше мемлекеттің уәкілетті органына берілгені туралы хабардар етеді.
      61. Комиссия бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылуына тергеп-тексеру жүргізген және трансшекаралық нарықтарда бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылуы туралы істерді қараған кезде, егер сұрау салу бойынша алынған ақпарат шешім қабылдау үшін жеткіліксіз болған жағдайда, мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарына мынадай процестік әрекеттерді жүргізу:
      өздеріне қатысты тиісті іс жүргізілетін тұлғалардан, сондай-ақ куәлардан сұрақ алу;
      іс бойынша іс жүргізу үшін қажетті құжаттарды талап етіп алдыру;
      өзіне қатысты ұсыну жіберілген тұлғаның аумақтарын, үй-жайларын, құжаттары мен нәрселерін (осындай тұлғаның тұрғынжайын қоспағанда) қарап-тексеру;
      тиісті іске қатысушыларға құжаттарды немесе олардың көшірмелерін табыс ету;
      сараптама жасау және өзге де әрекеттерді жүргізу туралы уәжді ұсыну жіберуге құқылы.
      Комиссия өзіне қатысты тергеп-тексеру жүргізіп жатқан немесе бәсекелестіктің жалпы қағидаларын бұзу туралы іс қаралып жатқан бұзушы тіркелген мүше мемлекеттік аумағында жүргізілетін процестік әрекеттер Комиссияның уәкілетті құрылымдық бөлімше қызметкерлерінің, сондай-ақ аумағында бұзу жасалған және (немесе) бәсекелестік үшін келеңсіз салдарлар басталған мүше мемлекеттің уәкілетті органы өкілінің көзінше және (немесе) қатысуымен жүзеге асырылады.
      Бұзу жасалған және (немесе) бәсекелестік үшін келеңсіз салдарлар басталған не осы бұзу салдарынан өзге тұлғалардың мүдделерін қасақана кемсіту болған мүше мемлекеттің аумағында процестік әрекеттерді жүргізу кезінде Комиссияның уәкілетті құрылымдық бөлімше қызметкерлерінің және аумағында бұзу тіркелген мүше мемлекеттің уәкілетті органының өкілі қатысады.
      Комиссияның уәкілетті құрылымдық бөлімше қызметкерлерінің және мүше мемлекеттің уәкілетті мүдделі органы өкілінің Комиссияның уәжді ұсынуын орындайтын процестік әрекеттерді жүргізу кезінде қатысуы мүмкін болмаған жағдайда мұндай әрекеттерді жүргізу кезінде қатысудың мүмкін еместігі туралы жазбаша хабарлама оларды жүргізу басталғанға дейін 5 жұмыс күні бұрын алынған кезде мүше мемлекеттік уәкілетті органы процестік әрекеттерді дербес жүргізуге құқылы.
      62. Жекелеген процестік әрекеттерді жүргізу туралы уәжді ұсыну жазбаша нысанда ресімделеді және онда:
      1) ақпарат сұратылып отырған тиісті істің нөмірі (ол болған кезде), құқық бұзушылықтың және оған жататын өзге де фактілердің егжей-тегжейлі сипаттамасы, іс-әрекеттің Шарттың 76-бабына сәйкес заңдық саралануы;
      2) өздеріне қатысты Комиссия тиісті істі қарап жатқан немесе тергеп-тексеру жүргізіліп жатқан тұлғалардың аттары, әкелерінің аттары және тектері, куәлар, олардың тұрғылықты немесе болатын жері, азаматтығы, кәсібі, туған жері және күні, заңды тұлғалар үшін - атауы және тұрған жері (егер мұндай ақпарат болса);
      3) алушының нақты мекенжайы және табыс етілетін құжаттың атауы (құжатты табыс ету қажет болған кезде);
      4) ұсынылуға не орындалуға жататын мәліметтер мен әрекеттердің тізбесі (сұрақ алуды жүргізу үшін қандай мән-жайлардың анықталуға және нақтылануға тиіс екенін көрсету, сондай-ақ сұрақ алынатын тұлғаға қойылуға тиіс сұрақтардың дәйектілігі мен тұжырымдалуын көрсету қажет) қамтылуға тиіс.
      63. Жекелеген процестік әрекеттерді жүргізу туралы уәжді ұсыну жазбаша нысанда ресімделеді және онда:
      1) талап етілетін іс-шаралардың орындалу мерзімін көрсету;
      2) ұсынуда көрсетілген іс-шараларды белгілі бір тәртіппен өткізу туралы өтінішхат;
      3) ұсынуда көрсетілген іс-шараларды орындау кезінде болатын, сондай-ақ егер бұл сұрау салынатын мүше мемлекеттің заңнамасына қайшы келмейтін болса, оларды орындауға қатысатын Комиссияның уәкілетті құрылымдық бөлімшесі қызметкерлерінің аты, әкесінің аты және тегі;
      4) ұсынуды орындауға байланысты өзге де өтінішхаттар қамтылуға тиіс.
      64. Жекелеген процестік әрекеттерді жүргізу туралы уәжді ұсынуға бәсекелестік және монополияға қарсы реттеу мәселелеріне жетекшілік ететін Комиссия Алқасының мүшесі қол қояды. Уәжді ұсынуға оның мәтінінде сілтемесі бар құжаттардың көшірмелері, сондай-ақ оны тиісінше орындау үшін қажетті өзге де құжаттар қоса берілуге тиіс.
      65. Мүше мемлекеттің уәкілетті органдары Комиссияның уәжді ұсынуында санамаланған процестік әрекеттерді мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес және тұратын орны орындаушы мүше мемлекеттің аумағы болып табылатын тұлғаларға ғана қатысты жүргізеді.
      66. Орындалуы орындаушы мүше мемлекет үшін қосымша шығыстарды талап ететін сараптамалар мен басқа да процестік әрекеттерді жүргізу туралы уәжді ұсыну Комиссия мен өзінің атына ұсыну жіберілетін мүше мемлекеттің уәкілетті органы арасында шығыстарды өтеу мәселесі келісілгеннен кейін орындалады.
      67. Жекелеген процестік әрекеттерді жүргізу туралы уәжді ұсыну ол алынған күннен бастап 1 ай ішінде не Комиссия мен өзінің атына ұсыну жіберілетін мүше мемлекеттің уәкілетті органы арасында күні бұрын келісілген өзге де мерзімде орындалады.
      Мүше мемлекеттің өзге де мемлекеттік органына немесе орындаушы мүше мемлекеттің шаруашылық жүргізуші субъектісіне (нарық субъектісіне) өтініш жасау қажет болған жағдайда, көрсетілген мерзім мұндай өтінішті орындау уақытына ұзартылады.
      68. Орындаушы мүше мемлекеттің уәкілетті органы уәжді ұсынуда көрсетілген әрекеттерді жүргізеді және қойылған сұрақтарға жауап береді, сондай-ақ ол уәжді ұсынуда көзделмеген, оны орындауға байланысты әрекеттерді өз бастамасы бойынша жүргізуге де құқылы.
      69. Уәжді ұсынуды орындау мүмкін болмаған не оны осы Хаттаманың 67-тармағында көрсетілген мерзімде орындау мүмкін болмаған жағдайда, мүше мемлекеттің уәкілетті органы Комиссияға уәжді ұсынуды орындаудың мүмкін еместігі не оны орындаудың болжамды мерзімдері туралы хабарлауға тиіс.
      70. Жекелеген процестік әрекеттерді жүргізу туралы уәжді ұсынуды орындаудан, егер оны орындау орындаушы мүше мемлекеттің егемендігіне, қауіпсіздігіне, қоғамдық тәртібіне нұқсан келтіруі мүмкін болса не оның заңнамасына қайшы келетін жағдайларда, толықтай немесе ішінара бас тартылуы мүмкін, бұл туралы мүше мемлекет Комиссияға жазбаша түрде хабарлайды. Комиссия алқасы мүше мемлекеттің уәкілетті органының уәжді ұсынуды орындаудан бас тартуының құқыққа сыйымдылығы туралы мәселені Комиссия Кеңесінің қарауына шығаруға құқылы.
      71. Мекеме немесе осыған арнайы уәкілеттік берілген лауазымды тұлға өздерінің құзыреті шегінде дайындаған немесе куәландырған және уәкілетті органына уәжді ұсыну жіберілген мүше мемлекеттің аумағында елтаңбалық мөрмен бекемделген құжаттарды Комиссия қандай да бір арнайы куәландырусыз қабылдайды.
      72. Қосымша мәліметтер алу немесе алдыңғы ұсынуды орындау шеңберінде алынған ақпаратты нақтылау қажет болған кезде, жекелеген процестік әрекеттерді жүргізу туралы қайтадан уәжді ұсыну жіберуге жол беріледі.
      73. Егер жекелеген процестік әрекеттерді жүргізу туралы уәжді ұсыну трансшекаралық нарықтарда бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылуы туралы бір істі қарау шеңберінде мүше мемлекеттердің екі және одан да көп уәкілетті органдарына жіберілетін болса, онда Комиссияның уәкілетті құрылымдық бөлімшесінің қызметкерлері мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының Комиссиямен өзара іс-қимылын үйлестіруді жүзеге асырады.
      74. Комиссия бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылуына тергеп-тексеру жүргізген және бәсекелестіктің жалпы ережелерінің бұзылуы туралы істерді қараған кезде мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарына олардың ақпарат пен құжаттарды ұсынуы туралы сұрау салулар жіберуге құқылы.
      75. Ақпарат пен құжаттарды ұсыну туралы сұрау салу жазбаша нысанда ресімделеді және онда:
      сұрау салудың мақсаты;
      ақпарат сұратылып отырған тиісті істің нөмірін (ол бар болған кезде), құқық бұзушылықтың және өзге де оған қатысты фактілердің егжей-тегжейлі сипаттамасын, іс-әрекеттің Шарттың 76-бабына және Хаттамаға сәйкес заңдық саралануы;
      өзіне қатысты тиісті іс қаралып жатқан тұлға туралы мәлімет (мұндай ақпарат қолда бар болса);
      жеке тұлғалар үшін – тегі, аты және әкесінің аты, тұрғылықты жері немесе болатын жері, азаматтығы, айналысатын ісі, туған жері және күні;
      заңды тұлғалар үшін – атауы және орналасқан жері;
      барысында, бірақ сұрау салу алынған күннен бастап кемінде 10 жұмыс күнінен аз болмайтын, ақпарат ұсынылуға тиіс мерзім;
      ұсынылуға тиіс мәліметтердің тізбесі қамтылады.
      Сұрау салуға оның мәтінінде сілтемесі бар құжаттардың қолда бар көшірмелері, сондай-ақ сұрау салуды тиісінше орындау үшін қажетті өзге де құжаттар қоса беріледі.
      76. Мүше мемлекеттің уәкілетті органы сұрау салуда белгіленген мерзімде өзінің қолында бар ақпаратты береді.
      77. Сұрау салуды ұорындау мүмкін болмаған жағдайда (егер оны орындау мүше мемлекеттің егемендігіне, қауіпсіздігіне, қоғамдық тәртібіне нұқсан келтіруі мүмкін болса не оның заңнамасына қайшы келетін болса) мүшеш мемлекеттік уәкілетті органы ақпаратты беру мүмкін болмаған себептерді көрсете отырып, бұл туралы Комиссияға сұрау салу алынған күннен бастап 10 жұмыс күнінен аспайтын мерзімде хабарлайды, ал егер ақпарат Комиссия белгілеген мерзімде берілмеген жағдайда ол ұсынылатын уақыт мерзімі көрсетіледі.
      78. Комиссия бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылуы туралы тергеп-тексерулер жүргізген және бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылуы туралы істерді қараған кезде мүше мемлекеттердің билік органдарына, мүше мемлекеттің заңды және (немесе) жеке тұлғаларына олардың ақпарат және құжаттар ұсынуы туралы сұрау салу жіберген жағдайда, Комиссия мұндай сұрау салудың көшірмесін сонымен бір мезгілде өзінің аумағында сұрау салатын билік органы өз өкілеттіктерін жүзеге асыратын, сұрау салынатын заңды тұлға тіркелген, сұрау салынатын жеке тұлға уақытша немесе тұрақты тұрып жатқан мүше мемлекеттің уәкілетті органына жібереді.
      79. Қосымша мәліметтер алу немесе алдыңғы сұрау салуды орындау шеңберінде алынған ақпаратты нақтылау қажет болған кезде, мүше мемлекеттің уәкілетті органына ақпарат пен құжаттарды ұсыну туралы қайтадан сұрау салу жіберілуі мүмкін.
      80. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары Комиссияға ұсынатын және құпия ақпаратты қамтитын құжаттармен жұмыс Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға сәйкес жүзеге асырылады.

VII. Мүше мемлекеттердің аумағында тауарлар мен
көрсетілетін қызметтерге бағаларды мемлекеттік реттеуді енгізу

      81. Мүше мемлекеттердің табиғи монополия жағдайында емес тауар нарықтарына бағаны мемлекеттік реттеуді енгізуі өзіне, оның ішінде төтенше жағдайлар және дүлей зілзала, ұлттық қауіпсіздік пайымдаулары жататын айрықша жағдайларда, туындаған проблемаларды бәсекелестіктің жай-күйі үшін теріс салдары аз болатын тәсіл арқылы шешу мүмкін болмаған жағдайда жүзеге асырылады.
      82. Мүше мемлекеттер уақытша шара ретінде мүше мемлекеттердің заңнамасында көзделген тәртіппен белгілі бір мерзімге жекелеген аумақтардағы әлеуметтік маңызы бар тауарлардың жекелеген түрлеріне бағаны мемлекеттік реттеуді енгізуі мүмкін.
      Осы тармақта көзделген жекелеген аумақтағы әлеуметтік маңызы бар тауардың бір түрі бойынша бағаны мемлекеттік реттеуді қолданудың жалпы мерзімі 1 жыл ішінде 90 күннен аспауға тиіс. Осы мерзімді ұзарту Комиссиямен келісу бойынша жүзеге асырылуы мүмкін.
      83. Мүше мемлекет осы Хаттаманың 81 және 82-тармақтарында көзделген бағаны мемлекеттік реттеуді енгізу туралы тиісті шешім қабылданған күннен бастап күнтізбелік 7 күннен аспайтын мерзімде Комиссияны және басқа мүше мемлекетті хабардар етеді.
      84. Осы Хаттаманың 81 – 83-тармақтарының ережелері табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтерін қоса алғанда, көрсетілетін қызметтерге бағаны мемлекеттік реттеуге, сондай-ақ мемлекеттік сатып алу және тауар интервенциялары салаларына қолданылмайды.
      85. Осы Хаттаманың 84-тармағында санамаланған қызметтерді қоспағанда, осы Хаттаманың 81 – 83-тармақтарының ережелері мына тауарларға:
      1) табиғи газға;
      2) тұрмыстық мұқтаждықтарға арналған сұйытылған газға;
      3) электр және жылу энергиясына;
      4) араққа, күштілігі 28 пайыздан асатын ликер-арақ немесе басқа да алкоголь өніміне (ең төменгі баға);
      5) тамақ шикізатынан алынған этил спиртіне (ең төменгі баға);
      6) қатты отынға, пеш отынына;
      7) ядролық-энергетикалық цикл өніміне;
      8) тұрмыстық мұқтаждықтарға арналған керосинге;
      9) мұнай өнімдеріне;
      10) дәрілік препараттарға;
      11) темекі бұйымдарына бағаны мемлекеттік реттеу жағдайларына қолданылмайды.
      86. Мүше мемлекеттің осы Хаттаманың 81 – 83-тармақтарында көзделген бағаны мемлекеттік реттеуді енгізу туралы шешімінің күші мүше мемлекеттің біреуінің жолданымы бойынша Комиссияның шешімімен жойылуы мүмкін.
      87. Егер бағаны мемлекеттік реттеуді енгізу туралы шешім бәсекелестікті шектеуге, оның ішінде:
      нарыққа кіруге кедергілер жасауға;
      мұндай нарықта бір тұлғалар тобына кірмейтін шаруашылық жүргізуші субъектілер (нарық субъектілері) санын қысқартуға әкеп соғуы мүмкін болса, Комиссия осы реттеудің күшін жоюы мүмкін.
      Бұл ретте, басқа мемлекеттің бағаны мемлекеттік реттеуді енгізуі туралы шешіміне дауласушы мүше мемлекет бағаны мемлекеттік реттеуді енгізудің мақсаттарына бәсекелестіктің жай-күйі үшін теріс салдары аз болатын өзге де тәсіл арқылы қол жеткізуге болатынын дәлелдеуге тиіс.
      Комиссияға мүше мемлекеттің жолданымы келіп түскен күннен бастап 2 айдан аспайтын мерзімде Комиссия бағаны мемлекеттік реттеуді енгізу фактісі бойынша осы Хаттаманың 86-тармағында көзделген шешім қабылдайды.
      88. Комиссия басқа мүше мемлекеттің бағаны мемлекеттік реттеуді енгізуі туралы шешіміне дауласу туралы мүше мемлекеттің жолданымын өзі белгілеген тәртіппен қарайды.
      89. Егер мүше мемлекет Комиссияның шешімімен келіспейтін болса, мәселе Жоғары кеңестің қарауына енгізіледі. Бұл жағдайда бағаны мемлекеттік реттеуді енгізу фактісі бойынша қабылдаған Комиссияның шешімі оны Жоғары кеңес қарағанға дейін орындалуға жатпайды.

Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 20 ҚОСЫМША

Табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін
реттеудің бірыңғай қағидаттары мен қағидалары туралы
ХАТТАМА

І. Жалпы ережелер

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың (бұдан әрі – Шарт) 78-бабына сәйкес әзірленді және ол осы Хаттамаға №1 қосымшада көрсетілген салаларда мүше мемлекеттердің табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін реттеудің бірыңғай қағидаттары мен ортақ қағидаларын қолдану үшін құқықтық негіздер жасауға бағытталған.
      2. Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:
      «ішкі нарық» – табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтері айналымда болатын мүше мемлекеттердің нарығы;
      «табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізу» – табиғи монополиялар субъектілері саласына жататын көрсетілетін қызметтерді бір мүше мемлекеттің табиғи монополиялар субъектілерінің басқа мүше мемлекеттің тұтынушыларына техникалық мүмкіндігі болған кезде қолайлылығы осындай көрсетілетін қызмет бірінші мүше мемлекеттің тұтынушыларына ұсынылатыннан кем болмайтын жағдайда көрсетуі;
      «табиғи монополия» – көрсетілетін қызметтердің белгілі бір түріне деген сұранысты қанағаттандыру үшін бәсекелестік жағдай жасау көрсетілетін қызметтердің осы түрін жүргізу мен ұсынудың технологиялық ерекшеліктеріне орай мүмкін болмайтын немесе экономикалық жағынан тиімсіз болатын қызметтер нарығының жай-күйі;
      «мүше мемлекеттердің ұлттық заңнамасы» – мүше мемлекеттердің әрқайсысының табиғи монополиялар салаларына қатысты заңнамасы;
      «мүше мемлекеттердің ұлттық органдары» – мүше мемлекеттің табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін реттеуді және (немесе) бақылауды жүзеге асыратын органдары;
      «қызметтер көрсету» – азаматтық айналым объектісі болып табылатын қызметтерді көрсету ұсыну, тауарларды өндіру (өткізу);
      «тұтынушы» – табиғи монополиялар субъектілері көрсететін қызметтерді пайдаланатын немесе пайдалануға ниеттенген азаматтық құқық субъектісі (жеке немесе заңды тұлға);
      «табиғи монополия субъектісі» – мүше мемлекеттердің ұлттық заңнамасында белгіленген табиғи монополиялар салаларында қызметтер көрсететін шаруашылық жүргізуші субъект;
      «табиғи монополиялар саласы» – тұтынушы табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтерін сатып ала алатын, табиғи монополияға заңды түрде жатқызылған көрсетілетін қызметтердің айналым саласы.

ІІ. Табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін реттеудің
ортақ қағидаттары

      3. Мүше мемлекеттер осы Хаттамаға № 1 және 2 қосымшаларда көрсетілген табиғи монополиялар салаларындағы табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін реттеу және (немесе) бақылау кезінде басшылыққа алатын қағидаттар:
      1) көрсетілетін қызметтердің қолжетімділігі мен тұтынушылар үшін олардың сапасының тиісті деңгейін, табиғи монополиялар субъектілерінің тиімді жұмыс істеуі мен дамуын қамтамасыз ететін мүше мемлекеттердің тұтынушылары мен табиғи монополиялар субъектілері мүдделерінің теңгерімін сақтау;
      2) табиғи монополиялар салаларын осы салаларда бәсекелестікті дамыту үшін жағдайлар жасау есебінен кейіннен қысқартуға бағытталған реттеу тиімділігін арттыру;
      3) табиғи монополиялар субъектілерінің салалық ерекшеліктерін, қызмет ауқымдарын, нарықтық конъюнктураны, орта мерзімді (ұзақ мерзімді) макроэкономикалық және салалық болжамдарды ескере отырып, оларды икемді тарифтік (бағалық) реттеуді, сондай-ақ осы субъектілерді тарифтік (бағалық) реттеу шараларын қолдану, оның ішінде тұтынушының (тұтынушылар топтарының) мүше мемлекеттердің кез келгеніне тиесілілік қағидаты бойынша белгілене алмайтын сараланған тариф белгілеу мүмкіндігін қолдану;
      4) тиісті ішкі нарықты талдау негізінде, осы нарықтың табиғи монополия жағдайында тұрғандығы белгілі болған жағдайда, реттеуді енгізу;
      5) ішкі нарықтарға қол жеткізу кедергілерін, оның ішінде табиғи монополиялар субъектілерінің қызметтеріне қол жеткізуді қамтамасыз ету жолымен азайту;
      6) табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін реттеудің қабылданатын шешімдердің тәуелсіздігін, сабақтастығын, ашықтығын, объективтілігі мен бүкпесіздігін қамтамасыз ететін рәсімдерін қолдану;
      7) Егер осы Шарттың X және XI бөлімдерінің ережелерінде өзгеше көзделмесе, мүше мемлекеттердің ұлттық заңнамасына сәйкес айқындалған техникалық мүмкіндік болған кезде, табиғи монополиялар субъектілерінің тұтынушылармен өздеріне қатысты реттеу қолданылатын қызметтер көрсетуге шарттар жасасуының міндеттілігі;
      8) табиғи монополиялар субъектілерінің қызметтеріне қол жеткізу қағидаларын табиғи монополиялар субъектілерінің сақтауын қамтамасыз ету;
      9) реттеудің нақты табиғи монополия субъектісіне бағытталуы;
      10) реттеу қолданылатын табиғи монополиялар салаларындағы қызметтердің сапасына белгіленетін тарифтердің (бағалардың) сәйкестігін қамтамасыз ету;
      11) тұтынушылардың мүдделерін, оның ішінде табиғи монополиялар субъектілерінің реттеліп көрсетілетін қызметтер бойынша тарифтерді (бағаларды) қолдануға байланысты әр түрлі бұзушылықтарынан қорғау;
      12) табиғи монополиялар субъектілеріне шығасыларды қысқарту, жаңа технологияларды енгізу, инвестицияларды пайдаланудың тиімділігін арттыру пайдалы болатын кезде экономикалық жағдайлар жасау болып табылады.

IIІ. Табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін
реттеудің түрлері мен әдістері

      4. Мүше мемлекеттер табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін реттеудің түрлерін (нысандарын, тәсілдерін, әдістерін, құралдарын) мүше мемлекеттер осы Хаттамада белгіленген табиғи монополияларды реттеудің ортақ қағидаттары мен қағидалары негізінде қолданады.
      5. Табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін реттеуді жүзеге асыру кезінде реттеудің мынадай түрлері (нысандары, әдістері, тәсілдері, құралдары):
      1) тарифтік (бағалық) реттеу;
      2) осы Хаттамада белгіленген реттеу түрлері;
      3) мүше мемлекеттердің ұлттық заңнамасында белгіленген реттеудің өзге де түрлері қолданылады.
      6. Табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қосылу (бірігу) құнын белгілеуді қоса алғанда, табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтерін тарифтік (бағалық) реттеу:
      1) ұлттық органның табиғи монополиялар субъектілері үшін реттеліп көрсетілетін қызметтерге тарифтерді (бағаларды), оның ішінде олардың шекті деңгейлерін ұлттық орган бекіткен әдіснаманың (формуланың) және оны қолдану қағидаларының негізінде, сондай-ақ табиғи монополиялар субъектілерінің белгіленген тарифтерді (бағаларды) қолдануына ұлттық органның тиісті бақылауын белгілеуі (бекітуі);
      2) ұлттық органның табиғи монополия субъектісі тарифтерді (бағаларды) белгілейтін және қолданатын әдіснаманы және оны қолдану қағидаларын, сондай-ақ табиғи монополиялар субъектілерінің тарифтерді (бағаларды) белгілеуі мен қолдануына ұлттық органның бақылауына белгілеуі (бекітуі) жолымен жүзеге асырылуы мүмкін.
      7. Тарифтік (бағалық) реттеуді жүзеге асыру кезінде мүше мемлекеттердің ұлттық органдары, оның ішінде мүше мемлекеттердің ұлттық заңнамасына сәйкес тарифтік (бағалық) реттеудің мынадай әдістерін:
      1) экономикалық негізделген шығындардың әдісін;
      2) индекстеу әдісін;
      3) инвестициялық капитал табыстылығының әдісін;
      4) табиғи монополиялар субъектілері қызметінің тиімділігін салыстырмалы талдау әдісін немесе оларды ұштастыра отырып қолдануға құқылы.
      8. Тарифтерді (бағаларды) реттеу кезінде:
      1) реттелетін қызметті жүзеге асыруға байланысты экономикалық негізделген шығындарды табиғи монополиялар субъектілеріне өтеу;
      2) экономикалық негізделген пайданы алу;
      3) табиғи монополиялар субъектілерін шығыстарды төмендетуге ынталандыру;
      4) көрсетілетін қызметтердің сенімділігі мен сапасын ескере отырып, табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне тарифтері (бағаларды) қалыптастыру ескеріледі.
      9. Тарифтерді (бағаларды) белгілеу кезінде:
      1) табиғи монополиялардың мүше мемлекеттердің аумағында жұмыс істеу ерекшеліктері, оның ішінде техникалық талаптар мен регламенттердің ерекшеліктері;
      2) мемлекеттік демеу қаржы және мемлекеттік қолдаудың басқа да шаралары;
      3) нарық конъюнктурасы, оның ішінде нарықтың реттелмейтін сегменттеріндегі бағалар деңгейі;
      4) аумақтардың даму жоспарлары;
      5) мемлекеттік салық, бюджет, инновациялық, экологиялық және әлеуметтік саясат;
      6) энергия тиімділігі және экологиялық аспектілер жөніндегі іс-шаралар ескерілуі мүмкін.
      10. Табиғи монополия субъектісінің көрсетілетін қызметтеріне тарифтерді (бағаларды) реттеу кезінде табиғи монополия субъектісінің шығындарын қалыптастыру кезінде табиғи монополиялар субъектілерінің реттеліп көрсетілетін қызметтерінің түрлері бойынша шығыстарды, оның ішінде инвестицияларды, сондай-ақ кірістерді, қолданыстағы активтерді бөлектеп есепке алудың жүзеге асырылатыны көзделеді.
      11. Табиғи монополия субъектісінің көрсетілетін қызметтеріне тарифтерді, (бағаларды) реттеу ұзақ мерзімді реттеу параметрлерінің негізінде жүзеге асырылуы мүмкін, оларға оның ішінде реттеліп көрсетілетін қызметтердің сенімділігі мен сапасының деңгейі, тиісті көрсетілетін қызметтерді жеткізуге байланысты шығыстардың өзгеру динамикасы, табыстылық нормасы, инвестицияланған капиталды қайтару мерзімдері және өзге де параметрлер жатуы мүмкін.
      Табиғи монополия субъектісінің көрсетілетін қызметтеріне тарифтерді, (бағаларды) реттеу мақсаттары үшін табиғи монополиялар субъектілері қызметінің тиімділігіне салыстырмалы талдау әдісін пайдалана отырып алынған ұзақ мерзімді реттеу параметрлері де
      қолданылуы мүмкін.
      12. Осы Хаттаманың 4–11-тармақтарын табиғи монополиялардың нақты салаларында қолданудың ерекшеліктері осы Шарттың X және XI бөлімдерінде анықталуы мүмкін.

IV. Табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін
қызметтеріне қол жеткізуді қамтамасыз ету қағидалары

      13. Мүше мемлекеттер табиғи монополия субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне осы Хаттаманың 2-тармағында анықталғандай түрде қол жеткізуді қамтамасыз ететін реттеу қағидаларын белгілейді.
      Мүше мемлекеттердің ұлттық органдары тұтынушылардың табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізуін қамтамасыз ету қағидаларының және оларға қосылу (қосылу/пайдалану) талаптарының сақталуын бақылауды қамтамасыз етеді.
      14. Тұтынушылардың табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізуін қамтамасыз ету қағидалары:
      1) шарттардың елеулі талаптарын, сондай-ақ оларды жасасу және орындау тәртібін;
      2) техникалық мүмкіндіктердің бар-жоғын айқындау тәртібін;
      3) табиғи монополиялар субъектілерінің көрсететін қызметтері, олардың құны, оларға қол жеткізу, олардың ықтимал өткізілу көлемдері, осындай қызметтерді көрсетудің техникалық және технологиялық мүмкіндіктері туралы ақпаратты беру тәртібін;
      4) мүдделі тұлғалардың табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтерінің айналымы және (немесе) оларға қол жеткізу жағдайын салыстыру мүмкіндігін қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін ашық ақпаратты алу жағдайларын;
      5) коммерциялық құпияны құрай алмайтын ақпараттың тізбесін;
      6) табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізу мәселелері бойынша шағымдарды, арыздарды қарау мен дауларды реттеу тәртібін қамтиды.
      15. Мүше мемлекеттер табиғи монополиялар субъектілерінің олардың көрсетілетін қызметтеріне мүше мемлекеттер тұтынушыларының қол жеткізуіне сараланған талаптарды (осы Шарттың X және XI бөлімдерінде айқындалатын табиғи монополияның әрбір жеке саласының ерекшелігін ескере отырып) қолдануына мүше мемлекеттердің ұлттық заңнамасы сақталған жағдайда, егер осындай талаптар тұтынушылардың мүше мемлекеттердің кез келгеніне тиесілілігі қағидаты бойынша қолданылмаса, жол беріледі.
      16. Мүше мемлекеттердің ұлттық заңнамасы осы Хаттаманың 15-тармағының ережелеріне залал келтірместен, мүше мемлекеттердің тұтынушыларына қатысты мүше мемлекеттердің кез келгеніне тұтынушылардың тиесілілігін негізге ала отырып, табиғи монополиялардың көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізудің сараланған талаптарын белгілейтін нормаларды қамтымауға тиіс.
      17. Табиғи монополиялардың нақты салаларында осы Хаттаманың 13–16-тармақтарын қолдану ерекшеліктері, транзит мәселесін қоса алғанда, осы Шарттың X және XI бөлімдерінде айқындалады.

V. Мүше мемлекеттердің ұлттық органдары

      18. Мүше мемлекеттерде табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін мүше мемлекеттердің ұлттық заңнамасына сәйкес реттеу және (немесе) бақылау жөнінде өкілеттік берілген мүше мемлекеттердің ұлттық органдары жұмыс істейді.
      Мүше мемлекеттердің ұлттық органдары өз қызметін мүше мемлекеттердің ұлттық заңнамасына сәйкес осы Шартқа, сондай-ақ мүше мемлекеттердің өзге де халықаралық шарттарына сәйкес жүзеге асырады.
      19. Мүше мемлекеттердің ұлттық органдарының функцияларына:
      1) табиғи монополия субъектілерінің көрсетілетін қызметтерін тарифтік (бағалық) реттеу;
      2) табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізуді реттеу, оның ішінде мүше мемлекеттердің ұлттық заңнамасында көзделген жағдайларда, табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қосылу (бірігу) үшін төлемдер (бағалар, тарифтер, алымдар) белгілеу;
      3) табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтерін тұтынушылардың мүдделерін қорғау;
      4) реттелетін тарифтерді (бағаларды) белгілеу және қолдану, сондай-ақ табиғи монополиялар субъектілерінің қызметтеріне қол жеткізу мәселелері бойынша шағымдарды, арыздарды қарау, дауларды реттеу;
      5) табиғи монополиялар субъектілерінің инвестициялық бағдарламаларды қарау, бекіту немесе келісу және олардың іске асырылуын бақылау;
      6) мүше мемлекеттердің ұлттық заңнамасында көзделген, ақпаратты коммерциялық құпияға жатқызу жөніндегі шектеулерді табиғи монополиялар субъектілерінің сақтауын қамтамасыз ету;
      7) табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін бақылауды, оның ішінде тексерулер жүргізу жолымен және өзге де нысандарда (мониторинг, талдау, сараптама) жүзеге асыру;
      8) мүше мемлекеттердің ұлттық заңнамасында көзделген өзге де функциялар жатады.

VІ. Комиссияның құзыреті

      20. Комиссия мынадай өкілеттіктерді жүзеге асырады:
      1) егер мүше мемлекет табиғи монополиялар саласына осы Хаттаманың №1 және 2 қосымшаларында көрсетілмеген табиғи монополиялардың өзге саласын жатқызуға ниет білдірген жағдайда, мүше мемлекет Комиссияға тиісінше өтініш жасағаннан кейін мүше мемлекеттерде табиғи монополиялар салаларын кеңейту туралы шешім қабылдайды;
      2) ұлттық органдардың табиғи монополиялар салаларына қатысты шешімдерін үйлестіру, әзірлеу және іске асыру тәсілдерін талдайды және ұсынады;
      3) мүше мемлекеттердегі табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін реттеу жүйесі мен практикасына тиісті жыл сайынғы есептер мен баяндамаларды дайындай отырып, салыстырмалы талдау жүргізеді;
      4) табиғи монополиялар салаларындағы экологиялық аспектілерге, энергия тиімділігіне қатысты реттеуді үйлестіруге жәрдемдеседі;
      5) Жоғарғы кеңестің қарауына осы тармақтың 3–4-тармақшаларында көрсетілген, жүргізілген жұмыстардың мүше мемлекеттердің ұлттық органдарымен келісілген нәтижелерін, сондай-ақ мүше мемлекеттердің табиғи монополия саласындағы жақындатылуға жататын нормативтік құқықтық актілерін анықтау бойынша мүше мемлекеттермен келісілген және осы саладағы заңнаманың үйлестіру бойынша тиісті шараларды жүзеге асырудың сабақтастығын айқындау жөніндегі ұсыныстарды ұсынады;
      6) Осы Шарттың XIX бөлімінің орындалуын бақылауды жүзеге асырады.

Табиғи монополиялар субъектілерінің
көрсетілетін қызметтерін реттеудің
бірыңғай қағидаттары мен қағидалары
туралы хаттамаға
№ 1 қосымша

Мүше мемлекеттердегі табиғи монополиялар салалары

р/с №	Беларусь Республикасы	Қазақстан Республикасы	Ресей Федерациясы
1.	Мұнай және мұнай өнімдерін магистральдық құбыржолдар арқылы тасымалдау	Мұнай және (немесе) мұнай өнімдерін магистральдық құбыржолдар арқылы тасымалдау жөніндегі көрсетілетін қызметтер	Мұнай және мұнай өнімдерін магистральдық құбыржолдар арқылы тасымалдау
2.	Электр энергиясын беру және тарату	Электр энергиясын беру және (немесе) тарату жөніндегі көрсетілетін қызметтер	Электр энергиясын беру жөніндегі көрсетілетін қызметтер
3.		Электр энергиясын желіге босатуды және тұтынуды техникалық диспетчерлеу жөніндегі көрсетілетін қызметтер; электр энергиясын өндіруді – тұтынуды теңгерімдеуді ұйымдастыру жөніндегі көрсетілетін қызметтер; электр қуатының жүктемені атқаруына дайындығын қамтамасыз ету жөніндегі көрсетілетін қызметтер (2016 жылғы 1 қаңтардан бастап)	Электр энергетикасын жедел-диспетчерлік басқару жөніндегі көрсетілетін қызметтер
4.	Ортақ пайдаланылатын көлік қозғалысын қамтамасыз ететін теміржол көлігі коммуникациясы көрсететін қызметтер, поездардың қозғалысын басқару, теміржол тасымалдары	Магистралдық теміржол желілерінің көрсетілетін қызметтері	Теміржол тасымалдары

Табиғи монополиялар субъектілерінің
көрсетілетін қызметтерін реттеудің
бірыңғай қағидаттары мен қағидалары
туралы хаттамаға
№ 2 қосымша

Мүше мемлекеттердегі табиғи монополия салалары

р/с №	Беларусь Республикасы	Қазақстан Республикасы	Ресей Федерациясы
1.	Газды магистралдық және таратушы құбыржолдар арқылы тасымалдау	Тауарлық газды сақтау, жалғастырушы магистральдық газ құбыржолдары және (немесе) газ тарату жүйелері арқылы тасымалдау, топтық резервуарлық қондырғыларды пайдалану, сондай-ақ шикі газды жалғастырушы газ құбыржолдары арқылы тасымалдау қызметтері	Газды құбыржолдар арқылы тасымалдау
2.	Көліктік терминалдардың, әуежайлардың көрсетілетін қызметтері; әуе қатынас трассаларына қызметтер көрсету және оларды пайдалану, әуе қозғалысын басқару	Аэронавигацияның көрсетілетін қызметтері; порттардың, әуежайлардың көрсетілетін қызметтері	Көліктік терминалдардағы, порттардағы және әуежайлардағы көрсетілетін қызметтер
3.	Ортақ пайдаланылатын электр және пошта байланысының көрсетілетін қызметтері	Телекоммуникациялардың әмбебап қызметтерін қоспағанда, көрсетілетін қызметтердің осы түрлерін ұсынудың технологиялық мүмкіндігінің жоқтығы не экономикалық тұрғыдан орынсыз болуы себепті бәсекелес байланыс операторы болмаған кездегі телекоммуникациялардың көрсетілетін қызметтері; кәбілдік кәрізді және телекоммуникациялардың желілерін ортақ пайдаланылатын телекоммуникациялар желілеріне қосумен технологиялық байланысты өзге де негізгі құралдарды мүліктік жалдауға (жалға) беру немесе пайдалану жөніндегі көрсетілетін қызметтер; пошта байланысының жалпыға қолжетімді көрсетілетін қызметтері	Жалпыға қолжетімді электр байланысының және жалпыға қолжетімді пошта байланысының көрсетілетін қызметтері
4.	Жылу энергиясын беру және тарату	Жылу энергиясын өндіру, беру, тарату және (немесе) жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі көрсетілетін қызметтер	Жылу энергиясын беру жөніндегі көрсетілетін қызметтер
5.	Орталықтандырылған сумен жабдықтау және суды бұру	Сумен жабдықтау және (немесе) суды бұру қызметтері	Орталықтандырылған жүйелерді, коммуналдық инфрақұрылым жүйелерін пайдалана отырып, сумен жабдықтау және суды бұру
6.			Ішкі су жолдарының инфрақұрылымын пайдалану жөніндегі көрсетілетін қызметтер
7.		Концессия шарттары бойынша теміржол көлігінің объектілері бар теміржолдардың көрсетілетін қызметтері
8.		Кіреберіс жолдары көрсетілетін қызметтері
9.			Солтүстік теңіз жолы акваториясында кемелерді мұз жарып өткізу

Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 21 ҚОСЫМША

Баға белгілеу мен тарифтік саясат негіздерін қоса алғанда, электр энергетикасы саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізуді қамтамасыз ету туралы
ХАТТАМА

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы Шарттың (бұдан әрі - Шарт) 81 және 82-баптарына сәйкес электр энергетикасы саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қолжетімділікті қамтамасыз етудің бірыңғай қағидаттары мен қағидаларын айқындайды.
      2. Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мынаны білдіреді:
      «электр энергиясына (қуатына) ішкі қажеттілік» – электр энергиясының (қуатының) тиісті мүше мемлекеттердің аумағында тұтыну үшін қажетті көлемдері;
      «электр энергетикасы саласындағы табиғи монополия субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қолжетімділік» – мүше мемлекеттердің біреуінің ішкі нарық субъектісінің басқа мүше мемлекет аумағындағы электр энергетикасы саласындағы табиғи монополиялар субъектісінің көрсетілетін қызметтерін пайдалану мүмкіндігі;
      «электр энергиясымен (қуатымен) алмасу» – мүше мемлекеттердің шекарасында (шекараларында) орналасқан түрлі жеткізу нүктелері арқылы өзара байланыста және бір мезгілде тең көлемдегі электр энергиясын (қуатын) электр энергетикасы жүйесіне жеткізу және одан алу;
      «электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беру» – мүше мемлекеттердің уәкілетті ұйымдарының электр энергиясын (қуатын) ауысу және (немесе) олармен алмасу бойынша қызметтер көрсетуі. Мүше мемлекеттер заңнамасының ерекшеліктеріне қарай тиісті қарым-қатынастар беру (транзит) жөніндегі қызметтер көрсету шарттарымен немесе электр энергиясын (қуатын) сатып алу-сату шарттарын қоса алғанда, өзге де азаматтық-құқықтық шарттармен ресімделеді;
      «мүше мемлекеттердің ортақ электр энергетикалық нарығы» – мүше мемлекеттердің ішкі электр энергиясы нарықтары субъектілерінің арасындағы, электр энергиясын (қуатын) және ілеспе қызметтерді сатып алу-сатумен байланысты қарым-қатынастар жүйесі, олар жалпыға бірдей ережелер мен тиісті шарттар негізінде қолданылады;
      «электр энергиясының (қуатының) өткізу» – бір мүше мемлекеттің аумағында өндірілген электр энергиясының қуат ағынын екінші бір мүше мемлекеттің шекарасында (шекараларында) орналасқан жеткізу нүктелері аралығындағы желілер арқылы қамтамасыз ету;
      «ішкі электр энергиясы нарығының субъектісі» – мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес сол мемлекеттің электр энергиясы (қуаты) нарығының субъектісі болып табылатын, электр энергетикасы саласындағы қызметті, оның шінде электр энергиясын (қуатын) өндіруді, электр энергиясын (қуатын) сатып алуды және сатуды, электр энергиясын таратуды, тұтынушыларды энергиямен жабдықтауды, электр энергиясын (қуатын) беру жөнінде қызметтер көрсетуді, электр энергетика саласындағы жедел-диспетчерлік басқаруды, электр энергиясын (қуатын) сатуды, электр энергиясын сатып алуды-сатуды ұйымдастыруды жүзеге асыратын тұлғалар;
      «электр энергетикасы саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтері» – мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес табиғи монополиялар саласына жатқызылған, электр энергиясын электр желілері арқылы беру, электр энергетикасындағы жедел-диспетчерлік басқару жөніндегі көрсетілетін қызметтер және өзге де көрсетілетін қызметтер;
      3. Мүше мемлекеттердің электр энергетикасы саласындағы өзара іс-қимылы мына қағидаттарға негізделеді:
      мүше мемлекеттердің электр энергетикалық жүйелерінің қатарлас жұмысының техникалық және экономикалық артықшылықтарын пайдалану;
      қатарлас жұмысты жүзеге асыру кезінде экономикалық залал келтірмеу;
      электр энергиясына (қуатына) деген сұранысты қанағаттандырудың тұрақты жүйесін қалыптастыруда негізгі құралдың бірі ретінде нарықтық қатынастарға және адал бәсекелестікке негізделген тетіктерді пайдалану;
      мемлекеттердің қатарлас жұмыс істейтін электр энергетикалық жүйелері негізінде, мүше мемлекеттердің электр энергиясы (қуаты) нарықтарының қазіргі бар модельдерінің ерекшеліктерін ескере отырып, мүше мемлекеттердің ортақ электр энергетикалық нарығын кезең-кезеңмен қалыптастыру;
      мүше мемлекеттердің электр энергетикасы саласындағы заңнамаларын кезең-кезеңмен үйлестіру;
      техникалық нормалар мен қағидаларды үйлестіру.
      Электр энергетикасы саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін реттеу Шарттың ХІХ бөлімінде айқындалған бірыңғай қағидаттар, қағидалар мен әдістер негізінде жүзеге асырылады.
      4. Мүше мемлекеттер электр энергетикасы саласындағы тиімді ынтымақтастықты ұзақмерзімді перспективада қамтамасыз ету мақсатында өз мемлекеттерінің электр энергетикасын дамыту бағдарламаларын үйлестіруге жәрдемдеседі.
      5. Мүше мемлекеттердің ортақ электр энергетикасы нарығын қалыптастыру мынадай қағидаттар негізінде жүзеге асырылады:
      ынтымақтастықты тең құқылық, өзара тиімділік және мүше мемлекеттердің кез келгеніне экономикалық залал келтірмеу негізінде жүзеге асыру;
      электр энергиясын өндірушілер мен тұтынушылардың, сондай-ақ мүше мемлекеттердің ортақ электр энергетикалық нарығының басқа да субъектілерінің экономикалық мүдделер теңгерімін сақтау;
      мүше мемлекеттердің электр энергетикасы саласындағы заңнамасын, оның ішінде мүше мемлекеттердің ортақ электр энергетикалық нарығы субъектілерінің ақпаратты ашуы бөлігінде кезең-кезеңмен үйлестіру;
      бәсекелес қызмет түрлерінде электр энергиясына (қуатына) деген сұранысты қанағаттандырудың тұрақты жүйесін қалыптастыру үшін нарықтық қатынастарға және адал бәсекелестікке негізделген тетіктерді басымдықпен пайдалану;
      электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беруді жүзеге асыру кезінде электр энергетикасы саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтерін мүше мемлекеттердің ішкі қажеттіліктерін қамтамасыз ету үшін басымдықпен пайдаланған жағдайда, аталған көрсетілетін қызметтерге техникалық мүмкіндіктер шегінде еш кедергісіз қол жеткізуді қамтамасыз ету;
      электр энергетикасы саласындағы ұлттық, тікелей интеграцияланған компаниялар құрылымын бәсекеге қабілетті және монополиялық қызмет түрлерін ажырату мақсатында кезең-кезеңмен түрлендіру;
      мүше мемлекеттердің электр энергетикасы саласындағы мемлекетаралық қатынастарды мүше мемлекеттердің ортақ электр энергетикалық нарығының келісілген моделіне сәйкес дамыту;
      мүше мемлекеттердің қатарлас жұмыс істейтін электр энергетикалық жүйелері негізінде, мүше мемлекеттердің электр энергетикалық нарықтарының қазіргі бар модельдерінің ерекшеліктерін ескере отырып, мүше мемлекеттердің ортақ электр энергетикалық нарығын кезең-кезеңмен қалыптастыру;
      қатарлас жұмыстың өзара келісілген талаптарын сақтай отырып, мүше мемлекеттердің электр энергетикалық жүйелерінің қатарлас жұмысының техникалық және экономикалық артықшылықтарын пайдалану;
      нарықтарды интеграциялаудың тиісті кезеңінде электр энергиясын өндірушілер мен тұтынушылардың мүше мемлекеттердің электр энергиясы нарығына қол жеткізуін ұлттық экономикалардың мүдделерін ескере отырып қамтамасыз ету;
      мүше мемлекеттердің энергетикалық қауіпсіздігін ескере отырып, мүше мемлекеттердің субъектілері арасындағы электр энергиясымен сауданы жүзеге асыру.
      6. Мүше мемлекеттер электр энергиясы саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтерін мүше мемлекеттердің электр энергиясына (қуаты) деген ішкі қажеттілігін қамтамасыз ету үшін басымдыпен пайдаланған жағдайда, аталған көрсетілетін қызметтерге қолда бар техникалық мүмкіндіктер шегінде еш кедергісіз қол жеткізуді мынадай қағидаттар негізінде қамтамасыз етеді:
      аумағында осындай қызметтер көрсетілетін мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген электр энергиясының (қуатының) ішкі нарығы субъектілеріне қатысты талаптардың теңдігі;
      электр энергетикасы саласындағы табиғи монополиялардың көрсетілетін қызметтерін мүше мемлекеттердің ішкі қажеттіліктерін қамтамасыз ету үшін басымдықпен пайдаланған жағдайда, аталған көрсетілетін қызметтерге қолжетімділік беру кезінде ұлттық заңнаманы есепке алу;
      электр энергетикасы саласында табиғи монополиялар субъектілері қызметтер көрсеткен кезде мүше мемлекеттердің электр энергетикалық жүйелерінің қатарлас жұмысы режимдеріне әсер ететін электр энергетика объектілерінің тиісті техникалық жай-күйін қамтамасыз ету;
      мүше мемлекеттердің ішкі электр энергиясы нарықтарының субъектілері арасында туындайтын қатынастарды шарттық ресімдеу;
      электр энергетикасы саласында мүше мемлекеттердің табиғи монополиялар субъектілері көрсететін қызметтердің өтемділігі.
      7. Электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беруді қамтамасыз етудің мынадай қағидаттары белгіленеді:
      1) мүше мемлекеттер электр энергиясын (қуатын) шектес мүше мемлекеттің электр энергетикалық жүйесі арқылы мемлекетаралық беруді, мүше мемлекеттердің электр энергиясына (қуатына) деген ішкі қажеттіліктері басымдықпен қамтамасыз етілген жағдайда, қолда бар техникалық мүмкіндік шегінде қамтамасыз етеді;
      2) электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық берудің техникалық мүмкіндігін айқындау мынай басымдық есепке алына отырып жүзеге асырылады:
      электр энергетикалық жүйесі арқылы мемлекетаралық беруді жүзеге асыру жоспарланып отырған мүше мемлекеттің электр энергиясына (қуатына) деген ішкі қажеттілігін қамтамасыз ету;
      электр энергиясын (қуатын) мүше мемлекеттің электр энергетикалық жүйесінің бір бөлігінен басқа бөлігіне шектес мүше мемлекеттің электр энергетикалық жүйесі арқылы мемлекетаралық беруді қамтамасыз ету;
      электр энергиясын (қуатын) бір мүше мемлекеттің электр энергетикалық жүйесінен басқа мүше мемлекеттің электр энергетикалық жүйесіне мүше мемлекеттің электр энергетикалық жүйесі арқылы мемлекетаралық беруді қамтамасыз ету;
      үшінші мемлекеттердің электр энергетикасы субъектілеріне қатысты міндеттемелерді орындау мақсатында электр энергиясын (қуатын) мүше мемлекеттердің электр энергетикалық жүйесі арқылы мемлекетаралық беруді қамтамасыз ету;
      3) электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беру кезінде мүше мемлекеттердің уәкілетті ұйымдары мүше мемлекет заңнамасының ерекшеліктерін негізге ала отырып, электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беру құнын өтеу қағидатын басшылыққа алады;
      4) Одаққа кірмейтін үшінші мемлекеттердің электр энергетикасы субъектілеріне қатысты міндеттемелерді орындау мақсатында электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беру мүше мемлекеттің заңнамасын есепке ала отырып, екіжақты негізде реттеледі.
      8. Мүше мемлекеттер электр энергиясын (қуатын) электр энергетикалық жүйелер арқылы еш кедергісіз мемлекетаралық беруді қамтамасыз ету мақсатында келісілген дайындық іс-шаралары кешенін жүзеге асырады, атап айтқанда:
      электр энергиясын (қуатын) жеткізудің күнтізбелік жылы басталғанға дейін мүше мемлекеттер уәкілеттік берген ұйымдар электр энергиясын (қуатын) өндіру мен тұтынудың ұлттық болжамды теңгерімдерінде есепке алу үшін, оның ішінде табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтерінің тарифтерін есептеген кезде осындай жеткізілімдерді есепке алу мақсатында мемлекетаралық беруге ұйғарылған электр энергиясының (қуатының) жоспарлы көлемдері туралы мәлімдейді;
      мүше мемлекеттер уәкілеттік берген ұйымдар электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық берудің жоспарлы құнын есептеу негізінде, қол жеткізілген уағдаластықты орындау үшін келісімшарттар жасасады.
      Электр энергиясын (қуатын) мүше мемлекеттердің электр энергетикалық жүйелері арқылы еш кедергісіз мемлекетаралық беруді қамтамасыз ету мақсатында мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары Мүше мемлекеттер арасында электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беруді жүзеге асырудың бірыңғай әдіснамасын қолданады, ол электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беру көлемдері мен техникалық шарттарын анықтау тәртібін, сонымен қатар осы Хаттамаға қосымшада келтірілген, электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беруге байланысты көрсетілетін қызметтерге баға белгілеудің келісілген тәсілдерін қамтиды.
      Мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес айқындалатын ұйымдар осы Хаттаманың қосымшасында келтірілген, Мүше мемлекеттер арасында электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беруді жүзеге асырудың бірыңғай әдіснамасына сәйкес өз мемлекетінің аумағы бойынша электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беруді қамтамасыз етеді.
      9. Электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беруді қамтамасыз ету, электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беруді қамтамасыз етуге қажетті электр желілік шаруашылық объектілерін пайдалануды қамтамасыз ету электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беруді қамтамасыз етуге байланысты қызметтерді ұсынатын мүше мемлекеттің нормативтік құқықтық және нормативтік техникалық құжаттарына сәйкес жүргізіледі.
      10. Электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беруден бас тартқан жағдайда, мүше мемлекеттер уәкілеттік берген ұйымдар бас тарту себептері туралы негіздеуші материалдарды тапсырады.
      11. Электр энергетикасы саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне баға белгілеу мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.
      Мүше мемлекеттердің ортақ электр энергетикасы нарығында электр энергетикасы саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне тарифтер ішкі электр энергиясы нарығының субъектілері үшін осындай ішкі тарифтерден аспауға тиіс.
      12. Электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беру жөніндегі қатынастарды реттеу қолданыстағы басқа да халықаралық келісімдер мен шарттарды есепке ала отырып жүзеге асырылады.

Баға белгілеу мен тарифтік саясат негіздерін
қоса алғанда, электр энергетикасы
саласындағы табиғи монополиялар
субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қол
жеткізуді қамтамасыз ету
туралы хаттамаға
қосымша

Мүше мемлекеттер арасында электр энергиясын (қуатын)
мемлекетаралық беруді жүзеге асыру әдіснамасы

1. Өтінімдер беру және электр энергиясын (қуатын) өндіру мен тұтынудың болжамды теңгерімдеріне енгізілуге жататын, оның ішінде табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтерінің тарифтерін есептеген кезде ескерілетін электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық берудің жылдық болжамды көлемдерін қалыптастыру тәртібінің негізгі ережелері

      1.1. Беларусь Республикасының аумағында.
      1.1.1. Беларусь Республикасының ұлттық электр желісі бойынша электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық берудің (бұдан әрі – МАБ) жылдық болжамды көлемдерін оны жүзеге асыруға уәкілеттік берілген ұйым берілген өтінім негізінде айқындайды.
      1.1.2. Алдағы күнтізбелік жылға арналған өтінім алдағы жылдың 1 сәуірінен кешіктірілмей беріледі. Өтінімде МАБ пен ең жоғарғы қуаттың жылдық көлемі айлар бойынша бөліп көрсетіледі.
      1.1.3. Өтінімді қарастырған кезде Беларусь Республикасының уәкілетті ұйымы қолда бар техникалық мүмкіндіктің осы Әдіснамаға сәйкес айқындалатын шамасын басшылыққа алады.
      Жалпы алғанда, жыл бойы немесе жылдың қайсыбір айында МАБ-тың мәлімделген шамасы қолда бар техникалық мүмкіндік шамасынан асып кеткен кезде, Беларусь Республикасының уәкілетті ұйымы өтінім берген ұйымға уәжді бас тарту хатын жібереді.
      1.1.4. Беларусь Республикасының уәкілетті ұйымымен келісілген МАБ-тың мәлімделген көлемдері электр энергиясын беру шартына қосымша ретінде ресімделеді және электр энергиясын беру жөніндегі көрсетілетін қызметтердің тарифтерін есептеу кезінде ескеріледі.
      1.1.5. МАБ-қа ұйғарылып отырған электр энергиясының көлемдері МАБ жоспарланған жылдың алдындағы жылдың 1 қарашасына дейін мүше мелекеттердің уәкілетті ұйымдарының келісуі бойынша түзетілуі мүмкін.
      1.2. Қазақстан Республикасының аумағында.
      1.2.1. Қазақстан Республикасының ұлттық электр желісі бойынша МАБ-тың жылдық болжамды көлемдері МАБ-ты жүзеге асыруға уәкілеттік берілген ұйымның МАБ-ты жүзеге асыру үшін Қазақстан Республикасының жүйелік операторына берген өтінімі негізінде айқындалады.
      1.2.2. Алдағы күнтізбелік жылға өтінім алдағы жылдың 1 сәуірінен кешіктірілмей беріледі. Өтінімде МАБ-тың жылдық көлемі айлар бойынша бөлініп және Қазақстан Республикасының шекарасында электр энергиясын қабылдау нүктелері мен беру нүктелері көрсетіле отырып көрсетіледі.
      1.2.3. Қазақстан Республикасының жүйелік операторы өтінімді қараған кезде қолда бар техникалық мүмкіндіктің осы Әдіснамаға сәйкес айқындалатын шамасын басшылыққа алады. Жалпы алғанда, жыл бойы немесе жылдың қайсыбір айында МАБ-тың мәлімделген шамасы қолда бар техникалық мүмкіндік шамасынан асып кеткен кезде, Қазақстан Республикасының жүйелік операторы өтінім берген ұйымға уәжді бас тарту хатын жібереді.
      1.2.4. Қазақстан Республикасының жүйелік операторымен келісілген МАБ-тың мәлімделген көлемдері электр энергиясын беру шартының қосымшасы ретінде ресімделеді және электр энергиясын беру жөніндегі көрсетілетін қызметтердің тарифтерін есептеу кезінде ескеріледі.
      1.2.5. Қазақстан Республикасының Біртұтас энергетикалық жүйесі (бұдан әрі – Қазақстан БЭЖ) бойынша электр энергиясы мен қуатының болжамды теңгерімін қалыптастырғаннан кейін жоспарланған жылдың алдындағы жылдың 15 сәуіріне дейін екіжақты мемлекетаралық шарттар бойынша электр энергиясын жеткізу көлемдері анықталып, көтерме сауда нарығының субъектілерімен келісіледі.
      1.2.6. МАБ-қа ұйғарылып отырған электр энергиясының көлемдері жеткізу жоспарланған жылдың алдындағы жылдың 1 қарашасына дейін МАБ-ты ұйымдастыру мен жүзеге асыруға уәкілеттік берілген субъектілердің ұсынысы бойынша түзетілуі мүмкін.
      1.3. Ресей Федерациясының аумағында.
      1.3.1. Ресей Федерациясының субъектілері бойынша Ресей БЭЖ шеңберінде болжамды жиынтық теңгерімді қалыптастыру тәртібіне сәйкес уәкілетті ұйым (Ресей Федерациясының біртұтас ұлттық (жалпы ресейлік) электр желісін (бұдан әрі – БҰЭЖ) басқару жөніндегі ұйым) жеткізу жоспарланған жылдың алдындағы жылдың 1 сәуіріне дейін Ресей Федерациясының Тарифтер жөніндегі федералды қызметіне (Ресейдің ТФҚ) және Ресей БЭЖ жүйелік операторына мүше мемлекеттердің ұлттық электр желісін басқаруды жүзеге асыратын уәкілетті ұйымдарымен келісілген ұсыныстарды жібереді.
      1.3.2. Келісілген ұсыныстарды Ресей ТФҚ қарайды және Ресей Федерациясының заңнамасында көзделген мерзімдерде келесі күнтізбелік жылға Ресей Федерациясының субъектілері бойынша электр энергиясын (қуатын) өндіру мен тұтынудың болжамды жиынтық теңгерімін қалыптастырған кезде ескереді.
      1.3.3. Жеткізілетін жылға Ресей Федерациясының субъектілері бойынша электр энергиясын (қуатын) өндіру мен тұтынудың болжамды жиынтық теңгерімі көрсеткіштерінің құрамында бекітілген, МАБ-қа ұйғарылып отырған электр энергиясы мен қуатының көлемдері электр энергетикасындағы табиғи монополиялардың көрсетілетін қызметтеріне бағаларды (тарифтерді) есептеу кезінде ескеріледі.
      1.3.4. МАБ-қа ұйғарылып отырған электр энергиясы мен қуатының көлемдері, мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарымен (ұйымдарымен) келісім болған жағдайда, БҰЭЖ басқару жөніндегі ұйымның ұсынысы бойынша, жеткізу жоспарланған жылдың алдындағы жылдың 1 қарашасына дейін электр энергетикасындағы табиғи монополиялардың көрсетілетін қызметтеріне белгіленген бағаларға (тарифтерге) тиісті түзету енгізе отырып түзетілуі мүмкін.

2. Жоспарлау үйлестірушісінің функциялары мен өкілеттіктерін
айқындайтын ережелерді қоса алғанда, электр энергетикалық
жүйелердің жылдық, айлық, тәуліктік және тәулікішілік жұмыс
режимдерін жоспарлау негізінде техникалық мүмкіндіктерді және
МАБ-тың жоспарланған көлемдерін айқындау тәртібі

      2.1. Терминология.
      Осы Әдіснаманың 2-бөлімінің мақсаты үшін мынадай ұғымдар пайдаланылады:
      Бақыланатын қима – электр энергетикалық жүйелердің орнықты жұмысын, сенімділігі мен беріктігін қамтамасыз ету мақсатында қуат ағындары бақыланатын мүше мемлекеттердің электр энергетикалық жүйелері жүйелік операторларының диспетчерлік орталықтары анықтайтын электр беру желілерінің (ЭБЖ) және басқа да электр желілері элементтерінің жиынтығы.
      Қуаттың ең жоғарғы жол берілетін ағыны – қалыпты режимдерге қойылатын барлық талаптарды қанағаттандыратын, желі қимасындағы аса көп ағын.
      Мемлекетаралық қима – мүше мемлекеттердің электр энергетикалық жүйелерінің жүйелік операторлары айқындайтын, көршілес мемлекеттердің электр энергетикалық жүйесін (-лерін) (жекелеген энергетикалық аудандарын) жалғап тұратын мемлекетаралық ЭБЖ-да (-ларда) орналасқан, қатарлас жұмыстың электр энергетикалық режимдерін жоспарлау және басқару міндеттерімен технологиялық тұрғыдан негізделген жеткізу нүктесі немесе жеткізу нүктелерінің тобы.
      Өзге де пайдаланылатын ұғымдар Баға белгілеу мен тарифтік саясат негіздерін қоса алғанда, электр энергетикасы саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізуді қамтамасыз ету туралы хаттамада (Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың № 21 қосымшасы) айқындалған мағынаға ие.
      2.2. Жалпы ережелер.
      2.2.1. Жоспарлау кезеңдерінде шешілетін міндеттер:
      - жылдық жоспарлау: экспорт-импорт қимасын шектейтін электр желілік жабдықтарды жөндеудің жылдық жоспарланған графиктерін есепке ала отырып, электр энергиясын (қуатын) өндіру мен тұтынудың болжамды теңгерімдерінде ескерілетін, мүше мемлекеттердің арасында электр энергиясын (қуатын) жеткізудің және мүше мемлекеттер арасындағы МАБ-тың мәлімделген көлемдерін іске асырудың техникалық мүмкіндігін тексеру және қажет болған кезде оларды түзету;
      - айлық жоспарлау: экспорт-импорт қимасын шектейтін электр желілік жабдықтарды жөндеудің айлық жоспарлы графиктерін есепке ала отырып, электр энергиясын (қуатын) өндіру мен тұтынудың болжамды жылдық теңгерімдерінде ескерілген, мүше мемлекеттер арасындағы жеткізілімдер мен МАБ-тың мәлімделген көлемдерін іске асырудың техникалық мүмкіндігін тексеру және қажет болған кезде оларды түзету;
      - режимдерді тәуліктік жоспарлау және тәулікішілік түзету: электр желілік жабдықтардың нақты схемалық-режимдік жағдайлары, олардың экспорт-импорт қимасын, мүше мемлекеттер арасындағы жеткізілімдер мен МАБ-тың көлемдерін шектейтін жоспарлы, жоспардан тыс және авариялық ажыратылуы есепке алына отырып, мүше мемлекеттер арасындағы бір тәулікке ілгері мәлімделген жеткізу мен МАБ-тың сағаттық көлемдерін іске асырудың техникалық мүмкіндігін тексеру.
      2.2.2. Жоспарлау (мүше мемлекеттер арасындағы МАБ-тың жоспарланған көлемдерінің іске асырыла алатынын есептеу Ресей БЭЖ бен Қазақстан БЭЖ арасында және Ресей БЭЖ бен Белорусьтың Біріккен энергетикалық жүйесі (Белорусияның БЭЖ) арасында, қатарлас жұмыс істейтін электр энергетикалық жүйелердің есептік моделін (бұдан әрі – есептік модель) пайдалана отырып жүргізіледі).
      2.2.3. Есептік модель Ресей БЭЖ-дің, Қазақстан БЭЖ бен Белорусия БЭЖ-дің технологиялық жағынан өзара байланысты бөліктерінің жоспарлауға қажетті көлемдегі математикалық моделін білдіреді және:
      - электр желісін алмастыру схемаларының бағандары мен параметрлерінің;
      - активті және реактивті тораптық жүктемелердің;
      - тораптардағы активті және реактивті генерацияның;
      - генерацияның ең аз және ең көп активті және реактивті қуатының;
      - желілік шектеулердің сипаттамаларын қамтиды.
      2.2.4. Есептік модель мүше мемлекеттердің электр энергетикалық жүйелерінің жүйелік операторларымен келісілген алмастыру схемасы негізінде, әдетте, қысқы жүктеме максимумы мен минимумының және жазғы жүктеме максимумы мен минимумының келісілген сағаттарына сәйкес келетін базалық режимдер (базалық есептік схемалар) үшін қалыптастырылады. Егер олар мемлекетаралық жеткізілімдерге (алмасуларға) елеулі түрде әсер ететін болса, өзіне тән схемалық-режимдік жағдайлар үшін бақыланатын мемлекетаралық қималардағы, сондай-ақ ішкі бақыланатын қималардағы ең жоғары жол берілетін ағындар көрсетілуге тиіс.
      2.2.5. Ресей БЭЖ жүйелік операторы жоспарлау үйлестірушісі болып табылады.
      2.2.6. Жоспарлау кезеңдерінің әрқайсысы үшін есептік модельдер мен жаңартып отырылатын ақпарат құрамы, оның ішінде есептік модельге енгізілетін энергетикалық объектілер мен электр энергетикалық жүйелердің (электр энергетикалық жүйелер баламаларының) тізбелері, оларды қалыптастыру мен жаңартып отыру тәртібі және оның уақыт регламенті, электр энергетикалық жүйелердің жылдық, айлық, тәуліктік және тәулікішілік жұмыс режимдерін жоспарлауға арналған деректерді алмасу форматтары мен тәсілдері Ресей БЭЖ жүйелік операторы және Беларусь БЭЖ жүйелік операторының функциясын атқаратын ұйыммен бірге БҰЭЖ-ді басқару жөніндегі ұйым және Қазақстан БЭЖ жүйелік операторы бекітетін құжаттарда белгіленеді.
      2.3. Жоспарлау үйлестірушісінің және мүше мемлекеттердің электр энергетикалық жүйелерінің қалған жүйелік операторларының функциялары мен өкілеттіктері.
      2.3.1. Жоспарлау үйлестірушісі:
      - негізгі есептік моделдер қалыптастыруды;
      - Белорусь БЭЖ жүйелік операторы функциясын орындайтын ұйыммен, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторымен жоспарлау мақсатында ақпарат алмасуды ұйымдастырады;
      - Белорусь БЭЖ жүйелік операторы функциясын орындайтын ұйымнан, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторынан жоспарлау мақсатында алынған деректер негізінде электр энергетикалық режимдерге есептеу жүргізеді;
      - егер есептеу кезінде электр режимдерінің іске асырыла алмайтыны немесе жеткізілімдер мен МАБ-тың мәлімделген көлемдері кезінде есептік модельдің бақыланатын қималарындағы ең жоғары жол берілетін ағындардың артып кеткені анықталған болса, Баға белгілеу мен тарифтік саясат негіздерін қоса алғанда, электр энергетикасы саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізуді қамтамасыз ету туралы хаттаманың (Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың № 21 қосымшасы) 4-тармағының 2-тармақшасында айқындалған:
      1) электр энергетикалық жүйесі арқылы МАБ-ты жүзеге асыру жоспарланып отырған мүше мемлекеттің ішкі қажеттіліктерін қамтамасыз етудің;
      2) мүше мемлекеттің электр энергетикалық жүйесінің бір бөлігінен оның басқа бөлігіне электр энергиясының (қуатының) МАБ-ын шектес мүше мемлекеттің электр энергетикалық жүйесі арқылы қамтамасыз етудің;
      3) бір мүше мемлекеттің электр энергетикалық жүйесінен басқа мүше мемлекеттің электр энергетикалық жүйесіне электр энергиясының (қуатының) МАБ-ын мүше мемлекеттің электр энергетикалық жүйесі арқылы қамтамасыз етудің;
      4) Одаққа кірмейтін үшінші мемлекеттердің электр энергетикасы субъектілеріне қатысты міндеттемелерді орындау мақсатында мүше мемлекеттің электр энергетикалық жүйесі арқылы электр энергиясының (қуатының) МАБ-ын қамтамасыз етудің;
      - Белорусь БЭЖ жүйелік операторы функциясын орындайтын ұйымның, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторының назарына жоғарыда көрсетілген есептердің нәтижелерін жеткізудің басымдығы қағидаттарын қамтамасыз етуді есепке ала отырып, мүше мемлекеттердің электр энергетикалық жүйелері (электр энергетикалық жүйелерінің бөліктері) арасындағы мемлекетаралық ағындарға түзету енгізеді.
      2.3.2. Егер есептеу кезінде электр режимдерінің іске асырыла алмайтыны немесе есептік модельдің бақыланатын қималарындағы ең жоғарғы жол берілетін ағындардың артып кеткені анықталған болса, жоспарлау үйлестірушісі Белорусь БЭЖ жүйелік операторының функциясын орындайтын ұйымға, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторына және БҰЭЖ-ді басқару жөніндегі ұйымға электр энергетикалық жүйелердің сальдо-ағындарының (теңгерімдерінің) шамаларына жасалатын қажетті түзетулердің көлемін жібереді.
      Белорусь БЭЖ жүйелік операторы функциясын орындайтын ұйым, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторы және БҰЭЖ-ді басқару жөніндегі ұйым барлық шарттар бойынша электр энергиясын (қуатын) жеткізудің, оның ішінде МАБ-тың көлемдерін жоғарыда көрсетілген басымдықтар негізінде түзетеді не жоспарлау үйлестірушісі есептеу қорытындылары бойынша анықтаған, бақылау қималарындағы жол берілетін ағындардың бұзылуын жою жөнінде өзге де шаралар қолданады.
      Мүше мемлекеттер арасындағы барлық шарттар, оның ішінде МАБ бойынша электр энергиясын (қуатын) жеткізудің түзетілген шарттық көлемдері туралы ақпаратты Беларусь БЭЖ жүйелік операторы функциясын орындайтын ұйым, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторы және БҰЭЖ-ді басқару жөніндегі ұйым жасалған шарттар бойынша мүше мемлекеттердің ішкі электр энергиясы нарықтарының субъектілеріне жеткізеді.
      2.3.3. Жоспарлау үйлестірушісі Беларусь БЭЖ жүйелік операторы функциясын орындайтын ұйымнан, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторынан жоспарлауға арналған өзекті деректерді алмаған не техникалық қателіктері бар деректерді немесе көрінеу анық емес деректерді алған жағдайда, мазмұны мен қолданылу тәртібі Беларусь БЭЖ жүйелік операторы функциясын орындайтын ұйым, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторы және Ресей БЭЖ жүйелік операторы бекітетін құжаттарда көрсетілген алмастыратын ақпаратты пайдалануға құқылы.
      2.4. Жылдық жоспарлау.
      2.4.1. Жылдық жоспарлау Беларусь БЖЭ жүйелік операторы функциясын орындайтын ұйым, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторы және Ресей БЭЖ жүйелік операторы айқындайтын мерзімдерде және тәртіппен орындалады.
      2.4.2. Беларусь БЭЖ жүйелік операторының функциясын орындайтын ұйым, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторы және Ресей БЭЖ жүйелік операторы жоспарланған күнтізбелік жылға электр желілік жабдықтарды жөндеу графиктерінің жобаларын жасайды және оларды жоспарлау үйлестірушісіне ұсынады. Жоспарлау үйлестірушісі жоспарланған күнтізбелік жылға электр желілік жабдықтарды жөндеу графигін келіседі және оны Беларусь БЭЖ жүйелік операторының функциясын орындайтын ұйымға, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторына және БҰЭЖ-ді басқару жөніндегі ұйымға жібереді. Жөнделуі жылдық (сондай-ақ айлық) жөндеу графигі шеңберінде келісілуге жататын электр желілік объектілердің тізбесін және оны қалыптастырудың уақыт регламентін Белорусь БЭЖ жүйелік операторының функциясын орындайтын ұйым, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторы және Ресей БЭЖ жүйелік операторы белгілейді.
      2.4.3. Беларусь БЭЖ жүйелік операторының функциясын орындайтын ұйым, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторы жоспарлау үйлестірушісіне өздері жұмыс күніне тән максимумның бір сағатына арналған электр энергиясының, қуатының болжамды теңгерімдеріне сүйене отырып қалыптастырған тиісті ұлттық электр энергетикалық жүйе (тұтыну, генерация, ағындар сальдосы, желілік жабдықтарды жөндеу) бойынша жылдық жоспарлау үшін ақпарат береді.
      2.4.4. Ресей БЭЖ – Қазақстан БЭЖ және Ресей БЭЖ – Беларусь БЭЖ ағындары сальдосының нақтыланған болжамды мәні жоспарлау нәтижесі болып табылады.
      2.4.5. Жоспарлау үйлестірушісі режимдерге есептеу жүргізіп, есептеу нәтижелерін Беларусь БЭЖ жүйелік операторының функциясын орындайтын ұйымға, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторына жібереді.
      2.5. Айлық жоспарлау.
      2.5.1. Айлық жоспарлау Беларусь БЭЖ жүйелік операторының функциясын орындайтын ұйым, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторы және Ресей БЭЖ жүйелік операторы анықтайтын мерзімдерде және тәртіппен, жылдық жоспарлау бойынша секілді схемада, ай бөлінісінде деректер мен нәтижелерді алмаса отырып, орындалады.
      2.6. Тәуліктік және тәулікішілік жоспарлау.
      2.6.1. Тәуліктік және тәулікішілік жоспарлау Беларусь БЭЖ жүйелік операторының функциясын орындайтын ұйым, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторы және Ресей БЭЖ жүйелік операторы айқындайтын мерзімдерде және тәртіппен орындалады.
      2.6.2. Тәулік сайын Беларусь БЭЖ жүйелік операторының функциясын орындайтын ұйым, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторы жоспарлау үйлестірушісіне 24 сағаттық (сағат 00:00 бастап 24:00 дейін) жаңартып отырылатын деректер жинағы түрінде жоспарланған тәулікке (бұдан әрі – Х тәулік) есептік модельді жаңартып отыруға арналған деректер береді, олар мыналар қамтылады:
      - электр энергетикалық жүйенің 220 кВ және одан да жоғары электр жабдығы элементтерінің жоспарлы жөнделуі;
      - электр энергетикалық жүйе бойынша жинақтап алғанда тұтыну мен генерациялаудың сағаттық графиктері (оның ішінде есептік модельдің құрамын қалыптастырған кезде Беларусь БЭЖ жүйелік операторының функциясын орындайтын ұйым, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторы және Ресей БЭЖ жүйелік операторы белгілеген жекелеген энергетикалық аудандар бойынша);
      - ағындар сальдосының сағаттық графиктері (электр энергетикалық жүйе ағындарының оң сальдосы үшін оның тапшылығы алынады).
      БҰЭЖ-ді басқару жөніндегі ұйым жоспарлау үйлестірушісіне шарттардың барлық түрлері бойынша Ресей БЭЖ, Қазақстан БЭЖ мен Беларусь БЭЖ арасында электр энергиясын жеткізу, оның ішінде мүше мемлекеттердің арасындағы МАБ көлемдерінің сағаттық графиктерінің Беларусь БЭЖ жүйелік операторының функциясын орындайтын ұйыммен, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторымен келісілген жиынтық мәнін береді.
      2.6.3. Егер Беларусь БЭЖ жүйелік операторының функциясын орындайтын ұйым, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторы жоспарлау үйлестірушісіне есептік модельді жаңартып отыруға арналған деректерді берілмеген болса, онда соңғысы Беларусь БЭЖ жүйелік операторының функциясын орындайтын ұйым, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторы және Ресей БЭЖ жүйелік операторы есептік модель құрамын қалыптастырған кезде өзара келісім бойынша белгіленген алмастыратын ақпаратты пайдаланады.
      2.6.4. Жоспарлау үйлестірушісі есептік модельді жаңартып отыру мен электр режимдерін есептеуді жүзеге асырады.
      2.6.5. Жоспарлау үйлестірушісі режимдерге есептеу жүргізеді және есептеу нәтижелерін Беларусь БЭЖ жүйелік операторының функциясын орындайтын ұйымға, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторына келісілген форматта береді.
      2.6.6. Егер мүше мемлекеттер арасындағы жеткізу және МАБ көлемдерінің мәлімделген мәндері іске асырыла алмайтындай болса, Беларусь БЭЖ жүйелік операторының функциясын орындайтын ұйым, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторы және БҰЭЖ-ді басқару жөніндегі ұйым осы Әдіснаманың 2.3.1-тармағында айқындалған басымдылықты есепке ала отырып, жеткізілімдер мен МАБ көлемдеріне түзету енгізу жөнінде шаралар қолданады.
      2.6.7. Егер электр тұтынудың және/немесе схемалық-режимдік шарттардың болжамдалмай өзгеруі нәтижесінде және/немесе жеткізу шарттарының талаптары өзгерген кезде мүше мемлекеттер арасындағы жоспарлы жеткізу және МАБ көлемдеріне жедел тәулік ішінде түзету енгізу талап етілсе, Беларусь БЭЖ жүйелік операторының функциясын орындайтын ұйым, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторы жоспарлау үйлестірушісіне:
      - бір тәулікке ілгері жоспарлау мақсатында берілетін ақпаратқа сәйкес келетін көлемде Х тәуліктің қалған сағаттарына сағаттық жаңартып отырылатын деректер жинағы түрінде ағымдағы тәуліктерге есептік модельді жаңартып отыруға арналған деректерді;
      - мүше мемлекеттер арасындағы жеткізудің және МАБ-тың жоспарлы көлемдерін өзгерту көлемдері ұсынылған өтінім береді.
      2.6.8. Тәулік ішінде әр уақыттық кезең үшін деректер берудің («қақпаларды жабу уақыты») және есептеу нәтижелерін жеткізудің шекті уақыты белгіленеді. «Қақпаларды жабу уақытынан» кейін деректер беруге жол берілмейді. Жоспарлау үйлестірушісі есептік модельді жаңартып отырады және Х тәуліктің қалған сағаттарына электр режимдерін есептеуді орындайды.
      2.6.9. Х тәуліктің қалған сағаттарына мүше мемлекеттер арасындағы жеткізу және МАБ көлемдерінің нақтыланған жоспарлы сағаттық графигі жоспарлау нәтижесі болып табылады. Режимдерді тәулікішілік түзету уақытынан кейін схемалық-режимдік шарттардың өзгеруі себепті нақтыланған жоспарлы сағаттық графиктерді орындау мүмкін болмаған жағдайда, мүше мемлекеттер арасындағы жеткізу мен МАБ көлемдерін өзгертуге мүше мемлекеттердің уәкілетті шаруашылық жүргізуші субъектілері арасында электр энергиясын жеткізу жөніндегі арнайы шартқа сәйкес авариялық көмек ұсыну немесе электр энергиясын мәжбүрлі жеткізу жағдайында жол беріледі.

3. Мүше мемлекеттердің МАБ-ты ұйымдастыруға және жүзеге асыруға
уәкілеттік берілген субъектілерінің, МАБ-ты қамтамасыз ету
шеңберінде әрбір ұйымның орындайтын функциялары көрсетілген
тізбесі.

      3.1. Беларусь Республикасының аумағында.
      3.1.1. Беларусь Республикасының аумағында МАБ-ты ұйымдастыру және жүзеге асыру Беларусь БЭЖ-ін басқару функциясын жүзеге асыратын ұйымға және Беларусь БЭЖ-і жүйелік операторының функциясын орындайтын ұйымға жүктеліп, бұл ретте оларға мына функцияларды орындау да жүктеледі:
      - электр желісімен берілетін электр энергиясын беру жөніндегі қызметтерді көрсету (Беларусь БЭЖ-ін басқару функциясын жүзеге асыруатын ұйым жалпы үйлестірген кезде Беларусь БЭЖ-ін басқару функциясын жүзеге асыратын ұйымға бағынысты ұйымдар);
      - МАБ-ты техникалық диспетчерлендіру жөнінде қызметтер көрсету (Беларусь БЭЖ-і жүйелік операторының функциясын орындайтын ұйым);
      - шектес мемлекеттердің электр энергетикалық жүйелерімен қатарлас жұмысты басқару және орнықтылықты қамтамасыз ету бойынша өзара іс-қимыл жасасу (Беларусь БЭЖ-і жүйелік операторының функциясын орындайтын ұйым).
      3.2. Қазақстан Республикасының аумағында.
      3.2.1. Қазақстан Республикасының аумағында МАБ-ты ұйымдастыру және жүзеге асыру жүйелік операторға жүктеліп, оған қоса оған мына функцияларды орындау жүктеледі:
      - Ұлттық электр желісі бойынша электр энергиясын беру жөнінде қызметтер көрсету;
      - электр энергиясын желіге босату мен тұтынуды техникалық диспетчерлендіру жөнінде қызметтер көрсету;
      - электр энергиясын өндіруді – тұтынуды теңгерімдеуді ұйымдастыру жөнінде қызметтер көрсету;
      - қатарлас жұмыстың режимдерін басқару және олардың орнықтылығын қамтамасыз ету бойынша шектес мемлекеттердің электр энергетикалық жүйелерімен өзара іс-қимыл жасасу.
      3.3. Ресей Федерациясының аумағында.
      3.3.1. Ресей Федерациясының заңнамасына сәйкес, мүше мемлекеттер арасындағы МАБ-ты Ресей БЭЖ-і арқылы қамтамасыз ету мыналарға:
      3.3.1.1. Электр энергетикасында жедел-диспетчерлік басқару бойынша, оның ішінде Ресей БЭЖ-і мен басқа мүше мемлекеттердің электр энергетикалық жүйелерінің қатарлас жұмыс режимдерін басқару, электр энергиясын (қуатын) алмасуды және үйлестірілген жоспарлауды қамтамасыз ету бойынша қызметтер көрсетуге;
      3.3.1.2. Бірыңғай ұлттық (жалпыресейлік) электр желісі бойынша, оның ішінде мүше мемлекеттер арасындағы МАБ-ты қамтамасыз ету үшін электр энергиясын беру (өткізу) жөнінде қызметтер көрсетуге;
      3.3.1.3. Ресей Федерациясы электр энергиясы мен қуатының көтерме сауда нарығындағы, оның ішінде электр энергиясының тең көлемдерін Ресей Федерациясының мүше мемлекеттермен шекарасында (шекараларында) орналасқан әртүрлі жеткізу нүктелері арқылы Ресей БЭЖ-не өзара байланысты және бірмезгілде жеткізілуін және одан берілуін қамтамасыз ету қажеттігі жағдайында электр энергиясы мен қуаты айналымының ерекшеліктеріне байланысты іс-қимылдар кешенін жүзеге асыруды білдіреді.
      3.3.2. Мүше мемлекеттер арасындағы МАБ-ты мына уәкілетті органдар:
      3.3.2.1. Ресей БЭЖ-і жүйелік операторы – Ресей БЭЖ-нің Қазақстан БЭЖ-імен және Беларусь БЭЖ-імен қатарлас жұмыс режимдерін ұйымдастыру мен басқару бөлігінде;
      3.3.2.2. БҰЭЖ-ді басқару жөніндегі ұйым – Ресей БЭЖ-і арқылы мүше мемлекеттер арасындағы МАБ және Қазақстан БЭЖ-імен және Беларусь БЭЖ-імен қатарлас жұмысты ұйымдастыру кезінде электр энергиясын өткізуге (алмасу қағидаттарын пайдалана отырып) байланысты қызметтер көрсету, оның ішінде МАБ-ты жоспарлау (жылдық, айлық, сағаттық) жөніндегі шетелдік уәкілетті ұйымдармен өзара іс-қимыл жасасу, Ресей Федерациясы мен мүше мемлекеттердің мемлекеттік шекарасы арқылы өткізілген электр энергиясының нақты сағаттық көлемдерін коммерциялық келісімшарттар бойынша түзетілген жоспарлы көлемдерді есепке ала отырып тіркеу; Ресей Федерациясы мен мүше мемлекеттер арасында мемлекеттік шекара арқылы өткізілген нақты көлемдердің жоспардағыдан сағаттық ауытқуларын анықтау; мүше мемлекеттердің ортақ шекараларында орналасқан жеткізу нүктелерінде электр энергиясын коммерциялық есепке алуды жүзеге асыру бөлігінде;
      3.3.2.3. Коммерциялық ұйым – электр энергиясының, қуатының және көтерме сауда нарығына айналымға жіберілген өзге де тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің көтерме саудасын ұйымдастыру жөніндегі функцияны жүзеге асыратын ұйым;
      3.3.2.4. Көтерме сауда нарығына қатысушылардың талаптары мен міндеттемелерін есептеу бойынша қызметтер көрсету жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын ұйым;
      3.3.2.5. Коммерциялық агент – экспорт-импорт операцияларын жүзеге асыратын, электр энергиясы мен қуатының көтерме сауда нарығының қатысушысы мүше мемлекеттер арасындағы МАБ-ты қамтамасыз ету үшін мәлімделген электр энергиясының (қуатының) көлемдеріне қатысуға, электр энергиясы мен қуатының көтерме сауда нарығындағы қатынастарға және ағымның нақты сальдосының жоспарланған сальдодан ауытқуларына байланысты қатынастарды реттеуге қолжетімділікті ұйымдастыру бөлігінде қамтамасыз етеді.

4. МАБ-ты жүзеге асыру кезінде табиғи монополиялар
субъектілерінің тарифтеріне енгізілетін құрауыштар тізбесі

      4.1. Беларусь Республикасының аумағында.
      4.1.1. Мүше мемлекеттер арасындағы МАБ-ты жүзеге асыру кезінде табиғи монополиялар субъектілерінің тарифтеріне енгізілетін, Беларусь Республикасының беруші желілері (бұдан әрі – БЖ) арқылы МАБ жөніндегі көрсетілетін қызметтерге арналған Шжелі шығындар мына формула бойынша есептеледі:
      Шжелі = Ш (1+ИҚ) (1+РП) (1+С), мұнда:
      Ш – уәкілетті мемлекеттік орган белгіленген тәртіппен айқындалатын, мүше мемлекеттер арасындағы МАБ-ға жатқызылатын БЖ-ны күтіп-ұстауға және пайдалануға арналған жалпы шығындар;
      ИҚ – инновациялық қорға аударымдар үлесі;
      РП – Беларусь Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен айқындалатын пайдаға аударымдар үлесі;
      С – салыққа аударымдар үлесі;
      Ш жалпы шығындарға: пайдалану-жөндеу қызметін көрсетуге; жалақыға; амортизациялауға арналған шығындар; басқа да ақшалай шығыстар (қосалқы материалдар, басқа жақтан жеткізілетін энергия, әлеуметтік сақтандыру аударымдары және т.б.); электр энергиясының ысырабын өтеу шығындары кіреді.
      4.1.2. Беларусь БЭЖ-і желілері арқылы МАБ бойынша көрсетілетін қызметтерге арналған тариф мына формула бойынша есептеледі:
      Т = Шжелі/Эт, мұнда:
      Т – Беларусь БЭЖ-і желілері арқылы МАБ бойынша көрсетілетін қызметтерге арналған тариф;
      Эт – Беларусь БЭЖ-і желілері арқылы мүше мемлекеттер арасындағы МАБ-тың жиынтық көлемі.
      4.2. Қазақстан Республикасының аумағында.
      4.2.1. Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес электр энергиясын беру, оның ішінде мүше мемлекеттер арасындағы МАБ жөніндегі көрсетілетін қызметтерге арналған, ұлттық электр желісінің (бұдан әрі – ҰЭЖ) желілері арқылы электр энергиясын беруді, оның ішінде МАБ-ты жүзеге асыратын тұтынушылар үшін қолданылатын тариф мына формула бойынша есептеледі:
      Т = Z+P / Wжиынт (теңге/кВт.с), мұнда:
      Т – электр энергиясын беру, оның ішінде мүше мемлекеттер арасындағы МАБ жөніндегі көрсетілетін қызметтерге арналған, ҰЭЖ желілері арқылы электр энергиясын беруді, оның ішінде МАБ-ты жүзеге асыратын тұтынушылар үшін қолданылатын тариф (теңге/кВт.с);
      Z – Қазақстан Республикасы ҰЭЖ-дың электр энергиясын беру, оның ішінде МАБ жөніндегі көрсетілетін қызметтерге жұмсалатын, заңнамада белгіленген тәртіппен айқындалатын жалпы шығындары (млн. теңге);
      P – электр энергиясын беру, МАБ жөніндегі қызметтерді көрсету кезінде ҰЭЖ-дың тиімді жұмыс істеуі үшін қажетті, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен айқындалатын пайда деңгейі (млн. теңге);
      Wжиынт – шарттар мен келісімшарттар бойынша мәлімделген, ҰЭЖ-дың электр энергиясын жиынтық беру көлемі (млн. кВт.с).
      4.2.2. Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес ҰЭЖ арқылы электр энергиясын беру жөніндегі көрсетілетін қызметтерге арналған тарифті есептеу кезінде тарифтік кіріске ҰЭЖ арқылы электр энергиясын беру жөніндегі көрсетілетін қызметтерге жұмсалатын жалпы шығындар мен электр энергиясын беру жөніндегі қызметтерді көрсету кезінде тиімді жұмыс істеуі үшін қажетті пайда деңгейі кіреді (қатыстырылған активтер негізге алына отырып айқындалады).
      Электр энергиясын беру жөніндегі көрсетілетін қызметтерге арналған тарифке енгізілетін шығындар Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес айқындалады.
      4.3. Ресей Федерациясының аумағында.
      4.3.1. Жалпы ережелер.
      Ресей Федерациясының заңнамасына сәйкес БҰЭЖ арқылы электр энергиясын беру жөніндегі қызметтірді көрсетуге арналған тариф 2 мөлшерлеме түрінде: электр желілерін күтіп-ұстауға арналған мөлшерлеме және БҰЭЖ-дегі электр энергиясының ысырабын өтеуге арналған мөлшерлеме түрінде белгіленеді.
      Мүше мемлекеттер арасындағы МАБ бойынша Ресей БЭЖ-і арқылы қызметтер көрсетуге арналған тарифке енгізілетін осыған ұқсас құрауыш шығыстар мүше мемлекеттер арасындағы МАБ бойынша көрсетілетін қызметтер тарифінің БҰЭЖ объектілерін күтіп-ұстауға арналған құрауыш шығыстары мен мүше мемлекеттер арасындағы МАБ бойынша көрсетілетін қызметтер тарифінің БҰЭЖ-дегі электр энергиясы мен қуатының ысырабын өтеуге арналған құрауыш шығыстарға бөлінеді.
      4.3.2. Мүше мемлекеттер арасындағы МАБ-ты жүзеге асыру кезінде табиғи монополиялар субъектілерінің тарифіне енгізілетін шығыстарды айқындау.
      4.3.2.1. Мүше мемлекеттер арасындағы МАБ бойынша көрсетілетін қызметтер тарифінің БҰЭЖ объектілерін күтіп-ұстауға арналған құрауыш шығыстарының тізбесі.
      Мүше мемлекеттер арасындағы МАБ-қа мәлімделген, электр желілері арқылы мүше мемлекеттер арасындағы МАБ жүзеге асырылатын мемлекеттің электр энергетикалық жүйесінен электр энергиясы ағынының «шығу нүктесінде» айқындалатын қуатқа БҰЭЖ объектілерін күтіп-ұстауға арналған мөлшерлеме бойынша ақы төленеді.
      БҰЭЖ объектілерін күтіп-ұстауға арналған мөлшерлемені есептеу кезінде тиісті есеп айырысу кезеңіне ұлттық реттеуші орган белгілеген, экономикалық тұрғыдан негізделген шығыстар:
      - операциялық шығыстар;
      - бақыланбайтын шығыстар;
      - инвестицияға салынған инвестицияланған капиталды қайтару (амортизациялау аударымдары);
      - инвестицияланған капиталға арналған кіріс есепке алынады.
      4.3.2.2. Мүше мемлекеттер арасындағы МАБ бойынша көрсетілетін қызметтер тарифінің БҰЭЖ-дегі электр энергиясы мен қуатының ысырабын өтеуге арналған құрауыш шығыстарының тізбесі.
      БҰЭЖ-дегі электр энергиясы мен қуатының ысырабын өтеуге арналған шығыстар электр энергиясының тепе-тең бағаларында ескерілген электр энергиясы ысырабының көлеміне азайтылған БҰЭЖ-дегі электр энергиясының нормативтік ысырабына және тиісті ұлттық нарықтың инфрақұрылымдық ұйымдар қызметтерінің құны есепке алына отырып, электр желілері арқылы мүше мемлекеттер арасындағы МАБ жүзеге асырылатын мемлекеттің электр энергетикалық жүйесінен электр энергиясы ағынының «шығу нүктесіне» сәйкес келетін МТС жөніндегі әрбір есеп айырысу кезеңінің қорытындылары бойынша көтерме сауда нарығында қалыптасқан электр энергиясы мен қуатын сатып алу бағасына негізделе отырып айқындалады.

5. МАБ-ты жүзеге асыруға байланысты, табиғи монополиялар субъектілерінің тарифтеріне енгізілмейтін құрауышар тізбесі

      5.1. Беларусь Республикасының аумағында.
      Беларусь Республикасындағы Шжелі жүйелік шығындарға уәкілетті мемлекеттік орган бекітетін, мүше мемлекеттер арасындағы МАБ-ты қамтамасыз ету үшін генерациялаушы қуаттардың резервін ұстауға арналған, Беларусь БЭЖ-і желілері арқылы берілетін жалпы қуат шамасындағы МАБ-тың қуат үлесі есепке алына отырып айқындалатын шығындар, сондай-ақ мүше мемлекеттер арасындағы МАБ-ты техникалық диспетчерлендіру жөніндегі көрсетілетін қызметтерге арналған шығындар кіреді.
      5.2. Қазақстан Республикасының аумағында.
      Мүше мемлекеттер арасындағы МАБ жөніндегі көрсетілетін қызметтерге арналған тарифті қалыптастыру кезінде шығыстар Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес есепке алынбайды.
      5.3. Ресей Федерациясының аумағында.
      Электр энергиясының (қуатының) орнын баса тұруды қамтамасыз ету мақсатында мүше мемлекеттер арасындағы МАБ-қа жататын электр энергиясының көлемдері көтерме сауда нарығында баға өтінімдерін беру, бір тәулік бұрын баға өтінімдеріне бәсекелестік іріктеу жүргізу, нарықтық бағаларды және Ресей БЭЖ-і шекарасындағы (шекараларындағы) әртүрлі жеткізу нүктелерінде электр энергиясының (қуатының) тең көлемдерін өзара байланысты және бірмезгілде жеткізуге байланысты жүйелік шығындар үлесін айқындау кезінде ескерілуге тиіс. Жүйелік шығындар мына құрауыштардан қалыптасады:
      5.3.1. Мүше мемлекеттер арасындағы МАБ-ты Ресей БЭЖ-і арқылы жүзеге асыру кезінде электр энергиясының жүктемелік ысырабының және жүйелік шектеулердің құнын өтеуге байланысты құрауыш (түйіндік бағалар айырмашылығы):

     – МАБ шеңберінде Ресей БЭЖ-інен электр энергиясы ағынының «шығу нүктесіне» сәйкес келетін экспорт-импорт қимасында m айының h сағатында бір тәулік бұрын баға өтінімдерін бәсекелестік іріктеу нәтижесінде қалыптасқан баға;
     – МАБ шеңберінде Ресей БЭЖ-іне электр энергиясы ағынының «кіру нүктесіне» сәйкес келетін экспорт-импорт қимасында m айының h сағатында бір тәулік бұрын баға өтінімдерін бәсекелестік іріктеу нәтижесінде қалыптасқан баға;
     – m айының h сағатында Ресей БЭЖ-і арқылы МАБ көлемі.
      5.3.2. МАБ-ты қамтамасыз ететін Ресей БЭЖ-і жұмыс режимдерін іске асыру үшін генерациялаушы қуаттар резервінің болу қажеттігіне байланысты құрауыш:

     – m айында МАБ-тың мәлімделген барынша көп сағаттық көлеміне сәйкес келетін ең көп қуат;
     – тиісті жыл үшін қуаттарға бәсекелестік іріктеу жүргізу кезінде жүйелік оператор есепке алатын, ЗСПi-дегі жоспарлы резервтеу коэффициенті;
      – тиісті жыл үшін ЗСПi-де тұтынушылар үшін бәсекелестік іріктеудің алдын ала бағасы (жүйелік оператор электр энергиясы мен қуатының көтерме сауда нарығының қағидаларына сәйкес айқындайды);
      ЗСПi – МАБ-ты жүзеге асыру кезінде Ресей БЭЖ-інен электр энергиясының «шығу нүктесіне» сәйкес келетін жеткізу нүктелері жатқызылған еркін ағын аймағы.
      МАБ-тың құнын анықтау кезінде, сондай-ақ, МАБ-тың «кіру» және «шығу» нүктелеріне сәйкес келетін еркін ағын аймақтарындағы (еркін ағын аймақтары түйіндеріндегі) қуатты бәсекелестік іріктеу нәтижелері бойынша айқындалған, тұтынушылар үшін жоспарлы бағалар арасындағы айырма да ескеріледі.

6. Мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес МАБ-ты шарттық
ресімдеуге қойылатын талаптар

      6.1. Беларусь Республикасының аумағында.
      Мүше мемлекеттер арасындағы Беларусь Республикасының электр энергетикалық жүйесі арқылы МАБ осы Әдіснаманың 1-бөліміне және 2-бөлімінің 2.4, 2.5, 2.6-тармақтарына және МАБ-қа арналған шарттарға сәйкес МАБ-қа ұйғарылған электр энергиясы мен қуатының көлемдерін Беларусь Республикасының уәкілетті ұйымымен келіскен жағдайда жүзеге асырылады.
      Әрбір шарт бойынша МАБ жөніндегі көрсетілетін қызметтердің құны мына формула бойынша айқындалады:
      СМП = Шжелі+Шжүйе.
      6.2. Қазақстан Республикасының аумағында.
      Қазақстан Республикасының аумағында мүше мемлекеттер арасындағы МАБ Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін үлгі нысан бойынша жасалатын, электр энергиясын беру жөніндегі қызметтерді көрсетуге арналған шарттар негізінде жүзеге асырылады. Бұл ретте МАБ-ты жүзеге асыруға арналған шарттарда осындай берудің ерекшеліктері ескерілуі мүмкін.
      6.3. Ресей Федерациясының аумағында.
      Мүше мемлекеттер арасындағы Ресей БЭЖ-і арқылы МАБ мынадай шарттар болған жағдайда жүзеге асырылады:
      6.3.1. Табиғи монополиялардың көрсетілетін қызметтеріне қолжетімділікті және МАБ-ты жүзеге асыру үшін мәлімделген электр энергиясының (қуатының) тең көлемдерін Ресей БЭЖ-і шекарасындағы (шекараларындағы) әртүрлі жеткізу нүктелерінде өзара байланысты және бірмезгілде жеткізуді қамтамасыз ету мақсатында коммерциялық агенттің Беларусь Республикасының немесе Қазақстан Республикасының уәкілетті ұйымдарымен шарттары.
      Осындай шарттарда мүше мемлекеттер арасындағы Ресей БЭЖ-і арқылы МАБ құны m айында мына формула бойынша айқындалады:

     – ресейлік заңнамаға сәйкес ақысы төленетін, БҰЭЖ-ді басқару жөніндегі ұйым қызметтерінің құны;
     – ресейлік заңнамаға сәйкес ақысы төленетін, жүйелік оператор қызметтерінің құны;
     – m айында МАБ-ты Ресей БЭЖ-і арқылы сүйемелдейтін электр энергиясының (қуатының) көтерме сауда нарығындағы іс-қимылдарға байланысты қызметтер құны.

     – m айында электр энергиясының, қуатының және көтерме сауда нарығына жіберілген өзге де тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің көтерме сауда нарығын ұйымдастыру жөніндегі коммерциялық оператор қызметтерінің құны;
     – m айында Көтерме сауда нарығының сауда жүйесіне қосылу туралы шартта айқындалған талаптар мен міндеттемелерді есептеу жөніндегі кешенді қызметтер құны;
     – коммерциялық агент жасасатын шарттарда екіжақты тәртіппен айқындалатын коммерциялық агент шығындары.
      6.3.2. Мүше мемлекеттердің электр энергетикасында жедел-диспетчерлік басқару жөніндегі және ұлттық электр желісі арқылы электр энергиясын беру (өткізу) жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын ұйымдары арасындағы электр энергетикалық жүйелердің қатарлас жұмысы туралы шарттар (техникалық келісімдер);
      6.3.3. Мүше мемлекеттердің уәкілетті шаруашылық жүргізуші субъектілері арасында мүше мемлекеттердің шекаралары арқылы электр энергиясын өткізу кезінде туындайтын, МАБ қималары бойынша нақты ағындардың жоспардағыдан ауытқу шамаларын өтеу мақсатында электр энергиясын сатып алу-сату шарттары.

7. Мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілері
арасында мемлекетаралық электр энергиясы ағындарының
нақты сағаттық көлемдері туралы коммерциялық есепке алу
деректерін алмасуды ұйымдастыру тәртібі

      7.1. Осы Тәртіп коммерциялық есепке алудың сағаттық деректерін алу бөлігінде екіжақты өзара іс-қимылдың негізгі бағыттарын; коммерциялық есепке алудың сағаттық деректерін және коммерциялық есепке алудың көрсетілген деректерін жеткізу нүктелеріндегі мәндерге дейін толықтыра есептеудің келісілген әдістемедерін пайдалану ескеріле отырып, Қазақстан Республикасы мен Ресей Федерациясы арасында мемлекетаралық электр беру желілері арқылы (бұдан әрі - МАЭБЖ) электр энергиясының жедел сағаттық ағынын айқындау тәртібін; коммерциялық есепке алу деректерін алмасу және жеткізу нүктелеріндегі мәндерге келтірілген коммерциялық есепке алу деректерін келісу рәсімдерін айқындайтын тәртіпті айқындайды.
      МАЭБЖ бойынша электр энергиясын коммерциялық есепке алудың сағаттық деректерін қалыптастыру мен алмасу талаптары мен тәртібі МАЭБЖ-де есепке алу нүктелері бойынша электр энергиясы ағындарының сағаттық шамаларының деректерін алмасу туралы екіжақты келісімдерге сәйкес айқындалады.
      7.2 Жедел ақпарат алмасу.
      Мүше мемлекеттердің тиісті шаруашылық жүргізуші субъектілері тәулік сайын (немесе мүше мемлекеттердің келісімі бойынша басқа уақыт аралығында) МАЭБЖ бойынша электр энергиясының сағаттық ағындарының шамасын қалыптастырады, алынған деректермен алмасады, тиісті есептеулерді орындайды, деректердің сәйкестігіне баға береді.
      МАЭБЖ бойынша берілетін электр энергиясының сағаттық ағындарының мәндерін қамтитын ақпаратты жедел алмасу үшін деректерді берудің келісілген форматтары пайдаланылады.
      7.3. Жеткізу нүктесіндегі сағаттық мәндерді есептеу.
      Жеткізу нүктесіндегі сағаттық мәндерді есептеу екіжақты келісімдерде келісілген, берілген және алынған электр энергиясының нақты көлемдерін есептеу әдістемелеріне сәйкес жүргізіледі.

8. Мүше мемлекеттердің мемлекетаралық электр беру
желілері бойынша электр энергиясы ағынының
нақты сальдосын айқындау тәртібі

      Бір күнтізбелік айда мемлекетаралық қималар арқылы өткізілетін электр энергиясының нақты көлемдерін айқындайтын осы тәртіп мүше мемлекеттердің уәкілетті ұйымдарының пайдалануына арналған.
      Мүше мемлекеттердің мемлекетаралық қималар арқылы өткізілетін электр энергиясы ағынының нақты сальдосы әрбір күнтізбелік айда әрбір жеткізу нүктесіне (WСальдо_гран) қабылданған электр энергиясы (WП1_гран) мен/немесе одан берілген электр энергиясы (WО1_гран) мөлшерлерінің алгебралық сомасы ретінде айқындалады.
      МАЭБЖ-да «Қабылдау», «Қайтарым» режимдеріндегі жұмысқа енгізілген барлығы бойынша бір күнтізбелік айда кедендік шекараға (жеткізу нүктесіне) келтірілген электр энергиясының мәні және сальдо мына формулалар бойынша есептеледі:

     – бір күнтізбелік айда i-ші МАЭБЖ бойынша әрбір жеткізу нүктесінде қабылданған электр энергиясының нақты мөлшері. Сальдо-ағынды есептеу формуласына салу үшін мән белгіні (ағынның бағытын) ескере отырып алынады;
     – бір күнтізбелік айда i-ші МАЭБЖ бойынша әрбір жеткізу нүктесінде берілген электр энергиясының нақты мөлшері. Сальдо-ағынды есептеу формуласына салу үшін мән белгіні (ағынның бағытын) ескере отырып алынады;
      R – бір күнтізбелік ай ішінде жұмысқа қосылған мемлекетаралық қимадағы МАЭБЖ мөлшері.

9. Одақ шеңберінде МАБ-ты жүзеге асыру кезінде
мемлекетаралық қималар бойынша нақты ағындардың
жоспардағыдан ауытқу көлемдері мен құнын есептеу тәртібі

      Мемлекетаралық қималар бойынша нақты жеткізілімдерге мынадай құрауыштар: МАБ көлемдері, мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілері жасасқан коммерциялық шарттар көлемідер, авариялық көмек көлемі мен сальдо-ағындардың нақты мәндерінің жоспардағыдан ауытқуына байланысты көлемдер кіреді.
      Нақты сальдо-ағынның жоспардағыдан сағаттық ауытқуының шамаларын есептеуді және ауытқулар көлемін өздерінің бастамаларына байланысты анықтауды БҰЭЖ-ді басқару жөніндегі ұйым, Ресей БЭЖ-і жүйелік операторы, Беларусь БЭЖ-і жүйелік операторының функциясын орындайтын ұйым, Қазақстан БЭЖ-і жүйелік операторы мынадай қағидаттар негізінде жүзеге асырады:
      - МАБ-ты Ресей БЭЖ-і арқылы жүзеге асыру кезінде МАБ көлемдерінің сағаттық шамасы тәуліктік диспетчерлік графикте ескерілген тиісті тең жоспарлы мәндермен қабылданады;
      - есепті кезеңнің әрбір сағатында коммерциялық шарттар бойынша электр энергиясын жеткізудің нақты сағаттық көлемдері белгіленген тәртіппен келісілген түзетулерді есепке ала отырып, тәуліктік диспетчерлік графикте ескерілген тиісті тең жоспарлы мәндермен қабылданады.
      - үшінші мемлекеттердің электр энергетикалық жүйелерімен қатынастар шеңберінде реттелетін сағаттық ауытқулар көлемі (сыртқы теңгерімдеу) Одақ шеңберіндегі ауытқулар көлемінде ескеріледі. Сыртқы теңгерімдеу көлемдерін айқындау тәртібі мүше мемлекеттердің аралас электр энергетикалық жүйелерінің жүйелік операторларымен (БҰЭЖ басқару жөніндегі ұйымның қатысуымен) келісіледі;
      - авариялық көмек көрсету көлемдері ішкі ұлттық нарықтардың субъектілері арасында жасалатын авариялық көмек көрсету кезінде электр энергиясын сатып алу/сату шарттарының талаптарымен айқындалады.
      Сағаттық ауытқулар көлемі МАБ-ты қамтамасыз ету үшін жасалуы Әдіснаманың 6-бөлімінде мүше мемлекеттердің әрқайсысы үшін көзделген шарттарға сәйкес мүше мемлекеттердің уәкілетті шаруашылық жүргізуші субъектілері арасында қаржылық реттелуге жатады.
      Электр энергетикалық жүйелердің қатарлас жұмысы туралы шарттардың (техникалық келісімдердің) талаптарын сақтау, оның ішінде мүше мемлекеттердің электр энергетикалық жүйелеріндегі жиілікті реттеу және мемлекетаралық қималар бойынша келісілген сальдо-ағындарды ұстап тұру бөлігінде сақтау қажеттігін негізге ала отырып, ауытқулар құны электр энергиясының (қуатының) ішкі ұлттық нарықтарының субъектілеріне олардың электр энергиясының (қуатының) ұлттық нарығындағы жүйені теңгерімдеу жөніндегі қатынастарға қатысу нәтижесінде шеккен негізделген шығындарын өтеуге тиіс.
      Ауытқулар құнын есептеу электр энергетикалық жүйелердің қатарлас жұмысы туралы шарттарда (техникалық келісімдерде) немесе мүше мемлекеттер арасында электр энергетикасы саласындағы өзара қатынастарды реттейтін өзге де шарттарда белгіленген мәндерден аспайтын көлемдерде электр энергетикалық жүйелердің қатарлас жұмысын технологиялық жағынан қамтамасыз ету мақсатында электр энергиясын (қуатын) сатып алу/сату көлемдерін есепке алудың ерекше тәртібі ескеріле отырып жүргізіледі.
      Есептеу кезінде пайдаланылатын, ауытқуларды өтеу мақсатында сатып алынған және сатылған электр энергиясы мен қуатының сандық және баға параметрлері Ресей Федерациясының коммерциялық инфрақұрылым ұйымдарының есеп құжаттарымен расталады.
      Шарттар бойынша жеткізілімдер құнын есептеу кезінде электр энергиясының (қуатының) көлемдерін қайтадан есепке алуға жол берілмейді.

Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 22 ҚОСЫМША

Баға белгілеу мен тарифтік саясат негіздерін қоса алғанда, газ
тасымалы жүйелері арқылы газ тасымалдау саласындағы табиғи
монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қол
жеткізу қағидалары туралы
ХАТТАМА

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың 79, 80, 83-баптарына сәйкес газ саласындағы ынтымақтастық негіздерін, мүше мемлекеттердің қажеттіліктерін қамтамасыз ету үшін баға белгілеу мен тарифтік саясат негіздерін қоса алғанда, газ тасымалы жүйелері арқылы газ тасымалдау саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізуді қамтамасыз ету қағидаттары мен талаптарын айқындайды.
      2. Осы Хаттамада пайдаланлатын ұғымдар мыналарды білдіреді:
      «газға ішкі қажеттіліктер» - мүше мемлекеттердің әрқайсысының аумағында тұтыну үшін қажетті газ көлемі;
      «газ» - негізінен метаннан тұратын, газ тасымалы жүйелері арқылы сығылған газ тәріздес күйде тасымалданатын, мүше мемлекеттердің аумағында өндірілетін және (немесе) шығарылған газ тәріздес көмірсутектердің және басқа газдардың жанғыш қоспасы;
      «газ өндіретін мүше мемлекеттер» - аумағында газ өндіру мен шығаруға қарағанда аз тұтынылатын мүше мемлекеттер;
      «газ тұтынатын мүше мемлекеттер» - аумағында газ өндіру мен шығаруға қарағанда көп тұтынылатын мүше мемлекеттер.
      «газ тасымалы жүйелері» - магистральдық газ құбыржолдарын қамтитын газ тасымалдауға арналған құрылыстар және газ тарату желілерінен басқа, олармен бірыңғай технологиялық процеспен байланысты объектілер;
      «газ тасымалдау саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізу» - газ тасымалдау үшін мүше мемлекеттердің табиғи монополиялар субъектілері басқаратын газ тасымалы жүйелерін пайдалану құқығын беру;
      «газға тең кірісті бағалар» - газдың ішкі қажеттіліктерді қанағаттандыру үшін, оның ішінде мынадай қағидаттарға негізделе отырып қалыптастырылған көтерме бағасы:
      газ өндіретін мүше мемлекеттер үшін нарықтық көтерме бағаны қалыптастыру газ жеткізушінің сыртқы және ішкі нарықтардағы газ тасымалдау құнының айырмасын ескере отырып, сыртқы нарықтағы газды сату бағасынан осы мемлекеттерде алынатын баждардың, алымдардың, салықтардың, өзге де төлемдердің шамасын және газ өндіретін мүше мемлекеттерден тысқары жерлердегі газ тасымалдау құнын шегеру жолымен жүзеге асырылады;
      газ тұтынатын мүше мемлекеттер үшін - газ өндіретін мемлекеттің шығарушысы сыртқы нарықта газ сату бағасынан баждарды, алымдарды, салықтарды, өзге де төлемдерді, сондай-ақ газ өндіретін мемлекеттен тысқары жерлерде газ тасымалдау құнынан шегеру арқылы қалыптастыратын нарықтық көтерме баға;
      «газ тасымалдау жөніндегі көрсетілетін қызметтер» - газ тасымалы жүйелері арқылы газды өткізу жөніндегі көрсетілетін қызметтер;
      «уәкілетті органдар» - осы Келісімді іске асыруды бақылау үшін мүше мемлекеттер уәкілеттік берген мемлекеттік органдар.
      3. Мүше мемлекеттер мына негізгі қағидаттарды:
      1) өзара саудада кедендік әкелу және әкету баждарын (баламалы мәні бар өзге де баждарды, салықтар мен алымдарды) қолданбау;
      2) бірінші кезекте мүше мемлекеттердің газға ішкі қажеттіліктерін қамтамасыз ету;
      3) мүше мемлекеттердің ішкі қажеттілігін қанағаттандыру үшін газ тасымалдау жөніндегі көрсетілетін қызметтердің бағасы мен тарифтерін мүше мемлекеттердің ұлттық заңнамаларына сәйкес белгілеу;
      4) мүше мемлекеттердің газға арналған нормалары мен стандарттарын біріздендіру;
      5) экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету;
      6) газды ішкі тұтыну туралы мәліметтерді қамтитын ақпарат негізінде ақпарат алмасу қағидаттарын негізге ала отырып, Одақтың ортақ газ нарығын кезең-кезеңмен қалыптастыруды жүзеге асырады, сондай-ақ мүше мемлекеттердің газ тасымалы жүйелері бойынша газ тасымалдау саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізуді қамтамасыз етеді.
      4. Газ тасымалдау саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізу осы Хаттаманың мүше мемлекеттердің аумағынан шығатын газға ғана қатысты талаптарына сәйкес ұсынылады. Осы Хаттаманың ережелері газ тасымалдау саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне үшінші мемлекеттердің аумағынан шығатын газ тұрғысынан қол жеткізу қатынастарына және Одақтың аумағынан және аумағына газ тасымалдау саласындағы қатынастарға қолданылмайды.
      5. Мүше мемлекеттердің мынадай іс-шараларды:
      газды ішкі тұтыну туралы мәліметтерді қамтитын ақпарат негізінде ақпарат алмасу жүйесін құруды;
      осы Хаттамаға сәйкес индикативті (болжамдық) теңгерімдерді дайындау үшін тетіктер құруды;
      мүше мемлекеттердің газға арналған нормалары мен стандарттарын біріздендіруді;
      мүше мемлекеттердің аумақтарында газ сатудың коммерциялық рентабельділігін қамтамасыз ететін нарықтық бағаларды ұстап тұруды қамтитын шаралар кешенін іске асыруы осы Хаттамада көзделген, мүше мемлекеттердің газ тасымалы жүйелері бойынша газ тасымалдау саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізуді қамтамасыз ету шарты болып табылады.
     6. Мүше мемлекеттер мүше мемлекеттердің бүкіл аумағында газға тең кірісті бағалар болуына қол жеткізуге ұмтылады.
     7. Мүше мемлекеттердің барлығы осы Хаттаманың 5-тармағында жазылған іс-шаралар кешенін орындағаннан кейін мүше мемлекеттер газ тасымалы жүйелерінің қолда бар техникалық мүмкіндіктері, бос қуаттары шегінде, Одақ газының келісілген индикативті (болжамдық) балансын ескере отырып және шаруашылық жүргізуші субъектілердің азаматтық-құқықтық шарттары негізінде басқа мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілерінің мүше мемлекеттердің ішкі қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін мүше мемлекеттердің аумақтарында орналасқан газ тасымалы жүйелеріне қол жеткізуін мына қағидалар бойынша қамтамасыз етеді:
      мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілеріне, тарифті қоса алғанда, аумағы арқылы тасымалдау жүзеге асырылатын мүше мемлекеттің газ тасымалы жүйесінің меншік иесі болып табылмайтын газ өндірушімен бірдей жағдайда басқа мүше мемлекеттің газ тасымалы жүйесіне қолжетімділік беріледі;
      газ тасымалы жүйелері арқылы газ тасымалдаудың көлемдері, бағалары және тарифтері, сондай-ақ газ тасымалдаудың коммерциялық және өзге де талаптары мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілері арасындағы азаматтық-құқықтық шарттарда айқындалады.
      Мүше мемлекеттер өз мемлекеттерінің аумағында қызметті жүзеге асыратын шаруашылық жүргізуші субъектілер арасында магистралдық газ құбыржолдары арқылы газ тасымалдауға арналған қолданыстағы шарттардың тиісінше орындалуына жәрдемдеседі.
      8. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары Газдың, мұнай және мұнай өнімдерінің индикативтік (болжамдық) баланстарын қалыптастыру әдіснамасына сәйкес Комиссияның қатысуымен Одақ газының индикативті (болжамдық) балансын (шығару, тұтыну және ішкі қажеттіліктерді қанағаттандыру үшін жеткізу, оның ішінде өзара жеткізу) әзірлейді және келіседі, ол 5 жылға жасалады және жыл сайын 1 қазанға дейін нақтыланады.
      Мүше мемлекеттер келісілген газ балансын есепке ала отырып, мүше мемлекеттердің ішкі нарықтарында газ тасымалы саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қолжетімділік ұсынады.
      9. Мүше мемлекеттер мынадай:
      1) мүше мемлекеттердің аумақтары арқылы газ тасымалдау;
      2) газ құбыржолдарын, жерасты газ қоймаларын және газ кешені инфрақұрылымының басқа да объектілерін салу, реконструкциялау және пайдалану;
      3) мүше мемлекеттердің газға ішкі қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін қажетті сервистік қызметтерді ұсыну салаларында ұзақ мерзімді өзара тиімді ынтымақтастықты дамытуға ұмтылады.
      10. Мүше мемлекеттер мүше мемлекеттердің аумағында орналасқан газ тасымалы жүйелерінің жұмыс істеуін регламенттейтін нормативтік-техникалық құжаттарды біріздендіруді қамтамасыз етеді.
      11. Осы Хаттама мүше мемлекеттердің өздері қатысушысы болып табылатын басқа халықаралық шарттардан туындайтын құқықтар мен міндеттерін қозғамайды.
      Мүше мемлекеттердің газ тасымалы саласында Шартта реттелмеген қатынастарына мүше мемлекеттердің заңнамасы қолданылады.
      12. Шарттың XVIII бөлімінің ережелері газ тасымалын жүзеге асыратын табиғи монополиялар субъектілеріне осы Хаттамада көзделген ерекшеліктер ескеріле отырып қолданылады.
      Шарттың 83-бабында көзделген Одақтың ортақ газ нарығын қалыптастыру туралы халықаралық шарт күшіне енгенге дейінгі кезеңде, егер тиісті мүше мемлекеттер өзгеше туралы уағдаласпаса, мүше мемлекеттер арасында газ жеткізу саласында жасалған екіжақты келісімдер қолданылады.

Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 23 ҚОСЫМША

Мұнай және мұнай өнімдерінің ортақ нарықтарын ұйымдастыру,
басқару, олардың жұмыс істеу және даму тәртібі туралы
ХАТТАМА

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың 79, 80 және 84-баптарына сәйкес мұнай саласындағы ынтымақтастық негіздерін, Одақтың мұнай және мұнай өнімдерінің ортақ нарығын қалыптастыру қағидаттарын, сондай-ақ мұнай және мұнай өнімдерін тасымалдау саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізуді қамтамасыз ету қағидаттарын айқындайды.
      Осы Хаттама 2008 жылғы 12 желтоқсандағы Еуразиялық экономикалық қоғамдастыққа мүше мемлекеттердің ортақ энергетикалық нарығын қалыптастыру тұжырымдамасының ережелерін ескере отырып және мүше мемлекеттердің отын-энергетика әлеуетін тиімді пайдалану, сондай-ақ ұлттық экономикаларды мұнаймен және мұнай өнімдерімен қамтамасыз ету мақсатында әзірленді.
      2. Осы Хаттамада пайдаланлатын ұғымдар мыналарды білдіреді:
      «мұнай және мұнай өнімдерін тасымалдау саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізу» - мұнай және мұнай өнімдерін тасымалдау үшін мүше мемлекеттердің табиғи монополиялар субъектілері басқаратын мұнай және мұнай өнімдері тасымалы жүйелерін пайдалану құқығын беру;
      «мұнай және мұнай өнімдері» - Еуразиялық экономикалық одақтың Сыртқы экономикалық қызметінің бірыңғай тауар номенклатурасына және Еуразиялық экономикалық одақтың Бірыңғай кеден тарифіне сәйкес айқындалған тауарлар;
      «мүше мемлекеттердің мұнай және мұнай өнімдерінің ортақ нарығы» - мүше мемлекеттердің мұнай және мұнай өнімдерін өндіру, тасымалдау, жеткізу, қайта өңдеу және өткізу саласындағы шаруашылық жүргізуші субъектілерінің мүше мемлекеттер аумақтарында мүше мемлекеттердің мұнай және мұнай өнімдеріне деген қажеттіліктерін қанағанттандыру үшін қажетті сауда-экономикалық қатынастарының жиынтығы;
      «Одақтың мұнай және мұнай өнімдерінің индикативтік (болжамдық) балансы» - газдың, мұнай және мұнай өнімдерінің индикативтік (болжамдық) баланстарын қалыптастыру әдіснамасында айқындалған болжамдық көрсеткіштердің жүйесі;
      «мұнай және мұнай өнімдерін тасымалдау» - мұнай және мұнай өнімдерін кез келген тәсілмен, оның ішінде, оны жөнелтушілен қабылдап алу пунктінен алушыға тапсыру пунктіне дейін құбыржолы көлігін пайдалана отырып жылжытуға, оған қоса ағызуға, құюға, басқа көлік түріне аударып құюға, сақтауға, араластыруға бағытталған әрекеттерді жасау.
      3. Одақтың мұнай және мұнай өнімдерінің ортақ нарығын қалыптастыру кезінде мүше мемлекеттер мынадай негізгі қағидаттарды негізге алады:
      1) өзара саудада сандық шектеулерді және кедендік әкету баждарын (балама мәнге ие өзге де баждарды, салықтар мен алымдарды) қолданбау. Мұнай және мұнай өнімдерін Одақтың кедендік аумағынан тысқары жерлерге әкету кезінде оларға кедендік кету баждарын төлеу тәртібі мүше мемлекеттердің жекелеген, оның ішінде екіжақты келісімдерінде айқындалады.
      2) мүше мемлекеттердің мұнай және мұнай өнімдеріне деген қажеттіліктерін басымдықпен қамтамасыз ету;
      3) мүше мемлекеттердің мұнай және мұнай өнімдеріне арналған нормалары мен стандарттарын біріздендіру;
      4) экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету;
      5) Одақтың мұнай және мұнай өнімдерінің ортақ нарықтарын ақпараттық қамтамасыз ету.
      4. Мүше мемлекеттер Одақтың мұнай және мұнай өнімдерінің ортақ нарықтарын қалыптастыру бойынша мынадай шаралардың кешенін, оның ішінде:
      1) көліктің барлық түрлерімен мұнай және мұнай өнімдерінің жеткізілімдері, экспорты және импорты туралы мәліметтерді қамтитын кедендік ақпарат негізінде ақпарат алмасу жүйесін құруды;
      2) осы Хаттаманың талаптарын бұзуды бодырмайтын бақылау тетіктерін жасауды;
      3) мүше мемлекеттердің мұнай және мұнай өнімдеріне арналған нормалары мен стандарттарын біріздендіруді жүзеге асырады.
      5. Осы Хаттаманың 4-тармағында көрсетілген шаралар мүше мемлекеттердің немесе олар уәкілеттік берген органдардың тиісті халықаралық шартар шеңберінде әдістемелерге немесе қағидаларға қол қоюы жолымен іске асырылады.
      6. Мүше мемлекеттер мүше мемлекеттердің арасындағы халықаралық шарттарға сәйкес, қолда бар техникалық мүмкіндіктер шегінде:
      1) өндірілген мұнайды және одан шығарылған мұнай өнімдерін мүше мемлекеттердің аумақтарында жұмыс істеп тұрған тасымал жүйесі бойынша, оның ішінде магистралдық мұнай құбыржолдары және мұнай өнімдері құбыржолдары жүйелері бойынша ұзақ мерзімді тасымалдауды жүзеге асырудың кепілдікті мүмкіндігіне;
      2) мүше мемлекеттердің аумақтарында тіркелген шаруашылық жүргізуші субъектілердің әрбір мүше мемлекеттің аумағында орналасқан мұнай және мұнай өнімдерін тасымалдау жүйелеріне аумақтары арқылы мұнай және мұнай өнімдерін тасымалдау жүзеге асырылатын мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілеріне жасалғандай жағдайларда қол жеткізуіне жағдайларды қамтамасыз етеді.
      7. Мұнай және мұнай өнімдерін тасымалдау жүйелері бойынша мұнай және мұнай өнімдерін тасымалдау жөніндегі көрсетілетін қызметтерге тарифтер әрбір мүше мемлекеттің ұлттық заңнамасына сәйкес белгіленеді.
      Мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілері үшін мұнай және мұнай өнімдерін тасымалдауға арналған тарифтер өзінің аумағы арқылы мұнай және мұнай өнімдерін тасымалдау жүзеге асырылатын мүше мемлекеттің шаруашылық жүргізуші субъектілері үшін белгіленген тарифтер деңгейінен аспайтын деңгейде белгіленеді.
      Мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілері үшін мұнай және мұнай өнімдерін тасымалдауға арналған тарифтерді өзінің аумағы арқылы мұнай және мұнай өнімдерін тасымалдау жүзеге асырылатын мүше мемлекеттің шаруашылық жүргізуші субъектілері үшін белгіленген тарифтерден төмен белгілеу мүше мемлекет үшін міндеттеме болып табылмайды.
      8. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары газдың, мұнай және мұнай өнімдерінің индикативтік (болжамдық) баланстарын қалыптастыру әдіснамасына сәйкес Комиссияның қатысуымен:
      жыл сайын 1 қазанға дейін Одақтың мұнай және мұнай өнімдерінің келесі күнтізбелік жылға арналған индикативтік (болжамдық) баланстарын;
      қажет болған кезде мүше мемлекеттердің мұнай өндіруінің, мұнай өнімдерін шығару мен тұтынуының нақты өзгеруін ескере отырып, түзетіле алатын Одақтың мұнай және мұнай өнімдерінің ұзақ мерзімді индикативтік (болжамдық) баланстарын әзірлейді және келіседі.
      Бір мүше мемлекеттің аумағында өндірілген мұнайды басқа мүше мемлекеттің аумағы арқылы тасымалдаудың көлемдері мен бағыттары жыл сайын мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының арасындағы хаттамалармен айқындалады.
      9. Мүше мемлекеттердің ішкі мұнай және мұнай өнімдері нарықтарын реттеуді мүше мемлекеттердің ұлттық органдары жүзеге асырады. Мүше мемлекеттер әрбір мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес мұнай және мұнай өнімдерінің нарықтарын ырықтандыру жөніндегі іс-шараларды жүзеге асырады.
      10. Осы Хаттама мүше мемлекеттердің өздері қатысушысы болып табылатын басқа да халықаралық шарттар бойынша құқықтары мен міндеттемелерін қозғамайды.
      12. Шарттың XVIII бөлімінің ережелері мұнай және мұнай өнімдерінің тасымалын жүзеге асыратын табиғи монополиялар субъектілеріне осы Хаттамада көзделген ерекшеліктер ескеріле отырып қолданылады.
      Шарттың 84-бабында көзделген Одақтың мұнай және мұнай өнімдерінің ортақ нарығын қалыптастыру туралы халықаралық шарт күшіне енгенге дейінгі кезеңде, егер тиісті мүше мемлекеттер өзгеше туралы уағдаласпаса, мүше мемлекеттер арасында мұнай және мұнай өнімдерін жеткізу саласында жасалған екіжақты келісімдер, кедендік әкету баждарының (баламалы мәні бар өзге де баждардың, салықтар мен алымдардың) анықтамасы және оларды төлеу тәртібі қолданылады.

Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 24 ҚОСЫМША

Үйлестірілген (келісілген) көлік саясаты туралы
ХАТТАМА

І. Жалпы ережелер

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың
86 және 87-баптарына сәйкес, үйлестірілген (келісілген) көлік саясатын жүзеге асыру мақсатында әзірленді.
      2. Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:
      «азаматтық авиация» – халықтың және экономиканың қажеттіліктерін қамтамасыз ету мақсатында пайдаланылатын авиация;
      «бірыңғай көліктік кеңістік» – мүше мемлекеттердің көлік жүйелерінің жиынтығы, оның шеңберінде мүше мемлекеттердің көлік саласындағы үйлестірілген заңнамасына негізделген, жолаушылардың бөгетсіз қозғалысы, жүктердің және көлік құралдарын өткізілуі, олардың техникалық және технологиялық үйлесімділігі қамтамасыз етіледі;
      «мүше мемлекеттердің заңнамасы» - мүше мемлекеттердің әрқайсысының ұлттық заңнамасы;
      «көліктік көрсетілетін қызметтердің ортақ нарығы» – өзінде көліктік қызметтер көрсетудің тең және паритетті жағдайлары жасалатын экономикалық қатынастар нысаны, олардың көлік түрлері бойынша нарығының жұмыс істеу ерекшеліктері осы Хаттамада, сондай-ақ Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарда айқындалады.
      3. Осы Хаттаманы іске асыру мүше мемлекеттердің әрқайсысы Дүниежүзілік сауда ұйымына кіру кезінде, сондай-ақ өзге де халықаралық шарттар шеңберінде қабылдаған міндеттемелер есепке алына отырып, жүзеге асырылады.

ІІ. Автомобиль көлігі

      4. Мүше мемлекеттердің біреуінің аумағында тіркелген тасымалдаушылар орындайтын халықаралық автомобильмен жүк тасымалдары:
      1) аумағында тасымалдаушылар тіркелген мүше мемлекет пен басқа мүше мемлекет арасында;
      2) басқа мүше мемлекеттердің аумағы арқылы транзиттер;
      3) басқа мүше мемлекеттер арасында рұқсатсыз негізде жүзеге асырылады.
      5. Мүше мемлекеттер 2015 жылғы 1 қаңтардан бастап мүше мемлекеттердің біреуінің аумағында тіркелген тасымалдаушылар басқа мүше мемлекеттің аумағында орналасқан пункттер арасында орындайтын халықаралық автомобильмен жүк тасымалдарын 2016 – 2025 жылдар аралығында кезең-кезеңмен ырықтандыру бағдарламасын қабылдайды
      6. Осы Хаттаманың 5-тармағында көрсетілген кезең-кезеңмен ырықтандыру бағдарламасын Жоғары Кеңес бекітеді.
      7. Одақ шеңберінде жүк автомобиль көлігінің қызметтерін реттеу мәселелері бойынша үйлестірілген (келісілген) көлік саясатын жүргізу ерекшеліктері жеке халықаралық шарттармен анықталады.
      8. Мүше мемлекеттер Одақ шеңберінде халықаралық автомобиль қатынастарын дамытуға және автомобиль көлігінің қызметтерін қалыптастыруға ықпал ететін кедергілерді (тосқауылдарды) жою жөнінде келісілген шараларды қолданады.
      9. Көліктік (автомобильдік) бақылау осы Хаттамаға № 1 қосымшаға сәйкес тәртіппен жүзеге асырылады.

ІII. Әуе көлігі

      10. Одақта әуе көлігін дамыту әуе көлігі көрсетілетін қызметтерінің жалпы нарығын кезең-кезеңмен қалыптастыру арқылы жүргізілетін үйлестірілген (келісілген) көлік саясаты шеңберінде жүзеге асырылады.
      Қатысушы мемлекеттер Халықаралық азаматтық авиация ұйымының (ИКАО) стандарттары мен ұсынылатын практикасын қолдануға бірыңғай тәсіл бойынша күш-жігерін үйлестіреді.
      11. Әуе көлігі көрсетілетін қызметтерінің жалпы нарығын үйлестіру мынадай:
      1) Одақтың құқығын құрайтын халықаралық шарттар мен актілердің азаматтық авиация саласындағы халықаралық құқық нормалары мен қағидаттарына сәйкестігін қамтамасыз ету;
      2) мүше мемлекеттердің заңнамаларын азаматтық авиация саласындағы халықаралық құқық нормалары мен қағидаттарына сәйкес үйлестіру;
      3) әділ және адал бәсекелестік қағидаттарын сақтауға;
      4) Халықаралық азаматтық авиация ұйымының (ИКАО) талаптарына және ұсынылатын практикасына сәйкес әуе кемелер паркін жаңартуға, әуежайлардың жерүсті инфрақұрылымы объектілерін жаңғыртуға және дамытуға жағдайлар жасау;
      5) ұшу қауіпсіздігі мен авиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету;
      6) мүше мемлекеттердің авиациялық компанияларының авиациялық инфрақұрылымға кемсітушіліксіз кіруін қамтамасыз ету;
      7) мүше мемлекеттер арасындағы әуе қатынастарын кеңейту қағидаттарына негізделеді.
      12. Мүше мемлекеттер әрбір мүше мемлекет өз аумағының үстіндегі әуе кеңістігіне толық және айрықша егемендікке ие екенін таниды.
      13. Одақ шеңберінде мүше мемлекеттердің әуе кемелерінің ұшуы мүше мемлекеттердің арасындағы халықаралық шарттар және (немесе) мүше мемлекеттердің заңнамасында белгіленген тәртіппен берілетін рұқсаттар негізінде орындалады.
      14. Осы бөлімнің ережелері азаматтық авиацияға қатысты ғана қолданылады.

IV. Су көлігі

      15. Одақта су көлігін дамыту жүргізілетін үйлестірілген (келісілген) көлік саясаты шеңберінде жүзеге асырылады.
      16. Мүше мемлекеттің туын көтеріп жүзетін кемелердің порттар арасындағы тасымалдау мен тіркеп сүйретуді және басқа мүше мемлекеттің порттарына/нан тасымалдауды және үшінші елдердің тасымалдауын қоспағанда, жүктерді, жолаушыларды және олардың багажын тасымалдауды, аралас ішкі су жолдарында кеме туы мемлекеті мен басқа мүше мемлекет арасында тіркеп сүйретуді, басқа мүше мемлекеттің ішкі су жолдары бойынша транзиттік өтуді осы Хаттаманы орындау үшін мүше мемлекеттермен жасасқан кеме қатынасы туралы халықаралық шартқа сәйкес жүзеге асыруға құқығы бар.
      17. Мүше мемлекеттің ішкі су жолдары бойынша жүзуді жүзеге асыратын кемелер мүше мемлекеттің кемелер тізілімінде тіркелуге тиіс және кемені өзінің кемелер тізілімінде тіркеген мүше мемлекет резидентінің иелігінде болуға тиіс.

ІV. Теміржол көлігі

      18. Мүше мемлекеттер өзара тиімді экономикалық қатынастардың одан әрі дамуына жәрдемдесе отырып, мүше мемлекеттердің теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтеріне қолжетімділікті және осы көрсетілетін қызметтерге тарифтерді мемлекеттік реттеуге келісілген тәсілдерді қамтамасыз ету қажеттігін ескере отырып, егер мұндай реттеу мүше мемлекеттердің ұлттық заңнамасында көзделген болса, мынадай мақсаттарды айқындайды:
      1) теміржол көлігі саласында көліктік көрсетілетін қызметтердің жалпы нарығын кезең-кезеңмен қалыптастыру;
      2) әрбір мүше мемлекеттің аумағы бойынша тасымалдарды жүзеге асыру кезінде мүше мемлекеттер тұтынушыларының теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтеріне осы әрбір мүше мемлекеттің тұтынушылары үшін жасалған жағдайдан кем емес қолайлы жағдайларда қол жеткізуін қамтамасыз ету;
      3) мүше мемлекеттердің теміржол көлігі көрсетілетін қызметтерінің тұтынушылары мен теміржол көлігі ұйымдары арасында экономикалық мүдделер теңгерімін сақтау;
      4) бір мүше мемлекеттің теміржол көлігі ұйымдарының басқа мүше мемлекеттің теміржол көлігі көрсетілетін қызметтерінің ішкі нарығына қол жеткізуі үшін жағдайларды қамтамасыз ету;
      5) Тарифтік саясат негіздерін (осы Хаттамаға № 2 қосымша) қоса алғанда, теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізуді реттеу тәртібіне № 1 және 2-қосымшаларға сәйкес, мүше мемлекеттер инфрақұрылымының көрсетілетін қызметтеріне тасымалдаушылардың қол жеткізу жағдайларын қамтамасыз ету.
      19. Тарифтік саясат негіздерін қоса алғанда, теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізуді реттеу осы Хаттамаға № 2 қосымшада көзделген тәртіппен жүзеге асырылады.

Үйлестірілген (келісілген) көлік
саясаты туралы хаттамаға
№ 1 қосымша

Еуразиялық экономикалық одақтың сыртқы шекарасында көліктік
(автомобильдік) бақылауды жүзеге асыру тәртібі

      1. Осы Тәртіп Үйлестірілген (келісілген) көлік саясаты туралы хаттаманың (Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартқа № 24 қосымша) 7-тармағына сәйкес әзірленген және Одақтың сыртқы шекарасында көліктік (автомобильдік) бақылауды жүзеге асыру тәртібін айқындайды.
      2. Осы Тәртіпте пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:
      «көлік құралының салмақтық және габариттік параметрлері» – көлік құралының жүкпен немесе жүксіз массасының, білікке түсетін жүктемесінің және габариттерінің (ені, биіктігі және ұзындығы бойынша) мәндері;
      «Одақтың сыртқы шекарасы» - мүше мемлекеттердің аумақтары мен Одаққа мүше болып табылмайтын мемлекеттердің аумақтарын межелейтін Одақтың кеден аумағының шегі;
      «бақылау пункті» – мүше мемлекет заңнамасының талаптарына сәйкес жабдықталған стационарлық немесе жылжымалы пункт (бекет), сондай-ақ көліктік (автомобильдік) бақылау жүзеге асырылатын мемлекеттік шекара арқылы өткізу пункті;
      «көліктік (автомобильдік) бақылау органдары» – мүше мемлекет аумағында көліктік (автомобильдік) бақылауды жүзеге асыруға мүше мемлекет уәкілеттік берген құзыретті органдар;
      «тасымалдаушы» – меншік құқығымен немесе өзге заңды негізде көлік құралын пайдаланатын заңды немесе жеке тұлға;
      «көлік құралы»:
      жүктерді тасымалдау кезінде – жүк автомобилі, тіркемесі бар жүк автомобилі, бар автомобильдік (ершікті) тартқыш немесе жартылай тіркемесі бар автомобильдік (ершікті) тартқыш, шасси;
      жолаушыларды тасымалдау кезінде – жүргізушінің орнын қоса алғанда, 9-дан астам отыратын орны бар, жолаушылар мен багажды тасымалдауға арналған, оның ішінде багажды тасымалдауға арналған тіркемесі бар автомобильдік көлік құралы;
      «көліктік (автомобильдік) бақылау» – халықаралық автомобильмен тасымалдарды жүзеге асыруды бақылау.
      Осы Тәртіпте арнайы айқындалмаған өзге де ұғымдар халықаралық шарттарда, оның ішінде Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарда белгіленген мәндерінде пайдаланылады.
      3. Осы Тәртіп Одақтың сыртқы шекарасында көліктік (автомобильдік) бақылау органдарының мүше-мемлекеттердің аумағына келетін (кететін, транзитпен өтетін) көлік құралдарына көліктік (автомобильдік) бақылауды жүзеге асыруына бірыңғай тәсілдерді айқындайды.
      4. Бір мүше мемлекеттің аумағына басқа мүше мемлекеттің аумағы арқылы жүретін көлік құралдары Одақтың сыртқы шекарасында орналасқан бақылау пункттерінде көрсетілген көлік құралдары аумағы арқылы жүретін мүше мемлекеттің заңнамасына және осы Тәртіптің 7 және 8-тармақтарына сәйкес көліктік (автомобильдік) бақылауға жатады.
      5. Көлік құралдарын, көліктік (автомобильдік) бақылаудың мақсаты үшін қажетті құжаттарды тексеру және оның нәтижелерін ресімдеу Одақтың сыртқы шекарасында олар аумағын кесіп өтетін мүше мемлекеттің заңнамасына және осы Тәртіпке сәйкес жүргізіледі.
      6. Көліктік (автомобильдік) бақылау органдары көліктік (автомобильдік) бақылау нәтижелері бойынша өздері ресімдеген құжаттарды өзара таниды.
      7. Мемлекеттік шекарасы арқылы Одақтың кедендік аумағына келу жүзеге асырылатын мүше мемлекеттің көліктік (автомобильдік) бақылау органы бақылау пункттерінде көрсетілген мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген көліктік (автомобильдік) бақылау жөніндегі іс-қимылдардан басқа мыналарды:
      1) көлік құралының салмақтық және габаритті параметрлерінің аумақтары арқылы жүріп өту жүзеге асырылатын басқа мүше мемлекеттердің заңнамасында белгіленгенге ұқсас нормаларға, сондай-ақ басқа мүше-мемлекеттердің аумақтары арқылы ірі габаритті және (немесе) ауыр салмақты жүкті тасымалдауға не ірі габаритті және (немесе) ауыр салмақты көлік құралының жүріп өтуіне арналған арнайы рұқсаттарда көрсетілген деректерге сәйкестігін тексеруді;
      2) тасымалдаушыда аумақтары арқылы жүріп өту жүзеге асырылатын басқа мүше мемлекеттердің аумақтары арқылы жүріп өтуге рұқсаттардың болуын, олардың орындалатын тасымалдар түріне сәйкестігін және көлік құралы сипаттамаларының осындай рұқсаттарда көзделген талаптарға сәйкестігін тексеруді;
      3) тасымалдаушыда аумақтары арқылы тасымалдау немесе жүріп өту жүзеге асырылатын басқа мүше мемлекеттердің аумақтары бойынша ірі габаритті және (немесе) ауыр салмақты жүктерді тасымалдауға, ірі габаритті және (немесе) ауыр салмақты көлік құралының жүріп өтуіне арналған арнайы рұқсаттардың, сондай-ақ қауіпті жүктерді тасымалдауға арналған арнайы рұқсаттардың болуын тексеруді;
      4) тасымалдаушыда аумақтары арқылы тасымалдау жүзеге асырылатын басқа мүше-мемлекеттердің аумағында үшінші елдерге (үшінші елдерден) тасымалдауға арналған рұқсаттардың (арнайы рұқсаттардың) болуын тексеруді;
      5) егер басқа мүше-мемлекеттердің заңнамасына сәйкес, тасымалдауды жүзеге асыруға басқа мүше мемлекеттердің аумағы бойынша жүріп өтуге арналған рұқсатсыз жол берілетін болса, сондай-ақ егер тасымалдау көпжақты рұқсатқа сәйкес жүзеге асырылатын болса, көліктік (автомобильдік) бақылау органдарымен келісілген нысанда тасымалдаушыға есепке алу талонын беруді жүзеге асырады.
      8. Көліктік (автомобильдік) бақылау органдары Одақтың сыртқы шекарасы арқылы көлік құралының шығуы кезінде бақылау пункттерінде осы Тәртіптің 7-тармағында көрсетілген іс-қимылдардан басқа, мыналарды:
      1) егер осындай алымды төлеу мүше-мемлекеттердің заңнамасына сәйкес міндетті болса, тасымалдаушыда аумақтары арқылы жүріп өту жүзеге асырылатын мүше мемлекеттердің автомобиль жолдары бойынша көлік құралдарының жүріп өтуіне алымдар төлеу туралы түбіртектің болуын;
      2) егер мүше мемлекеттің біреуінің аумағы бойынша жүріп өтуге арналған рұқсатта немесе есепке алу талонында көліктік (автомобильдік) бақылау органының тасымалдаушыға (жүргізушіге) осындай айыппұл салынғаны туралы белгісі болса, тасымалдаушыда (жүргізушіде) мүше мемлекеттің аумағында халықаралық автомобиль тасымалдарын орындау тәртібін бұзғаны үшін айыппұл төлегенін растайтын түбіртектің немесе тасымалдаушыға (жүргізушіге) тиісті әкімшілік жаза қолдану туралы қаулыға шағымды қанағаттандыру туралы сот органдары шешімінің болуын;
      3) мүше мемлекеттердің тасымалдаушылары көлік құралдарының халықаралық автомобиль тасымалдарына рұқсаты болуын;
      4) басқа мүше мемлекеттің көліктік (автомобильдік) бақылау органынан осы Тәртіптің 9-тармағында көрсетілген хабарламаны алған жағдайда, тасымалдаушыда қажетті құжаттардың болуын тексеруді жүзеге асырады.
      9. Осы Тәртіптің 7-тармағында көзделген бақылау іс-қимылдары барысында көлік құралының бақыланатын параметрлерінің сәйкессіздігі, мүше мемлекеттердің заңнамаларында көзделген құжаттардың болмауы немесе сәйкессіздігі анықталған кезде бір мүше мемлекеттің көліктік (автомобильдік) бақылау органы жүргізушіге мүше мемлекеттердің көліктік (автомобильдік) бақылау органдарымен келісілген нысан бойынша:
      анықталған сәйкессіздіктер туралы;
      басқа мүше мемлекеттің аумағына келгенге дейін жетіспейтін құжаттарды алу қажеттілігі туралы;
      көлік құралының жүру маршрутын ескере отырып, басқа мүше мемлекеттің көліктік (автомобильдік) бақылау органының жақын бақылау пункті туралы ақпаратты қамтитын хабарлама береді, онда тасымалдаушы көлік құралының бақыланатын параметрлерінің сәйкессіздігін жою дәлелдемесін және (немесе) хабарламада көрсетілген құжаттарды ұсынуға тиіс.
      10. Хабарлама беру туралы ақпарат басқа мүше мемлекеттің көліктік (автомобильдік) бақылау органына жолданады және сәйкессіздікті анықтаған көліктік (автомобильдік) бақылау органының ақпараттық базасына енгізіледі.
      11. Егер бір мүше мемлекеттің көліктік (автомобильдік) бақылау органы тасымалдаушыға осы Тәртіптің 9-тармағына сәйкес хабарлама берген болса, басқа мүше мемлекеттің көліктік (автомобильдік) бақылау органы бақылау пунктінде осы хабарламаның орындалуын тексеруді жүзеге асыруға және негіздемелер болған кезде, осы басқа мүше мемлекетінің мемлекет заңнамасына сәйкес тасымалдаушыға (жүргізушіге) шаралар қолдануға құқылы.
      12. Одақ аумағынан көлік көлік құралын шығару – болуы осы Тәртіптің 7 және 8-тармақтарымен көзделген құжаттарды тасымалдаушы ұсынғанға дейін жүзеге асырылмайды.
      13. Көлік құралының бақаланатын параметрлерінің сәйкессіздігі, мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген құжаттардың болмауын немесе сәйкессіздігі анықталғаны туралы басқа мүше мемлекеттің мемлекет аумағынан келетін көлік құралы Одақтың сыртқы шекарасы арқылы шыққан кезде бір мүше мемлекеттің көліктіктік (автомобильдік) бақылау органы осы басқа мүше мемлекеттің көліктік (автомобильдік) бақылау органына хабар береді.
      14. Мүше мемлекеттер өзара келісім негізінде өз заңнамасын, Одақтың сыртқы шекарасында көліктік (автомобильдік) бақылауды жүзеге асыру әдістері мен технологияларын үйлестіру жөнінде:
      1) халықаралық көлік дәліздерінің құрамына кіретін ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдары бойынша қозғалыс кезінде көлік құралдарының салмақтық параметрлеріне қойылатын талаптар;
      2) басқа мүше мемлекеттің ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдары бойынша көлік құралдарының жүріп өтуіне алымдардың толық төленуіне бақылау жүйесін құру;
      3) үшінші елдердің тасымалдаушыларымен даулы жағдайлар туындаған кезде, оларды реттеу тетігін әзірлеу;
      4) Одақ аумағы бойынша халықаралық автомобиль тасымалдары шарттарын орындау жөніндегі белгіленген талаптарды бұзған жағдайда көлік құралдарын қайтару (ұстау) тетігін әзірлеу бөлігінде шаралар қабылдайды.
      15. Рұқсаттар (арнайы рұқсаттар), егер:
      1) олар құзыретті органдары көрсетілген рұқсаттарды берген мүше мемлекеттің заңнамасын бұзып ресімделсе немесе пайдаланылатын болса;
      2) арнайы рұқсатта көрсетілген көлік құралының салмақтық және (немесе) габаритті параметрлері көлік құралының салмағын және габариттерін өлшеу нәтижелеріне сәйкес келмесе;
      3) көлік құралының сипаттамалары мүше мемлекеттердің аумағы бойынша жүріп өтуге арналған рұқсатпен көзделген көлік құралы сипаттамаларына сәйкес келмесе, жарамсыз болып табылады.
      16. Бақыланатын іс-қимылдар барысында көлік құралы параметрлерінің (сипаттамаларының) рұқсатта көрсетілген параметрлерге (сипаттамаларға) сәйкес келмейтіні анықталған жағдайда, бір мүше мемлекеттің көліктік (автомобильдік) бақылау органының басқа мүше мемлекеттің көліктік бақылау органынан жедел түрде рұқсаттың жарамдылығын растауды сұратуға құқығы бар.
      17. Осы Тәртіпті іске асыру мақсатында мүше мемлекеттердің көліктік (автомобильдік) бақылау органдары:
      1) жекелеген хаттамалар жасасады, басқа мүше мемлекеттің көліктік (автомобильдік) бақылау органдарына өз мемлекеттерінің көліктік (автомобильдік) бақылауды жүзеге асыруға қойылатын талаптарды регламенттейтін нормативтік-құқықтық актілерінің ережелерін жеткізеді, көрсетілген актілерге енгізілетін кез келген өзгерістер туралы бір-бірін хабар береді, сондай-ақ осы Тәртіпке сәйкес көліктік (автомобильдік) бақылауды жүзеге асыру үшін қажетті құжаттардың үлгілерімен алмасады;
      2) көліктік (автомобильдік) бақылау нәтижесінде алынған ақпаратпен өзара және тұрақты түрде алмасады. Ақпарат алмасу нысаны, құрамы және тәртібін мүше мемлекеттердің көліктік (автомобильдік) бақылау органдары айқындайды;
      3) бір мүше мемлекеттің аумағы арқылы басқа мүше мемлекет аумағына транзитпен жүретін көлік құралдары туралы дерекқор жүргізуді ұйымдастырады және осы қорда бар ақпаратпен өзара алмасады.
      18. Көліктік (автомобильдік) бақылау нәтижесінде алынған ақпаратпен алмасу электрондық түрде жүзеге асырылады.
      19. Мүше мемлекеттердің көліктік (автомобильдік) бақылау органдары көліктік (автомобильдік) бақылау нәтижесінде алынған тауарды өткізетін халықаралық тасымалдаудың көлік құралдары туралы өзге де ақпаратты беруі мүмкін.
      20. Көліктік (автомобильдік) бақылау нәтижелерін және көлік құралдарын ресімдеу және есепке алу мақсатында мүше мемлекеттердің көліктік (автомобильдік) бақылау органдары осы Тәртіптің 7–9-тармақтарына сәйкес жүзеге асырылатын көліктік (автомобильдік) бақылау бойынша қосымша әрекеттердің нәтижелері туралы мәліметтерді қамтитын ақпараттық ресуртарды пайдаланады, сондай-ақ осы ақпараттық ресурстарды өзара пайдалануды қамтамасыз етеді.
      21. Мүше мемлекеттер шет мемлекеттердің құзыретті органдарына осы Тәртіпке сәйкес Одақтың сыртқы шекарасында көліктік (автомобильдік) бақылауды жүзеге асыру тәртібінің өзгергені туралы белгіленген тәртіппен хабар береді.

Үйлестірілген (келісілген) көлік
саясаты туралы хаттамаға
№ 2 қосымша

Тарифтік саясат негіздерін коса алғанда, теміржол көлігінің
көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізуді реттеу тәртібі

      1. Осы Тәртіп Үйлестірілген (келісілген) көлік саясаты туралы хаттамаға (Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартқа (бұдан әрі – Шатр) № 24 қосымша) сәйкес әзірленген, тарифтік саясат негіздерін қоса алғанда теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізуді реттеу тәртібін айқындайды және теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтері саласындағы теміржол көлігі ұйымдары, тұтынушылар, мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары арасындағы қатынастарға қолданылады.
      2. Осы Тәртіпте пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:
      «теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізу» – бір мүше мемлекеттің теміржол көлігі ұйымдарының басқа мүше мемлекеттің тұтынушыларына осыған ұқсас қызметтер бірінші мүше мемлекеттің тұтынушыларына көрсетілетін жағдайлардан кем емес қолайлы жағдайларда қызмет көрсетуі;
      «инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерге қол жеткізу» – тасымалдаушылардың осы Тәртіпке № 1 және 2 қосымшаларға сәйкес қағидаларға орай тасымалдарды жүзеге асыру үшін инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерді алу мүмкіндігі;
      «инфрақұрылым» – магистральдық және станциялық жолдарды, электрмен жабдықтау, сигнализация, байланыс объектілерін, құрылғыларды, жабдықты, үйлерді, ғимараттарды, құрылыстарды және оның жұмыс істеуі үшін технологиялық қажетті өзге де объектілерді қоса алғандағы теміржол көлігінің инфрақұрылымы;
      «теміржол көлігі ұйымы» – тұтынушыларға теміржол көлігі қызметтерін көрсетуші мүше мемлекеттің жеке немесе заңды тұлғасы;
      «тасымалдау процесі» - теміржол көлігімен жолаушылар, жүк, багаж, жүк-багажы және пошта жөнелтілімдері тасымалдарын дайындау, жүзеге асыру және аяқтау кезінде орындалатын ұйымдастырушылық және технологиялық тұрғыдан өзара байланысты операциялар жиынтығы;
      «тасымалдаушы» – жүкті, жолаушыларды, багажды, жүк-багажын және пошта жөнелтімдерін тасымалдау жөніндегі қызметті жүзеге асыратын, тиісті лицензиясы бар, меншік құқығымен не өзге де заңды негізде, тартқыш көлік құралдарын қоса алғанда, жылжымалы составты иеленуші теміржол көлігінің ұйымы;
      «тұтынушы» – теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтерін пайдаланатын немесе пайдалануға ниеттенген мүше мемлекеттің жеке немесе заңды тұлғасы;
      «теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтеріне тариф» – теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтер құнының ақшалай мәні;
      «теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтері» – теміржол көлігі ұйымдарының тұтынушыларға көрсететін (орындайтын) қызметтері (жұмыстары), атап айтқанда:
      жүктерді тасымалдауды және жүктерді тасымалдауды (соның ішінде бос жылжымалы составты) ұйымдастырумен және жүзеге асырумен байланысты қосымша көрсетілетін қызметтер (жұмыстар);
      жолаушыларды, багажды, жүк-багажын және почта жөнелтімдерін тасымалдау және осындай тасымалдармен байланысты қосымша көрсетілетін қызметтер (жұмыстар);
      3) инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтер;
      «инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтер» – тасымалдарды жүзеге асыру үшін инфрақұрылымды пайдаланумен байланысты көрсетілетін қызметтер және осы Тәртіпке № 2 қосымшада көрсетілген басқа да көрсетілетін қызметтер;
      3. Теміржол көлігі ұйымдары сол немесе өзге мүше мемлекет тұтынушысының тиесілігіне, оның ұйымдық-құқықтық нысанына қарамастан, осы Тәртіптің және мүше мемлекеттердің ұлттық заңнамасының ережелерін ескере отырып, оның теміржол көлігі көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізуін қамтамасыз етеді.
      4. Мүше мемлекеттер осы Тәртіпке № 1 және 2 қосымшаларда көрсетілген қағидаттар мен талаптарды сақтай отырып, инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерге мүше мемлекеттер тасымалдаушыларының қол жеткізуін қамтамасыз етеді.
      5. Теміржол көлігі қызметтерінің ортақ нарығын қалыптастыру шеңберінде теміржол көлігінің өзге де қызметтерін көрсету тәртібі мен шарттары, қажет болған жағдайда, Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарда айқындалады.
      6. Теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтеріне тарифтер және (немесе) олардың шекті деңгейі (бағалық шегі) мүше мемлекеттердің заңнамасына және өз мүше мемлекетінің заңнамасына сәйкес тарифтерді саралау мүмкіндігі қамтамасыз етіле отырып, халықаралық шарттарға сәйкес, мына қағидаттар сақтала отырып белгіленеді (өзгертіледі):
      1) теміржол көлігі көрсететін қызметтерге тікелей қатысты экономикалық негізделген шығындарды өтеу;
      2) мүше мемлекеттердің ұлттық заңнамасына сәйкес теміржол көлігінің дамуын қамтамасыз ету;
      3) теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтеріне тарифтердің ашықтығын, сондай-ақ экономикалық жағдайлар күрт өзгерген кезде мүше мемлекеттерге алдын ала хабар бере отырып, мұндай тарифтерді және (немесе) олардың шекті деңгейін (бағалық шектерін) қосымша қайта қарау мүмкіндігін қамтамасыз ету;
      4) теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтеріне тарифтерді белгілеу туралы шешімдерді қабылдаудың жариялығын қамтамасыз ету;
      5) жүктер номенклатурасын және табиғи монополиялар жағдайында көрсетілетін теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтеріне тарифтер белгілеу қағидаларын айқындауға үйлесімді тәсілді қолдану;
      6) өз мүше мемлекетінің заңнамасына сәйкес әр мүше мемлекетте теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтеріне тарифтер валютасын айқындау.
      7. Теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтеріне тарифтер немесе олардың шекті деңгейлерін (бағалық шектерін) белгілеу (өзгерту) өз мүше мемлекетінің заңнамасына сәйкес, осы Тәртіптің ережелері ескеріле отырып, жүргізіледі.
      8. Жүктерді теміржол көлігімен мүше мемлекеттер аумақтары бойынша тасымалдаған кезде қатынастар түрлері бойынша біріздендірілген тарифтер (экспорттық, импорттық және мемлекетішілік тарифтер) қолданылады.
      9. Мүше мемлекеттердің теміржол көлігінің бәсекеге қабілеттілігін арттыру, жүктерді теміржол көлігімен тасымалдауды жүзеге асыру үшін қолайлы жағдайлар жасау, бұрын теміржол көлігімен жүзеге асырылмаған жаңа жүк ағындарын тарту, теміржолдармен жүктерді тасымалдаудың тартылмаған немесе аз тартылған маршруттарын пайдалану мүмкіндігін қамтамасыз ету, мүше мемлекеттердің теміржолдармен жүктерді тасымалдау көлемдерінің өсуін ынталандыру, теміржол көлігі ұйымдарының жаңа техника мен технологияларды енгізуін ынталандыру мақсатында - экономикалық тұрғыдан нысаналылығы ескеріле отырып, мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары белгілеген немесе олармен келісілген шекті деңгейлер (бағалық шектер) шеңберінде жүктерді тасымалдау бойынша теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтеріне тарифтер деңгейін өзгерту туралы шешімдерді қабылдау құқығы беріледі.
      10. Теміржол көлігі ұйымы өзіне берілген жүктерді тасымалдау бойынша теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтеріне тарифтердің деңгейін өзгерту құқығын мүше мемлекеттердің нақты тауар өндірушілері үшін артықшылық жасауға жол бермеудің негізгі қағидатын сақтай отырып, мүше мемлекеттердің ұлттық заңнамасына сәйкес уәкілетті органдар бекітетін (айқындайтын) әдіснамаға (әдістеме, тәртіп, қағидалар, нұсқаулықтар немесе өзге де нормативтік актілер) сай шекті деңгейлер (бағалық шектер) шеңберінде іске асырады.
      11. Жүктерді тасымалдау бойынша теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтеріне тарифтер деңгейін өзгерту туралы шешімдер, олар күшіне енген күнге дейін 10 күннен кешіктірмей, мүше мемлекеттер заңнамасына сәйкес ресми жариялауға, мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарына және Комиссияға міндетті түрде жіберілуге жатады.
      12. Теміржол көлігі ұйымдарының жүктерді тасымалдау бойынша теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтеріне тарифтер деңгейін өзгерту жөніндегі әрекеттерімен тұтынушылардың құқықтары мен мүдделері бұзылатын болса, тұтынушылар өздері аумағында орналасқан немесе тұратын мүше мемлекеттің ұлттық монополияға қарсы органына өздерінің бұзылған құқықтары мен мүдделерін қорғау туралы өтінішпен жүгінуге құқылы.
      Егер әрекеттеріне тұтынушы шағым жасаған теміржол көлігі ұйымы тұтынушының орналасқан (тұратын) жері бойынша орналасқан болса, мүше мемлекеттің ұлттық монополияға қарсы органы тұтынушының өтінішін өз мемлекетінің ұлттық заңнамасына сәйкес қарайды.
      Егер тұтынушы өтінішті тұтынушының орналасқан (тұратын) жерінде орналаспаған теміржол көлігі ұйымының әрекеттеріне берген болса, мүше мемлекеттің ұлттық монополияға қарсы органы тұтынушының өтінішінде көрсетілген талаптардың негізділігін анықтағаннан және мойындағаннан кейін, 10 жұмыс күнінен кешіктірмей Комиссияға тергеп-тексеру жүргізу туралы өтініш жібереді, бұл туралы Комиссияға өтініш жіберілген күннен бастап 3 жұмыс күні ішінде тұтынушыға және бұзушылыққа жол берген теміржол көлігі ұйымы аумағында орналасқан мүше мемлекеттің ұлттық монополияға қарсы органына хабарлайды.
      Комиссия көрсетілген жолданым негізінде тұтынушының өтінішін қарайды және Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарда белгіленген қағидаларға сәйкес шешімдер қабылдайды.
      13. Мүше мемлекеттер арасында теміржол көлігімен жүктерді басқа мүше мемлекеттің аумағы арқылы тасымалдаған және мүше мемлекеттердің аумақтары арасында басқа мүше мемлекеттің теміржолдарын қатыстыра отырып тасымалдаған кезде, сондай-ақ жүктерді бір мүше мемлекеттің аумағынан басқа мүше мемлекеттің аумағы арқылы үшінші елдерге мүше мемлекеттердің теңіз порттары арқылы және кері бағытта тасымалдаған кезде мүше мемлекеттердің әрқайсысы әрбір мүше мемлекеттің біріздендірілген тарифін қолданады.
      14. Жүктерді бір мүше мемлекеттің аумағынан басқа мүше мемлекеттің аумағы арқылы транзитпен үшінші елдерге және кері бағытта тасымалдаған кезде (жүктерді мүше мемлекеттердің теңіз портары арқылы тасымалдауды қоспағанда), сондай-ақ жүктерді үшінші елдерден үшінші елдерге мүше мемлекеттердің аумағы арқылы транзитпен тасымалдаған кезде мүше мемлекеттер 1996 жылғы 16 қазандағы Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығына қатысушы мемлекеттердің теміржол көлігінде келісілген тарифтік саясатты белгілеу тұжырымдамасына сәйкес үйлестірілген (келісілген) тарифтік саясат жүргізеді.
      15. Мүше мемлекеттер мүше мемлекеттердің осы Тәртіпті іске асыру үшін жауапты уәкілетті органдарын тағайындайды.
      16. Мүше мемлекеттер бір-біріне және Комиссияға Шарт күшіне енген күннен бастап 30 күннен кешіктірмей өздерінің уәкілетті органдарының тағайындалғаны және ресми атаулары туралы хабар береді.

Тарифтік саясат негіздерін қоса алғанда,
теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтеріне
қол жеткізуді реттеу тәртібіне
1-қосымша

Еуразиялық экономикалық одақ шеңберінде теміржол көлігінің
инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізу
қағидалары

І. Жалпы ережелер

      1. Осы Қағидалар Одақ шеңберінде инфрақұрылым учаскелерінде инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерге қолжетімділікті беру бойынша тасымалдаушылар мен инфрақұрылым операторларының қатынастарын реттейді.
      2. Осы Қағидалардың 1-тармағында көзделген қатынастарды қоспағанда, бір мүше мемлекеттің аумағы шекарасында инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерге қолжетімділікті беру саласында тасымалдаушылар мен инфрақұрылым операторларының қатынастарын реттеу осы мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.
      Осы Қағидалар осындай тасымалдаушылар арасында жасалатын шарттар (келісімдер) негізінде көрсетілетін, мүше мемлекеттердің инфрақұрылымдық учаскелерінде локомотивтер мен локомативтер бригадаларын пайдалану жөнінде қызметтер көрсету бойынша мүше мемлекеттердің тасымалдаушылары арасындағы қатынастарға қолданылмайды.

ІІ. Анықтамалар

      3. Осы Қағидаларда пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:
      «пойыздардың қозғалыс графигі» – инфрақұрылым операторының инфрақұрылым учаскелерінде барлық санаттағы пойыздар қозғалысын ұйымдастыруды белгілейтін, шартты тәуліктердегі масштабты торда пойыздардың жүруін график түрінде көрсететін, нормативтік (жоспарлы жылға), нұсқалық (уақыттың жекелеген кезеңдерінде) және жедел (ағымдағы жоспарлы тәулікке) болып бөлінетін нормативтік-техникалық құжаты;
      «инфрақұрылым қызметтерін көрсетуге арналған ұзақ мерзімді шарт» – инфрақұрылым операторы мен тасымалдаушы арасында кемінде 5 жыл кезеңге жасалған инфрақұрылым қызметтерін көрсетуге арналған шарт;
      «қосымша өтінім» – пойыздар қозғалысының нормативтік графигінің қолданысы кезеңінде қосымша тасымалдауларды жүзеге асыру үшін тасымалдаушыдан келіп түскен инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерге қолжетімділікті беруге арналған өтінім;
      «инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерге қол жеткізу» –тасымалдарды жүзеге асыру үшін инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерді тасымалдаушылардың алу мүмкіндігі;
      «ұлттық (жалпыжелілік) тасымалдаушы» – жүктерді, жолаушыларды, багажды, жүк-багажды, пошта жөнелтімдерін тасымалдау жөніндегі қызметті жүзеге асыратын және мүше мемлекеттің бүкіл инфрақұрылымында пойыздарды құрастыру жоспарының іске асырылуын, оның ішінде арнаулы және әскери тасымалдар бойынша іске асырылуын қамтамасыз ететін тасымалдаушы. Ұлттық (жалпыжелілік) тасымалдаушы мәртебесі мүше мемлекеттің заңнамасымен айқындалады;
      «график тармағы» – пойыздардың қозғалыс графигінде пойыздың жөнелту, межелі және баратын пункттері, жөнелту, келу, технологиялық тұрақтар уақыты, орташа жүріс уақыты, сондай-ақ пойыздың басқа да техникалық және технологиялық параметрлері көрсетілген жүру маршрутының графикалық бейнеленуі;
      «инфрақұрылым операторы» – инфрақұрылымы бар және инфрақұрылымды заңды негіздерде пайдаланатын және (немесе) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес инфрақұрылым қызметтерін көрсететін теміржол көлігі ұйымы;
      «пойыздарды құрастыру жоспары» – тасымалдаушылардың пойыздарды құрастыру жоспарлары жобаларының негізінде инфрақұрылым операторы бекіткен және инфрақұрылым учаскелерінің өткізу қабілеті мен станциялардың өңдеу қабілетін ескере отырып, теміржол станцияларында құрастырылатын пойыздардың санаттары мен тағайындалымын белгілейтін нормативтік-техникалық құжат;
      «инфрақұрылым учаскесінің өткізу қабілеті» – инфрақұрылымның техникалық және технологиялық мүмкіндіктеріне, жылжымалы составқа және түрлі санаттағы пойыздардың өткізілуін ескере отырып, пойыздардың қозғалысын ұйымдастыру тәсілдеріне қарай есепті уақыт кезеңі (тәулік) ішінде инфрақұрылым учаскесі бойынша өткізілуі мүмкін пойыздардың және пойыздар жұптарының ең көп саны;
      «пойыздардың қозғалыс кестесі» – пойыздардың қозғалыс графигінің негізінде белгілі күнтізбелік күндер бойынша пойыздар қозғалысы туралы ақпарат қамтылған құжат;
      «қауіпсіздік сертификаты» – тасымалдау процесіне қатысушының қауіпсіздікті басқару жүйесінің теміржол көлігіндегі қауіпсіздік қағидаларына сәйкестігін куәландыратын, мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген тәртіппен берілген құжат;
      «уәкілетті орган» – құзыретіне теміржол көлігі саласындағы мемлекеттік реттеу және (немесе) басқару мәселелері кіретін, мүше мемлекеттердің әрқайсысының заңнамасына сәйкес айқындалған мүше мемлекеттің атқарушы билік (мемлекеттік басқару) органы;
      «инфрақұрылым учаскесі» – мүше мемлекеттердің шектес екі инфрақұрылымының түйіскен жеріне іргелес жатқан, локомотив айналатын учаскенің инфрақұрылым операторы белгілеген шектегі теміржол көлігі инфрақұрылымының бір бөлігі.
      4. Осы Қағидаларда пайдаланылатын басқа ұғымдар Үйлестірілген (келісілген) көлік саясаты туралы хаттамада, Тарифтік саясат негіздерін қоса алғанда, теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізуді реттеу тәртібінде, сондай-ақ Еуразиялық экономикалық одақ шеңберінде теміржол көлігінің инфрақұрылымдық қызметтерін көрсету қағидаларында (бұдан әрі – Қызмет көрсету қағидалары) айқындалған мағыналарында түсініледі.

ІІІ. Инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерге
қол жеткізудің жалпы қағидаттары

      5. Инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерге қолжетімділік инфрақұрылым учаскелерінде беріледі және:
      1) инфрақұрылым учаскелерінің өткізу қабілеті шегінде техникалық және технологиялық мүмкіндіктер ескеріле отырып, аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген, тасымалдаушыларға қойылатын талаптардың теңдігі;
      2) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес, инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтер саласында тасымалдаушыларға қатысты бірыңғай баға (тариф) саясатын қолдану;
      3) инфрақұрылымның техникалық және технологиялық мүмкіндіктерін негізге ала отырып, инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтердің тізбесі, оларды көрсету тәртібі, осы көрсетілетін қызметтердің тарифтері, төлемақысы мен алымдары туралы ақпараттың қолжетімділігі;
      4) инфрақұрылымның өткізу қабілетін тиімді пайдалану және тасымалдау процесінің үздіксіз жүргізілуін, технологиялық процестердің тұтастығы мен қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсаттарында инфрақұрылымды жөндеу, күтіп-ұстау және оған қызмет көрсету бойынша жұмыстардың ұтымды жоспарлануы;
      5) тасымалдау қызметін жоспарлау, ұйымдастыру және инфрақұрылым қызметтерін көрсету процесінде белгілі болған, коммерциялық немесе мемлекеттік құпияны құрайтын мәліметтердің қорғалуы;
      6) пойыздар қозғалысының нормативтік графигіне сәйкес инфрақұрылымның өткізу қабілеті шектеулі болған жағдайларда, тасымалдаушыларға инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерге қолжетімділік берудегі басымдық (кезектілік);
      7) тасымалдаушылар пайдаланатын теміржол жылжымалы составының техникалық жай-күйінің тиісінше болуын олардың қамтамасыз етуі қағидаттарына негізделеді.
      6. Тасымалдаушыларға инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерге қолжетімділік берудегі басымдық (кезектілік) қағидаты мынадай іріктеу деңгейлері арқылы іске асырылады:
      1) басымдығы (кезектілігі) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес немесе аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына қайшы келмейтін инфрақұрылым операторының актілерімен айқындалатын пойыздың санатын айқындау;
      2) пойыздардың санаты бірдей болған жағдайда:
      тасымалдау көлемдері бойынша шарттық міндеттемелердің орындалуы ескеріле отырып, инфрақұрылым қызметтерін көрсетуге арналған ұзақ мерзімді шарттардың болуына;
      тасымалдаушының инфрақұрылым учаскелерінің өткізу қабілетін пайдалану қарқынына;
      инфрақұрылым қызметтерін көрсетуге арналған қолданыстағы шарттың (бұдан әрі – шарт) болуына қарай;
      3) осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көрсетілген критерийлер бірдей болған жағдайда, аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес конкурстық рәсімдерді жүзеге асыру.

IV. Инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерге
қолжетімділік беру шарттары

      7. Инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерге қолжетімділікті инфрақұрылым операторы тасымалдаушыларда:
      1) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес мүше мемлекеттің уәкілетті органы берген тасымалдау қызметін жүзеге асыруға лицензия;
      2) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген тәртіппен мүше мемлекеттің уәкілетті органы берген қауіпсіздік сертификаттары;
      3) тасымалдау процесін ұйымдастыруға, басқаруға және жүзеге асыруға тартылған білікті қызметкерлерде - аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес олардың біліктілігі мен кәсіптік даярлығын растайтын құжаттары бар болған кезде береді.
      8. Инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерге қолжетімділік:
      1) инфрақұрылым учаскесі шегінде пойыздардың жүрісі мен маневрлік қозғалыстарды ұйымдастыру үшін инфрақұрылымның техникалық және технологиялық мүмкіндіктері;
      2) жүк пойыздарын құрастыру жоспары және пойыздардың қозғалыс графигі;
      3) инфрақұрылымның қолда бар өткізу қабілеті және тасымалдаушылардың инфрақұрылым учаскелерін пайдалану жөніндегі ұсыныстары және инфрақұрылым операторының инфрақұрылым учаскелерінің өткізу қабілетін осы Қағидалардың 3-бабында айқындалған инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерге қол жеткізу қағидаттары негізінде бөлуі;
      4) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес теміржол тасымалын жүзеге асыруға кедергі келтіретін тыйым салулар мен шектеулердің болмауы;
      5) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген жағдайларда, тасымалдаушыда басқа органдармен және ұйымдармен келісулердің болуы негізге алына отырып беріледі.
      9. Графиктің белгілі бір тармақтары бойынша инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерге қол жеткізу құқығы тасымалдаушыларға, ұзақ мерзімді шарттардан туындайтын құқықтарды қоспағанда, пойыздардың қозғалыс кестесінің қолданылу мерзімінен аспайтын кезеңге берілуі мүмкін.

V. Инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерге
қолжетімділік беру

      10. Инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерге қолжетімділік беру аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекет заңнамасының талаптары ескеріле отырып жүзеге асырылады және мынадай кезеңдерді қамтиды:
      1) инфрақұрылым операторының инфрақұрылым учаскелерінің техникалық ерекшеліктерін әзірлеуі және жариялауы;
      2) тасымалдаушының инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерге қолжетімділік алу үшін өтінім беруі (бұдан әрі – өтінім);
      3) инфрақұрылым операторының өтінімді қарауы;
      4) пойыздардың қозғалыс графигін және пойыздардың қозғалыс кестесін бекіту;
      5) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекетің заңнамасына сәйкес инфрақұрылым қызметтерін көрсетуге арналған шарт жасасу.
      Егер тасымалдаушы бір мезгілде пайдалану үшін жоспарланып отырған инфрақұрылым операторы болып табылса, өтінім беру және шарт жасасу талап етілмейді.
      11. Пойыздар қозғалысының нормативтік графигінде көзделмеген қосымша тасымалдар бойынша инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерге қолжетімділік беру осы Қағидаларда белгіленген тәртіппен қосымша өтінімдер негізінде жүзеге асырылады.

VI. Инфрақұрылым учаскелерінің техникалық ерекшеліктері

      12. Инфрақұрылым операторы жыл сайын, өтінімдерді қабылдау басталған күнге дейін 3 айдан кешіктірмей аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекетің заңнамасына қайшы келмейтін инфрақұрылым операторының актілерінде белгіленген тәртіппен, инфрақұрылым учаскелерінің техникалық ерекшеліктерін жасайды, бекітеді және жариялайды.
      13. Инфрақұрылым учаскелерінің техникалық ерекшеліктерінде:
      1) пойыздардың жүрісін және маневрлік қозғалыстарды ұйымдастыру үшін қажетті, инфрақұрылым учаскелерінің ұзақтығы мен тартқыш түрі, пойыздар составтарының салмағы мен ұзындығының нормалары, түрлі санаттағы пойыздардың жүріс жылдамдықтары көрсетілген инфрақұрылым учаскелері мен станциялардың техникалық сипаттамалары;
      2) халықаралық жолаушылар қатынасы үшін пойыздардың қозғалыс графигі тармақтарының жобалары;
      3) Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығына қатысушы мемлекеттердің Теміржол көлігі жөніндегі кеңесінің шешімімен айқындалған әрбір мемлекетаралық түйісу пункті бойынша жүк пойыздарын қабылдау-тапсырудың (алмасудың) болжамды уақыты;
      4) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекет заңнамасының талаптарына сәйкес, ұлттық (жалпыжелілік) тасымалдаушыға тасымалдауды орындау үшін қажетті инфрақұрылым участкелерінің өткізу қабілетін қоспағанда, инфрақұрылым учаскелерінің өткізу қабілеті көрсетілуге тиіс.
      14. Инфрақұрылым операторы инфрақұрылым учаскелерінің техникалық ерекшеліктерінде өзге де мәліметтерді және инфрақұрылым учаскелерінде тасымалдауды жоспарлауға және пойыздар қозғалысын ұйымдастыруға арналған шарттарды көрсетуі мүмкін.

VII. Инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерге
қолжетімділік алуға арналған өтінімді беру және қарау

      15. Тасымалдаушы инфрақұрылым операторына осы Қағидаларға қосымшаға сәйкес нысан бойынша өтінім береді.
      16. Өтінімдерді қабылдауды бастау және аяқтау, оларды қарау, пойыздар қозғалысының нормативтік графигінің бастапқы жобасын қалыптастыру мерзімдері, сондай-ақ осы Қағидалардың 24 және 26-тармақтарында көзделген ақпаратты беру мерзімдері аумағында инфрақұрылым орналасқан мұше мемлекеттің заңнамасында және (немесе) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекетің заңнамасына қайшы келмейтін инфрақұрылым операторының актілерінде белгіленеді.
      17. Өтінімге:
      1) жоспарланып отырған график тармақтарының жобасы;
      2) тасымалдаулардың жоспарланып отырған жылдық көлемдері туралы ақпарат (тоқсандар мен айлар бойынша, сондай-ақ жүк түрлері бойынша бөліп көрсете отырып);
      3) тасымалдауға жоспарланған пойыздар саны туралы ақпарат;
      4) тасымалдауды қамтамасыз ету үшін тасымалдаушы көздеген локомотивтердің үлгілері мен сипаттамалары туралы ақпарат;
      5) тасымалдаушының осы Қағидалардың 7-тармағында белгіленген талаптарға сәйкестігін растайтын құжаттар қоса беріледі.
      18. Тасымалдаушы инфрақұрылым операторына қағаз жеткізгіште беретін өтінім мынадай талаптарға сәйкес болуға тиіс:
      1) өтінім және оған қоса берілетін құжаттар тігілуге, нөмірленуге және тасымалдаушының мөрімен, сондай-ақ оның басшысының не ол уәкілеттік берген тұлғаның қолымен куәландыруға тиіс;
      2) қоса берілетін құжаттар түпнұсқа немесе олардың көшірмелері болуға тиіс, соңғы жағдайда өтінімге қол қоятын басшы не ол уәкілеттік берген тұлға олардың анықтығын және толықтығын жазбаша түрде растауға тиіс;
      3) өтінім және оған қоса берілетін құжаттар орыс тілінде не инфрақұрылым операторының заңды тіркелген жеріндегі мемлекеттің тілінде ұсынылады және оларда түзетулер немесе толықтырулар болмауға тиіс. Өзге тілде жасалған өтінім және оған қоса берілетін құжаттар белгіленген тәртіппен куәландырылған орыс тіліне аударылған мәтінімен қоса берілуге тиіс.
      19. Электронды түрде берілетін өтінім осы Қағидалардың 17-тармағына сәйкес электрондық құжат айналымының талаптары ескеріле отырып ұсынылады және оған электрондық цифрлық қолтаңбамен қол қойылуға тиіс.
      20. Өтінімді инфрақұрылым операторы өтінімнің реттік тіркеу нөмірі, қабылдау күні және қабылданған құжаттар тізбесі көрсетілетін құжатты тасымалдаушыға бере отырып тіркеуге тиіс.
      21. Инфрақұрылым операторы келіп түскен өтінімдердің осы Қағидалардың 17 – 19-тармақтарында белгіленген талаптарға сәйкестігін тексереді.
      22. Өтінім осы Қағидаларда белгіленген талаптарға сәйкес болмаған жағдайда, инфрақұрылым операторы өтінім келіп түскен күннен бастап 5 жұмыс күні ішінде тасымалдаушыны бас тарту себебін көрсетіп, өтінімді қарауға қабылдаудан бас тарту туралы жазбаша нысанда хабардар етеді.
      23. Өтінімдерді қарау кезеңінде (бірақ өтінімдерді қарауды аяқтау мерзімі біткенге дейін кемінде 1 ай бұрын) инфрақұрылым операторының қажет болған жағдайда тасымалдаушыдан пойыздар қозғалысының нормативтік графигін қалыптастыру үшін қажетті қосымша мәліметтерді (деректерді) сұратуға құқығы бар.
      Инфрақұрылым операторы сұратқан қосымша мәліметтерді (деректерді) тасымалдаушы инфрақұрылым операторынан сұрау салу келіп түскен күннен бастап 5 жұмыс күні ішінде өтінімді беруге қойылатын талаптарды сақтай отырып, ұсынуға тиіс.
      24. Инфрақұрылым операторы тасымалдаушылардың қарауға қабылданған өтінімдерін және инфрақұрылым учаскелерінің өткізу қабілетін барынша пайдалануды ескере отырып, пойыздар қозғалысының нормативтік графигінің бастапқы жобасын жасайды.
      Инфрақұрылым операторы тасымалдаушының өтінімін қараудың нәтижелері туралы оны инфрақұрылым операторы айқындаған мерзімдерде хабардар етеді.
      25. Тасымалдаушылар өтінімді қараудың бастапқы нәтижелерімен келіспеген жағдайда, инфрақұрылым операторы келіссөздер жүргізу арқылы мүдделі тасымалдаушылар арасындағы келіспеушіліктерді (қақтығыстарды) шешуге бағытталған келісудің үйлестіру рәсімдерін ұйымдастыра алады, соның барысында инфрақұрылым операторы тасымалдаушыға графиктің өтінім берілгендерден ерекшеленетін басқа тармақтарын ұсынуға құқылы.
      26. Инфрақұрылым операторы осы бөлімде көзделген барлық рәсімдер өткізілгеннен кейін тасымалдаушы берген өтінімнің түзетулерін (болған жағдайда) ескере отырып, өтінімнің келісілгені (келісілмегені) туралы тасымалдаушыға хабар береді.

VIII. Пойыздар қозғалысының нормативтік графигін және пойыздардың қозғалыс кестесін қалыптастыру, әзірлеу және бекіту

      27. Инфрақұрылым операторы пойыздар қозғалысының нормативтік графигін және пойыздардың қозғалыс кестесін тасымалдаушылардан қабылданған өтінімдерді және келісудің жүргізілген үйлестіру рәсімдерін ескере отырып, аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекетің заңнамасында белгіленген тәртіппен бір жылдық кезеңге әзірлейді және бекітеді.
      28. Инфрақұрылым операторы:
      1) пойыздардың қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз етуді;
      2) инфрақұрылым учаскелерінің өткізу және тасу қабілеті мен теміржол станцияларының қайта өңдеу қабілетін неғұрлым тиімді пайдалануды;
      3) инфрақұрылым учаскелерін күтіп-ұстау және жөндеу жөніндегі жұмыстарды жүргізу мүмкіндігін ескере отырып, пойыздар қозғалысының нормативтік графигін қалыптастырады.
      29. Пойыздар қозғалысының нормативтік графигін әзірлеу басымдылық (кезектілік) қағидаты ескеріле отырып, жүзеге асырылады.
      30. Пойыздар қозғалысының нормативтік графигі күнтізбелік жылғы мамыр айының соңғы жексенбісінің 00 сағат 00 минутынан бастап қолданысқа енгізіледі және келесі күнтізбелік жылғы мамыр айының соңғы сенбісінің 24 сағат 00 минутында қолданысын тоқтатады.
      31. Пойыздар қозғалысының нормативтік графигі мен пойыздардың қозғалыс кестесі жүк пойыздары үшін инфрақұрылым операторы белгілеген тәртіппен түзетілуі мүмкін.

ІХ. Инфрақұрылым қызметтерін көрсетуге
арналған шартты жасасу

      32. Инфрақұрылым қызметтерін көрсетуге арналған шарт тасымалдаушының өтінімін инфрақұрылым операторы келіскеннен кейін, бірақ пойыздар қозғалысының нормативтік графигі қолданысқа енгізілетін күнге дейін күнтізбелік 10 күннен кешіктірілмей жасалады.
      33. Инфрақұрылым қызметтерін көрсетуге арналған шарт Қызмет көрсету қағидаларында көзделген ережелер ескеріле отырып жасалады.
      Қосымша өтінімдер бойынша инфрақұрылым қызметтерін көрсетуге арналған шарт тасымалдар жүзеге асырылатын күнтізбелік ай басталғанға дейін 1 айдан кешіктірілмей жасалуға тиіс.
      34. Инфрақұрылым операторы тасымалдаушының инфрақұрылым операторының алдында инфрақұрылымдық көрсетілген қызметтер бойынша берешегі болған кезде, сондай-ақ аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекетің заңнамасында көзделген өзге де жағдайларда, тасымалдаушыға шарт жасасудан бас тартуға құқылы.

Х. Пойыздар қозғалысының нормативтік графигі қолданылған
кезеңде инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерге
қол жеткізуге арналған қосымша өтінімдер

      35. Тасымалдаушының қосымша өтінімі осы Қағидалардың 17 – 19-тармақтарының талаптарына сәйкес ресімделеді.
      36. Қосымша өтінім инфрақұрылым операторының тасымалдаушыға қосымша өтінімнің реттік тіркеу нөмірі, қабылданған күні және қабылданған құжаттардың тізбесі көрсетілген құжатты бере отырып, тіркеуіне жатады.
      37. Қосымша өтінім тасымалдар жүзеге асырылатын күнтізбелік ай басталғанға дейін 2 айдан кешіктірілмей беріледі.
      38. Қосымша өтінімдер келіп түскен кезден бастап бір ай ішінде осы Қағидаларда белгіленген талаптарға сәйкестігі тұрғысынан қаралады, оларды қарау қорытындылары бойынша шарт жасалуы не жасалған шарттарға қосымша келісімдер жасалуы мүмкін.
      39. Тасымалдаушылардың қосымша өтінімдері бойынша инфрақұрылым операторы графиктің қосымша тармақтарын бөлу мүмкіндігі туралы мәселені қарастыруы мүмкін.
      40. Осы Қағидалардың 16-тармағында белгіленген мерзімнен кешігіп түскен өтінімдер пойыздар қозғалысының нормативтік графигін қалыптастыру кезінде ескерілмейді және қосымша өтінімдер ретінде қаралады.
      41. Қосымша өтінімдер бойынша график тармақтарын бөлу – аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген тәртіппен жүзеге асырылады.
      42. Қосымша өтінімдерді ішінара қанағаттандыру немесе қабылдамау тәуекелдерін тасымалдаушылар көтереді.

ХІ. Ақпарат ұсыну тәртібі

43. Инфрақұрылым операторы өзінің Интернет желісіндегі ресми сайтында инфрақұрылым учаскелерінің техникалық ерекшеліктерін, нормативтік құқықтық актілердің тізбесін, сондай-ақ инфрақұрылым операторының аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекет заңнамасының талаптарын ескере отырып, инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізу тәртібін регламенттейтін актілерін орналастырады.
44. Инфрақұрылым операторы мен тасымалдаушылар аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекет заңнамасының талаптарын, оның ішінде мемлекеттік құпияға жататын немесе таратылуы шектелген мәліметтерді қамтитын ақпаратты таратуға қойылатын шектеулерді ескере отырып, ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптарын сақтауға тиіс.

ХІІ. Дауларды шешу тәртібі

45. Осы Қағидаларды іске асыру кезінде тасымалдаушы мен инфрақұрылым операторы арасында туындайтын барлық даулар мен келіспеушіліктер келіссөздер жүргізу арқылы шешіледі.
46. Егер тасымалдаушы мен инфрақұрылым операторы келіссөздер барысында өзара келісімге қол жеткізе алмаса, барлық даулар мен келіспеушіліктер аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекетің заңнамасында белгіленген тәртіппен шешіледі.

Еуразиялық экономикалық одақ
шеңберінде Теміржол көлігі
инфрақұрылымының көрсетілетін
қызметтеріне қол жеткізу қағидаларына
қосымша

Нысаны

Еуразиялық экономикалық одақ шеңберінде теміржол
көлігі инфрақұрылымының көрсетілетін қызметтеріне қолжетімділік алуға арналған
өтінім

______жылғы « » ________ №_________

_____________ жыл мен _________________ жыл аралығындағы кезеңге.
Инфрақұрылым операторы _________________________________________
________________________________________________________________
              (атауы, заңды, пошталық мекенжайы)
Тасымалдаушы ___________________________________________________
                 (атауы, заңды, пошталық мекенжайы)
Еуразиялық экономикалық одақ шеңберінде теміржол көлігі инфрақұрылымы қызметтерін көрсетуге арналған шарттың нөмірі мен күні (болған жағдайда) _________________________________________
      Осы арқылы өтінімге қоса беріліп отырған ___ парақтағы __ данадағы мынадай құжаттардың (ақпараттың)* толықтығы мен анықтығын растаймын:
      1) ________;
      2) ________;
      …) ________.

_____________________ ___________________
Тасымалдаушының қолы Мөрге арналған орын

*Ескертпе: Еуразиялық экономикалық одақ шеңберінде теміржол көлігінің инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізу қағидаларының 17-тармағында көзделген құжаттар қоса беріледі.

Тарифтік саясат негіздерін қоса алғанда,
теміржол көлігінің қызметтеріне
қол жеткізуді реттеу тәртібіне
№ 2 қосымша

Еуразиялық экономикалық одақ шеңберінде теміржол көлігі
инфрақұрылымы қызметтерін көрсету қағидалары

І. Жалпы ережелер

1. Еуразиялық экономикалық одақ шеңберінде инфрақұрылым қызметтерін көрсету қағидалары тасымалдау қызметін жоспарлау және ұйымдастыру шеңберінде мүше мемлекеттердің теміржол көлігі инфрақұрылымы учаскелерінің шекарасында қызметтер көрсету тәртібі мен шарттарын, осындай қызметтердің тізбесін, диспетчерлендірудің және инфрақұрылымның өткізу қабілетін бөлудің бірыңғай қағидаттарын, инфрақұрылым қызметтерін көрсетуге арналған шарттардың маңызды талаптарын, инфрақұрылым операторы мен тасымалдаушылардың құқықтарын, міндеттері мен жауаптылығын айқындайды.

ІІ. Анықтамалар

      2. Осы Қағидаларда пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:
      «кезектен тыс пойыздар» – пойыздардың қозғалыс графигінде көзделмеген (қалпына келтіру және өрт сөндіру пойыздары, қар тазартқыштар, вагондары жоқ локомотивтер, өздігінен жүретін арнайы жылжымалы состав), пойыздардың қозғалысына кедергілерді жоюға, күтілмеген жұмыстарды орындауға және көлік құралдарының тиісті орнын ауыстыруына арналған пойыздар (олардың жүру тәртібі аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекетің заңнамасында немесе аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекетің заңнамасына қайшы келмейтін инфрақұрылым операторының актілерінде айқындалады);
      «тасымалдау процесін диспетчерлендіру» – жедел жағдайларда пойыздар қозғалысын және маневрлік жұмысты бақылау, басқару процесі;
      «маневрлік қозғалыстар» – пойыздың составын өзгерту жөніндегі операциялар (жылжымалы составты тіркеу (ағыту), составтарды құрастыру (тарату), составтардың орнын парктен паркке ауыстыру, локомотивтің қозғалуы және оны пойыздың составына қою немесе локомотивті осы составтан алып тастау, вагондарды кірме жолдарға беру немесе осындай жолдардан алу және басқа да операциялар;
      «штаттан тыс жағдай» – инфрақұрылым объектілерінің ақауы болуы салдарынан пойыздардың қозғалыс қауіпсіздігіне қатер төндіретін не пойыздарды өткізу үшін кедергі келтіретін мән-жай;
      «инфрақұрылым операторы» – инфрақұрылымы бар және инфрақұрылымды заңды негіздерде пайдаланатын және (немесе) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес инфрақұрылым қызметтерін көрсететін теміржол көлігі ұйымы;
      «тасымалдауды жоспарлау» – қызметтер көрсетуге жасалған шарттарға сәйкес белгіленген уақыт кезеңіне (жыл, ай, тәулік) инфрақұрылым объектілерінде (учаскелерде және станцияларда) тасымалдау жоспарын әзірлеу;
      «пойыздар қозғалысының тәуліктік жоспары» – жоспарланып отырған тәулікте тасымалдау процесін диспетчерлендіру және пойыздар қозғалысын ұйымдастыру үшін инфрақұрылым операторы жасаған құжат;
      «техникалық жоспар» – тасымалдаушылардың жиынтық тасымалдау жоспары, техникалық жоспарлары және Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығына қатысушы мемлекеттердің Теміржол көлігі жөніндегі кеңесі ақпаратының негізінде инфрақұрылым операторы жасаған құжат.
      3. Осы Қағидаларда пайдаланылатын басқа ұғымдар Үйлестірілген (келісілген) көлік саясаты туралы хаттамада және Тарифтік саясат негіздерін қоса алғанда, теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізуді реттеу тәртібінде, сондай-ақ Еуразиялық экономикалық одақ шеңберінде теміржол көлігінің инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізу қағидаларында (бұдан әрі – Қол жеткізу қағидалары) айқындалған мағыналарда түсініледі.

ІІІ. Инфрақұрылым операторы көрсететін қызметтер

      4. Инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтердің тізбесінде осы Қағидаларға қосымшаға сәйкес тасымалдауды жүзеге асыру үшін инфрақұрылымды пайдалануға байланысты негізгі көрсетілетін қызметтер қамтылады.
      5. Инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтердің құрамына кіретін операциялардың (жұмыстардың) тізбесі тасымалдау процесінің технологиялық ерекшеліктері және аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекет заңнамасының талаптары ескеріле отырып айқындалады.
      6. Осы Қағидаларға қосымшада көрсетілген инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтер аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекет заңнамасының, оның ішінде ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету бөлігіндегі талаптары сақтала отырып ұсынылады.
      7. Инфрақұрылым операторы, мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес, тасымалдаушымен келісу бойынша осы Қағидаларға қосымшада көрсетілмеген өзге де қызметтерді көрсетуге құқылы.

IV. Инфрақұрылымдық қызметтерді көрсету тәртібі

      8. Инфрақұрылымдық қызметтерді көрсету тасымалдауды ұйымдастыру мен жүзеге асырудың мынадай процестері:
      1) тасымалдауды технологиялық жоспарлау және нормалау;
      2) тасымалдауды айлық және жедел жоспарлау;
      3) инфрақұрылымдық қызметтерді көрсету шарты (бұдан әрі – шарт) шеңберінде тасымалдауды жүзеге асыру;
      4) инфрақұрылым операторы мен тасымалдаушы арасында деректер алмасу шеңберінде инфрақұрылым операторы мен тасымалдаушының өзара іс-қимыл жасауын көздейді.
      9. Тасымалдауды жоспарлау мен нормалау, тасымалдау көлемін және пойыздардың қозғалыс графигін түзету осы Қағидаларға, Қол жеткізу қағидаларына, аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына, аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына қайшы келмейтін инфрақұрылым операторының актілеріне сәйкес айқындалған тәртіппен жүзеге асырылады.
      10. Жедел жоспарлау кезінде инфрақұрылым операторы мен тасымалдаушылар пойыздар қозғалысының бекітілген тәуліктік жоспарын (пойыздардың қозғалыс графигін және келісілген техникалық жоспарды, оның ішінде Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығына қатысушы мемлекеттердің Теміржол көлігі жөніндегі кеңесінің шешімімен айқындалған мемлекетаралық түйісу пункттері бойынша пойыздар, вагондар алмасу жоспарын) орындайды.
      11. Тасымалдауды жүзеге асыру инфрақұрылым операторы мен тасымалдаушылардың ұйымдастырушылық және технологиялық тұрғыдан өзара байланысты операциялар жиынтығын білдіреді және осы Қағидаларға, аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына және аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына қайшы келмейтін инфрақұрылым операторының актілеріне сәйкес жүзеге асырылады.
      12. Инфрақұрылымды пайдалану – аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасында, оның ішінде қозғалыс қауіпсіздігі жөніндегі талаптарға, сондай-ақ аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің инфрақұрылым операторының актілерінде белгіленген нормалар сақтала отырып, осы Қағидаларға сәйкес жүзеге асырылады.
      13. Инфрақұрылымды күтіп-ұстау аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.
      14. Тасымалдау процесін диспетчерлендірудің және өткізу қабілетін бөлудің бірыңғай қағидаттары:
      1) инфрақұрылымның қызмет көрсетілетін учаскелерінде пойыздар қозғалысын бір диспетчердің басқаруы;
      2) пойыздардың қозғалыс графигіндегі технологиялық нормалар мен нормативтерді, пайдалану жұмысының технологиялық процестері мен техникалық нормаларын орындау;
      3) пойыздардың қозғалыс қауіпсіздігін және қызметкерлердің еңбегін қорғауды қамтамасыз ету;
      4) диспетчердің қозғалыс басымдығын беруі болып табылады.
      15. Инфрақұрылымда пойыздардың қауіпсіз өткізілуін қамтамасыз ету мақсатында тасымалдау процесін диспетчерлендіруді инфрақұрылым операторы не ол уәкілеттік берген тұлға жүзеге асырады.
      Тасымалдау процесін диспетчерлендіру пойыздар қозғалысының тәуліктік жоспарымен бекітілген пойыздар қозғалысының графигіне сәйкес және аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасында және (немесе) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына қайшы келмейтін инфрақұрылым операторының актілерінде бекітілген техникалық пайдалану қағидаларында, пойыздар қозғалысы және станциялардағы маневрлік жұмыс жөніндегі, сигнализация және байланыс жөніндегі нұсқаулықтарда белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.
      16. Пойыздарды қабылдау, жөнелту және өткізу, инфрақұрылым учаскесінде пайдаланылатын кез келген көлік құралының (жылжымалы составтың) немесе өздігінен жүретін техниканың маневрлік қозғалыстары процестерін инфрақұрылым операторы реттейді.
      Инфрақұрылым операторының көрсетілген процестерге, оның ішінде пойыздардың қозғалыс қауіпсіздігі талаптарын, пойыздардың қозғалыс графигінің нормативтерін, инфрақұрылымның желілік бөлімшелері жұмысының технологиялық процестерін қамтамасыз етуге қатысты өкімдері (нұсқаулары) тасымалдау процесіне барлық қатысушылар үшін міндетті.
      17. Тасымалдау процесін жүзеге асыру мақсатында инфрақұрылым операторы мен тасымалдаушылар – аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген көлемде ақпарат (деректер) алмасу үшін инфрақұрылым операторының ақпараттық жүйелерін пайдаланады.
      18. Инфрақұрылым операторы тасымалдаушыға негізгі ақпаратқа қатысты қосымша ақпаратты жекелеген шарттар негізінде береді.
      19. Инфрақұрылым операторы жасалған шарт болған кезде тасымалдаушыға инфрақұрылымдық қызметтерді көрсетуден:
      1) тасымалдау тоқтатылған немесе оған шектеу енгізілген, оның ішінде аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекет заңнамасының талаптарына сәйкес жүктерді, багажды және жүк-багажды әкелу және (немесе) әкету шектелген;
      2) штаттан тыс жағдайлардың туындауы салдарынан инфрақұрылым қызметтерін көрсету мүмкін болмаған;
      3) тасымалдауларды кезектен тыс пойыздармен жүзеге асырған;
      4) ұлттық қауіпсіздікке қатер төнгенде немесе төтенше жағдайлар, еңсерілмейтін күш мән-жайлары, әскери іс-қимылдар, қоршаулар, эпидемиялар немесе шарт бойынша міндеттемелерді орындауға кедергі келтіретін, инфрақұрылым операторы мен тасымалдаушыларға тәуелді емес өзге де мән-жайлар туындаған;
      5) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекет үкіметінің шешімі бойынша уәкілетті орган инфрақұрылымдық қызметтерді көрсетудің өзгеше тәртібін белгілеген;
      6) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекет заңнамасында көзделген өзге де жағдайларда бас тарта алады.
      20. Осы Қағидалардың 19-тармағында көзделген жағдайларда тасымалдаушыға инфрақұрылымдық қызметтерді көрсетуден бас тартылған кезде инфрақұрылым операторы тасымалдаушыны шартта көзделген тәртіппен, міндеттемелерді орындаудың мүмкін еместігі туралы хабардар етеді.
      21. Инфрақұрылым операторы пойыздардың қозғалыс графигінен ауытқып келе жатқан не осы графикте көзделмеген пойыздардың өткізілуін ұйымдастыру бойынша қажетті шараларды қолданады.
      22. Инфрақұрылым операторының инфрақұрылымдық қызметтерді көрсету фактісі және олардың нақты көлемі құжаттармен расталады, олардың нысаны аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына және (немесе) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына қайшы келмейтін инфрақұрылым операторы актілеріне сәйкес бекітіледі

V. Инфрақұрылымдық қызметтерді көрсетуге арналған шарт және
оның маңызды талаптары

      23. Инфрақұрылымдық қызметтер инфрақұрылым операторы мен тасымалдаушы арасында қарапайым жазбаша нысанда жасалатын шарт негізінде көрсетіледі.
      24. Шартта Қол жеткізу қағидаларында және осы Қағидаларда белгіленген қағидаттар мен талаптарға және аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына қайшы келетін нормалар қамтылмауға тиіс.
      25. Егер Шарттың қолданылу кезеңінде тасымалдаушы ұсынған, Қол жеткізу қағидаларының 16-тармағында көрсетілген және Шартта көзделген ақпараттың (болжамды көрсеткіштерді қоспағанда) анық еместігі анықталса, инфрақұрылым операторы оны біржақты тәртіппен бұзуға құқылы.
      26. Осы Қағидалардың 27-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, тасымалдаушының шарттан туындайтын талап ету құқығын басқаға беруге тыйым салынады.
      27. Шарттан туындайтын құқықтарды пайдалану мүмкін болмаған кезде, тасымалдаушы инфрақұрылым операторының келісімі бойынша бұл құқықты басқа тасымалдаушыда жасалған шарт болған жағдайда, оған шартта көзделген талаптармен бере алады.
      28. Шартта мынадай маңызды талаптар:
      1) шарттың нысанасы (көрсетілетін қызметтер көлемі, инфрақұрылымның өткізу қабілетінің үлесі (график тармақтарының саны), инфрақұрылым учаскелері);
      2) инфрақұрылымдық қызметтерді көрсету талаптары мен мерзімдері;
      3) көрсетілетін қызметтер құны (тарифтер, бағалар, алымдардың мөлшерлемелері) немесе оны айқындау тәртібі;
      4) көрсетілетін қызметтерге ақы төлеу тәртібі мен талаптары (есеп айырысу тәртібі, ақы төлеу тәсілдері, төлем валютасы);
      5) шарт бойынша тараптардың залал келтіргені, шарт бойынша міндеттемелерді орындамағаны немесе тиісінше орындамағаны үшін жауаптылығы (тұрақсыздық айыбы, айыппұлдар, шығындарды өтеу);
      6) форс-мажорлық мән-жайлар (еңсерілмейтін күш мән-жайлары);
      7) шарттың қолданысын тоқтату (бұзу) талаптарын қоса алғанда, шарттың қолданыс мерзімі, оның қолданысын тоқтату (бұзу) негіздері мен тәртібі қамтылуға тиіс.
      29. Жасалған шарт (не шартқа қосымша келісім) болған кезде қосымша тасымалдауға қосымша өтінім берген жағдайда, инфрақұрылым операторы мен тасымалдаушының арасында біржолғы шарт жасалуы мүмкін.

