Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартты ратификациялау туралы

Қазақстан Республикасының Заңы 2014 жылғы 14 қазандағы № 240-V ҚРЗ.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      Осы Шарттың қолданысқа енгізілу тәртібін 113-баптан қараңыз.
      Қолданушылар назарына!
      Қолданушыларға ыңғайлы болуы үшін ЗҚАИ мазмұнды жасады.

      МАЗМҰНЫ

      2014 жылғы 29 мамырда Астанада жасалған Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарт ратификациялансын.

      Қазақстан Республикасының
Президенті 		Н. Назарбаев

ЕУРАЗИЯЛЫҚ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ОДАҚ ТУРАЛЫ
ШАРТ (2014 жылғы 29 мамырда күшіне енді - Қазақстан Республикасының халықаралық шарттары бюллетені, 2015 ж., № 2, 11-құжат)

      Бұдан әрі Тараптар деп аталатын Беларусь Республикасы, Қазақстан Республикасы және Ресей Федерациясы,

      2011 жылғы 18 қарашадағы Еуразиялық экономикалық интеграция туралы декларацияны негізге ала отырып,

      мемлекеттердің егемендік теңдігі қағидатын, адам және азаматтың конституциялық құқықтары мен бостандықтарының үстемдігі қағидатын сөзсіз сақтау қажеттігін басшылыққа ала отырып,

      өз халықтарының арасында олардың тарихын, мәдениеті мен дәстүрлерін құрметтеу арқылы ниеттестікті нығайтуға және ынтымақтастықты тереңдетуте тілек білдіре отырып,

      еуразиялық экономикалық интеграцияны одан әрі дамыту Тараптардың ұлттық мүдделеріне сай келетіндігіне сенім білдіре отырып,

      Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттердің экономикасын нығайтуға және олардың үйлесімді дамуы мен жақындасуын қамтамасыз етуге, сондай-ақ іскерлік белсенділіктің орнықты өсуіне, теңдестірілген сауда мен адал бәсекелестікке кепілдік беруге деген ұмтылысымен ілгерілей отырып,

      Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттердің алдында тұрған, жаһандық экономика шеңберінде орнықты экономикалық даму, ұлттық экономикаларды жан-жақты жаңғырту және олардың бәсекеге қабілеттілігін күшейту жөніндегі ортақ міндеттерді шешуге бағытталған бірлескен іс-қимылдар жолымен экономикалық өрлеуді қамтамасыз ете отырып,

      басқа елдермен, сондай-ақ халықаралық интеграциялық бірлестіктермен және халықаралық ұйымдармен экономикалық өзара тиімді және тең құқылы ынтымақтастықты одан әрі нығайтуға деген ұмтылысты растай отырып,

      Дүниежүзілік сауда ұйымының нормаларын, қағидалары мен қағидаттарын назарға ала отырып,

      Біріккен Ұлттар Ұйымы Жарғысының мақсаттары мен қағидаттарына, сондай-ақ халықаралық құқықтың жалпыға бірдей танылған басқа да қағидаттары мен нормаларына өздерінің шынайы берілгендігін растай отырып,

      төмендегілер туралы уағдаласты:

БІРІНШІ БӨЛІК
ЕУРАЗИЯЛЫҚ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ОДАҚТЫ ҚҰРУ
I бөлім
ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап Еуразиялық экономикалық одақты құру. Құқық субъектілігі

      1. Тараптар осы Шартпен Еуразиялық экономикалық одақты (бұдан әрі - Одақ, ЕАЭО) құрады, оның шеңберінде тауарлардың, көрсетілетін қызметтердің, капитал мен жұмыс күшінің еркін қозғалысы, осы Шартпен және Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттармен айқындалған экономика салаларында үйлестірілген, келісілген немесе бірыңғай саясат жүргізу қамтамасыз етіледі.

      2. Одақ халықаралық құқық субъектілігіне ие, өңірлік экономикалық интеграцияның халықаралық ұйымы болып табылады.

2-бап Анықтамалар

      Осы Шарттың мақсаттары үшін мыналарды білдіретін ұғымдар пайдаланылады:

      "заңнамаларды үйлестіру" - мүше мемлекеттердің жекелеген салаларда ұқсас (салыстырмалы) нормативтік құқықтық реттеуді белгілеуге бағытталған заңнамаларын жақындастыру;

      "мүше мемлекеттер" - Одақтың мүшелері және осы Шарттың Тараптары болып табылатын мемлекеттер;

      "лауазымды адамдар" - мүше мемлекеттердің Еуразиялық экономикалық комиссия департаменттерінің директорлары және Комиссия департаменттері директорларының орынбасарлары, сондай-ақ Одақ Соты Хатшылығының басшысы, Одақ Соты Хатшылығы басшысының орынбасарлары және Одақ Соты судьяларының кеңесшілері лауазымдарына тағайындалған азаматтары;

      "бірыңғай экономикалық кеңістік" - мүше мемлекеттердің аумақтарынан тұратын кеңістік, онда экономиканы реттеудің нарықтық қағидаттарға және үйлестірілген немесе біріздендірілген құқықтық нормаларды қолдануға негізделген ұқсас (салыстырмалы) және біртектес тетіктері жұмыс істейді, бірыңғай инфрақұрылым болады;

      "бірыңғай саясат" - мүше мемлекеттер өздері айқындаған, осы Шартта көзделген салаларда жүзеге асыратын, мүше мемлекеттердің біріздендірілген құқықтық реттеуді, оның ішінде Одақ органдарының өз өкілеттіктері шеңберіндегі шешімдері негізінде қолдануын көздейтін саясат;

      "Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттар" - мүше мемлекеттер арасында Одақтың жұмыс істеуі мен дамуына байланысты мәселелер бойынша жасасылатын халықаралық шарттар;

      "Одақтың үшінші тараппен халықаралық шарттары" - үшінші мемлекеттермен, олардың интеграциялық бірлестіктерімен және халықаралық ұйымдармен жасасылатын халықаралық шарттар;

      "ортақ (бірыңғай) нарық" - Одақ шеңберінде тауарлардың, көрсетілетін қызметтердің, капиталдың және жұмыс күшінің қозғалыс еркіндігі қамтамасыз етілетін экономикалық қатынастар жиынтығы;

      "өкім" - Одақ органдары қабылдайтын, ұйымдастырушылық-өкімдік сипаты бар акт;

      "шешім" - Одақ органдары қабылдайтын, нормативтік-құқықтық сипаттағы ережелерді қамтитын акт;

      "үйлестірілген саясат" - мүше мемлекеттердің ынтымақтастығын Одақ органдары шеңберінде мақұлданған, Одақтың осы Шартта көзделген мақсаттарына қол жеткізуі үшін қажетті ортақ көзқарастар негізінде жүзеге асыруды көздейтін саясат;

      "келісілген саясат" - мүше мемлекеттер әртүрлі салаларда жүзеге асыратын, Одақтың осы Шартта көзделген мақсаттарына қол жеткізу үшін қажет болатындай дәрежеде құқықтық реттеуді, оның ішінде Одақ органдарының шешімдері негізінде реттеуді үйлестіруді көздейтін саясат;

      "қызметкерлер" - өздерімен жасалған еңбек шарттары (келісімшарттар) негізінде Одақ органдарында жұмыс істейтін және лауазымды адамдар болып табылмайтын мүше мемлекеттердің азаматтары;

      "кеден одағы" - өзінің шегіндегі өзара саудада кедендік баждар (баламалы қолданылатын өзге де баждар, салықтар мен алымдар), тарифтік емес реттеу шаралары, арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шаралары қолданылмайтын, Еуразиялық экономикалық одақтың Бірыңғай кедендік тарифі және үшінші елдермен тауарлардың сыртқы саудасын реттеудің бірыңғай шаралары қолданыста болатын бірыңғай кедендік аумақты көздейтін, мүше мемлекеттердің сауда-экономикалық интеграциясы нысаны;

      "үшінші тарап" - Одаққа мүше болып табылмайтын мемлекет, халықаралық ұйым немесе халықаралық интеграциялық бірлестік;

      "заңнаманы біріздендіру" - осы Шартта айқындалған жекелеген салалардағы құқықтық реттеудің бірдей тетіктерін белгілеуге бағытталған мүше мемлекеттердің заңнамасын жақындастыру.

      Осы Шартта пайдаланылатын өзге де ұғымдар осы Шарттың тиісті бөлімдерінде және оған қосымшаларда келтірілген мағыналарында түсініледі.

II бөлім
ОДАҚТЫҢ НЕГІЗГІ ҚАҒИДАТТАРЫ, МАҚСАТТАРЫ, ҚҰЗЫРЕТІ ЖӘНЕ ҚҰҚЫҒЫ

3-бап Одақтың жұмыс істеуінің негізгі қағидаттары

      Одақ өзінің қызметін осы Шартқа сәйкес оған мүше мемлекеттер берген құзыреті шегінде:

      мүше мемлекеттердің егемендік теңдігі мен олардың аумақтық тұтастығы қағидаттарын қоса алғанда, халықаралық құқықтың жалпыға бірдей танылған қағидаттарын құрметтеу;

      мүше мемлекеттердің саяси құрылымының ерекшеліктерін құрметтеу;

      Тараптардың өзара тиімді ынтымақтастығын, тең құқылығын және ұлттық мүдделерінің ескерілуін қамтамасыз ету;

      нарықтық экономика және адал бәсекелестік қағидаттарын сақтау;

      өтпелі кезеңдер аяқталғаннан кейін кеден одағының алып тастауларсыз және шектеулерсіз жұмыс істеуі қағидаттары негізінде жүзеге асырады.

      Мүше мемлекеттер Одақтың өз функцияларын орындауы үшін қолайлы жағдай жасайды және Одақ мақсаттарына қол жеткізуге қауіп төндіре алатын шаралардан қалыс қалады.

4-бап Одақтың негізгі мақсаттары

      Одақтың негізгі мақсаттары:

      мүше мемлекеттер халқының өмір сүру деңгейін арттыру мүддесіне орай олардың экономикаларының тұрақты дамуы үшін жағдай жасау;

      Одақ шеңберінде тауарлардың, көрсетілетін қызметтердің, капиталдың және еңбек ресурстарының бірыңғай нарығын қалыптастыруға ұмтылу;

      жаһандық экономика жағдайында ұлттық экономикаларды жан-жақты жаңғырту, кооперациялау және олардың бәсекеге қабілеттілігін арттыру болып табылады.

5-бап Құзырет

      1. Одаққа осы Шартта және Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарда белгіленген шектер мен көлемдерде құзырет беріледі.

      2. Мүше мемлекеттер осы Шартта және Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарда белгіленген шектер мен көлемдерде үйлестірілген немесе келісілген саясатты жүзеге асырады.

      3. Мүше мемлекеттер экономиканың өзге салаларында Одақтың негізгі қағидаттары мен мақсаттарына сәйкес үйлестірілген немесе келісілген саясатты жүзеге асыруға ұмытылады.

      Бұл үшін Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңестің шешімімен тиісті бағыттар бойынша көмекші органдар (Тараптардың мемлекеттік органдары басшыларының кеңестері, жұмыс топтары, арнайы комиссиялар) құрылуы және (немесе) Еуразиялық экономикалық комиссияға тиісті салаларда Тараптардың өзара іс-қимылын үйлестіру жөнінде тапсырмалар берілуі мүмкін.

6-бап Одақтың құқығы

      1. Одақтың құқығы:

      осы Шарттан;

      Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттардан;

      Одақтың үшінші тараппен халықаралық шарттарынан;

      Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңестің, Еуразиялық үкіметаралық кеңестің және Еуразиялық экономикалық комиссияның осы Шартта және Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарда көзделген өз өкілеттіктері шеңберінде қабылданған шешімдері мен өкімдерінен құралады.

      Мүше мемлекеттер Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңестің және Еуразиялық үкіметаралық кеңестің шешімдерін өз ұлттық заңнамасында көзделген тәртіппен орындауға тиіс.

      2. Одақтың үшінші тараппен халықаралық шарттары Одақтың негізгі мақсаттарына, қағидаттарына және жұмыс істеу қағидаларына қайшы келмеуге тиіс.

      3. Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттар мен осы Шарт арасында қайшылықтар туындаған жағдайда, осы Шарт басым болады.

      Одақ органдарының шешімдері мен өкімдері осы Шартқа және Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға қайшы келмеуге тиіс.

      4. Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңестің, Еуразиялық үкіметаралық кеңестің және Еуразиялық экономикалық комиссияның шешімдері арасында қайшылықтар туындаған жағдайда:

      Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңестің шешімдері Еуразиялық үкіметаралық кеңестің және Еуразиялық экономикалық комиссияның шешімдерінен басым болады;

      Еуразиялық үкіметаралық кеңестің шешімдері Еуразиялық экономикалық комиссияның шешімдерінен басым болады.

7-бап Одақтың халықаралық қызметі

      1. Одақтың өз құзыреті шеңберінде Одақ алдында тұрған міндеттерді шешуге бағытталған халықаралық қызметті жүзеге асыруға құқығы бар. Одақтың осындай қызмет шеңберінде мемлекеттермен, халықаралық ұйымдармен және халықаралық интеграциялық бірлестіктермен халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асыруға және олармен дербес өзі не мүше мемлекеттермен бірлесіп өзінің құзыретіне жатқызылған мәселелер бойынша халықаралық шарттар жасасуға құқығы бар.

      Одақтың халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асыру тәртібі Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңестің шешімімен белгіленеді. Одақтың үшінші тараппен халықаралық шарттар жасасу мәселелері Одақ шеңберінде халықаралық шартпен айқындалады.

      2. Одақтың үшінші тараппен халықаралық шарттарының жобалары бойынша келіссөздер жүргізу, сондай-ақ оларға қол қою мүше мемлекеттер тиісті мемлекетішілік рәсімдерді орындағаннан кейін Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңестің шешімі негізінде жүзеге асырылады.

      Одақтың үшінші тараппен халықаралық шартының Одақтың өзі үшін міндетті екеніне келісім білдіруі, халықаралық шартты тоқтатуы, тоқтата тұруы немесе одан шығуы туралы шешімді Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңес барлық мүше мемлекеттер қажетті мемлекетішілік рәсімдерді орындағаннан кейін қабылдайды.

III бөлім
ОДАҚТЫҢ ОРГАНДАРЫ

8-бап Одақтың органдары

      1. Одақтың органдары:

      Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңес (бұдан әрі - Жоғары кеңес);

      Еуразиялық үкіметаралық кеңес (бұдан әрі - Үкіметаралық кеңес);

      Еуразиялық экономикалық комиссия (бұдан әрі - Комиссия, ЕЭК);

      Еуразиялық экономикалық одақтың соты (бұдан әрі - Одақ Соты) болып табылады.

      2. Одақтың органдары осы Шартта және Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарда өздеріне берілген өкілеттіктер шегінде жұмыс істейді.

      3. Одақтың органдары осы Шарттың 3-бабында көрсетілген қағидаттар негізінде жұмыс істейді.

      4. Жоғары кеңесте, Үкіметаралық кеңесте және Комиссия Кеңесінде төрағалық етуді ротациялық негізде орыс әліпбиі тәртібімен бір мүше мемлекет күнтізбелік бір жыл бойы ұзарту құқығынсыз жүзеге асырады.

      5. Мүше мемлекеттер аумақтарында Одақ органдарының болу шарттары Одақ және болатын мемлекет арасындағы жеке халықаралық шарттарда айқындалады.

9-бап Одақтың тұрақты жұмыс істейтін органдарының құрылымдық бөлімшелерінде лауазымдарға орналасу

      1. Одақтың тұрақты жұмыс істейтін органдарының құрылымдық бөлімшелерінде лауазымдарға орналасуға мүше мемлекеттердің тиісті бейіндік білімі және жұмыс тәжірибесі бар азаматтарының құқығы бар.

      2. Бір сол мемлекеттің азаматтары Комиссия департаментінің лауазымды адамдары бола алмайды. Көрсетілген лауазымдарға орналасуға кандидаттарды іріктеуді ЕЭК-тің конкурстық комиссиясы Тараптардан теңдей өкілдік етілу қағидатын ескере отырып жүргізеді. Көрсетілген лауазымдарға орналасу конкурсына қатысу үшін кандидаттарды тиісті Тараптан Комиссия Кеңесінің мүшесі ұсынады.

      3. Комиссия департаменттеріндегі басқа лауазымдарға орналасуға кандидаттарды іріктеуді ЕЭК Тараптардың Комиссияны қаржыландыруға қатысу үлесін ескере отырып, конкурстық негізде жүзеге асырады.

      4. Осы баптың 2-тармағында көрсетілген лауазымдарға орналасуға кандидаттарды іріктеу жөніндегі ЕЭК-тің конкурстық комиссиясының құрамына, Комиссия Алқасының Төрағасын қоспағанда, Комиссия Алқасының барлық мүшелері кіреді.

      ЕЭК-тің конкурстық комиссиясы өз шешімдерін ұсыным түрінде көпшілік дауыспен қабылдайды және оларды Комиссия Алқасының Төрағасына бекітуге ұсынады. Егер Комиссия Алқасының Төрағасы нақты кандидатқа қатысты ЕЭК-тің конкурстық комиссиясының ұсынымына қайшы келетін шешім қабылдаса, Комиссия Алқасының Төрағасы мәселені түбегейлі шешім қабылдауы үшін Комиссия Кеңесінің қарауына шығарады.

      ЕЭК-тің конкурстық комиссиясы туралы ережені (конкурсты өткізу қағидасын қоса алғанда), оның құрамын, сондай-ақ Комиссия департаменттері директорлары және директорларының орынбасарлары лауазымдарына орналасуға кандидаттардың біліктілік талаптарын Комиссия Кеңесі бекітеді.

      5. Одақ Сотының Аппаратындағы лауазымдарға кандидаттарды іріктеу және тағайындау тәртібі Одақ Соты қызметін реттейтін құжаттарға сәйкес жүргізіледі.

10-бап Жоғары кеңес

      1. Жоғары кеңес Одақтың жоғары органы болып табылады.

      2. Жоғары кеңестің құрамына мүше мемлекеттердің басшылары не, егер өз мемлекетінің заңнамасына сәйкес оларға Жоғары кеңестің құзыретіне кіретін мәселелер жөнінде шешімдер қабылдауға өкілеттіктер берілсе, мүше мемлекеттердің үкіметтері басшылары кіреді.

      Ескерту. 10-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 08.02.2019 № 223-VI Заңымен.

11-бап Жоғары кеңестің жұмыс тәртібі

      1. Жоғары кеңестің отырыстары жылына кемінде 1 рет

      өткізіледі.

      Одақ қызметінің кейінге қалдыруға болмайтын мәселелерін шешу үшін кез келген мүше мемлекеттің немесе Жоғары кеңес Төрағасының бастамасы бойынша Жоғары кеңестің кезектен тыс отырысы шақырылуы мүмкін.

      2. Жоғары кеңестің отырыстары Жоғары кеңес Төрағасының басшылығымен өткізіледі.

      Жоғары кеңестің Төрағасы:

      Жоғары кеңестің отырыстарын жүргізеді;

      Жоғары кеңестің жұмысын ұйымдастырады;

      Жоғары кеңестің қарауына ұсынылатын мәселелерді дайындауға жалпы басшылықты жүзеге асырады.

      Жоғары кеңес Төрағасының өкілеттігі мерзімінен бұрын тоқтатылған жағдайда, төрағалық етуші мүше мемлекеттен Жоғары кеңеске жаңадан болған мүше қалған мерзім ішінде Жоғары кеңес Төрағасының өкілеттігін жүзеге асырады.

      3. Жоғары кеңес Төрағасының шақыруы бойынша Жоғары кеңестің отырыстарына Комиссия Кеңесінің мүшелері, Комиссия Алқасының Төрағасы және өзге де шақырылған адамдар қатысуы мүмкін.

      Жоғары кеңес отырыстарының қатысушылар тізімін және форматын Жоғары кеңес Төрағасы Жоғары кеңес мүшелерімен келісе отырып айқындайды.

      Жоғары кеңес отырыстарының күн тәртібін мүше мемлекеттердің ұсыныстары негізінде Комиссия қалыптастырады.

      Жоғары кеңес отырыстарына бұқаралық ақпарат құралдарының аккредиттелген өкілдерінің қатысуы туралы мәселені Жоғары кеңес Төрағасы шешеді.

      4. Жоғары кеңес отырыстарын өткізуді ұйымдастыру тәртібін Жоғары кеңес бекітеді.

      5. Жоғары кеңес отырыстарын дайындау мен өткізуді ұйымдастырушылық, ақпараттық және материалдық-техникалық жағынан қамтамасыз етуді қабылдаушы мүше мемлекеттің жәрдеміне сүйене отырып Комиссия жүзеге асырады. Жоғары кеңес отырыстарын өткізуді қаржылық жағынан қамтамасыз ету Одақ бюджеті қаражатының есебінен жүзеге асырылады.

12-бап Жоғары кеңестің өкілеттіктері

      1. Жоғары кеңес Одақ қызметінің қағидаттық мәселелерін қарайды, интеграцияны дамыту стратегиясын, бағыттары мен перспективаларын айқындайды және Одақтың мақсаттарын іске асыруға бағытталған шешімдер қабылдайды.

      2. Жоғары кеңес мынадай негізгі өкілеттіктерді жүзеге асырады:

      1) Одақты қалыптастыру және дамыту стратегиясын, бағыттары мен перспективаларын айқындайды және Одақтың мақсаттарын іске асыруға бағытталған шешімдер қабылдайды;

      2) Комиссия Алқасының құрамын бекітеді, Комиссия Алқасының мүшелері арасында міндеттерді бөледі және олардың өкілеттіктерін тоқтатады;

      3) Комиссия Алқасының Төрағасын тағайындайды және оның өкілеттіктерін мерзімінен бұрын тоқтату туралы шешім қабылдайды;

      4) мүше мемлекеттердің ұсынуы бойынша Одақ Сотының судьяларын тағайындайды;

      5) Еуразиялық экономикалық комиссия жұмысының регламентін бекітеді;

      6) Одақтың бюджетін, Еуразиялық экономикалық одақ бюджеті туралы ережені және Одақ бюджетінің атқарылуы туралы есепті бекітеді;

      7) мүше мемлекеттердің Одақ бюджетіне үлестік жарналарының мөлшерін (шкаласын) айқындайды;

      8) Үкіметаралық кеңес немесе 16-баптың 7-тармағының ережелерін ескере отырып, Комиссия қабылдаған шешімдердің күшін жоюға немесе оларды өзгертуге қатысты мәселелерді мүше мемлекеттің ұсынысы бойынша қарайды;

      9) Үкіметаралық кеңестің немесе Комиссияның ұсынысы бойынша, шешім қабылдау кезінде консенсусқа қол жеткізілмеген мәселелерді қарайды;

      10) Одақ Сотына сауалдармен жүгінеді;

      11) Одақ Соты судьяларының, Одақ Сотының лауазымды адамдарының және Аппараты қызметкерлерінің, сондай-ақ олардың отбасы мүшелерінің табыстары, мүлкі және мүліктік сипаттағы міндеттемелері туралы мәліметтердің анықтығы мен толықтығын тексеру тәртібін бекітеді;

      12) Одаққа жаңа мүшелерді қабылдау және Одақтағы мүшелікті тоқтату тәртібін айқындайды;

      13) байқаушы мәртебесін немесе Одаққа кіруге кандидат мемлекет мәртебесін беру туралы немесе оның күшін жою туралы шешім қабылдайды;

      14) Еуразиялық экономикалық одақтың халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асыру тәртібін бекітеді;

      15) Одақтың атынан үшінші тараппен келіссөздер туралы, оның ішінде онымен Одақтың халықаралық шарттарын жасасу және келіссөз жүргізу құқығын беру туралы, сондай-ақ Одақтың өзі үшін үшінші тараппен халықаралық шарттың міндетті екеніне келісім білдіруі, халықаралық шартты тоқтатуы, тоқтата тұруы туралы немесе одан шығуы туралы шешім қабылдайды;

      16) Одақ органдарының жалпы штат санын, Одақ органдарындағы мүше мемлекеттер азаматтарының арасынан мүше мемлекеттердің ұсынуы бойынша конкурстық негізде жіберілетін лауазымды адамдардың өкілдік ету параметрлерін бекітеді;

      17) Комиссия Алқасы мүшелерінің, Одақ Соты судьяларының, Одақ органдары лауазымды адамдарының және қызметкерлерінің еңбегіне ақы төлеу тәртібін бекітеді;

      18) Еуразиялық экономикалық одақ органдарындағы сыртқы аудит (бақылау) туралы ережені бекітеді;

      19) Одақ органдарында жүргізілген сыртқы аудиттің (бақылаудың) нәтижелерін қарайды;

      20) Одақтың рәмізін бекітеді;

      21) Үкіметаралық кеңеске және Комиссияға тапсырмалар береді;

      22) тиісті бағыттар бойынша көмекші органдар құру туралы шешімдер қабылдайды;

      23) осы Шартта және Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарда көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

13-бап Жоғары кеңестің шешімдері және өкімдері

      1. Жоғарғы Кеңес шешімдер және өкімдер қабылдайды.

      2. Жоғары кеңестің шешімдері және өкімдері консенсуспен қабылданады.

      Жоғары кеңестің Одақтағы мүше мемлекеттің мүшелігін тоқтатуға байланысты шешімдері "Одақтағы өзінің мүшелігін тоқтату ниеті туралы хабарлаған мүше мемлекеттің дауысын алып тастай отырып, консенсус" қағидаты бойынша қабылданады.

14-бап Үкіметаралық кеңес

      Үкіметаралық кеңес Одақтың мүше мемлекеттер үкіметтерінің басшыларынан тұратын органы болып табылады.

15-бап Үкіметаралық кеңес жұмысының тәртібі

      1. Үкіметаралық кеңестің отырысы қажет болуына қарай, бірақ кемінде жылына 2 рет өткізіледі.

      Одақ қызметінің кейінге қалдыруға болмайтын мәселелерін шешу үшін кез келген мүше мемлекеттің немесе Үкіметаралық кеңес Төрағасының бастамасы бойынша Үкіметаралық кеңестің кезектен тыс отырыстары шақырылуы мүмкін.

      2. Үкіметаралық кеңестің отырыстары Үкіметаралық кеңес Төрағасының басшылығымен өткізіледі.

      Үкіметаралық кеңестің Төрағасы:

      Үкіметаралық кеңестің отырысын жүргізеді;

      Үкіметаралық кеңестің жұмысын ұйымдастырады;

      Үкіметаралық кеңестің қарауына ұсынылатын мәселелерді дайындауға жалпы басшылықты жүзеге асырады.

      Үкіметаралық кеңес Төрағасының өкілеттігі мерзімінен бұрын тоқтатылған жағдайда төрағалық етуші мүше мемлекеттен Үкіметаралық кеңеске жаңадан болған мүше қалған мерзім ішінде Үкіметаралық кеңес Төрағасының өкілеттіктерін жүзеге асырады.

      3. Үкіметаралық кеңес Төрағасының шақыруы бойынша Үкіметаралық кеңестің отырыстарына Комиссия Кеңесінің мүшелері, Комиссия Алқасының Төрағасы және өзге де шақырылған адамдар қатысуы мүмкін.

      Үкіметаралық кеңес отырыстарының қатысушылар тізімін және форматын Үкіметаралық кеңес Төрағасы Үкіметаралық кеңестің мүшелерімен келісе отырып айқындайды.

      Үкіметаралық кеңес отырыстарының күн тәртібін мүше мемлекеттердің ұсыныстары негізінде Комиссия қалыптастырады.

      Үкіметаралық кеңес отырыстарына бұқаралық ақпарат құралдарының аккредиттелген өкілдерінің қатысуы туралы мәселені Үкіметаралық кеңес Төрағасы шешеді.

      4. Үкіметаралық кеңес отырыстарын өткізуді ұйымдастыру тәртібін Үкіметаралық кеңес бекітеді.

      5. Үкіметаралық кеңес отырыстарын дайындау мен өткізуді ұйымдастырушылық, ақпараттық және материалдық-техникалық жағынан қамтамасыз етуді қабылдаушы мүше мемлекеттің жәрдеміне сүйене отырып Комиссия жүзеге асырады. Үкіметаралық кеңес отырыстарын өткізуді қаржылық жағынан қамтамасыз ету Одақ бюджеті қаражатының есебінен жүзеге асырылады.

16-бап Үкіметаралық кеңестің өкілеттіктері

      Үкіметаралық кеңес мынадай негізгі өкілеттіктерді жүзеге асырады:

      1) осы Шартты, Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарды және Жоғары кеңестің шешімдерін іске асыруды және олардың орындалуын бақылауды қамтамасыз етеді;

      2) Комиссия Кеңесінде шешім қабылдау кезінде консенсусқа қол жеткізілмеген мәселелерді Комиссия Кеңесінің ұсынысы бойынша қарайды;

      3) Комиссияға тапсырмалар береді;

      4) Жоғары кеңеске Комиссия Кеңесі мүшелерінің және Алқасы мүшелерінің кандидатураларын ұсынады;

      5) Одақ бюджетінің жобасын, Еуразиялық экономикалық одақ бюджеті туралы ережені және Одақ бюджетінің атқарылуы туралы есепті мақұлдайды;

      6) Еуразиялық экономикалық одақ органдарының қаржы-шаруашылық қызметіне ревизия жүргізу туралы ережені, Одақ органдарының қаржы-шаруашылық қызметіне жүргізілетін ревизиялардың стандарттары мен әдіснамасын бекітеді, Одақ органдарының қаржы-шаруашылық қызметіне ревизия жүргізу туралы шешімдер қабылдайды және оларды жүргізу мерзімдерін айқындайды;

      7) Комиссия қабылдаған шешімдердің күшін жоюға немесе оларды өзгертуге қатысты мәселелерді мүше мемлекеттің ұсынысы бойынша қарайды не келісуге қол жеткізілмеген жағдайда, оларды Жоғары кеңестің қарауына енгізеді;

      8) Комиссия Кеңесі немесе Алқасы шешімдерінің қолданысын тоқтата тұру туралы шешім қабылдайды;

      9) Комиссия Алқасы мүшелерінің, Комиссияның лауазымды адамдары мен қызметкерлерінің, сондай-ақ олардың отбасы мүшелерінің табыстары, мүлкі және мүліктік сипаттағы міндеттемелері туралы мәліметтердің анықтығы мен толықтығын тексеру тәртібін бекітеді;

      10) осы Шартта және Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарда көзделген өзге өкілеттіктерді жүзеге асырады.

17-бап Үкіметаралық кеңестің шешімдері және өкімдері

      1. Үкіметаралық кеңес шешімдер және өкімдер қабылдайды.

      2. Үкіметаралық кеңестің шешімдері және өкімдері консенсуспен қабылданады.

18-бап Комиссия

      1. Комиссия Одақтың тұрақты жұмыс істейтін реттеуші органы болып табылады. Комиссия Кеңестен және Алқадан тұрады.

      2. Комиссия шешімдер, өкімдер және ұсынымдар қабылдайды.

      Комиссия Кеңесінің шешімдері, өкімдері және ұсынымдары консенсуспен қабылданады.

      Комиссия Алқасының шешімдері, өкімдері және ұсынымдары айқын басым көпшілік дауыспен немесе консенсуспен қабылданады.

      Жоғары кеңес әсер ететін мәселелер тізбесін айқындайды, олар бойынша Комиссия Алқасының шешімдері консенсуспен қабылданады.

      Бұл ретте айқын басым көпшілік дауыс Комиссия Алқасы мүшелерінің жалпы санының үштен екісінің дауысын құрайды.

      3. Комиссияның мәртебесі, міндеттері, құрамы, функциялары, өкілеттіктері мен жұмыс тәртібі осы Шартқа № 1 қосымшаға сәйкес айқындалады.

      4. Комиссияның болатын орны Мәскеу қаласы, Ресей Федерациясы болып табылады.

19-бап Одақ Соты

      1. Одақ Соты Одақтың тұрақты жұмыс істейтін сот органы болып табылады.

      2. Одақ Сотының мәртебесін, құрамын, құзыретін, жұмыс істеу және қалыптастырылу тәртібін осы Шартқа № 2 қосымшаға сәйкес Еуразиялық экономикалық одақтың Сот Статуты айқындайды.

      3. Одақ Сотының болатын орны Минск қаласы, Беларусь Республикасы болып табылады.

IV бөлім
ОДАҚ БЮДЖЕТІ

20-бап Одақ бюджеті

      1. Одақ органдарының қызметін қаржыландыру Еуразиялық экономикалық одақ бюджеті туралы ережеде айқындалған тәртіппен қалыптастырылатын Одақ бюджетінің қаражаты есебінен жүзеге асырылады.

      Кезекті қаржы жылына арналған Одақ бюджеті мүше мемлекеттердің үлестік жарналары есебінен ресейлік рубльмен қалыптастырылады. Мүше мемлекеттердің Одақ бюджетіне үлестік жарналарының мөлшерін (шкаласын) Жоғары кеңес белгілейді.

      Одақ бюджетінің кірістері мен шығыстары теңдестірілген болуға тиіс. Қаржы жылы 1 қаңтарда басталып, 31 желтоқсанда аяқталады.

      2. Одақ бюджетін және Еуразиялық экономикалық одақ бюджеті туралы ережені Жоғары кеңес бекітеді.

      Одақ бюджетіне және Еуразиялық экономикалық одақ бюджеті туралы ережеге өзгерістер енгізуді Жоғары кеңес жүзеге асырады.

21-бап Одақ органдарының қаржы-шаруашылық қызметіне ревизия жүргізу

      Одақ бюджетінің атқарылуын бақылауды жүзеге асыру үшін Одақ органдарының қаржы-шаруашылық қызметіне кем дегенде 2 жылда бір рет ревизия жүргізіледі.

      Кез келген мүше мемлекеттің бастамасы бойынша Одақ органдарының қаржы-шаруашылық қызметінің жекелеген мәселелері бойынша тексеру жүргізілуі мүмкін.

      Одақ органдарының қаржы-шаруашылық қызметіне ревизияны мүше мемлекеттердің мемлекеттік қаржылық бақылау органдарының өкілдерінен тұратын ревизорлар тобы жүзеге асырады.

      Одақ органдарының қаржы-шаруашылық қызметіне жүргізілген ревизиялардың нәтижелері белгіленген тәртіппен Үкіметаралық кеңестің қарауына енгізіледі.

22-бап Сыртқы аудит (бақылау)

      Одақтың бюджетінің қаражатын қалыптастыру, басқару және оған билік ету тиімділігін, Одақтың мүлкі мен басқа да активтерін пайдалану тиімділігін айқындау мақсатында сыртқы аудит (бақылау) жүргізіледі. Сыртқы аудитті (бақылауды) мүше мемлекеттердің жоғары тұрған мемлекеттік қаржылық бақылау органдарының өкілдерінен құралған инспекторлар тобы жүзеге асырады. Сыртқы аудиттің (бақылаудың) стандарттары мен әдіснамасын мүше мемлекеттердің жоғары тұрған мемлекеттік қаржылық бақылау органдары бірлесіп айқындайды.

      Одақтың органдарында жүргізілген сыртқы аудиттің (бақылаудың) нәтижелері белгіленген тәртіппен Жоғары кеңестің қарауына енгізіледі.

ЕКІНШІ БӨЛІК
КЕДЕН ОДАҒЫ
V бөлім
АҚПАРАТТЫҚ ӨЗАРА ІС-ҚИМЫЛ ЖӘНЕ СТАТИСТИКА

23-бап Одақ шеңберіндегі ақпараттық өзара іс-қимыл

      1. Одақтың жұмыс істеуіне қатысы бар барлық салаларда интеграциялық процестерді ақпараттық жағынан қамтамасыз ету мақсатында Одақ шеңберінде ақпараттық-коммуникациялық технологиялар мен трансшекаралық сенім кеңістігін пайдалана отырып, ақпараттық өзара іс-қимылды қамтамасыз етуге бағытталған іс-шаралар әзірленіп, іске асырылады.

      2. Одақ шеңберіндегі ортақ процестерді іске асыру кезінде ақпараттық өзара іс-қимыл уәкілетті органдардың аумақтық жағынан бөлінген мемлекеттік ақпараттық ресурстары мен ақпараттық жүйелерінің, сондай-ақ Комиссияның ақпараттық ресурстары мен ақпараттық жүйелерінің интеграциясын қамтамасыз ететін, Одақтың интеграцияланған ақпараттық жүйесін пайдалана отырып, жүзеге асырылады.

      3. Мемлекеттік ақпараттық ресурстар мен ақпараттық жүйелердің тиімді өзара іс-қимылын және олардың үйлестірілуін қамтамасыз ету үшін мүше мемлекеттер ақпараттандыру және ақпараттық технологиялар саласында келісілген саясат жүргізеді.

      4. Бағдарламалық-техникалық құралдар мен ақпараттық технологияларды пайдалану кезінде мүше мемлекеттер өзара іс-қимыл процесінде пайдаланылатын немесе алынған зияткерлік меншікті қорғауды қамтамасыз етеді.

      5. Ақпараттық өзара іс-қимылдың және Одақ шеңберінде оны жүзеге асыруды үйлестірудің негізін қалайтын қағидаттары, сондай-ақ интеграцияланған ақпараттық жүйені құру және дамыту тәртібі осы Шартқа № 3 қосымшаға сәйкес айқындалады.

24-бап Одақтың ресми статистикалық ақпараты

      1. Одақтың тиімді жұмыс істеуі және дамуы мақсаттарында

      Одақтың ресми статистикалық ақпараты қалыптастырылады.

      2. Одақтың ресми статистикалық ақпаратын қалыптастыру:

      1) кәсіби тәуелсіздік;

      2) ғылыми негізділік және салыстырымдылық;

      3) толықтық және анықтық;

      4) өзектілік және уақтылылық;

      5) ашықтық және жалпыға бірдей қолжетімділік;

      6) шығындардың тиімділігі;

      7) статистикалық құпиялылық қағидаттарына сәйкес жүзеге асырылады.

      3. Одақтың ресми статистикалық ақпаратын қалыптастыру және тарату тәртібі осы Шартқа № 4 қосымшаға сәйкес айқындалады.

VI бөлім
КЕДЕН ОДАҒЫНЫҢ ЖҰМЫС ІСТЕУІ

25-бап Кеден одағының жұмыс істеу қағидаттары

      1. Мүше мемлекеттердің кеден одағы шеңберінде:

      1) тауарлардың ішкі нарығы жұмыс істейді;

      2) Еуразиялық экономикалық одақтың Бірыңғай кедендік тарифі және үшінші тараптармен тауарлардың сыртқы саудасын реттеудің өзге де бірыңғай шаралары қолданылады;

      3) үшінші тараптармен қатынастарда тауарлар саудасының бірыңғай режимі қолданылады;

      4) бірыңғай кедендік реттеу жүзеге асырылады;

      5) осы Шартта көзделген жағдайларды қоспағанда, мүше мемлекеттердің аумақтары арасында тауарларды кедендік декларациялау және мемлекеттік бақылау (көліктік, санитариялық-эпидемиологиялық, ветеринариялық, карантиндік фитосанитариялық) қолданбастан, еркін өткізу жүзеге асырылады.

      2. Осы Шарттың мақсаттары үшін мыналарды білдіретін ұғымдар пайдаланылады:

      "кедендік әкелу бажы" - тауарларды Одақтың кедендік аумағына әкелуге байланысты мүше мемлекеттердің кеден органдары алатын міндетті төлем;

      "Еуразиялық экономикалық одақтың Сыртқы экономикалық қызметінің бірыңғай тауар номенклатурасы" (ЕАЭО СЭҚ ТН) - Дүниежүзілік кеден ұйымының Тауарлары сипаттамасы мен кодталуының үйлестірілген жүйесіне және Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығының Сыртқы экономикалық қызметінің бірыңғай тауар номенклатурасына негізделген Сыртқы экономикалық қызметтің тауар номенклатурасы;

      "Еуразиялық экономикалық одақтың бірыңғай кедендік тарифі" (ЕАЭО БКТ) - Еуразиялық экономикалық одақтың сыртқы экономикалық қызметінің бірыңғай Тауар номенклатурасына сәйкес жүйеленген, үшінші елдерден Одақтың кедендік аумағына әкелінетін (әкелінген) тауарларға қолданылатын кедендік баждар мөлшерлемелерінің жиынтығы;

      "тарифтік преференция" - Одақпен бірге еркін сауда аймағын құратын елдерден шығарылатын тауарларға қатысты кедендік әкелу баждарын төлеуден босату немесе кедендік әкелу баждарының мөлшерлемелерін азайту не дамушы елдерден - Одақтың бірыңғай тарифтік преференциялары жүйесін пайдаланушылардан және (немесе) неғұрлым төмен дамыған елдерден - Одақтың бірыңғай тарифтік преференциялары жүйесін пайдаланушылардан шығарылатын тауарларға қатысты кедендік әкелу баждарының мөлшерлемелерін азайту.

      Ескерту. 25-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

26-бап Кедендік әкелу баждарын (баламалы қолданылатын өзге де баждарды, салықтар мен алымдарды) есепке жатқызу және бөлу

      Төленген (алынған) кедендік әкелу баждары мүше мемлекеттер бюджеттері арасында есепке жатқызылуға және бөлінуге жатады.

      Кедендік әкелу баждарының сомасын есепке жатқызу және бөлу, оларды мүше мемлекеттер бюджеттерінің кірісіне аудару осы Шартқа № 5 қосымшаға сәйкес тәртіппен жүзеге асырылады.

27-бап Еркін (арнайы, ерекше) экономикалық аймақтар мен еркін қоймаларды құру және олардың жұмыс істеуі

      Мүше мемлекеттердің әлеуметтік-экономикалық дамуына жәрдемдесу, инвестициялар тарту, жаңа технологияларға негізделген өндірістер құру және оларды дамыту, көлік инфрақұрылымын, туризмді және санаториялық-курорттық саланы дамыту мақсаттарында, сондай-ақ өзге де мақсаттарда мүше мемлекеттердің аумақтарында еркін (арнайы, ерекше) экономикалық аймақтар мен еркін қоймалар құрылып, жұмыс істейді.

      Еркін (арнайы, ерекше) экономикалық аймақтар мен еркін қоймаларды құру және олардың жұмыс істеу жағдайлары Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттармен айқындалады.

28-бап Ішкі нарық

      1. Одақ осы Шарттың ережелеріне сәйкес ішкі нарықтың жұмыс істеуін қамтамасыз ету жөнінде шаралар қолданады.

      2. Ішкі нарық экономикалық кеңістікті қамтиды, онда осы Шарттың ережелеріне сәйкес тауарлардың, тұлғалардың, көрсетілетін қызметтер мен капиталдың еркін қозғалысы қамтамасыз етіледі.

      3. Өзара тауарлар саудасындағы ішкі нарықтың жұмыс істеуі шеңберінде мүше мемлекеттер, осы Шартта көзделген жағдайларды қоспағанда, кедендік әкелу және әкету баждарын (баламалы қолданылатын өзге де баждарды, салықтар мен алымдарды), тарифтік емес реттеу шараларын, арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларын қолданбайды.

29-бап Тауарлардың ішкі нарығының жұмыс істеу тәртібінен ерекшеліктер

      1. Мүше мемлекеттер өзара тауарлар саудасында шектеулер қолдануға (мұндай шаралар ақталмаған кемсітушілік құралы немесе сауданы жасырын шектеу болып табылмайтын жағдайларда), егер мұндай шектеулер:

      1) адамның өмірі мен денсаулығын сақтау;

      2) қоғамдық моральды және құқықтық тәртіпті қорғау;

      3) қоршаған ортаны қорғау;

      4) жануарлар мен өсімдіктерді қорғау;

      41) мәдени құндылықтарды қорғау;

      5) халықаралық міндеттемелерді орындау;

      6) елдің қорғанысын және мүше мемлекеттің қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін қажет болған жағдайда, құқылы.

      2. Осы баптың 1-тармағында көрсетілген негіздер бойынша ішкі нарықта осы Шарттың XI бөлімінде айқындалған тәртіппен санитариялық, ветеринариялық-санитариялық және карантиндік фитосанитариялық шаралар да енгізілуі мүмкін.

      3. Осы баптың 1-тармағында көрсетілген негіздер бойынша тауарлардың жекелеген санаттарының айналымы шектелуі мүмкін.

      Одақтың кедендік аумағында мұндай тауарлардың қозғалысы немесе айналымы тәртібі осы Шартқа, Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға сәйкес айқындалады.

      4. Мүше мемлекет осы баптың 1-тармағында көрсетілген негіздер бойынша тауарлармен өзара саудада шектеулер енгізген және олардың күшін жойған кезде Комиссияны және басқа да мүше мемлекеттерді Комиссия бекітетін тәртіппен жазбаша нысанда хабардар етеді.

      Ескерту. 29-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

291-бап Одақтың кедендік шекарасындағы мемлекеттік бақылау (қадағалау)

      1. Одақтың кедендік шекарасын кесіп өткен кезде мүше мемлекеттердің мемлекеттік шекаралары арқылы өткізу пункттерінде және (немесе) мүше мемлекеттердің заңнамасында айқындалатын өзге де жерлерде адамдарға, тауарлар мен көлік құралдарына қатысты осы Шартқа, Одақ құқығына кіретін өзге де халықаралық шарттар мен актілерге және (немесе) мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес бақылау (қадағалау) (кедендік, көліктік, санитариялық-эпидемиологиялық, ветеринариялық, карантиндік фитосанитариялық, радиациялық және мемлекеттік бақылаудың (қадағалаудың) өзге де түрлері) жүзеге асырылады.

      2. Комиссияның актілерінде мүше мемлекеттердің мемлекеттік шекаралары арқылы өткізу пункттерінде және (немесе) мүше мемлекеттердің заңнамасында айқындалатын өзге де орындарда осы Шартқа, Одақ құқығына кіретін өзге де халықаралық шарттар мен актілерге сәйкес жүзеге асырылатын кедендік, көліктік (автомобильдік), санитариялық-эпидемиологиялық, ветеринариялық, карантиндік фитосанитариялық, радиациялық бақылауды ұйымдастыру үшін қажетті ғимараттарды, құрылысжайларды, үй-жайларды, ашық алаңдарды жабдықтауға және материалдық-техникалық жарақтандыруға қойылатын үлгілік талаптар белгіленуі мүмкін.

      Ескерту. VI-бөлім 291-баппен толықтырылды – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

VII бөлім
ДӘРІЛІК ЗАТТАР МЕН МЕДИЦИНАЛЫҚ БҰЙЫМДАРДЫҢ АЙНАЛЫМЫН РЕТТЕУ

30-бап Дәрілік заттардың ортақ нарығын қалыптастыру

      1. Мүше мемлекеттер Одақ шеңберінде тиісті фармацевтикалық практика стандарттарына сәйкес келетін дәрілік заттардың ортақ нарығын құрады, ол мынадай:

      1) дәрілік заттар айналымы саласында мүше мемлекеттер заңнамасының талаптарын үйлестіру және біріздендіру;

      2) Одақтың аумағында айналымда болатын дәрілік заттардың сапасына, тиімділігі мен қауіпсіздігіне қойылатын міндетті талаптардың бірлігін қамтамасыз ету;

      3) дәрілік заттардың айналымы саласында бірыңғай қағидаларды қабылдау;

      4) дәрілік заттардың сапасын, тиімділігі мен қауіпсіздігін бағалау кезінде бірдей немесе салыстырымды зерттеу және бақылау әдістерін әзірлеу және қолдану;

      5) дәрілік заттардың айналымы саласындағы бақылау (қадағалау) саласында мүше мемлекеттердің заңнамасын үйлестіру;

      6) мүше мемлекеттердің тиісті уәкілетті органдарының дәрілік заттардың айналымы саласында рұқсат беру және бақылау-қадағалау функцияларын іске асыруы қағидаттарына негізделеді.

      2. Одақ шеңберінде дәрілік заттардың ортақ нарығының жұмыс істеуі осы Шарттың 100-бабының ережелері ескеріле отырып, Одақ шеңберіндегі халықаралық шартқа сәйкес жүзеге асырылады.

31-бап Медициналық бұйымдардың (медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың) ортақ нарығын қалыптастыру

      1. Мүше мемлекеттер Одақ шеңберінде медициналық бұйымдардың (медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың) ортақ нарығын құрады, ол мынадай:

      1) медициналық бұйымдардың (медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың) айналымы саласында мүше мемлекеттер заңнамасының талаптарын үйлестіру;

      2) Одақтың аумағында айналымда болатын медициналық бұйымдардың (медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың) тиімділігі мен қауіпсіздігіне қойылатын міндетті талаптардың бірлігін қамтамасыз ету;

      3) медициналық бұйымдардың (медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың) айналымы саласында бірыңғай қағидаларды қабылдау;

      4) медициналық бұйымдардың (медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың) сапасын қамтамасыз ету жүйесін құруға бірыңғай тәсілдерді айқындау;

      5) медициналық бұйымдардың (медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың) айналымы саласындағы бақылау (қадағалау) саласында мүше мемлекеттердің заңнамасын үйлестіру қағидаттарына негізделеді.

      2. Одақ шеңберінде медициналық бұйымдардың (медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың) ортақ нарығының жұмыс істеуі осы Шарттың 100-бабының ережелері ескеріле отырып, Одақ шеңберіндегі халықаралық шартқа сәйкес жүзеге асырылады.

VIII бөлім
КЕДЕНДІК РЕТТЕУ

32-бап Одақтағы кедендік реттеу

      Одақта Еуразиялық экономикалық одақтың Кеден кодексіне сәйкес және Одақтың құқығын құрайтын, кедендік құқық қатынастарын реттейтін халықаралық шарттарға және актілерге сәйкес, сондай-ақ осы Шарттың ережелеріне сәйкес бірыңғай кедендік реттеу жүзеге асырылады.

IX бөлім
СЫРТҚЫ САУДА САЯСАТЫ
1. Сыртқы сауда саясаты туралы жалпы ережелер

33-бап Одақтың сыртқы сауда саясатының мақсаттары мен қағидаттары

      1. Одақтың сыртқы сауда саясаты мүше мемлекеттердің орнықты экономикалық дамуына, экономикаларды әртараптандыруға, инновациялық дамуға, сауда мен инвестициялардың көлемін арттыруға және құрылымын жақсартуға, интеграциялық процестерді жеделдетуге, сондай-ақ Одақты жаһандық экономика шеңберінде тиімді және бәсекеге қабілетті ұйым ретінде одан әрі дамытуға жәрдемдесуге бағытталады.

      2. Одақтың сыртқы сауда саясатын жүзеге асырудың негізгі қағидаттары:

      мүше мемлекеттердің сыртқы сауда қызметіне қатысушылары үшін Одақтың мақсаттарына тиімділікпен қол жеткізуді қамтамасыз етуге қажеттіден гөрі оншалықты ауыртпалықты болып табылмайтын Одақтың сыртқы сауда саясатын жүзеге асыру шаралары мен тетіктерін қолдану;

      Одақтың сыртқы сауда саясатын жүзеге асыру шаралары мен тетіктерін әзірлеудегі, қабылдау мен қолданудағы жариялылық;

      Одақтың сыртқы сауда саясатын жүзеге асыру шаралары мен тетіктерін қолданудың негізділігі және объективтілігі;

      мүше мемлекеттердің сыртқы сауда қызметіне қатысушыларының құқықтары мен заңды мүдделерін, сондай-ақ тауарлар мен көрсетілетін қызметтерді шығарушылар мен тұтынушылардың құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау;

      сыртқы сауда қызметіне қатысушылардың құқықтарын сақтау болып табылады.

      3. Сыртқы сауда саясаты Одақтың өз бетінше не Одақтың органдары мүше мемлекеттер үшін міндетті шешімдер қабылдайтын салаларда мүше мемлекеттермен бірлесіп, үшінші тараппен халықаралық шарттар жасасу, халықаралық ұйымдарға қатысу не сыртқы сауда саясатының шаралары мен тетіктерін дербес қолдануы арқылы іске асырылады.

      Одақ өзі жасасатын халықаралық шарттар бойынша міндеттемелердің орындалуы үшін жауаптылықта болады және осы шарттар бойынша өз құқықтарын іске асырады.

34-бап Барынша қолайлылық режимі

      Барынша қолайлылық режимін қолдану Одақтың үшінші тараппен халықаралық шарттарында, сондай-ақ мүше мемлекеттердің үшінші тараппен халықаралық шарттарында көзделген жағдайларда және шарттарда, тауарлардың сыртқы саудасына қатысты 1994 жылғы Тарифтер мен сауда бойынша бас келісімнің (ТСБК 1994) ұғымындағы барынша қолайлылық режимі қолданылады.

35-бап Еркін сауда режимі

      Үшінші тараппен саудада ТСБК 1994 ұғымындағы тауарлардың еркін саудасы режимі Одақтың осындай үшінші тараппен халықаралық шарты негізінде, осы Шарттың 102-бабының ережелері ескеріле отырып белгіленеді.

      Одақтың үшінші тараппен еркін сауда режимін белгілейтін халықаралық шарты сыртқы сауда қызметімен байланысты өзге де ережелерді қамтуы мүмкін.

36-бап Дамушы елдерден және (немесе) неғұрлым төмен дамыған елдерден шығарылатын тауарларға қатысты тарифтік преференциялар

      1. Осы Шартқа сәйкес Одақ дамушы және неғұрлым төмен дамыған елдердің экономикалық дамуына жәрдемдесу мақсатында дамушы елдерден - Одақтың бірыңғай тарифтік преференциялары жүйесін пайдаланушылардан және (немесе) неғұрлым төмен дамыған елдерден - Одақтың бірыңғай тарифтік преференциялары жүйесін пайдаланушылардан шығарылатын тауарларға қатысты тарифтік преференциялар бере алады.

      2. Одақтың кедендік аумағына әкелінетін, дамушы елдерден - Одақтың бірыңғай тарифтік преференциялары жүйесін пайдаланушылардан шығарылатын преференциялы тауарларға қатысты Еуразиялық экономикалық одақтың Бірыңғай кедендік тарифі кедендік әкелу баждары мөлшерлемелерінің 75 пайызы мөлшерінде кедендік әкелу баждарының мөлшерлемелері қолданылады.

      3. Одақтың кедендік аумағына әкелінетін, неғұрлым төмен дамыған елдерден - Одақтың бірыңғай тарифтік преференциялары жүйесін пайдаланушылардан шығарылатын преференциялы тауарларға қатысты Еуразиялық экономикалық одақтың Бірыңғай кедендік тарифі кедендік әкелу баждарының нөлдік мөлшерлемелері қолданылады.

37-бап Тауарлардың шығарылуын айқындау қағидалары

      1. Одақтың кедендік аумағында Одақтың кедендік аумағына әкелінетін тауарлардың шығарылуын айқындаудың бірыңғай қағидалары қолданылады.

      2. Кедендік-тарифтік реттеу шараларын қолдану (тарифтік преференциялар беру мақсаттарын қоспағанда), тарифтік емес реттеу және ішкі нарықты қорғау шараларын қолдану, тауарлардың шығарылу таңбалануына қойылатын талаптарды белгілеу, мемлекеттік (муниципалдық) сатып алуларды жүзеге асыру, тауарлардың сыртқы саудасы статистикасын жүргізу мақсаттары үшін Комиссия белгілейтін, Одақтың кедендік аумағына әкелінетін тауарлардың шығарылуын айқындау қағидалары (тауарлардың шығарылуын айқындаудың преференциялы емес қағидалары) қолданылады.

      3. Дамушы елдерден немесе неғұрлым төмен дамыған елдерден - Одақтың бірыңғай тарифтік преференциялары жүйесін пайдаланушылардан Одақтың кедендік аумағына әкелінетін тауарларға қатысты тарифтік преференциялар беру мақсаттары үшін Комиссия белгілейтін, дамушы елдерден және неғұрлым төмен дамыған елдерден тауарлардың шығарылуын айқындау қағидалары қолданылады.

      4. Өздерінің Одақпен сауда-экономикалық қатынастарында еркін сауда режимі қолданылатын мемлекеттерден Одақтың кедендік аумағына әкелінетін тауарларға қатысты тарифтік преференциялар беру мақсаттары үшін Одақтың үшінші тараппен еркін сауда режимін қолдануды көздейтін тиісті халықаралық шартында белгіленген тауарлардың шығарылуын айқындау қағидалары қолданылады.

      5. Егер Одақтың үшінші тараппен еркін сауда режимін қолдануды көздейтін халықаралық шартында тауарлардың шығарылуын айқындау қағидалары белгіленбеген немесе олар мұндай шарт күшіне енген кезге дейін қабылданбаған жағдайда, осы елден шығарылған, Одақтың кедендік аумағына әкелінетін тауарларға қатысты тауарлардың шығарылуын айқындаудың тиісті қағидалары қабылданған кезге дейін осы баптың 2-тармағында көзделген тауарлардың шығарылуын айқындау қағидалары қолданылады.

      6. Тауарлардың шығарылуын айқындау (растау) саласында үшінші тараптың бірнеше бұзушылық жасау фактілері болған кезде Комиссия мүше мемлекеттердің кеден қызметтерінің нақты елден әкелінетін тауарлардың шығарылуын айқындаудың (растаудың) дұрыстығына мониторинг жүргізуі туралы шешім қабылдауы мүмкін. Тауарлардың шығарылуын айқындау (растау) саласында үшінші тараптың жүйелі түрде бұзушылықтар жасауы анықталған жағдайда, Комиссия мүше мемлекеттер кеден қызметтерінің тауарлардың шығарылуын растайтын құжаттарды қабылдауын тоқтата тұруы туралы шешім қабылдай алады. Осы тармақтың ережелері әкелінетін тауарлардың шығарылуын бақылауға және оның нәтижелері бойынша шаралар қабылдауға қатысты мүше мемлекеттердің өкілеттіктерін шектемейді.

38-бап Көрсетілетін қызметтермен сыртқы сауда

      Мүше мемлекеттер үшінші тараптармен көрсетілетін қызметтер саудасы саласын үйлестіруді жүзеге асырады.

      Үйлестіруді жүзеге асыру Одақтың осы саладағы ұлттықтан жоғары құзыреті барын білдірмейді.

39-бап Үшінші тараптармен саудадағы шектеу шараларын жою

      Комиссия үшінші тараптардың нарығына қол жеткізу кезінде жәрдем көрсетеді, үшінші тараптың мүше мемлекеттерге қатысты шектеу шараларына мониторинг жүргізеді және үшінші тарап Одаққа қатысты қандай да бір шара қолданған немесе Одақ пен үшінші тараптың арасында сауда дауы туындаған жағдайда, мүше мемлекеттермен бірлесіп тиісті үшінші тараппен консультациялар жүргізеді.

40-бап Үшінші тарапқа қатысты жауап шаралары

      1. Егер Одақтың үшінші тараппен және (немесе) мүше мемлекеттердің үшінші тараптармен халықаралық шартына сәйкес жауап шараларын қолдану мүмкіндігі көзделген жағдайда, Комиссия Одақтың кедендік аумағында жауап шараларын енгізу, оның ішінде кедендік әкелу баждары мөлшерлемелерінің деңгейін арттыру, сандық шектеулер енгізу, преференциялар беруді уақытша тоқтата тұру немесе Комиссияның құзыреті шеңберінде тиісті мемлекетпен сыртқы сауда нәтижелеріне әсер ететін өзге де шараларды қабылдау арқылы енгізу туралы шешім қабылдайды.

      2. Мүше мемлекеттердің үшінші тараптармен 2015 жылғы 1 қаңтарға дейін жасасылған халықаралық шарттарында көзделген жағдайларда, мүше мемлекеттер жауап шаралары ретінде Еуразиялық экономикалық одақтың Бірыңғай кедендік тарифімен салыстырғанда кедендік әкелу баждарының жоғарылатылған мөлшерлемелерін біржақты тәртіппен қолдануға, сондай-ақ мұндай жауап шараларын әкімшілендіру тетіктері осы Шарттың ережелерін бұзбау шартымен тарифтік преференциялар беруді біржақты тәртіппен тоқтата тұруға құқылы.

41-бап Экспортты дамыту жөніндегі шаралар

      Одақ халықаралық шарттарға, Дүниежүзілік сауда ұйымының нормалары мен қағидаларына сәйкес мүше мемлекеттер тауарларының үшінші тараптар нарығына экспортын дамыту жөніндегі бірлескен шараларды қолдана алады.

      Бірлескен шаралар, атап айтқанда, экспортты сақтандыру мен кредиттеуді, халықаралық лизингті, "Еуразиялық экономикалық одақтың тауары" деген ұғымды ілгерілетуді және Одақ тауарларын бірыңғай таңбалауды енгізуді, шетелдегі көрмелік-жәрмеңкелік және экспозициялық қызметті, жарнамалық және имидждік шараларды қамтиды.

2. Кедендік-тарифтік реттеу және тарифтік емес реттеу

42-бап Еуразиялық экономикалық одақтың Бірыңғай кедендік тарифі

      1. Одақтың кедендік аумағында Комиссия бекіткен және Одақтың сауда саясатының құралдары болып табылатын Еуразиялық экономикалық одақтың сыртқы экономикалық қызметінің бірыңғай Тауар номенклатурасы және Еуразиялық экономикалық одақтың Бірыңғай кедендік тарифі қолданылады.

      2. Еуразиялық экономикалық одақтың Бірыңғай кедендік тарифін қолданудың негізгі мақсаттары:

      1) Одақтың дүниежүзілік экономикаға тиімді интеграциялануы үшін жағдайларды қамтамасыз ету;

      2) Одақтың кедендік аумағына тауарлар әкелудің тауарлық құрылымын ұтымды ету;

      3) Одақтың кедендік аумағында тауарлар әкету мен әкетудің ұтымды арақатынасын сақтау;

      4) Одақта тауарлар шығару және тұтыну құрылымындағы прогрессивті өзгерістер үшін жағдай жасау;

      5) Одақ экономикасының салаларын қолдау болып табылады.

      3. Еуразиялық экономикалық одақтың Бірыңғай кедендік тарифінде кедендік әкелу баждары мөлшерлемелерінің мынадай:

      1) салық салынатын тауарларға кеден құнының пайыздарында белгіленетін адвалорлық;

      2) салық салынатын тауарлардың зат түріндегі физикалық сипаттамасына (саны, массасы, көлемі немесе өзге де сипаттамалары) қарай белгіленетін өзіндік ерекшелікті;

      3) осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көрсетілген екі түрді ұштастыратын құрамдастырылған түрлері қолданылады.

      4. Еуразиялық экономикалық одақтың Бірыңғай кедендік тарифінің кедендік әкелу баждарының мөлшерлемелері біртұтас болып табылады және тауарларды Одақтың кедендік шекарасы арқылы өткізетін тұлғаларға, тауарлардың шығарылған жеріне (оның ішінде тауарлардың шығарылған жері белгісіз болған не расталмаған деп есептелген жағдайларда), мәмілелердің түрлеріне және өзге де мән-жайларға қарай өзгертілуге жатпайды.

      Еуразиялық экономикалық одақтың Бірыңғай кедендік тарифінін кедендік әкелу баждарының мөлшерлемелері осы Шарттың 35, 36 және 40-баптарының, осы баптың 6-тармағының және 43-бабының, Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттардың және Одақтың үшінші тараппен халықаралық шарттарының ережелері ескеріле отырып қолданылады.

      Осы тармақтың ережелері, оның ішінде, егер тауарлармен сыртқы саудаға қатысты осы Шарттың 34-бабында көзделген неғұрлым қолайлы жағдай жасау режимі қолданылмаған жағдайда қолданылады.

      5. Одақтың кедендік аумағына тауарлар әкелуді жедел реттеу үшін қажет кезінде маусымдық кедендік баждар белгіленуі мүмкін, олардың қолданыс мерзімі жылына 6 айдан аспайды және олар Еуразиялық экономикалық одақтың Бірыңғай кедендік тарифінде көзделген кедендік әкелу баждарының орнына қолданылады.

      6. Одаққа қосылған мемлекет, мұндай мемлекеттің Одаққа қосылуы туралы халықаралық шарт негізінде Комиссия бекіткен тауарлар мен мөлшерлемелер тізбесіне сәйкес Еуразиялық экономикалық одақтың Бірыңғай кедендік тарифі баждарының мөлшерлемелерінен ерекшеленетін кедендік әкелу баждарының мөлшерлемелерін қолдануға құқылы.

      Одаққа қосылған мемлекет өздеріне қатысты Еуразиялық экономикалық одақтың Бірыңғай кедендік тарифі баждарының мөлшерлемелерімен салыстырғанда кедендік әкелу баждарының неғұрлым төмен мөлшерлемелері қолданылатын тауарлардың өз аумағының шегінде ғана пайдаланылуын қамтамасыз етуге және мұндай тауарларды Еуразиялық экономикалық одақтың Бірыңғай кедендік тарифі баждарының мөлшерлемелері бойынша есептелген кедендік әкелу баждарының сомасы мен тауарларды әкелу кезінде төленген кедендік әкелу баждары сомасының айырмасы мөлшерінде кедендік әкелу баждарын төлеместен, басқа мүше мемлекеттердің аумақтарына әкетуге жол бермеу жөнінде шаралар қолдануға міндетті.

      Ескерту. 42-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.02.2021 № 6-VII Заңымен.

43-бап Тарифтік жеңілдіктер

      1. Одақтың кедендік аумағына әкелінетін (әкелінген) тауарларға қатысты кедендік әкелу баждарын төлеуден босату немесе кедендік әкелу баждарының мөлшерлемелерін азайту түрінде тарифтік жеңілдіктер қолданылуы мүмкін.

      2. Тарифтік жеңілдіктер дара сипатта болмайды және тауарлардың шығарылған еліне қарамастан қолданылады.

      3. Тарифтік жеңілдіктерді беру осы Шартқа № 6 қосымшаға сәйкес жүзеге асырылады.

44-бап Тарифтік квоталар

      1. Егер ұқсас тауарлар Одақтың кедендік аумағында шығарылса (өндірілсе, өсірілсе), үшінші елдерден шығарылатын және Одақтың кедендік аумағына әкелінетін ауыл шаруашылық тауарларының жекелеген түрлеріне қатысты тарифтік квоталарды белгілеуге жол беріледі.

      2. Осы баптың 1-тармағында көрсетілген, Одақтың кедендік аумағына тарифтік квотаның белгіленген көлемі шегінде әкелінетін тауарларға Еуразиялық экономикалық одақтың Бірыңғай кедендік тарифінің кедендік әкелу баждарының тиісті мөлшерлемелері қолданылады.

      3. Үшінші елдерден шығарылатын және Одақтың кедендік аумағына әкелінетін ауыл шаруашылық тауарларының жекелеген түрлеріне қатысты тарифтік квоталарды белгілеу және тарифтік квоталардың көлемдерін бөлу осы Шартқа № 6 қосымшада көзделген тәртіппен жүзеге асырылады.

45-бап Комиссияның кедендік-тарифтік реттеу мәселелері жөніндегі өкілеттіктері

      1. Комиссия:

      Еуразиялық экономикалық одақтың сыртқы экономикалық қызметінің бірыңғай Тауарлық номенклатурасы мен Еуразиялық экономикалық одақтың Бірыңғай кедендік тарифін жүргізуді жүзеге асырады;

      маусымдық баждарды қоса алғанда, кедендік әкелу баждарының мөлшерлемелерін белгілейді;

      тарифтік жеңілдіктерді беру жағдайлары мен шарттарын белгілейді;

      тарифтік жеңілдіктерді қолдану тәртібін айқындайды;

      Одақтың бірыңғай тарифтік преференциялары жүйесін қолданудың шарттары мен тәртібін айқындайды, оның ішінде:

      дамушы елдердің - Одақтың бірыңғай тарифтік преференциялары жүйесін пайдаланушылардың тізбесін;

      неғұрлым төмен дамыған елдердің - Одақтың бірыңғай тарифтік преференциялары жүйесін пайдаланушылардың тізбесін;

      Одақтың аумағына әкелу кезінде тарифтік преференциялар берілетін, дамушы елдерден немесе неғұрлым төмен дамыған елдерден шығарылатын тауарлардың тізбесін бекітеді;

      тарифтік квоталарды белгілейді, мүше мемлекеттер арасында тарифтік квота көлемін бөледі, сыртқы сауда қызметіне қатысушылардың арасында тарифтік квота көлемін бөлу әдістері мен тәртібін айқындайды, ал қажет болған кезде үшінші елдер арасында тарифтік квота көлемін бөледі не оған сәйкес мүше мемлекеттер сыртқы сауда қызметіне қатысушылар арасында тарифтік квота көлемін бөлудің әдісі мен тәртібін айқындайтын актіні қабылдайды, ал қажет болған кезде үшінші елдер арасында тарифтік квота көлемін бөледі.

      2. Өздеріне қатысты кедендік әкелу бажының мөлшерлемелерін өзгерту туралы шешімді Комиссия Кеңесі қабылдайтын зәру тауарлардың тізбесін Жоғары кеңес бекітеді.

46-бап Тарифтік емес реттеу шаралары

      1. Одақ үшінші елдермен саудада тарифтік емес реттеудің мынадай бірыңғай шараларын қолданады:

      1) тауарларды әкелуге және (немесе) әкетуге тыйым салу;

      2) тауарларды әкелуге және (немесе) әкетуге сандық шектеулер қою;

      3) тауарлардың экспортына және (немесе) импортына айрықша құқық;

      4) тауарлардың экспортын және (немесе) импортын автоматты түрде лицензиялау (бақылау);

      5) тауарларды әкелуге және (немесе) әкетуге рұқсат ету тәртібі.

      2. Тарифтік емес реттеу шаралары осы Шартқа № 7 қосымшаға сәйкес тәртіппен жариялылық және кемсітпеушілік қағидаттарының негізінде енгізіледі және қолданылады.

47-бап Тарифтік емес реттеу шараларын біржақты тәртіппен енгізу

      Мүше мемлекеттер үшінші елдермен саудада осы Шартқа № 7 қосымшада көзделген тәртіппен тарифтік емес реттеу шараларын біржақты тәртіппен енгізуі және қолдануы мүмкін.

3. Ішкі нарықты қорғау шаралары

48-бап Ішкі нарықты қорғау шараларын енгізу туралы жалпы ережелер

      1. Одақта тауар өндірушілердің экономикалық мүдделерін қорғау үшін үшінші елдерден шығарылатын және Одақтың кедендік аумағына әкелінетін тауарларға қатысты арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шаралары түрінде, сондай-ақ осы Шарттың 50-бабында көзделген жағдайларда өзге де шаралар түрінде ішкі нарықты қорғау шаралары енгізілуі мүмкін.

      2. Арнайы қорғау, демпингке қарсы немесе өтемақы шараларын қолдану туралы, арнайы қорғау, демпингке қарсы немесе өтемақы шараларын өзгерту туралы не олардың күшін жою туралы не шараны қолданбау туралы шешімді Комиссия қабылдайды.

      3. Арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларын қолдану осы Шартқа № 8 қосымшаға сәйкес шарттарда және тәртіппен жүзеге асырылады.

      4. Комиссия тергеп-тексеру жүргізуге жауапты ретінде айқындаған орган (бұдан әрі - тергеп-тексеру жүргізуші орган) осы Шартқа № 8 қосымшаға сәйкес жүргізетін тергеп-тексеру тауардың импорты кезінде арнайы қорғау, демпингке қарсы немесе өтемақы шараларын қолданудың алдында жүргізіледі.

      5. Арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы баждарын есепке жатқызу және бөлу осы Шартқа № 8 қосымшаға сәйкес жүзеге асырылады.

49-бап Арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларын қолдану қағидаттары

      1. Арнайы қорғау шарасы тауарға, егер тергеп-тексеру жүргізуші орган жүргізген тергеп-тексерудің нәтижелері бойынша осы тауардың Одақтың кедендік аумағына импорты мүше мемлекеттердің экономикасы салаларына елеулі залал келтіретіндей немесе осындай залал келтіру қаупін төндіретіндей үдемелі мөлшерде (мүше мемлекеттерде осыған ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауарды өндірудің жалпы көлеміне абсолютті немесе салыстырмалы көрсеткіштерде) және жағдайларда жүзеге асырылып жатқаны анықталған жағдайда қолданылуы мүмкін.

      2. Демпингке қарсы шара демпингтік импорт нысанасы болып табылатын тауарға, егер тергеп-тексеру жүргізуші орган жүргізген тергеп-тексерудің нәтижелері бойынша осындай тауардың Одақтың кедендік аумағына импорты мүше мемлекеттердің экономикасы саласына материалдық залал келтіріп отырғаны, осындай залал келтіру қаупін төндіретіні немесе мүше мемлекеттердің экономикасы саласын құруды елеулі түрде баяулататыны анықталған жағдайда қолданылуы мүмкін.

      3. Өтемақы шарасы өндірілуі, экспортталуы немесе тасымалдануы кезінде экспорттаушы үшінші елдің өзіндік ерекшелікті субсидиясы пайдаланылған, импортталған тауарға, егер тергеп-тексеру жүргізуші орган жүргізген тергеп-тексерудің нәтижелері бойынша осындай тауардың Одақтың кедендік аумағына импорты мүше мемлекеттердің экономикасы саласына материалдық залал келтіріп отырғаны, осындай залал келтіру қаупін төндіретіні немесе мүше мемлекеттердің экономикасы саласын құруды елеулі түрде баяулататыны анықталған жағдайда қолданылуы мүмкін.

      4. Ішкі нарықты қорғау шараларын қолдану мақсаттарында мүше мемлекеттер экономикасының саласы деп мүше мемлекеттерде осыған ұқсас тауарды (демпингке қарсы немесе өтемақылық тергеп-тексеру мақсаттары үшін) не осыған ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауарды (арнайы қорғау тергеп-тексеруі мақсаттары үшін) өндірушілердің барлығы не, олардың ішінде тиісінше, осыған ұқсас тауардың не осыған ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауардың мүше мемлекеттердегі жалпы өндірілу көлеміндегі үлесі елеулі, бірақ 25 пайыздан кем емес бөлікті өндірушілер түсініледі.

50-бап Ішкі нарықты қорғаудың өзге де шаралары

      Үшінші тарап импортының мүше мемлекеттер өндірушілеріне теріс ықпалын болдырмау мақсатында Одақтың осы үшінші тараппен еркін сауда режимін белгілеу туралы халықаралық шартында арнайы қорғау, демпингке қарсы немесе өтемақы шараларынан ерекшеленетін, оның ішінде ауыл шаруашылық тауарларының импортына қатысты ішкі нарықты қорғау шараларын екіжақты негізде қолдану құқығы көзделуі мүмкін.

      Осындай шараларды қолдану туралы шешімді Комиссия қабылдайды.

X бөлім
ТЕХНИКАЛЫҚ РЕТТЕУ

51-бап Техникалық реттеудің жалпы қағидаттары

      1. Одақ шеңберінде техникалық реттеу мынадай:

      1) өнімге немесе өнім мен өнімге қойылатын талаптарға байланысты жобалау (іздестіруді қоса алғанда), өндіру, құрылыс, монтаждау, ретке келтіру, пайдалану, сақтау, тасымалдау, іске асыру және кәдеге жарату процестеріне қойылатын міндетті талаптарды белгілеу;

      2) Одақ шеңберінде өзіне қатысты міндетті талаптар белгіленетін өнімнің бірыңғай тізбесіне (бұдан әрі - бірыңғай тізбе) енгізілген өнімдерге қойылатын, Одақтың техникалық регламенттеріндегі бірыңғай міндетті талаптарды немесе мүше мемлекеттердің заңнамасындағы ұлттық міндетті талаптарды белгілеу;

      3) мүше мемлекеттерде Одақтың техникалық регламенттерін алып тастауларсыз қолдану және орындау;

      4) Одақ шеңберінде техникалық реттеудің мүше мемлекеттердің экономикалық даму деңгейіне және ғылыми-техникалық даму деңгейіне сәйкестігі;

      5) мүше мемлекеттердің аккредиттеу жөніндегі органдарының, мүше мемлекеттердің сәйкестікті растау жөніндегі органдарының және мүше мемлекеттердің қадағалау (бақылау) жөніндегі органдарының дайындаушылардан, сатушылардан, орындаушылардан және сатып алушылардан, оның ішінде тұтынушылардан тәуелсіздігі;

      6) сәйкестікті міндетті бағалау рәсімдерін жүргізу кезінде зерттеулер (сынақтар) және өлшемдер қағидалары мен әдістерінің бірлігі;

      7) мәмілелердің түрлеріне және (немесе) ерекшеліктеріне қарамастан, Одақтың техникалық регламенттерінің талаптарын қолданудың біртұтастығы;

      8) сәйкестікті бағалауды жүзеге асыру кезінде бәсекелестікті шектеуге жол бермеушілік;

      9) мүше мемлекеттердің заңнамасын үйлестіру негізінде Одақтың техникалық регламенттері талаптарының сақталуын мемлекеттік бақылауды (қадағалауды) жүзеге асыру;

      10) стандарттарды қолданудың еріктілігі;

      11) мемлекетаралық стандарттарды әзірлеу және қолдану;

      12) мемлекетаралық стандарттарды халықаралық және өңірлік стандарттармен үйлестіру;

      13) сәйкестікке міндетті бағалау жүргізу қағидалары мен рәсімдерінің біртұтастығы;

      14) Одақтың техникалық регламенттерінің талаптарын, сәйкестікке бағалау жүргізу қағидалары мен рәсімдерін бұзғаны үшін жауапкершілік белгілеу бөлігінде мүше мемлекеттердің заңнамасын үйлестіруді қамтамасыз ету;

      15) Одақ шеңберінде өлшемдердің біртұтастығын қамтамасыз ету саласында келісілген саясат жүргізу;

      16) кәсіпкерлік қызметті жүргізу үшін артық кедергілерді белгілеуге жол бермеу;

      17) жаңа талаптар мен құжаттарға кезең-кезеңмен өту мақсатында өтпелі ережелер белгілеу қағидаттарына сәйкес жүзеге асырылады.

      2. Осы бөлімнің ережелері санитариялық, ветеринариялық-санитариялық және карантиндік фитосанитариялық шараларды белгілеуге және қабылдауға қолданылмайды.

      3. Одақ шеңберіндегі техникалық реттеудің тәртібі, қағидалары мен рәсімдері осы Шартқа № 9 қосымшаға сәйкес белгіленеді.

      4. Одақ шеңберінде өлшемдердің біртұтастығын қамтамасыз ету саласындағы келісілген саясат осы Шартқа № 10 қосымшаға сәйкес жүргізіледі.

      Ескерту. 51-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

52-бап Одақтың техникалық регламенттері және стандарттар

      1. Одақ шеңберінде адам өмірін және (немесе) денсаулығын, мүлікті, қоршаған ортаны, жануарлардың тіршілігін және (немесе) денсаулығын, өсімдіктерді қорғау, тұтынушыларды шатастыратын әрекеттердің алдын алу мақсатында, сондай-ақ энергетикалық тиімділік пен ресурс үнемдеуді қамтамасыз ету мақсатында Одақтың техникалық регламенттері қабылданады.

      Одақтың техникалық регламенттерін өзге мақсаттарда қабылдауға жол берілмейді.

      Одақтың техникалық регламенттерін әзірлеу, қабылдау, өзгерту және олардың күшін жою тәртібін Комиссия бекітеді.

      Одақтың техникалық регламенттері немесе ұлттық міндетті талаптар Комиссия бекітетін бірыңғай тізбеге енгізілген өнімге қатысты ғана қолданылады.

      Бірыңғай тізбені қалыптастыру және жүргізу тәртібін Комиссия бекітеді.

      Мүше мемлекеттер өз заңнамасында бірыңғай тізбеге енгізілмеген өнімге қатысты міндетті талаптар белгілеуге жол бермейді.

      2. Одақтың техникалық регламенттері Одақ аумағында тікелей қолданылады.

      Одақ қабылдаған техникалық регламенті қолданысқа енгізудің тәртібі және өтпелі ережелер Одақтың техникалық регламентінде және (немесе) Комиссияның актісінде айқындалады.

      3. Одақтың техникалық регламентінің талаптарын орындау және Одақтың техникалық регламентінің талаптарына сәйкестікті бағалау үшін ерікті түрде халықаралық, өңірлік (мемлекетаралық) стандарттар, ал олар болмаған жағдайда (өңірлік (мемлекетаралық) стандарттар қабылданғанға дейін) - мүше мемлекеттердің ұлттық (мемлекеттік) стандарттары қолданылуы мүмкін.

      Ескерту. 52-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.02.2021 № 6-VII Заңымен.

53-бап Өнімнің айналысы және Одақтың техникалық регламенттерінің қолданысы

      1. Одақтың аумағында айналысқа шығарылатын өнім қауіпсіз

      болуға тиіс.

      Өзіне қойылатын талаптар Одақтың техникалық регламенттерінде белгіленбеген өнімнің қауіпсіздігін қамтамасыз ету мен оның айналысының қағидалары мен тәртібі Одақ шеңберіндегі халықаралық шартпен айқындалады.

      2. Өзіне қатысты Одақтың техникалық регламенті (Одақтың техникалық регламенттері) күшіне енген өнім Одақтың техникалық регламентінде (Одақтың техникалық регламенттерінде) белгіленген сәйкестікті бағалаудың қажетті рәсімдерінен өткен жағдайда Одақтың аумағында айналысқа шығарылады.

      Мүше мемлекеттер Одақтың техникалық регламентінің (Одақтың техникалық регламенттерінің) талаптарына сәйкес келетін өнімнің өз аумағындағы айналысын осындай өнімге Одақтың техникалық регламентінде (Одақтың техникалық регламенттерінде) қамтылған талаптарға қатысты қосымша талаптар қоймай және қосымша сәйкестікті бағалау рәсімдерін өткізбей қамтамасыз етеді.

      Осы тармақтың екінші абзацының ережелері санитариялық, ветеринариялық-санитариялық және карантиндік фитосанитариялық шараларды қабылдауға қолданылмайды.

      3. Одақтың техникалық регламенті күшіне енген күннен бастап мүше мемлекеттер аумақтарында мүше мемлекеттердің заңнамасында немесе Комиссияның актілерінде белгіленген, өнімге немесе өнім мен өнімге қойылатын талаптарға байланысты жобалау (іздестіруді қоса алғанда), шығару, құрылыс, монтаждау, ретке келтіру, пайдалану, сақтау, тасымалдау, іске асыру және кәдеге жарату процестеріне қойылатын тиісті міндетті талаптар өтпелі ережелерде анықталған бөлікте ғана қолданылады және Одақтың техникалық регламентінде және (немесе) Комиссияның актісінде айқындалған өтпелі ережелердің қолданысы аяқталған күннен бастап өнімді айналысқа шығару, техникалық реттеу объектілерінің сәйкестігін бағалау, Одақтың техникалық регламенттері талаптарының сақталуын мемлекеттік бақылау (қадағалау) үшін қолданылмайды.

      Осы тармақтың бірінші абзацының ережелері санитариялық, ветеринариялық-санитариялық және карантиндік фитосанитариялық шараларды қабылдауға қолданылмайды.

      Одақтың техникалық регламенттері күшіне енген күнге дейін Комиссия актілерінде белгіленген, өнімге немесе өнім мен өнімге қойылатын талаптарға байланысты жобалау (іздестіруді қоса алғанда), шығару, құрылыс, монтаждау, ретке келтіру, пайдалану, сақтау, тасымалдау, іске асыру және кәдеге жарату процестеріне қойылатын міндетті талаптар Одақтың техникалық регламенттеріне енгізіледі.

      4. Одақтың техникалық регламенттері талаптарының сақталуын мемлекеттік бақылау (қадағалау) мүше мемлекеттердің заңнамасында белгіленген тәртіппен жүргізіледі.

      Одақтың техникалық регламенттері талаптарының сақталуын мемлекеттік бақылау (қадағалау) саласында мүше мемлекеттердің заңнамасын үйлестіру қағидаттары мен тәсілдері Одақ шеңберіндегі халықаралық шартта айқындалады.

      5. Одақтың техникалық регламенттері талаптарының сақталмағаны үшін, сондай-ақ өнімнің Одақтың техникалық регламенттерінің талаптарына сәйкестігін бағалауды жүргізу рәсімдерін бұзғаны үшін жауапкершілік мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес белгіленеді.

      Ұқсас (салыстырмалы) реттеуді белгілеу мақсатында мүше мемлекеттердің заңнамасында өнімге қойылатын міндетті талаптарды, сәйкестікті міндетті бағалауды жүргізу қағидалары мен рәсімдерін бұзғаны үшін жауапкершілікті белгілеуге қатысты жалпы қағидаттар мен тәсілдерді Жоғары кеңес айқындайды.

      Ескерту. 53-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 19.04.2024 № 75-VIII Заңымен.

54-бап Аккредиттеу

      1. Одақ шеңберінде аккредиттеу мынадай:

      1) аккредиттеу саласындағы қағидалар мен тәсілдерді халықаралық стандарттармен үйлестіру;

      2) аккредиттеудің еріктілігін, аккредиттеу рәсімдері, қағидалары мен нәтижелері туралы ақпараттың ашықтығын және қолжетімділігін қамтамасыз ету;

      3) мүше мемлекеттердің аккредиттеу жөніндегі органдарының объективтілігін, бейтараптығы мен құзыреттілігін қамтамасыз ету;

      4) аккредиттеуге өтінім берушілер үшін аккредиттеуге және аккредиттеу кезінде алынған ақпараттың құпиялылығын қамтамасыз етуге қатысты тең жағдайларды қамтамасыз ету;

      5) мүше мемлекеттердің сәйкестікті бағалау жөніндегі аккредиттелген органдарының (оның ішінде сертификаттау жөніндегі органдардың, сынақ зертханаларының (орталықтарының)) қызметін бақылауды жүзеге асыруды қоспағанда, мүше мемлекеттің бір органының аккредиттеу жөніндегі өкілеттіктерді мемлекеттік бақылау (қадағалау) жөніндегі өкілеттіктермен қоса атқаруына жол бермеу;

      6) мүше мемлекеттің бір органының аккредиттеу және сәйкестікті бағалау жөніндегі өкілеттіктерді қоса атқаруына жол бермеу қағидаттарына сәйкес жүзеге асырылады.

      2. Сәйкестікті бағалау жөніндегі органдарды аккредиттеуді мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес осы қызметті жүзеге асыруға уәкілеттік берілген, мүше мемлекеттердің аккредиттеу жөніндегі органдары жүргізеді.

      3. Бір мүше мемлекеттің аккредиттеу жөніндегі органы басқа мүше мемлекеттердің аккредиттеу жөніндегі органдарымен бәсекелеспеуге тиіс.

      Мүше мемлекеттердің аккредиттеу жөніндегі органдарының бәсекелестігіне жол бермеу үшін бір мүше мемлекеттің сәйкестікті бағалау жөніндегі органы аккредиттеу мақсатында аумағында аккредиттеу жөніндегі орган заңды тұлға ретінде тіркелген сол мүше мемлекеттің осы органына өтініш жасайды.

      Егер бір мүше мемлекеттің аккредиттеу жөніндегі органына басқа мүше мемлекеттің аумағында заңды тұлға ретінде тіркелген сәйкестікті бағалау жөніндегі орган аккредиттеу мақсатында өтініш жасаған жағдайда, осы аккредиттеу жөніндегі орган бұл туралы аумағында сәйкестікті бағалау жөніндегі орган тіркелген сол мүше мемлекеттің аккредиттеу жөніндегі органына хабарлайды. Көрсетілген жағдайда, егер аумағында сәйкестікті бағалау жөніндегі осы орган тіркелген мүше мемлекеттің аккредиттеу жөніндегі органы талап етілетін салада аккредиттеуді жүзеге асырмайтын болса, мүше мемлекеттердің аккредиттеу жөніндегі органдарының аккредиттеу жүргізуіне жол беріледі. Бұл ретте аумағында сәйкестікті бағалау жөніндегі орган тіркелген мүше мемлекеттің аккредиттеу жөніндегі органының байқаушы ретінде болуға құқығы бар.

      4. Мүше мемлекеттердің аккредиттеу жөніндегі органдары қолданылатын рәсімдердің тең мәнділігіне қол жеткізу мақсатында өзара салыстырмалы бағалауды жүзеге асырады.

      Мүше мемлекеттердің аккредиттеу жөніндегі органдарының өзара салыстырмалы бағалауды жүзеге асыру тәртібін Комиссия Кеңесі бекітеді.

      Мүше мемлекеттердің сәйкестікті бағалау жөніндегі органдарын аккредиттеу жөніндегі жұмыс нәтижелерін тану осы Шартқа № 11 қосымшаға сәйкес жүзеге асырылады.

      Ескерту. 54-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.02.2021 № 6-VII Заңымен.

55-бап Үшінші елдермен өзара саудада техникалық кедергілерді жою

      Үшінші елдермен өзара саудада техникалық кедергілерді жоюдың тәртібі мен шарттары Одақ шеңберіндегі халықаралық шартта айқындалады.

XI бөлім
САНИТАРИЯЛЫҚ, ВЕТЕРИНАРИЯЛЫҚ-САНИТАРИЯЛЫҚ ЖӘНЕ КАРАНТИНДІК
ФИТОСАНИТАРИЯЛЫҚ ШАРАЛАР, ШҰҒЫЛ ФИТОСАНИТАРИЯЛЫҚ ШАРАЛАР

      Ескерту. ХІ-бөлімнің тақырыбына өзгеріс енгізілді – ҚР 19.04.2024 № 75-VIII Заңымен.

56-бап Санитариялық, ветеринариялық-санитариялық және карантиндік фитосанитариялық шараларды қолданудың жалпы қағидаттары

      1. Санитариялық, ветеринариялық-санитариялық және карантиндік фитосанитариялық шаралар ғылыми негіздемесі бар қағидаттар негізінде және бұл адам өмірі мен денсаулығын, жануарлар мен өсімдіктерді қорғау үшін қажет болатын дәрежеде ғана қолданылады.

      Тиісті ғылыми негіздеменің негізінде тиісті халықаралық және өңірлік стандарттар, нұсқамалар және (немесе) ұсынымдар базасындағы шараларға қарағанда санитариялық, ветеринариялық-санитариялық немесе карантиндік фитосанитариялық қорғаудың неғұрлым жоғары деңгейін қамтамасыз ететін санитариялық, ветеринариялық-санитариялық және карантиндік фитосанитариялық шаралар енгізілген жағдайларды қоспағанда, Одақ шеңберінде қолданылатын санитариялық, ветеринариялық-санитариялық және карантиндік фитосанитариялық шаралар халықаралық және өңірлік стандарттарға, нұсқамаларға және (немесе) ұсынымдарға негізделеді.

      2. Одақ шеңберінде халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығын, сондай-ақ ветеринариялық-санитариялық, карантиндік фитосанитариялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мақсатында санитариялық, ветеринариялық-санитариялық және карантиндік фитосанитариялық шараларды қолдану саласында келісілген саясат жүргізіледі.

      3. Келісілген саясат мүше мемлекеттердің санитариялық, ветеринариялық-санитариялық және карантиндік фитосанитариялық шараларды қолдану саласындағы халықаралық шарттарды және Комиссияның актілерін бірлесіп әзірлеуі, қабылдауы және іске асыруы арқылы жүзеге асырылады.

      4. Әрбір мүше мемлекеттің уақытша санитариялық, ветеринариялық-санитариялық және карантиндік фитосанитариялық шараларды әзірлеуге және енгізуге құқығы бар.

      Уақытша санитариялық, ветеринариялық-санитариялық және карантиндік фитосанитариялық шараларды енгізу кезінде мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының өзара іс-қимыл жасасу тәртібін Комиссия бекітеді.

      5. Жануарларды және жануарлардан алынатын өнімді сәйкестендіруді, тіркеуді және бақылауды жүргізу кезінде келісілген тәсілдер Комиссияның актілеріне сәйкес қолданылады.

      6. Санитариялық, ветеринариялық-санитариялық, карантиндік фитосанитариялық шараларды қолдану және мүше мемлекеттердің санитариялық, ветеринариялық-санитариялық және карантиндік фитосанитариялық шаралар саласындағы уәкілетті органдарының өзара іс-қимыл жасасуы осы Шартқа № 12 қосымшаға сәйкес жүзеге асырылады.

57-бап Санитариялық шараларды қолдану

      1. Санитариялық шаралар адамдарға, көлік құралдарына, сондай-ақ Комиссия актілеріне сәйкес мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалауға (бақылауға) жататын өнімдердің (тауарлардың) бірыңғай тізбесіне енгізілген, санитариялық-эпидемиологиялық қадағалаудағы (бақылаудағы) өнімдерге (тауарларға) қатысты қолданылады.

      2. Мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалауға (бақылауға) жататын өнімдерге (тауарларға) бірыңғай санитариялық-эпидемиологиялық және гигиеналық талаптар мен рәсімдер белгіленеді.

      Өздеріне қатысты Одақтың техникалық регламенттері әзірленетін өнімдерге (тауарларға) қойылатын бірыңғай санитариялық-эпидемиологиялық және гигиеналық талаптар Комиссияның актілеріне сәйкес Одақтың техникалық регламенттеріне енгізіледі.

      3. Бірыңғай санитариялық-эпидемиологиялық және гигиеналық талаптар мен рәсімдерді әзірлеу, бекіту, өзгерту және қолдану тәртібін Комиссия бекітеді.

      4. Халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығын қамтамасыз ету мақсатында халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы уәкілетті органдар мүше мемлекеттердің заңнамасына және Комиссияның актілеріне сәйкес мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалауды (бақылауды) тәуекелді бағалауды қолдана отырып жүзеге асырады.

      Халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы уәкілетті органдар мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау (бақылау) шеңберінде Одақтың техникалық регламенттері талаптарының сақталуын мемлекеттік қадағалауды (бақылауды) жүзеге асыруы мүмкін.

      Ескерту. 57-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

58-бап Ветеринариялық-санитариялық шараларды қолдану

      1. Ветеринариялық-санитариялық шаралар Комиссия бекітетін ветеринариялық бақылауға (қадағалауға) жататын тауарлардың бірыңғай тізбесіне енгізілген, Одақтың кедендік аумағына әкелінетін және Одақтың кедендік аумағында орын ауыстыратын тауарларға (оның ішінде жеке пайдалануға арналған тауарларға) қатысты, сондай-ақ ветеринариялық бақылауға (қадағалауға) жататын объектілерге қатысты қолданылады.

      2. Ветеринариялық бақылауға (қадағалауға) жататын тауарларға және объектілерге Комиссия бекітетін бірыңғай ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) талаптар қолданылады.

      3. Жануарлардың жұқпалы ауруларын, оның ішінде адам мен жануарларға ортақ ауруларды қоздырғыштардың және бірыңғай ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) талаптарға сәйкес келмейтін тауарлардың әкелінуін және таралуын болдырмау мақсатында, жеке пайдалануға арналған тауарларды қоса алғанда, ветеринариялық бақылаудағы (қадағалаудағы) тауарларға, сондай-ақ Комиссияның актілеріне сәйкес ветеринариялық бақылауға (қадағалауға) жататын объектілерге ветеринариялық бақылау (қадағалау) жүзеге асырылады.

      Жануарлардың аса қауіпті, карантиндік және зооноздық аурулары ошақтарын профилактикалау, диагностикалау, оқшаулау және жою кезінде мүше мемлекеттердің өзара іс-қимылы Комиссия белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.

      4. Ветеринария саласындағы уәкілетті органдар ветеринариялық бақылаудағы (қадағалаудағы) тауарларды Одақтың кедендік шекарасы арқылы мүше мемлекеттердің мемлекеттік шекараларындағы өткізу пункттерінен не мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес ветеринариялық бақылау (қадағалау) құралдарымен жабдықталған және жарақталған, мүше мемлекеттердің заңнамасында айқындалған өзге де жерлерден өткізу кезінде ветеринариялық бақылауды (қадағалауды) жүзеге асырады.

      5. Ветеринариялық бақылаудағы (қадағалаудағы) тауарлардың әрбір партиясы Одақтың кедендік аумағына Комиссия бекітетін бірыңғай ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) талаптарға сәйкес және көрсетілген тауарлар аумағына әкелінетін мүше мемлекеттің ветеринария саласындағы органы берген рұқсаты және (немесе) көрсетілген тауарды жөнелтуші елдің құзыретті органы берген ветеринариялық сертификаты болған кезде әкелінеді.

      6. Ветеринариялық бақылаудағы (қадағалаудағы) тауарлар бір мүше мемлекеттің аумағынан басқа мүше мемлекеттің аумағына бірыңғай ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) талаптарға сәйкес тасымалданады. Егер Комиссия өзгеше белгілемеген болса, көрсетілген тауарларда ветеринариялық сертификаты бірге болады.

      Мүше мемлекеттер Комиссия бекітетін бірыңғай нысандар бойынша ветеринария саласындағы уәкілетті орган беретін ветеринариялық сертификаттарды өзара мойындайды.

      7. Ветеринариялық бақылаудағы (қадағалаудағы) тауарлардың қауіпсіздігін қамтамасыз етудің негізгі қағидаты оларды үшінші елдерде шығару, қайта өңдеу, тасымалдау және (немесе) сақтау кезінде шетелдік ресми қадағалау жүйесінің аудитін жүргізу болып табылады.

      Ветеринария саласындағы уәкілетті органдар ветеринариялық бақылауға (қадағалауға) жататын объектілерге Комиссияның актілеріне сәйкес қадағалау мен тексерудің (инспекциялаудың) шетелдік ресми жүйесінің аудитін жүргізеді.

      8. Мүше мемлекеттер тиісті халықаралық ұйымдардан, мүше мемлекеттерден, сондай-ақ үшінші елдерден үшінші елдердің немесе мүше мемлекеттердің аумақтарында эпизоотиялық ахуалдың нашарлауы туралы ресми ақпарат алған жағдайда, олардың уақытша ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) талаптар мен шараларды әзірлеуге және енгізуге құқығы бар.

      Көрсетілген ақпарат болған жағдайда, бірақ ғылыми тұрғыда жеткілікті негіздеу болмаған немесе оны қажетті мерзім ішінде ұсыну мүмкін болмаған кезде мүше мемлекеттер кідіріссіз ветеринариялық-санитариялық шараларды қолдана алады.

59-бап Карантиндік фитосанитариялық шаралар

      1. Карантиндік фитосанитариялық шаралар Одақтың кедендік шекарасында және Одақтың кедендік аумағында карантиндік фитосанитариялық бақылауға (қадағалауға) жататын карантинге жатқызылған өнімдердің (карантинге жатқызылған жүктердің, карантинге жатқызылған материалдардың, карантинге жатқызылған тауарлардың) тізбесіне (бұдан әрі - карантинге жатқызылған өнім тізбесі) енгізілген өнімге, Одақтың карантиндік объектілерінің, сондай-ақ карантинге жатқызылған объектілердің бірыңғай тізбесіне енгізілген карантиндік объектілерге қатысты қолданылады.

      2. Одақтың кедендік аумағында және Одақтың кедендік шекарасында карантиндік фитосанитариялық бақылау (қадағалау) карантинге жатқызылған өнімнің тізбесіне енгізілген өнімге, Одақтың карантиндік объектілерінің, сондай-ақ карантинге жатқызылған объектілердің бірыңғай тізбесіне енгізілген карантиндік объектілерге қатысты жүзеге асырылады.

      3. Карантинге жатқызылған өнімнің тізбесін, Одақтың карантиндік объектілерінің бірыңғай тізбесін және бірыңғай карантиндік фитосанитариялық талаптарды Комиссия бекітеді.

591-бап Шұғыл фитосанитариялық шаралар

      1. Шұғыл фитосанитариялық шаралар Одақтың карантиндік объектілерінің бірыңғай тізбесіне енгізілмеген және фитосанитариялық қауіп төндіретін зиянды организмдерге қатысты тиісті зиянды организмдер көрсетілген тізбеге енгізілгенге дейінгі кезеңге не зиянды организмдерге қатысты мұндай қауіптің жоқтығын растайтын фитосанитариялық қауіпті талдау нәтижесі алынғанға дейін қолданылады.

      2. Мүше мемлекет мынадай жағдайларда:

      1) фитосанитариялық шараларды қолданудың тиісті және жеткілікті ғылыми негіздемесі болмағанда немесе тиісті халықаралық ұйымдардан, мүше мемлекеттерден, сондай-ақ үшінші елдерден қабылданатын фитосанитариялық шаралар туралы ресми ақпарат алған кезде мұндай негіздемені қажетті мерзімдерде ұсыну мүмкін болмағанда;

      2) зиянды организмдерге қатысты осындай қауіптің болуын растайтын фитосанитариялық тәуекелді талдау нәтижесін алғанда шұғыл фитосанитариялық шараларды енгізуге құқылы.

      3. Шұғыл фитосанитариялық шараны енгізетін мүше мемлекет бүл туралы Комиссияны, басқа мүше мемлекеттерді хабардар етеді және Одақтың кедендік аумағында осындай шараны енгізу туралы тиісті негіздемені ұсына отырып, Комиссияға ұсыныс енгізеді.

      Комиссия мүше мемлекеттердің шұғыл фитосанитариялық шараны енгізу туралы ұсыныстарын қарайды және қарау қорытындысы бойынша Одақтың кедендік аумағында осындай шараны енгізу туралы шешім қабылдауы мүмкін.

      4. Мүше мемлекеттер Комиссия бекітетін тәртіппен шұғыл фитосанитариялық шараларды енгізу мәселелері бойынша өзара іс-қимылды жүзеге асырады.

      Ескерту. 591-баппен толықтырылды – ҚР 19.04.2024 № 75-VIII Заңымен.

XII бөлім
ТҰТЫНУШЫЛАРДЫҢ ҚҰҚЫҚТАРЫН ҚОРҒАУ

60-бап Тұтынушылардың құқықтарын қорғау кепілдігі

      1. Мүше мемлекеттердің тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы заңнамасында, сондай-ақ осы Шартта тұтынушылардың құқықтарына және олардың қорғалуына кепілдік беріледі.

      2. Мүше мемлекеттердің азаматтары, сондай-ақ олардың аумақтарында тұратын өзге де адамдар басқа мүше мемлекеттердің аумақтарында тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласында осы басқа мүше мемлекеттердің азаматтары секілді құқықтық қорғауды пайдаланады және олардың осы басқа мүше мемлекеттердің азаматтарына жасалғандай жағдайларда тұтынушылардың құқықтарын қорғау жөніндегі мемлекеттік және қоғамдық ұйымдарға, басқа да ұйымдарға, сондай-ақ соттарға жүгінуге және (немесе) өзге де процестік әрекеттерді жүзеге асыруға құқығы бар.

61-бап Тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы саясат

      1. Мүше мемлекеттер тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласында мүше мемлекеттердің азаматтары үшін олардың мүдделерін шаруашылық жүргізуші субъектілердің жосықсыз әрекетінен қорғау бойынша тең жағдайлар қалыптастыруға бағытталған келісілген саясат жүргізеді.

      2. Тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласында келісілген саясат жүргізу осы Шартпен және осы Шартқа № 13 қосымшаға сәйкес қағидаттар негізінде тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы мүше мемлекеттердің заңнамасымен қамтамасыз етіледі.

      3. Тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласында келісілген саясат жүргізу шеңберінде Комиссия мүше мемлекеттермен бірлесіп мүше мемлекеттердің тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы бірлескен іс-қимыл бағдарламасын әзірлейді, оны Үкіметаралық кеңес бекітеді.

      4. Комиссия мүше мемлекеттермен бірлесіп, мүше мемлекеттердің тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы бірлескен іс-қимыл бағдарламасының іске асырылуының мониторингін жүзеге асырады.

      Ескерту. 61-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 19.04.2024 № 75-VIII Заңымен.

ҮШІНШІ БӨЛІК
БІРЫҢҒАЙ ЭКОНОМИКАЛЫҚ КЕҢІСТІК
XIII бөлім
МАКРОЭКОНОМИКАЛЫҚ САЯСАТ

62-бап Келісілген макроэкономикалық саясаттың негізгі бағыттары

      1. Одақ шеңберінде мүше мемлекеттер экономикаларының теңгерімді дамуына қол жеткізу мақсатында мүше мемлекеттердің бірлескен әрекеттерін әзірлеуді және іске асыруды көздейтін келісілген макроэкономикалық саясат жүргізіледі.

      2. Мүше мемлекеттердің келісілген макроэкономикалық саясатты жүргізуін үйлестіруді осы Шартқа № 14 қосымшаға сәйкес Комиссия жүзеге асырады.

      3. Мүше мемлекеттер жүргізетін келісілген макроэкономикалық саясаттың негізгі бағыттарына:

      1) Одақтың интеграциялық әлеуетін және әрбір мүше мемлекеттің бәсекелестік артықшылықтарын пайдалана отырып, мүше мемлекеттер экономикаларының орнықты дамуын қамтамасыз ету;

      2) мүше мемлекеттер экономикаларының жұмыс істеуінің бірыңғай қағидаттарын қалыптастыру және олардың тиімді өзара іс-қимылын қамтамасыз ету;

      3) макроэкономикалық тұрақтылықты қамтамасыз етуді қоса алғанда, мүше мемлекеттер экономикаларының ішкі орнықтылығын, сондай-ақ сыртқы әсерге қатысты орнықтылықты арттыру үшін жағдайлар жасау;

      4) мүше мемлекеттердің әлеуметтік-экономикалық дамуын болжау үшін ортақ қағидаттар мен бағдарларды әзірлеу кіреді.

      4. Келісілген макроэкономикалық саясаттың негізгі бағыттарын іске асыру осы Шартқа № 14 қосымшаға сәйкес жүзеге асырылады.

63-бап Экономикалық дамудың орнықтылығын айқындайтын негізгі макроэкономикалық көрсеткіштер

      Мүше мемлекеттер экономикалық саясатты экономикалық дамудың орнықтылығын айқындайтын макроэкономикалық көрсеткіштердің мынадай:

      мемлекеттік басқару секторының шоғырландырылған бюджетінің жылдық тапшылығы - жалпы ішкі өнімнің 3 пайызынан аспайтын;

      мемлекеттік басқару секторының борышы - жалпы ішкі өнімнің 50 пайызынан аспайтын;

      жылдық мәндегі (алдыңғы жылғы желтоқсан айына шаққанда желтоқсан айында, пайызбен) инфляция деңгейі (тұтыну бағаларының индексі) — осы көрсеткіш ең төмен мәнге ие мүше мемлекеттегі инфляция деңгейінің 5 пайыздық пунктінен аспайтын сандық мәндері шеңберінде қалыптастырады.

XIV бөлім
ВАЛЮТАЛЫҚ САЯСАТ

64-бап Келісілген валюталық саясаттың мақсаттары мен қағидаттары

      1. Мүше мемлекеттер экономикалық интеграцияны тереңдету, валюта-қаржы саласындағы ынтымақтастықты дамыту, мүше мемлекеттер аумағында тауарлардың, көрсетілетін қызметтердің және капиталдың еркін қозғалысын қамтамасыз ету, мүше мемлекеттердің ұлттық валюталарының сыртқы сауда операцияларындағы және инвестициялық операциялардағы рөлін арттыру, сондай-ақ көрсетілген валюталардың өзара айырбасталуын қамтамасыз ету мақсатында мынадай:

      1) валюталық саясатты қалыптастыру мен жүргізуге арналған тәсілдерді интеграциялық ынтымақтастықтың қалыптасқан макроэкономикалық қажеттіліктеріне сәйкес келетіндей көлемде үйлестіру мен жақындастыруды кезең-кезеңмен жүзеге асыру;

      2) валюта саласындағы интеграциялық процестерді дамыту, валюталық саясатты үйлестіру және келісу үшін ұлттық және мемлекетаралық деңгейлерде қажетті ұйымдастырушылық-құқықтық жағдайлар жасау;

      3) валюта саласында интеграциялық процестерді дамытуға теріс әсер етуі мүмкін әрекеттерді қолданбау, ал оларды қолдануға мәжбүр болған жағдайда - осындай әрекеттердің салдарын барынша азайту;

      4) әрбір мүше мемлекеттің ішкі валюта нарығында, сондай-ақ халықаралық валюта нарықтарында мүше мемлекеттердің ұлттық валюталарына деген сенімді арттыруға бағытталған экономикалық саясатты жүргізу қағидаттарының негізінде келісілген валюталық саясатты әзірлейді және жүргізеді.

      2. Мүше мемлекеттер келісілген валюталық саясатты жүргізу мақсатында осы Шартқа № 15 қосымшаға сәйкес шараларды іске асырады.

      3. Бағамдық саясатты үйлестіруді құрамына мүше мемлекеттердің ұлттық (орталық) банктерінің басшылары кіретін және қызметінің тәртібі Одақ шеңберіндегі халықаралық шартта айқындалатын жеке орган жүзеге асырады.

      4. Мүше мемлекеттердің валюталық құқықтық қатынастарды реттеуге және ырықтандыру шараларын қабылдауға қатысты келісілген тәсілдері Одақ шеңберіндегі халықаралық шартта айқындалады.

XV бөлім
КӨРСЕТІЛЕТІН ҚЫЗМЕТТЕР САУДАСЫ, ИНВЕСТИЦИЯЛАР
ҚҰРУ, ҚЫЗМЕТІ ЖӘНЕ ИНВЕСТИЦИЯЛАРДЫ ЖҮЗЕГЕ АСЫРУ

65-бап Реттеу мақсаты мен нысанасы, қолданылу саласы

      1. Осы бөлімнің мақсаты осы бөлімнің және осы Шартқа № 16 қосымшаның талаптарына сәйкес Одақ шеңберінде көрсетілетін қызметтер саудасы, инвестициялар құру, қызметі және инвестицияларды жүзеге асыру еркіндігін қамтамасыз ету болып табылады.

      Мүше мемлекеттерде көрсетілетін қызметтер саудасын, инвестициялар құруды, қызметін және инвестицияларды жүзеге асыруды реттеудің құқықтық негіздері осы Шартқа № 16 қосымшада айқындалады.

      2. Осы бөлімнің ережелері мүше мемлекеттердің көрсетілетін қызметтерді беруді және алуды, инвестициялар құруды, қызметін және инвестицияларды жүзеге асыруды қозғайтын шараларына қолданылады.

      Осы бөлімнің ережелері:

      осы Шарттың XXII бөлімінде реттелетін мемлекеттік (муниципалдық) сатып алуға;

      мемлекеттік билік функцияларын орындау үшін көрсетілетін қызметтер беруге және жүзеге асырылатын қызметтерге қолданылмайды.

      3. Осы Шарттың XVI, XIX, XX және XXI бөлімдерінде қамтылатын көрсетілетін қызметтер тиісінше осы бөлімдердің ережелерімен реттеледі. Осы бөлімнің ережелері көрсетілген бөлімдерге қайшы келмейтін бөлігінде қолданылады.

      4. Электр байланысының көрсетілетін қызметтерімен саудаға байланысты туындайтын құқықтық қатынастардың ерекшеліктері Электр байланысының көрсетілетін қызметтерімен сауда тәртібіне (осы Шарттың № 16 қосымшасына № 1 қосымша) сәйкес айқындалады.

      5. Жеке тұлғалардың келу, кету, болу және еңбек қызметі ерекшеліктері осы бөлімге қайшы келмейтін бөлігінде осы Шарттың XXVI бөлімінде реттеледі.

      6. Осы бөлімдегі ешнәрсе:

      1) кез келген мүше мемлекетке ол ашылуын өз қауіпсіздігінің маңызды мүдделеріне қайшы келеді деп қарастыратын қандай да бір ақпаратты оның беруі жөніндегі талап;

      2) кез келген мүше мемлекеттің өз қауіпсіздігінің маңызды мүдделерін қорғау үшін қажет деп есептейтін кез келген, оның ішінде:

      әскери мекемені жабдықтау мақсатында тікелей немесе жанама түрде жүзеге асырылатын көрсетілетін қызметтерді беруге қатысты;

      жарылатын немесе термоядролық материалдарға немесе олар алынған материалдарға жататын;

      соғыс уақытында немесе басқа да төтенше мән-жайларда халықаралық қатынастарда қабылданған әрекеттерді заңнамалық акт қабылдау арқылы қолдануына кедергі;

      3) кез келген мүше мемлекеттің халықаралық қауіпсіздік пен бейбітшілікті сақтау мақсатында Біріккен Ұлттар Ұйымының Жарғысына сәйкес өз міндеттемелерін орындау үшін кез келген әрекеттерді қолдануына кедергі ретінде түсіндірілмеуге тиіс.

      7. Осы бөлімнің ережелері мүше мемлекеттің:

      1) қоғамдық моральды қорғау немесе қоғамдық тәртіпті ұстап тұру үшін қажетті шараларды қабылдауына немесе қолдануына кедергі келтірмейді. Қоғамның негізгі мүдделерінің біріне қатысты шынайы және жеткілікті түрде елеулі қауіп-қатер қалыптасқан жағдайда, қоғамдық тәртіп пайымдаулары бойынша ерекшелік қолданылуы мүмкін;

      2) адамдардың өмірін немесе денсаулығын, жануарларды немесе өсімдіктерді қорғау үшін қажетті;

      3) мыналарға:

      жаңылысуға ұшырататын және жосықсыз практиканы немесе азаматтық-құқықтық шарттардың сақталмау салдарын болдырмауға;

      жеке сипаттағы мәліметтерді өңдеу және тарату кезінде жекелеген тұлғалардың жеке өміріне араласудан қорғауға және жеке өмірі мен шоттары туралы мәліметтердің құпиялылығын қорғауға;

      қауіпсіздікке қатысы бар шараларды қоса алғанда, осы бөлімнің ережелеріне қайшы келмейтін, мүше мемлекеттердің заңнамасын сақтау үшін қажетті;

      4) іс жүзінде ұсынылатын режимдегі айырмашылық көрсетілетін қызметтер саудасына, инвестициялар құруға және қызметіне қатысты әділ немесе тиімді тікелей салықтар салуды және оларды басқа мүше мемлекеттің немесе үшінші мемлекеттердің тұлғаларынан алуды қамтамасыз етуге талпынумен байланысты болған жағдайда, осы Шартқа № 16 қосымшаның 21 және 24-тармақтарымен үйлеспейтін шараларды қабылдауына немесе қолдануына кедергі келтірмейді және мұндай шаралар мүше мемлекеттердің халықаралық шарттарының ережелеріне қайшы келмеуге тиіс;

      5) режимге қатысты айырмашылық тиісті мүше мемлекет қатысушысы болып табылатын салық салу мәселелері бойынша, оның ішінде қосарланған салық салуды болдырмау туралы келісімнің нәтижесі болып табылған жағдайда, осы Шартқа № 16 қосымшаның 27 және 29-тармақтарымен үйлеспейтін шараларды қабылдауына немесе қолдануына кедергі келтірмейді.

      8. Осы баптың 7-тармағында көзделген шараларды қолдану мүше мемлекеттер арасында жөнсіз немесе ақталмаған кемсітушілікке немесе көрсетілетін қызметтер саудасында, инвестициялар құруда, қызметінде және инвестицияларды жүзеге асыруда жасырын шектеулерге әкеп соқпауға тиіс.

      9. Егер мүше мемлекет үшінші мемлекетке қатысты көрсетілетін қызметтер саудасына, инвестициялар құруға, қызметіне және инвестицияларды жүзеге асыруға қатысты шектеулерді немесе тыйымдарды сақтаса, осы бөлімдегі ешнәрсе мұндай мүше мемлекетті басқа мүше мемлекеттің тұлғаларына, егер мұндай тұлға көрсетілген үшінші мемлекеттің тұлғасына тиесілі болса немесе оның бақылауында болса, ал осы бөлімнің ережелерін қолдану көрсетілген тыйымдар мен шектеулерді айналып өтуге немесе бұзуға әкеп соғатын болса, осы бөлімнің ережелерін қолдануға міндеттейтіндей болып түсіндірілмеуге тиіс.

      10. Мүше мемлекет өзі осы бөлімге сәйкес қабылдайтын өз міндеттемелерін басқа мүше мемлекеттің тұлғасына, егер басқа мүше мемлекеттің тұлғасы осы басқа мүше мемлекеттің аумағында елеулі іскерлік операцияларды жүзеге асырмайтындығы және оның бірінші мүше мемлекеттің тұлғасына немесе үшінші мемлекет тұлғасына тиесілі екені немесе оның бақылауында екені дәлелденетін болса, көрсетілетін қызметтер саудасына, инвестициялар құруға, қызметіне және инвестицияларды жүзеге асыруға қатысты қолдана алмайды.

66-бап Көрсетілетін қызметтер саудасын, инвестициялар құруды, қызметін және инвестицияларды жүзеге асыруды ырықтандыру

      1. Мүше мемлекеттер басқа мүше мемлекеттер тұлғаларының көрсетілетін қызметтер саудасына, инвестициялар құруына және қызметіне қатысты, осы Шарт күшіне енген күні қолданыста болған режиммен салыстырғанда жаңа кемсітушілік шараларын енгізбейді.

      2. Көрсетілетін қызметтер саудасы, инвестициялар құру, қызметі және инвестицияларды жүзеге асыру еркіндігін қамтамасыз ету мақсатында мүше мемлекеттер көрсетілетін қызметтердің өзара саудасы, инвестициялар құру, қызметі және инвестицияларды жүзеге асыру жағдайларын кезең-кезеңмен ырықтандыруды жүргізеді.

      3. Мүше мемлекеттер осы Шартқа № 16 қосымшаның 38 - 43-тармақтарында көзделген көрсетілетін қызметтердің бірыңғай нарығын құруға және оның барынша көп қызметтер секторында жұмыс істеуін қамтамасыз етуге ұмтылады.

67-бап Көрсетілетін қызметтер саудасын, инвестициялар құруды, қызметін және инвестицияларды жүзеге асыруды ырықтандыру қағидаттары

      1. Көрсетілетін қызметтер саудасын, инвестициялар құруды, қызметін және инвестицияларды жүзеге асыруды ырықтандыру мүше мемлекеттердің заңнамаларын үйлестіру және мүше мемлекеттердің құзыретті органдарының өзара әкімшілік ынтымақтастығын ұйымдастыру арқылы, халықаралық қағидаттар мен стандарттарды ескере отырып, жүзеге асырылады.

      2. Көрсетілетін қызметтер саудасын, инвестициялар құруды, қызметін және инвестицияларды жүзеге асыруды ырықтандыру процесінде мүше мемлекеттер мынадай:

      1) ішкі реттеуді оңтайландыру - шамадан тыс ішкі реттеуді, оның ішінде көрсетілетін қызметтерді берушілер, алушылар, инвестициялар құруды немесе қызметін жүзеге асыратын тұлғалар және инвесторлар үшін рұқсат беру талаптары мен рәсімдерін көрсетілетін қызметтердің нақты секторларын реттеудің озық халықаралық практикасын ескере отырып, ала ол болмаған жағдайда - мүше мемлекеттердің неғұрлым прогрессивті модельдерін таңдау және қолдану арқылы кезең-кезеңмен оңайлату және (немесе) жою;

      2) пропорционалдық - көрсетілетін қызметтер нарығының, инвестициялар құрудың, қызметінің немесе инвестицияларды жүзеге асырудың тиімді жұмыс істеуі үшін мүше мемлекеттер заңнамасын үйлестіру мен өзара әкімшілік ынтымақтастық деңгейлерінің қажетті және жеткілікті болуы;

      3) өзара тиімділік - көрсетілетін қызметтер саудасын, инвестициялар құруды, қызметін және инвестицияларды жүзеге асыруды әрбір мүше мемлекет үшін көрсетілетін қызметтер секторларының және қызмет түрлерінің зәрулігін ескере отырып, пайда мен міндеттемелерді әділ бөлу негізінде ырықтандыру;

      4) дәйектілік көрсетілетін қызметтер саудасына, инвестициялар құруға, қызметіне немесе инвестицияларды жүзеге асыруға қатысты кез келген шараларды қабылдау, оның ішінде:

      көрсетілетін қызметтер секторларының және қызмет түрлерінің ешқайсысында өзара қол жеткізу жағдайларын осы Шартқа қол қою күніне қолданыста болған жағдайлармен және осы Шартта бекітілген жағдайлармен салыстырғанда нашарлатуға жол берілмейтінін;

      осы Шартқа № 16 қосымшаның 2-тармағының 4-абзацында және 15 - 17, 23, 26, 28, 31, 33 және 35-тармақтарында көрсетілген, Жоғары кеңес бекітетін шектеулердің, алып тастаулардың, қосымша талаптар мен жағдайлардың жеке ұлттық тізбелерінде көзделген шектеулердің, алып тастаулардың, қосымша талаптар мен жағдайлардың кезең-кезеңмен қысқартылуын негізге ала отырып, мүше мемлекеттердің заңнамасын үйлестіру және әкімшілік ынтымақтастық;

      5) экономикалық орындылық - осы Шартқа № 16 қосымшаның 38 - 43-тармақтарында көзделген көрсетілетін қызметтердің бірыңғай нарығын қалыптастыру шеңберінде Одақтың ішкі нарығында шығарылатын және өткізілетін тауарлардың өзіндік құнына, бәсекеге қабілеттілігіне және (немесе) көлеміне неғұрлым жоғары деңгейде әсер ететін көрсетілетін қызметтер секторларына қатысты көрсетілетін қызметтер саудасына басым тәртіппен ырықтандыру жүргізу қағидаттарын басшылыққа алады.

68-бап Әкімшілік ынтымақтастық

      1. Мүше мемлекеттер осы бөлімде реттелетін мәселелер бойынша құзыретті органдар арасында тиімді ынтымақтастықты қамтамасыз етуде бір-біріне жәрдемдеседі.

      Мүше мемлекеттердің құзыретті органдары ынтымақтастықтың тиімділігін қамтамасыз ету үшін, оның ішінде ақпарат алмасу үшін келісімдер жасасады.

      2. Әкімшілік ынтымақтастық:

      1) мүше мемлекеттердің құзыретті органдары арасында көрсетілетін қызмет секторлары бойынша тұтастай да, нарыққа нақты қатысушыларға қатысты да жедел ақпарат алмасуды;

      2) көрсетілетін қызметтерді берушілердің тұтынушылардың, нарықтың адал субъектілерінің құқықтары мен заңды мүдделерін, сондай-ақ қоғамдық (мемлекеттік) мүдделерді бұзуының алдын алу тетігін жасауды қамтиды.

      3. Мүше мемлекеттің құзыретті органдары жасалған келісімдер шеңберінде басқа мүше мемлекеттердің құзыретті органдарынан олардың құзыреті саласына жататын және осы бөлімде көзделген талаптарды тиімді іске асыру үшін қажетті ақпаратты, оның ішінде:

      1) бірінші мүше мемлекеттің аумағында көрсетілетін қызметтерді құруды жүзеге асырған немесе беретін осы басқа мүше мемлекеттердің тұлғалары туралы және атап айтқанда, олардың аумағында осындай тұлғалардың шын мәнінде құрылғанын растайтын және құзыретті органдардың мәліметтері бойынша бұл тұлғалар кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыратынын растайтын мәліметтер туралы;

      2) құзыретті органдар берген рұқсаттар және жүзеге асырылуы үшін рұқсат берілген қызмет түрлері туралы;

      3) құзыретті органдар осы тұлғаға қатысты қабылдаған және оның құзыреттілігін немесе іскерлік беделін тікелей қозғайтын, тұлғаның дәрменсіздігін (банкроттығын) тану туралы әкімшілік шаралар, қылмыстық-құқықтық санкциялар немесе шешімдер туралы ақпаратты сұрата алады. Бір мүше мемлекеттің құзыретті органдары тиісті ақпаратты, оның ішінде бірінші мүше мемлекеттің аумағында көрсетілетін қызметтерді құруды жүзеге асырған немесе беретін тұлғаларды жауаптылыққа тарту негіздері туралы ақпаратты оны сұратқан басқа мүше мемлекеттің құзыретті органдарына ұсынуға тиіс.

      4. Мүше мемлекеттер құзыретті органдарының (оның ішінде қызметті бақылауды және қадағалауды жүзеге асыратын) әкімшілік ынтымақтастығы:

      1) басқа мүше мемлекеттің көрсетілетін қызметтерді берушісі осы көрсетілетін қызметтерді берген кезде бір мүше мемлекеттің көрсетілетін қызметтерді алушыларының құқықтарын қорғаудың тиімді жүйесін жасау;

      2) көрсетілетін қызметтерді берушілер мен алушылардың салық және өзге міндеттемелерін орындауы;

      3) жосықсыз іскерлік практиканың жолын кесу;

      4) мүше мемлекеттердің көрсетілетін қызметтер көлемі туралы статистикалық деректерінің анықтылығын қамтамасыз ету мақсатында жүзеге асырылады.

      5. Егер мүше мемлекетке кез келген көрсетілетін қызметтерді берушілердің, инвестициялар құруды немесе қызметін жүзеге асыратын тұлғалардың не инвесторлардың осы мүше мемлекеттің аумағындағы немесе басқа мүше мемлекеттердің аумағындағы адамдардың, жануарлардың, өсімдіктердің денсаулығына немесе қауіпсіздігіне немесе қоршаған ортаға нұқсан келтіре алатын әрекеттері туралы белгілі болса, бірінші мүше мемлекет бұл туралы ең қысқа мерзімдерде барлық мүше мемлекеттерге және Комиссияға хабарлайды.

      6. Комиссия осы бөлімде реттелетін мәселелер бойынша Одақтың ақпараттық жүйелерін құруға жәрдемдеседі және олардың жұмыс істеу процесіне қатысады.

      7. Мүше мемлекеттер осы бапта көзделген міндеттемелерді басқа мүше мемлекеттердің орындамау жағдайлары туралы Комиссияға хабарлай алады.

69-бап Транспаренттілік

      1. Әрбір мүше мемлекет осы бөлімде реттелетін мәселелер бойынша өз заңнамасының ашықтығы мен қолжетімділігін қамтамасыз етеді.

      Осы мақсаттарда мүше мемлекеттің осы бөлімде реттелетін мәселелерді қозғайтын немесе қозғай алатын барлық нормативтік құқықтық актілері өзінің құқықтары және (немесе) міндеттемелері осындай нормативтік құқықтық актілерде қозғалуы мүмкін кез келген тұлға олармен таныса алатындай ресми дереккөзде, ал мүмкіндігіне қарай, "Интернет" ақпараттық-телекоммуникациялық желісінің (бұдан әрі - Интернет желісі) тиісті сайтында да жариялануға тиіс.

      2. Мүше мемлекеттің осы баптың 1-тармағында көрсетілген нормативтік құқықтық актілері өздерінің құқықтары және (немесе) міндеттемелері осы нормативтік құқықтық актілерде қозғалуы мүмкін тұлғалардың құқықтық айқындылығын және негізделген сенімдерін қамтамасыз ететін мерзімде, бірақ қандай жағдайда да олар күшіне енген (қолданысқа енгізілген) күнге дейін жариялануға тиіс.

      3. Мүше мемлекеттер осы баптың 1-тармағында көрсетілген нормативтік құқықтық актілер жобаларының алдын ала жариялануын қамтамасыз етеді.

      Мүше мемлекеттер нормативтік құқықтық актінің жобасын әзірлеуге жауапты мемлекеттік органдардың Интернет желісіндегі ресми сайттарында немесе арнайы құрылған сайттарда нормативтік құқықтық актілердің жобаларын, тұлғалардың олар бойынша ескертпелер мен ұсыныстарды жіберу тәртібі туралы ақпаратты, сондай-ақ нормативтік құқықтық актінің жобасына қоғамдық талқылау жүргізілетін мерзім туралы мәліметтерді барлық мүдделі тұлғаларға өздерінің ескертпелері мен ұсыныстарын жіберу мүмкіндігін беру мақсатында орналастырады.

      Көрсетілген нормативтік құқықтық актілердің жобалары, әдетте, оларды қабылдау күніне дейін күнтізбелік 30 күн бұрын жарияланады. Мұндай алдын ала жариялау жедел ден қоюды талап ететін айрықша жағдайларда, сондай-ақ нормативтік құқықтық актілердің жобаларын алдын ала жариялау олардың орындалуына кедергі келтіруі мүмкін болғанда немесе қоғамдық мүдделерге өзгеше түрде қайшы келген жағдайларда ғана талап етілмейді.

      Мүше мемлекеттердің құзыретті органдары қоғамдық талқылау шеңберінде алған ескертпелер және (немесе) ұсыныстар нормативтік құқықтық актілердің жобаларын пысықтау кезінде мүмкіндігінше ескеріледі.

      4. Осы баптың 1-тармағында көрсетілген нормативтік құқықтық актілерді (олардың жобаларын) жариялау оларды қабылдау және қолдану мақсаттарын түсіндірумен қатар жүргізілуге тиіс.

      5. Мүше мемлекеттер кез келген тұлғаның осы баптың 1-тармағында көрсетілген, қолданыстағы және (немесе) қабылдау жоспарланатын нормативтік құқықтық актілер туралы жазбаша немесе электрондық сұрау салуына жауап қайтаруды қамтамасыз ететін тетік жасайды.

      6. Мүше мемлекеттер басқа мүше мемлекеттер тұлғаларының осы бөлімде реттелетін мәселелер бойынша өтініштерін өз заңнамасына сәйкес, өз тұлғалары үшін белгіленген тәртіппен қарауды қамтамасыз етеді.

XVI бөлім
ҚАРЖЫ НАРЫҚТАРЫН РЕТТЕУ

70-бап Қаржы нарықтарын реттеу мақсаттары мен қағидаттары

      1. Мүше мемлекеттер Одақ шеңберінде қаржы нарықтарын келісілген реттеуді:

      1) Одақ шеңберінде ортақ қаржы нарығын құру және мүше мемлекеттердің қаржы нарықтарына кемсітпеушілікпен қол жеткізуді қамтамасыз ету мақсатында мүше мемлекеттердің экономикалық интеграциясын тереңдету;

      2) көрсетілетін қаржылық қызметтерді тұтынушылардың құқықтары мен заңды мүдделерінің кепілді және тиімді қорғалуын қамтамасыз ету;

      3) банк және сақтандыру секторларындағы, сондай-ақ бағалы қағаздар нарығында көрсетілетін қызметтер секторындағы бір мүше мемлекеттің уәкілетті органдары берген лицензиялардың басқа мүше мемлекеттер аумақтарында өзара мойындалуы үшін жағдай жасау;

      4) халықаралық стандарттарға сәйкес мүше мемлекеттердің қаржы нарықтарындағы тәуекелдерді реттеу тәсілдерін айқындау;

      5) банк қызметіне, сақтандыру қызметіне және бағалы қағаздар нарығындағы қызметке қойылатын талаптарды (пруденциалдық талаптарды) айқындау;

      6) қаржы нарығына қатысушылардың қызметін қадағалауды жүзеге асыру тәртібін айқындау;

      7) қаржы нарығына қатысушылар қызметінің транспаренттілігін қамтамасыз ету мақсаттары мен қағидаттарына сәйкес жүзеге асырады.

      2. Қаржы нарығында капиталдың еркін қозғалысын қамтамасыз ету үшін жағдай жасау мақсатында мүше мемлекеттер ынтымақтастықтың мынадай негізгі нысандарын, оның ішінде:

      1) мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары арасында банк қызметін, сақтандыру қызметін және бағалы қағаздар нарығындағы қызметті реттеу және дамыту, Одақ шеңберіндегі халықаралық шартқа сәйкес бақылау және қадағалау мәселелері бойынша ақпарат, оның ішінде құпия ақпарат алмасуды;

      2) қаржы нарықтарында туындайтын ағымдағы және ықтимал проблемаларды талқылау жөніндегі және оларды шешу бойынша ұсыныстар әзірлеу жөніндегі келісілген іс-шаралар жүргізуді;

      3) банк қызметін, сақтандыру қызметін және бағалы қағаздар нарығындағы қызметті реттеу мәселелері бойынша мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының өзара консультациялар жүргізуін қолданады.

      3. Осы баптың 1-тармағында баяндалған мақсаттарға қол жеткізу үшін мүше мемлекеттер Одақ шеңберіндегі халықаралық шартқа сәйкес және осы Шартқа № 17 қосымша мен осы Шарттың 103-бабын ескере отырып, қаржы нарығы саласындағы өз заңнамасын үйлестіруді жүзеге асырады.

XVII БӨЛІМ
САЛЫҚТАР ЖӘНЕ САЛЫҚ САЛУ

71-бап Мүше мемлекеттердің салық салу саласындағы өзара іс-қимыл қағидаттары

      1. Бір мүше мемлекеттің аумағынан басқа мүше мемлекеттің аумағына әкелінетін тауарларға жанама салықтар салынады.

      2. Мүше мемлекеттер өзара саудадағы салықтарды, өзге де алымдар мен төлемдерді аумағында басқа мүше мемлекеттердің тауарларын өткізу жүзеге асырылатын мүше мемлекетте салық салу оның аумағында шығарылатын осыған ұқсас тауарларға қатысты дәл сондай мән-жайлар болған кезде осы мүше мемлекет қолданатын салық салуға қарағанда қолайсыз болмайтындай етіп алады.

      3. Мүше мемлекеттер өзара саудаға әсер ететін салықтарға қатысты заңнаманы ұлттық деңгейде немесе Одақ деңгейінде бәсекелестік талаптарын бұзбайтындай және тауарлардың, жұмыстардың және көрсетілетін қызметтердің еркін орын ауыстыруына кедергі келтірмейтіндей етіп үйлестіруді, оған қоса:

      1) акцизделетін неғұрлым зәру тауарлар бойынша акциздер мөлшерлемелерін үйлестіруді (жақындастыруды);

      2) өзара саудада қосылған құн салығын алу жүйесін одан әрі жетілдіруді (оның ішінде ақпараттық технологияларды қолдана отырып жетілдіруді) жүзеге асыру бағыттарын, сондай-ақ нысандары мен тәртібін айқындайды.

72-бап Мүше мемлекеттерде жанама салықтарды алу қағидаттары

      1. Өзара тауарлар саудасында жанама салықтарды алу тауарлар экспорты кезінде қосылған құн салығының нөлдік мөлшерлемесін қолдануды және (немесе) акциздер төлеуден босатуды, сондай-ақ импорт кезінде оларға жанама салық салуды көздейтін, межелі ел қағидаты бойынша жүзеге асырылады.

      Тауарлардың экспорты мен импорты кезінде жанама салықтарды алу және олардың төленуін бақылау тетігі осы Шартқа № 18 қосымшаға сәйкес тәртіппен жүзеге асырылады.

      2. Жұмыстарды орындау, қызметтер көрсету кезінде жанама салықтарды алу аумағы жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді өткізу орны деп танылатын мүше мемлекетте осы Шартқа 18-қосымшаға сәйкес жүзеге асырылады.

      Жұмыстарды орындау, қызметтер көрсету кезінде жанама салықтарды алу осы Шартқа № 18 қосымшада көзделген тәртіппен жүзеге асырылады.

      3. Мүше-мемлекеттердің салық органдары арасындағы жанама салықтардың төлену толықтығын қамтамасыз ету үшін қажетті ақпарат алмасу жеке халықаралық ведомствоаралық шартқа сәйкес жүзеге асырылады, оның ішінде шартта ақпарат алмасу тәртібі, тауарларды әкелу және жанама салықтар төлеу туралы өтініш нысаны, оны толтыру қағидалары және алмасу форматына қойылатын талаптар белгіленеді.

      4. Бір мүше мемлекеттің аумағына басқа мүше мемлекеттің аумағынан тауарлар импорты кезінде аумағына тауарлар импортталатын мүше мемлекеттің заңнамасында акциздік маркалармен (есепке алу-бақылау маркаларымен, белгілерімен) таңбалауға жататын тауарлар бөлігінде өзгеше белгіленбесе, жанама салықтарды осы мүше мемлекеттің салық органдары алады.

      5. Мүше мемлекеттің аумағына тауарлар импорты кезінде өзара саудадағы жанама салықтар мөлшерлемелері осы мүше мемлекеттің аумағында осыған ұқсас тауарлар өткізілген кезде оларға салынатын жанама салықтар мөлшерлемелерінен аспауға тиіс.

      6. Мүше мемлекеттің аумағына:

      1) осы мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес оның аумағына әкелу кезінде салық салуға жатпайтын (салық салудан босатылатын) тауарлардың;

      2) мүше мемлекеттің аумағына жеке тұлғалар кәсіпкерлік қызмет мақсатында әкелмейтін тауарлардың;

      3) бір мүше мемлекеттің аумағына басқа мүше мемлекеттің аумағынан импорты оларды бір заңды тұлғаның шегінде беруге байланысты жүзеге асырылатын тауарлардың (мүше мемлекеттің заңнамасында осындай тауарларды әкелу (әкету) туралы салық органдарына хабарлау бойынша міндеттеме белгіленуі мүмкін) импорты кезінде жанама салықтар алынбайды.

      Ескерту. 72-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 22.02.2024 № 63-VIII Заңымен.

73-бап Жеке тұлғалардың табыстарына салық салу

      Егер бір мүше мемлекет басқа мүше мемлекеттің салық резидентінің (тұрақты болу орны бар тұлғалар) бірінші айтылған мүше мемлекетте жүзеге асырылатын жалдау бойынша жұмыспен байланысты табысына өзінің заңнамасына және халықаралық шарттардың ережелеріне сәйкес салық салуға құқылы болса, мұндай табысқа бірінші мүше мемлекетте жалдау бойынша бірінші жұмыс күнінен бастап осы бірінші мүше мемлекеттің жеке тұлғаларының - салық резиденттерінің (тұрақты болу орны бар тұлғалардың) осындай табыстары үшін көзделген салық мөлшерлемелері бойынша салық салынады.

      Осы баптың ережелері мүше мемлекеттер азаматтарының жалдау бойынша жұмыспен байланысты алатын табыстарына салық салуға қолданылады.

XVIII БӨЛІМ
БӘСЕКЕЛЕСТІКТІҢ ЖАЛПЫ ҚАҒИДАТТАРЫ МЕН ҚАҒИДАЛАРЫ

74-бап Жалпы ережелер

      1. Осы бөлімнің нысанасы мүше мемлекеттер аумақтарындағы бәсекелестікке қарсы әрекеттерді, екі және одан да көп мүше мемлекеттердің аумақтарындағы трансшекаралық нарықтардағы бәсекелестікке теріс әсер ететін әрекеттерді анықтауды және олардың жолын кесуді қамтамасыз ететін бәсекелестіктің жалпы қағидаттары мен қағидаларын белгілеу болып табылады.

      2. Осы бөлімнің ережелері мүше мемлекеттердің аумақтарындағы бәсекелестік (монополияға қарсы) саясатын іске асырумен байланысты қатынастарға және екі және одан көп мүше мемлекеттердің аумақтарындағы трансшекаралық нарықтардағы бәсекелестікке теріс әсер ететін немесе әсер етуі мүмкін мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілері (нарық субъектілері) қатысқан қатынастарға қолданылады. Комиссияның құзыретін айқындау мақсатында нарықты трансшекаралық нарыққа жатқызу критерийі Жоғары Кеңес шешімімен белгіленеді.

      3. Мүше мемлекеттер өз заңнамасында:

      1) қосымша тыйым салуларды, сондай-ақ осы Шарттың 75 және 76-баптарында көзделген тыйым салуларға қатысты қосымша талаптар мен шектеулерді;

      2) шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) үстем жағдайын танудың өзге де (қосымша) шарттарын;

      3) мүше мемлекеттің бәсекелестік (монополияға қарсы) заңнамасының бүзылу белгілерінің алдын алу және оларды анықтау жөніндегі өкілеттіктерді іске асыру кезінде ескертулер беру негіздері мен тәртібін;

      4) мүше мемлекеттің бәсекелестік (монополияға қарсы) заңнамасының бұзылуына алып келуі мүмкін әрекеттерді (әрекетсіздікті) жасауға жол бермеу туралы алдын ала ескертулер шығару негіздері мен тәртібін белгілеуге құқылы.

      4. Мүше мемлекеттер, егер үшінші елдердің шаруашылық жүргізуші субъектілерінің (нарық субъектілерінің) әрекеттері мүше мемлекеттердің тауар нарықтарындағы бәсекелестік жағдайына теріс әсер етуі мүмкін болса, мұндай әрекеттерге қатысты келісілген бәсекелестік (монополияға қарсы) саясатын жүргізеді.

      5. Осы бөлімде ешнәрсе кез келген мүше мемлекетке ел қорғанысының маңызды мүдделерін немесе мемлекет қауіпсіздігін қорғау үшін қажет деп санаған кез келген шараны қолдануға кедергі ретінде түсіндірілмеуге тиіс.

      6. Осы бөлімнің ережелері осы Шартта көзделген ерекшеліктер ескеріле отырып, табиғи монополиялар субъектілеріне қолданылады.

      7. Осы бөлімнің ережелерін іске асыру осы Шартқа № 19 қосымшаға сәйкес жүзеге асырылады.

      Ескерту. 74-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.02.2021 № 6-VII Заңымен.

75-бап Бәсекелестіктің жалпы қағидаттары

      1. Мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілеріне (нарық субъектілеріне) мүше мемлекеттердің өз бәсекелестік (монополияға қарсы) заңнамасының нормаларын қолдануы осындай шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) ұйымдық-құқықтық нысанына және тіркелу орнына қарамастан, бірдей жағдайларда және тең шамада жүзеге асырылады.

      2. Мүше мемлекеттер өз заңнамасында оның ішінде мыналарға:

      1) мемлекеттік билік органдары, жергілікті өзін-өзі басқару органдары, олардың функцияларын жүзеге асыратын өзге де органдар немесе ұйымдар арасындағы немесе олардың және шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) арасындағы келісімдерге, егер мұндай келісімдер осы Шартта және (немесе) мүше мемлекеттердің басқа да халықаралық шарттарында көзделген жағдайларды қоспағанда, бәсекелестікке жол бермеуге, оны шектеуге немесе жоюға әкеп соғатын немесе әкеп соғуы мүмкін болса;

      2) мүше мемлекеттердің заңнамасында көзделген жағдайларды қоспағанда және осы Шартта және (немесе) мүше мемлекеттердің басқа да халықаралық шарттарында көзделген ерекшеліктерді ескере отырып, мемлекеттік немесе муниципалдық преференцияларды беруге тыйым салуды белгілейді.

      3. Мүше мемлекеттер осы баптың 2-тармағының 1) тармақшасында көзделген әрекеттердің (әрекетсіздіктің) алдын алу, оларды анықтау және жолын кесу жөнінде тиімді іс-шараларды қолданады.

      4. Мүше мемлекеттер өз заңнамасына сәйкес әрбір мүше мемлекеттің аумақтарында бәсекелестікті қорғау және дамыту үшін қажетті болатындай шамада экономикалық шоғырландыруды тиімді бақылауды қамтамасыз етеді.

