Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы

Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 23 қаңтардағы N 148 Заңы.

МАЗМҰНЫ

      Ескерту. Мәтінде сөздер алмастырылды - ҚР 2006.01.10 № 116 (01.01.2006 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2009.02.09 № 126-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.
      Ескерту. Тақырыбы мен кіріспеге өзгерту енгізілді - ҚР 2009.02.09 № 126-IV Заңымен (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз).
      Ескерту. Бүкіл мәтін бойынша "облыстың (республикалық маңызы бар қаланың және астананың)", "облыс (республикалық маңызы бар қала және астана)", "Облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың)", "облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың)", "Облыс (республикалық маңызы бар қала, астана)", "Облыс (республикалық маңызы бар қаланың, астананың)", "облысты (республикалық маңызы бар қаланы, астананы)", "облыстық (республикалық маңызы бар қалалық, астаналық)", "Облыстық (республикалық маңызы бар қаланың және астананың)", "облыс (республикалық маңызы бар қала, астана)", "Облыстық (республикалық маңызы бар қалалық және астаналық)", "Облыстық (республикалық маңызы бар қала және астана)", "Облыстық (республикалық маңызы бар қалалық, астаналық)", "облыстық (республикалық маңызы бар қала және астана)", "облыстық (республикалық маңызы бар қаланың және астананың)" деген сөздер тиісінше "облыстың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың", "облыс, республикалық маңызы бар қала және астана", "Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың", "облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың", "Облыс, республикалық маңызы бар қала, астана", "Облыс, республикалық маңызы бар қаланың, астананың", "облысты, республикалық маңызы бар қаланы, астананы", "облыстық, республикалық маңызы бар қалалық, астаналық", "Облыстық, республикалық маңызы бар қаланың және астананың", "облыс, республикалық маңызы бар қала, астана", "Облыстық, республикалық маңызы бар қалалық және астаналық", "Облыстық, республикалық маңызы бар қала және астана", "Облыстық, республикалық маңызы бар қалалық, астаналық", "облыстық, республикалық маңызы бар қала және астана", "облыстық, республикалық маңызы бар қаланың және астананың" деген сөздермен ауыстырылды - ҚР 2011.07.22 № 479-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      Ескерту. Бүкіл мәтін бойынша "ауылдық (селолық)", "ауыл (село)", "ауылдың (селоның)", "ауылдарда (селоларда)", деген сөздер тиісінше "ауылдық", "ауыл", "ауылдың", "ауылдарда" деген сөздермен ауыстырылды - ҚР 03.07.2013 № 121-V Конституциялық заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
      Ескерту. Бүкіл мәтін бойынша "ставкаларын", "проценті", "проценттен" деген сөздер тиісінше "мөлшерлемелерін", "пайызы", "пайыздан" деген сөздермен ауыстырылды - ҚР 28.11.2014 № 257-V Заңымен (01.04.2015 бастап қолданысқа енгізіледі).

      Осы Заң Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкес жергiлiктi мемлекеттiк басқару және өзін-өзі басқару саласындағы қоғамдық қатынастарды реттейдi, жергiлiктi өкiлдi және атқарушы органдардың құзыретiн, қызметiнiң ұйымдастырылуын, тәртiбiн, сондай-ақ мәслихаттар депутаттарының құқықтық жағдайын белгiлейдi.

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар

      Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

      1) әкім - жергілікті атқарушы органды (ол құрылған жағдайда) басқаратын және тиісті аумақта мемлекеттік саясаттың жүргізілуін, Қазақстан Республикасы орталық мемлекеттік органдарының барлық аумақтық бөлімшелерінің үйлесімді қызмет істеуін, тиісті бюджеттен қаржыландырылатын атқарушы органдарға басшылықты қамтамасыз ететін, Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жергілікті мемлекеттік басқару өкілеттігі және өзін-өзі басқару функциялары берілген, тиісті аумақтың әлеуметтік-экономикалық дамуының жай-күйіне жауапты Қазақстан Республикасының Президенті мен Үкіметінің өкілі;

      2) әкім аппараты – жергілікті атқарушы органның (ол құрылған жағдайда), әкімнің қызметін қамтамасыз ететін және Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де функцияларды жүзеге асыратын мемлекеттік мекеме;

      3) әкімшілік-аумақтық бөліністі басқару схемасы - тиісті аумақта орналасқан, тиісті әкімшілік-аумақтық бөліністің бюджетінен қаржыландырылатын атқарушы органдар жүйесі;

      3-1) әлеуметтік инфрақұрылым – елді мекеннің қалыпты тыныс-тіршілігін функционалдық қамтамасыз ететін заңды тұлғалардың жиынтығы, оларға: әлеуметтік-мәдени мақсаттағы объектілер, тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, денсаулық сақтау, білім беру, мектепке дейінгі тәрбиелеу жүйелерінің ұйымдары; демалуға және бос уақытты өткізуге байланысты ұйымдар; бөлшек сауда, қоғамдық тамақтану, қызметтер көрсету саласы, спорттық-сауықтыру мекемелері; халыққа коммуналдық қызметтерді өндіретін және ұсынатын ұйымдар жатады;

      3-2) әлеуметтік сипаттағы төтенше жағдайлардың профилактикасы – мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдар әлеуметтік сипаттағы төтенше жағдайлардың туындауына ықпал ететін себептер мен жағдайларды анықтау, зерделеу, жою бойынша құзыреті шегінде жүзеге асыратын құқықтық, экономикалық, әлеуметтік, ұйымдастырушылық, тәрбиелік, насихаттық және өзге де шаралар кешені;

      4) жергілікті атқарушы орган (әкімдік) - облыстың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың, ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) әкімі басқаратын, өз құзыреті шегінде тиісті аумақта жергілікті мемлекеттік басқаруды және өзін-өзі басқаруды жүзеге асыратын алқалы атқарушы орган;

      5) жергілікті бюджеттен қаржыландырылатын атқарушы орган - жергілікті мемлекеттік басқарудың және өзін-өзі басқарудың жекелеген функцияларын жүзеге асыруға әкімдік уәкілеттік берген, тиісті жергілікті бюджеттерден қаржыландырылатын мемлекеттік мекеме;

      6) жергілікті қоғамдастық - шекараларында жергілікті өзін-өзі басқару жүзеге асырылатын, оның органдары құрылатын және жұмыс істейтін тиісті әкімшілік-аумақтық бөлініс аумағында тұратын тұрғындардың (жергілікті қоғамдастық мүшелерінің) жиынтығы;

      6-1) жергілікті қоғамдастық жиналысы – жергілікті қоғамдастық жиыны жіберген жергілікті қоғамдастық өкілдерінің осы Заңда айқындалған шекте және тәртіппен жергілікті маңызы бар ағымдағы мәселелерді шешуге қатысуы;

      6-2) жергілікті қоғамдастық жиыны – тұрғындардың (жергілікті қоғамдастық мүшелерінің) осы Заңда айқындалған шекте және тәртіппен жергілікті мәні бар аса маңызды мәселелерді шешуге тікелей қатысуы;

      7) жергілікті маңызы бар мәселелер - реттелуі осы Заңға және Қазақстан Республикасының өзге де заңнамалық актілеріне сәйкес тиісті әкімшілік-аумақтық бөлініс тұрғындарының басым бөлігінің құқықтары мен заңды мүдделерін қамтамасыз етуге байланысты облыс, аудан, қала, қаладағы аудан, ауылдық округ, ауылдық округтің құрамына кірмейтін кент пен ауыл қызметінің мәселелері;

      8) жергілікті мемлекеттік басқару - осы Заңда және Қазақстан Республикасының өзге де заңнамалық актілерінде белгіленген құзыреті шегінде тиісті аумақта мемлекеттік саясатты жүргізу, оны дамыту мақсатында жергілікті өкілді және атқарушы органдар жүзеге асыратын, сондай-ақ олардың тиісті аумақтағы істің жай-күйіне жауапты болып табылатын қызметі;

      9) жергілікті өзін-өзі басқару - халық тікелей жүзеге асыратын, сондай-ақ мәслихаттар және басқа да жергілікті өзін-өзі басқару органдары арқылы жүзеге асырылатын осы Заңда, өзге де нормативтік құқықтық актілерде айқындалған тәртіппен жергілікті маңызы бар мәселелерді өзінің жауапкершілігімен дербес шешуге бағытталған қызмет;

      9-1) жергілікті өзін-өзі басқаруды дамыту мәселелері жөніндегі уәкілетті орган – жергілікті өзін-өзі басқаруды дамыту саласында басшылықты, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген шектерде салааралық үйлестiрудi жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;

      9-2) жергілікті өзін-өзі басқарудың аумақтық кеңесі – қалалық мәслихат депутаттарын сайлау бойынша бір немесе бірнеше сайлау округінің шегінде құрылатын, республикалық маңызы бар қаланың, астананың, облыстық маңызы бар қаланың әкімдігі жанындағы қала әкімінің халықпен өзара іс-қимыл жасау мәселелері жөніндегі консультациялық-кеңесші орган;

      10) жергілікті өзін-өзі басқару органдары — осы Заңға сәйкес жергілікті маңызы бар мәселелерді шешу жөніндегі функциялар жүктелген органдар;

      11) жергілікті өкілді орган (мәслихат) - облыстың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың немесе ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) халқы сайлайтын, халықтың еркін білдіретін және Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес оны іске асыру үшін қажетті шараларды айқындайтын және олардың жүзеге асырылуын бақылайтын сайланбалы орган;

      12) мәслихат аппараты - тиісті мәслихаттың, оның органдары мен депутаттарының қызметін қамтамасыз ететін мемлекеттік мекеме;

      13) мәслихат сессиясы - мәслихат қызметінің негізгі нысаны;

      14) алып тасталды – ҚР 30.06.2021 № 60-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

      15) орталық мемлекеттік органның аумақтық бөлімшесі - тиісті әкімшілік-аумақтық бөлініс шегінде орталық атқарушы органның функцияларын жүзеге асыратын орталық атқарушы органның құрылымдық бөлімшесі.

      Ескерту. 1-бап жаңа редакцияда - ҚР 2009.02.09 № 126-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен; өзгерістер енгізілді - ҚР 13.06.2013 № 101-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізiледi) Заңымен; 03.07.2013 № 121-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Конституциялық заңымен; 02.11.2015 № 387-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.07.2017 № 90-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.12.2019 № 284-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.06.2021 № 60-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

2-бап. Жергiлiктi мемлекеттiк басқару және өзін-өзі басқару туралы Қазақстан Республикасының заңнамасы

      Ескерту. Тақырыпқа өзгерту енгізілді - ҚР 2009.02.09 № 126-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

      1. Жергiлiктi мемлекеттiк басқару және өзін-өзі басқару туралы Қазақстан Республикасының заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негiзделедi және осы Заң мен Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiнен тұрады.

      2. Осы Заң Алматы қаласының айрықша мәртебесi және астана мәртебесi туралы заңдарға қайшы келмейтiн бөлiгiнде Алматы қаласы мен астананың аумағында қолданылады.

      Ескерту. 2-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2009.02.09 № 126-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

2-1-бап. Жергілікті өзін-өзі басқаруды ұйымдастыру негіздері

      1. Жергілікті өзін-өзі басқару облыс, аудан, қала, қаладағы аудан, ауылдық округ, ауылдық округтің құрамына кірмейтін кент пен ауыл шегінде жеке жүзеге асырылады.

      2. Жергілікті өзін-өзі басқаруды жергілікті қоғамдастық мүшелері тікелей, сондай-ақ мәслихаттар мен басқа да жергілікті өзін-өзі басқару органдары арқылы жүзеге асырады.

      Облыстың, ауданның, қаланың, қаладағы ауданның, ауылдық округтің, ауылдық округтің құрамына кірмейтін кент пен ауылдың әкімі мемлекеттік басқару функцияларымен қатар жергілікті өзін-өзі басқару органдарының функцияларын да жүзеге асырады.

      3. Жергілікті қоғамдастық жиыны және жергілікті қоғамдастық жиналысы жергілікті қоғамдастық қызметінің нысаны болып табылады.

      Ескерту. Заң 2-1-баппен толықтырылды - ҚР 2009.02.09 № 126-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен; өзгеріс енгізілді - ҚР 13.06.2013 № 101-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізiледi) Заңымен.

3-бап. Жергiлiктi мемлекеттiк басқару және өзін-өзі басқару қызметiнiң экономикалық және қаржылық негiзi

      1. Жергiлiктi мемлекеттiк басқару және өзін-өзі басқару қызметiнiң экономикалық және қаржылық негiзiн:

      1) жергiлiктi бюджет;

      2) коммуналдық заңды тұлғаларға бекiтiліп берілген мүлiк;

      3) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес коммуналдық меншiктегi өзге де мүлiк құрайды.

      2. Алып тасталды - ҚР 11.07.2017 № 90-VI Заңымен (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 1-т. 1) тармақшасынан қараңыз).
      3. Алып тасталды - ҚР 11.07.2017 № 90-VI Заңымен (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 1-т. 1) тармақшасынан қараңыз).
      Ескерту. 3-бап жаңа редакцияда - ҚР 13.06.2013 № 101-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізiледi) Заңымен; өзгерістер енгізілді - ҚР 05.12.2013 № 152-V (01.01.2014 бастап қолданысқа енгізіледі); 05.07.2014 № 236-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 28.11.2014 № 257-V (01.04.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.11.2015 № 387-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.03.2016 № 479-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.07.2017 № 90-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 1-т. 1) тармақшасынан қараңыз); 08.01.2019 № 215-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін үш ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

4-бап. Мәслихаттар, әкімдер мен әкiмдіктер үшiн белгiленетiн негiзгi талаптар мен шектеулер

      Ескерту. 4-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді – ҚР 05.11.2022 № 157-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      1. Мәслихаттар мен әкiмдіктер өз қызметiнде:

      1) ішкі және сыртқы саясаттың негізгі бағыттарына сәйкес келмейтін шешiмдердiң қабылдануына жол бермеуге;

      2) ұлттық қауiпсiздiктi қамтамасыз етуде Қазақстан Республикасының мүдделерiн сақтауға;

      3) қызметтiң қоғамдық маңызы бар салаларында белгiленген жалпы мемлекеттiк стандарттарды ұстануға;

      4) азаматтардың құқықтары мен заңды мүдделерiнiң сақталуын қамтамасыз етуге мiндеттi.

      2. Мәслихаттар мен әкiмдіктерге Қазақстан Республикасының шегiнде бiрыңғай еңбек рыногын, капиталды, қаржыны қалыптастыруға, тауарлар мен қызмет көрсетудi еркiн алмасуға кедергi келтiретiн шешiмдер қабылдауға тыйым салынады.

      3. Мәслихаттар мен әкiмдіктер қабылдайтын аумақты дамыту жоспарлары Қазақстан Республикасының стратегиялық даму жоспарларына сәйкес келуге тиiс.

      4. Әкімдер мен олардың орынбасарлары саяси партиялардың филиалдарында және өкілдіктерінде лауазымдарды атқаруға құқылы емес.

      Тағайындау немесе сайлау кезінде әкімдер мен олардың орынбасарлары саяси партиялардың филиалдарында және өкілдіктерінде лауазымдарды атқарған жағдайда, олар тағайындалған немесе сайланған күннен бастап он күн ішінде көрсетілген лауазымдарды босатуға тиіс.

      4-1. Осы баптың 4-тармағында көрсетілген талаптар облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың әкімдері аппараттарының басшыларына да қолданылады.

      Егер тағайындау кезінде облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың әкімдері аппараттарының басшылары саяси партиялардың филиалдары мен өкілдіктерінде лауазымдарды атқарып жүрген болса, олар тағайындалған күннен бастап он күн ішінде көрсетілген лауазымдарды босатуға тиіс.

      Ескерту. 4-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.01.09 № 535-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.11.2022 № 157-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

2-тарау. МӘСЛИХАТТАРДЫ ҚҰРУ, ОЛАРДЫҢ ҚҰЗЫРЕТI ЖӘНЕ ҚЫЗМЕТIН ҰЙЫМДАСТЫРУ

5-бап. Мәслихаттарды құру тәртiбi

      1. Мәслихаттарды тиiстi әкiмшілiк-аумақтық бөлiнiстiң халқы жалпыға бiрдей, тең, төте сайлау құқығы негiзiнде жасырын дауыс беру арқылы бес жыл мерзiмге сайлайды.

      2. Қазақстан Республикасының жиырма жасқа толған азаматы мәслихат депутаты болып сайлана алады. Қазақстан Республикасының азаматы бiр мәслихаттың ғана депутаты бола алады.

      3. Мәслихат депутаттарының кезекті сайлауын өткізу үшін тиiстi мәслихат депутаттарының санын Қазақстан Республикасының Орталық сайлау комиссиясы мынадай шектерде: облыстық мәслихатта, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың мәслихаттарында - елуге дейiн; қалалық мәслихатта - отызға дейiн; аудандық мәслихатта - жиырма беске дейiн белгiлейдi.

      4. Қазақстан Республикасының Орталық сайлау комиссиясы белгiлеген оның депутаттары жалпы санының кемiнде төрттен үшi сайланған жағдайда мәслихат заңды болып есептеледi.

      5. Мәслихаттар депутаттарын сайлау Қазақстан Республикасының сайлау туралы заңдарымен регламенттеледi.

      6. Мәслихаттың өкiлеттiгi бiрiншi сессия ашылған кезден басталады және жаңадан сайланған мәслихаттың бiрiншi сессиясының жұмысы басталғанда аяқталады.

      7. Әкімшілік-аумақтық бірліктің шекаралары өзгерген (қосылған, біріккен) және қайта құрылған жағдайларда, мәслихат депутаттары жаңадан сайланған мәслихат сессиясының жұмысы басталғанға дейін өз өкілеттіктерін сақтайды және қайта ұйымдастырылған мәслихаттардың депутаттары болып табылады.

      Әкімшілік-аумақтық бірліктің шекаралары бөлініп шығу немесе бөліну арқылы өзгерген жағдайда:

      1) аумақтық сайлау округтері бойынша сайланған мәслихат депутаттары олардың сайлау округтеріне тиесілігіне қарай бөлінеді;

      2) саяси партиялардан партиялық тізімдер бойынша сайланған мәслихат депутаттары тиісті саяси партияның пікірі ескеріле отырып, мәслихаттың шешімі бойынша жаңадан құрылған әкімшілік-аумақтық бірліктің халық санына пропорционалды түрде бөлінеді.

      Әкімшілік-аумақтық бірлік таратылған жағдайда тиісті мәслихат таратылады.

      8. Мәслихаттың заңды тұлға құқығы болмайды.

      Ескерту. 5-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2009.02.09 № 126-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 28.12.2018 № 210-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.11.2022 № 157-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

6-бап. Мәслихаттардың құзыретi

      1. Мәслихаттардың құзыретiне:

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      1) тармақшаның өзгеріс енгізілген осы редакциясы ҚР 11.07.2017 № 90-VI Заңына сәйкес (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 1-т. 1) тармақшасынан қараңыз) халық саны екі мың адамнан көп аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін – 01.01.2018 бастап қолданысқа енгізілді (халық саны екі мың адам және одан аз аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін 01.01.2020 дейін ҚР 23.01.2001 "Қазақстан Республикасындағы жергiлiктi мемлекеттiк басқару және өзiн-өзi басқару туралы" Заңының 11.07.2017 датадағы архивтік нұсқасын қараңыз).

      1) тиісті аумақты дамыту жоспарларын, экономикалық және әлеуметтік бағдарламаларын, жергілікті бюджетті және олардың атқарылуы туралы есептерді бекіту, соның ішінде қаладағы аудан әкімдері (қаладағы әрбір аудан бойынша жеке-жеке) іске асыратын бюджеттік бағдарламаларды бекіту;

      2) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

      3) егер Қазақстан Республикасының заңдарында өзгеше көзделмесе, Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін жергілікті мемлекеттік басқарудың базалық құрылымдары негізінде қалыптастырылған әкімшілік-аумақтық бірлікті басқару схемасын әкімнің ұсынуы бойынша бекіту;

      4) өздерiнің қарауына жатқызылған әкімшілік-аумақтық құрылыс мәселелерін шешу;

      4-1) жылу маусымына дайындық және оны өткізу қағидаларын бекіту;

      4-2) қалалар мен елді мекендер аумақтарын абаттандыру қағидаларын бекіту;

      4-3) жасыл екпелердi жасау, күтiп-баптау және қорғау қағидаларын бекіту;

      4-4) денсаулық сақтау ұйымдарын, оның ішінде қылмыстық-атқару (пенитенциарлық) жүйесінің тергеу изоляторлары мен мекемелерінде ұсталатын адамдарға медициналық көмек көрсететін ұйымдарды дамыту мен олардың жұмыс істеуіне бағытталған іс-шараларды бекіту;

      4-5) өңірлік нышанды бекіту;

      5) әкімнің ұсынысы бойынша мәслихат сессиясының шешiмімен тиісті әкімдіктің дербес құрамын келісу;

      5-1) алып тасталды – ҚР 12.07.2018 № 180-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      6) атқарушы органдар басшыларының есептерін қарау және тиісті органдарға мәслихат шешімдерін орындамағаны үшін мемлекеттік органдардың лауазымды адамдарын, сондай-ақ ұйымдарды жауапқа тарту туралы ұсыныстар енгізу;

      6-1) алып тасталды – ҚР 12.07.2018 № 180-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      7) алынып тасталды - ҚР 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

      7-1) Қазақстан Республикасының сайлау туралы заңнамалық актiсiне сəйкес аумақтық жəне учаскелiк сайлау комиссияларының мүшелерiн жасырын немесе ашық дауыс берудi өткiзу жолымен сайлау;

      8) алынып тасталды - ҚР 2012.04.27 № 15-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

      9) жергілікті бюджеттің, аумақты дамыту бағдарламаларының атқарылуына бақылау жасау;

      9-1) облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың тексеру комиссияларының бюджеттің атқарылуы туралы жылдық есебін қарау;

      9-2) мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау объектілерін тексеру комиссиялары жұмыстарының жоспарына енгізу үшін облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың тексеру комиссияларына ұсыныстар енгізу;

      10) мәслихаттың тұрақты комиссиялары мен өзге де органдарын құру, олардың қызметі туралы есептерді тыңдау, мәслихаттың жұмысын ұйымдастыруға байланысты өзге де мәселелерді шешу;

      10-1) Қоғамдық кеңестің қызметін ұйымдастырушылық қамтамасыз етуді жүзеге асыру;

      11) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

      12) әкімнің ұсынуы бойынша ведомствоаралық сипаттағы мәселелер бойынша әкімдік жанындағы консультациялық-кеңесші органдардың дербес құрамын бекіту;

      12-1) әкімнің ұсынысы бойынша "Облыстың (қаланың, ауданның) құрметті азаматы" атағын беру;

      12-2) облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың әкімдігі әзірлеген және ұсынған "Облыстың (қаланың, ауданның) құрметті азаматы" атағын беру қағидаларын бекіту;

      12-3) облыстың (қаланың, ауданның) Құрмет грамотасымен наградтау туралы ережені әзірлеу және бекіту;

      13) Қазақстан Республикасының жер заңдарына сәйкес жер қатынастарын реттеуді жүзеге асыру;

      14) азаматтар мен ұйымдардың Қазақстан Республикасы Конституциясының, заңдарының, Қазақстан Республикасы Президенті мен Үкіметі актілерінің, орталық және жергілікті мемлекеттік органдардың нормативтік құқықтық актілерінің нормаларын орындауына жәрдемдесу;

      14-1) мемлекеттік органдардың құзыреті шегінде неке және отбасы институтын нығайту, өмірде қиын жағдайға ұшыраған адамдарды (отбасыларды) әлеуметтік-экономикалық қолдау, анықтау және оларға жан-жақты қолдау көрсетуді ұйымдастыру жөніндегі негізгі нысаналы индикаторларды бекіту;

      15) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес азаматтардың құқықтары мен заңды мүдделерiн қамтамасыз ету жөнiндегi өзге де өкiлеттiктердi жүзеге асыру жатады.

      2. Облыстар, республикалық маңызы бар қалалар және астана мәслихаттарының құзыретiне сонымен бiрге облыстың аудандық жоспарлану схемасын, облыс орталығын, республикалық маңызы бар қаланы және астананы салудың бас жоспары жобасын бекiту туралы Қазақстан Республикасының Үкiметiне ұсыныс енгiзу, әкiмшiлiк аудандардың аудандық жоспарлануы жобаларын, облыстық (облыс орталықтарынан басқа) және аудандық маңызы бар қалаларды салудың бас жоспарларын бекiту және медицина қызметкерлерін қоса алғанда, ауылдық елді мекендерде жұмыс істейтін және тұратын жекелеген азаматтар санаттарын Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген әлеуметтік қолдау шараларының жүйесін айқындау жатады.

      2-1. Облыс, республикалық маңызы бар қала, астана мәслихатының құзыретіне Қазақстан Республикасының мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау туралы заңнамасына сәйкес облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың тексеру комиссиясының төрағасы мен мүшелерін бес жылға лауазымға тағайындау, сондай-ақ оларды лауазымнан босату жатады.

      2-2. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың мәслихаттарының құзыретiне жануарларды асырау қағидаларын, елді мекендерде ауыл шаруашылығы жануарларын асырау қағидаларын, ауыл шаруашылығы жануарларын жаю қағидаларын, үй жануарларын ұстау және серуендету қағидаларын, жануарларды аулау, уақытша ұстау және жансыздандыру қағидаларын, сондай-ақ бұзылғаны үшiн әкiмшiлiк жауаптылық белгiленген өзге де қағидаларды бекiту жатады.

      2-3. Аудан (облыстық маңызы бар қала), республикалық маңызы бар қала, астана мәслихаттарының құзыретіне әлеуметтік көмек көрсету, оның мөлшерлерін белгілеу және мұқтаж азаматтардың жекелеген санаттарының тізбесін айқындау, денсаулық сақтау саласындағы мамандарға әлеуметтік қолдау шараларының және жеңілдіктердің, оның ішінде жергілікті бюджет қаражаты есебінен тұрғын үй сатып алуға немесе салуға ең төмен кепілдік берілген көлемді айқындау қағидаларын бекіту жатады.

      2-4. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың мәслихаттарының құзыретіне жануарлар асыраудың санитариялық аймақтарының шекараларын белгілеу жатады.

      2-5. Республикалық маңызы бар қалалар, астана, облыстық маңызы бар қалалар мәслихаттарының құзыретіне жергілікті өзін-өзі басқарудың аумақтық кеңестерін құру туралы шешім қабылдау, олардың құрамын және жергілікті өзін-өзі басқарудың аумақтық кеңестері туралы ережелерді бекіту жатады.

      2-6. Облыстар, республикалық маңызы бар қалалар, астана мәслихаттарының құзыретiне облыстардағы, республикалық маңызы бар қалалардағы және астанадағы көші-қон процестерін реттеу қағидаларын бекіту жатады.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      2-7-тармақ ҚР 11.07.2017 № 90-VI Заңына сәйкес (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 1-т. 1) тармақшасынан қараңыз) халық саны екі мың адамнан көп аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін – 01.01.2018 бастап қолданысқа енгізілді (халық саны екі мың адам және одан аз аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін 01.01.2020 бастап қолданысқа енгізілді).

      2-7. Аудан (облыстық маңызы бар қала) мәслихатының құзыретіне аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджетін және олардың атқарылуы туралы есепті бекіту жатады.

      2-8. Облыстар, республикалық маңызы бар қалалар, астана мәслихаттарының құзыретіне жерлеу және қабірлерді қарап-күту жөніндегі істі ұйымдастыру қағидаларын бекіту жатады.

      2-9. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың, аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) мәслихаттарының құзыретіне тұрғын үй сертификаттарының мөлшері мен оларды алушылар санаттарының тізбесін айқындау жатады.

      2-10. Республикалық маңызы бар қалалар, астана, аудандар (облыстық маңызы бар қалалар) мәслихаттарының құзыретіне шетелдіктер үшін туристік жарнаның мөлшерлемелерін бекіту жатады.

      2-11. Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) мәслихаты мемлекеттік саяси қызметші болып табылатын сайланған әкімнің отставкасын қабылдау немесе отставкасын қабылдаудан уәжді бас тарту туралы шешім қабылдайды.

      Отставканы қабылдау немесе отставканы қабылдаудан бас тарту туралы шешім мемлекеттік саяси қызметші болып табылатын сайланған әкімнің жеке жазбаша өтініші берілген күннен бастап бір ай мерзімде қабылданады.

      Отставка қабылданған жағдайда аудан (облыстық маңызы бар қала) мәслихатының тиісті шешімінің көшірмесі аумақтық сайлау комиссиясына жіберіледі.

      2-12. Облыс мәслихатының құзыретіне аумағында жұмыс берушілер жалға берілетін тұрғынжайлар салуды жоспарлайтын ауылдардың, кенттердің, ауылдық округтердің тізімін бекіту жатады.

      2-13. Республикалық маңызы бар қалалар, астана, аудандар (облыстық маңызы бар қалалар) мәслихаттарының құзыретіне арнаулы әлеуметтік қызметтерді алушының қаражаты есебінен ұсынылатын арнаулы әлеуметтік қызметтердің кепілді көлемінен тыс ұсынудың тізбесі мен тәртібін бекіту жатады.

      2-14. Облыс, республикалық маңызы бар қала, астана мәслихатының құзыретіне тиісті аумақтың білім беруді дамыту жоспарын әкімнің ұсынуы бойынша бекіту жатады.

      3. Аудандық мәслихаттардың құзыретіне сонымен бірге тиісті ауданның аумағында орналасқан қалалар, кенттер мен ауылдар салудың бас жоспарларын бекіту, аудандық маңызы бар қала, ауылдық округ, ауылдық округтің құрамына кірмейтін кент пен ауыл әкімінің атқарылған жұмысы туралы есебін қарау және аудан әкіміне тиісті әкімшілік-аумақтық бөлініс әкімін тәртіптік жауапкершілікке тарту туралы ұсыныс енгізу жатады.

      3-1. Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) мәслихаты облыстың тексеру комиссиясынан тиісті аудан (облыстық маңызы бар қала) бюджетінің атқарылуы мәселелері бойынша жүргізілген бақылау іс-шаралары туралы ақпарат сұратуға құқылы.

      4. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және Қазақстан Республикасы астанасының мәслихаттары тиiстi әкiмдіктердің ұсыныстары бойынша Қазақстан Республикасының заң актiлерiне сәйкес қарыз алу туралы шешiмдер қабылдауға құқылы.

      5. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың мәслихаттары коммуналдық қалдықтарды (тұрмыстық қатты қалдықтарды, кәріздік тазарту құрылысжайларының тұнбасын) көмгені, жер үсті көздерінің су ресурстарын пайдаланғаны, орман пайдаланғаны үшін Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес төлемақы мөлшерлемелерін бекітеді.

      6. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың мәслихаттары тиiстi әкiмшiлiк-аумақтық бiрлiкте ядролық қондырғылар мен объектiлердi салуға келiсiм беру туралы мәселенi қарайды.

      7. Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың барлық мәслихаттары атынан өкілдік ететін депутаттар болып табылатын таңдаушылардың бірлескен отырысында сайланған Парламент Сенаты депутаттарының өкілеттігі таңдаушылардың шешімі бойынша мерзімінен бұрын тоқтатылуы мүмкін.

      Ескерту. 6-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.05.11 № 552 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2004.07.09 № 583, 2006.01.10 № 116 (2006.01.01 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2006.07.07 № 171 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2007.01.09 № 213, 2008.12.10 № 101-IV (2009.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі), 2008.12.24 № 111-IV (2009.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі), 2009.02.09 № 126-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2010.04.02 № 263-IV (2010.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі), 2011.07.21 № 465-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.07.22 № 479-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.04.27 № 15-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2013.01.08 № 64-V (2013.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі), 13.06.2013 № 101-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізiледi), 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 17.01.2014 № 165-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 28.10.2015 № 366-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.11.2015 № 387-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.11.2015 № 388-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 12.11.2015 № 393-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 22.12.2016 № 28-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.07.2017 № 90-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 1-т. 1) тармақшасынан қараңыз); 29.06.2018 № 163-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 12.07.2018 № 180-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 210-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 08.01.2019 № 215-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.04.2019 № 243-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2019 № 291-VІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 3-баптан қараңыз); 07.07.2020 № 361-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.01.2021 № 406-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.04.2021 № 34-VII (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі); 30.12.2021 № 95-VII (01.07.2022 бастап қолданысқа енгізіледі); 30.12.2021 № 98-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.11.2022 № 157-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.01.2023 № 184-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.03.2023 № 207-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 20.04.2023 № 226-VII (01.07.2023 бастап қолданысқа енгізіледі); 23.02.2024 № 64-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.04.2024 № 72-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.07.2024 № 115-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 08.07.2024 № 118-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

7-бап. Мәслихаттың актiлерi

      1. Мәслихаттың өз құзыретiндегi мәселелер бойынша шығаратын шешiмдерi мәслихаттың актiлерi болып табылады.

      2. Мәслихаттардың жергiлiктi бюджет кiрiстерiн қысқартуды немесе жергiлiктi бюджет шығыстарын ұлғайтуды көздейтiн шешiмдерiнiң жобалары әкiмнiң оң қорытындысы болған жағдайда ғана қарауға енгiзiлуi мүмкiн.

      3. Мәслихаттың өз құзыретi шегiнде және азаматтардың құқықтарына, бостандықтары мен мiндеттерiне қатысты қабылдаған шешiмдерi Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiпте ресми жариялануға тиiс және ол тиiстi аумақта орындалуға мiндеттi.

      4. Мәслихаттың азаматтардың құқықтарына, бостандықтары мен міндеттеріне қатысты шешімдерді қабылдауы "Құқықтық актілер туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген ерекшеліктер ескеріле отырып жүзеге асырылады.

      5. Мәслихаттардың Қазақстан Республикасының Конституциясы мен заңдарына сәйкес келмейтiн шешiмдерiн мәслихаттың өзiнiң жоюы не сот тәртiбiмен жойылады.

      Ескерту. 7-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2009.02.09 № 126-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2011.01.10 № 383-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.11.2015 № 384-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 06.04.2016 № 481-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 12.03.2021 № 15-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

8-бап. Мәслихат жұмысын ұйымдастыру

      1. Мәслихат өз өкiлеттiгiн сессияларда мәслихаттың тұрақты комиссиялары мен өзге де органдары, депутаттары мен төрағасы арқылы Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен жүзеге асырады.

      1-1. Мәслихаттар жылына кемінде бір рет халық алдында мәслихаттың атқарған жұмысы, оның тұрақты комиссияларының қызметі туралы есеп береді. Мәслихат депутаттары Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес халық алдында жауапты болады.

      2. Мәслихат қызметiнiң негiзгi нысаны сессия болып табылады, онда мәслихаттың қарауына заңдармен жатқызылған мәселелер шешiледi.

      Егер мәслихат депутаттары жалпы санының кемiнде үштен екiсi сессияға қатысса, мәслихат сессиясы заңды болады.

      3. Мәслихат:

      1) мәслихат төрағасын сайлайды және лауазымынан босатады және оның есептерiн тыңдайды;

      2) мәслихаттың тұрақты комиссиялары мен өзге де органдарын құрады, олардың төрағаларын сайлайды және қызметiнен босатады, олардың жұмысы туралы есептi тыңдайды;

      3) мәслихаттың қызметiн қамтамасыз етуге арналған шығыстарды айқындайды;

      4) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген адам саны мен қаражат лимитi шегiнде мәслихат аппаратының құрылымын бекiтедi және оны ұстауға әрi материалдық-техникалық жағынан қамтамасыз етуге арналған шығыстарды айқындайды. Мәслихат аппараты мемлекеттiк қызметшiлерiнiң штат саны лимитi тиiстi мәслихат депутаттарының саны негiзге алынып, бес депутатқа бір қызметкер қатынасында, бірақ бес адамнан кем емес болып белгiленедi;

      5) мәслихаттың регламентiн бекiтедi;

      6) депутаттардың сауалдарын қарайды және олар бойынша шешiмдер қабылдайды;

      7) өз жұмысын ұйымдастыру жөнiнде өзге де шешiмдер қабылдайды.

      Ескерту. 8-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.05.11 № 552 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.02.09 № 126-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2011.07.21 № 465-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 13.06.2013 № 101-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізiледi); 30.06.2021 № 60-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.11.2022 № 157-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

9-бап. Мәслихат регламенті

      Мәслихат сессияларын, оның органдарының отырыстарын өткізу, оларға мәселелер енгiзу және қарау, мәслихат органдарын құру және сайлау, олардың қызметi туралы есептердi тыңдау, халық алдында мәслихаттың атқарған жұмысы және оның тұрақты комиссияларының қызметі туралы есептер беру, депутаттардың сауалдарын қарау тәртiбi, мәслихаттағы депутаттық бiрлестiктердiң өкiлеттiктерi, қызметiн ұйымдастыру, сондай-ақ дауыс беру тәртiбi, аппарат жұмысын ұйымдастыру және басқа да рәсiмдiк пен ұйымдастырушылық мәселелер мәслихаттың сессиясында бекiтiлетiн оның регламентiнде айқындалады.

      Мәслихаттардың үлгі регламентін Қазақстан Республикасының Президенті бекітеді.

      Ескерту. 9-бап жаңа редакцияда - ҚР 13.06.2013 № 101-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізiледi) Заңымен.

10-бап. Мәслихат сессиясын шақыру тәртiбi

      1. Жаңадан сайланған мәслихаттың бiрiншi сессиясын осы мәслихат үшiн белгiленген депутаттар санының кемiнде төрттен үшi болған ретте, мәслихат депутаттары тiркелген күннен бастап отыз күн мерзiмнен кешiктiрмей, тиiстi аумақтық сайлау комиссиясының төрағасы шақырады.

      2. Мәслихаттың кезектi сессиясы жылына төрт реттен сиретпей шақырылады және оны мәслихат төрағасы жүргiзедi. Мәслихаттың кезектен тыс сессиясын осы мәслихатқа сайланған депутаттар санының кемiнде үштен бiрiнiң, сондай-ақ әкiмнiң ұсынысы бойынша мәслихат төрағасы шақырады және жүргiзедi. Кезектен тыс сессия кезектен тыс сессияны өткiзу туралы шешiм қабылданған күннен бастап бес жұмыс күнінен кешiктiрiлмей шақырылады. Кезектен тыс сессияда оны шақыруға негiз болған мәселелер ғана қаралуы мүмкiн.

      3. Мәслихат төрағасы мәслихат сессиясын шақыру уақыты мен өткiзiлетiн орны туралы, сондай-ақ сессияның қарауына енгiзiлетiн мәселелер туралы депутаттарға, халыққа және әкiмге - сессияға кемiнде он күн қалғанда, ал кезектен тыс сессия шақырылған жағдайда кемiнде үш күн бұрын хабарлайды. Мәслихат төрағасы сессияның қарауына енгiзiлетiн мәселелер бойынша қажеттi материалдарды депутаттарға және әкiмге - сессияға кемiнде бес күн қалғанда, ал кезектен тыс сессия шақырылған жағдайда кемiнде үш күн қалғанда табыс етедi.

      Ескерту. 10-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.06.2021 № 60-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.11.2022 № 157-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

11-бап. Мәслихат сессиясын өткiзу тәртiбi

      1. Мәслихат сессиясы жалпы отырыс нысанында өткiзiледi.

      2. Мәслихаттың бiрiншi сессиясын тиiстi аумақтық сайлау комиссиясының төрағасы ашады және мәслихат төрағасы сайланғанға дейін жүргiзедi. Одан әрi мәслихат сессиясын мәслихат төрағасы жүргізеді.

      3. Егер мәслихат депутаттары жалпы санының кемiнде үштен екiсi мәслихат сессиясына қатысса, ол заңды болады.

      Шешiмдер мәслихат депутаттары жалпы санының көпшiлiк даусымен қабылданады.

      4. Сессия жұмысында мәслихат шешiмi бойынша мәслихат белгiлеген он бес күнтiзбелiк күннен аспайтын мерзiмге үзiлiс жасалуы мүмкiн.

      5. Сессияның ұзақтығын мәслихат белгiлейдi.

      6. Мәслихат сессиялары, әдетте, ашық сипатта болады. Жабық сессиялар өткiзуге, егер қатысып отырған депутаттардың жалпы санының көпшiлiгi осы үшiн дауыс берсе, мәслихат төрағасының немесе мәслихат сессиясына қатысып отырған депутаттар санының үштен бiрiнiң ұсынысы бойынша қабылданатын мәслихат шешiмiмен жол беріледi.

      7. Мәслихат төрағасының шақыруы бойынша жергiлiктi атқарушы органдардың басшылары, тиiстi әкiмшiлiк-аумақтық бірлік аумағында орналасқан ұйымдардың басшылары мен өзге де лауазымды адамдары мәслихаттың қарауына жататын мәселелер бойынша ақпарат беру үшiн мәслихат сессиясына келуге мiндеттi.

      Ескерту. 11-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.06.2021 № 60-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.11.2022 № 157-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

12-бап. Мәслихаттың тұрақты комиссияларын ұйымдастыру және олардың қызметi

      1. Мәслихат өз өкiлеттiгi мерзiмiне тұрақты комиссиялар құрады. Олардың саны жетеуден аспауға тиiс. Қажет болған жағдайда, мәслихат тұрақты комиссияларды жаңадан құрып, таратып және қайта ұйымдастыра алады.

      2. Тұрақты комиссиялардың тiзбесi мен сан құрамын мәслихат белгiлейдi. Тұрақты комиссиялардың төрағалары мен мүшелерiн өз депутаттары арасынан тиiстi мәслихат сайлайды.

      3. Тұрақты комиссиялар өздерiн сайлаған мәслихат алдында жауапты және жылына кемiнде бiр рет өз қызметi туралы есеп бередi.

13-бап. Мәслихаттың тұрақты комиссияларындағы көпшiлiктiк тыңдаулар

      1. Тұрақты комиссиялар өз бастамасы бойынша немесе мәслихат шешiмi бойынша көпшiлiктiк тыңдаулар өткiзе алады.

      2. Көпшiлiктiк тыңдаулар депутаттардың, атқарушы органдар, өзiн-өзi басқару органдары, ұйымдар, бұқаралық ақпарат құралдары өкiлдерiнiң, азаматтардың қатысуымен осы комиссиялардың кеңейтiлген отырыстары түрiнде тұрақты комиссияның қарауына жататын мейлiнше маңызды және қоғамдық мәнi бар мәселелердi талқылау мақсатында өткiзiледi.

      3. Тұрақты комитеттерде көпшiлiктiк тыңдаулар өткізу тәртiбi мәслихат регламентiнде белгiленедi.

14-бап. Мәслихат тұрақты комиссияларының қызметi мен өкiлеттiгi

      1. Тұрақты комиссиялар:

      1) осы мәслихат сессиясының күн тәртiбi бойынша, сондай-ақ мәслихат сессиясында қаралатын кез келген мәселе бойынша мәслихатқа, мәслихат төрағасына ұсыныстар енгiзуге;

      2) өздерiнiң құзырына жататын әрi мәслихат сессиясының қарауына енгiзiлген мәселелер бойынша қорытындылар беруге;

      3) өздерiнiң құзырына жататын мәселелер бойынша мәслихат сессияларында баяндамалар мен қосымша баяндамалар ұсынуға;

      4) өз құзыретi шегiнде сессияда жергiлiктi атқарушы органдар басшыларының есептерiн тыңдау туралы мәслихатқа ұсыныс енгiзуге;

      5) комиссияның жұмысына мәслихаттың басқа да депутаттарын, сондай-ақ мемлекеттiк органдар, ұйымдар, өзге де жергiлiктi өзiн-өзi басқару органдары өкiлдерiн және азаматтарды тартуға құқылы.

      2. Әкiмдік, орталық мемлекеттік органдардың жергілікті бюджеттен қаржыландырылатын аумақтық бөлімшелерінің, атқарушы органдардың лауазымды адамдары, ұйымдар белгiленген тәртiпте тұрақты комиссияларға олардың құзыретiндегi мәселелер бойынша қажеттi ақпарат беруге мiндеттi.

      3. Мәслихаттың тұрақты комиссиялары өз құзыретiндегi мәселелер бойынша қаулылар қабылдайды.

      Ескерту. 14-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2011.01.10 № 383-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.06.2021 № 60-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.11.2022 № 157-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

15-бап. Мәслихаттың тұрақты комиссиялары жұмысының және қаулылар қабылдауының тәртiбi

      1. Тұрақты комиссиялардың отырысы қажеттiлiгiне қарай шақырылады және мүшелерінің жалпы санының жартысынан астамы болған кезде заңды болып есептеледi.

      2. Тұрақты комиссиялардың қаулысы комиссия мүшелерi жалпы санының көпшiлiк даусымен қабылданады.

      3. Тұрақты комиссияның қаулысы мен отырыстың хаттамасына оның төрағасы қол қояды, ал бiрнеше тұрақты комиссияның бiрлескен отырысы өткiзiлген жағдайда, тиiстi комиссиялардың төрағалары қол қояды.

      Ескерту. 15-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.06.2021 № 60-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

16-бап. Мәслихаттың тексеру комиссиясы

      Ескерту. 16-бап алып тасталды - ҚР 2011.07.21 № 465-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

17-бап. Мәслихаттың уақытша комиссиялары

      1. Мәслихаттың құзырына жатқызылған мәселелердi сессияларда қарауға әзiрлеу мақсатында мәслихат не мәслихат төрағасы уақытша комиссиялар құруға құқылы. Уақытша комиссиялардың құрамын, мiндеттерiн, өкiлеттiк мерзiмдерiн және құқықтарын мәслихат оларды құру кезiнде белгiлейдi.

      2. Мәслихаттың уақытша комиссиялары өз құзыретiндегi мәселелер бойынша қорытындылар қабылдайды.

      3. Уақытша комиссия жұмысына қатысқаны үшiн ақы төленбейдi.

      Ескерту. 17-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 05.11.2022 № 157-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

18-бап. Мәслихат сессиясының төрағасы

      Ескерту. 18-бап алып тасталды – ҚР 30.06.2021 № 60-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

19-бап. Мәслихаттың төрағасы

      Ескерту. 19-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді – ҚР 05.11.2022 № 157-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      1. Мәслихаттың төрағасы тұрақты негiзде жұмыс iстейтiн лауазымды адам болып табылады. Оны мәслихат сессиясында депутаттардың арасынан ашық немесе жасырын дауыс беру арқылы депутаттар жалпы санының көпшiлiк даусымен мәслихат сайлайды және қызметтен босатады. Мәслихаттың төрағасы мәслихат өкiлеттiгi мерзiмiне сайланады.

      2. Мәслихат төрағасы лауазымына кандидатураларды мәслихат депутаттары мәслихат сессиясында ұсынады.

      3. Мәслихат төрағасы:

      1) мәслихат сессиясын және оның қарауына енгiзiлетiн мәселелердi дайындауды ұйымдастырады, сессияның күн тәртiбiн қалыптастырады, хаттаманың жасалуын қамтамасыз етедi, мәслихат сессиясында қабылданған немесе бекiтiлген шешiмдерге, өзге де құжаттарға қол қояды;

      1-1) мәслихат сессиясын шақыру туралы шешiм қабылдайды;

      1-2) мәслихат сессиясының отырысын жүргiзедi, мәслихат регламентiнiң сақталуын қамтамасыз етедi;

      2) мәслихат депутаттарының өз өкiлеттiктерiн жүзеге асыруына жәрдемдеседi, оларды қажеттi ақпаратпен қамтамасыз етедi, депутаттарды мәслихат сессияларына, оның тұрақты комиссияларының және өзге де органдарының жұмысына және сайлау округтерiндегі жұмысқа қатысуы үшiн қызметтiк мiндеттерiн орындаудан босатуға байланысты мәселелердi қарайды;

      3) депутаттар сауалдарының және депутаттық өтiнiштердiң қаралуын бақылайды;

      4) мәслихат аппаратының қызметiне басшылық жасайды, оның қызметшiлерiн қызметке тағайындайды және қызметтен босатады;

      5) сайлаушылар өтiнiштерi туралы және олар бойынша қабылданған шаралар туралы мәслихатқа ұдайы ақпарат берiп отырады;

      6) мәслихаттың өзге де жергiлiктi өзiн-өзi басқару органдарымен өзара iс-қимылын ұйымдастырады;

      6-1) осы Заңның 24-бабының 1-тармағына сәйкес әкiмге сенiмсiздiк бiлдiру туралы мәселеге бастамашылық еткен мәслихат депутаттарының жиналған қолдарының төлнұсқалығын тексеруді ұйымдастырады;

      7) өз құзыретiндегi мәселелер бойынша өкiмдер шығарады;

      8) мәслихаттың тұрақты комиссиялары мен өзге де органдарының және депутаттық топтардың қызметін үйлестiреді;

      9) мемлекеттiк органдармен, ұйымдармен, жергiлiктi өзiн-өзi басқару органдарымен және қоғамдық бiрлестiктермен қарым-қатынастарда мәслихат атынан өкiл болады;

      10) мәслихат шешiмдерiнiң жариялануын қамтамасыз етедi, олардың орындалуына бақылау жасау жөнiндегi iс-шараларды белгiлейдi;

      11) осы Заңда, Қазақстан Республикасының заңнамасында, мәслихат регламенті мен шешімінде көзделген өзге де өкілеттіктерді орындайды.

      3-1. Облыс, республикалық маңызы бар қала, астана мәслихатының төрағасы тиісті мәслихаттың қарауына облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың тексеру комиссиясының төрағасы қызметіне тағайындауға кандидатураларды, сондай-ақ оны қызметтен босату туралы ұсыныс енгізеді.

      4. Мәслихат төрағасының мәслихаттың тұрақты комиссияларында болуға құқығы жоқ.

      5. Облыс, республикалық маңызы бар қала және астана мәслихатының төрағасы болмаған кезде оның өкілеттігін мәслихаттың тұрақты комиссияларының бірінің тұрақты негізде жұмыс істейтін төрағасы уақытша жүзеге асырады.

      Аудан (облыстық маңызы бар қала) мәслихатының төрағасы болмаған кезде оның өкілеттігін мәслихаттың тұрақты комиссияларының бірінің төрағасы немесе мәслихат депутаты уақытша жүзеге асырады.

      6. Егер мәслихат сессиясында дауыс беру кезiнде мәслихат депутаттарының дауысы тең бөлiнген жағдайда, мәслихат төрағасы шешушi дауыс құқығын пайдаланады.

      Ескерту. 19-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.05.11 № 552 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2011.01.10 № 383-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.07.21 № 465-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 13.06.2013 № 101-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізiледi); 24.05.2021 № 42-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.06.2021 № 60-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз); 05.11.2022 № 157-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

19-1-бап. Мәслихаттың тұрақты комиссиясының төрағасы

      1. Мәслихаттың тұрақты комиссиясының төрағасын мәслихат сессиясында депутаттар арасынан ашық дауыс беру арқылы депутаттардың жалпы санының көпшілік дауысымен мәслихат сайлайды және лауазымынан босатады.

      Егер мәслихаттың тұрақты комиссиясының отырысында дауыс беру кезінде депутаттардың дауысы тең бөлінген жағдайда, мәслихаттың тұрақты комиссиясының төрағасы шешуші дауыс құқығын пайдаланады.

      Мәслихаттың тұрақты комиссиясының төрағасы лауазымына кандидатураларды мәслихат депутаттары мәслихат сессиясында ұсынады.

      2. Мәслихаттың тұрақты комиссиясының төрағасы:

      1) тұрақты комиссияның отырысын және оның қарауына енгізілетін мәселелерді дайындауды ұйымдастырады, хаттаманың жасалуын қамтамасыз етеді және тұрақты комиссия отырысында қабылданған қаулыларға, өзге де құжаттарға қол қояды;

      2) мәслихат депутаттарына өз өкілеттіктерін жүзеге асыруына жәрдемдеседі, оларды тұрақты комиссия қызметінің мәселелері жөніндегі қажетті ақпаратпен қамтамасыз етеді;

      3) тұрақты комиссия депутаттарының сауалдары мен тұрақты комиссияның атына келіп түскен депутаттық жолданымдардың қаралуын бақылайды;

      4) мәслихаттың тұрақты комиссиясының қаулыларын мәслихаттың интернет-ресурсында жариялауды қамтамасыз етеді, олардың орындалуын бақылау жөніндегі шараларды айқындайды;

      5) осы Заңда, Қазақстан Республикасының заңнамасында, мәслихат регламенті мен шешімінде көзделген өзге де өкілеттіктерді орындайды.