VI. Инфрақұрылым операторы мен тасымалдаушының
құқықтары мен міндеттері

      30. Тасымалдаушының:
      1) инфрақұрылым операторына тасымалдауларды ұйымдастыру бойынша ұсыныстар жіберуге;
      2) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекет заңнамасының талаптарын, оның ішінде мемлекеттік құпияға (мемлекеттік сырларға) жататын немесе таралуы шектелген мәліметтерді қамтитын ақпаратты таратуға шектеулерді ескере отырып, ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптарын міндетті түрде сақтай отырып, осы Қағидаларға және Қол жеткізу қағидаларына сәйкес тасымалдауларды ұйымдастыру үшін қажетті көлемде ақпарат алуға;
      3) шарт талаптарына сәйкес тасымалдау қызметін жүзеге асыру үшін, оның ішінде пойыздың жүретін жолында, инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерге қолжетімділік және инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерді алуға;
      4) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген және (немесе) жасалған шарттарға сәйкес өзге де құқықтарды іске асыруға құқығы бар.
      31. Тасымалдаушы:
      1) инфрақұрылымдық қызметтерді көрсету үшін қажетті мәліметтер мен құжаттарды инфрақұрылым операторына ұсынуға;
      2) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасында және аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына қайшы келмейтін инфрақұрылым операторының актілерінде белгіленген теміржол көлігіндегі қауіпсіздік талаптарына жылжымалы составтың сәйкестігін қамтамасыз етуге;
      3) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген теміржол көлігі саласындағы қауіпсіздік жөніндегі талаптарды бұзуға әкеп соғатын (әкеп соғуы мүмкін) оқыс оқиғалар мен мән-жайлар туралы инфрақұрылым операторына хабарлауға, сондай-ақ оларды жою (болғызбау) бойынша шаралар қабылдауға;
      4) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасында және аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына қайшы келмейтін инфрақұрылым операторының актілерінде белгіленген теміржол көлігіндегі қозғалыс қауіпсіздігі және пайдалану жөніндегі талаптардың сақталуын қамтамасыз етуге;
      5) инфрақұрылым операторының коммерциялық (қызметтік) құпиясын құрайтын, тасымалдаушыға белгілі болған мәліметтердің қорғалуын қамтамасыз етуге;
      6) инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерге аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес белгіленген тарифтер бойынша ақы төлеуді жүзеге асыруға, сондай-ақ өзге де төленуге тиісті төлемдерді шартта көзделген көлемде, мерзімдерде және жағдайларда жүргізуге;
      7) жекелеген шарттарда көзделмеген, вагондардың (пойыздардың) көшірілуіне (орын ауыстыруына) және (немесе) тасымалдаушылардың жылжымалы составының станцияларда тоқтатып қойылуына байланысты инфрақұрылым операторы шеккен шығындар сомасын өтеуге;
      8) инфрақұрылым операторын шартта көзделген көрсетілетін қызметтерді алудан бас тарту туралы аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген мерзімдерде жазбаша нысанда хабардар етуге;
      9) жүктерді ерекше жағдайларда, габаритті емес жүктерді теміржолмен тасымалдау шарттарын аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген тәртіппен келісуді және сақтауды қамтамасыз етуге;
      10) тасымалдаулардың келісілген көлемде болуын және теміржолмен тасымалдаудың өзге де параметрлерінің (шарттарының) теміржол көлігі инфрақұрылымы учаскелерінің тасу қабілетіне және (немесе) жүк өтетін маршрут бойынша теміржол станцияларының өңдеу қабілетіне сәйкес болуын қамтамасыз етуге;
      11) инфрақұрылым операторына және (немесе) үшінші тұлғаларға келтірілген залалды өтеуге;
      12) шартта және аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген өзге де міндеттерді орындауға міндетті.
      32. Инфрақұрылым операторының:
      1) қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша шаралар қабылдауға, оның ішінде:
      инфрақұрылым учаскелерінде пойыздар қозғалысы жылдамдығына уақытша және тұрақты шектеулер белгілеуге;
      автоматты түрде және көзбен шолып бақылау құралдары арқылы техникалық бұзылулар табылған және пойыз жүріп келе жатқанда қозғалыс қауіпсіздігіне қатер төндіретін жылжымалы составтың коммерциялық ақаулары анықталған жағдайда, станцияда, аралықта пойыздың қозғалысын тоқтатуға;
      инфрақұрылымның қалыпты жұмысын қалпына келтіру үшін пойыздар қозғалысына кедергі келтіретін жағдайлар туындаған кезде тасымалдаушының ресурстарын (жылжымалы составты, персоналын) пайдалануға;
      тасымалдаушыға пойыздардың қозғалыс қауіпсіздігі талаптарын, пойыздардың қозғалыс графигінің нормативтерін, пойыздарды құрастыру жоспары мен тәртібін, инфрақұрылым станциялары (желілік бөлімшелері) жұмысының технологиялық процестерін қамтамасыз етуге қатысты өкімдер (бұйрықтар, нұсқамалар, нұсқаулар, ескертулер және басқасын) беруге;
      2) шарт жасасу сатысында тасымалдаушыдан теміржол көлігіндегі қауіпсіздік сертификатын, тасымалдауларды жүзеге асыру кезінде лицензиялауға жататын барлық қызмет түрлерін жүзеге асыруға арналған лицензияларды талап етуге;
      3) шартты орындау сатысында тасымалдаушыдан теміржол көлігінің қауіпсіздік жүйесінің талаптарына сәйкестігін растайтын құжаттарды талап етуге;
      4) тасымалдаушы инфрақұрылым учаскесінің өткізу қабілетінің бөлінген үлесін пойыздардың қозғалыс графигінде белгіленген көлемге қарағанда толық емес көлемде пайдаланған жағдайда, өткізу қабілетінің бөлінген үлесін (график тармақтарын) түзету бөлігінде шартқа өзгерістер мен толықтыруларды біржақты тәртіппен енгізуге;
      5) тасымалдаушы инфрақұрылымды шарттың талаптарын бұза отырып пайдаланған жағдайда, тасымалдаушылардың жылжымалы составын оны тоқтатып қою үшін бос жол мүмкіндігі бар станцияға немесе оқшау инфрақұрылымға көшіру (орнын ауыстыру) және тоқтатып қою туралы шешімдер қабылдауға;
      6) мұндай фактілерді шарт талаптарын бұзу деп танымай, инфрақұрылым операторына байланысты емес себептер бойынша (көршілес (шекаралас) теміржол әкімшіліктерін және (немесе) оқшау инфрақұрылым иелерін қоса алғанда, үшінші тұлғалардың кінәсінан) тасымалдаушының инфрақұрылымға қол жеткізуінен бас тартуға;
      7) табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар туындаған жағдайда, сондай-ақ төтенше жағдай енгізілген кезде және тасымалдауға кедергі келтіретін өзге де мән-жайлар кезінде теміржол қатынасының белгілі бір бағыттарында тасымалдауға байланысты қызметтер көрсетуді уақытша тоқтату немесе қызметтерді толық емес көлемде көрсету туралы шешімді біржақты тәртіппен қабылдауға;
      8) штаттан тыс жағдайлар туындаған кезде графиктің бөлінген тармақтарының күшін инфрақұрылымды қалпына келтіру үшін қажетті мерзімге жою арқылы инфрақұрылымға қол жеткізуді шектеуге;
      9) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасында және (немесе) жасалған шарттарда белгіленген өзге де құқықтарды іске асыруға құқығы бар.
      33. Инфрақұрылым операторы:
      1) тасымалдаушылардың тасымалдауларды ұйымдастыру бойынша ұсыныстарын, сондай-ақ инфрақұрылым қызметтерін көрсету үшін қажетті мәліметтер мен құжаттарды қабылдауға және қарауға;
      2) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекет заңнамасының талаптарын, оның ішінде мемлекеттік құпияға (мемлекеттік сырларға) жататын немесе таралуы шектелген мәліметтерді қамтитын ақпаратты таратуға белгіленген шектеулерді ескере отырып, ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптарын міндетті түрде сақтай отырып, осы Қағидаларға және Қол жеткізу қағидаларына сәйкес тасымалдарды ұйымдастыру үшін қажетті ақпарат көлемін тасымалдаушыларға уақтылы ұсынуға;
      3) Қол жеткізу қағидаларына сәйкес инфрақұрылымның техникалық және технологиялық қабілеті шеңберінде инфрақұрылымның өткізу қабілеттілігін бөлуге;
      4) тасымалдаушыға келісілген қызметтер көрсету мерзімдері мен талаптарының өзгеруіне әкеп соғатын пойыздардың қозғалыс графигіндегі өзгерістер туралы шартта көзделген мерзімдерде және тәртіппен хабар беруге;
      5) шартта айқындалған жағдайларда тасымалдаушыны инфрақұрылымдағы авариялар, зақымданулар және инфрақұрылымды пайдаланған кезде өз қызметін жүзеге асыру үшін тасымалдаушыға кедергі келтіруі мүмкін өзге де мән-жайлар туралы құлақтандыруға;
      6) тасымалдаушылардың коммерциялық (қызметтік) құпиясын құрайтын, инфрақұрылым қызметтерін көрсету барысында инфрақұрылым операторына белгілі болған мәліметтердің қорғалуын қамтамасыз етуге;
      7) қажетті техникалық құралдарды жарамды жағдайда күтіп-ұстауға және пойыздар қозғалысында табиғи немесе техногендік аварияларға байланысты туындаған үзілістердің алдын алу және оларды жою бойынша шаралар қабылдауға;
      8) шартта және аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген өзге де міндеттерді орындауға міндетті.

ҮІІ. Дауларды шешу тәртібі

34. Осы Қағидаларды іске асыру кезінде немесе қызметтер көрсету барысында тасымалдаушы мен инфрақұрылым операторы арасында туындаған барлық даулар мен келіспеушіліктер келіссөздер жүргізу арқылы шешіледі.
35. Тасымалдаушы мен инфрақұрылым операторы келіссөздер барысында өзара келісімге қол жеткізе алмаған жағдайда, барлық даулар мен келіспеушіліктер аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекетің заңнамасында белгіленген тәртіппен шешіледі.

Еуразиялық экономикалық одақ шеңберінде
теміржол көлігінің инфрақұрылымдық қызметтерін
көрсету қағидаларына
қосымша

Теміржол көлігінің инфрақұрылымдық көрсетілетін
қызметтерінің тізбесі

Р/с №	Беларусь Республикасы	Қазақстан Республикасы*	Ресей Федерациясы**
1	Инфрақұрылымды беру және тасымалдаушының тартқыш жылжымалы составын электрмен жабдықтауды қоса алғанда, пойыздардың қозғалысын (жүріп өтуін) жүзеге асыру үшін қажетті жұмыстарды орындау	Инфрақұрылымды беру және пойыздардың қозғалысын (жүріп өтуін) жүзеге асыру үшін қажетті жұмыстарды орындау	Инфрақұрылымды беру және тасымалдаушының тартқыш жылжымалы составын электрмен жабдықтауды қоса алғанда, пойыздардың қозғалысын (жүріп өтуін) жүзеге асыру үшін қажетті жұмыстарды орындау
2	Инфрақұрылымды беру және тасымалдаушының тартқыш жылжымалы составын электрмен жабдықтауды қоса алғанда, маневрлік қозғалыстар үшін қажетті жұмыстарды орындау	Инфрақұрылымды беру және маневрлік қозғалыстар үшін қажетті жұмыстарды орындау	Инфрақұрылымды беру және тасымалдаушының тартқыш жылжымалы составын электрмен жабдықтауды қоса алғанда, маневрлік қозғалыстар үшін қажетті жұмыстарды орындау
3	Пойыздардың қозғалыс қауіпсіздігін және тасымалданатын жүктердің, багаждың және жүк-багаждың сақталуын қамтамасыз етуге бағытталған техникалық және коммерциялық бақылау жөніндегі көрсетілетін қызметтер	---	Пойыздардың қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған техникалық және коммерциялық бақылау жөніндегі көрсетілетін қызметтер

* Оның ішінде Ресей Федерациясының аумағындағы Қазақстан Республикасына тиесілі инфрақұрылым учаскелері үшін;
** Оның ішінде Қазақстан Республикасының аумағындағы Ресей Федерациясына тиесілі инфрақұрылым учаскелері үшін.

Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 25 ҚОСЫМША

Сатып алуды реттеу тәртібі туралы
ХАТТАМА

І. Жалпы ережелер

      1. Сатып алуды реттеу туралы ХАТТАМА Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың XVII бөліміне сәйкес әзірленген және сатып алуды реттеу тәртібін айқындайды.
      2. Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың 88-бабында және осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мынаны білдіреді:
      «веб-портал» – сатып алу туралы ақпаратқа қол жеткізудің бірыңғай орнын беретін Интернет желісіндегі мүше мемлекеттің бірыңғай ресми сайты;
      «тапсырыс беруші» – мемлекеттік орган, жергілікті өзін-өзі басқару органы, бюджеттік ұйым (оның ішінде мемлекеттік (муниципалдық) мекемелер), сондай-ақ мүше мемлекеттің сатып алу туралы ұлттық заңнамасында айқындалған жағдайларда, осы заңнамаға сәйкес сатып алуды жүзеге асыратын өзге де тұлғалар. Мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында қызметі осы заңнамаға сәйкес жүзеге асырылатын сатып алуды ұйымдастырушыны құру (жұмыс істеуі) көзделуі мүмкін. Бұл ретте, сатып алуды ұйымдастырушыға тапсырыс берушінің сатып алу туралы шартты (келісімшартты) жасасу жөніндегі функцияларын беруге жол берілмейді;
      «сатып алу» – мемлекеттік (муниципалдық) сатып алу, бұл арқылы тапсырыс берушілердің тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді сатып алуы және мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында көзделген жағдайларда, бюджет қаражаты, сондай-ақ өзге қаражат есебінен өзге де сатып алу, сондай-ақ сатып алу туралы шарттарды (келісімшарттарды) орындауға байланысты қатынастар түсініледі;
      «сатып алу туралы ақпарат» – сатып алуды жүргізу туралы хабарлама, сатып алу туралы құжаттама (оның ішінде сатып алу туралы шарт (келісімшарт) жобасы), осындай хабарламаларға, құжаттамаға енгізілетін өзгерістер, сатып алу туралы құжаттаманы түсіндіру, сатып алу процесінде жасалған хаттамалар, сатып алу рәсімінің нәтижесі туралы мәліметтер, сатып алу туралы шарттар (келісімшарттар) және осындай шарттарға жасалған қосымша келісімдер туралы мәліметтер, сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) орындалу нәтижесі туралы мәліметтер, мүше мемлекеттің сатып алу саласындағы уәкілетті реттейтін және (немесе) бақылайтын билік органдарына шағымдардың түсуі туралы, олардың мазмұны және осындай шағымдарды қарау нәтижелері бойынша қабылданған шешімдер туралы, осындай органдар берген нұсқамалар туралы мәліметтер. Сатып алу туралы ақпарат веб-порталға міндетті түрде орналастыруға жатады;
      «ұлттық режим» – әрбір мүше мемлекет сатып алу мақсаттары үшін мүше мемлекеттердің аумақтарынан шығарылатын тауарларға, жұмыстарға және көрсетілетін қызметтерге, осындай тауарларды ұсынатын, жұмыстарды орындайтын және қызметтерді көрсететін мүше мемлекеттердің әлеуетті өнім берушілеріне және мүше мемлекеттердің өнім берушілеріне ұлттық тауарларына, жұмыстарына және көрсетілетін қызметтеріне, сондай-ақ осындай тауарларды ұсынатын, жұмыстарды орындайтын және қызметтерді көрсететін әлеуетті өнім берушілер мен өз мемлекетінің өнім берушілеріне ұсынылатын режимнен кем емес қолайлы режимді қамтамасыз етеді деп көздейтін режим. Тауардың шығарылған елі Одақтың кедендік аумағында қолданылатын, тауарлардың шығарылған елін айқындау қағидаларына сәйкес айқындалады;
      «электрондық сауда алаңының (электрондық алаң) операторы» – мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес электрондық сауда алаңына (электрондық алаңға), оның жұмыс істеуі үшін қажет бағдарламалық-аппараттық құралдарға иелік ететін және (немесе) оның жұмыс істеуін қамтамасыз ететін, заңды тұлға немесе кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыратын жеке тұлға;
      «өнім беруші» – өнім беруші, орындаушы не мердігер болып табылатын және сатып алу туралы шарт (келісімшарт) жасалған тұлға;
      «әлеуетті өнім беруші» – кез келген заңды тұлға немесе кез келген жеке тұлға (оның ішінде дара кәсіпкер);
      «электрондық сауда алаңы (электрондық алаң)» – электрондық форматта сатып алу жүргізу үшін мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында белгіленген тәртіппен айқындалған Интернет желісіндегі сайт. Бұл ретте, мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында электрондық сауда алаңы (электрондық алаң) веб-портал болып табылады деп белгіленуі мүмкін, сондай-ақ электрондық сауда алаңдарының (электрондық алаңдардың) шектеулі саны айқындалуға тиіс;
      «электрондық сатып алу форматы» – Интернет желісін, веб-порталды және (немесе) электрондық сауда алаңын (электрондық алаңды), сондай-ақ бағдарламалық-аппараттық құралдарды пайдалана отырып жүзеге асырылатын сатып алуды ұйымдастыру және өткізу рәсімі.
      3. Осы Хаттаманы қолдану кезінде, егер мүше мемлекет заңнамасының ережелерінен осы Хаттамада белгіленгеннен өзге мағына болмаса, мүше мемлекеттің заңнамасын осы Хаттамаға сәйкес келтіру талап етілмейді.

IІ. Сатып алу саласына қойылатын талаптар

      4. Мүше мемлекеттерде сатып алу мынадай тәсілдермен жүргізіледі:
      ашық конкурс, ол атап айтқанда, өткізу кезеңдерін және алдын ала біліктілік іріктеуді көздеуі мүмкін (бұдан әрі – конкурс);
      баға ұсыныстарын сұрату (баға белгіленімдерін сұрату);
      ұсыныстарды сұрату (егер бұл мүше мемлекеттің заңнамасында көзделсе);
      ашық электрондық аукцион (бұдан әрі – аукцион);
      биржалық сауда-саттық (егер бұл мүше мемлекеттің ұлттық заңнамасында көзделсе);
      бір көзден не жалғыз өнім берушіден (орындаушыдан, мердігерден) сатып алу.
      Мүше мемлекеттер конкурсты және аукционды электрондық форматта ғана өткізуді қамтамасыз етеді және сатып алудың басқа тәсілдерін жүзеге асыру кезінде электрондық форматқа көшуге ұмтылады.
      5. Конкурс өткізу арқылы сатып алу осы Хаттамаға № 1 қосымшаның 1 – 4-тармақтарында көзделген талаптар ескеріле отырып жүзеге асырылады.
      6. Баға ұсыныстарын сұратуды (баға белгіленімдерін сұратуды) жүргізу арқылы сатып алу осы Хаттамаға № 1 қосымшаның 5-тармағында көзделген талаптар ескеріле отырып жүзеге асырылады.
      7. Ұсыныстарды сұратуды жүргізу арқылы сатып алу осы Хаттамаға № 1 қосымшаның 6-тармағында көзделген талаптар ескеріле отырып,осы Хаттамаға № 2 қосымшада көзделген жағдайларда, сондай-ақ егер бұл мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында белгіленсе, осы Хаттамаға № 3 қосымшаның 10, 42, 44, 47, 59 және 63-тармақтарында көзделген жағдайларда жүзеге асырылады.
      8. Аукцион жүргізу арқылы сатып алу осы Хаттамаға № 4 қосымшаға сәйкес, осы Хаттамаға № 1 қосымшаның 7 және 8-тармақтарында көзделген талаптар ескеріле отырып жүзеге асырылады.
      Мүше мемлекет сатып алу туралы өз заңнамасында аукцион өткізу арқылы сатып алу жүзеге асырылатын тауарлардың, жұмыстардың және көрсетілетін қызметтердің неғұрлым ауқымды тізбесін белгілеуге құқылы.
      9. Тауар биржасында биржа тауарларын (оның ішінде, осы Хаттамаға № 4 қосымшада көзделген тауарларды) сатып алу жүзеге асырылуы мүмкін.
      Мүше мемлекет өз заңнамасында сатып алу жүзеге асырылуы мүмкін тауар биржаларын айқындауға құқылы.
      10. Бір көзден не жалғыз өнім берушіден (орындаушыдан, мердігерден) сатып алу осы Хаттамаға № 3 қосымшада көзделген жағдайларда, осы Хаттамаға № 1 қосымшаның 10-тармағында көрсетілген талаптар ескеріле отырып жүзеге асырылады.
      Мүше мемлекет сатып алу туралы өз заңнамасында осы Хаттамаға № 3 қосымшада көзделген тауарлардың, жұмыстардың және көрсетілетін қызметтердің тізбесін қысқартуға құқылы.
      11. Мүше мемлекет біржақты тәртіппен сатып алу туралы өз заңнамасында сатып алуды өткізу аяқталғанға дейін әлеуетті өнім берушілер туралы ақпараттың құпиялылығын сақтау қажеттілігіне байланысты сатып алуды жүзеге асыру ерекшеліктерін, сондай-ақ ерекше жағдайларда 2 жылдан аспайтын мерзімге - тауарлардың, жұмыстардың және көрсетілетін қызметтердің жекелеген түрлерін сатып алуды жүзеге асыру ерекшеліктерін белгілеуге құқылы.
      Осындай ерекшеліктерді белгілеуге қатысты шешімдер осы Хаттаманың 32 – 34-тармақтарында көзделген тәртіппен қабылданады.
      12. Тапсырыс беруші сатып алуды дербес не сатып алуды ұйымдастырушының қатысуымен жүзеге асырады (егер мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында сатып алуды ұйымдастырушының жұмыс істеуі көзделген болса).
      13. Мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында жосықсыз өнім берушілердің тізілімін қалыптастыру және жүргізу көзделуге тиіс, оған:
      сатып алу туралы шарттар (келісімшарттар) жасасудан жалтарған әлеуетті өнім берушілер туралы;
      олармен жасасқан сатып алу туралы шарттар (келісімшарттар) бойынша өз міндеттемелерін орындамаған не тиісінше орындамаған өнім берушілер туралы;
      орындау барысында өнім беруші сатып алу туралы құжаттамада белгіленген әлеуетті өнім берушілерге (өнім берушілерге) қойылатын талаптарға сәйкес келмейтіні немесе оның жеңімпаз болуына мүмкіндік берген, осындай талаптарға сәйкес келетіні туралы анық емес ақпарат бергені анықталса, тапсырыс берушілер біржақты тәртіппен сатып алу туралы шарттарды (келісімшарттарды) бұзған өнім берушілер туралы мәліметтер енгізіледі.
      Мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында мүше мемлекеттің жосықсыз өнім берушілері тізіліміне құрылтайшылар, алқалы атқарушы органдардың мүшелері, өнім берушілердің жалғыз атқарушы органының функцияларын орындайтын тұлғалар туралы мәліметтерді енгізу көзделуі мүмкін.
      Жосықсыз өнім берушілер тізіліміне енгізу осы тармақтың екінші – төртінші абзацтарында көзделген мәліметтер расталған (фактілер анықталған) кезде, сот және (немесе) мүше мемлекеттің сатып алу саласындағы уәкілетті реттейтін және (немесе) бақылайтын билік органының шешімі негізінде 2 жыл мерзімге жүзеге асырылады.
      Мәліметтері жосықсыз өнім берушілер тізіліміне енгізілген тұлға осы тізілімге енгізілгеніне сот тәртібімен шағымдануға құқылы.
      Мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында осы Хаттамаға № 3 Қосымшаның 1 және 6-тармақтарына сәйкес айқындалған әлеуетті өнім берушілер мен өнім берушілерді жосықсыз өнім берушілер тізіліміне енгізу бөлігінде ерекшелік көзделуі мүмкін.
      14. Мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасымен осы мүше мемлекеттің жосықсыз өнім берушілері тізілімінде және (немесе) басқа мүше мемлекеттердің жосықсыз өнім берушілері тізілімдерінде қамтылған мәліметтерді негізге ала отырып, тапсырыс берушінің сатып алуға қатысуға жіберуді жүзеге асыру құқығы немесе міндеті көзделуі мүмкін.
      15. Мүше мемлекеттер:
      1) сатып алу туралы өз заңнамасына сәйкес, тауарлардың, жұмыстардың және көрсетілетін қызметтердің жекелеген түрлерін сатып алу кезінде әлеуетті өнім берушілерге қойылатын қосымша біліктілік талаптарын белгілеу арқылы;
      2) осы Хаттамада белгіленген өзге тәсілдермен сатып алуға қатысуды шектейді.
      16. Мүше мемлекеттің сатып алу туралы ұлттық заңнамасымен:
      1) сатып алу шарттарына өнім берушілерге және әлеуетті өнім берушілерге қойылатын кез келген өлшенбейтін сандық және (немесе) әкімшілендірілмейтін талаптарды енгізуге;
      2) сатып алу туралы құжаттама талаптарына сәйкес келмейтін әлеуетті өнім берушілерді сатып алуға қатысуға жіберуге;
      3) сатып алуды жүргізу хабарламасында және (немесе) сатып алу туралы құжаттамада көзделмеген негіздемелер бойынша әлеуетті өнім берушілерді сатып алуға қатысуға жіберуден бас тартуға тыйым салу белгіленеді.
      17. Мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында көзделген жағдайларды қоспағанда, әлеуетті өнім берушілерден сатып алуға қатысқаны үшін төлемақы алуға жол берілмейді.
      18. Мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасымен сатып алуға қатысуға өтінімді қамтамасыз ету, сондай-ақ сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) орындалуын қамтамасыз ету туралы туралы әлеуетті өнім берушілерге қойылатын талаптар белгіленуі мүмкін.
      Мүше мемлекеттердің сатып алу туралы заңнамасымен сатып алуға қатысуға өтінімді қамтамасыз ету, сондай-ақ сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) орындалуын қамтамасыз ету мөлшері мен нысаны белгіленеді. Бұл ретте, сатып алу туралы шартта (келісімшартта) аванс төлемі көзделген жағдайды қоспағанда, сатып алуға қатысуға өтінімді қамтамасыз ету мөлшері - сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) бастапқы (ең жоғарғы) бағасының 5 пайызынан (сатып алудың бағдарланатын құнынан), ал сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) орындалуын қамтамасыз ету - сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) бастапқы (ең жоғарғы) бағасының 30 пайызынан (сатып алудың бағдарланатын құнынан) аспауға тиіс. Мұндай жағдайда, сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) орындалуын қамтамасыз ету мөлшері - аванс мөлшерінің кемінде 50 пайызын құруға тиіс.
      Егер сатып алу туралы шарт (келісімшарт) өнім берушіге аванс беру туралы талапты қамтыған жағдайда, өнім беруші одан бас тартуға құқылы.
      Мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасымен сатып алуға қатысуға өтінімді қамтамасыз етудің және сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) орындалуын қамтамасыз етудің кемінде 2 тәсілі (түрі) белгіленуге тиіс.
      Бұл ретте, сатып алуға қатысуға өтінімді қамтамасыз ету және сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) орындалуын қамтамасыз ету ретінде, атап айтқанда мыналар:
      тапсырыс берушінің банктік шотына енгізілетін кепілдік ақшалай жарна;
      банк кепілдігі қабылданады.
      Сатып алу мақсаты үшін банктік кепілдіктерге қойылатын талаптар мүше мемлекеттің заңнамасымен белгіленеді.
      Мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасы тапсырыс берушінің сатып алуға қатысуға өтінімді қамтамасыз етуін және осындай заңнамада көзделген жағдайларда, әлеуетті өнім берушілерге және өнім берушілерге сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) орындалуын қамтамасыз етуді уақтылы қайтаруын қамтамасыз етуге тиіс.
      19. Сатып алу туралы құжаттамаға және өзге құжаттарға сатып алуды жүргізу кезінде - сатып алу объектісінің сипаттамаларын бейнелеудің барынша дәл басқа тәсілі болмаған (мұндай жағдайларда сатып алушы сатып алу туралы құжаттамаға «немесе баламасы (сол тектес)» деген сияқты сөздерді қосады) жағдайларды қоспағанда, тауар белгілеріне, қызмет көрсету белгілеріне, фирмалық атауларына, патенттерге, пайдалы модельдерге, өнеркәсіптік үлгілерге, тауардың шығарылған жерінің атауына, өндірушіге немесе өнім берушіге талаптар немесе нұсқамалар қосылмауға тиіс. Сатып алынатын тауардың осындай тауарлардың үйлесімділігін қамтамасыз ету қажет болған кезде (оның ішінде, негізгі (белгіленген) жабдықты толық жабдықтау, жаңғырту және толық жарақтандыру) тапсырыс беруші пайдаланатын тауармен үйлеспейтіні - ерекшелік болып табылады.
      Тапсырыс беруші халықаралық шарттарда және Одақ құқығын қорғатын актілерде және (немесе) мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген техникалық регламенттерге, стандарттарға және өзге де талаптарға сәйкес айқындалған, сатып алу объектісінің техникалық және сапалық сипаттамаларына қатысты стандарттық көрсеткәштерді, талапты, шарттық белгілеулерді және терминологияны белгілеуге құқылы.
      20. Сатып алудың нәтижелеріне өздері мүдделі жеке тұлғалар (оның ішінде конкурсқа, аукционға, баға ұсыныстарын сұратуға (баға белгіленімдерін сұратуға) немесе ұсыныстарды сұратуға қатысуға өтінімдер берген жеке тұлғалар), конкурсқа, аукционға, баға ұсыныстарын сұратуға (баға белгіленімдерін сұратуға) немесе ұсыныстар сұратуға қатысуға өтінімдер берген әлеуетті өнім берушілер қызметкерлері не әлеуетті өнім берушілер (оның ішінде әлеуетті өнім берушілердің қатысушылары (акционерлері), олардың басқару органдарының қызметкерлері және әлеуетті өнім берушілердің кредиторлары болып табылатын жеке тұлғалар) өздеріне ықпал етуге қабілетті жеке тұлғалар, сондай-ақ сатып алу саласында бақылауды тікелей жүзеге асыратын сатып алу саласындағы мүше мемлекеттің уәкілетті реттейтін және (немесе) бақылайтын билік органдарының лауазымды тұлғалары комиссия (оның ішінде конкурстық, аукцондық және белгіленімдік) мүшелері бола алмайды.
      21. Сатып алу туралы шарт (келісімшарт) мынадай міндетті талапты:
      1) сатып алу туралы осындай шартта (келісімшартта) көзделген міндеттемелерді орындамағаны немесе тиісінше орындамағаны үшін тараптардың жауаптылығын;
      2) ақы төлеу тәртібін, сондай-ақ тапсырыс берушінің сатып алу нәтижесінің сатып алу туралы шартта (келісімшартта) белгіленген талаптарға сәйкестігіне (оның ішінде, саны (көлемі), жиынтығы, сапасы бойынша қабылдап алуды жүзеге асыру тәртібі туралы қамтуға тиіс.
      22. Мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында мыналарға:
      1) мүше мемлекеттің заңнамасында көзделмеген жағдайларда, әлеуетті өнім берушілердің және өнім берушілердің санын шектеуге әкеп соғатын, сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) талаптарын белгілеуге;
      2) сатып алу туралы шарт (келісімшарт) бойынша міндеттемелерді басқа тарап тиісінше орындамаған және мүше мемлекеттің заңнамасында көзделмеген жағдайларда, тапсырыс берушілердің және өнім берушілердің шарттық міндеттемелерді орындаудан біржақты бас тартуына;
      3) мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында көзделген жағдайларды қоспағанда, шарттық міндеттемелердің орындалу талаптарының өзгеруіне, оның ішінде сатып алу туралы шарт (келісімшарт) бағасының өзгеруіне тыйым салу көзделуге тиіс. Сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) бағасын пропорционалды төмендетпейінше тауарлардың санын, жұмыстар көлемін, көрсетілетін қызметтерді азайтуға жол берілмейді.
      23. Мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген жағдайларда, бірнеше өнім берушілермен сатып алу туралы шарт (келісімшарт) жасасуға жол беріледі.
      24. Мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасымен тауарды немесе жұмысты сатып алуды, кейіннен қызмет көрсетуді, қызмет мерзімі ішінде пайдалануды, жеткізілген тауарды немесе жұмысты орындау нәтижесінде құрылған объектіні (өмірлік цикл шарты (келісімшарты)) жөндеуді және кәдеге жаратуды көздейтін сатып алу туралы шартты (келісімшартты) жасасу туралы талап белгіленуі мүмкін.
      25. Мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасымен нақты сатып алуға қатысты сатып алу туралы құжаттың ажырамас бөлігі болып табылатын сатып алу туралы шарт (келісімшарт) жобасына оны орындаудың (оның ішінде, сатып алу нысанасына байланысты емес) қосымша талаптарын енгізу қажеттігі көзделуі мүмкін.
      26. Мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасымен әлеуетті өнім берушінің және (немесе) өнім берушінің сатып алу туралы шарт (келісімшарт) бойынша тапсырыс берушіге барлық бірлесіп орындаушылар және қосалқы мердігерлер туралы ақпаратты беру міндеті көзделуі мүмкін.
      27. Мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасымен сатып алу туралы шартты (келісімшартты) банктік сүйемелдеу көзделуі мүмкін.
      28. Мүше мемлекеттер сатып алу туралы шарттарды (келісімшарттарды) электрондық форматта жасауға 2016 жылдан бастап көшуге ұмтылады.
      29. Мүше мемлекеттер ақпараттық ашықтықты және сатып алу айқындығын қамтамасыз етеді, оның ішінде мыналар арқылы:
      1) әрбір мүше мемлекеттің веб-портал құруы;
      2) сатып алу туралы ақпаратты, жосықсыз өнім берушілер тізілімін (оның ішінде, орыс тілінде) веб-порталда орналастыру;
      3) мүше мемлекеттің сатып алу саласындағы нормативтік құқықтық актілерін (оның ішінде, орыс тілінде) веб-порталда жариялау;
      4) электрондық сауда алаңдарының (электрондық алаңдарды) шектелген санын және (немесе) веб-порталды - электрондық форматта сатып алутуралы ақпаратқа және егер мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында бұл көзделген болса, осындай сатып алуға байланысты электрондық көрсетілетін қызметтерге рұқсат берудің бірыңғай орны ретінде анықтау;
      5) сатып алу туралы ақпаратқа, веб-порталға орналастырылатын жосықсыз өнім берушілердің тізілімі мен актілерге кедергісіз және тегін қол жеткізуді ұйымдастыру, сондай-ақ осындай ақпарат, тізілім мен акті бойынша мәліметтерді барынша кеңінен іздеуді қамтамасыз ету арқылы қамтамасыз етеді.

ІII. Ұлттық режим және оны қамтамасыз ету ерекшеліктері

      30. Мүше мемлекеттердің әрқайсысы басқа мүше мемлекеттердің аумақтарынан шығатын тауарларға, жұмыстарға және көрсетілетін қызметтерге қатысты, сондай-ақ осындай тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді ұсынатын басқа мүше мемлекеттердің әлеуетті өнім берушілері мен өнім берушілеріне қатысты сатып алу саласындағы ұлттық режимді қамтамасыз етеді.
      31. Мүше мемлекет сатып алу туралы өз заңнамасында белгіленген біржақты тәртіппен ерекше жағдайларда ұлттық режимнен кемінде 2 жыл мерзімге алып қоюдарды белгілеуге құқылы.
      32. Мүше мемлекеттің сатып алу саласындағы уәкілетті реттейтін және (немесе) бақылайтын билік органы күні бұрын, бірақ осы Хаттаманың 31-тармағына сәйкес, алып қоюды белгілеу туралы актіні қабылдаған күнге дейін 15 күнтізбелік күннен кешіктірмей жазбаша нысанда Комиссияны және әрбір мүше мемлекетті оны қабылдау қажеттігін негіздей отырып, осындай актіні қабылдау ниеті туралы хабардар етеді.
      Осындай хабарламаны алған мүше мемлекет тиісті консультациялар жүргізу туралы ұсыныспен, оны жіберген органға жүгіне алады.
      Көрсетілген хабарламаны жіберген мүше мемлекет консультациялар жүргізуден бас тарта алмайды.
      33. Комиссия осы Хаттаманың 31-тармағына сәйкес мүше мемлекет қабылдаған, алып қоюды белгілеу туралы актінің күшін жою жою қажеттігі туралы шешімді - оны қабылдаған күнінен бастап 1 жыл ішінде қабылдауға құқылы.
      Комиссия көрсетілген актінің күшін жою қажеттігі туралы шешім қабылдаған жағдайда, шешім қабылдаған мүше мемлекет 2 айлық мерзімде осындай актіге тиісті өзгерістер енгізуді (күші жойылды деп тануды) қамтамасыз етеді.
      Комиссияның осы Хаттаманың 31-тармағына сәйкес актілерді қабылдау туралы хабарламаларды және олардың күшін жою мәселелері бойынша мүше мемлекеттердің өтініштерін қарауы, сондай-ақ Комиссияның осындай актілердің күшін жою қажеттігі туралы шешім қабылдауы Комиссия айқындайтын тәртіппен жүзеге асырылады.
      Осы Хаттаманың 31-тармағына сәйкес қабылданған актінің күшін жою қажеттігі туралы Комиссия шешімі күшіне енген күннен бастап 2 ай өткеннен кейін, өзіне қатысты көрсетілген шешім шығарылған мүше мемлекет оны орындамаған жағдайда, мүше мемлекеттердің әрқайсысы біржақты тәртіппен осындай мүше мемлекетке ұлттық режимді қолданбауға құқылы. Бұл туралы хабарлама Комиссияға және мүше мемлекеттердің әрқайсысына дереу жіберіледі.
      34. Егер мүше мемлекет осы бөлімде көзделген міндеттемелерді орындамаса, басқа мүше мемлекеттер Комиссияға жүгінуге құқылы. Комиссия қарау нәтижелері бойынша мынадай шешімдердің бірін қабылдайды:
      1) бұзушылық фактісінің болмауы;
      2) бұзушылық фактісін және мүше мемлекеттің анықталған бұзушылықты жою қажеттігін тану.
      Егер анықталған бұзушылықты жою қажеттігі туралы шешім қабылданған күннен бастап 2 ай өткеннен кейін, өзіне қатысты осындай шешім шығарылған мүше мемлекет оны орындамаса, басқа мүше мемлекеттердің әрқайсысы біржақты тәртіпте осындай мүше мемлекетке ұлттық режимді қолданбауға құқылы.
      Бұл туралы хабарлама Комиссияға және мүше мемлекеттердің әрқайсысына дереу жіберіледі.

ІV. Сатып алуға қатысу кезінде тұлғалардың құқықтары мен заңды мүдделерін қамтамасыз ету

      35. Мүше мемлекеттердің әрқайсысы сатып алу туралы өз заңнамасын бұзушылықтардың алдын алу, анықтау және жолын кесу бойынша шаралар қабылдайды.
      36. Сатып алу саласында тұлғалардың құқықтары мен заңды мүдделерін қамтамасыз ету көлемі Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың 88-бабымен және осы Хаттамамен және мүше мемлекеттің сатып алу туралы өз заңнамасында анықталады.
      37. Сатып алу саласында тұлғалардың құқықтарын және заңды мүдделерін қамтамасыз ету, сондай-ақ сатып алу туралы мүше мемлекет өз заңнамасының сақталуын бақылауды жүзеге асыру мақсатында, мүше мемлекеттердің әрқайсысы өз заңнамасына сәйкес, сатып алу саласында уәкілетті реттейтін және (немесе) бақылайтын билік органдарының болуын қамтамасыз етеді. Бұл ретте, осы функцияларды бір органның орындауына рұқсат беріледі, оның құзыретіне, атап айтқанда, мыналар:
      1) сатып алу саласында бақылауды (оның ішінде, тексеру жүргізу арқылы) жүзеге асыру;
      2) сатып алу туралы мүше мемлекеттің заңнамасын бұзатын сатып алуды жүзеге асыру кезінде, тапсырыс берушілердің, сатып алуды ұйымдастырушылардың, электрондық сауда алаңдары (электрондық алаңдар) операторларының, веб-порталдар, тауар биржалары операторларының, комиссиялардың және өзге де тұлғалардың әрекеттеріне (әрекетсіздіктеріне) қатысты шағымдар мен өтініштерді қарау жатады. Бұл ретте, сатып алуға қатысуға өтінімдер беру мерзімі аяқталғанға дейін жасалған, сатып алуларды жүзеге асыру кезінде, тапсырыс берушілердің, сатып алуды ұйымдастырушылардың, электрондық сауда алаңдары (электрондық алаңдар) операторларының, веб-порталдар, тауар биржалары операторларының, комиссиялардың және өзге де тұлғалардың әрекеттерін (әрекетсіздіктерін) кез-келген әлеуетті өнім беруші ғана емес, өзге де тұлға сатып алу туралы мүше мемлекеттің заңнамасымен белгіленген тәртіпте шағымдануға құқылы;
      3) мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасын бұзушылықтардың алдын алу және анықтау, сондай-ақ көрсетілген бұзушылықтарды болғызбау бойынша (оның ішінде, орындау үшін міндетті осындай бұзушылықтарды жою туралы нұсқама беру және осындай бұзушылықтар үшін кінәлі тұлғаларды жауапқа тарту) шаралар қабылдау;
      4) жосықсыз өнім берушілер тізілімін қалыптастыру және жүргізу жатады.

V. Сатып алу тиімділігін арттыратын және әлеуметтік
функцияларды іске асыруға бағытталған шараларды қамтамасыз ету

      38. Мүше мемлекеттің сатып алу туралы ұлттық заңнамасымен сатып алуды жоспарлау туралы талап белгіленеді.
      39. Мүше мемлекеттің сатып алу туралы ұлттық заңнамасында сатып алу тиімділігін арттыратын мынадай нормалар:
      1) сатып алынатын тауарларға, жұмыстарға және көрсетілетін қызметтерге (оның ішінде тауарлардың, жұмыстардың және көрсетілетін қызметтердің шекті бағасына) және (немесе) тапсырыс берушілердің функцияларын қамтамасыз етуге нормативтік шығындарына қойылатын талаптарды белгілеу жолымен сатып алуды нормалау;
      2) сатып алуға қоғамдық бақылауды және оны қоғамдық талқылауды жүзеге асыру;
      3) демпингке қарсы шаралар қолдану;
      4) сарапшыларды, сараптамалық ұйымдарды тарту көзделуі мүмкін.
      40. Мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында көзделген жағдайларда және тәртіппен қылмыстық-атқару жүйесінің мекемелері мен кәсіпорындарына, мүгедектер ұйымдарына, шағын және орта кәсіпкерлік субъектілеріне, сондай-ақ әлеуметтік бағдарланған коммерциялық емес ұйымдарға сатып алуды жүзеге асыру кезінде артықшылық белгіленуі мүмкін.
      Осындай артықшылық белгілеу туралы ақпаратты тапсырыс беруші сатып алуды жүргізу туралы хабарламада және сатып алу туралы құжаттамада көрсетеді.
      41. Құқық қолдану практикасының, ақпаратпен алмасудың неғұрлым өзекті мәселелерін, заңнаманы жетілдіру және үйлестіру, әдістемелік материалдарды бірлесіп әзірлеу проблемаларын талқылауға өзара мүдделік болған кезде, Комиссия сатып алу саласындағы мүше мемлекеттердің уәкілетті реттейтін және (немесе) бақылайтын билік органдарымен бірлесіп, мемлекеттік (муниципалдық) сатып алу мәселелері бойынша сарапшылар мен басшылар деңгейлерінде жылына кемінде 3 рет жиналыс өткізеді.

Сатып алуды реттеу тәртібі
туралы хаттамаға
№ 1 қосымша

Конкурсты, баға ұсыныстарын сұратуды (баға белгіленімдерін
сұратуды), ұсыныстарды сұратуды, акционды және бір көзден не
жалғыз өнім берушіден (орындаушыдан, мердігерден) сатып алуды
ұйымдастыруға және өткізуге қойылатын талаптар

      1. Конкурс электрондық форматта жүргізіледі, оның ішінде электрондық құжат нысанында конкурсқа қатысуға өтінімдер беруді көздейді.
      Сатып алу туралы шартты (келісімшартты) орындаудың ең үздік талаптарын ұсынған әлеуетті өнім беруші конкурс жеңімпазы деп танылады.
      Бағалау критерийлерін, сондай-ақ өнім берушіні объективті емес және (немесе) әкімшілендірілмейтін айқындауға әкеп соқтыратын, мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасына сәйкес келмейтін конкурсқа қатысуға өтінімдерді бағалау және салыстыру тәртібін белгілеуге жол берілмейді.
      2. Конкурс мынадай талаптар ескеріле отырып өткізіледі:
      1) конкурстық құжаттаманы бекіту;
      2) конкурстық комиссия құрамын бекіту;
      3) конкурс өткізу туралы хабарламаны және конкурстық құжаттаманы мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында көзделген мерзімдерде, бірақ конкурсқа қатысуға арналған өтінімдерді беру аяқталатын күнге дейін кемінде күнтізбелік 15 күн бұрын веб-порталда жариялау (орналастыру). Конкурс өткізу туралы хабарламаға және (немесе) конкурстық құжаттамаға өзгерістер енгізген жағдайда, конкурсқа қатысуға өтінімдерді беру мерзімі - енгізілген өзгерістер веб-порталда жарияланған (орналастырылған) күннен бастап конкурсқа қатысуға арналған өтінімдерді беру аяқталатын күнге дейін мұндай мерзім кемінде күнтізбелік 10 күнді құрайтындай етіп ұзартылуға тиіс. Бұл ретте, сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) нысанасын өзгертуге жол берілмейді;
      4) конкурстық құжаттаманың ережелерін түсіндіруі және мұндай түсіндірулерді конкурсқа қатысуға өтінімдерді беру аяқталатын күнге дейін кемінде күнтізбелік 3 күн бұрын веб-порталда жариялау (орналастыру). Сұрау салу бойынша конкурстық құжаттаманың ережелерін түсіндіру оны алған жағдайда, конкурсқа қатысуға өтінімдерді беру аяқталатын күнге дейін күнтізбелік 5 күннен кешіктірілмей жүзеге асырылады.
      5) конкурсқа қатысуға өтінімдерді электрондық сауда алаңына (электрондық алаңда) және (немесе) веб-порталға электрондық құжат нысанында беру;
      6) әлеуетті өнім берушілерді конкурсқа қатысуға жіберу мақсатында, конкурстық құжаттаманың талаптарына сәйкес келетін өтінімдерді айқындау үшін конкурсқа қатысуға өтінімдерді конкурстық комиссияның ашуы, қарауы;
      7) конкурсқа қатысуға өтінімдерді ашудың және әлеуетті өнім берушілерді конкурсқа қатысуға жіберудің хаттамаларын веб-порталда жариялау (орналастыру) және әрбір әлеуетті өнім берушіге осындай өтінімдерді ашу, қарау және жіберу нәтижелері туралы конкурстық комиссия тиісті шешімдерді қабылдаған күннен кейінгі күннен кешіктірмей хабар беру;
      8) конкурсқа қатысуға жіберілген әлеуетті өнім берушілер ұсынған, конкурсқа қатысуға өтінімдерді бағалау, салыстыру, сондай-ақ конкурс жеңімпазын айқындау және тиісті хаттаманы веб-порталда жариялау (орналастыру), әрбір әлеуетті өнім берушіге осындай бағалау, салыстыру және конкурс жеңімпазын айқындау нәтижелері туралы конкурстық комиссия тиісті шешімдер қабылдаған күннен кейінгі күннен кешіктірмей хабар беру;
      9) конкурс жеңімпазы деп айқындалған әлеуетті өнім берушінің конкурсқа қатысуға өтінімінде және конкурстық құжаттамада көрсетілген талаптарда, конкурс жеңімпазын айқындау туралы шешім қабылданған күннен бастап кемінде 10 жұмыс күнінен кейін және күнтізбелік 30 күннен кешіктірмей сатып алу туралы шартты (келісімшартты) жасасу немесе мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында айқындалған жағдайларда конкурсты өтпеді деп тану. Мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында сатып алу туралы шартты (келісімшартты) орындаудың ең үздік талаптарын ұсынған әлеуетті өнім берушімен сатып алу туралы шарт (келісімшарт) жасасу қажеттігін негізге ала отырып, тапсырыс беруші мен әлеуетті өнім берушінің арасындағы сатып алу туралы шарт (келісімшарт) жасасу тәртібі мен кезектілігі, сондай-ақ конкурс өтпеді деп танылған жағдайда, тапсырыс берушінің іс-қимылдар тәртібі белгіленеді.
      10) конкурс нәтижелері туралы мәліметтерді электрондық сауда алаңында (электрондық алаңда) және (немесе) веб-порталда жариялау (орналастыру) және әрбір әлеуетті өнім берушіге конкурс қорытындылары туралы конкурстық комиссия тиісті шешімдер қабылдаған күннен кейінгі күннен кешіктірмей хабар беру.
      3. Біліктілік алдындағы іріктеуді көздейтін конкурсты жүргізу кезінде мынадай ерекшеліктер ескеріле отырып, осы Қосымшаның 1 және 2-тармақтарында көрсетілген талаптар қолданылады:
      1) конкурс жеңімпазы біліктілік алдындағы іріктеуден өткен әлеуетті өнім берушілер арасынан айқындалады;
      2) қосымша талаптар біліктілік алдындағы іріктеуді жүзеге асыру үшін қолданылады және қатысуға өтінімді бағалау критерийі ретінде пайдаланыла алмайды.
      4. Мүше мемлекеттің заңнамасында айқындалған жағдайларда және тәртіппен конкурс екі кезеңдік рәсімдер пайдаланыла отырып өткізілуі мүмкін.
      Екі кезеңдік рәсімдер пайдаланылған конкурстың бірінші кезеңінде тапсырыс берушінің техникалық тапсырмаларына сәйкес әзірленген, әлеуетті өнім берушілердің техникалық ұсыныстары негізінде сатып алынатын тауарлардың, жұмыстардың және көрсетілетін қызметтердің техникалық ерекшеліктерін сарапшының (сарапшы комиссияның) қалыптастыруы жөніндегі іс-шаралар жүргізіледі.
      Екі кезеңдік рәсімдер пайдаланылған конкурстың екінші кезеңінде осы Қосымшаның 1 және 2-тармақтарында көрсетілген талаптар ескеріле отырып, конкурсты жүргізу үшін көзделген іс-шаралар өткізіледі.
      5. Баға ұсыныстарын сұрату (баға белгіленімдерін сұрату) тәсілін қолдану үшін, оның ішінде Сатып алуды реттеу тәртібі туралы хаттамаға № 4 қосымшаға сәйкес тізбе бойынша тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алу кезінде, мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасымен сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) шекті бастапқы (ең жоғары) бағасы (сатып алудың бағдарлы құны) айқындалады (Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартқа № 25 қосымша).
      Баға ұсыныстарын сұрату (баға белгіленімдерін сұрату) жеңімпазы деп сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) ең төмен бағасын ұсынған әлеуетті өнім беруші танылады.
      Мүше мемлекеттердің кез келгені баға ұсыныстарын сұратудан (баға белгіленімдерін сұратудан) аукциондарды артықшылықпен өткізуге көшуге ұмтылады.
      Баға ұсыныстарын сұрату (баға белгіленімдерін сұрату) тәсілімен сатып алуды өткізу кезінде веб-порталда, оның мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында белгіленген мерзімде, бірақ баға ұсыныстарын сұратуға (баға белгіленімдерін сұратуға) қатысуға өтінімдер беру аяқталатын күнге дейін кемінде 4 жұмыс күні бұрын оның өткізілетіні туралы хабарлама жарияланады (орналастырылады).
      Баға ұсыныстарын сұратуды (баға белгіленімдерін сұратуды) жүргізу барысында жасалған комиссия хаттамалары электрондық сауда алаңында (электрондық алаңда) және (немесе) веб-порталда жарияланады (орналастырылады) және Баға белгілеу комиссиясы қабылдаған шешімдер туралы хабарламалар әрбір әлеуетті өнім берушіге шешімдерді қабылдаған күннен кейінгі күннен кешіктірілмей жіберіледі.
      6. Ұсыныстар сұратуды жүргізу арқылы сатып алу Сатып алуды реттеу тәртібі туралы хаттамаға № 2 қосымшада көзделген тауарларға, жұмыстарға және көрсетілетін қызметтерге қатысты жүзеге асырылуы мүмкін (Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартқа № 25 қосымша).
      Мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасына сәйкес сатып алу туралы шартты (келісімшартты) орындаудың ең үздік талаптарын ұсынған әлеуетті өнім беруші - ұсыныстар сұратудың жеңімпазы деп танылады.
      Ұсыныстар сұратуды жүргізу арқылы сатып алуды өткізу кезінде веб-порталда, мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында белгіленген мерзімдерде, бірақ ұсыныстарды сұратуға қатысуға өтінімдер беру аяқталатын күнге дейін кемінде 5 жұмыс күні оның өткізілетіні туралы хабарлама бұрын жарияланады (орналастырылады).
      Ұсыныстар сұратуды жүргізу барысында сатып алуды өткізу барысында жасалған комиссия хаттамалары электрондық сауда алаңында (электрондық алаңда) және (немесе) веб-порталда жарияланады (орналастырылады) және комиссия қабылдаған шешімдер туралы хабарламалар әрбір әлеуетті өнім берушіге шешімдерді қабылданған күннен кейінгі күннен кешіктірілмей жіберіледі.
      7. Аукциондарға қатысу мақсатында әлеуетті өнім берушілер, егер бұл мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында көзделген болса, кем дегенде 3 жыл мерзімге веб-порталда және (немесе) электрондық сауда алаңында (электрондық алаңда) міндетті түрде аккредиттелуге жатады.
      Сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) ең аз бағасын ұсынған және аукцион туралы құжаттама талаптарына сәйкес келетін әлеуетті өнім беруші аукцион жеңімпазы деп танылады.
      8. Аукцион мынадай талаптар ескеріле отырып өткізіледі:
      1) аукцион туралы құжаттаманы бекіту;
      2) аукциондық комиссия құрамын бекіту;
      3) электрондық сауда алаңында (электрондық алаңда) және (немесе) веб-порталда аукцион өткізу туралы хабарламаны және аукцион туралы құжаттаманы мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында көзделген мерзімде, бірақ аукционға қатысуға арналған өтінімдерді беру аяқталатын күнге дейін кемінде күнтізбелік 15 күн бұрын орналастыру. Аукцион өткізу туралы хабарламаға және (немесе) аукцион туралы құжаттамаға өзгерістер енгізілген жағдайда, аукционға қатысуға өтінімдерді беру мерзімі, енгізілген өзгерістер электрондық сауда алаңында (электрондық алаңда) және (немесе) веб-порталда жарияланған (орналастырылған) күннен бастап, аукционға қатысуға өтінімдерді беру аяқталатын күнге дейін осы мерзім кемінде күнтізбелік 7 күнді құрайтындай мерзімге ұзартылады. Бұл ретте, сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) нысанасын өзгертуге жол берілмейді. Егер мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында аукционды қысқа мерзім ішінде өткізуге мүмкіндік беретін сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) бастапқы (ең жоғары) бағасы (сатып алудың бағдарлы құны) көзделген болса, мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасымен аукционға қатысуға өтінімдерді беру үшін осы тармақшада көзделгенге қарағанда неғұрлым қысқа мерзім, бірақ аукционға қатысуға өтінімдерді беру аяқталатын күнге дейін кемінде күнтізбелік 7 күн, ал аукцион туралы құжаттамаға өзгерістер енгізілген жағдайда – осындай өзгерістер электрондық сауда алаңында (электрондық алаңда) және (немесе) веб-порталда жарияланған (орналастырылған) күннен бастап, аукционға қатысуға арналған өтінімдерді беру аяқталатын күнге дейін кемінде күнтізбелік 3 күн етіп белгіленген болуы мүмкін.
      4) аукционға қатысуға өтінімдер беру аяқталатын күнге дейін кемінде күнтізбелік 3 күн бұрын аукцион туралы құжаттаманың ережелерін түсіндіру және мұндай түсіндірулерді электрондық сауда алаңында (электрондық алаңда) және (немесе) веб-порталда жариялау (орналастыру). Сұрау салу бойынша аукцион туралы құжаттаманың ережелерін түсіндіру, оны аукционға қатысуға өтінімдер беру аяқталатын күнге дейін кемінде күнтізбелік 5 күн бұрын алған жағдайда жүзеге асырылады;
      5) электрондық сауда алаңына (электрондық алаңға) немесе веб-порталға электронды құжат нысанында аукционға қатысуға өтінімдер беру;
      6) аукциондық комиссияның аукцион туралы құжаттаманың талаптарына сәйкес келетін өтінімдерді айқындау үшін аукционға қатысуға өтінімдер, оларды ұсынған әлеуетті өнім берушілерді осы тармақтың 8-тармақшасында көрсетілген рәсімдерге жіберу бөлігінде ашу және қарау;
      7) электрондық сауда алаңында (электрондық алаңда) және (немесе) веб-порталда аукционға қатысуға өтінімдерді ашу, қарау және әлеуетті өнім берушілерді осы тармақтың 8-тармақшасында көрсетілген рәсімдерге жіберу хаттамаларын жариялау (орналастыру) және мұндай ашу, қарау және жіберу нәтижелері туралы әрбір әлеуетті өнім берушіге аукциондық комиссия тиісті шешімдерді қабылдаған күннен кейінгі күннен кешіктірмей хабар беру;
      8) бағасын төмендету жағына қарай аукцион өткізу жолымен сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) бастапқы (ең жоғары) бағасын (сатып алудың бағдарлы құнын) төмендету рәсімін өткізу. Бұл ретте, мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) бағасы сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) бастапқы (ең жоғары) бағасының (сатып алудың бағдарлы құнының) 0,5 пайызына дейін және одан да төмен төмендетілген жағдайда, аукционның сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) бағасын көтеру арқылы жалғасатыны көзделуі мүмкін, мұндай жағдайда тапсырыс берушіге өнім беруші төлейді;
      9) осы тармақтың 8-тармақшасында көрсетілген рәсімнің нәтижелері туралы хаттаманы электрондық сауда алаңында (электрондық алаңда) және (немесе) веб-порталда жариялау (орналастыру) және мұндай рәсімнің нәтижелері туралы, ол аяқталған күні әрбір әлеуетті өнім берушіге хабар беру;
      10) аукциондық комиссияның аукцион туралы құжаттамада көзделген талаптарға сәйкес келетін әлеуетті өнім берушілерді айқындау және аукцион жеңімпазын айқындау үшін, осы тармақтың 8-тармақшасында көрсетілген рәсімге қатысқан әлеуетті өнім берушілердің аукционға қатысуға өтінімдерін қарауы, сондай-ақ электрондық сауда алаңында (электрондық алаңда) және (немесе) веб-порталда бұл туралы хаттаманы жариялау (орналастыру) және әрбір әлеуетті өнім берушіге аукциондық комиссия тиісті шешімдерді қабылдаған күннен кейінгі күннен кешіктірмей мұндай қарау мен аукцион жеңімпазын айқындау нәтижелері туралы хабар беру;
      11) жеңімпаз деп айқындалған әлеуетті өнім берушінің аукционға қатысуға өтінімінде және аукцион туралы құжаттамада көрсетілген талаптармен, осы тармақтың 8-тармақшасында көрсетілген рәсімнің нәтижелері туралы хаттамаға сәйкес, осындай әлеуетті өнім берушінің сатып алу туралы шартының (келісімшартының) бағасы бойынша, аукцион жеңімпазын айқындау туралы шешім қабылданған күннен 10 жұмыс күнінен кейін және күнтізбелік 30 күннен кешіктірмей сатып алу туралы шартты (келісімшартты) жасасу немесе мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында айқындалған жағдайларда аукционды өтпеді деп тану. Мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) ең төмен бағасын ұсынған әлеуетті өнім берушімен сатып алу туралы шарт (келісімшарт) жасасу қажеттігін негізге ала отырып, тапсырыс беруші мен әлеуетті өнім берушінің арасындағы сатып алу туралы шарт (келісімшарт) жасасу тәртібі мен кезектілігі, сондай-ақ конкурс өтпеді деп танылған жағдайда, тапсырыс берушінің іс-қимылдар тәртібі белгіленеді.
      12) аукцион нәтижелері туралы мәліметтерді электрондық сауда алаңында (электрондық алаңда) және (немесе) веб-порталда жариялау (орналастыру) және әрбір әлеуетті өнім берушіге аукцион қорытындылары туралы аукциондық комиссия тиісті шешімдерді қабылдаған күннен кейінгі күннен кешіктірмей хабар беру.
      9. Егер бұл мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында көзделген болса, өнім берушіні таңдауды регламенттейтін нормаларды қолданбай сатып алуды жүзеге асыруға және онымен сатып алу туралы шарт (келісімшарт) жасасуға жол беріледі. Бұл ретте, мұндай сатып алу Сатып алуды реттеу тәртібі туралы хаттамаға № 3 қосымшада көзделген жағдайларда, мүше мемлекеттің азаматтық заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады (Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартқа № 25 қосымша).
      10. Бір көзден не жалғыз өнім берушіден (мердігерден, орындаушыдан) сатып алу сатып алу туралы шарт (келісімшарт) бағасының есеп айырысулары мен негіздемелері болған кезде жүзеге асырылады.
      Бір көзден не жалғыз өнім берушіден (мердігерден, орындаушыдан) сатып алу сатып алу туралы ақпаратты орналастыруға қойылатын талаптар мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасымен айқындалады.

Сатып алуды реттеу
тәртібі туралы хаттамаға
№ 2 қосымша

Ұсыныстарды сұратуды жүргізу арқылы сатып алуды
жүзеге асыру жағдайларының
тізбесі

1. Тапсырыс беруші Сатып алуды реттеу тәртібі туралы хаттаманың 22-тармағының талаптарын ескере отырып бұзылуын жүзеге асырған, сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) нысанасы болып табылатын тауарларды, жұмыстарды немесе көрсетілетін қызметтерді сатып алуды жүзеге асыру (Еуразиялыө экономикалық одақ туралы шартқа № 25 өосымша). Бұл ретте, егер сатып алу туралы шарт (келісімшарт) бұзылғанға дейін өнім беруші сатып алу туралы шартта (келісімшартта) көзделген міндеттемелерді ішінара орындаған жағдайда, осы тармақтың негізінде сатып алу туралы жаңа шартты (келісімшартты) жасаған кезде, сатып алу туралы бұзылған шарт (келісімшарт) бойынша жеткізілетін тауардың саны, орындалатын жұмыстың немесе көрсетілетін қызметтің көлемі ескеріліп, жеткізілетін тауардың санын, орындалатын жұмыстың немесе көрсетілетін қызметтің көлемі азайтылуы тиіс, ал сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) бағасы жеткізілетін тауардың санына, орындалатын жұмыстың немесе көрсетілетін қызметтің көлеміне пропорционалды азайтылуға тиіс.
2. Пациенттің медициналық құжатында және дәрігерлер комиссиясы журналында тіркелетін, дәрігерлер комиссиясының шешімі бойынша медициналық көрсетімдер болған кезде (жеке көтере алмаушылық, өмірлік көрсеткіштері бойынша) пациентке тағайындау үшін қажетті дәрілік препараттарды сатып алуды жүзеге асыру. Бұл ретте, сатып алынатын дәрілік препараттар көлемі пациенттің емделу мерзімі ішінде қажетті дәрілік препараттар көлемінен аспауға тиіс. Бұдан басқа, осы тармаққа сәйкес сатып алуды жүзеге асыру кезінде екі және одан көп пациентке тағайындау үшін қажетті дәрілік препараттар бір келісімшарттың нысанасы бола алмайды.

Сатып алуды реттеу тәртібі
туралы хаттамаға
№ 3 қосымша

Бір көзден не жалғыз өнім берушіден (орындаушыдан,
мердігерден) сатып алуды жүзеге асыру жағдайларының
тізбесі

      1. Сұйытылған газды өткізу бойынша көрсетілетін қызметтерді, сондай-ақ мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес реттелетін бағалар (тарифтер) бойынша инженерлік-техникалық қамтамасыз ету желілеріне қосылуды (жалғау) энергиямен жабдықтаудың немесе электр энергиясын кепілдендірілген өнім берушімен электр энергиясын сатып алу-сатудың көрсетілетін қызметтерін қоспағанда, табиғи монополиялар қызметінің саласына жататын қызметтерді сатып алу.
      2. Есірткі құралдары мен психотроптық заттарды сақтау және әкелу (әкету) жөніндегі көрсетілетін қызметтерді сатып алу.
      3. Мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген бағалар (тарифтер) бойынша тауарларды, жұмыстарды қызметтерді сатып алу
      4. Мемлекеттік мұражай, кітапхана, мұрағат қорларын, кино-, фотоқорларды және өзге де осыған ұқсас қорларды толықтыруға арналған мәдени құндылықтарды (оның ішінде, мұражай заттары мен мұражайлық коллекцияларды, сондай-ақ сирек кездесетін және бағалы басылымдарды, көшірмелерін қоса алғанда, тарихи немесе өзге мәдени маңызы бар қолжазбаларды, мұрағаттық құжаттарды) жеткізу;
      5. Жұмылдыру даярлығы жөніндегі жұмыстарды орындау.
      6. Тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді мүше мемлекеттің заңнамалық актілерімен айқындалған нақты тұлғадан сатып алу, сондай-ақ өкілеттіктеріне сәйкес тек қана атқарушы билік органдары немесе оларға ведомстволық бағынысты мемлекеттік мекемелер, мемлекеттік (унитарлық) кәсіпорындар, дауыс беруші акцияларының (қатысу үлестерінің) жүз пайызы мемлекетке тиесілі, тиісті өкілеттіктерін мүше мемлекеттің заңнамалық актілерімен белгіленетін заңды тұлғалар жеткізуді, орындауды немесе қызмет көрсетуді жүзеге асыратын, тауарларды, жұмыстарды немесе көрсетілетін қызметтерді сатып алу.
      7. Дүлей зілзала жағдайлары, оның ішінде төтенше жағдай (төтенше жағдайлар салдарын оқшаулау және (немесе) жою) авария, шұғыл медициналық араласу қажеттігі туындауы салдарынан белгілі бір тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алу, осыған байланысты сатып алуды уақыт шығынын талап ететін өзге де тәсілдермен жүзеге асыру нысаналы емес.
      8. Қылмыстық-атқару жүйесінің мекемелері мен кәсіпорындарынан, емдеу-өндірістік (еңбек) профилакторийлері мен емдеу-өндірістік (еңбек) шеберханаларынан, сондай-ақ мүгедектер саны қызметкерлердің тізімдік санының кемінде 50 пайызын құрайтын мүгедектердің қоғамдық бірлестіктері құратын ұйымдардан тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алу.
      9. Жазаларды орындайтын мекеменің тауарларды өндіру, жұмыстарды орындау, қызметтерді көрсету үшін, заңды тұлғалармен жасалған шарттар негізінде сотталғандарды жұмысқа орналастыру мақсатында, шикізатты, материалдарды және жиынтықтаушы бұйымдарды - көрсетілген мекеменің мұндай шикізатты, материалдарды, жиынтықтаушы бұйымдарды сатып алуы осы шарттарда көзделген қаражат есебінен жүзеге асырылу шартымен сатып алуы.
      10. Сатып алу рәсімдерінің нәтижелері бойынша өткізілмеген деп танылған сатып алу (мүше мемлекеттердің заңнамасында көзделген жағдайларда).
      11. Ұлттық қорғаныс, ұлттық қауіпсіздік қажеттіліктері, сондай-ақ құқықтық тәртіпті қамтамасыз ету үшін байланыс қызметтерін көрсету.
      12. Мүше мемлекеттердің заңнамасында белгіленуі мүмкін және бір көзден не жалғыз өнім берушіден (орындаушыдан, мердігерден) сатып алуды жүзеге асыруға рұқсат етілетін мәмілелердің шекті сомасы (не шекті тоқсандық немесе жылдық көлемі), бұл ретте, көрсетілген мөлшер жеке сипатта болмауы тиіс (мүше мемлекеттер сатып алуға әлеуетті өнім берушілердің қолжетімділігін барынша кеңейту мақсатында көрсетілген шекті барынша азайтуға ұмтылуда).
      13. Мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес жалғыз өнім берушіден қару-жарақ пен әскери техниканы жеткізуге тапсырысты орналастыру, сондай-ақ қару-жарақты, әскери және арнаулы техниканы жөндеу (жаңғырту) бойынша жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді сатып алу.
      14. Мүше мемлекет Президентінің белгілі бір жарлығымен немесе өкімімен, мүше мемлекет Президентінің шешімі немесе тапсырмасы бойынша мүше мемлекеттің жоғары атқарушы билік органының өкімімен айқындалған әлеуетті өнім берушіден нақты сатып алу. Мұндай актілерді қабылдауға қатысты шешімдер мен әрекеттер Сатып алуды реттеу тәртібі туралы хаттаманың 32 – 34-тармақтарында көзделген тәртіппен жүзеге асырылады (Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартқа № 25 қосымша).
      15. Белгілі бір авторлардың әдебиет және өнер туындыларын (киножобаларды прокаттау мақсатында сатып алуы қоспағанда), нақты орындаушылардың орындауларын, егер жалғыз тұлғаға осындай шығармаларға, орындауларға және фонограммаларға айрықша құқық тиесілі болса, нақты даярлаушылардан фонограммаларды сатып алу.
      16. Белгілі бір мерзімді баспасөздер мен электрондық басылымдарға жазылу, сондай-ақ белгілі бір авторлардың баспасөз және электрондық басылымдарын сатып алу; осындай баспасөз және электрондық басылымдар баспагерлерінен, егер аталған баспагерлерге осындай басылымдарды пайдалануға айрықша құқық тиесілі болса, мемлекеттік және муниципалдық білім беру мекемелерінің, мемлекеттік және муниципалдық кітапханалардың, мемлекеттік ғылыми ұйымдардың қызметін қамтамасыз ету үшін электрондық басылымдарға қолжетімділік беру жөніндегі қызметтерді көрсету.
      17. Хайуанаттар паркіне, театрға, кинотеатрға, концертке, циркке, мұражайға, көрмеге, спорттық іс-шараға баруға арналған тапсырысты орналастыру, сондай-ақ театр-ойын-сауық, мәдени-ағартушылық және көрермендер ойын-сауық-көңіл-көтеру іс-шараларына баруға кіру билеттері мен абонементтерін, экскурсия билеттері мен экскурсия жолдамаларын сату бойынша көрсетілетін қызметтерге келісімшарт жасасу.
      18. Көрмелердің, семинарлардың, конференциялардың, кеңестердің, форумдардың, симпозиумдардың, тренингтердің материалдарын сатып алу және көрсетілген іс-шараларға қатысуға ақы төлеу, сондай-ақ бірнеше тапсырыс берушінің қажеттіліктері үшін жүргізілген іс-шараларға қатысу бойынша, мүше мемлекеттің заңнамасында айқындалған тәртіппен осындай іс-шаралардың ұйымдастырушысы болып табылатын, тапсырыс беруші болып айқындалған өнім берушімен (мердігермен, орындаушымен) қызметтер көрсетуге келісімшарт жасасу.
      19. Жеке тұлғалардан оқытушылық көрсетілетін қызметтерді, экскурсия жетекшісі (гид) қызметтерін көрсетуді сатып алу.
      20. Театр-ойын-сауық ұйымдарының, мұражай, клуб мекемелерінің, кинематография ұйымдарының, өзге де мәдениет ұйымдарының, мәдениет саласындағы білім беру мекемесінің, телерадио хабарларын тарату ұйымының нақты жеке тұлғадан немесе нақты жеке тұлға - сценарий авторынан, орындаушы әртістен, балетмейстерден, теле немесе радиобағдарламаны жүргізушіден, дизайнерден, дирижерден, драматургтен, жануарларды үйретушіден, композитордан, концертмейстерден, либретто авторынан, кино-, бейне-, дыбысжазба операторынан, жазушыдан, ақыннан, режиссерден, репетитордан, мүсіншіден, хореографтан, хормейстерден, суретшіден және өзге де шығармашылық қызметкерінен әдебиет немесе өнер туындыларын жасауға немесе орындауға тапсырысты орналастыру, сондай-ақ нақты жеке тұлғадан, оның ішінде дара кәсіпкерден не заңды тұлғадан декорацияларды, сахналық жиһазды, сахналық костюмдерді (оның ішінде бас киімдер мен аяқ киімдерді) және декорациялар мен костюмдерді жасау үшін қажетті материалдарды, сондай-ақ осы тармақта көрсетілген ұйым шығармаларын құру және (немесе) орындау үшін қажетті театр деректемелерін, бутафория, грим, постижер бұйымдарын, театр қуыршақтарына тапсырысты орналастыру.
      21. Күрделі құрылыс объектілерінің жобалау құжаттамаларын әзірлеуді авторлық бақылау, тиісті авторлардың күрделі құрылыс объектілерінің құрылысын, оларды реконструкциялауды, күрделі жөндеуді авторлық қадағалауы бойынша қызметтерді сатып алу.
      22. Мүше мемлекеттер халықтарының мәдени мұра объектісін (тарих және мәдениет ескерткіші) сақтау бойынша жұмысты жүргізуді техникалық және авторлық қадағалауды жүргізуге тапсырысты орналастыру.
      23. Қызметкерді қызметтік іссапарға жіберуге байланысты қызметтерді, өкілдік шығыстарға байланысты тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алу, сондай-ақ оқушыларды, студенттерді, аспиранттарды шығармашылық жарыстарға (конкурстарға, олимпиадаларға, фестивальдарға, ойындарға), көрмелерге, пленэрлерге, конференцияларға, форумдарға, мастер-кластарға, тағлымдамаларға, оқу практикалық тапсырмаларды орындауға қатыстыру үшін жіберуге байланысты көрсетілетін іс-шаралар өткізілетін жерге бару және қайту жолын, тұрғын үй-жай жалдауды, көліктік қызмет көрсетуді, тамақпен қамтамасыз етуді қоса алғанда, көрсетілетін қызметтерді сатып алу.
      24. Шет мемлекеттер басшыларының, шет мемлекеттердің үкімет басшыларының, халықаралық ұйымдар, парламенттік делегациялар, үкіметтік делегациялар, шет мемлекеттер делегациялары басшыларының сапарларын қамтамасыз етуге байланысты қызметтерді көрсетуге тапсырысты (қонақ үй, көліктік қызмет көрсету, компьютерлік жабдықты пайдалану, тамақпен қамтамасыз ету) орналастыру.
      25. Мүше мемлекеттің Президентін, өзге де қорғалатын тұлғаларды және қорғалатын тұлғалардың келуіне арналған объектілерді күзетуге және олардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қажетті тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді сатып алу (тұрмыстық, қонақүй, көліктік қызмет көрсету, компьютерлік жабдықты пайдалану, санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығын қамтамасыз ету, қауіпсіз тамақ беру), сондай-ақ мүше мемлекет Президентінің қызметіне бейне мұрағат қалыптастыру және ақпараттық қызмет көрсету жөніндегі көрсетілетін қызметтерді сатып алу.
      26. Материалдық резервтердің мемлекеттік және жұмылдыру резервтерінен іске асырылатын материалдық құндылықтарды сатып алу.
      27. Белгілі бір өнім берушіден сатып алуды жүзеге асыратын тапсырыс берушіде тиісті тауарлардың қосымша санына қажеттіліктің туындауы, бұл ретте, қосымша сатып алынатын тауар саны келісімшартта көзделген тауарлар санының 10 пайызынан аспауға тиіс (қосымша жеткізілетін тауар бірлігінің бағасы келісімшартта көзделген осындай тауар санына келісімшарттың бастапқы бағасын бөлуден жеке меншік ретінде айқындалуы тиіс).
      28. Егер көппәтерлі үйдегі үй-жайлар жеке меншікте және мемлекеттік меншікте немесе муниципалдық меншікте болса, басқарушы ұйымның тұрғын үй заңнамасына сәйкес, көппәтерлі үйде үй-жайлардың меншік иелерінің немесе жергілікті өзін-өзі басқару органының таңдауы негізінде көппәтерлі үйді басқару жөнінде көрсетілетін қызметтерді сатып алуды жүзеге асыру.
      29. Нысанасы – мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес айқындалған актілермен тұруға арналмаған үйді, ғимаратты, құрылысты, үй-жайды сатып алу болып табылатын сатып алу туралы шарт (келісімшарт) жасасу, сондай-ақ егер осы қызметтер басқа тұлғаға немесе өтеусіз пайдалануға және (немесе) жедел басқаруға берілген үй-жайлар орналасқан ғимараттағы тұруға арналмаған үй-жайларды пайдаланатын тұлғаларға көрсетілетін болса, тұруға арналмаған ғимаратты, құрылысты, үй-жайды жалдау, жалға берілген үй-жайды техникалық күтіп-ұстау, күзету және қызмет көрсету жөніндегі көрсетілетін қызметтерді сатып алу, мемлекетке немесе муниципалдық тапсырыс берушіге өтеусіз пайдалануға берілген бір немесе бірнеше тұруға арналмаған үй-жайды техникалық күтіп-ұстау, күзету және қызмет көрсету жөніндегі көрсетілетін қызметтерді сатып алуды жүзеге асыру.
      30. Егер мұндай сатып алу мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген тізбе бойынша жылдың 1 айы ішінде жүзеге асырылған жағдайда, сатып алу қорытындыларын жасағанға және сатып алу туралы шарт (келісімшарт) күшіне енгенге дейінгі кезеңге күн сайынғы және (немесе) апта сайынғы мұқтаждықты сатып алуды жүзеге асыруға қажеттілік. Бұл жағдайда, сатып алу көлемі сатып алуды өткізу, мерзім ішінде, бірақ 2 айдан аспайтын мерзімде тапсырыс берушінің мұқтаждығын қамтамасыз ету үшін қажетті тауарлар, жұмыстар, көрсетілетін қызметтер санынан аспауға тиіс.
      31. Жедел-іздестіру қызметін, осы әрекеттерді жүзеге асыруға уәкілеттік берілген органдардың тексеру әрекеттерін жүзеге асыру үшін, мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес мемлекеттік қорғауға жататын тұлғалардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді, сондай-ақ қажетті ғылыми-техникалық немесе өзге де арнайы оқу білімі бар лауазымды тұлғалар мен мамандардың көрсетілетін қызметтерін сатып алу.
      32. Табиғат пайдалану құқығын алу.
      33. Шетелдерде қызметкерлерді даярлау, қайта даярлау және біліктілігін арттыру жөніндегі көрсетілетін қызметтерді сатып алу.
      34. Рейтингтік агенттіктердің көрсетілетін қызметтерін, қаржылық көрсетілетін қызметтерді сатып алу.
      35. Зағип және нашар көретін азаматтар үшін мамандандырылған кітапханалардың көрсетілетін қызметтерін сатып алу.
      36. Бағалы қағаздарды және заңды тұлғалардың жарғылық капиталындағы (жарғылық қорындағы) үлестерін сатып алу.
      37. Мүше мемлекеттің сайлау және референдум, сатып алу туралы заңнамасында көзделген тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алу - осы Тізбеге және мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында көзделген тізбеге сәйкес жүзеге асырылады.
      38. Мүше мемлекеттің жоғары атқарушы билік органы бекіткен тізбе бойынша мүше мемлекеттің халықаралық шарттарына сәйкес, сондай-ақ мүше мемлекет мүшесі болып табылатын халықаралық ұйымдар қаржыландыратын инвестициялық жобаларды іске асыру шеңберінде жүзеге асырылатын тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алу.
      39. Мүше мемлекеттің ұлттық валютасындағы банкноттары мен монеталарының дизайны, оларды дайындау, сақтау, жеткізу жөніндегі жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді, сондай-ақ олардың дизайны мен дайындау үшін қажетті тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алу.
      40. Мемлекеттер, мемлекеттердің үкіметтері, халықаралық және мемлекеттік ұйымдар, қызметі қайырымдылық және халықаралық сипаттағы шетелдік үкіметтік емес қоғамдық ұйымдар мен қорлар өтеусіз негізде мүше мемлекеттің жоғары атқарушы билік органына, мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкіне беретін гранттардың ақшалай қаражаттарын, сондай-ақ оларды ұсыну туралы келісімдерде тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алудың өзге рәсімдері көзделген жағдайларда, осы гранттарды бірлесіп қаржыландыруға бөлінетін ақшалай қаражатты пайдалануға байланысты тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алу.
      41. Жеке тұлғалар үшін (егер жеке тұлға білім беру ұйымын өз бетінше таңдаған жағдайда) мемлекеттік білім беру тапсырысына байланысты көрсетілетін қызметтерді сатып алу.
      42. Мүше мемлекеттердің азаматтарын шетелде емдеу бойынша көрсетілетін қызметтерді, сондай-ақ оларды тасымалдау және ілесіп жүру жөніндегі көрсетілетін қызметтерді сатып алу.
      43. Сатып алынатын тауарларға және көрсетілетін қызметтерге қатысты айрықша құқықтары бар тұлғадан зияткерлік меншік объектілері болып табылатын тауарларды және көрсетілетін қызметтерді сатып алу.
      44. Мүше мемлекеттің шетелдегі мекемелерінің, олардың атынан жұмыс істейтін тапсырыс берушілердің оқшауланған бөлімшелерінің шет мемлекеттің аумағында өз қызметін қамтамасыз ету үшін, сондай-ақ бітімгершілік операциялар мақсаттары үшін тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алу.
      45. Халықаралық ақпараттық ұйымдардың ақпарат беру жөніндегі көрсетілетін қызметтерді сатып алуы.
      46. Монетарлық қызметті, сондай-ақ мүше мемлекеттің ұлттық қорын және зейнетақы активтерін басқару жөнінде қызметті жүзеге асыру үшін қажетті тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алу.
      47. Халықаралық төрелікте, халықаралық коммерциялық төрелікте және шетелдік сот органдарында мемлекеттің не тапсырыс берушілердің мүдделерін қорғау және мүдделерін білдіру жөніндегі консультациялық және заңдық көрсетілетін қызметтерді сатып алу.
      48. Мүше мемлекеттердің заңнамасында айқындалған тұлғадан мүлікті сенімгерлік басқару жөніндегі көрсетілетін қызметтерді сатып алу.
      49. Статистикалық бақылау деректерін өңдеу жөніндегі көрсетілетін қызметтерді сатып алу.
      50. Мүше мемлекеттің банкроттық туралы заңнамасына, жер заңнамасына сәйкес және м мемлекеттік мүлікті жекешелендіру кезінде жүргізілетін, атқарушылық іс жүргізу туралы мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес сот орындаушылары сауда-саттықта (аукциондарда) өткізетін мүлікті (активтерді) сатып алу.
      51. Адвокаттардың мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес оған ақы төлеуден босатылған тұлғаларға көрсететін қызметтерін сатып алу.
      52. Мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген жағдайда, нарыққа реттеушілік ықпал ету үшін мемлекеттік материалдық резервке тауарлар сатып алу.
      53. Мемлекеттік материалдық резервке материалдық құндылықтарды сақтау жөніндегі көрсетілетін қызметтерді сатып алу.
      54. Мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген жағдайда, ғарышкерлерді даярлау және ғарышкерлердің ғарышқа ұшуын ұйымдастыру жөніндегі көрсетілетін қызметтерді, сондай-ақ ғарыш аппараттарын жобалау, жинау және сынау жөніндегі көрсетілетін қызметтерді сатып алу.
      55. Мамандандырылған авиажөндеу кәсіпорындарында авиациялық техниканы жөндеу жөніндегі көрсетілетін қызметті сатып алу.
      56. Мемлекеттік және ведомстволық наградаларды және олардың құжаттарын, мүше мемлекеттің заң шығару органы депутатының омырау белгісін және оның құжатын, мемлекеттік сенім таңбаларын, мүше мемлекет азаматтарының паспорттары (оның ішінде қызметтік және дипломатиялық) мен жеке куәліктерін, шетелдіктің мүше мемлекетте тұруға арналған ықтиярхатын, азаматтығы жоқ тұлғаның куәлігін, азаматтық хал актілерін тіркеу туралы куәліктерді дайындау жөніндегі көрсетілетін қызметтерді сатып алу, сондай-ақ мүше мемлекеттің жоғары атқарушы билік органы деп айқындаған өнім берушілерден мүше мемлекеттің жоғары атқарушы билік органы бекіткен тізбе бойынша арнайы қорғаныс дәрежесін талап ететін баспа өнімдерін сатып алу.
      57. Мемлекеттік бағалы металдар мен бағалы тастар қорын толықтыру үшін бағалы металдар мен бағалы тастарды сатып алу.
      58. Ауыр жұмыстарда, зиянды (аса зиянды) және (немесе) қауіпті еңбек жағдайларындағы жұмыстарда, сондай-ақ қауіптілігі жоғары, машиналарға және механизмдерге байланысты жұмыстарда істейтін жұмыскерлері міндетті медициналық қарап-тексеру жөніндегі көрсетілетін қызметтерді сатып алу.
      59. Мүше мемлекеттің спорттық ұлттық және құрама командаларына қатысу және (немесе) дайындау үшін, сондай-ақ мүше мемлекеттің спорттық ұлттық және құрама командаларының олимпиадалық, паралимпиадалық, дефлимпиадалық және басқа да халықаралық спорттық іс-шараларға қатысуы үшін осы салады реттеуді жүзеге асыратын мемлекеттік басқару органы бекіткен күнтізбелік жоспар негізінде қажетті спорт мүкәммалын және жабдықтарды (жарақтарды), спорт керек-жарақтарын сатып алу.
      60. Мүше мемлекеттің саяси, экономикалық және әлеуметтік тұрақтылығына немесе оның әкімшілік-аумақтық бірлігіне қауіп төндіретін ахуал туындаған жағдайларда, президенттің немесе мүше мемлекет үкіметінің кезек күттірмейтін шығындарына арналған резервінен бөлінген қаражат есебінен тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алу.
      61. Құқық қорғау және жарылғыш заттарды және жарылғыш құралдарды табуға және залалсыздандыруға, терроризмге қарсы операцияларды, сондай-ақ кепілге алынған адамдарды босату, қарулы қылмыскерлерді, экстремистерді, террористерді, ұйымдасқан қылмыстық топтардың мүшелерін, ауыр және аса ауыр қылмыс жасаған адамдарға ұстау және залалсыздандыру жөніндегі арнайы операцияларды жүргізуге байланысты арнайы мемлекеттік органдардың арнайы мақсаттағы бөлімшелерінің қызметін қамтамасыз етуге қажетті тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алу.
      62. Дене және (немесе) ақыл-ой мүмкіндіктеріне байланысты ағзасының функциялары біржола бұзылған адамдарға (бірнеше адамнан тұратын отбасыларға) және (немесе) белгілі тұрғылықты жері жоқ адамдарға, сондай-ақ жасының ұлғаюына байланысты өзіне-өзі күтім жасауға қабілетсіз адамдарға (бірнеше адамнан тұратын отбасыларға) ұсынылатын арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтердің кепілдік берілген көлемінде көзделген арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтерді, сондай-ақ арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтерге қажеттілікті бағалау және айқындау жөніндегі көрсетілетін өызметті сатып алу.
      63. Мүше мемлекеттің заңнамасында айқындалған жағдайларда, халық көркемөнер кәсіпшілігі бұйымдарын сатып алу.
      64. Мемлекеттік шекара сызығының өтуін делимитациялауды, демаркациялауды және тексеруді, сондай-ақ мүше мемлекеттің халықаралық міндеттемелерін орындау мақсатында теңіз кеңістігін делимитациялауды геодезиялық, картографиялық, топографиялық және гидрографиялық қамтамасыз етуге келісімшарт жасасу.

Сатып алуды реттеу тәртібі
туралы хаттамаға
№ 4 қосымша

Сатып алу аукцион арқылы жүзеге асырылатын
тауарлардың, жұмыстардың және көрсетілетін қызметтердің
тізбесі

      1. Ауыл шаруашылығы өнімі, аңшылық кәсіпшілік өнімі, аңшылыққа, жабайы құс кәсіпшілігі мен оны өсіруге байланысты тірі жануарлардан, өнімдерден және көрсетілетін қызметтерден, сондай-ақ аңшылық өнімі мен жабайы құс кәсіпшілігінен басқа, ауыл шаруашылығы мен аңшылықтағы көрсетілетін қызметтер.*
      2. Орман шаруашылығы және ағаш дайындау өнімдері, орман өсіру және ағаш дайындау үшін көрсетілетін қызметтер.
      3. Балық аулау, балық питомниктері мен балық фермаларының өнімдері, балық аулауға байланысты көрсетілетін қызметтер.*
      4. Таскөмір және лигнит, торф.
      5. Шикі мұнай және табиғи газ, іздестіру жұмыстарынан басқа, оларды өндіру жөнінде көрсетілетін қызметтер.
      6. Металл кендері.
      7. Тас, саз, құм және минералды шикізаттың басқа да түрлері.
      8. Тамақ өнімдері және сусындар.*
      9. Тоқыма және тоқыма бұйымдары.
      10. Бала киімдерін қоспағанда, киім, тері және теріден жасалған бұйымдар.
      11. Былғары және былғарыдан жасалған бұйымдар, қайыс-ер бұйымдары, аяқ киім.
      12. Жиһаздан басқа, сүрек, сүректен жасалған бұйымдар, тығындар, шығыр және өрімдер.
      13. Целлюлоза, қағаз, картон және олардан жасалатын бұйымдар.
      14. Жарнама материалдарынан, суреттерден, сызбалардан, басып шығарылған фотосуреттерден, кәдесый және сыйлық жиындарынан (қойын дәптер және жазба кітапшалары), сайлаулар мен референдумдарда дауыс беруге арналған бюллетендерден басқа полиграфиялық және баспа өнімдері.
      15. Кокс пештерінің өнімдері.
      16. Органикалық және бейорганикалық синтез өнімдері.
      17. Резеңке және полимер бұйымдары.
      18. Шыны шаруашылық-тұрмыстық бұйымдары мен интерьерге арналған бұйымдардан, сондай-ақ керамикалық құрылыстық емес отқа төзімсіз бұйымдардан басқа, металл емес минералдық өнімдер.
      19. Металлургия өнеркәсібінің өнімі.
      20. Машиналардан, жабдықтардан, ядролық реакторлар мен ядролық реакторлардың бөліктерінен, уланған бөлшектерді жеделдеткіштерден басқа, металды қайта өңдеу өнімдері.
      21. Қару-жарақтан, оқ-дәрі мен олардың детальдарынан, халықтық-шаруашылық мақсаттағы жарылғыш құрылғылар мен жарылғыш заттардан басқа, өзге топтамаларға енгізілмеген машиналар мен жабдықтар.
      22. Офистік және есептеу техникасы.
      23. Басқа топтамаларға енгізілмеген электр қозғалтқыштары мен электртехникалық аппаратура (оның ішінде, электр жабдықтар).
      24. Радио, теледидар және байланыс үшін жабдық және аппаратура.
      25. Медициналық жабдық және аппаратура, өлшеу құралдары, фото- және киноаппаратура (мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында айқындалған медициналық техника мен медициналық мақсаттағы бұйымдарды қоспағанда).
      26. Автомобильдер, тіркемелер мен жартылай тіркемелер, автомобильдерге арналған шанақтар, автомобильдерге арналған детальдар мен керек-жарақтар, гараж жабдығы.
      27. Сауда және жолаушылар кемелерінен, әскери корабльдерден, әуе және ғарыштық ұшу аппараттарынан, ұшу аппараттарының жабдықтары мен детальдарынан басқа, өзге көлік құралдары.
      28. Зергерлік бұйымдар мен олармен аралас тауарлардан, музыкалық аспаптардан, ойындар мен ойыншықтардан, еңбек процесін оқытуға арналған жабдықтан, мектеп оқу құралдары мен жабдықтарынан, көркем кәсіпшілік бұйымдарынан, өнер туындылары мен коллекциялау заттарынан, экспозицияланған кинопленкалардан, адам шашынан, жануарлар қылынан, синтетикалық материалдардан жасалған шаштардан және одан жасалатын бұйымдардан басқа, дайын бұйымдар.
      29. Жаңа шикізат ретінде пайдалану үшін жарамды нысандағы қалдықтар мен сынықтар.
      30. Автомобильдер мен мотоциклдер саудасы, оларға техникалық қызмет көрсету және жөндеу жөнінде көрсетілетін көрсетілетін қызметтер.
      31. Автомобильдер мен мотоциклдер саудасы жөнінде көрсетілетін қызметтерден басқа, көтерме және комиссиялық сауда қызметтері.
      32. Теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтерінен, метрополитеннің көрсетілетін қызметтерінен, құбыржолдар арқылы тасымалдаудың көрсетілетін қызметтерінен басқа, құрлықтағы көліктің көрсетілетін қызметтері.
      33. Су көлігінің көрсетілетін қызметтері.
      34. Көліктік көмекші және қосымша көрсетілетін қызметтер, саяхат бюросы мен туристік агенттіктердің көрсетілетін қызметтерінен, туристерге көмек көрсету жөніндегі басқа да көрсетілетін қызметтерден басқа, туризм және экскурсия саласындағы көрсетілетін қызметтер.
      35. Ұлттық поштаның көрсетілетін қызметтерін, электр байланысының көрсетілетін қызметтерін қоспағанда, курьерлік көрсетілетін қызметтерден басқа байланыс.
      36. Сақтандыру және зейнетақымен қамсыздандырудан, облигациялық қарыздар шығаруды ұйымдастыру жөнінде көрсетілетін қызметтерден басқа, қаржы делдалдығы бойынша көрсетілетін қызметтер.
      37. Бағалау қызметтерін қоспағанда, қаржы делдалдығына қатысты қосалқы болып табылатын көрсетілетін қызметтер.
      38. Офистерге арналған ұйымдастыру техникасына, электрондық есептеу машиналарына және олармен бірлесіп пайдаланылатын перифериялық жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу жөнінде көрсетілетін қызметтер.
      39. Ғимаратты жинау жөнінде көрсетілетін қызметтер.
      40. Орау жөнінде көрсетілетін қызметтер.
      41. Қоқыстарды жою, санитариялық өңдеу жөнінде көрсетілетін қызметтер және осыған ұқсас қызметтер.

* Балалар үшін тәрбиелік, білім беру процестерін жүзеге асыратын ұйымдарда, медициналық ұйымдарда, әлеуметтік қызмет көрсету мекемелері мен балалардың демалыс ұйымдарында, көрсетілген мекемелер мен ұйымдар үшін қоғамдық тамақтану қызметтерін сатып алудан басқа.

Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 26 ҚОСЫМША

Зияткерлік меншік объектілеріне құқықтарды
сақтау мен қорғау туралы
ХАТТАМА

І. Жалпы ережелер

1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың XVIIІ бөліміне сәйкес әзірленген және зияткерлік меншік объектілеріне құқықтарды сақтау мен қорғау саласындағы қатынастарды реттейді.
2. Зияткерлік меншік объектілері деп - ғылым, әдебиет және өнер туындылары, электрондық есептегіш машиналарға арналған бағдарламалар (компьютерлік бағдарламалар), фонограммалар, орындаулар, тауар белгілері және қызмет көрсету белгілері, географиялық нұсқаулықтар, тауарлар шығарылатын жерлердің атаулары, өнертабыстар, пайдалы модельдер, өнеркәсіптік үлгілер, селекциялық жетістіктер, интегралды микросхемалар топологиясы, өндірістің құпиялары (ноу-хау), сондай-ақ халықаралық шарттарға, Одақтың құқығын құрайтын халықаралық шарттар мен актілерге және мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес құқықтық қорғау берілетін басқа да зияткерлік меншік объектілері түсініледі.

II. Авторлық құқық пен сабақтас құқықтар

      3. Авторлық құқық ғылым, әдебиет және өнер туындыларына қолданылады. Туынды авторына, атап айтқанда мынадай құқықтар тиесілі:
      1) туындыға айрықша құқық;
      2) авторлық құқық;
      3) есім құқығы;
      4) туындыға қолсұғылмаушылық құқығы;
      5) туындыны жариялау құқығы;
      6) мүше мемлекеттердің заңнамасымен белгіленгеннен өзге де құқықтар.
      4. Мүше мемлекеттер автор туындысының айрықша құқық қорғау мерзімдерін, серіктес авторлықта жасалған туындыға айрықша құқықты, автор қайтыс болғаннан кейін жарияланған туындыға айрықша құқықты қамтамасыз етуге міндетті, оның мерзімі 1986 жылғы 9 қыркүйектегі Әдебиет және көркем туындыларды қорғау жөніндегі Берн конвенциясында (1971 жылғы редакция), 1994 жылғы 15 сәуірдегі Дүниежүзілік сауда ұйымының Зияткерлік меншік құқықтарының сауда аспектілері жөніндегі келісімінде белгіленген мерзімдерден төмен болмайды. Мүше мемлекеттердің заңнамасында көрсетілген құқықтарды қорғаудың ұзақ мерзімдері бекітілуі мүмкін.
      Бастапқі мәтін мен объектілік кодты қоса алғанда, электронды есептеуіш машиналарға арналған бағдарламалар (компьютерлік бағдарламалар) 1986 жылғы 9 қыркүйектегі Әдеби және көркем туындыларды қорғау жөніндегі Берн конвенциясына сәйкес (1971 жылғы редакция) әдеби туындылар ретінде қорғалады.
      Материалдардың іріктелуі мен орналасуына қарай шығармашылық нәтижесі болып табылатын құрамдас туындылар (энциклопедиялар, жинақтар және өзге де туындылар) құрамдас туындының бір бөлігін құрайтын туындылардың әрбір авторының құқықтарына нұқсан келтірілместен қорғалады. Құрамдас туындының авторына құрастырушылыққа авторлық құқық (материалды таңдау және орналастыру) беріледі. Бұл ретте, құрамдас туындылар – олар негізделген немесе олар қамтитын туындының авторлық құқық объектісі болуына не болмауына қарамастан, авторлық құқықпен қорғалады.
      Туынды шығармалар (аудармалар, бейімдеулер, музыкалық өңдеулер және басқа да әдеби немесе көркем шығарманың қайта түзетіліп өзгеруі) түпнұсқалық туынды авторының құқықтарына нұқсан келтірілместен, түпнұсқалық туындылармен тең қорғалады. Туынды шығарма авторы жасалған аударманың және басқа (түпнұсқалық) шығарманың өзге де өңделуіне авторлық құқығына ие.
      5. Мүше мемлекеттер құқық иелеріне кинематографиялық туындыларға қатысты авторлық құқықпен қорғалған туындыларының түпнұсқаларын немесе олардың көшірмелерін басқа мүше мемлекеттердің аумағында коммерциялық түрде көпшілікке прокаттауға рұқсат беру немесе тыйым салу құқығын береді.
      6. Мүше мемлекеттердің заңнамасында белгіленген орындаушылық қызметтің (орындаушылықтың) нәтижесінде, фонограммаларға және өзге де құқықтарға мүліктік және жеке мүліктік емес құқықтар авторлық құқықпен сабақтас (сабақтас құқықтар) болып табылады.
      Шығармашылық еңбегі мен туындыны орындаған жеке тұлға орындаушы деп танылады,– орындаушы әртіс (актер, әнші, музыкант, биші немесе рөл сомдайтын, оқитын, көркемдеп оқитын, ән айтатын, музыкалық аспапта ойнайтын немесе әдебиет, өнер немесе халық шығармашылығы туындыларын, соның ішінде эстрадалық, цирк немесе қуыршақ нөмірін орындауға қатысатын басқа тұлға), сондай-ақ қойылымның қоюшы режиссері (театр, цирк, қуыршақ, эстрада қойылымын немесе басқа театр-ойын-сауық көрінісін қойған адам) және дирижер.
      Мүше мемлекеттер өзара келісім негізінде мүше мемлекеттердің орындаушыларына мынадай құқықтарды береді:
      орындауға айрықша құқық;
      есім құқығы - фонограмма даналарында өз есімін немесе бүркеншік атын көрсету құқығы және орындауды пайдаланудың өзге де жағдайларында, туындыны пайдалану сипаты орындаушының есімін немесе орындаушылар ұжымының атауын көрсетуге мүмкіндікті болғызбаған жағдайды қоспағанда, орындаушылар ұжымының атауын көрсету құқығы;
      мүше мемлекеттердің заңнамасымен белгіленген өзге де құқықтар.
      7. Орындаушылар өз құқықтарын орындалатын туындылар авторларының құқықтарын сақтай отырып жүзеге асырады. Орындаушының құқықтары орындалатын туындыға авторлық құқықтардың болуына не болмауына қарамастан, танылады және қолданылады.
      8. Фонограмманы жасаушы (өндіруші) деп – орындау дыбыстарының немесе басқа дыбыстардың не осы дыбыстар кейпінің алғаш жазбасы үшін бастаманы және жауапкершілікті өз мойнына алған адам танылады. Дәлелдер болмаған кезде, фонограмманың өзге жасаушысы (өндірушісі) деп - есімі немесе атауы қарапайым түрде фонограмманың данасында және (немесе) оның қаптамасында көрсетілген адам танылады.
      Мүше мемлекеттердің фонограммалар жасаушыларына (өндірушілеріне) мүше мемлекеттер мынадай құқықтар береді:
      фонограммаларға айрықша құқық;
      мүше мемлекеттердің заңнамасында белгіленген өзге де құқықтар.
      9. Мүше мемлекеттер орындауға айрықша құқықты, фонограммаға айрықша құқықты қорғау мерзімдерінің сақталуын қамтамасыз етеді, олар 1994 жылғы 15 сәуірдегі Дүниежүзілік сауда ұйымының Зияткерлік меншік құқықтарының сауда аспектілері жөніндегі келісіміне және 1961 жылғы 26 қазандағы Орындаушылардың, фонограммаларды жасаушылар мен хабар таратушы ұйымдардың құқықтарын қорғау туралы халықаралық конвенцияға белгіленген мерзімдерден төмен болмайды. Мүше мемлекеттердің заңнамасында көрсетілген құқықтарды қорғаудың ұзақ мерзімдері бекітілуі мүмкін.
      10. Құқықтарды ұжымдық басқару ұйымы – егер мүше мемлекеттердің заңнамасында өзгеше көзделмеген болса, авторлардан, орындаушылардан, фонограммаларды дайындаушылардан (өндірушілерден) және авторлық құқық пен сабақтас құқықтардың басқа да иеленушілерінен алынған өкілеттіктер, сондай-ақ авторлық құқық пен сабақтас құқықтар объектілерін пайдаланғаны үшін авторлардың және өзге де құқық иеленушілердің сыйақы алуын қамтамасыз ету мақсатында, ұжымдық негізде, тиісті құқықтарды басқару саласында құқықтарды ұжымдық басқару бойынша басқа да ұйымдардан алынған өкілеттіктер негізінде жұмыс істейтін үйым болып табылады.
      Авторлық және сабақтас құқықтар объектілерін құқыққа сыйымды пайдалану мүмкіндігін қамтамасыз ету мақсатында құқықтарды ұжымдық басқару ұйымдарының қызметімен байланысты қатынастар Одақ шеңберінде халықаралық шартпен реттеледі.

III. Тауар белгілері мен қызмет көрсету белгілері

      11. Тауар белгісі мен қызмет көрсету белгісі (бұдан әрі – тауар белгісі) - мүше мемлекеттің заңнамасына және мүше мемлекеттер қатысушылары болып табылатын халықаралық шарттарға сәйкес қорғалатын және бір азаматтық айналым қатысушыларының тауарларын және (немесе) көрсетілетін қызметтерін басқа бір азаматтық айналым қатысушыларының тауарларынан және (немесе) көрсетілетін қызметтерінен жеке-дара ету үшін қызмет ететін белгілеу болып табылады.
      Мүше мемлекеттердің заңнамалық актілеріне сәйкес тауар белгісі ретінде сөзбен көрсетілетін, бейнелі, көлемдік және басқа да белгілеулер мен олардың комбинациялары тіркелуі мүмкін. Тауар белгісі кез келген түсте немесе түс үйлесімінде тіркелуі мүмкін.
      12. Тауар белгісінің құқық иеленушісі (тауар белгісі соның атына тіркелген адам) мүше мемлекеттің заңнамаасына сәйкес тауар белгісін қолданудың айрықша құқығына және осы айрықша құқыққа иелік ету құқығына ие, сондай-ақ басқа тұлғаларға тауар белгісін немесе біртектес тауарларға және (немесе) көрсетілетін қызметтерге қатысты айырғысыз ұқсас белгілеуді пайдалануға тыйым салу құқығына ие.
      13.Тауар белгісін бастапқы тіркеудің қолданылу мерзімі 10 жылды құрайды. Көрсетілген мерзім тауар белгісінің құқық иеленушісінің өтініш жасауы бойынша кемінде 10 жыл мерзімге шексіз рет ұзартыла алады.
      Құқық иеленушіге байланысты емес мән-жайлар бойынша тауар белгісі пайдаланылмаған жағдайларды қоспағанда, осы мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген тәртіппен тауар белгісі тіркелгеннен кейін кез келген үш жыл ішінде үзіліссіз пайдаланылмауы салдарынан осы мүше мемлекеттің аумағында, жеке-дара ету үшін тауар белгісі тіркелген барлық тауарларға және (немесе) көрсетілетін қызметтерге немесе тауарлардың және (немесе) көрсетілетін қызметтердің бір бөлігіне қатысты мүше мемлекеттің аумағында тауар белгісін құқықтық қорғау мерзімінен бұрын тоқтатылуы мүмкін.
      Аумағында осы тауар белгісі тіркелген мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген тәртіппен және негіздер бойынша тауар белгісіне құқықтық қорғауды беруге қарсы дауласуға және оны жарамсыз деп тануға болады.

IV. Еуразиялық экономикалық одақтың тауар белгілері және
Еуразиялық экономикалық одақтың қызмет көрсету белгілері

      14. Мүше мемлекеттер Еуразиялық экономикалық одақтың тауар белгісін және Еуразиялық экономикалық одақтың қызмет көрсету белгісін (бұдан әрі – Одақтың тауар белгісі) тіркейді. Одақтың тауар белгісіне барлық мүше мемлекеттердің аумағында құқықтық қорғау беріледі.
      Одақтың тауар белгісі ретінде графикалық түрде ұсынылған белгілеулер тіркелуі мүмкін.
      Одақтың тауар белгісінің құқық иеленушісі (Одақтың тауар белгісі соның атына тіркелген адам) мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес Одақтың тауар белгісін пайдалануға айрықша құқыққа және осы айрықша құқыққа иелік ету құқығына ие, сондай-ақ басқа тұлғаларға Одақтың тауар белгісін немесе біртектес тауарларға және (немесе) көрсетілетін қызметтерге қатысты айырғысыз ұқсас белгілеуді қолдануға тыйым салуға құқығына ие.
      15. Мүше мемлекеттер аумағында Одақтың тауар белгісін тіркеуге, құқықтық қорғауға және пайдалануға байланысты туындайтын қатынастар Одақ шеңберінде халықаралық шартпен реттеледі.

V. Тауар белгісіне, Одақтың тауар белгісіне айрықша тоқтатылу қағидаты

16. Мүше мемлекеттердің аумақтарында тауар белгісіне, Одақтың тауар белгісіне айрықша құқықтың мынадай тоқтатылу қағидаты қолданылады, оған сәйкес тауар белгісінің және (немесе) Одақтың тауар белгісінің тікелей құқық иеленушісі немесе оның келісісісен басқа да адамдар кез келген мүше мемлекеттің аумағына азаматтық айналымға құқыққа сай енгізген адамдарға қатысты осы тауар белгісін, Одақтың тауар белгісін пайдалану – тауар белгісіне, Одақтың тауар белгісіне айрықша құқықты бұзу болып табылмайды.

VI. Географиялық нұсқаулар

17. Егер тауар сапасы, беделі немесе басқа да сипаттамасы айтарлықтай дәрежеде оның географиялық шығу тегіне байланысты болса, географиялық нұсқау деп - мүше мемлекеттің аумағынан, өңірінен немесе осы аумақ жерінен шыққан тауар сәйкестендіріледі.
18. Егер құқықтық қорғау осы бір мүше мемлекеттің заңнамасында немесе өзі қатысушысы болып табылатын халықаралық шарттарда көзделсе, мүше мемлекет аумағында географиялық нұсқауға құқықтық қорғау берілуі мүмкін.

VII. Тауардың шығарылған жерінің атауы

      19. Құқықтық қорғау берілген тауардың шығарылған жерінің атауы - қазіргі заманғы немесе тарихи, ресми немесе бейресми, елдің, қалалық немесе ауылдық қоныстың, жергілікті жердің немесе басқа географиялық объектінің толық немесе қысқартылған атауын білдіретін не қамтитын белгілеу, сондай-ақ осындай атаудан туындағын және оны ерекше қасиеттері өзгеше немесе басты түрде осы географиялық объектіге тән табиғи шарттарымен және (немесе) адами факторлармен айқындалатын тауарларға қатысты пайдалану нәтижесінде танымал болған белгілеу болып табылады.
      Көрсетілген ережелер белгілі бір географиялық объектінің аумағынан шығарылатын тауарды сәйкестендіруге мүмкіндік беретін және дегенмен, осы объектінің атауы жазылмаса да, тауарға қатысты осы белгілеуді пайдалану нәтижесінде белгілі болған, ерекше қасиеттері осы тармақтың бірінші абзацында көрсетілген талаптарға сай келетін белгілеуге қолданылады.
      20. Географиялық объект атауын білдіретін немесе қамтитын, бірақ жалпы қолданысқа оның өндірілген жеріне байланысы жоө белгілі бір тауар түрін белгілеум ретінде неген белгілеу - тауардың шығарылған жерінің атауы деп танылмайды.
      Тауардың шығарылған жерлердің атауларына құқықтық қорғауды беру мүше мемлекеттердің заңнамасында көзделген тәртіппен және негіздемелер бойынша дау болуы және жарамсыз деп танылуы мүмкін.
      21. Тауардың шығарылған жерлердің атауларына қатысты мүше мемлекеттер мүдделі тараптарға мыналардың:
      1) осы тауардың шын мәнінде шығарылған жерінен бөлек географиялық ауданда шығарылды деп көрсететін немесе ассоцияция туғызатын, осылайша тауардың шығарылған жері мен ерекше қасиеттеріне байланысты тұтынушыны шатастыратын, тауарды белгілеу немесе таныстыру кезінде кез келген құралдарды пайдаланудың;
      2) 1883 жылғы 20 наурыздағы Өнеркәсіптік меншікті қорғау жөніндегі Париж конвенциясының 10-bis бабының мағынасы бойынша жосықсыз бәсекелестік актісін білідретін кез келген пайдаланудың алдын алуға мүмкіндік беретін құқықтық шараларды көздейді.

VIII. Еуразиялық экономикалық одақтың тауары шығарылатын жердің
атаулары

22. Мүше мемлекеттер Еуразиялық экономикалық одақтың тауары шығарылған жерлердің атауларын (бұдан әрі – Одақ тауарының шығарылған жерінің атауы) тіркеуді жүзеге асырады. Одақ тауарының шығарылған жерінің атауына құқықтық қорғау барлық мүше мемлекеттердің аумағында бір мезгілде ұсынылады.
23. Тіркеуге, құқықтық қорғауға және мүше мемлекет аумағында Одақ тауарының шығарылған жерінің атауын пайдалануға байланысты туындайтын қатынастар Одақ шеңберіндегі халықаралық шартпен реттеледі.

IX. Патенттік құқықтар

      24. Өнертабысқа, пайдалы модельге және өнеркәсіптік үлгіге құқық, мүше мемлекеттердің заңнамасында белгіленген тәртіппен қорғалады және ол өнертабысқа, пайдалы модельге және өнеркәсіптік үлгіге басымдықты, авторлықты және айрықша құқықты куәландырады.
      25. Өнертабыстың, пайдалы модельдің, өнеркәсіптік үлгінің авторына мынадай құқықтар тиесілі:
      1) айрықша құқық;
      2) авторлық құқық;
      26. Мүше мемлекеттердің заңнамасында көзделген жағдайларда, өнертабыс, пайдалы модель, өнеркәсіптік үлгі авторына басқа да құқықтар, оның ішінде патент алу құқығы, қызметтік өнертабысты, пайдалы модельді немесе өнеркәсіптік үлгіні пайдаланғаны үшін сыйақы алу құқығы тиесілі.
      27. Өнертабысқа, пайдалы модельге, өнеркәсіптік үлгіге айрықша құқықты қолдану мерзімі:
      1) өнертабыстар үшін – кемінде 20 жылды;
      2) пайдалы модельдер үшін – кемінде 5 жылды;
      3) өнеркәсіптік үлгілер үшін – кемінде 5 жылды құрайды.
      28. Өнертабыс, пайдалы модель немесе өнеркәсіптік үлгіге патент – патент иесіне мүше мемлекеттің заңнамасына қайшы келмейтін кез келген тәсілмен өнертабысты, пайдалы модельді немесе өнеркәсіптік үлгіні пайдалануға айрықша құқық береді, сондай-ақ басқа адамдардың көрсетілген объектілерді пайдалануына тыйым салу құқығын береді.
      29. Мүше мемлекеттер патентпен берілетін құқықтық шектеулерді көздеуге құқылы, бұл ретте, мұндай шектеулер өнертабысты, пайдалы модельді немесе өнеркәсіптік үлгіні қалыпты пайдалануға ақталмайтын залал келтірмеуі және үшінші тұлғалардың заңды мүдделерін ескере отырып, патент иесінің заңды мүдделеріне негізсіз түрде нұқсан келтірмеуі тиіс.

Х. Селекциялық жетістіктер

      30. Өсімдік сорттарына және жануарлар тұқымдарына (селекциялық жетістіктерге) құқықтарды қорғау мүше мемлекеттердің заңнамасында белгіленген жағдайларда және тәртіппен жүзеге асырылады.
      31. Селекциялық жетістіктердің авторына мынадай құқықтар тиесілі:
      1) айрықша құқық;
      2) авторлық құқық;
      32. Мүше мемлекеттердің заңнамасында көзделген жағдайларда селекциялық жетістіктердің авторына басқа да құқықтар, оның ішінде патент алу құқығы, селекциялық жетістікті атау құқығы, қызметтік селекциялық жетістікті пайдаланғаны үшін сыйақы алу құқығы тиесілі.
      33. Селекциялық жетістікке айрықша құқықтың қолданылу мерзімі өсімдіктер сорттары, жануарлар тұқымы үшін 25 жылдан кем емес мерзімді құрайды.

ХІ. Интегралды микросхемалар топологиясы

      34. Интегралды микросхемалар топологиясы материалды жеткізгіште тіркелген интегралды микросхема элементтерінің және олардың арасындағы байланыстардың жиынтық кеңістік-геометриялық орналастырылуы болып табылады.
      35. Интегралды микросхема топологиясына зияткерлік меншік құқығы мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес қорғалады.
      36. Интегралды микросхема топологиясының авторына мынадай құқықтар тиесілі;
      1) интегралды микросхема топологиясына арналған айрықша құқық;
      2) авторлық құқық;
      37. Мүше мемлекеттердің заңнамасында көзделген жағдайларда, интегралды микросхема топологиясының авторына басқа да құқықтар, оның ішінде қызметтік топологияны пайдаланғаны үшін сыйақы алу құқығы тиесілі.
      38. Интегралды микросхема топологиясының айрықша құқығының қолдану мерзімі 10 жылды құрайды.

ХІІ. Өндірістік құпия (ноу-хау)

39. Өндірістік құпия (ноу-хау) деп - кез келген сипаттағы (өндірістік, техникалық, экономикалық, ұйымдастырушылық және басқада) мәліметтер, оның ішінде ғылыми-техникалық саладағы зияткерлік қызмет нәтижелері туралы мәліметтер, сондай-ақ үшінші тұлғалар заңды негізде еркін қол жеткізе алмайтын мәліметтердің үшінші тұлғаларға белгісіз болуына байланысты шынайы және әлеуетті коммерциялық құндылығы бар және оларды білетіндерге қатысты коммерциялық құпия режимі енгізілген кәсіптік қызметті жүзеге асыру тәсілдері туралы мәліметтер танылады.
40. Өндірістік құпияны (ноу-хау) құқық қорғау мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес ұсынылады.

ХІІІ. Зияткерлік меншік объектілеріне құқықтарды
қорғау жөніндегі құқық қолдану шаралары

41. Одақ шеңберінде зияткерлік меншік объектілеріне құқықтарды қорғау жөніндегі мүше мемлекеттердің іс-қимылын үйлестіру Одақ шеңберіндегі халықаралық шартқа сәйкес жүзеге асырылады.

Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 27 ҚОСЫМША

Өнеркәсіптік ынтымақтастық туралы
ХАТТАМА

      1. Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:
      «экономикалық қызметтің басым түрлері» – өнеркәсіптік ынтымақтастықтың негізгі бағыттарын іске асыруға арналған басымдықтар ретінде барлық мүше мемлекеттер айқындайтын қызмет түрлері;
      «өнеркәсіптік кооперация» – мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілердің өнеркәсіп саласындағы өзара тиімді орнықты ынтымақтастығы;
      «Одақ шеңберіндегі өнеркәсіптік саясат» – мүше мемлекеттердің дербес және Комиссияның консультациялық қолдауымен және үйлестіруімен жүзеге асыратын, өнеркәсіптік ынтымақтастықтың негізгі бағыттары бойынша мүше мемлекеттердің қызметі;
      «өнеркәсіп» – экономикалық қызмет түрлерінің ұлттық сыныптауыштарына сәйкес тағамды қайта өңдеуді қоспағанда, өндірілетін және өңделетін өнеркәсіпке жататын қызметтің экономикалық түрлерінің жиынтығы. Өнеркәсіптік қызметтің басқа түрлері Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың арнайы бөліктеріне сәйкес реттеледі;
      «өнеркәсіптік кластер» – өзара байланысты өнеркәсіптік және бірін-бірі өзара толықтыратын және соның есебінен өздерінің бәсекелестік артықшылықтарын нығайтатын онымен байланысты ұйымдардың тобы;
      «технологиялық тұғырнама» – тиімді коммуникацияны қамтамасыз етуге және барлық мүдделі тараптардың (бизнес, ғылым, мемлекет, қоғамдық ұйымдар) қатысуы негізінде перспективалық коммерциялық технологияларды, жоғары технологиялық, инновациялық және бәсекеге қабілетті өнім жасауға мүмкіндік беретін инновациялық инфрақұрылым объектісі.
      2. Одақ шеңберіндегі өнеркәсіптік ынтымақтастықтың негізгі бағыттары бойынша мүше мемлекеттердің қызметін консультациялық қолдау және үйлестіру шеңберіндегі Комиссияның өкілеттіктері:
      1) мыналарға:
      ақпарат алмасуға, консультациялар жүргізуге, өнеркәсіптік ынтымақтастықтың негізгі бағыттарын, оның ішінде инновациялық қызметтің перспективалық бағыттарын әзірлеуге қатысты мәселелерді талқылау үшін бірлескен алаңдар қалыптастыруға;
      Одақ шеңберіндегі өнеркәсіптік саясатты іске асыруда мүше мемлекеттердің өзара іс-қимылын тереңдетуге бағытталған ұсыныстар әзірлеуге;
      өнеркәсіптегі реформаларды, құрылымдық қайта құруды жүргізуге, инновациялық қызметті ынталандыруға, өнеркәсіпті дамытуға байланысты мәселелер бойынша тәжірибе алмасуға;
      бірлескен бағдарламалар мен жобаларды әзірлеу мен іске асыруға;
      мүше мемлекеттердің өнеркәсіптік кешендері үшін тәжірибе алмасу бағдарламаларын әзірлеуге;
      мүше мемлекеттердің шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерін өнеркәсіптік кооперацияға тартуға;
      ақпараттық өзара іс-қимыл жасауға;
      мүше мемлекеттердің өнеркәсіп саласындағы жаһандық экономикалық дағдарыстардың салдарына қарсы іс-қимыл жөніндегі бірлескен шараларын әзірлеуге және іске асыруға;
      еуразиялық технологиялық тұғырнамаларды қалыптастыру жөніндегі ұсынымдарды әзірлеуге жәрдемдесу;
      2) мыналарды:
      мүше мемлекеттердің оған қатысушылардың әрқайсысының мүдделерін ескере отырып, өнеркәсіптік ынтымақтастықты одан әрі дамыту жөніндегі ұсынымдарын қарауға енгізуді;
      Одақ шеңберінде өнеркәсіптік ынтымақтастықтың негізгі бағыттарын іске асыруға мониторинг жүргізуді және талдауды;
      Мүше мемлекеттер үшін өзекті өнеркәсіпті дамыту әдістерін айқындау мақсатында өнеркәсіптік дамытудың әлемдік тәжірибесін зерделеуді жүзеге асыруды;
      3) Үкіметаралық кеңестің шешімі бойынша мыналарды:
      бірлескен бағдарламалар мен жобаларды әзірлеу, қаржыландыруды және іске асыруды туралы ержелердің жобаларын дайындауды;
      Одақ шеңберінде өнеркәсіптік ынтымақтастықты дамыту жолындағы әкімшілік және өзге де тосқауылдарды анықтауды және оларды кейіннен жою бойынша ұсыныстар әзірлеуді;
      бірлескен өнім өндірудің кооперациялық тізбегін қалыптастыру жөнінде ұсыныстар дайындауды;
      Одақ шеңберінде өнеркәсіп өнімінің ішкі нарығына, сондай-ақ үшінші елдердің экспорттық нарықтарына мониторинг жүргізуді;
      мүше мемлекеттердің өнеркәсібін дамытуды талдауды;
      мүше мемлекеттермен бірлесіп, Одақ шеңберіндегі өнеркәсіптік саясатты іске асырудың қағидалары, тәртібі мен тетіктері сияқты өнеркәсіптік ынтымақтастықтың негізгі бағыттары бойынша өзге де (қосымша) құжаттарды, сондай-ақ ынтымақтастық жөніндегі негіздемелік келісімдер әзірлеуді жүргізу болып табылады.
      Көрсетілген тізбесі толық болып табылады және ол Еуразиялық Үкіметаралық кеңестің шешімі бойынша кеңейтілуі мүмкін.

Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 28 ҚОСЫМША

Өнеркәсіптік субсидиялар берудің бірыңғай қағидалары туралы
ХАТТАМА

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың (бұдан әрі – Шарт) 93-бабына сәйкес әзірленді және өнеркәсіптік тауарларға қатысты субсидиялар беруді реттейтін, оның ішінде өнеркәсіптк тауарларды өндірумен, өткізумен (сақтауды, мүше мемлекеттің аумағынан әкетуді және тасымалдауды қоса алғанда) және (немесе) тұтынумен тікелей байланысты көрсетілетін қызметтерді ұсыну немесе алу кезіндегі бірыңғай қағидаларды белгілейді.
      2. Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:
      «әкімшілік-аумақтық бірліктер» - Ресей Федерациясының субъектілері (өзін-өзі басқару органдарын қоса алғанда) және Беларусь Республикасы мен Қазақстан Республикасының облыстары (Минск, Астана және Алматы қалаларын қоса алғанда);
      «ұқсас тауар» - тауарды өндіру, мүше мемлекеттің аумағынан әкету немесе тасымалдау кезінде ерекше субсидия пайдаланылатын тауарға толығымен сәйкес келетін тауар не мұндай тауар болмағанда тауарды өндіру, мүше мемлекеттің аумағынан әкету немесе тасымалдау кезінде ерекше субсидия пайдаланылатын тауардың сипаттамасына жақын сипаттамасы бар басқа тауар;
      «өтемақы шарасы» - осы шараны енгізуге өтініш берген мүше мемлекеттің экономика саласына субсидиялайтын мүше мемлекеттің ерекше субсидияларының теріс әсерін бейтараптандыру жөніндегі шара;
      «құзыретті орган» - тегеп-тексеру жүргізуге жауапты мүше мемлекеттің мемлекеттік билік органы;
      «ұлттық экономика саласына келтiрiлген материалдық залал» – тауарды өндіру, тасымалдау, сақтау кезінде субсидия ұсынған мүше мемлекеттің аумағынан өнеркәсіптік тауарды әкелу салдары болған және мүше мемлекеттік аумағында ұқсас тауарды өндіру мен өткізу көлемінің қысқаруынан, осындай тауарды өндіру рентабельділігінің төмендеуінен, тауар қорларына, жұмыспен қамтуға, жалақы деңгейіне және осы салаға салынатын инвестициялардың деңгейіне теріс әсер етуден көрінетін ұлттық экономика саласы жағдайының дәлелдермен расталған нашарлауы;
      «ұқсас тауарды ұлттық өндірушілер» - тергеп-тексеру жүргізетін мүше мемлекеттегі ұқсас тауарды өндірушілер;
      «ұлттық экономика саласы» - мүше мемлекеттегі ұқсас тауар өндірушелердің барлығы не олардың мүше мемлекеттегі ұқсас тауар өндірудің жалпы көлемінде үлесі кемінде 25 пайызды құрайтындары;
      «субсидия алушы» - субсидиядан пайда табушы болып табылатын өнеркәсіптік тауарды өндіруші;
      «субсидияланатын тауарды өндірушілер» - ерекше суібсидияны берген мүше мемлекеттің субсидияланатын тауарын өндірушілер;
      «өнеркәсіптік тауарлар» – 25 - 97 ЕАЭО СЭҚ ТН топтарында сыныпталатын тауарлар, сондай-ақ 2905 43 000 0, 2905 44 қосымша позицияларында, 3301, 3501 - 3505 позицияларында, 3809 10 және 3824 60 қосымша позицияларында, 4101 - 4103, 4301, 5001 00 000 0 - 5003 00 000 0, 5101 - 5103, 5201 00 - 5203 00 000 0, 5301, 5302 позицияларында (2905 43 000 0 қосымша позициясы - маннит, 2905 44 қосымша позициясы - сорбит, 3301 позициясы - эфир майлары, 3501 - 3505 позициялары - альбуминоидтық заттар, түрлендірілген крахмалдар, желімдер, 3809 10 қосымша позициясы – сыртқы қабатын өңдеуге арналған заттар, 3824 60 қосымша позициясы - сорбитол, басқа да өнімдер, 4101 - 4103 позициялары – терілер мен былғары шикізаты, 4301 позициясы – бөлінбеген аң терісі, 5001 00 000 0 - 5003 00 000 0 позициялары - жібек-аршылмаған жібек және жібек қалдықтары, 5101 - 5103 позициялары - жүн және жануарлар қылы, 5201 00 - 5203 00 000 0 қосымша позициялары – шитті мақта, мақта қалдықтары, таралған мақта талшықтары, 5301 позициясы – аршылмаған зығыр, 5302 позициясы – аршылмаған кендір) ЕАЭО СЭҚ ТН-ге сәйкес сыныпталатын тауарларды қоспағанда, балық және балық өнімдері. Тауарлардың келтірілген сипаттамасының толық болуы міндетті емес.
      ЕАЭО СЭҚ ТН көрсетілген кодтарының тізбесіне өзгерісті Комиссия Кеңесі енгізеді.
      «субсидияланатын тауар» – өндіру, тасымалдау, сақтау немесе субсидиялаушы мүше мемлекеттің аумағынан әкету кезінде ерекше субсидия пайдаланылған өнеркәсіптік тауар;
      «субсидиялайтын мүше мемлекет» - субсидиялайтын орган субсидиялар беретін мүше мемлекет;
      «субсидиялайтын орган» – мүше мемлекеттердің субсидия беру саласында шешімдер қабылдауды жүзеге асыратын бір немесе бірнеше органы не жергілікті өзін-өзі басқару органдары.
      «субсидия»:
      а) нәтижесінде артықшылық берілетін (қамтамасыз етілетін) және:
      ақша қаражаттарын тікелей аудару (мысалы, қайтарылмаған несие, кредиттер түрінде) немесе жарғылық капиталдағы үлесті сатып алу немесе оны ұлғайту немесе осындай қаражаттарды аудару жөніндегі міндеттеме (мысалы, кредиттер бойынша кепілдік);
      мүше мемлекеттің кірісіне түсуі тиіс болған төлемдерді алудан толық немесе ішінара бас тарту (мысалы, салықтық жеңілдіктер, борышты есептен шығару) арқылы жүзеге асырылатын, субсидиялайтын органдарға көрсетілетін (немесе мүше мемлекет уәкілеттік берген құрылымға) қаржылық жәрдемдесу. Бұл ретте, ішкі тұтынуға арналған ұқсас тауардан алынатын баждар мен салықтардан экспортталатын өнеркәсіптік тауарды босату не осындай баждар мен салықтарды азайту не іс жүзінде есепке жазылған сомадан аспайтын мөлшерде осындай баждар мен салықтарды қайтару субсидия ретінде қарастырылмайды:
      тауарларды немесе көрсетілетін қызметтерді ұсыну (жалпы инфрақұрылымды қолдау және дамыту үшін арналған өнеркәсіптік тауарларды немесе көрсетілетін қызметтерді қоспағанда);
      өнеркәсіптік тауарларды сатып алу арқылы жүзеге асырылатын, субсидиялайтын органдарға көрсетілетін (немесе мүше мемлекет уәкілеттік берген құрылымға) қаржылық жәрдемдесу;
      б) кез келген мүше мемлекеттің аумағынан өнеркәсіптік тауардың әкелінуін қысқартуға немесе кез келген мүше мемлекеттің аумағына өнеркәсіптік тауардың әкелінуін ұлғайтуға қолданылатын (тікелей немесе жанама), соның нәтижесінде артықшылық берілетін, кірістер мен бағаларды қолдаудың кез келген басқа нысаны;
      «ұлттық экономика саласына материалдық залал келтіру қатері» - ұлттық экономика саласына материалдық залал келтірудің дәлелдемелермен расталған болмай қоймайтындығы;
      «ұлттық экономика саласына залал» - ұлттық экономика саласына материалдық залал, ұлттық экономика саласына материалдық залал келтіру қатері немесе ұлттық экономика саласын құруды едәуір баяулату.

I. Ерекше субсидиялар

      3. Субсидиялайтын органның өкiлеттiлiгi қолданылатын аумақтың шегiнде субсидия өнеркәсiп кәсiпорны немесе өнеркәсiп саласы немесе өнеркәсiптік кәсiпорындар топтары немесе өнеркәсiп салалары (бұдан әрi - белгiлi бiр кәсiпорындар) үшiн ерекше болып табылатынын айқындау үшiн мынадай қағидаттар қолданылады
      1) егер субсидиялайтын орган немесе оған сәйкес субсидиялайтын орган әрекет ететін құқықтық акт белгілі бір кәсіпорындар үшін ғана субсидияларға қол жеткізуді айқын шектесе, мұндай субсидия - өнеркәсіптік кәсіпорындар тобына немесе өнеркәсіп салаларының тобына субсидиялайтын мүше мемлекеттің аумағындағы барлық өнеркәсіптік кәсіпорындар немесе өнеркәсіп салалары кірмейтін жағдайда, ерекше ретінде қаралады;
      2) егер субсидиялайтын орган немесе оған сәйкес субсидиялайтын орган әрекет ететін құқықтық акт субсидияны алуға және оның мөлшеріне құқықты айқындайтын объективті критерий немесе шарттар (бейтарап болып табылатын, кейбiр кәсiпорындар үшiн басқа кәсiпорындармен салыстырғанда артықшылықтар бермейтін, сипаты жағынан экономикалық және қолдану тәсіліне қарай деңгейлес болып табылатын критерийлер, мысалы, жұмыспен қамтылғандар саны немесе кәсiпорындардың мөлшерi сияқты) белгілесе, мұндай субсидия – оны алу құқығы автоматты болған кезде және осындай критерийлер мен шарттар қатаң түрде орындалған кезде ерекше ретінде қаралмайды. Критерийлер мен шарттар заңда, нұсқаулықта, құқықтық актіде немесе басқа да ресми құжаттарда оларды тексеруге болатындай анықталуы тиіс.
      3) егер, осы тармақтың 1 және 2-тармақшаларында көрсетілген қағидаттарды қолданудан туындайтын ерекшелік болмаудың көрінуіне қарамастан, субсидия шын мәнінде ерекше болуы мүмкін деп пайымдауға негіз болса, онда мынадай факторлар назарға алынуы мүмкін, бұл ретте, субсидиялайтын органның өкілеттігі қолданылатын аумақ шегіндегі экономикалық қызметті әртараптандыру дәрежесі, сондай-ақ осындай субсидия қолданылатын уақыт ұзақтығы ескерілгені жөн:
      белгілі бір кәсіпорындардың шектеулі санының субсидияны пайдалануы;
      белгілі бір кәсіпорындардың субсидияны артықшылықпен пайдалануы,
      кейбір кәсіпорындарға субсидиялардың қомақты сомасының пропорционалды емес бөлінуі;
      субсидия беру туралы шешім қабылдау кезінде субсидиялайтын орган ие дискреттілікті пайдалану тәсілі (осы тұрғыдан, көбінесе, субсидиялауға өтінімдерден бас тарту немесе оны мақұлдау жиiлiгi туралы ақпарат және тиiстi шешiмдердiң уәжi назарға алынады).
      4. Субсидиялайтын органның өкiлеттiлiгi қолданылатын аумақтың бiр бөлiгi болып табылатын, белгiленген географиялық өңiрде орналасқан белгiлi бiр кәсiпорындардың пайдалануы шектелген субсидия ерекше болып табылады. Мүше мемлекеттiң мемлекеттiк органының өзінің өкілеттігі қолданылатын бүкiл аумақ шегiнде қолданылатын салықтық мөлшерлемелерді енгiзуi немесе өзгертуi ерекше субсидия ретiнде қаралмайды.
      5. Осы хаттаманың ІІІ бөлімінің ережесiне сәйкес келетiн кез келген субсидия ерекше ретiнде қаралады.
      Осы бөлім сәйкес субсидияның ерекше болып табылу фактісін анықтау субсидия ерекшелiгiнiң дәлелдемелерiнiң болуына негiзделеді.
      6. Мүше мемлекет ерекше субсидия беруін келісу мақсатында Комиссияға өтініш білдіруге құқылы.
      Мүше мемлекеттер Комиссиямен келісілген шарттардағы және көлемдердегі мерзімге берілетін субсидияларға өтемақы шараларын қолданбайды.
      Мүше мемлекеттер осы Хаттаманың 7-тармағында көзделген, Одақ шеңберіндегі халықаралық шартта белгіленген мерзімде міндетті хабар беру тәртібімен ерекше субсидияларды беруді көздейтін нормативтік құқықтық актілерді Комиссияға жолдайды.
      Егер мүше мемлекеттердің біреуінде ерекше субсидияны басқа мүше мемлекеттің беруі ұлттық экономика саласына залал келтіруі мүмкін деп пайымдауға негіз болса, онда мұндай мүше мемлекет Комиссияның тиісті тексеру жүргізуіне бастамашылық етуге құқылы.
      Тексеру қорытындылары бойынша ұлттық экономика саласына залал келтірілгені расталған жағдайда, онда Комиссия мұндай ерекше субсидия берген мүше мемлекет, егер тексеруге тартылған мүше мемлекеттер осы Хаттаманың 7-тармағында көзделген, Одақ шеңберінде халықаралық шартта белгіленген мерзім ішінде өзгеше уағдаласпаса, залалға әкеп соқтырған жағдайларды жоюға міндетті деп шешім қабылдайды.
      Комиссия осындай шешімді орындау үшін ақылға қонымды мерзім белгілейді.
      Егер өзіне қатысты көрсетілген шешім қабылданған мүше мемлекет Комиссияның осы шешімін белгіленген мерзімде орындамаса, басқа мүше мемлекеттер Одақ Сотына жүгіне алады.
      Осы тармақтың ережелерін қолдану Шарттың 105-бабының 1-тармағында көзделген өтпелі ережелер ескеріле отырып жүзеге асырылады.
      7. Мүше мемлекеттер Одақ шеңберінде халықаралық шартпен мыналарды:
      Ерекше субсидияны Комиссиямен ерікті келісу және Комиссияның тиісті шешімдер қабылдау тәртібін;
      Комиссияның тексеруді (оның ішінде, осы Хаттамада белгіленген ерекше субсидияларды беру және пайдаланудың шарттарын, тәртібін бұзу фактілері бойынша) жүргізу тәртібін;
      Комиссия соның негізінде ерекше субсидияларға жол берілетіні немесе жол берілмейтіні туралы шешім қабылдайтын критерийлер (оның ішінде, мүше мемлекеттердің өндірушілері арасындағы қалыптасқан және жаңа кооперациялық байланыстарды дамыту ескеріле отырып);
      Комиссияның берілетін субсидиялар туралы ақпаратты сұрату тәртібі мен шарттарын айқындайды.
      Көрсетілген халықаралық шарттың күшіне ену мерзімі Шарттың 105-бабының 1-тармағында көзделген.
      8. Ерекше субсидиялар алу үшін мүше мемлекет шаруашылық жүргізуші субъектіге қатысты белгілі бір тауарды өндіру кезінде технологиялық операцияларды жүзеге асыру қажеттігі туралы талап белгілесе, онда басқа мүше мемлекеттерде мұндай операцияларды жүзеге асыру, егер оларды жүзеге асыру үшін басым түрде шикі және субсидиялайтын мүше мемлекеттің материалдары пайдаланылған болса, осындай талапты тиісінше орындау деп таныалды.

II. Тыйым салынған субсидиялар

      9. Субсидиялардың мынадай түрлерiне тыйым салынған:
      әкетiлетiн субсидиялар - берiлуi осы субсидияны беретiн мүше мемлекеттің аумағынан басқа мүше мемлекеттің аумағына өнеркәсіптік тауарды әкету нәтижелерiмен жалғыз немесе бiрнеше шарттардың бiрi ретiнде байланысқан субсидиялар;
      алмастырушы субсидиялар - субсидияны беретiн мүше мемлекеттің аумағынан шығарылатын өнеркәсіптік тауарларды пайдалана отырып, берiлуi жалғыз немесе бiрнеше шарттардың бiрi ретiнде байланысқан субсидиялар.
      Байланысқан деп – субсидиялайтын мүше мемлекеттің аумағынан өнеркәсіптік тауарды әкету нәтижелерімен немесе осындай мүше мемлекеттің аумағынан шығарылатын өнеркәсіптік тауарды пайдаланумен заңдық тұрғыдан байланысты емес, шын мәнінде іс жүзіндегі немесе күтілетін экспортпен (әкетумен) немесе экспорттық түсіммен (әкету кезіндегі түсіммен) немесе субсидиялайтын мүше мемлекеттің аумағынан шығарылатын өнеркәсіптік тауарларды пайдалану жөніндегі талаптармен айланысты, субсидияларды беру туралы куәландыратын фактілердің болуы түсініледі.
      Субсидия шаруашылық жүргiзу субъектiлерiне берілетіні туралы факт оны әкетілетін өнеркәсіптік субсидия деп есептеуге негіз болмайды.
      10. Егер бір мүше мемлекеттің ерекше субсидияны беру нәтижесi басқа мүше мемлекеттің ұлттық экономика саласына залал келтіру болып табылса, онда мұндай субсидия тыйым салынған субсидия болып табылады
      Ұлттық экономика саласына залал келтіру осы Хаттаманың V бөліміне сәйкес дәлелденуге тиіс.
      11. Мүше мемлекеттер сақталуы ерекше субсидиялар алуға қажеттi, субсидиялайтын органының нормативтiк құқықтық актiсiнiң немесе құқықтық актiсiнiң негiзiнде қолданылатын және мынадай талаптардың біріне сәйкес келетін шараларды сақтамайды және енгізбейді:
      1) мынадай:
      шаруашылық жүргiзу субъектiлерiнiң шараны енгiзетiн мүше мемлекеттің аумағынан немесе (нақты тауарлар, олардың көлемi немесе құны не олардың жергiлiктi өндiрiс көлемiнің немесе құнының үлесін айқындайтынына қарамастан) кез-келген көрсетiлген субсидиялайтын органның жергiлiктi өндiру көзiнен шығарылатын өнеркәсіптік тауарларды сатып алу немесе пайдалану;
      шараны енгiзген мүше мемлекеттің аумағынан шығарылатын өнеркәсіптік тауарлардың осы шаруашылық жүргiзушi субъектi әкететін көлемiмен немесе құнымен байланысты санда шаруашылық жүргiзушi субъектiнiң кез келген мүше мемлекеттің аумағынан әкелiнетiн өнеркәсіптік тауарларды сатып алуын немесе пайдалануын шектеу талап қамтылатын;
      2) мыналарды:
      шаруашылық жүргiзушi субъектiнiң кез келген мүше мемлекеттiң аумағынан жергiлiктi өндiрiсте пайдаланылатын немесе осындай өндіріске қатысы бар өнеркәсіптік тауарларды әкелуін (оның ішінде, шараны енгізетін мүше мемлекеттің аумағынан шығарылатын және басқа мүше мемлекеттің аумағына осы шаруашылық жүргізуші субъект әкететін тауарлардың көлеміне немесе құнына байланысты);
      шаруашылық жүргiзушi субъектiнiң кәсiпорынға тиесiлi осы валютаның түсiм көлемiнде кез келген мүше мемлекеттің валютасына қолжетiмдiлiктi шектеу арқылы жергiлiктi өндiрiсте пайдаланылатын немесе осыған қатысы бар өнеркәсіптік тауарларды кез келген мүше мемлекеттің аумағынан шаруашылық жүргізуші субъектінің әкелуiн;
      шаруашылық жүргiзушi субъектiнiң кез келген мүше мемлекеттің аумағына өнеркәсіптік тауарларды әкетуiн немесе шаруашылық жүргiзушi субъектiнiң (тауардың нақтылығына, олардың көлемiне немесе құнына не осы шаруашылық жүргiзу субъектiсi жүзеге асыратын олардың жергiлiктi өндiрiс көлемінің немесе құнының үлесіне байланысты) кез келген мүше мемлекеттің аумағында өнеркәсіптік тауарларды сатуын шектейтін.
      12. Берiлуi кез келген мүше мемлекеттің мүдделерiне елеулi нұқсан келтiруге әкеп соғатын ерекше субсидияларға тыйым салынған. Мүше мемлекеттің мүдделерiне елеулi нұқсан келтiру ерекше субсидия беру нәтижелерi төмендегiше болғанда туындайды:
      1) ұқсас тауарды субсидиялайтын мүше мемлекеттің нарығынан ығыстыру немесе кез келген мүше мемлекеттің аумағынан шығарылатын ұқсас тауардың субсидиялайтын мүше мемлекеттің нарығына әкелiнуiнiң өсуiн тежеу;
      2) үшiншi мүше мемлекеттің нарығынан кез келген мүше мемлекеттің аумағынан шығарылатын ұқсас тауарды ығыстыру немесе осындай ұқсас тауардың үшiншi мүше мемлекеттің аумағына әкетiлуiнiң өсуiн тежеу;
      3) өндiру, тасымалдау немесе ерекше субсидия пайдаланған субсидиялайтын мүше мемлекеттің аумағынан әкету кезiнде өнеркәсіптік тауардың бағасын басқа мүше мемлекеттің аумағынан шығарылатын ұқсас тауардың кез келген мүше мемлекеттің нарығындағы бағасына қатысты едәуір төмендету не бағалардың өсуiн немесе бағалардың құлдырауын елеулi тежеу немесе сол бiр нарықтағы жiберiп алынған сатулар.
      13. Осы Хаттаманың 12-тармағында көрсетілген мүдделерге елеулi нұқсан келтiру осы бөлімге сәйкес айқындалады, осы Хаттаманың V бөліміне сәйкес дәлелденеді.
      14. Мүше мемлекеттердiң аумақтарында осы Хаттаманың 11-тармағында көрсетiлген шаралар, сондай-ақ тыйым салынған субсидиялар, оның ішінде мыналар сақталмайды және берiлмейдi (бұл ретте тауарлар экспорты деп субсидиялайтын мүше мемлекеттің аумағынан екінші мүше мемлекеттің аумағына тауарларды әкету ұғынылады):
      1) экспорттаушыны мүше мемлекетке валюталық түсімнің бір бөлігін міндетті сатудан босататын немесе ұлттық валютаның ішінара құнсыздануы арқылы валютаның көптеген бағамын қолдануға жол беретін бағдарламалар, осыған байланысты, экспорттаушы бағамдық айырмашылық есебінен басымдыққа ие болады;
      2) ішкі нарықтағы тасымалдармен салыстырғанда анағұрлым жеңілдікті жағдайларда мүше мемлекет белгілейтін немесе алатын экспорттық тиелімдер үшін ішкі көлік немесе кеме тарифтері;
      3) ішкі нарықта өткізілетін ұқсас тауарлар өндірісінде пайдаланылатын тауарларға қарағанда анағұрлым жеңілдікті жағдайларда экспортталатын тауарлар өндірісінде пайдаланылатын тауарлар мен көрсетілетін қызметтерді ұсыну;
      4) экспорт нәтижелерімен немесе көрсетілген жеңілдіктерді ұсынатын мүше мемлекет аумағындағы тауарларды пайдаланумен байланысты шаруашылық субъектілері төлейтін немесе төлеуге тиіс салықтарды немесе кез келген басқа аударымдарды төлеуден толық немесе ішінара босату, төлеуді кейінге қалдыруды немесе азайтуды ұсыну. Бұл ретте салықтарды төлемегені үшін төленуі тиіс өсімпұл алынса, кейінге қалдыру міндетті түрде тыйым салынған субсидия болып табылмайды. Экспортталатын тауардан нөлдік мөлшерлеме бойынша қосылған құн салығын алу тыйым салынған субсидия белгісі болып табылмайды;
      5) ішкі нарықта өткізілетін ұқсас тауарлармен салыстырғанда үлкен көлемде тауарларға салық салу базасын қысқартатын экспорттың нәтижелерімен байланысты арнайы шегерулер;
      6) ішкі нарықта өткізілетін ұқсас тауарлар өндірісінде пайдаланылатын тауарлар мен көрсетілетін қызметтерге салық салу базасын есептеу үшін қолданылатын салықтарды немесе арнайы шегерулерді төлеуден босатуға, азайтуға, кейінге қалдыруға қарағанда экспорттық тауарлар өндірісінде пайдаланылатын тауарлар мен көрсетілетін қызметтерге салық салу базасын есептеу үшін қолданылатын салықтарды немесе арнайы шегерулерді үлкен көлемде төлеуден босату, азайту, кейінге қалдыру;
      7) ішкі нарықта тұтынуға арналған ұқсас өнім өндірісінде пайдаланылатын дәл осындай шикізат пен материалдарға қарағанда экспорттық өнім өндірісінде пайдаланылатын шикізат пен материалдарға анағұрлым төмен мөлшерлеме бойынша кедендік төлемдерді алу не ішкі нарықта өткізілетін ұқсас өнім өндірісінде пайдаланылатын дәл осындай шикізат пен материалдарға қарағанда үлкен көлемде экспорттық өнім өндірісінде пайдаланылатын шикізат пен материалдарға арналған кедендік төлемдерді қайтару;
      8) нақты тауарлар, олардың көлемі немесе құны не үлесі олардың жергілікті өндіріс көлеміне немесе құнына байланысты айқындалатынына қарамастан, өндірілген өнім құрамында отандық материалдардың немесе шикізаттың болуы міндетті болып табылса, өнім өндірісінде пайдаланылған импорттық шикізат пен материалдардан алынатын импорт баждарын азайту немесе қайтару;
      9) экспорттық кредиттерді кепілдендіру немесе сақтандыру, экспорттық тауарлар құнының өсуінен немесе валюталық тәуекелдерден сақтандыру немесе кепілдендіру бағдарламалары бойынша ұзақ мерзімді операциялық шығыстарды немесе залалдарды өтеу үшін жеткіліксіз сыйақыларды алып қою;
      10) нарықтық жағдайларда мұндай кредиттерді алушылар салыстырмалы кредитті пайдаланғаны үшін ақы төлеуге тиіс (кредитті өтеу мерзімі бірдей, кредит валютасы және т.б.) мөлшерлемелерден төмен мөлшерлемелер бойынша экспорттық кредиттерді беру не экспорттаушылар немесе қаржы мекемелері кредитті алумен байланысты жұмсаған шығыстардың барлығын немесе бір бөлігін төлеу. Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымына Ресми экспорттық кредиттер бойынша уағдаластықтардың пайыздық мөлшерлемелері туралы ережелерге сай келетін экспорттық кредиттеу практикасы тыйым салынған субсидия ретінде қаралмайды;
      11) мұндай субсидиялау экспорт нәтижелерімен немесе импорттық тауарлардың орнына отандық тауарларды пайдаланумен байланысты болған жағдайда кәсіпорынға босатылатын электр энергиясына немесе электр жеткізгіштерге арналған тарифтерді төмендету.
      15. Комиссия осы Хаттаманы басшылыққа ала отырып, жол берілгендер ретінде тыйым салынған субсидияларды келіспейді.
      Осы тармақтың ережелерін қолдану Шарттың 105-бабының 1-тармағында көзделген өтпелі ережелер ескеріле отырып жүзеге асырылады.
      16. Егер бір мүше мемлекетте екінші мүше мемлекеттің субсидиялайтын органы тыйым салынған субсидияларды берген және (немесе) сақталуы осы Хаттамаға сәйкес ерекше субсидиялар алу үшін қажетті шараларды енгiзген деп есептеуге негiз болған жағдайда, бірінші мүше мемлекеттің екінші мүше мемлекетке осындай тыйым салынған субсидияларды немесе шараларды алып тастау туралы консультациялар өткiзу жөнiндегi өтiнiшпен жүгiнуге құқығы бар.
      17. Ресми дипломатиялық арналар арқылы осы Хаттаманың 16-тармағында көрсетiлген консультациялар өткiзу туралы хабарламаны алған күннен бастап 2 айдың iшiнде мүше мемлекеттер өзара келiсiмге қол жеткізілмесе, онда орын алып отырған келiспеушiлiктер Шарттың 93-бабына сәйкес шешiледi.
      Егер дауларды шешу рәсiмiнiң нәтижелерi бойынша мүше мемлекеттердің бiрi осы Хаттаманың 9 және 12-тармақтарында көрсетiлген тыйым салынған субсидияларды бергендiгi және (немесе) осы Хаттаманың 11-тармағында көрсетiлген шараларды қолданатыны туралы шешiм қабылданса, онда мүше мемлекет осындай тыйым салынған субсидияларды немесе басқа мүше мемлекеттердің ұлттық экономикасына залал келтіру шараларын, осындай тыйым салынған субсидиялар мен шаралар нәтижесiнiң басқа да мүше мемлекеттердің ұлттық экономикасына залал келтiрiлуiне қарамастан, оларды дереу және сөзсiз тоқтатады және осы Хаттаманың 89–94-тармақтарына сәйкес осындай тыйым салынған субсидияларға қатысты өтеу шарасын енгiзедi.
      18. Субсидиялайтын органдар осы Хаттамаға қосымшаға сәйкес шараларды қолдану арқылы субсидияларды белгiленген өтпелi кезең iшiнде беруге құқылы.

IV. Рұқсат етiлетiн субсидиялар

      19. Осы Хаттамаға сәйкес тыйым салынған және ерекше болып табылмайтын субсидиялар, берiлуi мүше мемлекеттердің өзара саудасын бұрмаламайтын рұқсат етілетін субсидиялар ретiнде танылады.
      Мүше мемлекеттер осындай субсидияларды шектеусiз беруге құқылы және осындай субсидияларға қатысты осы Хаттаманың өтеу және қарсы шараларын қолдануға немесе субсидияларды беруге тыйым салуға қатысты ережелері қолданылмайды.
      20. Мүше мемлекеттер осы бөлімде көзделген рұқсат етілген субсидияларды Комиссиямен келіспей беруге құқылы.
      Осы тармақтың ережелерін қолдану Шарттың 105-бабының 1-тармағында көзделген өтпелі ережелер ескеріле отырып жүзеге асырылады.
      21. Осы Хаттаманың VIІ бөлімінде көрсетiлген, осы Хаттаманың II бөліміне сәйкес ерекше болып табылатын, бірақ мүше мемлекеттер өзара сауданы бұрмаламайды деп таныған субсидиялар осы Хаттаманың VIII бөлімiне сәйкес өтеу шараларын қабылдауға негiз болмайды.

IV. Тексерулерді жүргізу тәртібі

      22. Мүше мемлекеттің аумағында берiлетiн субсидиялардың осы Хаттаманың ережелерiне сәйкес келуiн талдау, сондай-ақ ерекше субсидия ұсынған мүше мемлекеттің аумағынан субсидияланатын тауарды әкелу не субсидиялайтын мүше мемлекет нарығынан ұқсас тауарды ығыстыруы салдарынан ұлттық экономика саласына келетiн залалдың бар-жоғын анықтау мақсатындағы тексерудi осы мүше мемлекеттің аумағында тiркелген ұлттық ұқсас тауар өндiрушiлердiң осы Хаттамаға сәйкес жазбаша нысанда берген өтiнiшi (бұдан әрі - өтініш) негiзiнде мүше мемлекеттің құзыреттi органы жүргiзедi не құзыреттi органның өз бастамасы бойынша жүргiзiледi.
      23. Өтiнiштi ұлттық ұқсас тауар өндiрушi немесе қатысушыларының қатарына ұлттық экономика саласын құраушы өндiрушiлер кiретiн осындай өндiрушiлер бiрлестiгi, сондай-ақ, аумағында осы өкілдер тiркелген мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес тиiстi дәрежеде ресiмделген өкiлеттiктерi бар осы тұлғалардың өкiлдерi (бұдан әрі - өтiнiш берушi) бередi.
      24. Өтiнiште мыналар қамтылуы тиiс:
      1) өтiнiш берушi туралы мәлiметтер;
      2) тауар сипаттамасы (өндiрушi ел және ЕАЭО СЭҚ ТН коды көрсетiлген);
      3) ерекше субсидияның болуы, сипаты мен көлемi туралы мәлiметтер;
      4) субсидияланатын тауар өндiрушiлер туралы мәлiметтер;
      5) ұлттық ұқсас тауар өндiрушiлер туралы мәлiметтер;
      6) құзыреттi органға өтiнiш беру алдында 3 күнтiзбелiк жыл бұрын өтiнiш берiлетiн мүше мемлекеттiң аумағына субсидияланатын тауарды әкелу көлемiнiң өзгеруi туралы мәлiметтер;
      7) құзыреттi органның тиiстi өтiнiш берiлетiн мүше мемлекеттiң аумағынан ұқсас тауарды мүше мемлекеттердің басқа мемлекеттерiнiң аумағына әкету көлемiнiң өзгеруi туралы мәлiметтер;
      8) субсидияланатын тауарды әкелудің не субсидиялайтын мүше мемлекеттің нарығынан ұқс ас тауарды ығыстырудің салдарынан ұлттық экономика саласына келтiрiлетiн залалдың бар екендiгiнiң дәлелдемелерi. Субсидияланатын тауарды әкелу салдарынан ұлттық экономика саласына материалдық залалдың болуы және материалдық залал келтiру қатерлерiнiң болу дәлелдемелерi объективтiк факторларға негiзделедi, олар ұлттық экономика саласының экономикалық ахуалын сипаттайды және сандық көрсеткiштерде (оның iшiнде тауар өндiрiсiнiң көлемi және оны сату көлемi, мүше мемлекет нарығындағы тауар үлесi, тауар өндiрудiң өзiндiк құны, тауар бағасы, өндiрiс қуаттарының жүктемесi, еңбек өнiмдiлiгi, пайда көлемдерi, өндiрiс пен тауарлар сату рентабельдiлiгi туралы, ұлттық экономика саласындағы инвестициялар көлемi туралы деректер) көрсетiлуі мүмкін;
      9) өтiнiш берудiң алдындағы 3 күнтiзбелiк жылда мүше мемлекеттердiң бiрыңғай кедендiк аумағына ұқсас тауар импорты көлемiнiң (сандық және құндық мәнде) өзгеруi туралы мәлiметтер;
      10) өтiнiш берудiң алдындағы 3 күнтiзбелiк жылда Одақтың кедендік аумағынан (сандық және құндық мәнде) ұқсас тауар экспорты көлемінің өзгеруі туралы мәлiметтер;
      11) талданатын кезеңде ұлттық экономика саласына әсер етуi мүмкiн басқа да факторларды талдау.
      25. Өтiнiште бар құндық көрсеткiштердi көрсету кезiнде салыстыру мақсатында сыртқы сауда статистикасын жүргiзу үшiн Комиссия белгiлейтін ақша бiрлiгi пайдаланылады.
      26. Өтiнiш, оған құпия емес нұсқадағы қосымшасы бар (егер өтiнiште құпия ақпарат болса) құзыреттi органға ұсынылады және осы органға өтiнiш түскен күннен бастап тiркелуге жатады.
      27. Өтiнiш мынадай негiздер бойынша қабылданбайды:
      өтiнiш берушiнiң осы Хаттаманың 23-тармағында белгiленген талаптарға сәйкес келмеуi;
      осы Хаттаманың 24-тармағында көрсетiлген материалдардың өтiнiш беру кезiнде ұсынылмауы;
      өтiнiш берушi берген мәліметтердің анық болмауы.
      Басқа негiздер бойынша өтiнiштердi қабылдамауға жол берілмейді.
      28. Тексерудiң басталуы туралы шешiм қабылдағанға дейiн құзыреттi орган жазбаша нысанда, қарастырылып отырған ерекше субсидия аумағында берiлген мүше мемлекеттiң уәкiлеттi органына өтiнiш түскенi туралы хабарлайды.
      29. Құзыреттi орган тексерудi бастау туралы шешiм қабылдау мақсатында осы өтiнiш тiркелген күннен бастап күнтiзбелiк 30күн iшiнде, осы Хаттаманың 24-тармағына сәйкес осы өтiнiште қамтылған мәлiметтер мен дәлелдемелердiң анықтығын және жеткiлiктiлігiн зерделейдi. Көрсетiлген мерзiм құзыреттi орган өтiнiш берушiден қосымша мәлiметтер алуы қажет болған жағдайда ұзартылуы мүмкiн, бiрақ өтініш тіркелген күннен бастап күнтiзбелiк 40 күннен аспауға тиiс.
      30. Өтiнiштi, оны тексеру барысында немесе басталғанға дейін өтiнiш берушi қайтарып ала алады.
      Егер өтiнiш тексеру басталғанға дейін қайтарып алынған жағдайда, мұндай өтiнiш берiлмеген болып есептеледi.
      Егер өтiнiш тексеру жүргiзу барысында қайтарылып алынған жағдайда, құзыреттi органның шешiмi бойынша ол не тоқтатылады не жалғаса бередi.
      31. Өтiнiштi қарауға қабылдағаннан кейiн және тексерудi бастау туралы шешiм қабылдағанға дейiн құзыреттi орган ерекше субсидия берген мүше мемлекетiнiң уәкiлеттi органына ерекше субсидиялардың болуына, мөлшерi және пайдаланылуына, сондай-ақ оны берудiң салдарын және өзара қолайлы шешiмге қол жеткізуге қатысты жағдайды нақтылау мақсатында консультациялар жүргiзудi ұсынады. Мұндай консультациялар тексеру барысында да жалғасуы мүмкiн.
      32. Ерекше субсидиялардың болуы, мөлшерi және қолданылуына, сондай-ақ ерекше субсидия беру салдарына қатысты консультациялар жүргiзу құзыреттi органның тексерудi бастау туралы шешiм қабылдауына, сондай-ақ осындай тексерулер қорытындылары бойынша басқа мұше мемлекет аумағында берiлген ерекше субсидияның осы Хаттаманың ережелеріне сәйкестiгi және (немесе) ерекше субсидия берген мүше мемлекет аумағынан субсидияланған тауарды әкелу салдарынан немесе ерекше субсидия берген мүше мемлекет нарығынан немесе үшiншi мүше мемлекет нарығынан ұқсас тауарды ығыстыруы салдарынан және аумағында ерекше субсидиялауды қарау ұсынылып отырған мүше мемлекетке өтемақы шарасын енгiзу туралы өтiнiш беру салдарынан зиян келтiрiлгенi туралы қорытынды дайындауына кедергi жасамайды.
      33. Құзыреттi орган осы Хаттаманың 29-тармағында көрсетiлген мерзiм өткенге дейiн тексерудi бастау немесе оны жүргiзуден бас тарту туралы шешiм қабылдайды.
      Тексерудi жүргiзуден бас тарту туралы шешiм қабылдаған кезде құзыреттi орган осындай шешiм қабылданған күннен бастап күнтiзбелiк 10 күннен аспайтын мерзімде өтiнiш берушiні тексерудi жүргiзуден бас тартудың себебi туралы жазбаша түрде хабардар етедi.
      Тексерудi бастау туралы шешiм қабылданған кезде құзыреттi орган ерекше өнеркәсiптiк субсидия берген мүше мемлекеттiң құзыреттi органын, сондай-ақ оған белгiлi мүдделi тұлғаларды қабылданған шешiм туралы жазбаша түрде хабардар етедi және тексерудi бастау туралы шешiм қабылданғаннан бастап 5 жұмыс күнiнен аспайтын мерзiмде тексерудi бастау туралы хабарландыруды жариялауды қамтамасыз етедi. Тексерудi бастау туралы хабарландыру жарияланған күн тексеру басталған күн болып танылады.
      34. Құзыреттi орган, егер осы органда осы Хаттама бөлімдері ережелерінің бұзылу фактiсi және (немесе) осы мүше мемлекеттің аумағынан субсидияланған тауарды әкелу салдарынан немесе ерекше субсидия берген мүше мемлекеттің нарығынан немесе үшiншi мүше мемлекеттің нарығынан ұқсас тауарды субсидияланған тауардың ығыстыруы салдарынан ұлттық экономика саласына зиян келуi дәлелдерi болған жағдайда, тексерудi бастау туралы шешiмдi өз бастамасымен де қабылдай алады.
      Тексерудi бастау үшiн осындай дәлелдер жеткiлiксiз болған жағдайда, мұндай тексерудi бастауға болмайды.
      35. Тексерудi бастау туралы шешiм қабылданғаннан кейiн құзыреттi орган оған белгiлi ұқсас тауардың ұлттық өндiрушiлерiне және тексеру объектiсi болып табылатын субсидияланатын тауарды өндiрушiлерге осы тексеру жүргiзу мақсатында жауап қайтарулары тиiс сұрақтар тiзбесiн оларға жолдайды.
      Сұрақтар тiзбесi оны поштамен жiберген күннен бастап күнтiзбелiк 7 күннен кейiн немесе оны ұлттық немесе шетелдiк өндiрушiнiң өкiлiне тiкелей берiлген күннен бастап алынған болып есептеледi.
      Ұқсас тауардың ұлттық өндiрушiлерi мен сұрақтар тізбесі жолданған тексеру объектiсi болып табылатын субсидияланатын тауарды өндiрушiлер өздері осындай тізбені алған күннен бастап күнтізбелік 30 күн ішінде уәкілетті органға өздерінің жауаптарын береді. Ұқсас тауардың ұлттық өндiрушiлерi мен сұрақтар тізбесі жолданған тексеру объектiсi болып табылатын субсидияланатын тауарды өндiрушiлердің дәлелдi және жазбаша нысанда жазылған өтiнiшi бойынша көрсетiлген мерзiмдi құзыреттi орган күнтiзбелiк 10 күннен аспайтын мерзiмге ұзартуы мүмкiн.
      36. Жүргiзiлiп жатқан тексеруге байланысты қосымша мәлiметтер алу немесе тексеру барысында ұсынылған мәлiметтердi тексеру мақсатында құзыреттi орган тексеру объектiсi болып табылатын субсидияланатын тауардың тиiстi өндiрушiсiнiң осыған келiсiмi болған жағдайда, сондай-ақ тиiстi мемлекет үкiметiнiң өкiлдерiн алдын ала хабардар етілген және осы мемлекет тарапынан тексерудi оның аумағында жүргiзуге қатысты қарсылықтары болмаған жағдайда, тексерудi арнайы өнеркәсiптiк субсидия берген мүше мемлекеттiң аумағында жүргiзуi мүмкiн.
      Жүргiзiлiп жатқан тексеруге байланысты, қосымша мәлiметтер алу немесе тексеру барысында ұсынылған мәлiметтердi тексеру мақсатында құзыреттi орган өз өкiлдерiн ұқсас тауардың ұлттық өндiрушiлерi орналасқан жерге жiберуге, мүдделi тұлғалармен консультациялар мен келiссөздер жүргiзуге, тексеру объектiсi болып табылатын субсидияланатын тауардың үлгiлерiмен танысуға және басқа да тексеру жүргiзiлiп жатқан мүше мемлекетiнiң заңнамасына қайшы келмейтiн, тексеруге қажеттi басқа да iс-қимылдар жасауға құқылы.
      37. Құзыреттi орган тексеру жүргiзу барысында өнеркәсiптiк субсидия берген немесе берушi қаралып жатқан өнеркәсiптiк субсидияны ұсынушы мүше мемлекеттерiнiң уәкiлеттi органдарына, сондай-ақ мүдделi тұлғаларға жүргiзiлiп отырған тексеруге қатысы бар, ақпарат беру туралы сауал жолдай алады.
      38. Мүдделi тұлғалар тексерудiң басталуы туралы хабарламада көрсетiлген күннен кешiктiрмей тексеру жүргiзу мақсаты үшiн қажеттi мәлiметтердi, оның iшiнде осындай мәлiметтер алу көздерiн көрсете отырып, құпия ақпаратты ұсынуға құқылы. Құзыреттi орган мүдделi тұлғалардан қосымша мәлiметтер сұратуға құқылы.
      39. Тексеруге қатысы бар дәлелдер және мәлiметтер, құзыреттi органға тексеру жүргiзiлiп жатқан мүше мемлекетте мемлекеттiк болып табылатын тiлде ұсынылуы, ал шетел тiлiнде жасалған құжаттардың түпнұсқасы аудармамен қоса берiлуi (ұсынылған аударма куәландырылып) тиiс.
      40. Құпия ақпаратты қорғау қажеттiлiгiн ескере отырып құзыреттi орган осы Хаттамаға сәйкес тексеру барысында мүдделi тұлғаларға олардың жазбаша өтiнiштерi бойынша, тексеру мәнiне қатысты, дәлелдер ретiнде кез келген мүдделi тұлға жазбаша нысанда ұсынған мәлiметтермен танысуға мүмкiндiк бередi. Құзыреттi орган барлық тексеруге қатысушыларға тексеруге қатысы бар және тексеру барысында олар пайдаланатын, алайда осы Қосымшаның ережелеріне сәйкес құпия ақпарат болып табылмайтын басқа да мәлiметтермен танысуға мүмкiндiк бередi.
      41. Кеден ісі саласындағы, мемлекеттік статистиканы енгізуге уәкілетті мүше мемлекеттердің мемлекеттік билік (басқару) органдары, мүше мемлекеттердің басқа да мемлекеттік билік (басқару) органдары мен аумақтық (жергілікті) мемлекеттік билік (басқару) органдары тексеру жүргізуге көмек көрсетуі және мәліметтерге (оның ішінде құпия ақпаратты қамтитын) тексеру жүргізу мақсатында қажетті құзыретті органның сұрау салуы бойынша ұсынуы тиіс.
      42. Тексеру жүргізу мерзімі тексеру басталған күннен бастап 6 айдан аспауы тиіс.
      Тексеру, құзыретті орган тексеру нәтижелерін өз мемлекеті үкіметінің қарауына жіберген күні аяқталды деп есептеледі.
      43. Тексеру нәтижелері бойынша құзыретті орган басқа мүше мемлекеттің аумағында ұсынылған субсидиялардың осы Хаттаманың ережелеріне сәйкестігі туралы қорытынды әзірлейді.
      44. Егер, тексеру нәтижелері бойынша осы Хаттама ережелерінің бұзылғаны және (немесе) мүше мемлекеттің ұлттық экономика саласына залал келтірілгені дәлелденген жағдайда, тексеру жүргізген құзыретті орган аумағында ерекше субсидия қаралып жатқан мүше мемлекетке өтеу шарасы туралы өтініш беріледі.
      45. Мүше мемлекеттің аумағында ұлттық экономика саласын анықтаған кезде, тексеру жүргізетін құзыретті орган екі немесе одан да көп бәсекелес нарық жұмыс істейтін аумақ ретінде қаралуы мүмкін, ал ұлттық өндірушілер, егер, мұндай өндірушілер осындай нарықта өздері шығаратын ұқсас тауардың кемінде сексен пайызын сатса және осындай нарықта ұқсас тауарға сұраныс тексеру жүргізетін мүше мемлекеттік қалған аумағында орналасқан аталған өнімнің ұлттық өндірушілерін айтарлықтай қанағаттандырмаса, көрсетілген нарықтардың бірі ретінде жеке ұлттық экономикалық саласы ретінде қаралуы мүмкін. Мұндай жағдайларда, зиянның болуы, ұлттық экономика саласының негізгі бөлігіне залал келтірілмесе де, субсидияланатын тауарды сату көрсетілген бәсекелес нарықтардың біріне бағытталған жағдай кезінде зиян келтірілмесе де және субсидияланатын тауарды әкелу ұқсас тауарлардың ұлттық өндірушілеріне осындай бір нарықтың шегінде кемінде сексен пайыз зиян келтірсе де белгіленуі мүмкін.
      46. Ерекше субсидия мөлшері осындай субсидия алушы алатын пайда көлемінің негізінде айқындалады. Ерекше субсидияның пайдасын есептеу кезінде құзыретті орган:
      1) субсидиялайтын органның ұйым капиталына қатысуы, егер мұндай қатысу тиісті мүше мемлекеттің аумағында қарапайым инвестициялық жобаға сәйкес келмейтін (қауіп капиталын қоса алғанда) ретінде бағаланбаса ерекше субсидияны ұсыну ретінде қаралмайды;
      2) субсидиялайтын органдарға ұсынылған кредит, егер кредитті алушы ұйым мемлекеттік кредит үшін төлейтін соманың және аталған ұйым тиісті мүше мемлекеттің кредит нарығында алуы мүмкін салыстырмалы коммерциялық кредит үшін төлеуі мүмкін соманың арасында айырмашылық болмаса ерекше субсидияны ұсыну ретінде қаралмайды. Олай болмаған жағдайда мынадай сомалардың арасындағы айырмашылық пайда болып есептеледі;
      3) субсидиялайтын органның кредитке кепілдік беруі егер, кепілдік алған ұйым субсидиялайтын орган кепілдік берген кредит үшін төлейтін соманың және ол мемлекеттік кепілдіксіз салыстырмалы коммерциялық кредит үшін төлеуі мүмкін соманың арасында айырмашылық болмаса ерекше субсидияны ұсыну ретінде қаралмайды. Олай болмаған жағдайда комиссиялық айырмашылыққа түзетуі бар осы сомалардың арасындағы айырмашылық пайда болып есептеледі;
      4) субсидиялайтын органның тауарларды немесе қызметтерді жеткізуі не тауарларды сатып алуы егер, тауарлар немесе қызметтер дұрыс ақы төлеуден кемге жеткізілсе не сатып алу дұрыс ақы төлеуден артыққа жүзеге асырылмаса ерекше субсидияны ұсыну ретінде қаралмайды. Ақы төлеудің дұрыстығы бағасын, сапасын, қолжетімділігін, таратылуын, тасымалдануын және тауарларды сатып алудың немесе сатудың басқа да шарттарын қоса алғанда тиісті мүше мемлекеттердің нарығында мынадай тауарлар мен қызметтерді сатып алу мен сатудың қолданыстағы нарықтық шартына байланысты айқындалады деп есептейді.
      47. Субсидия мөлшерін есептеу құзыретті орган тексеру жүргізетін мүше мемлекеттің аумағына әкелінген не аумағына ерекше субсидия ұсынылатын мүше мемлекеттің нарығында немесе басқа мүше мемлекеттің нарығында сатылатын тауардың бірлігіне (тоннасына, текше метріне, данасына және басқаларына) есептеледі.
      48. Субсидия мөлшерін есептеу кезінде егер, инфляция қарқыны алынған нәтижелерді бүлдіре алатындай жоғары болған жағдайда тиісті мүше мемлекеттің инфляция көрсеткіштері ескерілуі тиіс.
      49. Тауар бірлігіне субсидия мөлшері осы мақсаттарға ерекше субсидияларын ұсынған тиісті мүше мемлекеттер шығыстарының мөлшеріне байланысты белгіленеді.
      50. Тауар бірлігіне субсидия мөлшерін есептеу кезінде мұндай тауардың құны мұның алдында субсидия алынған және қажетті деректері бар субсидия алушы заңды тұлғаның 12 айдағы жалпы сату құны ретінде айқындалады.
      51. Субсидия мөлшерін есептеу кезінде субсидияның жалпы сомасынан кез келген тіркеу алымының сомасын немесе субсидия алу үшін жұмсалған басқа да шығыстарды есептеп алу қажет.
      52. Егер субсидия өндірілген, әкетілген немесе тасымалданған тауардың белгілі бір санына қатысты емес берілсе, онда тауар бірлігіне арналған субсидия мөлшерін есептеу субсидияның жалпы сомасын қажеттілігіне қарай субсидияланатын әкелінетін тауардың үлесін тауарды өндірудің, сатудың немесе әкетудің жалпы көлемінде ескере отырып субсидия берілген кезеңге осындай тауарды өндірудің, сатудың немесе әкетудің көлеміне бөлу арқылы жүзеге асырылады.
      53. Егер субсидия негізгі қорларды дамытуға немесе сатып алуға байланысты берілсе, онда субсидия мөлшерінің есебі субсидияларды ерекше субсидияны ұсынған тиісті мүше мемлекеттердің қаралатын экономика саласындағы осындай негізгі қорлар амортизациясының орташа мерзіміне бөлу жолымен жүзеге асырылады. Тауар бірлігіне субсидия мөлшерін есептеу амортизация мерзімі әлі күнге дейін аяқталмаған тексерумен қамтылған кезең басталғанға дейін негізгі қорларды сатып алу үшін ұсынылған субисидияларды да қамтиды.
      54. Субсидия мөлшерін есептеу кезінде, егер уақыттың әртүрлі кезеңдеріне немесе бір немесе сол тауар үшін әртүрлі мақсаттарға ұсынылған субсидиялардың ауқымы әртүрлі болса, тауар өндірісінің, сатып алынуының немесе әкетілуінің көлеміне қарай субсидия көлемінің орташа жан басына шаққандағы жоғары көрсеткіштері қолданылады.
      55. Егер субсидия салық жеңілдіктері нысанында берілсе, тауардың құны салық жеңілдіктері қолданылған соңғы 12 ай ішінде оны сатудың жалпы құны есебінен айқындалады.
      56. Әртүрлі субсидиялайтын органдар күнтізбелік жыл ішінде және (немесе) әртүрлі бағдарламаларды орындау үшін берген субсидиялар жинақталуы тиіс.
      57. Осы Хаттаманың мақсаттары үшін, егер субсидиялаушы мүше мемлекеттің нарығына не басқа мүше мемлекеттің нарығына субсидияланатын тауарға қатысты ұқсас тауардың үлесі қолайсыз өзгеруі орын алғаны дәлелденген жағдайда, субсидиялаушы мүше мемлекеттің нарығынан не басқа мүше мемлекеттің нарығынан ұқсас тауарды ығыстыру немесе субсидиялаушы мүше мемлекеттің аумағына ұқсас тауарды әкелудің өсуін тоқтату не басқа мүше мемлекеттің аумағына тауарды әкелудің өсуін тоқтату фактісі белгіленеді. Аталған факт қарапайым жағдайларда кемінде 1 жылды құрауы тиіс осы тауардың нарығын дамытудағы нақты үрдістерді дәлелдеу үшін жеткілікті кезең белгіленеді.
      58. Субсидиялаушы мүше мемлекеттің нарығында не басқа мүше мемлекеттің нарығында үлестің қолайсыз өзгеруі мына жағдайлардың кез келгенін қамтиды:
      1) субсидияланатын тауардың нарықтық үлесін арттыру;
      2) субсидияланатын тауардың нарықтық үлесі ерекше субсидия болмаған кезде ол азаюы тиіс жағдайларда өзгеріссіз қалады;
      3) субсидияланатын тауардың нарықтық үлесі төмендейді, бірақ ерекше субсидия болмаған жағдайда орын алатынға қарағанда неғұрлым баяу қарқынмен төмендейді.
      59. Бағаны төмендету тиісті нарықтағы субсидияланатын тауардың бағасын ерекше субсидия пайдаланылмаған мүше мемлекеттердің ішінде кез келгенінің аумағында өндіру, тасымалдау немесе әкету кезінде тауардың бағасымен салыстыру негізінде белгіленеді. Салыстыру сауданың сол бір деңгейінде және уақыттың салыстыру кезеңінде жүргізілуі тиіс. Салыстыру барысында бағаны салыстыруға әсер ететін кез келген басқа факторлар қолданылуы тиіс. Егер аталған тікелей салыстыруды жүргізу мүмкін болмаған жағдайда, бағаны төмендету орташа экспорттық бағаның негізінде белгіленуі мүмкін.
      60. Егер екі мүше мемлекет Шарттың 93-бабына сәйкес үшінші мүше мемлекеттің нарығында осы Хаттаманың 12, 55-59, 61 және 62-тармақтарына сәйкес айқындалған мүдделердің елеулі бұзылуы анықталғаны туралы даулар жүргізген жағдайда осындай мүше мемлекет дау жүргізіп отырған мүше мемлекеттерге осындай басқа мүше мемлекеттің нарығына дау жүргізетін мүше мемлекеттердің аумағында болатын тауарлардың үлесін өзгертуге қатысты жүргізілетін дауға қатысты статистикалық ақпаратты, сондай-ақ тиісті тауарлардың бағалары бойынша статистикалық ақпарат ұсынады. Бұл ретте, басқа мүше мемлекет нарықтың немесе бағаның арнайы талдауын жүргізбеуге, сондай-ақ ол коммерциялық немесе мемлекеттік құпия деп санайтын ақпаратты ұсынбауға құқылы.
      61. Мүдделердің елеулі бұзылуының болу фактісі уақыттың тиісті кезеңінде мына жағдайлардың бірі болған кезде белгіленеді:
      1) мүдденің елеулі бұзылу фактісін белгілейтін мүше мемлекеттің аумағынан тауарды әкетуге тыйым салудың немесе шектеудің не басқа мүше мемлекет мүддесінің елеулі бұзылуы фактісін белгілейтін мүше мемлекеттің аумағынан тауарды әкелуге тыйым салудың немесе шектеудің болуы;
      2) ұқсас тауарды және осы тауарлардың мемлекеттік саудасы немесе сауданың іс жүзіндегі саудасын әкелетін мүше мемлекеттің уәкілетті органы коммерциялық емес себептер бойынша шешімдер қабылдауы, мүдделердің елеулі бұзылуы фактісін белгілейтін мүше мемлекеттен әкелуді басқа мүше мемлекеттен әкелуге қайта бағыттау;
      3) мүдделердің елеулі бұзылуы фактісін белгілейтін мүше мемлекеттен әкетуге арналған тауарды өндіруге, сапасына, санына немесе бағасына елеулі кері әсер ететін табиғи апаттар, көтерілістер, көліктегі бөгелістер немесе басқа да форс-мажорлық жағдайлар;
      4) мүдделердің елеулі бұзылуы фактісін белгілейтін мүше мемлекеттен әкетуді шектейтін уағдаластықтардың болуы;
      5) мүдделердің елеулі бұзылуы фактісін анықтаған мүше мемлекеттен осы тауарды әкету мүмкіндігін өз еркімен қысқарту (осы мүше мемлекеттің шаруашылық жүргізетін субъектілері осы ұқсас тауардың экспортын жаңа нарыққа қайта бағыттаған жағдайды қоса алғанда);
      6) тауар әкелетін мүше мемлекетте стандарттарға және (немесе) басқа әкімшілік талаптарға сәйкес болмау.
      62. 61-тармақта санамаланған міндеттердің болмауы, мүдделердің елеулі бұзылуының болуы Комиссия ұсынған ақпараттың немесе Комиссия өздігінен алған ақпараттың негізінде не Одақтың Сотына ұсынылған ақпараттың немесе Одақтың Соты өздігінен алған ақпараттың негізінде айқындалады.
      63. Субсидияланатын тауарды әкелу салдарынан ұлттық экономика саласына келтірілген залал субсидияланатын тауарды әкелу көлемін, тексеру жүргізетін құзыретті орган мүше мемлекеттің нарығына ұқсас тауардың бағасына және ұқсас тауардың ұлттық өндірушілеріне осындай тауардың әсерін талдау нәтижелерінің негізіне белгіленеді.
      64. Субсидияланатын тауарды әкелу көлемін талдау кезінде құзыретті орган субсидияланатын тауарды әкелу арттырылғанын не арттырылмағанын айқындайды (абсолютті көрсеткіштерде не тексеру жүргізетін құзыретті орган мүше мемлекетте ұқсас тауарды өндіруге немесе тұтынуға қатысты).
      65. Субсидияланатын тауардың тексеру жүргізетін құзыретті орган мүше мемлекеттің нарығына ұқсас тауардың бағасына әсерін талдау кезінде құзыретті орган мынаны белгілейді:
      1) субсидияланатын тауардың бағасы осы мүше мемлекеттің нарығына ұқсас тауардың бағасынан төмен болды ма;
      2) субсидияланатын тауарды әкелу осы мүше мемлекеттің нарығына ұқсас тауардың бағасын төмендетті ме;
      3) субсидияланатын тауарды әкелу осындай тауар болмаған жағдайда, осы мүше мемлекеттің нарығына ұқсас тауардың бағасының өсуіне кедергі келтірді ме.
      66. Ұлттық экономика саласына субсидияланатын тауарды әкелу әсерін талдау ұлттық экономика саласының жағдайына, оның ішінде:
      1) болған немесе болашақта болуы мүмкін өндірістің қысқартуларына, ұқсас тауарды сатуға, құзыретті органы еңбектің кірісіне, өнімділігіне, тартылған инвестициялардан немесе өндірістік күшті пайдаланудан болған кірістерге тексеру жүргізетін мүше мемлекеттің нарықтағы үлесіне;
      2) құзыретті органы тексеру жүргізетін мүше мемлекеттің нарықтағы ұқсас тауарлардың бағасына әсер ететін факторларға;
      3) ақша ағындарының қозғалысына, ұқсас тауарлардың қорларына, жұмыспен қамтылу деңгейіне, еңбекақыға, өндірістің өсу қарқынына, инвестицияларды тарту мүмкіндігіне болған немесе болашақта болуы мүмкін теріс әсерге қатысы бар экономикалық факторларды бағалау болып табылады.
      67. Ұлттық экономика саласына субсидияланатын тауарды әкелу әсері, егер қолда бар деректер ұқсас тауардың өнідірісін өндірістік процесс, тауарды оның өндірушілерінің сатуы және кіріс сияқты критерийлердің негізінде бөлуге мүмкіндік беретін болса, тексеру жүргізетін мүше мемлекетте ұқсас тауарды өндіруге сәйкес бағаланады. Егер қолда бар деректер ұқсас тауардың өндірісін бөлуге мүмкіндік бермейтін болған жағдайда, субсидияланатын тауарды ұлттық экономика саласына әкелу әсері барынша аз топты өндіруге немесе ұқсас тауарды қамтитын және олар туралы қажетті деректер бар тауарлардың номенклатурасына сәйкес бағаланады.
      68. Субсидияланатын тауарды әкелу салдарынан ұлттық экономика саласына келтірілетін залалды анықтау барлық іске қатысты және құзыретті органның қарамағындағы дәлелдемелер мен мәліметтерді талдауға негізделуі тиіс. Оның ішінде құзыретті орган ұқсас тауардың Одақтың аумағына жеткізілу, басқа мүше мемлекеттерден жеткізілу динамикасын және ықпалын талдайды. Бұл ретте субсидияланатын тауарды әкелу көлемін және осындай әкелудің ұлттық экономика саласына ықпалын талдау нәтижесінде белгіленген факторлардың ішінде бір не бірнеше фактор субсидияланатын тауардың әкеліну салдарынан ұлттық экономика саласына келтірілетін залалды анықтау мақсатында шешуші мәнге ие болмайды. Құзыретті орган субсидияланатын тауарды әкелудің басқа салдарынан сол кезеңде ұлттық экономика саласына залал келтірілетін басқа да белгілі факторларды талдайды. Көрсетілген ұлттық экономика саласына келтірілетін залалды құзыретті орган субсидияланатын тауарды әкелу салдарынан болатын ұлттық экономика саласына келтірілетін залалға жатқызбауы тиіс.
      69. Субсидияланатын тауарды әкелу салдарынан ұлттық экономика саласына материалдық залал келтіру қаупін белгілеген кезде құзыретті орган барлық қолда бар факторларды, оның ішінде мынадай факторларды:
      1) субсидияның немесе субсидиялардың сипатын, көлемін және олардың саудаға мүмкін болатын әсерін;
      2) осындай әкелудің одан әрі ұлғаюының нақты мүмкіндіктерін көрсететін субсидияланатын тауарды әкелудің өсу қарқынын;
      3) субсидия берген мүше мемлекеттегі субсидияланатын тауарды өндірушілерде жеткілікті мүмкіндіктердің болуы немесе субсидияланатын тауарды әкелуді ұлғайтудың нақты мүмкіндіктерін көрсететін олардың өсуінің айқын болмай қалмайтындығын;
      4) егер бағаның осындай деңгейі құзыретті орган субсидияланатын тауарға сұранымның одан әрі артуына да тексеру жүргізетін мүше мемлекет нарығында ұқсас тауар бағасының төмендеуіне немесе тежелуіне алып келуі мүмкін болса, субсидияланатын тауар бағасының деңгейін;
      5) субсидияланатын тауар өндірушісіндегі қорларды ескереді.
      70. Бұл ретте осы Хаттаманың 69-тармағында көрсетілген факторлардың ішінде бір не бірнеше фактор субсидияланатын тауардың әкеліну салдарынан ұлттық экономика саласына материалдық залал келтірілу қаупін анықтау мақсатында шешуші мәнге ие болмайды.
      71. Егер осы Хаттаманың 69-тармағында көрсетілген факторларды талдау нәтижелері бойынша тексеру барысында құзыретті орган субсидияланатын тауарды әкелуді жалғастырудың және осындай әкелумен өтеу шаралары қабылданбаған жағдайда ұлттық экономика саласына материалдық залал келтірудің болмай қалмайтындығы туралы қорытындыға келсе, ұлттық экономика саласына материалдық залал келтіру қаупінің болуы туралы шешім қабылданады.
      72. Мүдделі тұлғалар тексеру жүргізу кезінде:
      1) ұқсас тауардың ұлттық өндірушісі, қатысушыларының көбі ұқсас тауарды өндірушілер болып табылатын ұлттық өндірушілер бірлестігі;
      2) тексеру объектісі болып табылатын субсидияланатын тауардың өндірушісі, қатысушыларының көбі ұқсас тауарды өндірушілер болып табылатын, тексеру объектісі болып табылатын субсидияланатын тауарды өндірушілер бірлестігі;
      3) мүше мемлекет және (немесе) субсидия берген мүше мемлекеттің уәкілетті органы;
      4) егер осы тауар көбінесе жеке тұлғалар қолданатын зат болса, тұтынушылардың қоғамдық бірлестіктері;
      5) егер олар осы тауарды өнімді өндіру кезінде пайдаланса, субсидияланатын тауарды тұтынушылар және осындай тұтынушылардың бірлестіктері болуы мүмкін (егер олар өнім өндіру кезінде осы тауарда пайдаланған жағдайда).
      73. Осы Хаттаманың 72-тармағында көрсетілген мүдделі тұлғалар тексеру барысында дербес немесе құзыретті органы тексеру жүргізетін мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес тиісті үлгіде ресімделген өкілеттіктері бар өздерінің өкілдері арқылы әрекет етеді.
      Егер мүдделі тұлға тексеру барысында уәкілетті өкіл арқылы әрекет еткен жағдайда, құзыретті орган мүдделі тұлғаға тек осы өкіл арқылы ғана тексеру мәні туралы барлық мәліметтерді жеткізеді.
      74. Мүдделі тұлға ақпараттың ашылуы бәсекелестік жағдайларында үшінші тұлғаға басымдық беретінін немесе мұндай ақпаратты ұсынған тұлға үшін немесе осы тұлға мұндай ақпаратты алған тұлға үшін қолайсыз салдарларға әкелетінін куәландыратын негіздемелерді ұсынған кезде осы тұлғаның құзыретті органға ұсынатын ақпараты құпия ақпарат ретінде қаралады. Құпия ақпарат мүше мемлекеттердің заңнамасында көзделген жағдайларды қоспағанда, оны ұсынған мүдделі тұлғаның рұқсатынсыз жарияланбауы тиіс.
      Құзыретті орган құпия ақпаратты ұсынатын мүдделі тұлғадан оның құпия емес нұсқасын ұсынуды талап етуге құқылы. Құпия емес нұсқада ұсынылған құпия ақпараттың мәнін түсіну үшін жеткілікті мәліметтер қамтылуы тиіс. Мүдделі тұлға құзыретті органның құпия ақпараттың құпия емес нұсқасын ұсыну туралы талабына жауап ретінде құпия ақпарат мұндай түрде ұсынылуы мүмкін емес деген жағдайларда бұл тұлға құпия ақпараттың мұндай түрде ұсынылуы мүмкін еместігі туралы дәлелдемелер ұсынуы тиіс.
      Егер құзыретті орган мүдделі тұлға ұсынған негіздемелер ұсынылған ақпаратты құпия ақпаратқа жатқызуға мүмкіндік бермейді деп белгілесе немесе құпия ақпараттың құпия емес нұсқасын ұсынбаған мүдделі тұлға құпия ақпаратты мұндай түрде ұсынудың мүмкін еместігінің негіздемесін де ұсынбаса немесе құпия ақпаратты ұсынудың мүмкін еместігінің негіздемесі болып табылмайтын мәліметтерді ұсынса, құзыретті орган бұл ақпаратты ескермеуі мүмкін.
      75. Құзыретті орган құпия ақпаратты таратқаны үшін өзінің мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген жауаптылықта болады.

VI. Жалпы ерекшеліктер

      76. Осы Хаттамада ешқайсысы:
      1) қандай да бір мүше мемлекетке ол ашылуы оның қауіпсіздігінің маңызды мүдделеріне қарама-қайшы келеді деп санайтын ақпаратты ұсыну талабы ретінде, немесе
      2) кез келген мүше мемлекетке ол оның қауіпсіздігінің маңызды мүдделерін қорғау үшін қажет деп санайтын мынадай іс-қимылды:
      жарылғыш материалдарға немесе олар өндірілетін материалдарға қатысты іс-қимылды;
      қару-жарақтарды, оқ-дәрілерді және әскери материалдарды, сондай-ақ қарулы күштерді жарақтандыру мақсатында тікелей немесе жанама жүзеге асырылатын өзге де тауарлар мен материалдарды әзірлеуге, өндіруге және саудасына қатысты іс-қимылды;
      соғыс уақытында немесе халықаралық қатынастарда басқа да төтенше жағдайларда қабылданатын іс-қимылды қабылдауға кедергі ретінде;
      3) кез келген мүше мемлекетке дүниежүзінде бейбіт өмірді сақтау және халықаралық қауіпсіздік үшін Біріккен Ұлттар Ұйымының Жарғысы бойынша оның міндеттемелерін орындау үшін кез келген әрекеттерді қабылдауға кедергі ретінде ұғынылмауы тиіс.
      77. Егер мұндай субсидиялар ерекше жағдайларда енгізілсе және егер олардың енгізілуі:
      1) қоғамдық моральды, қоғамдық тәртіпті және қоғамдық қауіпсіздікті;
      2) адамдардың өмірін немесе денсаулығын, жануарларды және өсімдіктерді;
      3) көркем, тарихи немесе археологиялық құндылық қазынасын;
      4) зияткерлік меншік құқығын;
      5) осы шаралардың мақсаты тауарларды басқа мүше мемлекеттер аумағынан әкелуді шектеу болып табылмаған және мұндай шаралар (егер мұндай шаралар ішкі өндіруді немесе тұтынуды шектеумен бір мезгілде жүргізілсе), кемсітушілік сипатқа ие болмаған жағдайда қорғау қажеттілігімен түсіндірілсе, осы Хаттаманың ережелері мүше мемлекеттерге сауданы бұрмалайтын арнайы субсидияларды пайдалануға кедергі келтірмейді.

VIIІ. Ұсынылуы өтеу шараларын қабылдау үшін негіз болып
табылмайтын ерекше субсидиялар

      78. шаруашылық субъектілері, сондай-ақ шаруашылық субъектілерімен келісімшарт негізінде жоғары оқу орындары мен ғылыми ұйымдар жүзеге асыратын зерттеу қызметіне арналған көмек, мұндай көмек өнеркәсіптік зерттеулер құнының 75 пайызынан аспайтын немесе бәсекеге дейінгі кезеңдегі әзірлемелер құнының 50 пайызынан аспайтын көлемін өтейтін жағдайда және ол тек:
      1) персоналға (зерттеушілер, техниктер және тек қана зерттеу қызметімен айналысатын басқа қосымша персонал) арналған шығыстарды;
      2) тек қана және тұрақты түрде зерттеу қызметі үшін пайдаланылатын (коммерциялық негізде сатуды қоспағанда) аспаптарға, жабдыққа, жерге және құрылғыларға арналған шығыстарды;
      3) ғылыми зерттеу нәтижелерін, техникалық білімді, патенттерді және т.б. сатып алуды қосқанда, тек қана зерттеу қызметі үшін пайдаланылатын консультациялық және балама қызметтерге арналған шығыстарды;
      4) тікелей зерттеу қызметі нәтижесінде жұмсалған қосымша үстеме шығыстарды;
      5) тікелей зерттеу қызметі нәтижесінде жұмсалған өзге де ағымдық шығыстарды (материалдарға, қамтамасыз етуге және т.б.) өтеу үшін ұсынылған жағдайда ғана;
      79. Осы бөлім мақсаттары үшін өнеркәсіптік зерттеулер жаңа тауарларды, процестерді немесе көрсетілетін қызметтерді әзірлеуде, сондай-ақ қолданыстағы тауарларды, процестерді немесе көрсетілетін қызметтерді едәуір жақсарту үшін пайдалы болуы мүмкін деген есеппен жаңа білімдерді ашуға бағытталған жоспарланған зерттеулерді немесе маңызды зерттеулерді білдіреді.
      Бәсекеге дейінгі кезеңдегі әзірлемелер өнеркәсіптік зерттеу нәтижелерін коммерциялық пайдалану үшін жарамсыз бірінші прототип жасауды қосқанда, сатуға немесе пайдалануға арналған жаңа, түрлендірілген немесе жақсартылған тауарлардың, технологиялық процестердің немесе көрсетілетін қызметтердің жоспарына, сызбасына немесе макетіне ауыстыруды білдіреді. Ол сондай-ақ тұжырымдаманың анықтамасын және балама тауарлардың, тәсілдердің немесе көрсетілетін қызметтердің дизайнын, сондай-ақ олар өнеркәсіптік қолдануға немесе коммерциялық пайдалануға арналмаған немесе сол үшін пайдаланылмаған жағдайда алғашқы демонстрациялық немесе пилоттық жобаларды қамтуы мүмкін. Ол қолданыстағы тауарлардағы, өндірістік желілердегі, өңдеу процестеріндегі, көрсетілетін қызметтердегі және өзге қарапайым операциялардағы ағымдық және мерзімдік өзгерістерге, мұндай өзгерістер жақсартуға әкелетін болса да, қолданылмайды.
      80. Өнеркәсіптік зерттеулер мен бәсекеге дейінгі әзірлемелерді біріктіретін бағдарламалар жағдайында шаралар қабылдау үшін негіздеме бермейтін көмектің рұқсат етілген деңгейі осы Хаттаманың 78-тармағында көрсетілген барлық тиісті шығыстарды есепке ала отырып, есептелген осы екі санатқа арналған рұқсат етілген қарапайым орташа деңгейлерден жоғары болмауы тиіс.
      Өнеркәсіптік зерттеулерді біріктіретін бағдарламалар іске асырылған бәсекелестік сатысында әзірленген жағдайда шаралар қабылдау үшін негіз болмайтын көмектің рұқсат берілген деңгейі осы екі санат үшін рұқсат етілген деңгейдің осы Хаттаманың 78-тармағында көрсетілген барлық шығыстар ескеріле отырып есептелген орташа арифметикалық мәнінен жоғары болмауға тиіс.
      81. Осы Хаттаманың ережелері жоғары оқу орындары немесе ғылыми мекемелер тәуелсіз жүргізетін іргелі ғылыми зерттеулерге қатысты қолданылмайды. Іргелі зерттеулер өнеркәсіптік немесе коммерциялық мақсаттармен байланысты емес жалпы ғылыми және техникалық білімді кеңейтуді білдіреді.
      82. Мүше мемлекеттің аумағындағы қолайсыз өңірлерге жалпы өңірлік даму шеңберінде ұсынылатын көмек арнайы емес болып табылады (осы Хаттаманың І бөлімінің мағынасында) және:
      1) әрбір қолайсыз өңір нақты белгіленген тұтас әкімшілік және экономикалық аймақ болып табылса;
      2) мұндай өңір оның қиындықтары тек уақытша жағдайларға ғана байланысты туындамайтынын көрсететін бейтарап және объективті критерийлердің негізінде қолайсыз өңір ретінде қаралса; мұндай критерийлер оларды тексеру мүмкін болу үшін заңдарда, қағидаларда немесе өзге ресми құжаттарда нақты айқындалуы тиіс;
      3) критерийлер үш жылдық кезеңде өлшенген мынадай көрсеткіштердің кемінде біреуіне:
      халықтың жан басына шаққандағы табыс немесе үй шаруашылығына шаққандағы табыс немесе осы аумақ үшін орташа көрсеткіштің 85 пайызынан аспауы тиіс халықтың жан басына шаққандағы жалпы ішкі өнім көлеміне;
       осы аумақ үшін орташа көрсеткіштің кемінде 110 пайызын құрауы тиіс жұмыссыздық деңгейіне негізделген экономикалық даму өлшемін қамтиды.
      83. Осы бөлім түсінігінде өңірлік дамудың жалпы шеңберлері өңірлік субсидиялау бағдарламалары ішкі реттік және әмбебап қолданылатын өңірлік даму саясатының бөлігі болып табылатынын және өңірлік дамуға арналған субсидиялар өңірдің дамуына әсер етпейтін немесе көп әсер етпейтін жекелеген географиялық пункттерге берілмейтінін білдіреді.
      Бейтарап және объективті критерийлер белгілі бір өңірлерге өңірлік даму саясаты шеңберінде өңірлер арасындағы айырмашылықтарды жою немесе қысқарту үшін қажетті жеңілдіктерден басқа жеңілдіктер бермейтін критерийлерді білдіреді. Осы тұрғыда өңірлік субсидиялау бағдарламалары әрбір субсидияланатын жоба бойынша ұсынылуы мүмкін көмектің ең жоғары сомаларын қамтуы тиіс. Мұндай ең жоғары сомалар көмек көрсетілетін өңірлердің даму деңгейіне байланысты сараланған болуы және инвестицияларға арналған шығыстар немесе жұмыс орындарын құруға арналған шығыстар түрінде көрсетілуі тиіс. Осы сомалардың шеңберінде көмек осы Хаттаманың ІІ бөлімінде көзделгендей субсидиялардың басым қолданылуына немесе белгілі бір кәсіпорындарға үлкен сомалардың тең көлемде ұсынылмауына жол бермеу үшін кеңінен таратылуы тиіс.
      84. Жәрдемдесу:
      1) бір жолғы, қайталанбайтын шара болып табылса;
      2) бейімделу бойынша шығыстардың 20%-нан аспайтын көлемін құраса;
      3) толығымен кәсіпорынға жүктелуі тиіс субсидияланатын жабдықты ауыстыруға және пайдалануға арналған шығыстарды өтемесе;
      4) фирманың пропорционалды жоспарланған ластауды қысқартуымен тікелей байланысты болса және қол жеткізілуі мүмкін өндірістік шығыстарға арналған үнемдеуді өтемесе;
      5) жаңа жабдыққа және (немесе) өндірістік процестерге ауысуы мүмкін барлық фирмалар үшін қолжетімді болса, қолданыстағы өндірістік қуаттылықтардың қосымша шектеулерге және фирмалар үшін қаржылық ауыртпалықтарды күшейтуге әкелетін заңнамамен және (немесе) нормативтік актілермен қойылатын қоршаған ортаны қорғауға қатысты жаңа талаптарға бейімделуіне жәрдемдесу қолданыстағы өндірістік қуаттылықтар қоршаған ортаны қорғау жөніндегі жаңа талаптар енгізілгенге дейін кемінде екі жыл пайдаланылған өндірістік қуаттылықтарды білдіреді.

VIII. Өтеу шараларын және қарсы шараларды енгізу және қолдану

      85. Бір мүше мемлекеттің құзыретті органы өзге мүше мемлекеттердің аумағында ұсынылатын субсидиялардың осы Хаттаманың ережелеріне сәйкестігі туралы зерттеуді немесе өзге мүше мемлекеттердің осы Хаттаманың 11-тармағында көрсетілген шараларды қолдануын айқындау үшін осы Хаттаманың V бөлімінде белгіленген тәртіппен зерттеу жүргізуге құқылы. Зерттеуге бастама жасаған құзыретті орган мүше мемлекеттерге зерттеудің басталатыны туралы хабарлайды. Мүше мемлекеттердің құзыретті органдары зерттеудің жүргізілу барысы туралы қажетті ақпаратты сұратуға құқылы.
      86. Құзыретті орган жүргізілген зерттеу нәтижесінде өзге мүше мемлекеттің субсидиялайтын органы арнайы субсидия ұсынатынын және осы арнайы субсидия құзыретті органы зерттеу жүргізетін мүше мемлекеттің ұлттық экономика саласына залал келтіретінін айқындаған жағдайда мұндай құзыретті орган осы мүше мемлекетке өтеу шараларын енгізу туралы өтініш беруі мүмкін. Көрсетілген өтініште субсидиялардың осы Хаттама ережелеріне сәйкес келмеуі туралы қолданыстағы дәлелдемелер келтірілуі тиіс.
      87. Осы Хаттаманың 6-тармағына сәйкес жүргізілген тексеру қорытындылары бойынша Комиссия мүше мемлекеттердің біреуінің ұлттық экономика саласына залал келтірілгенін растаған жағдайда мұндай мүше мемлекеттің құзыретті органы субсидиялайтын мүше мемлекетке өтеу шараларын енгізу туралы өтініш беруі мүмкін. Өтеу шараларын енгізу туралы өтініште Шарттың 96-бабы 6-тармағының 3-тармақшасына сәйкес субсидияларға жол бермеу туралы қолданыстағы дәлелдемелер келтірілуі тиіс.
      Мүше мемлекеттер осы Хаттаманың 7-тармағына сәйкес Комиссиямен келісілген субсидияларға өтеу шараларын қолданбайды.
      Осы тармақтың ережелерін қолдану осы Шарттың 105-бабының
1-тармағында көзделген өтпелі ережелер ескеріле отырып жүзеге асырылады
      88. Өтеу шараларын қолдану туралы өтінішті оны алған мүше мемлекет 2 айдан аспайтын мерзімде не дауларды шешу нәтижелері бойынша ерікті түрде қанағаттандыруы мүмкін.
      89. Заңдылығын мұндай мүше мемлекет ерікті түрде немесе дауларды шешу нәтижелері бойынша таныған өтеу шараларын қолдану туралы өтінішті алған мүше мемлекет немесе Шарттың 93-бабына сәйкес дауларды шешу нәтижесі бойынша өтеу шарасын өтінішке сәйкес күнтізбелік 30 күн ішінде енгізеді.
      90. Өтеу шарасы ұсынылған субсидия сомасынан және қанағаттандырылған өтініште көрсетілген қаражатты (мүлікті) пайдаланудың барлық кезеңі ішіндегі осы сомаға есептелген пайыздан құралады.
      Өнеркәсіптік субсидия сомасы осы Қосымшаның ережелеріне сәйкес есептеледі.
      Пайыз мөлшерлемесі субсидия ұсынылған сәтте қолданыста болған және субсидиялайтын орган субсидия берген мүше мемлекеттің Ұлттық (Орталық) банкі белгілеген қайта қаржыландыру мөлшерлемесінің бір жарым мөлшеріне тең. Бұл ретте пайыздық мөлшерлеме субсидия ұсынылған күннен бастап өтеу шарасы орындалған күнге дейінгі барлық кезеңге қатысты күрделі пайызды қолдану арқылы есептеледі.
      Күрделі пайыз алдыңғы жылы есептелген пайыздары бар сомаға жыл сайын есептелетін пайызды білдіреді.
      91. Өтеу шарасы тиісті пайызы есепке алынған субсидия сомасы субсидияны алушыдан алынғаннан кейін және субсидиялайтын органы субсидия ұсынған мүше мемлекеттің бюджетіне аударылғаннан кейін орындалған болып табылады.
      92. Өтеу шарасы ол осы Хаттаманың 91-тармағында көрсетілген көздерден басқа кез келген көздерден алынса, орындалған болып табылмайды.
      Осы Хаттаманың 92-тармағының ережелеріне қарамастан, өтеу шарасының алу көздері субсидияны алушының өтеу шарасын құрайтын қаражатты төлеуден жалтаруына жол бермеу мақсатында ғана талапкер мемлекеттің және жауапкер мемлекеттің өзара келісімі бойынша өзгеруі мүмкін.
      93. Өтеу шарасының орындалуы өтеу шарасын қолдану туралы қанағаттандырылған өтініш орындалған болып табылуы үшін жеткілікті негіз болып табылады. Бұл ретте, мүше мемлекет өтеу шарасын қолдану туралы қанағаттандырылған өтінішті мұндай өтініш қанағаттандырылған күннен бастап күнтізбелік бір жылдан аспайтын мерзімде орындайды.
      94. Егер мүше мемлекет өтеу шарасын қолдану туралы қанағаттандырылған өтінішті белгіленген мерзімде орындамаған жағдайда өтініш берген мүше мемлекет өтеу шарасы көлеміне шамамен тең келуі тиіс қарсы шараларды қолдану мақсатында дауларды шешу жөніндегі рәсімге бастама жасауға құқылы.
      Осы Хаттама мақсаттары үшін қарсы шаралар ретінде қарсы шараны енгізетін мүше мемлекеттің қарсы шарасы енгізілетін мүше мемлекетке қатысты (мұнай және газ салаларына қатысты шараларды қоспағанда) олардың арасында жасалған сауда-экономикалық сипаттағы қолданыстағы шарттардан туындайтын өз міндеттемелерін орындауын уақытша тоқтата тұру ұғынылады.
      Қарсы шаралар уақытша сипатқа ие және оларды талапкер мүше мемлекет осы Шарттың ережелерін бұзатын шара жойылғанға дейін немесе Шарттың ережелеріне сәйкес келетіндей етіп өзгертілгенге дейін немесе мүше мемлекеттер дауды шешу туралы келісімге қол жеткізгенге дейін ғана қолданады.

IX. Хабарламалар

      95. Мүше мемлекеттер/мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары жыл сайын ағымдағы жылдың 1 желтоқсанынан кешіктірмей біріне-бірі және Комиссияға кезекті жылы федералдық (республикалық) және өңірлік (муниципалдық, жергілікті)/деңгейлерде ұсыну жоспарланып отырған барлық субсидиялар туралы хабарлайды.
      Мүше мемлекеттер осы Хаттаманың 76-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, ұсынылатын субсидиялар туралы құпия ақпаратқа жатқызбайды.
      96. Осы Хаттаманың 95-тармағына сәйкес хабарламаларға арналған ақпарат көзі федералды/республикалық бюджет, сондай-ақ мүше мемлекеттердің әкімшілік-аумақтық бірліктер бюджеттері жобаларының шығыс бөлігі болып табылады.
      97. Мүше мемлекеттер (мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары) тоқсан сайын, есепті тоқсаннан кейінгі айдың 30-күнінен кешіктірмей біріне-бірі және Комиссияға федералдық (республикалық) және өңірлік (муниципалдық, жергілікті) деңгейде есепті тоқсан ішінде ұсынылған субсидиялар туралы белгіленген нысан бойынша хабарлама жібереді.
      Осы тармақтың ережелерін қолдану Шарттың 105-бабының 1-тармағында көзделген өтпелі ережелер ескеріле отырып жүзеге асырылады
      98. Мүше мемлекеттер (мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары) біріне-бірі және Комиссияға федералдық (республикалық) және өңірлік (муниципалдық, жергілікті) деңгейде мүше мемлекеттің аумағында есепті жыл ішінде ұсынылған субсидиялар туралы белгіленген нысан бойынша хабарламаны есепті жылдан кейінгі жылдың 1 шілдесінен кешіктірмей жібереді. Хабарламада өзге мүше мемлекеттің уәкілетті органы және Комиссия ұсынылған субсидиялардың сомасын және олардың осы Хаттама ережелеріне сәйкестігін бағалай алуы үшін жеткілікті ақпарат қамтылуы тиіс.
      99. Осы бөлімнің ережелеріне сәйкес мүше мемлекеттердің (мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының) субсидиялар туралы хабарламалары бекітілген нысанға сәйкес орындалады, сондай-ақ оларды толтыру тәртібін мүше мемлекеттермен келісу бойынша Комиссия бекітеді.
      100. Хабарламаларда мынадай ақпарат көрсетіледі:
      1) субсидиялау бағдарламасының атауы, ол болған жағдайда, субсидияның қысқаша сипатталуы немесе белгіленуі (мысалы, «Шағын кәсіпкерлікті дамыту»);
      2) хабарлама ұсынылатын есепті кезең.
      3) субсидияның негізгі нысанасы және (немесе) мақсаты (субсидияны ұсыну мақсаттары бойынша деректерді әдетте субсидия ұсынылатын нормативтік құқықтық актіден табуға болады);
      4) субсидияны ұсыну үшін заңды негіз (оған сәйкес субсидия ұсынылатын нормативтік құқықтық актінің атауы, сондай-ақ осы актінің қысқаша сипаттамасы);
      5) субсидия нысаны (грант, қарыз, салық жеңілдігі және т.б.).
      6) субъект (өндіруші, экспорттаушы немесе басқа тұлға) және субсидия беру тәсілі (субсидия кімге және қалай ұсынылады (тауар бірлігіне белгіленген немесе ауыспалы сомамен) (екінші нұсқада соманы айқындау тетігі көрсетіледі), сондай-ақ субсидияны ұсыну тетігі және оны беру шарттары;
      7) субсидия көлем (субсидияға қаржыландырылған жылдық немесе жалпы сома, мүмкіндігінше, өнім бірлігіне арналған субсидия);
      8) субсидия қолданысының ұзақтығы және (немесе) субсидияға қатысты қолданылатын кез келген басқа уақытша шектеу (субсидияның ашылу/жабылу мерзімін қоса алғанда);
      9) саудаға әсері жөніндегі деректер (субсидиялардың саудалық әсерін бағалауға мүмкіндік беретін статистикалық деректер).
      101. Ақпарат, мүмкіндігінше, субсидияланатын тауарларды немесе секторларды өндіру, тұтыну, олардың импорты мен экспорты бойынша:
      1) статистикалық мәліметтер бар соңғы үш жыл ішіндегі;
      2) алдыңғы жыл – субсидияны енгізу алдындағы немесе субсидияның соңғы маңызды өзгерісінің алдындағы соңғы жыл ішіндегі статистикалық мәліметтерді қамтуы тиіс.