      5. Әрбір мүше мемлекет өзінің құзыретіне бәсекелестік (монополияға қарсы) саясатын іске асыру және (немесе) жүргізу кіретін мемлекеттік билік органының (бұдан әрі мүше мемлекеттердің уәкілетті органы) болуын қамтамасыз етеді, бұл, бұдан өзге, мұндай органға бәсекелестікке қарсы әрекеттерге тыйым салудың және жосықсыз бәсекеге тыйым салудың сақталуын, экономикалық шоғырландыруды бақылау жөніндегі өкілеттіктерді, сондай-ақ бәсекелестік (монополияға қарсы) заңнаманы бұзушылықтардың алдын алу және анықтау, көрсетілген бұзушылықтарды тоқтату жөніндегі шараларды қолдану және осындай бұзушылықтар үшін жауапкершілікке тарту бойынша шараларды қолдану жөніндегі өкілеттіктерді беруді білдіреді.

      6. Мүше мемлекеттер шаруашылық жүргізуші субъектілерге (нарық субъектілеріне) және билік органдарының лауазымды адамдарына қатысты бәсекелестікке қарсы әрекеттер жасағаны үшін өз заңнамасында тиімділік, мөлшерлестік, қамтамасыз етілу, бұлтартпау және айқындылық қағидаттарына сүйене отырып, айыппұл санкцияларын белгілейді және олардың қолданылуын бақылауды қамтамасыз етеді. Бұл ретте мүше мемлекеттер айыппұл санкциялары қолданылған жағдайда барынша жоғары айыппұл санкциялары бәсекелестік үшін аса үлкен қауіп төндіретін (бәсекелестікті шектейтін келісімдер, мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілерінің (нарық субъектілерінің) үстем жағдайын теріс пайдалану) бұзушылықтарға белгіленуі тиіс екендігін мойындайды, бұл ретте құқық бұзушылық жасалған нарықта құқық бұзушының тауарды өткізуден түскен сомасына немесе құқық бұзушының тауар сатып алу шығыстары сомасына қарай есептелетін айыппұл санкциялары дұрысырақ болады.

      7. Мүше мемлекеттер өздері жүргізетін бәсекелестік (монополияға қарсы) саясаттың ақпараттық ашықтығын өз заңнамасына сәйкес, оның ішінде мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының қызметі туралы мәліметтерді бұқаралық ақпарат құралдарында және Интернет желісінде орналастыру арқылы қамтамасыз етеді.

      8. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары өз мемлекетінің заңнамасына және осы Шартқа сәйкес, ақпарат беру, консультациялар жүргізу туралы хабарламалар, сұрау салу жіберу, басқа мүше мемлекеттің мүдделерін қозғайтын тергеп-тексерулер (істерді қарау) туралы хабардар ету, бір мүше мемлекеттің уәкілетті органының сұрау салуы бойынша тергеп-тексерулер жүргізу (істерді қарау) және оның нәтижелері туралы хабардар ету арқылы өзара іс-қимылды жүзеге асырады.

76-бап Бәсекелестіктің жалпы қағидалары

      1. Нәтижесі бәсекелестікке жол бермеу, оны шектеу, жою және (немесе) басқа тұлғалардың мүдделеріне қысым жасау, оның ішінде мынадай іс-әрекеттер (әрекетсіздік):

      1) тауардың монополиялық жоғары немесе монополиялық төмен бағасын белгілеу, ұстап тұру;

      2) егер алып қою нәтижесі тауар бағасын көтеру болып табылса, тауарды айналыстан алып қою;

      3) келісімшарт жасаушы агентке ол үшін тиімсіз немесе шарттың нысанасына жатпайтын экономикалық немесе технологиялық негізсіз шарт талаптарын күштеп таңу;

      4) егер тауарға сұраныс болса немесе оның рентабельді өндірісіне мүмкіндік болған кезде оны беруге тапсырыстар орналастырылса, сондай-ақ, егер тауар өндірісінің мұндай қысқартылуы немесе мұндай тоқтатылуы осы Шартта және (немесе) мүше мемлекеттердің басқа халықаралық шарттарында тікелей көзделмесе, тауар өндірісін экономикалық немесе технологиялық негізсіз қысқарту немесе тоқтату;

      5) осы Шартта және (немесе) мүше мемлекеттердің басқа халықаралық шарттарында көзделген ерекшеліктерді ескере отырып, тиісті тауарды өндіру немесе беру мүмкіндігі болған жағдайда жекелеген сатып алушылармен (тапсырыс берушілермен) шарт жасасудан экономикалық немесе техникалық негізсіз бас тарту не жалтару;

      6) осы Шартта және (немесе) мүше мемлекеттердің басқа халықаралық шарттарында көзделген ерекшеліктерді ескере отырып, бір сол тауарға әртүрлі бағаларды (тарифтерді) экономикалық, технологиялық немесе өзге де түрде негізсіз белгілеу, кемсітушілік жағдайлар жасау;

      7) басқа шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) тауар нарығына кіруіне немесе тауар нарығынан шығуына кедергілер жасау болып табылған немесе болып табылуы мүмкін үстем жағдайға ие шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) әрекетіне (әрекетсіздігіне) тыйым салынады.

      2. Жосықсыз бәсекеге, оның ішінде:

      1) шаруашылық жүргізуші субъектіге (нарық субъектісіне) залал келтіруі не оның іскерлік беделіне нұқсан келтіруі мүмкін жалған, нақты емес немесе бұрмаланған мәліметтер таратуға;

      2) тауардың сипатына, өндірілу тәсілі мен орнына, тұтынушылық қасиеттеріне, сапасы мен санына қатысты немесе оны өндірушілерге қатысты жаңылыстыруға;

      3) шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) өздері өндіретін немесе өткізетін тауарларын басқа шаруашылық жүргізуші субъектілер (нарық субъектілері) өндіретін немесе өткізетін тауарлармен орынсыз салыстыруға жол берілмейді.

      3. Мүше мемлекеттердің бір тауар нарығында жұмыс істейтін, бәсекелес шаруашылық жүргізуші субъектілері (нарық субъектілері) арасындағы:

      1) бағаларды (тарифтерді), жеңілдіктерді, үстемеақыларды (қосымша ақыларды) үстеме бағаларды белгілеуге немесе ұстап тұруға;

      2) сауда-саттықтарда бағаларды көтеруге, төмендетуге немесе ұстап тұруға;

      3) тауар нарығын аумақтық қағидат, тауарларды сату немесе сатып алу көлемі, өткізілетін тауарлар ассортименті не сатушылардың немесе сатып алушылардың (тапсырыс берушілердің) құрамы бойынша бөлуге;

      4) тауарлар өндірісін қысқартуға немесе тоқтатуға;

      5) белгілі бір сатушылармен не сатып алушылармен (тапсырыс берушілермен) шарттар жасасудан бас тартуға әкеп соғатын немесе әкеп соғуы мүмкін келісімдерге тыйым салынады.

      4. Шаруашылық жүргізуші субъектілер (нарық субъектілері) арасында, осы Шартқа № 19 қосымшада белгіленген жол беру критерийлеріне сәйкес жол беріледі деп танылатын "сатылы" келісімдерді қоспағанда, егер:

      1) сатушы сатып алушы үшін тауарды қайта сатудың мейлінше жоғары бағасын белгілейтін жағдайды қоспағанда, мұндай келісімдер тауарды қайта сату бағасын белгілеуге әкеп соқса немесе әкеп соғуы мүмкін болса;

      2) мұндай келісімдерде сатып алушының сатушыға бәсекелес болып табылатын шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) тауарын сатпау міндеттемесі көзделсе, "сатылы" келісімдерге тыйым салынады. Мұндай тыйым салу сатып алушының тауарларды тауар белгісімен не сатушыны немесе өндірушіні дараландырудың өзге құралымен сатуды ұйымдастыруы туралы келісімдерге қолданылмайды.

      5. Егер мұндай келісімдер бәсекелестікті шектеуге әкеп соғады немесе әкеп соғуы мүмкін деп белгіленсе, осы Шартқа № 19 қосымшада белгіленген жол беру критерийлеріне сәйкес жол беріледі деп танылатын "сатылы" келісімдерді қоспағанда, шаруашылық жүргізуші субъектілер (нарық субъектілері) арасындағы өзге келісімдерге тыйым салынады.

      6. Мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілерінің (нарық субъектілерінің) экономикалық қызметін жеке тұлғалардың, коммерциялық ұйымдардың және коммерциялық емес ұйымдардың үйлестіруді жүзеге асыруына, егер мұндай үйлестіру осы баптың 3 және 4-тармақтарында көрсетілген, осы Шартқа № 19 қосымшада белгіленген жол беру критерийлеріне сәйкес жол берілген деп танылуы мүмкін емес салдарлардың кез келгеніне әкеп соқса немесе әкеп соғуы мүмкін болса, тыйым салынады. Мүше мемлекеттер өз заңнамасында, егер экономикалық қызметті үйлестіру осы баптың 5-тармағында көрсетілген, осы Шартқа № 19 қосымшада белгіленген жол беру критерийлеріне сәйкес жол берілген деп танылуы мүмкін емес салдарларға әкеп соқса немесе әкеп соғуы мүмкін болса, мұндай үйлестіруге тыйым салуды белгілеуге құқылы.

      7. Мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілерінің (нарық субъектілерінің), сондай-ақ мүше мемлекеттердің кәсіпкерлік қызметті жүзеге асырмайтын жеке тұлғалары мен коммерциялық емес ұйымдарының осы бөлімде белгіленген бәсекелестіктің жалпы қағидаларын бұзуының жолын кесуді, егер мұндай бұзушылықтар, қаржы нарықтарын қоспағанда, екі және одан да көп мүше мемлекет аумағындағы трансшекаралық нарықтағы бәсекеге теріс әсер ететін болса немесе әсер етуі мүмкін болса, Комиссия осы Шартқа № 19 қосымшада көзделген тәртіппен жүзеге асырады.

77-бап Бағаны мемлекеттік реттеу

      Бағаны мемлекеттік реттеуді енгізу, сондай-ақ мүше мемлекеттердің оны енгізу туралы шешімдеріне дауласу тәртібі осы Шартқа № 19 қосымшада айқындалады.

XIX БӨЛІМ
ТАБИҒИ МОНОПОЛИЯЛАР

78-бап Табиғи монополиялар салалары мен субъектілері

      1. Мүше мемлекеттер табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін реттеу кезінде осы Шартқа № 20 қосымшада көзделген нормалар мен ережелерді басшылыққа алады.

      2. Осы бөлімнің ережелері мүше мемлекеттердің табиғи монополиялар субъектілері, табиғи монополиялар салаларындағы тұтынушылары, атқарушы билік органдары және жергілікті өзін-өзі басқару органдары қатысатын, мүше мемлекеттер арасындағы саудаға әсер ететін және осы Шартқа № 20 қосымшаға № 1 қосымшада көрсетілген қатынастарға қолданылады.

      3. Табиғи монополиялардың нақты салаларындағы құқықтық қатынастар осы Шарттың XX және XXI бөлімдерінде көзделген ерекшеліктер ескеріле отырып, осы бөлімде айқындалады.

      4. Мүше мемлекеттерде табиғи монополиялар салаларына осы Шартқа № 20 қосымшаға № 2 қосымшада көрсетілген табиғи монополиялар салалары да жатады.

      Осы Шартқа № 20 қосымшаға № 2 қосымшада көрсетілген табиғи монополиялар салаларына қатысты мүше мемлекеттер заңнамасының талаптары қолданылады.

      5. Табиғи монополиялар салаларына жатқызылған табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтер тізбесі мүше мемлекеттердің заңнамасында белгіленеді.

      6. Мүше мемлекеттер осы Шартқа № 20 қосымшаға № 1 және 2 қосымшаларда көрсетілген табиғи монополиялар салаларын қысқарту және осы Шарттың XX және XXI бөлімдерінде өтпелі кезеңді ықтимал айқындау арқылы оларды үйлестіруге ұмтылады.

      7. Мүше мемлекеттерде табиғи монополиялар салаларын кеңейту:

      егер мүше мемлекет басқа мүше мемлекетте табиғи монополия саласы болып табылатын және осы Шартқа № 20 қосымшаға № 1 немесе 2 қосымшадакелтірілген саланы табиғи монополиялар саласына жатқызуға ниетті болған жағдайда, мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес;

      егер мүше мемлекет осы Шартқа № 20 қосымшаға № 1 немесе 2 қосымшада көрсетілмеген табиғи монополиялардың өзге саласын табиғи монополиялар саласына жатқызуға ниетті болған жағдайда, осы мүше мемлекет Комиссияға тиісінше өтініш жасағаннан кейін Комиссияның шешімі бойынша жүзеге асырылады.

      8. Осы бөлім мүше мемлекеттер арасындағы қолданыстағы екіжақты халықаралық шарттармен реттелген қатынастарға қолданылмайды. Мүше мемлекеттер арасында жаңадан жасалатын екіжақты халықаралық шарттар осы бөлімге қайшы келмеуге тиіс.

      9. Осы Шарттың XVIII бөлімінің ережелері осы бөлімде көзделген ерекшеліктер ескеріле отырып, табиғи монополиялар субъектілеріне қолданылады.

XX БӨЛІМ
ЭНЕРГЕТИКА

79-бап Мүше мемлекеттердің энергетика саласындағы өзара іс-қимылы

      1. Мүше мемлекеттердің отын-энергетика кешендерінің әлеуетін тиімді пайдалану, сондай-ақ ұлттық экономикаларды энергетикалық ресурстардың негізгі түрлерімен (электр энергиясы, газ, мұнай және мұнай өнімдері) қамтамасыз ету мақсатында мүше мемлекеттер энергетика саласында ұзақ мерзімді өзара тиімді ынтымақтастықты дамытады, үйлестірілген энергетика саясатын жүргізеді, энергетикалық қауіпсіздікті қамтамасыз етуді ескере отырып, осы Шарттың 81, 83 және 84-баптарында көзделген халықаралық шарттарға сәйкес:

      1) энергетикалық ресурстарға нарықтық баға белгілеуді қамтамасыз ету;

      2) энергетикалық ресурстардың ортақ нарықтарындағы бәсекелестікті дамытуды қамтамасыз ету;

      3) энергетикалық ресурстар, тиісті жабдық, технологиялар және олармен байланысты көрсетілетін қызметтер саудасына техникалық, әкімшілік және өзге де тосқауылдардың болмауы;

      4) энергетикалық ресурстардың ортақ нарықтарының көлік инфрақұрылымын дамытуды қамтамасыз ету;

      5) энергетикалық ресурстардың ортақ нарықтарында мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілері үшін кемсітпеушілік жағдайларды қамтамасыз ету;

      6) мүше мемлекеттердің энергетикалық кешеніне инвестициялар тарту үшін қолайлы жағдайлар жасау;

      7) энергетикалық ресурстардың ортақ нарықтарының технологиялық және коммерциялық инфрақұрылымы жұмыс істеуінің ұлттық нормалары мен қағидаларын үйлестіру қағидаттарын негізге ала отырып, энергетикалық ресурстардың ортақ нарықтарын кезең-кезеңмен қалыптастыруды жүзеге асырады.

      2. Мүше мемлекеттердің электр энергетикасы, газ, мұнай және мұнай өнімдері салаларындағы осы бөлімде реттелмеген өз қызметін жүзеге асыратын шаруашылық жүргізуші субъектілерінің қатынастарына мүше мемлекеттердің заңнамасы қолданылады.

      3. Мүше мемлекеттердің электр энергетикасы, газ, мұнай және мұнай өнімдері салаларындағы шаруашылық жүргізуші субъектілерінің қызметіне қатысты осы Шарттың XVIII бөлімінің ережелері осы Шарттың осы бөлімінде және XIX бөлімінде көзделген ерекшеліктер ескеріле отырып қолданылады.

80-бап Газдың, мұнайдың және мұнай өнімдерінің индикативті (болжамды) балансы

      1. Жиынтық энергетикалық әлеуетті тиімді пайдалану және энергетикалық ресурстарды мемлекетаралық жеткізіп беруді оңтайландыру мақсатында мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары:

      Одақ газының индикативті (болжамды) балансын;

      Одақ мұнайының индикативті (болжамды) балансын;

      Одақтың мұнай өнімдерінің индикативті (болжамды) балансын әзірлейді және келіседі.

      2. Осы баптың 1-тармағында көрсетілген баланстарды әзірлеу Комиссияның қатысуымен және осы Шарттың 104-бабының 1-тармағында көзделген мерзімде әзірленетін және мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарымен келісілетін газдың, мұнайдың және мұнай өнімдерінің индикативті (болжамды) баланстарын қалыптастыру әдіснамасына сәйкес жүзеге асырылады.

81-бап. Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығын қалыптастыру, оның жұмыс істеуі және дамуы

      Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығын қалыптастыру, оның жұмыс істеуі және дамуы осы Шарттың 104-бабының 8-тармағы ескеріле отырып, осы Шартқа № 21 қосымшаға сәйкес қағидаттар мен қағидалар негізінде жүзеге асырылады.

      Ескерту. 81-бап жаңа редакцияда – ҚР 16.03.2022 № 109-VII Заңымен.

82-бап Электр энергетикасы саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің көрсететін қызметтеріне қол жеткізуді қамтамасыз ету

      1. Мүше мемлекеттер электр энергетикасы саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтерін осы Шартқа № 21 қосымшаға және көрсетілген қосымшаның 5-тармағында көзделген Одақ органының актісіне сәйкес мүше мемлекеттердің электр энергиясына (қуатына) деген ішкі қажеттіліктерін қамтамасыз ету үшін басым пайдаланған жағдайда, осы қызметтер көрсетуге кедергісіз қол жеткізуді қолда бар техникалық мүмкіндіктер шегінде қамтамасыз етеді.

      2. Күші жойылды – ҚР 16.03.2022 № 109-VII Заңымен.
      Ескерту. 82-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 16.03.2022 № 109-VII Заңымен.

83-бап Одақтың ортақ газ нарығын қалыптастыру және газ тасымалдау саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізуді қамтамасыз ету

      1. Мүше мемлекеттер осы Шарттың 104-бабының 4 және 5-тармақтарында көзделген ережелерді ескере отырып, № 22 қосымшаға сәйкес Одақтың ортақ газ нарығын кезең-кезеңмен қалыптастыруды жүзеге асырады.

      2. Мүше мемлекеттер Жоғары кеңес бекітетін Одақтың ортақ газ нарығын қалыптастырудың тұжырымдамасы мен бағдарламасын әзірлейді.

      3. Мүше мемлекеттер Одақ шеңберінде Одақтың ортақ газ нарығын қалыптастырудың бекітілген тұжырымдамасы мен бағдарламасының ережелеріне негізделетін ортақ газ нарығын қалыптастыру туралы халықаралық шарт жасасады.

      4. Мүше мемлекеттер Одақтың келісілген индикативті (болжамды) газ балансын ескере отырып, қолда бар техникалық мүмкіндіктер, газ тасымалдау жүйелерінің бос қуаттары шегінде және шаруашылық жүргізуші субъектілердің азаматтық-құқықтық шарттарының негізінде басқа мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілерінің газды тасымалдау үшін мүше мемлекеттер аумақтарында орналасқан газ тасымалдау жүйелеріне кедергісіз қол жеткізуін осы Шартқа № 22 қосымшаға сәйкес бірыңғай қағидаттар, шарттар және қағидалар негізінде қамтамасыз етеді.

84-бап Одақтың мұнай және мұнай өнімдерінің ортақ нарықтарын қалыптастыру және мұнай мен мұнай өнімдерін тасымалдау саласындағы табиғи монополия субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізуді қамтамасыз ету

      1. Мүше мемлекеттер осы Шарттың 104-бабының 6 және 7-тармақтарында көзделген өтпелі ережелерді ескере отырып, осы Шартқа № 23 қосымшаға сәйкес Одақтың мұнай және мұнай өнімдерінің ортақ нарықтарын кезең-кезеңмен қалыптастыруды жүзеге асырады.

      2. Мүше мемлекеттер Жоғарғы кеңес бекітетін Одақтың мұнай және мұнай өнімдерінің ортақ нарықтарын қалыптастыру тұжырымдамасы мен бағдарламасын әзірлейді.

      3. Мүше мемлекеттер Одақ шеңберінде Одақтың мұнай және мұнай өнімдерінің ортақ нарықтарын қалыптастырудың бекітілген тұжырымдамасы мен бағдарламасының ережелеріне негізделетін мұнай және мұнай өнімдерінің ортақ нарықтарын қалыптастыру туралы халықаралық шарт жасасады.

      4. Мүше мемлекеттер Одақ мұнайының келісілген индикативті (болжамды) балансын, Одақтың мұнай өнімдерінің келісілген индикативті (болжамды) балансын ескере отырып, қолда бар техникалық мүмкіндіктер шегінде және шаруашылық жүргізетін субъектілердің азаматтық-құқықтық шарттарының негізінде басқа мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізу субъектілерінің мүше мемлекеттер аумағында орналасқан мұнай мен мұнай өнімдерін тасымалдау жүйелеріне кедергісіз қол жеткізуін Осы Шартқа № 23 қосымшада көзделген бірыңғай қағидаттар, шарттар мен қағидалар негізінде қамтамасыз етеді.

85-бап

      Комиссияның энергетика саласындағы өкілеттіктері

      Комиссия энергетика саласында:

      осы бөлімнің орындалуына мониторингті;

      энергетика саласында реттеуге уәкілеттік берілген мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдарының, технологиялық және коммерциялық инфрақұрылым ұйымдарының және мүше мемлекеттердің энергетикалық ресурстар нарықтарына қатысушылардың энергетикалық ресурстардың ортақ нарықтарын қалыптастыру және олардың жұмыс істеуі кезіндегі өзара іс-қимылын ұйымдастырушылық-техникалық қамтамасыз етуді;

      Одақ органдарының энергетикалық ресурстардың ортақ нарықтарын қалыптастыруға қатысты актілерін іске асыру мониторингін жүзеге асырады.

      Ескерту. 85-бап жаңа редакцияда – ҚР 15.02.2021 № 6-VII Заңымен.

XXI БӨЛІМ
КӨЛІК

86-бап Үйлестірілген (келісілген) көлік саясаты

      1. Одақта экономикалық интеграцияны қамтамасыз етуге, бәсекелестік, ашықтық, қауіпсіздік, сенімділік, қолжетімділік және экологиялық қағидаттарында бірыңғай көлік кеңістігін жүйелі және кезең-кезеңмен қалыптастыруға бағытталған үйлестірілген (келісілген) көлік саясаты жүзеге асырылады.

      2. Үйлестірілген (келісілген) көлік саясатының міндеттері:

      1) көлік қызметтерінің ортақ нарығын құру;

      2) көлік саласындағы ортақ басымдықтарды және үздік практикалардың іске асырылуын қамтамасыз ету бойынша келісілген шаралар қабылдау;

      3) мүше мемлекеттердің көлік жүйелерін әлемдік көлік жүйесіне интеграциялау;

      4) мүше мемлекеттердің транзиттік әлеуетін тиімді пайдалану;

      5) көлік қызметтерінің сапасын арттыру;

      6) көліктегі қауіпсіздікті қамтамасыз ету;

      7) көліктің қоршаған ортаға және адам денсаулығына зиянды әсерін төмендету;

      8) қолайлы инвестициялық климатты қалыптастыру болып табылады.

      3. Үйлестірілген (келісілген) көлік саясатының негізгі басымдықтары:

      1) біріңғай көлік кеңістігін қалыптастыру;

      2) еуразиялық көлік дәліздерін құру және дамыту;

      3) Одақ шеңберінде транзиттік әлеуетті іске асыру және дамыту;

      4) көлік инфрақұрылымының дамуын үйлестіру;

      5) тасымалдау процестерін оңтайландыруды қамтамасыз ететін логистикалық орталықтар мен көлік ұйымдарын құру;

      6) мүше мемлекеттердің кадрлық әлеуетін тарту және пайдалану;

      7) көлік саласындағы ғылым мен инновацияларды дамыту болып табылады.

      4. Үйлестірілген (келісілген) көлік саясатын мүше мемлекеттер қалыптастырады.

      5. Үйлестірілген (келісілген) көлік саясатының негізгі бағыттары мен іске асыру кезеңдерін Жоғары кеңес айқындайды.

      6. Комиссия мүше мемлекеттердің үйлестірілген (келісілген) көлік саясатын іске асыруына мониторингті жүзеге асырады.

87-бап Қолданылу аясы

      1. Осы бөлімінің ережелері осы Шарттың XVIII және XIX бөлімдерінің ережелерін және осы Шартқа № 24 қосымшада көзделген ерекшеліктерді ескере отырып, автомобиль, әуе, су және теміржол көлігіне қолданылады.

      2. Мүше мемлекеттер мүше мемлекеттер арасындағы көлік қызметтерін кезең-кезеңімен ырықтандыруға ұмтылады.

      Ырықтандырудың тәртібі, шарттары және кезеңділігі осы Шартқа № 21 қосымшада көзделген ерекшеліктер ескеріле отырып, Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарда айқындалады.

      3. Көліктегі қауіпсіздікке (көлік қауіпсіздігіне және көлікті пайдалану қауіпсіздігіне) қойылатын талаптар мүше мемлекеттердің заңнамаларында және халықаралық шарттарда айқындалады.

XXII БӨЛІМ
МЕМЛЕКЕТТІК (МУНИЦИПАЛДЫҚ) САТЫП АЛУ

88-бап Мемлекеттік (муниципалдық) сатып алу саласындағы реттеудің мақсаттары мен қағидаттары

      1. Мүше мемлекеттер мемлекеттік (муниципалдық) сатып алу (бұдан әрі - сатып алу) саласында реттеудің мынадай мақсаттары мен қағидаттарын айқындайды:

      сатып алу саласындағы қатынастарды мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасымен және мүше мемлекеттердің халықаралық шарттарымен реттеу;

      мүше мемлекеттерде сатып алу үшін пайдаланылатын қаражаттың оңтайлы және тиімді жұмсалуын қамтамасыз ету;

      мүше мемлекеттерге сатып алу саласында ұлттық режим ұсыну;

      үшінші елдерге сатып алу саласында мүше мемлекеттерге ұсынылатынға қарағанда неғұрлым қолайлы режим ұсынуға жол бермеу;

      сатып алудың ақпараттық ашықтығы мен айқындылығын қамтамасыз ету;

      бір мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес дайындалған электрондық цифрлық қолтаңбаны басқа мүше мемлекеттің өзара тануы арқылы электрондық форматта жүргізілетін сатып алуға қатысуға мүше мемлекеттердің әлеуетті өнім берушілері мен өнім берушілерінің кедергісіз қол жеткізуін қамтамасыз ету;

      мүше мемлекеттің сатып алу саласында реттеу және (немесе) бақылау функцияларын жүзеге асыратын органының (органдарының) болуын қамтамасыз ету;

      мүше мемлекеттердің сатып алу туралы заңнамасын бұзғаны үшін жауапкершілік белгілеу;

      сатып алу саласында бәсекелестікті дамыту, сондай-ақ сыбайлас жемқорлыққа және басқа да теріс пайдаланушылықтарға қарсы іс-қимыл жасау.

      2. Осы Шарттың күші мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес олар туралы мәліметтер мемлекеттік сырды (мемлекеттік құпияларды) құрайтын сатып алуларға қолданылмайды.

      3. Мүше мемлекеттерде сатып алу осы Шартқа № 25 қосымшаға сәйкес жүзеге асырылады.

      4. Осы бөлімнің күші осы тармақтың екінші - төртінші абзацтарының ерекшеліктері ескеріле отырып, мүше мемлекеттердің ұлттық (орталық) банктері жүзеге асыратын сатып алуға қолданылмайды.

      Мүше мемлекеттердің ұлттық (орталық) банктері өздерінің сатып алуды жүзеге асырудың ішкі қағидаларына (бұдан әрі - сатып алу туралы ережеге) сәйкес әкімшілік-шаруашылық мұқтаждарды қамтамасыз ету, құрылыс және күрделі жөндеу жұмыстарын орындау үшін сатып алуды жүзеге асырады. Сатып алу туралы ереже осы бапта жазылған мақсаттарға және қағидаттарға қайшы келмеуге, оның ішінде мүше мемлекеттердің әлеуетті өнім берушілеріне тең қолжетімділікті қамтамасыз етуге тиіс. Айрықша жағдайларда ұлттық (орталық) банктің жоғары органының шешімімен көрсетілген қағидаттардан ерекшеліктер белгіленуі мүмкін.

      Сатып алу туралы ереже сатып алуға қойылатын талаптарды, оның ішінде сатып алу рәсімдерін дайындау және жүргізу тәртібін (сатып алу тәсілдерін қоса алғанда) және оларды қолдану шарттарын, шарттарды (келісімшарттарды) жасасу тәртібін қамтуға тиіс.

      Бұл ретте сатып алу туралы ереже және мүше мемлекеттердің ұлттық (орталық) банктері жоспарлап отырған және жүзеге асырған сатып алу туралы ақпарат сатып алу туралы ережеде айқындалған тәртіппен мүше мемлекеттердің ұлттық (орталық) банктерінің Интернет желісіндегі ресми сайттарында орналастырылады.

      Ескерту. 88-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

XXIII БӨЛІМ
ЗИЯТКЕРЛІК МЕНШІК

89-бап Жалпы ережелер

      1. Мүше мемлекеттер зияткерлік меншік объектілеріне құқықтарды сақтау және қорғау саласындағы ынтымақтастықты жүзеге асырады және оларға құқықтардың өз аумағында сақталуы мен қорғалуын халықаралық құқық нормаларына, Одақтың құқығын құрайтын халықаралық шарттар мен актілерге және мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес қамтамасыз етеді.

      Мүше мемлекеттердің ынтымақтастығы мынадай негізгі міндеттерді шешу үшін жүзеге асырылады:

      мүше мемлекеттердің зияткерлік меншік объектілеріне құқықтарды сақтау және қорғау саласындағы заңнамасын үйлестіру;

      мүше мемлекеттердің зияткерлік меншік объектілеріне құқық иеленушілерінің мүдделерін қорғау.

      2. Мүше мемлекеттердің ынтымақтастығы мынадай негізгі бағыттар бойынша жүзеге асырылады:

      1) ғылыми және инновациялық дамуды қолдау;

      2) зияткерлік меншік объектілерін коммерцияландыру және пайдалану тетіктерін жетілдіру;

      3) мүше мемлекеттердің авторлық құқықты және сабақтас құқықтарды иеленушілері үшін қолайлы жағдайлар ұсыну;

      4) Еуразиялық экономикалық одақтың тауар белгілері мен қызмет көрсету белгілерін және Еуразиялық экономикалық одақтың тауарлар шығарылған жерлерінің атауларын тіркеу жүйесін енгізу;

      5) зияткерлік меншік объектілеріне құқықтарды қорғауды, оның ішінде Интернет желісінде қорғауды қамтамасыз ету;

      6) зияткерлік меншік объектілеріне құқықтарды тиімді кедендік қорғауды, оның ішінде мүше мемлекеттердің зияткерлік меншік объектілерінің бірыңғай кеден тізілімін жүргізу арқылы қамтамасыз ету;

      7) контрафактілік өнімдердің айналымын болдырмауға және оның жолын кесуге бағытталған үйлестірілген шараларды жүзеге асыру.

      3. Зияткерлік меншік объектілеріне құқықтарды тиімді сақтауды және қорғауды қамтамасыз ету мақсатында Комиссия ұйымдастыратын мүше мемлекеттердің консультациялары өткізіледі.

      Консультациялар нәтижесінде мүше мемлекеттердің ынтымақтастығы барысында анықталған проблемалық мәселелерді шешу бойынша ұсыныстар әзірленеді.

90-бап Зияткерлік меншік объектілерінің құқықтық режимі

      1. Бір мүше мемлекеттің тұлғаларына басқа мүше мемлекеттің аумағында зияткерлік меншік объектілерінің құқықтық режиміне қатысты ғана ұлттық режим ұсынылады. Мүше мемлекеттің заңнамасында ұлттық режимнен хат-хабар жазысу үшін мекенжайды көрсету мен өкілді тағайындауды қоса алғанда, сот және әкімшілік рәсімдерге қатысты ерекшеліктер көзделуі мүмкін.

      2. Мүше мемлекеттер өз заңнамасында зияткерлік меншік объектілеріне құқықтарды сақтау мен қорғаудың мүше мемлекеттерге қолданылатын халықаралық құқықтық актілерде, сондай-ақ Одақтың құқығын құрайтын халықаралық шарттар мен актілерде көзделгеннен гөрі жоғары деңгейін қамтамасыз ететін нормаларды көздеуі мүмкін.

      3. Мүше мемлекеттер зияткерлік меншік объектілеріне құқықтарды сақтау және қорғау саласындағы қызметті мынадай негізгі халықаралық шарттардың нормаларына сәйкес жүзеге асырады:

      1886 жылғы 9 қыркүйектегі Әдеби және көркем туындыларды қорғау жөніндегі Берн конвенциясы (1971 жылғы редакциядағы);

      1977 жылғы 28 сәуірдегі патенттік рәсім мақсаттары үшін микроағзаларды депозиттеуді халықаралық тану туралы Будапешт шарты;

      1996 жылғы 20 желтоқсандағы Авторлық құқық жөніндегі Дүниежүзілік зияткерлік меншік ұйымының шарты;

      1996 жылғы 20 желтоқсандағы Орындаулар мен фонограммалар жөніндегі Дүниежүзілік зияткерлік меншік ұйымының шарты;

      2000 жылғы 1 маусымдағы Патенттік құқық туралы шарт;

      1970 жылғы 19 маусымдағы Патенттік кооперация жөніндегі шарт;

      1971 жылғы 29 қазандағы Фонограммаларды заңсыз пайдаланудан фонограмма шығарушылардың мүдделерін қорғау туралы Конвенция;

      1891 жылғы 14 сәуірдегі Таңбаларды халықаралық тіркеу туралы Мадрид келісімі және 1989 жылғы 28 маусымдағы Таңбаларды халықаралық тіркеу туралы Мадрид келісімінің Хаттамасы;

      1961 жылғы 26 қазандағы Орындаушылардың, фонограмма шығарушылардың және хабар тарату ұйымдарының құқықтарын қорғау туралы халықаралық конвенция;

      1883 жылғы 20 наурыздағы Өнеркәсіптік меншікті қорғау жөніндегі Париж конвенциясы;

      2006 жылғы 27 наурыздағы Тауар таңбалары жөніндегі заңдар туралы Сингапур шарты.

      Көрсетілген халықаралық шарттардың қатысушысы болып табылмайтын мүше мемлекеттер осы шарттарға қосылу жөніндегі міндеттемені өз мойнына алады.

      4. Зияткерлік меншік объектілерінің жекелеген түрлеріне қатысты құқықтық режимнің ерекшеліктерін айқындауды қоса алғанда, зияткерлік меншік объектілеріне құқықтарды сақтау және қорғау саласындағы қатынастарды реттеу осы Шартқа № 26 қосымшаға сәйкес жүзеге асырылады.

91-бап Құқық қолдану

      1. Мүше мемлекеттер зияткерлік меншік объектілеріне құқықтарды тиімді қорғауды қамтамасыз ету бойынша құқық қолдану шараларын жүзеге асырады.

      2. Мүше мемлекеттер зияткерлік меншік объектілеріне құқықтарды қорғау бойынша, оның ішінде Еуразиялық экономикалық одақтың Кеден кодексіне, сондай-ақ кедендік құқықтық қатынастарды реттейтін, Одақтың құқығын құрайтын халықаралық шарттар мен актілерге сәйкес әрекеттерді жүзеге асырады.

      3. Зияткерлік меншік объектілеріне құқықтарды қорғау саласында өкілеттіктер берілген мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары мүше мемлекеттердің аумақтарында зияткерлік меншік объектілеріне құқықтарды бұзудың алдын алу, оны анықтау және оның жолын кесу бойынша әрекеттерді үйлестіру мақсатында ынтымақтастықты және өзара іс-қимылды жүзеге асырады.

XXIV БӨЛІМ
ӨНЕРКӘСІП

92-бап Өнеркәсіптік саясат және ынтымақтастық

      1. Мүше мемлекеттер ұлттық өнеркәсіптік саясатты өздері дербес әзірлейді, қалыптастырады және іске асырады, оның ішінде өнеркәсіпті дамытудың ұлттық бағдарламаларын және өнеркәсіптік саясаттың өзге де шараларын қабылдайды, сондай-ақ осы Шарттың 93-бабына қайшы келмейтін өнеркәсіптік субсидиялар ұсыну тәсілдерін, нысандарын және бағыттарын айқындайды.

      Одақ шеңберіндегі өнеркәсіптік саясатты мүше мемлекеттер Үкіметаралық кеңес бекітетін өнеркәсіптік ынтымақтастықтың негізгі бағыттары бойынша қалыптастырады және оны Комиссияның консультациялық қолдау көрсетуіне немесе үйлестіруіне сүйеніп жүзеге асырады.

      2. Одақ шеңберіндегі өнеркәсіптік саясатты мүше мемлекеттер:

      1) мүше мемлекеттердің тең құқылығы және ұлттық мүдделерін есепке алу;

      2) өзара тиімділік;

      3) адал бәсекелестік;

      4) кемсітпеушілік;

      5) транспаренттілік қағидаттары негізінде жүзеге асырады.

      3. Одақ шеңберінде өнеркәсіптік саясатты жүзеге асыру мақсаттары өнеркәсіптік дамуды жеделдету және оның орнықтылығын арттыру, мүше мемлекеттердің өнеркәсіптік кешендерінің бәсекеге қабілеттілігін арттыру, инновациялық белсенділікті жоғарылатуға, өнеркәсіп саласында, оның ішінде мүше мемлекеттердің өнеркәсіптік тауарларының қозғалысы жолындағы кедергілерді жоюға бағытталған тиімді ынтымақтастықты жүзеге асыру болып табылады.

      4. Мүше мемлекеттер Одақ шеңберіндегі өнеркәсіптік саясатты жүзеге асыру мақсаттарына қол жеткізу үшін:

      1) өнеркәсіпті дамыту жоспарлары туралы өзара хабар беруді жүзеге асыруы;

      2) мүше мемлекеттердің ұлттық өнеркәсіп саясатын әзірлеп, жүзеге асыруға жауап беретін уәкілетті органдары өкілдерінің тұрақты кездесулерін (консультацияларын), оның ішінде Комиссия алаңындағы тұрақты кездесулерін (консультацияларын) өткізуі;

      3) өнеркәсіптік ынтымақтастық үшін экономикалық қызметтің басым түрлерін дамытудың бірлескен бағдарламаларын әзірлеуі және іске асыруы;

      4) зәру тауарлардың тізбесін әзірлеуі және келісуі;

      5) бірлескен жобаларды, оның ішінде мүше мемлекеттердің өнеркәсіптік ынтымақтастығының тиімділігін арттыру және өнеркәсіптік кооперациясын тереңдету үшін қажетті инфрақұрылымды дамыту жөніндегі жобаларды іске асыруы;

      6) өнеркәсіптік ынтымақтастық мақсаттары үшін технологиялық және ақпараттық ресурстарды дамытуы;

      7) жоғары технологиялы өндірістерді ынталандыру мақсатында бірлескен ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды жүргізуі;

      8) кедергілерді жоюға және өзара тиімді ынтымақтастықты дамытуға бағытталған өзге де шараларды іске асыруы мүмкін.

      5. Қажет болған жағдайда Үкіметаралық кеңестің шешімі бойынша осы баптың 4-тармағында көрсетілген шараларды іске асырудың тиісті тәртібі әзірленеді.

      6. Мүше мемлекеттер Үкіметаралық Кеңес бекітетін және оның ішінде өнеркәсіптік ынтымақтастық үшін экономикалық қызметтің басым түрлері мен зәру тауарларды қамтитын Одақ шеңберіндегі Өнеркәсіптік ынтымақтастықтың негізгі бағыттарын (бұдан әрі - Негізгі бағыттар) әзірлейді.

      Комиссия жыл сайын Негізгі бағыттардың іске асырылу нәтижелеріне мониторинг және талдау жүргізеді және қажет болған кезде мүше мемлекеттермен келісім бойынша Негізгі бағыттарды нақтылау жөнінде ұсыныстар дайындайды.

      7. Сауда, кедендік-тарифтік, бәсекелестік, мемлекеттік сатып алу саласындағы, техникалық реттеу, кәсіпкерлік қызметті дамыту, көлік және инфрақұрылым және басқа да салалардағы саясаттарды әзірлеу және іске асыру кезінде мүше мемлекеттердің өнеркәсіпті дамыту мүдделері есепке алынады.

      8. Мүше мемлекеттер зәру тауарларға қатысты өнеркәсіптік саясат шараларын қабылдау алдында ұстанымдарды өзара есепке алу үшін консультациялар жүргізеді.

      Мүше мемлекеттер зәру тауарлардың бекітілген тізбесі бойынша ұлттық өнеркәсіптік саясатты іске асырудың жоспарланған бағыттары туралы алдын ала өзара хабар беруді қамтамасыз етеді.

      Мүше мемлекеттер Комиссиямен бірлесіп көрсетілген консультациялар жүргізудің және (немесе) өзара хабар берудің тәртібін әзірлейді, оны Комиссия Кеңесі бекітеді.

      9. Одақ шеңберінде өнеркәсіптік ынтымақтастықты іске асыру үшін мүше мемлекеттер Комиссияның консультациялық қолдау көрсетуіне және үйлестіруіне сүйене отырып, мынадай құралдарды әзірлеп, қолдана алады:

      1) жоғары технологиялы, инновациялық және бәсекеге қабілетті өнім жасау мақсатында өзара тиімді өнеркәсіптік кооперацияны ынталандыру;

      2) мүше мемлекеттер өзара тиімді негізде қатысатын бірлескен бағдарламалар мен жобалар;

      3) бірлескен технологиялық платформалар мен өнеркәсіптік кластерлер;

      4) өнеркәсіптік ынтымақтастықты дамытуға жәрдемдесетін өзге де құралдар.

      10. Осы бапты іске асыру үшін мүше мемлекеттер Комиссияның қатысуымен қосымша құжаттар мен тетіктер әзірлей алады.

      11. Комиссия осы Шартқа № 27 қосымшаға сәйкес, осы Шартта айқындалған өкілеттіктер шегінде өнеркәсіптік ынтымақтастықтың негізгі бағыттары бойынша мүше мемлекеттерге консультациялық қолдау көрсетеді және олардың қызметін үйлестіреді.

      Осы баптың мақсаттары үшін осы Шартқа № 27 қосымшаға сәйкес ұғымдар пайдаланылады.

93-бап Өнеркәсіптік субсидиялар

      1. Мүше мемлекеттер экономикаларының тұрақты және тиімді дамуы үшін жағдайларды, сондай-ақ мүше мемлекеттер арасындағы өзара сауда мен адал бәсекелестіктің дамуына ықпал ететін жағдайларды қамтамасыз ету мақсатында мүше мемлекеттердің аумақтарында өнеркәсіптік тауарларға қатысты, оның ішінде осы Шартқа № 28 қосымшаға сәйкес өнеркәсіп тауарларын өндірумен, өткізумен және тұтынумен тікелей байланысты көрсетілетін қызметтерді ұсынған немесе алған кезде субсидиялар берудің бірыңғай қағидалары қолданылады.

      2. Мүше мемлекеттердің осы баптың және осы Шартқа № 28 қосымшаның ережелерінен туындайтын міндеттемелері мүше мемлекеттердің үшінші елдермен құқықтық қатынастарына қолданылмайды.

      3. Осы баптың мақсаттары үшін субсидия ретінде мыналар түсініледі:

      а) мүше мемлекеттің субсидиялаушы органы (немесе мүше мемлекет уәкілеттік берген құрылым) көрсететін қаржылай көмек, оның нәтижесінде артықшылықтар жасалады (қамтамасыз етіледі) және ол:

      ақша қаражатын тікелей аудару (мысалы, қайтарылмайтын несиелер, кредиттер түрінде) немесе жарғылық капиталдағы үлесті сатып алу немесе оны ұлғайту немесе мұндай қаражатты аудару жөніндегі міндеттемелер (мысалы, кредиттер бойынша кепілдіктер);

      мүше мемлекеттің кірісіне түсуге тиіс болған төлемдерді өндіріп алудан толықтай немесе ішінара бас тарту (мысалы, салық жеңілдіктері, борышты есептен шығару) арқылы жүзеге асырылады. Бұл ретте экспортталатын өнеркәсіп тауарын ішкі тұтынуға арналған ұқсас тауардан алынатын баждар мен салықтардан босату не мұндай баждар мен салықтарды азайту не іс жүзінде есепке жазылған сомадан аспайтын мөлшерде мұндай баждар мен салықтарды қайтару субсидия ретінде қарастырылмайды;

      тауарларды немесе көрсетілетін қызметтерді (ортақ инфрақұрылымды қолдауға және дамытуға арналған өнеркәсіп тауарларын немесе көрсетілетін қызметтерді қоспағанда) ұсыну;

      өнеркәсіп тауарларын сатып алу арқылы жүзеге асырылады;

      б) нәтижесінде артықшылық ұсынылатын, кез келген мүше мемлекеттің аумағынан өнеркәсіп тауарын әкелудің қысқартылуына немесе кез келген мүше мемлекеттің аумағына өнеркәсіп тауарын әкетудің ұлғайтылуына әсер ететін (тікелей немесе жанама) кірістерді немесе бағаларды қолдаудың басқа да кез келген нысаны.

      Субсидия түрлері осы Шартқа № 28 қосымшада көзделген.

      4. Субсидиялаушы орган өзіне жүктелген, субсидияны беруге қатысты бір немесе бірнеше функцияны кез келген басқа ұйымға орындауға тапсыруы немесе бұйыруы мүмкін. Мұндай ұйымның әрекеттері субсидиялаушы органның әрекеттері ретінде қарастырылады.

      Мүше мемлекет басшысының субсидиялар беруге бағытталған актілері субсидиялаушы органның әрекеттері ретінде қарастырылады.

      5. Мүше мемлекеттің аумағында берілетін субсидиялардың осы баптың және осы Шартқа № 28 қосымшаның ережелеріне сәйкестігін талдау мақсатындағы тергеп-тексеру осы Шартқа № 28 қосымшада көзделген тәртіпке сәйкес жүргізіледі.

      6. Комиссия осы баптың және осы Шартқа № 28 қосымшаның ережелерінің іске асырылуын бақылауды қамтамасыз етеді және оған мынадай:

      1) мүше мемлекеттер заңнамасына мониторингті жүзеге асыру және оның субсидияларды беруге қатысты осы Шарттың ережелеріне сәйкестігі тұрғысынан салыстырмалы-құқықтық талдау жүргізу, сондай-ақ мүше мемлекеттердің осы баптың және осы Шартқа № 28 қосымшаның ережелерін сақтауы туралы жыл сайынғы есептерді дайындау;

      2) субсидияларды беру саласында мүше мемлекеттердің заңнамасын үйлестіру мен біріздендіру мәселелері бойынша мүше мемлекеттердің консультацияларын ұйымдастыруға жәрдемдесу;

      3) беруге жоспарланып жатқан және берілген өзіндік ерекшелікті субсидияларды ерікті келісу рәсімінің қорытындылары бойынша мүше мемлекеттер орындауға міндетті, осы Шартқа № 28 қосымшаның ережелерінде көзделген шешімдерді қабылдау, оның ішінде:

      осы Шартқа № 28 қосымшаның 7-тармағында көзделген, Одақ шеңберіндегі халықаралық шартта айқындалған критерийлердің негізінде осы Шартқа № 28 қосымшаның 6-тармағына сәйкес өзіндік ерекшелікті субсидияларды беруге болатыны немесе болмайтыны туралы шешім қабылдау;

      осы Шартқа № 28 қосымшаның 7-тармағында көзделген, Одақ шеңберіндегі халықаралық шартта айқындалған жағдайларда өзіндік ерекшелікті субсидияларды беру фактілері бойынша талқылау жүргізу және оларға қатысты міндетті шешімдер қабылдау;

      осы баптың және осы Шартқа № 28 қосымшаның ережелерін іске асыруға қатысты мәселелер бойынша келіспеушіліктерді шешу және оларды қолдану жөнінде түсіндірмелер беру;

      4) осы Шартқа № 28 қосымшаның 7-тармағында көзделген, Одақ шеңберіндегі халықаралық шартта белгіленетін тәртіппен және жағдайларда берілетін субсидиялар туралы сұрау салулар жіберу және ақпарат алу өкілеттіктері беріледі.

      Осы тармақтың 3) және 4) тармақшаларын қолдану осы Шарттың 105-бабының 1-тармағында көзделген өтпелі ережелер ескеріле отырып жүзеге асырылады.

      7. Осы баптың және осы Шартқа № 28 қосымшаның ережелеріне қатысты даулар, бірінші кезекте, келіссөздер мен консультациялар жүргізу арқылы шешіледі. Егер дау оған бастамашы болған мүше мемлекет жауапкер - мүше мемлекетке жіберген, келіссөздер мен консультациялар жүргізу туралы ресми жазбаша өтініш берілген күннен бастап күнтізбелік 60 күннің ішінде келіссөздер мен консультациялар арқылы реттелмесе, талап қоюшы - мүше мемлекеттің Одақ Сотына жүгінуге құқығы бар.

      Егер Одақ Сотының шешімдері белгіленген уақыт кезеңі ішінде орындалмаса немесе егер Одақ Соты жауапкер - мүше мемлекет хабарлаған шаралар осы баптың және осы Шартқа № 28 қосымшаның ережелеріне сәйкес келмейді деп шешсе, талап қоюшы - мүше мемлекет мөлшерлес жауап шараларын қолдануға құқылы.

      8. Осы Шартқа № 28 қосымшаны бұза отырып берілген өзіндік ерекшелікті субсидияға мүше мемлекеттер дау айта алатын мерзім өзіндік ерекшелікті субсидия берілген күннен бастап 5 жылды құрайды.

XXV БӨЛІМ
АГРОӨНЕРКӘСІПТІК КЕШЕН

94-бап Келісілген (үйлестірілген) агроөнеркәсіптік саясаттың мақсаттары мен міндеттері

      1. Әрбір мүше мемлекет және жалпы Одақ халқының мүддесінде агроөнеркәсіптік кешенді және ауылдық жерлерді дамытуды, сондай-ақ Одақ шеңберіндегі экономикалық интеграцияны қамтамасыз ету мақсатында келісілген (үйлестірілген) агроөнеркәсіптік саясат жүргізіледі, ол, оның ішінде осы Шартта және Одақ шеңберіндегі агроөнеркәсіптік кешен саласындағы басқа да халықаралық шарттарда көзделген реттеу тетіктерін қолдануды, тізбесі мүше мемлекеттердің ұсыныстары негізінде қалыптастырылып, Комиссия Кеңесі бекітетін зәру ауылшаруашылық тауарларының әрқайсысы бойынша өндірісті дамыту жоспарларын (бағдарламаларын) мүше мемлекеттердің бір-біріне және Комиссияға өзара ұсынуын көздейді.

      2. Келісілген (үйлестірілген) агроөнеркәсіптік саясаттың негізгі мақсаты бәсекеге қабілетті ауылшаруашылық өнімдері мен азық-түлік өндірісінің көлемін оңтайландыру, ортақ аграрлық нарық қажеттіліктерін қанағаттандыру, сондай-ақ ауыл шаруашылығы өнімі мен азық-түлік экспортын ұлғайту үшін мүше мемлекеттердің ресурстық әлеуетін тиімді іске асыру болып табылады.

      3. Келісілген (үйлестірілген) агроөнеркәсіптік саясатты іске асыру мынадай міндеттердің шешілуін қамтамасыз етеді:

      1) ауылшаруашылығы өнімі мен азық-түлік өндірісін және нарығын теңгерімді түрде дамыту;

      2) мүше мемлекеттердің субъектілері арасында әділ бәсекелестікті, оның ішінде ортақ аграрлық нарыққа бірдей қол жеткізу жағдайларын қамтамасыз ету;

      3) ауылшаруашылығы өнімі мен азық-түліктің айналысына байланысты талаптарды біріздендіру;

      4) ішкі және сыртқы нарықтарда мүше мемлекеттер өндірушілерінің мүдделерін қорғау.

95-бап Келісілген (үйлестірілген) агроөнеркәсіптік саясаттың негізгі бағыттары және ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау шаралары

      1. Келісілген (үйлестірілген) агроөнеркәсіптік саясат міндеттерін шешу мынадай негізгі бағыттар:

      1) агроөнеркәсіптік кешендегі болжау;

      2) ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау;

      3) ортақ аграрлық нарықты реттеу;

      4) өнім өндірісі мен айналысы саласындағы бірыңғай талаптар;

      5) ауылшаруашылығы өнімі мен азық-түліктің экспортын дамыту;

      6) агроөнеркәсіптік кешенді ғылыми және инновациялық дамыту;

      7) агроөнеркәсіптік кешенді интеграцияланған ақпараттық қамтамасыз ету бойынша мемлекетаралық өзара іс-қимыл тетіктерін пайдалануды көздейді.

      2. Келісілген (үйлестірілген) агроөнеркәсіптік саясат шараларын іске асыру үшін мүше мемлекеттер өкілдерінің Комиссия ұйымдастыратын тұрақты консультациялары, оның ішінде зәру ауылшаруашылық тауарлары бойынша консультациялар жылына кемінде бір рет өткізіледі. Консультациялардың нәтижелері бойынша осы баптың 1-тармағында айқындалған негізгі бағыттар шеңберінде келісілген (үйлестірілген) агроөнеркәсіптік саясатты іске асыру бойынша ұсынымдар әзірленеді.

      3. Келісілген (үйлестірілген) агроөнеркәсіптік саясатты жүргізу кезінде мүше мемлекеттер ауыл шаруашылығы саласының өндірістік, экономикалық қана емес, саланың әлеуметтік маңыздылығына, мүше мемлекеттердің өңірлері мен аумақтары арасындағы құрылымдық және табиғи-климаттық өзгешеліктерге негізделген ауыл шаруашылығы саласындағы қызметтің ерекше сипатын ескереді.

      4. Интеграциялық өзара іс-қимылдың басқа да салаларында, оның ішінде ауылшаруашылығы өнімі мен азық-түлікке қатысты санитариялық, фитосанитариялық және ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) шараларды қамтамасыз ету саласында саясатты іске асыру келісілген (үйлестірілген) агроөнеркәсіптік саясаттың мақсаттарын, міндеттері мен бағыттарын ескере отырып жүзеге асырылады.

      5. Одақ шеңберінде ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау осы Шартқа № 29 қосымшаға сай тәсілдерге сәйкес жүзеге асырылады.

      6. Осы бап пен осы Шартқа № 29 қосымшаға қатысты даулар бірінші кезекте Комиссияның қатысуымен келіссөздер және консультациялар жүргізу арқылы шешіледі. Егер дау оған бастамашылық еткен мүше мемлекеттің жауапкер ретінде әрекет ететін мүше мемлекетке келіссөздер мен консультациялар жүргізу туралы ресми жазбаша өтініш жіберген күнінен бастап күнтізбелік 60 күн ішінде келіссөздер мен консультациялар арқылы реттелмесе, онда талап қоюшы - мүше мемлекет Одақтың Сотына жүгінуге құқылы. Талап қоюшы болып табылатын мүше мемлекет келіссөздер мен консультациялар жүргізу туралы ресми жазбаша өтініш жіберген кезде, осындай өтініш жіберген күннен бастап күнтізбелік 10 күн ішінде Комиссияны бұл жөнінде хабардар етеді.

      7. Келісілген (үйлестірілген) агроөнеркәсіптік саясатты іске асыру үшін Комиссия:

      1) берілген өкілеттіктер шеңберінде мүше мемлекеттермен бірлесіп келісілген (үйлестірілген) агроөнеркәсіптік саясаттың негізгі бағыттарын әзірлеуді, үйлестіру мен іске асыруды;

      2) мүше мемлекеттер агроөнеркәсіптік кешенді дамытудың, ауыл шаруашылығы өніміне және азық-түлікке қатысты сұраныс пен ұсыныстардың бірлескен болжамдарын дайындаған кезде қызметті үйлестіруді;

      3) мүше мемлекеттердің агроөнеркәсіптік кешенді және оның жекелеген салаларын дамыту бағдарламаларын өзара ұсынуын үйлестіруді;

      4) мүше мемлекеттердің агроөнеркәсіптік кешендері дамуының, мүше мемлекеттердің агроөнеркәсіптік кешендерді мемлекеттік реттеу шараларын, оның ішінде ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау шараларын қолдануының мониторингін;

      5) мүше мемлекеттермен келісілген номенклатура бойынша өндірілетін өнімнің бәсекеге қабілеттілігіне баға мониторингі мен талдауды;

      6) мүше мемлекеттердің агроөнеркәсіптік кешен саласындағы заңнамаларын, оның ішінде ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау саласындағы заңнамаларын үйлестіру мәселелері бойынша, ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау саласындағы міндеттемелерді сақтауға байланысты дауларды шешу мәселелері бойынша консультациялар мен келіссөздер ұйымдастыруға жәрдемдесуді;

      7) мүше мемлекеттердің ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау саласындағы заңнамасына мониторингті және оның Одақ шеңберіндегі міндеттемелерге сәйкестігі тұрғысынан салыстырмалы-құқықтық талдау жүргізуді;

      8) мемлекеттік қолдау тиімділігін арттыру жөніндегі ұсынымдарды қоса алғанда, мүше мемлекеттерде агроөнеркәсіптік кешен және ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау саласындағы мемлекеттік саясатқа шолулар дайындауды және оларды мүше мемлекеттерге ұсынуды;

      9) ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау көлемдерін есептеумен байланысты мәселелер бойынша мүше мемлекеттерге жәрдем көрсетуді;

      10) агроөнеркәсіптік кешен саласындағы экспорттық әлеуетті дамытуға бағытталған келісілген іс-қимылдарды жүзеге асыру бойынша ұсынымдарды мүше мемлекеттермен бірлесіп дайындауды;

      11) мүше мемлекеттердің агроөнеркәсіптік кешен саласында, оның ішінде мүше мемлекеттердің мемлекетаралық бағдарламаларды іске асыруы шеңберінде бірлескен ғылыми-инновациялық қызметті жүзеге асыру кезіндегі іс-қимылдарын үйлестіруді;

      12) мүше мемлекеттердің Одақтың кедендік аумағы бойынша асыл тұқымды өнімді әкелу, әкету және орнын ауыстыру шарттарына, асыл тұқымды малдардың асыл тұқымдық құндылығын айқындау әдістемелеріне, сондай-ақ асыл тұқымдық куәліктердің (сертификаттардың, паспорттардың) нысандарына қатысты біріздендірілген талаптарды әзірленуін және оларды іске асыруын үйлестіруді;

      13) ауыл шаруашылығы өсімдіктерінің сұрыптарын сынау мен тұқым шаруашылығы, сондай-ақ мүше мемлекеттердің тұқымдардың сұрыптық және отырғызылу сапаларын растайтын құжаттарды өзара мойындауы саласында біріздендірілген талаптардың әзірленуін және іске асырылуын үйлестіруді;

      14) келісілген (үйлестірілген) агроөнеркәсіптік саясаттың негізгі бағыттары шеңберіндегі тең бәсекелестік жағдайларын қамтамасыз етуге жәрдем көрсетуді жүзеге асырады.

XXVI БӨЛІМ
ЕҢБЕК КӨШІ-ҚОНЫ

96-бап Мүше мемлекеттердің еңбек көші-қоны саласындағы ынтымақтастығы

      1. Мүше мемлекеттер Одақ шеңберіндегі еңбек көші-қонын реттеу саласындағы саясатты келісу бойынша, сондай-ақ мүше мемлекеттерде еңбек қызметін жүзеге асыруы үшін мүше мемлекеттер еңбекшілерін ұйымдастырылған түрде іріктеуге және тартуға жәрдем көрсету бойынша ынтымақтастықты жүзеге асырады.

      2. Мүше мемлекеттердің еңбек көші-қоны саласындағы ынтымақтастығы мүше мемлекеттердің құзыретіне тиісті мәселелер жататын мемлекеттік органдарының өзара іс-қимыл жасасуы жолымен жүзеге асырылады.

      3. Мүше мемлекеттердің Одақ шеңберіндегі еңбек көші-қоны саласындағы ынтымақтастығы мынадай нысандарда жүзеге асырылады:

      1) еңбек көші-қоны саласындағы жалпы тәсілдер мен қағидаттарды келісу;

      2) нормативтік құқықтық актілермен алмасу;

      3) ақпарат алмасу;

      4) анық емес ақпараттың таралып кетуін болдырмауға бағытталған шараларды іске асыру;

      5) тәжірибе алмасу, тағылымдамаларды, семинарлар мен оқу курстарын өткізу;

      6) консультациялық органдар шеңберіндегі ынтымақтастық.

      4. Мүше мемлекеттердің келісімі бойынша көші-қон саласындағы ынтымақтастықтың өзге де нысандары белгіленуі мүмкін.

      5. Осы бөлімде пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:

      "келу мемлекеті" - аумағына басқа мүше мемлекеттің азаматы баратын мүше мемлекет;

      "тұрақты тұратын мемлекет" - мүше мемлекеттің еңбекшісі азаматы болып табылатын мүше мемлекет;

      "жұмысқа орналасу мемлекеті" - аумағында еңбек қызметі жүзеге асырылатын мүше мемлекет;

      "білім туралы құжаттар" - білім туралы мемлекеттік үлгідегі құжаттар, сондай-ақ білім туралы мемлекеттік құжаттар деңгейінде танылатын білім туралы құжаттар;

      "жұмыстарға (көрсетілетін қызметтерге) тапсырыс беруші" - жұмысқа орналасу мемлекетінің заңнамасында көзделген тәртіппен және жағдайларда мүше мемлекеттің еңбекшісіне онымен жасалған азаматтық-құқықтық шарт негізінде жұмыс беретін заңды немесе жеке тұлға;

      "көші-қон картасы (карточкасы)" - басқа мүше мемлекеттің аумағына келетін мүше мемлекеттің азаматы туралы мәліметтерді қамтитын және оның келетін мемлекеттің аумағында уақытша болуын есепке алу және бақылау үшін пайдаланылатын құжат;

      "жұмыс беруші" - жұмысқа орналасу мемлекетінің заңнамасында көзделген тәртіппен және жағдайларда, көшіп-қонушы еңбекшіге онымен жасалған еңбек шартының негізінде жұмыс беретін заңды немесе жеке тұлға;

      "әлеуметтік қамсыздандыру (әлеуметтік сақтандыру)" - еңбекке уақытша жарамсыздығы жағдайы мен ана болуына байланысты міндетті сақтандыру, өндірістегі жазатайым оқиғалар мен кәсіптік аурулардан міндетті сақтандыру және міндетті медициналық сақтандыру;

      "еңбек қызметі" - жұмысқа орналасу мемлекетінің аумағында осы мемлекеттің заңнамасына сәйкес жүзеге асырылатын, еңбек шартының негізіндегі қызмет немесе азаматтық-құқықтық шарт негізінде жұмыстарды орындау (қызметтер көрсету) жөніндегі қызмет;

      "мүше мемлекеттің еңбекшісі" - мүше мемлекеттің азаматы болып табылатын, өзі азаматы болып табылмайтын және тұрақты тұрмайтын басқа мүше мемлекеттің аумағында заңды түрде жүрген және заңды негізде еңбек қызметін жүзеге асыратын адам;

      "отбасы мүшесі" - мүше мемлекеттің еңбекшісімен некеде тұратын адам, сондай-ақ оның асырауындағы балалары мен жұмысқа орналасу мемлекетінің заңнамасына сәйкес отбасының мүшелері деп танылатын басқа да адамдар.

97-бап Мүше мемлекеттер еңбекшілерінің еңбек қызметі

      1. Мүше мемлекеттің жұмыс берушілері және (немесе) жұмыстарға (көрсетілетін қызметтерге) тапсырыс берушілері мүше мемлекеттердің еңбекшілерін ұлттық еңбек нарығын қорғау жөніндегі шектеулерді ескермей, еңбек қызметін жүзеге асыруға тартуға құқылы. Бұл ретте мүше мемлекеттер еңбекшілерінің жұмысқа орналасу мемлекетінде еңбек қызметін жүзеге асыруға рұқсат алуы талап етілмейді.

      2. Ұлттық қауіпсіздікті (оның ішінде стратегиялық маңызы бар экономика салаларындағы) және қоғамдық тәртіпті қамтамасыз ету мақсатында осы Шартта және мүше мемлекеттердің заңнамасында белгіленген шектеулерді қоспағанда, мүше мемлекеттер ұлттық еңбек нарығын қорғау мақсатында, мүше мемлекеттердің еңбекшілері жүзеге асыратын еңбек қызметіне, олар айналысатын жұмыс түріне және болу аумағына қатысты шектеулерді белгілемейді және өздерінің заңнамасында белгіленген шектеулерді қолданбайды.

      3. Мүше мемлекеттер еңбекшілерінің еңбек қызметін жүзеге асыруы мақсатында жұмысқа орналасу мемлекетінде мүше мемлекеттердің білім беру ұйымдары (білім беру мекемелері, білім беру саласындағы ұйымдар) берген білім туралы құжаттар жұмысқа орналасу мемлекетінің заңнамасында белгіленген білім туралы құжаттарды тану рәсімі өткізілмей танылады.

      Басқа мүше мемлекетте медициналық немесе фармацевтикалық қызметпен айналысуға үміткер бір мүше мемлекеттің еңбекшілері жұмысқа орналасу мемлекетінің заңнамасында белгіленген білім туралы құжаттарды тану рәсімінен өтеді және тиісінше, жұмысқа орналасу мемлекетінің заңнамасына сәйкес медициналық немесе фармацевтикалық қызметке жіберілуі мүмкін.

      Мүше мемлекеттер еңбекшілерінің еңбек қызметін жүзеге асыруы мақсатында мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес берілген ғылыми дәрежелер мен ғылыми атақтар туралы құжаттар Одақ шеңберіндегі жекелеген халықаралық шарттарға сәйкес жұмысқа орналасу мемлекетінде танылады. Халықаралық шарттар болмаған кезде көрсетілген құжаттар жұмысқа орналасу мемлекетінің заңнамасына сәйкес танылады.

      Жұмыс берушілер (жұмыстарға (көрсетілетін қызметтерге) тапсырыс берушілер) білім туралы құжаттардың жұмысқа орналасу мемлекетінің тіліне нотариаттық аудармасын сұратуға, сондай-ақ, қажет болған жағдайда, мүше мемлекеттер еңбекшілерінің білім туралы құжаттарын верификациялау мақсатында білім туралы құжатты берген білім беру ұйымдарына (білім беру мекемелеріне, білім беру саласындағы ұйымдарға) сұрау салу, оның ішінде ақпараттық дерекқорға өтініш жасау арқылы жіберуге және тиісті жауаптар алуға құқылы.

      4. Мүше мемлекет еңбекшісінің еңбек қызметі осы Шарттың ережелері ескеріле отырып, жұмысқа орналасу мемлекетінің заңнамасымен реттеледі.

      Мүше мемлекет еңбекшісінің жұмыс берушімен немесе жұмыстарға (көрсетілетін қызметтерге) тапсырыс берушімен жасасқан еңбек немесе азаматтық-құқықтық шарты болған кезде басқа мүше мемлекеттің аумағында заңды түрде жүрген мүше мемлекеттердің азаматтары, егер еңбек қызметін жүзеге асыру үшін жұмысқа орналасу мемлекетінде болу мақсатын өзгерту қажет болса, жұмысқа орналасу мемлекетінің шегінен шықпай келу мақсатын өзгерту үшін осы мүше мемлекеттің құзыретті органдарына тікелей немесе жалпыға ортақ пайдаланылатын ақпараттық-телекоммуникациялық желілерді, оның ішінде Интернет желісін (жұмысқа орналасу мемлекетінде осындай мүмкіндік болған кезде) пайдалана отырып, жүгінуге құқылы.

      5. Мүше мемлекет еңбекшісінің және оның отбасы мүшелерінің жұмысқа орналасу мемлекетінің аумағында уақытша болу (тұру) мерзімі мүше мемлекет еңбекшісінің жұмыс берушімен және (немесе) жұмыстарға (көрсетілетін қызметтерге) тапсырыс берушімен жасасқан еңбек немесе азаматтық-құқықтық шартының қолданылу мерзімімен белгіленеді.

      6. Еңбек қызметін жүзеге асыру немесе жұмысқа орналасу мақсатында басқа мүше мемлекеттің аумағына келген мүше мемлекеттің азаматтары және олардың отбасы мүшелері келу күнінен бастап 30 тәулік ішінде тіркелу (есепке қою) міндетінен босатылады.

      Мүше мемлекеттің азаматтары басқа мүше мемлекеттің аумағында келген күнінен бастап 30 тәуліктен астам уақыт болған жағдайда, егер тіркелу міндеті келу мемлекетінің заңнамасында белгіленсе, бұл азаматтар келу мемлекетінің заңнамасына сәйкес тіркелуге (есепке тұруға) міндетті.

      7. Мүше мемлекеттің азаматтары басқа мүше мемлекеттің аумағына келген кезде, егер мүше мемлекеттердің жекелеген халықаралық шарттарында өзгеше көзделмесе, келу мемлекетінің заңнамасында көзделген жағдайларда, көші-қон карталарын (карточкаларын) пайдаланады.

      8. Мүше мемлекеттің азаматтары мемлекеттік шекараны кесіп өткені туралы шекаралық бақылау органдарының белгілерін қоюға жол беретін жарамды құжаттардың біреуі бойынша басқа мүше мемлекеттің аумағына келген кезде, олардың болу мерзімі келген күнінен бастап 30 тәуліктен аспайтын жағдайда, егер келу мемлекетінің заңнамасында осындай міндет белгіленсе, көші-қон картасын (карточкасын) пайдаланудан босатылады.

      9. Жұмысқа орналасу мемлекетінің аумағына келген күнінен бастап 90 тәулік өткен соң еңбек шарты немесе азаматтық-құқықтық шарт мерзімінен бұрын бұзылған жағдайда, мүше мемлекеттің еңбекшісі жұмысқа орналасу мемлекеттің аумағынан шықпай, 15 күн ішінде жаңа еңбек шартын немесе азаматтық-құқықтық шарт жасасуға құқылы.

      Ескерту. 97-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

98-бап Мүше мемлекет еңбекшісінің құқықтары мен міндеттері

      1. Мүше мемлекет еңбекшілерінің осы Шартқа және жұмысқа орналасу мемлекетінің заңнамасына сәйкес танылатын білім туралы құжаттарда, ғылыми дәреже тағайындау және (немесе) ғылыми атақ беру туралы құжаттарда көрсетілген мамандығы мен біліктілігіне сай кәсіби қызметпен айналысуына құқығы бар.

      2. Мүше мемлекеттің еңбекшісі мен оның отбасы мүшелері жұмысқа орналасу мемлекетінің заңнамасында белгіленген тәртіппен:

      1) өзінің мүлкін иеленуге, пайдалануға және иелік етуге;

      2) меншігін қорғауға;

      3) ақшалай қаражатын кедергісіз аударуға құқығын жүзеге асырады.

      3. Мүше мемлекеттердің еңбекшілері мен олардың отбасы мүшелерін әлеуметтік қамсыздандыру (әлеуметтік сақтандыру) (зейнетақыдан басқа) жұмысқа орналасу мемлекетінің азаматтары сияқты шарттарда және тәртіппен жүзеге асырылады.

      Мүше мемлекеттер еңбекшілерінің еңбек (сақтандыру) өтілі жұмысқа орналасу мемлекетінің заңнамасына сәйкес, зейнетақымен қамсыздандыруды қоспағанда, әлеуметтік қамсыздандыру (әлеуметтік сақтандыру) мақсаттары үшін жалпы еңбек (сақтандыру) өтіліне есептеледі.

      Мүше мемлекеттердің еңбекшілерін және олардың отбасы мүшелерін зейнетақымен қамсыздандыру тұру тұратын мемлекетінің заңнамасымен, сондай-ақ мүше мемлекеттер арасындағы жеке халықаралық шартқа сәйкес реттеледі.

      4. Мүше мемлекеттер еңбекшілері мен олардың отбасы мүшелерінің жедел медициналық көмек (шұғыл және кезек күттірмейтін нысандағы) пен өзге де медициналық көмек алу құқығы № 30 қосымшаға сәйкес тәртіппен, сондай-ақ жұмысқа орналасу мемлекетінің заңнамасымен және ол қатысушы болып табылатын халықаралық шарттармен реттеледі.

      5. Мүше мемлекеттің еңбекшісі жұмысқа орналасу мемлекетінің азаматтарымен тең түрде кәсіптік одақтарға кіруге құқылы.

      6. Мүше мемлекеттің еңбекшісінің жұмысқа орналасу мемлекетінің мемлекеттік органдарынан (құзыретіне тиісті мәселелер жататын) және жұмыс берушіден (жұмыстарға (көрсетілетін қызметтерге) тапсырыс берушіден) өзінің болу тәртібіне, еңбек қызметін жүзеге асыру шарттарына, сондай-ақ жұмысқа орналасу мемлекетінің заңнамасында көзделген құқықтар мен міндеттерге қатысты ақпарат алуға құқығы бар.

      7. Мүше мемлекет еңбекшісінің (оның ішінде бұрынғы) талап етуі бойынша жұмыс беруші (жұмыстарға (көрсетілетін қызметтерге) тапсырыс беруші) оған жұмысқа орналасу мемлекетінің заңнамасында белгіленген мерзімде кәсібін (мамандығын, біліктілігі мен лауазымын), жұмыс істеген кезеңі мен жалақысының мөлшерін көрсете отырып, анықтаманы (анықтамаларды) және (немесе) анықтаманың (анықтамалардың) куәландырылған көшірмесін өтеусіз негізде беруге міндетті.

      8. Мүше мемлекет еңбекшісінің жұмысқа орналасу мемлекетінің аумағында өзімен бірге тұратын балаларының жұмысқа орналасу мемлекетінің заңнамасына сәйкес мектепке дейінгі мекемелерге баруға, білім алуға құқығы бар.

      9. Мүше мемлекеттің еңбекшісі мен оның отбасы мүшелері жұмысқа орналасу мемлекетінің заңнамасын сақтауға, жұмысқа орналасу мемлекеті халықтарының мәдениеті мен дәстүрін құрметтеуге, жасаған құқық бұзушылықтары үшін жұмысқа орналасу мемлекетінің заңнамасына сәйкес жауапты болуға міндетті.

      10. Мүше мемлекет еңбекшісінің жұмысқа орналасу мемлекетінің аумағындағы еңбек қызметін жүзеге асыру нәтижесінде алған табыстары осы Шарттың ережелері ескеріле отырып, халықаралық шарттарға және жұмысқа орналасу мемлекетінің заңнамасына сәйкес салық салынуға жатады.

ТӨРТІНШІ БӨЛІК
ӨТПЕЛІ ЖӘНЕ ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР
XXVII БӨЛІМ
ӨТПЕЛІ ЕРЕЖЕЛЕР

99-бап Жалпы өтпелі ережелер

      1. Осы Шарт күшіне енген күні қолданыста болған Кеден одағы мен Бірыңғай экономикалық кеңістіктің шарттық-құқықтық базасын қалыптастыру шеңберінде жасалған мүше мемлекеттердің халықаралық шарттары Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттар ретінде Одақтың құқығына кіреді және осы Шартқа қайшы келмейтін бөлігінде қолданылады.

      2. Осы Шарт күшіне енген күні қолданыста болған, мемлекет басшылары деңгейіндегі Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңестің, үкімет басшылары деңгейіндегі Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңестің және Еуразиялық экономикалық комиссияның шешімдері өзінің заңдық күшін сақтайды және осы Шартқа қайшы келмейтін бөлігінде қолданылады.

      3. Осы Шарт күшіне енген күннен бастап:

      2011 жылғы 18 қазандағы Еуразиялық экономикалық комиссия туралы шартқа сәйкес әрекет еткен мемлекет басшылары деңгейіндегі Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңестің және үкімет басшылары деңгейіндегі Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңестің функциялары мен өкілеттерін осы Шартқа сәйкес әрекет ететін тиісінше Жоғары кеңес пен Үкіметаралық кеңес жүзеге асырады;

      2011 жылғы 18 қарашадағы Еуразиялық экономикалық комиссия туралы шартқа сәйкес құрылған Еуразиялық экономикалық комиссия өз қызметін осы Шартқа сәйкес жүзеге асырады;

      осы Шарт күшіне енгенге дейін тағайындалған Комиссия Алқасының мүшелері өздері тағайындалған өкілеттік мерзімі аяқталғанға дейін өз функцияларын орындауды жалғастырады;

      осы Шарт күшіне енгенге дейін өздерімен еңбек шарттары жасалған департамент директорлары мен директорларының орынбасарлары еңбек шарттарында көзделген мерзімдер аяқталғанға дейін өздеріне жүктелген міндеттерді орындауды жалғастырады;

      Комиссияның құрылымдық бөлімшелеріндегі бос лауазымдарға орналасу осы Шартта көзделген тәртіппен жүзеге асырылады.

      4. Одақ шеңберінде осы Шартқа № 31 қосымшада көрсетілген халықаралық шарттар да қолданылады.

991 -бап VI бөлімге қатысты өтпелі ережелер

      Одақтың интеграцияланған ақпараттық жүйесі қолданысқа енгізілгенге дейін осы Шартқа № 5 қосымшаның 40 және 41-тармақтарында көрсетілген ақпарат осы ақпаратты қамтитын құжаттардың графикалық электрондық көшірмелері түрінде электрондық байланыс арналары арқылы жіберіледі.

      Ескерту. 991-баппен толықтырылды – ҚР 15.02.2021 № 6-VII Заңымен.

100-бап VII бөлімге қатысты өтпелі ережелер

      1. Одақ шеңберінде дәрілік заттардың ортақ нарығының жұмыс істеуі 2015 жылғы 1 қаңтардан кешіктірілмей мүше мемлекеттер жасасуға тиіс, дәрілік заттар айналысының бірыңғай қағидаттары мен қағидаларын айқындайтын Одақ шеңберіндегі халықаралық шартқа сәйкес 2016 жылғы 1 қаңтардан бастап жүзеге асырылады.

      2. Медициналық бұйымдардың (медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың) ортақ нарығының жұмыс істеуі 2015 жылғы 1 қаңтардан кешіктірілмей мүше мемлекеттер жасасуға тиіс, медициналық бұйымдар (медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың) айналысының бірыңғай қағидаттары мен қағидаларын айқындайтын Одақ шеңберіндегі халықаралық шартқа сәйкес 2016 жылғы 1 қаңтардан бастап жүзеге асырылады.

101-бап VIII бөлімге қатысты өтпелі ережелер

      1. Еуразиялық экономикалық одақтың Кеден кодексі күшіне енгенге дейін Одақтағы кедендік реттеу, осы баптың ережелері ескеріле отырып, 2009 жылғы 27 қарашадағы Кеден одағының Кеден кодексі туралы шартқа және мүше мемлекеттердің Кеден одағы мен Бірыңғай экономикалық кеңістіктің шарттық-құқықтық базасын қалыптастыру шеңберінде жасалған, кедендік құқықтық қатынастарды реттейтін және осы Шарттың 99-бабына сәйкес Одақтың құқығына кіретін өзге де халықаралық шарттарына сәйкес жүзеге асырылады.

      2. Осы баптың 1-тармағында көрсетілген халықаралық шарттарды қолдану мақсаты үшін оларда пайдаланылатын ұғымдар ретінде мыналар түсіндіріледі:

      "Кеден одағына мүше мемлекеттер" - осы Шартта айқындалған мағынадағы мүше мемлекеттер;

      "Кеден одағының бірыңғай кедендік аумағы (Кеден одағының кедендік аумағы)" - Одақтың кедендік аумағы;

      "Кеден одағының Сыртқы экономикалық қызметінің бірыңғай тауар номенклатурасы (Сыртқы экономикалық қызметтің тауар номенклатурасы)" - Еуразиялық экономикалық одақтың Сыртқы экономикалық қызметінің бірыңғай тауар номенклатурасы;

      "Кеден одағының бірыңғай кедендік тарифі" - Еуразиялық экономикалық одақтың бірыңғай кедендік тарифі;

      "Кеден одағы комиссиясы" - Еуразиялық экономикалық комиссия;

      "Кеден одағына мүше мемлекеттердің халықаралық шарттары" - Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттар, оның ішінде мүше мемлекеттердің осы Шарттың 99-бабына сәйкес Одақ құқығына кіретін халықаралық шарттары;

      "Кеден одағының кедендік шекарасы (кедендік шекара)" - Еуразия экономикалық одақтың кедендік шекарасы;

      "Кеден одағының тауары" - Еуразиялық экономикалық одақ тауары.

      3. Осы баптың 1-тармағында көрсетілген халықаралық шарттарды қолдану мақсаты үшін тыйым салулар мен шектеулерге Одақтың кедендік шекарасы арқылы өтетін тауарларға қатысты қолданылатын тарифтік емес реттеу шаралары (оның ішінде жалпы ерекшеліктер, сыртқы қаржылық жағдайларды қорғау және төлемдік теңгерімнің тепе-теңдігін біржақты тәртіппен қамтамасыз ету негізге алынып енгізілетіндер), техникалық реттеу шаралары, экспорттық бақылау шаралары және әскери мақсаттағы өнімдерге қатысты шаралар, сондай-ақ санитариялық, ветеринариялық-санитариялық және карантиндік фитосанитариялық шаралар мен радиациялық талаптар жатады.

      Бұл ретте, тарифтік емес реттеу шараларына, оның ішінде жалпы ерекшеліктер, сыртқы қаржылық жағдайларды қорғау және төлемдік теңгерімнің тепе-теңдігін біржақты тәртіппен қамтамасыз ету негізге алынып енгізілетін шараларға осы Шарттың 46 және 47-баптарында айқындалған шаралар жатады.

      Кеден одағы Кеден кодексінің 3-бабының 3 және 4-тармақтарын қоспағанда, осы баптың 1-тармағында көрсетілген халықаралық шарттардың тыйым салулар мен шектеулерді айқындауға және қолдануға (қолданбауға) қатысты ережелері қолданылмайды.

      Одақтың кедендік шекарасы арқылы тауарларды, оның ішінде жеке қолдануға арналған тауарларды өткізу және (немесе) тауарларды кедендік рәсімдермен орналастыру кезінде тыйым салулар мен шектеулердің сақталуы Комиссия белгілеген немесе осы Шартқа сәйкес мүше мемлекеттердің нормативтік құқықтық актілерінде белгіленген немесе мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес белгіленген жағдайларда және тәртіппен, тыйым салулар мен шектеулердің сақталғанын растайтын құжаттар және (немесе) мәліметтер ұсыну арқылы расталады.

      Одақтың кедендік шекарасы арқылы тауарларды өткізу кезінде мемлекеттік бақылаудың (қадағалаудың) ветеринариялық-санитариялық, карантиндік фитосанитариялық, санитариялық-эпидемиологиялық, радиациялық және басқа да түрлері осы Шартқа сәйкес немесе Комиссияның оған сәйкес қабылданған актілеріне немесе мүше мемлекеттердің нормативтік құқықтық актілеріне не мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады және ресімделеді.

      4. Кеден одағы Кеден кодексінің 51-бабы кеден одағының Сыртқы экономикалық қызметінің бірыңғай тауар номенклатурасын жүргізу бөлігінде осы Шарттың 45-бабының ережелері ескеріле отырып қолданылады.

      5. Кеден одағы Кеден кодексінің 7-тарауы осы Шарттың 37-бабының ережелері ескеріле отырып қолданылады.

      6. Кеден одағы Кеден кодексінің 70-бабының 2-тармағы қолданылмайды.

      Арнайы, демпингке қарсы және өтемақы баждары осы Шарттың ережелеріне сәйкес белгіленеді және осы Шарттың 48 және 49-баптарының ережелерін, сондай-ақ төмендегілерді ескере отырып, кедендік әкелу бажын алу үшін кеден одағының Кеден кодексінде көзделген тәртіппен алынады.

      Талаптары осы баптың 1-тармағында көрсетілген халықаралық шарттарға сәйкес арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларының қолданылуына байланысты шектеулердің сақталуын көздейтін арнайы, демпингке қарсы және өтемақы баждары кедендік рәсімдермен тауарларды орналастыру кезінде төленуге жатады.

      Арнайы, демпингке қарсы және өтемақы баждарын есептеу, осы баждарды төлеу міндетінің туындауы және тоқтатылуы, оларды төлеу мерзімдері мен тәртібін айқындау осы Шартта белгіленген ерекшеліктерді ескере отырып, кедендік әкелу баждары үшін кеден одағының Кеден кодексінде көзделген тәртіппен жүзеге асырылады.

      Үшінші елдерге қатысты арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларын қолдану туралы хаттаманың (осы Шартқа № 8 қосымша) 104 және 169-тармақтарына сәйкес демпингке қарсы немесе өтемақы бажын қолдану кезінде демпингке қарсы, өтемақы баждары Комиссияның демпингке қарсы немесе өтемақы бажын қолдану туралы шешімі күшіне енген күннен бастап 30 жұмыс күнінен кешіктірілмей төленуге, сондай-ақ көрсетілген Хаттамаға қосымшада айқындалған тәртіппен есепке жатқызылуға және бөлінуге жатады.

      Арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарын төлеу мерзімдерін кейінге қалдыру немесе мерзімін ұзарту нысанында өзгерту жүргізілмейді.

      Арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждары белгіленген мерзімде төленбеген немесе толық төленбеген жағдайда оларды өндіріп алу кеден органы өсімпұл есептей отырып кедендік баждарды, салықтарды өндіріп алуды жүзеге асыратын мүше мемлекеттің заңнамасында кедендік әкелу баждары үшін көзделген тәртіппен жүзеге асырылады. Бұл ретте өсімпұлдарды есептеу, төлеу, өндіріп алу және қайтару тәртібі кедендік әкелу баждарының төленбеуіне немесе толық төленбеуіне байланысты төленетін, өндіріп алынатын өсімпұл үшін белгіленген тәртіпке ұқсас болады.

      Осы тармақтың ережелері алдын ала арнайы, алдын ала демпингке қарсы, алдын ала өтемақы баждарын есептеуге, төлеуге және өндіріп алуға қолданылады.

      7. Кеден одағы Кеден кодексінің 74-бабы тарифтік жеңілдіктер бөлігінде осы Шарттың 43-бабының ережелері ескеріле отырып қолданылады.

      8. Кеден одағы Кеден кодексінің 77-бабы 2-тармағының екінші бөлігі қолданылмайды.

      Кедендік әкету баждарын есептеу мақсаттары үшін, егер Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарда және (немесе) мүше мемлекеттер арасындағы екіжақты халықаралық шарттарда өзгеше белгіленбесе, аумағында тауарлар кедендік рәсіммен орналастырылатын не аумағында тауарларды Одақтың кедендік шекарасы арқылы заңсыз өткізу фактілері анықталған мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген мөлшерлемелер қолданылады.

102-бап IX бөлімге қатысты өтпелі ережелер

      1. Осы Шарттың 35-бабының ережелеріне қарамастан, мүше мемлекеттер осы мүше мемлекеттің үшінші тараппен 2015 жылғы 1 қаңтарға дейін жасалған халықаралық шарты немесе барлық мүше мемлекеттер қатысушылары болып табылатын халықаралық шарттар негізінде мұндай үшінші тараппен саудада біржақты тәртіппен преференциялар беруге құқылы.

      Мүше мемлекеттер өздерінің негізінде преференциялар берілетін шарттарды біріздендіруді жүзеге асырады.

      2. Одақтың кедендік аумағына әкелінетін тауарларға қатысты, мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес қолданылатын арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларын қайта қарау арқылы қабылданатын арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шаралары Комиссияның тиісті шешімімен белгіленген көрсетілген шаралардың қолданылу мерзімі аяқталғанға дейін қолданылады және осы Шарттың IX бөлімінің ережелеріне және оған № 8 қосымшаға сәйкес қайта қарауға жатқызылуы мүмкін.

      3. Осы Шарттың 36-бабының ережелерін іске асыру мақсаттары үшін Одақтың дамушы елдерден және (немесе) неғұрлым төмен дамыған елдерден шығарылатын тауарларға қатысты Одақтың бірыңғай тарифтік преференциялары жүйесін қолданудың шарттары мен тәртібін белгілейтін Комиссия шешімі күшіне енгенге дейін Кеден одағының тарифтік преференцияларының бірыңғай жүйесі туралы 2008 жылғы 12 желтоқсандағы хаттама қолданылады.

      4. Осы Шарттың 37-бабының 2-тармағында көзделген тауарлардың шығарылған елін айқындау қағидаларын белгілейтін Комиссия шешімі күшіне енгенге дейін 2008 жылғы 25 қаңтардағы Тауарлардың шығарылған елін айқындаудың бірыңғай ережесі туралы келісім қолданылады.

      5. Осы Шарттың 37-бабының 3-тармағында көзделген тауарлардың шығарылған елін айқындау қағидаларын белгілейтін Комиссия шешімі күшіне енгенге дейін 2008 жылғы 12 желтоқсандағы Тауарлардың дамушы және төмен дамыған елдерден шығарылғанын айқындау ережесі туралы келісім қолданылады.

103-бап XVI бөлімге қатысты өтпелі ережелер

      1. Осы Шарттың 70-бабының 1-тармағында айтылған мақсаттарға қол жеткізу үшін мүше мемлекеттер 2025 жылға қарай қаржы нарығы саласындағы өз заңнамасын Одақ шеңберіндегі халықаралық шартқа және Қаржы қызметтері жөніндегі хаттамаға (осы Шартқа № 17 қосымша) сәйкес үйлестіруді жүзеге асырады.

      2. Мүше мемлекеттер қаржы нарықтары саласындағы заңнаманы үйлестіруді аяқтағаннан кейін қаржы нарығын реттеу жөніндегі ұлттықтан жоғары органның өкілеттіктері мен функциялары туралы шешім қабылдайды және оны 2025 жылы Алматы қаласында орналастыра отырып құрады.

104-бап XX бөліміне қатысты өтпелі ережелер

      1. Одақтың жиынтық энергетикалық әлеуетті тиімді пайдалануға және отын-энергетикалық ресурстарды мемлекетаралық жеткізуді оңтайландыруға ықпал ететін газдың, мұнайдың және мұнай өнімдерінің индикативті (болжамды) баланстарын әзірлеуді қамтамасыз ету мақсатында мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары 2015 жылғы 1 шілдеге дейін газдың, мұнайдың және мұнай өнімдерінің индикативті (болжамды) баланстарын қалыптастырудың әдіснамасын әзірлейді және бекітеді.

      2. Күші жойылды – ҚР 16.03.2022 № 109-VII Заңымен.
      3. Күші жойылды – ҚР 16.03.2022 № 109-VII Заңымен.

      4. Одақтың ортақ газ нарығын қалыптастыру мақсатында Жоғары кеңес 2016 жылғы 1 қаңтарға дейін - тұжырымдаманы, ал іс-шаралардың орындалу мерзімін 2024 жылғы 1 қаңтарға дейін деп көздей отырып, Одақтың ортақ газ нарығын қалыптастыру бағдарламасын 2018 жылғы 1 қаңтарға дейін бекітеді.

      5. Одақтың ортақ газ нарығын қалыптастыру бағдарламасының іс-шараларын орындау аяқталғаннан кейін мүше мемлекеттер Одақ шеңберінде Одақтың жалпы газ нарығын қалыптастыру туралы, оның ішінде мүше мемлекеттердің аумағында орналасқан газ тасымалдау жүйелеріне қол жеткізудің бірыңғай қағидаларын қамтитын халықаралық шарт жасасады және оның 2025 жылғы 1 қаңтардан кешіктірілмей күшіне енуін қамтамасыз етеді.

      6. Мұнайдың және мұнай өнімдерінің ортақ нарықтарын қалыптастыру мақсатында Жоғары кеңес 2016 жылғы 1 қаңтарға дейін - тұжырымдаманы, ал бағдарлама іс-шараларының орындалу мерзімін 2024 жылғы 1 қаңтарға дейін деп көздей отырып, Одақтың мұнай және мұнай өнімдерінің ортақ нарықтарын қалыптастыру бағдарламасын 2018 жылғы 1 қаңтарға дейін бекітеді.

      7. Одақтың мұнай және мұнай өнімдерінің ортақ нарықтарын қалыптастыру бағдарламасының іс-шараларын орындау аяқталғаннан кейін мүше мемлекеттер Одақтың мұнай және мұнай өнімдерінің ортақ нарықтарын қалыптастыру туралы, оның ішінде мүше мемлекеттердің аумақтарында орналасқан мұнай және мұнай өнімдерін тасымалдау жүйесіне қол жеткізудің бірыңғай қағидаларын қамтитын халықаралық шарт жасасады және оның 2025 жылғы 1 қаңтардан кешіктірілмей күшіне енуін қамтамасыз етеді.

      8. Еуразиялық экономикалық одақтың ортақ электр энергетикалық нарығы туралы хаттаманың (осы Шартқа № 21 қосымша) 5 - 8-тармақтарына сәйкес қабылданған актілердің соңғысы күшіне енген күннен бастап:

      көрсетілген Хаттаманың 43 - 49-тармақтары және оған қосымша күшін жояды;

      көрсетілген Хаттаманың 2-тармағы, 5-тармағының бірінші және екінші абзацтары, 10 - 38-тармақтары, 39-тармағының үшінші және төртінші абзацтары, 40-тармағы күшіне енеді.

      9. Баға белгілеу және тарифтік саясат негіздерін қоса алғанда, газ тасымалдау жүйесі бойынша газ тасымалдау саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізу қағидалары туралы хаттама (осы Шартқа № 22 қосымша) осы баптың 5-тармағында көзделген халықаралық шарт күшіне енгенге дейін қолданыста болады.

      10. Мұнай және мұнай өнімдерінің ортақ нарықтарын ұйымдастыру, басқару, жұмыс істеу және дамыту туралы хаттама (осы Шартқа № 22 қосымша) осы баптың 7-тармағында көзделген халықаралық шарт күшіне енгенге дейін қолданыста болады.

      Ескерту. 104-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 16.03.2022 № 109-VII Заңымен.

105-бап XXIV бөлімге қатысты өтпелі ережелер

      1. Мүше мемлекеттер Өнеркәсіптік субсидиялар берудің бірыңғай қағидалары туралы хаттаманың (осы шартқа № 28 қосымша) 7-тармағында көзделген Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттың 2017 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енуін қамтамасыз етеді.

      Көрсетілген халықаралық шарт күшіне енген күнінен бастап осы Шарттың 93-бабының 6-тармағы 3) және 4) тармақшаларының және Өнеркәсіптік субсидиялар берудің бірыңғай қағидалары туралы хаттаманың (осы Шартқа № 28 қосымша) 6, 15, 20, 87 және 97-тармақтарының ережелері күшіне енеді.

      2. Осы Шарттың 93-бабының және Өнеркәсіптік субсидиялар берудің бірыңғай қағидалары туралы хаттаманың (осы Шартқа № 28 қосымша) ережелері 2012 жылғы 1 қаңтарға дейін мүше мемлекеттер аумақтарында берілген субсидияларға қолданылмайды.

106-бап XXV бөлімге қатысты өтпелі ережелер

      1. Беларусь Республикасы үшін Ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау шаралары туралы хаттаманың (осы Шартқа № 29 қосымша) 8-тармағы бірінші абзацының ережесіне қатысты 2016 жылға дейінгі өтпелі кезең белгіленеді, ол кезеңде Беларусь Республикасы ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдаудың рұқсат етілген көлемін былайша:

      2015 жылы - 12 пайыз;

      2016 жылы - 10 пайыз төмендетуге міндеттенеді.

      2. Ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау шаралары туралы хаттаманың (осы Шартқа № 29 қосымша) 8-тармағының екінші абзацында көзделген, саудаға бұрмалаушы әсер ететін шаралардың рұқсат етілген деңгейін есептеу әдіснамасы 2016 жылғы 1 қаңтарға дейін әзірленеді және бекітіледі.

      3. Ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау шаралары туралы хаттаманың (осы Шартқа № 29 қосымша) 8-тармағының үшінші абзацында көзделген міндеттемелер Беларусь Республикасы үшін 2025 жылғы 1 қаңтардан кешіктірілмей күшіне енеді.

106-бап1 XXVIII бөлімге қатысты өтпелі ережелер

      Еуразиялық экономикалық одақтағы әлеуметтік кепілдіктер, артықшылықтар мен иммунитеттер туралы ереженің (осы Шартқа № 32 қосымша) 53-тармағында көзделген тәртіппен 2022 ж. 24 наурызда қол қойылған 2014 жылғы 29 мамырдағы Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартқа Ресей Федерациясының азаматтары болып табылатын Еуразиялық экономикалық комиссияның және Еуразиялық экономикалық одақ сотының лауазымды адамдары мен қызметкерлерін зейнетақымен қамсыздандыру бөлігінде өзгерістер енгізу туралы хаттамамен (бұдан әрі - Өзгерістер енгізу туралы Хаттама) енгізілген мемлекеттік азаматтық қызмет өтілінің ұзақтығы бөлігіндегі өзгерістерді есепке алмағанда, еңбек сіңірген жылдары үшін мыналарға:

      Еуразиялык экономикалық одақтағы әлеуметтік кепілдіктер, артықшылықтар мен иммунитеттер туралы ереженің (осы Шартқа № 32 қосымша) 53-тармағына сәйкес еңбек сіңірген жылдары үшін зейнетақы алу құқығына ие болған және Өзгерістер енгізу туралы хаттама күшіне енген күнге дейін Комиссияда немесе Одақтың Сотында атқаратын лауазымдарынан босатылған адамдар үшін;

      Өзгерістер енгізу туралы хаттама күшіне енген күнге Комиссияда немесе Одақтың Сотында лауазымды атқаратын және осы күнге еңбек сіңірген жылдарына зейнетақы тағайындау үшін кемінде 20 жыл мемлекеттік азаматтық қызмет өтілі бар адамдар үшін;

      Өзгерістер енгізу туралы хаттама күшіне енген күнге Комиссияда немесе Одақтың Сотында лауазымды атқаратын, осы күнге еңбек сіңірген жылдарына зейнетақы тағайындау үшін кемінде 15 жыл мемлекеттік азаматтық қызмет өтілі бар және Өзгерістер енгізу туралы хаттама күшіне енген күнге дейін Ресей Федерациясының заңнамасына сәйкес қарттығына (мүгедектігіне) байланысты сақтандыру зейнетақысына құқық алған адамдар үшін зейнетақы алу қүқығы сақталады.

      Аталған адамдар санатына еңбек сіңірген жылдары үшін зейнетақы 2016 ж. 31 желтоқсандағы жағдай бойынша қолданыста болған, федералдық мемлекеттік азаматтық қызметшілер үшін Ресей Федерациясының заңнамасында айқындалған шарттарға сәйкес және тәртіппен тағайындалады.

      Ескерту. 1061-баппен толықтырылды – ҚР 02.11.2022 № 151-VII Заңымен.

XXVIII БӨЛІМ
ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР

107-бап Әлеуметтік кепілдіктер, артықшылықтар және иммунитеттер

      Одаққа мүше мемлекеттердің әрқайсысының аумағында Комиссия Кеңесінің және Комиссия Алқасының мүшелері, Одақ Сотының судьялары, Комиссияның және Одақ Сотының лауазымды адамдары мен қызметкерлері өздеріне жүктелген өкілеттіктер мен лауазымдық (қызметтік) міндеттерді жүзеге асыру үшін қажетті әлеуметтік кепілдіктерді, артықшылықтар мен иммунитеттерді пайдаланады. Көрсетілген әлеуметтік кепілдіктер, артықшылықтар мен иммунитеттер көлемі осы Шартқа № 32 қосымшаға сәйкес айқындалады.

108-бап Одаққа кіру

      1. Одақ оның мақсаттары мен қағидаттарын бөлісетін кез келген мемлекеттің мүше мемлекеттермен келісілген шарттарда кіруі үшін ашық.

      2. Одаққа кіруге кандидат мемлекет мәртебесін алу үшін мүдделі мемлекет Жоғары кеңес Төрағасының атына тиісті өтініш жолдайды.

      3. Мемлекетке Одаққа кіруге кандидат мемлекет мәртебесін беру туралы шешімді Жоғары кеңес консенсуспен қабылдайды.

      4. Жоғары кеңестің шешімі негізінде кандидат мемлекеттің Одақ құқығынан туындайтын міндеттемелерді өзіне қабылдауға дайындығы дәрежесін зерделеу, кандидат мемлекеттің Еуразиялық экономикалық одаққа кіруі жөніндегі іс-қимыл бағдарламасының жобасын әзірлеу, сондай-ақ кандидат мемлекеттің құқықтары мен міндеттерінің көлемі, сондай-ақ оның Одақ органдарының жұмысына қатысу форматы айқындалатын тиісті мемлекеттің Одаққа кіруі туралы халықаралық шарт жобасын әзірлеу үшін кандидат мемлекеттің, мүше мемлекеттердің және Одақ органдарының өкілдерінен жұмыс тобы (бұдан әрі - жұмыс тобы) құрылады.

      5. Кандидат мемлекеттің Еуразиялық экономикалық одаққа кіруі жөніндегі іс-қимыл бағдарламасын Жоғары кеңес бекітеді.

      6. Жұмыс тобы кандидат мемлекеттің Еуразиялық экономикалық одаққа кіру жөніндегі іс-қимыл бағдарламасын кандидат мемлекеттің орындау барысы туралы баяндаманы Жоғары кеңестің қарауына тұрақты негізде ұсынады. Одақтың құқығынан туындайтын міндеттемелерді кандидат мемлекеттің толық көлемде орындағаны туралы жұмыс тобының тұжырымы негізінде Жоғары кеңес кандидат мемлекетпен Одаққа кіру туралы халықаралық шартқа қол қою туралы шешім қабылдайды. Көрсетілген халықаралық шарт ратификациялануға жатады.

109-бап Байқаушы мемлекеттер

      1. Кез келген мемлекет Жоғары кеңес Төрағасына өзіне Одақ жанындағы байқаушы мемлекет мәртебесін беру туралы өтініш жасауға құқылы. Мұндай өтініш жасау рәсімі, сондай-ақ байқаушы мемлекеттің мәртебесіне байланысты өзге де мәселелер Жоғары кеңес бекітетін ережеде айқындалады.

      2. Жоғары кеңес Одақ жанындағы байқаушы мемлекет мәртебесін беру не мұндай мәртебе беруден бас тарту туралы шешімді интеграцияны дамыту және осы Шарттың мақсаттарына қол жеткізу мүдделерін ескере отырып қабылдайды.

      3. Одақ жанындағы байқаушы мемлекеттің уәкілетті өкілдері шақыру бойынша Одақ органдарының отырыстарына қатыса алады, Одақ органдары қабылдайтын құпия сипаттағы құжат болып табылмайтын құжаттарды ала алады.

      4. Одақ жанындағы байқаушы мемлекет мәртебесі Одақ органдарында шешім қабылдауға қатысуға құқық бермейді.

      5. Одақ жанындағы байқаушы мемлекет мәртебесін алушы мемлекет Одақтың және мүше мемлекеттердің мүдделеріне, осы Шарттың объектісі мен мақсаттарына нұқсан келтіруі мүмкін кез келген іс-әрекеттен тартынуға міндетті.

      Ескерту. 109-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 19.04.2024 № 75-VIII Заңымен.

110-бап Одақ органдарының жұмыс тілі. Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттар мен Комиссия шешімдерінің тілі

      1. Одақ органдарының жұмыс тілі - орыс тілі.

      2. Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттар және мүше мемлекеттер үшін міндетті сипаты бар Комиссия шешімдері орыс тілінде қабылданады, егер бұл мүше мемлекеттердің заңнамасында көзделсе, Комиссия айқындайтын тәртіппен кейіннен олардың мемлекеттік тіліне аударылады.

      Мүше мемлекеттердің мемлекеттік тіліне аудару Одақ бюджетінде осы мақсаттарға көзделген қаражат есебінен жүзеге асырылады.

      3. Келіспеушіліктер туындаған жағдайда осы баптың 2-тармағында көрсетілген халықаралық шарттар мен шешімдерді түсіндіру мақсаты үшін орыс тіліндегі мәтін пайдаланылады.

111-бап Қол жеткізу және жариялау

      1. Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттар, үшінші тараппен халықаралық шарттар және Одақ органдарының шешімдері Үкіметаралық кеңес белгілеген тәртіппен Одақтың Интернет желісіндегі ресми сайтында ресми жариялануға жатады.

      Одақтың Интернет желісіндегі ресми сайтында Одақ органының шешімі жарияланған күн осы шешімнің ресми жарияланған күні болып танылады.

      2. Осы баптың 1-тармағында көрсетілген шешімнің ешқайсысы ол ресми жарияланғанға дейін күшіне енбейді.

      3. Одақ органдарының шешімдері шешім қабылданған күнінен бастап күнтізбелік 3 күннен кешіктірілмей мүше мемлекеттерге жіберіледі.

      4. Одақ органдары аталған шешім қабылдануы жоспарланып отырған күнге дейін кемінде күнтізбелік 30 күн бұрын шешім жобаларының Интернет желісіндегі Одақтың ресми сайтында алдын ала жариялануын қамтамасыз етеді. Одақ органдарының жедел ден қоюды талап ететін айрықша жағдайларда қабылданатын шешімдерінің жобалары өзге мерзімдерде жариялануы мүмкін.

      Мүдделі тұлғалар осы органға өз түсіндірмелері мен ұсыныстарын бере алады.

      Осындай түсіндірмелер мен ұсыныстарды жинау, талдау және есепке алу тәртібі Одақтың тиісті органының жұмыс регламентінде айқындалады.

      5. Одақ органдарының таратылуы шектелген ақпаратты қамтитын шешімдері мен осындай шешімдерінің жобалары ресми жариялануға жатпайды.

      6. Осы баптың ережелері - күшіне ену және жариялану тәртібін Еуразиялық экономикалық одақтың Сот Статуты айқындайтын (осы Шартқа № 2 қосымша) Одақ Сотының шешімдеріне қатысты қолданылмайды.

      7. Осы баптың 4-тармағының ережелері осындай шешімдердің жобаларын алдын ала жариялау олардың орындалуына кедергі келтіруі мүмкін немесе қоғамдық мүдделерге өзгеше түрде қайшы келетін жағдайларда Одақ органдарының шешімдеріне қатысты қолданылмайды.

112-бап Дауларды шешу

      Осы Шарттың ережелерін түсіндіруге және (немесе) қолдануға байланысты даулар консультациялар және келіссөздер арқылы шешіледі.

      Даудың бір тарапы даудың екінші тарапына консультациялар және келіссөздер жүргізу туралы ресми жазбаша өтініш жіберген күннен бастап 3 ай ішінде келісімге қол жеткізілмеген жағдайда, егер Еуразиялық экономикалық одақтың Сот Статуты (осы Шартқа № 2 қосымша) өзгеше мерзім көздемесе, егер дау тараптары оны шешудің өзге тетіктерін пайдалану туралы уағдаластыққа қол жеткізе алмаса, даудың кез келген тарапы дауды Одақ Сотының қарауына беруі мүмкін.

113-бап Шарттың күшіне енуі

      Осы Шарт оның күшіне енуі үшін қажетті мемлекетшілік рәсімдерді мүше мемлекеттердің орындағаны туралы соңғы жазбаша хабарламаны депозитарий алған күннен бастап күшіне енеді.

      Осы Шарттың күшіне енуіне байланысты, осы Шартқа № 33 қосымшаға сәйкес Кеден одағын және Бірыңғай экономикалық кеңістікті қалыптастыру шеңберінде жасалған халықаралық шарттардың қолданысы тоқтатылады.

114-бап Осы Шарттың өзге халықаралық шарттармен арақатынасы

      1. Осы Шарт мүше мемлекеттердің осы Шарттың мақсаттары мен қағидаттарына қайшы келмейтін халықаралық шарттарды жасасуына кедергі келтірмейді.

      2. Мүше мемлекеттер арасындағы, осы Шарттың немесе Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттардың ережелерімен салыстырғанда интеграцияның неғұрлым терең деңгейін көздейтін немесе олардың жеке және (немесе) заңды тұлғаларының пайдасына қосымша артықшылықтар беретін екіжақты халықаралық шарттар оларды жасасқан мемлекеттер арасындағы қатынастарда қолданылады және олар мен басқа мүше мемлекеттердің осы Шарт және Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттар бойынша өз құқықтары мен міндеттемелерін орындауын қозғамайтын жағдайда жасалуы мүмкін.

115-бап Шартқа өзгерістер енгізу

      Осы Шартқа жеке хаттамалармен ресімделетін және осы Шарттың ажырамас бөлігі болып табылатын өзгерістер мен толықтырулар енгізілуі мүмкін.

116-бап Шартты Біріккен Ұлттар Ұйымының Хатшылығында тіркеу

      Осы Шарт Біріккен Ұлттар Ұйымы Жарғысының 102-бабына сәйкес Біріккен Ұлттар Ұйымының Хатшылығында тіркелуге жатады.

117-бап Ескертпелер

      Осы Шартқа ескертпелер жасауға жол берілмейді.

118-бап Шарттан шығу

      1. Кез келген мүше мемлекет осы Шарттың депозитарийіне дипломатиялық арналар арқылы өзінің осы Шарттан шығу ниеті туралы жазбаша хабарлама жіберіп, осы Шарттан шығуға құқылы. Осы Шарттың бұл мемлекетке қатысты қолданысы осы Шарт депозитарийінің осындай хабарлама алған күнінен бастап 12 ай өткеннен кейін тоқтатылады.

      2. Осы баптың 1-тармағына сәйкес осы Шарттан шығу ниеті туралы хабарлаған мүше мемлекет өзінің осы Шартқа қатысуына байланысты туындаған қаржылық міндеттемелерін реттеуге міндетті. Осы міндеттеме бұл мемлекеттің осы Шарттан шыққанына қарамастан, оны толық орындағанға дейін күшінде қалады.

      3. Осы баптың 1-тармағында көрсетілген хабарлама негізінде Жоғары кеңес мүше мемлекеттің осы Шартқа қатысуына байланысты туындаған міндеттемелерін реттеу процесін бастау туралы шешім қабылдайды.

      4. Осы Шарттан шығу автоматты түрде Одақтағы мүшеліктің тоқтатылуына және Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттардан шығуға әкеп соғады.

      Астана қаласында 2014 жылғы 29 мамырда бір данада белорус, қазақ және орыс тілдерінде жасалды, әрі барлық мәтіндердің күші бірдей.

      Келіспеушіліктер туындаған жағдайда осы Шартты түсіндіру мақсаттары үшін орыс тіліндегі мәтін пайдаланылады.

      Осы Шарттың түпнұсқа данасы Еуразиялық экономикалық комиссияда сақталады, ол осы Шарттың депозитарийі бола отырып, әрбір Тарапқа оның куәландырылған көшірмесін жібереді.

Беларусь Республикасы үшін

Қазақстан Республикасы үшін

Ресей Федерациясы үшін

  Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 1 ҚОСЫМША

Еуразиялық экономикалық комиссия туралы
ЕРЕЖЕ
I. Жалпы ережелер

      1. Комиссия Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың (бұдан әрі - Шарт) 18-бабының 1-тармағына сәйкес Одақтың тұрақты жұмыс істейтін реттеуші органы болып табылады.

      Комиссияның негізгі міндеттері Одақтың жұмыс істеу және даму жағдайларын қамтамасыз ету, сондай-ақ Одақ шеңберінде экономикалық интеграция саласында ұсыныстар әзірлеу болып табылады.

      2. Комиссия өз қызметін:

      1) өзара пайданы, тең құқықтылықты және мүше мемлекеттердің ұлттық мүдделерін есеп алуды қамтамасыз ету;

      2) қабылданатын шешімдердің экономикалық негізділігі;

      3) ашықтық, жариялылық және объективтілік қағидаттары негізінде жүзеге асырады.

      3. Комиссия өз қызметін Шартта және Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарда көзделген өкілеттіктер шегінде мынадай:

      1) кедендік-тарифтік және тарифтік емес реттеу;

      2) кедендік реттеу;

      3) техникалық реттеу;

      4) санитариялық, ветеринариялық-санитариялық және карантиндік фитосанитариялық шаралар, шұғыл фитосанитариялық шаралар;

      5) кедендік әкелу баждарын есепке жатқызу және бөлу;

      6) үшінші тараптарға қатысты сауда режимдерін белгілеу;

      7) сыртқы және өзара сауда статистикасы;

      8) макроэкономикалық саясат;

      9) бәсекелестік саясат;

      10) өнеркәсіптік және ауылшаруашылық субсидиялары;

      11) энергетикалық саясат;

      12) табиғи монополиялар;

      13) мемлекеттік және (немесе) муниципалдық сатып алу;

      14) көрсетілетін қызметтердің өзара саудасы және инвестициялар;

      15) көлік және тасымалдау;

      16) валюта саясаты;

      17) зияткерлік меншік;

      18) еңбек көші-қоны;

      19) қаржы нарықтары (банк саласы, сақтандыру саласы, валюта нарығы, бағалы қағаздар нарығы);

      20) Шартта және Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарда айқындалған өзге де салаларда жүзеге асырады.

      Ескерту. 3-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 19.04.2024 № 75-VIII Заңымен.

      4. Комиссия өз өкілеттіктері шегінде Одақ құқығына кіретін халықаралық шарттарды іске асыруды қамтамасыз етеді.

      5. Комиссия Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттардың, Жоғары кеңес пен Үкіметаралық кеңес шешімдерінің депозитарийі функцияларын орындайды.

      6. Жоғары кеңес Комиссияға Комиссияның құзыретіне кіретін мәселелер бойынша халықаралық шарттарға қол қою құқығын бере алады.

      7. Комиссия Одақтың тиімді жұмыс істеуін қамтамасыз ету мақсатында олар бойынша шешімдер қабылдау Комиссияның құзыретіне жататын жекелеген мәселелер бойынша консультациялар жүргізу үшін консультациялық органдар құруға құқылы.

      8. Комиссия қарайтын мәселелер бойынша мүше мемлекеттердің позициясын сұратуға Комиссияның құқығы бар. Позиция білдіру туралы сұрау салу мүше мемлекеттердің үкіметтеріне жіберіледі. Комиссияның мүше мемлекеттердің атқарушы билік органдарынан, заңды және жеке тұлғалардан Комиссияның өз өкілеттіктерін жүзеге асыру үшін қажетті ақпаратты сұратуға да құқығы бар. Құпия ақпаратты қамтитын сұрау салуларды қоспағанда, Комиссияның заңды және жеке тұлғалардың атына жіберген сұрау салуларының көшірмелері бір мезгілде мүше мемлекеттің уәкілетті атқарушы билік органына жолданады. Егер Шартта өзгеше белгіленбесе, Комиссияның атынан позицияны немесе ақпаратты беру туралы сұрау салуды Комиссия Алқасының Төрағасы немесе Комиссия Алқасының мүшесі жібереді.

      Мүше мемлекеттердің атқарушы билік органдары сұратылып отырған ақпаратты мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес мемлекеттік құпияға (мемлекеттік жасырымға) немесе таратылуы шектеулі мәліметтерге жатқызылған мәліметтерді қамтымайтын ақпарат болған жағдайда, оны Комиссия жұмысының Регламентінде белгіленген мерзімде беруді қамтамасыз етеді.

      Мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес мемлекеттік құпияға (мемлекеттік жасырымға) немесе таратылуы шектеулі мәліметтерге жатқызылған мәліметті қамтитын ақпаратты алмасу тәртібі Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарда белгіленеді.

      9. Комиссия Одақтың бюджетін жасауға және оның орындалуы туралы есепті дайындауға жауапты, Комиссияның бюджеттік сметасы қаражатына билік жүргізуші болып табылады.

      10. Комиссия заңды тұлға құқығын пайдаланады.

      11. Комиссия - Комиссия Кеңесінен және Комиссия Алқасынан тұрады. Комиссия Кеңесі мен Комиссия Алқасы қызметінің тәртібі Жоғары кеңес бекітетін Еуразия экономикалық комиссиясының жұмыс регламентімен (бұдан әрі - Регламент) реттеледі.

      12. Комиссия Кеңесі құрылымдық бөлімшелер (бұдан әрі - Комиссия департаменттері) құруға құқылы.

      13. Комиссия өз өкілеттіктері шегінде нормативтік құқықтық сипаты бар және мүше мемлекеттер үшін міндетті шешімдерді, ұйымдастырушылық-өкімдік сипаты бар өкімдерді және міндетті емес сипаттағы ұсынымдарды қабылдайды.

      Комиссия шешімдері Одақ құқығына кіреді және мүше мемлекеттердің аумақтарында тікелей қолдануға жатады.

      14. Комиссияның шешімдерін, өкімдері мен ұсынымдарын Шарт пен Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарда белгіленген өкілеттіктер шегінде және Шарт пен Регламентте көзделген тәртіппен Комиссия Кеңесі және Комиссия Алқасы қабылдайды.

      Комиссия Кеңесі мен Комиссия Алқасының өкілеттіктері мен функцияларының аражігін ажырату Регламентпен айқындалады.

      15. Комиссия:

      кәсіпкерлік қызметті жүргізу шарттарына әсер етуі мүмкін Комиссия шешімдері жобаларының және Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттар жобаларының реттеуші әсерін бағалауды (бұдан әрі - реттеуші әсерді бағалау);

      Комиссияның кәсіпкерлік қызметті жүргізу шарттарына әсер ететін қабылданған шешімдерінің нақты әсерін бағалауды (бұдан әрі - нақты әсерді бағалау) жүргізеді.

      Комиссияның кәсіпкерлік қызметті жүргізу шарттарына әсер етуі мүмкін шешімдері осындай шешімдер жобаларының реттеуші әсерін бағалауды жүргізу нәтижелері ескеріле отырып қабылданады.

      Одақ шеңберінде халықаралық шарт жобасының реттеуші әсерін бағалау туралы қорытынды халықаралық шарт жобасын мемлекетішілік келісуге жолдаумен бір мезгілде мүше мемлекеттерге жіберіледі.

      Нақты әсерді бағалау, әдетте, Комиссияның тиісті шешімі қолданылуының әрбір 3 жылы өткен соң жүргізіледі.

      Нақты әсерді бағалау туралы қорытынды Комиссияның тиісті шешіміне өзгерістер енгізілген кезде ескеріледі.

      Реттеуші әсерді бағалау және нақты әсерді бағалау рәсімдерін жүргізу тәртібі Регламентте айқындалады.

      Ескерту. 15-тармақ жаңа редакцияда – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      16. Егер Шартта және Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарда өзгеше көзделмеген жағдайда, Комиссия шешімдері ресми жарияланған күнінен бастап кемінде күнтізбелік 30 күн өткен соң күшіне енеді.

      Осы Ереженің 18-тармағында көрсетілген Комиссия шешімдері, сондай-ақ жедел ден қоюды талап ететін ерекше жағдайларда қабылданатын Комиссия шешімдері күшіне енудің өзге мерзімін, бірақ ресми жарияланған күнінен бастап кемінде күнтізбелік 10 күн өткеннен кейінгі мерзімді көздеуі мүмкін.

      Осы тармақтың екінші абзацында көрсетілген Комиссия шешімдерін қабылдау және оның күшіне ену тәртібі Регламентте белгіленеді.

      Комиссияның таратылуы шектеулі мәліметтерді қамтитын шешімдері онда айқындалған мерзімде күшіне енеді.

      Комиссияның өкімдері онда айқындалған мерзімде күшіне енеді.

      17. Жеке және (немесе) заңды тұлғалардың жағдайын нашарлататын Комиссия шешімдерінің кері күші болмайды.

      18. Жеке және (немесе) заңды тұлғалардың жағдайын жақсартатын Комиссия шешімдері, егер олар осыны тікелей көздесе, кері күшке ие бола алады.

      19. Комиссияның шешімдерін жариялау және оған қол жеткізуді қамтамасыз ету Шарттың 111-бабында белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.

      20. Комиссия шешімдерінің қабылдануы Шарттың 18-бабына және осы Ережеге сәйкес Комиссия Кеңесі мүшелерінің немесе Комиссия Алқасы мүшелерінің дауыс беруі арқылы жүзеге асырылады.

      21. Комиссиядағы дауыстар мынадай түрде бөлінеді:

      1) Комиссия Кеңесі мүшесінің бір дауысы Комиссия Кеңесінде бір дауыс болып табылады;

      2) Комиссия Алқасы мүшесінің бір дауысы Комиссия Алқасында бір дауыс болып табылады.

II. Комиссия кеңесі

      22. Комиссия Кеңесі Одақтағы интеграциялық процестерді жалпы реттеуді, сондай-ақ Комиссия қызметіне жалпы басшылық жасауды жүзеге асырады.

      23. Комиссия Кеңесіне әрбір мүше мемлекеттен үкімет басшысының орынбасары болып табылатын және өз мемлекетінің заңнамасына сәйкес қажетті өкілеттіктер берілген бір-бір өкіл кіреді.

      Мүше мемлекеттер Комиссия Кеңесіндегі өкілі туралы бірін-бірі, сондай-ақ Комиссия Алқасын Регламентте белгіленген тәртіппен хабардар етеді.

      24. Комиссия Кеңесі мынадай функциялар мен өкілеттіктерді жүзеге асырады:

      1) Одақтың қызметін құқықтық реттеуді жетілдіру жұмысын ұйымдастырады;

      2) Одақ шеңберіндегі интеграцияның негізгі бағыттарын Жоғары кеңестің бекітуіне енгізеді;

      3) осы Ереженің 30-тармағында көзделген тәртіппен Комиссия Алқасы қабылдаған Комиссия шешімдерінің күшін жою немесе оларға өзгерістер енгізу туралы мәселені қарайды;

      4) Одақ құқығына кіретін халықаралық шарттардың орындалуына мониторинг және бақылау жүргізу нәтижелерін қарайды;

      5) Үкіметаралық кеңестің қарауына реттеуші әсерді бағалау және нақты әсерді бағалау рәсімдерін жүргізу мониторингі туралы есепті (2 жылда 1 рет кезеңділігімен) енгізеді;

      6) Комиссия Алқасы Төрағасының ұсынуы бойынша Комиссия департаменттерінің тізбесін, олардың құрылымы мен штат санын, сондай-ақ оларды Комиссия Алқасы мүшелерінің арасында бөлуді бекітеді;

      7) Комиссияның лауазымды адамдары мен қызметкерлеріне қойылатын біліктілік талаптарын бекітеді;

      8) Еуразиялық экономикалық одақтағы Әлеуметтік кепілдіктер, артықшылықтар мен иммунитеттер туралы ережеде (Шартқа № 32 қосымша) көзделген негіздер бойынша Комиссия қызметкерлерінен артықшылықтар мен иммунитеттерді алу туралы шешім қабылдайды;

      9) Одақ бюджетінің жобасын мақұлдайды;

      10) Комиссия Алқасы мүшелерінің, Комиссияның лауазымды адамдары мен қызметкерлерінің еңбегіне ақы төлеу тәртібін мақұлдайды;

      11) Комиссия департаменттерінің жалпы шекті штат санын мақұлдайды;

      12) Одақтың интеграцияланған-ақпараттық жүйесін құру және дамыту жөніндегі жоспарын бекітеді;

      13) Шартта көзделген Комиссия департаменттеріне мүше мемлекеттер азаматтарының жұмысқа орналасу құқықтарының сақталуын қамтамасыз ету мақсатында Комиссия Кеңесі жанынан әдеп жөніндегі комиссияны құрады және ол туралы ережені бекітеді;

      14) Комиссия Алқасына тапсырмалар береді;

      15) Шартқа, Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға және Регламентке сәйкес өзге де функциялар мен өкілеттіктерді жүзеге асырады.

      Ескерту. 24-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      25. Комиссия Кеңесі - Комиссия Кеңесінің немесе Комиссия Алқасының шешімін қабылдау алдында Комиссия Алқасының осы Ереженің 44-бабына сәйкес құрылған консультациялық орган шеңберінде консультациялар өткізуі міндетті болатын мәселелерді айқындауға құқылы.

      26. Комиссия Кеңесінің отырыстары Регламентке сәйкес өткізіледі. Комиссия Кеңесінің кез келген мүшесі Комиссия Кеңесі отырысын өткізуге бастамашы бола алады, сондай-ақ Комиссия Кеңесі отырыстарының күн тәртібіне ұсыныстар енгізе алады.

      Егер Комиссия Кеңесінің отырысына Комиссия Кеңесінің барлық мүшелері қатысса, ол құқықты болып есептеледі.

      27. Комиссия Кеңесінің отырыстарына Комиссия Алқасының Төрағасы, сондай-ақ Комиссия Кеңесінің шақыруы бойынша Комиссия Алқасының мүшелері қатысады. Комиссия Кеңесінің мүшелері Комиссия Кеңесінің отырыстарына мүше мемлекеттердің өкілдерін және өзге де адамдарды шақыра алады.

      Комиссия Кеңесінің отырыстарына үшінші мемлекеттердің өкілдері Шартта айқындалатын тәртіппен және жағдайларда қатыса алады.

      28. Комиссия Кеңесіне төрағалық ету Шарттың 8-бабының 4-тармағына сәйкес жүзеге асырылады.

      Комиссия Кеңесі Төрағасының өкілеттіктері мерзімінен бұрын тоқтатылған жағдайда, қалған мерзім ішінде Комиссия Кеңесі Төрағасының өкілеттіктерін төрағалық етуші мүше мемлекеттен Комиссия Кеңесінің жаңа мүшесі жүзеге асырады.

      Комиссия Кеңесінің Төрағасы:

      Комиссия Кеңесі кезекті отырысының қарауына енгізілетін мәселелерді дайындауға жалпы басшылық жасауды жүзеге асырады;

      күн тәртібін айқындайды;

      Комиссия Кеңесінің отырыстарын ашады, жүргізеді және жабады.

      29. Комиссия Кеңесі өз өкілеттіктері шегінде шешімдер, өкімдер және ұсынымдар қабылдайды.

      Комиссия Кеңесі шешімдерді, өкімдерді және ұсынымдарды консенсуспен қабылдайды.

      Егер консенсусқа қол жеткізілмесе, мәселе Комиссия Кеңесінің кез келген мүшесінің ұсынысы бойынша Жоғары кеңестің немесе Үкіметаралық кеңестің қарауына беріледі.

      30. Мүше мемлекеттің немесе Комиссия Кеңесі мүшесінің Комиссия Алқасының шешімін жариялаған күннен бастап күнтізбелік 15 күн ішінде оның күшін жою немесе оған өзгеріс енгізу туралы ұсынысты Комиссия Алқасына енгізуге құқығы бар.

      Комиссия Алқасының Төрағасы көрсетілген ұсынысты алған күні Комиссия Кеңесінің мүшелеріне тиісті шешім бойынша материалдарды жолдайды.

      Комиссия Кеңесі осындай материалдар түскеннен кейін оларды қарайды және күнтізбелік 10 күн ішінде шешім қабылдайды.

      Комиссия Алқасы шешімінің күшін жою немесе оған өзгерістер енгізу туралы мәселені қарау нәтижелері бойынша Комиссия Кеңесі қабылдаған шешіммен келіспеген жағдайда не осы тармақтың үшінші абзацында көзделген мерзім өткен жағдайда, бірақ Комиссия Кеңесінің шешімі ресми жарияланған күннен бастап күнтізбелік 30 күннен кешіктірмей, мүше мемлекет Үкіметаралық кеңестің және (немесе) Жоғары кеңестің қарауына тиісті мәселені енгізу туралы ұсыныспен Комиссияға үкімет басшысы қол қойған хат жібере алады.

      Мүше мемлекеттің үкімет басшысы Комиссияның осы Ереженің 16-тармағының екінші абзацында көрсетілген шешімдеріне қатысты мәселені Үкіметаралық кеңестің және (немесе) Жоғары кеңестің қарауына енгізу туралы ұсыныспен олар күшіне енген күнге дейінгі кез келген сатыда Комиссияға жүгінуге құқылы.

      Комиссия Алқасының күшін жою немесе оған өзгерістер енгізу туралы ұсыныс енгізілген шешімі осы тармаққа сәйкес күшіне енбейді және Үкіметаралық кеңестің және (немесе) Жоғары кеңестің осы шешімге қатысты мәселені қарау және осындай қарау қорытындылары бойынша тиісті шешім қабылдауы үшін қажетті мерзімге тоқтатыла тұрады.

III. Комиссия алқасы

      31. Комиссия Алқасы Комиссияның атқарушы органы болып табылады.

      Комиссия Алқасы Алқа мүшелерінен тұрады, олардың біреуі Комиссия Алқасының Төрағасы болып табылады.

      Комиссия Алқасы мүше мемлекеттердің тең өкілдігі қағидатын негізге ала отырып, мүше мемлекеттер өкілдерінен қалыптастырылады.

      Комиссия Алқасының сандық құрамын және Комиссия Алқасы мүшелері арасындағы міндеттерді бөлуді Жоғары кеңес айқындайды.

      Комиссия Алқасы Комиссия департаменттеріне басшылықты жүзеге асырады.

      32. Комиссия Алқасының мүшесі өзі өкілдік ететін мүше мемлекеттің азаматы болуға тиіс.

      Комиссия Алқасының мүшелері мынадай талаптарды қанағаттандыруға: лауазымдық міндеттеріне сәйкес кәсіби даярлығы (біліктілігі) болуға, сондай-ақ лауазымдық міндеттер бейіні бойынша еңбек өтілі 7 жылдан кем болмауға, оның ішінде мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдарында кем дегенде 1 жыл басшылық лауазымда жұмыс істеуге тиіс.

      33. Комиссия Алқасының мүшелерін Жоғары кеңес өкілеттіктерін ұзарту мүмкіндігімен 4 жыл мерзімге тағайындайды.

      Комиссия Алқасының Төрағасын Жоғары кеңес ротация негізінде мерзімін ұзарту құқығынсыз 4 жыл мерзімге тағайындайды. Ротация мүше мемлекеттің атауы бойынша орыс әліпбиі тәртібіндегі кезектілікпен жүзеге асырылады.

      34. Комиссия Алқасының мүшелері Комиссияда тұрақты негізде жұмыс істейді. Комиссия Алқасының мүшелері өздерінің өкілеттіктерін жүзеге асыру кезінде мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдары мен лауазымды адамдарынан тәуелсіз және мүше мемлекеттердің билік органдарына немесе ресми тұлғаларына сұрау сала алмайды немесе олардан нұсқаулар ала алмайды.

      Комиссия Алқасы мүшелерінің халықаралық қызмет мәселелері бойынша мүше мемлекеттермен өзара іс-қимыл жасау тетігі Жоғары кеңес бекітетін Еуразиялық экономикалық одақтың халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асыру тәртібіне сәйкес айқындалады.

      35. Комиссия Алқасы мүшелерінің өз өкілеттіктері қолданысының барлық мерзімі ішінде оқытушылық, ғылыми немесе өзге де шығармашылық қызметті қоспағанда, Комиссия Алқасының жұмысын басқа жұмыспен қоса атқаруға немесе басқа да ақылы қызметпен айналысуға құқығы жоқ.

      36. Комиссия Алқасының мүшелері:

      1) коммерциялық ұйымды басқару органының қызметіне ақылы негізде қатысуға;

      2) кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға;

      3) өкілеттіктерін жүзеге асыруға байланысты жеке және заңды тұлғалардан сыйақылар (сыйлықтар, ақшалай сыйақылар, несиелер, көрсетілетін қызметтер, ойын-сауықтардың, демалыстың, көлік шығыстарының ақысын төлеуді және өзге де сыйақылар) алуға құқылы емес. Хаттамалық іс-шараларға, қызметтік іссапарларға және басқа да ресми іс-шараларға байланысты Комиссия Алқасының мүшесі алған сыйлықтар (символдық сыйлықтарды қоспағанда) Комиссияның меншігі болып танылады және Комиссияға акт бойынша беріледі. Осындай сыйлықты берген Комиссия Алқасының мүшесі Комиссия Кеңесі бекіткен тәртіппен оны сатып ала алады;

      4) жеке және заңды тұлғалардың қаражаты есебінен лауазымдық міндеттерін атқаруға байланысты сапарларды жүзеге асыруға;

      5) өкілеттіктерін жүзеге асыруға байланысты емес мақсаттарда материалдық-техникалық және өзге де қамтамасыз ету құралдарын, Комиссияның басқа да мүлкін пайдалануға, сондай-ақ оларды басқа адамдарға беруге;

      6) өкілеттіктерін жүзеге асыруға байланысты емес мақсаттарда құпия сипаттағы мәліметтерді немесе өкілеттіктерін жүзеге асыруға байланысты өзіне белгілі болған қызметтік ақпаратты жария етуге немесе пайдалануға;

      7) Комиссия Алқасы мүшесінің өкілеттіктерін саяси партиялардың, басқа да қоғамдық бірлестіктердің, діни бірлестіктер мен өзге де ұйымдардың мүдделерінде пайдалануға, сондай-ақ, Комиссия Алқасының мүшесі ретінде, егер бұл оның өкілеттігіне кірмейтін болса, көрсетілген бірлестіктер мен ұйымдарға қатынасын жария білдіруге;

      8) Комиссияда саяси партиялардың, басқа да қоғамдық бірлестіктердің (кәсіптік одақтарды, ардагерлер және өзге қоғамдық ерікті қызмет ету органдарын қоспағанда) және діни бірлестіктердің құрылымдарын құруға немесе көрсетілген құрылымдарды құруға ықпал етуге құқылы емес.

      37. Комиссия Алқасының мүшесі кіріс әкелетін бағалы қағаздарды және (немесе) акцияларды (ұйымдардың жарғылық капиталдарына қатысу үлестерін) иеленген жағдайда, ақылға қонымды мерзімдерде өзіне тиесілі бағалы қағаздарды және (немесе) акцияларды (ұйымдардың жарғылық капиталдарына қатысу үлестерін) сенімгерлікпен басқаруға беруге міндетті.

      38. Осы Ереженің 35 - 37-тармақтарында белгіленген шектеулер Комиссияның лауазымды адамдары мен қызметкерлеріне де қолданылады.

      39. Осы Ереженің 35 - 37-тармақтарында белгіленген шектеулерді кез келген бұзушылық Комиссия Алқасы мүшесінің өкілеттіктерін мерзімінен бұрын тоқтату, Комиссияның лауазымды адамымен, қызметкерімен еңбек шартын (келісімшартты) бұзу үшін негіз болып табылады.

      40. Әрбір мүше мемлекет Жоғары кеңеске Комиссия Алқасының мүшесі лауазымына кандидатураларды ұсынады.

      Комиссия Алқасының Төрағасын қоса алғанда, Комиссия Алқасының дербес құрамын мүше мемлекеттердің ұсынуы бойынша Жоғары кеңес бекітеді.

      Жоғары кеңес Комиссия Алқасы мүшесінің кандидатурасын бекітпеген жағдайда, мүше мемлекет күнтізбелік 30 күн ішінде жаңа кандидатура ұсынады.

      41. Өзінің лауазымдық міндеттерін адал атқармаған жағдайларды немесе осы Ереженің 35 - 37-тармақтарында көрсетілген жағдайларды қоспағанда, мүше мемлекеттердің Комиссия Алқасының мүшесін кері шақырып алуға құқығы жоқ.

      Комиссия Алқасы мүшесінің өкілеттіктерін мерзімінен бұрын тоқтату (ерікті түрде отставкаға шығу жағдайларын қоспағанда) мүше мемлекеттің ұсынуы бойынша Жоғары кеңестің шешімі негізінде жүзеге асырылады.

      Комиссия Алқасы мүшесінің өкілеттіктері мерзімінен бұрын тоқтатылған жағдайда, Комиссия Алқасының жаңа мүшесі өкілеттігі тоқтатылған Комиссия Алқасының мүшесін ұсынған сол мүше мемлекеттің ұсынуымен Комиссия Алқасының бұрынғы мүшесі өкілеттіктерінің қалған мерзіміне тағайындалады.

      42. Комиссия Алқасы мүшелерінің арасындағы міндеттерді бөлуді, сондай-ақ Комиссия департаменттерінің жалпы шекті штат санын және Комиссия Алқасы мүшелерінің, Комиссияның лауазымды адамдары мен қызметкерлерінің еңбегіне ақы төлеу (оның ішінде оларды ақшалай қамту) тәртібін Жоғары кеңес бекітеді.

      43. Комиссия Алқасы мынадай функциялар мен өкілеттіктерді іске асыруды қамтамасыз етеді:

      1) Одақ шеңберіндегі интеграция саласында ұсыныстар әзірлеуді және мүше мемлекеттер ұсынған ұсыныстарды жинақтауды (интеграцияның негізгі бағыттарын әзірлеу мен іске асыруды қоса алғанда) жүзеге асырады;

      2) шешімдер, өкімдер және ұсынымдар қабылдайды;

      3) Жоғары кеңес пен Үкіметаралық кеңес қабылдаған шешімдер мен өкімдерді және Комиссия Кеңесі қабылдаған шешімдерді орындайды;

      4) Одақ құқығына кіретін халықаралық шарттардың және Комиссия шешімдерінің орындалуына мониторингті және бақылауды жүзеге асырады, сондай-ақ мүше мемлекеттерді оларды орындау қажеттілігі туралы хабардар етеді;

      5) Комиссия Кеңесінің қарауы үшін атқарылған жұмыс туралы жыл сайын есеп береді;

      6) Одақтың қалыптасуына, жұмыс істеуіне және дамуына қатысты мәселелер бойынша ұсынымдар әзірлейді;

      7) мүше мемлекеттердің Комиссияға келіп түскен ұсыныстарына сараптамалық қорытындылар (жазбаша түрде) әзірлейді;

      8) мүше мемлекеттерге дауларды Одақ Сотына жүгінгенге дейін Одақ шеңберінде реттеуге жәрдем көрсетеді;

      9) Одақ Сотын қоса алғанда, сот сатыларында Комиссияның мүдделерін білдіруді қамтамасыз етеді;

      10) өз өкілеттіктері шегінде мүше мемлекеттердің мемлекеттік билік органдарымен өзара іс-қимылын жүзеге асырады;

      11) Комиссияға келіп түсетін сұрау салуларды қарайды;

      12) Комиссия Алқасы Төрағасының ұсынуы бойынша Алқа мүшелерінің, Комиссияның лауазымды адамдары мен қызметкерлерінің шетелдік іссапарларының кезекті жылға арналған жоспарын бекітеді;

      13) Комиссия Алқасы Төрағасының ұсынуы бойынша кезекті жылға арналған ғылыми-зерттеу жұмыстарының жоспарын консультациялық комитеттерде оны қарағаннан кейін бекітеді, Комиссия Кеңесін көрсетілген жоспар туралы хабар береді;

      14) Одақ бюджетінің жобасын әзірлеуді және оның орындалуы туралы есеп жобаларын дайындауды жүзеге асырады, Комиссияның бюджеттік сметасын орындауды қамтамасыз етеді;

      15) халықаралық шарттардың жобаларын және Комиссия Кеңесі қабылдайтын Комиссия шешімдерін, сондай-ақ Комиссияның өкілеттіктерін іске асыру үшін қажетті өзге де құжаттарды әзірлейді;

      16) белгіленген тәртіппен реттеуші әсерді бағалау және нақты әсерді бағалау рәсімдерін жүргізеді, сондай-ақ реттеуші әсерді бағалау және нақты әсерді бағалау рәсімдерін жүргізу мониторингі туралы есепті дайындауды қамтамасыз етеді;

      17) Комиссия Кеңесінің, Үкіметаралық кеңестің және Жоғары кеңестің, сондай-ақ Шарттың 5-бабының 3-тармағына сәйкес құрылатын көмекші органдардың отырыстарын өткізуді қамтамасыз етеді;

      18) Комиссияның лауазымды адамдары мен қызметкерлерінен артықшылықтар мен иммунитеттерді алу туралы ұсыныстарды Комиссия Кеңесінің қарауына ұсынады;

      19) Комиссия Кеңесі бекітетін тәртіппен Комиссия мұқтаждықтары үшін тауарларды беруге, жұмыстарды орындауға және қызметтерді көрсетуге тапсырыстар орналастырады және шарттар жасасады;

      20) Комиссия Кеңесі бекітетін таралуы шектеулі құжаттармен (құпия және қызметтік пайдалану үшін) жұмыс істеу тәртібінің сақталуын қамтамасыз етеді.

      Ескерту. 43-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      44. Комиссия Алқасы Комиссия Алқасының жанынан консультациялық органдар құруға құқылы, олардың қызметі мен жұмыс тәртібі Комиссия Алқасы бекітетін тиісті ережелерде айқындалады. Бұл ретте, Комиссия Кеңесі айқындаған мәселелерді қарау үшін Комиссия алқасы міндетті түрде тиісті консультациялық орган құрады.

      45. Комиссия Алқасының жанындағы консультациялық органдардың құрамына мүше мемлекеттердің мемлекеттік билік органдарының уәкілетті өкілдері кіреді.

      Мүше мемлекеттердің ұсынысы бойынша Комиссия Алқасының жанындағы консультациялық органдардың құрамына бизнес-қоғамдастықтың, ғылыми және қоғамдық ұйымдардың өкілдері, өзге де тәуелсіз сарапшылар кіреді.

      46. Комиссия Алқасының жанындағы консультациялық органдар өз өкілеттіктері шегінде өздерінің құзыретіне жатқызылған мәселелер бойынша Комиссия үшін ұсынымдар даярлауды жүзеге асырады. Консультациялық органдардың отырыстарында консультациялық органдардың мүшелері ұсынған ұсыныстар мүше мемлекеттердің түпкілікті позициясы ретінде қаралмайды.

      47. Комиссия Алқасының жанындағы консультациялық органдардың қызметін ұйымдастырушылық-техникалық қамтамасыз етуді Комиссия жүзеге асырады.

      Мүше мемлекеттердің мемлекеттік билік органдарының уәкілетті өкілдерінің Комиссия Алқасының жанындағы консультациялық органдардың жұмысына қатысуына байланысты шығыстарын жіберуші мүше мемлекеттер көтереді. Бизнес-қоғамдастық, ғылыми және қоғамдық ұйымдар өкілдерінің, өзге де тәуелсіз сарапшылардың Комиссия Алқасының жанындағы консультациялық органдар жұмысына қатысуына байланысты шығыстарын аталған адамдар өз бетінше көтереді.

      48. Комиссия Алқасы өз өкілеттіктері шегінде шешімдер, өкімдер мен ұсынымдар қабылдайды.