      3. Егер осы баптың 5-тармағында өзгеше көзделмесе, мәслихаттың тұрақты комиссияларының бірінің төрағасы болмаған кезде мәслихат төрағасының шешімі бойынша оның өкілеттігін мәслихаттың басқа тұрақты комиссиясының төрағасы немесе мәслихаттың осы тұрақты комиссиясының мүшесі болып табылатын депутат уақытша жүзеге асырады.

      4. Облыс, республикалық маңызы бар қала, астана мәслихатының тұрақты комиссиясының төрағасы тұрақты негізде жұмыс істейтін лауазымды адам болуы мүмкін.

      Тұрақты комиссиялардың тұрақты негізде жұмыс істейтін төрағаларының санын облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың мәслихаты айқындайды және ол екіден аспауға тиіс.

      Облыс, республикалық маңызы бар қала, астана мәслихатының тұрақты комиссиясының тұрақты негізде жұмыс істейтін төрағасы мәслихаттың өкілеттігі мерзіміне сайланады және қатарынан екі реттен артық сайлана алмайды.

      Бір саяси партияның мүшелері болып табылатын депутаттар облыс, республикалық маңызы бар қала және астана мәслихатының тұрақты комиссияларының тұрақты негізде жұмыс істейтін төрағалары бола алмайды.

      5. Облыс, республикалық маңызы бар қала және астана мәслихатының тұрақты комиссияларының бірінің тұрақты негізде жұмыс істейтін төрағасы болмаған кезде оның өкілеттігін облыс, республикалық маңызы бар қала және астана мәслихатының тұрақты комиссиясының тұрақты негізде жұмыс істейтін басқа төрағасы немесе мәслихат төрағасының шешімі бойынша мәслихаттың осы тұрақты комиссиясының мүшесі болып табылатын депутат уақытша жүзеге асырады.

      Ескерту. 19-1-баппен толықтырылды – ҚР 30.06.2021 № 60-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз); өзгеріс енгізілді – ҚР 05.11.2022 № 157-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

20-бап. Мәслихат депутаты

      1. Мәслихат депутаты жалпы мемлекеттiк мүдделердi ескере отырып, тиiстi әкiмшiлiк-аумақтық бөлiнiстегi халықтың еркiн бiлдiредi.

      2. Мәслихат депутатының өкiлеттiгi тиiстi аумақтық сайлау комиссиясы оны депутат ретiнде тiркеген кезден басталып, мәслихат өкiлеттiгi тоқтатылған кезден бастап тоқтайды.

      3. Мәслихат депутатының өкiлеттiгi мынадай жағдайларда:

      1) депутат Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес депутаттық мiндеттердi орындаумен сыйымсыз лауазымға сайланса немесе тағайындалса;

      2) депутатты әрекетке қабiлетсiз немесе әрекет ету қабілеті шектеулі деп тану туралы сот шешiмi заңды күшiне енсе;

      3) мәслихаттық өкiлеттiгi тоқтатылса;

      3-1) депутат "Қазақстан Республикасындағы сайлау туралы" Қазақстан Республикасының Конституциялық заңына сəйкес өзі сайланған саяси партиядан шықса немесе шығарылса;

      3-2) "Қазақстан Республикасындағы сайлау туралы" Қазақстан Республикасының Конституциялық заңына сəйкес депутат сайланған саяси партия қызметiн тоқтатса;

      3-3) партиялық тізім бойынша сайланған мәслихат депутаты саяси партия филиалының (өкілдігінің) жоғары басшы органының шешімі бойынша кері шақырып алынса;

      4) депутат қайтыс болған, депутатты хабар-ошарсыз кеткен деп тану туралы сот шешімі не оны қайтыс болған деп жариялау туралы сот шешімі заңды күшіне енген;

      5) ол Қазақстан Республикасының азаматтығынан тоқтатса;

      6) қылмыс не қасақана қылмыстық теріс қылық жасағаны үшін депутатқа қатысты соттың айыптау үкiмi заңды күшiне енсе;

      7) тиiстi әкiмшiлiк-аумақтық бөлiнiстен тысқары жерге тұрақты тұруға кетсе;

      8) депутаттың орнынан түсу туралы жеке өтiнiшiне байланысты;

      9) депутат өз мiндеттерiн жүйелi түрде орындамаса, оның iшiнде мәслихат сессиясының немесе құрамына өзі сайланған мәслихат органдарының отырыстарына дәлелдi себептерсiз қатарынан үш реттен артық қатыспаса;

      10) облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың тексеру комиссиясының төрағасы немесе тексеру комиссиясының мүшесі қызметіне тағайындалса, мерзімінен бұрын тоқтатылады.

      4. Мəслихат депутатының өкілеттіктері осы баптың 3-тармағының 1), 2), 4), 5), 6), 7), 8), 9) жəне 10) тармақшаларында көзделген негіздер бойынша тоқтатылған кезде тиісті аумақтық сайлау комиссиясы мəслихат депутатының өкілеттіктерін тоқтатуға əкеп соғатын негіздердің басталу фактісі көрсетілетін шешім қабылдайды жəне тиісті мəслихатқа мəслихат депутатының өкілеттіктерін мерзімінен бұрын тоқтату туралы ұсыну енгізу туралы шешім қабылдайды.

      Мəслихат аумақтық сайлау комиссиясының осы тармаққа сəйкес енгізілген ұсынуы негізінде мəслихат сессиясына қатысып отырған депутаттардың жалпы санының көпшілік даусымен мəслихаттың тиісті депутатының өкілеттіктерін тоқтатады.

      4-1. Өкілеттіктер осы баптың 3-тармағының 3-1), 3-2) және 3-3) тармақшаларында көзделген негіздер бойынша тоқтатылған кезде тиісті аумақтық сайлау комиссиясы адамның мəслихат депутатының өкілеттіктерін жоғалту фактісін көрсететін шешім қабылдайды жəне бұл туралы тиісті мəслихатқа хабарлайды.

      5. Алынып тасталды.

      6. Өз қызметін мемлекеттік бюджет есебінен ақы төленетін тұрақты немесе басқа жұмыстан босатылған негізде жүзеге асыратын мәслихат депутаттарының кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға, шаруашылық субъектісін басқаруға дербес қатысуға, педагогтік, ғылыми және өзге де шығармашылық қызметті қоспағанда, ақы төленетін басқа қызметпен айналысуға құқығы жоқ.

      Ескерту. 20-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2004.05.11 № 552 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2004.12.20 № 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi), 2009.02.09 № 126-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2011.01.10 № 383-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.07.21 № 465-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2014 № 227-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.06.2018 № 163-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.11.2022 № 157-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

21-бап. Мәслихат депутатының өз өкілеттіктерін жүзеге асыруы кезіндегі құқықтары, міндеттері мен жауапкершілігі

      Ескерту. Тақырып жаңа редакцияда - ҚР 13.06.2013 № 101-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізiледi) Заңымен.

      1. Депутат:

      1) сайлауға және мәслихат төрағасы, тұрақты комиссияның төрағасы немесе мүшесi болып сайлануға, мәслихаттың өзге де органдарына сайлануға;

      2) мәслихат сессиясы мен оның тұрақты комиссияларында және өзге де органдарда қарау үшiн мәселелер ұсынуға, оларды қарауға және шешiмдер қабылдауға қатысуға;

      3) Алынып тасталды.

      4) өз округiнiң сайлаушыларымен, сондай-ақ өзге де жергiлiктi өзiн-өзi басқару органдарымен және ұйымдармен кездесулер мен жиналыстар өткiзуге;

      5) сессияда тиiстi мәслихат аумағында орналасқан жергiлiктi атқарушы орган мен ұйымдардың лауазымды адамдарының мәслихаттың құзыретiне жатқызылған мәселелер бойынша есептерiн тыңдау туралы ұсыныстар енгiзуге;

      5-1) өзі мәслихатының депутаты болып табылатын тиісті әкімшілік-аумақтық бірлікке қатысты мәселелер бойынша петициялар жазу жөнінде ұсынымдар мен консультациялар беруге;

      5-2) өзі мәслихатының депутаты болып табылатын тиісті әкімшілік-аумақтық бірлік шегінде мемлекеттік органдардың, жергiлiктi өкiлдi және атқарушы органдардың петицияларды қарауы бойынша мониторинг жүргізуге;

      5-3) петицияларды мәслихат сессиясының қарауына шығаруға;

      6) тиiстi әкiмдік отырыстарының жұмысына қатысуға;

      7) мәслихат пен оның органдары отырыстарының стенограммаларымен және хаттамаларымен танысуға;

      8) фракциялар мен депутаттық топтар түрінде депутаттық бірлестіктер құруға құқылы;

      9) жергілікті қоғамдастық жиындары мен жиналыстарына қатысуға;

      10) мәслихат сессиясында азаматтардың қоғамдық маңызы бар өтініштерін жария етуге;

      11) мәслихаттардың құрылатын тұрақты комиссияларының және өзге де органдарының құрамына кандидатураларды, оның ішінде өзінің жеке кандидатурасын ұсынуға;

      12) мәслихат сайлайтын немесе тағайындайтын лауазымды адамдардың кандидатуралары бойынша өз пікірін білдіруге;

      13) жарыссөздерге қатысуға, баяндамашыларға, сондай-ақ мәслихат сессиясы мен отырысына төрағалық етушіге сұрақтар қоюға;

      14) мәслихаттардың өзі құрамына сайланған тұрақты комиссиялары мен өзге де органдары сессиясының және отырысының күн тәртібі бойынша, сондай-ақ олар талқылайтын мәселелерді қарау және олардың мәні бойынша ұсыныстар мен ескертулер енгізуге;

      15) тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктің аумағында орналасқан мемлекеттік органдардың, қоғамдық бірлестіктердің және өзге де ұйымдардың Қазақстан Республикасының заңдары мен Қазақстан Республикасының заңға тәуелді нормативтік құқықтық актілерін орындауын тексеру қажеттілігі туралы мәслихатқа ұсыныстар енгізуге;

      16) мәслихат қабылдайтын актілердің жобаларына түзетулер енгізуге;

      17) мәслихат құрған, сайлаған немесе бекіткен органдардың құрамына, сондай-ақ мәслихат сайлаған немесе бекіткен лауазымды адамдарға сенім білдіру туралы мәселе көтеруге;

      18) осы Заңға, Қазақстан Республикасының заңнамасына және мәслихат регламентіне сәйкес өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыруға құқылы.

      2. Депутат:

      1) мәслихаттың және өзi құрамына сайланған оның органының жұмысына қатысуға;

      2) өз округінің сайлаушыларымен тұрақты байланыс жасауға, оларға мәслихаттың жұмысы, оның тұрақты комиссиялары мен өзге де органдарының қызметі, мәслихат шешімдерінің орындалуы, петициялардың қаралуы туралы, сондай-ақ өзінің депутаттық қызметінің барысы туралы жылына кемінде бір рет хабарлап отыруға, мәслихат шешімдерінің орындалуын ұйымдастыруға және бақылау жасауға қатысуға;

      3) сайлаушылардың өзiне келiп түскен өтiнiштерiн қарауға, азаматтарды жеке қабылдауды ұдайы жүргiзуге;

      4) тиісті әкімшілік-аумақтық бірлікте тұруға;

      5) қоғамдық пікірді, азаматтардың, қоғамдық және өзге де ұйымдардың қажеттіліктері мен сұраныстарын зерделеуге, олар туралы мәслихат пен оның органдарына хабарлауға, оларды қанағаттандыру үшін ұсыныстар енгізуге және өзге де шаралар қабылдауға;

      6) мәслихат төрағасына не өзі мүшесі болып табылатын тұрақты комиссияның төрағасына отырысқа келе алмайтыны туралы алдын ала хабарлауға міндетті.

      2-1. Алып тасталды – ҚР 05.11.2022 № 157-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      3. Мәслихаттың әрбір депутатына оның құқықтарының, ар-намысы мен абыройының қорғалуына кепілдік беріледі.

      Мәслихат депутаты, қызметі мемлекеттік құпиялармен байланысты ұйымдарды қоспағанда, депутаттық қызмет мәселелері бойынша тиісті мәслихат аумағында орналасқан мемлекеттік органдарға, қоғамдық бірлестіктер мен мемлекеттік ұйымдарға кедергісіз кіруге құқылы.

      Мемлекеттік органдардың, қоғамдық бірлестіктердің және мемлекеттік ұйымдардың басшылары мен басқа да лауазымды адамдары мәслихат депутаттарын кідіріссіз қабылдауға және оларға жүктелген өкілеттіктерді жүзеге асыруда қажетті жәрдем беруге міндетті.

      Мәслихат депутаты азаматтардың құқықтарының бұзылуы немесе заңдылықты өзге де бұзушылықтар анықталған кезде бұзушылықты тоқтатуды талап етуге, ал қажет болған жағдайларда тиісті органдарға және лауазымды адамдарға бұзушылықтың жолын кесу талабымен жүгінуге құқылы.

      4. Мәслихат депутатына осы баптың 2-тармағында көзделген өз міндеттерін орындамағаны және (немесе) тиісінше орындамағаны, сондай-ақ мәслихат регламентінде белгіленген депутаттық әдеп қағидаларын бұзғаны үшін мынадай жазалау шаралары қолданылуы мүмкін:

      1) мінеу;

      2) көпшiлiк алдында кешiрiм сұрауға мәжбүр ету.

      5. Жазалар тиісті аумақта таратылатын бұқаралық ақпарат құралдарында олардың қолданылуы туралы ақпарат жариялана отырып, тиісті аумақтық сайлау комиссиясының ұсынуы бойынша қатысып отырған депутаттардың жалпы санының көпшілік дауысымен мәслихат сессиясында қолданылады.

      Жазалардың нақ сол бір теріс қылық үшін қайтадан қолданылуы мүмкін емес.

      Ескерту. 21-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2002.05.21 № 324, 2004.05.11 № 552 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2006.11.04 № 186 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.02.09 № 126-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2011.01.10 № 383-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.07.21 № 465-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 13.06.2013 № 101-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізiледi); 30.06.2021 № 60-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.11.2022 № 157-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.10.2023 № 31-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

21-1-бап. Депутаттық сауалдар

      Мәслихат депутаты ресми жазбаша сауалмен әкімге, тиісті аумақтық сайлау комиссиясының төрағасына және мүшесіне, прокурорға және орталық мемлекеттік органдардың аумақтық бөлімшелерінің, жергілікті бюджеттен қаржыландырылатын атқарушы органдардың лауазымды адамдарына мәслихат құзыретіне жатқызылған мәселелер бойынша жүгінуге құқылы.

      Депутаттық сауалдың жауабы жазбаша түрде, бір айдан кешіктірілмейтін мерзімде берілуге тиіс. Депутат сауалға берілген жауап бойынша өз пікірін білдіруге құқылы.

      Депутаттық сауалға берілетін жауапқа осы баптың бірінші бөлігінде аталған адамдар немесе атына сауал жіберілген мемлекеттік органның бірінші басшысы не оның орынбасары қол қоюға тиіс.

      Прокурордың атына берілген сауалдар қылмыстық қудалауды жүзеге асырумен байланысты болмауға тиіс.

      Ескерту. Заң 21-1-баппен толықтырылды - ҚР 2004.05.11 № 552 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), өзгерту енгізілді - 2009.02.09 № 126-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 30.06.2021 № 60-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

21-2-бап. Мәслихаттардағы депутаттық бірлестіктер

      1. Мәслихат депутаттары саяси партиялардың фракциялары және өзге де қоғамдық бірлестіктер, депутаттық топтар түрінде депутаттық бірлестіктер құруға құқылы. Мәслихат төрағасы депутаттық бірлестіктерге кіре алмайды.

      2. Фракция - заңда белгіленген тәртіппен тіркелген саяси партияның немесе өзге де қоғамдық бірлестіктің атынан өкілдік ететін депутаттардың ұйымдасқан тобы, ол мәслихатта тиісті саяси партияның немесе өзге де қоғамдық бірлестіктің мүдделерін білдіру мақсатында құрылады. Фракция мәслихаттың кемінде үш депутатын біріктіруге тиіс. Депутаттың тек бір ғана депутаттық фракцияда болуға құқығы бар.

      3. Депутаттық топ - депутаттардың өз өкілеттіктерін, сайлау округтеріндегі бірлескен жұмысын жүзеге асыруға арналған бірлестігі. Депутаттық топтың құрамында мәслихаттың кемінде бес депутаты болуға тиіс.

      4. Депутаттық фракциялар мен топтарды тіркеу мәслихат сессиясында жүзеге асырылады, келіп тіркелу тәртібімен жүргізіледі және тек ақпараттық сипатта болады.

      Ескерту. Заң 21-2-баппен толықтырылды - ҚР 2006.11.04 № 186 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); өзгеріс енгізілді - ҚР 12.11.2015 № 393-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.06.2021 № 60-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.11.2022 № 157-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

21-3-бап. Мәслихат депутаттарының біліктілігін арттыру

      1. Мәслихаттар депутаттарының тиісті жергілікті бюджет қаражаты есебінен біліктілігін арттырудан өтуге құқығы бар.

      2. Мәслихаттар депутаттарының біліктілігін арттырудан өту кезеңділігі сайланған депутат өкілеттігінің алғашқы екі жылы ішінде бес жылда бір рет болады.

      3. Мәслихаттар депутаттарының біліктілігін арттыру жөніндегі көрсетілетін қызметтерді сатып алу Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы білім беру ұйымдарында және олардың филиалдарында жүзеге асырылады.

      4. Мәслихат аппараты Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасына сәйкес мәслихат депутаттарының біліктілігін арттыруға арналған шығыстарды жоспарлайды.

      Ескерту. 21-3-баппен толықтырылды – ҚР 30.06.2021 № 60-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

22-бап. Депутаттық қызметті жүзеге асыруға байланысты шығыстарды өтеу

      Депутат тиісті мәслихаттың регламентінде айқындалған тәртіппен, депутаттық өкілеттіктерді жүзеге асыруға байланысты мәслихат сессияларын, тұрақты комиссияларының және өзге де органдарының отырыстарын өткізу кезеңінде, депутаттық өкілеттіктерді жүзеге асыру уақытында және мәслихат депутаттарының біліктілігін арттыру кезеңінде оған негізгі жұмыс орны бойынша жергілікті бюджет қаражаты есебінен орташа жалақысы, бірақ осы қызметте бір жылға дейінгі жұмыс өтілі бар тиісті әкімшілік-аумақтық бірлік әкімі аппараты басшысының жалақысынан аспайтын мөлшерде және жол жүру уақыты ескеріліп, мәслихат сессиялары, тұрақты комиссиялары мен өзге де органдарының отырыстары өтетін, біліктілікті арттырудан өтетін мерзімдегі іссапар шығыстары өтеле отырып, қызметтік міндеттерін орындаудан босатылады.

      Ескерту. 22-бап жаңа редакцияда – ҚР 30.06.2021 № 60-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

23-бап. Мәслихат өкілеттігін тоқтату негіздері

      1. Мәслихат өкілеттігі Қазақстан Республикасының Конституциясында белгіленген оның өкілеттік мерзімі аяқталғанда тоқтатылады.

      2. Мәслихаттың өкілеттігін мерзімінен бұрын Қазақстан Республикасының Президенті Қазақстан Республикасының Премьер-Министрімен және Қазақстан Республикасы Парламенті Палаталарының төрағаларымен консультациялардан кейін тоқтатады, сондай-ақ мәслихат өзін-өзі тарату туралы шешім қабылдаған ретте де оның өкілеттігі мерзімінен бұрын тоқтатылады.

      Ескерту. 23-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 11.07.2017 № 91-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

23-1-бап. Мәслихат депутаттарының әкімдер лауазымына тағайындауға келісім беру тәртібі

      Ескерту. 23-1-баптың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      1. Әкімді тағайындайтын тұлға не оған уәкілеттік берілген тұлға әкім лауазымына тағайындауға келісім беру туралы ұсынысты мәслихаттың қарауына енгізеді.

      2. Әкім лауазымына тағайындауға келісім беру туралы ұсыныста өмірбаян деректері, еңбек қызметі, мемлекеттік наградалары туралы ақпарат және әкім лауазымына кандидат туралы өзге де ақпарат көрсетіледі.

      3. Әкім лауазымына тағайындауға келісім беру туралы ұсынысты қарау мәслихаттың кезекті немесе кезектен тыс сессиясында жүзеге асырылады.

      Мәслихаттың әкім лауазымына тағайындауға келісім беру туралы ұсынысты қарау жөніндегі кезектен тыс сессиясына әкім лауазымына кандидаттың қатысуы міндетті.

      Мәслихаттың әкім лауазымына тағайындауға келісім беру туралы ұсынысты қарау жөніндегі сессиясының барысында мәслихат депутаттары әкім лауазымына кандидатқа сұрақтар қоюға, тағайындалатын кандидатура бойынша талқылау жүргізуге құқылы.

      Талқылау аяқталғаннан кейін дауысқа салу өткізіледі.

      Егер әкім лауазымына кандидат мәслихат депутаттарының жалпы санының көпшілік дауысын ала алмаған жағдайда, әкімді тағайындайтын тұлға не оған уәкілеттік берілген тұлға мәслихат сессиясының шешiмін алған күннен бастап екі жұмыс күні ішінде әкім лауазымына басқа кандидатураны тағайындауға келісім беру туралы ұсынысты мәслихаттың қарауына қайтадан жібереді.

      Ескертпе. 4-тармақты 01.01.2025 бастап алып тастау көзделген – ҚР 05.11.2022 № 157-VII Заңымен.
      Ескертпе. 4-тармақтың осы редакциясы 01.01.2025 дейін қолданыста болады – ҚР 05.11.2022 № 157-VII Заңымен.

      4. Әкімді тағайындайтын адам не ол уәкілеттік берген адам әкім лауазымына кандидатураларды қатарынан үш реттен артық енгізе алмайды.

      Егер мәслихат аудан (облыстық маңызы бар қала) әкімі лауазымына кандидатураны тағайындауға үшінші рет келісім бермесе, облыс әкімі Қазақстан Республикасының Президентін жазбаша хабардар етеді және тиісті мәслихаттың өкілеттігін мерзімінен бұрын тоқтату туралы мәселе қояды.

      Бұл жағдайда жоғары тұрған әкім белгіленген тәртіппен жаңадан құрылған мәслихаттың келісімімен тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктің әкімі тағайындалғанға дейін әкімнің міндетін уақытша атқарушыны тағайындайды.

      Ескерту. Заң 23-1-баппен толықтырылды - ҚР 13.06.2013 № 101-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізiледi); өзгеріс енгізілді - ҚР 11.07.2017 № 91-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

24-бап. Мәслихаттың әкімге сенімсіздік білдіру өкілеттігі

      1. Мәслихат депутаттарының жалпы санының кемiнде бестен бiрiнiң бастамасы бойынша әкiмге сенiмсiздiк бiлдiру туралы мәселе қойылуы мүмкiн. Бұл жағдайда мәслихат өз депутаттарының жалпы санының көпшiлiк дауысымен әкiмге сенiмсiздiк бiлдiруге және облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың жəне астананың əкімдеріне қатысты, тиісінше, Қазақстан Республикасы Президентінің не өзге де əкімшілік-аумақтық бірліктердің əкімдеріне қатысты жоғары тұрған əкімнің алдына оны қызметiнен босату жөнiнде мәселе қоюға құқылы.

      2. Мыналар:

      1) аумақты дамыту жоспарларының, экономикалық және әлеуметтік бағдарламаларының орындалуы, жергілікті бюджеттің атқарылуы туралы әкім ұсынған есептерді мәслихаттың екі рет бекітпеуі;

      2) жергілікті қоғамдастық жиналысының аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімін лауазымынан босату туралы мәселеге бастамашылық жасауы мәслихаттың әкімге сенімсіздік білдіру туралы мәселені қарауына негіз болып табылады.

      3. Әкімге сенімсіздік білдіру туралы мәселеге бастамашылық ету мәслихат депутаттарының қолдарын жинау арқылы жүзеге асырылады. Қолдарды жинауды мәслихаттың бастамашы депутаттары ұйымдастырады және ол қол қою парақтарымен ресімделеді.

      4. Қол қою парақтарын жинау мәслихаттың бастамашы депутаттары жазбаша өтініш берген күннен бастап он жұмыс күні ішінде жүзеге асырылады. Толтырылған қол қою парақтары мәслихат төрағасына тапсырылады, ол бес жұмыс күні ішінде жиналған қолдардың төлнұсқалығын тексеруді ұйымдастырады. Тексеру нәтижелері бойынша мәслихаттың бастамашы депутаттары қолдарының төлнұсқалығы туралы хаттама жасалады.

      5. Мәслихаттың әкімге сенімсіздік білдіру жөніндегі сессиясы мәслихаттың бастамашы депутаттары қолдарының төлнұсқалығы туралы хаттама ресімделген күннен бастап бір ай ішінде өткізіледі.

      Мәслихаттың әкімге сенімсіздік білдіру жөніндегі сессиясы барысында әкімге сенімсіздік білдіру туралы мәселеге бастамашы болған себептер талқыланады, дауыс беру өткізіледі.

      Әкімге сенімсіздік білдіру, егер бұл шешімге мәслихат депутаттарының жалпы санының көпшілігі дауыс берсе, жүзеге асты деп есептеледі. Мәслихаттың әкімге сенімсіздік білдіру жөніндегі сессиясы мәслихат сессиясының шешімімен ресімделеді.

      6. Әкімге сенімсіздік білдірілген жағдайда, мәслихат сессиясының шешімі Қазақстан Республикасының Президентіне не жоғары тұрған әкімге дереу жолданады.

      7. Қазақстан Республикасының Президентi не жоғары тұрған әкiм сенімсіздік білдіру туралы мәслихат сессиясының шешiмін алған күннен бастап он жұмыс күні ішінде әкімнің өкілеттігін тоқтату туралы мәселенi қарайды не оған өз мiндеттерiн одан әрi жүзеге асыруды тапсырады.

      8. Егер Қазақстан Республикасының Президенті не жоғары тұрған әкім әкімге сенімсіздік білдіруді қабылдамаған жағдайда, бірінші рет сенімсіздік білдірілген күннен бастап алты ай өткеннен кейін мәслихат депутаттары депутаттардың жалпы санының көпшілік дауысымен Қазақстан Республикасының Президенті не жоғары тұрған әкім алдында қайтадан сенімсіздік білдіруге құқылы. Бұл жағдайда әкімді Қазақстан Республикасының Президенті не жоғары тұрған әкім қызметінен босатады.

      Ескерту. 24-бап жаңа редакцияда - ҚР 13.06.2013 № 101-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізiледi); өзгеріс енгізілді – ҚР 24.05.2021 № 42-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.11.2022 № 157-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 3-баптан қараңыз) Заңдарымен.

24-1-бап. Таңдаушылардың шешімі бойынша Парламент Сенаты депутатының өкілеттігін тоқтату

      1. Парламент Сенаты депутатының өкілеттігін тоқтатуға бастамашылық жасау туралы шешімді облыстың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың мәслихаты қабылдайды, бұл туралы облыстық, республикалық маңызы бар қаланың және астананың сайлау комиссиясына және Парламент Сенатының депутатына үш күн мерзімде хабарланады.

      2. Таңдаушылардың шешімі бойынша Парламент Сенаты депутатының өкілеттігін тоқтатуға бастамашылық жасауды облыстың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың барлық мәслихаттарының атынан өкілдік ететін таңдаушылардың жалпы саны даусының кемінде жиырма бес пайызы, бірақ бір мәслихаттан таңдаушылар даусының кемінде жиырма бес пайызы қолдауға тиіс.

      Таңдаушыларды қолдау олардың қолдар жинауымен куәландырылады. Қолдар жинаудың басталуы туралы шешімді облыстың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың мәслихаты қабылдайды. Қолдардың жиналуын Парламент Сенаты депутатының өкілеттігін тоқтатуға бастамашылық жасаған таңдаушылар ұйымдастырады.

      3. Облыстық, республикалық маңызы бар қаланың және астананың сайлау комиссиясы Парламент Сенаты депутатының өкілеттігін тоқтатуға бастамашылық жасау туралы мәслихаттың хабарламасын алған күннен бастап он жұмыс күнінен кешіктірмей бастамашыларға шығарылған шешімді қолдауға қолдарды жинау үшін қол қою парақтарын береді.

      Әрбір қол қою парағының реттік нөмірі болуға, онда өкілеттігін тоқтатуға бастамашылық жасалған Парламент Сенаты депутатының тегі, аты, әкесінің аты, сондай-ақ өз қолдарын қоятын таңдаушылар туралы мынадай мәліметтер:

      1) тегі, аты, әкесінің аты;

      2) өзі депутаты болып табылатын мәслихат;

      3) туған күні, айы және жылы;

      4) тұрғылықты мекенжайы;

      5) жеке қолы қамтылған бағандар болуға тиіс.

      Қол қою парағының үлгісін Орталық сайлау комиссиясы бекітеді.

      4. Қолдарды жинау облыстық, республикалық маңызы бар қаланың және астананың сайлау комиссиясынан таңдаушылар қол қою парақтарын алған күннен бастап отыз күннің ішінде жүзеге асырылады. Көрсетілген мерзім аяқталған соң қол қою парақтары облыстық, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың сайлау комиссиясының қабылдауына жатпайды.

      Толтырылған қол қою парақтары облыстық, республикалық маңызы бар қаланың және астананың сайлау комиссиясына тапсырылады, ол паспорт қызметтерінің қызметкерлерін тарта отырып, бес күн мерзімде жиналған қолдардың дұрыстығына тексеруді жүзеге асырады және тиісті хаттаманы ресімдейді.

      5. Облыстық, республикалық маңызы бар қаланың және астананың сайлау комиссиясы қойылған қолдардың дұрыстығын тексергеннен кейін Парламент Сенаты депутатының өкілеттігін тоқтату туралы мәселені дауыс беруге шығару туралы шешім қабылдайды.

      6. Егер қойылған қолдардың дұрыстығын тексеру нәтижесінде жиналған қолдардың бір пайыздан астамының дұрыс еместігі не жиналған қолдардың саны осы баптың 2-тармағының талаптарына сәйкес келмейтіндігі анықталса, тиісті сайлау комиссиясы Парламент Сенаты депутатының өкілеттігін тоқтату туралы мәселені дауыс беруге шығарудан бас тартады.

      Мәселені дауыс беруге шығарудан бас тартылған күннен бастап бір жылдың ішінде сол негіздер бойынша Парламент Сенаты депутатының өкілеттігін тоқтату туралы мәселені қайтадан қозғауға жол берілмейді.

      7. Облыстық, республикалық маңызы бар қала және астана мәслихатының төрағасы облыстық, республикалық маңызы бар қаланың және астананың сайлау комиссиясы өкілеттігін тоқтату туралы мәселе қозғалған депутатқа мәселені дауыс беруге шығару туралы шешім қабылдаған күннен бастап бес күннен кешіктірмей жазбаша хабарлауға тиіс.

      Парламент Сенаты депутатының өкілеттігін тоқтату туралы дауыс беру бойынша таңдаушылардың бірлескен отырысы, дауыстарды есептеу және қорытындыларын белгілеу облыстық, республикалық маңызы бар қаланың және астананың сайлау комиссиясы Парламент Сенаты депутатының өкілеттігін тоқтату туралы мәселе қою жөнінде шешім қабылдаған күннен бастап бір ай мерзімнен кешіктірмей жүргізіледі.

      Дауыс беруге арналған бюллетеньнің мәтінін Республиканың Орталық сайлау комиссиясы бекітеді.

      8. Егер бірлескен отырысқа облыстың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың барлық мәслихаттарының атынан өкілдік ететін сайланған депутаттар санының кемінде үштен екісі қатысса, бірлескен отырыс заңды деп есептеледі.

      Бірлескен отырыста Парламент Сенаты депутатының өкілеттігін тоқтату бойынша дауыс беру, егер оған қатысып отырған таңдаушылардың жалпы санының кемінде үштен екісі қатысса, өтті деп есептеледі.

      Бірлескен отырыста төрағалық етуші облыстық, республикалық маңызы бар қала және астана мәслихатының төрағасы болып табылады.

      Таңдаушылардың бірлескен отырысына облыстық, республикалық маңызы бар қаланың және астананың сайлау комиссиясының төрағасы мен мүшелері қатысады.

      Таңдаушылардың бірлескен отырысы өтетін үй-жайда облыстық, республикалық маңызы бар қаланың және астананың сайлау комиссиясы дауыс беруге арналған пункт ұйымдастырады.

      Тиісті мәслихаттың төрағасы облыстық, республикалық маңызы бар қаланың және астананың сайлау комиссиясына ұсынатын бірлескен отырыстың хаттамасы Парламент Сенаты депутатының өкілеттігін тоқтату бойынша таңдаушылардың бірлескен отырыс өткізуін куәландыратын құжат болып табылады.

      Бірлескен отырыс облыстық, республикалық маңызы бар қаланың және астананың сайлау комиссиясының төрағасы Парламент Сенаты депутатының өкілеттігін тоқтату бойынша дауыс беру нәтижелерін жария еткеннен кейін жабылады.

      9. Парламент Сенаты депутатының өкілеттігін тоқтату жөніндегі дауыстарды санау нәтижелері дауыс беруге арналған пунктте өтетін облыстық, республикалық маңызы бар қаланың және астананың сайлау комиссиясының отырысында белгіленеді.

      Облыстық, республикалық маңызы бар қаланың және астананың сайлау комиссиясы дауыс беру нәтижелері бойынша:

      1) сайлау комиссиясының төрағасы мен мүшелері қол қоятын;

      2) таңдаушылардың бірлескен отырысында жария етілетін;

      3) Орталық сайлау комиссиясына дауыс беру күнінен бастап екі күн мерзімнен асырмай жіберілетін Парламент Сенаты депутатының өкілеттігін тоқтату жөніндегі дауыстарды санау хаттамасы жасалады.

      10. Орталық сайлау комиссиясы дауыс беру қорытындысын Парламент Сенаты депутатының өкілеттігін тоқтату жөніндегі дауыс беру өткізілген күннен бастап жеті күн мерзімнен кешіктірмей белгілейді.

      Егер осы шешімге дауыс беруге қатысқан таңдаушылар даусының елу пайыздан астамы дауыс берсе, Парламент Сенаты депутатының өкілеттігі тоқтатылды деп есептеледі.

      Дауыстарды санауға, дауыс беру қорытындыларын белгілеуге және жариялауға байланысты өзге де мәселелер "Қазақстан Республикасындағы сайлау туралы" Қазақстан Республикасының Конституциялық заңында белгіленген ережелерге сәйкес шешіледі.

      11. Сайлау комиссиясының шешіміне немесе іс-әрекетіне (әрекетсіздігіне) шешім қабылданған немесе іс-әрекет (әрекетсіздік) жасалған күннен бастап он күн ішінде жоғары тұрған сайлау комиссиясына және (немесе) сотқа шағым жасалуы мүмкін. Көрсетілген мерзімдер аяқталған соң сайлау комиссиясының шешіміне және (немесе) іс-әрекетіне (әрекетсіздігіне) берілген өтініш қарауға жатпайды.

      Сайлау комиссиясының шешіміне немесе әрекетіне (әрекетсіздігіне) шағым жасау туралы өтінішті қарау Қазақстан Республикасының Әкімшілік рәсімдік-процестік кодексіне сәйкес жүргізіледі.

      Ескерту. Заң 24-1-баппен толықтырылды - ҚР 2009.02.09 № 126-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); өзгерістер енгізілді - ҚР 28.12.2018 № 210-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.06.2020 № 351-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 05.11.2022 № 157-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

25-бап. Мәслихат аппараты

      1. Мәслихат аппараты мәслихат пен оның органдарын ұйымдастырушылық, құқықтық, материалдық-техникалық және өзге де қамтамасыз етудi жүзеге асырады, депутаттарға өздерiнiң өкiлеттiгiн жүзеге асыруға көмек көрсетедi.

      2. Мәслихат аппараты мемлекеттiк қызметшiлерiнiң қызметi Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жүзеге асырылады.

      3. Мәслихаттың өкiлеттiк мерзiмiнiң аяқталуымен, мәслихат өкiлеттiгi мерзiмiнен бұрын тоқтатылған және оның депутаттарының жаңа құрамы сайланған жағдайларда, мәслихат аппараты мемлекеттiк қызметшiлерiнiң қызметi тоқтатылмайды.

      4. Мәслихат аппараты жергiлiктi бюджет есебiнен ұсталатын мемлекеттiк мекеме болып табылады.

2-1-тарау. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың тексеру комиссияларын құру және олардың қызметін ұйымдастыру

      Ескерту. Заң 2-1-тараумен толықтырылды - ҚР 2011.07.21 № 465-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен; алып тасталды - ҚР 12.11.2015 № 393-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

3-тарау. ӘКIМДЕР ЖӘНЕ ӘКIМДІКТЕР. ҚҰРЫЛУЫ, ҚҰЗЫРЕТI ЖӘНЕ ҚЫЗМЕТIНIҢ ҰЙЫМДАСТЫРЫЛУЫ

26-бап. Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың әкiмдіктері. Құрылуы және құрамы

      1. Облыстық, республикалық маңызы бар қалалық, астаналық әкiмдік Қазақстан Республикасы атқарушы органдарының бiртұтас жүйесiне кiредi, атқарушы билiктiң жалпы мемлекеттiк саясатын тиiстi аумақты дамыту мүдделерiмен және қажеттілiгімен үйлестiре жүргізудi қамтамасыз етедi.

      2. Облыстық, республикалық маңызы бар қалалық, астаналық әкiмдікті облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың әкiмi басқарады.

      3. Әкiм облыстық, республикалық маңызы бар қалалық, астаналық әкiмдікті әкiм орынбасарларынан, әкiм аппаратының басшысынан, жергiлiктi бюджеттен қаржыландырылатын атқарушы органдардың бiрiншi басшыларынан құрады.

      4. Облыс, республикалық маңызы бар қала, астана әкiмдігінің отырыстарын дайындау және өткiзу, сондай-ақ оның шешiмдер қабылдау тәртiбi әкiмдіктің регламентiнде айқындалады. Yлгiлік регламенттi мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган бекiтедi.

      5. Әкiмдіктің дербес құрамы облыстық, республикалық маңызы бар қалалық, астаналық мәслихат сессиясының шешiмiмен келiсiледi.

      6. Облыс, республикалық маңызы бар қала, астана әкiмдігінің жұмысына орталық мемлекеттік органдардың аумақтық бөлімшелерінің басшылары кеңесшi дауыс құқығымен қатыса алады.

      7. Облыстық, республикалық маңызы бар қалалық, астаналық әкiмдік - алқалы орган, ол заңды тұлға болып табылмайды.

      Ескерту. 26-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

27-бап. Облыс, республикалық маңызы бар қала, астана әкімдігінің құзыретi

      1. Облыс, республикалық маңызы бар қаланың, астананың әкімдігі Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес:

      1) тиісті әкімшілік-аумақтық бірлік шегінде жергілікті маңызы бар міндеттерді шешуді қамтамасыз ететін реттеу, іске асыру және (немесе) бақылау функцияларын жүзеге асырады;

      1-1) алынып тасталды - ҚР 2008.12.04 № 97-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен;

      1-2) Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасына сәйкес облыстық бюджеттің, республикалық маңызы бар қала, астана бюджетінің жобасын тиісті мәслихатқа табыс етеді;

      1-3) тиiстi мәслихатқа және облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың тексеру комиссиясына облыстық бюджеттiң, республикалық маңызы бар қала, астана бюджеттерiнiң атқарылуы туралы жылдық есептi табыс етедi;

      1-4) облыстық мәслихаттың және республикалық маңызы бар қала, астана мәслихаттарының тиiстi қаржы жылына арналған тиiстi бюджеттер туралы шешiмдерiн iске асыру туралы қаулы қабылдайды;

      1-5) алып тасталды - ҚР 03.12.2013 № 150-V Заңымен (01.01.2014 бастап қолданысқа енгізіледі);
      1-6) алынып тасталды - ҚР 2008.12.04 № 97-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен;

      1-7) облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бюджеттік комиссиясын құрады, ол туралы ережені бекітеді және оның құрамын айқындайды.

      Жеке кәсіпкерлік субъектілерінің мүдделерін қозғайтын мәселелер қаралған жағдайда, бюджеттік комиссиялардың жұмысына Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасының өкілдері тартылады;

      1-8) Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасында көзделген жағдайларда тиiстi қаржы жылының бiрiншi тоқсанына арналған облыстық қаржы жоспары мен республикалық маңызы бар қаланың, астананың қаржы жоспарын бекiтедi;

      1-9) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру бойынша іс-шараларды тиісті аумақтың даму бағдарламасына енгізуді қамтамасыз етеді, энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласында келісім жасасады, сондай-ақ энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласында ақпараттық қызметті жүзеге асырады;

      1-10) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласында мемлекеттік саясатты жүргізуді қамтамасыз етеді;

      1-11) атқарушы билiктің мемлекеттiк саясатын тиістi аумақты дамыту мүдделері және қажеттіліктерімен үйлесімдікте жүргізуді қамтамасыз етеді;

      1-12) әлеуметтік-экономикалық даму болжамын әзiрлейдi және мақұлдайды, облысты, республикалық маңызы бар қаланы, астананы дамыту бағдарламасын мәслихаттың бекiтуiне ұсынады және оның орындалуын қамтамасыз етедi;

      1-13) жергілікті маңызы бар міндеттерді шешуді және тиісті аумақтағы мемлекеттік саясаттың іске асырылуын қамтамасыз ететін нормативтік құқықтық актілерді қабылдайды;

      1-14) Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жағдайларда тиісті аумақтың шегінде жеке және заңды тұлғалардың қызметін бақылау мен қадағалауды жүзеге асырады;

      1-15) Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін облыстардағы, республикалық маңызы бар қалалардағы және астанадағы көші-қон процестерін реттеудің үлгілік қағидаларына сәйкес облыстардағы, республикалық маңызы бар қалалардағы және астанадағы көші-қон процестерін реттеу қағидаларын әзірлейді;

      1-16) мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган бекітетін жерлеудің және қабірлерді қарап-күту жөніндегі істі ұйымдастырудың үлгілік қағидаларына сәйкес жерлеу және қабірлерді қарап-күту жөніндегі істі ұйымдастыру қағидаларын әзірлейді;

      1-17) Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздерін пайдалану мәселелері жөніндегі уәкілетті орган бекіткен қағидалар негізінде өңірлік нышан жобасын әзірлейді;

      2) облыстық, республикалық маңызы бар қалалық, астаналық коммуналдық меншiктi басқарады, оны қорғау жөнiндегi шараларды жүзеге асырады;

      3) азаматтар мен ұйымдардың Қазақстан Республикасы Конституциясының, заңдарының, Қазақстан Республикасының Президентi мен Үкiметi актiлерiнiң, орталық және жергiлiктi мемлекеттiк органдардың нормативтiк құқықтық актiлерiнiң нормаларын орындауына жәрдемдеседi;

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      3-1) тармақшамен толықтыру көзделген – ҚР 06.05.2024 № 79-VIII (01.01.2025 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      4) облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың аумағында кәсiпкерлiк қызмет пен инвестициялық ахуалды дамыту үшiн жағдай жасайды;

      4-1) сауда саясатын жүргізуді қамтамасыз етеді;

      4-2) аумақтарды дамыту бағдарламалары шеңберінде стационарлық сауда объектілерін дамыту үшін іс-шаралар кешенін әзірлейді және іске асырады;

      4-3) көрмелік-жәрмеңкелік қызметті ұйымдастыруды жүзеге асырады;

      4-4) стационарлық емес сауда объектілерін орналастыру орындарын және (немесе) маршруттарын айқындайды және бекітеді;

      4-5) Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес әлеуметтік кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау шараларын көрсетеді;

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      4-6) тармақшамен толықтыру көзделген – ҚР 06.05.2024 № 79-VIII (01.01.2025 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      4-7) электрқуаттау станцияларын орналастыру туралы шешім қабылдайды;

      5) аграрлық сектордың ұтымды және тиiмдi жұмыс iстеуiн қамтамасыз етедi;

      6) Қазақстан Республикасының өндіргіш күштерiн орналастыру схемасына сәйкес облыстың аудандық жоспарлану схемасын, облыс орталығын, республикалық маңызы бар қаланы және астананы салудың бас жоспарларын әзiрлейдi, оларды облыстық, республикалық маңызы бар қалалық, астаналық мәслихаттың қарауына енгiзедi; облыстық, республикалық маңызы бар қалалық, астаналық коммуналдық меншiк объектiлерi мен облыстық маңызы бар, республикалық маңызы бар қалалық, астаналық әлеуметтiк-мәдени мақсаттағы объектілерді салу, реконструкциялау және жөндеу бойынша тапсырысшы болады, коммуналдық желiлер мен құрылысжайларды, оның ішінде байланыс құрылысжайларын салуға рұқсат бередi; әкiмшiлiк аудандардың аудандық жоспарлану схемаларын, аудан орталықтарын, облыстық маңызы бар қалаларды салудың бас жоспарларын әзiрлейдi және оларды облыстық мәслихатқа бекiту үшiн ұсынады;

      6-1) объектілер мен кешендердің ведомстволық бағыныстағы аумағында салынуы (реконструкциялануы, кеңейтілуі, жаңғыртылу, күрделi жөнделуі) белгіленген объектілерге мониторингті жүзеге асырады;

      7) коммуналдық меншiктегi су құбырларын, тазарту құрылыстарын, жылу және электр желiлерiн және басқа да көлiк және инженерлiк инфрақұрылымдар объектiлерiн, байланыс желілерін салу мен пайдалануды ұйымдастырады;

      7-1) елді мекендер үшін жерасты суларына іздестіру-барлау жұмыстарын ұйымдастырады және жүргізеді;

      7-2) коммуналдық меншіктегі әуеайлақтарды (әуежайларды) пайдалануды және күтіп-ұстауды қамтамасыз етеді;

      7-3) ұялы немесе спутниктік байланыс операторларының ұялы немесе спутниктік байланыс жабдығына арналған антенна-діңгекті құрылысжайларды және (немесе) тіреуіштерді салуы үшін олардың өтініші бойынша электрмен жабдықтау жүргізілген орындарды береді;

      7-4) шұғыл қызметтер жүйелерінің үздіксіз жұмысын ұйымдастыруды және бақылауды қамтамасыз етеді;

      8) Қазақстан Республикасының жер заңдарына сәйкес жер қатынастарын реттеудi жүзеге асырады;

      8-1) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес су қатынастарын реттеуді жүзеге асырады;

      8-2) коммуналдық қалдықтарды бөлек жинауды жүзеге асыруды, қайта өңдеудi және кәдеге жаратуды ұйымдастырады;

      8-3) республикалық немесе өңірлік маңызы бар индустриялық аймақтарды құру туралы шешім қабылдайды;

      9) өз құзыреті шегінде тиісті мемлекеттік экологиялық сараптаманы ұйымдастырады, II санаттағы объектілер үшін экологиялық рұқсаттар береді, табиғат қорғау іс-шараларын жүргізеді, табиғат пайдалануды реттейді;

      10) облыстық маңызы бар жолдарды салуды, ұтымды пайдалануды және күтiп ұстауды қамтамасыз етедi;

      11) ұлттық стандарттардың сақталуын қамтамасыз етедi;

      11-1) алып тасталды - ҚР 2011.07.21 № 468-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

      12) облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың аумағында қоғамдық тәртiп пен қауiпсiздiктiң сақталуын қамтамасыз етуді ұйымдастырады;

      13) Қазақстан Республикасының көлік саласындағы заңнамасына сәйкес жолаушылар тасымалын ұйымдастырады;

      14) Қазақстан Республикасы азаматтарының, қандастардың, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдардың тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлеміне және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесіндегі медициналық көмекке құқықтарының іске асырылуын қамтамасыз етеді;

      14-1) республикалық бюджеттен қаржыландырылатын іс-шараларды қоспағанда, денсаулық сақтау саласындағы іс-шараларды, оның ішінде өңірді медицина қызметкерлерімен қамтамасыз ету нормативтерінің орындалуын бақылауды қамтамасыз етеді;

      14-2) мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдарының кадрмен қамтамасыз етілуін, медицина қызметкерлері біліктілігінің уақтылы арттырылуын бақылауды жүзеге асырады, жас мамандарды бөлуге қатысады;

      14-3) аттракциондардың, балалардың ойын алаңдарына арналған жабдықтың қауіпсіз пайдаланылуына мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады;

      14-4) бұқаралық спортпен айналысуға арналған спорттық жабдықтың қауіпсіз пайдаланылуына мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады;

      14-5) қылмыстық-атқару (пенитенциарлық) жүйесінде сотталғандарға медициналық көмек көрсету үшін медициналық ұйымдарды (соматикалық, психиатриялық және туберкулезге қарсы ауруханалар (бөлімшелер), амбулаториялық-емханалық көмек көрсететін ұйымдар) ұйымдастырады;

      14-6) қылмыстық-атқару (пенитенциарлық) жүйесінің тергеу изоляторлары мен мекемелерінде ұсталатын адамдарға медициналық көмектің қосымша көлемі шеңберінде дәрілік қамтамасыз етуді қоса алғанда, медициналық көмек көрсетуді, оның ішінде әлеуметтік маңызы бар аурулардың және айналадағыларға қауіп төндіретін аурулардың профилактикасын және оларды емдеуді ұйымдастырады;

      14-7) Қазақстан Республикасының аумағында адам саудасының құрбаны ретінде анықталған және сәйкестендірілген шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдардың денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган айқындайтын тізбе бойынша және көлемде тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлеміне құқығын іске асыруын қамтамасыз етеді;

      14-8) ауылдық елді мекендердегі аса тапшы медициналық мамандықтарды айқындайды;

      14-9) кемінде бес жыл мерзімге ауылдық жерге жұмыс істеуге келген аса тапшы мамандықтардың медицина қызметкерлеріне республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және тиісті қаржы жылының 1 қаңтарында қолданыста болатын ең төмен жалақының бір жүз еселенген мөлшерінде біржолғы ақшалай төлем төлеуді қамтамасыз етеді;

      15) азаматтардың тегiн білiм алу, оның ішінде бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білім алу құқықтарын iске асыруын қамтамасыз етедi;

      15-1) сайлау процесіне қатысушыларды оқытуды қамтамасыз етеді;

      15-2) мемлекеттік мектепке дейінгі ұйымдарда, бастауыш, негізгі орта және кешкі (ауысымды) оқу нысанын қоса алғанда, жалпы орта білім беру және интернат үлгісіндегі ұйымдар арқылы ұсынылатын жалпы орта білім беру, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі және қосымша білім беру ұйымдарында (қылмыстық-атқару (пенитенциарлық) жүйесінің түзеу мекемелеріндегі білім беру ұйымдарын қоспағанда) білім берудің сапасын қамтамасыз етеді;

      16) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
      16-1) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

      16-2) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қылмыстық-атқару жүйесінің мекемелерінен босатылған, сондай-ақ пробация қызметінің есебінде тұрған адамдарға әлеуметтік және өзге де көмек көрсету саласындағы өзге де өкілеттіктерді орындайды;

      17) халықтың әлеуметтiк жағынан дәрменсiз топтарына әлеуметтiк көмек көрсетудi үйлестiредi;

      17-1) қылмыстық жазаларды және қылмыстық-құқықтық ықпал етудің өзге де шараларын орындайтын мекемелер мен органдардың қызметіне жәрдемдесу, сондай-ақ қылмыстық жазаларын өтеген адамдарға әлеуметтік және өзге де көмекті ұйымдастыру жөніндегі консультативтік-кеңесші органдар құрады;

      17-2) өз құзыреті шегінде халықты жұмыспен қамтуға жәрдемдесуді қамтамасыз ететін іс-шараларды өткізу арқылы халықты жұмыспен қамту саласындағы мемлекеттік саясаттың іске асырылуын, сондай-ақ бюджет есебінен қаржыландырылатын жұмыспен қамтуға жәрдемдесудің басқа да шараларының жүзеге асырылуын қамтамасыз етеді;

      17-3) пробация қызметінің есебінде тұрған адамдар, сондай-ақ қылмыстық-атқару жүйесінің мекемелерінен босатылған адамдар үшін жұмыс орындарының квоталарын белгілейді;

      17-4) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес пробация қызметінің есебінде тұрған адамдарға әлеуметтік-құқықтық және өзге де көмек көрсетуді үйлестіреді;

      17-5) Қазақстан Республикасының арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсету туралы заңнамасына сәйкес қылмыстық-атқару жүйесінің мекемелерінен босатылған, пробация қызметінің есебінде тұрған адамдарға, өмірлік қиын жағдайда деп танылған адамдарға арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсетуді қамтамасыз етеді;

      17-6) қылмыстық-атқару жүйесінің мекемелерінде жазасын өтеп жатқан сотталғандардың жұмыспен қамтылуына, оның ішінде:

      қылмыстық-атқару жүйесінің кәсіпорындары мен мекемелері өндіретін тауарларға, орындайтын жұмыстарға және көрсетілетін қызметтерге тапсырыстарды орналастыру;

      қылмыстық-атқару жүйесі мекемелерінің аумағында сотталғандардың еңбегін пайдаланатын өндірістер ашу, оларды кеңейту және жаңғырту үшін кәсіпкерлік субъектілерін тарту арқылы жәрдемдеседі;

      17-7) пробация қызметінің есебінде тұрған мүмкіндігі шектеулі кәмелетке толмағандарды ата-аналарының немесе өзге де заңды өкілдерінің келісімімен психологиялық-медициналық-педагогикалық консультацияларға жіберуді қамтамасыз етеді;

      17-8) бюджет қаражаты есебінен тұрғын үй сертификаттарын береді;

      18) тарихи-мәдени мұраны қорғау және пайдалану жөніндегі жұмысты ұйымдастырады, халықтың тарихи, ұлттық және мәдени салт-дәстүрлерін өркендетуге, дене шынықтыру мен спортты дамытуға жәрдемдеседі;

      18-1) жергілікті маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштерінің пайдаланылуын және оларды күтіп-ұстау тәртібін, сондай-ақ республикалық және халықаралық маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштеріндегі жұмыстарды қоспағанда, жергілікті маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштеріндегі ғылыми-реставрациялық жұмыстардың және археологиялық жұмыстардың жүргізілуін, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың шекараларында орналасқан жасыл екпелердің жасалуын, күтіп-бапталуын және қорғалуын мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады;

      19) өздерінің құзыретіне кіретін мәселелер бойынша, оның ішінде жергілікті өзін-өзі басқаруды қалыптастыру және дамыту үшін құқықтық, ұйымдастырушылық жағдайлар жасау бойынша аудандық (облыстық маңызы бар қалалар) әкімдіктерінің, қаладағы аудандар әкімдерінің жұмысын үйлестіреді;

      19-1) аудандық (облыстық маңызы бар қалалық) бюджеттен қаржыландырылатын атқарушы органдардың штат санының лимитiн Қазақстан Республикасының Үкiметi бекiткен жергiлiктi атқарушы органдардың штат санының жалпы лимитi және нормативтері шегiнде белгiлейдi және оны аудандық (облыстық маңызы бар қалалық) әкiмдiкке жеткiзедi;

      19-2) Қазақстан Республикасының Үкiметi бекiтетін ауыл, кент, ауылдық округ әкімдері аппараттарының штат санының ең төменгі нормативтерінен тыс жергiлiктi атқарушы органдардың штат санының жалпы лимитi шегінде қосымша штат санын жылына бір реттен артық емес бөлуге құқығы бар;

      20) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес тиiстi мәслихат қарауына қарыз алу жөнiнде шешiмдер қабылдау туралы ұсыныстар енгiзедi;

      21) жеке кәсіпкерлік субъектілерінің мүдделерін қозғайтын мәселелер бойынша Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасының өкілдерін тарта отырып, ведомствоаралық сипаттағы мәселелер бойынша консультациялық-кеңесшi органдар құрады;

      21-1) Қазақстан Республикасының ақпараттандыру туралы заңнамасына сәйкес өз құзыретi шегiнде ақпараттық жүйелердi пайдалана отырып, электрондық қызметтер көрсетедi;

      21-2) "Мекенжай тiркелiмi" ақпараттық жүйесiн жүргiзудi және толықтыруды қамтамасыз етедi;

      21-3) алып тасталды - ҚР 24.11.2015 № 419-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      21-4) ақпараттандыру саласындағы уәкiлеттi органмен келiсiм бойынша "Мекенжай тiркелiмi" ақпараттық жүйесiне тiркеу тәртiбi және мекенжайдың құрылымы туралы ереженi әзiрлейдi және бекiтедi;

      21-5) жергілікті өзін-өзі басқарудың аумақтық кеңестерін құру бойынша ұйымдастыру жұмысын жүргізеді және жергілікті өзін-өзі басқарудың аумақтық кеңестері туралы ережелерді әзірлейді;

      22) мемлекеттiк мекемелер мен кәсiпорындар құрады, облыстық, республикалық маңызы бар қалалық, астаналық бюджеттен қаржыландырылатын атқарушы органдардың штат санының лимитiн, Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін штат санының лимиті және нормативтері шегінде белгiлейдi. Жергiлiктi бюджеттерден қаржыландырылатын iшкi iстер органдарының штат саны Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес белгiленедi.