Өнеркәсiптiк субсидиялар берудiң
бiрыңғай қағидалары туралы хаттамаға
қосымша

Өнеркәсiптiк субсидиялар берудiң бiрыңғай қағидалары
туралы хаттаманың ережелері қолданылмайтын шаралар
тiзбесi

Шараның сипаттамасы	Шараға қатысты өтпелi кезеңнiң қолданылу мерзiмi
I. Беларусь Республикасы
«Жеңіл автомобильдерді дамыту жөніндегі шаралар туралы» Қазақстан Республикасы Президентінің 2009 жылғы 4 сәуірдегі № 175 Жарлығына және «Беларусь Республикасы, Қазақстан Республикасы және Ресей Федерациясы кедендiк одағын бiрыңғай кедендiк-тарифтiк реттеу туралы» Кеден одағы комиссиясының 2009 жылғы 27 қарашадағы № 130 шешiмiне* сәйкес жасалған инвестициялық келісімдерге қатысты шаралар	2018 ж. 1 шілдеге дейін

II. Қазақстан Республикасы
1. «Бизнестiң жол картасы - 2020» бағдарламасын бекiту туралы» Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2010 жылғы 13 сәуiрдегi № 301 қаулысына сәйкес экспортқа бағдарланған өндiрiстердiң банктер кредиттерi бойынша пайыздық мөлшерлемесiн субсидиялау	2011 жылғы 1 шiлдеге дейiн кредиттiк ұйымдар берген кредиттер бойынша 2016 жылғы 1 шiлдеге дейiн
2. «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы (Салық кодексі)» Қазақстан Республикасының 2008 жылғы 10 желтоқсандағы № 99-IV Кодексіне, «Тауар шығарылған елді анықтау, тауардың шығу тегі туралы сараптама актісін жасау және беру әрі тауардың шығу тегі туралы сертификатты ресімдеу, куәландыру және беру жөніндегі ережені бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылғы 22 қазандағы № 1647 қаулысына және 2010 жылғы 18 маусымдағы Еркін қоймалар және еркін қойманың кедендік рәсімі туралы келісімге сәйкес Кеден одағының кедендік аумағының қалған бөлігіне еркін қойма аумағынан әкету кезінде кеден баждары мен салықтардан жеткілікті қайта өңдеу критерийлеріне сәйкес қазақстандық деп танылған тауарларды босату	2017 жылғы 1 қаңтарға дейін
3. 2010 жылғы 18 маусымдағы Кеден одағының кедендік аумағындағы еркін (арнайы, ерекше) экономикалық аймақтар және еркін кедендік аймақтың кедендік рәсімі мәселелері жөніндегі келісімге, «Қазақстан Республикасындағы арнайы экономикалық аймақтар туралы» Қазақстан Республикасының 2011 жылғы 21 шілдедегі № 469-IV Заңына және «Тауар шығарылған елді анықтау, тауардың шығу тегі туралы сараптама актісін жасау және беру әрі тауардың шығу тегі туралы сертификатты ресімдеу, куәландыру және беру жөніндегі ережені бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылғы 22 қазандағы № 1647 қаулысына сәйкес Кеден одағының кедендік аумағының қалған бөлігіне еркін қойма аумағынан әкету кезінде кеден баждары мен салықтардан жеткілікті қайта өңдеу критерийлеріне сәйкес қазақстандық деп танылған тауарларды босату	2017 жылғы 1 қаңтарға дейін
4. «Қазақстан Республикасының заңды тұлғалары – резиденттерімен моторлы көлік құралдарын өнеркәсіптік құрастыру туралы келісімді жасасудың, оның талаптары мен үлгі нысанының кейбір мәселелері туралы» Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрінің 2010 жылғы 11 маусымдағы № 113 бұйрығына және «Беларусь Республикасының, Қазақстан Республикасының және Ресей Федерациясының кеден одағын бірыңғай кедендік-тарифтік реттеу туралы» Кеден одағы комиссиясының 2009 жылғы 27 қарашадағы № 130 шешіміне* сәйкес әкелінетін автокомпоненттер мен шығарылған автомобильдерге кеден баждары мен салық төлеуден және Кеден одағы аумағы бойынша алып өту кезінде автомобильдерге әкелу кеден баждарын төлеуден босату	2018 жылғы 1 шілдеге дейін.
5. «Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы» Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 24 маусымдағы № 291-IV Заңына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі мен жер қойнауын пайдаланушы арасында жасалған келісімшарттардағы жергілікті қамтым, 6. «Ұлттық әл-ауқат қоры туралы» Қазақстан Республикасының 2012 жылғы 1 ақпандағы № 550-IV Заңына және «Ұлттық басқарушы холдинг, Ұлттық холдингтер, ұлттық компаниялар және акцияларының (қатысу үлестерінің) елу және одан да көп пайызы тікелей немесе жанама түрде ұлттық басқарушы холдингке, ұлттық холдингке, ұлттық компанияға тиесілі ұйымдар жүзеге асыратын тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алудың үлгі ережесін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылғы 28 мамырдағы № 787 қаулысына сәйкес «Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қоры (ҰӘҚ) және дауыс беру акцияларының 50 %-ын және одан көбін (қатысу үлесін) «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ тікелей және жанама иеленетін ұйымдарда, сондай-ақ мемлекетке тікелей және жанама тиесілі компанияларда сатып алудағы жергілікті қамтым мемлекеттің үлесі 50 % және одан көп құрайтын)	егер Ресей Федерациясының Дүниежүзiлiк сауда ұйымына қосылу туралы хаттамасында өзгеше көзделмесе 2020 жылғы 1 қаңтарға дейін, егер Ресей Федерациясының Дүниежүзiлiк сауда ұйымына қосылу туралы хаттамасында өзгеше көзделмесе 2016 жылғы 1 қаңтарға дейін
III. Ресей Федерациясы
1. «Отандық автомобиль өнеркәсібін дамыту үшін инвестициялар тарту жөніндегі қосымша шаралар туралы» Ресей Федерациясы Президентінің 1998 жылғы 5 ақпандағы № 135 Жарлығының, «Ресей Федерациясының Кеден тарифіне өнеркәсіптік алымдар үшін алынатын автокомпоненттерге қатысты өзгерістер енгізу туралы» Ресей Федерациясы Үкіметінің 2005 жылғы 29 наурыздағы № 166 қаулысының және «Беларусь Республикасы, Қазақстан Республикасы және Ресей Федерациясы кеден одағын бірыңғай кедендік-тарифтік реттеу туралы» Кеден Одағы комиссиясының 2009 жылғы 29 қарашадағы № 130 шешімінің ережелерін қамтитын 2011 жылғы 28 ақпанға дейін жасалған инвестициялық келісімдерге қатысты шаралар	өтпелі кезең оларға қол қою кезінде белгіленген келісімдердің қолданылу мерзіміне сәйкес келеді және 1994 жылғы 15 сәуірдегі Дүниежүзілік сауда ұйымын құру туралы Ресей Федерациясы мен Марракеш келісіміне қосылу туралы 2011 жылғы 16 желтоқсандағы Хаттамада көзделген күнтізбелік 2 жылдан аспайтын мерзімге ұзартылуы мүмкін
2. «Калининград облысындағы ерекше экономикалық аймақ туралы және Ресей Федерациясының кейбір заңнамалық актілеріне өзгерістер енгізу туралы» 2006 жылғы 10 қаңтардағы № 16-ФЗ Федералдық Заңға сәйкес қолданылатын шаралар	2016 жылғы 1 сәуірге дейін

* Мүше мемлекеттердің аумақтарында «моторлы көлік құралдарын өнеркәсіптік құрастыру» ұғымын қолданудың шарттарын Жоғары кеңес бекіткеннен кейін қолданылады.

Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 29 ҚОСЫМША

Ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау шаралары туралы
ХАТТАМА

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың
94 және 95-баптарына сәйкес әзірленген және осы Хаттаманың ІІ бөлімінде көрсетілген тауарларға қатысты (бұдан әрі – ауыл шаруашылығы тауарлары) қолданылады.
      2. Осы Хаттамада қолданылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:
      «әкімшілік-аумақтық бірліктер» - Беларусь Республикасы мен Қазақстан Республикасының әкімшілік-аумақтық бірліктері (Минск, Астана және Алматы қалаларын қоса алғанда), Ресей Федерациясының субъектілері, муниципалдық құрылымдары;
      «ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау» - ауыл шаруашылығы тауарларын өндірушілердің мүддесінде тікелей немесе олардың өкілетті агенті арқылы мүше мемлекеттің үкіметі немесе өзге мемлекеттік немесе жергілікті өзін-өзі басқару органдары көрсететін қаржылай көмек;
      «субсидиялайтын орган» - ауыл шаруашылығына мемлекеттік қолдауды көрсету саласында шешімдерді қабылдауды іске асыратын мүше мемлекеттердің бір немесе бірнеше мемлекеттік немесе жергілікті өзін-өзі басқару органдары. Субсидиялайтын орган мүше мемлекеттердің заңнамаларына сәйкес уәкілетті агентке (кез келген басқа да ұйымдарға) ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдаудың шараларын ұсынуға жататын оған жүктелген бір немесе бірнеше қызметті орындауды жазбаша нұсқауы немесе тапсыруы мүмкін. Өкілетті агенттің мұндай іс-қимылы субсидияланатын органның іс-қимылы ретінде қаралады.
      Ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау шараларын ұсынуға бағытталған мүше мемлекет президентінің іс-қимылы субсидиялайтын органның іс-қимылы ретінде қаралады.

І. Ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау шаралары

      3. Ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау шаралары мыналарға бөлінеді:
      1) ауыл шаруашылығы тауарларымен мүше мемлекеттердің өзара саудасына бұрмалаушы әсерін тигізбейтін шаралар (бұдан әрі – саудаға бұрмалаушы әсерін тигізбейтін шаралар);
      2) ауыл шаруашылығы тауарларымен мүше мемлекеттердің өзара саудасына үлкен дәрежеде бұрмалаушы әсерін тигізетін шаралар (бұдан әрі – саудаға үлкен дәрежеде бұрмалаушы әсерін тигізетін шаралар);
      3) ауыл шаруашылығы тауарымен мүше мемлекеттердің өзара саудасына бұрмалаушы әсерін тигізетін шаралар (бұдан әрі – саудаға бұрмалаушы әсерін тигізетін шаралар).
      4. Саудаға бұрмалаушы әсерін тигізбейтін шараларға осы Хаттаманың ІІІ бөлімінде көрсетілген шаралар жатады. Саудаға бұрмалаушы әсерін тигізбейтін шаралар мүше мемлекеттермен шектеусіз қолданылуы мүмкін.
      5. Саудаға үлкен дәрежеде бұрмалаушы әсерін тигізетін шараларға мыналар жатады:
      іске асырылған немесе келешекте іске асырылатын, кез келген өзге мүше мемлекеттердің аумағына осы ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдаудың шараларын ұсынатын, мүше мемлекеттің аумағынан ауыл шаруашылығы тауарларын шығарудың нәтижесімен бірнеше шарттардың ішінен бір немесе жеке шарт ретіне байланысты ұсынылатын ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау шаралары;
      нақты тауарлар, олардың көлемі, құны, отандық тауарларды өндіру немесе пайдаланудың құны немесе көлемінің үлесін, отандық тауарларды пайдаланатын өндірісті таратпау деңгейінің айқындалуына қарамастан, бұл мүше мемлекеттің аумағында ауыл шаруашылығы тауарларын өндіру кезінде мұндай ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдауды көрсететін мүше мемлекет аумағында шығарылатын ауыл шаруашылығы тауарларын пайдаланумен бірнеше шарттардың ішінен бір немесе жеке шарт ретіне байланысты ұсынылатын ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау шаралары;
      Үлкен дәрежеде сауданы бұрмалайтын мемлекеттік қолдау шараларының көрнекі тізбесі осы Хаттаманың IV бөлімінде көрсетілген.
      6. Мүше мемлекеттер саудаға үлкен дәрежеде бұрмалаушы әсерін тигізетін шараларды қолданбайды.
      7. Саудаға бұрмалаушы әсерін тигізетін шараларға саудаға бұрмалаушы әсерін тигізбейтін шаралар немесе осы Хаттаманың 4 және 5-тармақтарында көрсетілген саудаға үлкен дәрежеде бұрмалаушы әсерін тигізетін шараларға қатысы болмайтын шаралар жатқызылады.
      8. Рұқсат етілген көлем секілді айқындалатын жалпы өндірілген ауыл шаруашылығы тауарларының жалпы құнына ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдаудың көлеміне пайыздық қатынасы ретінде есептелетін саудада бұрмалаушы әсерін тигізетін шараның деңгейі 10 пайыздан артық болмауы тиіс.
      Ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдауды есептеу әдіснамасын халықаралық тәжірибені ескере отырып, мүше мемлекеттер әзірлейді және Комиссия Кеңесі бекітеді. Мүше мемлекеттер ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау туралы ақпаратты біріне-бірі және Комиссияға Комиссия бекітетін тәртіппен оны бекіткен күнінен бастап көрсетілген әдіснамаға сәйкес ұсынады.
      Мүше мемлекеттердің саудаға бұрмалаушы әсерін тигізетін шаралар бойынша міндеттемелері көрсетілген әдіснамаға сәйкес белгіленеді.
      Осы тармақтың ережелерін қолдану Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың 106-бабында көзделген өтпелі ережелер ескеріле отырып жүзеге асырылады.
     9. Дүниежүзілік сауда ұйымына мүше мемлекет кіргеннен кейін аталған мүше мемлекеттің ДСҰ-ға қосылу шарты ретінде қабылдаған саудаға бұрмалаушы әсерін тигізетін шаралар бойынша міндеттемелері Одақ шеңберіндегі оның міндеттемелеріболады.
      10. Ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау көлемдерін есептеудің тәртібі осы Хаттаманың 8-тармағында көзделген бөлімінде берілген ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдауды есептеу әдіснамасы ескеріле отырып, осы Хаттаманың V бөліміне сәйкес жүзеге асырылады.

ІІ. Ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдаудың бірыңғай қағидалары
қолданылатын тауарлар

      11. Ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдаудың бірыңғай қағидалары Беларусь Республикасы, Қазақстан Республикасы мен Ресей Федерациясының Кеден одағының сыртқы экономикалық қызметінің Бірыңғай тауар номенклатурасы бар мынадай ЕАЭО СЭҚ ТН тауарларын қамтиды:
      1) 01 топ – ЕАЭО СЭҚ ТН 24, 03 тобын қоспағанда (балық пен шаян тәрізділер, ұлулар және басқа да теңіз омыртқасыздары), 1604 тауар позицияларын (дайындалған немесе консервіленген балықтар; бекіре уылдырығы мен оларды алмастырушылар, балық уылдырығынан дайындалған өнімдер) және 1605 (дайындалған немесе консервіленген шаян тәрізділер, басқа да теңіз омыртқасыздары);
      2) 2905 43 000 0 (маннит) СЭҚ ТН қосалқы позициялары;
      3) 2905 44 (D-глюцит (сорбит) СЭҚ ТН қосалқы позициялары;
      4) нақтылары мен абсолюттерді қоса 3301 СЭҚ ТН тауар позициясы (эфир майы (құрамында терпендері болатын немесе болмайтын); резиноидтар; экстрагирацияланған эфир майы; анфлераж немесе матераций әдісімен алынатын ұқсас өнімдер немесе балауыз, ұшқыр майлардағы эфир майының концентраттары; эфир майының детерпенизациясындағы терпендік жанама өнімдер; эфир майының су дистилляттары мен су ерітінділері);
      5) 3501 – 3505 СЭҚ ТН тауар позициясы (казеин, казеинаттар мен казеиннен өндірілетін басқа да өнімдер; казеиндік желімдер; альбуминдер (құрамында 80 % артық майы болатын екі немесе одан да көп іркіт ақуыздарының, құрғақ заттарға түгендейтін іркіт ақуыздарының концентраттарын қоса), альбуминаттар және басқа да альбуминнен өндірілген өнімдер; желатин (оның ішінде тікбұрышты (шаршы пішінділерді қоса) парақтарда, өңделген немесе өңделмеген бетімен, боялған немесе боялмаған) және желатиннен өңдірілгендер; балық желімдері; басқа да жануарлардан алынған желімдер (3501 тауар позициясындағы казеиннен басқа); пептондар және олардан өндірілгендер; басқа орындарда аталмаған немесе енгізілмеген ақуыз өнімдері мен олардан өндірілгендер; теріден немесе гольден жасалған ұнтақ, хромдалған немесе хромдалмаған; декстриндер және басқа да түрлендірілген крахмалдар (мысалы, алдын ала желатинделген немесе күрделі эфирге айналған крахмалдар); крахмал немесе декстриндер негізіндегі желімдер, немесе басқа да түрлендірілген крахмалдар негізіндегі желімдер; 3503 00 800 1 (құрғақ балық желімі) және 3503 00 800 2 (сұйық балық желімі) қосалқы позициялардан басқа;
      6) 3809 10 СЭҚ ТН қосалқы позициясы (крахмалдық өнімдер негізіндегі басқа орында аталмаған немесе енгізілмеген тоқыма, қағаз шығару, былғары өнеркәсіптері немесе ұқсас салаларда қолданылатын дайын препараттар, басқа өнімдер, бояғыштарды фиксациялау немесе бояуды жеделдетуге арналған құралдар, әрлеу құралдары);
      7) 3824 60 СЭҚ ТН қосалқы позициялары (сорбит, 2905 44 қосалқы позициясындағы сорбиттен басқа);
      8) 4101 – 4103 СЭҚ ТН қосалқы позициясы (қабатталған немесе қабатталмаған, түкті жамылғысымен немесе түкті жамылғысыз ірі қара мал (буйволдарды қоса) немесе жылқы тұқымдас жануарлардың (әрі қарай өңдеуге жатқызылмайтын немесе жарғақ көмегімен жасалған, бірақ тондалмаған, басқа әдіспен пикеленген немесе консервіленген, күлденген, құрғатылған, жұпты немесе тұздалған) өңделмеген терілері; көрсетілген топта 1в ескертуімен алып тасталғаннан басқа қабатталған немесе қабатталмаған, жүнді жамылғымен немесе жүнді жамылғысыз, қой мен қозылардың (одан әрі өңдеуге жатқызылмайтын немесе жарғақ көмегімен жасалған, бірақ тондалмаған, басқа әдіспен пикеленген немесе консервіленген, күлденген, құрғатылған, жұпты немесе тұздалған) өңделмеген терілері; аталған топқа 1б немесе 1в ескертулерімен алып тасталғаннан басқа қабатталған немесе қабатталған, түкті жамылғысымен немесе түкті жамылғысыз басқа да өңделмеген терілер (одан әрі өңдеуге жатқызылмайтын немесе жарғақ көмегімен жасалған, бірақ тондалмаған, басқа әдіспен пикеленген немесе консервіленген, күлденген, құрғатылған, жұпты немесе тұздалған);
      9) 4301 СЭҚ ТН тауар позициясы (4101, 4102 немесе 4103 тауар позициясындағы өңделмеген терілерден басқа мамық жүнді-үлбір шикізат (үлбір өнімдерді әзірлеу үшін жарамды бас, құйрық, табан және мүшелердің басқа да қиықтары);
      10) 5001 00 000 0 – 5003 00 000 0 СЭҚ ТН тауар позициясы (тарқатылу үшін жарамды шайы пілләсі; шикі-шайы (дөңгелектелмеген); шайы қалдықтары (піллә жібінің қалдықтары мен жүні жұлынған шикізат қалдықтары, тарқату үшін жарамсыз пілләларды қоса);
      11) 5101 – 5103 СЭҚ ТН тауар позициясы (тарқатылмайтын жүн, жануарлардың тарқатылмайтын жұқа немесе қалың жүндері; жүні өңделмеген шикізатты алып тастай отырып, иіру қалдықтарын қоса, жануарлардың жұқа немесе қалың жүндерінің қалдықтары);
      12) 5201 00 – 5203 00 000 0 СЭҚ ТН тауар позициясы (тарқатылмайтын мақта талшықтары; мақта талшықтарының қалдықтары (жүні құртылған шикізат пен иіру қалдықтарын қоса); тарқатылатын мақта талшықтары);
      13) 5301 СЭҚ ТН тауар позициясы (иірілмейтін өңделген зығыр немесе зығыр-шикізат; зығырдың қалдықтары мен қыл-қыбырлары (жүні құртылған шикізат пен иіру қалдықтарын қоса);
      14) 5302 СЭҚ ТН тауар позициясы (cannabis sativa L.) кендірі), иірілмейтін өңделген шикізат; кендірдің қалдықтары мен қыл-қыбырлары (жүні құртылған шикізат пен иіру қалдықтарын қоса).

ІІІ. Ауыл шаруашылығы тауарларымен мүше мемлекеттердің
саудасына бұрмалаушы әсерін тигізбейтін мемлекеттік қолдау
шаралары

      12. Мүше мемлекеттердің саудасына бұрмалаушы әсерін тигізбейтін ауыл шаруашылығы тауарларын өңдірушілерді (бұдан әрі – өндірушілер) мемлекеттік қолдау шаралары мынадай негізгі критерийдерге сәйкес келуі тиіс:
      1) қолдауды бюджет қаражаты есебінен (талап етілмеген түсімдерді қоса) оның ішінде тұтынушылардың қаражаты есебінен ғана емес, мемлекеттік бағдарламалар шеңберінде көрсету; Талап етілмейтін түсімдер деп бюджетке тиісті міндетті төлемді алудан түпкілікті немесе уақытша бас тарту ұғынылады.
      2) қолдаудың салдары өндірушілердің бағасын қолдау болып табылмауы тиіс.
      13. Осы Хаттаманың 12-тармағында атап өтілген критерийлерге қосымша ретіндегі саудаға бұрмалаушы әсерін тигізбейтін мемлекеттік қолдау шаралары осы Хаттаманың 14-26-тармақтарында жазылған өзіндік ерекше критерийлермен және шарттармен қанағаттандыруы тиіс.
      14. Жалпы сипаттағы көрсетілетін қызметтерді ұсынудың мемлекеттік бағдарламалары ауыл шаруашылығы тауарларын өндірушілер мен қайта өңдеушілерге тікелей төленетіндерді алып тастағанда, ауыл шаруашылығына немесе ауыл тұрғындарына жеңілдіктер беру немесе қызмет көрсетуге арналған қаражатты бөлуді (немесе талап етілмейтін түсімдер) көздейді.
      15. Жалпы сипаттағы көрсетілетін қызметтерді ұсынудың мемлекеттік бағдарламалары мынадай бағыттар бойынша іске асырылуы мүмкін:
      1) ғылыми зерттеулер, оның ішіндегі жалпы сипаттағы зерттеулер, қоршаған ортаны қорғау бағдарламасымен байланысты зерттеулер және нақты өнімдер бойынша зерттеу бағдарламалары;
      2) зиянкестер және ауруларға қарсы күрестің жалпы шараларын, сондай-ақ нақты тауарларға, мысалы, ерте ескерту жүйесі, карантин және жою секілді тауарларға қатысты шараларды қоса алғанда, зиянкестерге және ауруларға қарсы күрес;
      3) кадрларды жалпы және арнайы даярлау;
      4) ақпаратты жолдауды және өндірушілер мен тұтынушыларға зерттеу нәтижелерін жеңілдету үшін құралдарды ұсынумен қоса, консультациялық қызметтерді, ақпаратты тарату;
      5) сапа бойынша сорттау мен стандарттау, қауіпсіздік, денсаулық сақтау мақсаты үшін жалпы инспекциялық қызметтер мен жеке ауыл шаруашылығы тауарларын тексеруді қосқандағы инспекциялық қызметтер;
      6) маркетингтік ақпаратты, консультациялар мен нақты ауыл шаруашылығы тауарларының қозғалысын қоса алғанда, маркетинг және ауыл шаруашылығы тауарларының қозғалысы бойынша қызметтер (ауыл шаруашылығы тауарларының өткізілу бағасын төмендету немесе сатып алушыларға тікелей экономикалық жеңілдіктер ұсыну үшін сатушылармен қолданыла алатын нақты емес мақсаттарға пайдалыналатын шығындарды алып тастағанда);
      7) электрмен қамтамасыз ету, жол және хабар таратудың басқа жолдары, нарықтық және порттық құрал-жабдықтар, сумен қамтамасыз ету, бөгет және кәріздік жүйелердің инфрақұрылымы бойынша іөрсетілетін қызметтер, қоршаған ортаны қорғау жөніндегі бағдарламамен байланысы бар инфрақұрылымды құру жөніндегі жұмыстар. Барлық жағдайларда қаражат жеңілдіктері бар тұтынушыларға қызмет көрсетуден толық алынбаған пайда немесе пайдалану шығындарын жабуға бағытталған қаражатты қоспағанда, жалпы қолданыстағы инфрақұрылымның күрделі құрылыстары мен жалпы қолжетімді объектілерді жабдықтауға және салуға жұмсалады.
      16. Азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында мемлекеттік резервтерді құру азық-түлік запастарын сақтау мен жинақтау және азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша мүше мемлекеттік ұлттық заңнамасында айқындалған шеңберде бөлінетін мақсаттары үшін берілетін қаражат есебінен (немесе талап етілмеген түсімдер) іске асырылады және міндетті түрде мынадай талаптар мен критерийлерге сәйкес болуы керек:
      1) азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін мемлекеттік резервтерді жинақтау және көлемі нақты азық-түлік тауарларына қатысты алдын ала мақсаттарға міндетті түрде сәйкес болуы қажет;
      2) резервтерді бөлу мен қалыптастырудың үрдістері міндетті түрде қаржылық транспарентті болуы қажет;
      3) мемлекеттік биліктің уәкілетті органдарының азық-түлікті сатып алуы ағымдағы нарықтық бағалар бойынша, азық-түлік резервтерінен сатылымдар – тиісті сапаның нақты өнімдеріне ағымдық ішкі нарықтағы бағаларға қарағанда төмен емес бағалар бойынша іске асырылады.
      17. Ішкі азық-түліктік көмек – халықтың мұқтаж бөлігіне ішкі азық-түліктік көмекті ұсынуға бағытталатын қаражат (немесе талап етілмейтін түсімдер).
      Ішкі азық-түліктік көмек көрсету міндетті түрде мынадай талаптар мен критерийлерге сәйкес болуы қажет:
      ішкі азық-түліктік көмекті алу құқығы мүше мемлекеттің ұлттық заңнамасында белгіленеді.
      ішкі азық-түліктік көмек нарықтық немесе субсидияланатын бағалар бойынша олардың азық-түлікпен қамтылуы үшін мүдделі тұлғаларға азық-түлікті тікелей жеткізу немесе қаражат беру нысанында көрсетіледі;
      ішкі азық-түліктік көмекті көрсету шеңберінде мемлекеттік биліктің уәкілетті органдарының азық-түлікті сатып алуы ағымдағы нарықтық бағалар бойынша іске асырылады, ал қаржыландыру мен бөліп беру транспарентті болып табылады.
      18. Өндірушілерге тікелей төлем түрінде (немесе заттық мәндегі төлемдерді қосқандағы талап етілмейтін түсімдер) іске асырылатын мемлекеттік қолдау шаралары осы Хаттаманың 12-тармағында көрсетілген критерийлерге, сондай-ақ осы Хаттаманың 19-26-тармақтарында көрсетілген тікелей төлемдердің жеке түрлеріне қолданылатын өзге де критерийлерге міндетті түрде сәйкес болуы қажет. 19-26-тармақтарда көрсетілгеннен басқа тікелей төлемдер осы Хаттаманың 12-тармағында көрсетілген жалпы критерийлерге толықтыру ретінде 19-тармақтағы 2 және 3-тармақшаларында көрсетілген таоаптарға сәйкес болуы қажет.
      19. Кірістерді «байланыссыз» қолдау міндетті түрде мынадай талаптар мен критерийлерге сәйкес келуі тиіс:
      1) төлемге құқық анықталған және белгіленген базалық кезеңдегі өндірістің факторын немесе өндірістің деңгейін қолдануға, өндірушінің мәртебесіне, кірістің деңгейіне қарай мүше мемлекеттің ұлттық заңнамасында белгіленеді;
      2) төлем сомасы өнімнің түрі мен көлеміне (мал басын қосқанда), өндіруші өндірген өнімдерге, өндірілген өнімдердің ішкі немесе әлемдік бағасына, өндірістің факторына тәуелді емес;
      3) төлемді алу үшін өнімді өндіру талап етілмейді.
      20. Түсімдерді сақтандыру мен қауіпсіздігін қамтамасыз ету бағдарламасында мемлекеттік билік органдарының қаржылық қатысуы міндетті түрде мынадай талаптарға сәйкес болуы қажет:
      1) төлемге құқық ең жоғары немесе ең төмен жылдық көрсеткіштері алып тасталған, алдыңғы бесжылдық кезеңге есептелген алдыңғы үшжылдық кезең немесе үш жылдың орташа көрсеткіштерінен таза түсімдердің нысанында (осындай немесе ұқсас бағдарламалар бойынша алынған кез келген төлемдерді қоспағанда) орташа жалпы пайдадан немесе эквиваленттен 30 пайыздан артық болатын кірістегі шығындармен (дегенмен тек ауыл шаруашылығынан алынатын кірістер ескеріледі) айқындалады. Бұл талапқа жауап беретін кез келген өндіруші төлемді алуға құқығы бар;
      2) өтеу сомасы өндірушіге көмекті алуға құқық берілетін сол жылдардағы кірістерде өндірушінің шығыны көлемінің 70 пайызынан артық болмауы тиіс;
      3) төлем сомасы өнімнің түрі мен көлеміне (мал басын қосқанда), өндіруші өндірген өнімдерге, өндірілген өнімдердің ішкі немесе әлемдік бағасына, өндірістің факторын қолдануына тәуелді емес;
      4) күнтізбелік 1 жыл ішінде ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірушілердің мемлекеттік қолдау алуы кезінде осы Хаттаманың 21-тармағына және осы тармаққа сәйкес жалпы өтеу сомасы өндірушінің жалпы шығынының 100 пайызынан артық болмауы тиіс.
      21. Ауыл шаруашылығы дақылдарының түсімі мен жануарларды сақтандыратын бағдарламаларда мемлекеттік билік органдарының (олар өкілеттік берген ұйымдар) тікелей немесе қаржылық қатысу жолымен іске асырылатын табиғи апаттар кезінде көмек көрсету ретіндегі төлемдер міндетті түрде мынадай талаптарға сәйкес болуы қажет:
      1) төлемге құқық табиғи апаттарды (техногендік сипаттағы, аурулардың туындауы, зиянкестерді жұқтыру, мүше мемлекеттер аумағындағы ядролық апаттар және соғыстар, құрғақшылық, су тасқыны, табиғи өрт, шегірткелердің қаптап кетуі және басқа да қауіпті гидрометеорологиялық құбылыстардың жағдайын қоса алғанда) мемлекеттік билік органдары ресми танығаннан кейін туындайды;
      2) төлем сомасы алдыңғы 3 жылдық кезеңдегі өндірістің орташа деңгейінің 30 пайызынан артық болмайтын өндірістік шығын көлемінің негізінде немесе ең жоғары немесе ең төмен жылдық көрсеткіштер алып тасталған алдыңғы 5 жылдық кезеңге есептелген 3 жылдағы өндіріс көлемінің орташа көрсеткіштеріне негізделе отырып айқындалады;
      3) төлемдер кірістің, табиғи апаттардың себебінен өндірістің басқа факторлары мен ауыл шаруашылығы жерлерінің айналымынан шығып қалған мал басының шығынына (жануарларға ветеринариялық қызмет көрсетуге байланысты төлемдерді қоса алғанда) қатысты қолданылады;
      4) төлем сомасы болашақ өнімдердің саны немесе түрлеріне қарамастан, табиғи апаттарға ұшыраған ауыл шаруашылығы тауарларын өндірушілер шығынының жалпы көлемінен аспауы тиіс;
      5) табиғи апаттар кезінде көмек көрсету ретіндегі төлемдер осы тармақтың 3-тармақшасында айқындалған келешектегі шығындарды азайту немесе алдын ала сақтандыруға арналған қажетті деңгейден міндетті түрде аспауы тиіс;
      6) осы Хаттаманың 20-тармағы мен осы тармаққа сәйкес күнтізбелік 1 жыл ішінде ауыл шаруашылығы тауарларын өндірушілердің мемлекеттік қолдау алған кезіндегі өтеудің жалпы сомасы өндірушілердің жалпы шығындарының 100 пайызынан артық болмайды.
      22. Өндірушілердің өз қызметін тоқтатуға итермелейтін бағдарламалар арқылы құрылымдық өзгерістерге жәрдемдесу:
      1) төлемге құқық тауарлық ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірумен қамтылған тұлғалардың қызметін тоқтатуды жеңілдету немесе оларды экономиканың басқа да секторларына орнықтыру үшін бағытталған бағдарламалар шеңберіндегі нақты айқындалған критерийлермен негізделеді;
      2) төлемдер көмек алушылардың тауарлық ауыл шаруашылығы өнімдерін өндіруді толық және ұдайы тоқтатуға тәуелді.
      23. Ресурстарды пайдалануды тоқтату жөніндегі бағдарламалар арқылы құрылымдық өзгерістерге жәрдемдесу:
      1) төлемдерге құқық ауыл шаруашылығы тауарларын өндіру мақсатында үй жануарларын қоса алғанда, жерлерді ұтымды пайдалану немесе басқа да ресурстарды тоқтатуға бағытталған бағдарламалар шеңберінде нақты айқындалған критерийлерге негізделеді;
      2) төлемдер кем дегенде 3 жылға арналған тауарлық ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірудің саласынан жерлерді шығаруға, ал үй жануарлары – оларды өрбітуден бас тартумен қоса сою жағдайына тәуелді;
      3) төлемді жүзеге асыру үшін тауарлық ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірумен байланысты жерлер мен басқа ресурстар секілді балама қолдануды талап етпейді және нақтыланбайды;
      4) төлемдер өндіріс үшін қалатын жерлер және басқа да ресурстарды пайдаланумен өндірілген өнімдердің ішкі немесе әлемдік бағасына, өнімдердің санына, түрлеріне тәуелді емес.
      24. Инвестицияларды ынталандыру арқылы құрылымдық өзгерістерге жәрдемдесу:
      1) төлемдерге құқық объективті дәлелденген құрылымдық шығындардың салдарындағы өндірушінің қызметін қаржылық және табиғи қайта құрылымдауға көмек көрсету үшін бағытталған мемлекеттік бағдарламалар шеңберінде нақты айқындалған критерийлерге негізделеді. Мұндай төлемдерге құқық сондай-ақ ауыл шаруашылығы алқаптарын мемлекет меншігінен шығару бағдарламасы бойынша нақты айқындалған үкіметтік бағдарламаларда негізделуі мүмкін;
      2) төлем сомасы негіздемеде айқындалмайды және осы тармақтың 5-тармақшасында көзделгенді қоспағанда өндірушілер өндірген өнімнің (мал басын қосқанда) көлеміне немесе түріне тәуелді емес;
      3) төлем сомасы негіздемеде айқындалмайды және нақты тауарлардың ішкі және әлемдік құнына тәуелді емес;
      4) төлемдер тек олар бағытталған инвестицияларды жүзеге асыру қажетті уақыт кезеңіне беріледі;
      5) қолдау алушылармен төлем іске асырылған кезінде қандай да бір нақты өнімдерді өндірмеу талаптарын қоспағанда, оларға қандай ауыл шаруашылығы тауарларын өндірудің керектігі ешқандай нұсқада көрсетілмейді және жазылмайды;
      6) төлемдер құрылымдық шығындардың орнын толтыру үшін талап етілетін сомамен шектелмейді.
      25. Қоршаған ортаны қорғау бағдарламалары бойынша төлемдер:
      1) төлемдерге құқық қоршаған ортаны сақтау мен қорғаудың мемлекеттік бағдарламасына қатысумен негізделеді және өндірістің әдістемесі немесе қажетті материалдарға қатысты шарттарды қоса, аталған мемлекеттік бағдарламада көзделген нақты шарттарды орындауына тәуелді;
      2) төлем сомасы мемлекеттік бағдарламаны орындаумен байланысты кіріс шығындары немесе қосымша шығыстар өлшемімен шектеледі;
      26. Өңірлік көмек көрсету бағдарламасы бойынша төлемдер:
      1) мұндай төлемдерге құқық өндірушілерге қолайсыз өңірлерде беріледі. Қолайсыз өңірлерге мүше мемлекеттің ұлттық заңнамасында айқындалған әкімшілік және (немесе) экономикалық аумақтар жатқызылады;
      2) мұндай төлемге сома негіздемеде айқындалмайды және ауыл шаруашылығы тауарларының (мал басын қосқанда) көлеміне немесе түрлеріне тәуелді емес, бірақ бұл тауар өндірісінің қысқаруына байланысты.
      3) мұндай төлемнің сомасы негіздемеде айқындалмайды және нақты тауарлардың ішкі және әлемдік бағасына тәуелді емес;
      4) төлемдер тек көмек алуға құқығы бар өңірлердегі өндірушілерге беріледі және мұндай өңірлердегі барлық тұтынушылар үшін қолжетімді болып табылады;
      5) өндіріс факторларына байланысты төлемдер өндірістің аталған факторы бойынша бастапқы деңгейден жоғары регрессивтік шкала бойынша жүзеге асырылады;
      6) төлемдер белгіленген аумақта ауыл шаруашылығы тауарларын өндірумен байланысты кіріс шығындарының немесе қосымша шығыстардың өлшемімен шектеледі.

IV. Ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдаудың мүше мемлекеттердің
ауыл шаруашылығы тауарларымен саудасын үлкен дәрежеде
бұрмалайтын шаралары

      27. Үлкен дәрежеде сауданы бұрмалайтын мемлекеттік қолдау шаралары болып мыналар танылады:
      1) нақты өндірушілерге, мұндай тауарларды шығарудың нәтижесіне байланысты ауыл шаруашылығы тауарларын өндірушілердің бірлестігіне немесе тобына тікелей төлемді (заттай төлемдерді қоса) жүзеге асыру;
      2) мүше мемлекеттің ішкі нарығында сатып алушыларға ұсынылатын ұқсас тауарлар бағасынан төмен бағалар бойынша ауыл шаруашылығы тауарларының коммерциялық емес қорларын сату немесе басқа мүше мемлекеттің аумағына әкетуге ұсыну;
      3) басқа мүше мемлекеттің аумағына әкетілетін өнім өндірілген ауыл шаруашылығы өнімдеріне немесе ауыл шаруышылығы өнімдерінің жиналған түсімдер есебінен қаржыландырылатын төлемдерді қоса, мемлекеттік қаражаттар есебінен болсын немесе болмасын, үкіметтің қолдауымен қаржыландырылатын ауыл шаруашылығы тауарларын басқа мүше мемлекеттің аумағына әкету кезіндегі төлемдерді іске асыру;
      4) жүкті тиеу-түсіру жұмыстарының шығындарын, қайта өңдеу бойынша өнімнің сапасын жоғарылату мен басқа да шығындар, сондай-ақ халықаралық тасымалдаумен байланысты шығындарды қоса алғанда, басқа мүше мемлекеттің аумағына әкету үшін ауыл шаруашылығы тауарларының қозғалысы мен маркетингіне шығындарды төмендету үшін мемлекеттік қолдауды ұсыну (экспортты дамытуға көмек көрсету және консультациялық қызметтер бойынша кең таратылған қызмет көрсетулерді қоспағанда);
      5) ішкі тұтынуға бағытталған ауыл шаруашылығы тауарларын тасымалдау кезінен қарағанда, қолайлы шарттарда басқа мүше мемлекеттің аумағына әкету үшін бағытталған ауыл шаруашылығы тауарларын тасымалдауға арналған ішкі тарифтерді белгілеу;
      6) мүше мемлекеттің аумағына әкету үшін бағытталған өнімдерге ауыл шаруашылығы тауарларын қосуға байланысты ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдауды ұсыну.

V. Ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау көлемдерінің есебі

      28. Ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау көлемдерінің есептеу кезінде мыналар ескеріледі:
      1) ақша қаражатын тікелей аудару;
      2) міндеттемені орындауға кепілдеме беру (мысалы, несие және қарыз бойынша кепілдемелер).
      3) тауармен, көрсетілетін қызметтермен, бағалы қағаздармен, кәсіпорындар (мүліктік кешендер) немесе оның бөлімдері, ұйымның жарғылық қорындағы үлестер (акциялармен қамтуды қоса алғанда), басқа да мүліктер, зияткерлік меншік объектілерін құқыққа және т.б. нарықтық бағадан жоғары бағалар бойынша тауарларға иелік ету;
      4) мемлекеттің және әкімшілік-аумақтық бірліктің бюджетіне тиесілі төлемді алудан толық немесе ішінара бас тарту (мысалы, бюджетке және т.б. төлемдер бойынша қарызды есептен шығару);
      5) тауар мен қызмет көрсетуді жеңілдікпен немесе қайтарымсыз ұсыну;
      6) нарықтық баға деңгейін ұстап тұруға бағытталған шараларды біріктіретін бағалық қолдау.
      29. Ауыл шаруашылығы мемлекеттік қолдау көлемі қайтарымсыз берілетін алынған қаражат сомасына сәйкес келеді (мысалы, дотациялар, өтемақы және т.б. түрінде). Егер қаражат қолжетімді нарықта (банктік кредит, облигациялар және т.б. нарықта) қалыптасқанға қарағанда қолайлырақ шарттарда қайтару негізінде ұсынылса, қолдау көлемі нарықта оларды алған жағдайда аталған қаражатты қолдануға төлем талап етілетін сомалар арасындағы айырмашылық, нақтырақ төленген сома секілді айқындалады.
      30. Міндеттемелерді орындауға кепілдеме беру бойынша қолдау көлемі субсидиялайтын органға кепілдемені ұсынуға талап етілетін сомамен сақтандыру қызметінің қолжетімді нарығына сәйкес міндеттемелердің орындалмау қаупін сақтандыру бойынша тарифтен шығатын төлем төлеуге талап етілетін сома арасындағы айырма ретінде анықтау қажет.
      Кепілдемені орындау бойынша бюджеттік шығыстар осы тармақтың бірінші абзацына сәйкес есептелген олардың деңгейінен жоғары сомадағы қолдау көлеміне қосылады.
      Мүше мемлекеттер міндеттемелерді орындаудың мемлекеттік кепілдемесін ұсыну бойынша мемлекеттік қолдаудың деңгейін бағалауға мүмкіндік беретін осы Хаттаманың VI бөлімінде көзделген ақпаратты ескертпелердің қатарына қосады.
      31. Мемлекеттің тауарды, көрсетілетін қызметтерді, бағалы қағаздарды, кәсіпорындар (мүліктік кешендер) немесе оның бөлімдері, ұйымның жарғылық қорындағы үлестер (акциялармен қамтуды қоса алғанда), басқа да мүліктер, зияткерлік меншік объектілерін құқыққа және т.б. нарықтық бағадан жоғары бағалар бойынша тауарларға иелік ету;
      Қалыпты инвестициялық практика шарттарына сай келетін кәсіпорынның жарғылық капиталында өзінің үлесін жоғарылатуға және т.б. акцияларға ие болуға арналған мемлекеттің шығыстары мемлекеттік қолдау шараларына жатқызылмайды.
      32. Мемлекеттің және әкімшілік-аумақтық бірліктің бюджетіне тиесілі төлемді алудан толық немесе ішінара бас тарту кезінде ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау көлемі өндірушінің бюджет алдындағы егер қолдай көрсетілмесе, туындауы мүмкін орындалмаған қаржылық міндеттемелерінің сомасына сәйкес келеді. Міндеттемелерді орындауды кейінге қалдыру кезінде ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау көлемі қолжетімді кредит нарығында алынған қарыз қаражаты санымен кейінгі қалдырыған міндеттемені тең пайдаланғаны үшін пайыз түрінде төленуі қажет сома ретінде айқындалады.
      33. Тауароарды немесе көрсетілетін қызметтерді жеңілдікпен немесе өтеусіз көрсету кезінде ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау көлемі тауармен немесе көрсетілетін қызметтермен қамтамасыз етілудің (ұсынудың) нарықтық баға мен нақты төленген сома арасындағы айырмасы ретінде есептеледі.
      34. Бағалық қолдаудың көлемі бағаларды реттеуге немесе тауарларды қайта өңдеудің (мысалы, сүттің базистік майлылығы) деңгейі мен санына байланысты түзетілген ақпаратымен ішкі реттелетін бағалар мен анықтамалық әлемдік бағалардың сан-алуандығына бағаларды реттеу бойынша қолданатын шараларға қатысты нақты ауыл шаруашылығы тауарларының түрін өндірілетін саны ретінде есептеледі. Бағаны қолдауға бағытталған бюджеттік шығыстар (мысалы, сақтау мен сатып алу бойынша шығыстар) қолдау көлемінің есебіне кірмейді.

VІ. Ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау туралы хабарламалар

      35. Мүше мемлекеттер федералды немесе республикалық деңгейде, сондай-ақ ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдауды ұсынудың тәртібі мен көлемі туралы ақпаратты қоса алғанда, әкімшілік-аумақтық бірлік деңгейінде ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдауды ұсынудың ағымдағы жылда барлық жоспарланатын бағдарламалар туралы жазбаша нысанда бірін-бірі және Еуразиялық экономикалық комиссияны (бұдан әрі – Комиссия) хабардар етеді. Хабарландыруда әр мүше мемлекеттің және Комиссияның уәкілетті органдары мүше мемлекеттер ұсынатын ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдаудың критерийін және оның осы Хаттамаға сәйкестігін бағалай алатындай ақпарат болуы қажет. Мүше мемлекеттер ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдауды ұсыну туралы барлық ақпаратты қол жеткізуге шектеулі ақпараттар бөліміне аудармайды. Мүше мемлекеттер жыл сайын ағымдағы жылдың 1 мамырынан кешіктірмей біріне-бірі және Комиссияға хабарламаны жеткізеді.
      36. Мүше мемлекеттер біріне-бірі және Комиссияға шығындардың функционалдық және ведомстволық жіктеудің түрлері мен бөлімшелері, бөлімдері бойынша ұсынылатын федаралды және республикалық бюджеттің шығыс бөліктерін қамтитын осы Хаттаманың 35-тармағында көрсетілген ескертпелерді, сондай-ақ ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдауды ұсынудың көлемі мен тәртібі туралы нормаларды жолдайды. Мүше мемлекеттердің әкімшілік-аумақтық бірліктері бюджеттерінің шығыстары кез келген басқа әдістердегі хабарламаларда сипатталады.
      37. Федералдық және республикалық деңгейде, сондай-ақ әкімшілік-аумақтық бірлік деңгейінде ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдаудың бағыттары мен көлемі туралы ақпарат көздерінің тізбесін басқа мүше мемлекеттің немесе Комиссияның сұрау салуы бойынша міндетті түрде мүше мемлекет немесе олардың уәкілетті мемлекеттік органдары ұсынуы қажет.
      38. Мүше мемлекеттің уәкілетті органдары есепті жылдың
1 желтоқсанына дейін өзінің мемлекеттері аумағында ұсынылған ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау туралы хабарламаларды біріне-бірі және Комиссияға жолдайды.
      39. Ағымдағы жылда ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдаудың жоспарланатын бағдарламалары және ұсынылған ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау туралы хабарламалардың нысанын мүше мемлекеттердің келісімі бойынша Комиссия бекітеді.

VII. Мүше мемлекеттердің жауаптылығы

40. Мүше мемлекет осы Хаттаманың 6 мен 8-тармақтарының ережелерін бұзған жағдайда мұндай мүше мемлекет саналы уақыттарда үлкен дәрежеде саудаға бұрмалаушы әсерін тигізетін шараларды немесе рұқсат етілген көлемнен жоғары саудаға бұрмалаушы әсерін тигізетін шараларды ұсынуды тоқтатады және басқа мемлекеттерге үлкен дәрежеде саудаға бұрмалаушы әсерін тигізетін немесе рұқсат етілген көлемнен жоғары қолдау шаралары көлемінің өлшемінде өтемақы төлейді. Өтемақы төлеудің тәртібін Комиссия Кеңесі белгілейді. Аталған өтемақыны мүше мемлекет төлемеген жағдайда басқа мүше мемлекеттердің қарсы шараларды енгізуге құқығы болады.

Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 30 ҚОСЫМША

Мүше мемлекеттердің еңбекшілері мен олардың отбасы мүшелеріне
медициналық көмек көрсету туралы
ХАТТАМА

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың XXVI бөліміне сәйкес әзірленді және мүше мемлекеттердің еңбекшілері мен олардың отбасы мүшелеріне медициналық көмек көрсету мәселесін реттейді.
      2. Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:
      «тұрақты тұру мемлекеті» – пациент тұрақты тұратын, оған азаматтық берген мемлекет;
      «медициналық ұйым (денсаулық сақтау мекемесі)» – ұйымдық-құқықтық нысанына қарамастан, мүше мемлекеттердің заңнамасында белгіленген тәртіппен берілген лицензияның негізінде медициналық қызметті негізгі (жарғылық) қызмет түрі ретінде жүзеге асыратын заңды тұлға, ұйымдық-құқықтық нысанына қарамастан, қызметтің негізгі (жарғылық) түрімен қатар медициналық қызметті жүзеге асыратын өзге де заңды тұлға немесе мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес медициналық қызметті жүзеге асыратын дара кәсіпкер ретінде тіркелген жеке тұлға;
      «медициналық көшіру» – өмірді құтқару және денсаулық сақтау мақсатында мүше мемлекеттердің еңбекшілерін, сондай-ақ отбасы мүшелерін (оның ішінде, өмірге қауіп төндіретін жағдайларда, әйелдердің жүктілік, босану кезеңдерінде, босанғаннан кейінгі кезеңде және жаңа туған балаларға, төтенше жағдайлар мен дүлей зілзалалардың нәтижесінен зардап шеккен тұлғаларға, сондай-ақ қоршаған ортаға қауіп төндіретін аурулардан зардап шегетіндерге қажетті медициналық көмек көрсету мүмкіндігі жоқ медицина ұйымдарында (денсаулық сақтау мекемелерінде) медициналық көмек көрсетілетін тұлғаларды) тасымалдау.
      «пациент» – ауруының болуына және оның жағдайына қарамастан, медициналық көмек көрсетілетін немесе медициналық көмек көрсету үшін жүгінген мүше мемлекеттің еңбекшісі немесе отбасы мүшесі;
      «медициналық көмек көрсетудің мамандандырылған жоспарлы нысаны» – профилактикалық іс-шараларды өткізу кезінде, пациенттің өміріне қауіп төндірмейтін, шұғыл және жедел медициналық көмекті талап етпейтін аурулар мен жағдайларда көрсетілетін медициналық көмек;
      «жедел медициналық жәрдем (кезек күттірмейтін нысандағы)» – пациенттің өміріне қауіптің айқын белгілері жоқ, кенеттен болған қатты аурулар, жай-күйлер, созылмалы аурулардың асқынуы кезінде көрсетілетін медициналық қызметтер кешені;
      «жедел медициналық жәрдем (шұғыл нысандағы)» –жедел медициналық араласуды талап ететін аурулар, жазатайым оқиғалар, жарақаттар, уланулар кезінде және пациенттің өміріне қауіп төндіретін басқа да жағдайларда көрсетілетін медициналық қызметтер кешені.
      3. Жұмысқа орналастырушы мемлекет мүше мемлекеттердің заңнамасында, сондай-ақ халықаралық шарттарда айқындалған тәртіппен және жағдайларда мүше мемлекеттердің еңбекшілеріне, сондай-ақ отбасы мүшелеріне медициналық көмек, оның ішінде жоспарлы, жоғары технологиялық, жедел медициналық көмек көрсетуді қамтамасыз етеді.
      4. Мүше мемлекеттер өздерінің аумақтарында мүше мемлекеттердің еңбекшілеріне, сондай-ақ отбасы мүшелеріне өз мемлекетінің азаматтарына берілетін жағдайларда және тәртіппен тегін жедел медициналық көмек алуға тең құқық береді.
      Жұмысқа орналастырушы мемлекеттің мемлекеттік және муниципалдық денсаулық сақтау жүйесінің медициналық ұйымдары (денсаулық сақтау мекемелері) (медициналық сақтандыру полисінің бар-жоғына қарамастан) мүше мемлекеттердің еңбекшілеріне, сондай-ақ отбасы мүшелеріне жедел медициналық көмекті (шұғыл нысандағы), оның ішінде мамандандырылған жедел медициналық көмекті тегін көрсетеді.
      Медициналық ұйымның (денсаулық сақтау мекемесінің) мүше мемлекеттердің еңбекшілеріне және отбасы мүшелеріне шұғыл түрдегі жедел, оның ішінде мамандандырылған жедел медициналық көмек көрсету шығындарын өтеу жұмысқа орналастырушы мемлекеттің денсаулық сақтауды қаржыландырудың қолданыстағы жүйесіне сәйкес оның бюджеттік жүйесіне сай келетін бюджет есебінен жүзеге асырылады.
      5. Жұмысқа орналастырушы мемлекеттің пациентін медицина ұйымдарында (денсаулық сақтау мекемелерінде) емдеу жалғасқан жағдайда, оның өміріне немесе айналасындағылардың денсаулығына төнген тікелей қауіп жойылғаннан кейін көрсетілген қызметтердің нақты құнын төлеуді тарифтер немесе келісілген бағалар бойынша пациент тікелей өзі немесе оның мүддесін білдіретін заңды (жеке) тұлға жүзеге асырады.
      6. Пациентті тұрақты тұратын мемлекетке медициналық көшіруді жүзеге асыру қажет болған жағдайда медициналық ұйым (денсаулық сақтау мекемесі) оның денсаулығының жай-күйі туралы ақпаратты елшілікке және (немесе) осы мүше мемлекеттің уәкілетті органына (ұйымына) жібереді
      Пациентті медициналық көшіру мүмкіндігі, сондай-ақ осындай көшірудің тәртібі мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес айқындалады. медициналық көшіру медициналық көмекті, оның ішінде медициналық жабдықтарды қолдана отырып көрсету жөніндегі іс-шараларды тасымалдау кезінде жүргізе отырып, көшпелі жедел медициналық жәрдем бригадалары жүзеге асырады.
      Пациентті медициналық көшірумен байланысты шығыстарды өтеу тұрақты тұру мемлекетінің денсаулық сақтауды қаржыландырудың қолданыстағы жүйесіне сәйкес оның бюджеттік жүйесіне сай келетін бюджет немесе тұрақты тұратын мемлекеттің заңнамасында тыйым салынбаған өзге де көздердің есебінен жүзеге асырылады.

Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 31 ҚОСЫМША

Еуразиялық экономикалық одақтағы әлеуметтік кепілдіктер,
артықшылықтар мен иммунитеттер туралы
ЕРЕЖЕ

1. Жалпы ережелер

      Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:
      «келу мемлекеті» – аумағына Одақтың органы орналасқан мүше мемлекет;
      «Одақ органдарының үй-жайлары» – ресми мақсаттар үшін, сондай-ақ Комиссия Алқасы мүшелерінің, лауазымды тұлғалар мен қызметкерлердің тұруы үшін пайдаланылатын ғимараттар немесе ғимараттардың бөліктері;
      «мүше мемлекеттердің өкілдері» – мүше мемлекеттер Одақ органдарының отырыстарына және Одақ шеңберінде өткізілетін іс-шараларға жіберетін делегациялардың басшылары мен мүшелері;
      «әлеуметтік қамсыздандыру (әлеуметтік сақтандыру)» – еңбекке уақытша жарамсыздық жағдайына және ана болуға байланысты міндетті сақтандыру, өндірістегі жазатайым оқиғалардан және кәсіптік аурулардан міндетті сақтандыру, міндетті медициналық сақтандыру;
      «Комиссия Алқасы мүшелерінің, Одақ Соты судьяларының, лауазымды тұлғалардың отбасы мүшелері» - Комиссия Алқасы мүшелерімен, Одақ Соты судьяларымен, лауазымды тұлғалармен бірге тұрақты тұратын ері (зайыбы), кәмелетке толмаған балалар және олардың асырауындағы тұлғалар;
      «қызметкерлердің отбасы мүшелері» – қызметкерлермен бірге тұрақты тұратын ері (зайыбы) және кәмелетке толмаған балалар.
      2. Комиссия Алқасы мүшелері, Одақ Соты судьялары, лауазымды тұлғалар және қызметкерлер халықаралық қызметшілер болып табылады. Өздерінің өкілеттіктерін орындау (лауазымдық (қызметтік) міндеттерін атқару) кезінде олар мүше мемлекеттердің мемлекеттік билік органдары мен ресми тұлғаларынан, сондай-ақ Одақтың мүшелері болып табылмайтын мемлекеттердің биліктерінен нұсқаулар сұратуға немесе алуға тиіс емес. Олар өздерінің халықаралық қызметші мәртебесімен үйлеспейтін түрлі әркекеттерден тартынуға тиіс.
      3. Әрбір мүше мемлекет Комиссия Алқасы мүшелерінің, Одақ Соты судьяларының, лауазымды тұлғалардың және қызметкерлердің өкілеттіктерінің халықаралық сипатын мүлтіксіз құрметтеуге және өздерінің қызметтік міндеттерін орындауы кезінде оларға әсерін тигізбеуге міндеттенеді.

II. Одақтың артықшылықтары мен иммунитеттері

      4. Одақ органдарының мүлкі мен активтері Одақ иммунитеттерден бас тартқан жағдайларды қоспағанда, әкімшілік немесе сот араласуының кез келген нысанындағы иммунитетті пайдаланады.
      5. Одақ органдарының үй-жайлары, сондай-ақ олардың мұрағаттары мен құжаттары, оның ішінде қызметтік хат-хабарлар орналасқан жеріне қарамастан, тінтуге, реквизицияға, тәркілеуге немесе осы органдардың қалыпты жұмыс істеуіне кедергі келтіретін әрекеттердің кез келген басқа да нысандарына жатпайды.
      6. Келу мемлекетінің тиісті мемлекеттік билік және басқару органдарының өкілдері Одақ органдарының үй-жайларына Комиссия Алқасы Төрағасының, Одақ Соты төрағасының немесе оларды алмастыратын тұлғалардың келісуінсіз және өрт жағдайларын немесе шұғыл қорғану шараларын қажет ететін басқа да мән-жайларды қоспағанда, олар мақұлдаған жағдайлардан басқа кездерде кіре алмайды.
      7. Келу мемлекетінің тиісті мемлекеттік билік және басқару органдарының шешімімен кез келген әрекеттерді орындау Комиссия Алқасы төрағасының, Одақ Соты төрағасының немесе оларды алмастыратын тұлғалардың келісуімен Одақ органдарының үй-жайларында орын алуы мүмкін.
      8. Одақ органдарының үй-жайлары кез келген мүше мемлекеттің заңдары бойынша қудаланатын немесе мүше мемлекетке немесе Одақ мүшесі болып табылмайтын мемлекетке берілуге жататын тұлғалар үшін пана болмайды.
      9. Одақ органдарының үй-жайларына қол сұқпаушылық оларды одақтың функцияларымен немесе міндеттерімен үйлеспейтін немесе мүше мемлекеттердің жеке немесе заңды тұлғаларының қауіпсіздігіне, мүдделеріне нұқсан келтіретін мақсаттарда пайдалануға құқық бермейді.
      10. Келу мемлекеті Одақ үй-жайларын түрлі басып кіруден немесе нұқсан келтіруден қорғау үшін тиісті шаралар қабылдайды.
      11. Одақ органдары осы Ереженің 44 және 45 тармақтарына сәйкес төленетін қызмет көрсетудің (көрсетілетін қызметтердің) және төлемдердің (аударымдар мен жарналардың) нақты түрлері үшін төлеуді білдіретін төлемдерді қоспағанда, келу мемлекетінде алынатын салықтардан, алымдардан және басқа да төлемдерден босатылады.
      12. Одақ органдарының ресми пайдалануына арналған заттар мен өзге де мүліктер мүше мемлекеттердің аумақтарында кеден баждарынан, салықтар мен кеден алымдарынан босатылады.
      13. Одақ органдары өздерінің ресми байланыс құралдарына қатысты келу мемлекеті дипломатиялық өкілдіктерге көрсететін қолайлы шарттардан кем емес жағдайларды пайдаланады.
      14. Одақ органдары өздері тұратын үй-жайларда және өздеріне тиесілі автокөлік құралдарында Одақтың туын, эмблемасын немесе басқа да рәмізін орналастыра алады.
      15. Одақ органдары мүше мемлекеттердің заңнамасын сақтау кезінде өздерінің мақсаттары мен функцияларына сәйкес баспа өнімін шығара алады және тарата алады, оларды жариялау Одақтың құқығын құрайтын халықаралық шарттарда көзделген.
      16. Келу мемлекеті Одақ органдарының өз функцияларын жүзеге асыруы үшін қажетті үй-жайларды алуына немесе иеленуіне жәрдемдеседі.
      17. Одақ сот төрелігін тиісінше жөнелтуді және құқық қорғау органдарының нұсқамаларын орындауды қамтамасыз ету, сондай-ақ осы Ережеде көзделген артықшылықтар мен иммунитеттерге байланысты кез келген теріс әрекеттердің алдын алу мақсатында мүше мемлекеттердің тиісті мемлекеттік билік және басқару органдарымен ынтымақтастықты жүзеге асырады.

III. Комиссия Алқасы мүшелерінің, Одақ Соты судьяларының,
лауазымды тұлғалардың және қызметкерлердің артықшылықтары мен
иммунитеттері

      18. Комиссия Алқасының мүшелері, Одақ Сотының судьялары, егер олар келу мемлекетінің азаматтары болып табылмаса, дипломатиялық агент үшін 1961 жылғы 18 сәуірдегі Дипломатиялық қатынастар туралы Вена конвенциясында көзделген көлемде артықшылықтар мен иммунитеттерді пайдаланады.
      Мұндай иммунитеттер мынадай жағдайларға:
      келу мемлекетінің аумағындағы жекеменшік жылжымайтын мүлікке қатысты затқа қуынымға;
      Комиссия Алқасының мүшесі, Одақ Сотының судьясы немесе отбасы мүшесі Одақ органының атынан емес, өсиетті орындаушы, мүлік мұрагерініңң қамқоршысы, мұрагері немесе жеке тұлға ретінде бас тартуды алушы ретінде болатын мұрагерлікке қатысты қуынымға;
      Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартта көзделген өкілеттіктер шегінен тыс кәсіптік қызметтерге қатысты қуынымдарға қолданылмайды.
      Келу мемлекетінің азаматтары болып табылатын Комиссия Алқасы мүшелеріне және Одақ Соты судьяларына осы Ереженің 19-тармағының 1-тармақшасының ережелері қолданылады.
      Комиссия Алқасы мүшелерінің және Одақ Соты судьяларының, олармен бірге тұратын отбасы мүшелеріне, егер осы отбасы мүшелері келу мемлекетінің азаматтары болып табылмаса, осы Ереженің
19-тармағының 3 – 5-тармақшаларының ережелері қолданылады.
      Комиссия Алқасы мүшелерінің және Одақ Соты судьяларының отбасы мүшелеріне, егер олар келу мемлекетінің азаматтары болып табылса және (немесе) оның аумағында тұрақты тұрса, осы отбасы мүшесіне тиесілі көлік құралынан болған жол-көлік оқиғасына байланысты осы отбасы мүшесіне не оны жүргізушіге келтірілген залалды өтеу туралы қуынымға қатысты келу мемлекетінің азаматтық юрисдикциясынан иммунитет қолданылмайды.
      19. Лауазымды тұлғалар:
      1) лауазымды тұлғалар ретінде олар айтқан немесе жазған және олар жасаған барлық әрекеттер үшін қылмыстық, азаматтық және әкімшілік жауаптылыққа тартылмайды;
      2) Одақ органдары төлейтін жалақыға және өзге де сыйақыларға салық салудан босатылады;
      3) мемлекеттік айыптаудан босатылады;
      4) Келу мемлекетіне келу және одан кету бойынша шектеулерден, шетелдік ретінде және уақытша тұруға рұқсат алуға тіркеуден босатылады;
      5) халықаралық дағдарыстар кезінде дипломатиялық өкілдер пайдаланатын репатриация бойынша жеңілдіктерді пайдаланады.
      20. Лауазымды адамдарға, егер олар келу мемлекетінің азаматтары болып табылса және (немесе) оның аумағында тұрақты тұрса, осы Ереженің 19-тармағының 2 – 5-тармақшаларының ережелері қолданылмайды.
      21. Лауазымды тұлғалардың өздерімен бірге тұратын отбасы мүшелеріне, егер бұл отбасы мүшелері келу мемлекетінің азаматтары болып табылмаса және (немесе) оның аумағында тұрақты тұрмаса, 19-тармағының 3–5-тармақшаларының ережелері қолданылады.
      22. Комиссия Алқасы мүшелерін, Одақ Соты судьяларын, лауазымды тұлғаларды және қызметкерлерді аккредиттеу мәселелері келу мемлекетінің аумағына Одақ органдарының келу шарттары туралы халықаралық шарттарда реттеледі.
      23. Комиссия Алқасының мүшелері, Одақ Сотының судьялары, лауазымды тұлғалар және қызметкерлер ғылыми, шығармашылық және оқытушылық қызметті қоспағанда, жеке пайданың немесе өзге тұлғалардың пайдасының мүдделері үшін кәсіпкерлікпен және басқа да қызметпен айналысуға құқылы емес.
      Ғылыми, шығармашылық және оқытушылық қызметтен алынған табыстарға халықаралық шарттарға және келу мемлекетінің заңнамасына сәйкес салық салынуға жатады.
      24. Комиссия Алқасының мүшелері, Одақ Соты судьялары, лауазымды тұлғалар және олардың отбасы мүшелері келу мемлекетінің кез келген көлік құралын пайдалануға байланысты үшінші тұлғаларға келтірілуі мүмкін залалдан сақтандыруға қатысты заңнамасының талаптарын сақтауға тиіс.
      25. Қызметкерлер мынадай:
      1) қызметкерге тиесілі көлік құралынан болған жол-көлік оқиғасына байланысты не оны жүргізушіге келтірілген залалды өтеу туралы қуынымдарға;
      2) қайтыс болуына немесе қызметкерлердің әрекеттерінен болған дене жарақатына байланысты қуынымдарға қатысты жағдайлардан басқа өздерінің қызметтік міндеттерін тікелей атқаруы кезінде жасаған әрекеттерге қатысты келу мемлекетінің сот немесе әкімшілік органдарының юрисдикциясына жатқызылмайды.
      26. Қызметкерлер Келу мемлекетіне келу және одан кету бойынша шектеулерден, шетелдік ретінде және уақытша тұруға рұқсат алуға тіркеуден босатылады.
      27. Осы Ереженің 25 және 26-тармақтарының ережелері олар азаматтары болып табылатын мүше мемлекеттің мемлекеттік билік және басқару органдарының және қызметкерлерінің арасындағы өзара қарым-қатынастарға қолданылмайды.
      28. Комиссия Алқасының мүшелері, Одақ Соты судьясы, лауазымды тұлғалар, қызметкерлер пайдаланатын артықшылықтар мен иммунитеттер оларға жеке пайдасы үшін берілмейді, олардың өз өкілеттіктерін Одақ мүддесіне орай тиімді және тәуелсіз орындауы (лауазымдық (қызметтік) міндеттерін атқаруы) үшін беріледі.
      29. Комиссия Алқасының мүшелері, Одақ Соты судьясы, лауазымды тұлғалар, қызметкерлер және олардың отбасы мүшелері межелі жерге жол жүру кезінде келу мемлекетінің аумағына олар келген кезден бастап немесе егер Комиссия Алқасының мүшелері, Одақ Сотының судьясы, лауазымды тұлғалар, қызметкерлер өздерінің өкілеттіктеріне (лауазымдық (қызметтік) міндеттеріне) кіріскен кезде олар осы аумақта болса осы Ережеде көзделген артықшылықтар мен иммунитеттерді пайдаланады.
      30. Комиссия Алқасының мүшесі, Одақ Сотының судьясы, лауазымды тұлға немесе қызметкер өкілеттігін (лауазымдық (қызметтік) міндеттерін) тоқтатқан кезде олардың артықшылықтары мен иммунитеттері, сондай-ақ олардың өздерімен бірге тұратын отбасылары мүшелерінің артықшылықтары мен иммунитеттері әдетте осы тұлғаның келу мемлекетінен кеткен кезінде немесе келу мемлекетінен кету үшін ақылға қонымды мерзім өткеннен кейін осы көрсетілген екі кездің қайсысының бұрын болуына қарай тоқтатылады. Отбасы мүшелерінің артықшылықтары мен иммунитеттері, Комиссия Алқасының мүшесінің, Одақ Соты судьясының, лауазымды тұлғаның немесе қызметкердің отбасы мүшелері болу тоқтатылған кезде тоқтатылады. Бұл ретте, мұндай тұлғалар ақылға қонымды мерзім ішінде Келу мемлекетінен кетуге ниет білдірсе, онда артықшылықтар мен иммунитеттер олар кеткен кезге дейін сақталады.
      31. Комиссия Алқасының мүшесі, Одақ Соты судьясы, лауазымды тұлға немесе қызметкер қайтыс болған жағдайда олармен бірге тұратын отбасы мүшелері өздеріне берілген артықшылықтар мен иммунитеттерді келу мемлекетінен олардың кету кезіне дейін немесе келу мемлекетінен олардың кету үшін ақылға қонымды мерзім өткенге дейін осы көрсетілген екі кездің қайсысының бұрын болуына қарай пайдалануды жалғастырады.
      32. Комиссия Алқасының мүшесінің, Одақ Соты судьясының, лауазымды тұлғаның өздері Комиссия Алқасының мүшесі, Одақ Сотының судьясы, лауазымды тұлға ретінде өздерінің функцияларын іске асыру шеңберінде барлық айтқан немесе жазған және жасаған бүкіл әрекеттеріне қатысты әкімшілік, азаматтық және қылмыстық юрисдикциядан иммунитеттері олардың өкілеттіктері тоқтатылғаннан кейін де оларда сақталады. Осы тармақ Комиссия Алқасы мүшелерінің, Одақ Соты судьяларының немесе лауазымды тұлғалардың Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартта немесе Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарда көзделген жауаптылығы туындау жағдайлары үшін нұқсан келтірілместен қолданылады.
      33. Осы Ережеге сәйкес артықшылықтар мен иммунитеттерді пайдаланатын барлық тұлғалар олардың артықшылықтары мен иммунитеттеріне нұқсан келтірмей, келу мемлекетінің заңнамасын құрметтеуге міндетті. Олар осы мемлекеттің ішкі істеріне араласпауға да міндетті.
      34. Комиссия Алқасының мүшесі, Одақ Соты судьясы, лауазымды тұлға немесе қызметкер, егер иммунитет сот төрелігін жүзеге асыруға кедергі келтірген жағдайда иммунитеттен айырылуы мүмкін және иммунитетті алу соған байланысты иммунитет берілген мақсаттарға нұқсан келтірмейді.
      35. Иммунитеттерді алу:
      1) Комиссия Алқасының мүшесіне және Одақ Соты судьясына қатысты – Жоғары кеңес;
      2) Комиссияның лауазымды тұлғасы мен қызметкеріне қатысты – Комиссия Кеңесі;
      3) Одақ Сотының лауазымды тұлғасы мен қызметкеріне қатысты – Одақ Сотының төрағасы жүзеге асырады.
      36. Иммунитеттен бас тарту жазбаша нысанда жүзеге асырылады және айқын болуға тиіс.

IV. Мүше мемлекеттер өкілдерінің артықшылықтары мен
иммунитеттері

      37. Мүше мемлекеттердің өкілдері ресми функцияларын атқару кезінде және мүше мемлекеттердің аусмақтарында Одақ органдары ұйымдастыратын іс-шараларды өткізетін жерге бару кезінде мынадай артықшылықтар мен иммунитеттерді пайдаланады:
      1) жеке тұтқындау немесе ұстаудан, сондай-ақ осы ретте олар жасауы мүмкін барлық әрекеттерге қатысты сот және әкімшілік биліктер юрисдикциясынан иммунитет;
      2) тұрғын үйге қол сұғылмаушылық;
      3) бірге болатын багажды және қол жүгін егер оларда ресми немесе жеке қолдануға арналмаған заттар мен өзге де мүлік немесе әкелінуіне немесе әкетілуіне аумағында іс-шара өткізілетін мүше мемлекеттің заңнамасымен тыйым салынған немесе шектелген заттар мен өзге де мүлік бар деп пайымдауға байыпты негіз болмаса кедендік тексеріп қараудан босату;
      4) Келу мемлекетіне келу және одан кету бойынша шектеулерден, шетелдіктер ретінде және уақытша тұруға рұқсат алуға тіркеуден босату.
      38. Осы Ереженің 37-тармағының ережелері мүше мемлекеттің өкілдері мен азаматы немесе өкілі болып табылатын не болған мүше мемлекеттің биліктері арасындағы өзара қарым-қатынастарға қолданылмайды.
      39. Мүше мемлекеттердің өкілдері пайдаланатын артықшылықтар мен иммунитеттер жеке пайдасы үшін берілмейді, олардың өздерінің ресми функцияларын өз мүше мемлекетінің мүддесіне қарай тиімді және тәуелсіз орындауы үшін беріледі.
      40. Мүше мемлекеттердің өкілдері тұратын үй-жайлар, қажетті заттар және басқа да мүлік, сондай-ақ қызметтік қажеттілік үшін пайдаланылатын көлік құралдары тінтуден, реквизициядан, тұтқындаудан және атқарушылық әрекеттерден иммунитетті пайдаланады.
      41. Мүше мемлекеттердің өкілдерінің мұрағаттары мен құжаттарына кез келген уақытта және ақпаратты жеткізгіштерге және олардың орналасқан жеріне қарамастан, қол сұғылмайды
      42. Егер ол кіруге тыйым салынатын немесе мемлекеттік қауіпсіздік ұғымы бойынша реттелетін аймақтар туралы заңға және қағидаларға қайшы келмеген жағдайда Келу мемлекеті мүше мемлекеттердің барлық өкілдеріне оның аумағымен өздерінің ресми функцияларын атқаруы үшін қажетті шамада жүріп өтуді және жүруді қамтамасыз етеді.

V. Одақ органдарындағы еңбек қатынастары мен әлеуметтік кепілдіктер

      43. Комиссия Алқасы мүшелерінің, Одақ Соты судьяларының, лауазымды тұлғалардың және қызметкерлердің еңбек қатынастары осы Ереженің нормалары ескеріле отырып келу мемлекетінің заңнамасымен реттеледі.
      44. Комиссия Алқасы мүшелерінің, Одақ Соты судьяларының, лауазымды тұлғалардың және қызметкерлердің зейнетақымен қамтамасыз етілуі олар азаматтары болып табылатын мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.
      Комиссия Алқасы мүшелерінің, Одақ Соты судьяларының, лауазымды тұлғалардың және қызметкерлердің зейнетақымен қамтамасыз етілуіне міндетті аударуды аталған тұлғалар азаматтары болып табылатын мүше мемлекеттердің зейнетақы қорларына Одақ бюдеті қаражаты есебінен жалақыдан ұстамай тиісті мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген тәртіппен және мөлшерлерде Одақтың органдары жүргізеді. Комиссия Алқасының мүшелеріне, Одақ Сотының судьяларына, лауазымды тұлғалар мен қызметкерлерге зейнетақы төлеу жөніндегі шығыстарды олар азаматтары болып табылатын мүше мемлекет көтереді.
      45. Комиссия Алқасы мүшелерінің, Одақ Соты судьяларының, лауазымды тұлғалардың және қызметкерлердің әлеуметтік сақтандырылуы бойынша жәрдемақымен қамтамасыз етілуі, зейнетақылық сақтандырудан басқа, әлеуметтік қамсыздандыру (әлеуметтік сақтандыру) келу мемлекетінің заңнамасына сәйкес келу мемлекетінің азаматтарына қатысты шарттарда және тәртіппен жүзеге асырылады.
      Комиссия Алқасы мүшелерінің, Одақ Соты судьяларының, лауазымды тұлғалардың және қызметкерлердің пайдасына төлемдерден зейнетақылық сақтандырудан басқа, әлеуметтік қамсыздандыруға (әлеуметтік сақтандыруға) сақтандыру жарналарын төлеу келу мемлекетінің заңнамасына сәйкес Одақ бюджеті қаражаты есебінен жүзеге асырылады.
      Әлеуметтік қамсыздандыру (әлеуметтік сақтандыру) жөніндегі жәрдемақыларды төлеу шығыстарын басқа мүше мемлекеттермен өзара есеп айырыспай Келу мемлекеті жүзеге асырады.
      46. Зейнетақы немесе әлеуметтік қамсыздандыру бойынша жәрдемақыларды тағайындау кезінде сақтандыру немесе еңбек стажына олар азаматтары болып табылатын мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес Комиссия Алқасы мүшесі, Одақ Сотының судьясы, лауазымды тұлға және қызметкер ретінде жұмыс істеген кезең есептеледі.
      Комиссия Алқасы мүшесі, Одақ Соты судьясы, лауазымды тұлға және қызметкер ретінде жұмыс істеген кезең зейнетақы тағайындау кезінде олар азаматтары болып табылатын мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес сақтандыру немесе еңбек стажына, ал әлеуметтік қамсыздандыру (әлеуметтік сақтандыру) жөніндегі жәрдемақыларды тағайындау кезінде келу мемлекетінің заңнамасына сәйкес есептеледі.
      47. Комиссия Алқасы мүшелерінің, Одақ Соты судьяларының, лауазымды тұлғалардың және қызметкерлердің өз өкілеттіктерін орындау кезінде алған еңбекақысы зейнетақы мөлшерін айқындау кезінде олар азаматтары болып табылатын мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес, ал ал әлеуметтік қамсыздандыру (әлеуметтік сақтандыру) жөніндегі жәрдемақылардың мөлшерін айқындау кезінде келу мемлекетінің заңнамасына сәйкес есептеледі.
      48. Комиссия Алқасының мүшелеріне, Одақ Сотының судьяларына өз өкілеттіктерін орындау кезеңінде мынадай әлеуметтік кепілдіктер беріледі:
      1) ұзақтығы күнтізбелік 45 күнге жыл сайынғы ақы төленетін демалыс;
      2) медициналық қызмет көрсету, оның ішінде олардың отбасы мүшелеріне, сондай-ақ Одақ бюджеті қаражаты есебінен жүзеге асырылатын көліктің қызмет көрсету;
      3) Одақ бюджеті қаражаты есебінен Одақтың тиісті органы орналасқан қала аумағында тұрғын үй алаңы жоқ Комиссия Алқасының мүшелеріне, Одақ Сотының судьяларына қызметтік тұрғын үй-жай беру (олардың отбасы мүшелерін ескере отырып);
      4) Комиссия Алқасының өкілеттіктерді орындау кезеңін ол азаматы болып табылатын мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес мемлекеттік қызметшілер (федералдық мемлекеттік азаматтық қызметшілер) үшін көзделген әлеуметтік кепілдіктерді беру кезінде мемлекеттік (мемлекеттік азаматтық) стажына, сондай-ақ Комиссия Алқасының мүшесі азаматы болып табылатын мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес министр (федералдық министр) үшін көзделген зейнетақымен (әлеуметтік) қамсыздандыру (зейнетақыға ай сайынғы үстемеақы) мөлшерін (құқығын) айқындау кезінде министр (федералдық министр) өкілеттіктерін атқарудың ұзақтығына қосу;
      5) Одақ Сотының судьясы азаматы болып табылатын мүше мемлекетте судьялық стажына Одақ Соты судьясының өкілеттіктерін атқару кезеңін қосу.
      49. Комиссия Алқасының мүшелеріне және Одақ Сотының судьяларына берілетін әлеуметтік кепілдіктердің қамтамасыз етілуімен (оның ішінде медициналық және көліктік қызмет көрсетумен) байланысты мәселелерді келу мемлекетінің құзыретті органы шешеді.
      50. Ресей Федерациясының азаматтары болып табылатын, өз өкілеттіктерін атқарып жүрген Комиссия Алқасының мүшелері (Еуразиялық экономикалық комиссия туралы ережеде көзделген өкілеттіктердің мерзімінен бұрын тоқтатылу жағдайларын қоспағанда (Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартқа № 1 қосымша) қартаюы (мүгедектігі) бойынша сақтандыру зейнетақысына ай сайынғы үстемеақы белгілетуге құқығы бар. Зейнетақыға ай сайынғы үстемеақы федералдық министр үшін Ресей Федерациясының заңнамасында белгіленеді. Зейнетақыға ай сайынғы үстемеақы белгілеу туралы шешімді зейнетақымен қамсыздандыру саласындағы мемлекеттік саясатты әзірлеу мен іске асыру және нормативтік құқықтық реттеу жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын атқарушы биліктің федералдық органының басшысы қабылдайды. Зейнетақыға ай сайынғы үстемеақы федералдық бюджет қаражаты есебінен белгіленеді.
      51. Лауазымды тұлғаларға, қызметкерлерге және олардың отбасы мүшелеріне өз лауазымдық (қызметтік) міндеттерін орындауы кезінде Одақтың бюджеті қаражаты есебінен медициналық қызметтер көрсетіледі, Комиссия департаменттерінің директорларына және Одақ Сотының Хатшылығының жетекшісіне де Одақтың бюджеті қаражаты есебінен көліктік қызмет көрсетіледі.
      52. Одақ бюджеті қаражаты есебінен Одақтың тиісті органы орналасқан қала аумағында тұрғын үй алаңы жоқ лауазымды тұлғаларға және қызметкерлерге өз лауазымдық (қызметтік) міндеттерін орындауы кезінде қызметтік тұрғын үй-жай беріледі (олардың отбасы мүшелерін ескере отырып).
      53. Ресей Федерациясының азаматтары болып табылатын, Комиссияда жұмыс істегенге дейін федералдық (мемлекеттік азаматтық) қызмет лауазымын атқарған, Комиссияда атқаратын лауазымынан босатылған (кінәлі әрекеттеріне байланысты босатылған жағдайларды қоспағанда) және 15 жылдан кем емес мемлекеттік азаматтық қызмет стажы бар Комиссияның лауазымды тұлғалары мен қызметкерлері, егер Комиссиядан босатылудың алдында олар кемінде 12 ай сол лауазымды атқарса, Ресей Федерациясының заңнамасында көзделген тәртіппен федералдық мемлекеттік азаматтық қызметшілер үшін тағайындалатын еңбек сіңірген жылдары үшін зейнетақы алуға құқығы бар. Еңбек сіңірген жылдары үшін зейнетақы белгілеу туралы ұсынысты (шешімді) Комиссия Алқасының өтініші бойынша зейнетақымен қамсыздандыру саласындағы мемлекеттік саясатты әзірлеу мен іске асыру және нормативтік құқықтық реттеу жөніндегі функциядарды жүзеге асыратын атқарушы биліктің федералдық органының басшысы қабылдайды.
      Еңбек сіңірген жылдары үшін зейнетақының мөлшері лауазымды тұлғаның немесе қызметкердің орташа жалақысының негізінде есептеледі, оның шекті мөлшері Комиссияның лауазымды тұлғалары мен қызметкерлері лауазымдарының Ресей Федерациясының Үкіметі бекітетін Ресей Федерациясының Үкіметі Аппаратындағы федералдық мемлекеттік азаматтық лауазымдарға сәйкестігі тізбесіне сәйкес мемлекеттік азаматтық қызмет лауазымдарына теңестіру бойынша белгіленген лауазымдық жалақыға (ақшалай сыйақыға) қарай айқындалады.
      Еңбек сіңірген жылдары үшін зейнетақы Ресей Федерациясының заңнамасы бойынша федералдық бюджет қаражаты есебінен тағайындалады.
      54. Комиссияның лауазымды тұлғалары мен қызметкерлері лауазымдарының жұмыс істеген кезеңдері мемлекеттік (мемлекеттік азаматтық) қызметті өткеру кезеңінде әлеуметтік кепілдіктерді белгілеу үшін және мемлекеттік қызметшілердің (федералдық мемлекеттік азаматтық қызметшілердің) еңбек сіңірген жылдары үшін зейнетақы тағайындау үшін олар азаматтары болып табылатын мүше мемлекеттің мемлекеттік (мемлекеттік азаматтық) қызметі стажына қосылады.
      55. Комиссия Алқасы мүшелеріне, Одақ Соты судьяларына, лауазымды тұлғаларға және қызметкерлерге, сондай-ақ олардың отбасы мүшелеріне медициналық және көліктің қызмет көрсету тәртібін Үкіметаралық кеңес айқындайды.

Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 32 ҚОСЫМША

Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың күшіне енуіне
байланысты Кеден одағы мен Бірыңғай экономикалық кеңістікті
қалыптастыру шеңберінде жасалған халықаралық шарттардың
қолданылуын тоқтату туралы
ХАТТАМА

Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың (бұдан әрі – Шарт) күшіне енуіне байланысты Кеден одағы мен Бірыңғай экономикалық кеңістікті қалыптастыру шеңберінде жасалған мынадай халықаралық шарттардың қолданылуы тоқтатылады.

I. Шарт күшіне енген күнінен бастап қолданылуы тоқтатылатын
халықаралық шарттар

      1. 2007 жылғы 6 қазандағы Бірыңғай кеден аумағын құру және кеден одағын қалыптастыру туралы шарт.
      2. 2007 жылғы 6 қазандағы Кеден одағының шарттық-құқықтық базасын қалыптастыруға бағытталған халықаралық шарттардың күшіне ену, олардан шығу және оларға қосылу тәртібі туралы хаттама
      3. 2008 жылғы 25 қаңтардағы Кеден одағының тауарларымен сыртқы және өзара сауданың кедендік статистикасын жүргізу туралы келісім
      4. 2008 жылғы 25 қаңтардағы Кеден одағының тауарларымен сыртқы және өзара сауданың кедендік статистикасын жүргізу туралы келісім
      5. 2008 жылғы 25 қаңтардағы Үшінші елдерге қатысты тарифтік емес реттеудің бірыңғай шаралары туралы келісімді ратификациялау туралы.
      6. 2008 жылғы 25 қаңтардағы Үшінші мемлекеттерге қатысты арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларын қолдану туралы келісімге қол қою туралы.
      7. 2008 жылғы 25 қаңтардағы Кеден одағында тауарлардың экспорты мен импорты, жұмыстар орындау, қызметтер көрсету кезінде жанама салықтар алу принциптері туралы келісім.
      8. 2008 жылғы 12 желтоқсандағы Тарифтік жеңілдіктер беру туралы хаттама.
      9. 2008 жылғы 12 желтоқсандағы Кеден одағының кедендік шекарасы арқылы өткізілетін тауарлардың кедендік құнын айқындаудың ережесін біркелкі қолдануды қамтамасыз ету туралы хаттама.
      10. 2008 жылғы 12 желтоқсандағы Беларусь Республикасының, Қазақстан Республикасының және Ресей Федерациясының кеден органдары арасында тауарлардың кедендік құнын айқындау мен бақылау үшін қажетті ақпарат алмасу туралы хаттама.
      11. 2008 жылғы 12 желтоқсандағы Айрықша жағдайларда Бірыңғай кедендік тарифтің ставкаларынан ерекшеленетін кедендік әкелу баждарының ставкаларын қолдану шарттары мен тәртібі туралы хаттама.
      12. 2008 жылғы 12 желтоқсандағы Кедендік рәсімдер мен кедендік режимдердің түрлері туралы келісім.
      13. 2008 жылғы 12 желтоқсандағы Кеден одағының кедендік шекарасы арқылы өткізілетін тауарлардың кедендік құнын декларациялау тәртібі туралы келісім.
      14. 2008 жылғы 12 желтоқсандағы Тауарларды декларациялау тәртібі туралы келісім.
      15. 2008 жылғы 12 желтоқсандағы Кеден одағына қатысушы мемлекеттерде кедендік төлемдерді есептеу және төлеу тәртібі туралы келісім.
      16. 2008 жылғы 12 желтоқсандағы Кеден одағының кедендік шекарасы арқылы өткізілетін тауарлардың кедендік құнын айқындаудың дұрыстығын бақылауды жүзеге асыру тәртібі туралы келісім.
      17. 2008 жылғы 12 желтоқсандағы Кеден одағына қатысушы мемлекеттерде кедендік ресімдеу мен кедендік бақылау тәртібі туралы келісім.
      18. 2008 жылғы 12 желтоқсандағы Кеден одағы Комиссиясының Хатшылығы туралы келісім.
      19. 2008 жылғы 12 желтоқсандағы Тарифтік квоталарды қолданудың шарттары мен тетігі туралы келісім.
      20. 2009 жылғы 9 маусымдағы Үшінші елдерге қатысты бірыңғай кедендік аумақта тауарлардың сыртқы саудасын қозғайтын шараларды енгізу және қолдану тәртібі туралы келісім.
      21. 2009 жылғы 9 маусымдағы Сыртқы сауда саласындағы тауарларды лицензиялау ережесі туралы келісім.
      22. 2009 жылғы 11 желтоқсандағы Кеден одағында тауарлардың экспорты мен импорты кезінде жанама салықтар алу тәртібі мен олардың төленуін бақылау тетігі туралы хаттама.
      23. 2009 жылғы 11 желтоқсандағы Кеден одағында жұмыстар орындау, қызметтер көрсету кезінде жанама салықтар алу тәртібі туралы хаттама.
      24. 2009 жылғы 11 желтоқсандағы Сыртқы сауда статистикасы мен өзара сауда статистикасының деректерін беру тәртібі туралы хаттама.
      25. 2009 жылғы 11 желтоқсандағы Кеден одағы комиссиясы Кедендік статистика орталығының мәртебесі туралы хаттама.
      26. 2009 жылғы 11 желтоқсандағы Сертификаттау (сәйкестікті бағалау (растау) жөніндегі органдарды және сәйкестікті бағалау (растау) жөніндегі жұмыстарды орындайтын сынақ зертханаларын (орталықтарын) аккредиттеуді өзара тану туралы келісім.
      27. 2009 жылғы 11 желтоқсандағы Сәйкестігі міндетті бағалануға (расталуға) жататын өнімнің Кеден одағының кедендік аумағындағы айналысы туралы келісім.
      28. 2009 жылғы 11 желтоқсандағы Кеден одағының ветеринариялық-санитариялық шаралар жөніндегі келісім.
      29. 2009 жылғы 11 желтоқсандағы Кеден одағының өсімдіктер карантині туралы келісім.
      30. 2009 жылғы 11 желтоқсандағы Кеден одағының санитариялық шаралар жөніндегі келісімі.
      31. 25 қаңтардағы 2008 жылғы Кеден одағында тауарлардың экспорты мен импорты, жұмыстар орындау, қызметтер көрсету кезінде жанама салықтар алу принциптері туралы келісімге өзгерістер енгізу туралы 2009 жылғы 11 желтоқсандағы хаттама.
      32. 2010 жылғы 20 мамырдағы Кеден одағында кедендік әкелу баждарын (баламалы қолданылатын өзге де баждарды, салықтар мен алымдарды) есепке жатқызу мен бөлудің тәртібін белгілеу және қолдану туралы келісім.
      33. 2009 жылғы 11 желтоқсандағы Кеден одағының өсімдіктер карантині туралы келісіміне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы 2010 жылғы 21 мамырдағы хаттама.
      34. 2009 жылғы 11 желтоқсандағы Кеден одағының ветеринариялық-санитариялық шаралар жөніндегі келісіміне өзгерістер енгізу туралы 2010 жылғы 21 мамырдағы хаттама.
      35. 2009 жылғы 11 желтоқсандағы Кеден одағының ветеринариялық-санитариялық шаралар жөніндегі келісіміне өзгерістер енгізу туралы 2010 жылғы 21 мамырдағы хаттама.
      36. 2010 жылғы 5 шілдедегі Кеден одағы бірыңғай кеден аумағының жұмыс істеу режимінен жекелеген уақытша алулар туралы хаттама.
      37. 2010 жылғы 21 қыркүйектегі Кеден одағының бірыңғай кеден аумағында сыртқы және өзара саудада электрондық құжаттар алмасу кезінде ақпараттық технологияларды қолдану туралы келісім.
      38. 2010 жылғы 21 қыркүйектегі Кеден одағының сыртқы және өзара саудасының интеграцияланған ақпараттық жүйесін құру, оның жұмыс істеуі және оны дамыту туралы келісім.
      39. 2010 жылғы 18 қарашадағы Беларусь Республикасындағы, Қазақстан Республикасындағы және Ресей Федерациясындағы техникалық реттеудің бірыңғай қағидаттары мен қағидалары туралы келісім.
      40. 2010 жылғы 19 қарашадағы Үшінші елдерге қатысты арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларын енгізу алдындағы тергеулер мақсаттары үшін тергеу жүргізетін органға мәліметтерді, оның ішінде құпия ақпаратты қамтитын мәліметтерді беру тәртібі туралы хаттама.
      41. 2010 жылғы 19 қарашадағы Өтпелі кезең ішінде арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларын қолдану тәртібі туралы келісім.
      42. 2010 жылғы 19 қарашадағы Көшіп-қонушы еңбекшілер мен олардың отбасы мүшелерінің құқықтық мәртебесі туралы келісім.
      43. 2010 жылғы 19 қарашадағы Баға белгілеу мен тарифтік саясат негіздерін қоса алғанда, электр энергетикасы саласындағы табиғи монополиялардың қызметтеріне қол жеткізуді қамтамасыз ету туралы келісім.
      44. 2010 жылғы 9 желтоқсандағы Мемлекеттік (муниципалдық) сатып алу туралы келісім.
      45. 2010 жылғы 9 желтоқсандағы Ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдаудың бірыңғай қағидалары туралы келісім.
      46. 2010 жылғы 9 желтоқсандағы Өнеркәсіптік субсидияларды берудің бірыңғай қағидалары туралы келісім.
      47. 2010 жылғы 9 желтоқсандағы Бәсекелестіктің бірыңғай қағидаттары мен қағидалары туралы келісім.
      48. 2010 жылғы 9 желтоқсандағы Табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін реттеудің бірыңғай қағидаттары мен қағидалары туралы келісім.
      49. 2010 жылғы 9 желтоқсандағы Зияткерлік меншік құқықтарын сақтау және қорғау саласындағы бірыңғай реттеу қағидаттары туралы келісім.
      50. 2010 жылғы 9 желтоқсандағы Беларусь Республикасының, Қазақстан Республикасы мен Ресей Федерациясының мұнай мен мұнай өнімдерінің ортақ нарықтарын ұйымдастыру, басқару, олардың жұмыс істеу және даму тәртібі туралы келісім.
      51. 2010 жылғы 9 желтоқсандағы Баға белгілеу мен тарифтік саясат негіздерін қоса алғанда, газ тасымалы жүйелері арқылы газ тасымалдау саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің қызметтеріне қол жеткізу қағидалары туралы келісім.
      52. 2010 жылғы 9 желтоқсандағы Тарифтік саясат негіздерін қоса алғанда, темір жол көлігінің кызметтеріне қол жеткізуді реттеу туралы келісім.
      53. 2010 жылғы 9 желтоқсандағы Келісілген макроэкономикалық саясат туралы келісім.
      54. 2010 жылғы 9 желтоқсандағы Валюталық саясаттың келісілген қағидаттары туралы келісім.
      55. 2010 жылғы 9 желтоқсандағы Қаржы нарықтарында капиталдың еркін қозғалысын қамтамасыз ету үшін жағдай жасау туралы келісім.
      56. 2010 жылғы 9 желтоқсандағы Бірыңғай экономикалық кеңістікке қатысушы мемлекеттердегі қызметтер көрсету саудасы және инвестициялар туралы келісім.
      57. 2011 жылғы 22 маусымдағы Кеден одағының сыртқы шекарасында көліктік (автомобильдік) бақылауды жүзеге асыру туралы келісім.
      58. 2008 жылғы 25 қаңтардағы Үшiншi елдерге қатысты арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларын қолдану туралы келiсiмге өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы 2011 жылғы 18 қазандағы хаттама.
      59. 2011 жылғы 19 қазандағы Кедендік әкелу баждарын төлеуге байланысты ақпарат алмасу тәртібі туралы хаттама.
      60. 2011 жылғы 18 қарашадағы Еуразиялық экономикалық комиссия туралы шарт.
      61. 2010 жылғы 9 желтоқсандағы Валюталық саясаттың келісілген қағидаттары туралы келісімге қатысушы мемлекеттердің валюталық бақылауды жүзеге асыратын уәкілетті органдарының өзара іс-қимылы туралы 2011 жылғы 15 желтоқсандағы шарт.
      62. 2013 жылғы 29 мамырдағы Статистика саласындағы ақпараттық өзара іс-қимыл туралы келісім.
      63. 2008 жылғы 12 желтоқсандағы Айрықша жағдайларда Бірыңғай кедендік тарифтің мөлшерлемелерінен ерекшеленетін кедендік әкелу баждарының мөлшерлемелерін қолдану шарттары мен тәртібі туралы хаттамаға өзгерістер енгізу туралы 2008 жылғы 12 желтоқсандағы хаттама.
      64. 2008 жылғы 12 желтоқсандағы Тарифтік квоталарды қолданудың шарттары мен тетігі туралы келісімге өзгерістер енгізу туралы 2013 жылғы 21 маусымдағы хаттама.
      65. 2008 жылғы 25 қаңтардағы Бірыңғай кедендік-тарифтік реттеу туралы келісімге өзгеріс енгізу туралы 2013 жылғы 25 қыркүйектегі хаттама.

II. Шарттың 102-бабына сәйкес Комиссияның тиісті шешімі күшіне
енген күнінен бастап қолданылуы тоқтатылатын халықаралық
шарттар

      1. 2008 жылғы 25 қаңтардағы Тауарлардың шығарылған елін айқындаудың бірыңғай ережесі туралы келісім.
      2. 2008 жылғы 12 желтоқсандағы Кеден одағының тарифтік преференцияларының бірыңғай жүйесі туралы хаттама.
      3. 2008 жылғы 12 желтоқсандағы Тауарлардың дамушы және аз дамыған елдерден шығарылғанын айқындау ережесі туралы келісім.

Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
внести на рассмотрение Президента Республики Казахстан предложение о подписании Договора о Евразийском экономическом союзе.

Премьер-Министр
Республики Казахстан К. Масимов

ДОГОВОР
О ЕВРАЗИЙСКОМ ЭКОНОМИЧЕСКОМ СОЮЗЕ

      Республика Беларусь, Республика Казахстан и Российская Федерация, далее именуемые Сторонами,
     основываясь на Декларации о евразийской экономической интеграции от 18 ноября 2011 года,
     руководствуясь принципом суверенного равенства государств, необходимостью безусловного соблюдения принципа верховенства конституционных прав и свобод человека и гражданина,
     желая укрепить солидарность и углубить сотрудничество между своими народами при уважении их истории, культуры и традиций,
     выражая убежденность в том, что дальнейшее развитие евразийской экономической интеграции отвечает национальным интересам Сторон,
     движимые стремлением укрепить экономики государств–членов Евразийского экономического союза и обеспечить их гармоничное развитие и сближение, а также гарантировать устойчивый рост деловой активности, сбалансированную торговлю и добросовестную конкуренцию,
     обеспечивая экономический прогресс путем совместных действий, направленных на решение стоящих перед государствами–членами Евразийского экономического союза общих задач по устойчивому экономическому развитию, всесторонней модернизации и усилению конкурентоспособности национальных экономик в рамках глобальной экономики,
     подтверждая стремление к дальнейшему укреплению экономического взаимовыгодного и равноправного сотрудничества с другими странами, а также международными интеграционными объединениями и международными организациями,
     принимая во внимание нормы, правила и принципы Всемирной торговой организации,
     подтверждая свою приверженность целям и принципам Устава Организации Объединенных Наций, а также другим общепризнанным принципам и нормам международного права,
      договорились о нижеследующем.

ЧАСТЬ ПЕРВАЯ
УЧРЕЖДЕНИЕ ЕВРАЗИЙСКОГО ЭКОНОМИЧЕСКОГО СОЮЗА

Раздел I
ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 1
Учреждение Евразийского экономического союза.
Правосубъектность

1. Настоящим Договором Стороны учреждают Евразийский экономический союз (далее – Союз, ЕАЭС), в рамках которого обеспечивается свобода движения товаров, услуг, капитала и рабочей силы, проведение скоординированной, согласованной или единой политики в отраслях экономики, определенных настоящим Договором и международными договорами в рамках Союза.
2. Союз является международной организацией региональной экономической интеграции, обладающей международной правосубъектностью.

Статья 2
Определения

      Для целей настоящего Договора используются понятия, которые означают следующее:
      «гармонизация законодательства» – сближение законодательства государств-членов, направленное на установление сходного (сопоставимого) нормативного правового регулирования в отдельных сферах;
      «государства-члены» – государства, являющиеся членами Союза и Сторонами настоящего Договора;
      «должностные лица» – граждане государств-членов, назначенные на должности директоров департаментов Евразийской экономической комиссии, и заместителей директоров департаментов Комиссии, а также руководителя Секретариата Суда Союза, заместителей руководителя Секретариата Суда Союза, и советников судей Суда Союза;
      «единое экономическое пространство» – пространство, состоящее из территорий государств-членов, на котором функционируют сходные (сопоставимые) и однотипные механизмы регулирования экономики, основанные на рыночных принципах и применении гармонизированных или унифицированных правовых норм, существует единая инфраструктура;
      «единая политика» – политика, осуществляемая государствами-членами в определенных ими сферах, предусмотренных настоящим Договором, предполагающая применение государствами-членами унифицированного правового регулирования, в том числе на основе решений органов Союза в рамках их полномочий;
      «международные договоры в рамках Союза» – международные договоры, заключаемые между государствами-членами по вопросам, связанным с функционированием и развитием Союза;
      «международные договоры Союза с третьей стороной» – международные договоры, заключаемые с третьими государствами, их интеграционными объединениями и международными организациями;
      «общий (единый) рынок» – совокупность экономических отношений в рамках Союза, при которых обеспечивается свобода перемещения товаров, услуг, капитала и рабочей силы;
      «распоряжение» – акт, принимаемый органами Союза, имеющий организационно-распорядительный характер;
      «решение» – акт, принимаемый органами Союза, содержащий положения нормативно-правового характера;
      «скоординированная политика» – политика, предполагающая осуществление сотрудничества государств-членов на основе общих подходов, одобренных в рамках органов Союза, необходимых для достижения целей Союза, предусмотренных настоящим Договором;
      «согласованная политика» – политика, осуществляемая государствами-членами в различных сферах, предполагающая гармонизацию правового регулирования, в том числе на основе решений органов Союза, в такой степени, которая необходима для достижения целей Союза, предусмотренных настоящим Договором;
      «сотрудники» – граждане государств-членов Союза, работающие в органах Союза на основе заключаемых с ними трудовых договоров (контрактов) и не являющиеся должностными лицами;
      «таможенный союз» – форма торгово-экономической интеграции Сторон, предусматривающая единую таможенную территорию, в пределах которой во взаимной торговле не применяются таможенные пошлины (иные пошлины, налоги и сборы, имеющие эквивалентное действие), меры нетарифного регулирования, специальные защитные, антидемпинговые и компенсационные меры, действуют единый таможенный тариф и единые меры регулирования внешней торговли товарами с третьими странами;
      «третья сторона» – государство, не являющееся государством-членом Союза, международная организация или международное интеграционное объединение;
      «унификация законодательства» – сближение законодательства государств-членов, направленное на установление идентичных механизмов правового регулирования в отдельных сферах, определенных настоящим Договором.
      Иные понятия, используемые в настоящем Договоре, понимаются в значениях, приведенных в соответствующих приложениях к настоящему Договору.

Раздел II
ОСНОВНЫЕ ПРИНЦИПЫ, ЦЕЛИ,
КОМПЕТЕНЦИЯ И ПРАВО СОЮЗА

Статья 3
Основные принципы функционирования Союза

      Союз осуществляет свою деятельность в пределах компетенции, предоставляемой ему государствами-членами в соответствии с настоящим Договором, на основе следующих принципов:
      уважение общепризнанных принципов международного права, включая принципы суверенного равенства государств-членов и их территориальной целостности;
      уважение особенностей политического устройства государств-членов;
      обеспечение взаимовыгодного сотрудничества, равноправия и учета национальных интересов Сторон;
      соблюдение принципов рыночной экономики и добросовестной конкуренции;
      функционирование таможенного союза без изъятий и ограничений после окончания переходных периодов.
      Государства-члены создают благоприятные условия для выполнения Союзом его функций и воздерживаются от мер, способных поставить под угрозу достижение целей Союза.

Статья 4
Основные цели Союза

      Основными целями Союза являются:
      создание условий для стабильного развития экономик государств-членов в интересах повышения жизненного уровня их населения;
      стремление к формированию единого рынка товаров, услуг, капитала и трудовых ресурсов в рамках Союза;
      всесторонняя модернизация, кооперация и повышение конкурентоспособности национальных экономик в условиях глобальной экономики.

Статья 5
Компетенция

      1. Союз наделяется компетенцией в пределах и объемах, установленных настоящим Договором и международными договорами в рамках Союза.
      2. Государства-члены осуществляют скоординированную или согласованную политику в пределах и объемах, установленных настоящим Договором и международными договорами в рамках Союза.
      3. В иных сферах экономики государства-члены стремятся к осуществлению скоординированной или согласованной политики в соответствии с основными принципами и целями Союза.
      Для этого решением Высшего Евразийского экономического совета могут создаваться вспомогательные органы (советы руководителей государственных органов Сторон, рабочие группы, специальные комиссии) по соответствующим направлениям и (или) даваться поручения Евразийской экономической комиссии по координации взаимодействия Сторон в соответствующих сферах.

Статья 6
Право Союза

      1. Право Союза составляют:
      настоящий Договор;
      международные договоры в рамках Союза;
      международные договоры Союза с третьей стороной;
      решения и распоряжения Высшего Евразийского экономического совета, Евразийского межправительственного совета и Евразийской экономической комиссии, принятые в рамках их полномочий, предусмотренных настоящим Договором и международными договорами в рамках Союза.
      Решения Высшего Евразийского экономического совета и Евразийского межправительственного совета подлежат исполнению государствами-членами в порядке, предусмотренном их национальным законодательством.
      2. Международные договоры Союза с третьей стороной не должны противоречить основным целям, принципам и правилам функционирования Союза.
      3. В случае возникновения противоречий между международными договорами в рамках Союза и настоящим Договором приоритет имеет настоящий Договор.
      Решения и распоряжения органов Союза не должны противоречить настоящему Договору и международным договорам в рамках Союза.
      4. В случае возникновения противоречий между решениями Высшего Евразийского экономического совета, Евразийского межправительственного совета и Евразийской экономической комиссии:
      решения Высшего Евразийского экономического совета имеют приоритет над решениями Евразийского межправительственного совета и Евразийской экономической комиссии;
      решения Евразийского межправительственного совета имеют приоритет над решениями Евразийской экономической комиссии.

Статья 7
Международная деятельность Союза

      1. Союз имеет право осуществлять в пределах своей компетенции международную деятельность, направленную на решение задач, стоящих перед Союзом. В рамках такой деятельности Союз имеет право осуществлять международное сотрудничество с государствами, международными организациями и международными интеграционными объединениями и самостоятельно либо совместно с государствами-членами заключать с ними международные договоры по вопросам, отнесенным к его компетенции.
      Порядок осуществления Союзом международного сотрудничества устанавливается решением Высшего Евразийского экономического совета. Вопросы заключения международных договоров Союза с третьей стороной определяются международным договором в рамках Союза.
      2. Проведение переговоров по проектам международных договоров Союза с третьей стороной, а также их подписание осуществляется на основании решения Высшего Евразийского экономического совета после выполнения государствами-членами соответствующих внутригосударственных процедур.
      Решение о выражении согласия Союза на обязательность для него международного договора Союза с третьей стороной, прекращении, приостановлении или о выходе из международного договора принимается Высшим Евразийским экономическим советом после выполнения всеми государствами-членами необходимых внутригосударственных процедур.

Раздел III
ОРГАНЫ СОЮЗА

Статья 8
Органы Союза

      1. Органами Союза являются:
      Высший Евразийский экономический совет (далее – Высший совет);
      Евразийский межправительственный совет (далее – Межправительственный совет);
      Евразийская экономическая комиссия (далее – Комиссия, ЕЭК);
      Суд Евразийского экономического союза (далее – Суд Союза).
      2. Органы Союза действуют в пределах полномочий, которые предоставлены им настоящим Договором и международными договорами в рамках Союза.
      3. Органы Союза действуют на основе принципов, указанных в статье 3 настоящего Договора.
      4. Председательство в Высшем совете, Межправительственном совете и Совете Комиссии осуществляется на ротационной основе в порядке русского алфавита одним государством-членом Союза в течение одного календарного года без права продления.
      5. Условия пребывания органов Союза на территориях государств-членов определяются отдельными международными договорами между Союзом и государствами пребывания.

Статья 9
Занятие должностей в структурных подразделениях
постоянно действующих органов Союза

      1. Право на занятие должностей в структурных подразделениях постоянно действующих органов Союза имеют граждане государств-членов, обладающие соответствующим профильным образованием и опытом работы.
      2. Должностные лица департамента Комиссии не могут быть гражданами одного и того же государства. Отбор кандидатов на занятие указанных должностей производится конкурсной комиссией ЕЭК с учетом принципа равной представленности Сторон. Кандидатуры для участия в конкурсе на занятие указанных должностей представляются членом Совета Комиссии от соответствующей Стороны.
      3. Отбор кандидатов на занятие других должностей в департаментах Комиссии осуществляется ЕЭК на конкурсной основе с учетом долевого участия Сторон в финансировании Комиссии.
      4. В состав конкурсной комиссии по отбору кандидатов на занятие должностей, указанных в пункте 2 настоящей статьи, входят все члены Коллегии Комиссии, за исключением Председателя Коллегии Комиссии.
      Конкурсная комиссия ЕЭК принимает свои решения в виде рекомендаций большинством голосов и представляет их Председателю Коллегии Комиссии на утверждение. Если Председателем Коллегии Комиссии в отношении конкретного кандидата принимается решение, входящее в противоречие с рекомендацией конкурсной комиссии ЕЭК, вопрос выносится Председателем Коллегии Комиссии на рассмотрение Совета Комиссии для принятия окончательного решения.
      Положение о конкурсной комиссии ЕЭК (включая правила проведения конкурса), ее состав, а также квалификационные требования к кандидатам на занятие должностей директоров и заместителей директоров департаментов Комиссии утверждаются Советом Комиссии.
      5. Порядок отбора кандидатов и назначение на должности в Аппарате Суда Союза производятся в соответствии с документами, регулирующими деятельность Суда Союза.

Статья 10
Высший совет

1. Высший совет является высшим органом Союза.
2. В состав Высшего совета входят главы государств-членов.

Статья 11
Порядок работы Высшего совета

      1. Заседания Высшего совета проводятся не реже 1 раза в год.
      Для решения неотложных вопросов деятельности Союза по инициативе любого из государств-членов или Председателя Высшего совета могут созываться внеочередные заседания Высшего совета.
      2. Заседания Высшего совета проводятся под руководством Председателя Высшего совета.
      Председатель Высшего совета:
      ведет заседания Высшего совета;
      организует работу Высшего совета;
      осуществляет общее руководство подготовкой вопросов, представляемых на рассмотрение Высшего совета.
      В случае досрочного прекращения полномочий Председателя Высшего совета новый член Высшего совета от председательствующего государства-члена осуществляет полномочия Председателя Высшего совета в течение оставшегося срока.
      3. В заседаниях Высшего совета по приглашению Председателя Высшего совета могут участвовать члены Совета Комиссии, Председатель Коллегии Комиссии и иные приглашенные лица.
      Список участников и формат заседаний Высшего совета определяются Председателем Высшего совета по согласованию с членами Высшего совета.
      Повестка дня заседаний Высшего совета формируется Комиссией на основе предложений государств-членов.
      Вопрос о присутствии аккредитованных представителей средств массовой информации на заседаниях Высшего совета решается Председателем Высшего совета.
      4. Порядок организации проведения заседаний Высшего совета утверждается Высшим советом.
      5. Организационное, информационное и материально-техническое обеспечение подготовки и проведения заседаний Высшего совета осуществляется Комиссией при содействии принимающего государства-члена. Финансовое обеспечение проведения заседаний Высшего совета осуществляется за счет средств бюджета Союза.

Статья 12
Полномочия Высшего совета

      1. Высший совет рассматривает принципиальные вопросы деятельности Союза, определяет стратегию, направления и перспективы развития интеграции и принимает решения, направленные на реализацию целей Союза.
      2. Высший совет осуществляет следующие основные полномочия:
      1) определяет стратегию, направления и перспективы формирования и развития Союза и принимает решения, направленные на реализацию целей Союза;
      2) утверждает состав Коллегии Комиссии, распределяет обязанности между членами Коллегии Комиссии и прекращает их полномочия;
      3) назначает Председателя Коллегии Комиссии и принимает решение о досрочном прекращении его полномочий;
      4) назначает по представлению государств-членов судей Суда Союза;
      5) утверждает Регламент работы Евразийской экономической комиссии;
      6) утверждает бюджет Союза, Положение о бюджете Союза и отчет об исполнении бюджета Союза;
      7) определяет размеры (шкалу) долевых взносов государств-членов в бюджет Союза;
      8) рассматривает по предложению государства-члена вопросы, касающиеся отмены или изменения решений, принятых Межправительственным советом или Комиссией с учетом положений подпункта 7 статьи 16;
      9) рассматривает по предложению Межправительственного совета или Комиссии вопросы, по которым при принятии решения не был достигнут консенсус;
      10) обращается с запросами к Суду Союза;
      11) утверждает порядок проверки достоверности и полноты сведений о доходах, имуществе и обязательствах имущественного характера судей Суда Союза, должностных лиц и сотрудников Аппарата Суда Союза, а также членов их семей;
      12) определяет порядок принятия в Союз новых членов и прекращения членства в Союзе;
      13) принимает решение о предоставлении или об аннулировании статуса наблюдателя или статуса государства-кандидата на вступление в Союз;
      14) утверждает Порядок осуществления Союзом международного сотрудничества;
      15) принимает решения о переговорах с третьей стороной от имени Союза, в том числе, о заключении с ними международных договоров Союза и наделении правом вести переговоры, а также о выражении согласия Союза на обязательность для него международного договора с третьей стороной, прекращении, приостановлении или о выходе из международного договора;
      16) утверждает общую штатную численность органов Союза, параметры представленности должностных лиц из числа граждан государств-членов в органах Союза, направляемых по представлению государств-членов на конкурсной основе;
      17) утверждает порядок оплаты труда членов Коллегии Комиссии, судей Суда Союза, должностных лиц и сотрудников органов Союза;
      18) утверждает Положение о внешнем аудите (контроле) в органах Союза;
      19) рассматривает результаты проведенного внешнего аудита (контроля) в органах Союза;
      20) утверждает символику Союза;
      21) дает поручения Межправительственному совету и Комиссии;
      22) принимает решения о создании вспомогательных органов по соответствующим направлениям;
      23) осуществляет иные полномочия, предусмотренные настоящим Договором и международными договорами в рамках Союза.

Статья 13
Решения и распоряжения Высшего совета

      1. Высший совет принимает решения и распоряжения.
      2. Решения и распоряжения Высшего совета принимаются консенсусом.
      Решения Высшего совета, связанные с прекращением членства государства-члена в Союзе, принимаются по принципу «консенсус минус голос государства-члена, уведомившего о своем намерении прекратить свое членство в Союзе».

Статья 14
Межправительственный совет

Межправительственный совет является органом Союза, состоящим из глав правительств государств-членов.

Статья 15
Порядок работы Межправительственного совета

      1. Заседания Межправительственного совета проводятся по мере необходимости, но не реже 2 раз в год.
      Для решения неотложных вопросов деятельности Союза по инициативе любого из государств-членов или Председателя Межправительственного совета могут созываться внеочередные заседания Межправительственного совета.
      2. Заседания Межправительственного совета проводятся под руководством Председателя Межправительственного совета.
      Председатель Межправительственного совета:
      ведет заседания Межправительственного совета;
      организует работу Межправительственного совета;
      осуществляет общее руководство подготовкой вопросов, представляемых на рассмотрение Межправительственного совета.
      В случае досрочного прекращения полномочий Председателя Межправительственного совета новый член Межправительственного совета от председательствующего государства-члена осуществляет полномочия Председателя Межправительственного совета в течение оставшегося срока.
      3. В заседаниях Межправительственного совета по приглашению Председателя Межправительственного совета могут участвовать члены Совета Комиссии, Председатель Коллегии Комиссии и иные приглашенные лица.
      Список участников и формат заседаний Межправительственного совета определяются Председателем Межправительственного совета по согласованию с членами Межправительственного совета.
      Повестка дня заседаний Межправительственного совета формируется Комиссией на основе предложений государств-членов Союза.
      Вопрос о присутствии аккредитованных представителей средств массовой информации на заседаниях Межправительственного совета решается Председателем Межправительственного совета.
      4. Порядок организации проведения заседаний Межправительственного совета утверждается Межправительственным советом.
      5. Организационное, информационное и материально-техническое обеспечение подготовки и проведения заседаний Межправительственного совета осуществляется Комиссией при содействии принимающего государства-члена. Финансовое обеспечение проведения заседаний Межправительственного совета осуществляется за счет средств бюджета Союза.

Статья 16
Полномочия Межправительственного совета

      Межправительственный совет осуществляет следующие основные полномочия:
      1) обеспечивает реализацию и контроль за исполнением настоящего Договора, международных договоров в рамках Союза и решений Высшего совета;
      2) рассматривает по предложению Совета Комиссии вопросы, по которым при принятии решения в Совете Комиссии не достигнут консенсус;
      3) дает поручения Комиссии;
      4) представляет Высшему совету кандидатуры членов Совета и членов Коллегии Комиссии;
      5) одобряет проекты бюджета Союза, Положения о бюджете Союза и отчета об исполнении бюджета Союза;
      6) утверждает Положение о ревизии финансово-хозяйственной деятельности органов Союза, стандарты и методологию ревизий финансово-хозяйственной деятельности органов Союза, принимает решения о проведении ревизий финансово-хозяйственной деятельности органов Союза и определяет сроки их проведения;
      7) рассматривает по предложению государства-члена вопросы, касающиеся отмены или изменения принятых решений Комиссии, либо, в случае недостижения согласия, вносит их на рассмотрение Высшего совета;
      8) принимает решение о приостановлении действия решений Совета или Коллегии Комиссии;
      9) утверждает порядок проверки достоверности и полноты сведений о доходах, имуществе и обязательствах имущественного характера членов Коллегии Комиссии, должностных лиц и сотрудников Комиссии, а также членов их семей;
      10) осуществляет иные полномочия, предусмотренные настоящим Договором и международными договорами в рамках Союза.

Статья 17
Решения и распоряжения Межправительственного совета

1. Межправительственный совет принимает решения и распоряжения.
2. Решения и распоряжения Межправительственного совета принимаются консенсусом.

Статья 18
Комиссия

      1. Комиссия является постоянно действующим регулирующим органом Союза. Комиссия состоит из Совета и Коллегии.
      2. Комиссия принимает решения, распоряжения и рекомендации.
      Решения, распоряжения и рекомендации Совета Комиссии принимаются консенсусом.
      Решения, распоряжения и рекомендации Коллегии Комиссии принимаются квалифицированным большинством или консенсусом.
      Высший совет определяет перечень чувствительных вопросов, по которым решения Коллегии Комиссии принимаются консенсусом.
      При этом квалифицированное большинство составляет две трети голосов от общего числа членов Коллегии Комиссии.
      3. Статус, задачи, состав, функции, полномочия и порядок работы Комиссии определяются согласно приложению № 1 к настоящему Договору.
      4. Местом пребывания Комиссии является город Москва, Российская Федерация.

Статья 19
Суд Союза

      1. Суд Союза является постоянно действующим судебным органом Союза.
      2. Статус, состав, компетенция, порядок функционирования и формирования Суда Союза определяются согласно приложению № 2 к настоящему Договору.
      3. Местом пребывания Суда Союза является город Минск, Республика Беларусь.

Раздел IV
БЮДЖЕТ СОЮЗА

Статья 20
Бюджет Союза

      1. Финансирование деятельности органов Союза осуществляется за счет средств бюджета Союза, формируемого в порядке, определенном Положением о бюджете Союза.
      Бюджет Союза на очередной финансовый год формируется в российских рублях за счет долевых взносов Сторон. Размеры (шкала) долевых взносов Сторон в бюджет Союза устанавливаются Высшим советом.
      Бюджет Союза должен быть сбалансирован в доходах и расходах. Финансовый год начинается 1 января и заканчивается 31 декабря.
      2. Бюджет Союза и Положение о бюджете Союза утверждаются Высшим советом.
      Внесение изменений в бюджет Союза и в Положение о бюджете Союза осуществляется Высшим советом.

Статья 21
Ревизия финансово-хозяйственной деятельности органов Союза

      Для осуществления контроля за исполнением бюджета Союза не реже одного раза в 2 года проводится ревизия финансово-хозяйственной деятельности органов Союза.
      По инициативе любого из государств-членов могут проводиться проверки по отдельным вопросам финансово-хозяйственной деятельности органов Союза.
      Ревизии финансово-хозяйственной деятельности органов Союза осуществляются группой ревизоров, состоящей из представителей органов государственного финансового контроля государств-членов Союза.
      Результаты проведенных ревизий финансово-хозяйственной деятельности органов Союза вносятся в установленном порядке на рассмотрение Межправительственного совета.

Статья 22
Внешний аудит (контроль)

В целях определения эффективности формирования, управления и распоряжения средствами бюджета Союза, эффективности использования имущества и других активов Союза проводится внешний аудит (контроль). Внешний аудит (контроль) осуществляется группой инспекторов, сформированной из представителей высших органов государственного финансового контроля государств-членов Союза. Стандарты и методология внешнего аудита (контроля) совместно определяются высшими органами государственного финансового контроля государств-членов.
Результаты проведенного внешнего аудита (контроля) в органах Союза вносятся в установленном порядке на рассмотрение Высшего совета.

ЧАСТЬ ВТОРАЯ
ТАМОЖЕННЫЙ СОЮЗ

Раздел V
ИНФОРМАЦИОННОЕ ВЗАИМОДЕЙСТВИЕ И СТАТИСТИКА

Статья 23
Информационное взаимодействие в рамках Союза

      1. В целях информационного обеспечения интеграционных
процессов во всех сферах, затрагивающих функционирование Союза, разрабатываются и реализуются мероприятия, направленные на обеспечение информационного взаимодействия с использованием информационно-коммуникационных технологий и трансграничного пространства доверия в рамках Союза.
      2. Информационное взаимодействие при реализации общих процессов в рамках Союза осуществляется с использованием интегрированной информационной системы Союза, обеспечивающей интеграцию территориально распределенных государственных информационных ресурсов и информационных систем уполномоченных органов, а также информационных ресурсов и информационных систем Комиссии.
      3. Для обеспечения эффективного взаимодействия и координации государственных информационных ресурсов и информационных систем государства-члены проводят согласованную политику в области информатизации и информационных технологий.
      4. При использовании программно-технических средств и информационных технологий государства-члены обеспечивают охрану интеллектуальной собственности, используемой или полученной в процессе взаимодействия.
      5. Основополагающие принципы информационного взаимодействия и координации его осуществления в рамках Союза, а также порядок создания и развития интегрированной информационной системы определяются согласно приложению № 3 к настоящему Договору.

Статья 24
Официальная статистическая информация Союза

      1. В целях эффективного функционирования и развития Союза формируется официальная статистическая информация Союза.
      2. Формирование официальной статистической информации Союза осуществляется в соответствии со следующими принципами:
      1) профессиональная независимость;
      2) научная обоснованность и сопоставимость;
      3) полнота и достоверность;
      4) актуальность и своевременность;
      5) открытость и общедоступность;
      6) эффективность затрат;
      7) статистическая конфиденциальность.
      3. Порядок формирования и распространения официальной статистической информации Союза определяется согласно приложению № 4 к настоящему Договору.

Раздел VI
ФУНКЦИОНИРОВАНИЕ ТАМОЖЕННОГО СОЮЗА

Статья 25
Принципы функционирования таможенного союза

      1. В рамках таможенного союза государств-членов:
      1) функционирует внутренний рынок товаров;
      2) применяются Единый таможенный тариф Евразийского экономического союза и иные единые меры регулирования внешней торговли товарами с третьими сторонами;
      3) действует единый режим торговли товарами в отношениях с третьими сторонами;
      4) осуществляется единое таможенное регулирование;
      5) осуществляется свободное перемещение товаров между территориями государств-членов без применения таможенного декларирования и государственного контроля (транспортного, санитарного, ветеринарно-санитарного, карантинного фитосанитарного), за исключением случаев, предусмотренных настоящим Договором.
      2. Для целей настоящего Договора, используются понятия, которые означают следующее:
      «ввозная таможенная пошлина» – обязательный платеж, взимаемый таможенными органами государств-членов в связи с ввозом товаров на таможенную территорию Союза;
      «единая Товарная номенклатура внешнеэкономической деятельности Евразийского экономического союза» (ТН ВЭД ЕАЭС) – Товарная номенклатура внешнеэкономической деятельности, основанная на Гармонизированной системе описания и кодирования товаров Всемирной таможенной организации и единой Товарной номенклатуре внешнеэкономической деятельности Содружества Независимых Государств;
      «Единый таможенный тариф Евразийского экономического союза» (ЕТТ ЕАЭС) – свод ставок таможенных пошлин, применяемых к товарам, ввозимым (ввезенным) на таможенную территорию Союза из третьих стран, систематизированный в соответствии с единой Товарной номенклатурой внешнеэкономической деятельности Евразийского экономического союза;
      «тарифная преференция» – освобождение от уплаты ввозных таможенных пошлин или снижение ставок ввозных таможенных пошлин в отношении товаров, происходящих из стран, образующих вместе с Союзом зону свободной торговли, либо снижение ставок ввозных таможенных пошлин в отношении товаров, происходящих из развивающихся стран – пользователей единой системы тарифных преференций Союза и (или) наименее развитых стран – пользователей единой системы тарифных преференций Союза.

Статья 26
Зачисление и распределение ввозных таможенных пошлин
(иных пошлин, налогов и сборов, имеющих эквивалентное действие)

Уплаченные (взысканные) ввозные таможенные пошлины подлежат зачислению и распределению между бюджетами государств-членов.
Зачисление и распределение сумм ввозных таможенных пошлин, их перечисление в доход бюджетов государств-членов осуществляются в порядке согласно приложению № 5 к настоящему Договору.

Статья 27
Создание и функционирование свободных (специальных, особых)
экономических зон и свободных складов

В целях содействия социально-экономическому развитию государств-членов, привлечения инвестиций, создания и развития производств, основанных на новых технологиях, развития транспортной инфраструктуры, туризма и санаторно-курортной сферы, а также в иных целях на территориях государств-членов создаются и функционируют свободные (специальные, особые) экономические зоны и свободные склады.
Условия создания и функционирования свободных (специальных, особых) экономических зон и свободных складов определяются международными договорами в рамках Союза.

Статья 28
Внутренний рынок

      1. Союз принимает меры по обеспечению функционирования внутреннего рынка в соответствии с положениями настоящего Договора.
      2. Внутренний рынок охватывает экономическое пространство, в котором согласно положениям настоящего Договора обеспечивается свободное передвижение товаров, лиц, услуг и капиталов.
      3. В рамках функционирования внутреннего рынка во взаимной торговле товарами государства-члены не применяют ввозные и вывозные таможенные пошлины (иные пошлины, налоги и сборы, имеющие эквивалентное действие), меры нетарифного регулирования, специальные защитные, антидемпинговые и компенсационные меры, за исключением случаев, предусмотренных настоящим Договором.

Статья 29
Исключения из порядка функционирования
внутреннего рынка товаров

      1. Государства-члены во взаимной торговле товарами вправе применять ограничения (при условии, что такие меры не являются средством неоправданной дискриминации или скрытым ограничением торговли) в случае, если такие ограничения необходимы для:
      1) охраны жизни и здоровья человека;
      2) защиты общественной морали и правопорядка;
      3) охраны окружающей среды;
      4) охраны животных и растений, культурных ценностей;
      5) выполнения международных обязательств;
      6) обеспечения обороны страны и безопасности государства-члена.
      2. По основаниям, указанным в пункте 1 настоящей статьи, на внутреннем рынке могут быть введены также санитарные, ветеринарно-санитарные и карантинные фитосанитарные меры в порядке, определяемом разделом XI настоящего Договора.
      3. По основаниям, указанным в пункте 1 настоящей статьи, оборот отдельных категорий товаров может быть ограничен.
      Порядок перемещения или обращения таких товаров на таможенной территории Союза определяется в соответствии с настоящим Договором, международными договорами в рамках Союза.

Раздел VII
РЕГУЛИРОВАНИЕ ОБРАЩЕНИЯ ЛЕКАРСТВЕННЫХ СРЕДСТВ
И МЕДИЦИНСКИХ ИЗДЕЛИЙ

Статья 30
Формирование общего рынка лекарственных средств

      1. Государства-члены создают в рамках Союза общий рынок лекарственных средств, соответствующих стандартам надлежащих фармацевтических практик, основанный на следующих принципах:
      1) гармонизация и унификация требований законодательства государств-членов в сфере обращения лекарственных средств;
      2) обеспечение единства обязательных требований к качеству, эффективности и безопасности лекарственных средств, находящихся в обращении на территории Союза;
      3) принятие единых правил в сфере обращения лекарственных средств;
      4) разработка и применение одинаковых или сопоставимых методов исследования и контроля при оценке качества, эффективности и безопасности лекарственных средств;
      5) гармонизация законодательства государств-членов в области контроля (надзора) в сфере обращения лекарственных средств;
      6) реализация разрешительных и контрольно-надзорных функций в сфере обращения лекарственных средств соответствующими уполномоченными органами государств-членов.
      2. Функционирование общего рынка лекарственных средств в рамках Союза осуществляется в соответствии с международным договором в рамках Союза с учетом положений статьи 100 настоящего Договора.

Статья 31
Формирование общего рынка медицинских изделий
(изделий медицинского назначения и медицинской техники)

      1. Государства-члены создают в рамках Союза общий рынок медицинских изделий (изделий медицинского назначения и медицинской техники), основанный на следующих принципах:
      1) гармонизация требований законодательства государств-членов в сфере обращения медицинских изделий (изделий медицинского назначения и медицинской техники);
      2) обеспечение единства обязательных требований к эффективности и безопасности медицинских изделий (изделий медицинского назначения и медицинской техники), находящихся в обращении на территории Союза;
      3) принятие единых правил в сфере обращения медицинских изделий (изделий медицинского назначения и медицинской техники);
      4) определение единых подходов к созданию системы обеспечения качества медицинских изделий (изделий медицинского назначения и медицинской техники);
      5) гармонизация законодательства государств-членов в области контроля (надзора) в сфере обращения медицинских изделий (изделий медицинского назначения и медицинской техники).
      2. Функционирование общего рынка медицинских изделий (изделий медицинского назначения и медицинской техники) в рамках Союза осуществляется в соответствии с международным договором в рамках Союза с учетом положений статьи 100 настоящего Договора.

Раздел VIII
ТАМОЖЕННОЕ РЕГУЛИРОВАНИЕ

Статья 32
Таможенное регулирование в Союзе

В Союзе осуществляется единое таможенное регулирование в соответствии с Таможенным кодексом Евразийского экономического союза и регулирующими таможенные правоотношения международными договорами и актами, составляющими право Союза, а также в соответствии с положениями настоящего Договора.

Раздел IX
ВНЕШНЕТОРГОВАЯ ПОЛИТИКА

1. Общие положения о внешнеторговой политике

Статья 33
Цели и принципы внешнеторговой политики Союза

      1. Внешнеторговая политика Союза направлена на содействие устойчивому экономическому развитию государств-членов, диверсификации экономик, инновационному развитию, повышению объемов и улучшению структуры торговли и инвестиций, ускорению интеграционных процессов, а также дальнейшее развитие Союза как эффективной и конкурентоспособной организации в рамках глобальной экономики.
      2. Основными принципами осуществления внешнеторговой политики Союза являются:
      применение мер и механизмов осуществления внешнеторговой политики Союза, являющихся не более обременительными для участников внешнеторговой деятельности государств-членов, чем необходимо для обеспечения эффективного достижения целей Союза;
      гласность в разработке, принятии и применении мер и механизмов осуществления внешнеторговой политики Союза;
      обоснованность и объективность применения мер и механизмов осуществления внешнеторговой политики Союза;
      защита прав и законных интересов участников внешнеторговой деятельности государств-членов, а также прав и законных интересов производителей и потребителей товаров и услуг;
      соблюдение прав участников внешнеторговой деятельности.
      3. Внешнеторговая политика реализуется через заключение Союзом самостоятельно либо совместно с государствами-членами в сферах, в которых органы Союза принимают обязательные для государств-членов решения, международных договоров с третьей стороной, участие в международных организациях либо автономное применение мер и механизмов внешнеторговой политики.
      Союз несет ответственность за выполнение обязательств по заключаемым им международным договорам и реализует свои права по этим договорам.

Статья 34
Режим наибольшего благоприятствования

В отношении внешней торговли товарами применяется режим наибольшего благоприятствования в понимании Генерального соглашения по тарифам и торговле 1994 года (ГАТТ 1994) в тех случаях и на условиях, когда применение режима наибольшего благоприятствования предусмотрено международными договорами Союза с третьей стороной, а также международными договорами государств-членов с третьей стороной.

Статья 35
Режим свободной торговли

Режим свободной торговли товарами в понимании ГАТТ 1994 устанавливается в торговле с третьей стороной на основании международного договора Союза с такой третьей стороной с учетом положений статьи 102 настоящего Договора.
Международный договор Союза с третьей стороной, устанавливающий режим свободной торговли, может включать иные положения, связанные с внешнеторговой деятельностью.

Статья 36
Тарифные преференции в отношении товаров,
происходящих из развивающихся стран и (или)
наименее развитых стран

      1. В целях содействия экономическому развитию развивающихся и наименее развитых стран Союз в соответствии с настоящим Договором может предоставлять тарифные преференции в отношении товаров, происходящих из развивающихся стран – пользователей единой системы тарифных преференций Союза и (или) наименее развитых стран – пользователей единой системы тарифных преференций Союза.
      2. В отношении ввозимых на таможенную территорию Союза преференциальных товаров, происходящих из развивающихся стран – пользователей единой системы тарифных преференций Союза, применяются ставки ввозных таможенных пошлин в размере 75 процентов от ставок ввозных таможенных пошлин Единого таможенного тарифа Евразийского экономического союза.
      3. В отношении ввозимых на таможенную территорию Союза преференциальных товаров, происходящих из наименее развитых стран – пользователей единой системы тарифных преференций Союза, применяются нулевые ставки ввозных таможенных пошлин Единого таможенного тарифа Евразийского экономического союза.

Статья 37
Правила определения происхождения товаров

      1. На таможенной территории Союза применяются единые правила определения происхождения товаров, ввозимых на таможенную территорию Союза.
      2. Для целей применения мер таможенно-тарифного регулирования (за исключением целей предоставления тарифных преференций), применения мер нетарифного регулирования и защиты внутреннего рынка, установления требований к маркировке происхождения товаров, осуществления государственных (муниципальных) закупок, ведения статистики внешней торговли товарами применяются правила определения происхождения товаров, ввозимых на таможенную территорию Союза (непреференциальные правила определения происхождения товаров).
      3. Для целей предоставления тарифных преференций в отношении товаров, ввозимых на таможенную территорию Союза из развивающихся или из наименее развитых стран – пользователей единой системы тарифных преференций Союза, применяются правила определения происхождения товаров из развивающихся и наименее развитых стран.
      4. Для целей предоставления тарифных преференций в отношении товаров, ввозимых на таможенную территорию Союза из государств, в торгово-экономических отношениях с которыми Союзом применяется режим свободной торговли, применяются правила определения происхождения товаров, установленные соответствующим международным договором Союза с третьей стороной, предусматривающим применение режима свободной торговли.
      5. В случае если международным договором Союза с третьей стороной, предусматривающим применение режима свободной торговли, не установлены правила определения происхождения товаров или они не приняты на момент вступления в силу такого договора, в отношении ввозимых на таможенную территорию Союза товаров, происходящих из этой страны, до момента принятия соответствующих правил определения происхождения товаров применяются правила определения происхождения товаров, предусмотренные пунктом 2 настоящей статьи.
      6. При наличии неоднократных фактов нарушения третьей стороной в области определения (подтверждения) происхождения товаров Комиссией может быть принято решение о проведении таможенными службами государств-членов мониторинга правильности определения (подтверждения) происхождения товаров, ввозимых из конкретной страны. В случае выявления системных нарушений третьей стороной в области определения (подтверждения) происхождения товаров Комиссией может быть принято решение о приостановлении принятия таможенными службами государств-членов документов, подтверждающих происхождение товаров. Положения настоящего пункта не ограничивают полномочия государств-членов в отношении контроля происхождения ввозимых товаров и принятия мер по его результатам.

Статья 38
Внешняя торговля услугами

Государства-члены осуществляют координацию в сфере торговли услугами с третьими сторонами.
Осуществление координации не означает наднациональной компетенции Союза в этой сфере.

Статья 39
Устранение ограничительных мер в торговле с третьими сторонами

Комиссия оказывает содействие при доступе на рынки третьих сторон, проводит мониторинг ограничительных мер третьей стороны в отношении государств-членов и в случае применения какой-либо меры третьей стороной в отношении Союза или возникновения торгового спора между Союзом и третьей стороной совместно с государствами-членами проводит консультации с соответствующей третьей стороной.

Статья 40
Ответные меры в отношении третьей стороны

1. В случае если в соответствии с международным договором Союза с третьей стороной и (или) государств-членов с третьими сторонами предусмотрена возможность применения ответных мер, решения о введении ответных мер на таможенной территории Союза принимаются Комиссией, в том числе путем повышения уровня ставок ввозных таможенных пошлин, введения количественных ограничений, временного приостановления предоставления преференций или принятия в рамках компетенции Комиссии иных мер, оказывающих влияние на результаты внешней торговли с соответствующим государством.
2. В случаях, предусмотренных международными договорами государств-членов с третьими сторонами, заключенными до 1 января 2015 г., государства-члены вправе в одностороннем порядке применять в качестве ответных мер повышенные по сравнению с Единым таможенным тарифом Евразийского экономического союза ставки ввозных таможенных пошлин, а также в одностороннем порядке приостанавливать предоставление тарифных преференций при условии, что механизмы администрирования таких ответных мер не нарушают положений настоящего Договора.

Статья 41
Меры по развитию экспорта

Союз в соответствии с международными договорами, нормами и правилами Всемирной торговой организации может применять совместные меры по развитию экспорта товаров государств-членов на рынки третьих сторон.
Совместные меры включают, в частности, страхование и кредитование экспорта, международный лизинг, продвижение понятия «товар Евразийского экономического союза» и введение единой маркировки товаров Союза, выставочно-ярмарочную и экспозиционную деятельность, рекламные и имиджевые мероприятия за рубежом.

2. Таможенно-тарифное регулирование
и нетарифное регулирование

Статья 42
Единый таможенный тариф
Евразийского экономического союза

      1. На таможенной территории Союза применяются единая Товарная номенклатура внешнеэкономической деятельности Евразийского экономического союза и Единый таможенный тариф Евразийского экономического союза, утверждаемые Комиссией и являющиеся инструментами торговой политики Союза.
      2. Основными целями применения Единого таможенного тарифа Евразийского экономического союза являются:
      1) обеспечение условий для эффективной интеграции Союза в мировую экономику;
      2) рационализация товарной структуры ввоза товаров на таможенную территорию Союза;
      3) поддержание рационального соотношения вывоза и ввоза товаров на таможенной территории Союза;
      4) создание условий для прогрессивных изменений в структуре производства и потребления товаров в Союзе;
      5) поддержка отраслей экономики Союза.
      3. В Едином таможенном тарифе Евразийского экономического союза применяются следующие виды ставок ввозных таможенных пошлин:
      1) адвалорные, устанавливаемые в процентах от таможенной стоимости облагаемых товаров;
      2) специфические, устанавливаемые в зависимости от физических характеристик в натуральном выражении облагаемых товаров (количества, массы, объема или иных характеристик);
      3) комбинированные, сочетающие оба вида, указанные в подпунктах 1 и 2 настоящего пункта.
      4. Ставки ввозных таможенных пошлин Единого таможенного тарифа Евразийского экономического союза являются едиными и не подлежат изменению в зависимости от лиц, перемещающих товары через таможенную границу Союза, видов сделок и иных обстоятельств, за исключением случаев, предусмотренных статьями 35, 36 и 43 настоящего Договора.
      5. Для оперативного регулирования ввоза товаров на таможенную территорию Союза при необходимости могут устанавливаться сезонные таможенные пошлины, срок действия которых не может превышать 6 месяцев в году и которые применяются вместо ввозных таможенных пошлин, предусмотренных Единым таможенным тарифом Евразийского экономического союза.
      6. Государство, присоединившееся к Союзу, вправе применять ставки ввозных таможенных пошлин, отличные от ставок Единого таможенного тарифа Евразийского экономического союза, в соответствии с перечнем товаров и ставок, утверждаемым Комиссией на основании международного договора о присоединении такого государства к Союзу.
      Государство, присоединившееся к Союзу, обязано обеспечить использование товаров, в отношении которых применены более низкие ставки ввозных таможенных пошлин по сравнению с Единым таможенным тарифом Евразийского экономического союза, только в пределах своей территории и принять меры по недопущению вывоза таких товаров в другие государства-члены без доплаты ввозных таможенных пошлин в размере разницы сумм ввозных таможенных пошлин, исчисленных по ставкам Единого таможенного тарифа Евразийского экономического союза, и сумм ввозных таможенных пошлин, уплаченных при ввозе товаров.

Статья 43
Тарифные льготы

      1. В отношении товаров, ввозимых (ввезенных) на таможенную территорию Союза, могут применяться тарифные льготы в виде освобождения от уплаты ввозной таможенной пошлины или снижения ставки ввозной таможенной пошлины.
      2. Тарифные льготы не могут носить индивидуальный характер и применяются независимо от страны происхождения товаров.
      3. Предоставление тарифных льгот осуществляется согласно приложению № 6 к настоящему Договору.

Статья 44
Тарифные квоты

      1. В отношении отдельных видов сельскохозяйственных товаров, происходящих из третьих стран и ввозимых на таможенную территорию Союза, допускается установление тарифных квот, если аналогичные товары производятся (добываются, выращиваются) на таможенной территории Союза.
      2. К товарам, указанным в пункте 1 настоящей статьи, ввозимым на таможенную территорию Союза в пределах установленного объема тарифной квоты, применяются соответствующие ставки ввозных таможенных пошлин Единого таможенного тарифа Евразийского экономического союза.
      3. Установление тарифных квот в отношении отдельных видов сельскохозяйственных товаров, происходящих из третьих стран и ввозимых на таможенную территорию Союза, и распределение объемов тарифных квот осуществляются в порядке, предусмотренном приложением № 6 к настоящему Договору.

Статья 45
Полномочия Комиссии по вопросам
таможенно-тарифного регулирования

      1. Комиссия:
      осуществляет ведение единой Товарной номенклатуры внешнеэкономической деятельности Евразийского экономического союза и Единого таможенного тарифа Евразийского экономического союза;
      устанавливает ставки ввозных таможенных пошлин, включая сезонные;
      устанавливает случаи и условия предоставления тарифных льгот;
      определяет порядок применения тарифных льгот;
      определяет условия и порядок применения единой системы тарифных преференций Союза, в том числе утверждает:
      перечень развивающихся стран – пользователей единой системы тарифных преференций Союза;
      перечень наименее развитых стран – пользователей единой системы тарифных преференций Союза;
      перечень товаров, происходящих из развивающихся стран или из наименее развитых стран, в отношении которых при ввозе на таможенную территорию Союза предоставляются тарифные преференции;
      устанавливает тарифные квоты, распределяет объем тарифной квоты между государствами-членами, определяет метод и порядок распределения объема тарифной квоты между участниками внешнеторговой деятельности, а при необходимости распределяет объем тарифной квоты между третьими странами либо принимает акт, в соответствии с которым государства-члены определяют метод и порядок распределения объема тарифной квоты между участниками внешнеторговой деятельности, а при необходимости распределяют объем тарифной квоты между третьими странами.
      2. Перечень чувствительных товаров, в отношении которых решение об изменении ставки ввозной таможенной пошлины принимается Советом Комиссии, утверждается Высшим советом.

Статья 46
Меры нетарифного регулирования

      1. В торговле с третьими странами Союзом применяются следующие единые меры нетарифного регулирования:
      1) запрет ввоза и (или) вывоза товаров;
      2) количественные ограничения ввоза и (или) вывоза товаров;
      3) исключительное право на экспорт и (или) импорт товаров;
      4) автоматическое лицензирование (наблюдение) экспорта и (или) импорта товаров;
      5) разрешительный порядок ввоза и (или) вывоза товаров.
      2. Меры нетарифного регулирования вводятся и применяются на основе принципов гласности и недискриминации в порядке согласно приложению № 7 к настоящему Договору.

Статья 47
Введение мер нетарифного регулирования
в одностороннем порядке

Государства-члены в торговле с третьими странами могут в одностороннем порядке вводить и применять меры нетарифного регулирования в порядке, предусмотренном приложением № 7 к настоящему Договору.

3. Меры защиты внутреннего рынка

Статья 48
Общие положения о введении мер защиты внутреннего рынка

      1. Для защиты экономических интересов производителей товаров в Союзе могут вводиться меры защиты внутреннего рынка в отношении товаров, происходящих из третьих стран и ввозимых на таможенную территорию Союза, в виде специальных защитных, антидемпинговых и компенсационных мер, а также в виде иных мер в случаях, предусмотренных статьей 50 настоящего Договора.
      2. Решение о применении специальной защитной, антидемпинговой или компенсационной меры, об изменении или об отмене специальной защитной, антидемпинговой или компенсационной меры либо о неприменении меры принимает Комиссия.
      3. Применение специальных защитных, антидемпинговых и компенсационных мер осуществляется на условиях и в порядке согласно приложению № 8 к настоящему Договору.
      4. Применению специальной защитной, антидемпинговой или компенсационной меры при импорте товара предшествует расследование, проводимое в соответствии с приложением № 8 к настоящему Договору органом, определенным Комиссией в качестве ответственного за проведение расследований (далее – орган, проводящий расследования).
      5. Зачисление и распределение специальных, антидемпинговых и компенсационных пошлин осуществляются в соответствии с приложением № 8 к настоящему Договору.

Статья 49
Принципы применения специальных защитных,
антидемпинговых и компенсационных мер

      1. Специальная защитная мера может быть применена к товару в случае, если по результатам расследования, проведенного органом, проводящим расследования, установлено, что импорт этого товара на таможенную территорию Союза осуществляется в таких возросших количествах (в абсолютных или относительных показателях к общему объему производства в государствах-членах аналогичного или непосредственно конкурирующего товара) и на таких условиях, что это причиняет серьезный ущерб отрасли экономики государств-членов или создает угрозу причинения такого ущерба.
      2. Антидемпинговая мера может быть применена к товару, являющемуся предметом демпингового импорта, в случае если по результатам расследования, проведенного органом, проводящим расследования, установлено, что импорт такого товара на таможенную территорию Союза причиняет материальный ущерб отрасли экономики государств-членов, создает угрозу причинения такого ущерба или существенно замедляет создание отрасли экономики государств-членов.
      3. Компенсационная мера может быть применена к импортированному товару, при производстве, экспорте или транспортировке которого использовалась специфическая субсидия экспортирующей третьей страны, в случае если по результатам расследования, проведенного органом, проводящим расследования, установлено, что импорт такого товара на таможенную территорию Союза причиняет материальный ущерб отрасли экономики государств-членов, создает угрозу причинения такого ущерба или существенно замедляет создание отрасли экономики государств-членов.
      4. Для целей применения мер защиты внутреннего рынка под отраслью экономики государств-членов понимаются все производители аналогичного товара (для целей антидемпингового и компенсационного расследований) либо аналогичного или непосредственно конкурирующего товара (для целей специального защитного расследования) в государствах-членах либо те из них, доля которых в общем объеме производства в государствах-членах соответственно аналогичного товара либо аналогичного или непосредственно конкурирующего товара составляет существенную часть, но не менее 25 процентов.

Статья 50
Иные меры защиты внутреннего рынка

Международным договором Союза с третьей стороной об установлении режима свободной торговли в целях устранения негативного воздействия импорта из этой третьей стороны на производителей государств-членов может быть предусмотрено право применения мер защиты внутреннего рынка на двусторонней основе, отличных от специальных защитных, антидемпинговых и компенсационных мер, в том числе в отношении импорта сельскохозяйственных товаров.
Решение о применении таких мер принимается Комиссией.

Раздел X
ТЕХНИЧЕСКОЕ РЕГУЛИРОВАНИЕ

Статья 51
Общие принципы технического регулирования

      1. Техническое регулирование в рамках Союза осуществляется в соответствии со следующими принципами:
      1) установление обязательных требований к продукции или к продукции и связанным с требованиями к продукции процессам проектирования (включая изыскания), производства, строительства, монтажа, наладки, эксплуатации, хранения, перевозки, реализации и утилизации;
      2) установление единых обязательных требований в технических регламентах Союза или национальных обязательных требований в законодательстве государств-членов к продукции, включенной в единый перечень продукции, в отношении которой устанавливаются обязательные требования в рамках Союза (далее – единый перечень);
      3) применение и исполнение технических регламентов Союза в государствах-членах без изъятий;
      4) соответствие технического регулирования в рамках Союза уровню экономического развития государств-членов и уровню научно-технического развития;
      5) независимость органов по аккредитации государств-членов, органов по подтверждению соответствия государств-членов и органов по надзору (контролю) государств-членов от изготовителей, продавцов, исполнителей и приобретателей, в том числе потребителей;
      6) единство правил и методов исследований (испытаний) и измерений при проведении процедур обязательной оценки соответствия;
      7) единство применения требований технических регламентов Союза независимо от видов и (или) особенностей сделок;
      8) недопустимость ограничения конкуренции при осуществлении оценки соответствия;
      9) осуществление государственного контроля (надзора) за соблюдением требований технических регламентов Союза на основе гармонизации законодательства государств-членов;
      10) добровольность применения стандартов;
      11) разработка и применение межгосударственных стандартов;
      12) гармонизация межгосударственных стандартов с международными и региональными стандартами;
      13) единство правил и процедур проведения обязательной оценки соответствия;
      14) обеспечение гармонизации законодательства государств-членов в части установления ответственности за нарушение обязательных требований к продукции, правил и процедур проведения обязательной оценки соответствия;
      15) проведение согласованной политики в области обеспечения единства измерений в рамках Союза;
      16) недопущение установления избыточных барьеров для ведения предпринимательской деятельности;
      17) установление переходных положений в целях поэтапного перехода на новые требования и документы.
      2. Положения настоящего раздела не распространяются на установление и применение санитарных, ветеринарно-санитарных и карантинных фитосанитарных мер.
      3. Порядок, правила и процедуры технического регулирования в рамках Союза устанавливаются согласно приложению № 9 к настоящему Договору.
      4. Согласованная политика в области обеспечения единства измерений в рамках Союза проводится согласно приложению № 10 к настоящему Договору.

Статья 52
Технические регламенты Союза и стандарты

      1. В целях защиты жизни и (или) здоровья человека, имущества, окружающей среды, жизни и (или) здоровья животных и растений, предупреждения действий, вводящих в заблуждение потребителей, а также в целях обеспечения энергетической эффективности и ресурсосбережения в рамках Союза принимаются технические регламенты Союза.
      Принятие технических регламентов Союза в иных целях не допускается.
      Порядок разработки и принятия технических регламентов Союза, а также порядок внесения в них изменений и отмены определяются Комиссией.
      Технические регламенты Союза или национальные обязательные требования действуют только в отношении продукции, включенной в утверждаемый Комиссией единый перечень.
      Порядок формирования и ведения единого перечня утверждается Комиссией.
      Государства-члены не допускают установление в своем законодательстве обязательных требований в отношении продукции, не включенной в единый перечень.
      2. Технические регламенты Союза имеют прямое действие на территории Союза.
      Порядок введения в действие принятого технического регламента Союза и переходные положения определяются техническим регламентом Союза и (или) актом Комиссии.
      3. Для выполнения требований технического регламента Союза и оценки соответствия требованиям технического регламента Союза на добровольной основе могут применяться международные, региональные (межгосударственные) стандарты, а в случае их отсутствия (до принятия региональных (межгосударственных) стандартов) – национальные (государственные) стандарты государств-членов.

Статья 53
Обращение продукции и действие технических регламентов Союза

      1. Продукция, выпускаемая в обращение на территории Союза, должна быть безопасной.
      Правила и порядок обеспечения безопасности и обращения продукции, требования к которой не установлены техническими регламентами Союза, определяются международным договором в рамках Союза.
      2. Продукция, в отношении которой вступил в силу технический регламент Союза (технические регламенты Союза), выпускается в обращение на территории Союза при условии, что она прошла необходимые процедуры оценки соответствия, установленные техническим регламентом Союза (техническими регламентами Союза).
      Государства-члены обеспечивают обращение продукции, соответствующей требованиям технического регламента Союза (технических регламентов Союза), на своей территории без предъявления дополнительных по отношению к содержащимся в техническом регламенте Союза (технических регламентах Союза) требований к такой продукции и без проведения дополнительных процедур оценки соответствия.
      Положения абзаца второго настоящего пункта не распространяются на применение санитарных, ветеринарно-санитарных и карантинных фитосанитарных мер.
      3. Со дня вступления в силу технического регламента Союза на территориях государств-членов соответствующие обязательные требования к продукции или к продукции и связанным с требованиями к продукции процессам проектирования (включая изыскания), производства, строительства, монтажа, наладки, эксплуатации, хранения, перевозки, реализации и утилизации, установленные законодательством государств-членов или актами Комиссии, действуют только в части, определенной переходными положениями, и с даты завершения действия переходных положений, определенных техническим регламентом Союза и (или) актом Комиссии, не применяются для выпуска продукции в обращение, оценки соответствия объектов технического регулирования, государственного контроля (надзора) за соблюдением требований технических регламентов Союза.
      Положения абзаца первого настоящего пункта не распространяются на применение санитарных, ветеринарно-санитарных и карантинных фитосанитарных мер.
      Обязательные требования к продукции или к продукции и связанным с требованиями к продукции процессам проектирования (включая изыскания), производства, строительства, монтажа, наладки, эксплуатации, хранения, перевозки, реализации и утилизации, установленные актами Комиссии до дня вступления в силу технического регламента Союза, включаются в технические регламенты Союза.
      4. Государственный контроль (надзор) за соблюдением требований технических регламентов Союза проводится в порядке, установленном законодательством государств-членов.
      Принципы и подходы к гармонизации законодательства государств-членов в сфере государственного контроля (надзора) за соблюдением требований технических регламентов Союза определяются международным договором в рамках Союза.
      5. Ответственность за несоблюдение требований технических регламентов Союза, а также за нарушение процедур проведения оценки соответствия продукции требованиям технических регламентов Союза устанавливается в соответствии с законодательством государств-членов.

Статья 54
Аккредитация

      1. Аккредитация в рамках Союза осуществляется в соответствии со следующими принципами:
      1) гармонизация правил и подходов в области аккредитации с международными стандартами;
      2) обеспечение добровольности аккредитации, открытости и доступности информации о процедурах, правилах и результатах аккредитации;
      3) обеспечение объективности, беспристрастности и компетентности органов по аккредитации государств-членов;
      4) обеспечение для заявителей на аккредитацию равных условий в отношении аккредитации и обеспечения конфиденциальности информации, полученной при аккредитации;
      5) недопустимость совмещения одним органом государства-члена полномочий по аккредитации с полномочиями по государственному контролю (надзору), за исключением осуществления контроля за деятельностью аккредитованных органов по оценке соответствия государств-членов (в том числе органов по сертификации, испытательных лабораторий (центров));
      6) недопустимость совмещения одним органом государства-члена полномочий по аккредитации и по оценке соответствия.
      2. Аккредитацию органов по оценке соответствия проводят органы по аккредитации государств-членов, уполномоченные в соответствии с законодательством государств-членов на осуществление этой деятельности.
      3. Орган по аккредитации одного государства-члена не должен конкурировать с органами по аккредитации других государств-членов.
      Для недопущения конкуренции органов по аккредитации государств-членов орган по оценке соответствия одного государства-члена обращается в целях аккредитации в орган по аккредитации того государства-члена, на территории которого он зарегистрирован в качестве юридического лица.
      В случае если в орган по аккредитации одного государства-члена в целях аккредитации обращается орган по оценке соответствия, зарегистрированный на территории другого государства-члена в качестве юридического лица, данный орган по аккредитации информирует об этом орган по аккредитации того государства-члена, на территории которого зарегистрирован орган по оценке соответствия. В указанном случае допускается проводить аккредитацию органами по аккредитации государств-членов, если орган по аккредитации того государства-члена, на территории которого зарегистрирован данный орган по оценке соответствия, не осуществляет аккредитацию в требуемой области. При этом орган по аккредитации государства-члена, на территории которого зарегистрирован орган по оценке соответствия, имеет право выступить в качестве наблюдателя.
      4. Органы по аккредитации государств-членов осуществляют взаимные сравнительные оценки с целью достижения равнозначности применяемых процедур.
      Признание результатов работ по аккредитации органов по оценке соответствия государств-членов осуществляется согласно приложению № 11 к настоящему Договору.

Статья 55
Устранение технических барьеров
во взаимной торговле с третьими странами

Порядок и условия устранения технических барьеров во взаимной торговле с третьими странами определяются международным договором в рамках Союза.

Раздел XI
САНИТАРНЫЕ, ВЕТЕРИНАРНО-САНИТАРНЫЕ И КАРАНТИННЫЕ ФИТОСАНИТАРНЫЕ МЕРЫ

Статья 56
Общие принципы применения санитарных,
ветеринарно-санитарных и карантинных фитосанитарных мер

      1. Санитарные, ветеринарно-санитарные и карантинные фитосанитарные меры применяются на основе принципов, имеющих научное обоснование, и только в той степени, в которой это необходимо для защиты жизни и здоровья человека, животных и растений.
      Санитарные, ветеринарно-санитарные и карантинные фитосанитарные меры, применяемые в рамках Союза, основываются на международных и региональных стандартах, руководствах и (или) рекомендациях, за исключением случаев, когда на основе соответствующего научного обоснования вводятся санитарные, ветеринарно-санитарные и карантинные фитосанитарные меры, которые обеспечивают более высокий уровень санитарной, ветеринарно-санитарной или карантинной фитосанитарной защиты, чем меры на базе соответствующих международных и региональных стандартов, руководств и (или) рекомендаций.
      2. В целях обеспечения санитарно-эпидемиологического благополучия населения, а также ветеринарно-санитарной, карантинной фитосанитарной безопасности в рамках Союза проводится согласованная политика в сфере применения санитарных, ветеринарно-санитарных и карантинных фитосанитарных мер.
      3. Согласованная политика реализуется путем совместной разработки, принятия и реализации государствами-членами международных договоров и актов Комиссии в области применения санитарных, ветеринарно-санитарных и карантинных фитосанитарных мер.
      4. Каждое из государств-членов имеет право разрабатывать и вводить временные санитарные, ветеринарно-санитарные и карантинные фитосанитарные меры.
      Порядок взаимодействия уполномоченных органов государств-членов при введении временных санитарных, ветеринарно-санитарных и карантинных фитосанитарных мер утверждается Комиссией.
      5. Согласованные подходы при проведении идентификации, регистрации и прослеживаемости животных и продукции животного происхождения применяются в соответствии с актами Комиссии.
      6. Применение санитарных, ветеринарно-санитарных, карантинных фитосанитарных мер и взаимодействие уполномоченных органов государств-членов в области санитарных, ветеринарно-санитарных и карантинных фитосанитарных мер осуществляются согласно приложению № 12 к настоящему Договору.

Статья 57
Применение санитарных мер

      1. Санитарные меры применяются в отношении лиц, транспортных средств, а также подконтрольной санитарно-эпидемиологическому надзору (контролю) продукции (товаров), включенной в соответствии с актами Комиссии в единый перечень продукции (товаров), подлежащей государственному санитарно-эпидемиологическому надзору (контролю).
      2. К продукции (товарам), подлежащей государственному санитарно-эпидемиологическому надзору (контролю), устанавливаются единые санитарно-эпидемиологические и гигиенические требования и процедуры.
      Единые санитарно-эпидемиологические и гигиенические требования к продукции (товарам), в отношении которой разрабатываются технические регламенты Союза, включаются в технические регламенты Союза в соответствии с актами Комиссии.
      3. Порядок разработки, утверждения, изменения и применения единых санитарно-эпидемиологических и гигиенических требований и процедур утверждается Комиссией.
      4. В целях обеспечения санитарно-эпидемиологического благополучия населения уполномоченными органами в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения осуществляется государственный санитарно-эпидемиологический надзор (контроль) в соответствии с законодательством государств-членов и актами Комиссии.
      Уполномоченные органы в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения могут осуществлять государственный надзор (контроль) за соблюдением требований технических регламентов Союза в рамках государственного санитарно-эпидемиологического надзора (контроля) в соответствии с законодательством государств-членов.

Статья 58
Применение ветеринарно-санитарных мер

      1. Ветеринарно-санитарные меры применяются в отношении ввозимых на таможенную территорию Союза и перемещаемых по таможенной территории Союза товаров (в том числе товаров для личного пользования), включенных в единый перечень товаров, подлежащих ветеринарному контролю (надзору), утверждаемый Комиссией, а также в отношении объектов, подлежащих ветеринарному контролю (надзору).
      2. К товарам и объектам, подлежащим ветеринарному контролю (надзору), применяются единые ветеринарные (ветеринарно-санитарные) требования, утверждаемые Комиссией.
      3. В целях предотвращения ввоза и распространения возбудителей заразных болезней животных, в том числе общих для человека и животных, и товаров, не соответствующих единым ветеринарным (ветеринарно-санитарным) требованиям, осуществляется ветеринарный контроль (надзор) за подконтрольными ветеринарному контролю (надзору) товарами, включая товары для личного пользования, а также за объектами, подлежащими ветеринарному контролю (надзору) в соответствии с актами Комиссии.
      Взаимодействие государств-членов при профилактике, диагностике, локализации и ликвидации очагов особо опасных, карантинных и зоонозных болезней животных осуществляется в порядке, устанавливаемом Комиссией.
      4. Уполномоченные органы в области ветеринарии осуществляют ветеринарный контроль (надзор) при перемещении подконтрольных ветеринарному контролю (надзору) товаров через таможенную границу Союза в пунктах пропуска через государственные границы государств-членов либо в иных определяемых законодательством государств-членов местах, которые оборудуются и оснащаются средствами ветеринарного контроля (надзора) в соответствии с законодательством государств-членов.
      5. Каждая партия подконтрольных ветеринарному контролю (надзору) товаров ввозится на таможенную территорию Союза в соответствии с едиными ветеринарными (ветеринарно-санитарными) требованиями, утверждаемыми Комиссией, и при условии наличия разрешения, выдаваемого уполномоченным органом в области ветеринарии государства-члена, на территорию которого ввозятся указанные товары, и (или) ветеринарного сертификата, выдаваемого компетентным органом страны отправления указанного товара.
      6. Подконтрольные ветеринарному контролю (надзору) товары перевозятся с территории одного государства-члена на территорию другого государства-члена в соответствии с едиными ветеринарными (ветеринарно-санитарными) требованиями. Указанные товары сопровождаются ветеринарным сертификатом, если иное не определено Комиссией.
      Государства-члены взаимно признают ветеринарные сертификаты, выдаваемые уполномоченными органами в области ветеринарии по единым формам, утверждаемым Комиссией.
      7. Основным принципом обеспечения безопасности подконтрольных ветеринарному контролю (надзору) товаров при их производстве, переработке, транспортировке и (или) хранении в третьих странах является проведение аудита зарубежной официальной системы надзора.
      Уполномоченные органы в области ветеринарии проводят аудиты официальных зарубежных систем надзора и проверки (инспекции) объектов, подлежащих ветеринарному контролю (надзору), в соответствии с актами Комиссии.
      8. Государства-члены имеют право разрабатывать и вводить временные ветеринарные (ветеринарно-санитарные) требования и меры в случае получения официальной информации от соответствующих международных организаций, государств-членов, а также от третьих стран об ухудшении эпизоотической ситуации на территориях третьих стран или государств-членов.
      В случае наличия указанной информации, но при отсутствии достаточного научного обоснования или невозможности его представления в необходимые сроки, государства-члены могут принимать безотлагательные ветеринарно-санитарные меры.

Статья 59
Карантинные фитосанитарные меры

      1. Карантинные фитосанитарные меры применяются в отношении продукции, включенной в перечень подкарантинной продукции (подкарантинных грузов, подкарантинных материалов, подкарантинных товаров), подлежащей карантинному фитосанитарному контролю (надзору) на таможенной границе Союза и на таможенной территории Союза (далее – перечень подкарантинной продукции), карантинных объектов, включенных в единый перечень карантинных объектов Союза, а также подкарантинных объектов.
      2. Карантинный фитосанитарный контроль (надзор) на таможенной территории Союза и таможенной границе Союза осуществляется в отношении продукции, включенной в перечень подкарантинной продукции, карантинных объектов, включенных в единый перечень карантинных объектов Союза, а также подкарантинных объектов.
      3. Перечень подкарантинной продукции, единый перечень карантинных объектов Союза и единые карантинные фитосанитарные требования утверждаются Комиссией.

Раздел XII
ЗАЩИТА ПРАВ ПОТРЕБИТЕЛЕЙ

Статья 60
Гарантии защиты прав потребителей

1. Права потребителей и их защита гарантируются законодательством государств-членов о защите прав потребителей, а также настоящим Договором.
2. Граждане государства-члена, а также иные лица, проживающие на их территориях, пользуются на территориях других государств-членов такой же правовой защитой в области защиты прав потребителей, что и граждане этих других государств-членов, и имеют право обращаться в государственные и общественные организации по защите прав потребителей, другие организации, а также суды и (или) осуществлять иные процессуальные действия на тех же условиях, что и граждане этих других государств-членов.

Статья 61
Политика в сфере защиты прав потребителей

1. Государства-члены проводят согласованную политику в сфере защиты прав потребителей, направленную на формирование равных условий для граждан государств-членов по защите их интересов от недобросовестной деятельности хозяйствующих субъектов.
2. Проведение согласованной политики в сфере защиты прав потребителей обеспечивается в соответствии с настоящим Договором и законодательством государств-членов о защите прав потребителей на основе принципов согласно приложению № 13 к настоящему Договору.

ЧАСТЬ ТРЕТЬЯ
ЕДИНОЕ ЭКОНОМИЧЕСКОЕ ПРОСТРАНСТВО

Раздел XIII
МАКРОЭКОНОМИЧЕСКАЯ ПОЛИТИКА

Статья 62
Основные направления согласованной
макроэкономической политики

      1. В рамках Союза проводится согласованная макроэкономическая политика, предусматривающая разработку и реализацию совместных действий государств-членов в целях достижения сбалансированного развития экономики государств-членов.
      2. Координация проведения государствами-членами согласованной макроэкономической политики осуществляется Комиссией согласно приложению № 14 к настоящему Договору.
      3. Основные направления проводимой государствами-членами согласованной макроэкономической политики включают:
      1) обеспечение устойчивого развития экономики государств-членов с использованием интеграционного потенциала Союза и конкурентных преимуществ каждого государства-члена;
      2) формирование единых принципов функционирования экономики государств-членов и обеспечение их эффективного взаимодействия;
      3) создание условий для повышения внутренней устойчивости экономики государств-членов, включая обеспечение макроэкономической стабильности, а также устойчивости к внешнему воздействию;
      4) разработку общих принципов и ориентиров для прогнозирования социально-экономического развития государств-членов.
      4. Реализация основных направлений согласованной макроэкономической политики осуществляется в соответствии с приложением № 14 к настоящему Договору.

Статья 63
Основные макроэкономические показатели,
определяющие устойчивость экономического развития

      Государства-члены формируют экономическую политику в рамках следующих количественных значений макроэкономических показателей, определяющих устойчивость экономического развития:
      годовой дефицит консолидированного бюджета сектора государственного управления – не превышает 3 процентов валового внутреннего продукта;
      долг сектора государственного управления – не превышает 50 процентов валового внутреннего продукта;
      уровень инфляции (индекс потребительских цен) в годовом выражении (декабрь к декабрю предыдущего года, в процентах) – не превышает более чем на 5 процентных пунктов уровень инфляции в государстве-члене, в котором этот показатель имеет наименьшее значение.

Раздел XIV
ВАЛЮТНАЯ ПОЛИТИКА

Статья 64
Цели и принципы согласованной валютной политики

      1. Государства-члены в целях углубления экономической интеграции, развития сотрудничества в валютно-финансовой сфере, обеспечения свободного движения товаров, услуг и капитала на территориях государств-членов, повышения роли национальных валют государств-членов во внешнеторговых и инвестиционных операциях, а также обеспечения взаимной конвертируемости указанных валют разрабатывают и проводят согласованную валютную политику на основе следующих принципов:
      1) поэтапное осуществление гармонизации и сближения подходов к формированию и проведению валютной политики в том объеме, в каком это соответствует сложившимся макроэкономическим потребностям интеграционного сотрудничества;
      2) создание необходимых организационно-правовых условий на национальном и межгосударственном уровнях для развития интеграционных процессов в валютной сфере, координации и согласования валютной политики;
      3) неприменение действий в валютной сфере, которые могут негативно повлиять на развитие интеграционных процессов, а в случае их вынужденного применения – минимизация последствий таких действий;
      4) проведение экономической политики, направленной на повышение доверия к национальным валютам государств-членов, как на внутреннем валютном рынке каждого государства-члена, так и на международных валютных рынках.
      2. В целях проведения согласованной валютной политики государства-члены реализуют меры согласно приложению № 15 к настоящему Договору.
      3. Координация курсовой политики осуществляется отдельным органом, в состав которого входят руководители национальных (центральных) банков государств-членов и порядок деятельности которого определяется международным договором в рамках Союза.
      4. Согласованные подходы государств-членов к регулированию валютных правоотношений и принятию мер либерализации определяются международным договором в рамках Союза.

Раздел XV
ТОРГОВЛЯ УСЛУГАМИ, УЧРЕЖДЕНИЕ, ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ
И ОСУЩЕСТВЛЕНИЕ ИНВЕСТИЦИЙ

Статья 65
Цель и предмет регулирования, сфера применения

      1. Целью настоящего раздела является обеспечение свободы торговли услугами, учреждения, деятельности и осуществления инвестиций в рамках Союза в соответствии с условиями настоящего раздела и приложения № 16 к настоящему Договору.
      Правовые основы регулирования торговли услугами, учреждения, деятельности и осуществления инвестиций в государствах-членах определяются приложением № 16 к настоящему Договору.
      2. Положения настоящего раздела применяются к мерам государств-членов, затрагивающим поставку и получение услуг, учреждение, деятельность и осуществление инвестиций.
      Положения настоящего раздела не применяются:
      к государственным (муниципальным) закупкам, регулируемым разделом XXII настоящего Договора;
      к поставляемым услугам и осуществляемой деятельности во исполнение функций государственной власти.
      3. Услуги, охватываемые разделами XVI, XIX, XX и XXI настоящего Договора, регулируются положениями этих разделов соответственно. Положения настоящего раздела действуют в части, не противоречащей указанным разделам.
      4. Особенности правоотношений, возникающих в связи с торговлей услугами электросвязи, определяются в соответствии с Порядком торговли услугами электросвязи (приложение № 1 к приложению № 16 настоящего Договора).
      5. Особенности въезда, выезда, пребывания и трудовой деятельности физических лиц регулируются разделом XXVI настоящего Договора в части, не противоречащей настоящему разделу.
      6. Ничто в настоящем разделе не должно толковаться как:
      1) требование к любому государству-члену предоставлять какую-либо информацию, раскрытие которой оно рассматривает как противоречащее важнейшим интересам его безопасности;
      2) препятствие для любого государства-члена предпринимать любые действия, которые оно считает необходимыми для защиты важнейших интересов его безопасности посредством принятия законодательного акта, в том числе:
      относящиеся к поставке услуг, осуществляемых прямо или косвенно с целью снабжения военного учреждения;
      относящиеся к расщепляющимся или термоядерным материалам или к материалам, из которых они получены;
      принятые во время войны или в других чрезвычайных обстоятельствах в международных отношениях;
      3) препятствие для любого государства-члена предпринимать любые действия для выполнения его обязательств в соответствии с Уставом Организации Объединенных Наций в целях сохранения международной безопасности и мира.
      7. Положения настоящего раздела не препятствуют государству-члену принимать или применять меры:
      1) необходимые для защиты общественной морали или поддержания общественного порядка. Исключения по соображениям общественного порядка могут быть применены только в тех случаях, когда складывается реальная и достаточно серьезная угроза в отношении одного из коренных интересов общества;
      2) необходимые для защиты жизни или здоровья людей, животных или растений;
      3) необходимые для соблюдения законодательства государств-членов, не противоречащего положениям настоящего раздела, включая меры, имеющие отношение к:
      предотвращению вводящей в заблуждение и недобросовестной практики или последствий несоблюдения гражданско-правовых договоров;
      защите от вмешательства в частную жизнь отдельных лиц при обработке и распространении сведений личного характера и защите конфиденциальности сведений о личной жизни и счетов;
      безопасности;
      4) несовместимые с пунктами 21 и 24 приложения № 16 к настоящему Договору, при условии, что различие в фактически предоставляемом режиме продиктовано стремлением обеспечить справедливое или эффективное обложение прямыми налогами и их взимание с лиц другого государства-члена или третьих государств в отношении торговли услугами, учреждения и деятельности и такие меры не должны противоречить положениям международных договоров государств-членов;
      5) несовместимые с пунктами 27 и 29 приложения № 16 к настоящему Договору, при условии, что различие в отношении режима является результатом соглашения по вопросам налогообложения, в том числе об избежании двойного налогообложения, участником которого является соответствующее государство-член.
      8. Применение мер, предусмотренных пунктом 7 настоящей статьи, не должно приводить к произвольной или неоправданной дискриминации между государствами-членами или к скрытым ограничениям в торговле услугами, учреждении, деятельности и осуществлении инвестиций.
      9. Если государство-член сохраняет в отношении третьего государства ограничения или запреты в отношении торговли услугами, учреждения, деятельности и осуществления инвестиций, ничто в настоящем разделе не должно быть истолковано как обязывающее такое государство-член распространять на лиц другого государства-члена положения настоящего раздела, если такое лицо принадлежит или контролируется лицом указанного третьего государства, а распространение положений настоящего раздела приведет к обходу или нарушению указанных запретов и ограничений.
      10. Государство-член может не распространять свои обязательства, принимаемые им в соответствии с настоящим разделом, на лицо другого государства-члена в отношении торговли услугами, учреждения, деятельности и осуществления инвестиций, в случае если будет доказано, что такое лицо другого государства-члена не осуществляет существенных деловых операций на территории этого другого государства-члена и принадлежит или контролируется лицом первого государства-члена или лицом третьего государства.

Статья 66
Либерализация торговли услугами, учреждения, деятельности и
осуществления инвестиций

      1. Государства-члены не будут вводить новые дискриминационные меры в отношении торговли услугами, учреждения и деятельности лиц других государств-членов по сравнению с режимом, действующим на дату вступления в силу настоящего Договора.
      2. В целях обеспечения свободы торговли услугами, учреждения, деятельности и осуществления инвестиций государства-члены проводят поэтапную либерализацию условий взаимной торговли услугами, учреждения, деятельности и осуществления инвестиций.
      3. Государства-члены стремятся к созданию и обеспечению функционирования единого рынка услуг, предусмотренного пунктами 38 – 43 приложения № 16 к настоящему Договору, в максимальном количестве секторов услуг.

Статья 67
Принципы либерализации торговли услугами, учреждения, деятельности и
осуществления инвестиций

      1. Либерализация торговли услугами, учреждения, деятельности и осуществления инвестиций осуществляется с учетом международных принципов и стандартов путем гармонизации законодательства государств-членов и организации взаимного административного сотрудничества компетентных органов государств-членов.
      2. В процессе либерализации торговли услугами, учреждения, деятельности и осуществления инвестиций государства-члены руководствуются следующими принципами:
      1) оптимизация внутреннего регулирования – поэтапное упрощение и (или) упразднение избыточного внутреннего регулирования, в том числе разрешительных требований и процедур для поставщиков, получателей услуг, лиц, осуществляющих учреждение или деятельность, и инвесторов с учетом наилучшей международной практики регулирования конкретных секторов услуг, а в случае ее отсутствия – путем выбора и применения наиболее прогрессивных моделей государств-членов;
      2) пропорциональность – необходимость и достаточность уровней гармонизации законодательства государств-членов и взаимного административного сотрудничества для эффективного функционирования рынка услуг, учреждения, деятельности или осуществления инвестиций;
      3) взаимовыгодность – либерализация торговли услугами, учреждения, деятельности и осуществления инвестиций на основе справедливого распределения выгод и обязательств с учетом чувствительности секторов услуг и видов деятельности для каждого государства-члена;
      4) последовательность – принятие любых мер в отношении торговли услугами, учреждения, деятельности и осуществления инвестиций, в том числе гармонизация законодательства государств-членов и административное сотрудничество, исходя из следующего:
      ни в одном из секторов услуг и видов деятельности недопустимо ухудшение условий взаимного доступа по сравнению с условиями, действующими на дату подписания настоящего Договора, и с условиями, закрепленными в настоящем Договоре;
      поэтапное сокращение ограничений, изъятий, дополнительных требований и условий, предусмотренных индивидуальными национальными перечнями ограничений, изъятий, дополнительных требований и условий, утверждаемых Высшим советом, указанных в абзаце 4 пункта 2 и пунктах 15–17, 23, 26, 28, 31, 33 и 35 приложения № 16 к настоящему Договору;
      5) экономическая целесообразность – проведение в рамках формирования единого рынка услуг, предусмотренного пунктами 38 – 43 приложения № 16 к настоящему Договору, либерализации торговли услугами в приоритетном порядке в отношении секторов услуг, в наибольшей степени влияющих на себестоимость, конкурентоспособность и (или) объемы производимых и реализуемых на внутреннем рынке Союза товаров.

Статья 68
Административное сотрудничество

      1. Государства-члены оказывают друг другу содействие в обеспечении эффективного сотрудничества между компетентными органами по вопросам, регулируемым настоящим разделом.
      Для обеспечения эффективности сотрудничества, в том числе для обмена информацией компетентные органы государств-членов заключают соглашения.
      2. Административное сотрудничество включает в себя:
      1) оперативный информационный обмен между компетентными органами государств-членов как в целом по секторам услуг, так и в отношении конкретных участников рынка;
      2) создание механизма предупреждения нарушения поставщиками услуг прав и законных интересов потребителей, добросовестных субъектов рынка, а также общественных (государственных) интересов.
      3. Компетентные органы государства-члена могут запрашивать у компетентных органов других государств-членов в рамках заключенных соглашений информацию, относящуюся к сфере компетенции последних и необходимую для эффективной реализации требований, предусмотренных настоящим разделом, в том числе:
      1) о лицах этих других государств-членов, осуществивших учреждение или поставляющих услуги на территории первого государства-члена, и в частности о сведениях, подтверждающих, что такие лица действительно учреждены на их территориях и что, по сведениям компетентных органов, данные лица осуществляют предпринимательскую деятельность;
      2) о разрешениях, выданных компетентными органами, и видах деятельности, на осуществление которых выданы разрешения;
      3) об административных мерах, уголовно-правовых санкциях или решениях о признании несостоятельности (банкротства) лица, которые были приняты компетентными органами в отношении этого лица и которые непосредственно затрагивают его компетентность или деловую репутацию. Компетентные органы одного государства-члена должны представить соответствующую информацию запросившим ее компетентным органам другого государства-члена, в том числе об основаниях привлечения к ответственности лиц, осуществивших учреждение или поставляющих услуги на территории первого государства-члена.
      4. Административное сотрудничество компетентных органов государств-членов (в том числе осуществляющих контроль и надзор за деятельностью) осуществляется в целях:
      1) создания эффективной системы защиты прав получателей услуг одного государства-члена при поставке этих услуг поставщиком другого государства-члена;
      2) исполнения налоговых и иных обязательств поставщиками и получателями услуг;
      3) пресечения недобросовестной деловой практики;
      4) обеспечения достоверности статистических данных об объемах услуг государств-членов.
      5. В случае если государству-члену стало известно о действиях любого из поставщиков услуг, лиц, осуществляющих учреждение или деятельность, либо инвесторов, которые способны причинить ущерб здоровью или безопасности людей, животных, растений или окружающей среде на территории этого государства-члена или на территориях других государств-членов, первое государство-член информирует об этом в кратчайшие сроки все государства-члены и Комиссию.
      6. Комиссия содействует созданию и участвует в процессе функционирования информационных систем Союза по вопросам, регулируемым настоящим разделом.
      7. Государства-члены могут информировать Комиссию о случаях невыполнения другими государствами-членами обязательств, предусмотренных настоящей статьей.

Статья 69
Транспарентность

      1. Каждое государство-член обеспечивает открытость и доступность своего законодательства по вопросам, регулируемым настоящим разделом.
      В этих целях все нормативные правовые акты государства-члена, которые затрагивают или могут затрагивать вопросы, регулируемые настоящим разделом, должны быть опубликованы в официальном источнике, а по возможности также на соответствующем сайте в сети Интернет таким образом, чтобы любое лицо, права и (или) обязательства которого могут быть затронуты такими нормативными правовыми актами, имело возможность ознакомиться с ними.
      2. Нормативные правовые акты государств-членов, указанные в пункте 1 настоящей статьи, должны быть опубликованы в срок, обеспечивающий правовую определенность и обоснованные ожидания лиц, права и (или) обязательства которых могут быть затронуты этими нормативными правовыми актами, но в любом случае до даты их вступления в силу.
      3. Государства-члены обеспечивают предварительное опубликование проектов нормативных правовых актов, указанных в пункте 1 настоящей статьи.
      Государства-члены размещают в сети Интернет на официальных сайтах государственных органов, ответственных за разработку проекта нормативного правового акта, или на специально созданных сайтах проекты нормативных правовых актов, информацию о порядке направления лицами замечаний и предложений по ним, а также сведения о сроке проведения общественного обсуждения проекта нормативного правового акта в целях предоставления всем заинтересованным лицам возможности направить свои замечания и предложения.
      Проекты указанных нормативных правовых актов публикуются, как правило, за 30 календарных дней до даты их принятия. Такое предварительное опубликование не требуется в исключительных случаях, требующих оперативного реагирования, а также в случаях, когда предварительное опубликование проектов нормативных правовых актов может помешать их исполнению или иным образом противоречит общественным интересам.
      Замечания и (или) предложения, полученные компетентными органами государств-членов в рамках общественного обсуждения, по возможности учитываются при доработке проектов нормативных правовых актов.
      4. Опубликование нормативных правовых актов (их проектов), указанных в пункте 1 настоящей статьи, должно сопровождаться пояснением целей их принятия и применения.
      5. Государства-члены создают механизм, обеспечивающий представление ответов на письменные или электронные запросы любого лица о действующих и (или) планируемых к принятию нормативных правовых актов, указанных в пункте 1 настоящей статьи.
      6. Государства-члены обеспечивают рассмотрение обращений лиц других государств-членов по вопросам, регулируемым настоящим разделом, в соответствии со своим законодательством в порядке, установленном для своих лиц.

Раздел XVI
РЕГУЛИРОВАНИЕ ФИНАНСОВЫХ РЫНКОВ

Статья 70
Цели и принципы регулирования финансовых рынков

      1. Государства-члены в рамках Союза осуществляют согласованное регулирование финансовых рынков в соответствии со следующими целями и принципами:
      1) углубление экономической интеграции государств-членов с целью создания в рамках Союза общего финансового рынка и обеспечения недискриминационного доступа на финансовые рынки государств-членов;
      2) обеспечение гарантированной и эффективной защиты прав и законных интересов потребителей финансовых услуг;
      3) создание условий для взаимного признания лицензий в банковском и страховом секторах, а также в секторе услуг на рынке ценных бумаг, выданных уполномоченными органами одного государства-члена, на территориях других государств-членов;
      4) определение подходов к регулированию рисков на финансовых рынках государств-членов в соответствии с международными стандартами;
      5) определение требований, предъявляемых к банковской деятельности, страховой деятельности и деятельности на рынке ценных бумаг (пруденциальных требований);
      6) определение порядка осуществления надзора за деятельностью участников финансового рынка;
      7) обеспечение транспарентности деятельности участников финансового рынка.
      2. В целях создания на финансовом рынке условий для обеспечения свободного движения капитала государствами-членами применяются следующие основные формы сотрудничества, в том числе:
      1) обмен информацией, в том числе конфиденциальной, между уполномоченными органами государств-членов по вопросам регулирования и развития банковской деятельности, страховой деятельности и деятельности на рынке ценных бумаг, контроля и надзора в соответствии с международным договором в рамках Союза;
      2) проведение согласованных мероприятий по обсуждению текущих и возможных проблем, возникающих на финансовых рынках, и по разработке предложений по их решению;
      3) проведение уполномоченными органами государств-членов взаимных консультаций по вопросам регулирования банковской деятельности, страховой деятельности и деятельности на рынке ценных бумаг.
      3. Для достижения целей, изложенных в пункте 1 настоящей статьи, государства-члены в соответствии с международным договором в рамках Союза и с учетом приложения № 17 к настоящему Договору и статьи 103 настоящего Договора осуществляют гармонизацию своего законодательства в сфере финансового рынка.

Раздел XVII
НАЛОГИ И НАЛОГООБЛОЖЕНИЕ

Статья 71
Принципы взаимодействия государств-членов
в сфере налогообложения

      1. Товары, ввозимые с территории одного государства-члена на территорию другого государства-члена, облагаются косвенными налогами.
      2. Государства-члены во взаимной торговле взимают налоги, иные сборы и платежи таким образом, чтобы налогообложение в государстве-члене, на территории которого осуществляется реализация товаров других государств-членов, было не менее благоприятным, чем налогообложение, применяемое этим государством-членом при тех же обстоятельствах в отношении аналогичных товаров, происходящих с его территории.
      3. Государства-члены определяют направления, а также формы и порядок осуществления гармонизации законодательства в отношении налогов, которые оказывают влияние на взаимную торговлю, чтобы не нарушить условия конкуренции и не препятствовать свободному перемещению товаров, работ и услуг на национальном уровне или на уровне Союза, включая:
      1) гармонизацию (сближение) ставок акцизов по наиболее чувствительным подакцизным товарам;
      2) дальнейшее совершенствование системы взимания налога на добавленную стоимость во взаимной торговле (в том числе с применением информационных технологий).

Статья 72
Принципы взимания косвенных налогов
в государствах-членах

      1. Взимание косвенных налогов во взаимной торговле товарами осуществляется по принципу страны назначения, предусматривающему применение нулевой ставки налога на добавленную стоимость и (или) освобождение от уплаты акцизов при экспорте товаров, а также их налогообложение косвенными налогами при импорте.
      Взимание косвенных налогов и механизм контроля за их уплатой при экспорте и импорте товаров осуществляются в порядке согласно приложению № 18 к настоящему Договору.
      2. Взимание косвенных налогов при выполнении работ, оказании услуг осуществляется в государстве-члене, территория которого признается местом реализации работ, услуг.
      Взимание косвенных налогов при выполнении работ, оказании услуг осуществляется в порядке, предусмотренном приложением № 18 к настоящему Договору.
      3. Обмен между налоговыми органами государств-членов информацией, необходимой для обеспечения полноты уплаты косвенных налогов, осуществляется в соответствии с отдельным международным межведомственным договором, которым в том числе устанавливаются порядок обмена информацией, форма заявления о ввозе товаров и уплате косвенных налогов, правила его заполнения и требования к формату обмена.
      4. При импорте товаров на территорию одного государства-члена с территории другого государства-члена косвенные налоги взимаются налоговыми органами государства-члена, на территорию которого импортируются товары, если иное не установлено законодательством этого государства-члена в части товаров, подлежащих маркировке акцизными марками (учетно-контрольными марками, знаками).
      5. Ставки косвенных налогов во взаимной торговле при импорте товаров на территорию государства-члена не должны превышать ставки косвенных налогов, которыми облагаются аналогичные товары при их реализации на территории этого государства-члена.
      6. Косвенные налоги не взимаются при импорте на территорию государства-члена:
      1) товаров, которые в соответствии с законодательством этого государства-члена не подлежат налогообложению (освобождаются от налогообложения) при ввозе на его территорию;
      2) товаров, которые ввозятся на территорию государства-члена физическими лицами не в целях предпринимательской деятельности;
      3) товаров, импорт которых на территорию одного государства-члена с территории другого государства-члена осуществляется в связи с их передачей в пределах одного юридического лица (законодательством государства-члена может быть установлено обязательство по уведомлению налоговых органов о ввозе (вывозе) таких товаров).

Статья 73
Налогообложение доходов физических лиц

В случае если одно государство-член в соответствии с его законодательством и положениями международных договоров вправе облагать налогом доход налогового резидента (лица с постоянным местопребыванием) другого государства-члена в связи с работой по найму, осуществляемой в первом упомянутом государстве-члене, такой доход облагается в первом государстве-члене с первого дня работы по найму по налоговым ставкам, предусмотренным для таких доходов физических лиц – налоговых резидентов (лиц с постоянным местопребыванием) этого первого государства-члена.
Положения настоящей статьи применяются к налогообложению доходов в связи с работой по найму, получаемых гражданами государств-членов.

Раздел XVIII
ОБЩИЕ ПРИНЦИПЫ И ПРАВИЛА КОНКУРЕНЦИИ

Статья 74
Общие положения

      1. Предметом настоящего раздела является установление общих принципов и правил конкуренции, обеспечивающих выявление и пресечение антиконкурентных действий на территориях государств-членов, и действий, оказывающих негативное влияние на конкуренцию на трансграничных рынках на территории двух и более государств-членов.
      2. Положения настоящего раздела распространяются на отношения, связанные с реализацией конкурентной (антимонопольной) политики на территориях государств-членов, и на отношения с участием хозяйствующих субъектов (субъектов рынка) государств-членов, которые оказывают или могут оказать негативное влияние на конкуренцию на трансграничных рынках на территориях двух и более государств-членов. Критерии отнесения рынка к трансграничному в целях определения компетенции Комиссии устанавливаются решением Высшего совета.
      3. Государства-члены вправе устанавливать в своем законодательстве дополнительные запреты, а также дополнительные требования и ограничения в отношении запретов, предусмотренных статьями 75 и 76 настоящего Договора.
      4. Государства-члены проводят согласованную конкурентную (антимонопольную) политику в отношении действий хозяйствующих субъектов (субъектов рынка) третьих стран, если такие действия могут оказать негативное влияние на состояние конкуренции на товарных рынках государств-членов.
      5. Ничто в настоящем разделе не должно толковаться как препятствие для любого государства-члена предпринимать любые меры, которые оно считает необходимыми для защиты важнейших интересов обороны страны или безопасности государства.
      6. Положения настоящего раздела применяются к субъектам естественных монополий с учетом особенностей, предусмотренных настоящим Договором.
      7. Реализация положений настоящего раздела осуществляется согласно приложению № 19 к настоящему Договору.

Статья 75
Общие принципы конкуренции

      1. Применение государствами-членами норм своего конкурентного (антимонопольного) законодательства к хозяйствующим субъектам (субъектам рынка) государств-членов осуществляется одинаковым образом и в равной мере независимо от организационно-правовой формы и места регистрации таких хозяйствующих субъектов (субъектов рынка) на равных условиях.
      2. Государства-члены устанавливают в своем законодательстве в том числе запреты на:
      1) соглашения между органами государственной власти, органами местного самоуправления, иными осуществляющими их функции органами или организациями или между ними и хозяйствующими субъектами (субъектами рынка), если такие соглашения приводят или могут привести к недопущению, ограничению или устранению конкуренции, за исключением случаев, предусмотренных настоящим Договором и (или) другими международными договорами государств-членов;
      2) предоставление государственных или муниципальных преференций, за исключением случаев, предусмотренных в законодательстве государств-членов и с учетом особенностей, предусмотренных настоящим Договором и (или) другими международными договорами государств-членов.
      3. Государства-члены принимают эффективные меры по предупреждению, выявлению и пресечению действий (бездействия), предусмотренных подпунктом 1 пункта 2 настоящей статьи.
      4. Государства-члены в соответствии со своим законодательством обеспечивают эффективный контроль за экономической концентрацией в той мере, в какой это необходимо для защиты и развития конкуренции на территориях каждого государства-члена.
      5. Каждое государство-член обеспечивает наличие органа государственной власти, в компетенцию которого входит реализация и (или) проведение конкурентной (антимонопольной) политики, что подразумевает, помимо прочего, наделение такого органа полномочиями по контролю за соблюдением запрета на антиконкурентные действия и запрета на недобросовестную конкуренцию, за экономической концентрацией, а также полномочиями по предупреждению и выявлению нарушений конкурентного (антимонопольного) законодательства, принятию мер по прекращению указанных нарушений и привлечению к ответственности за такие нарушения (далее – уполномоченный орган государства-члена).
      6. Государства-члены устанавливают в своем законодательстве штрафные санкции за совершение антиконкурентных действий в отношении хозяйствующих субъектов (субъектов рынка) и должностных лиц органов власти, исходя из принципов эффективности, соразмерности, обеспеченности, неотвратимости и определенности, и обеспечивают контроль за их применением. При этом государства-члены признают, что в случае применения штрафных санкций наиболее высокие штрафные санкции должны устанавливаться за нарушения, представляющие наибольшую угрозу для конкуренции (ограничивающие конкуренцию соглашения, злоупотребление доминирующим положением хозяйствующими субъектами (субъектами рынка) государств-членов), при этом предпочтительны штрафные санкции, исчисляемые исходя из суммы выручки правонарушителя от реализации товара или из суммы расходов правонарушителя на приобретение товара, на рынке которого совершено правонарушение.
      7. Государства-члены в соответствии со своим законодательством обеспечивают информационную открытость проводимой ими конкурентной (антимонопольной) политики, в том числе посредством размещения сведений о деятельности уполномоченных органов государств-членов в средствах массовой информации и сети Интернет.
      8. Уполномоченные органы государств-членов в соответствии с законодательством своего государства и настоящим Договором осуществляют взаимодействие путем направления уведомлений, запросов о предоставлении информации, проведения консультаций, информирования о расследованиях (рассмотрении дел), затрагивающих интересы другого государства-члена, проведения расследований (рассмотрении дел) по запросу уполномоченного органа одного из государств-членов и информирования о его результатах.

Статья 76
Общие правила конкуренции

      1. Запрещаются действия (бездействие) занимающего доминирующее положение хозяйствующего субъекта (субъекта рынка), результатом которых являются или могут являться недопущение, ограничение, устранение конкуренции и (или) ущемление интересов других лиц, в том числе следующие действия (бездействие):
      1) установление, поддержание монопольно высокой или монопольно низкой цены товара;
      2) изъятие товара из обращения, если результатом такого изъятия явилось повышение цены товара;
      3) навязывание контрагенту экономически или технологически не обоснованных условий договора, невыгодных для него или не относящихся к предмету договора;
      4) экономически или технологически не обоснованные сокращение или прекращение производства товара, если на этот товар имеется спрос или размещены заказы на его поставки при наличии возможности его рентабельного производства, а также если такое сокращение или такое прекращение производства товара прямо не предусмотрено настоящим Договором и (или) другими международными договорами государств-членов;
      5) экономически или технологически не обоснованные отказ либо уклонение от заключения договора с отдельными покупателями (заказчиками) в случае наличия возможности производства или поставок соответствующего товара с учетом особенностей, предусмотренных настоящим Договором и (или) другими международными договорами государств-членов;
      6) экономически, технологически или иным образом не обоснованное установление различных цен (тарифов) на один и тот же товар, создание дискриминационных условий с учетом особенностей, предусмотренных настоящим Договором и (или) другими международными договорами государств-членов;
      7) создание препятствий доступу на товарный рынок или выходу из товарного рынка другим хозяйствующим субъектам (субъектам рынка).
      2. Не допускается недобросовестная конкуренция, в том числе:
      1) распространение ложных, неточных или искаженных сведений, которые могут причинить убытки хозяйствующему субъекту (субъекту рынка) либо нанести ущерб его деловой репутации;
      2) введение в заблуждение в отношении характера, способа и места производства, потребительских свойств, качества и количества товара или в отношении его производителей;
      3) некорректное сравнение хозяйствующим субъектом (субъектом рынка) производимых или реализуемых им товаров с товарами, производимыми или реализуемыми другими хозяйствующими субъектами (субъектами рынка).
      3. Запрещаются соглашения между хозяйствующими субъектами (субъектами рынка) государств-членов, являющимися конкурентами, действующими на одном товарном рынке, которые приводят или могут привести к:
      1) установлению или поддержанию цен (тарифов), скидок, надбавок (доплат), наценок;
      2) повышению, снижению или поддержанию цен на торгах;
      3) разделу товарного рынка по территориальному принципу, объему продажи или покупки товаров, ассортименту реализуемых товаров либо составу продавцов или покупателей (заказчиков);
      4) сокращению или прекращению производства товаров;
      5) отказу от заключения договоров с определенными продавцами либо покупателями (заказчиками).
      4. Запрещаются «вертикальные» соглашения между хозяйствующими субъектами (субъектами рынка), за исключением «вертикальных» соглашений, которые признаются допустимыми в соответствии с критериями допустимости, установленными приложением № 19 к настоящему Договору, в случае если:
      1) такие соглашения приводят или могут привести к установлению цены перепродажи товара, за исключением случая, когда продавец устанавливает для покупателя максимальную цену перепродажи товара;
      2) такими соглашениями предусмотрено обязательство покупателя не продавать товар хозяйствующего субъекта (субъекта рынка), который является конкурентом продавца. Такой запрет не распространяется на соглашения об организации покупателем продажи товаров под товарным знаком либо иным средством индивидуализации продавца или производителя.
      5. Запрещаются иные соглашения между хозяйствующими субъектами (субъектами рынка), за исключением «вертикальных» соглашений, которые признаются допустимыми в соответствии с критериями допустимости, установленными приложением № 19 к настоящему Договору, в случае если установлено, что такие соглашения приводят или могут привести к ограничению конкуренции.
      6. Физическим лицам, коммерческим организациям и некоммерческим организациям запрещается осуществлять координацию экономической деятельности хозяйствующих субъектов (субъектов рынка) государств-членов, если такая координация приводит или может привести к любому из указанных в пунктах 3 и 4 настоящей статьи последствий, которые не могут быть признаны допустимыми в соответствии с критериями допустимости, установленными приложением № 19 к настоящему Договору. Государства-члены вправе устанавливать в своем законодательстве запрет на координацию экономической деятельности, если такая координация приводит или может привести к последствиям, указанным также в пункте 5 настоящей статьи, которые не могут быть признаны допустимыми в соответствии с критериями допустимости, установленными приложением № 19 к настоящему Договору.
      7. Пресечение нарушений хозяйствующими субъектами (субъектами рынка) государств-членов, а также физическими лицами и некоммерческими организациями государств-членов, не осуществляющими предпринимательскую деятельность, общих правил конкуренции, установленных настоящим разделом, в случае если такие нарушения оказывают или могут оказать негативное влияние на конкуренцию на трансграничных рынках на территориях двух и более государств-членов, за исключением финансовых рынков, осуществляется Комиссией в порядке, предусмотренном приложением № 19 к настоящему Договору.

Статья 77
Государственное ценовое регулирование

Порядок введения государственного ценового регулирования, а также оспаривания решений государств-членов о его введении определяются приложением № 19 к настоящему Договору.

Раздел XIX
ЕСТЕСТВЕННЫЕ МОНОПОЛИИ

Статья 78
Сферы и субъекты естественных монополий

      1. Государства-члены при регулировании деятельности субъектов естественных монополий руководствуются нормами и положениями, предусмотренными приложением № 20 к настоящему Договору.
      2. Положения настоящего раздела распространяются на отношения с участием субъектов естественных монополий, потребителей, органов исполнительной власти и органов местного самоуправления государств-членов в сферах естественных монополий, оказывающих влияние на торговлю между государствами-членами и указанных в приложении № 1 к приложению № 20 к настоящему Договору.
      3. Правоотношения в конкретных сферах естественных монополий определяются настоящим разделом с учетом особенностей, предусмотренных разделами XX и XXI настоящего Договора.
      4. В государствах-членах к сферам естественных монополий относятся также сферы естественных монополий, указанные в приложении № 2 к приложению № 20 к настоящему Договору.
      В отношении сфер естественных монополий, указанных в приложении № 2 к приложению № 20 к настоящему Договору, применяются требования законодательства государств-членов.
      5. Перечень услуг субъектов естественных монополий, относимых к сферам естественных монополий, устанавливается законодательством государств-членов.
      6. Государства-члены стремятся к гармонизации сфер естественных монополий, указанных в приложениях № 1 и 2 к приложению № 20 к настоящему Договору, путем их сокращения и с возможным определением переходного периода в разделами XX и XXI настоящего Договора.
      7. Расширение сфер естественных монополий в государствах-членах осуществляется:
      в соответствии с законодательством государств-членов в случае, если государство-член намерено отнести к сфере естественных монополий сферу, которая является сферой естественной монополии в другом государстве-члене и приведена в приложении № 1 или 2 к приложению № 20 к настоящем Договору;
      по решению Комиссии в случае, если к сфере естественных монополий государство-член намерено отнести иную сферу естественных монополий, не указанную в приложении № 1 или 2 к приложению № 20 к настоящему Договору, после соответствующего обращения этого государства-члена в Комиссию.
      8. Настоящий раздел не распространяется на отношения, урегулированные действующими двусторонними международными договорами между государствами-членами. Вновь заключаемые двусторонние международные договоры между государствами-членами не могут противоречить настоящему разделу.
      9. Положения раздела XVIII настоящего Договора применяются к субъектам естественных монополий с учетом особенностей, предусмотренных настоящим разделом.

Раздел XX
ЭНЕРГЕТИКА

Статья 79
Взаимодействие государств-членов
в сфере энергетики

      1. В целях эффективного использования потенциала топливно-энергетических комплексов государств-членов, а также обеспечения национальных экономик основными видами энергетических ресурсов (электроэнергия, газ, нефть и нефтепродукты), государства-члены развивают долгосрочное взаимовыгодное сотрудничество в сфере энергетики, проводят скоординированную энергетическую политику, осуществляют поэтапное формирование общих рынков энергетических ресурсов в соответствии с международными договорами, предусмотренными в статьях 81, 83 и 84 настоящего Договора, с учетом обеспечения энергетической безопасности, исходя из следующих основных принципов:
      1) обеспечение рыночного ценообразования на энергетические ресурсы;
      2) обеспечение развития конкуренции на общих рынках энергетических ресурсов;
      3) отсутствие технических, административных и прочих препятствий торговле энергетическими ресурсами, соответствующим оборудованием, технологиями и связанными с ними услугами;
      4) обеспечение развития транспортной инфраструктуры общих рынков энергетических ресурсов;
      5) обеспечение недискриминационных условий для хозяйствующих субъектов государств-членов на общих рынках энергетических ресурсов;
      6) создание благоприятных условий для привлечения инвестиций в энергетический комплекс государств-членов;
      7) гармонизация национальных норм и правил функционирования технологической и коммерческой инфраструктуры общих рынков энергетических ресурсов.
      2. К отношениям хозяйствующих субъектов государств-членов, осуществляющих свою деятельность в сферах электроэнергетики, газа, нефти и нефтепродуктов, не урегулированным настоящим разделом, применяется законодательство государств-членов.
      3. Положения раздела XVIII настоящего Договора в отношении деятельности хозяйствующих субъектов государств-членов в сферах электроэнергетики, газа, нефти и нефтепродуктов применяются с учетом особенностей, предусмотренных настоящим разделом и разделом XIX настоящего Договора.

Статья 80
Индикативные (прогнозные) балансы газа,
нефти и нефтепродуктов

      1. В целях эффективного использования совокупного энергетического потенциала и оптимизации межгосударственных поставок энергетических ресурсов уполномоченные органы государств-членов разрабатывают и согласовывают:
      индикативный (прогнозный) баланс газа Союза;
      индикативный (прогнозный) баланс нефти Союза;
      индикативные (прогнозные) балансы нефтепродуктов Союза.
      2. Разработка указанных в пункте 1 настоящей статьи балансов осуществляется с участием Комиссии и в соответствии с методологией формирования индикативных (прогнозных) балансов газа, нефти и нефтепродуктов, разрабатываемой в срок, предусмотренный пунктом 1 статьи 104 настоящего Договора, и согласовываемой уполномоченными органами государств-членов.

Статья 81
Формирование общего электроэнергетического рынка Союза

      1. Государства-члены осуществляют поэтапное формирование общего электроэнергетического рынка Союза на основе параллельно работающих электроэнергетических систем с учетом переходных положений, предусмотренных пунктами 2 и 3 статьи 104 настоящего Договора.
      2. Государства-члены разрабатывают концепцию и программу формирования общего электроэнергетического рынка Союза, утверждаемые Высшим советом.
      3. Государства-члены заключают международный договор в рамках Союза о формировании общего электроэнергетического рынка, базирующийся на положениях утвержденных концепции и программы формирования общего электроэнергетического рынка Союза.

Статья 82
Обеспечение доступа к услугам субъектов естественных монополий в сфере электроэнергетики

1. В пределах имеющейся технической возможности государства-члены обеспечивают беспрепятственный доступ к услугам субъектов естественных монополий в сфере электроэнергетики при условии приоритетного использования указанных услуг для обеспечения внутренних потребностей в электрической энергии (мощности) государств-членов в соответствии с едиными принципами и правилами согласно приложению № 21 к настоящему Договору.
2. Принципы и правила доступа к услугам субъектов естественных монополий в сфере электроэнергетики, включая основы ценообразования и тарифной политики, изложенные в приложении № 21 к настоящему Договору, действуют в отношении Республики Беларусь, Республики Казахстан и Российской Федерации. В случае присоединения к Союзу новых членов в указанное приложение вносятся соответствующие изменения.

Статья 83
Формирование общего рынка газа Союза
и обеспечение доступа к услугам субъектов естественных монополий в сфере транспортировки газа

      1. Государства-члены осуществляют поэтапное формирование общего рынка газа Союза согласно приложению № 22 с учетом переходных положений, предусмотренных пунктами 4 и 5 статьи 104 настоящего Договора.
      2. Государства-члены разрабатывают концепцию и программу формирования общего рынка газа Союза, утверждаемые Высшим советом.
      3. Государства-члены заключают международный договор в рамках Союза о формировании общего рынка газа, базирующийся на положениях утвержденных концепции и программы формирования общего рынка газа Союза.
      4. Государства-члены в пределах имеющихся технических возможностей, свободных мощностей газотранспортных систем с учетом согласованного индикативного (прогнозного) баланса газа Союза и на основании гражданско-правовых договоров хозяйствующих субъектов обеспечивают беспрепятственный доступ хозяйствующих субъектов других государств-членов к газотранспортным системам, расположенным на территориях государств-членов, для транспортировки газа на основе единых принципов, условий и правил, предусмотренных приложением № 22 к настоящему Договору.