      Комиссия Алқасы қабылдаған Комиссияның шешімдеріне, өкімдері мен ұсынымдарына Комиссия Алқасының Төрағасы қол қояды.

      49. Комиссия Алқасының отырысы, әдетте, аптасына кемінде 1 рет өткізіледі.

      Комиссия Алқасының мүшелері Комиссия Алқасының отырысына ауыстыру құқығынсыз жеке өздері қатысады. Комиссия Алқасы мүшесінің Комиссия Алқасының отырысына қатысуы объективті түрде мүмкін болмайтын жағдайда, ол Регламентте белгіленген тәртіппен өз позициясын жазбаша түрде баяндауға немесе сенімхат бойынша және Комиссия Алқасы Төрағасының келісімімен, қаралатын мәселе құзыретіне кіретін Комиссия департаментінің директорына өз позициясын білдіру құқығын табыстауға құқылы. Бұл ретте, дауыс беру кезінде Комиссия департаменті директорының дауыс беру құқығы болмайды.

      Алқа отырыстарына мүше мемлекеттен бір-бір өкіл қатыса алады.

      Комиссия Алқасы мүшелерінің ең болмағанда біреуінің өтінуі бойынша Комиссия Алқасы Төрағасының шешімі негізінде кезектен тыс отырыстар өткізілуі мүмкін. Комиссия Алқасының отырыстарын өткізу тәртібі мен дауыс беру рәсімі Регламентте белгіленеді.

      50. Комиссия Алқасы отырыстары күн тәртібі жобасының әрбір мәселесі бойынша құжаттар мен материалдар жиынтығы Регламентке сәйкес, бірақ Комиссия Алқасы отырысы болатын күнге дейін күнтізбелік 30 күннен кешіктірілмей мүше мемлекеттерге міндетті түрде жіберіледі.

      51. Комиссия Алқасының Төрағасы:

      1) Комиссия Алқасының қызметін ұйымдастырады және өзіне жүктелген функцияларды орындауға жауапты болады;

      2) кезекті кезеңге арналған Комиссия Алқасы мен Комиссия Кеңесі отырыстары жоспарының және Комиссия Алқасы, Комиссия Кеңесі отырыстары күн тәртіптерінің жобаларын, сондай-ақ Жоғары кеңес пен Үкіметаралық кеңес отырыстары күн тәртіптерінің жобаларын белгіленген тәртіппен қалыптастырады, олар Комиссия Кеңесінің отырысында бекітілуге жатады және қажетті материалдар қоса беріле отырып, тиісті отырыс өткізілетін күнге дейін күнтізбелік 20 күннен кешіктірілмей мүше мемлекеттерге жіберіледі.

      3) Комиссия Кеңесіне, Үкіметаралық кеңеске және Жоғары кеңеске шешімін талап ететін мәселелер туралы және оларды Комиссия Алқасының отырысында қарау нәтижелері бойынша тиісті ұсыныстармен өзге де құжаттар туралы баяндайды;

      4) Комиссия департаменттерінің жұмыс тәртібін белгілейді, сондай-ақ Комиссия департаменттерінің жүргізу аясына кіретін мәселелерді айқындайды;

      5) Комиссия Алқасының, Комиссия Кеңесінің, Үкіметаралық кеңестің және Жоғары кеңестің отырыстарын дайындау жөніндегі жұмысты ұйымдастырады;

      6) Комиссия Алқасының отырыстарын жүргізеді;

      7) Комиссия Кеңесінің отырыстарына қатысады;

      8) Комиссия Кеңесінде Комиссия Алқасының атынан өкілдік етеді;

      9) Комиссия Кеңесінің қарауына Комиссия Алқасы мүшелерімен келісу бойынша Комиссия департаменттерін Комиссияның Алқа мүшелеріне бекіту жөнінде ұсыныстар береді;

      10) бұқаралық ақпарат құралдарының өкілдерімен өзара іс-қимыл тәртібін, Комиссияның лауазымды адамдары мен қызметкерлерінің көпшілік алдында сөз сөйлеу және қызметтік ақпаратты беру қағидаларын айқындайды;

      11) Комиссия атынан Одақ бюджетінің әкімшісі болады, Комиссияның бюджеттік сметасы қаражатына билік жүргізуші болып табылады, Комиссияның материалдық қаражатына билік етеді, азаматтық-құқықтық шарттар жасасады және сотта сөз сөйлейді;

      12) конкурс нәтижелері бойынша Комиссия департаменттері директорларын және олардың орынбасарларын тағайындайды және олармен келісімшарттар жасасады;

      13) конкурс нәтижелері бойынша Комиссия атынан Комиссия қызметкерлерімен еңбек шарттарын (келісімшарттар) жасасады;

      14) Комиссия департаменттері туралы ережені бекітеді;

      15) Комиссия Алқасы мүшелерінің арасынан Комиссия Алқасы Төрағасының міндетін уақытша атқарушыны тағайындайды;

      16) Комиссияның лауазымды адамдары мен қызметкерлеріне қатысты жалдаушы өкілінің өкілеттіктерін жүзеге асырады, лауазымдық регламенттерді (нұсқаулықтарды) бекітеді, демалыс графиктерін бекітеді, демалыстар береді және іссапарға жіберу туралы шешімдер қабылдайды;

      17) осы Ереженің 35 - 37-тармақтарында көрсетілген негіздер бойынша Комиссия Алқасы мүшесін кері шақырту туралы мүше мемлекеттердің өтініштерінде баяндалған фактілер бойынша тексерулер жүргізуді Комиссия Кеңесі бекітетін тәртіппен қамтамасыз етеді;

      18) Комиссия Алқасы мен Комиссия департаменттерінің қызметін Регламентке сәйкес қамтамасыз ету үшін қажетті өзге де функцияларды атқарады.

      52. Комиссия Алқасының мүшесі міндеттерді бөлуге сәйкес:

      1) өзінің құзыретіне жатқызылған мәселелер бойынша ұсыныстар дайындауды жүзеге асырады;

      2) өзінің құзыретіне жатқызылған мәселелер бойынша Комиссия Алқасы мен Комиссия Кеңесінің отырыстарында баяндайды;

      3) Комиссияның жетекшілік ететін департаменттерінің қызметін үйлестіреді және бақылайды;

      4) өзінің құзыретіне жатқызылған мәселелер бойынша Комиссия Алқасы шешімдерінің, өкімдері мен ұсынымдарының жобаларын әзірлейді;

      5) өзінің құзыретіне жатқызылған мәселелер бойынша Одақ құқығына кіретін халықаралық шарттарды мүше мемлекеттердің орындауына мониторингті жүзеге асырады;

      6) өзінің құзыретіне жатқызылған мәселелер бойынша мүше мемлекеттердің Комиссия шешімдерін орындауына мониторингті жүзеге асырады;

      7) өзінің құзыретіне жатқызылған мәселелер бойынша Комиссияға түскен мүше мемлекеттердің ұсыныстарына сараптамалық қорытындылардың (жазбаша түрде) жобаларын әзірлейді;

      8) Комиссия Алқасының өкілеттіктері шегінде өзінің құзыретіне жатқызылған мәселелер бойынша мүше мемлекеттердің мемлекеттік билік органдарымен өзара іс-қимылды жүзеге асырады (оның ішінде мүше мемлекеттердің билік органдарынан, заңды және жеке тұлғалардан өз өкілеттіктерін жүзеге асыру үшін қажетті ақпаратты сұратады);

      9) Комиссия Кеңесі қабылдайтын халықаралық шарттардың, Комиссия шешімдерінің, өкімдерінің және ұсынымдарының жобаларын, сондай-ақ өзінің құзыретіне жатқызылған мәселелер бойынша Комиссияның өкілеттіктерін іске асыру үшін қажетті өзге де құжаттарды әзірлеуді қамтамасыз етеді.

      10) Комиссияның жетекшілік ететін департаменттерінің реттеуші әсерді бағалау рәсімін жүргізуге белгіленген тәртіппен қатысуын қамтамасыз етеді;

      11) өзінің құзыретіне жатқызылған мәселелер бойынша Комиссия Алқасының жанынан консультациялық органдар құру туралы ұсынысты Комиссия Алқасының қарауына енгізеді.

      53. Комиссия Алқасының мүшелеріне артықшылықтар мен иммунитеттер, әлеуметтік кепілдіктер беруге байланысты мәселелер, сондай-ақ еңбек қатынастары және міндетті мемлекеттік әлеуметтік және зейнетақымен қамсыздандыруға байланысты мәселелер Еуразиялық экономикалық одақтағы Әлеуметтік кепілдіктер, артықшылықтар мен иммунитеттер туралы ережеге (Шартқа № 32 қосымша) сәйкес реттеледі.

IV. Комиссия департаменттері

      54. Комиссия департаменттері Комиссия Кеңесінің және Комиссия Алқасының қызметін қамтамасыз етуді жүзеге асырады.

      Комиссия департаменттерінің құрамына лауазымды адамдар мен қызметкерлер кіреді.

      Комиссияның лауазымды адамдары мен қызметкерлерін жұмысқа қабылдау Шарттың 9-бабына сәйкес жүзеге асырылады.

      Комиссия департаменттерінің директорлары мен олардың орынбасарларын конкурстық комиссияның ұсынымы негізінде Комиссия Алқасының Төрағасы тағайындайды.

      Комиссия департаменттерінің директорларымен және олардың орынбасарларымен еңбек шарттары (келісімшарттар) осы Ереженің 33-тармағына сәйкес қалыптастырылған Комиссия Алқасының жұмыс мерзімінен аспайтын мерзімге жасалады.

      Комиссия Алқасының Төрағасы Комиссия департаменттері директорларының және олардың орынбасарларының еңбек шарттарын (келісімшарттарын) 3 айға дейінгі мерзімге бір рет ұзартуға құқылы.

      Комиссия департаменті директорының немесе Комиссия департаменті директоры орынбасарының еңбек шарты (келісімшарты) мерзімінен бұрын тоқтатылған (бұзылған) жағдайда, Комиссия департаментінің директоры немесе Комиссия департаменті директорының орынбасары бос лауазымына тағайындалатын адаммен еңбек шарты (келісімшарт) осы Ереженің 33-тармағына сәйкес қалыптастырылған Комиссия Алқасының жұмыс мерзімі аяқталғанға дейін қалған мерзімге жасалады.

      Комиссия департаменттерінің директорлары мен олардың орынбасарлары мынадай талаптарды қанағаттандыруға:

      мүше мемлекеттердің бірінің азаматтығына ие болуға;

      лауазымдық міндеттеріне сәйкес келетін кәсіби даярлығы (біліктілігі) және бейіні бойынша кем дегенде 5 жыл жұмыс өтілі болуға тиіс.

      Комиссия департаменттері - Комиссия Кеңесі бекітетін атқаратын лауазымына қойылатын тиісті біліктілік талаптарына сай келетін, мүше мемлекеттердің азаматтары арасынан конкурстық негізде және егер мүше мемлекеттің заңнамасында білікті іріктеудің қажеттілігі көзделсе, мүше мемлекетте жүрғізілген мұндай іріктеудің нәтижелері ескеріле отырып, қызметкерлерден жасақталады.

      Комиссия қызметкерлері жұмысқа Комиссия Алқасының Төрағасымен жасалатын еңбек шарттары (келісімшарттар) негізінде 5 жыл мерзімге қабылданады. Комиссия қызметкерімен жасалатын еңбек шартын (келісімшартты) Комиссияның тиісті құрылымдық бөлімшесінің қызметіне жетекшілік ететін Комиссия Алқасы мүшесінің ұсынуы бойынша, оның ішінде өткізілген аттестаттау нәтижелерін ескере отырып, Комиссия Алқасының Төрағасы дәл сол мерзімге ұзартуы мүмкін..

      Еңбек шартын (келісімшарт) жасасу, оны ұзарту тәртібі мен оны бұзу негіздерін Комиссия Кеңесі бекітеді.

      Кандидаттарға конкурсты өткізу тәртібінде көрсетілетін қосымша талаптар қойылуы мүмкін.

      Комиссия қызметкерлері Комиссия Кеңесі бекітетін тәртіпте аттестаттаудан өтеді.

      Ескерту. 54-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 10.10.2022 № 145-VII Заңымен.

      55. Комиссия департаменттері мынадай функцияларды іске асырады:

      1) Комиссия Алқасы мүшелерінің қарауы үшін Одақтың жұмыс істеу мәселелері бойынша материалдар, шешімдер, өкімдер мен ұсынымдар жобаларын (оның ішінде халықаралық шарттарды жасасу және оларға өзгерістер енгізу туралы ұсыныстар) дайындауды жүзеге асырады;

      2) Комиссия Алқасы мүшелерінің қарауына нәтижелерін ұсыну мақсатында, мүше мемлекеттердің Одақ құқығына кіретін халықаралық шарттарды, Комиссия Алқасының, Комиссия Кеңесінің, Үкіметаралық кеңестің және Жоғары кеңестің шешімдері мен өкімдерін орындауына мониторингті жүзеге асырады;

      3) Комиссия Алқасы мүшелерінің қарауы үшін Одақ құқығымен реттелетін салаларда мүше мемлекеттердің заңнамасына мониторинг және талдау нәтижелері бойынша ұсыныстар дайындауды жүзеге асырады;

      4) Одақтың жұмыс істеуі үшін қажетті халықаралық шарттардың жобалары мен өзге де құжаттарды дайындауды жүзеге асырады;

      5) мүше мемлекеттердің мемлекеттік билік органдарымен өзара іс-қимыл жасайды;

      6) Одақ бюджетінің жобаларын және оның атқарылуы туралы есеп дайындауды жүзеге асырады, Комиссияның бюджеттік сметасының жобасын әзірлейді және оның орындалуын қамтамасыз етеді;

      7) Комиссияның Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттардың депозитарийі функциясын орындауын қамтамасыз етеді;

      8) белгіленген тәртіппен реттеуші әсерді бағалау және нақты әсерді бағалау рәсімдерін жүргізуге қатысады, сондай-ақ осы рәсімдерді жүргізу мониторингін жүзеге асырады;

      9) Одақ құқығына кіретін халықаралық шарттарда, Жоғары кеңестің, Үкіметаралық кеңестің және Комиссия шешімдерінде айқындалған (оның ішінде, Одақ органдарының жұмысын ұйымдастыруға және Комиссия қызметін ақпараттық-техникалық қамтамасыз етуге бағытталған) өзге де функцияларды жүзеге асырады.

      Ескерту. 55-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      56. Комиссияның лауазымды адамдары мен қызметкерлері халықаралық қызметшілер болып табылады.

      Өздерінің қызметтік міндеттерін атқару кезінде Комиссияның лауазымды адамдары мен қызметкерлері мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдары мен лауазымды адамдарынан тәуелсіз және мүше мемлекеттердің билік органдарына немесе лауазымды адамдарына сұрау сала алмайды немесе олардан нұсқаулар ала алмайды.

      Әрбір мүше мемлекет Комиссияның лауазымды адамдары мен қызметкерлерінің мәртебесін құрметтеуге және олар қызметтік міндеттерін атқарған кезде оларға ықпал жасамауға міндеттенеді.

      Комиссияда жұмыс істеген кезеңде Комиссияның лауазымды адамдары мен қызметкерлерінің өздерінің лауазымдық және қызметтік міндеттерінің бүкіл мерзімі ішінде оқытушылық, ғылыми немесе өзге шығармашылық қызметті қоспағанда, Комиссиядағы жұмысты басқа жұмыспен қоса атқаруға немесе басқа да ақы төленетін қызметпен айналысуға құқығы жоқ.

      57. Комиссия Алқасының мүшелері, Комиссияның лауазымды адамдары мен қызметкерлері Комиссия Кеңесі айқындайтын тәртіппен және мерзімде жыл сайын өз кірістері, мүлкі және мүліктік сипаттағы міндеттемелері туралы, сондай-ақ өз отбасы мүшелерінің (жұбайының (зайыбының) және кәмелетке толмаған балаларының) кірістері, мүлкі және мүліктік сипаттағы міндеттемелері туралы мәліметтерді Комиссияға ұсынады.

      58. Комиссия Алқасы мүшелерінің, сондай-ақ Комиссияның лауазымды адамдары мен қызметкерлерінің осы Ережеге сәйкес ұсынатын кірістері, мүлкі және мүліктік сипаттағы міндеттемелері туралы мәліметтер құпия сипаттағы мәліметтер болып табылады.

      59. Осы Ереженің 57 және 58-тармақтарында көрсетілген мәліметтердің жария етілуіне кінәлі адамдар мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес жауаптылықта болады.

      60. Осы Ереженің 57 және 58-тармақтарында көрсетілген мәліметтердің анықтығы мен толықтығын тексеру Үкіметаралық кеңес бекітетін тәртіппен жүзеге асырылады.

      61. Комиссия Алқасының мүшелері, Комиссияның лауазымды адамдары мен қызметкерлері Комиссия Алқасы мүшесінің, Комиссияның лауазымды адамының немесе қызметкерінің жеке мүдделілігі болуынан туындауы мүмкін мүдделер қақтығысын реттеу немесе болғызбау шараларын қабылдауға міндетті.

      62. Комиссияның лауазымды адамдары мен қызметкерлеріне артықшылықтар мен иммунитеттер, әлеуметтік кепілдіктер беруге байланысты мәселелер, сондай-ақ еңбек қатынастарына және міндетті мемлекеттік әлеуметтік және зейнетақымен қамсыздандыруға байланысты мәселелер Еуразиялық экономикалық одақтағы Әлеуметтік кепілдіктер, артықшылықтар мен иммунитеттер туралы ережеге (Шартқа № 32 қосымша) сәйкес реттеледі.

  Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 2 ҚОСЫМША

Еуразиялық экономикалық одақ сотының
СТАТУТЫ
I ТАРАУ. Жалпы ережелер.
Соттың құқықтық мәртебесі

      1. Еуразиялық экономикалық одақ соты (бұдан әрі - Сот) Еуразиялық экономикалық одақтың (бұдан әрі - Одақ) сот органы болып табылады, ол Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарт (бұдан әрі - Шарт) пен осы Статутқа сәйкес құрылады және тұрақты негізде жұмыс істейді.

      2. Сот қызметінің мақсаты - осы Статуттың ережелеріне сәйкес, мүше мемлекеттер мен Одақ органдарының Шартты, Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарды, Одақтың үшінші тараппен халықаралық шарттарын және Одақ органдарының шешімдерін біркелкі қолдануын қамтамасыз ету болып табылады.

      Осы Статуттың мақсаттары үшін Одақ органдары ретінде Сотты қоспағанда, Одақ органдары ұғынылады.

      3. Сот заңды тұлға құқықтарын пайдаланады.

      4. Сот өз құжаттамасын жүргізеді, өз атауы жазылған мөрі мен бланкілері болады, өзінің ресми интернет-сайтын және ресми бюллетенін құрады.

      5. Сот қызметін қаржыландыру туралы ұсыныстарды Сот әзірлейді және Одақ бюджеті туралы ережеге сәйкес өзінің қызметін қамтамасыз етуге бөлінген қаражатқа иелік етеді.

      6. Сот судьяларының, лауазымды адамдары мен қызметкерлерінің еңбегіне ақы төлеу шарттарын Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңес айқындайды.

II ТАРАУ. Сот құрамы

      7. Сот құрамына әрбір мүше мемлекеттен екі судьядан кіреді.

      8. Судьяның өкілеттік мерзімі - тоғыз жыл.

      9. Судьялар жоғары моральдық қасиетке ие болуы, халықаралық және мемлекетішілік құқық саласында біліктілігі жоғары мамандар болуы, сондай-ақ, әдетте, мүше мемлекеттердің жоғары сот органдары судьяларына қойылатын талаптарға сай келуі тиіс.

      10. Судьяларды мүше мемлекеттердің ұсынуы бойынша Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңес лауазымға тағайындайды. Лауазымға кіріскен кезде Судья ант қабылдайды.

      11. Судьяларды Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңес лауазымнан босатады.

      12. Судьяның өкілеттігі мынадай негіздер бойынша тоқтатылуы мүмкін:

      1) Сот қызметінің тоқтатылуы;

      2) судьяның өкілеттік мерзімінің аяқталуы;

      3) судьяның басқа жұмысқа ауысуына байланысты немесе өзге де себептермен өз өкілеттіктерін тоқтату туралы жазбаша өтініші;

      4) денсаулық жағдайы бойынша немесе өзге де дәлелді себептермен судья өкілеттігін жүзеге асыруға қабілетсіздігі;

      5) судья лауазымына сай келмейтін қызметпен айналысуы;

      6) судьяны ұсынған мемлекеттің Одаққа мүше болуды тоқтатуы;

      7) судьяны ұсынған мүше мемлекеттің азаматтығын судьяның жоғалтуы;

      8) судьяның судья жоғары мәртебесімен үйлеспейтін елеулі теріс қылық жасауы;

      9) судьяға қатысты соттың айыптау үкімінің не оған медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолдану туралы сот шешімінің заңды күшіне енуі;

      10) судьяның әрекетке қабілеттілігін шектеу туралы не оны әрекетке қабілетсіз деп тану туралы сот шешімінің заңды күшіне енуі;

      11) судьяның қайтыс болуы немесе оны қайтыс болды деп жариялау не хабар-ошарсыз кетті деп тану туралы сот шешімінің заңды күшіне енуі.

      13. Осы Статуттың 12-тармағында көзделген негіздер бойынша судьяның өкілеттіктерін тоқтату туралы бастамамен судьяны ұсынған мүше мемлекет, Сот немесе судьяның өзі әрекет етуі мүмкін.

      Судьяның өкілеттігін тоқтату туралы бастаманы енгізу мәселелері Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңес бекітетін Еуразиялық экономикалық одақ Сотының Регламентінде (бұдан әрі - Регламент) айқындалады.

      14. Сот қызметіне Сот Төрағасы басшылық жасайды. Сот Төрағасының орынбасары болады.

      Сот Төрағасы Сот қызметіне уақытша қатыса алмаған жағдайда оның міндетін Сот Төрағасының орынбасары атқарады.

      15. Сот Төрағасы мен оның орынбасарын лауазымға Регламентке сәйкес Сот судьялары Сот құрамынан сайлайды және оны Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңес бекітеді.

      Сот Төрағасы мен оның орынбасары сол бір мүше мемлекеттің азаматтары бола алмайды.

      Өкілеттіктері тоқтатылған кезде Сот Төрағасы немесе оның орынбасары осының алдындағы Сот Төрағасы мен тиісінше оның орынбасарын ұсынған емес, өзге мүше мемлекеттер ұсынған судьялар арасынан сайланады.

      16. Сот Төрағасы мен оның орынбасары өз өкілеттіктерін үш жыл ішінде жүзеге асырады.

      17. Сот төрағасы:

      1) Сот және судьялар қызметін ұйымдастыру тәртібін бекітеді;

      2) Сот қызметін ұйымдастырады;

      3) өкілеттіктері шегінде мүше мемлекеттің уәкілетті органдарымен, шетелдік және халықаралық сот органдарымен Соттың өзара іс-қимылын қамтамасыз етеді;

      4) осы Статутта белгіленген тәртіппен Сот қызметкерлері мен лауазымды адамдарын лауазымға тағайындайды және лауазымнан босатады;

      5) бұқаралық ақпарат құралдарына Сот қызметі туралы мәліметтер беруді ұйымдастырады;

      6) осы Статут шегінде өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

      18. Судьялар мемлекеттік немесе мемлекетаралық органдардың және ұйымдардың, коммерциялық құрылымдардың, саяси партиялардың және қозғалыстардың, сондай-ақ аумақтардың, ұлттардың, ұлыстардың, әлеуметтік және діни топтардың және жекелеген адамдардың мүдделерін білдіре алмайды.

      Судьялар ғылыми, шығармашылық және оқытушылық қызметтен басқа, табыс табуға байланысты кез келген қызметпен айналысуға құқылы емес.

      19. Судья даудың бір тарапының өкілі, сенім білдірілген өкілі немесе адвокаты, ұлттық немесе халықаралық соттың, тергеу комиссиясының мүшесі ретінде немесе қандай да бір өзге ретте бұрын қатысқан қандай да бір істі шешуге қатыса алмайды.

      20. Судьялар сот төрелігін жүзеге асыру кезінде тең және бірдей мәртебеге ие. Сот Төрағасы мен оның орынбасары басқа судьялармен салыстырғанда кез келген құқыққа сыйымсыз артықшылықтарды алуға бағытталған әрекет жасауға құқылы емес.

      21. Судья өз өкілеттігін орындау кезінде де, қызметтен тыс қатынастарда да мүдделер қақтығысына, сондай-ақ сот билігінің беделіне, судьяның қадір-қасиетіне нұқсан келтіруі немесе оның объективтілігіне, әділдігіне, бейтараптығына күмән келтіруі мүмкін кез келген нәрсеге жол бермеуі тиіс.

III БӨЛІМ. Сот Аппараты. Лауазымды адамдар мен қызметкерлер мәртебесі

      22. Сот қызметін Сот Аппараты қамтамасыз етеді.

      23. Сот Аппаратының құрылымына судьялар хатшылығы мен Сот Хатшылығы кіреді.

      24. Судьялар Хатшылығы судьяның кеңесшісі мен судьяның көмекшісінен тұрады.

      25. Сот қызметін құқықтық, ұйымдастырушылық, материалдық-техникалық және өзге де қамтамасыз етуді Сот Хатшылығы жүзеге асырады.

      26. Сот Хатшылығының құрылымы мен санын Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңес бекітеді.

      27. Сот Хатшылығын Сот Хатшылығының басшысы басқарады. Сот Хатшылығы басшысының екі орынбасары болады. Сот Хатшылығының басшысы мен оның орынбасарлары Соттың лауазымды адамдары болып табылады, олар осы Статутқа және Шартқа сәйкес лауазымға тағайындалады және лауазымнан босатылады. Сот Хатшылығының басшысы және оның орынбасарлары сол бір мүше мемлекеттің азаматтары бола алмайды.

      28. Еңбек қатынастары Шартпен, Одақ шеңберінде қолданылатын халықаралық шарттармен және Сот болатын мемлекеттің заңнамасымен реттеледі.

      29. Судья кеңесшісі тиісті судьяның ұсынысы бойынша Сот Төрағасы лауазымға тағайындайтын және лауазымнан босататын Соттың лауазымды адамы болып табылады.

      30. Судья кеңесшісі судья қызметін ақпараттық-талдамалық қамтамасыз етуді жүзеге асырады.

      31. Судья кеңесшісі жоғары моральдық қасиетке ие болуға, халықаралық құқық және (немесе) сыртқы экономикалық қызмет саласында тәжірибелі маман болуы тиіс.

      32. Судья көмекшісі тиісті судьяның ұсынысы бойынша Сот Төрағасы лауазымға тағайындайтын және лауазымнан босататын Соттың қызметкері болып табылады.

      33. Судья көмекшісі судья қызметін ұйымдастырушылық қамтамасыз етуді жүзеге асырады.

      34. Сот Хатшылығы басшысының және оның орынбасарларының лауазымына кандидаттарды іріктеу мүше мемлекеттердің бірдей ұсынылуы қағидатын ескере отырып, конкурстық негізде Соттың конкурстық комиссиясы жүргізеді.

      Көрсетілген лауазымдарға орналасуға арналған конкурсқа қатысатын кандидатураларды мүше мемлекеттер ұсынады.

      35. Сот Хатшылығы мүше мемлекеттің Одақ бюджетіне үлестік қатысуын ескере отырып, мүше мемлекеттер азаматтары арасынан конкурстық негізде қалыптастырылады.

      Сот Хатшылығының қызметкерлері олармен жасалатын еңбек шарттары (келісімшарттар) негізінде жұмысқа қабылданады.

      36. Сот Хатшылығы лауазымдарына орналасуға кандидаттарды іріктеу жөніндегі Соттың конкурстық комиссиясының құрамына Сот Төрағасын қоспағанда, Соттың барлық судьялары кіреді.

      Конкурстық комиссияның мүшелері конкурстық комиссияның төрағасын сайлайды.

      Конкурстық комиссия өз шешімдерін көпшілік дауыспен ұсынымдар түрінде қабылдайды және тағайындау үшін оны Сот Төрағасына ұсынады.

      37. Сот Хатшылығында бос лауазымдарға орналасуға арналған конкурсты өткізу тәртібін Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңес айқындайтын конкурс өткізудің негізгі қағидаларына сәйкес. Сот айқындайды және оны Сот Төрағасы бекітеді.

      38. Сот Хатшылығының техникалық персоналын Сот Хатшылығының басшысы олармен жасалатын еңбек шарттары (келісімшарттар) негізінде жұмысқа қабылдайды.

IV ТАРАУ. Сот құзыреті

      39. Сот:

      1) мүше мемлекеттің:

      Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттың немесе оның жекелеген ережелерінің Шартқа сәйкестігі туралы;

      басқа мүше мемлекеттің (басқа мүше мемлекеттердің) Шартты, Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарды және (немесе) Одақ органдарының шешімдерін, сондай-ақ көрсетілген халықаралық шарттардың және (немесе) шешімдердің жекелеген ережелерін сақтауы туралы;

      Комиссия шешімінің немесе оның жекелеген ережелерінің Шартқа, Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға және (немесе) Одақ органдарының шешімдеріне сәйкестігі туралы;

      Комиссияның әрекетіне (әрекетсіздігіне) дау айту туралы өтініші бойынша;

      2) шаруашылық жүргізуші субъектінің:

      егер Комиссия шешімі немесе оның жекелеген ережелері Шартпен және (немесе) Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттармен берілген шаруашылық жүргізуші субъектілердің құқықтары мен заңды мүдделерінің бұзылуына әкеп соқса, кәсіпкерлік және өзге де экономикалық қызмет саласындағы шаруашылық жүргізуші субъектінің құқықтары мен заңды мүдделерін тікелей қозғайтын мұндай шешімдердің немесе оның жекелеген ережелерінің Шартқа және (немесе) Одақ шеңберіндегі халықаралық шартқа сәйкестігі туралы;

      егер Комиссияның әрекеті (әрекетсіздігі) Шартпен және (немесе) Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттармен берілген шаруашылық жүргізуші субъектілердің құқықтары мен заңды мүдделерінің бұзылуына әкеп соқса, кәсіпкерлік және өзге де экономикалық қызмет саласындағы шаруашылық жүргізуші субъектінің құқықтары мен заңды мүдделерін тікелей қозғайтын мұндай әрекеттерге (әрекетсіздікке) дау айту туралы өтініші бойынша Шартты, Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарды және (немесе) Одақ органдарының шешімдерін іске асыру мәселелері бойынша туындайтын дауларды қарастырады.

      Осы Статуттың мақсаттары үшін шаруашылық жүргізуші субъект деп мүше мемлекеттің немесе үшінші мемлекеттің заңнамасына сәйкес тіркелген заңды тұлға не мүше мемлекеттің немесе үшінші мемлекеттің заңнамасына сәйкес дара кәсіпкер ретінде тіркелген жеке тұлға түсініледі.

      40. Мүше мемлекеттер Шартта, Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарда, Одақтың үшінші тараптармен халықаралық шарттарында немесе мүше мемлекеттер арасындағы өзге де халықаралық шарттарда Соттың шешуі тікелей көзделген өзге де дауларды Соттың құзыретіне жатқызуы мүмкін.

      41. Соттың дауды шешу бойынша құзыретінің бар-жоғы туралы мәселені Сот шешеді. Сот өзінің дауды қарау құзыретіне ие ме екенін айқындар кезде Шартты, Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарды және (немесе) Одақтың үшінші тараптармен халықаралық шарттарын басшылыққа алады.

      42. Одақ органдарына Шартта және (немесе) Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарда көзделгеннен бөлек қосымша құзыреттер беру Соттың құзыретіне кірмейді.

      43. Шартта тікелей көзделген жағдайларды қоспағанда, өтініш беруші консультациялар, келіссөздер немесе Шартта және Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарда көзделген өзге де тәсілдер арқылы сотқа дейінгі тәртіппен мәселені реттеу үшін мүше мемлекетке немесе Комиссияға алдын ала жүгінбей тұрып, дау Соттың қарауына қабылданбайды.

      44. Егер мүше мемлекет немесе Комиссия оларға өтініш берушінің өтініші келіп түскен күннен бастап 3 ай ішінде мәселені сотқа дейінгі тәртіппен реттеу бойынша шаралар қабылдамаса, дауды қарау туралы өтініш Сотқа жолдануы мүмкін.

      45. Дау тараптарының өзара келісуі бойынша дау осы Статуттың 44-тармағында көрсетілген мерзім өткенге дейін Соттың қарауына берілуі мүмкін.

      46. Сот мүше мемлекеттің немесе Одақ органының өтініші бойынша Шарттың, Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттардың ережелеріне және Одақ органдарының шешімдеріне, сондай-ақ Одақ органдарының және Соттың қызметкерлері мен лауазымды адамдарының өтініші бойынша еңбектік құқықтық қатынастарға байланысты Шарттың, Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттардың ережелеріне және Одақ органдарының шешімдеріне түсініктеме беруді (бұдан әрі - түсініктеме беру) жүзеге асырады.

      47. Соттың түсініктеме беруді жүзеге асыруы консультациялық қорытынды беруін білдіреді және мүше мемлекеттерді халықаралық шарттарды бірлесіп түсіндіру құқығынан айырмайды.

      48. Егер бұл халықаралық шартта көзделсе, Сот Одақтың үшінші тараппен халықаралық шартының ережелеріне түсініктеме беруді жүзеге асырады.

      49. Сотқа мүше мемлекеттің атынан дауды қарау туралы өтінішпен немесе түсініктеме беру туралы өтінішпен жүгінуді тізбесін әрбір мүше мемлекет айқындайтын және дипломатиялық арналар арқылы Сотқа жіберілетін мүше мемлекеттің уәкілетті органдары мен ұйымдары жүзеге асырады.

      50. Сот төрелігін жүзеге асыру кезінде сот:

      1) халықаралық құқықтың жалпы танылған қағидаттары мен нормаларын;

      2) Шартты, Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарды және қатысушысы дау тарапы мемлекеті болып табылатын өзге де халықаралық шарттарды;

      3) Одақ органының шешімдері мен өкімдерін;

      4) құқықтық норма ретінде танылған жалпыға ортақ практиканың дәлелі ретінде халықаралық дәстүрді қолданады.

      51. Шарттың, Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттардың және Одақтың үшінші тараптармен халықаралық шарттарының дауларды шешуге, түсініктеме беруге және түсіндіруге қатысты ережелері осы Статутқа қайшы келмейтін бөлігінде қолданылады.

V ТАРАУ. Сот ісін жүргізу
1-бөлім
Дауларды шешу туралы істер бойынша сот ісін жүргізу

      52. Сотта дауларды шешу туралы істі қарау тәртібі Регламентте айқындалады.

      53. Сот мынадай қағидаттардың негізінде сот ісін жүргізуді жүзеге асырады:

      судьялардың тәуелсіздігі; талқылаудың ашықтығы; жариялылық; дау тараптарының теңдігі; жарыспалылық; алқалылық.

      Сот ісін жүргізу қағидаттарын іске асыру тәртібі Регламентте айқындалады.

      54. Сотқа Одақ шеңберіндегі қандай да бір халықаралық шартқа және (немесе) Комиссия шешіміне қатысты өтініштің түсуі, Шартта тікелей көзделген жағдайларды қоспағанда, осындай халықаралық шарттың және (немесе) шешімнің және (немесе) олардың жекелеген ережелерінің қолданысын тоқтата тұру үшін негіз болып табылмайды.

      55. Сот Сотқа өтініш жолдаған шаруашылық жүргізуші субъектілерден, мүше мемлекеттің уәкілетті органдары мен ұйымдарынан, сондай-ақ Одақ органдарынан істі қарау үшін қажетті материалдарды сұрата алады.

      56. Таратылуы шектеулі ақпаратты Шартқа, Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға, Регламентке және мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес Сот ала алады немесе оны іске қатысушы тұлға ұсына алады. Сот осындай ақпараттың қорғалуын қамтамасыз ету жөнінде тиісінше шаралар қабылдайды.

      57. Сотта сот ісін жүргізу мамандандырылған топтардың сарапшыларын, мамандарды, куәларды және аудармашыларды қоса алғанда, дау тараптарының, өтініш иесінің, олардың өкілдерінің, сарапшылардың қатысуымен жүзеге асырылады.

      58. Іске қатысушы адамдар Регламентке сәйкес процестік құқықтарды пайдаланады және оларға процестік міндеттер жүктеледі.

      59. Істі Соттың қарауы бойынша процеске мамандандырылған топтар сарапшыларының қатысуына байланысты, барлық айтылғандарға немесе жазылғандарға қатысты әкімшілік, азаматтық және қылмыстық юрисдикциядан оларға иммунитет беріледі. Регламентте айқындалған, таралуы шектеулі ақпаратты пайдалану және қорғау тәртібін бұзған жағдайда, осы адамдар иммунитетін жоғалтады.

      60. Егер мүше мемлекет немесе Комиссия дау бойынша шешім олардың мүдделерін қозғауы мүмкін.деп есептесе, бұл мүше мемлекет немесе Комиссия даудың мүдделі қатысушысы ретінде іске қатысуға рұқсат беру туралы өтінішхатпен жүгіне алады.

      61. Сот залалдарды өтеу туралы талаптарды немесе мүліктік сипаттағы өзге де талаптарды қараусыз қалдырады.

      62. Шаруашылық жүргізуші субъектінің Сотқа берген өтінішіне баж салынады.

      63. Баж шаруашылық жүргізуші субъекті Сотқа өтініш бергенге дейін төленеді.

      64. Сот шаруашылық жүргізуші субъектінің өтінішінде көрсетілген талаптарын қанағаттандырған жағдайда, бажды қайтару жүзеге асырылады.

      65. Төлемнің мөлшері, валютасы, бажды есепке жатқызу, пайдалану және қайтару тәртібін Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңес айқындайды.

      66. Істі қарау барысында даудың әрбір тарапы өздерінің сот шығындарын дербес көтереді.

      67. Істі қараудың кез келген сатысында дау тараптары бейбіт келісім жасасу, өтініш иесінің өз талаптарынан бас тартуы немесе өтінішін қайтарып алуы арқылы дауды реттеуі мүмкін.

2-бөлім
Түсініктеме беру туралы істер бойынша сот ісін жүргізу

      68. Түсініктеме беру туралы істерді қарау тәртібі Регламентте айқындалады.

      69. Сот түсініктеме беру туралы істер бойынша сот ісін жүргізуді судьялардың тәуелсіздігі және алқалылық қағидаттары негізінде жүзеге асырады.

3-бөлім
Сот құрамы

      70. Сот істерді Соттың Үлкен алқасының, Сот Алқасының және Соттың Аппеляциялық палатасының құрамында қарайды.

      71. Осы Статуттың 39-тармағының 1) тармақшасында көзделген жағдайларда, Сот дауларды шешу туралы істерді Соттың Үлкен алқасының отырыстарында қарайды.

      72. Үлкен алқа Регламентте көзделген рәсімдік мәселелерді қарайды.

      73. Сот түсініктеме беру туралы істерді Соттың Үлкен алқасының отырыстарында қарайды.

      74. Соттың Үлкен алқасының құрамына Соттың барлық судьялары кіреді.

      75. Соттың Үлкен алқасының сот отырысы оған Соттың барлық судьялары қатысқан жағдайға құқықты деп есептеледі.

      76. Сот осы Статуттың 39-тармағының 2) тармақшасында көзделген жағдайларда, Сот Алқасының құрамымен отырыс өткізеді.

      77. Сот Алқасының құрамына әрбір мүше мемлекеттен орыс әліпбиінің бірінші әрпінен бастап судьяның тегі бойынша кезекпен бір судьядан енгізіледі.

      78. Сот Алқасының сот отырысы, оған әрбір мүше мемлекеттен бір судья қатысқан жағдайда құқықты деп есептеледі.

      79. Сот Алқасының шешімдеріне шағымдану туралы өтініштерді қараған кезде, Сот Соттың Аппеляциялық палатасының құрамымен отырыс өткізеді.

      80. Соттың Апелляциялық палатасының құрамына, ол бойынша Сот Алқасының шешімі шағымдалып жатқан істі қарауға қатыспаған мүше мемлекеттерден Сот судьялары кіреді.

      81. Соттың Апелляциялық палатасының сот отырысы, оған әрбір мүше мемлекеттен бір судья қатысқан жағдайда құқықты деп есептеледі.

VI ТАРАУ. Мамандандырылған топтар

      82. Нысанасы өнеркәсіптік субсидияларды, ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау шараларын ұсыну, арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларын қолдану мәселелері болып табылатын нақты дау қаралған кезде мамандандырылған топ құрылады.

      83. Мамандандырылған топ даудың тиісті түрі бойынша әрбір мүше мемлекет ұсынған тізімнен бір-бірден үш сарапшыдан тұрады.

      84. Мамандандырылған топтың құрамын Сот бекітеді.

      85. Іс қаралғаннан кейін мамандандырылған топ таратылады.

      86. Мүше мемлекеттер Шарт күшіне енгеннен кейін күнтізбелік 60 күннен кешіктірмей осы Статуттың 82-тармағында көрсетілген даулардың әрбір түрі бойынша мамандандырылған топтардың мүшелері ретінде әрекет етуге әзір және қабілетті, кемінде үш сарапшыдан тұратын тізімдерді Сотқа жібереді.

      Мүше мемлекеттер сарапшылардың тізімдерін тұрақты негізде, бірақ жылына бір реттен сиретпей жаңартып отырады.

      87. Осы Статуттың 82-тармағында көрсетілген даулардың нысанасын құрайтын мәселелер бойынша арнайы білімі мен тәжірибесі бар жоғары білікті мамандар болып табылатын жеке тұлғалар сарапшылар ретінде әрекет етеді.

      88. Сарапшылар өзіне тән жеке қасиетпен әрекет етеді, тәуелсіз жұмыс істейді, сондай-ақ дау тарапының біреуімен де байланысы болмайды және олардан қандай да бір нұсқаулықтар ала алмайды.

      89. Сарапшы мүдделер қақтығысы болған жағдайда, мамандандырылған топтың мүшесі ретінде әрекет ете алмайды.

      90. Мамандандырылған топ істің нақты мән-жайларын объективті бағалауды қамтитын қорытындыны әзірлейді және Оны Регламентте белгіленген мерзімдерде Сотқа ұсынады.

      91. Осы Статуттың 92-тармағының үшінші абзацында көзделген жағдайды қоспағанда, мамандандырылған топтың қорытындысы ұсынымдық сипатқа ие және Сот осы Статуттың 104 - 110-тармақтарында көзделген шешімдердің бірі шығарылған кезде оны бағалайды.

      92. Нысанасы өнеркәсіптік субсидияларды немесе ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау шараларын ұсыну мәселелері болып табылатын дау бойынша дайындалған мамандандырылған топтың қорытындысы бұзушылықтың бар екендігі не жоқ екендігі, сондай-ақ бұзушылық болған жағдайда тиісті өтемақы шараларын қолдану туралы тұжырымды қамтуы тиіс.

      Мамандандырылған топтың бұзушылықтың бар екендігі не жоқ екендігі туралы тұжырымы бөлігінде мамандандырылған топтың қорытындысы ұсынымдық сипатқа ие және Сот осы Статуттың 104 - 110-тармақтарында көзделген шешімдердің бірі шығарылған кезде оны бағалайды.

      Тиісті өтемақы шараларын қолдану туралы тұжырым бөлігінде мамандандырылған топтың қорытындысы Сот үшін шешім шығарған кезде міндетті болып табылады.

      93. Мамандандырылған топты қалыптастыру мен оның қызметінің тәртібі Регламентте айқындалады.

      94. Мамандандырылған топтар сарапшылары көрсететін қызметтерге ақы төлеу тәртібін Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңес айқындайды.

VII ТАРАУ. Сот актілері

      95. Регламентте белгіленген мерзімдерде Сот қызметінің рәсімдік мәселелері бойынша Сот:

      1) іс жүргізуге берілген өтінішті қабылдау не қабылдаудан бас тарту туралы;

      2) іс бойынша іс жүргізуді тоқтата тұру немесе қайта бастау туралы;

      3) іс бойынша іс жүргізуді тоқтату туралы қаулыларды қоса алғанда, қаулылар қабылдайды.

      96. Өтініш түскен күннен бастап 90 күннен кешіктірілмейтін мерзімде Сот дауды қарау нәтижелері бойынша шешім шығарады, ал түсініктеме беру туралы өтініш бойынша консультациялық қорытынды ұсынады.

      97. Шешім шығару мерзімі Регламентте көзделген жағдайларда ұзартылуы мүмкін.

      98. Түсініктеме беру туралы өтініш бойынша консультациялық қорытынды ұсынымдық сипатқа ие.

      99. Осы Статуттың 39-тармағының 1) тармақшасында көзделген дауларды қарау нәтижелері бойынша Сот дау тараптарының орындауы үшін міндетті болып табылатын шешім шығарады.

      100. Осы Статуттың 39-тармағының 2) тармақшасында көзделген дауларды қарау нәтижелері бойынша Сот Комиссияның орындауы үшін міндетті болып табылатын шешім шығарады.

      101. Сот шешімі өтініште көрсетілген мәселелер шеңберінен шыға алмайды.

      102. Сот шешімі Одақтың қолданыстағы құқық нормаларын, мүше мемлекеттердің заңнамасын өзгертпейді және (немесе) күшін жоймайды және жаңаларын жасамайды.

      103. Осы Статуттың 111 - 113-тармақтарының ережелеріне нұқсан келтірмей, дау тараптары Сот шешімін орындау нысаны мен тәсілін өз бетінше айқындайды.

      104. Мүше мемлекеттің Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттың немесе оның жекелеген ережелерінің Шартқа сәйкестігі туралы өтініш бойынша істі қарау нәтижелері бойынша Соттың Үлкен алқасы мынадай шешімдердің бірін:

      1) Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттың немесе оның жекелеген ережелерінің Шартқа сәйкес келмейтіндігі туралы;

      2) Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттың немесе оның жекелеген ережелерінің Шартқа сәйкес келетіндігі туралы шешім шығарады.

      105. Мүше мемлекеттің басқа мүше мемлекеттің (басқа мүше мемлекеттердің) Шартты, Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарды және (немесе) Одақ органдарының шешімдерін, сондай-ақ көрсетілген халықаралық шарттардың және (немесе) шешімдердің жекелеген ережелерін сақтауы туралы өтініші жөнінде істі қарау нәтижелері бойынша Соттың Үлкен алқасы мынадай шешімдердің бірін:

      1) мүше мемлекеттің (мүше мемлекеттердің) Шартты, Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарды және (немесе) Одақ органдарының шешімдерін, сондай-ақ көрсетілген халықаралық шарттардың және (немесе) шешімдердің жекелеген ережелерін сақтау фактісін анықтау туралы;

      2) мүше мемлекеттің (мүше мемлекеттердің) Шартты, Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарды және (немесе) Одақ органдарының шешімдерін, сондай-ақ көрсетілген халықаралық шарттардың және (немесе) шешімдердің жекелеген ережелерін сақтамау фактісін анықтау туралы шешім шығарады.

      106. Мүше мемлекеттің Комиссия шешімінің немесе оның жекелеген ережелерінің Шартқа, Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға және (немесе) Одақ органдарының шешімдеріне сәйкестігі туралы өтініші жөнінде істі қарау нәтижелері бойынша Соттың Үлкен алқасы мынадай шешімдердің бірін:

      1) Комиссия шешімінің немесе оның жекелеген ережелерінің Шартқа, Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға және (немесе) Одақ органдарының шешімдеріне сәйкес келмейтіндігі туралы;

      2) Комиссия шешімінің немесе оның жекелеген ережелерінің Шартқа, Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға және (немесе) Одақ органдарының шешімдеріне сәйкес келетіндігі туралы шешім шығарады.

      107. Мүше мемлекеттің Комиссияның әрекетіне (әрекетсіздігіне) дау айту жөніндегі өтініш бойынша істі қарау нәтижелері бойынша Соттың Үлкен алқасы мынадай шешімдердің бірін:

      1) дау айтылып отырған әрекеттің (әрекетсіздіктің) Шартқа және (немесе) Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға сәйкес келмейді деп тану туралы;

      2) дау айтылып отырған әрекеттің (әрекетсіздіктің) Шартқа және (немесе) Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға сәйкес келеді деп тану туралы шешім шығарады.

      108. Шаруашылық жүргізуші субъектінің Комиссия шешімінің немесе оның кәсіпкерлік және өзге де экономикалық қызмет саласында шаруашылық жүргізуші субъектінің құқықтары мен заңды мүдделерін тікелей қозғайтын жекелеген ережелерінің Шартқа және (немесе) Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға сәйкестігі туралы өтініші бойынша істі қарау нәтижелері бойынша, егер мұндай шешім немесе оның жекелеген ережелері Шартпен және (немесе) Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттармен берілген шаруашылық жүргізуші субъектінің құқықтары мен заңды мүдделерінің бұзылуына әкеп соқса, Сот Алқасы мынадай шешімдердің бірін:

      1) Комиссия шешімін немесе оның жекелеген ережелерін Шартқа және (немесе) Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға сәйкес келеді деп тану туралы;

      2) Комиссия шешімін немесе оның жекелеген ережелерін Шартқа және (немесе) Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға сәйкес келмейді деп тану туралы шешім шығарады.

      109. Шаруашылық жүргізуші субъектінің Комиссияның әрекетіне (әрекетсіздігіне) дау айту жөніндегі өтініші бойынша істі қарау нәтижелері бойынша Сот Алқасы мынадай шешімдердің бірін:

      1) Комиссияның дау айтылып отырған әрекетін (әрекетсіздігін) Шартқа және (немесе) Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға сәйкес келмейді және кәсіпкерлік пен өзге де экономикалық қызмет саласында шаруашылық жүргізуші субъектінің құқықтары мен заңды мүдделерін бұзады деп тану туралы;

      2) Комиссияның дау айтылып отырған әрекеті (әрекетсіздігі) Шартқа және (немесе) Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға сәйкес келеді және кәсіпкерлік пен өзге де экономикалық қызмет саласында шаруашылық жүргізуші субъектінің құқықтары мен заңды мүдделерін бұзбайды деп тану туралы шешім шығарады.

      110. Шаруашылық жүргізуші субъектінің Сот Алқасының шешіміне шағымдану туралы өтініші жөнінде істі қарау нәтижелері бойынша Соттың Апелляциялық палатасы мынадай шешімдердің бірін:

      1) Сот Алқасының шешімін өзгеріссіз қалдыру, ал шағымдану туралы өтінішті қанағаттандырмай қалдыру туралы;

      2) Сот Алқасы шешімінің күшін толығымен немесе ішінара жою не өзгерту туралы, осы Статуттың 108 және 109-тармақтарына сәйкес іс бойынша жаңа шешім шығару туралы шешім шығарады.

      111. Сот Шартқа және (немесе) Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға сәйкес келмейді деп таныған Комиссия шешімінің немесе оның жекелеген ережелерінің қолданылуы Соттың тиісті шешімі күшіне енгеннен кейін Комиссия Соттың осы шешімін орындағанға дейін жалғасады.

      Сот Шартқа және (немесе) Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға сәйкес келмейді деп таныған Комиссия шешімін немесе оның жекелеген ережелерін ақылға қонымды мерзімде, бірақ Сот шешімі күшіне енген күннен бастап күнтізбелік 60 күннен аспайтын мерзімде, егер Сот шешімінде өзге мерзім белгіленбеген болса, Комиссия Шартқа және (немесе) Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға сәйкес келтіреді.

      Сот өз шешімінде Шарттың және (немесе) Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттардың ережелерін ескере отырып, Комиссия шешімін Шартқа және (немесе) Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға сәйкес келтіру үшін өзге мерзім белгілей алады.

      112. Дау тарапының негізделген өтінішхаты болған кезде Сот Шартқа және (немесе) Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға сәйкес келмейді деп таныған Комиссия шешімінің немесе оның жекелеген ережелерінің қолданысы - Соттың мұндай шешімі күшіне енген күннен бастап Соттың шешімі бойынша тоқтатыла тұруы мүмкін.

      113. Комиссия ақылға қонымды мерзімде, бірақ Сот шешімі күшіне енген күннен бастап күнтізбелік 60 күннен аспайтын мерзімде, егер Сот шешімінде өзге мерзім белгіленбесе, Сот Комиссияның дау айтылып отырған әрекеті (әрекетсіздігі) Шартқа және (немесе) Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға сәйкес келмейді және Комиссияның мұндай әрекеті (әрекетсіздігі) Шартта және (немесе) Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарда көзделген шаруашылық жүргізуші субъектілердің құқықтары мен заңды мүдделерін бұзған деп белгілеген, күшіне енген Сот шешімін орындауға міндетті.

      114. Сот шешімі орындалмаған жағдайда, мүше мемлекет оны орындауға байланысты қажетті шаралар қабылдау мақсатында Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңеске жүгінуге құқылы.

      115. Комиссия Сот шешімін орындамаған жағдайда шаруашылық жүргізуші субъект оны орындау жөніндегі шаралар қабылдау туралы өтінішхатпен Сотқа жүгінуге құқылы.

      Сот шаруашылық жүргізуші субъектінің өтінішхаты бойынша ол келіп түскен бастап күнтізбелік 15 күн ішінде Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңеске осы мәселе бойынша шешім қабылдауы үшін жүгінеді.

      116. Сот актілері Соттың ресми бюллетенінде және Соттың ресми интернет-сайтында жариялауға жатады.

      117. Сот шешіміне іс бойынша тараптардың негізделген өтінішхаты бойынша оның мәні мен мазмұнын өзгертпей, Соттың өзі ғана түсініктеме бере алады.

VIII ТАРАУ. Қорытынды ережелер

      118. Судьялар, Соттың лауазымды адамдары, қызметкерлері, іске қатысушы адамдар, мамандандырылған топтардың сарапшылары істі қарау процесінде алған ақпаратты, осындай ақпаратты ұсынған адамның жазбаша келісімінсіз жария етпейді және үшінші тұлғаларға бермейді.

      119. Таралуы шектеулі ақпаратты пайдалану және қорғау тәртібі Регламентте айқындалады.

      120. Сот жыл сайын Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңеске өз қызметі туралы есеп береді.

  Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 3 ҚОСЫМША

Еуразиялық экономикалық одақ шеңберіндегі
ақпараттық-коммуникациялық технологиялар және ақпараттық
өзара іс-қимыл туралы
ХАТТАМА

      1. Осы Хаттама ақпараттық өзара іс-қимылдың негіз қалаушы қағидаттарын айқындау және оның Одақ шеңберінде жүзеге асырылуын үйлестіру, сондай-ақ интеграцияланған ақпараттық жүйе құру және дамыту тәртібін айқындау мақсатында Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың (бұдан әрі - Шарт) 23-бабына сәйкес әзірленді.

      2. Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:

      "электрондық құжаттың қағаз көшірмесі" - мүше мемлекеттердің заңнамасында белгіленген тәртіппен куәландырылған қағаз жеткізгіштегі электрондық құжаттың көшірмесі;

      "сенім білдірілген үшінші тарап" — мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес электрондық құжатқа қол қойған тұлғаға қатысты тіркелген уақытта электрондық құжаттарға электрондық цифрлық қолтаңбаны (электрондық қолтаңбаны) тексеру қызметін жүзеге асыру құқығы берілген ұйым;

      "мүше мемлекеттің ұлттық сегментіне тапсырыс беруші" - мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес айқындалатын, мүше мемлекеттің ұлттық сегментін құру, дамыту және пайдалану жөніндегі жұмыстардың тапсырыс берушісі мен ұйымдастырушысының функцияларын орындайтын мүше мемлекеттің мемлекеттік органы;

      "ақпаратты қорғау" - ақпараттық өзара іс-қимыл жасайтын субъектілері үшін қолданылмайтын тәуекелдерді болғызбау және барынша азайту мақсатында, ақпараттың және оны өңдеу құралдарының құпиялылығын, тұтастығын және қолжетімділігін айқындау, қол жеткізу және қолдау жөніндегі құқықтық, ұйымдастырушылық және техникалық шаралар кешенін қабылдау және іске асыру;

      "Одақтың интеграцияланған ақпараттық жүйесі" - мүше мемлекеттердің ұлттық сегменттерімен және Комиссияның интеграциялық сегментімен біріктірілген, уәкілетті органдардың аумақтық бөлінген мемлекеттік ақпараттық ресурстары мен ақпараттық жүйелерінің, Комиссияның ақпараттық ресурстары мен ақпараттық жүйелерінің ұйымдастырылған жиынтығы;

      "ақпараттық жүйе" - ақпараттық ресурстардың өңделуін қамтамасыз ететін ақпараттық технологиялар мен техникалық құралдар жиынтығы;

      "ақпараттық-коммуникациялық технологиялар" - ақпараттық технологиялар мен телекоммуникациялық процестерді іске асыру әдістері мен құралдарының жиынтығы;

      "ақпараттық технологиялар" - ақпаратты іздестіру, жинау, жинақтау, жүйелендіру, сақтау, нақтылау, өңдеу, беру, тарату- және құрту (жою) процестері, әдістері, сондай-ақ осындай процестер мен әдістерді жүзеге асыру тәсілдері;

      "ақпараттық ресурс" - ақпараттық жүйелерде қамтылған құжатталған ақпараттың реттелген жиынтығы (дерекқор, ақпараттың басқа да ауқымдары);

      "сыныптауыш" - сыныптау объектілері атауларының жүйелендірілген, құрылымдалған және кодталған тізбесі;

      "мүше мемлекеттің ұлттық сегменті", "Комиссияның интеграциялық сегменті" - Одақтың интеграцияланған ақпараттық жүйесі шеңберінде уәкілетті органдардың ақпараттық жүйелері мен Комиссияның ақпараттық жүйелерінің ақпараттық өзара іс-қимылын қамтамасыз ететін ақпараттық жүйелер;

      "нормативтік-анықтамалық ақпарат" - электрондық өзара іс-қимыл субъектілері арасында ақпарат алмасуды жүзеге асыру кезінде пайдаланылатын анықтамалықтар және сыныптауыштар жиынтығы;

      "электронды түрде ақпаратты құжаттаудың жалпы инфрақұрылымы" - Одақтың шеңберінде пайдаланылатын электрондық құжаттарға заңды күш беру мақсатында іске асырылатын ақпараттық-технологиялық және ұйымдық-құқықтық іс-шаралардың, қағидалар мен шешімдердің жиынтығы;

      "ортақ ақпараттық ресурс" - орталықтандырылған жүргізу арқылы не мүше мемлекеттердің ақпараттық өзара іс-қимылы негізінде қалыптасатын Комиссияның ақпараттық ресурсы;

      "Одақ шеңберіндегі жалпы процесс" - мүше мемлекеттердің біреуінің аумағында басталып, екінші мүше мемлекеттің аумағында аяқталатын (өзгертілетін), халықаралық шарттармен және Одақтың құқығын құрайтын актілермен және мүше мемлекеттердің заңнамасымен регламенттелген (белгіленген) операциялар мен рәсімдер;

      "анықтамалық" - өзінің мазмұны немесе мәні бойынша біртекті ақпараттың жүйелендірілген, құрылымдалған және кодталған тізбесі. Жинақтар, тізімдер, көрсеткіштер, тізімдемелер, сөздіктер және басқа әліпбилік, жүйелі, пәндік, хронологиялық немесе қандай да бір өзге де белгі бойынша құрастырылған ақпарат тізбелері анықтамалықтардың түрлері болып табылады;

      "электрондық өзара іс-қимыл жасайтын субъектілер" - электрондық құжаттарды, сондай-ақ электронды түрдегі ақпаратты құрастыру, жіберу, беру, алу, сақтау және пайдалану процесінде туындайтын қатынастар шеңберінде өзара іс-қимыл жасайтын мемлекеттік органдар, жеке немесе заңды тұлғалар;

      "трансшекаралық сенім кеңістігі" - уәкілетті органдар, сондай-ақ электрондық құжаттарды, ақпаратты электрондық түрде жасау, жөнелту, беру және алу процесінде шаруашылық жүргізуші субъектілер мен уәкілетті органдар арасындағы мемлекетаралық деректер және электрондық құжаттар алмасу кезінде сенімділікті қамтамасыз ету мақсатында мүше мемлекеттермен келісілген құқықтық, ұйымдастырушылық және техникалық шарттар жиынтығы;

      "ақпаратты сыныптау мен кодтаудың біріздендірілген жүйесі" - анықтамалықтардың, нормативтік-анықтамалық ақпарат сыныптауыштарының, сондай-ақ оларды әзірлеу, жүргізу және қолдану тәртібі мен әдіснамасының жиынтығы;

      "уәкілетті орган" - жекелеген салаларда мемлекеттік саясатты іске асыру өкілеттіліктері берілген мүше мемлекеттің мемлекеттік органы немесе ол айқындаған ұйым;

      "есепке алу жүйесі" - электрондық өзара іс-қимыл жасайтын субъектілердің құқық белгілейтін құжаттарынан алынатын ақпаратты қамтитын ақпараттық жүйе және оны пайдалану арқылы заңдық маңызы бар электрондық құжаттар жасалады немесе беріледі;

      "электрондық өзара іс-қимыл нысаны" - ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдануға негізделген ақпараттық өзара іс-қимыл тәсілі;

      "құжаттың электрондық түрі" - электрондық есептеу машиналарын пайдалану арқылы адамның қабылдауы үшін, сондай-ақ форматы пен құрылымына қойылатын белгіленген талаптарды сақтай отырып, ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалана отырып беру және өңдеу үшін жарамды түрде ұсынылған ақпараттар, мәліметтер, деректер;

      "электрондық құжат" - электрондық цифрлық қолтаңбамен (электрондық қолтаңба) куәландырылған және электронды түрде ақпаратты құжаттаудың жалпы инфрақұрылымы талаптарына сай келетін электронды түрдегі құжат.

      Ескерту. 2-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.02.2021 № 6-VII; 19.04.2024 № 75-VIII Заңдарымен.

      3. Сыртқы және өзара сауданың интеграцияланған ақпараттық жүйесінің функционалдық мүмкіндіктерін кеңейту негізінде Одақтың интеграцияланған ақпараттық жүйесін (бұдан әрі - интеграцияланған жүйе) құру, оның жұмыс істеуін қамтамасыз ету және дамыту жұмыстары жүргізіледі, ол мынадай мәселелер бойынша ақпараттық қолдауды:

      1) кедендік-тарифтік және тарифтік емес реттеуді;

      2) кедендік реттеуді;

      3) техникалық реттеуді, санитариялық, ветеринариялық-санитариялық және карантиндік фитосанитариялық шаралар қолдануды;

      4) кедендік әкелу баждарын есепке жатқызу мен бөлуді;

      5) арнайы демпингке қарсы және өтемақы баждарын есепке жатқызу мен бөлуді;

      6) статистиканы;

      7) бәсекелестік саясатты;

      8) энергетикалық саясатты;

      9) валюталық саясатты;

      10) зияткерлік меншікті;

      11) қаржы нарықтарын (банк саласын, сақтандыру саласын, валюта нарығын, бағалы қағаздар нарығын);

      12) Одақ органдарының қызметін қамтамасыз етуді;

      13) макроэкономикалық саясатты;

      14) өнеркәсіптік және агроөнеркәсіптік саясатты;

      15) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдар айналысын;

      16) Одақтың өкілеттіліктері шегінде (интеграцияланған жүйенің дамуына қарай оның қамту саласына қосылатын) өзге де мәселелерді қамтамасыз етеді.

      Ескерту. 3-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.02.2021 № 6-VII Заңымен.

      4. Интеграцияланған жүйені қалыптастырудың негізгі міндеттері:

      1) біріздендірілген сыныптау және кодтау жүйесі негізінде Одақтың бірыңғай нормативтік-анықтамалық ақпарат жүйесін құру және жүргізу;

      2) Одақ шеңберінде мемлекетаралық деректер мен электрондық құжаттар алмасудың интеграцияланған ақпараттық құрылымын құру;

      3) мүше мемлекеттер үшін ортақ ақпараттық ресурстар құру;

      4) ортақ ақпараттық ресурстардың қалыптастырылуын қамтамасыз ету, мемлекеттік бақылауды жүзеге асыратын уәкілетті органдарды ақпараттық қамтамасыз ету, сондай-ақ Одақ шеңберінде жалпы процестерді іске асыру үшін Шарт ережелері негізінде ақпараттық өзара іс-қимылды қамтамасыз ету;

      5) халықаралық шарттар мен Одақ құқығын құрайтын актілердің және халықаралық шарттар мен Одақ құқығын құрайтын актілер жобаларының мәтіндеріне, сондай-ақ ортақ ақпараттық ресурстар мен мүше мемлекеттердің ақпараттық ресурстарына қолжетімділікті қамтамасыз ету;

      6) ақпаратты электронды түрде құжаттаудың жалпы инфрақұрылымын құру және оның жұмыс істеуін қамтамасыз ету болып табылады.

      5. Интеграцияланған жүйе шеңберінде ортақ ақпараттық ресурстар қалыптастырылады, олар:

      1) мүше мемлекеттердің заңнамалық және өзге де нормативтік құқықтық актілерін, халықаралық шарттарды және Одақтың құқығын құрайтын актілерді;

      2) дерекқорды орталықтандырылған жүргізу арқылы не мүше мемлекеттердің ақпараттық өзара іс-қимылы негізінде қалыптасатын нормативтік-анықтамалық ақпаратты;

      3) мүше мемлекеттер мен Комиссияның ақпараттық өзара іс-қимылы негізінде қалыптасатын тізілімдерді;

      4) ресми статистикалық ақпаратты;

      5) мүше мемлекеттердің ақпараттық-әдістемелік, ғылыми, техникалық және өзге де анықтамалық-талдамалық материалдарын;

      6) интеграцияланған жүйенің дамуына қарай ортақ ақпараттық ресурстар құрамына кіретін өзге де ақпаратты қамтиды.

      6. Мүше мемлекеттер интеграцияланған жүйені қалыптастыру кезінде мынадай қағидаттар негізге алынады:

      1) мүдделердің ортақтығы және өзара пайда;

      2) деректердің жалпы моделі негізінде интеграцияланған жүйе үшін ақпарат дайындаудың бірыңғай әдіснамалық тәсілдерін қолдану;

      3) ақпараттың қолжетімділігі, анықтығы және толықтығы;

      4) ақпараттың уақтылы берілуі;

      5) заманауи ақпараттық технологиялар деңгейіне сәйкес келу;

      6) мүше мемлекеттердің ақпараттық жүйелерімен интеграциялау;

      7) интеграцияланған жүйеде қамтылған ақпараттық ресурстарға мүше мемлекеттердің тең қолжетімділігін қамтамасыз ету;

      8) ұсынылған ақпаратты, оны ұсынған мүше мемлекетке залал келтірмей, мәлімделген мақсаттарда ғана пайдалану;

      9) ақпаратты мәлімделген мақсаттарға сәйкес пайдалану талабының сақталуын ескере отырып, пайдаланушылардың барлық санаттары үшін интеграцияланған жүйенің ашық болуы;

      10) интеграцияланған жүйені пайдалана отырып, уәкілетті органдар, уәкілетті органдар мен Комиссия арасында ақпарат алмасуды өтеусіз негізде жүзеге асыру.

      7. Шартқа және Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға сәйкес нормативтік-анықтамалық ақпарат құрамына кіретін анықтамалықтар мен сыныптауыштардың құрамын және мазмұнын уәкілетті органдармен келісу бойынша Комиссия айқындайды.

      8. Интеграцияланған жүйені қалыптастыру кезінде мүше мемлекеттер халықаралық стандарттар мен ұсынымдарды басшылыққа алады.

      9. Ортақ ақпараттық ресурстарды қалыптастыру, Одақ шеңберінде жалпы процестердің іске асырылуын қамтамасыз ету және интеграцияланған жүйе құралдарын пайдалана отырып, мемлекеттік бақылаудың әр түрлерін тиімді жүзеге асыру мақсатында уәкілетті органдар, уәкілетті органдар мен Комиссия арасында, сондай-ақ Комиссия мен интеграциялық бірлестіктер, халықаралық ұйымдар арасында өзара іс-қимылдың электрондық нысаны қамтамасыз етіледі. Одақ шеңберіндегі жалпы процестер тізбесін, Одақ шеңберінде жалпы процестерді іске асыру технологиясын, өзара іс-қимыл процесінде хабарламалар (сұрау салулар) жіберу және алу тәртібі мен регламентін, электронды түрдегі құжаттарға (электрондық құжаттарға) қойылатын талаптарды Шартта белгіленген тәртіппен Комиссия айқындайды.

      10. Өзара іс-қимыл процесінде электрондық нысанда ұсынылатын ақпарат тізбесі Шартта немесе Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарда айқындалады.

      11. Уәкілетті органдарға мәліметтер ұсыну бойынша шаруашылық жүргізуші субъектілер мен жеке тұлғаларға тең жағдай жасау, уәкілетті органдар, шаруашылық жүргізуші субъектілер мен жеке тұлғалар арасындағы өзара іс-қимылдың электрондық нысандарын келісілген түрде дамыту мақсатында Комиссия өзара іс-қимылдың көрсетілген түрлері үшін - электронды түрдегі құжаттарға (электрондық құжаттарға), өзара іс-қимыл процесінде хабарламалар (сұрау салулар) жіберу және алу тәртібіне қойылатын Одақ шеңберіндегі бірыңғай, біріздендірілген талаптарды айқындауға не оларды қолдануды ұсынуға құқылы.

      12. Электрондық құжаттарды пайдалана отырып, электрондық нысандағы өзара іс-қимыл кезінде, сондай-ақ оларды ақпараттық жүйелерде өңдеу барысында мынадай қағидаттар сақталады:

      1) егер мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес құжаттың қағаз жеткізгіште ресімделуі талап етілетін болса, онда Комиссия Кеңесі бекітетін құжаттау қағидалары мен талаптары бойынша ресімделген электрондық құжат осы қағидалар мен талаптарға сәйкес келеді деп есептеледі;

      2) Комиссия Кеңесі бекітетін құжаттау қағидалары мен талаптары бойынша ресімделген электрондық құжат қолтаңбамен не қолтаңба және мөрмен куәландырылған қағаз жеткізгіштегі осыған ұқсас құжатпен заңдық күші бойынша тең деп танылады;

      3) электрондық құжат түрінде жасалды деген негізбен ғана құжат заңдық күшінен айырыла алмайды;

      4) электрондық құжаттардан мәліметтер алған кезде, оның ішінде оларды ақпараттық жүйелерде өңдеу мақсатымен форматтары мен құрылымдарын қайта жасау кезінде олардың электрондық құжаттарда көрсетілген ұқсас мәліметтермен бірдейлігі қамтамасыз етіледі;

      5) халықаралық шарттарда және Одақ құқығын құрайтын актілерде не мүше мемлекеттердің заңнамасында көзделген жағдайларда, есепке алу жүйесін пайдалана отырып, электрондық құжаттардың қағаз көшірмелерін қалыптастыру қамтамасыз етілуі мүмкін.

      Ескерту. 12-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.02.2021 № 6-VII Заңымен.

      13. Трансшекаралық сенім кеңістігін дамытуды мемлекетаралық ақпараттық өзара іс-қимыл жасау кезінде заңдық күші бар электрондық құжаттар мен сервистерді пайдалану стратегиясы мен тұжырымдамасына сәйкес Комиссия мен мүше мемлекеттер жүзеге асырады.

      14. Электронды түрдегі ақпаратты құжаттаудың жалпы инфрақұрылымы мемлекеттік құрамдастар мен интеграциялық құрамдастан тұрады.

      15. Электронды түрдегі ақпаратты құжаттаудың жалпы инфрақұрылымының интеграциялық құрамдасының операторы ретінде Комиссия әрекет етеді.

      16. Электронды түрдегі ақпаратты құжаттаудың жалпы инфрақұрылымының мемлекеттік құрамдастарының операторлары ретінде уәкілетті органдар немесе мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес олар айқындаған ұйымдар әрекет етеді.

      17. Электронды түрдегі ақпаратты құжаттаудың жалпы инфрақұрылымының интеграциялық құрамдасы - келісілген стандарттар мен инфрақұрылымдық шешімдер негізінде трансшекаралық электрондық құжат айналымын жүзеге асыруды қамтамасыз ететін трансшекаралық сенім кеңістігі элементтерінің жиынтығын білдіреді.

      18. Трансшекаралық сенім кеңістігін құруға, дамытуға және оның жұмыс істеуіне қойылатын талаптарды уәкілетті органдармен өзара іс-қимыл жасай отырып Комиссия әзірлейді және Комиссия бекітеді. Электронды түрдегі ақпаратты құжаттаудың жалпы инфрақұрылымы құрамдастарының көрсетілген талаптарға сәйкестігін тексеруді мүше мемлекеттер мен Комиссияның өкілдерінен құралатын комиссия жүзеге асырады. Комиссияны қалыптастыру және оны қызметін жүзеге асыру тәртібін қамтитын Комиссия туралы ережені Комиссия Кеңесі айқындайды.

      19. Электрондық құжаттарды қорғаудың әртүрлі тетіктерін пайдаланатын электрондық өзара іс-қимыл жасайтын субъектілер арасында электрондық құжаттармен ақпарат алмасу электронды түрде ақпаратты құжаттаудың жалпы инфрақұрылымының операторлары ұсынған сервистерді, оның ішінде сенім білдірілген үшінші тараптың сервистерін пайдалана отырып қамтамасыз етіледі.

      20. Сенім білдірілген үшінші тараптың сервистерін мүше мемлекеттер мен Комиссия ұсынады. Уәкілетті органдар немесе олар айқындаған (аккредиттеген) ұйымдар мүше мемлекеттердің сенім білдірілген үшінші тарапы сервистерінің операторлары болып табылады. Комиссияның сенім білдірілген үшінші тарапы сервистерінің операторы Комиссия болып табылады. Мүше мемлекеттер электрондық өзара іс-қимыл жасайтын субъектілердің сенім білдірілген үшінші тараптардың көрсетілетін қызметтерін пайдалану құқығын қамтамасыз етеді.

      21. Сенім білдірілген үшінші тараптың негізгі міндеттері:

      1) электрондық құжаттарды және тіркелген уақытта ақпараттық өзара іс-қимыл жасайтын субъектілердің электрондық цифрлық қолтаңбаларын (электрондық қолтаңбаларын) заңдастыруды (төлнұсқалығын растауды) жүзеге асыру;

      2) халықаралық (трансшекаралық) электрондық құжаттар алмасуда сенім кепілдіктерін қамтамасыз ету;

      3) мүше мемлекеттердің заңнамасына және Комиссия актілеріне сәйкес электрондық шығыс және (немесе) кіріс құжаттарда электрондық цифрлық қолтаңбаларды (электрондық қолтаңбаларды) қолданудың құқыққа сыйымдылығын қамтамасыз ету болып табылады.

      22. Есепке алу жүйесі шеңберінде ақпараттық ресурстарды жүргізу және пайдалану тәртібі мүше мемлекеттердің заңнамасымен айқындалады.

      23. Электрондық құжаттарды пайдалана отырып, электрондық нысандағы өзара іс-қимылды қамтамасыз ету бөлігінде Комиссияның негізгі міндеттері:

      1) Комиссияның интеграциялық сегментінде ақпаратты қорғаудың мүше мемлекеттер үшін өзара қолайлы деңгейін қамтамасыз ету;

      2) ақпараттық өзара іс-қимыл жасайтын субъектілердің қол жеткізу құралдарын қоса алғанда, есепке алу жүйелеріндегі ақпараттың қорғалуын және электронды түрдегі ақпаратты құжаттаудың жалпы инфрақұрылымын қамтамасыз ету үшін шешімдер әзірлеу;

      3) мүше мемлекеттердің мемлекетаралық стандарттары, халықаралық стандарттар мен ұсынымдар негізінде электронды түрде ақпаратты құжаттаудың жалпы инфрақұрылымы құрамдастарының құрамын айқындау;

      4) электронды түрде ақпаратты құжаттаудың жалпы инфрақұрылымы шеңберінде үлгілік ақпараттық-технологиялық шешімдер мен бағдарламалық-аппараттық кешендерді әзірлеу мен сынамалауды үйлестіру;

      5) электронды түрде ақпаратты құжаттау қағидаларын, электронды түрде ақпаратты құжаттаудың жалпы инфрақұрылымының жекелеген құрамдастары мен қызметтерінің жұмыс регламенттерін, сондай-ақ оларды қолдану бойынша электрондық өзара іс-қимыл жасайтын субъектілерге арналған ұсынымдар әзірлеуді үйлестіру;

      6) Одақ шеңберінде ақпараттық өзара іс-қимыл процесінде электрондық құжаттарды пайдаланған кезде мүше мемлекеттердің заңнамасын үйлестіру, сондай-ақ есепке алу жүйелері арасындағы ақпараттық өзара іс-қимыл интерфейстерін біріздендіру үшін ұсынымдар дайындау;

      7) трансшекаралық сенім кеңістігін қалыптастырудың жекелеген мәселелері бойынша мүше мемлекеттердің үшінші тараптармен өзара іс-қимылын үйлестіру болып табылады.

      24. Мүше мемлекеттер заңнамасының талаптарына сәйкес, уәкілетті органдардың ақпараттық ресурстарында, ақпараттық жүйелерінде және ақпараттық-телекоммуникациялық желілерінде қамтылған ақпараттың қорғалуын мүше мемлекеттер қамтамасыз етеді.

      25. Мүше мемлекеттер заңнамасымен мемлекеттік құпияға (мемлекеттік жасырымға) немесе таралуы (қолжетімділігі) шектеулі мәліметтерге жатқызылған ақпаратпен алмасу мүше мемлекеттер заңнамасының оларды қорғау жөніндегі талаптары сақтала отырып жүзеге асырылады.

      26. Мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес мемлекеттік құпияға (мемлекеттік жасырымға) немесе таралуы (қолжетімділігі) шектеулі мәліметтерге жататын мәліметтерді қамтитын ақпаратпен алмасу тәртібі Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарда белгіленеді.

      27. Интеграцияланған жүйені құруды Комиссия үйлестіреді, ол Комиссия әзірлейтін және Комиссия кеңесі бекітетін интеграцияланған жүйені дамыту стратегиясын ескере отырып, мүше мемлекеттердің ұлттық сегменттеріне тапсырыс берушілермен өзара іс-қимыл барысында оның жұмыс істеуін және дамуын қамтамасыз етеді. Интеграцияланған жүйені құруды, оның жұмыс істеуі мен дамуын қамтамасыз ету жұмыстары уәкілетті органдармен өзара іс-қимыл барысында Комиссия әзірлейтін және Комиссия Кеңесі бекітетін жоспарлар (Комиссияның интеграциялық сегментін құру, оның жұмыс істеуі мен дамуын қамтамасыз ету жұмыстарының мерзімдері мен құнын көрсете отырып) негізінде жүзеге асырылады.

      28. Комиссияның интеграциялық сегменті, Комиссияның ақпараттық ресурстары мен ақпараттық жүйелері сияқты интеграцияланған жүйенің құрауыштарына қатысты Комиссия меншік иесінің құқықтарын жүзеге асырады және міндеттерін орындайды, сондай-ақ оларды жобалауды, әзірлеуді, енгізуді, жұмыстардың нәтижелерін қабылдауды және одан әрі сүйемелдеуді ұйымдастырады.

      29. Комиссия тауарларға (жұмыстарға, көрсетілетін қызметтерге) тапсырыстарды (сатып алуларды), тауарларға (жұмыстарға, көрсетілетін қызметтерге) тапсырыстар (сатып алулар) жүзеге асырылған кезде берілген конкурстық ұсыныстарды бағалауды және осы Хаттаманың 28-тармағында көрсетілген интеграцияланған жүйенің құрауыштарына қатысты мүліктік құқықтарды иемденуді жүзеге асырады.

      30. Интеграцияланған жүйе сегменттерін құру, дамыту және олардың жұмыс істеуі кезінде қолданылатын ұйымдастырушылық және техникалық шешімдердің біріздендірілуін қамтамасыз ету, ақпараттың тиісінше қорғалу деңгейін қолдау мақсаттары үшін Комиссия техникалық, технологиялық, әдістемелік және ұйымдастыру құжаттарының жобаларын әзірлеуді үйлестіреді және оларды бекітеді.

      31. Мүше мемлекет оны құру, жұмыс істеуі мен дамуын қамтамасыз ету құқықтарын жүзеге асыратын және міндеттерін орындайтын мүше мемлекеттің ұлттық сегментіне тапсырыс берушіні айқындайды.

      Мүше мемлекеттің ұлттық сегментіне тапсырыс берушінің уәкілетті органдармен өзара іс-қимыл жасау тәртібі осы мүше мемлекеттің заңнамасында айқындалады.

      Ескерту. 31-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.02.2021 № 6-VII Заңымен.

      32. Мүше мемлекеттер интеграцияланған жүйені тең пайдалану құқығына ие.

      33. Осы Хаттаманың 28-тармағында көрсетілген интеграцияланған жүйенің құрауыштарын құру, дамыту және жұмыс істеуін қамтамасыз ету жөніндегі жұмыстарды қаржыландыру осы Хаттаманың 27-тармағында көрсетілген жоспарларды іске асыру үшін қажетті көлемдерді негізге ала отырып - бұл ретте оларды құру және дамыту жұмыстарына қатысты, Одақ бюджетінің қаражаты есебінен жүзеге асырылады.

      34. Уәкілетті органдардың мемлекеттік ақпараттық ресурстары мен ақпараттық жүйелерін, сондай-ақ мүше мемлекеттердің ұлттық сегменттерін құру, дамыту және олардың жұмыс істеуін қамтамасыз ету жөніндегі жұмыстарды қаржыландыру - уәкілетті органдар қызметін қамтамасыз етуге көзделген мүше мемлекеттердің бюджет қаражаты есебінен жүзеге асырылады.

  Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 4 ҚОСЫМША

Еуразиялық экономикалық одақтың ресми статистикалық
ақпаратын қалыптастыру және тарату тәртібі туралы
ХАТТАМА

      1. Осы Хаттама Одақтың ресми статистикалық ақпаратын қалыптастыру және тарату тәртібін айқындау мақсатында Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың 24-бабына сәйкес әзірленді.

      2. Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:

      "мүше мемлекеттердің ресми статистикалық ақпараты" - ұлттық статистикалық жұмыстар бағдарламаларының шеңберінде және (немесе) мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес уәкілетті органдар қалыптастыратын статистикалық ақпарат;

      "Одақтың ресми статистикалық ақпараты" - мүше мемлекеттердің ресми статистикалық ақпараты, халықаралық ұйымдардың ресми статистикалық ақпараты және мүше мемлекеттердің заңнамасымен тыйым салынбаған көздерден алынатын өзге де ақпарат негізінде Комиссия қалыптастыратын статистикалық ақпарат;

      "уәкілетті органдар" - мүше мемлекеттердің ресми статистикалық ақпаратын қалыптастыру функциялары жүктелген ұлттық (орталық) банктерді қоса алғанда, мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдары.

      3. Мүше мемлекеттерді және Комиссияны өзара саудада мүше мемлекеттер арасында өткізілетін тауарлар туралы ресми статистикалық ақпаратпен қамтамасыз ету мақсатында уәкілетті органдар басқа мүше мемлекеттермен тауарлармен өзара сауда статистикасын жүргізуді жүзеге асырады.

      4. Комиссия бекіткен әдіснамаға сәйкес уәкілетті органдар тауарлармен өзара сауда статистикасын жүргізуді жүзеге асырады.

      5. Уәкілетті органдар статистикалық көрсеткіштер тізбесіне сәйкес мүше мемлекеттердің ресми статистикалық ақпаратын Комиссияға ұсынады.

      6. Мүше мемлекеттердің статистикалық көрсеткіштерінің тізбесін, ресми статистикалық ақпаратты беру мерзімдері мен форматтарын уәкілетті органдармен келісу бойынша Комиссия бекітеді.

      7. Комиссия уәкілетті органдардан статистикалық көрсеткіштер тізбесіне енгізілмеген мүше мемлекеттердің өзге да ресми статистикалық ақпаратын сұратуға құқылы.

      8. Уәкілетті органдар мүше мемлекеттердің ресми статистикалық ақпаратын толық, анық және уақтылы Комиссияға ұсынуын қамтамасыз ету бойынша шаралар қабылдап, ресми статистикалық ақпаратты белгіленген мерзімдерде ұсынудың мүмкін еместігі туралы Комиссияға хабарлайды.

      9. Осы Хаттаманың ережелері мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес, мемлекеттік құпияға (мемлекеттік жасырымға) немесе таратылуы (қолжетімділігі) шектеулі мәліметтерге жатқызылған мүше мемлекеттердің ресми статистикалық ақпараттарына қолданылмайды.

      10. Комиссия Одақтың ресми статистикалық ақпаратын жинауды, жинақтауды, жүйелендіруді, талдауды және таратуды, уәкілетті органдардың сұрау салулары бойынша көрсетілген ақпаратты ұсынуды, сондай-ақ осы Хаттама шеңберінде статистика саласындағы уәкілетті органдардың ақпараттық және әдіснамалық өзара іс-қимыл жасауын үйлестіруді жүзеге асырады.

      11. Мүше мемлекеттердің Комиссияға ұсынатын ресми статистикалық ақпараты негізінде жасалатын Одақтың ресми статистикалық ақпаратын қалыптастыру әдіснамасын Комиссия әзірлейді және бекітеді.

      12. Комиссия сыныптауыштар мен әдіснаманы қоса алғанда, уәкілетті органдардың бірыңғай, халықаралық деңгейде салыстырылатын стандарттарды қолданулары бойынша тиісті ұсынымдар қабылдауы арқылы мүше мемлекеттердің ресми статистикалық ақпаратын салыстыруды қамтамасыз етуге бағытталған шараларды қабылдайды.

      13. Одақтың ресми статистикалық ақпаратын таратуды - Комиссияның ресми басылымдарында жариялау және Интернет желісіндегі Одақтың ресми сайтына орналастыру арқылы, Комиссия бекітетін статистикалық жұмыстар бағдарламасына сәйкес Комиссия жүзеге асырады.

      14. Комиссия уәкілетті органдармен бірлесіп, статистика саласындағы интеграциялық даму бағдарламаларын әзірлейді және бекітеді.

  Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 5 ҚОСЫМША

Кедендік әкелу баждарының (баламалы қолданылатын өзге де баждар, салықтар мен алымдар) сомаларын есепке жатқызу және бөлу, оларды мүше мемлекеттер бюджеттерінің кірісіне аудару тәртібі туралы
ХАТТАМА

      Ескерту. Мәтін бойынша тиісті жекеше, көпше түрдегі және септеудегі "төлеуші" деген сөз алып тасталды – ҚР 14.06.2021 № 50-VII Заңымен.

I. Жалпы ережелер

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың 26-бабына сәйкес әзірленді және Одақтың кедендік аумағына әкелінетін. тауарларға қатысты оларды төлеу міндеті - 2010 жылғы 1 қыркүйектен бастап, ал көрсетілген Шартқа қосылған жаңа мүшелер үшін осы Хаттама қолданыла бастаған күннен бастап туындаған кедендік әкелу баждарының сомаларын есепке жатқызу және мүше мемлекеттер арасында бөлу тәртібін айқындайды.

      Осы Хаттама кедендік құқықтық қатынастарды реттейтін халықаралық шарттар мен Одақтың құқығын құрайтын актілерге сәйкес көзделген жағдайларда және тәртіппен кедендік әкелу баждары сомаларының есебіне жазылған өсімпұлдар (пайыздар) сомаларына да қатысты қолданылады.

      Ескерту. 1-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      2. Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:

      "уәкілетті органның бірыңғай шоты" - түсімдерді осы мүше мемлекеттің бюджеттеріне есепке жатқызу және олардың арасында бөлу үшін уәкілетті орган үшін ұлттық (орталық) банкте не ұлттық (орталық) банкте корреспонденттік шоты (бірыңғай қазынашылық шоты) бар уәкілетті органда ашылған шот;

      "есепті күн" - кедендік әкелу баждарының сомаларын уәкілетті органның бірыңғай шотына есепке жатқызу жүзеге асырылатын мүше мемлекеттің жұмыс күні;

      "мерзімін өткізіп алғаны үшін пайыз" — мүше мемлекеттің кедендік әкелу баждарын бөлуден түскен сомаларды аудару міндеттемелерін орындамауына, толық орындамауына және (немесе) уақтылы орындамауына әкеп соқтырған, осы Хаттаманың ережелерін бұзғаны үшін мүше мемлекеттің басқа мүше мемлекеттерге аударуға тиісті сомасы;

      "шетел валютасындағы шот" - басқа мүше мемлекеттің кедендік әкелу баждарын бөлуден түскен түсімдерді есепке жатқызуы үшін ұлттық (орталық) банкте басқа мүше мемлекеттің валютасымен бір мүше мемлекеттің уәкілетті органы үшін ашылған шот;

      "ағымдағы күн" - есеп беру күні кедендік әкелу баждарының сомаларын бөлу бойынша операциялар жүзеге асырылатын мүше мемлекеттің есепті жұмыс күнінен кейінгі күн;

      "уәкілетті орган" - мүше мемлекеттің бюджетін атқаруда кассалық (қазынашылық) қызмет көрсетуді жүзеге асыратын осы мүше мемлекеттің мемлекеттік органы.

      Осы Хаттамада пайдаланылатын өзге де ұғымдар Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартта және Еуразиялық экономикалық одақтың Кеден кодексінде айқындалған мағыналарында қолданылады.

      Ескерту. 2-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 19.04.2024 № 75-VIII Заңымен.

II. Кедендік әкелу баждарының сомаларын есепке жатқызу
және мүше мемлекеттер арасында бөлу тәртібі

      3. Кедендік әкелу баждарының сомалары кедендік қатынастарды реттейтін халықаралық шарттар мен Одақтың құқығын құрайтын актілерге сәйкес, оның ішінде кедендік әкелу баждарын өндіріп алу кезінде төлеуге жататын, сол мүше мемлекеттің уәкілетті органының бірыңғай шотына ұлттық валютада есепке жатқызуға жатады.

      Кедендік әкелу баждарын уәкілетті органның бірыңғай шотына жекелеген есептік (төлем) құжаттарымен (нұсқаулықтармен) төлейді.

      Аванстық төлемдер, кедендік әкету баждары, салықтар мен алымдар, сондай-ақ мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес төленген және уәкілетті органның бірыңғай шотына келіп түскен өзге де төлемдер (арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарын қоспағанда) кедендік әкелу баждарын төлеу есебіне жатқызылуы мүмкін.

      Уәкілетті органның бірыңғай шотына кедендік әкелу бажы ретінде келіп түскен, бірақ нақты тауарларға қатысты кедендік әкелу баждарының сомалары бойынша сәйкестендірілмеген ақшалай қаражат (ақша) сомалары осы Хаттама мақсаттары үшін кедендік әкелу баждары ретінде қарастырылады.

      Егер кедендік рәсіммен орналастырылған тауарларға қатысты аванстық төлемдерді кедендік әкелу баждарын төлеу есебіне есепке жатқызу аванстық төлемдерді енгізген адамның тапсырмасы негізінде жүзеге асырылса, мұндай төлемдерді уәкілетті органның бірыңғай шотына есепке жатқызу мүше мемлекеттің кеден органы тауарларды шығарған күннен кейінгі 5 жұмыс күнінен кешіктірмей, ал егер тауарларды шығару тауарларға арналған декларацияны бергенге дейін жүргізілген жағдайда, мүше мемлекеттің кеден органы декларантқа электрондық құжатты жіберген не қағаз жеткізгіште берілген тауарларға арналған декларацияда және (немесе) тауарларға арналған декларация берілгенге дейін тауарларды шығару туралы мәліметтерді - қамтитын коммерциялық, көліктік (тасымалдау) құжаттарға тиісті белгі қойылған күннен кейінгі 5 жұмыс күнінен кешіктірмей арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждары төленуге жататын мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес жүргізіледі.

      Арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарын есепке жатқызу және бөлу туралы ережеге (Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартқа 8-қосымшаға қосымша) сәйкес кедендік әкелу баждарын төлеу бойынша берешекті өтеу есебіне Еуразиялық экономикалық одақтың Кеден кодексіне сәйкес қайтаруға жататын арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарының сомасы есепке жатқызылуы мүмкін.

      Кедендік әкелу баждарының сомаларын қайтару (есепке жатқызу) осы Хаттама ережелері ескеріле отырып, Еуразиялық экономикалық одақтың Кеден кодексіне сәйкес жүзеге асырылады.

      Еуразиялық экономикалық одактың Кеден кодексіне сәйкес қайтаруға жататын кедендік әкелу баждарының сомалары кедендік төлемдерді, арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарын, сондай-ақ өсімпұлдарды (пайыздарды) төлеу бойынша берешекті өтеу есебіне жатқызудан (бұдан әрі - берешекті төлеу есебіне жатқызу) басқа өзге төлемдерді төлеу есебіне жатқызылмайды.

      Ескерту. 3-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.02.2021 № 6-VII; 14.06.2021 № 50-VII Заңдарымен.

      4. Кедендік төлемдерді, арнайы, демпингке қарсы және өтемақы баждарын, сондай-ақ өсімпұлдарды (пайыздарды) төлеу бойынша берешектерін өтеу жағдайларын қоспағанда, сот актілерін орындау тәртібімен немесе қандай да бір өзге тәсілмен уәкілетті органның бірыңғай шотындағы ақша қаражаттарын өндіріп алуға болмайды.

      5. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары мынадай түсімдерді:

      уәкілетті органның бірыңғай шотындағы кедендік әкелу баждарының (қайтарулардың, берешекті өтеу есебіне жатқызулардың) түсімдері сомаларын;

      басқа мүше мемлекеттердің шетел валютасындағы шотына аударылған бөлінген кедендік әкелу баждарының сомаларын;

      осы мүше мемлекеттің кедендік әкелу баждарының сомаларын бөлуден түскен кірістердің мүше мемлекеттің бюджетіне есепке жатқызылған сомаларын;

      мүше мемлекеттің бюджетіне басқа мүше мемлекеттерден түскен кедендік әкелу баждарының сомаларын;

      Осы Хаттамада белгіленген мерзімін өткізіп алғаны үшін пайыздардың мүше мемлекеттің бюджетіне түскен сомаларын;

      басқа мүше мемлекеттердің шетел валютасындағы шоттарына аудару тоқтатыла тұрған, бөлінген кедендік әкелу баждарының сомаларын жеке есепке алады.

      Түсімдердің көрсетілген сомалары әрбір мүше мемлекеттің бюджетті атқару туралы есептілігінде жеке көрсетіледі.

      6. Күнтізбелік жылдың соңғы жұмыс күнінде мүше мемлекеттің уәкілетті органының бірыңғай шотына түскен кедендік әкелу баждарының сомалары осы мүше мемлекеттің есепті жылы бюджеттің атқарылуы туралы есебінде көрсетіледі.

      Мүше мемлекеттің күнтізбелік жылдың соңғы жұмыс күні ішінде бөлінген кедендік әкелу баждарының сомалары мүше мемлекеттің ағымдағы жылының екінші жұмыс күнінен кешіктірілмей, осы мүше мемлекеттің бюджетіне және басқа мүше мемлекеттердің шетел валютасындағы шоттарына аударылады, сондай-ақ есепті жылғы бюджетінің атқарылуы туралы есепте көрсетіледі.

      Басқа мүше мемлекеттердің күнтізбелік жылының соңғы жұмыс күні ішінде басқа мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарынан мүше мемлекеттің бюджетіне түскен кедендік әкелу баждарын бөлуден түскен кірістер сомасы ағымдағы жылы бюджеттің атқарылуы туралы есепте көрсетіледі.

      7. Кедендік әкелу баждарының сомаларын қайтару, оларды берешекті өтеу есебіне жатқызу есепті күні атқаруға ұлттық (орталық) банк қабылдамаған кедендік әкелу баждарының қайтарылатын сомалары ескеріле отырып, уәкілетті органның бірыңғай шотына түскен, сондай-ақ есепті күні кедендік әкелу баждарын төлеу есебіне жатқызылған кедендік әкелу баждары сомаларының шегінде ағымдағы күні уәкілетті органның бірыңғай шотынан жүзеге асырылады.

      Кедендік әкелу баждарының сомаларын қайтару, олардың берешекті өтеу есебіне жатқызу - қайтару (есепке жатқызу) жүзеге асырылған күні уәкілетті органның бірыңғай шотына түскен (есепке жатқызылған) кедендік әкелу баждарының сомалары шегінде есепті күні Қазақстан Республикасы уәкілетті органының бірыңғай шотынан жүзеге асырылады.

      8. Қайтаруға және (немесе) берешекті өтеу есебіне жатқызуға жататын кедендік әкелу баждарының сомаларын айқындау мүше мемлекеттер арасында түскен кедендік әкелу баждарының сомалары бөлінгенге дейін ағымдағы күні жүзеге асырылады.

      9. Кедендік әкелу баждарын қайтаруды және (немесе) берешекті өтеу есебіне жатқызуды жүзеге асыру үшін қаражат жеткіліксіз болған жағдайда, осы Хаттаманың 7-тармағына сәйкес, мүше мемлекет көрсетілген қайтаруды (есепке жатқызуды) кейінгі жұмыс күндері жүзеге асырады.

      Кедендік әкелу баждарын уақтылы қайтармағаны үшін төленетін өсімпұлдар (пайыздар) осы мүше мемлекеттің бюджетінен төленеді және кедендік әкелу баждарының құрамына кірмейді.

      10. Уәкілетті органның бірыңғай шотына кедендік әкелу баждарының сомалары есепке жатқызылған есепті күннен кейінгі мүше мемлекеттің келесі жұмыс күнінде мүше мемлекеттің уәкілетті органы кедендік әкелу баждарының сомаларын мүше мемлекеттер арасында бөлуді жүзеге асырады.

      Уәкілетті органның бірыңғай шотына кедендік әкелу баждарының сомалары есепке жатқызған есепті күні Қазақстан Республикасының уәкілетті органы кедендік әкелу баждарының сомаларын мүше мемлекеттер арасында бөлуді жүзеге асырады.

      11. Мүше мемлекеттің уәкілетті органының бірыңғай шотынан осы мүше мемлекеттің бюджетіне, сондай-ақ басқа мүше мемлекеттердің шетел валютасындағы шоттарына аударуға жататын кедендік әкелу баждарының сомаларын есептеу мүше мемлекеттер арасында бөлуге жататын кедендік әкелу баждарының жалпы сомасын пайыздармен белгіленетін бөлу нормативтеріне көбейту арқылы жүзеге асырылады.

      Бұл ретте, мүше мемлекеттер арасында бөлуге жататын кедендік әкелу баждарының жалпы сомасы есепті күні ұлттық (орталық) банк кедендік әкелу баждарының қайтарылатын сомаларын аударуға арналған есептік (төлем) құжаттарды (нұсқаулықтарды) орындауға қабылдамағанын ескере отырып, есепті күні келіп түскен (уәкілетті орган есепке жатқызуды орындаған) кедендік әкелу баждарының сомаларынан ағымдағы күні қайтаруға жататын кедендік әкелу баждарының сомаларын және ағымдағы күні берешекті өтеу есебіне есепке жатқызылған кедендік әкелу баждарының сомаларын есептеп шегеру арқылы айқындалады.

      Қазақстан Республикасында мүше мемлекеттер арасында бөлуге жататын кедендік әкелу баждарының жалпы сомасы есепті келіп түскен (уәкілетті орган есепке жатқыза отырып орындаған) кедендік әкелу баждарынын сомаларынан есепті күні қайтаруға жататын кедендік әкелу баждарының сомаларын және есепті күні берешекті өтеу есебіне есепке жатқызылған кедендік әкелу баждарының сомаларын шегеру арқылы айқындалады.

      Егер ағымдағы күні орындалуға жататын кедендік әкелу бажының сомасын қайтаруға арналған есептік (төлем) құжатты (нұсқаулықты) ұлттық (орталық) банк орындауға қабылдамаған жағдайда, бұл сома мүше мемлекеттің келесі жұмыс күнінде мүше мемлекеттер арасында бөлуге жатқызылады. Бұл ретте, басқа мүше мемлекеттердің шетел валютасындағы шоттарына аударылмаған кедендік әкелу баждарының сомасы осы тармаққа сәйкес, бір күнге мерзімі өткен деп танылады.

      Ескерту. 11-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      12. Әрбір мүше мемлекет үшін кедендік әкелу баждарының сомаларын бөлу нормативтері мынадай мөлшерде белгіленеді:

      Армения Республикасы - 1,220 пайыз;

      Беларусь Республикасы - 4,860 пайыз;

      Қазақстан Республикасы - 6,955 пайыз;

      Қырғыз Республикасы - 1,900 пайыз;

      Ресей Федерациясы - 85,065 пайыз.

      Ескерту. 12-тармақ жаңа редакцияда – ҚР 26.10.2020 № 369-VI Заңымен.

      13. Уәкілетті органның бірыңғай шотына есепке жазылған күннен кейінгі мүше мемлекеттің келесі жұмыс күнінде мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары басқа мүше мемлекеттердің шетел валютасындағы шоттарына мүше мемлекеттерге кедендік әкелу баждарының сомаларын аударуды жүзеге асырады.

      Кедендік әкелу баждарының сомаларын аударуға арналған есептік (төлем) құжатты (нұсқаулықты) уәкілетті орган, күн сайын, жергілікті уақыт бойынша сағат 14-тен кешіктірмей, басқа мүше мемлекеттердің шетел валютасындағы шоттарына одан әрі аудару үшін ұлттық (орталық) банкке жібереді. Көрсетілген есептік (төлем) құжатта (нұсқаулықта) кедендік әкелу баждарын бөлу жүзеге асырылатын күн және ұлттық валютада мүше мемлекеттердің арасында бөлуге жататын сома көрсетіледі.

      Егер көрсетілген есептік (төлем) құжат (нұсқаулық) ағымдағы күні мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкіне жергілікті уақыт бойынша сағат 14-тен кешіктіріліп жіберілген жағдайда, тиісті төлем бір күнге мерзімі өткен деп танылады.

      14. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарынан шетел валютасындағы шоттарға түскен кедендік әкелу баждарының сомаларын мүше мемлекет бюджетінің кірісіне аудару тәртібі осы Хаттаманың III бөлімімен реттеледі.

      15. Мүше мемлекеттердің бюджеттеріне бөлінген және аударылған кедендік әкелу баждарының сомаларын есепке алуды мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары жүзеге асырады.

      16. Мүше мемлекеттің уәкілетті органы кезекті күнтізбелік жыл басталғанға дейін күнтізбелік 10 күннен кешіктірмей, басқа мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарын осы мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес белгіленген жұмыс емес күндер жөнінде хабардар етеді.

      Осындай өзгерістер болатын мүше мемлекеттің уәкілетті органы жұмыс емес күндер өзгертілген жағдайда, басқа мүше мемлекеттің уәкілетті органдарын көрсетілген өзгерістер жөнінде олар күшіне енгенге дейін күнтізбелік 2 күннен кешіктірмей хабардар етеді.

      17. Кедендік әкелу баждарының сомасын аударуға жататын шетел валютасындағы шоттың деректемелері өзгерген жағдайда, мүше мемлекеттің уәкілетті органы көрсетілген өзгерістер күшіне енген күнге дейін, күнтізбелік 10 күннен кешіктірмей, шоттың нақтыланған деректемелерін басқа мүше мемлекеттер уәкілетті органдарының назарына жеткізеді.

      Осы Хаттаманы іске асыру үшін қажетті өзге де деректер өзгерген жағдайда, уәкілетті орган көрсетілген өзгерістер күшіне енген күнге дейін, күнтізбелік 3 күннен кешіктірмей, осындай өзгерістер туралы ақпаратты басқа мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының назарына жеткізеді.

      18. Мүше мемлекеттер арасында бөлуге жататын кедендік әкелу баждарының сомалары болмаған жағдайда, мүше мемлекеттің уәкілетті органы осы Хаттамада белгіленген мерзімде, басқа мүше мемлекеттердің шетел валютасындағы шоттарына ақша қаражаттарын аударуға арналған есептік (төлем) құжатты (нұсқаулықты) ұлттық (орталық) банкке жіберу үшін басқа мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарына тиісті ақпаратты Одақтың интеграцияланған ақпараттық жүйесін пайдалана отырып, электронды түрде, ал көрсетілген жүйе қолданысқа енгізілген кезге дейін - осы ақпаратты қамтитын құжаттың электрондық көшірмесін графикалық түрде электрондық байланыс арналары бойынша жібереді.

      19. Мүше мемлекеттердің орталық кедендік органдары Комиссия бекітетін қағидаларға сәйкес, кедендік әкелу баждарының есебін есепке жазу әдісі бойынша жүргізудің бірыңғай қағидаттарының қолданылуын қамтамасыз етеді.

      20. Осы бөлімде белгіленген мерзімдерде қандай да бір мүше мемлекеттің шетел валютасындағы шотына ақша қаражаты аударылмаған немесе толық аударылмаған және бөлуге жататын кедендік әкелу баждары сомаларының жоқ екендігі туралы осы мүше мемлекеттің уәкілетті органынан ақпарат келіп түспеген жағдайда, шетел валютасындағы шотына ақша қаражаты түспеген мүше мемлекеттің уәкілетті органы мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарын және Комиссияны аударылмаған немесе толық аударылмаған ақша қаражаты туралы хабардар етеді.

      21. Бөлінген кедендік әкелу баждарының сомаларын басқа мүше мемлекеттерге аудармаған мүше мемлекет кедендік әкелу бажын бөлуден түскен сома басқа мүше мемлекетке (мүше мемлекеттерге) аударылмаған күнді қоса алғанда, осы мүше мемлекеттерге қалыптасқан берешегінің барлық сомасына мерзімін өткізіп алғаны үшін әрбір мерзімі өткен күнтізбелік күн үшін 0,1 пайыз мөлшеріндегі мөлшерлеме бойынша пайыздар төлейді.

      22. Мүше мемлекет көрсетілген сомалар нақты болған жағдайда, бөлуге жататын кедендік әкелу баждары сомаларының жоқ екендігі туралы ақпарат жіберген жағдайда, сондай-ақ басқа мүше мемлекеттердің шетел валютасындағы шоттарына уәкілетті органның бірыңғай шотынан ақша қаражаты толық аударылмаған кезде, осындай бұзушылыққа жол берген мүше мемлекет мүше мемлекеттің келесі жұмыс күнінен кешіктірмей, басқа мүше мемлекеттердің шетел валютасындағы шоттарына аударылмаған соманы негізге ала отырып, осы бөлімге сәйкес, басқа мүше мемлекеттердің бюджеттеріне есепке жатқызуға жататын кедендік әкелу баждарын бөлуден түскен сомаларды басқа мүше мемлекеттерге аударуға міндетті.

      Бұл ретте, осындай бұзушылыққа жол берген мүше мемлекет осы тармаққа сәйкес мүше мемлекеттерге ақша қаражатын аудару жүзеге асырылған күнді қоспағанда, бұзушылық орын алған күннен бастап уақыт кезеңі танылатын әрбір күнтізбелік мерзімі өткен күн үшін осы Хаттаманың 21-тармағында белгіленген мөлшерде мерзімін өткізіп алғаны үшін пайыздар төлейді.

      23. Қандай да бір мүше мемлекеттен ақша қаражаты түспеген (толық түспеген) және осы мүше мемлекеттің уәкілетті органынан мүше мемлекеттер арасында бөлуге жататын кедендік әкелу баждарының сомалары жоқ екендігі туралы хабарлама болмаған кезде, шетел валютасындағы шотына ақша қаражаты түспеген мүше мемлекеттің уәкілетті органы мүше мемлекеттің үшінші жұмыс күні осындай келіп түспеу (толық түспеу) күнінен кейін бірінші мүше мемлекеттің шетел валютасындағы шотына өзінің бірыңғай шотынан кедендік әкелу баждарының сомаларын аударуды тоқтата тұруға құқылы.

      24. Мүше мемлекет кедендік әкелу баждарының сомаларын аударуды тоқтата тұру туралы шешім қабылдаған жағдайда, басқа мүше мемлекеттің шетел валютасындағы шотына аударуға жататын ақша қаражатын аударуды тоқтата тұру туралы шешімнің күші жойылғанға дейін бірінші мүше мемлекет бюджетінің кірісіне есепке жатқызуға жатады және осы мүше мемлекеттің бюджетінде жеке есепке алынады.

      Басқа мүше мемлекеттің шетел валютасындағы шотына кедендік әкелу баждарының сомаларын аударуды тоқтата тұрған мүше мемлекеттің уәкілетті органы басқа мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарын және Комиссияны қабылдаған шешім жөнінде дереу хабардар етеді.

      25. Кедендік әкелу баждарының сомаларын аударуды тоқтату туралы шешім қабылдаған күннен кейінгі жұмыс күнінен кешіктірмей, Комиссия толық көлемде кедендік әкелу баждарының сомаларын бөлу тетігінің жұмыс істеуін тезірек қайта бастау мақсатында мүше мемлекеттердің атқарушы билік органдарымен консультациялар жүргізеді.

      26. Егер осы Хаттаманың 25-тармағында көрсетілген консультациялардың нәтижелері бойынша кедендік әкелу баждарының сомаларын бөлу тетігінің жұмыс істеуін қайта бастау туралы шешім қабылданбаған жағдайда, бұл мәселе Комиссияның қарауына шығарылады.

      Комиссияның кедендік әкелу баждары сомаларын бөлу тетігінің жұмыс істеуін қайта бастау туралы шешім қабылдауы мүмкін болмаған жағдайда, бұл мәселе Үкіметаралық кеңестің қарауына шығарылады.

      27. Кедендік әкелу баждарының сомаларын аударуды қайта бастау кезінде, осы Хаттаманың 24-тармағында көрсетілген сомалар осы Хаттамаға сәйкес, олар тағайындалған сол мүше мемлекеттердің шетел валютасындағы шоттарына, қабылданған шешім туралы хабарламаны алған күннен кейінгі мүше мемлекеттің жұмыс күнінен кешіктірмей аударуға жатады, бұл ретте көрсетілген сомаға мерзімін өткізіп алғаны үшін пайыздар есептелмейді.

      28. Қандай да бір мүше мемлекет басқа мүше мемлекеттердің шетел валютасындағы шоттарына аудармаған бөлінген кедендік әкелу баждарының сомалары, сондай-ақ осы Хаттаманың III бөлімінде көзделген ақша қаражатын АҚШ долларымен аудару бойынша міндеттемелерді мүше мемлекеттердің ұлттық (орталық) банктері орындамаған сомалар мемлекеттік борышқа жатады.

III. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарынан шетел
валютасындағы шоттарға түскен кедендік әкелу баждарының
сомаларын мүше мемлекет бюджетінің кірісіне аудару тәртібі

      29. Бір (бірінші) мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкі басқа (екінші) мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкіне осы Хаттамаға сәйкес екінші мүше мемлекеттің уәкілетті органының шетел валютасындағы шотына аударылған, бірінші мүше мемлекеттің ұлттық валютасының сомасына тең келетін ақша қаражатын АҚШ долларымен бірінші мүше мемлекеттің ұлттық валютасының сомасына сатуға міндетті. Сатылатын АҚШ долларының сомасы бірінші мүше мемлекеттің екінші мүше мемлекеттің шетел валютасындағы шотына ұлттық валютада ақша қаражатын аударған күнінен кейінгі жұмыс күніне бірінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкі белгілеген, бірінші мүше мемлекеттің ұлттық валютасының АҚШ долларына шаққандағы ресми бағамымен айқындалады.

      Бірінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкі екінші мүше мемлекеттің шетел валютасындағы шотына бірінші мүше мемлекеттің ұлттық валютасының баламалы сомасын аударған күнінен кейінгі жұмыс күнінен кешіктірмей, ақша қаражатын АҚШ долларымен сату міндетін орындауы тиіс.

      Бұл ретте, әрбір мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкі, басқа мүше мемлекеттер арасындағы қатынастарда осыған ұқсас құқықтарды іске асыру мен міндеттерді орындауына қарамастан, ақша қаражатын АҚШ долларымен сату міндетін орындауы тиіс.

      Екі мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банктері жеке шартта ақша қаражатын АҚШ долларымен аудару жөніндегі қарсы міндеттемелердің, оның ішінде осы тармақтың екінші абзацында белгіленген мерзімде орындалмаған міндеттемелердің және осы Хаттаманың 31-тармағына сәйкес өсімпұлдар төлеу жөніндегі міндеттемелердің орындалуы АҚШ долларымен есептегенде міндеттеменің шамасы басқа ұлттық (орталық) банктің АҚШ долларымен есептегендегі қарсы міндеттеменің шамасынан асып түсетін, ұлттық (орталық) банктің басқа ұлттық (орталық) банкке көрсетілген қарсы міндеттемелердің шамалары арасындағы айырмаға тең сомада АҚШ долларымен ақша қаражатын аударуы арқылы жүзеге асырылатынын белгілей алады.

      Осы тармақта көрсетілген АҚШ долларындағы ақшалай міндеттемелер бойынша талаптарды қанағаттандыру мынадай кезеңділікпен жүзеге асырылады:

      бірінші кезекте осы Хаттаманың 31-тармағына сәйкес өсімпұлдар төлеу туралы талаптар қанағаттандырылады;

      екінші кезекте орындалу мерзімі басталған және мерзімі өтпеген болып табылатын міндеттемелер бойынша талаптар қанағаттандырылады;

      үшінші кезекте осы тармақтың екінші абзацында белгіленген мерзімде орындалмаған міндеттемелер бойынша талаптар қанағаттандырылады.

      Бірінші мүше мемлекет ұлттық (орталық) банкінің ақша қаражатын екінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкіне АҚШ долларымен сату жөнінде осы тармақта көрсетілген міндеттемесі бойынша бірінші мүше мемлекет бірінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкімен екінші мүше мемлекеттің алдында ортақ жауаптылықта болады.

      30. Осы Хаттаманың 29-тармағында көрсетілген бірінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкінің ақша қаражатын екінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкіне АҚШ долларымен сату жөніндегі міндеттемесі орындалмаған немесе тиісінше орындалмаған жағдайда, бірінші мүше мемлекет пен екінші мүше мемлекет арасында одан әрі өзара есеп айырысулар жүргізу мақсаттары үшін бірінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкіне қойылатын талаптар бірінші мүше мемлекеттің ұлттық валютасымен екінші мүше мемлекеттің шетел валютасындағы шотына ақша қаражатын аударған күннен кейінгі келесі жұмыс күні бірінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкі белгілеген АҚШ долларына шаққандағы ресми бағам бойынша тіркеледі.

      31. Осы Хаттаманың 29-тармағында көрсетілген бірінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкінің ақша қаражатын екінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкіне АҚШ долларымен сату жөніндегі міндеттемесін орындамағаны не тиісінше орындамағаны үшін бірінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкі не бірінші мүше мемлекет мөлшері мынадай формула бойынша есептелетін өсімпұлдар төлейді:

      SOFRUSD,o/n+2%

      Өсімпұл = СомаUSD x -------------------- х Күндер,

      360

      мұнда

      СомаUSD - бірінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкінің екінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкіне аударуға жататын сомасы (АҚШ долларымен);

      SOFRUSD, o/n - Нью-Йорк Федералдық резервтік банкі міндеттеменің орындалмауы немесе тиісінше орындалмауы басталған күн үшін белгілеген, АҚШ долларындағы бір күндік "овернайт" мөлшерлемесі (Secured Overnight Financing Rate (SOFR));

      Күндер - міндеттеме орындалмаған не тиісінше орындалмаған күннен (қоса алғанда) бастап міндеттеме тиісінше орындалған күнге дейінгі күнтізбелік күндер саны (міндеттеме тиісінше орындалған күн есептелмейді).

      Ескерту. 31-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      32. Осы Хаттаманың 29-тармағында көрсетілген міндеттемені бірінші мүше мемлекет орындамаған немесе тиісінше орындамаған жағдайда, өзіне қатысты міндеттемені орындамау немесе тиісінше орындамау орын алған екінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкі орындалмаған немесе тиісінше орындалмаған міндеттеме бойынша талапты, осы Хаттаманың 31-тармағына сәйкес өсімпұлдар төлеу туралы талапты қоса алғанда, бірінші мүше мемлекеттің және бірінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкінің келісімінсіз және алдын ала хабарлауынсыз екінші мүше мемлекетке өтеусіз негізде беруге құқылы.

      33. Мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкі басқа мүше мемлекеттің міндеттемелерді орындамағаны не тиісінше орындамағаны үшін, сондай-ақ басқа мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкінің міндеттемелерді орындамағаны не тиісінше орындамағаны үшін үкіметтің не уәкілетті органның алдында жауапты болмайды.

      34. Бірінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкінде, осы бөлімде көзделген есеп айырысуларды жүзеге асыруына байланысты туындаған шығындар мен залалдар, оның ішінде валюта бағамдарының өзгеруі, басқа мүше мемлекеттер мен басқа мүше мемлекеттердің ұлттық (орталық) банктерінің міндеттемелерді орындамауы немесе тиісінше орындамауы салдарынан туындайтын шығындар мен залалдар басқа мүше мемлекеттердің өтеуіне жатпайды. Бірінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкіне көрсетілген шығындар мен залалдарды өтеу шарттары мен тәртібін бірінші мүше мемлекет белгілейді.

      35. Осы бөлімнің мақсаттары үшін бір мезгілде осы екі мүше мемлекет үшін де және Америка Құрама Штаттары үшін де жұмыс күні болып саналатын күн - екі мүше мемлекеттің арасындағы есеп айырысулар (оның ішінде екі мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банктерінің арасындағы есеп айырысулар) жүзеге асырылатын жұмыс күні деп түсініледі.

      36. Осы Хаттамаға сәйкес есеп айырысуларды жүзеге асыру үшін бір (бірінші) мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкінің басқа (екінші) мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкінде ашқан корреспонденттік шотына, сондай-ақ осы корреспонденттік шоттағы ақша қаражатына екінші мүше мемлекеттің сот және де өзге де билік органдары тыйым салып, бұғаттап, осы корреспонденттік шоттағы ақша қаражатын пайдалануды болғызбайтын өзге де қамтамасыз ету, тыйым салу немесе шектеу шараларын қолдана алмайды.

      37. Осы Хаттамаға сәйкес есеп айырысуларды жүзеге асыру үшін бір (бірінші) мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкінің басқа (екінші) мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкінде ашқан корреспонденттік шотындағы ақша қаражатын, егер корреспонденттік шот шартының талаптарында өзгеше белгіленбесе, бірінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкінің келісімінсіз есептен шығаруға жол берілмейді.

      38. Егер осы Хаттаманың 29-тармағында көрсетілген, ақша қаражатын АҚШ долларымен сату міндеттемесін бірінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкі күнтізбелік 30 күн ішінде толықтай немесе ішінара орындамаса, онда екінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкі бірінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкі көрсетілген міндеттемені толық орындаған кезге дейін бірінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкінде ашылған екінші мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкінің корреспонденттік шотындағы осы Хаттамаға сәйкес есеп айырысуларды жүзеге асыруға арналған бірінші мүше мемлекеттің ұлттық валютасындағы ақша қаражатын шектеусіз пайдалануға құқылы.

      39. Бір (бірінші) мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкі құқықтарды өтеусіз негізде іске асырады және осы Хаттаманы орындау үшін және оған сәйкес басқа (екінші) мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкімен жасалған шарттарда көзделген міндеттемелерді орындайды.

IV. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары арасындағы ақпарат алмасу тәртібі

      40. Мүше мемлекеттің уәкілетті органы күн сайын, жергілікті уақытпен ағымдағы күнгі сағат 16-дан кешіктірмей (Армения Республикасы үшін - Ереван қаласының уақытымен, Беларусь Республикасы үшін - Минск қаласының уақытымен, Қазақстан Республикасы үшін - Нұр-Сұлтан қаласының уақытымен, Қырғыз Республикасы үшін - Бішкек қаласының уақытымен, Ресей Федерациясы үшін - Мәскеу қаласының уақытымен), басқа мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарына есепті күнгі мынадай ақпаратты жібереді:

      1) мүше мемлекеттің уәкілетті органының бірыңғай шотына есепке жазылған кедендік әкелу баждарының сомалары;

      2) кедендік әкелу баждарын төлеу есебіне аванстық төлемдер есепке жатқызылған есепті күні уәкілетті орган атқарған сомалары;

      21) есепті күні кедендік әкелу баждарын төлеу есебіне есепке жатқызылған уәкілетті орган атқарган кедендік әкету баждарының, салықтардың және алымдардың, сондай-ақ өзге де төлемдердің сомалары;

      3) есепті күні берешекті өтеу есебіне жатқызылған кедендік әкелу баждарының сомалары және өз алдына бөлек ағымдағы күні берешекті өтеу есебіне жатқызылған кедендік әкелу баждарының сомалары;

      4) есепті күні қайтарылған кедендік әкелу баждарының сомалары және өз алдына бөлек ағымдағы күні қайтаруға жататын кедендік әкелу баждарының сомалары;

      5) есепті күні ұлттық (орталық) банк атқаруға қабылдамаған кедендік әкелу баждарының қайтарылған сомалары;

      6) мүше мемлекеттер арасында бөлуге жататын кедендік әкелу баждарының сомалары;

      7) басқа мүше мемлекеттердің шетел валютасындағы шоттарына аударылған бөлінген кедендік әкелу баждарының сомалары;

      8) осы мүше мемлекеттің уәкілетті органының бірыңғай шотынан аударылған кедендік әкелу баждарын бөлуден түскен кірістердің мүше мемлекеттің бюджетіне түскен түсімдерінің сомасы;

      9) уәкілеттік органның шетел валютасындағы шоттарына түскен кедендік әкелу баждарын бөлуден түскен кірістердің мүше мемлекеттің бюджетіне түскен түсімдерінің сомалары;

      10) басқа мүше мемлекеттердің шетел валютасындағы шоттарына аударылуы тоқтатыла тұрған бөлінген кедендік әкелу баждарының сомалары;

      11) осы Хаттамада көзделген талаптардың орындалуы бұзылған кезде мерзімін өткізіп алғаны үшін басқа мүше мемлекеттерден мүше мемлекетке түскен пайыздардың сомасы.

      Ескерту. 40-тармаққа өзгерістер енгізілді - ҚР 24.12.2014 № 265-V; 02.08.2015 № 346-V; 26.10.2020 № 369-VI; 14.06.2021 № 50-VII Заңдарымен.

      41. Уәкілетті орган ай сайын, есепті айдан кейінгі айдың бесінші жұмыс күні осы Хаттаманың 40-тармағында белгіленген ақпаратты күнтізбелік жылдың басынан бері өсу қорытындысымен Комиссияға жібереді.

      Ескерту. 41-тармақ жаңа редакцияда – ҚР 15.02.2021 № 6-VII Заңымен.

      411 Осы Хаттаманың 40 және 41-тармақтарында көрсетілген ақпарат Одақтың интеграцияланған ақпараттық жүйесі пайдаланыла отырып электрондық түрде жіберіледі.

      Ескерту. 411-тармақпен толықтырылды – ҚР 15.02.2021 № 6-VII Заңымен.

      42. Осы Хаттаманың 40 және 41-тармақтарында көзделген ақпаратты ұсыну нысаны уәкілетті органдармен келісіледі және оны Комиссия бекітеді.

      43. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары осы Хаттаманың 40-тармағына сәйкес алынған деректердің жедел салыстырып тексерілуін жүзеге асырады.

      Алшақтықтар анықталған жағдайда, хаттама ресімделеді және мүше мемлекеттер алшақтықтарды реттеу жөніндегі шараларды қабылдайды.

      Ескерту. 43-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.02.2021 № 6-VII Заңымен.

      44. Бір мүше мемлекеттің уәкілетті органы басқа мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарына және Комиссияға жіберетін ақпаратына осы Хаттаманың 40 және 41-тармақтарына сәйкес осы уәкілетті органның басшысы немесе ол уәкілеттік берген адам қол қояды.

V. Кедендік әкелу баждарын төлеуге байланысты ақпарат алмасу тәртібі

      45. Мүше мемлекеттердің орталық кеден органдары біріне-бірі, сондай-ақ Комиссияға мемлекеттік құпияны (мемлекеттік сырларды) қамтитын мәліметтерге жатпайтын, кедендік әкелу баждарын төлеуге байланысты ақпаратты тұрақты негізде электронды түрде ұсынып отырады.

      46. Кедендік әкелу баждарын төлеуге байланысты ақпарат мынадай дереккөздерден қалыптастырылады:

      1) мүше мемлекеттердің кеден органдарының ақпараттық ресурстарында қамтылған тауарларға арналған декларациялардан (оның ішінде тауарларға арналған декларация ретінде көліктік (тасымалдау), коммерциялық және (немесе) өзге де құжаттарды пайдаланған жағдайда), кедендік баждардың, салықтардың, арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарының есептемелерінен алынган мәліметтер және Еуразиялық экономикалық одақтың Кеден кодексіне сәйкес халықаралық тасымалдаудың уақытша әкетілген көлік құралдарына қатысты Одақтың кедендік аумағынан тыс жерлерде жасауға рұқсат етілмейтін операциялар жасау туралы өтініш, оның ішінде осындай кедендік құжаттар мәліметтерін өзгертетін (толықтыратын) мәліметтер;

      2) мүше мемлекеттердің кеден органдарының ақпараттық ресурстарында қамтылған жеке шоттардан, тізілімдерден, сондай-ақ мүше мемлекеттердің бюджеттері кірісіне іс жүзінде төленген және аударылған, Комиссия бекітетін қағидаларға сәйкес есепке жазу әдісі бойынша кедендік әкелу баждарының есебін жүргізудің бірыңғай қағидаттарына сәйкес мүше мемлекеттердің кеден органдары ресімдеген кедендік әкелу баждарының сомалары туралы мәліметтер қамтылған құжаттардан алынған мәліметтер.

      Ескерту. 46-тармақ жаңа редакцияда – ҚР 14.06.2021 № 50-VII Заңымен.

      47. Кедендік әкелу баждарын төлеуге байланысты ақпарат жеке тұлғалардың жеке пайдалануға арналған тауарларына қатысты кедендік баждарды, салықтарды төлеуі туралы мәліметтерді қамтымайды.

      Ескерту. 47-тармақ жаңа редакцияда – ҚР 14.06.2021 № 50-VII Заңымен.

      48. Кедендік әкелу баждарын төлеумен байланысты ақпарат (өлшем бірлігі - АҚШ доллары, ұлттық валютадағы сомаларды АҚШ долларымен қайта есептеу үшін мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкі ұлттық валютаның есепті айдағы АҚШ долларына қатысты орташа айлық бағамын қолданады) өтеусіз негізде орыс тілінде ұсынылады (жекелеген позициялар бойынша латын әліпбиін пайдалануға жол жіберіледі) және есепті кезеңдегі мынадай мәліметтерді қамтиды:

      1) кедендік әкелу баждарының есепті кезеңнің басы мен соңындағы ауыспалы қалдықтарының сомалары;

      2) кедендік әкелу баждарын төлеу (өндіріп алу) туралы кедендік ресімделген құжаттарда құжатпен көрсетілген кедендік әкелу баждарының сомалары;

      3) берешекті өтеу есебіне жатқызылған кедендік әкелу баждарының сомалары;

      4) кедендік әкелу баждарының қайтарылған сомалары;

      5) кедендік әкелу баждарын ұсынылған кейінге қалдыру және бөліп төлеу сомалары;

      51) кедендік әкелу баждарын төлеу есебіне жатқызылған аванстық төлемдер сомалары;

      52) кедендік әкелу баждарын төлеу есебіне жатқызылған кедендік әкету баждарының, салықтардың және алымдардың, сондай-ақ өзге де төлемдердің сомалары;

      6) кедендік әкелу баждарын төлеуге байланысты басқа да мәліметтер.

      Ескерту. 48-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 14.06.2021 № 50-VII Заңымен.

      49. Кедендік әкелу баждарын төлеуге байланысты ақпарат алмасудың технологиялық регламенттерін Комиссия әзірлейді және бекітеді.

      Көрсетілген технологиялық регламенттерде осы Хаттаманың 48-тармағында көрсетілген ақпараттың құрамы, құрылымы мен форматы, оны алмасу тәртібі, мерзімдері мен тәсілдері айқындалады.

      Ескерту. 49-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 14.06.2021 № 50-VII Заңымен.

      50. Мүше мемлекеттердің орталық кеден органдары арасында электронды түрде ақпарат алмасу, сондай-ақ оны Комиссияға ұсыну осы кеден органдары мен Комиссияның техникалық әзірлігі қамтамасыз етілгеннен кейін жүзеге асырылады, бұл жөнінде олар бір-бірін жазбаша түрде хабардар етеді. Одақтың интеграцияланған ақпараттық жүйесі қолданысқа енгізілгеннен кейін мүше мемлекеттердің орталық кеден органдары арасында ақпарат алмасу және оны Комиссияға ұсыну көрсетілген жүйені пайдалану арқылы электронды түрде жүзеге асырылады.

      51. Кедендік әкелу баждарын төлеумен байланысты ақпарат алмасудың технологиялық регламенттерін қолдану басталған күнге дейін, мүше мемлекеттердің орталық кеден органдары есепті айдан кейінгі айдың соңғы күнінен кешіктірмей, біріне-бірі, сондай-ақ Комиссияға Комиссия бекітетін нысан бойынша осы Хаттаманың 48-тармағында көрсетілген ақпаратты ұсынады.

      Ескерту. 51-тармақ жаңа редакцияда – ҚР 14.06.2021 № 50-VII Заңымен.

      52. Мүше мемлекеттердің орталық кеден органдары, сондай-ақ Комиссия осы бөлімге сәйкес алынған ақпаратты құқыққа сыйымсыз таралудан қорғау бойынша қажетті шаралар қабылдайды.

      Мүше мемлекеттердің орталық кеден органдары көрсетілген ақпаратқа қол жеткізе алатын тұлғалар тобын шектеуді, сондай-ақ мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес оның қорғалуын қамтамасыз етеді.

      Комиссия осы Хаттаманың 54-тармағын іске асыру мақсатында осы бөлімге сәйкес алынған ақпаратты пайдаланады.

VI. Мониторинг және бақылау

      53. Мүше мемлекеттердің жоғары мемлекеттік қаржылық бақылау органдары бірлескен бақылау іс-шаралары шеңберінде мүше мемлекеттер уәкілетті органдарының осы Хаттаманың ережелерін сақтауын жыл сайын тексереді.

      Ескерту. 53-тармақ жаңа редакцияда – ҚР 26.10.2020 № 369-VI Заңымен.

      54. Комиссия Үкіметаралық Кеңеске кедендік әкелу баждарының сомаларын есепке жатқызу және бөлу туралы жыл сайынғы есепті ұсынады.

      55. Комиссияның шешімі бойынша мүше мемлекеттердің уәкілетті, кедендік және өзге де мемлекеттік органдары қызметкерлерінен, мүше мемлекеттердің келіп түскен кедендік әкелу баждарының сомаларын есепке алу және бөлу тәртібін сақтауларын бақылау үшін (аудит) тартылған өзге де мамандардан тұратын арнайы комитет құрылуы мүмкін.

  Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 6 ҚОСЫМША

Бірыңғай кедендік-тарифтік реттеу туралы
ХАТТАМА
I. Жалпы ережелер

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың IX бөліміне сәйкес әзірленді және Одақтың кедендік аумағында кедендік-тарифтік реттеу шараларын қолдану қағидаттары мен тәртібін айқындайды.

      2. Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:

      "ұқсас тауар" - өзінің функционалдық мақсаты, қолданылуы, сапалық және техникалық сипаттамалары бойынша тарифтік квота шеңберінде Одақтың кедендік аумағына әкелінетін тауармен толықтай сәйкес келетін тауар не (мұндай толықтай ұқсас тауар болмаса) тарифтік квота шеңберінде Одақтың кедендік аумағына әкелінетін тауардың сипаттамаларына жақын, оны тарифтік квота шеңберінде Одақтың кедендік аумағына әкелінетін тауардың мақсатты тағайындалуына ұқсас функционалдық мақсаты бойынша пайдалануға мүмкіндік беретін сипаттамаларға ие және коммерциялық жағынан онымен алмастырылуы мүмкін тауар;

      "үшінші елдердің маңызды өнім берушілері" - Одақтың кедендік аумағына тауар импортында 10 және одан көп пайыз үлесі бар тауар жеткізушілер;

      "тарифтік квота көлемі" - тарифтік квота шеңберінде әкелуге бөлінген заттай немесе құндық мәндегі тауар көлемі;

      "алдағы кезең" - Одақтың кедендік аумағында тауарлардың тұтынылу көлеміне және Одақтың кедендік аумағында ұқсас тауарлар өндірісінің көлеміне талдау жүргізілетін кезең;

      "импорттың нақты көлемі" - шектеулері жоқ жағдайдағы импорттың көлемі;

      "ауылшаруашылық тауарлары" - ЕАЭО СЭҚ ТН-ның 1 - 24-топтарында сыныпталған тауарлар, сондай-ақ маннит, D-глюцит (сорбит), эфир майлары, казеин, альбуминдер, желатин, декстриндер, түрлендірілген крахмалдар, сорбит, терілер, былғары, мамық-үлбір шикізаты, шитті жібек, жібек қалдықтары, жануарлар жүні, шитті мақта, мақта қалдықтары, түтілген мақта талшығы, шитті зығыр және аршылмаған кендір сияқты тауарлар;

      "тарифтік квота" - белгілі бір кезең ішінде белгіленген көлем (заттай немесе құндық мәніндегі) шегінде және осы көлемнен артық әкелінетін тауарларға қатысты ЕАЭО БКА кедендік әкелу баждарының сараланған мөлшерлемелерін қолдануды көздейтін, үшінші елдерден шығарылатын ауылшаруашылық тауарларының жекелеген түрлерін Одақтың кедендік аумағына әкелуді реттеу шарасы.

II. Тарифтік жеңілдіктер

      3. Одақтың кедендік аумағына үшінші елдерден әкелінетін (әкелінген):

      1) осы капиталды (қорды) қалыптастыру үшін құрылтай құжаттарында белгіленген мерзімдер шегінде шетел құрылтайшысының жарғылық (қалыптасушы) капиталдағы (қордағы) салымы ретіндегі тауарларға. Мұндай тауарларға қатысты тарифтік жеңілдіктер қолдану тәртібін Комиссия белгілейді;

      2) ғарыш кеңістігін зерттеу және пайдалану саласындағы халықаралық ынтымақтастық, сондай-ақ Комиссия бекітетін тізбеге сәйкес ғарыш аппараттарын ұшыру бойынша, қызметтер көрсету шеңберінде әкелінетін тауарларға;

      3) мүше мемлекеттердің кемелерінің, сондай-ақ мүше мемлекеттердің заңды және (немесе) жеке тұлғалары жалға алған (жалдаған) кемелерінің теңіз кәсіпшілігі өнімдеріне;

      4) мүше мемлекеттердің валюталарына, үшінші елдердің валюталарына (нумизматтық мақсаттар үшін пайдаланылатыннан басқа), сондай-ақ мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес бағалы қағаздарға;

      5) гуманитарлық көмек ретінде және (немесе) дүлей зілзалалардың, авариялар мен апаттардың салдарын жою мақсатында әкелінетін тауарларға;

      6) үшінші елдер, халықаралық ұйымдар, үкіметтер желісі бойынша қайырымдылық мақсатында әкелінетін және (немесе) мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес өтеусіз көмек (жәрдем), оның ішінде техникалық көмек (жәрдем) көрсету ретінде танылатын, акцизделетін тауарлардан басқа (медициналық мақсаттарға арнайы арналған жеңіл автокөліктерді қоспағанда) тауарларға қатысты кедендік әкелу бажын төлеуден босату түрінде тарифтік жеңілдіктер беріледі.

      4. Одақтың кедендік аумағына үшінші елдерден әкелінетін (әкелінген) тауарларға қатысты тарифтік жеңілдіктер Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартта, Одақтың үшінші тараппен халықаралық шарттарында, Комиссия шешімдерінде белгілеген өзге де жағдайларда да берілуі мүмкін.

III. Тарифтік квоталарды қолдану шарттары мен тетігі

      5. Үшінші елдерден шығарылатын және Одақтың кедендік аумағына әкелінетін ауылшаруашылық тауарларының жекелеген түрлеріне қатысты тарифтік квотаның көлемін Комиссия белгілейді және ол мұндай тауарды Одақтың кедендік аумағында тұтыну көлемі мен ұқсас тауарды Одақтың кедендік аумағында өндіру көлемі арасындағы айырмадан аспауға тиіс.

      Бұл ретте, егер бір мүше мемлекет үшін ұқсас тауарды өндіру көлемі осындай тауарды тұтыну көлеміне тең немесе одан асып кететін болса, онда мұндай айырма Одақтың кедендік аумағы үшін тарифтік квотаның көлемін есептеу кезінде назарға алынбауы мүмкін.

      6. Егер Одақтың кедендік аумағында ұқсас тауарды өндіру көлемі осындай тауарды Одақтың кедендік аумағында тұтыну көлеміне тең немесе одан асып кететін болса, тарифтік квотаны белгілеуге жол берілмейді.

      7. Тарифтік квотаны белгілеу туралы шешім қабылдаған кезде мынадай шарттар сақталуы тиіс:

      1) тарифтік квотаны (үшінші елдер арасында тарифтік квота көлемін бөлу туралы мәселенің қаралу нәтижелеріне қарамастан) белгілі бір мерзімге белгілеу;

      2) барлық мүдделі үшінші елдерді оларға бөлінген тарифтік квотаның көлемі жөнінде хабардар ету (тарифтік квота көлемін үшінші елдер арасында бөлу туралы шешім қабылданған жағдайда);

      3) тарифтік квотаны белгілеу, оның қолданылу мерзімі мен көлемі, оның ішінде үшінші елдерге бөлінген тарифтік квотаның көлемі (тарифтік квота көлемін үшінші елдер арасында бөлу туралы шешім қабылданған жағдайда), сондай-ақ тарифтік квота көлемі шегінде әкелінетін тауарларға қатысты қолданылатын кедендік әкелу баждарының мөлшерлемелері туралы ақпаратты жариялау.

      8. Мүше мемлекеттің сыртқы сауда қызметіне қатысушылар арасында тарифтік квотаның көлемін бөлу олардың тарифтік квота алуға қатысты тең құқығына және меншік нысанының, тіркеу орнының немесе нарықтағы жағдайының белгілері бойынша кемсітпеуге негізделеді.

      9. Одақтың кедендік аумағы үшін тарифтік квотаның көлемін есептеу кезінде назарға алынған әрбір мүше мемлекеттегі тұтыну және өндіру көлемдері арасындағы айырма шегінде осы Хаттаманың 5 және 6-тармақтарына сәйкес мүше мемлекеттер арасында тарифтік квотаның көлемі бөлінеді.

      Бұл ретте Дүниежүзілік сауда ұйымының мүшесі болып табылатын мүше мемлекет үшін тарифтік квотаның көлемі мұндай мүше мемлекеттің Дүниежүзілік сауда ұйымының алдындағы міндеттемелерін негізге ала отырып, белгіленуі мүмкін.

      10. Комиссия не Комиссия шешіміне сәйкес - мүше мемлекет үшінші елдердің барлық маңызды өнім берушілерімен консультациялар нәтижелері негізінде, егер Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарда, Одақтың үшінші тараппен халықаралық шарттарында немесе Жоғары кеңес шешімдерінде өзгеше белгіленбесе, үшінші елдер арасында тарифтік квота көлемін бөлуді жүзеге асырады.

      Үшінші елдердің барлық маңызды өнім берушілерімен консультациялар нәтижелері бойынша тарифтік квота көлемін бөлу мүмкін болмаған жағдайда, алдағы кезең ішінде осы мемлекеттерден тауарлар жеткізілу көлемі ескеріле отырып, үшінші елдер арасында тарифтік квотаның көлемін бөлу туралы шешім қабылданады.

      Алдағы кезең ретінде, әдетте, импорттың нақты көлемдерін көрсететін ақпарат қолжетімді болатын кез келген алдағы 3 жыл қабылданады.

      Мұндай алдағы кезеңді таңдау мүмкін болмаған жағдайда, тарифтік квота көлемі импорттың нақты көлемін неғұрлым ықтимал бөлуді бағалау негізінде бөлінеді.

      11. Тауар тарифтік квотаның қолданылу кезеңі ішінде жеткізілген кезде, кез келген үшінші елге оған бөлінген тарифтік квота көлемін толық пайдалануына кедергі болатын шарттар және (немесе) формальдылықтар белгіленбейді.

      12. Тауарды жеткізуге мүдделі кез келген үшінші елдің өтініші бойынша Комиссия:

      1) тарифтік квотаның бөлінген көлемін қайта бөлу қажеттігі;

      2) таңдап алынған алдағы кезеңді өзгерту;

      3) тарифтік квотаның бөлінген көлеміне немесе оны шектеусіз пайдалануға қатысты шарттардың, формальдылықтардың немесе біржақты тәртіппен белгіленген кез келген басқа да ережелердің күшін жою қажеттігіне қатысты мәселелер бойынша консультациялар жүргізеді.

      13. Тарифтік квоталар белгіленуіне байланысты, Комиссия:

      1) тауарды жеткізуге мүдделі үшінші елдің өтініші бойынша сыртқы сауда қызметіне қатысушылар арасында тарифтік квотаның көлемін, сондай-ақ лицензиялар берілген тарифтік квотаның көлемін бөлу әдісі мен тәртібіне қатысты ақпарат береді;

      2) тарифтік квотаның бөлінген көлемі шеңберінде жеткізуге арналған тауардың жалпы саны немесе құны, тарифтік квотаның қолданылу мерзімінің басталатын және аяқталатын күндері туралы және олардың кез келген өзгерістері туралы ақпаратты жариялайды.

      14. Тарифтік квотаның көлемін үшінші елдер арасында бөлу жағдайларынан басқа, Комиссия лицензиялардың тауарды белгілі бір үшінші елден импорттау үшін пайдаланылуын талап етуге құқылы емес.

  Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 7 ҚОСЫМША

Үшінші елдерге қатысты тарифтік емес реттеу шаралары туралы
ХАТТАМА
I. Жалпы ережелер

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың IX бөліміне сәйкес әзірленді және үшінші елдерге қатысты Одақтың тарифтік емес реттеу шараларын қолдану тәртібі мен жағдайларын айқындайды.

      Осы Хаттаманың күші техникалық реттеу, санитариялық, ветеринариялық және фитосанитариялық талаптарды, экспорттық бақылау және әскери-техникалық ынтымақтастық саласында шараларды қолдану мәселелеріне қатысты қатынастарға қолданылмайды.