      22-1) алып тасталды

      22-2) алып тасталды - ҚР 2012.12.26 № 61-V (2013.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

      22-3) Қазақстан Республикасының рұқсаттар және хабарламалар туралы заңнамасына сәйкес лицензиялауды, рұқсат беру рәсімдерін, хабарламалар қабылдауды жүзеге асырады;

      22-4) салық төлеушіні тіркеу есебіне алу орны бойынша мемлекеттік кіріс органының облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бюджетіне толық көлемде түсетін салықтарды төлеу жөніндегі салықтық міндеттемелерді орындау мерзімдерін өзгерту туралы шешімдерін келіседі;

      22-5) алып тасталды

      22-6) алып тасталды

      22-7) Алынып тасталды - ҚР 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      23) "Облыстың (қаланың, ауданның) құрметті азаматы" атағын беру ережелерінің жобасын әзірлейді және оны мәслихаттың бекітуіне ұсынады;

      24) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген нысан бойынша және мерзімдерде, Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен тізбеге сәйкес ұйымдардың сатып алуындағы елішілік құндылық бойынша ақпаратты жинауды, талдауды жүзеге асырады және оны өнеркәсіпті мемлекеттік ынталандыру саласындағы уәкілетті органға береді;

      25) облыс, республикалық маңызы бар қала, астана аумағында өндірілетін тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің және оларды өндірушілердің тізбесін түзеді;

      26) терроризмге қарсы комиссиялар арқылы облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың аумағында терроризм мен экстремизм профилактикасы, сондай-ақ терроризм салдарларын барынша азайту және (немесе) жою жөніндегі қызметті ұйымдастырады;

      26-1) әлеуметтік сипаттағы төтенше жағдайлардың профилактикасына, сондай-ақ облыс, республикалық маңызы бар қала, астана аумағында олардың зардаптарын барынша азайтуға және (немесе) жоюға қатысады;

      26-2) Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің әскери бөлімдері мен мекемелерін, Қазақстан Республикасы арнаулы мемлекеттік органдарының объектілерін, сондай-ақ "Қазақстан Республикасының Мемлекеттік күзет қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 1-3-бабында көрсетілген күзетілетін объектілерді қоспағанда, Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздік органдарымен және Қазақстан Республикасының ішкі істер органдарымен келісу бойынша облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың тиісті аумағында орналасқан, террористік тұрғыдан осал объектілердің тізбесін әзірлейді және бекітеді және объектілердің меншік иелерін, иеленушілерін, басшыларын немесе өзге де лауазымды адамдарын осы объектілердің тізбеге енгізілгені туралы хабардар етуді қамтамасыз етеді;

      27) Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде көзделген шарттармен және Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тәртіппен тұрғын үйлерді коммуналдық тұрғын үй қорынан азаматтардың меншігіне беруді жүзеге асырады;

      27-1) су басқан аймақтарда тұрғын үйді пайдалану орнықтылығы мен қауіпсіздігін арттыру, төтенше жағдайлардың ықтималдығы кезінде халықтың тіршілігін қамтамасыз ету, су басқан аймақтардан халықты уақытша қоныс аударту үшін тұрғын үй салу жөніндегі іс-шараларды қаржыландырады және іске асырады;

      27-2) "Тұрғын үй қатынастары туралы" және "Жылжымайтын мүлікке құқықтарды мемлекеттік тіркеу туралы" Қазақстан Республикасы заңдарының талаптарына сәйкес жергілікті бюджет қаражаты есебінен пайдаланудағы көппәтерлі тұрғын үйлерге мемлекеттік техникалық зерттеп-қарау (кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін айқындай отырып) жүргізуді, сондай-ақ көппәтерлі тұрғын үй пәтерлерінің, тұрғын емес үй-жайлардың меншік иелерінен тиісті өтініш келіп түскен жағдайда көппәтерлі тұрғын үй пәтерлерінің, тұрғын емес үй-жайлардың меншік иелері жиналысының шешімі негізінде көппәтерлі тұрғын үйге және үй жанындағы жер учаскесіне жылжымайтын мүлік объектісінің кадастрлық паспортын дайындауды және дайындау жөніндегі шығыстарды өтеуді қамтамасыз етеді;

      27-3) жергілікті бюджет қаражаты болған кезде елді мекенге бірыңғай сәулеттік келбет беруге бағытталған, көппәтерлі тұрғын үйлердің қасбеттерін, шатырларын ағымдағы немесе күрделі жөндеу жөніндегі іс-шараларды ұйымдастыруды және қаржыландыруды жүзеге асыруға құқылы;

      27-4) жергілікті бюджет қаражаты болған кезде көппәтерлі тұрғын үй пәтерлері, тұрғын емес үй-жайлары меншік иелерінің қаражатты қайтаруын қамтамасыз ету шартымен, көппәтерлі тұрғын үйлерді күрделі жөндеуді ұйымдастыруды және қаржыландыруды жүзеге асыруға құқылы;

      27-5) жергілікті бюджет қаражаты болған кезде көппәтерлі тұрғын үй пәтерлері, тұрғын емес үй-жайлары меншік иелерінің қаражатты қайтаруын қамтамасыз ету шартымен, көппәтерлі тұрғын үйлердегі лифтілерді жөндеу мен ауыстыруды ұйымдастыруды және қаржыландыруды жүзеге асыруға құқылы;

      27-6) елді мекенге бірыңғай сәулеттік келбет беруге бағытталған, көппәтерлі тұрғын үйлердің қасбеттерін, шатырларын ағымдағы немесе күрделі жөндеу жөніндегі іс-шараларды ұйымдастыру және жүргізу қағидаларын, сондай-ақ пәтерлер, тұрғын емес үй-жайлар меншік иелерінің лифтілерді жөндеуге және ауыстыруға, көппәтерлі тұрғын үйді күрделі жөндеуге байланысты ақшаны қайтаруын қамтамасыз ету қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

      28) жылу маусымына дайындық және оны өткізу қағидаларын әзірлейді және мәслихатқа бекітуге ұсынады;

      29) "Тұрмыстық зорлық-зомбылық профилактикасы туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес көмек көрсету жөніндегі ұйымдарды құрады;

      30) әлеуметтік шиеленіске және еңбек жанжалдарының туындау тәуекелдеріне мониторингті жүзеге асырады;

      30-1) жеке тұлғалардың спортпен айналысуы үшін, оның ішінде халықтың жүріп-тұруы шектеулі топтарына қолжетімді болуы ескеріле отырып, тұрғылықты жері бойынша және көпшілік демалатын орындарда инфрақұрылым жасайды;

      31) "Дене шынықтыру және спорт туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес Олимпиада, Паралимпиада және Сурдлимпиада ойындарының чемпиондары мен жүлдегерлерін тұрғын үймен қамтамасыз етеді;

      31-1) мүгедектігі бар адамдарға ойын-сауық мәдени-бұқаралық іс-шараларға, сондай-ақ дене шынықтыру және спортпен шұғылдану үшін дене шынықтыру-сауықтыру және спорт ғимараттарына қол жеткізу үшін жағдайлар жасауды, арнаулы спорттық мүкәммал беруді қамтамасыз етеді.

      Бірінші және екінші топтағы мүгедектігі бар адамдар мен он сегіз жасқа дейінгі мүгедектігі бар балалар санамалап көрсетілген қызметтерді бюджет қаражаты есебінен, ал үшінші топтағы мүгедектігі бар адамдар көрсетілген қызметтер құнының елу пайызын төлей отырып пайдаланады;

      32) алып тасталды - ҚР 03.04.2019 № 243-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

      32-1) Табиғи монополиялар субъектілерінің мемлекеттік тіркелімінің жергілікті бөліміне енгізілген табиғи монополия субъектісінің инвестициялық бағдарламасының (жобасының) орындалуы туралы ақпаратқа талдау жүргізеді;

      33) сәулет, қала құрылысы және құрылыс iстерi жөнiндегі уәкiлеттi орган бекiтетiн қалалар мен елді мекендер аумақтарын абаттандырудың үлгілік қағидалары негізінде әзірленген қалалар мен елді мекендер аумақтарын абаттандыру қағидаларын әзiрлейдi және мәслихатқа бекiтуге ұсынады;

      33-1) жасыл екпелердi жасау, күтiп-баптау мен қорғау қағидаларын әзiрлейдi және мәслихатқа бекiтуге ұсынады.

      Облыстардың, астананың, Шымкент қаласының әкімдіктері өсімдіктер дүниесін күзету, қорғау, қалпына келтіру және пайдалану саласындағы уәкілетті орган бекітетін жасыл екпелерді жасау, күтiп-баптау мен қорғаудың үлгілік қағидалары негізінде әзірленген жасыл екпелерді жасау, күтiп-баптау және қорғау қағидаларын әзiрлейдi және мәслихатқа бекiтуге ұсынады;

      34) есептеу аспаптары жоқ тұтынушылар үшін газбен жабдықтау, электрмен жабдықтау, сумен жабдықтау, су бұру және жылумен жабдықтау жөніндегі коммуналдық көрсетілетін қызметтерді тұтыну нормаларын бекітеді;

      34-1) бюджет қаражаты есебінен салынған телекоммуникациялар және кәбілдік кәріз желілеріне түгендеу жүргізеді, сондай-ақ оларды Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес мүліктік жалдауға (жалға) береді;

      35) ұлттық және аумақтық кластерлерді дамытуды жүзеге асырады;

      36) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жабайы өсетін өсімдіктерді пайдалану құқығына шектеу (тоқтата тұру) белгілеу туралы шешімдер қабылдайды;

      37) жерді дамыту және пайдалану мәселелері жөніндегі іс-шараларды тиісті аумақты дамыту бағдарламасына енгізуді қамтамасыз етеді.

      38) "Тауар белгілері, қызмет көрсету белгілері, географиялық нұсқамалар және тауарлар шығарылған жерлердің атаулары туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 29-бабының 3, 5 және 6-тармақтарында көзделген жағдайларда қорытынды береді.

      39) өмірде қиын жағдайға ұшыраған адамдарды (отбасыларды) әлеуметтік-экономикалық қолдау бойынша үкіметтік емес ұйымдармен, жеке және заңды тұлғалармен ынтымақтастықты қамтамасыз етеді;

      40) бұқаралық ақпарат құралдарында мемлекеттік отбасы саясатын іске асыру бойынша ақпараттық-түсіндіру жұмысын жүргізеді;

      41) өмірде қиын жағдайға ұшыраған адамдарды (отбасыларды) анықтау және оларға қолдау көрсетуді ұйымдастыру, халықты жұмыспен қамтуды қамтамасыз ету бойынша шараларды ұйымдастырады;

      42) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес, өмірде қиын жағдайға ұшыраған адамдарды (отбасыларды) әлеуметтік-экономикалық қолдау және өзге де көмек жөніндегі аумақтық бағдарламалар мен іс-шаралар жоспарларын әзірлейді және бекітеді;

      43) өмірде қиын жағдайға ұшыраған адамдарды (отбасыларды) ерте анықтау және оларға қолдау көрсетуді ұйымдастыру тиімділігінің индикаторларын әзірлейді және бекітеді;

      44) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес, өмірде қиын жағдайға ұшыраған адамдарға (отбасыларға) жан-жақты қолдау көрсетудің негізгі бағыттарын әзірлеу мен іске асыруға қатысады;

      45) аудандарда және қалалардағы аудандарда халықты әлеуметтік қорғау және жұмыспен қамту мәселелері жөніндегі жергілікті атқарушы органдардың жанынан отбасын қолдау орталықтарын құрады және (немесе) олардың қызметін ұйымдастырады;

      46) халықты әлеуметтік қорғау және жұмыспен қамту мәселелері жөніндегі жергілікті атқарушы органның үйлестіруімен, өмірде қиын жағдайға ұшыраған адамдарды (отбасыларды) ерте анықтау және оларға қолдау көрсетуді ұйымдастыру жөніндегі субъектілер (білім беру, денсаулық сақтау, ішкі істер органдары) қатысқан кезде оларды ерте анықтау мен қолдау көрсетуді ұйымдастыру жөніндегі мобильді топтарды құрады және (немесе) ұйымдастырады;

      47) аудандық халықты әлеуметтік қорғау бөлімдерінің өмірде қиын жағдайға ұшыраған адамдарды (отбасыларды) ерте анықтау және оларға қолдау көрсетуді ұйымдастыру жөніндегі субъектілердің (білім беру, денсаулық сақтау, ішкі істер органдарының) әлеуметтік-экономикалық қолдау бойынша өзара іс-қимылын қамтамасыз ету жөніндегі қызметін үйлестіреді;

      48) өмірде қиын жағдайға ұшыраған адамдарды (отбасыларды) ерте анықтау және оларға қолдау көрсетуді ұйымдастыру жөніндегі субъектілер (білім беру, денсаулық сақтау, ішкі істер органдары) қызметінің тиімділігін бағалауды жүргізеді;

      49) өмірде қиын жағдайға ұшыраған адамдарды (отбасыларды) анықтайды және есепке алуды жүргізеді, олардың статистикалық деректерін жинауды жүзеге асырады, себептерін талдауды, жүйелі мониторингтеуді жүргізеді;

      50) білім беру саласындағы жергілікті атқарушы органдардың жанынан психологиялық қолдау орталықтарын құрады және (немесе) олардың қызметін ұйымдастырады.

      1-2. Республикалық маңызы бар қала, астана әкімдігі Қазақстан Республикасының Үкiметі бекiтетін үлгілік қағидалар негiзiнде әлеуметтік көмек көрсету, оның мөлшерлерін белгілеу және мұқтаж азаматтардың жекелеген санаттарының тізбесін айқындау қағидаларын әзірлейді.

      1-3. Алып тасталды - ҚР 28.10.2015 № 366-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      1-4. Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың әкімдігі "Қоғамдық кеңестер туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес құрылатын қоғамдық кеңестің отырысында облыстық бюджеттің, республикалық маңызы бар қала, астана бюджетінің жобасын талқылауды жүргізеді.

      Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың әкімдігі "Қоғамдық кеңестер туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес құрылатын қоғамдық кеңестің отырысында облыстық бюджеттің, республикалық маңызы бар қала, астана бюджетінің атқарылуы туралы жылдық есепті талқылауды жүргізеді.

      1-5. Республикалық маңызы бар қаланың, астананың әкімдігі жерлеу және қабірлерді қарап-күту жөніндегі істі ұйымдастыру қағидаларына сәйкес, жерлеу жөніндегі істі ұйымдастыру туралы шарт талаптарының сақталуын бақылауды жүзеге асырады, сондай-ақ қабірге арналған жер учаскелерін есепке алу мен тіркеу деректерін (мәліметтерін) жинақтауды ұйымдастырады.

      1-6. Республикалық маңызы бар қаланың, астананың әкімдігі шетелдіктер үшін туристік жарнаның мөлшерлемелерін әзірлейді және тиісті мәслихатқа бекітуге ұсынады. Шетелдіктер үшін туристік жарнаның мөлшерлемелері Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін, шетелдіктер үшін туристік жарна төлеу қағидаларының негізінде әзірленеді.

      1-7. Облыс әкімдігі ауылда, кентте, ауылдық округте жалға берілетін тұрғынжайлар салынған кезде жұмыс берушілердің шығындарын субсидиялайды, сондай-ақ аумағында жұмыс берушілер жалға берілетін тұрғынжайлар салуды жоспарлайтын ауылдардың, кенттердің, ауылдық округтердің тізімін облыс мәслихатының бекітуіне ұсынады.

      2. Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың әкiмдiгi жергілікті мемлекеттік басқару мүддесінде өзіне Қазақстан Республикасының заңнамасымен жүктелетін өзге де өкiлеттiктердi жүзеге асырады.

      3. Облыс, республикалық маңызы бар қаланың, астананың әкімдігі облыстық, республикалық маңызы бар қалалық, астаналық мәслихаттың алдында өзiне жүктелген мiндеттердi iске асыру үшiн жауап бередi.

      Ескерту. 27-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2001.04.25 № 179, 2001.12.24 № 276, 2004.05.11 № 552 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2004.12.21 № 15 (2005.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі), 2004.12.20 № 13 (01.01.2005 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2005.04.15 № 45, 2006.01.10 № 116 (01.01.2006 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2006.07.05 № 166, 2006.07.05 № 165 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2006.07.07 № 171 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2006.07.07 № 174 (ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі), 2006.07.07 № 178, 2006.12.11 № 201 (01.01.2007 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2007.01.11 № 218, 2007.06.19 № 264, 2007.07.21 № 307, 2008.12.04 № 97-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.02.09 № 126-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.12.29 № 233-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз), 2010.01.20 № 239-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз), 2010.04.02 № 263-IV (01.01.2010 бастап қолданысқа енгізіледі), 2010.04.08 № 266-IV, 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.01.10 № 383-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.07.21 № 465-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.07.21 № 468-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.07.22 № 479-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.01.13 № 542-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгiзiледі), 2012.02.15 № 556-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 31-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.12.26 № 61-V (2013.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі), 2013.01.08 № 63-V (алғашқы ресми жариялағанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2013.01.08 № 64-V (2013.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі), 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен; 03.07.2013 № 121-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Конституциялық заңымен; өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 04.07.2013 № 130-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.12.2013 № 150-V (01.01.2014 бастап қолданысқа енгізіледі); 18.02.2014 № 175-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.06.2014 № 212-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 03.07.2014 № 229-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 03.11.2014 № 244-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 07.11.2014 № 248-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.05.2015 № 312-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.10.2015 № 364-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2015 № 366-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.11.2015 № 387-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.11.2015 № 419-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 06.04.2016 № 483-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.04.2016 № 506-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 22.12.2016 № 28-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 18.04.2017 № 58-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.06.2017 № 80-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.06.2018 № 163-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 08.01.2019 № 215-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.04.2019 № 241-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.04.2019 № 243-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.12.2019 № 284-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.12.2019 № 289-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2019 № 291-VІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 3-баптан қараңыз); 07.07.2020 № 361-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.05.2020 № 325-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.05.2020 № 327-VI ("Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" ҚР Кодексіне (Салық кодексі) тиісті өзгерістер мен толықтырулар қолданысқа енгізілген күннен кейін қолданысқа енгізіледі); 30.12.2020 № 395-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.12.2020 № 397-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 30.04.2021 № 34-VII (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі; 24.06.2021 № 52-VII (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі); 30.06.2021 № 60-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2021 № 87-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.12.2021 № 95-VII (01.07.2022 бастап қолданысқа енгізіледі); 27.06.2022 № 129-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 14.07.2022 № 141-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 20.06.2022 № 128-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.01.2023 № 184-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.03.2023 № 207-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.04.2023 № 221-VII (01.07.2023 бастап қолданысқа енгізіледі); 20.04.2023 № 226-VII (01.07.2023 бастап қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.02.2024 № 64-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.04.2024 № 72-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2024 № 74-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 21.05.2024 № 86-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.07.2024 № 115-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 18.07.2024 № 126-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

28-бап. Облыс, республикалық маңызы бар қала, астана әкiмiн қызметке тағайындау және қызметiнен босату тәртiбi

      1. Қазақстан Республикасының Президенті облыс, республикалық маңызы бар қала және астана әкімін, тиісінше, облыс аумағында орналасқан мәслихаттар депутаттарының немесе республикалық маңызы бар қалалар және астана мәслихаттары депутаттарының келісімімен Қазақстан Республикасының Президенті айқындайтын тәртіппен лауазымға тағайындайды.

      2. Облыс, республикалық маңызы бар қаланың, астананың әкiмiн Қазақстан Республикасының Президентi қызметiнен босатады.

      3. Облыс, республикалық маңызы бар қала, астана әкiмiнiң өкiлеттiгi Қазақстан Республикасының жаңадан сайланған Президентi қызметiне кiрiскен кезде тоқтатылады. Бұл ретте әкiм Қазақстан Республикасының Президентi тиiстi әкiмдi тағайындағанға дейiн өз мiндетiн атқаруды жалғастыра бередi.

      Ескерту. 28-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2009.02.09 № 126-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 13.06.2013 № 101-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізiледi); 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

29-бап. Облыс, республикалық маңызы бар қала, астана әкiмiнiң құзыретi

      1. Облыс, республикалық маңызы бар қала, астана әкiмi Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес:

      1) мемлекеттiк органдармен, ұйымдармен және азаматтармен өзара қарым-қатынастарда облыс, республикалық маңызы бар қала, астана мүддесiн білдiредi;

      1-1) тиісті әкімшілік-аумақтық бірлік шегінде жергілікті маңызы бар міндеттерді шешуді қамтамасыз ететін реттеу, іске асыру және (немесе) бақылау функцияларын жүзеге асырады;

      1-2) атқарушылық биліктің мемлекеттік саясатын тиісті аумақты дамыту мүдделерімен және қажеттіліктерімен үйлесімдікте жүргізуді қамтамасыз етеді;

      2) орталық атқарушы органдар басшыларына орталық мемлекеттік органның аумақтық бөлімшесінің заңдарды, Қазақстан Республикасының Президентi мен Yкiметiнiң актiлерiн, облыс әкiмi мен әкiмдігінің актiлерiн олардың орындауға қатысты бөлiгiндегi қызметi туралы ұсыныс енгiзуге құқылы. Орталық мемлекеттік органның аумақтық бөлімшесі заңдарды, Қазақстан Республикасының Президентi мен Yкiметi актiлерiн орындауға қатысты бөлiгiнде жұмыстағы кемшiлiктерiн жоймаған ретте облыс әкiмi Қазақстан Республикасының Президентi мен Үкiметiне тиiстi қорытынды енгiзуге құқылы;

      2-1) алып тасталды – ҚР 30.12.2022 № 177-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

      3) тиiстi адамдарды мемлекеттiк наградалармен марапаттау, оларға құрметтi және өзге де атақтар беру туралы Қазақстан Республикасының Президентiне ұсыныс енгiзедi;

      3-1) тиісті мәслихатқа "Облыстың (қаланың) құрметті азаматы" атағын беруге ұсыныс енгізеді;

      4) мына лауазымды адамдарды:

      жоғары тұрған уәкiлеттi мемлекеттiк органдармен келiсiм бойынша, шектi санын Қазақстан Республикасының Yкiметi белгiлейтiн облыс, республикалық маңызы бар қала, астана әкiмiнiң орынбасарларын;

      Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен нысанды киiм киіп жүру құқығы берілген және әскери немесе өзге арнаулы атақ берiлетiн басшыларды қоспағанда, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бюджетінен қаржыландырылатын атқарушы органдар басшыларын;

      4-1) алып тасталды – ҚР 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

      4-2) Қазақстан Республикасындағы Бала құқықтары жөніндегі уәкілмен келісу бойынша облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бала құқықтары жөніндегі өңірлік уәкілін тағайындайды және қызметтен босатады;

      5) облыстық, республикалық маңызы бар қалалық, астаналық бюджеттен қаржыландырылатын атқарушы органдар басшыларына, сондай-ақ аудандар (облыстық маңызы бар қалалар, республикалық маңызы бар қаладағы аудан, астанадағы аудан) әкiмдерiне Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес тәртiптiк жауапкершiлiк шараларын қолдану мәселелерiн шешедi. Жергiлiктi бюджеттерден қаржыландырылатын iшкi iстер органдары қызметкерлерiне тәртiптiк жаза қолдану тәртiбi Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жүзеге асырылады;

      6) аудандық (облыстық маңызы бар қалалық, республикалық маңызы бар қаладағы аудандық, астанадағы аудандық) әкiмдіктер мен әкiмдер жұмысын үйлестiредi;

      7) аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың, республикалық маңызы бар қаладағы ауданның, астанадағы ауданның) әкiмдерi арқылы жергiлiктi өзiн-өзi басқару органдарымен өзара iс-қимыл жасайды;

      8) егер Қазақстан Республикасының заңдарында өзгеше көзделмесе, Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін жергілікті мемлекеттік басқарудың базалық құрылымдары негізінде қалыптастырылған әкiмшiлiк-аумақтық бірлікті басқару схемасын тиістi мәслихаттардың бекiтуiне енгiзедi;

      9) ведомствоаралық сипаттағы мәселелер бойынша консультациялық-кеңесшi органдардың дербес құрамын мәслихатқа бекiтуге ұсынады;

      10) Алынып тасталды.

      11) өз құзыретi шегiнде Қазақстан Республикасының қорғаныс және Қарулы Күштер туралы, әскери мiндеттiлiк және әскери қызмет, жұмылдыру дайындығы мен жұмылдыру мәселелерi жөнiндегi, сондай-ақ азаматтық қорғау саласындағы заңнамасының орындалуын ұйымдастырады және қамтамасыз етедi;

      12) кәсiпорындарды, кен орындарын және мемлекеттiк меншiктiң басқа да объектiлерiн жекешелендiру, жалға беру, сату мәселелерi бойынша Қазақстан Республикасының уәкiлеттi мемлекеттiк органымен тең дәрежеде келiсiм-шарттарға қол қоюға, сондай-ақ олардың орындалуын бақылауға қатысады;

      13) төмен тұрған әкімдердің қызметін бақылауды жүзеге асырады;

      14) спорттық-бұқаралық, ойын-сауық, мәдени-бұқаралық iс-шаралар өткiзiлетiн орындарда шыны ыдыстағы өнiмдердi сату тәртібін айқындайды;

      15) алып тасталды – ҚР 23.02.2024 № 64-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

      16) мемлекеттік мектепке дейінгі ұйымдарды, бастауыш, негізгі орта және кешкі (ауысымды) оқу нысанын қоса алғанда, жалпы орта білім беру ұйымдарын, интернат үлгісіндегі ұйымдар арқылы ұсынылатын орта білім беру, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі және қосымша білім беру ұйымдарын (қылмыстық-атқару (пенитенциарлық) жүйесінің түзеу мекемелеріндегі білім беру ұйымдарын қоспағанда) материалдық-техникалық қамтамасыз ету жөніндегі шараларды қабылдайды, сондай-ақ авариялық жағдайға жол бермеу және (немесе) сейсмикалық беріктігін арттыру мақсатында олардың жай-күйін бақылауды жүзеге асырады;

      17) тиісті аумақтың білім беруді дамыту жоспарының жобасын әзірлейді және мәслихаттың бекітуіне ұсынады.

      1-1. Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың әкімі тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктің аумағында полиция органдарының жедел-іздестіру және процестік қызметіне араласпай, олардың алдына құқық бұзушылықтар профилактикасы, қоғамдық тәртіпті сақтау және жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөнінде міндеттер қояды, жылына кемінде бір рет полиция департаменті басшысының тиісті есептерін тыңдайды.

      2. Облыс, республикалық маңызы бар қала, астана әкiмi Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес өзге де өкiлеттiктердi жүзеге асырады.

      3. Облыс, республикалық маңызы бар қала, астана әкiмi өзiнiң жекелеген өкiлеттiгiн жүзеге асыруды төменгi тұрған әкiмдерге беруге құқылы.

      4. Облыс, республикалық маңызы бар қала, астана әкiмi өз құзыретiндегi мәселелер бойынша және облыстық, республикалық маңызы бар қалалық, астаналық әкiмдік құзыретiне жатқызылған мәселелер бойынша Қазақстан Республикасының Президентi мен Үкiметi алдында жауап бередi.

      Ескерту. 29-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.05.11 № 552 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2007.05.22 № 255, 2009.02.09 № 126-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2011.01.06 № 379-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 13.06.2013 № 101-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізiледi), 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.04.2014 № 200-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 02.11.2015 № 388-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 12.11.2015 № 395-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.11.2015 № 417-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 12.07.2018 № 180-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.11.2019 № 273-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2019 № 291-VІ (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.12.2022 № 177-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.02.2024 № 64-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.04.2024 № 72-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.07.2024 № 115-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

29-1-бап. Облыс, республикалық маңызы бар қала, астана әкімі аппараты басшысының құзыреті

      Облыс, республикалық маңызы бар қала, астана әкімі аппаратының басшысы:

      1) аппаратқа жүктелген мақсаттарды іске асыруды ұйымдастырады;

      2) өз құзыреті шегінде аппараттың құрылымдық бөлімшелерінің жұмысын ұйымдастырады, үйлестіреді және бақылайды;

      3) аппараттың құрылымы мен штат кестесін, оның құрылымдық бөлімшелері туралы ережені бекітеді;

      4) аппараттағы "Б" корпусының мемлекеттік әкімшілік қызметшілерін мемлекеттік лауазымдарға тағайындайды және мемлекеттік лауазымдардан босатады;

      5) аппараттың тәртіптік және конкурстық комиссияларының қызметіне жалпы басшылықты жүзеге асырады;

      6) қызметтік тәртіптің сақталуын бақылауды жүзеге асырады;

      7) еңбек қатынастары мәселелері жоғары тұрған лауазымды адамдардың құзыретіне жатқызылған жұмыскерлерді қоспағанда, аппараттың мемлекеттік қызметшілерін іссапарға жіберу, оларға демалыстар беру, материалдық көмек көрсету, оларды даярлау, қайта даярлау, біліктілігін арттыру, көтермелеу, үстемеақылар белгілеу мәселелерін шешеді;

      8) еңбек қатынастары мәселелері жоғары тұрған лауазымды адамдардың құзыретіне жатқызылған жұмыскерлерді қоспағанда, аппараттың мемлекеттік қызметшілерінің тәртіптік жауаптылығы мәселелерін шешеді;

      9) өз құзыреті шегінде Қазақстан Республикасының сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы заңнамасы талаптарының орындалуын қамтамасыз етеді;

      10) облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы және өкілді органдары қабылдаған шешімдердің орындалу барысын бақылайды;

      10-1) мемлекеттік органдармен өзара іс-қимыл жасайды;

      11) аппарат басшысына жүктелген өзге де өкілеттіктерді, оның ішінде жергілікті бюджеттен қаржыландырылатын атқарушы органдарға жетекшілік етуді жүзеге асырады.

      Ескерту. 3-тарау 29-1-баппен толықтырылды - ҚР 23.11.2015 № 417-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

30-бап. Аудандық (облыстық маңызы бар қалалық) әкiмдіктер. Құрылуы және құрамы

      1. Аудандық (облыстық маңызы бар қалалық) әкiмдік Қазақстан Республикасы атқарушы органдарының бiртұтас жүйесiне кiредi, атқарушы билiктің жалпымемлекеттiк саясатын тиістi аумақты дамыту мүдделерімен және қажеттілігімен үйлестіре жүргізуді қамтамасыз етеді.

      2. Аудандық (облыстық маңызы бар қалалық) әкімдікті ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) әкімi басқарады.

      3. Әкім аудандық (облыстық маңызы бар қалалық) әкімдікті аудан (облыстық маңызы бар қала) әкімiнің орынбасарларынан, әкім аппаратының басшысынан, тиісті атқарушы органдардың бірінші басшыларынан құрады.

      4. Аудандық (облыстық маңызы бар қала) әкімдіктің отырыстарын дайындау және өткізу, сондай-ақ оның шешімдер қабылдау тәртібі әкімдіктің регламентінде айқындалады. Үлгілік регламентті мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган бекітеді.

      5. Әкімдіктің дербес құрамы аудандық (облыстық маңызы бар қалалық) мәслихат сессиясының шешімімен келісіледі.

      6. Аудан әкімдігінің жұмысына орталық мемлекеттік органдардың аумақтық бөлімшелерінің басшылары кеңесші дауыс құқығымен қатыса алады.

      7. Аудандық (облыстық маңызы бар қалалық) әкімдік - алқалы орган, ол заңды тұлға болып табылмайды.

      Ескерту. 30-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2006.01.10 № 116 (01.01.2006 бастап қолданысқа енгiзiледi); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

31-бап. Аудандық (облыстық маңызы бар қалалық) әкімдіктің құзыреті

      1. Аудандық (облыстық маңызы бар қалалық) әкімдік Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес:

      1) алынып тасталды - ҚР 2008.12.04 № 97-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен;

      1-1) аудан (облыстық маңызы бар қала) бюджетінің атқарылуын қамтамасыз етеді;

      1-2) аудан (облыстық маңызы бар қала) бюджетiнiң атқарылуы туралы жылдық есептi тиiстi мәслихатқа және облыстың тексеру комиссиясына табыс етедi;

      1-3) ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) тиiстi қаржы жылына арналған бюджетi туралы аудан (облыстық маңызы бар қала) мәслихатының шешiмiн iске асыру туралы қаулы қабылдайды;

      1-4) алып тасталды - ҚР 02.07.2014 № 225-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі);
      1-5) алынып тасталды - ҚР 2008.12.04 № 97-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен;

      1-6) ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) бюджеттік комиссиясын құрады, ол туралы ережені бекітеді және оның құрамын айқындайды.

      Жеке кәсіпкерлік субъектілерінің мүдделерін қозғайтын мәселелер қаралған жағдайда, бюджеттік комиссиялардың жұмысына Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасының өкілдері тартылады;

      1-7) Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасында көзделген жағдайларда ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) тиiстi қаржы жылының бiрiншi тоқсанына арналған облыстық қаржы жоспарын бекiтедi;

      1-8) ауданды (облыстық маңызы бар қаланы) дамыту бағдарламасын әзірлейді және мәслихаттың бекiтуiне ұсынады, оның орындалуын қамтамасыз етедi;

      1-9) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы іс-шараларды тиісті ауданның, облыстық маңызы қаланың даму бағдарламасына енгізуді қамтамасыз етеді, сондай-ақ энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласында ақпараттық қызметті жүзеге асырады;

      1-10) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласында мемлекеттік саясатты жүргізуді қамтамасыз етеді;

      1-11) жерді дамыту және пайдалану мәселелері жөніндегі іс-шараларды тиісті аумақты дамыту бағдарламасына енгізуді қамтамасыз етеді;

      2) заң актілеріне сәйкес аудандық (облыстық маңызы бар қалалық) коммуналдық меншікті басқарады, оны қорғау жөніндегі шараларды жүзеге асырады;

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      2-1) тармақшаның осы редакциясы ҚР 11.07.2017 № 90-VI Заңына сәйкес (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 1-т. 1) тармақшасынан қараңыз) халық саны екі мың адамнан көп аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін – 01.01.2018 бастап қолданысқа енгізілді (халық саны екі мың адам және одан аз аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін 01.01.2020 дейін ҚР 23.01.2001 "Қазақстан Республикасындағы жергiлiктi мемлекеттiк басқару және өзiн-өзi басқару туралы" Заңының 11.07.2017 датадағы архивтік нұсқасын қараңыз).

      2-1) аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің, ауылдық округтің коммуналдық мүлкінің құрамына берілетін аудандық (облыстық маңызы бар қала) коммуналдық меншіктің тізбесін айқындайды;

      2-2) алып тасталды – ҚР 14.07.2022 № 141-VII (01.07.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

      3) азаматтар мен ұйымдардың Қазақстан Республикасы Конституциясының, заңдарының, Қазақстан Республикасының Президенті мен Үкімет актілерінің, орталық және жергілікті мемлекеттік органдардың нормативтік құқықтық актілерінің нормаларын орындауына жәрдемдеседі;

      4) ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) аумағында кәсiпкерлiк қызмет пен инвестициялық ахуалды дамыту үшiн жағдай жасайды;

      4-1) көрмелік-жәрмеңкелік қызметті ұйымдастыруды жүзеге асырады;

      4-2) стационарлық емес сауда объектілерін орналастыру орындарын және (немесе) маршруттарын айқындайды және бекітеді;

      4-3) Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес әлеуметтік кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау шараларын көрсетеді;

      4-4) электрқуаттау станцияларын орналастыру туралы шешім қабылдайды;

      5) аграрлық сектордың ұтымды және тиiмдi жұмыс iстеуiн қамтамасыз етедi;

      6) осы ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) аумағындағы кенттер мен ауылдар құрылысын салудың бас жоспарларын әзірлейді және оларды аудандық (облыстық маңызы бар қалалық) мәслихаттың бекітуіне ұсынады, аудандық (облыстық маңызы бар қалалық) коммуналдық меншік объектілері мен әлеуметтік-мәдени мақсаттағы объектілер салу, реконструкциялау және жөндеу бойынша тапсырысшы болады, кентішілік (қалаішілік) және ауданішілік коммуналдық желілер мен құрылысжайларды, оның ішінде байланыс құрылысжайларын салуға рұқсат береді;

      7) ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) су құбырларын, тазарту құрылыстарын, жылу мен электр желiлерiн және басқа да көлiктiк және инженерлiк инфрақұрылымдар объектiлерiн, байланыс желілерін салуды және пайдалануды ұйымдастырады;

      7-1) ұялы немесе спутниктік байланыс операторларының ұялы немесе спутниктік байланыс жабдығына арналған антенна-діңгекті құрылысжайларды және (немесе) тіреуіштерді салуы үшін олардың өтініші бойынша электрмен жабдықтау жүргізілген орындар береді;

      7-2) шұғыл қызметтер жүйелерінің үздіксіз жұмысын ұйымдастыруды және бақылауды қамтамасыз етеді;

      8) әскери тiркелу мен әскери қызметке шақыру жөнiндегi, сондай-ақ азаматтық қорғаныс мәселелерi жөнiндегi iс-шаралардың ұйымдастырылуын қамтамасыз етедi;

      9) Қазақстан Республикасының көлік саласындағы заңнамасына сәйкес жолаушылар тасымалын ұйымдастырады;

      10) Қазақстан Республикасының жер заңнамасына сәйкес жер қатынастарын реттеуді жүзеге асырады;

      11) аудандық (облыстық маңызы бар қалалық) маңызы бар жолдарды салуды, пайдалануды және күтiп ұстауды ұйымдастырады;

      11-1) мүгедектігі бар адамдарға қызмет көрсетуге бағдарланған елді мекендерде, мекемелер орналасқан жерлерде, сондай-ақ адамдар көп жүретін жерлерде ілеспе дыбыс және жарық сигналдары бар арнаулы бағдаршамдарды, жол белгілерін және нұсқағыштарды, дыбыс және жарық құрылғыларымен жабдықталған жаяу жүргіншілер өткелдерін орнатуды қамтамасыз етеді;

      12) коммуналдық тұрғын үй қорының тұрғын үйін салуын және оны бөлуін ұйымдастырады;

      12-1) коммуналдық тұрғын үй қорының сақталуын ұйымдастырады;

      12-2) тұрғын үй қорына түгендеу жүргізеді;

      12-3) мемлекет қажеттіліктері үшін жер учаскелерін алып қоюды, оның ішінде сатып алу арқылы алып қоюды жүзеге асырады;

      12-4) республиканың сейсмикалық қауіпті аймақтарында орналасқан тұрғын үй-жайлардың сейсмикалық беріктігін орнықтыруға бағытталған іс-шараларды өткізеді;

      12-5) авариялық үй-жайларды бұзуды ұйымдастырады;

      12-6) алып тасталды - ҚР 2011.07.22 № 479-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

      12-7) Қазақстан Республикасының заң актілеріне сәйкес азаматтардың жекелеген санаттарын тұрғын үймен қамтамасыз етеді;

      12-8) Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде көзделген шарттармен және Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тәртіппен тұрғын үйлерді коммуналдық тұрғын үй қорынан азаматтардың меншігіне беруді жүзеге асырады;

      12-9) су басқан аймақтарда тұрғын үйді пайдалану орнықтылығы мен қауіпсіздігін арттыру, төтенше жағдайлардың ықтималдығы кезінде халықтың тіршілігін қамтамасыз ету, су басқан аймақтардан халықты уақытша қоныс аударту үшін тұрғын үй салу жөніндегі іс-шараларды қаржыландырады және іске асырады;

      13) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

      14) халықты әлеуметтiк қорғау, ана мен баланы қорғау мәселелерiн шешедi, халықтың әлеуметтiк жағынан дәрменсiз топтарына атаулы көмек көрсетедi, оларға қайырымдылық көмек көрсетудi үйлестiредi және ауылдық денсаулық сақтау ұйымдарын кадрлармен қамтамасыз етуге жәрдемдеседi;

      14-1) Қазақстан Республикасының Қылмыстық-атқару кодексіне сәйкес қылмыстық-атқару саласындағы қызметті ұйымдастыруды және жүзеге асыруды қамтамасыз етеді;

      14-2) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

      14-3) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қылмыстық-атқару жүйесінің мекемелерінен босатылған, сондай-ақ пробация қызметінің есебінде тұрған адамдарға әлеуметтік және өзге де көмек көрсету саласындағы өзге де өкілеттіктерді орындайды;

      14-4) бюджет қаражаты есебінен тұрғын үй сертификаттарын береді;

      15) аудан (облыстық маңызы бар қала) аумағындағы экологиялық, тарихи, мәдени немесе ғылыми құндылығы бар табиғат объектiлерiн және өзге де объектiлердi табиғаттың, тарих пен мәдениеттiң қорғалатын ескерткiштерi деп жариялау туралы ұсыныс енгiзедi;

      16) қоғамдық орындарды абаттандыру және сыртқы безендiру мәселелерiн шешедi;

      16-1) "Тұрғын үй қатынастары туралы" және "Жылжымайтын мүлікке құқықтарды мемлекеттік тіркеу туралы" Қазақстан Республикасы заңдарының талаптарына сәйкес жергілікті бюджет қаражаты есебінен пайдаланудағы көппәтерлі тұрғын үйлерге мемлекеттік техникалық зерттеп-қарау (кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін айқындай отырып) жүргізуді, сондай-ақ көппәтерлі тұрғын үй пәтерлерінің, тұрғын емес үй-жайлардың меншік иелерінен тиісті өтініш келіп түскен жағдайда көппәтерлі тұрғын үй пәтерлерінің, тұрғын емес үй-жайлардың меншік иелері жиналысының шешімі негізінде көппәтерлі тұрғын үйге және үй жанындағы жер учаскесіне жылжымайтын мүлік объектісінің кадастрлық паспортын дайындауды және дайындау жөніндегі шығыстарды өтеуді қамтамасыз етеді;

      16-2) жергілікті бюджет қаражаты болған кезде елді мекенге бірыңғай сәулеттік келбет беруге бағытталған, көппәтерлі тұрғын үйлердің қасбеттерін, шатырларын ағымдағы немесе күрделі жөндеу жөніндегі іс-шараларды ұйымдастыруды және қаржыландыруды жүзеге асыруға құқылы;

      16-3) жергілікті бюджет қаражаты болған кезде көппәтерлі тұрғын үй пәтерлері, тұрғын емес үй-жайлары меншік иелерінің қаражатты қайтаруын қамтамасыз ету шартымен, көппәтерлі тұрғын үйлерді күрделі жөндеуді ұйымдастыруды және қаржыландыруды жүзеге асыруға құқылы;

      16-4) жергілікті бюджет қаражаты болған кезде көппәтерлі тұрғын үй пәтерлері, тұрғын емес үй-жайлары меншік иелерінің қаражатты қайтаруын қамтамасыз ету шартымен, көппәтерлі тұрғын үйлердегі лифтілерді жөндеу мен ауыстыруды ұйымдастыруды және қаржыландыруды жүзеге асыруға құқылы;

      16-5) елді мекенге бірыңғай сәулет келбетін беруге бағытталған, көппәтерлі тұрғын үйлердің қасбеттерін, шатырларын ағымдағы немесе күрделі жөндеу жөніндегі іс-шараларды ұйымдастыру және жүргізу қағидаларын, сондай-ақ пәтерлер, тұрғын емес үй-жайлар меншік иелерінің лифтілерді жөндеуге және ауыстыруға, көппәтерлі тұрғын үйді күрделі жөндеуге байланысты ақшаны қайтаруын қамтамасыз ету қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

      17) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жеке кәсіпкерлік субъектілерінің мүдделерін қозғайтын мәселелер бойынша Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасының өкілдерін тарта отырып, ведомствоаралық сипаттағы мәселелер бойынша консультациялық-кеңесшi органдар құрады;

      17-1) Қазақстан Республикасының ақпараттандыру туралы заңнамасына сәйкес өз құзыретi шегiнде ақпараттық жүйелердi пайдалана отырып, электрондық қызметтер көрсетедi;

      17-2) жергілікті өзін-өзі басқарудың аумақтық кеңестерін құру бойынша ұйымдастыру жұмысын жүргізеді және жергілікті өзін-өзі басқарудың аумақтық кеңестері туралы ережелерді әзірлейді;

      18) тиiстi аумақта ветеринариялық iс-шаралар жүргiзудi, мал шаруашылығында пайдаланылатын арнаулы көмбелер (көмiндiлер) салуды және ұстауды ұйымдастырады, сондай-ақ ауру малдарды санитарлық союды ұйымдастыруды жүзеге асырады;

      19) алып тасталды – ҚР 27.12.2019 № 291-VІ (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      19-1) сайлау процесіне қатысушыларды оқытуды қамтамасыз етеді;

      20) Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен мемлекеттік мекемелерді және мемлекеттік кәсіпорындарды құрады, облыстық атқарушы орган белгілеген штат санының лимиті және Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген нормативтер шегінде аудандық (облыстық маңызы бар қалалық) бюджеттен қаржыландырылатын атқарушы органдардың штат санының лимитін белгілейді;

      21) салық төлеушіні тіркеу есебіне алу орны бойынша мемлекеттік кіріс органының аудандық (облыстық маңызы бар қаланың) бюджетке толық көлемде түсетін салықтарды төлеу жөніндегі салықтық міндеттемелерді орындау мерзімдерін өзгерту туралы шешімдерін келіседі;

      22) Қазақстан Республикасының рұқсаттар және хабарламалар туралы заңнамасында белгіленген жағдайларда және тәртіппен лицензиялауды жүзеге асырады;

      23) терроризмге қарсы комиссиялар арқылы ауданның, облыстық маңызы бар қаланың аумағында терроризм мен экстремизм профилактикасы, сондай-ақ терроризм салдарларын барынша азайту және (немесе) жою жөніндегі қызметті ұйымдастырады;

      23-1) әлеуметтік сипаттағы төтенше жағдайлардың профилактикасына, сондай-ақ аудан, облыстық маңызы бар қала аумағында олардың зардаптарын барынша азайтуға және (немесе) жоюға қатысады;

      24) Қазақстан Республикасының Үкiметі бекiтетін үлгілік қағидалар негізінде әлеуметтік көмек көрсету, оның мөлшерлерін белгілеу және мұқтаж азаматтардың жекелеген санаттарының тізбесін айқындау қағидаларын әзірлейді;

      25) дене шынықтыруды және спортты дамыту жөніндегі жұмыстарды ұйымдастырады;

      26) "Тұрмыстық зорлық-зомбылық профилактикасы туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес көмек көрсету жөніндегі ұйымдарды құрады;

      27) әлеуметтік шиеленіске және еңбек жанжалдарының туындау тәуекелдеріне мониторингті жүзеге асырады;

      27-1) жеке тұлғалардың спортпен айналысуы үшін, оның ішінде халықтың жүріп-тұруы шектеулі топтарына қолжетімді болуы ескеріле отырып, тұрғылықты жері бойынша және көпшілік демалатын орындарда инфрақұрылым жасайды;

      27-2) аттракциондардың, балалардың ойын алаңдарына арналған жабдықтың қауіпсіз пайдаланылуына мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады;

      27-3) бұқаралық спортпен айналысуға арналған спорттық жабдықтың қауіпсіз пайдаланылуына мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады;

      28) "Дене шынықтыру және спорт туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес Олимпиада, Паралимпиада және Сурдлимпиада ойындарының чемпиондары мен жүлдегерлерін тұрғын үймен қамтамасыз етеді.