Статья 84
Формирование общих рынков нефти и нефтепродуктов Союза и обеспечение доступа к услугам субъектов естественных монополий в сфере транспортировки нефти и нефтепродуктов

      1. Государства-члены осуществляют поэтапное формирование общих рынков нефти и нефтепродуктов Союза согласно приложению № 23 к настоящему Договору с учетом переходных положений, предусмотренных пунктами 6 и 7 статьи 104 настоящего Договора.
      2. Государства-члены разрабатывают концепцию и программу формирования общих рынков нефти и нефтепродуктов Союза, утверждаемые Высшим советом.
      3. Государства-члены заключают международный договор в рамках Союза о формировании общих рынков нефти и нефтепродуктов, базирующийся на положениях утвержденных концепции и программы формирования общих рынков нефти и нефтепродуктов Союза.
      4. Государства-члены в пределах имеющихся технических возможностей с учетом согласованного индикативного (прогнозного) баланса нефти Союза, согласованных индикативных (прогнозных) балансов нефтепродуктов Союза и на основании гражданско-правовых договоров хозяйствующих субъектов обеспечивают беспрепятственный доступ хозяйствующих субъектов других государств-членов к системам транспортировки нефти и нефтепродуктов, расположенным на территориях государств-членов, на основе единых принципов, условий и правил, предусмотренных приложением № 23 к настоящему Договору.

Статья 85
Полномочия Комиссии в сфере энергетики

В сфере энергетики Комиссия осуществляет мониторинг за исполнением настоящего раздела.

Раздел XXI
ТРАНСПОРТ

Статья 86
Скоординированная (согласованная) транспортная политика

      1. В Союзе осуществляется скоординированная (согласованная) транспортная политика, направленная на обеспечение экономической интеграции, последовательное и поэтапное формирование единого транспортного пространства на принципах конкуренции, открытости, безопасности, надежности, доступности и экологичности.
      2. Задачами скоординированной (согласованной) транспортной политики являются:
      1) создание общего рынка транспортных услуг;
      2) принятие согласованных мер по обеспечению общих преимуществ в сфере транспорта и реализации лучших практик;
      3) интеграция транспортных систем государств-членов в мировую транспортную систему;
      4) эффективное использование транзитного потенциала государств-членов;
      5) повышение качества транспортных услуг;
      6) обеспечение безопасности на транспорте;
      7) снижение вредного воздействия транспорта на окружающую среду и здоровье человека;
      8) формирование благоприятного инвестиционного климата.
      3. Основными приоритетами скоординированной (согласованной) транспортной политики являются:
      1) формирование единого транспортного пространства;
      2) создание и развитие евразийских транспортных коридоров;
      3) реализация и развитие транзитного потенциала в рамках Союза;
      4) координация развития транспортной инфраструктуры;
      5) создание логистических центров и транспортных организаций, обеспечивающих оптимизацию процессов перевозки;
      6) привлечение и использование кадрового потенциала государств-членов;
      7) развитие науки и инноваций в сфере транспорта.
      4. Скоординированная (согласованная) транспортная политика формируется государствами-членами.
      5. Основные направления и этапы реализации скоординированной (согласованной) транспортной политики определяются Высшим советом.
      6. Мониторинг реализации государствами-членами скоординированной (согласованной) транспортной политики осуществляется Комиссией.

Статья 87
Сфера применения

      1. Положения настоящего раздела применяются к автомобильному, воздушному, водному и железнодорожному транспорту с учетом положений разделов XVIII и XIX настоящего Договора и особенностей, предусмотренных приложением № 24 к настоящему Договору.
      2. Государства-члены стремятся к поэтапной либерализации транспортных услуг между государствами-членами.
      Порядок, условия и этапность либерализации определяются международными договорами в рамках Союза с учетом особенностей, предусмотренных приложением № 24 к настоящему Договору.
      3. Требования к безопасности на транспорте (транспортной безопасности и безопасности эксплуатации транспорта) определяются законодательством государств-членов и международными договорами.

Раздел XXII
ГОСУДАРСТВЕННЫЕ (МУНИЦИПАЛЬНЫЕ) ЗАКУПКИ

Статья 88
Цели и принципы регулирования
в сфере государственных (муниципальных) закупок

      1. Государства-члены определяют следующие цели и принципы регулирования в сфере государственных (муниципальных) закупок (далее – закупки):
      регулирование отношений в сфере закупок законодательством государства-члена о закупках и международными договорами государств-членов;
      обеспечение оптимального и эффективного расходования средств, используемых для закупок в государствах-членах;
      предоставление государствам-членам национального режима в сфере закупок;
      недопустимость предоставления третьим странам режима в сфере закупок более благоприятного, чем предоставляемый государствам-членам;
      обеспечение информационной открытости и прозрачности закупок;
      обеспечение беспрепятственного доступа потенциальных поставщиков и поставщиков государств-членов к участию в закупках, проводимых в электронном формате, путем взаимного признания электронной цифровой подписи, изготовленной в соответствии с законодательством одного государства-члена, другим государством-членом;
      обеспечение наличия уполномоченных регулирующих и контролирующих органов власти государства-члена в сфере закупок (допускается выполнение этих функций одним органом);
      установление ответственности за нарушение законодательства государств-членов о закупках;
      развитие конкуренции, а также противодействие коррупции и другим злоупотреблениям в сфере закупок.
      2. Действие настоящего Договора не распространяется на закупки, сведения о которых в соответствии с законодательством государства-члена составляют государственную тайну (государственные секреты).
      3. Закупки в государствах-членах осуществляются согласно приложению № 25 к настоящему Договору.
      4. Действие настоящего раздела не распространяется на закупки, осуществляемые национальными (центральными) банками государств-членов, с учетом положений абзацев второго–четвертого настоящего пункта.
      Национальные (центральные) банки государств-членов осуществляют закупки для обеспечения административно-хозяйственных нужд, выполнения строительных работ и капитального ремонта в соответствии со своими внутренними правилами осуществления закупок (далее – положение о закупках). Положение о закупках не должно противоречить целям и принципам, изложенным в настоящей статье, в том числе должно обеспечивать равный доступ потенциальным поставщикам государств-членов. В исключительных случаях решением высшего органа национального (центрального) банка могут быть установлены изъятия из указанных принципов.
      Положение о закупках должно содержать требования к закупкам, в том числе порядок подготовки и проведения процедур закупок (включая способы закупки) и условия их применения, порядок заключения договоров (контрактов).
      При этом положение о закупках и информация о планируемых и осуществленных национальными (центральными) банками государств-членов закупках размещается на официальных сайтах национальных (центральных) банков государств-членов в сети Интернет в порядке, определяемом положением о закупках.

Раздел XXIII
ИНТЕЛЛЕКТУАЛЬНАЯ СОБСТВЕННОСТЬ

Статья 89
Общие положения

      1. Государства-члены осуществляют сотрудничество в сфере охраны и защиты прав на объекты интеллектуальной собственности и обеспечивают на своей территории охрану и защиту прав на них в соответствии с нормами международного права, международными договорами и актами, составляющими право Союза, и законодательством государств-членов.
      Сотрудничество государств-членов осуществляется для решения следующих основных задач:
      гармонизация законодательства государств-членов в сфере охраны и защиты прав на объекты интеллектуальной собственности;
      защита интересов обладателей прав на объекты интеллектуальной собственности государств-членов.
      2. Сотрудничество государств-членов осуществляется по следующим основным направлениям:
      1) поддержка научного и инновационного развития;
      2) совершенствование механизмов коммерциализации и использования объектов интеллектуальной собственности;
      3) предоставление благоприятных условий для обладателей авторского права и смежных прав государств-членов;
      4) введение системы регистрации товарных знаков и знаков обслуживания Евразийского экономического союза и наименований мест происхождения товаров Евразийского экономического союза;
      5) обеспечение защиты прав на объекты интеллектуальной собственности, в том числе в сети Интернет;
      6) обеспечение эффективной таможенной защиты прав на объекты интеллектуальной собственности, в том числе посредством ведения единого таможенного реестра объектов интеллектуальной собственности государств-членов;
      7) осуществление скоординированных мер, направленных на предотвращение и пресечение оборота контрафактной продукции.
      3. В целях обеспечения эффективной охраны и защиты прав на объекты интеллектуальной собственности проводятся консультации государств-членов, организуемые Комиссией.
      По результатам консультаций разрабатываются предложения по решению выявленных в ходе сотрудничества государств-членов проблемных вопросов.

Статья 90
Правовой режим объектов интеллектуальной собственности

      1. Лицам одного государства-члена на территории другого государства-члена предоставляется национальный режим в том, что касается правового режима объектов интеллектуальной собственности. Законодательством государства-члена могут быть предусмотрены исключения из национального режима в отношении судебных и административных процедур, включая указание адреса для переписки и назначение представителя.
      2. Государства-члены могут предусматривать в своем законодательстве нормы, которые обеспечивают больший уровень охраны и защиты прав на объекты интеллектуальной собственности, чем это предусматривается в международных правовых актах, применимых к государствам-членам, а также в международных договорах и актах, составляющих право Союза.
      3. Государства-члены осуществляют деятельность в сфере охраны и защиты прав на объекты интеллектуальной собственности в соответствии с нормами следующих основополагающих международных договоров:
     Бернская конвенция по охране литературных и художественных произведений от 9 сентября 1886 года (в редакции 1971 года);
     Будапештский договор о международном признании депонирования микроорганизмов для целей патентной процедуры от 28 апреля 1977 года;
     Договор Всемирной организации интеллектуальной собственности по авторскому праву от 20 декабря 1996 года;
     Договор Всемирной организации интеллектуальной собственности по исполнениям и фонограммам от 20 декабря 1996 года;
     Договор о патентном праве от 1 июня 2000 года;
     Договор о патентной кооперации от 19 июня 1970 года;
     Конвенция об охране интересов производителей фонограмм от незаконного воспроизводства их фонограмм от 29 октября 1971 года;
     Мадридское соглашение о международной регистрации знаков от 14 апреля 1891 года и Протокол к Мадридскому соглашению о международной регистрации знаков от 28 июня 1989 года;
     Международная конвенция об охране прав исполнителей, изготовителей фонограмм и вещательных организаций от 26 октября 1961 года;
     Парижская конвенция по охране промышленной собственности от 20 марта 1883 года;
     Сингапурский Договор о законах по товарным знакам от 27 марта 2006 года;
      Государства-члены, не являющиеся участниками указанных международных договоров, принимают на себя обязательство по присоединению к ним.
      4. Регулирование отношений в сфере охраны и защиты прав на объекты интеллектуальной собственности, включая определение особенностей правового режима применительно к отдельным видам объектов интеллектуальной собственности, осуществляется согласно приложению № 26 к настоящему Договору.

Статья 91
Правоприменение

      1. Государства-члены осуществляют правоприменительные меры по обеспечению эффективной защиты прав на объекты интеллектуальной собственности.
      2. Государства-члены осуществляют действия по защите прав на объекты интеллектуальной собственности, в том числе в соответствии с Таможенным кодексом Евразийского экономического союза, а также с регулирующими таможенные правоотношения международными договорами и актами, составляющими право Союза.
      3. Уполномоченные органы государств-членов, наделенные полномочиями в сфере защиты прав на объекты интеллектуальной собственности, осуществляют сотрудничество и взаимодействие в целях координации действий по предупреждению, выявлению и пресечению нарушений прав на объекты интеллектуальной собственности на территориях государств-членов.

Раздел XXIV
ПРОМЫШЛЕННОСТЬ

Статья 92
Промышленная политика и сотрудничество

      1. Государства-члены самостоятельно разрабатывают, формируют и реализуют национальные промышленные политики, в том числе принимают национальные программы развития промышленности и иные меры промышленной политики, а также определяют способы, формы и направления предоставления промышленных субсидий, не противоречащие статье 93 настоящего Договора.
      Промышленная политика в рамках Союза формируется государствами-членами по основным направлениям промышленного сотрудничества, утверждаемым Межправительственным советом, и осуществляется ими при консультативной поддержке и координации Комиссии.
      2. Промышленная политика в рамках Союза осуществляется государствами-членами на основе следующих принципов:
      1) равноправие и учет национальных интересов государств-членов;
      2) взаимовыгодность;
      3) добросовестная конкуренция;
      4) недискриминация;
      5) транспарентность.
      3. Целями осуществления промышленной политики в рамках Союза являются ускорение и повышение устойчивости промышленного развития, повышение конкурентоспособности промышленных комплексов государств-членов, осуществление эффективного сотрудничества, направленного на повышение инновационной активности, устранение барьеров в промышленной сфере, в том числе на пути движения промышленных товаров государств-членов.
      4. Государства-члены для достижения целей осуществления промышленной политики в рамках Союза могут:
      1) осуществлять взаимное информирование о планах развития промышленности;
      2) проводить регулярные встречи (консультации) представителей уполномоченных органов государств-членов, отвечающих за выработку и осуществление национальной промышленной политики, в том числе на площадке Комиссии;
      3) разрабатывать и реализовывать совместные программы развития приоритетных видов экономической деятельности для промышленного сотрудничества;
      4) разрабатывать и согласовывать перечень чувствительных товаров;
      5) реализовывать совместные проекты, в том числе по развитию инфраструктуры, необходимой для повышения эффективности промышленного сотрудничества и углубления промышленной кооперации государств-членов;
      6) развивать технологические и информационные ресурсы для целей промышленного сотрудничества;
      7) проводить совместные научно-исследовательские и опытно-конструкторские разработки с целью стимулирования высокотехнологичных производств;
      8) реализовывать иные меры, направленные на устранение барьеров и развитие взаимовыгодного сотрудничества.
      5. В случае необходимости по решению Межправительственного совета разрабатываются соответствующие порядки реализации указанных в пункте 4 настоящей статьи мер.
      6. Государствами-членами разрабатываются Основные направления промышленного сотрудничества в рамках Союза (далее – Основные направления), утверждаемые Межправительственным советом и включающие в том числе приоритетные виды экономической деятельности для промышленного сотрудничества и чувствительные товары.
      Комиссия ежегодно проводит мониторинг и анализ результатов реализации Основных направлений и при необходимости готовит по согласованию с государствами-членами предложения по уточнению Основных направлений.
      7. При разработке и реализации политик в торговой, таможенно-тарифной, конкурентной, в области государственных закупок, технического регулирования, развития предпринимательской деятельности, транспорта и инфраструктуры и других сферах учитываются интересы развития промышленности государств-членов.
      8. В отношении чувствительных товаров государства-члены перед принятием мер промышленной политики проводят консультации для взаимного учета позиций.
      Государства-члены обеспечивают предварительное взаимное информирование о планируемых направлениях реализации национальной промышленной политики по утвержденному перечню чувствительных товаров.
      Государства-члены совместно с Комиссией разрабатывают порядок проведения указанных консультаций и (или) взаимного информирования, который утверждается Советом Комиссии.
      9. Для реализации промышленного сотрудничества в рамках Союза государства-члены при консультативной поддержке и координации Комиссии могут разрабатывать и применять следующие инструменты:
      1) стимулирование взаимовыгодной промышленной кооперации в целях создания высокотехнологичной, инновационной и конкурентоспособной продукции;
      2) совместные программы и проекты при участии государств-членов на взаимовыгодной основе;
      3) совместные технологические платформы и промышленные кластеры;
      4) иные инструменты, содействующие развитию промышленного сотрудничества.
      10. Для реализации настоящей статьи государствами-членами с участием Комиссии могут разрабатываться дополнительные документы и механизмы.
      11. Комиссия осуществляет консультативную поддержку и координацию деятельности государств-членов по основным направлениям промышленного сотрудничества в пределах полномочий, определенных настоящим Договором, согласно приложению № 27 к настоящему Договору.
      Для целей настоящей статьи используются понятия в соответствии с приложением № 27 к настоящему Договору.

Статья 93
Промышленные субсидии

      1. В целях обеспечения условий для стабильного и эффективного развития экономик государств-членов, а также условий, способствующих развитию взаимной торговли и добросовестной конкуренции между государствами-членами, на территориях государств-членов действуют единые правила предоставления субсидий в отношении промышленных товаров, в том числе при предоставлении или получении услуг, которые непосредственно связаны с производством, сбытом и потреблением промышленных товаров, согласно приложению № 28 к настоящему Договору.
      2. Обязательства государств-членов, вытекающие из положений настоящей статьи и приложения № 28 к настоящему Договору, не распространяются на правоотношения государств-членов с третьими странами.
      3. Для целей настоящей статьи под субсидией понимается:
      а) финансовое содействие, которое оказывается субсидирующим органом государства-члена (или уполномоченной государством-членом структурой), в результате которого создаются (обеспечиваются) преимущества и которое осуществляется посредством:
      прямого перевода денежных средств (например, в виде невозвратных ссуд, кредитов), или приобретения доли в уставном капитале, или его увеличения, или обязательства по переводу таких средств (например, гарантии по кредитам);
      полного или частичного отказа от взимания платежей, которые должны были бы поступать в доход государства-члена (например, налоговые льготы, списание долга). При этом освобождение экспортируемого промышленного товара от пошлин и налогов, взимаемых с аналогичного товара, предназначенного для внутреннего потребления, либо уменьшение таких пошлин и налогов, либо возврат таких пошлин и налогов в размере, не превышающем фактически начисленной суммы, не рассматривается как субсидия;
      предоставления товаров или услуг (за исключением промышленных товаров или услуг, предназначенных для поддержания и развития общей инфраструктуры);
      приобретения промышленных товаров;
      б) любая другая форма поддержки доходов или цен, которая действует (прямо или косвенно) на сокращение ввоза промышленного товара с территории любого государства-члена или на увеличение вывоза промышленного товара на территорию любого государства-члена, в результате чего предоставляется преимущество.
      Виды субсидий предусмотрены приложением № 28 к настоящему Договору.
      4. Субсидирующий орган может поручить или предписать любой другой организации выполнить одну или несколько возложенных на него функций, относящихся к предоставлению субсидий. Действия такой организации рассматриваются в качестве действий субсидирующего органа.
      Акты главы государства-члена, направленные на предоставление субсидий, рассматриваются в качестве действий субсидирующего органа.
      5. Расследование в целях анализа соответствия субсидий, предоставляемых на территории государства-члена, положениям настоящей статьи и приложения № 28 к настоящему Договору проводится согласно порядку, предусмотренному приложением № 28 к настоящему Договору.
      6. Комиссия обеспечивает контроль за реализацией положений настоящей статьи и приложением № 28 к настоящему Договору и наделяется следующими полномочиями:
      1) осуществление мониторинга и проведение сравнительно-правового анализа законодательства государств-членов на предмет соответствия положениям настоящего Договора в отношении предоставления субсидий, а также подготовка ежегодных отчетов о соблюдении государствами-членами положений настоящей статьи и приложением № 28 к настоящему Договору;
      2) содействие в организации консультаций государств-членов по вопросам гармонизации и унификации законодательства государств-членов в сфере предоставления субсидий;
      3) принятие обязательных для исполнения государствами-членами решений, предусмотренных приложением № 28 к настоящему Договору, по итогам процедуры добровольного согласования планируемых к предоставлению и предоставленных специфических субсидий, в том числе:
      принятие решений о допустимости или недопустимости специфических субсидий в соответствии с пунктом 6 приложением № 28 к настоящему Договору на основании критериев, определенных международным договором в рамках Союза, предусмотренным пунктом 7 приложением № 28 к настоящему Договору;
      проведение разбирательства по фактам предоставления специфических субсидий и принятие обязательных в отношении них решений в случаях, определенных международным договором в рамках Союза, предусмотренным пунктом 7 приложением № 28 к настоящему Договору;
      разрешение разногласий по вопросам, касающимся реализации положений настоящей статьи и приложением № 28 к настоящему Договору, и предоставление разъяснений по их применению;
      4) направление запросов и получение информации о предоставляемых субсидиях в порядке и на условиях, которые устанавливаются международным договором в рамках Союза, предусмотренным пунктом 7 приложением № 28 к настоящему Договору.
      Применение подпунктов 3 и 4 настоящего пункта осуществляется с учетом переходных положений, предусмотренных пунктом 1 статьи 105 настоящего Договора.
      7. Споры в отношении положений настоящей статьи и приложением № 28 к настоящему Договору в первую очередь разрешаются путем проведения переговоров и консультаций. Если спор не будет урегулирован путем проведения переговоров и консультаций в течение 60 календарных дней с даты официальной письменной просьбы об их проведении, направленной государством-членом, инициировавшим спор, государству-ответчику, то государство-истец имеет право обратиться в Суд Союза.
      В случае если решения Суда Союза не выполняются в течение установленного периода времени или если Суд Союза решает, что меры, о которых уведомило государство-ответчик, не соответствуют положениям настоящей статьи и приложением № 28 к настоящему Договору, то государство-истец вправе принять соразмерные ответные меры.
      8. Срок, в течение которого государства-члены могут оспорить специфическую субсидию, предоставленную в нарушение приложением № 28 к настоящему Договору, составляет 5 лет с даты предоставления специфической субсидии.

Раздел XXV
АГРОПРОМЫШЛЕННЫЙ КОМПЛЕКС

Статья 94
Цели и задачи согласованной
(скоординированной) агропромышленной политики

      1. В целях обеспечения развития агропромышленного комплекса и сельской местности в интересах населения каждого государства-члена и Союза в целом, а также экономической интеграции в рамках Союза проводится согласованная (скоординированная) агропромышленная политика, предполагающая в том числе применение механизмов регулирования, предусмотренных настоящим Договором и другими международными договорами в рамках Союза в сфере агропромышленного комплекса, взаимное предоставление государствами-членами друг другу и в Комиссию планов (программ) развития производства по каждому из чувствительных сельскохозяйственных товаров, перечень которых формируется на основании предложений государств-членов и утверждается Советом Комиссии.
      2. Основной целью согласованной (скоординированной) агропромышленной политики является эффективная реализация ресурсного потенциала государств-членов для оптимизации объемов производства конкурентоспособной сельскохозяйственной продукции и продовольствия, удовлетворения потребностей общего аграрного рынка, а также наращивания экспорта сельскохозяйственной продукции и продовольствия.
      3. Реализация согласованной (скоординированной) агропромышленной политики обеспечивает решение следующих задач:
      1) сбалансированное развитие производства и рынков сельскохозяйственной продукции и продовольствия;
      2) обеспечение справедливой конкуренции между субъектами государств-членов, в том числе равных условий доступа на общий аграрный рынок;
      3) унификация требований, связанных с обращением сельскохозяйственной продукции и продовольствия;
      4) защита интересов производителей государств-членов на внутреннем и внешнем рынках.

Статья 95
Основные направления согласованной (скоординированной)
агропромышленной политики и меры государственной поддержки сельского
хозяйства

      1. Решение задач согласованной (скоординированной) агропромышленной политики предполагает использование механизмов межгосударственного взаимодействия по следующим основным направлениям:
      1) прогнозирование в агропромышленном комплексе;
      2) государственная поддержка сельского хозяйства;
      3) регулирование общего аграрного рынка;
      4) единые требования в сфере производства и обращения продукции;
      5) развитие экспорта сельскохозяйственной продукции и продовольствия;
      6) научное и инновационное развитие агропромышленного комплекса;
      7) интегрированное информационное обеспечение агропромышленного комплекса.
      2. Для реализации мер согласованной (скоординированной) агропромышленной политики проводятся регулярные консультации представителей государств-членов, организуемые Комиссией, в том числе по чувствительным сельскохозяйственным товарам, не реже одного раза в год. По результатам консультаций разрабатываются рекомендации по реализации согласованной (скоординированной) агропромышленной политики в рамках основных направлений, определенных в пункте 1 настоящей статьи.
      3. При проведении согласованной (скоординированной) агропромышленной политики государства-члены учитывают особый характер деятельности в области сельского хозяйства, обусловленный не только производственной, экономической, но и социальной значимостью отрасли, структурными и природно-климатическими различиями между регионами и территориями государств-членов.
      4. Реализация политики в других сферах интеграционного взаимодействия, в том числе в сфере обеспечения санитарных, фитосанитарных и ветеринарных (ветеринарно-санитарных) мер в отношении сельскохозяйственной продукции и продовольствия, осуществляется с учетом целей, задач и направлений согласованной (скоординированной) агропромышленной политики.
      5. В рамках Союза государственная поддержка сельского хозяйства осуществляется в соответствии с подходами согласно приложению № 29 к настоящему Договору.
      6. Споры в отношении настоящей статьи и приложению № 29 к настоящему Договору в первую очередь разрешаются путем проведения переговоров и консультаций при участии Комиссии. Если спор не будет урегулирован путем переговоров и консультаций в течение 60 календарных дней с даты официальной письменной просьбы об их проведении, направленной государством-членом, инициировавшим спор, государству-члену, выступающему в качестве ответчика, то государство-член, являющееся истцом, имеет право обратиться в Суд Союза. При направлении официальной письменной просьбы о проведении переговоров и консультаций государство-член, являющееся истцом, в течение 10 календарных дней с даты направления такой просьбы информирует об этом Комиссию.
      7. Для реализации согласованной (скоординированной) агропромышленной политики Комиссия осуществляет:
      1) совместно с государствами-членами разработку, координацию и реализацию основных направлений согласованной (скоординированной) агропромышленной политики в рамках представленных полномочий;
      2) координацию деятельности при подготовке государствами-членами совместных прогнозов развития агропромышленного комплекса, спроса и предложения в отношении сельскохозяйственной продукции и продовольствия;
      3) координацию взаимного предоставления государствами-членами программ развития агропромышленного комплекса и отдельных его отраслей;
      4) мониторинг развития агропромышленных комплексов государств-членов, применения государствами-членами мер государственного регулирования агропромышленных комплексов, в том числе мер государственной поддержки сельского хозяйства;
      5) ценовой мониторинг и анализ конкурентоспособности производимой продукции по согласованной государствами-членами номенклатуре;
      6) содействие в организации консультаций и переговоров по вопросам гармонизации законодательства государств-членов в сфере агропромышленного комплекса, в том числе законодательства в области государственной поддержки сельского хозяйства, а также по вопросам разрешения споров, связанных с соблюдением обязательств в области государственной поддержки сельского хозяйства;
      7) мониторинг и проведение сравнительно-правового анализа законодательства государств-членов в области государственной поддержки сельского хозяйства на предмет его соответствия обязательствам в рамках Союза;
      8) подготовку и предоставление государствам-членам обзоров государственной политики в сфере агропромышленного комплекса и государственной поддержки сельского хозяйства в государствах-членах, включая рекомендации по повышению эффективности государственной поддержки;
      9) оказание содействия государствам-членам по вопросам, связанным с расчетом объемов государственной поддержки сельского хозяйства;
      10) подготовку совместно с государствами-членами рекомендаций по осуществлению согласованных действий, направленных на развитие экспортного потенциала в сфере агропромышленного комплекса;
      11) координацию действий при осуществлении государствами-членами совместной научно-инновационной деятельности в сфере агропромышленного комплекса, в том числе в рамках реализации государствами-членами межгосударственных программ;
      12) координацию разработки и реализации государствами-членами унифицированных требований в отношении условий ввоза, вывоза и перемещения по таможенной территории Союза племенной продукции, методик определения племенной ценности племенных животных, а также форм племенных свидетельств (сертификатов, паспортов);
      13) координацию разработки и реализации унифицированных требований в сфере испытания сортов и семеноводства сельскохозяйственных растений, а также взаимного признания государствами-членами документов, удостоверяющих сортовые и посевные качества семян;
      14) оказание содействия в обеспечении равных конкурентных условий в рамках основных направлений согласованной (скоординированной) агропромышленной политики.

Раздел XXVI
ТРУДОВАЯ МИГРАЦИЯ

Статья 96
Сотрудничество государств-членов
в сфере трудовой миграции

      1. Государства-члены осуществляют сотрудничество по согласованию политики в сфере регулирования трудовой миграции в рамках Союза, а также по оказанию содействия организованному набору и привлечению трудящихся государств-членов для осуществления ими трудовой деятельности в государствах-членах.
      2. Сотрудничество государств-членов в сфере трудовой миграции осуществляется путем взаимодействия государственных органов государств-членов, к компетенции которых относятся соответствующие вопросы.
      3. Сотрудничество государств-членов в сфере трудовой миграции в рамках Союза осуществляется в следующих формах:
      1) согласование общих подходов и принципов в сфере трудовой миграции;
      2) обмен нормативными правовыми актами;
      3) обмен информацией;
      4) реализация мер, направленных на предотвращение распространения недостоверной информации;
      5) обмен опытом, проведение стажировок, семинаров и учебных курсов;
      6) сотрудничество в рамках консультативных органов.
      4. По согласованию государств-членов могут быть определены иные формы сотрудничества в сфере миграции.
      5. Понятия, используемые в настоящем разделе, означают следующее:
      «государство въезда» – государство-член, на территорию которого следует гражданин другого государства-члена;
      «государство постоянного проживания» – государство-член, гражданином которого является трудящийся государства-члена;
      «государство трудоустройства» – государство-член, на территории которого осуществляется трудовая деятельность;
      «документы об образовании» – документы государственного образца об образовании, а также документы об образовании, признаваемые на уровне государственных документов об образовании, выданные образовательными организациями (учреждениями образования, организациями в сфере образования) государств-членов;
      «заказчик работ (услуг)» – юридическое или физическое лицо, которое предоставляет трудящемуся государства-члена работу на основании заключенного с ним гражданско-правового договора в порядке и на условиях, которые предусмотрены законодательством государства трудоустройства;
      «миграционная карта (карточка)» – документ, который содержит сведения о гражданине государства-члена, въезжающем на территорию другого государства-члена, и служит для учета и контроля за его временным пребыванием на территории государства въезда;
      «работодатель» – юридическое или физическое лицо, которое предоставляет трудящемуся государства-члена работу на основании заключенного с ним трудового договора в порядке и на условиях, которые предусмотрены законодательством государства трудоустройства;
      «социальное обеспечение (социальное страхование)» – обязательное страхование на случай временной нетрудоспособности и в связи с материнством, обязательное страхование от несчастных случаев на производстве и профессиональных заболеваний и обязательное медицинское страхование;
      «трудовая деятельность» – деятельность на основании трудового договора или деятельность по выполнению работ (оказанию услуг) на основании гражданско-правового договора, осуществляемая на территории государства трудоустройства в соответствии с законодательством этого государства;
      «трудящийся государства-члена» – лицо, являющееся гражданином государства-члена, законно находящееся и на законном основании осуществляющее трудовую деятельность на территории государства трудоустройства, гражданином которого оно не является и в котором постоянно не проживает;
      «член семьи» – лицо, состоящее в браке с трудящимся государства-члена, а также находящиеся на его иждивении дети и другие лица, которые признаются членами семьи в соответствии с законодательством государства трудоустройства.

Статья 97
Трудовая деятельность трудящихся государств-членов

      1. Работодатели и (или) заказчики работ (услуг) государства-члена вправе привлекать к осуществлению трудовой деятельности трудящихся государств-членов без учета ограничений по защите национального рынка труда. При этом трудящимся государств-членов не требуется получение разрешения на осуществление трудовой деятельности в государстве трудоустройства.
      2. Государства-члены не устанавливают и не применяют ограничения, установленные их законодательством в целях защиты национального рынка труда, за исключением ограничений, установленных настоящим Договором и законодательством государств-членов в целях обеспечения национальной безопасности (в том числе в отраслях экономики, имеющих стратегическое значение) и общественного порядка, в отношении осуществляемой трудящимися государств-членов трудовой деятельности, рода занятий и территории пребывания.
      3. В целях осуществления трудящимися государств-членов трудовой деятельности в государстве трудоустройства признаются документы об образовании без проведения установленных законодательством государства трудоустройства процедур признания документов об образовании.
      Трудящиеся государств-членов, имеющие право на занятие педагогической, медицинской или фармацевтической деятельностью, получившие педагогическое, медицинское или фармацевтическое образование в любом государстве-члене, проходят установленную законодательством государства трудоустройства процедуру признания документов об образовании и допускаются соответственно к педагогической, медицинской или фармацевтической деятельности в порядке, установленном законодательством государства трудоустройства.
      Документы об ученых степенях и ученых званиях, выданные уполномоченными органами государств-членов признаются в соответствии с законодательством государства трудоустройства.
      Работодатели (заказчики работ (услуг)) вправе запросить нотариальный перевод документов об образовании на язык государства трудоустройства, а также в случае необходимости в целях верификации документов об образовании трудящихся государств-членов направлять запросы, в том числе путем обращения к информационным базам данных, в образовательные организации (учреждения образования, организации в сфере образования), выдавшие документ об образовании, и получать соответствующие ответы.
      4. Трудовая деятельность трудящегося государства-члена регулируется законодательством государства трудоустройства с учетом положений настоящего Договора.
      5. Срок временного пребывания (проживания) трудящегося государства-члена и членов семьи на территории государства трудоустройства определяется сроком действия трудового или гражданско-правового договора, заключенного трудящимся государства-члена с работодателем или заказчиком работ (услуг).
      6. Граждане государства-члена, прибывшие в целях осуществления трудовой деятельности или трудоустройства на территорию другого государства-члена, освобождаются от обязанности регистрации (постановки на учет) в течение 30 суток с даты въезда.
      В случае пребывания граждан государства-члена на территории другого государства-члена свыше 30 суток с даты въезда, эти граждане обязаны зарегистрироваться (встать на учет) в соответствии с законодательством государства въезда, если такая обязанность установлена законодательством государства въезда.
      7. Граждане государства-члена при въезде на территорию другого государства-члена в случаях, предусмотренных законодательством государства въезда, используют миграционные карты (карточки), если иное не предусмотрено отдельными международными договорами государств-членов.
      8. Граждане государства-члена при въезде на территорию другого государства-члена по одному из действительных документов, допускающему проставление отметок органов пограничного контроля о пересечении государственной границы, при условии, что срок их пребывания не превышает 30 суток с даты въезда, освобождаются от использования миграционной карты (карточки), если такая обязанность установлена законодательством государства въезда.
      9. В случае досрочного расторжения трудового или гражданско-правового договора после истечения 90 суток с даты въезда на территорию государства трудоустройства трудящийся государства-члена имеет право без выезда с территории государства трудоустройства в течение 15 дней заключить новый трудовой или гражданско-правовой договор.

Статья 98
Права и обязанности трудящегося государства-члена

      1. Трудящийся государства-члена имеет право на занятие профессиональной деятельностью в соответствии со специальностью и квалификацией, указанных в документах об образовании, документах о присуждении ученой степени и (или) присвоении ученого звания, полученных трудящимся государства-члена в любом из государств-членов.
      2. Трудящийся государства-члена и члены семьи осуществляют в порядке, установленном законодательством государства трудоустройства, право:
      1) на владение, пользование и распоряжение своим имуществом;
      2) на защиту собственности;
      3) на беспрепятственный перевод денежных средств.
      3. Социальное обеспечение (социальное страхование) (кроме пенсионного) трудящихся государств-членов и членов семей осуществляется на тех же условиях и в том же порядке, что и граждан государства трудоустройства.
      Трудовой (страховой) стаж трудящихся государств-членов засчитывается в общий трудовой (страховой) стаж для целей социального страхования (кроме пенсионного) в соответствии с законодательством государства трудоустройства.
      Пенсионное обеспечение трудящихся государств-членов регулируется законодательством государства постоянного проживания, а также в соответствии с отдельным международным договором между государствами-членами.
      4. Право трудящихся государств-членов и членов семей на получение скорой медицинской помощи (в экстренной и неотложной формах) и иной медицинской помощи регулируется в порядке согласно приложению № 30, а также законодательством государства трудоустройства и международными договорами, участником которых оно является.
      5. Трудящийся государства-члена имеет право вступать в профессиональные союзы наравне с гражданами государства трудоустройства.
      6. Трудящийся государства-члена имеет право на получение от государственных органов государства трудоустройства (к компетенции которых относятся соответствующие вопросы) и работодателя (заказчика работ (услуг)) информации, касающейся порядка его пребывания, условий осуществления трудовой деятельности, а также прав и обязанностей, предусмотренных законодательством государства трудоустройства.
      7. По требованию трудящегося государства-члена (в том числе бывшего) работодатель (заказчик работ (услуг)) обязан на безвозмездной основе выдать ему справку (справки) и (или) заверенную копию справки (справок) с указанием профессии (специальности, квалификации и должности), периода работы и размера заработной платы в сроки, установленные законодательством государства трудоустройства.
      8. Дети трудящегося государства-члена, совместно проживающие с ним на территории государства трудоустройства, имеют право на посещение дошкольных учреждений, получение образования в соответствии с законодательством государства трудоустройства.
      9. Трудящиеся государства-члена и члены семей обязаны соблюдать законодательство государства трудоустройства, уважать культуру и традиции народов государства трудоустройства, нести ответственность за совершенные правонарушения в соответствии с законодательством государства трудоустройства.
      10. Доходы трудящегося государства-члена, полученные им в результате осуществления трудовой деятельности на территории государства трудоустройства, подлежат налогообложению в соответствии с международными договорами и законодательством государства трудоустройства с учетом положений настоящего Договора.

ЧАСТЬ ЧЕТВЕРТАЯ
ПЕРЕХОДНЫЕ И ЗАКЛЮЧИТЕЛЬНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Раздел XXVII
ПЕРЕХОДНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 99
Общие переходные положения

      1. Международные договоры государств-членов, заключенные в рамках формирования договорно-правовой базы Таможенного союза и Единого экономического пространства, действующие на дату вступления в силу настоящего Договора, входят в право Союза и применяются в части, не противоречащей настоящему Договору.
      2. Решения Высшего Евразийского экономического совета на уровне глав государств, Высшего Евразийского экономического совета на уровне глав правительств и Евразийской экономической комиссии, действующие на дату вступления в силу настоящего Договора, сохраняют свою юридическую силу и применяются в части, не противоречащей настоящему Договору.
      3. С даты вступления в силу настоящего Договора:
      функции и полномочия Высшего Евразийского экономического совета на уровне глав государств и Высшего Евразийского экономического совета на уровне глав правительств, действовавших в соответствии с Договором о Евразийской экономической комиссии от 18 октября 2011 года, осуществляются соответственно Высшим советом и Межправительственным советом, действующими в соответствии с настоящим Договором;
      Евразийская экономическая комиссия, учрежденная в соответствии с Договором о Евразийской экономической комиссии от 18 ноября 2011 года, осуществляет свою деятельность в соответствии с настоящим Договором;
      члены Коллегии Комиссии, назначенные до вступления в силу настоящего Договора, продолжают выполнять свои функции до истечения срока полномочий, на который они назначены;
      директора и заместители директоров департаментов, трудовые договоры с которыми заключены до вступления в силу настоящего Договора, продолжают выполнять возложенные на них обязанности до истечения сроков, предусмотренных в трудовых договорах;
      замещение вакантных должностей в структурных подразделениях Комиссии осуществляется в порядке, предусмотренном настоящим Договором.

Статья 100
Переходные положения в отношении раздела VII

1. Функционирование общего рынка лекарственных средств в рамках Союза осуществляется начиная с 1 января 2016 г. в соответствии с международным договором в рамках Союза, определяющим единые принципы и правила обращения лекарственных средств, который должен быть заключен государствами-членами не позднее 1 января 2015 г.
2. Функционирование общего рынка медицинских изделий (изделий медицинского назначения и медицинской техники) в рамках Союза осуществляется начиная с 1 января 2016 г. в соответствии с международным договором в рамках Союза, определяющим единые принципы и правила обращения медицинских изделий (изделий медицинского назначения и медицинской техники), который должен быть заключен государствами-членами не позднее 1 января 2015 г.

Статья 101
Переходные положения в отношении раздела VIII

      1. До вступления в силу Таможенного кодекса Евразийского экономического союза таможенное регулирование в Союзе осуществляется в соответствии с Договором о Таможенном кодексе таможенного союза от 27 ноября 2009 года и иными международными договорами государств-членов, регулирующими таможенные правоотношения, заключенными в рамках формирования договорно-правовой базы Таможенного союза и Единого экономического пространства и входящими в соответствии со статьей 99 настоящего Договора в право Союза, с учетом положений настоящей статьи.
      2. Для целей применения международных договоров, указанных в пункте 1 настоящей статьи, под используемыми в них понятиями понимается следующее:
      «государства-члены таможенного союза» – государства-члены, в значении, определенном настоящим Договором.
      «единая таможенная территория таможенного союза (таможенная территория таможенного союза)» – таможенная территория Союза;
      «единая Товарная номенклатура внешнеэкономической деятельности таможенного союза (Товарная номенклатура внешнеэкономической деятельности)» – единая Товарная номенклатура внешнеэкономической деятельности Евразийского экономического союза;
      «Единый таможенный тариф таможенного союза» – Единый таможенный тариф Евразийского экономического союза;
      «Комиссия таможенного союза» – Евразийская экономическая комиссия;
      «международные договоры государств-членов таможенного союза» – международные договоры в рамках Союза, в том числе международные договоры государств-членов, входящие в соответствии со статьей 99 настоящего Договора в право Союза;
      «таможенная граница таможенного союза (таможенная граница)» – таможенная граница Евразийского экономического союза;
      3. Для целей применения международных договоров, указанных в пункте 1 настоящей статьи, к запретам и ограничениям относятся, применяемые в отношении товаров, перемещаемых через таможенную границу Союза, меры нетарифного регулирования (в том числе вводимые исходя из общих исключений, защиты внешнего финансового положения и обеспечения равновесия платежного баланса в одностороннем порядке), меры технического регулирования, меры экспортного контроля и меры в отношении продукции военного назначения, а также санитарные, ветеринарно-санитарные и карантинные фитосанитарные меры и радиационные требования.
      При этом к мерам нетарифного регулирования, в том числе вводимым исходя из общих исключений и защиты внешнего финансового положения и обеспечения равновесия платежного баланса в одностороннем порядке, относятся меры, определенные статьями 46 и 47 настоящего Договора.
      Положения международных договоров, указанных в пункте 1 настоящей статьи, за исключением пунктов 3 и 4 статьи 3 Таможенного кодекса Таможенного союза, касающиеся определения и применения (неприменения) запретов и ограничений, не применяются.
      При перемещении товаров через таможенную границу Союза, в том числе товаров для личного пользования, и (или) помещении товаров под таможенные процедуры соблюдение запретов и ограничений подтверждается в случаях и порядке, установленных Комиссией или нормативными правовыми актами государств-членов в соответствии с настоящим Договором либо установленных
в соответствии с законодательством государств-членов, путем представления документов и (или) сведений, подтверждающих соблюдение запретов и ограничений.
      Ветеринарно-санитарный, карантинный фитосанитарный, санитарно-эпидемиологический, радиационный и другие виды государственного контроля (надзора) при перемещении товаров через таможенную границу Союза осуществляются и оформляются в соответствии с настоящим Договором или принятыми в соответствии с ним актами Комиссии или нормативными правовыми актами государств-членов либо в соответствии с законодательством государств-членов.
      4. Статья 51 Таможенного кодекса Таможенного союза в части ведения Товарной номенклатуры внешнеэкономической деятельности применяется с учетом положений статьи 45 настоящего Договора.
      5. Глава 7 Таможенного кодекса Таможенного союза применяется с учетом положений статьи 37 настоящего Договора.
      6. Пункт 2 статьи 70 Таможенного кодекса Таможенного союза не применяется.
      Специальные, антидемпинговые и компенсационные пошлины устанавливаются в соответствии с положениями настоящего Договора и взимаются в порядке, предусмотренном Таможенным кодексом Таможенного союза для взимания ввозной таможенной пошлины с учетом положений статьей 48 и 49 настоящего Договора, а также с учетом следующего.
      Специальные, антидемпинговые, компенсационные пошлины подлежат уплате при помещении товаров под таможенные процедуры, условия которых в соответствии с международными договорами, указанными в пункте 1 настоящей статьи, предусматривают соблюдение ограничений в связи с применением специальных защитных, антидемпинговых и компенсационных мер.
      Исчисление специальных, антидемпинговых, компенсационных пошлин, возникновение и прекращение обязанности по уплате данных пошлин, определение сроков и порядка их уплаты осуществляются в порядке, предусмотренном Таможенным кодексом Таможенного союза для ввозных таможенных пошлин, с учетом особенностей, установленных настоящим Договором.
      При применении антидемпинговой или компенсационной пошлины в соответствии с пунктами 104 и 169 Протокола о применении специальных защитных, антидемпинговых и компенсационных мер по отношению к третьим странам (приложение № 8 к Договору) антидемпинговые, компенсационные пошлины подлежат уплате не позднее 30 рабочих дней со дня вступления в силу решения Комиссии о применении антидемпинговой или компенсационной пошлины, а также зачислению и распределению в порядке, определенном в приложении к указанному Протоколу.
      Изменение сроков уплаты специальных, антидемпинговых, компенсационных пошлин в форме отсрочки или рассрочки не производится.
      В случае неуплаты или неполной уплаты специальных, антидемпинговых, компенсационных пошлин в установленные сроки их взыскание осуществляется в порядке, предусмотренном для ввозных таможенных пошлин законодательством государства-члена, таможенным органом которого осуществляется взыскание таможенных пошлин, налогов с начислением пеней. При этом порядок исчисления, уплаты, взыскания и возврата пеней аналогичен порядку, установленному для пеней, уплачиваемых, взыскиваемых в связи с неуплатой или неполной уплатой ввозных таможенных пошлин.
      Положения настоящего пункта распространяются на исчисление, уплату и взыскание предварительных специальных, предварительных антидемпинговых, предварительных компенсационных пошлин.
      7. Статья 74 Таможенного кодекса Таможенного союза в части тарифных льгот применяется с учетом положений статьи 43 настоящего Договора.
      8. Часть вторая пункта 2 статьи 77 Таможенного кодекса Таможенного союза не применяется.
      Для целей исчисления вывозных таможенных пошлин применяются ставки, установленные законодательством государства-члена, на территории которого товары помещаются под таможенную процедуру либо на территории которого выявлен факт незаконного перемещения товаров через таможенную границу Союза, если иное не установлено международными договорами в рамках Союза и (или) двусторонними международными договорами между государствами-членами.

Статья 102
Переходные положения в отношении раздела IX

      1. Несмотря на положения статьи 35 настоящего Договора, государства-члены вправе в одностороннем порядке предоставлять преференции в торговле с третьей стороной на основании заключенных до 1 января 2015 г. международного договора этого государства-члена с такой третьей стороной или международного договора, участниками которого являются все государства-члены.
      Государства-члены осуществляют унификацию договоров, на основании которых предоставляются преференции.
      2. Специальные защитные, антидемпинговые и компенсационные меры, принятые в отношении товаров, ввозимых на таможенную территорию Союза, путем пересмотра специальных защитных, антидемпинговых и компенсационных мер, действовавших в соответствии с законодательством Республики Беларусь, Республики Казахстан и Российской Федерации, применяются до окончания срока действия указанных мер, установленного соответствующим решением Комиссии, и могут подлежать пересмотру в соответствии с положениями раздела IX настоящего Договора и приложением № 8 к нему.
      3. Для целей реализации положений статьи 36 настоящего Договора до вступления в силу решения Комиссии, устанавливающего условия и порядок применения единой системы тарифных преференций Союза в отношении товаров, происходящих из развивающихся стран и (или) наименее развитых стран, применяется Протокол о единой системе тарифных преференций Таможенного союза от 12 декабря 2008 года.
      4. До вступления в силу решения Комиссии, устанавливающего правила определения происхождения товаров, предусмотренные пунктом 2 статьи 37 настоящего Договора, применяется Соглашение о единых правилах определения страны происхождения товаров от 25 января 2008 года.
      5. До вступления в силу решения Комиссии, устанавливающие правила определения происхождения товаров, предусмотренные пунктом 3 статьи 37 настоящего Договора, применяется Соглашение о правилах определения происхождения товаров из развивающихся и наименее развитых стран от 12 декабря 2008 года.
      6. В рамках Союза к соответствующим отношениям применяется Договор о функционировании Таможенного союза в рамках многосторонней торговой системы от 19 мая 2011 года.

Статья 103
Переходные положения в отношении раздела XVI

1. Для достижения целей, изложенных в пункте 1 статьи 70 настоящего Договора, государства-члены к 2025 году осуществят гармонизацию своего законодательства в сфере финансового рынка в соответствии с международным договором в рамках Союза и Протоколом по финансовым услугам (приложение № 17 к настоящему Договору).
2. Государства-члены после завершения гармонизации законодательства в сфере финансовых рынков примут решение о полномочиях и функциях наднационального органа по регулированию финансового рынка и создадут его с месторасположением в городе Алматы в 2025 году.

Статья 104
Переходные положения в отношении раздела XX

      1. В целях обеспечения разработки индикативных (прогнозных) балансов газа, нефти и нефтепродуктов Союза, способствующих эффективному использованию совокупного энергетического потенциала и оптимизации межгосударственных поставок топливно-энергетических ресурсов, уполномоченные органы государств-членов до 1 января 2016 г. разработают методологию формирования индикативных (прогнозных) балансов газа, нефти и нефтепродуктов.
      2. В целях формирования общего электроэнергетического рынка Союза Высший совет утвердит до 1 июля 2015 г. концепцию, а до 1 июля 2016 г. программу формирования общего электроэнергетического рынка Союза, предусмотрев срок выполнения мероприятий программы до 1 июля 2018 г.
      3. По завершении выполнения мероприятий программы формирования общего электроэнергетического рынка Союза государства-члены заключат международный договор в рамках Союза о формировании общего электроэнергетического рынка Союза, содержащий в том числе единые правила доступа к услугам субъектов естественных монополий в сфере электроэнергетики, и обеспечат вступление его в силу не позднее 1 июля 2019 г.
      4. В целях формирования общего рынка газа Союза Высший совет утвердит до 1 января 2016 г. концепцию, а до 1 января 2018 г. программу формирования общего рынка газа Союза, предусмотрев срок выполнения мероприятий программы до 1 января 2024 г.
      5. По завершении выполнения мероприятий программы формирования общего рынка газа Союза государства-члены заключат международный договор в рамках Союза о формировании общего рынка газа Союза, содержащий в том числе единые правила доступа к газотранспортным системам, расположенным на территориях государств-членов, и обеспечат вступление его в силу не позднее 1 января 2025 г.
      6. В целях формирования общих рынков нефти и нефтепродуктов Высший совет утвердит до 1 января 2016 г. концепцию, а до 1 января 2018 г. программу формирования общих рынков нефти и нефтепродуктов Союза, предусмотрев срок выполнения мероприятий программы до 1 января 2024 г.
      7. По завершении выполнения мероприятий программы формирования общих рынков нефти и нефтепродуктов Союза государства-члены заключат международный договор о формировании общих рынков нефти и нефтепродуктов Союза, содержащий в том числе единые правила доступа к системам транспортировки нефти и нефтепродуктов, расположенным на территориях государств-членов, и обеспечат вступление его в силу не позднее 1 января 2025 г.
      8. Протокол об обеспечении доступа к услугам субъектов естественных монополий в сфере электроэнергетики, включая основы ценообразования и тарифной политики (приложение № 21 к настоящему Договору) действует до вступления в силу международного договора, предусмотренного пунктом 3 настоящей статьи.
      9. Протокол о правилах доступа к услугам субъектов естественных монополий в сфере транспортировки газа по газотранспортным системам, включая основы ценообразования и тарифной политики (приложение № 22 к настоящему Договору) действует до вступления в силу международного договора, предусмотренного пунктом 5 настоящей статьи.
      10. Протокол о порядке организации, управления, функционирования и развития общих рынков нефти и нефтепродуктов (приложение № 23 к настоящему Договору) действует до вступления в силу международного договора, предусмотренного пунктом 7 настоящей статьи.

Статья 105
Переходные положения в отношении раздела XXIV

      1. Государства-члены обеспечат вступление в силу международного договора в рамках Союза, предусмотренного пунктом 7 Протокола о единых правилах предоставления промышленных субсидий (приложение № 28 к настоящему Договору), с 1 января 2017 г.
      С даты вступления в силу указанного международного договора вступают в силу положения подпунктов 3 и 4 пункта 6 статьи 93 настоящего Договора, пунктов 6, 15, 20, 87 и 97 Протокола о единых правилах предоставления промышленных субсидий (приложение № 28 к настоящему Договору).
      2. Положения статьи 93 настоящего Договора и Протокола о единых правилах предоставления промышленных субсидий (приложение № 28 к настоящему Договору) не распространяются на субсидии, предоставленные на территориях государств-членов до 1 января 2012 г.

Статья 106 (статья дорабатывается)
Переходные положения в отношении раздела XXV

      1. Для Республики Беларусь в отношении положений абзаца первого пункта 8 Протокола о мерах государственной поддержки сельского хозяйства (приложение № 29 к настоящему Договору) устанавливается переходный период до 2016 г., в течение которого Республика Беларусь обязуется снизить разрешенный объем государственной поддержки сельского хозяйства следующим образом:
      в 2015 году – 12 процентов;
      в 2016 году – 10 процентов.
      2. Методология расчета государственной поддержки сельского хозяйства, предусмотренная абзацем вторым пункта 8 Протокола о мерах государственной поддержки сельского хозяйства (приложение № 29 к настоящему Договору), разрабатывается и утверждается до 1 января 2016 г.
      3. Обязательства, предусмотренные абзацем третьим пункта 8 Протокола о мерах государственной поддержки сельского хозяйства (приложение № 29 к настоящему Договору), вступают в силу для Республики Беларусь не позднее 1 января 2025 г.

Раздел XXVIII
ЗАКЛЮЧИТЕЛЬНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 107
Социальные гарантии, привилегии и иммунитеты

На территории каждого из государств-членов Союз, члены Совета Комиссии и Коллегии Комиссии, судьи Суда Союза, должностные лица и сотрудники Комиссии и Аппарата Суда Союза пользуются социальными гарантиями, привилегиями и иммунитетами, которые необходимы для осуществления ими возложенных на них полномочий и должностных (служебных) обязанностей. Объем указанных социальных гарантий, привилегий и иммунитетов определяется согласно приложению № 31 к настоящему Договору.

Статья 108
Вступление в Союз

      1. Союз открыт для вступления любого государства, разделяющего его цели и принципы, на условиях, согласованных государствами-членами.
      2. Для получения статуса государства-кандидата на вступление в Союз заинтересованное государство направляет соответствующее обращение на имя Председателя Высшего совета.
      3. Решение о предоставлении государству статуса государства-кандидата на вступление в Союз принимается Высшим советом консенсусом.
      4. На основании решения Высшего совета формируется рабочая группа из представителей государства-кандидата, государств-членов и органов Союза (далее – рабочая группа) для изучения степени готовности государства-кандидата к принятию на себя обязательств, вытекающих из права Союза, разработки проекта Программы действий по вступлению государства-кандидата в Союз, а также проекта международного договора о вступлении соответствующего государства в Союз, которым определяется объем прав и обязанностей государства-кандидата, а также формат его участия в работе органов Союза.
      5. Программа действий по вступлению государства-кандидата в Союз утверждается Высшим советом.
      6. Рабочая группа на регулярной основе представляет на рассмотрение Высшего совета доклад о ходе выполнения государством-кандидатом Программы действий по вступлению в Союз. На основе вывода рабочей группы о том, что государство-кандидат в полном объеме выполнило обязательства, вытекающие из права Союза, Высший совет принимает решение о подписании с государством-кандидатом международного договора о вступлении в Союз. Указанный международный договор подлежит ратификации.

Статья 109
Государства-наблюдатели

      1. Любое государство вправе обратиться к Председателю Высшего совета с просьбой о предоставлении ему статуса государства-наблюдателя при Союзе.
      2. Решение о предоставлении статуса государства-наблюдателя при Союзе либо об отказе в предоставлении такого статуса принимается Высшим советом с учетом интересов развития интеграции и достижения целей настоящего Договора.
      3. Уполномоченные представители государства-наблюдателя при Союзе могут присутствовать по приглашению на заседаниях органов Союза, получать принимаемые органами Союза документы, не являющиеся документами конфиденциального характера.
      4. Статус государства-наблюдателя при Союзе не дает права участвовать в принятии решений в органах Союза.
      5. Государство, получающее статус государства-наблюдателя при Союзе, обязано воздерживаться от любых действий, способных нанести ущерб интересам Союза и его государств-членов, объекту и целям настоящего Договора.

Статья 110
Рабочий язык органов Союза.
Язык международных договоров в рамках Союза и решений Комиссии

      1. Рабочим языком органов Союза является русский язык.
      2. Международные договоры в рамках Союза и решения Комиссии, имеющие обязательный характер для государств-членов, принимаются на русском языке с последующим переводом на государственные языки государств-членов, если это предусмотрено их законодательством, в порядке, определяемом Комиссией.
      Перевод на государственные языки государств-членов осуществляется за счет средств, предусмотренных в бюджете Союза на эти цели.
      3. В случае возникновения разногласий для целей толкования международных договоров и решений, указанных в пункте 2 настоящей статьи, используется текст на русском языке.

Статья 111
Доступ и опубликование

      1. Международные договоры в рамках Союза, международные договоры с третьей стороной и решения органов Союза, подлежат официальному опубликованию на официальном сайте Союза в сети Интернет в порядке, установленном Межправительственным советом.
      Дата публикации решения органа Союза на официальном сайте Союза в сети Интернет признается датой официального опубликования данного решения.
      2. Ни одно решение, указанное в пункте 1 настоящей статьи, не может вступить в силу до его официального опубликования.
      3. Решения органов Союза направляются Сторонам не позднее 3 календарных дней со дня принятия решения.
      4. Органы Союза обеспечивают предварительное опубликование проектов решений на официальном сайте Союза, как минимум, за 30 календарных дней до даты, когда данное решение планируется к принятию. Проекты решений органов Союза, принимаемые в исключительных случаях, требующих оперативного реагирования, могут быть опубликованы в иные сроки.
      Заинтересованные лица могут представить данному органу свои комментарии и предложения.
      Порядок сбора, анализа и учета таких комментариев и предложений определяется регламентом работы соответствующего органа Союза.
      5. Не подлежат официальному опубликованию решения органов Союза, содержащие информацию ограниченного распространения, и проекты таких решений.
      6. Положения настоящей статьи не применяются в отношении решений Суда Союза, порядок вступления в силу и опубликования которых определяется согласно приложению № 2 к настоящему Договору.
      7. Положения пункта 4 настоящей статьи не применяются в отношении решений органов Союза в случаях, когда предварительная публикация проектов таких решений может помешать их исполнению или иным образом противоречить общественным интересам.

Статья 112
Разрешение споров

Споры, связанные с толкованием и (или) применением положений настоящего Договора, разрешаются путем консультаций и переговоров.
В случае недостижения согласия в течение 3 месяцев с даты направления одной стороной спора другой стороне спора официальной письменной просьбы о проведении консультаций и переговоров, если иной срок не предусмотрен Статутом Суда, спор может быть передан любой из сторон спора на рассмотрение в Суд Союза, если сторонами спора не достигнута договоренность об использовании иных механизмов его разрешения.

Статья 113
Вступление Договора в силу

Настоящий Договор вступает в силу с даты получения депозитарием последнего письменного уведомления о выполнении государствами-членами внутригосударственных процедур, необходимых для его вступления в силу.
С даты вступления в силу настоящего Договора прекращается действие международных договоров, заключенных в рамках формирования Таможенного союза и Единого экономического пространства, согласно приложению № 32 к настоящему Договору.

Статья 114
Соотношение настоящего Договора
с иными международными договорами

1. Настоящий Договор не препятствует заключению государствами-членами международных договоров, не противоречащих целям и принципам настоящего Договора.
2. Двусторонние международные договоры между государствами-членами, предусматривающие более глубокий по сравнению с положениями настоящего Договора или международных договоров в рамках Союза уровень интеграции или предоставляющие дополнительные преимущества в пользу их физических и (или) юридических лиц применяются в отношениях между заключившими их государствами и могут заключаться при условии, что не затрагивают осуществление ими и другими государствами-членами своих прав и выполнение обязательств по настоящему Договору и международным договорам в рамках Союза.

Статья 115
Внесение изменений в Договор

В настоящий Договор могут быть внесены изменения и дополнения, которые оформляются отдельными протоколами и являются неотъемлемой частью настоящего Договора.

Статья 116
Регистрация Договора в Секретариате
Организации Объединенных Наций

Настоящий Договор в соответствии со статьей 102 Устава Организации Объединенных Наций подлежит регистрации в Секретариате Организации Объединенных Наций.

Статья 117
Оговорки

Оговорки к настоящему Договору не допускаются.

Статья 118
Выход из Договора

      1. Любое государство-член вправе выйти из настоящего Договора, направив депозитарию настоящего Договора по дипломатическим каналам письменное уведомление о своем намерении выйти из настоящего Договора. Действие настоящего Договора в отношении этого государства прекращается по истечении 12 месяцев с даты получения депозитарием настоящего Договора такого уведомления.
      2. Государство-член, уведомившее в соответствии с пунктом 1 настоящей статьи о своем намерении выйти из настоящего Договора, обязано урегулировать финансовые обязательства, возникшие в связи с его участием в настоящем Договоре. Данное обязательство остается в силе, несмотря на выход государства из настоящего Договора, вплоть до полного его выполнения.
      3. На основе уведомления, указанного в пункте 1 настоящей статьи, Высший совет принимает решение о начале процесса урегулирования обязательств, возникших в связи с участием государства-члена в настоящем Договоре.
      4. Выход из настоящего Договора автоматически влечет прекращение членства в Союзе и выход из международных договоров в рамках Союза.
      Совершено в г.__________ « » _______ 2014 г. в одном экземпляре на белорусском, казахском и русском языках, причем все тексты имеют одинаковую силу.
      В случае возникновения разногласий для целей толкования настоящего Договора используется текст на русском языке.
      Подлинный экземпляр настоящего Договора хранится в Евразийской экономической комиссии, которая, являясь депозитарием настоящего Договора, направит каждой Стороне его заверенную копию.

За Республику	За Республику	За Российскую
Беларусь	Казахстан	Федерацию

ПРИЛОЖЕНИЕ № 1
к Договору о Евразийском
экономическом союзе

ПОЛОЖЕНИЕ
о Евразийской экономической комиссии

I. Общие положения

      1. В соответствии с пунктом 1 статьи 18 Договора о Евразийском экономическом союзе (далее – Договор) Комиссия является постоянно действующим регулирующим органом Союза.
      Основными задачами Комиссии являются обеспечение условий функционирования и развития Союза, а также выработка предложений в сфере экономической интеграции в рамках Союза.
      2. Комиссия осуществляет свою деятельность на основе следующих принципов:
      1) обеспечение взаимной выгоды, равноправия и учета национальных интересов государств-членов;
      2) экономическая обоснованность принимаемых решений;
      3) открытость, гласность и объективность.
      3. Комиссия осуществляет свою деятельность в пределах полномочий, предусмотренных Договором и международными договорами в рамках Союза, в следующих сферах:
      1) таможенно-тарифное и нетарифное регулирование;
      2) таможенное регулирование;
      3) техническое регулирование;
      4) санитарные, ветеринарно-санитарные и карантинные фитосанитарные меры;
      5) зачисление и распределение ввозных таможенных пошлин;
      6) установление торговых режимов в отношении третьих стран;
      7) статистика внешней и взаимной торговли;
      8) макроэкономическая политика;
      9) конкурентная политика;
      10) промышленные и сельскохозяйственные субсидии;
      11) энергетическая политика;
      12) естественные монополии;
      13) государственные и (или) муниципальные закупки;
      14) взаимная торговля услугами и инвестиции;
      15) транспорт и перевозки;
      16) валютная политика;
      17) охрана и защита результатов интеллектуальной деятельности и средств индивидуализации товаров, работ и услуг;
      18) трудовая миграция;
      19) финансовые рынки (банковская сфера, сфера страхования, валютный рынок, рынок ценных бумаг);
      20) иные сферы, определенные Договором и международными договорами в рамках Союза.
      4. Комиссия в пределах своих полномочий обеспечивает реализацию международных договоров, входящих в право Союза.
      5. Комиссия выполняет функции депозитария международных договоров в рамках Союза, решений Высшего совета и Межправительственного совета.
      6. Комиссия может быть наделена Высшим советом правом подписывать международные договоры по вопросам, входящим в компетенцию Комиссии.
      7. В целях обеспечения эффективного функционирования Союза Комиссия вправе создавать консультативные органы для проведения консультаций по отдельным вопросам, принятие решений по которым относится к компетенции Комиссии.
      8. Комиссия имеет право запрашивать у государств-членов позицию по вопросам, рассматриваемым Комиссией. Запрос о представлении позиции направляется в правительства государств-членов. Комиссия также имеет право запрашивать у органов исполнительной власти государств-членов, юридических и физических лиц информацию, необходимую для осуществления Комиссией своих полномочий. Копии запросов Комиссии в адрес юридических и физических лиц, за исключением запросов, содержащих конфиденциальную информацию, одновременно направляются в уполномоченный орган исполнительной власти государства-члена. Запрос о представлении позиции или информации от имени Комиссии направляется председателем или членом Коллегии Комиссии, если иное не установлено Договором.
      Органы исполнительной власти государств-членов обеспечивают предоставление запрашиваемой информации в срок, установленный Регламентом работы Комиссии, при условии, что информация не содержит сведений, отнесенных в соответствии с законодательством государств-членов к государственной тайне (государственным секретам) или к сведениям ограниченного распространения.
      Порядок обмена информацией, содержащей сведения, отнесенные в соответствии с законодательством государств-членов к государственной тайне (государственным секретам) или к сведениям ограниченного распространения, устанавливается международными договорами в рамках Союза.
      9. Комиссия отвечает за составление бюджета Союза и подготовку отчета о его исполнении, является распорядителем средств бюджетной сметы Комиссии.
      10. Комиссия пользуется правами юридического лица.
      11. Комиссия состоит из Совета Комиссии и Коллегии Комиссии. Порядок деятельности Совета Комиссии и Коллегии Комиссии регулируется Регламентом работы Евразийской экономической комиссии, утверждаемым Высшим советом (далее – Регламент).
      12. Совет Комиссии вправе образовывать структурные подразделения (далее – департаменты Комиссии).
      13. Комиссия в пределах своих полномочий принимает решения, имеющие нормативно-правовой характер и обязательные для государств-членов, распоряжения, имеющие организационно-распорядительный характер, и рекомендации, не имеющие обязательного характера.
      Решения Комиссии входят в право Союза и подлежат непосредственному применению на территориях государств-членов.
      14. Решения, распоряжения и рекомендации Комиссии принимаются Советом Комиссии и Коллегией Комиссии в пределах полномочий, установленных Договором, и в порядке, предусмотренном Договором и Регламентом.
      Разграничение полномочий и функций Совета Комиссии и Коллегии Комиссии определяется Регламентом.
      15. Решения Комиссии, которые могут оказать влияние на условия ведения предпринимательской деятельности, принимаются с учетом результатов проведения оценки регулирующего воздействия проектов таких решений.
      Порядок проведения процедуры оценки регулирующего воздействия проектов указанных решений Комиссии определяется Регламентом.
      16. В случае если иное не предусмотрено Договором и международными договорами в рамках Союза, решения Комиссии вступают в силу не ранее чем по истечении 30 календарных дней с даты их официального опубликования.
      Решения Комиссии, указанные в пункте 18 настоящего Положения, а также решения Комиссии, принимаемые в исключительных случаях, требующих оперативного реагирования, могут предусматривать иной срок вступления в силу, но не менее 10 календарных дней с даты их официального опубликования.
      Порядок принятия и вступления в силу решений Комиссии, указанных в абзаце втором настоящего пункта, устанавливается Регламентом.
      Решения Комиссии, содержащие сведения ограниченного распространения, вступают в силу в срок, определенный в них.
      Распоряжения Комиссии вступают в силу в срок, определенный в них.
      17. Решения Комиссии, ухудшающие положение физических и (или) юридических лиц, обратной силы не имеют.
      18. Решения Комиссии, улучшающие положение физических и (или) юридических лиц, могут иметь обратную силу, если прямо предусматривают это.
      19. Опубликование решений Комиссии и обеспечение доступа к ним осуществляется в порядке, установленном статьей 111 Договора.
      20. Принятие решений Комиссии осуществляется в соответствии со статьей 18 Договора и настоящим Положением путем голосования членов Совета Комиссии или членов Коллегии Комиссии.
      21. Голоса в Комиссии распределяются следующим образом:
      1) в Совете Комиссии – один голос члена Совета Комиссии является одним голосом;
      2) в Коллегии Комиссии – один голос члена Коллегии Комиссии является одним голосом.

II. Совет Комиссии

      22. Совет Комиссии осуществляет общее регулирование интеграционных процессов в Союзе, а также общее руководство деятельностью Комиссии.
      23. В Совет Комиссии входят по одному представителю от каждого государства-члена, являющемуся заместителем главы правительства и наделенному необходимыми полномочиями в соответствии с законодательством своего государства.
      Государства-члены уведомляют друг друга, а также Коллегию Комиссии о представителе в Совете Комиссии в порядке, установленном Регламентом.
      24. Совет Комиссии осуществляет следующие функции и полномочия:
      1) организует работу по совершенствованию правового регулирования деятельности Союза;
      2) вносит на утверждение Высшего совета основные направления интеграции в рамках Союза;
      3) рассматривает вопрос об отмене решений Комиссии, принятых Коллегией Комиссии, или внесении в них изменений в порядке, предусмотренном пунктом 30 настоящего Положения;
      4) рассматривает результаты мониторинга и контроля исполнения международных договоров, входящих в право Союза;
      5) вносит на рассмотрение Межправительственного совета ежегодный отчет о мониторинге проведения процедуры оценки регулирующего воздействия;
      6) утверждает по представлению Председателя Коллегии Комиссии перечень департаментов Комиссии, их структуру и штатную численность, а также распределение их между членами Коллегии Комиссии;
      7) утверждает квалификационные требования к должностным лицам и сотрудникам Комиссии;
      8) принимает решение о снятии привилегий и иммунитетов с сотрудников Комиссии по основаниям, предусмотренным Положением о социальных гарантиях, привилегиях и иммунитетах в Евразийском экономическом союзе (приложение № 31 к Договору);
      9) одобряет проект бюджета Союза;
      10) одобряет порядок оплаты труда членов Коллегии Комиссии, должностных лиц и сотрудников Комиссии;
      11) одобряет общую предельную штатную численность департаментов Комиссии;
      12) утверждает план по созданию и развитию интегрированной информационной системы Союза;
      13) в целях обеспечения соблюдения предусмотренных Договором прав граждан государств-членов на трудоустройство в департаменты Комиссии, образует комиссию по этике при Совете Комиссии и утверждает положение о ней;
      14) дает поручения Коллегии Комиссии;
      15) осуществляет иные функции и полномочия в соответствии с Договором, международными договорами в рамках Союза и Регламентом.
      25. Совет Комиссии вправе определять вопросы, по которым Коллегия Комиссии обязана провести консультации в рамках консультативного органа, созданного в соответствии с пунктом 44 настоящего Положения, перед принятием решения Совета Комиссии или Коллегии Комиссии.
      26. Заседания Совета Комиссии проводятся в соответствии с Регламентом. Любой член Совета Комиссии может инициировать проведение заседания Совета Комиссии, а также внести предложения в повестку дня заседания Совета Комиссии.
      Заседание Совета Комиссии считается правомочным, если на нем присутствуют все члены Совета Комиссии.
      27. В заседаниях Совета Комиссии принимают участие Председатель Коллегии Комиссии, а также по приглашению Совета Комиссии члены Коллегии Комиссии. Члены Совета Комиссии могут приглашать на заседания Совета Комиссии представителей государств-членов и иных лиц.
      В заседаниях Совета Комиссии могут принимать участие представители третьих государств в порядке и на условиях, которые определяются Договором.
      28. Председательство в Совете Комиссии осуществляется в соответствии с пунктом 4 статьи 8 Договора.
      В случае досрочного прекращения полномочий Председателя Совета Комиссии новый член Совета Комиссии от председательствующего государства-члена осуществляет полномочия Председателя Совета Комиссии в течение оставшегося срока.
      Председатель Совета Комиссии:
      осуществляет общее руководство подготовкой вопросов, вносимых для рассмотрения на очередном заседании Совета Комиссии;
      определяет повестку дня;
      открывает, ведет и закрывает заседания Совета Комиссии.
      29. Совет Комиссии в пределах своих полномочий принимает решения, распоряжения и рекомендации.
      Совет Комиссии принимает решения, распоряжения и рекомендации консенсусом.
      В случае если не достигнут консенсус, вопрос передается на рассмотрение в Высший совет или Межправительственный совет по предложению любого члена Совета Комиссии.
      30. Государство-член или член Совета Комиссии имеет право в течение 15 календарных дней с даты опубликования решения Коллегии Комиссии внести в Коллегию Комиссии предложение о его отмене или внесении в него изменений.
      Председатель Коллегии Комиссии в день получения указанного предложения направляет членам Совета Комиссии материалы по соответствующему решению.
      Совет Комиссии после поступления таких материалов рассматривает их и принимает решение в течение 10 календарных дней.
      Государство-член в случае несогласия с решением, принятым Советом Комиссии по результатам рассмотрения вопроса об отмене решения Коллегии Комиссии или внесения в него изменений, либо в случае истечения срока, предусмотренного абзацем третьим настоящего пункта, но не позднее 30 календарных дней с даты официального опубликования решения Совета Комиссии, может направить в Комиссию письмо за подписью главы правительства с предложением о внесении соответствующего вопроса на рассмотрение Межправительственного совета и (или) Высшего совета.
      Глава правительства государства-члена вправе обратиться в Комиссию с предложением о внесении вопроса в отношении решений Комиссии, указанных в абзаце втором пункта 16 настоящего Положения, на рассмотрение Межправительственного совета и (или) Высшего совета на любой стадии до даты их вступления в силу.
      Решение Коллегии Комиссии, в отношении которого было внесено предложение об отмене или внесении изменений в соответствии с настоящим пунктом, не вступает в силу и приостанавливается на срок, необходимый для рассмотрения вопроса в отношении этого решения Межправительственным советом и (или) Высшим советом и принятия соответствующего решения по итогам такого рассмотрения.

III. Коллегия Комиссии

      31. Коллегия Комиссии является исполнительным органом Комиссии.
      Коллегия Комиссии состоит из членов Коллегии, один из которых является Председателем Коллегии Комиссии.
      Коллегия Комиссии формируется из представителей государств-членов исходя из принципа равного представительства государств-членов.
      Численный состав Коллегии Комиссии и распределение обязанностей между членами Коллегии Комиссии определяется Высшим советом.
      Коллегия Комиссии осуществляет руководство департаментами Комиссии.
      32. Член Коллегии Комиссии должен являться гражданином того государства-члена, которым он представлен.
      Члены Коллегии Комиссии должны удовлетворять следующим требованиям: иметь профессиональную подготовку (квалификацию), соответствующую должностным обязанностям, а также стаж работы по профилю должностных обязанностей не менее 7 лет, в том числе не менее 1 года замещать руководящую должность в государственных органах государств-членов.
      33. Члены Коллегии Комиссии назначаются Высшим советом сроком на 4 года с возможным продлением полномочий.
      Председатель Коллегии Комиссии назначается Высшим советом сроком на 4 года на ротационной основе без права продления. Ротация осуществляется поочередно в порядке русского алфавита по наименованию государства-члена.
      34. Члены Коллегии Комиссии работают в Комиссии на постоянной основе. Члены Коллегии Комиссии при осуществлении своих полномочий независимы от государственных органов и должностных лиц государств-членов и не могут запрашивать или получать указания от органов власти или официальных лиц государств-членов.
      Механизм взаимодействия членов Коллегии Комиссии с государствами-членами по вопросам международной деятельности определяется в соответствии с Порядком осуществления Союзом международного сотрудничества, утверждаемым Высшим советом.
      35. Члены Коллегии Комиссии не имеют права совмещать работу в Коллегии Комиссии с другой работой или заниматься прочей оплачиваемой деятельностью, кроме преподавательской, научной или иной творческой деятельности, в течение всего срока действия своих полномочий.
      36. Члены Коллегии Комиссии не вправе:
      1) участвовать на платной основе в деятельности органа управления коммерческой организации;
      2) осуществлять предпринимательскую деятельность;
      3) получать в связи с осуществлением полномочий вознаграждения от физических и юридических лиц (подарки, денежное вознаграждение, ссуды, услуги, оплату развлечений, отдыха, транспортных расходов и иные вознаграждения). Подарки, полученные членом Коллегии Комиссии в связи с протокольными мероприятиями, со служебными командировками и с другими официальными мероприятиями (за исключением символических) признаются собственностью Комиссии и передаются по акту в Комиссию. Член Коллегии Комиссии, передавший такой подарок, может его выкупить в порядке, утверждаемом Советом Комиссии;
      4) осуществлять поездки в связи с исполнением должностных обязанностей за счет средств физических и юридических лиц;
      5) использовать в целях, не связанных с осуществлением полномочий, средства материально-технического и иного обеспечения, другое имущество Комиссии, а также передавать их другим лицам;
      6) разглашать или использовать в целях, не связанных с осуществлением полномочий, сведения конфиденциального характера, или служебную информацию, ставшую ему известной в связи с осуществлением полномочий;
      7) использовать полномочия члена Коллегии Комиссии в интересах политических партий, других общественных объединений, религиозных объединений и иных организаций, а также публично выражать отношение к указанным объединениям и организациям в качестве члена Коллегии Комиссии, если это не входит в его полномочия;
      8) создавать в Комиссии структуры политических партий, других общественных объединений (за исключением профессиональных союзов, ветеранских и иных органов общественной самодеятельности) и религиозных объединений или способствовать созданию указанных структур.
      37. Член Коллегии Комиссии в случае его владения приносящими доход ценными бумагами и (или) акциями (долями участия в уставных капиталах организаций) обязан в разумные сроки передать принадлежащие ему ценные бумаги и (или) акции (доли участия в уставных капиталах организаций) в доверительное управление.
      38. Ограничения, установленные пунктами 35 – 37 настоящего Положения, распространяются также на должностных лиц и сотрудников Комиссии.
      39. Любое нарушение ограничений, установленных пунктами 35 – 37 настоящего Положения, является основанием для досрочного прекращения полномочий члена Коллегии Комиссии, расторжения трудового договора (контракта) с должностным лицом, сотрудником Комиссии.
      40. Каждое государство-член представляет в Высший совет кандидатуры на должность члена Коллегии Комиссии.
      Персональный состав Коллегии Комиссии, включая Председателя Коллегии Комиссии, утверждается Высшим советом по представлению государств-членов.
      В случае неутверждения Высшим советом кандидатуры члена Коллегии Комиссии государство-член в течение 30 календарных дней представляет новую кандидатуру.
      41. Государства-члены не имеют права отзыва члена Коллегии Комиссии, за исключением случаев недобросовестного исполнения им своих должностных обязанностей или случаев, указанных в пунктах 35 – 37 настоящего Положения.
      Досрочное прекращение полномочий члена Коллегии Комиссии (за исключением случая добровольной отставки) осуществляется по представлению государства-члена на основании решения Высшего совета.
      В случае досрочного прекращения полномочий члена Коллегии Комиссии новый член Коллегии Комиссии назначается по представлению того же государства-члена, которым был представлен прекративший полномочия член Коллегии Комиссии, на оставшийся срок полномочий предыдущего члена Коллегии Комиссии.
      42. Распределение обязанностей между членами Коллегии Комиссии, а также общая предельная штатная численность департаментов Комиссии и порядок оплаты труда членов Коллегии Комиссии, должностных лиц и сотрудников Комиссии (в том числе их денежное содержание) утверждаются Высшим советом.
      43. Коллегия Комиссии обеспечивает реализацию следующих функций и полномочий:
      1) осуществляет выработку предложений и свод представленных государствами-членами предложений в сфере интеграции в рамках Союза (включая разработку и реализацию основных направлений интеграции);
      2) принимает решения, распоряжения и рекомендации;
      3) исполняет решения и распоряжения, принятые Высшим советом и Межправительственным советом, и решения, принятые Советом Комиссии;
      4) осуществляет мониторинг и контроль исполнения международных договоров, входящих в право Союза, и решений Комиссии, а также уведомляет государства-члены о необходимости их исполнения;
      5) представляет ежегодно отчет о проделанной работе для рассмотрения Советом Комиссии;
      6) разрабатывает рекомендации по вопросам, касающимся формирования, функционирования и развития Союза;
      7) готовит экспертные заключения (в письменном виде) на поступившие в Комиссию предложения государств-членов;
      8) оказывает содействие государствам-членам в урегулировании споров в рамках Союза до обращения в Суд Союза;
      9) обеспечивает представление интересов Комиссии в судебных инстанциях, включая Суд Союза;
      10) осуществляет в пределах своих полномочий взаимодействие с органами государственной власти государств-членов;
      11) рассматривает поступающие в Комиссию запросы;
      12) утверждает по представлению Председателя Коллегии Комиссии план зарубежных командировок членов Коллегии, должностных лиц и сотрудников Комиссии на очередной год;
      13) утверждает по представлению Председателя Коллегии Комиссии план научно-исследовательских работ на очередной год после его рассмотрения на консультативных комитетах, информирует Совет Комиссии об указанном плане;
      14) осуществляет разработку проекта бюджета Союза и подготовку проектов отчетов о его исполнении, обеспечивает исполнение бюджетной сметы Комиссии;
      15) разрабатывает проекты международных договоров и решений Комиссии, принимаемых Советом Комиссии, а также иные документы, необходимые для реализации полномочий Комиссии;
      16) проводит в установленном порядке процедуру оценки регулирующего воздействия и обеспечивает подготовку ежегодного отчета о мониторинге проведения этой процедуры;
      17) обеспечивает проведение заседаний Совета Комиссии, Межправительственного совета и Высшего совета, а также вспомогательных органов, создаваемых в соответствии с пунктом 3 статьи 5 Договора;
      18) представляет на рассмотрение Совета Комиссии предложения о снятии привилегий и иммунитетов с должностных лиц и сотрудников Комиссии;
      19) размещает заказы и заключает договоры на поставку товаров, выполнение работ и оказание услуг для нужд Комиссии в порядке, утверждаемом Советом Комиссии;
      20) обеспечивает соблюдение порядка работы с документами ограниченного распространения (конфиденциальными и для служебного пользования), утверждаемого Советом Комиссии.
      44. Коллегия Комиссии вправе создавать консультативные органы при Коллегии Комиссии, деятельность и порядок работы которых определяются соответствующими положениями, утверждаемыми Коллегией Комиссии.
      45. В состав консультативных органов при Коллегии Комиссии входят уполномоченные представители органов государственной власти государств-членов.
      По предложению государств-членов в состав консультативных органов при Коллегии Комиссии включаются представители бизнес-сообщества, научных и общественных организаций, иные независимые эксперты.
      46. Консультативные органы при Коллегии Комиссии в пределах своих полномочий осуществляют подготовку рекомендаций для Комиссии по вопросам, отнесенным к их компетенции. Предложения членов консультативных органов, представленные ими на заседаниях консультативных органов, не могут рассматриваться в качестве окончательной позиции государств-членов.
      47. Организационно-техническое обеспечение деятельности консультативных органов при Коллегии Комиссии осуществляется Комиссией.
      Расходы, связанные с участием уполномоченных представителей органов государственной власти государств-членов в работе консультативных органов при Коллегии Комиссии, несут направляющие государства-члены. Расходы, связанные с участием представителей бизнес-сообщества, научных и общественных организаций, иных независимых экспертов в работе консультативных органов при Коллегии Комиссии, указанные лица несут самостоятельно.
      48. Коллегия Комиссии в пределах своих полномочий принимает решения, распоряжения и рекомендации.
      Решения, распоряжения и рекомендации Комиссии, принятые Коллегией Комиссии, подписываются Председателем Коллегии Комиссии.
      49. Заседания Коллегии Комиссии проводятся, как правило, не реже 1 раза в неделю.
      Члены Коллегии Комиссии принимают участие в заседании Коллегии Комиссии лично, без права замены. В случае объективной невозможности принятия участия в заседании Коллегии Комиссии член Коллегии Комиссии вправе в порядке, установленном Регламентом, изложить свою позицию в письменном виде или по доверенности и с согласия Председателя Коллегии Комиссии делегировать право представлять его позицию директору департамента Комиссии, в компетенцию которого входит рассматриваемый вопрос. При этом директор департамента Комиссии не имеет права голоса при голосовании.
      На заседаниях Коллегии могут присутствовать по одному представителю от государств-членов.
      По просьбе хотя бы одного из членов Коллегии Комиссии на основании решения Председателя Коллегии Комиссии могут проводиться внеочередные заседания. Порядок проведения заседаний Коллегии Комиссии и процедура голосования устанавливаются Регламентом.
      50. Комплект документов и материалов по каждому из вопросов проекта повестки дня к заседаниям Коллегии Комиссии в обязательном порядке рассылается государствам-членам в соответствии с Регламентом, но не позднее чем за 30 календарных дней до даты заседания Коллегии Комиссии.
      51. Председатель Коллегии Комиссии:
      1) организует деятельность Коллегии Комиссии и несет ответственность за выполнение возложенных на нее функций;
      2) формирует в установленном порядке проекты планов заседаний Коллегии Комиссии и Совета Комиссии на очередной период и повесток дня заседаний Коллегии Комиссии, Совета Комиссии, а также проекты повесток дня заседаний Высшего совета и Межправительственного совета, которые подлежат утверждению на заседании Совета Комиссии и направляются государствам-членам не позднее чем за 20 календарных дней до даты проведения соответствующего заседания с приложением необходимых материалов;
      3) докладывает Совету Комиссии, Межправительственному совету и Высшему совету о вопросах, требующих их решения, и об иных документах с соответствующими предложениями по результатам их рассмотрения на заседании Коллегии Комиссии;
      4) устанавливает порядок работы департаментов Комиссии, а также определяет вопросы, входящие в сферу ведения департаментов Комиссии;
      5) организует работу по подготовке заседаний Коллегии Комиссии, Совета Комиссии, Межправительственного совета и Высшего совета;
      6) ведет заседания Коллегии Комиссии;
      7) участвует в заседаниях Совета Комиссии;
      8) представляет Коллегию Комиссии в Совете Комиссии;
      9) представляет по согласованию с членами Коллегии Комиссии на рассмотрение Совета Комиссии предложения по закреплению департаментов Комиссии за членами Коллегии Комиссии;
      10) определяет порядок взаимодействия с представителями средств массовой информации, правила публичных выступлений должностных лиц и сотрудников Комиссии и предоставления служебной информации;
      11) выступает от лица Комиссии администратором бюджета Союза, является распорядителем средств бюджетной сметы Комиссии, распоряжается материальными средствами Комиссии, заключает гражданско-правовые договоры и выступает в суде;
      12) назначает по результатам конкурса директоров департаментов Комиссии и их заместителей и заключает с ними контракты;
      13) заключает по результатам конкурса от имени Комиссии трудовые договоры (контракты) с сотрудниками Комиссии;
      14) утверждает положения о департаментах Комиссии;
      15) назначает временно исполняющего обязанности Председателя Коллегии Комиссии из числа членов Коллегии Комиссии;
      16) осуществляет полномочия представителя нанимателя в отношении должностных лиц и сотрудников Комиссии, утверждает должностные регламенты (инструкции), утверждает графики отпусков, предоставляет отпуска и принимает решения о командировании;
      17) обеспечивает проведение проверки по фактам, изложенным в обращении государства-члена об отзыве члена Коллегии Комиссии по основаниям, указанным в пунктах 36 и 37 настоящего Положения, в порядке, утверждаемом Советом Комиссии;
      18) исполняет иные функции, необходимые для обеспечения деятельности Коллегии Комиссии и департаментов Комиссии в соответствии с Регламентом.
      52. Член Коллегии Комиссии в соответствии с распределением обязанностей:
      1) осуществляет подготовку предложений по вопросам, отнесенным к его компетенции;
      2) докладывает на заседаниях Коллегии Комиссии и Совета Комиссии по вопросам, отнесенным к его компетенции;
      3) координирует и контролирует деятельность курируемых департаментов Комиссии;
      4) готовит проекты решений, распоряжений и рекомендаций Коллегии Комиссии по вопросам, отнесенным к его компетенции;
      5) осуществляет мониторинг исполнения государствами-членами международных договоров, входящих в право Союза, по вопросам, отнесенным к его компетенции;
      6) осуществляет мониторинг исполнения государствами-членами решений Комиссии по вопросам, отнесенным к его компетенции;
      7) готовит проекты экспертных заключений (в письменном виде) на поступившие в Комиссию предложения государств-членов по вопросам, отнесенным к его компетенции;
      8) осуществляет в пределах полномочий Коллегии Комиссии взаимодействие с органами государственной власти государств-членов по вопросам, отнесенным к его компетенции (в том числе запрашивает у органов государственной власти государств-членов, юридических и физических лиц информацию, необходимую для осуществления своих полномочий);
      9) обеспечивает разработку проектов международных договоров, решений, распоряжений и рекомендаций Комиссии, принимаемых Советом Комиссии, а также иных документов, необходимых для реализации j Комиссии, по вопросам, отнесенным к его компетенции;
      10) обеспечивает участие в установленном порядке курируемых департаментов Комиссии в проведении процедуры оценки регулирующего воздействия;
      11) вносит на рассмотрение Коллегии Комиссии предложения о создании консультативных органов при Коллегии Комиссии по вопросам, отнесенным к его компетенции.
      53. Вопросы, связанные с предоставлением членам Коллегии Комиссии привилегий и иммунитетов, социальных гарантий, а также вопросы, связанные с трудовыми отношениями и обязательным государственным социальным и пенсионным обеспечением, регулируются в соответствии с Положением о социальных гарантиях, привилегиях и иммунитетах в Евразийском экономическом союзе (приложение № 31 к Договору).

IV. Департаменты Комиссии

      54. Обеспечение деятельности Совета Комиссии и Коллегии Комиссии осуществляется департаментами Комиссии.
      В состав департаментов Комиссии входят должностные лица и сотрудники.
      Прием на работу должностных лиц и сотрудников Комиссии осуществляется в соответствии со статьей 9 Договора.
      Директора департаментов Комиссии и их заместители назначаются Председателем Коллегии Комиссии на основе рекомендации конкурсной комиссии сроком на 4 года.
      Директора департаментов Комиссии и их заместители должны удовлетворять следующим требованиям:
      иметь гражданство одного из государств-членов;
      иметь соответствующие должностным обязанностям профессиональную подготовку (квалификацию) и стаж работы не менее 5 лет по профилю.
      Департаменты Комиссии комплектуются сотрудниками на конкурсной основе из числа граждан государств-членов, которые отвечают соответствующим квалификационным требованиям к занимаемой должности, утверждаемым Советом Комиссии.
      Сотрудники Комиссии принимаются на работу на основе трудовых договоров (контрактов), заключаемых с Председателем Коллегии Комиссии.
      Порядок заключения трудового договора (контракта), его продления и основания для его расторжения утверждается Советом Комиссии. кандидатам могут предъявляться дополнительные требования, которые указываются в порядке проведения конкурса.
      Сотрудники Комиссии проходят аттестацию в порядке, утверждаемом Советом Комиссии.
      55. Департаменты Комиссии реализуют следующие функции:
      1) осуществляют подготовку материалов, проектов решений, распоряжений и рекомендаций по вопросам функционирования Союза (в том числе предложений о заключении международных договоров и внесению в них изменений) для рассмотрения членами Коллегии Комиссии;
      2) осуществляют мониторинг исполнения государствами-членами международных договоров, входящих в право Союза, решений и распоряжений Коллегии Комиссии, Совета Комиссии, Межправительственного совета и Высшего совета в целях представления результатов на рассмотрение членами Коллегии Комиссии;
      3) осуществляют подготовку для рассмотрения членами Коллегии Комиссии предложений по результатам мониторинга и анализа законодательства государств-членов в сферах, регулируемых правом Союза;
      4) осуществляют подготовку проектов международных договоров и иных документов, необходимых для функционирования Союза;
      5) взаимодействуют с органами государственной власти государств-членов;
      6) осуществляют подготовку проектов бюджета Союза и отчета о его исполнении, разрабатывают проект бюджетной сметы Комиссии и обеспечивают ее исполнение;
      7) обеспечивают выполнение Комиссией функций депозитария международных договоров в рамках Союза;
      8) участвуют в установленном порядке в проведении процедуры оценки регулирующего воздействия и осуществляют мониторинг проведения этой процедуры;
      9) осуществляют иные функции, определенные международными договорами, входящими в право Союза, решениями Высшего совета, Межправительственного совета и Комиссии (в том числе направленные на организацию работы органов Союза и информационно-техническое обеспечение деятельности Комиссии).
      56. Должностные лица и сотрудники Комиссии являются международными служащими.
      При исполнении своих служебных обязанностей должностные лица и сотрудники Комиссии независимы от государственных органов и должностных лиц государств-членов и не могут запрашивать или получать указания от органов власти или должностных лиц государств-членов.
      Каждое государство-член обязуется уважать статус должностных лиц и сотрудников Комиссии и не оказывать на них влияния при исполнении ими служебных обязанностей.
      В период работы в Комиссии должностные лица и сотрудники Комиссии не имеют права совмещать работу в Комиссии с другой работой или заниматься прочей оплачиваемой деятельностью, кроме преподавательской, научной или иной творческой деятельности, в течение всего срока действия своих должностных и служебных обязанностей.
      57. Члены Коллегии Комиссии, должностные лица и сотрудники Комиссии ежегодно в порядке и сроки, которые определяются Советом Комиссии, представляют в Комиссию сведения о своих доходах, имуществе и обязательствах имущественного характера, а также о доходах, имуществе и обязательствах имущественного характера членов своей семьи (супруга (супруги) и несовершеннолетних детей).
      58. Сведения о доходах, имуществе и обязательствах имущественного характера, представляемые членами Коллегии Комиссии, а также должностными лицами и сотрудниками Комиссии в соответствии с настоящим Положением, являются сведениями конфиденциального характера.
      59. Лица, виновные в разглашении сведений, указанных в пункте 58 настоящего Положения о доходах, имуществе и обязательствах имущественного характера, несут ответственность в соответствии с законодательством государств-членов.
      60. Проверка достоверности и полноты сведений, указанных в пункте 58 настоящего Положения о доходах, имуществе и обязательствах имущественного характера членов Коллегии Комиссии, должностных лиц и сотрудников Комиссии, а также членов их семей осуществляется в порядке, утверждаемом Высшим советом.
      61. Члены Коллегии Комиссии, должностные лица и сотрудники Комиссии обязаны принимать меры к урегулированию или предотвращению конфликта интересов, который может возникнуть в силу наличия личной заинтересованности члена Коллегии Комиссии, должностного лица или сотрудника Комиссии.
      62. Вопросы, связанные с предоставлением должностным лицам и сотрудникам Комиссии привилегий и иммунитетов, социальных гарантий, а также вопросы, связанные с трудовыми отношениями и обязательным государственным социальным и пенсионным обеспечением, регулируются в соответствии с Положением о социальных гарантиях, привилегиях и иммунитетах в Евразийском экономическом союзе (приложение № 31 к Договору).

ПРИЛОЖЕНИЕ № 2
к Договору о Евразийском
экономическом союзе

СТАТУТ
Суда Евразийского экономического союза

ГЛАВА I. Общие положения.
Правовой статус Суда

      1. Суд Евразийского экономического союза (далее – Суд) является судебным органом Евразийского экономического союза (далее – Союз), который образуется и действует на постоянной основе в соответствии с Договором о Евразийском экономическом союзе (далее – Договор) и настоящим Статутом.
      2. Целью деятельности Суда является обеспечение в соответствии с положениями настоящего Статута единообразного применения государствами-членами и органами Союза Договора, международных договоров в рамках Союза, международных договоров Союза с третьей стороной и решений органов Союза.
      Для целей настоящего Статута под органами Союза понимаются органы Союза, за исключением Суда.
      3. Суд пользуется правами юридического лица.
      4. Суд ведет свою документацию, имеет печать и бланки со своим наименованием, учреждает свой официальный интернет-сайт и официальный бюллетень.
      5. Суд разрабатывает предложения о финансировании деятельности Суда и распоряжается средствами, выделенными на обеспечение его деятельности, в соответствии с Положением о бюджете Союза.
      6. Условия оплаты труда судей, должностных лиц и сотрудников Суда определяются Высшим Евразийским экономическим советом.

ГЛАВА II. Состав Суда

      7. В состав Суда входят по два судьи от каждого государства-члена.
      8. Срок полномочий судьи – девять лет.
      9. Судьи должны обладать высокими моральными качествами, являться специалистами высокой квалификации в области международного и внутригосударственного права, а также, как правило, соответствовать требованиям, предъявляемым к судьям высших судебных органов государств-членов.
      10. Судьи назначаются на должности Высшим Евразийским экономическим советом по представлению государств-членов. Судья при вступлении в должность приносит присягу.
      11. Судьи освобождаются от должности Высшим Евразийским экономическим советом.
      12. Полномочия судьи могут прекращаться по следующим основаниям:
      1) прекращение деятельности Суда;
      2) истечение срока полномочий судьи;
      3) письменное заявление судьи о сложении полномочий в связи с переходом на другую работу или по иным причинам;
      4) неспособность по состоянию здоровья или по иным уважительным причинам осуществлять полномочия судьи;
      5) занятие деятельностью, несовместимой с должностью судьи;
      6) прекращение членства в Союзе государства, которым представлен судья;
      7) утрата судьей гражданства государства-члена, которым представлен судья;
      8) совершение судьей серьезного проступка, несовместимого с высоким статусом судьи;
      9) вступление в законную силу обвинительного приговора суда в отношении судьи либо решения суда о применении к нему принудительных мер медицинского характера;
      10) вступление в законную силу решения суда об ограничении дееспособности судьи либо о признании его недееспособным;
      11) смерть судьи или вступление в законную силу решения суда об объявлении его умершим либо признании безвестно отсутствующим.
      13. С инициативой о прекращении полномочий судьи по основаниям, предусмотренным пунктом 12 настоящего Статута, могут выступать государство-член, представившее судью, Суд или сам судья.
      Вопросы внесения инициативы о прекращении полномочий судьи определяются Регламентом Суда Евразийского экономического союза, который утверждается Высшим Евразийским экономическим советом (далее – Регламент).
      14. Руководство деятельностью Суда осуществляет Председатель Суда. Председатель Суда имеет заместителя.
      При временной невозможности участия Председателя Суда в деятельности Суда его обязанности исполняет заместитель Председателя Суда.
      15. Председатель Суда и его заместитель избираются на должности из состава Суда судьями Суда в соответствии с Регламентом и утверждаются Высшим Евразийским экономическим советом.
      Председатель Суда и его заместитель не могут являться гражданами одного и того же государства-члена.
      При прекращении полномочий Председатель Суда или его заместитель избираются из числа судей, представленных иными государствами-членами, нежели те, которыми были представлены предшествующий Председатель Суда и его заместитель соответственно.
      16. Председатель Суда и его заместитель осуществляют свои полномочия в течение трех лет.
      17. Председатель Суда:
      1) утверждает порядок организации и деятельности Суда и судей;
      2) организует деятельность Суда;
      3) в пределах полномочий обеспечивает взаимодействие Суда с уполномоченными органами государств-членов, иностранными и международными судебными органами;
      4) назначает на должность и освобождает от должности сотрудников и должностных лиц Суда в установленном настоящим Статутом порядке;
      5) организует предоставление средствам массовой информации сведений о деятельности Суда;
      6) осуществляет иные полномочия в пределах настоящего Статута.
      18. Судьи не могут представлять интересы государственных или межгосударственных органов и организаций, коммерческих структур, политических партий и движений, а также территорий, наций, народностей, социальных и религиозных групп и отдельных лиц.
      Судьи не вправе заниматься любой деятельностью, связанной с получением доходов, кроме научной, творческой и преподавательской.
      19. Судья не может участвовать в разрешении какого-либо дела, в котором он ранее участвовал в качестве представителя, поверенного или адвоката одной из сторон спора, члена национального или международного суда, следственной комиссии или в каком-либо ином качестве.
      20. Судьи при отправлении правосудия равны и обладают одинаковым статусом. Председатель Суда и его заместитель не вправе предпринимать действия, направленные на получение любого неправомерного преимущества по сравнению с другими судьями.
      21. Судья как при исполнении своих полномочий, так и во внеслужебных отношениях должен избегать конфликта интересов, а также всего того, что может умалить авторитет судебной власти, достоинство судьи или вызвать сомнение в его объективности, справедливости, беспристрастности.

ГЛАВА III. Аппарат Суда.
Статус должностных лиц и сотрудников

      22. Деятельность Суда обеспечивает Аппарат Суда.
      23. В структуру Аппарата Суда входят секретариаты судей и Секретариат Суда.
      24. Секретариат судьи состоит из советника судьи и помощника судьи.
      25. Правовое, организационное, материально-техническое и иное обеспечение деятельности Суда осуществляется Секретариатом Суда.
      26. Структура и численность Секретариата Суда утверждаются Высшим Евразийским экономическим советом.
      27. Секретариат Суда возглавляет руководитель Секретариата Суда. Руководитель Секретариата Суда имеет двух заместителей. Руководитель Секретариата Суда и его заместители являются должностными лицами Суда, которые назначаются на должности и освобождаются от должности в соответствии с настоящим Статутом и Договором. Руководитель Секретариата Суда и его заместители не могут являться гражданами одного и того же государства-члена.
      28. Трудовые правоотношения регулируются Договором, применимыми международными договорами в рамках Союза и законодательством государства пребывания Суда.
      29. Советник судьи является должностным лицом Суда, назначаемым на должность и освобождаемым от должности Председателем Суда по предложению соответствующего судьи.
      30. Советник судьи осуществляет информационно-аналитическое обеспечение деятельности судьи.
      31. Советник судьи должен обладать высокими моральными качествами, являться опытным специалистом в области международного права и (или) внешнеэкономической деятельности.
      32. Помощник судьи является сотрудником Суда, назначаемым на должность и освобождаемым от должности Председателем Суда по предложению соответствующего судьи.
      33. Помощник судьи осуществляет организационное обеспечение деятельности судьи.
      34. Отбор кандидатов на занятие должностей руководителя Секретариата Суда и его заместителей производится на конкурсной основе конкурсной комиссией Суда с учетом принципа равной представленности государств-членов.
      Кандидатуры для участия в конкурсе на занятие указанных должностей представляются государствами-членами.
      35. Секретариат Суда формируется на конкурсной основе с учетом долевого участия государств-членов в бюджете Союза из числа граждан государств-членов.
      Сотрудники Секретариата Суда принимаются на работу на основе заключаемых с ними трудовых договоров (контрактов).
      36. В состав конкурсной комиссии Суда по отбору кандидатов на занятие должностей Секретариата Суда входят все судьи Суда, за исключением Председателя Суда.
      Члены конкурсной комиссии избирают председателя конкурсной комиссии.
      Конкурсная комиссия принимает свои решения в виде рекомендаций большинством голосов и представляет их Председателю Суда для назначения.
      37. Порядок проведения конкурса на занятие вакантных должностей в Секретариате Суда определяется Судом и утверждается Председателем Суда в соответствии с основными правилами проведения конкурса, определяемыми Высшим Евразийским экономическим советом.
      38. Технический персонал Секретариата Суда принимается на работу руководителем Секретариата Суда на основе заключаемых с ними трудовых договоров (контрактов).

ГЛАВА IV. Компетенция Суда

      39. Суд рассматривает споры, возникающие по вопросам реализации Договора, международных договоров в рамках Союза и (или) решений органов Союза:
      1) по заявлению государства-члена:
      о соответствии международного договора в рамках Союза или его отдельных положений Договору;
      о соблюдении другим государством-членом (другими государствами-членами) Договора, международных договоров в рамках Союза и (или) решений органов Союза, а также отдельных положений указанных международных договоров и (или) решений;
      о соответствии решения Комиссии или его отдельных положений Договору, международным договорам в рамках Союза и (или) решениям органов Союза;
      об оспаривании действия (бездействия) Комиссии;
      2) по заявлению хозяйствующего субъекта:
      о соответствии решения Комиссии или его отдельных положений, непосредственно затрагивающих права и законные интересы хозяйствующего субъекта в сфере предпринимательской и иной экономической деятельности, Договору и (или) международными договорами в рамках Союза, если такое решение или его отдельные положения повлекли нарушение предоставленных Договором и (или) международными договорами в рамках Союза прав и законных интересов хозяйствующего субъекта;
      об оспаривании действия (бездействия) Комиссии, непосредственно затрагивающего права и законные интересы хозяйствующего субъекта в сфере предпринимательской и иной экономической деятельности, если такое действие (бездействие) повлекло нарушение предоставленных Договором и (или) международным договорам в рамках Союза прав и законных интересов хозяйствующего субъекта.
      Для целей настоящего Статута под хозяйствующим субъектом понимается юридическое лицо, зарегистрированное в соответствии с законодательством государства-члена или третьего государства, либо физическое лицо, зарегистрированное в качестве индивидуального предпринимателя в соответствии с законодательством государства-члена или третьего государства.
      40. Государства-члены могут отнести к компетенции Суда иные споры, разрешение которых Судом прямо предусмотрено Договором, международными договорами в рамках Союза, международными договорами Союза с третьей стороной или иными международными договорами между государствами-членами.
      41. Вопрос о наличии компетенции Суда по разрешению спора разрешается Судом. Суд при определении того, обладает ли он компетенцией рассматривать спор, руководствуется Договором, международными договорами в рамках Союза и (или) международными договорами Союза с третьей стороной.
      42. В компетенцию Суда не входит наделение органов Союза дополнительной компетенцией помимо той, которая прямо предусмотрена Договором и (или) международными договорами в рамках Союза.
      43. Спор не принимается к рассмотрению Судом без предварительного обращения заявителя к государству-члену или Комиссии для урегулирования вопроса в досудебном порядке путем консультаций, переговоров или иными способами, предусмотренными Договором и международными договорами в рамках Союза, за исключением случаев, прямо предусмотренных Договором.
      44. Если государство-член или Комиссия в течение 3 месяцев со дня поступления к ним обращения заявителя не приняли мер по урегулированию вопроса в досудебном порядке, заявление о рассмотрении спора может быть направлено в Суд.
      45. По взаимному согласию сторон спора спор может быть передан на рассмотрение Суда до истечения срока, указанного в пункте 44 настоящего Статута.
      46. Суд по заявлению государства-члена или органа Союза осуществляет разъяснение положений Договора, международных договоров в рамках Союза и решений органов Союза, а также по заявлению сотрудников и должностных лиц органов Союза и Суда положений Договора, международных договоров в рамках Союза и решений органов Союза, связанных с трудовыми правоотношениями (далее – разъяснение).
      47. Осуществление Судом разъяснения означает предоставление консультативного заключения и не лишает государства-члены права на совместное толкование ими международных договоров.
      48. Суд осуществляет разъяснение положений международного договора Союза с третьей стороной, если это предусмотрено таким международным договором.
      49. Обращение в Суд от имени государства-члена с заявлением о рассмотрении спора или с заявлением о разъяснении осуществляется уполномоченными органами и организациями государства-члена, перечень которых определяется каждым государством-членом и направляется в Суд по дипломатическим каналам.
      50. Суд при осуществлении правосудия применяет:
      1) общепризнанные принципы и нормы международного права;
      2) Договор, международные договоры в рамках Союза и иные международные договоры, участниками которых являются государства-стороны спора;
      3) решения и распоряжения органов Союза;
      4) международный обычай как доказательство всеобщей практики, признанной в качестве правовой нормы.
      51. Положения Договора, международных договоров в рамках Союза и международных договоров Союза с третьей стороной, касающиеся разрешения споров, разъяснения и толкования, применяются в части, не противоречащей настоящему Статуту.

ГЛАВА V. Судопроизводство

Раздел 1
Судопроизводство по делам о разрешении споров

      52. Порядок рассмотрения дел о разрешении споров в Суде определяется Регламентом.
      53. Суд осуществляет судопроизводство на основе следующих принципов:
      независимость судей;
      гласность разбирательства;
      публичность;
      равенство сторон спора;
      состязательность;
      коллегиальность.
      Порядок реализации принципов судопроизводства определяется Регламентом.
      54. Поступление заявления в Суд в отношении какого-либо международного договора в рамках Союза и (или) решения Комиссии не является основанием для приостановления действия такого международного договора и (или) решения и (или) их отдельных положений, за исключением случаев, прямо предусмотренных Договором.
      55. Суд может запрашивать необходимые для рассмотрения дел материалы у направивших заявление в Суд хозяйствующих субъектов, уполномоченных органов и организаций государств-членов, а также органов Союза.
      56. Информация ограниченного распространения может быть получена Судом в соответствии с Договором, международными договорами в рамках Союза, Регламентом и законодательством государств-членов. Суд принимает надлежащие меры по обеспечению защиты такой информации.
      57. Судопроизводство в Суде осуществляется при участии сторон спора, заявителя, их представителей, экспертов, включая экспертов специализированных групп, специалистов, свидетелей и переводчиков.
      58. Лица, участвующие в деле, пользуются процессуальными правами и несут процессуальные обязанности в соответствии с Регламентом.
      59. Лицам, указанным в пункте 58 настоящего Статута, предоставляется иммунитет от административной, гражданской и уголовной юрисдикции в отношении всего сказанного или написанного в связи с их участием в процессе по рассмотрению дела Судом.
      60. Если государство-член или Комиссия считает, что решение по спору может затронуть их интересы, это государство-член или Комиссия может обратиться с ходатайством о разрешении вступить в дело в качестве заинтересованного участника спора.
      61. Суд оставляет без рассмотрения требования о возмещении убытков или иные требования имущественного характера.
      62. Обращение хозяйствующего субъекта в Суд облагается пошлиной.
      63. Пошлина уплачивается хозяйствующим субъектом до подачи заявления в Суд.
      64. В случае удовлетворения Судом требований хозяйствующего субъекта, указанных в заявлении, осуществляется возврат пошлины.
      65. Размер, валюта платежа, порядок зачисления, использования и возврата пошлины определяются Высшим Евразийским экономическим советом.
      66. В ходе рассмотрения дела каждая сторона спора несет свои судебные издержки самостоятельно.
      67. На любой стадии рассмотрения дела спор может быть урегулирован сторонами спора путем заключения мирового соглашения, отказа заявителя от своих требований или отзыва заявления.

Раздел 2
Судопроизводство по делам о разъяснении

68. Порядок рассмотрения дел о разъяснении определяется Регламентом.
69. Суд осуществляет судопроизводство по делам о разъяснении на основе принципов независимости судей и коллегиальности.

Раздел 3
Составы Суда

      70. Суд рассматривает дела в составе Большой коллегии Суда, Коллегии Суда и Апелляционной палаты Суда.
      71. Суд рассматривает дела о разрешении споров на заседаниях Большой коллегии Суда в случаях, предусмотренных подпунктом 1 пункта 39 настоящего Статута.
      72. Большая коллегия рассматривает процедурные вопросы, предусмотренные Регламентом.
      73. Суд рассматривает дела о разъяснении на заседаниях Большой коллегии Суда.
      74. В состав Большой коллегии Суда входят все судьи Суда.
      75. Судебное заседание Большой коллегии Суда считается правомочным при условии присутствия на нем всех судей Суда.
      76. Суд заседает в составе Коллегии Суда в случаях, предусмотренных подпунктом 2 пункта 39 настоящего Статута.
      77. В состав Коллегии Суда включается по одному судье от каждого государства-члена поочередно по фамилии судьи, начиная с первой буквы русского алфавита.
      78. Судебное заседание Коллегии Суда считается правомочным при условии присутствия на нем одного судьи от каждого государства-члена.
      79. Суд заседает в составе Апелляционной палаты Суда при рассмотрении заявлений об обжаловании решений Коллегии Суда.
      80. В состав Апелляционной палаты Суда входят судьи Суда от государств-членов, не принимавшие участия в рассмотрении дела, решение Коллегии Суда по которому обжалуется.
      81. Судебное заседание Апелляционной палаты Суда считается правомочным при условии присутствия на нем одного судьи от каждого государства-члена.

ГЛАВА VI. Специализированные группы

      82. При рассмотрении конкретного спора, предметом которого являются вопросы предоставления промышленных субсидий, мер государственной поддержки сельского хозяйства, применения специальных защитных, антидемпинговых и компенсационных мер, создается специализированная группа.
      83. Специализированная группа состоит из трех экспертов, по одному из списка, представленного каждым государством-членом по соответствующему виду спора.
      84. Состав специализированной группы утверждается Судом.
      85. После рассмотрения дела специализированная группа расформировывается.
      86. Государства-члены не позднее чем через 60 календарных дней после вступления в силу Договора направляют в Суд списки из не менее чем трех экспертов по каждому виду споров, указанных в пункте 82 настоящего Статута, которые готовы и способны выступать в качестве членов специализированных групп.
      Государства-члены на регулярной основе, но не реже чем один раз в год обновляют списки экспертов.
      87. В качестве экспертов выступают физические лица, являющиеся высококвалифицированными специалистами, обладающими специальными знаниями и опытом по вопросам, которые составляют предмет споров, указанных в пункте 82 настоящего Статута.
      88. Эксперты выступают в своем личном качестве, действуют независимо, а также не связаны ни с одной стороной спора и не могут получать от них каких-либо инструкций.
      89. Эксперт не может выступать в качестве члена специализированной группы в случае наличия конфликта интересов.
      90. Специализированная группа готовит заключение, содержащее объективную оценку фактических обстоятельств дела, и представляет его в Суд в сроки, установленные Регламентом.
      91. Заключение специализированной группы носит рекомендательный характер, за исключением случая, предусмотренного абзацем третьим пункта 92 настоящего Статута, и оценивается Судом при вынесении одного из решений, предусмотренных пунктами 104 – 110 настоящего Статута.
      92. Заключение специализированной группы, подготовленное по спору, предметом которого являются вопросы предоставления промышленных субсидий или мер государственной поддержки сельского хозяйства, должно содержать вывод о наличии либо об отсутствии нарушения, а также о применении соответствующих компенсирующих мер в случае наличия нарушения.
      В части вывода специализированной группы о наличии либо об отсутствии нарушения заключение специализированой группы носит рекомендательный характер и оценивается Судом при вынесении одного из решений, предусмотренных пунктами 104 – 110 настоящего Статута.
      В части вывода о применении соответствующих компенсирующих мер заключение специализированной группы является для Суда обязательным при вынесении решения.
      93. Порядок формирования и деятельности специализированных групп определяется Регламентом.
      94. Порядок оплаты услуг экспертов специализированных групп определяется Высшим Евразийским экономическим советом.

ГЛАВА VII. Акты Суда

      95. Суд в сроки, установленные Регламентом, принимает по процедурным вопросам деятельности Суда постановления, включая постановления:
      1) о принятии либо об отказе в принятии заявления к производству;
      2) о приостановлении или возобновлении производства по делу;
      3) о прекращении производства по делу.
      96. В срок не позднее 90 дней со дня поступления заявления Суд по результатам рассмотрения спора выносит решение, а по заявлению о разъяснении предоставляет консультативное заключение.
      97. Срок вынесения решения может быть продлен в случаях, предусмотренных Регламентом.
      98. Консультативное заключение по заявлению о разъяснении носит рекомендательный характер.
      99. По результатам рассмотрения споров, предусмотренных подпунктом 1 пункта 39 настоящего Статута, Суд выносит решение, которое является обязательным для исполнения сторонами спора.
      100. По результатам рассмотрения споров, предусмотренных подпунктом 2 пункта 39 настоящего Статута, Суд выносит решение, которое является обязательным для исполнения Комиссией.
      101. Решение Суда не может выходить за рамки указанных в заявлении вопросов.
      102. Решение Суда не изменяет и (или) не отменяет действующих норм права Союза, законодательства государств-членов и не создает новых.
      103. Без ущерба положениям пунктов 111 – 115 настоящего Статута стороны спора самостоятельно определяют форму и способ исполнения решения Суда.
      104. По результатам рассмотрения дела по заявлению
государства-члена о соответствии международного договора в рамках Союза или его отдельных положений Договору Большая коллегия Суда выносит одно из следующих решений:
      1) о несоответствии международного договора в рамках Союза или его отдельных положений Договору;
      2) о соответствии международного договора в рамках Союза или его отдельных положений Договору.
      105. По результатам рассмотрения дела по заявлению государства-члена о соблюдении другим государством-членом (другими государствами-членами) Договора, международных договоров в рамках Союза и (или) решений органов Союза, а также отдельных положений указанных международных договоров и (или) решений Большая коллегия Суда выносит одно из следующих решений:
      1) об установлении факта соблюдения государством-членом (государствами-членами) Договора, международных договоров в рамках Союза и (или) решений органов Союза, а также отдельных положений указанных международных договоров и (или) решений;
      2) об установлении факта несоблюдения государством-членом (государствами-членами) Договора, международных договоров в рамках Союза и (или) решений органов Союза, а также отдельных положений указанных международных договоров и (или) решений.
      106. По результатам рассмотрения дела по заявлению государства-члена о соответствии решения Комиссии или его отдельных положений Договору, международным договорам в рамках Союза и (или) решениям органов Союза Большая коллегия Суда выносит одно из следующих решений:
      1) о несоответствии решения Комиссии или его отдельных положений Договору, международным договорам в рамках Союза и (или) решениям органов Союза;
      2) о соответствии решения Комиссии или его отдельных положений Договору, международным договорам в рамках Союза и (или) решениям органов Союза.
      107. По результатам рассмотрения дела по заявлению
государства-члена об оспаривании действия (бездействия) Комиссии Большая коллегия Суда выносит одно из следующих решений:
      1) о признании оспариваемого действия (бездействия) не соответствующим Договору и (или) международным договорам в рамках Союза;
      2) о признании оспариваемого действия (бездействия) соответствующим Договору и (или) международным договорам в рамках Союза.
      108. По результатам рассмотрения дела по заявлению хозяйствующего субъекта о соответствии решения Комиссии или его отдельных положений, непосредственно затрагивающих права и законные интересы хозяйствующего субъекта в сфере предпринимательской и иной экономической деятельности, Договору и (или) международным договорам в рамках Союза, если такое решение или его отдельные положения повлекли нарушение предоставленных Договором и (или) международными договорами в рамках Союза прав и законных интересов хозяйствующего субъекта, Коллегия Суда выносит одно из следующих решений:
      1) о признании решения Комиссии или его отдельных положений соответствующими Договору и (или) международным договорам в рамках Союза;
      2) о признании решения Комиссии или его отдельных положений не соответствующими Договору и (или) международным договорам в рамках Союза.
      109. По результатам рассмотрения дела по заявлению хозяйствующего субъекта об оспаривании действия (бездействия) Комиссии Коллегия Суда выносит одно из следующих решений:
      1) о признании оспариваемого действия (бездействия) Комиссии не соответствующим Договору и (или) международным договорам в рамках Союза и нарушающим права и законные интересы хозяйствующего субъекта в сфере предпринимательской и иной экономической деятельности;
      2) о признании оспариваемого действия (бездействия) Комиссии соответствующим Договору и (или) международным договорам в рамках Союза и не нарушающим права и законные интересы хозяйствующего субъекта в сфере предпринимательской и иной экономической деятельности.
      110. По результатам рассмотрения дела по заявлению хозяйствующего субъекта об обжаловании решения Коллегии Суда Апелляционная палата Суда выносит одно из следующих решений:
      1) об оставлении решения Коллегии Суда без изменения, а заявления об обжаловании – без удовлетворения;
      2) об отмене полностью или в части либо об изменении решения Коллегии Суда, вынесении нового решения по делу в соответствии с пунктами 108 и 109 настоящего Статута.
      111. Действие решения Комиссии или его отдельных положений, признанных Судом не соответствующими Договору и (или) международным договорам в рамках Союза, продолжается после вступления в силу соответствующего решения Суда до исполнения Комиссией данного решения Суда.
      Решение Комиссии или его отдельные положения, признанные Судом не соответствующими Договору и (или) международным договорам в рамках Союза, в разумный срок, но не превышающий
60 календарных дней с даты вступления в силу решения Суда, приводится Комиссией в соответствие с Договором и (или) международными договорами в рамках Союза, если иной срок не установлен в решении Суда.
      В своем решении Суд с учетом положений Договора и (или) международных договоров в рамках Союза может установить иной срок для приведения в соответствие с Договором и (или) международными договорами в рамках Союза решения Комиссии.
      112. При наличии обоснованного ходатайства стороны спора действие решения Комиссии или его отдельных положений, признанных Судом не соответствующими Договору и (или) международным договорам в рамках Союза, может приостанавливаться по решению Суда с даты вступления в силу такого решения Суда.
      113. Комиссия обязана в разумный срок, но не превышающий 60 календарных дней с даты вступления в силу решения Суда, если иной срок не установлен в решении Суда, исполнить вступившее в силу решение Суда, в котором Суд установил, что оспариваемое действие (бездействие) Комиссии не соответствует Договору и (или) международным договорам в рамках Союза и что таким действием (бездействием) Комиссии нарушены права и законные интересы хозяйствующих субъектов, предусмотренные Договором и (или) международными договорами в рамках Союза.
      114. В случае неисполнения решения Суда государство-член вправе обратиться в Высший Евразийский экономический совет с целью принятия необходимых мер, связанных с его исполнением.
      115. В случае неисполнения Комиссией решения Суда хозяйствующий субъект вправе обратиться в Суд с ходатайством о принятии мер по его исполнению.
      Суд по ходатайству хозяйствующего субъекта в течение
15 календарных дней с даты его поступления обращается в Высший Евразийский экономический совет для принятия им решения по данному вопросу.
      116. Акты Суда подлежат опубликованию в официальном бюллетене Суда и на официальном интернет-сайте Суда.
      117. Решение Суда может быть разъяснено без изменения его сущности и содержания только самим Судом по обоснованному ходатайству сторон по делу.

ГЛАВА VIII. Заключительные положения

      118. Судьи, должностные лица, сотрудники Суда, лица, участвующие в деле, эксперты специализированных групп не разглашают и не передают третьим лицам информацию, полученную ими в процессе рассмотрения дела, без письменного согласия лица, предоставившего такую информацию.
      119. Порядок использования и защиты информации ограниченного распространения определяется Регламентом.
      120. Суд ежегодно представляет Высшему Евразийскому экономическому совету отчет о своей деятельности.

ПРИЛОЖЕНИЕ № 3
к Договору о Евразийском
экономическом союзе

Протокол
об информационно-коммуникационных технологиях
и информационном взаимодействии в рамках
Евразийского экономического союза

      1. Настоящий Протокол разработан в соответствии со статьей 23 Договора о Евразийском экономическом союзе (далее – Договор) в целях определения основополагающих принципов информационного взаимодействия и координации его осуществления в рамках Союза, а также определения порядка создания и развития интегрированной информационной системы.
      2. Понятия, используемые в настоящем Протоколе, означают следующее:
      «бумажная копия электронного документа» – копия электронного документа на бумажном носителе, заверенная в порядке, установленном законодательством государств-членов;
      «доверенная третья сторона» – организация, наделенная в соответствии с законодательством государств-членов правом осуществлять деятельность по проверке электронной цифровой подписи (электронной подписи) в электронных документах в фиксированный момент времени в отношении лица, подписавшего электронный документ;
      «заказчик национального сегмента государства-члена» – государственный орган государства-члена, выполняющий функции заказчика и организатора работ по созданию, развитию и эксплуатации национального сегмента государства-члена, определяемый в соответствии с законодательством государства-члена;
      «защита информации» – принятие и реализация комплекса правовых, организационных и технических мер по определению, достижению и поддержанию конфиденциальности, целостности и доступности информации и средств ее обработки с целью исключения или минимизации неприемлемых рисков для субъектов информационного взаимодействия;
      «интегрированная информационная система Союза» – организационная совокупность территориально распределенных государственных информационных ресурсов и информационных систем уполномоченных органов, информационных ресурсов и информационных систем Комиссии, объединенных национальными сегментами государств-членов и интеграционным сегментом Комиссии;
      «информационная система» – совокупность информационных технологий и технических средств, обеспечивающих обработку информационных ресурсов;
      «информационно-коммуникационные технологии» – совокупность методов и средств реализации информационных технологий и телекоммуникационных процессов;
      «информационные технологии» – процессы, методы поиска, сбора, накопления, систематизации, хранения, уточнения, обработки, предоставления, распространения и удаления (уничтожения) информации, а также способы осуществления таких процессов и методов;
      «информационный ресурс» – упорядоченная совокупность документированной информации (базы данных, другие массивы информации), содержащейся в информационных системах;
      «классификатор» – систематизированный, структурированный и кодифицированный перечень наименований объектов классификации;
      «национальный сегмент государства-члена», «интеграционный сегмент Комиссии» – информационные системы, обеспечивающие информационное взаимодействие информационных систем уполномоченных органов и информационных систем Комиссии в рамках интегрированной информационной системы Союза;
      «нормативно-справочная информация» – совокупность справочников и классификаторов, которые используются при осуществлении информационного обмена между уполномоченными органами;
      «общая инфраструктура документирования информации в электронном виде» – совокупность информационно-технологических и организационно-правовых мероприятий, правил и решений, реализуемых в целях придания юридической силы электронным документам, используемым в рамках Союза;
      «общий информационный ресурс» – информационный ресурс Комиссии, формируемый путем централизованного ведения либо на основе информационного взаимодействия государств-членов;
      «общий процесс в рамках Союза» – операции и процедуры, регламентированные (установленные) международными договорами и актами, составляющими право Союза, и законодательством государств-членов, которые начинаются на территории одного из государств-членов, а заканчиваются (изменяются) на территории другого государства-члена;
      «справочник» – систематизированный, структурированный и кодифицированный перечень однородной по своему содержанию или сути информации;
      «субъекты электронного взаимодействия» – государственные органы, физические или юридические лица, взаимодействующие в рамках отношений, возникающих в процессе составления, отправления, передачи, получения, хранения и использования электронных документов, а также информации в электронном виде;
      «трансграничное пространство доверия» – совокупность правовых, организационных и технических условий, согласованных государствами-членами с целью обеспечения доверия при межгосударственном обмене данными и электронными документами между уполномоченными органами;
      «унифицированная система классификации и кодирования информации» – совокупность справочников, классификаторов нормативно-справочной информации, а также порядка и методологии их разработки, ведения и применения;
      «уполномоченный орган» – государственный орган государства-члена или определенная им организация, наделенные полномочиями по реализации государственной политики в отдельных сферах;
      «учетная система» – информационная система, которая содержит информацию из правоустанавливающих документов субъектов электронного взаимодействия и с использованием которой составляются или выдаются юридически значимые электронные документы;
      «электронная форма взаимодействия» – способ информационного взаимодействия, основанный на примененииинформационно-коммуникационных технологий;
      «электронный вид документа» – информация, сведения, данные, представленные в виде, пригодном для восприятия человеком с использованием электронных вычислительных машин, а также для передачи и обработки с использованием информационно-коммуникационных технологий с соблюдением установленных требований к формату и структуре;
      «электронный документ» – документ в электронном виде, заверенный электронной цифровой подписью (электронной подписью) и отвечающий требованиям общей инфраструктуры документирования информации в электронном виде.
      3. На основе расширения функциональных возможностей интегрированной информационной системы внешней и взаимной торговли проводятся работы по созданию, обеспечению функционирования и развития интегрированной информационной системы Союза (далее – интегрированная система), которая обеспечивает информационную поддержку по следующим вопросам:
      1) таможенно-тарифное и нетарифное регулирование;
      2) таможенное регулирование;
      3) техническое регулирование, применение санитарных, ветеринарно-санитарных и карантинных фитосанитарных мер;
      4) зачисление и распределение ввозных таможенных пошлин;
      5) зачисление и распределение антидемпинговых и компенсационных пошлин;
      6) статистика;
      7) конкурентная политика;
      8) энергетическая политика;
      9) валютная политика;
      10) охрана и защита результатов интеллектуальной деятельности и средств индивидуализации товаров, работ и услуг;
      11) финансовые рынки (банковская сфера, сфера страхования, валютный рынок, рынок ценных бумаг);
      12) обеспечение деятельности органов Союза;
      13) макроэкономическая политика;
      14) промышленная и агропромышленная политика;
      15) обращение лекарственных средств и медицинских изделий;
      16) иные вопросы, в пределах полномочий Союза (включаемые в область охвата интегрированной системы по мере ее развития).
      4. Основными задачами формирования интегрированной системы являются:
      1) создание и ведение на основе унифицированной системы классификации и кодирования единой системы нормативно-справочной информации Союза;
      2) создание интегрированной информационной структуры межгосударственного обмена данными и электронными документами в рамках Союза;
      3) создание общих для государств-членов информационных ресурсов;
      4) обеспечение информационного взаимодействия на основе положений Договора для обеспечения формирования общих информационных ресурсов, информационного обеспечения уполномоченных органов, осуществляющих государственный контроль, а также реализации общих процессов в рамках Союза;
      5) обеспечение доступа к текстам международных договоров и актов, составляющих право Союза, и проектов международных договоров и актов, составляющих право Союза, а также к общим информационным ресурсам и информационным ресурсам государств-членов;
      6) создание и обеспечение функционирования общей инфраструктуры документирования информации в электронном виде.
      5. В рамках интегрированной системы формируются общие информационные ресурсы, содержащие:
      1) законодательные и иные нормативные правовые акты государств-членов, международные договоры и акты, составляющие право Союза;
      2) нормативно-справочную информацию, формируемую путем централизованного ведения базы данных либо на основе информационного взаимодействия государств-членов;
      3) реестры, формируемые на основе информационного взаимодействия государств-членов и Комиссии;
      4) официальную статистическую информацию;
      5) информационно-методические, научные, технические и иные справочно-аналитические материалы государств-членов;
      6) иную информацию, включаемую в состав общих информационных ресурсов по мере развития интегрированной системы.
      6. При формировании интегрированной системы государства-члены исходят из следующих принципов:
      1) общность интересов и взаимная выгода;
      2) применение единых методологических подходов к подготовке информации для интегрированной системы на основе общей модели данных;
      3) доступность, достоверность и полнота информации;
      4) своевременность предоставления информации;
      5) соответствие уровню современных информационных технологий;
      6) интеграция с информационными системами государств-членов;
      7) обеспечение равного доступа государств-членов к информационным ресурсам, содержащимся в интегрированной системе;
      8) использование предоставленной информации только в заявленных целях без ущерба для государства-члена, ее предоставившего;
      9) открытость интегрированной системы для всех категорий пользователей с учетом соблюдения требования по использованию информации в соответствии с заявленными целями;
      10) осуществление на безвозмездной основе информационного обмена между уполномоченными органами, уполномоченными органами и Комиссией с использованием интегрированной системы.
      7. Состав и содержание справочников и классификаторов, входящих в состав нормативно-справочной информации в соответствии с Договором и международными договорами в рамках Союза, определяются Комиссией по согласованию с уполномоченными органами.
      8. При формировании интегрированной системы государства-члены руководствуются международными стандартами и рекомендациями.
      9. В целях формирования общих информационных ресурсов, обеспечения реализации общих процессов в рамках Союза и эффективного осуществления различных видов государственного контроля с использованием средств интегрированной системы обеспечивается электронная форма взаимодействия между уполномоченными органами, уполномоченными органами и Комиссией, а также между Комиссией и интеграционными объединениями, международными организациями. Перечень общих процессов в рамках Союза, технология реализации общих процессов в рамках Союза, порядок и регламент направления и получения сообщений (запросов) в процессе взаимодействия, требования к электронному виду документов (электронным документам) определяются Комиссией в порядке, установленном Договором.
      10. Перечень представляемой в процессе взаимодействия в электронной форме информации определяется Договором или международными договорами в рамках Союза.
      11. С целью создания равных условий для хозяйствующих субъектов и физических лиц по представлению сведений уполномоченным органам, согласованного развития электронных форм взаимодействия между уполномоченными органами, хозяйствующими субъектами и физическими лицами Комиссия вправе определять для указанных видов взаимодействия единые, унифицированные в рамках Союза требования к электронному виду документов (электронным документам), к порядку направления и получения сообщений (запросов) в процессе взаимодействия либо рекомендовать их к применению.
      12. При электронной форме взаимодействия с использованием электронных документов, а также при их обработке в информационных системах соблюдаются следующие принципы:
      1) если в соответствии с законодательством государства-члена требуется, чтобы документ был оформлен на бумажном носителе, то электронный документ, оформленный по правилам и требованиям документирования, утверждаемым Советом Комиссии, считается соответствующим этим правилам и требованиям;
      2) электронный документ, оформленный по правилам и требованиям документирования, утверждаемым Советом Комиссии, признается равным по юридической силе аналогичному документу на бумажном носителе, заверенному подписью либо подписью и печатью;
      3) документ не может быть лишен юридической силы на том лишь основании, что он составлен в форме электронного документа;
      4) при извлечении сведений из электронных документов, в том числе при преобразовании форматов и структур, с целью их обработки в информационных системах обеспечивается их идентичность, аналогичным сведениям, указанным в электронных документах;
      5) в случаях, предусмотренных международными договорами и актами, составляющими право Союза, либо законодательством государств-членов, с использованием учетной системы может обеспечиваться формирование бумажных копий электронных документов.
      13. Развитие трансграничного пространства доверия осуществляется Комиссией и государствами-членами в соответствии со стратегией и концепцией использования при межгосударственном информационном взаимодействии имеющих юридическую силу электронных документов и сервисов.
      14. Общая инфраструктура документирования информации в электронном виде состоит из государственных компонентов и интеграционного компонента.
      15. Оператором интеграционного компонента общей инфраструктуры документирования информации в электронном виде выступает Комиссия.
      16. Операторами государственных компонентов общей инфраструктуры документирования информации в электронном виде выступают уполномоченные органы или определенные ими организации в соответствии с законодательством государства-члена.
      17. Интеграционный компонент общей инфраструктуры документирования информации в электронном виде представляет собой совокупность элементов трансграничного пространства доверия, обеспечивающих осуществление трансграничного электронного документооборота, на основе согласованных стандартов и инфраструктурных решений.
      18. Требования к созданию, развитию и функционированию трансграничного пространства доверия разрабатываются Комиссией во взаимодействии с уполномоченными органами и утверждаются Комиссией. Проверка компонентов общей инфраструктуры документирования информации в электронном виде на соответствие указанным требованиям осуществляется комиссией, сформированной из представителей государств-членов и Комиссии. Положение о комиссии, включающее порядок ее формирования и осуществления деятельности, определяется Советом Комиссии.
      19. Информационный обмен электронными документами между субъектами электронного взаимодействия, использующими разные механизмы защиты электронных документов, обеспечивается с использованием сервисов, предоставляемых операторами общей инфраструктуры документирования информации в электронном виде, в том числе сервисов доверенной третьей стороны.
      20. Сервисы доверенной третьей стороны предоставляются государствами-членами и Комиссией. Операторами сервисов доверенной третьей стороны государств-членов являются уполномоченные органы или определенные (аккредитованные) ими организации. Оператором сервисов доверенной третьей стороны Комиссии является Комиссия. Государства-члены обеспечивают право субъектов электронного взаимодействия пользоваться услугами доверенных третьих сторон.
      21. Основными задачами доверенной третьей стороны являются:
      1) осуществление легализации (подтверждение подлинности) электронных документов и электронных цифровых подписей (электронных подписей) субъектов информационного взаимодействия в фиксированный момент времени;
      2) обеспечение гарантий доверия в международном (трансграничном) обмене электронными документами;
      3) обеспечение правомерности применения электронных цифровых подписей (электронных подписей) в исходящих и (или) входящих электронных документах в соответствии с законодательством государств-членов и актами Комиссии.
      22. Порядок ведения и использования информационных ресурсов в рамках учетной системы определяется законодательством государств-членов.
      23. Основными задачами Комиссии в части обеспечения электронной формы взаимодействия с использованием электронных документов являются:
      1) обеспечение взаимоприемлемого для государств-членов уровня защиты информации в интеграционном сегменте Комиссии;
      2) выработка решений для обеспечения защиты информации в учетных системах и общей инфраструктуры документирования информации в электронном виде, включая средства доступа субъектов информационного взаимодействия;
      3) определение состава компонентов общей инфраструктуры документирования информации в электронном виде на основе межгосударственных стандартов государств-членов, международных стандартов и рекомендаций;
      4) координация разработки и апробирования типовых информационно-технологических решений и программно-аппаратных комплексов в рамках общей инфраструктуры документирования информации в электронном виде;
      5) координация разработки правил документирования информации в электронном виде, регламентов работы отдельных компонентов и служб общей инфраструктуры документирования информации в электронном виде, а также рекомендаций по их применению для субъектов электронного взаимодействия;
      6) подготовка рекомендаций для гармонизации законодательства государств-членов при использовании электронных документов в процессе информационного взаимодействия в рамках Союза, а также для унификации интерфейсов информационного взаимодействия между учетными системами;
      7) координация взаимодействия государств-членов с третьими сторонами по отдельным вопросам формирования трансграничного пространства доверия.
      24. Государства-члены обеспечивают защиту информации, содержащейся в информационных ресурсах, информационных системах и информационно-телекоммуникационных сетях уполномоченных органов в соответствии с требованиями законодательства государств-членов.
      25. Обмен информацией, отнесенной законодательством государств-членов к государственной тайне (государственным секретам) или к сведениям ограниченного распространения (доступа), осуществляется с соблюдением требований законодательства государств-членов по их защите.
      26. Порядок обмена информацией, содержащей сведения, относящиеся в соответствии с законодательством государств-членов к государственной тайне (государственным секретам) или к сведениям ограниченного распространения (доступа), устанавливается международными договорами в рамках Союза.
      27. Создание интегрированной системы координируется Комиссией, которая обеспечивает ее функционирование и развитие во взаимодействии с заказчиками национальных сегментов государств-членов с учетом стратегии развития интегрированной системы, разрабатываемой Комиссией и утверждаемой Советом Комиссии. Работы по созданию, обеспечению функционирования и развитию интегрированной системы осуществляются на основании планов (с указанием сроков и стоимости работ по созданию, обеспечению функционирования и развитию интеграционного сегмента Комиссии), разрабатываемых Комиссией во взаимодействии с уполномоченными органами и утверждаемых Советом Комиссии.
      28. Комиссия осуществляет права и исполняет обязанности собственника в отношении таких составляющих интегрированной системы, как интеграционный сегмент Комиссии, информационные ресурсы и информационные системы Комиссии, а также организует их проектирование, разработку, внедрение, прием результатов работ и дальнейшее сопровождение.
      29. Комиссия осуществляет заказы (закупки) товаров (работ, услуг), оценку конкурсных предложений, поданных при осуществлении заказов (закупок) товаров (работ, услуг), и приобретение имущественных прав в отношении составляющих интегрированной системы, указанных в пункте 28 настоящего Протокола.
      30. Для целей обеспечения унификации применяемых организационных и технических решений при создании, развитии и функционировании сегментов интегрированной системы, поддержания надлежащего уровня защиты информации Комиссия координирует разработку проектов технических, технологических, методических и организационных документов и утверждает их.
      31. Государство-член определяет заказчика национального сегмента государства-члена, который осуществляет права и исполняет обязанности по его созданию, обеспечению функционирования и развития.
      32. Государства-члены имеют равные права пользования интегрированной системой.
      33. Финансирование работ по созданию, развитию и обеспечению функционирования составляющих интегрированной системы, указанных в пункте 28 настоящего Протокола, осуществляется за счет средств бюджета Союза, при этом в отношении работ по их созданию и развитию – исходя из объемов, необходимых для реализации планов, указанных в пункте 27 настоящего Протокола.
      34. Финансирование работ по созданию, развитию и обеспечению функционирования государственных информационных ресурсов и информационных систем уполномоченных органов, а также национальных сегментов государств-членов осуществляется за счет средств бюджетов государств-членов, предусмотренных на обеспечение деятельности уполномоченных органов.

ПРИЛОЖЕНИЕ № 4
к Договору о Евразийском
экономическом союзе

ПРОТОКОЛ
о порядке формирования и распространения
официальной статистической информации
Евразийского экономического союза

      1. Настоящий Протокол разработан в соответствии со статьей 24 Договора о Евразийском экономическом союзе в целях определения порядка формирования и распространения официальной статистической информации Союза.
      2. Понятия, используемые в настоящем Протоколе, означают следующее:
      «официальная статистическая информация государств-членов» – статистическая информация, формируемая уполномоченными органами в рамках национальных программ статистических работ и (или) в соответствии с законодательством государств-членов;
      «официальная статистическая информация Союза» – статистическая информация, формируемая Комиссией на основе официальной статистической информации государств-членов, официальной статистической информации международных организаций и иной информации из источников, не запрещенных законодательством государств-членов;
      «уполномоченные органы» – государственные органы государств-членов, включая национальные (центральные) банки, на которые возложены функции формирования официальной статистической информации государств-членов.
      3. В целях обеспечения государств-членов и Комиссии официальной статистической информацией о товарах, перемещаемых между государствами-членами во взаимной торговле, уполномоченные органы осуществляют ведение статистики взаимной торговли товарами с другими государствами-членами.
      4. Ведение статистики взаимной торговли товарами осуществляется уполномоченными органами в соответствии с методологией, утверждаемой Комиссией.
      5. Уполномоченные органы предоставляют Комиссии официальную статистическую информацию государств-членов согласно перечню статистических показателей.
      6. Перечень статистических показателей, сроки и форматы предоставления официальной статистической информации государств-членов утверждаются Комиссией по согласованию с уполномоченными органами.
      7. Комиссия вправе запрашивать у уполномоченных органов иную официальную статистическую информацию государств-членов, не включенную в перечень статистических показателей.
      8. Уполномоченные органы принимают меры по обеспечению полноты, достоверности и своевременности предоставления Комиссии официальной статистической информации государств-членов, информируют Комиссию о невозможности предоставления официальной статистической информации в установленные сроки.
      9. Положения настоящего Протокола не распространяются на официальную статистическую информацию государств-членов, отнесенную к государственной тайне (государственным секретам) или сведениям ограниченного распространения (доступа) в соответствии с законодательством государств-членов.
      10. Комиссия осуществляет сбор, накопление, систематизацию, анализ и распространение официальной статистической информации Союза, предоставление указанной информации по запросам уполномоченных органов, а также координацию информационного и методологического взаимодействия уполномоченных органов в сфере статистики в рамках настоящего Протокола.
      11. Комиссия разрабатывает и утверждает методологию формирования официальной статистической информации Союза, составляемой на основе предоставляемой Комиссии официальной статистической информации государств-членов.
      12. Комиссия принимает меры, направленные на обеспечение сопоставимости официальной статистической информации государств-членов, путем принятия соответствующих рекомендаций по применению уполномоченными органами единых, сопоставимых на международном уровне стандартов, включая классификации и методологию.
      13. Распространение официальной статистической информации Союза осуществляется Комиссией в соответствии с программой статистических работ, утверждаемой Комиссией, путем опубликования в официальных изданиях Комиссии и размещения на официальном сайте Союза в сети Интернет.
      14. Комиссия совместно с уполномоченными органами разрабатывает и утверждает программы развития интеграции в сфере статистики.

ПРИЛОЖЕНИЕ № 5
к Договору о Евразийском
экономическом союзе

ПРОТОКОЛ
о порядке зачисления и распределения сумм ввозных таможенных
пошлин (иных пошлин, налогов и сборов, имеющих эквивалентное
действие), их перечисления в доход бюджетов государств-членов

I. Общие положения

      1. Настоящий Протокол разработан в соответствии со статьей 26 Договора о Евразийском экономическом союзе и определяет порядок зачисления и распределения между государствами-членами сумм ввозных таможенных пошлин, обязанность по уплате которых в отношении товаров, ввозимых на таможенную территорию Союза, возникла с 1 сентября 2010 г.
      Настоящий Протокол применяется также в отношении сумм пеней (процентов), начисленных на суммы ввозных таможенных пошлин в случаях и порядке, предусмотренных в соответствии с регулирующими таможенные правоотношения международными договорами и актами, составляющими право Союза.
      2. Понятия, используемые в настоящем Протоколе, означают следующее:
      «единый счет уполномоченного органа» – счет, открытый уполномоченному органу в национальном (центральном) банке либо в уполномоченном органе, имеющем корреспондентский счет в национальном (центральном) банке, для зачисления и распределения поступлений между бюджетами данного государства-члена;
      «отчетный день» – рабочий день государства-члена, в который осуществляется зачисление на единый счет уполномоченного органа сумм ввозных таможенных пошлин;
      «процент за просрочку» – сумма, подлежащая перечислению государством-членом другим государствам-членам за нарушение положений настоящего Протокола, повлекшее неисполнение, неполное и (или) несвоевременное исполнение обязательств государства-члена по перечислению сумм от распределения ввозных таможенных пошлин;
      «счет в иностранной валюте» – счет, открытый уполномоченному органу одного государства-члена в национальном (центральном) банке в валюте другого государства-члена для зачисления этим другим государством-членом поступлений от распределения ввозных таможенных пошлин;
      «текущий день» – следующий за отчетным рабочий день государства-члена, в который осуществляются операции по распределению сумм ввозных таможенных пошлин за отчетный день;
      «уполномоченный орган» – государственный орган государства-члена, осуществляющий кассовое обслуживание исполнения бюджета этого государства-члена.
      Иные понятия, используемые в настоящем Протоколе, применяются в значениях, определенных Договором о Евразийском экономическом союзе и Таможенным кодексом Евразийского экономического союза.

II. Порядок зачисления и распределения между
государствами-членами сумм ввозных таможенных пошлин

      3. Суммы ввозных таможенных пошлин подлежат зачислению в национальной валюте на единый счет уполномоченного органа того государства-члена, в котором они подлежат уплате в соответствии с регулирующими таможенные правоотношения международными договорами и актами, составляющими право Союза, в том числе при взыскании ввозных таможенных пошлин.
      Ввозные таможенные пошлины уплачиваются плательщиками на единый счет уполномоченного органа отдельными расчетными (платежными) документами (инструкциями).
      В счет уплаты ввозных таможенных пошлин могут быть зачтены налоги и сборы, а также иные платежи (за исключением специальных, антидемпинговых и компенсационных пошлин), подлежащие уплате
в соответствии с законодательством государства-члена, поступившие на единый счет уполномоченного органа.
      В соответствии с Положением о зачислении и распределении специальных защитных, антидемпинговых и компенсационных пошлин (приложение к приложению № 8 к Договору о Евразийском экономическом союзе) в счет погашения задолженности плательщиков по уплате ввозных таможенных пошлин могут быть зачтены специальные, антидемпинговые и компенсационные пошлины.
      Возврат (зачет) сумм ввозных таможенных пошлин осуществляется в соответствии с законодательством государств-членов, если иное не установлено регулирующими таможенные правоотношения международными договорами и актами, составляющими право Союза, с учетом положений настоящего Протокола.
      Суммы ввозных таможенных пошлин не могут быть зачтены в счет уплаты иных платежей, кроме зачета в счет погашения задолженности плательщиков по уплате таможенных платежей, специальных, антидемпинговых и компенсационных пошлин, а также пеней (процентов) (далее – зачет в счет погашения задолженности).
      4. На денежные средства, находящиеся на едином счете уполномоченного органа, не может быть обращено взыскание в порядке исполнения судебных актов или каким-либо иным способом, за исключением случаев погашения задолженности плательщиков по уплате таможенных платежей, специальных, антидемпинговых и компенсационных пошлин, а также пеней (процентов).
      5. Уполномоченные органы государств-членов обособленно учитывают следующие поступления:
      суммы поступлений (возвратов, зачетов в счет погашения задолженности) ввозных таможенных пошлин на едином счете уполномоченного органа;
      суммы распределенных ввозных таможенных пошлин, перечисленные на счета в иностранной валюте других государств-членов;
      суммы зачисленных в бюджет государства-члена доходов от распределения этим государством-членом сумм ввозных таможенных пошлин;
      суммы ввозных таможенных пошлин, поступившие в бюджет государства-члена от других государств-членов;
      поступившие в бюджет государства-члена проценты за просрочку, установленные настоящим Протоколом;
      суммы распределенных ввозных таможенных пошлин, перечисление которых на счета в иностранной валюте других государств-членов приостановлено.
      Указанные суммы поступлений обособленно отражаются в отчетности об исполнении бюджета каждого из государств-членов.
      6. Суммы ввозных таможенных пошлин, поступившие на единый счет уполномоченного органа государства-члена за последний рабочий день календарного года, отражаются в отчете об исполнении бюджета данного государства-члена за отчетный год.
      Суммы распределенных ввозных таможенных пошлин за последний рабочий день календарного года государства-члена перечисляются не позднее второго рабочего дня текущего года государства-члена в бюджет этого государства-члена и на счета в иностранной валюте других государств-членов, а также отражаются в отчете об исполнении бюджета за отчетный год.
      Суммы доходов от распределения ввозных таможенных пошлин, поступившие в бюджет государства-члена от уполномоченных органов других государств-членов за последний рабочий день календарного года других государств-членов, отражаются в отчете об исполнении бюджета за текущий год.
      7. Возврат плательщику сумм ввозных таможенных пошлин, их зачет в счет погашения задолженности осуществляются с единого счета уполномоченного органа в текущем дне в пределах сумм ввозных таможенных пошлин, поступивших на единый счет уполномоченного органа, а также зачтенных в счет уплаты ввозных таможенных пошлин в отчетном дне, с учетом сумм возврата ввозных таможенных пошлин, не принятых национальным (центральным) банком к исполнению в отчетном дне.
      Возврат плательщику сумм ввозных таможенных пошлин, их зачет в счет погашения задолженности осуществляются с единого счета уполномоченного органа Республики Казахстан в отчетном дне в пределах сумм ввозных таможенных пошлин, поступивших (зачтенных) на единый счет этого уполномоченного органа в день осуществления возврата (зачета).
      8. Определение сумм ввозных таможенных пошлин, подлежащих возврату и (или) зачету в счет погашения задолженности, в текущем дне осуществляется до распределения сумм поступивших ввозных таможенных пошлин между государствами-членами.
      9. При недостаточности средств для осуществления возврата ввозных таможенных пошлин и (или) зачета в счет погашения задолженности в соответствии с пунктом 7 настоящего Протокола указанный возврат (зачет) осуществляется государством-членом в последующие рабочие дни.
      Пени (проценты) за несвоевременный возврат плательщику сумм ввозных таможенных пошлин выплачиваются плательщику из бюджета этого государства-члена и не включаются в состав ввозных таможенных пошлин.
      10. Распределение сумм ввозных таможенных пошлин уполномоченным органом государства-члена между государствами-членами осуществляется на следующий рабочий день государства-члена после отчетного дня, в который на единый счет уполномоченного органа зачислены суммы ввозных таможенных пошлин.
      Распределение сумм ввозных таможенных пошлин уполномоченным органом Республики Казахстан между государствами-членами осуществляется в отчетный день зачисления сумм ввозных таможенных пошлин на единый счет уполномоченного органа.
      11. Расчет суммы ввозных таможенных пошлин, подлежащей перечислению с единого счета уполномоченного органа государства-члена в бюджет этого государства-члена, а также на счета в иностранной валюте других государств-членов, осуществляется путем умножения общей суммы ввозных таможенных пошлин, подлежащей распределению между государствами-членами, на нормативы распределения, устанавливаемые в процентах.
      При этом общая сумма ввозных таможенных пошлин, подлежащая распределению между государствами-членами, определяется путем вычитания из сумм ввозных таможенных пошлин, поступивших (исполненных уполномоченным органом зачетом) в отчетном дне с учетом не принятых национальным (центральным) банком к исполнению расчетных (платежных) документов (инструкций) на перечисление сумм возврата ввозных таможенных пошлин в отчетном дне, сумм ввозных таможенных пошлин, подлежащих возврату плательщикам и зачету в счет погашения задолженности в текущем дне.
      В случае если расчетный (платежный) документ (инструкция) на возврат плательщику суммы ввозной таможенной пошлины, подлежащий исполнению в текущем дне, не принят национальным (центральным) банком к исполнению, данная сумма подлежит распределению между государствами-членами в следующем рабочем дне государства-члена. При этом сумма ввозных таможенных пошлин, не перечисленная на счета в иностранной валюте других государств-членов в соответствии с настоящим пунктом, признается просроченной на один день.
      12. Нормативы распределения сумм ввозных таможенных пошлин для каждого государства-члена устанавливаются в следующих размерах:
      Республика Беларусь – 4,70 процента;
      Республика Казахстан – 7,33 процента;
      Российская Федерация – 87,97 процента.
      13. Перечисление сумм ввозных таможенных пошлин государствам-членам осуществляется уполномоченными органами государств-членов на счета в иностранной валюте других государств-членов на следующий рабочий день государства-члена за днем зачисления на единый счет уполномоченного органа.
      Расчетный (платежный) документ (инструкция) на перечисление сумм ввозных таможенных пошлин государствам-членам направляется уполномоченным органом в национальный (центральный) банк для дальнейшего перечисления на счета в иностранной валюте других государств-членов ежедневно не позднее 14 часов по местному времени. В указанном расчетном (платежном) документе (инструкции) указываются дата, за которую осуществляется распределение ввозных таможенных пошлин, и сумма, подлежащая распределению между государствами-членами в национальной валюте.
      В случае если указанный расчетный (платежный) документ (инструкция) направлен в национальный (центральный) банк государства-члена в текущем дне позднее 14 часов по местному времени, соответствующий платеж признается просроченным на один день.
      14. Порядок перечисления в доход бюджета государства-члена сумм ввозных таможенных пошлин, поступивших от уполномоченных органов государств-членов на счета в иностранной валюте, регулируется разделом III настоящего Протокола.
      15. Учет сумм ввозных таможенных пошлин, распределенных и перечисленных в бюджеты государств-членов, осуществляется уполномоченными органами государств-членов.
      16. Уполномоченный орган государства-члена не позднее 10 календарных дней до начала очередного календарного года уведомляет уполномоченные органы других государств-членов о нерабочих днях, установленных в соответствии с законодательством данного государства-члена.
      В случае изменения нерабочих дней уполномоченный орган государства-члена, в котором произойдут такие изменения, уведомляет уполномоченные органы других государств-членов об указанных изменениях не позднее 2 календарных дней до их вступления в силу.
      17. В случае изменения реквизитов счета в иностранной валюте, на который подлежат перечислению суммы ввозных таможенных пошлин, уполномоченный орган государства-члена не позднее 10 календарных дней до дня вступления в силу указанных изменений доводит до уполномоченных органов других государств-членов уточненные реквизиты счета.
      В случае изменения иных данных, необходимых для реализации настоящего Протокола, уполномоченный орган не позднее 3 календарных дней до дня вступления в силу указанных изменений доводит до уполномоченных органов других государств-членов информацию о таких изменениях.
      18. При отсутствии сумм ввозных таможенных пошлин, подлежащих распределению между государствами-членами, уполномоченный орган государства-члена в срок, установленный настоящим Протоколом для направления в национальный (центральный) банк расчетного (платежного) документа (инструкции) на перечисление денежных средств на счета в иностранной валюте других государств-членов, направляет соответствующую информацию уполномоченным органам других государств-членов, в электронном виде с использованием интегрированной информационной системы Союза, а до момента ввода указанной системы в действие – по электронным каналам связи в виде графической электронной копии документа, содержащего данную информацию.
      19. Центральные таможенные органы государств-членов обеспечивают применение единых принципов ведения учета ввозных таможенных пошлин по методу начисления в соответствии с правилами, утверждаемыми Комиссией.
      20. При неперечислении или неполном перечислении денежных средств на счет в иностранной валюте какого-либо государства-члена в установленные настоящим разделом сроки и непоступлении информации от уполномоченного органа этого государства-члена об отсутствии сумм ввозных таможенных пошлин, подлежащих распределению, уполномоченный орган государства-члена, на счет в иностранной валюте которого не поступили денежные средства, уведомляет уполномоченные органы государств-членов и Комиссию о неперечислении или неполном перечислении денежных средств.
      21. Государство-член, не перечислившее другим государствам-членам суммы распределенных ввозных таможенных пошлин, уплачивает этим другим государствам-членам проценты за просрочку на всю сумму образовавшейся задолженности по ставке в размере 0,1 процента за каждый календарный день просрочки, включая день, в который сумма от распределения ввозной таможенной пошлины не была перечислена другому (другим) государству-члену (государствам-членам).
      22. В случае направления государством-членом информации об отсутствии сумм ввозных таможенных пошлин, подлежащих распределению, в условиях фактического наличия указанных сумм, а также при неполном перечислении денежных средств с единого счета уполномоченного органа на счета в иностранной валюте других государств-членов государство-член, допустившее подобное нарушение, обязано не позднее следующего рабочего дня государства-члена перечислить другим государствам-членам суммы от распределения ввозных таможенных пошлин, подлежащие зачислению в бюджеты других государств-членов в соответствии с настоящим разделом, исходя из суммы, которая не была перечислена на счета в иностранной валюте других государств-членов.
      При этом государство-член, допустившее подобное нарушение, уплачивает проценты за просрочку в размере, установленном пунктом 21 настоящего Протокола, за каждый календарный день просрочки, которой признается период времени со дня, в котором произошло нарушение, не включая день, в котором осуществлено перечисление денежных средств государствам-членам в соответствии с настоящим пунктом.
      23. При непоступлении (неполном поступлении) денежных средств от какого-либо государства-члена и отсутствии уведомления уполномоченного органа этого государства-члена об отсутствии сумм ввозных таможенных пошлин, подлежащих распределению между государствами-членами, уполномоченный орган государства-члена, на счет в иностранной валюте которого не поступили денежные средства, на третий рабочий день государства-члена после дня такого непоступления (неполного поступления) вправе приостановить перечисление сумм ввозных таможенных пошлин со своего единого счета на счет в иностранной валюте первого государства-члена.
      24. В случае принятия государством-членом решения о приостановлении перечисления сумм ввозных таможенных пошлин денежные средства, подлежащие перечислению на счет в иностранной валюте другого государства-члена, подлежат зачислению в доход бюджета первого государства-члена до отмены решения о приостановлении перечисления и обособленно учитываются в бюджете этого государства-члена.
      Уполномоченный орган государства-члена, приостановившего перечисление сумм ввозных таможенных пошлин на счет в иностранной валюте другого государства-члена, незамедлительно уведомляет уполномоченные органы других государств-членов и Комиссию о принятом решении.
      25. Комиссия не позднее рабочего дня, следующего за днем принятия решения о приостановлении перечисления сумм ввозных таможенных пошлин, проводит консультации с органами исполнительной власти государств-членов с целью скорейшего возобновления функционирования механизма распределения сумм ввозных таможенных пошлин в полном объеме.
      26. В случае если по результатам консультаций, указанных в пункте 25 настоящего Протокола, решение о возобновлении функционирования механизма распределения сумм ввозных таможенных пошлин не принято, данный вопрос выносится на рассмотрение Комиссии.
      В случае невозможности принятия Комиссией решения о возобновлении функционирования механизма распределения сумм ввозных таможенных пошлин данный вопрос выносится на рассмотрение Межправительственного совета.
      27. При возобновлении перечисления сумм ввозных таможенных пошлин суммы, указанные в пункте 24 настоящего Протокола, подлежат перечислению не позднее рабочего дня государства-члена, следующего за днем получения уведомления о принятом решении, на счета в иностранной валюте тех государств-членов, которым они предназначались в соответствии с настоящим Протоколом, при этом проценты за просрочку на указанную сумму не начисляются.
      28. Суммы распределенных ввозных таможенных пошлин, не перечисленные каким-либо государством-членом на счета в иностранной валюте других государств-членов, а также суммы не исполненных национальными (центральными) банками государств-членов обязательств по перечислению денежных средств в долларах США, предусмотренных разделом III настоящего Протокола, относятся к государственному долгу.

III. Порядок перечисления в доход бюджета государства-члена
сумм ввозных таможенных пошлин, поступивших от уполномоченных
органов государств-членов на счета в иностранной валюте

      29. Национальный (центральный) банк одного (первого) государства-члена обязан продать национальному (центральному) банку другого (второго) государства-члена денежные средства в долларах США за сумму национальной валюты первого государства-члена, равную сумме национальной валюты первого государства-члена, перечисленной в соответствии с настоящим Протоколом на счет в иностранной валюте уполномоченного органа второго государства-члена. Продаваемая сумма долларов США определяется по официальному курсу национальной валюты первого государства-члена к доллару США, установленному национальным (центральным) банком первого государства-члена на рабочий день, следующий за датой перечисления денежных средств в национальной валюте первого государства-члена на счет в иностранной валюте второго государства-члена.
      Обязанность продажи денежных средств в долларах США должна быть исполнена национальным (центральным) банком первого государства-члена не позднее следующего рабочего дня после даты перечисления эквивалентной суммы национальной валюты первого государства-члена на счет в иностранной валюте второго государства-члена.
      При этом обязанность продажи денежных средств в долларах США должна быть исполнена национальным (центральным) банком каждого государства-члена вне зависимости от реализации аналогичных прав и исполнения обязанностей в отношениях между другими государствами-членами.
      Национальные (центральные) банки двух государств-членов могут установить в отдельном договоре, что исполнение встречных обязательств по перечислению денежных средств в долларах США, в том числе обязательств, не исполненных в срок, установленный в абзаце втором настоящего пункта, и обязательств по уплате пеней в соответствии с пунктом 31 настоящего Протокола, осуществляется путем перечисления национальным (центральным) банком, величина обязательства в долларах США которого превышает величину встречного обязательства в долларах США другого национального (центрального) банка, денежных средств в долларах США другому национальному (центральному) банку в сумме, равной разнице между величинами указанных встречных обязательств.
      Удовлетворение указанных в настоящем пункте требований по денежным обязательствам в долларах США осуществляется в следующей очередности:
      в первую очередь удовлетворяются требования об уплате пеней в соответствии с пунктом 31 настоящего Протокола;
      во вторую очередь удовлетворяются требования по обязательствам, срок исполнения которых наступил и которые не являются просроченными;
      в третью очередь удовлетворяются требования по обязательствам, не исполненным в срок, установленный в абзаце втором настоящего пункта.
      По указанному в настоящем пункте обязательству национального (центрального) банка первого государства-члена продать денежные средства в долларах США национальному (центральному) банку второго государства-члена первое государство-член несет солидарную с национальным (центральным) банком первого государства-члена ответственность перед вторым государством-членом.
      30. Для целей проведения дальнейших взаиморасчетов между первым государством-членом и вторым государством-членом в случае неисполнения или ненадлежащего исполнения указанного в пункте 29 настоящего Протокола обязательства национального (центрального) банка первого государства-члена продать денежные средства в долларах США национальному (центральному) банку второго государства-члена требования к национальному (центральному) банку первого государства-члена фиксируются в долларах США по официальному курсу, установленному национальным (центральным) банком первого государства-члена на рабочий день, следующий за днем перечисления денежных средств в национальной валюте первого государства-члена на счет в иностранной валюте второго государства-члена.
      31. За неисполнение либо ненадлежащее исполнение указанного в пункте 29 настоящего Протокола обязательства национального (центрального) банка первого государства-члена продать денежные средства в долларах США национальному (центральному) банку второго государства-члена национальный (центральный) банк первого государства-члена либо первое государство-член уплачивает пени, размер которых рассчитывается по следующей формуле:

      где:
     – сумма (в долларах США), подлежащая перечислению национальным (центральным) банком первого государства-члена национальному (центральному) банку второго государства-члена;
     – установленная Британской ассоциацией банкиров (British Bankers Association, BBA) для дня, в который началось неисполнение либо ненадлежащее исполнение обязательства, однодневная ставка LIBOR для долларов США (в процентах годовых);
     – количество календарных дней, исчисляемых с даты неисполнения либо ненадлежащего исполнения обязательства (включительно) до даты надлежащего исполнения обязательства (исключая дату надлежащего исполнения обязательства).
      32. В случае неисполнения или ненадлежащего исполнения первым государством-членом обязательства, указанного в пункте 29 настоящего Протокола, национальный (центральный) банк второго государства-члена, в отношении которого произошло неисполнение или ненадлежащее исполнение обязательства, вправе передать на возмездной основе требование по неисполненному или ненадлежащим образом исполненному обязательству, включая требование об уплате пеней в соответствии с пунктом 31 настоящего Протокола, второму государству-члену без согласия и предварительного уведомления первого государства-члена и национального (центрального) банка первого государства-члена.
      33. Национальный (центральный) банк государства-члена не несет ответственности перед правительством либо уполномоченным органом государства-члена за неисполнение либо ненадлежащее исполнение обязательств другим государством-членом, в том числе за неисполнение либо ненадлежащее исполнение обязательств национальным (центральным) банком другого государства-члена.
      34. Издержки и убытки, возникающие у национального (центрального) банка первого государства-члена в связи с осуществлением им предусмотренных настоящим разделом расчетов, в том числе издержки и убытки, возникающие вследствие изменения курсов валют, неисполнения или ненадлежащего исполнения обязательств другими государствами-членами и национальными (центральными) банками других государств-членов, не подлежат возмещению другими государствами-членами. Условия и порядок возмещения национальному (центральному) банку первого государства-члена указанных издержек и убытков устанавливаются первым государством-членом.
      35. Для целей настоящего раздела под рабочим днем, в который осуществляются расчеты между двумя государствами-членами (в том числе расчеты между национальными (центральными) банками двух государств-членов), понимается день, который одновременно является рабочим днем для этих двух государств-членов и для Соединенных Штатов Америки.
      36. К корреспондентскому счету национального (центрального) банка одного (первого) государства-члена, открытому в национальном (центральном) банке другого (второго) государства-члена для осуществления расчетов в соответствии с настоящим Протоколом, а также к денежным средствам, находящимся на этом корреспондентском счете, судебные и иные органы власти второго государства-члена не могут применить арест, блокирование, иные обеспечительные, запретительные или ограничительные меры, делающие невозможным использование денежных средств на этом корреспондентском счете.
      37. Списание денежных средств, находящихся на корреспондентском счете национального (центрального) банка одного (первого) государства-члена, открытом в национальном (центральном) банке другого (второго) государства-члена для осуществления расчетов в соответствии с настоящим Протоколом, без согласия национального (центрального) банка первого государства-члена не допускается, если иное не установлено условиями договора корреспондентского счета.
      38. Если указанная в пункте 29 настоящего Протокола обязанность продажи денежных средств в долларах США полностью или частично не исполнена национальным (центральным) банком первого государства-члена в течение 30 календарных дней, то национальный (центральный) банк второго государства-члена до момента полного исполнения национальным (центральным) банком первого государства-члена указанного обязательства вправе без ограничений использовать денежные средства в национальной валюте первого государства-члена, находящиеся на предназначенном для осуществления расчетов в соответствии с настоящим Протоколом корреспондентском счете национального (центрального) банка второго государства-члена, открытом в национальном (центральном) банке первого государства-члена.
      39. Национальный (центральный) банк одного (первого) государства-члена на безвозмездной основе реализует права и исполняет обязательства, предусмотренные договорами, заключаемыми им с национальным (центральным) банком другого (второго) государства-члена во исполнение настоящего Протокола и в соответствии с ним.

IV. Порядок обмена информацией между уполномоченными
органами государств-членов

      40. Уполномоченный орган государства-члена ежедневно не позднее 16 часов по местному времени (для Республики Беларусь – время г. Минска, для Республики Казахстан – время г. Астаны, для Российской Федерации – время г. Москвы) текущего дня направляет уполномоченным органам других государств-членов следующую информацию за отчетный день:
      1) суммы ввозных таможенных пошлин, зачисленные на единый счет уполномоченного органа государства-члена;
      2) суммы исполненных уполномоченным органом в отчетном дне зачетов в счет уплаты ввозных таможенных пошлин;
      3) суммы ввозных таможенных пошлин, зачтенные в отчетном дне в счет погашения задолженности, и отдельно суммы ввозных таможенных пошлин, зачтенные в текущем дне в счет погашения задолженности;
      4) суммы ввозных таможенных пошлин, возвращенные в отчетном дне, и отдельно суммы ввозных таможенных пошлин, подлежащие возврату в текущем дне;
      5) суммы возврата ввозных таможенных пошлин, не принятые национальным (центральным) банком к исполнению в отчетном дне;
      6) суммы ввозных таможенных пошлин, подлежащие распределению между государствами-членами;
      7) суммы распределенных ввозных таможенных пошлин, перечисленные на счета в иностранной валюте других государств-членов;
      8) сумма поступлений в бюджет государства-члена доходов от распределения ввозных таможенных пошлин, перечисленная с единого счета уполномоченного органа этого государства-члена;
      9) суммы поступлений в бюджет государства-члена доходов от распределения ввозных таможенных пошлин, поступившие на счета в иностранной валюте уполномоченного органа;
      10) суммы распределенных ввозных таможенных пошлин, перечисление которых на счета в иностранной валюте других государств-членов приостановлено;
      11) сумма поступивших государству-члену от других государств-членов процентов за просрочку при нарушении исполнения требований, предусмотренных настоящим Протоколом.
      41. Ежемесячно, на пятый рабочий день месяца, следующего за отчетным, уполномоченный орган государства-члена направляет уполномоченным органам других государств-членов, а также в Комиссию установленную пунктом 40 настоящего Протокола информацию нарастающим итогом с начала календарного года в электронном виде с использованием интегрированной информационной системы Союза, а до момента ввода указанной системы в действие – по электронным каналам связи в виде графических электронных копий документов, содержащих данную информацию.
      42. Форма предоставления информации, предусмотренной пунктами 40 и 41 настоящего Протокола, согласовывается уполномоченными органами и утверждается Комиссией.
      43. Уполномоченными органами государств-членов осуществляется оперативная сверка данных, полученных в соответствии с пунктами 40 и 41 настоящего Протокола.
      В случае установления расхождений оформляется протокол, и государствами-членами принимаются меры по урегулированию расхождений.
      44. Информация, направляемая уполномоченным органом одного государства-члена уполномоченным органам других государств-членов и в Комиссию в соответствии с пунктами 40 и 41 настоящего Протокола, подписывается руководителем данного уполномоченного органа или уполномоченным им лицом.

V. Порядок обмена информацией, связанной с уплатой ввозных
таможенных пошлин

      45. Центральные таможенные органы государств-членов представляют друг другу, а также в Комиссию в электронном виде на регулярной основе информацию, связанную с уплатой ввозных таможенных пошлин, не относящуюся к сведениям, составляющим государственную тайну (государственные секреты).
      46. Информация, связанная с уплатой ввозных таможенных пошлин, формируется из следующих имеющихся источников:
      1) базы данных электронных копий деклараций на товары, оформленных таможенными органами государств-членов;
      2) базы данных электронных копий таможенных приходных ордеров, оформленных таможенными органами государств-членов, если таможенный приходный ордер применяется государством-членом для отражения уплаты ввозных таможенных пошлин;
      3) базы данных лицевых счетов, реестров и других документов, содержащих сведения о фактически уплаченных и перечисленных в доходы бюджетов государств-членов суммах ввозных таможенных пошлин, оформленных таможенными органами государств-членов в соответствии с едиными принципами ведения учета ввозных таможенных пошлин по методу начисления в соответствии с правилами, утверждаемыми Комиссией.
      47. Указанная в пункте 46 настоящего Протокола информация не включает сведения о ввозе товаров и уплате таможенных платежей физическими лицами, перемещающими товары для личного пользования.
      48. Информация, связанная с уплатой ввозных таможенных пошлин (единица измерения – доллары США, для пересчета сумм в национальной валюте в доллары США применяется среднемесячный курс доллара США к национальной валюте национального (центрального) банка государства-члена за отчетный месяц), представляется на безвозмездной основе на русском языке
(по отдельным позициям допускается использование латинского алфавита) и включает следующие сведения за отчетный период:
      1) суммы переходящих остатков ввозных таможенных пошлин на начало и конец отчетного периода;
      2) документально отраженные суммы ввозных таможенных пошлин в оформленных таможенных документах об их уплате (взыскании);
      3) суммы ввозных таможенных пошлин, зачтенные в счет погашения задолженности;
      4) суммы ввозных таможенных пошлин, возвращенные плательщикам;
      5) суммы предоставленных отсрочек и рассрочек уплаты ввозных таможенных пошлин;
      6) другие сведения, связанные с уплатой ввозных таможенных пошлин.
      49. технологические регламенты обмены информацией, связанной с уплатой ввозных таможенных пошлин разрабатываются и утверждаются Комиссией.
      В указанных технологических регламентах определяются структура и формат указанной в пункте 48 настоящего Протокола информации, порядок, сроки и способы обмена ею.
      50. Обмен информацией в электронном виде между центральными таможенными органами государств-членов, а также ее представление в Комиссию осуществляются после обеспечения технической готовности этих таможенных органов и Комиссии, о чем они письменно уведомляют друг друга. После введения в действие интегрированной информационной системы Союза обмен информацией между центральными таможенными органами государств-членов и представление ее в Комиссию осуществляются в электронном виде с использованием указанной системы.
      51. До утверждения технологических регламентов обмена информацией, связанной с уплатой ввозных таможенных пошлин, центральные таможенные органы государств-членов не позднее последнего дня месяца, следующего за отчетным, представляют друг другу, а также в Комиссию указанную в пункте 48 настоящего Протокола информацию по форме, утверждаемой Комиссией.
      52. Центральные таможенные органы государств-членов, а также Комиссия принимают необходимые меры по защите от неправомерного распространения информации, получаемой в соответствии с настоящим разделом.
      Центральные таможенные органы государств-членов обеспечивают ограничение круга лиц, имеющих доступ к указанной информации, а также ее защиту в соответствии с законодательством государств-членов.
      Комиссия использует информацию, полученную в соответствии с настоящим разделом, в целях реализации пункта 54 настоящего Протокола.

VI. Мониторинг и контроль

      53. Комитет государственного контроля Республики Беларусь, Счетный комитет по контролю за исполнением республиканского бюджета Республики Казахстан, Счетная палата Российской Федерации в рамках совместных контрольных мероприятий ежегодно проверяют соблюдение уполномоченными органами государств-членов положений настоящего Протокола.
      54. Комиссия представляет ежегодно в Межправительственный совет отчет о зачислении и распределении сумм ввозных таможенных пошлин.
      55. По решению Комиссии может быть создан специальный комитет из сотрудников уполномоченных, таможенных и иных государственных органов государств-членов, а также привлеченных специалистов для контроля (аудита) за соблюдением государствами-членами порядка зачисления и распределения поступивших сумм ввозных таможенных пошлин.

ПРИЛОЖЕНИЕ № 6
к Договору о Евразийском
экономическом союзе

ПРОТОКОЛ
о едином таможенно-тарифном регулировании

I. Общие положения

      1. Настоящий Протокол разработан в соответствии с разделом IX Договора о Евразийском экономическом союзе и определяет принципы и порядок применения на таможенной территории Союза мер таможенно-тарифного регулирования.
      2. Понятия, используемые в настоящем Протоколе, означают следующее:
      «аналогичный товар» – товар, который по своему функциональному назначению, применению, качественным и техническим характеристикам полностью идентичен товару, ввозимому на таможенную территорию Союза в рамках тарифной квоты, либо (в отсутствие такого полностью идентичного товара) товар, который имеет характеристики, близкие к характеристикам товара, ввозимого на таможенную территорию Союза в рамках тарифной квоты, позволяющие использовать его по функциональному назначению, аналогичному назначению товара, ввозимого на таможенную территорию Союза в рамках тарифной квоты, и может быть в коммерческом отношении им заменен;
      «значительные поставщики из третьих стран» – поставщики товаров, имеющие долю в импорте товара на таможенную территорию Союза 10 процентов и более;
      «объем тарифной квоты» – количество товара в натуральном или стоимостном выражении, выделяемое для ввоза в рамках тарифной квоты;
      «предшествующий период» – период, в отношении которого проводится анализ объемов потребления товаров на таможенной территории Союза и объемов производства аналогичных товаров на таможенной территории Союза;
      «реальный объем импорта» – объем импорта в условиях отсутствия его ограничений;
      «сельскохозяйственные товары» – товары, классифицируемые в группах 1 – 24 ТН ВЭД ЕАЭС, а также такие товары, как маннит, D-глюцит (сорбит), масла эфирные, казеин, альбумины, желатин, декстрины, модифицированные крахмалы, сорбит, шкуры, кожа, сырье пушно-меховое, шелк-сырец, отходы шелковые, шерсть животных, хлопок-сырец, отходы хлопка, волокно хлопковое чесаное, лен-сырец и пенька-сырец;
      «тарифная квота» – мера регулирования ввоза на таможенную территорию Союза отдельных видов сельскохозяйственных товаров, происходящих из третьих стран, предусматривающая применение дифференцированных ставок ввозных таможенных пошлин ЕТТ ЕАЭС
в отношении товаров, ввозимых в пределах установленного количества (в натуральном или стоимостном выражении) в течение определенного периода и сверх такого количества.

II. Тарифные льготы

      3. Тарифные льготы в виде освобождения от уплаты ввозной таможенной пошлины предоставляются в отношении ввозимых (ввезенных) на таможенную территорию Союза из третьих стран:
      1) товаров в качестве вклада иностранного учредителя в уставный (складочный) капитал (фонд) в пределах сроков, установленных учредительными документами для формирования этого капитала (фонда). Порядок применения тарифных льгот в отношении таких товаров устанавливается Комиссией;
      2) товаров, ввозимых в рамках международного сотрудничества в области исследования и использования космического пространства, в том числе оказания услуг по запуску космических аппаратов, в соответствии с перечнем, утверждаемым Комиссией;
      3) продукции морского промысла судов государств-членов, а также судов, арендованных (зафрахтованных) юридическими и (или) физическими лицами государств-членов;
      4) валюты государств-членов, валюты третьих стран (кроме используемой для нумизматических целей), а также ценных бумаг в соответствии с законодательством государств-членов;
      5) товаров, ввозимых в качестве гуманитарной помощи и (или) в целях ликвидации последствий стихийных бедствий, аварий или катастроф;
      6) товаров, кроме подакцизных (за исключением легковых автомобилей, специально предназначенных для медицинских целей), ввозимых по линии третьих стран, международных организаций, правительств в благотворительных целях и (или) признаваемых в соответствии с законодательством государств-членов в качестве безвозмездной помощи (содействия), в том числе технической помощи (содействия).
      4. Тарифные льготы в отношении товаров, ввозимых (ввезенных) на таможенную территорию Союза из третьих стран, могут предоставляться также в иных случаях, установленных Договором о Евразийском экономическом союзе, международными договорами Союза с третьей стороной, актами Комиссии.

III. Условия и механизм применения тарифных квот

      5. Объем тарифной квоты в отношении отдельного вида сельскохозяйственных товаров, происходящего из третьих стран и ввозимого на таможенную территорию Союза, устанавливается Комиссией и не может превышать разницу между объемом потребления такого товара на таможенной территории Союза и объемом производства аналогичного товара на таможенной территории Союза.
      При этом если для одного государства-члена объем производства аналогичного товара равен объему потребления такого товара или превышает его, то такая разница может не приниматься во внимание при расчете объема тарифной квоты для таможенной территории Союза.
      6. Если объем производства аналогичного товара на таможенной территории Союза равен объему потребления такого товара на таможенной территории Союза или превышает его, установление тарифной квоты не допускается.
      7. При принятии решения об установлении тарифной квоты должны быть соблюдены следующие условия:
      1) установление тарифной квоты на определенный срок (независимо от результатов рассмотрения вопроса о распределении объема тарифной квоты между третьими странами);
      2) информирование всех заинтересованных третьих стран о выделенном им объеме тарифной квоты (в случае принятия решения о распределении объема тарифной квоты между третьими странами);
      3) опубликование информации об установлении тарифной квоты, ее сроке действия и объеме, в том числе об объеме тарифной квоты, выделенной третьим странам (в случае принятия решения о распределении объема тарифной квоты между третьими странами), а также о ставках ввозных таможенных пошлин, применяемых в отношении товаров, ввозимых в пределах объема тарифной квоты.
      8. Распределение объема тарифной квоты между участниками внешнеторговой деятельности государства-члена основывается на их равноправии в отношении получения тарифной квоты и недискриминации по признакам формы собственности, места регистрации или положения на рынке.
      9. Объем тарифной квоты распределяется между государствами-членами в пределах разницы между объемами потребления и производства в каждом из государств-членов, которая принималась во внимание при расчете объема тарифной квоты для таможенной территории Союза в соответствии с пунктами 5 и 6 настоящего Протокола.
      При этом для государства-члена, являющегося членом Всемирной торговой организации, объем тарифной квоты может быть установлен исходя из обязательств такого государства-члена перед Всемирной торговой организацией.
      10. Распределение объема тарифной квоты между третьими странами осуществляется Комиссией либо в соответствии с актом Комиссии – государством-членом на основе результатов консультаций со всеми значительными поставщиками из третьих стран, если иное не установлено международными договорами в рамках Союза, международными договорами Союза с третьей стороной или актами Высшего совета.
      При невозможности распределения объема тарифной квоты по результатам консультаций со всеми значительными поставщиками из третьих стран решение о распределении объема тарифной квоты между третьими странами принимается с учетом объема поставок товара из этих стран в течение предшествующего периода.
      В качестве предшествующего периода, как правило, принимаются любые 3 предшествующих года, в отношении которых доступна информация, отражающая реальные объемы импорта.
      При невозможности выбрать такой предшествующий период объем тарифной квоты распределяется на основе оценки наиболее вероятного распределения реального объема импорта.
      11. При поставках товара в течение срока действия тарифной квоты не устанавливаются условия и (или) формальности, препятствующие любой третьей стране полностью использовать выделенный ему объем тарифной квоты.
      12. По просьбе третьей страны, заинтересованной в поставке товара, Комиссия проводит консультации по вопросам:
      1) необходимости перераспределения выделенного объема тарифной квоты;
      2) изменения избранного предшествующего периода;
      3) необходимости отмены условий, формальностей или любых других положений, установленных в одностороннем порядке в отношении распределенного объема тарифной квоты или ее неограниченного использования.
      13. В связи с установлением тарифных квот Комиссия:
      1) по просьбе третьей страны, заинтересованной в поставке товара, предоставляет информацию, касающуюся метода и порядка распределения объема тарифной квоты между участниками внешнеторговой деятельности, а также объема тарифной квоты, в отношении которого выданы лицензии;
      2) публикует информацию об общем количестве или стоимости товара, предназначенного для поставки в рамках выделенного объема тарифной квоты, о датах начала и окончания срока действия тарифной квоты и любых их изменениях.
      14. Кроме случаев распределения объема тарифной квоты между третьими странами, Комиссия не вправе требовать, чтобы лицензии использовались для импорта товара из какой-либо определенной третьей страны.

ПРИЛОЖЕНИЕ № 7
к Договору о Евразийском
экономическом союзе

ПРОТОКОЛ
о мерах нетарифного регулирования
в отношении третьих стран

I. Общие положения

      1. Настоящий Протокол разработан в соответствии с разделом IX Договора о Евразийском экономическом союзе и определяет порядок и случаи применения Союзом мер нетарифного регулирования в отношении третьих стран.
      Действие настоящего Протокола не распространяется на отношения, касающиеся вопросов технического регулирования, применения санитарных, ветеринарных и фитосанитарных требований, мер в области экспортного контроля и военно-технического сотрудничества.
      2. Понятия, используемые в настоящем Протоколе, означают следующее:
      «автоматическое лицензирование (наблюдение)» – временная мера, устанавливаемая в целях мониторинга динамики экспорта и (или) импорта отдельных видов товаров;
      «генеральная лицензия» – лицензия, предоставляющая участнику внешнеторговой деятельности право на экспорт и (или) импорт отдельного вида лицензируемого товара в определенном лицензией количестве;
      «запрет» – мера, запрещающая ввоз и (или) вывоз отдельных видов товаров;
      «импорт» – ввоз товара на таможенную территорию Союза из третьих стран без обязательства об обратном вывозе;
      «исключительная лицензия» – лицензия, предоставляющая участнику внешнеторговой деятельности исключительное право на экспорт и (или) импорт отдельного вида товара;
      «исключительное право» – право на осуществление участниками внешнеторговой деятельности экспорта и (или) импорта отдельных видов товаров, предоставляемое на основе исключительной лицензии;
      «количественные ограничения» – меры по количественному ограничению внешней торговли товарами, которые вводятся путем установления квот;
      «лицензирование» – комплекс административных мер, устанавливающий порядок выдачи лицензий и (или) разрешений;
      «лицензия» – специальный документ на право осуществления экспорта и (или) импорта товаров;
      «разовая лицензия» – лицензия, выдаваемая участнику внешнеторговой деятельности на основании внешнеторговой сделки, предметом которой является лицензируемый товар, и предоставляющая право на экспорт и (или) импорт этого товара в определенном количестве;
      «разрешение» – специальный документ, выдаваемый участнику внешнеторговой деятельности на основании внешнеторговой сделки, предметом которой является товар, в отношении которого установлено автоматическое лицензирование (наблюдение);
      «разрешительный документ» – документ, выдаваемый участнику внешнеторговой деятельности или физическому лицу на право ввоза и (или) вывоза товаров в случаях, определенных актом Комиссии;
      «уполномоченный орган» – орган исполнительной власти государства-члена, наделенный правом выдачи лицензий и (или) разрешений;
      «участники внешнеторговой деятельности» – юридические лица и организации, не являющиеся юридическими лицами, зарегистрированные в одном из государств-членов и созданные в соответствии с законодательством этого государства, физические лица, имеющие постоянное или преимущественное место жительства на территории одного из государств-членов, являющиеся гражданами этого государства, либо имеющие право постоянного проживания в нем, либо зарегистрированные в качестве индивидуальных предпринимателей в соответствии с законодательством этого государства;
      «экспорт» – вывоз товара с таможенной территории Союза на территорию третьих стран без обязательства об обратном ввозе.

II. Введение и применение мер нетарифного регулирования

      3. В торговле с третьими странами на территории Союза применяются единые меры нетарифного регулирования (далее – меры).
      4. Решения о введении, применении, продлении и отмене мер принимаются Комиссией.
      Товары, в отношении которых принято решение о применении мер, включаются в единый перечень товаров, к которым применяются меры нетарифного регулирования в торговле с третьими странами (далее – единый перечень товаров).
      В единый перечень товаров включаются также товары, в отношении которых Комиссией принято решение об установлении тарифной квоты либо импортной квоты в качестве специальной защитной меры и о выдаче лицензий.
      5. Предложение о введении или отмене мер может быть представлено как государством-членом, так и Комиссией.
      6. При подготовке акта Комиссии о введении, применении, продлении или отмене мер Комиссия информирует участников внешнеторговой деятельности государств-членов, экономические интересы которых могут быть затронуты принятием такого акта, о возможности представить в Комиссию предложения и замечания по данному вопросу и о проведении консультаций.
      7. Комиссия определяет способ и форму проведения консультаций, а также способ и форму доведения информации о ходе проведения и результатах консультаций до сведения заинтересованных лиц, представивших свои предложения и замечания.
      Непроведение консультаций не может являться основанием для признания акта Комиссии, затрагивающего право осуществления внешнеторговой деятельности, недействительным.
      8. Комиссия может принять решение не проводить консультации при наличии любого из следующих условий:
      1) о мерах, предусмотренных проектом акта Комиссии, затрагивающего право осуществления внешнеторговой деятельности, не должно быть известно до даты вступления его в силу, в связи с чем проведение консультаций приведет или может привести к недостижению целей, предусмотренных таким актом;
      2) проведение консультаций вызовет задержку в принятии акта Комиссии, затрагивающего право осуществления внешнеторговой деятельности, что может привести к причинению существенного ущерба интересам государств-членов;
      3) проектом акта Комиссии, затрагивающим право осуществления внешнеторговой деятельности, предусматривается предоставление исключительного права.
      9. Порядок внесения предложений о введении или отмене мер определяется Комиссией.
      10. Акт Комиссии о введении меры может определять таможенные процедуры, при помещении под которые таможенными органами контролируется соблюдение меры, а также таможенные процедуры, помещение под которые товаров, в отношении которых вводится мера, не допускается.

III. Запреты и количественные ограничения
экспорта и импорта товаров

      11. Экспорт и импорт товаров осуществляются без применения запретов и количественных ограничений, за исключением случаев, предусмотренных пунктом 12 настоящего Протокола.
      12. В исключительных случаях могут устанавливаться:
      1) временные запреты или временные количественные ограничения экспорта для предотвращения либо уменьшения критического недостатка на внутреннем рынке продовольственных или иных товаров, являющихся существенно важными для внутреннего рынка Союза;
      2) запреты или количественные ограничения экспорта и импорта, необходимые в связи с применением стандартов или правил классификации, сортировки и продажи товаров в международной торговле;
      3) ограничения импорта водных биологических ресурсов при их ввозе в любом виде, если необходимо:
      ограничить производство или продажу аналогичного товара, происходящего с территории Союза;
      ограничить производство или продажу товара, происходящего с территории Союза, который может быть непосредственно заменен импортным товаром, в случае если в Союзе не имеется значительного производства аналогичного товара;
      удалить с рынка временный излишек аналогичного товара, происходящего с территории Союза, путем предоставления этого излишка некоторым группам потребителей бесплатно или по ценам ниже рыночных;
      удалить с рынка временный излишек товара, происходящего с территории Союза, который может быть непосредственно заменен импортным товаром, если в Союзе не имеется значительного производства аналогичного товара, путем предоставления этого излишка некоторым группам потребителей бесплатно или по ценам ниже рыночных.
      13. При введении Комиссией на территории Союза количественных ограничений применяются экспортные и (или) импортные квоты.
      Количественные ограничения применяются:
      при экспорте – только в отношении товаров, происходящих с территорий государств-членов;
      при импорте – только в отношении товаров, происходящих из третьих стран.
      Количественные ограничения не применяются в отношении импорта товаров с территории какой-либо третьей страны или экспорта товаров, предназначенных для территории какой-либо третьей страны, если только такие количественные ограничения не применяются в отношении импорта из всех третьих стран или экспорта во все третьи страны. Такое положение не препятствует соблюдению обязательств государств-членов в соответствии с международными договорами.
      14. Запреты или количественные ограничения экспорта могут быть введены только в отношении товаров, включенных в перечень товаров, которые являются существенно важными для внутреннего рынка Союза и в отношении которых в исключительных случаях могут быть введены временные запреты или количественные ограничения экспорта, утверждаемый Комиссией на основании предложений государств-членов.
      15. При введении в соответствии с подпунктом 1 пункта 12 настоящего Протокола запрета или количественного ограничения экспорта сельскохозяйственных товаров, являющихся существенно важными для внутреннего рынка Союза, Комиссия:
      учитывает последствия запрета или количественного ограничения для продовольственной безопасности третьих стран, импортирующих такие сельскохозяйственные товары с территории Союза;
      заблаговременно информирует Комитет по сельскому хозяйству Всемирной торговой организации о характере и продолжительности применения запрета или количественного ограничения экспорта;
      по просьбе любой импортирующей страны организует консультации либо предоставляет всю необходимую информацию по вопросам, относящимся к рассматриваемой мере.
      В настоящем пункте под импортирующей страной понимается страна, в импорте которой доля происходящего с территорий государств-членов сельскохозяйственного товара, в отношении экспорта которого планируется ввести запрет или количественное ограничение, составляет не менее 5 процентов.
      16. Комиссия распределяет объемы экспортной и (или) импортной квот между государствами-членами и определяет метод распределения долей экспортной и (или) импортной квот среди участников внешнеторговой деятельности государств-членов, а также при необходимости распределяет объем импортной квоты между третьими странами.
      Распределение объемов экспортной и (или) импортной квот между государствами-членами осуществляется Комиссией в зависимости от задач, которые предполагается решить путем введения количественных ограничений, с учетом предложений государств-членов и исходя из объемов производства и (или) потребления товаров в каждом из государств-членов.
      17. Комиссия при принятии решения о применении экспортной и (или) импортной квот:
      1) устанавливает на определенный срок экспортную и (или) импортную квоты (независимо от того, будут ли они распределены между третьими странами);
      2) информирует все заинтересованные третьи страны об объеме выделенной им импортной квоты (в случае если импортная квота распределяется между третьими странами);
      3) опубликовывает информацию о применении экспортной и (или) импортной квот, их объемах и сроках действия, а также о распределении импортной квоты между третьими странами.
      18. Распределение импортных квот между третьими странами осуществляется, как правило, Комиссией по результатам консультаций со всеми значительными поставщиками из третьих стран.
      При этом под значительными поставщиками из третьих стран понимаются поставщики, имеющие долю в размере 5 процентов и более в импорте данного товара на территорию Союза.
      19. В случае если распределение импортных квот не может быть осуществлено на основе результатов консультаций со всеми значительными поставщиками из третьих стран, акт Комиссии о распределении квот между третьими странами принимается с учетом объема поставок товара из этих стран в течение предшествующего периода.
      20. Комиссия не устанавливает никаких условий или формальностей, которые могут воспрепятствовать любой третьей стране полностью использовать выделенную ей импортную квоту, при условии, что поставка соответствующего товара будет произведена в период действия импортной квоты.
      21. Выбор предшествующего периода для определения объема поставок товара, в отношении которого вводятся экспортная и (или) импортная квоты, осуществляется Комиссией. При этом, как правило, за такой период принимаются любые предшествующие 3 года, в отношении которых доступна информация, отражающая реальные объемы экспорта и (или) импорта. При отсутствии возможности выбрать предшествующий период экспортная и (или) импортная квоты распределяются на основе оценки наиболее вероятного распределения реальных объемов экспорта и (или) импорта.
      В настоящем пункте под реальными объемами экспорта и (или) импорта понимаются объемы экспорта и (или) импорта в условиях отсутствия их ограничений.
      22. По просьбе любой третьей страны, заинтересованной в поставке товара, Комиссия проводит консультации с этой страной относительно:
      1) необходимости перераспределения установленной импортной квоты;
      2) изменения выбранного предшествующего периода;
      3) необходимости отмены условий, формальностей или любых других положений, установленных в одностороннем порядке в отношении распределения импортной квоты или ее неограниченного использования.
      23. Распределение долей экспортной и (или) импортной квот среди участников внешнеторговой деятельности осуществляется государствами-членами на основе метода, определяемого Комиссией, и основывается на равноправии участников внешнеторговой деятельности в отношении получения долей экспортной и (или) импортной квот и на недискриминации по признакам формы собственности, места регистрации или положения на рынке.
      24. Кроме случаев распределения импортной квоты между третьими странами, не допускается предъявлять требование о том, чтобы лицензии использовались для экспорта и (или) импорта соответствующего товара в какую-либо определенную страну и (или) из какой-либо определенной страны.
      25. В связи с применением экспортных и (или) импортных квот Комиссия:
      1) предоставляет по требованию третьей страны, заинтересованной в торговле отдельным видом товара, информацию, касающуюся порядка распределения экспортной и (или) импортной квот, механизма их распределения между участниками внешнеторговой деятельности и объемов квот, на которые выданы лицензии;
      2) публикует информацию об общем количестве или стоимости товара, экспорт и (или) импорт которого будет разрешен в течение определенного времени в будущем, а также о датах начала и окончания действия экспортной и (или) импортной квот и любых их изменениях.

IV. Исключительное право

      26. Осуществление внешнеторговой деятельности может ограничиваться путем предоставления исключительного права.
      27. Товары, на экспорт и (или) импорт которых предоставляется исключительное право, а также порядок определения государствами-членами участников внешнеторговой деятельности, которым предоставляется такое исключительное право, определяются Комиссией.
      Перечень участников внешнеторговой деятельности, которым на основании акта Комиссии государствами-членами предоставлено исключительное право, подлежит опубликованию на официальном сайте Союза в сети Интернет.
      28. Решение о введении ограничения на осуществление внешнеторговой деятельности путем предоставления исключительного права принимается Комиссией по предложению государства-члена.
      Обоснование необходимости введения исключительного права должно содержать финансово-экономические расчеты и иную информацию, подтверждающую целесообразность применения данной меры.
      29. Участники внешнеторговой деятельности, которым на основании акта Комиссии государствами-членами предоставлено исключительное право, совершают сделки по экспорту и (или) импорту соответствующих товаров, основываясь на принципе недискриминации и руководствуясь только коммерческими соображениями, включая условия покупки или продажи, и предоставляют организациям третьих стран адекватную возможность (в соответствии с обычной деловой практикой) конкурировать в отношении участия в таких покупках или продажах.
      30. Экспорт и (или) импорт товаров, в отношении которых участникам внешнеторговой деятельности предоставлено исключительное право, осуществляются на основании исключительных лицензий, выдаваемых уполномоченным органом.

V. Автоматическое лицензирование (наблюдение)

      31. В целях мониторинга динамики экспорта и (или) импорта отдельных видов товаров Комиссия вправе вводить автоматическое лицензирование (наблюдение).
      32. Введение автоматического лицензирования (наблюдения) осуществляется по инициативе как государства-члена, так и Комиссии.
      Обоснование необходимости введения автоматического лицензирования (наблюдения) должно содержать информацию о невозможности отслеживания количественных показателей экспорта и (или) импорта отдельных видов товаров и их изменений иными способами.
      33. Перечень отдельных видов товаров, в отношении которых вводится автоматическое лицензирование (наблюдение), а также сроки такого автоматического лицензирования (наблюдения) устанавливаются Комиссией.
      Товары, в отношении которых введено автоматическое лицензирование (наблюдение), включаются в единый перечень товаров.
      34. Экспорт и (или) импорт товаров, в отношении которых введено автоматическое лицензирование (наблюдение), осуществляются при наличии разрешений, выданных уполномоченным органом, в порядке, определяемом Комиссией.
      35. Выдача разрешений на экспорт и (или) импорт товаров, включенных в единый перечень товаров, осуществляется в соответствии с правилами согласно приложению.

VI. Разрешительный порядок

36. Разрешительный порядок ввоза и (или) вывоза товаров реализуется посредством введения лицензирования или применения иных административных мер регулирования внешнеторговой деятельности.
37. Решение о введении, применению и отмене разрешительного порядка принимается Комиссией.

VII. Общие исключения

      38. При ввозе и (или) вывозе отдельных видов товаров могут вводиться меры, в том числе по основаниям, отличным от указанных в разделах III и IV настоящего Протокола, в случае если эти меры:
      1) необходимы для соблюдения общественной морали или правопорядка;
      2) необходимы для охраны жизни и здоровья человека, окружающей среды, животных и растений;
      3) относятся к экспорту и (или) импорту золота или серебра;
      4) применяются для защиты культурных ценностей и культурного наследия;
      5) необходимы для предотвращения исчерпания невосполнимых природных ресурсов и проводятся одновременно с ограничением внутреннего производства или потребления, связанных с использованием невосполнимых природных ресурсов;
      6) связаны с ограничением экспорта товаров, происходящих с территорий государств-членов, для обеспечения достаточным количеством таких товаров внутренней обрабатывающей промышленности в течение периодов, когда внутренняя цена на такие товары держится на более низком уровне, чем мировая цена, в результате осуществляемого правительством плана стабилизации;
      7) необходимы для приобретения или распределения товаров при общем или местном их дефиците;
      8) необходимы для выполнения международных обязательств;
      9) необходимы для обеспечения обороны и безопасности;
      10) необходимы для обеспечения соблюдения не противоречащих международным обязательствам правовых актов, касающихся применения таможенного законодательства, охраны окружающей среды, защиты интеллектуальной собственности, и иных правовых актов.
      39. Меры, указанные в пункте 38 настоящего Протокола, вводятся на основании акта Комиссии и не могут служить средством произвольной или необоснованной дискриминации третьих стран, а также скрытого ограничения внешней торговли товарами.
      40. Для целей введения либо отмены мер в отношении отдельного вида товара по основаниям, предусмотренным пунктом 38 настоящего Протокола, государство-член представляет в Комиссию документы, содержащие сведения о наименовании товара, его коде ТН ВЭД ЕАЭС, характере предлагаемых мер и предполагаемом сроке их действия, а также обоснование необходимости введения или отмены мер.
      41. В случае если Комиссия не примет предложение государства-члена о введении мер по основаниям, предусмотренным в пункте 38 настоящего Протокола, то государство-член, инициировавшее их введение, может ввести такие меры в одностороннем порядке в соответствии с разделом X настоящего Протокола.

VIII. Защита внешнего финансового положения
и обеспечение равновесия платежного баланса

      42. При импорте отдельных видов товаров могут вводиться меры, в том числе по основаниям, отличным от указанных в разделах III и IV настоящего Протокола, в случае если это необходимо для защиты внешнего финансового положения и обеспечения равновесия платежного баланса.
      Такие меры могут быть введены, если только в силу критического состояния платежного баланса иные меры не смогут остановить резкого ухудшения положения с внешними расчетами.
      43. Меры, вводимые, в том числе по основаниям, отличным от указанных в разделах III и IV настоящего Протокола, могут применяться, если только платежи за поставки импортируемых товаров производятся в валютах, в которых формируются упомянутые в пункте 44 настоящего Протокола валютные резервы государств-членов.
      44. Ограничения в отношении импорта не должны быть более значительными, чем это необходимо для предотвращения неминуемой угрозы серьезного сокращения валютных резервов государств-членов или для восстановления разумного темпа роста валютных резервов государств-членов.
      45. Комиссия рассматривает предложение государства-члена о введении мер, указанных в пункте 42 настоящего Протокола.
      46. В случае если Комиссия не примет предложение государства-члена о введении мер, то государство-член может принять решение о введении указанных в пункте 42 настоящего Протокола мер в одностороннем порядке в соответствии с разделом X настоящего Протокола.

IX. Лицензирование в сфере внешней торговли товарами

      47. Лицензирование в случаях, установленных Комиссией, применяется при экспорте и (или) импорте отдельных видов товаров, если в отношении этих товаров введены:
      количественные ограничения;
      исключительное право;
      разрешительный порядок;
      тарифная квота;
      импортная квота в качестве специальной защитной меры.
      Лицензирование реализуется путем выдачи уполномоченным органом участнику внешнеторговой деятельности лицензии на экспорт и (или) импорт товаров.
      Лицензии, выданные уполномоченным органом одного государства-члена, признаются всеми другими государствами-членами.
      48. Лицензирование экспорта и (или) импорта товаров, включенных в единый перечень товаров, осуществляется в соответствии с правилами, предусмотренными приложением к настоящему Протоколу.
      49. Уполномоченными органами выдаются следующие виды лицензий:
      разовая лицензия;
      генеральная лицензия;
      исключительная лицензия.
      Выдача генеральных и исключительных лицензий осуществляется в случаях, определяемых Комиссией.

X. Применение мер в одностороннем порядке

      50. В исключительных случаях по основаниям, предусмотренным разделами VII и VIII настоящего Протокола, государства-члены в торговле с третьими странами могут в одностороннем порядке вводить временные меры, в том числе по основаниям, отличным от указанных в разделах III и IV настоящего Протокола.
      51. Государство-член, вводящее временную меру, заблаговременно, но не позднее 3 календарных дней до даты ее введения, уведомляет об этом Комиссию и вносит предложение о введении такой меры на таможенной территории Союза.
      52. Комиссия рассматривает предложение государства-члена о введении временной меры и по итогам рассмотрения предложения государства-члена может принять решение о введении такой меры на таможенной территории Союза.
      53. Срок действия такой меры в данном случае устанавливается Комиссией.
      54. В случае если решение о введении временной меры на таможенной территории Союза не принято, Комиссия информирует государство-член, которое ввело временную меру, и таможенные органы государств-членов о том, что временная мера действует не более 6 месяцев с даты ее введения.
      55. На основании полученного от государства-члена уведомления о введении временной меры Комиссия незамедлительно информирует таможенные органы государств-членов о введении одним из государств-членов временной меры с указанием:
      1) наименования нормативного правового акта государства-члена, в соответствии с которым вводится временная мера;
      2) наименования товара и его кода ТН ВЭД ЕАЭС;
      3) даты введения временной меры и срока ее действия.
      56. После получения указанной в пункте 55 настоящего Протокола информации таможенные органы государств-членов не допускают:
      вывоз соответствующих товаров, происходящих с территории государства-члена, применившего временную меру, сведения о которых содержатся в данной информации, без лицензии, выданной уполномоченным органом этого государства-члена;
      ввоз соответствующих товаров, предназначенных для государства-члена, применившего временную меру, сведения о которых содержатся в данной информации, без лицензии, выданной уполномоченным органом этого государства-члена. При этом государства-члены, не применяющие временную меру, предпринимают необходимые усилия, направленные на недопущение ввоза соответствующих товаров на территорию государства-члена, применившего временную меру.

Приложение
к Протоколу о мерах
нетарифного регулирования
в отношении третьих стран

Правила
выдачи лицензий и разрешений
на экспорт и (или) импорт товаров

I. Общие положения

      1. Настоящие Правила определяют порядок выдачи лицензий и разрешений на экспорт и (или) импорт товаров, включенных в единый перечень товаров, к которым применяются меры нетарифного регулирования в торговле с третьими странами.
      2. В настоящих Правилах используются понятия, определенные в Протоколе о мерах нетарифного регулирования в отношении третьих стран (приложение № 7 к Договору о Евразийском экономическом союзе), а также следующие понятия:
      «заявитель» – участник внешнеторговой деятельности, который представляет в уполномоченный орган документы в целях оформления лицензии или разрешения;
      «исполнение лицензии» – фактический ввоз на таможенную территорию Союза или вывоз с таможенной территории Союза товаров, в отношении которых произведен выпуск таможенными органами на основании выданной (оформленной) лицензии.
      3. За выдачу (оформление) лицензии и дубликата лицензии уполномоченным органом взимается государственная пошлина (лицензионный сбор) в порядке и размере, предусмотренных законодательством государства-члена.
      4. Лицензии и разрешения выдаются на каждый товар, классифицируемый по ТН ВЭД ЕАЭС, в отношении которого введено лицензирование или автоматическое лицензирование (наблюдение).
      5. Образцы подписей должностных лиц уполномоченных органов, наделенных правом подписи лицензий и разрешений, а также образцы оттисков печатей уполномоченных органов направляются в Комиссию для уведомления таможенных органов государств-членов.
      6. Документы, представленные для оформления лицензии или разрешения, а также документы, подтверждающие исполнение лицензии, подлежат хранению в уполномоченных органах в течение 3 лет с даты окончания срока действия лицензии или разрешения либо с даты принятия решения о прекращении или о приостановлении действия лицензии.
      По истечении указанного срока документы уничтожаются в порядке, установленном законодательством государства-члена, в котором были выданы лицензия или разрешение.
      7. Уполномоченные органы осуществляют ведение базы данных выданных лицензий и разрешений и представляют указанную информацию в Комиссию в порядке и сроки, устанавливаемые Комиссией. Комиссия представляет данные о выданных лицензиях в таможенные органы государств-членов.