      2. Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мынаны білдіреді:

      "автоматты түрде лицензиялау (қадағалау)" - тауарлардың жекелеген түрлерінің экспортының және (немесе) импортының серпінін мониторингілеу мақсатында белгіленетін уақытша шара;

      "бас лицензия" - сыртқы сауда қызметіне қатысушыға лицензияда айқындалған санымен лицензияланатын жекелеген тауар түрінің экспортына және (немесе) импортына құқық беретін лицензия;

      "тыйым салу" - тауарлардың жекелеген түрлерін әкелуге және (немесе) әкетуге тыйым салатын шара;

      "импорт" - тауарды кері әкету туралы міндеттемесіз үшінші елдерден Одақтың кедендік аумағына әкелу;

      "айрықша лицензия" - сыртқы сауда қызметіне қатысушыға жекелеген тауар түрінің экспортына және (немесе) импортына айрықша құқық беретін лицензия;

      "айрықша құқық" - сыртқы сауда қызметіне қатысушыларға тауарлардың жекелеген түрлерінің экспортын және (немесе) импортын жүзеге асыруға айрықша лицензияның негізінде берілетін құқық;

      "сандық шектеулер" - квоталар белгілеу жолымен енгізілетін тауарлардың сыртқы саудасын сандық шектеу жөніндегі шаралар;

      "лицензиялау" - лицензиялар және (немесе) рұқсаттар беру тәртібін белгілейтін әкімшілік шаралар кешені;

      "лицензия" - тауарлардың экспортын және (немесе) импортын жүзеге асыру құқығына берілетін арнайы құжат;

      "біржолғы лицензия" - нысанасы лицензияланатын тауар болып табылатын сыртқы сауда мәмілесі негізінде сыртқы сауда қызметіне қатысушыға берілетін және белгілі бір санымен осы тауардың экспортына және (немесе) импортына құқық беретін лицензия;

      "рұқсат" - нысанасы өзіне қатысты автоматты түрде лицензиялау (қадағалау) белгіленген тауар болып табылатын сыртқы сауда мәмілесі негізінде сыртқы сауда қызметіне қатысушыға берілетін арнайы құжат;

      "рұқсат құжаты" - Комиссия актісінде айқындалған жағдайларда сыртқы сауда қызметіне қатысушыға немесе жеке тұлғаға тауарларды әкелуге және (немесе) әкетуге құқық беретін құжат;

      "уәкілетті орган" - лицензиялар және (немесе) рұқсаттар беру құқығы берілген мүше мемлекеттің атқарушы билік органы;

      "сыртқы сауда қызметіне қатысушылар" - мүше мемлекеттердің бірінде тіркелген және осы мемлекеттің заңнамасына сәйкес құрылған заңды тұлғалар болып табылмайтын заңды тұлғалар мен ұйымдар, мүше мемлекеттердің бірінің аумағында тұрақты немесе артықшылықты тұрғылықты жері бар, осы мемлекеттің азаматтары болып табылатын не онда тұрақты тұру құқығына ие не осы мемлекеттің заңнамасына сәйкес дара кәсіпкерлер ретінде тіркелген жеке тұлғалар;

      "экспорт" - кері әкелу туралы міндеттемесіз тауарды Одақтың кедендік аумағынан үшінші елдердің аумағына әкету.

II. Тарифтік емес реттеу шараларын енгізу және қолдану

      3. Одақ аумағында үшінші елдермен жасалатын саудада бірыңғай тарифтік емес реттеу шаралары (бұдан әрі - шаралар) қолданылады.

      4. Шараларды енгізу, қолдану, ұзарту және олардың күшін жою туралы шешімдерді Комиссия қабылдайды.

      Өздеріне қатысты шараларды қолдану туралы шешім қабылданған тауарлар үшінші елдермен жасалатын саудада тарифтік емес реттеу шаралары қолданылатын бірыңғай тауарлар тізбесіне (бұдан әрі - бірыңғай тауарлар тізбесі) енгізіледі.

      Өздеріне қатысты Комиссия арнайы қорғау шарасы ретінде тарифтік квота не импорттық немесе арнайы квота белгілеу және лицензиялар беру туралы шешім қабылдаған тауарлар да бірыңғай тауарлар тізбесіне енгізіледі.

      Ескерту. 4-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      5. Шараларды енгізу немесе олардың күшін жою туралы ұсынысты мүше мемлекет, сол сияқты Комиссия да бере алады.

      6. Комиссияның шараларды енгізу, қолдану, ұзарту немесе олардың күшін жою туралы шешімі дайындалған кезде, Комиссия мұндай шешімді қабылдау экономикалық мүдделерін қозғауы мүмкін мүше мемлекеттердің сыртқы сауда қызметіне қатысушыларды Комиссияға осы мәселе бойынша ұсыныстар мен ескертулер беруге болатындығы жөнінде және консультациялар жүргізу туралы хабар береді.

      7. Комиссия консультациялар жүргізудің тәсілі мен нысанын, сондай-ақ өз ұсыныстары мен ескертулерін берген мүдделі тұлғалардың назарына консультациялар жүргізудің барысы мен нәтижелері туралы ақпараттың жеткізілу тәсілі мен нысанын айқындайды.

      Консультациялардың жүргізілмеуі сыртқы сауда қызметін жүзеге асыру құқығын қозғайтын Комиссия шешімін жарамсыз деп тану үшін негіз бола алмайды.

      8. Комиссия мынадай шарттардың кез келгені:

      1) сыртқы сауда қызметін жүзеге асыру құқығын қозғайтын Комиссия шешімінің жобасында көзделген шаралар туралы, ол күшіне енген күнге дейін белгілі болмауы тиіс, осыған байланысты консультациялар жүргізу осындай шешімде көзделген мақсаттарға қол жеткізбеуге әкеп соғады немесе әкеп соғуы мүмкін;

      2) консультациялар жүргізу сыртқы сауда қызметін жүзеге асыру құқығын қозғайтын Комиссия шешімін қабылдауды кідіртуге алып келеді, бұл мүше мемлекеттердің мүдделеріне елеулі нұқсан келуіне әкеп соқтыруы мүмкін;

      3) сыртқы сауда қызметін жүзеге асыру құқығын қозғайтын Комиссия шешімінің жобасында айрықша құқық беру көзделетін шарттар орын алған кезде консультацияларды жүргізбеу туралы шешім қабылдауы мүмкін.

      9. Шараларды енгізу немесе олардың күшін жою туралы ұсыныстарды енгізу тәртібін Комиссия айқындайды.

      10. Комиссияның шараны енгізу туралы шешімі оларға орналастыру кезінде кеден органдары шаралардың сақталуын бақылайтын кедендік рәсімдерді, сондай-ақ шара енгізілетін тауарларды оларға орналастыруға жол берілмейтін кедендік рәсімдерді айқындауы мүмкін.

III. Тауарлар экспорты мен импортына тыйым салулар және олардың сандық шектеулері

      11. Тауарлардың экспорты мен импорты, осы Хаттаманың 12-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, тыйым салулар мен сандық шектеулерді қолданбай жүзеге асырылады.

      12. Айрықша жағдайларда мыналар:

      1) Одақтың ішкі нарығы үшін айтарлықтай маңызды болып табылатын азық-түліктік немесе өзге де тауарлардың ішкі нарығында аса жетіспеушілікті болдырмау не азайту үшін экспортқа уақытша тыйым салулар немесе уақытша сандық шектеулер;

      2) халықаралық саудада тауарларды сыныптау, сұрыптау және сату стандарттарын немесе қағидаларын қолданумен байланысты қажетті экспортқа және импортқа тыйым салулар немесе сандық шектеулер;

      3) егер мыналар:

      Одақ аумағынан шығарылатын ұқсас тауар өндірісін немесе сатуды шектеу;

      егер Одақта ұқсас тауардың айтарлықтай өндірісі болмаса, импорттық тауармен тікелей алмастырыла алатын Одақ аумағынан шығарылатын тауар өндірісін немесе сатуды шектеу;

      Одақ аумағынан шығарылатын ұқсас тауардың уақытша артық бөлігін тұтынушылардың кейбір топтарына тегін немесе нарықтық бағадан төмен бағамен осы артық бөлігін беру арқылы нарықтан алып тастау;

      егер Одақта ұқсас тауардың айтарлықтай өндірісі болмаса, импорттық тауармен тікелей алмастырылуы мүмкін Одақ аумағынан шығарылатын тауардың уақытша артық бөлігін тұтынушылардың кейбір топтарына тегін немесе нарықтық бағадан төмен бағамен осы артық бөлігін беру арқылы нарықтан алып тастау қажет болса, кез келген түрде оларды әкелу кезінде су биологиялық ресурстардың импортын шектеулер белгіленуі мүмкін.

      13. Комиссия Одақ аумағында сандық шектеулерді енгізген кезде, экспорттық және (немесе) импорттық квоталар қолданылады.

      Мыналарға:

      экспорт кезінде - мүше мемлекеттердің аумағынан шығарылатын тауарларға ғана қатысты;

      импорт кезінде - үшінші елдерден шығарылатын тауарларға ғана қатысты сандық шектеулер қолданылады.

      Егер тек мұндай сандық шектеулер барлық үшінші елдерден келетін импортқа немесе барлық үшінші елдерге шығарылатын экспортқа қатысты қолданылмайтын болса, қандай да бір үшінші ел аумағынан тауарлардың импортына немесе қандай да бір ел аумағына арналған тауарлар экспортына қатысты сандық шектеулер қолданылмайды. Мұндай жағдай халықаралық шарттарға сәйкес мүше мемлекеттердің міндеттемелерін сақтауға кедергі жасамайды.

      14. Мүше мемлекеттердің ұсыныстары негізінде Комиссия бекітетін Одақтың ішкі нарығы үшін айтарлықтай маңызды болып табылатын тауарлар тізбесіне енгізілген және оларға қатысты айрықша жағдайларда экспортқа уақытша тыйым салулар немесе сандық шектеулер енгізілуі мүмкін тауарларға ғана қатысты экспортқа тыйым салулар немесе сандық шектеулер енгізілуі мүмкін.

      15. Осы Хаттаманың 12-тармағының 1) тармақшасына сәйкес Одақтың ішкі нарығы үшін айтарлықтай маңызды болып табылатын ауылшаруашылық тауарларының экспортына тыйым салу немесе сандық шектеу енгізілген кезде, Комиссия:

      Одақ аумағынан осындай ауылшаруашылық тауарларын импорттайтын үшінші елдердің азық-түліктік қауіпсіздігі үшін тыйым салудың немесе сандық шектеудің салдарын ескереді;

      экспортқа тыйым салуды немесе сандық шектеуді қолданудың сипаты мен ұзақтығы жөнінде Дүниежүзілік сауда ұйымының Ауыл шаруашылығы комитетіне алдын ала хабарлайды;

      кез келген импорттаушы елдің өтініші бойынша қаралатын шараға қатысты мәселелер бойынша консультациялар ұйымдастырады не барлық қажетті ақпаратты береді.

      Осы тармақта экспортына қатысты тыйым салуды немесе сандық шектеуді енгізуді жоспарлаған мүше мемлекеттер аумағынан шығарылатын ауылшаруашылық тауарының үлесі импортында кемінде 5 пайызды құрайтын ел импорттаушы ел деп түсініледі.

      16. Комиссия мүше мемлекеттер арасында экспорттық және (немесе) импорттық квоталардың көлемдерін бөледі және мүше мемлекеттердің сыртқы сауда қызметіне қатысушылар арасында экспорттық және (немесе) импорттық квоталардың үлестерін бөлу әдісін айқындайды, сондай-ақ қажет болған жағдайда, үшінші елдер арасында импорттық квота көлемін бөледі.

      Комиссия мүше мемлекеттер арасында экспорттық және (немесе) импорттық квоталардың көлемдерін бөлуді мүше Мемлекеттердің ұсыныстарын ескере отырып, сандық шектеулерді енгізу арқылы шешу болжанатын міндеттерге байланысты және мүше мемлекеттердің әрқайсысындағы тауарлар өндірісінің және (немесе) оларды тұтыну көлемдерін негізге ала отырып жүзеге асырады.

      17. Комиссия экспорттық және (немесе) импорттық квоталарды қолдану туралы шешім қабылдаған кезде:

      1) экспорттық және (немесе) импорттық квоталарды (олар үшінші елдер арасында бөлінетіне қарамастан) белгілі бір мерзімге белгілейді;

      2) оларға бөлінген импорттық квота көлемі туралы (егер импорттық квота үшінші елдер арасында бөлінетін болса) барлық мүдделі үшінші елдерге хабарлайды;

      3) экспорттық және (немесе) импорттық квоталарды қолдану, олардың көлемдері және қолданылу мерзімдері туралы, сондай-ақ үшінші елдер арасында импорттық квотаны бөлу туралы ақпаратты жариялайды.

      18. Үшінші елдер арасында импорттық квоталарды бөлуді, әдетте, үшінші елдердің барлық маңызды өнім берушілерімен консультациялардың нәтижелері бойынша Комиссия жүзеге асырады.

      Бұл ретте Одақ аумағында осы тауар импортында 5 және одан көп пайыз мөлшерде үлесі бар өнім берушілер үшінші елдерден маңызды өнім берушілер деп түсініледі.

      19. Егер импорттық квоталарды бөлу үшінші елдерден барлық маңызды өнім берушілермен консультациялардың нәтижелері негізінде жүзеге асырылмайтын жағдайда, Комиссияның үшінші елдер арасында квоталарды бөлу туралы шешімі алдыңғы кезең ішінде осы елдерден тауар жеткізу көлемі ескеріле отырып қабылданады.

      20. Тиісті тауарды жеткізу импорттық квотаның қолданылу кезеңінде жүргізілетін жағдайда, Комиссия кез келген үшінші елге оған бөлінген импорттық квотаны толық пайдалануға кедергі келтіруі мүмкін ешқандай шарттарды немесе формальдылықтарды белгілемейді.

      21. Оған қатысты экспорттық және (немесе) импорттық квота енгізілетін тауарды жеткізу көлемін айқындау үшін алдыңғы кезеңді таңдауды Комиссия жүзеге асырады. Бұл ретте, әдетте, оларға қатысты экспорттың және (немесе) импорттың нақты көлемдерін көрсететін ақпарат қолжетімді болатын алдыңғы кез келген 3 жыл осындай кезең деп қабылданады. Алдыңғы кезеңді таңдау мүмкіндігі болмаған жағдайда, экспорттық және (немесе) импорттық квоталар экспорттың және (немесе) импорттың нақты көлемдерінің неғұрлым ықтимал бөлінуін бағалау негізінде бөлінеді.

      Осы тармақта экспорттың және (немесе) импорттың нақты көлемдері деп оларға шектеулер болмаған жағдайда, экспорттың және (немесе) импорттың көлемдері түсініледі.

      22. Тауарды жеткізуге мүдделі кез келген үшінші елдің өтініші бойынша Комиссия осы елмен:

      1) белгіленген импорттық квотаны қайта бөлу қажеттігіне;

      2) таңдап алынған алдағы кезеңді өзгертуге;

      3) импорттық квотаны бөлуге немесе оны шектеусіз пайдалануға қатысты шарттардың, формальдылықтардың немесе біржақты тәртіппен белгіленген кез келген басқа да ережелердің күшін жою қажеттігіне қатысты консультациялар жүргізеді.

      23. Сыртқы сауда қызметіне қатысушылар арасында экспорттық және (немесе) импорттық квоталар үлестерін бөлуді Комиссия айқындайтын әдіс негізінде мүше мемлекеттер жүзеге асырады және ол экспорттық және(немесе) импорттық квоталар үлестерін алуға қатысты сыртқы сауда қызметіне қатысушылардың тең құқылы болуына және меншік нысанының, тіркелген жерінің немесе нарықтағы жағдайының белгілері бойынша кемсітпеушілікке негізделеді.

      24. Импорттық квотаны үшінші елдер арасында бөлу жағдайларынан басқа, лицензияларды тиісті тауарды қандай да белгілі бір елге және (немесе) қандай да белгілі бір елден экспорттау және (немесе) импорттау үшін пайдалану талабын қоюға жол берілмейді.

      25. Экспорттық және (немесе) импорттық квоталардың қолданылуына байланысты, Комиссия:

      1) тауардың жекелеген түрінің саудасына мүдделі үшінші елдің талабы бойынша экспорттық және (немесе) импорттық квоталарды болу тәртібіне, оларды сыртқы сауда қызметіне қатысушылар арасында бөлу тетігіне және лицензиялар берілген квоталар көлемдеріне қатысты ақпарат береді;

      2) экспорты және (немесе) импорты болашақта белгілі бір уақыт ішінде рұқсат етілетін тауардың жалпы саны немесе құны туралы, сондай-ақ экспорттық және (немесе) импорттық квоталарды қолданудың басталатын және аяқталатын күндері мен олардың кез келген өзгерістері туралы ақпаратты жариялайды.

IV. Айрықша құқық

      26. Сыртқы сауда қызметін жүзеге асыру айрықша құқық беру жолымен шектелуі мүмкін.

      27. Экспортына және (немесе) импортына айрықша құқық берілетін тауарларды, сондай-ақ мүше мемлекеттердің осындай айрықша құқық берілетін сыртқы сауда қызметіне қатысушыларды айқындау тәртібін Комиссия айқындайды.

      Комиссия шешімі негізінде мүше мемлекеттер айрықша құқық берген сыртқы сауда қызметіне қатысушылар тізбесі Одақтың Интернет желісіндегі ресми сайтында жариялануға жатады.

      28. Айрықша құқық беру арқылы сыртқы сауда қызметін жүзеге асыруға шектеу енгізу туралы шешімді мүше мемлекеттің ұсынысы бойынша Комиссия қабылдайды.

      Айрықша құқық енгізу қажеттігінің негіздемесінде қаржылық-экономикалық есептеулер және осы шараның қолданылу орындылығын растайтын өзге де қажетті ақпарат қамтылуға тиіс.

      29. Комиссия актісі негізінде мүше мемлекеттер айрықша құқық берген сыртқы сауда қызметіне қатысушылар кемсітпеушілік қағидатын негізге ала отырып және сатып алу немесе сату шарттарын қоса алғанда, коммерциялық түсініктерді ғана басшылыққа ала отырып, тиісті тауарлардың экспорты және (немесе) импорты бойынша мәмілелер жасасады және үшінші елдердің ұйымдарына осындай сатып алуларға немесе сатуларға қатысуға қатысты бәсекелесуге (кәдімгі іскерлік практикаға сәйкес) барабар мүмкіндік береді.

      30. Оларға қатысты сыртқы сауда қызметіне қатысушыларға айрықша құқық берілетін тауарлардың экспорты және (немесе) импорты уәкілетті орган беретін айрықша лицензиялар негізінде жүзеге асырылады.

V. Автоматты түрде лицензиялау (қадағалау)

      31. Комиссия тауарлардың жекелеген түрлерінің экспорты және (немесе) импорты серпінін мониторингілеу мақсатында автоматты түрде лицензиялауды (қадағалауды) енгізуге құқылы.

      32. Автоматты түрде лицензиялауды (қадағалауды) енгізу мүше мемлекеттің, сол сияқты Комиссияның бастамасы бойынша жүзеге асырылады.

      Автоматты түрде лицензиялауды (қадағалауды) енгізу қажеттігінің негіздемесінде тауарлардың жекелеген түрлері экспортының және (немесе) импортының сандық көрсеткіштерін және олардың өзгерістерін өзге де тәсілдермен қадағалап отырудың мүмкін еместігі туралы ақпарат қамтылуға тиіс.

      33. Оларға қатысты автоматты түрде лицензиялау (қадағалау) енгізілетін тауарлардың жекелеген түрлерінің тізбесін, сондай-ақ осындай автоматты түрде лицензиялау (қадағалау) мерзімдерін Комиссия белгілейді.

      Оларға қатысты автоматты түрде лицензиялау (қадағалау) енгізілген тауарлар бірыңғай тауарлар тізбесіне енгізіледі.

      34. Оларға қатысты автоматты түрде лицензиялау (қадағалау) енгізілген тауарлардың экспорты және (немесе) импорты уәкілетті орган берген рұқсаттар болған кезде, Комиссия айқындайтын тәріппен жүзеге асырылады.

      Рұқсат беру (ресімдеу) тәртібін, оның электрондық құжат нысанындағы құрылымы мен форматын Комиссия бекітеді, ал олар бекітілгенге дейін мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес айқындалады.

      Бір мүше мемлекеттің уәкілетті органы берген рұқсаттарды барлық басқа мүше мемлекеттер таниды.

      Ескерту. 34-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 19.04.2024 № 75-VIII Заңымен.

      35. Бірыңғай тауарлар тізбесіне енгізілген тауарлардың экспортына және (немесе) импортына рұқсаттар беру осы Хаттаманың 48-тармағында көзделген ережелерге сай жүзеге асырылады.

      Ескерту. 35-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 19.04.2024 № 75-VIII Заңымен.

VI. Рұқсат беру тәртібі

      36. Тауарларды әкелуге және (немесе) әкетуге рұқсат беру тәртібі лицензиялауды енгізу немесе сыртқы сауда қызметін реттеудің өзге де әкімшілік шараларын қолдану арқылы іске асырылады.

      37. Рұқсат беру тәртібін енгізу, қолдану және оның күшін жою туралы шешімді Комиссия қабылдайды.

VII. Жалпы айрықшалықтар

      38. Тауарлардың жекелеген түрлерін әкелу және (немесе) әкету кезінде шаралар, оның ішінде осы Хаттаманың III және IV бөлімдерінде көрсетілгендерден ерекшеленетін негіздер бойынша, егер бұл шаралар:

      1) қоғамдық моральды немесе құқықтық тәртіпті сақтау үшін қажет;

      2) адамның өмірі мен денсаулығын, қоршаған ортаны, жануарлар мен өсімдіктерді қорғау үшін қажет;

      3) алтын немесе күміс экспортына және (немесе) импортына қатысты;

      4) мәдени құндылықтар мен мәдени мұраны қорғау үшін қолданылатын;

      5) орны толмайтын табиғи ресурстардың таусылуын болғызбау үшін қажет және орны толмайтын табиғи ресурстарды пайдаланумен байланысты ішкі өндірісті немесе тұтынуды шектеумен бір мезгілде жүргізілетін;

      6) үкімет жүзеге асыратын тұрақтандыру жоспарының нәтижесінде әлемдік бағаға қарағанда, неғұрлым төмен деңгейде осындай тауарлардың ішкі бағасы тұрақталатын кезеңдер ішінде ішкі өңдеу өнеркәсібі мұндай тауарларының жеткілікті санымен қамтамасыз ету үшін мүше мемлекеттердің аумақтарынан шығарылатын тауарлар экспортын шектеумен байланысты;

      7) тауарлардың жалпы немесе жергілікті тапшылығы жағдайында, оларды сатып алу немесе бөлу үшін қажет;

      8) халықаралық міндеттемелерді орындау үшін қажет;

      9) қорғаныс пен қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін қажет;

      10) кедендік заңнаманы қолдануға, қоршаған ортаны қорғауға, зияткерлік меншікті қорғауға қатысты халықаралық міндеттемелерге қайшы келмейтін құқықтық актілердің және өзге де құқықтық актілердің сақталуын қамтамасыз ету үшін қажет болған жағдайларда енгізілуі мүмкін.

      39. Осы Хаттаманың 38-тармағында көрсетілген шаралар Комиссия шешімі негізінде енгізіледі және үшінші елдердің еркін немесе негізделмеген кемсітушілік, сондай-ақ тауарлармен сыртқы сауданың жасырын шектеу құралы бола алмайды.

      40. Осы Хаттаманың 38-тармағында көзделген негіздер бойынша тауардың жекелеген түріне қатысты шараларды енгізу не олардың күшін жою мақсаттары үшін мүше мемлекет тауардың атауы, оның ЕАЭО СЭҚ ТН коды, ұсынылатын шаралар сипаттамасы және олардың болжамды қолданылу мерзімі туралы мәліметтерді, сондай-ақ шараларды енгізу немесе олардың күшін жою қажеттігінің негіздемесін қамтитын құжаттарды Комиссияға ұсынады.

      41. Егер Комиссия мүше мемлекеттің осы Хаттаманың 38-тармағында көзделген негіздер бойынша шараларды енгізу туралы ұсынысын қабылдамаған жағдайда, олардың енгізілуіне бастамашы болған мүше мемлекет осы Хаттаманың X бөліміне сәйкес біржақты тәртіппен осындай шараларды енгізе алады.

VIII. Сыртқы қаржылық жағдайды қорғау және төлемдік
теңгерім тепе-теңдігін қамтамасыз ету

      42. Тауарлардың жекелеген түрлерінің импорты кезінде шаралар, оның ішінде осы Хаттаманың III және IV бөлімдерінде көрсетілгендерден ерекшеленетін негіздер бойынша, егер бұл сыртқы қаржылық жағдайды қорғау және төлемдік теңгерім тепе-теңдігін қамтамасыз ету үшін қажет болған жағдайда, енгізілуі мүмкін.

      Мұндай шаралар, егер төлем теңгерімінің күрделі жай-күйіне байланысты ғана өзге шаралар сыртқы есеп айырысулар жағдайының күрт нашарлауын тоқтата алмаса, енгізілуі мүмкін.

      43. Егер импортталатын тауарларды жеткізгені үшін төлемдер осы Хаттаманың 44-тармағында айтылған мүше мемлекеттердің валюталық резервтері қалыптасатын валюталармен жүргізілсе ғана шаралар, оның ішінде осы Хаттаманың III және IV бөлімдерінде көрсетілгендерден ерекшеленетін негіздер бойынша енгізілетін шаралар қолданылуы мүмкін.

      44. Импортқа қатысты шектеулер мүше мемлекеттердің валюталық резервтерінің сөзсіз айтарлықтай қысқару қауіпін болдырмау үшін немесе мүше мемлекеттердің валюталық резервтерінің орынды өсу қарқынын қалпына келтіру үшін қажет болатын маңызынан да неғұрлым маңызды болмауға тиіс.

      45. Комиссия мүше мемлекеттің осы Хаттаманың 42-тармағында көрсетілген шараларды енгізу туралы ұсынысын қарайды.

      46. Егер Комиссия мүше мемлекеттің шараларды енгізу туралы ұсынысын қабылдамаған жағдайда, онда мүше мемлекет осы Хаттаманың 42-тармағында көрсетілген шараларды енгізу туралы шешімді осы Хаттаманың X бөліміне сәйкес біржақты тәртіппен қабылдай алады.

IX. Тауарлардың сыртқы саудасы саласындағы лицензиялау

      47. Лицензиялау Комиссия белгілеген жағдайларда, тауарлардың жекелеген түрлерінің экспорты және (немесе) импорты кезінде, егер осы тауарларға қатысты:

      сандық шектеулер;

      айрықша құқық;

      рұқсат беру тәртібі;

      тарифтік квота;

      арнайы қорғау шарасы ретінде импорттық немесе арнайы квота енгізілсе, қолданылады.

      Лицензиялау уәкілетті органның сыртқы сауда қызметіне қатысушыға тауарлардың экспортына және (немесе) импортына лицензия беруі арқылы іске асырылады.

      Бір мүше мемлекеттің уәкілетті органы берген лицензияларды барлық басқа мүше мемлекеттер мойындайды.

      Ескерту. 47-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      48. Тауарлардың бірыңғай тізбесіне енгізілген тауарлардың экспортына және (немесе) импортына лицензиялар мен рұқсаттар беру қағидаларын Комиссия бекітеді.

      Лицензия беру (ресімдеу) тәртібін, оның электрондық құжат нысанындағы құрылымы мен форматын Комиссия бекітеді, ал олар бекітілгенге дейін мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес айқындалады.

      Ескерту. 48-тармақ жаңа редакцияда – ҚР 19.04.2024 № 75-VIII Заңымен.

      49. Уәкілетті органдар лицензиялардың мынадай түрлерін береді:

      біржолғы лицензия;

      бас лицензия;

      айрықша лицензия.

      Бас және айрықша лицензиялар беру Комиссия айқындайтын жағдайларда жүзеге асырылады.

X. Шараларды біржақты тәртіппен қолдану

      50. Осы Қосымшаның VII және VIII бөлімдерінде көзделген негіздер бойынша айрықша жағдайларда, мүше мемлекеттер үшінші елдермен саудада біржақты тәртіппен уақытша шараларды, оның ішінде осы Хаттаманың III және IV бөлімдерінде көрсетілгендерден ерекшеленетін негіздер бойынша енгізуі мүмкін.

      51. Уақытша шараны енгізетін мүше мемлекет алдын ала, бірақ ол енгізілген күнге дейін күнтізбелік 3 күннен кешіктірмей, Комиссияға бұл туралы хабарлайды және Одақтың кедендік аумағына осындай шара енгізу туралы ұсыныс енгізеді.

      52. Комиссия мүше мемлекеттің уақытша шара енгізу туралы ұсынысын қарайды және мүше мемлекеттің ұсынысын қарау қорытындылары бойынша Одақтың кедендік аумағында осындай шара енгізу туралы шешім қабылдауы мүмкін.

      53. Бұл жағдайда осындай шараның қолданылу мерзімін Комиссия белгілейді.

      54. Егер Одақтың кедендік аумағына уақытша шара енгізу туралы шешім қабылданбаған жағдайда, Комиссия уақытша шараны енгізген мүше мемлекетке және мүше мемлекеттердің кеден органдарына уақытша шара оның енгізілген күнінен бастап 6 айдан аспайтын мерзімге қолданылатынын хабарлайды.

      55. Мүше мемлекеттен уақытша шара енгізу туралы алынған хабарламаның негізінде Комиссия мүше мемлекеттердің кеден органдарына бір мүше мемлекеттің уақытша шараны енгізгені туралы:

      1) мүше мемлекеттің оған сәйкес уақытша шара енгізілетін нормативтік құқықтық актісінің атауын;

      2) тауардың және ЕАЭО СЭҚ ТН кодының атауын;

      3) уақытша шара енгізілген күнді және оның қолданылу мерзімін көрсете отырып дереу хабарлайды.

      56. Осы Хаттаманың 55-тармағында көрсетілген ақпаратты алғаннан кейін мүше мемлекеттердің кеден органдары мыналарға:

      тауарлары туралы мәліметтер осы ақпаратта қамтылған, уақытша шараны қолданған мүше мемлекеттің аумағынан шығарылатын тиісті тауарларды осы мүше мемлекеттің уәкілетті органы берген лицензиясыз әкетуге;

      тауарлары туралы мәліметтер осы ақпаратта қамтылған, уақытша шараны қолданған мүше мемлекетке арналған тиісті тауарларды осы мүше мемлекеттің уәкілетті органы берген лицензиясыз әкелуге жол бермейді. Бұл ретте уақытша шараны қолданбайтын мүше мемлекеттер уақытша шараны қолданған мүше мемлекеттің аумағына тиісті тауарлардың әкелінуіне жол бермеуге бағытталған қажетті күш-жігерін жұмсайды.

  Үшінші елдерге қатысты тарифтік
емес реттеу шаралары туралы
хаттамаға қосымша

Тауарлардың экспортына және (немесе) импортына лицензиялар және рұқсаттар беру қағидалары

      Ескерту. Қосымшаның күші жойылды – ҚР 19.04.2024 № 75-VIII Заңымен.

  Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 8 ҚОСЫМША

Үшінші елдерге қатысты арнайы қорғау, демпингке
қарсы және өтемақы шараларын қолдану туралы
ХАТТАМА

      Ескерту. Мәтін бойынша "төлеушіге" деген сөз алып тасталды – ҚР 14.06.2021 № 50-VII Заңымен.

I. Жалпы ережелер

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың (бұдан әрі - Шарт) 48 және 49-баптарына сәйкес әзірленген және Одақтағы тауар өндірушілердің экономикалық мүдделерін қорғау мақсатында үшінші елдерге қатысты арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларының қолданылуын айқындайды.

      2. Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:

      "ұқсас тауар" - тергеп-тексеру (қайта тергеп-тексеру) объектісі болып табылатын немесе болуы мүмкін тауарға толықтай сәйкес келетін тауар не мұндай тауар болмаған жағдайда - тергеп-тексеру (қайта тергеп-тексеру) объектісі болып табылатын немесе болуы мүмкін тауардың сипаттамасына жақын сипаттамалары бар басқа тауар;

      "демпингке қарсы шара" - демпингке қарсы баж, оның ішінде алдын ала демпингке қарсы баж енгізу немесе экспорттаушы қабылдаған ерікті баға міндеттемелерін мақұлдау арқылы қолданылатын демпингтік импортқа қарсы іс-қимыл бойынша шара;

      "демпингке қарсы баж" - демпингке қарсы шараны енгізу кезінде қолданылатын және мүше мемлекеттердің кеден органдары кедендік әкелу бажына қарамастан алатын баж;

      "демпингтік маржа" - тауардың экспорттық бағасын шегерумен, осы тауардың қалыпты құнының оның экспорттық бағасына пайызбен көрсетілген қатынасы не тауардың қалыпты құны мен оның экспорттық бағасының арасындағы абсолюттік көрсеткіштермен көрсетілген айырмасы;

      "импорттық квота" - Одақтың кедендік аумағына одан жоғары тауар жеткізілмейтін Одақтың кедендік аумағына тауар импортының көлемі (заттай және (немесе) құндық мәнінде);

      "өтемақы шарасы" - өтемақы бажын (оның ішінде алдын ала өтемақы бажын) енгізу не субсидиялаушы үшінші елдің уәкілетті органы немесе экспорттаушы қабылдаған ерікті міндеттемелерді мақұлдау арқылы қолданылатын, мүше мемлекеттердің экономика саласына экспорттаушы үшінші елдің өзіндік ерекшелікті субсидия әсерін бейтараптандыру жөніндегі шара;

      "өтемақы бажы" - өтемақы шарасын енгізу кезінде қолданылатын және мүше мемлекеттердің кеден органдары кедендік әкелу бажына қарамастан алатын баж;

      "мүше мемлекеттердің экономика саласына материалдық залал" - атап айтқанда, мүше мемлекеттерде ұқсас тауар өндірісі көлемінің және мүше мемлекеттер нарығында оны өткізу көлемінің қысқаруымен, мұндай тауар өндірісі рентабельділігінің төмендеуімен, сондай-ақ мүше мемлекеттер экономикасының осы саласындағы тауар қорларына, жұмыспен қамтуға, жалақының деңгейіне және мүше мемлекеттер экономикасының осы саласына инвестициялардың деңгейіне теріс әсер етуден көрінуі мүмкін, мүше мемлекеттер экономикасы саласы ахуалының дәлелдемелермен расталған нашарлауы;

      "тікелей бәсекелес тауар" - өзінің мақсаты, қолданылуы, сапалық және техникалық сипаттамалары бойынша, сондай-ақ тергеп-тексеру (қайта тергеп-тексеру) объектісі болып табылатын немесе болуы мүмкін тауарды тұтыну процесінде сатып алушы оны ауыстыратындай немесе ауыстыруға дайын болатындай басқа да негізгі қасиеттері бойынша тергеп-тексеру (қайта тергеп-тексеру) объектісі болып табылатын немесе болуы мүмкін тауарға сай келетін тауар;

      "сауданың әдеттегі барысы" - өндірістің орташа өлшемді шығасыларына және орташа өлшемді сауда, әкімшілік және жалпы шығасыларға негізделе отырып айқындалатын ұқсас тауардың орташа өлшемді өзіндік құнынан төмен емес баға бойынша экспорттаушы үшінші елдің нарығында оны сатып алу-сату;

      "алдын ала демпингке қарсы баж" - оған қатысты тергеп-тексерулер жүргізетін орган тергеп-тексеру барысында демпингтік импорттың болуы және осыған байланысты мүше мемлекеттердің экономика саласына материалдық залалы, оның келтіретін қауіпі немесе мүше мемлекеттердің экономика саласын құрудың айтарлықтай бәсеңдеуі туралы алдын ала қорытынды жасаған тауардың Одақтың кедендік аумағына импорты кезінде қолданылатын баж;

      "алдын ала өтемақы бажы" - оған қатысты тергеп-тексерулер жүргізетін орган тергеп-тексеру барысында субсидияланатын импорттың болуы және осыған байланысты мүше мемлекеттердің экономика саласына материалдық залалы, оның келтіретін қауіпі немесе мүше мемлекеттердің экономика саласын құрудың айтарлықтай бәсеңдеуі туралы алдын ала қорытынды жасаған тауардың Одақтың кедендік аумағына импорты кезінде қолданылатын баж;

      "алдын ала арнайы баж" - оған қатысты тергеп-тексерулер жүргізетін орган тергеп-тексеру барысында мүше мемлекеттердің экономика саласына елеулі залал келтірген немесе келтіру қауіпін төндірген үдемелі импорттың болуы туралы алдын ала қорытынды жасаған тауардың Одақтың кедендік аумағына импорты кезінде қолданылатын баж;

      "алдыңғы кезең" - қажетті статистикалық деректері бар тергеп-тексеру жүргізу туралы өтініш берілген күннің тікелей алдындағы күнтізбелік 3 жыл;

      "байланысты тұлғалар" - төменде келтірілген бір немесе бірнеше критерийлерге сай келетін тұлғалар:

      осы тұлғалардың әрқайсысы басқа тұлғаның қатысуымен құрылған ұйымның қызметкері немесе басшысы болып табылады;

      тұлғалар іскер әріптестер болып табылады, яғни шарттық қатынастармен байланысты болады, пайда алу мақсатында әрекет етеді және бірлескен қызметті жүзеге асыруға байланысты шығыстар мен залалдарды бірлесіп көтереді;

      тұлғалар бір ұйымның жұмыс берушілері және жұмыскерлері болып табылады;

      қандай да бір тұлға дауыс беретін акциялардың 5 және одан да көп пайызын немесе екі тұлғаның үлестерін тікелей немесе жанама түрде иеленеді, бақылайды немесе олардың номиналды ұстаушысы болып табылады;

      тұлғалардың біреуі екінші тұлғаны тікелей немесе жанама түрде бақылайды;

      екі тұлғаны да үшінші тұлға тікелей немесе жанама түрде бақылайды;

      екі тұлға бірлесіп үшінші тұлғаны тікелей немесе жанама түрде бақылайды;

      тұлғалар неке қатынастарында, туыстық немесе бала асыраушы немесе асырап алынған, сондай-ақ қамқоршы және қамқорлықтағы қатынастарда болады.

      Бұл ретте мынадай іс-қимылдардың біреуін немесе бірнешеуін жасау:

      оның атқарушы органының функцияларын жүзеге асыру;

      заңды тұлғаның кәсіпкерлік қызметін жүргізу шарттарын айқындау құқығын алу;

      заңды тұлғаның жарғылық (қалыптасу) капиталын (қорын) құрайтын акцияларға (үлестерге) тиесілі дауыстардың жалпы санының 5 пайызынан астамына билік ету арқылы заңды тұлға қабылдайтын шешімдерді заңды немесе жеке тұлғаның айқындау мүмкіндігі тікелей бақылау деп түсініледі.

      Жеке немесе заңды тұлға арқылы не арасында тікелей бақылау бар бірнеше заңды тұлғалар арқылы заңды тұлға қабылдайтын шешімдерді заңды немесе жеке тұлғаның айқындау мүмкіндігі жанама бақылау деп түсініледі;

      "мүше мемлекеттердің экономика саласына елеулі залал" - мүше мемлекеттер экономика саласының өндірістік, сауда және қаржы жағдайының айтарлықтай нашарлауынан көрінетін және әдетте, алдыңғы кезең ішінде айқындалатын мүше мемлекеттерде ұқсас немесе тікелей бәсекелесуші тауар өндірісімен байланысты ахуалдың дәлелдемелермен расталған жалпы нашарлауы;

      "арнайы қорғау шарасы" - импорттық квотаны, арнайы квотаны немесе арнайы бажды, оның ішінде алдын ала арнайы бажды енгізу арқылы Комиссияның шешімі бойынша қолданылатын Одақтың кедендік аумағына үдемелі импортты шектеу жөніндегі шара;

      "арнайы квота" - оның шеңберінде Одақтың кедендік аумағына тауар арнайы бажды төлеусіз, ал осы көлемнен артық арнайы баж төлемімен жеткізілетін Одақтың кедендік аумағына тауар импортының көлемі (заттай және (немесе) құндық мәнінде);

      "арнайы баж" - арнайы қорғау шарасын енгізген кезде қолданылатын және мүше мемлекеттердің кеден органдары кедендік әкелу бажына қарамастан алатын баж;

      "субсидияланатын импорт" - өндірілуі, экспортталуы немесе тасымалдануы кезінде экспорттаушы үшінші елдің өзіндік ерекшелікті субсидиясы пайдаланылған тауардың Одақтың кедендік аумағына импорты;

      "үшінші елдер" - Шарт қатысушылары болып табылмайтын елдер және (немесе) елдердің бірлестіктері, сондай-ақ Комиссия бекітетін әлем елдерінің сыныптауышына енгізілген аумақтар;

      "субсидиялаушы орган" - экспорттаушы үшінші елдің мемлекеттік органы не жергілікті өзін-өзі басқару органы не тиісті мемлекеттік органның не жергілікті өзін-өзі басқару органының тапсырмасы бойынша әрекет ететін немесе құқықтық актіге сәйкес немесе нақты мән-жайларға орай тиісті мемлекеттік орган не жергілікті өзін-өзі басқару органы уәкілеттік берген тұлға;

      "мүше мемлекеттердің экономика саласына материалдық залал келтіру қаупі" - мүше мемлекеттердің экономика саласына материалдық залал келтірудің дәлелдемелермен расталған шарасыздығы;

      "мүше мемлекеттердің экономика саласына елеулі залал келтіру қаупі" - мүше мемлекеттердің экономика саласына елеулі залал келтірудің дәлелдемелермен расталған шарасыздығы;

      "экспорттық баға" - Одақтың кедендік аумағына тауардың импорты кезінде төленген немесе төленуге тиіс баға.

      Ескерту. 2-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.02.2021 № 6-VII; 14.06.2021 № 50-VII; 30.01.2024 № 56-VIII Заңдарымен.

II. Тергеп-тексеру
1. Тергеп-тексеру жүргізу мақсаттары

      3. Тауардың импорты кезінде арнайы қорғау, демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын енгізу алдында:

      Одақтың кедендік аумағына өскен импорттың және осыған байланысты мүше мемлекеттердің экономика саласына елеулі залалдың немесе оны келтіру қаупінің болуын;

      Одақтың кедендік аумағына демпингтік немесе субсидияланатын импорттың болуын және осыған байланысты мүше мемлекеттердің экономика саласына материалдық залалдың немесе оны келтіру немесе мүше мемлекеттердің экономика саласын құрудың айтарлықтай бәсеңдеуі қаупінің болуын анықтау мақсатында тергеп-тексеру жүргізіледі.

2. Тергеп-тексерулер жүргізетін орган

      4. Тергеп-тексерулер жүргізетін орган өзіне халықаралық шарттарда және Одақтың құқығын құрайтын актілерде берілетін өкілеттіктер шеңберінде әрекет етеді.

      5. Тергеп-тексерулер жүргізетін орган тергеп-тексеру нәтижелері бойынша Комиссияға арнайы қорғау, демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын қолдану мерзімін қолданудың немесе ұзартудың не арнайы қорғау, демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын қайта қараудың немесе күшін жоюдың орындылығы туралы ұсынысы бар, Комиссияның тиісті шешімінің жобасы қоса берілген баяндаманы ұсынады.

      6. Арнайы қорғау, демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын қайта қарау қайта тергеп-тексерудің қорытындылары бойынша оны өзгертуді, күшін жоюды немесе ырықтандыруды көздейді.

      7. Осы Хаттаманың 15 - 22, 78 - 89, 143 - 153-тармақтарында көзделген жағдайларда, тергеп-тексерулер жүргізетін орган тергеп-тексеру аяқталғанға дейін Комиссияға алдын ала арнайы, алдын ала демпингке қарсы немесе алдын ала өтемақы бажын енгізу мен қолданудың орындылығы туралы ұсынысы бар, Комиссияның тиісті шешімінің жобасы қоса берілген баяндаманы ұсынады.

      8. Тергеп-тексерулер жүргізетін органға дәлелдемелер мен мәліметтер ұсыну, сондай-ақ тергеп-тексерулер жүргізетін органмен хат алмасу орыс тілінде жүзеге асырылады, ал шетел тілінде жасалған құжаттардың түпнұсқалары орыс тіліндегі аудармасымен (осындай аудармасы куәландырылып) қоса берілуге тиіс.

III. Арнайы қорғау шаралары
1. Арнайы қорғау шарасын қолданудың жалпы қағидаттары

      9. Арнайы қорғау шарасы тауардың шығарылатын еліне қарамастан:

      1) әрқайсысының үлесіне Одақтың кедендік аумағына осы тауар импортының жалпы көлемінің көп дегенде 3 пайызынан келетін дамушы немесе аз дамыған үшінші елдерден шығарылатын осы тауар импортының жиынтық үлесі Одақтың кедендік аумағына осы тауар импортының жалпы көлемінің 9 пайызынан аспайтын жағдайда, дамушы немесе аз дамыған елден шығарылатын осы тауар импортының үлесі Одақтың кедендік аумағына осы тауар импортының жалпы көлемінің 3 пайызынан аспайынша, Одақтың тарифтік преференциялар жүйесін пайдаланатын, дамушы немесе аз дамыған үшінші елден шығарылатын тауарды;

      2) 2011 жылғы 18 қазандағы Еркін сауда аймағы туралы шарттың Тарапы болып табылатын, осы Шарттың 8-бабында белгіленген талаптарды орындаған кезде Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығына қатысушы мемлекеттен шығатын тауарды қоспағанда, экспорттаушы үшінші елден Одақтың кедендік аумағына импортталатын тауарға қатысты қолданылады.

      10. Комиссия дамушы немесе аз дамыған үшінші елден шығарылатын және осы Хаттаманың 9-тармағына сәйкес арнайы қорғау шараларының қолданылуынан алынып тасталған тауарға, егер осы Хаттаманың 31, 33 немесе 34-тармақтарына сәйкес тергеп-тексерулер жүргізетін орган жүргізген қайта тергеп-тексеру нәтижесінде, осындай дамушы немесе аз дамыған үшінші елден тауар импортының үлесі осы Хаттаманың 9-тармағында белгіленген көрсеткіштерден асып түсетіні анықталған болса, арнайы қорғау шарасын тарату туралы шешім қабылдайды.

      11. Комиссия осы Хаттаманың 9-тармағына сәйкес арнайы қорғау шарасының қолданылуынан алынып тасталған, 2011 жылғы 18 қазандағы Еркін сауда аймағы туралы шарттың тарапы болып табылатын Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығына қатысушы мемлекеттен шығарылатын тауарға, егер осы Хаттаманың 31, 33 немесе 34-тармақтарына сәйкес тергеп-тексерулер жүргізетін орган жүргізген қайта тергеп-тексеру нәтижесінде, осы Шарттың 8-тармағында белгіленген талаптарды одан әрі орындамайтыны анықталған болса, арнайы қорғау шарасын тарату туралы шешім қабылдайды.

2. Өскен импорт салдарынан мүше мемлекеттердің экономика
саласына елеулі залалды немесе осындай залал келу қаупін анықтау

      12. Одақтың кедендік аумағына өскен импорт салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына елеулі залалды немесе осындай залалдың келу қаупін анықтау мақсатында тергеп-тексерулер жүргізетін орган тергеп-тексеру барысында сандық көрсеткіштерде көрсетілуі мүмкін және мүше мемлекеттер экономика саласының экономикалық жағдайына, оның ішінде:

      1) тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауар импортының мүше мемлекеттерде ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауарды өндірудің немесе тұтынудың жалпы көлеміне қатысты абсолюттік көрсеткіштердегі және салыстырмалы көрсеткіштердегі өсу қарқыны мен көлеміне;

      2) тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауар импортының мүше мемлекеттер нарығындағы осы тауардың және ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауардың жалпы сатылу көлеміндегі үлесіне;

      3) тергеп-тексеру объектісі болып табылатын импорттық тауарға мүше мемлекеттерде өндірілетін ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауар бағалары деңгейімен салыстырғандағы бағалар деңгейіне;

      4) мүше мемлекеттерде өндірілетін ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауарды мүше мемлекеттер нарығында сату көлемінің өзгеруіне;

      5) мүше мемлекеттердің экономика саласындағы ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауар өндірісі көлемінің, өнімділігінің, өндірістік қуаттар жүктемесінің, пайда мен зиян мөлшерлерінің, сондай-ақ жұмыспен қамту деңгейінің өзгертуіне әсер ететін объективті факторларды бағалайды.

      13. Өскен импорт салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына елеулі залал немесе оны келтіру қаупі іске қатысты және тергеп-тексерулер жүргізетін органның иелігінде бар барлық дәлелдемелер мен мәліметтерді талдау нәтижелерінің негізінде анықталуға тиіс.

      14. Тергеп-тексерулер жүргізетін орган үдемелі импорттан басқа, сол кезеңде мүше мемлекеттердің экономика саласына елеулі залал келтіретін немесе оны келтіру қаупі туындайтын басқа белгілі факторларды талдайды. Аталған залал мүше мемлекеттердің экономика саласына келтірілетін елеулі залалға немесе Одақтың кедендік аумағына үдемелі импорт салдарынан оған келтіретін қаупіне жатқызылмауға тиіс.

3. Алдын ала арнайы бажды енгізу

      15. Арнайы қорғау шарасын қолдануды кешіктіру мүше мемлекеттердің экономика саласына кейіннен жойылуы қиын болатын залал келтіруге әкеп соғуы мүмкін күрделі жағдайларда, Комиссия тиісті тергеп-тексеру аяқталғанға дейін, тергеп-тексеруді жүргізетін органның алдын ала қорытындысының негізінде оған сәйкес тексеру объектісі болып табылатын тауардың үдемелі импорты мүше мемлекеттердің экономика саласына елеулі залал келтіргенінің немесе келтіру қаупін төндіргенінің айқын дәлелдемелері болғанда күнтізбелік 200 күннен аспайтын мерзімге алдын ала арнайы баж енгізу туралы шешім қабылдауы мүмкін. Тергеп-тексеруді жүргізетін органның түпкілікті қорытындысын алу мақсатында тергеп-тексеру жалғасуға тиіс.

      16. Тергеп-тексерулер жүргізетін орган экспорттаушы үшінші елдің уәкілетті органын, сондай-ақ басқа да оған белгілі мүдделі тұлғаларды алдын ала арнайы бажды енгізу мүмкіндігі туралы жазбаша нысанда хабардар етеді.

      17. Экспорттаушы үшінші елдің уәкілетті органының алдын ала арнайы бажды енгізу мәселесі бойынша консультациялар өткізу туралы сұрау салуы бойынша мұндай консультациялар Комиссия алдын ала арнайы бажды енгізу туралы шешімді қабылдағаннан кейін басталуға тиіс.

      18. Тергеп-тексеру нәтижелері бойынша арнайы қорғау шарасын енгізу үшін негіздер жоқ екені анықталған не осы Хаттаманың 272-тармағына сәйкес арнайы қорғау шарасын қолданбау туралы шешім қабылданған жағдайда, алдын ала арнайы баж сомалары осы Хаттамаға қосымшаға сәйкес тәртіппен қайтаруға жатады.

      Тергеп-тексерулер жүргізетін орган мүше мемлекеттердің кеден органдарын арнайы қорғау шарасын енгізу үшін негіздер жоқ екені туралы не Комиссияның арнайы қорғау шарасын қолданбау туралы шешім қабылдағаны туралы уақтылы хабардар етеді.

      19. Егер тергеп-тексеру нәтижелері бойынша арнайы қорғау шарасын (оның ішінде импорттық немесе арнайы квотаны енгізу арқылы) қолдану туралы шешім қабылданса, алдын ала арнайы баждың қолданылу мерзімі арнайы қорғау шарасы қолданылуының жалпы мерзіміне есептеледі, ал тергеп-тексеру нәтижелері бойынша қабылданған арнайы қорғау шарасын қолдану туралы шешім күшіне енген күннен бастап алдын ала арнайы баж сомалары осы Хаттамаға қосымшада көзделген тәртіппен осы Хаттаманың 20 және 21-тармақтарының ережелерін есепке ала отырып, есепке жатқызуға және бөлуге жатады.

      20. Егер тергеп-тексеру нәтижелері бойынша алдын ала арнайы баж мөлшерлемесіне қарағанда арнайы баждың барынша төмен мөлшерлемесін енгізу орынды деп танылса, арнайы баждың белгіленген мөлшерлемесі бойынша есептелген арнайы баж сомасына сәйкес келетін алдын ала арнайы баж сомалары осы Хаттамаға қосымшада көзделген тәртіппен есепке жатқызуға және бөлуге жатады.

      Арнайы баждың белгіленген мөлшерлемесі бойынша есептелген арнайы баж сомасынан асатын алдын ала арнайы баж сомалары осы Хаттамаға қосымшада көзделген тәртіппен қайтаруға жатады.

      21. Егер тергеп-тексеру нәтижелері бойынша алдын ала арнайы баж мөлшерлемесіне қарағанда арнайы баждың барынша жоғары мөлшерлемесін енгізу орынды деп танылса, арнайы баж бен алдын ала арнайы баж сомалары арасындағы айырма алынбайды.

      22. Алдын ала арнайы бажды енгізу туралы шешім, әдетте, тергеп-тексеру басталған күннен бастап 6 айдан кешіктірмей қабылданады.

4. Арнайы қорғау шарасын қолдану

      23. Арнайы қорғау шарасы Комиссияның шешімі бойынша мүше мемлекеттердің экономика саласына елеулі залалды немесе оны келтіру қаупін болғызбау немесе жою үшін, сондай-ақ өзгермелі экономикалық жағдайларға мүше мемлекеттердің экономика саласын бейімдеу процесін жеңілдету үшін қажетті мөлшерде және мерзім ішінде қолданылады.

      24. Егер арнайы қорғау шарасы импорттық немесе арнайы квотаны белгілеу арқылы қолданылса, мұндай импорттық немесе арнайы квотаның мөлшері мүше мемлекеттердің экономика саласына елеулі залалды немесе оны келтіру қаупін жою үшін импорттық немесе арнайы квотаның аз мөлшерін белгілеу қажеттілігі жағдайларын қоспағанда, алдыңғы кезеңде тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауар импортының (сандық немесе құндық мәнінде) орташа жылдық көлемінен төмен болмауға тиіс.

      Ескерту. 24-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      25. Одақтың кедендік аумағына тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауарды жеткізуді жүзеге асыруға мүдделі экспорттаушы үшінші елдер арасындағы импорттық немесе арнайы квотаны бөлу кезінде олардың арасында импорттық немесе арнайы квотаны бөлу мәселесі бойынша консультациялар жүргізу үшін мүмкіндік беріледі.

      Ескерту. 25-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      26. Егер осы Хаттаманың 25-тармағында көзделген консультацияларды жүргізу, мүмкін болмайтын немесе оларды жүргізу барысында мұндай бөлу туралы уағдаластыққа қол жеткізілмеген жағдайда, импорттық немесе арнайы квота сандық немесе құндық мәніндегі осындай тауар импортының жалпы көлемі негізінде алдыңғы кезең ішінде осы экспорттаушы үшінші елдерден осы тауардың импорты кезінде қалыптасқан пропорцияда тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауарды Одақтың кедендік аумағына экспорттауға мүдделілігі бар экспорттаушы үшінші елдердің арасында бөлінеді.

      Бұл ретте осы тауардың саудасы барысына ықпал етуі мүмкін немесе ықпал ете алатын кез келген ерекше факторлар есепке алынады.

      Ескерту. 26-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      27. Егер жекелеген экспорттаушы үшінші елдерден тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауар импортының пайыздық қатынастағы өсуі тексеру жүргізу туралы өтінішті беру күнінің алдындағы 3 жыл үшін осындай тауар импортының жалпы өсуіне қатысты пропорционалды емес ұлғайған жағдайда, Комиссия осындай экспорттаушы үшінші елдерден Одақтың кедендік аумағына осы тауардың импорты өсуінің абсолюттік және салыстырмалы көрсеткіштерін есепке ала отырып, мұндай экспорттаушы үшінші елдер арасындағы импорттық немесе арнайы квотаны бөле алады.

      Осы тармақтың ережелері тергеп-тексерулер жүргізетін орган мүше мемлекеттердің экономика саласына елеулі залалдың болуын анықтаған жағдайда ғана қолданылады.

      Ескерту. 27-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      28. Импорттық немесе арнайы квота нысанындағы арнайы қорғау шарасын қолдану тәртібі Комиссия шешімімен белгіленеді. Егер мұндай шешім импортты лицензиялауды көздейтін жағдайда, лицензиялар осы Шарттың 46-бабында белгіленген тәртіппен беріледі.

      Ескерту. 28-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.
      29. Күші жойылды – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

5. Арнайы қорғау шарасының қолданылу мерзімі және оны қайта қарау

      30. Арнайы қорғау шарасының қолданылу мерзімі осы Хаттаманың 31-тармағына сәйкес осындай шараның қолданылу мерзімін ұзарту жағдайын қоспағанда, 4 жылдан аспауға тиіс.

      31. Осы Хаттаманың 30-тармағында көрсетілген арнайы қорғау шарасының қолданылу мерзімі, егер тергеп-тексерулер жүргізетін орган жүргізген қайта тергеп-тексеру нәтижелері бойынша мүше мемлекеттердің экономика саласына елеулі залалды немесе оны келтіру қаупін жою үшін арнайы қорғау шарасын қолдану мерзімі ұзартылуы қажет және мүше мемлекеттердің тиісті экономика саласының өзгермелі экономикалық жағдайларға осы саланың бейімделуіне ықпал ететін шаралар қолдануы туралы дәлелдемелер бар екенін анықтаса, Комиссияның шешімі бойынша ұзартылуы мүмкін.

      32. Комиссияның арнайы қорғау шарасының қолданылу мерзімін ұзарту туралы шешімді қабылдауы кезінде мұндай шара шешімді қабылдау күніне қолданылатын арнайы қорғау шарасына қарағанда неғұрлым шектелген болмауға тиіс.

      33. Егер арнайы қорғау шарасының қолданылу мерзімі 1 жылдан асқан жағдайда, Комиссия оның қолданылу мерзімі ішіндегі тең уақыт аралығымен осындай арнайы қорғау шарасын біртіндеп жеңілдетеді.

      Егер арнайы қорғау шарасының қолданылу мерзімі 3 жылдан асқан жағдайда, мұндай шараның қолданылу мерзімінің жартысы аяқталғаннан кейін кешіктірмей тергеп-тексерулер жүргізетін орган нәтижесінде арнайы қорғау шарасы сақталуы, жеңілдетілуі немесе жойылуы мүмкін қайта тергеп-тексеруді жүргізеді.

      Осы тармақтың мақсаттары үшін арнайы қорғау шарасын жеңілдету деп импорттық квотаның немесе арнайы квотаның көлемін ұлғайту не арнайы баждың мөлшерлемесін төмендету түсініледі.

      34. Осы Хаттаманың 33-тармағында көрсетілген қайта тергеп-тексеруден басқа, тергеп-тексерулер жүргізетін органның бастамасы бойынша немесе мүдделі тұлғаның өтініші бойынша:

      1) өзгерген мән-жайларға, оның ішінде арнайы қорғау шарасының объектісі болып табылатын тауарды нақтылауға байланысты, егер мұндай тауар осы арнайы қорғау шарасын қолдану барысында Одақта өндіріле алмайды деп болжауға негіздер болса, арнайы қорғау шарасын өзгертудің, ырықтандырудың немесе күшін жоюдың орындылығын айқындау;

      2) Одақтың кедендік аумағына тауар импортының жалпы көлемінде дамушы немесе аз дамыған үшінші елдердің үлесін белгілеу;

      3) 2011 жылғы 18 қазандағы Еркін сауда аймағы туралы шарт тарапы болып табылатын Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығына қатысушы мемлекет үшін көрсетілген Шарттың 8-бабында айқындалған критерийдердің орындалу фактісін анықтау мақсаттарында қайта тергеп-тексеру жүргізілуі мүмкін.

      35. Осы Хаттаманың 34-тармағының 1) тармақшасында көрсетілген мақсаттарда қайта тергеп-тексеру жүргізу туралы өтінішті, егер арнайы қорғау шарасын енгізгеннен кейін кемінде 1 жыл өтсе, тергеп-тексерулер жүргізетін орган қабылдауы мүмкін.

      36. Тиісті айырмашылықтарды есепке ала отырып қайта тергеп-тексерулер жүргізу кезінде тергеп-тексеру жүргізуге жататын ережелер қолданылады.

      37. Алдын ала арнайы баждың қолданылу мерзімі мен арнайы қорғау шарасының қолданылуы ұзартылатын мерзімді қоса алғанда, арнайы қорғау шарасы қолданысының жалпы мерзімі 8 жылдан аспауға тиіс.

      38. Арнайы қорғау шарасы бұрынғы арнайы қорғау шарасының қолданылу мерзіміне тең мерзім ішінде оған бұрын арнайы қорғау шарасы қолданылған тауарға қайта қолданылмайды. Бұл ретте арнайы қорғау шарасы қолданылмайтын мерзім 2 жылдан кем болмайды.

      39. Осы Хаттаманың 38-тармағында белгіленген ережелерге қарамастан, қолданылу мерзімі күнтізбелік 180 күннен аспайтын күнді құрайтын арнайы қорғау шарасы, егер алдыңғы арнайы қорғау шарасын енгізген күннен бастап кемінде 1 жыл өтсе және арнайы қорғау шарасы жаңа арнайы қорғау шарасын енгізген күннің алдындағы 5 жыл ішінде 2 реттен астам мұндай тауарға қолданылмаса, сол тауарға қайта қолданылуы мүмкін.

IV. Демпингке қарсы шаралар
1. Демпингке қарсы шараны қолданудың жалпы қағидаттары

      40. Тауар, егер осындай тауардың экспорттық бағасы оның қалыпты құнынан төмен болса, демпингтік импорттың нысанасы болып табылады.

      41. Демпингтік импорттың болуын айқындау мақсатында мәліметтер талданатын тергеп-тексеру кезеңін тергеп-тексерулер жүргізетін орган белгілейді. Бұл ретте мұндай кезең, әдетте, статистикалық деректері бар, тергеп-тексеру жүргізу туралы өтініш берілген күннің алдындағы 12 айға тең мерзімге белгіленеді, бірақ кез келген жағдайда бұл кезең 6 айдан кем болмауға тиіс.

2. Демпингтік маржаны айқындау

      42. Тергеп-тексерулер жүргізетін орган мыналарды:

      1) тауардың орташа өлшемді қалыпты құнын тауардың орташа өлшемді экспорттық бағасымен;

      2) жеке мәмілелер бойынша тауардың қалыпты құнын жеке мәмілелер бойынша тауардың экспорттық бағаларымен;

      3) сатып алушыларға, өңірлерге немесе тауарды жеткізу кезеңіне байланысты тауардың бағасында елеулі айырмашылықтар болған жағдайда тауардың орташа өлшемді қалыпты құнын тауардың жеке мәмілелер бойынша экспорттық бағаларымен салыстыру негізінде демпингтік маржаны айқындайды.

      43. Тауардың экспорттық бағасын оның қалыпты құнымен салыстыру сауда операциясының сол сатысында және бір уақытта мүмкіндігі бойынша орын алған тауарды сату жағдайларына қатысты жүзеге асырылады.

      44. Тауардың экспорттық бағасын оның қалыпты құнымен салыстыру кезінде бағаның салыстырмалылығына әсер ететін айырмашылықтарды, оның ішінде жеткізулердің, салық салудың жағдайлары мен сипаттамаларының, сауда операциялары кезеңдерінің, сандық көрсеткіштердің, физикалық сипаттамалардың айырмашылықтарын, сондай-ақ оларға қатысты бағалардың салыстырмалылығына олардың әсер етуіне дәлелдемелер берілетін басқа кез келген айырмашылықтарды есепке ала отырып, оларды түзету жүзеге асырылады.

      Тергеп-тексерулер жүргізетін орган аталған айырмашылықтар ескерілген түзетулер бір-бірін қайталамайтындығына және тауардың қалыпты құнымен экспорттық бағаны салыстыру нәтижесін осылайша бұрмаламайтындығына көз жеткізеді. Тергеп-тексерулер жүргізетін орган тауардың экспорттық бағасын оның қалыпты құнымен тиісінше салыстыруды қамтамасыз ету үшін қажетті ақпаратты мүдделі тұлғалардан сұратуға құқылы.

      45. Егер экспорттаушы үшінші елдің нарығындағы сауданың әдеттегі барысында ұқсас тауарды сатып алу-сату мәмілелері болмаған не сауданың әдеттегі барысы кезінде ұқсас тауарды сату көлемінің төмен болуына байланысты немесе экспорттаушы үшінші елдің нарығындағы ерекше жағдайға байланысты экспорттаушы үшінші елдің нарығындағы сату кезінде тауардың экспорттық бағасын ұқсас тауардың бағасымен тиісінше салыстыру жүргізу мүмкін болмаған жағдайда, тауардың экспорттық бағасы экспорттаушы үшінші елден өзге үшінші елге импортталатын ұқсас тауардың салыстырмалы бағасымен (ұқсас тауардың бағасы репрезентативті болып табылған жағдайда) немесе қажетті әкімшілік, сауда және жалпы шығындарды және пайданы есепке ала отырып, оның шығу еліндегі тауар өндірісінің шығындарымен салыстырылады.

      46. Егер тауар оның шығу елі болып табылмайтын үшінші елден Одақтың кедендік аумағына импортталған жағдайда, осындай тауардың экспорттық бағасы үшінші елдің нарығындағы ұқсас тауардың салыстырмалы бағасымен салыстырылады.

      Тауардың экспорттық бағасы, егер осы тауар Одақтың кедендік аумағына экспортталып, үшінші ел арқылы қайта жіберілсе ғана немесе оны өндіру осы үшінші елде жүзеге асырылмаса не онда ұқсас тауардың салыстырмалы бағасы жоқ болса, оның шығу елінде ұқсас тауардың салыстырмалы бағасымен салыстырылуы мүмкін.

      47. Егер тауардың экспорттық бағасын оның қалыпты құнымен салыстыру кезінде олардың шамасын бір валютадан екіншісіне қайта есептеу талап етілсе, мұндай қайта есептеу валютаның тауарды сату күніндегі ресми бағамын пайдалана отырып жүргізіледі.

      Егер шетел валютасын сату тауарды тиісті экспорттық жеткізумен тікелей байланысты болған және мерзімінде жүзеге асырылған жағдайда, мерзімде валютаны сату кезінде қолданылатын валюта бағамы пайдаланылады.

      Тергеп-тексерулер жүргізетін орган валюта бағамдарының ауытқуын ескермейді және тергеп-тексеру барысында экспорттаушыларға тергеп-тексеру кезеңінде валюта бағамдарының тұрақты өзгерістерін есепке ала отырып, олардың экспорттық бағаларын түзету үшін кемінде күнтізбелік 60 күннен береді.

      48. Тергеп-тексерулер жүргізетін орган, әдетте, жеке демпингтік маржаны айқындауға мүмкіндік беретін қажетті мәліметтерді берген тауардың әрбір белгілі экспорттаушысы және (немесе) өндірушісі үшін жеке демпингтік маржаны айқындайды.

      49. Егер тергеп-тексерулер жүргізетін орган тауарды экспорттаушылардың, өндірушілердің немесе импорттаушылардың жалпы санының, тауардың әртүрлілігі немесе қандай да бір басқа себеп бойынша тауарды әрбір белгілі экспорттаушы және (немесе) өндіруші үшін жеке демпингтік маржаны айқындаудың қолайсыздығы туралы қорытындыға келген жағдайда, ол мүдделі тұлғалардың қолайлы санына сүйене отырып, жеке демпингтік маржаны айқындау шектеуін пайдалануы не статистикалық репрезентативтік болып табылатын және тергеп-тексеру барысын бұзбай зерттелуі мүмкін, тергеп-тексерулер жүргізетін органның иелігіндегі бар ақпарат бойынша әрбір экспорттаушы үшінші елден тауарды таңдауға қатысты демпингтік маржаны айқындауы мүмкін.

      Жеке демпингтік маржаны айқындауды шектеу мақсатында мүдделі тұлғаларды іріктеуді тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауарды тиісті шетелдік экспорттаушылардың, өндірушілердің және импорттаушылардың консультациялары негізінде және олардың келісімімен тергеп-тексерулер жүргізетін орган жүзеге асырады.

      Егер тергеп-тексерулер жүргізетін орган осы тармаққа сәйкес шектеуді пайдаланса, ол шетелдік экспорттаушылар және (немесе) шетелдік өндірушілер санының тым көптігінен жеке қарау тергеп-тексерулер жүргізетін органның тиісті тергеп-тексеру жүргізу мерзімін бұзуға әкелуі мүмкін жағдайларды қоспағанда, бастапқыда таңдалмаған, бірақ жеке демпингтік маржаны айқындауға мүмкіндік беретін қажетті мәліметтерді қараудың белгіленген мерзімінде оларды ұсынған әрбір шетелдік экспорттаушыға немесе шетелдік өндірушіге қатысты жеке демпингтік маржаны айқындайды.

      Осындай шетелдік экспорттаушылардың және (немесе) шетелдік өндірушілердің ерікті түрде ұсынған жауаптарын тергеп-тексерулер жүргізетін орган қайтармауға тиіс.

      50. Егер тергеп-тексерулер жүргізетін орган осы Хаттаманың 49-тармағына сәйкес жеке демпингтік маржаны айқындауды шектеуді пайдаланса, жеке демпингтік маржаны айқындау үшін таңдалмаған, бірақ таңдауға қатысуға өз еркін білдірген және тергеп-тексеру барысында осы үшін қажетті құжаттарды белгіленген мерзімге ұсынған, демпингтік импорттың нысанасы болып табылатын тауарды шетелдік экспорттаушыларға немесе шетелдік өндірушілерге қатысты есептелген демпингтік маржаның мөлшері жеке демпингтік маржаны айқындау үшін таңдалған демпингтік импорт мәні болып табылатын тауарды шетелдік экспорттаушыларға немесе шетелдік өндірушілерге қатысты айқындалған орташа өлшемді демпингтік маржаның мөлшерінен аспауға тиіс.

      51. Егер тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауарды экспорттаушылар немесе өндірушілер тергеп-тексерулер жүргізетін органға сұратылған ақпаратты талап ету түрінде және белгіленген мерзімде бермесе немесе олар берген ақпарат тексеруге келмейтін не шындыққа сәйкес келмейтін жағдайда, тергеп-тексерулер жүргізетін орган өзінің иелігіндегі қолда бар басқа ақпараттың негізінде демпингтік маржаны айқындай алады.

      52. Жеке демпингтік маржаны айқындауға мүмкіндік беретін қажетті мәліметтерді берген тауардың әрбір белгілі экспорттаушысы және (немесе) өндірушісі үшін жеке демпингтік маржаны айқындаудан басқа, тергеп-тексерулер жүргізетін орган тергеп-тексеру барысында айқындалған анағұрлым жоғары демпингтік маржаның негізінде тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауардың барлық басқа экспорттаушылары және (немесе) өндірушілері үшін бірыңғай демпингтік маржаны айқындай алады.

3. Тауардың қалыпты құнын айқындау

      53. Тауардың қалыпты құнын тергеп-тексерулер жүргізетін орган экспорттаушы үшінші елдің ішкі нарығында осындай үшінші елдің резиденті болып табылатын өндірушілермен және экспорттаушылармен байланысты тұлғалар болып табылмайтын сатушыларға тергеп-тексеру кезеңінде сату кезінде, сауданың әдеттегі барысында экспорттаушы үшінші елдің кедендік аумағында пайдалану үшін ұқсас тауар бағаларының негізінде айқындайды.

      Қалыпты құнды айқындау мақсатында экспорттаушы үшінші елдің ішкі нарығында осындай үшінші елдің резиденті болып табылатын өндірушілермен және экспорттаушылармен байланысты тұлғалар болып табылатын сатып алушыларға сату кезінде, егер аталған байланыс шетелдік өндірушінің және (немесе) экспорттаушының баға саясатына әсер етпейтіні анықталған жағдайда, ұқсас тауардың бағалары есепке алынуы мүмкін.

      54. Экспорттаушы үшінші елдің ішкі нарығындағы сауданың әдеттегі барысында ұқсас тауарды сатудың көлемі, егер бұл көлем экспорттаушы үшінші елден Одақтың кедендік аумағына тауар экспорты жалпы көлемінің кемінде 5 пайызын құраса, тауардың қалыпты құнын айқындау үшін жеткілікті көлем ретінде қаралады.

      Сауданың әдеттегі барысында ұқсас тауарды сатудың әлдеқайда төмен көлемі, егер мұндай көлем сауданың әдеттегі барысында тауардың экспорттық бағасын ұқсас тауардың бағасымен тиісінше салыстыруды қамтамасыз ету үшін жеткілікті деген дәлелдемелер болса, тауардың қалыпты құнын айқындау үшін қолайлы деп саналады.

      55. Осы Хаттаманың 53-тармағына сәйкес тауардың қалыпты құнын айқындау кезінде сатып алушыларға экспорттаушы үшінші елдің ішкі нарығында сатуы кезіндегі тауардың бағасы тергеп-тексеру кезеңі ішінде сатып алушыларға сатылған ұқсас тауардың орташа өлшемді бағасы немесе оны осы кезең шеңберінде сатып алушыларға әрбір жеке сату бойынша тауар бағасы болып табылады.

      56. Әкімшілік, сауда және жалпы шығындарды есепке ала отырып, ұқсас тауар бірлігін өндірудің өзіндік құнынан төмен бағалар бойынша экспорттаушы үшінші елдің ішкі нарығында немесе экспорттаушы үшінші елден өзге үшінші елге ұқсас тауарды сату, егер тергеп-тексерулер жүргізетін орган мұндай сату осы кезеңде барлық шығындарды өтеуді қамтамасыз етпейтін елеулі көлемде және бағалар бойынша тергеп-тексеру кезеңінде жүзеге асырылатынын анықтаса ғана, тауардың қалыпты құнын айқындау кезінде ескерілмеуі мүмкін.

      57. Егер ұқсас тауарды сату кезінде әкімшілік, сауда және жалпы шығындарды есепке ала отырып, ұқсас тауар бірлігін өндірудің өзіндік құнынан төмен осындай тауардың бағасы, тергеп-тексеру кезеңінде әкімшілік, сауда және жалпы шығындарды есепке ала отырып, тауар бірлігінің орташа өлшемді өзіндік құнынан асып кеткен жағдайда, мұндай баға тергеп-тексеру кезеңі ішіндегі барлық шығындарды өтеуді қамтамасыз ету ретінде қаралады.

      58. Әкімшілік, сауда және жалпы шығындарды есепке ала отырып, ұқсас тауар бірлігін өндірудің өзіндік құнынан төмен баға бойынша ұқсас тауарды сату, егер тауардың қалыпты құнын айқындау кезінде ескерілетін мәмілелер бойынша ұқсас тауардың орташа өлшемді бағасы әкімшілік, сауда және жалпы шығындарды есепке ала отырып, ұқсас тауардың бірлігін өндірудің орташа өлшемді өзіндік құнынан төмен немесе бағалар бойынша сату көлемі осындай өзіндік құнынан төмен жағдайда, тауардың қалыпты құнын айқындау кезінде ескерілетін мәмілелер бойынша сату көлемінің кемінде 20 пайызын құрайды.

      59. Әкімшілік, сауда және жалпы шығындарды есепке ала отырып, ұқсас тауар бірлігін өндірудің өзіндік құны мұндай деректердің экспорттаушы үшінші елдегі бухгалтерлік есеп пен есептіліктің жалпы қабылданған қағидаттары мен қағидаларына сәйкес келуі және тауарды өндіруге және сатуға байланысты шығындарды толық көрсету шартымен тауарды экспорттаушы немесе өндіруші берген деректер негізінде есептеледі.

      60. Тергеп-тексерулер жүргізетін орган шығындарды мұндай бөлу әдетте, атап айтқанда, амортизацияның тиісті кезеңін, өндірісті дамытуға капитал салуға және басқа да шығындарды жабуға аударымдар белгілеуге қатысты осындай тауарды экспорттаушыға немесе өндірушіге қолданылуы шартымен, тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауарды экспорттаушы немесе өндіруші берген деректерді қоса алғанда, өндіріс шығындарын әкімшілік, сауда және жалпы шығындарды бөлу дұрыстығының оның иелігіндегі барлық дәлелдемелерін есепке алады.

      61. Өндіріс шығындары, әкімшілік, сауда және жалпы шығындар өндірісті дамытуға байланысты біржолғы шығыстарды немесе өндірісті ұйымдастыру кезеңінде жүзеге асырылатын операциялар тергеп-тексеру кезіндегі шығындарға әсер ететін мән-жайларды есепке ала отырып түзетіледі. Мұндай түзетулер өндірісті ұйымдастыру кезеңінің аяғындағы, ал егер өндірісті ұйымдастыру кезеңі тергеп-тексеру кезеңінен асып кеткен болса, тергеп-тексеру жүргізу кезеңіне келетін өндірісті ұйымдастырудың барынша кеш кезеңі үшін шығындарды көрсетуге тиіс.

      62. Әкімшілік, сауда және жалпы шығындардың жиынтық сандық көрсеткіштері және экономиканың осы саласына тән пайда демпингтік импорттың нысанасы болып табылатын тауарды экспорттаушы немесе өндіруші беретін сауданың әдеттегі барысында ұқсас тауарды өндіру және сату туралы нақты деректердің негізінде айқындалады. Егер мұндай жиынтық сандық көрсеткіштерді көрсетілген жолмен айқындауға болмайтын болса, олар мыналардың:

      1) экспорттаушы үшінші елдің ішкі нарығында тауардың сол санатын өндіруге және сатуға байланысты тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауарды экспорттаушы немесе өндіруші алған және жұмсаған нақты сомалар;

      2) осындай тауарды басқа да экспорттаушы немесе өндіруші экспорттаушы үшінші елдің ішкі нарығында ұқсас тауарды өндіруге және сатуға байланысты алған және жұмсаған орташа өлшемді нақты сомалар;

      3) осындай жолмен айқындалған пайда сомасы экспорттаушы үшінші елдің ішкі нарығындағы сол санаттағы тауарды сату кезінде, әдетте, басқа да экспорттаушылар немесе өндірушілер алатын пайдадан аспайтын жағдай кезіндегі өзге әдіс негізінде айқындалуы мүмкін.

      63. Демпингтік импорт ішкі нарықтағы бағаларды мемлекет тікелей реттейтін немесе сыртқы сауданың мемлекеттік монополиясы бар экспорттаушы үшінші елден болған жағдайда, тауардың қалыпты құны бағаның немесе тиісті үшінші елде есептелген ұқсас тауар құнына (көрсетілген экспорттаушы үшінші елмен тергеп-тексеру мақсатында салыстырылатын) не мұндай үшінші елден экспортқа жеткізу кезіндегі ұқсас тауар бағасының негізінде айқындалуы мүмкін.

      Егер осы тармаққа сәйкес тауардың қалыпты құнын айқындау мүмкін болмаған жағдайда, тауардың қалыпты құны Одақтың кедендік аумағындағы ұқсас тауарға төленген немесе төленуге жататын және пайданы есепке ала отырып түзетілген бағаның негізінде айқындалуы мүмкін.

4. Тауардың экспорттық бағасын айқындау

      64. Тауардың экспорттық бағасы тергеп-тексеру кезеңінде оны сату туралы деректердің негізінде айқындалады.

      65. Демпингтік импорттың нысанасы болып табылатын тауардың экспорттық бағасы туралы деректер жоқ болған кезде не тергеп-тексерулер жүргізетін органның осындай тауардың экспорттық бағасы туралы мәліметтердің дұрыстығына негізді күмәні пайда болып, осының салдарынан тауарды экспорттаушы мен импорттаушы байланысты тұлғалар болып табылатын (оның ішінде олардың әрқайсысының үшінші тұлғамен байланысына орай) не осындай тауардың экспорттық бағасына қатысты уағдаласу нысанында шектеулі іскерлік практика болған кезде, оның экспорттық бағасы, егер импортталушы тауар тәуелсіз сатып алушыға қайта сатылмаса немесе Одақтың кедендік аумағына импортталған түрінде қайта сатылмаса, тергеп-тексерулер жүргізетін орган қандай да бір әдіспен айқындайтын импортталушы тауар бірінші рет тәуелсіз сатып алушыға сатылатын баға негізінде есептелуі мүмкін. Бұл ретте тауардың экспорттық бағасын оның қалыпты құнымен салыстыру мақсатында тауардың импорты мен қайта сату арасындағы кезеңде төленген шығыстар (оның ішінде кедендік баждар мен салықтар), сондай-ақ пайда да есепке алынады.

5. Демпингтік импорт салдарынан мүше мемлекеттердің
экономика саласына залалды анықтау

      66. Осы бөлімнің мақсаттары үшін мүше мемлекеттердің экономика саласына залал деп мүше мемлекеттердің экономика саласына материалдық залал, оны келтіру қаупі немесе мүше мемлекеттердің экономика саласын құрудың айтарлықтай бәсеңдеуі түсініледі.

      67. Демпингтік импорт салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына залал демпингтік импорт көлемін және демпингтік импорттың мүше мемлекеттер нарығындағы ұқсас тауар бағаларына әсерін, сондай-ақ демпингтік импорттың мүше мемлекеттерден ұқсас тауар өндірушілерге осыған негізделген әсерін талдау нәтижелері негізінде анықталады.

      Ескерту. 67-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      68. Демпингтік импорт салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына залалдың болуын айқындау мақсатында мәліметтер талданатын тергеп-тексеру кезеңін тергеп-тексерулер жүргізетін орган белгілейді.

      69. Демпингтік импорт көлемін талдау кезінде тергеп-тексерулер жүргізетін орган тергеп-тексеру объектісі болып табылатын (абсолюттік көрсеткіштерде не мүше мемлекеттердегі ұқсас тауарды өндіруге немесе тұтынуға қатысты) тауардың демпингтік импортының едәуір ұлғаюы болғанын не болмағанын айқындайды.

      70. Мүше мемлекеттер нарығындағы ұқсас тауардың бағасына демпингтік импорттың әсер етуін талдау кезінде тергеп-тексерулер жүргізетін орган:

      1) демпингтік импорттың нысанасы болып табылатын тауар бағалары мүше мемлекеттер нарығындағы ұқсас тауар бағаларынан айтарлықтай төмен болғанын не болмағанын;

      2) демпингтік импорт мүше мемлекеттер нарығында ұқсас тауар бағасының айтарлықтай төмендеуіне алып келгенін не келмегенін;

      3) демпингтік импорт осындай импорт болмаған жағдайда орын алатын, мүше мемлекеттер нарығында ұқсас тауар бағаларының айтарлықтай өсуіне кедергі келтіргенін не келтірмегенін анықтайды.

      71. Егер бір мезгілде жүргізілген тергеп-тексерудің нысанасы бір экспорттаушы үшінші елден көп Одақтың кедендік аумағына тауардың импорты болып табылатын жағдайда, тергеп-тексерулер жүргізетін орган мұндай импорттың жиынтық әсер етуін, егер:

      1) тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауар импортына қатысты айқындалған демпингтік маржа әрбір экспорттаушы үшінші елден ең аз рұқсат етілетін демпингтік маржадан асса, ал әрбір экспорттаушы үшінші елден осы тауар импортының көлемі осы Хаттаманың 223-тармағының ережелерін есепке ала отырып, елеусіз болып табылмайтыны;

      2) тауар импортының жиынтық әсер етуін бағалау импорттық тауарлар арасындағы бәсекелестік шарттарын және мүше мемлекеттерде өндірілген импорттық тауар мен ұқсас тауар арасындағы бәсекелестік шарттарын есепке ала отырып, мүмкін болып табылатыны анықталған жағдайда бағалауы мүмкін.

      72. Демпингтік импорттың мүше мемлекеттердің экономика саласына әсерін талдау:

      тауарды сатудың, пайданың, өндірістің, мүше мемлекеттер нарығындағы тауар үлесінің, өнімділіктің, инвестициялардан немесе өндірістік қуаттарды пайдаланудан түсетін кірістердің орын алуын немесе болашақтағы ықтимал қысқаруын;

      мүше мемлекеттер нарығындағы тауар бағасына әсер ететін факторларды;

      демпингтік маржаның мөлшерін;

      ақша ағындарының қозғалысына, тауар қорларына, жұмыспен қамтылу деңгейіне, жалақыға, тауар өндірісінің өсу қарқынына, капитал тарту және (немесе) инвестицияларды жүзеге асыру мүмкіндігіне орын алған немесе болашақтағы ықтимал теріс әсер етуін қоса алғанда, мүше мемлекеттер дің экономика саласының жай-күйіне қатысы бар барлық экономикалық факторлар мен көрсеткіштерді бағалау болып табылады.

      Көрсетілген факторлар мен көрсеткіштердің тізбесі түпкілікті болып табылмайды. Бұл ретте демпингтік импорт салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына залалды анықтау үшін бірде-бір фактор да, бірнеше фактор да шешуші мәнге ие бола алмайды.

      Демпингке қарсы шараның қолданылу мерзімінің аяқталуына байланысты қайта тергеп-тексеру мақсаттары үшін бұрын орын алған демпингтік импорттың әсерінен кейін мүше мемлекеттердің экономика саласының экономикалық жағдайын қалпына келтіру дәрежесі де талданады.

      Ескерту. 72-тармақ жаңа редакцияда – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      73. Мүше мемлекеттердің экономика саласындағы демпингтік импорт пен залал арасындағы себеп-салдарлық байланыстың болуы туралы қорытынды тергеп-тексерулер жүргізетін органның иелігінде де бар іске қатысты барлық дәлелдемелер мен мәліметтердің талдауына негізделуге тиіс.

      74. Тергеп-тексерулер жүргізетін орган демпингтік импорттан басқа, оның салдарынан сол кезеңде мүше мемлекеттердің экономика саласына залал келтіретін басқа белгілі факторларды да талдайды.

      Іске қатысты ретінде қаралуы мүмкін факторлар, атап айтқанда, демпингтік бағалар бойынша сатылмаған импортталатын тауардың көлемі мен бағасын, тұтыну құрылымындағы сұраныстың қысқаруын немесе өзгерісті, шетелдік өндірушілер мен мүше мемлекеттер өндірушілерінің шектеулі сауда практикасын және осындай өндірушілер арасындағы бәсекелестікті, технологиялық жетістіктерді, сондай-ақ, мүше мемлекеттер экономика саласының экспорттық көрсеткіштері мен өнімділігін қамтиды.

      Мүше мемлекеттер экономика саласының осы факторларының салдарынан келтірілген залал Одақтың кедендік аумағына демпингтік импорт салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына келтірілген залалға жатқызылмауға тиіс.

      Ескерту. 74-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.02.2021 № 6-VII Заңымен.

      75. Мүше мемлекеттердің экономика саласына демпингтік импорттың әсер етуі, егер қолда бар деректер өндірістік процесс, оны өндірушілердің ұқсас тауарды сатуы және пайда сияқты осындай критерийлер негізінде ұқсас тауарды өндіруді бөліп көрсетуге мүмкіндік берсе, мүше мемлекеттердегі ұқсас тауарды өндіруге қатысты бағаланады.

      Егер қолда бар деректер ұқсас тауар өндірісін бөліп көрсетуге мүмкіндік бермеген жағдайда, мүше мемлекеттердің экономика саласына демпингтік импорттың әсер етуі өзіне ұқсас тауарды қамтитын және олар туралы қажетті деректер бар тауарлардың неғұрлым шағын тобын немесе номенклатурасын шығаруға қатысты бағаланады.

      76. Демпингтік импорт салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына материалдық залал келтіру қатері анықталған кезде тергеп-тексеру жүргізетін орган қолда бар барлық факторларды, оның ішінде мынадай факторларды:

      демпингтік импорттың айтарлықтай ұлғаюының нақты мүмкіндігін растайтын мұндай импорттың айтарлықтай өсу қарқынын;

      демпингтік импорттың нысанасы болып табылатын тауарды экспорттаушыда жеткілікті экспорттық мүмкіндіктердің болуын немесе басқа экспорттық нарықтардың осы тауардың кез келген қосымша экспортын қабылдау қабілетін ескере отырып, осы тауардың демпингтік импортын елеулі түрде ұлғайтудың нақты мүмкіндігін растайтын олардың елеулі ұлғаюының айқын бұлтартпастығын;

      егер демпингтік импорттың нысанасы болып табылатын тауар бағасының деңгейі мүше мемлекеттердің нарығында ұқсас тауар бағасының айтарлықтай төмендеуіне немесе тежелуіне және тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауарға сұраныстың одан әрі өсуіне әкеп соғуы мүмкін болса, мұндай баға деңгейін;

      тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауар қорларын ескереді.

      Бұл ретте осы факторлардың ешқайсысы демпингтік импорт салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына материалдық залал келтіру катерін анықтау үшін шешуші мәнге ие бола алмайды.

      Ескерту. 76-тармақ жаңа редакцияда – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      77. Мүше мемлекеттердің экономика саласына материалдық залал келтіру қаупінің болуы туралы шешім, егер осы Хаттаманың 76-тармағында көрсетілген факторларды талдау нәтижелері бойынша тергеп-тексеру барысында тергеп-тексерулер жүргізетін орган демпингтік импортты жалғастырудың бұлтартпастығы және мұндай импортқа демпингке қарсы шараны қабылдамаған жағдайда мүше мемлекеттердің экономика саласына материалдық залал келтіргені туралы қорытындыға келген жағдайда қабылданады.

6. Алдын ала демпингке қарсы бажды енгізу

      78. Егер тергеп-тексеру аяқталғанға дейін тергеп-тексерулер жүргізетін орган алған ақпарат демпингтік импорттың және осыған байланысты мүше мемлекеттердің экономика саласына залалдың болуы туралы куәландырса, Комиссия осы Хаттаманың 7-тармағында көрсетілген баяндама негізінде тергеп-тексеру жүргізілген кезеңде демпингтік импорт келтірген мүше мемлекеттердің экономика саласына залалды болғызбау мақсатында алдын ала демпингке қарсы бажды енгізу арқылы демпингке қарсы шараны қолдану туралы шешім қабылдайды.

      79. Алдын ала демпингке қарсы баж тергеп-тексеру басталған күннен бастап күнтізбелік 60 күннен бұрын енгізілмейді.

      80. Алдын ала демпингке қарсы баждың мөлшерлемесі мүше мемлекеттердің экономика саласына залалды жою үшін жеткілікті, бірақ алдын ала есептелген демпингтік маржаның мөлшерінен жоғары болмауға тиіс.

      81. Егер алдын ала демпингтік баждың мөлшерлемесі алдын ала есептелген демпингтік маржаның мөлшеріне тең болған жағдайда, алдын ала демпингке қарсы баждың қолданылу мерзімі, егер бұл мерзім, үлесі тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауардың демпингтік импорты көлемінде үлкен бөлігін құраған экспорттаушылардың өтініші негізінде 6 айға дейін ұзартылатын жағдайды қоспағанда, 4 айдан аспауға тиіс.

      82. Егер алдын ала демпингке қарсы баж мөлшерлемесі алдын ала есептелген демпингтік маржадан аз болған жағдайда, алдын ала демпингке қарсы баждың қолданылу мерзімі, егер бұл мерзім, үлесі тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауардың демпингтік импорты көлемінде үлкен бөлігін құраған экспорттаушылардың өтініші негізінде 9 айға дейін ұзартылатын жағдайды қоспағанда, 6 айдан аспауға тиіс.

      83. Егер тергеп-тексерулер жүргізетін орган тергеп-тексеру нәтижелері бойынша демпингке қарсы шараны енгізу үшін негіздер жоқ деп анықтаса не осы Хаттаманың 272-тармағына сәйкес демпингке қарсы шараны қолданбау туралы шешім қабылдаса, алдын ала демпингке қарсы баж сомалары осы Хаттамаға қосымшада көзделген тәртіппен қайтарылуға жатады.

      Тергеп-тексерулер жүргізетін орган мүше мемлекеттердің кеден органдарын демпингке қарсы шараны енгізу үшін негіздердің жоқ екені туралы не Комиссияның демпингке қарсы шара қолданбау туралы шешім қабылданғаны туралы уақтылы хабардар етеді.

      84. Егер тергеп-тексеру нәтижелері бойынша мүше мемлекеттердің экономика саласына материалдық залал келтіру немесе мүше мемлекеттердің экономика саласын құрудың айтарлықтай бәсеңдеуі қаупінің болуы негізінде демпингке қарсы шара қолдану туралы шешім қабылданса, алдын ала демпингке қарсы баждың сомалары осы Хаттамаға қосымшада көзделген тәртіппен қайтарылуға жатады.

      85. Егер тексеру нәтижелері бойынша мүше мемлекеттердің экономика саласына материалдық залалдың болуы немесе оны келтіру қаупінің болуы негізінде алдын ала демпингке қарсы шара қолдану туралы шешім қабылданса (алдын ала демпингке қарсы бажды енгізбеу мүше мемлекеттердің экономика саласына материалдық залалдың болуын айқындауға алып келуі жағдайында), алдын ала демпингке қарсы баж сомалары демпингке қарсы бажды қолдану туралы шешім күшіне енген күннен бастап осы Хаттаманың 86 және 87-тармақтарының ережелерін есепке ала отырып, осы Хаттамаға қосымшада көзделген тәртіппен есепке жатқызуға және бөлуге жатады.

      86. Егер тергеп-тексеру нәтижелері бойынша алдын ала демпингке қарсы баж мөлшерлемесіне қарағанда демпингке қарсы баждың барынша төмен мөлшерлемесін енгізу орынды деп танылса, алдын ала демпингке қарсы баждың белгіленген мөлшерлемесі бойынша есептелген демпингке қарсы баж сомасына сәйкес келетін алдын ала демпингке қарсы баж сомалары осы Хаттамаға қосымшада көзделген тәртіппен есепке жатқызуға және бөлуге жатады.

      Демпингке қарсы баждың белгіленген мөлшерлемесі бойынша есептелген демпингке қарсы баж сомасынан асатын алдын ала демпингке қарсы баж сомалары осы Хаттамаға қосымшада көзделген тәртіппен қайтарылуға жатады.

      87. Егер тергеп-тексеру нәтижелері бойынша алдын ала демпингке қарсы баж мөлшерлемесіне қарағанда демпингке қарсы баждың неғұрлым жоғары мөлшерлемесін енгізу орынды деп танылса, демпингке қарсы баж бен алдын ала демпингке қарсы баж сомалары арасындағы айырма алынбайды.

      88. Алдын ала демпингке қарсы баж тергеп-тексеруді бір мезгілде жалғастырған жағдайда қолданылады.

      89. Алдын ала демпингке қарсы бажды енгізу туралы шешім, әдетте, тергеп-тексеру басталған күннен бастап 7 айдан кешіктірмей қабылданады.

7. Тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауар
экспорттаушысының баға міндеттемелерін қабылдауы

      90. Тергеп-тексеруді тергеп-тексерулер жүргізетін орган тексеру объектісі болып табылатын тауарды экспорттаушыдан осы тауарға бағаларды қайта қарау немесе Одақтың кедендік аумағына оның қалыпты құнынан төмен бағалар бойынша экспорттауды тоқтату туралы жазбаша нысанда баға міндеттемелерін алған кезде (мүше мемлекеттерде экспорттаушымен байланысты адамдар болған кезде бұл адамдардың осы міндеттемелерді қолдайтыны туралы өтініші де қажет), егер тергеп-тексерулер жүргізетін орган көрсетілген міндеттемелерді қабылдау демпингтік импортпен келтірілген залалды жояды деген қорытындыға келсе және Комиссия оларды мақұлдау туралы шешім қабылдаса, тоқтатуы немесе тоқтата тұруы мүмкін.

      Тауар бағасының деңгейі осы міндеттемелерге сәйкес демпингтік маржаны жою үшін бұл қажетті деңгейге қарағанда жоғары болмауға тиіс.

      Тауар бағасының көтерілуі, егер мұндай көтерілу мүше мемлекеттердің экономика саласына залалды жою үшін жеткілікті болып табылса, демпингтік маржадан аз болмауы мүмкін.

      91. Комиссия баға міндеттемелерін мақұлдау туралы шешімді тергеп-тексерулер жүргізетін орган демпингтік импорттың және осыған негізделген мүше мемлекеттердің экономика саласына залалдың болуы туралы алдын ала қорытындыға келмегенге дейін қабылдамайды.

      92. Комиссия баға міндеттемелерін мақұлдау туралы шешімді, егер тергеп-тексерулер жүргізетін орган тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауарды нақты немесе әлеуетті экспорттаушылар санының көп болуына байланысты немесе өзге де себептер бойынша оларды мақұлдаудың қолайсыздығы туралы қорытындыға келмейінше қабылдамайды.

      Тергеп-тексерулер жүргізетін орган мүмкіндігінше экспорттаушыларға олардың баға міндеттемелерін мақұлдау қолайсыз деп танылған себептерді хабарлайды және оларға осыған байланысты өз түсініктемелерін беру мүмкіндігін ұсынады.

      93. Тергеп-тексерулер жүргізетін орган баға міндеттемелерін қабылдаған әрбір экспорттаушыға оны мүдделі тұлғаларға ұсыну мүмкіндігі болу үшін олардың құпия емес нұсқасын беру туралы сұрау жібереді.

      94. Тергеп-тексерулер жүргізетін орган экспорттаушыларға баға міндеттемелерін қабылдауды ұсына алады, бірақ оларды қабылдауды талап ете алмайды.

      95. Комиссия баға міндеттемелерін мақұлдау туралы шешім қабылдаған жағдайда, демпингке қарсы тергеп-тексеру тауар экспорттаушының өтініші бойынша немесе тергеп-тексерулер жүргізетін органның шешімі бойынша жалғастырылуы мүмкін.

      Егер тергеп-тексеру нәтижелері бойынша тергеп-тексерулер жүргізетін орган демпингтік импорттың немесе оған негізделген мүше мемлекеттердің экономика саласына залалдың жоқ екені туралы қорытындыға келсе, егер көрсетілген қорытынды айтарлықтай дәрежеде осындай міндеттемелердің болуының нәтижесі болып табылатын жағдайды қоспағанда, баға міндеттемелерін қабылдаған экспорттаушы осындай міндеттемелерден автоматты түрде босатылады. Егер жасалған қорытынды айтарлықтай дәрежеде баға міндеттемелерінің болуының нәтижесі болып табылатын жағдайда, Комиссия осындай міндеттемелер қажетті уақыт кезеңінің ішінде күшінде қалуға тиіс екені туралы шешім қабылдауы мүмкін.

      96. Егер тергеп-тексеру нәтижелері бойынша тергеп-тексерулер жүргізетін орган демпингтік импорттың болуы және оған негізделген мүше мемлекеттердің экономика саласына залалдың болғаны туралы қорытындыға келсе, экспорттаушы қабылдаған баға міндеттемелері олардың шарттарына және осы Хаттаманың ережелеріне сәйкес әрекет етуді жалғастырады.

      97. Тергеп-тексерулер жүргізетін орган экспорттаушыдан Комиссия мақұлдаған баға міндеттемелерін, олардың орындалуына қатысты мәліметтерді, сондай-ақ осындай мәліметтерді тексеруге келісімді сұрауға құқылы.

      Сұрау салынатын мәліметтерді тергеп-тексерулер жүргізетін орган белгілеген мерзімде бермеу, сондай-ақ осы мәліметтерді тексеруге келіспеу экспорттаушының қабылданған баға міндеттемелерін бұзғаны болып есептеледі.

      98. Экспорттаушы баға міндеттемелерін бұзған немесе кері қайтарып алған жағдайда, Комиссия алдын ала демпингке қарсы бажды (егер тергеп-тексеру әлі аяқталмаса) немесе демпингке қарсы бажды (егер түпкілікті нәтижелері оны енгізу үшін негіз бар екені туралы куәландырса) енгізу арқылы демпингке қарсы шараны қолдану туралы шешім қабылдауы мүмкін.

      Экспорттаушы қабылданған баға міндеттемелерін бұзған жағдайда, оған осындай бұзушылыққа байланысты түсініктеме беруге мүмкіндік беріледі.

      99. Комиссияның баға міндеттемелерін мақұлдау туралы актісінде алдын ала демпингке қарсы баж мөлшерлемесі немесе осы Хаттаманың 98-тармағына сәйкес енгізілуі мүмкін демпингке қарсы баж айқындалуға тиіс.

      Комиссияның баға міндеттемелерін мақұлдау туралы шешімінде экспорттаушы немесе өндіруші туралы мәліметтерді растау мақсаттары үшін қажетті құжат және осындай құжатты толтыруға қойылатын талаптар айқындалуы мүмкін.

      Ескерту. 99-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

8. Демпингке қарсы бажды енгізу және қолдану

      100. Демпингке қарсы баж (баға міндеттемелері осы Хаттаманың 90 - 99-тармақтарына сәйкес Комиссия мақұлдаған экспорттаушылар жеткізетін тауарды қоспағанда) барлық экспорттаушылар жеткізетін және мүше мемлекеттердің экономика саласына залал келтіретін демпингтік импорттың нысанасы болып табылатын тауарға қатысты қолданылады.

      101. Демпингке қарсы баждың мөлшері мүше мемлекеттердің экономика саласына залалды жою үшін жеткілікті болуға тиіс, бірақ есептелген демпингтік маржа мөлшерінен жоғары болмауға тиіс.

      Егер мұндай мөлшер мүше мемлекеттердің экономика саласына залалды жою үшін жеткілікті болып табылса, Комиссия есептелген демпингтік маржаның мөлшеріне қарағанда аз мөлшерде демпингке қарсы бажды енгізу туралы шешім қабылдауы мүмкін.

      102. Комиссия жеке демпингтік маржа есептелген демпингтік импорттың нысанасы болып табылатын тауардың әрбір экспорттаушысы немесе өндірушісі жеткізетін тауарға қатысты демпингке қарсы баж мөлшерлемесінің жеке мөлшерін белгілейді.

      Демпингке қарсы баждың мұндай мөлшерлемесінің жеке мөлшері белгіленген кезде Комиссия демпингке қарсы баж мөлшерлемесінің жеке мөлшері белгіленген экспорттаушы немесе өндіруші туралы мәліметтерді растау мақсаттары үшін қажетті құжатты және осындай құжатты толтыруға қойылатын талаптарды айқындауға құқылы.

      Ескерту. 102-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      103. Осы Хаттаманың 102-тармағында көрсетілген демпингке қарсы баж мөлшерлемесінің жеке мөлшерінен басқа, Комиссия тергеп-тексеру барысында есептелген анағұрлым жоғарғы демпингтік маржа негізінде жеке демпингтік маржа есептелмеген экспорттаушы үшінші елден тауардың басқа барлық экспорттаушылары немесе өндірушілері жеткізетін тауарға демпингке қарсы баждың бірыңғай мөлшерлемесін белгілейді.

      104. Демпингке қарсы баж, егер тергеп-тексеру нәтижелері бойынша осы тауарға қатысты төмендегілер анықталған болса, алдын ала демпингке қарсы баж енгізілген күнге дейін күнтізбелік 90 күннен ерте емес, орналастыру шарты демпингке қарсы баждарды төлеу болып табылатын кедендік рәсімдерге орналастырылған тауарларға қатысты қолданылуы мүмкін:

      1) бұрын залал келтірген демпингтік импорттың болуы немесе импорттаушы экспорттаушының тауарды оның қалыпты құнынан төмен бағамен жеткізгенін және тауардың мұндай импорты мүше мемлекеттердің экономика саласына залал келтіруі мүмкін екенін білсе немесе білуге тиіс болса;

      2) мүше мемлекеттердің экономика саласына залалдың салыстырмалы қысқа уақыт кезеңі ішінде елеулі өскен демпингтік импортпен келтірілгенін, оның ұзақтығы мен көлемін, сондай-ақ басқа мән-жайларды (оның ішінде импортталатын тауардың қоймалық қорларының жылдам өсуі) есепке ала отырып, демпингке қарсы бажды енгізуден қалпына келтіру тиімділігін осы тауардың импорттаушыларына тергеп-тексеру аяқталғанға дейін түсініктемелер беру мүмкіндігі берілген жағдайда айтарлықтай азайтуы мүмкін.

      105. Тергеп-тексерулер жүргізетін орган тергеп-тексеру басталған күннен кейін Одақтың Интернет желісіндегі ресми сайтында осы Хаттаманың 104-тармағына сәйкес тексеру объектісі болып табылатын тауарға қатысты демпингке қарсы бажды қолдану мүмкіндігі туралы ескертуі бар хабарлама жариялайды.

      Мұндай хабарламаны жариялау туралы шешімді тергеп-тексерулер жүргізетін орган мүше мемлекеттер экономика саласының осы Хаттаманың 104-тармағында көрсетілген талаптар орындалуының жеткілікті дәлелдемелерін қамтитын сұрау салу бойынша немесе тергеп-тексерулер жүргізетін органның қолында осындай дәлелдемелер болған кезде өз бастамасы бойынша қабылдайды.

      Демпингке қарсы баж осы тармақта көрсетілген хабарлама ресми жарияланған күнге дейін орналастыру шарты демпингке қарсы баждарды төлеу болып табылатын кедендік рәсімдерге орналастырылған тауарларға қатысты қолданыла алмайды.

      Ескерту. 105-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.02.2021 № 6-VII Заңымен.

      106. Мүше мемлекеттердің заңнамасында осы Хаттаманың 104-тармағына сәйкес мүдделі тұлғаларға демпингке қарсы баждың қолданылу мүмкіндігі туралы хабарлаудың қосымша тәсілдері белгіленуі мүмкін.

9. Демпингке қарсы шараның қолданылу мерзімі және оны қайта қарау

      107. Демпингке қарсы шара демпингтік импорт салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына залалды жою үшін қажетті мөлшерде және мерзім ішінде Комиссияның шешімі бойынша қолданылады.

      108. Демпингке қарсы шараның қолданылу мерзімі осындай шараны қолдану басталған күннен немесе өзгермелі мән-жайларға байланысты және бір мезгілде демпингтік импорттың талдауына қатысты және мүше мемлекеттердің экономика саласына келген залалға байланысты немесе демпингке қарсы іс-қимыл мерзімінің өтуіне байланысты өткізілген қайта тергеп-тексеру аяқталған күннен бастап 5 жылдан аспауға тиіс.

      109. Демпингтік шараның қолданылу мерзімінің аяқталуына байланысты қайта тергеп-тексеру осы Хаттаманың 186 - 198-тармақтарының ережелеріне сәйкес берілген жазбаша нысандағы өтініштің негізінде не тергеп-тексерулер жүргізетін органның өз бастамасы бойынша жүргізіледі.

      Демпингке қарсы шараның қолданылу мерзімінің аяқталуына байланысты қайта тергеп-тексеру өтініште демпингтік импортты жаңарту не жалғастыру және демпингке қарсы шараның қолданысын тоқтату кезінде мүше мемлекеттердің экономика саласына залал келтіру мүмкіндігі туралы мәліметтер болған кезде жүргізіледі.

      Демпингке қарсы шараның қолданылу мерзімінің аяқталуына байланысты қайта тергеп-тексеру жүргізу туралы өтініш демпингке қарсы шараның қолданылу мерзімі аяқталғанға дейін 6 айдан кешіктірмей беріледі.

      Қайта тергеп-тексеру демпингке қарсы шараның қолданылу мерзімі аяқталғанға дейін басталуға тиіс және ол басталған күннен бастап 12 ай ішінде аяқталуға тиіс.

      Осы тармаққа сәйкес жүргізілетін қайта тергеп-тексеру аяқталғанға дейін демпингке қарсы шараны қолдану Комиссияның шешімі бойынша ұзартылады. Алдын ала демпингке қарсы баждарды алу үшін белгіленген тәртіппен тиісті демпингке қарсы шараны қолдану ұзартылатын мерзім ішінде қолданылу мерзімі қайта тергеп-тексеру жүргізуге байланысты ұзартылатын, демпингке қарсы шараны қолдануға байланысты белгіленген демпингке қарсы баж мөлшерлемелері бойынша демпингке қарсы баждар төленеді.

      Егер демпингке қарсы шараны қолдану мерзімінің аяқталуына байланысты тергеп-тексерулер жүргізетін орган қайта тергеп-тексеру нәтижелері бойынша демпингке қарсы шараларды қолдануға негіздердің жоқ екенін анықтаса не осы Хаттаманың 272-тармағына сәйкес демпингке қарсы шара қолданбау туралы шешім қабылдаса, демпингке қарсы шараны қолдану ұзартылған мерзім ішінде алдын ала демпингке қарсы баждарды алу үшін белгіленген тәртіппен алынатын демпингке қарсы баж сомалары осы Хаттамаға қосымшада көзделген тәртіппен қайтаруға жатады.

      Тергеп-тексерулер жүргізетін орган мүше мемлекеттердің кеден органдарын демпингке қарсы шараларды қолдану негіздерінің жоқ екені туралы не Комиссияның демпингке қарсы шараны қолданбау туралы шешім қабылдағаны туралы уақтылы хабардар етеді.

      Егер тергеп-тексерулер жүргізетін орган демпингке қарсы шараның қолданылу мерзімінің өтуіне байланысты қайта тергеп-тексеру жүргізуінің нәтижелері бойынша мүше мемлекеттердің экономика саласына демпингтік импортты қалпына келтіру не жалғастыру және залал келтіру мүмкіндігін анықтаған болса, Комиссия демпингке қарсы шараның қолданылуын ұзартады. Демпингке қарсы шараны ұзарту туралы Комиссия шешімі күшіне енген күннен бастап алдын ала демпингке қарсы баждарды алу үшін белгіленген тәртіппен алынатын демпингке қарсы баждар сомалары демпингке қарсы шараны қолдану ұзартылған мерзімнің ішінде осы Хаттамаға қосымшада көзделген тәртіппен есепке жатқызуға және бөлуге жатады.

      110. Мүдделі тұлғаның өтініші бойынша, егер демпингке қарсы шараны енгізгеннен кейін кемінде 1 жыл өткен жағдайда немесе тергеп-тексерулер жүргізетін органның бастамасы бойынша демпингке қарсы шараны қолдануды жалғастырудың орындылығын айқындау және (немесе) өзгерген мән-жайларға байланысты оны қайта қарау (оның ішінде демпингке қарсы баж мөлшерлемесінің дербес мөлшерін қайта қарау) мақсатында қайта тергеп-тексеру жүргізілуі мүмкін.

      Қайта тергеп-тексеруді жүргізу туралы өтінішті беру мақсатына байланысты мұндай өтініш өзгерген мән-жайларға байланысты:

      демпингке қарсы шараны қолдануды жалғастыру демпингтік импортқа қарсы іс-қимыл және демпингтік импорт салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына келтірілген залалды жою үшін талап етілмейтін;

      демпингке қарсы шараның қолданыстағы мөлшері демпингтік импортқа қарсы іс-қимыл және демпингтік импорт салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына келтірілген залалды жою үшін жеткілікті мөлшерден асатын;

      қолданыстағы демпингке қарсы шара демпингтік импортқа қарсы іс-қимыл және демпингтік импорт салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына келтірілген залалды жою үшін жеткіліксіз деген дәлелдемелерді қамтуға тиіс.

      Осы тармаққа сәйкес жүргізілетін қайта тергеп-тексеру басталған күнінен бастап 12 ай ішінде аяқталуға тиіс.

      111. Қайта тергеп-тексеру тергеп-тексеру жүргізу кезеңінде демпингтік импорт нысанасы болып табылатын тауарды жеткізуді жүзеге асырмаған экспорттаушы немесе өндіруші үшін жеке демпингтік маржаны белгілеу мақсатында да жүргізілуі мүмкін.

      Тергеп-тексерулер жүргізетін орган мұндай қайта тергеп-тексеруді аталған экспорттаушы немесе өндіруші оны жүргізу туралы, экспорттаушы немесе тауар өндіруші демпингке қарсы шара қолданылатын экспорттаушы және өндірушімен байланысты еместігін және осы экспорттаушы немесе өндіруші тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауарды Одақтың кедендік аумағына жеткізуді жүзеге асыратындығын немесе тоқтатылуы немесе кері қайтарылуы осы экспорттаушы немесе тауар өндіруші үшін едәуір шығынға немесе айтарлықтай айыппұл санкцияларына әкеп соқтыратын Одақтың кедендік аумағында мұндай тауардың елеулі көлемін жеткізу туралы шарттық міндеттемелерге байланысты екенін дәлелдейтін дәлелдемелерін қамтитын өтініш берген жағдайда бастауы мүмкін.

      Экспорттаушы немесе өндіруші үшін жеке демпингтік маржаны белгілеу мақсатында қайта тергеп-тексеру жүргізу кезеңінде Одақтың кедендік аумағына тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауарды жеткізуге қатысты демпингке қарсы бажды мұндай қайта тергеп-тексеру нәтижелері бойынша шешім қабылданғанға дейін осы экспорттаушы немесе өндіруші төлемейді. Бұл ретте қайта тергеп-тексеру жүргізу кезеңінде Одақтың кедендік аумағына әкелінген (кіргізілген) мұндай тауарға қатысты осы тармақта белгіленген ерекшеліктерді есепке ала отырып, кедендік әкелу баждарын төлеуді қамтамасыз ету үшін демпингке қарсы бажды төлеуді Еуразия экономикалық одақтың Кеден кодексінде көзделген тәртіппен қамтамасыз ету беріледі.

      Тергеп-тексерулер жүргізетін орган мүше мемлекеттердің кеден органдарын қайта тергеп-тексерудің басталатын күні туралы уақтылы хабардар етеді.

      Демпингке қарсы бажды төлеуді қамтамасыз ету осы Хаттаманың 103-тармағына сәйкес белгіленген демпингке қарсы баждың бірыңғай мөлшерлемесі бойынша есептелген демпингке қарсы баж сомасының мөлшерінде ақшалай қаражатпен (ақшамен) беріледі.

      Егер қайта тергеп-тексеру нәтижелері бойынша демпингке қарсы шараны қолдану туралы шешім қабылданған жағдайда, демпингке қарсы баж мұндай қайта тергеп-тексеру жүргізу кезеңі үшін төлеуге жатады. Қамтамасыз ету сомасы қайта тергеп-тексеру нәтижелері бойынша қабылданған демпингке қарсы шара қолдану туралы шешім күшіне енген күннен бастап демпингке қарсы баждың белгіленген мөлшерлемесіне сүйене отырып айқындалған мөлшерде демпингке қарсы бажды төлеу есебінен есепке жазуға және осы тармақтың ережелерін есепке ала отырып, осы Хаттамаға қосымшада көзделген тәртіппен есепке жатқызуға және бөлуге жатады.

      Егер қайта тергеп-тексеру нәтижелері бойынша одан демпингке қарсы бажды төлеуді қамтамасыз ету мөлшері айқындалған мөлшерлемеге қарағанда демпингке қарсы баждың барынша жоғары мөлшерлемесін енгізу орынды деп танылса, қайта тергеп-тексеру нәтижелері бойынша белгіленген мөлшерлеме бойынша есептелген демпингке қарсы баж сомалары мен демпингке қарсы баждың бірыңғай мөлшерлемесі арасындағы айырма алынбайды.

      Демпингке қарсы баждың белгіленген мөлшерлемесі бойынша есептелген демпингке қарсы баж сомасынан асатын қамтамасыз ету сомасы Еуразия экономикалық одағының Кеден кодексінде көзделген тәртіппен қайтаруға жатады.

      Осы тармақта көзделген қайта тергеп-тексеру мүмкіндігінше 12 айдан аспайтын қысқа мерзімде жүргізіледі.

      112. Дәлелдемелерді ұсыну мен демпингке қарсы тергеп-тексеру жүргізуге қатысты осы Хаттаманың VI бөлімінің ережелері тиісті айырмашылықтарды есепке ала отырып, осы Хаттаманың 107 — 113-тармақтарында көзделген қайта тергеп-тексерулерге қатысты қолданылады.

      113. Осы Хаттаманың 107 - 112-тармақтарының ережелері тиісті айырмашылықтарды есепке ала отырып, осы Хаттаманың 90 — 99-тармақтарына сәйкес экспорттаушы қабылдаған міндеттемелерге қатысты қолданылады.

10. Демпингке қарсы шараны айналып өтуді анықтау

      114. Осы Хаттаманың мақсаттары үшін демпингке қарсы шараны айналып өту деп демпингке қарсы бажды төлеуді не экспорттаушы қабылдаған баға міндеттемелерін орындауды айналып өту үшін тауарды жеткізу тәсілін өзгерту түсініледі.

      115. Демпингке қарсы шараны айналып өтуді анықтау мақсатында қайта тергеп-тексеру мүдделі тұлғаның өтініші негізінде не тергеп-тексерулер жүргізетін органның жеке бастамасы бойынша жүргізіледі.

      116. Осы Хаттаманың 115-тармағында көрсетілген өтініш мынадай дәлелдемелерді қамтуға тиіс:

      1) демпингке қарсы шараны айналып өту;

      2) демпингке қарсы шараның әрекетін оны айналып өту және осы фактордың мүше мемлекеттер нарығындағы ұқсас тауар өндірісінің көлеміне және (немесе) оны сатуға және (немесе) оның бағасына әсерінің салдарын бейтараптандыру;

      3) демпингке қарсы шараны айналып өту нәтижесінде тауардың (осындай тауардың құрамдас және (немесе) туынды бөліктерінің) демпингтік импортының болуы. Бұл ретте тауардың, оның құрамдас және туынды бөліктерінің қалыпты құны ретінде салыстыру мақсатында нәтижелері бойынша Комиссия тиісті түзетулерді есепке ала отырып, демпингке қарсы шара енгізген тергеп-тексеру барысында айқындалған олардың қалыпты құны қабылданады.

      117. Демпингке қарсы шараны айналып өтуді анықтау мақсатында қайта тергеп-тексеру ол басталған күннен бастап 9 ай ішінде аяқталуға тиіс.

      118. Осы Хаттаманың 115 - 120-тармақтарына сәйкес жүргізілген қайта тергеп-тексеру кезеңінде Комиссия экспорттаушы үшінші елден Одақтың кедендік аумағынан импортталатын демпингтік импорттың нысанасы болып табылатын тауардың құрамдас бөліктеріне және (немесе) туындыларына, сондай-ақ өзге экспорттаушы үшінші елден Одақтың кедендік аумағына импортталатын демпингтік импорттың нысанасы болып табылған тауарға және (немесе) оның құрамдас бөліктеріне және (немесе) туындыларына алдын ала демпингке қарсы бажды алу үшін белгіленген тәртіппен алынатын демпингке қарсы бажды енгізуі мүмкін.

      119. Егер осы Хаттаманың 115 - 120-тармақтарына сәйкес жүргізілген қайта тергеп-тексерудің нәтижелері бойынша тергеп-тексерулер жүргізетін орган демпингке қарсы шараны айналып өтуді анықтамаса, осы Хаттаманың 118-тармағына сәйкес және алдын ала демпингке қарсы баждарды алу үшін белгіленген тәртіппен төленген демпингке қарсы баж сомалары осы Хаттамаға қосымшада көзделген тәртіппен қайтаруға жатады.

      Тергеп-тексерулер жүргізетін орган мүше мемлекеттердің кеден органдарын демпингке қарсы шараны айналып өту анықталмағаны туралы уақтылы хабардар етеді.

      120. Демпингке қарсы шара осы Хаттаманың 115 - 120-тармақтарына сәйкес жүргізілген қайта тергеп-тексеру нәтижелері бойынша демпингке қарсы шараны айналып өту анықталған жағдайда, Комиссия демпингтік импорттың нысанасы болып табылған тауардың экспорттаушы үшінші елден Одақтың кедендік аумағына импортталатын құрамдас бөліктеріне және (немесе) туындыларына, сондай-ақ демпингтік импорттың нысанасы болып табылған тауарға және (немесе) өзге экспорттаушы үшінші елден Одақтың кедендік аумағына импортталатын оның құрамдас бөліктеріне және (немесе) туындыларына қолданылуы мүмкін. Комиссияның осы тармақта көрсетілген демпингке қарсы шараны енгізу туралы шешімі күшіне енген күннен бастап алдын ала демпингке қарсы баждарды алу үшін белгіленген тәртіппен төленген демпингке қарсы баждардың сомалары осы Хаттамаға қосымшада көзделген тәртіппен есепке жатқызуға және бөлуге жатады.

11. Демпингке қарсы бажды сіңіруді белгілеу

      Ескерту. IV-бөлім 11-кіші бөліммен толықтырылды – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      1201. Егер осы Хаттаманың 110-тармағында көзделген қайта тергеп-тексеру нәтижелері бойынша демпингке қарсы шара енгізілгеннен немесе демпингке қарсы баж мөлшері өзгергеннен кейін 2 жылдан аспайтын уақыт өткен жағдайда мүдделі тұлға осы Хаттаманың 110-тармағында көзделген қайта тергеп-тексеру нәтижелері бойынша демпингке қарсы шара енгізілгеннен немесе демпингке қарсы баж мөлшері өзгергеннен кейін Одақ нарығында экспорттық бағалардың төмендеуі немесе импортталған тауарды өткізу бағаларының төмендеуі, өзгеруінің болмауы немесе жеткіліксіз деңгейде көтерілуі тіркелгендігінің дәлелдемелері қамтылған өтініш беруге құқылы. Осы өтініштің негізінде демпингке қарсы бажды сіңіруді белгілеу мақсатында қайта тергеп-тексеру басталуы мүмкін.

      1202. Демпингке қарсы бажды сіңіруді белгілеу мақсатында қайта тергеп-тексеру ол басталған күннен бастап 9 ай ішінде аяқталуға тиіс.

      1203. Осы Хаттаманың 1201-тармағында көрсетілген Одақ нарығындағы экспорттық бағалардың немесе импортталған тауарды өткізу бағаларының серпіні туралы мәліметтер өтініш берілген күннің тікелей алдындағы кемінде 6 ай болатын кезең үшін осы Хаттаманың 1201-тармағына сәйкес өтініште ұсынылуға тиіс.

      1204 Демпингке қарсы бажды сіңіруді белгілеу үшін демпингке қарсы бажды сіңіруді белгілеу мақсатында қайта тергеп-тексеру барысында қаралатын кезеңдегі экспорттық бағаларды қолданыстағы демпингке қарсы баждың мөлшерін айқындау мақсаттары үшін пайдаланылған кезеңдегі экспорттық бағалармен салыстыру жүзеге асырылады. Осы салыстыру кезінде қажет болған жағдайда, өнім берудің шарттары мен сипаттамаларының, салық салудың, сауда операциялары сатыларының, сандық көрсеткіштердің, физикалық сипаттамалардың айырмашылығын, сондай-ақ осындай бағалардың салыстырмалылығына әсер ететін кез келген басқа да айырмашылықтарды ескере отырып, салыстырылатын экспорттық бағаларға түзету жүзеге асырылады. Демпингке қарсы бажды сіңіруді белгілеу мақсатында қайта тергеп-тексеру барысында қаралатын кезеңдегі экспорттық баға осы Хаттаманың 64 және 65-тармақтарына сәйкес айқындалады.

      1205. Мүдделі тұлғалар демпингке қарсы бажды сіңіруді белгілеу мақсатында қайта тергеп-тексерудің басталғаны туралы хабарламада белгіленген мерзімдерде Одақ нарығындағы экспорттық бағаларды төмендетудің немесе импортталған тауарды өткізу бағаларын төмендетудің, өзгерісі болмауының немесе жеткіліксіз деңгейде жоғарылауының негіздемесін, оның ішінде қалыпты құнды өзгерту қажеттігінің дәлелдемелерін беруге құқылы. Мүдделі тұлғалар көрсетілген мерзім өткеннен кейін берген негіздемелер мен дәлелдемелерді тергеп-тексеру жүргізетін орган назарға алмауы мүмкін.

      1206. Демпингке қарсы бажды сіңіру белгіленген жағдайда демпингтік маржа сіңіруді белгілеу мақсатында қайта тергеп-тексеру барысында қаралатын кезеңдегі экспорттық баға ескеріле отырып қайта есептеледі. Бұл ретте тауардың қалыпты құны ретінде демпингке қарсы бажды сіңіруді белгілеу мақсатында қайта тергеп-тексеру басталған күнге қолданыста болатын демпингке қарсы бажды есептеуге негіз болған демпингке қарсы тергеп-тексеру (оның ішінде осы Хаттаманың 110-тармағында көзделген қайта тергеп-тексеру) барысында айқындалған қалыпты құн қабылданады. Қалыпты күн осы Хаттаманың 1205-тармағына сәйкес оны өзгерту қажеттілігінің дәлелдемелері ұсынылған жағдайда өзгертілуі мүмкін.

      1207. Егер қайта есептелген демпингтік маржа қолданыстағы демпингке қарсы бажды белгілеуге негіз болған демпингтік маржаның мөлшерінен асып кетсе, Комиссия қолданыстағы демпингке қарсы бажды осы айырманы жою үшін қажетті шамаға ұлғайтуға құқылы.

      1208. Егер қайта есептелген демпингтік маржа қолданыстағы демпингке қарсы бажды белгілеуге негіз болған демпингтік маржаның мөлшерінен аспаса, демпингке қарсы шара қолданысын өзгеріссіз жалғастырады.

V. Өтемақы шаралары

      121. Мыналар:

      1) субсидиялаушы орган жүзеге асыратын, субсидия алушыға қосымша артықшылықтар беретін және экспорттаушы үшінші елдің аумағы шегінде көрсетілетін, оның ішінде:

      ақша қаражатын (оның ішінде дотация, қарыздар және акцияларды сатып алу түрінде) немесе осындай қаражатты (оның ішінде қарыздар бойынша кепілдеме түріндегі) аудару бойынша міндеттемелерді тікелей аудару;

      экспортталатын тауарды ішкі тұтынуға арналған ұқсас тауардан алынатын салықтардан немесе баждардан босату жағдайларын қоспағанда не осындай салықтарды немесе баждарды нақты төленген сомалардан аспайтын мөлшерде азайтуды немесе қайтаруды қоспағанда, экспорттаушы үшінші елдің кірісіне түсуге тиіс болатын (оның ішінде салықтық кредиттерді ұсыну арқылы) қаражатты есептен шығару не алып қоюдан толық немесе ішінара бас тарту;

      жалпы инфрақұрылымды, яғни нақты өндірушімен және (немесе) экспорттаушымен байланысты емес инфрақұрылымды қолдау мен дамытуға арналған тауарларды не көрсетілетін қызметтерді қоспағанда, тауарларды не көрсетілетін қызметтерді жеңілдікпен немесе өтеусіз ұсыну;

      тауарларды жеңілдікпен сатып алу нысанындағы;

      2) субсидия алушыға қосымша артықшылықтар беретін, тікелей немесе жанама нәтижесі экспорттаушы үшінші елден тауар экспортын ұлғайту немесе осы үшінші елге ұқсас тауар импортын қысқарту болып табылатын кірістерді немесе бағаларды қолдаудың кез келген нысанындағы қаржылық жәрдемдесу субсидия деп түсініледі.

1. Экспорттаушы үшінші елдің субсидияларын өзіндік
ерекшелікті субсидияға жатқызу қағидаттары

      122. Егер субсидиялаушы орган немесе экспорттаушы үшінші елдің заңнамасы субсидияны пайдалануға тек жекелеген ұйымдарды жіберетін болса, экспорттаушы үшінші елдің субсидиясы ерекше болып табылады.

      123. Осы бөлімде жекелеген ұйымдар деп нақты өндірушіні және (немесе) экспорттаушыны не экспорттаушы үшінші ел экономикасының нақты саласын не өндірушілер және (немесе) экспорттаушылар тобын (одағын, бірлестігін) не экспорттаушы үшінші елдің экономика салаларын білдіреді.

      124. Егер осы субсидияны пайдалануға жіберілген жекелеген ұйымдардың саны субсидиялаушы органның заңды иелігіндегі белгілі бір географиялық өңірде орналасқан ұйымдармен шектелсе, субсидия ерекше болып табылады.

      125. Егер экспорттаушы үшінші елдің заңнамасы немесе субсидиялаушы орган жалпы объективті критерийлерді не субсидияны алу құқығын және оның мөлшерін (оның ішінде өнімдер өндірумен айналысатын жұмыскерлер санына немесе өнімдер шығару көлеміне қарай) айқындайтын шарттарды белгілесе және ол қатаң сақталса, субсидия ерекше болып табылмайды.

      126. Кез келген жағдайда экспорттаушы үшінші елдің субсидиясы, егер мұндай субсидияны ұсыну:

      1) субсидияны пайдалануға рұқсат берілген жекелеген ұйымдар санының шектелуімен;

      2) жекелеген ұйымдардың субсидияны артықшылықпен пайдалануымен;

      3) жекелеген ұйымдарға субсидияның тепе-тең емес үлкен сомасын ұсынуымен;

      4) субсидиялаушы органның жекелеген ұйымдарға субсидияны ұсынудың жеңілдікті (преференциялық) тәсілін таңдап алуымен сүйемелденсе, өзіндік ерекшелікті субсидия болып табылады.

      127. Экспорттаушы үшінші елдің кез келген субсидиясы, егер:

      1) субсидия экспорттаушы үшінші елдің заңнамасына сәйкес не іс жүзінде жалғыз шарттың немесе бірнеше шарттың біреуі ретінде тауар экспортымен байланысты болса. Субсидия, егер оны экспорттаушы үшінші елдің заңнамасына сәйкес тауар экспортына байланысты болмайтын беру практикада тауардың болған немесе болашақта мүмкін болатын экспортымен не экспорттық пайдамен байланысты болса, тауар экспортына іс жүзінде байланысты болып есептеледі. Экспорттаушы кәсіпорындарға субсидияны беру фактісінің өзі осы тармақтың ұғымында тауардың экспортына байланысты субсидияны беруді білдірмейді;

      2) субсидия экспорттаушы үшінші елдің заңнамасына сәйкес не импортталатын тауарлардың орнына экспорттаушы үшінші елде шығарылған тауарлар пайдаланыла отырып, іс жүзінде жалғыз шарттың немесе бірнеше шарттың біреуі ретінде байланысты болса, өзіндік ерекшелікті субсидия болып табылады.

      128. Тергеп-тексерулер жүргізетін органның экспорттаушы үшінші елдің субсидиясын өзіндік ерекшелікті субсидияға жатқызу туралы шешімі дәлелдемелерге негізделуге тиіс.

2. Өзіндік ерекшелікті субсидияның мөлшерін айқындау қағидаттары

      129. Өзіндік ерекшелікті субсидия мөлшері мұндай субсидия алушыға түсетін пайданың мөлшері негізінде айқындалады.

      130. Өзіндік ерекшелікті субсидия алушыға түсетін пайданың мөлшері мынадай қағидаттар негізінде айқындалады:

      1) субсидиялаушы органның ұйымның капиталына қатысуы, егер мұндай қатысу экспорттаушы үшінші елдің аумағындағы қалыпты инвестициялық практикаға (тәуекел капиталын ұсынуды қоса алғанда) жауап бермейтін қатысу ретінде бағалануы мүмкін болмаса, пайданы беру ретінде қарастырылмайды;

      2) субсидиялайтын орган берген кредит, егер кредит алушы ұйым мемлекеттік кредит үшін төлейтін сома мен осы ұйым экспорттаушы үшінші елдің кредиттік нарығында алуы мүмкін салыстырмалы коммерциялық кредит үшін төлейтін соманың арасында айырма жоқ болса, пайданы беру ретінде қаралмайды. Бұлай болмаған жағдайда, осы сомалардың арасындағы айырма пайда болып саналады;

      3) субсидиялаушы органның кредитті кепілдендіруі, егер кепілдікті алушы ұйым субсидиялаушы орган кепілдендірген кредит үшін төлейтін сома мен осы ұйым коммерциялық кредит үшін мемлекеттік кепілдіксіз төлеуі мүмкін соманың арасында айырма жоқ болса, пайданы беру ретінде қаралмайды. Бұлай болмаған жағдайда, комиссиялық айырмада осы сомалардың арасындағы түзетуі бар айырма пайда болып саналады;

      4) субсидиялаушы органның тауарларды немесе көрсетілетін қызметтерді жеткізуі не тауарларды сатып алуы, егер тек тауарлар немесе көрсетілген қызметтер барабар сыйақыдан төмен бағаға жеткізілмесе не сатып алу барабар сыйақыдан асырып жүзеге асырылмаса, пайда беру ретінде қаралмайды. Сыйақының баламалылығы осындай тауарлар мен қызметтерді экспорттаушы үшінші елдің нарығында сатып алудың және сатудың бағаны, сапаны, қолжетімділікті, өтімділікті, тасымалдауды және тауарды сатып алудың немесе сатудың басқа да шарттарын қоса алғанда, сол кездегі нарықтық жағдайларға сүйене отырып айқындалады.

      Ескерту. 130-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.02.2021 № 6-VII Заңымен.

3. Субсидияланатын импорт салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына залалды анықтау

      131. Осы бөлімнің мақсаттары үшін мүше мемлекеттердің экономика саласына залал деп мүше мемлекеттердің экономика саласына материалдық залал, оны келтіру қаупі немесе мүше мемлекеттердің экономика саласын құрудың айтарлықтай бәсеңдеуі түсіндіріледі.

      132. Субсидияланатын импорт салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына залал субсидияланатын импорттың көлемін және субсидияланатын импорттың мүше мемлекеттер нарығындағы ұқсас тауар бағасына әсерін, сондай-ақ субсидияланатын импорттың мүше мемлекеттердегі ұқсас тауар өндірушілерге осыған негізделген әсерін талдау нәтижелерінің негізінде анықталады.

      Ескерту. 132-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      133. Субсидияланатын импорт салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына келтірілген залалды айқындау мақсатында мәліметтер талданатын тергеп-тексеру кезеңін тергеп-тексерулер жүргізетін орган белгілейді.

      134. Субсидияланатын импорттың көлемін талдау кезінде тергеп-тексерулер жүргізетін орган тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауардың субсидияланатын импортының айтарлықтай ұлғаюы болғанын не болмағанын айқындайды (абсолютті көрсеткіштерде не өндіріске немесе мүше мемлекеттерде ұқсас тауарды өндіруге немесе тұтынуға қатысты).

      135. Егер бір мезгілде жүргізілетін тергеп-тексерулердің нысанасы қандай да бір тауарды көп дегенде бір экспорттаушы үшінші елден Одақтың кедендік аумағына субсидияланатын импорт болып табылса, тергеп-тексерулер жүргізетін орган, егер:

      1) осы тауарға әрбір экспорттаушы үшінші елдегі субсидияның мөлшері оның құнының 1 пайызынан астамын құрайтыны, ал әрбір экспорттаушы үшінші елден субсидияланатын импорт көлемі осы Хаттаманың 228-тармағына сәйкес елеусіз болып табылмайтыны;

      2) субсидияланатын импорттың нысанасы болып табылатын тауар импортының жиынтық әсер етуін бағалау импорттық тауарлар арасындағы бәсекелестік шарттары мен импорттық тауар және мүше мемлекеттерде шығарылған ұқсас тауар арасындағы бәсекелестік шарттарын есепке алғанда мүмкін болып табылатыны анықталса, осындай импорттың жиынтықты әсерін бағалай алады.

      136. Мүше мемлекеттер нарығындағы ұқсас тауар бағасына субсидияланатын импорттың әсерін талдау кезінде тергеп-тексерулер жүргізетін орган:

      1) субсидияланатын импорттың нысанасы болып табылатын тауар бағасы мүше мемлекеттер нарығындағы ұқсас тауардың бағасынан айтарлықтай төмен болғандығын;

      2) субсидияланатын импорт мүше мемлекеттер нарығында ұқсас тауар бағасының айтарлықтай төмендеуіне алып келгенін;

      3) субсидияланатын импорт мұндай импорт болмаған жағдайда орын алатын мүше мемлекеттер нарығында ұқсас тауардың бағасының айтарлықтай өсуіне кедергі келтіргенін анықтайды.

      137. Субсидияланатын импорттың мүше мемлекеттердің экономика саласына әсерін талдау:

      тауарды өндірудің, сатудың, мүше мемлекеттер нарығындағы тауар үлесінің, пайданың, өнімділіктің, инвестициялардан немесе өндірістік қуаттарды пайдаланудан түсетін кірістің орын алған немесе болашақтағы ықтимал қысқаруын;

      мүше мемлекеттер нарығындағы тауар бағасына әсер ететін факторларды;

      ақша ағындарының қозғалысына, тауар қорларына, жұмыспен қамтылу деңгейіне, жалақыға, тауар өндірісінің өсу қарқынына, капиталды тарту және (немесе) инвестицияларды жүзеге асыру мүмкіндігіне орын алған немесе болашақтағы ықтимал теріс әсер етуін қоса алғанда, мүше мемлекеттердің экономика саласының жай-күйіне қатысы бар барлық экономикалық факторлар мен көрсеткіштерді бағалау болып табылады.

      Көрсетілген факторлар мен көрсеткіштердің тізбесі түпкілікті болып табылмайды. Бұл ретте субсидияланатын импорт салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына залалды анықтау үшін бірде-бір фактор да, бірнеше фактор да шешуші мәнге ие бола алмайды.

      Өтемақы шарасының қолданылу мерзімінің аяқталуына байланысты қайта тергеп-тексеру мақсаттары үшін, оның ішінде бұрын орын алған субсидияланатын импорттың әсерінен кейін мүше мемлекеттердің экономика саласының экономикалық жағдайын қалпына келтіру дәрежесі де талданады.

      Ескерту. 137-тармақ жаңа редакцияда – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      138. Субсидияланатын импорттың мүше мемлекеттердің экономика саласына әсері, егер қолда бар деректер өндірістік процесс, тауарды оның өндірушілерінің сатуы мен пайдасы сияқты критерийлердің негізінде ұқсас тауарларды өндіруді бөліп алуға мүмкіндік берсе, мүше мемлекеттерде ұқсас тауарды шығаруға қатысты бағаланады.

      Егер қолда бар деректер ұқсас тауарды өндіруді бөліп алуға мүмкіндік бермесе, субсидияланатын импорттың мүше мемлекеттердің экономика саласына ықпал етуі өзіне ұқсас тауар мен олар туралы қажетті деректерді қамтитын тауарлардың неғұрлым шағын тобын немесе номенклатурасын шығаруға қатысты бағаланады.

      139. Субсидияланатын импорт салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына материалдық залал келтіру қатері анықталған кезде тергеп-тексеру жүргізетін орган қолда бар барлық факторларды, оның ішінде мынадай факторларды:

      субсидияның немесе субсидиялардың сипатын, мөлшерін және олардың саудаға ықтимал әсерін;

      субсидияланатын импорттың айтарлықтай ұлғаюының нақты мүмкіндігін растайтын мұндай импорттың айтарлықтай өсу қарқынын;

      субсидияланатын импорттың нысанасы болып табылатын тауарды экспорттаушыда жеткілікті экспорттық мүмкіндіктердің болуын немесе басқа экспорттық нарықтардың осы тауардың кез келген қосымша экспортын қабылдау қабілетін ескере отырып, осы тауардың субсидияланатын импортын елеулі түрде ұлғайтудың нақты мүмкіндігін растайтын олардың елеулі ұлғаюының айқын бұлтартпастығын;

      егер субсидияланатын импорттың нысанасы болып табылатын тауар бағасының деңгейі мүше мемлекеттердің нарығында ұқсас тауар бағасының айтарлықтай төмендеуіне немесе тежелуіне және субсидияланатын импорттың нысанасы болып табылатын тауарға сұраныстың одан әрі өсуіне алып келуі мүмкін болса, мұндай баға деңгейін;

      субсидияланатын импорттың нысанасы болып табылатын тауар қорларын ескереді.

      Бұл ретте осы факторлардың ешқайсысы субсидияланатын импорт салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына материалдық залал келтіру қатерін анықтау үшін шешуші мәнге ие бола алмайды.

      Ескерту. 139-тармақ жаңа редакцияда – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      140. Мүше мемлекеттердің экономика саласына материалдық залал келтіру қаупінің бар екені туралы шешім, егер осы Хаттаманың 139-тармағында көрсетілген факторларды талдау нәтижелері бойынша тергеп-тексеру барысында тергеп-тексерулер жүргізетін орган субсидияланатын импортты жалғастырудың бұлтартпастығы және мұндай импорттың өтемақы шараларын қолданбаған жағдайда, мүше мемлекеттердің экономика саласына материалдық залал келтіретіні туралы қорытындыға келген жағдайда қабылданады.

      141. Субсидияланатын импорт пен мүше мемлекеттердің экономика саласына залал арасындағы себеп-салдарлық байланыстың болуы туралы қорытынды іске қатысы бар және тергеп-тексерулер жүргізетін органның иелігіндегі барлық дәлелдемелер мен мәліметтерді талдауға негізделуге тиіс.

      142. Тергеп-тексерулер жүргізетін орган субсидияланатын импорттан басқа оның салдарынан дәл сол кезеңде мүше мемлекеттердің экономика саласына залал келтірілетін басқа да белгілі факторларды талдайды.

      Осы факторлардың салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына келтірілген залал Одақтың кедендік аумағына субсидияланатын импорт салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына келтірілген залалға жатқызылмауға тиіс.

4. Алдын ала өтемақы бажын енгізу

      143. Егер тергеп-тексеру аяқталғанға дейін тергеп-тексерулер жүргізетін орган алған ақпарат субсидияланатын импорттың болуы және осы импортқа негізделген мүше мемлекеттердің экономика саласына залал туралы куәландырса, Комиссия осы Хаттаманың 7-тармағында көрсетілген баяндаманың негізінде тергеп-тексеру жүргізілген кезеңде субсидияланатын импорт келтірген мүше мемлекеттердің экономика саласына залалды болғызбау мақсатында 4 айға дейінгі мерзімде алдын ала өтемақы бажын енгізу арқылы өтемақы шарасын қолдану туралы шешім қабылдайды.

      144. Алдын ала өтемақы бажы тергеп-тексеру басталған күннен бастап күнтізбелік 60 күннен бұрын енгізілмеуге тиіс.

      145. Алдын ала өтемақы бажы субсидияланатын және экспортталатын тауардың бірлігіне экспорттаушы үшінші елдің өзіндік ерекшелікті субсидиясының алдын ала есептелген шамасына тең мөлшерде енгізіледі.