      29) коммуналдық қалдықтарды бөлек жинауды жүзеге асыруды ұйымдастырады;

      30) елді мекендер шекараларының шегінде тұрғын үй қорын басқару, газ және газбен жабдықтау салаларындағы әлеуметтік инфрақұрылым объектілерінде бақылау субъектілеріне қатысты мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру бойынша тұрғын үй инспекциясының жұмысын ұйымдастырады;

      30-1) елді мекендер шекараларының шегінде қауіпті техникалық құрылғыларды қауіпсіз пайдалану талаптарының сақталуына өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы әлеуметтік инфрақұрылым объектілерінде бақылау мен қадағалау субъектілеріне қатысты мемлекеттік қадағалауды жүзеге асыру бойынша тұрғын үй инспекциясының жұмысын ұйымдастырады.

      30-2) "Тауар белгілері, қызмет көрсету белгілері, географиялық нұсқамалар және тауарлар шығарылған жерлердің атаулары туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 29-бабының 3, 5 және 6-тармақтарында көзделген жағдайларда қорытынды береді;

      31) шетелдіктер үшін туристік жарнаның мөлшерлемелерін әзірлейді және тиісті мәслихатқа бекітуге ұсынады. Шетелдіктер үшін туристік жарнаның мөлшерлемелері Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін, шетелдіктер үшін туристік жарнаны төлеу қағидаларының негізінде әзірленеді.

      32) жерлеу және қабірлерді қарап-күту жөніндегі істі ұйымдастыру қағидаларына сәйкес, қабірге арналған жер учаскелерін есепке алу мен тіркеу деректерін (мәліметтерін) жинақтауды ұйымдастырады;

      33) жерлеу және қабірлерді қарап-күту жөніндегі істі ұйымдастыру қағидаларына сәйкес, жерлеу жөніндегі істі ұйымдастыру туралы шарт талаптарының сақталуын бақылауды жүзеге асырады.

      34) өмірде қиын жағдайға ұшыраған адамдарды (отбасыларды) әлеуметтік-экономикалық қолдау бойынша үкіметтік емес ұйымдармен, жеке және заңды тұлғалармен ынтымақтастықты қамтамасыз етеді;

      35) өмірде қиын жағдайға ұшыраған адамдарды (отбасыларды) анықтау және оларға қолдау көрсетуді ұйымдастыру, халықты жұмыспен қамтуды қамтамасыз ету бойынша шараларды ұйымдастырады;

      36) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес, өмірде қиын жағдайға ұшыраған адамдарды (отбасыларды) әлеуметтік-экономикалық қолдау және өзге де көмек жөніндегі аумақтық бағдарламалар мен іс-шаралар жоспарларын әзірлейді;

      37) өмірде қиын жағдайға ұшыраған адамдарды (отбасыларды) ерте анықтау және оларға қолдау көрсетуді ұйымдастыру тиімділігінің индикаторларын әзірлейді;

      38) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес, өмірде қиын жағдайға ұшыраған адамдарға (отбасыларға) жан-жақты қолдау көрсетудің негізгі бағыттарын әзірлеу мен іске асыруға қатысады;

      39) аудандарда және қалалардағы аудандарда халықты әлеуметтік қорғау және жұмыспен қамту мәселелері жөніндегі жергілікті атқарушы органдардың жанынан отбасын қолдау орталықтарын құрады және (немесе) олардың қызметін ұйымдастырады;

      40) халықты әлеуметтік қорғау және жұмыспен қамту мәселелері жөніндегі жергілікті атқарушы органның үйлестіруімен, өмірде қиын жағдайға ұшыраған адамдарды (отбасыларды) ерте анықтау және оларға қолдау көрсетуді ұйымдастыру жөніндегі субъектілер (білім беру, денсаулық сақтау, ішкі істер органдары) қатысқан кезде оларды ерте анықтау мен қолдау көрсетуді ұйымдастыру жөніндегі мобильді топтарды құрады және (немесе) ұйымдастырады;

      41) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес, өмірде қиын жағдайға ұшыраған адамдарды (отбасыларды) ерте анықтау және оларға қолдау мен өзге де көмек көрсетуді ұйымдастыру жөніндегі субъектілер (білім беру, денсаулық сақтау, ішкі істер органдары) қызметінің тиімділігін бағалауды жүргізеді;

      42) өмірде қиын жағдайға ұшыраған адамдарды (отбасыларды) анықтайды және есепке алуды жүргізеді, олардың статистикалық деректерін жинауды жүзеге асырады, себептерін талдауды, жүйелі мониторингтеуді жүргізеді.

      1-1. Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) әкімдігі "Қоғамдық кеңестер туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес құрылатын қоғамдық кеңестің отырысында аудан (облыстық маңызы бар қала) бюджетінің жобасын талқылауды жүргізеді.

      Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) әкімдігі "Қоғамдық кеңестер туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес құрылатын қоғамдық кеңестің отырысында аудан (облыстық маңызы бар қала) бюджетінің атқарылуы туралы жылдық есепті талқылауды жүргізеді.

      1-2. Аудан (облыстық маңызы бар қала) әкімдігі аумағында жұмыс берушілер жалға берілетін тұрғынжайлар салуды жоспарлайтын ауылдардың, кенттердің, ауылдық округтердің тізімін дайындайды және облыс әкімдігіне ұсынады, сондай-ақ ауылда, кентте, ауылдық округте жалға берілетін тұрғынжайлар салынған кезде жұмыс берушілердің шығындарын субсидиялауды жүзеге асырады.

      2. Ауданның, облыстық маңызы бар қаланың әкiмдiгі жергілікті мемлекеттік басқару мүддесінде өзіне Қазақстан Республикасының заңнамасымен жүктелетін өзге де өкiлеттiктердi жүзеге асырады.

      3. Аудандық (облыстық маңызы бар қалалық) әкiмдік өзiне жүктелген мiндеттердi iске асыруда аудандық (облыстық маңызы бар қалалық) мәслихат алдында жауап бередi.

      4. Осы бапта аудандық (облыстық маңызы бар қалалық), республикалық маңызы бар қаладағы (астанадағы) әкімдіктерге жүктелген өкілеттіктерді қалалық әкімдіктер жүзеге асырады.

      Ескерту. 31-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.05.11 № 552 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2004.12.21 № 15 (қолданысқа 2005.01.01 енгізіледі), 2004.12.20 № 13 (2005.01.01 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2005.04.15 № 45, 2006.01.10 № 116 (2006.01.01 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2006.07.05 № 165 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2006.07.07 № 171 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2007.01.11 № 218, 2007.07.27 № 320 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2008.12.04 № 97-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.02.09 № 126-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2010.04.02 № 263-IV (2010.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі), 2010.04.08 № 266-IV, 2010.12.28 № 369-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.01.10 № 383-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.07.21 № 465-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.07.22 № 479-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.01.13 № 542-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгiзiледі), 2012.02.15 № 556-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2013.01.08 № 63-V (алғашқы ресми жариялағанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2013.01.08 № 64-V (2013.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі), 13.06.2013 № 101-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізiледi), 13.06.2013 № 101-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізiледi), 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен; 03.07.2013 № 121-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Конституциялық заңымен; 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 04.07.2013 № 130-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 18.02.2014 № 175-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.06.2014 № 212-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 02.07.2014 № 225-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2014 № 229-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 07.11.2014 № 248-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.10.2015 № 364-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.11.2015 № 387-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.04.2016 № 506-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 18.04.2017 № 58-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.07.2017 № 90-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 1-т. 1) тармақшасынан қараңыз); 29.06.2018 № 163-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.04.2019 № 241-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.04.2019 № 243-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.12.2019 № 284-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2019 № 291-VІ (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 30.12.2020 № 395-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.12.2020 № 397-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.04.2021 № 34-VII (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі); 24.06.2021 № 52-VII (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі); 30.06.2021 № 60-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 14.07.2022 № 141-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 20.06.2022 № 128-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.03.2023 № 207-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.04.2023 № 221-VII (01.07.2023 бастап қолданысқа енгізіледі); 20.04.2023 № 226-VII (01.07.2023 бастап қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.04.2024 № 72-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 21.05.2024 № 86-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 18.07.2024 № 126-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

32-бап. Аудан (облыстық маңызы бар қала) әкімін лауазымға сайлау, қызметінен босату және оның өкілеттігін тоқтату тәртібі

      1. Аудан (облыстық маңызы бар қала) әкімі "Қазақстан Республикасындағы сайлау туралы" Қазақстан Республикасының Конституциялық заңына сәйкес лауазымға сайланады.

      Бір адам аудан (облыстық маңызы бар қала) әкімі болып қатарынан екі реттен артық сайлана алмайды.

      Сайланған аудан (облыстық маңызы бар қала) әкімінің өкілеттігі оны тиісті аумақтық сайлау комиссиясы тіркеген кезден басталады.

      2. Сайланған аудан (облыстық маңызы бар қала) әкімінің өкілеттігі өкілеттік мерзімі өткен соң, сондай-ақ:

      1) әкім қайтыс болған, әкімді әрекетке қабілетсіз, әрекет қабілеті шектеулі, хабарсыз кетті деп тану туралы сот шешімі не оны қайтыс болды деп жариялау туралы сот шешімі заңды күшіне енген;

      2) өзін ұсынған саяси партия қайта ұйымдастырылған және таратылған жағдайларды қоспағанда, саяси партияға мүшелігі тоқтатылған;

      3) жоғары тұрған әкім аудан (облыстық маңызы бар қала) мәслихаты депутаттарының әкімге қатысты білдірген сенімсіздік вотумын қабылдаған;

      4) Қазақстан Республикасының азаматтығы тоқтатылған;

      5) тиісті аумақтық сайлау комиссиясы жаңадан сайланған әкімді тіркеген жағдайларда;

      6) осы Заңда және Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де жағдайларда мерзімінен бұрын тоқтатылады.

      Сайланған аудан (облыстық маңызы бар қала) әкімінің өз өкілеттігі кезеңінде зейнеткерлік жасқа толуы оның өкілеттігін тоқтатуға негіз болып табылмайды.

      3. Аудан (облыстық маңызы бар қала) әкімінің өкілеттігі осы баптың 2-тармағында көзделген негіздер бойынша тоқтатылған кезде тиісті аумақтық сайлау комиссиясы шешім қабылдайды, онда әкімнің өкілеттігін тоқтатуға алып келетін негіздердің басталу фактісі көрсетіледі және облыс әкіміне аудан (облыстық маңызы бар қала) әкімінің өкілеттігін мерзімінен бұрын тоқтату туралы ұсынуды енгізу туралы шешім қабылданады.

      Тиісті аумақтық сайлау комиссиясының ұсынуы негізінде облыс әкімі тиісті аудан (облыстық маңызы бар қала) әкімінің өкілеттігін тоқтатады.

      Ескерту. 32-бап жаңа редакцияда – ҚР 05.11.2022 № 157-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      32-1-бап 01.01.2025 дейін қолданыста болады – ҚР 05.11.2022 № 157-VII Заңымен.

32-1-бап. Аудан (облыстық маңызы бар қала) әкімін лауазымға тағайындау, лауазымнан босату және оның өкілеттігін тоқтату тәртібі

      Аудан (облыстық маңызы бар қала) әкімін:

      1) осы Заңда белгіленген тәртіппен тиісінше облыстық маңызы бар қала және аудан мәслихатының келісімімен облыс әкімі лауазымға тағайындайды;

      2) облыс әкімі оның өкілеттігін тоқтатады және лауазымынан босатады.

      Ескерту. Заң 32-1-баппен толықтырылды – ҚР 05.11.2022 № 157-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

32-2 бап. Облыстық маңызы бар қаладағы аудан, республикалық маңызы бар қаладағы және астанадағы аудан әкімін лауазымға тағайындау, лауазымынан босату және оның өкілеттігін тоқтату тәртібі

      1. Облыстық маңызы бар қаладағы аудан әкімін:

      1) осы Заңда белгіленген тәртіппен облыстық маңызы бар қала мәслихатының келісімімен облыстық маңызы бар қала әкімі лауазымға тағайындайды;

      2) облыстық маңызы бар қала әкімі оның өкілеттігін тоқтатады және лауазымынан босатады.

      2. Республикалық маңызы бар қаладағы және астанадағы аудан әкімін:

      1) осы Заңда белгіленген тәртіппен республикалық маңызы бар қала және астана мәслихатының келісімімен республикалық маңызы бар қала және астана әкімі лауазымға тағайындайды;

      2) республикалық маңызы бар қала және астана әкімі оның өкілеттігін тоқтатады және лауазымынан босатады.

      Ескерту. Заң 32-2-баппен толықтырылды – ҚР 05.11.2022 № 157-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

33-бап. Аудан (облыстық маңызы бар қала) әкiмiнiң құзыретi

      1. Аудан (облыстық маңызы бар қала) әкiмi Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес:

      1) мемлекеттiк органдармен, ұйымдармен және азаматтармен өзара қарым-қатынастарда тиiстi әкiмшiлiк-аумақтық бөлiнiстiң мүдделерiн бiлдiредi;

      2) облыс әкiмiне орталық мемлекеттік органның аумақтық бөлімшесінің Қазақстан Республикасының Конституциясын, заңдарын, Президентi мен Yкiметi актiлерiн олардың орындауға қатысты бөлiгiндегi қызметi туралы ұсыныс енгiзуге құқылы;

      3) тиiстi адамдарды мемлекеттiк наградалармен марапаттау, оларға құрметтi және өзге де атақтар беру туралы облыс әкiмiне ұсыныс енгiзедi;

      3-1) аудандық мәслихатқа "Ауданның құрметті азаматы" атағын беруге ұсыныс енгізеді;

      4) мыналарды:

      шектi санын Қазақстан Республикасының Үкiметi айқындайтын аудан (облыстық маңызы бар қала) әкiмiнiң орынбасарларын;

      аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) білім беруді басқару органдарының бірінші басшыларын қоспағанда, әкiм аппаратының қызметкерлерiн, сондай-ақ аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттен қаржыландырылатын атқарушы органдардың басшыларын қызметке тағайындайды және қызметiнен босатады;

      4-1) алып тасталды - ҚР 26.11.2019 № 273-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

      5) азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қорғау жөнiнде шаралар қабылдайды;

      6) жергiлiктi өзiн-өзi басқару органдарымен өзара iс-қимыл жасайды;

      6-1) қоғамдық медиаторлар тізілімін жүргізу үшін тиісті жергілікті бюджеттен қаржыландырылатын атқарушы органды айқындайды;

      7) Алынып тасталды.

      8) әлеуметтік-мәдени сала мекемелерін материалдық-техникалық қамтамасыз етуге қолдау көрсетеді және жәрдемдеседі;

      9) Алынып тасталды.

      10) салық және бюджетке төленетiн басқа да мiндеттi төлемдердi жинауға жәрдемдеседi;

      11) Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін жергілікті мемлекеттік басқарудың базалық құрылымдары негізінде қалыптастырылған әкiмшілiк-аумақтық бірлікті басқару схемаларын тиiстi мәслихаттардың бекiтуiне енгiзедi;

      12) ведомствоаралық сипаттағы мәселелер жөнiндегi консультациялық-кеңесшi органдардың дербес құрамын мәслихаттың бекiтуiне ұсынады;

      13) өз құзыреті шегінде Қазақстан Республикасының әскери міндеттілік және әскери қызмет, жұмылдыру дайындығы және жұмылдыру мәселелері жөніндегі, азаматтық қорғау саласындағы заңнамасының орындалуын ұйымдастырады және қамтамасыз етеді;

      14) өздерінің құзыретіне кіретін мәселелер бойынша, оның ішінде жергілікті өзін-өзі басқарудың қалыптасуы мен дамуы үшін құқықтық, ұйымдастырушылық жағдайлар жасау жөнінде төмен тұрған әкімдердің жұмысын үйлестіреді;

      14-1) облыстардың жергілікті атқарушы органдары құрған мемлекеттік ветеринариялық ұйымдарға олар тиісті әкімшілік-аумақтық бірлікте ветеринария саласындағы функцияларды орындаған кезде жәрдем көрсетеді;

      15) төмен тұрған әкімдердің қызметіне бақылауды жүзеге асырады;

      16) алдыңғы әкімнің өкілеттіктері тоқтатылған жағдайда, аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің міндетін басқа мемлекеттік әкімшілік қызметшіге атқаратын мемлекеттік лауазымынан босатпай уақытша жүктейді.

      1-1. Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) әкімі тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктің аумағында аумақтық полиция органының жедел-іздестіру және процестік қызметіне араласпай, олардың алдына құқық бұзушылықтар профилактикасы, қоғамдық тәртіпті сақтау және жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөнінде міндеттер қояды, жылына кемінде бір рет аумақтық полиция органы басшысының тиісті есептерін тыңдайды.

      1-2. Облыстық маңызы бар қала әкімі жерлеу және қабірлерді қарап-күту жөніндегі істі ұйымдастыру қағидаларына сәйкес, қабірге арналған жер учаскелерін есепке алу мен тіркеуді жүргізеді.

      2. Аудан (облыстық маңызы бар қала) әкiмiнiң құзырына Қазақстан Республикасының заңдарымен өзге де мәселелердi шешу жатқызылуы мүмкін.

      3. Аудан (облыстық маңызы бар қала) әкiмi өзiнiң жекелеген өкiлеттiктерiн жүзеге асыруды төменгi тұрған әкiмдерге беруге құқылы.

      4. Аудан (облыстық маңызы бар қала) әкiмi өз құзыретiндегi мәселелер бойынша және аудандық (облыстық маңызы бар қалалық) әкiмдіктің құзыретiне жатқызылған мәселелер бойынша Қазақстан Республикасының Президентi, Үкiметi және облыс әкiмi алдында жауап бередi.

      Ескерту. 33-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.05.11 № 552 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2006.01.10 № 116 (2006 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi), 2007.05.22 № 255, 2007.07.27 № 320 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.02.09 № 126-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 13.06.2013 № 101-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізiледi), 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен; 03.07.2013 № 121-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Конституциялық заңымен; 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 02.11.2015 № 388-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 12.07.2018 № 180-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.11.2019 № 273-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2019 № 291-VІ (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 24.05.2021 № 42-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.06.2021 № 60-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 20.12.2021 № 84-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 14.07.2022 № 141-VII (01.07.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

34-бап. Республикалық маңызы бар қаладағы (астанадағы) аудандық, аудандық маңызы бар қалалық, кенттiк, ауылдық, ауылдық округтiк әкiмдіктер

      Республикалық маңызы бар қаладағы (астанадағы) аудандық, аудандық маңызы бар қалалық, кенттiк, ауылдық, ауылдық округтiк әкiмдіктер құрылмайды.

35-бап. Қаладағы аудан, аудандық маңызы бар қала, кент, ауыл, ауылдық округ әкімінің құзыреті

      1. Қаладағы аудан, аудандық маңызы бар қала, кент, ауыл, ауылдық округ әкiмi Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес:

      1) тиiстi әкiмшiлiк-аумақтық бөлiнiс аумағында тиiстi аудандық (қалалық) әкiмдіктің лауазымды адамы болып табылады және мемлекеттiк органдармен, ұйымдармен және азаматтармен өзара қарым-қатынастарда оның атынан сенiмхатсыз өкiлдiк етедi;

      2) азаматтардың өтiнiштерiн, арыздарын, шағымдарын қарайды, азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қорғау жөнiнде шаралар қолданады;

      3) салық және бюджетке төленетiн басқа да мiндеттi төлемдердi жинауға жәрдемдеседi;

      4) алып тасталды - ҚР 11.07.2017 № 90-VI Заңымен (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 1-т. 1) тармақшасынан қараңыз).
      4-1) алып тасталды - ҚР 11.07.2017 № 90-VI Заңымен (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 1-т. 1) тармақшасынан қараңыз).

      5) азаматтар мен заңды тұлғалардың Қазақстан Республикасы Конституциясының, заңдарының, Қазақстан Республикасының Президентi мен Yкiметi актiлерiнiң, орталық және жергiлiктi мемлекеттiк органдар нормативтiк құқықтық актілерiнiң нормаларын орындауына жәрдемдеседi;

      6) өз құзыретi шегiнде жер қатынастарын реттеудi жүзеге асырады;

      7) аудандық маңызы бар қаланың, кенттiң, ауылдың, ауылдық округтiң коммуналдық тұрғын үй қорының сақталуын, сондай-ақ аудандық маңызы бар қалаларда, кенттерде, ауылдарда, ауылдық округтерде автомобиль жолдарының салынуын, қайта жаңартылуын, жөнделуiн және күтiп ұсталуын қамтамасыз етедi;

      8) шаруа немесе фермер қожалықтарын ұйымдастыруға, кәсiпкерлiк қызметтi дамытуға жәрдемдеседi;

      8-1) Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес әлеуметтік кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау шараларын көрсетеді;

      9) өз құзыретi шегiнде әскери мiндеттiлiк және әскери қызмет, жұмылдыру дайындығы мен жұмылдыру мәселелері жөніндегі, сондай-ақ азаматтық қорғау саласындағы Қазақстан Республикасы заңнамасының орындалуын ұйымдастырады және қамтамасыз етедi;

      10) алып тасталды – ҚР 14.07.2022 № 141-VII (01.07.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

      10-1) азаматтық хал актілерін тіркеуді жүзеге асыратын органдар жоқ кенттерде, ауылдарда, ауылдық округтерде кент, ауыл, ауылдық округ әкімі нотариаттық әрекеттер жасауды ұйымдастырады, өз аумағында тұратын азаматтардың азаматтық хал актілерін тіркеуге құжаттар қабылдауды және оларды азаматтық хал актілерін мемлекеттік тіркеу және жеке тұлғалар туралы мемлекеттік дерекқорға мәліметтер енгізу үшін ауданның немесе облыстық маңызы бар қаланың азаматтық хал актілерін тіркеу органына беруді, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен куәліктерді және қажет болған кезде анықтамаларды беруді және табыс етуді жүргізеді;

      10-2) жұмыспен қамту органдары жоқ жерлердегі кенттің, ауылдың, ауылдық округтің әкімі Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен жұмыссыздарды белгілеп отырады;

      11) тарихи және мәдени мұраны сақтау жөнiндегi жұмысты ұйымдастырады;

      12) табысы аз адамдарды анықтайды, жоғары тұрған органдарға еңбекпен қамтуды қамтамасыз ету, атаулы әлеуметтік көмек көрсету жөнінде ұсыныс енгізеді, жалғызілікті қарттарға және еңбекке жарамсыз азаматтарға үйінде қызмет көрсетуді ұйымдастырады, оларға қайырымдылық көмек көрсетуді үйлестіреді;

      12-1) қылмыстық-атқару жүйесі мекемелерінен босатылған, пробация қызметінің есебінде тұрған адамдардың жұмысқа орналасуына жәрдемдеседі, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес оларға әлеуметтік-құқықтық және өзге де көмек көрсетеді;

      12-2) мүгедектігі бар адамдарға көмек көрсетуді ұйымдастырады;

      12-3) қоғамдық жұмыстарды, жастар практикасын және әлеуметтік жұмыс орындарын ұйымдастырады;

      12-4) дене шынықтыру және спорт саласындағы уәкілетті органмен және мүгедектігі бар адамдардың қоғамдық бірлестіктерімен бірлесе отырып, мүгедектігі бар адамдар арасында сауықтыру және спорттық іс-шаралар өткізуді ұйымдастырады;

      12-5) мүгедектігі бар адамдардың қоғамдық бірлестіктерімен бірлесе отырып, мәдени-бұқаралық және ағарту іс-шараларын ұйымдастырады;

      12-6) мүгедектігі бар адамдарға қайырымдылық және әлеуметтік көмек көрсетуді үйлестіреді;

      12-7) халықтың әлеуметтiк жағынан әлсіз топтарына қайырымдылық көмек көрсетуді үйлестіреді;

      12-8) ауылдық денсаулық сақтау ұйымдарын кадрлармен қамтамасыз етуге жәрдемдеседі;

      12-9) "Алтын алқа" алқасымен наградталған аналарға үй бөлуге жәрдемдеседі;

      12-10) жазалаудың осы түріне сотталған адамдардың қылмыстық-атқару қызметі саласындағы уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен қоғамдық жұмыстарды орындауын ұйымдастырады;

      13) жергiлiктi әлеуметтiк инфрақұрылымның дамуына жәрдемдеседi;

      14) қоғамдық көлiк қозғалысын ұйымдастырады;

      14-1) шұғыл медициналық көмек көрсету қажет болған жағдайда ауруларды дәрігерлік көмек көрсететін таяу жердегі денсаулық сақтау ұйымына дейін жеткізіп салуды ұйымдастырады;

      14-2) облыстардың жергілікті атқарушы органдары құрған мемлекеттік ветеринариялық ұйымдарға олар тиісті әкімшілік-аумақтық бірлікте ветеринария саласындағы функцияларды орындаған кезде жәрдем көрсетеді;

      14-3) қажет болған жағдайда жатқан науқасты денсаулық сақтау ұйымының стационарынан тұрғылықты жеріне дейін тасымалдауды ұйымдастырады;

      15) жергiлiктi өзiн-өзi басқару органдарымен өзара iс-қимыл жасайды;

      16) алып тасталды - ҚР 05.11.2018 № 192-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

      17) жергілікті бюджетті бекіту (нақтылау) кезінде қала, аудан (облыстық маңызы бар қала) мәслихаты сессияларының жұмысына қатысады;

      18) республикалық маңызы бар қалаларда, астанада, облыстық маңызы бар қалаларда орналасқан мәдениет мекемелерін қоспағанда, мәдениет мекемелерінің қызметін қамтамасыз етеді;

      19) өз құзыретi шегiнде елдi мекендердi сумен жабдықтауды ұйымдастырады және су пайдалану мәселелерiн реттейдi;

      20) елді мекендерді абаттандыру, жарықтандыру, көгалдандыру және санитарлық тазарту жөніндегі жұмыстарды ұйымдастырады;

      21) туысы жоқ адамдарды жерлеуді және зираттар мен өзге де жерлеу орындарын тиісті қалпында күтіп-ұстау жөніндегі қоғамдық жұмыстарды ұйымдастырады;

      21-1) жерлеу және қабірлерді қарап-күту жөніндегі істі ұйымдастыру қағидаларына сәйкес, қабірге арналған жер учаскелерін есепке алу мен тіркеуді жүргізеді;

      22) қоғамдық медиаторлардың тізілімін жүргізеді;

      23) жеке адамдардың тұрғылықты жері бойынша және олардың көпшілік демалатын орындарда спортпен шұғылдануы үшін инфрақұрылым жасайды;

      24) қылмыстық-атқару жүйесінің мекемелерінде жазасын өтеп жатқан сотталғандардың жұмыспен қамтылуына, оның ішінде:

      қылмыстық-атқару жүйесінің кәсіпорындары мен мекемелері өндіретін тауарларға, орындайтын жұмыстарға және көрсетілетін қызметтерге тапсырыстарды орналастыру;

      қылмыстық-атқару жүйесі мекемелерінің аумағында сотталғандардың еңбегін пайдаланатын өндірістер ашу, оларды кеңейту және жаңғырту үшін кәсіпкерлік субъектілерін тарту арқылы жәрдемдеседі.

      1-1. Кент, ауыл, ауылдық округ әкімінің құзыретіне аудан орталығымен көлік қатынасын ұйымдастыру жөніндегі ұсыныстарды аудандық атқарушы органға енгізу жатады.

      1-2. Облыстық маңызы бар қалада аудандар болмаған жағдайда, осы баптың 1-тармағында көзделген функцияларды облыстық маңызы бар қаланың әкімдігі жүзеге асырады.

      1-3. Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкiмдерi Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес:

      1) басқаруына берілген аудандық коммуналдық мүлікті жеке тұлғаларға және мемлекеттік емес заңды тұлғаларға кейіннен сатып алу құқығынсыз мүліктік жалға (жалдауға) береді;

      2) берілген коммуналдық мемлекеттік кәсіпорындар қызметінің басым бағыттарын және бюджеттен қаржыландырылатын жұмыстарының (көрсетілетін қызметтерінің) міндетті көлемдерін айқындайды;

      3) берілген коммуналдық мүліктің сақталуын қамтамасыз етеді;

      4) берілген аудандық коммуналдық заңды тұлғаларды басқаруды жүзеге асырады;

      5) жергілікті атқарушы органның шешімімен бекітілетін, басқаруына берілген аудандық коммуналдық мемлекеттік кәсіпорынның жылдық қаржылық есептілігін келіседі;

      6) басқаруына берілген коммуналдық қазыналық кәсіпорындар өндіретін және өткізетін тауарлардың (жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің) бағаларын белгілейді;

      7) берілген аудандық коммуналдық мемлекеттік мекемелердің жергілікті бюджеттен қаржыландырылуының жеке жоспарларын бекітеді;

      8) алып тасталды - ҚР 11.07.2017 № 90-VI Заңымен (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 1-т. 1) тармақшасынан қараңыз).
      9) алып тасталды - ҚР 11.07.2017 № 90-VI Заңымен (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 1-т. 1) тармақшасынан қараңыз).

      10) бюджет қаражаттарын үнемдеудің және (немесе) Қазақстан Республикасының жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы заңнамасында көзделген түсімдердің есебінен еңбек шарты бойынша қызметкерлер қабылдайды;

      11) алып тасталды - ҚР 11.07.2017 № 90-VI Заңымен (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 1-т. 1) тармақшасынан қараңыз).

      12) мемлекеттік мекемелердің өздерінің иелігінде қалатын тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізуінен түсетін ақша түсімдері мен шығыстарының жиынтық жоспарын Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасына сәйкес жасайды және бекітеді;

      13) аудандық маңызы бар қаланың, кенттiң, ауылдың, ауылдық округтiң тұрғын үй қорын түгендеуді жүргізеді;

      14) аудан (облыстық маңызы бар қала) әкімімен және жергілікті қоғамдастық жиналысымен келісу бойынша аудандық маңызы бар қаланың, кенттiң, ауылдың, ауылдық округтiң авариялық жағдайдағы үйлерін бұзуды ұйымдастырады;

      15) мемлекеттік жоспарлау жүйесінің бағдарламалық құжаттары аясында ауыл халқына микрокредит беруге жәрдем көрсетеді.

      1-4. Кент, ауыл, ауылдық округ әкімдері Қазақстан Республикасының мемлекеттік статистика саласындағы заңнамасына сәйкес:

      1) мемлекеттік статистика саласындағы уәкілетті орган бекіткен статистикалық әдіснамаға сәйкес шаруашылық бойынша есепке алуды жүргізеді;

      2) мемлекеттік статистика саласындағы уәкілетті орган бекіткен нысан бойынша тіркеу жазбаларын жүргізуді ұйымдастырады;

      3) шаруашылық бойынша есепке алу деректерінің анықтығын қамтамасыз етеді.

      2. Қаладағы аудан, аудандық маңызы бар қала, кент, ауыл, ауылдық округ әкімінің құзырына Қазақстан Республикасының заңдарымен өзге де мәселелерді шешу жатқызылуы мүмкін.

      3. Қаладағы аудан, аудандық маңызы бар қала, кент, ауыл, ауылдық округ әкiмi өзiнiң құзыретiне жатқызылған мәселелер бойынша өзiне жүктелген мiндеттердiң iске асырылуы үшiн жоғары тұрған әкiмнiң, аудандық (облыстық маңызы бар қалалық), республикалық маңызы бар қала, астана мәслихатының алдында жауап бередi.

      Ескерту. 35-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.05.11 № 552 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2004.12.21 № 15 (қолданысқа 2005.01.01 енгізіледі), 2004.12.20 № 13 (2005.01.01 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2006.01.10. № 116 (2006.01.01 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2007.05.22 № 255, 2009.02.09 № 126-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2010.03.19 № 258-IV, 2011.01.28 № 402-IV (2011.08.05 бастап қолданысқа енгізіледі), 2011.03.24 № 420-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.07.22 № 479-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.02.15 № 556-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 13.06.2013 № 101-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізiледi), 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2014 № 229-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 02.11.2015 № 387-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 16.11.2015 № 403-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.11.2015 № 421-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 18.04.2017 № 58-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.07.2017 № 90-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 1-т. 1) тармақшасынан қараңыз); 05.11.2018 № 192-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 210-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2019 № 268-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2019 № 291-VІ (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 07.07.2020 № 361-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.06.2021 № 52-VII (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі); 30.06.2021 № 60-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 20.12.2021 № 84-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.06.2022 № 129-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 14.07.2022 № 141-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

36-бап. Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімін лауазымға сайлаудың, оның өкілеттіктерін тоқтатудың тәртібі

      1. Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімі "Қазақстан Республикасындағы сайлау туралы" Қазақстан Республикасының Конституциялық заңына сәйкес лауазымға сайланады.

      2. Сол бір адам сол бір аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімі болып қатарынан екі реттен артық сайлана алмайды.

      3. Алып тасталды – ҚР 05.11.2022 № 157-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      4. Сайланған аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің өкілеттіктері "Қазақстан Республикасындағы сайлау туралы" Қазақстан Республикасының Конституциялық заңына сәйкес оны ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) аумақтық сайлау комиссиясы тіркеген кезден басталады.

      5. Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің өкілеттіктері:

      1) әкім қайтыс болған, әкімді әрекетке қабілетсіз, әрекет қабілеті шектеулі, хабарсыз кеткен деп тану туралы сот шешімі не оны қайтыс болды деп жариялау туралы сот шешімі заңды күшіне енген;

      2) өзін ұсынған саяси партияны қайта ұйымдастыру және тарату жағдайларын қоспағанда, саяси партияға мүшелігі тоқтатылған;

      3) жоғары тұрған әкім аудан (облыстық маңызы бар қала) мәслихаты депутаттарының әкімге қатысты білдірген сенімсіздік вотумын қабылдаған;

      4) Қазақстан Республикасының азаматтығы тоқтатылған;

      5) ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) аумақтық сайлау комиссиясы жаңадан сайланған әкімді тіркеген жағдайларда;

      6) осы Заңда және Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де жағдайларда тоқтатылады.

      Сайланған аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің өз өкілеттігі кезеңінде зейнеткерлік жасқа толуы оның өкілеттігін тоқтатуға негіз болып табылмайды.

      6. Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің өкілеттіктері осы баптың 5-тармағында көзделген негіздер бойынша тоқтатылған кезде ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) аумақтық сайлау комиссиясы аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің өкілеттіктерін тоқтатуға алып келетін негіздердің басталу фактісі көрсетілетін шешім қабылдайды және ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) тиісті әкіміне аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің өкілеттіктерін мерзімінен бұрын тоқтату туралы ұсыну енгізу туралы шешім қабылданады.

      Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) аумақтық сайлау комиссиясының ұсынуы негізінде ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) әкімі аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің, ауылдық округтің тиісті әкімінің өкілеттігін тоқтатады.

      Ескерту. 36-бап жаңа редакцияда – ҚР 24.05.2021 № 42-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 05.11.2022 № 157-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

36-1-бап. Аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер әкімдерінің сайлауын өткізу

      Ескерту. 36-1-бап алып тасталды – ҚР 24.05.2021 № 42-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

36-2-бап. Сайланатын әкімдердің кандидаттарына қойылатын талаптар

      Әкімді тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктің халқы жалпыға бірдей, тең, төте сайлау құқығы негізінде жасырын дауыс беру арқылы осы Заңның және Қазақстан Республикасының сайлау туралы заңнамасының талаптарына сай келетін, жиырма бес жасқа толған Қазақстан Республикасының азаматтары қатарынан төрт жыл мерзімге лауазымға сайлайды.

      Ескерту. 36-2-баппен толықтырылды – ҚР 05.11.2022 № 157-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

37-бап. Әкiмдіктің, әкiмнiң актілерi

      1. Әкiмдік Қазақстан Республикасының Конституциясы, заңдары, Қазақстан Республикасының Президентi мен Yкiметiнiң актiлерi, өзге де нормативтiк құқықтық актiлер негiзiнде және оларды орындау орайында қаулылар шығарады.

      2. Әкiмдік қаулысына әкiм қол қояды.

      3. Әкiм нормативтiк-құқықтық сипаттағы шешiмдер және әкiмшiлiк-басқарушылық, жедел және дербес сипаттағы мәселелер бойынша өкiмдер шығарады.

      4. Әкiмдіктің және (немесе) әкiмнің өз құзыретi шегiнде қабылдаған актiлерiнiң тиiстi әкiмшiлiк-аумақтық бөлiнiстiң бүкiл аумағында мiндеттi күшi болады.

      5. Әкiмдік және (немесе) әкiм актiлерiнiң қолданылуын тиiстi прокурордың тоқтата тұруы мүмкiн.

      6. Әкiмдіктің және (немесе) әкiмнiң азаматтардың құқықтарына, бостандықтары мен мiндеттерiне қатысты актiлерi (Қазақстан Республикасының мемлекеттiк құпиялары және заңмен қорғалатын өзге де құпиялары бар актiлерден басқа) мiндеттi ресми жариялауға жатады.

      7. Азаматтардың құқықтарына, бостандықтары мен міндеттеріне қатысты актілерді әкімдіктің, әкімнің қабылдауы "Құқықтық актілер туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген ерекшеліктер ескеріле отырып жүзеге асырылады.

      8. Қазақстан Республикасының Үкiметi, жоғары тұрған әкiмдік және (немесе) әкiм, әкiмдіктің және (немесе) әкiмнiң өзi, сондай-ақ соттың шешiмi әкiмдік және (немесе) әкiм актiлерi қолданылуын жоюы не толық немесе iшiнара тоқтата тұруы мүмкiн.

      Ескерту. 37-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2009.02.09 № 126-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 02.11.2015 № 384-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 06.04.2016 № 481-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 12.03.2021 № 15-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      38-баптың тақырыбының осы редакциясы ҚР 11.07.2017 № 90-VI Заңына сәйкес (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 1-т. 1) тармақшасынан қараңыз) халық саны екі мың адамнан көп аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін – 01.01.2018 бастап қолданысқа енгізілді (халық саны екі мың адам және одан аз аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін 01.01.2020 дейін ҚР 23.01.2001 "Қазақстан Республикасындағы жергiлiктi мемлекеттiк басқару және өзiн-өзi басқару туралы" Заңының 11.07.2017 датадағы архивтік нұсқасын қараңыз).

38-бап. Облыс, республикалық маңызы бар қала, астана, аудан (облыстық маңызы бар қала), қаладағы аудан әкiмiнiң аппараты

      1. Әкiмнiң қызметiн ақпараттық-талдау тұрғысынан, ұйымдық-құқықтық және материалдық-техникалық жағынан қамтамасыз етудi әкiм аппараты жүзеге асырады.

      2. Облыс, республикалық маңызы бар қала, астана, аудан (облыстық маңызы бар қала) әкімінің аппаратын тиісінше облыс, республикалық маңызы бар қала, астана, аудан (облыстық маңызы бар қала) әкімдігі құрады, таратады және ұйымдастырады.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      2-тармақтың екінші бөлігінің осы редакциясы ҚР 11.07.2017 № 90-VI Заңына сәйкес (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 1-т. 1) тармақшасынан қараңыз) халық саны екі мың адамнан көп аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін – 01.01.2018 бастап қолданысқа енгізілді (халық саны екі мың адам және одан аз аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін 01.01.2020 дейін ҚР 23.01.2001 "Қазақстан Республикасындағы жергiлiктi мемлекеттiк басқару және өзiн-өзi басқару туралы" Заңының 11.07.2017 датадағы архивтік нұсқасын қараңыз).

      Қаладағы аудан әкімінің аппаратын республикалық маңызы бар қала, астана, облыстық маңызы бар қала әкімдігі құрады, таратады және қайта ұйымдастырады.

      2-1. Облыс, республикалық маңызы бар қала, астана, аудан (облыстық маңызы бар қала), қаладағы аудан әкiмi аппаратының басшысын Қазақстан Республикасының Президенті айқындайтын уәкілетті лауазымды адам Қазақстан Республикасының Президентi белгiлейтiн тәртiппен қызметке тағайындайды және қызметінен босатады.

      3. Әкiм өкiлеттiгiнің тоқтатылуына, жаңа әкiмнiң тағайындалуына немесе сайлануына байланысты әкiм аппаратының мемлекеттiк қызметшiлерi қызметiнiң мәселелерi Қазақстан Республикасының заңнамасымен айқындалады.

      4. Облыс, республикалық маңызы бар қала, астана әкімі аппаратының құрылымын қоспағанда, әкім аппараты туралы ережені, оның құрылымын тиісті әкімдік бекітеді.

      5. Әкiм аппараты жергiлiктi бюджеттiң есебiнен ұсталатын мемлекеттiк мекеме болып табылады.

      5-1. Республикалық маңызы бар қалалардағы, астанадағы аудан әкімінің аппараты:

      1) шаруашылық бойынша есепке алуды жүзеге асырады;

      2) шұғыл жағдайларда ауыр науқас адамдарды дәрігерлік көмек көрсететін ең жақын денсаулық сақтау ұйымына жеткізуді ұйымдастырады;

      3) елді мекендердің санитариясын, жерлеу орындарын күтіп-ұстауды және туған-туысы жоқтарды жерлеуді қамтамасыз етеді;

      4) елді мекендерді абаттандыруды және көгалдандыруды қамтамасыз етеді;

      5) әлеуметтік көмекті және әлеуметтік қамсыздандыруды, оның ішінде мемлекеттік әлеуметтік тапсырысты орналастыруды ұйымдастырады;

      6) тұрғын үй көмегі жөніндегі жұмысты ұйымдастырады;

      7) жергілікті деңгейде көші-қон іс-шараларын іске асыру жөніндегі жұмысты ұйымдастырады;

      8) мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқыту, оның ішінде мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқыту ұйымдарының қызметін қамтамасыз ету жөніндегі жұмысты ұйымдастырады;

      9) коммуналдық меншіктегі сумен жабдықтаудың, кәріздің, кәріздік сорғы станцияларының, газбен жабдықтау мен жарықтандырудың тарату желілерін жобалау, салу, реконструкциялау, күрделі жөндеу және жаңғырту жөніндегі жұмыстарға жәрдемдеседі;

      10) автомобиль жолдарын ағымдағы жөндеуді жүзеге асырады;

      11) тұрғын үй қорын түгендеу жөніндегі жұмысты ұйымдастырады;

      12) шығармашылық үйірмелер мен спорт секцияларын жан басына шаққандағы нормативтік қаржыландыруды іске асыруды жүзеге асырады;

      13) үкіметтік емес ұйымдарда мемлекеттік әлеуметтік тапсырысты орналастыру жөніндегі жұмысты ұйымдастырады.

      5-2. Облыс, республикалық маңызы бар қалалар, астана, аудан (облыстық маңызы бар қала), қаладағы аудан әкімінің аппараты осы Заңда және Қазақстан Республикасының өзге де заңнамасында жүктелген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

      6. Алып тасталды - ҚР 11.07.2017 № 90-VI Заңымен (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 1-т. 1) тармақшасынан қараңыз).
      Ескерту. 38-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.05.11 № 552 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2004.12.21 № 15 (қолданысқа 2005.01.01 енгізіледі), 13.06.2013 № 101-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізiледi); 02.11.2015 № 387-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.11.2015 № 417-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.07.2017 № 90-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 1-т. 1) тармақшасынан қараңыз); 30.12.2022 № 177-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

38-1-бап. Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      1-тармақ ҚР 11.07.2017 № 90-VI Заңына сәйкес (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 1-т. 1) тармақшасынан қараңыз) халық саны екі мың адамнан көп аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін – 01.01.2018 бастап қолданысқа енгізілді (халық саны екі мың адам және одан аз аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін 01.01.2020 бастап қолданысқа енгізілді).

      1. Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкiмінiң қызметiн ақпараттық-талдамалық, ұйымдастырушылық-құқықтық және материалдық-техникалық қамтамасыз етуді, сондай-ақ жергiлiктi маңызы бар мәселелердi шешуді аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты жүзеге асырады.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      2-тармақ ҚР 11.07.2017 № 90-VI Заңына сәйкес (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 1-т. 1) тармақшасынан қараңыз) халық саны екі мың адамнан көп аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін – 01.01.2018 бастап қолданысқа енгізілді (халық саны екі мың адам және одан аз аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін 01.01.2020 бастап қолданысқа енгізілді).

      2. Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты жергілікті атқарушы органның аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджетін жоспарлау және атқару, сондай-ақ аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің, ауылдық округтің коммуналдық меншігін (жергілікті өзін-өзі басқарудың коммуналдық меншігін) басқару салаларындағы функцияларын жүзеге асырады.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      3-тармақ ҚР 11.07.2017 № 90-VI Заңына сәйкес (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 1-т. 1) тармақшасынан қараңыз) халық саны екі мың адамнан көп аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін – 01.01.2018 бастап қолданысқа енгізілді (халық саны екі мың адам және одан аз аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін 01.01.2020 бастап қолданысқа енгізілді).

      3. Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты "Мемлекеттік мүлік туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес әкімшілік-аумақтық бірліктің атынан аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің, ауылдық округтің коммуналдық мүлкін басқаруды жүзеге асырады.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      4-тармақ ҚР 11.07.2017 № 90-VI Заңына сәйкес (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 1-т. 1) тармақшасынан қараңыз) халық саны екі мың адамнан көп аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін – 01.01.2018 бастап қолданысқа енгізілді (халық саны екі мың адам және одан аз аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін 01.01.2020 бастап қолданысқа енгізілді).

      4. Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппаратын аудан (облыстық маңызы бар қала) әкімдігі құрады, таратады және қайта ұйымдастырады.

      4-1. Әкім аппараты ауылдарда, кенттерде, ауылдық округтерде құрылады.

      Әкім аппараты халқының саны кемінде 500 адам болатын ауылдарда, ауылдық округтерде құрылады.

      Халқының саны кемінде 250 адам болатын ауылдарда әкім аппаратын құруға мынадай талаптардың біріне сәйкес келген кезде:

      Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасынан 25 километрге дейінгі қашықтықта орналасса;

      50 километр радиуста тиісті ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) басқа елді мекені болмаса, жол беріледі.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      5-тармақ ҚР 11.07.2017 № 90-VI Заңына сәйкес (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 1-т. 1) тармақшасынан қараңыз) халық саны екі мың адамнан көп аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін – 01.01.2018 бастап қолданысқа енгізілді (халық саны екі мың адам және одан аз аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін 01.01.2020 бастап қолданысқа енгізілді).

      5. Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімі аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімі аппаратының басшысы болып табылады.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      6-тармақ ҚР 11.07.2017 № 90-VI Заңына сәйкес (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 1-т. 1) тармақшасынан қараңыз) халық саны екі мың адамнан көп аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін – 01.01.2018 бастап қолданысқа енгізілді (халық саны екі мың адам және одан аз аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін 01.01.2020 бастап қолданысқа енгізілді).

      6. Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкiмі өкiлеттiктерiнің тоқтатылуына, жаңа әкiмнiң тағайындалуына немесе сайлануына байланысты аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкiмі аппаратының мемлекеттiк қызметшiлерi қызметiнiң мәселелерi Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалады.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      7-тармақ ҚР 11.07.2017 № 90-VI Заңына сәйкес (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 1-т. 1) тармақшасынан қараңыз) халық саны екі мың адамнан көп аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін – 01.01.2018 бастап қолданысқа енгізілді (халық саны екі мың адам және одан аз аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін 01.01.2020 бастап қолданысқа енгізілді).

      7. Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты туралы ережені, оның құрылымын аудан (облыстық маңызы бар қала) әкімдігі бекітеді.

      8. Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты туралы үлгі ережені жергілікті өзін-өзі басқаруды дамыту мәселелері жөніндегі уәкілетті орган бекітеді.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      9-тармақ ҚР 11.07.2017 № 90-VI Заңына сәйкес (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 1-т. 1) тармақшасынан қараңыз) халық саны екі мың адамнан көп аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін – 01.01.2018 бастап қолданысқа енгізілді (халық саны екі мың адам және одан аз аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін 01.01.2020 бастап қолданысқа енгізілді).

      9. Әкiм аппараты жергiлiктi бюджеттің есебiнен ұсталатын мемлекеттiк мекеме болып табылады.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      10-тармақ ҚР 11.07.2017 № 90-VI Заңына сәйкес (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 1-т. 1) тармақшасынан қараңыз) халық саны екі мың адамнан көп аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін – 01.01.2018 бастап қолданысқа енгізілді (халық саны екі мың адам және одан аз аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін 01.01.2020 бастап қолданысқа енгізілді).

      10. Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты:

      1) аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің, ауылдық округтің бюджетін жоспарлауды және атқаруды қамтамасыз етеді;

      2) жергілікті қоғамдастықтың жиналысына және аудан (облыстық маңызы бар қала) мәслихатына аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджетінің атқарылуы туралы есепті ұсынады;

      3) аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің, ауылдық округтің бюджетін іске асыру туралы шешімді қабылдайды;

      4) жергілікті қоғамдастықты дамыту бағдарламасын әзірлейді және оны жергілікті қоғамдастық жиналысының бекітуіне ұсынады;

      5) аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің, ауылдық округтің коммуналдық мүлкіне жататын объектілерді салу, реконструкциялау және жөндеу бойынша тапсырыс беруші болады;

      6) осы Заңмен және Қазақстан Республикасының өзге де заңнамасымен өзіне жүктелген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

      Ескерту. 3-тарау 38-1-баппен толықтырылды - ҚР 11.07.2017 № 90-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); өзгеріс енгізілді – ҚР 30.06.2021 № 60-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

39-бап. Жергiлiктi бюджеттерден қаржыландырылатын атқарушы органдар

      1. Жергілікті бюджеттерден қаржыландырылатын атқарушы органдарды тиісті мәслихат бекіткен әкімшілік-аумақтық бірлікті басқару схемасы шеңберінде облыс, республикалық маңызы бар қала, астана, аудан (облыстық маңызы бар қала) әкімдігі құрады, таратады және қайта ұйымдастырады.

      2. Жергiлiктi бюджеттерден қаржыландырылатын атқарушы органдардың құзыретi мен қызметiн ұйымдастыруды Қазақстан Республикасы заңдарының талаптарын сақтай отырып тиісті әкімдік белгiлейдi.

      Ескерту. 39-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2004.05.11 № 552 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

3-1-тарау. Азаматтардың жергілікті өзін-өзі басқаруға қатысуы

      Ескерту. 3-1-тараумен толықтырылды - ҚР 2009.02.09 № 126-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

39-1-бап. Азаматтардың жергілікті өзін-өзі басқаруға қатысуының негіздері

      Қазақстан Республикасының азаматын жергілікті қоғамдастық мүшесі деп тануға жергілікті өзін-өзі басқару жүзеге асырылатын әкімшілік-аумақтық бөлініс шекарасының аумағындағы тұрғылықты жері бойынша оны тіркеу фактісі негіз болып табылады.

      Қазақстан Республикасы азаматтарының жергілікті қоғамдастық мүшелігіне кіруінің осы бапта көзделген негіздерден басқа, қандай да бір өзге де шарттарының белгіленуіне жол берілмейді.

      Жергілікті қоғамдастық аумағында тұрақты тұратын жері бар шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдардың Қазақстан Республикасының заңдарында және Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарда белгіленген шектерде жергілікті өзін-өзі басқаруды жүзеге асыруға қатысуға құқығы бар.

      Ескерту. 39-1-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 11.07.2017 № 90-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

39-2-бап. Жергілікті қоғамдастық мүшелерінің құқықтары мен міндеттері

      1. Жергілікті қоғамдастық мүшелерінің:

      1) шығу тегіне, әлеуметтік, лауазымдық және мүліктік жағдайына, жынысына, нәсіліне, ұлтына, тіліне, дінге қатынасына, сеніміне, саяси партияларға және қоғамдық бірлестіктерге тиесілігіне қарамастан тікелей, сондай-ақ жергілікті өзін-өзі басқарудың сайланбалы органдары арқылы жергілікті өзін-өзі басқаруды жүзеге асыруға;

      2) Қазақстан Республикасының сайлау туралы заңнамасында көзделген тәртіппен сайланбалы жергілікті өзін-өзі басқару органдарын сайлауға және оларға сайлануға;

      3) жергілікті өзін-өзі басқару органдарына жеке жүгінуге, сондай-ақ жеке және ұжымдық өтініштер жолдауға;

      4) осы Заңда және Қазақстан Республикасының басқа да заңнамалық актілерінде көзделген өзге де құқықтарды жүзеге асыруға құқығы бар.

      Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде көзделген жағдайларды қоспағанда, жергілікті қоғамдастық мүшесінің жергілікті өзін-өзі басқаруға қатысу құқықтарын шектеуге жол берілмейді және сот тәртібімен шағым жасалуы мүмкін.

      2. Жергілікті қоғамдастық мүшелері:

      1) Қазақстан Республикасының Конституциясын және заңнамасын сақтауға;

      2) Қазақстан халқының бірлігін, елдегі ұлтаралық және конфессияаралық келісімді нығайтуға ықпал етуге;

      3) мемлекеттік тілге және басқа тілдерге, Қазақстан халқының салттары мен дәстүрлеріне құрметпен қарауға және олардың дамуына ықпал етуге міндетті.

      Ескерту. 39-2-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 11.07.2017 № 91-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

39-3-бап. Жергілікті қоғамдастық жиындары мен жергілікті қоғамдастық жиналыстары

      1. Жергілікті маңызы бар мәселелерді шешу үшін аудандық маңызы бар қалалардың, ауылдардың, кенттердің, ауылдық округтердің аумағында жергілікті қоғамдастық жиыны мен жергілікті қоғамдастық жиналысы өткізіледі.

      Жергілікті қоғамдастық жиыны мен жергілікті қоғамдастық жиналысына кәмелетке толмаған адамдардың, сот әрекетке қабілетсіз деп таныған адамдардың, сондай-ақ сот үкімімен бас бостандығынан айыру орындарындағы адамдардың қатысуға құқығы жоқ.

      2. Қажетіне қарай жергілікті қоғамдастық жиыны жергілікті мәні бар аса маңызды мәселелер:

      1) жергілікті қоғамдастықтың басым міндеттерін және оларды іске асыру мерзімдерін айқындау;

      2) төрт жыл мерзімге жергілікті қоғамдастық жиналысының жиырма бес адамға дейінгі мөлшердегі құрамын айқындау;

      3) аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) мәслихаттарына, аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың), аудандық маңызы бар қалалардың, ауылдардың, кенттердің, ауылдық округтердің әкiмдеріне, жергілікті өзін-өзі басқару органдарына жергілікті маңызы бар мәселелер жөнінде ұсыныстар енгізу;

      4) әкімдердің жергілікті өзін-өзі басқару функцияларын жүзеге асыру мәселелері бойынша олардың есептерін тыңдау және талқылау;

      4-1) аудандық маңызы бар қала, кент, ауыл, ауылдық округ әкімдерінің Жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспардың іске асырылу барысы туралы жыл сайынғы есептерін тыңдау және талқылау;

      5) аудан (облыстық маңызы бар қала) мәслихатының атқарған жұмысы, оның тұрақты комиссияларының қызметі туралы мәслихаттың есептерін тыңдау және талқылау;

      6) жергілікті қоғамдастық жиыны айқындаған жергілікті маңызы бар өзге де мәселелер бойынша өткізіледі.

      3. Жергілікті қоғамдастық жиналысы жергілікті маңызы бар ағымдағы мәселелер:

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      1) тармақшаның осы редакциясы ҚР 11.07.2017 № 90-VI Заңына сәйкес (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 1-т. 1) тармақшасынан қараңыз) халық саны екі мың адамнан көп аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін – 01.01.2018 бастап қолданысқа енгізілді (халық саны екі мың адам және одан аз аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін 01.01.2020 дейін ҚР 23.01.2001 "Қазақстан Республикасындағы жергiлiктi мемлекеттiк басқару және өзiн-өзi басқару туралы" Заңының 11.07.2017 датадағы архивтік нұсқасын қараңыз).

      1) бағдарламалық құжаттардың, жергілікті қоғамдастықты дамыту бағдарламаларының жобаларын талқылау және қарау;

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      1-1) тармақша ҚР 11.07.2017 № 90-VI Заңына сәйкес (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 1-т. 1) тармақшасынан қараңыз) халық саны екі мың адамнан көп аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін – 01.01.2018 бастап қолданысқа енгізілді (халық саны екі мың адам және одан аз аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін 01.01.2020 бастап қолданысқа енгізілді).

      1-1) аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджетінің жобасын және бюджеттің атқарылуы туралы есепті келісу;

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      1-2) тармақша ҚР 11.07.2017 № 90-VI Заңына сәйкес (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 1-т. 1) тармақшасынан қараңыз) халық саны екі мың адамнан көп аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін – 01.01.2018 бастап қолданысқа енгізілді (халық саны екі мың адам және одан аз аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін 01.01.2020 бастап қолданысқа енгізілді).

      1-2) аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімі аппаратының аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің, ауылдық округтің коммуналдық меншігін (жергілікті өзін-өзі басқарудың коммуналдық меншігін) басқару жөніндегі шешімдерін келісу;

      2) халық саны екі мың адам және одан аз аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін 01.01.2020 бастап алып тасталды - ҚР 11.07.2017 № 90-VI Заңымен (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 1-т. 1) тармақшасынан қараңыз).
      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      3) тармақшаның осы редакциясы ҚР 11.07.2017 № 90-VI Заңына сәйкес (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 1-т. 1) тармақшасынан қараңыз) халық саны екі мың адамнан көп аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін – 01.01.2018 бастап қолданысқа енгізілді (халық саны екі мың адам және одан аз аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін 01.01.2020 дейін ҚР 23.01.2001 "Қазақстан Республикасындағы жергiлiктi мемлекеттiк басқару және өзiн-өзi басқару туралы" Заңының 11.07.2017 датадағы архивтік нұсқасын қараңыз).

      3) аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджетінің атқарылуын мониторингтеу мақсатында жергілікті қоғамдастық жиналысына қатысушылар қатарынан жергілікті қоғамдастық комиссиясын құру;

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      4) тармақшаның осы редакциясы ҚР 11.07.2017 № 90-VI Заңына сәйкес (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 1-т. 1) тармақшасынан қараңыз) халық саны екі мың адамнан көп аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін – 01.01.2018 бастап қолданысқа енгізілді (халық саны екі мың адам және одан аз аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін 01.01.2020 дейін ҚР 23.01.2001 "Қазақстан Республикасындағы жергiлiктi мемлекеттiк басқару және өзiн-өзi басқару туралы" Заңының 11.07.2017 датадағы архивтік нұсқасын қараңыз).

      4) аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджетінің атқарылуына жүргізілген мониторинг нәтижелері туралы есепті тыңдау және талқылау;

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      4-1) тармақшаның осы редакциясы ҚР 11.07.2017 № 90-VI Заңына сәйкес (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 1-т. 1) тармақшасынан қараңыз) халық саны екі мың адамнан көп аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін – 01.01.2018 бастап қолданысқа енгізілді (халық саны екі мың адам және одан аз аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін 01.01.2020 дейін ҚР 23.01.2001 "Қазақстан Республикасындағы жергiлiктi мемлекеттiк басқару және өзiн-өзi басқару туралы" Заңының 11.07.2017 датадағы архивтік нұсқасын қараңыз).

      4-1) аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің, ауылдық округтің коммуналдық мүлкін иеліктен шығаруды келісу;

      4-2) жергілікті қоғамдастықтың өзекті мәселелерін, жергілікті атқарушы органдардың, сондай-ақ әкімдердің тиісті аумақта карантиндік режимді енгізе отырып, карантиндік аймақты белгілеу (күшін жою) туралы, Қазақстан Республикасының ветеринария саласындағы заңнамасында көзделген жағдайларда карантинді және (немесе) шектеу іс-шараларын белгілеу (алып тастау) туралы шешімдер қабылдауды, сондай-ақ табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдай жариялауды көздейтін нормативтік құқықтық актілерінің жобаларын қоспағанда, азаматтардың құқықтарына, бостандықтары мен міндеттеріне қатысты нормативтік құқықтық актілердің жобаларын талқылау, сондай-ақ "Құқықтық актілер туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген мерзімдерде олар бойынша ұсынымдар беру;

      4-3) аудан (облыстық маңызы бар қала) әкімінің аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімі лауазымына ұсынған кандидатураларын "Қазақстан Республикасындағы сайлау туралы" Қазақстан Республикасы Конституциялық заңының 113-3-бабының 6-тармағында көзделген жағдайда одан әрі ұсыну үшін келісу;

      4-4) аудандық маңызы бар қаланың, кенттің, ауылдың, ауылдық округтің әкімін лауазымынан босату туралы мәселеге бастамашылық жасау;

      4-5) жергілікті бюджеттен қаржыландырылатын және тиісті аумақтарда орналасқан мемлекеттік мекемелер мен ұйымдардың басшыларын тағайындау бойынша ұсыныстар енгізу;

      5) жергілікті қоғамдастықтың басқа да ағымдағы мәселелері бойынша өткізіледі.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      3-1-тармақ ҚР 11.07.2017 № 90-VI Заңына сәйкес (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 1-т. 1) тармақшасынан қараңыз) халық саны екі мың адамнан көп аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін – 01.01.2018 бастап қолданысқа енгізілді (халық саны екі мың адам және одан аз аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін 01.01.2020 бастап қолданысқа енгізілді).

      3-1. Жергілікті қоғамдастық жиналысын құру мен оның қызметінің тәртібі аудан (облыстық маңызы бар қала) мәслихаты бекітетін жергілікті қоғамдастық жиналысының регламентінде айқындалады.

      Жергілікті қоғамдастық жиналысының үлгі регламентін жергілікті өзін-өзі басқаруды дамыту мәселелері жөніндегі уәкілетті орган бекітеді.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      4-тармақтың бірінші бөлігінің осы редакциясы ҚР 11.07.2017 № 90-VI Заңына сәйкес (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 1-т. 1) тармақшасынан қараңыз) халық саны екі мың адамнан көп аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін – 01.01.2018 бастап қолданысқа енгізілді (халық саны екі мың адам және одан аз аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін 01.01.2020 дейін ҚР 23.01.2001 "Қазақстан Республикасындағы жергiлiктi мемлекеттiк басқару және өзiн-өзi басқару туралы" Заңының 11.07.2017 датадағы архивтік нұсқасын қараңыз).

      4. Мониторинг аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджетінің бекітілген көрсеткіштерінің атқарылуы туралы ақпаратты жинау, жүйелеу, талдау және жинақтап қорыту мақсатында жүргізіледі.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      4-тармақтың екінші бөлігінің осы редакциясы ҚР 11.07.2017 № 90-VI Заңына сәйкес (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 1-т. 1) тармақшасынан қараңыз) халық саны екі мың адамнан көп аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін – 01.01.2018 бастап қолданысқа енгізілді (халық саны екі мың адам және одан аз аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін 01.01.2020 дейін ҚР 23.01.2001 "Қазақстан Республикасындағы жергiлiктi мемлекеттiк басқару және өзiн-өзi басқару туралы" Заңының 11.07.2017 датадағы архивтік нұсқасын қараңыз).

      Мониторингті жергілікті қоғамдастық комиссиясының мүшелері аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджеті көрсеткіштерінің жоспарланған және қол жеткізілген нәтижелерін салыстыру арқылы жарты жылда бір рет жүзеге асырады. Қажет болған жағдайда жергілікті қоғамдастық жиналысының шешімімен кезектен тыс мониторинг жүргізілуі мүмкін.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      4-тармақтың үшінші бөлігінің осы редакциясы ҚР 11.07.2017 № 90-VI Заңына сәйкес (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 1-т. 1) тармақшасынан қараңыз) халық саны екі мың адамнан көп аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін – 01.01.2018 бастап қолданысқа енгізілді (халық саны екі мың адам және одан аз аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін 01.01.2020 дейін ҚР 23.01.2001 "Қазақстан Республикасындағы жергiлiктi мемлекеттiк басқару және өзiн-өзi басқару туралы" Заңының 11.07.2017 датадағы архивтік нұсқасын қараңыз).

      Жергілікті қоғамдастық комиссиясы аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджетінің атқарылуына мониторинг жүргізу үшін мамандар тартуға құқылы.

      Мониторинг жүргізу бойынша әдіснамалық және әдістемелік басшылықты бюджеттің атқарылуы жөніндегі орталық уәкілетті орган қамтамасыз етеді.

      Жергілікті қоғамдастық комиссиясының мүшелері қол қойған мониторинг нәтижелері туралы есеп жергілікті қоғамдастық жиналысының талқылауына шығарылады.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      4-тармақтың алтыншы бөлігінің осы редакциясы ҚР 11.07.2017 № 90-VI Заңына сәйкес (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 1-т. 1) тармақшасынан қараңыз) халық саны екі мың адамнан көп аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін – 01.01.2018 бастап қолданысқа енгізілді (халық саны екі мың адам және одан аз аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін 01.01.2020 дейін ҚР 23.01.2001 "Қазақстан Республикасындағы жергiлiктi мемлекеттiк басқару және өзiн-өзi басқару туралы" Заңының 11.07.2017 датадағы архивтік нұсқасын қараңыз).

      Мониторинг нәтижелері туралы есепті талқылау қорытындылары бойынша жергілікті қоғамдастық жиналысы аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджетін тиімді атқару жөнінде ұсынымдар қабылдайды.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      4-тармақтың жетінші бөлігінің осы редакциясы ҚР 11.07.2017 № 90-VI Заңына сәйкес (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 1-т. 1) тармақшасынан қараңыз) халық саны екі мың адамнан көп аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін – 01.01.2018 бастап қолданысқа енгізілді (халық саны екі мың адам және одан аз аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер үшін 01.01.2020 дейін ҚР 23.01.2001 "Қазақстан Республикасындағы жергiлiктi мемлекеттiк басқару және өзiн-өзi басқару туралы" Заңының 11.07.2017 датадағы архивтік нұсқасын қараңыз).

      Тиісті аумақ әкімі жергілікті қоғамдастықтың кезекті жиналысына аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджетін тиімді атқару жөніндегі ұсынымдарды қарау нәтижелері туралы негізделген қорытынды енгізеді.

      5. Жергілікті қоғамдастық жиынын аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкiмдерінің өздері шақыруы мүмкін не осы аумақта тұратын және оған қатысуға құқығы бар әрі оны шақыру қажеттігі туралы өтінішке тегін, атын, әкесінің атын (ол болған жағдайда) және тұрғылықты жерін көрсете отырып, қол қойған жергілікті қоғамдастық мүшелерінің кемінде он пайызының бастамасы бойынша шақырылуы мүмкін.

      Жергiлiктi қоғамдастық жиынының бастамашылары тиісті аудан (облыстық маңызы бар қала) әкiміне жергiлiктi қоғамдастық жиынын өткізу туралы өтініш жасауға міндетті.

      Тиісті аудан (облыстық маңызы бар қала) әкiмінің оң шешімі алынғаннан кейін жергiлiктi қоғамдастық жиынын өткізуге жол беріледі.

      6. Ауыл, шағын аудан, көше, көппәтерлі тұрғын үй тұрғындары жергілікті қоғамдастығының бөлек жиындарын өткізуге жол беріледі.

      Жергілікті қоғамдастықтың бөлек жиынын өткізу үшін аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің, ауылдық округтің аумағы учаскелерге (ауылдар, шағын аудандар, көшелер, көппәтерлі тұрғын үйлер) бөлінеді. Ауыл, шағын аудан, көше, көппәтерлі тұрғын үй тұрғындары жергілікті қоғамдастығының бөлек жиындарында жергілікті қоғамдастық жиынына қатысу үшін саны үш адамнан аспайтын өкілдер сайланады.

      Жергілікті қоғамдастықтың бөлек жиындарын өткізудің және жергілікті қоғамдастық жиынына қатысу үшін ауыл, шағын аудан, көше, көппәтерлі тұрғын үй тұрғындары өкілдерінің санын айқындаудың тәртібін аудандық маңызы бар қалалардың, ауылдардың, кенттердің, ауылдық округтердің әкімдері әзірлейді және аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) мәслихаттары бекітеді.

      Жергілікті қоғамдастықтың бөлек жиындарын өткізудің үлгілік тәртібін мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган бекітеді.

      7. Жергілікті қоғамдастық жиналысын аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкiмдерінің өздері шақыруы мүмкін не ол жергілікті қоғамдастық жиыны жіберген, жиналыс мүшелерінің кемінде он пайызының бастамасы бойынша шақырылуы мүмкін.

      8. Жергілікті қоғамдастық жиынын, ауыл, шағын аудан, көше, көппәтерлі тұрғын үй тұрғындары жергілікті қоғамдастығының бөлек жиынын, жергілікті қоғамдастық жиналысын өткізуді аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкiмдері ұйымдастырады.

      Жергілікті қоғамдастық жиналысының шақырылу уақыты, орны туралы жергілікті қоғамдастық жиналысының мүшелері ол өткізілетін күнге дейін күнтізбелік үш күннен кешіктірілмей құлағдар етілетін осы баптың 3-тармағының 4-3) тармақшасында көзделген жағдайды қоспағанда, жергілікті қоғамдастық халқы жергілікті қоғамдастық жиынының, жергілікті қоғамдастық жиналысының шақырылу уақыты, орны және талқыланатын мәселелер туралы олар өткізілетін күнге дейін күнтізбелік он күннен кешіктірілмей бұқаралық ақпарат құралдары арқылы немесе өзге де тәсілдермен құлағдар етіледі.

      9. Жергілікті қоғамдастық жиыны осы аумақта тұратын және оған қатысуға құқығы бар жергілікті қоғамдастық мүшелерінің кемінде он пайызы қатысқан кезде өтті деп есептеледі.

      Жергілікті қоғамдастық жиналысы оған жергілікті қоғамдастық жиыны жіберген мүшелердің кемінде жартысы қатысқан кезде өтті деп есептеледі.

      10. Жергілікті қоғамдастық жиынын немесе жергілікті қоғамдастық жиналысын аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімдері немесе олар уәкілеттік берген тұлға ашады.

      Жергілікті қоғамдастық жиынын немесе жергілікті қоғамдастық жиналысын жүргізу үшін ашық дауыс беру арқылы жергілікті қоғамдастық жиынының немесе жергілікті қоғамдастық жиналысының төрағасы мен хатшысы сайланады. Күн тәртібін жергілікті қоғамдастық жиыны немесе жергілікті қоғамдастық жиналысы бекітеді.

      Жергілікті қоғамдастық жиынында немесе жергілікті қоғамдастық жиналысында хаттама жүргізіледі, онда:

      1) жергілікті қоғамдастық жиынының немесе жергілікті қоғамдастық жиналысының өткізілген күні мен орны;

      2) тиісті аумақта тұратын және жергілікті қоғамдастық жиынына немесе жергілікті қоғамдастық жиналысына қатысуға құқығы бар жергілікті қоғамдастық мүшелерінің жалпы саны;

      3) қатысушылардың саны және олардың тегі, аты, әкесінің аты (ол болған жағдайда) көрсетілген тізім;

      4) жергілікті қоғамдастық жиынының немесе жергілікті қоғамдастық жиналысының төрағасы мен хатшысының тегі, аты, әкесінің аты (ол болған жағдайда);

      5) күн тәртібі, сөйленген сөздердің мазмұны және қабылданған шешімдер көрсетіледі.

      Хаттамаға жергілікті қоғамдастық жиынының немесе жергілікті қоғамдастық жиналысының төрағасы мен хатшысы қол қояды және ол тиісті аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкіміне беріледі.

      11. Жергілікті қоғамдастық жиынының немесе жергілікті қоғамдастық жиналысының шешімі, егер оған жергілікті қоғамдастық жиынына немесе жергілікті қоғамдастық жиналысына қатысушылардың жартысынан астамы дауыс берсе, қабылданды деп есептеледі. Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімдері жергілікті қоғамдастық жиынының немесе жергілікті қоғамдастық жиналысының шешімімен келіспейтінін білдіруге құқылы, бұл осындай келіспеушілікті туғызған мәселелерді қайтадан талқылау арқылы шешіледі.

      Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімдерінің келіспеушілігін туғызған мәселелерді шешу мүмкін болмаған жағдайда, мәселені жоғары тұрған әкім тиісті аудан (облыстық маңызы бар қала) мәслихатының отырысында оны алдын ала талқылағаннан кейін шешеді.

      12. Жергілікті қоғамдастық жиынында немесе жергілікті қоғамдастық жиналысында қабылданған шешімдер аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімдерінің міндетті түрде қарауына жатады.

      13. Жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару органдары, лауазымды адамдар өз құзыреті шегінде жергілікті қоғамдастық жиынында немесе жергілікті қоғамдастық жиналысында қабылданған және аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімдері мақұлдаған шешімдердің орындалуын қамтамасыз етеді.

      14. Жергілікті қоғамдастық жиынында немесе жергілікті қоғамдастық жиналысында қабылданған шешімдер бұқаралық ақпарат құралдары арқылы немесе өзге де тәсілдермен таратылады. Қажет болған жағдайда жергілікті қоғамдастық жиынының немесе жергілікті қоғамдастық жиналысының қорытындылары бойынша аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімдері шешім қабылдайды.

      Ескерту. 39-3-бап жаңа редакцияда - ҚР 13.06.2013 № 101-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізiледi) Заңымен; өзгерістер енгізілді - ҚР 02.11.2015 № 387-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 20.02.2017 № 48-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.07.2017 № 90-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 03.01.2021 № 406-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.05.2021 № 42-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.06.2021 № 60-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.02.2024 № 65-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

39-4-бап. Жергілікті өзін-өзі басқару органдарының міндеттері

      1. Жергілікті өзін-өзі басқару органдары өз қызметін жүзеге асыру кезінде:

      1) Қазақстан Республикасының Конституциясын және заңнамасын сақтауға;

      2) жалпымемлекеттік ішкі және сыртқы саясатқа, оның ішінде қаржылық және инвестициялық саясатқа сай келмейтін шешімдердің қабылдануына жол бермеуге;

      3) бірыңғай еңбек нарығын, капиталды қалыптастыруға, тауарлар мен қызметтерді еркін алмасуға, Қазақстан Республикасының бірыңғай мәдени және ақпараттық кеңістігінің қалыптасуы мен дамуына кедергі келтіретін шешімдердің қабылдануына жол бермеуге;

      4) Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігін қамтамасыз етуде Қазақстан Республикасының мүдделерін сақтауға;

      5) қызметтің қоғамдық маңызы бар салаларында белгіленген жалпымемлекеттік стандарттарды сақтауға;

      6) жергілікті қоғамдастық мүшелерінің құқықтары мен заңды мүдделерінің сақталуын қамтамасыз етуге;

      7) өз қызметін жүзеге асыру кезінде жариялылық пен ашықтық, қоғамдық пікірді ескеру принциптерін ұстануға, жергілікті қоғамдастық мүшелерінің жергілікті өзін-өзі басқару органдарының отырыстарына еркін қатысу мүмкіндігін қамтамасыз етуге;

      8) жергілікті қоғамдастық мүшелерінің жергілікті маңызы бар мәселелерді шешуге қатысуын қамтамасыз етуге міндетті.

39-5-бап. Мемлекеттік органдардың жергілікті өзін-өзі басқару органдарымен өзара қарым-қатынасы

      1. Мемлекеттік органдар жергілікті өзін-өзі басқаруды қалыптастыру және дамыту үшін қажетті құқықтық, ұйымдастырушылық және өзге де жағдайлар жасайды, жергілікті өзін-өзі басқару органдарының қызметін әдістемелік және ақпараттық қамтамасыз етуді қоса алғанда, Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне және өзге де нормативтік құқықтық актілерге сәйкес халықтың жергілікті өзін-өзі басқару құқығын жүзеге асыруына жәрдемдеседі.

      2. Мемлекет осы Заңда белгіленген өкілеттіктер шегінде жергілікті өзін-өзі басқару органдарының дербестігіне кепілдік береді.

39-6-бап. Жергілікті өзін-өзі басқару органдарының жауаптылығы

      Жергілікті өзін-өзі басқару органдары Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес тиісті әкімшілік-аумақтық бірлік халқының алдында жауапты болады.

      Ескерту. 39-6-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 11.07.2017 № 90-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

39-7-бап. Жергілікті өзін-өзі басқарудың аумақтық кеңестері

      1. Аумақтық жергілікті өзін-өзі басқару кеңестерін республикалық маңызы бар қала, астана, облыстық маңызы бар қала мəслихатының шешімі негізінде тиісті əкімдік қалалық мəслихат депутаттарын сайлау жөніндегі тиісті сайлау округінің шегінде қала əкімі ұсынған құрамда құрады.

      2. Жергілікті өзін-өзі басқарудың аумақтық кеңесінің, оның басшысының қызмет нысаны, негізгі міндеттері, өкілеттіктері, басшыны сайлау тәртібі, қабылданатын шешімдердің мәртебесі және өзін-өзі басқарудың аумақтық кеңесі қызметінің басқа да ұйымдастырушылық мәселелері үлгілік ереже негізінде республикалық маңызы бар қала, астана, облыстық маңызы бар қала әкімдігі әзірлеген және республикалық маңызы бар қала, астана, облыстық маңызы бар қала мәслихаты бекіткен ережеде айқындалады.

      Жергілікті өзін-өзі басқарудың аумақтық кеңестері туралы үлгілік ережені жергілікті өзін-өзі басқаруды дамыту мәселелері жөніндегі уәкілетті орган бекітеді.

      Ескерту. 3-1-тарау 39-7-баппен толықтырылды - ҚР 31.10.2015 № 380-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 29.06.2018 № 163-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

4-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЖӘНЕ ӨТПЕЛI ЕРЕЖЕЛЕР

40-бап. Жергiлiктi бюджет

      Ескерту. 40-бап алынып тасталды - ҚР 2009.02.09 № 126-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

41-бап. Осы Заңның өзге заң актiлерiмен арақатынасы және оның ережелерiн iске асыру тәртiбi

      1. Осы Заңның ережелерi Қазақстан Республикасында жергiлiктi мемлекеттiк басқаруды және өзін-өзі басқаруды қамтамасыз етудiң жекелеген бағыттары мен тетiктерiн регламенттейтiн өзге де нормативтiк құқықтық актiлердi қабылдау үшiн негiз болып табылады.

      2. Қазақстан Республикасының осы Заң күшiне енген кезде қолданылып жүрген заңдары оған қайшы келмейтiн бөлiгiнде қолданылады және осы Заң күшiне енген күннен бастап бiр жылдың iшiнде оған сәйкес келтiрiлуге тиiс.

      3. 20-баптың 3 жəне 4-тармақтары тоқтатыла тұрған кезеңде:

      "3. Мəслихат депутатының өкiлеттiктерi мынадай:

      1) ол заңға сəйкес депутаттық мiндеттердi орындаумен сыйыспайтын лауазымға сайланған немесе тағайындалған;

      2) соттың оны əрекетке қабiлетсiз немесе əрекет ету қабілеті шектеулі деп тану туралы шешiмi заңды күшiне енген;

      3) мəслихаттың өкiлеттiктерi тоқтатылған;

      4) ол қайтыс болған, соттың оны хабарсыз кетті деп тану не қайтыс болды деп жариялау туралы шешімі заңды күшіне енген;

      5) ол Қазақстан Республикасының азаматтығын тоқтатқан;

      6) қылмыс не қасақана қылмыстық теріс қылық жасағаны үшін соттың оған қатысты айыптау үкiмi заңды күшiне енген;

      7) ол тиiстi əкiмшiлiк-аумақтық бірліктен тысқары жерге тұрақты тұруға кеткен;

      8) оның отставка туралы жеке өтiнiшiне байланысты;

      9) ол өз мiндеттерiн жүйелi түрде орындамаған, оның iшiнде мəслихат сессиясының жалпы отырыстарында немесе құрамына өзі сайланған мəслихат органдарының отырыстарында дəлелсіз себептермен қатарынан үш реттен артық болмаған;

      10) ол облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың тексеру комиссиясының төрағасы немесе тексеру комиссиясының мүшесі лауазымына тағайындалған жағдайларда, мерзімінен бұрын тоқтатылады.

      4. Депутаттың өкiлеттiктерiн мерзiмiнен бұрын тоқтату туралы шешiм тиісті аумақтық сайлау комиссиясының ұсынуы бойынша, қатысып отырған депутаттардың жалпы санының көпшiлiк даусымен мəслихат сессиясында қабылданады." деген редакцияда қолданылады деп белгіленіп, осы тармақтардың қолданысы 2019 жылғы 1 қаңтарға дейін тоқтатыла тұрсын.".

      4. Осы Заңның 20-бабының 4-1-тармағы 2019 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі деп белгіленсін.

      Ескерту. 41-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2009.02.09 № 126-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 29.06.2018 № 163-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

      Қазақстан Республикасының
Президентi

О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан

Закон Республики Казахстан от 23 января 2001 года № 148.

ОГЛАВЛЕНИЕ

      Сноска. Заголовок с изменениями, внесенными Законом РК от 09.02.2009 № 126 (порядок введения в действие см. ст.2).
      Сноска. По всему тексту Закона:
      слова "территориальных подразделений центральных исполнительных органов", "территориальное подразделение центрального исполнительного органа", "территориального подразделения центрального исполнительного органа", "территориальным подразделением центрального исполнительного органа" заменены словами "территориальных подразделений центральных государственных органов", "территориальное подразделение центрального государственного органа", "территориального подразделения центрального государственного органа", "территориальным подразделением центрального государственного органа" Законом РК от 10.01.2006 № 116 (порядок введения в действие см. ст.2 Закона № 116);
      слова "военной службы", "военную службу" заменены словами "воинской службы", "воинскую службу"; слово "всеобщей" исключено в соответствии с Законом РК от 22.05.2007 № 255 (вводится в действие со дня его официального опубликования);
      слова "области (города республиканского значения и столицы)", "области (города республиканского значения, столицы)", "областного (города республиканского значения и столицы)", "областного (города республиканского значения, столицы)", "Областная (города республиканского значения и столицы)", "областная (города республиканского значения и столицы)", "областной (города республиканского значения и столицы)", "Областной (города республиканского значения, столицы)", "областной (города республиканского значения, столицы)", "областными (города республиканского значения и столицы)", "областную (города республиканского значения и столицы)", "городской (города республиканского значения и столицы)", "областным (города республиканского значения, столицы)" заменены соответственно словами "области, города республиканского значения и столицы", "области, города республиканского значения, столицы", "областного, города республиканского значения и столицы", "областного, города республиканского значения, столицы", "Областная, города республиканского значения и столицы", "областная, города республиканского значения и столицы", "областной, города республиканского значения и столицы", "Областной, города республиканского значения, столицы", "областной, города республиканского значения, столицы", "областными, города республиканского значения и столицы", "областную, города республиканского значения и столицы", "городской, города республиканского значения и столицы", "областным, города республиканского значения, столицы" Законом РК от 22.07.2011 № 479-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).
      Сноска. По всему тексту слова "аульного (сельского)", "аула (села)", "аулу (селу)", "аульному (сельскому)", "аульные (сельские)", "аульного (сельского)", "аулах (селах)", "аульных (сельских)", "аульной (сельской)" заменены соответственно словами "сельского", "села", "селу", "сельскому", "сельские", "сельского", "селах", "сельских", "сельской" Конституционным Законом РК от 03.07.2013 № 121-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

      Настоящий Закон в соответствии с Конституцией Республики Казахстан регулирует общественные отношения в области местного государственного управления и самоуправления, определяет компетенцию, организацию, порядок деятельности местных представительных и исполнительных органов, а также правовое положение депутатов маслихатов.

      Сноска. Преамбула с изменениями, внесенными Законом РК от 09.02.2009 N 126 (порядок введения в действие см. ст.2).

Глава 1. Общие положения

Статья 1. Основные понятия, используемые в настоящем Законе

      В настоящем Законе используются следующие основные понятия:

      1) аким - представитель Президента и Правительства Республики Казахстан, возглавляющий местный исполнительный орган (в случае его создания) и обеспечивающий проведение государственной политики на соответствующей территории, согласованное функционирование всех территориальных подразделений центральных государственных органов Республики Казахстан, руководство исполнительными органами, финансируемыми из соответствующего бюджета, наделенный полномочиями местного государственного управления и функциями самоуправления в соответствии с законодательством Республики Казахстан, ответственный за состояние социально-экономического развития соответствующей территории;

      2) аппарат акима – государственное учреждение, обеспечивающее деятельность местного исполнительного органа (в случае его создания), акима и осуществляющее иные функции, предусмотренные законодательством Республики Казахстан;

      3) схема управления административно-территориальной единицей - система исполнительных органов, расположенных на соответствующей территории, финансируемых из бюджета соответствующей административно-территориальной единицы;

      3-1) социальная инфраструктура – совокупность юридических лиц, функционально обеспечивающих нормальную жизнедеятельность населенного пункта, к которым относятся: объекты социально-культурного назначения, жилищно-коммунальное хозяйство, организации систем здравоохранения, образования, дошкольного воспитания; организации, связанные с отдыхом и досугом; розничная торговля, общественное питание, сфера услуг, спортивно-оздоровительные учреждения; организации, производящие и предоставляющие населению коммунальные услуги;

      3-2) профилактика чрезвычайных ситуаций социального характера – комплекс правовых, экономических, социальных, организационных, воспитательных, пропагандистских и иных мер, осуществляемых в пределах компетенции государственными и местными исполнительными органами по выявлению, изучению, устранению причин и условий, способствующих возникновению чрезвычайных ситуаций социального характера;

      4) местный исполнительный орган (акимат) - коллегиальный исполнительный орган, возглавляемый акимом области, города республиканского значения и столицы, района (города областного значения), осуществляющий в пределах своей компетенции местное государственное управление и самоуправление на соответствующей территории;

      5) исполнительный орган, финансируемый из местного бюджета, - государственное учреждение, уполномоченное акиматом на осуществление отдельных функций местного государственного управления и самоуправления, финансируемое из соответствующих местных бюджетов;

      6) местное сообщество - совокупность жителей (членов местного сообщества), проживающих на территории соответствующей административно-территориальной единицы, в границах которой осуществляется местное самоуправление, формируются и функционируют его органы;

      6-1) собрание местного сообщества – участие представителей местного сообщества, делегированных сходом местного сообщества, в решении текущих вопросов местного значения в пределах и порядке, определенных настоящим Законом;

      6-2) сход местного сообщества – непосредственное участие жителей (членов местного сообщества) в решении наиболее важных вопросов местного значения в пределах и порядке, определенных настоящим Законом;

      7) вопросы местного значения - вопросы деятельности области, района, города, района в городе, сельского округа, поселка и села, не входящего в состав сельского округа, регулирование которых в соответствии с настоящим Законом и иными законодательными актами Республики Казахстан связано с обеспечением прав и законных интересов большинства жителей соответствующей административно-территориальной единицы;

      8) местное государственное управление - деятельность, осуществляемая местными представительными и исполнительными органами в целях проведения государственной политики на соответствующей территории, ее развития в пределах компетенции, определенной настоящим Законом и иными законодательными актами Республики Казахстан, а также являющимися ответственными за состояние дел на соответствующей территории;

      9) местное самоуправление - деятельность, осуществляемая населением непосредственно, а также через маслихаты и другие органы местного самоуправления, направленная на самостоятельное решение вопросов местного значения под свою ответственность, в порядке, определяемом настоящим Законом, иными нормативными правовыми актами;

      9-1) уполномоченный орган по вопросам развития местного самоуправления – центральный исполнительный орган, осуществляющий руководство, а также в пределах, предусмотренных законодательством Республики Казахстан, межотраслевую координацию в сфере развития местного самоуправления;

      9-2) территориальный совет местного самоуправления – консультативно-совещательный орган при акимате города республиканского значения, столицы, города областного значения по вопросам взаимодействия акима города с населением, образуемый в границах одного или нескольких избирательных округов по выборам депутатов городского маслихата;

      10) органы местного самоуправления - органы, на которые в соответствии с настоящим Законом возложены функции по решению вопросов местного значения;

      11) местный представительный орган (маслихат) - выборный орган, избираемый населением области, города республиканского значения и столицы или района (города областного значения), выражающий волю населения и в соответствии с законодательством Республики Казахстан определяющий меры, необходимые для ее реализации, и контролирующий их осуществление;

      12) аппарат маслихата - государственное учреждение, обеспечивающее деятельность соответствующего маслихата, его органов и депутатов;

      13) сессия маслихата - основная форма деятельности маслихата;

      14) исключен Законом РК от 30.06.2021 № 60-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

      15) территориальное подразделение центрального государственного органа - структурное подразделение центрального исполнительного органа, осуществляющее в пределах соответствующей административно-территориальной единицы функции центрального исполнительного органа.

      Сноска. Статья 1 в редакции Закона РК от 09.02.2009 N 126 (порядок введения в действие см. ст. 2); с изменениями, внесенными законами РК от 13.06.2013 № 101-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); Конституционным Законом РК от 03.07.2013 № 121-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 02.11.2015 № 387-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 11.07.2017 № 90-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 26.12.2019 № 284-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.06.2021 № 60-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 2. Законодательство Республики Казахстан о местном государственном управлении и самоуправлении

      Сноска. Заголовок с изменениями, внесенными Законом РК от 09.02.2009 N 126 (порядок введения в действие см. ст.2).

      1. Законодательство Республики Казахстан о местном государственном управлении и самоуправлении основывается на Конституции Республики Казахстан и состоит из настоящего Закона и иных нормативных правовых актов Республики Казахстан.

      2. Настоящий Закон применяется на территории города Алматы и столицы в части, не противоречащей законодательству Республики Казахстан об особом статусе города Алматы и статусе столицы.

      Сноска. Статья 2 с изменениями, внесенными Законом РК от 09.02.2009 N 126 (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 2-1. Основы организации местного самоуправления

      1. Местное самоуправление осуществляется отдельно в пределах области, района, города, района в городе, сельского округа, поселка и села, не входящего в состав сельского округа.

      2. Местное самоуправление осуществляется членами местного сообщества непосредственно, а также через маслихаты и другие органы местного самоуправления.

      Аким области, района, города, района в городе, сельского округа, поселка и села, не входящего в состав сельского округа, наряду с функциями государственного управления осуществляет функции органов местного самоуправления.

      3. Формой деятельности местного сообщества являются сход местного сообщества и собрание местного сообщества.

      Сноска. Закон дополнен статьей 2-1 в соответствии с Законом РК от 09.02.2009 N 126 (порядок введения в действие см. ст.2); с изменением, внесенным Законом РК от 13.06.2013 № 101-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 3. Экономическая и финансовая основа деятельности местного государственного управления и самоуправления

      1. Экономическую и финансовую основу деятельности местного государственного управления и самоуправления составляют:

      1) местный бюджет;

      2) имущество, закрепленное за коммунальными юридическими лицами;

      3) иное имущество, находящееся в коммунальной собственности в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      2. Исключен Законом РК от 11.07.2017 № 90-VI (порядок введения в действие см. пп.1) п.1 ст.2).
      3. Исключен Законом РК от 11.07.2017 № 90-VI (порядок введения в действие см. пп.1) п.1 ст.2).
      Сноска. Статья 3 в редакции Закона РК от 13.06.2013 № 101-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными законами РК от 05.12.2013 № 152-V (вводится в действие с 01.01.2014); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 05.07.2014 № 236-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 28.11.2014 № 257 (вводится в действие с 01.04.2015); от 02.11.2015 № 387-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.03.2016 № 479-V (вводится в действие по истечении двадцати одного календарного дня после дня его первого официального опубликования); от 11.07.2017 № 90-VI (порядок введения в действие см. пп.1) п.1 ст.2); от 08.01.2019 № 215-VІ (вводится в действие по истечении трех месяцев после дня его первого официального опубликования).

Статья 4. Основные требования и ограничения, устанавливаемые для маслихатов, акимов и акиматов

      Сноска. Заголовок с изменением, внесенном Законом РК от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие с 01.01.2023).

      1. Маслихаты и акиматы в своей деятельности обязаны:

      1) не допускать принятия решений, не соответствующих основным направлениям внутренней и внешней политики;

      2) соблюдать интересы Республики Казахстан в обеспечении национальной безопасности;

      3) придерживаться общегосударственных стандартов, устанавливаемых в общественно значимых сферах деятельности;

      4) обеспечивать соблюдение прав и законных интересов граждан.

      2. Маслихатам и акиматам запрещается принимать решения, препятствующие формированию единого рынка труда, капитала, финансов, свободному обмену товарами и услугами в пределах Республики Казахстан.

      3. Планы развития территорий, принимаемые маслихатами и акиматами, должны соответствовать стратегическим планам развития Республики Казахстан.

      4. Акимы и их заместители не вправе занимать должности в филиалах и представительствах политических партий.

      В случае, если на момент назначения или избрания акимы и их заместители занимают должности в филиалах и представительствах политических партий, они должны освободить указанные должности в течение десяти дней со дня назначения или избрания.

      4-1. Требования, указанные в пункте 4 настоящей статьи, распространяются также на руководителей аппаратов акимов областей, городов республиканского значения и столицы.

      В случае, если на момент назначения руководители аппаратов акимов областей, городов республиканского значения и столицы занимают должности в филиалах и представительствах политических партий, они должны освободить указанные должности в течение десяти дней со дня назначения.

      Сноска. Статья 4 с изменениями, внесенными законами РК от 09.01.2012 № 535-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие с 01.01.2023); от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 2. Образование, компетенция и организация деятельности маслихатов

Статья 5. Порядок образования маслихатов

      1. Маслихаты избираются населением соответствующих административно-территориальных единиц на основе всеобщего, равного, прямого избирательного права при тайном голосовании сроком на пять лет.

      2. Депутатом маслихата может быть избран гражданин Республики Казахстан, достигший двадцати лет. Гражданин Республики Казахстан может быть депутатом только одного маслихата.

      3. Число депутатов соответствующего маслихата для проведения очередных выборов депутатов маслихата определяется Центральной избирательной комиссией Республики Казахстан в следующих пределах: в областном маслихате, маслихатах городов республиканского значения и столицы до пятидесяти; городском маслихате до тридцати; в районном маслихате до двадцати пяти.

      4. Маслихат считается правомочным при условии избрания не менее трех четвертей от общего числа его депутатов, определенного Центральной избирательной комиссией Республики Казахстан.

      5. Выборы депутатов маслихатов регламентируются законодательством Республики Казахстан о выборах.

      6. Полномочия маслихата начинаются с момента открытия первой сессии и заканчиваются с началом работы первой сессии маслихата нового созыва.

      7. В случаях изменения границ (присоединения, слияния) и преобразования административно-территориальной единицы депутаты маслихата сохраняют свои полномочия и являются депутатами реорганизованных маслихатов до начала работы сессии вновь избранного маслихата.

      В случае изменения границ административно-территориальной единицы путем выделения или разделения:

      1) депутаты маслихата, избранные по территориальным избирательным округам, разделяются исходя из их принадлежности к избирательным округам;

      2) депутаты маслихата, избранные от политических партий по партийным спискам, разделяются по решению маслихата с учетом мнения соответствующей политической партии пропорционально численности населения вновь образованных административно-территориальных единиц.

      В случае упразднения административно-территориальной единицы соответствующий маслихат упраздняется.

      8. Маслихат не обладает правами юридического лица.

      Сноска. Статья 5 с изменениями, внесенными законами РК от 09.02.2009 N 126 (порядок введения в действие см. ст. 2); от 28.12.2018 № 210-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие с 01.01.2023).

Статья 6. Компетенция маслихатов

      1. К компетенции маслихатов относится:

      Примечание РЦПИ!
      Данная редакция подпункта 1) действует с 01.01.2018 для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения более двух тысяч человек в соответствии с Законом РК от 11.07.2017 № 90-VI (действующую редакцию до 01.01.2020 для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения две тысячи и менее человек см. архивную версию от 11.07.2017 Закона РК “О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан” от 23.01.2001 № 148).

      1) утверждение планов, экономических и социальных программ развития соответствующей территории, местного бюджета и отчетов об их исполнении, в том числе утверждение бюджетных программ, реализуемых акимами района в городе (отдельно по каждому району в городе);

      2) исключен Законом РК от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);

      3) утверждение по представлению акима схемы управления административно-территориальной единицей, сформированной на основе базовых структур местного государственного управления, утверждаемых Правительством Республики Казахстан, если иное не предусмотрено законами Республики Казахстан;

      4) решение отнесенных к их ведению вопросов местного административно-территориального устройства;

      4-1) утверждение правил подготовки и проведения отопительного сезона;

      4-2) утверждение правил благоустройства территорий городов и населенных пунктов;

      4-3) утверждение правил создания, содержания и защиты зеленых насаждений;

      4-4) утверждение мероприятий, направленных на развитие и функционирование организаций здравоохранения, в том числе организаций, оказывающих медицинскую помощь лицам, содержащимся в следственных изоляторах и учреждениях уголовно-исполнительной (пенитенциарной) системы;

      4-5) утверждение региональной символики;

      5) согласование решением сессии маслихата персонального состава соответствующего акимата по представлению акима;

      5-1) исключен Законом РК от 12.07.2018 № 180-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

      6) рассмотрение отчетов руководителей исполнительных органов и внесение в соответствующие органы представлений о привлечении к ответственности должностных лиц государственных органов, а также организаций за невыполнение решений маслихата;

      6-1) исключен Законом РК от 12.07.2018 № 180-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
      7) исключен Законом РК от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011);

      7-1) избрание в соответствии с законодательным актом Республики Казахстан о выборах членов территориальных и участковых избирательных комиссий путем проведения тайного или открытого голосования;

      8) исключен Законом РК от 27.04.2012 № 15-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);

      9) контроль за исполнением местного бюджета, программ развития территорий;

      9-1) рассмотрение годового отчета об исполнении бюджета ревизионных комиссий областей, городов республиканского значения, столицы;

      9-2) внесение предложений в ревизионные комиссии областей, городов республиканского значения, столицы для включения объектов государственного аудита и финансового контроля в план работ ревизионных комиссий;

      10) образование постоянных комиссий и иных органов маслихата, заслушивание отчетов об их деятельности, решение иных вопросов, связанных с организацией работы маслихата;

      10-1) осуществление организационного обеспечения деятельности Общественного совета;

      11) исключен Законом РК от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);

      12) утверждение по представлению акима персонального состава консультативно-совещательных органов при акимате по вопросам межведомственного характера;

      12-1) присвоение по представлению акима звания "Почетный гражданин области (города, района);

      12-2) утверждение правил присвоения звания "Почетный гражданин области (города, района)", разработанных и представленных акиматом области, города республиканского значения, столицы;

      12-3) разработка и утверждение положения о награждении Почетной грамотой области (города, района);

      13) осуществление регулирования земельных отношений в соответствии с земельным законодательством Республики Казахстан;

      14) содействие исполнению гражданами и организациями норм Конституции Республики Казахстан, законов, актов Президента и Правительства Республики Казахстан, нормативных правовых актов центральных и местных государственных органов;

      14-1) утверждение ключевых целевых индикаторов по укреплению института брака и семьи, социально-экономической поддержке, выявлению и организации оказания всесторонней поддержки лицам (семьям), находящимся в трудной жизненной ситуации, в пределах компетенции государственных органов.

      15) осуществление в соответствии с законодательством Республики Казахстан иных полномочий по обеспечению прав и законных интересов граждан.

      2. К компетенции областных, городов республиканского значения и столицы маслихатов относится также внесение представлений об утверждении схемы районной планировки области, проекта генерального плана застройки областного центра, города республиканского значения и столицы в Правительство Республики Казахстан, утверждение проектов районной планировки административных районов, генеральных планов застройки городов областного (кроме областных центров) и районного значения и определение системы мер социальной поддержки отдельных категорий граждан, включая медицинских работников, работающих и проживающих в сельских населенных пунктах, предусмотренных законодательством Республики Казахстан.

      2-1. К компетенции маслихата области, города республиканского значения, столицы относится назначение на должности председателя и членов ревизионной комиссии области, города республиканского значения, столицы на пять лет, а также освобождение их от должностей в соответствии с законодательством Республики Казахстан о государственном аудите и финансовом контроле.

      2-2. К компетенции маслихатов областей, городов республиканского значения, столицы относятся утверждение правил содержания животных, правил содержания сельскохозяйственных животных в населенных пунктах, правил выпаса сельскохозяйственных животных, правил содержания и выгула домашних животных, правил отлова, временного содержания и умерщвления животных, а также утверждение иных правил, за нарушение которых установлена административная ответственность.

      2-3. К компетенции маслихатов района (города областного значения), города республиканского значения, столицы относится утверждение правил оказания социальной помощи, установления размеров и определения перечня отдельных категорий нуждающихся граждан, определение минимального гарантированного объема мер социальной поддержки и льгот специалистам в области здравоохранения, в том числе на приобретение или строительство жилья за счет местного бюджета.

      2-4. К компетенции маслихатов областей, городов республиканского значения, столицы относится установление границ санитарных зон содержания животных.

      2-5. К компетенции маслихатов городов республиканского значения, столицы, городов областного значения относятся принятие решения о создании территориальных советов местного самоуправления, утверждение их состава и положений о территориальных советах местного самоуправления.

      2-6. К компетенции маслихатов областей, городов республиканского значения, столицы относится утверждение правил регулирования миграционных процессов в областях, городах республиканского значения и столице.

      Примечание РЦПИ!
      Статья 6 дополнена пунктом 2-7 с 01.01.2018 для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения более двух тысяч человек в соответствии с Законом РК от 11.07.2017 № 90-VI (для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения две тысячи и менее человек вводится в действие с 01.01.2020).

      2-7. К компетенции маслихата района (города областного значения) относится утверждение бюджета города районного значения, села, поселка, сельского округа и отчета о его исполнении.

      2-8. К компетенции маслихатов областей, городов республиканского значения, столицы относится утверждение правил погребения и организации дела по уходу за могилами.

      2-9. К компетенции маслихатов областей, городов республиканского значения, столицы, районов (городов областного значения) относится определение размеров и перечня категорий получателей жилищных сертификатов.

      2-10. К компетенции маслихатов городов республиканского значения, столицы, районов (городов областного значения) относится утверждение ставок туристского взноса для иностранцев.

      2-11. Маслихат района (города областного значения) принимает решение о принятии отставки избранного акима, являющегося политическим государственным служащим, или о мотивированном отказе в принятии отставки.

      Решение о принятии отставки или отказе в принятии отставки принимается в месячный срок со дня подачи личного письменного заявления избранного акима, являющегося политическим государственным служащим.

      В случае принятия отставки копия соответствующего решения маслихата района (города областного значения) направляется в территориальную избирательную комиссию.

      2-12. К компетенции маслихата области относится утверждение списка сел, поселков, сельских округов, на территории которых планируется строительство арендных жилищ работодателями.

      2-13. К компетенции маслихатов городов республиканского значения, столицы, районов (городов областного значения) относится утверждение перечня и порядка предоставления сверх гарантированного объема специальных социальных услуг, предоставляемых за счет средств получателя специальных социальных услуг.

      2-14. К компетенции маслихата области, города республиканского значения, столицы относится утверждение плана развития образования соответствующей территории по представлению акима.

      3. К компетенции районных маслихатов относятся также утверждение генеральных планов застройки городов, поселков и сел, расположенных на территории соответствующего района, рассмотрение отчета о проделанной работе акима города районного значения, сельского округа, поселка и села, не входящего в состав сельского округа, и внесение акиму района представлений о привлечении акима соответствующей административно-территориальной единицы к дисциплинарной ответственности.

      3-1. Маслихат района (города областного значения) вправе запрашивать информацию от ревизионной комиссии области о проведенных контрольных мероприятиях по вопросам исполнения бюджета соответствующего района (города областного значения).

      4. Маслихаты областей, городов республиканского значения и столицы Республики Казахстан по предложениям соответствующих акиматов вправе принимать решения о заимствовании в соответствии с законодательными актами Республики Казахстан.

      5. Маслихаты областей, городов республиканского значения и столицы утверждают ставки платы за захоронение коммунальных отходов (твердых бытовых отходов, ила канализационных очистных сооружений), пользование водными ресурсами поверхностных источников, лесные пользования в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      6. Маслихаты областей, городов республиканского значения и столицы рассматривают вопрос о даче согласия на сооружение ядерных установок и объектов на соответствующей административно-территориальной единице.