II. Порядок выдачи лицензий

      8. Оформление заявления на выдачу лицензии и оформление лицензии осуществляются в соответствии с инструкцией об оформлении заявления на выдачу лицензии на экспорт и (или) импорт отдельных видов товаров и об оформлении такой лицензии, утверждаемой Комиссией.
      Лицензия может выдаваться (оформляться) в форме электронного документа в порядке, утверждаемом Комиссией, а до его утверждения – в порядке, определяемом в соответствии с законодательством государства-члена.
      Структура и формат лицензии в форме электронного документа утверждаются Комиссией, а до их утверждения определяются в соответствии с законодательством государства-члена.
      9. Период действия разовой лицензии не может превышать 1 года с даты начала ее действия. Срок действия разовой лицензии может быть ограничен сроком действия внешнеторгового контракта (договора) или сроком действия документа, являющегося основанием для выдачи лицензии.
      Для товаров, в отношении которых введены количественные ограничения экспорта и (или) импорта, или импортная квота в качестве специальной защитной меры, или тарифные квоты, период действия лицензии заканчивается в календарном году, на который установлена квота.
      Срок действия генеральной лицензии не может превышать 1 года с даты начала ее действия, а для товаров, в отношении которых введены количественные ограничения экспорта и (или) импорта или тарифные квоты, заканчивается в календарном году, на который установлена квота, если иное не установлено Комиссией.
      Срок действия исключительной лицензии устанавливается Комиссией в каждом конкретном случае.
      10. Для оформления лицензии заявителем или его представителем, имеющим письменное подтверждение соответствующих полномочий, в уполномоченный орган представляются следующие документы и сведения:
      1) заявление о выдаче лицензии, заполненное и оформленное в соответствии с инструкцией об оформлении заявления на выдачу лицензии на экспорт и (или) импорт отдельных видов товаров и об оформлении такой лицензии (далее – заявление);
      2) электронная копия заявления в формате, утверждаемом Комиссией, а до его утверждения – в порядке, определяемом в соответствии с законодательством государства-члена;
      3) копия внешнеторгового договора (контракта), приложения и (или) дополнения к нему (для разовой лицензии), а в случае отсутствия внешнеторгового договора (контракта) – копия иного документа, подтверждающего намерения сторон;
      4) копия документа (сведения, если это предусмотрено законодательством государства-члена) о постановке на учет в налоговом органе или о государственной регистрации;
      5) копия лицензии на осуществление лицензируемого вида деятельности или сведения о наличии лицензии на осуществление лицензируемого вида деятельности (если это предусмотрено законодательством государства-члена), если такой вид деятельности связан с оборотом товара, в отношении которого введено лицензирование на таможенной территории Союза;
      6) иные документы (сведения), если они определены актом Комиссии, на основании которого введено лицензирование соответствующего товара.
      11. Каждый лист представленных копий документов должен быть заверен подписью и печатью заявителя, либо копии документов должны быть прошиты и их последние листы заверены подписью и печатью заявителя.
      Представленные заявителем документы подлежат регистрации в уполномоченном органе.
      Заявление и документы (сведения) могут представляться в форме электронного документа в порядке, предусмотренном законодательством государства-члена. Допускается представление документов (сведений) в виде сканированных документов, заверенных электронной цифровой подписью заявителя, если это предусмотрено законодательством государства-члена.
      Лицензия выдается после представления заявителем документа, подтверждающего уплату государственной пошлины (лицензионного сбора), взимаемой за выдачу (оформление) лицензии в порядке и размере, предусмотренных законодательством государства-члена.
      12. В случаях, предусмотренных актом Комиссии, заявление до представления в уполномоченный орган направляется заявителем либо уполномоченным органом, если это предусмотрено законодательством государства-члена, на согласование в соответствующий орган исполнительной власти государства-члена, определенный государством-членом.
      13. Выдача лицензии или отказ в ее выдаче осуществляются уполномоченным органом на основании предусмотренных пунктом 10 настоящих Правил документов в течение 15 рабочих дней с даты подачи документов, если актом Комиссии не установлены иные сроки.
      14. Основанием для отказа в выдаче лицензии является:
      1) наличие неполных или недостоверных сведений в документах, представленных заявителем для получения лицензии;
      2) несоблюдение требований, предусмотренных пунктами 10 – 12 настоящих Правил;
      3) прекращение или приостановление действия одного или нескольких документов, служащих основанием для выдачи лицензии;
      4) нарушение международных обязательств государств-членов, которое может наступить вследствие исполнения договора (контракта), для реализации которого запрашивается лицензия;
      5) исчерпание квоты, а также тарифной квоты, либо их отсутствие (в случае оформления лицензии на квотируемые товары);
      6) иные основания, предусмотренные актом Комиссии.
      15. Решение об отказе в выдаче лицензии должно быть мотивированным и представляться заявителю в письменной форме либо в форме электронного документа, если это предусмотрено актом Комиссии, а при отсутствии указанного акта – законодательством государства-члена.
      16. Уполномоченный орган оформляет оригинал лицензии, который выдается заявителю. Заявитель до таможенного декларирования товаров представляет оригинал лицензии в соответствующий таможенный орган, который при постановке лицензии на контроль выдает заявителю ее копию с отметкой таможенного органа о постановке на контроль.
      Если уполномоченным органом выдана (оформлена) лицензия в форме электронного документа, то представление заявителем оригинала лицензии на бумажном носителе в таможенный орган своего государства не требуется.
      Порядок взаимодействия уполномоченных органов и таможенных органов по контролю за исполнением лицензий, выданных в форме электронного документа, определяется законодательством государств-членов.
      17. Внесение изменений в выданные лицензии, в том числе по причинам технического характера, не допускается.
      18. В случае если внесены изменения в учредительные документы заявителя, зарегистрированного в качестве юридического лица (изменение организационно-правовой формы, наименования либо места его нахождения), или изменены паспортные данные заявителя, являющегося физическим лицом, заявитель обязан обратиться с просьбой о прекращении действия выданной лицензии и оформлении новой лицензии с приложением заявления и документов, подтверждающих указанные изменения.
      19. Уполномоченный орган вправе принять решение о прекращении или приостановлении действия лицензии в следующих случаях:
      1) обращение заявителя, представленное в письменной форме или в форме электронного документа, если это предусмотрено законодательством государства-члена;
      2) внесение изменений в учредительные документы заявителя, зарегистрированного в качестве юридического лица (изменение организационно-правовой формы, наименования либо места его нахождения), или изменение паспортных данных заявителя, являющегося физическим лицом;
      3) выявление недостоверных сведений в документах, представленных заявителем в целях получения лицензии;
      4) прекращение или приостановление действия одного или нескольких документов, на основании которых была выдана лицензия;
      5) нарушение при исполнении договора (контракта), на основании которого выдана лицензия, международных обязательств государства-члена;
      6) отзыв лицензии на осуществление лицензируемого вида деятельности, если такой вид деятельности связан с оборотом товара, в отношении которого введено лицензирование;
      7) выявление допущенных при выдаче лицензии нарушений, повлекших выдачу лицензии, которая при соблюдении установленного порядка не могла быть выдана;
      8) несоблюдение владельцем лицензии установленных международными нормативными правовыми актами или нормативными правовыми актами государства-члена условий выдачи лицензии;
      9) наличие судебного решения;
      10) невыполнение владельцем лицензии пункта 22 настоящих Правил.
      20. Действие лицензии приостанавливается с даты принятия уполномоченным органом решения об этом.
      Действие приостановленной лицензии может быть возобновлено уполномоченным органом после устранения причин, вызвавших приостановление ее действия. При этом приостановление действия лицензии не является основанием для ее продления.
      Порядок приостановления или прекращения действия лицензии определяется Комиссией.
      21. В случае утраты лицензии уполномоченный орган выдает по письменному обращению заявителя и после уплаты государственной пошлины (лицензионного сбора) в порядке и размере, предусмотренных законодательством государства-члена, дубликат лицензии, оформляемый аналогично оригиналу и содержащий запись «Дубликат».
      Обращение, в котором разъясняются причины и обстоятельства утраты лицензии, составляется в произвольной форме.
      Дубликат лицензии выдается уполномоченным органом в течение 5 рабочих дней с даты подачи обращения.
      22. Владельцы генеральных и исключительных лицензий обязаны ежеквартально, до 15-го числа месяца, следующего за отчетным кварталом, представлять в уполномоченный орган отчет о ходе исполнения лицензии.
      Владельцы разовых лицензий в течение 15 календарных дней по истечении срока действия лицензии обязаны представлять в уполномоченный орган справку об исполнении лицензии.
      23. При снятии лицензии с контроля соответствующий таможенный орган государства-члена выдает заявителю на основании его письменного обращения справку об исполнении лицензии в течение 5 рабочих дней.
      Форма и порядок выдачи справки определяются Комиссией.
      24. Таможенные органы представляют информацию в электронной форме об исполнении лицензий непосредственно в уполномоченный орган, в случае если представление таможенными органами такой информации предусмотрено законодательством государства-члена.
      Если информация об исполнении лицензий представляется таможенными органами в электронной форме непосредственно в уполномоченный орган, отчеты о ходе исполнения лицензий и справки об исполнении лицензий владельцами лицензий в уполномоченный орган не представляются.

III. Порядок выдачи разрешений

      25. Оформление разрешения осуществляется в соответствии с инструкцией об оформлении разрешения на экспорт и (или) импорт отдельных видов товаров, утверждаемой Комиссией.
      Разрешение может выдаваться (оформляться) в форме электронного документа в порядке, утверждаемом Комиссией, а до его утверждения – в порядке, определяемом в соответствии с законодательством государства-члена.
      Структура и формат разрешения в форме электронного документа утверждаются Комиссией, а до их утверждения определяются в соответствии с законодательством государства-члена.
      Разрешения, выданные уполномоченным органом одного государства-члена, признаются всеми другими государствами-членами.
      26. Срок выдачи разрешений не может превышать 3 рабочих дней с даты подачи заявления.
      Разрешения выдаются без ограничений любым участникам внешнеторговой деятельности на основании подаваемых в уполномоченный орган:
      письменного заявления;
      проекта разрешения на бумажном носителе;
      электронной копии проекта разрешения в формате, утверждаемом Комиссией, а до его утверждения – в формате, определяемом в соответствии с законодательством государства-члена.
      27. Срок действия разрешения ограничивается календарным годом, в котором выдано разрешение.
      28. Уполномоченный орган оформляет оригинал разрешения, который выдается участнику внешнеторговой деятельности или его представителю, имеющему письменное подтверждение полномочий на его получение.
      Участник внешнеторговой деятельности до таможенного декларирования товаров представляет оригинал разрешения в соответствующий таможенный орган, который при постановке разрешения на контроль выдает участнику внешнеторговой деятельности его копию с отметкой таможенного органа о постановке на контроль.
      Если уполномоченным органом выдано (оформлено) разрешение в форме электронного документа, то представление участником внешнеторговой деятельности оригинала разрешения на бумажном носителе в таможенный орган своего государства не требуется.
      Порядок взаимодействия уполномоченных органов и таможенных органов по контролю за исполнением разрешений, выданных в форме электронного документа, определяется законодательством государств-членов.
      29. Выданные разрешения не подлежат переоформлению на других участников внешнеторговой деятельности.
      Внесение изменений в выданные разрешения не допускается.
      30. В случае утраты выданного разрешения уполномоченный орган в течение 3 рабочих дней может выдать по письменному обращению участника внешнеторговой деятельности дубликат разрешения, оформляемый аналогично оригиналу и содержащий запись «Дубликат». При этом в обращении должны разъясняться причины и обстоятельства утраты разрешения. Обращение составляется в произвольной форме.

ПРИЛОЖЕНИЕ № 8
к Договору о Евразийском
экономическом союзе

ПРОТОКОЛ
о применении специальных защитных, антидемпинговых
и компенсационных мер по отношению к третьим странам

I. Общие положения

      1. Настоящий Протокол разработан в соответствии со статьями 48 и 49 Договора о Евразийском экономическом союзе (далее – Договор) и определяет применение специальных защитных, антидемпинговых и компенсационных мер по отношению к третьим странам в целях защиты экономических интересов производителей товаров в Союзе.
      2. Понятия, используемые в настоящем Протоколе, означают следующее:
      «аналогичный товар» – товар, полностью идентичный товару, который является или может стать объектом расследования (повторного расследования), либо в отсутствие такого товара – другой товар, имеющий характеристики, близкие к характеристикам товара, который является или может стать объектом расследования (повторного расследования);
      «антидемпинговая мера» – мера по противодействию демпинговому импорту, которая применяется по решению Комиссии посредством введения антидемпинговой пошлины, в том числе предварительной антидемпинговой пошлины, или одобрения добровольных ценовых обязательств, принятых экспортером;
      антидемпинговая пошлина» – пошлина, которая применяется при введении антидемпинговой меры и взимается таможенными органами государств-членов независимо от ввозной таможенной пошлины;
      «демпинговая маржа» – выраженное в процентах отношение нормальной стоимости товара за вычетом экспортной цены этого товара к его экспортной цене либо разница между нормальной стоимостью товара и его экспортной ценой, выраженная в абсолютных показателях;
      «импортная квота» – ограничение импорта товара на таможенную территорию Союза в отношении его количества и (или) стоимости;
      «компенсационная мера» – мера по нейтрализации воздействия специфической субсидии экспортирующей третьей страны на отрасль экономики государств-членов, применяемая по решению Комиссии посредством введения компенсационной пошлины (в том числе предварительной компенсационной пошлины) либо одобрения добровольных обязательств, принятых уполномоченным органом субсидирующей третьей страны или экспортером;
      «компенсационная пошлина» – пошлина, которая применяется при введении компенсационной меры и взимается таможенными органами государств-членов независимо от ввозной таможенной пошлины;
      «материальный ущерб отрасли экономики государств-членов» –подтвержденное доказательствами ухудшение положения отрасли экономики государств-членов, которое может выражаться, в частности, в сокращении объема производства аналогичного товара в государствах-членах и объема его реализации на рынке государств-членов, снижении рентабельности производства такого товара, а также в негативном воздействии на товарные запасы, занятость, уровень заработной платы в данной отрасли экономики государств-членов и уровень инвестиций в данную отрасль экономики государств-членов;
      «непосредственно конкурирующий товар» – товар, сопоставимый с товаром, который является или может стать объектом расследования (повторного расследования), по своему назначению, применению, качественным и техническим характеристикам, а также по другим основным свойствам таким образом, что покупатель заменяет или готов заменить им в процессе потребления товар, который является или может стать объектом расследования (повторного расследования);
      «обычный ход торговли» – купля-продажа аналогичного товара на рынке экспортирующей третьей страны по цене не ниже его средневзвешенной себестоимости, определяемой исходя из средневзвешенных издержек производства и средневзвешенных торговых, административных и общих издержек;
      «плательщики» – лица, определенные в соответствии с Таможенным кодексом Евразийского экономического союза;
      «предварительная антидемпинговая пошлина» – пошлина, применяемая при импорте на таможенную территорию Союза товара, в отношении которого органом, проводящим расследования, в ходе расследования сделано предварительное заключение о наличии демпингового импорта и обусловленного этим материального ущерба отрасли экономики государств-членов, угрозы его причинения или существенного замедления создания отрасли экономики государств-членов;
      «предварительная компенсационная пошлина» – пошлина, применяемая при импорте на таможенную территорию Союза товара, в отношении которого органом, проводящим расследования, в ходе расследования сделано предварительное заключение о наличии субсидируемого импорта и обусловленного этим импортом материального ущерба отрасли экономики государств-членов, угрозы его причинения или существенного замедления создания отрасли экономики государств-членов;
      «предварительная специальная пошлина» – пошлина, применяемая при импорте на таможенную территорию Союза товара, в отношении которого органом, проводящим расследования, в ходе расследования сделано предварительное заключение о наличии возросшего импорта, который нанес или угрожает нанести серьезный ущерб отрасли экономики государств-членов;
      «предшествующий период» – 3 календарных года, непосредственно предшествующие дате подачи заявления о проведении расследования, за которые имеются необходимые статистические данные;
      «связанные лица» – лица, которые отвечают одному или нескольким из следующих критериев:
      каждое из этих лиц является сотрудником или руководителем организации, созданной с участием другого лица;
      лица являются деловыми партнерами, то есть связаны договорными отношениями, действуют в целях извлечения прибыли и совместно несут расходы и убытки, связанные с осуществлением совместной деятельности;
      лица являются работодателями и работниками одной организации;
      какое-либо лицо прямо или косвенно владеет, контролирует или является номинальным держателем 5 и более процентов голосующих акций или долей обоих лиц;
      одно из лиц прямо или косвенно контролирует другое лицо;
      оба лица прямо или косвенно контролируются третьим лицом;
      оба лица вместе прямо или косвенно контролируют третье лицо;
      лица состоят в брачных отношениях, отношениях родства или свойства, усыновителя и усыновленного, а также попечителя и подопечного.
      При этом под прямым контролем понимается возможность юридического или физического лица определять решения, принимаемые юридическим лицом, посредством совершения одного или нескольких из следующих действий:
      осуществление функций его исполнительного органа;
      получение права определять условия ведения предпринимательской деятельности юридического лица;
      распоряжение более 5 процентами общего количества голосов, приходящихся на акции (доли), составляющие уставный (складочный) капитал (фонд) юридического лица.
      Под косвенным контролем понимается возможность юридического или физического лица определять решения, принимаемые юридическим лицом, через физическое или юридическое лицо либо через несколько юридических лиц, между которыми существует прямой контроль;
      «серьезный ущерб отрасли экономики государств-членов» –подтвержденное доказательствами общее ухудшение ситуации, связанной с производством аналогичного или непосредственно конкурирующего товара в государствах-членах, которое выражается в существенном ухудшении производственного, торгового и финансового положения отрасли экономики государств-членов и определяется, как правило, за предшествующий период;
      «специальная защитная мера» – мера по ограничению возросшего импорта на таможенную территорию Союза, которая применяется по решению Комиссии посредством введения импортной квоты, специальной квоты или специальной пошлины, в том числе предварительной специальной пошлины;
      «специальная квота» – установление определенного объема импорта товара на таможенную территорию Союза, в рамках которого товар поставляется на таможенную территорию Союза без уплаты специальной пошлины, а свыше которого – с уплатой специальной пошлины;
      «специальная пошлина» – пошлина, которая применяется при введении специальной защитной меры и взимается таможенными органами государств-членов независимо от ввозной таможенной пошлины;
      «субсидируемый импорт» – импорт на таможенную территорию Союза товара, при производстве, экспорте или транспортировке которого использовалась специфическая субсидия экспортирующей третьей страны;
      «третьи страны» – страны и (или) объединения стран, не являющиеся участниками Договора, а также территории, включенные в классификатор стран мира, утверждаемый Комиссией;
      «субсидирующий орган» – государственный орган либо орган местного самоуправления экспортирующей третьей страны или лицо, действующее по поручению соответствующего государственного органа либо органа местного самоуправления или уполномоченное соответствующим государственным органом либо органом местного самоуправления в соответствии с правовым актом или исходя из фактических обстоятельств;
      «угроза причинения материального ущерба отрасли экономики государств-членов» – подтвержденная доказательствами неизбежность причинения материального ущерба отрасли экономики государств-членов;
      «угроза причинения серьезного ущерба отрасли экономики государств-членов» – подтвержденная доказательствами неизбежность причинения серьезного ущерба отрасли экономики государств-членов;
      «экспортная цена» – цена, которая уплачена или должна быть уплачена при импорте товара на таможенную территорию Союза.

II. Расследование

1. Цели проведения расследования

      3. Введению специальной защитной, антидемпинговой или компенсационной меры при импорте товара предшествует расследование, проводимое в целях установления:
      наличия возросшего импорта на таможенную территорию Союза и обусловленного этим серьезного ущерба отрасли экономики государств-членов или угрозы его причинения;
      наличия демпингового или субсидируемого импорта на таможенную территорию Союза и обусловленного этим материального ущерба отрасли экономики государств-членов, или угрозы его причинения, или существенного замедления создания отрасли экономики государств-членов.

2. Орган, проводящий расследования

      4. Орган, проводящий расследования, действует в рамках полномочий, предоставляемых ему международными договорами и актами, составляющими право Союза.
      5. Орган, проводящий расследования, по результатам расследования представляет в Комиссию доклад, содержащий предложения о целесообразности применения или продления срока действия специальной защитной, антидемпинговой или компенсационной меры либо пересмотра или отмены специальной защитной, антидемпинговой или компенсационной меры, с приложением проекта соответствующего решения Комиссии.
      6. Пересмотр специальной защитной, антидемпинговой или компенсационной меры предусматривает ее изменение, отмену или либерализацию по итогам повторного расследования.
      7. В случаях, предусмотренных пунктами 15 – 22, 78 – 89, 143 – 153 настоящего Протокола, орган, проводящий расследования, до завершения расследования представляет в Комиссию доклад, содержащий предложения о целесообразности введения и применения предварительной специальной, предварительной антидемпинговой или предварительной компенсационной пошлины, с приложением проекта соответствующего решения Комиссии.
      8. Предоставление доказательств и сведений в орган, проводящий расследования, а также переписка с органом, проводящим расследования, осуществляются на русском языке, а оригиналы документов, которые составлены на иностранном языке, должны сопровождаться переводом на русский язык (с удостоверением такого перевода).

III. Специальные защитные меры

1. Общие принципы применения специальной защитной меры

      9. Специальная защитная мера применяется в отношении товара, импортируемого на таможенную территорию Союза из экспортирующей третьей страны, независимо от страны его происхождения, за исключением:
      1) товара, происходящего из развивающейся или наименее развитой третьей страны-пользователя системы тарифных преференций Союза, до тех пор пока доля импорта данного товара из такой страны не превышает 3 процентов от общего объема импорта этого товара на таможенную территорию Союза, при условии, что суммарная доля импорта данного товара из развивающихся и наименее развитых третьих стран, на долю каждой из которых приходится не более 3 процентов от общего объема импорта этого товара на таможенную территорию Союза, не превышает 9 процентов от общего объема импорта данного товара на таможенную территорию Союза;
      2) товара, происходящего из государства – участника Содружества Независимых Государств, являющегося стороной Договора о зоне свободной торговли от 18 октября 2011 года, при выполнении условий, установленных статьей 8 указанного Договора.
      10. Комиссия принимает решение о распространении специальной защитной меры на товар, происходящий из развивающейся или наименее развитой третьей страны и исключенный из действия специальной защитной меры в соответствии с пунктом 9 настоящего Протокола, в случае если в результате повторного расследования, проведенного органом, проводящим расследования, в соответствии с пунктами 31, 33 или 34 настоящего Протокола, установлено, что доля импорта товара из такой развивающейся или наименее развитой третьей страны превышает показатели, установленные пунктом 9 настоящего Протокола.
      11. Комиссия принимает решение о распространении специальной защитной меры на товар, происходящий из государства – участника Содружества Независимых Государств, являющегося стороной Договора о зоне свободной торговли от 18 октября 2011 года, исключенный из действия специальной защитной меры в соответствии с пунктом 9 настоящего Протокола, в случае если в результате повторного расследования, проведенного органом, проводящим расследования, в соответствии с пунктами 31, 33 или 34 настоящего Протокола, установлено, что условия, указанные в статье 8 указанного Договора, более не выполняются.

2. Установление серьезного ущерба отрасли экономики
государств-членов или угрозы его причинения вследствие
возросшего импорта

      12. В целях установления серьезного ущерба отрасли экономики государств-членов или угрозы его причинения вследствие возросшего импорта на таможенную территорию Союза орган, проводящий расследования, в ходе расследования оценивает объективные факторы, которые могут быть выражены в количественных показателях и которые оказывают воздействие на экономическое положение отрасли экономики государств-членов, в том числе следующие:
      1) темпы и объем роста импорта товара, являющегося объектом расследования, в абсолютных показателях и относительных показателях к общему объему производства или потребления в государствах-членах аналогичного или непосредственно конкурирующего товара;
      2) доля импортного товара, являющегося объектом расследования, в общем объеме продаж данного товара и аналогичного или непосредственно конкурирующего товара на рынке государств-членов;
      3) уровень цен на импортный товар, являющийся объектом расследования, в сравнении с уровнем цен на аналогичный или непосредственно конкурирующий товар, производимый в государствах-членах;
      4) изменение объема продаж на рынке государств-членов аналогичного или непосредственно конкурирующего товара, производимого в государствах-членах;
      5) изменение объема производства аналогичного или непосредственно конкурирующего товара, производительности, загрузки производственных мощностей, размеров прибыли и убытков, а также уровня занятости в отрасли экономики государств-членов.
      13. Серьезный ущерб отрасли экономики государств-членов или угроза его причинения вследствие возросшего импорта должны устанавливаться на основе результатов анализа всех доказательств и сведений, относящихся к делу и имеющихся в распоряжении органа, проводящего расследования.
      14. Орган, проводящий расследования, помимо возросшего импорта анализирует другие известные факторы, вследствие которых в тот же период причиняется серьезный ущерб отрасли экономики государств-членов или создается угроза его причинения. Указанный ущерб не должен быть отнесен к серьезному ущербу отрасли экономики государств-членов или угрозе его причинения вследствие возросшего импорта на таможенную территорию Союза.

3. Введение предварительной специальной пошлины

      15. В критических обстоятельствах, когда задержка применения специальной защитной меры привела бы к причинению ущерба отрасли экономики государств-членов, который будет трудно устранить впоследствии, Комиссия до завершения соответствующего расследования может принять решение о введении на срок, не превышающий 200 календарных дней, предварительной специальной пошлины на основании предварительного заключения органа, проводящего расследования, в соответствии с которым существуют очевидные доказательства того, что возросший импорт товара, являющегося объектом расследования, нанес или угрожает нанести серьезный ущерб отрасли экономики государств-членов. Расследование должно быть продолжено в целях получения окончательного заключения органа, проводящего расследования.
      16. Орган, проводящий расследования, уведомляет в письменной форме уполномоченный орган экспортирующей третьей страны, а также другие известные ему заинтересованные лица о возможном введении предварительной специальной пошлины.
      17. По запросу уполномоченного органа экспортирующей третьей страны о проведении консультаций по вопросу введения предварительной специальной пошлины такие консультации должны быть начаты после принятия Комиссией решения о введении предварительной специальной пошлины.
      18. В случае если по результатам расследования органом, проводящим расследования, установлено, что отсутствуют основания для введения специальной защитной меры, либо принято решение о неприменении специальной защитной меры в соответствии с
пунктом 272 настоящего Протокола, суммы предварительной специальной пошлины подлежат возврату плательщику в порядке согласно приложению к настоящему Протоколу.
      Орган, проводящий расследования, своевременно информирует таможенные органы государств-членов об отсутствии оснований для введения специальной защитной меры либо о принятии Комиссией решения о неприменении специальной защитной меры.
      19. В случае если по результатам расследования принято решение о применении специальной защитной меры (в том числе посредством введения импортной или специальной квоты), срок действия предварительной специальной пошлины засчитывается в общий срок действия специальной защитной меры, а суммы предварительной специальной пошлины с даты вступления в силу решения о применении специальной защитной меры, принятого по результатам расследования, подлежат зачислению и распределению в порядке, предусмотренном приложением к настоящему Протоколу, с учетом положений пунктов 20 и 21 настоящего Протокола.
      20. В случае если по результатам расследования признано целесообразным введение более низкой ставки специальной пошлины, чем ставка предварительной специальной пошлины, суммы предварительной специальной пошлины, соответствующие сумме специальной пошлины, исчисленной по установленной ставке специальной пошлины, подлежат зачислению и распределению в порядке, предусмотренном приложением к настоящему Протоколу.
      Суммы предварительной специальной пошлины, превышающие сумму специальной пошлины, исчисленной по установленной ставке специальной пошлины, подлежат возврату плательщику в порядке, предусмотренном приложением к настоящему Протоколу.
      21. В случае если по результатам расследования признано целесообразным введение более высокой ставки специальной пошлины, чем ставка предварительной специальной пошлины, разница между суммами специальной пошлины и предварительной специальной пошлины не взимается.
      22. Решение о введении предварительной специальной пошлины принимается, как правило, не позднее 6 месяцев с даты начала расследования.

4. Применение специальной защитной меры

      23. Специальная защитная мера применяется по решению Комиссии в размере и в течение срока, которые необходимы для предотвращения или устранения серьезного ущерба отрасли экономики государств-членов или угрозы его причинения, а также для облегчения процесса адаптации отрасли экономики государств-членов к меняющимся экономическим условиям.
      24. В случае если специальная защитная мера применяется посредством установления импортной квоты, размер такой импортной квоты не должен быть ниже среднегодового объема импорта товара, являющегося объектом расследования (в количественном или стоимостном выражении), за предшествующий период, за исключением случаев необходимости установления меньшего размера импортной квоты для устранения серьезного ущерба отрасли экономики государств-членов или угрозы его причинения.
      25. При распределении импортной квоты между экспортирующими третьими странами тем из них, которые заинтересованы в осуществлении поставок на таможенную территорию Союза товара, являющегося объектом расследования, предоставляется возможность для проведения консультаций по вопросу распределения между ними импортной квоты.
      26. В случае если проведение консультаций, предусмотренных пунктом 25 настоящего Протокола, не представляется возможным или в ходе их проведения не достигнута договоренность о таком распределении, импортная квота распределяется между экспортирующими третьими странами, имеющими заинтересованность в экспорте на таможенную территорию Союза товара, являющегося объектом расследования, в пропорции, сложившейся при импорте этого товара из этих экспортирующих третьих стран за предшествующий период на основе общего объема импорта такого товара в количественном или стоимостном выражении.
      При этом учитываются любые особые факторы, которые могли или могут воздействовать на ход торговли данным товаром.
      27. В случае если в процентном отношении прирост импорта товара, являющегося объектом расследования, из отдельных экспортирующих третьих стран непропорционально увеличился по отношению к общему приросту импорта такого товара за 3 года, предшествующие дате подачи заявления о проведении расследования, Комиссия может распределить импортную квоту между такими экспортирующими третьими странами с учетом абсолютных и относительных показателей прироста импорта этого товара на таможенную территорию Союза из таких экспортирующих третьих стран.
      Положения настоящего пункта применимы исключительно в случае установления органом, проводящим расследования, наличия серьезного ущерба отрасли экономики государств-членов.
      28. Порядок применения специальной защитной меры в форме импортной квоты устанавливается решением Комиссии. В случае если такое решение предусматривает лицензирование импорта, лицензии выдаются в порядке, установленном статьей 46 Договора.
      29. В случае если специальная защитная мера применяется посредством установления специальной квоты, определение размера, распределение и применение такой квоты осуществляются в порядке, предусмотренном для импортной квоты пунктами 24 – 28 настоящего Протокола.

5. Срок действия и пересмотр специальной защитной меры

      30. Срок действия специальной защитной меры не должен превышать 4 года, за исключением случая продления срока действия такой меры в соответствии с пунктом 31 настоящего Протокола.
      31. Срок действия специальной защитной меры, указанный в пункте 30 настоящего Протокола, может быть продлен по решению Комиссии, если по результатам повторного расследования, проведенного органом, проводящим расследования, установлено, что для устранения серьезного ущерба отрасли экономики государств-членов или угрозы его причинения необходимо продление срока действия специальной защитной меры, и имеются доказательства того, что соответствующей отраслью экономики государств-членов принимаются меры, способствующие адаптации этой отрасли к меняющимся экономическим условиям.
      32. При принятии Комиссией решения о продлении срока действия специальной защитной меры такая мера не может быть более ограничительной, чем специальная защитная мера, действовавшая на дату принятия этого решения.
      33. В случае если срок действия специальной защитной меры превышает 1 год, Комиссия постепенно смягчает такую специальную защитную меру через равные интервалы времени в течение срока ее действия.
      В случае если срок действия специальной защитной меры превышает 3 года, не позднее чем по истечении половины срока действия такой меры орган, проводящий расследования, проводит повторное расследование, по результатам которого специальная защитная мера может быть сохранена, смягчена или отменена.
      Для целей настоящего пункта под смягчением специальной защитной меры понимается увеличение объема импортной квоты или специальной квоты либо снижение ставки специальной пошлины.
      34. Помимо повторного расследования, указанного в пункте 33 настоящего Протокола, по инициативе органа, проводящего расследования, или по заявлению заинтересованного лица может быть проведено повторное расследование в целях:
      1) определения целесообразности изменения, либерализации или отмены специальной защитной меры в связи с изменившимися обстоятельствами, в том числе уточнением товара, являющегося объектом специальной защитной меры, если имеются основания полагать, что такой товар не может быть произведен в Союзе в ходе применения данной специальной защитной меры;
      2) установления доли развивающихся или наименее развитых третьих стран в общем объеме импорта товара на таможенную территорию Союза;
      3) установления для государства – участника Содружества Независимых Государств, являющегося стороной Договора о зоне свободной торговли от 18 октября 2011 года, факта выполнения критериев, определенных статьей 8 указанного Договора.
      35. Заявление о проведении повторного расследования в целях, указанных в подпункте 1 пункта 34 настоящего Протокола, может быть принято органом, проводящим расследования, если после введения специальной защитной меры прошло не менее 1 года.
      36. При проведении повторных расследований с учетом соответствующих различий применяются положения, относящиеся к проведению расследования.
      37. Общий срок действия специальной защитной меры, включая срок действия предварительной специальной пошлины и срок, на который продлевается действие специальной защитной меры, не должен превышать 8 лет.
      38. Специальная защитная мера не может повторно применяться к товару, к которому ранее применялась специальная защитная мера, в течение срока, равного сроку действия предыдущей специальной защитной меры. При этом срок, в течение которого специальная защитная мера не применяется, не может быть менее 2 лет.
      39. Специальная защитная мера, срок действия которой составляет не более 180 календарных дней, независимо от установленных пунктом 38 настоящего Протокола положений, может быть вновь применена к тому же товару, если прошло не менее 1 года с даты введения предшествующей специальной защитной меры и специальная защитная мера не применялась к такому товару более чем 2 раза в течение 5 лет, предшествующих дате введения новой специальной защитной меры.

IV. Антидемпинговые меры

1. Общие принципы применения антидемпинговой меры

40. Товар является предметом демпингового импорта, если экспортная цена этого товара ниже его нормальной стоимости.
41. Период расследования, за который анализируются сведения в целях определения наличия демпингового импорта, устанавливается органом, проводящим расследования. При этом такой период устанавливается, как правило, равным 12 месяцам, предшествующим дате подачи заявления о проведении расследования, за которые имеются статистические данные, но в любом случае этот период не должен быть менее 6 месяцев.

2. Определение демпинговой маржи

      42. Демпинговая маржа определяется органом, проводящим расследования, на основе сопоставления:
      1) средневзвешенной нормальной стоимости товара со средневзвешенной экспортной ценой товара;
      2) нормальной стоимости товара по индивидуальным сделкам с экспортными ценами товара по индивидуальным сделкам;
      3) средневзвешенной нормальной стоимости товара с экспортными ценами товара по индивидуальным сделкам при условии существенных различий в цене товара в зависимости от покупателей, регионов или периода поставки товара.
      43. Сопоставление экспортной цены товара с его нормальной стоимостью осуществляется на одной и той же стадии торговой операции и в отношении случаев продажи товара, имевших место по возможности в одно и то же время.
      44. При сопоставлении экспортной цены товара с его нормальной стоимостью осуществляется их корректировка с учетом различий, оказывающих воздействие на сопоставимость цен, в том числе различий условий и характеристик поставок, налогообложения, стадий торговых операций, количественных показателей, физических характеристик, а также любых других различий, в отношении которых представляются доказательства их воздействия на сопоставимость цен.
      Орган, проводящий расследования, убеждается в том, что корректировки с учетом указанных различий не дублируют друг друга и не искажают таким образом результат сопоставления экспортной цены с нормальной стоимостью товара.
      Орган, проводящий расследования, вправе запрашивать у заинтересованных лиц информацию, необходимую для обеспечения надлежащего сопоставления экспортной цены товара с его нормальной стоимостью.
      45. В случае если сделки купли-продажи аналогичного товара при обычном ходе торговли на рынке экспортирующей третьей страны отсутствуют либо в силу низкого объема продажи аналогичного товара при обычном ходе торговли или в силу особой ситуации на рынке экспортирующей третьей страны невозможно провести надлежащее сопоставление экспортной цены товара с ценой аналогичного товара при продаже на рынке экспортирующей третьей страны, экспортная цена товара сопоставляется или со сравнимой ценой аналогичного товара, импортируемого из экспортирующей третьей страны в иную третью страну (при условии, что цена аналогичного товара является репрезентативной), или с издержками производства товара в стране его происхождения с учетом необходимых административных, торговых и общих издержек и прибыли.
      46. В случае если товар импортируется на таможенную территорию Союза из третьей страны, не являющейся страной его происхождения, экспортная цена такого товара сопоставляется со сравнимой ценой аналогичного товара на рынке третьей страны.
      Экспортная цена товара может сопоставляться со сравнимой ценой аналогичного товара в стране его происхождения, если этот товар только переотправляется через третью страну, из которой он экспортируется на таможенную территорию Союза, или его производство не осуществляется в этой третьей стране, или в ней отсутствует сравнимая цена аналогичного товара.
      47. В случае если при сопоставлении экспортной цены товара с его нормальной стоимостью требуется пересчет их величин из одной валюты в другую, такой пересчет производится с использованием официального курса валюты на день продажи товара.
      В случае если продажа иностранной валюты была непосредственно связана с соответствующей экспортной поставкой товара и осуществлялась на срок, используется курс валюты, применяемый при продаже валюты на срок.
      Орган, проводящий расследования, не учитывает колебание курсов валют и в ходе расследования предоставляет экспортерам не менее чем 60 календарных дней для корректировки их экспортных цен с учетом устойчивых изменений курсов валют в период расследования.
      48. Орган, проводящий расследования, как правило, определяет индивидуальную демпинговую маржу для каждого известного экспортера и (или) производителя товара, представивших необходимые сведения, позволяющие определить индивидуальную демпинговую маржу.
      49. В случае если орган, проводящий расследования, приходит к заключению о неприемлемости определения индивидуальной демпинговой маржи для каждого известного экспортера и (или) производителя товара по причине общего количества экспортеров, производителей или импортеров товара, разнообразия товара или по какой-либо другой причине, он может использовать ограничение определения индивидуальной демпинговой маржи исходя из приемлемого количества заинтересованных лиц либо определить демпинговую маржу в отношении выборки товара из каждой экспортирующей третьей страны, которая, по имеющейся в распоряжении органа, проводящего расследования, информации, является статистически репрезентативной и может быть исследована, не нарушая хода расследования.
      Отбор заинтересованных лиц в целях ограничения определения индивидуальной демпинговой маржи осуществляется органом, проводящим расследования, предпочтительно на основе консультаций с соответствующими иностранными экспортерами, производителями и импортерами товара, являющегося объектом расследования, и с их согласия.
      В случае если орган, проводящий расследования, использует ограничение в соответствии с настоящим пунктом, он также определяет индивидуальную демпинговую маржу в отношении каждого иностранного экспортера или иностранного производителя, которые первоначально не были выбраны, но представили необходимые сведения в установленный для их рассмотрения срок, за исключением случаев, когда количество иностранных экспортеров и (или) иностранных производителей настолько велико, что индивидуальное рассмотрение может привести к нарушению органом, проводящим расследования, срока проведения соответствующего расследования.
      Добровольно предоставленные ответы таких иностранных экспортеров и (или) иностранных производителей не должны отвергаться органом, проводящим расследования.
      50. В случае если орган, проводящий расследования, использует ограничение определения индивидуальной демпинговой маржи в соответствии с пунктом 49 настоящего Протокола, размер демпинговой маржи, рассчитанной в отношении иностранных экспортеров или иностранных производителей товара, являющегося предметом демпингового импорта, не должен превышать размера средневзвешенной демпинговой маржи, определенной в отношении выбранных для определения индивидуальной демпинговой маржи иностранных экспортеров или иностранных производителей товара, являющегося предметом демпингового импорта.
      51. Если экспортеры или производители товара, являющегося объектом расследования, не предоставляют в орган, проводящий расследования, запрашиваемую информацию в требуемом виде и в установленные сроки или информация, предоставленная ими, не может быть проверена либо не соответствует действительности, орган, проводящий расследования, может определить демпинговую маржу на основе другой имеющейся в его распоряжении информации.
      52. Кроме определения индивидуальной демпинговой маржи для каждого известного экспортера и (или) производителя товара, которые представили необходимые сведения, позволяющие определить индивидуальную демпинговую маржу, орган, проводящий расследования, может определить единую демпинговую маржу для всех других экспортеров и (или) производителей товара, являющегося объектом расследования, на основе наивысшей демпинговой маржи, определенной в ходе расследования.

3. Определение нормальной стоимости товара

      53. Нормальная стоимость товара определяется органом, проводящим расследования, на основе цен аналогичного товара при его продаже в период расследования на внутреннем рынке экспортирующей третьей страны при обычном ходе торговли покупателям, не являющимся связанными лицами с производителями и экспортерами, являющимися резидентами этой третьей страны, для использования на таможенной территории экспортирующей третьей страны.
      В целях определения нормальной стоимости могут учитываться цены аналогичного товара при его продаже на внутреннем рынке экспортирующей третьей страны покупателям, являющимся связанными лицами с производителями и экспортерами, являющимися резидентами этой третьей страны, в случае если будет установлено, что указанная связь не влияет на ценовую политику иностранного производителя и (или) экспортера.
      54. Объем продажи аналогичного товара при обычном ходе торговли на внутреннем рынке экспортирующей третьей страны рассматривается как достаточный для определения нормальной стоимости товара, если этот объем составляет не менее 5 процентов от общего объема экспорта товара на таможенную территорию Союза из экспортирующей третьей страны.
      Более низкий объем продажи аналогичного товара при обычном ходе торговли считается приемлемым для определения нормальной стоимости товара, если имеются доказательства того, что такой объем является достаточным для обеспечения надлежащего сопоставления экспортной цены товара с ценой аналогичного товара при обычном ходе торговли.
      55. При определении нормальной стоимости товара в соответствии с пунктом 53 настоящего Протокола ценой товара при его продажах покупателям на внутреннем рынке экспортирующей третьей страны является средневзвешенная цена, по которой аналогичный товар продавался покупателям в течение периода расследования, или цена товара по каждой отдельной его продаже покупателям в рамках этого периода.
      56. Продажа аналогичного товара на внутреннем рынке экспортирующей третьей страны или из экспортирующей третьей страны в иную третью страну по ценам ниже себестоимости производства единицы аналогичного товара с учетом административных, торговых и общих издержек может не учитываться при определении нормальной стоимости товара только в том случае, если орган, проводящий расследования, установит, что такая продажа осуществляется в период расследования в значительном объеме и по ценам, которые не обеспечивают возмещение всех издержек за этот период.
      57. В случае если цена аналогичного товара, которая в момент его продажи ниже себестоимости производства единицы аналогичного товара с учетом административных, торговых и общих издержек, превышает средневзвешенную себестоимость производства единицы товара с учетом административных, торговых и общих издержек в период расследования, такая цена рассматривается как обеспечивающая возмещение всех издержек в течение периода расследования.
      58. Продажа аналогичного товара по ценам ниже себестоимости производства единицы аналогичного товара с учетом административных, торговых и общих издержек считается осуществляемой в значительном объеме, в случае если средневзвешенная цена аналогичного товара по сделкам, учитываемым при определении нормальной стоимости товара, ниже средневзвешенной себестоимости производства единицы аналогичного товара с учетом административных, торговых и общих издержек или объем продажи по ценам ниже такой себестоимости составляет не менее 20 процентов от объема продажи по сделкам, учитываемым при определении нормальной стоимости товара.
      59. Себестоимость производства единицы аналогичного товара с учетом административных, торговых и общих издержек рассчитывается на основе данных, представленных экспортером или производителем товара, при условии, что такие данные соответствуют общепринятым принципам и правилам бухгалтерского учета и отчетности в экспортирующей третьей стране и полностью отражают издержки, связанные с производством и продажей товара.
      60. Орган, проводящий расследования, учитывает все имеющиеся в его распоряжении доказательства правильности распределения издержек производства, административных, торговых и общих издержек, включая данные, представленные экспортером или производителем товара, являющегося объектом расследования, при условии, что такое распределение издержек обычно практикуется этим экспортером или производителем товара, в частности в отношении установления соответствующего периода амортизации, отчислений на капиталовложения и покрытие других издержек на развитие производства.
      61. Издержки производства, административные, торговые и общие издержки корректируются с учетом разовых расходов, связанных с развитием производства, или обстоятельств, при которых на издержки в период расследования оказывают воздействие операции, осуществляемые в период организации производства. Такие корректировки должны отражать издержки на конец периода организации производства, а в случае если период организации производства превышает период расследования, – за наиболее поздний этап организации производства, приходящийся на период проведения расследования.
      62. Суммарные количественные показатели административных, торговых и общих издержек и прибыли, характерные для данной отрасли экономики, определяются на основе фактических данных о производстве и продаже аналогичного товара при обычном ходе торговли, представляемых экспортером или производителем товара, являющегося предметом демпингового импорта. Если такие суммарные количественные показатели невозможно определить указанным образом, они могут быть определены на основе:
      1) фактических сумм, полученных и израсходованных экспортером или производителем товара, являющегося объектом расследования, в связи с производством и продажей той же категории товара на внутреннем рынке экспортирующей третьей страны;
      2) средневзвешенных фактических сумм, полученных и израсходованных в связи с производством и продажей аналогичного товара на внутреннем рынке экспортирующей третьей страны другими экспортерами или производителями такого товара;
      3) иного метода при условии, что определенная таким образом сумма прибыли не превышает прибыль, обычно получаемую другими экспортерами или производителями той же категории товара при его продаже на внутреннем рынке экспортирующей третьей страны.
      63. В случае демпингового импорта из экспортирующей третьей страны, в которой цены на внутреннем рынке регулируются непосредственно государством или существует государственная монополия внешней торговли, нормальная стоимость товара может определяться на основе цены или рассчитанной стоимости аналогичного товара в подходящей третьей стране (сравнимой в целях расследования с указанной экспортирующей третьей страной) либо цены аналогичного товара при его поставках из такой третьей страны на экспорт.
      В случае если определение нормальной стоимости товара в соответствии с настоящим пунктом не представляется возможным, нормальная стоимость товара может определяться на основе цены, уплаченной или подлежащей уплате за аналогичный товар на таможенной территории Союза и скорректированной с учетом прибыли.

4. Определение экспортной цены товара

64. Экспортная цена товара определяется на основании данных о его продаже в период расследования.
65. При отсутствии данных об экспортной цене товара, являющегося предметом демпингового импорта, либо при возникновении у органа, проводящего расследования, обоснованных сомнений в достоверности сведений об экспортной цене этого товара вследствие того, что экспортер и импортер товара являются связанными лицами (в том числе в силу связи каждого из них с третьим лицом), либо при наличии ограничительной деловой практики в форме сговора в отношении экспортной цены такого товара его экспортная цена может быть рассчитана на основе цены, по которой импортированный товар впервые перепродается независимому покупателю, или иным методом, который может быть определен органом, проводящим расследования, если импортированный товар не перепродается независимому покупателю или не перепродается в таком виде, в каком он был импортирован на таможенную территорию Союза. При этом в целях сопоставления экспортной цены товара с его нормальной стоимостью учитываются также расходы (в том числе таможенные пошлины и налоги), уплаченные в период между импортом и перепродажей товара, а также прибыль.

5. Установление ущерба отрасли экономики государств-членов
вследствие демпингового импорта

      66. Для целей настоящего раздела под ущербом отрасли экономики государств-членов понимается материальный ущерб отрасли экономики государств-членов, угроза его причинения или существенное замедление создания отрасли экономики государств-членов.
      67. Ущерб отрасли экономики государств-членов вследствие демпингового импорта устанавливается на основе результатов анализа объема демпингового импорта и влияния такого импорта на цены аналогичного товара на рынке государств-членов и на производителей аналогичного товара в государствах-членах.
      68. Период расследования, за который анализируются сведения в целях определения наличия ущерба отрасли экономики государств-членов вследствие демпингового импорта, устанавливается органом, проводящим расследования.
      69. При анализе объема демпингового импорта орган, проводящий расследования, определяет, произошло ли существенное увеличение демпингового импорта товара, являющегося объектом расследования (в абсолютных показателях либо относительно производства или потребления аналогичного товара в государствах-членах).
      70. При анализе воздействия демпингового импорта на цены аналогичного товара на рынке государств-членов орган, проводящий расследования, устанавливает:
      1) были ли цены товара, являющегося предметом демпингового импорта, значительно ниже цен аналогичного товара на рынке государств-членов;
      2) привел ли демпинговый импорт к значительному снижению цен аналогичного товара на рынке государств-членов;
      3) препятствовал ли значительно демпинговый импорт росту цен аналогичного товара на рынке государств-членов, который имел бы место в случае отсутствия такого импорта.
      71. В случае если предметом расследований, проводимых одновременно, является импорт товара на таможенную территорию Союза из более чем одной экспортирующей третьей страны, орган, проводящий расследования, может оценивать совокупное воздействие такого импорта только в том случае, если установит следующее:
      1) демпинговая маржа, определенная в отношении импорта товара, являющегося объектом расследования, из каждой экспортирующей третьей страны, превышает минимально допустимую демпинговую маржу, а объем импорта этого товара из каждой экспортирующей третьей страны не является незначительным с учетом положений пункта 223 настоящего Протокола;
      2) оценка совокупного воздействия импорта товара является возможной с учетом условий конкуренции между импортными товарами и условий конкуренции между импортным товаром и аналогичным товаром, произведенным в государствах-членах.
      72. Анализ воздействия демпингового импорта на отрасль экономики государств-членов заключается в оценке всех экономических факторов, имеющих отношение к состоянию отрасли экономики государств-членов, включая:
      степень восстановления экономического положения отрасли экономики государств-членов после воздействия на нее имевшего место ранее демпингового или субсидируемого импорта;
      произошедшее или возможное в будущем сокращение производства, продажи товара, доли его на рынке государств-членов, прибыли, производительности, доходов от привлеченных инвестиций или использования производственных мощностей;
      факторы, влияющие на цены товара на рынке государств-членов;
      размер демпинговой маржи;
      произошедшее или возможное в будущем негативное влияние на темпы роста производства товара, запасы товара, уровень занятости, заработную плату, возможность привлечения инвестиций и финансовое состояние.
      При этом ни один, ни несколько факторов не могут иметь решающее значение для установления ущерба отрасли экономики государств-членов вследствие демпингового импорта.
      73. Вывод о наличии причинно-следственной связи между демпинговым импортом и ущербом отрасли экономики государств-членов должен основываться на анализе всех доказательств и сведений, относящихся к делу и имеющихся в распоряжении органа, проводящего расследования.
      74. Орган, проводящий расследования, помимо демпингового импорта анализирует также другие известные факторы, вследствие которых в тот же период причиняется ущерб отрасли экономики государств-членов.
      Факторы, которые могут рассматриваться как относящиеся к делу, включают, в частности, объем и цены импортируемого товара, не проданного по демпинговым ценам, сокращение спроса или изменения в структуре потребления, ограничительную торговую практику, технологические достижения, а также экспортные показатели и производительность отрасли экономики государств-членов.
      Ущерб, причиненный вследствие этих факторов отрасли экономики государств-членов, не должен быть отнесен к ущербу отрасли экономики государств-членов вследствие демпингового импорта на таможенную территорию Союза.
      75. Воздействие демпингового импорта на отрасль экономики государств-членов оценивается применительно к производству аналогичного товара в государствах-членах, если имеющиеся данные позволяют выделить производство аналогичного товара на основе таких критериев, как производственный процесс, продажа аналогичного товара его производителями и прибыль.
      В случае если имеющиеся данные не позволяют выделить производство аналогичного товара, воздействие демпингового импорта на отрасль экономики государств-членов оценивается применительно к производству наиболее узкой группы или номенклатуры товаров, которые включают в себя аналогичный товар и о которых имеются необходимые данные.
      76. При установлении угрозы причинения материального ущерба отрасли экономики государств-членов вследствие демпингового импорта орган, проводящий расследования, учитывает все имеющиеся факторы, в том числе следующие:
      1) темпы роста демпингового импорта, свидетельствующие о реальной возможности дальнейшего увеличения такого импорта;
      2) наличие у экспортера товара, являющегося предметом демпингового импорта, достаточных экспортных возможностей или очевидная неотвратимость их увеличения, которые свидетельствуют о реальной возможности увеличения демпингового импорта данного товара, с учетом способности других экспортных рынков принять любой дополнительный экспорт данного товара;
      3) уровень цен товара, являющегося объектом расследования, если такой уровень цен может привести к снижению или сдерживанию цены аналогичного товара на рынке государств-членов и дальнейшему росту спроса на товар, являющийся объектом расследования;
      4) наличие у экспортера запасов товара, являющегося объектом расследования.
      77. Решение о наличии угрозы причинения материального ущерба отрасли экономики государств-членов принимается в случае, если в ходе расследования по результатам анализа факторов, указанных в пункте 76 настоящего Протокола, орган, проводящий расследования, пришел к заключению о неотвратимости продолжения демпингового импорта и причинения таким импортом материального ущерба отрасли экономики государств-членов в случае непринятия антидемпинговой меры.

6. Введение предварительной антидемпинговой пошлины

      78. В случае если информация, полученная органом, проводящим расследования, до завершения расследования, свидетельствует о наличии демпингового импорта и обусловленного этим ущерба отрасли экономики государств-членов, Комиссией на основании доклада, указанного в пункте 7 настоящего Протокола, принимается решение о применении антидемпинговой меры посредством введения предварительной антидемпинговой пошлины в целях предотвращения ущерба отрасли экономики государств-членов, причиняемого демпинговым импортом в период проведения расследования.
      79. Предварительная антидемпинговая пошлина не может быть введена ранее чем через 60 календарных дней с даты начала расследования.
      80. Ставка предварительной антидемпинговой пошлины должна быть достаточной для устранения ущерба отрасли экономики государств-членов, но не выше размера предварительно рассчитанной демпинговой маржи.
      81. В случае если ставка предварительной антидемпинговой пошлины равна размеру предварительно рассчитанной демпинговой маржи, срок действия предварительной антидемпинговой пошлины не должен превышать 4 месяца, за исключением случая, если этот срок продлевается до 6 месяцев на основании просьбы экспортеров, доля которых в объеме демпингового импорта товара, являющегося объектом расследования, составляет большую часть.
      82. В случае если ставка предварительной антидемпинговой пошлины меньше предварительно рассчитанной демпинговой маржи, срок действия предварительной антидемпинговой пошлины не должен превышать 6 месяцев, за исключением случая, если этот срок продлевается до 9 месяцев на основании просьбы экспортеров, доля которых в объеме демпингового импорта товара, являющегося объектом расследования, составляет большую часть.
      83. В случае если по результатам расследования органом, проводящим расследования, установлено, что отсутствуют основания для введения антидемпинговой меры, либо принято решение о неприменении антидемпинговой меры в соответствии с пунктом 272 настоящего Протокола, суммы предварительной антидемпинговой пошлины подлежат возврату плательщику в порядке, предусмотренном приложением к настоящему Протоколу.
      Орган, проводящий расследования, своевременно информирует таможенные органы государств-членов об отсутствии оснований для введения антидемпинговой меры либо о принятии Комиссией решения о неприменении антидемпинговой меры.
      84. В случае если по результатам расследования принято решение о применении антидемпинговой меры на основании наличия угрозы причинения материального ущерба отрасли экономики государств-членов или существенного замедления создания отрасли экономики государств-членов, суммы предварительной антидемпинговой пошлины подлежат возврату плательщику в порядке, предусмотренном приложением к настоящему Протоколу.
      85. В случае если по результатам расследования принято решение о применении антидемпинговой меры на основании наличия материального ущерба отрасли экономики государств-членов или угрозы его причинения (при условии, что невведение предварительной антидемпинговой пошлины привело бы к определению наличия материального ущерба отрасли экономики государств-членов), суммы предварительной антидемпинговой пошлины с даты вступления в силу решения о применении антидемпинговой меры подлежат зачислению и распределению в порядке, предусмотренном приложением к настоящему Протоколу, с учетом положений пунктов 86 и 87 настоящего Протокола.
      86. В случае если по результатам расследования признано целесообразным введение более низкой ставки антидемпинговой пошлины, чем ставка предварительной антидемпинговой пошлины, суммы предварительной антидемпинговой пошлины, соответствующие сумме антидемпинговой пошлины, исчисленной по установленной ставке антидемпинговой пошлины, подлежат зачислению и распределению в порядке, предусмотренном приложением к настоящему Протоколу.
      Суммы предварительной антидемпинговой пошлины, превышающие сумму антидемпинговой пошлины, исчисленной по установленной ставке антидемпинговой пошлины, подлежат возврату плательщику в порядке, предусмотренном приложением к настоящему Протоколу.
      87. В случае если по результатам расследования признано целесообразным введение более высокой ставки антидемпинговой пошлины, чем ставка предварительной антидемпинговой пошлины, разница между суммами антидемпинговой пошлины и предварительной антидемпинговой пошлины не взимается.
      88. Предварительная антидемпинговая пошлина применяется при условии одновременного продолжения расследования.
      89. Решение о введении предварительной антидемпинговой пошлины принимается, как правило, не позднее 7 месяцев с даты начала расследования.

7. Принятие экспортером товара, являющегося
объектом расследования, ценовых обязательств

      90. Расследование может быть приостановлено или прекращено органом, проводящим расследования, без введения предварительной антидемпинговой пошлины или антидемпинговой пошлины при получении им от экспортера товара, являющегося объектом расследования, ценовых обязательств в письменной форме о пересмотре цен этого товара или о прекращении его экспорта на таможенную территорию Союза по ценам ниже его нормальной стоимости (при наличии связанных с экспортером лиц в государствах-членах необходимы также заявления этих лиц о поддержке этих обязательств), если орган, проводящий расследования, придет к заключению, что принятие указанных обязательств устранит ущерб, причиненный демпинговым импортом, и Комиссия примет решение об их одобрении.
      Уровень цен товара согласно этим обязательствам должен быть не выше, чем это необходимо для устранения демпинговой маржи.
      Повышение цены товара может быть меньше демпинговой маржи, если такое повышение является достаточным для устранения ущерба отрасли экономики государств-членов.
      91. Решение об одобрении ценовых обязательств не принимается Комиссией до тех пор, пока орган, проводящий расследования, не придет к предварительному заключению о наличии демпингового импорта и обусловленного этим ущерба отрасли экономики государств-членов.
      92. Решение об одобрении ценовых обязательств не принимается Комиссией, если орган, проводящий расследования, приходит к заключению о неприемлемости их одобрения в связи с большим числом реальных или потенциальных экспортеров товара, являющегося объектом расследования, или по иным причинам.
      Орган, проводящий расследования, по возможности сообщает экспортерам причины, по которым одобрение их ценовых обязательств было сочтено неприемлемым, и предоставляет им возможность дать в связи с этим комментарии.
      93. Орган, проводящий расследования, направляет каждому экспортеру, принявшему ценовые обязательства, запрос о предоставлении их неконфиденциальной версии, чтобы иметь возможность предоставить ее заинтересованным лицам.
      94. Орган, проводящий расследования, может предложить экспортерам принять ценовые обязательства, но не может требовать их принятия.
      95. В случае принятия Комиссией решения об одобрении ценовых обязательств антидемпинговое расследование может быть продолжено по просьбе экспортера товара или по решению органа, проводящего расследования.
      Если по результатам расследования орган, проводящий расследования, приходит к заключению об отсутствии демпингового импорта или обусловленного им ущерба отрасли экономики государств-членов, экспортер, принявший ценовые обязательства, автоматически освобождается от таких обязательств, за исключением случая, когда указанное заключение в значительной степени является результатом существования таких обязательств. В случае если сделанное заключение в значительной степени является результатом существования ценовых обязательств, Комиссией может быть принято решение о том, что такие обязательства должны оставаться в силе в течение необходимого периода времени.
      96. В случае если по результатам расследования орган, проводящий расследования, приходит к заключению о наличии демпингового импорта и обусловленного им ущерба отрасли экономики государств-членов, принятые экспортером ценовые обязательства продолжают действовать в соответствии с их условиями и положениями настоящего Протокола.
      97. Орган, проводящий расследования, вправе запросить у экспортера, ценовые обязательства которого были одобрены Комиссией, сведения, касающиеся их выполнения, а также согласие на проверку этих сведений.
      Непредставление запрашиваемых сведений в срок, установленный органом, проводящим расследования, а также несогласие на проверку этих сведений считается нарушением экспортером принятых ценовых обязательств.
      98. В случае нарушения или отзыва экспортером ценовых обязательств Комиссия может принять решение о применении антидемпинговой меры посредством введения предварительной антидемпинговой пошлины (если расследование еще не завершено) или антидемпинговой пошлины (если окончательные результаты расследования свидетельствуют о наличии оснований для ее введения).
      Экспортеру в случае нарушения им принятых ценовых обязательств предоставляется возможность дать комментарии в связи с таким нарушением.
      99. В решении Комиссии об одобрении ценовых обязательств должна быть определена ставка предварительной антидемпинговой пошлины или антидемпинговой пошлины, которые могут быть введены в соответствии с пунктом 98 настоящего Протокола.

8. Введение и применение антидемпинговой пошлины

      100. Антидемпинговая пошлина применяется в отношении товара, который поставляется всеми экспортерами и является предметом демпингового импорта, причиняющего ущерб отрасли экономики государств-членов (за исключением товара, поставляемого теми экспортерами, ценовые обязательства которых были одобрены Комиссией в соответствии с пунктами 90 – 99 настоящего Протокола).
      101. Размер антидемпинговой пошлины должен быть достаточным для устранения ущерба отрасли экономики государств-членов, но не выше размера рассчитанной демпинговой маржи.
      Комиссия может принять решение о введении антидемпинговой пошлины в размере меньшем, чем размер рассчитанной демпинговой маржи, если такой размер является достаточным для устранения ущерба отрасли экономики государств-членов.
      102. Комиссия устанавливает индивидуальный размер ставки антидемпинговой пошлины в отношении товара, поставляемого каждым экспортером или производителем товара, являющегося предметом демпингового импорта, для которых была рассчитана индивидуальная демпинговая маржа.
      103. Кроме индивидуального размера ставки антидемпинговой пошлины, указанной в пункте 102 настоящего Протокола, Комиссия устанавливает единую ставку антидемпинговой пошлины на товар, поставляемый всеми другими экспортерами или производителями товара из экспортирующей третьей страны, для которых не была рассчитана индивидуальная демпинговая маржа, на основе наивысшей демпинговой маржи, рассчитанной в ходе расследования.
      104. Антидемпинговая пошлина может быть применена в отношении товаров, помещенных под таможенные процедуры, условием помещения под которые является уплата антидемпинговых пошлин, не ранее чем за 90 календарных дней до даты введения предварительной антидемпинговой пошлины, если по результатам расследования органом, проводящим расследования, в отношении этого товара одновременно установлено следующее:
      1) ранее имел место демпинговый импорт, который наносил ущерб, или импортер знал или должен был знать, что экспортер поставляет товар по цене ниже его нормальной стоимости и что такой импорт товара может нанести ущерб отрасли экономики государств-членов;
      2) ущерб отрасли экономики государств-членов нанесен существенно возросшим демпинговым импортом в течение относительно короткого периода времени, который с учетом продолжительности и объемов, а также других обстоятельств (в том числе быстрого роста складских запасов импортируемого товара) может значительно уменьшить восстановительный эффект от введения антидемпинговой пошлины при условии, что импортерам данного товара до завершения расследования предоставлена возможность дать комментарии.
      105. Орган, проводящий расследования, после даты начала расследования публикует в официальных источниках, предусмотренных Договором, уведомление, содержащее предупреждение о возможном применении в соответствии с пунктом 104 настоящего Протокола антидемпинговой пошлины в отношении товара, являющегося объектом расследования.
      Решение о публикации такого уведомления принимается органом, проводящим расследования, по запросу отрасли экономики государств-членов, содержащему достаточные доказательства выполнения условий, указанных в пункте 104 настоящего Протокола, или по собственной инициативе при наличии в распоряжении органа, проводящего расследования, таких доказательств.
      Антидемпинговая пошлина не может применяться в отношении товаров, помещенных под таможенные процедуры, условием помещения под которые является уплата антидемпинговых пошлин, до даты официального опубликования уведомления, указанного в настоящем пункте.
      106. Законодательством государств-членов могут быть установлены дополнительные способы уведомления заинтересованных лиц о возможном применении антидемпинговой пошлины в соответствии с пунктом 104 настоящего Протокола.

9. Срок действия и пересмотр антидемпинговой меры

      107. Антидемпинговая мера применяется по решению Комиссии в размере и в течение срока, которые необходимы для устранения ущерба отрасли экономики государств-членов вследствие демпингового импорта.
      108. Срок действия антидемпинговой меры не должен превышать 5 лет с даты начала применения такой меры или с даты завершения повторного расследования, которое проводилось в связи с изменившимися обстоятельствами и одновременно касалось анализа демпингового импорта и вызванного им ущерба отрасли экономики государств-членов или которое проводилось в связи с истечением срока действия антидемпинговой меры.
      109. Повторное расследование в связи с истечением срока действия антидемпинговой меры проводится на основании заявления в письменной форме, поданного в соответствии с пунктами 186 – 198 настоящего Протокола, либо по собственной инициативе органа, проводящего расследования.
      Повторное расследование в связи с истечением срока действия антидемпинговой меры проводится при наличии в заявлении сведений о возможности возобновления либо продолжения демпингового импорта и причинения ущерба отрасли экономики государств-членов при прекращении действия антидемпинговой меры.
      Заявление о проведении повторного расследования в связи с истечением срока действия антидемпинговой меры подается не позднее чем за 6 месяцев до истечения срока действия антидемпинговой меры.
      Повторное расследование должно быть начато до истечения срока действия антидемпинговой меры и завершено в течение 12 месяцев с даты его начала.
      До завершения повторного расследования, проводимого в соответствии с настоящим пунктом, применение антидемпинговой меры продлевается по решению Комиссии. В течение срока, на который продлевается применение соответствующей антидемпинговой меры, в порядке, установленном для взимания предварительных антидемпинговых пошлин, уплачиваются антидемпинговые пошлины по ставкам антидемпинговых пошлин, которые были установлены в связи с применением антидемпинговой меры, срок действия которой продлевается в связи с проведением повторного расследования.
      В случае если по результатам повторного расследования в связи с истечением срока действия антидемпинговой меры органом, проводящим расследования, установлено, что основания для применения антидемпинговой меры отсутствуют, либо принято решение о неприменении антидемпинговой меры в соответствии с пунктом 272 настоящего Протокола, суммы антидемпинговой пошлины, взимаемой в порядке, установленном для взимания предварительных антидемпинговых пошлин, в течение срока, на который было продлено применение антидемпинговой меры, подлежат возврату плательщику в порядке, предусмотренном приложением к настоящему Протоколу.
      Орган, проводящий расследования, своевременно информирует таможенные органы государств-членов об отсутствии оснований для применения антидемпинговой меры либо о принятии Комиссией решения о неприменении антидемпинговой меры.
      Действие антидемпинговой меры продлевается Комиссией в случае, если по результатам повторного расследования в связи с истечением срока действия антидемпинговой меры органом, проводящим расследования, будет установлена возможность возобновления либо продолжения демпингового импорта и причинения ущерба отрасли экономики государств-членов. С даты вступления в силу решения Комиссии о продлении антидемпинговой меры суммы антидемпинговых пошлин, взимаемых в порядке, установленном для взимания предварительных антидемпинговых пошлин, в течение срока, на который было продлено применение антидемпинговой меры, подлежат зачислению и распределению в порядке, предусмотренном приложением к настоящему Протоколу.
      110. По заявлению заинтересованного лица, в случае если после введения антидемпинговой меры прошло не менее 1 года, или по инициативе органа, проводящего расследования, может быть проведено повторное расследование в целях определения целесообразности продолжения применения антидемпинговой меры и (или) ее пересмотра (в том числе пересмотра индивидуального размера ставки антидемпинговой пошлины) в связи с изменившимися обстоятельствами.
      В зависимости от целей подачи заявления о проведении повторного расследования такое заявление должно содержать доказательства того, что в связи с изменившимися обстоятельствами:
      продолжение применения антидемпинговой меры не требуется для противодействия демпинговому импорту и устранения ущерба отрасли экономики государств-членов вследствие демпингового импорта;
      существующий размер антидемпинговой меры превышает размер, достаточный для противодействия демпинговому импорту и устранения ущерба отрасли экономики государств-членов вследствие демпингового импорта;
      существующая антидемпинговая мера недостаточна для противодействия демпинговому импорту и устранения ущерба отрасли экономики государств-членов вследствие демпингового импорта.
      Повторное расследование, проводимое в соответствии с настоящим пунктом, должно быть завершено в течение 12 месяцев с даты его начала.
      111. Повторное расследование может также проводиться в целях установления индивидуальной демпинговой маржи для экспортера или производителя, которые не осуществляли в период расследования поставки товара, являвшегося предметом демпингового импорта. Такое повторное расследование может быть начато органом, проводящим расследования, в случае подачи указанным экспортером или производителем заявления о его проведении, содержащего доказательства того, что экспортер или производитель товара не связан с экспортерами и производителями, в отношении которых применяется антидемпинговая мера, и что этот экспортер или производитель осуществляет поставки на таможенную территорию Союза товара, являющегося объектом расследования, или связан договорными обязательствами о поставке существенных объемов такого товара на таможенную территорию Союза, прекращение или отзыв которых приведет к значительным убыткам или к существенным штрафным санкциям для этого экспортера или производителя товара.
      В период проведения повторного расследования в целях установления индивидуальной демпинговой маржи для экспортера или производителя в отношении поставок на таможенную территорию Союза товара, являющегося объектом расследования, этим экспортером или производителем антидемпинговая пошлина не уплачивается до принятия решения по результатам указанного повторного расследования. При этом в отношении такого товара, ввозимого (ввезенного) на таможенную территорию Союза в период проведения повторного расследования, предоставляется обеспечение уплаты антидемпинговой пошлины в порядке, предусмотренном Таможенным кодексом Евразийского экономического союза, для обеспечения уплаты ввозных таможенных пошлин, с учетом особенностей, установленных настоящим пунктом.
      Орган, проводящий расследования, своевременно информирует таможенные органы государств-членов о дате начала повторного расследования.
      Обеспечение уплаты антидемпинговой пошлины предоставляется денежными средствами (деньгами) в размере суммы антидемпинговой пошлины, исчисленной по единой ставке антидемпинговой пошлины, установленной в соответствии с пунктом 103 настоящего Протокола.
      В случае если по результатам повторного расследования принято решение о применении антидемпинговой меры, за период проведения такого повторного расследования антидемпинговая пошлина подлежит уплате. Сумма обеспечения с даты вступления в силу решения о применении антидемпинговой меры, принятого по результатам повторного расследования, подлежит зачету в счет уплаты антидемпинговой пошлины в размере, определенном исходя из установленной ставки антидемпинговой пошлины, и зачислению и распределению в порядке, предусмотренном приложением к настоящему Протоколу, с учетом положений настоящего пункта.
      В случае если по результатам повторного расследования признано целесообразным введение более высокой ставки антидемпинговой пошлины, чем ставка, исходя из которой определялся размер обеспечения уплаты антидемпинговой пошлины, разница между суммами антидемпинговой пошлины, исчисленными по ставке, установленной по результатам повторного расследования, и единой ставке антидемпинговой пошлины, не взимается.
      Сумма обеспечения, превышающая сумму антидемпинговой пошлины, исчисленной по установленной ставке антидемпинговой пошлины, подлежит возврату плательщику в порядке, предусмотренном Таможенным кодексом Евразийского экономического союза.
      Повторное расследование, предусмотренное настоящим пунктом, проводится в возможно короткий срок, который не может превышать 12 месяцев.
      112. Положения раздела VI настоящего Протокола, касающиеся представления доказательств и проведения антидемпингового расследования, применяются в отношении повторных расследований, предусмотренных пунктами 107 – 113 настоящего Протокола, с учетом соответствующих различий.
      113. Положения пунктов 107 – 112 настоящего Протокола применяются в отношении обязательств, принятых экспортером в соответствии с пунктами 90 – 99 настоящего Протокола, с учетом соответствующих различий.

10. Установление обхода антидемпинговой меры

      114. Для целей настоящего раздела под обходом антидемпинговой меры понимается изменение способа поставок товара для уклонения от уплаты антидемпинговой пошлины либо от выполнения принятых экспортером ценовых обязательств.
      115. Повторное расследование в целях установления обхода антидемпинговой меры может быть начато по заявлению заинтересованного лица или по собственной инициативе органа, проводящего расследования.
      116. Заявление, указанное в пункте 115 настоящего Протокола, должно содержать доказательства:
      1) обхода антидемпинговой меры;
      2) нейтрализации действия антидемпинговой меры вследствие ее обхода и влияния этого фактора на объемы производства и (или) продажи и (или) на цены аналогичного товара на рынке государств-членов;
      3) наличия в результате обхода антидемпинговой меры демпингового импорта товара (составных частей и (или) производных такого товара). При этом за нормальную стоимость товара, его составных частей или производных принимается их нормальная стоимость, определенная в ходе расследования, по результатам которого Комиссией была введена антидемпинговая мера, с учетом соответствующих корректировок в целях сопоставления.
      117. Повторное расследование в целях установления обхода антидемпинговой меры должно быть завершено в течение 9 месяцев с даты его начала.
      118. На период повторного расследования, проводимого в соответствии с пунктами 115 – 120 настоящего Протокола, Комиссией может быть введена взимаемая в порядке, установленном для взимания предварительных антидемпинговых пошлин, антидемпинговая пошлина на импортируемые на таможенную территорию Союза из экспортирующей третьей страны составные части и (или) производные товара, являвшегося предметом демпингового импорта, а также на товар, являвшийся предметом демпингового импорта, и (или) его составные части и (или) производные, импортируемые на таможенную территорию Союза из иной экспортирующей третьей страны.
      119. В случае если по результатам повторного расследования, проведенного в соответствии с пунктами 115 – 120 настоящего Протокола, органом, проводящим расследования, не установлен обход антидемпинговой меры, суммы антидемпинговой пошлины, уплаченные в соответствии с пунктом 118 настоящего Протокола и в порядке, установленном для взимания предварительных антидемпинговых пошлин, подлежат возврату плательщику в порядке, предусмотренном приложением к настоящему Протоколу.
      Орган, проводящий расследования, своевременно информирует таможенные органы государств-членов о том, что обход антидемпинговой меры не установлен.
      120. Антидемпинговая мера в случае установления по результатам повторного расследования, проведенного в соответствии с
пунктами 115 – 120 настоящего Протокола, обхода антидемпинговой меры может быть распространена Комиссией на импортируемые на таможенную территорию Союза из экспортирующей третьей страны составные части и (или) производные товара, являвшегося предметом демпингового импорта, а также на товар, являвшийся предметом демпингового импорта, и (или) его составные части и (или) производные, импортируемые на таможенную территорию Союза из иной экспортирующей третьей страны. С даты вступления в силу решения Комиссии о введении указанной в настоящем пункте антидемпинговой меры суммы антидемпинговых пошлин, уплаченных в порядке, установленном для взимания предварительных антидемпинговых пошлин, подлежат зачислению и распределению в порядке, предусмотренном приложением к настоящему Протоколу.

V. Компенсационные меры

      121. Под субсидией в настоящем Протоколе понимается:
      1) финансовое содействие, осуществляемое субсидирующим органом, дающее получателю субсидии дополнительные преимущества и оказываемое в пределах территории экспортирующей третьей страны, в том числе в форме:
      прямого перевода денежных средств (в том числе в виде дотации, займа и покупки акций) или обязательства по переводу таких средств (в том числе в виде гарантии по займам);
      списания средств либо полного или частичного отказа от взимания средств, которые должны были бы поступить в доход экспортирующей третьей страны (в том числе путем предоставления налоговых кредитов), за исключением случаев освобождения экспортируемого товара от налогов или пошлин, взимаемых с аналогичного товара, предназначенного для внутреннего потребления, либо за исключением уменьшения или возврата таких налогов или пошлин в размерах, не превышающих фактически уплаченных сумм;
      льготного или безвозмездного предоставления товаров либо услуг, за исключением товаров либо услуг, предназначенных для поддержания и развития общей инфраструктуры, то есть инфраструктуры, не связанной с конкретным производителем и (или) экспортером;
      льготного приобретения товаров;
      2) любая форма поддержки доходов или цен, дающая получателю субсидии дополнительные преимущества, прямым или косвенным результатом которых является увеличение экспорта товара из экспортирующей третьей страны или сокращение импорта аналогичного товара в эту третью страну.

1. Принципы отнесения субсидии
экспортирующей третьей страны к специфической

      122. Субсидия экспортирующей третьей страны является специфической, если субсидирующим органом или законодательством экспортирующей третьей страны к пользованию субсидией допускаются только отдельные организации.
      123. В настоящем разделе под отдельными организациями понимаются конкретный производитель и (или) экспортер, либо конкретная отрасль экономики экспортирующей третьей страны, либо группа (союз, объединение) производителей и (или) экспортеров либо отраслей экономики экспортирующей третьей страны.
      124. Субсидия является специфической, если число отдельных организаций, которые допущены к пользованию этой субсидией, ограничено организациями, расположенными в определенном географическом регионе, находящемся под юрисдикцией субсидирующего органа.
      125. Субсидия не является специфической, если законодательством экспортирующей третьей страны или субсидирующим органом устанавливаются общие объективные критерии либо условия, которые определяют безусловное право на получение субсидии и ее размер (в том числе в зависимости от числа работников, занятых в производстве продукции, или от объема выпуска продукции) и строго соблюдаются.
      126. В любом случае субсидия экспортирующей третьей страны является специфической субсидией, если предоставление такой субсидии сопровождается:
      1) ограничением числа отдельных организаций, которые допущены к пользованию субсидией;
      2) преимущественным пользованием субсидией отдельными организациями;
      3) предоставлением непропорционально больших сумм субсидии отдельным организациям;
      4) выбором субсидирующим органом льготного (преференциального) способа предоставления субсидии отдельным организациям.
      127. Любая субсидия экспортирующей третьей страны является специфической субсидией, если:
      1) субсидия в соответствии с законодательством экспортирующей третьей страны либо фактически в качестве единственного условия или одного из нескольких условий связана с экспортом товара. Субсидия считается фактически связанной с экспортом товара, если ее предоставление, не связанное в соответствии с законодательством экспортирующей третьей страны с экспортом товара, на практике связано с происшедшим или возможным в будущем экспортом товара либо с экспортной выручкой. Сам по себе факт предоставления субсидии экспортирующим предприятиям не означает предоставление субсидии, связанной с экспортом товара в понимании настоящего пункта;
      2) субсидия связана в соответствии с законодательством экспортирующей третьей страны либо фактически в качестве единственного условия или одного из нескольких условий с использованием товаров, произведенных в экспортирующей третьей стране, вместо импортных товаров.
      128. Решение органа, проводящего расследования, об отнесении субсидии экспортирующей третьей страны к специфической должно основываться на доказательствах.

2. Принципы определения размера специфической субсидии

      129. Размер специфической субсидии определяется на основе размера выгоды, извлекаемой получателем такой субсидии.
      130. Размер выгоды, извлекаемой получателем специфической субсидии, определяется на основе следующих принципов:
      1) участие субсидирующего органа в капитале организации не рассматривается как предоставление выгоды, если такое участие не может быть расценено как не отвечающее обычной инвестиционной практике (включая предоставление рискового капитала) на территории экспортирующей третьей страны;
      2) кредит, предоставленный субсидирующим органом, не рассматривается как предоставление выгоды, если отсутствует разница между суммой, которую организация – получатель кредита уплачивает за государственный кредит, и суммой, которую она уплатила бы за сопоставимый коммерческий кредит, который данная организация может получить на кредитном рынке экспортирующей третьей страны. В противном случае выгодой считается разница между этими суммами;
      3) гарантирование кредита субсидирующим органом не рассматривается как предоставление выгоды, если отсутствует разница между суммой, которую организация – получатель гарантии уплачивает за кредит, гарантированный субсидирующим органом, и суммой, которую она уплатила бы за сопоставимый коммерческий кредит без государственной гарантии. В противном случае выгодой считается разница между этими суммами с поправкой на разницу в комиссионных;
      4) поставка субсидирующим органом товаров или услуг либо закупка товаров не рассматривается как предоставление выгоды, если только товары или услуги поставляются за менее чем адекватное вознаграждение либо закупки не осуществляются за более чем адекватное вознаграждение. Адекватность вознаграждения определяется исходя из существующих рыночных условий покупки и продажи этих товаров и услуг на рынке экспортирующей третьей страны, включая цену, качество, доступность, ликвидность, транспортировку и другие условия покупки или продажи товара.

3. Установление ущерба отрасли экономики государств-членов
вследствие субсидируемого импорта

      131. Для целей настоящего раздела под ущербом отрасли экономики государств-членов понимается материальный ущерб отрасли экономики государств-членов, угроза его причинения или существенное замедление создания отрасли экономики государств-членов.
      132. Ущерб отрасли экономики государств-членов вследствие субсидируемого импорта устанавливается на основе результатов анализа объема субсидируемого импорта и влияния такого импорта на цены аналогичного товара на рынке государств-членов и на производителей аналогичного товара в государствах-членах.
      133. Период расследования, за который анализируются сведения в целях определения наличия ущерба отрасли экономики государств-членов вследствие субсидируемого импорта, устанавливается органом, проводящим расследования.
      134. При анализе объема субсидируемого импорта орган, проводящий расследования, определяет, произошло ли существенное увеличение субсидируемого импорта товара, являющегося объектом расследования (в абсолютных показателях либо относительно производства или потребления аналогичного товара в государствах-членах).
      135. В случае если предметом расследований, проводимых одновременно, является субсидируемый импорт какого-либо товара на таможенную территорию Союза из более чем одной экспортирующей третьей страны, орган, проводящий расследования, может оценивать совокупное воздействие такого импорта только в том случае, если установит следующее:
      1) размер субсидии в каждой экспортирующей третьей стране на данный товар составляет более 1 процента от его стоимости, а объем субсидируемого импорта из каждой экспортирующей третьей страны не является незначительным в соответствии с пунктом 228 настоящего Протокола;
      2) оценка совокупного воздействия импорта товара, являющегося предметом субсидируемого импорта, является возможной с учетом условий конкуренции между импортными товарами и условий конкуренции между импортным товаром и аналогичным товаром, произведенным в государствах-членах.
      136. При анализе воздействия субсидируемого импорта на цены аналогичного товара на рынке государств-членов орган, проводящий расследования, устанавливает:
      1) были ли цены товара, являющегося предметом субсидируемого импорта, значительно ниже цен аналогичного товара на рынке государств-членов;
      2) привел ли субсидируемый импорт к значительному снижению цен аналогичного товара на рынке государств-членов;
      3) препятствовал ли значительно субсидируемый импорт росту цен аналогичного товара на рынке государств-членов, который имел бы место в случае отсутствия такого импорта.
      137. Анализ воздействия субсидируемого импорта на отрасль экономики государств-членов заключается в оценке всех экономических факторов, имеющих отношение к состоянию отрасли экономики государств-членов, включая:
      1) происшедшее или возможное в ближайшем будущем сокращение производства, продажи товара, доли товара на рынке государств-членов, прибыли, производительности, доходов от привлеченных инвестиций или использования производственных мощностей;
      2) факторы, влияющие на цены товара на рынке государств-членов;
      3) происшедшее или возможное в будущем негативное воздействие на движение денежных потоков, запасы товара, уровень занятости, заработную плату, темпы роста производства и возможность привлечения инвестиций.
      138. Воздействие субсидируемого импорта на отрасль экономики государств-членов оценивается применительно к производству аналогичного товара в государствах-членах, если имеющиеся данные позволяют выделить производство аналогичного товара на основе таких критериев, как производственный процесс, продажа аналогичного товара его производителями и прибыль.
      В случае если имеющиеся данные не позволяют выделить производство аналогичного товара, воздействие субсидируемого импорта на отрасль экономики государств-членов оценивается применительно к производству наиболее узкой группы или номенклатуры товаров, которые включают в себя аналогичный товар и о которых имеются необходимые данные.
      139. При установлении угрозы причинения материального ущерба отрасли экономики государств-членов вследствие субсидируемого импорта орган, проводящий расследования, учитывает все имеющиеся факторы, в том числе следующие:
      1) характер, размер субсидии или субсидий и их возможное воздействие на торговлю;
      2) темпы роста субсидируемого импорта, свидетельствующие о реальной возможности дальнейшего увеличения такого импорта;
      3) наличие у экспортера товара, являющегося предметом субсидируемого импорта, достаточных экспортных возможностей или очевидная неотвратимость их увеличения, которые свидетельствуют о реальной возможности увеличения субсидируемого импорта этого товара, с учетом способности других экспортных рынков принять любой дополнительный экспорт данного товара;
      4) уровень цен товара, являющегося предметом субсидируемого импорта, если такой уровень цен может привести к снижению или сдерживанию роста цены аналогичного товара на рынке государств-членов и дальнейшему росту спроса на товар, являющийся предметом субсидируемого импорта;
      5) запасы у экспортера товара, являющегося предметом субсидируемого импорта.
      140. Решение о наличии угрозы причинения материального ущерба отрасли экономики государств-членов принимается в случае, если в ходе расследования по результатам анализа факторов, указанных в пункте 139 настоящего Протокола, орган, проводящий расследования, пришел к заключению о неотвратимости продолжения субсидируемого импорта и причинения таким импортом материального ущерба отрасли экономики государств-членов в случае непринятия компенсационных мер.
      141. Вывод о наличии причинно-следственной связи между субсидируемым импортом и ущербом отрасли экономики государств-членов должен основываться на анализе всех доказательств и сведений, относящихся к делу и имеющихся в распоряжении органа, проводящего расследования.
      142. Орган, проводящий расследования, помимо субсидируемого импорта анализирует также другие известные факторы, вследствие которых в тот же период причиняется ущерб отрасли экономики государств-членов.
      Ущерб, причиненный вследствие этих факторов отрасли экономики государств-членов, не должен быть отнесен к ущербу отрасли экономики государств-членов вследствие субсидируемого импорта на таможенную территорию Союза.

4. Введение предварительной компенсационной пошлины

      143. В случае если информация, полученная органом, проводящим расследования, до завершения расследования, свидетельствует о наличии субсидируемого импорта и обусловленного этим импортом ущерба отрасли экономики государств-членов, Комиссией на основании доклада, указанного в пункте 7 настоящего Протокола, принимается решение о применении компенсационной меры посредством введения предварительной компенсационной пошлины на срок до 4 месяцев в целях предотвращения ущерба отрасли экономики государств-членов, причиняемого субсидируемым импортом в период проведения расследования.
      144. Предварительная компенсационная пошлина не может быть введена ранее чем через 60 календарных дней с даты начала расследования.
      145. Предварительная компенсационная пошлина вводится в размере, равном предварительно рассчитанной величине специфической субсидии экспортирующей третьей страны на единицу субсидируемого и экспортируемого товара.
      146. В случае если по результатам расследования органом, проводящим расследования, установлено, что отсутствуют основания для введения компенсационной меры, либо принято решение о неприменении компенсационной меры в соответствии с пунктом 272 настоящего Протокола, суммы предварительной компенсационной пошлины подлежат возврату плательщику в порядке, предусмотренном приложением к настоящему Протоколу.
      Орган, проводящий расследования, своевременно информирует таможенные органы государств-членов об отсутствии оснований для введения компенсационной меры либо о принятии Комиссией решения о неприменении компенсационной меры.
      147. В случае если по результатам расследования принято решение о применении компенсационной меры на основании наличия угрозы причинения материального ущерба отрасли экономики государств-членов или существенного замедления создания отрасли экономики государств-членов, суммы предварительной компенсационной пошлины подлежат возврату плательщику в порядке, предусмотренном приложением к настоящему Протоколу.
      148. В случае если по результатам расследования принято решение о применении компенсационной меры на основании наличия материального ущерба отрасли экономики государств-членов или угрозы его причинения (при условии, что невведение предварительной компенсационной пошлины привело бы к определению наличия материального ущерба отрасли экономики государств-членов), суммы предварительной компенсационной пошлины с даты вступления в силу решения о применении компенсационной меры подлежат зачислению и распределению в порядке, предусмотренном приложением к настоящему Протоколу, с учетом положений пунктов 149 и 150 настоящего Протокола.
      149. В случае если по результатам расследования признано целесообразным введение более низкой ставки компенсационной пошлины, чем ставка предварительной компенсационной пошлины, суммы предварительной компенсационной пошлины, соответствующие сумме компенсационной пошлины, исчисленной по установленной ставке компенсационной пошлины, подлежат зачислению и распределению в порядке, предусмотренном приложением к настоящему Протоколу.
      Суммы предварительной компенсационной пошлины, превышающие сумму компенсационной пошлины, исчисленной по установленной ставке компенсационной пошлины, подлежат возврату плательщику в порядке, предусмотренном приложением к настоящему Протоколу.
      150. В случае если по результатам расследования признано целесообразным введение более высокой ставки компенсационной пошлины, чем ставка предварительной компенсационной пошлины, разница между суммами компенсационной пошлины и предварительной компенсационной пошлины не взимается.
      151. Предварительная компенсационная пошлина применяется при условии одновременного продолжения расследования.
      152. Предварительная компенсационная пошлина применяется в соответствии с пунктами 164 – 168 настоящего Протокола.
      153. Решение о введении предварительной компенсационной пошлины принимается, как правило, не позднее 7 месяцев с даты начала расследования.

5. Принятие добровольных обязательств субсидирующей третьей
страной или экспортером товара, являющегося объектом
расследования

      154. Расследование может быть приостановлено или прекращено без введения компенсационной пошлины при принятии Комиссией решения об одобрении полученного органом, проводящим расследования, одного из следующих добровольных обязательств (в письменной форме):
      экспортирующая третья страна соглашается отменить или сократить субсидирование или принять соответствующие меры в целях устранения последствий субсидирования;
      экспортер товара, являющегося объектом расследования, соглашается пересмотреть установленные им цены такого товара (при наличии связанных с экспортером лиц в государствах-членах – обеспечить поддержку этими лицами обязательств экспортера о пересмотре цен) таким образом, что в результате анализа принимаемых экспортером обязательств орган, проводящий расследования, приходит к заключению, что принятие таких добровольных обязательств устранит ущерб отрасли экономики государств-членов.
      Согласно таким обязательствам повышение цены товара, являющегося объектом расследования, не должно превышать размер специфической субсидии экспортирующей третьей страны, рассчитанный в отношении единицы субсидируемого и экспортируемого товара.
      Повышение цены товара, являющегося объектом расследования, может быть меньше, чем размер специфической субсидии экспортирующей третьей страны, рассчитанной на единицу субсидируемого и экспортируемого товара, если такое повышение является достаточным для устранения ущерба отрасли экономики государств-членов.
      155. Решение об одобрении добровольных обязательств не принимается Комиссией до тех пор, пока орган, проводящий расследования, не придет к предварительному заключению о наличии субсидируемого импорта и обусловленного этим ущерба отрасли экономики государств-членов.
      Решение об одобрении добровольных обязательств экспортера товара, являющегося объектом расследования, не принимается Комиссией до получения согласия уполномоченного органа экспортирующей третьей страны на принятие экспортерами обязательств, указанных в абзаце третьем пункта 154 настоящего Протокола.
      156. Решение об одобрении добровольных обязательств не принимается Комиссией, если орган, проводящий расследования, приходит к заключению о неприемлемости их одобрения в связи с большим числом реальных или потенциальных экспортеров товара, являющегося объектом расследования, или по иным причинам.
      Орган, проводящий расследования, по возможности сообщает экспортерам причины, по которым одобрение их добровольных обязательств было сочтено неприемлемым, и предоставляет им возможность дать в связи с этим комментарии.
      157. Орган, проводящий расследования, направляет каждому экспортеру и в уполномоченный орган экспортирующей третьей страны, которые приняли добровольные обязательства, запрос о предоставлении их неконфиденциальной версии, чтобы иметь возможность предоставить ее заинтересованным лицам.
      158. Орган, проводящий расследования, может предложить экспортирующей третьей стране или экспортеру товара, являющегося объектом расследования, принять добровольные обязательства, но не может требовать их принятия.
      159. В случае принятия Комиссией решения об одобрении добровольных обязательств компенсационное расследование может быть продолжено по просьбе экспортирующей третьей страны или по решению органа, проводящего расследования.
      В случае если по результатам расследования орган, проводящий расследования, приходит к заключению об отсутствии субсидируемого импорта или обусловленного им ущерба отрасли экономики государств-членов, экспортирующая третья страна или экспортеры, принявшие добровольные обязательства, автоматически освобождаются от таких обязательств, за исключением случая, когда указанное заключение в значительной степени является результатом существования таких обязательств. В случае если сделанное заключение в значительной степени является результатом существования добровольных обязательств, Комиссией может быть принято решение о том, что такие обязательства должны оставаться в силе в течение необходимого периода времени.
      160. В случае если по результатам расследования орган, проводящий расследования, приходит к заключению о наличии субсидируемого импорта и обусловленного им ущерба отрасли экономики государств-членов, принятые добровольные обязательства продолжают действовать в соответствии с их условиями и положениями настоящего Протокола.
      161. Орган, проводящий расследования, вправе запросить у экспортирующей третьей страны или экспортера, добровольные обязательства которых были одобрены Комиссией, сведения, касающиеся их выполнения, а также согласие на проверку этих сведений.
      Непредставление запрашиваемых сведений в срок, установленный органом, проводящим расследования, а также несогласие на проверку этих сведений считается нарушением экспортирующей третьей страной или экспортером принятых добровольных обязательств.
      162. В случае нарушения экспортирующей третьей страной или экспортером добровольных обязательств либо отзыва таких обязательств Комиссия может принять решение о применении компенсационной меры посредством введения предварительной компенсационной пошлины (если расследование еще не завершено) или компенсационной пошлины (если окончательные результаты расследования свидетельствуют о наличии оснований для ее введения).
      Экспортирующей третьей стране или экспортеру в случае нарушения ими принятых добровольных обязательств предоставляется возможность дать комментарии в связи с таким нарушением.
      163. В решении Комиссии об одобрении добровольных обязательств должна быть определена ставка предварительной компенсационной пошлины или компенсационной пошлины, которые могут быть введены в соответствии с пунктом 162 настоящего Протокола.

6. Введение и применение компенсационной пошлины

      164. Решение о введении компенсационной пошлины не принимается Комиссией, если специфическая субсидия экспортирующей третьей страны была отозвана.
      165. Решение о введении компенсационной пошлины принимается после того, как экспортирующей третьей стране, предоставляющей специфическую субсидию, было предложено провести консультации, от которых эта страна отказалась или в ходе проведения которых взаимоприемлемое решение не было достигнуто.
      166. Компенсационная пошлина применяется в отношении товара, который поставляется всеми экспортерами и является предметом субсидируемого импорта, причиняющего ущерб отрасли экономики государств-членов (за исключением товара, поставляемого теми экспортерами, добровольные обязательства которых были одобрены Комиссией).
      В отношении товаров, поставляемых отдельными экспортерами, Комиссией может быть установлен индивидуальный размер ставки компенсационной пошлины.
      167. Ставка компенсационной пошлины не должна превышать размер специфической субсидии экспортирующей третьей страны, рассчитанный на единицу субсидируемого и экспортируемого товара.
      В случае если субсидии предоставляются в соответствии с различными программами субсидирования, учитывается их совокупный размер.
      Ставка компенсационной пошлины может быть меньше, чем размер специфической субсидии экспортирующей третьей страны, если такая ставка является достаточной для устранения ущерба отрасли экономики государств-членов.
      168. При определении ставки компенсационной пошлины учитываются поступившие в письменном виде в орган, проводящий расследования, мнения потребителей государств-членов, на экономические интересы которых может повлиять введение компенсационной пошлины.
      169. Компенсационная пошлина может быть применена в отношении товаров, помещенных под таможенные процедуры, условием помещения под которые является уплата компенсационной пошлины, не ранее чем за 90 календарных дней до даты введения предварительной компенсационной пошлины, если по результатам расследования органом, проводящим расследования, в отношении этого товара одновременно установлено следующее:
      1) ущерб, который трудно будет устранить впоследствии, нанесен существенно возросшим в течение относительно короткого периода времени импортом товара, в отношении которого выплачиваются или предоставляются специфические субсидии;
      2) необходимо применить в отношении импортируемого товара, указанного в подпункте 1 настоящего пункта, компенсационную пошлину в целях предотвращения повторения ущерба.
      170. Орган, проводящий расследования, после даты начала расследования публикует в официальных источниках, предусмотренных Договором, уведомление, содержащее предупреждение о возможном применении в соответствии с пунктом 169 настоящего Протокола компенсационной пошлины в отношении товара, являющегося объектом расследования.
      Решение о публикации такого уведомления принимается органом, проводящим расследования, по запросу отрасли экономики государств-членов, содержащему достаточные доказательства выполнения условий, указанных в пункте 169 настоящего Протокола, или по собственной инициативе при наличии в распоряжении органа, проводящего расследования, таких доказательств.
      Компенсационная пошлина не может применяться в отношении товаров, помещенных под таможенные процедуры, условием помещения под которые является уплата компенсационной пошлины, до даты официального опубликования уведомления, указанного в настоящем пункте.
      171. Законодательством государств-членов могут быть установлены дополнительные способы уведомления заинтересованных лиц о возможном применении компенсационной пошлины в соответствии с пунктом 169 настоящего Протокола.

7. Срок действия и пересмотр компенсационной меры

      172. Компенсационная мера применяется по решению Комиссии в размере и в течение срока, которые необходимы для устранения ущерба отрасли экономики государств-членов вследствие субсидируемого импорта.
      173. Срок действия компенсационной меры не должен превышать 5 лет с даты начала применения такой меры или с даты завершения повторного расследования, которое проводилось в связи с изменившимися обстоятельствами и касалось одновременно анализа субсидируемого импорта и вызванного им ущерба отрасли экономики государств-членов или которое проводилось в связи с истечением срока действия компенсационной меры.
      174. Повторное расследование в связи с истечением срока действия компенсационной меры проводится на основании заявления (в письменной форме), поданного в соответствии с пунктами 186 – 198 настоящего Протокола, либо по собственной инициативе органа, проводящего расследования.
      Повторное расследование в связи с истечением срока действия компенсационной меры проводится при наличии в заявлении сведений о возможности возобновления либо продолжения субсидируемого импорта и причинения ущерба отрасли экономики государств-членов при прекращении действия компенсационной меры.
      Заявление о проведении повторного расследования в связи с истечением срока действия компенсационной меры подается не позднее чем за 6 месяцев до истечения срока действия компенсационной меры.
      Повторное расследование должно быть начато до истечения срока действия компенсационной меры и завершено в течение 12 месяцев с даты его начала.
      До завершения повторного расследования, проводимого в соответствии с настоящим пунктом, применение компенсационной меры продлевается по решению Комиссии. В течение срока, на который продлевается применение соответствующей компенсационной меры, в порядке, установленном для взимания предварительных компенсационных пошлин, уплачиваются компенсационные пошлины по ставкам компенсационных пошлин, которые были установлены в связи с применением компенсационной меры, срок действия которой продлевается в связи с проведением повторного расследования.
      В случае если по результатам повторного расследования в связи с истечением срока действия компенсационной меры органом, проводящим расследования, установлено, что основания для применения компенсационной меры отсутствуют, либо принято решение о неприменении компенсационной меры в соответствии с пунктом 272 настоящего Протокола, суммы компенсационной пошлины, взимаемой в порядке, установленном для взимания предварительных компенсационных пошлин, в течение срока, на который было продлено применение компенсационной меры, подлежат возврату плательщику в порядке, предусмотренном приложением к настоящему Протоколу.
      Орган, проводящий расследования, своевременно информирует таможенные органы государств-членов об отсутствии оснований для применения компенсационной меры либо принятия Комиссией решения о неприменении компенсационной меры.
      Действие компенсационной меры продлевается Комиссией в случае, если по результатам повторного расследования в связи с истечением срока действия компенсационной меры органом, проводящим расследования, будет установлена возможность возобновления либо продолжения субсидируемого импорта и причинения ущерба отрасли экономики государств-членов. С даты вступления в силу решения Комиссии о продлении компенсационной меры суммы компенсационных пошлин, взимаемых в порядке, установленном для взимания предварительных компенсационных пошлин, в течение срока, на который было продлено применение компенсационной меры, подлежат зачислению и распределению в порядке, предусмотренном приложением к настоящему Протоколу.
      175. По заявлению заинтересованного лица, в случае если после введения компенсационной меры прошло не менее 1 года, или по инициативе органа, проводящего расследования, может быть проведено повторное расследование в целях определения целесообразности продолжения применения компенсационной меры и (или) ее пересмотра (в том числе пересмотра индивидуального размера ставки компенсационной пошлины) в связи с изменившимися обстоятельствами.
      В зависимости от целей подачи заявления о проведении повторного расследования в связи с изменившимися обстоятельствами такое заявление должно содержать доказательства того, что:
      продолжение применения компенсационной меры не требуется для противодействия субсидируемому импорту и устранения ущерба отрасли экономики государств-членов вследствие субсидируемого импорта;
      существующий размер компенсационной меры превышает размер, достаточный для противодействия субсидируемому импорту и устранения ущерба отрасли экономики государств-членов вследствие субсидируемого импорта;
      существующая компенсационная мера недостаточна для противодействия субсидируемому импорту и устранения ущерба отрасли экономики государств-членов вследствие субсидируемого импорта.
      Повторное расследование в связи с изменившимися обстоятельствами должно быть завершено в течение 12 месяцев с даты его начала.
      176. Положения раздела VI настоящего Протокола, касающиеся представления доказательств и проведения расследования, применяются в отношении повторных расследований, предусмотренных
пунктами 172 – 178 настоящего Протокола, с учетом соответствующих различий.
      177. Положения пунктов 172 – 178 настоящего Протокола применяются в отношении обязательств, принятых экспортирующей третьей страной или экспортером в соответствии с пунктами 154 – 163 настоящего Протокола, с учетом соответствующих различий.
      178. Повторное расследование может также проводиться в целях установления размера индивидуальной ставки компенсационной пошлины для экспортера, в отношении которого применяется компенсационная мера, но не проводилось расследование по иным причинам, чем отказ от сотрудничества. Такое повторное расследование может быть начато органом, проводящим расследования, по заявлению указанного экспортера.

8. Установление обхода компенсационной меры

      179. Для целей настоящего раздела под обходом компенсационной меры понимается изменение способа поставок товара для уклонения от уплаты компенсационной пошлины либо от выполнения принятых добровольных обязательств.
      180. Повторное расследование в целях установления обхода компенсационной меры может быть начато по заявлению заинтересованного лица или по собственной инициативе органа, проводящего расследования.
      181. Заявление, указанное в пункте 180 настоящего Протокола, должно содержать доказательства:
      1) обхода компенсационной меры;
      2) нейтрализации действия компенсационной меры (вследствие ее обхода) на объемы производства и (или) продажи и (или) на цены аналогичного товара на рынке государств-членов;
      3) сохранения выгоды от предоставления специфической субсидии у производителя и (или) экспортера товара (составных частей и (или) производных такого товара).
      182. На период повторного расследования, проводимого в соответствии с пунктами 179 – 185 настоящего Протокола, Комиссией может быть введена взимаемая в порядке, установленном для взимания предварительных компенсационных пошлин, компенсационная пошлина на импортируемые на таможенную территорию Союза из экспортирующей третьей страны составные части и (или) производные товара, являвшегося предметом субсидируемого импорта, а также на товар, являвшийся предметом субсидируемого импорта, и (или) его составные части и (или) производные, импортируемые на таможенную территорию из иной экспортирующей третьей страны.
      183. В случае если по результатам повторного расследования, проведенного в соответствии с пунктами 179 – 185 настоящего Протокола, органом, проводящим расследования, не установлен обход компенсационной меры, суммы компенсационной пошлины, уплаченные в соответствии с пунктом 182 настоящего Протокола и в порядке, установленном для взимания предварительных компенсационных пошлин, подлежат возврату плательщику в порядке, предусмотренном приложением к настоящему Протоколу.
      Орган, проводящий расследования, своевременно информирует таможенные органы государств-членов о том, что обход компенсационной меры не установлен.
      184. Компенсационная мера в случае установления по результатам повторного расследования, проведенного в соответствии с пунктами 179 – 185 настоящего Протокола, обхода компенсационной меры может быть распространена на импортируемые на таможенную территорию Союза из экспортирующей третьей страны составные части и (или) производные товара, являвшегося предметом субсидируемого импорта, а также на товар, являвшийся предметом субсидируемого импорта, и (или) его составные части и (или) производные, импортируемые на таможенную территорию Союза из иной экспортирующей третьей страны. С момента вступления в силу решения Комиссии о введении указанной в настоящем пункте компенсационной меры суммы компенсационных пошлин, уплаченных в порядке, установленном для взимания предварительных компенсационных пошлин, подлежат зачислению и распределению в порядке, предусмотренным приложением к настоящему Протоколу.
      185. Повторное расследование в целях установления обхода компенсационной меры должно быть завершено в течение 9 месяцев с даты его начала.

VI. Проведение расследований

1. Основания для проведения расследований

      186. Расследование в целях установления наличия возросшего импорта и обусловленного им серьезного ущерба отрасли экономики государств-членов или угрозы его причинения, а также в целях установления демпингового или субсидируемого импорта и обусловленного ими материального ущерба отрасли экономики государств-членов, угрозы его причинения или существенного замедления создания отрасли экономики государств-членов проводится органом, проводящим расследования, на основании заявления в письменной форме либо по собственной инициативе.
      187. Заявление, указанное в пункте 186 настоящего Протокола, подается:
      1) производителем аналогичного или непосредственно конкурирующего товара (при подаче заявления о применении специальной защитной меры) либо аналогичного товара (при подаче заявления о применении антидемпинговой или компенсационной меры) в государствах-членах или его уполномоченным представителем;
      2) объединением производителей, в число участников которого входят производители существенной части, но не менее 25 процентов от общего объема производства аналогичного или непосредственно конкурирующего товара (при подаче заявления о применении специальной защитной меры) либо аналогичного товара (при подаче заявления о применении антидемпинговой или компенсационной меры) в государствах-членах, или уполномоченным представителем такого объединения.
      188. Уполномоченные представители производителей и объединений, указанных в пункте 187 настоящего Протокола, должны иметь надлежащим образом оформленные полномочия, подтвержденные документами, оригиналы которых представляются в орган, проводящий расследования, вместе с заявлением.
      189. К заявлению, указанному в пункте 186 настоящего Протокола, прилагаются доказательства поддержки заявления производителями аналогичного или непосредственно конкурирующего либо аналогичного товара в государствах-членах. Достаточными доказательствами поддержки заявления признаются:
      1) документы о присоединении к заявлению других производителей аналогичного или непосредственно конкурирующего товара в государствах-членах, производящих вместе с заявителем существенную часть, но не менее 25 процентов от общего объема производства аналогичного или непосредственно конкурирующего товара в государствах-членах (при подаче заявления о применении специальной защитной меры);
      2) документы, подтверждающие, что доля производства аналогичного товара производителями в государствах-членах (в том числе заявителем), высказавшимися в поддержку заявления, составляет не менее 25 процентов от общего объема производства аналогичного товара в государствах-членах при условии, что объем производства аналогичного товара производителями в государствах-членах (в том числе заявителем), высказавшимися в поддержку заявления, составляет более 50 процентов от объема производства аналогичного товара производителями в государствах-членах, высказавшими свое мнение (поддержку или несогласие) относительно заявления (при подаче заявления о применении антидемпинговой или компенсационной меры).
      190. Заявление, указанное в пункте 186 настоящего Протокола, должно содержать:
      1) сведения о заявителе, об объеме производства в количественном и стоимостном выражении аналогичного или непосредственно конкурирующего товара (при подаче заявления о применении специальной защитной меры), аналогичного товара (при подаче заявления о применении антидемпинговой или компенсационной меры) отраслью экономики государств-членов в течение 3 лет, непосредственно предшествующих дате подачи заявления, а также об объеме производства в количественном и стоимостном выражении аналогичного или непосредственно конкурирующего товара (при подаче заявления о применении специальной защитной меры) либо аналогичного товара (при подаче заявления о применении антидемпинговой или компенсационной меры) производителями в государствах-членах, поддержавшими заявление, и об их доле в общем объеме производства в государствах-членах аналогичного или непосредственно конкурирующего товара (при подаче заявления о применении специальной защитной меры) либо аналогичного товара (при подаче заявления о применении антидемпинговой или компенсационной меры);
      2) описание импортируемого на таможенную территорию Союза товара, в отношении которого предлагается ввести специальную защитную, антидемпинговую или компенсационную меру с указанием кода ТН ВЭД ЕАЭС;
      3) наименование экспортирующих третьих стран происхождения либо отправления товара, указанного в подпункте 2 настоящего пункта, на основе данных таможенной статистики;
      4) сведения об известных производителях и (или) экспортерах товара, указанного в подпункте 2 настоящего пункта, в экспортирующей третьей стране и об известных импортерах и основных известных потребителях данного товара в государствах-членах;
      5) сведения об изменении объема импорта на таможенную территорию Союза товара, в отношении которого предлагается ввести специальную защитную, антидемпинговую или компенсационную меру, за предшествующий период, а также за последующий период, за который на дату подачи заявления доступны репрезентативные статистические данные;
      6) сведения об изменении объема экспорта аналогичного или непосредственно конкурирующего товара (при подаче заявления о применении специальной защитной меры) либо аналогичного товара (при подаче заявления о применении антидемпинговой или компенсационной меры) с таможенной территории Союза за предшествующий период, а также за последующий период, за который на дату подачи заявления доступны репрезентативные статистические данные.
      191. Наряду со сведениями, указанными в пункте 190 настоящего Протокола, в зависимости от предлагаемой в заявлении меры заявителем указываются:
      1) доказательства наличия возросшего импорта товара, доказательства наличия серьезного ущерба отрасли экономики государств-членов или угрозы его причинения вследствие возросшего импорта товара, предложение о введении специальной защитной меры с указанием размера и срока действия такой меры и план мероприятий по адаптации отрасли экономики государств-членов к работе в условиях иностранной конкуренции в течение срока действия предлагаемой заявителем специальной защитной меры (при подаче заявления о применении специальной защитной меры);
      2) сведения об экспортной цене и нормальной стоимости товара, доказательства наличия материального ущерба отрасли экономики государств-членов, или угрозы его причинения, или существенного замедления создания отрасли экономики государств-членов вследствие демпингового импорта товара, а также предложение о введении антидемпинговой меры с указанием ее размера и срока действия (при подаче заявления о применении антидемпинговой меры);
      3) сведения о наличии и характере специфической субсидии экспортирующей третьей страны и, если возможно, о ее размере, доказательства наличия материального ущерба отрасли экономики государств-членов, или угрозы его причинения, или существенного замедления создания отрасли экономики государств-членов вследствие субсидируемого импорта товара, а также предложение о введении компенсационной меры с указанием ее размера и срока действия (при подаче заявления о применении компенсационной меры).
      192. Доказательства наличия серьезного ущерба отрасли экономики государств-членов или угрозы его причинения (при подаче заявления о применении специальной защитной меры) и доказательства наличия материального ущерба отрасли экономики государств-членов, или угрозы его причинения, или существенного замедления создания отрасли экономики государств-членов вследствие демпингового импорта или субсидируемого импорта (при подаче заявления о применении антидемпинговой меры или компенсационной меры) должны основываться на объективных факторах, которые характеризуют экономическое положение отрасли экономики государств-членов и должны быть выражены в количественных и (или) стоимостных показателях за предшествующий период, а также за последующий период, за который на дату подачи заявления доступны репрезентативные статистические данные (в том числе данные об объеме производства товара и объеме его реализации, доле товара на рынке государств-членов, себестоимости производства товара, цене товара, степени загрузки производственных мощностей, занятости, производительности труда, размере прибыли, рентабельности производства, объеме инвестиций в отрасль экономики государств-членов).
      193. Сведения, представленные в заявлении, должны сопровождаться ссылкой на источник их получения.
      194. При указании показателей, содержащихся в заявлении, в целях сопоставимости должны использоваться единые денежные и количественные единицы.
      195. Сведения, содержащиеся в заявлении, должны быть заверены руководителями производителей, представивших такие сведения, а также их работниками, ответственными за ведение бухгалтерского учета и бухгалтерской отчетности, в части, касающейся сведений, непосредственно относящихся к данным производителям.
      196. Заявление с приложением его неконфиденциальной версии (если в заявлении содержится конфиденциальная информация) представляется в орган, проводящий расследования, в соответствии с пунктом 8 настоящего Протокола и подлежит регистрации в день поступления заявления в этот орган.
      197. Датой подачи заявления считается дата его регистрации в органе, проводящем расследования.
      198. Заявление о применении специальной защитной, антидемпинговой или компенсационной меры отклоняется по следующим основаниям:
      непредставление при подаче заявления материалов, указанных в пунктах 189 – 191 настоящего Протокола;
      недостоверность представленных заявителем материалов, предусмотренных пунктах 189 – 191 настоящего Протокола;
      непредставление неконфиденциальной версии заявления.
      Отклонение заявления по иным основаниям не допускается.

2. Начало расследования и его проведение

      199. Орган, проводящий расследования, до принятия решения о начале расследования уведомляет в письменной форме экспортирующую третью страну о поступлении подготовленного в соответствии с пунктами 187 – 196 настоящего Протокола заявления о применении антидемпинговой или компенсационной меры.
      200. Орган, проводящий расследования, до принятия решения о начале расследования в течение 30 календарных дней с даты регистрации заявления изучает достаточность и достоверность доказательств и сведений, содержащихся в этом заявлении, в соответствии с пунктах 189 – 191 настоящего Протокола. Такой срок может быть продлен в случае необходимости получения органом, проводящим расследования, дополнительных сведений, но не должен превышать 60 календарных дней.
      201. Заявление может быть отозвано заявителем до начала расследования или в ходе его проведения.
      Заявление считается неподанным, если оно отзывается до начала расследования.
      В случае если заявление отзывается в ходе проведения расследования, расследование прекращается без введения специальной защитной, антидемпинговой или компенсационной меры.
      202. До принятия решения о начале расследования сведения, содержащиеся в заявлении, не подлежат публичному разглашению.
      203. Орган, проводящий расследования, до истечения срока, указанного в пункте 200 настоящего Протокола, принимает решение о начале расследования или об отказе в его проведении.
      204. При принятии решения о начале расследования орган, проводящий расследования, уведомляет в письменной форме уполномоченный орган экспортирующей третьей страны, а также другие известные ему заинтересованные лица о принятом решении и обеспечивает в срок не более 10 рабочих дней с даты принятия указанного решения публикацию уведомления о начале расследования в официальных источниках, предусмотренных Договором.
      205. Дата публикации уведомления о начале расследования на официальном сайте Союза в сети Интернет признается датой начала расследования.
      206. Орган, проводящий расследования, может принять решение о начале расследования (в том числе по собственной инициативе) только в случае, если в его распоряжении имеются доказательства наличия возросшего импорта и обусловленного им серьезного ущерба отрасли экономики государств-членов или угрозы его причинения либо наличия демпингового или субсидируемого импорта и обусловленного им материального ущерба отрасли экономики государств-членов, угрозы его причинения или существенного замедления создания отрасли экономики государств-членов.
      В случае если имеющихся доказательств недостаточно, такое расследование не может быть начато.
      207. Решение об отказе в проведении расследования принимается в случае, если органом, проводящим расследования, по результатам рассмотрения заявления выявлено, что сведения, представленные в соответствии с пунктами 190 – 191 настоящего Протокола, не свидетельствуют о наличии возросшего, демпингового или субсидируемого импорта товара на таможенную территорию Союза и (или) обусловленного ими материального ущерба отрасли экономики государств-членов, или угрозы его причинения, или существенного замедления создания отрасли экономики государств-членов вследствие демпингового или субсидируемого импорта или о наличии серьезного ущерба отрасли экономики государств-членов или угрозы его причинения вследствие возросшего импорта на таможенную территорию Союза.
      208. При принятии решения об отказе в проведении расследования орган, проводящий расследования, в письменной форме в срок не более 10 календарных дней с даты принятия такого решения уведомляет заявителя о причине отказа в проведении расследования.
      209. Заинтересованные лица вправе заявить в письменной форме и в установленный настоящим Протоколом срок о своем намерении участвовать в расследовании. Они признаются участниками расследования с даты регистрации органом, проводящим расследования, заявления о намерении участвовать в расследовании.
      Заявитель и производители в государствах-членах, высказавшиеся в поддержку заявления, признаются участниками расследования с даты начала расследования.
      210. Заинтересованные лица вправе представить в срок, не нарушающий хода расследования, необходимые для проведения расследования сведения (в том числе конфиденциальную информацию) с указанием источника получения таких сведений.
      211. Орган, проводящий расследования, вправе запросить у заинтересованного лица дополнительные сведения в целях расследования.
      Запросы также могут направляться иным организациям в государствах-членах.
      Указанные запросы направляются руководителем (заместителем руководителя) органа, проводящего расследования.
      Запрос считается полученным заинтересованным лицом с момента его передачи уполномоченному представителю заинтересованного лица либо по истечении 7 календарных дней с даты отправки запроса почтовой связью.
      Ответ заинтересованного лица должен быть представлен в орган, проводящий расследования, не позднее 30 календарных дней с даты получения запроса.
      Ответ считается полученным органом, проводящим расследования, если он поступил в орган, проводящий расследования, не позднее чем через 7 календарных дней с даты истечения указанного в абзаце пятом настоящего пункта срока.
      Сведения, представленные заинтересованным лицом по истечении указанного срока, могут не приниматься во внимание органом, проводящим расследования.
      По мотивированной и изложенной в письменной форме просьбе заинтересованного лица срок представления ответа может быть продлен органом, проводящим расследования.
      212. В случае если заинтересованное лицо отказывает органу, проводящему расследования, в предоставлении необходимой информации, не предоставляет ее в установленный срок или предоставляет недостоверную информацию, таким образом существенно затрудняя проведение расследования, такое заинтересованное лицо признается несотрудничающим и предварительное или окончательное заключения могут быть сделаны органом, проводящим расследования, на основе имеющейся у него информации.
      Непредоставление запрашиваемой информации в электронном виде или в определенном в запросе органа, проводящего расследования, электронном формате не должно расцениваться органом, проводящим расследования, как отказ от сотрудничества при условии, что соответствующее заинтересованное лицо может доказать, что полное выполнение критериев предоставления информации, определенных в запросе органа, проводящего расследования, невозможно или связано со значительными материальными издержками.
      В случае если орган, проводящий расследования, не учитывает информацию, предоставленную заинтересованным лицом, по причинам, отличным от указанных в абзаце первом настоящего пункта, данное лицо должно быть проинформировано о причинах и основаниях принятия такого решения и ему должна быть предоставлена возможность дать в этой связи свои комментарии в срок, определяемый органом, проводящим расследования.
      Если при подготовке предварительного или окончательного заключения органа, проводящего расследования, включая определение нормальной стоимости товара (при проведении антидемпингового расследования), применялись положения абзаца первого настоящего пункта и использовалась информация (в том числе предоставленная заявителем), то информация, используемая при подготовке таких заключений, должна проверяться с использованием доступной информации, получаемой из третьих источников или от заинтересованных лиц, при условии, что проведение такой проверки не затруднит ход расследования и не приведет к нарушению сроков его проведения.
      213. Орган, проводящий расследования, в возможно короткий срок с даты принятия решения о начале антидемпингового или компенсационного расследования направляет уполномоченному органу экспортирующей третьей страны и известным ему экспортерам копии заявления или его неконфиденциальной версии (в случае если в заявлении содержится конфиденциальная информация), а также предоставляет такие копии другим заинтересованным лицам по их запросу.
      В случае если количество известных экспортеров велико, копия заявления или его неконфиденциальной версии направляется только уполномоченному органу экспортирующей третьей страны.
      Орган, проводящий расследования, предоставляет участникам специального защитного расследования по их запросу копии заявления или его неконфиденциальной версии (в случае если в заявлении содержится конфиденциальная информация).
      В ходе расследования орган, проводящий расследования, с учетом необходимости защиты конфиденциальной информации предоставляет участникам расследования по их запросу возможность ознакомиться со сведениями, предоставленными в письменной форме любым заинтересованным лицом в качестве доказательств, относящихся к предмету расследования.
      В ходе расследования орган, проводящий расследования, предоставляет участникам расследования возможность ознакомиться с иными сведениями, имеющими отношение к расследованию и используемыми им в ходе расследования, но не являющимися конфиденциальной информацией.
      214. По запросу заинтересованных лиц орган, проводящий расследования, проводит консультации по предмету проводимого расследования.
      215. В ходе расследования всем заинтересованным лицам предоставляется возможность защищать свои интересы. С этой целью орган, проводящий расследования, обеспечивает всем заинтересованным лицам по их запросам возможность встретиться для того, чтобы они могли представить противоположные точки зрения и предложить опровержения. Такая возможность предоставляется с учетом необходимости соблюдения конфиденциальности информации. На встрече не обязаны присутствовать все заинтересованные лица, и отсутствие какого-либо заинтересованного лица не влечет причинение ущерба его интересам.
      216. Потребители, использующие в производстве продукции товар, являющийся объектом расследования, представители общественных объединений потребителей, органы государственной власти (управления), органы местного самоуправления, а также иные лица вправе представлять в орган, проводящий расследования, сведения, которые имеют отношение к расследованию.
      217. Срок проведения расследования не должен превышать:
      1) 9 месяцев с даты начала расследования на основании заявления о применении специальной защитной меры. Этот срок может быть продлен органом, проводящим расследования, но не более чем на 3 месяца;
      2) 12 месяцев с даты начала расследования на основании заявления о применении антидемпинговой или компенсационной меры. Этот срок может быть продлен органом, проводящим расследования, но не более чем на 6 месяцев.
      218. Проведение расследования не должно препятствовать совершению таможенных операций в отношении товара, являющегося объектом расследования.
      219. Датой завершения расследования является дата рассмотрения Комиссией доклада по результатам расследования и проекта акта Комиссии, указанных в пункте 5 настоящего Протокола.
      В случае если органом, проводящим расследования, сделано окончательное заключение об отсутствии оснований для применения, пересмотра или отмены специальной защитной, антидемпинговой или компенсационной меры, датой завершения расследования признается дата опубликования органом, проводящим расследования, соответствующего уведомления.
      В случае введения предварительной специальной пошлины, предварительной антидемпинговой пошлины или предварительной компенсационной пошлины расследование должно быть завершено до окончания срока действия соответствующей предварительной пошлины.
      220. В случае если орган, проводящий расследования, в ходе расследования устанавливает отсутствие оснований, предусмотренных абзацами вторым или третьим пункта 3 настоящего Протокола, расследование завершается без введения специальной защитной, антидемпинговой или компенсационной меры.
      221. В случае если в течение 2 календарных лет, непосредственно предшествующих дате начала расследования, на одного производителя, поддержавшего заявление, указанное в пункте 186 настоящего Протокола (с учетом вхождения его в группу лиц в понимании раздела XIII Договора), приходится такая доля производства на таможенной территории Союза аналогичного или непосредственно конкурирующего товара (при проведении расследования, предшествующего применению специальной защитной меры) либо аналогичного товара (при проведении расследования, предшествующего применению антидемпинговой или компенсационной меры), при которой в соответствии с методикой оценки состояния конкуренции, утверждаемой Комиссией, положение данного производителя (с учетом вхождения его в группу лиц) на соответствующем товарном рынке Союза может быть признано доминирующим, структурное подразделение Комиссии, уполномоченное в сфере контроля за соблюдением общих правил конкуренции на трансграничных рынках, по запросу органа, проводящего расследования, проводит оценку последствий воздействия специальной защитной, антидемпинговой или компенсационной меры на конкуренцию на соответствующем товарном рынке Союза.

3. Особенности проведения антидемпингового расследования

      222. Антидемпинговое расследование прекращается без введения антидемпинговой меры, если орган, проводящий расследования, устанавливает, что демпинговая маржа меньше минимально допустимой демпинговой маржи либо объем происшедшего или возможного демпингового импорта, или размер обусловленного таким импортом материального ущерба, или угроза его причинения, или существенное замедление создания отрасли экономики государств-членов являются незначительными.
      При этом под минимально допустимой демпинговой маржой понимается демпинговая маржа, размер которой не превышает 2 процентов.
      223. Объем демпингового импорта из определенной экспортирующей третьей страны является незначительным, если он составляет менее 3 процентов от общего объема импорта товара, являющегося объектом расследования, на таможенную территорию Союза при условии, что на экспортирующие третьи страны, индивидуальная доля каждой из которых в общем объеме импорта составляет менее 3 процентов от общего объема импорта товара, являющегося объектом расследования, на таможенную территорию Союза, в совокупности приходится не более 7 процентов от общего объема импорта товара, являющегося объектом расследования, на таможенную территорию Союза.
      224. Орган, проводящий расследования, до принятия решения по результатам антидемпингового расследования информирует заинтересованных лиц об основных выводах, сделанных по результатам расследования, с учетом необходимости защиты конфиденциальной информации и предоставляет возможность дать свои комментарии.
      Срок предоставления комментариев заинтересованных лиц устанавливается органом, проводящим расследования, но не может составлять менее 15 календарных дней.

4. Особенности проведения компенсационного расследования

      225. После принятия к рассмотрению заявления и до принятия решения о начале расследования орган, проводящий расследования, должен предложить уполномоченному органу экспортирующей третьей страны, из которой экспортируется товар, в отношении которого предлагается ввести компенсационную меру, провести консультации в целях уточнения ситуации относительно наличия, размера и последствий предоставления предполагаемой специфической субсидии и достижения взаимоприемлемого решения.
      Такие консультации могут продолжаться и в ходе расследования.
      226. Проведение консультаций, указанных в пункте 225 настоящего Протокола, не препятствует принятию решения о начале расследования и применении компенсационной меры.
      227. Компенсационное расследование прекращается без введения компенсационной меры, если орган, проводящий расследования, устанавливает, что размер специфической субсидии экспортирующей третьей страны является минимальным либо объем происшедшего или возможного субсидируемого импорта, или размер обусловленного таким импортом материального ущерба отрасли экономики государств-членов, или угроза его причинения, или существенное замедление создания отрасли экономики государств-членов являются незначительными.
      228. Размер специфической субсидии признается минимальным, если составляет менее 1 процента от стоимости товара, являющегося объектом расследования.
      Объем субсидируемого импорта, как правило, признается незначительным, если он составляет менее 1 процента от общего объема импорта аналогичного товара на таможенную территорию Союза при условии, что на экспортирующие третьи страны, индивидуальная доля каждой из которых в импорте составляет менее 1 процента от общего объема импорта аналогичного товара на таможенную территорию Союза, в совокупности приходится не более 3 процентов от общего объема импорта аналогичного товара на таможенную территорию Союза.
      229. Компенсационное расследование в отношении товара, являющегося предметом субсидируемого импорта и происходящего из развивающейся или наименее развитой страны-пользователя системы тарифных преференций Союза, прекращается, в случае если орган, проводящий расследования, установит, что общий размер специфических субсидий экспортирующей третьей страны, предоставленных в отношении этого товара, не превышает 2 процентов от его стоимости в расчете на единицу товара или доля импорта этого товара из такой третьей страны в общем объеме импорта этого товара на таможенную территорию Союза составляет менее 4 процентов при условии, что суммарная доля в импорте этого товара на таможенную территорию Союза из развивающихся и наименее развитых стран, на долю каждой из которых приходится менее 4 процентов от общего объема импорта этого товара на таможенную территорию Союза, не превышает 9 процентов от общего объема импорта этого товара на таможенную территорию Союза.
      230. Орган, проводящий расследования, до принятия решения по результатам компенсационного расследования информирует всех заинтересованных лиц об основных выводах, сделанных в ходе расследования с учетом необходимости защиты конфиденциальной информации и предоставляет возможность дать свои комментарии.
      Срок предоставления комментариев заинтересованных лиц устанавливается органом, проводящим расследования, но не может составлять менее 15 календарных дней.

5. Особенности определения отрасли экономики государств-членов
в случае демпингового или субсидируемого импорта

      231. При проведении антидемпингового или компенсационного расследования отрасль экономики государств-членов понимается в значении, установленном статьей 49 Договора, за исключением случаев, указанных в пунктах 232 и 233 настоящего Протокола.
      232. В случае если производители аналогичного товара в государствах-членах одновременно являются импортерами товара, предположительно являющегося предметом демпингового или субсидируемого импорта, или связаны с экспортерами или импортерами товара, предположительно являющегося предметом демпингового или субсидируемого импорта, под отраслью экономики государств-членов могут пониматься только остальные производители аналогичного товара в государствах-членах.
      Производители аналогичного товара в государствах-членах рассматриваются в качестве связанных с экспортерами или импортерами товара, предположительно являющегося предметом демпингового или субсидируемого импорта, в случае если:
      отдельные производители аналогичного товара в государствах-членах прямо либо косвенно контролируют экспортеров или импортеров товара, являющегося объектом расследования;
      отдельные экспортеры или импортеры товара, являющегося объектом расследования, прямо или косвенно контролируют производителей аналогичного товара в государствах-членах;
      отдельные производители аналогичного товара в государствах-членах и экспортеры или импортеры товара, являющегося объектом расследования, прямо или косвенно контролируются третьим лицом;
      отдельные производители аналогичного товара в государствах-членах и иностранные производители, экспортеры или импортеры товара, являющегося объектом расследования, прямо или косвенно контролируют третье лицо при условии, что орган, проводящий расследования, имеет основания полагать, что такой связью обуславливается отличающееся от несвязанных лиц поведение таких производителей.
      233. В исключительных случаях при определении отрасли экономики государств-членов территория этих государств может рассматриваться как территория, на которой функционируют 2 или более территориально обособленных конкурирующих рынка, а производители в государствах-членах в пределах одного из указанных рынков могут рассматриваться как отдельная отрасль экономики государств-членов, если такие производители продают на таком рынке в целях потребления или переработки не менее 80 процентов аналогичного товара, производимого ими, и спрос на таком рынке на аналогичный товар не удовлетворяется в значительной мере производителями такого товара, находящимися на остальной территории государств-членов.
      В таких случаях наличие материального ущерба отрасли экономики государств-членов, угрозы его причинения или существенного замедления создания отрасли экономики государств-членов вследствие демпингового или субсидируемого импорта может быть установлено, даже если основной части отрасли экономики государств-членов не причинен ущерб, при условии, что продажа товара, являющегося предметом демпингового или субсидируемого импорта, сконцентрирована на одном из указанных конкурирующих рынков и демпинговый или субсидируемый импорт причиняет ущерб всем или почти всем производителям аналогичного товара в государствах-членах в пределах одного такого рынка.
      234. В случае если отрасль экономики государств-членов понимается в значении, установленном пунктом 233 настоящего Протокола, и по результатам расследования принимается решение о применении антидемпинговой или компенсационной меры, такая мера может применяться в отношении всего импорта товара на таможенную территорию Союза.
      В указанном случае антидемпинговая или компенсационная пошлина вводится только после предоставления органом, проводящим расследования, экспортерам товара возможности прекратить экспорт на данную территорию такого товара по демпинговым ценам (при демпинговом импорте) или по субсидируемым ценам (при субсидируемом импорте) либо принять соответствующие обязательства в отношении условий экспорта на таможенную территорию Союза при условии, что такая возможность экспортерами не была использована.

6. Публичные слушания

      235. На основании ходатайства, представленного любым из участников расследования в письменной форме и в установленный настоящим Протоколом срок, орган, проводящий расследования, обеспечивает проведение публичных слушаний.
      236. Орган, проводящий расследования, обязан направить участникам расследования уведомление о времени и месте проведения публичных слушаний, а также перечень вопросов, рассматриваемых в ходе проведения публичных слушаний.
      Дата проведения публичных слушаний назначается не ранее чем через 15 календарных дней с даты направления соответствующего уведомления.
      237. В публичных слушаниях вправе принимать участие участники расследования или их представители, а также лица, привлеченные ими в целях предоставления имеющихся у них сведений, относящихся к расследованию.
      В ходе публичных слушаний участники расследования могут изложить свое мнение и предоставить доказательства, относящиеся к расследованию. Представитель органа, проводящего расследования, вправе задавать участникам публичных слушаний вопросы, касающиеся существа сообщаемых ими фактов. Участники расследования также вправе задавать друг другу вопросы и обязаны давать на них ответы. Участники публичных слушаний не обязаны разглашать информацию, признаваемую конфиденциальной.
      238. Сведения, предоставленные в ходе публичных слушаний в устной форме, принимаются во внимание в ходе расследования, если в течение 15 календарных дней после даты проведения публичных слушаний они были предоставлены участниками расследования в орган, проводящий расследования, в письменной форме.

7. Сбор информации в ходе расследования

      239. После принятия решения о начале антидемпингового или компенсационного расследования орган, проводящий расследования, направляет известным ему экспортерам и (или) производителям товара, являющегося объектом расследования, перечень вопросов, на которые они должны ответить.
      Перечень вопросов направляется также производителям аналогичного или непосредственно конкурирующего товара (в случае проведения специального защитного расследования) либо аналогичного товара (в случае проведения антидемпингового или компенсационного расследования) в государствах-членах.
      В случае необходимости перечень вопросов может быть направлен также импортерам и потребителям товара, являющегося объектом расследования.
      240. Указанные в пункте 239 настоящего Протокола лица, которым был направлен перечень вопросов, обязаны в течение 30 календарных дней с даты его получения представить свои ответы в орган, проводящий расследования.
      По мотивированной и изложенной в письменной форме просьбе лиц, указанных в пункте 239 настоящего Протокола, данный срок может быть продлен органом, проводящим расследования, не более чем на 14 календарных дней.
      241. Перечень вопросов считается полученным экспортером и (или) производителем товара с даты передачи непосредственно представителю экспортера и (или) производителя или через 7 календарных дней с даты его отправки по почте.
      Ответы на включенные в перечень вопросы считаются полученными органом, проводящим расследования, если они поступили в орган, проводящий расследования, в конфиденциальной и неконфиденциальной версиях не позднее 7 календарных дней с даты истечения указанного в пункте 240 настоящего Протокола 30-дневного срока или с даты истечения срока продления.
      242. Орган, проводящий расследования, убеждается в точности и достоверности информации, представленной заинтересованными лицами в ходе расследования.
      В целях проверки информации, представленной в ходе расследования, или получения дополнительной информации, связанной с проводимым расследованием, орган, проводящий расследования, в случае необходимости может провести проверку:
      на территории третьей страны при условии получения согласия соответствующих иностранных экспортеров и (или) производителей товара, являющегося объектом расследования, и отсутствия возражений со стороны третьей страны, которая была официально уведомлена о предстоящей проверке;
      на территории государства-члена при условии получения согласия соответствующих импортеров товара, являющегося объектом расследования, и (или) производителей аналогичного или непосредственно конкурирующего товара.
      Проверка осуществляется после получения ответов на перечни вопросов, направляемые в соответствии с пунктом 239 настоящего Протокола, за исключением случаев, когда иностранный производитель или экспортер добровольно соглашается на проведение проверки до направления таких ответов и при отсутствии возражения со стороны соответствующей третьей страны.
      После получения согласия соответствующих участников расследования и до начала проверки им направляется список документов и материалов, которые должны быть представлены сотрудникам, направленным на проведение проверки. Орган, проводящий расследования, уведомляет третью страну об адресах и наименованиях иностранных экспортеров или производителей, которых планируется проверить, а также о датах проведения таких проверок.
      В ходе проверки могут запрашиваться также другие документы и материалы, необходимые для подтверждения достоверности представленной в ответах на перечень вопросов информации.
      В случае если при проведении проверки орган, проводящий расследования, намеревается привлечь для такой проверки экспертов, не являющихся сотрудниками данного органа, участники расследования, в отношении которых предполагается осуществить проверочные действия, должны быть заблаговременно уведомлены о таком решении органа, проводящего расследования. Участие таких экспертов в проверке допускается только при наличии возможности применения санкций за нарушение ими конфиденциальности информации, полученной в связи с проверкой.
      243. В целях проверки представленной в ходе расследования информации или получения дополнительной информации, связанной с проводимым расследованием, орган, проводящий расследования, вправе направлять своих представителей в место нахождения заинтересованных лиц, проводить сбор информации, консультации и переговоры с заинтересованными лицами, знакомиться с образцами товара и предпринимать иные необходимые для проведения расследования действия.

8. Предоставление информации уполномоченными органами
государств-членов, дипломатическими и торговыми
представительствами государств-членов

      244. Для целей настоящего подраздела под уполномоченными органами государств-членов понимаются органы государственной власти (управления) и территориальные (местные) органы государственной власти (управления) государств-членов, уполномоченные в области таможенного дела, статистики, налогообложения, регистрации юридических лиц и в других областях.
      245. Уполномоченные органы государств-членов, дипломатические и торговые представительства государств-членов в третьих странах предоставляют органу, проводящему расследования, по его запросам информацию, предусмотренную настоящим Протоколом, необходимую для начала и проведения специальных защитных, антидемпинговых и компенсационных расследований (в том числе повторных), подготовки предложений по результатам проведенных расследований, мониторинга эффективности введенных специальных защитных, антидемпинговых и компенсационных мер и контроля за соблюдением обязательств, одобренных Комиссией.
      246. Уполномоченные органы государств-членов, дипломатические и торговые представительства государств-членов в третьих странах обязаны:
      1) в течение 30 календарных дней с момента получения запроса органа, проводящего расследования, представлять имеющиеся в их распоряжении сведения или предупреждать о невозможности представления сведений с указанием причин отказа. По мотивированной просьбе органа, проводящего расследования, запрошенные сведения должны быть представлены в более короткие сроки;
      2) обеспечивать полноту и достоверность представляемых сведений и при необходимости оперативно представлять соответствующие дополнения и изменения.
      247. Уполномоченные органы государств-членов, дипломатические и торговые представительства государств-членов в третьих странах в рамках своей компетенции представляют органу, проводящему расследования, информацию по запрашиваемым временным периодам, включая:
      1) статистические данные о внешней торговле;
      2) данные из деклараций на товары с разбивкой по таможенным процедурам с указанием натуральных и стоимостных показателей ввоза (вывоза) товара, коммерческого наименования товара, условий поставки, страны происхождения (страны отправления, страны назначения), наименования и других учетных реквизитов отправителя и получателя;
      3) информацию о внутреннем рынке товара, являющегося объектом расследования, и соответствующей отрасли экономики государств-членов (в том числе данные по объемам производства товара, загрузке производственных мощностей, реализации товара, себестоимости товара, прибылям и убыткам национальных предприятий государств-членов, ценам товара на внутреннем рынке государств-членов, рентабельности производства, численности персонала, инвестициям, перечне производителей товара);
      4) информацию об оценке последствий возможного введения или невведения специальной защитной, антидемпинговой или компенсационной меры по результатам соответствующего расследования на рынок товара, являющегося объектом расследования, государств-членов, а также прогноз производственной деятельности национальных предприятий государств-членов.
      248. Указанный в пункте 247 настоящего Протокола перечень информации не является исчерпывающим. В случае необходимости орган, проводящий расследования, вправе запросить иную информацию.
      249. Переписка по вопросам реализации настоящего подраздела и представление информации по запросам органа, проводящего расследования, осуществляются на русском языке. По отдельным реквизитам (показателям), содержащим иностранные наименования, допускается предоставление информации с использованием букв латинского алфавита.
      250. Представление информации осуществляется преимущественно на электронных носителях. При отсутствии возможности представления информации на электронном носителе она передается на бумажном носителе. Информация, которая запрашивается в табличной форме (статистическая и таможенная информация), представляется в формате, указанном в запросе органа, проводящего расследования. В случае если представление информации в таком формате невозможно, уполномоченные органы государств-членов, дипломатические и торговые представительства государств-членов в третьих странах уведомляют об этом орган, проводящий расследования, и представляют запрашиваемую информацию в ином формате.
      251. Запросы в уполномоченные органы государств-членов, дипломатические и торговые представительства государств-членов в третьих странах о предоставлении информации оформляются в письменном виде на бланке органа, проводящего расследования, с указанием цели, правовых оснований и срока предоставления информации и подписываются руководителем (заместителем руководителя) органа, проводящего расследования.
      252. Информация по запросам органа, проводящего расследования, предоставляется уполномоченными органами государств-членов, дипломатическими и торговыми представительствами государств-членов в третьих странах на безвозмездной основе.
      253. Передача информации осуществляется путем использования согласованных между обменивающимися органами средств, доступных на момент передачи и обеспечивающих сохранность и защиту информации от несанкционированного доступа. В случае направления информации посредством факсимильной связи оригинал документа должен быть также направлен почтовой связью.

9. Конфиденциальная информация

      254. Информация, отнесенная законодательством государства-члена к конфиденциальной (включая коммерческую, налоговую и другую конфиденциальную информацию), за исключением государственной тайны (государственных секретов), или к служебной информации ограниченного распространения, представляется в орган, проводящий расследования, с соблюдением требований, установленных законодательством государства-члена в отношении такой информации.
      Орган, проводящий расследования, обеспечивает необходимый уровень защиты такой информации.
      255. Информация, представляемая заинтересованным лицом в орган, проводящий расследования, рассматривается в качестве конфиденциальной при представлении этим лицом обоснований, свидетельствующих в том числе о том, что раскрытие такой информации предоставит конкурентное преимущество третьему лицу либо повлечет за собой неблагоприятные последствия для лица, представившего такую информацию, или для лица, у которого им получена такая информация.
      256. Заинтересованные лица, представляющие конфиденциальную информацию, обязаны вместе с ней представлять неконфиденциальную версию такой информации.
      Неконфиденциальная версия должна быть достаточно подробной для понимания существа информации, представленной в конфиденциальном виде.
      В исключительных случаях, когда заинтересованное лицо не может представить неконфиденциальную версию конфиденциальной информации, оно должно представить обоснование с подробным изложением причин, по которым представление неконфиденциальной версии невозможно.
      257. В случае если орган, проводящий расследования, установит, что обоснования, представленные заинтересованным лицом, не позволяют отнести представленную информацию к конфиденциальной, либо заинтересованное лицо, не представившее неконфиденциальную версию конфиденциальной информации, не представляет обоснование невозможности представления конфиденциальной информации в неконфиденциальном виде или представляет сведения, которые не являются таким обоснованием, орган, проводящий расследования, может не учитывать эту информацию.
      258. Орган, проводящий расследования, обязан не разглашать и не передавать третьим лицам конфиденциальную информацию без письменного согласия представившего такую информацию заинтересованного лица или указанных в пункте 244 настоящего Протокола уполномоченных органов государств-членов и дипломатических и торговых представительств государств-членов в третьих странах.
      За разглашение, использование с целью извлечения личной выгоды, иное нецелевое использование конфиденциальной информации, представленной в целях проведения расследования органу, проводящему расследования, заявителями, участниками расследований, заинтересованными лицами или указанными в пункте 244 настоящего Протокола уполномоченными органами государств-членов и дипломатическими и торговыми представительствами государств-членов в третьих странах, должностные лица и сотрудники органа, проводящего расследования, могут быть лишены привилегий и иммунитетов, предусмотренных международным договором в рамках Союза о привилегиях и иммунитетах, и привлечены к ответственности в порядке, утверждаемом Комиссией.
      Настоящий Протокол не препятствует раскрытию органом, проводящим расследования, информации, содержащей причины, лежащие в основе принятия решений Комиссии, или доказательства, на которые полагалась Комиссия, в той степени, в которой это необходимо для разъяснения этих причин или доказательств в Суде Союза.
      Порядок использования и защиты конфиденциальной информации в органе, проводящем расследования, утверждается Комиссией.

10. Заинтересованные лица

      259. Заинтересованными лицами при проведении расследования являются:
      1) производитель аналогичного или непосредственно конкурирующего товара (при проведении специального защитного расследования) либо аналогичного товара (при проведении антидемпингового или компенсационного расследования) в государствах-членах;
      2) объединение производителей, большинство участников которого являются производителями аналогичного или непосредственно конкурирующего товара (при проведении специального защитного расследования) либо аналогичного товара (при проведении антидемпингового или компенсационного расследования) в государствах-членах;
      3) объединение производителей, участники которого осуществляют производство более 25 процентов от общего объема производства аналогичного или непосредственно конкурирующего товара (при проведении специального защитного расследования) либо аналогичного товара (при проведении антидемпингового или компенсационного расследования) в государствах-членах;
      4) экспортер, иностранный производитель или импортер товара, являющегося объектом расследования, и объединение иностранных производителей, экспортеров или импортеров товаров, существенная часть участников которого являются производителями, экспортерами или импортерами данного товара из экспортирующей третьей страны или страны происхождения товара;
      5) уполномоченный орган экспортирующей третьей страны либо страны происхождения товара;
      6) потребители товара, являющегося объектом расследования (если они используют такой товар при производстве продукции), и объединения таких потребителей в государствах-членах;
      7) общественные объединения потребителей (если товар является предметом потребления преимущественно физическими лицами).
      260. Заинтересованные лица действуют в ходе расследования самостоятельно или через своих представителей, у которых имеются должным образом оформленные полномочия.
      Если заинтересованное лицо в ходе расследования действует через уполномоченного представителя, орган, проводящий расследования, доводит до сведения заинтересованного лица всю информацию о предмете расследования только через этого представителя.

11. Уведомления о принимаемых в связи с расследованиями
решениях

      261. Орган, проводящий расследования, публикует на официальном сайте Союза в сети Интернет следующие уведомления о принимаемых в связи с расследованиями решениях:
      о начале расследования;
      о введении предварительной специальной, предварительной антидемпинговой или предварительной компенсационной пошлины;
      о возможном применении антидемпинговой пошлины в соответствии с пунктом 104 настоящего Протокола или возможном применении компенсационной пошлины в соответствии с пунктом 169 настоящего Протокола;
      о завершении специального защитного расследования;
      о завершении расследования, по результатам которого органом, проводящим расследования, сделано заключение о наличии оснований для введения антидемпинговой или компенсационной пошлины либо о целесообразности одобрения соответствующих обязательств;
      о завершении или приостановлении расследования в связи с одобрением соответствующих обязательств о принимаемых в связи с расследованиями решениях;
      о завершении расследования, по результатам которого органом, проводящим расследования, сделано заключение об отсутствии оснований для введения специальной защитной, антидемпинговой или компенсационной меры;
      об иных принимаемых в связи с расследованиями решениях.
      Такие уведомления также направляются уполномоченному органу экспортирующей третьей страны и другим заинтересованным лицам, известным органу, проводящему расследования.
      262. Уведомление о начале расследования публикуется в срок не более 10 рабочих дней с даты принятия органом, проводящим расследования, решения о начале расследования и должно содержать:
      1) полное описание товара, являющегося объектом расследования;
      2) наименование экспортирующей третьей страны;
      3) краткое изложение сведений, свидетельствующих о наличии возросшего импорта на таможенную территорию Союза и наличии серьезного ущерба отрасли экономики государств-членов или угрозы его причинения (при принятии решения о начале специального защитного расследования);
      4) краткое изложение сведений, свидетельствующих о наличии демпингового или субсидируемого импорта и наличии материального ущерба отрасли экономики государств-членов, или угрозы его причинения, или существенного замедления создания отрасли экономики государств-членов (при принятии решения о начале антидемпингового или компенсационного расследования);
      5) адрес, по которому заинтересованные лица могут направлять свое мнение и относящиеся к расследованию сведения;
      6) срок, который составляет 25 календарных дней и в течение которого орган, проводящий расследования, принимает от заинтересованных лиц заявления о намерении принять участие в расследовании;
      7) срок, который составляет 45 календарных дней и в течение которого орган, проводящий расследования, принимает от участников расследования ходатайства о проведении публичных слушаний;
      8) срок, который составляет 60 календарных дней и в течение которого орган, проводящий расследования, принимает от заинтересованных лиц в письменной форме комментарии и относящиеся к расследованию сведения.
      263. Уведомление о введении предварительной специальной, предварительной антидемпинговой или предварительной компенсационной пошлины публикуется в срок не более 3 рабочих дней с даты принятия такого решения Комиссией и должно содержать также следующую информацию:
      1) наименование экспортера товара, являющегося объектом расследования, либо наименование экспортирующей третьей страны (если наименование экспортера привести невозможно);
      2) достаточное для осуществления таможенного контроля описание товара, являющегося объектом расследования;
      3) основания для положительного заключения о наличии демпингового импорта с указанием размера демпинговой маржи и описанием оснований для выбора методологии расчета и сравнения нормальной стоимости товара и его экспортной цены (при введении предварительной антидемпинговой пошлины);
      4) основания для положительного заключения о наличии субсидируемого импорта с описанием факта наличия субсидии и указанием рассчитанного размера субсидии на единицу товара (при введении предварительной компенсационной пошлины);
      5) основания для установления наличия серьезного или материального ущерба отрасли экономики государств-членов, угрозы его причинения или существенного замедления создания отрасли экономики государств-членов;
      6) основания для установления причинно-следственной связи между возросшим импортом, демпинговым или субсидируемым импортом и соответственно серьезным или материальным ущербом отрасли экономики государств-членов, угрозой его причинения или существенным замедлением создания отрасли экономики государств-членов;
      7) основания для положительного заключения о наличии возросшего импорта (при введении предварительной специальной пошлины).
      264. Уведомление о возможном применении антидемпинговой пошлины в соответствии с пунктом 104 настоящего Протокола или уведомление о возможном применении компенсационной пошлины в соответствии с пунктом 169 настоящего Протокола должно содержать:
      1) достаточное для осуществления таможенного контроля описание товара, являющегося объектом расследования;
      2) наименование экспортера товара, являющегося объектом расследования, либо наименование экспортирующей третьей страны (если наименование экспортера привести невозможно);
      3) краткое изложение сведений, свидетельствующих о выполнении условий, указанных в пунктах 104 или 169 настоящего Протокола.
      265. Уведомление о завершении специального защитного расследования публикуется органом, проводящим расследования, в срок не более 3 рабочих дней с даты завершения расследования и должно содержать основные выводы, которые сделаны органом, проводящим расследования, на основании анализа информации, имеющейся в его распоряжении.
      266. Уведомление о завершении расследования, по результатам которого органом, проводящим расследования, сделано заключение о наличии оснований для введения антидемпинговой или компенсационной пошлины либо о целесообразности одобрения соответствующих обязательств, публикуется в срок не более 3 рабочих дней с даты завершения расследования и должно содержать:
      1) разъяснение окончательного заключения органа, проводящего расследования, о результатах расследования;
      2) указание на факты, на основании которых сделано такое заключение;
      3) информацию, указанную в пункте 263 настоящего Протокола;
      4) указание на причины принятия или непринятия в ходе расследования аргументов и требований экспортеров и импортеров товара, являвшегося объектом расследования;
      5) указание на причины принятия решений в соответствии с пунктами 48 – 51 настоящего Протокола.
      267. Уведомление о завершении или приостановлении расследования в связи с одобрением соответствующих обязательств публикуется в срок не более 3 рабочих дней с даты завершения или приостановления расследования и должно содержать неконфиденциальную версию этих обязательств.
      268. Уведомление о завершении расследования, по результатам которого органом, проводящим расследования, сделано заключение об отсутствии оснований для введения специальной защитной, антидемпинговой или компенсационной меры, публикуется в срок не более 3 рабочих дней с даты завершения расследования и должно содержать:
      1) разъяснение окончательного заключения органа, проводящего расследования, о результатах расследования;
      2) указание на факты, на основании которых сделано заключение, предусмотренное подпунктом 1 настоящего пункта.
      269. Уведомление о завершении расследования, по результатам которого принято решение о неприменении меры в соответствии с пунктом 272 настоящего Протокола, публикуется в срок не более 3 рабочих дней с даты принятия такого решения и должно содержать разъяснение причин принятия Комиссией решения о неприменении специальной защитной, антидемпинговой или компенсационной меры с указанием фактов и выводов, на основании которых принято такое решение.
      270. Орган, проводящий расследования, обеспечивает направление в установленном порядке в компетентные органы Всемирной торговой организации всех уведомлений, предусмотренных Марракешским соглашением об учреждении Всемирной торговой организации от 15 апреля 1994 года в части проводимых расследований и применяемых мер.
      271. Положения пунктов 261 – 270 настоящего Протокола с учетом соответствующих различий применяются к уведомлениям о начале и завершении повторных расследований.

VII. Неприменение специальной защитной, антидемпинговой и
компенсационной меры

      272. Комиссия по результатам расследования может принять решение о неприменении специальной защитной, антидемпинговой или компенсационной меры, даже в случае, если применение такой меры соответствует критериям, установленным настоящим Протоколом.
      Указанное решение может быть принято Комиссией в случае, если органом, проводящим расследования, по результатам анализа всей информации, предоставленной заинтересованными лицами, подготовлено заключение о том, что применение такой меры может причинить ущерб интересам государств-членов. Такое решение может быть пересмотрен, в случае если причины, послужившие основой его принятия, изменились.
      273. Заключение, указанное в абзаце втором пункта 272 настоящего Протокола, должно основываться на результатах совокупной оценки интересов отрасли экономики государств-членов, потребителей товара, являющегося объектом расследования (если они используют такой товар при производстве продукции), и объединений таких потребителей в государствах-членах, общественных объединений потребителей (если товар является предметом потребления преимущественно физическими лицами) и импортеров данного товара. При этом такое заключение может быть сделано только после того, как указанным лицам была предоставлена возможность дать свои комментарии по данному вопросу в соответствии с пунктом 274 настоящего Протокола.
      При подготовке такого заключения особое значение должно уделяться необходимости устранения искажающего влияния возросшего, демпингового или субсидируемого импорта на обычный ход торговли и состояние конкуренции на соответствующем товарном рынке государств-членов и на положение отрасли экономики государств-членов.
      274. В целях применения положений пункта 272 настоящего Протокола производители аналогичного или непосредственно конкурирующего товара (при проведении специального защитного расследования) либо аналогичного товара (при проведении антидемпингового или компенсационного расследования) в государствах-членах, их объединения, импортеры и объединения импортеров товара, являющегося объектом расследования, потребители товара, являющегося объектом расследования (если они используют такой товар при производстве продукции), и объединения таких потребителей в государствах-членах, общественные объединения потребителей (если товар является предметом потребления преимущественно физическими лицами) имеют право в течение срока, установленного в уведомлении, публикуемом в соответствии с пунктом 262 настоящего Протокола, предоставить свои комментарии и информацию по данному вопросу. Такие комментарии и информация или их неконфиденциальная версия в соответствующих случаях должны быть предоставлены для ознакомления другим заинтересованным лицам, указанным в настоящем пункте, которые вправе предоставить свои ответные комментарии.
      Информация, предоставляемая в соответствии с настоящим пунктом, должна приниматься во внимание независимо от ее источника при условии наличия объективных фактов, подтверждающих ее достоверность.

VIII. Заключительные положения 1. Особенности обжалования в судебном порядке решений о
применении специальных защитных, антидемпинговых и
компенсационных мер

275. Порядок и особенности рассмотрения дел об оспаривании решения Комиссии и (или) действия (бездействия) Комиссии, связанных с применением специальных защитных, антидемпинговых и компенсационных мер, определяется Статутом Суда Союза (приложение № 2 к Договору) и регламентом Суда Союза.

2. Исполнение решений Суда Союза

      276. Комиссия принимает необходимые меры для исполнения решений Суда Союза, касающихся применения специальных защитных, антидемпинговых и компенсационных мер. Решение Комиссии, признанное Судом Союза не соответствующим Договору и (или) международным договорам в рамках Союза, приводится Комиссией в соответствие с Договором и (или) международными договорами в рамках Союза путем проведения по инициативе органа, проводящего расследования, повторного расследования, в части, необходимой для исполнения решения Суда Союза.
      При проведении повторного расследования с учетом соответствующих различий применяются положения, относящиеся к проведению расследования.
      Срок проведения повторного расследования, предусмотренного настоящим пунктом, как правило, не превышает 9 месяцев.

3. Администрирование процедур расследования

277. В целях реализации настоящего Протокола Комиссия принимает акты относительно процедур начала, проведения, завершения и (или) приостановления расследования. Принятые акты Комиссии не должны изменять положения Договора или противоречить им.

Приложение
к Протоколу о применении
специальных защитных,
антидемпинговых и компенсационных
мер по отношению к третьим странам

Положение
о зачислении и распределении специальных,
антидемпинговых и компенсационных пошлин

I. Общие положения

1. Настоящее Положение определяет порядок зачисления и распределения между государствами-членами сумм установленных в соответствии с разделом IX Договора о Евразийском экономическом союзе (далее – Договор) специальных, антидемпинговых и компенсационных пошлин. Указанный порядок применяется также в отношении сумм пеней (процентов), начисленных на суммы специальных, антидемпинговых, компенсационных пошлин в случаях и порядке, предусмотренных в соответствии с Таможенным кодексом Евразийского экономического союза.
2. Понятия, используемые в настоящем Положении, применяются в значениях, определенных Протоколом о порядке зачисления и распределения сумм ввозных таможенных пошлин (иных пошлин, налогов и сборов, имеющих эквивалентное действие), их перечисления в доход бюджетов государств-членов (приложение № 5 к Договору), Протоколом о применении специальных защитных, антидемпинговых и компенсационных мер по отношению к третьим странам (приложение № 8 к Договору) и Таможенным кодексом Евразийского экономического Союза.

II. Зачисление и учет сумм специальных, антидемпинговых,
компенсационных пошлин

      3. С даты вступления в силу решения Комиссии о применении специальной защитной, антидемпинговой, компенсационной меры суммы специальных, антидемпинговых, компенсационных пошлин (за исключением предварительных специальных, предварительных антидемпинговых, предварительных компенсационных пошлин), обязанность по уплате которых в отношении товаров, ввозимых на таможенную территорию Союза, возникла с даты начала применения соответствующей меры, подлежат зачислению, распределению и перечислению в бюджеты государств-членов в порядке и по нормативам, которые определены Протоколом о порядке зачисления и распределения сумм ввозных таможенных пошлин (иных пошлин, налогов и сборов, имеющих эквивалентное действие), их перечисления в доход бюджетов государств-членов (приложение № 5 к Договору), с учетом особенностей, установленных настоящим Положением.
      4. При неперечислении или неполном перечислении в бюджет других государств-членов сумм распределенных специальных, антидемпинговых, компенсационных пошлин в установленные сроки и непоступлении информации от уполномоченного органа этого государства-члена об отсутствии сумм специальных, антидемпинговых, компенсационных пошлин применяются положения пунктов 20 – 28 Протокола о порядке зачисления и распределения сумм ввозных таможенных пошлин (иных пошлин, налогов и сборов, имеющих эквивалентное действие), их перечисления в доход бюджетов государств-членов (приложение № 5 к Договору), установленные для зачисления и распределения между государствами-членами сумм ввозных таможенных пошлин.
      5. Суммы специальных, антидемпинговых, компенсационных пошлин подлежат зачислению в национальной валюте на единый счет уполномоченного органа государства-члена, в котором они подлежат уплате в соответствии с Таможенным кодексом Евразийского экономического союза, в том числе при взыскании таких пошлин.
      6. Специальные, антидемпинговые, компенсационные пошлины уплачиваются плательщиками на единый счет уполномоченного органа государства-члена, в котором они подлежат уплате в соответствии с Таможенным кодексом Евразийского экономического союза, отдельными расчетными (платежными) документами (инструкциями).
      7. Суммы специальных, антидемпинговых, компенсационных пошлин не могут быть зачтены в счет уплаты иных платежей, кроме зачета в счет погашения задолженности плательщиков по уплате таможенных платежей, а также пеней (процентов) (далее – зачет в счет погашения задолженности).
      8. В счет уплаты специальных, антидемпинговых, компенсационных пошлин могут быть зачтены налоги и сборы, иные платежи (за исключением ввозных таможенных пошлин, а также вывозных таможенных пошлин в отношении нефти сырой и отдельных категорий товаров, выработанных из нефти (нефтепродуктов), вывозимых за пределы таможенной территории Союза), поступившие на единый счет уполномоченного органа государства-члена, в котором они подлежат уплате в соответствии с Таможенным кодексом Евразийского экономического союза.
      В счет погашения задолженности плательщиков по уплате специальных, антидемпинговых, компенсационных пошлин могут быть зачтены ввозные таможенные пошлины.
      9. Уполномоченные органы обособленно учитывают:
      1) суммы поступлений (возвратов, зачетов в счет погашения задолженности) специальных, антидемпинговых, компенсационных пошлин на едином счете уполномоченного органа;
      2) суммы распределенных специальных, антидемпинговых, компенсационных пошлин, перечисленные на счета в иностранной валюте других государств-членов;
      3) суммы зачисленных в бюджет государства-члена поступлений от распределения этим государством-членом специальных, антидемпинговых, компенсационных пошлин;
      4) суммы специальных, антидемпинговых, компенсационных пошлин, поступившие в бюджет государства-члена от других государств-членов;
      5) суммы поступивших в бюджеты государств-членов процентов за нарушение настоящего Положения, повлекшее неисполнение, неполное и (или) несвоевременное исполнение обязательств государства-члена по перечислению сумм от распределения специальных, антидемпинговых, компенсационных пошлин;
      6) суммы специальных, антидемпинговых, компенсационных пошлин, перечисление которых на счета в иностранной валюте других государств-членов приостановлено.
      10. Суммы поступлений, указанные в пункте 9 настоящего Положения, обособленно отражаются в отчетности об исполнении бюджета каждым из государств-членов.
      11. Суммы специальных, антидемпинговых, компенсационных пошлин, поступившие на единый счет уполномоченного органа в последний рабочий день календарного года государства-члена, отражаются в отчете об исполнении бюджета за отчетный год.
      12. Суммы распределенных специальных, антидемпинговых, компенсационных пошлин за последний рабочий день календарного года государства-члена перечисляются не позднее второго рабочего дня текущего года государства-члена в бюджет этого государства-члена и на счета в иностранной валюте других государств-членов, а также отражаются в отчете об исполнении бюджета за отчетный год.
      13. Суммы доходов от распределения специальных, антидемпинговых, компенсационных пошлин, поступившие в бюджет государства-члена от уполномоченных органов других государств-членов за последний рабочий день календарного года других государств-членов, отражаются в отчете об исполнении бюджета за текущий год.
      14. На денежные средства, находящиеся на едином счете уполномоченного органа, не может быть обращено взыскание в порядке исполнения судебных актов или каким-либо иным способом, за исключением случаев взыскания задолженности по уплате таможенных платежей, специальных, антидемпинговых, компенсационных пошлин, а также пеней (процентов) в соответствии с Таможенным кодексом Евразийского экономического союза.
      15. Предварительная специальная, предварительная антидемпинговая, предварительная компенсационная пошлины уплачиваются (взыскиваются) в национальной валюте на счет, определенный законодательством государства-члена, таможенными органами которого взимаются предварительная специальная, предварительная антидемпинговая, предварительная компенсационная пошлины.
      16. В установленных Протоколом о применении специальных защитных, антидемпинговых и компенсационных мер по отношению к третьим странам (приложение № 8 к Договору) случаях суммы уплаченных (взысканных) предварительных специальных, предварительных антидемпинговых, предварительных компенсационных пошлин, а также суммы антидемпинговых, компенсационных пошлин, уплаченных в порядке, установленном для взимания соответствующих видов предварительных пошлин, подлежат зачету в специальные, антидемпинговые, компенсационные пошлины и зачислению на единый счет уполномоченного органа того государства-члена, в котором они были уплачены, не позднее 30 рабочих дней с даты вступления в силу соответствующего решения Комиссии о применении (продлении, распространении на составные части и (или) производные товара) специальной защитной, антидемпинговой, компенсационной меры.
      В установленных Протоколом о применении специальных защитных, антидемпинговых и компенсационных мер по отношению к третьим странам (приложение № 8 к Договору) случаях суммы обеспечения уплаты антидемпинговых пошлин подлежат зачету в антидемпинговые пошлины и зачислению на единый счет уполномоченного органа того государства-члена, в котором они были уплачены, не позднее 30 рабочих дней с даты вступления в силу соответствующего решения Комиссии о применении антидемпинговой меры.

III. Возврат сумм специальных, антидемпинговых и
компенсационных пошлин

      17. Возврат плательщику сумм предварительных специальных, предварительных антидемпинговых, предварительных компенсационных пошлин, а также антидемпинговых, компенсационных пошлин, взимаемых в порядке, установленном для взимания предварительных антидемпинговых, предварительных компенсационных пошлин, осуществляется в случаях, определенных Протоколом о применении специальных защитных, антидемпинговых и компенсационных мер по отношению к третьим странам (приложение № 8 к Договору), в порядке, установленном законодательством государства-члена, в котором уплачивались (взыскивались) указанные пошлины (если иное не установлено Таможенным кодексом Евразийского экономического союза).
      18. Возврат сумм специальных, антидемпинговых, компенсационных пошлин осуществляется в соответствии с законодательством государства-члена, в котором уплачивались (взыскивались) указанные пошлины (если иное не установлено Таможенным кодексом Евразийского экономического союза) с учетом настоящего Положения.
      19. Возврат плательщику сумм специальных, антидемпинговых, компенсационных пошлин, их зачет в счет погашения задолженности осуществляются с единого счета уполномоченного органа в текущем дне в пределах сумм специальных, антидемпинговых, компенсационных пошлин, поступивших на единый счет уполномоченного органа, а также зачтенных в счет уплаты специальных, антидемпинговых, компенсационных пошлин в отчетном дне, с учетом сумм возврата специальных, антидемпинговых, компенсационных пошлин, не принятых национальным (центральным) банком государства-члена к исполнению в отчетном дне, за исключением случаев, установленных пунктом 20 настоящего Положения.
      20. Возврат плательщику сумм специальных, антидемпинговых, компенсационных пошлин, их зачет в счет погашения задолженности осуществляются с единого счета уполномоченного органа Республики Казахстан в отчетном дне в пределах сумм специальных, антидемпинговых, компенсационных пошлин, поступивших (зачтенных) на единый счет уполномоченного органа Республики Казахстан в день осуществления возврата (зачета).
      21. Определение сумм возврата специальных, антидемпинговых, компенсационных пошлин, подлежащих возврату и (или) зачету в счет погашения задолженности, в текущем дне осуществляется до распределения сумм поступивших специальных, антидемпинговых, компенсационных пошлин между государствами-членами.
      22. При недостаточности средств для осуществления возврата специальных, антидемпинговых, компенсационных пошлин и (или) зачета в счет погашения задолженности в соответствии с пунктами 19 и 20 настоящего Положения указанный возврат (зачет) осуществляется государством-членом в последующие рабочие дни.
      Пени (проценты) за несвоевременный возврат плательщику специальных, антидемпинговых, компенсационных пошлин выплачиваются плательщику из бюджета соответствующего государства-члена и не включаются в состав специальных, антидемпинговых, компенсационных пошлин.

IV. Обмен информацией между уполномоченными органами

23. Обмен информацией между уполномоченными органами, необходимой для реализации настоящего Положения, осуществляется в соответствии с решением Комиссии, определяющим порядок, формы и сроки обмена такой информацией.

ПРИЛОЖЕНИЕ № 9
к Договору о Евразийском
экономическом союзе

ПРОТОКОЛ
о техническом регулировании в рамках
Евразийского экономического союза

      1. Настоящий Протокол разработан в соответствии с
разделом X Договора о Евразийском экономическом союзе и определяет порядок, правила и процедуры технического регулирования в рамках Союза.
      2. Понятия, используемые в настоящем Протоколе, означают следующее:
      «аккредитация» – официальное признание органом по аккредитации компетентности органа по оценке соответствия
(в том числе органа по сертификации, испытательной лаборатории (центра)) выполнять работы в определенной области оценки соответствия;
      «безопасность» – отсутствие недопустимого риска, связанного с возможностью причинения вреда и (или) нанесения ущерба;
      «выпуск продукции в обращение» – поставка или ввоз продукции (в том числе отправка со склада изготовителя или отгрузка без складирования) с целью распространения на территории Союза в ходе коммерческой деятельности на безвозмездной или возмездной основе;
      «государственный контроль (надзор) за соблюдением требований технических регламентов Союза» – деятельность уполномоченных органов государств-членов, направленная на предупреждение, выявление и пресечение нарушений требований технических регламентов Союза юридическими лицами, их руководителями и иными должностными лицами, физическими лицами, зарегистрированными в качестве индивидуальных предпринимателей, их уполномоченными представителями, осуществляемая посредством проведения проверок юридических лиц и физических лиц, зарегистрированных в качестве индивидуальных предпринимателей, и принятия предусмотренных законодательством государств-членов мер по пресечению и (или) устранению последствий выявленных нарушений, а также надзор за исполнением указанных требований, анализ и прогнозирование исполнения требований технических регламентов Союза при осуществлении деятельности юридическими лицами и физическими лицами, зарегистрированными в качестве индивидуальных предпринимателей;
      «декларация о соответствии техническим регламентам Союза» – документ, которым заявитель удостоверяет соответствие выпускаемой в обращение продукции требованиям технических регламентов Союза;
      «декларирование соответствия» – форма обязательного подтверждения соответствия выпускаемой в обращение продукции требованиям технических регламентов Союза;
      «единый знак обращения продукции на рынке Союза» – обозначение, служащее для информирования приобретателей и потребителей о соответствии выпускаемой в обращение продукции требованиям технических регламентов Союза;
      «идентификация продукции» – процедура отнесения продукции к области применения технического регламента Союза и установления соответствия продукции технической документации на данную продукцию;
      «изготовитель» – юридическое лицо или физическое лицо, зарегистрированное в качестве индивидуального предпринимателя, в том числе иностранный изготовитель, осуществляющие от своего имени производство или производство и реализацию продукции и ответственные за ее соответствие требованиям технических регламентов Союза;
      «межгосударственный стандарт» – региональный стандарт, принятый Межгосударственным советом по стандартизации, метрологии и сертификации Содружества Независимых Государств;
      «международный стандарт» – стандарт, принятый международной организацией по стандартизации;
      «национальный (государственный) стандарт» – стандарт, принятый органом по стандартизации государства-члена;
      «объект технического регулирования» – продукция или продукция и связанные с требованиями к продукции процессы проектирования (включая изыскания), производства, строительства, монтажа, наладки, эксплуатации, хранения, перевозки, реализации и утилизации;
      «обязательное подтверждение соответствия» – документальное удостоверение соответствия продукции и процессов проектирования (включая изыскания), производства, строительства, монтажа, наладки, эксплуатации, хранения, перевозки, реализации и утилизации требованиям технических регламентов Союза;
      «обязательная сертификация» – форма обязательного подтверждения органом по сертификации соответствия объектов технического регулирования требованиям технических регламентов Союза;
      «орган по аккредитации» – орган или юридическое лицо, уполномоченные в соответствии с законодательством государства-члена на проведение аккредитации;
      «оценка соответствия» – прямое или косвенное определение соблюдения требований, предъявляемых к объекту технического регулирования;
      «продукция» – результат деятельности, представленный в материально-вещественной форме и предназначенный для дальнейшего использования в хозяйственных и иных целях;
      «региональный стандарт» – стандарт, принятый региональной организацией по стандартизации;
      «регистрация (государственная регистрация)» – форма оценки соответствия объектов технического регулирования требованиям технических регламентов Союза, осуществляемая уполномоченным органом государства-члена;
      «риск» – сочетание вероятности причинения вреда и последствий этого вреда для жизни или здоровья человека, имущества, окружающей среды, жизни или здоровья животных и растений;
      «свидетельство о регистрации (государственной регистрации)» – документ, подтверждающий соответствие объекта технического регулирования требованиям технических регламентов Союза;
      «сертификат соответствия техническим регламентам Союза» – документ, которым орган по сертификации удостоверяет соответствие выпускаемой в обращение продукции требованиям технического регламента Союза (технических регламентов Союза);
      «стандарт» – документ, в котором в целях многократного использования устанавливаются характеристики продукции, правила осуществления и характеристики процессов проектирования (включая изыскания), производства, строительства, монтажа, наладки, эксплуатации, хранения, перевозки, реализации и утилизации, выполнения работ или оказания услуг, правила и методы исследований (испытаний) и измерений, правила отбора образцов, требования к терминологии, символике, упаковке, маркировке или этикеткам и правилам их нанесения;
      «технический регламент Союза» – документ, принятый Комиссией и устанавливающий обязательные для применения и исполнения на территории Союза требования к объектам технического регулирования;
      «техническое регулирование» – правовое регулирование отношений в области установления, применения и исполнения обязательных требований к продукции или к продукции и связанным с требованиями к продукции процессам проектирования (включая изыскания), производства, строительства, монтажа, наладки, эксплуатации, хранения, перевозки, реализации и утилизации, а также правовое регулирование отношений в области оценки соответствия;
      «уполномоченное изготовителем лицо» – зарегистрированные в установленном законодательством государства-члена порядке на его территории юридическое лицо или физическое лицо в качестве индивидуального предпринимателя, которые на основании договора с изготовителем, в том числе иностранным изготовителем, осуществляют действия от имени этого изготовителя при оценке соответствия и выпуске в обращение продукции на территории Союза, а также несут ответственность за несоответствие продукции требованиям технических регламентов Союза.
      3. Для объектов технического регулирования, в отношении которых не вступили в силу технические регламенты Союза, действуют нормы законодательства государств-членов или актов Комиссии.
      Особенности технического регулирования, оценки соответствия, стандартизации и аккредитации в отношении оборонной продукции (работ, услуг), поставляемой по государственному оборонному заказу, продукции (работ, услуг), используемой в целях защиты сведений, составляющих государственную тайну или относящихся к охраняемой в соответствии с законодательством государств-членов иной информации ограниченного доступа, продукции (работ, услуг), сведения о которой составляют государственную тайну, продукции (работ, услуг) и объектов, для которых устанавливаются требования, связанные с обеспечением безопасности в области использования атомной энергии, а также в отношении процессов проектирования (включая изыскания), производства, строительства, монтажа, наладки, эксплуатации, хранения, перевозки, реализации, утилизации, захоронения указанной продукции и указанных объектов устанавливаются законодательством государств-членов.
      В технических регламентах Союза устанавливаются обязательные требования к объектам технического регулирования, а также правила идентификации продукции, формы, схемы и процедуры оценки соответствия.
      В качестве основы для разработки технических регламентов Союза применяются соответствующие международные стандарты (правила, директивы, рекомендации и иные документы, принятые международными организациями по стандартизации), за исключением случаев, когда соответствующие документы отсутствуют, не соответствуют целям принятия технических регламентов Союза, в том числе вследствие климатических и географических факторов или технологических и других особенностей. В случае отсутствия необходимых документов применяются региональные документы (регламенты, директивы, решения, стандарты, правила и иные документы), национальные (государственные) стандарты, национальные технические регламенты или их проекты.
      В технических регламентах Союза также могут содержаться требования к терминологии, упаковке, маркировке, этикеткам и правилам их нанесения, санитарные требования и процедуры, а также ветеринарно-санитарные и карантинные фитосанитарные требования, имеющие общий характер.
      В технических регламентах Союза могут содержаться специфические требования, отражающие особенности, связанные с характерными для государств-членов климатическими и географическими факторами или технологическими особенностями, и действующие только на территориях государств-членов.
      В технических регламентах Союза с учетом степени риска причинения вреда могут содержаться специальные требования к продукции или к продукции и связанным с требованиями к продукции процессам проектирования (включая изыскания), производства, строительства, монтажа, наладки, эксплуатации, хранения, перевозки, реализации и утилизации, требования к терминологии, упаковке, маркировке, этикеткам и правилам их нанесения, обеспечивающие защиту отдельных категорий граждан (несовершеннолетних, беременных женщин, кормящих матерей, инвалидов).
      Технический регламент Союза разрабатывается с учетом рекомендаций по содержанию и типовой структуре технического регламента Союза, утверждаемых Комиссией.
      Разработка, принятие, изменение и отмена технических регламентов Союза осуществляются в порядке, утверждаемом Комиссией.
      4. В целях выполнения требований технического регламента Союза Комиссия утверждает перечень международных и региональных (межгосударственных) стандартов, а в случае их отсутствия – национальных (государственных) стандартов, в результате применения которых на добровольной основе обеспечивается соблюдение требований технического регламента Союза.
      Применение на добровольной основе соответствующих стандартов, включенных в указанный перечень, является достаточным условием соблюдения требований соответствующего технического регламента Союза.
      Неприменение стандартов, включенных в указанный перечень, не может рассматриваться как несоблюдение требований технического регламента Союза.
      В случае неприменения стандартов, включенных в указанный перечень, оценка соответствия осуществляется на основе анализа рисков.
      В целях проведения исследований (испытаний) и измерений при оценке соответствия объектов технического регулирования требованиям технического регламента Союза Комиссия утверждает перечень международных и региональных (межгосударственных) стандартов, а в случае их отсутствия – национальных (государственных) стандартов, содержащих правила и методы исследований (испытаний) и измерений, в том числе правила отбора образцов, необходимые для применения и исполнения требований технического регламента Союза и осуществления оценки соответствия объектов технического регулирования.
      Разработка и принятие указанных перечней стандартов осуществляются в порядке, утверждаемом Комиссией.
      До разработки соответствующих межгосударственных стандартов в перечень международных и региональных (межгосударственных) стандартов, а в случае их отсутствия – национальных (государственных) стандартов, содержащих правила и методы исследований (испытаний) и измерений, в том числе правила отбора образцов, необходимые для применения и исполнения требований технического регламента Союза и осуществления оценки соответствия объектов технического регулирования, могут включаться методики исследований (испытаний) и измерений, аттестованные (валидированные) и утвержденные в соответствии с законодательством государства-члена. Перечень указанных методик исследований (испытаний) и измерений предоставляется уполномоченными органами государств-членов в Комиссию.
      Международные и региональные стандарты применяются после принятия их в качестве межгосударственных или национальных (государственных) стандартов.
      5. Оценка соответствия объектов технического регулирования, устанавливаемая в технических регламентах Союза, проводится в формах регистрации (государственной регистрации), испытаний, подтверждения соответствия, экспертизы и (или) в иной форме.
      Обязательное подтверждение соответствия осуществляется в формах декларирования соответствия и сертификации.
      Формы, схемы и процедуры оценки соответствия устанавливаются в технических регламентах Союза на основе типовых схем оценки соответствия, утверждаемых Комиссией.
      Оценка соответствия выпускаемой в обращение продукции требованиям технических регламентов Союза осуществляется до выпуска ее в обращение.
      Обязательное подтверждение соответствия проводится только в случаях, установленных соответствующим техническим регламентом Союза, и исключительно на соответствие требованиям технического регламента Союза.
      При оценке соответствия заявителем могут быть зарегистрированные на территории государства-члена в соответствии с его законодательством юридическое лицо или физическое лицо в качестве индивидуального предпринимателя, являющиеся изготовителем или продавцом либо уполномоченным изготовителем лицом.
      Круг заявителей устанавливается в соответствии с техническим регламентом Союза.
      Единые формы документов об оценке соответствия и правила их оформления утверждаются Комиссией.
      Единые реестры выданных или принятых документов об оценке соответствия размещаются на официальном сайте Союза в сети Интернет. Формирование и ведение указанных единых реестров осуществляются в порядке, утверждаемом Комиссией.
      Аккредитованные органы по оценке соответствия (в том числе органы по сертификации, испытательные лаборатории (центры)), осуществляющие работы по оценке соответствия установленным техническим регламентом Союза требованиям, должны быть включены в единый реестр органов по оценке соответствия Союза. Включение органов по оценке соответствия в этот реестр, а также его формирование и ведение осуществляются в порядке, утверждаемом Комиссией.
      Регистрацию (государственную регистрацию) объектов технического регулирования осуществляют органы государства-члена, уполномоченные на проведение указанных работ, в соответствии с законодательством государства-члена.
      6. Продукция, соответствующая требованиям технических регламентов Союза, распространяющимся на эту продукцию, и прошедшая установленные техническими регламентами Союза процедуры оценки соответствия, подлежит обязательной маркировке единым знаком обращения продукции на рынке Союза.
      Изображение единого знака обращения продукции на рынке Союза и порядок его применения утверждаются Комиссией.
      При обращении продукции на территории Союза маркировка продукции должна быть нанесена на русском языке и при наличии соответствующих требований в законодательстве государств-членов на государственном (государственных) языке (языках) государства-члена, на территории которого реализуется продукция.
      7. До дня вступления в силу технического регламента Союза продукция, в отношении которой государствами-членами установлены одинаковые обязательные требования, одинаковые формы и схемы подтверждения соответствия, применяются одинаковые или сопоставимые методы исследований (испытаний) и измерений продукции при проведении обязательного подтверждения соответствия и которая включена в единый перечень продукции, подлежащей обязательному подтверждению соответствия с выдачей сертификатов соответствия и деклараций о соответствии по единой форме, допускается к обращению на территории Союза, если она прошла установленные процедуры подтверждения соответствия на территории государства-члена с соблюдением следующих условий:
      проведение сертификации органом по оценке соответствия, включенным в единый реестр органов по оценке соответствия Союза;
      проведение испытаний в испытательных лабораториях (центрах), включенных в единый реестр органов по оценке соответствия Союза;
      оформление сертификатов соответствия и деклараций о соответствии по единой форме.
      Указанный единый перечень продукции, единые формы указанных сертификата соответствия и декларации о соответствии и правила их оформления утверждаются Комиссией.
      8. Ввоз продукции, подлежащей обязательной оценке соответствия на таможенной территории Союза, осуществляется в порядке, утверждаемом Комиссией.
      9. Государство-член, руководствуясь защитой своих законных интересов, может предпринять экстренные меры по предотвращению выпуска в обращение опасной продукции. В этом случае государство-член незамедлительно информирует другие государства-члены о принятых экстренных мерах и приступает к процессу консультаций и переговоров по данному вопросу.
      10. Комиссия формирует информационную систему в области технического регулирования, которая является частью интегрированной информационной системы Союза.

ПРИЛОЖЕНИЕ № 10
к Договору о Евразийском
экономическом союзе

ПРОТОКОЛ
о проведении согласованной политики
в области обеспечения единства измерений

      1. Настоящий Протокол разработан в соответствии с разделом X Договора о Евразийском экономическом союзе и определяет принципы осуществления государствами-членами согласованной политики в области обеспечения единства измерений в целях обеспечения сопоставимости результатов измерений и результатов оценки (подтверждения) соответствия продукции требованиям технических регламентов Союза и измерений количественных показателей продукции.
      2. Понятия, используемые в настоящем Протоколе, означают следующее:
      «аттестация методик (методов) измерений» – исследование и подтверждение соответствия методик (методов) измерений метрологическим требованиям к измерениям;
      «единица величины» – величина фиксированного размера, которой условно присвоено числовое значение, равное единице, и которая применяется для количественного выражения однородных с ней величин;
      «единство измерений» – состояние измерений, при котором результаты этих измерений выражены в допущенных к применению в государствах-членах единицах величин, а показатели точности измерений не выходят за установленные границы;
      «измерение» – процесс экспериментального получения одного или более количественных значений величины, которые могут быть обоснованно приписаны величине;
      «калибровка средства измерений» – совокупность операций, устанавливающих соотношение между значением величины, полученным с помощью средства измерений, и значением величины, воспроизведенной эталоном единицы величины того же рода, с целью определения действительных метрологических характеристик средства измерений;
      «Международная система единиц (СИ)» – система единиц, принятая Генеральной конференцией по мерам и весам, основанная на Международной системе величин и включающая в себя наименования и обозначения, наборы приставок, их наименования, обозначения и правила применения;
      «методика (метод) измерений» – совокупность конкретно описанных операций при измерении, выполнение которых обеспечивает получение результатов измерений с установленными показателями точности;
      «метрологическая прослеживаемость» – свойство результата измерения, в соответствии с которым результат может быть соотнесен с национальным (первичным) эталоном через документированную неразрывную цепь поверок и калибровок;
      «метрологическая экспертиза» – анализ и оценивание правильности и полноты применения метрологических требований, правил и норм, связанных с единством измерений;
      «национальный (первичный) эталон» – эталон единицы величины, признанный государством-членом для использования в государственной или хозяйственной деятельности в качестве основы для приписывания значения величины другим эталонам единиц величин того же рода;
      «поверка средств измерений» – совокупность операций, выполняемых в целях подтверждения соответствия средств измерений обязательным метрологическим требованиям;
      «референтная методика (метод) измерений» – методика (метод) измерений, используемая для получения результатов измерений, которые могут быть применены для оценки правильности измеренных значений величины, полученных с помощью других методик (методов) измерений величин того же рода, а также для калибровки средств измерений или для определения характеристик стандартных образцов;
      «сличение эталонов» – установление соотношения между результатами измерений при воспроизведении и передаче единицы измерения эталонами единиц величин одного уровня точности;
      «средство измерений» – техническое средство, предназначенное для измерений и имеющее метрологические характеристики;
      «стандартный образец» – материал (вещество) с установленными показателями точности измерений и метрологической прослеживаемостью, достаточно однородный и стабильный в отношении определенных свойств для того, чтобы использовать его при измерении или при оценивании качественных свойств в соответствии с предполагаемым назначением;
      «утверждение типа средства измерений» – решение органа государственной власти (управления) государства-члена в области обеспечения единства измерений о разрешении применения средства измерения утвержденного типа на территории государства-члена на основании положительных результатов испытаний;
      «утверждение типа стандартного образца» – решение органа государственной власти (управления) государства-члена в области обеспечения единства измерений о разрешении применения стандартного образца утвержденного типа на территории государства-члена на основании положительных результатов испытаний;
      «шкала величины» – упорядоченная совокупность значений величины, служащая исходной основой для измерения соответствующей величины;
      «эталон единицы величины» – техническое средство (комплекс средств), предназначенное для воспроизведения, хранения и передачи единицы величины или шкалы величины.
      3. Государства-члены проводят согласованную политику в области обеспечения единства измерений посредством гармонизации законодательства государств-членов в области обеспечения единства измерений и проведения согласованных действий, обеспечивающих:
      1) создание механизмов взаимного признания результатов работ в области обеспечения единства измерений путем утверждения правил взаимного признания результатов работ по обеспечению единства измерений;
      2) использование эталонов единиц величин, средств измерений, стандартных образцов и аттестованных методик (методов) измерений, для которых государствами-членами обеспечивается метрологическая прослеживаемость получаемых с их помощью результатов к Международной системе единиц (СИ), к национальным (первичным) эталонам и (или) к международным эталонам единиц величин;
      3) взаимное предоставление сведений в области обеспечения единства измерений, содержащихся в соответствующих информационных фондах государств-членов;
      4) применение согласованных порядков выполнения работ в области обеспечения единства измерений.
      4. Государства-члены принимают меры, направленные на гармонизацию законодательства государств-членов в области обеспечения единства измерений в отношении установления требований к измерениям, единицам величин, эталонам единиц величин и шкалам величин, средствам измерений, стандартным образцам, методикам (методам) измерений на основе документов, принятых международными и региональными организациями по метрологии и стандартизации.
      5. Государства-члены осуществляют взаимное признание результатов работ в области обеспечения единства измерений, выполненных органами государственной власти (управления) или юридическими лицами государств-членов, уполномоченными (нотифицированными) в соответствии с законодательством своего государства на выполнение работ в области обеспечения единства измерений, согласно утвержденным порядкам проведения этих работ и правилам взаимного признания результатов работ по обеспечению единства измерений.
      Признание результатов работ в области обеспечения единства измерений осуществляется применительно к средствам измерений, изготовленным на территориях государств-членов.
      6. В целях обеспечения метрологической прослеживаемости результатов измерений, эталонов единиц величин, стандартных образцов государств-членов к национальным (первичным) эталонам и Международной системе единиц (СИ) государства-члены организуют проведение работ по созданию и совершенствованию эталонов единиц величин, определению и разработке номенклатуры стандартных образцов, установлению эквивалентности эталонов единиц величин государств-членов путем их регулярного сличения.
      7. Нормативные правовые акты государств-членов, нормативные и международные документы, международные договоры государств-членов в области обеспечения единства измерений, аттестованные методики (методы) измерений, средства измерений в регулируемых государствами-членами областях, сведения об эталонах единиц величин и шкалах величин, утвержденных типах стандартных образцов и утвержденных типах средств измерений образуют информационные фонды государств-членов в области обеспечения единства измерений.
      Ведение информационных фондов осуществляется в соответствии с законодательством государств-членов, взаимное предоставление содержащихся в информационных фондах сведений организуется органами государственной власти (управления) государств-членов, указанными в пункте 5 настоящего Протокола, в порядке, устанавливаемом Комиссией.
      8. Государства-члены наделяют соответствующими полномочиями органы государственной власти (управления) в области обеспечения единства измерений, которые проводят консультации, направленные на согласование позиций государств-членов, и осуществляют координацию и проведение работ в области обеспечения единства измерений.
      9. Комиссия утверждает следующие документы:
      1) перечень внесистемных единиц величин, применяемых при разработке технических регламентов Союза, включая их соотношения с Международной системой единиц (СИ);
      2) правила взаимного признания результатов работ по обеспечению единства измерений;
      3) порядки проведения работ в области обеспечения единства измерений, в том числе:
      порядок проведения метрологической экспертизы проекта технического регламента Союза, проекта перечня стандартов, в результате применения которых на добровольной основе обеспечивается соблюдение требований технического регламента Союза, проекта перечня стандартов, содержащих правила и методы исследований (испытаний) и измерений, в том числе правила отбора образцов, необходимые для применения и исполнения требований технического регламента Союза и осуществления оценки соответствия объектов технического регулирования;
      порядок организации проведения межлабораторных сравнительных испытаний (межлабораторных сличений);
      порядок метрологической аттестации методики (метода) измерений;
      порядок аттестации методики (метода) измерений, принимаемой в качестве референтной методики (метода) измерений;
      порядок утверждения типа средства измерений;
      порядок утверждения типа стандартного образца;
      порядок организации поверки и калибровки средства измерений;
      4) порядок взаимного предоставления сведений в области обеспечения единства измерений, содержащихся в информационных фондах государств-членов.

ПРИЛОЖЕНИЕ № 11
к Договору о Евразийском
экономическом союзе

ПРОТОКОЛ
о признании результатов работ по аккредитации
органов по оценке соответствия

      1. Настоящий Протокол разработан в соответствии с разделом X Договора о Евразийском экономическом союзе (далее – Договор) и определяет условия взаимного признания результатов работ по аккредитации органов по оценке соответствия.
      2. Понятия, используемые в настоящем Протоколе, означают следующее:
      «апелляция» – обращение органа по оценке соответствия в орган по аккредитации о пересмотре решения, принятого органом по аккредитации в отношении данного органа по оценке соответствия;
      «аттестация эксперта по аккредитации» – подтверждение соответствия физического лица установленным требованиям и признание его компетентности по проведению работ по аккредитации;
      «жалоба» – заявление, содержащее выражение неудовлетворенности действиями (бездействием) органа по оценке соответствия или органа по аккредитации со стороны любого лица и требующее ответа;
      «заявитель на аккредитацию» – юридическое лицо, зарегистрированное в соответствии с законодательством государства-члена и претендующее на получение аккредитации в качестве органа по оценке соответствия;
      «орган по аккредитации» – орган или юридическое лицо, уполномоченные в соответствии с законодательством государства-члена на проведение аккредитации;
      «технический эксперт» – физическое лицо, обладающее специальными знаниями в определенной области аккредитации, привлекаемое и назначаемое органом по аккредитации для участия в аккредитации органов по оценке соответствия и включенное в реестр технических экспертов;
      «эксперт по аккредитации» – физическое лицо, аттестованное и назначенное органом по аккредитации в установленном законодательством государства-члена порядке для проведения аккредитации органов по оценке соответствия и включенное в реестр экспертов по аккредитации.
      3. Государства-члены осуществляют гармонизацию законодательства в сфере аккредитации посредством:
      принятия правил в области аккредитации на основании международных стандартов и иных документов, принятых международными и региональными организациями по аккредитации;
      применения межгосударственных стандартов в области аккредитации, разработанных на основе международных стандартов;
      обеспечения и организации проведения межлабораторных сравнительных испытаний (межлабораторных сличений);
      обмена информацией в области аккредитации на основе принципов открытости информации, безвозмездности и своевременности.
      Государства-члены взаимно признают аккредитацию органов по оценке соответствия (в том числе органов по сертификации и испытательных лабораторий (центров)) в национальных системах аккредитации государств-членов при выполнении органами по аккредитации положений статьи 54 Договора.
      4. Органы по аккредитации осуществляют следующие полномочия:
      1) осуществляют формирование и ведение:
      реестра аккредитованных органов по оценке соответствия;
      реестра экспертов по аккредитации;
      реестра технических экспертов;
      национальной части единого реестра органов по оценке соответствия Союза;
      2) предоставляют в интегрированную информационную систему Союза сведения из реестров аккредитованных органов по оценке соответствия, экспертов по аккредитации и технических экспертов, а также иные сведения и документы, касающиеся аккредитации и предусмотренные Договором;
      3) предоставляют возможность представителям органов по аккредитации осуществлять взаимные сравнительные оценки с целью достижения равнозначности применяемых в государствах-членах процедур;
      4) рассматривают и принимают решения в отношении апелляций, поданных органами по оценке соответствия о пересмотре решений, принятых органом по аккредитации в отношении этих органов по оценке соответствия;
      5) рассматривают и принимают решения в отношении жалоб, поступающих от физических или юридических лиц государств-членов на деятельность органов по аккредитации, а также на деятельность аккредитованных ими органов по оценке соответствия.
      5. Актуальная информация об органе по аккредитации предоставляется им в Комиссию для размещения на официальном сайте Союза в сети Интернет.
      6. В целях обеспечения равноценного уровня компетентности экспертов по аккредитации и технических экспертов органы по аккредитации обеспечивают гармонизацию требований, предъявляемых к компетентности экспертов по аккредитации и технических экспертов.

ПРИЛОЖЕНИЕ № 12
к Договору о Евразийском
экономическом союзе

ПРОТОКОЛ
о применении санитарных, ветеринарно-санитарных и карантинных
фитосанитарных мер

I. Общие положения

      1. Настоящий Протокол разработан в соответствии с разделом XI Договора о Евразийском экономическом союзе и определяет порядок применения санитарных, ветеринарно-санитарных и карантинных фитосанитарных мер.
      2. Понятия, используемые в настоящем Протоколе, означают следующее:
      «аудит зарубежной официальной системы надзора» – процедура определения способности зарубежной официальной системы надзора обеспечивать уровень безопасности товаров, подлежащих ветеринарному контролю (надзору), как минимум эквивалентный единым ветеринарным (ветеринарно-санитарным) требованиям;
      «ветеринарный контроль (надзор)» – деятельность уполномоченных органов в области ветеринарии, направленная на предотвращение ввоза и распространения возбудителей заразных болезней животных, в том числе общих для человека и животных, и товаров, не соответствующих единым ветеринарным (ветеринарно-санитарным) требованиям, а также предупреждение, обнаружение и пресечение нарушений требований международных договоров и актов, составляющих право Союза, и законодательства государств-членов в области ветеринарии;
      «ветеринарно-санитарные меры» – обязательные для исполнения требования и процедуры, применяемые в целях предупреждения болезней животных и защиты населения от болезней, общих для человека и животных, в связи с возникающими рисками, в том числе в случае переноса или распространения их животными, с кормами, сырьем и продукцией животного происхождения, а также перевозящими их транспортными средствами, в пределах таможенной территории Союза;
      «ветеринарный сертификат» – документ, выдаваемый уполномоченным органом в области ветеринарии на подконтрольные ветеринарному контролю (надзору) товары, подлежащие перемещению (перевозке), и удостоверяющий их безопасность в ветеринарно-санитарном отношении и (или) благополучие административных территорий мест производства этих товаров по заразным болезням животных, в том числе болезней, общих для человека и животных;
      «государственная регистрация» – процедура оценки соответствия продукции единым санитарно-эпидемиологическим и гигиеническим требованиям или требованиям технических регламентов Союза, осуществляемая уполномоченным органом в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения;
      «государственный санитарно-эпидемиологический надзор (контроль)» – деятельность уполномоченных органов в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения, направленная на предупреждение, обнаружение и пресечение нарушений обязательных требований, установленных Комиссией и законодательством государств-членов в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения;
      «единые ветеринарные (ветеринарно-санитарные) требования» – требования, предъявляемые к подконтрольным ветеринарному контролю (надзору) товарам, их обращению и объектам, подлежащим ветеринарному контролю (надзору), направленные на недопущение возникновения, ввоза и распространения на таможенной территории Союза возбудителей заразных болезней животных, в том числе общих для человека и животных, и товаров животного происхождения, опасных в ветеринарно-санитарном отношении;
      «единые карантинные фитосанитарные требования» – требования, предъявляемые к подкарантинной продукции (подкарантинным грузам, подкарантинным материалам, подкарантинным товарам), подлежащей карантинному фитосанитарному контролю (надзору) на таможенной границе Союза и на таможенной территории Союза, ее обращению и подкарантинным объектам, направленные на недопущение возникновения, ввоза и распространения на таможенной территории Союза карантинных объектов;
      «единые правила и нормы обеспечения карантина растений» –правила, процедуры, инструкции, методики карантинных фитосанитарных обследований, методы досмотра подкарантинной продукции (подкарантинных грузов, подкарантинных материалов, подкарантинных товаров), подлежащей карантинному фитосанитарному контролю (надзору) на таможенной границе Союза и на таможенной территории Союза, идентификации карантинных объектов, проведения лабораторных исследований и экспертизы, обеззараживания и другие важнейшие мероприятия, осуществляемые уполномоченными органами по карантину растений;
      «единые санитарно-эпидемиологические и гигиенические требования к продукции (товарам), подлежащей санитарно-эпидемиологическому надзору (контролю)» – документ, содержащий установленные Комиссией обязательные для соблюдения требования, предъявляемые к подконтрольной санитарно-эпидемиологическому надзору (контролю) продукции (товарам), направленные на предупреждение вредного воздействия на организм человека факторов среды обитания и обеспечение благоприятных условий жизнедеятельности человека;
      «животные» – все виды животных, в том числе птицы, пчелы, водные животные и представители дикой фауны;
      «карантин растений» – правовой режим, предусматривающий систему мер по охране растений и продукции растительного происхождения от карантинных объектов на таможенной территории Союза;
      «карантинные объекты» – вредные организмы, отсутствующие или ограниченно распространенные на территориях государств-членов и внесенные в единый перечень карантинных объектов Союза;
      «карантинная фитосанитарная безопасность» – обеспечение состояния защищенности таможенной территории Союза от рисков, возникающих при проникновении и (или) распространении карантинных объектов;
      «карантинный фитосанитарный контроль (надзор)» – деятельность уполномоченных органов по карантину растений, направленная на выявление карантинных объектов, установление карантинного фитосанитарного состояния подкарантинной продукции (подкарантинных грузов, подкарантинных материалов, подкарантинных товаров), выполнение международных обязательств и соблюдение законодательства государств-членов в области карантина растений;
      «карантинные фитосанитарные меры» – обязательные для исполнения требования, правила и процедуры, применяемые в целях обеспечения охраны таможенной территории Союза от завоза и распространения карантинных объектов и снижения причиняемых ими потерь, а также устранения препятствий в международной торговле подкарантинной продукцией (подкарантинными грузами, подкарантинными материалами, подкарантинными товарами);
      «объект, подлежащий ветеринарному контролю (надзору)» – организация или лицо, участвующие в изготовлении (производстве), переработке, транспортировке и (или) хранении подконтрольных ветеринарному контролю (надзору) товаров;
      «партия подкарантинной продукции (подкарантинных грузов, подкарантинных материалов, подкарантинных товаров)» – количество подкарантинной продукции (подкарантинных грузов, подкарантинных материалов, подкарантинных товаров), предназначенной для отправки одним транспортным средством в один пункт назначения одному получателю;
      «партия подконтрольных ветеринарному контролю (надзору) товаров» – количество подконтрольного ветеринарному контролю (надзору) товара, предназначенное для отправки одним транспортным средством в один пункт назначения одному получателю и оформленное одним ветеринарным сертификатом;
      «подкарантинная продукция (подкарантинные грузы, подкарантинные материалы, подкарантинные товары)» – растения, продукция растительного происхождения, грузы, почва, организмы, материалы, тара, упаковка, включенные в перечень подкарантинной продукции (подкарантинных грузов, подкарантинных материалов, подкарантинных товаров), подлежащей карантинному фитосанитарному контролю (надзору) на таможенной границе Союза и на таможенной территории Союза, и перемещаемые через таможенную границу Союза и по таможенной территории Союза, которые могут быть носителями карантинных объектов и (или) способствовать их распространению и в отношении которых необходимо принятие карантинных фитосанитарных мер;
      «подкарантинные объекты» – земли любого целевого назначения, здания, строения, сооружения, резервуары, места складирования, оборудование, транспортные средства, контейнеры и иные объекты, которые могут быть источниками проникновения на таможенную территорию Союза и (или) распространения на ней карантинных объектов;
      «подконтрольная государственному санитарно-эпидемиологическому надзору (контролю) продукция (товары)» – товары, химические, биологические и радиоактивные вещества, в том числе источники ионизирующего излучения, отходы и иные грузы, представляющие опасность для человека, пищевые продукты, материалы и изделия, включенные в единый перечень продукции (товаров), подлежащей санитарно-эпидемиологическому надзору (контролю), перемещаемые через таможенную границу Союза и по таможенной территории Союза;
      «подконтрольные ветеринарному контролю (надзору) товары» – товары, включенные в единый перечень товаров, подлежащих ветеринарному контролю (надзору);
      «продукция, подлежащая государственной регистрации» – отдельные виды продукции, которые могут оказать вредное воздействие на жизнь и здоровье человека при их обращении и безопасность которых подтверждается фактом наличия государственной регистрации;
      «разрешение на ввоз (вывоз) или транзит подконтрольных ветеринарному контролю (надзору) товаров» – документ, определяющий порядок и условия использования подконтрольных ветеринарному контролю (надзору) товаров исходя из эпизоотического состояния стран-экспортеров при ввозе и транзите подконтрольных ветеринарному контролю (надзору) товаров, выдаваемый уполномоченным в соответствии с законодательством государств-членов должностным лицом уполномоченного органа в области ветеринарии;
      «санитарные, ветеринарно-санитарные и карантинные фитосанитарные меры» – обязательные для исполнения санитарные, ветеринарно-санитарные и карантинные фитосанитарные требования и процедуры, применяемые в целях:
      защиты жизни и здоровья человека и животных от рисков, возникающих от добавок загрязняющих веществ, токсинов или болезнетворных организмов в пищевых продуктах, напитках, кормах и другой продукции;
      защиты жизни и здоровья животных и растений от рисков, возникающих в связи с проникновением, укоренением (закреплением) или распространением вредителей растений, возбудителей болезней растений и животных, растений (сорняков), организмов – переносчиков болезней или болезнетворных организмов, имеющих карантинное значение для государств-членов;
      защиты жизни и здоровья человека от рисков, возникающих в связи с болезнями, переносимыми животными, растениями или продукцией из них;
      предотвращения или ограничения другого ущерба, причиняемого проникновением, укоренением (закреплением) или распространением вредителей растений, возбудителей болезней растений и животных, растений (сорняков), болезнетворных организмов, имеющих карантинное значение для государств-членов, в том числе в случае переноса или распространения их животными и (или) растениями, с продукцией, грузами, материалами, транспортными средствами;
      «санитарно-карантинный контроль» – вид государственного санитарно-эпидемиологического надзора (контроля) в отношении лиц, транспортных средств и подконтрольной государственному санитарно-эпидемиологическому надзору (контролю) продукции (товаров) в пунктах пропуска через таможенную границу Союза, на межгосударственных передаточных железнодорожных станциях или стыковых станциях в целях предотвращения ввоза потенциально опасной для здоровья человека продукции (товаров), завоза, возникновения и распространения инфекционных и массовых неинфекционных заболеваний (отравлений);
      «санитарно-противоэпидемические мероприятия» – организационные, административные, инженерно-технические,
медико-санитарные, профилактические и иные меры, направленные на оценку риска вредного воздействия на человека факторов среды обитания, устранение или уменьшение такого риска, предотвращение возникновения и распространения инфекционных и массовых неинфекционных болезней (отравлений) и их ликвидацию;
      «санитарно-эпидемиологическое благополучие населения» – состояние здоровья населения, среды обитания, при котором отсутствует вредное воздействие факторов среды обитания на человека и обеспечиваются благоприятные условия его жизнедеятельности;
      «санитарные меры» – обязательные для исполнения требования и процедуры, в том числе требования к конечному продукту, методы обработки, производства, транспортировки, хранения и утилизации, процедуры отбора проб, методов исследований (испытаний), оценки риска, государственной регистрации, требования к маркировке и упаковке, непосредственно направленные на обеспечение безопасности продукции (товаров) в целях защиты жизни и здоровья человека;
      «свидетельство о государственной регистрации» – документ, подтверждающий безопасность продукции (товаров), удостоверяющий соответствие продукции (товаров) единым санитарно-эпидемиологическим и гигиеническим требованиям и выдаваемый уполномоченным органом в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения по единой форме и в порядке, которые утверждаются Комиссией;
      «уполномоченные органы в области ветеринарии» – государственные органы и учреждения государств-членов, осуществляющие деятельность в области ветеринарии;
      «уполномоченные органы в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения» – государственные органы и учреждения государств-членов, осуществляющие деятельность в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения в соответствии с законодательством государств-членов и актами Комиссии;
      «уполномоченные органы по карантину растений» – национальные организации по карантину и защите растений;
      «фитосанитарный контрольный пост» – пункт по карантину растений, создаваемый в пунктах пропуска через таможенную границу Союза и в иных местах, определяемых в соответствии с законодательством государств-членов;
      «фитосанитарный сертификат» – документ международного образца, сопровождающий подкарантинную продукцию (подкарантинные грузы, подкарантинные материалы, подкарантинные товары) и выдаваемый уполномоченным органом по карантину растений страны-экспортера (реэкспортера) по форме, установленной Международной конвенцией по карантину и защите растений от 6 декабря 1951 года, и удостоверяющий, что подкарантинная продукция (подкарантинные грузы, подкарантинные материалы, подкарантинные товары) соответствует фитосанитарным требованиям страны-импортера;
      «эпизоотическое состояние» – ветеринарно-санитарная обстановка на определенной территории в конкретно указанное время, характеризующаяся наличием болезней животных, их распространением и уровнем заболеваемости.

II. Санитарные меры

      3. Государственный санитарно-эпидемиологический надзор (контроль) на таможенной границе Союза и на таможенной территории Союза проводится в порядке, утверждаемом Комиссией.
      4. Государства-члены создают в пунктах пропуска, предназначенных для перемещения подконтрольных государственному санитарно-эпидемиологическому надзору (контролю) продукции (товаров) через таможенную границу Союза, санитарно-карантинные пункты и принимают меры по проведению необходимых санитарно-противоэпидемических мероприятий.
      Государства-члены осуществляют санитарно-карантинный контроль на специально оборудованных и оснащенных средствами для проведения санитарно-противоэпидемических мероприятий санитарно-карантинных пунктах в соответствии с законодательством государств-членов с учетом требований, утверждаемых Комиссией.
      Комиссия определяет перечень продукции, перемещение которой через таможенную границу Союза осуществляется в специально оборудованных пунктах пропуска, определяемых в соответствии с законодательством государств-членов и актами, составляющими право Союза.
      Обращение продукции, подлежащей государственной регистрации в соответствии с актами Комиссии, на территории Союза осуществляется при наличии государственной регистрации.
      5. Государства-члены:
      1) принимают согласованные меры, направленные на предупреждение завоза, распространения и ликвидацию на таможенной территории Союза инфекционных и массовых неинфекционных болезней (отравлений), опасных для здоровья человека, последствий чрезвычайных ситуаций, а также актов терроризма с применением биологических агентов, химических и радиоактивных веществ;
      2) осуществляют санитарно-противоэпидемические мероприятия по недопущению ввоза на таможенную территорию Союза и оборота опасной для жизни, здоровья человека и среды его обитания подконтрольной государственному санитарно-эпидемиологическому надзору (контролю) продукции (товаров).
      6. Государства-члены имеют право вводить временные санитарные меры и проводить санитарно-противоэпидемические мероприятия в случае:
      ухудшения санитарно-эпидемиологической ситуации на территории государства-члена;
      получения информации от соответствующих международных организаций, от государств-членов или третьих стран о применяемых санитарных мерах и (или) ухудшении санитарно-эпидемиологической ситуации;
      если соответствующее научное обоснование применения санитарных мер является недостаточным или не может быть представлено в необходимые сроки;
      выявления подконтрольной государственному санитарно-эпидемиологическому надзору (контролю) продукции (товаров), не соответствующей единым санитарным требованиям или техническим регламентам Союза.
      Государства-члены в возможно короткий срок уведомляют друг друга о введении ими санитарных мер, проведении санитарно-противоэпидемических мероприятий и их изменении.
      При введении государством-членом временных санитарных мер другие государства-члены принимают необходимые меры и проводят санитарно-противоэпидемические мероприятия, обеспечивающие надлежащий уровень защиты государства-члена, принявшего решение о введении таких мер.
      7. Уполномоченные органы в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения:
      осуществляют санитарно-эпидемиологический надзор (контроль) в отношении лиц, транспортных средств, подконтрольных государственному санитарно-эпидемиологическому надзору (контролю) продукции (товаров) при перемещении их через таможенную границу Союза в пунктах пропуска государств-членов, расположенных на таможенной границе Союза и на таможенной территории Союза;
      имеют право запрашивать у уполномоченных органов других государств-членов необходимые протоколы лабораторных исследований (испытаний);
      оказывают взаимную научно-методическую и техническую помощь в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения;
      информируют друг друга о возможных поступлениях товаров, не соответствующих единым санитарно-эпидемиологическим и гигиеническим требованиям, о каждом случае обнаружения особо опасных инфекционных болезней, указанных в международных медико-санитарных правилах, и опасной для жизни и здоровья человека продукции;
      при необходимости и по взаимной договоренности в целях соблюдения требований, установленных актами, составляющими право Союза, в области санитарных мер и охраны таможенной территории Союза от ввоза и распространения инфекционных и массовых неинфекционных болезней (отравлений), подконтрольной государственному санитарно-эпидемиологическому надзору (контролю) продукции (товаров), не соответствующей санитарно-эпидемиологическим и гигиеническим требованиям, а также для оперативного решения иных вопросов проводят совместные проверки (инспекции) на территориях государств-членов, производящих подконтрольную государственному санитарно-эпидемиологическому надзору (контролю) продукцию (товары).
      Уполномоченные органы в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения в случаях обнаружения инфекционных и массовых неинфекционных болезней (отравлений) и (или) распространения на таможенной территории Союза продукции, опасной для жизни, здоровья человека и среды его обитания, направляют информацию о них, а также о принятых санитарных мерах в интегрированную информационную систему Союза.
      8. Финансирование расходов, связанных с проведением совместных проверок (инспекций), осуществляется за счет средств соответствующих бюджетов государств-членов, если в каждом конкретном случае не будет согласован иной порядок.