      146. Егер тергеп-тексеру нәтижелері бойынша тергеп-тексерулер жүргізетін орган өтемақы шарасын енгізу үшін негіздер жоқ екенін анықтаса не осы Хаттаманың 272-тармағына сәйкес өтемақы шарасын қолданбау туралы шешім қабылдаса, алдын ала өтемақы бажының сомалары осы Хаттамаға қосымшада көзделген тәртіппен қайтарылуға жатады.

      Тергеп-тексерулер жүргізетін орган мүше мемлекеттердің кеден органдарын өтемақы шарасын енгізу үшін негіздер жоқ екені не Комиссияның өтемақы шарасын қолданбау туралы шешім қабылдағаны туралы уақтылы хабардар етеді.

      147. Егер тергеп-тексеру нәтижелері бойынша мүше мемлекеттердің экономика саласына материалдық залал келтіру немесе мүше мемлекеттердің экономика саласын құрудың айтарлықтай бәсеңдеуі қаупінің болуы негізінде өтемақы шарасын қолдану туралы шешім қабылданса, алдын ала өтемақы бажының сомалары осы Хаттамаға қосымшада көзделген тәртіппен қайтарылуға жатады.

      148. Егер тергеп-тексеру нәтижелері бойынша мүше мемлекеттердің экономика саласына материалдық залалдың немесе оны келтіру қаупінің болуы негізінде (алдын ала өтемақы бажын енгізбеу мүше мемлекеттердің экономика саласына материалдық залалдың болуын айқындауға алып келуі жағдайында) өтемақы шарасын қолдану туралы шешім қабылданса, алдын ала өтемақы бажының сомалары өтемақы бажын қолдану туралы шешім күшіне енген күннен бастап осы Хаттаманың 149 және 150-тармақтарының ережелерін есепке ала отырып, осы Хаттамаға қосымшада көзделген тәртіппен есепке жатқызуға және бөлуге жатады.

      149. Егер тергеп-тексеру нәтижелері бойынша алдын ала өтемақы бажының мөлшерлемесіне қарағанда өтемақы бажының барынша төмен мөлшерлемесін енгізу орынды деп танылса, өтемақы бажының белгіленген мөлшерлемесі бойынша есептелген өтемақы бажының сомасына сәйкес келетін алдын ала өтемақы бажының сомалары осы Хаттамаға қосымшада көзделген тәртіппен есепке жатқызуға және бөлуге жатады.

      Өтемақы бажының белгіленген мөлшерлемесі бойынша есептелген өтемақы бажы сомасынан асатын алдын ала өтемақы бажының сомалары осы Хаттамаға қосымшада көзделген тәртіппен қайтарылуға жатады.

      150. Егер тергеп-тексеру нәтижелері бойынша алдын ала өтемақы бажы мөлшерлемесіне қарағанда өтемақы бажының барынша жоғары мөлшерлемесін енгізу орынды деп танылса, өтемақы бажы мен алдын ала өтемақы бажы сомалары арасындағы айырма алынбайды.

      151. Алдын ала өтемақы бажы тергеп-тексеру бір уақытта жалғастырылған жағдайда қолданылады.

      152. Алдын ала өтемақы бажы осы Хаттаманың 164 - 168-тармақтарына сәйкес қолданылады.

      153. Алдын ала өтемақы бажын енгізу туралы шешім, әдетте, тергеп-тексеру басталған күннен бастап 7 айдан кешіктірмей қабылданады.

5. Субсидиялаушы үшінші елдің немесе тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауарды экспорттаушының ерікті міндеттемелерді қабылдауы

      154. Комиссия тергеп-тексерулер жүргізетін органның мынадай ерікті міндеттемелердің бірін алғанын мақұлдағаны туралы шешім қабылдаған кезде (жазбаша нысанда) тергеп-тексеру өтемақы бажын енгізбей-ақ тоқтатыла тұруы немесе тоқтатылуы мүмкін:

      экспорттаушы үшінші ел субсидиялауды жоюға немесе қысқартуға немесе субсидиялау салдарын жою мақсатында тиісті шаралар қабылдауға келіседі;

      тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауарды экспорттаушы мұндай тауарға өзі белгілеген бағаны қайта қарауға келіседі (мүше мемлекеттердегі тұлғалар экспорттаушымен байланысты болғанда, осы тұлғалардың экспорттаушының бағаларды қайта қарауы туралы міндеттемелерін қолдауын қамтамасыз етеді), осылайша экспорттаушы қабылдаған міндеттемелерді талдау нәтижесінде тергеп-тексерулер жүргізетін орган осындай ерікті міндеттемелерді қабылдау мүше мемлекеттердің экономика саласына залалды жояды деген қорытындыға келеді.

      Тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауар бағасын арттыру, мұндай ерікті міндеттемелерге сәйкес экспорттаушы үшінші елдің субсидияланатын және экспортталатын тауар бірлігіне қатысты есептелген өзіндік ерекшелікті субсидия мөлшерінен аспауға тиіс.

      Тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауар бағасын арттыру, егер мұндай арттыру мүше мемлекеттердің экономика саласына залалды жою үшін жеткілікті болып табылса, экспорттаушы үшінші елдің субсидияланатын және экспортталатын тауар бірлігіне есептелген өзіндік ерекшелікті субсидия мөлшеріне қарағанда аз болуы мүмкін.

      155. Комиссия ерікті міндеттемелерді мақұлдау туралы шешімді тергеп-тексерулер жүргізетін орган субсидияланатын импорт пен осыған байланысты мүше мемлекеттердің экономика саласына залалдың болуы туралы алдын ала қорытындыға келмегенге дейін қабылдамайды.

      Комиссия тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауарды экспорттаушының ерікті міндеттемелерін мақұлдау туралы шешімді экспорттаушы үшінші елдің уәкілетті органының осы Хаттаманың 154-тармағының үшінші абзацында көрсетілген міндеттемелерді экспорттаушылардың қабылдауына келісімі алынғанға дейін қабылдамайды.

      156. Егер тергеп-тексерулер жүргізетін орган тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауарды нақты немесе әлеуетті экспорттаушылар санының көп болуына байланысты немесе өзге де себептер бойынша оларды мақұлдаудың қолайсыздығы туралы қорытындыға келсе, Комиссия ерікті міндеттемелерді мақұлдау туралы шешімді қабылдамайды.

      Тергеп-тексерулер жүргізетін орган мүмкіндігінше экспорттаушыларға олардың ерікті міндеттемелерін мақұлдау қолайсыз деп танылған себептерді хабарлайды және оларға осыған байланысты түсініктемелер беруге мүмкіндік береді.

      157. Тергеп-тексерулер жүргізетін орган экспорттаушының әрқайсысына және ерікті міндеттемелерді қабылдаған экспорттаушы үшінші елдің уәкілетті органына оны мүдделі тұлғаларға беруге мүмкіндік алу үшін олардың құпия емес болжамын ұсыну туралы сұрау жібереді.

      158. Тергеп-тексерулер жүргізетін орган экспорттаушы үшінші елге немесе тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауар экспорттаушысына ерікті міндеттемелерді қабылдауды ұсына алады, бірақ оларды қабылдауды талап ете алмайды.

      159. Комиссия ерікті міндеттемелерді мақұлдау туралы шешім қабылдаған жағдайда, өтемақылық тергеп-тексеру экспорттаушы үшінші елдің өтініші бойынша немесе тергеп-тексерулер жүргізетін органның шешімі бойынша жалғастырылуы мүмкін.

      Егер тергеп-тексеру нәтижелері бойынша тергеп-тексерулер жүргізетін орган субсидияланатын импорттың немесе оған негізделген мүше мемлекеттердің экономика саласына бұдан келген залалдың жоқ екені туралы қорытындыға келген жағдайда, экспорттаушы үшінші ел немесе ерікті міндеттемелерді қабылдаған экспорттаушылар, аталған қорытынды айтарлықтай дәрежеде мұндай мән-жайлардың болуының нәтижесі болып табылатын жағдайды қоспағанда, мұндай міндеттемелерден автоматты түрде босатылады. Егер жасалған қорытынды айтарлықтай дәрежеде ерікті міндеттемелердің болуының нәтижесі болып табылатын жағдайда, Комиссия мұндай мән-жайлар қажетті уақыт кезеңі ішінде күшінде қалуға тиіс деген шешімді қабылдауы мүмкін.

      160. Егер тергеп-тексерулер жүргізетін орган тергеп-тексеру нәтижелері бойынша субсидияланатын импорттың немесе оған негізделген мүше мемлекеттердің экономика саласына бұдан келген залалдың бар екені туралы қорытындыға келген жағдайда, қабылданған ерікті міндеттемелер солардың шарттарына және осы Хаттаманың ережелеріне сәйкес қолданысын жалғастырады.

      161. Тергеп-тексерулер жүргізетін орган ерікті міндеттемелерін Комиссия мақұлдаған экспорттаушы үшінші елден немесе экспорттаушыдан олардың орындалуына қатысты мәліметтерді, сондай-ақ осы мәліметтерді тексеруге келісімін сұратуға құқылы.

      Тергеп-тексерулер жүргізетін орган белгілеген мерзімде сұратылған мәліметтерді ұсынбау, сондай-ақ осы мәліметтерді тергеп-тексеруге келісім бермеу экспорттаушы үшінші елдің немесе экспорттаушының қабылданған ерікті міндеттемелерді бұзуы болып саналады.

      162. Экспорттаушы үшінші ел немесе экспорттаушы ерікті міндеттемелерді бұзған не мұндай міндеттемелерді кері қайтарып алған жағдайда, Комиссия алдын ала өтемақы бажын (егер тергеп-тексеру әлі аяқталмаса) немесе өтемақы бажын (егер тергеп-тексерудің түпкілікті нәтижелері оны енгізу үшін негіздердің бар екенін куәландырса) енгізу арқылы өтемақы шарасын қолдану туралы шешім қабылдауы мүмкін.

      Экспорттаушы үшінші елге немесе экспорттаушыға, олар қабылдаған ерікті міндеттемелерді бұзған жағдайда, осы бұзушылыққа байланысты өз түсініктемелерін беру мүмкіндігі беріледі.

      163. Комиссияның ерікті міндеттемелерді мақұлдау туралы шешімінде алдын ала өтемақы бажының немесе өтемақы бажының мөлшерлемесі белгіленуге тиіс, олар осы Хаттаманың 162-тармағына сәйкес енгізілуі мүмкін.

      Комиссияның ерікті міндеттемелерді мақұлдау туралы шешімінде экспорттаушы туралы, ал қажет болған кезде өндіруші туралы мәліметтерді растау мақсаттары үшін қажетті құжат және осындай құжатты толтыруға қойылатын талаптар айқындалуы мүмкін.

      Ескерту. 163-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

6. Өтемақы бажын енгізу және қолдану

      164. Комиссия өтемақы бажын енгізу туралы шешімді, егер экспорттаушы үшінші ел өзіндік ерекшелікті субсидияны кері қайтарып алса, қабылдамайды.

      165. Өтемақы бажын енгізу туралы шешім өзіндік ерекшелікті субсидияны беретін экспорттаушы үшінші елге консультациялар жүргізу ұсынылған, алайда бұл ел олардан бас тартқан немесе оларды жүргізу барысында өзара қолайлы шешімге қол жеткізілмеген соң қабылданады.

      166. Өтемақы бажы барлық экспорттаушылар жеткізетін тауарға (ерікті міндеттемелерін Комиссия мақұлдаған экспорттаушылар жеткізетін тауарды қоспағанда) қатысты қолданылады және мүше мемлекеттердің экономика саласына залал келтіретін субсидияланатын импорттың нысанасы болып табылады.

      Жекелеген экспорттаушылар жеткізетін тауарларға қатысты Комиссия өтемақы бажы мөлшерлемесінің дербес мөлшерін белгілеуі мүмкін.

      Өтемақы бажының мұндай мөлшерлемесінің жеке мөлшері белгіленген кезде Комиссия өтемақы бажы мөлшерлемесінің жеке мөлшері белгіленген экспорттаушы туралы, ал қажет болған кезде өндіруші туралы мәліметтерді растау мақсаттары үшін қажетті құжатты және осындай құжатты толтыруға қойылатын талаптарды айқындауға құқылы.

      Ескерту. 166-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      167. Өтемақы бажының мөлшерлемесі субсидияланатын және экспортталатын тауар бірлігіне есептелген экспорттаушы үшінші елдің өзіндік ерекшелікті субсидиясының мөлшерінен аспауға тиіс.

      Егер субсидиялар түрлі субсидиялау бағдарламаларына сәйкес берілетін жағдайда, олардың жиынтық мөлшері ескеріледі.

      Өтемақы бажының мөлшерлемесі, егер мұндай мөлшерлеме мүше мемлекеттердің экономика саласына келтіретін залалды жою үшін жеткілікті болып табылса, экспорттаушы үшінші елдің өзіндік ерекшелікті субсидиясының мөлшерінен кем болуы мүмкін.

      168. Өтемақы бажының мөлшерлемесін айқындаған кезде мүше мемлекеттердің өтемақы бажын енгізу олардың экономикалық мүдделеріне әсер етуі мүмкін тұтынушыларының тергеп-тексерулер жүргізетін органға жазбаша түрде келіп түскен пікірлері ескеріледі.

      169. Өтемақы бажы, егер тергеп-тексерулер жүргізетін орган тергеп-тексеру нәтижелері бойынша осы тауарға қатысты бір уақытта төмендегілерді анықтаған болса, алдын ала өтемақы бажы енгізілген күнге дейін күнтізбелік 90 күн бұрын, орналастыру шарты өтемақы бажын төлеу болып табылатын кедендік рәсімдерге орналастырылған тауарларға қатысты қолданылуы мүмкін:

      1) салыстырмалы қысқа уақыт ішінде едәуір өскен, оған қатысты өзіндік ерекшелікті субсидиялар төленетін немесе берілетін тауар импортымен келтірілген, кейіннен жойылуы қиын болатын залал;

      2) осы тармақтың 1) тармақшасында көрсетілген импортталатын тауарға қатысты залалдың қайталануын болғызбау мақсатында өтемақы бажын қолдану қажет.

      170. Тергеп-тексерулер жүргізетін орган тергеп-тексеру басталған күннен кейін Одақтың Интернет желісіндегі ресми сайтында осы Хаттаманың 169-тармағына сәйкес тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауарға қатысты өтемақы бажын қолдану мүмкіндігі туралы ескертуі бар хабарлама жариялайды.

      Мұндай хабарламаны жариялау туралы шешімді тергеп-тексерулер жүргізетін орган мүше мемлекеттер экономика саласының осы Хаттаманың 169-тармағында көрсетілген талаптар орындалуының жеткілікті дәлелдемелерін қамтитын сұрау салуы бойынша немесе тергеп-тексерулер жүргізетін органның иелігінде осындай дәлелдемелер болған кезде өз бастамасы бойынша қабылдайды.

      Өтемақы бажы осы тармақта көрсетілген хабарлама ресми жарияланған күнге дейін орналастыру шарты өтемақы бажын төлеу болып табылатын, кедендік рәсімдерге байланысты орналастырылған тауарларға қатысты қолданылмайды.

      Ескерту. 170-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.02.2021 № 6-VII Заңымен.

      171. Мүше мемлекеттердің заңнамасында осы Хаттаманың 169-тармағына сәйкес мүдделі тұлғаларға өтемақы бажының қолданылу мүмкіндігі туралы хабарлаудың қосымша тәсілдері белгіленуі мүмкін.

      7. Өтемақы шарасының қолданылу мерзімі және оны қайта қарау

      172. Өтемақы шарасы Комиссияның шешімі бойынша субсидияланатын импорт салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына келтіретін залалды жою үшін қажетті мөлшер мен мерзім ішінде қолданылады.

      173. Өтемақы шарасының қолданылу мерзімі мұндай шараны қолданған күннен бастап немесе өзгерген жағдайларға байланысты және бір мезгілде субсидияланатын импорттың талдауына және оған байланысты мүше мемлекеттердің экономика саласына келтіретін залалға қатысты болған немесе өтемақы шарасының қолданыста болу мерзімінің аяқталуына байланысты жүргізілген қайталап тергеп-тексеру аяқталған күннен бастап 5 жылдан аспауға тиіс.

      174. Өтемақы шарасының қолданылу мерзімінің аяқталуына байланысты қайталап тергеп-тексеру осы Хаттаманың 186 - 198-тармақтарына сәйкес берілген (жазбаша нысандағы) өтініш негізінде не тергеп-тексеру жүргізіп жатқан органның жеке бастамасы бойынша жүргізіледі.

      Өтемақы шарасының қолданылу мерзімінің аяқталуына байланысты қайталап тергеп-тексеру өтініште өтемақы шарасының қолданылуы тоқтатылған жағдайда субсидияланатын импорттың қайта басталу не жалғасу және мүше мемлекеттердің экономика саласына залал келтіру мүмкіндігі туралы мәліметтер болғанда жүргізіледі.

      Өтемақы шарасының қолданылу мерзімінің аяқталуына байланысты қайталап тергеп-тексеру жүргізу туралы өтініш өтемақы шарасының қолданылу мерзімі аяқталғанға дейін 6 айдан кешіктірмей беріледі.

      Қайталап тергеп-тексеру өтемақы шарасының қолданылу мерзімі аяқталғанға дейін басталуы және ол басталған күннен бастап 12 ай ішінде аяқталуға тиіс.

      Осы тармаққа сәйкес жүргізілетін қайталап тергеп-тексеру аяқталғанға дейін өтемақы шарасының қолданылуы Комиссия шешімі бойынша ұзартылады. Тиісті өтемақы шарасының қолданылуы ұзартылатын мерзім ішінде алдын ала өтемақы бажын алып қою үшін белгіленген тәртіппен өтемақы бажының мөлшерлемелері бойынша өтемақы шарасының қолданылуына байланысты белгіленген өтемақы баждары төленеді, бұл шараның қолданылу мерзімі қайталап тергеп-тексерудің жүргізілуіне байланысты ұзартылады.

      Егер өтемақы шарасының қолданылу мерзімінің аяқталуына байланысты қайталап тергеп-тексеру нәтижелері бойынша тергеп-тексерулер жүргізетін орган өтемақы шарасын қолдану үшін негіздемелер жоқ деп белгілеген немесе осы Хаттаманың 272-тармағына сәйкес өтемақы шарасын қолданбау туралы шешім қабылдаған жағдайда, өтемақы шарасын қолдану ұзартылған мерзім ішінде алдын ала өтемақы баждарын алу үшін белгіленген тәртіппен алынатын өтемақы бажының сомалары осы Хаттамаға қосымшада көзделген тәртіппен қайтарылуға жатады.

      Тергеп-тексерулер жүргізетін орган мүше мемлекеттердің кеден органдарын өтемақы шарасын қолдану не Комиссия өтемақы шарасын қолданбау туралы шешім қабылдау үшін негіздер жоқ екені туралы уақтылы хабардар етеді.

      Егер өтемақы шарасының қолданылу мерзімінің аяқталуына байланысты қайталап тергеп-тексеру нәтижелері бойынша тергеп-тексерулер жүргізетін орган субсидияланатын импорт пен мүше мемлекеттердің экономика саласына келтірілген залалдың қайта басталу немесе жалғасу мүмкіндігін анықтаған жағдайда Комиссия өтемақы шарасының қолданысын ұзартады. Комиссияның өтемақы шарасын ұзарту туралы шешімі күшіне енген күннен бастап алдын ала өтемақы баждарын алу үшін белгіленген тәртіппен өтемақы шарасын қолдануға ұзартылған мерзім ішінде өтемақы баждарының сомалары осы Хаттамаға қосымшада көзделген тәртіппен есептеуге және бөлуге жатады.

      175. Егер өтемақы шарасы енгізілгеннен кейін кемінде 1 жыл өткен жағдайда мүдделі тұлғаның өтініші бойынша немесе тергеп-тексерулер жүргізетін органның бастамасы бойынша өтемақы шарасын қолданудың орындылығын анықтау және (немесе) өзгерген жағдайларға байланысты оны қайта қарау (оның ішінде өтемақы бажы мөлшерлемесінің дербес мөлшерін қайта қарау) мақсатында қайталап тергеп-тексеру жүргізілуі мүмкін.

      Өзгерген жағдайларға байланысты қайталап тергеп-тексеру жүргізу туралы өтінішті беру мақсатына қарай мұндай өтініште мыналар:

      өтемақы шарасын қолдануды жалғастырудың субсидияланатын импортқа қарсы іс-қимылы және субсидияланатын импорт салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына келтірілген залалды жою үшін талап етілмейтіндігінің;

      өтемақы шарасының қазіргі мөлшерінің субсидияланатын импортқа қарсы іс-қимылы және субсидияланатын импорт салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына келтірілген залалды жою үшін жеткілікті мөлшерден асып түсетіндігінің;

      қазіргі өтемақы шарасының субсидияланатын импортқа қарсы іс-қимылы және субсидияланатын импорт салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына келтірілген залалды жою үшін жеткіліксіздігінің дәлелдемелері болуға тиіс.

      Өзгерген жағдайларға байланысты қайталап тергеп-тексеру ол басталған күннен бастап 12 ай ішінде аяқталуға тиіс.

      176. Осы Хаттаманың VI бөлімінің дәлелдемелерді ұсынуға және тергеп-тексеруді жүргізуге қатысты ережелері осы Хаттаманың 172 - 178-тармақтарында көзделген қайталап тергеп-тексеруге қатысты тиісті айырмашылықтарды есепке ала отырып қолданылады.

      177. Осы Хаттаманың 172 - 178-тармақтарының ережелері осы Хаттаманың 154 - 163-тармақтарына сәйкес экспорттаушы үшінші ел немесе экспорттаушы қабылдаған міндеттемелерге қатысты тиісті айырмашылықтарды есепке ала отырып қолданылады.

      178. Қайталап тергеп-тексеру оған қатысты өтемақы шарасы қолданылып отырған, бірақ ынтымақтасудан бас тартудан басқа, өзге себептер бойынша тергеп-тексеру жүргізілмеген экспорттаушы үшін өтемақы бажының дербес мөлшерлемесінің мөлшерін белгілеу мақсатында жүргізілуі мүмкін. Мұндай қайталап тергеп-тексеруді аталған экспорттаушының өтініші бойынша тергеп-тексерулер жүргізетін орган бастауы мүмкін.

8. Өтемақы шарасын айналып өтуді анықтау

      179. Осы бөлімнің мақсаттары үшін өтемақы шарасын айналып өту деп өтемақы бажын төлеуден немесе қабылданған ерікті міндеттемелерді орындаудан жалтару үшін тауарды жеткізу тәсілін өзгерту түсініледі.

      180. Өтемақы шарасын айналып өтуді анықтау мақсатында қайталап тергеп-тексеру мүдделі тұлғаның өтініші бойынша немесе тергеп-тексерулер жүргізетін органның жеке бастамасы бойынша басталуы мүмкін.

      181. Осы Хаттаманың 180-тармағында көрсетілген өтініште:

      1) өтемақы шарасын айналып өтудің;

      2) өтемақы шарасының (оны айналып өтудің салдарынан) өндіріс көлеміне және (немесе) мүше мемлекеттер нарығындағы ұқсас тауардың сатылуына және (немесе) бағаларына әсерін бейтараптандырудың;

      3) тауар (осындай тауардың құрамдас бөліктерінің және (немесе) туындыларының) өндірушісінде және (немесе) экспорттаушысында өзіндік ерекшелікті субсидияны беру пайдасы сақталатындығының дәлелдемелері болуға тиіс.

      182. Осы Хаттаманың 179 - 185-тармақтарына сәйкес жүргізілетін қайталап тергеп-тексеру кезеңіне Комиссия алдын ала өтемақы бажын алу үшін белгіленген тәртіппен алынатын субсидияланатын импорттың нысанасы болған, экспорттайтын үшінші елден Одақтың кедендік аумағына импортталатын тауардың құрамдас бөліктеріне және (немесе) туындыларына арналған, сондай-ақ өзге экспорттайтын үшінші елден кедендік аумағына импортталатын тауардың құрамдас бөліктеріне және (немесе) туындыларына арналған өтемақы бажын енгізуі мүмкін.

      183. Егер осы Хаттаманың 179 - 185-тармақтарына сәйкес тергеп-тексерулер жүргізетін орган жүргізген қайталап тергеп-тексеру нәтижелері бойынша өтемақы шарасын айналып өту анықталмаған жағдайда, осы Хаттаманың 182-тармағына сәйкес алдын ала өтемақы баждарын алу үшін белгіленген тәртіппен төленген өтемақы бажының сомалары осы Хаттамаға қосымшада көзделген тәртіппен қайтарылуға жатады.

      Тергеп-тексерулер жүргізетін орган мүше мемлекеттердің кеден органдарын өтемақы шарасын айналып өту анықталмағаны туралы уақтылы хабардар етеді.

      184. Осы Хаттаманың 179 - 185-тармақтарына сәйкес жүргізілген қайталап тергеп-тексеру нәтижелері бойынша өтемақы шарасын айналып өту анықталған жағдайда, өтемақы шарасы субсидияланатын импорттың нысанасы болған, экспорттайтын үшінші елден Одақтың кедендік аумағына импортталатын тауардың құрамдас бөліктеріне және (немесе) туындыларына, сондай-ақ субсидияланатын импорттың нысанасы болған, өзге экспорттайтын үшінші елден Одақтың кедендік аумағына импортталатын тауарға және (немесе) оның құрамдас бөліктеріне және (немесе) туындыларына қолданылуы мүмкін. Комиссияның осы тармақта аталған өтемақы шарасын енгізу туралы актісі күшіне енген кезден бастап алдын ала өтемақы баждарын алу үшін белгіленген тәртіппен төленген өтемақы шараларының сомалары осы Хаттамаға қосымшада көзделген тәртіппен есептеуге және бөлуге жатады.

      185. Өтемақы шарасын айналып өтуді анықтау мақсатындағы қайталап тергеп-тексеру ол басталған күннен бастап 9 ай ішінде аяқталуға тиіс.

VI. Тергеп-тексерулер жүргізу
1. Тергеп-тексерулер жүргізу үшін негіздер

      186. Үдемелі импорттың болуын және содан туындаған мүше мемлекеттердің экономика саласына келтірілген елеулі залалды немесе осындай залалды келтіру қаупін анықтау мақсатындағы, сондай-ақ демпингтік немесе субсидияланатын импортты және солардан туындаған мүше мемлекеттердің экономика саласына келтірілген материалдық залалды, осындай залалды келтіру қаупін немесе мүше мемлекеттердің экономика саласын құрудың айтарлықтай бәсеңдеуін анықтау мақсатындағы тергеп-тексеруді жазбаша нысандағы өтініш негізінде не өз бастамасы бойынша тергеп-тексерулер жүргізетін орган жүргізеді.

      187. Осы Хаттаманың 186-тармағында көрсетілген өтінішті:

      1) мүше мемлекеттерде ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауарды (арнайы қорғау шарасын қолдану туралы өтінішті берген кезде) не ұқсас тауарды (демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын қолдану туралы өтінішті берген кезде) өндіруші (өндірушілер) немесе оның уәкілетті өкілі (олардың уәкілетті өкілдері);

      2) қатысушылары қатарына мүше мемлекеттердегі ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауарды (арнайы қорғау шарасын қолдану туралы өтінішті берген кезде) не ұқсас тауарды (демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын қолдану туралы өтінішті берген кезде) өндірушілер кіретін өндірушілер бірлестігі (қауымдастығы, одағы) немесе бірлестіктері (қауымдастықтары, одақтары) не осындай бірлестіктің (қауымдастықтың, одақтың) уәкілетті өкілі не осындай бірлестіктердің (қауымдастықтардың, одақтардың) уәкілетті өкілдері береді.

      Ескерту. 187-тармақ жаңа редакцияда – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      188. Осы Хаттаманың 187-тармағында көрсетілген өндірушілер мен бірлестіктердің уәкілетті өкілдерінің түпнұсқалары өтінішпен бірге тергеп-тексерулер жүргізетін органға ұсынылатын құжаттармен расталған тиісті түрде ресімделген өкілеттіктері болуға тиіс.

      189. Осы Хаттаманың 186-тармағында көрсетілген өтінішке мүше мемлекеттерде ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауарды не ұқсас тауарды өндірушілер өтінішті қолдайтын дәлелдемелер қоса беріледі. Мыналар:

      1) өтініш берушімен бірге ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауарды өндіру көлемінің айтарлықтай бөлігін, бірақ мүше мемлекеттерде ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауардың жалпы көлемінің кемінде 25 пайызын өндіретін басқа өндірушілердің өтінішке қосылу туралы құжаттары (арнайы қорғау шарасын қолдану туралы өтінішті берген кезде);

      2) өтінішті қолдайтынын білдірген, мүше мемлекеттерде ұқсас тауарды өндірушілердің (оның ішінде өтініш берушінің) өндіру үлесі өтінішке қатысты өз пікірін (қолдайтынын немесе келіспейтінін) білдірген, мүше мемлекеттерде ұқсас тауарды өндірушілердің өндіру көлемінің 50 пайыздан астамын құрайды деген шартпен өтінішке қолдау білдірген, мүше мемлекеттерде ұқсас тауарларды өндірушілердің (оның ішінде өтініш берушінің) өндіру үлесі мүше мемлекеттерде ұқсас тауарды өндіру көлемінің кемінде 25 пайызын құрайтынын растайтын құжаттар (демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын қолдану туралы өтінішті берген кезде) өтінішті жеткілікті түрде қолдау дәлелдемелері болып танылады.

      190. Осы Хаттаманың 186-тармағында көрсетілген өтініш:

      1) өтініш беруші туралы, өтініш берілген күннің алдындағы тікелей 3 жыл ішінде мүше мемлекеттер экономика саласының ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауарды (арнайы қорғау шарасын қолдану туралы өтінішті берген кезде), ұқсас тауарды (демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын қолдану туралы өтінішті берген кезде) сандық және құндық мәндегі өндіру көлемі туралы, сондай-ақ өтінішті қолдаған, мүше мемлекеттерде ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауарды (арнайы қорғау шарасын қолдану туралы өтінішті берген кезде) не ұқсас тауарды (демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын қолдану туралы өтінішті берген кезде) өндірушілердің сандық және құндық мәндегі өндіру көлемі туралы және мүше мемлекеттерде ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауарды (арнайы қорғау шарасын қолдану туралы өтінішті берген кезде) не ұқсас тауарды (демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын қолдану туралы өтінішті берген кезде) өндірудің жалпы көлеміндегі олардың үлесі туралы мәліметтерді;

      2) ЕАЭО СЭҚ ТН кодын көрсете отырып, оған қатысты арнайы қорғау, демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын енгізу ұсынылатын Одақтың кедендік аумағына импортталатын тауардың сипаттамасын;

      3) кедендік статистика деректері негізінде, осы тармақтың 2-тармақшасында көрсетілген тауарды шығарған немесе жөнелткен экспорттаушы үшінші елдердің атауларын;

      4) экспорттаушы үшінші елдегі осы тармақтың 2-тармақшасында көрсетілген тауардың белгілі өндірушілері және (немесе) экспорттаушылары туралы және мүше мемлекеттерде осы тауардың белгілі импорттаушылары және негізгі белгілі тұтынушылары туралы мәліметтерді;

      5) оған қатысты арнайы қорғау, демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын енгізу ұсынылатын тауардың Одақтың кедендік аумағына импорт көлемінің өткен кезеңдегі, сондай-ақ өтініш берілген күні репрезентативтік статистикалық деректер қолжетімді болатын кейінгі кезеңдегі өзгеруі туралы мәліметтерді;

      6) ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауардың (арнайы қорғау шарасын қолдану туралы өтінішті берген кезде) не ұқсас тауардың (демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын қолдану туралы өтінішті берген кезде) Одақтың кедендік аумағынан экспорт көлемінің өткен кезеңдегі, сондай-ақ өтініш берілген күні репрезентативтік статистикалық деректер қолжетімді болатын кейінгі кезеңдегі өзгеруі туралы мәліметтерді қамтуға тиіс.

      Ескерту. 190-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.02.2021 № 6-VII Заңымен.

      191. Осы Хаттаманың 190-тармағында көрсетілген мәліметтермен қатар, өтініште ұсынылатын шараға қарай өтініш беруші:

      1) тауардың үдемелі импорты болуының дәлелдемелерін, тауардың үдемелі импорты салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына елеулі залалдың немесе мұндай залалды келтіру қаупі болуының дәлелдемелерін, осындай шараның қолданыста болу мөлшерін және мерзімін көрсете отырып, арнайы қорғау шарасын енгізу туралы ұсынысты және өтініш беруші ұсынып отырған арнайы қорғау шарасы қолданыста болатын мерзім ішінде мүше мемлекеттердің экономика саласын шетелдік бәсекелестік жағдайында жұмыс істеуге бейімдеу жөніндегі іс-шаралар жоспарын (арнайы қорғау шарасын қолдану туралы өтінішті берген кезде);

      2) тауардың экспорттық бағасы және қалыпты құны туралы мәліметтерді, тауардың демпингтік импорты салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына материалдық залалдың немесе осындай залалды келтіру қаупі немесе мүше мемлекеттердің экономика саласын құрудың айтарлықтай бәсеңдеуі болуының дәлелдемелерін, сондай-ақ оның мөлшері мен қолданыста болу мерзімін көрсете отырып, демпингке қарсы шараны енгізу туралы ұсынысты (демпингке қарсы шараны қолдану туралы өтінішті берген кезде);

      3) экспорттаушы үшінші елдің өзіндік ерекшелікті субсидиясының болуы және сипаттамасы туралы және егер мүмкін болса, оның мөлшері туралы мәліметтерді, тауардың субсидияланатын импорты салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына материалдық залалдың немесе осындай залалды келтіру қаупі немесе мүше мемлекеттердің экономика саласын құрудың айтарлықтай бәсеңдеуі болуының дәлелдемелерін, сондай-ақ оның мөлшері мен қолданыста болу мерзімін көрсете отырып, өтемақы шарасын енгізу туралы ұсынысты (өтемақы шарасын қолдану туралы өтінішті берген кезде) көрсетеді.

      192. Демпингтік импорт немесе субсидияланатын импорт салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына елеулі залалдың немесе мұндай залалды келтіру қаупі болуының дәлелдемелері (арнайы қорғау шарасын қолдану туралы өтінішті берген кезде) және мүше мемлекеттердің экономика саласына материалдық залалдың немесе осындай залалды келтіру қаупі немесе мүше мемлекеттердің экономика саласын құрудың айтарлықтай бәсеңдеуі болуының дәлелдемелері (демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын қолдану туралы өтінішті берген кезде) мүше мемлекеттер экономика саласының экономикалық жағдайын сипаттайтын объективті факторларға негізделуге тиіс және өткен кезеңдегі, сондай-ақ өтініш берілген күні репрезентативтік статистикалық деректер (оның ішінде тауарды өндіру көлемі және оны өткізу көлемі, мүше мемлекеттер нарығындағы тауардың үлесі, тауарды өндірудің өзіндік құны, тауардың бағасы, өндірістік қуаттар жүктемесінің дәрежесі, жұмыспен қамту, еңбек өнімділігі, пайда мөлшері, өндіріс рентабельділігі, мүше мемлекеттердің экономика саласына салған инвестициялар көлемі туралы деректер) қолжетімді болатын кейінгі кезеңдегі сандық және (немесе) құндық көрсеткіштермен берілуге тиіс.

      193. Өтініште берілген мәліметтер олар алынған дерек көздерге сілтемемен қоса берілуге тиіс.

      194. Өтініште қамтылған көрсеткіштерді көрсеткен кезде салыстыру мақсатында бірыңғай ақшалай және сандық бірліктер пайдаланылуға тиіс.

      195. Өтініште қамтылған мәліметтерді мұндай мәліметтерді берген өндірушілердің басшылары, сондай-ақ олардың бухгалтерлік есеп пен бухгалтерлік есептілікті жүргізу үшін жауапты қызметкерлері осы өндірушілерге тікелей қатысты мәліметтер бөлігінде куәландыруға тиіс.

      196. Өтініш оның құпия емес нұсқасын қоса бере отырып (егер өтініште құпия ақпарат қамтылса), осы Хаттаманың 8-тармағына сәйкес тергеп-тексерулер жүргізетін органға ұсынылады және өтініш осы органға түскен күні тіркелуге жатады.

      197. Өтінішті тергеп-тексерулер жүргізетін орган тіркеген күн оны беру күні болып саналады.

      198. Арнайы қорғау шарасын, демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын қолдану туралы өтініш мынадай негіздер бойынша қабылданбайды:

      өтінішті берген кезде осы Хаттаманың 189 - 191-тармақтарында көрсетілген материалдарды ұсынбау;

      осы Хаттаманың 189 - 191-тармақтарында көзделген, өтініш беруші ұсынған материалдардың анық еместігі;

      өтініштің құпия емес нұсқасын ұсынбау.

      Өтініштің өзге негіздер бойынша қабылданбауына жол берілмейді.

2. Тергеп-тексерудің басталуы және оны жүргізу

      199. Тергеп-тексерулер жүргізетін орган тергеп-тексеруді бастау туралы шешім қабылдағанға дейін осы Хаттаманың 187 - 196-тармақтарына сәйкес дайындалған демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын қолдану туралы өтініштің түскені туралы экспорттаушы үшінші елді жазбаша нысанда хабардар етеді.

      200. Тергеп-тексерулер жүргізетін орган тергеп-тексеруді бастау туралы шешім қабылдағанға дейін өтінішті тіркеген күннен бастап күнтізбелік 30 күн ішінде осы Хаттаманың 189 - 191-тармақтарына сәйкес осы өтініште қамтылған дәлелдемелер мен мәліметтердің жеткіліктілігі мен анықтығын зерделейді. Мұндай мерзім тергеп-тексерулер жүргізетін органға қосымша мәліметтер алу қажет болған жағдайда ұзартылуы мүмкін, бірақ күнтізбелік 60 күннен аспауға тиіс.

      201. Өтініш беруші тергеп-тексеру басталғанға дейін немесе оны жүргізу барысында өтінішті кері қайтарып ала алады.

      Осы Хаттаманың 110, 111, 114 - 120, 175 және 179 - 185-тармақтарына сәйкес тергеп-тексерулер жүргізілген жағдайда өтініш беруші өтінішін не тергеп-тексеру басталғанға дейін, не оны жүргізу барысында, бірақ тергеп-тексеру жүргізетін орган осы Хаттаманың 224 және 230-тармақтарына сәйкес тергеп-тексеру нәтижелері бойынша жасалған негізгі қорытындылар туралы мүдделі тұлғаларды хабардар ететін күннен кешіктірмей қайтарып ала алады.

      Өтініш тергеп-тексеру басталғанға дейін кері қайтарылып алынса, ол берілмеген болып саналады.

      Егер өтініш тергеп-тексеруді жүргізу барысында кері қайтарылып алынса, тергеп-тексеру арнайы қорғау, демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын енгізбестен тоқтатылады.

      Ескерту. 201-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.02.2021 № 6-VII Заңымен.

      202. Тергеп-тексеруді бастау туралы шешім қабылдағанға дейін өтініште қамтылған мәліметтер жария етуге жатпайды.

      203. Тергеп-тексерулер жүргізетін орган осы Хаттаманың 200-тармағында көрсетілген мерзім аяқталғанға дейін тергеп-тексеруді бастау немесе оны жүргізуден бас тарту туралы шешім қабылдайды.

      204. Тергеп-тексеруді бастау туралы шешім қабылдаған кезде тергеп-тексерулер жүргізетін орган экспорттаушы үшінші елдің уәкілетті органын, сондай-ақ өзіне мәлім басқа мүдделі тұлғаларды қабылданған шешім туралы жазбаша нысанда хабардар етеді және аталған шешім қабылданған күннен бастап 10 жұмыс күнінен аспайтын мерзімде тергеп-тексеруді бастау туралы хабарламаны Одақтың Интернет желісіндегі ресми сайтында жариялауды қамтамасыз етеді.

      Ескерту. 204-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.02.2021 № 6-VII Заңымен.

      205. Интернет желісіндегі Одақтың ресми сайтында тергеп-тексерудің басталғаны туралы хабарламаны жариялау күні тергеп-тексеруді бастау күні болып танылады.

      206. Тергеп-тексерулер жүргізетін орган, оның қарамағында үдемелі импорттың және содан туындаған мүше мемлекеттердің экономика саласына келтірілген елеулі залалдың немесе мұндай залалды келтіру қаупі болуының не демпингтік немесе субсидияланатын импорттың және содан туындаған мүше мемлекеттердің экономика саласына келтірілген елеулі залалдың, мұндай залалды келтіру қаупі немесе мүше мемлекеттердің экономика саласын құрудың айтарлықтай бәсеңдеуі болуының дәлелдемелері болған жағдайда ғана тергеп-тексеруді бастау туралы шешімді (оның ішінде жеке бастамасы бойынша) қабылдауы мүмкін.

      Қолда бар дәлелдемелер жеткіліксіз болған жағдайда, мұндай тергеп-тексеруді бастау мүмкін болмайды.

      207. Егер тергеп-тексерулер жүргізетін орган өтінішті қарау нәтижелері бойынша осы Хаттаманың 190 - 191-тармақтарына сәйкес ұсынылған мәліметтердің Одақтың кедендік аумағына тауардың үдемелі, демпингтік немесе субсидияланатын импортының және (немесе) содан туындаған мүше мемлекеттердің экономика саласына келтірілген материалдық залалдың немесе материалдық залалды келтіру қаупінің немесе демпингтік немесе субсидияланатын импорт салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласын құрудың айтарлықтай бәсеңдеуінің немесе Одақтың кедендік аумағына үдемелі импорт салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына келтірілген елеулі залалдың немесе елеулі залал келтіру қаупінің болуын куәландырмайтыны анықталса, тергеп-тексеруді жүргізуден бас тарту туралы шешім қабылданады.

      208. Тергеп-тексеру жүргізуден бас тарту туралы шешім қабылданған кезде тергеп-тексерулер жүргізетін орган мұндай шешім қабылданған күннен бастап күнтізбелік 10 күннен аспайтын мерзімде жазбаша нысанда тергеп-тексеруді жүргізуден бас тарту себебі туралы өтініш берушіні хабардар етеді.

      209. Мүдделі тұлғалар тергеп-тексеруге қатысу туралы өз ниетін жазбаша нысанда және осы Хаттамада белгіленген мерзімде мәлімдеуге құқылы. Олар тергеп-тексеруге қатысу ниеті туралы өтінішті тергеп-тексерулер жүргізетін орган тіркеген күннен бастап тергеп-тексеруге қатысушылар болып танылады.

      Өтініш беруші және өтінішке қолдау білдірген мүше мемлекеттердегі өндірушілер тергеп-тексеру басталған күннен бастап тергеп-тексеруге қатысушылар болып танылады.

      210. Мүдделі тұлғалар тергеп-тексеру барысын бұзбайтын мерзімде тергеп-тексеруді жүргізу үшін қажетті мәліметтерді (оның ішінде құпия ақпаратты) мұндай мәліметтер алынған дерек көзді көрсете отырып ұсынуға құқылы.

      211. Тергеп-тексерулер жүргізетін орган мүдделі тұлғадан тергеп-тексеру мақсатында қосымша мәліметтер сұратуға құқылы.

      Сұрау салулар мүше мемлекеттердегі өзге ұйымдарға да жіберілуі мүмкін.

      Аталған сұрау салуларды тергеп-тексерулер жүргізетін органның басшысы (басшысының орынбасары) жібереді.

      Сұрау салу мүдделі тұлғаның уәкілетті өкіліне тапсырылған кезден бастап не сұрау салу почта байланысы арқылы жөнелтілген күннен бастап күнтізбелік 7 күн өткен соң мүдделі тұлға оны алған болып саналады.

      Мүдделі тұлғаның жауабы сұрау салу алынған күннен бастап күнтізбелік 30 күннен кешіктірмей тергеп-тексерулер жүргізетін органға берілуге тиіс.

      Егер жауап тергеп-тексерулер жүргізетін органға осы тармақтың бесінші абзацында көрсетілген мерзім аяқталған күннен бастап күнтізбелік 7 күннен кешіктірмей келіп түссе, тергеп-тексерулер жүргізетін орган жауапты алды деп саналады.

      Көрсетілген мерзім өткен соң мүдделі тұлға берген мәліметтерді тергеп-тексерулер жүргізетін орган назарына алмауы мүмкін.

      Мүдделі тұлғаның уәжді және жазбаша нысанда баяндалған өтініші бойынша тергеп-тексерулер жүргізетін орган жауапты беру мерзімін ұзартуы мүмкін.

      212. Егер мүдделі тұлға тергеп-тексерулер жүргізетін органға қажетті ақпаратты беруден бас тартса, оны белгіленген мерзімде ұсынбаса немесе анық емес ақпаратты беріп, осылайша, тергеп-тексерудің жүргізілуін айтарлықтай қиындатса, мұндай мүдделі тұлға ынтымақтаспайтын тұлға болып танылады және тергеп-тексерулер жүргізетін орган алдын ала немесе түпкілікті қорытындыларды өзіндегі қолда бар ақпарат негізінде жасай алады.

      Тиісті мүдделі тұлға тергеп-тексерулер жүргізетін органның сұрау салуында белгіленген ақпаратты ұсыну критерийлерін толық орындау мүмкін еместігін немесе оның елеулі материалдық шығындармен байланысты екенін дәлелдей алады деген шартпен тергеп-тексерулер жүргізетін орган сұратылған ақпараттың электронды түрде немесе тергеп-тексерулер жүргізетін органның сұрау салуында белгілеген электронды форматта ұсынылмауын ынтымақтасудан бас тарту ретінде бағаламауға тиіс.

      Егер тергеп-тексерулер жүргізетін орган осы тармақтың бірінші абзацында көрсетілгендерден өзгеше себептер бойынша мүдделі тұлға ұсынған ақпаратты ескермесе, аталған тұлға мұндай шешімді қабылдау себептері мен негіздері туралы хабардар етілуге тиіс және осыған байланысты оған тергеп-тексерулер жүргізетін орган айқындайтын мерзімде өз түсініктемелерін беру мүмкіндігі берілуге тиіс.

      Егер тауардың қалыпты құнын анықтауды қоса алғанда, тергеп-тексерулер жүргізетін органның алдын ала немесе түпкілікті қорытындысын дайындаған кезде (демпингке қарсы тергеп-тексеруді жүргізген кезде) осы тармақтың бірінші абзацының ережелері қолданылса және ақпарат (оның ішінде өтініш беруші ұсынған ақпарат) пайдаланылса, онда мұндай қорытындыларды дайындаған кезде пайдаланылатын ақпарат мұндай тергеп-тексеруді жүргізу тергеп-тексеру барысын қиындатпайды және оны жүргізу мерзімдерінің бұзылуына әкеп соқпайды деген шартпен үшінші көздерден немесе мүдделі тұлғалардан алынатын қолжетімді ақпаратты қолдана отырып тексерілуге тиіс.

      213. Тергеп-тексерулер жүргізетін орган демпингке қарсы немесе өтемақылық тергеп-тексеруді бастау туралы шешім қабылданған күннен бастап барынша қысқа мерзімде экспорттаушы үшінші елдің уәкілетті органына және өзіне мәлім экспорттаушыларға өтініштің немесе (егер өтініште құпия ақпарат қамтылса) оның құпия емес нұсқасының көшірмелерін жібереді, сондай-ақ басқа мүдделі тұлғаларға олардың сұрау салуы бойынша осындай көшірмелерді ұсынады.

      Егер белгілі экспорттаушылардың саны көп болса, өтініштің немесе оның құпия емес нұсқасының көшірмесі экспорттаушы үшінші елдің уәкілетті органына ғана жіберіледі.

      Тергеп-тексерулер жүргізетін орган арнайы қорғау тергеп-тексеруіне қатысушыларға олардың сұрау салуы бойынша өтініштің немесе егер өтініште құпия ақпарат қамтылса, оның құпия емес нұсқасының көшірмелерін береді.

      Тергеп-тексеру барысында тергеп-тексерулер жүргізетін орган құпия ақпаратты қорғау қажеттілігін есепке ала отырып, тергеп-тексеруге қатысушыларға олардың сұрау салуы бойынша кез келген мүдделі тұлға тергеп-тексеру нысанасына жататын дәлелдемелер ретінде жазбаша түрде берген мәліметтермен танысу мүмкіндігін береді.

      Тергеп-тексеру барысында тергеп-тексерулер жүргізетін орган тергеп-тексеруге қатысушыларға тергеп-тексеруге қатысы бар және өзі тергеп-тексеру барысында қолданатын, бірақ құпия ақпарат болып табылмайтын өзге мәліметтермен танысу мүмкіндігін береді.

      214. Тергеп-тексерулер жүргізетін орган мүдделі тұлғалардың сұрау салуы бойынша жүргізіліп жатқан тергеп-тексерудің нысанасы бойынша консультациялар жүргізеді.

      215. Тергеп-тексеру барысында барлық мүдделі тұлғаларға өз мүдделерін қорғау мүмкіндігі беріледі. Осы мақсатта тергеп-тексерулер жүргізетін орган барлық мүдделі тұлғаларға олардың сұрау салулары бойынша қарама-қарсы пікірлерін және жоққа шығаруларын ұсыну үшін кездесу мүмкіндігін қамтамасыз етеді. Мұндай мүмкіндік ақпараттың құпиялылығын сақтау қажеттілігін ескере отырып беріледі. Кездесуге барлық мүдделі тұлғалар қатысуға міндетті емес және қандай да бір мүдделі тұлғаның болмауы оның мүдделеріне залал келтіруге әкеп соқпайды.

      216. Өнім өндіруде тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауарды қолданатын тұтынушылар, тұтынушылардың қоғамдық бірлестіктерінің өкілдері, мемлекеттік билік (басқару) органдары, жергілікті өзін-өзі басқару органдары, сондай-ақ өзге де тұлғалар тергеп-тексеруге қатысы бар мәліметтерді тергеп-тексерулер жүргізетін органға беруге құқылы.

      217. Тергеп-тексеруді жүргізу мерзімі:

      1) арнайы қорғау шарасын қолдану туралы өтініш негізінде тергеп-тексеру басталған күннен бастап 9 айдан аспауға тиіс. Бұл мерзімді тергеп-тексерулер жүргізетін орган оны 3 айдан аспайтын мерзімге ұзарта алады;

      2) демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын қолдану туралы өтініш негізінде тергеп-тексеру басталған күннен бастап 12 айдан аспауға тиіс. Бұл мерзімді тергеп-тексерулер жүргізетін орган 6 айдан аспайтын мерзімге ұзарта алады.

      218. Тергеп-тексеруді жүргізу тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауарға қатысты кедендік операциялардың жүргізілуіне кедергі келтірмеуге тиіс.

      219. Комиссияның осы Хаттаманың 5-тармағында көрсетілген тергеп-тексеру нәтижелері бойынша баяндаманы және Комиссия актісінің жобасын қарау күні тергеп-тексеруді аяқтау күні болып табылады.

      Егер тергеп-тексерулер жүргізетін орган арнайы қорғау, демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын қолдану, қайта қарау немесе одан бас тарту үшін негіздердің жоқ екені туралы түпкілікті қорытынды жасаса, тергеп-тексерулер жүргізетін органның тиісті хабарламаны жариялау күні тергеп-тексеруді аяқтау күні болып танылады.

      Алдын ала арнайы баж, алдын ала демпингке қарсы баж немесе алдын ала өтемақы бажы енгізілген жағдайда тергеп-тексеру тиісті алдын ала баждың қолданыста болу мерзімі аяқталғанға дейін аяқталуға тиіс.

      220. Егер тергеп-тексерулер жүргізетін орган тергеп-тексеру барысында осы Хаттаманың 3-тармағының екінші және үшінші абзацтарында көзделген негіздердің жоқ екенін анықтаса, тергеп-тексеру арнайы қорғау, демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын енгізбестен аяқталады.

      221. Егер тергеп-тексеру басталған күннің алдындағы тікелей 2 күнтізбелік жыл ішінде осы Хаттаманың 186-тармағында көрсетілген өтінішті қолдаған бір өндірушіге (оның Шарттың XIII бөлімінің түсінігіндегі тұлғалар тобына кіретінін ескере отырып) Одақтың кедендік аумағында ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауар (арнайы қорғау шарасын қолданудың алдындағы тергеп-тексеруді жүргізген кезде) не ұқсас тауар (демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын қолданудың алдындағы тергеп-тексеруді жүргізген кезде) өндірісінің Комиссия бекітетін бәсекелестік жай-күйін бағалау әдістемесіне сәйкес аталған өндірушінің Одақтың тиісті тауар нарығындағы жағдайы (оның тұлғалар тобына кіруін ескере отырып) басым деп танылуы мүмкін болатын осындай үлесі тиесілі болса, Комиссияның трансшекаралық нарықтарда бәсекелестіктің ортақ қағидаларының сақталуын бақылау саласындағы уәкілетті бөлімшесі тергеп-тексерулер жүргізетін органның сұрау салуы бойынша Одақтың тиісті тауар нарығындағы бәсекелестікке арнайы қорғау, демпингке қарсы немесе өтемақы шарасы әсерінің салдарын бағалауды жүргізеді.

3. Демпингке қарсы тергеп-тексеруді жүргізу ерекшеліктері

      222. Демпингке қарсы тергеп-тексеру, егер тергеп-тексерулер жүргізетін орган демпингтік маржа жол берілетін ең төменгі демпингтік маржадан аз не болған немесе ықтимал демпингтік импорттың көлемі немесе осындай импорттан туындаған материалдық залалдың мөлшері немесе мұндай залалды келтіру қаупі немесе мүше мемлекеттердің экономика саласын құрудың айтарлықтай бәсеңдеуі болмашы болып табылады деп анықтаса, демпингке қарсы шара енгізілместен тоқтатылады.

      Бұл ретте, мөлшері 2 пайыздан аспайтын демпингтік маржа жол берілетін ең төменгі демпинтік маржа деп түсініледі.

      223. Егер белгілі бір экспорттаушы үшінші елден демпингтік импорттың көлемі тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауардың Одақтың кедендік аумағына импортының жалпы көлеміндегі жеке үлесі 3 пайыздан аз болатын экспорттаушы үшінші елдерге жиынтығында тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауардың Одақтың кедендік аумағына импортының жалпы көлемінің 7 пайызынан аспайтын көлемде тиесілі болады деген шартпен тауардың Одақтың кедендік аумағына импортының жалпы көлемінің 3 пайызынан аз болса, ол болмашы болып табылады.

      224. Тергеп-тексерулер жүргізетін орган демпингке қарсы

      тергеп-тексеру нәтижелері бойынша шешім қабылдағанға дейін құпия

      ақпаратты қорғау қажеттілігін ескере отырып, мүдделі тұлғаларды

      тергеп-тексеру нәтижелері бойынша жасалған негізгі қорытындылар

      туралы хабардар етеді және өз түсініктемелерін беру мүмкіндігін

      ұсынады.

      Мүдделі тұлғалардың түсініктемелерін беру мерзімін тергеп-тексерулер жүргізетін орган белгілейді, бірақ ол күнтізбелік 15 күннен кем болмайды.

4. Өтемақылық тергеп-тексеруді жүргізу ерекшеліктері

      225. Тергеп-тексерулер жүргізетін орган өтінішті қарауға қабылдағаннан кейін және тергеп-тексеруді бастау туралы шешім қабылдағанға дейін болжалды өзіндік ерекшелікті субсидияның болуын, мөлшерін және оны беру салдарын нақтылау және өзара қолайлы шешімге қол жеткізу мақсатында соған қатысты өтемақы шарасын енгізу ұсынылатын тауар экспортталатын экспорттаушы үшінші елдің уәкілетті органына консультациялар жүргізуді ұсынуға тиіс.

      Мұндай консультациялар тергеп-тексеру барысында да жалғасуы мүмкін.

      226. Осы Хаттаманың 225-тармағында көрсетілген консультацияларды жүргізу тергеп-тексеруді бастау және өтемақы шарасын қолдану туралы шешім қабылдауға кедергі келтірмейді.

      227. Егер тергеп-тексерулер жүргізетін орган экспорттаушы үшінші елдің айрықша субсидиясының мөлшері ең төмен болып табылатынын не болған немесе ықтимал субсидияланатын импорттың көлемін немесе осындай импорттан туындаған мүше мемлекеттердің экономика саласына келтірілген материалдық залалдың мөлшерін немесе осындай залалды келтіру қаупін немесе мүше мемлекеттердің экономика саласын құрудың бәсеңдеуін болмашы деп анықтаса, өтемақылық тергеп-тексеру өтемақы шарасы енгізілместен тоқтатылады.

      228. Өзіндік ерекшелікті субсидияның мөлшері, егер ол тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауар құнының 1 пайызынан аз болса, ең төмен деп танылады.

      Егер субсидияланатын импорттың көлемі ұқсас тауардың Одақтың кедендік аумағына импортының жалпы көлеміндегі жеке үлесі 1 пайыздан аз болатын экспорттаушы үшінші елдерге жиынтығында ұқсас тауардың Одақтың кедендік аумағына импортының жалпы көлемінің 3 пайызынан аспайтын көлемде тиесілі болады деген шартпен ұқсас тауардың Одақтың кедендік аумағына импортының жалпы көлемінің 1 пайызынан аз болса, әдетте, болмашы деп танылады.

      229. Егер әрқайсысының үлесіне осы тауардың Одақтың кедендік аумағына импортының жалпы көлемінің 4 пайызынан аз тиесілі болатын дамушы және аз дамыған елдерден Одақтың кедендік аумағына осы тауардың импортындағы жиынтық үлесі осы тауардың Одақтың кедендік аумағына импортының жалпы көлемінің 9 пайызынан аспайды деген шартпен тергеп-тексерулер жүргізетін орган осы тауарға қатысты экспорттаушы үшінші елдің айрықша субсидияларының жалпы мөлшері тауар бірлігіне есептелген оның құнының 2 пайызынан аспайтынын немесе Одақтың кедендік аумағына осы тауар импортының жалпы көлеміндегі мұндай үшінші елден осы тауар импортының үлесі 4 пайыздан кем екенін анықтаса, субсидияланатын импорттың нысанасы болып табылатын және Одақтың тарифтік преференциялары жүйесін пайдаланушы дамыған немесе аз дамыған елден шығатын тауарға қатысты өтемақылық тергеп-тексеру тоқтатылады.

      230. Тергеп-тексерулер жүргізетін орган өтемақылық тергеп-тексеру нәтижелері бойынша шешім қабылдағанға дейін құпия ақпаратты қорғау қажеттілігін есепке ала отырып, барлық мүдделі тұлғаларды тергеп-тексеру барысында да жасалған негізгі қорытындылар туралы хабардар етеді және өз түсініктемелерін беру мүмкіндігін ұсынады.

      Мүдделі тұлғалардың түсініктемелерін беру мерзімін тергеп-тексерулер жүргізетін орган белгілейді, бірақ ол күнтізбелік 15 күннен кем болмайды.

5. Демпингтік немесе субсидияланатын импорт жағдайында мүше
мемлекеттердің экономика саласын айқындау ерекшеліктері

      231. Демпингке қарсы немесе өтемақылық тергеп-тексеруді жүргізген кезде мүше мемлекеттердің экономика саласы осы Хаттаманың 232 және 233-тармақтарында көрсетілген жағдайларды қоспағанда, Шарттың 49-бабында белгіленген мағынада түсініледі.

      232. Егер мүше мемлекеттерде болжалды түрде демпингтік немесе субсидияланатын импорттың нысанасы болып табылатын ұқсас тауарды өндірушілер бір мезгілде тауар импорттаушылары болып табылса немесе болжалды түрде демпингтік немесе субсидияланатын импорттың нысанасы болып табылатын тауар экспорттаушыларымен немесе импорттаушыларымен байланысты болса, мүше мемлекеттерде ұқсас тауарлардың қалған өндірушілері ғана мүше мемлекеттердің экономика саласы деп түсінілуі мүмкін.

      Мүше мемлекеттерде ұқсас тауар өндірушілер егер:

      мүше мемлекеттерде ұқсас тауардың жекелеген өндірушілері тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауар экспорттаушыларын немесе импорттаушыларын тікелей немесе жанама түрде бақыласа;

      тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауардың жекелеген экспорттаушылары немесе импорттаушылары мүше мемлекеттерде ұқсас тауар өндірушілерін тікелей немесе жанама түрде бақыласа;

      мүше мемлекеттерде ұқсас тауардың жекелеген өндірушілерін және тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауар экспорттаушыларын немесе импорттаушыларын үшінші тұлға тікелей немесе жанама түрде бақыласа;

      тергеп-тексерулер жүргізетін органның байланысты емес тұлғалардан ерекшеленетін мұндай өндірушілердің мінез-құлқы осындай байланыстан туындайды деуге негіздері бар деген шартпен мүше мемлекеттерде ұқсас тауардың жекелеген өндірушілері мен шетелдік өндірушілер, тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауар экспорттаушылары немесе импорттаушылары үшінші тұлғаны тікелей немесе жанама түрде бақыласа, болжалды түрде демпингтік немесе субсидияланатын импорттың нысанасы болып табылатын тауарды экспорттаушымен немесе импорттаушымен байланыстылар ретінде қарастырылады.

      233. Мүше мемлекеттердің экономика саласын айқындаған кезде айрықша жағдайларда бұл мемлекеттердің аумағы 2 немесе одан да көп аумағы оқшауланған бәсекелес нарық жұмыс істейтін аумақ ретінде қаралуы мүмкін, ал аталған нарықтардың біреуінің шегінде мүше мемлекеттердегі өндірушілер, егер мұндай өндірушілер осындай нарықта тұтыну немесе қайта өңдеу мақсатында өздері өндіретін ұқсас тауардың кемінде 80 пайызын сатса және осындай нарықтағы ұқсас тауарға деген сұранысты мүше мемлекеттердің қалған аумағындағы мұндай тауардың өндірушілері айтарлықтай деңгейде қанағаттандырмаса, мүше мемлекеттер экономикасының бөлек саласы ретінде қарастырылуы мүмкін.

      Мұндай жағдайларда демпингтік немесе субсидияланатын импорттың нысанасы болып табылатын тауарды сату аталған бәсекелес нарықтардың бірінде шоғырланып әрі осындай бір нарық шегінде мүше мемлекеттерде ұқсас тауар өндірушілердің бәріне немесе бәріне дерлік залал келтіреді деген шартпен, тіпті егер мүше мемлекеттер экономика саласының негізгі бөлігіне залал келтірілмесе де, демпингтік немесе субсидияланатын импорт салдарынан мүше мемлекеттердің экономика саласына келтірілген материалдық залалдың, мұндай залалды келтіру қаупінің немесе мүше мемлекеттердің экономика саласын құрудың айтарлықтай бәсеңдеуінің болуы анықталуы мүмкін.

      234. Егер мүше мемлекеттердің экономика саласы осы Хаттаманың 233-тармағында белгіленген мағынада түсінілсе және тергеп-тексеру нәтижелері бойынша демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын қолдану туралы шешім қабылданса, мұндай шара Одақтың кедендік аумағына тауардың бүкіл импортына қатысты қолданылуы мүмкін.

      Аталған жағдайда демпингке қарсы немесе өтемақы бажы тергеп-тексерулер жүргізетін орган тауар экспорттаушыларына осы аумаққа мұндай тауардың демпингтік бағалар бойынша (демпингтік импорт кезінде) немесе субсидияланатын бағалар бойынша (субсидияланатын импорт кезінде) экспортын тоқтатуға не мұндай мүмкіндікті экспорттаушылар пайдаланбады деген шартпен Одақтың кедендік аумағына экспорт шарттарына қатысты тиісті міндеттемелер қабылдауына мүмкіндік берген соң ғана енгізіледі.

6. Жария тыңдау

      235. Тергеп-тексеруге қатысушылардың кез келгені жазбаша нысанда және осы Хаттамада белгіленген мерзімде ұсынған қолдаухаттың негізінде тергеп-тексерулер жүргізетін орган жария тыңдау өткізуді қамтамасыз етеді.

      236. Тергеп-тексерулер жүргізетін орган тергеп-тексеруге қатысушыларға жария тыңдауды өткізу уақыты мен орны туралы хабарламаны, сондай-ақ жария тыңдауды жүргізу барысында қаралатын мәселелердің тізбесін жіберуге міндетті.

      Жария тыңдауды өткізу күні тиісті хабарлама жіберілген күннен бастап кемінде күнтізбелік 15 күн өткен соң белгіленеді.

      237. Жария тыңдауға тергеп-тексеруге қатысушылар немесе олардың өкілдері, сондай-ақ тергеп-тексеруге қатысты өздерінде бар мәліметтерді беру мақсатында олар тартқан тұлғалар қатысуға құқылы.

      Жария тыңдау барысында тергеп-тексеруге қатысушылар өз пікірлерін білдіре алады және тергеп-тексеруге қатысты дәлелдемелер бере алады. Тергеп-тексерулер жүргізетін органның өкілі жария тыңдауға қатысушыларға олар хабарлаған фактілердің мәніне қатысты сұрақтар қоюға құқылы. Тергеп-тексеруге қатысушылар да бір-біріне сұрақтар қоюға құқылы және оларға жауап беруге міндетті. Жария тыңдауға қатысушылар құпия деп танылатын ақпаратты жарияламауға міндетті.

      238. Жария тыңдау барысында ауызша нысанда берілген мәліметтер, егер оларды тергеп-тексеруге қатысушылар жария тыңдау өткізілген күннен кейін күнтізбелік 15 күн ішінде тергеп-тексерулер жүргізетін органға жазбаша нысанда ұсынса, тергеп-тексеру барысында назарға алынады.

7. Тергеп-тексеру барысында ақпарат жинау

      239. Демпингке қарсы немесе өтемақылық тергеп-тексеруді бастау туралы шешім қабылдағаннан кейін тергеп-тексерулер жүргізетін орган өзіне мәлім экспорттаушыларға және (немесе) тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауарды өндірушілерге олар жауап беруге тиіс сұрақтардың тізбесін жібереді.

      Сұрақтар тізбесі мүше мемлекеттерде ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауарды (арнайы қорғау тергеп-тексеруі жүргізілген жағдайда) немесе ұқсас тауарды (демпингке қарсы немесе өтемақылық тергеп-тексеру жүргізілген жағдайда) өндірушілеріне де жіберіледі.

      Қажет болған жағдайда сұрақтар тізбесі тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауардың импорттаушыларына және тұтынушыларына жіберілуі мүмкін.

      240. Сұрақтар тізбесі жіберілген, осы Хаттаманың 239-тармағында көрсетілген тұлғалар оны алған күннен бастап күнтізбелік 30 күн ішінде тергеп-тексерулер жүргізетін органға өз жауаптарын беруге міндетті.

      Осы Хаттаманың 239-тармағында көрсетілген тұлғалардың уәжді және жазбаша нысанда баяндалған өтініші бойынша осы мерзімді тергеп-тексерулер жүргізетін орган күнтізбелік 14 күннен аспайтын мерзімге ұзартуы мүмкін.

      241. Сұрақтар тізбесі экспорттаушының және (немесе) өндірушінің өкіліне тікелей тапсырылған күннен бастап және (немесе) почта арқылы жіберілген күннен бастап күнтізбелік 7 күннен кейін тауар экспорттаушысы және (немесе) өндірушісі оны алды деп есептеледі.

      Тізбеге енгізілген сұрақтарға жауаптарды, егер олар тергеп-тексерулер жүргізетін органға құпия және құпия емес нұсқаларда осы Хаттаманың 240-тармағында көрсетілген күннен бастап 30 күндік мерзім аяқталған күннен бастап немесе оны ұзартқан күн аяқталған күннен бастап күнтізбелік 7 күннен кешіктірмей келіп түскен болса, тергеп-тексерулер жүргізетін орган алды деп есептеледі.

      242. Тергеп-тексерулер жүргізетін орган тергеп-тексеру барысында мүдделі тұлғалар ұсынған ақпараттың дәлдігі мен анықтығына көз жеткізеді.

      Тергеп-тексеру барысында ұсынылған ақпаратты тергеп-тексеру немесе жүргізіліп жатқан тергеп-тексеруге байланысты қосымша ақпаратты алу мақсатында тергеп-тексерулер жүргізетін орган қажет болған жағдайда:

      тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауардың тиісті шетелдік экспорттаушыларының және (немесе) өндірушілерінің келісімін алған жағдайда және алдағы тергеп-тексеру туралы ресми түрде хабардар етілген үшінші елдің тарапынан қарсылық болмаған жағдайда үшінші елдің аумағында;

      тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тиісті тауар импорттаушыларының және (немесе) ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауарды (арнайы қорғау тергеп-тексеруі жүргізілген жағдайда) не ұқсас тауарды (демпингке қарсы немесе өтемақылық тергеп-тексеру жүргізілген жағдайда) өндірушілердің тиісті келісімін алған жағдайда мүше мемлекеттің аумағында тергеп-тексеру жүргізе алады.

      Шетелдік өндіруші немесе экспорттаушы осындай жауаптарды жібергенге дейін тергеп-тексеру жүргізуге өз еркімен келіскен жағдайларды қоспағанда және тиісті үшінші елдің тарапынан қарсылық болмаған кезде тексеріс осы Хаттаманың 239-тармағына сәйкес жіберілген сұрақтар тізбесіне жауап алынғаннан кейін жүргізіледі.

      Тергеп-тексерудің тиісті қатысушыларының келісімі алынғаннан кейін және тексеріс басталғанға дейін оларға тексеріс жүргізуге жіберілген қызметкерлерге ұсынылуға тиіс құжаттар мен материалдардың тізімі жіберіледі. Тергеп-тексерулер жүргізетін орган үшінші елді тексеру жоспарланған шетел экспорттаушыларының немесе өндірушілерінің мекенжайлары және атаулары туралы, сондай-ақ осындай тексерістерді жүргізу күндері туралы хабардар етеді.

      Тексеріс барысында сұрақтар тізбесіндегі жауаптарда берілген ақпараттың анықтығын растау үшін қажетті басқа да құжаттар мен материалдар сұратылуы мүмкін.

      Егер тексеріс жүргізу кезінде тергеп-тексерулер жүргізетін органның осындай тексеріс үшін аталған органның қызметкерлері болып табылмайтын сарапшыларды шақыру ниеті болса, оларға қатысты тексеру әрекеттерін жүзеге асыру көзделген тергеп-тексеруге қатысушылар тергеп-тексерулер жүргізетін органның бұл шешімі туралы алдын ала хабардар етілуге тиіс. Осындай сарапшылардың тексеріске байланысты алынған ақпараттың құпиялылығын бұзғаны үшін санкция қолдануға мүмкіндік болған жағдайда ғана олардың тексеріске қатысуына жол беріледі.

      Ескерту. 242-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.02.2021 № 6-VII Заңымен.

      243. Тергеп-тексеру барысында берілген ақпаратты тексеру немесе жүргізілетін тергеп-тексеруге байланысты қосымша ақпаратты алу мақсатында тергеп-тексерулер жүргізетін орган өз өкілдерін мүдделі тұлғалардың орналасқан жеріне жіберуге, ақпарат жинауды, мүдделі тұлғалармен консультациялар мен келіссөздер жүргізуге, тауардың үлгілерімен танысуға және тергеп-тексеру жүргізу үшін қажетті өзге әрекеттерді қолдануға құқылы.

8. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының, мүше мемлекеттердің дипломатиялық және сауда өкілдіктерінің ақпарат беруі

      244. Осы кіші бөлімнің мақсаттары үшін мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары деп мүше мемлекеттердің кеден ісі, статистика, салық салу, заңды тұлғаларды тіркеу саласындағы және басқа салалардағы мемлекеттік билік (басқару) органдары және аумақтық (жергілікті) мемлекеттік билік (басқару) органдары түсініледі.

      245. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары, мүше мемлекеттердің үшінші елдердегі дипломатиялық және сауда өкілдіктері тергеп-тексерулер жүргізетін органға оның сұрау салулары (оның ішінде қайта сұрау салулары) бойынша осы Хаттамада көзделген, арнайы қорғау тергеп-тексерулерін, демпингке қарсы және өтемақылық тергеп-тексерулерді бастау және жүргізу, жүргізілген тергеп-тексерулердің нәтижелері бойынша ұсыныстар дайындау, енгізілген арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларының тиімділігін мониторингілеу және Комиссия мақұлданған міндеттемелердің сақталуына бақылау жасау үшін қажетті ақпаратты береді.

      246. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары, мүше мемлекеттердің үшінші елдердегі дипломатиялық және сауда өкілдіктері:

      1) тергеп-тексерулер жүргізетін органның сұрау салуын алған кезден бастап күнтізбелік 30 күн ішінде өздерінің иелігіндегі мәліметтерді беруге немесе бас тарту себептерін көрсете отырып, мәліметтерді берудің мүмкін еместігі туралы ескертуге міндетті. Тергеп-тексерулер жүргізетін органның уәжді өтініші бойынша сұратылған мәліметтер неғұрлым қысқа мерзімде берілуге тиіс;

      2) берілетін мәліметтердің толықтығы мен анықтығын қамтамасыз етуге және қажет болған жағдайда тиісті толықтырулар мен өзгерістерді жедел ұсынуға міндетті.

      247. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары, мүше мемлекеттердің үшінші елдердегі дипломатиялық және сауда өкілдіктері өз құзыреті шеңберінде тергеп-тексерулер жүргізетін органға:

      1) сыртқы сауда қызметі туралы статистикалық деректерді;

      2) тауарды әкелудің (әкетудің) заттай және құндық көрсеткіштерін, тауардың коммерциялық атауын, жеткізу шарттарын, оны шығарған елді (жөнелткен елді, жіберілген елді), жөнелтуші мен алушының атауы мен басқа да есепке алу деректемелерін көрсете отырып, кедендік рәсімдер бойынша бөліп, тауарларға арналған декларациялардан деректерді;

      3) тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауардың ішкі нарығы және мүше мемлекеттер экономикасының тиісті саласы туралы ақпаратты (оның ішінде тауарды өндіру көлемі, өндірістік қуаттардың жүктемесі, тауарды өткізу, тауардың өзіндік құны, мүше мемлекеттер ұлттық кәсіпорындарының пайдасы мен шығындары, мүше мемлекеттердің ішкі нарығындағы тауар бағалары, өндірістің рентабельділігі, персонал саны, инвестициялар, тауар өндірушілердің тізбесі бойынша деректерді);

      4) мүше мемлекеттердің тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауар нарығына тиісті тергеп-тексеру нәтижелері бойынша арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларын ықтимал енгізу немесе енгізбеу салдарын бағалау туралы ақпаратты, сондай-ақ мүше мемлекеттер ұлттық кәсіпорындарының өндірістік қызметінің болжамын қоса алғанда, сұратылатын уақыт кезеңдері бойынша ақпаратты береді.

      248. Осы Хаттаманың 247-тармағында көрсетілген ақпарат тізбесі толық қамтылған болып табылмайды. Қажет болған жағдайда тергеп-тексерулер жүргізетін орган өзге де ақпаратты сұратуға құқылы.

      249. Осы кіші бөлімді іске асыру мәселелері бойынша хат-хабар алмасу және тергеп-тексерулер жүргізетін органның сұрау салулары бойынша ақпарат беру орыс тілінде жүзеге асырылады. Шетелдік атаулары бар жекелеген деректемелер (көрсеткіштер) бойынша латын әліпбиінің әріптерін қолдана отырып ақпарат беруге жол беріледі.

      250. Ақпарат беру, көбінесе, электрондық жеткізгіштерде жүзеге асырылады. Ақпаратты электронды жеткізгіште беру мүмкіндігі болмаған жағдайда ол ақпарат қағаз жеткізгіште жіберіледі. Кесте нысанында сұратылатын ақпарат (статистикалық және кедендік ақпарат) тергеп-тексерулер жүргізетін органның сұрау салуында көрсетілген форматта беріледі. Егер ақпаратты мұндай форматта беру мүмкін болмаса, мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары, мүше мемлекеттердің үшінші елдердегі дипломатиялық және сауда өкілдіктері тергеп-тексерулер жүргізетін органды бұл туралы хабардар етеді және сұратылатын ақпаратты өзге форматта береді.

      251. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарына, мүше мемлекеттердің үшінші елдердегі дипломатиялық және сауда өкілдіктеріне жіберілетін ақпарат беру туралы сұрау салулар жазбаша түрде тергеп-тексерулер жүргізетін органның бланкісінде ақпаратты беру мақсатын, құқықтық негіздерін және мерзімдерін көрсете отырып ресімделеді және оған тергеп-тексерулер жүргізетін органның басшысы (басшысының орынбасары) қол қояды.

      252. Тергеп-тексерулер жүргізетін органның сұрау салулары бойынша ақпаратты мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары, мүше мемлекеттердің үшінші елдердегі дипломатиялық және сауда өкілдіктері өтеусіз негізде береді.

      253. Ақпаратты беру алмасатын органдар арасында келісілген, беру кезінде қолжетімді және ақпараттың сақталуы мен рұқсат етілмеген қолжеткізуден қорғалуын қамтамасыз ететін құралдарды пайдалану арқылы жүзеге асырылады. Ақпарат факсимильдік байланыс арқылы жіберілген жағдайда құжаттың түпнұсқасы да почта байланысы арқылы жіберілуге тиіс.

9. Құпия ақпарат

      254. Мемлекеттік құпияны (мемлекеттік құпияларды) қоспағанда, мүше мемлекеттің заңнамасында құпия ақпаратқа (коммерциялық, салықтық және басқа да құпия ақпаратты қоса алғанда) немесе таралуы шектелген қызметтік ақпаратқа жатқызылған ақпарат тергеп-тексерулер жүргізетін органға осындай ақпаратқа қатысты мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген талаптарды сақтай отырып беріледі.

      Тергеп-тексерулер жүргізетін орган осындай ақпаратты қорғаудың қажетті деңгейін қамтамасыз етеді.

      255. Мүдделі тұлға тергеп-тексерулер жүргізетін органға беретін ақпарат осы тұлға мұндай ақпаратты ашу, оның ішінде үшінші тұлғаға бәсекелестік артықшылықты беретіні не мұндай ақпаратты берген тұлға үшін немесе мұндай ақпарат алынған тұлға үшін қолайсыз салдарларға әкеп соғатыны туралы куәландыратын негіздемелерді берген кезде құпия ретінде қаралады.

      256. Құпия ақпаратты беретін мүдделі тұлғалар мұндай ақпараттың құпия емес нұсқасын бірге беруге міндетті.

      Құпия емес нұсқа құпия түрде берілген ақпараттың мәнін түсіну үшін жеткілікті түрде егжей-тегжейлі болуға тиіс.

      Мүдделі тұлға құпия ақпараттың құпия емес нұсқасын бере алмайтын айрықша жағдайларда, ол құпия емес нұсқасын беру мүмкін болмауының себептерін егжей-тегжейлі жазып, негіздеме беруге тиіс.

      257. Егер тергеп-тексерулер жүргізетін орган мүдделі тұлға берген негіздемелер берілген ақпаратты құпия ақпаратқа жатқызуға мүмкіндік бермейтінін анықтаса не құпия ақпараттың құпия емес нұсқасын бермеген мүдделі тұлға құпия ақпаратты құпия емес нұсқада берудің мүмкін болмауының негіздемесін бермесе немесе осындай негіздеме болып табылмайтын мәліметтерді берсе, тергеп-тексерулер жүргізетін орган бұл ақпаратты ескермеуі мүмкін.

      258. Тергеп-тексерулер жүргізетін орган құпия ақпаратты берген мүдделі тұлғаның немесе осы Хаттаманың 244-тармағында көрсетілген мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының және мүше мемлекеттердің үшінші елдердегі дипломатиялық және сауда өкілдіктерінің жазбаша келісімінсіз құпия ақпаратты жария етпеуге және үшінші тұлғаларға бермеуге міндетті.

      Тергеп-тексерулер жүргізетін органға тергеп-тексеру жүргізу мақсатында берілген құпия ақпаратты өтініш берушілердің, тергеп-тексеруге қатысушылардың, мүдделі тұлғалардың немесе осы Хаттаманың 244-тармағында көрсетілген мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының және мүше мемлекеттердің үшінші елдердегі дипломатиялық және сауда өкілдіктерінің жария еткені, жеке пайда табу мақсатында пайдаланғаны, өзге де нысаналы пайдаланбағаны үшін тергеп-тексерулер жүргізетін органның лауазымды адамдары мен қызметкерлері Одақ шеңберінде артықшылықтар мен иммунитеттер туралы халықаралық шартта көзделген артықшылықтар мен иммунитеттерден айырылуы және Комиссия бекітетін тәртіппен жауапқа тартылуы мүмкін.

      Осы Хаттама тергеп-тексерулер жүргізетін органның Комиссия шешімдерін қабылдау негізінде жатқан себептерді немесе Комиссия сүйенген дәлелдемелерді қамтитын ақпаратты Одақ Сотында осы себептерді немесе дәлелдемелерді түсіндіру үшін қажетті дәрежеде ашуына кедергі келтірмейді.

      Тергеп-тексерулер жүргізетін органда құпия ақпаратты пайдалану және қорғау тәртібін Комиссия бекітеді.

10. Мүдделі тұлғалар

      259. Тергеп-тексеру жүргізу кезінде:

      1) мүше мемлекеттерде ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауарды (арнайы қорғау тергеп-тексеруі жүргізілген кезде) не ұқсас тауарды (демпингке қарсы немесе өтемақылық тергеп-тексер жүргізілген кезде) өндіруші;

      2) қатысушыларының көпшілігі ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауарды (арнайы қорғау тергеп-тексеруі жүргізілген кезде) немесе ұқсас тауарды (демпингке қарсы немесе өтемақылық тергеп-тексеру жүргізілген кезде) өндіруші болып табылатын мүше мемлекеттердегі өндірушілер бірлестігі;

      3) қатысушылары мүше мемлекеттерде ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауар (арнайы қорғау тергеп-тексеруі жүргізілген кезде) не ұқсас тауар (демпингке қарсы немесе өтемақылық тергеп-тексеру жүргізілген кезде) өндірудің жалпы көлемінің 25 пайыздан астамын жүзеге асыратын өндірушілер бірлестігі;

      4) тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауарды экспорттаушы, шетелдік өндіруші немесе импорттаушы және қатысушыларының елеулі бөлігі аталған тауарды өндірушілер, экспорттаушылар немесе экспорттаушы үшінші елден немесе тауар шығарылатын елден импорттаушылар болып табылатын шетелдік тауар өндірушілердің, экспорттаушылардың немесе импорттаушылардың бірлестігі;

      5) экспорттаушы үшінші елдің не тауар шығарылатын елдің уәкілетті органы;

      6) тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауардың тұтынушылары (егер олар өнімді өндіру кезінде осындай тауарды пайдаланса) және мүше мемлекеттердегі осындай тұтынушылардың бірлестіктері;

      7) тұтынушылардың қоғамдық бірлестіктері (егер тауар, көбінесе, жеке тұлғалар тұтынатын зат болса) мүдделі тұлғалар болып табылады.

      260. Мүдделі тұлғалар тергеп-тексеру барысында дербес немесе тиісті түрде ресімделген өкілеттіктері бар өз өкілдері арқылы әрекет етеді.

      Егер мүдделі тұлға тергеп-тексеру барысында уәкілетті өкіл арқылы әрекет ететін болса, тергеп-тексерулер жүргізетін орган тергеп-тексеру нысанасы туралы барлық ақпаратты мүдделі тұлғаның назарына осы өкіл арқылы ғана жеткізеді.

11. Тергеп-тексерулерге байланысты қабылданатын шешімдер туралы
хабарламалар

      261. Тергеп-тексерулер жүргізетін орган Интернет желісіндегі Одақтың ресми сайтында тергеп-тексерулерге байланысты қабылданатын шешімдер туралы мынадай:

      тергеп-тексерудің басталғаны туралы;

      алдын ала арнайы, алдын ала демпингке қарсы немесе алдын ала өтемақы бажын енгізу туралы;

      осы Хаттаманың 104-тармағына сәйкес демпингке қарсы бажды ықтимал қолдану немесе осы Хаттаманың 169-тармағына сәйкес өтемақы бажын ықтимал қолдану туралы;

      арнайы қорғау тергеп-тексеруінің аяқталғаны туралы;

      нәтижелері бойынша тергеп-тексерулер жүргізетін орган демпингке қарсы немесе өтемақы бажын енгізу үшін негіздердің болуы туралы не тиісті міндеттемелерді мақұлдаудың орындылығы туралы қорытынды жасаған тергеп-тексерудің аяқталғаны туралы;

      тиісті міндеттемелерді мақұлдауға байланысты тергеп-тексерудің аяқталғаны немесе тоқтатылғаны туралы;

      нәтижелері бойынша тергеп-тексерулер жүргізетін орган арнайы қорғау, демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын енгізу үшін негіздердің болмауы туралы қорытынды жасаған тергеп-тексерудің аяқталғаны туралы;

      тергеп-тексерулерге байланысты қабылданатын өзге де шешімдер туралы хабарламаларды жариялайды.

      Мұндай хабарламалар экспорттаушы үшінші елдің уәкілетті органына және тергеп-тексерулер жүргізетін органға мәлім басқа мүдделі тұлғаларға да жіберіледі.

      262. Тергеп-тексерудің басталғаны туралы хабарлама тергеп-тексерулер жүргізетін орган тергеп-тексерудің басталғаны туралы шешім қабылдаған күннен бастап 10 жұмыс күнінен аспайтын мерзімде жарияланады және мыналарды:

      1) тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауардың толық сипаттамасын;

      2) экспорттаушы үшінші елдің атауын;

      3) Одақтың кедендік аумағына үдемелі импорттың бар екені және мүше мемлекеттердің экономика саласына келтірілген елеулі залалдың немесе оны келтіру қаупінің бар екені (арнайы қорғау тергеп-тексеруінің басталғаны туралы шешім қабылданған кезде) туралы куәландыратын мәліметтердің қысқаша мазмұндамасын;

      4) демпингтік немесе субсидияланатын импорттың бар екені және мүше мемлекеттердің экономика саласына келтірілген материалдық залалдың немесе оны келтіру қаупінің немесе мүше мемлекеттердің экономика саласын құрудың айтарлықтай бәсеңдеуінің бар екені (демпингке қарсы немесе өтемақылық тергеп-тексеруді бастау туралы шешім қабылдаған кезде) туралы куәландыратын мәліметтердің қысқаша мазмұндамасын;

      5) мүдделі тұлғалар өз пікірін және тергеп-тексеруге қатысты мәліметтерді жібере алатын мекенжайды;

      6) күнтізбелік 25 күнді құрайтын және тергеп-тексерулер жүргізетін орган мүдделі тұлғалардан тергеп-тексеруге қатысу ниеті туралы өтініштерді қабылдайтын мерзімді;

      7) күнтізбелік 45 күнді құрайтын және тергеп-тексерулер жүргізетін орган тергеп-тексеруге қатысушылардан жария тыңдауды өткізу туралы өтінішхаттарды қабылдайтын мерзімді;

      8) күнтізбелік 60 күнді құрайтын және тергеп-тексерулер жүргізетін орган мүдделі тұлғалардан жазбаша нысанда түсініктемелер және тергеп-тексеруге қатысты мәліметтерді қабылдайтын мерзімді қамтуға тиіс.

      263. Алдын ала арнайы, алдын ала демпингке қарсы немесе алдын ала өтемақы бажын енгізу туралы хабарлама Комиссия осындай шешім қабылдаған күннен бастап 3 жұмыс күнінен аспайтын мерзімде жарияланады және сондай-ақ мынадай ақпаратты:

      1) тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауар экспорттаушысының атауын не экспорттаушы үшінші елдің атауын (егер экспорттаушының атауын келтіру мүмкін болмаса);

      2) тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауардың кедендік бақылауды жүзеге асыру үшін жеткілікті сипаттамасын;

      3) демпингтік маржаның мөлшерін көрсетіп және тауардың қалыпты құны мен оның экспорттық бағасын есептеу және салыстыру әдіснамасын таңдау үшін негіздемелерді сипаттай отырып, демпингтік импорттың болуы туралы оң қорытынды үшін негіздерді (алдын ала демпингке қарсы бажды енгізген кезде);

      4) субсидияның болу фактісін сипаттай отырып, және тауар бірлігіне есептелген субсидия мөлшерін көрсете отырып, субсидияланатын импорттың болуы туралы оң қорытынды үшін негіздерді (алдын ала өтемақы бажын енгізген кезде);

      5) мүше мемлекеттердің экономика саласына келтірілген елеулі немесе материалдық залалдың, осындай залалды келтіру қаупінің немесе мүше мемлекеттер экономика саласының құрылуын елеулі тежеудің бар екенін анықтау үшін негіздер;

      6) өскен импорт, демпингтік немесе субсидияланатын импорт пен тиісінше мүше мемлекеттердің экономика саласына елеулі немесе материалдық залал, оны келтіру қаупінің немесе мүше мемлекеттердің экономика саласын құрудың айтарлықтай бәсеңдеуі арасындағы себеп-салдарлық байланысты анықтау үшін негіздерді;

      7) үдемелі импорттың болуы туралы оң қорытынды үшін негіздерді (алдын ала арнайы бажды енгізген кезде) қамтуға тиіс.

      264. Осы Хаттаманың 104-тармағына сәйкес демпингке қарсы бажды ықтимал қолдану туралы хабарлама немесе осы Хаттаманың 169-тармағына сәйкес өтемақы бажын ықтимал қолдану туралы хабарлама мыналарды:

      1) тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауардың кедендік бақылауды жүзеге асыру үшін жеткілікті сипаттамасын;

      2) тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауарды экспорттаушының атауын не экспорттаушы үшінші елдің атауын (егер экспорттаушының атауын келтіру мүмкін болмаса);

      3) осы Хаттаманың 104 немесе 169-тармақтарында көрсетілген шарттардың орындалғаны туралы куәландыратын мәліметтердің қысқаша мазмұндамасын қамтуға тиіс.

      265. Арнайы қорғау тергеп-тексеруінің аяқталғаны туралы хабарламаны тергеп-тексерулер жүргізетін орган тергеп-тексеру аяқталған күннен бастап 3 жұмыс күнінен аспайтын мерзімде жариялайды және тергеп-тексерулер жүргізетін орган өзінің иелігіндегі ақпаратты талдау негізінде жасаған негізгі қорытындыларды қамтуға тиіс.

      266. Нәтижелері бойынша тергеп-тексерулер жүргізетін орган демпингке қарсы немесе өтемақы бажын енгізу үшін негіздердің болуы туралы не тиісті міндеттемелерді мақұлдаудың орындылығы туралы қорытынды жасаған тергеп-тексерудің аяқталғаны туралы хабарлама тергеп-тексеру аяқталған күннен бастап 3 жұмыс күнінен аспайтын мерзімде жарияланады және мыналарды:

      1) тергеп-тексерулер жүргізетін органның тергеп-тексеру нәтижелері туралы түпкілікті қорытындысының түсіндірмесін;

      2) мұндай қорытынды жасауға негіз болған фактілерге нұсқауды;

      3) осы Хаттаманың 263-тармағында көрсетілген ақпаратты;

      4) тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауарды экспорттаушылар мен импорттаушылардың дәлелдері мен талаптарын тергеп-тексеру барысында қабылдау немесе қабылдамау себептеріне нұсқауды;

      5) осы Хаттаманың 48 - 51-тармақтарына сәйкес шешімдерді қабылдау себептеріне нұсқауды қамтуға тиіс.

      267. Тиісті міндеттемелерді мақұлдауға байланысты тергеп-тексерудің аяқталғаны немесе тоқтатылғаны туралы хабарлама тергеп-тексеру аяқталған немесе тоқтатылған күннен бастап 3 жұмыс күнінен аспайтын мерзімде жарияланады және осы міндеттемелердің құпия емес нұсқасын қамтуға тиіс.

      268. Нәтижелері бойынша тергеп-тексерулер жүргізетін орган арнайы қорғау, демпингке қарсы немесе өтемақы бажын енгізу үшін негіздердің болмауы туралы қорытынды жасаған тергеп-тексерудің аяқталғаны туралы хабарлама тергеп-тексеру аяқталғаннан күннен бастап 3 жұмыс күнінен аспайтын мерзімде жарияланады және мыналарды:

      1) тергеп-тексерулер жүргізетін органның тергеп-тексеру нәтижелері туралы түпкілікті қорытындысының түсіндірмесін;

      2) соның негізінде осы тармақтың 1-тармақшасында көзделген қорытынды жасалған фактілерге нұсқауды қамтуға тиіс.

      269. Нәтижелері бойынша осы Хаттаманың 272-тармағына сәйкес шара қолданбау туралы шешім қабылданған тергеп-тексерудің аяқталғаны туралы хабарлама осындай шешім қабылданған күннен бастап 3 жұмыс күнінен аспайтын мерзімде жарияланады және олардың негізінде мұндай шешім қабылданған фактілер мен қорытындыларды көрсете отырып, Комиссияның арнайы қорғау, демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын қолданбау туралы шешім қабылдау себептерін түсіндіруді қамтуға тиіс.

      270. Тергеп-тексерулер жүргізетін орган жүргізілетін тергеп-тексерулер мен қолданылатын шаралар бөлігінде 1994 жылғы 15 сәуірдегі Дүниежүзілік сауда ұйымын құру туралы Марракеш келісімінде көзделген барлық хабарламалардың Дүниежүзілік сауда ұйымының құзыретті органдарына белгіленген тәртіппен жіберілуін қамтамасыз етеді.

      271. Осы Хаттаманың 261 - 270-тармақтарының ережелерге тиісті өзгешеліктерді ескере отырып, қайталама тергеп-тексерулердің басталғаны және аяқталғаны туралы хабарламаларға қолданылады.

VII. Арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шарасын
қолданбау

      272. Комиссия тіпті мұндай шараны қолдану осы Хаттамада белгіленген критерийлерге сай келмесе де, тергеп-тексеру нәтижелері бойынша арнайы қорғау, демпингке қарсы немесе өтемақы шарасын қолданбау туралы шешім қабылдауы мүмкін.

      Егер тергеп-тексерулер жүргізетін орган мүдделі тұлғалар берген бүкіл ақпаратты талдау нәтижелері бойынша мұндай шараны қолдану мүше мемлекеттердің мүдделеріне залал келтіруі мүмкін деген қорытынды дайындаса, Комиссия көрсетілген шешімді қабылдауы мүмкін. Мұндай шешім, егер оны қабылдауға негіз болған себептер өзгерсе, қайта қаралуы мүмкін.

      Ескерту. 272-тармақта орыс тіліндегі мәтінге өзгеріс енгізілді, қазақ тіліндегі мәтін өзгермейді – ҚР 15.02.2021 № 6-VII Заңымен.

      273. Осы Хаттаманың 272-тармағының екінші абзацында көрсетілген қорытынды мүше мемлекеттер экономика саласының, тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауар тұтынушыларының (егер олар мұндай тауарды өнім өндірген кезде пайдаланса) және мүше мемлекеттердегі мұндай тұтынушылар бірлестіктерінің, тұтынушылардың қоғамдық бірлестіктерінің (егер тауар, көбінесе, жеке тұлғалар тұтынатын зат болса) және осы тауарды импорттаушылардың мүдделерін жиынтық бағалау нәтижелеріне негізделуге тиіс. Бұл ретте, мұндай қорытынды көрсетілген тұлғаларға осы Хаттаманың 274-тармағына сәйкес осы мәселе бойынша өз түсініктемелерін беру мүмкіндігі ұсынылған соң ғана жасалуы мүмкін.

      Мұндай қорытындыны дайындаған кезде үдемелі, демпингтік немесе субсидияланатын импорттың мүше мемлекеттердің тиісті тауар нарығындағы сауданың әдеттегі барысы мен бәсекелестік жай-күйіне және мүше мемлекеттер экономика саласының жағдайына бұрмалап әсер етуін жою қажеттілігіне ерекше мән берілуге тиіс.

      274. Осы Хаттаманың 272-тармағының ережелерін қолдану мақсаттарында мүше мемлекеттерде ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауарды (арнайы қорғау тергеп-тексеруін жүргізген кезде) не ұқсас тауарды (демпингке қарсы немесе өтемақылық тергеп-тексеруді жүргізген кезде) өндірушілер, олардың бірлестіктері, тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауар импорттаушылары мен импорттаушылар бірлестіктері, тергеп-тексеру объектісі болып табылатын тауар тұтынушылары (егер олар мұндай тауарды өнім өндірген кезде пайдаланса) және мүше мемлекеттердегі мұндай тұтынушылар бірлестіктері, тұтынушылардың қоғамдық бірлестіктері (егер тауар, көбінесе, жеке тұлғалар тұтынатын зат болса) осы Хаттаманың 262-тармағына сәйкес жарияланатын хабарламада белгіленген мерзім ішінде осы мәселе бойынша өз түсініктемелері мен ақпаратты беруге құқығы бар. Мұндай түсініктемелер мен ақпарат немесе олардың құпия емес нұсқасы тиісті жағдайларда осы тармақта көрсетілген мүдделі тұлғалардың танысуы үшін берілуге тиіс, олар өздерінің қарымта түсініктемелерін беруге құқылы.

      Осы тармаққа сәйкес берілетін ақпарат оның анықтығын растайтын объективті фактілердің болуы шартымен оның алынған көзіне қарамастан, назарға алынуға тиіс.

VIII. Қорытынды ережелер
1. Арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларын
қолдану туралы шешімдерге сот тәртібімен шағым жасау
ерекшеліктері

      275. Комиссияның арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларын қолдануға байланысты шешіміне және (немесе) әрекетіне (әрекетсіздігіне) дау айту туралы істерді қарау тәртібі мен ерекшеліктері Одақ Сотының Статутында (Шартқа № 2 қосымша) және Одақ Сотының регламентінде айқындалады.

2. Одақ Сотының шешімдерін орындау

      276. Комиссия Одақ Сотының арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларын қолдануға қатысты шешімдерін орындау үшін қажетті шараларды қабылдайды. Одақ Соты Комиссияның Шартқа және (немесе) Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға сәйкес емес деп таныған шешімін Комиссия тергеп-тексерулер жүргізетін органның бастамасы бойынша Одақ Сотының шешімін орындау үшін қажет бөлігінде қайталама тергеп-тексеруді жүргізу жолымен Шартқа және (немесе) Одақтың шеңберіндегі халықаралық шарттарға сәйкес келтіреді.

      Тиісті айырмашылықтарды есепке ала отырып, қайталама тергеп-тексеру жүргізілген кезде тергеп-тексеру жүргізуге қатысты ережелер қолданылады.

      Осы тармақта көзделген қайталама тергеп-тексеруді жүргізу мерзімі, әдетте, 9 айдан аспайды.

3. Тергеп-тексеру рәсімдерін әкімшілендіру

      277. Осы Хаттаманы іске асыру мақсатында Комиссия тергеп-тексеруді бастау, жүргізу, аяқтау және (немесе) тоқтата тұру рәсімдеріне қатысты шешімдер қабылдайды. Комиссияның қабылданған шешімдері Шарт ережелерін өзгертпеуге немесе оларға қайшы келмеуге тиіс.

  Үшінші елдерге қатысты арнайы қорғау,
демпингке қарсы және өтемақы
шараларын қолдану туралы хаттамаға
қосымша

Арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарын есепке жатқызу және
бөлу туралы ереже

      Ескерту. Мәтін бойынша тиісті жекеше, көпше түрдегі және септеудегі "төлеуші" деген сөз алып тасталды – ҚР 14.06.2021 № 50-VII Заңымен.

I. Жалпы ережелер

      1. Осы Ереже Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың (бұдан әрі - Шарт) IX бөліміне сәйкес белгіленген арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарының сомаларын есепке жатқызу және мүше мемлекеттер арасында бөлу тәртібін айқындайды. Көрсетілген тәртіп Еуразиялық экономикалық одақтың Кеден кодексіне сәйкес көзделген жағдайларда және тәртіппен арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарының сомаларына есептелген өсімпұлдар (пайыздар) сомаларына да қатысты қолданылады.

      2. Осы Ережеде пайдаланылатын ұғымдар Кедендік әкелу баждарының (өзге баждардың, балама әрекеті бар салықтар мен алымдардың) сомаларын есепке жатқызу және бөлу, оларды мүше мемлекеттер бюджеттерінің кірісіне аудару тәртібі туралы хаттамада (Шартқа № 5 қосымша), Үшінші елдерге қатысты арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларын қолдану туралы хаттамада (Шартқа № 8 қосымша) және Еуразиялық экономикалық одақтың Кеден кодексінде айқындалған мағыналарда қолданылады.

II. Арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарының сомаларын
есепке жатқызу және есепке алу

      3. Одақтың кедендік аумағына әкелінетін тауарларға қатысты оларды төлеу бойынша міндет тиісті шараны қолдану басталған күннен пайда болған Комиссияның арнайы қорғау, демпингке қарсы, өтемақы шарасын қолдану туралы шешімі күшіне енген күннен бастап арнайы қорғау, демпингке қарсы, өтемақы баждарының сомалары (алдын ала арнайы, алдын ала демпингке қарсы, алдын ала өтемақы баждарын қоспағанда) осы Ережеде белгіленген ерекшеліктерді есепке ала отырып, Кедендік әкелу баждарының (өзге баждардың, балама әрекеті бар салықтар мен алымдардың) сомаларын есепке жатқызу және бөлу, оларды мүше мемлекеттер бюджеттерінің кірісіне аудару тәртібі туралы хаттамада (Шартқа № 5 қосымша) айқындалған тәртіппен және нормативтер бойынша мүше мемлекеттердің бюджеттеріне есепке жатқызуға, бөлуге және аударуға жатады.

      4. Басқа мүше мемлекеттердің бюджетіне бөлінген арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарының сомаларын белгіленген мерзімде аудармаған немесе толық аудармаған және осы мүше мемлекеттің уәкілетті органынан арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждары сомаларының болмауы туралы ақпарат түспеген кезде Кедендік әкелу баждарының (өзге баждардың, балама әрекеті бар салықтар мен алымдардың) есепке жатқызу және бөлу, оларды мүше мемлекеттер бюджеттерінің кірісіне аудару тәртібі туралы хаттаманың (Шартқа № 5 қосымша) кедендік әкелу баждарының сомаларын есепке жатқызу және мүше мемлекеттердің арасында бөлу үшін белгіленген 20 - 28-тармақтарының ережелері қолданылады.

      5. Арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарының сомалары, оның ішінде осындай баждарды өндіріп алған кезде Еуразиялық экономикалық одақтың Кеден кодексіне сәйкес төленуге тиіс мүше мемлекеттің уәкілетті органының бірыңғай шотына ұлттық валютада есепке жатқызылуға тиіс.

      6. Арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарын Еуразиялық экономикалық одақтың Кеден кодексіне сәйкес төленуге тиіс уәкілетті органның бірыңғай шотына бөлек есеп айырысу (төлем) құжаттарымен (нұсқаулықтарымен) төлейді.

      7. Арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарын төлеу есебіне аванстық төлемдер, кедендік әкету баждары, салықтар мен алымдар, сондай-ақ мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес төленген және уәкілетті органның бірыңғай шотына келіп түскен өзге де төлемдер (кедендік әкелу баждарын қоспағанда) есепке жатқызылуы мүмкін.

      Уәкілетті органның бірыңғай шотына арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждары ретінде келіп түскен және нақты тауарларға қатысты арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарының сомасы бойынша сәйкестендірілмеген ақшалай қаражат (ақша) сомалары осы Ереженің мақсаттары үшін арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждары ретінде қаралады.

      Егер кедендік рәсіммен орналастырылған тауарларға қатысты аванстық төлемдерді кедендік әкелу баждарын төлеу есебіне есепке жатқызу аванстық төлемдерді енгізген адамның тапсырмасы негізінде жүзеге асырылса, мұндай төлемдерді уәкілетті органның бірыңғай шотына есепке жатқызу мүше мемлекеттің кеден органы тауарларды шығарған күннен кейінгі 5 жұмыс күнінен кешіктірмей, ал егер тауарларды шығару тауарларға арналған декларацияны бергенге дейін жүргізілген жағдайда, мүше мемлекеттің кеден органы декларантқа электрондық құжатты жіберген не қағаз жеткізгіште берілген тауарларға арналған декларацияда және (немесе) тауарларға арналған декларация берілгенге дейін тауарларды шығару туралы мәліметтерді қамтитын коммерциялық, көліктік (тасымалдау) құжаттарға тиісті белгі қойылған күннен кейінгі 5 жұмыс күнінен кешіктірмей арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждары төленуге жататын мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес жүргізіледі.

      Кедендік әкелу баждарының (баламалы қолданылатын өзге де баждар, салықтар мен алымдар) сомаларын есепке жатқызу және бөлу, оларды мүше мемлекеттер бюджеттерінің кірісіне аудару тәртібі туралы хаттамаға (Шартқа № 5 қосымша) сәйкес арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарын төлеу бойынша берешекті өтеу есебіне Еуразиялық экономикалық одақтың Кеден кодексіне сәйкес қайтаруға жататын кедендік әкелу баждарының сомасы есепке жатқызылуы мүмкін.

      Ескерту. 7-тармақ жаңа редакцияда – ҚР 14.06.2021 № 50-VII Заңымен.
      8. Күші жойылды – ҚР 14.06.2021 № 50-VII Заңымен.

      9. Уәкілетті органдар:

      1) уәкілетті органның бірыңғай шотындағы арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарының (кедендік төлемдерді, сондай-ақ өсімпұлдарды (пайыздарды) төлеу бойынша берешекті өтеу есебіне қайтарулардың, есепке жатқызулардың (бұдан әрі - берешекті өтеу есебіне есепке жатқызу)) түскен сомаларын;

      2) басқа мүше мемлекеттердің шетел валютасындағы шоттарына аударылған, бөлінген арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарының сомаларын;

      3) мүше мемлекеттің бюджетіне есепке жатқызылған арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарын осы мүше мемлекеттің бөлуінен түсетін сомаларды;

      4) мүше мемлекеттің бюджетіне басқа мүше мемлекеттерден түскен арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарының сомаларын;

      5) мүше мемлекеттің арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарын бөлуден түскен сомаларды аудару жөніндегі міндеттемелерін орындамауына, толық және (немесе) уақтылы орындамауына әкеп соққан осы Ережені бұзғаны мүше мемлекеттердің бюджеттеріне түскен сомаларды;

      6) басқа мүше мемлекеттердің шетел валютасындағы шоттарына аударылуы тоқтатылып қойған арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарының сомаларын оқшаулап есепке алады.

      Ескерту. 9-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 14.06.2021 № 50-VII Заңымен.

      10. Осы Ереженің 9-тармағында көрсетілген түсімдердің сомаларын әр мүше мемлекет бюджетті атқару туралы есептілігінде оқшаулап көрсетеді.

      11. Мүше мемлекеттің күнтізбелік жылының соңғы жұмыс күні уәкілетті органның бірыңғай шотына келіп түскен арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарының сомалары есепті жылдағы бюджеттің атқарылуы туралы есепте көрсетіледі.

      12. Мүше мемлекеттің күнтізбелік жылының соңғы жұмыс күні ішіндегі арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарының сомалары мүше мемлекеттің ағымдағы жылғы екінші жұмыс күнінен кешіктірілмей, осы мүше мемлекеттің бюджетіне және басқа мүше мемлекеттердің шетел валютасындағы шоттарына аударылады, сондай-ақ есепті жылдағы бюджеттің атқарылуы туралы есепте көрсетіледі.

      13. Мүше мемлекеттің бюджетіне басқа мүше мемлекеттердің күнтізбелік жылының соңғы жұмыс күні ішінде басқа мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарынан арнайы қорғау, демпингке қарсы, өтемақы баждарын бөлуден түскен кірістер сомалары ағымдағы жылғы бюджеттің атқарылуы туралы есепте көрсетіледі.

      14. Уәкілетті органның бірыңғай шотындағы ақшалай қаражатқа кедендік төлемдерді, арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарын, Еуразиялық экономикалық одақтың Кеден кодексіне сәйкес өсімпұлдарды (пайыздарды) төлеу жөніндегі берешекті өндіріп алу жағдайларын қоспағанда, сот актілерін орындау тәртібімен немесе қандай да бір өзге тәсілмен өндіріп алуды қолдану мүмкін болмайды.

      15. Алдын ала арнайы, алдын ала демпингке қарсы, алдын ала өтемақы баждары кеден органдары алдын ала арнайы, алдын ала демпингке қарсы, алдын ала өтемақы баждарын алатын мүше мемлекеттің заңнамасында айқындалған шотқа ұлттық валютада төленеді (өндіріп алынады).

      16. Үшінші елдерге қатысты арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларын қолдану туралы хаттамада (Шартқа № 8 қосымша) белгіленген жағдайларда төленген (өндіріп алынған) алдын ала арнайы, алдын ала демпингке қарсы, алдын ала өтемақы баждарының сомалары, сондай-ақ алдын ала баждардың тиісті түрлерін алу үшін белгіленген тәртіппен төленген демпингке қарсы, өтемақы баждарының сомалары Комиссияның арнайы қорғау, демпингке қарсы, өтемақы шарасын қолдану (ұзарту, тауардың құрамдас бөліктеріне және (немесе) туындыларына) туралы тиісті шешімі күшіне енген күннен бастап 30 жұмыс күнінен кешіктірілмей арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарына есептелуге және олар төленген мүше мемлекеттің бірыңғай шотына есепке жатқызылуға тиіс.

      Үшінші елдерге қатысты арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларын қолдану туралы хаттамада (Шартқа № 8 қосымша) белгіленген жағдайларда демпингке қарсы баждардың төленуін қамтамасыз ету сомалары Комиссияның демпингке қарсы шараны қолдану туралы тиісті шешімі күшіне енген күннен бастап 30 жұмыс күнінен кешіктірілмей, демпингке қарсы баждарға есептелуге және олар төленген мүше мемлекеттің уәкілетті органының бірыңғай шотына есепке жатқызылуға тиіс.

III. Арнайы, демпингке қарсы және өтемақы баждарының сомаларын
қайтару

      17. Алдын ала арнайы, алдын ала демпингке қарсы, алдын ала өтемақы баждарының, сондай-ақ алдын ала демпингке қарсы, алдын ала өтемақы баждарын өндіріп алу үшін белгіленген тәртіппен өндіріп алынатын демпингке қарсы, өтемақы баждарының сомаларын қайтару (есепке жатқызу) Үшінші елдерге қатысты арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларын қолдану туралы хаттамада (Шартқа № 8 қосымша) айқындалған жағдайларда Еуразиялық экономикалық одақтың Кеден кодексіне сәйкес жүзеге асырылады.

      Ескерту. 17-тармақ жаңа редакцияда – ҚР 14.06.2021 № 50-VII Заңымен.

      18. Арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарының сомаларын қайтару (есепке жатқызу) осы Ереже ескеріле отырып Еуразиялық экономикалық одақтың Кеден кодексіне сәйкес жүзеге асырылады.

      Еуразиялық экономикалық одақтың Кеден кодексіне сәйкес қайтаруға жататын арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарының сомалары берешекті өтеу есебіне есепке жатқызудан басқа, өзге төлемдерді төлеу есебіне есепке жатқызылмайды.

      Ескерту. 18-тармақ жаңа редакцияда – ҚР 14.06.2021 № 50-VII Заңымен.

      19. Арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарының сомаларын қайтару, оларды берешекті өтеу есебіне есепке жатқызу ағымдағы күні уәкілетті органның бірыңғай шотынан уәкілетті органның бірыңғай шотына түскен арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарының, сондай-ақ осы Ереженің 20-тармағында белгіленген жағдайларды қоспағанда, есепті күні мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкі орындауға қабылдамаған арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарын қайтару сомаларын есепке ала отырып, есепті күні арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарын төлеу есебіне есепке жатқызылған сомалар шегінде жүзеге асырылады.

      20. Арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарының сомаларын қайтару, оларды берешекті өтеу есебіне жатқызу Қазақстан Республикасы уәкілетті органының бірыңғай шотынан есепті күні қайтаруды (есепке жатқызуды) жүзеге асыру күні Қазақстан Республикасы уәкілетті органының бірыңғай шотына түскен (есепке жатқызылған) арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарының сомалары шегінде жүзеге асырылады.

      21. Ағымдағы күні қайтаруға және (немесе) берешекті өтеу есебіне есепке жатқызуға жататын арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарын қайтару сомаларын айқындау түскен арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарын мүше мемлекеттер арасында бөлгенге дейін жүзеге асырылады.

      22. Осы Ереженің 19 және 20-тармақтарына сәйкес арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарын қайтаруды және (немесе) берешекті өтеу есебіне есепке жатқызуды жүзеге асыру үшін қаражат жеткіліксіз болған кезде көрсетілген қайтаруды (есепке жатқызуды) мүше мемлекет келесі жұмыс күндері жүзеге асырады.

      Арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарын уақтылы қайтармағаны үшін өсімпұлдар (пайыздар) тиісті мүше мемлекеттің бюджетінен төленеді және арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарының құрамына енгізілмейді.

IV. Уәкілетті органдар арасындағы ақпарат алмасу

      23. Уәкілетті органдар арасындағы осы Ережені іске асыру үшін қажетті ақпарат алмасу Комиссияның осындай ақпарат алмасу тәртібін, нысаны мен мерзімдерін айқындайтын шешіміне сәйкес жүзеге асырылады.

  Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 9 ҚОСЫМША

Еуразиялық экономикалық одақ шеңберіндегі техникалық реттеутуралы
ХАТТАМА

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың X бөліміне сәйкес әзірленді және Одақ шеңберіндегі техникалық реттеу тәртібін, қағидалары мен рәсімдерін айқындайды.

      2. Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:

      "аккредиттеу" — аккредиттеу жөніндегі органның белгілі бір саладағы сәйкестікті бағалау жұмыстарын орындауда сәйкестікті бағалау жөніндегі органның (оның ішінде сертификаттау жөніндегі органның, сынақ зертханасының (орталығының) құзыреттілігін ресми тануы;

      "қауіпсіздік" - зиян келтіру және (немесе) залал шектіру мүмкіндігіне байланысты жол берілмейтін тәуекелдің болмауы;

      "өнімді айналысқа шығару" - өнімді Одақтың аумағында тарату мақсатында коммерциялық қызмет барысында өтеусіз немесе өтеулі негізде жеткізу немесе әкелу (оның ішінде дайындаушының қоймасынан жөнелту немесе қоймаға салмай тиеу);

      "Одақтың техникалық регламенттер талаптарының сақталуына мемлекеттік бақылау (қадағалау)" - мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының заңды тұлғалардың, олардың басшылары мен өзге де лауазымды адамдарының, дара кәсіпкерлер ретінде тіркелген жеке тұлғалардың, олардың уәкілетті өкілдерінің заңды тұлғаларға және дара кәсіпкерлер ретінде тіркелген жеке тұлғаларға тексерулер жүргізу және мүше мемлекеттердің заңнамасында көзделген анықталған бұзушылықтардың жолын кесу және (немесе) салдарын жою жөніндегі шараларды қабылдау арқылы Одақтың техникалық регламенттері талаптарының бұзушылықтарын алдын алуға, анықтауға және жолын кесуге бағытталған қызметі, сондай-ақ көрсетілген талаптардың орындалуын қадағалау, заңды тұлғалардың және дара кәсіпкерлер ретінде тіркелген жеке тұлғалардың қызметін жүзеге асыру кезінде Одақтың техникалық регламенттері талаптарының орындалуын талдау және болжау;

      "Одақтың техникалық регламенттеріне сәйкестігі туралы декларация" - ол арқылы өтініш беруші айналысқа шығарылатын өнімнің Одақтың техникалық регламентінің (Одақтың техникалық регламенттерінің) талаптарына сәйкестігін куәландыратын құжат;

      "сәйкестікті декларациялау" - айналысқа шығарылатын өнімнің Одақтың техникалық регламенттері талаптарына сәйкестігін міндетті растау нысаны;

      "Одақтың нарығында өнім айналысының бірыңғай белгісі" - сатып алушылар мен тұтынушыларға айналысқа шығарылатын өнімнің Одақтың техникалық регламенттері талаптарына сәйкестігі туралы ақпарат беру үшін пайдаланылатын белгі;

      "өнімді сәйкестендіру" - өнімді Одақтың техникалық регламентті қолдану саласына жатқызу және өнімнің осы өнімге арналған техникалық құжаттамаға сәйкестігін белгілеу рәсімі;

      "дайындаушы" - өнімді дайындайтын немесе өздерінің нұсқауы бойынша өнімді жобалау немесе дайындау жүзеге асырылатын және осы өнімді өз атынан немесе тауар белгісімен өткізетін және оның Одақтың техникалық регламенттерінің талаптарына сәйкестігі үшін жауапты болатын заңды тұлға немесе дара кәсіпкер ретінде тіркелген жеке тұлға (оның ішінде шетелдік дайындаушы);

      "мемлекетаралық стандарт" - Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығының Стандарттау, метрология және сертификаттау жөніндегі мемлекетаралық кеңесі қабылдаған өңірлік стандарт;

      "халықаралық стандарт" - халықаралық стандарттау жөніндегі ұйым қабылдаған стандарт;

      "ұлттық (мемлекеттік) стандарт" - мүше мемлекеттің стандарттау жөніндегі органы қабылдаған стандарт;

      "техникалық реттеу объектісі" — өнім немесе өнім және өнімге қойылатын талаптарға байланысты жобалау (іздестіруді қоса алғанда), өндіру, салу, монтаждау, баптау, пайдалану, сақтау, тасымалдау, өткізу және кәдеге жарату процестері;

      "сәйкестікті міндетті растау" — өнімнің және жобалау (іздестіруді қоса алғанда), өндіру, салу, монтаждау, баптау, пайдалану, сақтау, тасымалдау, өткізу және кәдеге жарату процестерінің Одақтың техникалық регламенттері талаптарына сәйкестігін құжатты түрде куәландыру;

      "міндетті сертификаттау" - сертификаттау жөніндегі органның техникалық реттеу объектілерінің Одақтың техникалық регламенттер талаптарына сәйкестігін міндетті растау нысаны;

      "аккредиттеу жөніндегі орган" - мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес аккредиттеу жүргізуге уәкілеттік берілген орган немесе заңды тұлға;

      "сәйкестікті бағалау" - техникалық реттеу объектісіне қойылатын талаптардың сақталуын тікелей немесе жанама түрде айқындау;

      "өнім" - материалдық-заттық түрде берілген және шаруашылық және өзге де мақсаттарда одан әрі пайдалануға арналған қызмет нәтижесі;

      "өңірлік стандарт" - өңірлік стандарттау жөніндегі ұйым қабылдаған стандарт;

      "тіркеу (мемлекеттік тіркеу)" - мүше мемлекеттің уәкілетті органы жүзеге асыратын техникалық реттеу объектілерінің Одақтың техникалық регламенттері талаптарына сәйкестігін бағалау нысаны;

      "тәуекел" - адам өмірі немесе денсаулығына, мүлікке және қоршаған ортаға, жануарлар мен өсімдіктер өмірі немесе денсаулығына зиян келтіру ықтималдығы мен осы зиян салдарының ұштасуы;

      "тіркеу (мемлекеттік тіркеу) туралы куәлік" - техникалық реттеу объектісінің Одақтың техникалық регламентінің (Одақтың техникалық регламенттерінің) талаптарына сәйкестігін растайтын құжат;

      "Одақтың техникалық регламенттеріне сәйкестік сертификаты" - ол арқылы сертификаттау жөніндегі орган айналысқа шығарылатын өнімнің Одақтың техникалық регламенті (-тері) талаптарына сәйкестігін куәландыратын құжат;

      "стандарт" - бірнеше рет пайдалану мақсатында өнімнің сипаттамалары, жобалау (іздестіруді қоса алғанда), өндіру, салу, монтаждау, баптау, пайдалану, сақтау, тасымалдау, өткізу және кәдеге жарату, жұмыстарды орындау немесе қызмет көрсету процестерін жүзеге асыру қағидалары мен сипаттамалары, зерттеулер (сынаулар) және өлшеулер қағидалары мен әдістері, үлгілерді іріктеу қағидалары, терминологияға, символикаға, орамға, таңбалауға немесе затбелгілерге және оларды басу қағидаларына қойылатын талаптар белгіленетін құжат;

      "Одақтың техникалық регламенті" - Комиссия қабылдаған және Одақ аумағында қолдану және орындау үшін техникалық реттеу объектілеріне қойылатын міндетті талаптарды белгілейтін құжат;

      "техникалық реттеу" - өнімге немесе өнімге және өнімге қойылатын талаптарға байланысты жобалау (іздестіруді қоса алғанда), өндіру, салу, монтаждау, баптау, пайдалану, сақтау, тасымалдау, өткізу және кәдеге жарату процестеріне қойылатын міндетті талаптарды белгілеу, қолдану және орындау саласындағы қатынастарды құқықтық реттеу, сондай-ақ сәйкестікті бағалау саласындағы қатынастарды құқықтық реттеу;

      "дайындаушы уәкілеттік берген тұлға" - дайындаушымен, оның ішінде шетелдік дайындаушымен шарт негізінде осы дайындаушының атынан сәйкестікті бағалауды және өнімді айналысқа шығаруды жүзеге асыратын, өнімнің Одақтың техникалық регламенттер талаптарына сәйкес келмегені үшін жауаптылықта болатын, мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген тәртіппен оның аумағында тіркелген заңды тұлға немесе дара кәсіпкер ретіндегі жеке тұлға.

      Ескерту. 2-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII; 19.04.2024 № 75-VIII Заңдарымен.

      3. Оларға қатысты Одақтың техникалық регламенттері күшіне енбеген техникалық реттеу объектілері үшін мүше мемлекеттер заңнамасының немесе Комиссия актілерінің нормалары қолданылады.

      Қорғаныс және қауіпсіздік мүдделерін қамтамасыз етуге арналған қорғаныс өнімдеріне (жұмыстарға, көрсетілетін қызметтерге), оның ішінде мемлекеттік қорғаныс тапсырысы бойынша жеткізілетіндерге, мемлекеттік құпияны (мемлекеттік құпияларды) құрайтын немесе мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес қолжетімділігі шектеулі өзге қорғалатын ақпаратқа жатқызылған мәліметтерді қорғау мақсатында пайдаланылатын өнімге (жұмыстарға, көрсетілетін қызметтерге), ол туралы мәліметтер мемлекеттік құпияны құрайтын өнімге (жұмыстарға, көрсетілетін қызметтерге), атом энергиясын пайдалану саласындағы қауіпсіздікті қамтамасыз етуге байланысты талаптар белгіленетін өнімдерге (жұмыстарға, көрсетілетін қызметтерге) және объектілерге, сондай-ақ көрсетілген өнімді және көрсетілген объектілерді жобалау (іздестіруді қоса алғанда), өндіру, салу, монтаждау, баптау, пайдалану, сақтау, тасымалдау, өткізу, кәдеге жарату, көму процестеріне қатысты техникалық реттеу, сәйкестікті бағалау, стандарттау және аккредиттеу ерекшеліктері мүше мемлекеттердің заңнамасында белгіленеді.

      Одақтың техникалық регламенттерінде техникалық реттеу объектілеріне қойылатын міндетті талаптар, сондай-ақ өнімді сәйкестендіру қағидалары, сәйкестікті бағалау нысандары, схемалары мен рәсімдері белгіленеді.

      Одақтың техникалық регламенттерін әзірлеу үшін негіз ретінде тиісті құжаттар болмаған немесе Одақтың техникалық регламенттерін қабылдау мақсаттарына, оның ішінде климаттық және географиялық факторлар немесе технологиялық және басқа да ерекшеліктер салдарынан сәйкес келмеген жағдайларды қоспағанда, тиісті халықаралық стандарттар (қағидалар, директивалар, ұсынымдар және халықаралық стандарттау жөніндегі ұйымдар қабылдаған өзге де құжаттар) қолданылады. Қажетті құжаттар болмаған жағдайда өңірлік құжаттар (регламенттер, директивалар, шешімдер, стандарттар, қағидалар және өзге де құжаттар), ұлттық (мемлекеттік) стандарттар, ұлттық техникалық регламенттер немесе олардың жобалары қолданылады.

      Одақтың техникалық регламенттерінде терминологияға, орамға, таңбалауға, затбелгілерге және оларды басу қағидаларына қойылатын талаптар, санитариялық талаптар мен рәсімдер, сондай-ақ жалпы сипатқа ие ветеринариялық-санитариялық және карантиндік фитосанитариялық талаптар да қамтылуы мүмкін.

      Одақтың техникалық регламенттерінде мүше мемлекеттер үшін тән климаттық және географиялық факторларға немесе технологиялық ерекшеліктерге байланысты ерекшеліктерді көрсететін және мүше мемлекеттердің аумағында ғана қолданылатын ерекше талаптар қамтылуы мүмкін.

      Одақтың техникалық регламенттерінде зиян келтірудің тәуекел дәрежесін есепке ала отырып, өнімге немесе өнімге және өнімге қойылатын талаптарға байланысты жобалау (іздестіруді қоса алғанда), өндіру, салу, монтаждау, баптау, пайдалану, сақтау, тасымалдау, өткізу және кәдеге жарату процестеріне қойылатын арнайы талаптар, азаматтардың жекелеген санаттарын (кәмелетке толмағандарды, жүкті әйелдерді, бала емізетін аналарды, мүгедектерді) қорғауды қамтамасыз ететін терминологияға, орамға, таңбалауға, затбелгілерге және оларды басу қағидаларына қойылатын талаптар қамтылуы мүмкін.

      Одақтың техникалық регламенті Комиссия бекітетін Одақтың техникалық регламентінің мазмұны мен үлгілік құрылымы жөніндегі ұсынымдарды есепке ала отырып әзірленеді.

      Ескерту. 3-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.02.2021 № 6-VII; 30.01.2024 № 56-VIII Заңдарымен.

      4. Одақтың техникалық регламенті талаптарын орындау мақсатында Комиссия - халықаралық және өңірлік (мемлекетаралық) стандарттардың, ал олар болмаған жағдайда ұлттық (мемлекеттік) стандарттардың тізбесін (бұдан әрі - стандарттар тізбесі) бекітеді, оларды ерікті негізде қолдану нәтижесінде Одақтың техникалық регламенті талаптарының сақталуы қамтамасыз етіледі.

      Стандарттардың тізбесі Одақтың техникалық регламентінің талаптары тікелей орындалуы мүмкін болған жағдайда бекітілмейді.

      Көрсетілген тізбеге енгізілген тиісті стандарттарды ерікті негізде қолдану Одақтың тиісті техникалық регламентінің талаптарын сақтаудың жеткілікті шарты болып табылады.

      Көрсетілген тізбеге енгізілген стандарттарды қолданбау Одақтың техникалық регламенті талаптарын сақтамау ретінде қаралмайды.

      Көрсетілген тізбеге енгізілген стандарттар қолданылмаған жағдайда немесе олар болмаған жағдайда сәйкестікті бағалау Комиссия Кеңесі қабылдайтын ұсынымдар ескеріле отырып, тәуекелдерді талдау негізінде жүзеге асырылады.

      Техникалық реттеу объектілерінің Одақтың техникалық регламенті талаптарына сәйкестігін бағалау кезіндегі зерттеулер (сынаулар) мен өлшеулер жүргізу мақсатында Комиссия - халықаралық және өңірлік (мемлекетаралық) стандарттардың, ал олар болмаған жағдайда зерттеулер (сынаулар) мен өлшеулер қағидалары мен әдістерін, оның ішінде Одақтың техникалық регламент талаптарын қолдану мен орындау және техникалық реттеу объектілерінің сәйкестігін бағалауды жүзеге асыру үшін қажетті үлгілерді іріктеу қағидаларын қамтитын мүше мемлекеттердің ұлттық (мемлекеттік) стандарттарының, сондай-ақ зерттеулер (сынаулар) және өлшеулер әдістемелерінің тізбесін (бұдан әрі - зерттеулер (сынаулар) және өлшеулер қағидалары мен әдістерінің тізбесі) бекітеді.

      Одақтың техникалық регламентінде сәйкестікті бағалауды жүргізу туралы талаптар болмаған не Одақтың техникалық регламентінің талаптарына сәйкестікті бағалау зерттеулер (сынаулар) мен өлшеулер жүргізбей жүзеге асырылуы мүмкін болған жағдайларда зерттеулер (сынаулар) және өлшеулер қағидалары мен әдістерінің тізбесі бекітілмейді.

      Стандарттардың көрсетілген тізбелерін әзірлеу және қабылдау Комиссия бекітетін тәртіппен жүзеге асырылады.

      Тиісті мемлекетаралық стандарттар әзірленгенге дейін - зерттеулер (сынаулар) мен өлшеулер қағидалары мен әдістерінің тізбесіне мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес аттестатталған (расталған) және бекітілген зерттеулер (сынаулар) және өлшеулер әдістемелері енгізілуі мүмкін. Көрсетілген зерттеулер (сынаулар) және өлшеулер әдістемелерінің тізбесін мүше мемлекеттің уәкілетті органдары Комиссияға ұсынады.

      Халықаралық және өңірлік стандарттар оларды мемлекетаралық немесе ұлттық (мемлекеттік) стандарттар ретінде қабылдағаннан кейін қолданылады.

      Одақтың техникалық регламенттерінің талаптарын сақтау мақсаттары үшін мүше мемлекеттер стандарттау жөніндегі, оның ішінде стандарттарды қолдануға арналған жұмыстарды Комиссия Кеңесі бекітетін тәртіппен үйлестіреді.

      Ескерту. 4-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII; 19.04.2024 № 75-VIII Заңдарымен.

      5. Одақтың техникалық регламенттерінде белгіленетін техникалық реттеу объектілерінің сәйкестігін бағалау тіркеу (мемлекеттік тіркеу), сынау, сәйкестігін растау, сараптау нысандарында және (немесе) өзге нысанда жүргізіледі.

      Сәйкестікті міндетті растау сәйкестікті декларациялау және сертификаттау нысандарында жүзеге асырылады.

      Сәйкестікті бағалау нысандары, схемалары мен рәсімдері Комиссия бекітетін сәйкестікті бағалаудың үлгілік схемалары негізінде Одақтың техникалық регламенттерінде белгіленеді.

      Айналысқа шығарылатын өнімнің Одақтың техникалық регламенттері талаптарына сәйкестігін бағалау оны айналысқа шығарғанға дейін жүзеге асырылады.

      Сәйкестікті міндетті растау Одақтың тиісті техникалық регламентінде белгіленген жағдайларда ғана және Одақтың техникалық регламенттері талаптарына сәйкестікке ғана жүргізіледі.

      Сәйкестікті бағалау кезінде өтініш беруші мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес оның аумағында тіркелген, дайындаушы немесе сатушы не дайындаушы уәкілеттік берген тұлға болып табылатын дара кәсіпкер ретіндегі заңды тұлға немесе жеке тұлға бола алады.

      Дайындаушылар уәкілеттік берген тұлғалар дайындаушылар уәкілеттік берген тұлғалардың бірыңғай тізіліміне енгізілуге тиіс. Көрсетілген тізілімді қалыптастыру және жүргізу тәртібін Комиссия Кеңесі айқындайды.

      Өтініш берушілер шеңбері Одақтың техникалық регламентіне сәйкес белгіленеді.

      Сәйкестікті бағалау туралы құжаттар Комиссия бекітетін тәртіппен электрондық түрде және (немесе) қағаз жеткізгіште ресімделеді.

      Сәйкестікті бағалау туралы құжаттардың бірыңғай нысандарын және оларды ресімдеу қағидаларын Комиссия бекітеді.

      Өнімнің Одақтың техникалық регламенттерінің талаптарына сәйкестігін растайтын құжаттар өнімнің жарамдылық мерзімі немесе қызмет ету мерзімі ішінде өнімнің Одақтың техникалық регламенттерінің талаптарына сәйкестігін растайтын құжаттың қолданылу кезеңінде айналысқа шығарылған өнімнің әрбір бірлігіне қатысты қолданылады.

      Сәйкестікті бағалау туралы берілген немесе қабылданған құжаттардың бірыңғай тізілімдері Интернет желісінде Одақтың ресми сайтында орналастырылады. Көрсетілген бірыңғай тізілімдерді қалыптастыру және жүргізу Комиссия бекітетін тәртіппен жүзеге асырылады.

      Одақтың техникалық регламентінде белгіленген талаптарға сәйкестікті бағалау жөніндегі жұмыстарды жүзеге асыратын сәйкестікті бағалау жөніндегі аккредиттелген органдар (оның ішінде сертификаттау жөніндегі органдар, сынау зертханалары (орталықтары) Одақтың сәйкестікті бағалау жөніндегі органдарының бірыңғай тізбесіне енгізілуі тиіс. Сәйкестікті бағалау жөніндегі органдарды осы тізілімге енгізу, сондай-ақ оны қалыптастыру мен жүргізу қағидалары Комиссия бекітетін тәртіппен жүзеге асырылады.

      Одақтың техникалық регламенттеріне сәйкестігі туралы декларацияларды тіркеу Комиссия айқындайтын тәртіппен жүзеге асырылады.

      Одақтың техникалық регламенттерінде Одақтың сәйкестікті бағалау жөніндегі органдарының бірыңғай тізіліміне енгізілген сәйкестікті бағалау жөніндегі органдардың (оның ішінде сертификаттау жөніндегі органдардың және сынақ зертханаларының (орталықтарының)) сәйкестікті бағалау бойынша жұмыстарды жүргізу жөніндегі талаптарды белгілеу кезінде мұндай жұмыстар өтініш берушінің таңдауы бойынша талап етілетін аккредиттеу саласында қолданыстағы аккредиттелуі бар және осы тізілімге енгізілген сәйкестікті бағалау жөніндегі кез келген органдарда жүргізіледі.

      Техникалық реттеу объектілерін тіркеуді (мемлекеттік тіркеуді) мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес мүше мемлекеттің көрсетілген жұмыстарды жүргізуге уәкілетті органдары жүзеге асырады.

      Ескерту. 5-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.02.2021 № 6-VII; 30.01.2024 № 56-VIII; 19.04.2024 № 75-VIII Заңдарымен.

      6. Осы өнімге қолданылатын Одақтың техникалық регламенттерінің талаптарына сәйкес келетін және Одақтың техникалық регламенттерінде белгіленген сәйкестікті бағалау рәсімдерінен өткен өнім Одақтың нарығында өнім айналысының бірыңғай белгісімен міндетті түрде таңбалануға жатады.

      Одақ нарығында өнім айналысы бірыңғай белгісінің кескінін және оны қолдану тәртібін Комиссия бекітеді.

      Өнім Одақ аумағында айналыста болған кезде өнімді таңбалау орыс тілінде және мүше мемлекеттердің заңнамасында тиісті талаптар болған кезде аумағында өнім өткізілетін мүше мемлекеттің мемлекеттік тілінде (тілдерінде) басылуы тиіс.

      7. Одақтың техникалық регламенті күшіне енген күнге дейін, оған қатысты мүше мемлекеттер бірдей міндетті талаптар, бірдей сәйкестікті растау нысандары мен схемаларын белгілеген, сәйкестікті міндетті түрде растауды жүргізу кезінде өнімге зерттеу (сынау) және өлшеудің бірдей немесе салыстырмалы әдістері қолданылатын сәйкестік сертификаттарын және бірыңғай нысан бойынша сәйкестік туралы декларациялар бере отырып, сәйкестікті міндетті түрде растауға жататын өнімнің бірыңғай тізбесіне енгізілген өнім, егер ол мынадай:

      сертификаттауды Одақтың сәйкестікті бағалау жөніндегі органдарының бірыңғай тізіліміне енгізілген сәйкестікті бағалау жөніндегі органның жүргізуі;

      сынауларды Одақтың сәйкестікті бағалау жөніндегі органдарының бірыңғай тізіліміне енгізілген сынау зертханаларында (орталықтарында) жүргізу;

      сәйкестік сертификаттарын және сәйкестігі туралы декларацияларды бірыңғай нысан бойынша ресімдеу талаптары сақталып, мүше мемлекеттің аумағында сәйкестікті растаудың белгіленген рәсімдерінен өтсе, Одақ аумағында айналысқа жіберіледі.

      Өнімнің көрсетілген бірыңғай тізбесін, көрсетілген сәйкестік сертификаттары мен сәйкестік туралы декларациялардың бірыңғай нысандарын және оларды ресімдеу қағидаларын Комиссия бекітеді.

      8. Одақтың кедендік аумағында сәйкестігі міндетті түрде бағалануға жататын өнімді әкелу Комиссия бекітетін тәртіппен жүзеге асырылады.

      9. Мүше мемлекет өзінің заңды мүдделерін қорғауды басшылыққа алып, қауіпті өнімнің айналысқа шығарылуының алдын алу жөнінде шұғыл шаралар қабылдай алады. Бұл жағдайда мүше мемлекет қабылданған шұғыл шаралар туралы басқа мүше мемлекеттерді дереу хабардар етеді және осы мәселе бойынша консультациялар мен келіссөздер процесіне кіріседі.

      10. Комиссия Одақтың интеграцияланған ақпараттық жүйесінің бір бөлігі болып табылатын техникалық реттеу саласында ақпараттық жүйені қалыптастырады.

      11. Одақ шеңберінде техникалық реттеудің мүше мемлекеттердің экономикалық даму деңгейіне және ғылыми-техникалық даму деңгейіне сәйкестігін қамтамасыз ету үшін Одақтың күшіне енген техникалық регламенттеріне және осы Хаттаманың 4-тармағында көзделген стандарттар тізбелеріне қатысты ғылыми-техникалық деңгейге міндетті кезеңдік бағалау жүргізіледі. Ғылыми-техникалық деңгейге бағалау жүргізу тәртібін, соның ішінде оның кезеңділігін Комиссия бекітеді.

      Ескерту. 11-тармақпен толықтырылды – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

  Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 10 ҚОСЫМША

Өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласында келісілген саясат жүргізу туралы
ХАТТАМА

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың X бөліміне сәйкес әзірленді және мүше мемлекеттердің өнімді өлшеу салыстырымдығы мен оның сәйкестігін бағалау (растау) нәтижелерінің Одақтың техникалық регламенттері талаптарына сәйкестігін және өнімнің сандық көрсеткіштерін өлшеуді қамтамасыз ету мақсатында өлшем біртұтастығын қамтамасыз ету саласында келісілген саясатты жүзеге асырудың қағидаттарын айқындайды.

      2. Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мынаны білдіреді:

      "өлшеу әдістемелерін (әдістерін) аттестаттау" — өлшеу әдістемелерінің (әдістерінің) өлшеулерге қойылатын метрологиялық талаптарға сәйкестігін зерттеу және растау;

      "шама бірлігі" - оған бірлікке тең сандық мән шартты берілген және онымен біртекті шамаларды сандық көрсету үшін қолданылатын тіркелген өлшемдегі шама;

      "өлшемнің біртұтастығы" - осы өлшеу нәтижелері мүше мемлекеттерде қолдануға рұқсат етілген бірліктерде берілген, ал өлшеулер дәлдігінің көрсеткіштері белгіленген шектерден шықпайтын өлшеу жағдайы;

      "өлшеу" - негізделіп шамаға беріле алатын шаманың бір немесе одан көп сандық мәнін эксперименттік алу процесі;

      "өлшеу құралдарын калибрлеу" - өлшеу құралдарының нақты метрологиялық сипаттамаларын анықтау мақсатында өлшеу құралының көмегімен алынған шама мәні мен сол тектес шама бірлігінің эталонымен туындаған шама мәні арасындағы қатынасты белгілейтін операциялар жиынтығы;

      "Халықаралық бірліктер жүйесі (БЖ)" - Шамалар мен салмақтар бойынша бас конференция қабылдаған, Халықаралық шамалар жүйесіне негізделген және өзіне қосымдар атауы мен белгілеулерін, жинақтарын, олардың атауларын, белгілеулерін және оларды қолдану қағидаларын қамтитын бірліктер жүйесі;

      "өлшеулер әдістемесі (әдісі)" - оларды орындау дәлдіктің белгіленген көрсеткіштерімен өлшеулер нәтижелерін алуды қамтамасыз ететін, өлшеу кезінде нақты сипатталған операциялар жиынтығы;

      "метрологиялық бақылап отыру" - оған сәйкес нәтиже салыстырып тексерулер мен калибрлеулердің құжатталған үздіксіз тізбегі арқылы ұлттық эталонмен салыстырылуы мүмкін өлшеулер нәтижесінің қасиеті;

      "метрологиялық сараптама" - өлшеулер бірлігімен байланысты метрологиялық талаптарды, қағидаларды және нормаларды қолдану дұрыстығы мен толықтығын талдау мен бағалау;

      ұлттық эталон" - мүше мемлекет мемлекеттік немесе шаруашылық қызметте сол тектес шама бірліктерінің басқа эталондарының шамалар мәнін беру үшін негіз ретінде пайдалану үшін таныған шама бірлігінің эталоны, оның ішінде бастапқы шама бірлігінің эталоны;

      "шаманың негіздемелік мәні" - сол тектес шамалардың мәндерімен салыстыру үшін негіз ретінде қолданылатын шаманың мәні;

      "өлшеу құралдарын тексеру" - өлшеу құралдарының міндетті метрологиялық талаптарға сәйкестігін растау мақсатында орындалатын операциялар жиынтығы;

      "өлшеулердің референтті әдістемесі (әдісі)" - сол тектес шамаларды өлшеудің басқа әдістемелері (әдістері) көмегімен алынған шамалардың өлшенген мәнінің дұрыстығын бағалау үшін, сондай-ақ өлшеу құралдарын калибрлеу үшін немесе стандартты үлгілердің сипаттамаларын айқындау үшін қолданылуы мүмкін өлшеулер нәтижелерін алу үшін пайдаланылатын өлшеулер әдістемесі (әдісі);

      "эталондарды салғастыру" - дәлдіктің бір деңгейіндегі шамалар бірліктерінің эталондарымен өлшеу бірліктерін туындату және беру кезінде өлшеулер нәтижелері арасында қатынасты белгілеу;

      "өлшеу құралы" - өлшеуге арналған және метрологиялық сипаттамаларға ие техникалық құрал;

      "стандартты үлгі" - өлшеулер дәлдігі мен метрологиялық бақылап отырудың белгіленген көрсеткіштері бар, болжалды тағайындалуына сәйкес сапалық қасиеттерді өлшеу кезінде немесе бағалау кезінде оны пайдалану үшін белгілі бір қасиеттерге қатысты жеткілікті біртекті және тұрақты материал (зат);

      "өлшеу құралының типін бекіту" - мүше мемлекеттің өлшем біртұтастығын қамтамасыз ету саласындағы мемлекеттік билік (басқару) органының бекітілген типтегі өлшеу құралын сынаудың оң нәтижелері негізінде мүше мемлекет аумағында қолдануға рұқсат беру туралы шешімі;

      "стандартты үлгі типін бекіту" - мүше мемлекеттің өлшем біртұтастығын қамтамасыз ету саласында мемлекеттік билік (басқару) органының бекітілген түрдегі стандартты үлгіні сынаудың оң нәтижелері негізінде мүше мемлекет аумағында қолдануға рұқсат беру туралы шешімі;

      "шама шәкілі" - тиісті шаманы өлшеу үшін бастапқы негіз қызметін атқаратын шама мәндерінің ретке келтірілген жиынтығы;

      "шама бірлігінің эталоны" - шама бірлігін немесе шама шәкілін туындатуға, сақтауға және беруге арналған техникалық құрал (құралдар кешені).