      7. Полномочия депутатов Сената Парламента, избранных на совместном заседании выборщиков в лице депутатов, представляющих все маслихаты области, города республиканского значения и столицы, могут быть досрочно прекращены по решению выборщиков.

      Сноска. Статья 6 с изменениями, внесенными законами РК от 11 мая 2004 г. N 552 (порядок введения в действие см. статью 2); от 9 июля 2004 года N 583; от 10 января 2006 года N 116 (порядок введения в действие см. ст.2 Закона N 116); от 7 июля 2006 года N 171 (порядок введения в действие см. ст.2); от 9 января 2007 г. N 213 (порядок введения в действие смотрите в ст. 2); от 10.12.2008 N 101-IV (вводится в действие с 01.01.2009); от 24.12.2008 N 111-IV (вводится в действие с 01.01.2009); от 09.02.2009 N 126 (порядок введения в действие см. ст.2); от 02.04.2010 № 263-IV (вводятся в действие с 01.01.2010); от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 21.07.2011 № 465-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 22.07.2011 № 479-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 27.04.2012 № 15-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 08.01.2013 № 64-V (вводится в действие с 01.01.2013); от 13.06.2013 № 101-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 13.06.2013 № 102-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 17.01.2014 № 165-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 28.10.2015 № 366-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 02.11.2015 № 387-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 02.11.2015 № 388-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 12.11.2015 № 393-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 22.12.2016 № 28-VІ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 11.07.2017 № 90-VI (порядок введения в действие см. пп.1) п.1 ст.2); от 29.06.2018 № 163-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 12.07.2018 № 180-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 28.12.2018 № 210-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 08.01.2019 № 215-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 03.04.2019 № 243-VІ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 28.10.2019 № 268-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.12.2019 № 291-VI (порядок введения в действие см.ст.3); от 07.07.2020 № 361-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 02.01.2021 № 401-VI (вводится в действие с 01.07.2021); от 03.01.2021 № 406-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.04.2021 № 34-VII (вводится в действие с 01.01.2022); от 30.12.2021 № 98-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.12.2021 № 95-VII (вводится в действие с 01.07.2022); от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие с 01.01.2023); от 02.01.2023 № 184-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 15.03.2023 № 207-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 20.04.2023 № 226-VII (вводится в действие с 01.07.2023); от 23.02.2024 № 64-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 15.04.2024 № 72-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 05.07.2024 № 115-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 08.07.2024 № 118-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 7. Акты маслихата

      1. Актами маслихата, которые он издает по вопросам своей компетенции, являются решения маслихата.

      2. Проекты решений маслихатов, предусматривающие сокращение местных бюджетных доходов или увеличение местных бюджетных расходов, могут быть внесены на рассмотрение лишь при наличии положительного заключения акима.

      3. Решения маслихата, принятые в пределах его компетенции и касающиеся прав, свобод и обязанностей граждан, подлежат официальному опубликованию в установленном законодательством Республики Казахстан порядке и обязательны к исполнению на соответствующей территории.

      4. Принятие маслихатом решений, касающихся прав, свобод и обязанностей граждан, осуществляется с учетом особенностей, предусмотренных Законом Республики Казахстан "О правовых актах".

      5. Решения маслихатов, не соответствующие Конституции и законодательству Республики Казахстан, отменяются самим маслихатом либо в судебном порядке.

      Сноска. Статья 7 с изменениями, внесенными законами РК от 09.02.2009 N 126 (порядок введения в действие см. ст.2); от 10.01.2011 № 383-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 02.11.2015 № 384-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 06.04.2016 № 481-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 12.03.2021 № 15-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 8. Организация работы маслихата

      1. Маслихат осуществляет свои полномочия на сессиях, через постоянные комиссии и иные органы, депутатов и председателя маслихата в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

      1-1. Маслихаты не реже одного раза в год отчитываются перед населением о проделанной работе маслихата, деятельности его постоянных комиссий. Депутаты маслихата несут ответственность перед населением в соответствии с законами Республики Казахстан.

      2. Основной формой деятельности маслихата является сессия, на которой решаются вопросы, отнесенные к его ведению законами.

      Сессия маслихата правомочна, если на сессии присутствует не менее двух третей от общего числа депутатов маслихата.

      3. Маслихат:

      1) избирает и освобождает от должности председателя маслихата и заслушивает его отчеты;

      2) формирует постоянные комиссии и иные органы маслихата, избирает и освобождает от должности их председателей, заслушивает отчеты об их работе;

      3) определяет расходы на обеспечение деятельности маслихата;

      4) утверждает структуру аппарата маслихата и определяет расходы на его содержание и материально-техническое обеспечение в пределах установленного законодательством Республики Казахстан лимита численности и ассигнований. Лимит штатной численности государственных служащих аппарата маслихата устанавливается, исходя из численности депутатов соответствующих маслихатов, в соотношении один работник к пяти депутатам, но не менее пяти;

      5) утверждает регламент маслихата;

      6) рассматривает запросы депутатов и принимает по ним решения;

      7) принимает иные решения по организации его работы.

      Сноска. Статья 8 с изменениями, внесенными законами РК от 11.05.2004 N 552 (порядок введения в действие см. ст.2); от 09.02.2009 N 126 (порядок введения в действие см. ст.2); от 21.07.2011 № 465-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 13.06.2013 № 101-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 30.06.2021 № 60-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие с 01.01.2023).

Статья 9. Регламент маслихата

      Порядок проведения сессий маслихата, заседаний его органов, внесения и рассмотрения на них вопросов, образования и избрания органов маслихата, заслушивания отчетов об их деятельности, отчетов о проделанной работе маслихата перед населением и деятельности его постоянных комиссий, рассмотрения запросов депутатов, полномочия, организация деятельности депутатских объединений в маслихате, а также порядок голосования, организация работы аппарата и другие процедурные и организационные вопросы определяются регламентом маслихата, утверждаемым на его сессии.

      Типовой регламент маслихатов утверждается Президентом Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 9 в редакции Закона РК от 13.06.2013 № 101-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 10. Порядок созыва сессии маслихата

      1. Первая сессия вновь избранного маслихата созывается председателем соответствующей территориальной избирательной комиссии не позднее чем в тридцатидневный срок со дня регистрации депутатов маслихата, при наличии не менее трех четвертей от числа депутатов, определенного для данного маслихата.

      2. Очередная сессия маслихата созывается не реже четырех раз в год и ведется председателем маслихата. Внеочередная сессия маслихата созывается и ведется председателем маслихата по предложению не менее одной трети от числа депутатов, избранных в данный маслихат, а также акима. Внеочередная сессия созывается не позднее пяти рабочих дней со дня принятия решения о проведении внеочередной сессии. На внеочередной сессии могут рассматриваться исключительно вопросы, послужившие основанием для ее созыва.

      3. О времени созыва и месте проведения сессии маслихата, а также о вопросах, вносимых на рассмотрение сессии, председатель маслихата сообщает депутатам, населению и акиму не позднее чем за десять дней до сессии, а в случае созыва внеочередной сессии - не позднее чем за три дня. По вопросам, вносимым на рассмотрение сессии, председатель маслихата не позднее чем за пять дней до сессии, а в случае созыва внеочередной сессии не позднее чем за три дня представляет депутатам и акиму необходимые материалы.

      Сноска. Статья 10 с изменениями, внесенными законами РК от 30.06.2021 № 60-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие с 01.01.2023).

Статья 11. Порядок проведения сессии маслихата

      1. Сессия маслихата проводится в форме пленарных заседаний.

      2. Первую сессию маслихата открывает и до избрания председателя маслихата ведет председатель соответствующей территориальной избирательной комиссии. В дальнейшем сессии маслихата ведет председатель маслихата.

      3. Сессия маслихата правомочна, если на ней присутствуют не менее двух третей от общего числа депутатов маслихата.

      Решения принимаются большинством голосов от общего числа депутатов маслихата.

      4. В работе сессии по решению маслихата может быть сделан перерыв на срок, установленный маслихатом, не превышающий пятнадцати календарных дней.

      5. Продолжительность сессии определяется маслихатом.

      6. Сессии маслихата носят, как правило, открытый характер. Проведение закрытых сессий допускается по решению маслихата, принимаемому по предложению председателя маслихата или одной трети от числа депутатов, присутствующих на сессии маслихата, если за это проголосовало большинство от общего числа присутствующих депутатов.

      7. По приглашению председателя маслихата руководители местных исполнительных органов, руководители и иные должностные лица организаций, расположенных на территории соответствующей административно-территориальной единицы, обязаны являться на сессию маслихата для представления информации по вопросам, относящимся к ведению маслихата.

      Сноска. Статья 11 с изменениями, внесенными законами РК от 30.06.2021 № 60-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие с 01.01.2023).

Статья 12. Организация и деятельность постоянных комиссий маслихата

      1. Маслихат на срок своих полномочий образует постоянные комиссии. Их число не должно превышать семи. В случае необходимости маслихат может образовывать новые, упразднять и реорганизовывать постоянные комиссии.

      2. Перечень и численный состав постоянных комиссий определяются маслихатом. Председатели и члены постоянных комиссий избираются соответствующим маслихатом из числа его депутатов.

      3. Постоянные комиссии ответственны перед избравшим их маслихатом и не реже одного раза в год отчитываются о своей деятельности.

Статья 13. Публичные слушания в постоянных комиссиях маслихата

      1. Постоянные комиссии по собственной инициативе или по решению маслихата могут проводить публичные слушания.

      2. Публичные слушания проводятся с целью обсуждения наиболее важных и общественно значимых вопросов, отнесенных к ведению постоянных комиссий, в форме расширенных заседаний этих комиссий с участием депутатов, представителей исполнительных органов, органов местного самоуправления, организаций, средств массовой информации, граждан.

      3. Порядок проведения публичных слушаний в постоянных комиссиях определяется регламентом маслихата.

Статья 14. Функции и полномочия постоянных комиссий маслихата

      1. Постоянные комиссии вправе:

      1) вносить предложения в маслихат, председателю маслихата по повестке дня сессии данного маслихата, а также по любым вопросам, рассматриваемым на сессии маслихата;

      2) давать заключения по вопросам, отнесенным к их ведению и вносимым на рассмотрение сессии маслихата;

      3) представлять на сессиях маслихата доклады и содоклады по вопросам, отнесенным к их ведению;

      4) в пределах своей компетенции вносить в маслихат предложения о заслушивании на сессии отчетов руководителей местных исполнительных органов;

      5) привлекать к работе комиссий других депутатов маслихата, а также представителей государственных органов, организаций, иных органов местного самоуправления и граждан.

      2. Акимат, должностные лица территориальных подразделений центральных государственных органов, исполнительных органов, финансируемых из местных бюджетов, организаций обязаны в установленном порядке представлять постоянным комиссиям по вопросам их компетенции необходимую информацию.

      3. Постоянные комиссии маслихата принимают по вопросам своей компетенции постановления.

      Сноска. Статья 14 с изменениями, внесенными законами РК от 10.01.2011 № 383-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 30.06.2021 № 60-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие с 01.01.2023).

Статья 15. Порядок работы и принятия постановлений постоянными комиссиями маслихата

      1. Заседания постоянных комиссий созываются по мере необходимости и считаются правомочными при наличии более половины от общего числа их членов.

      2. Постановление постоянной комиссии принимается большинством голосов от общего числа членов комиссии.

      3. Постановление постоянной комиссии и протокол заседания подписывает ее председатель, а в случае проведения совместного заседания нескольких постоянных комиссий подписывают председатели соответствующих комиссий.

      Сноска. Статья 15 с изменениями, внесенными Законом РК от 30.06.2021 № 60-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 16. Ревизионная комиссия маслихата

      Сноска. Статья 16 исключена Законом РК от 21.07.2011 № 465-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 17. Временные комиссии маслихата

      1. В целях подготовки к рассмотрению на сессиях вопросов, отнесенных к ведению маслихатов, маслихат либо председатель маслихата вправе образовывать временные комиссии. Состав, задачи, сроки полномочий и права временных комиссий определяются маслихатом при их образовании.

      2. Временные комиссии маслихата по вопросам своей компетенции принимают заключения.

      3. Оплата за участие в работе временной комиссии не осуществляется.

      Сноска. Статья 17 с изменениями, внесенными Законом РК от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие с 01.01.2023).

Статья 18. Председатель сессии маслихата

      Сноска. Статья 18 исключена Законом РК от 30.06.2021 № 60-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 19. Председатель маслихата

      Сноска. Заголовок с изменением, внесенным Законом РК от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие с 01.01.2023).

      1. Председатель маслихата является должностным лицом, работающим на постоянной основе. Он избирается из числа депутатов открытым или тайным голосованием большинством голосов от общего числа депутатов и освобождается от должности маслихатом на сессии. Председатель маслихата избирается на срок полномочий маслихата.

      2. Кандидатуры на должность председателя маслихата выдвигаются депутатами маслихата на сессии маслихата.

      3. Председатель маслихата:

      1) организует подготовку сессии маслихата и вопросов, вносимых на ее рассмотрение, формирует повестку дня сессии, обеспечивает составление протокола, подписывает решения, иные документы, принятые или утвержденные на сессии маслихата;

      1-1) принимает решение о созыве сессии маслихата;

      1-2) ведет заседания сессии маслихата, обеспечивает соблюдение регламента маслихата;

      2) содействует депутатам маслихата в осуществлении ими своих полномочий, обеспечивает их необходимой информацией, рассматривает вопросы, связанные с освобождением депутатов от выполнения служебных обязанностей для участия в сессиях маслихата, в работе его постоянных комиссий и иных органов, и в избирательных округах;

      3) контролирует рассмотрение запросов депутатов и депутатских обращений;

      4) руководит деятельностью аппарата маслихата, назначает на должность и освобождает от должности его служащих;

      5) регулярно представляет в маслихат информацию об обращениях избирателей и о принятых по ним мерах;

      6) организует взаимодействие маслихата с иными органами местного самоуправления;

      6-1) организует проверку подлинности собранных подписей депутатов маслихата, инициирующих вопрос о выражении недоверия акиму в соответствии с пунктом 1 статьи 24 настоящего Закона;

      7) по вопросам своей компетенции издает распоряжения;

      8) координирует деятельность постоянных комиссий и иных органов маслихата, и депутатских групп;

      9) представляет маслихат в отношениях с государственными органами, организациями, органами местного самоуправления и общественными объединениями;

      10) обеспечивает опубликование решений маслихата, определяет

      меры по контролю за их исполнением;

      11) выполняет иные полномочия, предусмотренные настоящим Законом, законодательством Республики Казахстан, регламентом и решением маслихата.

      3-1. Председатель маслихата области, города республиканского значения, столицы вносит на рассмотрение соответствующего маслихата кандидатуры к назначению на должность председателя ревизионной комиссии области, города республиканского значения, столицы, а также предложение об освобождении его от должности.

      4. Председатель маслихата не вправе состоять в постоянных комиссиях маслихата.

      5. При отсутствии председателя маслихата области, города республиканского значения и столицы его полномочия временно осуществляются председателем одной из постоянных комиссий маслихата, работающим на постоянной основе.

      При отсутствии председателя маслихата района (города областного значения) его полномочия временно осуществляются председателем одной из постоянных комиссий маслихата или депутатом маслихата.

      6. Председатель маслихата пользуется правом решающего голоса в случае, если при голосовании на сессии маслихата голоса депутатов маслихата разделяются поровну.

      Сноска. Статья 19 с изменениями, внесенными законами РК от 11.05.2004 N 552 (порядок введения в действие см. статью 2); от 10.01.2011 № 383-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 21.07.2011 № 465-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 13.06.2013 № 101-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 24.05.2021 № 42-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.06.2021 № 60-VII (порядок введения в действие см. ст.2); от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие с 01.01.2023).

Статья 19-1. Председатель постоянной комиссии маслихата

      1. Председатель постоянной комиссии маслихата избирается из числа депутатов открытым голосованием большинством голосов от общего числа депутатов и освобождается от должности маслихатом на сессии маслихата.

      Председатель постоянной комиссии маслихата пользуется правом решающего голоса в случае, если при голосовании на заседании постоянной комиссии маслихата голоса депутатов разделяются поровну.

      Кандидатуры на должность председателя постоянной комиссии маслихата выдвигаются депутатами маслихата на сессии маслихата.

      2. Председатель постоянной комиссии маслихата:

      1) организует подготовку заседания постоянной комиссии и вопросов, вносимых на ее рассмотрение, обеспечивает составление протокола и подписывает постановления, иные документы, принятые на заседании постоянной комиссии;

      2) содействует депутатам маслихата в осуществлении ими своих полномочий, обеспечивает их необходимой информацией по вопросам деятельности постоянной комиссии;

      3) контролирует рассмотрение запросов депутатов постоянной комиссии и депутатских обращений, поступивших в адрес постоянной комиссии;

      4) обеспечивает опубликование постановлений постоянной комиссии маслихата на интернет-ресурсе маслихата, определяет меры по контролю за их исполнением;

      5) выполняет иные полномочия, предусмотренные настоящим Законом, законодательством Республики Казахстан, регламентом и решением маслихата.

      3. При отсутствии председателя одной из постоянных комиссий маслихата по решению председателя маслихата его полномочия временно осуществляются председателем другой постоянной комиссии маслихата или депутатом, являющимся членом данной постоянной комиссии маслихата, если иное не предусмотрено пунктом 5 настоящей статьи.

      4. Председатель постоянной комиссии маслихата области, города республиканского значения, столицы может являться должностным лицом, работающим на постоянной основе.

      Количество председателей постоянных комиссий, работающих на постоянной основе, определяется маслихатом области, города республиканского значения, столицы и не должно превышать двух.

      Председатель постоянной комиссии маслихата области, города республиканского значения, столицы, работающий на постоянной основе, избирается на срок полномочия маслихата и не может быть избран более двух раз подряд.

      Председателями постоянных комиссий маслихата области, города республиканского значения и столицы, работающими на постоянной основе, не могут быть депутаты, являющиеся членами одной политической партии.

      5. При отсутствии председателя одной из постоянных комиссий маслихата области, города республиканского значения и столицы, работающего на постоянной основе, его полномочия временно осуществляются другим председателем постоянной комиссии маслихата области, города республиканского значения и столицы, работающим на постоянной основе, или по решению председателя маслихата депутатом, являющимся членом данной постоянной комиссии маслихата.

      Сноска. Глава 2 дополнена статьей 19-1 в соответствии с Законом РК от 30.06.2021 № 60-VII (порядок введения в действие см. ст.2); с изменениями, внесенными Законом РК от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие с 01.01.2023).

Статья 20. Депутат маслихата

      1. Депутат маслихата выражает волю населения соответствующих административно-территориальных единиц с учетом общегосударственных интересов.

      2. Полномочия депутата маслихата начинаются с момента его регистрации в качестве депутата маслихата соответствующей территориальной избирательной комиссией и прекращаются с момента прекращения полномочий маслихата.

      3. Полномочия депутата маслихата прекращаются досрочно в случаях:

      1) избрания или назначения депутата на должность, занятие которой в соответствии с законодательством Республики Казахстан несовместимо с выполнением депутатских обязанностей;

      2) вступления в законную силу решения суда о признании депутата недееспособным или ограниченно дееспособным;

      3) прекращения полномочий маслихата;

      3-1) выхода или исключения депутата из политической партии, от которой в соответствии с Конституционным законом Республики Казахстан "О выборах в Республике Казахстан" депутат избран;

      3-2) прекращения деятельности политической партии, от которой в соответствии с Конституционным законом Республики Казахстан "О выборах в Республике Казахстан" депутат избран;

      3-3) отзыва по решению высшего руководящего органа филиала (представительства) политической партии депутата маслихата, избранного по партийному списку;

      4) смерти депутата, вступления в законную силу решения суда о признании депутата безвестно отсутствующим либо решения суда об объявлении его умершим;

      5) прекращения им гражданства Республики Казахстан;

      6) вступления в отношении депутата в законную силу обвинительного приговора суда за совершение преступления либо умышленного уголовного проступка;

      7) выезда на постоянное местожительство за пределы соответствующей административно-территориальной единицы;

      8) в связи с личным заявлением депутата об отставке;

      9) систематического невыполнения депутатом своих обязанностей, в том числе отсутствия без уважительных причин на пленарных заседаниях сессии маслихата или заседаниях органов маслихата, в состав которого он избран, более трех раз подряд;

      10) назначения на должность председателя ревизионной комиссии или члена ревизионной комиссии области, города республиканского значения, столицы.

      4. При прекращении полномочий депутата маслихата по основаниям, предусмотренным подпунктами 1), 2), 4), 5), 6), 7), 8), 9) и 10) пункта 3 настоящей статьи, соответствующей территориальной избирательной комиссией принимается решение, в котором констатируется факт наступления оснований, влекущих прекращение полномочий депутата маслихата, и принимается решение о внесении в соответствующий маслихат представления о досрочном прекращении полномочий депутата маслихата.

      На основании представления территориальной избирательной комиссии, внесенного в соответствии с настоящим пунктом, большинством голосов от общего числа присутствующих на сессии маслихата депутатов маслихат прекращает полномочия соответствующего депутата маслихата.

      4-1. При прекращении полномочий по основаниям, предусмотренным подпунктами 3-1), 3-2) и 3-3) пункта 3 настоящей статьи, соответствующая территориальная избирательная комиссия принимает решение, констатирующее факт утраты лицом полномочий депутата маслихата, и информирует об этом соответствующий маслихат.

      5. (исключен)

      6. Депутаты маслихатов, осуществляющие свою деятельность на постоянной или освобожденной основе, оплачиваемую за счет средств государственного бюджета, не вправе осуществлять предпринимательскую деятельность, самостоятельно участвовать в управлении хозяйствующим субъектом, заниматься другой оплачиваемой деятельностью, кроме педагогической, научной или иной творческой.

      Сноска. Статья 20 с изменениями, внесенными законами РК от 11.05.2004 N 552 (порядок введения в действие см. ст. 2); от 20.12.2004 N 13 (вводится в действие с 01.01.2005); от 09.02.2009 N 126 (порядок введения в действие см. ст.2); от 10.01.2011 № 383-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 21.07.2011 № 465-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 03.07.2014 № 227-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 29.06.2018 № 163-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие с 01.01.2023).

Статья 21. Права, обязанности и ответственность депутата маслихата при осуществлении его полномочий

      Сноска. Заголовок в редакции Закона РК от 13.06.2013 № 101-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

      1. Депутат вправе:

      1) избирать и быть избранным председателем маслихата, председателем или членом постоянной комиссии, в иные органы маслихата;

      2) предлагать вопросы для рассмотрения на сессии маслихата и его постоянных комиссий и иных органов, участвовать в их рассмотрении и принятии решений;

      3) (исключен)

      4) проводить встречи и собрания с избирателями своего округа, а также с иными органами местного самоуправления и организациями;

      5) вносить предложения о заслушивании на сессии отчетов должностных лиц местного исполнительного органа и организаций, расположенных на территории соответствующего маслихата, по вопросам, отнесенным к компетенции маслихата;

      5-1) давать рекомендации и консультации по составлению петиций по вопросам, касающимся соответствующей административно-территориальной единицы, депутатом маслихата которой он является;

      5-2) проводить мониторинг по рассмотрению петиций государственными органами, местными представительными и исполнительными органами в пределах соответствующей административно-территориальной единицы, депутатом маслихата которой он является;

      5-3) выносить петиции на рассмотрение сессии маслихата;

      6) принимать участие в работе заседаний соответствующего акимата;

      7) знакомиться со стенограммами и протоколами заседаний маслихата и его органов;

      8) создавать депутатские объединения в виде фракций и депутатских групп;

      9) принимать участие в сходах и собраниях местного сообщества;

      10) оглашать на сессии маслихата обращения граждан, имеющие общественное значение;

      11) выдвигать кандидатуры, в том числе и свою собственную, в состав образуемых постоянных комиссий и иных органов маслихатов;

      12) высказывать свое мнение по кандидатурам должностных лиц, которые избираются или назначаются маслихатом;

      13) участвовать в прениях, задавать вопросы докладчикам, а также председательствующему на сессии маслихата и заседании;

      14) вносить предложения и замечания по повестке дня сессии и заседания постоянных комиссий и иных органов маслихатов, в состав которых он избран, а также по рассмотрению и существу обсуждаемых ими вопросов;

      15) вносить в маслихат предложения о необходимости проверки исполнения законов Республики Казахстан и подзаконных нормативных правовых актов Республики Казахстан государственными органами, общественными объединениями и иными организациями, расположенными на территории соответствующей административно-территориальной единицы;

      16) вносить поправки к проектам актов, принимаемых маслихатом;

      17) ставить вопрос о доверии составу органов, образованных, избранных или утвержденных маслихатом, а также должностным лицам, избранным или утвержденным маслихатом;

      18) осуществлять иные полномочия в соответствии с настоящим Законом, законодательством Республики Казахстан и регламентом маслихата.

      2. Депутат обязан:

      1) участвовать в работе маслихата и его органа, в состав которого он избран;

      2) поддерживать постоянную связь с избирателями своего округа, не реже одного раза в год информировать их о работе маслихата, деятельности его постоянных комиссий и иных органов, об исполнении решений маслихата, рассмотрении петиций, а также о ходе своей депутатской деятельности, участвовать в организации и контроле за исполнением решений маслихата;

      3) рассматривать поступившие к нему обращения избирателей, регулярно вести личный прием граждан;

      4) проживать в соответствующей административно-территориальной единице;

      5) изучать общественное мнение, нужды и запросы граждан, общественных и иных организаций, сообщить о них маслихату и его органам, вносить предложения и принимать иные меры для их удовлетворения;

      6) заблаговременно сообщать о невозможности прибыть на заседание председателю маслихата либо председателю постоянной комиссии, членом которой он является.

      2-1. Исключен Законом РК от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие с 01.01.2023).

      3. Каждому депутату маслихата гарантируется защита его прав, чести и достоинства.

      Депутат маслихата вправе по вопросам депутатской деятельности беспрепятственно посещать государственные органы, общественные объединения и государственные организации, расположенные на территории соответствующего маслихата, за исключением организаций, деятельность которых связана с государственными секретами.

      Руководители и другие должностные лица государственных органов, общественных объединений и государственных организаций обязаны безотлагательно принимать депутатов маслихата и оказывать им необходимое содействие в осуществлении возложенных на них полномочий.

      Депутат маслихата вправе при выявлении нарушения прав граждан или иных нарушений законности потребовать прекращения нарушения, а в необходимых случаях обратиться в соответствующие органы и к должностным лицам с требованием пресечь нарушение.

      4. На депутата маслихата за неисполнение и (или) ненадлежащее исполнение своих обязанностей, предусмотренных пунктом 2 настоящей статьи, а также нарушение правил депутатской этики, установленных регламентом маслихата, могут налагаться следующие меры взыскания:

      1) порицание;

      2) понуждение к принесению публичного извинения.

      5. Взыскания налагаются на сессии маслихата большинством голосов от общего числа присутствующих депутатов по представлению соответствующей территориальной избирательной комиссии с публикацией информации об их наложении в средствах массовой информации, распространяемых на соответствующей территории.

      Взыскания не могут быть наложены повторно за один и тот же проступок.

      Сноска. Статья 21 с изменениями, внесенными законами РК от 21.05.2002 № 324; от 11.05.2004 N 552 (порядок введения в действие см. ст. 2); от 04.11.2006 № 186 (вводится в действие со дня его официального опубликования); от 09.02.2009 N 126 (порядок введения в действие см. ст.2); от 10.01.2011 № 383-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 21.07.2011 № 465-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 13.06.2013 № 101-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 30.06.2021 № 60-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие с 01.01.2023); от 02.10.2023 № 31-VIII (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования).

Статья 21-1. Депутатские запросы

      Депутат маслихата вправе по вопросам, отнесенным к компетенции маслихата, обратиться с официальным письменным запросом к акиму, председателю и члену соответствующей территориальной избирательной комиссии, прокурору и должностным лицам территориальных подразделений центральных государственных органов, исполнительных органов, финансируемых из местных бюджетов.

      Ответ на депутатский запрос должен быть дан в письменной форме в срок не позднее одного месяца. Депутат вправе выразить свое мнение по ответу на запрос.

      Ответ на депутатский запрос должен быть подписан лицами, указанными в части первой настоящей статьи, или первым руководителем государственного органа, в адрес которого был направлен запрос, либо его заместителем.

      Запросы, адресованные прокурору, не могут быть связаны с осуществлением уголовного преследования.

      Сноска. Дополнен статьей 21-1 - Законом РК от 11 мая 2004 г. N 552 (порядок введения в действие см. статью 2); с изменениями, внесенными законами РК от 09.02.2009 N 126 (порядок введения в действие см. ст.2); от 30.06.2021 № 60-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 21-2. Депутатские объединения в маслихатах

      1. Депутаты маслихата вправе создавать депутатские объединения в виде фракций политических партий и иных общественных объединений, депутатских групп. Председатель маслихата не может входить в депутатские объединения.

      2. Фракция - организованная группа депутатов, представляющих политическую партию или иное общественное объединение, зарегистрированные в установленном законом порядке, которая создается в целях выражения интересов соответствующей политической партии или иного общественного объединения в маслихате. Фракция должна объединять не менее трех депутатов маслихата. Депутат имеет право состоять только в одной депутатской фракции.

      3. Депутатская группа - объединение депутатов для осуществления своих полномочий, совместной работы в избирательных округах. В составе депутатской группы должно быть не менее пяти депутатов маслихата.

      4. Регистрация депутатских фракций и групп осуществляется на сессии маслихата, производится явочным порядком и носит исключительно информационный характер.

      Сноска. Глава дополнена статьей 21-2 - Законом РК от 4 ноября 2006 года N 186 (вводится в действие со дня его официального опубликования); с изменениями, внесенными законами РК от 12.11.2015 № 393-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.06.2021 № 60-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие с 01.01.2023).

Статья 21-3. Повышение квалификации депутатов маслихата

      1. Депутаты маслихатов имеют право проходить повышение квалификации за счет средств соответствующего местного бюджета.

      2. Периодичность прохождения повышения квалификации депутатов маслихатов составляет один раз в пять лет в течение первых двух лет полномочий избранного депутата.

      3. Приобретение услуг по повышению квалификации депутатов маслихатов осуществляется в организациях образования при Президенте Республики Казахстан и их филиалах.

      4. Аппарат маслихата планирует расходы на повышение квалификации депутатов маслихата в соответствии с бюджетным законодательством Республики Казахстан.

      Сноска. Глава 2 дополнена статьей 21-3 в соответствии с Законом РК от 30.06.2021 № 60-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 22. Возмещение расходов, связанных с осуществлением депутатской деятельности

      В период проведения сессий, заседаний постоянных комиссий и иных органов маслихата, на время осуществления депутатских полномочий и в период повышения квалификации депутатов маслихата, связанных с осуществлением депутатских полномочий, в порядке, определенном регламентом соответствующего маслихата, депутат освобождается от выполнения служебных обязанностей с возмещением ему за счет средств местного бюджета средней заработной платы по месту основной работы, но в размере, не превышающем заработную плату руководителя аппарата акима соответствующей административно-территориальной единицы со стажем работы в указанной должности до одного года, и командировочных расходов на срок проведения сессий, заседаний постоянных комиссий и иных органов маслихата, прохождения повышения квалификации с учетом времени в пути.

      Сноска. Статья 22 в редакции Закона РК от 30.06.2021 № 60-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 23. Основания прекращения полномочий маслихата

      1. Полномочия маслихата прекращаются по истечении срока его полномочий, установленного Конституцией Республики Казахстан.

      2. Полномочия маслихата прекращаются досрочно Президентом Республики Казахстан после консультаций с Премьер-Министром Республики Казахстан и председателями Палат Парламента Республики Казахстан, а также в случае принятия маслихатом решения о самороспуске.

      Сноска. Статья 23 в редакции Закона РК от 09.02.2009 N 126 (порядок введения в действие см. ст.2); с изменением, внесенным Законом РК от 11.07.2017 № 91-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 23-1. Порядок дачи согласия депутатами маслихатов на назначение на должности акимов

      Сноска. Заголовок статьи 23-1 - в редакции Закона РК от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      1. Лицо, назначающее акима, либо лицо, им уполномоченное, вносит на рассмотрение маслихата представление о даче согласия на назначение на должность акима.

      2. В представлении о даче согласия на назначение на должность акима отражаются биографические данные, информация о трудовой деятельности, государственных наградах и иная информация о кандидате на должность акима.

      3. Рассмотрение представления о даче согласия на назначение на должность акима осуществляется на очередной или внеочередной сессии маслихата.

      Присутствие кандидата на должность акима на внеочередной сессии маслихата по рассмотрению представления о даче согласия на назначение на должность акима обязательно.

      В ходе сессии маслихата по рассмотрению представления о даче согласия на назначение на должность акима депутаты маслихата вправе задавать вопросы кандидату на должность акима, проводить обсуждение по назначаемой кандидатуре.

      По завершении обсуждений проводится голосование.

      В случае если кандидат на должность акима не набрал большинства голосов от общего числа депутатов маслихата, лицо, назначающее акима, либо лицо, им уполномоченное, в течение двух рабочих дней со дня получения решения сессии маслихата повторно направляет на рассмотрение маслихата представление о даче согласия на назначение другой кандидатуры на должность акима.

      Примечание. Пункт 4 предусмотрено исключить с 01.01.2025 Законом РК от 05.11.2022 № 157-VII.
      Примечание. Данная редакция пункта 4 действует до 01.01.2025 Законом РК от 05.11.2022 № 157-VII.

      4. Лицом, назначающим акима, либо лицом, им уполномоченным, кандидатуры на должность акима могут вноситься не более трех раз подряд.

      В случае, если маслихатом в третий раз не будет дано согласие на назначение кандидатуры на должность акима района (города областного значения), аким области письменно уведомляет Президента Республики Казахстан и ставит вопрос о досрочном прекращении полномочий соответствующего маслихата.

      В этом случае вышестоящий аким назначает временно исполняющего обязанности акима до назначения акима соответствующей административно-территориальной единицы с согласия вновь сформированного маслихата в установленном порядке.

      Сноска. Глава 2 дополнена статьей 23-1 в соответствии с Законом РК от 13.06.2013 № 101-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными законами РК от 11.07.2017 № 91-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 24. Полномочие маслихата выразить недоверие акиму

      1. По инициативе не менее одной пятой от общего числа депутатов маслихата может быть поставлен вопрос о выражении вотума недоверия акиму. В этом случае маслихат большинством голосов от общего числа его депутатов вправе выразить недоверие акиму и поставить вопрос о его освобождении от должности соответственно перед Президентом Республики Казахстан в отношении акимов областей, городов республиканского значения и столицы либо вышестоящим акимом в отношении акимов иных административно-территориальных единиц.

      2. Основаниями для рассмотрения маслихатом вопроса о выражении недоверия акиму являются:

      1) двукратное неутверждение маслихатом представленных акимом отчетов об исполнении планов, экономических и социальных программ развития территории, местного бюджета;

      2) инициирование собранием местного сообщества вопроса об освобождении от должности акима города районного значения, села, поселка, сельского округа.

      3. Инициирование вопроса о выражении вотума недоверия акиму осуществляется сбором подписей депутатов маслихата. Сбор подписей организуется инициаторами депутатами маслихата и оформляется подписными листами.

      4. Сбор подписных листов осуществляется в течение десяти рабочих дней со дня письменного обращения инициаторов-депутатов маслихата. Заполненные подписные листы сдаются председателю маслихата, который в течение пяти рабочих дней организует проверку подлинности собранных подписей. По результатам проверки составляется протокол о подлинности подписей инициаторов-депутатов маслихата.

      5. Сессия маслихата по выражению вотума недоверия акиму проводится в течение одного месяца со дня оформления протокола о подлинности подписей инициаторов-депутатов маслихата.

      В ходе сессии маслихата по выражению вотума недоверия акиму обсуждаются причины, послужившие инициированию вопроса о выражении вотума недоверия акиму, проводится голосование.

      Выражение вотума недоверия акиму считается состоявшимся, если за это решение проголосовало большинство от общего числа депутатов маслихата. Сессия маслихата по выражению вотума недоверия акиму оформляется решением сессии маслихата.

      6. В случае выражения вотума недоверия акиму решение сессии маслихата в незамедлительном порядке направляется Президенту Республики Казахстан либо вышестоящему акиму.

      7. Президент Республики Казахстан либо вышестоящий аким со дня получения решения сессии маслихата о выражении вотума недоверия в течение десяти рабочих дней рассматривает вопрос о прекращении полномочий акима либо поручает ему дальнейшее осуществление его обязанностей.

      8. В случае если Президент Республики Казахстан либо вышестоящий аким отклоняет вотум недоверия акиму, депутаты маслихата большинством голосов от общего числа депутатов вправе по истечении шести месяцев со дня первого выражения вотума недоверия повторно выразить вотум недоверия перед Президентом Республики Казахстан либо вышестоящим акимом. В этом случае Президент Республики Казахстан либо вышестоящий аким освобождает от должности акима.

      Сноска. Статья 24 в редакции Закона РК от 13.06.2013 № 101-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными законами РК от 24.05.2021 № 42-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 05.11.2022 № 157-VII (порядок введения в действие см. ст.3).

Статья 24-1. Прекращение полномочий депутата Сената Парламента по решению выборщиков

      1. Решение об инициировании прекращения полномочий депутата Сената Парламента принимается маслихатом области, города республиканского значения и столицы, о чем в трехдневный срок уведомляются областная, города республиканского значения и столицы избирательная комиссия и депутат Сената Парламента.

      2. Инициирование прекращения полномочий депутата Сената Парламента по решению выборщиков должно быть поддержано не менее чем двадцатью пятью процентами голосов от общего числа выборщиков, представляющих все маслихаты области, города республиканского значения и столицы, но не менее чем двадцатью пятью процентами голосов выборщиков от одного маслихата.

      Поддержка выборщиков удостоверяется сбором их подписей. Решение о начале сбора подписей принимает маслихат области, города республиканского значения и столицы. Сбор подписей организуют выборщики, инициировавшие прекращение полномочий депутата Сената Парламента.

      3. Областная, города республиканского значения и столицы избирательная комиссия не позднее десяти рабочих дней со дня получения уведомления маслихата об инициировании прекращения полномочий депутата Сената Парламента выдает инициаторам подписные листы для сбора подписей в поддержку вынесенного решения.

      Каждый подписной лист должен иметь порядковый номер, включать в себя фамилию, имя, отчество депутата Сената Парламента, прекращение полномочий которого инициировано, а также графы, содержащие следующие сведения о ставящих свои подписи выборщиках:

      1) фамилия, имя, отчество;

      2) маслихат, депутатом которого он является;

      3) число, месяц и год рождения;

      4) адрес места жительства;

      5) личная подпись.

      Образец подписного листа утверждается Центральной избирательной комиссией.

      4. Сбор подписей осуществляется в течение тридцати дней со дня получения выборщиками подписных листов в областной, города республиканского значения и столицы избирательной комиссии. По истечении указанного срока подписные листы приему областными, городов республиканского значения и столицы избирательными комиссиями не подлежат.

      Заполненные подписные листы сдаются в областную, города республиканского значения и столицы избирательную комиссию, которая в пятидневный срок осуществляет проверку достоверности собранных подписей с привлечением работников паспортных служб и оформляет соответствующий протокол.

      5. Областная, города республиканского значения и столицы избирательная комиссия после проверки достоверности подписей принимает решение о вынесении вопроса о прекращении полномочий депутата Сената Парламента на голосование.

      6. В случае, если в результате проверки достоверности подписей будет установлено, что свыше одного процента собранных подписей являются недостоверными, либо количество собранных подписей не соответствует требованиям пункта 2 настоящей статьи, соответствующая избирательная комиссия отказывает в вынесении вопроса о прекращении полномочий депутата Сената Парламента на голосование.

      Повторное возбуждение вопроса о прекращении полномочий депутата Сената Парламента по тем же основаниям в течение года со дня отказа в вынесении вопроса на голосование не допускается.

      7. Председатель областного, города республиканского значения и столицы маслихата не позднее пяти дней со дня принятия областной, города республиканского значения и столицы избирательной комиссией решения о вынесении вопроса на голосование должен письменно уведомить депутата, в отношении которого возбужден вопрос о прекращении полномочий.

      Совместное заседание выборщиков по голосованию о прекращении полномочий депутата Сената Парламента, подсчет голосов и установление итогов проводятся не позднее чем в месячный срок со дня принятия решения областной, города республиканского значения и столицы избирательной комиссией о вынесении вопроса о прекращении полномочий депутата Сената Парламента на голосование.

      Текст бюллетеня для голосования утверждается Центральной избирательной комиссией Республики.

      8. Совместное заседание правомочно, если на нем присутствует не менее двух третей от числа избранных депутатов, представляющих все маслихаты области, города республиканского значения и столицы.

      Голосование по прекращению полномочий депутата Сената Парламента на совместном заседании считается состоявшимся, если в нем приняло участие не менее двух третей от общего числа присутствующих выборщиков.

      Председательствующим на совместном заседании является председатель областного, города республиканского значения и столицы маслихата.

      На совместном заседании выборщиков присутствуют председатель и члены областной, города республиканского значения и столицы избирательной комиссии.

      В помещении, где проводится совместное заседание выборщиков областной, города республиканского значения и столицы избирательной комиссией, организуется пункт для голосования.

      Документом, удостоверяющим проведение совместного заседания выборщиков по прекращению полномочий депутата Сената Парламента, является протокол совместного заседания, представляемый председателем соответствующего маслихата областной, города республиканского значения и столицы избирательной комиссии.

      Совместное заседание закрывается после оглашения председателем областной, города республиканского значения и столицы избирательной комиссии результатов голосования по прекращению полномочий депутата Сената Парламента.

      9. Результаты подсчета голосов по прекращению полномочий депутата Сената Парламента устанавливаются на заседании областной, городской, города республиканского значения и столицы избирательной комиссии, проводимом в пункте для голосования.

      Областная, города республиканского значения и столицы избирательная комиссия по результатам голосования составляет протокол подсчета голосов по прекращению полномочий депутата Сената Парламента, который:

      1) подписывается председателем и членами избирательной комиссии;

      2) оглашается на совместном заседании выборщиков;

      3) пересылается в Центральную избирательную комиссию не более чем в двухдневный срок со дня голосования.

      10. Итоги голосования устанавливаются Центральной избирательной комиссией не позднее чем в семидневный срок со дня проведения голосования по прекращению полномочий депутата Сената Парламента.

      Полномочия депутата Сената Парламента считаются прекращенными, если за это решение проголосовало более пятидесяти процентов голосов выборщиков, принявших участие в голосовании.

      Иные вопросы, связанные с подсчетом голосов, установлением и опубликованием итогов голосования, решаются в соответствии с правилами, установленными Конституционным законом Республики Казахстан "О выборах в Республике Казахстан".

      11. Решение или действие (бездействие) избирательной комиссии может быть обжаловано в вышестоящую избирательную комиссию и (или) суд в течение десяти дней со дня принятия решения или совершения действия (бездействия). По истечении указанных сроков заявление на решение и (или) действие (бездействие) избирательной комиссии рассмотрению не подлежит.

      Рассмотрение заявления об обжаловании решения или действия (бездействия) избирательной комиссии производится в соответствии с Административным процедурно-процессуальным кодексом Республики Казахстан.

      Сноска. Глава 2 дополнена статьей 24-1 в соответствии с Законом РК от 09.02.2009 N 126 (порядок введения в действие см. ст.2); с изменениями, внесенными законами РК от 28.12.2018 № 210-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.06.2020 № 351-VI (вводится в действие с 01.07.2021); от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие с 01.01.2023).

Статья 25. Аппарат маслихата

      1. Аппарат маслихата осуществляет организационное, правовое, материально-техническое и иное обеспечение маслихата и его органов, оказывает помощь депутатам в осуществлении их полномочий.

      2. Деятельность государственных служащих аппарата маслихата осуществляется в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      3. С истечением срока полномочий маслихата, в случаях досрочного прекращения полномочий маслихата и выборов нового состава его депутатов, деятельность государственных служащих аппарата маслихата не прекращается.

      4. Аппарат маслихата является государственным учреждением, содержащимся за счет местного бюджета.

Глава 2-1. Создание и организация деятельности ревизионных
комиссий областей, городов республиканского значения, столицы

      Сноска. Закон дополнен главой 2-1 в соответствии с Законом РК от 21.07.2011 № 465-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); исключена Законом РК от 12.11.2015 № 393-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 3. Акимы и акиматы. Образование, компетенция
и организация деятельности

Статья 26. Акиматы области, города республиканского значения, столицы. Образование и состав

      1. Областной, города республиканского значения, столицы акимат входит в единую систему исполнительных органов Республики Казахстан, обеспечивает проведение общегосударственной политики исполнительной власти в сочетании с интересами и потребностями развития соответствующей территории.

      2. Областной, города республиканского значения, столицы акимат возглавляет аким области, города республиканского значения, столицы.

      3. Областной, города республиканского значения, столицы акимат формируется акимом из заместителей акима, руководителя аппарата акима, первых руководителей исполнительных органов, финансируемых из местного бюджета.

      4. Порядок подготовки и проведения заседаний акимата области, города республиканского значения, столицы, а также принятия им решений определяется регламентом акимата. Типовой регламент утверждается центральным уполномоченным органом по государственному планированию.

      5. Персональный состав акимата согласовывается решением сессии областного, города республиканского значения, столицы маслихата.

      6. В работе акимата области, города республиканского значения, столицы могут принимать участие с правом совещательного голоса руководители территориальных подразделений центральных государственных органов.

      7. Областной (города республиканского значения, столицы) акимат - коллегиальный орган, который не является юридическим лицом.

      Сноска. Статья 26 с изменением, внесенным Законом РК от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 27. Компетенция акимата области, города республиканского значения, столицы

      1. Акимат области, города республиканского значения, столицы в соответствии с законодательством Республики Казахстан:

      1) осуществляет регулятивные, реализационные и (или) контрольные функции, обеспечивающие решение задач местного значения в пределах соответствующей административно-территориальной единицы;

      1-1) (исключен Законом РК от 04.12.2008 N 97-IV (порядок введения в действие см. ст. 2);

      1-2) представляет проект областного бюджета, бюджета города республиканского значения, столицы в соответствующий маслихат в соответствии с бюджетным законодательством Республики Казахстан;

      1-3) представляет в соответствующий маслихат и ревизионную комиссию области, города республиканского значения, столицы годовой отчет об исполнении областного бюджета, бюджетов города республиканского значения, столицы;

      1-4) принимает постановление о реализации решения областного маслихата и маслихатов города республиканского значения, столицы о соответствующих бюджетах на соответствующий финансовый год;

      1-5) исключен Законом РК от 03.12.2013 № 150-V (вводится в действие с 01.01.2014);
      1-6) (исключен - Законом РК от 04.12.2008 N 97-IV (порядок введения в действие см. ст.2);

      1-7) образует бюджетную комиссию области, города республиканского значения, столицы, утверждает положение о ней и определяет ее состав.

      В случае рассмотрения вопросов, затрагивающих интересы субъектов частного предпринимательства, к работе бюджетных комиссий привлекаются представители Национальной палаты предпринимателей Республики Казахстан в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

      1-8) утверждает областной финансовый план и финансовый план города республиканского значения, столицы на первый квартал соответствующего финансового года в случаях, предусмотренных бюджетным законодательством Республики Казахстан;

      1-9) обеспечивает включение мероприятий по энергосбережению и повышению энергоэффективности в программу развития соответствующей территории, заключает соглашения в области энергосбережения и повышения энергоэффективности, а также осуществляет информационную деятельность в области энергосбережения и повышения энергоэффективности;

      1-10) обеспечивает проведение государственной политики в области энергосбережения и повышения энергоэффективности;

      1-11) обеспечивает проведение государственной политики исполнительной власти в сочетании с интересами и потребностями развития соответствующей территории;

      1-12) разрабатывает и одобряет прогноз социально-экономического развития, представляет на утверждение маслихата программу развития области, города республиканского значения, столицы и обеспечивает ее исполнение;

      1-13) принимает нормативные правовые акты, обеспечивающие решение задач местного значения и реализацию государственной политики на соответствующей территории;

      1-14) осуществляет контроль и надзор за деятельностью физических и юридических лиц в пределах соответствующей территории в случаях, установленных законами Республики Казахстан;

      1-15) разрабатывает правила регулирования миграционных процессов в областях, городах республиканского значения и столице в соответствии с типовыми правилами регулирования миграционных процессов в областях, городах республиканского значения и столице, утверждаемыми Правительством Республики Казахстан;

      1-16) разрабатывает правила погребения и организации дела по уходу за могилами в соответствии с типовыми правилами погребения и организации дела по уходу за могилами, утверждаемыми центральным уполномоченным органом по государственному планированию;

      1-17) разрабатывает проект региональной символики на основании правил, утвержденных уполномоченным органом по вопросам использования государственных символов Республики Казахстан;

      2) управляет областной, города республиканского значения, столицы коммунальной собственностью, осуществляет меры по ее защите;

      3) содействует исполнению гражданами и организациями норм Конституции Республики Казахстан, законов, актов Президента и Правительства Республики Казахстан, нормативных правовых актов центральных и местных государственных органов;

      Примечание ИЗПИ!
      Пункт 1 предусмотрено дополнить подпунктом 3-1) в соответствии с Законом РК от 06.05.2024 № 79-VIII (вводится в действие с 01.01.2025).

      4) создает условия для развития предпринимательской деятельности и инвестиционного климата на территории области, города республиканского значения, столицы;

      4-1) обеспечивает проведение торговой политики;

      4-2) разрабатывает и реализует комплекс мероприятий для развития стационарных торговых объектов в рамках программ развития территорий;

      4-3) осуществляет организацию выставочно-ярмарочной деятельности;

      4-4) определяет и утверждает места и (или) маршруты размещения нестационарных торговых объектов;

      4-5) оказывает меры государственной поддержки социального предпринимательства в соответствии с Предпринимательским кодексом Республики Казахстан;

      Примечание ИЗПИ!
      Пункт 1 предусмотрено дополнить подпунктом 4-6) в соответствии с Законом РК от 06.05.2024 № 79-VIII (вводится в действие с 01.01.2025).