III. Ветеринарно-санитарные меры

      9. Ветеринарный контроль (надзор) на таможенной границе Союза и на таможенной территории Союза проводится в соответствии с положением о едином порядке осуществления ветеринарного контроля на таможенной границе Союза и на таможенной территории Союза, утверждаемом Комиссией.
      10. Государства-члены создают в пунктах пропуска, предназначенных для перемещения подконтрольных ветеринарному контролю (надзору) товаров через таможенную границу Союза, пограничные контрольные ветеринарные пункты и принимают необходимые ветеринарно-санитарные меры.
      11. Уполномоченные органы в области ветеринарии:
      1) принимают меры по недопущению ввоза и распространения на таможенной территории Союза возбудителей заразных болезней животных, в том числе общих для человека и животных, и товаров (продукции) животного происхождения, опасных в ветеринарно-санитарном отношении;
      2) в случае обнаружения и распространения на территории государства-члена заразных болезней животных, в том числе общих для человека и животных, и (или) товаров (продукции) животного происхождения, опасных в ветеринарно-санитарном отношении, незамедлительно после официального установления диагноза или подтверждения небезопасности товаров (продукции) направляют информацию в Комиссию о них, а также о принятых ветеринарно-санитарных мерах в интегрированную информационную систему Союза, а также для уведомления уполномоченных органов других государств-членов;
      3) своевременно уведомляют Комиссию об изменениях, вносимых в перечень опасных и карантинных болезней животных государства-члена;
      4) оказывают взаимную научную, методическую и техническую помощь в области ветеринарии;
      5) осуществляют аудит зарубежной официальной системы надзора в порядке, утверждаемом Комиссией.
      12. Совместная проверка (инспекция) объектов, подлежащих ветеринарному контролю (надзору), осуществляется в соответствии с положением о едином порядке проведения совместных проверок объектов и отбора проб товаров, подлежащих ветеринарному контролю (надзору).
      Финансирование расходов, связанных с проведением аудита зарубежных официальных систем надзора и совместных проверок (инспекций), осуществляется за счет средств соответствующих бюджетов государств-членов, если в каждом конкретном случае не будет согласован иной порядок.
      13. Правила и методология проведения лабораторных исследований при осуществлении ветеринарного контроля (надзора) устанавливаются Комиссией.
      14. Правила регулирования обращения ветеринарных лекарственных средств, диагностических средств ветеринарного назначения, кормовых добавок, дезинфицирующих, дезинсекционных и дезакаризационных средств устанавливаются Комиссией и законодательством государств-членов.
      15. На основе единых ветеринарных (ветеринарно-санитарных) требований и международных рекомендаций, стандартов, руководств государства-члены могут согласовывать с компетентными органами страны отправителя (третьей стороны) образцы ветеринарных сертификатов на ввозимые на таможенную территорию Союза подконтрольные ветеринарному контролю (надзору) товары, включенные в единый перечень товаров, подлежащих ветеринарному контролю (надзору), отличные от единых форм, в соответствии с актами Комиссии.
      16. Подконтрольные ветеринарному контролю (надзору) товары, помещенные под таможенную процедуру транзита, перемещаются по таможенной территории Союза в порядке, устанавливаемом Комиссией.
      Выдача разрешения на ввоз (вывоз) и транзит подконтрольных ветеринарному контролю (надзору) товаров и оформление ветеринарных сертификатов осуществляются уполномоченным органом в области ветеринарии в соответствии с законодательством этого государства-члена.
      17. Единые формы ветеринарных сертификатов утверждаются Комиссией.

IV. Карантинные фитосанитарные меры

      18. Карантинный фитосанитарный контроль (надзор) на таможенной границе Союза и на таможенной территории Союза осуществляется в порядке, утверждаемом Комиссией.
      19. Единые правила и нормы обеспечения карантина растений утверждаются Комиссией.
      20. Государства-члены создают в пунктах пропуска, предназначенных для перемещения подкарантинной продукции (подкарантинных грузов, подкарантинных материалов и подкарантинных товаров) через таможенную границу Союза, и в иных местах пункты по карантину растений (фитосанитарные контрольные посты) с учетом требований к их материально-техническому оснащению и обустройству, утверждаемых Комиссией.
      21. Государства-члены принимают необходимые меры по предотвращению завоза на таможенную территорию Союза и распространения на ней карантинных объектов.
      22. Уполномоченные органы по карантину растений:
      1) осуществляют карантинный фитосанитарный контроль (надзор) при перемещении подкарантинной продукции через таможенную границу Союза в пунктах пропуска и в иных местах, в которых оборудуются и обустраиваются пункты по карантину растений (фитосанитарные контрольные посты);
      2) осуществляют карантинный фитосанитарный контроль (надзор) при перемещении подкарантинной продукции с территории одного государства-члена на территорию другого государства-члена;
      3) в случае обнаружения и распространения карантинных объектов на таможенной территории Союза направляют информацию о них, а также о принятых карантинных фитосанитарных мерах в интегрированную информационную систему Союза;
      4) своевременно информируют друг друга о случаях обнаружения и распространения карантинных объектов на территориях своих государств и о введении ими временных карантинных фитосанитарных мер;
      5) оказывают друг другу научную, методическую и техническую помощь в области обеспечения карантина растений;
      6) ежегодно обмениваются статистической информацией за прошедший год, касающейся обнаружения и распространения карантинных объектов на территориях своих государств;
      7) обмениваются информацией, касающейся карантинного фитосанитарного состояния территорий в государствах-членах, и при необходимости иной информацией, в том числе сведениями об эффективных методах борьбы против карантинных объектов;
      8) разрабатывают предложения по формированию перечня регулируемых некарантинных вредных организмов, единого перечня карантинных объектов Союза на основании информации о вредных организмах;
      9) взаимодействуют по другим вопросам в области карантинного фитосанитарного контроля (надзора);
      10) по взаимной договоренности:
      направляют специалистов в целях проведения совместного обследования мест производства (изготовления), сортировки, переработки, складирования и упаковки подкарантинной продукции, ввозимой на таможенную территорию Союза из третьих стран;
      участвуют в разработке единых правил и норм обеспечения карантина растений.
      23. Каждая партия подкарантинной продукции (подкарантинных грузов, подкарантинных материалов, подкарантинных товаров), отнесенной в соответствии с перечнем подкарантинной продукции к группе подкарантинной продукции (подкарантинных грузов, подкарантинных материалов, подкарантинных товаров) с высоким фитосанитарным риском, ввозится на таможенную территорию Союза и (или) перемещается с территории одного государства-члена на территорию другого государства-члена в сопровождении экспортного (реэкспортного) фитосанитарного сертификата.
      24. Лабораторное обеспечение карантинных фитосанитарных мер осуществляется в порядке, утверждаемом Комиссией.
      25. Каждое из государств-членов имеет право разрабатывать и вводить временные карантинные фитосанитарные меры в случае:
      1) ухудшения карантинной фитосанитарной ситуации на своей территории;
      2) получения от соответствующих международных организаций, государств-членов и (или) третьих стран информации о принимаемых карантинных фитосанитарных мерах;
      3) если соответствующее научное обоснование применения карантинных фитосанитарных мер является недостаточным или не может быть представлено в необходимые сроки;
      4) систематического выявления карантинных объектов в подкарантинной продукции (подкарантинных грузах, подкарантинных материалах, подкарантинных товарах), ввозимой из третьих стран.

ПРИЛОЖЕНИЕ № 13
к Договору о Евразийском
экономическом союзе

ПРОТОКОЛ
о проведении согласованной политики
в сфере защиты прав потребителей

I. Общие положения

      1. Настоящий Протокол разработан в соответствии с разделом XII Договора о Евразийском экономическом союзе и определяет принципы проведения государствами-членами согласованной политики в сфере защиты прав потребителей и ее основные направления.
      2. Понятия, используемые в настоящем Протоколе, означают следующее:
      «законодательство государства-члена о защите прав потребителей» – совокупность правовых норм, действующих в государстве-члене и регулирующих отношения в области защиты прав потребителей;
      «изготовитель» – организация независимо от формы (вида) собственности, а также физическое лицо, зарегистрированное в качестве индивидуального предпринимателя, производящие товары для реализации потребителям;
      «исполнитель» – организация независимо от формы (вида) собственности, а также физическое лицо, зарегистрированное в качестве индивидуального предпринимателя, выполняющие работы или оказывающие услуги потребителям;
      «недобросовестные хозяйствующие субъекты» – продавцы, изготовители, исполнители, допускающие в своей деятельности нарушения законодательства государств-членов о защите прав потребителей, обычаев делового оборота, если эти нарушения могут причинить или причинили имущественный или неимущественный ущерб потребителям и (или) окружающей среде;
      «общественные объединения потребителей» – зарегистрированные в соответствии с законодательством государств-членов некоммерческие объединения (организации) граждан и (или) юридических лиц, созданные в целях защиты законных прав и интересов потребителей, а также международные неправительственные организации, действующие на территориях всех или нескольких государств-членов;
      «потребитель» – физическое лицо, имеющее намерение заказать (приобрести) либо заказывающий (приобретающий, использующий) товары (работы, услуги) исключительно для личных (бытовых) нужд, не связанных с осуществлением предпринимательской деятельности;
      «продавец» – организация независимо от формы (вида) собственности, а также физическое лицо, зарегистрированное в качестве индивидуального предпринимателя, реализующие товары потребителям по договору купли-продажи;
      «уполномоченные органы в сфере защиты прав потребителей» – государственные органы государств-членов, осуществляющие контрольную (надзорную) деятельность и (или) нормативно-правовое регулирование в сфере защиты прав потребителей в соответствии с законодательством государств-членов, международными договорами и актами, составляющими право Союза.

II. Реализация основных направлений политики
в сфере защиты прав потребителей

      3. В целях формирования для граждан государств-членов равных условий обеспечения защиты прав и законных интересов потребителей государства-члены осуществляют проведение согласованной политики в сфере защиты прав потребителей с учетом законодательства государств-членов о защите прав потребителей и норм международного права в этой сфере по следующим основным направлениям:
      1) обеспечение потребителей, государственных органов и общественных объединений потребителей оперативной и достоверной информацией о товарах (работах, услугах), изготовителях (продавцах, исполнителях);
      2) принятие мер по предотвращению деятельности недобросовестных хозяйствующих субъектов и реализации некачественных товаров (услуг) на территориях государств-членов;
      3) создание для потребителей условий, способствующих свободному выбору товаров (работ, услуг), путем развития правовой грамотности и правосознания потребителей, их осведомленности о характере, способах осуществления защиты прав потребителей и охраняемых законом интересов в административном и судебном порядке, а также доступ потребителей государств-членов к юридической помощи;
      4) реализация программ просвещения в области защиты прав потребителей как неотъемлемой части обучения граждан в образовательных системах государств-членов;
      5) привлечение средств массовой информации, в том числе радио и телевидения, к пропаганде и систематическому освещению вопросов защиты прав потребителей;
      6) сближение законодательства государств-членов о защите прав потребителей.

III. Взаимодействие с общественными объединениями потребителей

4. Государства-члены содействуют созданию условий для деятельности независимых общественных объединений потребителей, их участию в формировании и реализации согласованной политики в сфере защиты прав потребителей, пропаганде и разъяснению прав потребителей, а также в создании системы обмена информацией в сфере защиты прав потребителей между государствами-членами.

IV. Взаимодействие уполномоченных органов в сфере
защиты прав потребителей

      5. Взаимодействие уполномоченных органов в сфере защиты прав потребителей осуществляется путем:
      1) обмена информацией:
      о практике государств-членов в области государственной и общественной защиты прав потребителей;
      о мерах по совершенствованию и обеспечению функционирования системы контроля за соблюдением законодательства государств-членов о защите прав потребителей;
      об изменениях в законодательстве государств-членов о защите прав потребителей;
      2) сотрудничества по предупреждению, выявлению и пресечению нарушения законодательства государств-членов о защите прав потребителей резидентами государств-членов, включая обмен информацией о выявленных на внутреннем рынке нарушениях прав потребителей, в том числе на основании запросов уполномоченных органов в сфере защиты прав потребителей;
      3) проведения совместных аналитических исследований по проблемам, затрагивающим взаимные интересы государств-членов в области защиты прав потребителей;
      4) оказания практической помощи по вопросам, возникающим в процессе сотрудничества, включая создание рабочих групп, обмен опытом и обучение кадров;
      5) организации обмена статистической информацией о результатах деятельности уполномоченных органов в сфере защиты прав потребителей и общественных объединений потребителей;
      6) осуществления сотрудничества по иным вопросам в сфере защиты прав потребителей.

V. Полномочия Комиссии

      6. Комиссия осуществляет следующие полномочия:
      1) вырабатывает рекомендации для государств-членов о применении мер, направленных на повышение эффективности взаимодействия уполномоченных органов в сфере защиты прав потребителей;
      2) вырабатывает рекомендации для государств-членов о порядке реализации положений, указанных в настоящем Протоколе;
      3) создает консультативные органы по вопросам защиты прав потребителей государств-членов.

ПРИЛОЖЕНИЕ № 14
к Договору о Евразийском
экономическом союзе

ПРОТОКОЛ
о проведении согласованной макроэкономической политики

I. Общие положения

      1. Настоящий Протокол разработан в соответствии со статьями 62 и 63 Договора о Евразийском экономическом союзе (далее – Договор) и определяет порядок проведения государствами-членами согласованной макроэкономической политики.
      2. Понятия, используемые в настоящем Протоколе, означают следующее:
      «внешние параметры прогнозов» – показатели, которые характеризуют внешние факторы, оказывающие существенное влияние на развитие экономики государств-членов, и используются при разработке официальных прогнозов социально-экономического развития государств-членов;
      «интервальные количественные значения внешних параметров прогнозов» – верхнее и нижнее значения интервала внешних параметров прогнозов;
      «макроэкономические показатели» – параметры, характеризующие состояние экономики государства-члена, ее развитие и устойчивость к воздействию неблагоприятных факторов, а также степень интеграционного сотрудничества;
      «основные направления экономического развития Союза» – документ рекомендательного характера, определяющий перспективные направления социально-экономического развития, к реализации которых стремятся государства-члены за счет использования интеграционного потенциала Союза и конкурентных преимуществ государств-членов в целях получения каждым государством-членом дополнительного экономического эффекта;
      «основные ориентиры макроэкономической политики государств-членов» – программный документ, определяющий наиболее важные для экономики государств-членов кратко- и среднесрочные задачи, направленный на достижение целей, установленных основными направлениями экономического развития Союза, а также включающий рекомендации по решению указанных задач.

II. Реализация основных направлений
согласованной макроэкономической политики

      3. В целях реализации основных направлений согласованной макроэкономической политики государства-члены:
      1) согласовывают экономическую политику, направленную на использование интеграционного потенциала Союза и конкурентных преимуществ государств-членов, в тех сферах и отраслях экономики, где это необходимо или целесообразно;
      2) учитывают при проведении согласованной макроэкономической политики основные направления экономического развития Союза, основные ориентиры макроэкономической политики государств-членов;
      3) разрабатывают официальные прогнозы социально-экономического развития государств-членов с учетом установленных интервальных количественных значений внешних параметров прогнозов;
      4) проводят согласованную макроэкономическую политику в рамках количественных значений указанных в статье 63 Договора макроэкономических показателей, определяющих устойчивость экономического развития;
      5) разрабатывают и реализуют при участии Комиссии меры, в том числе совместные, в случае если макроэкономические показатели, определяющие устойчивость экономического развития какого-либо государства-члена, не соответствуют количественным значениям, установленным статьей 63 Договора, а также при необходимости учитывают рекомендации Комиссии, направленные на стабилизацию экономической ситуации в соответствии с порядком, утверждаемым Комиссией;
      6) проводят консультации по вопросам, касающимся сложившейся в государствах-членах экономической ситуации, для выработки предложений, направленных на стабилизацию экономики.

III. Компетенция Комиссии

      4. Комиссия координирует проведение государствами-членами согласованной макроэкономической политики посредством:
      1) мониторинга:
      макроэкономических показателей, определяющих устойчивость экономического развития государств-членов, рассчитанных согласно утверждаемой Комиссией методике, и их соответствия количественным параметрам, установленным статьей 63 Договора;
      показателей уровня и динамики развития экономики и показателей степени интеграции, определенных в разделе IV настоящего Протокола;
      2) разработки по согласованию с государствами-членами следующих документов, утверждаемых Высшим советом:
      основные направления экономического развития Союза;
      основные ориентиры макроэкономической политики государств-членов;
      совместные меры, направленные на стабилизацию экономической ситуации, в случае превышения государствами-членами указанных в статье 63 Договора количественных параметров макроэкономических показателей, определяющих устойчивость экономического развития;
      3) разработки:
      рекомендаций, направленных на стабилизацию экономической ситуации, в случае превышения государствами-членами указанных в статье 63 Договора количественных параметров макроэкономических показателей, определяющих устойчивость экономического развития;
      в аналитических (справочных) целях прогнозов социально-экономического развития Союза на основе установленных интервальных количественных значений внешних параметров прогнозов;
      4) содействия в проведении консультаций по вопросам, касающимся сложившейся в государствах-членах экономической ситуации, для выработки предложений, направленных на стабилизацию экономики;
      5) согласования с государствами-членами утверждаемых Комиссией интервальных количественных значений внешних параметров прогнозов для подготовки официальных прогнозов социально-экономического развития государств-членов;
      6) анализа:
      влияния принимаемых решений на условия экономической деятельности и предпринимательской активности хозяйствующих субъектов государств-членов;
      мер согласованной макроэкономической политики в части их соответствия основным ориентирам макроэкономической политики государств-членов;
      7) обмена информацией между уполномоченными органами государств-членов и Комиссией в целях проведения согласованной макроэкономической политики. Порядок такого обмена утверждается Комиссией.

IV. Показатели степени интеграции, уровня и динамики развития
экономики, внешних параметров прогнозов

      5. Для определения степени интеграции используются следующие показатели:
      1) объем национальных инвестиций, направленных в экономику каждого государства-члена, в том числе прямых инвестиций (в долларах США);
      2) объем инвестиций, поступивших в национальную экономику от каждого государства-члена, в том числе прямых инвестиций (в долларах США);
      3) доля каждого государства-члена в общем объеме экспорта государства-члена (в процентах);
      4) доля каждого государства-члена в общем объеме импорта государства-члена (в процентах);
      5) доля каждого государства-члена в общем внешнеторговом обороте государства-члена (в процентах).
      6. Для определения уровня и динамики развития экономики используются следующие показатели:
      1) темпы роста валового внутреннего продукта (в процентах);
      2) валовой внутренний продукт на душу населения по паритету покупательной способности (в долларах США);
      3) сальдо счета текущих операций платежного баланса (в долларах США и процентах валового внутреннего продукта);
      4) индекс реального эффективного обменного курса национальной валюты, рассчитанный на основе индекса потребительских цен (в процентах).
      7. Комиссией по согласованию с государствами-членами может быть принято решение о проведении мониторинга иных показателей степени интеграции, уровня и динамики развития экономики государств-членов, отличных от указанных в пунктах 5 и 6 настоящего Протокола соответственно.
      8. Государства-члены согласовывают на 3-летний период интервальные количественные значения следующих внешних параметров прогнозов:
      темпы развития мировой экономики;
      цены на нефть марки Brent.
      Органы исполнительной власти, уполномоченные на составление официальных прогнозов социально-экономического развития государств-членов, обмениваются также информацией о состоянии внешнеторговых операций, в том числе во взаимной торговле. Для формирования официальных прогнозов социально-экономического развития отдельных государств-членов Российская Федерация представляет указанным уполномоченным органам информацию об ориентировочном интервале изменения прогнозной цены на природный газ, поставляемый для внутреннего потребления, в порядке, утверждаемом Комиссией.
      Указанная информация, предоставляемая Российской Федерацией в целях макроэкономического прогнозирования, не является обязательством Российской Федерации по цене поставки природного газа в государства-члены в прогнозируемом периоде.
      Национальные (центральные) банки государств-членов информируют друг друга о проводимой курсовой политике.
      9. Обмен информацией в целях макроэкономического прогнозирования осуществляется с учетом требований государств-членов к конфиденциальности соответствующей информации.
      10. Высшим советом может быть принято решение о пересмотре внешних параметров прогнозов, используемых при разработке официальных прогнозов социально-экономического развития государств-членов.

ПРИЛОЖЕНИЕ № 15
к Договору о Евразийском
экономическом союзе

ПРОТОКОЛ
о мерах, направленных на проведение согласованной
валютной политики

I. Общие положения

      1. Настоящий Протокол разработан в соответствии со статьей 64 Договора о Евразийском экономическом союзе и определяет меры, принимаемые государствами-членами в целях проведения согласованной валютной политики.
      2. Понятия, используемые в настоящем Протоколе, означают следующее:
      «валютное законодательство» – законодательные акты государств-членов в сфере валютного регулирования и валютного контроля и принятые в их исполнение нормативные правовые акты;
      «валютные ограничения» – установленные международными договорами и актами, составляющими право Союза, или валютным законодательством государств-членов ограничения на валютные операции, выраженные в их прямом запрете, лимитировании объемов, количества и сроков проведения, валюты платежа, в установлении требований по получению специальных разрешений (лицензий) на их проведение, резервированию части, всей суммы или суммы, кратной всей сумме проводимой валютной операции, а также ограничения, связанные с открытием и ведением счетов на территориях государств-членов, и требования об обязательной продаже иностранной валюты;
      «интегрированный валютный рынок» – совокупность внутренних валютных рынков государств-членов, объединенных общими принципами функционирования и государственного регулирования;
      «меры либерализации» – действия, направленные на ослабление или отмену валютных ограничений в отношении валютных операций между резидентами государств-членов, а также в отношении операций с резидентами третьих стран;
      «резидент государства-члена» – лицо, являющееся резидентом одного из государств-членов в соответствии с валютным законодательством данного государства-члена;
      «резидент третьей страны» – лицо, не являющееся резидентом ни одного из государств-членов;
      «уполномоченные организации» – юридические лица, являющиеся резидентами государств-членов и обладающие в соответствии с законодательством государства своего учреждения полномочиями на проведение банковских операций в иностранной валюте;
      «уполномоченные органы валютного контроля» – органы исполнительной власти, иные государственные органы государств-членов, обладающие полномочиями по осуществлению валютного контроля, и национальные (центральные) банки государств-членов.
      При регулировании валютных правоотношений государства-члены применяют понятие «нерезидент» в соответствии с национальным валютным законодательством.

II. Меры, направленные на проведение согласованной
валютной политики

      3. В целях проведения согласованной валютной политики государства-члены принимают следующие меры:
      1) координация политики обменного курса национальных валют (далее – курсовая политика) для обеспечения расширения использования национальных валют государств-членов во взаимных расчетах резидентов государств-членов, в том числе организация проведения взаимных консультаций с целью выработки и координации мероприятий курсовой политики;
      2) обеспечение конвертируемости национальных валют по текущим и капитальным статьям платежного баланса без ограничений путем создания условий для возможности покупки и продажи иностранной валюты резидентами государств-членов через банки государств-членов без ограничений;
      3) создание условий для обеспечения прямых взаимных котировок национальных валют государств-членов;
      4) обеспечение проведения взаимных расчетов между резидентами государств-членов в национальных валютах государств-членов;
      5) совершенствование механизма платежно-расчетных отношений между государствами-членами на базе расширения использования национальных валют во взаимных расчетах между резидентами государств-членов;
      6) недопущение множественности официальных обменных курсов национальных валют, препятствующей взаимной торговле между резидентами государств-членов;
      7) установление центральными (национальными) банками государств-членов официальных курсов национальных валют государств-членов на основе курсов, сложившихся на биржевом рынке, либо на основе кросс-курсов национальных валют государств-членов к доллару США;
      8) обмен на постоянной основе информацией о состоянии и перспективах развития валютного рынка;
      9) формирование интегрированного валютного рынка государств-членов;
      10) обеспечение каждым государством-членом допуска на свой внутренний валютный рынок банков, являющихся резидентами государств-членов и обладающих в соответствии с законодательством этого государства-члена правом на осуществление валютных операций, для проведения межбанковских конверсионных операций на условиях предоставления национального режима;
      11) предоставление банкам государств-членов права на свободную конверсию принадлежащих им средств в национальных валютах государств-членов, находящихся на их корреспондентских счетах, в валюты третьих стран;
      12) создание условий для размещения валютных активов государств-членов в национальные валюты других государств-членов, в том числе в их государственные ценные бумаги;
      13) дальнейшее развитие и повышение ликвидности внутренних валютных рынков;
      14) развитие торгов национальными валютами на организованных рынках государств-членов и обеспечение доступа к ним участников валютного рынка государств-членов;
      15) развитие организованного рынка производных финансовых инструментов.
      4. В целях сближения законодательства государств-членов, регулирующего валютные правоотношения, и принятия мер либерализации государства-члены:
      1) обеспечивают постепенное устранение препятствующих эффективной экономической кооперации валютных ограничений в отношении валютных операций и открытия или ведения счетов резидентами государств-членов в банках, расположенных на территориях государств-членов;
      2) определяют согласованные подходы к порядку открытия или ведения счетов резидентов третьих стран в банках, расположенных на территориях государств-членов, а также счетов резидентов государств-членов в банках, расположенных на территориях третьих стран;
      3) исходят из принципа сохранения национального суверенитета в отношении выработки подходов к требованию репатриации резидентами государств-членов денежных средств, подлежащих обязательному перечислению на их банковские счета;
      4) определяют перечень валютных операций, осуществляемых между резидентами государств-членов, в отношении которых не применяются валютные ограничения;
      5) определяют необходимый объем прав и обязанностей резидентов государств-членов при осуществлении валютных операций, включая права на осуществление расчетов без использования банковских счетов в банках, расположенных на территории государств-членов;
      6) обеспечивают гармонизацию требований по репатриации резидентами государств-членов денежных средств, подлежащих обязательному зачислению на их банковские счета;
      7) обеспечивают свободное перемещение резидентами и нерезидентами государств-членов наличных денежных средств и денежных инструментов в пределах таможенной территории Союза;
      8) обеспечивают гармонизацию требований к учету и контролю валютных операций;
      9) обеспечивают гармонизацию норм об ответственности за нарушение валютного законодательства государств-членов.

III. Взаимодействие уполномоченных органов валютного контроля

      5. Взаимодействие уполномоченных органов валютного контроля осуществляется путем:
      1) обмена информацией:
      о практике контролирующих и правоохранительных органов государств-членов в области контроля за соблюдением валютного законодательства;
      о мерах по совершенствованию и обеспечению функционирования системы контроля за соблюдением валютного законодательства;
      по вопросам организации валютного контроля, а также информацией правового характера, в том числе о законодательстве государств-членов в сфере валютного контроля, об изменении законодательства государств-членов в сфере валютного контроля;
      2) сотрудничества по предупреждению, выявлению и пресечению нарушения законодательства государств-членов резидентами государств-членов при осуществлении ими валютных операций, включая обмен информацией, в том числе на основании запросов уполномоченных органов валютного контроля, об операциях, проведенных с нарушением валютного законодательства;
      3) проведения совместных аналитических исследований по проблемам, затрагивающим взаимные интересы государств-членов в области валютного регулирования и валютного контроля;
      4) оказания практической помощи по вопросам, возникающим в процессе сотрудничества, включая создание рабочих групп, обмен опытом и обучение кадров;
      5) организации обмена статистической информацией по вопросам валютного регулирования и валютного контроля, в том числе:
      об объемах платежей и переводов денежных средств по валютным операциям между резидентами государств-членов;
      о количестве счетов, открытых резидентами одного государства-члена в уполномоченных организациях другого государства-члена;
      6) осуществления совместных действий по иным вопросам сотрудничества уполномоченных органов валютного контроля.
      6. Уполномоченные органы валютного контроля осуществляют взаимодействие по конкретным направлениям в сфере валютного контроля, включая предоставление информации на постоянной основе, в соответствии с отдельными протоколами о взаимодействии между уполномоченными органами валютного контроля.

IV. Обмен информацией на основании запросов уполномоченных
органов валютного контроля

      7. Направление и исполнение запроса о предоставлении информации осуществляется в следующем порядке:
      1) запрос передается в письменной форме или посредством использования технических средств передачи текста.
      При использовании технических средств передачи текста, а также при возникновении сомнений в отношении подлинности или содержания полученного запроса запрашиваемый уполномоченный орган валютного контроля может запросить подтверждение в письменной форме;
      2) запрос о предоставлении информации в рамках производства по делам об административных правонарушениях содержит:
      наименование запрашивающего уполномоченного органа валютного контроля;
      наименование запрашиваемого уполномоченного органа валютного контроля;
      краткое описание фактических обстоятельств дела с приложением при необходимости копий подтверждающих документов;
      квалификацию правонарушения в соответствии с законодательством государства, запрашивающего уполномоченного органа валютного контроля;
      другие сведения, необходимые для исполнения запроса;
      3) запрос и ответ на него составляются на русском языке.
      8. В случае необходимости передачи третьей стороне информации, полученной в рамках настоящего Протокола, требуется письменное согласие уполномоченного органа валютного контроля, предоставившего эту информацию.
      9. Запрос исполняется с учетом возможности соблюдения запрашивающим уполномоченным органом валютного контроля процессуальных сроков, установленных законодательством государства запрашивающего уполномоченного органа валютного контроля.
      Запрашиваемый уполномоченный орган валютного контроля в порядке уточнения вправе запросить дополнительную информацию, если это необходимо для исполнения запроса.
      10. При невозможности исполнить запрос запрашиваемый уполномоченный орган валютного контроля уведомляет об этом запрашивающий уполномоченный орган валютного контроля с указанием причин.
      11. Уполномоченные органы валютного контроля несут расходы по обмену информацией в рамках взаимодействия в сфере валютного контроля.
      В случае получения запросов, требующих дополнительных расходов, вопрос об их финансировании рассматривается уполномоченными органами валютного контроля по взаимной договоренности.
      12. Оказание практической помощи осуществляется путем:
      организации рабочих визитов представителей уполномоченных органов валютного контроля;
      проведения семинаров и консультаций;
      разработки методических рекомендаций и обмена ими.

V. Валютные ограничения

      13. Каждое из государств-членов в исключительных случаях
(если ситуация не может быть разрешена другими мерами экономической политики) вправе вводить валютные ограничения на срок не более 1 года.
      При этом к исключительным случаям относятся:
      возникновение обстоятельств, при которых осуществление мер либерализации может повлечь ухудшение экономической и финансовой ситуации в государстве-члене;
      негативное развитие ситуации в платежном балансе, следствием которого может стать снижение золотовалютных резервов государства-члена ниже допустимого уровня;
      возникновение обстоятельств, при которых осуществление мер либерализации может нанести ущерб интересам безопасности государства-члена и препятствовать поддержанию общественного порядка;
      резкие колебания курса национальной валюты государства-члена.
      14. Государство-член, которое ввело валютные ограничения, уведомляет об этом остальные государства-члены и Комиссию не позднее 15 дней со дня введения таких ограничений.

ПРИЛОЖЕНИЕ № 16
к Договору о Евразийском
экономическом союзе

ПРОТОКОЛ
о торговле услугами, учреждении, деятельности
и осуществлении инвестиций

I. Общие положения

      1. Настоящий Протокол разработан в соответствии со статьями 65 – 69 Договора о Евразийском экономическом союзе (далее – Договор) и определяет правовые основы регулирования торговли услугами, учреждения, деятельности и осуществления инвестиций в государствах-членах.
      2. Положения настоящего Протокола применяются к любым мерам государств-членов, затрагивающим поставку и получение услуг, учреждение, деятельность и осуществление инвестиций.
      Особенности правоотношений, возникающих в с вязи с торговлей услугами электросвязи, определяются согласно приложению № 1 к настоящему Протоколу.
      «Горизонтальные» ограничения, сохраняемые государствами-членами в отношении всех секторов и видов деятельности, определены согласно приложению № 2 к настоящему Протоколу.
      Индивидуальные национальные перечни ограничений, изъятий, дополнительных требований и условий (далее – национальные перечни), предусмотренные пунктами 15 – 17, 23, 26, 28, 31, 33 и 35 настоящего Протокола, утверждаются Высшим советом.
      3. Положения настоящего Протокола применяются к созданным, приобретенным, контролируемым юридическими лицам государств-членов, открытым филиалам, представительствам, зарегистрированным индивидуальным предпринимателям, продолжающим существовать на дату вступления в силу Договора, а также к созданным, приобретенным, контролируемым юридическими лицам государств-членов, открытым филиалам, представительствам, зарегистрированным индивидуальным предпринимателям после вступления Договора в силу.
      Несмотря на положения пунктов 15 – 17, 21, 24, 27, 30 и 32 настоящего Протокола, государства-члены сохраняют за собой право принимать и применять любые меры в отношении новых услуг, то есть не существующих на дату вступления настоящего Договора в силу.
      В случае принятия или применения меры, которая затрагивает новую услугу и несовместима с положениями указанных пунктов, государство-член информирует другие государства-члены и Комиссию о такой мере не позднее 1 месяца с даты ее принятия или применения в зависимости от того, что наступило раньше. Соответствующие изменения в национальный перечень такого государства-члена утверждаются решением Высшего совета.
      4. В отношении способов поставки услуг, указанных в абзацах втором и третьем подпункта 22 пункта 6 настоящего Протокола, положения настоящего Протокола не применяются к правам перевозки воздушным транспортом и услугам, непосредственно относящимся к правам перевозки, за исключением ремонтного и эксплуатационного обслуживания самолетов, поставки и маркетинга авиатранспортных услуг, а также услуг компьютерной системы резервирования.
      5. Государства-члены не используют смягчение требований, предусмотренных их законодательством и касающихся защиты жизни и здоровья людей, окружающей среды, национальной безопасности, а также трудовых стандартов, в качестве механизма привлечения лиц других государств-членов, а также лиц третьих государств для учреждения на территориях государств-членов.

II. Определения и понятия

      6. Понятия, используемые в настоящем Протоколе, означают следующее:
      1) «государство-реципиент» – государство-член, на территории которого осуществляются инвестиции инвесторами других государств-членов;
      2) «деятельность» – предпринимательская и иная деятельность (включая торговлю услугами и производство товаров) юридических лиц, филиалов, представительств или индивидуальных предпринимателей, перечисленных в абзацах втором – шестом подпункта 24 настоящего пункта;
      3) «деятельность в связи с инвестициями» – владение, пользование и (или) распоряжение инвестициями;
      4) «доходы» – средства, получаемые в результате осуществления инвестиций, в частности дивиденды, проценты, а также лицензионные, комиссионные и другие вознаграждения;
      5) «законодательство государства-члена» – законы и иные нормативные правовые акты государства-члена;
      6) «заявитель» – лицо одного государства-члена, обратившееся в компетентный орган этого или другого государства-члена с заявлением о предоставлении разрешения;
      7) «инвестиции» – материальные и нематериальные ценности, вкладываемые инвестором одного государства-члена в объекты предпринимательской деятельности на территории другого государства-члена в соответствии с законодательством последнего, в том числе:
      денежные средства (деньги), ценные бумаги, иное имущество;
      права на осуществление предпринимательской деятельности, предоставляемые на основе законодательства государств-членов или по договору, включая, в частности, права на разведку, разработку, добычу и эксплуатацию природных ресурсов;
      имущественные и иные права, имеющие денежную оценку;
      8) «инвестор государства-члена» – любое лицо государства-члена, осуществляющее инвестиции на территории другого государства-члена в соответствии с законодательством последнего;
      9) «компетентный орган» – любой орган или любая организация, в рамках полномочий, делегированных им государством-членом, осуществляющие контрольную, разрешительную или иную регулирующую функцию в отношении вопросов, охватываемых настоящим Протоколом, в частности административные органы, суды, профессиональные объединения, ассоциации;
      10) «лицо государства-члена» – любое физическое или юридическое лицо государства-члена;
      11) «мера государства-члена» – законодательство государства-члена, а также любое решение, действие или бездействие органа или должностного лица этого государства-члена, которые приняты или применяются на любом уровне государственной власти, органами местного самоуправления или организациями при осуществлении ими полномочий, делегированных им такими органами.
      В случае принятия (издания) органом государства-члена официального документа, имеющего рекомендательный характер, такая рекомендация может быть признана мерой государства-члена, применяемой для целей настоящего Протокола в случае, если будет доказано, что на практике преимущественная часть адресатов данной рекомендации (органы государственной, региональной и (или) муниципальной власти, неправительственные органы, а также лица данного государства-члена, лица других государств-членов, лица любого третьего государства) следуют ей;
      12) «получатель услуги» – любое лицо государства-члена, которому поставляется услуга или которое намерено воспользоваться услугой;
      13) «поставщик услуг» – любое лицо государства-члена, которое поставляет услугу;
      14) «представительство» – обособленное подразделение юридического лица, расположенное вне места его нахождения, которое представляет интересы юридического лица и осуществляет их защиту;
      15) «разрешение» – предусмотренное законодательством государства-члена, основанное на обращении заявителя подтверждение компетентным органом права этого лица на осуществление определенной деятельности или определенных действий, в том числе посредством включения в реестр, выдачи официального документа (лицензии, согласования, заключения, аттестата, свидетельства, сертификата и т.п.). При этом разрешение может выдаваться по итогам конкурсного отбора;
      16) «разрешительные процедуры» – совокупность процедур, реализуемых компетентными органами в соответствии с законодательством государства-члена, связанных с выдачей и переоформлением разрешений и их дубликатов, прекращением, приостановлением и возобновлением либо продлением срока действия, лишением (аннулированием) разрешений, отказом в выдаче разрешений, а также рассмотрением жалоб по таким вопросам;
      17) «разрешительные требования» – совокупность стандартов
и (или) требований (в том числе лицензионных, квалификационных)
к заявителю, владельцу разрешения и (или) поставляемой услуге, осуществляемой деятельности, соответствующей законодательству государства-члена, направленных на обеспечение достижения целей регулирования, установленных законодательством государства-члена.
      В отношении разрешений на осуществление деятельности разрешительные требования могут в том числе иметь целью обеспечение компетентности и способности заявителя осуществлять торговлю услугами и иную деятельность в соответствии с законодательством государства-члена;
      18) «режим» – совокупность мер государств-членов;
      19) «сектор услуги»:
      в отношении приложения № 2 к настоящему Протоколу, а также в отношении перечней, утверждаемых Высшим советом, – один, несколько или все подсектора отдельной услуги;
      в иных случаях – весь сектор услуги, включая все ее подсектора;
      20) «территория государства-члена» – территория государства-члена, а также его исключительная экономическая зона и континентальный шельф, в отношении которых оно осуществляет суверенные права и юрисдикцию в соответствии с международным правом и своим законодательством;
      21) «тест на экономическую целесообразность» – обусловливание выдачи соответствующих разрешений доказательством наличия экономической необходимости или потребностей рынка, оценкой потенциального или существующего экономического влияния деятельности или оценкой соответствия деятельности целям экономического планирования, установленным компетентным органом. Данное понятие не охватывает условия, которые связаны с планированием неэкономического характера и обоснованы соображениями общественного интереса, такими как социальная политика, выполнение программ социально-экономического развития, утверждаемых местными органами власти в пределах их компетенции, или охрана городской среды обитания, в том числе выполнение градостроительных планов;
      22) «торговля услугами» – поставка услуг, включающая в себя производство, распределение, маркетинг, продажу и доставку услуг и осуществляемая следующими способами:
      с территории одного государства-члена на территорию любого другого государства-члена;
      на территории одного государства-члена лицом этого государства-члена получателю услуг другого государства-члена;
      поставщиком услуг одного государства-члена путем учреждения на территории другого государства-члена;
      поставщиком услуг одного государства-члена путем присутствия физических лиц этого государства-члена на территории другого государства-члена;
      23) «третье государство» – государство, не являющееся государством-членом;
      24) «учреждение»:
      создание и (или) приобретение юридического лица (участие в капитале созданного или учрежденного юридического лица) любой организационно-правовой формы и формы собственности, предусмотренных законодательством государства-члена, на территории которого такое юридическое лицо создается или учреждается;
      приобретение контроля над юридическим лицом государства-члена, выражающееся в получении возможности непосредственно или через третьих лиц определять решения, принимаемые таким юридическим лицом, в том числе путем распоряжения голосами, приходящимися на голосующие акции (доли), путем участия в совете директоров (наблюдательном совете) и в иных органах управления такого юридического лица;
      открытие филиала;
      открытие представительства;
      регистрация в качестве индивидуального предпринимателя.
      Учреждение осуществляется в том числе для целей торговли услугами и (или) производства товаров;
      25) «физическое лицо государства-члена» – гражданин государства-члена в соответствии с законодательством государства-члена;
      26) «филиал» – обособленное подразделение юридического лица, расположенное вне места его нахождения и осуществляющее все его функции или их часть, в том числе функции представительства;
      27) «юридическое лицо государства-члена» – организация любой организационно-правовой формы, созданная или учрежденная на территории государства-члена в соответствии с законодательством этого государства-члена.
      7. Для целей настоящего Протокола сектора услуг определяются и классифицируются на основе Международного классификатора основных продуктов, утвержденного Статистической комиссией Секретариата Организации Объединенных Наций (Central Products Classification).

III. Платежи и переводы

      8. За исключением случаев, предусмотренных пунктами 11 – 14 настоящего Протокола, каждое государство-член отменяет действующие и не вводит новые ограничения в отношении переводов и платежей в связи с торговлей услугами, учреждением, деятельностью и инвестициями, и в частности в отношении:
      1) доходов;
      2) средств, выплачиваемых в погашение займов и кредитов, признанных государствами-членами в качестве инвестиций;
      3) средств, полученных инвестором в связи с частичной или полной ликвидацией коммерческой организации либо продажей инвестиций;
      4) средств, полученных инвестором в качестве возмещения ущерба в соответствии с пунктом 77 настоящего Протокола, и компенсации, предусмотренной в пунктах 79 – 81 настоящего Протокола;
      5) заработной платы и других вознаграждений, получаемых инвесторами и гражданами других государств-членов, которым разрешено работать в связи с осуществлением инвестиций на территории государства-реципиента.
      9. Ничто в настоящем разделе не затрагивает прав и обязательств любого государства-члена, проистекающих из его членства в Международном валютном фонде, включая права и обязательства, касающиеся мер регулирования валютных операций, при условии, что такие меры государства-члена соответствуют статьям Соглашения Международного валютного фонда от 22 июля 1944 года, и (или) при условии, что государство-член не устанавливает ограничения на переводы и платежи, несовместимые с его обязательствами, предусмотренными настоящим Протоколом, касающимися таких операций, за исключением случаев, указанных в пунктах 11 – 14 настоящего Протокола, или случаев применения ограничений по требованию Международного валютного фонда.
      10. Переводы, предусмотренные пунктом 8 настоящего Протокола, могут производиться в любой свободно конвертируемой валюте. Конвертация средств осуществляется без необоснованной задержки по обменному курсу, применяемому на территории государства-члена на дату перевода денежных средств и осуществления платежей.

IV. Ограничения в отношении платежей и переводов

      11. В случае ухудшения состояния платежного баланса, существенного сокращения золотовалютных резервов, резких колебаний курса национальной валюты или угрозы этого государство-член может вводить ограничения в отношении переводов и платежей, предусмотренных пунктом 8 настоящего Протокола.
      12. Ограничения, указанные в пункте 11 настоящего Протокола:
      1) не должны создавать дискриминацию между государствами-членами;
      2) должны соответствовать статьям Соглашения Международного валютного фонда от 22 июля 1944 года;
      3) не должны наносить излишний ущерб коммерческим, экономическим и финансовым интересам любого другого государства-члена;
      4) не должны быть более обременительными, чем это необходимо для преодоления обстоятельств, указанных в пункте 11 настоящего Протокола;
      5) должны быть временными и постепенно устраняться по мере исчезновения обстоятельств, указанных в пункте 11 настоящего Протокола.
      13. При определении сферы действия ограничений, указанных
в пункте 11 настоящего Протокола, государства-члены могут отдать предпочтение поставкам товаров или услуг, которые являются более важными для их экономических программ или программ развития. Однако такие ограничения не устанавливаются и не сохраняются с целью защиты определенного сектора экономики.
      14. Любые ограничения, установленные или сохраненные государствами-членами в соответствии с пунктом 11 настоящего Протокола, или любые их изменения являются предметом безотлагательного уведомления других государств-членов.

V. Участие государства

      15. Каждое государство-член предоставляет на своей территории в отношении участия в приватизации лицам другого государства-члена режим не менее благоприятный, чем режим, предоставляемый лицам своего государства-члена с учетом ограничений, изъятий, дополнительных требований и условий, указанных в национальных перечнях и в приложении № 2 к настоящему Протоколу.
      16. Если на территории государства-члена действуют юридические лица, в капитале которых участвует это государство-член или которые им контролируются, то такое государство-член обеспечивает, чтобы указанные лица:
      1) осуществляли свою деятельность на основе коммерческих соображений и участвовали в отношениях, регулируемых настоящим Протоколом:
      на основании принципа равенства с иными участниками этих отношений;
      на основании принципа недискриминации иных участников этих отношений в зависимости от их гражданства, места регистрации (учреждения), организационно-правовой формы или формы собственности;
      2) не получали прав, привилегий или обязанностей исключительно в силу участия государства-члена в их капитале или контроля над ними этим государством-членом.
      Указанные требования не применяются в случае, когда деятельность таких юридических лиц направлена на решение задач социальной политики государства-члена, а также в отношении ограничений и условий, указанных в национальных перечнях и в приложении № 2 к настоящему Протоколу.
      17. Положения пункта 16 настоящего Протокола распространяются также на юридических лиц, наделенных формально или фактически исключительными правами или специальными привилегиями, за исключением юридических лиц, наделенных правами и (или) привилегиями, включенными на основании подпунктов 2 и 6 пункта 30 настоящего Протокола в национальные перечни и в приложение № 2 к настоящему Протоколу, и юридических лиц, регулирование деятельности которых осуществляется в соответствии с разделом XIX Договора.
      18. Каждое из государств-членов обеспечивает, чтобы все органы этого государства-члена на любом уровне государственной власти или его органы местного самоуправления были независимы, неподконтрольны и неподотчетны любому лицу, осуществляющему хозяйственную деятельность в секторе экономики, регулирование которого входит в сферу компетенции соответствующего органа, без ущерба для положений статьи 69 Договора.
      Меры этого государства-члена, в том числе решения указанного органа, устанавливаемые и применяемые им правила и процедуры, должны быть беспристрастными и объективными по отношению ко всем лицам, осуществляющим хозяйственную деятельность.
      19. В соответствии с обязательствами, вытекающими из раздела XIX Договора, и несмотря на положения пункта 30 настоящего Протокола, каждое из государств-членов может сохранять на своей территории юридические лица, являющиеся субъектами естественных монополий. Государство-член, сохраняющее на своей территории такие юридические лица, обеспечивает, чтобы юридические лица действовали образом, совместимым с обязательствами этого государства-члена, вытекающими из раздела XIX Договора.
      20. Если юридические лица одного государства-члена, указанные
в пункте 19 настоящего Протокола, конкурируют прямо или через контролируемые ими юридические лица вне сферы своих монопольных прав с лицами других государств-членов, то первое государство-член обеспечивает, чтобы такое юридическое лицо не злоупотребляло своим монопольным положением, действуя на территории первого государства-члена образом, несовместимым с обязательствами такого первого государства-члена, вытекающими из настоящего Протокола.

VI. Торговля услугами, учреждение и деятельность

1. Национальный режим при торговле услугами,
учреждении и деятельности

      21. Каждое государство-член в отношении всех мер, затрагивающих торговлю услугами, предоставляет услугам, поставщикам и получателям услуг другого государства-члена режим не менее благоприятный, чем режим, предоставляемый при таких же (подобных) обстоятельствах своим собственным таким же (подобным) услугам, поставщикам и получателям услуг.
      22. Каждое государство-член может выполнить обязательства, указанные в пункте 21 настоящего Протокола, путем предоставления услугам, поставщикам и получателям услуг любого другого государства-члена формально такого же или формально отличного режима по отношению к тому, который предоставляется этим государством-членом своим собственным таким же (подобным) услугам или поставщикам либо получателям услуг.
      Формально такой же или формально отличный режим считается менее благоприятным, если он меняет условия конкуренции в пользу услуг, поставщиков и (или) получателей услуг этого государства-члена по сравнению с такими же (подобными) услугами, поставщиками и (или) получателями услуг любого другого государства-члена.
      23. Несмотря на положения пункта 21 настоящего Протокола, каждое государство-член в отношении услуг, поставщиков и получателей услуг другого государства-члена может применять отдельные ограничения и условия, указанные в национальных перечнях и в приложении № 2 к настоящему Протоколу.
      24. Каждое государство-член предоставляет лицам любого государства-члена в отношении учреждения и деятельности режим не менее благоприятный, чем режим, предоставляемый при таких же (подобных) обстоятельствах своим собственным лицам на своей территории.
      25. Каждое государство-член может выполнить обязательства, указанные в пункте 24 настоящего Протокола, путем предоставления лицам любого другого государства-члена формально такого же или формально отличного режима по отношению к тому, который предоставляется этим государством-членом своим собственным лицам. При этом такой режим считается менее благоприятным, если он меняет условия конкуренции в пользу лиц этого государства-члена по сравнению с лицами любого другого государства-члена.
      26. Несмотря на положения пункта 24 настоящего Протокола, каждое государство-член в отношении учреждения и деятельности лиц любого государства-члена может применять отдельные ограничения и условия, указанные в национальных перечнях и в приложении № 2 к настоящему Протоколу.

2. Режим наибольшего благоприятствования при торговле
услугами, учреждении и деятельности

      27. Каждое государство-член предоставляет при таких же (подобных) обстоятельствах услугам, поставщикам и получателям услуг любого другого государства-члена режим не менее благоприятный, чем режим, предоставляемый таким же (подобным) услугам и поставщикам и получателям услуг третьих государств.
      28. Несмотря на положения пункта 27 настоящего Протокола, каждое государство-член в отношении услуг, поставщиков и получателей услуг любого другого государства-члена может применять отдельные изъятия, указанные в национальном перечне и в приложении № 2 к настоящему Протоколу.
      29. Каждое государство-член предоставляет при таких же (подобных) обстоятельствах лицам любого другого государства-члена, а также лицам, учрежденным ими, в отношении учреждения и деятельности на своей территории режим не менее благоприятный, чем режим, предоставляемый лицам третьих государств, а также лицам, учрежденным ими.

3. Количественные и инвестиционные меры

      30. Государства-члены не вводят и не применяют в отношении лиц любого государства-члена в связи с торговлей услугами, учреждением и деятельностью ограничений, касающихся:
      1) числа поставщиков услуг в форме квоты, теста на экономическую целесообразность или в любой иной количественной форме;
      2) числа создаваемых, приобретаемых и (или) контролируемых юридических лиц, филиалов или представительств, регистрируемых индивидуальных предпринимателей;
      3) операций любого поставщика услуг в форме квоты, теста на экономическую целесообразность или в любой иной количественной форме;
      4) операций созданного, приобретенного или контролируемого юридического лица, филиала, представительства, зарегистрированного индивидуального предпринимателя в ходе осуществления ими деятельности в форме квоты, теста на экономическую целесообразность или в любой иной количественной форме;
      5) формы учреждения, в том числе организационно-правовой формы юридического лица;
      6) приобретаемых объема доли в уставном капитале юридического лица или степени контроля над юридическим лицом;
      7) ограничений общего числа физических лиц, которые могут быть заняты в определенном секторе услуг, или числа физических лиц, которых поставщик услуг может нанять и которые необходимы и непосредственно имеют отношение к поставке определенной услуги, в форме количественных квот или теста на экономическую целесообразность.
      31. Каждое государство-член в отношении услуг, поставщиков и получателей услуг любого государства-члена может вводить и применять ограничения, указанные в пункте 30 настоящего Протокола, в случае если такие ограничения предусмотрены национальным перечнем и приложением № 2 к настоящему Протоколу.
      32. Ни одно из государств-членов не вводит и не применяет в отношении лиц государств-членов, а также лиц, учрежденных ими, в качестве условий в связи с учреждением и (или) деятельностью следующие дополнительные требования:
      1) экспортировать все произведенные товары или услуги или их часть;
      2) импортировать товары или услуги;
      3) закупать или использовать товары или услуги, государством происхождения которых является государство-член;
      4) требования, которые ограничивают продажу товаров или поставку услуг на территорию этого государства-члена, импорт товаров на территорию этого государства-члена или экспорт товаров с территории этого государства-члена и увязаны с объемами производимых товаров (поставляемых услуг), использованием местных товаров или услуг или ограничивают доступ предприятия к иностранной валюте, причитающейся в связи с операциями, указанными в настоящем подпункте;
      5) передавать технологии, ноу-хау и иную информацию, имеющую коммерческую ценность, за исключением случаев их передачи на основании решения суда или органа, уполномоченного в области защиты конкуренции, при соблюдении правил осуществления конкурентной политики, установленных иными международными договорами государств-членов.
      33. Каждое государство-член может вводить и применять в отношении лиц других государств-членов дополнительные требования, указанные в пункте 32 настоящего Протокола, в случае если такие ограничения предусмотрены национальным перечнем и приложением № 2 к настоящему Протоколу.
      34. Выполнение требований, указанных в пункте 32 настоящего Протокола, не может являться основанием для получения какой-либо преференции лицом любого государства-члена в связи с учреждением или деятельностью.

4. Перемещение физических лиц

      35. За исключением ограничений и требований, указанных
в национальном перечне и в приложении № 2 к настоящему Протоколу, с учетом положений раздела XXVI Договора каждое государство-член на своей территории не применяет и не вводит ограничения, связанные с наймом работников в отношении деятельности созданного, приобретенного или контролируемого юридического лица, филиала, представительства, зарегистрированного индивидуального предпринимателя.
      36. Положения пункта 35 настоящего Протокола не применяются в отношении требований, предъявляемых к образованию, опыту, квалификации, деловым качествам работников, в случае если их применение не ведет к фактической дискриминации работников в зависимости от гражданства.
      37. С учетом положений раздела XXVI Договора каждое государство-член не применяет и не вводит ограничения в отношении физических лиц, принимающих участие в торговле услугами способом, указанным в абзаце пятом подпункта 22 пункта 6 настоящего Протокола, и присутствующих на территории этого государства-члена.

5. Формирование единого рынка услуг

      38. Для целей настоящего раздела под единым рынком услуг понимается состояние рынка услуг в рамках конкретного сектора, в котором каждое государство-член предоставляет лицам любого другого государства-члена право на:
      1) поставку и получение услуг на условиях, указанных в пунктах 21, 24, 27, 29, 30 и 32 настоящего Протокола, без ограничений, изъятий и дополнительных требований, за исключением условий и ограничений, предусмотренных приложением № 2 к настоящему Протоколу;
      2) поставку услуг без дополнительного учреждения в форме юридического лица;
      3) поставку услуг на основании разрешения на поставку услуг, полученного поставщиком услуг на территории своего государства-члена;
      4) признание профессиональной квалификации персонала поставщика услуг.
      39. Правила единого рынка услуг действуют в отношении государств-членов на условиях взаимности.
      40. Единый рынок услуг в рамках Союза функционирует в секторах услуг, утверждаемых Высшим советом на основании согласованных предложений государств-членов и Комиссии.
      41. Государства-члены стремятся к распространению на взаимной основе правил единого рынка услуг на максимальное количество секторов услуг, в том числе путем поэтапного сокращения изъятий и ограничений, предусмотренных национальными перечнями.
      42. Порядок и этапы формирования единого рынка услуг по отдельным секторам предусматриваются планами либерализации, разрабатываемыми на основании согласованных предложений государств-членов и Комиссии, утверждаемыми Высшим советом (далее – планы либерализации).
      43. Планы либерализации могут предусматривать для отдельных государств-членов более поздние сроки либерализации отдельных секторов услуг, что не является препятствием для других государств-членов к созданию единого рынка в таких секторах услуг на условиях взаимности.
      44. В секторах, в отношении которых не действуют правила единого рынка услуг, применяются положения подразделов 1 – 4 настоящего раздела.

6. Взаимоотношения с третьими государствами по вопросам
торговли услугами, учреждения, деятельности и осуществления
инвестиций

      45. Ничто в настоящем Протоколе не препятствует государствам-членам заключать с третьими государствами международные соглашения об экономической интеграции, отвечающие требованиям пункта 46 настоящего Протокола.
      Каждое государство-член, заключившее такое международное соглашение об экономической интеграции, предоставляет при таких же (подобных) условиях государствам-членам уступки, которые оно предоставляет в рамках такого международного соглашения об экономической интеграции.
      Под уступками в настоящем пункте понимается отмена государством-членом одного или нескольких ограничений, предусмотренных его национальным перечнем.
      46. Для целей настоящего Протокола международными соглашениями об экономической интеграции между государством-членом и третьим государством признаются международные соглашения, которые отвечают следующим критериям:
      1) охватывают существенное число секторов услуг, а также заведомо не исключают ни при каких обстоятельствах априори ни один из способов поставки услуг, вопросов учреждения и деятельности;
      2) направлены на устранение существующих дискриминационных мер и на запрещение введения новых;
      3) направлены на либерализацию торговли услугами, учреждения и деятельности.
      Целью подобных международных соглашений является облегчение торговли услугами и условий учреждения и деятельности между его участниками. Такое соглашение не должно вести в отношении любого третьего государства к увеличению общего уровня барьеров в торговле услугами в определенных секторах или подсекторах по сравнению с уровнем, который применялся до заключения подобного соглашения.
      47. Государство-член, заключившее с третьим государством международное соглашение об экономической интеграции, обязано информировать о его заключении другие государства-члены в течение 1 месяца с даты его подписания.
      48. Государства-члены самостоятельно определяют свою внешнеторговую политику в отношении торговли услугами, учреждения, деятельности и осуществления инвестиций с третьими государствами.

7. Дополнительные права получателя услуг

      49. С учетом положений раздела XV Договора каждое государство-член не устанавливает в отношении получателя услуг требований или особых условий, ограничивающих право на получение, использование или оплату услуги, оказываемой (оказанной) поставщиком услуг другого государства-члена, включая выбор поставщика услуг или обязанность получения разрешения компетентных органов.
      50. С учетом положений раздела XV Договора каждое государство-член обеспечивает неприменение в отношении получателя услуг дискриминационных требований или особых условий в зависимости от его гражданства, места жительства либо места учреждения или деятельности.
      51. Каждое государство-член обязывает:
      1) поставщиков услуг предоставлять получателям услуг необходимую информацию в соответствии с Договором
и законодательством государства-члена;
      2) компетентные органы принимать меры по защите прав и законных интересов получателей услуг.
      52. Ничто в настоящем Протоколе не затрагивает право государства-члена принимать любые меры, необходимые для реализации его социальной политики, включая вопросы пенсионного обеспечения и социальной поддержки населения.
      Положения настоящего Протокола не применяются к вопросам доступа потребителей к услугам, регулирование которых осуществляется разделами XVI, XIX, XX и XXI Договора, и режима, предоставляемого потребителям таких услуг.

8. Взаимное признание разрешений и профессиональных
квалификаций

      53. Признание разрешений на поставку услуг в секторах, в отношении которых реализуются планы либерализации, обеспечивается после принятия мер, указанных в пунктах 54 и (или) 55 настоящего Протокола.
      54. На основании взаимных консультаций (в том числе межведомственного характера) государства-члены могут принять решение о взаимном признании разрешений на поставку услуг в конкретных секторах в связи с достижением в этих секторах содержательной эквивалентности регулирования.
      55. Планами либерализации обеспечивается:
      1) поэтапное сближение механизмов допуска к осуществлению деятельности (в том числе разрешительных требований и процедур) посредством гармонизации законодательства государств-членов с установлением сроков завершения такой гармонизации по конкретным секторам услуг;
      2) создание механизмов административного сотрудничества в соответствии со статьей 68 Договора;
      3) признание профессиональной квалификации работников поставщиков услуг.
      56. В случае если для допуска к осуществлению профессиональных услуг требуется сдача профессионального экзамена, каждое государство-член обеспечивает недискриминационный порядок сдачи такого профессионального экзамена.

9. Внутреннее регулирование при торговле услугами
и в отношении учреждения и (или) деятельности

      57. Каждое государство-член обеспечивает, чтобы все меры этого государства-члена, влияющие на торговлю услугами, учреждение и деятельность, применялись разумным, объективным и беспристрастным образом.
      58. Каждое государство-член сохраняет или создает так скоро, как это практически возможно, судебные, арбитражные или административные органы или процедуры, которые по запросу лиц других государств-членов, интересы которых затронуты, обеспечивают безотлагательное рассмотрение и обоснованное принятие мер в целях изменения административных решений, влияющих на торговлю услугами, учреждение и деятельность. В тех случаях, когда указанные процедуры не являются независимыми от органа, уполномоченного принимать такие административные решения, государство-член обеспечивает, чтобы процедуры действительно обеспечивали объективное и беспристрастное рассмотрение.
      59. Положения пункта 58 настоящего Протокола не предусматривают требования к государству-члену создавать органы или процедуры, указанные в пункте 58 настоящего Протокола, когда это несовместимо с его конституционным порядком или природой его судебной системы.
      60. При необходимости получения разрешения на торговлю услугами, учреждение и (или) деятельность компетентные органы государства-члена в течение разумного периода времени после представления заявления, которое сочтено оформленным в соответствии с требованиями законодательства государства-члена и правилами регулирования, информируют заявителя о рассмотрении заявления и принятом по результатам его рассмотрения решении.
      Указанное заявление не считается надлежаще оформленным до тех пор, пока не будут получены все документы и (или) сведения в соответствии с требованиями законодательства государства-члена.
      В любом случае заявителю должна быть предоставлена возможность внести в заявление технические исправления.
      По запросу заявителя компетентные органы государства-члена предоставляют информацию о ходе рассмотрения заявления без излишней задержки.
      61. Для обеспечения того, чтобы разрешительные требования и процедуры не создавали неоправданных барьеров при торговле услугами, учреждении и деятельности, Комиссия по согласованию с государствами-членами разработает правила, утверждаемые Высшим советом. Эти правила имеют целью обеспечить, чтобы такие разрешительные требования и процедуры среди прочего:
      1) основывались на таких объективных и гласных критериях, как компетентность и способность осуществлять торговлю услугами и деятельность;
      2) не были более обременительными, чем это необходимо для обеспечения безопасности осуществляемой деятельности, а также безопасности и качества поставляемой услуги;
      3) не являлись ограничением для торговли услугами, учреждения и (или) деятельности.
      62. Государства-члены не применяют разрешительные требования и процедуры, которые аннулируют или сокращают выгоды и:
      1) не соответствуют критериям, указанным в пункте 61 настоящего Протокола;
      2) не были установлены законодательством государства-члена и не применялись соответствующим государством-членом на дату подписания Договора.
      63. При определении факта выполнения государством-членом обязательств, указанных в пункте 62 настоящего Протокола, должны быть приняты во внимание международные стандарты международных организаций, членство в которых открыто для всех государств-членов.
      64. В случае если государство-член применяет разрешительные требования и процедуры в отношении торговли услугами, учреждения и (или) деятельности, то такое государство-член обеспечивает, чтобы:
      1) наименования компетентных органов, отвечающих за выдачу разрешений, были опубликованы или иным образом доведены до общего сведения;
      2) все разрешительные требования и процедуры были установлены в законодательстве государства-члена и любой акт, устанавливающий или применяющий разрешительные процедуры и требования, публиковался до даты его вступления в силу (введения в действие);
      3) компетентные органы принимали решение о выдаче либо об отказе в выдаче разрешения в течение разумного срока, определенного в законодательстве государства-члена, как правило, не позднее 30 рабочих дней с даты получения (поступления) заявления о выдаче разрешения, которое сочтено оформленным в соответствии с требованиями законодательства государства-члена. Такой срок определяется исходя из минимального времени, требуемого для получения и обработки всех документов и (или) сведений, необходимых для осуществления разрешительной процедуры;
      4) любые сборы, взимаемые в связи с представлением и рассмотрением заявления, за исключением сборов, взимаемых за право на осуществление деятельности, не являлись сами по себе ограничением для торговли услугами, учреждения, деятельности и основывались на затратах компетентного органа, связанных с рассмотрением заявления и выдачей разрешения;
      5) по истечении срока, указанного в подпункте 3 настоящего пункта, и по требованию заявителя компетентный орган государства-члена в соответствии с пунктом 60 настоящего Протокола информировал заявителя о состоянии рассмотрения его заявления, а также о том, считается ли это заявление надлежаще оформленным.
      В любом случае заявителю должны быть предоставлены права, предусмотренные пунктами 57, 58, 60, 62 и 64 настоящего Протокола;
      6) по письменному требованию заявителя, которому было отказано в приеме заявления, компетентный орган, отказавший в приеме заявления, письменно информировал заявителя о причинах такого отказа. При этом такое положение не должно толковаться как требование от компетентного органа раскрытия информации, разглашение которой препятствует исполнению закона или иным образом противоречит общественным интересам или существенным интересам безопасности государства-члена;
      7) в случае если было отказано в приеме заявления, мог подать новое заявление, если компетентным органом было отказано в приеме такого заявления по причине его ненадлежащего оформления;
      8) выдаваемые разрешения на поставку услуг действовали на всей указанной в таких разрешениях территории государства-члена.

VII. Инвестиции

1. Общие положения

      65. Положения настоящего раздела применяются в отношении всех инвестиций, осуществленных инвесторами государств-членов на территории другого государства-члена начиная с 16 декабря 1991 г.
      66. Одной из форм осуществления инвестиций является учреждение в понимании подпункта 24 пункта 2 настоящего Протокола. К таким инвестициям применяются положения настоящего Протокола, за исключением положений пунктов 69 – 74 настоящего Протокола.
      67. Изменение способов осуществления инвестиций, а также форм, в которых инвестиции вкладываются или реинвестируются, не влияет на их квалификацию в качестве инвестиций при условии, что такое изменение не противоречит законодательству государства-реципиента.

2. Правовой режим и защита инвестиций

      68. Каждое государство-член обеспечивает на своей территории справедливый и равноправный режим в отношении инвестиций и деятельности в связи с инвестициями, осуществляемых инвесторами других государств-членов.
      69. Режим, указанный в пункте 68 настоящего Протокола, должен быть не менее благоприятным, чем режим, который предоставляется этим государством-членом в отношении инвестиций и деятельности в связи с такими инвестициями, осуществляемой своими (национальными) инвесторами.
      70. Каждое государство-член предоставляет при таких же (подобных) обстоятельствах инвесторам любого другого государства-члена, их инвестициям и деятельности, связанной с такими инвестициями, режим не менее благоприятный, чем режим, предоставляемый инвесторам любого третьего государства, их инвестициям и деятельности, связанной с такими инвестициями.
      71. Режимы, предусмотренные пунктами 69 и 70 настоящего Протокола, должны предоставляться государствами-членами по выбору инвестора в зависимости от того, какой из режимов является наиболее благоприятным.
      72. Каждое государство-член создает благоприятные условия для осуществления на своей территории инвестиций инвесторам других государств-членов и допускает такие инвестиции в соответствии со своим законодательством.
      73. Каждое государство-член в соответствии со своим законодательством оставляет за собой право ограничивать деятельность инвесторов других государств-членов, а также применять и вводить иные изъятия из национального режима, указанного в пункте 69 настоящего Протокола.
      74. Положения пункта 70 настоящего Протокола не должны толковаться как обязывающие государство-член распространять на инвестиции и деятельность в связи с такими инвестициями инвесторов других государств-членов преимущества любого режима, преференции или привилегии, которые предоставляются или могут быть предоставлены в будущем этому государству-члену на основе международных договоров об избежании двойного налогообложения или других договоренностей по вопросам налогообложения, а также соглашений, указанных в пунктах 47 – 49 настоящего Протокола.
      75. Каждое государство-реципиент гарантирует инвесторам других государств-членов после выполнения ими всех налоговых и иных предусмотренных законодательством государства-реципиента обязательств:
      право использовать и распоряжаться полученными в результате осуществления инвестиций доходами в любых целях, не запрещенных законодательством государства-реципиента;
      право использовать и распоряжаться полученными в результате осуществления инвестиций доходами в любых целях, не запрещенных законодательством государства-реципиента;
      право беспрепятственно осуществлять в любую страну по усмотрению инвестора переводы денежных средств (денег) и платежей, связанных с инвестициями, указанных в пункте 8 настоящего Протокола.
      76. Каждое государство-член гарантирует и обеспечивает в соответствии со своим законодательством защиту на своей территории инвестиций инвесторов других государств-членов.

3. Возмещение ущерба и гарантии инвесторов

77. Инвесторы имеют право на возмещение ущерба, нанесенного их инвестициям в результате гражданских беспорядков, военных действий, революции, мятежа, введения чрезвычайного положения или иных подобных обстоятельств на территории государства-члена.
78. При этом таким инвесторам предоставляется режим не менее благоприятный, чем тот, который государство-реципиента предоставляет своим национальным инвесторам или инвесторам третьего государства в отношении мер, принимаемых этим государством-членом в связи с возмещением такого ущерба, в зависимости от того, какой из режимов является наиболее благоприятным для инвестора.

4. Гарантии прав инвесторов при экспроприации

      79. Инвестиции инвесторов одного государства-члена, осуществленные на территории другого государства-члена, не могут быть подвергнуты прямо или косвенно экспроприации, национализации, а также иным мерам, равносильным по последствиям экспроприации или национализации (далее – экспроприация), за исключением случаев, когда такие меры принимаются в общественных интересах в установленном законодательством государства-реципиента порядке, не являются дискриминационными и сопровождаются выплатой быстрой и адекватной компенсации.
      80. Компенсация, указанная в пункте 79 настоящего Протокола, должна соответствовать рыночной стоимости экспроприируемых инвестиций инвесторов на дату, непосредственно предшествующую дате их фактической экспроприации либо дате, когда стало общеизвестно о предстоящей экспроприации.
      81. Компенсация, указанная в пункте 79 настоящего Протокола, выплачивается без задержки в срок, предусмотренный законодательством государства-реципиента, но не позднее 3 месяцев с даты экспроприации и свободно переводится за границу с территории государства-реципиента в свободно конвертируемой валюте.
      В случае задержки выплаты компенсации с даты экспроприации до даты фактической выплаты компенсации на сумму компенсации начисляются проценты, рассчитываемые по ставке национального межбанковского рынка по фактически предоставленным кредитам в долларах США сроком до 6 месяцев, но не ниже ставки LIBOR, или в порядке, определяемом по договоренности между инвестором и государством-членом.

5. Переход прав инвесторов

82. Государство-член или уполномоченный им орган, которые произвели платеж инвестору своего государства на основе гарантии защиты от некоммерческих рисков в связи с инвестициями такого инвестора на территории государства-реципиента, могут осуществлять в порядке суброгации права инвестора в том же объеме, что и сам инвестор.
83. Права, указанные в пункте 82 настоящего Протокола, осуществляются в соответствии с законодательством государства-реципиента, но без ущерба для положений пунктов 21, 24, 27, 29, 30 и 32 настоящего Протокола.

6. Порядок разрешения инвестиционных споров

      84. Споры между государством-реципиентом и инвестором другого государства-члена, возникающие в связи с инвестициями данного инвестора на территории государства-реципиента, включая споры, касающиеся размера, условий или порядка выплаты сумм, полученных в качестве возмещения ущерба в соответствии с пунктом 77 настоящего Протокола, и компенсации, предусмотренной пунктами 79 – 81 настоящего Протокола, или порядка осуществления платежей и перевода денежных средств, предусмотренных пунктом 8 настоящего Протокола, разрешаются по возможности путем проведения переговоров.
      85. Если спор не может быть разрешен путем проведения переговоров в течение 6 месяцев с даты письменного уведомления любой из сторон спора о проведении переговоров, то он может быть передан по выбору инвестора на рассмотрение:
      1) суда государства-реципиента, компетентного рассматривать соответствующие споры;
      2) международного коммерческого арбитража при торговой палате любого государства, согласованного участниками спора;
      3) арбитражного суда ad hoc, который, если стороны спора не согласятся на иное, должен быть создан и действовать согласно Арбитражному регламенту Комиссии Организации Объединенных Наций по праву международной торговли (ЮНСИТРАЛ);
      4) Международного центра по урегулированию инвестиционных споров, созданного в соответствии с Конвенцией об урегулировании инвестиционных споров между государствами и физическими или юридическими лицами других государств от 18 марта 1965 года, для разрешения спора в соответствии с положениями этой Конвенции (при условии, что она вступила в силу для обоих государств-членов сторон спора) или в соответствии с Дополнительными правилами Международного центра по урегулированию инвестиционных споров (в случае если Конвенция не вступила в силу для обоих или одного из государств-членов сторон спора).
      86. Инвестор, уже передавший спор для урегулирования в национальный суд либо в один из арбитражных судов, указанных в подпунктах 1 и 2 пункта 85 настоящего Протокола, не имеет права перенаправить этот спор на рассмотрение в какой-либо другой суд или арбитражный суд.
      Выбор инвестора в отношении суда или арбитражного суда, указанных в пункте 85 настоящего Протокола, является окончательным.
      87. Любое арбитражное решение по спору, рассматриваемому в соответствии с пунктом 85 настоящего Протокола, является окончательным и обязательным для сторон спора. Каждое государство-член обязуется обеспечить исполнение такого решения в соответствии со своим законодательством.

Приложение № 1
к Протоколу о торговле услугами,
учреждении, деятельности и
инвестициях

Порядок
торговли услугами электросвязи

      1. Настоящий Порядок применяется к мерам государств-членов, регулирующим осуществление деятельности в области электросвязи.
      2. Настоящий Порядок не затрагивает мер, регулирующих деятельность средств массовой информации, но охватывает меры, регулирующие вопросы взаимодействия операторов электросвязи государств-членов в процессе трансляции телевизионных и (или) радиосигналов.
      3. Настоящий Порядок не применяется к деятельности в области почтовой связи.
      4. Ничто в настоящем Порядке не истолковывается как требующее от любого из государств-членов (либо требующее от государства-члена обязать поставщиков услуг, находящихся под его юрисдикцией) устанавливать особые требования в отношении сетей электросвязи, не имеющих присоединения к сети электросвязи общего пользования.
      5. Понятия, используемые в настоящем Порядке, означают следующее:
      «сеть электросвязи общего пользования» – технологическая система, включающая в себя средства и линии связи, предназначенная для возмездного оказания услуг электросвязи любому пользователю услугами электросвязи на территории государства-члена в соответствии с законодательством государства-члена;
      «универсальные услуги электросвязи» – перечень услуг электросвязи, установленный государством-членом, оказание которых любому пользователю услугами электросвязи в любом населенном пункте с установленными качеством и уровнем цен, обеспечивающими доступность этих услуг, является обязательным для операторов универсального обслуживания;
      «услуги электросвязи» – деятельность по приему, обработке, хранению, передаче и доставке сообщений электросвязи.
      6. Каждое государство-член обеспечивает, чтобы информация об условиях доступа к сетям электросвязи общего пользования и услугам электросвязи являлась общедоступной (включая информацию об условиях оказания услуг, в том числе о тарифах (ценах) спецификации технических соединений с такими сетями, об органах, ответственных за подготовку и принятие стандартов, затрагивающих такой доступ и использование, условиях, касающихся присоединения оконечного оборудования или другой аппаратуры, а также требованиях к уведомлениям, регистрации или лицензированию и любым иным разрешительным процедурам, если таковые необходимы).
      7. Деятельность по оказанию услуг электросвязи осуществляется на основании выданных уполномоченными органами государств-членов лицензий в пределах установленных в них территориальных границ с соблюдением сроков и с использованием нумерации, присвоенной каждому оператору электросвязи в порядке, установленном законодательством государств-членов.
      8. При осуществлении деятельности по оказанию услуг электросвязи с использованием радиочастотного спектра кроме лицензии на осуществление деятельности на территории государства-члена необходимо получение решения уполномоченного органа государства-члена о выделении соответствующих полос радиочастот, радиочастотных каналов или радиочастот для эксплуатации радиоэлектронного средства и присвоении (назначении) соответствующих радиочастот и (или) радиочастотных каналов.
      9. Выделение полос радиочастот, радиочастотных каналов или радиочастот, присвоение (назначение) радиочастот или радиочастотных каналов, выдача разрешений на право использования радиочастотного спектра осуществляются в порядке, установленном законодательством государств-членов.
      10. Платежи, связанные с выделением и использованием радиочастотного спектра, взимаются в порядке и размерах, установленных законодательством государств-членов.
      11. Государства-члены принимают все необходимые меры, включая правовые и административные, для обеспечения недискриминационного, равного доступа к сетям и услугам электросвязи.
      12. Присоединение к сети электросвязи общего пользования оператора электросвязи независимо от его положения на рынке услуг электросвязи осуществляется в соответствии с законодательством государства-члена при наличии технической возможности на условиях не менее благоприятных, чем те, которые предусмотрены для других операторов электросвязи государств-членов, действующих в сопоставимых условиях.
      13. Государства-члены вправе вводить и применять государственное регулирование тарифов на отдельные виды услуг электросвязи. Формирование тарифов на услуги электросвязи должно основываться на требованиях законодательства государства-члена.
      Государства-члены гарантируют лицам любого из государств-членов оказание услуг по тарифам страны пребывания при условии заключения договора на оказание услуг электросвязи с операторами страны пребывания.
      14. В отношении тех видов услуг электросвязи, тарифы на которые не подлежат государственному регулированию, государства-члены обеспечивают наличие и эффективное применение конкурентного законодательства, препятствующего искажению условий конкуренции между поставщиками, а также получателями услуг электросвязи государств-членов.
      15. К 1 января 2020 г. Советом Комиссии должен быть утвержден единый подход к установлению государствами-членами ценообразования на услуги по пропуску телефонного трафика.
      16. Государства-члены принимают все необходимые меры для обеспечения операторами электросвязи государств-членов беспрепятственного пропуска телефонного трафика, включая транзитный, на основании межоператорских договоров, а также с учетом технических возможностей сетей.
      17. Государства-члены гарантируют неприменение субсидирования услуг местной и междугородней электросвязи за счет завершения международного вызова на своей территории.
      18. Распределение и использование ресурсов радиочастотного спектра, а также ресурса нумерации осуществляются в соответствии с законодательством государств-членов.
      19. Государства-члены гарантируют оказание универсальных услуг электросвязи на своей территории на основе единых принципов и правил, предусмотренных рекомендациями международных организаций в данной области. Каждое государство-член вправе самостоятельно определять обязательства по оказанию универсальной услуги. Эти обязательства не будут рассматриваться как антиконкурентные при условии, что они будут осуществляться на основе открытости, недискриминационности и нейтральности с точки зрения конкуренции и не будут более обременительными, чем это необходимо для типа универсальной услуги, определенной этим государством-членом.
      20. Регулирующие органы государств-членов независимы от операторов электросвязи и не подотчетны им. Решения таких органов должны носить беспристрастный характер по отношению ко всем участникам данного рынка.

Приложение № 2
к Протоколу о торговле услугами,
учреждении, деятельности и
инвестициях

Перечень
сохраняемых государствами-членами «горизонтальных» ограничений
в отношении всех секторов и видов деятельности

Ограничение	Основание для применения ограничения
I. Республика Беларусь
1. Предоставление бюджетных субсидий и иных мер государственной поддержки	Указ Президента Республики Беларусь от 28 марта 2006 г. № 182 «О совершенствовании правового регулирования порядка оказания государственной поддержки юридическим лицам и индивидуальным предпринимателям», Налоговый кодекс Республики Беларусь, Бюджетный кодекс Республики Беларусь
2. Земельные участки могут находиться у иностранных юридических лиц и индивидуальных предпринимателей только на праве аренды	Указ Президента Республики Беларусь от 27 декабря 2007 года № 667 «Об изъятии и предоставлении земельных участков», Кодекс Республики Беларусь о земле
3. Деятельность или право владения и пользования объектом концессии на основе концессионного договора, в том числе определение его условий	Закон Республики Беларусь от 12 июля 2013 г. № 63-З «О концессиях»
4. Приоритет в предоставлении животного мира в пользование на конкретной территории или акватории отдается гражданам Республики Беларусь	Закон Республики Беларусь от 10 июля 2007 г. № 257-З «О животном мире»
5. Землеустройство (мероприятия по инвентаризации земель, планированию землепользования, установлению (восстановлению) и закреплению границ объектов землеустройства, проведению других землеустроительных мероприятий, направленных на повышение эффективности использования и охраны земель) осуществляется только государственными организациями, подчиненными (входящими в систему) специально уполномоченному органу государственного управления	Закон Республики Беларусь от 15 июля 2010 г. № 169-З «Об объектах, находящихся только в собственности государства, и видах деятельности, на осуществление которых распространяется исключительное право государства», Указ Президента Республики Беларусь от 27 декабря 2007 г. № 667 «Об изъятии и предоставлении земельных участков»
6. Техническая инвентаризация и государственная регистрация недвижимого имущества, прав на него и сделок с ним осуществляются только государственными организациями, подчиненными (входящими в систему) специально уполномоченному органу государственного управления	Закон Республики Беларусь от 15 июля 2010 г. № 169-З «Об объектах, находящихся только в собственности государства, и видах деятельности, на осуществление которых распространяется исключительное право государства», Закон Республики Беларусь от 22 июля 2002 г. № 133-З «О государственной регистрации недвижимого имущества, прав на него и сделок с ним»
7. Оценка государственного имущества для совершения с ним сделок и (или) иных юридически значимых действий осуществляется государственными организациями, организациями, доля государственной собственности в уставном фонде которых составляет более 50 %, осуществляющими оценочную деятельность, а также организациями, подчиненными (входящими в систему) специально уполномоченному органу государственного управления	Указ Президента Республики Беларусь от 13 октября 2006 г. № 615 «Об оценочной деятельности»
8. Геодезические и картографические работы, результаты которых имеют общегосударственное, межотраслевое назначение, осуществляются только государственными организациями, подчиненными (входящими в систему) специально уполномоченному органу государственного управления	Закон Республики Беларусь от 15 июля 2010 г. № 169-З «Об объектах, находящихся только в собственности государства, и видах деятельности, на осуществление которых распространяется исключительное право государства»
II. Республика Казахстан
1. Бюджетные субсидии и иные меры государственной поддержки предоставляются физическим и юридическим лицам Республики Казахстан в порядке, установленном Правительством Республики Казахстан	Бюджетный кодекс Республики Казахстан
2. В частной собственности иностранных лиц не могут находиться земельные участки, предназначенные для ведения товарного сельскохозяйственного производства и лесоразведения. Право временного возмездного землепользования для ведения крестьянского или фермерского хозяйства и товарного сельскохозяйственного производства предоставляется иностранным лицам на срок до 10 лет	Земельный Кодекс Республики Казахстан
3. Не допускается предоставление земельных участков, расположенных в пограничной зоне и пограничной полосе Республики Казахстан, в частную собственность иностранцам и иностранным юридическим лицам. Земельные участки сельскохозяйственного назначения, непосредственно примыкающие (трехкилометровая зона) к охранной зоне Государственной границы Республики Казахстан, предоставляются только гражданам и юридическим лицам Республики Казахстан на праве временного землепользования до их делимитации и демаркации, если иное не установлено законодательством Республики Казахстан о Государственной границе Республики Казахстан	Земельный Кодекс Республики Казахстан
4. Право постоянного землепользования не может принадлежать иностранным землепользователям	Земельный Кодекс Республики Казахстан
5. Местное содержание: редакция подпункта 1пункта 5 дорабатывается 1) в контрактах на недропользование между Правительством Республики Казахстан и недропользователем, заключенных в соответствии с Законом Республики Казахстан от 24 июня 2010 г. № 291-IV «О недрах и недропользовании» Ограничение сохраняет свое действие до вступления Республики Казахстан во Всемирную торговую организацию с переходным периодом в соответствии с Протоколом о присоединении Республики Казахстан к Всемирной торговой организации; 2) в закупках Фонда национального благосостояния (ФНБ) «Самрук-Казына» и организаций, 50 % и более голосующих акций (долей участия) которых прямо или косвенно владеет ФНБ «Самрук-Казына», а также в компаниях, которые прямо или косвенно принадлежат государству (доля государства в которых составляет 50 % и более) в соответствии с Законом Республики Казахстан от 1 февраля 2012 г. № 550-IV «О фонде национального благосостояния» и Постановлением Правительства Республики Казахстан от 28 мая 2009 г. № 787 «Об утверждении Типовых правил закупок товаров, работ и услуг, осуществляемых национальным управляющим холдингом, национальными холдингами, национальными компаниями и организациями, пятьдесят и более процентов акций (долей участия) которых прямо или косвенно принадлежат национальному управляющему холдингу, национальному холдингу, национальной компании» Ограничение сохраняет свое действие до 1 января 2016 г., если иное не будет предусмотрено Протоколом о присоединении Республики Казахстан к Всемирной торговой организации;	Закон Республики Казахстан от 24 июня 2010 г. № 291-IV «О недрах и недропользовании», Закон Республики Казахстан от 01 февраля 2012 г. № 550-IV «О фонде национального благосостояния», постановление Правительства Республики Казахстан от 28 мая 2009 г. № 787 «Об утверждении Типовых правил закупок товаров, работ и услуг, осуществляемых национальным управляющим холдингом, национальными холдингами, национальными компаниями и организациями, пятьдесят и более процентов акций (долей участия) которых прямо или косвенно принадлежат национальному управляющему холдингу, национальному холдингу, национальной компании»
6. Государственный орган вправе отказать в выдаче разрешения заявителю на совершение сделок по использованию стратегических ресурсов Республики Казахстан, если это может повлечь за собой концентрацию прав у одного лица или группы лиц из одной страны. Соблюдение данного условия обязательно и в отношении сделок с аффилированными лицами	Закон Республики Казахстан от 06 января 2012 г. № 527-IV «О национальной безопасности»
7. Сохраняется право назначать исключительного концессионера. Отдельные права и обязанности концедента могут осуществляться уполномоченными концедентом	Закон Республики Казахстан от 07 июля 2006 г. № 167-3 «О концессиях»
8. Могут вводиться ограничения в отношении деятельности в пределах континентального шельфа Республики Казахстан	Закон Республики Казахстан от 24 июня 2010 г. № 291-IV «О недрах и недропользовании»
9. Эмитент, контрольный пакет акций которого прямо или косвенно принадлежит национальному управляющему холдингу, при размещении акций на организованном рынке ценных бумаг в целях реализации решения Правительства Республики Казахстан не вправе продавать акции иностранным гражданам и (или) юридическим лицам, а также лицам без гражданства	Закон Республики Казахстан от 02 июля 2003 г. № 461 «О рынке ценных бумаг»
III. Российская Федерация
1. Условия и порядок доступа, включая ограничения такого доступа, к субсидиям и иным мерам государственной поддержки устанавливаются федеральными, региональными и муниципальными органами государственной власти и применяются в полной мере, несмотря на положения раздела XV Договора о Евразийском экономическом союзе	Бюджетный кодекс Российской Федерации, Федеральный закон «О федеральном бюджете» на соответствующий год, нормативные правовые акты субъектов Российской Федерации и муниципальных образований
2. Иностранная собственность на сельскохозяйственные земли и земли приграничных территорий запрещается и может быть ограничена для других типов земель. Аренда земельных участков разрешена на период до 49 лет	Земельный кодекс Российской Федерации, Федеральный закон от 24 июля 2002 г. № 101-ФЗ «Об обороте земель сельскохозяйственного назначения»
3. Российские юридические лица, в уставном (складочном) капитале которых доля иностранных лиц (либо их совокупная доля) составляет более чем 50 %, могут владеть земельными участками сельскохозяйственного назначения исключительно на праве аренды. Срок такой аренды не может превышать 49 лет	Земельный кодекс Российской Федерации, Федеральный закон от 24 июля 2002 г. № 101-ФЗ «Об обороте земель сельскохозяйственного назначения»
4. Операции с землями традиционного проживания и осуществления экономической деятельности коренных малочисленных народов и малых этнических групп, а также земельными участками, находящимися на приграничных территориях и на иных установленных особо территориях Российской Федерации, могут быть ограничены или запрещены в соответствии с нормативными правовыми актами Российской Федерации	Земельный кодекс Российской Федерации, Федеральный закон от 1 февраля 1993 г. № 4730-1 «О государственной границе Российской Федерации»
5. Юридические лица Российской Федерации имеют преимущественное право на участие в реализации соглашения в качестве подрядчиков, поставщиков, перевозчиков или в ином качестве по соглашениям (контрактам) с инвесторами	Федеральный закон от 30 декабря 1995 г. № 225-ФЗ «О соглашениях о разделе продукции»
6. Учреждение лицами любого другого государства-члена юридических лиц, открытие филиалов и представительств, регистрация в качестве индивидуального предпринимателя на территории закрытого административно-территориального образования в Российской Федерации, приобретение лицами любого другого государства-члена доли участия в капитале юридических лиц, зарегистрированных на территории закрытого административно-территориального образования, а также деятельность юридических лиц, зарегистрированных на территории закрытого административно-территориального образования (в том числе с иностранным капиталом), филиалов и представительств может быть ограничена или запрещена в соответствии с нормативными правовыми актами Российской Федерации	Федеральный закон от 14 июля 1992 г. № 3297-1 «О закрытом административно-территориальном образовании»
7. Могут вводиться ограничения в отношении деятельности в пределах континентального шельфа Российской Федерации	Федеральный закон от 30 ноября 1995 г. № 187-ФЗ «О континентальном шельфе Российской Федерации»
8. Приоритет в предоставлении животного мира в пользование на конкретной территории или акватории отдается гражданам Российской Федерации	Федеральный закон от 24 апреля 1995 г. № 52-ФЗ «О животном мире»
9. В отношении заключения соглашений о разделе продукции, которые были заключены до 1 января 2012 года: условиями аукциона на заключение соглашения о разделе продукции должно быть предусмотрено участие российских юридических лиц в реализации соглашений в долях, определенных Правительством Российской Федерации; соглашением предусматриваются обязательства инвестора по: предоставлению российским юридическим лицам преимущественного права на участие в работах по соглашению в качестве подрядчиков, поставщиков, перевозчиков или в ином качестве на основании договоров (контрактов) с инвесторами; привлечению работников – граждан Российской Федерации, количество которых должно составлять не менее чем 80 % состава всех привлеченных работников, привлечению иностранных рабочих и специалистов только на начальных этапах работ по соглашению или при отсутствии рабочих и специалистов – граждан Российской Федерации соответствующей квалификации; приобретению необходимых для геологического изучения, добычи, транспортировки и переработки полезных ископаемых технологического оборудования, технических средств и материалов российского происхождения в объеме не менее 70 % общей стоимости приобретенных (в том числе по договорам аренды, лизинга и по иным основаниям) в каждом календарном году для выполнения работ по соглашению оборудования, технических средств и материалов, затраты на приобретение и использование которых возмещаются инвестору компенсационной продукцией. При этом оборудование, технические средства и материалы считаются российского происхождения при условии, что они изготовлены российскими юридическими лицами и (или) гражданами Российской Федерации на территории Российской Федерации из узлов, деталей, конструкций и комплектующих, не менее чем на 50 % в стоимостном выражении произведенных на территории Российской Федерации российскими юридическими лицами и (или) гражданами Российской Федерации. Стороны должны предусматривать в соглашении условие, что не менее 70 % технологического оборудования в стоимостном выражении для добычи полезных ископаемых, их транспортировки и переработки (если это предусматривается соглашением), приобретаемого и (или) используемого инвестором для выполнения работ по соглашению, должно быть российского происхождения. Данное положение не распространяется на использование объектов магистрального трубопроводного транспорта, строительство и приобретение которых не предусмотрены соглашением	Федеральный закон от 30 декабря 1995 г. № 225-ФЗ «О соглашениях о разделе продукции»
10. Сохраняется право назначать исключительного концессионера. Отдельные права и обязанности концедента могут осуществляться уполномоченными концедентом	Федеральный закон от 21 июля 2005 г. № 115-ФЗ «О концессионных соглашениях»

ПРИЛОЖЕНИЕ № 17
к Договору о Евразийском
экономическом союзе

ПРОТОКОЛ
по финансовым услугам

      1. Настоящий Протокол разработан в соответствии со статьей 70 Договора о Евразийском экономическом союзе (далее – Договор) и применяется к мерам государств-членов, затрагивающим торговлю финансовыми услугами, а также учреждение и (или) деятельность поставщиков финансовых услуг.
      2. Положения настоящего Протокола не применяются к поставляемым услугам и деятельности, осуществляемой во исполнение функций государственной власти на некоммерческой основе и не на условиях конкуренции, а также в отношении предоставления субсидий.
      3. Понятия, используемые в настоящем Протоколе, означают следующее:
      «государственное учреждение» – орган государственной власти, либо национальный (центральный) банк государства-члена, либо организация государства-члена, принадлежащая государству-члену или контролируемая этим государством-членом, которая осуществляет исключительно полномочия, делегированные органом государственной власти этого государства-члена или национальным (центральным) банком такого государства-члена;
      «деятельность» – деятельность юридических лиц, филиалов, представительств, учрежденных в понимании настоящего Протокола;
      «законодательство государства-члена» – законы и иные нормативные правовые акты государства-члена, нормативные акты национального (центрального) банка государства-члена;
      «кредитная организация» – юридическое лицо государства-члена, которое для извлечения прибыли как основной цели своей деятельности на основании лицензии, выданной уполномоченным органом государства-члена по регулированию банковской деятельности, имеет право осуществлять банковские операции в соответствии с законодательством государства-члена, на территории которого оно зарегистрировано;
      «лицензия» – специальное разрешение (документ), выдаваемое уполномоченным органом государства-члена, предоставляющее право его владельцу осуществлять на территории государства-члена определенный вид деятельности;
      «мера государства-члена» – законодательство государства-члена, а также решение, действие или бездействие уполномоченного органа государства-члена или должностного лица уполномоченного органа государства-члена.
      В случае принятия (издания) уполномоченным органом государства-члена официального документа, имеющего рекомендательный характер, такая рекомендация может быть признана мерой для целей настоящего Протокола в случае, если будет доказано, что на практике преимущественная часть адресатов данной рекомендации следуют ей;
      «национальный режим» – предоставление лицам и финансовым услугам другого государства-члена при торговле финансовыми услугами режима не менее благоприятного, чем режим, предоставляемый при аналогичных обстоятельствах своим собственным лицам и финансовым услугам на своей территории;
      «общий финансовый рынок» – финансовый рынок государств-членов, который соответствует следующим критериям:
      гармонизированные требования к регулированию и надзору в сфере финансовых рынков государств-членов;
      взаимное признание лицензий в банковском и страховом секторах, а также в секторе услуг на рынке ценных бумаг, выданных уполномоченными органами одного государства-члена, на территориях других государств-членов;
      осуществление деятельности по предоставлению финансовых услуг на всей территории Союза без дополнительного учреждения в качестве юридического лица;
      административное сотрудничество между уполномоченными органами государств-членов, в том числе путем обмена информацией;
      «поставка/торговля финансовыми услугами» – оказание финансовых услуг, включающее в себя производство, распределение, маркетинг, продажу и доставку услуг, осуществляемое следующими способами:
      с территории одного государства-члена на территорию другого государства-члена;
      на территории одного государства-члена лицом этого государства-члена лицу другого государства-члена (потребителю услуг);
      поставщиком финансовых услуг одного государства-члена путем учреждения и деятельности на территории другого государства-члена;
      «поставщик финансовых услуг» – любое физическое или юридическое лицо государства-члена, поставляющее финансовые услуги, за исключением государственных учреждений;
      «профессиональный участник рынка ценных бумаг» – юридическое лицо государства-члена, имеющее право осуществлять профессиональную деятельность на рынке ценных бумаг в соответствии с законодательством государства-члена, на территории которого оно зарегистрировано;
      «режим наибольшего благоприятствования» – предоставление лицам и финансовым услугам другого государства-члена при торговле финансовыми услугами режима не менее благоприятного, чем режим, предоставляемый при аналогичных обстоятельствах лицам и финансовым услугам третьих стран;
      «сектор финансовой услуги» – весь сектор финансовой услуги, включая все ее подсектора, а в отношении изъятий из обязательств, ограничений и условий государства-члена, один или несколько либо все подсектора отдельной финансовой услуги;
      «страховая организация» – юридическое лицо государства-члена, имеющее право осуществлять страховую (перестраховочную) деятельность в соответствии с законодательством государства-члена, на территории которого оно зарегистрировано;
      «тест на экономическую целесообразность» – выдача разрешения на учреждение и (или) деятельность либо поставку услуги в зависимости от наличия необходимости и потребности рынка путем экономической оценки эффективности деятельности поставщика услуг на соответствие целям экономического планирования конкретной отрасли;
      «уполномоченный орган» – орган государства-члена, обладающий в соответствии с законодательством этого государства-члена полномочиями по осуществлению регулирования и (или) надзора и контроля финансового рынка, финансовых организаций (отдельных сфер финансового рынка);
      «учреждение»:
      создание и (или) приобретение юридического лица (участие в капитале созданного или учрежденного юридического лица) любой организационно-правовой формы и формы собственности, предусмотренных законодательством государства-члена, на территории которого такое юридическое лицо создается или учреждается;
      приобретение контроля над юридическим лицом государства-члена, выражающееся в получении возможности непосредственно или через третьих лиц определять решения, принимаемые таким юридическим лицом, в том числе путем распоряжения голосами, приходящимися на голосующие акции (доли), путем участия в совете директоров (наблюдательном совете) и иных органах управления такого юридического лица;
      открытие филиала;
      открытие представительства;
      «финансовые услуги» – услуги финансового характера, включающие в себя следующие виды услуг:
      1) страховые и относящиеся к страховым услуги:
      a) страхование (сострахование): страхование жизни, страхование иное, чем страхование жизни;
      б) перестрахование;
      в) страховое посредничество, такое как брокерское и агентское посредничество;
      г) вспомогательные услуги по страхованию, такие как консультативные, актуарные услуги, услуги по оценке риска и услуги по урегулированию претензий;
      2) банковские услуги:
      а) прием от населения вкладов (депозитов) и других подлежащих выплате денежных средств;
      б) выдача ссуд, кредитов, займов всех видов, включая потребительский кредит, залоговый кредит, факторинг и финансирование коммерческих операций;
      в) финансовый лизинг;
      г) все виды услуг по платежам и денежным переводам;
      д) торговля за свой счет и за счет клиентов, на бирже и внебиржевом рынке, либо иным образом: иностранной валютой; деривативами, в том числе, фьючерсами и опционами; инструментами, касающимися валютных курсов и процентных ставок, включая сделки «своп» и форвардные сделки;
      е) консультативные, посреднические и другие вспомогательные финансовые услуги во всех видах деятельности, указанных в настоящем подпункте, включая справочные и аналитические материалы, связанные с анализом кредитных условий;
      3) услуги на рынке ценных бумаг:
      а) торговля финансовыми инструментами за свой счет и за счет клиентов, на бирже и внебиржевом рынке, либо иным образом;
      б) участие в эмиссии (выпуске) всех видов ценных бумаг, включая гарантирование и размещение, в качестве агента (государственного или частного), и оказание услуг, относящихся к такой эмиссии (выпуску);
      в) брокерские операции на финансовом рынке;
      г) управление такими активами, как денежные средства или ценные бумаги, все виды управления коллективными инвестициями, управление активами и инвестиционными портфелями пенсионных фондов, попечительство, услуги по хранению и трастовые услуги;
      д) клиринговые услуги по финансовым активам, включая ценные бумаги, деривативы и другие финансовые инструменты;
      е) предоставление и передача финансовой информации, обработка финансовых данных и предоставление и передача соответствующего программного обеспечения поставщиками других финансовых услуг;
      ж) консультативные, посреднические и другие вспомогательные финансовые услуги во всех видах деятельности, указанных в настоящем подпункте, включая исследования и рекомендации по прямым и портфельным инвестициям, рекомендации по вопросам приобретения, реорганизации и стратегии корпораций.
      Иные понятия в настоящем Протоколе используются в значении, указанном в Протоколе о торговле услугами, учреждении, деятельности и инвестициях (приложение № 16 к Договору).
      4. Каждое государство-член предоставляет поставщикам финансовых услуг (юридическим лицам других государств-членов) национальный режим и режим наибольшего благоприятствования в отношении оказания самостоятельно, через посредника или в качестве посредника в соответствии с условиями, указанными в индивидуальных национальных перечнях государств-членов в приложении № 1 к настоящему Протоколу, с территории одного государства-члена на территорию другого государства-члена следующих видов финансовых услуг:
      1) страхование рисков, относящихся к:
      международным морским перевозкам и коммерческим воздушным перевозкам, коммерческим космическим запускам и фрахту (включая спутники), в отношении которых такое страхование затрагивает полностью или частично: транспортируемые товары, транспортные средства, перевозящие товар, и гражданско-правовую ответственность, возникающую в связи с перевозкой;
      товарам, перемещаемым в рамках международного транзита;
      2) перестрахование, а также такие вспомогательные страховые услуги, как консультационные услуги, актуарные услуги, оценка риска и урегулирование претензий;
      3) предоставление, передача финансовой информации, обработка финансовых данных и соответствующего программного обеспечения поставщиков других финансовых услуг;
      4) консультативные и другие вспомогательные услуги, включая предоставление справочных материалов (кроме посредничества и услуг, связанных с анализом кредитных историй, исследования и рекомендации по прямым и портфельным инвестициям, рекомендации по вопросам приобретения, реорганизации и стратегии корпораций) в отношении услуг на рынке ценных бумаг и банковских услуг.
      5. Каждое государство-член разрешает лицам этого государства-члена на территории другого государства-члена потреблять финансовые услуги, указанные в подпунктах 1 – 4 пункта 4 настоящего Протокола.
      6. Каждое государство-член предоставляет лицам другого государства-члена в отношении учреждения и (или) деятельности на своей территории поставщиков финансовых услуг, как они определены в пункте 3 настоящего Протокола, национальный режим, с учетом ограничений, предусмотренных индивидуальным национальным перечнем для каждого из государств-членов в приложении № 2 к настоящему Протоколу.
      7. Каждое государство-член предоставляет лицам другого государства-члена в отношении учреждения и (или) деятельности на своей территории поставщиков финансовых услуг, как они определены в пункте 3 настоящего Протокола, режим наибольшего благоприятствования.
      8. Вопросы торговли финансовыми услугами с третьими государствами, деятельности юридических лиц, в капитале которых участвует государство, прав потребителей финансовых услуг, участия в приватизации, защиты прав инвесторов, платежей и переводов, ограничений в отношении платежей и переводов, возмещения ущерба, гарантий инвесторов, в том числе при экспроприации, перехода прав инвесторов и порядка разрешения инвестиционных споров регулируются Протоколом о торговле услугами, учреждении, деятельности и инвестициях (приложение № 16 к Договору).
      9. Положение настоящего Протокола применяется к юридическим лицам, филиалам, представительствам, учрежденным на дату вступления в силу Договора и продолжающим существовать, а также учрежденным после вступления Договора в силу.
      10. В секторах, перечисленных в пункте 4 настоящего Протокола, за исключением случаев, предусмотренных в приложении № 1 к настоящему Протоколу, ни одно из государств-членов не применяет и не вводит в отношении финансовых услуг и поставщиков финансовых услуг другого государства-члена в связи с торговлей услугами ограничения в отношении:
      числа поставщиков финансовых услуг в форме квоты, монополии, теста на экономическую целесообразность или в любой иной количественной форме;
      операций любого поставщика финансовых услуг в форме квоты, теста на экономическую целесообразность или в любой иной количественной форме.
      В секторах, перечисленных в пункте 4 настоящего Протокола, за исключением случаев, предусмотренных в приложении № 1 к настоящему Протоколу, ни одно из государств-членов не вводит и не применяет в отношении поставщика финансовых услуг другого государства-члена требования учреждения в качестве условия для торговли финансовыми услугами.
      11. За исключением ограничений, предусмотренных индивидуальным национальным перечнем для каждого из государств-членов в приложении № 2 к настоящему Протоколу ни одно из государств-членов на своей территории не применяет и не вводит в отношении поставщиков финансовых услуг другого государства-члена в связи с учреждением и (или) деятельностью поставщиков финансовых услуг, ограничений в отношении:
      1) формы учреждения, в том числе организационно-правовой формы юридического лица;
      2) числа учреждаемых юридических лиц, филиалов или представительств в форме квоты, теста на экономическую целесообразность или в любой иной форме;
      3) приобретаемого объема доли в капитале юридического лица или степени контроля над юридическим лицом;
      4) операций учрежденного юридического лица, филиала, представительства, в ходе осуществления ими деятельности в форме квоты, теста на экономическую целесообразность или в любой иной количественной форме.
      12. Вопросы въезда, выезда, пребывания и трудовой деятельности физических лиц регулируются разделом XXVI Договора c учетом ограничений, указанных в индивидуальном национальном перечне для каждого государства-члена в приложении № 2 к настоящему Протоколу.
      13. В отношении финансовых услуг, указанных в индивидуальном национальном перечне в приложении № 1 к настоящему Протоколу и ограничений в отношении учреждения и (или) деятельности, указанных в индивидуальном национальном перечне в приложении № 2 к настоящему Протоколу, каждое государство-член обеспечивает, чтобы все меры этого государства-члена, влияющие на торговлю финансовыми услугами, применялись разумным, объективным и беспристрастным образом.
      14. Когда требуется разрешение на поставку финансовых услуг, уполномоченные органы государства-члена в течение разумного периода времени после представления заявки, которая сочтена оформленной соответственно требованиям законодательства государства-члена и правилам регулирования, информируют заявителя о решении по поводу заявления. По запросу заявителя уполномоченные органы государства-члена предоставляют информацию о ходе рассмотрения заявки без излишней задержки.
      15. Для обеспечения такого положения, чтобы меры, относящиеся к квалификационным требованиям и процедурам, техническим стандартам и требованиям лицензирования, не создавали неоправданных барьеров в торговле финансовыми услугами, государства-члены вправе разрабатывать любые необходимые правила через соответствующие органы, которые они могут создать. Эти правила среди прочего должны предусматривать, чтобы содержащиеся в них требования:
      1) основывались на объективных и гласных критериях, таких как компетентность и способность поставлять услугу;
      2) не были более обременительными, чем это необходимо для обеспечения качества услуги;
      3) в случае процедур лицензирования – не были сами по себе ограничением на поставку услуги.
      16. До вступления в силу правил, разработанных в соответствии с пунктом 15 настоящего Протокола, для секторов финансовых услуг, указанных в индивидуальных национальных перечнях в приложении № 1 к настоящему Протоколу, государства-члены не применяют лицензионные или квалификационные требования и технические стандарты, аннулирующие или сокращающие выгоды, которые предоставляются согласно условиям, указанным в индивидуальных национальных перечнях в приложении № 1 к настоящему Протоколу.
      При этом применяемые государством-членом лицензионные или квалификационные требования и технические стандарты должны соответствовать критериям, указанным в подпунктах 1 – 3 пункта 15 настоящего Протокола, и могли бы разумно ожидаться от этого государства-члена на дату подписания Договора.
      17. Если государство-член применяет лицензирование в отношении учреждения и (или) деятельности поставщиков финансовых услуг, то такое государство-член обеспечивает, чтобы:
      1) наименования уполномоченных органов государства-члена, отвечающих за выдачу лицензий на осуществление деятельности, были опубликованы или иным образом доведены до общего сведения;
      2) лицензионные процедуры не являлись сами по себе ограничением на учреждение или деятельность и чтобы лицензионные требования, напрямую связанные с правом на осуществление деятельности, не являлись сами по себе необоснованным барьером для деятельности;
      3) все лицензионные процедуры и требования были установлены в законодательстве государства-члена, и чтобы законодательство государства-члена, устанавливающее или применяющее лицензионные процедуры или требования, публиковалось до даты его вступления в силу;
      4) любые сборы, взимаемые в связи с представлением и рассмотрением заявления на выдачу лицензии, не являлись сами по себе ограничением для учреждения и деятельности и основывались на затратах лицензирующего органа государства-члена, связанных с рассмотрением заявления и выдачей лицензии;
      5) по истечении периода времени, установленного законодательством государства-члена на принятие решения о выдаче (отказе) в выдаче лицензии, и по требованию заявителя соответствующий уполномоченный орган государства-члена, отвечающий за выдачу лицензий, информировал заявителя о состоянии рассмотрения его заявления, а также о том, считается ли это заявление надлежаще заполненным. В любом случае заявителю будет предоставлена возможность внести технические исправления в заявление. Заявление не будет считаться надлежаще заполненным до тех пор, пока не будут получены вся информация и документы, указанные в соответствующем законодательстве государства-члена;
      6) по письменному требованию заявителя, которому было отказано в приеме заявления, уполномоченный орган государства-члена, отвечающий за выдачу лицензий, отказавший в приеме заявления, письменно информировал заявителя о причинах такого отказа. Однако это положение не должно толковаться как требующее от лицензирующего органа государства-члена раскрывать информацию, раскрытие которой препятствует исполнению законодательства государства-члена или иным образом противоречит общественным интересам или существенным интересам безопасности;
      7) в случае, когда было отказано в приеме заявления, заявитель мог подать новое заявление, в котором он мог бы попытаться устранить любые имевшиеся проблемы для выдачи лицензии;
      8) выдаваемая лицензия действовала на всей территории государства-члена.
      18. Порядок и сроки выдачи лицензий на осуществление деятельности на рынках финансовых услуг на территории государства-члена устанавливаются законодательством государства-члена, на территории которого предполагается осуществление такой деятельности.
      19. Ничто в настоящем Протоколе не препятствует государству-члену принимать пруденциальные меры, включая защиту интересов инвесторов, вкладчиков, страхователей, выгодоприобретателей и лиц, перед которыми поставщик услуг несет фидуциарную ответственность, или меры для обеспечения целостности и стабильности финансовой системы. Если такие меры не соответствуют положениям настоящего Протокола, они не должны использоваться государством-членом в качестве средства уклонения от исполнения обязательств, принятых этим государством-членом в соответствии с настоящим Договором.
      20. Ничто в настоящем Протоколе не должно толковаться как требование к государству-члену раскрывать информацию, относящуюся к счетам индивидуальных клиентов, или другую какую-либо конфиденциальную информацию, или информацию, имеющуюся в распоряжении государственных учреждений.
      21. Государства-члены на основе международных принципов и стандартов либо наилучшей международной практики и не ниже наилучших стандартов и практики, которые уже применяются в государствах-членах, осуществляют выработку гармонизированных требований в сфере регулирования финансового рынка в следующих секторах услуг:
      банковский сектор;
      страховой сектор;
      сектор услуг на рынке ценных бумаг.
      22. В банковском секторе государства-члены гармонизируют требования по регулированию и надзору кредитных организаций, руководствуясь в своих действиях наилучшей международной практикой и Основополагающими принципами эффективного банковского надзора Базельского комитета по банковскому надзору, в том числе в отношении:
      1) понятия «кредитная организация» и юридического статуса кредитной организации;
      2) порядка и условий раскрытия информации кредитными организациями, банковскими группами и их аффилированными лицами, банковскими холдингами;
      3) требований к бухгалтерской (финансовой) отчетности на основе Международных стандартов финансовой отчетности;
      4) порядка и условий создания кредитной организации, в частности в отношении:
      требований к учредительным документам;
      порядка государственной регистрации кредитной организации в форме юридического лица (филиала);
      определения минимального размера уставного капитала кредитной организации, порядка его формирования и способов его оплаты;
      требований к профессиональной квалификации и деловой репутации руководящих работников кредитной организации;
      порядка и условий выдачи лицензии на осуществление банковских операций, в том числе в отношении требований к документам, необходимым для получения лицензии на осуществление банковских операций;
      5) оснований для отказа в регистрации кредитной организации и выдаче ей лицензии на осуществление банковских операций;
      6) порядка, процедуры и условий ликвидации (в том числе принудительной ликвидации) или реорганизации кредитной организации;
      7) оснований для отзыва у кредитной организации лицензии на осуществление банковских операций;
      8) порядка и особенностей реорганизации кредитных организаций в форме слияния, присоединения и преобразования;
      9) обеспечения финансовой надежности кредитной организации, в том числе определения иных, помимо банковских операций, видов деятельности, разрешенных для кредитных организаций, пруденциальных нормативов, обязательных резервов и специальных провизий;
      10) порядка осуществления уполномоченными органами государств-членов надзора за деятельностью кредитных организаций, банковских холдингов и банковских групп;
      11) размера, порядка и условий применения санкций к кредитным организациям и банковским холдингам;
      12) требований к деятельности и обеспечению финансовой надежности банковских групп и банковских холдингов;
      13) создания и функционирования системы страхования вкладов населения (включая суммы выплат возмещения по вкладам);
      14) процедур финансового оздоровления и банкротства кредитных организаций (включая регламентирование прав кредиторов, очередность удовлетворения требований);
      15) перечня операций, признаваемых банковскими;
      16) перечня и статуса организаций, которые вправе осуществлять отдельные технологические части банковских операций.
      23. В страховом секторе государства-члены гармонизируют требования по регулированию и надзору профессиональных участников страхового рынка, руководствуясь в своих действиях наилучшей международной практикой и Основополагающими принципами страхового надзора Международной ассоциации страховых надзоров и, в том числе в отношении:
      1) понятия «профессиональный участник страхового рынка» и юридического статуса профессионального участника страхового рынка;
      2) обеспечения финансовой устойчивости профессионального участника страхового рынка, в том числе в отношении:
      страховых резервов, достаточных для исполнения обязательств по страхованию, сострахованию, перестрахованию, взаимному страхованию;
      состава и структуры активов, принимаемых для покрытия страховых резервов;
      минимального уровня и порядка формирования уставного и собственного капиталов;
      условий и порядка передачи страхового портфеля;
      3) требований к бухгалтерской (финансовой) отчетности на основе Международных стандартов финансовой отчетности;
      4) порядка и условий создания и лицензирования страховой деятельности;
      5) порядка осуществления уполномоченными органами государств-членов надзора за деятельностью профессиональных участников страхового рынка;
      6) размера, порядка и условий применения санкций к участникам и (или) профессиональным участникам страхового рынка за нарушения на финансовом рынке;
      7) требований к профессиональной квалификации и деловой репутации руководящих работников профессиональных участников страхового рынка;
      8) оснований для отказа в выдаче лицензии на осуществление страховой деятельности;
      9) порядка, процедуры и условий ликвидации профессионального участника страхового рынка, в том числе принудительной ликвидации (банкротства);
      10) оснований для отзыва у профессионального участника страхового рынка лицензии на осуществление страховой деятельности, а также аннулирования, ограничения или приостановления действия такой лицензии;
      11) порядка и особенностей реорганизации профессионального участника страхового рынка в форме слияния, присоединения или преобразования;
      12) требований к составу страховых групп и страховых холдингов и их финансовой надежности.
      24. В секторе услуг на рынке ценных бумаг государства-члены гармонизируют требования по следующим видам деятельности:
      брокерская деятельность на рынке ценных бумаг;
      дилерская деятельность на рынке ценных бумаг;
      деятельность по управлению ценными бумагами, финансовыми инструментами, управление активами и инвестиционными портфелями пенсионных фондов и коллективными инвестициями;
      деятельность по определению взаимных обязательств (клиринг);
      депозитарная деятельность;
      деятельность по ведению реестра владельцев ценных бумаг;
      деятельность по организации торговли на рынке ценных бумаг.
      25. Государства-члены гармонизируют требования по регулированию и надзору рынка ценных бумаг, руководствуясь в своих действиях наилучшей международной практикой и принципами Международной организации комиссий по ценным бумагам, Организации экономического сотрудничества и развития, в том числе в отношении:
      1) определения порядка формирования и оплаты уставного капитала, а также требований к достаточности собственного капитала;
      2) порядка и условий выдачи лицензии на осуществление деятельности на рынке ценных бумаг, включая требования к документам, необходимым для получения такой лицензии;
      3) требований к профессиональной квалификации и деловой репутации руководящих работников профессиональных участников рынка ценных бумаг;
      4) оснований для отказа в выдаче лицензии на осуществление деятельности на рынке ценных бумаг, а также аннулирования, ограничения или приостановления действия такой лицензии;
      5) требований к бухгалтерской (финансовой) отчетности на основе Международных стандартов финансовой отчетности, а также требований к организации внутреннего учета и внутреннего контроля;
      6) процедуры, порядка и условий ликвидации (в том числе принудительной ликвидации) или реорганизации профессионального участника рынка ценных бумаг;
      7) оснований для отзыва у профессионального участника рынка ценных бумаг лицензии на осуществление деятельности на рынке ценных бумаг;
      8) размера, порядка и условий применения санкций к участникам и (или) профессиональным участникам рынка ценных бумаг за нарушения на финансовом рынке;
      9) порядка осуществления уполномоченными органами государств-членов надзора за деятельностью субъектов (участников) рынка ценных бумаг;
      10) требований, предъявляемых к деятельности профессиональных участников рынка ценных бумаг;
      11) требований к процедуре эмиссии (порядку выпуска) ценных бумаг эмитента;
      12) требований к размещению и обращению ценных бумаг иностранных эмитентов на рынках ценных бумаг государств-членов;
      13) требований к объему и качеству, а также периодичности опубликования информации;
      14) обеспечения возможности размещения и обращения ценных бумаг эмитентов государств-членов на всей территории Союза при условии регистрации эмиссии (выпуска) ценных бумаг регулирующим органом государства регистрации эмитента;
      15) требований в области раскрытия информации эмитентами, противодействия неправомерному использованию инсайдерской информации и манипулированию на рынке ценных бумаг.
      26. Государства-члены осуществляют выработку гармонизированных требований к проведению аудита на основе Международных стандартов аудита.
      27. Государства-члены разрабатывают механизмы взаимодействия уполномоченных органов государств-членов в сфере регулирования, контроля и надзора за деятельностью на своих финансовых рынках, в том числе в банковском секторе, страховом секторе и секторе услуг на рынке ценных бумаг.
      Государства-члены обмениваются информацией, в том числе конфиденциальной, в соответствии с международным договором в рамках Союза.
      28. Каждое государство-член обеспечивает, чтобы законодательство этого государства-члена, которое затрагивает или может затрагивать вопросы, охватываемые настоящим Протоколом, было опубликовано в официальном источнике, а по возможности, на специально выделенном сайте в сети Интернет таким образом, чтобы любое лицо, права и (или) обязательства которого могут быть затронуты таким законодательством государства-члена, имело возможность ознакомиться с ним.
      Опубликование такого законодательства должно включать в себя объяснение целей принятия такого законодательства и быть осуществлено в срок, обеспечивающий правовую определенность и обоснованные ожидания лиц, права и (или) обязательства которых могут быть затронуты этим законодательством государства-члена, но в любом случае до даты его вступления в силу.
      29. Каждое государство-член учреждает механизм, обеспечивающий предоставление ответов на письменные запросы любого лица, касающиеся действующего и (или) планируемого законодательства актов по вопросам, охватываемым настоящим Протоколом. Ответы на запросы должны быть предоставлены такому заинтересованному лицу не позднее чем через 30 календарных дней со дня получения письменного запроса.
      30. Государства-члены в целях предупреждения системных рисков на финансовых рынках осуществляют гармонизацию своего законодательства в отношении требований к осуществлению деятельности рейтинговых агентств в соответствии с принципами прозрачности, подотчетности и ответственности.
      31. Государство-член может признавать пруденциальные меры любого другого государства-члена при определении применения им мер, относящихся к поставке финансовых услуг. Такое признание, которое может быть достигнуто посредством гармонизации законодательства государств-членов или иным образом, может основываться на соглашении или договоренности с заинтересованным государством-членом или может быть предоставлено в одностороннем порядке.
      32. Государство-член, являющееся участником cоглашения или договоренности о признании пруденциальных мер другого государства-члена, как будущих, так и действующих, предоставляет другим государствам-членам возможность вести переговоры об их присоединении к таким соглашениям или договоренностям, которые, могли бы содержать правила, контроль, механизм осуществления таких правил, и, если возможно, процедуры, связанные с обменом информацией между участниками таких соглашений и договоренностей.
      33. Гармонизация конкретных требований к осуществлению деятельности на финансовых рынках государств-членов должна осуществляться при условии, что сохраняющиеся различия не будут препятствовать эффективному функционированию в рамках Союза общего финансового рынка.
      34. Ничто в настоящем Протоколе не препятствует государству-члену принимать или применять нижеперечисленные меры при условии, что такие меры не будут применяться способом, который создает средства произвольной или неоправданной дискриминации между лицами государств-членов в отношении торговли услугами, учреждения и (или) деятельности, а именно:
      1) необходимые для защиты общественной морали или поддержания общественного порядка. Исключения по соображениям общественного порядка могут быть применены только в тех случаях, когда складывается реальная и достаточно серьезная угроза в отношении одного из коренных интересов общества;
      2) необходимые для защиты жизни или здоровья людей, животных или растений;
      3) необходимые для соблюдения законов или правил, которые соответствуют положениям настоящего Протокола, включая имеющих отношение к:
      предотвращению вводящей в заблуждение и недобросовестной практики или последствий несоблюдения гражданско-правовых договоров;
      защите от вмешательства в частную жизнь отдельных лиц при обработке и распространении сведений личного характера и защите конфиденциальности сведений о личной жизни и счетов;
      4) несовместимые с пунктами 4 и 6 настоящего Протокола в части предоставления национального режима, при условии, что различие в фактически предоставляемом режиме продиктовано стремлением обеспечить справедливое или эффективное налогообложение или взимание налогов с лиц другого государства-члена в отношении торговли услугами;
      5) несовместимые с пунктами 4 и 7 настоящего Протокола при условии, что различие в отношении режима является результатом соглашения по вопросам налогообложения, в том числе соглашения об избежании двойного налогообложения, участником которого является соответствующее государство-член.
      35. Ничто в настоящем Протоколе не должно толковаться как препятствие для государства-члена принимать любые меры, которые оно считает необходимыми для защиты его важнейших интересов в области обороны или его национальной безопасности.
      36. Государства-члены обеспечивают поэтапное сокращение изъятий и ограничений, указанных в их индивидуальных национальных перечнях в приложениях № 1 и 2 к настоящему Протоколу.
      37. Государства-члены прекращают применение мер, указанных в их индивидуальных национальных перечнях в приложениях № 1 и 2 к настоящему Протоколу, в отношении тех секторов финансовых услуг, в которых государствами-членами были выполнены условия гармонизации законодательства и взаимного признания лицензий.

ПРИЛОЖЕНИЕ № 1
к Протоколу по финансовым услугам

                              ПЕРЕЧЕНЬ
подсекторов финансовых услуг, в которых государствами-членами
    в соответствии с пунктом 4 Протокола по финансовым услугам
      (приложение № 17 к Договору о Евразийском экономическом
            союзе) предоставляется национальный режим
      и принимаются обязательства в соответствии с пунктом 10
                        указанного Протокола

Сектор (подсектор)	Наличие ограничения	Описание ограничения	Основание для применения ограничения (нормативный правовой акт)	Срок действия ограничения
I. РЕСПУБЛИКА БЕЛАРУСЬ
1. Страхование рисков, связанных с: международными морскими перевозками международными коммерческими воздушными перевозками международными коммерческими космическими запусками международным страхованием, которое покрывает полностью или частично: международную перевозку физических лиц международную перевозку экспортных (импортных) грузов и перевозящих их транспортных средств, включая ответственность, происходящую из этого перевозку товаров международным транспортом ответственность при трансграничном перемещении индивидуальных транспортных средств только после присоединения к международной системе договоров и страховых сертификатов «Зеленая карта»	нет ограничений	-	-	-
2. Перестрахование и ретроцессия	нет ограничений	-	-	-
3. Услуги страховых агентов и страховых брокеров	ограничение	не разрешается страховое посредничество, связанное с заключением и распределением страховых контрактов от имени иностранных страховщиков на территории Республики Беларусь (за исключением секторов, перечисленных в пункте 1 настоящего перечня, а также за исключением осуществления страховыми брокерами посреднической деятельности по перестрахованию)	Указ Президента Республики Беларусь от 25 августа 2006 г. № 530 «О страховой деятельности»	-
4. Вспомогательные услуги страхования, включая консультативные и актуарные услуги, оценку риска и услуги по урегулированию претензий	нет ограничений	-	-	-
II. Республика Казахстан
1. Страхование рисков, связанных с: международными морскими перевозками международными коммерческими воздушными перевозками международными коммерческими космическими запусками международным страхованием, которое покрывает полностью или частично: международную перевозку физических лиц международную перевозку экспортных (импортных) грузов и перевозящих их транспортных средств, включая ответственность, происходящую из этого перевозку товаров международным транспортом ответственность при трансграничном перемещении индивидуальных транспортных средств только после присоединения к международной системе договоров и страховых сертификатов «Зеленая карта»	ограничение	нет ограничений, за исключением следующего случая: страхование расположенных на территории Республики Казахстан имущественных интересов юридического лица или его обособленных подразделений и имущественных интересов физического лица, являющегося резидентом Республики Казахстан, может осуществляться только страховой организацией – резидентом Республики Казахстан. Запрещается осуществлять платежи и переводы денег, связанные с оплатой страховых премий (взносов) в пользу нерезидентов Республики Казахстан, от физических и юридических лиц – резидентов Республики Казахстан. Договоры обязательного страхования должны находиться на собственном удержании страховщиков резидентов Республики Казахстан	Закон Республики Казахстан от 18 декабря 2000 г. № 126-II «О страховой деятельности»	не определен
2. Перестрахование и ретроцессия	ограничение	совокупный размер страховых премий, начисленных перестраховочным организациям –нерезидентам Республики Казахстан по действующим договорам перестрахования, за вычетом комиссионных вознаграждений, начисленных к получению от них перестрахователем (цедентом), не превышает 60% (с момента вступления в ВТО – 85%) от совокупного размера страховых премий, начисленных к получению по действующим договорам страхования (перестрахования). Договоры обязательного страхования должны находиться на собственном удержании страховщиков либо передаваться в перестрахование перестраховщикам – резидентам Республики Казахстан	Постановление правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 22 августа 2008 г. № 131 «Об утверждении инструкции о нормативных значениях и методике расчетов пруденциальных нормативов страховой (перестраховочной) организации, формах и сроках представления отчетов о выполнении пруденциальных нормативов»	не определен
3. Услуги страховых агентов и страховых брокеров	ограничение	нет ограничений, за исключением следующего случая: посредническая деятельность по заключению договора страхования от имени страховой организации – нерезидента Республики Казахстан, за исключением договора страхования гражданско-правовой ответственности владельцев автотранспортных средств, выезжающих за пределы Республики Казахстан, на территории Республики Казахстан не допускается, если международными договорами, ратифицированными Республикой Казахстан, не предусмотрено иное	Закон Республики Казахстан от 18 декабря 2000 г. № 126-II «О страховой деятельности»	не определен
4. Вспомогательные услуги страхования, включая консультативные и актуарные услуги, оценку риска и услуги по урегулированию претензий	нет ограничений	-	-	-
III. РОССИЙСКАЯ ФЕДЕРАЦИЯ
1. Страхование рисков, связанных с: международными морскими перевозками международными коммерческими воздушными перевозками международными коммерческими космическими запусками международным страхованием, которое покрывает полностью или частично: международную перевозку физических лиц международную перевозку экспортных (импортных) грузов и перевозящих их транспортных средств, включая ответственность, происходящую из этого перевозку товаров международным транспортом ответственность при трансграничном перемещении индивидуальных транспортных средств только после присоединения к международной системе договоров и страховых сертификатов «Зеленая карта»	нет ограничений	-	-	-
2. Перестрахование и ретроцессия	нет ограничений	-	-	-
3. Услуги страховых агентов и страховых брокеров	ограничение	не разрешается страховое посредничество, связанное с заключением и распределением страховых контрактов от имени иностранных страховщиков на территории Российской Федерации (за исключением секторов, перечисленных в пункте 1 настоящего перечня)	Закон Российской Федерации от 27 ноября 1992 г.№ 4015-I «Об организации страхового дела в Российской Федерации»	-
4. Вспомогательные услуги страхования, включая консультативные и актуарные услуги, оценку риска и услуги по урегулированию претензий	нет ограничений	-	-	-

ПРИЛОЖЕНИЕ № 2
к Протоколу по финансовым услугам

                             Перечень
   сохраняемых государствами-членами ограничений в отношении
                     учреждения и (или) деятельности

Наличие ограничения	Описание ограничения	Основание для применения ограничения (нормативный правовой акт)	Срок действия ограничения
I. РЕСПУБЛИКА БЕЛАРУСЬ
1. Ограничение по пунктам 6 и 11 Протокола по финансовым услугам (приложение № 17 к Договору о Евразийском экономическом союзе) (далее – приложение № 17)	в случае если квота иностранных инвесторов в уставных фондах страховых организаций Республики Беларусь превышает 30 %, Министерство финансов Республики Беларусь прекращает регистрацию страховых организаций с иностранными инвестициями и (или) выдачу таким организациям лицензий на осуществление страховой деятельности страховая организация обязана получить предварительное разрешение Министерства финансов Республики Беларусь на увеличение размера своего уставного фонда за счет средств иностранных инвесторов и (или) страховых организаций, являющихся дочерними (зависимыми) хозяйственными обществами по отношению к этим иностранным инвесторам, на отчуждение долей в ее уставном фонде (акций), составляющих 5 % и более уставного фонда страховой организации, на отчуждение долей в ее уставном фонде (акций) в пользу иностранных инвесторов и (или) страховых организаций, являющихся дочерними (зависимыми) хозяйственными обществами по отношению к данным иностранным инвесторам. Белорусские участники страховых организаций Республики Беларусь обязаны получить предварительное разрешение Министерства финансов на отчуждение принадлежащих им долей в уставных фондах (акций) в собственность (хозяйственное ведение, оперативное управление) иностранных инвесторов и (или) страховых организаций, являющихся дочерними (зависимыми) хозяйственными обществами по отношению к этим иностранным инвесторам. В предварительном разрешении отказывается в следующих случаях: при совершении указанных действий будет превышена квота участия иностранного капитала в уставных фондах страховых организаций Республики Беларусь юридическое лицо, которому страховщик, участник страховщика намерен осуществить отчуждение принадлежащих ему долей в уставном фонде (акций), осуществляет деятельность менее 3 лет и не имеет прибыли по итогам осуществления своей деятельности в последние 3 года существует необходимость обеспечения национальной безопасности Республики Беларусь (в том числе в экономической сфере), защиты интересов национальных страховых организаций страховые организации, являющиеся дочерними (зависимыми) хозяйственными обществами по отношению к иностранным инвесторам и (или) имеющие долю иностранных инвесторов в своих уставных фондах более 49 %, могут создавать обособленные подразделения на территории Республики Беларусь, а также являться учредителями (участниками) других страховых организаций после получения предварительного разрешения Министерства финансов Республики Беларусь. В предварительном разрешении отказывается, если превышена квота участия иностранного капитала в уставных фондах страховых организаций Республики Беларусь страховые организации, являющиеся дочерними или зависимыми хозяйственными обществами по отношению к иностранным инвесторам, не могут осуществлять в Республике Беларусь страхование жизни (за исключением заключения договоров страхования жизни с физическими лицами), обязательное страхование (в том числе обязательное государственное страхование), имущественное страхование, связанное с осуществлением поставок, оказанием услуг или выполнением работ для государственных нужд, а также страхование имущественных интересов Республики Беларусь и ее административно-территориальных единиц. Оплата иностранными инвесторами долей в уставных фондах (акций) страховых организаций и страховых брокеров производится исключительно денежными средствами	Указ Президента Республики Беларусь от 25 августа 2006 г. № 530 «О страховой деятельности», постановление Совета Министров Республики Беларусь от 11 сентября 2006 г. № 1174 «Об установлении квоты иностранных инвесторов в уставных фондах страховых организаций Республики Беларусь» Указ Президента Республики Беларусь от 25 августа 2006 г. № 530 «О страховой деятельности» Указ Президента Республики Беларусь от 25 августа 2006 г. № 530 «О страховой деятельности» Указ Президента Республики Беларусь от 25 августа 2006 г. № 530 «О страховой деятельности»	не определен
2. Ограничение по пунктам 6 и 11 приложения № 17	страховыми агентами, страховыми брокерами могут являться только белорусские лица	Указ Президента Республики Беларусь от 25 августа 2006 г. № 530 «О страховой деятельности»	не определен
3. Ограничение по пунктам 6 и 11 приложения № 17	участие иностранного капитала в банковской системе Республики Беларусь ограничено 50 %. Создание кредитных организаций с иностранными инвестициями требует получения предварительного разрешения Национального банка Республики Беларусь. Национальный банк Республики Беларусь прекращает государственную регистрацию банков с иностранными инвестициями при достижении установленного размера (квоты) участия иностранного капитала в банковской системе Республики Беларусь. Национальный банк Республики Беларусь имеет право принимать любые меры для соблюдения данного ограничения. При рассмотрении вопроса о выдаче разрешения учитывается уровень использования квоты участия иностранного капитала в банковской системе Республики Беларусь, а также финансовое положение и деловая репутация учредителей-нерезидентов	Банковский кодекс Республики Беларусь от 25 октября 2000 г. № 441-З, постановление Правления Национального банка Республики Беларусь от 1 сентября 2008 г. № 129 «О размере (квоте) участия иностранного капитала в банковской системе Республики Беларусь»	не определен
4. Ограничение по пунктам 6 и 11 приложения № 17	лицензия на осуществление деятельности в сфере финансовых услуг в Республики Беларусь выдается юридическим лицам Республики Беларусь, созданным в организационно-правовой форме, установленной законодательством Республики Беларусь	Банковский кодекс Республики Беларусь от 25 октября 2000 г.№ 441-З	не определен
5. Ограничение по пунктам 6 и 11 приложения № 17	функции руководителя, его заместителей, главного бухгалтера страховой организации могут выполняться только гражданами Республики Беларусь, а также иностранными гражданами и лицами без гражданства, постоянно проживающими в Республике Беларусь, и только на основании трудовых договоров	Указ Президента Республики Беларусь от 25 августа 2006 г. № 530 «О страховой деятельности»	не определен
6. Ограничение по пунктам 6 и 11 приложения № 17	деятельность, на осуществление которой требуется лицензия, может осуществляться только юридическими лицами Республики Беларусь или индивидуальными предпринимателями, зарегистрированными в установленном порядке в Республике Беларусь. Виды деятельности, подлежащей лицензированию, определяются в соответствии с законодательством Республики Беларусь	Указ Президента Республики Беларусь от 1 сентября 2010 г. № 450 «Положение о лицензировании отдельных видов деятельности»	не определен
II. РЕСПУБЛИКА КАЗАХСТАН
1. Ограничение по пунктам 6 и 11 приложения № 17	доля уполномоченного органа в капитале организатора торгов может составлять более 50 % от общего количества голосующих акций организатора торгов	Закон Республики Казахстан от 2 июля 2003 г. № 461-II «О рынке ценных бумаг»	не определен
2. Ограничение по пунктам 6 и 11 приложения № 17	деятельность, на осуществление которой требуется лицензия, может осуществляться только юридическими лицами или индивидуальными предпринимателями Республики Казахстан. Виды деятельности, подлежащей лицензированию Республики Казахстан, определяются в соответствии с законодательством Республики Казахстан	Закон Республики Казахстан от 11 января 2007 г. № 214-III «О лицензировании»	не определен
3. Ограничение по пунктам 6 и 11 приложения № 17	банки создаются в форме акционерных обществ	Закон Республики Казахстан от 31 августа 1995 г. № 2444 «О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан»	не определен
4. Ограничение по пунктам 6 и 11 приложения № 17	открытие филиалов банков-нерезидентов в Республике Казахстан запрещается	Закон Республики Казахстан от 31 августа 1995 г. № 2444 «О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан»	не определен
5. Ограничение по пунктам 6 и 11 приложения № 17	страховая (перестраховочная) организация должна быть учреждена в форме акционерного общества	Закон Республики Казахстан от 18 декабря 2000 г. № 126-II «О страховой деятельности»	не определен
6. Ограничение по пунктам 6 и 11 приложения № 17	открытие филиалов страховых организаций-нерезидентов в Республике Казахстан запрещается	Закон Республики Казахстан от 18 декабря 2000 г. № 126-II «О страховой деятельности»	не определен
7. Ограничение по пунктам 6 и 11 приложения № 17	организационно-правовой формой страхового брокера является товарищество с ограниченной ответственностью либо акционерное общество	Закон Республики Казахстан от 18 декабря 2000 г. № 126-II «О страховой деятельности»	не определен
8. Ограничение по пунктам 6 и 11 приложения № 17	добровольный накопительный пенсионный фонд создается в форме акционерного общества	Закон Республики Казахстан от 21 июня 2013 г. № 105-V «О пенсионном обеспечении в Республике Казахстан»	не определен
9. Ограничение по пунктам 6 и 11 приложения № 17	открытие филиалов и представительств накопительных пенсионных фондов – нерезидентов Республики Казахстан в Республике Казахстан запрещается	Закон Республики Казахстан от 21 июня 2013 г. № 105-V «О пенсионном обеспечении в Республике Казахстан»	не определен
10. Ограничение по пунктам 6 и 11 приложения № 17	центральный депозитарий является единственной организацией на территории Республики Казахстан, осуществляющей депозитарную деятельность. Центральный депозитарий создается в форме акционерного общества	Закон Республики Казахстан от 2 июля 2003 г. № 461-II «О рынке ценных бумаг»	не определен
11. Ограничение по пунктам 6 и 11 приложения № 17	профессиональный участник рынка ценных бумаг – юридическое лицо, созданное в организационно-правовой форме акционерного общества (за исключением трансфер-агента)	Закон Республики Казахстан от 2 июля 2003 г. № 461-II «О рынке ценных бумаг»	не определен
12. Ограничение по пунктам 6 и 11 приложения № 17	фондовая биржа – юридическое лицо, созданное в организационно-правовой форме акционерного общества	Закон Республики Казахстан от 2 июля 2003 г. № 461-II «О рынке ценных бумаг»	не определен
13. Ограничение по пунктам 6 и 11 приложения № 17	банковским холдингом – нерезидентом Республики Казахстан, прямо владеющим 25 % или более размещенных (за вычетом привилегированных и выкупленных банком) акций банка или имеющим возможность голосовать прямо 25 % или более голосующих акций банка, может являться только финансовая организация – нерезидент Республики Казахстан, подлежащая консолидированному надзору в стране своего местонахождения	Закон Республики Казахстан от 31 августа 1995 г. № 2444 «О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан»	не определен
14. Ограничение по пунктам 6 и 11 приложения № 17	единый накопительный пенсионный фонд является единственной организацией на территории Республики Казахстан, осуществляющей деятельность по привлечению обязательных пенсионных взносов, обязательных профессиональных пенсионных взносов	Закон Республики Казахстан от 21 июня 2013 г. № 105-V «О пенсионном обеспечении в Республике Казахстан»	не определен
15. Ограничение по пунктам 6 и 11 приложения № 17	единый регистратор является единственной организацией на территории Республики Казахстан, осуществляющей деятельность по ведению системы реестров держателей ценных бумаг	Закон Республики Казахстан от 2 июля 2003 г. № 461-II «О рынке ценных бумаг»	не определен
16. Ограничение по пунктам 6 и 11 приложения № 17	страховым холдингом – нерезидентом Республики Казахстан, прямо владеющим 25 % или более размещенных (за вычетом привилегированных и выкупленных страховой (перестраховочной) организацией) акций страховой (перестраховочной) организации или имеющим возможность голосовать прямо 25 % или более голосующих акций страховой (перестраховочной) организации, может являться только финансовая организация	Закон Республики Казахстан от 18 декабря 2000 г. № 126-II «О страховой деятельности»	не определен
17. Ограничение по пунктам 6 и 11 приложения № 17	фонд гарантирования страховых выплат является единственной организацией на территории Республики Казахстан, гарантирующей осуществление страховых выплат страхователям (застрахованным, выгодоприобретателям) при принудительной ликвидации страховой организации по договорам обязательного страхования	Закон Республики Казахстан от 3 июня 2003 г. № 423-II «О Фонде гарантирования страховых выплат»	не определен
18. Ограничение по пунктам 6 и 11 приложения № 17	организация, осуществляющая обязательное гарантирование депозитов, является некоммерческой организацией, создаваемой в организационно-правовой форме акционерного общества. Учредителем (единственным акционером организации), осуществляющей обязательное гарантирование депозитов, является уполномоченный орган	Закон Республики Казахстан от 7 июля 2006 г. № 169-III «Об обязательном гарантировании депозитов, размещенных в банках второго уровня Республики Казахстан»	не определен
19. Ограничение по пунктам 6 и 11 приложения № 17	кредитное бюро с государственным участием является единственной специализированной некоммерческой организацией, созданной в организационно-правовой форме акционерного общества, в которую поставщики поставляют информацию, необходимую для формирования кредитных историй в обязательном порядке	Закон Республики Казахстан от 6 июля 2004 г. № 573-II «О кредитных бюро и формировании кредитных историй в Республике Казахстан»	не определен
20. Ограничение по пунктам 6 и 11 приложения № 17	формирование и ведение базы данных по договорам страхования осуществляет некоммерческая организация, созданная в организационно-правовой форме акционерного общества с долей участия государства	Закон Республики Казахстан от 18 декабря 2000 г. № 126-II «О страховой деятельности»	не определен
III. РОССИЙСКАЯ ФЕДЕРАЦИЯ
1. Ограничение по пунктам 6 и 11 (приложения № 17	страховые организации, являющиеся дочерними обществами по отношению к иностранным инвесторам (основным организациям) либо имеющие долю иностранных инвесторов в своем уставном капитале более 49 %, не могут осуществлять в Российской Федерации страхование жизни, здоровья и имущества граждан за счет средств, выделяемых на эти цели из соответствующего бюджета федеральным органам исполнительной власти (страхователям), страхование, связанное с осуществлением закупок товаров, работ, услуг для обеспечения государственных и муниципальных нужд, а также страхование имущественных интересов государственных организаций и муниципальных организаций. Страховые организации, являющиеся дочерними обществами по отношению к иностранным инвесторам (основным организациям) либо имеющие долю иностранных инвесторов в своем уставном капитале более 51 %, также не могут осуществлять в Российской Федерации страхование имущественных интересов, связанных с дожитием граждан до определенных возраста или срока либо наступлением иных событий в жизни граждан, а также с их смертью, и обязательное страхование гражданской ответственности владельцев транспортных средств. Страховая организация, являющаяся дочерним обществом по отношению к иностранному инвестору (основной организации) или имеющая долю иностранных инвесторов в своем уставном капитале более 49 %, имеет право осуществлять в Российской Федерации страховую деятельность, если иностранный инвестор (основная организация) не менее 5 лет является страховой организацией, осуществляющей свою деятельность в соответствии с законодательством соответствующего государства. Законодательством Российской Федерации установлен предельный размер (квота) участия иностранного капитала в уставных капиталах страховых организаций равный 50 %. Информация о размере (квоте) участия иностранного капитала страховых организаций, о введении или прекращении предусмотренных абзацами пятым и седьмым настоящего пункта ограничений на иностранные инвестиции подлежит опубликованию в порядке, установленном законодательством Российской Федерации. В случае если размер (квота) участия иностранного капитала в уставных капиталах страховых организаций превышает 50 %, орган страхового надзора прекращает выдачу лицензий на осуществление страховой деятельности страховым организациям, являющимся дочерними обществами по отношению к иностранным инвесторам (основным организациям) или имеющим долю иностранных инвесторов в своем уставном капитале более 49 %. Страховая организация обязана получить предварительное разрешение органа страхового надзора на увеличение размера своего уставного капитала за счет средств иностранных инвесторов и (или) их дочерних обществ, на отчуждение в пользу иностранных инвесторов (в том числе на продажу иностранным инвесторам) своих акций (долей в уставном капитале), а российские акционеры (участники) обязаны получить предварительное разрешение органа страхового надзора на отчуждение принадлежащих им акций (долей в уставном капитале) страховой организации в пользу иностранных инвесторов и (или) их дочерних обществ. Если установленный размер (квота) участия иностранного капитала в уставных капиталах страховых организаций будет превышен, орган страхового надзора отказывает в предварительном разрешении страховым организациям, являющимся дочерними обществами по отношению к иностранным инвесторам (основным организациям) или имеющим долю иностранных инвесторов в своем уставном капитале более 49 % либо становящимся таковыми в результате указанных сделок. Оплата иностранными инвесторами принадлежащих им акций (долей в уставных капиталах) страховых организаций производится исключительно в денежной форме в валюте Российской Федерации. Несмотря на положения настоящего пункта, страховые организации, получившие лицензии на осуществление страховой деятельности до присоединения России к ВТО, могут продолжать осуществление данной деятельности в соответствии с условиями, на которых лицензия была выдана	Федеральный закон от 27 ноября 1992 г. № 4015-I «Об организации страхового дела в Российской Федерации»	не определен
2. Ограничение по пунктам 6 и 11 приложения № 17	страховыми агентами, страховыми брокерами могут являться только граждане Российской Федерации	Федеральный закон от 27 ноября 1992 г. № 4015-I «Об организации страхового дела в Российской Федерации»	не определен
3. Ограничение по пунктам 6 и 11 приложения № 17	участие иностранного капитала в банковской системе Российской Федерации ограничено 50 %. Для целей контроля за квотой иностранного участия в банковской системе Российской Федерации предварительное разрешение Центрального банка требуется на: создание кредитной организации с иностранным участием, включая дочерние и зависимые общества увеличение уставного капитала кредитной организации за счет средств нерезидента (нерезидентов) отчуждение акций (долей) кредитной организации в пользу нерезидентов	Международные обязательства Российской Федерации, касающиеся услуг и вытекающие из Протокола от 16 декабря 2011 года о присоединении Российской Федерации к Марракешскому соглашению об учреждении всемирной торговой организации от 15 апреля 1994 года	не определен
4. Ограничение по пунктам 6 и 11 приложения № 17	лицензия на осуществление деятельности в сфере финансовых услуг в Российской Федерации выдается юридическим лицам Российской Федерации, созданным в организационно-правовой форме, установленной законодательством Российской Федерации	Федеральный закон от 1 декабря 1990 г. № 395-I «О банках и банковской деятельности», Федеральный закон от 22 апреля 1996 г. № 39-ФЗ «О рынке ценных бумаг», Федеральный закон от 27 ноября 1992 г. № 4015-I «Об организации страхового дела в Российской Федерации», Федеральный закон от 7 февраля 2011 г. № 7-ФЗ «О клиринге и клиринговой деятельности», Федеральный закон от 21 ноября 2011 г. № 325-ФЗ «Об организованных торгах», Федеральный закон от 7 мая 1998 г. № 75-ФЗ «О негосударственных пенсионных фондах», Федеральный закон от 29 ноября 2001 г. № 156-ФЗ «Об инвестиционных фондах», Федеральный закон от 14 марта 2013 № 29-ФЗ «О внесении изменений в отдельные законодательные акты Российской Федерации»	не определен
5. Ограничение по пунктам 6 и 11 приложения № 17	в отношении кредитных организаций с иностранными инвестициями действуют ограничения в следующих случаях: если лицо, осуществляющее функции единоличного исполнительного органа российской кредитной организации, является иностранным гражданином или лицом без гражданства, коллегиальный исполнительный орган такой кредитной организации не менее чем на 50 % должен быть сформирован из граждан Российской Федерации. Количество работников, являющихся гражданами Российской Федерации, должно составлять не менее 75 % от общего количества работников российской кредитной организации с иностранными инвестициями	Приказ Банка России от 23 апреля 1997 г. № 02-195 «О введении в действие Положения «Об особенностях регистрации кредитных организаций с иностранными инвестициями и о порядке получения предварительного разрешения Банка России на увеличение уставного капитала зарегистрированной кредитной организации за счет средств нерезидентов»	не определен
6. Ограничение по пунктам 6 и 11 приложения № 17	численность иностранного персонала представительства иностранной кредитной организации, как правило, не должна превышать 2 человек. В случае если представительству требуется большее количество аккредитованных сотрудников, необходимость в этом должна быть обоснована в письменном заявлении на имя Председателя Банка России, на основании которого принимается решение	Приказ Банка России от 7 октября 1997 г. № 02-437 «О порядке открытия и деятельности в Российской Федерации представительств иностранных кредитных организаций»	не определен
7. Ограничение по пунктам 6 и 11 приложения № 17	руководители (в том числе единоличный исполнительный орган) и главный бухгалтер субъекта российского страхового дела (юридического лица) должны постоянно проживать на территории Российской Федерации	Закон Российской Федерации от 27 ноября 1992 г. № 4015-I «Об организации страхового дела в Российской Федерации»	до 1 января 2015 г.
8. Ограничение по пунктам 6 и 11 приложения № 17	деятельность, на осуществление которой требуется лицензия, может осуществляться только юридическими лицами Российской Федерации или индивидуальными предпринимателями, зарегистрированными в установленном порядке в Российской Федерации. Виды деятельности, подлежащей лицензированию, определяются в соответствии с законодательством Российской Федерации	Федеральный закон от 8 августа 2001 г. № 128-ФЗ «О лицензировании отдельных видов деятельности» (и законодательство, регулирующее виды деятельности, перечисленные в пункте 2 статьи 1 указанного Федерального закона), Федеральный закон от 1 декабря 1990 г. № 395-I «О банках и банковской деятельности»	не определен
9. Ограничение по пунктам 6 и 11 приложения № 17	доля каждого акционера (связанной группы лиц) в уставном капитале организатора торговли не может превышать 10 %, за исключением случаев, когда акционером (связанной группой лиц) является уполномоченный орган или инфраструктурные организации финансового рынка Российской Федерации, входящие в одну холдинговую группу	__	не определен
10. Ограничение по пунктам 6 и 11 приложения № 17	ведение страховых историй в Российской Федерации осуществляется единственной организацией, учреждаемой и осуществляющей деятельность в соответствии с законодательством Российской Федерации	__	не определен
11. Ограничение по пунктам 6 и 11 приложения № 17	организация, получившая статус центрального депозитария, является единственной организацией на территории Российской Федерации, осуществляющей функции центрального депозитария центральный депозитарий создается в форме акционерного общества	Федеральный закон от 7 декабря 2011 г. № 414-ФЗ «О центральном депозитарии»	не определен

ПРИЛОЖЕНИЕ № 18
к Договору о Евразийском
экономическом союзе

ПРОТОКОЛ
о порядке взимания косвенных налогов и механизме
контроля за их уплатой при экспорте и импорте
товаров, выполнении работ, оказании услуг

I. Общие положения

      1. Настоящий Протокол разработан в соответствии со статьями 71 и 72 Договора о Евразийском экономическом союзе и определяет порядок взимания косвенных налогов и механизм контроля за их уплатой при экспорте и импорте товаров, выполнении работ, оказании услуг.
      2. Понятия, используемые в настоящем Протоколе, означают следующее:
      «аудиторские услуги» – услуги по проведению аудита бухгалтерского учета, налоговой и финансовой отчетности;
      «бухгалтерские услуги» – услуги по постановке, ведению, восстановлению бухгалтерского учета, составлению и (или) представлению налоговой, финансовой и бухгалтерской отчетности;
      «движимое имущество» – вещи, не относящиеся к недвижимому имуществу, к транспортным средствам;
      «дизайнерские услуги» – услуги по проектированию художественных форм, внешнего вида изделий, фасадов зданий, интерьеров помещений; художественное конструирование;
      «импорт товаров» – ввоз товаров налогоплательщиками (плательщиками) на территорию одного государства-члена с территории другого государства-члена;
      «инжиниринговые услуги» – инженерно-консультационные услуги по подготовке процесса производства и реализации товаров (работ, услуг), подготовке строительства и эксплуатации промышленных, инфраструктурных, сельскохозяйственных и других объектов, а также предпроектные и проектные услуги (подготовка технико-экономических обоснований, проектно-конструкторские разработки, технические испытания и анализ результатов таких испытаний);
      «компетентные органы» – министерства финансов, экономики, налоговые и таможенные органы государств-членов;
      «консультационные услуги» – услуги по предоставлению разъяснений, рекомендаций и иных форм консультаций, включая определение и (или) оценку проблем и (или) возможностей лица, по управленческим, экономическим, финансовым (в том числе налоговым и бухгалтерским) вопросам, а также по вопросам планирования, организации и осуществления предпринимательской деятельности, управления персоналом;
      «косвенные налоги» – налог на добавленную стоимость (далее – НДС) и акцизы (акцизный налог или акцизный сбор);
      «маркетинговые услуги» – услуги, связанные с исследованием, анализом, планированием и прогнозированием в сфере производства и обращения товаров (работ, услуг) в целях определения мер по созданию необходимых экономических условий производства и обращения товаров (работ, услуг), включая характеристику товаров (работ, услуг), выработку ценовой стратегии и стратегии рекламы;
      «налогоплательщик (плательщик)» – налогоплательщик (плательщик) налогов, сборов и пошлин государств-членов (далее – налогоплательщик);
      «научно-исследовательские работы» – проведение научных исследований, обусловленных техническим заданием заказчика;
      «недвижимое имущество» – земельные участки, участки недр, обособленные водные объекты и все, что прочно связано с землей, то есть объекты, перемещение которых без несоразмерного ущерба их назначению невозможно, в том числе леса, многолетние насаждения, здания, сооружения, трубопроводы, линии электропередач, предприятия как имущественные комплексы и космические объекты;
      «нулевая ставка» – обложение НДС по ставке в размере ноль процентов, с правом на вычет (зачет) соответствующих сумм НДС;
      «опытно-конструкторские и опытно-технологические (технологические) работы» – разработка образца нового изделия, конструкторской документации для него или новой технологии;
      «работа» – деятельность, результаты которой имеют материальное выражение и могут быть реализованы для удовлетворения потребностей юридических и (или) физических лиц;
      «рекламные услуги» – услуги по созданию, распространению и размещению информации, предназначенной для неопределенного круга лиц и призванной формировать или поддерживать интерес к юридическому или физическому лицу, товарам, товарным знакам, работам, услугам, с помощью любых средств и в любой форме;
      «товар» – реализуемые или предназначенные для реализации любое движимое и недвижимое имущество, все виды энергии;
      «транспортные средства» – морские и воздушные суда, суда внутреннего плавания, суда смешанного «река-море» плавания; единицы железнодорожного или трамвайного подвижного состава; автобусы; автомобили, включая прицепы и полуприцепы; грузовые контейнеры; карьерные самосвалы;
      «услуга» – деятельность, результаты которой не имеют материального выражения, реализуются и потребляются в процессе осуществления этой деятельности, а также передача, предоставление патентов, лицензий, торговых марок, авторских прав или иных прав;
      «услуги по обработке информации» – услуги по осуществлению сбора и обобщению информации, систематизации информационных массивов (данных) и предоставлению в распоряжение пользователя результатов обработки этой информации;
      «экспорт товаров» – вывоз товаров, реализуемых налогоплательщиком, с территории одного государства-члена на территорию другого государства-члена;
      «юридические услуги» – услуги правового характера, в том числе предоставление консультаций и разъяснений, подготовка и правовая экспертиза документов, представление интересов заказчиков в судах.

II. Порядок применения косвенных налогов
при экспорте товаров

      3. При экспорте товаров с территории одного государства-члена на территорию другого государства-члена налогоплательщиком государства-члена, с территории которого вывезены товары, применяются нулевая ставка НДС и (или) освобождение от уплаты акцизов при представлении в налоговый орган документов, предусмотренных пунктом 4 настоящего раздела.
      При экспорте товаров с территории одного государства-члена на территорию другого государства-члена налогоплательщик имеет право на налоговые вычеты (зачеты) в порядке, аналогичном предусмотренным законодательством государства-члена, применяемом в отношении товаров, экспортированных с территории этого государства-члена за пределы Союза.
      Место реализации товаров определяется в соответствии с законодательством государств-членов, если иное не установлено настоящим пунктом.
      В случае реализации товара налогоплательщиком одного государства-члена налогоплательщику другого государства-члена, когда перевозка (транспортировка) товара начата за пределами Союза и завершена в другом государстве-члене, местом реализации товара признается территория государства-члена, на территории которого товар помещается под таможенную процедуру выпуска для внутреннего потребления.
      4. Для подтверждения обоснованности применения нулевой ставки НДС и (или) освобождения от уплаты акцизов налогоплательщиком государства-члена, с территории которого вывезены товары, в налоговый орган одновременно с налоговой декларацией представляются следующие документы (их копии):
      1) договоры (контракты), заключенные с налогоплательщиком другого государства-члена или с налогоплательщиком государства, не являющегося членом Союза (далее – договоры (контракты), на основании которых осуществляется экспорт товаров; в случае лизинга товаров или товарного кредита (товарного займа, займа в виде вещей) – договоры (контракты) лизинга, договоры (контракты) товарного кредита (товарного займа, займа в виде вещей); договоры (контракты) на изготовление товаров; договоры (контракты) на переработку давальческого сырья);
      2) выписка банка, подтверждающая фактическое поступление выручки от реализации экспортированных товаров на счет налогоплательщика-экспортера, если иное не предусмотрено законодательством государства-члена.
      В случае, если договором (контрактом) предусмотрен расчет наличными денежными средствами и такой расчет не противоречит законодательству государства-члена, с территории которого экспортируются товары, налогоплательщик представляет в налоговый орган выписку банка (копию выписки), подтверждающую внесение налогоплательщиком полученных сумм на его счет в банке, а также копии приходных кассовых ордеров, подтверждающих фактическое поступление выручки от покупателя указанных товаров, если иное не предусмотрено законодательством государства-члена, с территории которого экспортируются товары.
      В случае вывоза товаров по договору (контракту) лизинга, предусматривающему переход права собственности на них к лизингополучателю, налогоплательщик представляет в налоговый орган выписку банка (копию выписки), подтверждающую фактическое поступление лизингового платежа (в части возмещения первоначальной стоимости товаров (предметов лизинга) на счет налогоплательщика-экспортера, если иное не предусмотрено законодательством государства-члена.
      В случае осуществления внешнеторговых товарообменных (бартерных) операций, предоставления товарного кредита (товарного займа, займа в виде вещей) налогоплательщик-экспортер представляет в налоговый орган документы, подтверждающие импорт товаров (выполнение работ, оказание услуг), полученных (приобретенных) им по указанным операциям.
      Документы, указанные в настоящем подпункте, не представляются в налоговый орган, если их представление не предусмотрено законодательством государства-члена в отношении товаров, экспортированных с территории государства-члена за пределы Союза;
      3) заявление о ввозе товаров и уплате косвенных налогов, составленное по форме, предусмотренной отдельным международным межведомственным договором, с отметкой налогового органа государства-члена, на территорию которого импортированы товары, об уплате косвенных налогов (освобождении или ином порядке исполнения налоговых обязательств) (далее – заявление) (на бумажном носителе в оригинале или в копии по усмотрению налоговых органов государств-членов) либо перечень заявлений (на бумажном носителе или в электронном виде с электронной (электронно-цифровой) подписью).
      Налогоплательщик включает в перечень заявлений реквизиты и сведения из тех заявлений, информация о которых поступила в налоговый орган в форме, предусмотренной отдельным международным межведомственным договором.
      Форма перечня заявлений, порядок ее заполнения и формат определяются нормативными правовыми актами налоговых органов государств-членов либо иными нормативными правовыми актами государств-членов.
      В случае реализации товаров, вывозимых с территории одного государства-члена на территорию другого государства-члена, и помещения их под таможенные процедуры свободной таможенной зоны или свободного склада на территории другого государства-члена, вместо заявления в налоговый орган первого государства-члена представляется заверенная таможенным органом другого государства-члена копия таможенной декларации, в соответствии с которой такие товары помещены под таможенные процедуры свободной таможенной зоны или свободного склада;
      4) транспортные (товаросопроводительные) и (или) иные документы, предусмотренные законодательством государства-члена, подтверждающие перемещение товаров с территории одного государства-члена на территорию другого государства-члена. Указанные документы не представляются, если для отдельных видов перемещения товаров, в том числе перемещения товаров без использования транспортных средств, оформление этих документов не предусмотрено законодательством государства-члена;
      5) иные документы, подтверждающие обоснованность применения нулевой ставки НДС и (или) освобождения от уплаты акцизов, предусмотренные законодательством государства-члена, c территории которого экспортированы товары.
      Документы, предусмотренные настоящим пунктом, за исключением заявления (перечня заявлений), не представляются в налоговый орган, если непредставление документов, подтверждающих обоснованность применения нулевой ставки НДС и (или) освобождения от уплаты акцизов, одновременно с налоговой декларацией следует из законодательства государства-члена, с территории которого экспортированы товары.
      Документы, предусмотренные настоящим пунктом, не представляются с соответствующей налоговой декларацией по акцизам, если они были представлены с налоговой декларацией по НДС, если иное не предусмотрено законодательством государства-члена.
      Документы, предусмотренные подпунктами 1, 2, 4, 5, абзацем четвертым подпункта 3 настоящего пункта, могут быть представлены в электронном виде в порядке, установленном нормативными правовыми актами налоговых органов государств-членов либо иными нормативными правовыми актами государств-членов. Формат указанных документов определяется налоговыми органами государств-членов либо иными нормативными правовыми актами государств-членов.
      5. Документы, предусмотренные пунктом 4 настоящего Протокола, представляются в налоговый орган в течение 180 календарных дней с даты отгрузки (передачи) товаров.
      При непредставлении этих документов в установленный срок суммы косвенных налогов подлежат уплате в бюджет за налоговый (отчетный) период, на который приходится дата отгрузки товаров, либо иной налоговый (отчетный) период, установленный законодательством государства-члена, с правом на вычет (зачет) соответствующих сумм НДС согласно законодательству государства-члена, с территории которого экспортированы товары.
      В целях исчисления НДС при реализации товаров датой отгрузки признается дата первого по времени составления первичного бухгалтерского (учетного) документа, оформленного на покупателя товаров (первого перевозчика), либо дата выписки иного обязательного документа, предусмотренного законодательством государства-члена для налогоплательщика НДС.
      В целях исчисления акцизов по подакцизным товарам, произведенным из собственного сырья, датой отгрузки товаров признается дата первого по времени составления первичного бухгалтерского (учетного) документа, оформленного на покупателя (получателя) товаров; по подакцизным товарам, произведенным из давальческого сырья, датой отгрузки признается дата подписания акта приема-передачи подакцизных товаров, если иное не предусмотрено законодательством государства-члена, на территории которого произведены подакцизные товары.
      В случае неуплаты, неполной уплаты косвенных налогов, уплаты таких налогов с нарушением срока, установленного настоящим пунктом, налоговый орган взыскивает косвенные налоги и пени в порядке и размере, установленном законодательством государства-члена, с территории которого экспортированы товары, а также применяет способы обеспечения исполнения обязательств по уплате косвенных налогов, пеней и меры ответственности, установленные законодательством этого государства-члена.
      В случае представления налогоплательщиком документов, предусмотренных пунктом 4 настоящего Протокола, по истечении срока, установленного настоящим пунктом, уплаченные суммы косвенных налогов подлежат вычету (зачету), возврату в соответствии с законодательством государства-члена, с территории которого экспортированы товары. Суммы пеней, штрафов, уплаченные за нарушение сроков уплаты косвенных налогов, возврату не подлежат.
      6. Объем товаров, ставки акцизов, действующие на дату отгрузки вывозимых в государства-члены подакцизных товаров, а также суммы акцизов, подлежат отражению в соответствующей налоговой декларации по акцизам.
      7. Налоговый орган проверяет обоснованность применения нулевой ставки НДС и (или) освобождения от уплаты акцизов, налоговых вычетов (зачетов) по указанным налогам, а также принимает (выносит) соответствующее решение согласно законодательству государства-члена, с территории которого экспортированы товары.
      В случае непредставления в налоговый орган заявления налоговый орган вправе принять (вынести) решение о подтверждении обоснованности применения нулевой ставки НДС и (или) освобождения от уплаты акцизов, налоговых вычетов (зачетов) по указанным налогам в отношении операций по реализации товаров, экспортированных с территории одного государства-члена на территорию другого государства-члена, при наличии в налоговом органе одного государства-члена подтверждения в электронном виде от налогового органа другого государства-члена факта уплаты косвенных налогов в полном объеме (освобождения от уплаты косвенных налогов).
      8. Если представленные налогоплательщиком сведения о перемещении товаров и уплате косвенных налогов не соответствуют данным, полученным в рамках установленного между налоговыми органами государств-членов обмена информацией, налоговый орган взыскивает косвенные налоги и пени в порядке и размере, предусмотренном законодательством государства-члена, с территории которого экспортированы товары, а также применяет способы обеспечения исполнения обязательств по уплате косвенных налогов, пеней и меры ответственности, установленные законодательством этого государства-члена.
      9. Положения настоящего раздела в части НДС применяются также в отношении товаров, являющихся результатом выполнения работ по договорам (контрактам) об их изготовлении, вывозимых с территории государства-члена, на территории которого выполнялись работы по их изготовлению, на территорию другого государства-члена. К указанным товарам не относятся товары, являющиеся результатом выполнения работ по переработке давальческого сырья.
      10. Налоговая база для обложения акцизами товаров, являющихся результатом выполнения работ по договору (контракту) о переработке давальческого сырья, определяется как объем, количество (иные показатели) подакцизных товаров, выработанных из давальческого сырья, в натуральном выражении, в отношении которых установлены твердые (специфические) ставки акцизов, либо как стоимость подакцизных товаров, выработанных из давальческого сырья, в отношении которых установлены адвалорные ставки акцизов.
      11. Налоговая база по НДС при экспорте товаров при изменении ее в сторону увеличения (уменьшения) из-за увеличения (уменьшения) цены реализованных товаров либо уменьшения количества (объема) реализованных товаров в связи с их возвратом по причине ненадлежащего качества и (или) комплектации корректируется в том налоговом (отчетном) периоде, в котором участники договора (контракта) изменили цену (согласовали возврат) экспортированных товаров, если иное не предусмотрено законодательством государства-члена.
      При вывозе товаров (предметов лизинга) с территории одного государства-члена на территорию другого государства-члена по договору (контракту) лизинга, предусматривающему переход права собственности на них к лизингополучателю, по договору (контракту) товарного кредита (товарного займа, займа в виде вещей), по договору (контракту) об изготовлении товаров применяется нулевая ставка НДС и (или) освобождение от уплаты акцизов (если такая операция подлежит обложению акцизами в соответствии с законодательством государства-члена) при представлении в налоговый орган документов, предусмотренных пунктом 4 настоящего Протокола.
      Налоговая база по НДС при экспорте с территории одного государства-члена на территорию другого государства-члена товаров (предметов лизинга) по договору (контракту) лизинга, предусматривающему переход права собственности на них к лизингополучателю, определяется на дату, предусмотренную договором (контрактом) лизинга для уплаты каждого лизингового платежа, в размере части первоначальной стоимости товаров (предметов лизинга), приходящейся на каждый лизинговый платеж.
      Налоговые вычеты (зачеты) производятся в порядке, предусмотренном законодательством государства-члена, в части, приходящейся на стоимость товаров (предметов лизинга) по каждому лизинговому платежу.
      Налоговой базой по НДС при экспорте с территории одного государства-члена на территорию другого государства-члена товаров по договору (контракту) товарного кредита (товарного займа, займа в виде вещей) является стоимость передаваемых (предоставляемых) товаров, предусмотренная договором (контрактом), при отсутствии стоимости в договоре (контракте) – стоимость, указанная в товаросопроводительных документах, при отсутствии стоимости в договоре (контракте) и товаросопроводительных документах – стоимость товаров, отраженная в учете.
      12. Для обеспечения полноты уплаты косвенных налогов может применяться законодательство государства-члена, регулирующее принципы определения цены в целях налогообложения.

III. Порядок взимания косвенных налогов
при импорте товаров

      13. Взимание косвенных налогов по товарам, импортируемым на территорию одного государства-члена с территории другого государства-члена (за исключением случая, установленного пунктом 27 настоящего Протокола, и (или) помещения импортируемых товаров под таможенные процедуры свободной таможенной зоны или свободного склада) осуществляется налоговым органом государства-члена, на территорию которого импортированы товары, по месту постановки на учет налогоплательщиков – собственников товаров, включая налогоплательщиков, применяющих специальные режимы налогообложения, в том числе с учетом особенностей, предусмотренных пунктами 13.1 – 13.5 настоящего Протокола.
      Для целей настоящего раздела собственником товаров признается лицо, которое обладает правом собственности на товары или к которому переход права собственности на товары предусматривается договором (контрактом).
      13.1. Если товары приобретаются на основании договора (контракта) между налогоплательщиком одного государства-члена и налогоплательщиком другого государства-члена, уплата косвенных налогов осуществляется налогоплательщиком государства-члена, на территорию которого импортированы товары, – собственником товаров, либо, если это предусмотрено законодательством государства-члена, комиссионером, поверенным или агентом.
      13.2. Если товары приобретаются на основании договора (контракта) между налогоплательщиком одного государства-члена и налогоплательщиком другого государства-члена и при этом товары импортируются с территории третьего государства-члена, косвенные налоги уплачиваются налогоплательщиком государства-члена, на территорию которого импортированы товары, – собственником товаров.
      13.3. Если товары реализуются налогоплательщиком одного государства-члена через комиссионера, поверенного или агента налогоплательщику другого государства-члена и импортируются с территории первого либо третьего государства-члена, уплата косвенных налогов осуществляется налогоплательщиком государства-члена, на территорию которого импортированы товары, – собственником товаров, либо, если это предусмотрено законодательством государства-члена, комиссионером, поверенным или агентом.
      13.4. Если налогоплательщик одного государства-члена приобретает товары, ранее импортированные на территорию этого государства-члена налогоплательщиком другого государства-члена, косвенные налоги по которым не были уплачены, уплата косвенных налогов осуществляется налогоплательщиком государства-члена, на территорию которого импортированы товары, – собственником товаров, либо, если это предусмотрено законодательством государства-члена, комиссионером, поверенным или агентом (в случае, если товары будут реализованы налогоплательщиком другого государства-члена через комиссионера, поверенного или агента).
      Если налогоплательщик одного государства-члена приобретает товары, ранее импортированные на территорию этого государства-члена комиссионером, поверенным или агентом (налогоплательщиком этого государства-члена) по договору (контракту) комиссии, поручения или агентскому договору (контракту) с налогоплательщиком другого государства-члена, косвенные налоги по которым не были уплачены, то уплата косвенных налогов осуществляется налогоплательщиком государства-члена, на территорию которого импортированы товары, – собственником товаров либо, если это предусмотрено законодательством государства-члена, – комиссионером, поверенным или агентом, импортировавшими товары.
      13.5. Если товары приобретаются на основании договора (контракта) между налогоплательщиком государства-члена и налогоплательщиком государства, не являющегося государством-членом, и при этом товары импортируются с территории другого государства-члена, косвенные налоги уплачиваются налогоплательщиком государства-члена, на территорию которого импортированы товары, – собственником товаров, либо, если это предусмотрено законодательством государства-члена, комиссионером, поверенным или агентом (в случае, если товары будут реализованы через комиссионера, поверенного или агента).
      14. Для целей уплаты НДС налоговая база определяется на дату принятия на учет у налогоплательщика импортированных товаров (но не позднее срока, установленного законодательством государства-члена, на территорию которого импортируются товары) на основе стоимости приобретенных товаров (в том числе товаров, являющихся результатом выполнения работ по договору (контракту) об их изготовлении), а также товаров, полученных по договору (контракту) товарного кредита (товарного займа, займа в виде вещей), товаров, являющихся продуктом переработки давальческого сырья, и акцизов, подлежащих уплате по подакцизным товарам.
      Стоимостью приобретенных товаров, в том числе товаров, являющихся результатом выполнения работ по договору (контракту) об их изготовлении, является цена сделки, подлежащая уплате поставщику за товары (работы, услуги) согласно условиям договора (контракта).
      Стоимостью товаров, полученных по товарообменному (бартерному) договору (контракту), а также договору (контракту) товарного кредита (товарного займа, займа в виде вещей), является стоимость товаров, предусмотренная договором (контрактом), при отсутствии стоимости в договоре (контракте) – стоимость, указанная в товаросопроводительных документах, при отсутствии стоимости в договоре (контракте) и товаросопроводительных документах – стоимость товаров, отраженная в учете.
      Для целей определения налоговой базы стоимость товаров, в том числе товаров, являющихся результатом выполнения работ по договору (контракту) об их изготовлении, выраженная в иностранной валюте, пересчитывается в национальную валюту по курсу национального (центрального) банка государства-члена на дату принятия товаров к учету.
      Налоговая база при импорте на территорию одного государства-члена с территории другого государства-члена продуктов переработки давальческого сырья, определяется как стоимость выполненных работ по переработке давальческого сырья и акцизов, подлежащих уплате по подакцизным продуктам переработки. При этом, стоимость выполненных работ по переработке давальческого сырья, выраженная в иностранной валюте, пересчитывается в национальную валюту по курсу национального (центрального) банка государства-члена на дату принятия продуктов переработки к учету.
      15. Налоговая база при ввозе товаров (предметов лизинга) на территорию одного государства-члена с территории другого государства-члена по договору (контракту) лизинга, предусматривающему переход права собственности на них к лизингополучателю, определяется в размере части стоимости товаров (предметов лизинга), предусмотренной на дату ее оплаты договором (контрактом) лизинга (независимо от фактического размера и даты осуществления платежа). Лизинговый платеж в иностранной валюте пересчитывается в национальную валюту по курсу национального (центрального) банка государства-члена на дату, соответствующую моменту (дате) определения налоговой базы.
      16. Налоговой базой для обложения акцизами является объем, количество (иные показатели) импортированных подакцизных товаров, в том числе товаров, являющихся продуктом переработки давальческого сырья, в натуральном выражении, в отношении которых установлены твердые (специфические) ставки акцизов, либо стоимость импортированных подакцизных товаров, в том числе товаров, являющихся продуктом переработки давальческого сырья, в отношении которых установлены адвалорные ставки акцизов.
      Налоговая база для исчисления акцизов определяется на дату принятия на учет налогоплательщиком импортированных подакцизных товаров, в том числе товаров, являющихся продуктом переработки давальческого сырья (но не позднее срока, установленного законодательством государства-члена, на территорию которого импортированы подакцизные товары).
      17. Суммы косвенных налогов, подлежащие уплате по товарам, импортированным на территорию одного государства-члена с территории другого государства-члена, исчисляются налогоплательщиком по налоговым ставкам, установленным законодательством государства-члена, на территорию которого импортированы товары.
      18. Для обеспечения полноты уплаты косвенных налогов может применяться законодательство государства-члена, регулирующее принципы определения цены в целях налогообложения.
      19. Косвенные налоги, за исключением акцизов по маркируемым подакцизным товарам, уплачиваются не позднее 20-го числа месяца, следующего за месяцем:
      принятия на учет импортированных товаров;
      срока платежа, предусмотренного договором (контрактом) лизинга.
      Уплата акцизов по маркируемым подакцизным товарам производится в сроки, установленные законодательством государства-члена.
      20. Налогоплательщик обязан представить в налоговый орган соответствующую налоговую декларацию по форме, установленной законодательством государства-члена, либо по форме, утвержденной компетентным органом государства-члена, на территорию которого импортированы товары, в том числе по договору (контракту) лизинга, не позднее 20-го числа месяца, следующего за месяцем принятия на учет импортированных товаров (срока платежа, предусмотренного договором (контрактом) лизинга). Одновременно с налоговой декларацией налогоплательщик представляет в налоговый орган следующие документы:
      1) заявление на бумажном носителе (в четырех экземплярах) и в электронном виде либо заявление в электронном виде с электронной (электронно-цифровой) подписью налогоплательщика;
      2) выписку банка, подтверждающую фактическую уплату косвенных налогов по импортированным товарам, или иной документ, подтверждающий исполнение налоговых обязательств по уплате косвенных налогов, если это предусмотрено законодательством государства-члена. При наличии у налогоплательщика излишне уплаченных (взысканных) сумм налогов, сборов либо сумм косвенных налогов, подлежащих возврату (зачету), как при импорте товаров на территорию одного государства-члена с территории другого государства-члена, так и при реализации товаров (работ, услуг) на территории государства-члена, налоговый орган в соответствии с законодательством государства-члена, на территорию которого импортированы товары, принимает (выносит) решение об их зачете в счет уплаты косвенных налогов по импортированным товарам. В этом случае выписка банка (ее копия), подтверждающая фактическую уплату косвенных налогов по импортированным товарам, не представляется. По договору (контракту) лизинга указанные в настоящем подпункте документы представляются при наступлении срока платежа, предусмотренного договором (контрактом) лизинга;
      3) транспортные (товаросопроводительные) и (или) иные документы, предусмотренные законодательством государства-члена, подтверждающие перемещение товаров с территории одного государства-члена на территорию другого государства-члена. Указанные документы не представляются, если для отдельных видов перемещения товаров, в том числе перемещения товаров без использования транспортных средств, оформление этих документов не предусмотрено законодательством государства-члена;
      4) счета-фактуры, оформленные в соответствии с законодательством государства-члена при отгрузке товаров, в случае если их выставление (выписка) предусмотрено законодательством государства-члена.
      Если выставление (выписка) счета-фактуры не предусмотрено законодательством государства-члена либо товары приобретаются у налогоплательщика государства, не являющегося государством-членом, то вместо счета-фактуры в налоговый орган представляется иной документ (документы), выставленный (выписанный) продавцом, подтверждающий стоимость импортированных товаров;
      5) договоры (контракты), на основании которых приобретены товары, импортированные на территорию государства-члена с территории другого государства-члена; в случае лизинга товаров (предметов лизинга) – договоры (контракты) лизинга; в случае товарного кредита (товарного займа, займа в виде вещей) – договоры (контракты) товарного кредита (товарного займа, займа в виде вещей); договоры (контракты) об изготовлении товаров; договоры (контракты) на переработку давальческого сырья;
      6) информационное сообщение (в случаях, предусмотренных пунктами 13.2 – 13.5 настоящего Протокола), представленное налогоплательщику одного государства-члена налогоплательщиком другого государства-члена, либо налогоплательщиком государства, не являющегося государством-членом, (подписанное руководителем (индивидуальным предпринимателем) и заверенное печатью организации), реализующим товары, импортированные с территории третьего государства-члена, о следующих сведениях о налогоплательщике третьего государства-члена и договоре (контракте), заключенном с налогоплательщиком этого третьего государства-члена о приобретении импортированных товаров:
      номер, идентифицирующий лицо в качестве налогоплательщика государства-члена;
      полное наименование налогоплательщика (организации (индивидуального предпринимателя) государства-члена;
      место нахождения (жительства) налогоплательщика государства-члена;
      номер и дата договора (контракта);
      номер и дата спецификации.
      В случае, если налогоплательщик государства-члена, у которого приобретаются товары, не является собственником реализуемых товаров (является комиссионером, поверенным или агентом), то сведения, указанные в абзацах втором – шестом настоящего подпункта, представляются также в отношении собственника реализуемых товаров.
      В случае представления информационного сообщения на иностранном языке обязательно наличие перевода на русский язык.
      Информационное сообщение не представляется в случае, если сведения, предусмотренные настоящим подпунктом, содержатся в договоре (контракте), указанном в подпункте 6 настоящего пункта;
      7) договоры (контракты) комиссии, поручения или агентский договор (контракт) (в случаях их заключения);
      8) договоры (контракты), на основании которых приобретены товары, импортированные на территорию государства-члена с территории другого государства-члена, по договорам (контрактам) комиссии, поручения или по агентскому договору (контракту) (в случаях, предусмотренных пунктами 13.1 – 13.5 настоящего Протокола, за исключением случаев, когда косвенные налоги уплачиваются комиссионером, поверенным или агентом).
      Документы, указанные в подпунктах 2 – 8 настоящего пункта, могут быть представлены в копиях, заверенных в порядке, устанавливаемом законодательством государства-члена или в электронном виде в порядке, установленном нормативными правовыми актами налоговых органов государств-членов либо иными нормативными правовыми актами государств-членов. Формат указанных документов определяется нормативными правовыми актами налоговых органов государств-членов либо иными нормативными правовыми актами государств-членов.
      По договору (контракту) лизинга при первой уплате НДС налогоплательщик представляет в налоговый орган документы, предусмотренные подпунктами 1 – 8 настоящего пункта. В дальнейшем налогоплательщик представляет в налоговый орган одновременно с налоговой декларацией документы (их копии), предусмотренные подпунктами 1 и 2 настоящего пункта.
      Документы, указанные в настоящем пункте, за исключением заявления и информационного сообщения, не представляются в налоговый орган, если их непредставление одновременно с налоговой декларацией следует из законодательства государства-члена, на территорию которого импортированы товары.
      21. Уточненное (взамен ранее представленного) заявление представляется либо на бумажном носителе (в четырех экземплярах) и в электронном виде, либо в электронном виде с электронной (электронно-цифровой) подписью налогоплательщика. Одновременно с уточненным (взамен ранее представленного) заявлением представляются документы, предусмотренные подпунктами 2 – 8 пункта 20 настоящего Протокола, если они не были ранее представлены в налоговый орган.
      Если представление уточненного (взамен ранее представленного) заявления не влечет за собой внесение изменений в ранее представленную налоговую декларацию, то налогоплательщик не представляет уточненную (дополнительную) налоговую декларацию, если иное не установлено законодательством государства-члена. Представление такого уточненного заявления не влечет за собой восстановления ранее принятых к вычету сумм НДС, уплаченных при импорте товаров.
      Уточненное (взамен ранее представленного) заявление не представляется в случаях, установленных законодательством государства-члена.
      22. В случаях неуплаты, неполной уплаты косвенных налогов по импортированным товарам, уплаты таких налогов в более поздний срок по сравнению с установленным пунктом 19 настоящего Протокола, а также в случаях выявления фактов непредставления налоговых деклараций, представления их с нарушением срока, установленного пунктом 20 настоящего Протокола, либо в случаях несоответствия данных, указанных в налоговых декларациях, данным, полученным в рамках обмена информацией между налоговыми органами государств-членов, налоговый орган взыскивает косвенные налоги и пени в порядке и размере, установленном законодательством государства-члена, на территорию которого импортированы товары, а также применяет способы обеспечения исполнения обязательств по уплате косвенных налогов, пеней и меры ответственности, установленные законодательством этого государства.
      23. При возврате импортированных товаров в месяце принятия их на учет отражение в налоговой декларации операций по импорту этих товаров не производится, если возврат товаров осуществлен по причине ненадлежащего качества и (или) комплектации.
      Возврат товаров по причине ненадлежащего качества и (или) комплектации должен быть подтвержден согласованной участниками договора (контракта) претензией, а также документами, соответствующими дальнейшему совершению операций с такими товарами. К таким документам могут относиться акты приема-передачи товаров (в случае отсутствия транспортировки возвращенных товаров), транспортные (товаросопроводительные) документы (в случае транспортировки возвращенных товаров), акты уничтожения или иные документы. В случае частичного возврата таких товаров указанные документы (их копии) представляются в налоговый орган одновременно с документами, предусмотренными пунктом 20 настоящего Протокола.
      При возврате по указанной причине импортированных товаров по истечении месяца, в котором товары были приняты на учет, налогоплательщик представляет в налоговый орган соответствующую уточненную (дополнительную) налоговую декларацию и документы (их копии), указанные в абзаце втором настоящего пункта.
      Документы, указанные в абзаце втором настоящего пункта, могут быть представлены в электронном виде в порядке, установленном нормативными правовыми актами налоговых органов государств-членов либо иными нормативными правовыми актами государств-членов. Формат указанных документов определяется налоговыми органами государств-членов либо иными нормативными правовыми актами государств-членов.
      В случае частичного возврата по причине ненадлежащего качества и (или) комплектации товаров в налоговый орган представляется уточненное (взамен ранее представленного) заявление без отражения сведений о частично возвращенных товарах. Указанное заявление представляется либо на бумажном носителе (в четырех экземплярах) и в электронном виде, либо в электронном виде с электронной (электронно-цифровой) подписью налогоплательщика.
      В случае полного возврата по причине ненадлежащего качества и (или) комплектации всех товаров, сведения о которых были отражены в ранее представленном заявлении, в налоговый орган уточненное (взамен ранее представленного) заявление не представляется. Налогоплательщик информирует налоговый орган о реквизитах ранее представленного заявления, в котором были отражены сведения о полностью возвращенных товарах, по форме и в порядке, которые установлены нормативными правовыми актами налоговых
органов государств-членов либо иными нормативными правовыми актами государств-членов.
      При частичном или полном возврате товаров по причине ненадлежащего качества и (или) комплектации восстановление сумм НДС, ранее уплаченных при импорте этих товаров и принятых к вычету, производится в налоговом периоде, в котором произведен возврат товаров, если иное не предусмотрено законодательством государства-члена.
      24. При увеличении стоимости импортированных товаров в случае увеличения их цены по истечении месяца, в котором товары были приняты налогоплательщиком к учету, налоговая база для целей уплаты НДС увеличивается на разницу между измененной и предыдущей стоимостью импортированных товаров. Уплата НДС и представление налоговой декларации производятся не позднее 20-го числа месяца, следующего за месяцем, в котором участники договора (контракта) изменили цену импортированных товаров.
      Разница между измененной и предыдущей стоимостью приобретенных импортированных товаров отражается в налоговой декларации, одновременно с которой налогоплательщик представляет в налоговый орган:
      заявление (с отражением разницы между измененной и предыдущей стоимостью) на бумажном носителе (в четырех экземплярах) и в электронном виде, либо в электронном виде с электронной (электронно-цифровой) подписью налогоплательщика;
      договор (контракт) или иной документ, предусмотренный участниками договора (контракта), который подтверждает увеличение цены импортированного товара, корректировочный счет-фактуру (в случае если его выставление (выписка) предусмотрено законодательством государства-члена). Указанные документы могут быть представлены в копиях, заверенных в порядке, установленном законодательством государства-члена, или в электронном виде в порядке, установленном нормативными правовыми актами налоговых органов государств-членов либо иными нормативными правовыми актами государств-членов. Формат указанных документов определяется нормативными правовыми актами налоговых органов государств-членов либо иными нормативными правовыми актами государств-членов.
      25. В случае использования товаров, импорт которых на территорию государства-члена в соответствии с его законодательством осуществлен без уплаты косвенных налогов, в иных целях, чем те, в связи с которыми предоставлено освобождение или иной порядок уплаты, импорт таких товаров подлежит обложению косвенными налогами в порядке, установленном настоящим разделом.
      26. Суммы косвенных налогов, уплаченные (зачтенные) по товарам, импортированным на территорию одного государства-члена с территории другого государства-члена, подлежат вычетам (зачетам) в порядке, предусмотренном законодательством государства-члена, на территорию которого импортированы товары.
      27. Взимание акцизов по товарам, подлежащим маркировке акцизными марками (учетно-контрольными марками, знаками), осуществляется таможенными органами государства-члена, если иное не предусмотрено законодательством государства-члена.

IV. Порядок взимания косвенных налогов при выполнении работ,
оказании услуг

      28. Взимание косвенных налогов при выполнении работ, оказании услуг осуществляется в государстве-члене, территория которого признается местом реализации работ, услуг (за исключением работ, указанных в пункте 31 настоящего Протокола).
      При выполнении работ, оказании услуг налоговая база, ставки косвенных налогов, порядок их взимания и налоговые льготы (освобождение от налогообложения) определяются в соответствии с законодательством государства-члена, территория которого признается местом реализации работ, услуг, если иное не установлено настоящим разделом.
      29. Местом реализации работ, услуг признается территория государства-члена, если:
      1) работы, услуги связаны непосредственно с недвижимым имуществом, находящимся на территории этого государства-члена.
      Положения настоящего подпункта применяются также в отношении услуг по аренде, найму и предоставлению в пользование на иных основаниях недвижимого имущества;
      2) работы, услуги связаны непосредственно с движимым имуществом, транспортными средствами, находящимися на территории этого государства-члена;
      3) услуги в сфере культуры, искусства, обучения (образования), физической культуры, туризма, отдыха и спорта оказаны на территории этого государства-члена;
      4) налогоплательщиком этого государства-члена приобретаются:
      консультационные, юридические, бухгалтерские, аудиторские, инжиниринговые, рекламные, дизайнерские, маркетинговые услуги, услуги по обработке информации, а также научно-исследовательские, опытно-конструкторские и опытно-технологические (технологические) работы;
      работы, услуги по разработке программ для ЭВМ и баз данных (программных средств и информационных продуктов вычислительной техники), их адаптации и модификации, сопровождению таких программ и баз данных;
      услуги по предоставлению персонала в случае, если персонал работает в месте деятельности покупателя.
      Положения настоящего подпункта применяются также при:
      передаче, предоставлении, уступке патентов, лицензий, иных документов, удостоверяющих права на охраняемые государством объекты промышленной собственности, торговых марок, товарных знаков, фирменных наименований, знаков обслуживания, авторских, смежных прав или иных аналогичных прав;
      аренде, лизинге и предоставлении в пользование на иных основаниях движимого имущества, за исключением аренды, лизинга и предоставления в пользование на иных основаниях транспортных средств;
      оказании услуг лицом, привлекающим от своего имени для основного участника договора (контракта) либо от имени основного участника договора (контракта) другое лицо для выполнения работ, услуг, предусмотренных настоящим подпунктом;
      5) работы выполняются, услуги оказываются налогоплательщиком этого государства-члена, если иное не предусмотрено подпунктами 1 – 4 настоящего пункта.
      Положения настоящего подпункта применяются также при аренде, лизинге и предоставлении в пользование на иных основаниях транспортных средств.
      30. Документами, подтверждающими место реализации работ, услуг, являются:
      договор (контракт) на выполнение работ, оказание услуг, заключенный налогоплательщиками государств-членов;
      документы, подтверждающие факт выполнения работ, оказания услуг;
      иные документы, предусмотренные законодательством государств-членов.
      31. При реализации работ по переработке давальческого сырья, ввезенного на территорию одного государства-члена с территории другого государства-члена с последующим вывозом продуктов переработки на территорию другого государства, порядок взимания НДС и обеспечение контроля за его уплатой осуществляются в соответствии с разделом II настоящего Протокола, если иное не установлено настоящим разделом. При этом налоговая база по НДС определяется как стоимость выполненных работ по переработке давальческого сырья.
      32. Для подтверждения обоснованности применения нулевой ставки НДС при реализации работ, указанных в пункте 31 настоящего Протокола, в налоговые органы одновременно с налоговой декларацией представляются следующие документы (их копии) на бумажном носителе:
      1) договор (контракт), заключенный между налогоплательщиками государств-членов;
      2) документы, подтверждающие факт выполнения работ;
      3) документы, подтверждающие вывоз (ввоз) товаров, указанных в пункте 31 настоящего Протокола;
      4) заявление (на бумажном носителе в оригинале или в копии по усмотрению налоговых органов государств-членов) либо перечень заявлений (на бумажном носителе или в электронном виде с электронной (электронно-цифровой) подписью).
      Перечень заявлений представляется в порядке, установленном подпунктом 3 пункта 4 настоящего Протокола.
      В случае вывоза продуктов переработки давальческого сырья за пределы Союза заявление (перечень заявлений) в налоговый орган не представляется.
      В случае вывоза продуктов переработки давальческого сырья с территории одного государства-члена на территорию другого государства-члена и помещения их под таможенную процедуру свободной таможенной зоны или свободного склада на территории другого государства-члена вместо заявления (перечня заявлений) в налоговый орган первого государства-члена представляется заверенная таможенным органом другого государства-члена копия таможенной декларации, в соответствии с которой такие товары помещены под таможенную процедуру свободной таможенной зоны или свободного склада;
      5) таможенная декларация, подтверждающая вывоз продуктов переработки давальческого сырья за пределы Союза;
      6) иные документы, предусмотренные законодательством государств-членов.
      Документы, предусмотренные подпунктами 1, 2, 3, 5, 6, абзацем четвертым подпункта 4 настоящего пункта, могут быть представлены в электронном виде в порядке, установленном нормативными правовыми актами налоговых органов государств-членов либо иными нормативными правовыми актами государств-членов. Формат указанных документов определяется налоговыми органами государств-членов либо иными нормативными правовыми актами государств-членов.
      Документы, предусмотренные настоящим пунктом, за исключением заявления (перечня заявлений), не представляются в налоговый орган, если непредставление документов, подтверждающих обоснованность применения нулевой ставки НДС, одновременно с налоговой декларацией следует из законодательства государства-члена, на территории которого осуществляется переработка.
      33. В случае, если налогоплательщиком выполняются, оказываются несколько видов работ, услуг, порядок налогообложения которых регулируется настоящим разделом, и реализация одних работ, услуг носит вспомогательный характер по отношению к реализации других работ, услуг, то местом реализации вспомогательных работ, услуг признается место реализации основных работ, услуг.

ПРИЛОЖЕНИЕ № 19
к Договору о Евразийском
экономическом союзе

Протокол
об общих принципах и правилах конкуренции

I. Общие положения

      1. Настоящий Протокол разработан в соответствии с разделом XVIII Договора о Евразийском экономическом союзе (далее – Договор) и определяет особенности его применения, штрафные санкции за нарушение общих правил конкуренции на трансграничных рынках на территориях двух и более государств-членов (далее – трансграничный рынок), порядок осуществления Комиссией контроля за соблюдением общих правил конкуренции на трансграничных рынках (включая взаимодействие с уполномоченными органами государств-членов), взаимодействия уполномоченных органов государств-членов между собой при осуществлении контроля за соблюдением конкурентного (антимонопольного) законодательства, а также введения государственного ценового регулирования и оспаривания решений государств-членов о его введении.
      2. Понятия, используемые в настоящем Протоколе, а также для целей раздела XVIII Договора, означают следующее:
      1) «вертикальное» соглашение» – соглашение между хозяйствующими субъектами (субъектами рынка), один из которых приобретает товар или является его потенциальным приобретателем, а другой предоставляет товар или является его потенциальным продавцом;
      2) «взаимозаменяемые товары» – товары, которые могут быть сравнимы по их функциональному назначению, применению, качественным и техническим характеристикам, цене и другим параметрам таким образом, что приобретатель действительно заменяет или готов заменить один товар другим при потреблении (в том числе при потреблении в производственных целях);
      3) «государственное ценовое регулирование» – установление органами государственной власти и органами местного самоуправления государств-членов цен (тарифов), надбавок к ценам (тарифам), максимальных или минимальных цен (тарифов), максимальных или минимальных надбавок к ценам (тарифам) в порядке, установленном законодательством государств-членов;
      4) «государственные или муниципальные преференции» – предоставление органами исполнительной власти, органами местного самоуправления государств-членов, иными осуществляющими функции указанных органов органами или организациями отдельным хозяйствующим субъектам (субъектам рынка) преимущества, которое обеспечивает им более выгодные условия деятельности, путем передачи государственного или муниципального имущества, иных объектов гражданских прав либо путем предоставления имущественных льгот, государственных или муниципальных гарантий;
      5) «группа лиц» – совокупность физических лиц и (или) юридических лиц, соответствующих одному или нескольким из следующих признаков:
      хозяйственное общество (товарищество, хозяйственное партнерство) и физическое лицо или юридическое лицо, если такое физическое лицо или такое юридическое лицо имеет в силу своего участия в этом хозяйственном обществе (товариществе, хозяйственном партнерстве) либо в соответствии с полномочиями, полученными, в том числе на основании письменного соглашения, от других лиц, более чем 50 процентов общего количества голосов, приходящихся на голосующие акции (доли) в уставном (складочном) капитале этого хозяйственного общества (товарищества, хозяйственного партнерства);
      хозяйствующий субъект (субъект рынка) и физическое лицо или юридическое лицо, если такое физическое лицо или такое юридическое лицо осуществляют функции единоличного исполнительного органа этого хозяйствующего субъекта (субъекта рынка);
      хозяйствующий субъект (субъект рынка) и физическое лицо или юридическое лицо, если такое физическое лицо или такое юридическое лицо на основании учредительных документов этого хозяйствующего субъекта (субъекта рынка) или заключенного с этим хозяйствующим субъектом (субъектом рынка) договора (соглашения) вправе давать этому хозяйствующему субъекту (субъекту рынка) обязательные для исполнения указания;
      хозяйствующие субъекты (субъекты рынка), в которых более чем 50 процентов количественного состава коллегиального исполнительного органа и (или) совета директоров (наблюдательного совета, совета фонда) составляют одни и те же физические лица;
      физическое лицо, его супруг, родители (в том числе усыновители), дети (в том числе усыновленные), братья и сестры;
      лица, каждое из которых по какому-либо из указанных в абзацах втором – шестом настоящего подпункта оснований входит в группу с одним и тем же лицом, а также другие лица, входящие с любым из таких лиц в группу по какому-либо из указанных в абзацах втором – шестом настоящего пункта оснований;
      хозяйственное общество (товарищество, хозяйственное партнерство), физические лица и (или) юридические лица, которые по какому-либо из указанных в абзацах втором – седьмом настоящего подпункта признаков входят в одну группу лиц, если такие лица в силу своего совместного участия в этом хозяйственном обществе (товариществе, хозяйственном партнерстве) или в соответствии с полномочиями, полученными от других лиц, имеют более чем 50 процентов общего количества голосов, приходящихся на голосующие акции (доли) в уставном (складочном) капитале этого хозяйственного общества (товарищества, хозяйственного партнерства).
      Группа лиц рассматривается как единый хозяйствующий субъект (субъект рынка), и положения раздела XVIII Договора и настоящего Протокола, относящиеся к хозяйствующим субъектам (субъектам рынка), распространяются на группу лиц, за исключением случаев, предусмотренных настоящим Протоколом.
      В законодательстве государств-членов в целях реализации конкурентной (антимонопольной) политики на территориях государств-членов определение понятия «группа лиц» может быть конкретизировано, в том числе в части размеров распоряжения (участия) акциями (долями) одного лица в уставном (складочном) капитале другого лица, при которых такое распоряжение (участие) признается группой лиц;
      6) «дискриминационные условия» – условия доступа на товарный рынок, условия производства, обмена, потребления, приобретения, продажи, иной передачи товара, при которых хозяйствующий субъект (субъект рынка) или несколько хозяйствующих субъектов (субъектов рынка) поставлены в неравное положение по сравнению с другим хозяйствующим субъектом (субъектом рынка) или другими хозяйствующими субъектами (субъектами рынка) с учетом условий, ограничений и особенностей, предусмотренных Договором и (или) другими международными договорами государств-членов;
      7) «доминирующее положение» – положение хозяйствующего субъекта (субъекта рынка) (группы лиц) либо нескольких хозяйствующих субъектов (субъектов рынка) (групп лиц) на рынке определенного товара, дающее такому хозяйствующему субъекту (субъекту рынка) (группе лиц) либо таким хозяйствующим субъектам (субъектам рынка) (группам лиц) возможность оказывать решающее влияние на общие условия обращения товара на соответствующем товарном рынке, и (или) устранять с этого товарного рынка других хозяйствующих субъектов (субъектов рынка), и (или) затруднять доступ на этот товарный рынок другим хозяйствующим субъектам (субъектам рынка);
      8) «конкуренция» – состязательность хозяйствующих субъектов (субъектов рынка), при которой самостоятельными действиями каждого из них исключается или ограничивается возможность каждого из них в одностороннем порядке воздействовать на общие условия обращения товаров на соответствующем товарном рынке;
      9) «конфиденциальная информация» – все виды информации защищаемые нормативными правовыми актами государств-членов, за исключением информации, относящейся в соответствии с законодательством государств-членов к государственной тайне (государственным секретам);
      10) «координация экономической деятельности» – согласование действий хозяйствующих субъектов (субъектов рынка) третьим лицом, не входящим в одну группу лиц ни с одним из таких хозяйствующих субъектов (субъектов рынка) и не осуществляющим деятельности на том товарном рынке (товарных рынках), на котором осуществляется согласование действий хозяйствующих субъектов (субъектов рынка);
      11) «косвенный контроль» – возможность юридического лица или физического лица определять решения, принимаемые юридическим лицом, через юридическое лицо или несколько юридических лиц, между которыми существует прямой контроль;
      12) «монопольно высокая цена» – цена, установленная занимающим доминирующее положение хозяйствующим субъектом (субъектом рынка), если эта цена превышает сумму необходимых для производства и реализации такого товара расходов и прибыли и цену, которая сформировалась в условиях конкуренции на товарном рынке, сопоставимом по составу покупателей или продавцов товара, условиям обращения товара, условиям доступа на товарный рынок, государственному регулированию, включая налогообложение и таможенно-тарифное регулирование (далее – сопоставимый товарный рынок), при наличии такого рынка на территории Союза или за ее пределами. Не может быть признана монопольно высокой цена, установленная субъектом естественной монополии в пределах тарифа на такой товар, определенного в соответствии с законодательством государств-членов;
      13) «монопольно низкая цена» – цена, установленная занимающим доминирующее положение хозяйствующим субъектом (субъектом рынка), если эта цена ниже суммы, фактических или необходимых для производства и реализации такого товара расходов и прибыли, и ниже цены, которая сформировалась в условиях конкуренции на сопоставимом товарном рынке, при наличии такого рынка на территории Союза или за ее пределами;
      14) «недобросовестная конкуренция» – любые направленные на приобретение преимуществ в предпринимательской деятельности действия хозяйствующего субъекта (субъекта рынка) (группы лиц) или нескольких хозяйствующих субъектов (субъектов рынка), которые противоречат законодательству государств-членов, обычаям делового оборота, требованиям добропорядочности, разумности и справедливости и причинили или могут причинить ущерб другим хозяйствующим субъектам (субъектам рынка), конкурентам либо нанесли или могут нанести вред их деловой репутации;
      15) «признаки ограничения конкуренции» – сокращение числа хозяйствующих субъектов (субъектов рынка), не входящих в одну группу лиц, на товарном рынке, рост или снижение цены товара, не связанные с соответствующими изменениями иных общих условий обращения товара на товарном рынке, отказ хозяйствующих субъектов (субъектов рынка), не входящих в одну группу лиц, от самостоятельных действий на товарном рынке, определение общих условий обращения товара на товарном рынке соглашением между хозяйствующими субъектами (субъектами рынка) или в соответствии с обязательными для исполнения ими указаниями иного лица либо в результате согласования хозяйствующими субъектами (субъектами рынка), не входящими в одну группу лиц, своих действий на товарном рынке, а также иные обстоятельства, создающие возможность для хозяйствующего субъекта (субъекта рынка) или нескольких хозяйствующих субъектов (субъектов рынка) в одностороннем порядке воздействовать на общие условия обращения товара на товарном рынке;
      16) «прямой контроль» – возможность юридического лица или физического лица определять решения, принимаемые юридическим лицом, посредством одного или нескольких следующих действий:
      осуществление функций его исполнительного органа;
      получение права определять условия ведения предпринимательской деятельности юридического лица;
      распоряжение более чем 50 процентами общего количества голосов, приходящихся на акции (доли), составляющие уставный (складочный) капитал юридического лица;
      17) «соглашение» – договоренность в письменной форме, содержащаяся в документе или нескольких документах, а также договоренность в устной форме;
      18) «товар» – объект гражданских прав (в том числе работа, услуга, включая финансовую услугу), предназначенный для продажи, обмена или иного введения в оборот;
      19) «товарный рынок» – сфера обращения товара, который не может быть заменен другим товаром, или взаимозаменяемых товаров, в границах которой (в том числе географической), исходя из экономической, технической или иной возможности либо целесообразности, приобретатель может приобрести товар, и такая возможность либо целесообразность отсутствует за ее пределами;
      20) «хозяйствующий субъект (субъект рынка)» – коммерческая организация, некоммерческая организация, осуществляющая деятельность, приносящую ей доход, индивидуальный предприниматель, а также физическое лицо, чья профессиональная приносящая доход деятельность в соответствии с законодательством государств-членов подлежит государственной регистрации и (или) лицензированию;
      21) «экономическая концентрация» – сделки, иные действия, осуществление которых оказывает или может оказать влияние на состояние конкуренции.
      3. Доминирующее положение хозяйствующего субъекта (субъекта рынка) устанавливается исходя из анализа следующих обстоятельств:
      1) доля хозяйствующего субъекта (субъекта рынка) и ее соотношение с долями конкурентов и покупателей;
      2) возможность хозяйствующего субъекта (субъекта рынка) в одностороннем порядке определять уровень цены товара и оказывать решающее влияние на общие условия обращения товара на соответствующем товарном рынке;
      3) наличие экономических, технологических, административных или иных ограничений для доступа на товарный рынок;
      4) период существования возможности хозяйствующего субъекта (субъекта рынка) оказывать решающее влияние на общие условия обращения товара на товарном рынке.
      4. Законодательством государств-членов могут быть установлены иные (дополнительные) условия признания доминирующего положения хозяйствующего субъекта (субъекта рынка).
      Доминирующее положение хозяйствующего субъекта (субъекта рынка) на трансграничном рынке устанавливается Комиссией в соответствии с методикой оценки состояния конкуренции на трансграничном рынке, утверждаемой Комиссией.

II. Допустимость соглашений и изъятия

      5. Соглашения, предусмотренные пунктами 4 и 5 статьи 76 Договора, а также соглашения хозяйствующих субъектов (субъектов рынка) о совместной деятельности, которые могут привести к последствиям, указанным в пункте 3 статьи 75 Договора, могут быть признаны допустимыми, если они не накладывают на хозяйствующие субъекты (субъекты рынка) ограничения, не являющиеся необходимыми для достижения целей этих соглашений, и не создают возможность для устранения конкуренции на соответствующем товарном рынке и если хозяйствующие субъекты (субъекты рынка) докажут, что такие соглашения имеют или могут иметь своим результатом:
      1) совершенствование производства (реализации) товаров или стимулирование технического (экономического) прогресса либо повышение конкурентоспособности товаров производства государств-членов на мировом товарном рынке;
      2) получение потребителями соразмерной части преимуществ (выгод), которые приобретаются соответствующими лицами от совершения таких действий.
      6. Допускаются «вертикальные» соглашения, если:
      1) такие соглашения являются договорами коммерческой концессии;
      2) доля каждого хозяйствующего субъекта (субъекта рынка), являющегося участником такого соглашения, на товарном рынке товара, являющегося предметом «вертикального» соглашения, не превышает 20 процентов.
      7. Положения 3 – 6 статьи 76 Договора не распространяются на соглашения между хозяйствующими субъектами (субъектами рынка), входящими в одну группу лиц, если одним из таких хозяйствующих субъектов (субъектов рынка) в отношении другого хозяйствующего субъекта (субъекта рынка) установлен прямой или косвенный контроль либо если такие хозяйствующие субъекты (субъекты рынка) находятся под прямым или косвенным контролем одного лица, за исключением соглашений между хозяйствующими субъектами (субъектами рынка), осуществляющими виды деятельности, одновременное выполнение которых одним хозяйствующим субъектом (субъектом рынка) не допускается в соответствии с законодательством государств-членов.