      Ескерту. 2-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 19.04.2024 № 75-VIII Заңымен.

      3. Мүше мемлекеттер өлшем біртұтастығын қамтамасыз ету саласында мүше мемлекеттер заңнамасын үйлестіру және мыналарды:

      1) өлшем біртұтастығын қамтамасыз ету бойынша жұмыс нәтижелерін өзара тану қағидаларын бекіту жолымен өлшем біртұтастығын қамтамасыз ету саласында жұмыс нәтижелерін өзара тану тетіктерін құруды;

      2) олар үшін мүше мемлекеттер олардың көмегімен алынатын нәтижелердің Халықаралық бірліктер жүйесіне (БЖ), ұлттық эталондарға және (немесе) халықаралық шама бірліктерінің эталондарына метрологиялық бақылап отыруды қамтамасыз ететін шама бірліктері эталондарын, өлшеу құралдарын, стандартты үлгілерді және өлшеулердің аттестатталған әдістемелерін (әдістерін) пайдалануды;

      3) мүше мемлекеттердің тиісті ақпараттық қорларында қамтылған өлшем біртұтастығын қамтамасыз ету саласында мәліметтерді өзара беруді;

      4) өлшем біртұтастығын қамтамасыз ету саласында жұмыстарды орындаудың келісілген тәртіптерін қолдануды қамтамасыз ететін келісілген әрекеттер жүргізу арқылы өлшем біртұтастығын қамтамасыз ету саласында келісілген саясатты жүргізеді.

      Ескерту. 3-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 19.04.2024 № 75-VIII Заңымен.

      4. Мүше мемлекеттер халықаралық және өңірлік метрология және стандарттау жөніндегі ұйымдар қабылдаған құжаттар негізінде өлшеулерге, шама бірліктеріне, шама бірліктерінің эталондары мен шамалар шәкілдеріне, өлшеу құралдарына, стандартты үлгілерге, өлшеулер әдістемелеріне (әдістеріне) қойылатын талаптарды белгілеуге қатысты өлшем біртұтастығын қамтамасыз ету саласында мүше мемлекеттердің заңнамасын үндестіруге бағытталған шараларды қабылдайды.

      5. Мүше мемлекеттер өз мемлекетінің заңнамасына сәйкес осы жұмыстарды жүргізудің бекітілген тәртібіне және өлшем біртұтастығын қамтамасыз ету жөніндегі жұмыстардың нәтижелерін тану қағидаларына сәйкес өлшем біртұтастығын қамтамасыз ету саласында жұмыстарды орындауға уәкілетті (нотификацияланған) мүше мемлекеттердің мемлекеттік билік (басқару) органдары немесе заңды тұлғалары орындаған өлшем біртұтастығын қамтамасыз ету саласында жұмыстардың нәтижелерін өзара тануды жүзеге асырады.

      Өлшем біртұтастығын қамтамасыз ету саласында жұмыстардың нәтижелерін тану мүше мемлекеттер аумақтарында дайындалған өлшеу құралдарына қатысты жүзеге асырылады.

      6. Мүше мемлекеттердің өлшеу нәтижелерінің, өлшем біртұтастығы эталондарының, стандартты үлгілерінің ұлттық эталондарына және Халықаралық бірліктер жүйесіне (БЖ) метрологиялық бақылауды қамтамасыз ету мақсатында мүше мемлекеттер шамалар бірлігі эталондарын құру және жетілдіру, стандартты үлгілердің номенклатурасын айқындау және әзірлеу, оны үнемі салғастыру жолымен мүше мемлекеттердің шама бірліктері эталондарына баламалығын белгілеу жөніндегі жұмыстардың жүргізілуін ұйымдастырады.

      Ескерту. 6-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 19.04.2024 № 75-VIII Заңымен.

      7. Мүше мемлекеттердің өлшем біртұтастығын қамтамасыз ету саласындағы нормативтік құқықтық актілері, нормативтік және халықаралық құжаттары, мүше мемлекеттердің халықаралық шарттары, мүше мемлекеттер реттейтін салаларда өлшеудің аттестатталған әдістемелері (әдістері), өлшеу құралдары, шама бірліктерінің эталондары мен шама шәкілдері, бекітілген стандартты үлгілердің түрлері мен өлшеу құралдардың бекітілген түрлері туралы мәліметтер мүше мемлекеттердің өлшем біртұтастығын қамтамасыз ету саласындағы ақпараттық қорларын құрайды.

      Ақпараттық қорларды жүргізу мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады, ақпараттық қорларында бар мәліметтерді өзара беруді осы Хаттаманың 5-тармағында көрсетілген мүше мемлекеттердің мемлекеттік билік (басқару) органдары Комиссия белгілейтін тәртіппен ұйымдастырады.

      8. Мүше мемлекеттер мүше мемлекеттердің ұстанымдарын келісуге бағытталған консультациялар өткізетін және өлшем біртұтастығын қамтамасыз ету саласында жұмыстарды үйлестіруді және өткізуді жүзеге асыратын өлшем біртұтастығын қамтамасыз ету саласында мемлекеттік билік (басқару) органдарына тиісті өкілеттіктер береді.

      9. Комиссия мынадай құжаттарды бекітеді:

      1) олардың Халықаралық бірліктер жүйесімен (БЖ) арақатынасын қоса алғанда, Одақтың техникалық регламенттерін әзірлеу кезінде қолданылатын жүйеден тыс шамалар бірліктерінің тізбесі;

      2) өлшем біртұтастығын қамтамасыз ету жөніндегі жұмыстардың нәтижелерін өзара тану қағидалары;

      3) өлшем біртұтастығын қамтамасыз ету саласында жұмыстар жүргізу тәртіптері, оның ішінде:

      Одақтың техникалық регламентінің жобасына, стандарттардың тізбесінің жобасына метрологиялық сараптама жүргізу тәртібі, оларды қолдану нәтижесінде Одақтың техникалық регламентінің, зерттеу (сынау) мен өлшеу қағидалары мен әдістерін, оның ішінде Одақтың техникалық регламентінің талаптарын қолдану мен орындау және техникалық реттеу объектілерінің сәйкестігін бағалауды жүзеге асыру үшін қажетті үлгілерді іріктеу қағидасын қамтитын стандарттар тізбесінің жобасы талаптарының сақталуы ерікті негізде қамтамасыз етіледі;

      зертханааралық салыстырмалы сынаулар (зертханааралық салғастырулар) жүргізуді ұйымдастыру тәртібі;

      өлшеулер әдістемесін (әдісін) метрологиялық аттестаттау тәртібі;

      өлшеулердің референтті әдістемесі (әдісі) ретінде қабылданатын өлшеулер әдістемесін (әдісін) аттестаттау тәртібі;

      өлшеу құралының типін бекіту тәртібі;

      стандартты үлгі типін бекіту тәртібі;

      өлшеу құралдарын салыстырып тексеру мен калибрлеуді ұйымдастыру тәртібі;

      4) мүше мемлекеттердің ақпараттық қорларында қамтылған өлшем біртұтастығын қамтамасыз ету саласында мәліметтерді өзара беру тәртібі.

  Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 11 ҚОСЫМША

Сәйкестікті бағалау жөніндегі органдарды аккредиттеу бойынша
жұмыс нәтижелерін тану туралы
ХАТТАМА

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың (бұдан әрі - Шарт) X бөліміне сәйкес әзірленді және сәйкестікті бағалау жөніндегі органдарды аккредиттеу бойынша жұмыс нәтижелерін өзара тану шарттарын айқындайды.

      2. Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мынаны білдіреді:

      "апелляция" - сәйкестікті бағалау жөніндегі органның аккредиттеу жөніндегі орган осы сәйкестікті бағалау жөніндегі органға қатысты қабылдаған шешімді қайта қарау туралы аккредиттеу жөніндегі органға өтініш білдіруі;

      "аккредиттеу жөніндегі сарапшыны аттестаттау" - жеке тұлғаның белгіленген талаптарға сәйкестігін растау және оның аккредиттеу бойынша жұмыстарды жүргізу құзыреттілігін тану;

      "шағым" - кез келген тұлға тарапынан сәйкестікті бағалау жөніндегі органның немесе аккредиттеу жөніндегі органның әрекетіне (әрекетсіздігіне) қанағаттанбауды білдіретін және жауап талап етілетін арыз;

      "аккредиттеуге өтініш беруші" - мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес тіркелген және сәйкестікті бағалау жөніндегі орган ретінде аккредиттелуге үміткер заңды тұлға;

      "аккредиттеу жөніндегі орган" - мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес аккредиттеу жүргізуге уәкілетті орган немесе заңды тұлға;

      "техникалық сарапшы" - аккредиттеудің белгілі бір саласында білімі бар, сәйкестікті бағалау жөніндегі органды аккредиттеуге қатысуға аккредиттеу жөніндегі орган тартатын және тағайындайтын және техникалық сарапшылар тізіліміне енгізілген жеке тұлға;

      "аккредиттеу жөніндегі сарапшы" - мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген тәртіппен сәйкестікті бағалау жөніндегі органдарға аккредиттеу жүргізу үшін аккредиттеу жөніндегі орган аттестаттаған және тағайындаған және аккредиттеу жөніндегі сарапшылар тізбесіне енгізілген жеке тұлға.

      3. Мүше мемлекеттер:

      халықаралық және өңірлік аккредиттеу жөніндегі ұйымдар қабылдаған халықаралық стандарттар мен өзге құжаттардың негізінде аккредиттеу саласында қағидаларды қабылдау;

      халықаралық стандарттар негізінде әзірленген аккредиттеу саласындағы мемлекетаралық стандарттарды қолдану;

      зертханааралық салыстыру сынауларын (зертханааралық салғастырулар) жүргізуді қамтамасыз ету және ұйымдастыру;

      ақпарат ашықтығы, қайтарымсыздығы және уақтылылығы қағидаттары негізінде аккредиттеу саласында ақпарат алмасу арқылы аккредиттеу саласында заңнаманы үндестіруді жүзеге асырады.

      Аккредиттеу жөніндегі органдар Шарттың 54-бабының ережелерін орындаған кезде мүше мемлекеттердің ұлттық аккредиттеу жүйелерінде сәйкестікті бағалау жөніндегі органдарды (оның ішінде сертификаттау жөніндегі органдар және сынау зертханалары (орталықтары)) аккредиттеуді мүше мемлекеттер өзара таниды.

      4. Аккредиттеу жөніндегі органдар мынадай өкілеттіктерді жүзеге асырады:

      1) мыналарды:

      сәйкестікті бағалау жөніндегі аккредиттелген органдардың тізілімін;

      аккредиттеу жөніндегі сарапшылар тізілімін;

      техникалық сарапшылар тізілімін;

      Одақтың сәйкестікті бағалау жөніндегі органдарының бірыңғай тізілімінің ұлттық бөлігін қалыптастыруды және жүргізуді жүзеге асырады;

      2) Одақтың ақпараттық жүйесіне сәйкестікті бағалау жөніндегі аккредиттелген органдар, аккредиттеу жөніндегі сарапшылар мен техникалық сарапшылар тізілімдерінен мәліметтерді, сондай-ақ аккредиттеуге қатысты және Шартта көзделген өзге де мәліметтер мен құжаттарды ұсынады;

      3) аккредиттеу жөніндегі органдардың өкілдеріне мүше мемлекеттерде қолданылатын рәсімдердің тең мәнділігіне қол жеткізу мақсатында өзара салыстырмалы бағалауларды жүзеге асыру мүмкіндігін береді;

      4) сәйкестікті бағалау жөніндегі органдар берген, аккредиттеу жөніндегі орган сәйкестікті бағалау жөніндегі органға қатысты қабылдаған шешімдерді қайта қарау туралы апелляцияларды қарайды және оларға қатысты шешімдер қабылдайды;

      5) мүше мемлекеттердің жеке немесе заңды тұлғаларынан келіп түсетін аккредиттеу жөніндегі органдардың қызметіне, сондай-ақ олар аккредиттеген сәйкестікті бағалау жөніндегі органдардың қызметіне шағымдарды қарайды және оларға қатысты шешімдер қабылдайды.

      41. Аккредиттеу жөніндегі органдар осы Хаттаманың 4-тармағының 4 және 5-тармақшаларында көзделген өкілеттіктерге сәйкес қабылданған шешімдер туралы ақпарат алмасуды қамтамасыз ету мақсатында Комиссия Кеңесі белгілеген тәртіппен өзара іс-қимылды жүзеге асырады.

      Ескерту. 41-тармақпен толықтырылды – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      5. Аккредиттеу жөніндегі орган туралы өзекті ақпаратты ол Интернет желісінде Одақтың ресми сайтында орналастыру үшін Комиссияға береді.

      6. Аккредиттеу жөніндегі сарапшылар мен техникалық сарапшылардың құзыреттілік деңгейін қамтамасыз ету мақсатында аккредиттеу жөніндегі органдар аккредиттеу жөніндегі сарапшылар мен техникалық сарапшылардың құзыреттілігінің бірдей қойылатын талаптарды үндестіруді қамтамасыз етеді.

  Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 12 ҚОСЫМША

Санитариялық, ветеринариялық-санитариялық және карантиндік
фитосанитариялық шараларды, шұғыл фитосанитариялық шараларды қолдану туралы
ХАТТАМА

      Ескерту. 12-қосымшаның тақырыбына өзгеріс енгізілді – ҚР 19.04.2024 № 75-VIII Заңымен.

I. Жалпы ережелер

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың XI бөліміне сәйкес әзірленді және санитариялық, ветеринариялық-санитариялық және карантиндік фитосанитариялық шараларды, шұғыл фитосанитариялық шараларды қолдану тәртібін айқындайды.

      Ескерту. 1-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 19.04.2024 № 75-VIII Заңымен.

      2. Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мынаны білдіреді:

      "шетелдік ресми қадағалау жүйесінің аудиті" - шетелдік ресми қадағалау жүйесінің кем дегенде бірыңғай ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) талаптарға барабар ветеринариялық бақылауға (қадағалауға) жататын тауарлардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету қабілетін айқындау рәсімі;

      "ветеринариялық бақылау (қадағалау)" - ветеринария саласындағы уәкілетті органдардың жануарлардың, оның ішінде адам мен жануарларға ортақ жұқпалы аурулар қоздырғыштарының және ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) талаптарға сәйкес келмейтін тауарлардың әкелінуіне және таралуына жол бермеуге, сондай-ақ Одақтың құқығын құрайтын халықаралық шарттар мен актілердің талаптарын және мүше мемлекеттердің ветеринария саласындағы заңнамасын бұзудың алдын алуға, анықтауға және жолын кесуге бағытталған қызметі;

      "ветеринариялық-санитариялық шаралар" - жануарлар ауруларының алдын алу және туындайтын қатерлерге байланысты, оның ішінде олар Одақтың кедендік аумағының шегінде жануарлармен, жем-шөппен, жануарлардан алынатын шикізатпен және өніммен, сондай-ақ оларды тасымалдаған көлік құралдарымен бірге келген немесе таралған жағдайда адам мен жануарларға ортақ аурулардан халықты қорғау мақсатында қолданылатын, орындау үшін міндетті талаптар мен рәсімдер;

      "ветеринариялық сертификат" - ветеринария саласында уәкілетті орган немесе үшінші елдің құзыретті органы әкелуге, орнын ауыстыруға (тасымалдауға) жататын бақылаудағы тауарларға беретін және оның ветеринариялық-санитариялық тұрғыдан қауіпсіздігін және (немесе) осы тауарлар өндірілетін әкімшілік аумақтардың, жануарлардың жұқпалы аурулары, оның ішінде адам мен жануарларға ортақ аурулар бойынша ветеринариялық-санитариялық саламаттылығын растайтын құжат;

      "зиянды организм" - өсімдіктердің, жануарлардың немесе патогенді агенттердің өсімдіктерге немесе өсімдік өнімдеріне зиян тигізетін кез келген түрі, өзге түрі немесе биотипі;

      "мемлекеттік тіркеу" - халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы уәкілетті орган жүзеге асыратын өнімнің бірыңғай санитариялық-эпидемиологиялық және гигиеналық талаптарға немесе Одақтың техникалық регламенттер талаптарына сәйкестігін бағалау рәсімі;

      "мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау (бақылау)" - халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы уәкілетті органдардың санитариялық-эпидемиологиялық қадағалаудың (бақылаудың) бақылауындағы өнімнің (тауарлардың), мекендеу ортасы факторларының адам денсаулығына зиянды әсер ету қатерін бағалау ескеріле отырып жүзеге асырылатын, Комиссия белгілеген және мүше мемлекеттердің халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы заңнамасында белгіленген міндетті талаптарды бұзушылықтардың алдын алуға, оларды анықтауға және олардың жолын кесуге бағытталған қызметі;

      "бірыңғай ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) талаптар" - ветеринариялық бақылауға (қадағалауға) жататын тауарларға, олардың айналымына және ветеринариялық бақылауға (қадағалауға) жататын объектілерге қойылатын Одақтың кедендік аумағында жануарлардың, оның ішінде адам мен жануарларға ортақ жұқпалы ауруларды қоздырушылардың және ветеринариялық-санитариялық жағынан қауіпті жануардан алынатын тауарлардың пайда болуына, әкелінуіне және таралуына жол бермеуге бағытталған талаптар;

      "бірыңғай карантиндік фитосанитариялық талаптар" - Одақтың кеден шекарасында және Одақтың кедендік аумағында карантиндік фитосанитариялық бақылауға (қадағалауға) жататын карантинге жатқызылатын өнімге (карантинге жатқызылатын жүктерге, карантинге жатқызылатын материалдарға, карантинге жатқызылатын тауарларға), оның айналымына қойылатын және Одақтың кедендік аумағында карантиндік объектілердің пайда болуына, әкелінуіне және таралуына жол бермеуге бағытталған талаптар;

      "өсімдіктер карантинін қамтамасыз етудің бірыңғай қағидалары мен нормалары" - карантиндік фитосанитариялық зерттеп қараулар қағидалары, рәсімдері, нұсқаулықтары, әдістемелері, Одақтың кеден шекарасында және Одақтың кедендік аумағында карантиндік фитосанитариялық бақылауға (қадағалауға) жататын карантинге жатқызылатын өнімді (карантинге жатқызылатын жүктер, карантинге жатқызылатын материалдар, карантинге жатқызылатын тауарлар) жіті тексеру, карантиндік объектілерді сәйкестендіру, зертханалық зерттеу және сараптама жүргізу, залалсыздандыру әдістері және өсімдіктер карантині жөніндегі уәкілетті органдар жүзеге асыратын өзге де маңызды іс-шаралар;

      "санитариялық-эпидемиологиялық қадағалауға (бақылауға) жататын өнімге (тауарларға) қойылатын бірыңғай санитариялық-эпидемиологиялық және гигиеналық талаптар" - адам организміне өмір сүру ортасы факторларының зиянды әсерінің алдын алуға және адамның қолайлы тыныс-тіршілік жағдайларын қамтамасыз етуге бағытталған, Комиссия сақтау үшін міндетті деп белгілеген санитариялық-эпидемиологиялық қадағалаудың (бақылаудың) бақылауындағы өнімге (тауарларға) қойылатын талаптарды қамтитын құжат;

      "жануарлар" - жануарлардың барлық түрлері, оның ішінде құстар, аралар, су жануарлары және жабайы фауна өкілдері;

      "өсімдіктер карантині" - Одақтың кедендік аумағында карантиндік объектілерден өсімдіктерді және өсімдіктен алынатын өнімдерді қорғау жөніндегі шаралар жүйесін көздейтін құқықтық режим;

      "карантиндік объектілер" - мүше мемлекеттердің аумақтарында жоқ немесе шектеулі таралған және Одақтың бірыңғай карантиндік объектілер тізбесіне енгізілген зиянды организмдер;

      "карантиндік фитосанитариялық қауіпсіздік" - Одақтың кедендік аумағын карантиндік объектілердің енуі және (немесе) таралуы кезінде туындайтын тәуекелдерден қорғау жағдайын қамтамасыз ету;

      "карантиндік фитосанитариялық бақылау (қадағалау)" - өсімдіктер карантині жөніндегі уәкілетті органдардың карантиндік объектілерді анықтауға, карантинге жатқызылатын өнімнің (карантинге жатқызылатын жүктер, карантинге жатқызылатын материалдар, карантинге жатқызылатын тауарлар) карантиндік фитосанитариялық жағдайын белгілеуге, халықаралық міндеттемелерді және мүше мемлекеттердің өсімдіктер карантині саласындағы заңнамаларын орындауға бағытталған қызметі;

      "карантиндік фитосанитариялық шаралар" - Одақтың кедендік аумағын карантиндік объектілердің әкелінуінен және таралуынан қорғауды қамтамасыз ету және олар келтіретін шығындарды азайту, сондай-ақ карантинге жатқызылатын өніммен (карантинге жатқызылатын жүктер, карантинге жатқызылатын материалдар, карантинге жатқызылатын тауарлар) халықаралық сауда-саттықта кедергілерді жою мақсатында қолданылатын, орындалуы міндетті талаптар, қағидалар және рәсімдер;

      "ветеринариялық бақылауға (қадағалауға) жататын объект" - ветеринариялық-санитариялық бақылауға (қадағалауға) жататын тауарларды дайындауға (өндіруге), қайта өңдеуге, тасымалдауға және (немесе) сақтауға қатысатын ұйым немесе тұлға;

      "карантинге жатқызылатын өнімдер партиясы (карантинге жатқызылатын жүктер, карантинге жатқызылатын материалдар, карантинге жатқызылатын тауарлар)" - бір көлік құралымен бір межелі пунктке бір алушыға жеткізуге арналған карантинге жатқызылған өнім (карантинге жатқызылған жүктер, карантинге жатқызылған материалдар, карантинге жатқызылған тауарлар) саны;

      "ветеринариялық бақылаудың (қадағалаудың) бақылауындағы тауарлар партиясы" - бір көлік құралымен бір межелі пунктке бір алушыға жөнелтуге арналған және бір ветеринариялық сертификатпен ресімделген ветеринариялық-санитариялық бақылаудың (қадағалаудың) бақылауындағы тауар саны;

      "карантинге жатқызылатын өнім (карантинге жатқызылатын жүктер, карантинге жатқызылатын материалдар, карантинге жатқызылатын тауарлар)" - Одақтың кедендік шекарасында және Одақтың кедендік аумағында карантиндік фитосанитариялық бақылауға (қадағалауға) жататын және Одақтың кедендік шекарасы арқылы және Одақтың кедендік аумағымен тасымалданатын, карантиндік объектілерді тасымалдаушылар болуы мүмкін және (немесе) оларды таратуға қабілетті және оларға қатысты карантиндік фитосанитариялық шара қолдануды қажет ететін карантинге жатқызылатын өнімнің (карантинге жатқызылатын жүктердің, карантинге жатқызылатын материалдардың, карантинге жатқызылатын тауарлардың) бірыңғай тізбесіне енгізілген өсімдіктер, өсімдіктен алынатын өнім, жүктер, құнарлы топырақ, организмдер, материалдар, ыдыс, орам;

      "карантинге жататын объектілер" - Одақтың кедендік аумағына ену және (немесе) онда карантиндік объектілерді тарату көздері болуы мүмкін кез келген нысаналы мақсаттағы жерлер, ғимараттар, құрылымдар, құрылыстар, резервуарлар, сақтау орындары, жабдықтар, көлік құралдары, контейнерлер және өзге де объектілер;

      "мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалаудың (бақылаудың) бақылауындағы өнім (тауарлар)" - санитариялық-эпидемиологиялық қадағалауға (бақылауға) жататын тауарлардың бірыңғай тізбесіне енгізілген, Одақтың кедендік шекарасы арқылы және Одақтың кедендік аумағымен тасымалданатын тауарлар, химиялық, биологиялық және радиоактивті заттар, оның ішінде иондаушы сәулелену көздері, қалдықтар және адам үшін қауіп төндіретін өзге де жүктер, тамақ өнімдері, материалдар және бұйымдар;

      "ветеринариялық бақылаудың (қадағалаудың) бақылауындағы тауарлар" - ветеринариялық бақылауға (қадағалауға) жататын тауарлардың бірыңғай тізбесіне енгізілген тауарлар;

      "мемлекеттік тіркеуге жататын өнім" - айналымға түскен кезде адамның өмірі мен денсаулығына зиянды әсерін тигізуі мүмкін және қауіпсіздігі мемлекеттік тіркеудің болу фактісімен расталатын жекелеген өнім түрлері;

      "ветеринариялық бақылаудың (қадағалаудың) бақылауындағы тауарларды әкелуге (әкетуге) және олардың транзитіне рұқсат беру" - мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес ветеринария саласындағы уәкілетті органның лауазымды тұлғасы беретін ветеринариялық бақылаудың (қадағалаудың) бақылауындағы тауарларды әкелу және олардың транзиті кезінде экспорттаушы елдердің эпизоотиялық ахуалына сүйене отырып, бақыланатын ветеринариялық бақылаудың (қадағалаудың) бақылауындағы тауарларды пайдалану тәртібін және шарттарын айқындайтын құжат;

      "санитариялық, ветеринариялық-санитариялық және карантиндік фитосанитариялық шаралар" - мынадай:

      адамның және жануарлардың өмірі мен денсаулығын ластаушы заттардың қоспаларынан, токсиндерден немесе тамақ өнімдеріндегі, сусындардағы, жемшөптегі және басқа өнімдердегі ауру тудыратын организмдердің пайда болуынан туындайтын тәуекелдерден қорғау;

      жануарлар мен өсімдіктердің өмірі мен саулығын өсімдіктер зиянкестерінің, өсімдіктер мен жануарлардың, өсімдіктердің (арам шөптердің) ауру қоздырғыштарының және мүше мемлекеттер үшін карантиндік мәні бар, аурулардан немесе ауру тудыратын организмдердің таралуымен, жерсінуімен (бекінуімен) байланысты туындайтын тәуекелдерден қорғау;

      адамның өмірі мен денсаулығын жануарлар, өсімдіктер немесе олардың өнімдері тасымалдайтын ауруларға байланысты туындайтын тәуекелдерден қорғау;

      өсімдіктер зиянкестерінің, өсімдіктер мен жануарлардың, өсімдіктердің (арам шөптердің) ауру қоздырушыларының, мүше мемлекеттер үшін карантиндік мәні бар ауру тудыратын организмдердің таралуымен, жерсінуімен (бекінуімен) келтірілетін, оның ішінде олар жануарлармен және (немесе) өсімдіктермен, өнімдермен, жүктермен, материалдармен, көлік құралдарымен тасымалданған немесе таралған жағдайда басқа шығынның алдын алу немесе шектеу мақсаттарында қолданылатын, орындалуы міндетті санитариялық, ветеринариялық-санитариялық және карантиндік фитосанитариялық талаптар мен рәсімдер;

      "санитариялық-карантиндік бақылау" - адам денсаулығы үшін ықтимал қауіпті өнімді (тауарларды) әкелудің, жұқпалы және жаппай жұқпалы емес ауралардың (уланулардың) әкелінуінің, пайда болуының және таралуының алдын алу мақсатында Одақтың кедендік шекарасы арқылы өткізу пункттерінде, мемлекетаралық жөнелту теміржол станцияларында немесе қиылысу станцияларында тұлғаларға, көлік құралдарына және мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалаудың (бақылаудың) бақылауындағы өнімге (тауарларға) қатысты мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау (бақылау) түрі;

      "санитариялық-эпидемияға қарсы іс-шаралар" - тіршілік ету ортасы факторларының адамға зиянды әсер ету тәуекелін бағалауға, осындай тәуекелді жоюға немесе азайтуға, жұқпалы және жаппай жұқпалы емес аурулардың (уланулардың) пайда болуының және таралуының алдын алуға және оларды жоюға бағытталған ұйымдастыру, әкімшілік, инженерлік-техникалық, медициналық-санитариялық, алдын алу және өзге де шаралар;

      "халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы" - адамға тіршілік ету ортасы факторларының зиянды әсері жоқ және оның тыныс-тіршілігінің қолайлы жағдайлары қамтамасыз етілетін халық денсаулығының, тіршілік ету ортасының ахуалы;

      "санитариялық шаралар" - орындалуы міндетті талаптар мен рәсімдер, оның ішінде түпкілікті өнімге қойылатын талаптар, өңдеу, өндіру, тасымалдау, сақтау және кәдеге жарату әдістері, сынамаларды іріктеу, тәуекелді бағалауды зерттеу (сынау) әдістері, мемлекеттік тіркеу рәсімдері, адамның өмірі мен денсаулығын қорғау мақсатында өнімнің (тауарлардың) қауіпсіздігін қамтамасыз етуге тікелей бағытталған, өнімді (тауарларды) таңбалауға және орауға қойылатын талаптар;

      "мемлекеттік тіркеу туралы куәлік" - өнімнің (тауарлардың) қауіпсіздігін растайтын, өнімнің (тауарлардың) бірыңғай санитариялық-эпидемиологиялық және гигиеналық талаптарға сәйкестігін куәландыратын және Комиссия бекітетін бірыңғай нысан бойынша халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы уәкілетті орган беретін құжат;

      "ветеринария саласындағы уәкілетті органдар" - мүше мемлекеттердің ветеринария саласындағы қызметті жүзеге асыратын мемлекеттік органдары мен мекемелері;

      "халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы уәкілетті органдар" - мүше мемлекеттердің заңнамасына және Комиссияның актілеріне сәйкес мүше мемлекеттердің халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы қызметті жүзеге асыратын мемлекеттік органдары мен мекемелері;

      "өсімдіктер карантині жөніндегі уәкілетті органдар" - өсімдіктер карантині және оларды қорғау жөніндегі ұлттық ұйымдар;

      "фитосанитариялық бақылау бекеті" - Одақтың кедендік шекарасы арқылы өткізу пункттерінде және мүше мемлекеттер заңнамасына сәйкес айқындалатын өзге жерлерде құрылатын өсімдіктер карантині жөніндегі пункт;

      "фитосанитариялық қауіп" - мүше мемлекеттердің аумақтарында зиянды организмнің интродукциялану және таралу ықтималдығы және мүше мемлекеттер үшін олармен байланысты әлеуетті экономикалық салдардың ауқымы;

      "фитосанитариялық сертификат" - карантинге жатқызылатын өніммен (карантинге жатқы"фитосанитариялық сертификат" - карантинге жатқызылған өнімге (карантинге жатқызылған жүктер, карантинге жатқызылған материалдар, карантинге жатқызылған тауарлар) арналған қағаз жеткізгіште немесе электрондық түрде (электрондық балама түрінде) ресімделетін, 1951 жылғы 6 желтоқсандағы Өсімдіктер карантині және оларды қорғау жөніндегі халықаралық конвенцияда белгіленген нысан бойынша экспорттаушы (кері экспорттаушы) елдің өсімдіктер карантині жөніндегі уәкілетті органы беретін және карантинге жатқызылған өнімнің (карантинге жатқызылған жүктер, карантинге жатқызылған материалдар, карантинге жатқызылған тауарлар) импорттаушы елдің фитосанитариялық талаптарына сәйкес келетінін куәландыратын құжат;

      "шұғыл фитосанитариялық шара" - Одақтың кедендік аумағын Одақтың карантиндік объектілерінің бірыңғай тізбесіне енгізілмеген және фитосанитариялық қауіп төндіретін зиянды организмнің әкелінуінен және таралуынан қорғауды қамтамасыз ету мақсатында Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартта көзделген жағдайларда шұғыл тәртіппен қолданылатын және осындай қауіпті азайтуға бағытталған, орындау үшін міндетті талаптар, қағидалар мен рәсімдер;

      "эпизоотиялық ахуал" - белгілі бір аумақтағы, нақты көрсетілген уақыттағы жануарлардың ауруларымен, олардың таралуымен және сырқаттанушылық деңгейімен сипатталатын ветеринариялық-санитариялық жағдай.

      Ескерту. 2-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.02.2021 № 6-VII; 30.01.2024 № 56-VIII; 19.04.2024 № 75-VIII Заңдарымен.

II. Санитариялық шаралар

      3. Одақтың кедендік шекарасындағы және Одақтың кедендік аумағындағы санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау (бақылау) Комиссия бекітетін тәртіппен жүргізіледі.

      4. Мүше мемлекеттер Одақтың кедендік шекарасы арқылы мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалаудың (бақылаудың) бақылауындағы өнімнің (тауарлардың) орын ауыстырылуына арналған өткізу пункттерінде санитариялық-карантиндік пункттер құрады және қажетті санитариялық-эпидемияға қарсы іс-шараларды жүргізу жөніндегі шараларды қабылдайды.

      Мүше мемлекеттер Комиссия бекітетін талаптарды есепке ала отырып, мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес санитариялық-эпидемияға қарсы іс-шараларды жүргізу үшін арнайы жабдықталған және құралдармен жарақтандырылған санитариялық-карантиндік пункттерде санитариялық-карантиндік бақылауды жүзеге асырады.

      Комиссияның актілеріне сәйкес Одақтың аумағында мемлекеттік тіркеуге жататын өнімнің айналымы мемлекеттік тіркеу болған кезде жүзеге асырылады.

      Өнімді мемлекеттік тіркеу туралы куәлік Комиссия бекітетін тәртіппен бірыңғай нысан бойынша қағаз жеткізгіште және (немесе) электрондық құжат түрінде беріледі (ресімделеді).

      Өнімді мемлекеттік тіркеу туралы куәліктер туралы мәліметтер Одақтың интеграцияланған ақпараттық жүйесі пайдаланыла отырып, ұлттық тізілімдерден Комиссияға мүше мемлекеттер беретін мәліметтер негізінде қалыптастырылатын мемлекеттік тіркеу туралы куәліктердің бірыңғай тізіліміне енгізіледі.

      Мемлекеттік тіркеу туралы куәліктердің бірыңғай тізілімін қалыптастыру және жүргізу тәртібін Комиссия айқындайды.

      Ескерту. 4-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      5. Мүше мемлекеттер:

      1) Одақтың кедендік аумағында адамның денсаулығы үшін қауіпті жұқпалы және жаппай жұқпалы емес аурулардың (уланулардың) енуінің, таралуының алдын алуға, төтенше жағдайлардың, сондай-ақ биологиялық агенттерді, химиялық және радиоактивті заттарды қолдана отырып, террористік актілердің салдарын жоюға бағытталған келісілген шараларды қабылдайды;

      2) Одақтың кедендік аумағына адамның өміріне, денсаулығына және оның өмір сүру ортасына қауіпті мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалаудың (бақылаудың) бақылауындағы өнімнің (тауарлардың) әкелінуіне және айналымына жол бермеу жөніндегі санитариялық-эпидемияға қарсы іс-шараларды жүзеге асырады.

      6. Мүше мемлекеттер мынадай:

      мүше мемлекеттің аумағында санитариялық-эпидемиологиялық ахуал нашарлаған;

      тиісті халықаралық ұйымдардан, мүше мемлекеттерден немесе үшінші елдерден қабылданатын санитариялық шаралар және (немесе) санитариялық-эпидемиологиялық ахуалдың нашарлағаны туралы ақпарат алған;

      егер санитариялық шараларды қабылдаудың тиісті ғылыми негіздемесі жеткіліксіз немесе қажетті мерзімде ұсынылуы мүмкін болмаған;

      бірыңғай санитариялық талаптарға немесе Одақтың техникалық регламенттеріне сәйкес келмейтін мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалаудың (бақылаудың) бақылауындағы тауарлар анықталған жағдайларда уақытша санитариялық шаралар енгізуге және санитариялық-эпидемияға қарсы іс-шараларды өткізуге құқығы бар.

      Мүше мемлекеттер барынша қысқа мерзімде өздерінің санитариялық шараларды енгізгені, санитариялық-эпидемияға қарсы іс-шараларды жүргізгені және олардың өзгерістері туралы бірін-бірі хабардар етеді.

      Мүше мемлекет уақытша санитариялық шараларды енгізген кезде басқа мүше мемлекеттер қажетті шараларды қабылдайды және осындай шаралар енгізу туралы шешім қабылдаған мүше мемлекетті қорғаудың тиісті деңгейін қамтамасыз ететін санитариялық-эпидемияға қарсы іс-шараларды өткізеді.

      7. Халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы уәкілетті органдар:

      Одақтың кедендік шекарасы арқылы өткен кезде Одақтың кедендік шекарасында және Одақтың кедендік аумағында орналасқан мүше мемлекеттердің өткізу пункттерінде тұлғаларға, көлік құралдарына, мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалаудың (бақылаудың) бақылауындағы тауарларға қатысты санитариялық-эпидемиологиялық қадағалауды (бақылауды) жүзеге асырады;

      басқа мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарынан зертханалық зерттеулердің (сынаулардың) қажетті хаттамаларын сұратуға құқығы бар;

      халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласында өзара ғылыми-әдістемелік және техникалық көмек көрсетеді;

      бірыңғай санитариялық-эпидемиологиялық және гигиеналық талаптарға сай келмейтін тауарлардың ықтимал түсімдері туралы, халықаралық медициналық-санитариялық қағидаларда көрсетілген аса қауіпті жұқпалы аурулардың және адамның өмірі мен денсаулығына қауіпті өнімнің әрбір анықталған жағдайы туралы бірін-бірі хабардар етеді;

      қажет болған кезде және өзара уағдаластық бойынша Одақтың санитариялық шаралар саласындағы құқығын құрайтын актілерде белгіленген талаптарды сақтау және Одақтың кедендік аумағын жұқпалы және жаппай жұқпалы емес аурулардың (уланулардың), санитариялық-эпидемиологиялық және гигиеналық талаптарға сәйкес келмейтін мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалаудың (бақылаудың) бақылауындағы тауарлардың әкелінуінен және таралуынан қорғау мақсатында, сондай-ақ өзге мәселелерді жедел шешу үшін мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалаудың (бақылаудың) бақылауындағы тауарларды өндіретін мүше мемлекеттердің аумақтарында бірлескен тексерулер (инспекциялар) жүргізеді.

      Халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы уәкілетті органдар Одақтың кедендік аумағында жұқпалы және жаппай жұқпалы емес ауруларды (улануларды) және (немесе) адамның өміріне, денсаулығына және тіршілік ету ортасына қауіпті өнімді және олардың таралуын анықтаған жағдайда олар туралы, сондай-ақ қолданған санитариялық шаралар туралы Одақтың интеграцияланған ақпараттық жүйесіне жібереді.

      8. Бірлескен тексерулерді (инспекцияларды) жүргізуге байланысты шығыстарды қаржыландыру, егер әрбір нақты жағдайда өзге тәртіп келісілмесе, мүше мемлекеттердің тиісті бюджеттерінің қаражаты есебінен жүзеге асырылады.

III. Ветеринариялық-санитариялық шаралар

      9. Одақтың кедендік шекарасында және Одақтың кедендік аумағында ветеринариялық-санитариялық бақылау (қадағалау) Комиссия бекітетін Одақтың кедендік шекарасында және Одақтың кедендік аумағында ветеринариялық бақылауды жүзеге асырудың бірыңғай тәртібі туралы ережеге сәйкес жүргізіледі.

      10. Мүше мемлекеттер Одақтың кедендік шекарасы арқылы ветеринариялық бақылаудың (қадағалаудың) бақылауындағы тауарлардың орын ауыстырылуына арналған өткізу пункттерінде шекаралық бақылау ветеринариялық пункттерін құрады және қажетті ветеринариялық-санитариялық шараларды қабылдайды.

      11. Ветеринария саласындағы уәкілетті органдар:

      1) Одақтың кедендік аумағында жануарлардың, оның ішінде адам мен жануарларға ортақ жұқпалы аурулар қоздырушыларының және ветеринариялық-санитариялық жағынан қауіпті жануардан алынатын тауарлардың (өнімдердің) әкелінуіне және таралуына жол бермеу жөнінде шаралар қабылдайды;

      2) мүше мемлекеттің аумағында жануарлар, оның ішінде адам мен жануарларға ортақ жұқпалы ауруларды және (немесе) ветеринариялық-санитариялық жағынан қауіпті жануардан алынатын тауарларды (өнімдерді) анықтаған және олар таралған жағдайда диагноз ресми анықталғаннан кейін немесе тауарлардың (өнімдердің) қауіпсіз еместігі расталғаннан кейін дереу олар туралы, сондай-ақ Одақтың Интеграцияланған ақпараттық жүйесінде орналастыру үшін, сондай-ақ басқа мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарын хабардар ету үшін қабылданған ветеринариялық-санитариялық шаралар туралы ақпаратты Комиссияға жібереді;

      3) Комиссияға мүше мемлекеттердің жануарлардың аса қауіпті және карантинді ауруларының тізбесіндегі өзгерістер туралы уақтылы хабарлайды;

      4) ветеринария саласында өзара ғылыми-әдістемелік және техникалық көмек көрсетеді;

      5) Комиссия бекітетін тәртіппен шетелдік ресми жүйенің аудитін жүзеге асырады.

      12. Ветеринариялық бақылауға (қадағалауға) жататын объектілерді бірлесіп тексеру (инспекция) объектілерді бірлескен тексеруді жүргізу және ветеринариялық бақылауға (қадағалауға) жататын тауарлардың сынамасын іріктеп алудың бірыңғай тәртібі туралы ережеге сәйкес жүргізіледі.

      Шетелдік ресми қадағалау жүйелерінің аудитін және бірлескен тексерулерді (инспекцияларды) жүргізуге байланысты шығыстарды қаржыландыру, егер әрбір нақты жағдайда өзге тәртіп келісілмесе, мүше мемлекеттердің тиісті бюджеттерінің қаражаты есебінен жүзеге асырылады.

      13. Ветеринариялық бақылауды (қадағалауды) жүзеге асыру кезінде зертханалық зерттеулерді жүргізу қағидаларын және әдіснамасын Комиссия белгілейді.

      14. Ветеринариялық дәрілік заттардың, ветеринариялық мақсаттағы диагностикалық құралдардың, жемшөп қоспаларының, дезинфекциялық, дезинсекциялық және дезакаризациялық заттардың айналымын реттеу қағидаларын Комиссия және мүше мемлекеттердің заңнамасында белгіленеді.

      15. Бірыңғай ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) талаптардың және халықаралық ұсынымдардың, стандарттардың, нұсқаулықтардың негізінде мүше мемлекеттер Комиссияның актілеріне сәйкес бірыңғай нысандардан ерекшеленетін ветеринариялық бақылауға (қадағалауға) жататын тауарлардың бірыңғай тізбесіне енгізілген Одақтың кедендік аумағына әкелінетін ветеринариялық бақылаудын (қадағалаудың) бақылауындағы тауарларға ветеринариялық сертификаттардың үлгілерін жөнелтуші елдің (үшінші тараптың) құзыретті органдарымен келісуі мүмкін.

      16. Транзиттің кедендік рәсіміне орналасқан ветеринариялық бақылаудың (қадағалаудың) бақылауындағы тауарлар Одақтың кедендік аумағымен Комиссия белгілейтін тәртіппен орны ауыстырылады.

      Ветеринариялық бақылаудың (қадағалаудың) бақылауындағы тауарларды әкелуге (әкетуге) рұқсат беруді және ветеринариялық сертификаттарды ресімдеуді осы мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес ветеринария саласындағы уәкілетті орган жүзеге асырады.

      17. Ветеринариялық бақылауға (қадағалауға) жататын, мүше мемлекеттер арасында тасымалданатын тауарларға ветеринариялық сертификаттардың нысандарын, сондай-ақ ветеринариялық бақылауға (қадағалауға) жататын, Одақтың кедендік аумағына әкелінетін тауарларға бірыңғай ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) талаптарда көзделген бірыңғай ветеринариялық сертификаттардың нысандарын Комиссия бекітеді.

      Ескерту. 17-тармақ жаңа редакцияда – ҚР 15.02.2021 № 6-VII Заңымен.

IV. Карантиндік фитосанитариялық шаралар

      18. Одақтың кедендік шекарасында және Одақтың кедендік аумағында карантиндік фитосанитариялық бақылау (қадағалау) Комиссия бекітетін тәртіппен жүзеге асырылады.

      19. Өсімдіктер карантинін қамтамасыз етудің бірыңғай қағидаларын және нормаларын Комиссия бекітеді.

      20. Мүше мемлекеттер Одақтың кедендік шекарасы арқылы өтетін карантинге жатқызылатын өнімнің (карантинге жатқызылатын жүктер, карантинге жатқызылатын материалдар және карантинге жатқызылатын тауарлар) орын ауыстырылуына арналған өткізу пункттерінде және өзге орындарда Комиссия бекітетін олардың материалдық-техникалық жарақтандырылуына және жайластырылуына қойылатын талаптарды есепке ала отырып, өсімдіктердің карантині жөніндегі пункттерді (фитосанитариялық бақылау бекеттері) құрады.

      21. Мүше мемлекеттер карантиндік объектілердің Одақтың кедендік аумағына әкелінуінің және таралуының алдын алу жөніндегі қажетті шараларды қабылдайды.

      22. Өсімдіктер карантині жөніндегі уәкілетті органдар:

      1) Одақтың кедендік шекарасы арқылы карантинге жатқызылатын өнімнің орнын ауыстыру кезінде өткізу пункттерінде және өсімдіктер карантині жөніндегі пункттер (фитосанитариялық бақылау бекеттері) жабдықталатын және жайластырылатын өзге орындарда карантиндік фитосанитариялық бақылауды (қадағалауды) жүзеге асырады;

      2) бір мүше мемлекеттің аумағынан екінші мүше мемлекеттің аумағына карантинге жатқызылатын өнімнің орнын ауыстыру кезінде карантиндік фитосанитариялық бақылауды (қадағалауды) жүзеге асырады;

      3) Одақтың кеден аумағында карантиндік объектілер анықталған және таралған жағдайда Одақтың Интеграцияланған ақпараттық жүйесіне олар туралы, сондай-ақ қабылданған карантиндік фитосанитариялық шаралар туралы ақпарат жібереді;

      4) өз мемлекеттері аумағында карантиндік объектілердің анықталуы және таралуы жағдайлары туралы және өздерінің уақытша карантиндік фитосанитариялық шаралар енгізгені туралы бірін-бірі уақтылы хабардар етеді;

      5) өсімдіктер карантинін қамтамасыз ету саласында біріне-бірі ғылыми, әдістемелік және техникалық көмек көрсетеді;

      6) жыл сайын өткен жыл бойынша өз мемлекеттерінің аумақтарында карантиндік объектілердің анықталуына және таралуына қатысты статистикалық ақпарат алмасып отырады;

      7) мүше мемлекеттер аумақтарындағы карантиндік фитосанитариялық ахуалға қатысты ақпаратпен және қажет болған жағдайда өзге де ақпаратпен, оның ішінде карантиндік объектілерге қарсы күрестің тиімді әдістері туралы мәліметтермен алмасып отырады;

      8) зиянды организмдер туралы ақпарат негізінде реттелетін карантиндік емес зиянды организмдердің тізбесін, Одақтың бірыңғай карантиндік объектілер тізбесін қалыптастыру жөнінде ұсыныстар әзірлейді;

      9) карантиндік фитосанитариялық бақылау (қадағалау) саласында басқа да мәселелер бойынша өзара іс-қимыл жасайды;

      10) өзара уағдаластық бойынша:

      Одақтың кедендік аумағына үшінші елдерден әкелінетін карантинге жатқызылатын өнімдерді өндіру (дайындау), сұрыптау, қайта өңдеу, қоймада сақтау және орау орындарын бірлесіп зерттеп қарауды жүргізу мақсатында мамандарды жібереді;

      өсімдіктер карантинін қамтамасыз етудің бірыңғай қағидаларын және нормаларын әзірлеуге қатысады.

      23. Карантинге жатқызылатын өнімдер тізбесіне сәйкес карантинге жатқызылатын фитосанитариялық тәуекелі жоғары өнім (карантинге жатқызылған жүктер, карантинге жатқызылған материалдар, карантинге жатқызылған тауарлар) тобына жатқызылған карантинге жатқызылатын өнімнің (карантинге жатқызылатын жүктер, карантинге жатқызылатын материалдар, карантинге жатқызылатын тауарлар) әр легі Одақтың кедендік аумағына әкелінеді және (немесе) экспорттаушы (кері экспорттаушы) электрондық түрде ресімделуі мүмкін фитосанитариялық сертификатпен бірге бір мүше мемлекеттің аумағынан екінші мүше мемлекеттің аумағына орны ауыстырылады.

      Одақтың кедендік аумағына әкелінетін және Одақтың кедендік аумағы бойынша өткізілетін карантинге жатқызылған өнім (карантинге жатқызылған жүктер, карантинге жатқызылған материалдар, карантинге жатқызылған тауарлар) партиясын қадағалап отыру Комиссия бекітетін тәртіппен жүзеге асырылады.

      Ескерту. 23-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      24. Карантиндік фитосанитариялық шараларды зертханалық қамтамасыз ету Комиссия бекітетін тәртіппен жүзеге асырылады.

      25. Әрбір мүше мемлекеттің мынадай:

      1) өз аумағында карантиндік фитосанитариялық ахуал нашарлаған;

      2) тиісті халықаралық ұйымдардан, мүше мемлекеттерден және (немесе) үшінші елдерден қабылданатын карантиндік фитосанитариялық шаралар туралы ақпарат алған;

      3) егер карантиндік фитосанитариялық шараларды қолданудың тиісті ғылыми негіздемесі жеткіліксіз болған немесе қажет болған мерзімдерде жеткізу мүмкін болмаған;

      4) үшінші елдерден әкелінетін карантинге жатқызылатын өнімде (карантинге жатқызылатын жүктер, карантинге жатқызылатын материалдар, карантинге жатқызылатын тауарлар) жүйелі түрде карантиндік объектілер анықталған жағдайда уақытша карантиндік фитосанитариялық шараларды әзірлеуге және енгізуге құқығы бар.

  Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 13 ҚОСЫМША

Тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласында келісілген саясатты
жүргізу туралы
ХАТТАМА
I. Жалпы ережелер

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың XII бөліміне сәйкес әзірленген және мүше мемлекеттердің тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласында келісілген саясатты жүргізу қағидаттарын және оның негізгі бағыттарын айқындайды.

      2. Осы Хаттамада қолданылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:

      "мүше мемлекеттің тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы заңнамасы" - мүше мемлекетте қолданылатын және тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы қатынастарды реттейтін құқықтық нормалардың жиынтығы;

      "дайындаушы" - меншік нысанына (түріне) қарамастан ұйым, сондай-ақ тұтынушыларға өткізу үшін тауарлар шығаратын дара кәсіпкер ретінде тіркелген жеке тұлға;

      "орындаушы" - меншік нысанына (түріне) қарамастан ұйым, сондай-ақ жұмыстар орындайтын немесе тұтынушыларға қызмет көрсететін дара кәсіпкер ретінде тіркелген жеке тұлға;

      "жосықсыз шаруашылық жүргізуші субъектілер" - өз қызметінде, егер бұл бұзушылықтар тұтынушыларға және (немесе) қоршаған ортаға мүліктік немесе мүліктік емес нұқсан келтіруі мүмкін болса немесе келтірсе, мүше мемлекеттердің тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы заңнамасын, іскерлік айналым дәстүрлерін бұзушылықтарға жол берген сатушылар, дайындаушылар, орындаушылар;

      "тұтынушылардың қоғамдық бірлестіктері" - тұтынушылардың заңды құқықтары мен мүдделерін қорғау мақсатында құрылған, мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес тіркелген азаматтардың және (немесе) заңды тұлғалардың коммерциялық емес бірлестіктері (ұйымдары), сондай-ақ барлық немесе бірнеше мүше мемлекеттің аумақтарында әрекет ететін халықаралық үкіметтік емес ұйымдар;

      "тұтынушы" - кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға байланысты емес, тек жеке (тұрмыстық) қажеттіліктерге арналған тауарларға (жұмыстарға, көрсетілетін қызметтерге) тапсырыс беруге (сатып алуға) ниеті бар не тапсырыс беруші (сатып алушы, пайдаланушы) жеке тұлға;

      "сатушы" - меншік нысанына (түріне) қарамастан ұйым, сондай-ақ тұтынушыларға тауарларды сату-сатып алу шарты бойынша өткізетін дара кәсіпкер ретінде тіркелген жеке тұлға;

      "тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы уәкілетті органдар" - мүше мемлекеттердің заңнамасына, халықаралық шарттарға және Одақ құқығын жасайтын актілерге сәйкес тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласында бақылау (қадағалау) қызметін және (немесе) нормативтік-құқықтық реттеуді жүзеге асыратын мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдары.

II. Тұтынушылар құқықтарын қорғау саласындағы саясаттың негізгі
бағыттарын іске асыру

      3. Мүше мемлекеттердің азаматтары үшін тұтынушылардың құқықтарын және заңды мүдделерін қорғаудың тең жағдайларын қалыптастыру мақсатында мүше мемлекеттер тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы мүше мемлекеттердің заңнамасын және осы саладағы халықаралық құқықтың жалпыға бірдей қабылданған нормаларын ескере отырып, мынадай негізгі бағыттар бойынша тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласында келісілген саясат жүргізуді қамтамасыз етеді:

      1) тұтынушыларды, мемлекеттік органдарды және тұтынушылардың қоғамдық бірлестіктерін тауарлар (жұмыстар, көрсетілетін қызметтер), дайындаушылар (сатушылар, орындаушылар) туралы жедел және анық ақпаратпен қамтамасыз ету;

      2) жосықсыз шаруашылық жүргізуші субъектілер қызметінің және мүше мемлекеттердің аумақтарында сапасыз тауарлардың (көрсетілетін қызметтердің) өткізілуінің алдын алу жөнінде шаралар қабылдауы;

      3) тұтынушылар үшін тұтынушылардың құқықтық сауаттылығын және құқықтық санасын дамыту, әкімшілік және сот тәртібімен тұтынушылардың құқықтарын және заңмен қорғалатын мүдделерін қорғауды жүзеге асыру тәсілдері туралы оларды хабардар ету жолымен тұтынушылар үшін тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) еркін таңдауға ықпал ететін жағдайлар жасау, сондай-ақ мүше мемлекеттер тұтынушыларының заң көмегіне қол жеткізуі;

      4) мүше мемлекеттердің білім беру жүйелерінде азаматтарды оқытудың ажырамас бөлігі ретінде тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласында ағарту бағдарламаларын іске асыру;

      5) тұтынушылардың құқықтарын қорғау мәселелерін насихаттау мен жүйелі түрде жария етуге бұқаралық ақпарат құралдарын, оның ішінде радио мен телевизияны тарту;

      6) мүше мемлекеттердің тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы заңнамаларын жақындату.

III. Тұтынушылардың қоғамдық бірлестіктерімен өзара іс-қимыл

      4. Мүше мемлекеттер тұтынушылардың тәуелсіз қоғамдық бірлестіктерінің қызметі үшін жағдайлар жасауға, олардың тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы келісілген саясатты қалыптастыруға және іске асыруға, тұтынушылардың құқықтарын насихаттауға және түсіндіруге, сондай-ақ мүше мемлекеттер арасында тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласында ақпарат алмасу жүйесін құруға қатысуына жәрдемдеседі.

IV. Тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы уәкілетті
органдардың өзара іс-қимылы

      5. Тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы уәкілетті органдардың өзара іс-қимылы:

      1) мынадай:

      мүше мемлекеттердің тұтынушылардың құқықтарын мемлекеттік және қоғамдық тұрғыда қорғау саласындағы практикасы туралы;

      мүше мемлекеттердің тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы заңнамасының сақталуын бақылау жүйесінің қолданылуын жетілдіру және қамтамасыз ету шаралары туралы;

      мүше мемлекеттердің тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы заңнамасындағы өзгерістер туралы ақпарат алмасу;

      2) ішкі нарықта анықталған, оның ішінде тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы уәкілетті органдардың сұрау салуларының негізінде тұтынушылар құқықтарының бұзылғаны туралы ақпарат алмасуды қоса алғанда, мүше мемлекеттер резиденттерінің тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы мүше мемлекеттердің заңнамасын бұзуының алдын алу, анықтау және жолын кесу жөнінде ынтымақтасу;

      3) мүше мемлекеттердің тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы өзара мүдделерін қозғайтын проблемалар бойынша бірлескен талдамалық зерттеулер жүргізу;

      4) жұмыс топтарын құруды, тәжірибе алмасуды және кадрларды оқытуды қоса алғанда, ынтымақтастық процесінде туындайтын мәселелер бойынша практикалық көмек көрсету;

      5) тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы уәкілетті органдар мен тұтынушылардың қоғамдық бірлестіктері қызметінің нәтижелері туралы статистикалық ақпарат алмасуды ұйымдастыру;

      6) тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы өзге де мәселелер бойынша ынтымақтасу арқылы жүзеге асырылады.

V. Комиссияның өкілеттіктері

      6. Комиссия мынадай өкілеттіктерді жүзеге асырады:

      1) мүше мемлекеттер үшін тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы уәкілетті органдардың өзара іс-қимылының тиімділігін арттыруға бағытталған шараларды қолдану туралы ұсынымдар әзірлейді;

      2) мүше мемлекеттер үшін осы Хаттамада көрсетілген ережелерді іске асыру тәртібі туралы ұсынымдар әзірлейді;

      3) мүше мемлекеттер тұтынушыларының құқықтарын қорғау мәселелері бойынша консультациялық органдар құрады.

  Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 14 ҚОСЫМША

Келісілген макроэкономикалық саясатты жүргізу туралы
ХАТТАМА
I. Жалпы ережелер

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың (бұдан әрі - Шарт) 62 және 63-баптарына сәйкес әзірленді және мүше мемлекеттердің келісілген макроэкономикалық саясатты жүргізу тәртібін айқындайды.

      2. Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:

      "сыртқы болжамдар параметрлері" - мүше мемлекеттер экономикасының дамуына елеулі әсер ететін сыртқы факторларды сипаттайтын және мүше мемлекеттердің әлеуметтік-экономикалық дамуының ресми болжамдарын әзірлеу кезінде пайдаланылатын көрсеткіштер;

      "сыртқы болжамдар параметрлерінің аралық сандық мәндері" - сыртқы болжамдар параметрлері аралығының жоғарғы және төменгі мәні;

      "макроэкономикалық көрсеткіштер" - мүше мемлекеттер экономикасының ахуалын, оның дамуын және қолайсыз факторлардың әсеріне орнықтылығын, сондай-ақ интеграциялық ынтымақтастық дәрежесін сипаттайтын параметрлер;

      "Одақтың экономикалық дамуының негізгі бағыттары" - әрбір мүше мемлекеттің қосымша экономикалық тиімділік алу мақсатында Одақтың интеграциялық әлеуеті мен мүше мемлекеттердің бәсекелестік артықшылықтарын пайдалану есебінен іске асырылуына мүше мемлекеттер ұмтылатын әлеуметтік-экономикалық дамудың перспективалық бағыттарын айқындайтын, ұсынымдық сипаттағы құжат;

      "мүше мемлекеттердің макроэкономикалық саясатының негізгі бағдарлары" - Одақтың экономикалық дамуының негізгі бағыттарында белгіленген мақсаттарға қол жеткізуге бағытталған, мүше мемлекеттер экономикасы үшін неғұрлым маңызды қысқа және орта мерзімді міндеттерді айқындайтын, сондай-ақ көрсетілген міндеттерді шешу бойынша ұсынымдарды қамтитын бағдарламалық құжат.

II. Келісілген макроэкономикалық саясаттың негізгі бағыттарын іске асыру

      3. Мүше мемлекеттер келісілген макроэкономикалық саясаттың негізгі бағыттарын іске асыру мақсатында:

      1) Одақтың интеграциялық әлеуетін және мүше мемлекеттердің экономиканың осы қажетті немесе орынды болатын салаларында және аяларындағы бәсекелестік артықшылықтарын пайдалануға бағытталған шараларды келіседі;

      2) келісілген макроэкономикалық саясатты жүргізу кезінде Одақтың экономикалық дамуының негізгі бағыттарын, мүше мемлекеттердің макроэкономикалық саясатының негізгі бағдарларын ескереді;

      3) сыртқы болжамдар параметрлерінің белгіленген аралық сандық мәндерін ескере отырып, мүше мемлекеттердің әлеуметтік-экономикалық дамуының ресми болжамдарын әзірлейді;

      4) Шарттың 63-бабында көрсетілген, экономикалық даму орнықтылығын айқындайтын макроэкономикалық көрсеткіштердің сандық мәндері шеңберінде келісілген макроэкономикалық саясатты жүргізеді;

      5) егер қандай да бір мүше мемлекеттің экономикалық даму орнықтылығын айқындайтын макроэкономикалық көрсеткіштер Шарттың 63-бабында белгіленген сандық мәндерге сәйкес келмеген жағдайда, Комиссияның қатысуымен, оның ішінде бірлескен шараларды әзірлейді және іске асырады, сондай-ақ қажет болған кезде Комиссияның экономикалық ахуалды тұрақтандыруға арналған ұсынымдарын ескереді. Көрсетілген бірлескен шаралар мен ұсынымдар Комиссия бекітетін тәртіпке сәйкес әзірленеді;

      6) экономиканы тұрақтандыруға бағытталған ұсыныстарды әзірлеу үшін мүше мемлекеттерде қалыптасқан экономикалық ахуалға қатысты мәселелер бойынша консультациялар жүргізеді.

      Ескерту. 3-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

III. Комиссияның құзыреті

      4. Комиссия:

      1) мыналар:

      Комиссия бекітетін әдістемеге сәйкес есептелген, мүше мемлекеттердің экономикалық даму орнықтылығын және олардың Шарттың 63-бабында белгіленген сандық мәндеріне сәйкестігін айқындайтын макроэкономикалық көрсеткіштердің;

      осы Хаттаманың IV бөлімінде айқындалған экономиканың даму деңгейі мен серпіні көрсеткіштерінің және интеграция дәрежесі көрсеткіштерінің мониторингі;

      2) мүше мемлекеттермен келісу бойынша Жоғары кеңес бекітетін мынадай құжаттарды:

      Одақтың экономикалық дамуының негізгі бағыттарын;

      мүше мемлекеттердің макроэкономикалық саясатының негізгі бағдарларын;

      мүше мемлекеттер экономикалық дамудың орнықтылығын айқындайын макроэкономикалық көрсеткіштердің Шарттың 63-бабында көрсетілген сандық мәндерін асырып жіберген жағдайда экономикалық ахуалды тұрақтандыруға бағытталған бірлескен шараларды әзірлеу;

      3) мыналарды:

      Шарттың 63-бабында көрсетілген мүше мемлекеттер экономикалық дамудың орнықтылығын анықтайтын макроэкономикалық көрсеткіштердің сандық өлшемдерін асырған жағдайда экономикалық ахуалды тұрақтандыруға бағытталған ұсынымдарды;

      талдамалық (анықтамалық) мақсаттарда сыртқы болжамдар параметрлерінің белгіленген аралық сандық мәндерінің негізінде Одақтың әлеуметтік-экономикалық даму болжамдарын әзірлеу;

      4) экономиканы тұрақтандыруға бағытталған ұсыныстарды әзірлеу үшін мүше мемлекеттерде қалыптасқан экономикалық ахуалға қатысты мәселелер бойынша консультациялар өткізуге жәрдемдесу;

      5) мүше мемлекеттердің әлеуметтік-экономикалық дамуының ресми болжамдарын дайындау үшін Комиссия бекітетін сыртқы болжамдар параметрлерінің белгіленген аралық сандық мәндерін мүше мемлекеттермен келісу. Мұндай келісу тәртібін Комиссия бекітеді.

      6) мыналарды:

      қабылданатын шешімдердің мүше мемлекеттердің экономикалық қызметінің жағдайына және шаруашылық жүргізетін субъектілердің кәсіпкерлік белсенділігіне әсерін;

      келісілген макроэкономикалық саясат шараларын олардың мүше мемлекеттердің макроэкономикалық саясатының негізгі бағдарларына сәйкестігін талдау;

      7) келісілген макроэкономикалық саясат жүргізу мақсатында мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары мен Комиссия арасында ақпарат алмасу арқылы мүше мемлекеттердің келісілген макроэкономикалық саясатты жүргізуін үйлестіреді. Мұндай алмасу тәртібін Комиссия бекітеді.

      Ескерту. 4-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.02.2021 № 6-VII Заңымен.

IV. Интеграция дәрежесінің, экономиканы дамыту деңгейі мен
серпінінің, сыртқы болжамдар параметрлерінің көрсеткіштері

      5. Интеграция дәрежесін айқындау үшін мынадай көрсеткіштер қолданылады:

      1) әрбір мүше мемлекеттің экономикасына бағытталған, нетто-негізде (таза негізде) (АҚШ долларымен) есептелген тікелей инвестициялар көлемі;

      2) әрбір мүше мемлекеттен ұлттық экономикаға түскен, нетто-негізде (таза негізде) (АҚШ долларымен) есептелген тікелей инвестициялар көлемі;

      3) мүше мемлекет экспортының жалпы көлеміндегі әрбір мүше мемлекеттің үлесі (пайызбен);

      4) мүше мемлекет импортының жалпы көлеміндегі әрбір мүше мемлекеттің үлесі (пайызбен);

      5) мүше мемлекеттің жалпы сыртқы сауда айналымындағы әрбір мүше мемлекеттің үлесі (пайызбен).

      Ескерту. 5-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.02.2021 № 6-VII Заңымен.

      6. Экономиканың даму деңгейі мен серпінін айқындау үшін мынадай көрсеткіштер пайдаланылады:

      1) жалпы ішкі өнімнің өсу қарқындары (пайызбен);

      2) сатып алу қабілетінің басымдығы бойынша жан басына шаққандағы жалпы ішкі өнім (АҚШ долларымен);

      3) төлем теңгерімінің ағымдағы операциялар шотының сальдосы (АҚШ долларымен және жалпы ішкі өнімнің пайыздарымен);

      4) тұтыну бағасының индексі негізінде есептелген ұлттық валютаның нақты тиімді айырбас бағамының индексі (пайызбен).

      7. Комиссия мүше мемлекеттермен келісім бойынша тиісінше осы Хаттаманың 5 және 6-тармақтарында көрсетілгендерден ерекшеленетін интеграция дәрежесінің, мүше мемлекеттер экономикасының даму деңгейі мен серпінінің өзге көрсеткіштерінің мониторингін жүргізу туралы шешім қабылдауы мүмкін.

      8. Мүше мемлекеттер 3 жылдық кезеңге мынадай сыртқы болжам өлшемдерінің аралық сандық мәндерін келіседі:

      әлемдік экономиканың даму қарқындары;

      Brent маркалы мұнай бағасы.

      Мүше мемлекеттердің әлеуметтік-экономикалық дамуының ресми болжамдарын жасауға уәкілеттік берілген атқарушы билік органдары оның ішінде өзара саудада сыртқы сауда операциялары туралы ақпарат алмасады. Жекелеген мүше мемлекеттердің әлеуметтік-экономикалық дамуының ресми болжамдарын қалыптастыру үшін Ресей Федерациясы көрсетілген уәкілетті органдарға Комиссия бекітетін тәртіппен ішкі тұтыну үшін жеткізілетін табиғи газға болжамды бағаның шамамен өзгеру аралығы туралы ақпарат береді.

      Макроэкономикалық болжау мақсатында Ресей Федерациясы беретін көрсетілген ақпарат болжанатын кезеңде мүше мемлекеттерге табиғи газды жеткізу бағасы бойынша Ресей Федерациясының міндеттемесі болып табылмайды.

      Мүше мемлекеттердің ұлттық (орталық) банктері жүргізіліп жатқан бағамдық саясат туралы бірін-бірі хабардар етеді.

      9. Макроэкономикалық болжау мақсатында ақпарат алмасу мүше мемлекеттердің тиісті ақпараттың құпиялығына қоятын талаптарын есепке ала отырып, жүзеге асырылады.

      10. Жоғары кеңес мүше мемлекеттердің әлеуметтік-экономикалық дамуының ресми болжамдарын әзірлеу кезінде пайдаланылатын сыртқы болжамдар параметрлерін қайта қарау туралы шешім қабылдауы мүмкін.

  Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 15 ҚОСЫМША

Келісілген валюталық саясатты жүргізуге бағытталған шаралар туралы
ХАТТАМА
I. Жалпы ережелер

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың 64-бабына сәйкес әзірленді және келісілген валюталық саясатты жүргізу мақсатында мүше мемлекеттер қабылдайтын шараларды айқындайды.

      2. Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:

      "валюталық заңнама" - мүше мемлекеттердің валюталық реттеу және валюталық бақылау саласындағы заңнамалық актілері және оларды орындау үшін қабылданған нормативтік құқықтық актілер;

      "валюталық шектеулер" - валюталық операцияларға тікелей тыйым салудан, көлемдерін, санын және жүргізу мерзімдерін, төлем валютасын лимиттеуден, оларды жүргізуге арнайы рұқсаттарды (лицензияларды) алу, жүргізілетін валюталық операция сомасының бір бөлігін, бүкіл сомасын немесе бүкіл сомасына еселі соманы резервтеу жөніндегі талаптар белгілеуден көрінетін халықаралық шарттарда және Одақтың құқығын құрайтын актілерде немесе мүше мемлекеттердің валюталық заңнамасында белгіленген шектеулер, сондай-ақ мүше мемлекеттердің аумақтарында шоттар ашуға және жүргізуге байланысты шектеулер және шетел валютасын міндетті түрде сату туралы талаптар;

      "интеграцияланған валюта нарығы" - мүше мемлекеттердің жұмыс істеу мен мемлекеттік реттеудің жалпы қағидаттарымен біріктірілген ішкі валюта нарықтарының жиынтығы;

      "ырықтандыру шаралары" - мүше мемлекеттердің резиденттері арасындағы валюталық операцияларға қатысты, сондай-ақ үшінші елдердің резиденттерімен операцияларға қатысты валюталық шектеулерді әлсіретуге немесе жоюға бағытталған әрекеттер;

      "мүше мемлекеттің резиденті" - мүше мемлекеттердің бірінің валюталық заңнамасына сәйкес осы мүше мемлекеттің резиденті болып табылатын тұлға;

      "үшінші елдің резиденті" - мүше мемлекеттердің ешқайсысының резиденті болып табылмайтын тұлға;

      "уәкілетті ұйымдар" - мүше мемлекеттердің резиденттері болып табылатын және өзі құрылған мемлекеттің заңнамасына сәйкес шетел валютасымен банктік операцияларды жүргізуге өкілеттіктері бар заңды тұлғалар;

      "валюталық бақылаудың уәкілетті органдары" - мүше мемлекеттердің валюталық бақылауды жүзеге асыру жөніндегі өкілеттіктері бар атқарушы билік органдары, өзге де мемлекеттік органдары және мүше мемлекеттердің ұлттық (орталық) банктері.

      Валюталық құқықтық қатынастарды реттеу кезінде мүше мемлекеттер ұлттық валюталық заңнамаға сәйкес "резидент емес" ұғымын қолданады.

II. Келісілген валюталық саясатты жүргізуге бағытталған шаралар

      3. Мүше мемлекеттер келісілген валюталық саясатты жүргізу мақсатында мынадай шаралар қабылдайды:

      1) мүше мемлекеттер резиденттерінің өзара есеп айырысуы үшін мүше мемлекеттердің ұлттық валюталарын пайдалануды кеңейтуді қамтамасыз ету үшін ұлттық валюталардың айырбас бағамының саясатын (бұдан әрі - бағамдық саясат) үйлестіру, оның ішінде бағамдық саясат іс-шараларын тұжырымдау және үйлестіру мақсатында өзара консультациялар жүргізуді ұйымдастыру;

      2) мүше мемлекеттер резиденттерінің шетел валютасын мүше мемлекеттердің банктері арқылы шектеусіз сатып алу және сату мүмкіндігі үшін жағдайлар жасау арқылы төлем теңгерімінің ағымдағы және күрделі баптары бойынша ұлттық валюталардың шектеусіз айырбасталуын қамтамасыз ету;

      3) мүше мемлекеттердің ұлттық валюталарына тікелей өзара баға белгілеуді қамтамасыз ету үшін жағдайлар жасау;

      4) мүше мемлекеттер резиденттерінің арасында өзара есеп айырысуларын мүше мемлекеттердің ұлттық валюталарымен жүргізуді қамтамасыз ету;

      5) мүше мемлекеттердің резиденттері арасындағы өзара есеп айырысуларда ұлттық валюталарды пайдалануды кеңейту базасында мүше мемлекеттер арасындағы төлем-есеп айырысу қатынастарының тетігін жетілдіру;

      6) ұлттық валюталардың мүше мемлекеттер резиденттерінің арасындағы өзара саудаға кедергі келтіретін ресми айырбастау бағамдарының көп болуына жол бермеу;

      7) мүше мемлекеттердің ұлттық (орталық) банктерінің мүше мемлекеттердің ұлттық валюталарының ресми бағамдарын биржа нарығында қалыптасқан бағам негізінде не мүше мемлекеттердің ұлттық валюталарының АҚШ долларына кросс-бағамдары негізінде белгілеуі;

      8) тұрақты негізде валюта нарығының жай-күйі мен даму перспективалары туралы ақпарат алмасу;

      9) мүше мемлекеттердің интеграцияланған валюта нарығын қалыптастыру;

      10) әрбір мүше мемлекеттің мүше мемлекеттердің резиденттері болып табылатын және өз мүше мемлекетінің заңнамасына сәйкес ұлттық режим ұсыну жағдайында банкаралық конверсиялық операцияларын жүргізу үшін валюталық операцияларды жүзеге асыру құқығына ие банктердің өз ұлттық валюта нарығына кіруін қамтамасыз етуі;

      11) мүше мемлекеттердің банктеріне мүше мемлекеттердің корреспонденттік шоттарындағы ұлттық валюталарындағы өздеріне тиесілі қаражатты үшінші елдердің валюталарына еркін айырбастау құқығын беру;

      12) мүше мемлекеттердің валюталық активтерін басқа мүше мемлекеттердің ұлттық валюталарына, оның ішінде олардың мемлекеттік бағалы қағаздарына орналастыру үшін жағдайлар жасау;

      13) ішкі валюта нарықтарының өтімділігін одан әрі дамыту және арттыру;

      14) мүше мемлекеттердің ұйымдасқан нарықтарында ұлттық валюталармен сауда-саттықты дамыту және оған мүше мемлекеттердің валюта нарығына қатысушылардың қол жеткізуін қамтамасыз ету;

      15) туынды қаржы құралдарының ұйымдасқан нарығын дамыту.

      4. Мүше мемлекеттердің валюталық құқықтық қатынастарды реттейтін заңнамасын жақындату және ырықтандыру шараларын қабылдау мақсатында мүше мемлекеттер:

      1) тиімді экономикалық кооперацияға кедергі келтіретін

      валюталық операцияларға және мүше мемлекеттер резиденттерінің мүше мемлекеттер аумағында орналасқан банктерде шоттар ашуға немесе жүргізуге қатысты валюталық шектеулерді біртіндеп жоюды қамтамасыз етеді;

      2) мүше мемлекеттердің аумақтарында орналасқан банктерде үшінші елдер резиденттерінің шоттарды, сондай-ақ мүше мемлекеттер резиденттерінің үшінші елдерде орналасқан банктерде шоттар ашу немесе жүргізу тәртібіне қатысты келісілген тәсілдерді айқындайды;

      3) мүше мемлекеттер резиденттерінің олардың банк шоттарына міндетті түрде аударылуға тиіс ақша қаражатын репатриациялауға қойылатын талапқа қатысты тәсілдерді әзірлеу тұрғысында ұлттық егемендікті сақтау қағидатына сүйенеді;

      4) оларға қатысты валюталық шектеулер қолданылмайтын мүше мемлекеттер резиденттерінің арасында жүзеге асырылатын валюталық операциялардың тізбесін айқындайды;

      5) мүше мемлекеттер резиденттерінің мүше мемлекеттердің аумағында орналасқан банктеріндегі банк шоттарын пайдаланбай есеп айырысуларды жүзеге асыру құқығын қоса алғанда, валюталық операцияларды жүзеге асыру кезіндегі құқықтары мен міндеттерінің қажетті көлемін айқындайды;

      6) мүше мемлекеттер резиденттерінің олардың банк шоттарына міндетті түрде есептелуі тиіс ақша қаражатын репатриациялау жөніндегі талаптардың үйлесімділігін қамтамасыз етеді;

      7) мүше мемлекеттер резиденттерінің және резидент еместерінің қолма-қол ақша қаражатын және ақшалай құралдарды Одақтың кедендік аумағы шегінде еркін өткізуін қамтамасыз етеді;

      8) валюталық операцияларды есепке алуға және бақылауға қойылатын талаптарды үйлестіруді қамтамасыз етеді;

      9) мүше мемлекеттердің валюталық заңнамасын бұзғаны үшін жауаптылық туралы нормаларды үндестіруді қамтамасыз етеді.

III. Валюталық бақылау жөніндегі уәкілетті органдардың өзара
іс-қимылы

      5. Валюталық бақылау жөніндегі уәкілетті органдардың өзара іс-қимылы мынадай жолмен жүзеге асырылады:

      1) мынадай:

      мүше мемлекеттердің бақылаушы және құқық қорғау органдарының валюталық заңнаманың сақталуын бақылау саласындағы практикасы туралы;

      валюталық заңнаманың сақталуын бақылау жүйесін жетілдіру және жұмыс істеуін қамтамасыз ету шаралары туралы;

      валюталық бақылауды ұйымдастыру мәселелері бойынша, сондай-ақ құқықтық сипаттағы, оның ішінде мүше мемлекеттердің валюталық бақылау саласындағы заңнамасы туралы, мүше мемлекеттердің валюталық бақылау саласындағы заңнамасының өзгеруі туралы ақпарат алмасу;

      2) ақпарат алмасуды қоса алғанда, мүше мемлекет резиденттері валюталық операциялар жүзеге асырған кезде олардың мүше мемлекеттердің заңнамасын бұзуының алдын алу, анықтау және жолын кесу жөнінде, оның ішінде валюталық бақылау органдарының валюталық заңнаманы бұза отырып жүргізген операциялар туралы сұрау салуларының негізінде ынтымақтасу;

      3) мүше мемлекеттердің валюталық реттеу және валюталық бақылау саласындағы өзара мүдделерін қозғайтын проблемалар бойынша бірлескен талдамалық зерттеулер жүргізу;

      4) жұмыс топтарын құруды, тәжірибе алмасуды және кадрларды оқытуды қоса алғанда, ынтымақтастық процесінде туындайтын мәселелер бойынша практикалық көмек көрсету;

      5) валюталық реттеу және валюталық бақылау мәселелері бойынша статистикалық ақпарат алмасуды ұйымдастыру, оның ішінде:

      мүше мемлекеттердің резиденттері арасында валюталық операциялар бойынша төлемдер мен ақша аударымдарының көлемдері туралы;

      бір мүше мемлекет резиденттерінің екінші мүше мемлекеттің уәкілетті ұйымдарында ашқан шоттарының саны туралы;

      6) валюталық бақылау жөніндегі уәкілетті органдар ынтымақтастығының өзге де мәселелері бойынша бірлескен іс-қимылдарды жүзеге асыру.

      6. Валюталық бақылау жөніндегі уәкілетті органдар тұрақты негізде ақпарат беруді қоса алғанда, валюталық бақылау жөніндегі уәкілетті органдардың арасындағы өзара іс-қимыл туралы жекелеген хаттамаларға сәйкес валюталық бақылау саласындағы нақты бағыттар бойынша өзара іс-қимылды жүзеге асырады.

      7. Практикалық көмек көрсету:

      валюталық бақылау жөніндегі уәкілетті органдар өкілдерінің жұмыс сапарларын ұйымдастыру;

      семинарлар мен консультациялар өткізу;

      әдістемелік ұсынымдар әзірлеу және олармен алмасу арқылы жүзеге асырылады.

IV. Валюталық бақылау жөніндегі уәкілетті органдардың сұрау
салулары негізінде ақпарат алмасу

      8. Ақпаратты ұсыну туралы сұрау салуды жіберу және орындау мынадай тәртіппен жүзеге асырылады:

      1) сұрау салу жазбаша нысанда немесе мәтінді берудің техникалық құралдарын пайдалану арқылы беріледі.

      Мәтінді берудің техникалық құралдарын пайдаланған кезде, сондай-ақ алынған сұрау салудың түпнұсқалығына немесе мазмұнына қатысты күмән туындаған кезде сұрау салған валюталық бақылау жөніндегі уәкілетті орган жазбаша нысанда растама сұрата алады;

      2) әкімшілік құқық бұзушылықтар туралы істер жөніндегі іс жүргізу шеңберінде ақпарат беру туралы сұрау салу мыналарды қамтиды:

      сұрау салушы валюталық бақылау жөніндегі уәкілетті органның атауы;

      сұрау салынған валюталық бақылау жөніндегі уәкілетті органның атауы;

      қажет болған кезде растайтын құжаттардың көшірмелерін қоса бере отырып, істердің нақты мән-жайларының қысқаша сипаты;

      сұрау салушы валюталық бақылау жөніндегі уәкілетті орган мемлекетінің заңнамасына сәйкес құқық бұзушылықты жіктеу;

      сұрау салуды орындау үшін қажетті басқа да мәліметтер;

      3) сұрау салу және оның жауабы орыс тілінде жазылады.

      9. Осы Хаттама шеңберінде алынған ақпаратты үшінші тарапқа беру қажеттілігі болған жағдайда, осы ақпаратты ұсынған валюталық бақылау жөніндегі уәкілетті органның жазбаша келісімі талап етіледі.

      10. Сұрау салуды сұрау салушы валюталық бақылау жөніндегі уәкілетті орган сұрау салынған валюталық бақылау жөніндегі уәкілетті органға мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген іс жүргізу мерзімдерін сақтау мүмкіндігін ескере отырып орындайды.

      Сұрау салынған валюталық бақылау жөніндегі уәкілетті орган нақтылау тәртібімен, егер бұл сұрау салуды орындау үшін қажет болса, қосымша ақпаратты сұратуға құқылы.

      11. Сұрау салуды орындау мүмкін болмаған кезде сұрау салынған валюталық бақылау жөніндегі уәкілетті орган бұл туралы себептерін көрсете отырып сұрау салушы валюталық бақылау жөніндегі уәкілетті органды хабардар етеді.

      12. Валюталық бақылау жөніндегі уәкілетті органдар валюталық бақылау саласындағы өзара іс-қимыл шеңберінде ақпарат алмасу шығыстарын көтереді.

      Валюталық бақылау жөніндегі уәкілетті органдар қосымша шығыстарды талап ететін сұрау салуды алған жағдайда, уәкілетті органдар оларды қаржыландыру жөніндегі мәселені өзара уағдаластық бойынша қарайды.

V. Валюталық шектеулер

      13. Әрбір мүше мемлекет ерекше жағдайларда (егер жағдай экономикалық саясаттың басқа шараларымен шешілмесе) 1 жылдан аспайтын мерзімге валюталық шектеулерді енгізуге құқылы.

      Бұл ретте ерекше жағдайларға:

      ырықтандыру шараларын жүзеге асыру кезінде мүше мемлекетте экономикалық және қаржылық ахуалдың нашарлауына әкеп соғуы мүмкін жағдайлардың туындауы;

      оның салдарынан мүше мемлекеттің алтын-валюта резервтері жол берілетін деңгейден азаюы мүмкін төлем теңгеріміндегі ахуалдың теріс дамуы;

      ырықтандыру шараларын жүзеге асыру кезінде мүше мемлекеттің қауіпсіздік мүдделеріне зиян келтіруі және қоғамдық тәртіпті қолдауға кедергі келтіруі мүмкін жағдайлардың туындауы;

      мүше мемлекеттің ұлттық валюта бағамының күрт ауытқулары жатады.

      14. Валюталық шектеулерді енгізген мүше мемлекет бұл туралы қалған мүше мемлекеттерге және Комиссияға осындай шектеулерді енгізген күннен бастап 15 күннен кешіктірмей хабарлайды.

  Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 16 ҚОСЫМША

Көрсетілетін қызметтер саудасы, инвестициялар құру, қызметі
және инвестицияларды жүзеге асыру туралы
ХАТТАМА
I. Жалпы ережелер

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың (бұдан әрі - Шарт) 65 - 69-баптарына сәйкес әзірленді және мүше мемлекеттерде көрсетілетін қызметтер саудасының, инвестициялар құрудың, қызметінің және инвестицияларды жүзеге асыруды реттеудің құқықтық негіздерін айқындайды.

      2. Осы Хаттаманың ережелері мүше мемлекеттердің көрсетілетін қызметтерді беруді және алуды, инвестициялар құруды, қызметін және инвестицияларды жүзеге асыруды қозғайтын кез келген шараларына қолданылады.

      Электр байланысы көрсетілетін қызметтерінің саудасына байланысты туындайтын құқықтық қатынастардың ерекшеліктері осы Хаттамаға № 1 қосымшаға сәйкес айқындалады.

      Мүше мемлекеттер қызметтің барлық с екторларына және түрлеріне қатысты сақтайтын "көлденең" шектеулер осы Хаттамаға № 2 қосымшаға сәйкес айқындалған.

      Осы Хаттаманың 15 - 17, 23, 26, 28, 31, 33 және 35-тармақтарында көзделген шектеулердің, алулардың, қосымша талаптардың және шарттардың жеке ұлттық тізбелерін (бұдан әрі - ұлттық тізбелер) Жоғары кеңес бекітеді.

      3. Осы Хаттаманың ережелері Шарт күшіне енген күнге әрекет етуін жалғастырған мүше мемлекеттердің құрылған, сатып алынған, бақыланатын заңды тұлғаларына, ашылған филиалдарға, өкілдіктерге, тіркелген дара кәсіпкерлерге, сондай-ақ Шарт күшіне енгеннен кейін мүше мемлекеттердің құрылған, сатып алынған, бақыланатын заңды тұлғаларына, ашылған филиалдарға, өкілдіктерге, тіркелген дара кәсіпкерлерге қолданылады.

      Осы Хаттаманың 15 - 17, 21, 24, 27, 30 және 32-тармақтарының ережелеріне қарамастан, мүше мемлекеттер жаңа, яғни осы Шарт күшіне енген күнге қолданыста жоқ көрсетілетін қызметтерге қатысты кез келген шараларды қабылдау және қолдану құқығын сақтайды.

      Жаңа көрсетілетін қызметті қозғайтын және көрсетілген тармақтардың ережелерімен сыйыспайтын шараны қабылдаған немесе қолданған жағдайда мүше мемлекет мұндай шара туралы оны қабылдау немесе қолдану күнінен бастап, қайсысы бұрын болғанына қарай, 1 айдан кешіктірмей басқа мүше мемлекеттерді және Комиссияны хабардар етеді. Осындай мүше мемлекеттің ұлттық тізбесіне тиісті өзгерістер Жоғары кеңестің шешімімен бекітіледі.

      4. Осы Хаттаманың 6-тармағы 22-тармақшасының екінші және үшінші абзацтарында көрсетілген қызметтерді жеткізу тәсілдеріне қатысты осы Хаттаманың ережелері әуе көлігімен тасымалдау құқықтарына және ұшақтарға жөндеу және пайдалану қызметін көрсетуді, әуе көлігінің көрсетілетін қызметтерін, сондай-ақ резервтеудің компютерлік жүйесінің көрсетілетін қызметтерін жеткізуді және олардың маркетингін қоспағанда, тасымалдау құқықтарына тікелей жатқызылатын көрсетілетін қызметтерге қолданылмайды.

      5. Мүше мемлекеттер өздерінің заңнамасында көзделген және адамдардың өмірін және денсаулығын, қоршаған ортаны қорғауға, ұлттық қауіпсіздікке қатысты талаптарды, сондай-ақ басқа мүше мемлекеттердің тұлғаларын, сондай-ақ мүше мемлекеттердің аумақтарында құру үшін үшінші мемлекеттердің тұлғаларын тарту тетігі ретінде еңбек стандарттарын жұмсартуды пайдаланбайды.

II. Анықтамалар және ұғымдар

      6. Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:

      1) "реципиент мемлекет" - аумағында басқа мүше мемлекеттердің инвесторлары инвестицияларды жүзеге асыратын мүше мемлекет;

      2) "қызмет" - осы тармақтың 24-тармақшасының екінші - алтыншы абзацтарында санамаланған заңды тұлғалардың, филиалдардың, өкілдіктердің немесе дара кәсіпкерлердің кәсіпкерлік немесе өзге қызметі (көрсетілетін қызметтер саудасын және тауарларды өндіруді қоса алғанда);

      3) "инвестицияларға байланысты қызмет" - инвестицияларға иелік ету, пайдалану және (немесе) билік ету;

      4) "кірістер" - инвестицияларды жүзеге асыру нәтижесінде алынатын қаражат, атап айтқанда дивидендтер, пайыздар, сондай-ақ лицензиялық, комиссиялық және басқа да сыйақылар;

      5) "мүше мемлекеттің заңнамасы" - мүше мемлекеттің заңдары және өзге нормативтік құқықтық актілері;

      6) "өтініш беруші" - рұқсат беру туралы өтінішпен осы немесе басқа мүше мемлекеттің құзыретті органына өтініш білдірген бір мүше мемлекеттің тұлғасы;

      7) "инвестициялар" - бір мүше мемлекеттің инвесторы екінші мемлекеттің аумағындағы кәсіпкерлік қызмет объектілеріне соңғысының заңнамасына сәйкес салатын материалдық және материалдық емес құндылықтар, оның ішінде:

      ақша қаражаты (ақша), бағалы қағаздар, өзге мүлік;

      мүше мемлекеттердің заңнамасы негізінде немесе шарт бойынша ұсынылатын кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға құқық, қоса алғанда, атап айтқанда табиғи ресурстарды барлауға, өндіруге, өңдеуге және пайдалануға құқық;

      ақшамен бағаланатын мүліктік және өзге де құқықтар;

      8) "мүше мемлекеттің инвесторы" - мүше мемлекеттің екінші мүше мемлекеттің аумағында, соңғысының заңнамасына сәйкес инвестицияларды жүзеге асыратын кез келген тұлғасы;

      9) "құзыретті орган" - мүше мемлекет берген өкілеттіктер шегінде бақылау, рұқсат беру немесе осы Хаттамада қамтылатын мәселелерге қатысты өзге реттеу функциясын жүзеге асыратын кез келген орган немесе кез келген ұйым, атап айтқанда әкімшілік органдар, соттар, кәсіби бірлестіктер, қауымдастықтар;

      10) "мүше мемлекеттің тұлғасы" - мүше мемлекеттің кез келген жеке немесе заңды тұлғасы;

      11) "мүше мемлекеттің шарасы" - мүше мемлекеттің заңнамасы, сондай-ақ мемлекеттік биліктің кез келген деңгейінде жергілікті өзін-өзі басқару органдары немесе осындай органдар берген өкілеттіктерді олардың жүзеге асыруы кезінде ұйымдар қабылдаған немесе қолданатын осы мүше мемлекеттің лауазымды тұлғасының кез келген шешімі, әрекеті немесе әрекетсіздігі.

      Мүше мемлекеттің органы ұсынымдық сипаты бар ресми құжатты қабылдаған (шығарған) жағдайда мұндай ұсыным, егер іс жүзінде аталған ұсынымның адресаттарының басым бөлігі (мемлекеттік, өңірлік және (немесе) муниципалдық билік органдары, үкіметтік емес органдар, сондай-ақ осы мүше мемлекеттің тұлғалары, басқа мүше мемлекеттердің тұлғалары, кез келген үшінші мемлекеттің тұлғалары) оны ұстанатындығы дәлелденген жағдайда осы Хаттаманың мақсаттары үшін қолданылатын мүше мемлекеттің шарасы деп танылуы мүмкін;

      12) "көрсетілетін қызметті алушы" - қызмет көрсетілетін немесе көрсетілетін қызметті пайдалануға ниетті мүше мемлекеттің кез келген тұлғасы;

      13) "көрсетілетін қызметтерді жеткізуші" - мүше мемлекеттің көрсетілетін қызметті жеткізетін кез келген тұлғасы;

      14) "өкілдік" - заңды тұлғаның тұрған жерінен тыс орналасқан, заңды тұлғаның мүдделерін білдіретін және оларды қорғауды жүзеге асыратын заңды тұлғаның оқшауландырылған бөлімшесі;

      15) "рұқсат" - мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген, өтініш берушінің өтінішіне негізделген құзыретті органның осы тұлғаның белгілі бір қызметті немесе белгілі бір әрекеттерді, оның ішінде тізілімге енгізу, ресми құжат (лицензия, келісім, қорытынды, аттестат, куәлік, сертификат және т.с.с.) беру арқылы жүзеге асыру құқығын растауы. Бұл ретте мұндай рұқсат конкурстық іріктеу қорытындысы бойынша берілуі мүмкін;

      16) "рұқсат беру рәсімдері" - мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес құзыретті органдар іске асыратын рұқсаттарды және олардың телнұсқаларын беруге және қайта ресімдеуге, рұқсаттардың қолданылу мерзімін тоқтатуға, тоқтата тұруға және қалпына келтіруге не ұзартуға, рұқсаттардан айыруға (күшін жоюға), рұқсаттар беруден бас тартуға, сондай-ақ осындай мәселелер бойынша шағымдарды қарауға байланысты рәсімдер жиынтығы;

      17) "рұқсат беру талаптары" - стандарттардың және (немесе) өтініш берушіге, рұқсат иесіне және (немесе) жеткізілетін қызметке, мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген реттеу мақсаттарына қол жеткізуді қамтамасыз етуге бағытталған, мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес келетін, жүзеге асырылатын көрсетілетін қызметке қойылатын талаптардың (оның ішінде лицензиялық, біліктілік) жиынтығы;

      Қызметті жүзеге асыруға рұқсаттарға қатысты рұқсат беру талаптарының, оның ішінде өтініш берушінің мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес көрсетілетін қызметтер саудасын және өзге қызметті жүзеге асыру біліктілігін және қабілетін қамтамасыз ету мақсаты болуы мүмкін;

      18) "режим" - мүше мемлекеттер шараларының жиынтығы;

      19) "көрсетілетін қызмет секторы":

      осы Хаттамаға № 2 қосымшаға қатысты, сондай-ақ Жоғары кеңес бекітетін тізбелерге қатысты - жекелеген қызметтің бір, бірнеше немесе барлық кіші секторлары;

      өзге жағдайларда - барлық кіші секторларын қоса алғанда, көрсетілетін қызметтің барлық секторы;

      20) "мүше мемлекеттің аумағы" - мүше мемлекеттің аумағы, сондай-ақ халықаралық құқыққа және өз заңнамасына сәйкес егеменді құқықтарын және юрисдикциясын іске асыратын оның айрықша экономикалық аймағы мен континентальдық қайраңы;

      21) "экономикалық орындылығына тест" - тиісті шешімдерді беруді экономикалық қажеттіліктің немесе нарық қажеттіліктерінің болуымен, қызметтің ықтимал немесе бар экономикалық әсерін бағалаумен немесе қызметтің құзыретті орган белгілеген экономикалық жоспарлау мақсаттарына сәйкестігін бағалаумен байланыстыру. Аталған ұғым экономикалық сипаттағы емес жоспарлауға байланысты және әлеуметтік саясат, жергілікті билік органдары өз құзыретінің шегінде бекітетін әлеуметтік-экономикалық даму бағдарламаларын орындау немесе қалалық тіршілік ету ортасын қорғау, оның ішінде қала салу жоспарларын орындау сияқты қоғамдық мүдде түсініктерімен негізделген шарттарды қамтымайды;

      22) "көрсетілетін қызметтер саудасы" - көрсетілетін қызметтерді шығаруды, бөлуді, маркетингін, сатуды және жеткізуді қамтитын және мынадай:

      бір мүше мемлекеттің аумағынан кез келген екінші мүше мемлекеттің аумағына;

      бір мүше мемлекеттің аумағында осы мүше мемлекеттің тұлғасының екінші мүше мемлекеттің көрсетілетін қызметтерді алушысына;

      екінші мүше мемлекеттің аумағында құру жолымен бір мүше мемлекеттің көрсетілетін қызметтерді берушісінің;

      екінші мүше мемлекеттің аумағында бір мүше мемлекеттің жеке тұлғаларының қатысу жолымен осы мүше мемлекеттің көрсетілетін қызметтерді берушісі тәсілдерімен жүзеге асырылатын көрсетілетін қызметтерді беру;

      23) "үшінші мемлекет" - мүше мемлекет болып табылмайтын мемлекет;

      24) "құру":

      аумағында заңды тұлға ұйымдастырылатын немесе құрылатын мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген кез келген ұйымдық-құқықтық нысанда және меншік нысанында осындай заңды тұлғаны құру және (немесе) иелену (ұйымдастырылған немесе құрылған заңды тұлғаның капиталына қатысу);

      тікелей немесе үшінші тұлғалар арқылы заңды тұлға қабылдайтын шешімдерді анықтау мүмкіндігін алудан көрінетін, оның ішінде дауыс беретін акцияларға (үлестерге) тура келетін дауыстарға иелік ету жолымен, директорлар кеңесінде (байқау кеңесінде) және осындай заңды тұлғаның өзге де басқару органдарында қатысу жолымен мүше мемлекеттің осындай заңды тұлғасын бақылауды иелену;

      филиал ашу;

      өкілдік ашу;

      дара кәсіпкер ретінде тіркеу.

      Құру, оның ішінде көрсетілетін қызметтер саудасы және (немесе) тауарлар өндіру мақсаттары үшін жүзеге асырылады;

      25) "мүше мемлекеттің жеке тұлғасы" - мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес мүше мемлекеттің азаматы;

      26) "филиал" - заңды тұлғаның тұрған жерінен тыс орналасқан және оның барлық функцияларын немесе олардың бір бөлігін, оның ішінде өкілдік функцияларын жүзеге асыратын заңды тұлғаның оқшауландырылған бөлімшесі;

      27) "мүше мемлекеттің заңды тұлғасы" - мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес осы мүше мемлекеттің аумағында ұйымдастырылған немесе құрылған кез келген ұйымдық-құқықтық нысандағы ұйым.

      7. Осы Хаттаманың мақсаттары үшін көрсетілетін қызметтердің секторлары Біріккен Ұлттар Ұйымы Хатшылығының Статистикалық комиссиясы бекіткен Негізгі өнімдердің халықаралық сыныптауышы (Central Products Classification) негізінде айқындалады және сыныпталады.

III. Төлемдер мен аударымдар

      8. Осы Хаттаманың 11 - 14-тармақтарында көзделген жағдайларды қоспағанда, әрбір мүше мемлекет көрсетілетін қызметтер саудасына, инвестициялар құруға, қызметіне және инвестицияларға байланысты аударымдар мен төлемдерге қатысты және атап айтқанда, мыналарға:

      1) кірістерге;

      2) мүше мемлекеттер инвестициялар ретінде таныған қарыздар мен кредиттерді жабуға төлейтін қаражатқа;

      3) инвестор коммерциялық ұйымды ішінара немесе толықтай таратумен не инвестицияларды сатумен байланысты алған қаражатқа;

      4) инвестор осы Хаттаманың 77-тармағына сәйкес залалды өтеу ретінде алған қаражатқа және осы Хаттаманың 79 - 81-тармақтарында көзделген өтемақыға;

      5) инвесторлар және реципиент мемлекеттің аумағында инвестицияларды жүзеге асыруға байланысты жұмыс істеуге рұқсат етілген басқа да мүше мемлекеттердің азаматтары алатын жалақыға және басқа да сыйақыларға қатысты қолданыстағы шектеулердің күшін жояды және жаңа шектеулер енгізбейді.

      9. Осы бөлімдегі ештеңе мүше мемлекеттің мұндай шараларының 1944 жылғы 22 шілдедегі Халықаралық валюта қоры Келісімінің баптарына сәйкес келуі шартымен және (немесе) мүше мемлекеттің осы Хаттаманың 11 - 14-тармақтарында көрсетілген жағдайларды немесе Халықаралық валюта қорының талабы бойынша шектеулер қолдану жағдайларын қоспағанда, аударымдар мен төлемдер операцияларына қатысты осы Хаттамада көзделген өзінің міндеттемелерімен сыйыспайтын аударымдар мен төлемдерге шектеулерді белгілемеуі шартымен валюталық операцияларды реттеу шараларына қатысты құқықтар мен міндеттемелерді қоса алғанда, кез келген мүше мемлекеттің Халықаралық валюта қорына мүшелігінен туындайтын олардың құқықтары мен міндеттемелерін қозғамайды.

      10. Осы Хаттаманың 8-тармағында көзделген аударымдар кез келген еркін айырбасталатын валютамен жүргізіледі. Қаражатты айырбастау негізделмеген кідіріссіз мүше мемлекеттің аумағында аударым күніне ақша қаражатын аударатын және төлемдерді жүзеге асыратын күні қолданылатын айырбас бағамы бойынша жүзеге асырылады.

IV. Төлемдер мен аударымдарға қатысты шектеулер

      11. Төлем теңгерімінің жай-күйі нашарлаған, алтын-валюта резервтері айтарлықтай қысқарған, ұлттық валюта бағамы күрт ауытқыған немесе осындай қауіп төнген жағдайда мүше мемлекет осы Хаттаманың 8-тармағында көзделген аударымдар мен төлемдерге қатысты шектеулер енгізе алады.

      12. Осы Хаттаманың 11-тармағында көрсетілген шектеулер:

      1) мүше мемлекеттер арасында кемсітуді туындатпауға тиіс;

      2) 1944 жылғы 22 шілдедегі Халықаралық валюта қоры Келісімінің баптарына сәйкес келуге тиіс;

      3) кез келген басқа мүше мемлекеттің коммерциялық, экономикалық және қаржылық мүдделеріне шамадан тыс нұқсан келтірмеуге тиіс;

      4) осы Хаттаманың 11-тармағында көрсетілген мән-жайларды еңсеру үшін қажетті шамадан артық ауыртпалықты болмауға тиіс;

      5) уақытша болуға және осы Хаттаманың 11-тармағында көрсетілген мән-жайлардың еңсерілу шамасына қарай біртіндеп жойылуға тиіс.

      13. Осы Хаттаманың 11-тармағында көрсетілген шектеулердің қолданылу аясын айқындау кезінде мүше мемлекеттер өздерінің экономикалық бағдарламалары немесе даму бағдарламалары үшін неғұрлым маңызды болып табылатын тауарларды немесе қызметтер көрсетуді жеткізуге басымдық бере алады. Алайда мұндай шектеулер экономиканың белгілі бір секторын қорғау мақсатында белгіленбейді және сақталмайды.

      14. Осы Хаттаманың 11-тармағына сәйкес мүше мемлекеттер белгілеген немесе сақтап қалған кез келген шектеулер немесе олардағы кез келген өзгерістер басқа мүше мемлекеттерді дереу хабардар ету нысанасы болып табылады.

V. Мемлекеттің қатысуы

      15. Әрбір мүше мемлекет ұлттық тізбелерде және осы Хаттамаға № 2 қосымшада көрсетілген шектеулерді, алып қоюды, қосымша талаптарды және шарттарды ескере отырып, өз аумағында жекешелендіруге қатысуға қатысты басқа мүше мемлекеттің тұлғаларына қолайлылығы өзінің мүше мемлекетінің тұлғаларына ұсынылатын режимнен кем болмайтын режим ұсынады.

      16. Егер мүше мемлекеттің аумағында осы мүше мемлекет капиталына қатысатын немесе осы мүше мемлекет бақылайтын заңды тұлғалар жұмыс істеген жағдайда, мұндай мүше мемлекет көрсетілген тұлғалардың:

      1) өз қызметін коммерциялық тұрғыдан негізінде жүзеге асыруын және осы Хаттамамен реттелетін қатынастарға:

      осы қатынастарға өзге қатысушылармен теңдік қағидаты негізінде;

      осы қатынастарға өзге қатысушылардың азаматтығына, тіркелген (құрылған) жеріне, ұйымдық-құқықтық нысанына немесе меншік нысанына байланысты оларды кемсітпеу қағидаты негізінде түсуін;

      2) капиталына осы мүше мемлекеттің қатысуына немесе оларды осы мүше мемлекеттің бақылауына байланысты ғана құқықтар, артықшылықтар немесе міндеттемелер алмауын қамтамасыз етеді.

      Көрсетілген талаптар мұндай заңды тұлғалардың қызметі аталған мүше мемлекеттің әлеуметтік саясатының міндеттерін шешуге бағытталған жағдайларда, сондай-ақ ұлттық тізбелерде және осы Хаттамаға № 2 қосымшада көрсетілген шектеулер мен шарттарға қатысты қолданылмайды.

      17. Осы Хаттаманың 16-тармағының ережелері осы Хаттаманың 30-тармағы 2 және 6-тармақшаларының негізінде ұлттық тізбелеріне немесе осы Хаттамаға № 2 қосымшаға енгізілген құқықтар және (немесе) артықшылықтар берілген заңды тұлғаларды қоспағанда, формальды түрде немесе іс жүзінде айрықша құқықтар немесе арнайы артықшылықтар берілген заңды тұлғалар мен Шарттың XIX бөліміне сәйкес қызметтері реттелетін заңды тұлғаларға қолданылады.

      18. Мүше мемлекеттердің әрқайсысы Шарттың 69-бабының ережелеріне нұқсан келтірмей, мемлекеттік биліктің кез келген деңгейіндегі осы мүше мемлекеттің барлық органдарының немесе оның жергілікті өзін-өзі басқару органдарының тәуелсіз, реттелуі тиісті орган құзыретінің аясына кіретін экономика секторындағы шаруашылық қызметті жүзеге асыратын кез келген тұлғаның бақылауында болмауын және оған есеп бермеуін қамтамасыз етеді.

      Бұл мүше мемлекеттің шаралары, оның ішінде көрсетілген органның шешімдері, ол белгілейтін және қолданатын қағидалар мен рәсімдер шаруашылық қызметті жүзеге асыратын тұлғалардың барлығына қатысты әділ әрі объективті болуға тиіс.

      19. Шарттың XIX бөлімінен туындайтын міндеттемелерге сәйкес және осы Хаттаманың 30-тармағының ережелеріне қарамастан, мүше мемлекеттердің әрқайсысы өз аумағында табиғи монополиялар субъектілері болып табылатын заңды тұлғаларды сақтап қала алады. Өз аумағында мұндай заңды тұлғаларды сақтап қалатын мүше мемлекет мұндай заңды тұлғаның Шарттың XIX бөлімінен туындайтын міндеттемелермен үйлесетіндей түрде әрекет етуін қамтамасыз етеді.

      20. Егер бір мүше мемлекеттің осы Хаттаманың 19-тармағында көрсетілген заңды тұлғалары басқа мүше мемлекеттердің тұлғаларымен тікелей немесе өзі бақылайтын заңды тұлғалары арқылы өзінің монополиялық құқықтарының саласынан тыс бәсекелессе, онда бірінші мүше мемлекет өзінің осындай заңды тұлғаның осы Хаттамадан туындайтын бірінші мүше мемлекеттің аумағында осындай бірінші мүше мемлекеттің міндеттемелерімен сыйыспайтындай түрде әрекет ете отырып, өзінің монополиялық жағдайын теріс пайдаланбауын қамтамасыз етеді.

VI. Қызметтер көрсету саудасы, құру және қызмет
1. Қызметтер көрсету саудасы, құру және қызмет кезіндегі ұлттық
режим

      21. Әрбір мүше мемлекет қызметтер көрсету саудасын қозғайтын барлық шараларға қатысты басқа мүше мемлекеттің қызметтеріне, жеткізушілеріне және қызметті алушыларына қолайлылығы осындай (ұқсас) жағдайларда өзінің осындай (ұқсас) қызметтеріне, жеткізушілеріне және қызметті алушыларына ұсынылатын режимнен кем болмайтын режим ұсынады.

      22. Әрбір мүше мемлекет кез келген басқа мүше мемлекеттің қызметтеріне, жеткізушілеріне және қызметті алушыларына осы мүше мемлекет өзінің осындай (ұқсас) қызметтеріне немесе жеткізушілеріне не қызметті алушыларына ұсынатын режимге қатысты формальды түрде осындай немесе формальды түрде ерекшеленетін режим ұсыну арқылы осы Хаттаманың 21-тармағында көрсетілген міндеттемелерді орындай алады.

      Формальды түрде осындай немесе формальды түрде ерекшеленетін режим, егер кез келген басқа мүше мемлекеттің осындай (ұқсас) қызметтерімен, жеткізушілерімен және қызметті алушыларымен салыстырғанда осы мүше мемлекет қызметтерінің, жеткізушілерінің және (немесе) қызметті алушыларының пайдасына бәсеке шартын өзгертсе, қолайлылығы төмен деп есептеледі.

      23. Осы Хаттаманың 21-тармағының ережелеріне қарамастан, әрбір мүше мемлекет басқа мүше мемлекеттің қызметтеріне, жеткізушілеріне және қызметті алушыларына қатысты ұлттық тізбелерде немесе осы Хаттамаға № 2 қосымшада көрсетілген жеке шектеулер мен шарттарды қолдана алады.

      24. Әрбір мүше мемлекет кез келген мүше мемлекеттің тұлғаларына құруға және қызметке қатысты осындай (ұқсас) жағдайларда өзінің аумағындағы өзінің тұлғаларына ұсынылатын режимнен кем болмайтын режим ұсынады.

      25. Әрбір мүше мемлекет кез келген мүше мемлекеттің тұлғаларына осы мүше мемлекет өзінің тұлғаларына ұсынатын режимге қатысты формальды түрде осындай немесе формальды түрде ерекшеленетін режим ұсыну арқылы осы Хаттаманың 24-тармағында көрсетілген міндеттемелерді орындай алады. Бұл ретте мұндай режим, егер кез келген басқа мүше мемлекеттің тұлғаларымен салыстырғанда осы мүше мемлекет тұлғасының пайдасына бәсеке шартын өзгертсе, қолайлылығы төмен деп есептеледі.

      26. Осы Хаттаманың 24-тармағының ережелеріне қарамастан, әрбір мүше мемлекет кез келген мүше мемлекеттің тұлғаларын құруға және олардың қызметіне қатысты ұлттық тізбелерде немесе осы Хаттамаға № 2 қосымшада көрсетілген жеке шектеулер мен шарттарды қолдана алады.

2. Қызметтер көрсету саудасы, құру және қызмет кезіндегі
неғұрлым қолайлы жағдай жасау режимі

      27. Әрбір мүше мемлекет осындай (ұқсас) жағдайларда кез келген басқа мүше мемлекеттің қызметтеріне және қызметтерді жеткізушілері мен алушыларына үшінші мемлекеттердің қызметтеріне және қызметтерді жеткізушілері мен алушыларына қолайлылығы осындай (ұқсас) жағдайда берілетін режимнен кем болмайтын режимді ұсынады.

      28. Осы Хаттаманың 27-тармағының ережелеріне қарамастан, әрбір мүше мемлекет кез келген басқа мүше мемлекеттің қызметтеріне, қызметтер жеткізушілері мен алушыларына қатысты ұлттық тізбеде немесе осы Хаттамаға № 2 қосымшада көзделген жеке алып қоюларды қолдануы мүмкін.

      29. Әрбір мүше мемлекет өзінің аумағында құруға және қызметке қатысты осындай (ұқсас) мән-жайларда кез келген басқа мүше мемлекеттің тұлғаларына үшінші мемлекеттердің тұлғаларына, сондай-ақ олар құрған тұлғаларға берілетін режимнен қолайлығы кем болмайтын режимді ұсынады.

3. Сандық және инвестициялық шаралар

      30. Мүше мемлекеттер қызметтер көрсету саудасына, құруға және қызметке байланысты кез келген мүше мемлекеттің тұлғаларына қатысты:

      1) квота, экономикалық орындылығына тест нысанындағы немесе кез келген өзге де сандық нысандағы қызметтерді берушілер санына;

      2) құрылатын, сатып алынатын және (немесе) бақыланатын заңды тұлғалардың, филиалдардың немесе өкілдіктердің, тіркелетін дара кәсіпкерлердің санына;

      3) квота, экономикалық орындылығына тест нысанындағы немесе кез келген өзге сандық нысандағы кез келген қызметтерді берушінің операцияларына;

      4) құрылған, сатып алынған немесе бақыланатын заңды тұлға, филиал, өкілдік, тіркелген дара кәсіпкер квота, экономикалық орындылығына тест нысанындағы немесе кез келген өзге сандық нысандағы қызметті жүзеге асыру барысында олардың операцияларына;

      5) құру нысанына, оның ішінде заңды тұлғаның ұйымдық-құқықтық нысанына;

      6) заңды тұлғаның капиталындағы сатып алынатын үлес көлеміне немесе заңды тұлғаны бақылау дәрежесіне;

      7) белгілі бір қызметтер көрсету секторында жұмыс істеуі мүмкін жеке тұлғалардың жалпы санын немесе қызметтерді беруші жалға алатын және сандық квота немесе экономикалық орындылығына тест нысанындағы белгілі бір қызмет көрсетуге қажетті және тікелей қатысы бар жеке тұлғалар санын шектеуге қатысты шектеулерді енгізбейді және қолданбайды.

      31. Әрбір мүше мемлекет кез келген мүше мемлекеттің қызметтеріне, қызметтерді берушілері мен алушыларына қатысты осы Хаттаманың 30-тармағында көрсетілген шектеулерді, егер осындай шектеулер ұлттық тізбеде немесе осы Хаттамаға № 2 қосымшада көзделген жағдайда, енгізуі және қолданылуы мүмкін.

      32. Мүше мемлекеттердің ешқайсысы мүше мемлекеттердің тұлғаларына, сондай-ақ олар құрған тұлғаларға қатысты құруға және (немесе) қызметке байланысты қосымша мынадай:

      1) шығарылған тауарлардың немесе қызметтердің барлығын немесе бір бөлігін экспорттау;

      2) тауарларды немесе қызметтерді импорттау;

      3) мүше мемлекеті шығарған мемлекет болып табылатын тауарларды немесе қызметтерді сатып алу немесе пайдалану;

      4) осы мүше мемлекеттің аумағында тауарларды сатуды немесе қызметтерді жеткізуді, осы мүше мемлекеттің аумағына тауарлар импортын немесе осы мүше мемлекеттің аумағынан тауарлар экспортын шектейтін және өндірілетін тауарлар (жеткізілетін қызметтер) көлемдеріне, жергілікті тауарларды немесе қызметтерді пайдалануға тәуелді немесе кәсіпорынның осы тармақта көрсетілген операцияларға байланысты тиесілі шетелдік валютаға қол жеткізуін шектейтін талаптарды;

      5) технологияларды, ноу-хауды және коммерциялық құндылығы бар өзге ақпаратты мүше мемлекеттердің өзге халықаралық шарттарында белгіленген бәсекелестік саясатын жүзеге асыру қағидалары сақталған жағдайда соттың немесе бәсекелестікті қорғау саласындағы уәкілетті органның шешімі негізінде беру жағдайларын қоспағанда, оларды беру талаптарын шарт ретінде енгізбейді және қолданбайды.

      33. Әрбір мүше мемлекет басқа мүше мемлекеттердің тұлғаларына қатысты осы Хаттаманың 32-тармағында көзделген қосымша талаптарды, егер осындай шектеулер ұлттық тізбеде немесе осы Хаттамаға № 2 қосымшада көзделген жағдайда, енгізуі және қолданылуы мүмкін.

      34. Осы Хаттаманың 32-тармағында көрсетілген талаптарды орындау құруға немесе қызметке байланысты кез келген мүше мемлекет тұлғасының қандай да бір преференция алуы үшін негіз болып табылмайды.

4. Жеке тұлғаларды алып өту

      35. Шарттың XXVI тарауының ережелерін ескере отырып, ұлттық тізбеде немесе осы Хаттамаға № 2 қосымшада көзделген шектеулер мен талаптарды қоспағанда, әрбір мүше мемлекет өзінің аумағында құрылған, сатып алынған немесе бақыланатын заңды тұлға, филиал, өкілдік, тіркелген дара кәсіпкер қызметіне қатысты қызметкерлерді жалдауға байланысты шектеулерді қолданбайды және енгізбейді.

      36. Осы Хаттаманың 35-тармағының ережелері, егер оларды қолдану қызметкерлерді азаматтығына қарай нақты кемсітуге әкеліп соқпаса, қызметкерлердің біліміне, тәжірибесіне, біліктілігіне, іскерлік қасиетіне қойылатын талаптарға қолданылмайды.

      37. Шарттың XXVI тарауының ережелерін ескере отырып, әрбір мүше мемлекет осы Хаттаманың 6-тармағы 22-тармақшасының бесінші абзацында көзделген тәсілмен қызметтер саудасына қатысатын және осы мүше мемлекеттің аумағында болған жеке тұлғаларға қатысты шектеулер қолданбайды және енгізбейді.

5. Бірыңғай қызметтер нарығын қалыптастыру

      38. Осы бөлімнің мақсаттары үшін бірыңғай қызметтер нарығы деп нақты сектор шеңберінде қызметтер нарығының жағдайы түсініледі, онда әрбір мүше мемлекет кез келген басқа мүше мемлекеттің тұлғаларына:

      1) осы Хаттамаға № 2 қосымшада көрсетілген жағдайлар мен шектеулерді қоспағанда, осы Хаттаманың 21, 24, 27, 29, 30 және 32-тармақтарында көзделген жағдайларда, шектеулерсіз, алып қоюларсыз және қосымша талаптарсыз қызметтерді жеткізуге және алуға;

      2) қосымша заңды тұлға нысанында құрусыз қызметтер беруге;

      3) қызметтерді беруші өзінің мүше мемлекетінің аумағында алынған қызметтер беруге рұқсат негізінде қызметтер жеткізуге;

      4) қызметтерді беруші қызметкерлерінің кәсіби біліктілігін мойындауға құқық ұсынады.

      39. Бірыңғай қызметтер нарығы қағидалары мүше мемлекеттерге қатысты өзара жағдайда әрекет етеді.

      40. Бірыңғай қызметтер нарығы Одақ шеңберінде мүше мемлекеттер мен Комиссияның келісілген ұсыныстары негізінде Жоғары кеңес бекіткен қызметтер секторларында әрекет етеді.

      41. Мүше мемлекеттер бірыңғай қызметтер нарығы қағидаларын қызметтер секторларының ең көп санына, соның ішінде ұлттық тізбелерде көзделген алып қоюлар мен шектеулерді кезең-кезеңімен қысқарту жолымен өзара негізде таратуға ұмтылады.

      42. Жекелеген секторлар бойынша бірыңғай қызметтер нарығын қалыптастыру тәртібі мен кезеңдері Жоғары кеңес бекітетін мүше мемлекеттер мен Комиссияның келісілген ұсыныстары негізінде әзірленетін ырықтандыру жоспарларында (бұдан әрі - ырықтандыру жоспарлары) көзделеді.

      43. Ырықтандыру жоспарлары жеке мүше мемлекеттер үшін қызметтердің жеке секторларын ырықтандырудың тым кеш мерзімдерін көздеуі мүмкін, бірақ бұл басқа мүше мемлекеттер үшін осындай қызметтер секторларында өзара жағдайда бірыңғай нарық құруға кедергі болып табылмайды.

      44. Бірыңғай қызметтер нарығы қағидалары әрекет етпейтін секторларға қатысты осы тараудың 1 - 4-кіші бөлімдерінің ережелері қолданылады.

6. Қызметтер көрсету саудасы, инвестициялар құру, қызметі және
инвестицияларды жүзеге асыру мәселелері бойынша үшінші
мемлекеттермен өзара қарым-қатынастар

      45. Осы Хаттамада ештеңе мүше мемлекеттерге үшінші мемлекеттермен осы Хаттаманың 46-тармағының талаптарына сай келетін экономикалық интеграция туралы халықаралық келісімдер жасауға кедергі келтірмейді.

      Осындай экономикалық интеграция туралы халықаралық келісім жасаған әрбір мүше мемлекет осындай (ұқсас) жағдайларда осындай экономикалық интеграция туралы халықаралық келісім шеңберінде ұсынатын жеңілдіктерді мүше мемлекеттерге ұсынады.

      Осы тармақта жеңілдіктер деп мүше мемлекеттің оның ұлттық тізбесінде көзделген бір немесе бірнеше шектеуді оның алып тастауы түсініледі.

      46. Осы Хаттаманың мақсаттары үшін мынадай өлшемдерге сай

      келетін:

      1) қызметтер көрсету секторының қомақты бөлігін қамтитын, сондай-ақ қызметтерді беру тәсілдерінің және құру мен қызмет мәселелерінің бір де біреуін ешқандай жағдайда да априори көрінеу жоққа шығармайтын;

      2) қолданыстағы кемсітушілік шараларын жоюға және жаңаларын енгізуге тыйым салуға бағытталған;

      3) қызметтер көрсету саудасын ырықтандыруға, құруға және қызметке бағытталған халықаралық келісімдер мүше мемлекеттер мен үшінші мемлекет арасындағы экономикалық интеграция туралы халықаралық келісімдер деп танылады.

      Ұқсас халықаралық келісімдердің мақсаты оған қатысушылар арасындағы қызметтер көрсету саудасын және құру мен қызмет шарттарын оңайлату болып табылады. Кез келген үшінші мемлекетке қатысты мұндай келісім ол белгілі бір секторлардағы немесе кіші секторлардағы қызметтер саудасындағы кедергілердің жалпы деңгейінің ұқсас келісім жасалғанға дейін қолданылған деңгеймен салыстырғанда жоғарылауына алып келмеуге тиіс.

      47. Үшінші мемлекетпен экономикалық интеграция туралы халықаралық келісім жасасқан мүше мемлекет оған қол қойылған күннен бастап 1 ай ішінде басқа мүше мемлекеттерге оның жасалғаны туралы ақпарат беруге міндетті.

      48. Мүше мемлекеттер үшінші мемлекеттермен қызметтер саудасына, инвестициялар құруға, қызметіне және инвестицияларды жүзеге асыруға қатысты өзінің сыртқы сауда саясатын өз бетінше анықтайды.

7. Қызметтер алушының қосымша құқықтары

      49. Шарттың XV бөлімінің ережелерін ескере отырып, әрбір мүше мемлекет қызметтер алушыға қатысты қызметтер берушінің таңдауын немесе құзыретті органдардың рұқсатын алу міндетін қоса алғанда, басқа мүше мемлекеттің қызметтер берушісі көрсететін (көрсеткен) қызметтерді алуға, пайдалануға немесе ақы төлеуге құқығын шектейтін талаптар немесе ерекше жағдайлар белгілемейді.

      50. Шарттың XV бөлімінің ережелерін ескере отырып, әрбір мүше мемлекет қызметтер алушыға қатысты оның азаматтығына, тұрғылықты жеріне немесе құрылу немесе қызмет жеріне байланысты кемсітушілік талаптарын немесе ерекше жағдайларды қолданбауды қамтамасыз етеді.

      51. Әрбір мүше мемлекет:

      1) қызметтер берушілерді қызметтер алушыларға Шартқа және мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес қажетті ақпаратты ұсынуды;

      2) құзыретті органдарды қызметтер алушылардың құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау бойынша шаралар қабылдауды міндеттейді.

      52. Осы Хаттамада ештеңе мүше мемлекеттің зейнетақымен қамсыздандыру және халықты әлеуметтік қолдау мәселелерін қоса алғанда, оның әлеуметтік саясатын жүзеге асыру үшін қажетті кез келген шараларды қабылдауға құқығын қозғамайды.

      Шарттың XIX, XX және XXI бөлімдерінде қамтылатын қызметтерге тұтынушылардың қол жеткізу және осындай қызметтерді тұтынушыларға ұсынылатын режим мәселелері осы бөлімдердің ережелерінде тиісінше реттеледі.

8. Рұқсаттарды және кәсіби біліктілікті өзара мойындау

      53. Ырықтандыру жоспарлары жүзеге асырылатын секторларда қызметтер беруге рұқсатты мойындау осы Хаттаманың 54 және (немесе) 55-тармақтарында көзделген шараларды қабылдаған соң қамтамасыз етіледі.

      54. Өзара консультациялар негізінде (соның ішінде ведомствоаралық сипаттағы) мүше мемлекеттер осындай секторларда реттеудің маңызды баламалығына қол жеткізуіне байланысты осындай нақты секторларда қызметтер беруге рұқсатты өзара мойындау туралы шешім қабылдауы мүмкін.

      55. Ырықтандыру жоспарларымен:

      1) мүше мемлекеттердің заңнамасын үйлестіру жолымен, нақты қызметтер секторлары бойынша осындай үйлестіруді аяқтау мерзімдерін белгілеумен қызметті жүзеге асыруға (соның ішінде рұқсат ету талаптары мен рәсімдері) рұқсат беру тетіктерін кезең-кезеңімен жақындату;

      2) Шарттың 68-бабына сәйкес әкімшілік ынтымақтасу тетіктерін;

      3) қызметтерді берушілер қызметкерлерінің кәсіби біліктілігін мойындау қамтамасыз етіледі.

      56. Егер кәсіби қызметтерді жүзеге асыруға рұқсат aлу үшін кәсіби емтихан тапсыру талап етілген жағдайда, әрбір мүше мемлекет осындай кәсіби емтихан тапсырудың кемсітпейтін тәртібін қамтамасыз етеді.

9. Қызметтер саудасы кезінде және құру мен (немесе) қызметке қатысты ішкі реттеу

      57. Әрбір мүше мемлекет осы мүше мемлекеттің қызметтер саудасына, құруға және қызметке әсер ететін шараларының барлығы парасатты, объективті және әділ түрде қолданылуын қамтамасыз етеді.

      58. Әрбір мүше мемлекет сот, төрелік немесе әкімшілік органдарды немесе мүдделері қозғалған басқа мүше мемлекет тұлғаларының сұрауы бойынша қызметтер саудасына, құруға және қызметіне әсер ететін әкімшілік шешімдерді өзгерту мақсатында дереу қарауды және негізделген түрде қабылдауды қамтамасыз ететін рәсімдерді іс жүзінде мүмкіндігінше жылдам сақтайды немесе құрады. Аталған рәсімдер мұндай әкімшілік шешімдерді қабылдауға уәкілеттік берілген органға тәуелсіз болмайтын жағдайларда мүше мемлекет рәсімдердің шынында да объективті және әділ қарауға негіз болуын қамтамасыз етеді.

      59. Осы Хаттаманың 58-тармағының ережелері мүше мемлекетке оның конституциялық тәртібіне немесе оның сот жүйесінің табиғатына сыйыспайтын жағдайларда осы Хаттаманың 58-тармағында көрсетілген органдарды немесе рәсімдерді құруға талап қоюды көздемейді.

      60. Қызметтер көрсету саудасына, құруға және (немесе) қызметке рұқсат алу қажет болған жағдайда мүше мемлекеттің құзыретті органдары мүше мемлекеттің заңнамасы талаптарына және реттеу қағидаларына сәйкес ресімделген деп саналған өтініш ұсынылғаннан кейін ақылға қонымды уақыт кезеңі ішінде өтініш берушіге өтінішті қарау және оны қарастыру нәтижесі бойынша қабылданған шешім туралы хабарлайды.

      Мүше мемлекет заңнамасының талаптарына сәйкес құжаттардың барлығы және (немесе) мәлімет алынбайынша, көрсетілген өтініш тиісінше ресімделген болып саналмайды.

      Кез келген жағдайда өтініш берушіге өтінішке техникалық түзетулер енгізуге мүмкіндік беріледі.

      Өтініш берушінің сұрауы бойынша мүше мемлекеттің құзыретті органдары шамадан тыс кідіртпей, өтінімді қарау барысы туралы ақпарат береді.

      61. Қызметтер көрсету саудасына, құру және (немесе) қызмет кезінде рұқсат ету талаптары мен рәсімдері ақталмайтын кедергілер жасамауын қамтамасыз ету үшін Комиссия мүше мемлекеттермен келісім бойынша Жоғары кеңес бекітетін қағидаларды әзірлейді. Бұл қағидалардың мақсаты осы рұқсат ету талаптары мен рәсімдері өзгелер қатарында:

      1) құзыреттілік және қызметтер көрсету саудасын және қызметті жүзеге асыруға қабілеттілік сияқты объективті және жария өлшемдерге негізделуін;

      2) жүзеге асырылатын қызметтің қауіпсіздігін, сондай-ақ берілетін қызметтің қауіпсіздігі мен сапасын қамтамасыз ету үшін қажетті шамадан артық ауыртпалықтың болмауын;

      3) қызметтер көрсету саудасы, құру және (немесе) қызмет үшін шектеу болып табылмайтынын қамтамасыз ету болады.

      62. Мүше мемлекеттер пайданы жоятын немесе қысқартатын және:

      1) осы Хаттаманың 61-тармағында аталған өлшемдерге сәйкес келмейтін;

      2) мүше мемлекеттің заңнамасымен белгіленбеген және Шартқа қол қойған күнге тиісті мүше мемлекет қолданбайтын рұқсат ету талаптары мен рәсімдерін қолданбайды.

      63. Мүше мемлекеттің осы Хаттаманың 62-тармағында көрсетілген міндеттемелерді орындау фактісін анықтау кезінде мүшелігі барлық мүше мемлекеттер үшін ашық халықаралық ұйымдардың халықаралық стандарттары назарға алынады.

      64. Егер мүше мемлекет қызметтер көрсету саудасына, құруға және (немесе) қызметке қатысты рұқсат ету талаптары мен рәсімдерін қолданса, онда мұндай мүше мемлекет:

      1) рұқсаттар беруге жауапты құзыретті органдары атауларының жариялануын немесе өзгеше түрде жалпының назарына жеткізілуін;

      2) барлық рұқсат ету талаптары мен рәсімдердің мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленуін және рұқсат ету рәсімдерін белгілейтін немесе қолданатын кез келген акт және талап оның күшіне енген күнге дейін жариялануын;

      3) құзыретті органдар рұқсат беру не беруден бас тарту туралы шешімді мүше мемлекеттің заңнамасының талаптарына сәйкес ресімделген деп саналған өтінім ұсынылғаннан кейін, мүше мемлекеттің заңнамасында айқындалған ақылға қонымды уақыт кезеңі ішінде, әдетте рұқсат беруге өтініш алған күннен бастап 30 жұмыс күнінен кешіктірмей қабылдауын қамтамасыз етеді. Мұндай мерзім рұқсат беру рәсімдерін жүзеге асыру үшін қажетті барлық құжаттарды және (немесе) мәліметтерді алу және өңдеу үшін қажетті ең аз уақытқа сүйене отырып анықталады;

      4) қызметті жүзеге асыруға құқық үшін алынатын алымдарды қоспағанда, өтінішті ұсынуға және қарауға байланысты алынатын кез келген алымдардың өздері қызметтер көрсету саудасы, құру және қызмет үшін шектеу болып табылмауын және құзыретті органның өтінішті қарауға және рұқсат беруге байланысты шығындарына негізделуін;

      5) осы тармақтың 3-тармақшасында көрсетілген уақыт кезеңі өткен соң және өтініш берушінің талабы бойынша осы Хаттаманың 60-тармағына сәйкес мүше мемлекеттің құзыретті органы өтініш берушіге оның өтінішін қараудың жай-күйі туралы, сондай-ақ бұл өтініш тиісінше толтырылған деп саналатыны не саналмайтыны туралы хабарлауын қамтамасыз етеді.

      Кез келген жағдайда өтініш берушіге осы Хаттаманың 57, 58, 60, 62 және 64-тармақтарында көзделген құқықтар берілуі тиіс.

      6) өтінішін қабылдаудан бас тартылған өтініш берушінің жазбаша талабы бойынша өтінішті қабылдаудан бас тартқан құзыретті органның өтініш берушіге мұндай бас тартудың себептері туралы жазбаша хабарлауын қамтамасыз етеді. Бұл ретте, осындай ереже құзыретті органнан ашылуы заңды орындауға кедергі келтіретін немесе өзгеше түрде қоғамдық мүдделерге немесе мүше мемлекет қауіпсіздігін елеулі мүдделеріне қайшы келетін ақпаратты ашуды талап ететіндей ретінде түсіндірілмеуге тиіс;

      7) өтініш қабылдаудан бас тартылған жағдайда, егер құзыретті орган осындай өтінішті тиісті рәсімделмеуі себебінен қабылдаудан бас тартса, өтініш берушінің жаңа өтініш беруін;

      8) қызметтерді жеткізуге берілетін рұқсаттың мүше мемлекеттің осындай рұқсаттарда көрсетілетін бүкіл аумағында қолданылуын қамтамасыз етеді.

VII. Инвестициялар
1. Жалпы ережелер

      65. Осы бөлімнің ережелері мүше мемлекеттердің инвесторлары басқа мүше мемлекеттің аумағында 1991 жылғы 16 желтоқсаннан бастап жүзеге асырған барлық инвестицияларына қатысты қолданылады.

      66. Инвестицияны жүзеге асыру нысандарының бірі осы Хаттаманың 2-тармағының 24-тармақшасының ұғымында құру болып табылады. Мұндай инвестицияларға осы Хаттаманың 69 - 74-тармақтарының ережелерін қоспағанда, осы Хаттаманың ережелері қолданылады.

      67. Инвестицияларды жүзеге асыру тәсілдерінің, сондай-ақ инвестициялар салынатын немесе қайта инвестицияланатын нысанның өзгеруі мұндай өзгерістің реципиент мемлекеттің заңнамасына қайшы келмеуі шартымен инвестиция ретінде олардың біліктілігіне әсер етпейді.

2. Құқықтық режим және инвестицияларды қорғау

      68. Әрбір мүше мемлекет өз аумағында басқа мүше мемлекеттердің инвесторлары жүзеге асыратын инвестицияларға және инвестицияларға байланысты қызметке қатысты әділ және тең құқықты режимді қамтамасыз етеді.

      69. Осы Хаттаманың 68-тармағында көрсетілген режим қолайлылығы осы мүше мемлекеттің өзінің (ұлттық) инвесторлары жүзеге асыратын инвестицияларына және мұндай инвестицияларға байланысты қызметке қатысты ұсынатын режимінен кем болмауға тиіс.

      70. Әрбір мүше мемлекет дәл осындай (ұқсас) жағдайларда кез келген басқа мүше мемлекеттің инвесторларына, олардың инвестицияларына және инвестицияларға байланысты қызметіне қолайлылығы кез келген үшінші мемлекеттің инвесторларына, олардың инвестицияларына және мұндай инвестицияларға байланысты қызметіне ұсынылатын режимнен кем емес режим ұсынады.

      71. Осы Хаттаманың 69 және 70-тармақтарында көзделген режимдерді мүше мемлекеттер инвестордың таңдауы бойынша режимдердің қайсысы неғұрлым қолайлы болатындығына қарай ұсынуы тиіс.

      72. Әрбір мүше мемлекет өз аумағында басқа мүше мемлекеттердің инвесторлары инвестицияларды жүзеге асыруға қолайлы жағдайлар жасайды және өзінің заңнамасына сәйкес мұндай инвестицияларға рұқсат береді.

      73. Әрбір мүше мемлекет өзінің заңнамасына сәйкес басқа мүше мемлекеттердің инвесторларының қызметін шектеу, сондай-ақ осы Хаттаманың 69-тармағында көрсетілген ұлттық режимнен өзге де алып қоюларды қолдану және енгізу құқығын өзіне қалдырады.

      74. Осы Хаттаманың 70-тармағының ережелері мүше мемлекетті инвестицияларға және бұл мүше мемлекетке қосарланған салық салуды болғызбау туралы халықаралық шарттардың немесе салық салу мәселелері бойынша басқа да уағдаластықтардың, сондай-ақ осы Хаттаманың 46-тармағында көрсетілген келісімдердің негізінде берілетін немесе келешекте берілуі мүмкін басқа мүше мемлекеттердің инвесторларының осындай инвестициялармен байланысты қызметке қатысты кез келген режимнің, преференцияның немесе артықшылықтың басымдығын міндеттеу ретінде түсіндірілуі тиіс емес.

      75. Әрбір реципиент мемлекет басқа мүше мемлекеттердің инвесторларына олар барлық салық және реципиент мемлекеттің заңнамасында көзделген өзге де міндеттемелерді орындағаннан кейін мыналарға:

      1) инвестицияларды жүзеге асыру нәтижесінде алынған кірістерді реципиент мемлекеттің заңнамасында тыйым салынбаған кез келген мақсатта пайдалану және иелік ету құқығына;

      2) алып тасталды – ҚР 15.02.2021 № 6-VII Заңымен;

      3) инвестордың қалауы бойынша кез келген елге осы Хаттаманың 8-тармағында көрсетілген инвестицияларға байланысты ақша қаражатын (ақшаны) аударуды және төлемдерді жүзеге асыру құқығына кепілдік береді.

      Ескерту. 75-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.02.2021 № 6-VII Заңымен.

      76. Әрбір мүше мемлекет өзінің заңнамасына сәйкес өз аумағында басқа мүше мемлекеттер инвесторларының инвестицияларын қорғауға кепілдік береді және оны қамтамасыз етеді.

3. Залалды өтеу және инвесторларға кепілдік беру

      77. Инвесторлар мүше мемлекеттің аумағындағы азаматтық тәртіпсіздіктер, әскери іс-қимылдар, революция, бүлік, төтенше жағдай енгізу немесе өзге де осындай мән-жайлардың нәтижесінде олардың инвестицияларына келтірілген залалдың орнын толтыруға құқығы бар.

      78. Бұл ретте, мұндай инвесторларға мүше мемлекет өзінің ұлттық инвесторларына немесе үшінші мемлекеттің инвесторларына осындай залалды өтеуге байланысты осы мүше мемлекет қолданатын шараларға қатысты инвестор үшін қандай режим едәуір қолайлы болып табылатындығына байланысты қолайлылығы кем емес режим ұсынылады.

4. Экспроприация кезіндегі инвесторлардың құқықтарына кепілдік
беру

      79. Бір мүше мемлекеттің инвесторларының инвестициялары мұндай шаралар кемсітушілік болып табылмайтын және жылдам, барабар өтемақы төлеумен қамтамасыз етілетін қоғамдық мүдде үшін реципиент мемлекеттің заңнамасында белгіленген тәртіппен қолданылатын жағдайларды қоспағанда, тікелей немесе жанама экспроприацияға (бұдан әрі - экспроприация) немесе мемлекет меншігіне алуға, сондай-ақ экспроприация немесе мемлекет меншігіне алу салдары бойынша тең күші бар өзге де шараларға ұшырауы мүмкін емес.

      80. Осы Хаттаманың 79-тармағында көрсетілген өтемақы оларды нақты экспроприация күні не экспроприация туралы жалпы белгілі болған күні алдындағы күн инвесторлардың экспроприацияланатын инвестицияларының нарықтық құнына сәйкес келуге тиіс.

      81. Осы Хаттаманың 79-тармағында көрсетілген өтемақы реципиент мемлекеттің заңнамасында көзделген мерзімде кідіріссіз, бірақ экспроприация күнінен бастап үш айдан кешіктірмей еркін айырбасталатын валютамен төленеді және реципиент мемлекет аумағынан шетелге еркін аударылады.

      Өтемақыны төлеу кідіртілген жағдайда экспроприация күнінен бастап өтемақы нақты төленетін күніне дейін өтемақы сомасына 6 айға дейінгі мерзімде АҚШ долларымен, бірақ LIBOR мөлшерлемесінен кем емес нақты берілген кредиттер бойынша ұлттық банкаралық нарық мөлшерлемесі бойынша есептелетін немесе инвестор мен мүше мемлекет арасындағы уағдаластық бойынша айқындалатын тәртіппен пайыздар есептеледі.

5. Инвестор құқықтарының ауысуы

      82. Реципиент мемлекеттің аумағындағы өз мемлекеті инвесторының инвестицияларына байланысты коммерциялық емес тәуекелдерден қорғау кепілдігінің негізінде осындай инвесторға төлем жасаған мүше мемлекет немесе ол өкілеттік берген орган суброгация тәртібімен инвестордың құқықтарын инвестордың өзі сияқты көлемде жүзеге асыра алады.

      83. Осы Хаттаманың 82-тармағында көрсетілген құқықтар осы Хаттаманың 21, 24, 27, 29, 30 және 32-тармақтарының ережелеріне нұқсан келтірмей реципиент мемлекеттің заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

6. Инвестициялық дауларды шешу тәртібі

      84. Осы Хаттаманың 77-тармағына сәйкес залалды өтеу және осы Хаттаманың 79 - 81-тармақтарында көзделген өтемақы ретінде алынған соманы төлеудің мөлшеріне, шарттарына немесе тәртібіне немесе осы Хаттаманың 8-тармағында көзделген төлемдер мен ақша қаражатын аударуды жүзеге асырудың тәртібіне қатысты дауларды қоса алғанда, реципиент мемлекет пен басқа мүше мемлекеттің инвесторы арасындағы осы инвестордың реципиент мемлекеттің аумағындағы инвестицияларына байланысты туындаған даулар мүмкіндігінше келіссөздер жолымен шешіледі.

      85. Егер дау даудың кез келген тарабы оны келіссөздер жолымен шешу туралы жазбаша хабарлаған күннен бастап 6 ай ішінде келіссөздер жолымен шешілмесе, онда ол инвестордың таңдауы бойынша мыналардың:

      1) тиісті дауларды қарауға құзыретті реципиент мемлекет сотының;

      2) дауға қатысушылармен келісілген, кез келген мемлекеттің сауда палатасының жанындағы халықаралық коммерциялық төреліктің;

      3) егер дау тараптары өзгеше келіспесе, Біріккен Ұлттар Ұйымының Халықаралық сауда құқығы жөніндегі комиссиясының (ЮНСИТРАЛ) төрелік регламентіне сәйкес құрылуға және әрекет етуге тиіс ad hoc төрелік сотының;

      4) 1965 жылғы 18 наурыздағы Мемлекеттер мен екінші мемлекеттің жеке немесе заңды тұлғалары арасындағы инвестициялық дауларды реттеу туралы конвенцияға сәйкес құрылған, осы Конвенцияның ережелеріне сәйкес (дау тараптарының екі мүше мемлекеті үшін ол күшіне енген жағдайда) немесе Инвестициялық дауларды реттеу жөніндегі халықаралық орталықтың қосымша ережелеріне сәйкес дауды шешу үшін (дау тараптары мүше мемлекетінің екеуі немесе бірі үшін Конвенция күшіне енбеген жағдайда) Инвестициялық дауларды реттеу жөніндегі халықаралық орталықтың қарауына берілуі мүмкін.