      4-7) принимает решение о размещении электрозарядных станций;

      5) обеспечивает рациональное и эффективное функционирование аграрного сектора;

      6) в соответствии со схемой размещения производительных сил Республики Казахстан разрабатывает схему районной планировки области, генеральные планы застройки областного центра, города республиканского значения и столицы, вносит их на рассмотрение в маслихат области, города республиканского значения, столицы; выступает заказчиком по строительству, реконструкции и ремонту объектов областной, города республиканского значения, столицы коммунальной собственности и объектов социально-культурного назначения областного значения, города республиканского значения, столицы, дает разрешение на строительство коммунальных сетей и сооружений, в том числе сооружений связи; разрабатывает схемы районной планировки административных районов, генеральные планы застройки районных центров, городов областного значения и представляет их на утверждение областному маслихату;

      6-1) осуществляет мониторинг намечаемых к строительству (реконструкции, расширению, модернизации, капитальному ремонту) объектов на подведомственной территории объектов и комплексов;

      7) организует строительство и эксплуатацию водопроводов, очистных сооружений, тепловых и электрических сетей, находящихся в коммунальной собственности, и других объектов транспортной и инженерной инфраструктуры, сетей связи;

      7-1) организует и проводит поисково-разведочные работы на подземные воды для населенных пунктов;

      7-2) обеспечивает эксплуатацию и содержание аэродромов (аэропортов), находящихся в коммунальной собственности;

      7-3) предоставляет места с подведенным электроснабжением для строительства операторами сотовой или спутниковой связи антенно-мачтовых сооружений и (или) опор для оборудования сотовой или спутниковой связи по их заявлению;

      7-4) обеспечивает организацию и контроль бесперебойной работы систем экстренных служб;

      8) осуществляет регулирование земельных отношений в соответствии с земельным законодательством Республики Казахстан;

      8-1) осуществляет регулирование водных отношений в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

      8-2) организует осуществление раздельного сбора, переработку и утилизацию коммунальных отходов;

      8-3) принимает решение о создании индустриальных зон республиканского или регионального значения;

      9) в пределах своей компетенции организует соответствующую государственную экологическую экспертизу, выдает экологические разрешения для объектов II категории, проводит природоохранные мероприятия, регулирует природопользование;

      10) обеспечивает строительство, рациональную эксплуатацию и содержание дорог областного значения;

      11) обеспечивает соблюдение национальных стандартов;

      11-1) исключен Законом РК от 21.07.2011 № 468-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);

      12) организует обеспечение охраны общественного порядка и безопасности на территории области, города республиканского значения, столицы;

      13) организует перевозки пассажиров в соответствии с законодательством Республики Казахстан в сфере транспорта;

      14) обеспечивает реализацию гражданами Республики Казахстан, кандасами, а также иностранцами и лицами без гражданства, постоянно проживающими на территории Республики Казахстан, права на гарантированный объем бесплатной медицинской помощи и медицинскую помощь в системе обязательного социального медицинского страхования;

      14-1) обеспечивает мероприятия в области здравоохранения, в том числе контроль за выполнением нормативов обеспеченности региона медицинскими работниками, за исключением мероприятий, финансируемых из республиканского бюджета;

      14-2) осуществляет контроль за кадровым обеспечением государственных организаций здравоохранения, своевременным повышением квалификации медицинских работников, участвует в распределении молодых специалистов;

      14-3) осуществляет государственный контроль за безопасной эксплуатацией аттракционов, оборудования для детских игровых площадок;

      14-4) осуществляет государственный контроль за безопасной эксплуатацией спортивного оборудования, предназначенного для занятий массовым спортом;

      14-5) организует в уголовно-исполнительной (пенитенциарной) системе медицинские организации (соматические, психиатрические и противотуберкулезные больницы (отделения), организации, оказывающие амбулаторно-поликлиническую помощь) для оказания медицинской помощи осужденным;

      14-6) организует оказание лицам, содержащимся в следственных изоляторах и учреждениях уголовно-исполнительной (пенитенциарной) системы, медицинской помощи, в том числе профилактику и лечение социально значимых заболеваний и заболеваний, представляющих опасность для окружающих, включая лекарственное обеспечение в рамках дополнительного объема медицинской помощи;

      14-7) обеспечивает реализацию иностранцами и лицами без гражданства, выявленными и идентифицированными в качестве жертв торговли людьми на территории Республики Казахстан, права на гарантированный объем бесплатной медицинской помощи по перечню и в объеме, которые определяются уполномоченным органом в области здравоохранения;

      14-8) определяет остродефицитные медицинские специальности в сельских населенных пунктах;

      14-9) обеспечивает единовременную денежную выплату медицинским работникам остродефицитных специальностей, прибывшим на работу в сельскую местность на срок не менее пяти лет, в стократном размере минимальной заработной платы, установленном законом о республиканском бюджете и действующем на 1 января соответствующего финансового года;

      15) обеспечивает реализацию гражданами права на бесплатное образование, в том числе на начальное, основное среднее и общее среднее образование;

      15-1) обеспечивает обучение участников избирательного процесса;

      15-2) обеспечивает качество предоставления образования в государственных дошкольных организациях, организациях начального, основного среднего и общего среднего образования, включая вечернюю (сменную) форму обучения, и общего среднего образования, предоставляемого через организации интернатного типа, технического и профессионального, послесреднего и дополнительного образования (за исключением организаций образования в исправительных учреждениях уголовно-исполнительной (пенитенциарной) системы);

      16) исключен Законом РК от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);
      16-1) исключен Законом РК от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);

      16-2) исполняет иные полномочия в сфере оказания социальной и иной помощи лицам, освобожденным из учреждений уголовно-исполнительной системы, а также состоящим на учете службы пробации, в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

      17) координирует оказание социальной помощи социально уязвимым слоям населения;

      17-1) образует консультативно-совещательные органы по содействию деятельности учреждений и органов, исполняющих уголовные наказания и иные меры уголовно-правового воздействия, а также организации социальной и иной помощи лицам, отбывшим уголовные наказания;

      17-2) в пределах своей компетенции обеспечивают реализацию государственной политики в сфере занятости населения путем проведения мероприятий, обеспечивающих содействие занятости населения, а также осуществление других мер содействия занятости, финансируемых за счет бюджетных средств;

      17-3) устанавливает квоты рабочих мест для лиц, состоящих на учете службы пробации, а также лиц, освобожденных из учреждений уголовно-исполнительной системы;

      17-4) координирует оказание социально-правовой и иной помощи лицам, состоящим на учете службы пробации, в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

      17-5) обеспечивает предоставление специальных социальных услуг лицам, освобожденным из учреждений уголовно-исполнительной системы, состоящим на учете службы пробации, признанным лицами, находящимися в трудной жизненной ситуации, в соответствии с законодательством Республики Казахстан о специальных социальных услугах;

      17-6) содействует занятости осужденных, отбывающих наказание в учреждениях уголовно-исполнительной системы, в том числе путем:

      размещения заказов на товары, работы и услуги, производимые, выполняемые и оказываемые предприятиями и учреждениями уголовно-исполнительной системы;

      привлечения субъектов предпринимательства к открытию, расширению и модернизации на территории учреждений уголовно-исполнительной системы производств, использующих труд осужденных;

      17-7) обеспечивает с согласия родителей или иных законных представителей направление несовершеннолетних с ограниченными возможностями, состоящих на учете службы пробации, на психолого-медико-педагогические консультации;

      17-8) предоставляет жилищные сертификаты за счет бюджетных средств;

      18) организует работу по охране и использованию историко-культурного наследия, содействует развитию исторических, национальных и культурных традиций и обычаев населения, развитию физической культуры и спорта;

      18-1) осуществляет государственный контроль за использованием и порядком содержания памятников истории и культуры местного значения, а также проведением научно-реставрационных работ на памятниках истории и культуры местного значения и археологических работ, за исключением работ на памятниках истории и культуры республиканского и международного значения, созданием, содержанием и защитой зеленых насаждений, расположенных в границах области, города республиканского значения и столицы;

      19) координирует работу районных (городов областного значения) акиматов, акимов районов в городе по вопросам, входящим в их компетенцию, в том числе по созданию правовых, организационных условий для становления и развития местного самоуправления;

      19-1) устанавливает и доводит до районного (города областного значения) акимата лимит штатной численности исполнительных органов, финансируемых из районного (города областного значения) бюджета, в пределах общего лимита и нормативов штатной численности местных исполнительных органов, утвержденных Правительством Республики Казахстан;

      19-2) не чаще одного раза в год имеет право выделять дополнительную штатную численность сверх минимальных нормативов штатной численности аппаратов акимов сел, поселков, сельских округов, утверждаемых Правительством Республики Казахстан, в пределах общего лимита штатной численности местных исполнительных органов;

      20) в соответствии с законодательством Республики Казахстан вносит на рассмотрение соответствующего маслихата предложения о принятии решений по заимствованию;

      21) образует консультативно-совещательные органы по вопросам межведомственного характера с привлечением представителей Национальной палаты предпринимателей Республики Казахстан по вопросам, затрагивающим интересы субъектов частного предпринимательства, согласно законодательству Республики Казахстан;

      21-1) в пределах своей компетенции оказывает электронные услуги с применением информационных систем в соответствии с законодательством Республики Казахстан об информатизации;

      21-2) обеспечивает ведение и наполнение информационной системы "Адресный регистр";

      21-3) исключен Законом РК от 24.11.2015 № 419-V (вводится в действие с 01.01.2016);

      21-4) разрабатывает и утверждает по согласованию с уполномоченным органом в сфере информатизации положение о порядке регистрации и структуре адреса в информационной системе "Адресный регистр";

      21-5) проводит организационную работу по созданию территориальных советов местного самоуправления и разрабатывает положения о территориальных советах местного самоуправления;

      22) создает государственные учреждения и предприятия, устанавливает лимит штатной численности исполнительных органов, финансируемых из областного, города республиканского значения, столицы бюджета в пределах лимита и нормативов штатной численности, утверждаемых Правительством Республики Казахстан. Штатная численность органов внутренних дел, финансируемых из местных бюджетов, определяется в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

      22-1) исключен - от 07.07.2006 № 178 (вводится в действие со дня его официального опубликования);
      22-2) исключен Законом РК от 26.12.2012 № 61-V (вводится в действие с 01.01.2013);

      22-3) осуществляет лицензирование, разрешительные процедуры, прием уведомлений в соответствии с законодательством Республики Казахстан о разрешениях и уведомлениях;

      22-4) согласовывает решения органа государственных доходов по месту регистрационного учета налогоплательщика об изменении сроков исполнения налогового обязательства по уплате налогов, поступающих в полном объеме в областной, города республиканского значения, столицы бюджет;

      22-5) исключен Законом РК от 05.07.2006 № 166 (вводится в действие со дня его официального опубликования);
      22-6) исключен Законом РК от 07.07.2006 № 174);
      22-7) исключен Законом РК от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011);

      23) разрабатывает и представляет на утверждение маслихата проект правил присвоения звания "Почетный гражданин области (города, района);

      24) осуществляет сбор, анализ и предоставляет в уполномоченный орган в области государственного стимулирования промышленности информацию по внутристрановой ценности в закупках организаций согласно перечню, утвержденному Правительством Республики Казахстан, по форме и в сроки, установленные законодательством Республики Казахстан;

      25) формирует перечень товаров, работ и услуг, производимых на территории области, города республиканского значения, столицы, и их производителей;

      26) организует деятельность по профилактике терроризма и экстремизма, а также минимизации и (или) ликвидации последствий терроризма на территории области, города республиканского значения, столицы через антитеррористические комиссии;

      26-1) участвует в профилактике чрезвычайных ситуаций социального характера, а также минимизации и (или) ликвидации их последствий на территории области, города республиканского значения, столицы;

      26-2) по согласованию с органами национальной безопасности Республики Казахстан и органами внутренних дел Республики Казахстан разрабатывает и утверждает перечень объектов, уязвимых в террористическом отношении, расположенных на соответствующей территории области, города республиканского значения, столицы, за исключением воинских частей и учреждений Министерства обороны Республики Казахстан, объектов специальных государственных органов Республики Казахстан, а также охраняемых объектов, указанных в статье 1-3 Закона Республики Казахстан "О Службе государственной охраны Республики Казахстан", и обеспечивает уведомление собственников, владельцев, руководителей или иных должностных лиц объектов о включении данных объектов в перечень;

      27) осуществляет передачу в собственность граждан жилищ из коммунального жилищного фонда на условиях, предусмотренных законодательными актами Республики Казахстан, и в порядке, определяемом Правительством Республики Казахстан;

      27-1) финансирует и реализует мероприятия по повышению устойчивости и безопасности функционирования жилья в зонах подтоплений, жизнеобеспечению населения при возможных чрезвычайных ситуациях, строительству жилья для временного переселения населения из зон подтоплений;

      27-2) обеспечивает проведение за счет средств местного бюджета государственного технического обследования функционирующих многоквартирных жилых домов (с определением общего имущества объекта кондоминиума), а также изготовление и возмещение расходов по изготовлению кадастрового паспорта объекта недвижимости на многоквартирный жилой дом и придомовой земельный участок в случае поступления соответствующего обращения от собственников квартир, нежилых помещений многоквартирного жилого дома на основании решения собрания собственников квартир, нежилых помещений многоквартирного жилого дома в соответствии с требованиями законов Республики Казахстан "О жилищных отношениях" и "О государственной регистрации прав на недвижимое имущество";

      27-3) вправе при наличии средств местного бюджета осуществлять организацию и финансирование мероприятий по текущему или капитальному ремонту фасадов, кровли многоквартирных жилых домов, направленных на придание единого архитектурного облика населенному пункту;

      27-4) вправе при наличии средств местного бюджета осуществлять организацию и финансирование капитального ремонта многоквартирных жилых домов с условием обеспечения возвратности средств собственниками квартир, нежилых помещений многоквартирных жилых домов;

      27-5) вправе при наличии средств местного бюджета осуществлять организацию и финансирование ремонта и замены лифтов в многоквартирных жилых домах с условием обеспечения возвратности средств собственниками квартир, нежилых помещений многоквартирных жилых домов;

      27-6) разрабатывает и утверждает правила организации и проведения мероприятий по текущему или капитальному ремонту фасадов, кровли многоквартирных жилых домов, направленных на придание единого архитектурного облика населенному пункту, а также правила обеспечения возвратности денег собственниками квартир, нежилых помещений, связанных с ремонтом и заменой лифтов, капитальным ремонтом многоквартирного жилого дома;

      28) разрабатывает и представляет на утверждение в маслихат правила подготовки и проведения отопительного сезона;

      29) создает организации по оказанию помощи в соответствии с Законом Республики Казахстан "О профилактике бытового насилия";

      30) осуществляет мониторинг социальной напряженности и рисков возникновения трудовых конфликтов;

      30-1) создает инфраструктуру для занятий спортом физических лиц, в том числе с учетом доступности для маломобильных групп населения, по месту жительства и в местах массового отдыха;

      31) обеспечивает жилищем чемпионов и призеров Олимпийских, Паралимпийских и Сурдлимпийских игр в соответствии с Законом Республики Казахстан "О физической культуре и спорте";

      31-1) обеспечивает лицам с инвалидностью условия для доступа к зрелищным культурно-массовым мероприятиям, а также физкультурно-оздоровительным и спортивным сооружениям для занятия физической культурой и спортом, предоставление специального спортивного инвентаря.

      Лица с инвалидностью первой и второй групп и дети с инвалидностью до восемнадцати лет пользуются перечисленными услугами за счет бюджетных средств, а лица с инвалидностью третьей группы – с уплатой пятидесяти процентов от стоимости указанных услуг;

      32) исключен Законом РК от 03.04.2019 № 243-VІ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

      32-1) проводит анализ информации об исполнении инвестиционной программы (проекта) субъекта естественной монополии, включенного в местный раздел Государственного регистра субъектов естественных монополий;

      33) разрабатывает и представляет на утверждение в маслихат правила благоустройства территорий городов и населенных пунктов, разработанные на основании типовых правил благоустройства территорий городов и населенных пунктов, утверждаемых уполномоченным органом по делам архитектуры, градостроительства и строительства;

      33-1) разрабатывает и представляет на утверждение в маслихат правила создания, содержания и защиты зеленых насаждений.

      Акиматы областей, столицы, города Шымкента разрабатывают и представляют в маслихат на утверждение правила создания, содержания и защиты зеленых насаждений, разработанные на основании типовых правил создания,содержания и защиты зеленых насаждений, утверждаемых уполномоченным органом в области охраны, защиты, восстановления и использования растительного мира;

      34) утверждает нормы потребления коммунальных услуг по газоснабжению, электроснабжению, водоснабжению, водоотведению и теплоснабжению для потребителей, не имеющих приборов учета;

      34-1) проводят инвентаризацию сетей телекоммуникаций и кабельной канализации, построенных за счет бюджетных средств, а также предоставляют их в имущественный наем (аренду) в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

      35) осуществляет развитие национальных и территориальных кластеров;

      36) принимает решения об установлении ограничения (приостановление) права пользования дикорастущими растениями в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

      37) обеспечивает включение мероприятий по вопросам развития и использования земель в программу развития соответствующей территории;

      38) выдает заключение в случаях, предусмотренных пунктами 3, 5 и 6 статьи 29 Закона Республики Казахстан "О товарных знаках, знаках обслуживания, географических указаниях и наименованиях мест происхождения товаров".

      39) обеспечивает сотрудничество с неправительственными организациями, физическими и юридическими лицами по социально-экономической поддержке лиц (семей), находящихся в трудной жизненной ситуации;

      40) проводит информационно-разъяснительную работу в средствах массовой информации по реализации государственной семейной политики;

      41) организует меры по выявлению и организации оказания поддержки лицам (семьям), находящимся в трудной жизненной ситуации, обеспечению занятости населения;

      42) разрабатывает и утверждает территориальные программы и планы мероприятий по социально-экономической поддержке лиц (семей), находящихся в трудной жизненной ситуации, и иной помощи в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

      43) разрабатывает и утверждает индикаторы эффективности раннего выявления и организации оказания поддержки лицам (семьям), находящимся в трудной жизненной ситуации;

      44) участвует в разработке и реализации основных направлений оказания всесторонней поддержки лицам (семьям), находящимся в трудной жизненной ситуации, в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

      45) создает и (или) организует деятельность центров поддержки семьи в районах и районах в городах при местных исполнительных органах по вопросам социальной защиты и занятости населения;

      46) создает и (или) организует мобильные группы по раннему выявлению и организации оказания поддержки лицам (семьям), находящимся в трудной жизненной ситуации, при участии субъектов по раннему выявлению и организации оказания поддержки (органов образования, здравоохранения, внутренних дел) под координацией местного исполнительного органа по вопросам социальной защиты и занятости населения;

      47) координирует деятельность районных отделов социальной защиты населения по обеспечению взаимодействия субъектов по раннему выявлению и организации оказания поддержки (органов образования, здравоохранения, внутренних дел) по социально-экономической поддержке лиц (семей), находящихся в трудной жизненной ситуации;

      48) проводит оценку эффективности деятельности субъектов по раннему выявлению и организации оказания поддержки (органов образования, здравоохранения, внутренних дел) лицам (семьям), находящимся в трудной жизненной ситуации;

      49) выявляет и ведет учет, осуществляет сбор, проводит анализ причин, системный мониторинг статистических данных лиц (семей), находящихся в трудной жизненной ситуации;

      50) создает и (или) организует деятельность центров психологической поддержки при местных исполнительных органах в области образования.

      1-2. Акимат города республиканского значения, столицы разрабатывает правила оказания социальной помощи, установления размеров и определения перечня отдельных категорий нуждающихся граждан на основе типовых правил, утверждаемых Правительством Республики Казахстан.

      1-3. Исключен Законом РК от 28.10.2015 № 366-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      1-4. Акимат области, города республиканского значения, столицы проводит обсуждение проекта областного бюджета, бюджета города республиканского значения, столицы на заседании общественного совета, создаваемого в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об общественных советах".

      Акимат области, города республиканского значения, столицы проводит обсуждение годового отчета об исполнении областного бюджета, бюджета города республиканского значения, столицы на заседании общественного совета, создаваемого в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об общественных советах".

      1-5. Акимат города республиканского значения, столицы в соответствии с правилами погребения и организации дела по уходу за могилами осуществляет контроль за соблюдением условий договора об организации дела по погребению, а также организует свод данных (сведений) учета и регистрации земельных участков, предназначенных под могилы.

      1-6. Акимат города республиканского значения, столицы разрабатывает и представляет на утверждение в соответствующий маслихат ставки туристского взноса для иностранцев. Ставки туристского взноса для иностранцев разрабатываются на основе правил уплаты туристского взноса для иностранцев, утверждаемых Правительством Республики Казахстан.

      1-7. Акимат области субсидирует затраты работодателей при строительстве арендных жилищ в селе, поселке, сельском округе, а также представляет на утверждение в маслихат области список сел, поселков, сельских округов, на территории которых планируется строительство арендных жилищ работодателями.

      2. Акимат области, города республиканского значения, столицы осуществляет в интересах местного государственного управления иные полномочия, возлагаемые на него законодательством Республики Казахстан.

      3. Акимат области, города республиканского значения, столицы несет ответственность за реализацию возложенных на него функций перед областным, города республиканского значения, столицы маслихатом.

      Сноска. Статья 27 с изменениями, внесенными законами РК от 25.04.2001 N 179; от 24.12.2001 N 276 (вводится в действие с 01.01.2002); от 11.05.2004 N 552 (порядок введения в действие см. ст. 2); от 20.12.2004 N 13 (вводится в действие с 01.01.2005); от 21.12.2004 N 15 (вводится в действие с 01.01.2005); от 15.04.2005 N 45; от 10.01.2006 N 116 (порядок введения в действие см. ст. 2); от 05.07.2006 N 165 (порядок введения в действие см. ст. 2); от 07.07.2006 N 171 (порядок введения в действие см. ст. 2); от 11.12.2006 N 201 (вводится в действие с 01.01.2007); от 11.01.2007 N 218 (вводится в действие со дня официального опубликования); от 19.06.2007 N 264 (порядок введения в действие см. ст. 2); от 21.07.2007 N 307 (порядок введения в действие см. ст. 2); от 04.12.2008 N 97-IV (порядок введения в действие см. ст. 2); от 09.02.2009 N 126 (порядок введения в действие см. ст. 2); от 29.12.2009 № 233-IV (порядок введения в действие см. ст. 2); от 20.01.2010 № 239-IV; от 02.04.2010 № 263-IV (вводятся в действие с 01.01.2010); от 08.04.2010 № 266-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 28.12.2010 № 369-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 10.01.2011 № 383-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 21.07.2011 № 465-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 21.07.2011 № 468-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 22.07.2011 № 479-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 13.01.2012 № 542-IV (порядок введения в действие см. ст. 2); от 15.02.2012 № 556-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 10.07.2012 № 31-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 26.12.2012 № 61-V (вводится в действие с 01.01.2013); от 08.01.2013 № 63-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 08.01.2013 № 64-V (вводится в действие с 01.01.2013); от 13.06.2013 № 102-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); Конституционным Законом РК от 03.07.2013 № 121-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 04.07.2013 № 130-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 03.12.2013 № 150-V (вводится в действие с 01.01.2014); от 18.02.2014 № 175-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 16.05.2014 № 203-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 27.06.2014 № 212-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 03.07.2014 № 229-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 03.11.2014 № 244-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 07.11.2014 № 248-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 05.05.2015 № 312-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.10.2015 № 364-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 28.10.2015 № 366-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 02.11.2015 № 387-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 24.11.2015 № 419-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 06.04.2016 № 483-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 28.04.2016 № 506-V (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 22.12.2016 № 28-VІ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 18.04.2017 № 58-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.06.2017 № 80-VI (вводится в действие с 01.01.2020); от 29.06.2018 № 163-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 08.01.2019 № 215-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 02.04.2019 № 241-VІ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 03.04.2019 № 243-VІ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 28.10.2019 № 268-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 26.12.2019 № 284-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 26.12.2019 № 289-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.12.2019 № 291-VI (порядок введения в действие см. ст.3); от 13.05.2020 № 325-VІ (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 13.05.2020 № 327-VI (вводится в действие с 01.01.2021); от 07.07.2020 № 361-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.12.2020 № 395-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.12.2020 № 397-VI (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 02.01.2021 № 401-VI (вводится в действие с 01.07.2021); от 30.04.2021 № 34-VII (вводится в действие с 01.01.2022); от 24.06.2021 № 52-VII (вводится в действие с 01.01.2022); от 30.06.2021 № 60-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.12.2021 № 87-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.12.2021 № 95-VII (вводится в действие с 01.07.2022); от 27.06.2022 № 129-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 20.06.2022 № 128-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 14.07.2022 № 141-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2022 № 174-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 02.01.2023 № 184-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 15.03.2023 № 207-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 05.04.2023 № 221-VII (вводится в действие с 01.07.2023); от 20.04.2023 № 226-VII (вводится в действие с 01.07.2023); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 23.02.2024 № 64-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 19.04.2024 № 74-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 15.04.2024 № 72-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 05.07.2024 № 115-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 21.05.2024 № 86-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 18.07.2024 № 126-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 28. Порядок назначения на должность и освобождения от должности акима области, города республиканского значения, столицы

      1. Аким области, города республиканского значения и столицы назначается на должность Президентом Республики Казахстан с согласия депутатов маслихатов, расположенных на территории области, или депутатов маслихатов городов республиканского значения и столицы соответственно в порядке, определяемом Президентом Республики Казахстан.

      2. Аким области, города республиканского значения, столицы освобождается от должности Президентом Республики Казахстан.

      3. Полномочия акима области, города республиканского значения, столицы прекращаются при вступлении в должность вновь избранного Президента Республики Казахстан. При этом аким продолжает исполнять свои обязанности до назначения Президентом Республики Казахстан соответствующего акима.

      Сноска. Статья 28 с изменениями, внесенными законами РК от 09.02.2009 N 126 (порядок введения в действие см. ст.2); от 13.06.2013 № 101-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 29. Компетенция акима области, города республиканского значения, столицы

      1. Аким области, города республиканского значения, столицы в соответствии с законодательством Республики Казахстан:

      1) представляет интересы области, города республиканского значения, столицы во взаимоотношениях с государственными органами, организациями и гражданами;

      1-1) осуществляет регулятивные, реализационные и (или) контрольные функции, обеспечивающие решение задач местного значения в пределах соответствующей административно-территориальной единицы;

      1-2) обеспечивает проведение государственной политики исполнительной власти в сочетании с интересами и потребностями развития соответствующей территории;

      2) вправе вносить руководителям центральных исполнительных органов представление о деятельности территориального подразделения центрального государственного органа в части исполнения им законов, актов Президента и Правительства Республики Казахстан, актов акима и акимата области. При неустранении территориальным подразделением центрального государственного органа недостатков в работе в части исполнения законов, актов Президента и Правительства Республики Казахстан аким области вправе вносить соответствующее заключение Президенту и Правительству Республики Казахстан;

      2-1) исключен Законом РК от 30.12.2022 № 177-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

      3) вносит Президенту Республики Казахстан представление о награждении государственными наградами, присвоении почетных и иных званий соответствующим лицам;

      3-1) вносит в соответствующий маслихат представление на присвоение звания "Почетный гражданин области (города)";

      4) назначает на должность и освобождает от должности следующих должностных лиц:

      заместителей акима области, города республиканского значения, столицы по согласованию с уполномоченными вышестоящими государственными органами, предельное число которых определяется Правительством Республики Казахстан;

      руководителей исполнительных органов, финансируемых из областного, города республиканского значения, столицы бюджета, за исключением руководителей, которым в установленном законодательством Республики Казахстан порядке предоставлено право ношения форменной одежды и присваивается воинское или иное специальное звание;

      4-1) Исключен Законом РК от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      4-2) назначает и освобождает регионального уполномоченного по правам ребенка области, города республиканского значения, столицы по согласованию с Уполномоченным по правам ребенка в Республике Казахстан;

      5) решает вопросы применения к руководителям исполнительных органов, финансируемых из областного, города республиканского значения, столицы бюджета, а также к акимам районов (городов областного значения, района в городе республиканского значения, района в столице) мер дисциплинарной ответственности в соответствии с законодательством Республики Казахстан. Порядок наложения дисциплинарных взысканий на сотрудников органов внутренних дел, финансируемых из местных бюджетов, осуществляется в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

      6) координирует работу районных (городов областного значения, района в городе республиканского значения, района в столице) акиматов и акимов;

      7) взаимодействует с органами местного самоуправления через акимов районов (городов областного значения, района в городе республиканского значения, района в столице);

      8) вносит на утверждение соответствующих маслихатов схемы управления административно-территориальной единицей, сформированные на основе базовых структур местного государственного управления, утверждаемых Правительством Республики Казахстан, если иное не предусмотрено законами Республики Казахстан;

      9) представляет персональные составы консультативно-совещательных органов по вопросам межведомственного характера на утверждение в маслихат;

      10) (исключен)

      11) в пределах своей компетенции организует и обеспечивает исполнение законодательства Республики Казахстан об обороне и Вооруженных Силах, по вопросам воинской обязанности и воинской службы, мобилизационной подготовки и мобилизации, а также в сфере гражданской защиты;

      12) участвует в подписании контрактов, а также в контроле за их исполнением наравне с уполномоченным государственным органом Республики Казахстан по вопросам приватизации, аренды, продажи предприятий, месторождений и других объектов государственной собственности;

      13) осуществляет контроль за деятельностью нижестоящих акимов.

      14) определяет порядок реализации продукции в стеклянной таре в местах проведения спортивно-массовых, зрелищных культурно-массовых мероприятий;

      15) исключен Законом РК от 23.02.2024 № 64-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      16) принимает меры по материально-техническому обеспечению государственных дошкольных организаций, организаций начального, основного среднего и общего среднего образования, включая вечернюю (сменную) форму обучения, организаций среднего образования, предоставляемого через организации интернатного типа, технического и профессионального, послесреднего и дополнительного образования (за исключением организаций образования в исправительных учреждениях уголовно-исполнительной (пенитенциарной) системы), а также осуществляет контроль за их состоянием в целях недопущения аварийности и (или) повышения сейсмоустойчивости;

      17) разрабатывает и представляет на утверждение маслихата проект плана развития образования соответствующей территории.

      1-1. Аким области, города республиканского значения, столицы на территории соответствующей административно-территориальной единицы ставит перед органами полиции задачи по профилактике правонарушений, охране общественного порядка и обеспечению безопасности дорожного движения без вмешательства в оперативно-розыскную и процессуальную деятельность, не реже одного раза в год заслушивает соответствующие отчеты руководителя департамента полиции.

      2. Аким области, города республиканского значения, столицы осуществляет иные полномочия в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      3. Аким области, города республиканского значения, столицы вправе делегировать осуществление отдельных своих полномочий нижестоящим акимам.

      4. Аким области, города республиканского значения, столицы по вопросам своей компетенции и по вопросам, отнесенным к компетенции областного, города республиканского значения, столицы акимата, несет ответственность перед Президентом и Правительством Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 29 с изменениями, внесенными законами РК от 11.05.2004 N 552 (порядок введения в действие см. статью 2); от 09.02.2009 N 126 (порядок введения в действие см. ст.2); от 06.01.2011 № 379-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 13.06.2013 № 101-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 13.06.2013 № 102-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 11.04.2014 № 189-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 23.04.2014 № 200-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 02.11.2015 № 388-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 12.11.2015 № 395-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 23.11.2015 № 417-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 12.07.2018 № 180-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 26.11.2019 № 273-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.12.2019 № 291-VI (вводится в действие с 01.01.2021); от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.12.2022 № 177-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 23.02.2024 № 64-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 15.04.2024 № 72-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 05.07.2024 № 115-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 29-1. Компетенция руководителя аппарата акима области, города республиканского значения, столицы

      Руководитель аппарата акима области, города республиканского значения, столицы:

      1) организует реализацию целей, возложенных на аппарат;

      2) организует, координирует и контролирует деятельность структурных подразделений аппарата в пределах своей компетенции;

      3) утверждает структуру и штатное расписание аппарата, положение о его структурных подразделениях;

      4) назначает на государственные должности и освобождает от государственных должностей административных государственных служащих корпуса "Б" аппарата;

      5) осуществляет общее руководство деятельностью дисциплинарной и конкурсной комиссий аппарата;

      6) осуществляет контроль за соблюдением служебной дисциплины;

      7) решает вопросы командирования, предоставления отпусков, оказания материальной помощи, подготовки, переподготовки и повышения квалификации, поощрения, установления надбавок государственным служащим аппарата, за исключением работников, вопросы трудовых отношений которых отнесены к компетенции вышестоящих должностных лиц;

      8) решает вопросы дисциплинарной ответственности государственных служащих аппарата, за исключением работников, вопросы трудовых отношений которых отнесены к компетенции вышестоящих должностных лиц;

      9) обеспечивает исполнение требований законодательства Республики Казахстан о противодействии коррупции в пределах своей компетенции;

      10) контролирует ход исполнения решений, принятых местными исполнительными и представительными органами области, города республиканского значения, столицы;

      10-1) взаимодействует с государственными органами;

      11) осуществляет иные полномочия, возложенные на руководителя аппарата, в том числе курирование исполнительных органов, финансируемых из местного бюджета.

      Сноска. Глава 3 дополнена статьей 29-1 в соответствии с Законом РК от 23.11.2015 № 417-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными Законом РК от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 30. Районные (городов областного значения) акиматы. Образование и состав

      1. Районный (города областного значения) акимат входит в единую систему исполнительных органов Республики Казахстан, обеспечивает проведение общегосударственной политики исполнительной власти в сочетании с интересами и потребностями развития соответствующей территории.

      2. Районный (города областного значения) акимат возглавляет аким района (города областного значения).

      3. Районный (города областного значения) акимат формируется акимом из заместителей акима, руководителя аппарата акима района (города областного значения), первых руководителей соответствующих исполнительных органов.

      4. Порядок подготовки и проведения заседаний районного (города областного значения) акимата, а также принятия им решений определяется регламентом акимата. Типовой регламент утверждается центральным уполномоченным органом по государственному планированию.

      5. Персональный состав акимата согласовывается решением сессии маслихата района (города областного значения).

      6. В работе акимата района могут принимать участие с правом совещательного голоса руководители территориальных подразделений центральных государственных органов.

      7. Районный (города областного значения) акимат - это коллегиальный орган, который не является юридическим лицом.

      Сноска. Статья 30 с изменениями, внесенными законами РК от 10.01.2006 № 116 (порядок введения в действие см. ст. 2); от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 31. Компетенция районного (города областного значения) акимата

      1. Районный (города областного значения) акимат в соответствии с законодательством Республики Казахстан:

      1) исключен Законом РК от 04.12.2008 N 97-IV (порядок введения в действие см. ст. 2);

      1-1) обеспечивает исполнение бюджета района (города областного значения);

      1-2) представляет в соответствующий маслихат и ревизионную комиссию области годовой отчет об исполнении бюджета района (города областного значения);

      1-3) принимает постановление о реализации решения маслихата района (города областного значения) о бюджете района (города областного значения) на соответствующий финансовый год;

      1-4) исключен Законом РК от 02.07.2014 № 225-V (вводится в действие с 01.01.2015);
      1-5) исключен Законом РК от 04.12.2008 N 97-IV (порядок введения в действие см. ст. 2);

      1-6) образует бюджетную комиссию района (города областного значения), утверждает положение о ней и определяет ее состав.

      В случае рассмотрения вопросов, затрагивающих интересы субъектов частного предпринимательства, к работе бюджетных комиссий привлекаются представители Национальной палаты предпринимателей Республики Казахстан в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

      1-7) утверждает областной финансовый план района (города областного значения) на первый квартал соответствующего финансового года в случаях, предусмотренных бюджетным законодательством Республики Казахстан;

      1-8) разрабатывает и представляет на утверждение маслихата программу развития района (города областного значения), обеспечивает ее исполнение;

      1-9) обеспечивает включение мероприятий по энергосбережению и повышению энергоэффективности в программу развития соответствующего района, города областного значения, а также осуществляет информационную деятельность в области энергосбережения и повышения энергоэффективности;

      1-10) обеспечивает проведение государственной политики в области энергосбережения и повышения энергоэффективности;

      1-11) обеспечивает включение мероприятий по вопросам развития и использования земель в программу развития соответствующей территории;

      2) управляет районной (города областного значения) коммунальной собственностью в соответствии с законодательными актами, осуществляет меры по ее защите;

      Примечание РЦПИ!
      Данная редакция подпункта 2-1) действует с 01.01.2018 для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения более двух тысяч человек в соответствии с Законом РК от 11.07.2017 № 90-VI (действующую редакцию до 01.01.2020 для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения две тысячи и менее человек см. архивную версию от 11.07.2017 Закона РК “О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан” от 23.01.2001 № 148).

      2-1) определяет перечень районной (города областного значения) коммунальной собственности, передаваемой в состав коммунального имущества города районного значения, села, поселка, сельского округа;

      2-2) исключен Законом РК от 14.07.2022 № 141-VII (вводится в действие с 01.07.2023).

      3) содействует исполнению гражданами и организациями норм Конституции Республики Казахстан, законов, актов Президента и Правительства Республики Казахстан, нормативных правовых актов центральных и местных государственных органов;

      4) создает условия для развития предпринимательской деятельности и инвестиционного климата на территории района (города областного значения);

      4-1) осуществляет организацию выставочно-ярмарочной деятельности;

      4-2) определяет и утверждает места и (или) маршруты размещения нестационарных торговых объектов;

      4-3) оказывает меры государственной поддержки социального предпринимательства в соответствии с Предпринимательским кодексом Республики Казахстан;

      4-4) принимает решение о размещении электрозарядных станций;

      5) обеспечивает рациональное и эффективное функционирование аграрного сектора;

      6) разрабатывает генеральные планы застройки поселков и сел, находящихся на территории данного района (города областного значения), и представляет их на утверждение в районный (города областного значения) маслихат, выступает заказчиком по строительству, реконструкции и ремонту объектов районной (города областного значения) коммунальной собственности и объектов социально-культурного назначения, дает разрешение на строительство внутрипоселковых (внутригородских) и внутрирайонных коммунальных сетей и сооружений, в том числе сооружений связи;

      7) организует строительство и эксплуатацию водопроводов, очистных сооружений, тепловых и электрических сетей и других объектов транспортной и инженерной инфраструктуры, сетей связи района (города областного значения);

      7-1) предоставляет места с подведенным электроснабжением для строительства операторами сотовой или спутниковой связи антенно-мачтовых сооружений и (или) опор для оборудования сотовой или спутниковой связи по их заявлению;

      7-2) обеспечивает организацию и контроль бесперебойной работы систем экстренных служб;

      8) обеспечивает организацию мероприятий по воинской приписке и призыву на воинскую службу, а также по вопросам гражданской обороны;

      9) организует перевозки пассажиров в соответствии с законодательством Республики Казахстан в сфере транспорта;

      10) осуществляет регулирование земельных отношений в соответствии с земельным законодательством Республики Казахстан;

      11) организует строительство, эксплуатацию и содержание дорог районного (города областного значения) значения;

      11-1) обеспечивает в населенных пунктах, местах расположения учреждений, ориентированных на обслуживание лиц с инвалидностью, а также в наиболее людных местах установление специальных светофоров с синхронными звуковыми и световыми сигналами, дорожных знаков и указателей, пешеходных переходов, обустроенных звуковыми и световыми устройствами;

      12) организует строительство жилья коммунального жилищного фонда и его распределение;

      12-1) организует сохранение коммунального жилищного фонда;

      12-2) проводит инвентаризацию жилищного фонда;

      12-3) осуществляет изъятие, в том числе путем выкупа, земельных участков для государственных надобностей;

      12-4) проводит мероприятия, направленные на поддержание сейсмоустойчивости жилых зданий, расположенных в сейсмоопасных регионах республики;

      12-5) организует снос аварийного жилья;

      12-6) исключен Законом РК от 22.07.2011 № 479-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);

      12-7) обеспечивает жильем отдельные категории граждан в соответствии с законодательными актами Республики Казахстан;

      12-8) осуществляет передачу в собственность граждан жилищ из коммунального жилищного фонда на условиях, предусмотренных законодательными актами Республики Казахстан, и в порядке, определяемом Правительством Республики Казахстан;

      12-9) финансирует и реализует мероприятия по повышению устойчивости и безопасности функционирования жилья в зонах подтоплений, жизнеобеспечению населения при возможных чрезвычайных ситуациях, строительству жилья для временного переселения населения из зон подтоплений;

      13) исключен Законом РК от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);

      14) решает вопросы социальной защиты населения, охраны материнства и детства, оказывает адресную помощь социально уязвимым слоям населения, координирует оказание им благотворительной помощи и содействует кадровому обеспечению сельских организаций здравоохранения;

      14-1) обеспечивает организацию и осуществление деятельности в уголовно-исполнительной сфере в соответствии с Уголовно-исполнительным кодексом Республики Казахстан;

      14-2) исключен Законом РК от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);

      14-3) исполняет иные полномочия в сфере оказания социальной и иной помощи лицам, освобожденным из учреждений уголовно-исполнительной системы, а также состоящим на учете службы пробации, в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

      14-4) предоставляет жилищные сертификаты за счет бюджетных средств;

      15) вносит предложения об объявлении охраняемыми памятниками природы, истории и культуры находящиеся на территории района (города областного значения) природные и иные объекты, представляющие экологическую, историческую, культурную или научную ценность;

      16) решает вопросы благоустройства и внешнего оформления общественных мест;

      16-1) обеспечивает проведение за счет средств местного бюджета государственного технического обследования функционирующих многоквартирных жилых домов (с определением общего имущества объекта кондоминиума), а также изготовление и возмещение расходов по изготовлению кадастрового паспорта объекта недвижимости на многоквартирный жилой дом и придомовой земельный участок в случае поступления соответствующего обращения от собственников квартир, нежилых помещений многоквартирного жилого дома на основании решения собрания собственников квартир, нежилых помещений многоквартирного жилого дома в соответствии с требованиями законов Республики Казахстан "О жилищных отношениях" и "О государственной регистрации прав на недвижимое имущество";

      16-2) вправе при наличии средств местного бюджета осуществлять организацию и финансирование мероприятий по текущему или капитальному ремонту фасадов, кровли многоквартирных жилых домов, направленных на придание единого архитектурного облика населенному пункту;

      16-3) вправе при наличии средств местного бюджета осуществлять организацию и финансирование капитального ремонта многоквартирных жилых домов с условием обеспечения возвратности средств собственниками квартир, нежилых помещений многоквартирных жилых домов;

      16-4) вправе при наличии средств местного бюджета осуществлять организацию и финансирование ремонта и замены лифтов в многоквартирных жилых домах с условием обеспечения возвратности средств собственниками квартир, нежилых помещений многоквартирных жилых домов;

      16-5) разрабатывает и утверждает правила организации и проведения мероприятий по текущему или капитальному ремонту фасадов, кровли многоквартирных жилых домов, направленных на придание единого архитектурного облика населенному пункту, а также правила обеспечения возвратности денег собственниками квартир, нежилых помещений, связанных с ремонтом и заменой лифтов, капитальным ремонтом многоквартирного жилого дома;

      17) образует консультативно-совещательные органы по вопросам межведомственного характера с привлечением представителей Национальной палаты предпринимателей Республики Казахстан по вопросам, затрагивающим интересы субъектов частного предпринимательства, согласно законодательству Республики Казахстан;

      17-1) в пределах своей компетенции оказывает электронные услуги с применением информационных систем в соответствии с законодательством Республики Казахстан об информатизации;

      17-2) проводит организационную работу по созданию территориальных советов местного самоуправления и разрабатывает положения о территориальных советах местного самоуправления;

      18) организует проведение ветеринарных мероприятий на соответствующей территории, строительство и содержание специальных хранилищ (могильников), используемых в животноводстве, а также осуществляет организацию санитарного убоя больных животных;

      19) исключен Законом РК от 27.12.2019 № 291-VI (вводится в действие с 01.01.2021);

      19-1) обеспечивает обучение участников избирательного процесса;

      20) создает в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан, государственные учреждения и государственные предприятия, устанавливает лимит штатной численности исполнительных органов, финансируемых из районного (города областного значения) бюджета в пределах лимита штатной численности, доведенного областным исполнительным органом и нормативов, установленных Правительством Республики Казахстан;

      21) согласовывает решения органа государственных доходов по месту регистрационного учета налогоплательщика об изменении сроков исполнения налогового обязательства по уплате налогов, поступающих в полном объеме в районный (города областного значения) бюджет;

      22) осуществляет лицензирование в случаях и порядке, установленных законодательством Республики Казахстан о разрешениях и уведомлениях;

      23) организует деятельность по профилактике терроризма и экстремизма, а также минимизации и (или) ликвидации последствий терроризма на территории района, города областного значения через антитеррористические комиссии;

      23-1) участвует в профилактике чрезвычайных ситуаций социального характера, а также минимизации и (или) ликвидации их последствий на территории района, города областного значения;

      24) разрабатывает правила оказания социальной помощи, установления размеров и определения перечня отдельных категорий нуждающихся граждан на основе типовых правил, утверждаемых Правительством Республики Казахстан.

      25) организует работу по развитию физической культуры и спорта;

      26) создает организации по оказанию помощи в соответствии с Законом Республики Казахстан "О профилактике бытового насилия";

      27) осуществляет мониторинг социальной напряженности и рисков возникновения трудовых конфликтов;

      27-1) создает инфраструктуру для занятий спортом физических лиц, в том числе с учетом доступности для маломобильных групп населения, по месту жительства и в местах массового отдыха;

      27-2) осуществляет государственный контроль за безопасной эксплуатацией аттракционов, оборудования для детских игровых площадок;

      27-3) осуществляет государственный контроль за безопасной эксплуатацией спортивного оборудования, предназначенного для занятий массовым спортом;

      28) обеспечивает жилищем чемпионов и призеров Олимпийских, Паралимпийских и Сурдлимпийских игр в соответствии с Законом Республики Казахстан "О физической культуре и спорте";

      29) организует осуществление раздельного сбора коммунальных отходов;

      30) организует работу жилищной инспекции по осуществлению государственного контроля в отношении субъектов контроля в пределах границ населенных пунктов на объектах социальной инфраструктуры в сферах управления жилищным фондом, газа и газоснабжения;

      30-1) организует работу жилищной инспекции по осуществлению государственного надзора в отношении субъектов контроля и надзора в пределах границ населенных пунктов на объектах социальной инфраструктуры в области промышленной безопасности за соблюдением требований безопасной эксплуатации опасных технических устройств;

      30-2) выдает заключение в случаях, предусмотренных пунктами 3, 5 и 6 статьи 29 Закона Республики Казахстан "О товарных знаках, знаках обслуживания, географических указаниях и наименованиях мест происхождения товаров";

      31) разрабатывает и представляет на утверждение в соответствующий маслихат ставки туристского взноса для иностранцев. Ставки туристского взноса для иностранцев разрабатываются на основе правил уплаты туристского взноса для иностранцев, утверждаемых Правительством Республики Казахстан.

      32) организует свод данных (сведений) учета и регистрации земельных участков, предназначенных под могилы, в соответствии с правилами погребения и организации дела по уходу за могилами;

      33) осуществляет контроль за соблюдением условий договора об организации дела по погребению в соответствии с правилами погребения и организации дела по уходу за могилами.

      34) обеспечивает сотрудничество с неправительственными организациями, физическими и юридическими лицами по социально-экономической поддержке лиц (семей), находящихся в трудной жизненной ситуации;

      35) организует меры по выявлению и организации оказания поддержки лицам (семьям), находящимся в трудной жизненной ситуации, обеспечению занятости населения;

      36) разрабатывает территориальные программы и планы мероприятий по социально-экономической поддержке лиц (семей), находящихся в трудной жизненной ситуации, и иной помощи в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

      37) разрабатывает индикаторы эффективности раннего выявления и организации оказания поддержки лицам (семьям), находящимся в трудной жизненной ситуации;

      38) участвует в разработке и реализации основных направлений оказания всесторонней поддержки лицам (семьям), находящимся в трудной жизненной ситуации, в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

      39) создает и (или) организует деятельность центров поддержки семьи в районах и районах в городах при местных исполнительных органах по вопросам социальной защиты и занятости населения;

      40) создает и (или) организует мобильные группы по раннему выявлению и организации оказания поддержки лицам (семьям), находящимся в трудной жизненной ситуации, при участии субъектов по раннему выявлению и организации оказания поддержки (органов образования, здравоохранения, внутренних дел) под координацией местных исполнительных органов по вопросам социальной защиты и занятости населения;

      41) проводит оценку эффективности деятельности субъектов по раннему выявлению и организации оказания поддержки (органов образования, здравоохранения, внутренних дел) лицам (семьям), находящимся в трудной жизненной ситуации, и иной помощи в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

      42) выявляет и ведет учет, осуществляет сбор, проводит анализ причин, системный мониторинг статистических данных лиц (семей), находящихся в трудной жизненной ситуации.

      1-1. Акимат района (города областного значения) проводит обсуждение проекта бюджета района (города областного значения) на заседании общественного совета, создаваемого в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об общественных советах".

      Акимат района (города областного значения) проводит обсуждение годового отчета об исполнении бюджета района (города областного значения) на заседании общественного совета, создаваемого в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об общественных советах".

      1-2. Акимат района (города областного значения) подготавливает и представляет акимату области список сел, поселков, сельских округов, на территории которых планируется строительство арендных жилищ работодателями, а также осуществляет субсидирование затрат работодателей при строительстве арендных жилищ в селе, поселке, сельском округе.

      2. Акимат района, города областного значения осуществляет в интересах местного государственного управления иные полномочия, возлагаемые на него законодательством Республики Казахстан.

      3. Районный (города областного значения) акимат несет ответственность за реализацию возложенных на него функций перед районным (города областного значения) маслихатом.

      4. Полномочия, возложенные настоящей статьей на районные (городов областного значения) акиматы, в городе республиканского значения (столице) осуществляются городскими акиматами.

      Сноска. Статья 31 с изменениями, внесенными законами РК от 11.05.2004 N 552 (порядок введения в действие см. ст. 2); от 20.12.2004 N 13 (вводится в действие с 01.01.2005); от 21.12.2004 N 15 (вводится в действие с 01.01.2005); от 15.04.2005 N 45; от 10.01.2006 № 116 (порядок введения в действие см. ст. 2); от 05.07.2006 № 165 (порядок введения в действие см. ст.2); от 07.07.2006 № 171 (порядок введения в действие см. ст.2); от 11.01.2007 № 218 (вводится в действие со дня официального опубликования); от 27.07.2007 N 320 (порядок введения в действие см. ст.2); от 04.12.2008 N 97-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 09.02.2009 N 126 (порядок введения в действие см. ст.2); от 02.04.2010 № 263-IV (вводятся в действие с 01.01.2010); от 08.04.2010 № 266-IV(порядок введения в действие см. ст.2); от 28.12.2010 № 369-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 10.01.2011 № 383-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 21.07.2011 № 465-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 22.07.2011 № 479-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 13.01.2012 № 542-IV (вводится в действие по истечении шести месяцев после его первого официального опубликования); от 15.02.2012 № 556-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 08.01.2013 № 63-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 08.01.2013 № 64-V (вводится в действие с 01.01.2013); от 13.06.2013 № 101-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 13.06.2013 № 102-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); Конституционным Законом РК от 03.07.2013 № 121-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 04.07.2013 № 130-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 18.02.2014 № 175-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 16.05.2014 № 203-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 27.06.2014 № 212-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 02.07.2014 № 225-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 03.07.2014 № 229-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 07.11.2014 № 248-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.10.2015 № 364-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 02.11.2015 № 387-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 28.04.2016 № 506-V (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 18.04.2017 № 58-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 11.07.2017 № 90-VI (порядок введения в действие см. пп.1) п.1 ст.2); от 29.06.2018 № 163-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 02.04.2019 № 241-VІ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 03.04.2019 № 243-VІ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 28.10.2019 № 268-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 26.12.2019 № 284-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.12.2019 № 291-VI (вводится в действие с 01.01.2021); от 30.12.2020 № 395-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.12.2020 № 397-VI (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 24.06.2021 № 52-VII (вводится в действие с 01.01.2022); от 30.04.2021 № 34-VII (вводится в действие с 01.01.2022); от 30.06.2021 № 60-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 20.06.2022 № 128-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 14.07.2022 № 141-VII (порядок введения в действие см. ст. 2); от 15.03.2023 № 207-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 05.04.2023 № 221-VII (вводится в действие с 01.07.2023); от 20.04.2023 № 226-VII (вводится в действие с 01.07.2023); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 15.04.2024 № 72-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 21.05.2024 № 86-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 18.07.2024 № 126-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 32. Порядок избрания на должность, освобождения от должности и прекращения полномочий акима района (города областного значения)

      1. Аким района (города областного значения) избирается на должность в соответствии с Конституционным законом Республики Казахстан "О выборах в Республике Казахстан".

      Одно и то же лицо не может быть избрано акимом района (города областного значения) более двух раз подряд.

      Полномочия избранного акима района (города областного значения) начинаются с момента его регистрации соответствующей территориальной избирательной комиссией.

      2. Полномочия избранного акима района (города областного значения) прекращаются по истечении срока полномочий, а также досрочно в случаях:

      1) смерти акима, вступления в законную силу решения суда о признании акима недееспособным, ограниченно дееспособным, безвестно отсутствующим либо решения суда об объявлении его умершим;

      2) прекращения членства в политической партии, за исключением случаев реорганизации и ликвидации политической партии, от которой он был выдвинут;

      3) принятия вышестоящим акимом вотума недоверия, выраженного в отношении акима депутатами маслихата района (города областного значения);

      4) прекращения гражданства Республики Казахстан;

      5) регистрации соответствующей территориальной избирательной комиссией вновь избранного акима;

      6) в иных случаях, предусмотренных настоящим Законом и законами Республики Казахстан.

      Достижение избранным акимом района (города областного значения) в период его полномочий пенсионного возраста не является основанием для прекращения его полномочий.

      3. При прекращении полномочий акима района (города областного значения) по основаниям, предусмотренным пунктом 2 настоящей статьи, соответствующая территориальная избирательная комиссия принимает решение, в котором констатируется факт наступления оснований, влекущих прекращение полномочий акима, и принимается решение о внесении акиму области представления о досрочном прекращении полномочий акима района (города областного значения).

      На основании представления соответствующей территориальной избирательной комиссии аким области прекращает полномочия соответствующего акима района (города областного значения).