III. Контроль за соблюдением общих правил конкуренции

      8. Пресечение нарушений хозяйствующими субъектами (субъектами рынка), а также физическими лицами и некоммерческими организациями государств-членов, не являющимися хозяйствующими субъектами (субъектами рынка), общих правил конкуренции, установленных статьей 76 Договора, на территориях государств-членов осуществляется уполномоченными органами государств-членов.
      9. Пресечение нарушений хозяйствующими субъектами (субъектами рынка) государств-членов, а также физическими лицами и некоммерческими организациями государств-членов, не являющимися хозяйствующими субъектами (субъектами рынка), общих правил конкуренции, установленных статьей 76 Договора, осуществляется Комиссией, если такие нарушения оказывают или могут оказать негативное влияние на конкуренцию на трансграничных рынках, за исключением нарушений, оказывающих негативное влияние на конкуренцию на трансграничных финансовых рынках, пресечение которых осуществляется в соответствии с законодательством государств-членов.
      10. Комиссия:
      1) рассматривает заявления (материалы) о наличии признаков нарушения общих правил конкуренции, установленных статьей 76 Договора, которое оказывает или может оказать негативное влияние на конкуренцию на трансграничных рынках, а также проводит необходимые расследования;
      2) возбуждает и рассматривает дела о нарушении общих правил конкуренции, установленных статьей 76 Договора, которое оказывает или может оказать негативное влияние на конкуренцию на трансграничных рынках, на основании обращений уполномоченных органов государств-членов, хозяйствующих субъектов (субъектов рынка) государств-членов, органов власти государств-членов, физических лиц или по собственной инициативе;
      3) выносит определения, принимает обязательные для исполнения хозяйствующими субъектами (субъектами рынка) государств-членов решения, в том числе о применении штрафных санкций к хозяйствующим субъектам (субъектам рынка) государств-членов, в случаях, предусмотренных раздела XVIII Договора и настоящим Протоколом, о совершении действий, направленных на прекращение нарушения общих правил конкуренции, устранение последствий их нарушения, обеспечение конкуренции, о недопущении действий, которые могут являться препятствием для возникновения конкуренции и (или) могут привести к ограничению, устранению конкуренции на трансграничном рынке и нарушению общих правил конкуренции в случаях, предусмотренных раздела XVIII Договора и настоящим Протоколом;
      4) запрашивает и получает информацию от органов государственной власти, органов местного самоуправления, иных осуществляющих их функции органов или организаций государств-членов, юридических лиц и физических лиц, в том числе конфиденциальную информацию, необходимую для осуществления полномочий по контролю за соблюдением общих правил конкуренции на трансграничных рынках;
      5) направляет ежегодно, не позднее 1 июня, в Высший совет годовой отчет о состоянии конкуренции на трансграничных рынках и мерах, принимаемых по пресечению нарушений общих правил конкуренции на них, и размещает одобренный отчет на официальном сайте Союза в сети Интернет;
      6) размещает решения по рассмотренным делам о нарушении общих правил конкуренции на официальном сайте Союза в сети Интернет;
      7) осуществляет иные полномочия, необходимые для реализации положений раздела XVIII Договора и настоящего Протокола.
      11. Порядок рассмотрения заявлений (материалов) о нарушении общих правил конкуренции на трансграничных рынках, порядок проведения расследования нарушений общих правил конкуренции на трансграничных рынках, а также порядок рассмотрения дел о нарушении общих правил конкуренции на трансграничных рынках утверждаются Комиссией. Результаты анализа состояния конкуренции, проведенного Комиссией для целей рассмотрения дела о нарушении общих правил конкуренции, подлежат включению в решение Комиссии, принимаемое по результатам рассмотрения дела, за исключением конфиденциальной информации.
      Также для целей осуществления полномочий по контролю за соблюдением общих правил конкуренции на трансграничных рынках, необходимых для реализации положений раздела XVIII Договора и настоящего Протокола, Комиссия утверждает:
      методику оценки состояния конкуренции;
      методику определения монопольно высоких (низких) цен;
      методику расчета и порядок наложения штрафов;
      особенности применения общих правил конкуренции в различных отраслях экономики (при необходимости);
      порядок взаимодействия (в том числе информационного) Комиссии и уполномоченных органов государств-членов.
      12. Для обеспечения проведения расследований и подготовки материалов дел о нарушении общих правил конкуренции на трансграничных рынках, установленных статьей 76 Договора, в Комиссии действует соответствующее структурное подразделение (далее – уполномоченное структурное подразделение Комиссии).
      13. Уполномоченное структурное подразделение Комиссии при рассмотрении заявлений (материалов) о нарушении общих правил конкуренции на трансграничных рынках, проведении расследований нарушений общих правил конкуренции на трансграничных рынках, рассмотрении дел о нарушении общих правил конкуренции на трансграничных рынках запрашивает необходимую для рассмотрения заявления (материалов), проведения расследования, рассмотрения дела информацию у органов государственной власти, органов местного самоуправления, иных осуществляющих их функции органов или организаций государств-членов, юридических и физических лиц.
      Хозяйствующие субъекты (субъекты рынка), некоммерческие организации, органы государственной власти, органы местного самоуправления, иные осуществляющие их функции органы или организации (их должностные лица) государств-членов, физические лица обязаны представлять в Комиссию по ее запросу в установленные сроки необходимые Комиссии в соответствии с возложенными на нее полномочиями информацию, документы, сведения, пояснения.
      14. Решения Комиссии о наложении штрафа, решения Комиссии, обязывающие нарушителя совершать определенные действия, являются исполнительными документами и подлежат исполнению органами принудительного исполнения судебных актов, актов других органов и должностных лиц государства-члена, на территории которого зарегистрированы совершившие правонарушение хозяйствующий субъект (субъект рынка), некоммерческая организация, не являющаяся хозяйствующим субъектом (субъектом рынка), или на территории которого постоянно или временно проживает совершившее правонарушение физическое лицо.
      Акты, действия (бездействие) Комиссии в сфере конкуренции оспариваются в Суде Союза в порядке, предусмотренном Статутом Суда Союза (приложение № 2 к Договору) с учетом положений настоящего Протокола.
      В случае принятия Судом Союза заявления об обжаловании решения Комиссии по делу о нарушении общих правил конкуренции на трансграничных рынках к производству действие решения Комиссии приостанавливается до дня вступления решения Суда Союза в законную силу.
      Суд Союза принимает к рассмотрению заявление об обжаловании решения Комиссии по делу о нарушении общих правил конкуренции на трансграничных рынках без предварительного обращения заявителя в Комиссию для урегулирования вопроса в досудебном порядке.
      15. Акты, действия (бездействие) уполномоченных органов государств-членов оспариваются в судебных органах государств-членов в соответствии с процессуальным законодательством государств-членов.

IV. Штрафные санкции за нарушение общих правил
конкуренции на трансграничных рынках, налагаемые Комиссией

      16. Комиссия в соответствии с методикой расчета и порядком наложения штрафов, утверждаемыми Комиссией, налагает штрафы за нарушения общих правил конкуренции на трансграничных рынках, предусмотренные статьей 76 Договора, а также за непредставление либо несвоевременное представление в Комиссию по ее требованию сведений (информации) или за представление заведомо недостоверных сведений (информации) в следующих размерах:
      1) недобросовестная конкуренция, недопустимая в соответствии с пунктом 2 статьи 76 Договора, влечет наложение штрафа на должностных лиц и индивидуальных предпринимателей в размере от 20 000 до 110 000 российских рублей, на юридических лиц – в размере от 100 000 до 1 000 000 российских рублей;
      2) заключение хозяйствующим субъектом (субъектом рынка) соглашения, недопустимого в соответствии с пунктами 3 – 5 статьи 76 Договора, а равно участие в нем влечет наложение штрафа на должностных лиц и индивидуальных предпринимателей в размере от 20 000 до 150 000 российских рублей, на юридических лиц – в размере от одной сотой до пятнадцати сотых размера суммы выручки правонарушителя от реализации товара (работы, услуги), на рынке которого совершено правонарушение, либо суммы расходов правонарушителя на приобретение товара (работы, услуги), на рынке которого совершено правонарушение, но не более одной пятидесятой совокупного размера суммы выручки правонарушителя от реализации всех товаров (работ, услуг) и не менее 100 000 российских рублей, а в случае если сумма выручки правонарушителя от реализации товара (работы, услуги), на рынке которого совершено правонарушение, превышает 75 процентов совокупного размера суммы выручки правонарушителя от реализации всех товаров (работ, услуг), – в размере от трех тысячных до трех сотых размера суммы выручки правонарушителя от реализации товара (работы, услуги), на рынке которого совершено правонарушение, либо размера суммы расходов правонарушителя на приобретение товара (работы, услуги), на рынке которого совершено правонарушение, но не более одной пятидесятой совокупного размера суммы выручки правонарушителя от реализации всех товаров (работ, услуг) и не менее 100 000 российских рублей;
      3) координация экономической деятельности хозяйствующих субъектов (субъектов рынка), недопустимая в соответствии с пунктом 6 статьи 76 Договора, влечет наложение штрафа на физических лиц в размере от 20 000 до 75 000 российских рублей, должностных лиц и индивидуальных предпринимателей – в размере от 20 000 до 150 000 российских рублей, на юридических лиц – в размере от 200 000 до 5 000 000 российских рублей;
      4) совершение занимающим доминирующее положение на товарном рынке хозяйствующим субъектом (субъектом рынка) действий, признаваемых злоупотреблением доминирующим положением и недопустимых в соответствии с пунктом 1 статьи 76 Договора, влечет наложение штрафа на должностных лиц и индивидуальных предпринимателей в размере от 20 000 до 150 000 российских рублей, на юридических лиц – в размере от одной сотой до пятнадцати сотых размера суммы выручки правонарушителя от реализации товара (работы, услуги), на рынке которого совершено правонарушение, либо суммы расходов правонарушителя на приобретение товара (работы, услуги), на рынке которого совершено правонарушение, но не более одной пятидесятой совокупного размера суммы выручки правонарушителя от реализации всех товаров (работ, услуг) и не менее 100 000 российских рублей, а в случае если сумма выручки правонарушителя от реализации товара (работы, услуги), на рынке которого совершено правонарушение, превышает 75 процентов совокупного размера суммы выручки правонарушителя от реализации всех товаров (работ, услуг), – в размере от трех тысячных до трех сотых размера суммы выручки правонарушителя от реализации товара (работы, услуги), на рынке которого совершено правонарушение, либо размера суммы расходов правонарушителя на приобретение товара (работы, услуги), на рынке которого совершено правонарушение, но не более одной пятидесятой совокупного размера суммы выручки правонарушителя от реализации всех товаров (работ, услуг) и не менее 100 000 российских рублей;
      5) непредставление или несвоевременное представление в Комиссию сведений (информации), предусмотренных разделом XVIII Договора и настоящим Протоколом, в том числе непредставление сведений (информации) по требованию Комиссии, а равно представление заведомо недостоверных сведений (информации) влечет наложение штрафа на физических лиц в размере от 10 000 до 15 000 российских рублей, на должностных лиц и индивидуальных предпринимателей – в размере от 10 000 до 60 000 российских рублей, на юридических лиц – в размере от 150 000 до 1 000 000 российских рублей.
      Под должностным лицом в настоящем Протоколе понимаются выполняющие организационно-распорядительные или административно-хозяйственные функции руководители и работники хозяйствующих субъектов (субъектов рынка), некоммерческих организаций, не являющихся хозяйствующими субъектами (субъектами рынка), руководители организаций, осуществляющих полномочия единоличных исполнительных органов хозяйствующих субъектов (субъектов рынка), некоммерческих организаций, не являющихся хозяйствующими субъектами (субъектами рынка). Для целей настоящего Протокола за нарушения общих правил конкуренции на трансграничных рынках физические лица, профессиональная приносящая доход деятельность которых в соответствии с законодательством государств-членов подлежит государственной регистрации и (или) лицензированию, несут ответственность как должностные лица.
      17. Штрафы, предусмотренные подпунктами 1 – 5 пункта 16 настоящего Протокола, подлежат перечислению в бюджет того государства-члена, на территории которого зарегистрировано совершившее правонарушение юридическое лицо либо на территории которого постоянно или временно проживает совершившее правонарушение физическое лицо.
      18. Штрафы, предусмотренные пунктом 16 настоящего Протокола, выплачиваются хозяйствующим субъектом (субъектом рынка), физическим лицом или некоммерческой организацией, не являющейся хозяйствующим субъектом (субъектом рынка), в национальной валюте того государства-члена, на территории которого зарегистрирован хозяйствующий субъект (субъект рынка), некоммерческая организация, постоянно или временно проживает физическое лицо, нарушившие общие правила конкуренции, предусмотренные настоящим Протоколом, по курсу, установленному национальным (центральным) банком указанного государства-члена на день принятия Комиссией решения о наложении штрафа.
      19. Лицо (группа лиц), добровольно заявившее в Комиссию о заключении им соглашения, недопустимого в соответствии со статьей 76 Договора, освобождается от ответственности за правонарушения, предусмотренные подпунктом 2 пункта 16 настоящего Протокола, при выполнении в совокупности следующих условий:
      на момент обращения лица с заявлением Комиссия не располагала сведениями и документами о совершенном правонарушении;
      лицо отказалось от участия или дальнейшего участия в соглашении, недопустимом в соответствии со статьей 76 Договора;
      представленные сведения и документы являются достаточными для установления события правонарушения.
      Освобождению от ответственности подлежит лицо, первым выполнившее все условия, предусмотренные настоящим пунктом.
      20. Не подлежит рассмотрению заявление, поданное одновременно от имени нескольких лиц, заключивших соглашение, недопустимое в соответствии со статьей 76 Договора.
      21. Размеры штрафов за нарушение общих правил конкуренции на трансграничных рынках, установленные в настоящем разделе, могут быть изменены решением Высшего совета, за исключением штрафов, налагаемых на юридических лиц и исчисляемых исходя из суммы выручки правонарушителя от реализации товара (работы, услуг) или суммы расходов правонарушителя на приобретение товара (работы, услуги), на рынке которого совершено правонарушение.

V. Взаимодействие уполномоченных органов государств-членов

      22. Взаимодействие уполномоченных органов государств-членов в целях реализации раздела XVIII Договора и настоящего Протокола осуществляется в рамках правоприменительной деятельности путем направления уведомлений, запросов о предоставлении информации, запросов и поручений о проведении отдельных процессуальных действий, обмена информацией, координации правоприменительной деятельности государств-членов, а также осуществления правоприменительной деятельности по запросу одного из государств-членов.
      Указанное взаимодействие осуществляется центральными аппаратами уполномоченных органов государств-членов.
      23. Уполномоченный орган государства-члена уведомляет уполномоченный орган другого государства-члена в случае, если ему станет известно, что его правоприменительная деятельность может затронуть интересы другого государства-члена в сфере защиты конкуренции.
      24. Под правоприменительной деятельностью, которая может затронуть интересы другого государства-члена в сфере защиты конкуренции, в настоящем Протоколе понимается деятельность уполномоченных органов государств-членов:
      1) имеющая отношение к правоприменительной деятельности другого государства-члена;
      2) касающаяся антиконкурентных действий (за исключением сделок по слиянию или приобретению и совершения иных действий), осуществляемых в том числе на территории другого государства-члена;
      3) касающаяся сделок (иных действий), в которых одна из сторон сделки или лицо, контролирующее одну или более сторон сделки или иным образом определяющее условия ведения ими хозяйственной деятельности, является лицом, зарегистрированным или учрежденным в соответствии с законодательством другого государства-члена;
      4) связанная с применением мер принудительного воздействия, которые требуют осуществления или запрещают какие-либо действия на территории другого государства-члена в рамках обеспечения соблюдения конкурентного (антимонопольного) законодательства.
      25. Уведомления о сделках (иных действиях) направляются:
      1) не позднее даты принятия уполномоченным органом уведомляющего государства-члена решения о продлении срока рассмотрения сделки;
      2) в случаях, когда решение по сделке принимается без продления срока ее рассмотрения, – не позднее даты принятия решения по сделке в разумный срок, позволяющий уведомляемому государству-члену выразить свое мнение по сделке.
      26. С целью обеспечения возможности принятия во внимание мнения другого государства-члена уведомления по вопросам, указанным в подпунктах 1, 2 и 4 пункта 24 настоящего Протокола, направляются этому государству-члену на стадии рассмотрения дела при обнаружении обстоятельств, о которых необходимо уведомлять другое государство-член, с соблюдением разумных сроков, дающих возможность уведомляемому государству-члену высказать свое мнение, но в любом случае до принятия решения по делу или заключения мирового соглашения.
      27. Уведомление направляется в письменной форме и должно содержать информацию, достаточную для того, чтобы дать возможность уведомляемому государству-члену провести предварительный анализ последствий правоприменительной деятельности уведомляющего государства-члена, затрагивающей интересы уведомляемого государства-члена.
      28. Уполномоченные органы государств-членов вправе направлять запросы о предоставлении информации и документов, а также поручения о проведении отдельных процессуальных действий.
      29. Запрос о предоставлении информации и документов, поручение о проведении отдельных процессуальных действий оформляются в письменной форме на бланке уполномоченного органа государства-члена и должны содержать:
      1) номер соответствующего дела (при наличии), по которому запрашивается информация, подробное описание правонарушения и иных относящихся к нему фактов, юридическую квалификацию деяния в соответствии с законодательством запрашивающего государства-члена с приложением текста применяемого закона;
      2) имена, отчества и фамилии лиц, в отношении которых рассматриваются соответствующие дела, свидетелей, их местожительство или местопребывание, гражданство, занятие, место и дату рождения, для юридических лиц – их наименование и место нахождения (при наличии такой информации);
      3) точный адрес получателя и наименование вручаемого документа – в поручении о вручении документа;
      4) перечень сведений и действий, подлежащих представлению либо исполнению (для проведения опроса необходимо указать, какие обстоятельства должны быть выяснены и уточнены, а также указать последовательность и формулировку вопросов, которые должны быть поставлены опрашиваемому лицу).
      30. Запрос о предоставлении информации и документов, поручение о проведении отдельных процессуальных действий могут также содержать:
      1) указание срока исполнения требуемых мероприятий;
      2) ходатайство о проведении указанных в запросе мероприятий в определенном порядке;
      3) ходатайство о предоставлении возможности представителям уполномоченных органов запрашивающего государства-члена присутствовать при выполнении указанных в запросе мероприятий, а также, если это не противоречит законодательству каждого из государств-членов, участвовать в их выполнении;
      4) иные ходатайства, связанные с выполнением запроса, поручения.
      31. Запрос о предоставлении информации и документов, поручение о проведении отдельных процессуальных действий подписываются руководителем запрашивающего уполномоченного органа государства-члена или его заместителем. К указанным запросу или поручению должны быть приложены имеющиеся копии документов, ссылки на которые содержатся в тексте запроса или поручения, а также иные документы, необходимые для надлежащего исполнения запроса, поручения.
      32. Поручения о производстве экспертиз и других процессуальных действий, исполнение которых требует дополнительных расходов для исполняющего государства-члена, направляются по предварительному согласованию между уполномоченными органами государств-членов.
      33. Уполномоченные органы государств-членов могут направлять процессуальные документы по почте непосредственно участникам соответствующих дел, находящимся на территории другого государства-члена.
      34. Допускается направление повторного запроса о предоставлении информации и документов, поручения о проведении отдельных процессуальных действий при необходимости получения дополнительных сведений или уточнения информации, полученной в рамках исполнения предыдущего запроса, поручения.
      35. Запрос о предоставлении информации и документов, поручение о проведении отдельных процессуальных действий исполняются в течение 1 месяца со дня их получения либо в иной срок, заранее согласованный уполномоченными органами государств-членов.
      В случае необходимости обращения в иной государственный орган государства-члена или к хозяйствующему субъекту (субъекту рынка) запрашиваемого государства-члена указанные сроки увеличиваются на время исполнения такого обращения.
      36. Запрашиваемый уполномоченный орган государства-члена проводит указанные в запросе, поручении действия и отвечает на поставленные вопросы. Запрашиваемый уполномоченный орган государства-члена вправе по своей инициативе провести не предусмотренные указанными запросом, поручением действия, связанные с их исполнением.
      37. В случае невозможности исполнения запроса, поручения либо невозможности их исполнения в сроки, указанные в пункте 35 настоящего Протокола, запрашиваемый уполномоченный орган государства-члена информирует запрашивающий уполномоченный орган государства-члена о невозможности исполнения либо о предполагаемых сроках исполнения указанных запроса, поручения.
      38. Уполномоченные органы государств-членов изучают практику исполнения запросов о предоставлении информации и документов и поручений о проведении отдельных процессуальных действий и информируют друг друга о фактах их ненадлежащего исполнения.
      39. Документы, изготовленные или засвидетельствованные учреждением или специально на то уполномоченным должностным лицом в пределах их компетенции и скрепленные гербовой печатью на территории одного из государств-членов, принимаются на территориях других государств-членов без какого-либо специального удостоверения.
      40. В оказании правовой помощи по делам об административных правонарушениях может быть отказано, если исполнение запроса или поручения может нанести ущерб суверенитету, безопасности, общественному порядку или другим интересам запрашиваемого государства-члена либо противоречит его законодательству.
      41. Каждое государство-член самостоятельно несет расходы, возникающие в связи с исполнением запросов и поручений.
      В отдельных случаях уполномоченные органы государств-членов могут согласовать иной порядок осуществления расходов.
      42. Уполномоченные органы государств-членов при исполнении поручений о проведении отдельных процессуальных и иных действий производят:
      1) опрос лиц, в отношении которых ведется соответствующее дело, а также свидетелей;
      2) истребование документов, необходимых для производства по делу;
      3) осмотр территорий, помещений, документов и предметов лица, в отношении которого направлено поручение (за исключением жилища такого лица);
      4) получение необходимой для производства по делу или его рассмотрения информации от государственных органов и лиц;
      5) вручение документов или их копий участникам соответствующего дела;
      6) экспертизу и иные действия.
      43. Процессуальные и иные действия по соответствующим делам производятся в соответствии с законодательством запрашиваемого государства-члена.
      44. В случае если в соответствии с законодательством запрашиваемого государства-члена для производства отдельных процессуальных действий требуется вынесение специальных постановлений уполномоченных должностных лиц, то их вынесение производится по месту исполнения поручения.
      45. По согласованию уполномоченных органов государств-членов отдельные процессуальные действия на территории запрашиваемого государства-члена могут производиться в присутствии или с участием представителей уполномоченного органа запрашивающего государства-члена в соответствии с законодательством запрашиваемого государства-члена.
      46. Уполномоченные органы государств-членов с учетом требований своего законодательства обмениваются информацией:
      1) о состоянии товарных рынков, подходах и практических результатах демонополизации в рамках структурной перестройки экономики, методах и опыте работы по предупреждению, ограничению и пресечению монополистической деятельности и развитию конкуренции;
      2) о сведениях, содержащихся в национальных реестрах предприятий, занимающих доминирующее положение и осуществляющих поставку продукции на товарные рынки государств-членов;
      3) о практике рассмотрения дел о нарушениях конкурентного (антимонопольного) законодательства государств-членов.
      47. Уполномоченные органы государств-членов сотрудничают при разработке национальных законов и нормативных документов по конкурентной (антимонопольной) политике путем предоставления информации и оказания методической помощи.
      48. Уполномоченный орган государства-члена предоставляет в распоряжение уполномоченному органу другого государства-члена любую информацию об антиконкурентных действиях, которой он располагает, если такая информация, по мнению уполномоченного органа направляющего государства-члена, имеет отношение к правоприменительной деятельности уполномоченного органа другого государства-члена или может служить основанием для такой деятельности.
      49. Уполномоченный орган государства-члена вправе направить уполномоченному органу другого государства-члена запрос о предоставлении соответствующей информации с изложением обстоятельств дела, для рассмотрения которого требуется запрашиваемая информация.
      Уполномоченный орган государства-члена, получивший запрос, предоставляет запрашивающему уполномоченному органу другого государства-члена информацию, находящуюся в его распоряжении, если такая информация рассматривается им как имеющая отношение к правоприменительной деятельности запрашивающего уполномоченного органа государства-члена или служащая основанием для такой деятельности.
      Запрашиваемая информация направляется в сроки, согласованные уполномоченными органами государств-членов, но не позднее 60 календарных дней со дня получения запроса.
      Полученная информация используется только для целей соответствующего запроса или консультации и не подлежит разглашению или передаче третьим лицам без согласия уполномоченного органа государства-члена, передавшего указанную информацию.
      50. В случае если государство-член полагает, что антиконкурентные действия, осуществляемые на территории другого государства-члена, негативным образом затрагивают его интересы, то онo может уведомить об этом государство-член, на территории которого осуществляются антиконкурентные действия, а также обратиться к этому государству-члену с просьбой инициировать надлежащие правоприменительные действия, связанные с пресечением соответствующих антиконкурентных действий. Указанное взаимодействие осуществляется через уполномоченные органы государств-членов.
      Уведомление должно содержать информацию о характере антиконкурентных действий и возможных последствиях для интересов уведомляющего государства-члена, а также предложение о предоставлении дополнительной информации и об ином сотрудничестве, которое уведомляющее государство-член полномочно предложить.
      51. При получении уведомления в соответствии с пунктом 50 настоящего Протокола и после проведения переговоров между уполномоченными органами государств-членов (если их проведение необходимо) уведомляемое государство-член решает вопрос о необходимости начала правоприменительных действий или о расширении ранее начатых правоприменительных действий в отношении указанных в уведомлении антиконкурентных действий. Уведомляемое государство-член извещает уведомляющее государство-член о принятом решении. При осуществлении правоприменительных действий в отношении указанных в уведомлении антиконкурентных действий уведомляемое государство-член информирует уведомляющее государство-член о результатах соответствующих правоприменительных действий.
      При решении вопроса об инициировании правоприменительных действий уведомляемое государство-член руководствуется своим законодательством.
      Положения пунктов 50 и 51 настоящего Протокола не ограничивают право уведомляющего государства-члена осуществлять правоприменительные действия, предусмотренные законодательством этого государства-члена.
      52. В случае взаимной заинтересованности в осуществлении правоприменительных действий в отношении взаимосвязанных сделок (совершаемых действий) уполномоченные органы государств-членов могут договориться о взаимодействии при осуществлении правоприменительных действий. При решении вопроса о взаимодействии при осуществлении правоприменительных действий уполномоченные органы государств-членов принимают во внимание следующие факторы:
      1) возможность более эффективного использования направленных на правоприменительную деятельность материальных и информационных ресурсов и (или) снижения издержек, которые государства-члены несут в ходе осуществления правоприменительной деятельности;
      2) возможности государств-членов в отношении получения информации, которая является необходимой для осуществления правоприменительной деятельности;
      3) предполагаемый результат подобного взаимодействия – увеличение возможностей взаимодействующих государств-членов по достижению целей их правоприменительной деятельности.
      53. Государство-член при надлежащем уведомлении другого государства-члена может ограничить или прекратить взаимодействие в рамках настоящего Протокола и осуществлять правоприменительные действия независимо от другого государства-члена в соответствии со своим законодательством.
      54. Государства-члены проводят согласованную конкурентную политику в отношении действий хозяйствующих субъектов (субъектов рынка) третьих стран, если такие действия могут оказать негативное влияние на состояние конкуренции на товарных рынках государств-членов, путем применения норм законодательства государств-членов к таким хозяйствующим субъектам (субъектам рынка) одинаковым образом и в равной мере независимо от организационно-правовой формы и места их регистрации в равных условиях, а также при взаимодействии в порядке, установленном настоящим разделом.
      55. Информация и документы, предоставленные в рамках взаимодействия по вопросам, указанным в пунктах 22 – 53 настоящего Протокола, носят конфиденциальный характер и могут быть использованы исключительно в целях, предусмотренных настоящим Протоколом. Использование и передача третьим лицам информации для других целей возможны только по письменному согласию уполномоченного органа государства-члена, который их предоставил.
      56. Государство-член обеспечивает защиту информации, документов и других сведений, в том числе персональных данных, предоставляемых уполномоченным органом другого государства-члена.

VI. Взаимодействие Комиссии и уполномоченных органов
государств-членов при осуществлении контроля за
соблюдением общих правил конкуренции

      57. Взаимодействие Комиссии и уполномоченных органов государств-членов осуществляется при передаче уполномоченными органами государств-членов заявлений о нарушении общих правил конкуренции на рассмотрение Комиссии, при рассмотрении Комиссией заявлений о нарушении общих правил конкуренции на трансграничных рынках, проведении расследований нарушений общих правил конкуренции на трансграничных рынках, при рассмотрении Комиссией дел о нарушении общих правил конкуренции на трансграничных рынках, а также в иных случаях.
      При наличии взаимной заинтересованности уполномоченных органов государств-членов в обсуждении наиболее актуальных вопросов правоприменительной практики, обмена информацией и проблем гармонизации законодательства государств-членов Комиссия совместно с уполномоченными органами государств-членов проводит совещания на уровне руководителей уполномоченных органов государств-членов и члена Коллегии Комиссии, курирующего вопросы конкуренции и антимонопольного регулирования.
      Комиссия осуществляет взаимодействие с центральными аппаратами уполномоченных органов государств-членов.
      58. Решение о передаче заявления о нарушении общих правил конкуренции на рассмотрение Комиссии принимается уполномоченным органом государства-члена на любой стадии его рассмотрения, осуществляемого с учетом особенностей, установленных законодательством государства-члена, передающего заявление.
      При принятии такого решения уполномоченный орган государства-члена направляет соответствующее письменное обращение в Комиссию.
      В обращении указываются:
      наименование органа, направляющего заявление;
      наименование хозяйствующего субъекта (субъекта рынка), в действиях (бездействии) которого содержатся признаки нарушения общих правил конкуренции;
      описание действий (бездействия), содержащих признаки нарушения общих правил конкуренции;
      границы товарного рынка, на котором выявлены признаки нарушения;
      положения статьи 76 Договора, которые, по мнению уполномоченного органа государства-члена, нарушены.
      К обращению прилагаются документы, в ходе рассмотрения которых были выявлены признаки нарушения общих правил конкуренции и которые необходимы, по мнению уполномоченного органа государства-члена, для рассмотрения обращения Комиссией.
      Направление уполномоченным органом государства-члена в Комиссию обращения является основанием для приостановления рассмотрения заявления о нарушении общих правил конкуренции уполномоченным органом государства-члена до принятия Комиссией решения о проведении расследования нарушений общих правил конкуренции, либо о передаче заявления (материалов) по подведомственности в уполномоченные органы государств-членов, либо о возвращении заявления.
      Уполномоченный орган государства-члена уведомляет заявителя о передаче его заявления в Комиссию в течение 5 рабочих дней с даты его направления в Комиссию.
      В срок, не превышающий 5 рабочих дней с даты получения заявления о нарушении общих правил конкуренции на трансграничных рынках, Комиссия уведомляет уполномоченные органы государств-членов и заявителя о принятии указанного заявления к рассмотрению.
      59. Принятие Комиссией решения о проведении расследования нарушений общих правил конкуренции на трансграничных рынках либо о передаче заявления (материалов) о нарушении общих правил конкуренции на трансграничных рынках по подведомственности в уполномоченные органы государств-членов является основанием прекращения рассмотрения заявления уполномоченным органом государства-члена.
      60. Решение о передаче Комиссией заявления (материалов) на рассмотрение уполномоченному органу государства-члена принимается на любой стадии его рассмотрения в случае, если Комиссия установит, что пресечение нарушения общих правил конкуренции относится к компетенции уполномоченного органа государства-члена.
      В случае принятия такого решения уполномоченное структурное подразделение Комиссии подготавливает соответствующее обращение в уполномоченный орган государства-члена, которое подписывается членом Коллегии Комиссии, курирующим вопросы конкуренции и антимонопольного регулирования.
      В обращении указываются:
      наименование хозяйствующего субъекта (субъекта рынка), в действиях (бездействии) которого содержатся признаки нарушения общих правил конкуренции;
      описание действий (бездействия), содержащих признаки нарушения общих правил конкуренции;
      границы товарного рынка, на котором выявлены признаки нарушения.
      К обращению прилагаются документы, в ходе рассмотрения которых были выявлены признаки нарушения общих правил конкуренции, и которые необходимы, по мнению Комиссии, для рассмотрения обращения уполномоченным органом государства-члена.
      Комиссия в течение 3 рабочих дней с даты направления заявления уведомляет заявителя о передаче заявления в уполномоченный орган государства-члена.
      61. При проведении расследования нарушений общих правил конкуренции и рассмотрении дел о нарушении общих правил конкуренции на трансграничных рынках Комиссия, в случае если полученная по запросу информация недостаточна для принятия решения, вправе направить в уполномоченные органы государств-членов мотивированное представление о проведении следующих процессуальных действий:
      опрос лиц, в отношении которых проводится расследование или ведется соответствующее дело, а также свидетелей;
      истребование документов, необходимых для проведения расследования или производства по делу;
      осмотр территорий, помещений, документов и предметов лица, в отношении которого проводится расследование или рассматривается дело о нарушении общих правил конкуренции (за исключением жилища такого лица);
      вручение документов или их копий участникам соответствующего дела;
      экспертиза и иные действия.
      Процессуальные действия, которые проводятся на территории государства-члена, где зарегистрирован нарушитель, в отношении которого Комиссией проводится расследование или рассматривается дело о нарушении общих правил конкуренции, осуществляются в присутствии и (или) с участием сотрудников уполномоченного структурного подразделения Комиссии, а также представителя уполномоченного органа государства-члена, на территории которого совершено нарушение и (или) наступили негативные последствия для конкуренции.
      При проведении процессуальных действий на территории государства-члена, в котором совершено нарушение и (или) наступили негативные последствия для конкуренции либо произошло ущемление интересов иных лиц вследствие данного нарушения, присутствуют сотрудники уполномоченного структурного подразделения Комиссии и представитель уполномоченного органа государства-члена, на территории которого зарегистрирован нарушитель.
      В случае невозможности сотрудников уполномоченного структурного подразделения Комиссии и (или) представителя заинтересованного уполномоченного органа государства-члена присутствовать при проведении процессуальных действий исполняющий мотивированное представление Комиссии уполномоченный орган государства-члена вправе провести такие процессуальные действия самостоятельно при условии письменного уведомления о невозможности присутствия при проведении таких действий не позднее чем за 5 рабочих дней до начала их проведения.
      62. Мотивированное представление о проведении отдельных процессуальных действий оформляется в письменной форме и содержит:
      1) номер соответствующего дела (при наличии), по которому запрашивается информация, подробное описание правонарушения и иных относящихся к нему фактов, юридическую квалификацию деяния в соответствии со статьей 76 Договора;
      2) имена, отчества и фамилии лиц, в отношении которых Комиссией рассматривается соответствующее дело или проводится расследование, свидетелей, их местожительство или местопребывание, гражданство, занятие, место и дату рождения, для юридических лиц – их наименование и место нахождения (при наличии такой информации);
      3) точный адрес получателя и наименование вручаемого документа (при необходимости вручения документа);
      4) перечень сведений и действий, подлежащих представлению либо исполнению (для проведения опроса необходимо указать, какие обстоятельства должны быть выяснены и уточнены, а также указать последовательность и формулировку вопросов, которые должны быть поставлены опрашиваемому лицу).
      63. Мотивированное представление о проведении отдельных процессуальных действий может также содержать:
      1) указание срока исполнения требуемых мероприятий;
      2) ходатайство о проведении указанных в представлении мероприятий в определенном порядке;
      3) имена, отчества и фамилии сотрудников уполномоченного структурного подразделения Комиссии, которые будут присутствовать при выполнении указанных в представлении мероприятий, а также, если это не противоречит законодательству запрашиваемого государства-члена, участвовать в их выполнении;
      4) иные ходатайства, связанные с исполнением представления.
      64. Мотивированное представление о проведении отдельных процессуальных действий подписывается членом Коллегии Комиссии, курирующим вопросы конкуренции и антимонопольного регулирования. К указанному мотивированному представлению должны быть приложены копии документов, ссылки на которые содержатся в тексте представления, а также иные документы, необходимые для его надлежащего исполнения.
      65. Исполняющий мотивированное представление Комиссии уполномоченный орган государства-члена проводит процессуальные действия, перечисленные в мотивированном представлении Комиссии, в соответствии с законодательством своего государства-члена и только в отношении лиц, местом нахождения которых является территория исполняющего государства-члена.
      66. Мотивированное представление о проведении экспертизы и других процессуальных действий, исполнение которых требует дополнительных расходов для исполняющего государства-члена, исполняется после согласования Комиссией и уполномоченным органом государства-члена, в адрес которого направляется представление, вопроса о возмещении расходов.
      67. Мотивированное представление о проведении отдельных процессуальных действий исполняется в течение 1 месяца со дня его получения либо в иной срок, заранее согласованный Комиссией и уполномоченным органом государства-члена, в адрес которого оно направляется.
      В случае необходимости обращения в иной государственный орган государства-члена или к хозяйствующему субъекту (субъекту рынка) исполняющего государства-члена указанные сроки увеличиваются на время исполнения такого обращения.
      68. Уполномоченный орган исполняющего государства-члена проводит указанные в мотивированном представлении действия и отвечает на поставленные вопросы, а также вправе по своей инициативе провести не предусмотренные указанным представлением действия, связанные с его исполнением.
      69. В случае невозможности исполнения мотивированного представления либо невозможности его исполнения в сроки, указанные в пункте 67 настоящего Протокола, уполномоченный орган государства-члена информирует Комиссию о невозможности исполнения указанного представления либо о предполагаемых сроках его исполнения.
      70. В исполнении мотивированного представления о проведении отдельных процессуальных действий может быть отказано полностью или частично только в случаях, если его исполнение может нанести ущерб суверенитету, безопасности, общественному порядку исполняющего государства-члена либо противоречит его законодательству, о чем Комиссия письменно уведомляется государством-членом. Коллегия Комиссии вправе вынести вопрос о правомерности отказа уполномоченного органа государства-члена от исполнения мотивированного представления на рассмотрение Совета Комиссии.
      71. Документы, изготовленные или засвидетельствованные учреждением или специально на то уполномоченным должностным лицом в пределах их компетенции и скрепленные гербовой печатью на территории государства-члена, уполномоченному органу которого направлено мотивированное представление, принимаются Комиссией без какого-либо специального удостоверения.
      72. Допускается направление повторного мотивированного представления о проведении отдельных процессуальных действий при необходимости получения дополнительных сведений или уточнения информации, полученной в рамках исполнения предыдущего представления.
      73. Если мотивированное представление о проведении отдельных процессуальных действий направляется в рамках одного дела о нарушении общих правил конкуренции на трансграничных рынках двум и более уполномоченным органам государств-членов, то сотрудники уполномоченного структурного подразделения Комиссии осуществляют координацию взаимодействия уполномоченных органов государств-членов с Комиссией.
      74. При проведении расследования нарушения общих правил конкуренции и рассмотрении дел о нарушении общих правил конкуренции Комиссия вправе направлять в уполномоченные органы государств-членов запросы о предоставлении информации и документов.
      75. Запрос о предоставлении информации и документов оформляется в письменной форме и содержит:
      цель запроса;
      номер соответствующего дела (при наличии), по которому запрашивается информация, подробное описание правонарушения и иных относящихся к нему фактов, юридическую квалификацию деяния в соответствии со статьей 76 Договора и настоящим Протоколом;
      сведения о лице, в отношении которого рассматривается соответствующее дело (при наличии такой информации):
      для физических лиц – фамилия, имя, отчество, местожительство или местопребывание, гражданство, занятие, место и дата рождения;
      для юридических лиц – наименование и местонахождение;
      срок, в течение которого информация должна быть предоставлена, но не менее 10 рабочих дней с даты получения запроса;
      перечень сведений, подлежащих представлению.
      К запросу должны быть приложены копии документов, ссылки на которые содержатся в тексте запроса, а также иные документы, необходимые для надлежащего исполнения запроса.
      76. Уполномоченный орган государства-члена в установленный в запросе срок предоставляет имеющуюся в его распоряжении информацию.
      77. В случае невозможности исполнения запроса (если его исполнение может нанести ущерб суверенитету, безопасности, общественному порядку государства-члена либо противоречит его законодательству) запрашиваемый уполномоченный орган государства-члена информирует об этом Комиссию в срок, не превышающий 10 рабочих дней с даты получения запроса, с указанием причины невозможности предоставления информации, а в случае если информация не могла быть предоставлена в установленный Комиссией срок, указывает срок, в течение которого она будет предоставлена.
      78. В случае направления Комиссией при проведении расследований нарушений общих правил конкуренции и рассмотрении дел о нарушении общих правил конкуренции запроса о предоставлении информации и документов органам власти государств-членов, юридическим и (или) физическим лицам государства-члена Комиссия одновременно направляет копию такого запроса в уполномоченный орган государства-члена, на территории которого осуществляет свои полномочия запрашиваемый орган власти, зарегистрировано запрашиваемое юридическое лицо, временно или постоянно проживает запрашиваемое физическое лицо.
      79. При необходимости получения дополнительных сведений или уточнения информации, полученной в рамках исполнения предыдущего запроса, в уполномоченный орган государства-члена может быть направлен повторный запрос о предоставлении информации и документов.
      80. Работа с документами, предоставляемыми Комиссии уполномоченными органами государств-членов и содержащими конфиденциальную информацию, осуществляется в соответствии с международным договором в рамках Союза.

VII. Введение государственного ценового регулирования на товары
и услуги на территориях государств-членов

      81. Введение государствами-членами государственного ценового регулирования на товарных рынках, не находящихся в состоянии естественной монополии, осуществляется в исключительных случаях, к которым относятся в том числе чрезвычайные ситуации, стихийные бедствия, соображения национальной безопасности, при условии, что возникшие проблемы невозможно решить способом, имеющим меньшие негативные последствия для состояния конкуренции.
      82. В качестве временной меры государства-члены могут вводить государственное ценовое регулирование на отдельные виды социально значимых товаров на отдельных территориях на определенный срок в порядке, предусмотренном законодательством государств-членов.
      Общий срок применения предусмотренного настоящим пунктом государственного ценового регулирования по одному виду социально значимого товара на отдельной территории не может превышать 90 календарных дней в течение 1 года. Продление этого срока может осуществляться по согласованию с Комиссией.
      83. О введении государственного ценового регулирования, предусмотренного пунктами 81 и 82 настоящего Протокола, государство-член уведомляет Комиссию и другие государства-члены в срок, не превышающий 7 календарных дней со дня принятия соответствующего решения.
      84. Положения пунктов 81 – 83 настоящего Протокола не применяются к государственному ценовому регулированию всех услуг, включая услуги субъектов естественных монополий, а также к сфере государственных закупочных и товарных интервенций.
      85. Положения пунктов 81 – 83 настоящего Протокола помимо услуг, перечисленных в пункте 84 настоящего Протокола, не применяются к случаям государственного ценового регулирования на следующие товары:
      1) природный газ;
      2) сжиженный газ для бытовых нужд;
      3) электрическая и тепловая энергия;
      4) водка, ликероводочная и другая алкогольная продукция крепостью свыше 28 процентов (минимальная цена);
      5) этиловый спирт из пищевого сырья (минимальная цена);
      6) топливо твердое, топливо печное;
      7) продукция ядерно-энергетического цикла;
      8) керосин для бытовых нужд;
      9) нефтепродукты;
      10) лекарственные препараты;
      11) табачные изделия.
      86. Решение о введении государством-членом государственного ценового регулирования, предусмотренного пунктами 81 – 83 настоящего Протокола, может быть отменено решением Комиссии по обращению одного из государств-членов.
      87. Решение о введении государственного ценового регулирования может быть отменено Комиссией, если данное регулирование может привести к ограничению конкуренции, в том числе:
      созданию барьеров входа на рынок;
      сокращению на таком рынке числа хозяйствующих субъектов (субъектов рынка), не входящих в одну группу лиц.
      При этом государство-член, которое оспаривает решение о введении государственного ценового регулирования другим государством-членом, должно доказать, что цели введения государственного ценового регулирования возможно достичь иным способом, имеющим меньшие негативные последствия для состояния конкуренции.
      Комиссия принимает решение по факту введения государственного ценового регулирования в срок, не превышающий 2 месяцев со дня поступления в Комиссию обращения, предусмотренного пунктом 86 настоящего Протокола.
      88. Комиссия рассматривает обращение государства-члена об оспаривании решения о введении другим государством-членом государственного ценового регулирования в установленном ею порядке.
      89. Если государство-член не согласно с решением Комиссии по факту введения государственного ценового регулирования, вопрос выносится на рассмотрение Высшего совета. В этом случае решение Комиссии не подлежит исполнению до его рассмотрения Высшим советом.

ПРИЛОЖЕНИЕ № 20
к Договору о Евразийском
экономическом союзе

ПРОТОКОЛ
о единых принципах и правилах регулирования
деятельности субъектов естественных монополий

I. Общие положения

      1. Настоящий Протокол разработан в соответствии со статьей 78 Договора о Евразийском экономическом союзе (далее – Договор) и направлен на создание правовых основ для применения единых принципов и общих правил регулирования деятельности субъектов естественных монополий государств-членов в сферах, указанных в приложении № 1 к настоящему Протоколу.
      2. Понятия, используемые в настоящем Протоколе, означают следующее:
      «внутренний рынок» – рынок государства-члена, на котором обращаются услуги субъектов естественных монополий;
      «доступ к услугам субъектов естественных монополий» – оказание субъектами естественных монополий одного государства-члена услуг, относящихся к сфере естественных монополий, потребителям другого государства-члена на условиях не менее благоприятных, чем те, на которых предоставляется аналогичная услуга потребителям первого государства-члена при наличии технической возможности;
      «естественная монополия» – состояние рынка услуг, при котором создание конкурентных условий для удовлетворения спроса на определенный вид услуг невозможно или экономически нецелесообразно в силу технологических особенностей производства и предоставления данного вида услуг;
      «законодательство государств-членов» – национальное законодательство каждого из государств-членов, касающееся сфер естественных монополий;
      «национальные органы государств-членов» – органы государства-члена, осуществляющие регулирование и (или) контроль за деятельностью субъектов естественных монополий;
      «оказание услуг» – предоставление услуг, производство (реализация) товаров, являющихся объектом гражданского оборота;
      «потребитель» – субъект гражданского права (физическое или юридическое лицо), пользующийся или намеревающийся пользоваться оказываемыми субъектами естественных монополий услугами;
      «субъект естественной монополии» – хозяйствующий субъект, оказывающий услуги в сферах естественных монополий, установленных законодательством государств-членов;
      «сфера естественных монополий» – сфера обращения услуги, законодательно отнесенная к естественной монополии, в которой потребитель может приобрести услуги субъектов естественных монополий.

II. Общие принципы регулирования деятельности субъектов
естественных монополий

      3. Принципами, которыми руководствуются государства-члены при регулировании и (или) контроле за деятельностью субъектов естественных монополий в сферах естественных монополий, указанных в приложениях № 1 и 2 к настоящему Протоколу, являются:
      1) соблюдение баланса интересов потребителей и субъектов естественных монополий государств-членов, обеспечивающего доступность оказываемых услуг и надлежащий уровень их качества для потребителей, эффективное функционирование и развитие субъектов естественных монополий;
      2) повышение эффективности регулирования, направленного на сокращение в последующем сфер естественных монополий за счет создания условий для развития конкуренции в этих сферах;
      3) применение гибкого тарифного (ценового) регулирования субъектов естественных монополий с учетом отраслевых особенностей, масштабов их деятельности, рыночной конъюнктуры, среднесрочных (долгосрочных) макроэкономических и отраслевых прогнозов, а также мер тарифного (ценового) регулирования этих субъектов, в том числе применение возможности установления дифференцированного тарифа, который не может быть установлен по принципу принадлежности потребителя (групп потребителей) к любому из государств-членов;
      4) введение регулирования в случаях, когда на основании анализа соответствующего внутреннего рынка установлено, что этот рынок находится в состоянии естественной монополии;
      5) снижение барьеров доступа на внутренние рынки, в том числе путем обеспечения доступа к услугам субъектов естественных монополий;
      6) применение процедур регулирования деятельности субъектов естественных монополий, обеспечивающих независимость принимаемых решений, преемственность, открытость, объективность и прозрачность;
      7) обязательность заключения субъектами естественных монополий договоров с потребителями на оказание услуг, в отношении которых применяется регулирование, при наличии технической возможности, определенной в соответствии с законодательством государств-членов, если иное не предусмотрено положениями разделов XX и XXI Договора;
      8) обеспечение соблюдения субъектами естественных монополий правил доступа к услугам субъектов естественных монополий;
      9) направленность регулирования на конкретный субъект естественной монополии;
      10) обеспечение соответствия устанавливаемых тарифов (цен) качеству услуг в сферах естественных монополий, на которые распространяется регулирование;
      11) защита интересов потребителей, в том числе от различных нарушений субъектами естественных монополий, связанных с применением тарифов (цен) на регулируемые услуги;
      12) создание экономических условий, при которых субъектам естественных монополий выгодно сокращать издержки, внедрять новые технологии, повышать эффективность использования инвестиций.

III. Виды и методы регулирования деятельности субъектов
естественных монополий

      4. Государства-члены применяют виды (формы, способы, методы, инструменты) регулирования деятельности субъектов естественных монополий государств-членов на основе общих принципов и правил регулирования естественных монополий, установленных настоящим Протоколом.
      5. При осуществлении регулирования деятельности субъектов естественных монополий применяются следующие виды (формы, методы, способы, инструменты) регулирования:
      1) тарифное (ценовое) регулирование;
      2) виды регулирования, установленные настоящим Протоколом;
      3) иные виды регулирования, установленные законодательством государств-членов.
      6. Тарифное (ценовое) регулирование услуг субъектов естественных монополий, включая установление стоимости подключения (присоединения) к услугам субъектов естественных монополий, может осуществляться путем:
      1) установления (утверждения) национальным органом для субъектов естественных монополий тарифов (цен) на регулируемые услуги, в том числе их предельных уровней на основе утвержденной национальным органом методологии (формулы) и правил ее применения, а также соответствующего контроля национальным органом за применением установленных тарифов (цен) субъектами естественных монополий;
      2) установления (утверждения) национальным органом методологии и правил ее применения, в соответствии с которыми субъект естественной монополии устанавливает и применяет тарифы (цены), а также контроля национальным органом за установлением и применением тарифов (цен) субъектами естественных монополий.
      7. При осуществлении тарифного (ценового) регулирования национальные органы государств-членов вправе применять, в том числе следующие методы тарифного (ценового) регулирования или их сочетания в соответствии с законодательством государств-членов:
      1) метод экономически обоснованных затрат;
      2) метод индексации;
      3) метод доходности инвестиционного капитала;
      4) метод сравнительного анализа эффективности деятельности субъектов естественных монополий.
      8. При регулировании тарифов (цен) учитываются:
      1) возмещение субъектам естественных монополий экономически обоснованных затрат, связанных с осуществлением регулируемой деятельности;
      2) получение экономически обоснованной прибыли;
      3) стимулирование субъектов естественных монополий к снижению расходов;
      4) формирование тарифов (цен) на услуги субъектов естественных монополий с учетом надежности и качества оказываемых услуг.
      9. При установлении тарифов (цен) могут учитываться:
      1) особенности функционирования естественных монополий на территориях государств-членов, в том числе особенности технических требований и регламентов;
      2) государственные дотации и другие меры государственной поддержки;
      3) конъюнктура рынка, в том числе уровень цен на нерегулируемых сегментах рынка;
      4) планы развития территорий;
      5) государственная налоговая, бюджетная, инновационная, экологическая и социальная политика;
      6) мероприятия по энергоэффективности и экологические аспекты.
      10. При регулировании тарифов (цен) на услуги субъекта естественной монополии предусматривается, что при формировании затрат субъекта естественной монополии осуществляется раздельный учет расходов, в том числе инвестиций, а также доходов, задействованных активов, по видам регулируемых услуг субъектов естественных монополий.
      11. Регулирование тарифов (цен) на услуги субъекта естественной монополии может осуществляться на основе долгосрочных параметров регулирования, к которым в том числе могут относиться уровень надежности и качества регулируемых услуг, динамика изменения расходов, связанных с поставками соответствующих услуг, норма доходности, сроки возврата инвестированного капитала и иные параметры.
      Для целей регулирования тарифов (цен) на услуги субъекта естественной монополии могут применяться и долгосрочные параметры регулирования, полученные с использованием метода сравнительного анализа эффективности деятельности субъектов естественных монополий.
      12. Особенности применения пунктов 4 – 11 настоящего Протокола в конкретных сферах естественных монополий могут определяться в разделах XX и XXI Договора.

IV. Правила обеспечения доступа к услугам субъектов
естественных монополий

      13. Государства-члены устанавливают в своем законодательстве правила регулирования, обеспечивающие доступ к услугам субъектов естественных монополий, как он определен в пункте 2 настоящего Протокола.
      Национальные органы государств-членов обеспечивают контроль за соблюдением правил обеспечения доступа потребителей к услугам субъектов естественных монополий и условий подключения (присоединения, использования) к ним.
      14. Правила обеспечения доступа потребителей к услугам субъектов естественных монополий включают в себя:
      1) существенные условия договоров, а также порядок их заключения и исполнения;
      2) порядок определения наличия технических возможностей;
      3) порядок предоставления информации об оказываемых субъектами естественных монополий услугах, их стоимости, доступа к ним, возможных объемах реализации, технических и технологических возможностях оказания таких услуг;
      4) условия получения открытой информации, позволяющей обеспечить возможность сопоставления заинтересованными лицами условий обращения услуг субъектов естественных монополий и (или) доступа к ним;
      5) перечень информации, которая не может составлять коммерческую тайну;
      6) порядок рассмотрения жалоб, заявлений и урегулирования споров по вопросам доступа к услугам субъектов естественных монополий.
      15. Допускается применение субъектами естественных монополий государств-членов дифференцированных условий доступа к их услугам потребителей государств-членов (с учетом специфики каждой отдельной сферы естественной монополии, определяемой в разделах XX и XXI Договора), если такие условия не применяются по принципу принадлежности потребителей к любому из государств-членов, при условии соблюдения законодательства каждого государства-члена.
      16. Без ущерба положениям пункта 15 настоящего Протокола законодательство государств-членов не должно содержать норм, устанавливающих в отношении потребителей государств-членов дифференцированные условия доступа к услугам субъектов естественных монополий, исходя из принадлежности потребителей к государству любого из государств-членов.
      17. Особенности применения пунктов 13 – 16 настоящего Протокола в конкретных сферах естественных монополий, включая вопросы транзита, определяются в разделах XX и XXI Договора.

V. Национальные органы государств-членов

      18. В государствах-членах функционируют национальные органы государств-членов, наделенные полномочиями по регулированию и (или) контролю за деятельностью субъектов естественных монополий в соответствии с законодательством государств-членов.
      Национальные органы государств-членов осуществляют свою деятельность в соответствии с законодательством государств-членов, Договором, а также иными международными договорами государств-членов.
      19. К функциям национальных органов государств-членов относятся:
      1) тарифное (ценовое) регулирование услуг субъектов естественных монополий;
      2) регулирование доступа к услугам субъектов естественных монополий, в том числе установление платы (цен, тарифов, сборов) за подключение (присоединение) к услугам субъектов естественных монополий, в случаях, предусмотренных законодательством государств-членов;
      3) защита интересов потребителей услуг субъектов естественных монополий;
      4) рассмотрение жалоб, заявлений, урегулирование споров по вопросам установления и применения регулируемых тарифов (цен), а также доступа к услугам субъектов естественных монополий;
      5) рассмотрение, утверждение или согласование инвестиционных программ субъектов естественных монополий и контроль за их реализацией;
      6) обеспечение соблюдения субъектами естественных монополий ограничений, предусмотренных законодательством государств-членов по отнесению информации к коммерческой тайне;
      7) осуществление контроля за деятельностью субъектов естественных монополий, в том числе путем проведения проверок и в иных формах (мониторинг, анализ, экспертиза);
      8) иные функции, предусмотренные законодательством государств-членов.

VI. Компетенция Комиссии

      20. Комиссия осуществляет следующие полномочия:
      1) принимает решение о расширении сфер естественных монополий в государствах-членах в случае, если к сфере естественных монополий государство-член намерено отнести иную сферу естественных монополий, не указанную в приложениях № 1 и 2 к настоящему Протоколу, после соответствующего обращения этого государства-члена в Комиссию;
      2) анализирует и предлагает способы координации, разработки и реализации решений национальных органов, касающихся сфер естественных монополий;
      3) проводит сравнительный анализ системы и практики регулирования деятельности субъектов естественных монополий в государствах-членах с подготовкой соответствующих ежегодных отчетов и докладов;
      4) содействует гармонизации регулирования в сферах естественных монополий в отношении экологических аспектов, энергоэффективности;
      5) представляет на рассмотрение Высшего совета согласованные с национальными органами государств-членов результаты проводимой работы, указанной в подпунктах 3 – 4 настоящего пункта, а также согласованные с государствами-членами предложения по установлению нормативных правовых актов государств-членов в сфере естественных монополий, которые подлежат сближению, и по определению последовательности осуществления соответствующих мер по гармонизации законодательства в этой сфере;
      6) осуществляет контроль за исполнением раздела XIX Договора.

Приложение № 1
к Протоколу о единых принципах
и правилах регулирования
деятельности субъектов
естественных монополий

Сферы естественных монополий в государствах-членах

№ п/п	Республика Беларусь	Республика Казахстан	Российская Федерация
1.	Транспортировка нефти и нефтепродуктов по магистральным трубопроводам	Услуги по транспортировке нефти и (или) нефтепродуктов по магистральным трубопроводам	Транспортировка нефти и нефтепродуктов по магистральным трубопроводам
2.	Передача и распределение электрической энергии	Услуги по передаче и (или) распределению электрической энергии	Услуги по передаче электрической энергии
3.		Услуги по технической диспетчеризации отпуска в сеть и потребления электрической энергии; услуги по организации балансирования производства – потребления электрической энергии; услуги по обеспечению готовности электрической мощности к несению нагрузки (с 1 января 2016 г.)	Услуги по оперативно- диспетчерскому управлению в электроэнергетике
4.	Услуги, оказываемые коммуникациями железнодорожного транспорта, обеспечивающими движение транспорта общего пользования, управление движением поездов, железнодорожные перевозки	Услуги магистральных железнодорожных сетей	Железнодорожные перевозки

Приложение № 2
к Протоколу о единых принципах
и правилах регулирования
деятельности субъектов
естественных монополий

Сферы естественных монополий в государствах-членах

№ п/п	Республика Беларусь	Республика Казахстан	Российская Федерация
1.	Транспортировка газа по магистральным и распределительным трубопроводам	Услуги по хранению, транспортировке товарного газа по соединительным, магистральным газопроводам и (или) газораспределительным системам, эксплуатации групповых резервуарных установок, а также транспортировке сырого газа по соединительным газопроводам	Транспортировка газа по трубопроводам
2.	Услуги транспортных терминалов, аэропортов; обслуживание и эксплуатация воздушных трасс сообщения, управление воздушным движением	Услуги аэронавигации; услуги портов, аэропортов	Услуги в транспортных терминалах, портах и аэропортах
3.	Услуги электрической и почтовой связи общего пользования	Услуги телекоммуникаций при условии отсутствия конкурентного оператора связи по причине технологической невозможности либо экономической нецелесообразности предоставления данных видов услуг, за исключением универсальных услуг телекоммуникаций; услуги по предоставлению в имущественный найм (аренду) или пользование кабельной канализации и иных основных средств, технологически связанных с присоединением сетей телекоммуникаций к сети телекоммуникаций общего пользования; общедоступные услуги почтовой связи	Услуги общедоступной электросвязи и общедоступной почтовой связи
4.	Передача и распределение тепловой энергии	Услуги по производству, передаче, распределению и (или) снабжению тепловой энергией	Услуги по передаче тепловой энергии
5.	Централизованное водоснабжение и водоотведение	Услуги водоснабжения и (или) водоотведения	Водоснабжение и водоотведение с использованием централизованных системы, систем коммунальной инфраструктуры
6.			Услуги по использованию инфраструктуры внутренних водных путей
7.		Услуги железнодорожных путей с объектами железнодорожного транспорта по договорам концессии
8.		Услуги подъездных путей
9.			Ледокольная проводка судов в акватории Северного морского пути

ПРИЛОЖЕНИЕ № 21
к Договору о Евразийском
экономическом союзе

ПРОТОКОЛ
об обеспечении доступа к услугам субъектов естественных
монополий в сфере электроэнергетики, включая основы
ценообразования и тарифной политики

      1. Настоящий Протокол в соответствии со статьями 81 и 82 Договора о Евразийском экономическом союзе (далее – Договор) определяет единые принципы и правила обеспечения доступа к услугам субъектов естественных монополий в сфере электроэнергетики.
      2. Понятия, используемые в настоящем Протоколе, означают следующее:
      «внутренние потребности в электрической энергии (мощности)» – объемы электрической энергии (мощности), необходимые для их потребления на территориях соответствующих государств-членов;
      «доступ к услугам субъектов естественных монополий в сфере электроэнергетики» – возможность субъекта внутреннего рынка одного государства-члена воспользоваться услугами субъектов естественных монополий в сфере электроэнергетики на территории другого государства-члена;
      «замещение электрической энергии (мощности)» – взаимосвязанная и одновременная поставка равных объемов электрической энергии (мощности) в электроэнергетическую систему и из нее через разные точки поставки, расположенные на границе (границах) государства-члена;
      «межгосударственная передача электрической энергии (мощности)» – оказание услуг уполномоченными организациями государств-членов по перемещению и (или) замещению электрической энергии (мощности). В зависимости от законодательства государства-члена соответствующие отношения оформляются договорами на оказание услуг по передаче (транзиту) или иными гражданско-правовыми договорами, включая договоры купли-продажи электрической энергии (мощности);
      «общий электроэнергетический рынок государств-членов» – система отношений между субъектами внутренних рынков электрической энергии государств-членов, связанная с куплей-продажей электрической энергии (мощности) и сопутствующих услуг, действующая на основании общих правил и соответствующих договоров;
      «перемещение электрической энергии (мощности)» – обеспечение перетоков произведенной на территории одного государства-члена электрической энергии (мощности) через сети другого государства-члена между точками поставки, расположенными на его границе (границах);
      «субъекты внутреннего рынка электрической энергии» – лица, являющиеся субъектами рынка электрической энергии (мощности) государства-члена в соответствии с законодательством этого государства-члена, осуществляющие деятельность в сфере электроэнергетики, в том числе производство электрической энергии (мощности), приобретение и продажу электрической энергии (мощности), распределение электрической энергии, энергоснабжение потребителей, оказание услуг по передаче электрической энергии (мощности), оперативно-диспетчерскому управлению в электроэнергетике, сбыт электрической энергии (мощности), организацию купли-продажи электрической энергии;
      «услуги субъектов естественных монополий в сфере электроэнергетики» – услуги по передаче электрической энергии по электрической сети, оперативно-диспетчерскому управлению в электроэнергетике и иные услуги, отнесенные в соответствии с законодательством государств-членов к сфере естественных монополий.
      3. Взаимодействие государств-членов в сфере электроэнергетики основывается на следующих принципах:
      использование технических и экономических преимуществ параллельной работы электроэнергетических систем государств-членов;
      ненанесение экономического ущерба при осуществлении параллельной работы;
      использование механизмов, основанных на рыночных отношениях и добросовестной конкуренции в качестве одного из основных инструментов формирования устойчивой системы удовлетворения спроса на электрическую энергию (мощность);
      поэтапное формирование общего электроэнергетического рынка государств-членов на основе параллельно работающих электроэнергетических систем государств-членов, с учетом особенностей существующих моделей рынков электрической энергии (мощности) государств-членов;
      поэтапная гармонизация законодательства государств-членов в сфере электроэнергетики;
      гармонизация технических норм и правил.
      Регулирование деятельности субъектов естественных монополий в сфере электроэнергетики осуществляется на основании единых принципов, правил и методов, определенных в разделе XIX Договора.
      4. Государства-члены содействуют координации программ развития электроэнергетики своих государств с целью обеспечения эффективного сотрудничества в области электроэнергетики в долгосрочной перспективе.
      5. Формирование общего электроэнергетического рынка Союза осуществляется на основании следующих принципов:
      сотрудничество на основе равноправия, взаимной выгоды и ненанесения экономического ущерба любому из государств-членов;
      соблюдение баланса экономических интересов производителей и потребителей электрической энергии, а также других субъектов общего электроэнергетического рынка государств-членов;
      поэтапная гармонизация законодательства государств-членов в сфере электроэнергетики, в том числе в части раскрытия информации субъектами общего электроэнергетического рынка государств-членов;
      приоритетное использование механизмов, основанных на рыночных отношениях и добросовестной конкуренции, для формирования устойчивой системы удовлетворения спроса на электрическую энергию (мощность) в конкурентных видах деятельности;
      обеспечение беспрепятственного доступа к услугам субъектов естественных монополий в сфере электроэнергетики в пределах имеющейся технической возможности при условии приоритетного использования указанных услуг для обеспечения внутренних потребностей государств-членов при осуществлении межгосударственной передачи электрической энергии (мощности);
      поэтапная трансформация структуры национальных вертикально интегрированных компаний в сфере электроэнергетики с целью выделения конкурентных и монопольных видов деятельности;
      развитие межгосударственных отношений в сфере электроэнергетики государств-членов в соответствии с согласованной моделью общего электроэнергетического рынка государств-членов;
      поэтапное формирование общего электроэнергетического рынка государств-членов на основе параллельно работающих электроэнергетических систем государств-членов с учетом особенностей существующих моделей электроэнергетических рынков государств-членов;
      использование технических и экономических преимуществ параллельной работы электроэнергетических систем государств-членов с соблюдением взаимосогласованных условий параллельной работы;
      обеспечение на соответствующем этапе интеграции рынков доступа производителей и потребителей электрической энергии на рынки электрической энергии государств-членов с учетом интересов национальных экономик;
      осуществление торговли электрической энергией между субъектами государств-членов с учетом энергетической безопасности государств-членов.
      6. В пределах имеющейся технической возможности государства-члены обеспечивают беспрепятственный доступ к услугам субъектов естественных монополий в сфере электроэнергетики при условии приоритетного использования указанных услуг для обеспечения внутренних потребностей в электрической энергии (мощности) государств-членов на основе следующих принципов:
      равенства требований по отношению к субъектам внутреннего рынка электрической энергии (мощности), установленных законодательством государства-члена, на территории которого предоставляются такие услуги;
      учета законодательства государств-членов при предоставлении доступа к услугам естественных монополий в сфере электроэнергетики, при условии приоритетного использования указанных услуг для обеспечения внутренних потребностей государств-членов;
      обеспечения надлежащего технического состояния объектов электроэнергетики, влияющих на режимы параллельной работы электроэнергетических систем государств-членов при оказании услуг субъектами естественных монополий в сфере электроэнергетики;
      договорного оформления отношений, возникающих между субъектами внутренних рынков электрической энергии государств-членов;
      возмездности оказания услуг субъектами естественных монополий государств-членов в сфере электроэнергетики.
      7. Обеспечение межгосударственной передачи электрической энергии (мощности) осуществляется на основе следующих принципов:
      1) межгосударственная передача электрической энергии (мощности) через электроэнергетическую систему сопредельного государства-члена обеспечивается государствами-членами в пределах имеющейся технической возможности при условии приоритетного обеспечения внутренних потребностей в электрической энергии (мощности) государств-членов;
      2) определение технической возможности межгосударственной передачи электрической энергии (мощности) осуществляется с учетом следующей приоритетности:
      обеспечение внутренних потребностей в электрической энергии (мощности) государства-члена, через электроэнергетическую систему которого планируется осуществление межгосударственной передачи;
      обеспечение межгосударственной передачи электрической энергии (мощности) из одной части электроэнергетической системы государства-члена в другую ее часть через электроэнергетическую систему сопредельного государства-члена;
      обеспечение межгосударственной передачи электрической энергии (мощности) через электроэнергетическую систему государства-члена из электроэнергетической системы одного государства-члена в электроэнергетическую систему другого государства-члена;
      обеспечение межгосударственной передачи электрической энергии (мощности) через электроэнергетическую систему государства-члена в целях исполнения обязательств в отношении субъектов электроэнергетики третьих государств;
      3) при межгосударственной передаче электрической энергии (мощности) уполномоченные организации государств-членов руководствуются принципом возмещения стоимости межгосударственной передачи электрической энергии (мощности) исходя из законодательства государства-члена;
      4) межгосударственная передача электрической энергии (мощности) в целях исполнения обязательств в отношении субъектов электроэнергетики третьих государств, регулируется на двухсторонней основе с учетом законодательства соответствующего государства-члена.
      8. В целях обеспечения беспрепятственной межгосударственной передачи электрической энергии (мощности) через электроэнергетические системы государствами-членами осуществляется комплекс согласованных подготовительных мероприятий, а именно:
      до начала календарного года поставки электроэнергии (мощности) уполномоченные государствами-членами организации заявляют о плановых объемах электрической энергии (мощности), предполагаемых к межгосударственной передаче, для учета их в национальных прогнозных балансах производства и потребления электроэнергии (мощности), в том числе с целью учета таких поставок при расчете тарифов услуг субъектов естественных монополий;
      на основании расчетов плановой стоимости межгосударственной передачи электрической энергии (мощности) уполномоченные государствами-членами организации заключают контракты во исполнение достигнутых договоренностей.
      В целях обеспечения беспрепятственной межгосударственной передачи электрической энергии (мощности) через электроэнергетические системы государств-членов, уполномоченные органы государств-членов используют единую Методологию осуществления межгосударственной передачи электрической энергии (мощности) между государствами-членами, включающую порядок определения технических условий и объемов межгосударственной передачи электрической энергии (мощности), а также согласованные подходы к ценообразованию на услуги, связанные с межгосударственной передачей электрической энергии (мощности), приведенную в приложении к настоящему Протоколу.
      Определяемые в соответствии с законодательством государств-членов организации обеспечивают межгосударственную передачу электрической энергии (мощности) по территории своего государства в соответствии с вышеуказанной Методологией.
      9. Осуществление межгосударственной передачи электрической энергии (мощности) и обеспечение эксплуатации объектов электросетевого хозяйства, необходимых для обеспечения межгосударственной передачи электрической энергии (мощности), производятся в соответствии с нормативными правовыми и нормативно-техническими документами государства-члена, предоставляющего услуги, связанные с обеспечением межгосударственной передачи электрической энергии (мощности).
      10. В случае отказа в межгосударственной передаче электрической энергии (мощности) уполномоченные государствами-членами организации обеспечивают представление обосновывающих материалов о причинах отказа.
      11. Ценообразование (тарифообразование) на услуги субъектов естественных монополий в сфере электроэнергетики осуществляется в соответствии с законодательством государств-членов.
      Тарифы на услуги субъектов естественных монополий в сфере электроэнергетики на общем электроэнергетическом рынке государств-членов не должны превышать аналогичные внутренние тарифы для субъектов внутреннего рынка электрической энергии.
      12. Урегулирование отношений по межгосударственной передаче электрической энергии (мощности) осуществляется с учетом других действующих международных договоров.

Приложение
к Протоколу об обеспечении
доступа к услугам субъектов
естественных монополий в сфере
электроэнергетики, включая основы
ценообразования и тарифной политики

Методология
осуществления межгосударственной передачи электрической энергии
(мощности) между государствами-членами

      1. Основные положения порядка подачи заявок и формирования годовых прогнозных объемов межгосударственной передачи электрической энергии (мощности), подлежащих включению в прогнозные балансы производства и потребления электроэнергии (мощности), в том числе учитываемых при расчете
                            тарифов на
          услуги субъектов естественных монополий

      1.1. На территории Республики Беларусь.
      1.1.1. Годовые прогнозные объемы межгосударственной передачи электрической энергии (мощности) (далее – МГП) по национальной электрической сети Республики Беларусь определяются международными договорам организацией, уполномоченной на ее осуществление, на основании поданной заявки.
      1.1.2. Заявка на предстоящий календарный год подается не позднее 1 апреля предшествующего года. В заявке указывается годовой объем МГП и максимальной мощности с разбивкой по месяцам.
      1.1.3. При рассмотрении заявки уполномоченная организация Республики Беларусь руководствуется величиной имеющейся технической возможности, определяемой в соответствии с настоящей Методологией.
      При превышении заявляемой величины МГП величины имеющейся технической возможности в целом по году или в каком-либо месяце года уполномоченная организация Республики Беларусь направляет мотивированный отказ организации, подавшей заявку.
      1.1.4. Заявленные объемы МГП, согласованные уполномоченной организацией Республики Беларусь, оформляются как приложение к договору на передачу электроэнергии и учитываются при расчете тарифов на услуги по передаче электроэнергии.
      1.1.5. Объемы электрической энергии, предполагаемые к МГП, могут быть скорректированы по согласованию уполномоченных организаций государств-членов до 1 ноября года, предшествующего году планируемой МГП.
      1.2. На территории Республики Казахстан.
      1.2.1. Годовые прогнозные объемы МГП по национальной электрической сети Республики Казахстан определяются на основании поданной уполномоченной на осуществление МГП организацией заявки системному оператору Республики Казахстан на осуществление МГП.
      1.2.2. Заявка на предстоящий календарный год подается не позднее 1 апреля предшествующего года. В заявке указывается годовой объем МГП с разбивкой по месяцам и указанием точек приема и точек выдачи электроэнергии на границе Республики Казахстан.
      1.2.3. При рассмотрении заявки системный оператор Республики Казахстан руководствуется величиной имеющейся технической возможности, определяемой в соответствии с настоящей Методологией. При превышении заявляемой величины МГП величины имеющейся технической возможности в целом по году или в каком-либо месяце года системный оператор Республики Казахстан направляет мотивированный отказ организации, подавшей заявку.
      1.2.4. Заявленные объемы МГП, согласованные системным оператором Республики Казахстан, оформляются как приложение к договору на передачу электроэнергии и учитываются при расчете тарифов на услуги по передаче электроэнергии.
      1.2.5. После формирования прогнозного баланса электроэнергии и мощности по Единой энергетической системе Республики Казахстан (далее – ЕЭС Казахстана) до 15 октября года, предшествующего планируемому, определяются и согласовываются с субъектами оптового рынка объемы поставки электроэнергии по двухсторонним межгосударственным договорам.
      1.2.6. Объемы электрической энергии, предполагаемые к МГП, могут быть скорректированы по предложению субъектов, уполномоченных на организацию и осуществление МГП до 1 ноября года, предшествующего году планируемой поставки.
      1.3. На территории Российской Федерации.
      1.3.1. В соответствии с Порядком формирования сводного прогнозного баланса в рамках ЕЭС России по субъектам Российской Федерации уполномоченная организация (организация по управлению единой национальной (общероссийской) электрической сетью (далее – ЕНЭС) Российской Федерации) до 1 апреля года, предшествующего году планируемой поставки, направляет согласованные с уполномоченными организациями государств-членов, осуществляющими управление национальной электрической сетью, предложения в Федеральную службу по тарифам Российской Федерации (ФСТ России) и системному оператору ЕЭС России.
      1.3.2. Согласованные предложения рассматриваются ФСТ России и учитываются при формировании сводного прогнозного баланса производства и потребления электроэнергии (мощности) по субъектам Российской Федерации на следующий календарный год в сроки, предусмотренные законодательством Российской Федерации.
      1.3.3. Объемы электрической энергии и мощности, предполагаемые к МГП, утвержденные в составе показателей сводного прогнозного баланса производства и потребления электроэнергии (мощности) по субъектам Российской Федерации на год поставки, учитываются при расчете цен (тарифов) на услуги естественных монополий в электроэнергетике.
      1.3.4. Объемы электрической энергии и мощности, предполагаемые к МГП, могут быть скорректированы по предложению организации по управлению ЕНЭС при условии наличия согласования уполномоченными органами (организациями) государств-членов до 1 ноября года, предшествующего году планируемой поставки, с проведением соответствующей корректировки установленных цен (тарифов) на услуги естественных монополий в электроэнергетике.

2. Порядок определения технической возможности
и планируемых объемов МГП на основе планирования годовых,
месячных, суточных и внутрисуточных режимов работы
электроэнергетических систем, включая положения, определяющие
функции и полномочия координатора планирования

      2.1. Терминология.
      Для целей раздела 2 настоящей Методологии используются следующие понятия:
      Контролируемое сечение – совокупность линий электропередачи (ЛЭП) и других элементов электрической сети, определяемых диспетчерскими центрами системных операторов электроэнергетических систем государств-членов, перетоки мощности по которым контролируются в целях обеспечения устойчивой работы, надежности и живучести электроэнергетических систем.
      Максимально допустимый переток мощности – наибольший переток в сечении сети, удовлетворяющий всем требованиям к нормальным режимам.
      Межгосударственное сечение – определяемая системными операторами электроэнергетических систем государств-членов точка или группа точек поставки, расположенная на межгосударственной(-ых) ЛЭП, соединяющей(-их) электроэнергетические системы (отдельные энергорайоны) соседних государств, технологически обусловленная задачами планирования и управления электроэнергетическими режимами параллельной работы.
      Иные используемые понятия имеют значение, определенное Протоколом об обеспечении доступа к услугам субъектов естественных монополий в сфере электроэнергетики, включая основы ценообразования и тарифной политики (приложение № 21 к Договору о Евразийском экономическом союзе).
      2.2. Общие положения.
      2.2.1. Задачи, решаемые на этапах планирования:
      - годовое планирование: проверка технической возможности реализации заявленных объемов поставок электроэнергии (мощности) между государствами-членами и МГП между государствами-членами, учитываемых в прогнозных балансах производства и потребления электроэнергии (мощности) с учетом годовых плановых графиков ремонтов электросетевого оборудования, ограничивающих сечения экспорта-импорта, и их корректировка при необходимости;
      - месячное планирование: проверка технической возможности реализации заявленных объемов поставок и МГП между государствами-членами, учтенных в годовых прогнозных балансах производства и потребления электроэнергии (мощности) с учетом месячных плановых графиков ремонтов электросетевого оборудования, ограничивающих его сечения экспорта-импорта, и их корректировка при необходимости;
      - суточное планирование и внутрисуточная корректировка режимов: проверка технической возможности реализации заявленных на сутки вперед почасовых объемов поставок и МГП между государствами-членами с учетом реальной схемно-режимной ситуации, планового, непланового и аварийного отключения электросетевого оборудования, ограничивающего сечения экспорта-импорта, объемов поставок и МГП между государствами-членами.
      2.2.2. Планирование (расчет реализуемости запланированных объемов МГП между государствами-членами производится между ЕЭС России и ЕЭС Казахстана и между ЕЭС России и Объединенной энергетической системой Беларуси (ОЭС Беларуси) с использованием расчетной модели параллельно работающих электроэнергетических систем (далее – расчетная модель).
      2.2.3. Расчетная модель представляет собой математическую модель технологически взаимосвязанных частей ЕЭС России, ЕЭС Казахстана и ОЭС Беларуси в объеме, необходимом для планирования, и включающая в себя описание:
      - граф и параметров схемы замещения электрической сети;
      - активных и реактивных узловых нагрузок;
      - активной и реактивной генерации в узлах;
      - минимальной и максимальной активной и реактивной мощностей генерации;
      - сетевых ограничений.
      2.2.4. Расчетная модель формируется на основе согласованной системными операторами электроэнергетических систем государств-членов схемы замещения, как правило, для базовых режимов, соответствующих согласованным часам зимнего максимума и минимума нагрузок, и летнего максимума и минимума нагрузок (базовые расчетные схемы). Для характерных схемно-режимных ситуаций должны быть указаны максимально допустимые перетоки в контролируемых межгосударственных сечениях, а также во внутренних контролируемых сечениях, если они существенно влияют на осуществление межгосударственных поставок (обменов).
      2.2.5. Координатором планирования является системный оператор ЕЭС России.
      2.2.6. Состав расчетных моделей и актуализируемой информации для каждой из стадий планирования, в том числе перечни энергообъектов и электроэнергетических систем (эквивалентов электроэнергетических систем), включаемых в расчетную модель, порядок и временной регламент их формирования и актуализации, форматы и способ обмена данными для планирования годовых, месячных, суточных и внутрисуточных режимов работы электроэнергетических систем устанавливаются документами, утверждаемыми системным оператором ЕЭС России и организацией по управлению ЕНЭС с организацией, выполняющей функции системного оператора ОЭС Беларуси, и системным оператором ЕЭС Казахстана.
      2.3. Функции и полномочия координатора планирования и остальных системных операторов электроэнергетических систем государств-членов.
      2.3.1. Координатор планирования осуществляет:
      - формирование базовых расчетных моделей;
      - организацию информационного обмена с организацией, выполняющей функции системного оператора ОЭС Беларуси, системным оператором ЕЭС Казахстана для целей планирования;
      - проведение расчетов электроэнергетических режимов на основе данных, полученных от организации, выполняющей функции системного оператора ОЭС Беларуси, системного оператора ЕЭС Казахстана для целей планирования;
      - корректировку межгосударственного перетока между электроэнергетическими системами (частями электроэнергетических систем) государств-членов в случае, если при расчете выявлены нереализуемость электрических режимов или превышение максимально допустимых перетоков в контролируемых сечениях расчетной модели при заявленных объемах поставок и МГП, с учетом обеспечения принципов приоритетности, определенных в подпункте 2 пункта 4 Протокола об обеспечении доступа к услугам субъектов естественных монополий в сфере электроэнергетики, включая основы ценообразования и тарифной политики (приложение № 21 к Договору о Евразийском экономическом союзе):
      1) обеспечение внутренних потребностей государства-члена, через электроэнергетическую систему которого планируется осуществление МГП;
      2) обеспечение МГП электрической энергии (мощности) из одной части электроэнергетической системы государства-члена в другую ее часть через электроэнергетическую систему сопредельного государства-члена;
      3) обеспечение МГП электрической энергии (мощности) через электроэнергетическую систему государства-члена из электроэнергетической системы одного государства-члена в электроэнергетическую систему другого государства-члена;
      4) обеспечение МГП электрической энергии (мощности) через электроэнергетическую систему государства-члена в целях исполнения обязательств в отношении субъектов электроэнергетики третьих государств, не входящих в Союз;
      - доведение до организации, выполняющей функции системного оператора ОЭС Беларуси, системного оператора ЕЭС Казахстана результатов указанных выше расчетов.
      2.3.2. В случае если при расчете выявлены нереализуемость электрических режимов или превышение максимально допустимых перетоков в контролируемых сечениях расчетной модели, координатор планирования направляет в организацию, выполняющую функцию системного оператора ОЭС Беларуси, системному оператору ЕЭС Казахстана и организацию по управлению ЕНЭС величины необходимых корректировок величин сальдо-перетоков (балансов) электроэнергетических систем.
      Организация, выполняющая функцию системного оператора ОЭС Беларуси, системный оператор ЕЭС Казахстана и организация по управлению ЕНЭС корректируют объемы поставок электроэнергии (мощности) по всем договорам, в том числе МГП на основе указанной выше приоритетности, либо принимают иные меры по снятию нарушений допустимых перетоков в контролируемых сечениях, выявленных по итогам расчетов координатором планирования.
      Информация о скорректированных договорных объемах поставок электроэнергии (мощности) по всем договорам, в том числе МГП между государствами-членами, доводится организацией, выполняющей функцию системного оператора ОЭС Беларуси, системным оператором ЕЭС Казахстана и организацией по управлению ЕНЭС до субъектов внутренних рынков электрической энергии государств-членов по заключенным договорам.
      2.3.3. Координатор планирования имеет право в случае неполучения от организации, выполняющей функцию системного оператора ОЭС Беларуси, системного оператора ЕЭС Казахстана актуальных данных для планирования либо получения данных, содержащих технические ошибки или заведомо недостоверных данных, использовать замещающую информацию, содержание и порядок применения которой устанавливаются документами, утверждаемыми организацией, выполняющей функцию системного оператора ОЭС Беларуси, системным оператором ЕЭС Казахстана и системным оператором ЕЭС России.
      2.4. Годовое планирование.
      2.4.1. Годовое планирование выполняется в сроки и порядке, определяемые организацией, выполняющей функцию системного оператора ОЭС Беларуси, системным оператором ЕЭС Казахстана и системным оператором ЕЭС России.
      2.4.2. Организация, выполняющая функцию системного оператора ОЭС Беларуси, системный оператор ЕЭС Казахстана и системный оператор ЕЭС России формируют проекты графиков ремонтов электросетевого оборудования на планируемый календарный год и представляют их координатору планирования. Координатор планирования согласовывает график ремонтов электросетевого оборудования на планируемый календарный год и направляет его организации, выполняющей функцию системного оператора ОЭС Беларуси, системному оператору ЕЭС Казахстана и в организацию по управлению ЕНЭС. Перечень электросетевых объектов, ремонты которого подлежат согласованию в рамках годового (а также месячного) графика ремонтов, и временной регламент его формирования устанавливается организацией, выполняющей функцию системного оператора ОЭС Беларуси, системным оператором ЕЭС Казахстана и системным оператором ЕЭС России.
      2.4.3. Организация, выполняющая функцию системного оператора ОЭС Беларуси, системный оператор ЕЭС Казахстана передают координатору планирования информацию для годового планирования по соответствующей национальной электроэнергетической системе (потребление, генерация, сальдо перетоков, ремонты сетевого оборудования), сформированную ими исходя из прогнозных балансов электрической энергии, мощности на час максимума характерного рабочего дня.
      2.4.4. Результатом планирования является уточненное прогнозное значение сальдо перетоков ЕЭС России – ЕЭС Казахстана и ЕЭС России – ОЭС Беларуси.
      2.4.5. Координатор планирования производит расчет режимов и высылает организации, выполняющей функцию системного оператора ОЭС Беларуси, системному оператору ЕЭС Казахстана результаты расчетов.
      2.5. Месячное планирование.
      2.5.1. Месячное планирование выполняется в сроки и порядке, определяемые организацией, выполняющей функцию системного оператора ОЭС Беларуси, системным оператором ЕЭС Казахстана и системным оператором ЕЭС России, по той же схеме, что и годовое планирование, с обменом данными и результатами в месячном разрезе.
      2.6. Суточное и внутрисуточное планирование.
      2.6.1. Суточное и внутрисуточное планирование выполняется в сроки и порядке, определяемые организацией, выполняющей функцию системного оператора ОЭС Беларуси, системным оператором ЕЭС Казахстана и системным оператором ЕЭС России.
      2.6.2. Ежесуточно организация, выполняющая функцию системного оператора ОЭС Беларуси, системный оператор ЕЭС Казахстана предоставляют координатору планирования данные для актуализации расчетной модели на планируемые сутки (далее – сутки X) в виде наборов 24 часовых актуализированных данных (с 00:00 до 24:00 часов), которые включают в себя:
      - планируемые ремонты элементов электросетевого оборудования 220 кВ и выше электроэнергетической системы;
      - почасовые графики потребления и генерации суммарно по электроэнергетической системе (в том числе по отдельным энергорайонам, установленным организацией, выполняющей функцию системного оператора ОЭС Беларуси, системным оператором ЕЭС Казахстана и системным оператором ЕЭС России при формировании состава расчетной модели);
      - почасовые графики сальдо перетоков (за положительное сальдо перетоков электроэнергетической системы принимается ее дефицит).
      Организация по управлению ЕНЭС предоставляет координатору планирования суммарные значения согласованных с организацией, выполняющей функцию системного оператора ОЭС Беларуси, системным оператором ЕЭС Казахстана почасовых графиков объемов поставок электроэнергии между ЕЭС России, ЕЭС Казахстана и ОЭС Беларуси по всем видам договоров, в том числе МГП между государствами-членами.
      2.6.3. В случае если данные для актуализации расчетной модели не переданы организацией, выполняющей функцию системного оператора ОЭС Беларуси, системным оператором ЕЭС Казахстана координатору планирования, последний использует замещающую информацию, установленную организацией, выполняющей функцию системного оператора ОЭС Беларуси, системным оператором ЕЭС Казахстана и системным оператором ЕЭС России по согласованию между ними при формировании состава расчетной модели.
      2.6.4. Координатор планирования осуществляет актуализацию расчетной модели и выполнение расчетов электрических режимов.
      2.6.5. Координатор планирования производит расчет режимов и передает организации, выполняющей функцию системного оператора ОЭС Беларуси, системному оператору ЕЭС Казахстана результаты расчетов в согласованном формате.
      2.6.6. В случае если заявленные значения объемов поставок и МГП между государствами-членами не являются реализуемыми, организация, выполняющая функцию системного оператора ОЭС Беларуси, системный оператор ЕЭС Казахстана и организация по управлению ЕНЭС предпринимают меры по корректировке объемов поставок и МГП с учетом приоритетности, определенной в пункте 2.3.1 настоящей Методологии.
      2.6.7. В случае если в результате непрогнозируемого изменения электропотребления и/или схемно-режимных условий и/или при изменении условий договоров поставки требуется корректировка плановых объемов поставок и МГП между государствами-членами, в течение оперативных суток, организация, выполняющая функцию системного оператора ОЭС Беларуси, системный оператор ЕЭС Казахстана предоставляют координатору планирования:
      - данные для актуализации расчетной модели на текущие сутки в виде наборов часовых актуализированных данных на оставшиеся часы суток X в объеме, соответствующем информации, передаваемой для целей планирования на сутки вперед;
      - заявку с предлагаемым объемом изменения плановых объемов поставок и МГП между государствами-членами.
      2.6.8. Для каждого временного этапа внутри суток устанавливается предельное время подачи данных («время закрытия ворот») и доведения результатов расчетов. Передача данных после «времени закрытия ворот» не допускается. Координатор планирования осуществляет актуализацию расчетной модели и выполнение расчетов электрических режимов на оставшиеся часы суток X.
      2.6.9. Результатом планирования является уточненный плановый почасовой график объемов поставок и МГП между государствами-членами на оставшиеся часы суток X. В случае невозможности выполнения уточненных плановых почасовых графиков в силу изменения схемно-режимных условий после времени внутрисуточной корректировки режимов, изменение объемов поставок и МГП между государствами-членами допускается на условиях предоставления аварийной помощи или вынужденных поставок электроэнергии согласно соответствующим специальным договорам на поставку электроэнергии между уполномоченными хозяйствующими субъектами государств-членов.

3. Перечень субъектов государств-членов, уполномоченных
на организацию и осуществление МГП с указанием функций,
выполняемых каждой организацией в рамках обеспечения МГП

      3.1. На территории Республики Беларусь.
      3.1.1. На территории Республики Беларусь организация и осуществление МГП возлагается на организацию, осуществляющую функцию управления ОЭС Беларуси и организацию, выполняющую функцию системного оператора ОЭС Беларуси, с выполнением при этом следующих функций:
      - оказание услуг по передаче электрической энергии по передающей электрической сети (организации, подчиненные организации, осуществляющей функцию управления ОЭС Беларуси, при общей координации организации, осуществляющей функцию управления ОЭС Беларуси);
      - оказание услуг по технической диспетчеризации МГП (организацию, выполняющую функцию системного оператора ОЭС Беларуси);
      - взаимодействие с электроэнергетическими системами сопредельных государств по управлению параллельной работой и обеспечению устойчивости (организация, выполняющая функцию системного оператора ОЭС Беларуси).
      3.2. На территории Республики Казахстан.
      3.2.1. На территории Республики Казахстан организация и осуществление МГП возлагается на системного оператора с выполнением следующих функций:
      - оказание услуг по передаче электрической энергии по Национальной электрической сети;
      - оказание услуг по технической диспетчеризации отпуска в сеть и потребления электрической энергии;
      - оказание услуг по организации балансирования производства – потребления электрической энергии;
      - взаимодействие с электроэнергетическими системами сопредельных государств по управлению и обеспечению устойчивости режимов параллельной работы.
      3.3. На территории Российской Федерации.
      3.3.1. Обеспечение МГП между государствами-членами через ЕЭС России в соответствии с законодательством Российской Федерации подразумевает осуществление комплекса действий, связанных с:
      3.3.1.1. Оказанием услуг по оперативно-диспетчерскому управлению в электроэнергетике, в том числе по управлению режимами параллельной работы ЕЭС России и электроэнергетических систем других государств-членов, обеспечению замещения электрической энергии (мощности) и скоординированного планирования;
      3.3.1.2. Оказанием услуг по передаче (перемещению) электрической энергии по единой национальной (общероссийской) электрической сети, в том числе для обеспечения МГП между государствами-членами;
      3.3.1.3. Особенностями оборота электрической энергии и мощности на оптовом рынке электроэнергии и мощности Российской Федерации, в том числе в случае необходимости обеспечения взаимосвязанной и одновременной поставки равных объемов электрической энергии (мощности) в ЕЭС России и из нее через разные точки поставки, расположенные на границе (границах) Российской Федерации с государствами-членами.
      3.3.2. МГП между государствами-членами обеспечивается следующими уполномоченными организациями:
      3.3.2.1. Системным оператором ЕЭС России – в части организации и управления режимами параллельной работы ЕЭС России с ЕЭС Казахстана и ОЭС Беларуси;
      3.3.2.2. Организацией по управлению ЕНЭС – в части оказания услуг, связанных с перемещением (с использованием принципа замещения) электрической энергии при МГП между государствами-членами через ЕЭС России и организации параллельной работы ЕЭС России с ЕЭС Казахстана и ОЭС Беларуси, в том числе взаимодействия с зарубежными уполномоченными организациями по планированию МГП (годовое, месячное, почасовое), разнесения фактических почасовых объемов перемещенной через государственную границу Российской Федерации и государств-членов электроэнергии с учетом скорректированных плановых объемов по коммерческим контрактам; определения почасовых отклонений фактических объемов перемещенной через государственную границу между Российской Федерацией и государствами-членами от плановых; осуществления коммерческого учета электроэнергии в точках поставки, расположенных на общих границах государств-членов;
      3.3.2.3. Коммерческим оператором – организацией, осуществляющей функции по организации оптовой торговли электрической энергией, мощностью и иными допущенными к обращению на оптовом рынке товарами и услугами;
      3.3.2.4. Организацией, осуществляющей функции по оказанию услуги по расчету требований и обязательств участников оптового рынка;
      3.3.2.5. Коммерческим агентом – участником оптового рынка электроэнергии и мощности, осуществляющим экспортно-импортные операции, в части организации доступа к участию объемов электрической энергии (мощности), заявленных для обеспечения МГП между государствами-членами, в отношениях на оптовом рынке электроэнергии и мощности и урегулированию отношений, связанных с отклонениями фактического сальдо перетока от планового.

4. Перечень составляющих, включаемых в тарифы субъектов
естественных монополий при осуществлении МГП

      4.1. На территории Республики Беларусь.
      4.1.1. Затраты на услуги по МГП по передающей сети Республики Беларусь (далее – ПС), включаемые в тарифы субъектов естественных монополий при осуществлении МГП между государствами-членами, рассчитываются по формуле:
     , где:
      З – общие затраты на содержание и эксплуатацию ПС, относимые на МГП между государствами-членами, определяемые в установленном уполномоченным государственным органом порядке;
      ИФ – доля отчислений в инновационный фонд;
      ПР – доля отчислений на прибыль, определяемая в установленном законодательством Республики Беларусь порядке;
      Н – доля отчислений на налоги;
      Общие затраты З включают: затраты на эксплуатационно-ремонтное обслуживание; заработную плату; амортизацию; прочие денежные расходы (вспомогательные материалы, энергия со стороны, отчисления на социальное страхование и др.); затраты на компенсацию потерь электрической энергии.
      4.1.2. Тариф на услуги по МГП по сетям ОЭС Беларуси рассчитывается по формуле:
     , где:
      Т – тариф на услуги по МГП по сетям ОЭС Беларуси;
     – суммарный объем МГП между государствами-членами по сетям ОЭС Беларуси.
      4.2. На территории Республики Казахстан.
      4.2.1. В соответствии с законодательством Республики Казахстан тариф на услуги по передаче электрической энергии, в том числе МГП между государствами-членами, применяемый для потребителей, осуществляющих передачу электрической энергии, в том числе МГП, по сетям национальной электрической сети (далее – НЭС), рассчитывается по формуле:
     (тенге/кВт.ч), где:
      Т – тариф на услуги по передаче электрической энергии, в том числе МГП между государствами-членами, применяемый для потребителей, осуществляющих передачу электрической энергии, в том числе МГП, по сетям НЭС (тенге/кВт.ч);
      Z – общие затраты НЭС Республики Казахстан на услуги по передаче электрической энергии, в том числе МГП, определяемые в установленном законодательством порядке (млн. тенге);
      P – уровень прибыли, необходимой для эффективного функционирования НЭС при оказании услуг по передаче электрической энергии, в том числе МГП, определяемый в установленном законодательством Республики Казахстан порядке (млн. тенге);
     – заявленный по договорам и контрактам суммарный объем передачи электрической энергии НЭС (млн. кВт.ч).
      4.2.2. В соответствии с законодательством Республики Казахстан при расчете тарифа на услуги по передаче электрической энергии по НЭС в тарифный доход включаются общие затраты на услуги по передаче электрической энергии по НЭС и уровень прибыли, необходимой для эффективного функционирования при оказании услуг по передаче электрической энергии (определяется исходя из задействованности активов).
      Затраты, включаемые в тариф на услуги по передаче электрической энергии, определяются в соответствии с законодательством Республики Казахстан.
      4.3. На территории Российской Федерации.
      4.3.1. Общие положения.
      В соответствии с законодательством Российской Федерации тариф на оказание услуг по передаче электрической энергии по ЕНЭС устанавливается в виде 2 ставок: ставки на содержание электрических сетей и ставки на компенсацию потерь электрической энергии в ЕНЭС.
      Аналогично составляющие расходов, включаемых в тариф на оказание услуг по МГП между государствами-членами через ЕЭС России подразделяются на составляющую расходов тарифа на услуги по МГП между государствами-членами на содержание объектов ЕНЭС и составляющую расходов тарифа на услуги по МГП между государствами-членами на компенсацию потерь электрической энергии и мощности в ЕНЭС.
      4.3.2. Определение расходов, включаемых в тарифы субъектов естественных монополий при осуществлении МГП между государствами-членами.
      4.3.2.1. Перечень составляющих расходов тарифа на услуги по МГП между государствами-членами на содержание объектов ЕНЭС.
      По ставке на содержание объектов ЕНЭС оплачивается мощность, заявленная к МГП между государствами-членами, определяемая в «точке выхода» перетока электроэнергии из электроэнергетической системы государства, по электрическим сетям которого осуществляется МГП между государствами-членами.
      При расчете ставки на содержание объектов ЕНЭС учитываются следующие установленные национальным регулирующим органом на соответствующий расчетный период экономически обоснованные расходы:
      - операционные расходы;
      - неподконтрольные расходы;
      - возврат инвестированного капитала (амортизационные отчисления) на инвестиции;
      - доход на инвестированный капитал.
      4.3.2.2. Перечень составляющих расходов тарифа на услуги по МГП между государствами-членами на компенсацию потерь электрической энергии и мощности в ЕНЭС.
      Расходы на компенсацию потерь электрической энергии и мощности в ЕНЭС определяются исходя из нормативных потерь электрической энергии в ЕНЭС, уменьшенных на объем потерь электрической энергии, учтенных в равновесных ценах на электрическую энергию, и цен покупки электрической энергии и мощности, сложившихся на оптовом рынке по итогам каждого расчетного периода по ГТП, соответствующей «точке выхода» перетока электроэнергии из электроэнергетической системы государства, по электрическим сетям которого осуществляется МГП между государствами-членами с учетом стоимости услуг инфраструктурных организаций соответствующего национального рынка.

5. Перечень составляющих, связанных с осуществлением МГП,
не включаемых в тарифы субъектов естественных монополий

      5.1. На территории Республики Беларусь.
      В Республике Беларусь системные затраты включают утверждаемые уполномоченным государственным органом затраты на поддержание резерва генерирующих мощностей для обеспечения МГП между государствами-членами, определяемые с учетом доли мощности МГП в общей величине мощности, передаваемой по сетям ОЭС Беларуси, а также на услуги по технической диспетчеризации МГП между государствами-членами.
      5.2. На территории Республики Казахстан.
      При формировании тарифа на услуги по МГП между государствами-членами не учитываются расходы в соответствии с законодательством Республики Казахстан.
      5.3. На территории Российской Федерации.
      В целях обеспечения замещения электрической энергии (мощности) объемы электроэнергии, подлежащие МГП между государствами-членами, должны учитываться на оптовом рынке при подаче ценовых заявок, проведении конкурентного отбора ценовых заявок на сутки вперед, определении рыночных цен и доли системных затрат, связанных со взаимосвязанной и одновременной поставкой равных объемов электрической энергии (мощности) в разных точках поставки на границе (границах) ЕЭС России. Системные затраты складываются из следующих составляющих:
      5.3.1. Составляющая, связанная с компенсацией стоимости нагрузочных потерь электрической энергии и системных ограничений при осуществлении МГП между государствами-членами через ЕЭС России (разница узловых цен):
     , где:
     – цена, сложившаяся в результате конкурентного отбора ценовых заявок на сутки вперед в час h месяца m на сечении экспорта-импорта, соответствующем «точке выхода» перетока электроэнергии из ЕЭС России в рамках МГП;
     – цена, сложившаяся в результате конкурентного отбора ценовых заявок на сутки вперед в час h месяца m на сечении экспорта-импорта, соответствующем «точке входа» перетока электроэнергии в ЕЭС России в рамках МГП;
     – объем МГП через ЕЭС России в час h месяца m.
      5.3.2. Составляющая, связанная с необходимостью наличия резерва генерирующих мощностей для реализации режимов работы ЕЭС России, обеспечивающих МГП:
     , где:
     – пиковая мощность, соответствующая максимальному заявленному часовому объему МГП в месяце m;
     – плановый коэффициент резервирования в ЗСПi, учитываемый системным оператором при проведении конкурентного отбора мощности на соответствующий год;
     – предварительная цена конкурентного отбора для потребителей в ЗСПi на соответствующий год (определяется системным оператором в соответствии с правилами оптового рынка электрической энергии и мощности);
      ЗСПi – зона свободного перетока, к которой отнесены точки поставки, соответствующие «точке выхода» электрической энергии из ЕЭС России при осуществлении МГП.
      При определении стоимости МГП также учитывается разница между плановыми ценами для покупателей, определенных по результатам конкурентного отбора мощности, в зонах свободного перетока (группах зон свободного перетока), соответствующих точкам «входа» и «выхода» МГП.

6. Требования к договорному оформлению МГП
в соответствии с законодательством государств-членов

      6.1. На территории Республики Беларусь.
      МГП между государствами-членами через электроэнергетическую систему Республики Беларусь осуществляется при условии согласования объемов электрической энергии и мощности, предполагаемых к МГП в соответствии с разделом 1 и пунктами 2.4, 2.5 и 2.6 раздела 2 настоящей Методологии и договорами на МГП с уполномоченной организацией Республики Беларусь.
      Стоимость услуг по МГП по каждому договору определяется по следующей формуле:
     .
      6.2. На территории Республики Казахстан.
      На территории Республики Казахстан МГП между государствами-членами осуществляется на основании договоров на оказание услуг по передаче электрической энергии, заключаемых по типовой форме, утверждаемой Правительством Республики Казахстан. При этом в договорах на осуществление МГП могут учитываться особенности такой передачи.
      6.3. На территории Российской Федерации.
      МГП между государствами-членами через ЕЭС России осуществляется при наличии следующих договоров:
      6.3.1. Договоров коммерческого агента с уполномоченной организацией от Республики Беларусь или Республики Казахстан в целях обеспечения доступа к услугам естественных монополий и взаимосвязанной и одновременной поставки равных объемов электрической энергии (мощности), заявленных для осуществления МГП, в разных точках поставки на границе (границах) ЕЭС России.
      Стоимость МГП между государствами-членами через ЕЭС России в месяце m определяется в таких договорах по следующей формуле:
     , где:
     – стоимость услуг организации по управлению ЕНЭС, оплачиваемая в соответствии с российским законодательством;
     – стоимость услуг системного оператора, оплачиваемая в соответствии с российским законодательством;
     – стоимость услуг, связанных с действиями на оптовом рынке электрической энергии (мощности), сопровождающими МГП через ЕЭС России, в месяце m.
     , где:
     – стоимость услуги коммерческого оператора по организации оптовой торговли электрической энергией, мощностью и иными допущенными к обращению на оптовом рынке товарами и услугами в месяце m;
     – стоимость комплексной услуги по расчету требований и обязательств, определяемая Договором о присоединении к торговой системе оптового рынка в месяце m;
     – затраты коммерческого агента, определяемые в двустороннем порядке в договорах, заключаемых коммерческим агентом.
      6.3.2. Договоров (технических соглашений) о параллельной работе электроэнергетических систем между организациями государств-членов, осуществляющими функции по оперативно-диспетчерскому управлению в электроэнергетике и по передаче (перемещению) электрической энергии по национальной электрической сети;
      6.3.3. Договоров купли-продажи электроэнергии в целях компенсации величин отклонений фактических перетоков по сечениям МГП от плановых, возникающих при перемещении электрической энергии через границы государств-членов, между уполномоченными хозяйствующими субъектами государств-членов.

7. Порядок организации обмена данными коммерческого
учета о почасовых фактических объемах межгосударственных
перетоков электрической энергии между хозяйствующими
субъектами государств-членов

      7.1. Настоящий Порядок определяет основные направления двустороннего взаимодействия в части получения почасовых данных коммерческого учета; порядок определения оперативного почасового перетока электрической энергии по межгосударственным линиям электропередачи (далее – МГЛЭП) между Республикой Казахстан и Российской Федерацией с учетом использования почасовых данных коммерческого учета и согласованных методик дорасчета указанных данных коммерческого учета до значений в точках поставки; порядок, определяющий процедуры обмена данными коммерческого учета и согласования данных коммерческого учета, приведенных к значениям в точках поставки.
      Условия и порядок формирования и обмена почасовыми данными коммерческого учета электроэнергии по МГЛЭП определяются в соответствии с двухсторонними Соглашениями об обмене данными почасовых величин перетоков электроэнергии по точкам учета на МГЛЭП.
      7.2. Оперативный обмен информацией.
      Ежесуточно (или по согласованию государств-членов в иной промежуток времени) соответствующие хозяйствующие субъекты государств-членов формируют величины почасовых перетоков электроэнергии по МГЛЭП, обмениваются полученными данными, выполняют соответствующие расчеты, проводят оценку соответствия данных.
      Для оперативного обмена информацией, содержащей значения почасовых перетоков электроэнергии, передаваемой по МГЛЭП, используются согласованные форматы передачи данных.
      7.3. Расчет почасовых значений на точку поставки.
      Расчет почасовых значений на точку поставки производится в соответствии с согласованными в двухсторонних Соглашениях методиками расчета фактических объемов переданной и полученной электрической энергии.

8. Порядок определения фактического сальдо перетока
электроэнергии по межгосударственным линиям
электропередачи государств-членов

      Настоящий порядок, определяющий фактические объемы перемещаемой через межгосударственные сечения электрической энергии за календарный месяц, предназначен для использования уполномоченными организациями государств-членов.
      Фактический сальдо переток электрической энергии, перемещенной через межгосударственные сечения государств членов, определяется как алгебраическая сумма принятого (WП1_гран) и/или отданного (WО1_гран) количества электрической энергии за каждый календарный месяц в каждой точке поставки (WСальдо_гран).
      Значения электрической энергии, приведенные к таможенной границе (к точке поставки) за календарный месяц по всем включенным в работу МГЛЭП в режимах «Прием», «Отдача» и сальдо рассчитываются по формулам:
     ,
     ,
     , где:
     – фактическое количество принятой электрической энергии в каждой точке поставки по i-ой МГЛЭП за календарный месяц. Для подстановки в формулу расчета сальдо-перетока значение берется с учетом знака (направления перетока);
     – фактическое количество отданной электрической энергии в каждой точке поставки по i-ой МГЛЭП за календарный месяц. Для подстановки в формулу расчета сальдо-перетока значение берется с учетом знака (направления перетока);
      R – количество МГЛЭП на межгосударственном сечении, включенных в работу в течение календарного месяца.

9. Порядок расчета объемов и стоимости отклонений
фактических перетоков по межгосударственным сечениям
от плановых при осуществлении МГП в рамках Союза

      Фактические поставки по межгосударственным сечениям включают в себя следующие составляющие: объемы МГП, объемы коммерческих договоров, заключаемых хозяйствующими субъектами государств-членов, объемы аварийной помощи и объемы, обусловленные отклонением фактических значений сальдо-перетоков от плановых.
      Расчет величин почасовых отклонений фактического сальдо-перетока от запланированного и определение объемов отклонений в зависимости от их инициативы осуществляется организацией по управлению ЕНЭС, системным оператором ЕЭС России, организацией, выполняющей функцию системного оператора ОЭС Беларуси, системным оператором ЕЭС Казахстана на основе следующих принципов:
      - при осуществлении МГП через ЕЭС России почасовые величины объемов МГП принимаются равными соответствующим плановым значениям, учтенным в суточном диспетчерском графике;
      - фактические почасовые объемы поставки электроэнергии по коммерческим договорам в каждом часе расчетного периода принимаются равными соответствующим плановым значениям, учтенным в суточном диспетчерском графике с учетом согласованных в установленном порядке корректировок;
      - объемы почасовых отклонений, урегулируемых в рамках отношений с электроэнергетическими системами третьих государств, (внешнее балансирование), учитываются в объемах отклонений в рамках Союза. Порядок определения объемов внешнего балансирования согласовывается системными операторами (с участием организации по управлению ЕНЭС) смежных электроэнергетических систем государств-членов;
      - объемы оказания аварийной помощи определяются условиями договоров купли/продажи электроэнергии при оказании аварийной помощи, заключаемых между субъектами внутренних национальных рынков.
      Объемы почасовых отклонений подлежат финансовому урегулированию между уполномоченными хозяйствующими субъектами государств-членов в соответствии с договорами, заключение которых в обеспечение МГП для каждого из государств-членов предусмотрено разделом 6 настоящей Методологии.
      Исходя из необходимости соблюдения условий договоров (технических соглашений) о параллельной работе электроэнергетических систем, в том числе в части регулирования частоты в электроэнергетических системах государств-членов и поддержания согласованных сальдо-перетоков по межгосударственным сечениям, стоимость отклонений должна компенсировать субъектам внутренних национальных рынков электрической энергии (мощности) обоснованные затраты, которые они несут в результате участия в отношениях по балансированию системы на национальном рынке электрической энергии (мощности).
      Расчет стоимости отклонений должен проводиться с учетом особого порядка учета объемов покупки/продажи электроэнергии (мощности) в целях технологического обеспечения параллельной работы электроэнергетических систем в объемах, не превышающих значений, установленных в договорах (технических соглашениях) о параллельной работе электроэнергетических систем или иных договорах, регулирующих взаимоотношения в сфере электроэнергетики между государствами-членами.
      Используемые в расчете количественные и ценовые параметры электроэнергии и мощности, купленной и проданной в целях компенсации отклонений, подтверждаются отчетными документами организаций коммерческой инфраструктуры Российской Федерации.
      При расчете стоимости поставок по договорам повторный учет объемов электроэнергии (мощности) не допускается.

ПРИЛОЖЕНИЕ № 22
к Договору о Евразийском
экономическом союзе

ПРОТОКОЛ
о правилах доступа к услугам субъектов естественных монополий в
сфере транспортировки газа по газотранспортным системам,
включая основы ценообразования и тарифной политики

      1. Настоящий Протокол в соответствии со статьями 79, 80 и 83 Договора о Евразийском экономическом союзе (далее – Договор) определяет основы сотрудничества в газовой сфере, принципы и условия обеспечения доступа к услугам субъектов естественных монополий в сфере транспортировки газа по газотранспортным системам, включая основы ценообразования и тарифной политики, для удовлетворения потребностей государств-членов.
      2. Понятия, используемые в настоящем Протоколе, означают следующее:
      «внутренние потребности в газе» – объемы газа, необходимые для потребления на территории каждого из государств-членов;
      «газ» – горючая смесь газообразных углеводородов и других газов, добываемых и (или) произведенных на территории государств-членов, состоящая в основном из метана, транспортируемая в сжатом газообразном состоянии по газотранспортным системам;
      «газодобывающие государства-члены» – государства-члены, на территории которых потребляется газа меньше, чем добывается и производится;
      «газопотребляющие государства-члены» – государства-члены, на территории которых потребляется газа больше, чем добывается и производится;
      «газотранспортные системы» – сооружения для транспортировки газа, включающие магистральные газопроводы и связанные с ними единым технологическим процессом объекты, кроме газораспределительных сетей;
      «доступ к услугам субъектов естественных монополий в сфере транспортировки газа» – предоставление права использования газотранспортных систем, управляемых субъектами естественных монополий государств-членов, для транспортировки газа;
      «равнодоходные цены на газ» – оптовые цены на газ, сформированные для удовлетворения внутренних потребностей исходя, в том числе, из следующих принципов:
      для газодобывающих государств-членов формирование рыночной оптовой цены осуществляется путем вычета из цены продажи газа на внешнем рынке величины пошлин, сборов, налогов, иных платежей, взимаемых в этих государствах, и стоимости транспортировки газа за пределами газодобывающих государств-членов с учетом разницы в стоимости транспортировки газа на внешнем и внутреннем рынках поставщика газа;
      для газопотребляющих государств-членов – рыночная оптовая цена, формирование которой осуществляется производителем газодобывающего государства путем вычета из цены продажи газа на внешнем рынке пошлин, сборов, налогов, иных платежей, а также стоимости транспортировки газа за пределами газодобывающего государства-члена;
      «услуги по транспортировке газа» – услуги по перемещению газа по газотранспортным системам;
      «уполномоченные органы» – государственные органы, уполномоченные государствами-членами для контроля реализации настоящего Протокола.
      3. Государства-члены осуществляют поэтапное формирование общего рынка газа Союза, а также обеспечивают доступ к услугам субъектов естественных монополий в сфере транспортировки газа по газотранспортным системам государств-членов, исходя из следующих основных принципов:
      1) неприменение во взаимной торговле ввозных и вывозных таможенных пошлин (иных пошлин, налогов и сборов, имеющих эквивалентное значение);
      2) первоочередное обеспечение внутренних потребностей в газе государств-членов;
      3) цены и тарифы на услуги по транспортировке газа для удовлетворения внутренних потребностей государств-членов устанавливаются в соответствии с законодательством государств-членов;
      4) унификация норм и стандартов на газ государств-членов;
      5) обеспечение экологической безопасности;
      6) информационный обмен на основе информации, включающей в себя сведения о внутреннем потреблении газа.
      4. Доступ к услугам субъектов естественных монополий в сфере транспортировки газа предоставляется в соответствии с условиями настоящего Протокола только в отношении газа, происходящего с территории государств-членов. Положения настоящего Протокола не распространяются на отношения доступа к услугам субъектов естественных монополий в сфере транспортировки газа применительно к газу, происходящему с территорий третьих государств, и на отношения в сфере транспортировки газа с территории и на территорию Союза.
      5. Условием обеспечения предусмотренного настоящим Протоколом доступа к услугам субъектов естественных монополий в сфере транспортировки газа по газотранспортным системам государств-членов является реализация государствами-членами комплекса мер, включающего в себя следующие мероприятия:
      создание системы информационного обмена на основе информации, включающей в себя сведения о внутреннем потреблении газа;
      создание механизмов для подготовки индикативных (прогнозных) балансов в соответствии с настоящим Протоколом;
      унификация норм и стандартов на газ государств-членов;
      поддержание рыночных цен, обеспечивающих коммерческую рентабельность продажи газа на территориях государств-членов.
      Завершение выполнения государствами-членами указанного в настоящем пункте комплекса мер оформляется соответствующим протоколом.
      6. Государства-члены стремятся к достижению равнодоходных цен на газ на территориях всех государств-членов.
      7. После выполнения всеми государствами-членами комплекса мероприятий, изложенного в пункте 5 настоящего Протокола, государства-члены в пределах имеющихся технических возможностей, свободных мощностей газотранспортных систем, с учетом согласованного индикативного (прогнозного) баланса газа Союза и на основании гражданско-правовых договоров хозяйствующих субъектов обеспечивают доступ хозяйствующих субъектов других государств-членов к газотранспортным системам, расположенным на территориях государств-членов, для транспортировки газа, предназначенного для удовлетворения внутренних потребностей государств-членов, по следующим правилам:
      хозяйствующим субъектам государств-членов предоставляется доступ к газотранспортной системе другого государства-члена на равных условиях, включая тарифы, с производителями газа, не являющимися собственниками газотранспортной системы государства-члена, по территории которого осуществляется транспортировка;
      объемы, цены и тарифы на транспортировку газа, а также коммерческие и иные условия транспортировки газа по газотранспортным системам определяются гражданско-правовыми договорами между хозяйствующими субъектами государств-членов в соответствии с законодательством государств-членов.
      Государства-члены содействуют надлежащему выполнению действующих договоров на транспортировку газа по магистральным газопроводам между хозяйствующими субъектами, осуществляющими деятельность на территории их государств.
      8. В соответствии с Методологией формирования индикативных (прогнозных) балансов газа, нефти и нефтепродуктов уполномоченные органы государств-членов разрабатывают с участием Комиссии и согласовывают индикативный (прогнозный) баланс газа Союза (производство, потребление и поставки для удовлетворения внутренних потребностей, в том числе взаимные), который составляется на 5 лет и уточняется ежегодно до 1 октября.
      С учетом согласованного баланса газа государствами-членами предоставляется доступ к услугам субъектов естественных монополий в сфере транспортировки газа на внутренние рынки государств-членов.
      9. Государства-члены стремятся развивать долгосрочное взаимовыгодное сотрудничество в следующих областях:
      1) транспортировка газа по территориям государств-членов;
      2) строительство, реконструкция и эксплуатация газопроводов, подземных хранилищ газа и других объектов инфраструктуры газового комплекса;
      3) предоставление сервисных услуг, необходимых для удовлетворения внутренних потребностей в газе государств-членов.
      10. Государства-члены обеспечивают унификацию нормативно-технических документов, регламентирующих функционирование газотранспортных систем, расположенных на территориях государств-членов.
      11. Настоящий Протокол не затрагивает прав и обязательств государств-членов, вытекающих из других международных договоров, участниками которых они являются.
      К отношениям государств-членов в сфере транспортировки газа, не урегулированным Договором, применяется законодательство государств-членов.
      12. Положения раздела XVIII Договора применяются к субъектам естественных монополий, осуществляющим транспортировку газа, с учетом особенностей, предусмотренных настоящим Протоколом.
      13. На период до вступления в силу международного договора о формировании общего рынка газа Союза, предусмотренного пунктом 3 статьи 83 Договора, действуют двусторонние соглашения, заключенные между государствами-членами в области поставок газа, если соответствующие государства-члены не договорятся об ином.

ПРИЛОЖЕНИЕ № 23
к Договору о Евразийском
экономическом союзе

ПРОТОКОЛ
о порядке организации, управления, функционирования
и развития общих рынков нефти и нефтепродуктов

      1. Настоящий Протокол в соответствии со статьями 79, 80 и 84 Договора о Евразийском экономическом союзе (далее – Договор) определяет основы сотрудничества в нефтяной сфере, принципы формирования общего рынка нефти и нефтепродуктов Союза, а также принципы обеспечения доступа к услугам субъектов естественных монополий в сфере транспортировки нефти и нефтепродуктов.
      Настоящий Протокол разработан с учетом положений Концепции формирования общего энергетического рынка государств-членов Евразийского экономического сообщества от 12 декабря 2008 года и в целях эффективного использования потенциала топливно-энергетических комплексов государств-членов, а также обеспечения национальных экономик нефтью и нефтепродуктами.
      2. Понятия, используемые в настоящем Протоколе, означают следующее:
      «доступ к услугам субъектов естественных монополий в сфере транспортировки нефти и нефтепродуктов» – предоставление права использования систем транспортировки нефти и нефтепродуктов, управляемых субъектами естественных монополий государств-членов, для транспортировки нефти и нефтепродуктов;
      «нефть и нефтепродукты» – товары, определенные в соответствии с единой Товарной номенклатурой внешнеэкономической деятельности Евразийского экономического союза и Единым таможенным тарифом Евразийского экономического союза;
      «общий рынок нефти и нефтепродуктов государств-членов» – совокупность торгово-экономических отношений хозяйствующих субъектов государств-членов в сфере добычи, транспортировки, поставки, переработки и сбыта нефти и нефтепродуктов на территориях государств-членов, необходимых для удовлетворения потребностей в них государств-членов;
      «индикативные (прогнозные) балансы нефти и нефтепродуктов Союза» – система прогнозных показателей, определяемых в методологии формирования индикативных (прогнозных) балансов газа, нефти и нефтепродуктов;
      «транспортировка нефти и нефтепродуктов» – совершение действий, направленных на перемещение нефти и нефтепродуктов любым способом, в том числе с использованием трубопроводного транспорта от пункта ее приема от отправителя до пункта сдачи получателю, включая слив, налив, перевалку на другой вид транспорта, хранение, смешение.
      3. При формировании общих рынков нефти и нефтепродуктов Союза государства-члены исходят из следующих основных принципов:
      1) неприменение во взаимной торговле количественных ограничений и вывозных таможенных пошлин (иных пошлин, налогов и сборов, имеющих эквивалентное значение). Порядок уплаты вывозных таможенных пошлин на нефть и нефтепродукты при вывозе их за пределы таможенной территории Союза определяется отдельными, в том числе двусторонними соглашениями государств – членов;
      2) приоритетное обеспечение потребностей государств-членов в нефти и нефтепродуктах;
      3) унификация норм и стандартов на нефть и нефтепродукты государств-членов;
      4) обеспечение экологической безопасности;
      5) информационное обеспечение общих рынков нефти и нефтепродуктов Союза.
      4. Государства-члены осуществляют комплекс следующих мер по формированию общих рынков нефти и нефтепродуктов Союза, в том числе:
      1) создание системы информационного обмена на основе таможенной информации, включающей сведения о поставках, экспорте и импорте нефти и нефтепродуктов всеми видами транспорта;
      2) создание механизмов контроля, предотвращающих нарушение условий настоящего Протокола;
      3) унификация норм или стандартов на нефть и нефтепродукты государств-членов.
      5. Указанные в пункте 4 настоящего Протокола меры реализуются путем подписания государствами-членами или уполномоченными ими органами методик или правил в рамках соответствующих международных договоров.
      6. Государства-члены в соответствии с международными договорами между государствами-членами в пределах имеющихся технических возможностей обеспечивают условия:
      1) гарантированной возможности осуществления долгосрочной транспортировки добытой нефти и произведенных из нее нефтепродуктов по действующей системе транспорта на территориях государств-членов, в том числе по системам магистральных нефтепроводов и нефтепродуктопроводов;
      2) доступа к системам транспортировки нефти и нефтепродуктов, расположенным на территории каждого из государств-членов, для хозяйствующих субъектов, зарегистрированных на территориях государств-членов, на тех же условиях, что и для хозяйствующих субъектов государств-членов, по территориям которых осуществляется транспортировка нефти и нефтепродуктов.
      7. Тарифы на услуги по транспортировке нефти и нефтепродуктов по системам транспортировки нефти и нефтепродуктов устанавливаются в соответствии с законодательством каждого государства-члена.
      Тарифы на услуги по транспортировке нефти и нефтепродуктов устанавливаются для хозяйствующих субъектов государств-членов на уровне, не превышающем тарифы, установленные для хозяйствующих субъектов государства-члена, по территории которого осуществляется транспортировка нефти и нефтепродуктов.
      Установление тарифов на услуги по транспортировке нефти и нефтепродуктов для хозяйствующих субъектов государств-членов ниже тарифов, установленных для хозяйствующих субъектов государства-члена, по территории которого осуществляется транспортировка нефти и нефтепродуктов, не является обязательством для государств-членов.
      8. Уполномоченные органы государств-членов в соответствии с методологией формирования индикативных (прогнозных) балансов газа, нефти и нефтепродуктов разрабатывают с участием Комиссии и согласовывают:
      ежегодно до 1 октября на следующий календарный год индикативные (прогнозные) балансы нефти и нефтепродуктов Союза;
      долгосрочные индикативные (прогнозные) балансы нефти и нефтепродуктов Союза, которые при необходимости могут корректироваться с учетом фактического изменения добычи нефти, производства и потребления нефтепродуктов государств-членов.
      Объемы и направления транспортировки нефти, добытой на территории одного из государств-членов, по территории другого государства-члена ежегодно определяются протоколами между уполномоченными органами государств-членов.
      9. Регулирование внутренних рынков нефти и нефтепродуктов государств-членов осуществляется национальными органами государств-членов. Государства-члены осуществляют мероприятия по либерализации рынков нефти и нефтепродуктов в соответствии с законодательством каждого из государств-членов.
      10. Настоящий Протокол не затрагивает прав и обязательств государств-членов по другим международным договорам, участниками которых они являются.
      11. Положения раздела XVIII Договора применяются к субъектам естественных монополий, осуществляющим транспортировку нефти и нефтепродуктов, с учетом особенностей, предусмотренных настоящим Протоколом.
      12. На период до вступления в силу международного договора о формировании общих рынков нефти и нефтепродуктов Союза, предусмотренного пунктом 3 статьи 84 Договора, действуют двусторонние соглашения, заключенные между государствами-членами в области поставок нефти и нефтепродуктов, определения и порядка уплаты вывозных таможенных пошлин (иных пошлин, налогов и сборов, имеющих эквивалентное действие), если соответствующие государства-члены не договорятся об ином.

ПРИЛОЖЕНИЕ № 24
к Договору о Евразийском
экономическом союзе

Протокол
о скоординированной (согласованной)
транспортной политике

I. Общие положения

      1. Настоящий Протокол разработан в соответствии со статьями 86 и 87 Договора о Евразийском экономическом союзе в целях осуществления скоординированной (согласованной) транспортной политики.
      2. Понятия, используемые в настоящем Протоколе, означают следующее:
      «гражданская авиация» – авиация, используемая в целях обеспечения потребностей населения и экономики;
      «единое транспортное пространство» – совокупность транспортных систем государств-членов, в рамках которой обеспечиваются беспрепятственное передвижение пассажиров, перемещение грузов и транспортных средств, их техническая и технологическая совместимость, основанные на гармонизированном законодательстве государств-членов в сфере транспорта;
      «законодательство государств-членов» – национальное законодательство каждого из государств-членов;
      «общий рынок транспортных услуг» – форма экономических отношений, при которых создаются равные и паритетные условия оказания транспортных услуг, особенности функционирования рынка которых по видам транспорта определяются настоящим Протоколом, а также международными договорами в рамках Союза.
      3. Реализация настоящего Протокола осуществляется с учетом обязательств государств-членов, принятых каждым из них при вступлении во Всемирную торговую организацию, а также в рамках иных международных договоров.

II. Автомобильный транспорт

      4. Международные автомобильные перевозки грузов, выполняемые перевозчиками, зарегистрированными на территории одного из государств-членов, осуществляются на безразрешительной основе:
      1) между государством-членом, на территории которого перевозчики зарегистрированы, и другим государством-членом;
      2) транзитом через территории других государств-членов;
      3) между другими государствами-членами.
      5. Государства-члены к 1 июля 2015 г. принимают программу поэтапной либерализации выполнения перевозчиками, зарегистрированными на территории одного из государств-членов, автомобильных перевозок грузов между пунктами, расположенными на территории другого государства-члена, на период с 2016 по 2025 годы с определением степени и условий этой либерализации.
      В государствах-членах допускаются разные уровни и скорости проведения либерализации автомобильных перевозок грузов, указанных в абзаце первом настоящего пункта.
      6. Программа поэтапной либерализации, указанная в пункте 5 настоящего Протокола, утверждается Высшим советом.
      7. Особенности проведения скоординированной (согласованной) транспортной политики по вопросам регулирования услуг грузового автомобильного транспорта в рамках Союза определяются международными договорами.
      8. Государства-члены принимают согласованные меры по устранению препятствий (барьеров), влияющих на развитие международного автомобильного сообщения и формирование услуг автомобильного транспорта в рамках Союза.
      9. Транспортный (автомобильный) контроль осуществляется в порядке согласно приложению № 1 к настоящему Протоколу.

III. Воздушный транспорт

      10. Развитие воздушного транспорта в Союзе осуществляется в рамках проводимой скоординированной (согласованной) транспортной политики путем поэтапного формирования общего рынка услуг воздушного транспорта.
      Государства-члены координируют усилия по единому подходу к применению стандартов и рекомендуемой практики Международной организации гражданской авиации (ИКАО).
      11. Формирование общего рынка услуг воздушного транспорта основывается на принципах:
      1) обеспечения соответствия международных договоров и актов, составляющих право Союза, нормам и принципам международного права в области гражданской авиации;
      2) гармонизации законодательства государств-членов в соответствии с нормами и принципами международного права в области гражданской авиации;
      3) справедливой и добросовестной конкуренции;
      4) создания условий для обновления парка воздушных судов, модернизации и развития объектов наземной инфраструктуры аэропортов в соответствии с требованиями и рекомендуемой практикой Международной организации гражданской авиации (ИКАО);
      5) обеспечения безопасности полетов и авиационной безопасности;
      6) обеспечения недискриминационного доступа авиационных компаний государств-членов к авиационной инфраструктуре;
      7) расширения воздушных сообщений между государствами-членами.
      12. Государства-члены признают, что каждое государство-член обладает полным и исключительным суверенитетом на воздушное пространство над своей территорией.
      13. Полеты воздушных судов государств-членов в рамках Союза выполняются на основе международных договоров государств-членов и (или) разрешений, выдаваемых в порядке, установленном законодательством государств-членов.
      14. Положения настоящего раздела применяются только в отношении гражданской авиации.

IV. Водный транспорт

      15. Развитие водного транспорта в Союзе осуществляется в рамках проводимой скоординированной (согласованной) транспортной политики.
      16. Суда под флагом государства-члена имеют право осуществлять перевозку грузов, пассажиров и их багажа, буксировку между государством флага судна и другим государством-членом на смежных внутренних водных путях, транзитный проход по внутренним водным путям другого государства-члена, за исключением перевозки и буксировки между портами и перевозок в (из) портов другого государства-члена и третьими странами, в соответствии c международным договором государств-членов о судоходстве, заключенном государствами-членами для исполнения настоящего Протокола.
      17. Суда, осуществляющие плавание по внутренним водным путям государства-члена, должны быть зарегистрированы в реестре судов государства-члена и находиться во владении резидента государства-члена, зарегистрировавшего судно в своем реестре судов.

V. Железнодорожный транспорт

      18. Государства-члены, содействуя дальнейшему развитию взаимовыгодных экономических отношений, учитывая необходимость обеспечения доступа к услугам железнодорожного транспорта государств-членов и согласованных подходов к государственному регулированию тарифов на эти услуги, в случае если такое регулирование предусмотрено законодательством государств-членов, определяют следующие цели:
      1) поэтапное формирование общего рынка транспортных услуг в сфере железнодорожного транспорта;
      2) обеспечение доступа потребителей государств-членов к услугам железнодорожного транспорта при осуществлении перевозок по территории каждого государства-члена на условиях не менее благоприятных, чем условия, созданные для потребителей этого каждого государства-члена;
      3) соблюдение баланса экономических интересов между потребителями услуг железнодорожного транспорта и организациями железнодорожного транспорта государств-членов;
      4) обеспечение условий для доступа организаций железнодорожного транспорта одного государства-члена на внутренний рынок услуг железнодорожного транспорта другого государства-члена;
      5) обеспечение условий доступа перевозчиков к услугам инфраструктуры государств-членов согласно приложениям № 1 и 2 к Порядку регулирования доступа к услугам железнодорожного транспорта, включая основы тарифной политики (приложение № 2 к настоящему Протоколу).
      19. Регулирование доступа к услугам железнодорожного транспорта, включая основы тарифной политики, осуществляется в порядке, предусмотренном приложением № 2 к настоящему Протоколу, а также международными договорами.

Приложение № 1
к Протоколу о скоординированной
(согласованной) транспортной политике

Порядок
осуществления транспортного (автомобильного) контроля
на внешней границе Евразийского экономического союза

      1. Настоящий Порядок разработан в соответствии с пунктом 9 Протокола о скоординированной (согласованной) транспортной политике (приложение № 24 к Договору о Евразийском экономическом союзе) и определяет порядок осуществления транспортного (автомобильного) контроля на внешней границе Союза.
      2. Понятия, используемые в настоящем Порядке, означают следующее:
      «весовые и габаритные параметры транспортного средства» – значения массы, нагрузок на оси и габаритов (по ширине, высоте и длине) транспортного средства с грузом или без груза;
      «внешняя граница Союза» – пределы таможенной территории Союза, разделяющие территории государств-членов и территории государств, не являющихся членами Союза;
      «контрольный пункт» – оборудованный в соответствии с требованиями законодательства государства-члена стационарный или передвижной пункт (пост), а также пункт пропуска через государственную границу, в которых осуществляется транспортный (автомобильный) контроль;
      «органы транспортного (автомобильного) контроля» – компетентные органы, уполномоченные государством-членом на осуществление транспортного (автомобильного) контроля на территории государства-члена;
      «перевозчик» – юридическое или физическое лицо, использующее на праве собственности или на ином законном основании транспортное средство;
      «транспортное средство»:
      при перевозке грузов – грузовой автомобиль, грузовой автомобиль с прицепом, автомобильный (седельный) тягач или автомобильный (седельный) тягач с полуприцепом, шасси;
      при перевозке пассажиров – автомобильное транспортное средство, предназначенное для перевозки пассажиров и багажа, имеющее более 9 мест для сидения, включая место водителя, в том числе с прицепом для перевозки багажа;
      «транспортный (автомобильный) контроль» – контроль за осуществлением международных автомобильных перевозок.
      Иные понятия, специально не определенные в настоящем Порядке, используются в значениях, установленных международными договорами, в том числе международными договорами в рамках Союза.
      3. Настоящий Порядок определяет единые подходы к осуществлению транспортного (автомобильного) контроля органами транспортного (автомобильного) контроля на внешней границе Союза транспортных средств, въезжающих (выезжающих, следующих транзитом) на территории государств-членов.
      4. Транспортные средства, следующие на территорию одного государства-члена через территорию другого государства-члена, подлежат транспортному (автомобильному) контролю в контрольных пунктах, расположенных на внешней границе Союза, в соответствии с законодательством государства-члена, через территорию которого следуют указанные транспортные средства, и пунктами 7 и 8 настоящего Порядка.
      5. Проверка транспортных средств, документов, необходимых для целей транспортного (автомобильного) контроля, и оформление его результатов производятся в соответствии с законодательством государства-члена, территорию которого они пересекают на внешней границе Союза, и настоящим Порядком.
      6. Органы транспортного (автомобильного) контроля взаимно признают документы, оформленные ими по результатам транспортного (автомобильного) контроля.
      7. Орган транспортного (автомобильного) контроля государства-члена, через государственную границу которого осуществляется въезд на таможенную территорию Союза, в контрольных пунктах помимо действий по транспортному (автомобильному) контролю, предусмотренных законодательством указанного государства-члена, осуществляет:
      1) проверку соответствия весовых и габаритных параметров транспортного средства нормам, аналогичным установленным законодательством других государств-членов, по территориям которых осуществляется проезд, а также данным, указанным в специальных разрешениях на перевозку крупногабаритного и (или) тяжеловесного груза либо на проезд крупногабаритного и (или) тяжеловесного транспортного средства по территориям других государств-членов;
      2) проверку наличия у перевозчика разрешений на проезд по территориям других государств-членов, по которым осуществляется проезд, их соответствия виду выполняемой перевозки и соответствия характеристик транспортного средства требованиям, предусмотренным такими разрешениями;
      3) проверку наличия у перевозчика специальных разрешений на перевозку крупногабаритных и (или) тяжеловесных грузов, на проезд крупногабаритного и (или) тяжеловесного транспортного средства, а также специальных разрешений на перевозку опасных грузов по территориям других государств-членов, по которым осуществляется перевозка или проезд;
      4) проверку наличия у перевозчика разрешений (специальных разрешений) на перевозку в третьи страны (из третьих стран) на территории других государств-членов, по которым осуществляется перевозка;
      5) выдачу перевозчику учетного талона по форме, согласованной органами транспортного (автомобильного) контроля, в случае, если в соответствии с законодательством других государств-членов осуществление перевозки допускается без разрешения на проезд по территориям других государств-членов, а также в случае, если перевозка осуществляется в соответствии с многосторонним разрешением.
      8. Органы транспортного (автомобильного) контроля при выезде транспортного средства через внешнюю границу Союза помимо действий, указанных в пункте 7 настоящего Порядка, в контрольных пунктах осуществляют проверку:
      1) наличия у перевозчика квитанции об уплате сборов за проезд транспортного средства по автомобильным дорогам государств-членов, по территориям которых осуществлялся проезд, если уплата такого сбора обязательна в соответствии с законодательством государств-членов;
      2) наличия у перевозчика (водителя) квитанции, подтверждающей оплату штрафа за нарушение порядка выполнения международных автомобильных перевозок на территории государства-члена или решения судебных органов об удовлетворении жалобы на постановление о наложении на перевозчика (водителя) соответствующего административного взыскания в случае, если в разрешении на проезд по территории одного из государств-членов или в учетном талоне имеется отметка органа транспортного (автомобильного) контроля о наложении на перевозчика (водителя) такого штрафа;
      3) наличия допуска транспортных средств перевозчиков государств-членов к международным автомобильным перевозкам;
      4) наличия у перевозчика необходимых документов в случае получения уведомления, указанного в пункте 9 настоящего Порядка, от органа транспортного (автомобильного) контроля другого государства-члена.
      9. При установлении в ходе контрольных действий, предусмотренных пунктом 7 настоящего Порядка, несоответствия контролируемых параметров транспортного средства, отсутствия или несоответствия документов, предусмотренных законодательством государств-членов, орган транспортного (автомобильного) контроля одного государства-члена выдает водителю уведомление по форме, согласованной органами транспортного (автомобильного) контроля государств-членов, содержащее информацию:
      о выявленных несоответствиях;
      о необходимости получения недостающих документов до прибытия на территорию другого государства-члена;
      о ближайшем с учетом маршрута следования транспортного средства контрольном пункте органа транспортного (автомобильного) контроля другого государства-члена, в котором перевозчик должен предъявить доказательства устранения несоответствия контролируемых параметров транспортного средства и (или) документы, указанные в уведомлении.
      10. Информация о выдаче уведомления направляется органу транспортного (автомобильного) контроля другого государства-члена и вносится в информационную базу органа транспортного (автомобильного) контроля, выявившего несоответствие.
      11. В случае если органом транспортного (автомобильного) контроля одного государства-члена перевозчику выдано уведомление в соответствии с пунктом 9 настоящего Порядка, орган транспортного (автомобильного) контроля другого государства-члена в контрольном пункте вправе осуществить проверку исполнения этого уведомления и при наличии оснований применить к перевозчику (водителю) меры в соответствии с законодательством этого другого государства-члена.
      12. Выпуск транспортного средства с территории Союза не осуществляется до предъявления перевозчиком документов, наличие которых предусмотрено пунктами 7 и 8 настоящего Порядка.
      13. Об установлении несоответствия контролируемых параметров транспортного средства, отсутствии или несоответствии документов, предусмотренных законодательством государств-членов, орган транспортного (автомобильного) контроля одного государства-члена при выезде через внешнюю границу Союза транспортного средства, следующего с территории этого государства на территорию другого государства-члена, информирует орган транспортного (автомобильного) контроля этого другого государства-члена.
      14. Государства-члены на основе взаимности принимают меры по гармонизации своего законодательства, методов и технологий осуществления транспортного (автомобильного) контроля на внешней границе Союза в части:
      1) требований к весовым параметрам транспортных средств при движении по автомобильным дорогам общего пользования, входящим в состав международных транспортных коридоров;
      2) создания системы контроля за полнотой уплаты сборов за проезд транспортных средств по автомобильным дорогам общего пользования другого государства-члена;
      3) выработки механизма по урегулированию спорных ситуаций в случае их возникновения с перевозчиками третьих стран;
      4) выработки механизма возврата (задержания) транспортных средств в случае нарушения установленных требований по выполнению условий международной автомобильной перевозки по территории Союза.
      15. Разрешения (специальные разрешения) являются недействительными в следующих случаях:
      1) такие разрешения оформлены или используются с нарушением законодательства государства-члена, компетентные органы которого их выдали;
      2) весовые и (или) габаритные параметры транспортного средства, указанные в специальном разрешении, не соответствуют результатам взвешивания и замера габаритов транспортного средства;
      3) характеристики транспортного средства не соответствуют характеристикам транспортного средства, предусмотренным разрешением на проезд по территориям государств-членов.
      16. В случае установления в ходе контрольных действий несоответствия параметров (характеристик) транспортного средства параметрам (характеристикам), указанным в разрешении, орган транспортного (автомобильного) контроля одного государства-члена имеет право запрашивать в оперативном порядке у органа транспортного (автомобильного) контроля другого государства-члена подтверждение действительности разрешения.
      17. В целях реализации настоящего Порядка органы транспортного (автомобильного) контроля:
      1) заключают отдельные протоколы, доводят до органов транспортного (автомобильного) контроля другого государства-члена положения нормативных правовых актов своих государств, регламентирующих требования к осуществлению транспортного (автомобильного) контроля, информируют друг друга о вносимых в указанные акты изменениях, а также обмениваются образцами документов, необходимых для осуществления транспортного (автомобильного) контроля в соответствии с настоящим Порядком;
      2) взаимно и регулярно обмениваются информацией, полученной в результате транспортного (автомобильного) контроля. Форма и порядок обмена указанной информацией, а также ее состав определяются органами транспортного (автомобильного) контроля;
      3) организуют ведение базы данных о транспортных средствах, следующих транзитом через территорию одного государства-члена на территорию другого государства-члена, и взаимно обмениваются информацией, содержащейся в этой базе.
      18. Обмен информацией, полученной в результате транспортного (автомобильного) контроля, осуществляется в электронном виде.
      19. Органы транспортного (автомобильного) контроля могут предоставлять полученную в результате транспортного (автомобильного) контроля иную информацию о транспортных средствах международной перевозки, перемещающих товары.
      20. В целях оформления и учета результатов транспортного (автомобильного) контроля и транспортных средств органы транспортного (автомобильного) контроля используют информационные ресурсы, содержащие сведения о результатах дополнительных действий по транспортному (автомобильному) контролю, осуществляемых в соответствии с пунктами 7 – 9 настоящего Порядка, а также обеспечивают взаимное использование этих информационных ресурсов.
      21. Государства-члены в установленном порядке информируют компетентные органы государств, не являющихся членами Союза, об изменении порядка осуществления транспортного (автомобильного) контроля на внешней границе Союза.

Приложение № 2
к Протоколу о скоординированной
(согласованной) транспортной политике

Порядок
регулирования доступа к услугам железнодорожного транспорта,
включая основы тарифной политики

      1. Настоящий Порядок разработан в соответствии с Протоколом о скоординированной (согласованной) транспортной политике (приложение № 24 к Договору о Евразийском экономическом союзе (далее – Договор)), определяет порядок регулирования доступа к услугам железнодорожного транспорта, включая основы тарифной политики, и распространяется на отношения между организациями железнодорожного транспорта, потребителями, уполномоченными органами государств-членов в сфере услуг железнодорожного транспорта.
      2. Понятия, используемые в настоящем Порядке, означают следующее:
      «доступ к услугам железнодорожного транспорта» – оказание организациями железнодорожного транспорта одного государства-члена услуг потребителям другого государства-члена на условиях не менее благоприятных, чем те, на которых оказываются аналогичные услуги потребителям первого государства-члена;
      «доступ к услугам инфраструктуры» – возможность получения перевозчиками услуг инфраструктуры для осуществления перевозок в соответствии с правилами согласно приложениям № 1 и 2 к настоящему Порядку;
      «инфраструктура» – инфраструктура железнодорожного транспорта, включающая магистральные и станционные пути, объекты электроснабжения, сигнализации, связи, устройства, оборудование, здания, строения, сооружения и иные объекты, технологически необходимые для ее функционирования;
      «организация железнодорожного транспорта» – физическое или юридическое лицо государства-члена, оказывающее услуги железнодорожного транспорта потребителям;
      «перевозочный процесс» – совокупность организационно и технологически взаимосвязанных операций, выполняемых при подготовке, осуществлении и завершении перевозок пассажиров, грузов, багажа, грузобагажа и почтовых отправлений железнодорожным транспортом;
      «перевозчик» – организация железнодорожного транспорта, осуществляющая деятельность по перевозке грузов, пассажиров, багажа, грузобагажа и почтовых отправлений, имеющая соответствующую лицензию, обладающая на праве собственности либо на ином законном основании подвижным составом, включая тяговые транспортные средства;
      «потребитель» – физическое или юридическое лицо государства-члена, пользующееся или намеревающееся пользоваться услугами железнодорожного транспорта;
      «тариф на услуги железнодорожного транспорта» – денежное выражение стоимости услуг железнодорожного транспорта;
      «услуги железнодорожного транспорта» – услуги (работы), оказываемые (выполняемые) организациями железнодорожного транспорта потребителям, а именно:
      перевозка грузов и дополнительные услуги (работы), связанные с организацией и осуществлением перевозки грузов (в том числе порожнего подвижного состава);
      перевозка пассажиров, багажа, грузобагажа, почтовых отправлений и дополнительные услуги (работы), связанные с такой перевозкой;
      услуги инфраструктуры;
      «услуги инфраструктуры» – услуги, связанные с использованием инфраструктуры для осуществления перевозок, и другие услуги, указанные в приложении № 2 к настоящему Порядку.
      3. Организации железнодорожного транспорта независимо от принадлежности потребителя тому или иному государству-члену, его организационно-правовой формы обеспечивают ему доступ к услугам железнодорожного транспорта с учетом настоящего Порядка и законодательства государств-членов.
      4. Государства-члены обеспечивают доступ перевозчиков государств-членов к услугам инфраструктуры с соблюдением принципов и требований, указанных в приложениях № 1 и 2 к настоящему Порядку.
      5. Порядок и условия оказания иных услуг железнодорожного транспорта в рамках формирования общего рынка транспортных услуг определяются при необходимости международными договорами в рамках Союза.
      6. Тарифы на услуги железнодорожного транспорта и (или) их предельный уровень (ценовые пределы) устанавливаются (изменяются) в соответствии с законодательством государств-членов и международными договорами с обеспечением возможности дифференциации тарифов в соответствии с законодательством своего государства-члена с соблюдением следующих принципов:
      1) возмещение экономически обоснованных затрат, непосредственно относящихся к оказываемым услугам железнодорожного транспорта;
      2) обеспечение развития железнодорожного транспорта в соответствии с законодательством государств-членов;
      3) обеспечение транспарентности тарифов на услуги железнодорожного транспорта, а также возможности дополнительного пересмотра таких тарифов и (или) их предельного уровня (ценовых пределов) при резком изменении экономических условий с предварительным информированием государств-членов;
      4) обеспечение публичности принятия решений об установлении тарифов на услуги железнодорожного транспорта;
      5) применение гармонизированного подхода к определению номенклатуры грузов и правил установления тарифов на услуги железнодорожного транспорта, оказываемые в условиях естественной монополии;
      6) определение валюты тарифа на услуги железнодорожного транспорта в каждом государстве-члене в соответствии с законодательством своего государства-члена.
      7. Установление (изменение) тарифов на услуги железнодорожного транспорта и (или) их предельных уровней (ценовых пределов) производится в соответствии с законодательством своего государства-члена, с учетом настоящего Порядка.
      8. При перевозке грузов железнодорожным транспортом по территориям государств-членов применяются унифицированные тарифы по видам сообщений (экспортный, импортный и внутригосударственный тарифы).
      9. В целях повышения конкурентоспособности железнодорожного транспорта государств-членов, создания благоприятных условий для осуществления перевозок грузов железнодорожным транспортом, привлечения новых грузопотоков, ранее не осуществлявшихся железнодорожным транспортом, обеспечения возможности использования незадействованных или мало задействованных маршрутов перевозок грузов по железным дорогам, стимулирования роста объемов перевозок грузов по железным дорогам государств-членов, стимулирования внедрения новой техники и технологий организациям железнодорожного транспорта предоставляется право принятия, исходя из экономической целесообразности, решений об изменении уровня тарифов на услуги железнодорожного транспорта по перевозке грузов в рамках предельных уровней (ценовых пределов), установленных или согласованных уполномоченными органами государств-членов в соответствии с законодательством государств-членов.
      10. Организации железнодорожного транспорта реализуют предоставленное им право изменения уровня тарифов на услуги железнодорожного транспорта по перевозке грузов в рамках предельных уровней (ценовых пределов) в соответствии с методологией (методиками, порядком, правилами, инструкциями или иными нормативными актами), утверждаемой (определяемой) уполномоченными органами государств-членов в соответствии с законодательством государств-членов, с соблюдением основного принципа недопустимости создания преимуществ для конкретных товаропроизводителей государств-членов.
      11. Решения об изменении уровня тарифов на услуги железнодорожного транспорта по перевозке грузов подлежат официальному опубликованию в соответствии с законодательством государств-членов, обязательному направлению уполномоченным органам государств-членов и в Комиссию не позднее 10 рабочих дней до даты их вступления и силу.
      12. В случае если действиями организаций железнодорожного транспорта по изменению уровня тарифов на услуги железнодорожного транспорта по перевозке грузов нарушаются права и интересы потребителей, потребители вправе обратиться в национальный антимонопольный орган государства-члена, на территории которого потребитель находится или проживает, с заявлением о защите своих нарушенных прав и интересов.
      В случае если организация железнодорожного транспорта, действия которой обжалуются потребителем, находится по месту нахождения или проживания потребителя, национальный антимонопольный орган государства-члена рассматривает заявление потребителя в соответствии с законодательством своего государства.
      В случае если заявление подано потребителем на действия организации железнодорожного транспорта, расположенной не по месту нахождения или проживания потребителя, национальный антимонопольный орган государства-члена, после определения и признания обоснованности требований, указанных в заявлении потребителя, не позднее 10 рабочих дней направляет в Комиссию обращение о проведении расследования, о чем в течение 3 рабочих дней с даты направления обращения в Комиссию уведомляет потребителя и национальный антимонопольный орган государства-члена, на территории которого расположена организация железнодорожного транспорта, допустившая нарушение.
      Комиссия на основании указанного обращения рассматривает заявление потребителя и принимает решения в соответствии с правилами, устанавливаемыми международным договором в рамках Союза.
      13. При перевозках грузов железнодорожным транспортом между государствами-членами через территорию другого государства-члена и между территориями государства-члена с участием железных дорог другого государства-члена, а также при перевозках грузов с территории одного государства-члена через территорию другого государства-члена в третьи страны через морские порты государств-членов и в обратном направлении каждое из государств-членов применяет унифицированный тариф каждого государства-члена.
      14. При перевозках грузов с территории одного государства-члена транзитом через территорию другого государства-члена в третьи страны и в обратном направлении (за исключением перевозок грузов через морские порты государств-членов), а также при перевозках грузов из третьих стран в третьи страны транзитом через территории государств-членов проводится скоординированная (согласованная) тарифная политика в соответствии с Концепцией установления согласованной тарифной политики на железнодорожном транспорте государств – участников Содружества Независимых Государств от 18 октября 1996 года.
      15. Государствами-членами назначаются уполномоченные органы, ответственные за реализацию настоящего Порядка.
      16. Государства-члены информируют друг друга и Комиссию о назначении и официальном наименовании своих уполномоченных органов не позднее 30 дней с даты вступления в силу Договора.

Приложение № 1
к Порядку регулирования доступа
к услугам железнодорожного
транспорта, включая основы
тарифной политики

Правила
доступа к услугам инфраструктуры железнодорожного транспорта в
рамках Евразийского экономического союза

I. Общие положения

      1. Настоящие Правила регулируют отношения перевозчиков и операторов инфраструктуры в сфере предоставления доступа к услугам инфраструктуры на участках инфраструктуры в рамках Союза.
      2. Регулирование отношений перевозчиков и операторов инфраструктуры в сфере предоставления доступа к услугам инфраструктуры в границах территории одного государства-члена, за исключением отношений, предусмотренных в пункте 1 настоящих Правил, осуществляется в соответствии с законодательством данного государства-члена.
      Настоящие Правила не распространяются на отношения между перевозчиками государств-членов по оказанию услуг по использованию локомотивов и локомотивных бригад на участках инфраструктуры государств-членов, которые оказываются на основании договоров (соглашений), заключаемых между такими перевозчиками.

II. Определения

      3. Понятия, используемые в настоящих Правилах, означают следующее:
      «график движения поездов» – нормативно-технический документ оператора инфраструктуры, устанавливающий организацию движения поездов всех категорий на участках инфраструктуры, графически отображающий следование поездов на масштабной сетке в условные сутки, подразделяемый на нормативный (на плановый год), вариантный (в отдельные периоды времени) и оперативный (на текущие плановые сутки);
      «долгосрочный договор на оказание услуг инфраструктуры» – договор на оказание услуг инфраструктуры, заключенный между оператором инфраструктуры и перевозчиком на период не менее 5 лет;
      «дополнительная заявка» – заявка на предоставление доступа к услугам инфраструктуры, поступившая от перевозчика для осуществления дополнительных перевозок в период действия нормативного графика движения поездов;
      «доступ к услугам инфраструктуры» – возможность получения перевозчиками услуг инфраструктуры для осуществления перевозок;
      «национальный (общесетевой) перевозчик» – перевозчик, осуществляющий деятельность по перевозке грузов, пассажиров, багажа, грузобагажа, почтовых отправлений и обеспечивающий реализацию плана формирования поездов на всей инфраструктуре государства-члена, в том числе по специальным и воинским перевозкам. Статус национального (общесетевого) перевозчика определяется законодательством государства-члена;
      «нитка графика» – графическое отображение на графике движения поездов маршрута следования поезда с указанием пунктов отправления, назначения и проследования, времени отправления, прибытия, технологических стоянок, средних времен хода, а также других технических и технологических параметров поезда;
      «оператор инфраструктуры» – организация железнодорожного транспорта, владеющая инфраструктурой и использующая инфраструктуру на законных основаниях и (или) оказывающая услуги инфраструктуры в соответствии с законодательством государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура;
      «план формирования поездов» – нормативно-технический документ, утвержденный оператором инфраструктуры на основе проектов планов формирования поездов перевозчиков и устанавливающий категории и назначения поездов, формируемых на железнодорожных станциях с учетом пропускной способности участков инфраструктуры и перерабатывающей способности станций;
      «пропускная способность участка инфраструктуры» – максимальное количество поездов и пар поездов, которые могут быть пропущены по участку инфраструктуры за расчетный период времени (сутки) в зависимости от технических и технологических возможностей инфраструктуры, подвижного состава и способов организации движения поездов с учетом пропуска поездов различных категорий;
      «расписание движения поездов» – документ, содержащий информацию о движении поездов по определенным календарным датам на основании графика движения поездов;
      «сертификат безопасности» – документ, удостоверяющий соответствие системы управления безопасностью участника перевозочного процесса правилам безопасности на железнодорожном транспорте, выданный в установленном законодательством государства-члена порядке;
      «уполномоченный орган» – орган исполнительной власти (государственного управления) государства-члена, в компетенцию которого входят вопросы государственного регулирования и (или) руководства в области железнодорожного транспорта, определенный в соответствии с законодательством каждого из государств-членов;
      «участок инфраструктуры» – часть инфраструктуры железнодорожного транспорта, прилегающая к стыку двух сопредельных инфраструктур государств-членов в пределах установленного оператором инфраструктуры участка обращения локомотива.
      4. Другие понятия, используемые в настоящих Правилах, понимаются в значениях, определенных в Протоколе о скоординированной (согласованной) транспортной политике, Порядке регулирования доступа к услугам железнодорожного транспорта, включая основы тарифной политики, а также Правилах оказания услуг инфраструктуры железнодорожного транспорта в рамках Евразийского экономического союза (далее – Правила оказания услуг).

III. Общие принципы доступа к услугам инфраструктуры

      5. Доступ к услугам инфраструктуры предоставляется на участках инфраструктуры и основывается на принципах:
      1) равенства требований к перевозчикам, установленных законодательством государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура, с учетом технических и технологических возможностей в пределах пропускной способности участков инфраструктуры;
      2) применения в отношении перевозчиков единой ценовой (тарифной) политики в сфере услуг инфраструктуры в соответствии с законодательством государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура;
      3) доступности информации о перечне услуг инфраструктуры, порядке их оказания, исходя из технических и технологических возможностей инфраструктуры, тарифах, плате и сборах за эти услуги;
      4) рационального планирования работ по ремонту, содержанию и обслуживанию инфраструктуры в целях эффективного использования ее пропускной способности и обеспечения непрерывности перевозочного процесса, целостности и безопасности технологических процессов;
      5) защиты сведений, составляющих коммерческую или государственную тайну, ставших известными в процессе планирования, организации перевозочной деятельности и оказания услуг инфраструктуры;
      6) приоритетности (очередности) предоставления перевозчикам доступа к услугам инфраструктуры в условиях ограниченной пропускной способности инфраструктуры в соответствии с нормативным графиком движения поездов;
      7) обеспечения перевозчиками надлежащего технического состояния используемого ими железнодорожного подвижного состава.
      6. Принцип приоритетности (очередности) предоставления перевозчикам доступа к услугам инфраструктуры реализуется посредством следующих уровней отбора:
      1) определение категории поезда, приоритетность (очередность) которого определяется в соответствии с законодательством государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура, или актами оператора инфраструктуры, не противоречащими законодательству государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура;
      2) в случае идентичности категории поездов в зависимости от:
      наличия долгосрочных договоров на оказание услуг инфраструктуры с учетом исполнения договорных обязательств по объемам перевозок;
      интенсивности использования провозной способности участков инфраструктуры перевозчиком;
      наличия существующего договора на оказание услуг инфраструктуры;
      3) в случае идентичности критериев, указанных в подпунктах 1 и 2 настоящего пункта, осуществление конкурсных процедур в соответствии с законодательством государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура.

IV. Условия предоставления доступа
к услугам инфраструктуры

      7. Доступ к услугам инфраструктуры предоставляется оператором инфраструктуры при наличии у перевозчиков:
      1) лицензии на осуществление перевозочной деятельности, выданной уполномоченным органом государства-члена в соответствии с законодательством государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура;
      2) сертификатов безопасности, выданных уполномоченным органом государства-члена в порядке, установленном законодательством государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура;
      3) наличия у квалифицированных работников, задействованных в организации, управлении и осуществлении перевозочного процесса, документов, подтверждающих их квалификацию и профессиональную подготовку в соответствии с законодательством государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура.
      8. Доступ к услугам инфраструктуры предоставляется исходя из:
      1) технических и технологических возможностей инфраструктуры для организации движения поездов и маневровых передвижений в пределах участка инфраструктуры;
      2) плана формирования грузовых поездов и графика движения поездов;
      3) наличной пропускной способности инфраструктуры и предложений перевозчиков по использованию участков инфраструктуры и распределения оператором инфраструктуры пропускной способности участков инфраструктуры на основе принципов доступа к услугам инфраструктуры, определенных в статье 3 настоящих Правил;
      4) отсутствия в соответствии с законодательством государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура, запретов и ограничений, препятствующих осуществлению железнодорожной перевозки;
      5) наличия у перевозчика согласований с другими органами и организациями в случаях, когда это предусмотрено законодательством государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура.
      9. Право доступа к услугам инфраструктуры по определенным ниткам графика может предоставляться перевозчикам на период, не превышающий срок действия расписания движения поездов, за исключением прав, вытекающих из долгосрочных договоров.

V. Предоставление доступа к услугам инфраструктуры

      10. Предоставление доступа к услугам инфраструктуры осуществляется с учетом требований законодательства государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура, и включает следующие этапы:
      1) разработка и опубликование оператором инфраструктуры технической спецификации участков инфраструктуры;
      2) подача перевозчиком заявки для получения доступа к услугам инфраструктуры (далее – заявка);
      3) рассмотрение оператором инфраструктуры заявки;
      4) утверждение графика движения поездов и расписания движения поездов;
      5) заключение договора на оказание услуг инфраструктуры в соответствии с законодательством государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура.
      В случае если перевозчик является одновременно оператором инфраструктуры, планируемой для использования, подача заявки и заключение договора не требуются.
      11. Предоставление доступа к услугам инфраструктуры по дополнительным перевозкам, не предусмотренным нормативным графиком движения поездов, осуществляется на основе дополнительных заявок в порядке, установленном настоящими Правилами.

VI. Техническая спецификация участков инфраструктуры

      12. Ежегодно, не позднее чем за 3 месяца до даты начала приема заявок, оператор инфраструктуры составляет, утверждает и публикует техническую спецификацию участков инфраструктуры в порядке, установленном актами оператора инфраструктуры, не противоречащими законодательству государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура.
      13. В технической спецификации участков инфраструктуры должны быть указаны:
      1) технические характеристики участков инфраструктуры и станций, необходимые для организации движения поездов и маневровых передвижений, с указанием протяженности участков инфраструктуры и вида тяги, норм веса и длины составов поездов, скоростей движения поездов различных категорий;
      2) проекты ниток графика движения поездов для международного пассажирского сообщения;
      3) прогнозное время приема – передачи (обмена) грузовых поездов по каждому межгосударственному стыковому пункту, определенному решением Совета по железнодорожному транспорту государств – участников Содружества Независимых Государств;
      4) пропускная способность участков инфраструктуры, за исключением пропускной способности участков инфраструктуры, необходимой национальному (общесетевому) перевозчику для выполнения перевозок в соответствии с требованиями законодательства государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура.
      14. Оператор инфраструктуры может указать в технической спецификации участков инфраструктуры иные сведения и условия для планирования перевозок и организации движения поездов по участкам инфраструктуры.

VII. Подача и рассмотрение заявки
для получения доступа к услугам инфраструктуры

      15. Перевозчик подает оператору инфраструктуры заявку по форме согласно приложению к настоящим Правилам.
      16. Сроки начала и окончания приема, рассмотрения заявок, формирования первоначального проекта нормативного графика движения поездов, а также сроки представления информации, предусмотренной пунктами 24 и 26 настоящих Правил, устанавливаются законодательством государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура, и (или) актами оператора инфраструктуры, не противоречащими законодательству государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура.
      17. К заявке прилагаются:
      1) проект планируемых ниток графика;
      2) информация о планируемых годовых объемах перевозок (с разбивкой по кварталам и месяцам, а также по видам грузов);
      3) информация о количестве поездов, планируемых к перевозке;
      4) информация о типах и характеристиках локомотивов, предусмотренных перевозчиком для обеспечения перевозок;
      5) документы, подтверждающие соответствие перевозчика требованиям, установленным пунктом 7 настоящих Правил.
      18. Заявка, подаваемая перевозчиком оператору инфраструктуры на бумажных носителях, должна соответствовать следующим требованиям:
      1) заявка и прилагаемые к ней документы должны быть прошиты, пронумерованы и заверены печатью перевозчика, а также подписью его руководителя либо уполномоченного им лица;
      2) прилагаемые документы должны представлять собой оригиналы или их копии, в последнем случае руководитель либо уполномоченное им лицо, подписывающие заявку, должны письменно подтвердить их достоверность и полноту;
      3) заявка и прилагаемые к ней документы представляются на русском языке либо на языке государства по месту юридической регистрации оператора инфраструктуры и не должны содержать исправления или дополнения. Заявка и прилагаемые к ней документы, составленные на ином языке, должны сопровождаться заверенным в установленном порядке текстом перевода на русский язык.
      19. Заявка, подаваемая в электронном виде, представляется в соответствии с пунктом 17 настоящих Правил с учетом требований электронного документооборота и должна быть подписана электронной цифровой подписью.
      20. Заявка подлежит регистрации оператором инфраструктуры с выдачей перевозчику документа, в котором указываются порядковый регистрационный номер, дата приема заявки и перечень принятых документов.
      21. Оператор инфраструктуры проверяет поступившие заявки на соответствие требованиям, установленным пунктами 17 – 19 настоящих Правил.
      22. В случае несоответствия заявки требованиям, установленным настоящими Правилами, оператор инфраструктуры в течение 5 рабочих дней со дня поступления заявки уведомляет в письменной форме перевозчика об отказе в принятии заявки к рассмотрению с указанием причин отказа.
      23. В период рассмотрения заявок (но не позднее чем за 1 месяц до истечения срока окончания рассмотрения заявок) оператор инфраструктуры имеет право при необходимости запросить у перевозчиков дополнительные сведения (данные), необходимые для формирования нормативного графика движения поездов.
      Запрошенные оператором инфраструктуры дополнительные сведения (данные) должны быть представлены перевозчиком в течение 5 рабочих дней со дня поступления запроса от оператора инфраструктуры с учетом соблюдения требований к подаче заявки.
      24. Первоначальный проект нормативного графика движения поездов составляется оператором инфраструктуры с учетом принятых к рассмотрению заявок перевозчиков и максимального использования пропускной способности участков инфраструктуры.
      Оператор инфраструктуры информирует перевозчика о результатах рассмотрения его заявки в сроки, определенные оператором инфраструктуры.
      25. В случае несогласия перевозчиков с первоначальным результатом рассмотрения заявки оператор инфраструктуры может организовать координационные процедуры согласования, направленные на разрешение разногласий (конфликтов) между заинтересованными перевозчиками, путем проведения переговоров, в ходе которых оператор инфраструктуры вправе предложить перевозчику другие нитки графика, отличающиеся от тех, на которые была подана заявка.
      26. Оператор инфраструктуры после проведения всех процедур, предусмотренных настоящим разделом, информирует перевозчика о согласовании (несогласовании) заявки с учетом корректировок заявки, поданной перевозчиком (при наличии).

VIII. Формирование, разработка и утверждение нормативного
графика движения поездов и расписания движения поездов

      27. Нормативный график движения поездов и расписание движения поездов разрабатываются и утверждаются оператором инфраструктуры на годовой период в порядке, установленном законодательством государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура, с учетом принятых от перевозчиков заявок и результатов проведенных координационных процедур согласования.
      28. Нормативный график движения поездов формируется оператором инфраструктуры с учетом:
      1) обеспечения безопасности движения поездов;
      2) наиболее эффективного использования пропускной и провозной способности участков инфраструктуры и перерабатывающей способности железнодорожных станций;
      3) возможности проведения работ по содержанию и ремонту участков инфраструктуры.
      29. Разработка нормативного графика движения поездов осуществляется с учетом принципа приоритетности (очередности).
      30. Нормативный график движения поездов вводится в действие с 00 часов 00 минут последнего воскресенья мая календарного года и прекращает действие в 24 часа 00 минут последней субботы мая следующего календарного года.
      31. Нормативный график движения поездов и расписание движения поездов могут корректироваться для грузовых поездов в порядке, установленном оператором инфраструктуры.

IX. Заключение договора на оказание услуг инфраструктуры

      32. Договор на оказание услуг инфраструктуры заключается после согласования оператором инфраструктуры заявки перевозчика, но не позднее чем за 10 календарных дней до даты ввода в действие нормативного графика движения поездов.
      33. Договор на оказание услуг инфраструктуры заключается с учетом положений, предусмотренных Правилами оказания услуг.
      Договор на оказание услуг инфраструктуры по дополнительным заявкам должен быть заключен не позднее чем за 1 месяц до начала календарного месяца осуществления перевозок.
      34. Оператор инфраструктуры вправе отказать перевозчику в заключении договора при наличии у перевозчика задолженности перед оператором инфраструктуры по оказанным услугам инфраструктуры, а также в иных случаях, предусмотренных законодательством государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура.

X. Дополнительные заявки на предоставление доступа к услугам
инфраструктуры в период действия нормативного графика движения
поездов

      35. Дополнительная заявка перевозчика оформляется в соответствии с требованиями, предусмотренными пунктами 17 – 19 настоящих Правил.
      36. Дополнительная заявка подлежит регистрации оператором инфраструктуры с выдачей перевозчику документа, в котором указываются порядковый регистрационный номер, дата приема дополнительной заявки и перечень принятых документов.
      37. Дополнительная заявка подается не позднее чем за 2 месяца до начала календарного месяца осуществления перевозок.
      38. Дополнительные заявки рассматриваются на соответствие требованиям, установленным настоящими Правилами, в течение 1 месяца с момента их поступления, по итогам рассмотрения которых может быть заключен договор либо дополнительные соглашения к заключенным договорам.
      39. По дополнительным заявкам перевозчиков оператор инфраструктуры может рассмотреть возможность выделения дополнительных ниток графика.
      40. Заявки, поступившие позже срока, установленного пунктом 16 настоящих Правил, не учитываются при формировании нормативного графика движения поездов и рассматриваются как дополнительные заявки.
      41. Выделение ниток графика по дополнительным заявкам осуществляется в порядке, предусмотренном законодательством государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура.
      42. Риски частичного удовлетворения или отклонения дополнительных заявок несут перевозчики.

XI. Порядок представления информации

43. Оператор инфраструктуры размещает на своем официальном сайте в сети Интернет техническую спецификацию участков инфраструктуры, перечень нормативных правовых актов, а также акты оператора инфраструктуры, регламентирующие порядок доступа к услугам инфраструктуры, с учетом требований законодательства государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура.
44. Оператор инфраструктуры и перевозчики должны соблюдать требования законодательства государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура, в том числе требования обеспечения национальной безопасности, с учетом ограничений на распространение информации, содержащей сведения, отнесенные к государственной тайне (государственным секретам) или к сведениям ограниченного распространения.

XII. Порядок разрешения споров

45. Все споры и разногласия между перевозчиком и оператором инфраструктуры, возникшие при реализации настоящих Правил, решаются путем проведения переговоров.
46. В случае если в ходе переговоров перевозчик и оператор инфраструктуры не смогут достичь взаимного согласия, все споры и разногласия разрешаются в порядке, установленном законодательством государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура.

Приложение
к Правилам доступа к услугам
инфраструктуры железнодорожного
транспорта в рамках Евразийского
экономического союза

Форма

Заявка
для получения доступа к услугам инфраструктуры железнодорожного
транспорта в рамках Евразийского экономического союза

от «__» _______ ___ года № _________

на период с __________________________ г. по ____________________ г.
Оператор инфраструктуры _____________________________________________
_____________________________________________________________________
(наименование, юридический адрес, почтовый адрес)
Перевозчик __________________________________________________________
(наименование, юридический адрес, почтовый адрес)
Номер и дата договора на оказание услуг инфраструктуры железнодорожного транспорта в рамках Евразийского экономического союза (при наличии)
_____________________________________________________________________
Настоящим подтверждаю полноту и достоверность следующих прилагаемых к заявке документов (информации)* на _______ л. в __ экз.:
1) ________;
2) ________;
) ________.

___________________ _________________
Подпись перевозчика М.П.

* Примечание: прилагаются документы (информация), предусмотренные пунктом 17 Правил доступа к услугам инфраструктуры железнодорожного транспорта в рамках Евразийского экономического союза.

Приложение № 2
к Порядку регулирования доступа
к услугам железнодорожного
транспорта, включая
основы тарифной политики

Правила
оказания услуг инфраструктуры железнодорожного транспорта в
рамках Евразийского экономического союза

I. Общие положения

1. Правила оказания услуг инфраструктуры в рамках Евразийского экономического союза определяют порядок и условия оказания услуг в границах участков инфраструктуры железнодорожного транспорта государств-членов в рамках планирования и организации перевозочной деятельности, перечень таких услуг, единые принципы диспетчеризации и распределения пропускной способности инфраструктуры, существенные условия договоров на оказание услуг инфраструктуры, права, обязанности и ответственность оператора инфраструктуры и перевозчиков.

II. Определения

      2. Понятия, используемые в настоящих Правилах означают следующее:
      «внеочередные поезда» – поезда, не предусмотренные графиком движения поездов (восстановительные и пожарные поезда, снегоочистители, локомотивы без вагонов, специальный самоходный подвижной состав), предназначенные для ликвидации препятствий движению поездов, выполнения непредвиденных работ и соответствующей передислокации транспортных средств (порядок их следования определяется законодательством государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура, или актами оператора инфраструктуры, не противоречащими законодательству государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура);
      «диспетчеризация перевозочного процесса» – процесс контроля, управления движением поездов и маневровой работой в оперативных условиях;
      «маневровые передвижения» – операции по изменению составности поезда (прицепка (отцепка) подвижного состава), формирование (расформирование) составов, перестановка составов из парка в парк, движение и постановка локомотива в состав поезда или исключение локомотива из данного состава, подача вагонов на подъездные пути или их уборка с таких путей и другие операции;
      «нештатная ситуация» – обстоятельство, угрожающее безопасности движения поездов в результате неисправности объектов инфраструктуры либо создающее препятствие для пропуска поездов;
      «оператор инфраструктуры» – организация железнодорожного транспорта, владеющая инфраструктурой и использующая инфраструктуру на законных основаниях и (или) оказывающая услуги инфраструктуры в соответствии с законодательством государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура;
      «планирование перевозок» – разработка плана перевозок на объектах (участках и станциях) инфраструктуры на установленный период времени (год, месяц, сутки) в соответствии с заключенными договорами на оказание услуг;
      «суточный план движения поездов» – документ, составленный оператором инфраструктуры для диспетчеризации перевозочного процесса и организации движения поездов в планируемые сутки;
      «технический план» – документ, составленный оператором инфраструктуры на основе сводного плана перевозок, технических планов перевозчиков и информации Совета по железнодорожному транспорту государств – участников Содружества Независимых Государств.
      3. Другие понятия, используемые в настоящих Правилах, понимаются в значениях, определенных в Протоколе о скоординированной (согласованной) транспортной политике, и Порядке регулирования доступа к услугам железнодорожного транспорта, включая основы тарифной политики, а также в Правилах доступа к услугам инфраструктуры железнодорожного транспорта в рамках Евразийского экономического союза (далее – Правила доступа).

III. Услуги, оказываемые оператором инфраструктуры

      4. Перечень услуг инфраструктуры включает основные услуги, связанные с использованием инфраструктуры для осуществления перевозок, согласно приложению к настоящим Правилам.
      5. Перечень операций (работ), входящих в состав услуг инфраструктуры, определяется с учетом технологических особенностей перевозочного процесса и требований законодательства государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура.
      6. Услуги инфраструктуры, указанные в приложении к настоящим Правилам, предоставляются с соблюдением требований законодательства государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура, в том числе в части обеспечения национальной безопасности.
      7. По соглашению с перевозчиком оператор инфраструктуры вправе оказывать иные услуги, не указанные в приложении к настоящим Правилам, в соответствии с законодательством государства-члена.

IV. Порядок оказания услуг инфраструктуры

      8. Оказание услуг инфраструктуры предусматривает взаимодействие оператора инфраструктуры и перевозчика в рамках следующих процессов организации и осуществления перевозок:
      1) технологическое планирование и нормирование перевозок;
      2) месячное и оперативное планирование перевозок;
      3) осуществление перевозок в рамках договора на оказание услуг инфраструктуры (далее – договор);
      4) обмен данными между оператором инфраструктуры и перевозчиком.
      9. Планирование и нормирование перевозок, корректировка объемов перевозки и графика движения поездов осуществляются в порядке, определенном в соответствии с настоящими Правилами, Правилами доступа, законодательством государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура, актами оператора инфраструктуры, не противоречащими законодательству государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура.
      10. При оперативном планировании оператор инфраструктуры и перевозчики выполняют утвержденный суточный план движения поездов (график движения поездов и согласованный технический план, в том числе план обмена поездов, вагонов по межгосударственным стыковым пунктам, определенным решением Совета по железнодорожному транспорту государств – участников Содружества Независимых Государств).
      11. Осуществление перевозки представляет собой совокупность организационно и технологически взаимосвязанных операций оператора инфраструктуры и перевозчиков и осуществляется в соответствии с настоящими Правилами, законодательством государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура, и актами оператора инфраструктуры, не противоречащими законодательству государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура.
      12. Использование инфраструктуры осуществляется в соответствии с настоящими Правилами с соблюдением норм, установленных законодательством государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура, в том числе в соответствии с требованиями по безопасности движения, а также актами оператора инфраструктуры, не противоречащими законодательству государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура.
      13. Содержание инфраструктуры осуществляется в соответствии с законодательством государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура.
      14. Едиными принципами диспетчеризации перевозочного процесса и распределения пропускной способности являются:
      1) управление движением поездов на обслуживаемых участках инфраструктуры одним диспетчером;
      2) выполнение технологических норм и нормативов, содержащихся в графике движения поездов, технологических процессов и технических норм эксплуатационной работы;
      3) обеспечение безопасности движения поездов и охраны труда работников;
      4) предоставление диспетчером приоритетов движения.
      15. Диспетчеризация перевозочного процесса осуществляется оператором инфраструктуры либо уполномоченным им лицом в целях обеспечения безопасного пропуска поездов на инфраструктуре.
      Диспетчеризация перевозочного процесса осуществляется в соответствии с графиком движения поездов, утвержденным суточным планом движения поездов, и в порядке, установленном правилами технической эксплуатации, инструкциями по движению поездов и маневровой работе на станциях, по сигнализации и связи, утвержденными законодательством государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура, и (или) актами оператора инфраструктуры, не противоречащими законодательству государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура.
      16. Процессы приема, отправления и пропуска поездов, маневрового передвижения любого транспортного средства (подвижного состава) или самоходной техники, используемой на участке инфраструктуры, регулируются оператором инфраструктуры.
      Распоряжения (указания) оператора инфраструктуры в отношении указанных процессов, в том числе касающихся обеспечения требований безопасности движения поездов, нормативов графика движения поездов, технологических процессов работы линейных подразделений инфраструктуры, обязательны для всех участников перевозочного процесса.
      17. В целях осуществления перевозочного процесса оператор инфраструктуры и перевозчики используют информационные системы оператора инфраструктуры для обмена информацией (данными) в объеме, предусмотренном законодательством государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура.
      18. Дополнительная информация по отношению к основной информации представляется оператором инфраструктуры перевозчику на основе отдельных договоров.
      19. Оператор инфраструктуры может отказать перевозчику в оказании услуг инфраструктуры при наличии заключенного договора в случае:
      1) прекращения или введения ограничения перевозки, в том числе ограничения ввоза и (или) вывоза, грузов, багажа и грузобагажа в соответствии с требованиями законодательства государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура;
      2) невозможности оказания услуг инфраструктуры вследствие наступления нештатных ситуаций;
      3) осуществления перевозок внеочередными поездами;
      4) возникновения угрозы национальной безопасности или возникновения чрезвычайных ситуаций, обстоятельств непреодолимой силы, военных действий, блокады, эпидемии или иных, не зависящих от оператора инфраструктуры и перевозчиков обстоятельств, препятствующих исполнению обязательств по договору;
      5) установления иного порядка оказания услуг инфраструктуры уполномоченным органом по решению правительства государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура;
      6) иных случаях, предусмотренных законодательством государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура.
      20. При отказе перевозчику в оказании услуг инфраструктуры в случаях, предусмотренных пунктом 19 настоящих Правил, оператор инфраструктуры уведомляет перевозчика о невозможности исполнения обязательств в порядке, предусмотренном договором.
      21. Оператор инфраструктуры принимает необходимые меры по организации пропуска поездов, следующих с отклонением от графика движения поездов либо не предусмотренных данным графиком.
      22. Факт оказания оператором инфраструктуры услуг инфраструктуры и их фактический объем подтверждаются документами, форма которых утверждается в соответствии с законодательством государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура, и (или) актами оператора инфраструктуры, не противоречащими законодательству государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура.

V. Договор на оказание услуг инфраструктуры и
его существенные условия

      23. Услуги инфраструктуры оказываются на основании договора, заключаемого в простой письменной форме между оператором инфраструктуры и перевозчиком.
      24. Договор не должен содержать нормы, противоречащие принципам и требованиям, установленным Правилами доступа и настоящими Правилами, а также законодательству государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура.
      25. В случае если в период действия договора будет установлена недостоверность представленной перевозчиком информации (за исключением прогнозируемых показателей), указанной в пункте 16 Правил доступа и предусмотренной договором, оператор инфраструктуры вправе расторгнуть его в одностороннем порядке.
      26. Запрещается уступка права требования перевозчика, вытекающего из договора, за исключением случаев, предусмотренных пунктом 27 настоящих Правил.
      27. При невозможности использования прав, вытекающих из договора, перевозчик может с согласия оператора инфраструктуры передать это право другому перевозчику при наличии у последнего заключенного договора на условиях, предусмотренных договором.
      28. Договор должен содержать следующие существенные условия:
      1) предмет договора (объемы услуг, доля пропускной способности инфраструктуры (количество ниток графика), участки инфраструктуры);
      2) условия и сроки оказания услуг инфраструктуры;
      3) стоимость услуг (тарифы, цены, ставки сборов) или порядок ее определения;
      4) порядок и условия оплаты услуг (порядок расчетов, способы оплаты, валюта платежа);
      5) ответственность сторон по договору за причинение убытков, неисполнение или ненадлежащее исполнение обязательств по договору (неустойки, штрафы, возмещение убытков);
      6) форс-мажорные обстоятельства (обстоятельства непреодолимой силы);
      7) срок действия, основания и порядок прекращения действия (расторжения) договора, включая условия прекращения действия (расторжения) договора.
      29. Между оператором инфраструктуры и перевозчиком может быть заключен разовый договор при наличии заключенного договора (либо дополнительное соглашение к договору) при подаче дополнительной заявки на дополнительную перевозку.

VI. Права и обязанности оператора инфраструктуры и перевозчика

      30. Перевозчик имеет право:
      1) направлять оператору инфраструктуры предложения по организации перевозок;
      2) получать информацию в объеме, необходимом для организации перевозок в соответствии с настоящими Правилами и Правилами доступа, с обязательным соблюдением требований законодательства государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура, в том числе требования обеспечения национальной безопасности, с учетом ограничений на распространение информации, содержащей сведения, отнесенные к государственной тайне (государственным секретам) или к сведениям ограниченного распространения;
      3) получать доступ к услугам инфраструктуры и услуги инфраструктуры для осуществления перевозочной деятельности, в том числе в пути следования поезда в соответствии с условиями договора;
      4) реализовать иные права, установленные законодательством государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура, и (или) в соответствии с заключенными договорами.
      31. Перевозчик обязан:
      1) представлять оператору инфраструктуры сведения и документы, необходимые для оказания услуг инфраструктуры;
      2) обеспечивать соответствие подвижного состава требованиям безопасности на железнодорожном транспорте, установленным законодательством государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура, и актами оператора инфраструктуры, не противоречащими законодательству государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура;
      3) сообщать оператору инфраструктуры об инцидентах и обстоятельствах, которые влекут (могут повлечь) нарушение требований по безопасности в области железнодорожного транспорта, установленных законодательством государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура, а также принимать меры по их устранению (предотвращению);
      4) обеспечивать соблюдение требований по безопасности движения и эксплуатации на железнодорожном транспорте, установленных законодательством государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура, и актами оператора инфраструктуры, не противоречащими законодательству государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура;
      5) обеспечивать защиту сведений, составляющих коммерческую (служебную) тайну оператора инфраструктуры, ставших известными перевозчику;
      6) осуществлять плату за услуги инфраструктуры по тарифам, установленным в соответствии с законодательством государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура, а также производить иные причитающиеся платежи в объеме, сроки и на условиях, предусмотренных договором;
      7) возмещать суммы издержек, понесенных оператором инфраструктуры в связи с передислокацией (перемещением) вагонов (поездов) и (или) отстоем подвижного состава перевозчиков на станциях, не предусмотренных отдельными договорами;
      8) уведомлять в письменной форме оператора инфраструктуры об отказе от получения услуг, предусмотренных договором, в сроки, установленные законодательством государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура;
      9) обеспечить согласование и соблюдение условий железнодорожной перевозки грузов на особых условиях, негабаритных грузов в порядке, предусмотренном законодательством государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура;
      10) обеспечить перевозки в согласованном объеме и соответствие иных параметров (условий) железнодорожной перевозки провозным способностям участков инфраструктуры железнодорожного транспорта и (или) перерабатывающим способностям железнодорожных станций по маршруту следования груза;
      11) возмещать причиненный ущерб оператору инфраструктуры и (или) третьим лицам;
      12) выполнять иные обязанности, установленные договором и законодательством государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура.
      32. Оператор инфраструктуры имеет право:
      1) принимать меры по обеспечению безопасности движения, в том числе:
      устанавливать временные и постоянные ограничения скорости движения поездов на участках инфраструктуры;
      остановить движение поезда на станции, перегоне в случаях обнаружения средствами автоматического и визуального контроля технических неисправностей и выявления коммерческих браков подвижного состава на ходу поезда, угрожающих безопасности движения;
      использовать ресурсы (подвижной состав, персонал) перевозчика при возникновении ситуаций, препятствующих движению поездов, для восстановления нормальной работы инфраструктуры;
      давать перевозчику распоряжения (приказания, предписания, указания, предупреждения и др.), касающиеся обеспечения требований безопасности движения поездов, нормативов графика движения поездов, плана и порядка формирования поездов, технологических процессов работы станций (линейных подразделений) инфраструктуры;
      2) требовать на этапе заключения договора от перевозчика сертификат безопасности на железнодорожном транспорте, лицензии на осуществление всех подлежащих лицензированию видов деятельности при осуществлении перевозок;
      3) требовать на этапе исполнения договора от перевозчика документы, подтверждающие соответствие требованиям системы безопасности железнодорожного транспорта;
      4) в одностороннем порядке вносить изменения и дополнения в договор в части корректировки выделенной доли пропускной способности (ниток графика) в случае использования перевозчиком выделенной доли пропускной способности участка инфраструктуры не в полном объеме, чем установлено графиком движения поездов;
      5) принимать решения о передислокации (перемещении) и отстое подвижного состава перевозчиков на станции, где имеются свободные путевые возможности для его отстоя, или локальной инфраструктуре, в случае использования перевозчиком инфраструктуры с нарушением условий договора;
      6) отказать перевозчику в доступе к инфраструктуре по независящим от оператора инфраструктуры причинам (по вине третьих лиц, включая соседние (граничащие) железнодорожные администрации и (или) владельцев локальных инфраструктур) без признания таких фактов нарушением условий договора;
      7) принять в одностороннем порядке решение о временном прекращении оказания услуг, связанных с перевозкой в определенных направлениях железнодорожного сообщения, или об оказании услуг не в полном объеме, в случае возникновения чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера, а также при введении чрезвычайного положения и иных обстоятельств, препятствующих перевозке;
      8) ограничить доступ к инфраструктуре в случае возникновения нештатных ситуаций с отменой распределенных ниток графика на срок, необходимый для восстановления инфраструктуры;
      9) реализовать иные права, установленные законодательством государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура, и (или) заключенными договорами.
      33. Оператор инфраструктуры обязан:
      1) принимать и рассматривать предложения перевозчиков по организации перевозок, а также сведения и документы, необходимые для оказания услуг инфраструктуры;
      2) своевременно представлять перевозчикам объем информации, необходимой для организации перевозок в соответствии с настоящими Правилами и Правилами доступа, с обязательным соблюдением требований законодательства государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура, в том числе требования обеспечения национальной безопасности, с учетом ограничений, установленных на распространение информации, содержащей сведения, относящиеся к государственной тайне (государственным секретам) или ограниченные к распространению;
      3) распределять пропускную способность инфраструктуры в рамках технической и технологической способности инфраструктуры в соответствии с Правилами доступа;
      4) информировать перевозчика об изменениях в графике движения поездов, влекущих за собой изменение согласованных сроков и условий оказания услуг, в сроки и порядке, предусмотренные договором;
      5) оповещать перевозчика на условиях, определенных в договоре, об авариях, повреждениях на инфраструктуре и прочих обстоятельствах, которые могут создать препятствие перевозчику для осуществления его деятельности при использовании инфраструктуры;
      6) обеспечить защиту сведений, составляющих коммерческую (служебную) тайну перевозчиков, ставших известными оператору инфраструктуры в ходе оказания услуг инфраструктуры;
      7) содержать необходимые технические средства в исправном состоянии и принимать меры по предупреждению и ликвидации перерывов в движении поездов, возникших в связи с природными или техногенными авариями;
      8) выполнять иные обязанности, установленные договором и законодательством государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура.

VII. Порядок разрешения споров

34. Все споры и разногласия между перевозчиком и оператором инфраструктуры, возникшие при реализации настоящих Правил или в ходе оказания услуг, решаются путем проведения переговоров.
35. В случае, если в ходе переговоров перевозчик и оператор инфраструктуры не смогут достичь взаимного согласия, все споры и разногласия разрешаются в порядке, установленном законодательством государства-члена, на территории которого расположена инфраструктура.

Приложение
к Правилам оказания услуг
инфраструктуры железнодорожного
транспорта в рамках Евразийского
экономического союза

Перечень
услуг инфраструктуры железнодорожного транспорта

№ пп	Республика Беларусь	Республика Казахстан*	Российская Федерация**
1.	Предоставление инфраструктуры и выполнение необходимых работ для осуществления движения (проследования) поездов, включая электроснабжение тягового подвижного состава перевозчика	Предоставление инфраструктуры и выполнение необходимых работ для осуществления движения (проследования) поездов	Предоставление инфраструктуры и выполнение необходимых работ для осуществления движения (проследования) поездов, включая электроснабжение тягового подвижного состава перевозчика
2.	Предоставление инфраструктуры и выполнение необходимых работ для маневровых передвижений, включая электроснабжение тягового подвижного состава перевозчика	Предоставление инфраструктуры и выполнение необходимых работ для маневровых передвижений	Предоставление инфраструктуры и выполнение необходимых работ для маневровых передвижений, включая электроснабжение тягового подвижного состава перевозчика
3.	Услуги по техническому и коммерческому контролю, направленные на обеспечение безопасности движения поездов и сохранности перевозимых грузов, багажа и грузобагажа	––	Услуги по техническому и коммерческому контролю, направленные на обеспечение безопасности движения поездов

________________
* В том числе для участков инфраструктуры принадлежности Республики Казахстан на территории Российской Федерации;
** В том числе для участков инфраструктуры принадлежности Российской Федерации на территории Республики Казахстан.

ПРИЛОЖЕНИЕ № 25
к Договору о Евразийском
экономическом союзе

ПРОТОКОЛ
о порядке регулирования закупок

I. Общие положения

      1. Настоящий Протокол разработан в соответствии с разделом XXII Договора о Евразийском экономическом союзе и определяет порядок регулирования закупок.
      2. Понятия, используемые в статье 88 Договора о Евразийском экономическом союзе и настоящем Протоколе, означают следующее:
      «веб-портал» – единый официальный сайт государства-члена в сети Интернет, предоставляющий единое место доступа к информации о закупках;
      «заказчик» – государственный орган, орган местного самоуправления, бюджетная организация (в том числе государственные (муниципальные) учреждения), а также иные лица в случаях, определенных законодательством государства-члена о закупках, осуществляющие закупки в соответствии с этим законодательством. Законодательством государства-члена о закупках может быть предусмотрено создание (функционирование) организатора закупок, деятельность которого осуществляется в соответствии с этим законодательством. При этом не допускается передача организатору закупок функций заказчика по заключению договора (контракта) о закупке;
      «закупки» – государственные (муниципальные) закупки, под которыми понимается приобретение заказчиками товаров, работ, услуг, и иные закупки за счет бюджетных, а также иных средств в случаях, предусмотренных законодательством государства-члена о закупках, а также отношения, связанные с исполнением договоров (контрактов) о закупках;
      «информация о закупках» – извещение о проведении закупки, документация о закупке (в том числе проект договора (контракта) о закупке), изменения, вносимые в такие извещения, документацию, разъяснения документации о закупке, протоколы, составленные в процессе закупки, сведения о результате процедуры закупки, сведения о договорах (контрактах) о закупках и дополнительных соглашениях к таким договорам, сведения о результате исполнения договора (контракта) о закупке, сведения о поступлении жалоб в уполномоченные регулирующие и (или) контролирующие органы власти государства-члена в сфере закупок, об их содержании и решениях, принятых по результатам рассмотрения таких жалоб, о предписаниях, выданных такими органами. Информация о закупках подлежит обязательному размещению на веб-портале;
      «национальный режим» – режим, предусматривающий, что каждое государство-член для целей закупок, обеспечивает товарам, работам и услугам, происходящим с территорий государств-членов, потенциальным поставщикам государств-членов и поставщикам государств-членов, предлагающим такие товары, выполняющим работы и оказывающим услуги, режим не менее благоприятный, чем предоставляемый национальным товарам, работам и услугам, а также потенциальным поставщикам и поставщикам своего государства, предлагающим такие товары, выполняющим работы и оказывающим услуги. Страна происхождения товара определяется в соответствии с правилами определения страны происхождения товаров, действующими на таможенной территории Союза;
      «оператор электронной торговой площадки (электронной площадки)» – юридическое лицо или осуществляющее предпринимательскую деятельность физическое лицо, которые в соответствии с законодательством государства-члена владеют электронной торговой площадкой (электронной площадкой), необходимыми для ее функционирования программно-аппаратными средствами и (или) обеспечивают ее функционирование;
      «поставщик» – лицо, которое является поставщиком, исполнителем либо подрядчиком и с которым заключен договор (контракт) о закупке;
      «потенциальный поставщик» – любое юридическое лицо или любое физическое лицо (в том числе индивидуальный предприниматель);
      «электронная торговая площадка (электронная площадка)» – сайт в сети Интернет, определенный в порядке, установленном законодательством государства-члена о закупках, для проведения закупок в электронном формате. При этом законодательством государства-члена о закупках может быть установлено, что электронной торговой площадкой (электронной площадкой) является веб-портал, а также должно быть определено ограниченное число электронных торговых площадок (электронных площадок);
      «электронный формат закупок» – процедура организации и проведения закупок, осуществляемая с использованием сети Интернет, веб-портала и (или) электронной торговой площадки (электронной площадки), а также программно-аппаратных средств.
      3. При применении настоящего Протокола, если из положений законодательства государства-члена не следует иной смысл, чем установлено настоящим Протоколом, приведение законодательства государства-члена в соответствие с настоящим Протоколом не требуется.

II. Требования в сфере закупок

      4. Закупки в государствах-членах проводятся следующими способами:
      открытый конкурс, который в том числе может предусматривать этапы проведения и предварительный квалификационный отбор
(далее – конкурс);
      запрос ценовых предложений (запрос котировок);
      запрос предложений (если это предусмотрено законодательством государства-члена);
      открытый электронный аукцион (далее – аукцион);
      биржевые торги (если это предусмотрено законодательством государства-члена);
      закупки из одного источника либо у единственного поставщика (исполнителя, подрядчика).
      Государства-члены обеспечивают проведение конкурса и аукциона только в электронном формате и стремятся к переходу на электронный формат при осуществлении других способов закупок.
      5. Закупки путем проведения конкурса осуществляются с учетом требований, предусмотренных пунктами 1 – 4 приложения № 1 к настоящему Протоколу.
      6. Закупки путем проведения запроса ценовых предложений (запроса котировок) осуществляются с учетом требований, предусмотренных пунктом 5 приложения № 1 к настоящему Протоколу.
      7. Закупки путем проведения запроса предложений осуществляются с учетом требований, предусмотренных пунктом 6 приложения № 1 к настоящему Протоколу, в случаях, предусмотренных приложением № 2 к настоящему Протоколу, а также в случаях, предусмотренных пунктами 10, 42, 44, 47, 59 и 63 Приложения № 3 к настоящему Протоколу, если это установлено законодательством государства-члена о закупках.
      8. Закупки путем проведения аукциона осуществляются с учетом требований, предусмотренных пунктами 7 и 8 приложения № 1 к настоящему Протоколу, в соответствии с приложением № 4 к настоящему Протоколу.
      Государство-член вправе установить в своем законодательстве о закупках более широкий перечень товаров, работ и услуг, закупки по которым осуществляются путем проведения аукциона.
      9. На товарной бирже могут осуществляться закупки биржевых товаров (в том числе товаров, предусмотренных приложением № 4 к настоящему Протоколу).
      Государство-член вправе в своем законодательстве определять товарные биржи, на которых могут осуществляться закупки.
      10. Закупки из одного источника либо у единственного поставщика (исполнителя, подрядчика) осуществляются с учетом требований, указанных в пункте 10 приложения № 1 к настоящему Протоколу, в случаях, предусмотренных приложением № 3 к настоящему Протоколу.
      Государство-член вправе сократить в своем законодательстве о закупках перечень товаров, работ и услуг, предусмотренный приложением № 3 к настоящему Протоколу
      11. Государство-член вправе в одностороннем порядке в своем законодательстве о закупках установить особенности осуществления закупок, связанные с необходимостью соблюдения конфиденциальности информации о потенциальных поставщиках до окончания проведения закупки, а также в исключительных случаях на срок не более 2 лет – особенности осуществления закупок отдельных видов товаров, работ и услуг.
      Решения в отношении установления таких особенностей принимаются в порядке, предусмотренном пунктами 32 – 34 настоящего Протокола.
      12. Закупки осуществляются заказчиком самостоятельно либо с участием организатора закупок (в случае если законодательством государства-члена о закупках предусмотрено функционирование организатора закупок).
      13. Законодательством государств-членов о закупках должно быть предусмотрено формирование и ведение реестра недобросовестных поставщиков, в который включаются сведения:
      о потенциальных поставщиках, уклонившихся от заключения договоров (контрактов) о закупках;
      о поставщиках, не исполнивших либо ненадлежащим образом исполнивших свои обязательства по заключенным с ними договорам (контрактам) о закупках;
      о поставщиках, с которыми заказчики в одностороннем порядке расторгли договоры (контракты) о закупках, в ходе исполнения которых установлено, что поставщик не соответствует установленным документацией о закупке требованиям к потенциальным поставщикам (поставщикам) или предоставил недостоверную информацию о своем соответствии таким требованиям, что позволило ему стать победителем.
      Законодательством государства-члена о закупках может быть предусмотрено включение в реестр недобросовестных поставщиков государства-члена сведений об учредителях, членах коллегиальных исполнительных органов, лицах, исполняющих функции единоличного исполнительного органа поставщиков.
      Включение в реестр недобросовестных поставщиков осуществляется при подтверждении сведений (установлении фактов), предусмотренных абзацами вторым – четвертым настоящего пункта, на основании решения суда и (или) уполномоченных регулирующего и (или) контролирующего органа власти государства-члена в сфере закупок на 2 года.
      Лицо, сведения о котором включены в реестр недобросовестных поставщиков, вправе обжаловать включение в этот реестр в судебном порядке.
      Законодательством государств-членов о закупках могут быть предусмотрены исключения в части, касающейся включения в реестр недобросовестных поставщиков потенциальных поставщиков и поставщиков, определенных в соответствии с пунктами 1 и 6 приложения № 3 к настоящему Протоколу.
      14. Законодательством государств-членов о закупках может быть предусмотрено право или обязанность заказчика осуществлять допуск к участию в закупке исходя из сведений, содержащихся в реестре недобросовестных поставщиков этого государства-члена и (или) в реестрах недобросовестных поставщиков других государств-членов.
      15. Государства-члены ограничивают участие в закупках:
      1) путем установления в соответствии со своим законодательством о закупках дополнительных квалификационных требований к потенциальным поставщикам при закупке отдельных видов товаров, работ и услуг;
      2) иными способами, установленными настоящим Протоколом.
      16. Законодательством государств-членов о закупках устанавливается запрет:
      1) на включение в условия закупок любых не измеряемых количественно и (или) неадминистрируемых требований к поставщикам и потенциальным поставщикам;
      2) на допуск к участию в закупках потенциальных поставщиков, не соответствующих требованиям документации о закупках;
      3) на отказ потенциальным поставщикам в допуске к участию в закупке по основаниям, не предусмотренным извещением о проведении закупки и (или) документацией о закупке.
      17. Не допускается взимание с потенциальных поставщиков платы за участие в закупках, за исключением случаев, предусмотренных законодательством государств-членов о закупках.
      18. Законодательством государств-членов о закупках могут устанавливаться требования к потенциальным поставщикам об обеспечении заявки на участие в закупках, а также об обеспечении исполнения договора (контракта) о закупке.
      Законодательством государств-членов о закупках устанавливаются размер и формы обеспечения заявки на участие в закупке, а также обеспечения исполнения договора (контракта) о закупке. При этом размер обеспечения заявки на участие в закупке не должен превышать 5 процентов начальной (максимальной) цены договора (контракта) о закупке (ориентировочной стоимости закупки), а обеспечение исполнения договора (контракта) о закупке – 30 процентов начальной (максимальной) цены договора (контракта) о закупке (ориентировочной стоимости закупки), за исключением случая, когда договором (контрактом) о закупке предусмотрена выплата аванса. В этом случае размер обеспечения исполнения договора (контракта) о закупке должен составлять не менее 50 процентов размера аванса.
      В случае если договор (контракт) о закупке содержит требование о предоставлении поставщику аванса, поставщик вправе от него отказаться.
      Законодательством государств-членов о закупках должно быть установлено не менее 2 способов (видов) обеспечения заявки на участие в закупке и обеспечения исполнения договора (контракта) о закупке.
      При этом в качестве обеспечения заявки на участие в закупке и обеспечения исполнения договора (контракта) о закупке принимаются в том числе:
      гарантийный денежный взнос, который вносится на банковский счет заказчика;
      банковская гарантия.
      Требования к банковским гарантиям для целей закупок устанавливаются законодательством государств-членов.
      Законодательство государств-членов о закупках должно обеспечивать своевременный возврат заказчиком обеспечения заявки на участие в закупке и обеспечения исполнения договора (контракта) о закупке потенциальным поставщикам и поставщикам в случаях, предусмотренных таким законодательством.
      19. В документацию о закупке и иные документы при проведении закупок не включаются требования или указания на товарные знаки, знаки обслуживания, фирменные наименования, патенты, полезные модели, промышленные образцы, наименование места происхождения товара, производителя или поставщика, за исключением случаев, когда не имеется другого достаточно точного способа описания характеристик объекта закупок (в таких случаях заказчик включает в документацию о закупке слова «или эквивалент (аналог)»). Исключением является несовместимость закупаемого товара с товаром, используемым заказчиком при необходимости обеспечения совместимости таких товаров (в том числе для доукомплектования, модернизации и дооснащения основного (установленного) оборудования).
      Заказчик вправе устанавливать стандартные показатели, требования, условные обозначения и терминологию, касающиеся технических и качественных характеристик объекта закупки, определенных в соответствии с техническими регламентами, стандартами и иными требованиями, предусмотренными международными договорами и актами, составляющими право Союза, и (или) законодательством государства-члена.
      20. Членами комиссии (в том числе конкурсной, аукционной и котировочной) не могут быть физические лица, лично заинтересованные в результатах закупок (в том числе физические лица, подавшие заявки на участие в конкурсе, аукционе, запросе ценовых предложений (запросе котировок) или запросе предложений), работники потенциальных поставщиков, подавших заявки на участие в конкурсе, аукционе, запросе ценовых предложений (запросе котировок) или запросе предложений, либо физические лица, на которых способны оказывать влияние потенциальные поставщики (в том числе физические лица, являющиеся участниками (акционерами) потенциальных поставщиков, работниками их органов управления и кредиторами потенциальных поставщиков), а также непосредственно осуществляющие контроль в сфере закупок должностные лица уполномоченных регулирующих и (или) контролирующих органов власти государства-члена в сфере закупок.
      21. Договор (контракт) о закупке должен содержать следующие обязательные условия:
      1) ответственность сторон за неисполнение или ненадлежащее исполнение предусмотренных таким договором (контрактом) о закупке обязательств;
      2) порядок оплаты, а также осуществления заказчиком приемки результата закупки для оценки его соответствия (в том числе по количеству (объему), комплектности, качеству) требованиям, установленным договором (контрактом) о закупке.
      22. В законодательстве государств-членов о закупках должен быть предусмотрен запрет:
      1) на установление условий договора (контракта) о закупке, которые влекут за собой ограничение количества потенциальных поставщиков и поставщиков в случаях, не предусмотренных законодательством государств-членов;
      2) на односторонний отказ заказчиков и поставщиков от исполнения договорных обязательств в случае надлежащего исполнения другой стороной обязательств по договору (контракту) о закупке и в случаях, не предусмотренных законодательством государства-члена;
      3) на изменение условий исполнения договорных обязательств, в том числе изменение цены договора (контракта) о закупке, за исключением случаев, предусмотренных законодательством государств-членов о закупках. Не допускается уменьшение количества товаров, объема работ и услуг без пропорционального снижения цены договора (контракта) о закупке.
      23. Допускается заключение договора (контракта) о закупке с несколькими поставщиками в случаях, предусмотренных законодательством государств-членов.
      24. Законодательством государств-членов о закупках может быть установлено требование о заключении договора (контракта) о закупке, предусматривающего закупку товара или работы, последующие обслуживание, эксплуатацию в течение срока службы, ремонт и утилизацию поставленного товара или созданного в результате выполнения работы объекта (договор (контракт) жизненного цикла).
      25. Законодательством государств-членов о закупках в отношении конкретных закупок может быть предусмотрена необходимость включения в проект договора (контракта) о закупке, являющегося неотъемлемой частью документации о закупке, дополнительных условий его исполнения (в том числе не связанных с предметом закупки).
      26. Законодательством государств-членов о закупках может быть предусмотрена обязанность потенциального поставщика и (или) поставщика предоставить заказчику информацию о всех соисполнителях и субподрядчиках по договору (контракту) о закупке.
      27. Законодательством государств-членов о закупках может быть предусмотрено банковское сопровождение договора (контракта) о закупке.
      28. Государства-члены стремятся к переходу до 2016 года на заключение договоров (контрактов) о закупках в электронном формате.
      29. Государства-члены обеспечивают информационную открытость и прозрачность закупок, в том числе посредством:
      1) создания каждым государством-членом веб-портала;
      2) размещения на веб-портале информации о закупках, реестра недобросовестных поставщиков (в том числе на русском языке);
      3) публикации на веб-портале нормативных правовых актов государства-члена в сфере закупок (в том числе на русском языке);
      4) определения ограниченного числа электронных торговых площадок (электронных площадок) и (или) веб-портала в качестве единого места доступа к информации о закупках в электронном формате и к электронным услугам, связанным с такими закупками, в случае если это предусмотрено законодательством государства-члена о закупках;
      5) организации беспрепятственного и бесплатного доступа к информации о закупках, реестру недобросовестных поставщиков и актам, размещаемым на веб-портале, а также обеспечения максимально широкого поиска сведений такой информации, реестру и актам.

III. Национальный режим и особенности его обеспечения

      30. Каждое из государств-членов обеспечивает в отношении товаров, работ и услуг, происходящих с территорий других государств-членов, а также в отношении потенциальных поставщиков и поставщиков других государств-членов, предлагающих такие товары, работы и услуги, национальный режим в сфере закупок.
      31. Государство-член вправе в одностороннем порядке, установленном своим законодательством о закупках, установить в исключительных случаях изъятия из национального режима на срок не более 2 лет.
      32. Уполномоченный регулирующий и (или) контролирующий орган власти государства-члена в сфере закупок заблаговременно, но не позднее 15 календарных дней до даты принятия акта об установлении изъятий в соответствии с пунктом 31 настоящего Протокола, в письменной форме уведомляет Комиссию и каждое из государств-членов о намерении принятия такого акта с обоснованием необходимости его принятия.
      Государство-член, получившее такое уведомление, может обратиться в направивший его орган, с предложением о проведении соответствующих консультаций.
      Государство-член, направившее указанное уведомление, не может отказать в проведении консультаций.
      33. Комиссия вправе принять решение о необходимости отмены акта об установлении изъятий, принятого государством-членом в соответствии с пунктом 31 настоящего Протокола, в течение 1 года с даты его принятия.
      В случае принятия Комиссией решения о необходимости отмены указанного акта принявшее его государство-член обеспечивает в 2 месячный срок внесение соответствующих изменений в такой акт (признание его утратившим силу).
      Рассмотрение Комиссией уведомлений о принятии актов в соответствии с пунктом 31 настоящего Протокола и обращений государств-членов по вопросам их отмены, а также принятие Комиссией решений о необходимости отмены таких актов осуществляются в порядке, определяемом Комиссией.
      В случае если по истечении 2 месяцев с даты вступления в силу решения Комиссии о необходимости отмены акта, принятого в соответствии с пунктом 31 настоящего Протокола, государство-член, в отношении которого вынесено указанное решение, не выполнит его, каждое из других государств-членов в одностороннем порядке вправе не распространять национальный режим на такое государство-член. Уведомление об этом незамедлительно направляется в Комиссию и каждому из государств-членов.
      34. В случае если государство-член не выполнит обязательства, предусмотренные настоящим разделом, другие государства-члены вправе обратиться в Комиссию. По результатам рассмотрения обращения Комиссия принимает одно из следующих решений:
      об отсутствии факта нарушения;
      о признании факта нарушения и необходимости устранения государством-членом выявленного нарушения.
      В случае если по истечении 2 месяцев со дня принятия решения о необходимости устранения выявленного нарушения, государство-член, в отношении которого вынесено такое решение, не выполнит его, каждое из других государств-членов в одностороннем порядке вправе не распространять национальный режим на такое государство-член.
      Уведомление об этом незамедлительно направляется в Комиссию и каждому из государств-членов.