      86. Дауды реттеу үшін ұлттық сотқа не осы Хаттаманың 85-тармағының 1 және 2-тармақшаларында көрсетілген төрелік соттардың біріне берген инвестордың осы дауды қандай да бір басқа сотқа немесе төрелік сотқа қарауға қайта беруге құқығы жоқ.

      Инвестордың сотқа немесе Хаттаманың 85-тармағында көрсетілген төрелік сотқа қатысты таңдауы түпкілікті болып табылады.

      87. Осы Хаттаманың 85-тармағының сәйкес қаралатын дау жөніндегі кез келген төрелік шешім дау тараптары үшін түпкі және міндетті болып табылады. Әрбір мүше мемлекет өз заңнамасына сәйкес мұндай шешімнің орындалуын қамтамасыз етуге міндеттенеді.

  Қызметтер көрсету саудасы, құру,
қызмет және инвестицияларды жүзеге
асыру туралы хаттамаға
№ 1 қосымша

Электр байланысының көрсетілетін қызметтерімен сауда тәртібі

      1. Осы Тәртіп мүше мемлекеттердің электр байланысы саласындағы қызметтің жүзеге асырылуын реттейтін шараларына қолданылады.

      2. Осы Тәртіп пошта байланысы саласындағы қызметке қолданылмайды.

      3. Осы Тәртіптегі ештеңе мүше мемлекеттердің кез келгенінен ортақ пайдаланымдағы электр байланысы желісіне қосылмаған электр байланысы желілеріне қатысты айрықша талаптар белгілеуді талап етуші (не мүше мемлекеттен оның юрисдикциясындағы қызметтер берушілерді міндеттеуді талап етуші) ретінде түсіндірілмейді.

      4. Осы Тәртіпте пайдаланылатын негізгі ұғымдар мыналарды білдіреді:

      "ортақ пайдаланымдағы электр байланысы желісі" - мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес мүше мемлекеттің аумағында электр байланысы қызметтерін кез келген пайдаланушыға электр байланысы қызметтерін өтеулі түрде көрсетуге арналған байланыс құралы мен желісін қамтитын технологиялық жүйе;

      "электр байланысының әмбебап көрсетілетін қызметтері" - кез келген елді мекенде электр байланысы қызметтерін кез келген пайдаланушыға белгіленген сапамен және осы қызметтердің қолжетімділігін қамтамасыз ететін бағамен қызмет көрсету әмбебап қызмет көрсету операторлары үшін міндетті болып табылатын, мүше мемлекет белгілеген электр байланысы қызметтерінің тізбесі;

      "электр байланысының көрсетілетін қызметтері" — электр байланысы хабарларын қабылдау, өңдеу, сақтау, беру және жеткізу жөніндегі қызмет.

      5. Әрбір мүше мемлекет ортақ пайдаланымдағы электр байланысы желілеріне және электр байланысы қызметтеріне қол жетімділік шарттары туралы ақпараттың (қызмет көрсету шарттары, оның ішінде осындай желілерге техникалық қосылу ерекшелігінің тарифтері (бағалары) туралы, осындай қолжетімділік пен пайдалануды қозғайтын стандарттарды дайындауға және қабылдауға жауапты органдар, түпкілікті жабдықтарды немесе басқа да аппаратураны қосуға қатысты шарттар, сондай-ақ егер мұндайлар қажет болса, хабарламаларға, тіркеуге немесе лицензиялауға және өзге де кез келген рұқсат ету рәсімдеріне қойылатын талаптар туралы ақпаратты қоса алғанда) жалпыға қолжетімді болуын қамтамасыз

      етеді.

      6. Электр байланысы қызметтерін көрсету жөніндегі қызмет мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары берген лицензиялардың негізінде олардың белгіленген аумақтық шекаралары шегінде мерзімдері сақтала және мүше мемлекеттердің заңнамасында белгіленген тәртіппен әрбір электр байланысы операторына берілген нөмірлеу пайдаланыла отырып жүзеге асырылады.

      7. Электр байланысы қызметтерін көрсету жөніндегі қызметті радиожиілік спектрін пайдалана отырып жүзеге асырған кезде, мүше мемлекеттің аумағында қызметті жүзеге асыруға арналған лицензиядан басқа, мүше мемлекеттің уәкілетті органының тиісті радиожиілік белдеулерін, радиожиілік арналарын және радиоэлектрондық құралды пайдалану үшін радиожиілікті бөліп беру және тиісті радиожиіліктерді және (немесе) радиожиілік арналарын беру (тағайындау) туралы шешімін алу да қажет.

      8. Радиожиілік белдеулерін, радиожиілік арналарын немесе радиожиіліктерді бөліп беру, радиожиіліктерді немесе радиожиілік арналарын беру (тағайындау), радиожиілік спектрін пайдалану құқығына рұқсаттарды беру мүше мемлекеттердің заңнамасында белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.

      9. Радиожиілік спектрін бөлумен және пайдаланумен байланысты төлемдер мүше мемлекеттердің заңнамасында белгіленген тәртіппен және мөлшерде алынады.

      10. Мүше мемлекеттер электр байланысы желілері мен қызметтеріне кемсітусіз тең қол жеткізуді қамтамасыз ету үшін құқықтық және әкімшілік шараларды қоса алғанда, барлық қажетті шараларды қабылдайды.

      11. Электр байланысы операторының электр байланысы қызметтерін көрсету нарығындағы жағдайына қарамастан, оны ортақ пайдаланымдағы электр байланысы желілеріне қосуды мүше мемлекеттердің салыстырмалы жағдайларда жұмыс істейтін басқа электр байланысы операторлары үшін көзделгеннен де кем емес қолайлы жағдайлардағы техникалық мүмкіндіктер болған кезде мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

      12. Мүше мемлекеттер электр байланысы қызметтерінің жекелеген түрлеріне тарифтерді мемлекеттік реттеуді енгізуге және қолдануға құқылы. Электр байланысы қызметтеріне арналған тарифтерді қалыптастыру мүше мемлекеттің заңнамасының талаптарына негізделуге тиіс.

      Мүше мемлекеттер мүше мемлекеттердің кез келгенінің тұлғаларына болу елінің операторларымен электр байланысы қызметтерін көрсетуге шарт жасасқан жағдайда, болу елінің тарифтері бойынша қызмет көрсетуге кепілдік береді.

      13. Тарифтері мемлекеттік реттеуге жатпайтын электр байланысы қызметтерінің түрлеріне қатысты мүше мемлекеттер мүше мемлекеттердің байланыс қызметтерін берушілердің, сондай-ақ алушылардың арасындағы бәсекелестіктің шарттарын бұрмалауға кедергі келтіретін бәсекелі заңнаманың болуын және тиімді қолданылуын қамтамасыз етеді.

      14. Комиссия Кеңесі 2020 жылғы 1 қаңтарға қарай мүше мемлекеттердің телефон трафигін өткізу жөніндегі қызметтерге арнап баға белгілеуге бірыңғай тәсілін бекітуі тиіс.

      15. Мүше мемлекеттердің электр байланысы операторларының оператораралық шарттардың негізінде, сондай-ақ желілердің техникалық мүмкіндіктерін ескере отырып, транзиттікті қоса алғанда, трафикті кедергісіз өткізуін қамтамасыз ету үшін мүше мемлекеттер барлық қажетті шараларды қабылдайды.

      16. Мүше мемлекеттер өз аумағында халықаралық шақыру аяқталуы есебінен жергілікті және қалааралық электр байланыс қызметтерін субсидиялауды қолданбайтынына кепілдік береді.

      17. Радиожиілік спектрінің ресурстарын, сондай-ақ нөмірлеу ресурсын бөлу және пайдалану мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

      18. Мүше мемлекеттер өз аумағында осы саладағы халықаралық ұйымдардың ұсынымдарында көзделген бірыңғай қағидаттар мен қағидалардың негізінде электр байланысының әмбебап қызметтерін көрсетуге кепілдік береді. Әрбір мүше мемлекет әмбебап қызмет жөніндегі міндеттемелерді өзі айқындауға құқылы. Бұл міндеттемелер олардың бәсекелестік тұрғысынан ашықтық, кемсітпеушілік және бейтараптық негізде жүзеге асырылуы және осы мүше мемлекет белгілеген әмбебап қызметтің түрі үшін қажет болатындай неғұрлым ауыртпалықты болмауы шартымен бәсекеге қарсы ретінде қаралмайтын болады.

      19. Мүше мемлекеттердің реттеуші органдары электр байланысы операторларына тәуелсіз және оларға есеп бермейді. Осындай органдардың шешімдері осы нарықтың барлық қатысушыларына қатысы бойынша әділ сипатқа ие болуға тиіс.

  Қызметтер көрсету саудасы, құру,
қызмет және инвестицияларды жүзеге
асыру туралы хаттамаға
№ 2 қосымша

Қызметтің барлық секторлары мен түрлеріне қатысты мүше
мемлекеттер сақтайтын "көлденең" шектеулердің тізбесі

      Ескерту. 2-қосымшаға өзгерістер енгізілді - ҚР 24.12.2014 № 265-V; 02.08.2015 № 346-V Заңдарымен.

Шектеу

Шектеуді қолдану үшін негіз (Шартқа № 16 қосымшаның тармақтары)

Шектеуді қолдану үшін негіз (нормативтік құқықтық акт)

I. Беларусь Республикасы

1. Субсидияларға және мемлекеттік қолдаудың өзге де шараларына қолжетімділік шарттары мен тәртібі, осындай қолжетімділікті шектеуді қоса, Беларусь Республикасының заңнамасында белгіленеді және Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың (бұдан әрі - Шарт) XXIV және XXV бөлімдерінің ережелеріне нұқсан келтірместен, толық көлемде қолданылады

23 және 26-тармақтар

Беларусь Республикасының Бюджет кодексі,
Беларусь Республикасының Салық кодексі
Беларусь Республикасының тиісті жылға арналған республикалық бюджет туралы заңдары,
Беларусь Республикасы Президентінің "Заңды тұлғаларға және дара кәсіпкерлерге мемлекеттік қолдау көрсетудің тәртібін құқықтық реттеуді жетілдіру туралы" 2006 жылғы 28 наурыздағы № 182 Жарлығы,
Беларусь Республикасының, республикалық және жергілікті мемлекеттік органдардың нормативтік құқықтық актілері

2. Жер учаскелері шетелдік заңды тұлғаларда және дара кәсіпкерлерде жалдау құқығында ғана болуы мүмкін

23 және 26-тармақтар

Беларусь Республикасы Президентінің "Жер учаскелерін алып қою және ұсыну туралы" 2007 жылғы 27 желтоқсандағы № 667 Жарлығы,
Беларусь Республикасының Жер туралы кодексі

3. Концессионерді таңдау рәсімі және концессиялық келісімнің қолданыстағы шарттарының тізбесі Беларусь Республикасының заңнамасына сәйкес белгіленеді. Концессиялық шарт негізінде концессия объектісін иелену және пайдалану қызметі немесе құқығы, оның ішінде оның шарттарын айқындау

15 - 17, 23, 26, 31 және 33-тармақтар

"Концессиялар туралы" 2013 жылғы 12 шілдедегі № 63-З Беларусь Республикасының Заңы, Беларусь Республикасы Президентінің "Беларусь Республикасында инвестициялық қызмет үшін қосымша жағдайлар жасау туралы" 2009 жылғы 6 тамыздағы № 10 Декреті, "Инвестициялар туралы" 2013 жылғы 12 шілдедегі Беларусь Республикасының № 53-З Заңы

4. Нақты аумақта немесе акваторияда жануарлар әлемін пайдалануға ұсынуда басымдық Беларусь Республикасының заңды тұлғалары мен азаматтарына беріледі

23 және 26-тармақтар

"Жануарлар әлемі туралы" 2007 жылғы 10 шілдедегі Беларусь Республикасының № 257-З Заңы

5. Жерге орналастыруды (жерді түгендеу, жерлерді пайдалануды жоспарлау, жерге орналастыру объектілерінің шекараларын белгілеу (қалпына келтіру) және бекіту, жерді пайдалану мен қорғаудың тиімділігін арттыруға бағытталған басқа жерге орналастыру іс-шараларын жүргізу жөніндегі іс-шаралар) мемлекеттік басқарудың арнайы уәкілетті органына бағынысты (жүйеге кіретін) мемлекеттік ұйымдар ғана жүзеге асырады

16, 17, 23, 26 және 31-тармақтар

"Мемлекеттің ғана меншігіндегі объектілер және жүзеге асырылуына мемлекеттің айрықша құқығы қолданылатын қызметтің түрлері туралы" Беларусь Республикасының 2010 жылғы 15 шілдедегі № 169-З Заңы,
Беларусь Республикасы Президентінің "Жер учаскелерін алып қою және ұсыну туралы" 2007 жылғы 27 желтоқсандағы № 667 Жарлығы

6. Жылжымайтын мүлікті, оған құқықтарды және олармен жасалатын мәмілелерді техникалық түгендеуді және мемлекеттік тіркеуді мемлекеттік басқарудың арнайы уәкілетті органына бағынысты (жүйеге кіретін) мемлекеттік ұйымдар ғана жүзеге асырады

16, 17, 23, 26 және 31-тармақтар

"Мемлекеттің ғана меншігіндегі объектілер және жүзеге асырылуына мемлекеттің айрықша құқығы қолданылатын қызметтің түрлері туралы" 2010 жылғы 15 шілдедегі Беларусь Республикасының № 169-З Заңы, "Жылжымайтын мүлікті, оған құқықтарды және онымен жасалатын мәмілелерді мемлекеттік тіркеу туралы" 2002 жылғы 22 шілдедегі Беларусь Республикасының № 133-З Заңы

7. Олармен мәмілелер және (немесе) өзге де заңдық тұрғыдан алғанда маңызды әрекеттерді жасау үшін мемлекеттік мүлікті бағалауды мемлекеттік ұйымдар, жарғылық қорында мемлекеттік меншіктің үлесі 50%-дан артықты құрайтын, бағалау қызметін жүзеге асыратын ұйымдар, сондай-ақ мемлекеттік басқарудың арнайы уәкілетті органына бағынысты (жүйеге кіретін) мемлекеттік ұйымдар жүзеге асырады

16, 17, 23, 26 және 31-тармақтар

"Бағалау қызметі туралы" Беларусь Республикасы Президентінің 2006 жылғы 13 қазандағы № 615 Жарлығы

8. Нәтижелері жалпы мемлекеттік, салааралық мәндерге ие геодезиялық және картографиялық жұмыстарды мемлекеттік басқарудың арнайы уәкілетті органына бағынысты (жүйеге кіретін) мемлекеттік ұйымдар ғана жүзеге асырады

16, 17, 23, 26 және 31-тармақтар

"Мемлекеттің ғана меншігіндегі объектілер және жүзеге асырылуына мемлекеттің айрықша құқығы қолданылатын қызметтің түрлері туралы" 2010 жылғы 15 шілдедегі Беларусь Республикасының № 169-З Заңы

II. Қазақстан Республикасы

1. Субсидияларға және мемлекеттік қолдаудың өзге де шараларына қолжетімділік шарттары мен тәртібі, осындай қолжетімділікті шектеуді қоса, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленеді және билік органдары белгілейді және Шарттың XXIV және XXV бөлімдерінің ережелеріне залал келтірместен, толық көлемде қолданылады

23 және 26-тармақтар

Қазақстан Республикасының Бюджет кодексі,
Қазақстан Республикасының тиісті жылға арналған республикалық бюджет туралы заңдары, Қазақстан Республикасының, республикалық және жергілікті мемлекеттік органдардың нормативтік құқықтық актілері

2. Тауарлы ауыл шаруашылығы өндірісін жүргізуге және орман өсіруге арналған жер учаскелері шетелдік тұлғалардың жеке меншігінде болуы мүмкін емес. Шаруа немесе фермер қожалығын, тауарлы ауыл шаруашылығы өндірісін және орман өсіруді жүргізу үшін уақытша өтеулі жер пайдалану құқығы шетелдік тұлғаларға 10 жыл мерзімге беріледі

23 және 26-тармақтар

Қазақстан Республикасының Жер кодексі

3. Қазақстан Республикасының шекаралық аймағында және шекаралық белдеуінде орналасқан жер учаскелерін шетелдіктерге, және шетелдік заңды тұлғаларға жеке меншікке беруге жол берілмейді.

23 және 26-тармақтар

Қазақстан Республикасының Жер кодексі, "Қазақстан Республикасында көлік туралы" 1994 жылғы 21 қыркүйектегі Қазақстан Республикасының № 156-ХIIІ Заңы, "Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы" 2013 жылғы 16 қаңтардағы № 70-V Қазақстан Республикасының Заңы

Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасының күзетілетін аймағына тікелей іргелесіп жатқан (үш шақырымдық аймақ) ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер учаскелері, егер Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы туралы заңнамасында өзгеше көзделмесе, оларды делимитацияланғанға және демаркацияланғанға дейін Қазақстан Республикасының азаматтары мен заңды тұлғаларына ғана уақытша жер пайдалану құқығымен беріледі


4. Тұрақты жер пайдалану құқығы шетелдік жер пайдаланушыларға тиесілі болмайды

23 және 26-тармақтар

Қазақстан Республикасының Жер кодексі

5. Шарт күшіне енген күнге дейін "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" 2010 жылғы 24 маусымдағы № 291-ІV Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жасасылған Қазақстан Республикасының Үкіметі мен жер қойнауын пайдаланушы арасындағы жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттарға қатысты осындай келісімшарттардың талаптары қолданылады1

16, 17, 23, 26, 31, 33 және 35-тармақтар

"Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" 2010 жылғы 24 маусымдағы № 291-ІV Қазақстан Республикасының Заңы, "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" 1996 жылғы 27 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңы, "Мұнай туралы" 1995 жылғы 28 маусымдағы Қазақстан Республикасының Заңы

6. Шарт күшіне енгеннен кейін "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" 2010 жылғы 24 маусымдағы № 291-IV Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жасасылған Қазақстан Республикасының Үкіметі мен жер қойнауын пайдаланушы арасындағы жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттарға қатысты2:

16, 17, 23, 26, 31, 33 және 35-тармақтар

"Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" 2010 жылғы 24 маусымдағы № 291-ІV Қазақстан Республикасының Заңы, "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" 1996 жылғы 27 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңы, "Мұнай туралы" 1995 жылғы 28 маусымдағы Қазақстан Республикасының Заңы

6.1. Қазақстан Республикасы инвестициялық келісімшартқа сәйкес Қазақстан Республикасының заңды тұлғаларынан көрсетілетін қызметтерді сатып алуды инвесторлардан талап ету құқығын сақтайды:



6.1.1. қатты пайдалы қызбаларды барлауға және өндіруге қатысты - инвестициялық келісімшартты іске асыруға байланысты осындай инвестор сатып алатын барлық көрсетілетін қызметтердің 50% аспайды



6.1.2. көмірсутегін барлауға және өндіруге қатысты:



6.1.2.1. 2016 жылғы 1 қаңтарға дейін - инвестициялық келісімшартты іске асыруға байланысты осындай инвестор сатып алатын



6.1.2.2. 2016 жылғы 1 қаңтардан бастап Қазақстан Республикасының ДСҰ-ға қосылған күнге дейін - инвестициялық келісімшартты іске асыруға байланысты осындай инвестор сатып алатын барлық көрсетілетін қызметтердің 60% аспайды



6.1.2.3. Қазақстан Республикасы ДСҰ-ға қосылған күннен бастап - инвестициялық келісімшартты іске асыруға байланысты осындай инвестор сатып алатын барлық көрсетілетін қызметтердің 50% аспайды



6.2. инвестор қосалқы мердігерді тартуға арналған конкурсты өткізген кезде Қазақстан Республикасы ДСҰ-ға қосылғаннан кейін 6 жыл ішінде инвестор, егер Қазақстан Республикасының заңды тұлғасы конкурстық құжаттамада белгіленген стандарттар мен сапалық сипаттамаларға сәйкес келген жағдайда, осы қосалқы мердігердің білікті қызметкерлерінің тым болмағанда 75%-ы Қазақстан Республикасының азаматтары болып табылса, Қазақстан Республикасының заңды тұлғасы ұсынған конкурстық өтінімнің бағасын 20%-ға шартты түрде азайтады



6.3. инвестор қосалқы мердігерді тартуға арналған конкурсты өткізген кезде Қазақстан Республикасы ДСҰ-ғa қосылғаннан кейін 6 жыл өткеннен кейін инвестор, егер Қазақстан Республикасының заңды тұлғасы конкурстық құжаттамада белгіленген стандарттар мен сапалық сипаттамаларға сәйкес келген жағдайда,
осы қосалқы мердігердің білікті қызметкерлерінің тым болмағанда 50%-ы Қазақстан Республикасының азаматтары болып табылса, Қазақстан Республикасының заңды тұлғасы ұсынған конкурстық өтінімнің бағасын 20 %-ға шартты түрде азайтады



6.4. жер қойнауын пайдалану құқығын беруге конкурс өткізу шарттарын белгілеу кезінде Қазақстан Республикасы мыналарды ескере отырып, кадрлардағы немесе көрсетілетін қызметтердегі 50%-дан аспайтын қазақстандық қамтымды белгілемейді:



6.4.1. жер пайдалану құқығы берілген инвестор (бұдан әрі - инвестор) тартатын кадрлардағы қазақстандық қамтым Қазақстан Республикасының азаматтары болып табылатын, көрсетілетін қызметтер нарығына қолжетімділік бойынша ДСҰ шеңберінде Қазақстан Республикасының ерекше міндеттемелерінің тізбесінде корпорация ішінде ауыстыру шеңберінде ауыстырылатын адамдардың (бұдан әрі - білікті жұмыскерлердің) келуі және уақытша болуы мақсатында айқындалған осы терминдердің мәніне сәйкес басшылар, менеджерлер мен мамандар санының негізінде тең үлестердегі пропорция ретінде есептелетін болады



6.4.2. инвесторға көрсетілетін кез келген қызметтердегі қазақстандық қамтым Қазақстан Республикасының заңды тұлғаларына төленген, барлық келісімшарт бойынша қызметтер көрсетілгені үшін жалпы жылдық төлем (шығын) сомасының үлесі ретінде айқындалады.3 Алайда Қазақстан Республикасының заңды тұлғасы төлеген сома Қазақстан Республикасының заңды тұлғалары болып табылмайтын ұйымдарға кез келген деңгейде қосалқы мердігер шарты негізінде төленген кез келген сомаға азайтылуға тиіс



6.4.3. Жер пайдалану құқығын беруге арналған конкурстың жеңімпазын айқындау кезінде Қазақстан Республикасы кадрлардағы және көрсетілетін қызметтердегі қазақстандық қамтымның 50%-дан астам деңгейін әлеуетті инвестор ұсына алатын фактіні ескермеуі тиіс



6.5. Қазақстан Республикасы инвестициялық келісімшартқа сәйкес Шартқа № 28 қосымшаға II бөлімнің 5-тармағында көзделген жағдайларда және тәртіппен тауарларды сатып алуды инвесторлардан талап ету құқығын сақтайды



7. "Ұлттық әл-ауқат коры туралы" Қазақстан Республикасының 2012 жылғы 1 ақпандағы № 550-IV Заңы және "Ұлттық басқарушы холдинг, Ұлттық холдингтер, ұлттық компаниялар және акцияларының (қатысу үлестерінің) елу және одан да көп пайызы тікелей немесе жанама түрде ұлттық басқарушы холдингке, ұлттық холдингке, ұлттық компанияға тиесілі ұйымдар жүзеге асыратын тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алудың үлгі ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылғы 28 мамырдағы № 787 Қаулысына сәйкес "Самұрық-Қазына" Ұлттық әл-ауқат қорының (ҰӘҚ) және дауыс беретін акцияларының (қатысу үлесінің) 50 пайызын және одан артық пайызын "Самұрық-Қазына" ҰӘҚ тікелей немесе жанам иеленетін ұйымдардың, сондай-ақ тікелей немесе жанама мемлекетке тиесілі (олардағы мемлекеттің үлесі 50 пайыз және одан артық) компаниялардың сатып алуларға қатысты, жергілікті қамтымға қатысты алып қою Шартқа № 28 қосымшаға II бөлімнің 6-бөлімінде көзделген жағдайларда және тәртіппен сақталады және қолданылады4

16, 17, 23, 26, 31, 33 және 35-тармақтар

"Ұлттық әл-ауқат қоры туралы" 2012 жылғы 1 ақпандағы № 550-IV Қазақстан Республикасының Заңы, "Ұлттық басқарушы холдинг, Ұлттық холдингтер, ұлттық компаниялар және акцияларының (қатысу үлестерінің) елу және одан да көп пайызы тікелей немесе жанама түрде ұлттық басқарушы холдингке, ұлттық холдингке, ұлттық компанияға тиесілі ұйымдар жүзеге асыратын тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алудың үлгі ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылғы 28 мамырдағы № 787 қаулысы

8. Қазақстан Республикасының стратегиялық ресурстарын пайдалану және (немесе) стратегиялық объектілерін пайдалану, иемдену жөніндегі мәмілелерді жасау бір елден шыққан бір тұлғада немесе тұлғалар тобында операциялар жүргізуге құқықтардың шоғырлануына әкеп соғатын болса, мемлекеттік орган өтінім берушіге бұған рұқсат беруден бас тартуға құқылы
Қазақстан Республикасы Үкіметі ұлттық қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында Қазақстан Республикасының стратегиялық ресурстарына (объектілеріне) меншік құқығының ауысуына және туындауына шектеу қояды. Оның ішінде Қазақстан Республикасы Үкіметінің тиісті шешімін (актісін) іске асыру мақсатында акцияларының бақылау пакеті тікелей немесе жанама түрде ұлттық басқарушы холдингке тиесілі эмитент акцияларын бағалы қағаздардың ұйымдастырылған нарығында орналастырылған кезде акцияларды шетелдік жеке және (немесе) заңды тұлғаларға, сондай-ақ азаматтығы жоқ адамдарға сату құқығы жоқ

15, 16, 23, 26, 31 және 33-тармақтар

"Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігі туралы" 2012 жылғы 6 қаңтардағы № 527-IV Қазақстан Республикасының Заңы, "Бағалы қағаздар рыногы туралы" 2003 жылғы 2 шілдедегі № 461 Қазақстан Республикасының Заңы

9. Концессионерді таңдау рәсімі және концессиялық келісімнің қолданыстағы шарттарының тізбесі Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес белгіленеді. Айрықша концессионерді тағайындау құқығы сақталады. Концеденттің жеке құқықтары мен міндеттемелерін уәкілетті концедент жүзеге асыруы мүмкін

15 - 17, 23, 26, 31 және 33-тармақтар

"Концессиялар туралы" 2006 жылғы 7 шілдедегі № 167-3 Қазақстан Республикасының Заңы

10. Қазақстан Республикасының континенттік қайраңы шегіндегі қызметке қатысты шектеу енгізілуі мүмкін

15 - 17, 23, 26, 31 және 33-тармақтар

"Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" 2010 жылғы 24 маусымдағы № 291-IV Қазақстан Республикасының Заңы

11. Нақты аумақта немесе акваторияда жануарлар дүниесін пайдалануға беруге басымдық Қазақстан Республикасының заңды тұлғалары мен азаматтарына беріледі

23 және 26-тармақтар

"Жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану туралы" 2004 жылғы 9 шілдедегі № 593-ІІ Қазақстан Республикасының Заңы

III. Ресей Федерациясы

1. Субсидияларға және мемлекеттік қолдаудың өзге де шараларына қолжетімділік шарттары мен тәртібін, осындай қолжетімділікті шектеуді қоса, мемлекеттік биліктің федералдық, өңірлік және муниципалдық органдары белгілейді және Шарттың XV бөлімінің шарттарына қарамастан толық көлемде қолданылады

23 және 26-тармақтар

Ресей Федерациясының Бюджет кодексі, тиісті жылға арналған федералдық бюджет туралы федералдық заң, Ресей Федерациясының, Ресей Федерациясы мен муниципалдық құрылымдар субъектілерінің нормативтік құқықтық актілері

2. Ауыл шаруашылығы жерлеріне және шекара маңы аумақтарындағы жерлерге шетелдік меншікке тыйым салынады және жердің басқа түрлері үшін де шектелуі мүмкін. Жер учаскелерін 49 жылға дейінгі кезеңге жалдауға рұқсат етіледі

23 және 26-тармақтар

Ресей Федерациясының Жер кодексі, "Ауылшаруашылық мақсаттағы жерлердің айналымы туралы" 2002 жылғы 24 шілдедегі № 101-ФЗ Федералдық заң

3. Жарғылық (жинақтамалы) капиталында шетелдік тұлғалардың үлесі (не олардың жиынтық үлесі) 50%-дан артықты құрайтын ресейлік заңды тұлғалар ауылшаруашылық мақсаттағы жер учаскелеріне тек жалдау құқығына ғана ие бола алады. Мұндай жалдау мерзімі 49 жылдан аспайды

23 және 26-тармақтар

Ресей Федерациясының Жер кодексі, "Ауылшаруашылық мақсаттағы жерлердің айналымы туралы" 2002 жылғы 24 шілдедегі № 101-ФЗ Федералдық заң

4. Байырғы саны аз халық пен шағын этникалық топтар дәстүрлі тұратын және экономикалық қызметті жүзеге асыратын жерлермен, сондай-ақ шекара маңы аумақтарындағы және Ресей Федерациясының өзге де ерекше белгіленген аумақтарындағы жер учаскелермен жасалатын операциялар Ресей Федерациясының нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес шектелуі немесе тыйым салынуы мүмкін

23 және 26-тармақтар

Ресей Федерациясының Жер кодексі, "Ауылшаруашылық мақсаттағы жерлердің айналымы туралы" 2002 жылғы 24 шілдедегі № 101-ФЗ Федералдық заң

5. Шартқа № 16 қосымшаның 6-тармағы 22-тармақшасының екінші және үшінші абзацтарында көрсетілген қызметтерді жеткізу тәсілдері арқылы көрсетілетін қызметтердің саудасына қатысты Ресей Федерациясының заңды тұлғаларының өнімді бөлу туралы келісімді іске асыруға мердігерлер, өнім берушілер, тасымалдаушылар ретінде немесе инвесторлармен келісімдер (келісімшарттар) бойынша басқалары ретінде қатысуға артықшылықты құқығы болады

23-тармақ

"Өнім бөлу жөніндегі келісімдер туралы" 1995 жылғы 30 желтоқсандағы № 225-ФЗ Федералдық заң

6. Ресей Федерациясының жабық әкімшілік-аумақтық құрылым аумағында кез келген басқа мүше мемлекеттің тұлғаларының заңды тұлғаларды құруы, филиалдар мен өкілдіктерді құруы, дара кәсіпкер ретінде тіркелуі, кез келген басқа мүше мемлекеттің тұлғаларының әкімшілік-аумақтық құрылым аумағында тіркелген заңды тұлғалардың капиталына қатысу үлесін сатып алуы, сондай-ақ жабық әкімшілік-аумақтық құрылым аумағында тіркелген заңды тұлғалардың (соның ішінде шетелдік капиталмен) филиалдар мен өкілдіктердің қызметі Ресей Федерациясының нормативтік-құқықтық актілерімен шектелуі немесе тыйым салынуы мүмкін

15 - 17, 23, 26, 31 және 33-тармақтар

"Жабық әкімшілік-аумақтық құрылым туралы" 1992 жылғы 14 шілдедегі № 3297-1 Федералдық заң

7. Ресей Федерациясының континенттік қайраңы шегіндегі қызметке қатысты шектеу енгізілуі мүмкін

15 - 17, 23, 26, 31 және 33-тармақтар

"Ресей Федерациясының континенттік қайраңы туралы" 1995 жылғы 30 қарашадағы № 187-ФЗ Федералдық заң

8. Нақты аумақта немесе акваторияда жануарлар әлемін пайдалануға ұсынуда басымдық Ресей Федерациясының азаматтарына беріледі

23 және 26-тармақтар

"Жануарлар әлемі туралы" 1995 жылғы 24 сәуірдегі № 52-ФЗ Федералдық заң

9. 2012 жылғы 1 қаңтарға дейін жасалған Өнімді бөлу туралы келісімдер жасауға қатысты5:

23 және 26-тармақтар

"Өнімді бөлу туралы келісімдер туралы" 1995 жылғы 30 желтоқсандағы № 225-ФЗ Федералдық заң

өнімді бөлу туралы келісім жасауға арналған аукционның шарттарында ресейлік заңды тұлғалардың Ресей Федерациясының Үкіметі айқындаған үлестегі келісімдерді іске асыруға қатысуы көзделуі тиіс



келісімде:



ресейлік заңды тұлғаларға келісім бойынша жұмыстарға инвесторлармен шарттар (келісімшарттар) негізінде мердігерлер, жеткізушілер, тасымалдаушылар ретінде немесе басқалары ретінде қатысуына артықшылықты құқық беру



саны тартылған барлық қызметкерлер құрамының кемінде 80%-ды құрауы тиіс Ресей Федерациясының азаматтарын - жұмыскерлерін тарту, шетелдік жұмысшылар мен мамандарды келісім бойынша жұмыстардың бастапқы кезеңдерінде ғана немесе тиісті біліктіліктегі Ресей Федерациясының азаматтары - жұмысшылары мен мамандары болмаған кезде тарту



пайдалы қазбаларды геологиялық зерттеу, өндіру, тасымалдау және өңдеу үшін қажетті Ресейде жасалған технологиялық жабдықты, техникалық құралдар мен материалдарды келісім бойынша жұмыстарды орындау үшін әрбір күнтізбелік жылы сатып алу мен пайдалану шығындары инвесторларға өтеу өнімімен өндірілетін сатып алынған (оның ішінде жалдау шарты, лизинг және басқа да негіздер бойынша) жабдықтың, техникалық құралдар мен материалдардың жалпы құнының кемінде 70%-ы көлемінде сатып алу бойынша инвестордың міндеттемелері көзделеді. Бұл ретте, жабдықты, техникалық құралдар мен материалдарды Ресей Федерациясының аумағында ресейлік заңды тұлғалар және (немесе) Ресей Федерациясының азаматтары құндық мәнде кемінде 50% Ресей Федерациясының аумағында ресейлік заңды тұлғалар және (немесе) Ресей Федерациясының азаматтары шығарған тораптардан, бөлшектерден, конструкциялардан және жиынтықтауыштардан жасаған деген шартпен олар Ресейде шығарылған деп танылады.



Мүше мемлекеттер келісімде келісім бойынша жұмыстарды орындау үшін инвестор пайдалы қазбаларды өндіру, оларды тасымалдау және өңдеу үшін (егер бұл келісімде көзделсе) сатып алатын және (немесе) пайдаланатын технологиялық жабдықтың құндық мәнде кемінде 70%-ы Ресейде шығарылған болуы тиіс деген шартты көздеуге тиіс. Бұл жағдай құрылысы және сатып алынуы Келісімде көзделмеген магистральдық құбыр көлігі объектілерін пайдалануға қолданылмайды



10. Концессионерді таңдау рәсімі және концессиялық келісімнің қолданыстағы шарттарының тізбесі Ресей Федерациясының заңнамасына сәйкес белгіленеді. Айрықша концессионерді тағайындау құқығы сақталады.
Концеденттің жеке құқықтары мен міндеттемелерін уәкілетті концедент жүзеге асыруы мүмкін

15 - 17, 23, 26, 31 және 33-тармақтар

"Концессиялық келісімдер туралы" 2005 жылғы 21 шілдедегі № 115-ФЗ Федералдық заң

11. Кез келген мүше мемлекеттің тұлғасы жасайтын және елдің қорғанысы мен мемлекеттің қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін шаруашылық жүргізуші стратегиялық маңызы бар қызмет түрлерінің тым болмағанда біреуін жүзеге асыратын ресейлік шаруашылық жүргізуші қоғамдарға бақылау орнатуға әкеп соғатын мәміле Ресей Федерациясының нормативтік құқықтық актілерінде айқындалатын тәртіппен Ресей Федерациясының уәкілетті органының рұқсатын алуды талап етеді.

15, 16, 23, 26, 31 және 33-тармақтар

"Елдің қорғанысын және мемлекеттің қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін стратегиялық маңызы бар шаруашылық жүргізуші қоғамға шетелдік инвестицияларды жүзеге асыру тәртібі туралы" 2008 жылғы 29 сәуірдегі № 57-ФЗ Федералдық заң

Шет мемлекеттер, халықаралық ұйымдар, сондай-ақ олардың бақылауындағы тұлғалар, оның ішінде Ресей Федерациясының аумағында құрылғандары елдің қорғанысы мен мемлекеттің қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін стратегиялық маңызы бар қызмет түрлерінің тым болмағанда біреуін жүзеге асыратын ресейлік шаруашылық қоғамдарға бақылау орнатуға әкеп соғатын мәмілелер жасауға құқылы емес.



Шетелдік инвесторлар немесе тұлғалар тобы уәкілетті органға елдің қорғанысы мен мемлекеттің қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін стратегиялық маңызы бар қызмет түрлерінің тым болмағанда біреуін жүзеге асыратын ресейлік шаруашылық қоғамдардың жарғылық капиталдарын құрайтын акциялардың (үлестердің) 5 немесе одан да көп пайызын сатып алу туралы ақпаратты ұсынуға міндетті



12. Теңіз порты шекараларындағы жер учаскелері шетел азаматтарының, азаматтығы жоқ адамдардың, шетелдік ұйымдардың меншігінде бола алмайды

23 және 26-тармақтар

"Ресей Федерациясындағы теңіз порты туралы және Ресей Федерациясының жекелеген заңнамалық актілеріне өзгерістер енгізу туралы" 2007 жылғы 8 қарашадағы № 261-ФЗ Федералдық заң

IV. Армения Республикасы

1. Капиталдың меншік иесінің кім болып табылатынына қарамастан, Армения Республикасының заңнамасына сәйкес құрылған заңды тұлғалардың ғана субсидия алуға құқығы бар

23 және 26- тармақтар

"Армения Республикасының бюджет жүйесі туралы" 1997 жылғы 21 шілдедегі № ЗР-137 Армения Республикасының Заңы, Армения Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 24 желтоқсандағы № 1937-Н шешімі

2. Заңмен көзделген жағдайларды қоспағанда, шетел азаматтары және азаматтығы жоқ адамдар жерге меншік құқығын пайдаланбайды. Жалға алу мерзімі 25 жылға деп белгіленетін ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерді қоспағанда, мемлекеттік және (немесе) муниципалдық меншік болып табылатын жер учаскелерін жалға алу мерзімі 99 жылдан аспауға тиіс.

23 және 26-тармақтар

Армения Республикасының Конституциясы, Армения Республикасының Жер кодексі

3. Шет мемлекеттің заңды тұлғасы, оның ішінде коммерциялық ұйымы ғана жер қойнауын пайдаланушы бола алады.

23 және 26-тармақтар

Армения Республикасының Жер қойнауы туралы кодексі

4. Қартатанумен, геодезиямен, есеп жазбасымен және жерге орналастырумен Армения Республикасының мемлекеттік уәкілетті органнан біліктілік сертификатын алған азаматтары ғана айналыса алады.

23 және 26-тармақтар

"Мүлікке құқықтарды мемлекеттік тіркеу туралы" 1999 жылғы 14 сәуірдегі № ЗР-295 Армения Республикасының Заңы, Армения Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 29 қыркүйектегі № 1441-Н шешімі"

V. Қырғыз Республикасы

1. Субсидияларға және мемлекеттік қолдаудың өзге де шараларына қолжетімділіктің шарттары мен тәртібін Қырғыз Республикасының заңнамасы және билік органдары белгілейді және олар толық көлемде, бірақ 2014 жылғы 29 мамырдағы Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың XXIV және XXV бөлімдерінің ережелеріне нұқсан келтірместен қолданылады

23 және 26-тармақтар

"Қырғыз Республикасындағы бюджет құқығының негізгі қағидаттары туралы" 1998 жылғы 11 маусымдағы № 78 Қырғыз Республикасының Заңы, "Субсидиялар және өтемақы шаралары туралы" 1998 жылғы 31 қазандағы № 140 Қырғыз Республикасының Заңы, Қырғыз Республикасының тиісті жылға арналған республикалық бюджет туралы заңдары, Қырғыз Республикасының, республикалық және жергілікті мемлекеттік органдардың нормативтік құқықтық актілері

2. Шетелдік адамдардың жеке меншігінде ауыл шаруашылығы өндірісіне арналған жер учаскелері бола алмайды

23 және 26-тармақтар

Қырғыз Республикасының Жер кодексі

3. Шетелдік адамдарға, жер қойнауын пайдалану үшін берілетін ауыл шаруашылығы алқаптары мен жерлерін қоспағанда, елді мекендерден тыс жер учаскелерін Қырғыз Республикасының Үкіметі мерзімді (уақытша) пайдалану құқығында беруі мүмкін

23 және 26-тармақтар

Қырғыз Республикасының Жер кодексі

4. Қырғыз Республикасының ерекше мәртебесі бар шекара маңы аумақтарында, қайрылмандарды қоспағанда, шетелдік азаматтардың, азаматтығы жоқ адамдардың және шетелдік заңды тұлғалардың меншігіне жылжымайтын мүлік объектілерінің кез келген түрлерін меншік нысанына қарамастан, иеліктен шығаруға байланысты азаматтық-құқықтық мәмілелерді жасауға тыйым салынады

23 және 26-тармақтар

Қырғыз Республикасының Жер кодексі, "Қырғыз Республикасының жекелеген шекара маңы аумақтарына ерекше мәртебе беру және оларды дамыту туралы" 2011 жылғы 26 шілдедегі № 145 Қырғыз Республикасының Заңы

5. Қайрылмандарды қоспағанда, шетелдік азаматтарға, азаматтығы жоқ адамдарға және шетелдік заңды тұлғаларға шекара маңы аумақтарында орналасқан жер учаскелері мерзімді (уақытша) пайдалану құқығында беріле алмайды

23 және 26-тармақтар

Қырғыз Республикасының Жер кодексі, "Қырғыз Республикасының жекелеген шекара маңы аумақтарына ерекше мәртебе беру және оларды дамыту туралы" 2011 жылғы 26 шілдедегі № 145 Қырғыз Республикасының Заңы

6. Мерзімсіз жер пайдалану құқығы шетелдік жер пайдаланушыларға тиесілі бола алмайды

23 және 26-тармақтар

Қырғыз Республикасының Жер кодексі

7. "Жер қойнауы туралы" 2012 жылғы 9 тамыздағы № 160 Қырғыз Республикасының Заңына сәйкес Қырғыз Республикасының Үкіметі және жер қойнауын пайдаланушы арасында жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімдерге қатысты, егер жер қойнауын пайдалану құқығына арналған аукционның немесе конкурстың жеңімпазы не онымен тікелей келіссөздер жүргізу туралы шешім шығарылған тұлға болып шетелдік заңды тұлға танылса, ол Қырғыз Республикасында жер қойнауын пайдалану құқығына лицензияны ресімдеу үшін 100 пайыздық үлестік қатысумен еншілес компания ашуға міндетті

26 және 31-тармақтар (30-тармақтың 5) және 6) тармақшалары на қатысты)

"Жер қойнауы туралы" 2012 жылғы 9 тамыздағы № 160 Қырғыз Республикасының Заңы, "Жер қойнауын пайдалану кезінде өнімді бөлу туралы келісімдер туралы" 2002 жылғы 10 сәуірдегі № 49 Қырғыз Республикасының Заңы

8. Мемлекеттік орган өтінім берушіге Қырғыз Республикасының стратегиялық ресурстарын пайдалану және (немесе) стратегиялық объектілерін пайдалану, сатып алу бойынша мәмілелерді жасауға рұқсат беруден бас тартуға құқылы.
Ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мақсатында Қырғыз Республикасының Үкіметі Қырғыз Республикасының стратегиялық ресурстарына (объектілеріне) меншік құқығының ауысуына және пайда болуына шектеулер белгілейді

16, 26 және 31-тармақтар

"Қырғыз Республикасының стратегиялық объектілері туралы" 2008 жылғы 23 мамырдағы № 94 Қырғыз Республикасының Заңы

9. 2015 жылғы 1 қаңтарға дейін жасалған Жер қойнауын пайдалану кезінде өнімді бөлу туралы келісімде (бұдан әрі – Келісім) инвестордың Қырғыз Республикасының заңды тұлғаларына мердігерлер, өнім берушілер, тасымалдаушылар ретінде немесе инвестормен шарттар (келісімшарттар) негізінде басқалары ретінде Келісім бойынша жұмыстарға қатысуға артықшылықты құқық беру бойынша;
саны барлық тартылған қызметкерлердің кемінде 80 пайызын құрауға тиіс қызметкерлерді – Қырғыз Республикасының азаматтарын тарту бойынша;
Келісім бойынша жұмыстардың бастапқы кезеңінде ғана шетелдік жұмысшылар мен мамандарды немесе жұмысшылар мен мамандар болмаған кезде – Қырғыз Республикасының тиісті біліктілігі бар азаматтарын тарту бойынша;
пайдалы қазбалардың кен орындарын геологиялық зерделеу, әзірлеу және өндірілген минералды шикізатты Қырғыз Республикасының заңды тұлғалары және Қырғыз Республикасының аумағында қызметін жүзеге асыратын және салық төлеушілер ретінде тіркелген шетелдік заңды тұлғалар орналастырған, осындай тапсырыстардың жалпы құнының кемінде 50 пайызы көлемінде қайта өңдеуге қажетті құрал-жабдықты, техникалық құралдар мен материалдарды әзірлеуге тапсырыстарды орналастыру бойынша міндеттемелері көзделеді

31 (30-тармақтың 3) және 7) тармақшаларына қатысты), 33 және 35-тармақтар

"Жер қойнауын пайдалану кезінде өнімді бөлу туралы келісімдер туралы" 2002 жылғы 10 сәуірдегі № 49 Қырғыз Республикасының Заңы

10. Акционерлік қоғамның мүлкін концессияға берген жағдайда акционерлік қоғамда шешуші дауыс және концессиялық шарттың объектілеріне билік ету құқығы Қырғыз Республикасының Үкіметінде сақталады.
Қырғыз Республикасының заңнамасына сәйкес шешім қабылданған жағдайда, акцияларының кемінде үштен екісін мемлекет иеленген акционерлік қоғамдардың мүлкі концессиялық шарттың объектісі бола алады

16, 26, 31-тармақтар (30-тармақтың 3, 5) және 6) тармақшаларына қатысты)

"Қырғыз Республикасындағы концессиялар және концессиялық кәсіпорындар туралы" 1992 жылғы 6 наурыздағы № 850-XII Қырғыз Республикасының Заңы

11. Еуразиялық экономикалық одақтың басқа да мүше мемлекеттері тұлғаларының Қырғыз Республикасының аумағында орналасқан тұрғын үй-жайларды меншікке алуға уәкілетті органның келісімін алу бойынша міндеті

23 және 26-тармақтар

Қырғыз Республикасының Тұрғын үй кодексі

12. Қырғыз Республикасының азаматтары ғана жекешелендіру кезінде тұрғын үй-жайлардың сатып алушылары бола алады.

15-тармақ

Қырғыз Республикасының Тұрғын үй кодексі".


      _______________

      1 Аталған алып қоюлар Қазақстан Республикасының ДСҰ-ға қосылуы туралы хаттамада көзделген тәртіппен және жағдайларда сақталады және қолданылады.

      2 Аталған алып қоюлар Қазақстан Республикасының ДСҰ-ға қосылуы туралы хаттамада көзделген тәртіппен және жағдайларда сақталады және қолданылады.

      3 Қазақстан Республикасының заңды тұлғасымен жасалған келісімшарттар, егер бұл тұлға Қазақстан Республикасының аумағында келісілген қызмет түрін жүзеге асырмаса, назарға алынбайтын болады. "Қазақстан Республикасының заңды тұлғасы" деген ұғым дара кәсіпкерлерді де қамтиды.

      4 Аталған алып қоюлар Қазақстан Республикасының ДСҰ-ға қосылуы туралы хаттамада көзделген тәртіппен және жағдайларда сақталады және қолданылады.

      5 Бұл шектеулер 1994 жылғы 15 сәуірдегі Дүниежүзілік сауда ұйымын құру туралы Марракеш келісіміне Ресей Федерациясының қосылуы туралы 2011 жылғы 16 желтоқсандағы Хаттамада көзделген тәртіппен және жағдайларда сақталады және қолданылады.

  Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 17 ҚОСЫМША

Қаржылық қызметтер жөніндегі
ХАТТАМА

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың (бұдан әрі - Шарт) 70-бабына сәйкес әзірленді және мүше мемлекеттердің қаржылық көрсетілетін қызметтер саудасын, сондай-ақ қаржылық көрсетілетін қызметтерді берушілерді құруды және (немесе) олардың қызметін қозғайтын шараларына қатысты қолданылады.

      2. Осы Хаттаманың ережелері коммерциялық негізде және бәсекелестік шартында емес мемлекеттік биліктің функцияларын орындау үшін жүзеге асырылатын, сондай-ақ субсидияларды беруге қатысты берілетін қызметтер көрсету мен қызметке қолданылмайды.

      3. Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:

      "мемлекеттік мекеме" - мүше мемлекеттің мемлекеттік билік органы немесе ұлттық (орталық) банкі не осы мүше мемлекетке тиесілі немесе осы мүше мемлекеттің мемлекеттік билік органы немесе осы мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкі берген өкілеттіктерді ғана жүзеге асыратын, осы мүше мемлекет бақылайтын ұйым;

      "қызмет" - осы Хаттаманың ұғымында құрылған заңды тұлғалардың, филиалдардың, өкілдіктердің қызметі;

      "мүше мемлекеттің заңнамасы" - мүше мемлекеттің заңдары және өзге де нормативтік құқықтық актілері, мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкінің нормативтік актілері;

      "кредиттік ұйым" - мүше мемлекеттің банк қызметін реттеу жөніндегі уәкілетті органы берген лицензияның негізінде қызметінің негізгі мақсаты ретінде пайда алу үшін өзі тіркелген аумақтың мүше мемлекетінің заңнамасына сәйкес банк операцияларын жүзеге асыруға құқығы бар мүше мемлекеттің заңды тұлғасы;

      "лицензия" - мүше мемлекеттің уәкілетті органы беретін, оның иесіне мүше мемлекеттің аумағында белгілі бір қызмет түрін жүзеге асыруға құқық беретін арнайы рұқсат (құжат);

      "мүше мемлекеттің шарасы" - мүше мемлекеттің заңнамасы, сондай-ақ мүше мемлекет уәкілетті органының немесе мүше мемлекеттің уәкілетті органы лауазымды адамының шешімі, әрекеті немесе әрекетсіздігі.

      Мүше мемлекеттің уәкілетті органы ұсынымдық сипаты бар ресми құжатты қабылданған (шығарған) жағдайда мұндай ұсыным, егер практикада осы ұсынымды адресаттарының басым бөлігі оны басшылыққа алғаны дәлелденсе, осы Хаттаманың мақсаты үшін шара ретінде танылуы мүмкін.

      "ұлттық режим" - басқа мүше мемлекеттің тұлғаларына және қаржылық көрсетілетін қызметтеріне қаржылық көрсетілетін қызметтердің саудасы кезінде өз аумағында өзінің жеке тұлғаларына және қаржылық көрсетілетін қызметтеріне осындай жағдайлар кезінде берілетін режимнен қолайлылығы кем болмайтын режимді ұсыну;

      "ортақ қаржы нарығы" - төмендегі критерийлерге сәйкес келетін мүше мемлекеттердің қаржы нарығы:

      мүше мемлекеттердің қаржы нарығы саласындағы реттеу мен қадағалауға қойылатын үйлестірілген талаптар;

      бір мүше мемлекеттің уәкілетті органдары берген лицензияларды басқа мүше мемлекеттердің аумағында банк және сақтандыру секторында, сондай-ақ бағалы қағаздардың нарығында қызмет көрсету секторында өзара мойындау;

      заңды тұлға ретінде қосымша құрусыз Одақтың барлық аумағында қаржылық көрсетілетін қызметтерді ұсыну бойынша қызметті жүзеге асыру;

      мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары арасында, оның ішінде ақпарат алмасу арқылы әкімшілік ынтымақтастық;

      "қаржылық көрсетілетін қызметтерді беру/сату" - төмендегі тәсілдермен жүзеге асырылатын қызметтер өндірісін, оларды бөлуді, олардың маркетингін, оларды сатуды және олардың жеткізілуін қамтитын қаржылық көрсетілетін қызметтерді көрсету:

      бір мүше мемлекеттің аумағынан кез келген басқа мүше мемлекеттің аумағына;

      бір мүше мемлекеттің аумағында осы мүше мемлекет тұлғасының басқа мүше мемлекеттің тұлғасына (қызметтерді тұтынушы);

      бір мүше мемлекеттің қаржылық көрсетілетін қызметтерді берушісінің кез келген басқа мүше мемлекеттің аумағында құру және қызметі жолымен;

      "қаржылық көрсетілетін қызметтерді беруші" - мемлекеттік мекемелерді қоспағанда, қаржылық көрсетілетін қызметтерді беретін мүше мемлекеттің кез келген жеке немесе заңды тұлғасы;

      "бағалы қағаздар нарығына кәсіби қатысушы" - өзі аумағында тіркелген мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес бағалы қағаздар нарығында кәсіби қызметті жүзеге асыруға құқығы бар мүше мемлекеттің заңды тұлғасы;

      "неғұрлым қолайлылық режимі" - басқа мүше мемлекеттің тұлғаларына және қаржылық көрсетілетін қызметтеріне қаржылық көрсетілетін қызметтердің саудасы кезінде үшінші елдердің тұлғаларына және қаржылық көрсетілетін қызметтеріне осындай жағдайлар кезінде берілетін режимнен қолайлылығы кем болмайтын режимді беру;

      "қаржылық көрсетілетін қызметтер секторы" - барлық кіші секторларын қоса алғанда, қаржылық көрсетілетін қызметтердің барлық секторы, ал мүше мемлекеттің міндеттемелерінен, шектеулері мен шарттарынан алып тастауларға қатысты жеке қаржылық көрсетілетін қызметтердің бір немесе бірнеше не барлық кіші секторлары;

      "сақтандыру ұйымы" - өзі аумағында тіркелген мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес сақтандыру (қайта сақтандыру) қызметін жүзеге асыруға құқығы бар заңды тұлға;

      "экономикалық орындылығына тест" - қызметті беруші қызметінің нақты саланы экономикалық жоспарлау мақсаттарына сәйкестігіне экономикалық бағалау жолымен нарықтың қажеттілігі мен мұқтажының болуына қарай құруға және (немесе) қызметіне не қызметтерді беруге рұқсаттар беру;

      "уәкілетті орган" - осы мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес мүше мемлекеттің қаржы нарығын, қаржы ұйымдарын (қаржы нарығының жекелеген салаларын) реттеу және (немесе) қадағалау және бақылау жөніндегі өкілеттерге ие органы;

      "құру":

      аумағында осындай заңды тұлға ашылатын немесе құрылатын мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген кез келген ұйымдық-құқықтық нысандағы және меншік нысандағы заңды тұлғаны ашу және (немесе) сатып алу (ашылған немесе құрылған заңды тұлғаның капиталына қатысу);

      мұндай заңды тұлға қабылдайтын шешімдерді тікелей немесе үшінші тұлғалар арқылы, оның ішінде дауыс беретін акцияларына (үлестеріне) тиесілі дауыстарды иелену жолымен, осындай заңды тұлғаның директорлар кеңесіне (байқау кеңесіне) және өзге де басқару органдарына қатысу жолымен айқындау мүмкіндігін алудан көрінетін мүше мемлекеттің заңды тұлғасы бақылауды иелену;

      филиалды ашу;

      өкілдікті ашу;

      "қаржылық көрсетілетін қызметтер" - қызметтердің мына түрлерін қамтитын қаржылық сипаттағы қызметтер:

      1) сақтандыру қызметтері және сақтандыруға жататын қызметтер:

      а) сақтандыру (бірге сақтандыру): өмірді сақтандыру, өмірді сақтандырудан өзге сақтандыру;

      б) қайта сақтандыру;

      в) брокерлік және агенттік делдалдық сияқты сақтандыру делдалдығы;

      г) консультациялық, актуарлық қызметтер, тәуекелді бағалау және талап-арыздарды реттеу жөніндегі қызметтер сияқты сақтандыру жөніндегі қосалқы қызметтер;

      2) банк қызметтері:

      а) халықтан салымдар (депозиттер) мен басқа да төленуге тиіс ақша қаражатын қабылдау;

      б) тұтыну кредитін, кепіл кредитін, факторинг пен коммерциялық операцияларды қаржыландыруды қоса алғанда, несие, кредит, барлық түрдегі қарыз беру;

      в) қаржы лизингі;

      г) төлемдер мен ақша аударымдары жөніндегі қызметтердің барлық түрлері;

      д) биржада және биржадан тыс не өзге де түрде өз есебінен және клиенттердің есебінен: шетелдік валютамен; деривативтермен, оның ішінде фьючерстермен және опциондармен; "своп" мәмілелері мен форвардтық мәмілелерді қоса алғанда, валюталық бағамдар мен пайыздық мөлшерлемелерге қатысты құралдармен сауда-саттық жасау;

      е) кредит шарттарын талдаумен байланысты анықтамалық және талдамалық материалдарды қоса алғанда, осы тармақшада көрсетілген қызметтің барлық түрлерінде консультативтік, делдалдық және басқа да қосалқы қаржы қызметтері;

      3) бағалы қағаздар нарығындағы қызметтер:

      а) биржада және биржадан тыс не өзге де түрде өз есебінен және клиенттердің есебінен қаржы құралдарымен сауда-саттық жасау;

      б) агент (мемлекеттік немесе жеке меншік) ретінде кепілдік беру мен орналастыруды және осындай эмиссияларға (шығаруға) жататын қызметтер көрсетуді қоса алғанда, бағалы қағаздардың барлық түрлерінің эмиссиясына (шығаруға) қатысу;

      в) қаржы нарығындағы брокерлік операциялар;

      г) ақшалай қаражат немесе бағалы қағаздар сияқты активтерді басқару, ұжымдық инвестицияларды басқарудың барлық түрлері, активтерді және зейнетақы қорларының инвестициялық портфельдерін басқару, қамқоршылық, сақтау жөніндегі қызметтер және трастылық қызметтер;

      д) бағалы қағаздарды, деривативтерді және басқа да құралдарды қоса алғанда, қаржы активтері бойынша клирингілік қызметтер;

      е) қаржы ақпаратын ұсыну мен беру және басқа қаржы қызметтерін берушілердің қаржылық деректерді өңдеуі мен тиісті бағдарламалық қамтамасыз етуді ұсынуы;

      ж) тікелей және портфельдік инвестициялар бойынша зерттеулер мен ұсынымдарды, корпорацияларды сатып алу, қайта ұйымдастыру және стратегиялары мәселелері бойынша ұсынымдарды қоса алғанда, осы тармақшада аталған қызметтің барлық түріндегі консультативтік, делдалдық және басқа қосалқы қаржылық көрсетілетін қызметтері кіреді.

      Осы Хаттамадағы өзге де ұғымдар қызмет көрсетулер саудасына, құру, қызмет және инвестицияларды жүзеге асыру туралы хаттамада көрсетілген мәнде қолданылады (Шартқа № 16 қосымша).

      4. Әрбір мүше мемлекет қаржылық көрсетілетін қызметтерді берушілерге (басқа мүше мемлекеттердің заңды тұлғаларына) осы Хаттамаға № 1 қосымшадағы мүше мемлекеттердің жеке ұлттық тізбесінде көрсетілген талаптарға сәйкес өздігінен, делдал арқылы немесе делдал ретінде бір мүше мемлекеттің аумағынан басқа мүше мемлекеттің аумағына қаржылық көрсетілетін қызметтердің мынадай түрлерінің ұлттық режимін және неғұрлым қолайлы жағдай жасау режимін ұсынады:

      1) мыналарға:

      оларға қатысты осындай сақтандыру: тасымалданатын тауарларды, тауарларды тасымалдайтын көлік құралдарын және тасымалдаумен байланысты туындайтын азаматтық-құқықтық жауапкершілікті толығымен немесе ішінара қозғайтын халықаралық теңіз тасымалдарына, коммерциялық әуе тасымалдарына, коммерциялық ғарыштық ұшыруға және фрахтыға (спутниктерді қоса алғанда);

      халықаралық транзит шеңберінде тасымалданатын тауарларға жататын тәуекелдерді сақтандыру;

      2) қайта сақтандыру, сондай-ақ консультациялық қызметтер, актуарлық қызметтер, тәуекелді бағалау және талап-арыздарды реттеу сияқты қосалқы сақтандыру қызметтері;

      3) қаржылық ақпаратты ұсыну мен беру және басқа қаржылық көрсетілетін қызметтерді берушілердің қаржылық деректері мен тиісті бағдарламалық қамтамасыз етілуін өңдеу;

      4) бағалы қағаздар нарығындағы қызметке және банктік қызметке қатысты анықтамалық материалдарды қоса алғанда, консультативтік және басқа қосалқы қызмет (делдалдық және кредиттік тарихтарды талдауға байланысты қызметті, тікелей және портфельдік инвестициялар бойынша зерттеулер мен ұсынымдарды, корпорацияларды сатып алу, қайта ұйымдастыру және стратегиялары мәселелері бойынша ұсынымдарды қоспағанда).

      5. Әрбір мүше мемлекет басқа мүше мемлекеттің аумағында осы мүше мемлекеттің тұлғаларына осы Хаттаманың 4-тармағының 1 - 4-тармақшаларында көрсетілген қаржылық көрсетілетін қызметтерді тұтынуға рұқсат береді.

      6. Әрбір мүше мемлекет өз аумағында қаржылық көрсетілетін қызметтерді берушілерді құруға және (немесе) қызметіне қатысты осы Хаттаманың 3-тармағында айқындалғандай, осы Хаттамаға № 2 қосымшадағы мүше мемлекеттердің әрқайсысына арналған жеке ұлттық тізбеде көзделген шектеулерді ескере отырып, басқа мүше мемлекеттердің тұлғаларына ұлттық режимді ұсынады.

      7. Әрбір мүше мемлекет басқа мүше мемлекеттің тұлғаларына өзінің аумағындағы, осы Хаттаманың 3-тармағында айқындалғандай, қаржылық көрсетілетін қызметтерді берушілерді құруға (және немесе) қызметіне қатысты неғұрлым қолайлылық режимін ұсынады.

      8. Үшінші мемлекеттермен қаржылық көрсетілетін қызметтер саудасы, капиталына мемлекет қатысатын заңды тұлғалардың қызметі, қаржылық көрсетілетін қызметтерді тұтынушылардың құқықтары, жекешелендіруге қатысу, инвесторлардың құқықтарын қорғау, төлемдер мен аударымдар, төлемдер мен аударымдарға қатысты шектеулер, залалды өтеу, инвесторларға кепілдік беру, оның ішінде экспроприация кезінде, инвесторлардың құқықтарының етуі және инвестициялық дауларды шешу тәртібі мәселелері Қызмет көрсету саудасы, құру, қызмет және инвестицияларды жүзеге асыру туралы хаттамамен (Шартқа № 16 қосымша) реттеледі.

      9. Осы Хаттаманың ережесі осы Шарт күшіне енген және қолданысы жалғасып отырған күні құрылған, сондай-ақ осы Шарт күшіне енген күннен кейін құрылған заңды тұлғаларға, филиалдарға, өкілдіктерге қолданылады.

      10. Осы Хаттамаға № 1 қосымшасында көзделген жағдайларды қоспағанда, осы Хаттаманың 4-тармағында аталған секторларда мүше мемлекеттің ешқайсысы басқа мүше мемлекеттің қаржылық көрсетілетін қызметтеріне және қаржылық көрсетілетін қызметтерді берушілеріне қатысты сауда қызметіне байланысты:

      көрсетілетін қызметтерді берушілердің квота, монополия, экономикалық орындылығына тест нысанындағы немесе кез келген өзге сандық нысандағы санына;

      көрсетілетін қызметтерді кез келген берушінің квота, монополия, экономикалық орындылығына тест нысанындағы немесе кез келген өзге сандық нысандағы операцияларына қатысты шектеулерді қолданбайды және енгізбейді.

      Осы Хаттамаға № 1 қосымшада көзделген жағдайларды қоспағанда, осы Хаттаманың 4-тармағында аталған секторларда мүше мемлекеттердің ешқайсысы құру талаптарын қаржылық көрсетілетін қызметтер саудасына арналған талаптар ретінде басқа мүше мемлекеттің көрсетілетін қызметтерді берушісіне қатысты енгізбейді және қолданбайды.

      11. Осы Хаттамаға № 2 қосымшадағы мүше мемлекеттердің әрқайсысына арналған жеке ұлттық тізбеде көзделген шектеулерді қоспағанда, мүше мемлекеттердің ешқайсысы өздерінің аумағында құруға және (немесе) қызметке байланысты басқа мүше мемлекеттің қаржылық көрсетілетін қызметтерді берушілеріне қатысты:

      1) құру нысанына, оның ішінде заңды тұлғаның ұйымдық-құқықтық нысанына;

      2) квота, экономикалық орындылығына тест нысанында немесе кез келген өзге де нысанда құрылатын заңды тұлғалардың, филиалдардың немесе өкілдіктердің санына;

      3) заңды тұлғаның капиталындағы сатып алынатын үлес көлеміне немесе заңды тұлғаны бақылау дәрежесіне;

      4) құрылған заңды тұлға, филиал, өкілдік квота, экономикалық орындылығына тест нысанындағы немесе кез келген өзге сандық нысандағы қызметті жүзеге асыру барысында олардың операцияларына қатысты шектеулерді қолданбайды және енгізбейді.

      12. Жеке тұлғалардың келуі, кетуі, болуы және еңбек қызметі мәселелері осы Шарттың XXVI бөлімінде осы Хаттамаға № 2 қосымшада әрбір мүше мемлекетке арналған жеке ұлттық тізбеде көрсетілген шектеулерді ескере отырып, реттеледі.

      13. Осы Хаттамаға № 1 қосымшада жеке ұлттық тізбеде көрсетілген қаржылық көрсетілетін қызметтерге және осы Хаттамаға № 2 қосымшада жеке ұлттық тізбеде көрсетілген құруға және (немесе) қызметке байланысты шектеулерге қатысты әрбір мүше мемлекет қаржылық көрсетілетін қызметтер саудасына ықпал ететін осы мүше мемлекеттің барлық шараларының ақылға қонымды, объективті және әділ қолданылуын қамтамасыз етеді.

      14. Қаржылық көрсетілетін қызметтерді беруге рұқсат алу талап етілсе, мүше мемлекеттің уәкілетті органдары ақылға қонымды уақыт ішінде мүше мемлекеттің заңнамасы талаптарына және реттеу қағидаларына сәйкес ресімделді деп саналатын өтінімді ұсынғаннан кейін өтініш берушіге өтінішке қатысты шешімі туралы хабарлайды. Мүше мемлекеттің уәкілетті органдары өтініш берушінің сұрауы бойынша шамадан тыс кідіртпей өтінімнің қаралу барысы туралы ақпарат береді.

      15. Біліктілік талаптары мен рәсімдеріне, техникалық стандарттар мен лицензиялау талаптарына жататын шаралар қызметтер саудасында ақталмайтын кедергілер жасамайтындай жағдайды қамтамасыз ету үшін мүше мемлекеттер өздері құра алатын тиісті органдар арқылы кез келген қажетті қағидаларды әзірлеуге құқылы. Бұл қағидалардың мақсаты осы талаптардың өзгелер қатарында:

      1) құзыреттілік және қызметтерді беруге қабілеттілік сияқты объективті және жария өлшемдерге негізделуін;

      2) қызметтердің сапасын қамтамасыз ету үшін қажетті шамадан артық ауыртпалықты болмауын;

      3) лицензиялау рәсімдері жағдайында - олардың өздерінің қызметтерді беруге шектеу болмауын қамтамасыз ету болады.

      16. Осы Хаттамаға № 1 қосымшада жеке ұлттық тізбелерде көрсетілген қаржылық көрсетілетін қызметтер секторлары үшін осы Хаттаманың 15-тармағына сәйкес әзірленген қағидалар күшіне енгенге дейін мүше мемлекеттер осы Хаттамаға № 1 қосымшадағы жеке ұлттық тізбелерде көрсетілген талаптарға сәйкес берілетін пайдаларды жоятын немесе қысқартатын лицензиялық немесе біліктілік талаптарды және техникалық стандарттарды қолданбайды.

      Бұл ретте мүше мемлекет қолданатын лицензиялық немесе біліктілік талаптар және техникалық стандарттар осы Хаттаманың 15-тармағы 1 - 3-тармақшаларында көрсетілген критерийлерге сәйкес келуі тиіс және осы Шартқа қол қою күні осы мүше мемлекеттен күтіледі.

      17. Егер мүше мемлекет қаржылық көрсетілетін қызметтерді берушілерді құруға және (немесе) қызметіне қатысты лицензиялауды қолданса, онда мұндай мүше мемлекет:

      1) мүше мемлекеттің қызметті жүзеге асыруға лицензиялар беруге жауапты уәкілетті органдары атауларының жариялануын немесе өзгеше түрде жалпының назарына жеткізілуін;

      2) лицензиялық рәсімдердің өздері құруға немесе қызметке шектеу болып табылмауын және қызметті жүзеге асыру құқығына тікелей байланысты лицензиялық талаптардың өздері қызмет үшін негізсіз кедергі болып табылмауын;

      3) барлық лицензиялық рәсімдер мен талаптардың мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленуін және лицензиялық рәсімдерді немесе талаптарды белгілейтін немесе қолданатын мүше мемлекеттің заңнамасы оның күшіне енген күнге дейін жариялануын;

      4) лицензияны берумен және лицензия беру туралы өтінішті қараумен байланысты кез келген алымдардың өзі құру мен қызмет үшін шектеу болмауын және мүше мемлекеттің лицензия беруші органның өтінішті қараумен және лицензия беруге байланысты шығындарына негізделгенін;

      5) мүше мемлекеттің заңнамасында лицензия беру (бас тарту) туралы шешімді қабылдауға белгіленген уақыт кезеңі аяқталғаннан кейін және өтініш берушінің талабы бойынша мүше мемлекеттің тиісті лицензия беруші органының өтініш берушіге оның өтінішін қарау жағдайы туралы, сондай-ақ бұл өтініш тиісінше толтырылды деп саналатыны не саналмайтыны туралы хабарлауын қамтамасыз етеді. Кез келген жағдайда өтініш берушіге өтінішке техникалық түзетулерді енгізуге мүмкіндік беріледі. Мүше мемлекеттің тиісті заңнамасында көрсетілген барлық ақпарат және құжаттар алынбай, өтініш тиісінше толтырылған деп саналмайды;

      6) өтініші қабылдаудан бас тартылған өтініш берушінің жазбаша талап етуі бойынша, мүше мемлекеттің өтінімді қабылдаудан бас тартудың лицензия беруге жауапты уәкілетті органы өтініш берушіге осындай бас тарту себептері туралы жазбаша хабарлайды. Алайда бұл ереже мүше мемлекеттің лицензия беруші органынан ақпарат ашуды талап етуші ретінде түсіндірілмейді, оның мәнін ашу заңның орындалуына кедергі келтіреді немесе қоғамдық мүддеге немесе қауіпсіздіктің маңызды мүддесіне қайшы келеді;

      7) өтінішті қабылдаудан бас тартылған жағдайда өтініш беруші жаңа өтініш бере алады, ол осы арқылы лицензия (рұқсат) беру үшін орын алған кез келген проблемаларды жоюға тырысады;

      8) берілетін лицензияның мүше мемлекеттің барлық аумағында қолданылуын қамтамасыз етеді.

      18. Мүше мемлекеттің аумағында қаржылық көрсетілетін қызметтер нарығында қызметті жүзеге асыруға арналған лицензияларды беру тәртібі және мерзімі аумағында осындай қызметті жүзеге асыру болжанатын мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленеді.

      19. Осы Хаттамадағы еш нәрсе де мүше мемлекетке инвесторларды, салымшыларды, сақтандырушыларды, пайда алушыларды және қызметтерді көрсетушілердің олардың алдында фидуциарлық жауапкершілігі бар тұлғаларды қорғауды қоса алғанда, пруденциалдық шаралар, немесе қаржы жүйесінің тұтастығы мен тұрақтылығын қамтамасыз етуге арналған шаралар қабылдауға кедергі келтірмейді. Егер мұндай шаралар осы Хаттаманың ережелеріне сәйкес келмесе, оларды мүше мемлекет Шартқа сәйкес осы мүше мемлекет қабылдаған міндеттемелерді орындаудан тараптың жалтару құралы ретінде пайдаланбауы керек.

      20. Еш нәрсе де жеке клиенттердің шоттарына қатысты ақпаратты, немесе басқа қандай да бір құпия немесе мемлекеттік мекемелердің билігінде бар меншіктегі ақпаратты ашуға мүше мемлекетке қойылатын талап ретінде түсіндірілмеуге тиіс.

      21. Мүше мемлекеттер халықаралық қағидаттар және стандарттар не ең жақсы халықаралық практика және мүше мемлекеттерде қолданылып жүрген ең жақсыдан төмен емес стандарттар және практика негізінде мынадай қызмет көрсету секторларында қаржы нарығын реттеу саласындағы үйлестірілген талаптарды пысықтауды жүзеге асырады:

      банк секторы;

      сақтандыру секторы;

      бағалы қағаздар нарығындағы көрсетілетін қызметтер секторы.

      22. Банк секторында мүше мемлекеттер өз әрекеттерінде Банктік қадағалау жөніндегі Базель комитетінің тиімді банктік қадағалаудың негізгі қағидаттарын және ең озық халықаралық практиканы басшылыққа ала отырып, оның ішінде мыналарға:

      1) "кредиттік ұйым" ұғымына және оның заңды мәртебесіне;

      2) кредиттік ұйымдардың, банк топтарының және олардың аффилирленген тұлғаларының, банктік холдингтердің ақпаратты ашу тәртібі мен шарттарына;

      3) Халықаралық қаржы есептілігі стандарттары негізінде қаржылық (бухгалтерлік) есептілікке қойылатын талаптарға;

      4) кредиттік ұйым құрудың тәртібі мен шарттарына, атап айтқанда мыналарға қатысты:

      құрылтайшылық құжаттарға қойылатын талаптарға;

      заңды тұлғаны (филиалды) және кредиттік ұйымды мемлекеттік тіркеу тәртібіне;

      кредиттік ұйым жарғылық капиталының ең аз мөлшерін айқындауға, оны қалыптастыру тәртібі мен төлеу тәсілдеріне;

      кредиттік ұйымның басшы қызметкерлерінің кәсіптік біліктілігі мен іскерлік беделіне қатысты қойылатын талаптарға;

      банк операцияларын жүзеге асыруға арналған лицензияны беру тәртібі мен шарттарына, оның ішінде банк операцияларын жүзеге асыруға арналған лицензияны алу үшін қажетті құжаттарға қойылатын талаптарға қатысты;

      5) кредиттік ұйымды тіркеуден және банк операцияларын жүзеге асыруға арналған лицензияны беруден бас тарту үшін негіздемелерге;

      6) кредиттік ұйымды таратудың немесе қайта ұйымдастырудың (оның ішінде мәжбүрлеп таратудың) тәртібіне, рәсімдеріне және шарттарына;

      7) кредиттік ұйымнан банк операцияларын жүзеге асыруға арналған лицензияны қайтарып алу үшін негіздемелерге;

      8) кредиттік ұйымдарды біріктіру, қосу және қайта құру нысанында қайта ұйымдастырудың тәртібі мен ерекшеліктеріне;

      9) кредиттік ұйымның қаржылық сенімділігін қамтамасыз етуге, оның ішінде банк операцияларынан өзге кредиттік ұйымдар үшін рұқсат етілген қызмет түрлерін, пруденциалдық нормативтерді, міндетті резервтер мен арнайы провизияларды айқындауға;

      10) мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының кредиттік ұйымдардың, банктік холдингтердің және банк топтарының қызметін қадағалауды жүзеге асыру тәртібіне;

      11) кредиттік ұйымдарға және банктік холдингтерге санкциялардың мөлшеріне және тәртібіне, шарттарына;

      12) банк топтары мен банктік холдингтердің қызметіне және қаржылық сенімділігіне қойылатын талаптарға;

      13) халықтың салымдарын сақтандыру жүйесін құруға және оның жұмысына (салымдар бойынша өтемақы төлеу сомасын қоса алғанда);

      14) кредиттік ұйымдарды қаржылық сауықтыру және банкроттығы рәсімдеріне (кредиторлардың құқықтарын регламенттеуді, талаптарды қанағаттандыру кезектілігін қоса алғанда);

      15) банктік деп танылған операциялардың тізбесіне;

      16) банк операцияларының жекелеген технологиялық бөліктерін жүзеге асыруға құқылы ұйымдардың тізбесі мен олардың мәртебесіне қатысты кредиттік ұйымдарды реттеу мен қадағалау жөніндегі талаптарды үйлестіреді.

      23. Сақтандыру секторында мүше мемлекеттер өздерінің іс-әрекеттерінде ең озық халықаралық практиканы және Халықаралық сақтандыруды қадағалау қауымдастығының сақтандыруды қадағалаудың негізгі қағидаттарын басшылыққа ала отырып, сақтандыру нарығының кәсіби қатысушыларын реттеу мен қадағалау және оның ішінде:

      1) "сақтандыру нарығының кәсіби қатысушысы" ұғымы және сақтандыру нарығының кәсіби қатысушысының заңды мәртебесіне;

      2) сақтандыру нарығының кәсіби қатысушысының қаржылық тұрақтылығын қамтамасыз етуге, оның ішінде:

      сақтандыру, қоса сақтандыру, қайта сақтандыру, өзара сақтандыру бойынша міндеттемелерді орындау үшін жеткілікті сақтандыру резервтеріне;

      сақтандыру резервтерін өтеу үшін қабылданатын активтердің құрамы мен құрылымына;

      жарғылық және меншікті капиталды қалыптастырудың ең төменгі деңгейі мен тәртібіне;

      сақтандыру портфелін өткізудің талаптары мен тәртібіне қатысты;

      3) Халықаралық қаржылық есептілік стандарттарының негізінде бухгалтерлік (қаржылық) есептілікке қойылатын талаптарға;

      4) сақтандыру қызметін құру және лицензиялау тәртібі мен талаптарына;

      5) мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының сақтандыру нарығының кәсіби қатысушыларының қызметін қадағалауды жүзеге асыру тәртібіне;

      6) сақтандыру нарығының қатысушыларына және (немесе) кәсіби қатысушыларына қаржы нарығындағы бұзушылықтары үшін санкцияларды қолдану талаптарына, тәртібіне және мөлшеріне;

      7) сақтандыру нарығының кәсіби қатысушыларының басшы қызметкерлерінің кәсіптік біліктілігіне және іскерлік беделіне қатысты қойылатын талаптарға;

      8) сақтандыру қызметін жүзеге асыруға лицензия беруден бас тартудың негіздеріне;

      9) сақтандыру нарығының кәсіби қатысушысын таратудың, оның ішінде мәжбүрлеп таратудың (банкроттық) тәртібіне, рәсіміне және талаптарына;

      10) сақтандыру нарығының кәсіби қатысушысынан сақтандыру қызметін жүзеге асыруға берілген лицензияны кері қайтарып алу үшін негіздерге, сондай-ақ мұндай лицензияның қолданылуын жоюға, шектеуге немесе тоқтата тұруға;

      11) сақтандыру нарығының кәсіби қатысушысын біріктіру, қосу және қайта құру нысанында қайта ұйымдастырудың тәртібіне және ерекшеліктеріне;

      12) сақтандыру топтарының және сақтандыру холдингтерінің құрамына және олардың қаржылық сенімділігіне қойылатын талаптарға қатысты талаптарды үйлестіреді.

      24. Мүше мемлекеттер бағалы қағаздар нарығындағы қызметтердің секторында:

      бағалы қағаздар нарығындағы брокерлік қызметтің;

      бағалы қағаздар нарығындағы дилерлік қызметтің;

      бағалы қағаздарды, қаржы құралдарын басқару, зейнетақы қорларының активтері мен инвестициялық портфелін және ұжымдық инвестицияларды басқару жөніндегі қызметтің;

      өзара міндеттемелерді (клиринг) айқындау бойынша қызметтің;

      депозитарлық қызметтің;

      бағалы қағаздар иелерінің тізілімін жүргізу жөніндегі қызметтің;

      бағалы қағаздар нарығында сауданы ұйымдастыру жөніндегі қызметтің түрлері бойынша талаптарды үйлестіреді.

      25. Мүше мемлекеттер өздерінің іс-әрекетінде үздік халықаралық практиканы және Бағалы қағаздар жөніндегі комиссиялардың халықаралық ұйымының, Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымының қағидаттарын басшылыққа ала отырып, бағалы қағаздар нарығын реттеу және қадағалау бойынша, оның ішінде:

      1) жарғылық капиталды қалыптастырудың және төлеудің тәртібін, сондай-ақ меншікті капиталдың жеткіліктілігіне талаптарды айқындауға;

      2) осындай лицензияны алу үшін қажетті құжаттарға қойылатын талаптарды қоса алғанда, бағалы қағаздар нарығында қызметті жүзеге асыруға лицензияны берудің тәртібіне және талаптарына;

      3) бағалы қағаздар нарығының кәсіби қатысушыларының басшы қызметкерлерінің кәсіптік біліктілігіне және іскерлік беделіне қойылатын талаптарға;

      4) бағалы қағаздар нарығында қызметті жүзеге асыруға лицензияны беруден бас тарту үшін негіздерге, сондай-ақ осындай лицензияның қолданылуын жоюға, шектеуге немесе тоқтата тұруға;

      5) Халықаралық қаржылық есептілік стандарттарының негізінде бухгалтерлік (қаржылық) есептіліктің талаптарына, сондай-ақ ішкі есепті және ішкі бақылауды ұйымдастыруға қойылатын талаптарға;

      6) бағалы қағаздар нарығының кәсіби қатысушысын таратудың немесе қайта ұйымдастырудың (оның ішінде мәжбүрлеп таратудың) рәсімдеріне, тәртібіне және талаптарына;

      7) бағалы қағаздар нарығының кәсіби қатысушысынан бағалы қағаздар нарығында қызметті жүзеге асыруға берілген лицензияны кері қайтарып алудың негіздеріне;

      8) бағалы қағаздар нарығының қатысушыларына және кәсіби қатысушыларына қаржы нарығында санкцияларды қолданудың мөлшеріне, тәртібіне және талаптарына;

      9) мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары бағалы қағаздар нарығы субъектілерінің (қатысушыларының) қызметіне қадағалауды жүзеге асыру тәртібіне;

      10) бағалы қағаздар нарығының кәсіби қатысушыларының қызметіне қойылатын талаптарға;

      11) эмитенттің бағалы қағаздары эмиссиясы (шығарылу) рәсіміне қойылатын талаптарға;

      12) мүше мемлекеттердің бағалы қағаздарының нарығында шетелдік эмитенттердің бағалы қағаздарын орналастыруға және олардың айналысына қойылатын талаптарға;

      13) жарияланатын ақпараттың көлеміне және сондай-ақ сапасына және мерзімділігіне қойылатын талаптарға;

      14) мүше мемлекеттер эмитенттерінің бағалы қағаздарын Одақтың барлық аумағында орналастыру және айналысы мүмкіндігін эмитентті тіркеу мемлекетінің реттеу органының бағалы қағаздары эмиссиясын (шығарылуын) тіркеу шартымен қамтамасыз етуге;

      15) эмитенттердің ақпаратты ашу саласындағы талаптары, инсайдерлік ақпаратты заңсыз пайдалануға және бағалы қағаздар нарығындағы айла-шарғыға қарсы іс-әрекеттерге қатысты талаптарды үйлестіреді.

      26. Мүше мемлекеттер Халықаралық аудит стандарттары негізінде аудит жүргізуге үйлесімді талаптарды әзірлеуді жүзеге асырады.

      27. Мүше мемлекеттер мүше мемлекеттердің өз қаржы нарықтарындағы, оның ішінде банк секторындағы, сақтандыру секторындағы қызметті және бағалы қағаздар нарығы секторындағы қызмет көрсету секторын реттеу, бақылау және қадағалау саласындағы уәкілетті органдардың өзара іс-қимыл тетіктерін әзірлейді.

      Мүше мемлекеттер Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға сәйкес ақпаратпен, оның ішінде құпия ақпаратпен алмасады.

      28. Әрбір мүше мемлекет осы Хаттамада қамтылатын мәселелерді қозғайтын немесе қозғауы мүмкін осы мүше мемлекеттің заңнамасы ресми көзде, ал мүмкіндігіне қарай арнайы бөлінген интернет-сайтта құқықтары және (немесе) міндеттемелері мүше мемлекеттің осындай заңнамасымен қозғалуы мүмкін кез келген тұлға олармен танысуға мүмкіндік алатындай түрде жариялануын қамтамасыз етеді.

      Осындай заңнаманы жариялау осындай заңнаманы қабылдау мақсаттарының түсініктемесін қамтуға тиіс және құқықтық айқындылықты және құқықтары және (немесе) міндеттемелері мүше мемлекеттің мүше мемлекеттің заңнамасымен қозғалуы мүмкін тұлғалардың негізделген үміттерін қамтамасыз ететін мерзімде, бірақ кез келген жағдайда олар күшіне енген күнге дейін жариялануға тиіс.

      29. Әрбір мүше мемлекет кез келген тұлғаның осы Хаттамада қамтылатын мәселелер бойынша қолданыстағы және (немесе) жоспарланатын заңнамалық актілерге қатысты жазбаша сұрауларына жауап беруді қамтамасыз ететін тетік құрады. Сұрауларға жауаптар осындай мүдделі тұлғаға жазбаша сұрау алған күннен бастап күнтізбелік 30 күннен кешіктірмей ұсынылуы тиіс.

      30. Мүше мемлекеттер қаржы нарықтардағы жүйелі тәуекелдердің алдын алу мақсатында айқындылық, есеп берушілік және жауапкершілік қағидаттарына сәйкес рейтинг агенттіктерінің қызметін жүзеге асыруға қойылатын талаптарға қатысты өз заңнамаларын үйлестіруді жүзеге асырады.

      31. Мүше мемлекет қаржылық көрсетілетін қызметтерді беруге қатысты шараларды олардың қолдануын айқындаған кезде басқа кез келген мүше мемлекеттің пруденциалдық шараларын тануы мүмкін. Мүше мемлекеттердің заңнамасының үйлесімділігі арқылы немесе басқалай түрде қол жетуі мүмкін осындай тану мүдделі мүше мемлекетпен келісімге немесе уағдаластыққа негізделуі мүмкін немесе біржақты тәртіппен ұсынылуы мүмкін.

      32. Басқа мүше мемлекеттің болашақтағы және қолданыстағы пруденциалдық шараларын тану туралы келісімнің немесе уағдаластықтың қатысушысы болып табылатын мүше мемлекет басқа мүше мемлекеттерге оларды осындай келісімдер мен уағдаластықтар қатысушылары арасында ақпарат алмасуға байланысты рәсімдерді, және осындай қағидаларды жүзеге асыру қағидалары, бақылау, механизм болуы мүмкін осындай келісімдерге немесе уағдаластықтарға қосу туралы келіссөздер жүргізу мүмкіндігін береді.

      33. Мүше мемлекеттердің қаржы нарықтарындағы қызметті жүзеге асыруға қойылатын нақты талаптарды үйлестіру сақталып отырған айырма Одақтың ортақ қаржы нарығының шеңберінде тиімді жұмыс істеуіне кедергі келтірмеу талабымен жүзеге асырылуы тиіс.

      34. Осы Хаттамадағы ештеңе мүше мемлекетке мұндай шаралардың қызметтер саудасына, құруға және (немесе) қызметке қатысты мүше мемлекеттердің тұлғалары арасында өз бетінше немесе негізсіз кемсіту құралдарын жасайтын тәсілмен қабылданбауы шартымен төменде санамаланған шараларды, атап айтқанда:

      1) қоғамдық моральды қорғау немесе қоғамдық тәртіпті қолдау үшін қажетті. Қоғамдық тәртіп ұғымдары бойынша ерекшелік қоғамның байырғы мүдделерінің біріне қатысты шынайы және мейлінше ауыр қауіп орын алған жағдайларда ғана қолданылуы мүмкін;

      2) адамдардың өмірін немесе денсаулығын, жануарларды немесе өсімдіктерді қорғау үшін қажетті;

      3) мыналарға:

      жаңылыстыруға әкеп соғатын және жосықсыз практиканың немесе азаматтық-құқықтық шарттарды сақтамау салдарының алдын алуға;

      жеке сипаттағы мәліметтерді өңдеу мен тарату және жеке өмір мен шоттар туралы мәліметтердің құпиялылығын қорғау кезінде жекелеген тұлғалардың жеке өміріне араласудан қорғауға қатысы барларын қоса алғанда, осы Хаттаманың ережелеріне сәйкес келетін заңдарды немесе қағидаларды сақтау үшін қажетті;

      4) іс жүзінде ұсынылатын режимдегі өзгешелік әділ немесе тиімді салық салуды немесе басқа мүше мемлекеттің тұлғаларынан қызметтер саудасына қатысты салықтарды өндіріп алуды қамтамасыз етуге деген ұмтылыстан туындауы шартымен ұлттық режимді ұсыну бөлігінде осы Хаттаманың 4 және 6 тармақтарымен сыйыспайтын;

      5) режимге қатысты өзгешелік салық салу мәселелері жөніндегі келісімнің, оның ішінде тиісті мүше мемлекет қатысушысы болып табылатын қосарланған салық салуды болдырмау туралы келісімнің нәтижесі болуы шартымен осы Хаттаманың 4 және 7-тармақтарымен сыйыспайтын шараларды қабылдауға немесе қолдануға кедергі келтірмейді.

      35. Осы Хаттамадағы ештеңе кез келген мүше мемлекетке өзінің ел қорғанысы немесе оның ұлт қауіпсіздігі саласындағы маңызды мүдделерін қорғау үшін қажетті деп санайтын кез келген шараларды қабылдауына кедергі ретінде түсіндірілмеуге тиіс.

      36. Мүше мемлекеттер осы Хаттамаға № 1 және 2-қосымшаларда олардың жеке ұлттық тізбелерінде көрсетілген алып тастаулар мен шектеулерді кезең-кезеңімен қысқартуды қамтамасыз етеді.

      37. Мүше мемлекеттер осы Хаттамаға № 1 және 2-қосымшаларда олардың жеке ұлттық тізбелеріндегі мүше мемлекеттердің заңнамасын үйлестіру талаптарын мүше мемлекеттер орындаған қаржылық көрсетілетін қызметтерінің секторларына және лицензияларды өзара тануға қатысты шараларды қолдануды тоқтатады.

  Қаржылық қызметтер
жөніндегі хаттамаға
№ 1 қосымша

Мүше мемлекеттер Қаржылық қызметтер жөніндегі хаттаманың
(Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартқа № 17 қосымша) 4-тармағына сәйкес ұлттық режим ұсынатын және көрсетілген Хаттаманың 10-тармағына сәйкес міндеттемелер қабылдайтын қаржы қызметтерінің кіші секторларының
ТІЗБЕСІ

      Ескерту. 1-қосымшаға өзгерістер енгізілді - ҚР 24.12.2014 № 265-V; 02.08.2015 № 346-V Заңдарымен.

Сектор (кіші сектор)

Шектеудің болуы

Шектеудің сипаттамасы

Шектеуді қолдану үшін негіз (нормативтік құқықтық акт)

Шектеудің қолданылу мерзімі

I. БЕЛАРУСЬ РЕСПУБЛИКАСЫ

1. Мыналарға:

шектеулер жоқ

-

-

-

халықаралық теңіз тасымалдарына





халықаралық коммерциялық әуе тасымалдарына





халықаралық коммерциялық ғарыштық ұшыруға





мыналарды:





жеке тұлғаларды халықаралық тасымалдауды





туындайтын жауапкершілікті қоса алғанда, экспорттық/импорттық жүктерді және оларды өткізетін көлік құралдарын халықаралық тасымалдауды





тауарларды халықаралық көлікпен тасымалдауды





шарттар мен сақтандыру сертификаттарының халықаралық жүйесі - "Жасыл картаға" қосылғаннан кейін ғана жеке көлік құралдарын трансшекаралық өткізу кезіндегі жауапкершілікті





толық немесе ішінара жабатын сақтандыруға байланысты тәуекелдерді сақтандыру





2. Қайта сақтандыру және ретроцессия

шектеулер жоқ

-

-

-

3. Сақтандыру агенттері мен сақтандыру брокерлерінің қызметтері

шектеу

Беларусь Республикасының аумағында шетелдік сақтандырушылардың атынан сақтандыру келісімшарттарын жасасуға және бөлуге байланысты сақтандыру делдалдығына рұқсат етілмейді (осы тізбенің қаржылық қызметтер бөлімінің 1-тармағында көрсетілген секторларды қоспағанда, сондай-ақ сақтандыру брокерлерінің қайта сақтандыру бойынша делдалдық қызметті жүзеге асыруын қоспағанда)

Беларусь Республикасы Президентінің "Сақтандыру қызметі туралы" 2006 жылғы 25 тамыздағы № 530 Жарлығы

-

4. Консультациялық және актуарийлік қызметтерді, тәуекелді бағалау мен наразылықтарды реттеу жөніндегі қызметтерді қоса алғанда, сақтандырудың қосалқы қызметтері

шектеулер жоқ

-

-

-

II. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ

1. Мыналарға:

шектеу

мына жағдайды қоспағанда, шектеу жоқ: заңды тұлғаның немесе оның оқшауланған бөлімшелерінің Қазақстан Республикасының аумағында орналасқан мүліктік мүдделерін және Қазақстан Республикасының резиденті болып табылатын жеке тұлғаның мүліктік мүдделерін сақтандыруды тек Қазақстан Республикасының резиденті - сақтандыру ұйымы ғана жүзеге асыра алады.
Жеке және заңды тұлғалардан - Қазақстан Республикасының резиденттерінен - Қазақстан Республикасының резиденті еместердің пайдасына сақтандыру сыйақыларын (жарналарын) төлеуге байланысты төлемдер мен ақша аударымдарын жүзеге асыруға тыйым салынады.
Міндетті сақтандыру шарттары Қазақстан Республикасының резиденттері сақтандырушылардың өз қолында болуға тиіс.

"Сақтандыру қызметі туралы" 2000 жылғы 18 желтоқсандағы № 126-II Қазақстан Республикасының Заңы

анықталмаған

халықаралық теңіз тасымалдарына

халықаралық коммерциялық әуе тасымалдарына

халықаралық коммерциялық ғарыштық ұшыруға;

мыналарды:

жеке тұлғаларды халықаралық тасымалдауды

туындайтын жауапкершілікті қоса алғанда, экспорттық (импорттық) жүктерді және оларды өткізетін көлік құралдарын халықаралық тасымалдауды

тауарларды халықаралық көлікпен тасымалдауды

шарттар мен сақтандыру сертификаттарының халықаралық жүйесі - "Жасыл картаға" қосылғаннан кейін ғана жеке көлік құралдарын трансшекаралық өткізу кезіндегі жауапкершілікті

толық немесе ішінара жабатын сақтандыруға байланысты тәуекелдерді сақтандыру

2. Қайта сақтандыру және ретроцессия

шектеу

Қазақстан Республикасының резиденті емес қайта сақтандыру ұйымдарына қайта сақтанушы (цедент) олардан алуына есептелген комиссиялық сыйақыны шегергенде, қайта сақтандырудың қолданыстағы шарттары бойынша есептелген сақтандыру сыйақыларының жиынтық мөлшері қолданыстағы сақтандыру (қайта сақтандыру) бойынша алуына есептелген сақтандыру сыйақыларының жиынтық мөлшерінің 60%-нан (ДСҰ-ға кірген сәтінен бастап 85%-ынан) аспайды. Міндетті сақтандыру шарттары сақтандырушылардың өз қолында болуға тиіс не қайта сақтандыруға Қазақстан Республикасының резиденттеріне - қайта сақтандырушыларға беріледі.

"Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының пруденциалдық нормативтер есебінің нормативтік мәні мен әдістемесі, сақтандыру тобының төлем қабілеттілігі маржасының жеткіліктілігі нормативі, пруденциалдық нормативтердің орындалғандығы жөніндегі есепті беру нысандары мен мерзімі туралы
Нұсқаулықты бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігінің 2008 жылғы 22 тамыздағы № 131 Қаулысы

анықталмаған

3. Сақтандыру агенттері мен сақтандыру брокерлерінің қызметтері

шектеу

мына жағдайларды қоспағанда шектеулер жоқ:
егер Қазақстан Республикасы бекіткен халықаралық шарттарда өзгеше көзделмесе, Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерлерге шығатын автокөлік құралдары иелерінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін сақтандыру шартын қоспағанда, Қазақстан Республикасының аумағында Қазақстан Республикасының резиденті емес - сақтандыру ұйымының атынан сақтандыру шартын жасасу жөніндегі делдалдық қызметке жол берілмейді

"Сақтандыру қызметі туралы" 2000 жылғы 18 желтоқсандағы № 126-II Қазақстан Республикасының Заңы

анықталмаған

4. Консультациялық, актуарийлік қызметтерді, тәуекелді бағалау мен наразылықтарды реттеу жөніндегі қызметтерді қоса алғанда, сақтандырудың қосалқы қызметтері

шектеулер жоқ

-

-

-

III. РЕСЕЙ ФЕДЕРАЦИЯСЫ

1. Мыналарға:

шектеулер жоқ

-

-

-

халықаралық теңіз тасымалдарына





халықаралық коммерциялық әуе тасымалдарына





халықаралық коммерциялық ғарыштық ұшыруға





мыналарды:





жеке тұлғаларды халықаралық тасымалдауды





туындайтын жауапкершілікті қоса алғанда, экспорттық/импорттық жүктерді және оларды өткізетін көлік құралдарын халықаралық тасымалдауды





тауарларды халықаралық көлікпен тасымалдауды





шарттар мен сақтандыру сертификаттарының халықаралық жүйесі - "Жасыл картаға" қосылғаннан кейін ғана жеке көлік құралдарын трансшекаралық өткізу кезіндегі жауапкершілікті толық немесе ішінара жабатын сақтандыруға байланысты тәуекелдерді сақтандыру





2. Қайта сақтандыру және ретроцессия

шектеулер жоқ

-

-

-

3. Сақтандыру агенттері мен сақтандыру брокерлерінің қызметтері

шектеу

Ресей Федерациясының аумағында шетелдік сақтандырушылардың атынан сақтандыру келісімшарттарын жасасуға және бөлуге байланысты сақтандыру делдалдығына рұқсат етілмейді (осы қосымшаның 1-тармағында көрсетілген секторларды қоспағанда)

"Ресей Федерациясындағы сақтандыру ісін ұйымдастыру туралы" 1992 жылғы 27 қарашадағы № 4015-І Ресей Федерациясының Заңы

-

4. Консультациялық және актуарийлік қызметтерді, тәуекелді бағалау мен наразылықтарды реттеу жөніндегі қызметтерді қоса алғанда, сақтандырудың қосалқы қызметтері

шектеулер жоқ

-

-

-

IV. АРМЕНИЯ РЕСПУБЛИКАСЫ

1. Мыналарға:
халықаралық теңіз тасымалдарына халықаралық коммерциялық әуе тасымалдарына халықаралық коммерциялық ғарыштық ұшыруларға мыналарды:
жеке тұлғаларды халықаралық тасымалдауды туындайтын жауапкершілікті қоса алғанда, экспорттық (импорттық) жүктерді және оларды тасымалдайтын көлік құралдарын, тауарларды халықаралық көлікпен тасымалдауды шарттармен, сақтандыру сертификаттардың халықаралық жүйесі "Жасыл карта"-ға қосылғаннан кейін ғана жеке көлік құралдарын трансшекаралық өткізу кезіндегі жауапкершілікті толық немесе ішінара жабатын халықаралық сақтандыруға байланысты тәуекелдерді сақтандыру.

шектеулер жоқ

-

-

-

2. Қайта сақтандыру және ретроцессия

шектеулер жоқ

-

-

-

3. Сақтандыру агенттері мен сақтандыру брокерлерінің қызметтері

шектеу

Армения Республикасының аумағында шетелдік сақтандырушылардың атынан сақтандыру келісімшарттарын жасасуға және бөлуге байланысты сақтандыру делдалдығына рұқсат етілмейді (осы тізбенің 1-тармағында санамалап көрсетілген делдығына рұқсат етілмейді (осы тізбенің 1-тармағында санамаланған секторларды қоспағанда, сондай-ақ сақтандыру брокерлерінің қайта сақтандыру бойынша делдалдық қызметті жүзеге асыруын қоспағанда)

"Сақтандыру және сақтандыру қызметі туралы" 2007 жылғы 9 сәуірдегі № РЗ-177-Н Армения Республикасының Заңы (89 және 91-баптар)

анықталмаған

4. Консультациялық және актуарийлік қызметтерді, тәуекелді бағалау мен наразылықтарды реттеу жөніндегі қызметтерді қоса алғанда, сақтандырудың қосалқы қызметтері

шектеулер жоқ

-

-

-";

V. ҚЫРҒЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫ

1. Мыналарға:
халықаралық теңіз тасымалдарына
халықаралық коммерциялық ғарыштық ұшыруға
мыналарды:
жеке тұлғаларды халықаралық тасымалдауды
осыдан туындайтын жауапкершілікті қоса алғанда, экспорттық (импорттық) жүктерді және оларды тасымалдайтын көлік құралдарын халықаралық тасымалдауды
тауарларды халықаралық көлікпен тасымалдауды
шарттар мен сақтандыру сертификаттарының халықаралық жүйесі "Жасыл картаға" қосылғаннан кейін ғана жеке көлік құралдарын трансшекаралық өткізу кезіндегі жауапкершілікті толық немесе ішінара жабатын халықаралық сақтандыруға байланысты тәуекелдерді сақтандыру

шектеулер жоқ




2. Қайта сақтандыру және ретроцессия

шектеулер жоқ




3. Сақтандыру агенттері мен сақтандыру брокерлерінің көрсетілетін қызметтері

шектеу

Қырғыз Республикасының аумағында шетелдік сақтандыру ұйымдарының атынан сақтандыру шарттарын жасасуға байланысты сақтандыру жөніндегі делдалдық қызметке (осы тізбенің 1-тармағында санамаланған секторларды қоспағанда) жол берілмейді

"Қырғыз Республикасында сақтандыруды ұйымдастыру туралы" 1998 жылғы 23 шілдедегі № 96 Қырғыз Республикасының Заңы

анықталмаған

4. Консультациялық және актуарийлік көрсетілетін қызметтерді, тәуекелді бағалау мен наразылықтарды реттеу жөніндегі көрсетілетін қызметтерді қоса алғанда, сақтандырудың қосалқы қызметтері

шектеулер жоқ";




  Қаржылық қызметтер
жөніндегі хаттамаға
№ 2 қосымша

Құруға және (немесе) қызметке қатысты мүше мемлекеттер
сақтайтын шектеулер
ТІЗБЕСІ

      Ескерту. 2-қосымшаға өзгерістер енгізілді - ҚР 24.12.2014 № 265-V; 02.08.2015 № 346-V; 30.01.2024 № 56-VIII Заңдарымен.

Шектеудің болуы

Шектеудің сипаты

Шектеулерді қолдануға арналған негіз (нормативтік құқықтық акт)

Шектеулердің қолданылу мерзімі

I. БЕЛАРУСЬ РЕСПУБЛИКАСЫ

1. Қаржылық көрсетілетін қызметтер жөніндегі хаттаманың 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу (Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартқа № 17 қосымша (бұдан әрі - № 17 қосымша)

егер Беларусь Республикасының сақтандыру ұйымдарының жарғылық қорларындағы шетелдік инвесторлардың квотасы 30%-дан асып кеткен жағдайда, Беларусь Республикасының Қаржы министрлігі шетелдік инвестициялары бар сақтандыру ұйымдарын тіркеуді және (немесе) осындай ұйымдарға сақтандыру қызметін жүзеге асыруға лицензиялар беруді тоқтатады

Беларусь Республикасы Президентінің "Сақтандыру қызметі туралы" 2006 жылғы 25 тамыздағы № 530 Жарлығы, "Беларусь Республикасының сақтандыру ұйымдарының жарғылық қорларында шетелдік инвесторлардың квотасын белгілеу туралы" Беларусь Республикасының Министрлер кеңесінің 2006 жылғы 11 қыркүйектегі № 1174 қаулысы

анықталмаған

сақтандыру ұйымы өзінің жарғылық қорының мөлшерін шетелдік инвесторлардың және (немесе) осы шетелдік инвесторларға қатысты еншілес (тәуелді) шаруашылық қоғамдары болып табылатын сақтандыру ұйымдарының қаражаты есебінен ұлғайтуға; сақтандыру ұйымының жарғылық қорының 5%-ын және одан көбін құрайтын оның жарғылық қорындағы үлестерді (акцияларды) иелікке беруге, өзінің жарғылық қорындағы үлестерді (акцияларды) шетелдік инвесторлардың және (немесе) осы шетелдік инвесторларға қатысты еншілес (тәуелді) шаруашылық қоғамдары болып табылатын сақтандыру ұйымдарының пайдасына иелікке беруге Беларусь Республикасы Қаржы министрлігінің алдын ала рұқсатын алуға міндетті.

Беларусь Республикасы Президентінің "Сақтандыру қызметі туралы" 2006 жылғы 25 тамыздағы № 530 Жарлығы

Алдын-ала рұқсат беруден мына жағдайда:

көрсетілген іс-қимылдарды жасау кезінде Беларусь Республикасы сақтандыру ұйымдарының жарғылық қорларындағы шетелдік капиталдың қатысу квотасы асып кеткенде бас тартылады.

сақтандырушы, сақтандырушының қатысушысы жарғылық капиталдағы оған тиесілі үлестерді (акцияларды) иелікке беруді жүзеге асыруға ниетті заңды тұлға 3 жылдан аз уақыт қызметін жүзеге асырады және соңғы 3 жылда өзінің қызметін жүзеге асыру қорытындылары бойынша пайда көрмейді

Беларусь Республикасының ұлттық қауіпсіздігін (оның ішінде экономикалық салада), ұлттық сақтандыру ұйымдарының мүдделерін қорғауды қамтамасыз ету қажеттілігі бар

шетелдік инвесторларға (негізгі ұйымдарға) қатысты еншілес қоғамдар болып табылатын не өзінің жарғылық капиталында 49%-дан астам шетелдік инвесторлар үлесі бар сақтандыру ұйымдары Беларусь Республикасының аумағында оқшауланған бөлімшелерді құра алады, сондай-ақ Беларусь Республикасы Қаржы министрлігінің оған алдын ала рұқсатын алғаннан кейін басқа сақтандыру ұйымдардың құрылтайшылары (қатысушылары) бола алады. Беларусь Республикасы сақтандыру ұйымдарының жарғылық капиталындағы шетелдік капиталдың қатысу квотасы асып кеткен жағдайда, алдын ала рұқсат беруден бас тартылады

Беларусь Республикасы Президентінің "Сақтандыру қызметі туралы" 2006 жылғы 25 тамыздағы № 530 Жарлығы

шетелдік инвесторларға қатысты еншілес немесе тәуелді шаруашылық қоғамдары болып табылатын сақтандыру ұйымдары Беларусь Республикасының аумағында өмірді сақтандырумен, міндетті сақтандырумен, оның ішінде мемлекеттік қажеттіліктер үшін жеткізумен, қызмет көрсетумен немесе мердігерлік жұмыстарды орындаумен байланысты міндетті мемлекеттік сақтандырумен, мүліктік сақтандырумен, сондай-ақ Беларусь Республикасының мүліктік мүдделері мен оның әкімшілік-аумақтық бірліктерін сақтандырумен айналыса алмайды.
Шетелдік инвесторлардың сақтандыру ұйымдарының және сақтандыру брокерлерінің жарғылық қорларындағы үлестерді (акцияларын) төлеуі тек ақша қаражатымен жүргізіледі

Беларусь Республикасы Президентінің "Сақтандыру қызметі туралы" 2006 жылғы 25 тамыздағы № 530 Жарлығы

2. № 17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу

беларусьтік тұлғалар ғана сақтандыру агенттері, сақтандыру брокерлері бола алады.

Беларусь Республикасы Президентінің "Сақтандыру қызметі туралы" 2006 жылғы 25 тамыздағы № 530 Жарлығы

 
анықталмаған
 

3. № 17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу

Беларусь Республикасының банк жүйесінде шетелдік капиталдың қатысуы 50%-бен шектелген Шетелдік инвестициялары бар кредиттік ұйымдарды құру Беларусь Республикасы Ұлттық банкінің алдын ала рұқсатын алуды талап етеді. Беларусь Республикасы Ұлттық банкі Беларусь Республикасының банк жүйесінде шетелдік капиталға қатысудың белгіленген мөлшеріне (квотаға) жеткен кезде шетелдік инвестициялары бар банктерді тіркеуді тоқтатады.
Беларусь Республикасы Ұлттық банкінің осы шектеуді сақтау үшін кез келген шараларды қабылдауға құқығы бар. Рұқсат беру туралы мәселені қарау кезінде Беларусь Республикасының банк жүйесінде шетелдік капиталдың қатысу квотасын пайдалану деңгейі, сондай-ақ резидент емес құрылтайшылардың қаржылық жағдайы мен іскерлік беделі ескеріледі.

2000 жылғы 25 қазандағы № 441-З Беларусь Республикасының Банктік кодексі, "Беларусь Республикасының банктік жүйесінде шетелдік капиталдың қатысу мөлшері (квотасы) туралы" Беларусь Республикасының Ұлттық банкі басқармасының 2008 жылғы 1 қыркүйектегі № 129 қаулысы

 
анықталмаған
 

4. № 17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу

Беларусь Республикасында қаржылық көрсетілетін қызметтері саласындағы қызметті жүзеге асыруға арналған лицензия Беларусь Республикасының заңнамасында белгіленген ұйымдық-құқықтық нысанда құрылған Беларусь Республикасының заңды тұлғаларына беріледі.

2000 жылғы 25 қазандағы № 441-З Беларусь Республикасының Банктік кодексі

анықталмаған

5. № 17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу

сақтандыру ұйымы басшысының, оның орынбасарларының, бас бухгалтерінің функцияларын Беларусь Республикасының азаматтары ғана, сондай-ақ Беларусь Республикасында тұрақты тұратын шетелдік азаматтар мен азаматтығы жоқ адамдар ғана және еңбек шарттары негізінде ғана орындай алады

Беларусь Республикасы Президентінің "Сақтандыру қызметі туралы" 2006 жылғы 25 тамыздағы № 530 Жарлығы

анықталмаған

6. № 17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу

жүзеге асыруға лицензия талап етілетін қызметті тек Беларусь Республикасының заңды тұлғалары, Беларусь Республикасында белгіленген тәртіппен тіркелген жеке кәсіпкерлер жүзеге асыра алады.
Лицензиялауға жататын қызметтің түрлері Белорусь Республикасының заңнамасына сәйкес анықталады.

Беларусь Республикасы Президентінің "Жекелеген қызмет түрлерін лицензиялау туралы ереже" 2010 жылғы 1 қыркүйектегі № 450 Жарлығы

анықталмаған

II. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ

1. № 17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу

сауда-саттықты ұйымдастырушының капиталындағы уәкілетті органның үлесі сауда-саттықты ұйымдастырушының дауыс беретін акцияларының жалпы санының 50%-нан астамын құрайды

"Бағалы қағаздар рыногы туралы" 2003 жылғы 2 шілдедегі № 461-II Қазақстан Республикасының Заңы

анықталмаған

2. № 17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу

жүзеге асыруға лицензия талап етілетін қызметті Қазақстан Республикасының заңды тұлғалары немесе жеке кәсіпкерлері ғана жүзеге асыруы мүмкін.
Қазақстан Республикасында лицензиялауға жататын қызмет түрлері Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес айқындалады

"Лицензиялау туралы" 2007 жылғы 11 қаңтардағы № 214-ІІІ Қазақстан Республикасының Заңы

анықталмаған

3. № 17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу

банктер акционерлік қоғамдар нысанында құрылады

"Банктер және банк қызметі туралы" 1995 жылғы 31 тамыздағы № 2444 Қазақстан Республикасының Заңы

анықталмаған

4. № 17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу

Қазақстан Республикасында резидент емес банктердің филиалдарын ашуға тыйым салынады

"Банктер және банк қызметі туралы" 1995 жылғы 31 тамыздағы № 2444 Қазақстан Республикасының Заңы

анықталмаған

5. № 17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу

сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы акционерлік қоғам нысанында құрылуы тиіс

"Сақтандыру қызметі туралы" 2000 жылғы 18 желтоқсандағы № 126-II Қазақстан Республикасының Заңы

анықталмаған

6. № 17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу

Қазақстан Республикасында резидент емес сақтандыру ұйымдарының филиалдарын ашуға тыйым салынады

"Сақтандыру қызметі туралы" 2000 жылғы 18 желтоқсандағы № 126-II Қазақстан Республикасының Заңы

анықталмаған

7. № 17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу

сақтандыру брокерінің ұйымдық-құқықтық нысаны жауапкершілігі шектеулі серіктестік не акционерлік қоғам болып табылады

"Сақтандыру қызметі туралы" 2000 жылғы 18 желтоқсандағы № 126-II Қазақстан Республикасының Заңы

анықталмаған

8. № 17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу

ерікті жинақтаушы зейнетақы қоры акционерлік қоғам нысанында құрылады

"Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы" 2013 жылғы 21 маусымдағы № 105-V Қазақстан Республикасының Заңы

анықталмаған

9. № 17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу

Қазақстан Республикасының резиденті емес жинақтаушы зейнетақы қорларының филиалдары мен өкілдіктерін Қазақстан Республикасында ашуға тыйым салынады

"Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы" 2013 жылғы 21 маусымдағы № 105-V Қазақстан Республикасының Заңы

анықталмаған

10. № 17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу

орталық депозитарий Қазақстан Республикасының аумағында депозитарлық қызметті жүзеге асыратын бірден бір ұйым болып табылады. Орталық депозитарий акционерлік қоғам нысанында құрылады

"Бағалы қағаздар рыногы туралы" 2003 жылғы 2 шілдедегі № 461-II Қазақстан Республикасының Заңы

анықталмаған

11. № 17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу

бағалы қағаздар рыногының кәсіби қатысушысы - акционерлік қоғамның ұйымдық-құқықтық нысанында құрылған (трансфер-агентті қоспағанда) заңды тұлға

"Бағалы қағаздар рыногы туралы" 2003 жылғы 2 шілдедегі № 461-II Қазақстан Республикасының Заңы

анықталмаған

12. № 17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу

қор биржасы - акционерлік қоғамның ұйымдық-құқықтық нысанында құрылған заңды тұлға

"Бағалы қағаздар рыногы туралы" 2003 жылғы 2 шілдедегі № 461-II Қазақстан Республикасының Заңы

анықталмаған

13. № 17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу

өзі орналасқан елдің шоғырландырылған қадағалауына жататын Қазақстан Республикасының резиденті емес қаржы ұйымы ғана банктің орналастырылған акцияларының (артықшылықты және банк сатып алған акциялары шегеріле отырып) 25%-ы немесе одан көп пайызын тікелей иеленетін немесе банктің дауыс беретін акцияларының 25%-ы немесе одан көп пайызымен тікелей немесе жанама дауыс беру мүмкіндігі бар Қазақстан Республикасының резиденті емес - банк холдингі бола алады

"Банктер және банк қызметі туралы" 1995 жылғы 31 тамыздағы № 2444 Қазақстан Республикасының Заңы

анықталмаған

14. № 17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу

бірыңғай жинақтаушы зейнетақы коры Қазақстан Республикасының аумағында міндетті зейнетақы жарналарын, міндетті кәсіби зейнетақы жарналарын тарту жөніндегі қызметті жүзеге асыратын жалғыз ұйым болып табылады

"Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы" 2013 жылғы 21 маусымдағы № 105 Қазақстан Республикасының Заңы

анықталмаған

15. № 17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу

бірыңғай тіркеуші Қазақстан Республикасының аумағында бағалы қағаздарды ұстаушылар тізілімдерінің жүйесін жүргізу жөніндегі қызметті жүзеге асыратын жалғыз ұйым болып табылады

"Бағалы қағаздар рыногы туралы" 2003 жылғы 2 шілдедегі № 461-II Қазақстан Республикасының Заңы

анықталмаған

16. № 17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу

өзінің орналасқан елінде шоғырландырылған қадағалауға жататын Қазақстан Республикасының резиденті емес қаржы ұйымы ғана сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының орналастырылған (артықшылықты және сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы сатып алғандарын шегере отырып) акцияларының 25%-ы немесе одан көп пайызын тікелей иеленетін немесе сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының дауыс беретін акцияларының 25%-ы немесе одан көп пайызымен тікелей дауыс беру мүмкіндігі бар Қазақстан Республикасының резиденті емес сақтандыру холдингі болып табылуы мүмкін

"Сақтандыру қызметі туралы" 2000 жылғы 18 желтоқсандағы № 126-II Қазақстан Республикасының Заңы

анықталмаған

17. № 17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу

қор міндетті сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру ұйымын мәжбүрлеп тарату кезінде сақтанушыларға (сақтандырылушыларға, пайда алушыларға) сақтандыру төлемдерін жүзеге асыруға кепілдік беретін Қазақстан Республикасының аумағындағы жалғыз ұйым болып табылады

"Сақтандыру төлемдеріне кепілдік беру қоры туралы" 2003 жылғы 3 маусымдағы № 423-II Қазақстан Республикасының Заңы

анықталмаған

18. № 17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу

депозиттерге міндетті кепілдік беруді жүзеге асыратын ұйым акционерлік қоғамның ұйымдық-құқықтық нысанында құрылатын коммерциялық емес ұйым болып табылады.
Уәкілетті орган депозиттерге міндетті кепілдік беруді жүзеге асыратын ұйымның құрылтайшысы (ұйымның жалғыз акционері) болып табылады

"Қазақстан Республикасының екінші деңгейдегі банктерінде орналастырылған депозиттерге міндетті кепілдік беру туралы" 2006 жылғы 7 шілдедегі № 169 Қазақстан Республикасының Заңы

анықталмаған

19. № 17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу

акционерлік қоғамның ұйымдық-құқықтық нысанында құрылған, мемлекет қатысатын кредиттік бюро бір ғана мамандандырылған коммерциялық емес ұйым болып табылады, оған берушілер кредиттік тарихты қалыптастыру үшін міндетті түрде қажетті ақпаратты ұсынады

"Қазақстан Республикасындағы кредиттік бюролар және кредиттік тарихты қалыптастыру туралы" 2004 жылғы 6 шілдедегі № 573-II Қазақстан Республикасының Заңы

анықталмаған

20. № 17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу

сақтандыру шарттары бойынша деректер қорларын қалыптастыру және жүргізуді мемлекеттік қатысу үлесімен акционерлік қоғамның ұйымдық-құқықтық нысанында құрылған коммерциялық емес ұйым жүзеге асырады

"Сақтандыру қызметі туралы" 2000 жылғы 18 желтоқсандағы № 126-ІІ Қазақстан Республикасының Заңы

анықталмаған

III. РЕСЕЙ ФЕДЕРАЦИЯСЫ

№ 17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу

шетелдік инвесторларға (негізгі ұйымдарға) қатысты еншілес қоғамдар болып табылатын не өзінің жарғылық капиталында 49%-дан астам шетелдік инвесторлардың үлесі бар сақтандыру ұйымдары Ресей Федерациясында атқарушы биліктің федеральды органдарына (сақтанушыларға) тиісті бюджеттен осы мақсатқа бөлінетін қаражат есебінен азаматтардың өмірін, денсаулығын және мүлкін сақтандыруды, мемлекеттік және муниципальдық қажеттіліктерді қамтамасыз ету үшін тауарларды, жұмыстарды, қызметтерді сатып алуды жүзеге асырумен байланысты сақтандыруды, сондай-ақ мемлекеттік ұйымдардың және муниципальдық ұйымдардың мүліктік мүдделерін сақтандыруды жүзеге асыра алмайды. Шетелдік инвесторларға (негізгі ұйымдарға) қатысты еншілес қоғамдар болып табылатын не өзінің жарғылық капиталында 51%-дан астам шетелдік инвесторлардың үлесі бар сақтандыру ұйымдары, сондай-ақ Ресей Федерациясында азаматтардың белгілі бір жасқа дейін немесе мерзімге дейін өмір сүруіне не азаматтардың өмірінде белгілі бір оқиғалардың басталуына, сондай-ақ өліміне байланысты сақтандыруды және көлік құралдары иелерінің азаматтық жауапкершілігін міндетті сақтандыруды жүзеге асыра алмайды.

"Ресей Федерациясында сақтандыру ісін ұйымдастыру туралы" 1992 жылғы 27 қарашадағы № 4015-I Федералдық заң

анықталмаған

Шетелдік инвесторға (негізгі ұйымға) қатысты еншілес қоғам болып табылатын не өзінің жарғылық капиталында 49%-дан астам шетелдік инвесторлардың үлесі бар сақтандыру ұйымы Ресей Федерациясында егер шетелдік инвестор (негізгі ұйым) тиісті мемлекеттің заңнамасына сәйкес кемінде 5 жыл сақтандыру ұйымы ретінде өз қызметін жүзеге асырса, сақтандыру қызметін жүзеге асыруға құқығы бар. Ресей Федерациясының заңнамасында сақтандыру ұйымдарының жарғылық капиталдарына 50%-ға тең шетелдік капиталдың қатысу шекті мөлшері (квотасы) белгіленген. Сақтандыру ұйымдарының шетелдік капиталының қатысу мөлшері (квотасы) туралы, осы тармақтың бесінші және жетінші абзацтарында көзделген шетелдік инвестицияларға шектеулерді енгізу немесе шектеу туралы ақпарат Ресей Федерациясының заңнамасында белгіленген тәртіпте жариялануға жатады.
Егер сақтандыру ұйымдарының жарғылық капиталындағы шетелдік капиталдың қатысу мөлшері (квотасы) 50%-дан асқан жағдайда, сақтандыруды қадағалау органы шетелдік инвесторларға (негізгі ұйымдарға) қатысы бойынша еншілес қоғамдар болып табылатын не өзінің жарғылық капиталында 49%-дан астам шетелдік инвесторлардың үлесі бар сақтандыру ұйымдарына сақтандыру қызметін жүзеге асыруға лицензия беруді тоқтатады.
Сақтандыру ұйымы сақтандыруды қадағалау органының шетелдік инвесторлардың және (немесе) олардың еншілес қоғамдарының қаражаты есебінен өзінің жарғылық капиталының мөлшерін ұлғайтуға, өз акцияларын (жарғылық капиталдағы үлестерін) шетелдік инвестордың пайдасына иеліктен шығаруға (оның ішінде шетелдік инвесторларға сатуға), ал Ресей акционерлері (қатысушылары) сақтандыру ұйымының өздеріне тиесілі акцияларын (жарғылық капиталдағы үлестерін) шетелдік инвестордың және (немесе) олардың еншілес қоғамдарының пайдасына иеліктен шығаруға алдын ала рұқсат алуға міндетті. Егер сақтандыру ұйымдарының жарғылық капиталындағы шетелдік капиталдың қатысуы белгіленген мөлшерден (квотадан) асатын болса, сақтандыруды қадағалау органы шетелдік инвесторларға (негізгі ұйымдарға) қатысы бойынша еншілес қоғамдар болып табылатын немесе өзінің жарғылық капиталдарында шетелдік инвесторлардың 49%-нан астам үлесі бар не көрсетілген мәмілелер нәтижесінде осындай болып табылатын сақтандыру ұйымдарына алдын ала рұқсат беруден бас тартады.
Шетелдік инвесторлардың сақтандыру ұйымдарындағы (жарғылық қорларындағы үлестерді) төлеуі тек Ресей Федерациясының валютасындағы ақша қаражатымен жүргізіледі.
Осы Келісімнің ережелеріне қарамастан Ресей ДСҰ-ға қосылғанға дейін сақтандыру қызметін жүзеге асыруға лицензия алған сақтандыру ұйымдары осы қызметті лицензия берілген шарттарға сәйкес жүзеге асыруды жалғастыра алады

2017 жылғы 22 тамызға дейін

2. № 17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу

Ресей Федерациясының азаматтары ғана сақтандыру агенттері, сақтандыру брокерлері бола алады (бұл шектеу дара кәсіпкерлер ретінде тіркелмеген сақтандыру агенттеріне - жеке тұлғаларға қолданылмайды)

"Ресей Федерациясында сақтандыру ісін ұйымдастыру туралы" 1992 жылғы 27 қарашадағы № 4015-І Федералдық заң

анықталмаған

3. № 17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу

Ресей Федерациясының банк жүйесінде шетелдік капиталдың қатысуы 50%-бен шектелген.
Ресей Федерациясының банк жүйесінде шетелдік қатысу квотасын бақылау мақсаттары үшін Ұлттық банктің алдын ала рұқсаттары:

1994 жылғы 15 сәуірдегі Дүниежүзілік сауда ұйымын құру туралы Марракеш келісіміне Ресей Федерациясының қосылуы туралы 2011 жылғы 16 желтоқсандағы Хаттамадан туындайтын және қызметтерге қатысты Ресей Федерациясының халықаралық міндеттемелері

анықталмаған

еншілес және тәуелді қоғамдарды қоса алғанда, шетелдік қатысуы бар кредит ұйымдарын құруға

резидент еместің (резидент еместердің) қаражаты есебінен кредит ұйымының жарғылық капиталын ұлғайтуға

кредит ұйымының акцияларын (үлестерін) резидент еместердің пайдасына иелікке беруге талап етіледі

4. № 17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу

Ресей Федерациясында қаржы қызметтері саласындағы қызметті жүзеге асыруға лицензия Ресей Федерациясының заңнамасында белгіленген ұйымдық-құқықтық нысанда құрылған Ресей Федерациясының заңды тұлғаларына беріледі

"Банктер және банк қызметтері туралы" 1990 жылғы 1 желтоқсандағы № 395-I Федералдық заң, "Бағалы қағаздар нарығы туралы" 1996 жылғы 22 сәуірдегі № 39-ФЗ Федералдық заң, "Ресей Федерациясындағы сақтандыру ісін ұйымдастыру туралы" 1992 жылғы 27 қарашадағы 4015-I Федералдық заң, "Клиринг және клирингтік қызмет туралы" 2011 жылғы 7 ақпандағы № 7-ФЗ Федералдық заң, "Ұйымдастырылған сауда-саттық туралы" 2011 жылғы 21 қарашадағы № 325-ФЗ Федералдық заң; "Мемлекеттік емес зейнетақы қорлары туралы" 1998 жылғы 7 мамырдағы № 75-ФЗ Федералдық заң, "Инвестициялық қорлар туралы" 2001 жылғы 29 қарашадағы № 156-ФЗ Федералдық заң, "Ресей Федерациясындағы жекелеген заңнамалық актілерге өзгерістер енгізу туралы" 2013 жылғы 14 наурыздағы № 29-ФЗ Федералдық заң

анықталмаған

5. № 17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу

шетелдік инвестициялары бар кредиттік ұйымдарға қатысты:
Егер ресейлік кредиттік ұйымның жеке-дара атқарушы органының функцияларын жүзеге асыратын тұлға шетелдің азаматы немесе азаматтығы жоқ тұлға болып табылса, осындай кредиттік ұйымның алқалы атқарушы органы кемінде 50%-ы Ресей Федерациясының азаматтарынан құрылуға тиіс.
Ресей Федерациясының азаматтары болып табылатын қызметкерлердің саны шетелдік инвестициялары бар ресейлік кредиттік ұйымның қызметкерлерінің жалпы санының кемінде 75%-ын құрауға тиіс

"Шетелдік инвестициялары бар кредиттік ұйымдарды тіркеу ерекшеліктері туралы ережесін қолданысқа енгізу және тіркелген кредит ұйымның жарғы капиталын резидент еместердің қаражаты есебінен ұлғайтуға Ресей Банкінің алдын ала рұқсатын алу тәртібі туралы" Ресей Орталық Банкінің 1997 жылғы 23 сәуірдегі № 02-195 бұйрығы

анықталмаған

6. № 17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу

шетелдік кредит ұйымы өкілдігінің шетелдік персоналының саны әдетте 2 адамнан аспауы тиіс. Егер өкілдікке аккредиттелген қызметкерлердің көп саны талап етілсе, осы қажеттілік Ресей Банкі Төрағасының атына жазбаша өтініште негізделуі керек, осының негізінде шешім қабылданады

"Ресей Федерациясында шетелдік кредиттік ұйымдардың өкілдіктерін ашу және олардың қызмет тәртібі туралы" Ресей Банкінің 1997 жылғы 7 қазандағы № 02-437 бұйрығы

анықталмаған

7. № 17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу

Ресей сақтандыру ісі субъектісінің (заңды тұлғаның) басшылары (оның ішінде жеке-дара атқарушы орган) және бас бухгалтері Ресей Федерациясының аумағында тұрақты тұруы тиіс

"Ресей Федерациясында сақтандыру ісін ұйымдастыру туралы" 1992 жылғы 27 қарашадағы № 4015-І Ресей Федерациясының заңы

2015 жылғы 1 қаңтарға дейін

8. № 17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу

жүзеге асыруға лицензия талап етілетін қызметті Ресей Федерациясының заңды тұлғалары немесе Ресей Федерациясында белгіленген тәртіппен тіркелген жеке кәсіпкерлер ғана жүзеге асыра алады.
Лицензиялауға жататын қызмет түрлері Ресей Федерациясының заңнамасына сәйкес айқындалады

"Жекелеген қызмет түрлерін лицензиялау туралы" 2001 жылғы 4 мамырдағы № 99-ФЗ Федералдық заң (көрсетілген Федералдық заңның 1-бабының 2-тармағында аталған қызмет түрлерін реттейтін заңнама), "Банктер және банк қызметі туралы" 1990 жылғы 1 желтоқсандағы № 395-I Федералдық заң

анықталмаған

9. № 17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу

акционер (адамдар тобымен байланысқан) бір холдингілік топқа кіретін, Ресей Федерациясы қаржы нарығының уәкілетті органы немесе инфрақұрылымдық ұйымы болып табылған жағдайларды қоспағанда, әрбір акционердің (адамдар тобымен байланысқан) сауданы ұйымдастырушылардың жарғылық капиталындағы үлесі 10 пайыздан аспауы керек

-

анықталмаған

10. № 17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу

Ресей Федерациясында сақтандыру тарихтарын жүргізуді Ресей Федерациясының заңнамасына сәйкес құрылған және қызметін жүзеге асыратын жалғыз ұйым жүзеге асырады

-

анықталмаған

11. № 17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу

орталық депозитарий мәртебесін алған ұйым Ресей Федерациясының аумағында орталық депозитарий функциясын жүзеге асыратын жалғыз ұйым болып табылады
Орталық депозитарий акционерлік қоғам нысанында құрылады

"Орталық депозитарий туралы" 2011 жылғы 7 желтоқсандағы № 414-ФЗ Федералдық заң

анықталмаған

IV. АРМЕНИЯ РЕСПУБЛИКАСЫ

1. № 17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу

Армения Республикасының аумағында қаржылық көрсетілетін қызметтерді, Армения Республикасының заңнамасына сәйкес тіркелетін сақтандыру агенттерін қоспағанда, Армения Республикасында лицензияланған және тіркелген, Армения Республикасының заңнамасында белгіленген ұйымдық-құқықтық нысанда құрылған қаржы ұйымдары және (немесе) олардың филиалдары ұсына алады

"Сақтандыру және сақтандыру қызметі туралы" 2007 жылғы 9 сәуірдегі № РЗ-177-Н Армения Республикасының Заңы (8 және 87-баптар),

"Бағалы қағаздар нарығы туралы" 2007 жылғы 9 сәуірдегі № РЗ-195-Н Армения Республикасының Заңы (28, 103 және 175-баптар),

"Инвестициялық қорлар туралы" 2010 жылғы 22 желтоқсандағы № РЗ-245-Н Армения Республикасының Заңы (52-бап),

"Банктер және банк қызметі туралы" 1996 жылғы 30 маусымдағы № ЗР-68 Армения Республикасының Заңы (12-бап)

анықталмаған

2. № 17 қосымшаның 6-тармағы бойынша шектеу

шетелдік банк, шетелдік сақтандыру компаниясы, шетелдік инвестициялық компания және инвестициялық қорды шетелдік басқарушы Армения Республикасының аумағында Армения Республикасының Орталық банкіне филиалды лицензиялату және тіркету арқылы филиал құра алады

"Банктер және банк қызметі туралы" 1996 жылғы 30 маусымдағы № ЗР-68 Армения Республикасының Заңы (14-бап),

"Сақтандыру және сақтандыру қызметі туралы" 2007 жылғы 9 сәуірдегі № РЗ-177-Н Армения Республикасының Заңы (47-бап),

"Бағалы қағаздар нарығы туралы" 2007 жылғы 11 қазандағы № РЗ-195-Н Армения Республикасының Заңы (43-бап),

"Инвестициялық қорлар туралы" 2010 жылғы 22 желтоқсандағы № РЗ-245-Н Армения Республикасының Заңы (54-бап),

Армения Республикасы Орталық банкінің 1-ережесі (№ 145-Н, 2005 жылғы 12 сәуір) 3/01 ережесі (N-344-Н, 2007 жылғы 30 қазан), 4/01-ережесі (N-16-Н, 2008 жылғы 15 қаңтар)

анықталмаған

3. № 17 қосымшаның 6-тармағы бойынша шектеу

міндетті зейнетақы қорын басқаруға рұқсат Армения Республикасының аумағында құрылған, зейнетақы қорларын (оның ішінде өзге де ұқсас инвестициялық қорларды) басқаруға мамандандырылған халықаралық қаржы ұйымы немесе шетелдік беделді ұйым болып табылатын, кем дегенде осындай 1 қатысушысы (акционері) бар басқарушыға берілуі мүмкін. Бұл ретте халықаралық қаржы ұйымы (ұйымдары) және (немесе) шетелдік беделді ұйым (ұйымдар) Армения Республикасының аумағында құрылған міндетті зейнетақы қорын басқарушының жарғылық капиталында дауыс беру құқығын беретін 50 % астам үлесті иеленуге тиіс және бұл ұйым (ұйымдар) міндетті зейнетақы қорын басқарушының стратегиясын айқындау, сондай-ақ басқарушының атқарушы органмен ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру кезінде шешуші дауыс құқығына ие болуға тиіс.

Армения Республикасы Орталық банкінің 10/01 ережесі (2011 жылғы 2 мамырдағы № 116-Н) (33-тармақ)

анықталмаған

4. № 17 қосымшаның 6-тармағы бойынша шектеу

Армения Республикасының аумағында лицензияланған және тіркелген инвестициялық компаниялар, шетелдік инвестициялық компаниялардың филиалдары және банктер бағалы қағаздарды сақтаушы ретінде әрекет ете алады. Тек банк (Армения Республикасының аумағында лицензияланған және тіркелген) инвестициялық қорлардың бағалы қағаздарын сақтаушы ретінде әрекет ете алады

"Бағалы қағаздар нарығы туралы" 2007 жылғы 11 қазандағы

№ РЗ-195-Н Армения Республикасының Заңы (27-бап),

"Инвестициялық қорлар туралы" 2010 жылғы 22 желтоқсандағы № РЗ-245-Н Армения Республикасының Заңы (86-бап)

анықталмаған

5. № 17 қосымшаның 6-тармағы бойынша шектеу

реттелетін нарық (биржа) операторы және Орталық депозитарий акционерлік қоғам түрінде ғана құрыла алады

"Бағалы қағаздар нарығы туралы" 2007 жылғы 11 қазандағы № РЗ-195-Н Армения Республикасының Заңы (103, 175-баптар)

анықталмаған

6. № 17 қосымшаның 6-тармағы бойынша шектеу

Армения Республикасының заңнамасына сәйкес Орталық депозитарий мәртебесін алған ұйым, Армения Республикасының заңнамасына сәйкес Орталық депозитарий функциясын жүзеге асыратын Армения Республикасы аумағындағы жалғыз ұйым болып табылады

"Бағалы қағаздар нарығы туралы" 2007 жылғы 11 қазандағы № ЗР-195-Н Армения Республикасының Заңы (175-бап)

анықталмаған

7. № 17 қосымшаның 6-тармағы бойынша шектеу

автокөлік құралдарын пайдаланудан туындайтын, жауапкершілікті міндетті сақтандыруды (ЖМС) жүзеге асыратын сақтандыру компаниялары бюросы пайда алу мақсатын көздемейтін заңды тұлғалар одағының ұйымдық-құқықтық нысанына ие болады. Бюро қызметінің мақсаты жәбірленуші адамдардың мүдделерін қорғау және ЖМС жүйесінің тұрақтылығы мен дамуын қамтамасыз ету болып табылады. Бюро өзін-өзі реттейтін жалғыз ұйым болып табылады, "Автокөлік құралдарын пайдаланудан туындайтын жауапкершілікті міндетті сақтандыру туралы" Армения Республикасының Заңына сәйкес ЖМС жүзеге асыруға құқығы бар сақтандыру компаниялары, ал көрсетілген Заңда көзделген жағдайларда – Армения Республикасының Орталық банкі де оның мүшелері болып табылады

"Автокөлік құралдарын пайдаланудан туындайтын жауапкершілікті міндетті сақтандыру туралы" 2010 жылғы 18 мамырдағы № РЗ-63-Н Армения Республикасының Заңы (3 және 28-баптар)

анықталмаған

8. Алып тасталды – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

9. Алып тасталды – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

V. ҚЫРҒЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫ

1. № 17 қосымшаның 6 және 11-тармақтары бойынша шектеу

Қырғыз Республикасының аумағында қаржылық қызметтерді Қырғыз Республикасында лицензияланған және тіркелген және Қырғыз Республикасының заңнамасына сәйкес ұйымдық-құқықтық нысандарда құрылған қаржы ұйымдары (қаржылық көрсетілетін қызметтерді берушілер) және (немесе) олардың филиалдары ұсына алады. Шетелдік банк Қырғыз Республикасы Ұлттық банкінің рұқсатын алу, тіркеу және лицензия алу арқылы Қырғыз Республикасының аумағында филиал, өкілеттік құра алады

"Қырғыз Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" 1997 жылғы 29 шілдедегі № 60 Қырғыз Республикасының Заңы, "Қырғыз Республикасында сақтандыруды ұйымдастыру туралы" 1998 жылғы 23 шілдедегі № 96 Қырғыз Республикасының Заңы, "Бағалы қағаздар нарығы туралы" 2009 жылғы 24 шілдедегі № 251 Қырғыз Республикасының Заңы

Қырғыз Республикасы Ұлттық банкі басқармасының 2006 жылғы 2 наурыздағы № 5/7 қаулысымен бекітілген, Банктердің қызметін лицензиялау туралы ереже

Қырғыз Республикасы Ұлттық банкі басқармасының 2005 жылғы 27 сәуірдегі № 12/8 қаулысымен бекітілген, бейрезидент банктің өз филиалының капиталын бөлу тәртібі

анықталмаған

2. Алып тасталды – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

3. № 17 қосымшаның 6-тармағы бойынша шектеу

орталық депозитарий мәртебесін алған ұйым Қырғыз Республикасының аумағында орталық депозитарий функциясын жүзеге асыратын жалғыз ұйым болып табылады. Орталық депозитарий мемлекеттің қатысуымен акционерлік қоғам нысанында құрылады

Қырғыз Республикасы Үкіметінің "Қырғыз Республикасында бағалы қағаздардың орталық депозитарийін құру туралы" 2008 жылғы 12 қыркүйектегі № 513 қаулысы

анықталмаған".

  Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 18 ҚОСЫМША

Тауарлар экспорты мен импорты, жұмыстарды орындау, қызметтерді
көрсету кезінде жанама салықтар алу тәртібі мен олардың
төленуін бақылау тетігі туралы
ХАТТАМА
I. Жалпы ережелер

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы Шарттың 71 және 72-баптарына сәйкес әзірленді және тауарлар экспорты мен импорты, жұмыстарды орындау, қызметтерді көрсету кезінде жанама салықтар алу тәртібі мен олардың төленуін бақылау тетігін айқындайды.