      Сноска. Статья 32 - в редакции Закона РК от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие с 01.01.2023).

Статья 32-1. Порядок назначения на должность, освобождения от должности и прекращения полномочий акима района (города областного значения)

      Аким района (города областного значения):

      1) назначается на должность акимом области с согласия маслихата соответственно города областного значения и района в порядке, установленном настоящим Законом;

      2) прекращает полномочия и освобождается от должности акимом области.

      Сноска. Закон дополнен статьей 32-1 в соответствии с Законом РК от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие с 01.01.2023).

Статья 32-2. Порядок назначения на должность, освобождения от должности и прекращения полномочий акима района в городе областного значения, района в городе республиканского значения и столицы

      1. Аким района в городе областного значения:

      1) назначается на должность акимом города областного значения с согласия маслихата города областного значения в порядке, установленном настоящим Законом;

      2) прекращает полномочия и освобождается от должности акимом города областного значения.

      2. Аким района в городе республиканского значения и столицы:

      1) назначается на должность акимом города республиканского значения и столицы с согласия маслихата города республиканского значения и столицы в порядке, установленном настоящим Законом;

      2) прекращает полномочия и освобождается от должности акимом города республиканского значения и столицы.

      Сноска. Закон дополнен статьей 32-2 в соответствии с Законом РК от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие с 01.01.2023).

Статья 33. Компетенция акима района (города областного значения)

      1. Аким района (города областного значения) в соответствии с законодательством:

      1) представляет интересы соответствующей административно-территориальной единицы во взаимоотношениях с государственными органами, организациями и гражданами;

      2) вправе вносить акиму области представление о деятельности территориального подразделения центрального государственного органа в части исполнения им Конституции, законов, актов Президента и Правительства Республики Казахстан;

      3) вносит представление акиму области о награждении государственными наградами, присвоении почетных и иных званий соответствующим лицам;

      3-1) вносит в районный маслихат представление на присвоение звания "Почетный гражданин района";

      4) назначает на должность и освобождает от должности:

      заместителей акима района (города областного значения), предельное число которых определяется Правительством Республики Казахстан;

      работников аппарата акима, а также руководителей исполнительных органов, финансируемых из районного (города областного значения) бюджета, за исключением первых руководителей органов управления образованием районов (городов областного значения);

      4-1) исключен Законом РК от 26.11.2019 № 273-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

      5) принимает меры по защите прав и свобод граждан;

      6) взаимодействует с органами местного самоуправления;

      6-1) определяет исполнительный орган, финансируемый из соответствующего местного бюджета, для ведения реестра общественных медиаторов;

      7) (исключен)

      8) поддерживает и оказывает содействие в материально-техническом обеспечении учреждений социально-культурной сферы;

      9) (исключен)

      10) содействует сбору налогов и других обязательных платежей в бюджет;

      11) вносит на утверждение соответствующих маслихатов схемы управления административно-территориальной единицей, сформированные на основе базовых структур местного государственного управления, утверждаемых Правительством Республики Казахстан;

      12) представляет персональные составы консультативно-совещательных органов по вопросам межведомственного характера на утверждение в маслихат;

      13) в пределах своей компетенции организует и обеспечивает исполнение законодательства Республики Казахстан по вопросам воинской обязанности и воинской службы, мобилизационной подготовки и мобилизации, в сфере гражданской защиты;

      14) координирует работу нижестоящих акимов по вопросам, входящим в их компетенцию, в том числе по созданию правовых, организационных условий для становления и развития местного самоуправления;

      14-1) оказывает содействие государственным ветеринарным организациям, созданным местными исполнительными органами областей, при выполнении ими функций в области ветеринарии на соответствующей административно-территориальной единице;

      15) осуществляет контроль за деятельностью нижестоящих акимов;

      16) временно возлагает обязанности акима города районного значения, села, поселка, сельского округа на другого административного государственного служащего без освобождения от занимаемой государственной должности в случае прекращения полномочий предыдущего акима.

      1-1. Аким района (города областного значения) на территории соответствующей административно-территориальной единицы ставит перед территориальным органом полиции задачи по профилактике правонарушений, охране общественного порядка и обеспечению безопасности дорожного движения без вмешательства в оперативно-розыскную и процессуальную деятельность, не реже одного раза в год заслушивает соответствующие отчеты руководителя территориального органа полиции.

      1-2. Аким города областного значения ведет учет и регистрацию земельных участков, предназначенных под могилы, в соответствии с правилами погребения и организации дела по уходу за могилами.

      2. К ведению акима района (города областного значения) законодательством Республики Казахстан может быть отнесено решение иных вопросов.

      3. Аким района (города областного значения) вправе делегировать осуществление отдельных своих полномочий нижестоящим акимам.

      4. Аким района (города областного значения) по вопросам своей компетенции и по вопросам, отнесенным к компетенции районного (города областного значения) акимата, несет ответственность перед Президентом, Правительством Республики Казахстан и акимом области.

      Сноска. Статья 33 с изменениями, внесенными законами РК от 11.05.2004 N 552 (порядок введения в действие см. ст.2); от 10.01.2006 N 116 (порядок введения в действие см. ст.2); от 27.07.2007 N 320 (порядок введения в действие см. ст.2); от 09.02.2009 N 126 (порядок введения в действие см. ст.2); от 13.06.2013 № 101-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 13.06.2013 № 102-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); Конституционным Законом РК от 03.07.2013 № 121-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 11.04.2014 № 189-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 02.11.2015 № 388-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 12.07.2018 № 180-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 28.10.2019 № 268-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 26.11.2019 № 273-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.12.2019 № 291-VI (вводится в действие с 01.01.2021); от 24.05.2021 № 42-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.06.2021 № 60-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 20.12.021 № 84-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 14.07.2022 № 141-VII (вводится в действие с 01.07.2023).

Статья 34. Районные в городе республиканского значения (столице), городские районного значения, поселковые, сельские, сельские окружные акиматы

      Районные в городе республиканского значения (столице), городские районного значения, поселковые, сельские, сельские окружные акиматы не образуются.

Статья 35. Компетенция акима района в городе, города районного значения, поселка, села, сельского округа

      1. Аким района в городе, города районного значения, поселка, села, сельского округа в соответствии с законодательством Республики Казахстан:

      1) является должностным лицом соответствующего районного (городского) акимата на территории соответствующей административно-территориальной единицы и без доверенности выступает от его имени во взаимоотношениях с государственными органами, организациями и гражданами;

      2) рассматривает обращения, заявления, жалобы граждан, принимает меры по защите прав и свобод граждан;

      3) содействует сбору налогов и других обязательных платежей в бюджет;

      4) исключен Законом РК от 11.07.2017 № 90-VI (порядок введения в действие см. пп.1) п.1 ст.2);
      4-1) исключен Законом РК от 11.07.2017 № 90-VI (порядок введения в действие см. пп.1) п.1 ст.2);

      5) содействует исполнению гражданами и юридическими лицами норм Конституции Республики Казахстан, законов, актов Президента и Правительства Республики Казахстан, нормативных правовых актов центральных и местных государственных органов;

      6) в пределах своей компетенции осуществляет регулирование земельных отношений;

      7) обеспечивает сохранение коммунального жилищного фонда города районного значения, поселка, села, сельского округа, а также строительство, реконструкцию, ремонт и содержание автомобильных дорог в городах районного значения, поселках, селах, сельских округах;

      8) содействует организации крестьянских или фермерских хозяйств, развитию предпринимательской деятельности;

      8-1) оказывает меры государственной поддержки социального предпринимательства в соответствии с Предпринимательским кодексом Республики Казахстан;

      9) в пределах своей компетенции организует и обеспечивает исполнение законодательства Республики Казахстан по вопросам о воинской обязанности и воинской службы, мобилизационной подготовки и мобилизации, а также в сфере гражданской защиты;

      10) исключен Законом РК от 14.07.2022 № 141-VII (вводится в действие с 01.07.2023).

      10-1) в поселках, селах, сельских округах, где нет органов, осуществляющих регистрацию актов гражданского состояния, аким поселка, села, сельского округа организует совершение нотариальных действий, производит прием документов на регистрацию актов гражданского состояния граждан, проживающих на их территории, и передачу их в орган регистрации актов гражданского состояния района или города областного значения для государственной регистрации актов гражданского состояния и внесения сведений в государственную базу данных о физических лицах, также выдачу и вручение свидетельств и при необходимости справок в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;

      10-2) аким поселка, села, сельского округа в местностях, где нет органов занятости, отмечает безработных в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;

      11) организует работу по сохранению исторического и культурного наследия;

      12) выявляет малообеспеченных лиц, вносит в вышестоящие органы предложения по обеспечению занятости, оказанию адресной социальной помощи, организует обслуживание одиноких престарелых и нетрудоспособных граждан на дому, координирует оказание им благотворительной помощи;

      12-1) содействует трудоустройству лиц, освобожденных из учреждений уголовно-исполнительной системы, состоящих на учете службы пробации, а также оказывает им социально-правовую и иную помощь в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

      12-2) организует помощь лицам с инвалидностью;

      12-3) организует общественные работы, молодежную практику и социальные рабочие места;

      12-4) организует совместно с уполномоченным органом в области физической культуры и спорта и общественными объединениями лиц с инвалидностью проведение оздоровительных и спортивных мероприятий среди лиц с инвалидностью;

      12-5) организует совместно с общественными объединениями лиц с инвалидностью культурно-массовые и просветительские мероприятия;

      12-6) координирует оказание благотворительной и социальной помощи лицам с инвалидностью;

      12-7) координирует оказание социально уязвимым слоям населения благотворительной помощи;

      12-8) содействует кадровому обеспечению сельских организаций здравоохранения;

      12-9) содействует выделению жилья матерям, награжденным подвеской "Алтын алқа";

      12-10) организует выполнение общественных работ лицами, осужденными к данному виду наказания, в порядке, определяемом уполномоченным органом в сфере уголовно-исполнительной деятельности;

      13) содействует развитию местной социальной инфраструктуры;

      14) организует движение общественного транспорта;

      14-1) в случае необходимости оказания неотложной медицинской помощи организует доставку больных до ближайшей организации здравоохранения, оказывающей врачебную помощь;

      14-2) оказывает содействие государственным ветеринарным организациям, созданным местными исполнительными органами областей, при выполнении ими функций в области ветеринарии на соответствующей административно-территориальной единице;

      14-3) в случае необходимости организует транспортировку лежачего больного из стационара организации здравоохранения до места жительства;

      15) взаимодействует с органами местного самоуправления;

      16) исключен Законом РК от 05.11.2018 № 192-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

      17) принимает участие в работе сессий маслихата города, района (города областного значения) при утверждении (уточнении) местного бюджета;

      18) обеспечивает деятельность учреждений культуры, за исключением учреждений культуры, расположенных в городах республиканского значения, столице, городах областного значения;

      19) организует в пределах своей компетенции водоснабжение населенных пунктов и регулирует вопросы водопользования;

      20) организует работы по благоустройству, освещению, озеленению и санитарной очистке населенных пунктов;

      21) организует погребение безродных и общественные работы по содержанию в надлежащем состоянии кладбищ и иных мест захоронения;

      21-1) ведет учет и регистрацию земельных участков, предназначенных под могилы, в соответствии с правилами погребения и организации дела по уходу за могилами;

      22) ведет реестр общественных медиаторов;

      23) создает инфраструктуру для занятий спортом физических лиц по месту жительства и в местах их массового отдыха;

      24) содействует занятости осужденных, отбывающих наказание в учреждениях уголовно-исполнительной системы, в том числе путем:

      размещения заказов на товары, работы и услуги, производимые, выполняемые и оказываемые предприятиями и учреждениями уголовно-исполнительной системы;

      привлечения субъектов предпринимательства к открытию, расширению и модернизации на территории учреждений уголовно-исполнительной системы производств, использующих труд осужденных.

      1-1. К компетенции акима поселка, села, сельского округа относится внесение в районный исполнительный орган предложений по организации транспортного сообщения с районным центром.

      1-2. В случае отсутствия районов в городе областного значения функции, предусмотренные пунктом 1 настоящей статьи, осуществляет акимат города областного значения.

      1-3. Акимы города районного значения, села, поселка, сельского округа в соответствии с законодательством Республики Казахстан:

      1) предоставляют переданное в управление районное коммунальное имущество в имущественный наем (аренду) физическим лицам и негосударственным юридическим лицам без права последующего выкупа;

      2) определяют приоритетные направления деятельности и обязательные объемы работ (услуг), финансируемых из бюджета, переданных коммунальных государственных предприятий;

      3) обеспечивают сохранность переданного коммунального имущества;

      4) осуществляют управление переданными районными коммунальными юридическими лицами;

      5) согласовывают годовую финансовую отчетность переданного в управление районного коммунального государственного предприятия, утверждаемую решением местного исполнительного органа;

      6) устанавливают цены на товары (работы, услуги), производимые и реализуемые переданными в управление коммунальными казенными предприятиями;

      7) утверждают индивидуальные планы финансирования переданных районных коммунальных государственных учреждений из местного бюджета;

      8) исключен Законом РК от 11.07.2017 № 90-VI (порядок введения в действие см. пп.1) п.1 ст.2);
      9) исключен Законом РК от 11.07.2017 № 90-VI (порядок введения в действие см. пп.1) п.1 ст.2);

      10) принимают работников по трудовому договору за счет экономии бюджетных средств и (или) поступлений, предусмотренных законодательством Республики Казахстан о местном государственном управлении и самоуправлении;

      11) исключен Законом РК от 11.07.2017 № 90-VI (порядок введения в действие см. пп.1) п.1 ст.2);

      12) составляют и утверждают сводный план поступлений и расходов денег от реализации государственными учреждениями товаров (работ, услуг), остающихся в их распоряжении, в соответствии с бюджетным законодательством Республики Казахстан;

      13) проводят инвентаризацию жилищного фонда города районного значения, поселка, села, сельского округа;

      14) организуют по согласованию с акимом района (города областного значения) и собранием местного сообщества снос аварийного жилья города районного значения, поселка, села, сельского округа;

      15) оказывают содействие микрокредитованию сельского населения в рамках программных документов системы государственного планирования.

      1-4. Акимы поселка, села, сельского округа в соответствии с законодательством Республики Казахстан в области государственной статистики:

      1) ведут похозяйственный учет согласно утвержденной уполномоченным органом в области государственной статистики статистической методологии;

      2) организуют ведение регистрационных записей по форме, утвержденной уполномоченным органом в области государственной статистики;

      3) обеспечивают достоверность данных похозяйственного учета.

      2. К ведению акима района в городе, города районного значения, поселка, села, сельского округа законодательством Республики Казахстан может быть отнесено решение иных вопросов.

      3. Аким района в городе, города районного значения, поселка, села, сельского округа несет ответственность за реализацию возложенных на него функций перед вышестоящим акимом, районным (города областного значения), города республиканского значения, столицы маслихатом по вопросам, отнесенным к его компетенции.

      Сноска. Статья 35 с изменениями, внесенными законами РК от 11.05.2004 N 552 (порядок введения в действие см. ст. 2); от 20.12.2004 N 13 (вводится в действие с 01.01.2005); от 21.12.2004 N 15 (вводится в действие с 01.01.2005); от 10.01.2006 N 116 (порядок введения в действие см. ст. 2 Закона N 116); от 09.02.2009 N 126 (порядок введения в действие см. ст. 2); от 19.03.2010 № 258-IV; от 28.01.2011 № 402-IV (вводится в действие с 05.08.2011); от 24.03.2011 № 420-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 22.07.2011 № 479-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 15.02.2012 № 556-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 13.06.2013 № 101-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 13.06.2013 № 102-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 11.04.2014 № 189-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 03.07.2014 № 229-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 02.11.2015 № 387-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 16.11.2015 № 403-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 24.11.2015 № 421-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 18.04.2017 № 58-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 11.07.2017 № 90-VI (порядок введения в действие см. пп.1) п.1 ст.2); от 05.11.2018 № 192-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 28.12.2018 № 210-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 28.10.2019 № 268-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.12.2019 № 291-VI (вводится в действие с 01.01.2021); от 07.07.2020 № 361-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 24.06.2021 № 52-VII (вводится в действие с 01.01.2022); от 30.06.2021 № 60-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 20.12.021 № 84-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.06.2022 № 129-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 14.07.2022 № 141-VII (порядок введения в действие см. ст. 2).

Статья 36. Порядок избрания на должность, прекращения полномочий акима города районного значения, села, поселка, сельского округа

      1. Аким города районного значения, села, поселка, сельского округа избирается на должность в соответствии с Конституционным законом Республики Казахстан "О выборах в Республике Казахстан".

      2. Одно и то же лицо не может быть избрано акимом одного и того же города районного значения, села, поселка, сельского округа более двух раз подряд.

      3. Исключен Законом РК от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие с 01.01.2023).

      4. Полномочия избранного акима города районного значения, села, поселка, сельского округа начинаются с момента его регистрации территориальной избирательной комиссией района (города областного значения) в соответствии с Конституционным законом Республики Казахстан "О выборах в Республике Казахстан".

      5. Полномочия акима города районного значения, села, поселка, сельского округа прекращаются в случаях:

      1) смерти акима, вступления в законную силу решения суда о признании акима недееспособным, ограниченно дееспособным, безвестно отсутствующим либо решения суда об объявлении его умершим;

      2) прекращения членства в политической партии, за исключением случаев реорганизации и ликвидации политической партии, от которой он был выдвинут;

      3) принятия вышестоящим акимом вотума недоверия, выраженного в отношении акима депутатами маслихата района (города областного значения);

      4) прекращения гражданства Республики Казахстан;

      5) регистрации территориальной избирательной комиссией района (города областного значения) вновь избранного акима;

      6) в иных случаях, предусмотренных настоящим Законом и законами Республики Казахстан.

      Достижение избранным акимом города районного значения, села, поселка, сельского округа в период его полномочий пенсионного возраста не является основанием для прекращения его полномочий.

      6. При прекращении полномочий акима города районного значения, села, поселка, сельского округа по основаниям, предусмотренным пунктом 5 настоящей статьи, территориальная избирательная комиссия района (города областного значения) принимает решение, в котором констатируется факт наступления оснований, влекущих прекращение полномочий акима города районного значения, села, поселка, сельского округа, и принимается решение о внесении соответствующему акиму района (города областного значения) представления о досрочном прекращении полномочий акима города районного значения, села, поселка, сельского округа.

      На основании представления территориальной избирательной комиссии района (города областного значения) аким района (города областного значения) прекращает полномочия соответствующего акима города районного значения, села, поселка, сельского округа.

      Сноска. Статья 36 - в редакции Закона РК от 24.05.2021 № 42-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными Законом РК . от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие с 01.01.2023).

Статья 36-1. Проведение выборов акимов городов районного значения, сел, поселков, сельских округов

      Сноска. Глава 3 дополнена статьей 36-1 в соответствии с Законом РК от 11.07.2017 № 91-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); исключена Законом РК от 24.05.2021 № 42-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 36-2. Требования к кандидатам избираемых акимов

      Аким избирается на должность сроком на четыре года населением соответствующей административно-территориальной единицы на основе всеобщего, равного, прямого избирательного права при тайном голосовании из числа граждан Республики Казахстан в возрасте не моложе двадцати пяти лет, отвечающих требованиям настоящего Закона и законодательства Республики Казахстан о выборах.

      Сноска.. Закон дополнен статьей 36-2 в соответствии с Законом РК от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие с 01.01.2023).

Статья 37. Акты акимата, акима

      1. Акимат на основе и во исполнение Конституции Республики Казахстан, законов, актов Президента и Правительства Республики Казахстан, иных нормативных правовых актов издает постановления.

      2. Постановления акимата подписываются акимом.

      3. Аким издает решения нормативно-правового характера и распоряжения по вопросам административно-распорядительного, оперативного и индивидуального характера.

      4. Акты акимата и (или) акима, принятые в пределах их компетенции, имеют обязательную силу на всей территории соответствующей административно-территориальной единицы.

      5. Действие актов акимата и (или) акима может быть приостановлено соответствующим прокурором.

      6. Акты акимата и (или) акима, касающиеся прав, свобод и обязанностей граждан (кроме актов, содержащих государственные секреты Республики Казахстан и иную охраняемую законом тайну), подлежат обязательному официальному опубликованию.

      7. Принятие акиматом, акимом актов, касающихся прав, свобод и обязанностей граждан, осуществляется с учетом особенностей, предусмотренных Законом Республики Казахстан "О правовых актах".

      8. Действие актов акимата и (или) акима может быть отменено либо приостановлено полностью или частично Правительством Республики Казахстан, вышестоящим акиматом и (или) акимом, самим акиматом и (или) акимом, а также решением суда.

      Сноска. Статья 37 с изменениями, внесенными законами РК от 09.02.2009 N 126 (порядок введения в действие см. ст.2); от 02.11.2015 № 384-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 06.04.2016 № 481-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 12.03.2021 № 15-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      Примечание РЦПИ!
      Данная редакция заголовка статьи 38 действует с 01.01.2018 для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения более двух тысяч человек в соответствии с Законом РК от 11.07.2017 № 90-VI (действующую редакцию до 01.01.2020 для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения две тысячи и менее человек см. архивную версию от 11.07.2017 Закона РК “О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан” от 23.01.2001 № 148).

Статья 38. Аппарат акима области, города республиканского значения, столицы, района (города областного значения), района в городе

      1. Информационно-аналитическое, организационно-правовое и материально-техническое обеспечение деятельности акима осуществляется аппаратом акима.

      2. Аппарат акима области, города республиканского значения, столицы, района (города областного значения) образуется, упраздняется и реорганизуется соответственно акиматом области, города республиканского значения, столицы, района (города областного значения).

      Примечание РЦПИ!
      Данная редакция части второй пункта 2 действует с 01.01.2018 для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения более двух тысяч человек в соответствии с Законом РК от 11.07.2017 № 90-VI (действующую редакцию до 01.01.2020 для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения две тысячи и менее человек см. архивную версию от 11.07.2017 Закона РК “О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан” от 23.01.2001 № 148).

      Аппарат акима района в городе образуется, упраздняется и реорганизуется акиматом города республиканского значения, столицы, города областного значения.

      2-1. Руководитель аппарата акима области, города республиканского значения, столицы, района (города областного значения), района в городе назначается на должность и освобождается от должности уполномоченным должностным лицом, определяемым Президентом Республики Казахстан, и в порядке, устанавливаемом Президентом Республики Казахстан.

      3. Вопросы деятельности государственных служащих аппарата акима в связи с прекращением полномочий акима, назначением или избранием нового акима определяются законодательством Республики Казахстан.

      4. Положение об аппарате акима, его структура, за исключением структуры аппарата акима области, города республиканского значения, столицы, утверждаются соответствующим акиматом.

      5. Аппарат акима является государственным учреждением, содержащимся за счет местного бюджета.

      5-1. Аппарат акима района в городах республиканского значения, столицы:

      1) осуществляет похозяйственный учет;

      2) организует в экстренных случаях доставку тяжелобольных людей до ближайшей организации здравоохранения, оказывающей врачебную помощь;

      3) обеспечивает санитарию населенных пунктов, содержание мест захоронений и погребение безродных;

      4) обеспечивает благоустройство и озеленение населенных пунктов;

      5) организует социальную помощь и социальное обеспечение, в том числе размещение государственного социального заказа;

      6) организует работу по жилищной помощи;

      7) организует работу по реализации миграционных мероприятий на местном уровне;

      8) организует работу по дошкольному воспитанию и обучению, в том числе обеспечению деятельности организаций дошкольного воспитания и обучения;

      9) содействует работе по проектированию, строительству, реконструкции, капитальному ремонту и модернизации распределительных сетей водоснабжения, канализации, канализационных насосных станций, газоснабжения и освещения, находящихся в коммунальной собственности;

      10) осуществляет текущий ремонт автомобильных дорог;

      11) организует работу по инвентаризации жилищного фонда;

      12) осуществляет реализацию подушевого нормативного финансирования творческих кружков и спортивных секций;

      13) организует работу по размещению государственного социального заказа в неправительственных организациях.

      5-2. Аппарат акима области, городов республиканского значения, столицы, района (города областного значения), района в городе осуществляет иные полномочия, возложенные настоящим Законом и иным законодательством Республики Казахстан.

      6. Исключен Законом РК от 11.07.2017 № 90-VI (порядок введения в действие см. пп.1) п.1 ст.2).
      Сноска. Статью 38 с изменениями, внесенными законами РК от 11.05.2004 N 552 (порядок введения в действие см. ст. 2); от 21.12.2004 N 15 (вводится в действие с 01.01.2005); от 13.06.2013 № 101-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 02.11.2015 № 387-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 23.11.2015 № 417-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 11.07.2017 № 90-VI (порядок введения в действие см. пп.1) п.1 ст.2); от 30.12.2022 № 177-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 38-1. Аппарат акима города районного значения, села, поселка, сельского округа

      Примечание РЦПИ!
      Пункт 1 вводится в действие с 01.01.2018 для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения более двух тысяч человек в соответствии с Законом РК от 11.07.2017 № 90-VI (для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения две тысячи и менее человек вводится в действие с 01.01.2020).

      1. Информационно-аналитическое, организационно-правовое и материально-техническое обеспечение деятельности акима города районного значения, села, поселка, сельского округа, а также решение вопросов местного значения осуществляются аппаратом акима города районного значения, села, поселка, сельского округа.

      Примечание РЦПИ!
      Пункт 2 вводится в действие с 01.01.2018 для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения более двух тысяч человек в соответствии с Законом РК от 11.07.2017 № 90-VI (для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения две тысячи и менее человек вводится в действие с 01.01.2020).

      2. Аппарат акима города районного значения, села, поселка, сельского округа осуществляет функции местного исполнительного органа в сферах планирования и исполнения бюджета города районного значения, села, поселка, сельского округа, а также управления коммунальной собственностью города районного значения, села, поселка, сельского округа (коммунальной собственностью местного самоуправления) в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      Примечание РЦПИ!
      Пункт 3 вводится в действие с 01.01.2018 для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения более двух тысяч человек в соответствии с Законом РК от 11.07.2017 № 90-VI (для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения две тысячи и менее человек вводится в действие с 01.01.2020).

      3. Аппарат акима города районного значения, села, поселка, сельского округа осуществляет управление коммунальным имуществом города районного значения, села, поселка, сельского округа от имени административно-территориальной единицы в соответствии с Законом Республики Казахстан "О государственном имуществе".

      Примечание РЦПИ!
      Пункт 4 вводится в действие с 01.01.2018 для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения более двух тысяч человек в соответствии с Законом РК от 11.07.2017 № 90-VI (для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения две тысячи и менее человек вводится в действие с 01.01.2020).

      4. Аппарат акима города районного значения, села, поселка, сельского округа образуется, упраздняется и реорганизуется акиматом района (города областного значения).

      4-1. Аппарат акима образуется в селах, поселках, сельских округах.

      Аппарат акима образуется в селах, сельских округах с численностью населения не менее 500 человек.

      Допускается образование аппарата акима в селах с численностью населения не менее 250 человек при соответствии одному из следующих требований:

      расположение на расстоянии до 25 километров от Государственной границы Республики Казахстан;

      отсутствие в радиусе 50 километров другого населенного пункта соответствующего района (города областного значения).

      Примечание РЦПИ!
      Пункт 5 вводится в действие с 01.01.2018 для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения более двух тысяч человек в соответствии с Законом РК от 11.07.2017 № 90-VI (для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения две тысячи и менее человек вводится в действие с 01.01.2020).

      5. Руководителем аппарата акима города районного значения, села, поселка, сельского округа является аким города районного значения, села, поселка, сельского округа.

      Примечание РЦПИ!
      Пункт 6 вводится в действие с 01.01.2018 для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения более двух тысяч человек в соответствии с Законом РК от 11.07.2017 № 90-VI (для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения две тысячи и менее человек вводится в действие с 01.01.2020).

      6. Вопросы деятельности государственных служащих аппарата акима города районного значения, села, поселка, сельского округа в связи с прекращением полномочий акима города районного значения, села, поселка, сельского округа, назначением или избранием нового акима определяются законодательством Республики Казахстан.

      Примечание РЦПИ!
      Пункт 7 вводится в действие с 01.01.2018 для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения более двух тысяч человек в соответствии с Законом РК от 11.07.2017 № 90-VI (для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения две тысячи и менее человек вводится в действие с 01.01.2020).

      7. Положение об аппарате акима города районного значения, села, поселка, сельского округа, его структура утверждаются акиматом района (города областного значения).

      8. Типовое положение об аппарате акима города районного значения, села, поселка, сельского округа утверждается уполномоченным органом по вопросам развития местного самоуправления.

      Примечание РЦПИ!
      Пункт 9 вводится в действие с 01.01.2018 для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения более двух тысяч человек в соответствии с Законом РК от 11.07.2017 № 90-VI (для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения две тысячи и менее человек вводится в действие с 01.01.2020).

      9. Аппарат акима является государственным учреждением, содержащимся за счет местного бюджета.

      Примечание РЦПИ!
      Пункт 10 вводится в действие с 01.01.2018 для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения более двух тысяч человек в соответствии с Законом РК от 11.07.2017 № 90-VI (для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения две тысячи и менее человек вводится в действие с 01.01.2020).

      10. Аппарат акима города районного значения, села, поселка, сельского округа:

      1) обеспечивает планирование и исполнение бюджета города районного значения, села, поселка, сельского округа;

      2) представляет собранию местного сообщества и в маслихат района (города областного значения) отчет об исполнении бюджета города районного значения, села, поселка, сельского округа;

      3) принимает решение о реализации бюджета города районного значения, села, поселка, сельского округа;

      4) разрабатывает и представляет на утверждение собрания местного сообщества программу развития местного сообщества;

      5) выступает заказчиком по строительству, реконструкции и ремонту объектов, относящихся к коммунальному имуществу города районного значения, села, поселка, сельского округа;

      6) осуществляет иные полномочия, возложенные на него настоящим Законом и иным законодательством Республики Казахстан.

      Сноска. Глава 3 дополнена статьей 38-1 в соответствии с Законом РК от 11.07.2017 № 90-VI (порядок введения в действие см. ст. 2); с изменением, внесенным Законом РК от 30.06.2021 № 60-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 39. Исполнительные органы, финансируемые из местных бюджетов

      1. Исполнительные органы, финансируемые из местных бюджетов, образуются, упраздняются и реорганизуются акиматом области, города республиканского значения, столицы, района (города областного значения) в рамках схемы управления административно-территориальной единицей, утвержденной соответствующим маслихатом.

      2. Компетенция и организация деятельности исполнительных органов, финансируемых из местных бюджетов, определяются соответствующим акиматом с соблюдением требований законов Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 39 с изменениями, внесенными Законом РК от 11.05.2004 N 552 (порядок введения в действие см. ст. 2).

Глава 3-1. Участие граждан в местном самоуправлении

      Сноска. Закон дополнен главой 3-1 в соответствии с Законом РК от 09.02.2009 N 126 (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 39-1. Основания участия граждан в местном самоуправлении

      Основанием для признания гражданина Республики Казахстан членом местного сообщества является факт его регистрации по месту жительства на территории административно-территориальной единицы, в границах которой осуществляется местное самоуправление.

      Не допускается установление каких-либо иных условий вступления граждан Республики Казахстан в члены местного сообщества, кроме основания, предусмотренного настоящей статьей.

      Иностранцы и лица без гражданства, имеющие постоянное место жительства на территории местного сообщества, имеют право на участие в осуществлении местного самоуправления в пределах, установленных законами Республики Казахстан и международными договорами, ратифицированными Республикой Казахстан.

      Сноска. Статья 39-1 с изменением, внесенным Законом РК от 11.07.2017 № 90-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 39-2. Права и обязанности членов местного сообщества

      1. Члены местного сообщества имеют право:

      1) на осуществление местного самоуправления непосредственно, а также через выборные органы местного самоуправления независимо от происхождения, социального, должностного и имущественного положения, пола, расы, национальности, языка, отношения к религии, убеждений, принадлежности к политическим партиям и общественным объединениям;

      2) избирать и быть избранными в выборные органы местного самоуправления в порядке, предусмотренном законодательством Республики Казахстан о выборах;

      3) обращаться лично, а также направлять индивидуальные и коллективные обращения в органы местного самоуправления;

      4) на осуществление иных прав, предусмотренных настоящим Законом и другими законодательными актами Республики Казахстан.

      Ограничение прав члена местного сообщества на участие в местном самоуправлении не допускается, кроме случаев, предусмотренных законодательными актами Республики Казахстан, и может быть обжаловано в судебном порядке.

      2. Члены местного сообщества обязаны:

      1) соблюдать Конституцию и законодательство Республики Казахстан;

      2) способствовать укреплению единства народа Казахстана, межнационального и межконфессионального согласия в стране;

      3) уважительно относиться к государственному и другим языкам, традициям и обычаям народа Казахстана и способствовать их развитию.

      Сноска. Статья 39-2 с изменением, внесенным Законом РК от 11.07.2017 № 91-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 39-3. Сходы местного сообщества и собрания местного сообщества

      1. На территории городов районного значения, сел, поселков, сельских округов для решения вопросов местного значения проводятся сход местного сообщества и собрание местного сообщества.

      Не имеют права участвовать в сходе местного сообщества и на собрании местного сообщества несовершеннолетние лица, лица, признанные судом недееспособными, а также лица, содержащиеся в местах лишения свободы по приговору суда.

      2. Сход местного сообщества проводится по мере необходимости по наиболее важным вопросам местного значения:

      1) определение приоритетных задач местного сообщества и сроков их реализации;

      2) определение состава собрания местного сообщества сроком на четыре года в количестве до двадцати пяти человек;

      3) внесение предложений маслихатам районов (городов областного значения), акимам районов (городов областного значения), городов районного значения, сел, поселков, сельских округов, органам местного самоуправления по вопросам местного значения;

      4) заслушивание и обсуждение отчетов акимов по вопросам осуществления ими функций местного самоуправления;

      4-1) заслушивание и обсуждение ежегодных отчетов акимов города районного значения, поселка, села, сельского округа о ходе реализации Плана по управлению пастбищами и их использованию;

      5) заслушивание и обсуждение отчетов маслихата о проделанной работе маслихата района (города областного значения), деятельности его постоянных комиссий;

      6) иные вопросы местного значения, определенные сходом местного сообщества.

      3. Собрание местного сообщества проводится по текущим вопросам местного значения:

      Примечание РЦПИ!
      Данная редакция подпункта 1) действует с 01.01.2018 для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения более двух тысяч человек в соответствии с Законом РК от 11.07.2017 № 90-VI (действующую редакцию до 01.01.2020 для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения две тысячи и менее человек см. архивную версию от 11.07.2017 Закона РК “О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан” от 23.01.2001 № 148).

      1) обсуждение и рассмотрение проектов программных документов, программ развития местного сообщества;

      Примечание РЦПИ!
      Статья 39-3 дополнена подпунктом 1-1) с 01.01.2018 для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения более двух тысяч человек в соответствии с Законом РК от 11.07.2017 № 90-VI (для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения две тысячи и менее человек вводится в действие с 01.01.2020).

      1-1) согласование проекта бюджета города районного значения, села, поселка, сельского округа и отчета об исполнении бюджета;

      Примечание РЦПИ!
      Статья 39-3 дополнена подпунктом 1-2) с 01.01.2018 для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения более двух тысяч человек в соответствии с Законом РК от 11.07.2017 № 90-VI (для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения две тысячи и менее человек вводится в действие с 01.01.2020).

      1-2) согласование решений аппарата акима города районного значения, села, поселка, сельского округа по управлению коммунальной собственностью города районного значения, села, поселка, сельского округа (коммунальной собственностью местного самоуправления);

      2) исключен Законом РК от 11.07.2017 № 90-VI (порядок введения в действие см. пп.1) п.1 ст.2).
      Примечание РЦПИ!
      Данная редакция подпункта 3) действует с 01.01.2018 для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения более двух тысяч человек в соответствии с Законом РК от 11.07.2017 № 90-VI (действующую редакцию до 01.01.2020 для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения две тысячи и менее человек см. архивную версию от 11.07.2017 Закона РК “О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан” от 23.01.2001 № 148).

      3) образование комиссии местного сообщества из числа участников собрания местного сообщества в целях мониторинга исполнения бюджета города районного значения, села, поселка, сельского округа;

      Примечание РЦПИ!
      Данная редакция подпункта 4) действует с 01.01.2018 для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения более двух тысяч человек в соответствии с Законом РК от 11.07.2017 № 90-VI (действующую редакцию до 01.01.2020 для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения две тысячи и менее человек см. архивную версию от 11.07.2017 Закона РК “О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан” от 23.01.2001 № 148).

      4) заслушивание и обсуждение отчета о результатах проведенного мониторинга исполнения бюджета города районного значения, села, поселка, сельского округа;

      Примечание РЦПИ!
      Данная редакция подпункта 4-1) действует с 01.01.2018 для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения более двух тысяч человек в соответствии с Законом РК от 11.07.2017 № 90-VI (действующую редакцию до 01.01.2020 для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения две тысячи и менее человек см. архивную версию от 11.07.2017 Закона РК “О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан” от 23.01.2001 № 148).

      4-1) согласование отчуждения коммунального имущества города районного значения, села, поселка, сельского округа;

      4-2) обсуждение актуальных вопросов местного сообщества, проектов нормативных правовых актов, касающихся прав, свобод и обязанностей граждан, за исключением проектов нормативных правовых актов местных исполнительных органов, а также акимов, предусматривающих принятие решений об установлении (отмене) карантинной зоны с введением карантинного режима на соответствующей территории, об установлении (снятии) карантина и (или) ограничительных мероприятий в случаях, предусмотренных законодательством Республики Казахстан в области ветеринарии, а также объявление чрезвычайной ситуации природного и техногенного характера, а также предоставление по ним рекомендаций в сроки, предусмотренные Законом Республики Казахстан "О правовых актах";

      4-3) согласование представленных акимом района (города областного значения) кандидатур на должность акима города районного значения, села, поселка, сельского округа для дальнейшего выдвижения в случае, предусмотренном пунктом 6 статьи 113-3 Конституционного закона Республики Казахстан "О выборах в Республике Казахстан";

      4-4) инициирование вопроса об освобождении от должности акима города районного значения, поселка, села, сельского округа;

      4-5) внесение предложений по назначению руководителей государственных учреждений и организаций, финансируемых из местного бюджета и расположенных на соответствующих территориях;

      5) другие текущие вопросы местного сообщества.

      Примечание РЦПИ!
      Часть первая пункта 3-1 вводится в действие с 01.01.2018 для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения более двух тысяч человек в соответствии с Законом РК от 11.07.2017 № 90-VI (для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения две тысячи и менее человек вводится в действие с 01.01.2020).

      3-1. Порядок образования и деятельности собрания местного сообщества определяется регламентом собрания местного сообщества, утверждаемым маслихатом района (города областного значения).

      Типовой регламент собрания местного сообщества утверждается уполномоченным органом по вопросам развития местного самоуправления.

      Примечание РЦПИ!
      Данная редакция части первой пункта 4 действует с 01.01.2018 для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения более двух тысяч человек в соответствии с Законом РК от 11.07.2017 № 90-VI (действующую редакцию до 01.01.2020 для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения две тысячи и менее человек см. архивную версию от 11.07.2017 Закона РК “О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан” от 23.01.2001 № 148).

      4. Мониторинг проводится с целью сбора, систематизации, анализа и обобщения информации об исполнении утвержденных показателей бюджета города районного значения, села, поселка, сельского округа.

      Примечание РЦПИ!
      Данная редакция части второй пункта 4 действует с 01.01.2018 для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения более двух тысяч человек в соответствии с Законом РК от 11.07.2017 № 90-VI (действующую редакцию до 01.01.2020 для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения две тысячи и менее человек см. архивную версию от 11.07.2017 Закона РК “О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан” от 23.01.2001 № 148).

      Мониторинг осуществляется один раз в полугодие членами комиссии местного сообщества путем сопоставления запланированных и достигнутых результатов показателей бюджета города районного значения, села, поселка, сельского округа. В случае необходимости, по решению собрания местного сообщества, может проводиться внеочередной мониторинг.

      Примечание РЦПИ!
      Данная редакция части третьей пункта 4 действует с 01.01.2018 для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения более двух тысяч человек в соответствии с Законом РК от 11.07.2017 № 90-VI (действующую редакцию до 01.01.2020 для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения две тысячи и менее человек см. архивную версию от 11.07.2017 Закона РК “О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан” от 23.01.2001 № 148).

      Комиссия местного сообщества вправе привлекать специалистов для проведения мониторинга исполнения бюджета города районного значения, села, поселка, сельского округа.

      Методологическое и методическое руководство по проведению мониторинга обеспечивает центральный уполномоченный орган по исполнению бюджета.

      Отчет о результатах мониторинга, подписанный членами комиссии местного сообщества, выносится на обсуждение собрания местного сообщества.

      Примечание РЦПИ!
      Данная редакция части шестой пункта 4 действует с 01.01.2018 для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения более двух тысяч человек в соответствии с Законом РК от 11.07.2017 № 90-VI (действующую редакцию до 01.01.2020 для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения две тысячи и менее человек см. архивную версию от 11.07.2017 Закона РК “О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан” от 23.01.2001 № 148).

      По итогам обсуждения отчета о результатах мониторинга собрание местного сообщества принимает рекомендации по эффективному исполнению бюджета города районного значения, села, поселка, сельского округа.

      Примечание РЦПИ!
      Данная редакция части седьмой пункта 4 действует с 01.01.2018 для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения более двух тысяч человек в соответствии с Законом РК от 11.07.2017 № 90-VI (действующую редакцию до 01.01.2020 для городов районного значения, сел, поселков, сельских округов с численностью населения две тысячи и менее человек см. архивную версию от 11.07.2017 Закона РК “О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан” от 23.01.2001 № 148).

      Аким соответствующей территории вносит на очередное собрание местного сообщества обоснованное заключение об итогах рассмотрения рекомендаций по эффективному исполнению бюджета города районного значения, села, поселка, сельского округа.

      5. Сход местного сообщества может созываться акимами города районного значения, села, поселка, сельского округа самостоятельно либо по инициативе не менее десяти процентов членов местного сообщества, проживающих на данной территории и имеющих право в нем участвовать и подписавших заявление о необходимости его созыва с указанием фамилии, имени, отчества (при его наличии) и места жительства.

      Инициаторы схода местного сообщества обязаны обратиться с заявлением о проведении схода местного сообщества к акиму соответствующего района (города областного значения).

      Проведение схода местного сообщества допускается при получении положительного решения акима соответствующего района (города областного значения).

      6. Допускается проведение раздельных сходов местного сообщества жителей села, микрорайона, улицы, многоквартирного жилого дома.

      Для проведения раздельного схода местного сообщества территория города районного значения, села, поселка, сельского округа подразделяется на участки (села, микрорайоны, улицы, многоквартирные жилые дома). На раздельных сходах местного сообщества жителей села, микрорайона, улицы, многоквартирного жилого дома избираются представители для участия в сходе местного сообщества в количестве не более трех человек.

      Порядок проведения раздельных сходов местного сообщества и определения количества представителей жителей села, микрорайона, улицы, многоквартирного жилого дома для участия в сходе местного сообщества разрабатывается акимами городов районного значения, сел, поселков, сельских округов и утверждается маслихатами районов (городов областного значения).

      Типовой порядок проведения раздельных сходов местного сообщества утверждается центральным уполномоченным органом по государственному планированию.

      7. Собрание местного сообщества может созываться акимами города районного значения, села, поселка, сельского округа самостоятельно либо по инициативе не менее десяти процентов членов собрания, делегированных сходом местного сообщества.

      8. Проведение схода местного сообщества, раздельного схода местного сообщества жителей села, микрорайона, улицы, многоквартирного жилого дома, собрания местного сообщества организуется акимами города районного значения, села, поселка, сельского округа.

      О времени, месте созыва схода местного сообщества, собрания местного сообщества и обсуждаемых вопросах население местного сообщества оповещается не позднее чем за десять календарных дней до дня их проведения через средства массовой информации или иными способами, за исключением случая, предусмотренного подпунктом 4-3) пункта 3 настоящей статьи, согласно которому о времени, месте созыва собрания местного сообщества члены собрания местного сообщества оповещаются не позднее чем за три календарных дня до дня его проведения.

      9. Сход местного сообщества считается состоявшимся при участии не менее десяти процентов членов местного сообщества, проживающих на данной территории и имеющих право в нем участвовать.

      Собрание местного сообщества считается состоявшимся при участии в нем не менее половины членов, делегированных сходом местного сообщества.

      10. Сход местного сообщества или собрание местного сообщества открывается акимами города районного значения, села, поселка, сельского округа или уполномоченным ими лицом.

      Для ведения схода местного сообщества или собрания местного сообщества открытым голосованием избираются председатель и секретарь схода местного сообщества или собрания местного сообщества. Повестка дня утверждается сходом местного сообщества или собранием местного сообщества.

      На сходе местного сообщества или собрании местного сообщества ведется протокол, в котором указываются:

      1) дата и место проведения схода местного сообщества или собрания местного сообщества;

      2) общее число членов местного сообщества, проживающих на соответствующей территории и имеющих право участвовать в сходе местного сообщества или на собрании местного сообщества;

      3) количество и список присутствующих с указанием фамилии, имени, отчества (при его наличии);

      4) фамилия, имя, отчество (при его наличии) председателя и секретаря схода местного сообщества или собрания местного сообщества;

      5) повестка дня, содержание выступлений и принятые решения.

      Протокол подписывается председателем и секретарем схода местного сообщества или собрания местного сообщества и передается акиму соответствующего города районного значения, села, поселка, сельского округа.

      11. Решение схода местного сообщества или собрания местного сообщества считается принятым, если за него проголосовало более половины участников схода местного сообщества или собрания местного сообщества. Акимы города районного значения, села, поселка, сельского округа вправе выразить несогласие с решением схода местного сообщества или собрания местного сообщества, которое разрешается путем повторного обсуждения вопросов, вызвавших такое несогласие.

      В случае невозможности разрешения вопросов, вызвавших несогласие акимов города районного значения, села, поселка, сельского округа, вопрос разрешается вышестоящим акимом после его предварительного обсуждения на заседании маслихата соответствующего района (города областного значения).

      12. Решения, принятые на сходе местного сообщества или собрании местного сообщества, подлежат обязательному рассмотрению акимами города районного значения, села, поселка, сельского округа.

      13. Органы местного государственного управления и самоуправления, должностные лица в пределах их компетенции обеспечивают исполнение решений, принятых на сходе местного сообщества или собрании местного сообщества и одобренных акимами города районного значения, села, поселка, сельского округа.

      14. Решения, принятые на сходе местного сообщества или собрании местного сообщества, распространяются через средства массовой информации или иными способами. В случае необходимости по итогам схода местного сообщества или собрания местного сообщества акимы города районного значения, села, поселка, сельского округа принимают решение.

      Сноска. Статья 39-3 в редакции Закона РК от 13.06.2013 № 101-V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными законами РК от 02.11.2015 № 387-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 20.02.2017 № 48-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 11.07.2017 № 90-VI (порядок введения в действие см. ст. 2); от 03.01.2021 № 406-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 24.05.2021 № 42-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.06.2021 № 60-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.02.2024 № 65-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 39-4. Обязанности органов местного самоуправления

      Органы местного самоуправления при осуществлении своей деятельности обязаны:

      1) соблюдать Конституцию и законодательство Республики Казахстан;

      2) не допускать принятия решений, не соответствующих общегосударственной внутренней и внешней политике, в том числе финансовой и инвестиционной;

      3) не допускать принятия решений, препятствующих формированию единого рынка труда, капитала, свободному обмену товарами и услугами, формированию и развитию единого культурного и информационного пространства Республики Казахстан;

      4) соблюдать интересы Республики Казахстан в обеспечении национальной безопасности Республики Казахстан;

      5) соблюдать общегосударственные стандарты, устанавливаемые в общественно значимых сферах деятельности;

      6) обеспечивать соблюдение прав и законных интересов членов местного сообщества;

      7) придерживаться принципов гласности и открытости, учета общественного мнения при осуществлении своей деятельности, обеспечивать возможность свободного доступа членов местного сообщества на заседания органов местного самоуправления;

      8) обеспечивать участие членов местного сообщества в решении вопросов местного значения.

Статья 39-5. Взаимоотношения государственных органов с органами местного самоуправления

      1. Государственные органы создают необходимые правовые, организационные и иные условия для становления и развития местного самоуправления, оказывают содействие населению в осуществлении права на местное самоуправление в соответствии с законодательными актами Республики Казахстан и иными нормативными правовыми актами, включая методическое и информационное обеспечение деятельности органов местного самоуправления.

      2. Государство гарантирует самостоятельность органов местного самоуправления в пределах полномочий, установленных настоящим Законом.

Статья 39-6. Ответственность органов местного самоуправления

      Органы местного самоуправления несут ответственность перед населением соответствующей административно-территориальной единицы в соответствии с законами Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 39-6 с изменением, внесенным Законом РК от 11.07.2017 № 90-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 39-7. Территориальные советы местного самоуправления

      1. Территориальные советы местного самоуправления создаются на основании решения маслихата города республиканского значения, столицы, города областного значения соответствующим акиматом в границах соответствующего избирательного округа по выборам депутатов городского маслихата в составе, предложенном акимом города.

      2. Форма деятельности, основные задачи, полномочия территориального совета местного самоуправления, его руководителя, порядок его избрания, статус принимаемых решений и другие организационные вопросы деятельности территориального совета местного самоуправления определяются положением, разработанным акиматом города республиканского значения, столицы, города областного значения и утвержденным маслихатом города республиканского значения, столицы, города областного значения на основе типового положения.

      Типовое положение о территориальных советах местного самоуправления утверждается уполномоченным органом по вопросам развития местного самоуправления.

      Сноска. Глава 3-1 дополнена статьей 39-7 в соответствии с Законом РК от 02.11.2015 № 387-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменением, внесенным Законом РК от 29.06.2018 № 163-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 4. Заключительные и переходные положения

Статья 40. Местный бюджет

      Сноска. Статья исключена Законом РК от 09.02.2009 N 126 (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 41. Соотношение настоящего Закона с иными законодательными актами и порядок реализации его положений

      1. Положения настоящего Закона являются основой для принятия иных нормативных правовых актов, регламентирующих отдельные направления и механизмы обеспечения местного государственного управления и самоуправления в Республике Казахстан.

      2. Законодательство Республики Казахстан, действующее на момент вступления в силу настоящего Закона, применяется в части, не противоречащей ему, и в течение года со дня вступления его в силу должно быть приведено в соответствие с настоящим Законом.

      3. Приостановить до 1 января 2019 года действие пунктов 3 и 4 статьи 20, установив, что в период приостановления данные пункты действуют в следующей редакции:

      "3. Полномочия депутата маслихата прекращаются досрочно в случаях:

      1) избрания или назначения его на должность, занятие которой в соответствии с законом несовместимо с выполнением депутатских обязанностей;

      2) вступления в законную силу решения суда о признании его недееспособным или ограниченно дееспособным;

      3) прекращения полномочий маслихата;

      4) его смерти, вступления в законную силу решения суда о признании его безвестно отсутствующим либо объявлении его умершим;

      5) прекращения им гражданства Республики Казахстан;

      6) вступления в отношении его в законную силу обвинительного приговора суда за совершение преступления либо умышленного уголовного проступка;

      7) выезда его на постоянное место жительства за пределы соответствующей административно-территориальной единицы;

      8) в связи с его личным заявлением об отставке;

      9) систематического невыполнения им своих обязанностей, в том числе отсутствия более трех раз подряд без уважительных причин на пленарных заседаниях сессии маслихата или заседаниях органов маслихата, в состав которого он избран;

      10) назначения его на должность председателя ревизионной комиссии или члена ревизионной комиссии области, города республиканского значения, столицы.

      4. Решение о досрочном прекращении полномочий депутата принимается на сессии маслихата большинством голосов от общего числа присутствующих депутатов по представлению соответствующей территориальной избирательной комиссии.".

      4. Установить, что пункт 4-1 статьи 20 настоящего Закона вводится в действие с 1 января 2019 года.

      Сноска. Статья 41 с изменениями, внесенными Законом РК от 29.06.2018 № 163-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

     
      Президент
Республики Казахстан