IV. Обеспечение прав и законных интересов лиц
при участии в закупках

      35. Каждое из государств-членов принимает меры по предупреждению, выявлению и пресечению нарушений своего законодательства о закупках.
      36. Объем обеспечиваемых прав и законных интересов лиц в сфере закупок определяется статьей 88 Договора о Евразийском экономическом союзе и настоящим Протоколом и законодательством государств-членов о закупках.
      37. В целях обеспечения прав и законных интересов лиц в сфере закупок, а также осуществления контроля за соблюдением законодательства государства-члена о закупках каждое из государств-членов в соответствии со своим законодательством обеспечивает наличие уполномоченных регулирующих и (или) контролирующих органов власти в сфере закупок. При этом допускается выполнение этих функций одним органом, к компетенции которого относится в том числе:
      1) осуществление контроля в сфере закупок (в том числе путем проведения проверок);
      2) рассмотрение жалоб и обращений в отношении действий (бездействия) заказчиков, организаторов закупок, операторов электронных торговых площадок (электронных площадок), операторов веб-порталов, товарных бирж, комиссий и иных лиц при осуществлении закупок, нарушающих законодательство государства-члена о закупках. При этом действия (бездействие) заказчиков, организаторов закупок, операторов электронных торговых площадок (электронных площадок), операторов веб-порталов, товарных бирж, комиссий и иных лиц при осуществлении закупок, совершенные до окончания срока подачи заявок на участие в закупке, вправе обжаловать не только любой потенциальный поставщик, но и иное лицо в порядке, установленном законодательством государства-члена о закупках;
      3) предупреждение и выявление нарушений законодательства государства-члена о закупках, а также принятие мер по устранению указанных нарушений (в том числе путем выдачи обязательного для исполнения предписания об устранении таких нарушений и привлечения виновных лиц к ответственности за такие нарушения);
      4) формирование и ведение реестра недобросовестных поставщиков.

V. Обеспечение мер, повышающих эффективность закупок и
направленных на реализацию социальных функций

      38. Законодательством государства-члена о закупках устанавливается требование о планировании закупок.
      39. Законодательством государства-члена о закупках могут быть предусмотрены следующие нормы, повышающие эффективность закупок:
      1) нормирование закупок путем установления требований к закупаемым товарам, работам и услугам (в том числе к предельной цене товаров, работ и услуг) и (или) нормативных затрат на обеспечение функций заказчиков;
      2) осуществление общественного контроля и общественного обсуждения закупок;
      3) применение антидемпинговых мер;
      4) привлечение экспертов, экспертных организаций.
      40. В случаях и порядке, предусмотренных законодательством государства-члена о закупках, при осуществлении закупок могут устанавливаться преимущества для учреждений и предприятий уголовно-исполнительной системы, организаций инвалидов, субъектов малого и среднего предпринимательства, а также социально ориентированных некоммерческих организаций.
      Информация об установлении таких преимуществ указывается заказчиком в извещении о проведении закупки и документации о закупке.
      41. При наличии взаимной заинтересованности в обсуждении наиболее актуальных вопросов правоприменительной практики, обмена информацией, проблем совершенствования и гармонизации законодательства, совместной разработки методических материалов Комиссия совместно с уполномоченными регулирующими и (или) контролирующими органами власти государств-членов в сфере закупок проводит совещания на уровне экспертов и руководителей по вопросам государственных (муниципальных) закупок не менее 3 раз в год.

Приложение № 1
к Протоколу о порядке
регулирования закупок

Требования
к организации и проведению
конкурса, запроса ценовых предложений (запроса котировок),
запроса предложений, аукциона и закупки из одного источника
либо у единственного поставщика (исполнителя, подрядчика)

      1. Конкурс проводится в электронном формате, предусматривающем в том числе подачу заявок на участие в конкурсе в форме электронного документа.
      Победителем конкурса признается потенциальный поставщик, предложивший лучшие условия исполнения договора (контракта) о закупке.
      Не допускается установление критериев оценки, а также порядка оценки и сопоставления заявок на участие в конкурсе, влекущих за собой необъективное и (или) неадминистрируемое определение поставщика, не соответствующее законодательству государства-члена о закупках.
      2. Конкурс проводится с учетом следующих требований:
      1) утверждение конкурсной документации;
      2) утверждение состава конкурсной комиссии;
      3) публикация (размещение) на веб-портале извещения о проведении конкурса и конкурсной документации в сроки, предусмотренные законодательством государства-члена о закупках, но не менее чем за 15 календарных дней до даты окончания подачи заявок на участие в конкурсе. В случае внесения изменений в извещение о проведении конкурса и (или) конкурсную документацию срок подачи заявок на участие в конкурсе продлевается таким образом, чтобы с даты публикации (размещения) на веб-портале внесенных изменений до даты окончания подачи заявок на участие в конкурсе этот срок составлял не менее 10 календарных дней. При этом не допускается изменение предмета договора (контракта) о закупке;
      4) разъяснение положений конкурсной документации и публикация (размещение) таких разъяснений на веб-портале не позднее чем за 3 календарных дня до даты окончания подачи заявок на участие в конкурсе. Разъяснение положений конкурсной документации по запросу осуществляется в случае его получения не позднее чем за 5 календарных дней до даты окончания подачи заявок на участие в конкурсе;
      5) подача заявок на участие в конкурсе в форме электронного документа на электронную торговую площадку (электронную площадку) и (или) веб-портал;
      6) вскрытие, рассмотрение конкурсной комиссией заявок на участие в конкурсе для определения заявок, соответствующих требованиям конкурсной документации, в целях допуска потенциальных поставщиков к участию в конкурсе;
      7) публикация (размещение) на веб-портале протоколов вскрытия, рассмотрения заявок на участие в конкурсе и допуска потенциальных поставщиков к участию в конкурсе и информирование каждого потенциального поставщика о результатах таких вскрытия, рассмотрения и допуска не позднее дня, следующего за днем принятия конкурсной комиссией соответствующих решений;
      8) оценка, сопоставление заявок на участие в конкурсе, представленных потенциальными поставщиками, допущенными к участию в конкурсе, а также определение победителя конкурса и публикация (размещение) на веб-портале соответствующего протокола, информирование каждого потенциального поставщика о результатах таких оценки, сопоставления и определения победителя конкурса не позднее дня, следующего за днем принятия конкурсной комиссией соответствующих решений;
      9) заключение договора (контракта) о закупке на условиях, указанных в заявке на участие в конкурсе потенциального поставщика, определенного победителем конкурса, и в конкурсной документации не ранее 10 рабочих дней и не позднее 30 календарных дней с даты принятия решения об определении победителя конкурса или признание конкурса несостоявшимся в случаях, определенных законодательством государства-члена о закупках. Законодательством государства-члена о закупках также устанавливаются порядок и очередность заключения договора (контракта) о закупке между заказчиком и потенциальным поставщиком исходя из необходимости заключения договора (контракта) о закупке с потенциальным поставщиком, предложившим лучшие условия исполнения договора (контракта) о закупке, а также порядок действий заказчика в случае признания конкурса несостоявшимся;
      10) публикация (размещение) сведений о результате конкурса на электронной торговой площадке (электронной площадке) и (или) веб-портале и информирование каждого потенциального поставщика об итогах конкурса не позднее дня, следующего за днем принятия конкурсной комиссией соответствующих решений.
      3. При проведении конкурса, предусматривающего предквалификационный отбор, применяются требования, указанные в пунктах 1 и 2 настоящего Приложения с учетом следующих особенностей:
      1) победитель конкурса определяется из числа потенциальных поставщиков, прошедших предквалификационный отбор;
      2) дополнительные требования применяются для осуществления предквалификационного отбора и не могут использоваться в качестве критерия оценки заявок на участие.
      4. В случаях и порядке, определенных законодательством государства-члена, конкурс может проводиться с использованием двухэтапных процедур.
      На первом этапе конкурса с использованием двухэтапных процедур проводятся мероприятия по формированию экспертом (экспертной комиссией) технической спецификации закупаемых товаров, работ и услуг на основе технических предложений потенциальных поставщиков, разработанных в соответствии с техническим заданием заказчика.
      На втором этапе конкурса с использованием двухэтапных процедур проводятся мероприятия, предусмотренные для проведения конкурса с учетом требований, указанных в пунктах 1 и 2 настоящего Приложения.
      5. Для применения способа запроса ценовых предложений (запроса котировок) законодательством государства-члена о закупках определяется предельная начальная (максимальная) цена договора (контракта) о закупке (ориентировочная стоимость закупки), в том числе при закупке товаров, работ и услуг по перечню согласно приложению № 4 к Протоколу о порядке регулирования закупок (приложение № 25 к Договору о Евразийском экономическом союзе).
      Победителем запроса ценовых предложений (запроса котировок) признается потенциальный поставщик, предложивший наименьшую цену договора (контракта) о закупке.
      Любое из государств-членов стремится к переходу от проведения запроса ценовых предложений (запроса котировок) к преимущественному проведению аукционов.
      При проведении закупки способом запроса ценовых предложений (запроса котировок) на веб-портале опубликовывается (размещается) извещение о его проведении в сроки, установленные законодательством государства-члена о закупках, но не менее чем за 4 рабочих дня до даты окончания подачи заявок на участие в запросе ценовых предложений (запросе котировок).
      Протоколы комиссии, составленные в ходе проведения запроса ценовых предложений (запроса котировок), публикуются (размещаются) на электронной торговой площадке (электронной площадке) и (или) веб-портале, и уведомления о принятых котировочной комиссией решениях направляются каждому потенциальному поставщику не позднее дня, следующего за днем их принятия.
      6. Закупки путем проведения запроса предложений могут осуществляться в отношении товаров, работ и услуг, предусмотренных приложением № 2 к Протоколу о порядке регулирования закупок (приложение № 25 к Договору о Евразийском экономическом союзе).
      Победителем запроса предложений признается потенциальный поставщик, предложивший лучшие условия исполнения договора (контракта) о закупке в соответствии с законодательством государства-члена о закупках.
      При проведении закупки путем проведения запроса предложений на веб-портале публикуется (размещается) извещение о его проведении в сроки, установленные законодательством государства-члена о закупках, но не менее чем за 5 рабочих дней до даты окончания подачи заявок на участие в запросе предложений.
      Протоколы комиссии, составленные в ходе проведения запроса предложений, публикуются (размещаются) на электронной торговой площадке (электронной площадке) и (или) веб-портале, и уведомления о принятых комиссией решениях направляются каждому потенциальному поставщику не позднее дня, следующего за днем их принятия.
      7. В целях участия в аукционах потенциальные поставщики подлежат обязательной аккредитации на срок не менее чем на 3 года на веб-портале и (или) электронной торговой площадке (электронной площадке), если это предусмотрено законодательством государства-члена о закупках.
      Победителем аукциона признается потенциальный поставщик, предложивший наименьшую цену договора (контракта) о закупке и соответствующий требованиям документации об аукционе.
      8. Аукцион проводится с учетом следующих требований:
      1) утверждение документации об аукционе;
      2) утверждение состава аукционной комиссии;
      3) размещение на электронной торговой площадке (электронной площадке) и (или) веб-портале извещения о проведении аукциона и документации об аукционе в сроки, предусмотренные законодательством государства-члена о закупках, но не менее чем за 15 календарных дней до даты окончания подачи заявок на участие в аукционе. В случае внесения изменений в извещение о проведении аукциона и (или) документацию об аукционе срок подачи заявок на участие в аукционе продлевается таким образом, чтобы с даты публикации (размещения) на электронной торговой площадке (электронной площадке) и (или) веб-портале внесенных изменений до даты окончания подачи заявок на участие в аукционе этот срок составлял не менее 7 календарных дней. При этом не допускается изменение предмета договора (контракта) о закупке. В случае если законодательством государства-члена о закупках предусмотрена начальная (максимальная) цена договора (контракта) о закупке (ориентировочная стоимость закупки), при которой возможно проведение аукциона в сокращенные сроки, законодательством государства-члена о закупках могут быть установлены более короткие сроки для подачи заявок на участие в аукционе, чем предусмотренные настоящим подпунктом, но не менее чем 7 календарных дней до даты окончания подачи заявок на участие в аукционе, а в случае внесения изменений в документацию об аукционе – не менее чем 3 календарных дня до даты окончания подачи заявок на участие в аукционе с даты опубликования (размещения) на электронной торговой площадке (электронной площадке) и (или) веб-портале таких изменений;
      4) разъяснение положений документации об аукционе и публикация (размещение) таких разъяснений на электронной торговой площадке (электронной площадке) и (или) веб-портале не позднее чем за 3 календарных дня до даты окончания подачи заявок на участие в аукционе. Разъяснение положений документации об аукционе по запросу осуществляется в случае его получения не позднее чем за 5 календарных дней до даты окончания подачи заявок на участие в аукционе;
      5) подача заявок на участие в аукционе в форме электронного документа на электронную торговую площадку (электронную площадку) или веб-портал;
      6) вскрытие и рассмотрение аукционной комиссией заявок на участие в аукционе для определения заявок, соответствующих требованиям документации об аукционе в части допуска представивших их потенциальных поставщиков к процедуре, указанной в подпункте 8 настоящего пункта;
      7) публикация (размещение) на электронной торговой площадке (электронной площадке) и (или) веб-портале протоколов вскрытия, рассмотрения заявок на участие в аукционе и допуска потенциальных поставщиков к процедуре, указанной в подпункте 8 настоящего пункта, и информирование каждого потенциального поставщика о результатах таких вскрытия, рассмотрения и допуска не позднее дня, следующего за днем принятия аукционной комиссией соответствующих решений;
      8) проведение процедуры снижения начальной (максимальной) цены договора (контракта) о закупке (ориентировочной стоимости закупки) путем аукциона на понижение цены. При этом законодательством государства-члена о закупках может быть предусмотрено, что в случае снижения цены договора (контракта) о закупке до 0,5 процента начальной (максимальной) цены договора (контракта) о закупке (ориентировочной стоимости закупки) и ниже, аукцион продолжается путем повышения цены договора (контракта) о закупке, которую в таком случае оплачивает заказчику поставщик;
      9) публикация (размещение) протокола о результатах процедуры, указанной в подпункте 8 настоящего пункта, на электронной торговой площадке (электронной площадке) и (или) веб-портале и информирование каждого потенциального поставщика о результатах такой процедуры в день ее окончания;
      10) рассмотрение аукционной комиссией заявок на участие в аукционе потенциальных поставщиков, принявших участие в процедуре, указанной в подпункте 8 настоящего пункта, для определения потенциальных поставщиков, соответствующих требованиям, предусмотренным документацией об аукционе, и определения победителя аукциона, а также публикация (размещение) протокола об этом на электронной торговой площадке (электронной площадке) и (или) веб-портале и информирование каждого потенциального поставщика о результатах такого рассмотрения и определения победителя аукциона не позднее дня, следующего за днем принятия аукционной комиссией соответствующих решений;
      11) заключение договора (контракта) о закупке на условиях, указанных в заявке на участие в аукционе потенциального поставщика, определенного победителем, и в документации об аукционе, по цене договора (контракта) о закупке такого потенциального поставщика согласно протоколу о результатах процедуры, указанной в подпункте 8 настоящего пункта, не ранее 10 рабочих дней и не позднее 30 календарных дней с даты принятия решения об определении победителя аукциона или признание аукциона несостоявшимся в случаях, определенных законодательством государства-члена о закупках. Законодательством государства-члена о закупках устанавливаются порядок и очередность заключения договора (контракта) о закупке между заказчиком и потенциальным поставщиком исходя из необходимости заключения договора (контракта) о закупке с потенциальным поставщиком, предложившим наименьшую цену договора (контракта) о закупке, а также порядок действий заказчика в случае признания аукциона несостоявшимся;
      12) публикация (размещение) сведений о результате аукциона на электронной торговой площадке (электронной площадке) и (или) веб-портале и информирование каждого потенциального поставщика об итогах аукциона не позднее дня, следующего за днем принятия аукционной комиссией соответствующих решений.
      9. В случае если это предусмотрено законодательством государства-члена о закупках, допускается осуществление закупок без применения норм, регламентирующих выбор поставщика и заключение с ним договора (контракта) о закупке. При этом такие закупки осуществляются в соответствии с гражданским законодательством государства-члена, в случаях, предусмотренных приложением № 3 к Протоколу о порядке регулирования закупок (приложение № 25 к Договору о Евразийском экономическом союзе).
      10. Закупка из одного источника либо у единственного поставщика (подрядчика, исполнителя) осуществляется при наличии расчета и обоснования цены договора (контракта) о закупке.
      Требования к размещению информации о закупке из одного источника либо у единственного поставщика (подрядчика, исполнителя) определяются законодательством государства-члена о закупках.

Приложение № 2
к Протоколу о порядке
регулирования закупок

Перечень
случаев осуществления закупок путем
проведения запроса предложений

1. Осуществление закупок товаров, работ или услуг, являющихся предметом договора (контракта) о закупке, расторжение которого осуществлено заказчиком с учетом требований пункта 22 Протокола о порядке регулирования закупок (приложение № 25 к Договору о Евразийском экономическом союзе). При этом в случае, если до расторжения договора (контракта) о закупке поставщик частично исполнил обязательства, предусмотренные договором (контрактом) о закупке, при заключении нового договора (контракта) о закупке на основании настоящего пункта количество поставляемого товара, объем выполняемой работы или оказываемой услуги должны быть уменьшены с учетом количества поставленного товара, объема выполненной работы или оказанной услуги по расторгнутому договору (контракту) о закупке, а цена договора (контракта) о закупке должна быть уменьшена пропорционально количеству поставленного товара, объему выполненной работы или оказанной услуги.
2. Осуществление закупок лекарственных препаратов, необходимы для назначения пациенту при наличии медицинских показаний (индивидуальная непереносимость, по жизненным показаниям) по решению врачебной комиссии, которое фиксируется в медицинских документах пациента и журнале врачебной комиссии. При этом объем закупаемых лекарственных препаратов не должен превышать объем лекарственных препаратов, необходимых пациенту в течение срока лечения. Кроме того, при осуществлении закупок в соответствии с настоящим пунктом предметом одного контракта не могут являться лекарственные препараты, необходимые для назначения двум и более пациентам.

Приложение № 3
к Протоколу о порядке
регулирования закупок

Перечень
случаев осуществления закупок из одного источника
либо у единственного поставщика (исполнителя, подрядчика)

      1. Закупки услуг, относящихся к сфере деятельности естественных монополий, за исключением услуг по реализации сжиженного газа, а также подключение (присоединение) к сетям инженерно-технического обеспечения по регулируемым в соответствии с законодательством государства-члена ценам (тарифам), услуг энергоснабжения или купли-продажи электрической энергии с гарантирующим поставщиком электрической энергии.
      2. Закупки услуг по хранению и ввозу (вывозу) наркотических средств и психотропных веществ.
      3. Приобретение товаров, работ и услуг по ценам (тарифам), установленным законодательством государства-члена.
      4. Поставка культурных ценностей (в том числе музейных предметов и музейных коллекций, а также редких и ценных изданий, рукописей, архивных документов, включая копии, имеющие историческое, художественное или иное культурное значение), предназначенных для пополнения государственных музейного, библиотечного, архивного фондов, кино-, фотофонда и иных аналогичных фондов.
      5. Выполнение работы по мобилизационной подготовке.
      6. Приобретение товаров, работ и услуг у конкретного лица, определенного законодательными актами государства-члена, а также приобретение товаров, работ и услуг, поставка, выполнение или оказание которых может осуществляться исключительно органами исполнительной власти в соответствии с их полномочиями или подведомственными им государственными учреждениями, государственными (унитарными) предприятиями, юридическими лицами, 100 процентов голосующих акций (долей участия) которых принадлежат государству, соответствующие полномочия которых устанавливаются законодательными актами государства-члена.
      7. Приобретение определенных товаров, работ и услуг вследствие возникновения обстоятельств непреодолимой силы, в том числе чрезвычайной ситуации (локализации и (или) ликвидации последствий чрезвычайных ситуаций), аварии, необходимости срочного медицинского вмешательства, в связи с чем осуществление закупок иными способами, требующими затрат времени, нецелесообразно.
      8. Приобретение товаров, работ и услуг у учреждений и предприятий уголовно-исполнительной системы, лечебно-производственных (трудовых) профилакториев и лечебно-производственных (трудовых) мастерских, а также у организаций, создаваемых общественными объединениями инвалидов, в которых численность инвалидов составляет не менее 50 процентов списочной численности работников.
      9. Приобретение учреждением, исполняющим наказания, сырья, материалов и комплектующих изделий для производства товаров, работ и услуг в целях трудоустройства осужденных на основании договоров, заключенных с юридическими лицами, при условии, что приобретение указанным учреждением таких сырья, материалов, комплектующих изделий осуществляется за счет средств, предусмотренных этими договорами.
      10. Закупки, которые по результатам процедур закупок признаны несостоявшимися (в случаях, предусмотренных законодательством государства-члена).
      11. Услуги связи для нужд национальной обороны и национальной безопасности, а также обеспечения правопорядка.
      12. Определение предельной суммы сделок (либо предельного квартального или годового объема), которая может быть установлена законодательством государства-члена и при которой разрешается осуществлять закупки из одного источника либо у единственного поставщика (исполнителя, подрядчика), при этом указанный размер не должен носить индивидуальный характер (государства-члены стремятся к минимизации указанного порога в целях максимального расширения доступа потенциальных поставщиков к закупкам).
      13. Размещение заказа на поставку вооружения и военной техники у единственного поставщика в соответствии с законодательством государства-члена, а также приобретение работ, услуг по ремонту (модернизации) вооружения, военной и специальной техники.
      14. Конкретная закупка у потенциального поставщика, определенного указом или распоряжением президента государства-члена, распоряжением высшего органа исполнительной власти государства-члена по решению или поручению президента государства-члена. Решения и действия в отношении принятия таких актов осуществляются в порядке, предусмотренном пунктами 32 – 34 Протокола о порядке регулирования закупок (приложение № 25 к Договору о Евразийском экономическом союзе).
      15. Приобретение произведений литературы и искусства определенных авторов (за исключением приобретения кинопроектов в целях проката), исполнений конкретных исполнителей, фонограмм конкретных изготовителей в случае если единственному лицу принадлежат исключительные права на такие произведения, исполнения и фонограммы.
      16. Подписка на определенные периодические печатные и электронные издания, а также закупка печатных и электронных изданий определенных авторов, оказание услуг по предоставлению доступа к электронным изданиям для обеспечения деятельности государственных и муниципальных образовательных учреждений, государственных и муниципальных библиотек, государственных научных организаций у издателей таких печатных и электронных изданий в случае, если указанным издателям принадлежат исключительные права на использование таких изданий.
      17. Размещение заказа на посещение зоопарка, театра, кинотеатра, концерта, цирка, музея, выставки и спортивного мероприятия, а также заключение контракта на оказание услуг по реализации входных билетов и абонементов на посещение театрально-зрелищных, культурно-просветительных и зрелищно-развлекательных мероприятий, экскурсионных билетов и экскурсионных путевок.
      18. Приобретение материалов выставок, семинаров, конференций, совещаний, форумов, симпозиумов, тренингов и оплата за участие в указанных мероприятиях, а также заключение контракта на оказание услуг по участию в мероприятии, проводимом для нужд нескольких заказчиков, с поставщиком (подрядчиком, исполнителем), который определен заказчиком, являющимся организатором такого мероприятия, в порядке, определенном законодательством государства-члена.
      19. Закупка преподавательских услуг, а также услуг экскурсовода (гида) у физических лиц.
      20. Размещение заказа театрально-зрелищной организацией, музеем, клубным учреждением, организацией кинематографии, иной организацией культуры, учреждением образования в сфере культуры, телерадиовещательной организацией у конкретного физического лица или конкретных физических лиц – автора сценария, артиста-исполнителя, балетмейстера, ведущего теле- или радиопрограммы, дизайнера, дирижера, драматурга, дрессировщика, композитора, концертмейстера, автора либретто, оператора кино-, видео-, звукозаписи, писателя, поэта, режиссера, репетитора, скульптора, хореографа, хормейстера, художника и иного творческого работника на создание или исполнение произведений литературы или искусства, а также у конкретного физического лица, в том числе индивидуального предпринимателя, либо юридического лица на изготовление и поставку декораций, сценической мебели, сценических костюмов (в том числе головных уборов и обуви) и необходимых для создания декораций и костюмов материалов, а также театрального реквизита, бутафории, грима, постижерских изделий, театральных кукол, необходимых для создания и (или) исполнения произведений организациями, указанными в настоящем пункте.
      21. Закупка услуг по авторскому контролю за разработкой проектной документации объектов капитального строительства, авторскому надзору за строительством, реконструкцией и капитальным ремонтом объектов капитального строительства соответствующими авторами.
      22. Размещение заказа на проведение технического и авторского надзора за проведением работ по сохранению объекта культурного наследия (памятника истории и культуры) народов государств-членов.
      23. Закупка услуг, связанных с направлением работника в служебную командировку, товаров, работ и услуг, связанных с представительскими расходами, а также приобретение услуг, связанных с направлением учащихся, студентов, аспирантов для участия в творческих состязаниях (конкурсах, олимпиадах, фестивалях, играх), выставках, пленэрах, конференциях, форумах, мастер-классах, стажировках, выполнения учебных практических заданий, включая проезд к месту проведения указанных мероприятий и обратно, наем жилого помещения, транспортное обслуживание, обеспечение питания.
      24. Размещение заказа на оказание услуг, связанных с обеспечением визитов глав иностранных государств, глав правительств иностранных государств, руководителей международных организаций, парламентских делегаций, правительственных делегаций, делегаций иностранных государств (гостиничное, транспортное обслуживание, эксплуатация компьютерного оборудования, обеспечение питания).
      25. Приобретение товаров, работ и услуг, необходимых для обеспечения охраны и безопасности президента государства-члена, иных охраняемых лиц и объектов, предназначенных для пребывания охраняемых лиц (бытовое, гостиничное, транспортное обслуживание, эксплуатация компьютерного оборудования, обеспечение санитарно-эпидемиологического благополучия, предоставление безопасного питания), а также услуг по формированию видеоархива и информационному обслуживанию деятельности президента государства-члена.
      26. Закупка материальных ценностей, реализуемых из государственного и мобилизационного материальных резервов.
      27. Возникновение у заказчика, осуществившего закупку у определенного поставщика, потребности в дополнительном количестве соответствующих товаров, при этом количество дополнительно закупаемого товара не может превышать 10 процентов количества товаров, предусмотренного контрактом (цена единицы дополнительно поставляемого товара должна определяться как частное от деления первоначальной цены контракта на предусмотренное в контракте количество такого товара).
      28. Осуществление закупки услуг по управлению многоквартирным домом на основании выбора собственниками помещений в многоквартирном доме или органом местного самоуправления в соответствии с жилищным законодательством управляющей организации, если помещения в многоквартирном доме находятся в частной, государственной или муниципальной собственности.
      29. Заключение договора (контракта) о закупке, предметом которого является приобретение здания, строения, сооружения, помещения, имеющих нежилое назначение, определенных актом в соответствии с законодательством государства-члена, а также аренда здания, строения, помещения, имеющих нежилое назначение, закупки услуг по техническому содержанию, охране и обслуживанию арендуемого помещения, закупки услуг по техническому содержанию, охране и обслуживанию одного или нескольких нежилых помещений, переданных в безвозмездное пользование государственному или муниципальному заказчику, в случае если эти услуги оказываются другому лицу или лицам, пользующимся нежилыми помещениями, находящимися в здании, в котором расположены помещения, переданные в безвозмездное пользование и (или) в оперативное управление.
      30. Необходимость в осуществлении закупок ежедневной и (или) еженедельной потребности на период до подведения итогов закупок и вступления в силу договора (контракта) о закупке, в случае если такая закупка осуществляется в течение первого месяца года по перечню, установленному законодательством государства-члена. В этом случае объем закупки не может превышать количество товаров, объектов, работ и услуг, необходимых для обеспечения потребности заказчика в течение срока проведения закупки, но не более чем на 2 месяца.
      31. Приобретение товаров, работ, услуг для осуществления оперативно-разыскной деятельности, следственных действий, органами, уполномоченными их осуществлять, для обеспечения безопасности лиц, подлежащих государственной защите, в соответствии с законодательством государства-члена, а также услуг должностных лиц и специалистов, обладающих необходимыми научно-техническими или иными специальными познаниями.
      32. Приобретение права природопользования.
      33. Приобретение услуг по подготовке, переподготовке и повышению квалификации работников за рубежом.
      34. Приобретение услуг рейтинговых агентств, финансовых услуг.
      35. Приобретение услуг специализированных библиотек для незрячих и слабовидящих граждан.
      36. Приобретение ценных бумаг и долей в уставном капитале (уставном фонде) юридических лиц.
      37. Приобретение товаров, работ и услуг, которые предусмотрены законодательством государств-членов о выборах и референдуме, закупки которых осуществляются в соответствии с настоящим Перечнем и перечень которых предусмотрен законодательством государства-члена о закупках.
      38. Приобретение товаров, работ и услуг, осуществляемое в соответствии с международными договорами государств-членов, по перечню, утверждаемому высшим органом исполнительной власти государства-члена, а также в рамках реализации инвестиционных проектов, финансируемых международными организациями, членом которых является государство-член.
      39. Приобретение работ и услуг по дизайну, изготовлению, хранению, доставке банкнот и монет национальной валюты государства-члена, а также товаров, работ и услуг, необходимых для их дизайна и изготовления.
      40. Приобретение товаров, работ и услуг, связанных с использованием денежных средств грантов, предоставляемых высшим органом исполнительной власти государства-члена национальному (центральному) банку государства-члена на безвозмездной основе государствами, правительствами государств, международными и государственными организациями, зарубежными неправительственными общественными организациями и фондами, деятельность которых носит благотворительный и международный характер, а также денежных средств, выделяемых на софинансирование этих грантов в случаях, когда в соглашениях об их предоставлении предусмотрены иные процедуры приобретения товаров, работ и услуг.
      41. Приобретение услуг, связанных с государственным образовательным заказом для физических лиц (в случае если физическое лицо самостоятельно выбрало образовательную организацию).
      42. Приобретение услуг по лечению граждан государств-членов за рубежом, а также услуг по их транспортировке и сопровождению.
      43. Приобретение товаров и услуг, являющихся объектами интеллектуальной собственности, у лица, обладающего исключительными правами в отношении приобретаемых товаров и услуг.
      44. Приобретение товаров, работ и услуг загранучреждениями государств-членов, обособленными подразделениями заказчиков, действующих от их имени, для обеспечения своей деятельности на территории иностранного государства, а также для целей миротворческих операций.
      45. Приобретение услуг по предоставлению информации международными информационными организациями.
      46. Приобретение товаров, работ и услуг, необходимых для осуществления монетарной деятельности, а также деятельности по управлению национальным фондом государства-члена и пенсионными активами.
      47. Приобретение консультационных и юридических услуг по защите и представлению интересов государства либо заказчиков в международном арбитраже, международном коммерческом арбитраже и иностранных судебных органах
      48. Приобретение услуг по доверительному управлению имуществом у лица, определенного законодательством государства-члена.
      49. Приобретение услуг по обработке данных статистических наблюдений.
      50. Приобретение имущества (активов), реализуемого на торгах (аукционах) судебными исполнителями в соответствии с законодательством государства-члена об исполнительном производстве, проводимых в соответствии с законодательством государства-члена о банкротстве, земельным законодательством и при приватизации государственного имущества.
      51. Приобретение услуг, оказываемых адвокатами лицам, освобожденным от их оплаты в соответствии с законодательством государства-члена.
      52. Приобретение товаров в государственный материальный резерв для оказания регулирующего воздействия на рынок в случае, установленном законодательством государства-члена.
      53. Приобретение услуг по хранению материальных ценностей государственного материального резерва.
      54. Приобретение услуг по подготовке космонавтов и организации полетов космонавтов в космос в случае, установленном законодательством государства-члена, а также услуг по проектированию, сборке и испытаниям космических аппаратов.
      55. Приобретение услуг по ремонту авиационной техники на специализированных авиаремонтных предприятиях.
      56. Приобретение услуг по изготовлению государственных и ведомственных наград и документов к ним, нагрудного знака депутата законодательного органа государства-члена и документа к нему, государственных поверительных клейм, паспортов (в том числе служебных и дипломатических), удостоверения личности гражданина государства-члена, вида на жительство иностранца в государстве-члене, удостоверения лица без гражданства, свидетельств о регистрации актов гражданского состояния, а также приобретение у поставщиков, определенных высшим органом исполнительной власти государства-члена, печатной продукции, требующей специальной степени защиты, по перечню, утвержденному высшим органом исполнительной власти государства-члена.
      57. Закупка драгоценных металлов и драгоценных камней для пополнения государственных фондов драгоценных металлов и драгоценных камней.
      58. Приобретение услуг по обязательному медицинскому осмотру работников, занятых на тяжелых работах, работах с вредными (особо вредными) и (или) опасными условиями труда, а также на работах, связанных с повышенной опасностью, машинами и механизмами.
      59. Приобретение спортивного инвентаря и оборудования (снаряжения), спортивной экипировки, необходимых для участия и (или) подготовки спортивных национальных и сборных команд государства-члена, а также для участия спортивных национальных и сборных команд государства-члена в олимпийских, паралимпийских, дефлимпийских и других международных спортивных мероприятиях на основании календарного плана, утвержденного органом государственного управления, осуществляющим регулирование в этой сфере.
      60. Приобретение товаров, работ и услуг за счет средств, выделенных из резерва президента или правительства государства-члена на неотложные затраты, в случае возникновения ситуаций, угрожающих политической, экономической или социальной стабильности государства-члена или его административно-территориальной единицы.
      61. Приобретение товаров, работ и услуг, необходимых для обеспечения деятельности подразделений специального назначения правоохранительных и специальных государственных органов, связанных с обнаружением и обезвреживанием взрывчатых веществ и взрывчатых устройств, проведением антитеррористических операций, а также специальных операций по освобождению заложников, задержанию и обезвреживанию вооруженных преступников, экстремистов, террористов, членов организованных преступных групп, лиц, совершивших тяжкие и особо тяжкие преступления.
      62. Приобретение специальных социальных услуг, предусмотренных гарантированным объемом специальных социальных услуг, предоставляемых лицам (семьям, состоящим из лиц) со стойкими нарушениями функций организма, обусловленными физическими и (или) умственными возможностями, и (или) лицам без определенного места жительства, а также лицам (семьям, состоящим из лиц), неспособных к самообслуживанию в связи с преклонным возрастом, а также услуг по оценке и определению потребности в специальных социальных услугах.
      63. Приобретение изделий народных художественных промыслов, в случаях, определенных законодательством государств-членов.
      64. Заключение контракта на геодезическое, картографическое, топографическое и гидрографическое обеспечение делимитации, демаркации и проверки прохождения линии государственной границы, а также делимитации морских пространств в целях выполнения международных обязательств государства-члена.

Приложение № 4
к Протоколу о порядке
регулирования закупок

Перечень
товаров, работ и услуг, по которым закупки осуществляются путем
проведения аукциона

      1. Продукция сельского хозяйства, продукция охотничьего промысла, услуги в сельском хозяйстве и охоте, кроме живых животных, продукции и услуг, связанных с охотой, промыслом и разведением дичи, а также продукции охоты и промысла дичи.*
      2. Продукция лесного хозяйства и лесозаготовок, услуги для лесоводства и лесозаготовок.
      3. Продукция рыболовства, рыбопитомников и рыбных ферм, услуги, связанные с рыболовством.*
      4. Уголь каменный и лигнит, торф.
      5. Нефть сырая и газ природный, услуги по их добыче, кроме изыскательных работ.
      6. Руды металлические.
      7. Камень, глина, песок и прочие виды минерального сырья.
      8. Пищевые продукты и напитки.*
      9. Текстиль и текстильные изделия.
      10. Одежда, мех и изделия из меха, за исключением детской одежды.
      11. Кожа и изделия из кожи, шорно-седельные изделия, обувь.
      12. Древесина, изделия из древесины, пробки, соломки и плетенки, кроме мебели.
      13. Целлюлоза, бумага, картон и изделия из них.
      14. Полиграфическая и печатная продукция, кроме рекламных материалов, рисунков, чертежей, фотографий напечатанных, наборов сувенирных и подарочных (блокнотов и записных книжек), бюллетеней для голосования на выборах и референдумах.
      15. Продукция коксовых печей.
      16. Продукция органического и неорганического синтеза.
      17. Резиновые и полимерные изделия.
      18. Неметаллические минеральные продукты прочие, кроме изделий стеклянных хозяйственно-бытовых, изделий для интерьеров, а также изделий керамических нестроительных неогнеупорных.
      19. Продукция металлургической промышленности.
      20. Продукция металлообработки, кроме машин, оборудования, ядерных реакторов и частей ядерных реакторов, ускорителей заряженных частиц.
      21. Машины и оборудование, не включенные в другие группировки, кроме оружия, боеприпасов и их деталей, взрывных устройств и взрывчатых веществ народно-хозяйственного назначения.
      22. Офисная и вычислительная техника.
      23. Электродвигатели и аппаратура электротехническая (в том числе электрооборудование), не включенные в другие группировки.
      24. Оборудование и аппаратура для радио, телевидения и связи.
      25. Оборудование и аппаратура медицинская, средства измерения, фото- и киноаппаратура (за исключением медицинской техники и изделий медицинского назначения, определенных законодательством государства-члена о закупках).
      26. Автомобили, прицепы и полуприцепы, кузова для автомобилей, детали и принадлежности к автомобилям, гаражное оборудование.
      27. Транспортные средства прочие, кроме судов торговых и пассажирских, военных кораблей, воздушных и космических летательных аппаратов, оборудования и деталей летательных.
      28. Готовые изделия, кроме ювелирных изделий и смежных с ними товаров, инструментов музыкальных, игр и игрушек, оборудования для обучения трудовым процессам, учебных пособий и оборудования школьного, изделий художественных промыслов, произведений искусства и предметов коллекционирования, кинопленки экспонированной, волоса человека, животных, из синтетических материалов и изделий из него.
      29. Отходы и лом в форме, пригодной для использования в качестве нового сырья.
      30. Услуги по торговле, техническому обслуживанию и ремонту автомобилей и мотоциклов.
      31. Услуги оптовой и комиссионной торговли, кроме услуг по торговле автомобилями и мотоциклами.
      32. Услуги сухопутного транспорта, кроме услуг железнодорожного транспорта, услуг метрополитена, услуг транспортировки по трубопроводам.
      33. Услуги водного транспорта.
      34 Услуги транспортные вспомогательные и дополнительные, услуги в области туризма и экскурсий, кроме услуг бюро путешествий и туристских агентств, прочих услуг по оказанию помощи туристам.
      35. Связь, кроме услуг курьерских, за исключением услуг национальной почты, услуг электрической связи.
      36. Услуги по финансовому посредничеству, кроме страхования и пенсионного обеспечения, услуг по организации выпуска облигационных займов.
      37. Услуги, являющиеся вспомогательными по отношению к финансовому посредничеству, за исключением оценочных услуг.
      38. Услуги по техническому обслуживанию и ремонту оргтехники для офисов, электронных вычислительных машин и используемого совместно с ними периферийного оборудования.
      39. Услуги по уборке зданий.
      40. Услуги по упаковыванию.
      41. Услуги по удалению отходов, санитарной обработке и аналогичные услуги.

________________
*Кроме закупок в организациях, осуществляющих воспитательный, образовательный процесс для детей, медицинских организациях, учреждениях социального обслуживания и организациях отдыха детей, услуги общественного питания для указанных учреждений и организаций.

ПРИЛОЖЕНИЕ № 26
к Договору о Евразийском
экономическом союзе

ПРОТОКОЛ
об охране и защите прав
на объекты интеллектуальной собственности

I. Общие положения

1. Настоящий Протокол разработан в соответствии с разделом XXIII Договора о Евразийском экономическом союзе и регулирует отношения в сфере охраны и защиты прав на объекты интеллектуальной собственности.
2. Под объектами интеллектуальной собственности понимаются произведения науки, литературы и искусства, программы для электронных вычислительных машин (компьютерные программы), фонограммы, исполнения, товарные знаки и знаки обслуживания, географические указания, наименования мест происхождения товаров, изобретения, полезные модели, промышленные образцы, селекционные достижения, топологии интегральных микросхем, секреты производства (ноу-хау), а также другие объекты интеллектуальной собственности, которым предоставляется правовая охрана в соответствии с международными договорами, международными договорами и актами, составляющими право Союза, и законодательством государств-членов.

II. Авторское право и смежные права

      3. Авторское право распространяется на произведения науки, литературы и искусства. Автору произведения принадлежат, в частности, следующие права:
      1) исключительное право на произведение;
      2) право авторства;
      3) право на имя;
      4) право на неприкосновенность произведения;
      5) право на обнародование произведения;
      6) иные права, установленные законодательством государств-членов.
      4. Государства-члены обеспечивают соблюдение сроков охраны исключительного права на произведение автора, исключительного права на произведение, созданное в соавторстве, исключительного права на произведение, обнародованное после смерти автора, которые будут не ниже сроков, установленных Бернской конвенцией по охране литературных и художественных произведений от 9 сентября 1886 года (в редакции 1971 года), Соглашением Всемирной торговой организации по торговым аспектам прав интеллектуальной собственности от 15 апреля 1994 года. В законодательстве государств-членов могут быть закреплены большие сроки охраны указанных прав.
      Программы для электронно-вычислительных машин (компьютерные программы), включая исходный текст и объектный код, охраняются как литературные произведения в соответствии с Бернской конвенцией об охране литературных и художественных произведений от 9 сентября 1886 года (в редакции 1971 года).
      Составные произведения (энциклопедии, сборники и иные произведения), представляющие собой по подбору или расположению материалов результат творчества, охраняются без ущерба правам авторов каждого из произведений, составляющего часть составного произведения. Автору составного произведения принадлежит авторское право на составительство (подбор и расположение материала). При этом составные произведения охраняются авторским правом независимо от того, являются ли объектами авторского права произведения, на которых они основаны или которые они включают.
      Производные произведения (переводы, адаптации, музыкальные аранжировки и другие переделки литературного или художественного произведения) охраняются наравне с оригинальными произведениями без ущерба правам автора оригинального произведения. Автору производного произведения принадлежит авторское право на осуществленный перевод и иную обработку другого (оригинального) произведения.
      5. Государства-члены предоставляют правообладателям в отношении кинематографических произведений право разрешать или запрещать публичный коммерческий прокат оригиналов или копий их произведений, охраняемых авторским правом, на территориях других государств-членов.
      6. Имущественные и личные неимущественные права на результаты исполнительской деятельности (исполнения), на фонограммы и иные права, установленные законодательством государств-членов, являются смежными с авторским правом (смежными правами).
      Исполнителем признается физическое лицо, творческим трудом которого создано исполнение, – артист-исполнитель (актер, певец, музыкант, танцор или другое лицо, которое играет роль, читает, декламирует, поет, играет на музыкальном инструменте или иным образом участвует в исполнении произведения литературы, искусства или народного творчества, в том числе эстрадного, циркового или кукольного номера), а также режиссер-постановщик спектакля (лицо, осуществившее постановку театрального, циркового, кукольного, эстрадного или иного театрально-зрелищного представления) и дирижер.
      Государства-члены предоставляют на взаимной основе исполнителям государств-членов следующие права:
      исключительное право на исполнение;
      право на имя – право на указание своего имени или псевдонима на экземплярах фонограммы и в иных случаях использования исполнения, право на указание наименования коллектива исполнителей, кроме случаев, когда характер использования произведения исключает возможность указания имени исполнителя или наименования коллектива исполнителей;
      иные права, установленные законодательством государств-членов.
      7. Исполнители осуществляют свои права с соблюдением прав авторов исполняемых произведений. Права исполнителя признаются и действуют независимо от наличия и действия авторских прав на исполняемое произведение.
      8. Изготовителем (производителем) фонограммы признается лицо, взявшее на себя инициативу и ответственность за первую запись звуков исполнения или других звуков либо отображений этих звуков. При отсутствии доказательств иного изготовителем (производителем) фонограммы признается лицо, имя или наименование которого указано обычным образом на экземпляре фонограммы и (или) на его упаковке.
      Государства-члены предоставляют изготовителям (производителям) фонограмм государств-членов следующие права:
      исключительное право на фонограмму;
      иные права, установленные законодательством государств-членов.
      9. Государства-члены обеспечивают соблюдение сроков охраны исключительного права на исполнение, исключительного права на фонограмму, которые будут не ниже сроков, установленных Соглашением Всемирной торговой организации по торговым аспектам прав интеллектуальной собственности от 15 апреля 1994 года и Международной конвенцией об охране прав исполнителей, изготовителей фонограмм и вещательных организаций от 26 октября 1961 года. В законодательстве государств-членов могут быть закреплены большие сроки охраны указанных прав.
      10. Организацией по коллективному управлению правами является организация, действующая на основе полномочий, полученных от авторов, исполнителей, изготовителей (производителей) фонограмм и других обладателей авторского права и смежных прав, если иное не предусмотрено законодательством государств-членов, а также полномочий, полученных от других организаций по коллективному управлению правами, в сфере управления соответствующими правами на коллективной основе в целях обеспечения получения авторами и иными правообладателями вознаграждения за использование объектов авторского права и смежных прав.
      Отношения, возникающие в связи с деятельностью организаций по коллективному управлению правами в целях обеспечения возможности правомерного использования объектов авторского права и смежных прав, регулируются международным договором в рамках Союза.

III. Товарные знаки и знаки обслуживания

      11. Товарным знаком и знаком обслуживания (далее – товарный знак) является обозначение, охраняемое в соответствии с законодательством государства-члена и международными договорами, участниками которых являются государства-члены, и служащее для индивидуализации товаров и (или) услуг одних участников гражданского оборота от товаров и (или) услуг других участников гражданского оборота.
      В качестве товарного знака в соответствии с законодательными актами государств-членов могут быть зарегистрированы словесные, изобразительные, объемные и другие обозначения или их комбинации. Товарный знак может быть зарегистрирован в любом цвете или цветовом сочетании.
      12. Правообладатель товарного знака (лицо, на имя которого зарегистрирован товарный знак) имеет исключительное право использовать товарный знак в соответствии с законодательством государства-члена и распоряжаться этим исключительным правом, а также право запрещать другим лицам использование товарного знака или обозначения, сходного с ним до степени смешения, в отношении однородных товаров и (или) услуг.
      13. Срок действия первоначальной регистрации товарного знака составляет 10 лет. Указанный срок может быть продлен неограниченное число раз по обращению правообладателя товарного знака каждый раз на срок не менее 10 лет.
      Правовая охрана товарного знака может быть прекращена досрочно на территории государства-члена в отношении всех товаров и (или) услуг или части товаров и (или) услуг, для индивидуализации которых товарный знак зарегистрирован на территории данного государства-члена, вследствие неиспользования товарного знака непрерывно в течение любых 3 лет после его регистрации в порядке, предусмотренном законодательством данного государства-члена, за исключением случаев неиспользования товарного знака по независящим от правообладателя обстоятельствам.
      Предоставление правовой охраны товарному знаку может быть оспорено и признано недействительным в порядке и по основаниям, которые предусмотрены законодательством государства-члена, на территории которого данный товарный знак зарегистрирован.

IV. Товарные знаки Евразийского экономического союза
и знаки обслуживания Евразийского экономического союза

      14. Государства-члены осуществляют регистрацию товарного знака Евразийского экономического союза и знака обслуживания Евразийского экономического союза (далее – товарный знак Союза). Товарному знаку Союза предоставляется правовая охрана одновременно на территориях всех государств-членов.
      В качестве товарного знака Союза может быть зарегистрировано обозначение, представленное только в графическом виде.
      Правообладатель товарного знака Союза (лицо, на имя которого зарегистрирован товарный знак Союза) имеет исключительное право использовать товарный знак Союза в соответствии с законодательством государств-членов и распоряжаться этим исключительным правом, а также право запрещать другим лицам использование товарного знака Союза или обозначения, сходного с ним до степени смешения, в отношении однородных товаров и (или) услуг.
      15. Отношения, возникающие в связи с регистрацией, правовой охраной и использованием товарного знака Союза на территориях государств-членов, регулируются международным договором в рамках Союза.

V. Принцип исчерпания исключительного права
на товарный знак, товарный знак Союза

16. На территориях государств-членов применяется принцип исчерпания исключительного права на товарный знак, товарный знак Союза, в соответствии с которым не является нарушением исключительного права на товарный знак, товарный знак Союза использование этого товарного знака, товарного знака Союза в отношении товаров, которые были правомерно введены в гражданский оборот на территории любого из государств-членов непосредственно правообладателем товарного знака и (или) товарного знака Союза или другими лицами с его согласия.

VI. Географические указания

17. Под географическим указанием понимается обозначение, которое идентифицирует товар как происходящий с территории государства-члена, региона или местности на этой территории, если качество, репутация или иные характеристики товара в значительной степени обусловлены его географическим происхождением.
18. Географическому указанию может предоставляться правовая охрана на территории государства-члена, если такая правовая охрана предусмотрена законодательством этого государства-члена или международными договорами, участником которых оно является.

VII. Наименование места происхождения товара

      19. Наименованием места происхождения товара, которому предоставляется правовая охрана, является обозначение, представляющее собой либо содержащее современное или историческое, официальное или неофициальное, полное или сокращенное наименование страны, городского или сельского поселения, местности или другого географического объекта, а также обозначение, производное от такого наименования и ставшее известным в результате его использования в отношении товара, особые свойства которого исключительно или главным образом определяются характерными для данного географического объекта природными условиями и (или) людскими факторами.
      Указанные положения применяются к обозначению, которое позволяет идентифицировать товар как происходящий с территории определенного географического объекта и, хотя не содержит наименования этого объекта, стало известным в результате использования данного обозначения в отношении товара, особые свойства которого отвечают требованиям, указанным в абзаце первом настоящего пункта.
      20. Не признается наименованием места происхождения товара обозначение, хотя и представляющее собой или содержащее наименование географического объекта, но вошедшее во всеобщее употребление как обозначение товара определенного вида, не связанное с местом его производства.
      Предоставление правовой охраны наименованию места происхождения товара может быть оспорено и признано недействительным в порядке и по основаниям, которые предусмотрены законодательством государств-членов.
      21. В отношении наименования места происхождения товара государства-члены предусматривают правовые меры, позволяющие заинтересованным сторонам предотвращать:
      1) использование любых средств при обозначении или презентации товара, которые указывают или вызывают ассоциацию, что данный товар происходит из географического района, отличного от настоящего места происхождения, таким образом, что это способно вводить потребителя в заблуждение относительно места происхождения и особых свойств товара;
      2) любое использование, которое представляет собой акт недобросовестной конкуренции по смыслу статьи 10-bis Парижской конвенции по охране промышленной собственности от 20 марта 1883 года.

VIII. Наименование места происхождения товара
Евразийского экономического союза

22. Государства-члены осуществляют регистрацию наименования места происхождения товара Евразийского экономического союза (далее – наименование места происхождения товара Союза). Наименованию места происхождения товара Союза предоставляется правовая охрана одновременно на территориях всех государств-членов.
23. Отношения, возникающие в связи с регистрацией, правовой охраной и использованием наименования места происхождения товара Союза на территориях государств-членов, регулируются международным договором в рамках Союза.

IX. Патентные права

      24. Право на изобретение, полезную модель и промышленный образец охраняется в порядке, установленном законодательством государств-членов, и подтверждается патентом, который удостоверяет приоритет, авторство и исключительное право на изобретение, полезную модель и промышленный образец.
      25. Автору изобретения, полезной модели или промышленного образца принадлежат следующие права:
      1) исключительное право на изобретение, полезную модель, промышленный образец;
      2) право авторства.
      26. В случаях, предусмотренных законодательством государств-членов, автору изобретения, полезной модели или промышленного образца принадлежат также другие права, в том числе право на получение патента, право на вознаграждение за использование служебного изобретения, полезной модели или промышленного образца.
      27. Срок действия исключительного права на изобретение, полезную модель, промышленный образец составляет:
      1) не менее 20 лет – для изобретений;
      2) не менее 5 лет – для полезных моделей;
      3) не менее 5 лет – для промышленных образцов.
      28. Патент на изобретение, полезную модель или промышленный образец предоставляет патентообладателю исключительное право использовать изобретение, полезную модель или промышленный образец любым не противоречащим законодательству государств-членов способом, а также право запрещать использование указанных объектов другим лицам.
      29. Государства-члены вправе предусматривать ограничение прав, предоставляемых патентом, при условии, что такие исключения не наносят неоправданный ущерб обычному использованию изобретений, полезных моделей или промышленных образцов и не ущемляют необоснованным образом законные интересы патентообладателя, учитывая законные интересы третьих лиц.

X. Селекционные достижения

      30. Охрана прав на сорта растений и породы животных (селекционные достижения) осуществляется в случаях и порядке, установленных законодательством государств-членов.
      31. Автору селекционного достижения принадлежат следующие права:
      1) исключительное право на селекционное достижение;
      2) право авторства.
      32. В случаях, предусмотренных законодательством государств-членов, автору селекционного достижения принадлежат также другие права, в том числе право на получение патента, право на наименование селекционного достижения, право на вознаграждение за использование служебного селекционного достижения.
      33. Срок действия исключительного права на селекционное достижение составляет не менее 25 лет для сортов растений, пород животных.

XI. Топологии интегральных микросхем

      34. Топологией интегральной микросхемы является зафиксированное на материальном носителе пространственно-геометрическое расположение совокупности элементов интегральной микросхемы и связей между ними.
      35. Права интеллектуальной собственности на топологию интегральной микросхемы охраняются в соответствии с законодательством государств-членов.
      36. Автору топологии интегральной микросхемы принадлежат следующие права:
      1) исключительное право на топологию интегральной микросхемы;
      2) право авторства.
      37. В случаях, предусмотренных законодательством государств-членов, автору топологии интегральной микросхемы принадлежат также другие права, в том числе право на вознаграждение за использование служебной топологии.
      38. Срок действия исключительного права на топологию интегральной микросхемы составляет 10 лет.

XII. Секреты производства (ноу-хау)

39. Секретом производства (ноу-хау) признаются сведения любого характера (производственные, технические, экономические, организационные и другие), в том числе сведения о результатах интеллектуальной деятельности в научно-технической сфере, а также сведения о способах осуществления профессиональной деятельности, которые имеют действительную или потенциальную коммерческую ценность в силу неизвестности их третьим лицам, к которым у третьих лиц нет свободного доступа на законном основании и в отношении которых обладателем таких сведений введен режим коммерческой тайны.
40. Правовая охрана секрету производства (ноу-хау) предоставляется в соответствии с законодательством государств-членов.

XIII. Правоприменительные меры по защите прав
на объекты интеллектуальной собственности

41. Координация действий государств-членов по защите прав на объекты интеллектуальной собственности в рамках Союза осуществляется в соответствии с международным договором в рамках Союза.

ПРИЛОЖЕНИЕ № 27
к Договору о Евразийском
экономическом союзе

ПРОТОКОЛ
о промышленном сотрудничестве

      1. Понятия, используемые в настоящем Протоколе, означают следующее:
      «приоритетные виды экономической деятельности» – виды деятельности, определенные всеми государствами-членами в качестве приоритетов для реализации основных направлений промышленного сотрудничества;
      «промышленная кооперация» – устойчивое взаимовыгодное сотрудничество хозяйствующих субъектов государств-членов в области промышленности;
      «промышленная политика в рамках Союза» – деятельность государств-членов по основным направлениям промышленного сотрудничества, осуществляемая государствами-членами как самостоятельно, так и при консультативной поддержке и координации Комиссии;
      «промышленность» – совокупность экономических видов деятельности, относящихся к добывающей и обрабатывающей промышленности, за исключением пищевой переработки, в соответствии с национальными классификаторами видов экономической деятельности. Другие виды промышленной деятельности регулируются соответствующими разделами Договора о Евразийском экономическом союзе;
      «промышленный кластер» – группа взаимосвязанных промышленных и связанных с ними организаций, взаимодополняющих друг друга и за счет этого усиливающих свои конкурентные преимущества;
      «технологическая платформа» – объект инновационной инфраструктуры, позволяющий обеспечить эффективную коммуникацию и создание перспективных коммерческих технологий, высокотехнологичной, инновационной и конкурентоспособной продукции на основе участия всех заинтересованных сторон (бизнеса, науки, государства, общественных организаций).
      2. Полномочия Комиссии в рамках консультативной поддержки и координации деятельности государств-членов по основным направлениям промышленного сотрудничества в рамках Союза заключаются в:
      1) содействии:
      обмену информацией, проведению консультаций, формированию совместных площадок для обсуждения вопросов, касающихся выработки основных направлений промышленного сотрудничества, в том числе перспективных направлений инновационной деятельности;
      разработке предложений, направленных на углубление взаимодействия государств-членов при реализации промышленной политики в рамках Союза;
      обмену опытом по вопросам, связанным с проведением реформ и структурных преобразований в промышленности, стимулированием инновационной деятельности, развитием промышленности;
      разработке и реализации совместных программ и проектов;
      разработке программ обмена опытом для промышленных комплексов государств-членов;
      вовлечению в промышленную кооперацию субъектов малого и среднего предпринимательства государств-членов;
      информационному взаимодействию;
      выработке и реализации государствами-членами совместных мер по противодействию последствиям глобальных экономических кризисов в сфере промышленности;
      выработке рекомендаций по формированию евразийских технологических платформ.
      2) осуществлении:
      вынесения на рассмотрение государств-членов рекомендаций по дальнейшему развитию промышленного сотрудничества с учетом интересов каждого из его участников;
      мониторинга и анализа реализации Основных направлений промышленного сотрудничества в рамках Союза;
      изучения мирового опыта развития промышленности с целью выявления актуальных для государств-членов методов развития промышленности;
      3) осуществлении по решению Межправительственного совета:
      подготовки проектов положений о разработке, финансировании и реализации совместных программ и проектов;
      выявления административных и иных барьеров на пути развития промышленного сотрудничества в рамках Союза и разработки предложений по их последующему устранению;
      подготовки предложений по формированию кооперационных цепочек производства совместной продукции;
      мониторинга рынка промышленной продукции в рамках Союза, а также экспортных рынков третьих стран;
      анализа развития промышленности государств-членов;
      разработки совместно с государствами-членами иных (дополнительных) документов, таких как правила, порядки, и механизмов реализации промышленной политики в рамках Союза по основным направлениям промышленного сотрудничества, а также рамочных соглашений по сотрудничеству.
      Указанный перечень функций не является исчерпывающим и может расширяться по решению Межправительственного совета.

ПРИЛОЖЕНИЕ № 28
к Договору о Евразийском
экономическом союзе

ПРОТОКОЛ
о единых правилах предоставления
промышленных субсидий

I. Общие положения

      1. Настоящий Протокол разработан в соответствии со статьей 93 Договора о Евразийском экономическом союзе (далее – Договор) и устанавливает единые правила, регулирующие предоставление субсидий в отношении промышленных товаров, в том числе при предоставлении или получении услуг, которые непосредственно связаны с производством, сбытом (включая хранение, вывоз с территории государства-члена и транспортировку) и (или) потреблением промышленных товаров.
      2. Понятия, используемые в настоящем Протоколе, означают следующее:
      «административно-территориальные единицы» – субъекты Российской Федерации (включая органы местного самоуправления) и области Республики Беларусь и Республики Казахстан (включая города Минск, Астану и Алматы);
      «аналогичный товар» - товар, полностью идентичный товару, при производстве, вывозе с территории государства-члена или транспортировке которого использовалась специфическая субсидия, либо в отсутствие такого товара - другой товар, который имеет характеристики, близкие к характеристикам товара, при производстве, вывозе с территории государства-члена или транспортировке которого использовалась специфическая субсидия;
      «компенсирующая мера» – мера по нейтрализации негативного воздействия специфической субсидии субсидирующего государства-члена на отрасль экономики государства-члена, подавшего заявление на введение данной меры;
      «компетентный орган» - орган государственной власти государства-члена, ответственный за проведение расследований;
      «материальный ущерб отрасли национальной экономики» – подтвержденное доказательствами ухудшение положения отрасли национальной экономики, которое наступило вследствие ввоза промышленного товара с территории государства-члена, предоставившего субсидию при производстве, транспортировке, хранении этого товара, и выражается в сокращении объема производства и реализации аналогичного товара на территории государства-члена, в снижении рентабельности производства такого товара, в негативном воздействии на товарные запасы, занятость, уровень заработной платы и уровень инвестиций в данную отрасль;
      «национальные производители аналогичного товара» – производители аналогичного товара в государстве-члене, проводящем расследование;
      «отрасль национальной экономики» – все производители аналогичного товара в государстве-члене либо те из них, доля которых в общем объеме производства аналогичного товара в государстве-члене составляет не менее 25 процентов;
      «получатель субсидии» – производитель промышленного товара, являющийся выгодоприобретателем от субсидии;
      «производители субсидируемого товара» – производители субсидируемого товара государства-члена, предоставившего специфическую субсидию;
      «промышленные товары» – товары, классифицируемые в группах 25 – 97 ТН ВЭД ЕАЭС, а также рыба и рыбопродукты, за исключением товаров, классифицируемых в соответствии с ТН ВЭД ЕАЭС в субпозициях 2905 43 000 0 и 2905 44, позициях 3301, 3501 – 3505, субпозициях 3809 10 и 3824 60, позициях 4101 – 4103, 4301, 5001 00 000 0 – 5003 00 000 0, 5101 – 5103, 5201 00 – 5203 00 000 0, 5301 и 5302 (субпозиция 2905 43 000 0 – маннит, субпозиция 2905 44 – сорбит, позиция 3301 – эфирные масла, позиции3501 – 3505 – альбуминоидные вещества, модифицированные крахмалы, клеи, субпозиция 3809 10 – вещества для обработки поверхностей, субпозиция 3824 60 – сорбитол, прочие продукты, позиции 4101 – 4103 – шкуры и кожевенное сырье, позиция 4301 –невыделанная пушнина, позиции 5001 00 000 0 – 5003 00 000 0 – шелк-сырец и отходы шелка, позиции 5101 – 5103 – шерсть и волос животных, субпозиции 5201 00 – 5203 00 000 0 – хлопок-сырец, отходы хлопка, волокно хлопковое чесаное, позиция 5301 – лен-сырец, позиция 5302 – пенька сырая). Приводимое описание товаров необязательно является исчерпывающим.
      Изменения в перечень указанных кодов ТН ВЭД ЕАЭС вносятся Советом Комиссии;
      «субсидируемый товар» – промышленный товар, при производстве, транспортировке, хранении или вывозе которого с территории субсидирующего государства-члена использовалась специфическая субсидия;
      «субсидирующее государство-член» – государство-член, субсидирующий орган которого предоставляет субсидию;
      «субсидирующий орган» – один или несколько государственных органов либо органов местного самоуправления государств-членов, которые принимают решения в области предоставления субсидий;
      «субсидия»:
      а) финансовое содействие, которое оказывается субсидирующим органом (или уполномоченной государством-членом структурой), в результате которого создаются (обеспечиваются) преимущества и которое осуществляется посредством:
      прямого перевода денежных средств (например, в виде невозвратных ссуд, кредитов), или приобретения доли в уставном капитале, или его увеличения, или обязательства по переводу таких средств (например, гарантии по кредитам);
      полного или частичного отказа от взимания платежей, которые должны были бы поступать в доход государства-члена (например, налоговые льготы, списание долга). При этом освобождение экспортируемого промышленного товара от пошлин и налогов, взимаемых с аналогичного товара, предназначенного для внутреннего потребления, либо уменьшение таких пошлин и налогов, либо возврат таких пошлин и налогов в размере, не превышающем фактически начисленной суммы, не рассматривается как субсидия;
      предоставления товаров или услуг (за исключением промышленных товаров или услуг, предназначенных для поддержания и развития общей инфраструктуры);
      приобретения промышленных товаров;
      б) любая другая форма поддержки доходов или цен, которая действует (прямо или косвенно) на сокращение ввоза промышленного товара с территории любого государства-члена или на увеличение вывоза промышленного товара на территорию любого государства-члена, в результате чего предоставляется преимущество;
      «угроза причинения материального ущерба отрасли национальной экономики» – подтвержденная доказательствами неизбежность причинения материального ущерба отрасли национальной экономики;
      «ущерб отрасли национальной экономики» – материальный ущерб отрасли национальной экономики, угроза причинения материального ущерба отрасли национальной экономики или существенное замедление создания отрасли национальной экономики.

II. Специфические субсидии

      3. Для того чтобы определить, является ли субсидия специфической для промышленного предприятия или отрасли промышленности либо группы промышленных предприятий или отраслей промышленности (далее – определенные предприятия) в пределах территории, на которой распространяются полномочия субсидирующего органа, применяются следующие принципы:
      1) если субсидирующим органом или правовым актом, в соответствии с которым действует субсидирующий орган, ограничивается доступ к субсидии только для определенных предприятий, такая субсидия рассматривается как специфическая при условии, что в группу промышленных предприятий или группу отраслей промышленности входят не все промышленные предприятия или отрасли промышленности на территории субсидирующего государства-члена;
      2) если субсидирующим органом или правовым актом, в соответствии с которым действует субсидирующий орган, устанавливаются объективные критерии или условия (критерии, которые являются нейтральными, не создают преимуществ для некоторых предприятий по сравнению с другими, являются экономическими по характеру и горизонтальными по способу применения, как, например, число занятых или размер предприятий), определяющие право на получение субсидии и ее размер, такая субсидия не рассматривается как специфическая при условии, что право на ее получение является автоматическим и что такие критерии и условия строго выполняются. Критерии и условия должны быть определены в законе, инструкции, правовом акте или других официальных документах таким образом, чтобы их можно было проверить;
      3) если, несмотря на видимость неспецифичности, вытекающей из применения принципов, указанных в подпунктах 1 и 2 настоящего пункта, имеются основания полагать, что субсидия в действительности может быть специфической, то могут быть приняты во внимание следующие факторы (при этом следует учитывать степень диверсификации экономической деятельности в пределах территории, на которой распространяются полномочия субсидирующего органа, а также продолжительность времени, в течение которого действует такая субсидия):
      использование субсидии ограниченным числом определенных предприятий;
      преимущественное использование субсидии определенными предприятиями;
      предоставление непропорционально больших сумм субсидий некоторым предприятиям;
      способ использования дискретности, которой обладает субсидирующий орган при принятии решения о предоставлении субсидии (в этом отношении, в частности, принимаются во внимание информация о частоте отказов или одобрений заявок на субсидирование и мотивы соответствующих решений).
      4. Субсидия, использование которой ограничено определенными предприятиями, расположенными в обозначенном географическом регионе, являющемся частью территории, на которой распространяются полномочия субсидирующего органа, является специфической. Введение или изменение государственным органом государства-члена ставок налогов, действующих в пределах всей территории, на которой распространяются его полномочия, не рассматривается как специфическая субсидия.
      5. Любая субсидия, подпадающая под положения раздела III настоящего Протокола, рассматривается как специфическая.
      Установление того факта, что субсидия является специфической в соответствии с настоящим разделом, основывается на доказательствах наличия специфичности субсидии.
      6. Государство-член вправе обратиться в Комиссию в целях согласования предоставления им специфической субсидии.
      Государства-члены не применяют компенсирующие меры к субсидиям, которые предоставляются на срок, на условиях и в объемах, которые согласованы Комиссией.
      Государства-члены направляют в Комиссию нормативные правовые акты, предусматривающие предоставление специфических субсидий, в порядке обязательного информирования в срок, установленный международным договором в рамках Союза, предусмотренным пунктом 7 настоящего Протокола.
      В случае если одно из государств-членов имеет основания полагать, что предоставление специфической субсидии другим государством-членом может нанести ущерб отрасли национальной экономики, то такое государство-член вправе инициировать проведение Комиссией соответствующего разбирательства.
      Если по итогам разбирательства подтверждается наличие ущерба отрасли национальной экономики, то Комиссия принимает решение о том, что государство-член, предоставляющее такую специфическую субсидию, обязано устранить условия, приводящие к ущербу, если вовлеченные в разбирательство государства-члены не договорились об ином в течение срока, установленного международным договором в рамках Союза, предусмотренным пунктом 7 настоящего Протокола.
      Комиссия устанавливает разумный срок для исполнения такого решения.
      Если государство-член, в отношении которого принято указанное решение, не исполняет это решение Комиссии в установленный срок, то другие государства-члены могут обратиться в Суд Союза.
      Применение положений настоящего пункта осуществляется с учетом переходных положений, предусмотренных пунктом 1 статьи 105 Договора.
      7. Государства-члены определяют международным договором в рамках Союза:
      порядок добровольного согласования с Комиссией специфических субсидий и принятия Комиссией соответствующих решений;
      порядок проведения Комиссией разбирательств (в том числе по фактам нарушения условий, порядка предоставления и использования специфических субсидий, установленных настоящим Протоколом);
      критерии, на основе которых Комиссия будет принимать решение о допустимости или недопустимости специфических субсидий (в том числе с учетом развития сложившихся и новых кооперационных связей между производителями государств-членов);
      порядок и условия запроса Комиссией информации о предоставляемых субсидиях.
      Срок вступления в силу указанного международного договора предусмотрен пунктом 1 статьи 105 Договора.
      8. В случае если государством-членом для получения специфической субсидии установлено требование в отношении хозяйствующего субъекта о необходимости осуществления технологических операций при производстве определенного товара, то осуществление таких операций в других государствах-членах признается надлежащим выполнением такого требования, если для их осуществления использовались преимущественно сырье и материалы субсидирующего государства-члена. редакция пункта 8 дорабатывается

III. Запрещенные субсидии

      9. Запрещены следующие виды субсидий:
      вывозная субсидия – субсидия, предоставление которой увязано в качестве единственного или одного из нескольких условий с результатами вывоза промышленного товара с территории государства-члена, предоставляющего эту субсидию, на территорию другого государства-члена;
      замещающая субсидия – субсидия, предоставление которой увязано в качестве единственного или одного из нескольких условий с использованием промышленного товара, происходящего с территории государства-члена, предоставляющего эту субсидию.
      Под увязыванием понимается в том числе наличие фактов, свидетельствующих о том, что предоставление субсидии, которое юридически не обусловлено результатами вывоза промышленного товара с территории субсидирующего государства-члена или использованием промышленного товара, происходящего с территории такого государства-члена, в действительности связано с фактическим или ожидаемым экспортом (вывозом), или с экспортной выручкой (выручкой при вывозе), или с требованием по использованию промышленных товаров, происходящих с территории субсидирующего государства-члена.
      Сам по себе факт, что субсидия предоставляется хозяйствующему субъекту, осуществляющему вывоз, не может служить основанием для того, чтобы считать ее вывозной субсидией.
      10. В случае если результатом предоставления одним государством-членом специфической субсидии является причинение ущерба отрасли национальной экономики другого государства-члена, то такая субсидия является запрещенной.
      Причинение ущерба отрасли национальной экономики должно быть доказано в соответствии с разделом V настоящего Протокола.
      11. Государства-члены не сохраняют и не вводят меры, которые применяются на основании нормативного правового акта или правового акта субсидирующего органа, соблюдение которых необходимо для получения специфических субсидий и которые соответствуют одному из следующих условий:
      1) содержат требования о:
      проведении закупок или использовании хозяйствующим субъектом промышленных товаров, происходящих с территории государства-члена, которое вводит меру, или из любого указанного субсидирующим органом местного источника (независимо от того, определяются ли конкретные товары, их объем или стоимость либо доли от объема или стоимости их местного производства);
      ограничении закупок или использовании хозяйствующим субъектом ввозимых с территории любого государства-члена промышленных товаров в количестве, связанном с объемами или стоимостью вывозимых этим хозяйствующим субъектом промышленных товаров, происходящих с территории государства-члена, которое вводит меру;
      2) ограничивают:
      ввоз хозяйствующим субъектом с территории любого государства-члена промышленных товаров, используемых в местном производстве или имеющих отношение к такому производству (в том числе в зависимости от объема или стоимости товаров, происходящих с территории государства-члена, которое вводит меру, и вывозимых этим хозяйствующим субъектом на территорию другого государства-члена);
      ввоз хозяйствующим субъектом с территории любого государства-члена промышленных товаров, используемых в местном производстве или имеющих отношение к такому производству, путем ограничения доступа хозяйствующего субъекта к валюте любого государства-члена в объеме поступлений этой валюты, причитающемся предприятию;
      вывоз хозяйствующим субъектом промышленных товаров на территорию любого государства-члена или продажу хозяйствующим субъектом промышленных товаров на территории любого государства-члена (в зависимости от конкретизации товаров, их объема или стоимости либо доли от объема или стоимости их местного производства, осуществляемого этим хозяйствующим субъектом).
      12. Запрещены специфические субсидии, предоставление которых приводит к серьезному ущемлению интересов любого из государств-членов. Серьезное ущемление интересов одного государства-члена возникает в случае, если результатом предоставления специфической субсидии другим государством-членом является:
      1) вытеснение аналогичного товара с рынка субсидирующего государства-члена или сдерживание роста ввоза аналогичного товара, происходящего с территории любого из государств-членов, на рынок субсидирующего государства-члена;
      2) вытеснение аналогичного товара, происходящего с территории любого государства-члена, с рынка третьего государства-члена или сдерживание роста вывоза такого аналогичного товара на территорию третьего государства-члена;
      3) значительное занижение цены промышленного товара, при производстве, транспортировке или вывозе с территории субсидирующего государства-члена которого использовалась специфическая субсидия, относительно цены аналогичного товара, происходящего с территории другого государства-члена, на одном и том же рынке любого из государств-членов либо значительное сдерживание роста цен, падение цен или упущенные продажи на одном и том же рынке.
      13. Серьезное ущемление интересов, указанное в пункте 12 настоящего Протокола, определяется в соответствии с настоящим разделом, а доказывается в соответствии с разделом V настоящего Протокола.
      14. На территориях государств-членов не предоставляются и не сохраняются меры, указанные в пункте 11 настоящего Протокола, а также запрещенные субсидии, в том числе следующие (при этом под экспортом товаров понимается вывоз товаров с территории субсидирующего государства-члена на территорию другого государства-члена):
      1) программы, освобождающие экспортера от обязательной продажи государству-члену части валютной выручки или допускающие применение множественного курса валюты через частичное обесценение национальной валюты, в связи с чем экспортер получает преимущество за счет курсовой разницы;
      2) внутренние транспортные и фрахтовые тарифы для экспортных отгрузок, устанавливаемые или взимаемые государством-членом на условиях более льготных по сравнению с перевозками на внутреннем рынке;
      3) предоставление товаров и услуг, используемых в производстве экспортируемых товаров, на более льготных условиях, чем для используемых в производстве аналогичных товаров, реализуемых на внутреннем рынке;
      4) полное или частичное освобождение от уплаты, предоставление отсрочки или уменьшение налогов или любых других отчислений, уплачиваемых или подлежащих уплате хозяйствующими субъектами, увязанные с результатами экспорта или с использованием товаров, происходящих с территории государства-члена, предоставляющего указанные льготы. При этом отсрочка не обязательно является запрещенной субсидией, если взимаются подлежащие уплате пени за неуплату налогов. Взимание с экспортируемого товара налога на добавленную стоимость по нулевой ставке не является признаком запрещенной субсидии;
      5) увязанные с результатами экспорта специальные вычеты, сокращающие базу налогообложения товаров, в большем объеме по сравнению с аналогичными товарами, реализуемыми на внутреннем рынке;
      6) освобождение, уменьшение, отсрочка от уплаты налогов или специальные вычеты, применяемые для расчета базы налогообложения, на товары и услуги, используемые в производстве экспортных товаров, в большей мере, чем освобождение от уплаты, уменьшение, отсрочка налогов или специальные вычеты, применяемые для расчета базы налогообложения, на товары и услуги, используемые в производстве аналогичных товаров, реализуемых на внутреннем рынке;
      7) взимание таможенных платежей за сырье и материалы, использующиеся в производстве экспортной продукции, по более низким ставкам, чем за такие же сырье и материалы, использующиеся в производстве аналогичной продукции для потребления на внутреннем рынке, либо возврат таможенных платежей за сырье и материалы, использующиеся в производстве экспортной продукции, в большем объеме, чем за такие же сырье и материалы, использующиеся в производстве аналогичной продукции, реализуемой на внутреннем рынке;
      8) уменьшение или возврат импортных пошлин, которые взимаются с импортных сырья и материалов, использованных в производстве продукции, если в произведенной продукции содержание отечественных сырья или материалов является обязательным (независимо от того, определяются ли конкретные товары, их объем или стоимость либо доля от объема или стоимости их местного производства);
      9) взимание премий, недостаточных для покрытия долгосрочных операционных расходов или убытков по программам гарантирования или страхования экспортных кредитов, страхования или гарантирования от увеличения стоимости экспортных товаров или валютных рисков;
      10) предоставление экспортных кредитов по ставкам ниже тех, которые получатели таких кредитов фактически должны были бы уплачивать за пользование сопоставимым кредитом (один и тот же срок погашения кредита, валюта кредита и т. д.) в рыночных условиях, либо оплата всех или части расходов, понесенных экспортерами или финансовыми учреждениями в связи с получением кредита. Практика экспортного кредитования, отвечающая положениям о процентных ставках Договоренности по официальным экспортным кредитам Организации экономического сотрудничества и развития, не будет рассматриваться в качестве запрещенной субсидии;
      11) снижение тарифов на электроэнергию или энергоносители, отпускаемые предприятию, при условии, что такое субсидирование увязано с результатами экспорта или с использованием отечественных товаров вместо импортных.
      15. Комиссия, руководствуясь настоящим Протоколом, не согласовывает запрещенные субсидии в качестве допустимых.
      Применение положений настоящего пункта осуществляется с учетом переходных положений, предусмотренных пунктом 1 статьи 105 настоящего Договора.
      16. В случае если одно государство-член имеет основание считать, что субсидирующий орган другого государства-члена предоставляет запрещенные субсидии и (или) вводит меры, соблюдение которых необходимо для получения специфических субсидий, в соответствии с настоящим Протоколом, первое государство-член имеет право обратиться к этому другому государству-члену с просьбой о проведении консультаций об отмене таких запрещенных субсидий или мер.
      17. Если в течение 2 месяцев с даты получения по официальным дипломатическим каналам уведомления о проведении консультаций, указанных в пункте 16 настоящего Протокола, государства-члены не достигают взаимного согласия, то имеющиеся разногласия разрешаются в соответствии со статьей 93 Договора.
      Если по результатам процедуры разрешения споров принято решение о том, что одно из государств-членов предоставляет запрещенные субсидии, указанные в пунктах 9 и 12 настоящего Протокола, и (или) применяет меры, указанные в пункте 11 настоящего Протокола, то это государство-член отменяет такие запрещенные субсидии или меры незамедлительно вне зависимости от того, является ли результатом таких запрещенных субсидий или мер причинение ущерба национальной экономике других государств-членов, и вводит компенсирующую меру в отношении таких запрещенных субсидий в соответствии с пунктами 89 – 94 настоящего Протокола.
      18. Субсидирующие органы в течение установленного переходного периода вправе предоставлять субсидии путем применения мер согласно приложению к настоящему Протоколу.

IV. Допустимые субсидии

      19. Субсидии, которые не являются запрещенными и специфическими в соответствии с настоящим Протоколом, признаются допустимыми субсидиями, предоставление которых не искажает взаимную торговлю государств-членов.
      Государства-члены вправе предоставлять такие субсидии без ограничений, и в отношении таких субсидий положения настоящего Протокола, касающиеся применения компенсирующих и ответных мер или запрета на предоставление субсидий, не действуют.
      20. Государства-члены вправе предоставлять допустимые субсидии, предусмотренные настоящим разделом, без согласования с Комиссией.
      Применение положений настоящего пункта осуществляется с учетом переходных положений, предусмотренных пунктом 1 статьи 105 Договора.
      21. Указанные в разделе VII настоящего протокола субсидии, которые являются специфическими в соответствии с разделом II настоящего Протокола, но признаются государствами-членами не искажающими взаимную торговлю, не дают основания для принятия компенсирующих мер в соответствии с разделом VIII настоящего Протокола.

V. Порядок проведения расследований

      22. Расследование в целях анализа соответствия субсидий, предоставляемых на территории государства-члена, положениям настоящего Протокола, а также установления наличия ущерба отрасли национальной экономики вследствие ввоза субсидируемого товара с территории государства-члена, предоставившего специфическую субсидию, либо вытеснения аналогичного товара с рынка субсидирующего государств-члена проводится компетентным органом на основании поданного в соответствии с настоящим Протоколом
в письменной форме обращения национальных производителей аналогичного товара, зарегистрированных на территории этого государства-члена, либо по собственной инициативе компетентного органа (далее – обращение).
      23. Обращение подается национальным производителем аналогичного товара или объединением таких производителей, в число участников которого входят производители, составляющие отрасль национальной экономики, а также представителями этих лиц, имеющими полномочия, оформленные надлежащим образом в соответствии с законодательством государства-члена, на территории которого эти представители зарегистрированы (далее – заявители).
      24. Обращение содержит:
      1) информацию о заявителе;
      2) описание товара (с указанием страны происхождения и кода ТН ВЭД ЕАЭС);
      3) сведения о наличии, характере и размере специфической субсидии;
      4) сведения о производителях субсидируемого товара;
      5) сведения о национальных производителях аналогичного товара;
      6) сведения об изменении объема ввоза субсидируемого товара на территорию государства-члена, в компетентный орган которого подается обращение, за 3 календарных года, предшествующих дате подачи обращения;
      7) сведения об изменении объема вывоза аналогичного товара с территории государства-члена, в компетентный орган которого подается обращение, на территорию других государств-членов;
      8) доказательства наличия ущерба отрасли национальной экономики вследствие ввоза субсидируемого товара, либо вытеснения аналогичного товара с рынка субсидирующего государства-члена. Доказательства наличия материального ущерба отрасли национальной экономики, или угрозы его причинения вследствие ввоза субсидируемого товара, или вытеснения аналогичного товара с рынка субсидирующего государства-члена основываются на объективных факторах, которые характеризуют экономическое положение отрасли национальной экономики и могут быть выражены в количественных показателях (в том числе объем производства товара и объем его продаж, доля товара на рынке государства-члена, себестоимость производства товара, цена товара, данные о загрузке производственных мощностей, производительности труда, размерах прибыли, рентабельности производства и продаж товара, об объеме инвестиций в отрасль национальной экономики);
      9) сведения об изменении объема импорта аналогичного товара (в количественном и стоимостном выражении) на таможенную территорию Союза за 3 календарных года, предшествующих дате подачи обращения;
      10) сведения об изменении объема экспорта аналогичного товара (в количественном и стоимостном выражении) с таможенной территории Союза за 3 календарных года, предшествующих дате подачи обращения;
      11) анализ других факторов, которые могли оказать влияние на отрасль национальной экономики в анализируемый период.
      25. При указании стоимостных показателей, содержащихся в обращении, в целях сопоставимости используется денежная единица, установленная Комиссией для ведения статистики внешней торговли.
      26. Обращение с приложением его неконфиденциальной версии (если в обращении содержится конфиденциальная информация) представляется в компетентный орган и подлежит регистрации в день поступления обращения в этот орган.
      27. Обращение отклоняется по следующим основаниям:
      несоответствие заявителя требованиям, установленным пунктом 23 настоящего Протокола;
      непредставление сведений, указанных в пункте 24 настоящего Протокола;
      недостоверность представленных заявителем сведений.
      Отклонение обращения по иным основаниям не допускается.
      28. Компетентный орган до принятия решения о начале расследования уведомляет в письменной форме уполномоченный орган государства-члена, на территории которого предоставляется рассматриваемая специфическая субсидия, о поступлении обращения.
      29. Компетентный орган в целях принятия решения о начале расследования в течение 30 календарных дней с даты регистрации обращения изучает достаточность и достоверность доказательств и сведений, содержащихся в этом обращении, в соответствии с пунктом 24 настоящего Протокола. В случае необходимости получения компетентным органом дополнительных сведений от заявителя указанный срок может быть продлен, но не должен превышать 40 календарных дней с даты регистрации обращения.
      30. Обращение может быть отозвано заявителем до начала расследования или в ходе его проведения.
      В случае если обращение отзывается до начала расследования, такое обращение считается неподанным.
      В случае если обращение отзывается в ходе проведения расследования, это расследование прекращается либо продолжается по решению компетентного органа.
      31. После принятия к рассмотрению обращения и до принятия решения о начале расследования компетентный орган предлагает уполномоченному органу государства-члена, предоставившего специфическую субсидию, провести консультации в целях уточнения наличия, размера и использования, а также последствий предоставления специфической субсидии и в целях достижения взаимоприемлемого решения. Такие консультации могут проводиться и в ходе расследования.
      32. Проведение консультаций в целях уточнения наличия, размера и последствий предоставления специфической субсидии не препятствует принятию компетентным органом решения о начале расследования, а также о подготовке по результатам такого расследования заключения о соответствии специфической субсидии, предоставленной на территории другого государства-члена, положениям настоящего Протокола и (или) о причинении ущерба отрасли национальной экономики вследствие ввоза субсидируемого товара с территории государства-члена, предоставившего специфическую субсидию, и передаче государству-члену, на территории которого предоставляется рассматриваемая специфическая субсидия, заявления о применении компенсирующей меры.
      33. Компетентный орган до истечения срока, указанного в пункте 29 настоящего Протокола, принимает решение о начале расследования или об отказе в его проведении.
      При принятии решения об отказе в проведении расследования компетентный орган в письменной форме в срок не более 10 календарных дней с даты принятия такого решения уведомляет заявителя о причине отказа в проведении расследования.
      При принятии решения о начале расследования компетентный орган уведомляет в письменной форме уполномоченный орган государства-члена, предоставившего специфическую субсидию, а также другие известные ему заинтересованные лица о принятом решении и обеспечивает в срок не более 5 рабочих дней с даты принятия решения о начале расследования публикацию уведомления о начале расследования. Дата публикации уведомления о начале расследования признается датой начала расследования.
      34. Компетентный орган может принять решение о начале расследования (в том числе по собственной инициативе) в случае, если в распоряжении этого органа имеются доказательства наличия фактов нарушения настоящего Протокола и (или) наличия ущерба отрасли национальной экономики вследствие ввоза субсидируемого товара на территорию данного государства-члена или вытеснения субсидируемым товаром аналогичного товара с рынка государства-члена, предоставившего специфическую субсидию, либо другого государства-члена.
      В случае если доказательств недостаточно для проведения расследования, такое расследование не может быть начато.
      35. После принятия решения о начале расследования компетентный орган направляет известным ему национальным производителям аналогичного товара и производителям субсидируемого товара, являющегося объектом расследования, перечень вопросов, на которые они представляют ответы в целях проведения расследования.
      Перечень вопросов считается полученным с даты его передачи непосредственно представителю национального производителя аналогичного товара или производителя субсидируемого товара или через 7 календарных дней с даты отправки этого перечня по почте.
      Национальные производители аналогичного товара и производители субсидируемого товара, являющегося объектом расследования, которым был направлен перечень вопросов, представляют свои ответы в компетентный орган в течение 30 календарных дней с даты получения ими такого перечня. По мотивированной и изложенной в письменной форме просьбе национальных производителей аналогичного товара и производителей субсидируемого товара, являющегося объектом расследования, указанный срок может быть продлен компетентным органом, но не более чем на 10 календарных дней.
      36. В целях проверки представленных в ходе расследования сведений или получения дополнительных сведений, связанных с проводимым расследованием, компетентный орган может проводить расследование на территории государства-члена, предоставившего специфическую субсидию, при условии получения согласия на это соответствующего производителя субсидируемого товара, являющегося объектом расследования, а также при условии предварительного уведомления представителей правительства соответствующего государства-члена и отсутствия со стороны этого государства-члена возражений в отношении проведения расследования на его территории.
      В целях проверки представленных в ходе расследования сведений или получения дополнительных сведений, связанных с проводимым расследованием, компетентный орган вправе направлять своих представителей к месту нахождения национальных производителей аналогичного товара, проводить консультации и переговоры с заинтересованными лицами, знакомиться с образцами субсидируемого товара, являющегося объектом расследования, и предпринимать иные необходимые для проведения расследования действия, не противоречащие законодательству государства-члена, проводящего расследование.
      37. Компетентный орган в ходе проведения расследования может направлять в уполномоченные органы государства-члена, предоставившего или предоставляющего рассматриваемую субсидию, а также заинтересованным лицам запросы о предоставлении информации, имеющей отношение к проводимому расследованию.
      38. Заинтересованные лица вправе предоставить не позднее даты, указанной в уведомлении о начале расследования, необходимые для проведения расследования сведения (в том числе конфиденциальную информацию) с указанием источника их получения. Компетентный орган вправе запросить у заинтересованных лиц дополнительные сведения.
      39. Доказательства и сведения, относящиеся к расследованию, представляются в компетентный орган на государственном языке государства-члена, проводящего расследование, а оригиналы документов, составленные на иностранном языке, должны сопровождаться удостоверенным в установленном порядке переводом.
      40. Компетентный орган с учетом необходимости защиты конфиденциальной информации в соответствии с настоящим Протоколом в ходе расследования предоставляет заинтересованным лицам по их просьбе в письменной форме возможность ознакомиться со сведениями, представленными в письменной форме любым заинтересованным лицом в качестве доказательств, относящихся к расследованию. Компетентный орган предоставляет участникам расследования возможность ознакомиться с иной информацией, относящейся к расследованию и используемой им в ходе расследования, но не являющейся конфиденциальной, в соответствии с настоящим Протоколом.
      41. Органы государственной власти (управления) государств-членов, уполномоченные в области таможенного дела, ведения государственной статистики, другие органы государственной власти (управления) государств-членов и территориальные (местные) органы государственной власти (управления) оказывают содействие в проведении расследования и предоставляют по запросам компетентного органа необходимые для проведения расследования сведения (в том числе содержащие конфиденциальную информацию).
      42. Срок проведения расследования не превышает 6 месяцев с даты начала расследования.
      Расследование считается завершенным в день направления компетентным органом для рассмотрения в правительство своего государства результатов расследования.
      43. По результатам расследования компетентный орган готовит заключение о соответствии субсидии, предоставленной на территории другого государства-члена, положениям настоящего Протокола.
      44. В случае если по результатам расследования доказано нарушение настоящего Протокола и (или) причинение ущерба отрасли национальной экономики, государство-член, компетентный орган которого провел расследование, передает государству-члену, на территории которого предоставляется рассматриваемая специфическая субсидия, заявление о введении компенсирующей меры.
      45. При определении отрасли национальной экономики территория государства-члена, компетентный орган которого проводит расследование, может рассматриваться как территория, на которой функционируют два или несколько конкурирующих рынков, а национальные производители аналогичного товара в пределах одного из таких рынков могут рассматриваться как отдельная отрасль национальной экономики, если такие производители продают на этом рынке не менее 80 процентов аналогичного товара, производимого ими, и спрос на этом рынке на аналогичный товар не удовлетворяется в значительной мере национальными производителями данного товара, находящимися на остальной территории государства-члена, проводящего расследование. В таких случаях наличие ущерба отрасли национальной экономики может быть установлено, даже если основной части отрасли национальной экономики не причинен ущерб, при условии, что продажа субсидируемого товара сконцентрирована на одном из конкурирующих рынков и ввоз субсидируемого товара причиняет ущерб не менее чем 80 процентам национальных производителей аналогичного товара в пределах одного такого рынка.
      46. Размер специфической субсидии определяется на основе размера выгоды, извлекаемой получателем такой субсидии. При расчете размера выгоды компетентный орган учитывает следующее:
      1) участие субсидирующего органа в капитале организации не рассматривается как предоставление специфической субсидии, если такое участие не может быть расценено как не отвечающее обычной инвестиционной практике (включая предоставление рискового капитала) на территории соответствующего государства-члена;
      2) кредит, предоставленный субсидирующим органом, не рассматривается как специфическая субсидия, если отсутствует разница между суммой, которую организация – получатель кредита уплачивает за государственный кредит, и суммой, которую она уплатила бы за сопоставимый коммерческий кредит, который данная организация может получить на кредитном рынке соответствующего государства-члена. В противном случае выгодой считается разница между этими суммами;
      3) гарантирование кредита субсидирующим органом не рассматривается как предоставление специфической субсидии, если отсутствует разница между суммой, которую организация – получатель гарантии уплачивает за кредит, гарантированный субсидирующим органом, и суммой, которую она уплатила бы за сопоставимый коммерческий кредит без государственной гарантии. В противном случае выгодой считается разница между этими суммами с поправкой на разницу в комиссионных;
      4) поставка субсидирующим органом товаров, или оказание услуг, или закупка товаров не рассматриваются как предоставление специфической субсидии, если товары или услуги поставляются за менее чем адекватное вознаграждение либо закупки не осуществляются за более чем адекватное вознаграждение. Адекватность вознаграждения определяется исходя из существующих рыночных условий покупки и продажи таких товаров и услуг на рынке соответствующего государства-члена (включая цену, качество, доступность, ликвидность, транспортировку и другие условия покупки или продажи товара).
      47. Расчет размера субсидии осуществляется на единицу товара (тонну, кубический метр, штуку и др.), ввезенного на территорию государства-члена, компетентный орган которого проводит расследование, либо реализованного на рынке государства-члена, на территории которого предоставляется специфическая субсидия, или на рынке другого государства-члена.
      48. При расчете размера субсидии должны учитываться показатели инфляции в соответствующем государстве-члене в случае, если темпы инфляции настолько высоки, что могут искажать полученные результаты.
      49. Размер субсидии на единицу товара устанавливается исходя из размера расходов государства-члена, предоставившего специфическую субсидию, на эти цели.
      50. При расчете размера субсидии на единицу товара стоимость такого товара определяется как общая стоимость продаж получателя субсидии за 12 месяцев, которые предшествовали получению субсидии и по которым имеются необходимые данные.
      51. При расчете размера субсидии необходимо из общей суммы субсидии вычесть сумму любого регистрационного сбора или другие расходы, понесенные для получения субсидии.
      52. Если субсидия предоставляется не в отношении определенного количества произведенного, вывезенного или транспортированного промышленного товара, то расчет размера субсидии на единицу товара осуществляется путем деления общей суммы субсидии на объем производства, продаж или вывоза такого товара за период предоставления субсидии с учетом при необходимости доли ввозимого субсидируемого товара в общем объеме производства, продаж или вывоза товара.
      53. Если субсидия предоставляется в связи с развитием или приобретением основных фондов, то расчет размера субсидии осуществляется путем распределения субсидии на средний срок амортизации таких основных фондов в рассматриваемой отрасли экономики государства-члена, предоставившего специфическую субсидию. Расчет размера субсидии на единицу товара включает в себя также субсидии, которые предоставлялись на приобретение основных фондов до начала периода, охватываемого расследованием, но срок амортизации которых еще не истек.
      54. При расчете размера субсидии в случае, если величина субсидии, предоставляемой в разные периоды времени или на разные цели для одного и того же товара, различна, применяются средневзвешенные показатели размера субсидии исходя из объема производства, продаж или вывоза товара.
      55. Если субсидия предоставляется в форме налоговых льгот, стоимость товара определяется из расчета общей стоимости его продаж за последние 12 месяцев, в течение которых применялись налоговые льготы.
      56. Субсидии, предоставленные в течение календарного года разными субсидирующими органами и (или) для выполнения разных программ, должны суммироваться.
      57. Факт вытеснения аналогичного товара с рынка субсидирующего государства-члена либо с рынка другого государства-члена, или сдерживания роста ввоза аналогичного товара на территорию субсидирующего государства-члена, или сдерживания роста вывоза товара на территорию другого государства-члена устанавливается в случае, если доказано, что имело место неблагоприятное изменение доли аналогичного товара на рынке субсидирующего государства-члена либо на рынке другого государства-члена относительно субсидируемого товара. Указанный факт устанавливается за период, достаточный для доказательства четких тенденций в развитии рынка соответствующего товара, который в обычных условиях должен составлять не менее 1 года.
      58. Неблагоприятное изменение доли аналогичного товара на рынке субсидирующего государства-члена либо на рынке другого государства-члена включает в себя одну из следующих ситуаций:
      1) рыночная доля субсидируемого товара увеличивается;
      2) рыночная доля субсидируемого товара остается неизменной в обстоятельствах, при которых в отсутствие специфической субсидии она должна была уменьшаться;
      3) рыночная доля субсидируемого товара падает, но более медленными темпами, чем это происходило бы в случае отсутствия специфической субсидии.
      59. Занижение цен устанавливается на основе сопоставления цен субсидируемого товара на соответствующем рынке с ценами товара, при производстве, транспортировке или вывозе на территорию любого из государств-членов которого не использовалась специфическая субсидия. Сопоставление производится на одном и том же уровне торговли и за сравнимые периоды времени. В ходе сопоставления во внимание принимаются любые факторы, влияющие на сопоставимость цен. В случае если указанное сопоставление произвести невозможно, наличие занижения цен может быть установлено на основе средних экспортных цен.
      60. В случае если два государства-члена ведут спор в соответствии со статьей 93 Договора о наличии серьезного ущемления интересов согласно пунктам 12, 57 – 59, 61 и 62 настоящего Протокола на рынке третьего государства-члена, такое государство-член предоставляет государствам-членам, являющимся сторонами спора, имеющуюся в его распоряжении статистическую информацию, относящуюся к предмету спора, в отношении изменений на рынке такого третьего государства-члена доли товаров, происходящих с территорий государств-членов, являющихся сторонами спора, а также статистическую информацию по ценам соответствующих товаров. При этом такое государство-член вправе не проводить специальный анализ рынка или цен, а также не предоставлять информацию, которую считает коммерческой или государственной тайной.
      61. Факт наличия серьезного ущемления интересов не может быть установлен при наличии в течение соответствующего периода времени одного из следующих обстоятельств:
      1) наличие запрета или ограничений вывоза товара с территории государства-члена, устанавливающего факт наличия серьезного ущемления интересов, либо запрета или ограничений ввоза товара с территории такого государства-члена на рынок другого государства-члена;
      2) принятие уполномоченным органом государства-члена, которое ввозит аналогичный товар и практикует монополию торговли или государственную торговлю этим товаром, решения по некоммерческим причинам переориентировать ввоз из государства-члена, устанавливающего факт наличия серьезного ущемления интересов, на ввоз из другого государства-члена;
      3) стихийные бедствия, забастовки, перебои на транспорте или другие форс-мажорные обстоятельства, оказывающие серьезное негативное воздействие на производство, качество, количество или цену товара, предназначенного для вывоза из государства-члена, устанавливающего факт наличия серьезного ущемления интересов;
      4) наличие договоренностей, ограничивающих вывоз из государства-члена, устанавливающего факт наличия серьезного ущемления интересов;
      5) добровольное сокращение возможности вывоза промышленного товара из государства-члена, устанавливающего факт наличия серьезного ущемления интересов (включая ситуацию, когда хозяйствующие субъекты этого государства-члена автономно переориентировали экспорт этого аналогичного товара на новые рынки);
      6) несоответствие стандартам и (или) другим административным требованиям в государстве-члене, на территорию которого ввозится товар.
      62. При отсутствии обстоятельств, указанных в пункте 61 настоящего Протокола, наличие серьезного ущемления интересов определяется на основе информации, предоставленной в Суд Союза или полученной Судом Союза самостоятельно.
      63. Ущерб отрасли национальной экономики вследствие ввоза субсидируемого товара устанавливается на основе результатов анализа объема ввоза субсидируемого товара и воздействия такого ввоза на цены аналогичного товара на рынке государства-члена, компетентный орган которого проводит расследование, и на национальных производителей аналогичного товара.
      64. При анализе объема ввоза субсидируемого товара компетентный орган определяет, произошло ли увеличение ввоза субсидируемого товара (в абсолютных показателях либо относительно производства или потребления аналогичного товара в государстве-члене, компетентный орган которого проводит расследование).
      65. При анализе воздействия ввоза субсидируемого товара на цены аналогичного товара на рынке государства-члена, компетентный орган которого проводит расследование, компетентный орган устанавливает:
      1) были ли цены субсидируемого товара ниже цен аналогичного товара на рынке этого государства-члена;
      2) привел ли ввоз субсидируемого товара к снижению цен аналогичного товара на рынке этого государства-члена;
      3) препятствовал ли ввоз субсидируемого товара росту цен аналогичного товара на рынке этого государства-члена, который имел бы место в случае отсутствия такого ввоза.
      66. Анализ воздействия ввоза субсидируемого товара на отрасль национальной экономики заключается в оценке экономических факторов, имеющих отношение к состоянию отрасли национальной экономики, в том числе:
      1) происшедшего или возможного в будущем сокращения производства, продажи аналогичного товара, доли его на рынке государства-члена, компетентный орган которого проводит расследование, прибыли, производительности труда, доходов от привлеченных инвестиций или использования производственных мощностей;
      2) факторов, влияющих на цены аналогичного товара на рынке государства-члена, компетентный орган которого проводит расследование;
      3) происшедшего или возможного в будущем негативного воздействия на движение денежных потоков, запасы аналогичного товара, уровень занятости, заработную плату, темпы роста производства, возможность привлечения инвестиций.
      67. Воздействие ввоза субсидируемого товара на отрасль национальной экономики оценивается применительно к производству аналогичного товара в государстве-члене, компетентный орган которого проводит расследование, если имеющиеся данные позволяют выделить производство аналогичного товара на основе таких критериев, как производственный процесс, продажа товара его производителями и прибыль. В случае если имеющиеся данные не позволяют выделить производство аналогичного товара, воздействие ввоза субсидируемого товара на отрасль национальной экономики оценивается применительно к производству наиболее узкой группы или номенклатуры товаров, которые включают в себя аналогичный товар и о которых имеются необходимые данные.
      68. Установление ущерба отрасли национальной экономики вследствие ввоза субсидируемого товара основывается на анализе всех относящихся к делу и имеющихся в распоряжении компетентного органа доказательств и сведений. Компетентный орган анализирует в том числе динамику и влияние импортных поставок аналогичного товара на таможенную территорию Союза, поставок из других государств-членов. При этом ни один, ни несколько факторов из числа установленных в результате анализа объема ввоза субсидируемого товара и воздействия такого ввоза на отрасль национальной экономики не могут иметь решающее значение для установления ущерба отрасли национальной экономики вследствие ввоза субсидируемого товара. Помимо ввоза субсидируемого товара компетентный орган анализирует другие известные факторы, вследствие которых в тот же период причиняется ущерб отрасли национальной экономики. Указанный ущерб не относится компетентным органом к ущербу отрасли национальной экономики вследствие ввоза субсидируемого товара.
      69. При установлении угрозы причинения материального ущерба отрасли национальной экономики вследствие ввоза субсидируемого товара компетентный орган учитывает все имеющиеся факторы, в том числе следующие:
      1) характер, размер субсидии или субсидий и их возможное воздействие на торговлю;
      2) темпы роста ввоза субсидируемого товара, свидетельствующие о реальной возможности дальнейшего увеличения такого ввоза;
      3) наличие у производителей субсидируемого товара в субсидирующем государстве-члене достаточных возможностей увеличения ввоза субсидируемого товара или очевидная неотвратимость увеличения таких возможностей;
      4) уровень цен субсидируемого товара, если такой уровень цен может привести к снижению или сдерживанию цены аналогичного товара на рынке государства-члена, компетентный орган которого проводит расследование, и к дальнейшему росту спроса на субсидируемый товар;
      5) запасы субсидируемого товара у производителя.
      70. При этом ни один, ни несколько факторов из числа факторов, указанных в пункте 69 настоящего Протокола, не могут иметь решающее значение для установления угрозы причинения материального ущерба отрасли национальной экономики вследствие ввоза субсидируемого товара.
      71. Решение о наличии угрозы причинения материального ущерба отрасли национальной экономики принимается в случае, если в ходе расследования по результатам анализа факторов, указанных в пункте 69 настоящего Протокола, компетентный орган пришел к заключению о неотвратимости продолжения ввоза субсидируемого товара и причинения таким ввозом материального ущерба отрасли национальной экономики в случае непринятия компенсирующей меры.
      72. Заинтересованными лицами при проведении расследования являются:
      1) национальный производитель аналогичного товара, объединение национальных производителей, большинство участников которого являются производителями аналогичного товара;
      2) производитель субсидируемого товара, являющегося объектом расследования, объединение производителей такого субсидируемого товара, большинство участников которого являются производителями данного товара;
      3) субсидирующее государство-член и (или) уполномоченный орган субсидирующего государства-члена;
      4) общественные объединения потребителей (в случае если субсидируемый товар, являющийся объектом расследования, потребляется преимущественно физическими лицами);
      5) потребители субсидируемого товара, являющегося объектом расследования (в случае если они используют этот товар при производстве продукции) и объединения таких потребителей.
      73. Заинтересованные лица, указанные в пункте 72 настоящего Протокола, действуют в ходе расследования самостоятельно или через своих представителей, у которых в соответствии с законодательством государства-члена, компетентный орган которого проводит расследование, имеются должным образом оформленные полномочия.
      В случае если заинтересованное лицо в ходе расследования действует через уполномоченного представителя, компетентный орган доводит до заинтересованного лица все сведения о предмете расследования только через этого представителя.
      74. Информация, представляемая заинтересованным лицом в компетентный орган, рассматривается в качестве конфиденциальной при представлении этим лицом обоснований, свидетельствующих о том, что раскрытие такой информации предоставит преимущество в условиях конкуренции третьему лицу либо повлечет за собой неблагоприятные последствия для лица, представившего информацию, или для лица, у которого получена эта информация. Конфиденциальная информация не должна разглашаться без разрешения представившего ее заинтересованного лица, за исключением случаев, предусмотренных законодательством государств-членов.
      Компетентный орган вправе требовать от представляющего конфиденциальную информацию заинтересованного лица представление ее неконфиденциальной версии. Неконфиденциальная версия должна содержать сведения, достаточные для понимания сути представленной конфиденциальной информации. В случае если в ответ на это требование заинтересованное лицо заявляет, что конфиденциальная информация не может быть представлена в таком виде, это лицо представляет соответствующие обоснования.
      В случае если компетентный орган установит, что обоснования, представленные заинтересованным лицом, не позволяют отнести представленную информацию к конфиденциальной, либо заинтересованное лицо, не представившее неконфиденциальную версию конфиденциальной информации, не представляет и соответствующее обоснование или представляет сведения, которые не являются таким обоснованием, компетентный орган может не учитывать эту информацию.
      75. Компетентный орган несет предусмотренную законодательством своего государства-члена ответственность за разглашение конфиденциальной информации.

VI. Общие исключения

      76. Ничто в настоящем Протоколе не должно быть истолковано:
      1) как требование к какому-либо государству-члену предоставлять какую-либо информацию, раскрытие которой оно считает противоречащим существенным интересам его безопасности;
      2) как препятствие любому государству-члену предпринимать действия, которые оно сочтет необходимым для защиты существенных интересов его безопасности:
      действия в отношении расщепляемых материалов или материалов, из которых они производятся;
      действия в отношении разработки, производства и торговли оружием, боеприпасами и военными материалами, а также другими товарами и материалами, которые осуществляются прямо или косвенно в целях снабжения вооруженных сил;
      действия, принимаемые в военное время или в других чрезвычайных обстоятельствах в международных отношениях;
      3) как препятствие любому государству-члену предпринимать любые действия во исполнение его обязательств по Уставу Организации Объединенных Наций для сохранения мира во всем мире и международной безопасности.
      77. Положения настоящего Протокола не препятствуют государствам-членам использовать специфические субсидии, искажающие торговлю, если такие субсидии вводятся в исключительных обстоятельствах (при условии, что целью этих мер не является ограничение ввоза товаров с территорий других государств-членов и такие меры не носят дискриминационного характера) и если их введение обусловлено необходимостью в защите:
      1) общественной морали, общественного правопорядка и государственной безопасности;
      2) жизни или здоровья людей, животных и растений;
      3) национальных сокровищ художественной, исторической или археологической ценности;
      4) прав на интеллектуальную собственность;
      5) истощаемых природных ресурсов (если подобные меры проводятся одновременно с ограничением внутреннего производства или потребления).

VII. Специфические субсидии, предоставление
которых не является основанием для
принятия компенсирующих мер

      78. Не является основанием для принятия компенсирующих мер предоставление такой специфической субсидии, как помощь на исследовательскую деятельность, осуществляемую хозяйствующими субъектами, а также высшими учебными заведениями и научными учреждениями на контрактной основе с хозяйствующими субъектами, при условии, что такая помощь покрывает не более 75 процентов стоимости промышленных исследований или 50 процентов стоимости разработок на доконкурентной стадии и что она предоставляется исключительно на покрытие:
      1) расходов на персонал (исследователи, техники и другой вспомогательный персонал, занятый исключительно исследовательской деятельностью);
      2) расходов на инструменты, оборудование, землю и сооружения, используемые исключительно и постоянно для исследовательской деятельности (за исключением продажи на коммерческой основе);
      3) расходов на консультационные и эквивалентные услуги, используемые исключительно для исследовательской деятельности(включая покупку результатов научных исследований, технических знаний, патентов и т. п.);
      4) дополнительных накладных расходов, понесенных непосредственно в результате исследовательской деятельности;
      5) других текущих расходов (на материалы, обеспечение и т. п.), понесенных непосредственно в результате исследовательской деятельности.
      79. Для целей настоящего раздела под промышленными исследованиями понимаются запланированные исследования или важнейшие исследования, направленные на открытие новых знаний в расчете на то, что такие знания могут оказаться полезными в разработке новых товаров, технологических процессов или услуг, а также для существенного улучшения существующих товаров, процессов или услуг.
      Под разработками на доконкурентной стадии понимается перевод результатов промышленных исследований в план, чертеж или макет новых, модифицированных или улучшенных товаров, технологических процессов или услуг, предназначенных для продажи или использования (включая создание первого прототипа, непригодного для коммерческого использования). Указанные разработки могут также включать формулировку концепции и дизайн альтернативных товаров, способов или услуг, а также первоначальные демонстрационные либо пилотные проекты при условии, что они не могут быть приспособлены или использованы для промышленного применения или коммерческой эксплуатации. Указанные разработки не распространяются на текущие
и периодические изменения в существующих товарах, производственных линиях, процессах обработки, услугах и других обычных операциях, даже если такие изменения приводят к улучшению.
      80. Допустимый уровень помощи, указанный в пункте 78 настоящего Протокола, не дающий основания для принятия компенсирующих мер, устанавливается по отношению к общей сумме соответствующих расходов, понесенных за период осуществления определенного проекта.
      В случае реализации программ, объединяющих промышленные исследования и разработки на доконкурентной стадии, допустимый уровень помощи, не дающий основания для принятия мер, не должен быть выше среднего арифметического значения допустимых уровней для этих двух категорий, рассчитанного с учетом всех расходов, указанных в пункте 78 настоящего Протокола.
      81. Положения настоящего Протокола не применяются к фундаментальным научным исследованиям, проводимым высшими учебными заведениями или научными учреждениями независимо. Под фундаментальными исследованиями понимается расширение общих научных и технических знаний, не связанных с промышленными или коммерческими целями.
      82. Помощь неблагополучным регионам на территории государства-члена, которая предоставляется в общих рамках регионального развития, является неспецифической (с учетом положений раздела II настоящего Протокола) и распределяется между соответствующими регионами при условии, что:
      1) каждый неблагополучный регион должен представлять собой четко обозначенную компактную административную и экономическую зону;
      2) такой регион рассматривается как неблагополучный на основе нейтральных и объективных критериев, показывающих, что трудности региона возникают в силу не только временных обстоятельств (такие критерии должны быть четко определены в законах, правилах или других официальных документах с тем, чтобы их можно было проверить);
      3) критерии, указанные в подпункте 2 настоящего пункта, включают в себя измерение экономического развития, которое основано как минимум на одном из следующих показателей, измеренных за 3-летний период (такое измерение может быть комплексным и может учитывать другие показатели):
      доход на душу населения или на домашнее хозяйство либо размер валового внутреннего продукта на душу населения, который не должен превышать 85 процентов среднего показателя для соответствующей территории;
      уровень безработицы, который должен составлять по крайней мере 110 процентов от среднего показателя для данной территории.
      83. Общие рамки регионального развития означают, что региональные программы субсидирования являются частью внутренне последовательной и универсально применяемой политики регионального развития и что субсидии на региональное развитие не предоставляются отдельным географическим пунктам, не оказывающим или практически не оказывающим влияния на развитие региона.
      Нейтральные и объективные критерии означают критерии, которые не предоставляют определенным регионам льготы сверх того, что необходимо для устранения или сокращения различий между регионами в рамках политики регионального развития. В этом отношении региональные программы субсидирования включают максимальные суммы помощи, которые могут быть предоставлены по каждому субсидируемому проекту. Такие максимальные суммы дифференцируются в зависимости от уровня развития регионов, которым оказывается помощь, и выражаются в виде расходов на инвестиции или на создание рабочих мест. В пределах этих сумм помощь распределяется достаточно широко, чтобы избежать преимущественного использования субсидий или предоставления непропорционально больших сумм определенным предприятиям в соответствии с разделом II настоящего Протокола.
      84. Не является основанием для принятия компенсирующих мер содействие в адаптации существующих производственных мощностей (под которыми понимаются производственные мощности, находящиеся в эксплуатации по крайней мере 2 года до введения новых требований по охране окружающей среды) к новым требованиям в отношении охраны окружающей среды, налагаемым законодательством и (или) нормативными актами, которые влекут за собой дополнительные ограничения и усиление финансового бремени для хозяйствующих субъектов, при условии, что такое содействие:
      1) является единовременной, неповторяющейся мерой;
      2) составляет не более 20 процентов расходов по адаптации;
      3) не покрывает расходов на замену и эксплуатацию субсидируемого оборудования, которые возлагаются на предприятия;
      4) непосредственно связано и пропорционально планируемому хозяйствующим субъектом сокращению загрязнения и не покрывает экономии на производственных расходах, которая может быть достигнута;
      5) доступно для всех хозяйствующих субъектов, которые могут перейти на новое оборудование и (или) производственные процессы.

VIII. Введение и применение компенсирующих мер
и ответных мер

      85. Компетентный орган одного государства-члена вправе проводить расследование о соответствии субсидий, предоставляемых на территориях других государств-членов, положениям настоящего Протокола или расследование на предмет применения другими государствами-членами мер, указанных в пункте 11 настоящего Протокола, в порядке, установленном разделом V настоящего Протокола. Компетентный орган, инициировавший расследование, информирует государства-члены о начале расследования. Компетентные органы вправе запрашивать необходимую информацию о ходе проведения расследования.
      86. В случае если компетентный орган одного государства-члена в результате проведенного расследования устанавливает, что субсидирующий орган другого государства-члена предоставляет специфическую субсидию и эта специфическая субсидия наносит ущерб отрасли национальной экономики государства-члена, компетентный орган которого проводит расследование, то такой компетентный орган может передать субсидирующему государству-члену заявление о применении компенсирующей меры. Указанное заявление должно содержать доказательства несоответствия субсидии положениям настоящего Протокола.
      87. В случае если по итогам разбирательства, проведенного в соответствии с пунктом 6 настоящего Протокола, Комиссией подтверждается наличие ущерба отрасли национальной экономики одного из государств-членов, то компетентный орган такого государства-члена может передать субсидирующему государству-члену заявление о применении компенсирующей меры. Указанное заявление должно содержать доказательства недопустимости субсидии в соответствии с подпунктом 3 пункта 6 статьи 93 Договора.
      Государства-члены не применяют компенсирующие меры к субсидиям, согласованным Комиссией в соответствии с пунктом 6 настоящего Протокола.
      Применение положений настоящего пункта осуществляется с учетом переходных положений, предусмотренных пунктом 1 статьи 105 настоящего Договора.
      88. Заявление о применении компенсирующей меры может быть удовлетворено добровольно государством-членом, получившим такое заявление, в срок, не превышающий 2 месяцев, либо по результатам разрешения споров.
      89. Государство-член, получившее заявление о применении компенсирующей меры, правомерность которой была признана добровольно таким государством-членом или по результатам разрешения споров в соответствии со статьей 93 Договора, вводит компенсирующую меру в соответствии с заявлением в течение 30 календарных дней.
      90. Компенсирующая мера, вводимая в соответствии с пунктом 89 настоящего Протокола, складывается из суммы указанных в заявлении о применении компенсирующей меры предоставленной субсидии и процентов, начисленных на сумму субсидии за весь период пользования этими денежными средствами (имуществом).
      Сумма субсидии рассчитывается в соответствии с настоящим Протоколом.
      Процентная ставка равна полуторному размеру ставки рефинансирования, действующей на дату предоставления субсидии и установленной национальным (центральным) банком субсидирующего государства-члена. При этом процентная ставка рассчитывается путем применения сложного процента в отношении всего периода с даты предоставления субсидии до даты исполнения компенсирующей меры.
      Сложный процент означает процент, начисляемый каждый год на сумму с процентами, начисленными в предыдущем году.
      91. Компенсирующая мера является исполненной после того, как сумма субсидии с учетом соответствующих процентов была изъята у получателя субсидии и перечислена в бюджет субсидирующего государства-члена.
      92. Компенсирующая мера не является исполненной, если она взимается из источников, отличных от указанных в пункте 91 настоящего Протокола.
      По взаимному согласию государства-истца и государства-ответчика исключительно во избежание обхода уплаты получателем субсидии средств, составляющих компенсирующую меру, источники взимания компенсирующей меры могут меняться.
      93. Исполнение компенсирующей меры является достаточным основанием для того, чтобы удовлетворенное заявление о применении компенсирующей меры являлось исполненным. При этом государство-член исполняет такое заявление в срок, не превышающий 1 календарного года с даты удовлетворения такого заявления.
      94. В случае если государство-член не исполняет удовлетворенное заявление о применении компенсирующей меры в установленный срок, заявившее государство-член вправе применить ответные меры, которые должны быть приблизительно соразмерны компенсирующей мере.
      Для целей настоящего Протокола под ответными мерами понимается временное приостановление выполнения государством-членом, которое вводит ответную меру, своих обязательств в отношении государства-члена, против которого вводится ответная мера, вытекающих из действующих между ними договоров торгово-экономического характера (за исключением относящихся к нефтяной и газовой отраслям).
      Ответные меры носят временный характер и применяются государством-истцом только до тех пор, пока мера, нарушающая положения Договора, не будет отменена или изменена таким образом, чтобы соответствовать положениям Договора, или пока государства-члены не договорятся об ином.

IX. Уведомления

      95. Государства-члены (уполномоченные органы государств-членов) ежегодно, не позднее 1 декабря, уведомляют друг друга и Комиссию обо всех субсидиях, планируемых к предоставлению в очередном году на федеральном (республиканском) и региональном (муниципальном, местном) уровнях.
      Государства-члены не относят к конфиденциальной информацию о предоставляемых субсидиях, за исключением случаев, предусмотренных пунктом 76 настоящего Протокола.
      96. Источниками информации для уведомлений в соответствии с пунктом 95 настоящего Протокола являются расходные части проектов федерального/республиканского бюджета, а также бюджетов административно-территориальных единиц.
      97. Государства-члены (уполномоченные органы государств-членов) ежеквартально, не позднее 30-го числа месяца, следующего за отчетным кварталом, представляют друг другу и в Комиссию составленные по установленной форме уведомления о предоставленных на федеральном (республиканском) и региональном (муниципальном, местном) уровнях субсидиях за отчетный квартал.
      Применение положений настоящего пункта осуществляется с учетом переходных положений, предусмотренных пунктом 1 статьи 105 настоящего Договора.
      98. Государства-члены (уполномоченные органы государств-членов) ежегодно, не позднее 1 июля года, следующего за отчетным, представляют друг другу и в Комиссию составленные по установленной форме уведомления о предоставленных на федеральном (республиканском) и региональном (муниципальном, местном) уровнях субсидиях за отчетный год. Указанное уведомление должно содержать достаточно информации для того, чтобы уполномоченный орган другого государства-члена и Комиссия смогли оценить сумму предоставляемых субсидий и их соответствие положениям настоящего Протокола.
      99. Формы уведомлений о субсидиях государств-членов (уполномоченных органов государств-членов), предусмотренных настоящим разделом, а также порядок их заполнения утверждаются Комиссией по согласованию с государствами-членами.
      100. В уведомлениях о субсидиях указывается следующая информация:
      1) наименовние программы субсидирования (при ее наличии), краткое описание или обозначение субсидии (например, «Развитие малого предпринимательства»);
      2) отчетный период, за который представляется уведомление;
      3) основное назначение и (или) цель субсидии (данные о цели предоставления субсидии, как правило, содержатся в нормативном правовом акте, в соответствии с которым предоставляется субсидия);
      4) основание для предоставления субсидии (наименование нормативного правового акта, в соответствии с которым предоставляется субсидия, а также краткое описание данного акта);
      5) форма субсидии (грант, заем, налоговая льгота и т. д.);
      6) субъект (производитель, экспортер или иное лицо) и способ предоставления субсидии (с помощью каких средств предоставляется субсидия, с установленной или переменной суммой на единицу товара (при втором варианте указывается механизм определения суммы)), а также механизм и условия предоставления субсидии;
      7) размер субсидии (годовая или общая сумма, ассигнованная на субсидию, по возможности – субсидия на единицу продукции);
      8) срок действия субсидии и (или) любое другое временное ограничение, применимое к субсидии (включая дату открытия (завершения) субсидии);
      9) данные об эффекте на торговлю (статистические данные, позволяющие произвести оценку торговых эффектов субсидии);
      101. Необходимо, чтобы по возможности информация, указанная в пункте 100 настоящего Протокола, содержала статистические данные о производстве, потреблении, импорте и экспорте субсидируемых товаров или секторов:
      1) за 3 последних года, по которым имеются статистические данные;
      2) за год, предшествующий введению субсидии или последнему важному изменению субсидии.

Приложение
к Протоколу о единых правилах
предоставления промышленных субсидий

                            Перечень
       мер, в отношении которых не применяются положения
           Протокола о единых правилах предоставления
                      промышленных субсидий

Описание меры	Переходный период в отношении меры
I. Республика Беларусь
Меры в отношении инвестиционных соглашений, заключенных в соответствии с Указом Президента Республики Беларусь от 4 апреля 2009 г. № 175 «О мерах по развитию производства легковых автомобилей» и решением Комиссии Таможенного союза от 27 ноября 2009 г. № 130 «О едином таможенно-тарифном регулировании таможенного союза Республики Беларусь, Республики Казахстан и Российской Федерации»*	до 1 июля 2018 г.
II. Республика Казахстан
1. Субсидирование процентной ставки по кредитам банков экспортно ориентированных производств в соответствии с постановлением Правительства Республики Казахстан от 13 апреля 2010 г. № 301 «Об утверждении Программы «Дорожная карта бизнеса 2020»	до 1 июля 2016 г. по кредитам, выданным кредитными организациями до 1 июля 2011 г.
2. Освобождение товаров, признанных казахстанскими согласно критериям достаточной переработки, от таможенных пошлин и налогов при вывозе с территории свободного склада на остальную часть таможенной территории Таможенного союза в соответствии с Кодексом Республики Казахстан от 10 декабря 2008 г. № 99-I «О налогах и других обязательных платежах в бюджет» (Налоговым кодексом), постановлением Правительства Республики Казахстан от 22 октября 2009 г. № 1647 «Об утверждении Правил по определению страны происхождения товара, составлению и выдаче акта экспертизы о происхождении товара и оформлению, удостоверению и выдаче сертификата о происхождении товара» и Соглашением о свободных складах и таможенной процедуре свободного склада от 18 июня 2010 года.	до 1 января 2017 г.
3. Освобождение товаров, признанных казахстанскими согласно критериям достаточной переработки, от таможенных пошлин и налогов при вывозе с территории специальных экономических зон на остальную часть таможенной территории Таможенного союза в соответствии с Соглашением по вопросам свободных (специальных, особых) экономических зон на таможенной территории таможенного союза и таможенной процедуры свободной таможенной зоны от 18 июня 2010 года, Законом Республики Казахстан от 21 июля 2011 г. № 469-IV «О специальных экономических зонах в Республике Казахстан» и постановлением Правительства Республики Казахстан от 22 октября 2009 г. № 1647 «Об утверждении Правил по определению страны происхождения товара, составлению и выдаче акта экспертизы о происхождении товара и оформлению, удостоверению и выдаче сертификата о происхождении товара»	до 1 января 2017 г.
4. Освобождение от уплаты таможенных пошлин и налогов на ввозимые автокомпоненты и произведенные автомобили и от ввозной таможенной пошлины на автомобили при перемещении по таможенной территории Таможенного союза в соответствии с приказом Министерства индустрии и новых технологий Республики Казахстан от 11 июня 2010 г. № 113 «О некоторых вопросах заключения, условиях и типовой форме Соглашения о промышленной сборке моторных транспортных средств с юридическими лицами – резидентами Республики Казахстан» и решением Комиссии Таможенного союза от 27 ноября 2009 г. № 130 «О едином таможенно-тарифном регулировании таможенного союза Республики Беларусь, Республики Казахстан и Российской Федерации»*	до 1 июля 2018 г.
5. Местное содержание в контрактах на недропользование между Правительством Республики Казахстан и недропользователем, заключенных до 1 января 2012 г., в соответствии с Законом Республики Казахстан от 24 июня 2010 г. № 291-IV «О недрах и недропользовании» редакция пункта 5 дорабатывается 6. Местное содержание в закупках Фонда национального благосостояния (ФНБ) «Самрук-Казына» и организаций, 50 % и более голосующих акций (долей участия) которых прямо или косвенно владеет ФНБ «Самрук-Казына», а также в компаниях, которые прямо или косвенно принадлежат государству (доля государства в которых составляет 50 % и более) в соответствии с Законом Республики Казахстан от 1 февраля 2012 г. № 550-IV «О фонде национального благосостояния» и Постановлением Правительства Республики Казахстан от 28 мая 2009 г. № 787 «Об утверждении Типовых правил закупок товаров, работ и услуг, осуществляемых национальным управляющим холдингом, национальными холдингами, национальными компаниями и организациями, пятьдесят и более процентов акций (долей участия) которых прямо или косвенно принадлежат национальному управляющему холдингу, национальному холдингу, национальной компании»	до 1 января 2020 г., если иное не будет предусмотрено протоколом о присоединении Республики Казахстан к Всемирной торговой организации до 1 января 2016 г., если иное не будет предусмотрено протоколом о присоединении Республики Казахстан к Всемирной торговой организации
III. Российская Федерация
1. Меры в отношении заключенных до 28 февраля 2011 г. инвестиционных соглашений, которые включают положения Указа Президента Российской Федерации от 5 февраля 1998 г. № 135 «О дополнительных мерах по привлечению инвестиций для развития отечественной автомобильной промышленности», постановления Правительства Российской Федерации от 29 марта 2005 г. № 166 «О внесении изменений в Таможенный тариф Российской Федерации в отношении автокомпонентов, ввозимых для промышленной сборки» и Решения Комиссии Таможенного союза от 27 ноября 2009 г. № 130 «О едином таможенно-тарифном регулировании таможенного союза Республики Беларусь, Республики Казахстан и Российской Федерации»	переходный период соответствует сроку действия соглашений, установленному при их подписании, и может быть продлен на срок, предусмотренный Протоколом от 16 декабря 2011 года о присоединении Российской Федерации к Марракешскому соглашению об учреждении Всемирной торговой организации от 15 апреля 1994 г., но не может превышать 2 календарных лет
2. Меры, применяемые в соответствии с Федеральным законом от 10 января 2006 г. № 16-ФЗ «Об Особой экономической зоне в Калининградской области и о внесении изменений в некоторые законодательные акты Российской Федерации»	до 1 апреля 2016 г.

*Применяются после утверждения Высшим советом условий применения понятия «промышленная сборка моторных транспортных средств» на территориях
государств-членов.

ПРИЛОЖЕНИЕ № 29
к Договору о Евразийском
экономическом союзе

ПРОТОКОЛ
о мерах государственной поддержки сельского хозяйства

      1. Настоящий Протокол разработан в соответствии
со статьями 94 и 95 Договора о Евразийском экономическом союзе и применяется в отношении товаров, указанных в разделе II настоящего Протокола (далее – сельскохозяйственные товары).
      2. Понятия, используемые в настоящем Протоколе, означают следующее:
      «административно-территориальные единицы» – административно-территориальные единицы Республики Беларусь и Республики Казахстан (включая города Минск, Астану и Алматы), субъекты и муниципальные образования Российской Федерации;
      «государственная поддержка сельского хозяйства» – финансовое содействие, оказываемое правительством или иным государственным органом либо органом местного самоуправления государства-члена в интересах производителей сельскохозяйственных товаров напрямую либо через уполномоченного ими агента;
      «субсидирующий орган» – один или несколько государственных органов либо органов местного самоуправления государства-члена, осуществляющих принятие решений в части предоставления государственной поддержки сельского хозяйства. Субсидирующий орган в соответствии с законодательством государства-члена может поручить или предписать уполномоченному агенту (любой организации) выполнить одну или несколько возложенных на него функций, относящихся к предоставлению мер государственной поддержки сельского хозяйства. Такие действия уполномоченного агента (любой организации) рассматриваются в качестве действий субсидирующего органа.
      Действия главы государства-члена, направленные на предоставление мер государственной поддержки сельского хозяйства, рассматриваются в качестве действий субсидирующего органа.

I. Меры государственной поддержки сельского хозяйства

      3. Меры государственной поддержки сельского хозяйства подразделяются на:
      1) меры, не оказывающие искажающего воздействия на взаимную торговлю государств-членов сельскохозяйственными товарами (далее – меры, не оказывающие искажающего воздействия на торговлю);
      2) меры, в наибольшей степени оказывающие искажающее воздействие на взаимную торговлю государств-членов сельскохозяйственными товарами (далее – меры, в наибольшей степени оказывающие искажающее воздействие на торговлю);
      3) меры, оказывающие искажающее воздействие на взаимную торговлю государств-членов сельскохозяйственными товарами (далее – меры, оказывающие искажающее воздействие на торговлю).
      4. К мерам, не оказывающим искажающего воздействия на торговлю, относятся меры, указанные в разделе III настоящего Протокола. Меры, не оказывающие искажающего воздействия на торговлю, могут применяться государствами-членами без ограничений.
      5. К мерам, в наибольшей степени оказывающим искажающее воздействие на торговлю, относятся:
      меры государственной поддержки сельского хозяйства, предоставление которых увязано в качестве единственного или одного из нескольких условий с результатами вывоза сельскохозяйственного товара с территории государства-члена, предоставляющего эту меру государственной поддержки, на территорию любого другого государства-члена, осуществленного или возможного в будущем;
      меры государственной поддержки сельского хозяйства, предоставление которых увязано в качестве единственного или одного из нескольких условий с приобретением или использованием сельскохозяйственных товаров, происходящих исключительно с территории государства-члена, предоставляющего эту меру государственной поддержки, при производстве сельскохозяйственных товаров на территории этого государства-члена независимо от того, определяются ли конкретные товары, их объем, стоимость, доля от объема или стоимости производства или использования отечественных товаров, уровень локализации производства используемых отечественных товаров.
      Перечень мер, в наибольшей степени оказывающих искажающее воздействие на торговлю, указан в разделе IV настоящего Протокола.
      6. Государства-члены не применяют меры, в наибольшей степени оказывающие искажающее воздействие на торговлю.
      7. К мерам, оказывающим искажающее воздействие на торговлю, относятся меры, которые не могут быть отнесены к мерам, указанным в пунктах 4 и 5 настоящего Протокола.
      8. Уровень мер, оказывающих искажающее воздействие на торговлю, рассчитываемый как процентное отношение объема государственной поддержки сельского хозяйства к валовой стоимости произведенных сельскохозяйственных товаров в целом, определяемый как разрешенный объем, не должен превышать 10 процентов.
      Методология расчета государственной поддержки сельского хозяйства разрабатывается государствами-членами с учетом международного опыта и утверждается Советом Комиссии. Государства-члены представляют друг другу и в Комиссию информацию о государственной поддержке сельского хозяйства в соответствии с указанной методологией с даты ее утверждения в порядке, устанавливаемом Комиссией.
      Обязательства государств-членов по мерам, оказывающим искажающее воздействие на торговлю, устанавливаются в соответствии с указанной методологией.
      Применение положений настоящего пункта осуществляется с учетом переходных положений, предусмотренных статьей 106 Договора о Евразийском экономическом союзе. редакция пункта 8 дорабатывается
      9. После вступления государства-члена во Всемирную торговую организацию обязательства данного государства-члена в отношении мер, оказывающих искажающее воздействие на торговлю, принятые в качестве условия присоединения к ВТО, становятся его обязательствами в рамках Союза.
      10. Расчет объемов государственной поддержки сельского хозяйства осуществляется в соответствии с разделом V настоящего Протокола с учетом методологии расчета государственной поддержки сельского хозяйства, предусмотренной пунктом 8 настоящего Протокола.

II. Товары, в отношении которых применяются единые правила
государственной поддержки сельского хозяйства

      11. Единые правила государственной поддержки сельского хозяйства применяются в отношении следующих товаров ТН ВЭД ЕАЭС:
      1) группы 01 – 24 ТН ВЭД ЕАЭС, за исключением группы 03 (рыба и ракообразные, моллюски и прочие водные беспозвоночные), товарных позиций 1604 (готовая или консервированная рыба; икра осетровых и ее заменители, изготовленные из икринок рыбы) и 1605 (готовые или консервированные ракообразные, моллюски и прочие водные беспозвоночные);
      2) субпозиция ТН ВЭД ЕАЭС 2905 43 000 0 (маннит);
      3) субпозиция ТН ВЭД ЕАЭС 2905 44 (D-глюцит (сорбит));
      4) товарная позиция ТН ВЭД ЕАЭС 3301 (масла эфирные (содержащие или не содержащие терпены), включая конкреты и абсолюты; резиноиды; экстрагированные эфирные масла; концентраты эфирных масел в жирах, нелетучих маслах, восках или аналогичных продуктах, получаемые методом анфлеража или мацерацией; терпеновые побочные продукты детерпенизации эфирных масел; водные дистилляты и водные растворы эфирных масел);
      5) товарные позиции ТН ВЭД ЕАЭС 3501 – 3505 (казеин, казеинаты и прочие производные казеина; клеи казеиновые; альбумины (включая концентраты двух или более сывороточных белков, содержащих более 80 мас.% сывороточных белков в пересчете на сухое вещество), альбуминаты и прочие производные альбумина; желатин (в том числе в прямоугольных (включая квадратные) листах, с поверхностной обработкой или без обработки, окрашенный или неокрашенный) и производные желатина; клей рыбий; клеи прочие животного происхождения (кроме казеиновых товарной позиции 3501); пептоны и их производные; белковые вещества прочие и их производные, в другом месте не поименованные или не включенные; порошок из кожи, или голья, хромированный или нехромированный; декстрины и прочие модифицированные крахмалы (например, крахмалы, предварительно желатинизированные или превращенные в сложный эфир); клеи на основе крахмалов, или декстринов, или прочих модифицированных крахмалов), кроме подсубпозиций 3503 00 800 1 (клей рыбий сухой) и 3503 00 800 2 (клей рыбий жидкий));
      6) субпозиция ТН ВЭД ЕАЭС 3809 10 (средства отделочные, средства для ускорения крашения или фиксации красителей и продукты прочие и готовые препараты (например, вещества для обработки и протравы), применяемые в текстильной, бумажной, кожевенной промышленности или аналогичных отраслях, в другом месте не поименованные или не включенные, на основе крахмалистых веществ);
      7) субпозиция ТН ВЭД ЕАЭС 3824 60 (сорбит, кроме сорбита субпозиции 2905 44);
      8) товарные позиции ТН ВЭД ЕАЭС 4101 – 4103 (необработанные шкуры крупного рогатого скота (включая буйволов) или животных семейства лошадиных (парные или соленые, сушеные, золеные, пикелеванные или консервированные другим способом, но не дубленые, не выделанные под пергамент или не подвергнутые дальнейшей обработке), с волосяным покровом или без волосяного покрова, двоеные или недвоеные; необработанные шкуры овец или шкурки ягнят (парные или соленые, сушеные, золеные, пикелеванные или консервированные другим способом, но не дубленые, не выделанные под пергамент или не подвергнутые дальнейшей обработке), с шерстным покровом или без шерстного покрова, двоеные или недвоеные, кроме исключенных примечанием 1в к данной группе; прочие необработанные шкуры (парные или соленые, сушеные, золеные, пикелеванные или консервированные другим способом, но не дубленые, не выделанные под пергамент или не подвергнутые дальнейшей обработке), с волосяным покровом или без волосяного покрова, двоеные или недвоеные, кроме исключенных примечанием 1б или 1в к данной группе);
      9) товарная позиция ТН ВЭД ЕАЭС 4301 (сырье пушно-меховое (включая головы, хвосты, лапы и прочие части или обрезки, пригодные для изготовления меховых изделий), кроме необработанных шкур товарной позиции ТН ВЭД ЕАЭС 4101, 4102 или 4103);
      10) товарные позиции ТН ВЭД ЕАЭС 5001 00 000 0 – 5003 00 000 0 (коконы шелкопряда, пригодные для разматывания; шелк-сырец (некрученый); отходы шелковые (включая коконы, непригодные для разматывания, отходы коконной нити и расщипанное сырье));
      11) товарные позиции ТН ВЭД ЕАЭС 5101 – 5103 (шерсть, не подвергнутая кардо- или гребнечесанию; волос животных, тонкий или грубый, не подвергнутый кардо- или гребнечесанию; отходы шерсти или тонкого или грубого волоса животных, включая прядильные отходы, но исключая расщипанное сырье);
      12) товарные позиции ТН ВЭД ЕАЭС 5201 00 – 5203 00 000 0 (волокно хлопковое, не подвергнутое кардо- или гребнечесанию; отходы хлопкового волокна (включая прядильные отходы и расщипанное сырье); волокно хлопковое, подвергнутое кардо- или гребнечесанию);
      13) товарная позиция ТН ВЭД ЕАЭС 5301 (лен-сырец или лен обработанный, но не подвергнутый прядению; очесы и отходы льна (включая прядильные отходы и расщипанное сырье));
      14) товарная позиция ТН ВЭД ЕАЭС 5302 (пенька (сannabis sativa L.), сырец или обработанная, но не подвергнутая прядению; очесы и отходы пеньки (включая прядильные отходы и расщипанное сырье)).

III. Меры, не оказывающие
искажающего воздействия на торговлю

      12. Меры, не оказывающие искажающего воздействия на торговлю, реализуемые в интересах производителей сельскохозяйственных товаров (далее – производители), должны соответствовать следующим основным критериям:
      1) поддержка предоставляется за счет средств бюджета (невостребованных доходов), в том числе в рамках государственных программ, а не за счет средств потребителей. Под невостребованными доходами понимаются суммы причитающихся обязательных платежей, от которых государство-член отказалось окончательно или на время;
      2) следствием поддержки не должно являться поддержание цен производителей.
      13. В дополнение к критериям, указанным в пункте 12 настоящего Протокола, меры, не оказывающие искажающего воздействия на торговлю, должны удовлетворять специфичным критериям и условиям, предусмотренным пунктами 14 – 26 настоящего Протокола.
      14. Государственные программы предоставления услуг общего характера предусматривают выделение средств бюджета (использование невостребованных доходов) для оказания услуг или предоставления льгот сельскому хозяйству или сельскому населению, за исключением прямых выплат тем, кто производит или перерабатывает сельскохозяйственные товары.
      15. Государственные программы предоставления услуг общего характера могут осуществляться по следующим направлениям:
      1) научные исследования, в том числе общего характера, исследования в связи с программами охраны окружающей среды и исследовательские программы по конкретным продуктам;
      2) борьба с вредителями и с болезнями, включая общие меры борьбы с вредителями и с болезнями, а также меры, относящиеся к конкретному товару, например, системы раннего предупреждения, карантин и уничтожение;
      3) общая и специальная подготовка кадров;
      4) распространение информации, консультативные услуги, включая предоставление средств для облегчения передачи информации и результатов исследований производителям и потребителям;
      5) инспекционные услуги, включая общие инспекционные услуги и проверку отдельных сельскохозяйственных товаров для целей здравоохранения, безопасности, стандартизации и сортировки по качеству;
      6) услуги по маркетингу и продвижению сельскохозяйственных товаров, включая маркетинговую информацию, консультации и продвижение конкретных сельскохозяйственных товаров (исключая расходы на неконкретные цели, которые могут быть использованы продавцами для снижения цен реализации сельскохозяйственных товаров или предоставления прямых экономических льгот покупателям);
      7) услуги по инфраструктуре, включая электроснабжение, дороги и другие пути сообщения, рыночное и портовое оборудование, водоснабжение, плотины и дренажные системы, работы по созданию инфраструктуры в сочетании с программами по охране окружающей среды. Во всех случаях средства направляются только на оборудование или строительство капитальных сооружений и общедоступных объектов инфраструктуры общего пользования, за исключением средств, направляемых на покрытие эксплуатационных затрат или недополученной прибыли от обслуживания потребителей, имеющих льготы.
      16. Создание государственных резервов для обеспечения продовольственной безопасности осуществляется за счет финансовых средств (невостребованных доходов), предоставляемых для целей накопления и хранения запасов продовольствия и выделяемых в рамках предусмотренной законодательством государства-члена программы по обеспечению продовольственной безопасности, и должно соответствовать следующим требованиям:
      1) объем и накопление государственных резервов для обеспечения продовольственной безопасности должны соответствовать заранее определенным целям, относящимся исключительно к продовольственной безопасности;
      2) процесс формирования и распределения резервов должен быть финансово транспарентным;
      3) закупки продовольствия осуществляются по текущим рыночным ценам, продажи из продовольственных резервов – по ценам не ниже, чем текущие внутренние рыночные цены на конкретный продукт соответствующего качества.
      17. Оказание внутренней продовольственной помощи нуждающейся части населения осуществляется за счет бюджетных средств (невостребованных доходов).
      Оказание внутренней продовольственной помощи должно соответствовать следующим требованиям:
      право на получение внутренней продовольственной помощи устанавливается законодательством государства-члена;
      внутренняя продовольственная помощь предоставляется в форме прямых поставок продовольствия заинтересованным лицам или предоставления средств для приобретения этими лицами продовольствия по рыночным или субсидируемым ценам;
      закупки продовольствия в рамках оказания внутренней продовольственной помощи осуществляются по текущим рыночным ценам, а финансирование и распределение являются транспарентными.
      18. Меры государственной поддержки, осуществляемые в виде прямых выплат производителям (использования невостребованных доходов и платежей в натуральном выражении), должны соответствовать критериям, указанным в пункте 12 настоящего Протокола, а также иным критериям, применяемым к индивидуальным видам прямых выплат, указанных в пунктах 19 – 26 настоящего Протокола. Прямые выплаты, за исключением указанных в пунктах 19 – 26 настоящего Протокола, должны соответствовать требованиям, указанным в подпунктах 2 и 3 пункта 19 настоящего Протокола, в дополнение к общим критериям, указанным в пункте 12 настоящего Протокола.
      19. «Несвязанная» поддержка доходов производителей должна соответствовать следующим требованиям:
      1) право на выплаты устанавливается законодательством государства-члена в зависимости от уровня дохода, статуса производителя, использования факторов производства или уровня производства в определенном и фиксированном базовом периоде;
      2) сумма выплат не зависит от вида или объема продукции (включая поголовье скота), внутренних или мировых цен на произведенную продукцию и факторов производства;
      3) для получения выплат не требуется осуществлять производство продукции.
      20. Финансовое участие уполномоченных органов государственной власти в программах страхования и обеспечения безопасности доходов должно соответствовать следующим требованиям:
      1) право на выплаты определяется потерями в доходах (причем учитываются только доходы, получаемые от сельского хозяйства), которые превышают 30 процентов от среднего валового дохода, или от эквивалента в форме чистого дохода (исключая любые выплаты, полученные по таким или аналогичным программам) за предыдущий 3-летний период, или от среднего показателя за 3 года, рассчитанного на основе предыдущего 5-летнего периода, из которого исключены самый высокий и самый низкий годичные показатели. Любой производитель, отвечающий этому условию, имеет право на получение выплат;
      2) сумма компенсаций не может превышать 70 процентов объема потерь производителя в доходе за тот год, в котором производитель получает право на получение помощи;
      3) сумма выплат не зависит от вида или объема продукции (включая поголовье скота), внутренних или мировых цен на произведенную продукцию и факторов производства;
      4) при получении производителем сельскохозяйственной продукции в течение 1 календарного года государственной поддержки в соответствии с настоящим пунктом и пунктом 21 настоящего Протокола общая сумма компенсаций не может превышать 100 процентов общих потерь производителя.
      21. Выплаты в порядке помощи при стихийных и иных бедствиях, осуществляемые напрямую или путем финансового участия уполномоченных органов государственной власти (уполномоченных ими организаций) в программах страхования урожая сельскохозяйственных культур и животных, должны соответствовать следующим требованиям:
      1) право на выплаты возникает после официального признания уполномоченными органами государственной власти, что стихийное или иное бедствие (в том числе вспышки заболеваний, заражение вредителями, нашествие саранчи, природные пожары, засухи, наводнения и другие опасные гидрометеорологические явления, события техногенного характера, ядерные аварии и военные действия на территории государства-члена и т. п.) произошло или имеет место;
      2) сумма выплат определяется исходя из объема производственных потерь, превышающих 30 процентов от среднего уровня объема производства за предшествующий 3-летний период, или от среднего показателя объема производства за 3 года, рассчитанного на основе предшествующего 5-летнего периода, из которого исключены самый высокий и самый низкий годовые показатели;
      3) выплаты производятся в отношении обусловленных стихийным или иным бедствием потерь дохода, поголовья скота (включая платежи, связанные с ветеринарным обслуживанием животных), выбытия из оборота сельскохозяйственных земель и других факторов производства;
      4) сумма выплат не должна превышать общую стоимость потерь производителя, обусловленных стихийным или иным бедствием, независимо от вида или количества будущей продукции;
      5) сумма выплат не должна превышать уровень, необходимый для предупреждения или смягчения дальнейших потерь, определенных в подпункте 3 настоящего пункта;
      6) при получении производителем в течение 1 календарного года государственной поддержки в соответствии с настоящим пунктом и пунктом 20 настоящего Протокола общая сумма компенсаций не может превышать 100 процентов общих потерь производителя.
      22. Содействие структурным изменениям посредством программ, побуждающих производителей прекратить свою деятельность, предусматривает следующее:
      1) право на выплаты обусловливается четко определенными критериями в рамках программ, предназначенных для облегчения прекращения деятельности лиц, занятых производством товарной сельскохозяйственной продукции, или их перемещения в другие сектора экономики;
      2) выплаты зависят от прекращения производства товарной сельскохозяйственной продукции получателем помощи в полном объеме и на постоянной основе.
      23. Содействие структурным изменениям посредством программ по прекращению использования ресурсов предусматривает следующее:
      1) право на выплаты обусловливается четко определенными критериями в рамках программ, направленных на прекращение использования земли или других ресурсов, включая домашний скот, для целей производства сельскохозяйственных товаров;
      2) выплаты зависят от вывода земли из сферы производства товарной сельскохозяйственной продукции минимум на 3 года, а в случае с домашним скотом – от его убоя с последующим отказом от его разведения;
      3) для реализации выплат не требуется и не конкретизируется альтернативное использование земель и других ресурсов, выведенных из сферы производства товарной сельскохозяйственной продукции;
      4) выплаты не зависят от вида и объема продукции, внутренних или мировых цен на продукцию, произведенную с использованием земли или других ресурсов, остающихся для производства.
      24. Содействие структурным изменениям посредством стимулирования инвестиций предусматривает следующее:
      1) право на выплаты обусловливается критериями, четко определенными в рамках государственных программ, предназначенных для содействия финансовой или физической реструктуризации деятельности производителя вследствие объективно доказанных структурных потерь. Право на такие выплаты может также основываться на четко определенной правительственной программе по денационализации сельскохозяйственных угодий;
      2) сумма выплат не определяется на основе и не зависит от вида или объема произведенной продукции (включая поголовье скота), за исключением требования, предусмотренного в подпункте 5 настоящего пункта;
      3) сумма выплат не определяется на основе и не зависит от внутренних или мировых цен на конкретные товары;
      4) выплаты предоставляются только на период, необходимый для реализации инвестиций, для которых эти выплаты предназначены;
      5) при осуществлении выплат получателю поддержки не предписывается и никаким образом не указывается, какие сельскохозяйственные товары должны быть произведены им, за исключением требования не производить какой-либо конкретный продукт;
      6) выплаты ограничиваются суммой, требуемой для компенсации структурных потерь.
      25. Платежи по программам охраны окружающей среды осуществляются с учетом следующего:
      1) право на выплаты обусловливается участием производителя в государственной программе охраны или сохранения окружающей среды и зависит от выполнения конкретных условий, предусмотренных данной государственной программой, включая условия, относящиеся к методам производства или необходимым материалам;
      2) сумма выплат ограничивается размерами дополнительных расходов или потерь дохода, связанных с выполнением государственной программы.
      26. Выплаты по программам региональной помощи осуществляются с учетом следующего:
      1) право на выплаты предоставляется производителям, осуществляющим производство в неблагоприятных регионах. Неблагоприятный регион представляет собой административную и (или) экономическую территорию, определенную законодательством государства-члена;
      2) сумма выплат не определяется на основе и не зависит от вида или объема производства сельскохозяйственных товаров (включая поголовье скота), но связана с сокращением производства этих товаров;
      3) сумма выплат не определяется на основе и не зависит от внутренних или мировых цен на конкретные товары;
      4) выплаты предоставляются только производителям в регионах, имеющих право на помощь, и доступны для всех производителей в таких регионах;
      5) выплаты, связанные с факторами производства, осуществляются по регрессивной шкале сверх порогового уровня по данному фактору производства;
      6) сумма выплат ограничивается размерами дополнительных расходов или потерь дохода, связанных с производством сельскохозяйственных товаров на обозначенной территории.

IV. Меры, в наибольшей степени оказывающие искажающее
воздействие на торговлю

      27. Мерами, в наибольшей степени оказывающими искажающее воздействие на торговлю, признаются:
      1) осуществление прямых выплат (включая платежи в натуральном выражении) конкретным производителям, группе или объединению производителей сельскохозяйственных товаров в зависимости от результатов вывоза таких товаров;
      2) продажа или предложение на вывоз на территорию другого государства-члена некоммерческих запасов сельскохозяйственных товаров по ценам ниже цен на аналогичный товар, предлагаемый покупателям на внутреннем рынке государства-члена;
      3) осуществление выплат при вывозе на территорию другого государства-члена сельскохозяйственных товаров, которые финансируются при поддержке правительства, как за счет государственных средств, так и иных средств, включая выплаты, которые финансируются за счет выручки от сборов на сельскохозяйственный продукт или на сельскохозяйственный продукт, из которого произведен вывозимый на территорию другого государства-члена продукт;
      4) предоставление государственной поддержки для снижения затрат на маркетинг и продвижение сельскохозяйственных товаров для вывоза на территорию другого государства-члена (за исключением широко распространенных услуг по содействию развитию экспорта и консультационных услуг), включая расходы на погрузочно-разгрузочные работы, повышение качества продукции и прочие расходы по переработке, а также расходы, связанные с международными перевозками;
      5) установление внутренних тарифов для перевозки сельскохозяйственных товаров, предназначенных для вывоза на территорию другого государства-члена, на условиях более благоприятных, чем при перевозке сельскохозяйственных товаров, предназначенных для внутреннего потребления;
      6) предоставление государственной поддержки сельского хозяйства в зависимости от включения сельскохозяйственных товаров в продукцию, предназначенную для вывоза на территорию другого государства-члена.

V. Расчет объемов государственной поддержки
сельского хозяйства

      28. При расчете объемов государственной поддержки сельского хозяйства учитываются:
      1) прямой перевод денежных средств;
      2) предоставление гарантии исполнения обязательства (например, гарантии по ссудам и займам);
      3) приобретение государством товара, услуги, ценных бумаг, предприятия (имущественного комплекса) либо его части, доли в уставном фонде организации (включая приобретение акций), другого имущества, прав на объекты интеллектуальной собственности и т. д. по ценам, превышающим рыночные;
      4) полный или частичный отказ от взимания причитающихся платежей в бюджеты государства и административно-территориальных единиц (например, списание долга по платежам в бюджет и т. д.);
      5) льготное или безвозмездное предоставление товаров или услуг;
      6) ценовая поддержка, которая объединяет меры, направленные на поддержание уровня рыночных цен.
      29. При прямом переводе денежных средств объем государственной поддержки сельского хозяйства соответствует сумме полученных средств, предоставляемых безвозмездно (например, в виде дотаций, компенсаций и т. д.). Если средства предоставляются на возвратной основе на более благоприятных условиях, чем сложившиеся на доступом рынке (рынке банковского кредита, облигаций и т. д.), объем поддержки определяется как разница между суммой, которую требовалось бы уплатить за пользование данными средствами в случае их получения на рынке, и фактически уплаченной суммой.
      30. Объем государственной поддержки сельского хозяйства по предоставленной гарантии исполнения обязательства определяется как разница между суммой, которую требовалось бы уплатить исходя из тарифа по страхованию риска неисполнения соответствующего обязательства на доступном рынке страховых услуг, и суммой, которую требуется уплатить за предоставление гарантии субсидирующему органу.
      Бюджетные расходы по исполнению гарантии включаются в объем государственной поддержки в сумме их превышения уровня, рассчитанного в соответствии с абзацем первым настоящего пункта.
      Государства-члены включают в уведомления, предусмотренные в разделе VI настоящего Протокола, информацию, позволяющую оценить уровень государственной поддержки по предоставлению государственных гарантий исполнения обязательств.
      31. При приобретении государством товара, услуги, ценных бумаг, предприятия (имущественного комплекса) либо его части, доли в уставном фонде организации (включая приобретение акций), другого имущества, прав на объекты интеллектуальной собственности и т. д. по ценам, превышающим рыночные, объем государственной поддержки сельского хозяйства рассчитывается как разница между фактически уплаченной суммой за приобретенные объекты и суммой, которую требовалось бы уплатить за данные объекты по ценам, сложившимся на рынке.
      Расходы государства на приобретение акций, увеличение своей доли в уставном капитале предприятия и т. д., отвечающие условиям обычной инвестиционной практики, не относятся к мерам государственной поддержки.
      32. При полном или частичном отказе от взимания причитающихся платежей в бюджеты государства-члена и административно-территориальных единиц объем государственной поддержки сельского хозяйства соответствует сумме неисполненных финансовых обязательств производителя перед бюджетом, в том числе обязательств, которые могли возникнуть, если бы поддержка не применялась. Объем государственной поддержки сельского хозяйства при отсрочке исполнения обязательства определяется как сумма, которую необходимо уплатить в виде процентов за пользование равным отсроченному обязательству количеством заемных средств, полученных на доступном кредитном рынке.
      33. При льготном или безвозмездном предоставлении товаров или услуг объем государственной поддержки сельского хозяйства рассчитывается как разница между рыночной стоимостью и фактически уплаченной суммой приобретения (предоставления) товаров или услуг.
      34. Объем ценовой поддержки, которая объединяет меры, направленные на поддержание уровня рыночных цен, рассчитывается как произведение количества конкретного вида сельскохозяйственного товара, в отношении которого применяются регулируемые цены либо меры по регулированию цен, на разность внутренней регулируемой цены и справочной мировой цены с корректировкой информации в зависимости от качества и степени переработки товаров (например, базисной жирности молока). Бюджетные расходы, направленные на поддержание цен (например, расходы по закупке и хранению), в расчет объема ценовой поддержки не включаются.

VI. Уведомления о государственной поддержке
сельского хозяйства

      35. Государства-члены уведомляют в письменной форме друг друга и Комиссию обо всех планируемых в текущем году программах предоставления государственной поддержки сельского хозяйства, осуществляемых на федеральном или республиканском уровнях, а также на уровне административно-территориальных единиц, включая информацию об объемах и порядке предоставления государственной поддержки сельского хозяйства. Уведомление должно содержать достаточно информации для того, чтобы уполномоченные органы государства-члена и Комиссия могли оценить размер предоставляемой государствами-членами государственной поддержки сельского хозяйства и его соответствие настоящему Протоколу. Государства-члены не переводят в категорию информации ограниченного распространения информацию о предоставляемой государственной поддержке сельского хозяйства. Государства-члены направляют друг другу и в Комиссию уведомления ежегодно, не позднее 1 мая.
      36. Государства-члены направляют друг другу и в Комиссию уведомления, указанные в пункте 35 настоящего Протокола, содержащие сведения о расходной части федерального или республиканского бюджетов, предоставляемые по разделам, подразделам и видам функциональной и ведомственной классификаций расходов, а также нормы о порядке и объемах предоставления государственной поддержки сельского хозяйства. Расходы бюджетов административно-территориальных единиц государств-членов отражаются в уведомлениях любым другим способом.
      37. Перечень источников информации об объемах и направлениях государственной поддержки сельского хозяйства на федеральном или республиканском уровнях, а также на уровне административно-территориальных единиц представляется государством-членом либо уполномоченным органом государства-члена по запросу другого государства-члена или Комиссии.
      38. Уполномоченные органы государств-членов направляют друг другу и в Комиссию уведомления о предоставленной в отчетном году на территории своего государства государственной поддержке сельского хозяйства до 1 декабря года, следующего за отчетным.
      39. Форма уведомлений о планируемых в текущем году программах государственной поддержки сельского хозяйства и о предоставленной государственной поддержке сельского хозяйства в отчетном году разрабатывается Комиссией совместно с государствами-членами и утверждается Комиссией.

VII. Ответственность государств-членов

40. В случае нарушения государством-членом положений пунктов 6 и 8 настоящего Протокола такое государство-член в разумные сроки прекращает предоставление мер, в наибольшей степени оказывающих искажающее воздействие на торговлю, или мер, оказывающих искажающее воздействие на торговлю и предоставленных сверх разрешенного объема, и выплачивает другим государствам-членам компенсацию в размере, равном объему мер, в наибольшей степени оказывающих искажающее воздействие на торговлю, или объему мер, оказывающих искажающее воздействие на торговлю, превышающему разрешенный объем. Порядок выплаты компенсации устанавливается Советом Комиссии. В случае неуплаты государством-членом указанной компенсации другие государства-члены имеют право ввести ответные меры.

ПРИЛОЖЕНИЕ № 30
к Договору о Евразийском
экономическом союзе

ПРОТОКОЛ
об оказании медицинской помощи
трудящимся государств-членов и членам семей

      1. Настоящий Протокол разработан в соответствии с разделом XXVI Договора о Евразийском экономическом союзе и регулирует вопросы оказания медицинской помощи трудящимся государств-членов и членам семей.
      2. Понятия, используемые в настоящем Протоколе, означают следующее:
      «государство постоянного проживания» – государство, гражданином которого является пациент;
      «медицинская организация (учреждение здравоохранения)» –юридическое лицо независимо от организационно-правовой формы, осуществляющее в качестве основного (уставного) вида деятельности медицинскую деятельность на основании лицензии, выданной в порядке, установленном законодательством государства-члена, иное юридическое лицо независимо от организационно-правовой формы, осуществляющее наряду с основным (уставным) видом деятельности медицинскую деятельность, или физическое лицо, зарегистрированное в качестве индивидуального предпринимателя, осуществляющее медицинскую деятельность в соответствии с законодательством государства-члена;
      «медицинская эвакуация» – транспортировка пациента в целях спасения жизни и сохранения здоровья (в том числе пациентов, которым невозможно оказание необходимой медицинской помощи при угрожающих жизни состояниях в медицинских организациях (учреждениях здравоохранения), в которых они находятся, и пациентов, пострадавших в результате чрезвычайных ситуаций и стихийных бедствий, а также страдающих заболеваниями, представляющими опасность для окружающих);
      «пациент» – трудящийся государства-члена или член семьи, которым оказывается медицинская помощь или которые обратились за оказанием медицинской помощи независимо от наличия у них заболеваний и от их состояния;
      «плановая специализированная форма оказания медицинской помощи» – медицинская помощь, которая оказывается при проведении профилактических мероприятий, при заболеваниях и состояниях, не сопровождающихся угрозой жизни пациента, не требующих оказания скорой медицинской помощи (в экстренной и неотложной формах);
      «скорая медицинская помощь (в неотложной форме)» – комплекс медицинских услуг, оказываемых при внезапных острых заболеваниях, состояниях, обострении хронических заболеваний без явных признаков угрозы жизни пациента;
      «скорая медицинская помощь (в экстренной форме)» – комплекс медицинских услуг, оказываемых при острых заболеваниях, несчастных случаях, травмах, отравлениях и других состояниях, представляющих угрозу жизни пациента.
      3. Государство трудоустройства обеспечивает оказание медицинской помощи, в том числе в плановой специализированной форме, скорой (в экстренной и неотложной формах), трудящимся государств-членов и членам семей в порядке и на условиях, которые определены законодательством государства трудоустройства и международными договорами.
      4. Государства-члены на своей территории предоставляют трудящимся государств-членов и членам семей права на получение бесплатной скорой медицинской помощи (в экстренной и неотложной формах) в том же порядке и на тех же условиях, что и гражданам государства трудоустройства.
      Скорая медицинская помощь (в экстренной и неотложной формах) оказывается трудящимся государств-членов и членам семей медицинскими организациями (учреждениями здравоохранения) государственной и муниципальной систем здравоохранения государства трудоустройства бесплатно, независимо от наличия медицинского страхового полиса.
      Возмещение затрат медицинской организации (учреждению здравоохранения) на оказание скорой медицинской помощи (в экстренной и неотложной формах) трудящимся государств-членов и членам семей осуществляется за счет соответствующих бюджетов бюджетной системы государства трудоустройства в соответствии с действующей системой финансирования здравоохранения.
      5. В случае продолжения лечения пациента в медицинской организации (учреждении здравоохранения) государства трудоустройства после устранения непосредственной угрозы его жизни или здоровью окружающих оплата фактической стоимости оказанных услуг осуществляется непосредственно пациентом или из иных источников, не запрещенных законодательством государства трудоустройства, по тарифам или договорным ценам.
      6. При необходимости осуществления медицинской эвакуации пациента в государство постоянного проживания информация о состоянии здоровья направляется медицинской организацией (учреждением здравоохранения) в посольство и (или) уполномоченный орган (организацию) государства постоянного проживания.
      Возможность медицинской эвакуации пациента, а также порядок медицинской эвакуации определяются в соответствии с законодательством государств-членов. Медицинская эвакуация осуществляется выездными бригадами скорой медицинской помощи с проведением во время транспортировки мероприятий по оказанию медицинской помощи, в том числе с применением медицинского оборудования.
      Возмещение расходов, связанных с медицинской эвакуацией пациента, осуществляется за счет соответствующего бюджета бюджетной системы государства постоянного проживания в соответствии с действующей системой финансирования здравоохранения или иных источников, не запрещенных законодательством государства постоянного проживания.

ПРИЛОЖЕНИЕ № 31
к Договору о Евразийском
экономическом союзе

ПОЛОЖЕНИЕ
о социальных гарантиях, привилегиях и иммунитетах
в Евразийском экономическом союзе

I. Общие положения

      1. Понятия, используемые в настоящем Положении, означают следующее:
      «государство пребывания» – государство-член, на территории которого располагается орган Союза;
      «помещения органов Союза» – здания или части зданий, используемые для официальных целей, а также для проживания членов Коллегии Комиссии, судей Суда Союза, должностных лиц и сотрудников;
      «представители государств-членов» – главы и члены делегаций, направляемые государствами-членами на заседания органов Союза и на мероприятия, проводимые в рамках Союза;
      «социальное обеспечение (социальное страхование)» – обязательное страхование на случай временной нетрудоспособности и в связи с материнством, обязательное страхование от несчастных случаев на производстве и профессиональных заболеваний, обязательное медицинское страхование;
      «члены семьи членов Коллегии Комиссии, судей Суда Союза, должностных лиц» – супруг (супруга), несовершеннолетние дети и лица, находящиеся на иждивении, постоянно проживающие вместе с членами Коллегии Комиссии, судьями Суда Союза, должностными лицами;
      «члены семьи сотрудников» – супруг (супруга) и несовершеннолетние дети, постоянно проживающие вместе с сотрудниками.
      2. Члены Коллегии Комиссии, судьи Суда Союза, должностные лица и сотрудники являются международными служащими. При выполнении своих полномочий (исполнении должностных (служебных) обязанностей) они не должны запрашивать или получать указания от органов государственной власти или официальных лиц государств-членов, а также от властей государств, не являющихся членами Союза. Они должны воздерживаться от всяких действий, несовместимых с их статусом международных служащих.
      3. Каждое государство-член обязуется неукоснительно уважать международный характер полномочий членов Коллегии Комиссии, судей Суда Союза, должностных лиц и сотрудников и не оказывать на них влияния при исполнении ими служебных обязанностей.

II. Привилегии и иммунитеты Союза

      4. Имущество и активы органов Союза пользуются иммунитетом
от любой формы административного или судебного вмешательства,
за исключением случаев, когда Союз сам отказывается от иммунитета.
      5. Помещения органов Союза, а также их архивы и документы, в том числе служебная корреспонденция, вне зависимости от места нахождения, не подлежат обыску, реквизиции, конфискации или любой другой форме вмешательства, препятствующего нормальной деятельности этих органов.
      6. Представители соответствующих органов государственной власти и управления государства пребывания не могут вступать в помещения органов Союза иначе как с согласия Председателя Коллегии Комиссии, Председателя Суда Союза или лиц, их замещающих, и на условиях, ими одобренных, за исключением случаев пожара или других обстоятельств, требующих безотлагательных мер защиты.
      7. Исполнение любых действий по решению соответствующих органов государственной власти и управления государства пребывания может иметь место в помещениях органов Союза только с согласия Председателя Коллегии Комиссии, Председателя Суда Союза или лиц, их замещающих.
      8. Помещения органов Союза не могут служить убежищем для лиц, преследуемых по законам любого из государств-членов или подлежащих выдаче государству-члену либо государству, не являющемуся членом Союза.
      9. Неприкосновенность помещений органов Союза не дает права использовать их в целях, несовместимых с функциями или задачами Союза или наносящих ущерб безопасности, интересам физических или юридических лиц государств-членов.
      10. Государство пребывания принимает надлежащие меры для защиты помещений Союза от всякого вторжения или нанесения ущерба.
      11. Органы Союза освобождаются от налогов, сборов, пошлин и других платежей, взимаемых в государстве пребывания, за исключением платежей, которые представляют собой плату за конкретные виды обслуживания (услуг), и платежей (отчислений и взносов), уплачиваемых в соответствии с пунктами 44 и 45 настоящего Положения.
      12. Предметы и иное имущество, предназначенные для официального использования органами Союза, освобождаются на территориях государств-членов от обложения таможенными пошлинами, налогами и таможенными сборами.
      13. В отношении своих официальных средств связи органы Союза пользуются не менее благоприятными условиями, чем те, которые предоставляются государством пребывания дипломатическим представительствам.
      14. Органы Союза могут размещать флаг, эмблему или другую символику Союза на занимаемых ими помещениях и принадлежащих им автотранспортных средствах.
      15. Органы Союза при соблюдении законодательства государств-членов могут в соответствии со своими целями и функциями издавать и распространять печатную продукцию, публикация которой предусмотрена международными договорами и актами, составляющими право Союза.
      16. Государство пребывания оказывает Союзу содействие в приобретении или получении помещений, необходимых для осуществления органами Союза своих функций.
      17. Союз осуществляет сотрудничество с соответствующими органами государственной власти и управления государств-членов в целях обеспечения надлежащего отправления правосудия и выполнения предписаний правоохранительных органов, а также предупреждения любых злоупотреблений в связи с привилегиями и иммунитетами, предусмотренными настоящим Положением.

III. Привилегии и иммунитеты членов Коллегии Комиссии,
судей Суда Союза, должностных лиц и сотрудников

      18. Члены Коллегии Комиссии и судьи Суда Союза, если они не являются гражданами государства пребывания, пользуются привилегиями и иммунитетами в объеме, предусмотренном Венской конвенцией о дипломатических сношениях от 18 апреля 1961 года для дипломатического агента.
      Такие иммунитеты не распространяются на случаи:
      вещных исков, относящихся к частному недвижимому имуществу, находящемуся на территории государства пребывания;
      исков, касающихся наследования, в отношении которых член Коллегии Комиссии, судья Суда Союза или член семьи выступает в качестве исполнителя завещания, попечителя над наследственным имуществом, наследника или отказополучателя как частное лицо, а не от имени органа Союза;
      исков, относящихся к профессиональной деятельности, выходящей за пределы полномочий, предусмотренных Договором о Евразийском экономическом союзе.
      На членов Коллегии Комиссии и судей Суда Союза, которые являются гражданами государства пребывания, распространяется действие положений подпункта 1 пункта 19 настоящего Положения.
      На членов семей членов Коллегии Комиссии и судей Суда Союза, проживающих вместе с ними, если эти члены семей не являются гражданами государства пребывания, распространяется действие положений подпунктов 3 – 5 пункта 19 настоящего Положения.
      На членов семей членов Коллегии Комиссии и судей Суда Союза, если они являются гражданами государства пребывания и (или) постоянно проживают на его территории, не распространяется иммунитет от гражданской юрисдикции государства пребывания в отношении исков о возмещении ущерба в связи с дорожно-транспортным происшествием, вызванным транспортным средством, принадлежащим такому члену семьи либо управлявшимся им.
      19. Должностные лица:
      1) не подлежат уголовной, гражданской и административной ответственности за сказанное или написанное ими и за все действия, совершенные ими в качестве должностных лиц;
      2) освобождаются от налогообложения заработной платы и иных вознаграждений, выплачиваемых органами Союза;
      3) освобождаются от государственных повинностей;
      4) освобождаются от ограничений по въезду в государство пребывания и выезду из него, от регистрации в качестве иностранцев и получения разрешения на временное проживание;
      5) пользуются такими же льготами по репатриации, какими пользуются дипломатические представители во время международных кризисов.
      20. На должностных лиц, если они являются гражданами государства пребывания и (или) постоянно проживают на его территории, не распространяется действие положений подпунктов 2 – 5 пункта 19 настоящего Положения.
      21. На членов семей должностных лиц, проживающих вместе с ними, если эти члены семей не являются гражданами государства пребывания и (или) постоянно не проживают на его территории, распространяется действие положений подпунктов 3 – 5 пункта 19 настоящего Положения.
      22. Вопросы аккредитации членов Коллегии Комиссии, судей Суда Союза, должностных лиц и сотрудников регулируются международными договорами об условиях пребывания органов Союза на территории государства пребывания.
      23. Члены Коллегии Комиссии, судьи Суда Союза, должностные лица и сотрудники не вправе заниматься предпринимательской и любой другой деятельностью в интересах личной выгоды или выгоды иных лиц, за исключением научной, творческой и преподавательской деятельности.
      Доходы, полученные от научной, творческой или преподавательской деятельности, подлежат налогообложению в соответствии с международными договорами и законодательством государства пребывания.
      24. Члены Коллегии Комиссии, судьи Суда Союза, должностные лица и члены их семей должны соблюдать требования законодательства государства пребывания в отношении страхования от ущерба, который может быть причинен третьим лицам в связи с использованием любого транспортного средства.
      25. Сотрудники не подлежат юрисдикции судебных или административных органов государства пребывания в отношении действий, совершаемых при непосредственном выполнении ими служебных обязанностей, кроме случаев предъявления:
      1) исков о возмещении ущерба в связи с дорожно-транспортным происшествием, вызванным транспортным средством, принадлежащим сотруднику либо управлявшимся им;
      2) исков в связи со смертью или телесным повреждением, вызванными действиями сотрудников.
      26. Сотрудники освобождаются от ограничений по въезду в государство пребывания и выезду из него, от регистрации в качестве иностранцев и получения разрешения на временное проживание.
      27. Положения пунктов 25 и 26 настоящего Положения не применяются к взаимоотношениям между сотрудниками и органами государственной власти и управления государства-члена, гражданами которого они являются.
      28. Привилегии и иммунитеты, которыми пользуются члены Коллегии Комиссии, судьи Суда Союза, должностные лица и сотрудники, предоставляются им не для личной выгоды, а для эффективного, независимого выполнения ими своих полномочий (исполнения должностных (служебных) обязанностей) в интересах Союза.
      29. Члены Коллегии Комиссии, судьи Суда Союза, должностные лица, сотрудники и члены их семей пользуются привилегиями и иммунитетами, предусмотренными настоящим Положением, с момента их вступления на территорию государства пребывания при следовании к месту назначения или, если они уже находятся на этой территории, с момента, когда члены Коллегии Комиссии, судьи Суда Союза, должностные лица, сотрудники приступили к выполнению своих полномочий (должностных (служебных) обязанностей).
      30. При прекращении полномочий (исполнения должностных (служебных) обязанностей) члена Коллегии Комиссии, судьи Суда Союза, должностного лица или сотрудника их привилегии и иммунитеты, а также привилегии и иммунитеты членов их семей, проживающих вместе с ними, обычно прекращаются в момент оставления этим лицом государства пребывания или по истечении разумного срока для оставления государства пребывания в зависимости от того, какой из указанных моментов наступит раньше. Привилегии и иммунитеты членов семьи прекращаются, когда они перестают быть членами семьи члена Коллегии Комиссии, судьи Суда Союза, должностного лица или сотрудника. При этом, если такие лица намереваются покинуть государство пребывания в течение разумного срока, то их привилегии и иммунитеты сохраняются до момента их отъезда.
      31. В случае смерти члена Коллегии Комиссии, судьи Суда Союза, должностного лица или сотрудника члены их семей, проживавшие вместе с ними, продолжают пользоваться предоставленными им привилегиями и иммунитетами до момента оставления ими государства пребывания или до истечения разумного срока для оставления государства пребывания в зависимости от того, какой из этих моментов наступит раньше.
      32. Иммунитеты от административной, гражданской и уголовной юрисдикции члена Коллегии Комиссии, судьи Суда Союза или должностного лица в отношении всего сказанного или написанного в рамках реализации им своих функций и всех действий, совершенных в качестве члена Коллегии Комиссии, судьи Суда Союза или должностного лица, сохраняются за ним и после прекращения полномочий. Настоящий пункт действует без ущерба для случаев возникновения ответственности членов Коллегии Комиссии, судей Суда Союза или должностных лиц, предусмотренных Договором о Евразийском экономическом союзе или международными договорами в рамках Союза.
      33. Все лица, пользующиеся привилегиями и иммунитетами в соответствии с настоящим Положением, обязаны без ущерба для их привилегий и иммунитетов уважать законодательство государства пребывания. Они также обязаны не вмешиваться во внутренние дела этого государства.
      34. Член Коллегии Комиссии, судья Суда Союза, должностное лицо, сотрудник может быть лишен иммунитета в случае, если иммунитет препятствует осуществлению правосудия и снятие иммунитета не наносит ущерба целям, в связи с которыми он был предоставлен.
      35. Снятие иммунитета осуществляется:
      1) в отношении члена Коллегии Комиссии и судьи Суда Союза – Высшим советом;
      2) в отношении должностного лица и сотрудника Комиссии – Советом Комиссии;
      3) в отношении должностного лица и сотрудника Суда Союза – Председателем Суда Союза.
      36. Отказ от иммунитета осуществляется в письменной форме и должен быть определенно выраженным.

IV. Привилегии и иммунитеты
представителей государств-членов

      37. Представители государств-членов при исполнении официальных функций и во время следования к месту проведения организуемых органами Союза на территориях государств-членов мероприятий пользуются следующими привилегиями и иммунитетами:
      1) иммунитет от личного ареста или задержания, а также от юрисдикции судебных и административных властей в отношении всех действий, которые могут быть совершены ими в этом качестве;
      2) неприкосновенность жилища;
      3) освобождение сопровождаемого багажа и ручной клади от таможенного досмотра, если нет серьезных оснований предполагать, что они содержат предметы и иное имущество, не предназначенные для официального или личного пользования, или предметы и иное имущество, ввоз или вывоз которых запрещен или ограничен законодательством государства-члена, на территории которого проводится мероприятие;
      4) освобождение от ограничений по въезду в государство пребывания и выезду из него, от регистрации в качестве иностранцев и получения разрешения на временное проживание.
      38. Положения пункта 37 настоящего Положения не применяются к взаимоотношениям между представителем государства-члена и властями государства-члена, гражданином или представителем которого он является либо являлся.
      39. Привилегии и иммунитеты, которыми пользуются представители государств-членов, предоставляются им не для личной выгоды, а для эффективного, независимого выполнения ими своих официальных функций в интересах своего государства-члена.
      40. Помещения, занимаемые представителями государств-членов, предметы обстановки и другое имущество, а также транспортные средства, используемые ими для служебной необходимости, пользуются иммунитетом от обыска, реквизиции, ареста и исполнительных действий.
      41. Архивы и документы представителей государств-членов неприкосновенны в любое время и независимо от носителей информации и их местонахождения.
      42. В случае если это не противоречит закону и правилам о зонах, въезд в которые запрещается или регулируется по соображениям государственной безопасности, государство пребывания обеспечивает всем представителям государств-членов свободу передвижения и поездок по его территории в той мере, в какой это необходимо для выполнения ими своих официальных функций.

V. Трудовые отношения и социальные гарантии
в органах Союза

      43. Трудовые отношения членов Коллегии Комиссии, судей Суда Союза, должностных лиц и сотрудников регулируются законодательством государства пребывания с учетом норм настоящего Положения.
      44. Пенсионное обеспечение членов Коллегии Комиссии, судей Суда Союза, должностных лиц и сотрудников осуществляется в соответствии с законодательством государства-члена, гражданами которого они являются.
      Обязательные отчисления на пенсионное обеспечение членов Коллегии Комиссии, судей Суда Союза, должностных лиц и сотрудников производятся органами Союза без удержания из заработной платы за счет средств бюджета Союза в пенсионные фонды государств-членов, гражданами которых указанные лица являются, в порядке и размерах, установленных законодательством соответствующего государства-члена. Расходы по выплате пенсий членам Коллегии Комиссии, судьям Суда Союза, должностным лицам и сотрудникам несет государство-член, гражданами которого они являются.
      45. Социальное обеспечение (социальное страхование), кроме пенсионного страхования, и обеспечение пособиями по социальному страхованию членов Коллегии Комиссии, судей Суда Союза, должностных лиц и сотрудников осуществляются в соответствии с законодательством государства пребывания на тех же условиях и в том же порядке, что и в отношении граждан государства пребывания.
      Уплата страховых взносов на социальное обеспечение (социальное страхование), кроме пенсионного страхования, с выплат в пользу членов Коллегии Комиссии, судей Суда Союза, должностных лиц и сотрудников осуществляется за счет средств бюджета Союза в порядке, установленном законодательством государства пребывания.
      Расходы по выплате пособий по социальному обеспечению (социальному страхованию) несет государство пребывания без взаимных расчетов с другими государствами-членами.
      46. При назначении пенсии или пособий по социальному обеспечению (социальному страхованию) в страховой или трудовой стаж засчитывается период работы в качестве члена Коллегии Комиссии, судьи Суда Союза, должностного лица или сотрудника в соответствии с законодательством государства-члена, гражданами которого они являются.
      Период работы в качестве члена Коллегии Комиссии, судьи Суда Союза, должностного лица или сотрудника засчитывается в страховой или трудовой стаж при назначении пенсии в соответствии с законодательством государства-члена, гражданами которого они являются, а при назначении пособия по социальному обеспечению (социальному страхованию) – в соответствии с законодательством государства пребывания.
      47. Заработок, полученный членами Коллегии Комиссии, судьями Суда Союза, должностными лицами и сотрудниками в период исполнения ими своих полномочий, учитывается при определении размера пенсии в соответствии с законодательством государства-члена, гражданами которого они являются, а при определении размера пособия по социальному обеспечению (социальному страхованию) – в соответствии с законодательством государства пребывания.
      48. В период исполнения своих полномочий членам Коллегии Комиссии и судьям Суда Союза предоставляются следующие социальные гарантии:
      1) ежегодный оплачиваемый отпуск продолжительностью 45 календарных дней;
      2) медицинское обслуживание, в том числе членам их семей, а также транспортное обслуживание, осуществляемое за счет бюджета Союза;
      3) предоставление за счет бюджета Союза служебного жилого помещения членам Коллегии Комиссии и судьям Суда Союза (с учетом членов их семей), не имеющим жилой площади на территории города, в котором расположен соответствующий орган Союза;
      4) включение периода исполнения полномочий члена Коллегии Комиссии в стаж государственной (государственной гражданской) службы при предоставлении социальных гарантий, предусмотренных законодательством государства-члена, гражданином которого он является, для государственных служащих (федеральных государственных гражданских служащих), а также в продолжительность исполнения полномочий министра (федерального министра) при определении размера (права) пенсионного (социального) обеспечения (ежемесячной доплаты к пенсии), предусмотренного законодательством государства-члена, гражданином которого является член Коллегии Комиссии, для министра (федерального министра);
      5) включение периода исполнения полномочий судьи Суда Союза в судейский стаж в государстве-члене, гражданином которого является судья Суда Союза.
      49. Вопросы, связанные с обеспечением предоставляемых членам Коллегии Комиссии и судьям Суда Союза социальных гарантий (в том числе с медицинским и транспортным обслуживанием), решаются компетентным органом государства пребывания.
      50. Члены Коллегии Комиссии, являющиеся гражданами Российской Федерации, сложившие свои полномочия (за исключением случаев досрочного прекращения полномочий, предусмотренных Положением о Евразийской экономической комиссии (приложение № 1 к Договору о Евразийском экономическом союзе), имеют право на установление ежемесячной доплаты к страховой пенсии по старости (инвалидности). Ежемесячная доплата к пенсии устанавливается в размерах, порядке и на условиях, которые предусмотрены законодательством Российской Федерации для федерального министра. Решение об установлении ежемесячной доплаты к пенсии принимается руководителем федерального органа исполнительной власти, осуществляющего функции по выработке и реализации государственной политики и нормативно-правовому регулированию в сфере пенсионного обеспечения. Ежемесячная доплата к пенсии устанавливается за счет средств федерального бюджета.
      51. В период исполнения своих должностных (служебных) обязанностей должностным лицам, сотрудникам и членам их семей за счет средств бюджета Союза предоставляется медицинское обслуживание, директорам департаментов Комиссии и руководителю Секретариата Суда Союза за счет средств бюджета Союза предоставляется также транспортное обслуживание.
      52. В период исполнения своих должностных (служебных) обязанностей должностным лицам и сотрудникам, не имеющим жилой площади на территории города, в котором расположен соответствующий орган Союза, за счет средств бюджета Союза предоставляются служебные жилые помещения (с учетом членов их семей).
      53. Должностные лица и сотрудники Комиссии, являющиеся гражданами Российской Федерации, замещавшие до работы в Комиссии должности федеральной государственной (государственной гражданской) службы, освобожденные от должностей, замещаемых в Комиссии (за исключением случаев освобождения, связанных с виновными действиями), и имеющие стаж государственной гражданской службы не менее 15 лет, имеют право на пенсию за выслугу лет, назначаемую в порядке, предусмотренном законодательством Российской Федерации для федеральных государственных гражданских служащих, если непосредственно перед увольнением из Комиссии они замещали в ней должности не менее 12 месяцев. Представление (решение) об установлении пенсии за выслугу лет принимается руководителем федерального органа исполнительной власти, осуществляющего функции по выработке и реализации государственной политики и нормативно-правовому регулированию в сфере пенсионного обеспечения, по представлению Коллегии Комиссии.
      Размер пенсии за выслугу лет исчисляется исходя из среднемесячной заработной платы должностного лица или сотрудника, предельный размер которой определяется применительно к должностным окладам (денежному вознаграждению), установленным по приравненным должностям государственной гражданской службы согласно перечню соответствия должностей должностных лиц и сотрудников Комиссии должностям федеральной государственной гражданской службы в Аппарате Правительства Российской Федерации, утверждаемому Правительством Российской Федерации.
      Пенсия за выслугу лет по законодательству Российской Федерации назначается за счет средств федерального бюджета.
      54. Период работы должностных лиц и сотрудников Комиссии включается в стаж государственной (государственной гражданской) службы государства-члена, гражданами которого они являются, для установления социальных гарантий в период прохождения государственной (государственной гражданской) службы и для назначения пенсии за выслугу лет государственных служащих (федеральных государственных гражданских служащих).
      55. Порядок медицинского и транспортного обслуживания членов Коллегии Комиссии, судей Суда Союза, должностных лиц и сотрудников, а также членов их семей определяется Межправительственным советом.

ПРИЛОЖЕНИЕ № 32
к Договору о Евразийском
экономическом союзе

ПРОТОКОЛ
о прекращении действия международных договоров, заключенных в
рамках формирования Таможенного союза и Единого экономического
пространства, в связи с вступлением
в силу Договора о Евразийском экономическом союзе

В связи с вступлением в силу Договора о Евразийском экономическом союзе (далее – Договор) прекращается действие следующих международных договоров, заключенных в рамках формирования Таможенного союза и Единого экономического пространства.

I. Международные договоры, прекращающие действие
с даты вступления в силу Договора

      1. Договор о создании единой таможенной территории и формировании Таможенного союза от 6 октября 2007 года.
      2. Протокол о порядке вступления в силу международных договоров, направленных на формирование договорно-правовой базы Таможенного союза, выхода из них и присоединения к ним от 6 октября 2007 года.
      3. Соглашение о ведении таможенной статистики внешней и взаимной торговли товарами Таможенного союза от 25 января 2008 года.
      4. Соглашение о едином таможенно-тарифном регулировании от 25 января 2008 года.
      5. Соглашение о единых мерах нетарифного регулирования в отношении третьих стран от 25 января 2008 года.
      6. Соглашение о применении специальных защитных, антидемпинговых и компенсационных мер по отношению к третьим странам от 25 января 2008 года.
      7. Соглашение о принципах взимания косвенных налогов при экспорте и импорте товаров, выполнении работ, оказании услуг в Таможенном союзе от 25 января 2008 года.
      8. Протокол о предоставлении тарифных льгот от 12 декабря 2008 года.
      9. Протокол об обеспечении единообразного применения правил определения таможенной стоимости товаров, перемещаемых через таможенную границу Таможенного союза, от 12 декабря 2008 года.
      10. Протокол об обмене информацией, необходимой для определения и контроля таможенной стоимости товаров, между таможенными органами Республики Беларусь, Республики Казахстан и Российской Федерации от 12 декабря 2008 года.
      11. Протокол об условиях и порядке применения в исключительных случаях ставок ввозных таможенных пошлин, отличных от ставок Единого таможенного тарифа, от 12 декабря 2008 года.
      12. Соглашение о видах таможенных процедур и таможенных режимов от 12 декабря 2008 года.
      13. Соглашение о порядке декларирования таможенной стоимости товаров, перемещаемых через таможенную границу Таможенного союза, от 12 декабря 2008 года.
      14. Соглашение о порядке декларирования товаров от 12 декабря 2008 года.
      15. Соглашение о порядке исчисления и уплаты таможенных платежей в государствах-участниках Таможенного союза от 12 декабря 2008 года.
      16. Соглашение о порядке осуществления контроля правильности определения таможенной стоимости товаров, перемещаемых через таможенную границу Таможенного союза, от 12 декабря 2008 года.
      17. Соглашение о порядке таможенного оформления и таможенного контроля в государствах – участниках Таможенного союза от 12 декабря 2008 года.
      18. Соглашение о Секретариате Комиссии Таможенного союза от 12 декабря 2008 года.
      19. Соглашение об условиях и механизме применения тарифных квот от 12 декабря 2008 года.
      20. Соглашение о порядке введения и применения мер, затрагивающих внешнюю торговлю товарами, на единой таможенной территории в отношении третьих стран от 9 июня 2009 года.
      21. Соглашение о правилах лицензирования в сфере внешней торговли товарами от 9 июня 2009 года.
      22. Протокол о порядке взимания косвенных налогов и механизме контроля за их уплатой при экспорте и импорте товаров в Таможенном союзе от 11 декабря 2009 года.
      23. Протокол о порядке взимания косвенных налогов при выполнении работ, оказании услуг в Таможенном союзе от 11 декабря 2009 года.
      24. Протокол о порядке передачи данных статистики внешней торговли и статистики взаимной торговли от 11 декабря 2009 года.
      25. Протокол о статусе Центра таможенной статистики Комиссии Таможенного союза от 11 декабря 2009 года.
      26. Соглашение о взаимном признании аккредитации органов по сертификации (оценке (подтверждению) соответствия) и испытательных лабораторий (центров), выполняющих работы по оценке (подтверждению) соответствия, от 11 декабря 2009 года.
      27. Соглашение об обращении продукции, подлежащей обязательной оценке (подтверждению) соответствия, на таможенной территории Таможенного союза от 11 декабря 2009 года.
      28. Соглашение Таможенного союза по ветеринарно-санитарным мерам от 11 декабря 2009 года.
      29. Соглашение Таможенного союза о карантине растений от 11 декабря 2009 года.
      30. Соглашение Таможенного союза по санитарным мерам от 11 декабря 2009 года.
      31. Протокол от 11 декабря 2009 года о внесении изменений в Соглашение о принципах взимания косвенных налогов при экспорте и импорте товаров, выполнении работ, оказании услуг в Таможенном союзе от 25 января 2008 года.
      32. Соглашение об установлении и применении в Таможенном союзе порядка зачисления и распределения ввозных таможенных пошлин (иных пошлин, налогов и сборов, имеющих эквивалентное действие) от 20 мая 2010 года.
      33. Протокол от 21 мая 2010 года о внесении изменений в Соглашение Таможенного союза о карантине растений от 11 декабря 2009 года.
      34. Протокол от 21 мая 2010 года о внесении изменений в Соглашение Таможенного союза по ветеринарно-санитарным мерам от 11 декабря 2009 года.
      35. Протокол от 21 мая 2010 года о внесении изменений в Соглашение Таможенного союза по санитарным мерам от 11 декабря 2009 года.
      36. Протокол об отдельных временных изъятиях из режима функционирования единой таможенной территории Таможенного союза от 5 июля 2010 года.
      37. Соглашение о применении информационных технологий при обмене электронными документами во внешней и взаимной торговле на единой таможенной территории Таможенного союза от 21 сентября 2010 года.
      38. Соглашение о создании, функционировании и развитии интегрированной информационной системы внешней и взаимной торговли Таможенного союза от 21 сентября 2010 года.
      39. Соглашение о единых принципах и правилах технического регулирования в Республике Беларусь, Республике Казахстан и Российской Федерации от 18 ноября 2010 года.
      40. Протокол о порядке предоставления органу, проводящему расследования, сведений, содержащих в том числе конфиденциальную информацию, для целей расследований, предшествующих введению специальных защитных, антидемпинговых и компенсационных мер по отношению к третьим странам, от 19 ноября 2010 года.
      41. Соглашение о порядке применения специальных защитных, антидемпинговых и компенсационных мер в течение переходного периода от 19 ноября 2010 года.
      42. Соглашение о правовом статусе трудящихся-мигрантов и членов их семей от 19 ноября 2010 года.
      43. Соглашение об обеспечении доступа к услугам естественных монополий в сфере электроэнергетики, включая основы ценообразования и тарифной политики, от 19 ноября 2010 года.
      44. Соглашение о государственных (муниципальных) закупках от 9 декабря 2010 года.
      45. Соглашение о единых правилах государственной поддержки сельского хозяйства от 9 декабря 2010 года.
      46. Соглашение о единых правилах предоставления промышленных субсидий от 9 декабря 2010 года.
      47. Соглашение о единых принципах и правилах конкуренции от 9 декабря 2010 года.
      48. Соглашение о единых принципах и правилах регулирования деятельности субъектов естественных монополий от 9 декабря 2010 года.
      49. Соглашение о единых принципах регулирования в сфере охраны и защиты прав интеллектуальной собственности от 9 декабря 2010 года.
      50. Соглашение о порядке организации, управления, функционирования и развития общих рынков нефти и нефтепродуктов Республики Беларусь, Республики Казахстан и Российской Федерации от 9 декабря 2010 года.
      51. Соглашение о правилах доступа к услугам субъектов естественных монополий в сфере транспортировки газа по газотранспортным системам, включая основы ценообразования и тарифной политики, от 9 декабря 2010 года.
      52. Соглашение о регулировании доступа к услугам железнодорожного транспорта, включая основы тарифной политики, от 9 декабря 2010 года.
      53. Соглашение о согласованной макроэкономической политике от 9 декабря 2010 года.
      54. Соглашение о согласованных принципах валютной политики от 9 декабря 2010 года.
      55. Соглашение о создании условий на финансовых рынках для обеспечения свободного движения капитала от 9 декабря 2010 года.
      56. Соглашение о торговле услугами и инвестициях в государствах-участниках Единого экономического пространства от 9 декабря 2010 года.
      57. Соглашение об осуществлении транспортного (автомобильного) контроля на внешней границе Таможенного союза от 22 июня 2011 года.
      58. Протокол от 18 октября 2011 года о внесении изменений и дополнений в Соглашение о применении специальных защитных, антидемпинговых и компенсационных мер по отношению к третьим странам от 25 января 2008 года.
      59. Протокол о порядке обмена информацией, связанной с уплатой ввозных таможенных пошлин, от 19 октября 2011 года.
      60. Договор о Евразийской экономической комиссии от 18 ноября 2011 года.
      61. Договор о взаимодействии уполномоченных органов государств – участников Соглашения о согласованных принципах валютной политики от 9 декабря 2010 года, осуществляющих валютный контроль, от 15 декабря 2011 года.
      62. Соглашение об информационном взаимодействии в сфере статистики от 29 мая 2013 года.
      63. Протокол от 24 августа 2012 года о внесении изменений в Протокол об условиях и порядке применения в исключительных случаях ставок ввозных таможенных пошлин, отличных от ставок Единого таможенного тарифа, от 12 декабря 2008 года.
      64. Протокол от 21 июня 2013 года о внесении изменений в Соглашение об условиях и механизме применения тарифных квот от 12 декабря 2008 года.
      65. Протокол от 25 сентября 2013 года о внесении изменения в Соглашение о едином таможенно-тарифном регулировании от 25 января 2008 года.

II. Международные договоры, прекращающие действие
с даты вступления в силу соответствующего решения
Комиссии согласно статье 102 Договора

      1. Соглашение о единых правилах определения страны происхождения товаров от 25 января 2008 года.
      2. Протокол о единой системе тарифных преференций Таможенного союза от 12 декабря 2008 года.
      3. Соглашение о Правилах определения происхождения товаров из развивающихся и наименее развитых стран от 12 декабря 2008 года.

Қазақстан Республикасы Президентінің қарауына Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартқа қол қою туралы ұсыныс енгізу туралы

ЕУРАЗИЯЛЫҚ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ОДАҚ ТУРАЛЫ ШАРТ

БІРІНШІ БӨЛІК

ЕУРАЗИЯЛЫҚ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ОДАҚТЫ ҚҰРУ

І бөлім ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап Еуразиялық экономикалық одақты құру. Құқық субъектілігі

2-бап Анықтамалар

ІІ бөлім ОДАҚТЫҢ НЕГІЗГІ ҚАҒИДАТТАРЫ, МАҚСАТТАРЫ, ҚҰЗЫРЕТІ ЖӘНЕ ҚҰҚЫҒЫ

3-бап Одақтың жұмыс істеуінің негізгі қағидаттары

4-бап Одақтың негізгі мақсаттары

5-бап Құзырет

6-бап Одақтың құқығы

7-бап Одақтың халықаралық қызметі

ІІІ БӨЛІМ. ОДАҚТЫҢ ОРГАНДАРЫ

8-бап Одақтың органдары

9-бап Одақтың тұрақты іс-әрекет жасайтын органдарының құрылымдық бөлімшелерінде лауазымдарға орналасу

10-бап Жоғары кеңес

11-бап Жоғары кеңестің жұмыс тәртібі

12-бап Жоғары кеңестің өкілеттіктері

13-бап Жоғары кеңестің шешімдері және өкімдері

14-бап Үкіметаралық кеңес

15-бап Үкіметаралық кеңес жұмысының тәртібі

16-бап Үкіметаралық кеңестің өкілеттіктері

17-бап Үкіметаралық кеңестің шешімдері және өкімдері

18-бап Комиссия

19-бап Одақ Соты

ІV БӨЛІМ ОДАҚ БЮДЖЕТІ

20-бап Одақ бюджеті

21-бап Одақ органдарының қаржы-шаруашылық қызметіне ревизия жүргізу

22-бап Сыртқы аудит (бақылау)

ЕКІНШІ БӨЛІК КЕДЕН ОДАҒЫ

V бөлім АҚПАРАТТЫҚ ӨЗАРА ІС-ҚИМЫЛ ЖӘНЕ СТАТИСТИКА

23-бап Одақ шеңберіндегі ақпараттық өзара іс-қимыл

24-бап Одақтың ресми статистикалық ақпараты

VІ бөлім КЕДЕН ОДАҒЫНЫҢ ЖҰМЫС ІСТЕУІ

25-бап Кеден одағының жұмыс істеу қағидаттары

26-бап Кедендік әкелу баждарын (баламалы қолданылатын өзге де баждарды, салықтар мен алымдарды) есепке жатқызу мен бөлу

27-бап Еркін (арнайы, ерекше) экономикалық аймақтар мен еркін қоймаларды құру және олардың жұмыс істеуі

28-бап Ішкі нарық

29-бап Тауарлардың ішкі нарықта жұмыс істеу тәртібінің ерекшеліктері

VII бөлім ДӘРІЛІК ЗАТТАР МЕН МЕДИЦИНАЛЫҚ БҰЙЫМДАРДЫҢ АЙНАЛЫМЫН РЕТТЕУ

30-бап Дәрілік заттардың ортақ нарығын қалыптастыру

31-бап Медициналық бұйымдардың (медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың) ортақ нарығын қалыптастыру

VIIІ бөлім КЕДЕНДІК РЕТТЕУ

32-бап Одақтағы кедендік реттеу

ІХ бөлім СЫРТҚЫ САУДА САЯСАТЫ

33-бап Одақтың сыртқы сауда саясатының мақсаттары мен қағидаттары

34-бап Барынша қолайлы режим

35-бап Еркін сауда режимі

36-бап Дамушы елдерден және (немесе) ең төмен дамыған елдерден шығарылатын тауарларға қатысты тарифтік преференциялар

37-бап Тауарлардың шығарылуын айқындау қағидалары

38-бап Көрсетілетін қызметтермен сыртқы сауда

39-бап Үшінші тараптармен саудадағы шектеу шараларын жою

40-бап Үшінші тарапқа қатысты жауап шаралары

41-бап Экспортты дамыту жөніндегі шаралар

2. Кедендік-тарифтік реттеу және тарифтік емес реттеу

42-бап Еуразиялық экономикалық одақтың Бiрыңғай кедендік тарифі

43-бап Тарифтік жеңілдіктер

44-бап Тарифтік квоталар

45-бап Кедендік-тарифтік реттеу мәселелері жөніндегі Комиссияның өкілеттіктері

46-бап Тарифтік емес реттеу шаралары

47-бап Тарифтік емес реттеу шараларын біржақты тәртіппен енгізу

3. Ішкі нарықты қорғау шаралары

48-бап Ішкі нарықты қорғау шараларын енгізу туралы жалпы ережелер

49-бап Арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларын қолдану қағидаттары

50-бап Ішкі нарықты қорғаудың өзге де шаралары

Х бөлім ТЕХНИКАЛЫҚ РЕТТЕУ

51-бап Техникалық реттеудің жалпы қағидаттары

52-бап Одақтың техникалық регламенттері және стандарттары

53-бап Өнімнің айналысы және Одақтың техникалық регламенттерінің қолданысы

54-бап Аккредиттеу

55-бап Үшінші елдермен өзара саудада техникалық кедергілерді жою

XI бөлім САНИТАРИЯЛЫҚ, ВЕТЕРИНАРИЯЛЫҚ-САНИТАРИЯЛЫҚ ЖӘНЕ КАРАНТИНДІК ФИТОСАНИТАРИЯЛЫҚ ШАРАЛАР

56-бап Санитариялық, ветеринариялық-санитариялық және карантиндік фитосанитариялық шараларды қоланудың жалпы қағидаттары

57-бап Санитариялық шараларды қолдану

58-бап Ветеринариялық-санитариялық шараларды қолдану

59-бап Карантиндік фитосанитариялық шаралар

ХІІ бөлім ТҰТЫНУШЫЛАРДЫҢ ҚҰҚЫҚТАРЫН ҚОРҒАУ

60-бап Тұтынушылардың құқықтарын қорғау кепілдігі

61-бап Тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы саясат

ЕУРАЗИЯЛЫҚ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ОДАҚ ТУРАЛЫ
ШАРТ

І бөлім
ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап
Еуразиялық экономикалық одақты құру. Құқық субъектілігі

2-бап
Анықтамалар

ІІ бөлім
ОДАҚТЫҢ НЕГІЗГІ ҚАҒИДАТТАРЫ, МАҚСАТТАРЫ, ҚҰЗЫРЕТІ ЖӘНЕ ҚҰҚЫҒЫ

3-бап
Одақтың жұмыс істеуінің негізгі қағидаттары

4-бап
Одақтың негізгі мақсаттары

5-бап
Құзырет

6-бап
Одақтың құқығы

7-бап
Одақтың халықаралық қызметі

ІІІ БӨЛІМ.
ОДАҚТЫҢ ОРГАНДАРЫ

8-бап
Одақтың органдары

9-бап
Одақтың тұрақты іс-әрекет жасайтын органдарының құрылымдық
бөлімшелерінде лауазымдарға орналасу

10-бап
Жоғары кеңес

11-бап
Жоғары кеңестің жұмыс тәртібі

12-бап
Жоғары кеңестің өкілеттіктері

13-бап
Жоғары кеңестің шешімдері және өкімдері

14-бап
Үкіметаралық кеңес

15-бап
Үкіметаралық кеңес жұмысының тәртібі

16-бап
Үкіметаралық кеңестің өкілеттіктері

17-бап
Үкіметаралық кеңестің шешімдері және өкімдері

18-бап
Комиссия

19-бап
Одақ Соты

ІV БӨЛІМ
ОДАҚ БЮДЖЕТІ

20-бап
Одақ бюджеті

21-бап
Одақ органдарының қаржы-шаруашылық қызметіне ревизия жүргізу

22-бап
Сыртқы аудит (бақылау)

ЕКІНШІ БӨЛІК
КЕДЕН ОДАҒЫ

V бөлім
АҚПАРАТТЫҚ ӨЗАРА ІС-ҚИМЫЛ ЖӘНЕ СТАТИСТИКА

23-бап
Одақ шеңберіндегі ақпараттық өзара іс-қимыл

24-бап
Одақтың ресми статистикалық ақпараты

VІ бөлім
КЕДЕН ОДАҒЫНЫҢ ЖҰМЫС ІСТЕУІ

25-бап
Кеден одағының жұмыс істеу қағидаттары

26-бап
Кедендік әкелу баждарын (баламалы қолданылатын өзге де
баждарды, салықтар мен алымдарды) есепке жатқызу мен бөлу

27-бап
Еркін (арнайы, ерекше) экономикалық аймақтар мен еркін
қоймаларды құру және олардың жұмыс істеуі

28-бап
Ішкі нарық

29-бап
Тауарлардың ішкі нарықта жұмыс істеу тәртібінің ерекшеліктері

VII бөлім
ДӘРІЛІК ЗАТТАР МЕН МЕДИЦИНАЛЫҚ БҰЙЫМДАРДЫҢ АЙНАЛЫМЫН РЕТТЕУ

30-бап
Дәрілік заттардың ортақ нарығын қалыптастыру

31-бап
Медициналық бұйымдардың (медициналық мақсаттағы бұйымдар мен
медициналық техниканың) ортақ нарығын қалыптастыру

VIIІ бөлім
КЕДЕНДІК РЕТТЕУ

32-бап
Одақтағы кедендік реттеу

ІХ бөлім
СЫРТҚЫ САУДА САЯСАТЫ

33-бап
Одақтың сыртқы сауда саясатының мақсаттары мен қағидаттары

34-бап
Барынша қолайлы режим

35-бап
Еркін сауда режимі

36-бап
Дамушы елдерден және (немесе) ең төмен дамыған елдерден
шығарылатын тауарларға қатысты тарифтік преференциялар

37-бап
Тауарлардың шығарылуын айқындау қағидалары

38-бап
Көрсетілетін қызметтермен сыртқы сауда

39-бап
Үшінші тараптармен саудадағы шектеу шараларын жою

40-бап
Үшінші тарапқа қатысты жауап шаралары

41-бап
Экспортты дамыту жөніндегі шаралар

42-бап
Еуразиялық экономикалық одақтың Бiрыңғай кедендік тарифі

43-бап
Тарифтік жеңілдіктер

44-бап
Тарифтік квоталар

45-бап
Кедендік-тарифтік реттеу мәселелері жөніндегі Комиссияның өкілеттіктері

46-бап
Тарифтік емес реттеу шаралары

47-бап
Тарифтік емес реттеу шараларын біржақты тәртіппен енгізу

48-бап
Ішкі нарықты қорғау шараларын енгізу туралы жалпы ережелер

49-бап
Арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларын қолдану қағидаттары

50-бап
Ішкі нарықты қорғаудың өзге де шаралары

Х бөлім
ТЕХНИКАЛЫҚ РЕТТЕУ

51-бап
Техникалық реттеудің жалпы қағидаттары

52-бап
Одақтың техникалық регламенттері және стандарттары

53-бап
Өнімнің айналысы және Одақтың техникалық регламенттерінің қолданысы

54-бап
Аккредиттеу

55-бап
Үшінші елдермен өзара саудада техникалық кедергілерді жою

XI бөлім
САНИТАРИЯЛЫҚ, ВЕТЕРИНАРИЯЛЫҚ-САНИТАРИЯЛЫҚ ЖӘНЕ КАРАНТИНДІК
ФИТОСАНИТАРИЯЛЫҚ ШАРАЛАР

56-бап
Санитариялық, ветеринариялық-санитариялық және карантиндік
фитосанитариялық шараларды қоланудың жалпы қағидаттары

57-бап
Санитариялық шараларды қолдану

58-бап
Ветеринариялық-санитариялық шараларды қолдану

59-бап
Карантиндік фитосанитариялық шаралар

ХІІ бөлім
ТҰТЫНУШЫЛАРДЫҢ ҚҰҚЫҚТАРЫН ҚОРҒАУ

60-бап
Тұтынушылардың құқықтарын қорғау кепілдігі

61-бап
Тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы саясат

ҮШІНШІ БӨЛІК
БІРЫҢҒАЙ ЭКОНОМИКАЛЫҚ КЕҢІСТІК

ХІІІ бөлім
МАКРОЭКОНОМИКАЛЫҚ САЯСАТ

62-бап
Келісілген макроэкономикалық саясаттың
негізгі бағыттары

63-бап
Экономикалық дамудың тұрақтылығын айқындайтын негізгі макроэкономикалық көрсеткіштер

XIV бөлім
ВАЛЮТАЛЫҚ САЯСАТ