      2. Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:

      "аудиторлық қызметтер" - бухгалтерлік есепке, салық және қаржы есептілігіне аудит жүргізу жөніндегі қызметтер;

      "бухгалтерлік қызметтер" - бухгалтерлік есепке қою, жүргізу, қалпына келтіру, салық, қаржы және бухгалтерлік есептілікті жасау және (немесе) тапсыру жөніндегі қызметтер;

      "жылжымалы мүлік" - жылжымайтын мүлікке, көлік құралдарына жатпайтын заттар;

      "дизайнерлік қызметтер" - бұйымдардың, ғимараттардың қасбеттерінің көркемдік нысандарын, сыртқы келбетін, үй-жайлар интерьерлерін жобалау жөнінде қызметтер көрсету; көркемдік конструкциялау;

      "тауарлар импорты" - салық төлеушілердің (төлеушілердің) тауарларды бір мүше мемлекеттің аумағынан басқа мүше мемлекеттің аумағына әкелуі;

      "инжинирингтік қызметтер" - тауарларды (жұмыстарды, қызметтерді) өндіру және өткізу процесін даярлау, өнеркәсіптік, инфрақұрылымдық, ауыл шаруашылығы және басқа да объектілерді салу мен пайдалануды дайындау жөніндегі инженерлік-консультациялық қызметтер, сондай-ақ жоба алды және жобалау қызметтері (техникалық-экономикалық негіздемелерді дайындау, жобалық-конструкторлық әзірлемелер, техникалық сынақтар және олардың нәтижелерін талдау);

      "құзыретті органдар" - мүше мемлекеттердің қаржы, экономика министрліктері, салық және кеден органдары;

      "консультациялық қызметтер" - басқарушылық, экономикалық, қаржылық (оның ішінде салықтық және бухгалтерлік) мәселелер бойынша, сондай-ақ кәсіпкерлік қызметті жоспарлау, ұйымдастыру мен жүзеге асыру, персоналды басқару жөніндегі мәселелер бойынша тұлғаның проблемаларын және (немесе) мүмкіндіктерін айқындауды және (немесе) бағалауды қоса алғанда, түсіндірмелер, ұсынымдар және өзге де нысандағы консультациялар беру жөніндегі қызметтер;

      "жанама салықтар" - қосылған құн салығы (бұдан әрі - ҚҚС) және акциздер (акциз салығы немесе акциздік алым);

      "маркетингтік қызметтер" - тауарлардың (жұмыстардың, қызметтердің) сипаттамасын, баға стратегиясын және жарнама стратегиясын тұжырымдауды қоса алғанда, тауарлар, жұмыстар, көрсетілетін қызметтер) өндірісі мен айналысына қажетті экономикалық жағдайлар жасау жөніндегі шараларды айқындау мақсатында тауарлар (жұмыстар, қызметтер) өндірісі мен айналысы саласындағы зерттеуге, талдауға, жоспарлауға және болжамдауға байланысты қызметтер;

      "салық төлеуші (төлеуші)" - мүше мемлекеттердің салықтарды, алымдарды және баж салықтарын салық төлеуші (төлеуші) (бұдан әрі - салық төлеуші);

      "ғылыми-зерттеу жұмыстары" - тапсырыс берушінің техникалық тапсырмасына негізделген ғылыми зерттеулер жүргізу;

      "жылжымайтын мүлік" - жер учаскелері, жер қойнауының учаскелері, оқшауланған су объектілері және жермен тығыз байланыстының барлығы, яғни мақсатына шамадан тыс зиян келтірілмей көшірілуі мүмкін емес объектілер, оның ішінде ормандар, көп жылдық екпелер, ғимараттар, құрылыстар, құбыржолдар, электр беру желілері, мүліктік кешен ретіндегі кәсіпорындар және ғарыш объектілері;

      "ҚҚС нөлдік мөлшерлемесі" - нөл пайыз мөлшерлеме бойынша ҚҚС салу, ҚҚС тиісті сомаларын шегеру (есепке жатқызу) құқығын білдіреді;

      "тәжірибелік-конструкторлық және тәжірибелік-технологиялық (технологиялық) жұмыстар" - жаңа бұйымдар үлгісін, оған арналған конструкторлық құжаттаманы немесе жаңа технологияны әзірлеу;

      "жұмыс" - нәтижелерінің материалдық көрінісі болатын және ұйымдардың және (немесе) жеке тұлғалардың қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін сатылуы мүмкін қызмет;

      "жарнамалық қызметтер" - белгісіз адамдар аясына арналған және кез келген құралдардың көмегімен және кез келген нысанда жеке немесе заңды тұлғаның тауарларға, тауар белгілеріне, жұмыстарға, қызметтерге қызығушылығын қалыптастыруға немесе қолдауға бағытталған ақпаратты жасау, тарату және орналастыру жөніндегі қызметтер;

      "тауар" - сатылатын немесе сатуға арналған кез-келген жылжымалы және жылжымайтын мүлік, көлік құралдары, энергияның барлық түрлері;

      "көлік құралдары" - теңіз және әуе кемелері, ішкі жүзу кемелері, аралас суларда жүзетін (өзен-теңіз) кемелері; жылжымалы темір жол құрамының бірліктері; автобустар; тіркемелер мен жартылай тіркемелерді қоса алғанда, автомобильдер; жүк контейнерлері;

      "көрсетілетін қызмет" - нәтижелерінің материалдық көрінісі болмайтын қызмет осы қызметті жүзеге асыру процесінде сатылады және тұтынылады, сондай-ақ патенттерді, лицензияларды, сауда маркаларын, авторлық құқықтарды немесе өзге де құқықтарды беру;

      "электрондық нысанда көрсетілетін қызметтер" - ақпараттық-телекоммуникациялық желі (электр байланысы желісі) арқылы, оның ішінде Интернет желісі арқылы көрсетілген, ақпараттық технологияларды пайдаланбай көрсету мүмкін болмайтын және тізбесін Комиссия Кеңесі бекітетін қызметтер;

      "ақпаратты өңдеу жөніндегі көрсетілетін қызметтер" - ақпаратты жинау мен қорытындылауды жүзеге асыру, ақпараттық массивтерді (деректерді) жүйелендіру және осы ақпаратты өңдеу нәтижелерін пайдаланушының иелігіне беру жөніндегі қызметтер;

      "тауарлар экспорты" - салық төлеушілердің тауарларды бір мүше мемлекеттің аумағынан басқа мүше мемлекеттің аумағына әкетуі;

      "заң қызметтері" - құқықтық сипаттағы көрсетілетін қызметтер, оның ішінде консультациялар мен түсініктемелер беру, құжаттарды дайындау және сараптау, соттарда тапсырыс берушілердің мүддесін білдіру.

      Ескерту. 2-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 22.02.2024 № 63-VIII Заңымен.

II. Тауарлардың экспорты кезінде жанама салықтарды қолдану тәртібі

      3. Бір мүше мемлекеттің аумағынан басқа мүше мемлекеттің аумағына тауарлардың экспорты кезінде аумағынан тауарлар әкетілген мүше мемлекеттің салық төлеушісі, осы Хаттаманың 4-тармағында көзделген құжаттарды салық органына ұсыну кезінде қосылған құн салығының (бұдан әрі - ҚҚС) нөлдік ставкасын және (немесе) акциздерді төлеуден босатуды қолданады.

      Бір мүше мемлекеттің аумағынан басқа мүше мемлекеттің аумағына тауарлардың экспорты кезінде салық төлеуші Одақтың шегінен тыс жерлерге осы мүше мемлекеттің аумағынан экспортталған тауарларға қатысты қолданылатын, мүше мемлекеттің осыған ұқсас заңнамасында көзделген тәртіппен салықтық шегерімдерді (есепке жатқызуларға) жүргізуге құқылы.

      Тауарларды өткізу орны, егер осы тармақпен өзгеше белгіленбесе, мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес айқындалады.

      Тауарды бір мүше мемлекеттің салық төлеушісі басқа мүше мемлекеттің салық төлеушісіне өткізген жағдайда Одақтың шегінен тыс жерлерге тауарды жеткізу (тасымалдау) басталған және басқа мүше мемлекетте аяқталған жағдайда, ішкі тұтыну үшін шығарудың кедендік рәсімімен аумағына орналастырылатын мүше мемлекеттің аумағы тауарларды өткізу орны деп танылады.

      4. Аумағынан тауарлар әкетілген мүше мемлекеттің салық төлеушісінің ҚҚС-тың нөлдік мөлшерлемесін қолдануының және (немесе) акциздерді төлеуден босатудың негізділігін растау үшін салық органына салық декларациясымен бір мезгілде мынадай құжаттар (олардың көшірмелері) табыс етіледі:

      1) басқа мүше мемлекеттің салық төлеушісімен немесе Одаққа мүше болып табылмайтын мемлекеттің салық төлеушісімен олардың негізінде тауарлар экспорты жүзеге асырылатын шарттар (келісімшарттар) (бұдан әрі - шарттар (келісімшарттар); тауарлар лизингі немесе тауарлық кредит (тауарлық қарыз, зат түріндегі қарыз) жағдайында - лизинг шарттары (келісімшарттары), тауарлық кредит (тауарлық қарыз, зат түріндегі қарыз) шарттары (келісімшарттары); тауарларды дайындауға арналған шарттар (келісімшарттар); алыс-беріс шикізатын қайта өңдеуге арналған шарттар (келісімшарттар);

      2) егер мүше мемлекеттің заңнамасында өзгеше көзделмесе, экспортталған тауарларды өткізуден түсетін түсімнің экспорттаушы салық төлеушінің шотына нақты түсуін растайтын банктің көшірме-үзіндісі.

      Егер шартта (келісімшартта) қолма-қол ақша қаражатымен есеп айырысу көзделген жағдайда және мұндай есеп айырысу аумағынан тауарлар экспортталатын мүше мемлекеттің заңнамасына қайшы келмесе, салық төлеуші салық органына оның банктегі шотына алынған сомаларды салық төлеушінің енгізгенін растайтын банктің көшірме-үзіндісін (көшірме-үзіндісінің көшірмесін), сондай-ақ егер аумағынан тауарлар экспортталатын мүше мемлекеттің заңнамасында өзгеше көзделмесе, аталған тауарларды сатып алушыдан түскен түсімнің нақты түсуін растайтын кассалық кіріс ордерлерінің көшірмелерін табыс етеді.

      Егер тауарлар меншік құқығының лизинг алушыға өтуі көзделетін лизинг шарты (келісімшарты) бойынша әкетілген жағдайда, егер мүше мемлекеттің заңнамасында өзгеше көзделмесе, салық төлеуші салық органына экспорттаушы салық төлеушінің шотына лизинг төлемінің (тауардың (лизинг мәндерінің) бастапқы құнын өтеу бөлігінде) нақты түсуін растайтын банктің көшірме-үзіндісін (көшірме-үзіндінің көшірмесін) табыс етеді.

      Сыртқы сауда тауар алмасу (бартерлік) операциялар, тауарлық кредит (тауарлық қарыз, зат түріндегі қарыз) беру жүзеге асырылған жағдайда экспорттаушы салық төлеуші салық органына көрсетілген операциялар бойынша алған (сатып алған) тауарлардың импортын (жұмыстардың орындалғанын, қызметтер көрсетілгенін) растайтын құжаттарды табыс етеді.

      Осы тармақта аталған құжаттар, егер оларды табыс ету Одақтың шегінен тыс жерлерге мүше мемлекеттің аумағынан экспортталған тауарларға қатысты мүше мемлекеттің заңнамасында көзделмесе, онда салық органына табыс етілмейді;

      3) аумағына тауарлар импортталған мүше мемлекеттің салық органының жанама салықтардың төленгені (босатылғаны немесе салықтық міндеттемелерді орындаудың өзге тәртібі) туралы белгісі бар мүше мемлекеттердің салық органдары бекіткен нысан бойынша толтырылған тауарларды әкелу және жанама салықтарды төлеу туралы өтініш (бұдан әрі - өтініш) (қағаз тасығыштағы түпнұсқада немесе мүше мемлекеттердің салық органдарының қалауы бойынша көшірмесінде) не болмаса өтініштердің тізбесі (қағаз тасығышта немесе салық төлеушінің электронды (электрондық цифрлық) қолтаңбасымен электронды түрде;

      Салық төлеуші өтініштердің тізбесіне жекелеген халықаралық ведомствоаралық шартта көзделген нысанда салық органына түскен ақпарат туралы өтініштердегі деректемелер мен мәліметтерді енгізеді.

      Өтініштер тізбесінің нысаны, оны толтыру тәртібі және пішімі мүше мемлекеттердің салық органдарының нормативтік құқықтық актілерінде не мүше мемлекеттердің өзге де нормативтік құқықтық актілерінде айқындалады.

      Бір мүше мемлекеттің аумағынан екінші мүше мемлекеттің аумағына әкелінетін тауарларды өткізген және оларды осы екінші мүше мемлекеттің аумағындағы еркін кеден аймағының немесе еркін қоймасының кедендік рәсімімен орналастырылған жағдайда, өтініштің орнына бірінші мүше мемлекеттің салық органына екінші мүше мемлекеттің кеден органы растаған кедендік декларацияның көшірмесі беріледі, оған сәйкес мұндай тауарлар еркін кеден аймағының немесе еркін қойманың кедендік рәсімімен орналастырылады;

      4) бір мүше мемлекеттің аумағынан екінші мүше мемлекеттің аумағына тауарлардың өткізілгенін растайтын, мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген көліктік (тауарларға ілеспе) және өзге де құжаттар. Егер тауарларды өткізудің, оның ішінде тауарларды көлік құралдарын пайдаланбай өткізудің жекелеген түрлері үшін мүше мемлекеттің заңнамасында мұндай құжаттарды ресімдеу көзделмеген жағдайда көрсетілген құжаттар ұсынылмайды;

      5) аумағынан тауарлар экспортталған мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген ҚҚС-тың нөлдік мөлшерлемесін қолданудың және (немесе) акциздерді төлеуден босатудың негізділігін растайтын өзге де құжаттар.

      Егер салық декларациясымен бірге ҚҚС-тың нөлдік мөлшерлемесін және (немесе) акциздерді төлеуден босатуды қолданудың негізділігін растайтын құжаттарды ұсынбау аумағынан тауарлар экспортталған мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген болса, өтінішті (өтініштер тізбесін) қоспағанда, осы тармақта көзделген құжаттар салық органына ұсынылмайды.

      Егер мүше мемлекеттің заңнамасында өзгеше көзделмесе, егер осы тармақта көзделген құжаттар ҚҚС бойынша салық декларациясымен бірге берілген болса, олар акциздер бойынша тиісті салық декларациясымен бірге берілмейді.

      Осы тармақтың 1, 2, 4, 5-тармақшаларында және 3-тармақшасының төртінші абзацында көзделген құжаттар мүше мемлекеттердің салық органының нормативтік құқықтық актілерінде не мүше мемлекеттердің өзге де нормативтік құқықтық актілерінде белгіленген тәртіппен электронды түрде ұсынылуы мүмкін. Көрсетілген құжаттардың пішімін мүше мемлекеттердің салық органдары айқындайды не мүше мемлекеттердің өзге де нормативтік құқықтық актілерінде айқындалады.

      Егер осы тармақтың 1-тармақшасында көзделген шартта (келісімшартта) көрсетілген тауарлардың эксперты аумағынан жүзеге асырылуға тиіс мүше мемлекеттің салық органы осындай тауарлардың басқа мүше мемлекеттің аумағына экспортының болмау фактісін аныктаса, ҚҚС-тың нөлдік мөлшерлемесін қолданудың және (немесе) акциздерді төлеуден босатудың негізділігі расталмаған болып есептеледі.

      Ескерту. 4-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      5. Осы баптың 4-тармағында көзделген құжаттар тауарларды тиеп-жөнелткен (берген) күннен бастап күнтізбелік 180 күн ішінде салық органына ұсынылады.

      Мүше мемлекеттің салық органына өтініш ұсынылмаған жағдайда осы салық органында басқа мүше мемлекеттің салық органынан жанама салықтарды толық көлемде төлеу (жанама салықтарды төлеуден босату) фактісінің электрондық түрдегі растамасы не осы Хаттаманың 211-тармағына сәйкес жанама салықтарды алу фактісі туралы ақпарат болған кезде бұл салық органы осы мүше мемлекеттің аумағынан басқа мүше мемлекеттің аумағына экспортталған тауарларды өткізу жөніндегі операцияларға қатысты көрсетілген салықтар бойынша ҚҚС-тың нөлдік мөлшерлемесін қолданудың және (немесе) акциздерді төлеуден босатудың, салықтық шегерімдердің (есепке жатқызулардың) негізділігін растау туралы шешім қабылдауға (шығаруға) құқылы.

      Аумағынан тауарлар экспортталған мүше мемлекеттің салық органы осы Хаттаманың 4-тармағында көзделген салық төлеуші ұсынған құжаттарда анық емес деректер анықталған кезде аумағына тауарлар импортталған мүше мемлекеттің салық органына анықталған мән-жайлар туралы хабар береді.

      Тауарларды өткізу кезінде ҚҚС-ты есептеу мақсатында тауарларды сатып алушыға (бірінші тасымалдаушыға) ресімделген бастапқы бухгалтерлік (есептік) құжаттың жасалу уақыты бойынша бірінші күн не ҚҚС салық төлеушісі үшін мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген өзге міндетті құжаттың үзінді көшірмесінің күні тиеп-жөнелту күні болып танылады.

      Егер аумағында акцизделетін тауарлар өндірілген мүше мемлекеттің заңнамасында өзгеше көзделмесе, өз шикізатынан өндірілген акцизделетін тауарлар бойынша акциздерді есептеу мақсатында тауарларды сатып алушыға (алушыға) ресімделген бастапқы бухгалтерлік (есептік) құжаттың жасалу уақыты бойынша бірінші күн тауарларды тиеп-жөнелту күні болып; алыс-беріс шикізатынан өндірілген акцизделетін тауарлар бойынша акцизделетін тауарларды қабылдау-беру актісіне қол қойылған күн тиеп-жөнелту күні болып танылады.

      Жанама салықтар төленбеген, толық төленбеген, осындай салықтар осы тармақта белгіленген мерзімдер бұзыла отырып төленген жағдайда, салық органы аумағынан тауарлар экспортталған мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген тәртіппен және мөлшерде жанама салықтар мен өсімпұлдарды өндіріп алады, сондай-ақ жанама салықтарды, өсімпұлдарды төлеу бойынша міндеттемелердің орындалуын қамтамасыз ету тәсілдерін және осы мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген жауаптылыққа тарту шараларын қолданады.

      Салық төлеуші осы Хаттаманың 4-тармағында көзделген құжаттарды осы тармақта белгіленген мерзім өткеннен кейін ұсынған жағдайда, төленген жанама салық сомалары аумағынан тауарлар экспортталған мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес шегеруге (есепке жатқызуға), қайтаруға жатады. Жанама салықтарды төлеу мерзімдерін бұзғаны үшін төленген өсімпұлдар, айыппұлдар сомалары қайтаруға жатпайды.

      6. Мүше мемлекеттерге әкетілетін акцизделетін тауарлардың көлемі, тиеп-жөнелту күніне қолданыста болған акциздер мөлшерлемелері, сондай-ақ акциздер сомалары акциздер бойынша тиісті салық декларациясында көрсетілуге тиіс.

      7. Салық органы ҚҚС-тың нөлдік мөлшерлемесін және (немесе) акциздерді төлеуден босатуды, аталған салықтар бойынша салықтық шегерімдерді (есепке жатқызуларды) қолданудың негізділігін тексереді, сондай-ақ аумағынан тауарлар экспортталған мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес тиісті шешім қабылдайды (шығарады).

      Салық органына Өтініш ұсынылмаған жағдайда салық органы бір мүше мемлекеттің аумағынан екінші мүше мемлекеттің аумағына экспортталған тауарларды өткізу бойынша операцияларға қатысты бір мүше мемлекеттің салық органында екінші мүше мемлекеттің салық органынан жанама салықтарды толық көлемде төлеу (жанама салықтарды төлеуден босату) фактісін электронды түрде растауы болған кезде ҚҚС-тың нөлдік мөлшерлемесін және (немесе) акциздерді төлеуден босатуды, аталған салықтар бойынша салықтық шегерімдерді (есепке жатқызуларды) қолданудың негізділігін растау туралы шешім қабылдауға (шығаруға) құқылы.

      Ескерту. 7-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      8. Салық органы аумағынан тауарлар экспортталған мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген тәртіппен және мөлшерде жанама салықтар мен өсімпұлдарды өндіріп алады, сондай-ақ жанама салықтарды, өсімпұлдарды төлеу жөніндегі міндеттемелердің орындалуын қамтамасыз ету тәсілдерін және осы мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген жауаптылық шараларын, оның ішінде мынадай жағдайларда:

      салық төлеуші ұсынған тауарлардың өткізілуі және жанама салықтардың төленгені туралы мәліметтер мүше мемлекеттердің салық органдары арасында ақпарат алмасу шеңберінде алынған деректерге сәйкес келмегенде;

      салық төлеуші ұсынған, осы Хаттаманың 4-тармағында көзделген құжаттар көлік (тауарға ілеспе) және (немесе) өзге де құжаттарда көрсетілген, мүше мемлекеттің аумағына тауарларды өткізудің болмауының салық органдарында бар дәлелдемелерге сәйкес келмегенде;

      аумағына тауарлар импорты мәлімделген мүше мемлекеттің салық органы өзінде бар тауарлар импортының болмауының дәлелдемелеріне байланысты өтінішті кері қайтарып алғанда қолданады.

      Бұл ретте жанама салықтар, егер салық органы өтінішті кері қайтарып алу туралы ақпарат алған мүше мемлекеттің заңнамасында өзге салықтық (есепті) кезең белгіленбесе, тауарларды тиеп-жөнелту күні келетін салықтық (есепті) кезең үшін бюджетке төленуге жатады (бұрын шегерімге (есепке жатқызуға) қабылданған ҚҚС сомалары қалпына келтіруге жатады).

      Басқа мүше мемлекеттің салық органының өтінішті кері қайтарып алуы туралы (шағымдану нәтижелері бойынша мұндай қайтарып алуды жарамсыз деп тану туралы) ақпаратты алған мүше мемлекеттің салық органы осындай ақпаратты алған күнінен бастап 5 жұмыс күні ішінде салық төлеушіге кері қайтарып алу фактісі мен негізі туралы (мұндай қайтарып алуды жарамсыз деп тану туралы) және қажет болған кезде салық декларациясына осындай кері қайтарып алудан (мұндай кері қайтарып алуды жарамсыз деп танудан) туындайтын өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы хабарлама (талап) жібереді.

      Аумағына осы Хаттаманың 20-тармағының 5-тармақшасында көзделген шартта (келісімшартта) көрсетілген тауарлар импортталуға тиіс мүше мемлекеттің салық органының өтінішті кері қайтарып алуы кезінде мұндай тауарлар импортының болмау фактісі ҚҚС салықтық мөлшерлемесін қолдану және акциздерді есепке жазу, бұрын нөлдік мөлшерлеме қолданылған ҚҚС және акциздер сомаларын есепке жазу және өтінішті алуға байланысты босату, сондай-ақ салық декларациясын тапсыру, егер салық органы өтінішті кері қайтарып алу туралы ақпарат алған мүше мемлекеттің заңнамасында өзге салықтық (есепті) кезең белгіленбесе, тауарларды тиеп-жөнелту күні тура келетін салықтық (есепті) кезен үшін жүзеге асырылады.

      Ескерту. 8-тармақ жаңа редакцияда – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      9. Осы бөлімнің ережесі аумағында оларды дайындау бойынша жұмыстар орындалған бір мүше мемлекеттің аумағынан екінші мүше мемлекеттің аумағына әкетілетін, оларды дайындау туралы шарттар (келісімшарттар) бойынша жұмыстарды орындау нәтижесі болып табылатын тауарларға да қатысты ҚҚС бөлігінде қолданылады. Көрсетілген тауарларға алыс-беріс шикізатын қайта өңдеу бойынша жұмыстарды орындау нәтижесі болып табылатын тауарлар жатпайды.

      10. Алыс-беріс шикізатын қайта өңдеу туралы шарт (келісімшарт) бойынша жұмыстарды орындау нәтижесі болып табылатын тауарларға акциздерді салу үшін салық базасы оларға қатысты қатал (ерекше) акциз мөлшерлемелері белгіленген табиғи мәніндегі алыс-беріс шикізатынан өндірілген акцизделетін тауарлардың көлемі, саны (өзге де көрсеткіштері) ретінде не оларға қатысты адвалорлық акциздер мөлшерлемелері белгіленген алыс-беріс шикізатынан өндірілген акцизделетін тауарлардың құны ретінде айқындалады.

      11. Тауарлардың экспорты кезінде ҚҚС бойынша салық базасы, өткізілген тауарлардың бағасы өскеніне (кемігеніне) орай көбею (кему) жағына өзгерген не олардың тиісінше сапада болмауы және (немесе) тиісінше жиынтықталмауы себептері бойынша қайтарылуына байланысты өткізілген тауарлардың саны (көлемі) кеміген кезде, егер мүше мемлекеттің заңнамасында өзгеше көзделмесе, экспортталған тауарлардың бағасын шартқа (келісімшартқа) қатысушылар өзгерткен (қайтаруды келіскен) сол салық (есептілік) кезеңінде түзетіледі. Тауарларды (лизинг мәндерін) бір мемлекеттің аумағынан екінші мүше мемлекеттің аумағына меншік құқығының лизинг алушыға өтуін көздейтін лизинг шарты (келісімшарт) бойынша, тауарлық кредит (тауарлық қарыз, зат түріндегі қарыз) шарты (келісімшарты) бойынша, тауарларды дайындау туралы шарт (келісімшарт) бойынша әкетілген кезде салық органына осы Хаттаманың 4-тармағында көзделген құжаттарды ұсынған жағдайда ҚҚС-тың нөлдік мөлшерлемесі және (немесе) акциздерді төлеуден босату (егер мұндай операция мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес акциздер салынуға жатса) қолданылады.

      Бір мүше мемлекеттің аумағынан екінші мүше мемлекеттің аумағына лизинг шарты (келісімшарты) бойынша тауарларды (лизинг нысанасын) әкету кезінде ҚҚС бойынша салық базасы әрбір лизингтік төлемі тиесілі болатын тауардың (лизинг нысанасының) бастапқы құнының бөлігі мөлшерінде әрбір лизингтік төлемдерді төлеу үшін лизинг шартында (келісімшартында) көзделген күнге айқындалады.

      Салықтық шегерімдер (есепке жатқызулар) мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген тәртіппен әрбір лизингтік төлем бойынша тауарлардың (лизинг нысанасының) құнына тиесілі бөлігіне жүргізіледі.

      Бір мүше мемлекеттің аумағынан екінші мүше мемлекеттің аумағына тауарлық кредит (тауарлық қарыз, зат түріндегі қарыз) шарты (келісімшарты) бойынша тауарларды әкету кезінде ҚҚС бойынша салық базасы - шартта (келісімшартта) көзделген, берілген (ұсынылған) тауарлардың құны, шартта (келісімшартта) құны болмаған жағдайда - тауарларға ілеспе құжаттарда көрсетілген құн, шартта (келісімшартта) және тауарларға ілеспе құжаттарда құны болмаған жағдайда есепке алуда көрсетілген тауарлардың құны болып табылады.

      12. Жанама салықтардың толық төленуін қамтамасыз ету үшін салық салу мақсатында мүше мемлекеттің бағаларды айқындау қағидаттарын реттейтін заңнамасы қолданылуы мүмкін.

III. Тауарлардың импорты кезінде жанама салықтарды алу тәртібі

      13. Бір мүше мемлекеттің аумағынан екінші мүше мемлекеттің аумағына импортталатын тауарлар бойынша жанама салықтарды алуды (осы Хаттаманың 27-тармағында белгіленген және (немесе) еркін кеден аймағының және еркін қойманың кедендік рәсімдеріне орналастыратын импортталатын тауарларды қоспағанда) аумағына тауарлар импортталған мүше мемлекеттің салық органы, арнаулы салық режимдерін қолданатын салық төлеушілерді қоса алғанда, оның ішінде осы Хаттаманың 13.1 - 13.5-тармақтарында көзделген ерекшеліктерді ескере отырып, салық төлеушілерді - тауар иелерін есепке қою орны бойынша жүзеге асырады.

      Осы бөлімнің мақсаттары тауарларға меншік құқығы бар немесе тауарларға меншік құқығының өтуі шартпен (келісімшартпен) көзделген тұлға тауарлардың иесі болып танылады.

      Бір мүше мемлекеттің салық төлеушісі екінші мүше мемлекетте тіркеу орны немесе тұрақты тұратын орны бар және осы мүше мемлекеттің дара кәсіпкері болып табылмайтын жеке тұлғадан сатып алған тауарлардың импорты кезінде салықтарды төлеу осы бөлімге сәйкес жүзеге асырылады.

      Ескерту. 13-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      13.1. Егер тауарлар бір мүше мемлекеттің салық төлеушісі мен екінші мүше мемлекеттің салық төлеушісі арасындағы шарт (келісімшарт) негізінде сатып алынса, жанама салықтарды төлеуді аумағына тауарлар импортталған мүше мемлекеттің салық төлеушісі - тауарлардың иесі, не егер бұл мүше мемлекеттің заңнамасында көзделсе, комиссионер, сенім білдірілген адам немесе агент жүзеге асырады.

      13.2. Егер тауарлар бір мүше мемлекеттің салық төлеушісі мен екінші мүше мемлекеттің салық төлеушісі арасындағы шарт (келісімшарт) негізінде сатып алынса және бұл ретте тауарлар үшінші мүше мемлекеттің аумағынан импортталса, жанама салықтарды аумағына тауарлар импортталған мүше мемлекеттің салық төлеушісі - тауарлардың иесі төлейді.

      13.3. Егер бір мүше мемлекеттің салық төлеушісі екінші мүше мемлекеттің салық төлеушісіне комиссионер, сенім білдірілген адам немесе агент арқылы өткізсе және бірінші не үшінші мемлекеттің аумағынан импорттаса, жанама салықтар төленбеген тауарларды сатып алса, жанама салықтарды төлеуді аумағына тауарлар импортталған мүше мемлекеттің салық төлеушісі - тауарлардың иесі не, егер бұл мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген болса, комиссионер, сенім білдірілген тұлға, агент жүзеге асырады.

      13.4. Егер бір мүше мемлекеттің салық төлеушісі осы мүше мемлекеттің аумағына екінші мүше мемлекеттің салық төлеушісі бұрын импорттаған, ол бойынша жанама салықтар төленбеген тауарларды сатып алса, жанама салықтарды төлеуді аумағына тауарлар импортталған мүше мемлекеттің салық төлеушісі - тауарлардың иесі не, егер бұл мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген болса, комиссионер, сенім білдірілген тұлға немесе агент (егер тауарларды комиссионер, сенім білдірілген тұлға немесе агент арқылы екінші мүше мемлекеттің салық төлеушісі өткізген жағдайда) жүзеге асырады.

      Егер бір мүше мемлекеттің салық төлеушісі осы мүше мемлекеттің аумағына екінші мүше мемлекеттің салық төлеушісімен комиссия, тапсырма шарты (келісімшарты) немесе агенттік шарты (келісімшарты) бойынша комиссионер, сенім білдірілген адам немесе агент (осы мүше мемлекеттің салық төлеушісі) бұрын импорттаған, ол бойынша жанама салықтар төленбеген тауарларды сатып алса, онда жанама салықтарды төлеуді аумағына тауарлар импортталған мүше мемлекеттің салық төлеушісі — тауар иесі не, егер бұл мүше мемлекеттің заңнамасында көзделсе, комиссионер, сенім білдірілген адам немесе тауарды импорттаған агент жүзеге асырады.

      13.5. Егер тауарлар бір мүше мемлекеттің салық төлеушісі мен Одаққа мүше болып табылмайтын мемлекеттің салық төлеушісі арасындағы шарт (келісімшарт) негізінде сатып алынса және бұл ретте тауарлар екінші мүше мемлекеттің аумағынан импортталса, жанама салықтарды аумағына тауарлар импортталған мүше мемлекеттің салық төлеушісі - тауарлар иесі не, егер бұл мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген болса - комиссионер, сенім білдірілген тұлға немесе агент (егер тауарлар комиссионер, сенім білдірілген тұлға немесе агент арқылы өткізілген жағдайда) төлейді.

      14. ҚҚС-ты төлеу мақсаттары үшін салық базасы сатып алынған тауарлардың (оның ішінде оларды дайындау туралы шарт (келісімшарт) бойынша жұмыстарды орындау нәтижесі болып табылатын тауарлардың), сондай-ақ тауарлық кредит (тауарлық қарыз, зат түріндегі қарыз) шарты (келісімшарт) бойынша алынған тауарлардың, алыс-беріс шикізатын қайта өңдеу өнімі болып табылатын тауарлардың және акцизделетін тауарлар бойынша төленуі тиіс акциздердің құны негізінде салық төлеушідегі импортталған тауарларды есепке алуға қабылдау күніне (бірақ аумағына тауарлар импортталатын мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген мерзімнен кешіктірмей) айқындалады.

      Сатып алынған тауарлардың (оның ішінде оларды дайындау туралы шарт (келісімшарт) бойынша жұмыстарды орындау нәтижесі болып табылатын тауарлардың) құны шарт (келісімшарт) талаптарына сәйкес тауарлар (жұмыстар, қызметтер) үшін жеткізушіге төленуге тиіс мәміле бағасы болып табылады.

      Тауар айырбас (бартерлік) шарты (келісімшарты) бойынша, сондай-ақ тауарлық кредит (тауарлық қарыз, зат түріндегі қарыз) шарты (келісімшарты) бойынша алынған тауарлардың құны шартта (келісімшартта) көзделген тауарлардың құны, шартта (келісімшартта) құны болмаған жағдайда - тауарларға ілеспе құжаттарда көрсетілген құн, шартта (келісімшартта) және тауарларға ілеспе құжаттарда құны болмаған жағдайда - есепке алуда көрсетілген тауарлардың құны болып табылады.

      Тауарлардың (оның ішінде оларды шығару жөніндегі шарттар (келісімшарттар) бойынша жұмыстарды орындау нәтижесі болып табылатын тауарлардың) шет ел валютасында көрсетілген құнының салық базасын айқындау мақсаттары үшін тауарларды есепке алуға қабылдау күніне мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкінің бағамы бойынша ұлттық валютада қайта есептеледі.

      Бір мүше бір мемлекеттің аумағына алыс-беріс шикізатын қайта өңдеу өнімдері екінші мүше мемлекеттің аумағынан импортталған кезде салық базасы алыс-беріс шикізатын қайта өңдеу бойынша жұмыстардың және акцизделетін қайта өңдеу өнімдері бойынша төлеуге жататын акциздердің құны ретінде айқындалады. Бұл ретте шетел валютасында көрсетілген алыс-беріс шикізатын қайта өңдеу жұмыстарын орындау құны қайта өңдеу өнімдерін есепке алуға қабылдау күніне мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкінің бағамы бойынша ұлттық валютаға қайта есептеледі.

      Шектері 2016 жылғы 1 шілдедегі жағдай бойынша Ресей Федерациясында жұмыс істейтін Одақтың кедендік шекарасының учаскелерімен толық немесе ішінара сәйкес келетін еркін (арнайы, ерекше) экономикалық аймақтың (бұдан әрі - ЕЭА) аумағына бір мүше мемлекеттің аумағынан тауарлар импорты кезінде ЕЭА резиденттері болып табылатын салық төлеушілер тауарларды есепке қабылдаған күніне ҚҚС-ты осы Хаттаманың 19-тармағының төртінші абзацына сәйкес есептейді және төлейді. Егер көрсетілген тауарлар оларды есепке қабылдаған күннен бастап күнтізбелік 180 күн өтетін ай аяқталғанға дейін өткізілмесе не ҚҚС-сыз өткізілсе, онда есептелген ҚҚС өткізілмеген не ҚҚС-сыз өткізілген импортталған тауарлар бөлігінде ЕЭА резиденттері болып табылатын салық төлеушілердің төлеуіне жатады. Бұл ретте оларды есепке қабылдаған күннен бастап күнтізбелік 180 күн өтетін ай аяқталғанға дейін өткізілмеген не ҚҚС-сыз өткізілген, көрсетілген тауарлар бойынша салық базасы осы тармаққа сәйкес айқындалады.

      Ескерту. 14-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.03.2023 № 210-VII Заңымен.

      15. Бір мүше мемлекеттің аумағына екінші мүше мемлекеттің аумағынан меншік құқығының лизинг алушыға өтуін көздейтін лизинг шарты (келісімшарты) бойынша тауарларды (лизинг нысанасын) әкелу кезінде салық базасы лизинг шартымен (келісімшартымен) оны төлеген күнге көзделген тауардың (лизинг нысанасы) құнының бір бөлігі мөлшерінде (төлемнің нақты мөлшері мен жүзеге асырылған күнге қарамастан) айқындалады. Шетел валютасындағы лизингтік төлем мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкінің салық базасын айқындаудың тиісті кезіне (күніне) тұспа-тұс келетін күнгі бағамы бойынша ұлттық валютаға қайта есептеледі.

      16. Импортталған акцизделетін тауарлардың, оның ішінде алыс-беріс шикізатын қайта өңдеу өнімдері болып табылатын, оларға қатысты қатал (ерекше) акциз мөлшерлемелері белгіленген табиғи мәніндегі көлемі, саны (өзге де көрсеткіштері) не оларға қатысты адвалорлық акциз мөлшерлемелері белгіленген импортталған акцизделетін тауарлардың, оның ішінде алыс-беріс шикізатын қайта өңдеу өнімдері болып табылатын тауарлардың құны акциз салу үшін салық базасы болып табылады.

      Акциздерді есептеу үшін салық базасы импортталған акцизделетін тауарларды, оның ішінде алыс-беріс шикізатын қайта өңдеу өнімдері болып табылатын, тауарларды салық төлеуші есебіне қабылдаған күні (бірақ, аумағына акцизделетін тауарлар импортталған мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген мерзімнен кешіктірмей) айқындалады.

      17. Бір мүше мемлекеттің аумағына екінші мүше мемлекеттің аумағынан импортталған тауарлар бойынша төленуі тиіс жанама салықтардың сомасын салық төлеуші аумағына тауарлар импортталған мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген салық мөлшерлемелері бойынша есептейді.

      18. Жанама салықтарды төлеудің толықтығын қамтамасыз ету үшін салық салу мақсатында мүше мемлекеттің бағаларды айқындау қағидаттарын реттейтін заңнамасы қолданылуы мүмкін.

      19. Таңбаланатын акцизделетін тауарлар бойынша акциздерді қоспағанда, жанама салықтар:

      егер осы тармақта өзгеше көзделмесе, импортталған тауарларды есепке қабылдаған айдан;

      лизинг шартында (келісімшартында) көзделген төлем мерзімі айынан кейінгі айдың 20-сынан кешіктірілмей төленеді.

      Бір мүше мемлекеттің аумағынан ЕЭА аумағына импортталған және оларды есепке қабылдаған күннен бастап күнтізбелік 180 күн өтетін ай аяқталғанға дейін өткізілмеген не ҚҚС-сыз өткізілген тауарлар бойынша ҚҚС-ты төлеу осы тауарларды есепке қабылдаған күннен бастап күнтізбелік 180 күн өтетін айдан кейінгі айдың 20-сынан кешіктірілмей жүргізіледі.

      Таңбаланатын акцизделетін тауарлар бойынша акциздерді төлеу мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген мерзімдерде жүргізіледі.

      Ескерту. 19-тармақ жаңа редакцияда – ҚР 15.03.2023 № 210-VII Заңымен.

      20. Салық төлеуші салық органына импортталған тауарларды есепке қабылдаған айдан (лизинг шартымен (келісімшартымен) көзделген төлем мерзімінен) кейінгі айдың 20-сынан кешіктірмей мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген нысан бойынша не аумағына тауарлар импортталған, оның ішінде лизинг шарты (келісімшарты) бойынша импортталған мүше мемлекеттің құзыретті органы бекіткен нысан бойынша тиісті салық декларациясын ұсынуға міндетті. Салық декларациясымен бірге салық төлеуші салық органына мынадай құжаттарды ұсынады:

      1) қағаз тасығышта (төрт данада) және электронды түрдегі Өтініш не электронды (электрондық-цифрлық) қолтаңбамен электронды түрдегі Өтініш;

      2) егер мүше мемлекеттің заңнамасында көзделсе, импортталған тауарлар бойынша жанама салықтардың нақты төленгенін растайтын банктің көшірме-үзіндісі немесе жанама салықтарды төлеу бойынша салық міндеттемелерінің орындалуын растайтын өзге құжат. Бір мүше мемлекеттің аумағына екінші мүше мемлекеттің аумағынан тауарларды импорттау кезінде, сондай-ақ мүше мемлекеттің аумағына тауарларды (жұмыстарды, қызметтерді) өткізу кезінде салық төлеушіде қайтаруға (есепке жатқызуға) жататын артық төленген (өндіріліп алынған) салықтардың, алымдардың сомалары не жанама салықтардың сомалары болған жағдайда салық органы аумағына тауарлар импортталған мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес оларды импортталған тауарлар бойынша жанама салықтарды төлеу есебіне есепке жатқызу туралы шешім қабылдайды (шығарады). Бұл жағдайда импортталған тауарлар бойынша жанама салықтардың нақты төленгенін растайтын банктің көшірме-үзіндісі (оның көшірмесі) ұсынылмайды. Лизинг шарты (келісімшарты) бойынша осы тармақшада көрсетілген құжаттар лизинг шартында (келісімшартымен) көзделген төлем мерзімі басталған кезде

      ұсынылады;

      3) мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген бір мүше мемлекеттің аумағынан екінші мүше мемлекеттің аумағына тауарларды өткізуді растайтын көліктік (тауарларға ілеспе) құжаттар және (немесе) өзге құжаттар. Аталған құжаттар, егер тауарларды өткізудің, оның ішінде көлік құралдарын пайдаланбай өткізудің жекелеген түрлері үшін мүше мемлекеттің заңнамасында мұндай құжаттарды ресімдеу көзделмеген жағдайда ұсынылмайды;

      4) егер шот-фактураларды жазып беру (үзінді беру) мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген жағдайда тауарларды тиеп-жөнелту кезінде мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес ресімделген шот-фактуралар;

      Егер шот-фактураларды жазып беру (үзінді беру) мүше мемлекеттің заңнамасында көзделмесе не тауарларды Одаққа мүше болып табылмайтын мемлекеттің салық төлеушісінен сатып алынатын болса, онда салық органына шот-фактураның орнына импортталған тауарлардың құнын растайтын, сатушы жазып берген (үзінді берген) өзге құжат (құжаттар) ұсынылады;

      5) негізінде мүше мемлекеттің аумағына екінші мүше мемлекеттің аумағынан импортталған тауарлар сатып алынған шарттар (келісімшарттар); тауарлар лизингі (лизинг нысанасы) жағдайында - лизинг шарттары (келісімшарттары); тауарлық кредит (тауарлық қарыз, зат түріндегі қарыз) жағдайында - тауарлық кредит (тауарлық қарыз, зат түріндегі қарыз) шарттары (келісімшарттар); тауарларды шығару туралы шарттар (келісімшарттар), алыс-беріс шикізатын қайта өңдеуге арналған шарттар (келісімшарттар);

      6) бір мүше мемлекеттің салық төлеушісіне екінші мүше мемлекеттің салық төлеушісі (осы Хаттаманың 13.2 - 13.5-тармақтарында көзделген жағдайларда) не үшінші мүше мемлекеттің аумағынан импортталған тауарларды өткізуші, Одаққа мүше болып табылмайтын мемлекеттің салық төлеушісі берген, үшінші мүше мемлекеттің салық төлеушісі туралы және импортталған тауарларды сатып алу туралы осы үшінші мүше мемлекеттің салық төлеушісімен жасасқан шарт (келісімшарт) туралы мынадай мәліметтер жөніндегі ақпараттық хабарлама (басшысы дара кәсіпкер) қол қойған және ұйымның мөрімен куәландырылған):

      тұлғаны мүше мемлекеттің салық төлеушісі ретінде сәйкестендіру нөмірі;

      мүше мемлекеттің салық төлеушісінің (ұйымның дара кәсіпкердің) толық атауы;

      мүше мемлекеттің салық төлеушісінің орналасқан (тұрғылықты) жері;

      шарт (келісімшарт) нөмірі мен күні;

      ерекшелік нөмірі мен күні.

      Егер тауарлар сатып алынатын мүше мемлекеттің салық төлеушісі өткізілетін тауарлардың иесі болып табылмаған жағдайда (комиссионер, сенім білдірілген тұлға немесе агент болып табылса), онда осы тармақшаның екінші-алтыншы абзацтарында көрсетілген мәліметтер өткізілетін тауардың иесіне қатысты да ұсынылады.

      Ақпараттық хабарлама шет тілінде ұсынылған жағдайда орыс тіліндегі аудармасының болуы міндетті.

      Егер осы тармақшада көзделген мәліметтер осы тармақтың 5-тармақшасында көрсетілген шартта (келісімшартта) қамтылған жағдайда ақпараттық хабарлама ұсынылмайды;

      7) комиссия шарттары (келісімшарттары), тапсырма немесе агенттік шарт (келісімшарт) (олар жасалған жағдайда);

      8) негізінде комиссия шарттары (келісімшарттары), тапсырма немесе агенттік шарт (келісімшарт) бойынша мүше мемлекеттің аумағына екінші мүше басқа мемлекеттің аумағынан импортталған тауарлар сатып алынған шарттар (келісімшарттар) (жанама салықтарды комиссионер, сенім білдірілген адам немесе агент төлейтін жағдайларды қоспағанда, осы Хаттаманың 13.2 - 13.5-тармақтарында көзделген жағдайларда).

      Осы тармақтың 2 - 8-тармақшаларында көрсетілген құжаттар мүше мемлекеттердің салық органының нормативтік құқықтық актілерінде не мүше мемлекеттердің заңнамасында белгіленген тәртіппен расталған көшірмелерде немесе мүше мемлекеттердің өзге де нормативтік құқықтық актілерінде белгіленген тәртіппен электрондық түрде ұсынылуы мүмкін. Аталған құжаттардың пішімін мүше мемлекеттердің салық органының нормативтік құқықтық актілерімен не мүше мемлекеттердің өзге де нормативтік құқықтық актілерімен айқындалады.

      Лизинг шарты (келісімшарты) бойынша ҚҚС-ты бірінші төлеген кезде салық төлеуші салық органына осы 1 - 8-тармақшаларында көзделген құжаттарды ұсынады. Одан әрі салық төлеуші салық органына салық декларациясымен бірге осы тармақтың 1 және 2-тармақшаларында көзделген құжаттарды (олардың көшірмелерін) ұсынады.

      Өтініштер мен ақпараттық хабарламаны қоспағанда, осы тармақта көрсетілген құжаттар, егер оларды салық декларациясымен бір мезгілде ұсынбау аумағына тауарлар импортталған мүше мемлекеттің заңнамасынан өрбісе, салық органына ұсынылмайды.

      201. ЕЭА резиденті болып табылатын салық төлеуші салық декларациясын және осы Хаттаманың 20-тармағында көзделген құжаттарды (осы Хаттаманың 20-тармағының 2-тармақшасында көзделген құжатты қоспағанда) импортталған тауарларды есепке қабылдаған айдан кейінгі айдың 20-сынан кешіктірмей ұсынуға міндетті.

      Бұдан басқа, ЕЭА резиденті болып табылатын салық төлеуші осы Хаттаманың 20-тармағында көзделген салық декларациясын бір мүше мемлекеттің аумағынан ЕЭА аумағына импортталған тауарларды есепке қабылдаған күннен бастап күнтізбелік 180 күн өтетін айдан кейінгі айдың 20-сынан кешіктірмей ұсынуға да міндетті. Салық декларациясында оларды есепке қабылдаған күннен бастап күнтізбелік 180 күн ішінде өткізілмеген және (немесе) өткізілген, көрсетілген импортталған тауарлар туралы мәліметтер көрсетілуге жатады. Өткізілмеген не ҚҚС-сыз өткізілген импортталған тауарларға қатысты ЕЭА резиденті болып табылатын салық төлеуші салық декларациясымен бір мезгілде салық органына, егер бұл аумағына тауарлар импортталған мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген болса, импортталған тауарлар бойынша ҚҚС іс жүзінде төленгенін растайтын банктің үзінді - көшірмесін немесе ҚҚС-ты төлеу бойынша салық міндеттемелерінің орындалуын растайтын өзге де құжатты ұсынады. ЕЭА резиденті болып табылатын салық төлеушіде бір мүше мемлекеттің аумағына екінші мүше мемлекеттің аумағынан тауарлар импорты кезінде де, мүше мемлекеттің аумағында тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізу кезінде де қайтаруға (есепке жатқызуға) жататын салықтардың, алымдардың не жанама салықтардың артық төленген (өндіріп алынған) сомалары болған кезде, аумағына тауарлар импортталған мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес салық органы оларды импортталған тауарлар бойынша ҚҚС-ты төлеу есебіне есепке жатқызу туралы шешім қабылдайды (шығарады). Бұл жағдайда импортталған тауарлар бойынша ҚҚС іс жүзінде төленгенін растайтын банктің үзінді - көшірмесі (оның көшірмесі) ұсынылмайды.

      Ескерту. 201-тармақпен толықтырылды – ҚР 15.03.2023 № 210-VII Заңымен.

      21. Нақтыланған Өтініш (бұрын ұсынылмағанның орнына) қағаз тасығышта (төрт данада) және электронды түрде не салық төлеушінің электронды (электрондық-цифрлық) қолтаңбасымен электронды түрде ұсынылады. Нақтыланған Өтінішпен (бұрын ұсынылғанның орнына) бір мезгілде, егер олар бұрын салық органына ұсынылмаған болса, осы Хаттаманың 20-тармағы 2 - 8-тармақшаларында көзделген құжаттар ұсынылады.

      Егер нақтыланған Өтінішті (бұрын ұсынылғанның орнына) ұсыну бұрын ұсынылған салық декларациясына өзгерістер енгізуге әкеп соқпаса, онда, егер мүше мемлекеттің заңнамасында өзгеше көзделмесе, салық төлеуші нақтыланған (қосымша) салық декларациясын ұсынбайды. Мұндай нақтыланған Өтінішті ұсыну тауарлардың импорты кезінде төленген, бұрын шегерімге жатқызуға қабылданған ҚҚС сомасын қайта қалпына келтіруге алып келмейді.

      Нақтыланған Өтініш (бұрын ұсынылғанның орнына) мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген жағдайларда ұсынылмайды.

      211. Аумағына тауарлар импортталған мүше мемлекеттің салық органы импортталатын тауар санын толық көрсетпеу (көрсетпеу) себебі бойынша салық төлеушінің салықтық базаны кеміту (жасыру) фактісін анықтаған кезде бұл салық органы сұрау салу бойынша аумағынан тауарлар экспортталған мүше мемлекеттің салық органына, егер мұндай кеміту (жасыру) анықталған кезде соңғысының заңнамасында өтініш беру көзделмесе, жанама салықтарды алу фактісі туралы хабар береді

      Ескерту. 211-тармақпен толықтырылды – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      22. Импортталған тауарлар бойынша жанама салықтарды төлемеген, осындай салықтарды осы Хаттаманың 19-тармағында белгіленген мерзіммен салыстырғанда әлдеқайда кеш мерзімде төлеген жағдайларда, сондай-ақ салық декларацияларын ұсынбау, оларды осы Хаттаманың 20-тармағында белгіленген мерзімді бұза отырып, ұсыну фактілері анықталған жағдайда, не салық декларацияларында көрсетілген деректердің мүше мемлекеттердің салық органдары арасындағы ақпарат алмасу шеңберінде алынған деректермен сәйкес келмеген жағдайларда салық органы аумағына тауарлар импортталған мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген тәртіппен және мөлшерде жанама салықтар мен өсімпұлдарды өндіріп алады, сондай-ақ жанама салықтарды, өсімпұлдарды төлеу бойынша міндеттемелердің орындалуын қамтамасыз ету тәсілдерін және осы мемлекеттің заңнамасында белгіленген жауаптылық шараларын қолданады.

      Аумағына тауарлар импортталған мүше мемлекеттің салық органы осы Хаттаманың 20, 21, 23 және 24-тармақтарында көзделген салық төлеуші ұсынған құжаттарда анық емес деректер анықталған кезде аумағынан тауарлар экспортталған мүше мемлекеттің салық органына анықталған мән-жайлар туралы хабар береді.

      Жанама салықтарды алуды жүзеге асырған мүше мемлекеттің салық органы:

      тауарларды оның аумағына өткізудің болмау фактісі анықталған кезде өтінішті кері қайтарып алады және салық төлеушісі нөлдік мөлшерлемені және (немесе) акциздерді төлеуден босатуды қолданған мүше мемлекеттің салық органына кері қайтарып алу фактісі мен негізі туралы хабар береді;

      салық төлеушісі нөлдік мөлшерлемені және (немесе) акциздерді төлеуден босатуды қолданған мүше мемлекеттің салық органына шағымдану нәтижелері бойынша өтінішті кері қайтарып алу туралы салық органының шешімін жарамсыз деп тану туралы хабар береді.

      Өтінішті кері қайтарып алу салық органы тауарлар импорты кезінде оның жанама салықтарды төлеу жөніндегі міндеттемені орындау есебіне салықтарды есепке жатқызу туралы шешімнің күшін жоюына байланысты тауарлар импорты кезінде жанама салықтарды төлемеу фактісін анықтаған және тауарлар импортын өтпеді деп санауға негіздер болмаған кезде жүзеге асырылмайды.

      Осы Хаттаманың 20-тармағында көзделген салық декларациясымен бірге ұсынылған құжаттарда көрсетілген деректердің анық еместігін көрсететін мәліметтер болған кезде бір мүше мемлекеттің салық органы осындай мәліметтерді растау (растамау) мақсатында басқа мүше мемлекеттің салық органына сұрау салу жіберуге құқылы.

      Ескерту. 22-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      23. Импортталған тауарларды оларды есепке қабылданған айда қайтарған кезде егер тауарлар тиісінше сапалы болмауы және (немесе) тиісінше жиынтықталмауы себептері бойынша қайтарылса, бұл тауарлар импорты бойынша операциялар салық декларациясында көрсетілмейді.

      Тауарларды тиісінше сапалы болмауы және (немесе) жиынтықталмауы себептері бойынша қайтару шарттың (келісімшарттың) қатысушылары келіскен талап қоюмен, сондай-ақ осындай тауарлармен одан әрі операциялар жасауға арналған тиісті құжаттармен расталуға тиіс. Мұндай құжаттарға тауарларды қабылдау-беру актілері (қайтарылған тауарларды тасымалдау болмаған жағдайда), көліктік (тауарлардың ілеспе) құжаттар (қайтарылған тауарларды тасымалдаған жағдайда), жою актілері немесе өзге де құжаттар жатады. Осындай тауарлар ішінара қайтарылған жағдайда көрсетілген құжаттар (олардың көшірмелері) салық органдарына осы Хаттаманың 20-тармағында көзделген құжаттармен бірге ұсынылады.

      Импортталған тауарларды олар есепке алуға қабылданған ай біткен соң көрсетілген себептер бойынша қайтарған кезде салық төлеуші тиісті нақтыланған (қосымша) салық декларациясын және осы тармақтың екінші абзацында көрсетілген құжаттарды (олардың көшірмелерін) салық органына ұсынады.

      Осы тармақтың екінші абзацында көрсетілген құжаттар мүше мемлекеттердің салық органдарының нормативтік құқықтық актілерімен немесе мүше мемлекеттердің өзге де нормативтік құқықтық актілерімен белгіленген тәртіпте электронды түрде ұсынылуы мүмкін. Көрсетілген құжаттардың пішімі мүше мемлекеттердің салық органдарымен не мүше мемлекеттердің өзге де нормативтік құқықтық актілерімен айқындалады.

      Тауарлар тиісінше сапалы болмауы және (немесе) тиісінше жиынтықталмауы себептері бойынша ішінара қайтарылған жағдайда, ішінара қайтарылған тауарлар туралы мәліметтерді көрсетпей-ақ салық органына нақтыланған (бұрын ұсынылғанның орнына) Өтініш ұсынылады. Көрсетілген Өтініш не қағаз жеткізгіште (төрт данада) және электронды түрде немесе салық төлеушінің электронды қолтаңбасы қойылған (электрондық-цифрлық) электронды түрде ұсынылады.

      Тиісінше сапада болмауы және (немесе) тиісінше жиынтықталмауы себептері бойынша, мәліметтері бұрын ұсынылған Өтініште көрсетілген барлық тауарлар толығымен қайтарылған жағдайда, салық органына нақтыланған (бұрын ұсынылғанның орнына) Өтініш ұсынылмайды. Салық төлеуші мүше мемлекеттердің салық органдарының нормативтік құқықтық актілерінде немесе мүше мемлекеттердің өзге де нормативтік құқықтық актілерінде белгіленген нысан бойынша және тәртіппен толығымен қайтарылған тауарлар туралы мәліметтер көрсетілген, бұрын ұсынылған Өтініштегі деректемелер туралы салық органына хабарлайды.

      Тауарлар тиісінше сапада болмауы және (немесе) тиісінше жиынтықталмауы себептері бойынша ішінара немесе толығымен қайтарылған жағдайда, бұл тауарларды импорттаған кезде бұрын төленген шегерімге қабылданған ҚҚС сомаларын қалпына келтіру, егер мүше мемлекеттердің заңнамасында өзгеше көзделмесе, тауарларды қайтару жүргізілген салықтық кезеңде жүргізіледі.

      24. Салық төлеушінің тауарларды есепке алып қабылдағаннан ай өткен соң олардың бағасы көтеріліп, импортталған тауарлардың құны өскен жағдайда, ҚҚС-ты төлеу мақсаттары үшін салықтық база импортталған тауарлардың өзгертілген және алдыңғы құны арасындағы айырмаға көбейтіледі. ҚҚС-ты төлеу және салық декларациясын тапсыру шартқа (келісімшартқа) қатысушылар импортталған тауарлардың бағасын өзгерткен айдан кейінгі айдың 20-сы күнінен кешіктірілмей жүргізіледі.

      Сатып алынған импортталған тауарлардың өзгертілген және алдыңғы құны арасындағы айырма салық төлеуші салық органына бір мезгілде тапсыратын салық декларациясында:

      өтініш (өзгертілген және алдыңғы құн арасындағы айырма көрсетілген) қағаз жеткізгіште (төрт данада) және электронды түрде немесе салық төлеушінің электронды қолтаңбасымен (электрондық-цифрлық) электронды түрде;

      импортталған тауарлардың бағасы өскенін, шот-фактураның түзетілгенін (егер оны шығару (көшіру) мүше мемлекеттің заңнамасында көзделгенін) растайтын шарт (келісімшарт) немесе шарттың (келісімшарттың) қатысушыларымен көзделген өзге де құжаттар ұсынылады. Көрсетілген құжаттар мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген тәртіппен куәландырылған көшірмеде немесе мүше мемлекеттердің салық органдарының нормативтік құқықтық актілерінде не мүше мемлекеттердің өзге де нормативтік құқықтық актілерінде белгіленген тәртіппен электронды түрде ұсынылады. Көрсетілген құжаттардың пішімі мүше мемлекеттердің салық органдарының нормативтік құқықтық актілерінде не мүше мемлекеттердің өзге де нормативтік құқықтық актілерінде айқындалады.

      25. Мүше мемлекеттің аумағында импорты оның заңнамасына сәйкес жанама салықтарды төлеусіз жүзеге асырылған тауарлар босату немесе өзге төлеу тәртібі берілген мақсаттарда емес, өзге мақсаттарда пайдаланылған жағдайда мұндай тауарлардың импортына осы бөлімде белгіленген тәртіппен жанама салықтар салынуы тиіс.

      26. Бір мүше мемлекеттің аумағына екінші мүше мемлекеттің аумағынан импортталған тауарлар бойынша төленген (есепке жатқызылған) жанама салықтардың сомалары аумағына тауарлар импортталған мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген тәртіппен шегерулерге (есепке жатқызуларға) жатады.

      27. Акциздік маркалармен (есепке алу-бақылау маркаларымен, белгілермен) таңбалануға жататын тауарлар бойынша акциздерді алуды, егер мүше мемлекеттің заңнамасында өзгеше көзделмесе, мүше мемлекеттің кеден органдары жүзеге асырады.

IV. Жұмыстарды орындау, қызметтерді көрсету кезінде жанама
салықтар алу тәртібі

      28. Жұмыстарды орындау, қызметтерді көрсету кезінде жанама салықтар салу жұмыстарды, қызметтерді (осы Хаттаманың 31-тармағында көрсетілген жұмыстарды қоспағанда) өткізу орны болып танылатын мүше мемлекетте жүзеге асырылады.

      Жұмыстарды орындау, қызметтерді көрсету кезінде салық базасы, жанама салықтардың мөлшерлемелері, оларды салу тәртібі мен салықтық жеңілдіктер (салық салудан босату), егер осы бөлімде өзгеше белгіленбесе, аумағы жұмыстарды, қызметтерді өткізу орны болып танылатын мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес айқындалады.

      Басқа мүше мемлекеттің салық органында есепте тұрған осы басқа мүше мемлекетте тек банк шотының ашылуына және (немесе) жылжымайтын мүлкінің және (немесе) көлік құралдарының және (немесе) өткізу орны жұмыстарды орындамайтын (қызметтер көрсетпейтін) өкілдігінің болуына байланысты ғана осы басқа мүше мемлекеттің аумағы болып табылатын бір мүше мемлекеттің салық төлеушісіне (ұйымына немесе дара кәсіпкерге) салық декларацияларын табыс ету және осы басқа мүше мемлекеттің бюджетіне ҚҚС төлеу жөніндегі міндет жүктелмейді.

      Осы тармақтың үшінші абзацында көрсетілген салық төлеуші осы басқа мүше мемлекеттің аумағы өткізу орны болып танылатын жұмыстарды (көрсетілетін қызметтерді) орындаған (көрсеткен) кезде осы басқа мүше мемлекеттің салық органында есепте тұрған сатып алушы-салық төлеуші (ұйым немесе дара кәсіпкер) осындай жұмыстар (көрсетілетін қызметтер) бойынша осы басқа мүше мемлекеттің бюджетіне тиісті ҚҚС сомасын есептеуге және төлеуге (егер бұл осы басқа мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленсе, ұстап қалуға) міндетті.

      Осы тармақтың үшінші абзацында көрсетілген салық төлеуші осы басқа мүше мемлекеттің аумағы өткізу орны болып танылатын жұмыстарды (көрсетілетін қызметтерді) орындаған (көрсеткен) кезде дара кәсіпкер болып табылмайтын сатып алушы-жеке тұлға осы басқа мүше мемлекеттің бюджетіне тиісті ҚҚС сомасын есептеуді және төлеуді (ұстап қалуды) жүргізбейді.

      Электрондық нысанда қызметтер көрсету кезінде ҚҚС алу осы Хаттамаға қосымшаға сәйкес тәртіппен жүзеге асырылады.

      Ескерту. 28-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 22.02.2024 № 63-VIII Заңымен.

      29. Мүше мемлекеттің аумағы, егер:

      1) жұмыстар, қызметтер осы мүше мемлекеттің аумағындағы жылжымайтын мүлікпен тікелей байланысты болса жұмыстарды, қызметтерді өткізу орны болып танылады.

      Осы тармақшаның ережесі жылжымайтын мүлікті жалға алу, жалға беру және өзге де негіздерде пайдалануға беру жөніндегі қызметтерге қатысты да қолданылады;

      2) жұмыстар, қызметтер осы мүше мемлекеттің аумағындағы жылжымалы мүлікпен, көлік құралдарымен тікелей байланысты болса;

      3) мәдениет, өнер, оқыту (білім беру), дене шынықтыру, туризм, демалыс және спорт саласындағы қызметтер осы мүше мемлекеттің аумағында көрсетілсе;

      4) осы мүше мемлекеттің салық төлеушісі:

      консультациялық, заң, бухгалтерлік, аудиторлық, инжинирингтік, жарнамалық, дизайнерлік, маркетингтік қызметтерді, ақпаратты өңдеу жөніндегі қызметтерді (электрондық нысандағы көрсетілетін қызметтерді қоспағанда), сондай-ақ ғылыми-зерттеу, тәжірибелік-конструкторлық және тәжірибелік-технологиялық (технологиялық) жұмыстарды;

      электрондық құрылғылар мен дерекқорлардың кез келген түрлері үшін бағдарламалық қамтамасыз етуді (электрондық құрылғылардың кез келген түрлері үшін бағдарламалық құралдар мен ақпараттық өнімдерді) әзірлеу, оларды бейімдеу және түрлендіру, осындай бағдарламалар мен дерекқорларды сүйемелдеу жөніндегі жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді (электрондық нысандағы көрсетілетін қызметтерді қоспағанда);

      егер персонал сатып алушының қызмет орнында жұмыс істеген жағдайда, персонал беру жөніндегі қызметтерді сатып алса жұмыстарды, қызметтерді өткізу орны болып танылады.

      Осы тармақшаның ережелері сондай-ақ:

      патенттерді, лицензияларды, мемлекет қорғайтын өнеркәсіптік меншік объектілеріне құқықтарды куәландыратын өзге де құжаттарды, сауда мараларын, тауар белгілерін, фирмалық атауларды, қызмет көрсету белгілерін, авторлық, сабақтас құқықтарды немесе өзге де осыған ұқсас құқықтарды (электрондық нысандағы көрсетілетін қызметтерді қоспағанда) беру, ұсыну;

      көлік құралдарын жалға беруді, олардың лизингін және өзге де негіздерде пайдалануға беруді қоспағанда, жылжымалы мүлікті жалға беру, оның лизингі және өзге де негіздерде пайдалануға беру;

      осы тармақшада көзделген жұмыстарды, қызметтерді орындау үшін шартқа (келісімшартқа) негізгі қатысушы үшін өзінің атынан тартатын тұлғаның не шартқа (келісімшартқа) негізгі қатысушының атынан басқа тұлғаның қызмет көрсетуі кезінде қолданылады;

      Егер жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді сатып алушы мүше мемлекеттің салық төлеушісі болып табылса, ал олардың тұтынушысы қызметін басқа мүше мемлекеттің аумағында жүзеге асыратын және (немесе) тұрған жері басқа мүше мемлекеттің аумағы болып табылатын оның филиалы немесе өкілдігі (тұрақты өкілдігі) болып табылса, онда осы басқа мүше мемлекеттің аумағы жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді өткізу орны болып танылады;

      электрондық нысанда қызметтер көрсету (мұндай көрсетілетін қызметтерді сатып алушының қызметін жүзеге асыру орны осы Хаттамаға қосымшаға сәйкес айқындалады);

      5) егер осы тармақтың 1 - 4-тармақшаларында өзгеше көзделмесе, осы мүше мемлекеттің салық төлеушісі жұмыстарды орындаса, қызметтерді көрсетсе, жұмыстарды, қызметтерді өткізу орны болып танылады.

      Осы тармақшаның ережелері көлік құралдарын жалға беру, лизинг және өзге де негіздерде пайдалануға беру кезінде де қолданылады.

      6) осы мүше мемлекеттің салық төлеушісі осы тармақтың 4) тармақшасында көзделген жұмыстарды орындайды, қызметтерді көрсетеді (электрондық нысандағы көрсетілетін қызметтерді қоспағанда), оларды қызметін жүзеге асыратын немесе басқа мүше мемлекетте тұрақты тұратын және дара кәсіпкер болып табылмайтын жеке тұлға сатып алады.

      Ескерту. 29-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII; 22.02.2024 № 63-VIII Заңдарымен.

      30. Жұмыстарды, қызметтерді өткізу орнын растайтын құжаттар (егер осы Хаттамада өзгеше көзделмесе) мыналар болып табылады:

      мүше мемлекеттердің салық төлеушілері жасасқан, жұмыстарды орындауға, қызметтерді көрсетуге арналған шарт (келісімшарт);

      жұмыстарды орындау, қызметтерді көрсету фактісін растайтын құжаттар;

      мүше мемлекеттердің заңнамасында көзделген өзге де құжаттар.

      Ескерту. 30-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 22.02.2024 № 63-VIII Заңымен.

      31. Бір мүше мемлекеттің аумағына екінші мүше мемлекеттің аумағынан әкелінетін, кейіннен басқа мүше мемлекеттің аумағына қайта өңдеу өнімдері түрінде әкетілетін алыс-беріс шикізатын қайта өңдеу жөніндегі жұмыстарды өткізу кезінде ҚҚС салу тәртібі мен олардың төленуін бақылауды қамтамасыз ету, егер осы бөлімде өзгеше белгіленбесе, осы Хаттаманың II бөліміне сәйкес жүзеге асырылады. Бұл ретте ҚҚС бойынша салықтық база алыс-беріс шикізатын қайта өңдеу жөніндегі орындалған жұмыстардың құны есебінде айқындалады.

      32. Осы Хаттаманың 31-тармағында көрсетілген жұмыстарды өткізу бойынша ҚҚС-тың нөлдік мөлшерлемесін қолдану негізділігін растау үшін салық органдарына салық декларациясымен бір мезгілде мынадай құжаттар (олардың көшірмелері) қағаз жеткізгіште:

      1) мүше мемлекеттердің салық төлеушілері арасында жасалған шарт (келісімшарт);

      2) жұмыстардың орындалу, қызметтердің көрсетілу фактісін растайтын құжаттар;

      3) осы Хаттаманың 31-тармағында көрсетілген тауарларды әкелуді (әкетуді) растайтын құжаттар;

      4) өтініш (мүше мемлекеттердің салық органдарының қалауы бойынша қағаз жеткізгіштегі түпнұсқасы немесе көшірмелері) не өтініштер тізбесі (қағаз жеткізгіште немесе салық төлеушінің электронды қолтаңбасымен (электрондық-цифрлық) электронды түрде тапсырылады.

      Өтініштер тізбесі осы Хаттаманың 4-тармағы 3-тармақшасында белгіленген тәртіппен ұсынылады.

      Одақтың шегінен тыс жерлерге алыс-беріс шикізаттың қайта өңдеу өнімдері әкетілген жағдайда салық органына өтініш (өтініштер тізбесі) ұсынылмайды.

      Бір мүше мемлекеттің аумағынан алыс-беріс шикізаттың қайта өңдеу өнімдерін екінші мүше мемлекеттің аумағына әкетілген және екінші мүше мемлекеттің аумағындағы еркін кедендік аймақта немесе бос қоймаға кедендік рәсімдермен орналастырған жағдайда, осындай тауарлардың еркін кедендік аймақта немесе бос қоймаға кедендік рәсімдермен орналастырылуына сәйкес бірінші мүше мемлекеттің салық органына өтініштің (өтініштер тізбесінің) орнына екінші мүше мемлекеттің кеден органы куәландырған кедендік декларацияны тапсырады;

      5) алыс-беріс шикізатын қайта өңдеу өнімдерін Одақтан тысқары әкетуді растайтын кеден декларациясы;

      6) мүше мемлекеттердің заңнамасында көзделген өзге де құжаттар ұсынылады.

      Осы тармақтың 4-тармақшасының 1, 2, 3, 5, 6-тармақшаларында және төртінші абзацында көзделінген құжаттар мүше мемлекеттердің салық органдарының нормативтік құқықтық актілерінде немесе мүше мемлекеттердің өзге де нормативтік құқықтық актілерінде белгіленген тәртіппен электронды түрде ұсынылуы мүмкін. Көрсетілген құжаттардың пішімі мүше мемлекеттердің салық органдарының немесе мүше мемлекеттердің өзге де нормативтік құқықтық актілерінде айқындалады.

      Егер салық декларациясымен бір мезгілде ҚҚС-тың нөлдік мөлшерлемелерін қолданудың негізділігін растайтын құжаттардың ұсынылмауы аумағында өңдеу жүзеге асырылатын мүше мемлекеттің заңнамасынан туындаса, осы тармақта көзделген өтінішті (өтініштер тізбесін) қоспағанда, құжаттар салық органына ұсынылмайды.

      33. Егер салық төлеуші салық салу тәртібі осы бөліммен реттелетін жұмыстардың, қызметтердің бірнеше түрлерін орындаған, көрсеткен жағдайда және бір жұмыстарды, қызметтерді өткізу басқа жұмыстардың, қызметтердің өткізілуіне қатысты қосалқы сипатта болған жағдайда, онда негізгі жұмыстарды, қызметтерді өткізу орны қосалқы жұмыстарды, қызметтерді өткізу орны болып танылады.

  "Тауарлар экспорты мен
импорты, жұмыстарды орындау,
қызметтерді көрсету кезінде
жанама салықтар алу тәртібі мен
олардың төленуін бақылау тетігі
туралы хаттамаға қосымша"

Электрондық нысанда қызметтер көрсету кезінде қосылған құн салығын алу ТӘРТІБІ

      Ескерту. Қосымшамен толықтырылды – ҚР 22.02.2024 № 63-VIII Заңымен.

1. Жалпы ережелер

      1. Осы Тәртіп Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың (бұдан әрі - Шарт) 72-бабына және Тауарлар экспорты мен импорты, жұмыстарды орындау, қызметтерді көрсету кезінде жанама салықтар алу тәртібі және олардың төленуін бақылау тетігі туралы хаттамаға (бұдан әрі - Хаттама) (Шартқа № 18-қосымша) сәйкес әзірленді және бір мүше мемлекеттің салық төлеушісі басқа мүше мемлекеттің салық төлеушісіне, сондай-ақ жеке тұлғаларға (басқа мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес дара кәсіпкерлер және салық төлеушілер болып табылмайтын, бірақ осы Тәртіптің 6-тармағында көзделген қызметті жүзеге асыру орнын айқындау шарттарына сәйкес келетін) электрондық нысанда қызмет көрсеткен кезде ҚҚС алу тәртібін айқындайды.

      2. Осы Тәртіпте пайдаланылатын ұғымдар Хаттамада айқындалған мағыналарында қолданылады.

II. Электрондық нысандағы көрсетілетін қызметтер тізбесін қалыптастыру

      3. Мүше мемлекеттер Комиссия Кеңесі бекітетін электрондық нысанда көрсетілетін қызметтердің тізбесін қалыптастырады.

      4. Осы Тәртіп пен Хаттаманы қолдану мақсатында, атап айтқанда:

      1) егер ақпараттық-телекоммуникация желісі арқылы, оның ішінде Интернет желісі арқылы тапсырыс беру кезінде тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) жеткізу осындай ақпараттық-телекоммуникация желісін пайдаланбай жүзеге асырылса, тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізу;

      2) материалдық жеткізгіштердегі электрондық құрылғылардың (компьютерлік ойындарды қоса алғанда) кез келген түрлеріне және (немесе) материалдық жеткізгіштердегі дерекқорға арналған бағдарламалық қамтамасыз етуді (пайдалану құқықтарын беру) іске асыру;

      3) ақпараттық-телекоммуникация желісіне, оның ішінде Интернет желісіне қолжетімділік беру бойынша қызметтер көрсету электрондық нысандағы көрсетілетін қызметтерге жатпайды.

III. Электрондық нысандағы көрсетілетін қызметтерді сатып алушының қызметін жүзеге асыру орнын айқындау

      5. Егер мына шарттарының бірі орындалса:

      1) осы тармақтың 2) және 3) тармақшаларында көзделген жағдайларды қоспағанда, ұйым мемлекеттік тіркеу негізінде мүше мемлекеттің аумағында қызметін жүзеге асырса;

      2) қызметтер осы мүше мемлекетте орналасқан, аталған ұйымның мемлекеттік тіркеу орны болып табылмайтын ұйымның филиалына, өкілдігіне, тұрақты өкілдігіне көрсетілсе не ұйымның осындай филиалы, өкілдігі, тұрақты өкілдігі үшін сатып алынса және олар оны тұтынған болса;

      3) ұйымның тұрақты жұмыс істейтін атқарушы органының орналасқан жері (басқару орны) осы ұйымның мемлекеттік тіркеу орны болып табылмайтын осы мүше мемлекетте орналасса және осы мүше мемлекетте ұйымның кәсіпкерлік қызметі іс жүзінде жүзеге асырылса, сондай-ақ көрсетілетін қызметтер тұтынылса, мүше мемлекеттің аумағы қызметтерді электрондық нысанда сатып алатын ұйымның қызметін жүзеге асыру орны болып танылады.

      6. Егер мына шарттардың бірі орындалса:

      1) сатып алушының тұрғылықты жері (тұрақты немесе басым уақыт тұратын жері) осы мүше мемлекетте орналасса;

      2) сатып алушы көрсетілетін қызметтерге ақы төлеу үшін пайдаланатын шот ашылған банктің немесе сатып алушы көрсетілетін қызметтерге ақы төлеуді жүзеге асыратын электрондық ақша қаражаты операторының орналасқан жері осы мүше мемлекеттің аумағында орналасса;

      3) қызметтерді сатып алу кезінде пайдаланылған сатып алушының желілік мекенжайы осы мүше мемлекетте тіркелсе (тиісті мекенжай кеңістігіне жатса);

      4) сатып алушы көрсетілетін қызметтерді сатып алу немесе оған ақы төлеу үшін пайдаланатын телефон нөмірі елінің халықаралық кодын осы мүше мемлекет берсе, мүше мемлекеттің аумағы жеке тұлғаның, оның ішінде электрондық нысанда көрсетілетін қызметтерді сатып алатын дара кәсіпкердің қызметін жүзеге асыру орны болып танылады.

      7. Электрондық нысанда қызметтерді сатып алатын дара кәсіпкердің қызметін жүзеге асыру орны, егер бұл осы Тәртіп күшіне енгеннен кейін қабылданған, дара кәсіпкер тіркелген мүше мемлекеттің нормативтік құқықтық актілерінде белгіленсе, осы Тәртіптің 5-тармағында көзделген, ұйымдар үшін қолданылатын шарттардың негізінде айқындалады.

      8. Егер осы Тәртіптің 6-тармағында көзделген шарттарға сәйкес - көрсетілетін қызметтерді электрондық нысанда сатып алатын жеке тұлғаның қызметін жүзеге асыру орны бір мүше мемлекеттен көп аумақта, танылуы мүмкін болған жағдайда, сатушы мүше мемлекеттің аумағында көрсетілген шарттардың көп санының бір мезгілде сақталуын негізге ала отырып, осындай жеке тұлғаның қызметін жүзеге асыру орнын айқындайды.

      6-тармақта көрсетілген шарттардың тең санын бір мезгілде сақтаған кезде бірнеше мүше мемлекеттердің аумақтарында сатушы электрондық нысандағы көрсетілетін қызметтерді сатып алушылардың шектелмеген тобы үшін қолданылатын тәсілдерді негізге ала отырып, осындай жеке тұлғаның қызметін жүзеге асыру орнын дербес айқындайды.

IV. Электрондық нысанда қызмет көрсету кезінде ҚҚС төлеу

      9. Осы Тәртіптің 11-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, қызметін жүзеге асыру орны басқа мүше мемлекеттің аумағы болып танылған жеке тұлғаларға электрондық нысанда қызметтер көрсететін бір мүше мемлекеттің салық төлеушісі ҚҚС төлеу мақсатында осы басқа мүше мемлекеттің салық органында есепке қойылуға жатады. Есепке қою көрсетілген салық органының Интернет желісіндегі ақпараттық ресурсты (бұдан әрі - ақпараттық ресурс) пайдалану арқылы не, егер бұл мүше мемлекеттің заңнамасында көзделсе, аумағы осындай көрсетілетін қызметтерді іске асыру орны болып табылатын мүше мемлекеттің салық органында шартты түрде тіркеу арқылы жүзеге асырылады.

      10. Осы Тәртіптің 11-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, ҚҚС төлеу мақсатында қызметін жүзеге асыру орны басқа мүше мемлекеттің аумағы болып танылған ұйымдарға және (немесе) дара кәсіпкерлерге электрондық нысанда қызметтер көрсететін бір мүше мемлекеттің салық төлеушісі, егер мұндай міндет осы басқа мүше мемлекеттің заңнамасында көзделсе, осы басқа мүше мемлекеттің салық органында есепке қойылуға жатады.

      Егер аумағы электрондық нысандағы көрсетілетін қызметтерді өткізу орны болып табылатын мүше мемлекеттің салық органында салық төлеуші-сатушыны есепке қою жөніндегі міндет осындай мүше мемлекеттің заңнамасында көзделмеген болса, онда көрсетілетін қызметтерді электрондық нысанда сатып алатын ұйымдар және (немесе) дара кәсіпкерлер өз мүше мемлекетінің заңнамасында көзделген тәртіппен ҚҚС есептеу және төлеу (ұстап қалу) жөніндегі міндеттерді жүзеге асырады.

      Егер салық төлеуші-сатушылар осындай басқа мүше мемлекеттің салық органында есепке қоюды жүзеге асырмаса (сатып алушының қызметін жүзеге асыру орны бойынша мүше мемлекеттің заңнамасында есепке қою жөніндегі міндет көзделген жағдайда), онда ҚҚС есептеу және төлеу (ұстап қалу) жөніндегі міндетті көрсетілетін қызметтерді электрондық нысанда сатып алатын ұйымдар мен дара кәсіпкерлер өзінің мүше мемлекетінің заңнамасында көзделген тәртіппен жүзеге асырады.

      Егер сатып алушының қызметін жүзеге асыру орны болып танылған мүше мемлекеттің заңнамасында жеке тұлғаларға, оның ішінде дара кәсіпкерлерге не дара кәсіпкерлер болып табылмайтын жеке тұлғаларға электрондық нысанда қызметтер көрсетуге байланысты негіз бойынша ғана осындай мүше мемлекеттің салық органында есепке қою көзделсе, бірақ салық төлеуші-сатушы жеке тұлғаларға, оның ішінде дара кәсіпкерлерге, сол сияқты ұйымдарға да осындай қызметтер көрсетуді жүзеге асырса, онда ұйымдар және (немесе) дара кәсіпкерлер электрондық нысанда сатып алынған көрсетілетін қызметтерге қатысты ҚҚС есептеу және төлеу (ұстап қалу) жөніндегі міндетті сатып алушының қызметін жүзеге асыру орны деп танылған мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген тәртіппен электрондық нысанда көрсетілетін қызметтерді сатып алатын осындай ұйымдар және (немесе) дара кәсіпкерлер жүзеге асырады.

      Электрондық нысанда қызметтер көрсететін ұйымдардың тізімі көрсетілген ұйымдарды электрондық нысандағы көрсетілетін қызметтерін сатып алу жүзеге асырылатын мүше мемлекеттің салық органдарында есепке қою күні, төлеушінің есептік нөмірі немесе салық - төлеушінің сәйкестендіру нөмірі немесе салық төлеушінің тіркеу нөмірі (болған кезде) көрсетіле отырып, Интернет желісінде мүше мемлекеттердің салық органдарының ресми сайттарында орналастырылуы тиіс.

      11. Бір мүше мемлекеттің салық төлеушісі басқа мүше мемлекеттің аумағы өткізу орны болып танылатын қызметтерді электрондық нысанда көрсеткен кезде, осы басқа мүше мемлекеттің салық органдарында есепте тұрған, осы басқа мүше мемлекетте осындай көрсетілетін қызметтерді сатып алушылармен электрондық нысанда қызметтер көрсететін салық төлеушімен жасалған шарттың негізінде есеп айырысуларға тікелей қатысатын ұйым (дара кәсіпкер) делдал болған кезде, ҚҚС есептеуді және төлеуді (ұстауды) электрондық нысанда қызмет көрсететін салық төлеуші емес, есеп айырысудағы осындай делдал жүргізеді.

      Бір мүше мемлекеттің салық төлеушісі басқа мүше мемлекеттің аумағы өткізу орны болып танылатын қызметтерді электрондық нысанда көрсеткен кезде бірінші мүше мемлекеттің салық органдарында немесе аумағы осындай қызметтерді өткізу орны болып танылмайтын өзге мүше мемлекеттердің салық органдарында есепте тұрған электрондық нысанда қызметтер көрсететін осындай салық төлеушімен жасалған шарт негізінде осы басқа мүше мемлекетте осындай көрсетілетін қызметтерді сатып алушылармен тікелей есеп айырысуға қатысатын ұйым (дара кәсіпкер) делдал болған кезде, егер осы Тәртіптің 9 және 10-тармақтарына сәйкес осындай салық төлеушінің осы басқа мүше мемлекетте салықты есепке қою және төлеу жөніндегі міндеті туындаса, ҚҚС есептеуді және төлеуді (ұстауды) электрондық нысанда қызметтер көрсететін салық төлеуші емес, есеп айырысудағы осындай делдал жүргізеді.

      Есеп айырысуларда бірнеше делдалдардың қатысуымен электрондық нысанда қызметтер көрсетілген жағдайда ҚҚС есептеуді және төлеуді (ұстауды) осындай делдалдың салық төлеуші-сатушымен шартының бар-жоғына қарамастан, сатып алушымен есеп айырысуға тікелей қатысатындар жүргізеді.

      Осы тармақтың бірінші - үшінші абзацтарында көрсетілген жағдайларда басқа мүше мемлекеттің салық органында есепке қою, ҚҚС бойынша салық декларацияларын ұсыну, ҚҚС төлеу және салық төлеуші үшін осы Тәртіппен айқындалған өзге де міндеттерді орындау бойынша осы Тәртіптің талаптары есеп айырысуларда көрсетілген делдалға қолданылады.

      Салық төлеуші-сатушы электрондық нысанда дербес түрде, сондай-ақ электрондық нысандағы көрсетілетін қызметтерді өткізу орны болып табылатын мүше мемлекетте орналасқан оның филиалы, өкілдігі, тұрақты өкілдігі арқылы қызметтер көрсеткен жағдайларға осы тармақтың ережелері қолданылмайды.

      12. Электрондық нысанда қызметтер көрсету кезінде осындай қызметтер көрсететін салық төлеушілерді және осы Тәртіптің 11-тармағында көрсетілген есеп айырысудағы делдалдарды салық органында есепке қою (есептен шығару) тәртібі, салықтық база, ҚҚС мөлшерлемелері, ҚҚС есептеу тәртібі және төлеу мерзімдері, салықтық жеңілдіктер (салық салудан босату), сондай-ақ ҚҚС-тың артық төленген сомаларын қайтару (есепке жатқызу) тәртібі, егер осы Тәртіптің 15-тармағында өзгеше көзделмесе, аумағы осындай қызметтерді өткізу орны болып танылатын мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес айқындалады.

      13. Егер бір мүше мемлекеттің салық төлеушісі осы басқа мүше мемлекеттің аумағында көрсетілген электрондық нысандағы көрсетілетін қызметтер бойынша ҚҚС төлеу үшін басқа мүше мемлекеттің салық органында есепте тұрса, және бұл ретте осы басқа мүше мемлекеттің аумағы өткізу орны болып танылатын, Хаттаманың 29-тармағы 1) - 4) тармақшаларында көзделген жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді өткізу бойынша өзге де операцияларды жүзеге асырса, онда осы өзге операциялар бойынша ҚҚС төлеу, егер осы басқа мүше мемлекеттің заңнамасында өзгеше белгіленбесе, осы Тәртіптің 9 және 10-тармақтарында айқындалған тәртіппен жүзеге асырылады.

      14. Егер бір мүше мемлекеттің салық төлеушісі осы Тәртіптің 9 -11-тармақтарында көрсетілген негіздер бойынша есепке қойылуға жатса немесе басқа мүше мемлекеттің салық органында есепте тұрса, онда ол аумағы көрсетілетін қызметтерді өткізу орны болып танылатын мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген нысан бойынша не осы мүше мемлекеттің құзыретті органы бекіткен нысан бойынша тиісті салық декларациясын салық органына ұсынады. Көрсетілген салық декларациясы аумағы көрсетілетін қызметтерді өткізу орны болып танылатын мүше мемлекеттің салық органының ақпараттық ресурсы арқылы салық органына ұсынылады.

      Егер салық декларациясы мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес ұсынылмаса, онда салық төлеуші осы тармақтың бірінші абзацында көзделген салық декларациясын салық органына беру міндеттемесін орындамай, белгіленген мерзімге ҚҚС төлеуді жүргізеді.

      Бақылау іс-шараларын жүргізу шеңберінде аумағы электрондық нысандағы көрсетілетін қызметтерді өткізу орны болып танылатын мүше мемлекеттің салық органы осындай қызметтерді көрсететін салық төлеушіден көрсетілетін қызметтерді өткізу орнын, ҚҚС төлеудің толықтығы мен уақтылығын растау үшін қажетті мәліметтерді және белгіленген мерзімге ҚҚС төленгенін растайтын төлем құжатын (құжаттарын) немесе оның көшірмесін талап етуге құқылы.

      Талап етілетін құжаттар салық органының талабында көрсетілген күннен бастап күнтізбелік 30 күн ішінде сұрау салушы салық органына электрондық түрде ұсынылуға жатады. Салық төлеушінің өтініші негізінде салық органы мәліметтерді және (немесе) төлем құжаттарын ұсыну мерзімін ұзарта алады.

      15. Бір мүше мемлекеттің салық төлеушісі қызметтерді электрондық нысанда көрсеткен және басқа мүше мемлекеттің аумағы өткізу орны болып танылатын, Хаттаманың 29-тармағының 1) - 4) тармақшаларында көзделген жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді өткізу жөніндегі өзге де операцияларды жүзеге асырған кезде, тоқсанның немесе айдың соңғы күні (егер мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес ай салық кезеңі болып табылса), көрсетілген қызметтерге (орындалған жұмыстарға) төлемақы (ішінара төлемақы) немесе алдағы қызметтер көрсету (жұмыстарды орындау) есебінен төлемақы (ішінара төлемақы) түскен салық базасын айқындау кезі (күні) болып табылады.

      Егер аумағы осындай көрсетілетін қызметтерді (жұмыстарды) өткізу орны болып танылатын мүше мемлекеттің заңнамасында өзгеше белгіленбесе, салықтық базаны айқындау кезінде шетел валютасындағы көрсетілген қызметтердің (жұмыстардың) құны салықтық базаны айқындау сәтіне (күніне) сәйкес келетін күні мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкінің бағамы бойынша ұлттық валютада қайта есептеледі.

      16. Осы Тәртіптің 9 және 14-тармақтарында көзделген ақпараттық ресурстар құрылғанға дейін электрондық нысанда қызмет көрсететін ұйымдарда немесе делдал болуы кезінде осындай қызметтер көрсетуді жүзеге асыратын ұйымдарда ҚҚС есептеу және төлеу (ұстау) жөніндегі міндеттер туындамайды.

      Мұндай міндет, егер бұл міндет аумағы электрондық нысандағы көрсетілетін қызметтерді өткізу орны болып табылатын мүше мемлекеттің заңнамасында көзделсе, тиісінше электрондық нысанда көрсетілетін қызметтерді сатып алатын ұйымға (дара кәсіпкерге) жүктеледі.

      Аумағы электрондық нысанда көрсетілетін қызметтерді өткізу . орны болып табылатын мүше мемлекеттің салық орғанында шартты түрде тіркеуді жүзеге асырған салық төлеуші-сатушыға осы тармақтың ережелері қолданылмайды.

  Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 19 ҚОСЫМША

Бәсекелестіктің жалпы қағидаттары мен қағидалары туралы
ХАТТАМА
I. Жалпы ережелер

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы Шарттың (бұдан әрі - Шарт) XVIII бөліміне сәйкес әзірленген және оның қолданылу ерекшеліктерін, екі және одан көп мүше мемлекеттердің аумағындағы трансшекаралық нарықтарда (бұдан әрі - трансшекаралық нарық), бәсекелестіктің жалпы қағидаларын бұзғаны үшін айыппұл санкцияларын Комиссияның мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарымен өзара іс-қимылын қоса алғанда, трансшекаралық нарықтарда бәсекелестіктің жалпы қағидаларының сақталуын бақылауды жүзеге асыру тәртібін, бәсекелестік (монополияға қарсы) заңнаманың сақталуын бақылауды жүзеге асыру кезінде мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының өзара іс-қимылы қағидаттарын айқындайды, сондай-ақ мемлекеттік баға реттеуді енгізу және мүше мемлекеттердің оны енгізу туралы шешімдерін даулау тәртібін айқындайды.

      2. Осы Шартта пайдаланылатын, сондай-ақ Шарттың XVIII бөлімінің мақсаттары үшін келесі терминдер мынаны білдіреді:

      1) "сатылас келісім" - бірі тауарды сатып алатын немесе оның әлеуетті сатып алушысы болып табылатын, ал екіншісі тауарды ұсынатын немесе оның әлеуетті сатушысы болып табылатын шаруашылық жүргізуші субъектілері (нарық субъектілері) арасындағы келісім;

      2) "өзара алмастырылатын тауарлар" - өзінің функционалдық арналымы, қолданылуы, сапалық және техникалық сипаттамалары, бағасы және басқа да параметрлері бойынша салыстыруға болатын, осылайша сатып алушы тұтыну кезінде (оның ішінде өндірістік мақсаттарда тұтыну кезінде) бір тауар екіншісімен шынымен алмастырылатын немесе алмастыруға дайын болатын тауарлар;

      3) "мемлекеттік бағалық реттеу" - мүше мемлекеттердің мемлекеттік билік органдарының және жергілікті өзін-өзі басқару органдарының бағалар (тарифтер), бағаларға (тарифтерге) үстемелер, ең жоғарғы немесе ең төменгі бағалар (тарифтер), бағаларға (тарифтерге) ең жоғарғы немесе ең төменгі үстемелерді мүше мемлекеттердің заңнамасында белгіленген тәртіппен белгілеуі;

      4) "мемлекеттік немесе муниципалды преференция" - мүше мемлекеттердің атқарушы билік органдарының, жергілікті өзін-өзі басқару органдарының көрсетілген органдардың функцияларын жүзеге асыратын өзге де органдардың немесе ұйымдардың жекелеген шаруашылық жүргізуші субъектілерге (нарық субъектілеріне) мемлекеттік немесе муниципалдық мүлікті, азаматтық құқықтардың өзге де объектілерін беру жолымен немесе мүліктік жеңілдіктер, мемлекеттік немесе муниципалдық кепілдіктер беру жолымен оларға қызметтің аса тиімді жағдайларын қамтамасыз ететін артықшылықтарды беруі;

      5) "тұлғалар тобы" - мынадай белгілердің біріне немесе бірнешеуіне сәйкес келетін жеке тұлғалардың және (немесе) заңды тұлғалардың жиынтығы:

      егер мұндай жеке тұлға немесе мұндай заңды тұлға өзінің осы шаруашылық қоғамға (серіктестікке, шаруашылық әріптестікке) қатысу күші болса немесе алынған, оның ішінде жазбаша келісім негізінде басқа тұлғалардан алынған өкілеттіктерге сәйкес осы шаруашылық қоғамның (серіктестіктің, шаруашылық әріптестіктің) жарғылық (қалыптаспа) капиталындағы дауыс беру акцияларына (үлесіне) сәйкес келетін дауыстың жалпы санының 50 пайызынан астамына ие болса, шаруашылық қоғам (серіктестік, шаруашылық әріптестік) және жеке тұлға немесе заңды тұлға;

      егер мұндай жеке тұлға немесе мұндай заңды тұлға осы шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) жеке-дара атқарушы органының функциясын жүзеге асырса, шаруашылық жүргізуші субъект (нарық субъектісі) және жеке тұлға немесе заңды тұлға;

      егер мұндай жеке тұлға немесе мұндай заңды тұлға осы шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) құрылтай құжаттары немесе осы шаруашылық жүргізуші субъектісімен (нарық субъектісімен) жасалған шарттар (келісімдер) негізінде осы шаруашылық жүргізуші субъектіге (нарық субъектісіне) орындау үшін міндетті тапсырмалар беруге құқылы болса, шаруашылық жүргізуші субъект (нарық субъектісі) және жеке тұлға немесе заңды тұлға;

      алқалық атқарушы органның және (немесе) директорлар кеңесінің (байқаушы кеңестің, қор кеңесінің) сандық құрамының 50 пайыздан астамын белгілі бір жеке тұлғалар құрайтын шаруашылық жүргізуші субъектілер (нарық субъектілері);

      жеке тұлға, оның жұбайы-зайыбы, ата-аналары (оның ішінде бала асырап алушылар), балалары (оның ішінде асырап алынғандар), аға-інілері мен апа-сіңлілері;

      тұлғаның әрқайсысы осы тармақтың екінші - алтыншы абзацтарында көрсетілген қандай да бір негіз бойынша сол бір ғана тұлғамен топқа кіретін, сондай-ақ басқа да тұлғалар осындай тұлғалардың кез келгенімен осы тармақтың екінші - алтыншы абзацтарында көрсетілген қандай да бір негіз бойынша топқа кіретін тұлғалар;

      егер тұлғалар өзінің осы шаруашылық қоғамға (серіктестікке) бірлесіп қатысуына орай немесе басқа тұлғалардан алынған өкілеттіктерге сәйкес осы шаруашылық қоғамның (серіктестіктің, шаруашылық әріптестіктің) жарғылық (қалыптаспа) капиталындағы дауыс беру акциясына (үлесіне) сәйкес келетін дауыстың жалпы санының 50 пайызынан астамына ие болса, осы тармақтың екінші - жетінші абзацтарында көрсетілген қандай да бір белгілер бойынша бір тұлғалар тобына кіретін шаруашылық қоғам (серіктестік, шаруашылық әріптестік), жеке және (немесе) заңды тұлғалар.

      Тұлғалар тобы біртұтас шаруашылық жүргізуші субъект (нарық субъектісі) ретінде қарастырылады, ал Шарттың XVIII бөлімінің және осы хаттаманың шаруашылық жүргізуші субъектілерге (нарық субъектілеріне) қатысты ережелері, осы Хаттамада көзделген жағдайларды қоспағанда, тұлғалар тобына қолданылады.

      Мүше мемлекеттердің заңнамасында мүше мемлекеттер аумағында бәсекелестік (монополияга қарсы) саясатты іске асыру мақсатында "тұлғалар тобы" деген ұғымның нақтылануы, оның ішінде бір тұлғаның акцияларын (үлестерін) екінші тұлғаның жарғылық (қалыптаспа) капиталында иелік ету (қатысу) мөлшерінің мәні бөлігінде нақтылануы мүмкін, мұндай кезде тұлғалар тобы мұндай иелік етуді (қатысуды) таниды;

      6) "кемсітушілік шарттары" - осы Шартта және/немесе барлық мүше мемлекеттердің басқа да халықаралық шарттарында көзделген талаптарды, шектеулерді және ерекшеліктерді ескере отырып, шаруашылық жүргізуші субъект (нарық субъектісі) немесе бірнеше шаруашылық жүргізуші субъектілер (нарық субъектілері) екінші шаруашылық жүргізуші субъектімен (нарық субъектісімен) немесе басқа да шаруашылық жүргізуші субъектілермен (нарық субъектілерімен) салыстырғанда тең емес жағдайға қойылған кезде тауар нарығына кіру шарты, тауарларды өндіру, айырбастау, тұтыну, сатып алу, сату, өзге де беру шарттары;

      7) "үстем жағдай" - тиісті тауар нарығында осындай шаруашылық жүргізуші субъектіге (нарық субъектісіне) (тұлғалар тобына) не осындай шаруашылық жүргізуші субъектілерге (нарық субъектілеріне) (тұлғалар топтарына) тиісті тауар нарығында тауар айналысының жалпы жағдайына елеулі шешуші ықпал етуге және (немесе) осы тауар нарығынан басқа шаруашылық жүргізуші субъектілерді (нарық субъектілерін) жоюға және (немесе) басқа шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) осы тауар нарығына кіруін қиындатуға мүмкіндік беретін белгілі бір тауар нарығындағы шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) (тұлғалар тобының) не шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) (тұлғалар топтарының) жағдайы;

      8) "бәсекелестік" - шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) әрқайсысының дербес жасаған іс-әрекеттері тиісті тауар нарығындағы тауарлар айналымының жалпы жағдайына олардың әрқайсысының біржақты тәртіппен ықпал ету мүмкіндігі жойылатын немесе шектелетін жарыспалылығы;

      9) "құпия ақпарат" - мүше мемлекеттердің заңнамаларына сәйкес мемлекеттік құпияға (мемлекеттік құпияларға) жататын ақпаратты қоспағанда, оған қол жеткізу мүше мемлекеттердің нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес шектелген ақпараттың барлық түрі;

      10) "экономикалық қызметті үйлестіру" - шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) іс-қимылдарын мұндай шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) ешбірімен бір тұлғалар тобына кірмейтін және шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) келісілген іс-қимылдары жүзеге асырылатын тауар нарығында (тауар нарықтарында) қызметін жүзеге асырмайтын үшінші тұлғамен келісу;

      11) "жанама бақылау" - араларында тікелей бақылау бар заңды тұлға немесе бірнеше заңды тұлғалар арқылы заңды тұлға қабылдайтын шешімді заңды тұлғаның немесе жеке тұлғаның айқындау мүмкіндігі;

      12) "монополиялық жоғары баға" - егер осы баға осындай тауарды өндіру және өткізу үшін қажет шығыстар мен пайда сомасынан, Одақ немесе оның шегінен тыс жерлердегі аумақта мұндай нарық болған кезде тауарды сатып алушылар немесе сатушылар құрамы, тауар айналымының шарттары, тауар нарығына кіру шарттары, салық салу және кедендік-тарифтік реттеуді қоса алғанда, мемлекеттік реттеу бойынша тауар нарығындағы (бұдан әрі - салыстырмалы тауар нарығы) бәсекелестік жағдайларда қалыптасқан бағадан асып кетсе, үстем жағдайға ие шаруашылық жүргізуші субъект (нарық субъектісі) белгілеген баға. Мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес айқындалған осындай тауар тарифі шегінде табиғи монополия субъектісі белгілеген баға монополиялық жоғары баға болып танылмайды;

      13) "монополиялық төмен баға" - егер осы баға нақты немесе осындай тауарды өндіру және өткізу үшін қажет шығыстар мен пайда сомасынан төмен және Одақ немесе оның шегінен тыс жерлердегі аумақта мұндай нарық болған кезде салыстырмалы тауар нарығындағы бәсекелестік жағдайда қалыптасқан бағадан төмен болса, үстем жағдайға ие шаруашылық жүргізуші субъект (нарық субъектісі) белгілеген баға;

      Егер тауарды сатушының бағаны белгілеуі тиісті тауар нарығында тауарды сатушылармен немесе сатып алушылармен бір тұлғалар тобына кірмейтін шаруашылық жүргізуші субъектілер (нарық субъектілері) санының қысқаруына байланысты бәсекелестікті шектеуге алып келмесе немесе шектей алмаса, баға монополиялық тұрғыдан темен деп танылмайды;

      14) "жосықсыз бәсеке" - мүше мемлекеттердің заңнамасына және (немесе) іскерлік айналым дәстүріне, қайырымдылық, парасаттылық және әділеттілік талаптарына қайшы келетін және басқа бәсекелес шаруашылық жүргізуші субъектілерге нұқсан келтірген немесе келтіруі мүмкін не олардың іскерлік беделіне зиян келтірген немесе келтіруі мүмкін шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) (тұлғалар тобының) немесе бірнеше шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) (тұлғалар топтарының) кәсіпкерлік қызметтегі артықшылықтарды иеленуге бағытталған кез келген әрекеттері;

      15) "бәсекелестікті шектеу белгілері" - тауар нарығында бір тұлғалар тобына кірмейтін шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) санын қысқарту, тауар нарығында тауар айналымының өзге де жалпы жағдайларының тиісті өзгерістеріне байланысты емес тауар бағаларының өсуі немесе төмендеуі, бір тұлғалар тобына кірмейтін шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) тауар нарығындағы дербес әрекеттерден бас тартуы, шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) арасындағы келісіммен немесе олардың орындауы үшін міндетті өзге тұлғаның нұсқауларына сәйкес не бір тұлғалар тобына кірмейтін шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) тауар нарығындағы өз әрекеттерін келісу нәтижесінде тауар нарығында тауар айналымының жалпы жағдайларын айқындау, сондай-ақ шаруашылық жүргізуші субъектіге (нарық субъектісіне) немесе бірнеше шаруашылық жүргізуші субъектіге (нарық субъектілеріне) бір жақты тәртіппен тауар нарығындағы тауар айналымының жалпы жағдайларына әсер етуге мүмкіндік беретін өзге де мән-жайлар;

      16) "тікелей бақылау" - заңды немесе жеке тұлғаның мынадай бір немесе бірнеше іс-қимылдар:

      оның атқарушы органының функцияларын жүзеге асыру;

      заңды тұлғаның кәсіпкерлік қызметін жүргізу шарттарын айқындау құқығын алу;

      заңды тұлғаның жарғылық (қалыптаспа) капиталын құрайтын акциясына (үлесіне) сәйкес келетін дауыстың жалпы санының 50-ден астам пайызына иелік ету арқылы заңды тұлға қабылдайтын шешімдерді айқындау мүмкіндігі;

      17) "келісім" - құжатта немесе бірнеше құжатта қамтылған жазбаша нысандағы уағдаластық, сондай-ақ ауызша нысандағы уағдаластық;

      18) "тауар" - сатуға, айырбастауға және айналымға өзге де енгізуге арналған азаматтық құқықтар объектісі (оның ішінде жұмыс, қаржы қызметін қоса алғанда, көрсетілетін қызмет);

      19) "тауар нарығы" - экономикалық, техникалық немесе өзге мүмкіндіктерге не орындылықты негізге ала отырып, шекараларында (оның ішінде географиялық) сатып алушы тауар сатып ала алатын және мұндай мүмкіндік не орындылық оның шегінен тыс жерлерде жоқ, басқа тауармен алмастырылмайтын немесе бірін-бірі алмастыратын тауар айналымының саласы;

      20) "шаруашылық жүргізуші субъект (нарық субъектісі)" - өзіне табыс әкелетін қызметті жүзеге асыратын коммерциялық ұйым, коммерциялық емес ұйым, дара кәсіпкер, сондай-ақ мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес кәсіби табыс әкелетін қызметі мемлекеттік тіркелуге және (немесе) лицензиялануға жататын жеке тұлға;

      21) "экономикалық шоғырлану" - мәмілелер, жүзеге асырылуы бәсекелестіктің жай-күйіне әсер ететін немесе әсер етуі мүмкін өзге де әрекет.

      Ескерту. 2-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.02.2021 № 6-VII; 30.01.2024 № 56-VIII Заңдарымен.

      3. Шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) үстем жағдайы мынадай мән-жайларды талдауды негізге ала отырып, белгіленеді:

      1) шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) үлесі және оның бәсекелестері мен сатып алушыларының үлестерімен арақатынасы;

      2) шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) біржақты тәртіппен тауар бағасының деңгейін айқындау және тиісті тауар нарығында тауар өткізудің жалпы жағдайына шешуші ықпал ету мүмкіндігі;

      3) тауар нарығына кіру үшін экономикалық, технологиялық, әкімшілік немесе өзге де шектеулердің болуы;

      4) жұмыс істеу кезеңінде шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) тауар нарығында тауар айналымының жалпы жағдайына шешуші ықпал ету мүмкіндігі.

      4. Трансшекаралық нарықтағы шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) үстем жағдайын Комиссия бекітетін Трансшекаралық нарықтағы бәсекелестіктің жай-күйін бағалау әдістемесіне сәйкес Комиссия белгілейді.

      Ескерту. 4-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.02.2021 № 6-VII Заңымен.

II. Келісімдер мен алып қоюға жол берушілік

      5. Шарттың 76-бабының 4 және 5-тармақтарында көзделген келісімдер, сондай-ақ Шарттың 76-бабының 3-тармағында белгіленген салдарларға әкеп соғуы мүмкін бірлескен қызмет туралы шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) келісімдері, егер олар шаруашылық жүргізуші субъектілерге (нарық субъектілеріне) осы келісімдердің мақсаттарына қол жеткізу үшін қажет болып табылатын шектеулер қоймаса және тиісті тауар нарығында бәсекелестікті жою үшін мүмкіндік жасамаса және егер шаруашылық жүргізуші субъектілер (нарық субъектілері) мұндай келісімдер өз нәтижесінде:

      1) тауарлар өндіруді (өткізуді) жетілдіруге немесе техникалық (экономикалық) прогреске ынталандыруға не әлемдік тауар нарығында мүше мемлекеттердің тауар өндірісінің бәсекеге қабілеттілігін арттыруға;

      2) тиісті тұлғалардың мұндай іс-қимылдарды жасаудан иеленетін артықшылықтардың (пайдалардың) мөлшерлес бөлігін тұтынушылардың алуына әкеп соқса немесе әкеп соғуы мүмкін деп дәлелдесе жарамды деп танылуы мүмкін.

      6. Егер:

      1) мұндай келісім коммерциялық концессияның шарттары болып табылса;

      2) мұндай келісімнің қатысушысы болып табылатын, "сатылы" келісімнің нысанасы болып табылатын әрбір шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) үлесі тауардың тауар нарығында 20 пайыздан аспаса, "сатылы" келісімге жол беріледі.

      7. Шарттың 76-бабының 3 — 6-тармақтарының ережелері, мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) бірінің оларды бір уақытта орындауына жол берілмейтін қызмет түрлерін жүзеге асыратын шаруашылық жүргізуші нарық субъектілері (нарық субъектілері) арасындағы келісімдерді қоспағанда, егер бір шаруашылық жүргізуші субъект (нарық субъектісі) екінші шаруашылық жүргізуші субъектіге (нарық субъектісіне) қатысты тікелей немесе жанама бақылау белгілеген болса не егер мұндай шаруашылық жүргізуші субъектілер (нарық субъектілері) бір тұлғаның тікелей немесе жанама бақылауында болса, бір тұлғалар тобына кіретін шаруашылық жүргізуші субъектілер (нарық субъектілері) арасындағы келісімге қолданылмайды.

III. Бәсекелестіктің жалпы қағидаларының сақталуын бақылау

      8. Мүше мемлекеттердің аумағында шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің), сондай-ақ мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілер (нарық субъектілері) болып табылмайтын жеке тұлғаларының және коммерциялық емес ұйымдарының Шарттың 76-бабында белгіленген бәсекелестіктің жалпы қағидаларын бұзудың жолын кесуді мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары жүзеге асырады.

      9. Жолын кесу мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес жүзеге асырылатын трансшекаралық қаржы нарықтарында бәсекелестікке теріс әсер ететін бұзушылықтарды қоспағанда, егер мұндай бұзушылық трансшекаралық нарықтарда бәсекелестікке теріс әсер ететін немесе әсер етуі мүмкін болса, мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілерінің (нарық субъектілерінің), сондай-ақ мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілер (нарық субъектілері) болып табылмайтын жеке тұлғаларының және коммерциялық емес ұйымдарының Шарттың 76-бабында белгіленген бәсекелестіктің жалпы қағидаларын бұзудың жолын кесуді Комиссия жүзеге асырады.

      10. Комиссия:

      1) трансшекаралық нарықтардағы бәсекелестікке теріс әсер ететін немесе әсер етуі мүмкін, Шарттың 76-бабында белгіленген бәсекелестіктің жалпы қағидаларын бұзу белгілерінің болуы туралы өтінішті (материалдарды) қарауды (бұдан әрі - өтінішті қарау);

      2) трансшекаралық нарықтардағы бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылуына тергеп-тексеру жүргізуді (бұдан әрі - тергеп-тексеру жүргізу);

      3) мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының, мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілерінің (нарық субъектілерінің), мүше мемлекеттердің билік органдарының, жеке тұлғалардың өтініштері негізінде немесе жеке бастамасы бойынша трансшекаралық нарықтардағы бәсекелестікке теріс әсер ететін немесе әсер етуі мүмкін, Шарттың 76-бабында белгіленген бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылуы туралы істі қозғауды және қарауды (бұдан әрі - істі қарау);

      4) ұйғарым, трансшекаралық нарықтардағы бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылуына алып келуі мүмкін әрекеттерді жасауға жол бермеу туралы алдын ала ескерту (бұдан әрі - алдын ала ескерту) шығаруды, сондай-ақ мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілерінің (нарық субъектілерінің) орындауы үшін міндетті шешімдер, оның ішінде:

      Шарттың XVIII бөлімінде және осы Хаттамада көзделген жағдайларда мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілеріне (нарық субъектілеріне) айыппұл санкцияларын қолдану;

      бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылуын тоқтатуға, оларды бұзу салдарын жоюға, бәсекелестікті қамтамасыз етуге бағытталған әрекеттер жасау;

      трансшекаралық нарықта бәсекелестіктің туындауына кедергі болып табылуы мүмкін және (немесе) бәсекелестікті шектеуге, жоюға және Шарттың XVIII бөлімінде және осы Хаттамада көзделген жағдайларда бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылуына алып келуі мүмкін әрекеттерге жол бермеу туралы шешімдер қабылдауды;

      5) мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілеріне (нарық субъектілеріне), сондай-ақ шаруашылық жүргізуші субъектілер (нарық субъектілері) болып табылмайтын жеке тұлғаларына және коммерциялық емес ұйымдарына бәсекелестіктің жалпы қағидаларын бұзу белгілерін қамтитын әрекеттерді (әрекетсіздікті) тоқтату қажеттігі туралы және (немесе) осындай бұзушылық белгілерінің туындауына ықпал еткен себептер мен шарттарды жою туралы және осындай әрекеттердің (әрекетсіздіктің) салдарын жою жөнінде шаралар қабылдау туралы ескерту (бұдан әрі - ескерту) беруді;

      6) мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары өкілдерінің қатысуымен және өзге де тұлғаларды тарту мүмкіндігімен консультациялар (қажет болған кезде) өткізуді;

      61) мүше мемлекеттердің заңнамасына Шарттың XVIII бөлімінің және осы Хаттаманың ережелеріне сәйкестігі тұрғысынан мониторингті және салыстырмалы-құқықтық талдау жүргізуді;

      7) мүше мемлекеттердің мемлекеттік билік органдарынан, жергілікті өзін-өзі басқару органдарынан, олардың функцияларын жүзеге асыратын өзге де органдары мен ұйымдарынан, занды және жеке тұлғалардан ақпаратты, оның ішінде трансшекаралық нарықтардағы бәсекелестіктің жалпы қағидаларының сақталуын бақылау жөніндегі өкілеттіктерді жүзеге асыру үшін қажетті құпия ақпаратты сұратуды және алуды;

      8) трансшекаралық нарықтардағы бәсекелестіктің жай-күйі және бәсекелестіктің жалпы қағидаларын бұзудың жолын кесу бойынша қабылданатын шаралар туралы жылдық есепті жыл сайын Үкіметаралық кеңестің қарауына ұсынуды және мақұлданған есепті Интернет желісіндегі Одақтың ресми сайтына орналастыруды;

      9) бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылуы туралы қаралған істер бойынша шешімдерді Интернет желісіндегі Одақтың ресми сайтына орналастыруды;

      10) Шарттың XVIII бөлімінің және осы Хаттаманың ережелерін іске асыру үшін қажетті өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

      Ескерту. 10-тармақ жаңа редакцияда – ҚР 15.02.2021 № 6-VII; өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңдарымен.

      11. Өтінішті қарау тәртібін, тергеп-тексеру жүргізу тәртібін, істі қарау тәртібін, сондай-ақ алдын ала ескерту жасау тәртібін Комиссия бекітеді. Құпия ақпаратты қоспағанда, Комиссия істі қарау мақсаттары үшін жүргізген бәсекелестіктің жай-күйін талдау нәтижелері Комиссияның істі қарау нәтижелері бойынша қабылданатын шешіміне енгізіледі.

      Сондай-ақ Шарттың XVIII бөлімінің ережелерін және осы Хаттаманы іске асыру үшін қажетті, трансшекаралық нарықтардағы бәсекелестіктің жалпы қағидаларының сақталуын бақылау жөніндегі өкілеттіктерді жүзеге асыру мақсаттары үшін Комиссия:

      бәсекелестіктің жай-күйін бағалау әдістемесін;

      монополиялық жоғары (төмен) бағаларды айқындау әдістемесін;

      айыппұлды есептеу және салу тәртібінің әдістемесін;

      экономиканың әртүрлі салаларында бәсекелестіктің жалпы қағидаларын қолдану ерекшеліктерін (қажет болған жағдайда);

      Комиссияның және мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының өзара (оның ішінде ақпараттық) іс-қимыл жасау тәртібін;

      трансшекаралық нарықтардағы бәсекелестіктің жай-күйі және олардағы бәсекелестіктің жалпы қағидаларын бұзудың жолын кесу бойынша қабылданатын шаралар туралы есепті дайындау тәртібін;

      шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) Шарттың 76-бабының 3 - 5-тармақтарына сәйкес жол берілмейтін келісімді жасасқаны туралы, сол сияқты оған қатысқаны туралы ерікті түрде мәлімдеген кезде жауаптылықтан босату тәртібін бекітеді.

      Ескерту. 11-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.02.2021 № 6-VII Заңымен.

      12. Шарттың 76-бабында белгіленген трансшекаралық нарықтардағы бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылуы туралы өтініштерді қарауды, тергеп-тексерулер жүргізуді, істердің материалдарын дайындауды және алдын ала ескертулер жасауды қамтамасыз етуді Комиссияның тиісті құрылымдық бөлімшесі (бұдан әрі - Комиссияның уәкілетті құрылымдық бөлімшесі) жүзеге асырады.

      Ескерту. 12-тармақ жаңа редакцияда – ҚР 15.02.2021 № 6-VII Заңымен.

      13. Өтінішті қарау, тергеп-тексеруді жүргізу, істі қарау, алдын ала ескерту жасау туралы мәселені қарау кезінде Комиссияның уәкілетті құрылымдық бөлімшесі мүше мемлекеттердің мемлекеттік билік органдарынан, жергілікті өзін-өзі басқару органдарынан, олардың функцияларын жүзеге асыратын өзге де органдарынан немесе ұйымдарынан, заңды және жеке тұлғалардан қажетті ақпаратты сұратады. Бұл жағдайда тиісті сұрау салу Комиссия атынан жіберілген болып есептеледі.

      Мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілері (нарық субъектілері), коммерциялық емес ұйымдары, мемлекеттік билік органдары, жергілікті өзін-өзі басқару органдары, олардың функцияларын жүзеге асыратын өзге де органдар немесе ұйымдар (олардың лауазымды адамдары), жеке тұлғалар Комиссияның сұрау салуы бойынша белгіленген мерзімде өзіне жүктелген өкілеттіктерге сәйкес Комиссияға қажетті ақпаратты, құжаттарды, мәліметтерді, түсіндірмелерді Комиссияға беруге міндетті.

      Ескерту. 13-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.02.2021 № 6-VII; 19.04.2024 № 75-VIII Заңдарымен.

      131. Өтінішті қарау шеңберінде, осы Хаттаманың 13-тармағында белгіленген жағдайларды қоспағанда, трансшекаралық нарықтарда бәсекелестікке жол бермеуге, оны шектеуге, жоюға алып келетін немесе алып келуі мүмкін әрекеттердің жолын кесу мақсатында Комиссия Алқасының бәсекелестік және монополияға қарсы реттеу мәселелеріне жетекшілік ететін мүшесі мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектісіне (нарық субъектісіне), сондай-ақ шаруашылық жүргізуші субъектілер нарық субъектілері) болып табылмайтын жеке тұлғалары мен коммерциялық емес ұйымдарына ескерту береді.

      Ескертуді дайындау, беру, жіберу және оны орындау мерзімін ұзарту рәсімі өтініштерді қарау тәртібімен айқындалады.

      Ескерту. 131-тармақпен толықтырылды – ҚР 15.02.2021 № 6-VII Заңымен.

      132. Ескерту мынадай жағдайлардың бірінде берілмейді:

      1) Шарттың 76-бабына сәйкес тыйым салынған мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілері (нарық субъектілері) арасындағы келісімдер белгілерінің анықталуы;

      2) шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) үстем жағдайын тауардың монополиялық жоғары немесе монополиялық төмен бағасын белгілеу, ұстап тұру бөлігінде теріс пайдалану белгілерінің анықталуы;

      3) шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) әрекеттерінде (әрекетсіздігінде) олар бойынша алдыңғы 24 ай ішінде ескерту берілген не істі қарау қорытындылары бойынша шешім қабылданған бәсекелестіктің жалпы қағидаларын бұзу белгілерінің анықталуы.

      Ескерту. 132-тармақпен толықтырылды – ҚР 15.02.2021 № 6-VII Заңымен.

      133. Өзіне ескерту берілген тұлға міндетті түрде оны ескертуде көрсетілген мерзімде қарауға тиіс.

      Ескерту берілген тұлға оны орындау үшін белгіленген мерзім аяқталған күннен бастап 3 жұмыс күні ішінде ескертудің орындалғаны туралы Комиссияны хабардар етеді (хабарламаға растайтын материалдар қоса берілуге тиіс).

      Ескерту берілген тұлғаның уәжді өтінішхаты бойынша және ескертуді белгіленген мерзімде орындау мүмкін емес деп пайымдауға жеткілікті негіздер болған кезде, Комиссия Алқасының бәсекелестік және монополияға қарсы реттеу мәселелеріне жетекшілік ететін мүшесі көрсетілген мерзімді ұзарта алады.

      Ескерту белгіленген мерзімде орындалған жағдайда тергеп-тексеру жүргізілмейді және ескертуді орындаған тұлға бәсекелестіктің жалпы қағидаларын бұзғаны үшін айыппұл салу түріндегі жауаптылыққа жатпайды.

      Ескерту белгіленген мерзімде орындалмаған жағдайда Комиссия көрсетілген мерзім өткен күннен бастап 10 жұмыс күнінен кешіктірмей тергеп-тексеру жүргізу туралы ұйғарым шығарады.

      Ескерту. 133-тармақпен толықтырылды – ҚР 15.02.2021 № 6-VII Заңымен.

      134. Бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылуын болғызбау мақсатында Комиссия Алқасының бәсекелестік және монополияға қарсы реттеу мәселелеріне жетекшілік ететін мүшесі шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) лауазымды адамына, сондай-ақ жеке тұлғаларға алдын ала ескерту жасайды.

      Егер осындай жүріс-тұрыс жалпы бәсекелестік қағидаларының бұзылуына алып келуі мүмкін болса және бұл ретте тергеп-тексеру жүргізуді бастау туралы ұйғарым шығару үшін негіздер болмаса, осындай тұлғалардың трансшекаралық нарықтағы жоспарланып отырған жүріс-тұрыс туралы жария мәлімдемесі шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) лауазымды адамына, сондай-ақ жеке тұлғаларға алдын ала ескерту жасау үшін негіз болып табылады.

      Ескерту. 134-тармақпен толықтырылды – ҚР 15.02.2021 № 6-VII Заңымен.

      14. Айыппұл салу туралы Комиссия шешімі, Комиссияның бұзушыға белгілі бір әрекеттер жасауды міндеттейтін шешімдері атқару құжаттары болып табылады және органдардың соттың мәжбүрлеп орындату актілерін, аумағында құқық бұзушылық жасаған шаруашылық субъектісі (нарық субъектісі), шаруашылық субъектісі (нарық субъектісі) болып табылмайтын коммерциялық емес ұйым тіркелген немесе аумағында құқық бұзушы жеке тұлға тұрақты немесе уақытша тұратын мүше мемлекеттердің басқа да органдары мен лауазымды адамдарының актілерін орындауы тиіс.

      Бәсекелестік саласындағы Комиссияның актілеріне, әрекеттеріне (әрекетсіздіктері) Одақ Сотының статутында (Шартқа № 2 қосымша) көзделген тәртіппен, осы Шарттың ережелері ескеріле отырып, Одақ Сотында айтылады.

      Одақ Соты Комиссияның трансшекаралық нарықтарда бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылғаны туралы іс бойынша шешіміне шағым жасау туралы арызды іс жүргізуге қабылдаған жағдайда, Комиссия шешімінің қолданысы Одақ Сотының шешімі заңды күшіне енген күнге дейін тоқтатыла тұрады.

      Одақ Соты Комиссияның трансшекаралық нарықтарда бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылғаны туралы іс бойынша шешіміне шағым жасау туралы арызды мәселені сотқа дейінгі тәртіппен шешу үшін арыз иесінің Комиссияға алдын ала жүгінуінсіз қарауға қабылдайды.

      15. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының актілеріне, әрекеттеріне (әрекетсіздіктеріне) мүше мемлекеттердің қолданыстағы процестік заңнамасына сәйкес мүше мемлекеттердің сот органдарында айтылады.

IV. Трансшекаралық нарықтарда бәсекелестіктің жалпы қағидаларын
бұзғаны үшін Комиссия салатын айыппұл санкциялары

      16. Комиссия бекіткен айыппұлды есептеу және салу тәртібі әдістемесіне сәйкес Комиссия Шарттың 76-бабында көзделген трансшекаралық нарықтарда бәсекелестіктің жалпы қағидаларын бұзғаны үшін, сондай-ақ Комиссияға оның талабы бойынша мәліметтерді (ақпаратты) уақтылы бермегені үшін немесе көрінеу анық емес мәліметтерді (ақпаратты) бергені үшін мынадай мөлшерлерде айыппұлдар салады:

      1) Шарттың 76-бабының 2-тармағына сәйкес жол берілмейтін жосықсыз бәсеке лауазымды адамдарға және дара кәсіпкерлерге 20 000-нан 110 000-ға дейін Ресей рублі; заңды тұлғаларға 100 000-нан 1 000 000-ға дейін Ресей рублі мөлшерінде айыппұл салуға әкеп соғады.

      2) шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) Шарттың 76-бабының 3-5-тармақтарына сәйкес жол берілмейтін келісімдерді жасауы, сол сияқты оған қатысуы лауазымды адамдарға және дара кәсіпкерлерге 20 000-нан 150 000-ға дейін Ресей рублі мөлшерінде, заңды тұлғаларға нарығында құқық бұзушылық жасалған, құқық бұзушының тауарды (жұмысты, көрсетілетін қызметтерді) өткізуден түскен түсім сомасының бір жүзден он бес жүздікке дейінгі мөлшерде не нарығында құқық бұзушылық жасалған, құқық бұзушының барлық тауарды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) сатып алу шығыстары сомасының, бірақ құқық бұзушының барлық тауарларды (жұмысты, көрсетілетін қызметтерді) өткізуден түскен түсім сомасының бір бес ондық жиынтық мөлшерінен көп емес және 100 000 Ресей рублінен кем емес мөлшерінде, ал егер нарығында құқық бұзушылық жасалған, құқық бұзушының тауарды (жұмысты, көрсетілетін қызметтерді) өткізуден түскен түсімінің сомасы құқық бұзушының барлық тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметті) өткізуден түскен түсім сомасының жиынтық көлемінің 75 пайызынан асқан жағдайда - нарығында құқық бұзушылық жасалған, құқық бұзушының тауарды (жұмысты, көрсетілетін қызметтерді) өткізуден түскен түсім сомасының үш мыңдықтан үш жүздікке дейінгі мөлшерде не нарығында құқық бұзушылық жасалған, құқық бұзушының тауарды (жұмысты, көрсетілетін қызметтерді) сатып алу шығыстары сомасының мөлшерінде, бірақ 100 000 Ресей рублінен кем емес құқық бұзушының тауар (жұмыс, көрсетілетін қызмет) өткізуден түскен түсім сомасының елуден бір жиынтық мөлшерінен аспайтын мөлшерде айыппұл салуға әкеп соғады.

      3) шаруашылық жүргізуші субъектілердің Шарттың 76-бабының 6-тармағына сәйкес жол берілмейтін экономикалық қызметті үйлестіруі жеке тұлғаларға - 20 000-нан 75 000-ға дейін Ресей рублі мөлшерінде, лауазымды адамдарға және дара кәсіпкерлерге - 20 000-нан 150 000-ға дейін Ресей рублі мөлшерінде, заңды тұлғаларға - 200 000-нан 5 000 000-ға дейін Ресей рублі мөлшерінде айыппұл салуға әкеп соғады.

      4) тауар нарығында үстем жағдайға ие шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) үстем жағдайды теріс пайдаланды деп танылатын және Шарттың 76-бабының 1-тармағына сәйкес жол берілмейтін іс-қимылдарды жасауы лауазымды адамдарға және дара кәсіпкерлерге 20 000-нан 150 000-ға дейін Ресей рублі мөлшерінде, заңды тұлғаларға нарығында құқық бұзушылық жасалған, құқық бұзушының тауарды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізуден түскен түсім сомасының бір жүзден он бес жүздікке дейінгі мөлшерінде не нарығында құқық бұзушылық жасалған, құқық бұзушының тауарды (жұмысты, көрсетілетін қызметтерді) сатып алу шығыстары сомасының, бірақ құқық бұзушының барлық тауарларды (жұмысты, көрсетілетін қызметті) өткізуден түскен түсім сомасының бір бес ондық жиынтық мөлшерінен көп емес және 100 000 Ресей рублінен кем емес мөлшерінде, ал егер нарығында құқық бұзушылық жасалған, құқық бұзушының тауарды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізуден түскен түсімінің сомасы құқық бұзушының барлық тауарларды (жұмысты, көрсетілетін қызметті) өткізуден түскен түсім сомасының жиынтық көлемінің 75 пайызынан асқан жағдайда - нарығында құқық бұзушылық жасалған, құқық бұзушының тауарды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізуден түскен түсім сомасының үш мыңдықтан үш жүздікке дейінгі мөлшерде не нарығында құқық бұзушылық жасалған, құқық бұзушының тауарды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) сатып алу шығыстары мөлшерінде, бірақ 100 000 Ресей рублінен кем емес мөлшерінде, құқық бұзушының тауар (жұмыс, қызмет) өткізуден түскен түсім сомасының елуден бір жиынтық мөлшерінен аспайтын айыппұл салуға әкеп соғады.

      5) Комиссияға Шарттың XVIII бөлімінде және осы Хаттамада көзделген мәліметтерді (ақпаратты) бермеу немесе уақтылы бермеу, оның ішінде Комиссияның талабы бойынша мәліметтерді (ақпаратты) бермеу, сол сияқты Комиссияға көрінеу анық емес мәліметтер (ақпарат) беру жеке тұлғаларға 10 000-нан 15 000-ға дейінгі Ресей рублі мөлшерінде, лауазымды адамдарға және дара кәсіпкерлерге 10 000-нан 60 000-ға дейінгі Ресей рублі мөлшерінде, заңды тұлғаларға 150 000-нан 1 000 000-ға дейінгі Ресей рублі мөлшерінде айыппұл салуға әкеп соғады.

      6) Комиссияның бұзушыны белгілі бір әрекеттер жасауға міндеттейтін мынадай:

      бәсекелестікті шектейтін келісімдерді тоқтату, шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) экономикалық қызметін үйлестіру және (немесе) бәсекелестікті қамтамасыз етуге бағытталған әрекеттер жасау туралы шешімдерін орындамау, тиісінше орындамау немесе мерзімінде орындамау - жеке тұлғаларға 25 000-нан 35 000 Ресей рубліне дейінгі мөлшерде, лауазымды адамдар мен дара кәсіпкерлерге 35 000-нан 45 000 Ресей рубліне дейінгі, заңды тұлғаларға - 500 000-нан 700 000 Ресей рубліне дейінгі мөлшерде айыппұл салуға әкеп соғады;

      шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) тауар нарығындағы үстем жағдайды теріс пайдалануын тоқтату және немесе) бәсекелестікті қамтамасыз етуге бағытталған әрекеттер жасау туралы шешімдерін орындамау, тиісінше орындамау немесе мерзімінде орындамау - лауазымды адамдар мен дара кәсіпкерлерге 20 000-нан 30 000 Ресей рубліне дейінгі мөлшерде, заңды тұлғаларға 500 000-нан 700 000 Ресей рубліне дейінгі мөлшерде айыппұл салуға әкеп соғады;

      жосықсыз бәсекелестікті тоқтату және (немесе) бәсекелестікті қамтамасыз етуге бағытталған әрекеттер жасау туралы шешімдерін орындамау, тиісінше орындамау немесе мерзімінде орындамау - лауазымды адамдар мен дара кәсіпкерлерге 20 000-нан 30 000 Ресей рубліне дейінгі мөлшерде, заңды тұлғаларға 300 000-нан 500 000 Ресей рубліне дейінгі мөлшерде айыппұл салуға әкеп соғады.

      Осы Хаттамада шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) ұйымдастырушылық-өкімдік немесе әкімшілік-шаруашылық функцияларды орындайтын, шаруашылық жүргізуші субъектілер (нарық субъектілері) болып табылмайтын коммерциялық емес ұйымдардың басшылары мен қызметкерлерін, шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілері) жеке-дара атқарушы органдарының өкілеттіктерін жүзеге асыратын, шаруашылық жүргізуші субъектілер (нарық субъектілері) болып табылмайтын коммерциялық емес ұйым басшыларын лауазымды адам деп түсіну керек. Осы Хаттаманың мақсаттары үшін трансшекаралық нарықтарда бәсекелестіктің жалпы қағидаларын бұзғаны үшін, қызметі мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес мемлекеттік тіркелуге және (немесе) лицензиялануға жататын, кәсіптік кіріс әкелетін жеке тұлғалар лауазымды адамдар сияқты жауаптылықта болады.

      Ескерту. 16-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      17. Осы Хаттаманың 16-тармағының 1-5-тармақшаларында көзделген айыппұлдар аумағында құқық бұзушылық жасаған заңды тұлға тіркелген не аумағында құқық бұзушылық жасаған жеке тұлға тұрақты немесе уақытша тұратын мүше мемлекеттің бюджетіне аударылуға тиіс.

      18. Осы Хаттаманың 16-тармағында көзделген айыппұлдарды шаруашылық жүргізуші субъектілер (нарық субъектілері), жеке тұлға немесе шаруашылық жүргізуші субъект (нарық субъектісі) болып табылмайтын коммерциялық емес ұйым осы Хаттамада көзделген бәсекелестіктің жалпы қағидаларын бұзған шаруашылық жүргізуші субъект (нарық субъектісі) немесе жеке тұлға, коммерциялық емес ұйым қай мүше мемлекеттің аумағында тіркелсе, сол мүше мемлекеттің ұлттық валютасында, Комиссияның айыппұл салу туралы шешім қабылдаған күніне көрсетілген мүше мемлекеттің ұлттық (орталық) банкі белгілеген бағамы бойынша төлейді.

      19. Комиссияға Шарттың 76-бабына сәйкес жол берілмейтін келісімді жасағаны туралы ерікті түрде мәлімдеген тұлға (тұлғалар тобы) жиынтығында мынадай талаптарды орындаған кезде:

      тұлға өтініш берген сәтте Комиссияда жасалған құқық бұзушылық туралы мәліметтер мен құжаттар болмаса;

      тұлға Шарттың 76-бабына сәйкес жол берілмейтін келісімге қатысудан немесе одан әрі қатысудан бас тартса;

      ұсынылған мәліметтер және құжаттар құқық бұзушылық оқиғаларын белгілеу үшін жеткілікті болып табылса, осы Хаттаманың 16-тармағының 2-тармақшасында көзделген құқық бұзушылықтар үшін жауаптылықтан босатылады.

      Осы тармақта көзделген барлық шарттарды бірінші орындаған тұлға жауаптылықтан босатылуға жатады.

      20. Осы Шарттың 76-бабына сәйкес жол берілмейтін келісімді жасаған бірнеше тұлға атынан бір мезгілде берілген өтініш қарауға жатпайды.

      21. Осы бөлімде белгіленген, трансшекаралық нарықтарда бәсекелестіктің жалпы қағидаларын бұзғаны үшін айыппұл мөлшерлері нарығында құқық бұзушылық жасалған, құқық бұзушының тауарды (жұмысты, көрсетілетін қызметті) өткізу сомасынан немесе құқық бұзушының тауарды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) сатып алу шығыстары сомасын ескере отырып, заңды тұлғаларға салынатын және есептелетін

      айыппұлдарды қоспағанда, Жоғары кеңес шешімімен өзгеруі мүмкін.

V. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының өзара іс-қимылы

      22. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының өзара іс-қимылы Шарттың XVIII бөлімін және осы Хаттаманы мақсатында шеңберінде ақпарат беру туралы хабарлама, сұрау салулар, жекелеген процестік әрекеттерді жүргізу туралы сұрау салулар мен тапсырмалар жіберу, ақпарат алмасу, мүше мемлекеттердің құқық қолдану практикасын үйлестіру, сондай-ақ мүше мемлекеттердің бірінің сұрау салуы бойынша құқық қолдану қызметін жүзеге асыру жолымен құқық қолдану қызметі шеңберінде жүзеге асырылады.

      Көрсетілген өзара іс-қимылды мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының орталық аппараттары жүзеге асырады.

      23. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары екінші мүше мемлекеттің уәкілетті органын, егер оның құқық қолдану қызметі екінші мүше мемлекеттің бәсекелестікті қорғау саласындағы мүдделерін қозғауы мүмкін екендігі белгілі болған жағдайда, хабардар етеді.

      24. Екінші мүше мемлекеттің бәсекелестікті қорғау саласындағы мүдделерін қозғауы мүмкін құқық қолдану қызметі деп мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының:

      1) екінші мүше мемлекеттің құқық қолдану қызметіне қатысы бар;

      2) бәсекелестікке қарсы әрекеттерге қатысты (бірігу немесе сатып алу жөніндегі мәмілелерді және өзге де әрекеттерді жасауды қоспағанда), оның ішінде екінші мүше мемлекеттің аумағында жүзеге асырылатын;

      3) мәміле тарапының біреуі немесе мәміленің бір немесе бірнеше тараптарын бақылайтын немесе олардың кәсіпкерлік қызметін жүргізу шарттарын өзгеше түрде айқындайтын тұлға екінші мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес тіркелген немесе құрылған тұлға болып табылатын мәмілелерге (өзге де әрекеттерге) қатысты;

      4) бәсекелестік (монополияға қарсы) заңнаманың сақталуын қамтамасыз ету шеңберінде жүзеге асыруды талап ететін немесе екінші мүше мемлекеттің аумағында қандай да бір әрекеттерге тыйым салатын мәжбүрлеп ықпал ету шараларын қолданумен байланысты қызметі түсініледі.

      25. Мәмілелер (өзге де әрекеттер) туралы хабарламалар:

      1) хабарлаушы мүше мемлекеттің уәкілетті органы мәмілені қарау мерзімін ұзарту туралы шешім қабылдаған күннен кешіктірмей;

      2) мәміле бойынша шешім қарау мерзімі ұзартылмай қабылданған жағдайда - оны мәміле бойынша шешім қабылдаған күннен кешіктірмей, хабарланушы мүше мемлекетке мәміле жөнінде өз пікірін білдіруге мүмкіндік беретін ақылға қонымды мерзімде жіберіледі.

      26. Екінші мүше мемлекеттің пікірін назарға алу мүмкіндігін қамтамасыз ету мақсатында осы Хаттаманың 24-тармағының 1, 2 және 4-тармақшаларында көрсетілген мәселелер бойынша хабарламалар осы мүше мемлекетке хабарланушы мүше мемлекеттің өз пікірін білдіруге мүмкіндік беретін ақылға қонымды мерзімді сақтай отырып, екінші мүше мемлекетке ол туралы хабарлау қажет мән-жайлар анықталған кезде істі қарау сатысында, бірақ кез келген жағдайда іс бойынша шешім қабылданғанға немесе бітімгершілік келісім жасалғанға дейін жіберіледі.

      27. Хабарлама жазбаша нысанда жіберіледі және хабарланушы мүше мемлекетке хабарлаушы мүше мемлекеттің мүдделерін қозғайтын, хабарлаушы мүше мемлекеттің құқық қолдану қызметінің салдарына алдын ала талдау жүргізуге мүмкіндік беру үшін жеткілікті ақпаратты қамтуы тиіс.

      28. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары жекелеген процестік әрекеттерді жүргізу туралы ақпарат пен құжаттар, сондай-ақ тапсырмалар беру туралы сұрау салулар жіберуге құқылы.

      29. Жекелеген процестік әрекеттерді жүргізу туралы ақпарат пен құжаттар, тапсырмалар беру туралы сұрау салу мүше мемлекеттің уәкілетті органының бланкісінде жазбаша нысанда ресімделеді және мыналарды қамтуы тиіс:

      1) ақпарат сұратылатын тиісті істің нөмірін (бар болған жағдайда), құқық бұзушылықтың және өзге де оған қатысты фактілердің егжей-тегжейлі сипатталуын, қолданылатын заң мәтінін қоса бере отырып, сұратқан мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес іс-әрекетті заңдық саралауды;

      2) өздеріне қатысты тиісті істер қаралатын тұлғалардың, куәлардың аты, әкесінің аты және тегі, олардың тұрғылықты жері немесе болатын жері, азаматтығы, туған жері және күні, заңды тұлғалар үшін - олардың атауы және орналасқан жері (мұндай ақпарат болған кезде);

      3) құжатты табыс ету туралы тапсырмада - алушының нақты мекенжайы және табыс етілетін құжаттың атауы;

      4) ұсынылуы не орындалуы тиіс мәліметтердің және әрекеттердің тізбесі (сауалнама жүргізу үшін қандай мән-жайлар анықталуы және нақтылануы тиіс екені көрсетілуі, сондай-ақ сұрау қойылатын тұлғаға қойылатын сұрақтардың реттілігі және тұжырымы көрсетілуге тиіс).

      30. Жекелеген процестік іс-әрекеттерді жүргізу туралы ақпарат пен құжаттар, тапсырмалар беру туралы сұрау салу мыналарды да қамтуы мүмкін:

      1) талап етілетін іс-шаралардың орындалу мерзімін көрсету;

      2) сұрау салуда көрсетілген іс-шараларды белгілі бір тәртіппен өткізу туралы өтінішхат;

      3) сұрау салуда көрсетілген іс-шараларды орындау кезінде сұрау салатын мүше мемлекеттің уәкілетті органдары өкілдеріне қатысу, сондай-ақ, егер бұл әрбір мүше мемлекеттің заңнамасына қайшы келмейтін болса, оларды орындауға қатысу мүмкіндігін беру туралы өтінішхат;

      4) сұрау салуды, тапсырманы орындаумен байланысты өзге де өтінішхаттар.

      31. Жекелеген процестік әрекеттерді жүргізу туралы ақпарат және құжаттар, тапсырмалар беру туралы сұрау салуға сұратқан мүше мемлекеттің уәкілетті органының басшысы немесе оның орынбасары қол қояды. Көрсетілген сұрау салуға немесе тапсырмаға сұрау салу немесе тапсырма мәтінінде сілтемесі бар құжаттардың қолда бар көшірмелері, сондай-ақ сұрау салуды, тапсырманы тиісінше орындау үшін қажетті өзге де құжаттар қоса берілуге тиіс.

      32. Орындалуы орындаушы мүше мемлекет үшін қосымша шығыстарды талап ететін сараптамалар және өзге процестік әрекеттерді жүргізу туралы тапсырмалар мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының арасындағы алдын ала келісу бойынша жіберіледі.

      33. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары процестік құжаттарды екінші мүше мемлекеттің аумағында болатын тиісті істерге қатысушыларға пошта арқылы тікелей жібере алады.

      34. Қосымша мәліметтер алу немесе бұрынғы сұрау салуды, тапсырманы орындау шеңберінде алынған ақпаратты нақтылау қажет болған кезде, жекелеген процестік әрекеттерді жүргізу туралы ақпарат пен құжаттар, тапсырмалар беру туралы қайта сұрау салуды жіберуге жол беріледі.

      35. Жекелеген процестік әрекеттерді жүргізу туралы ақпарат пен құжаттар, тапсырмалар беру туралы сұрау салу олар алынған күннен бастап 1 ай ішінде не мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарымен алдын ала келісілген өзге де мерзімде орындалады.

      Мүше мемлекеттің өзге де мемлекеттік органына немесе сұратылатын мүше мемлекеттің шаруашылық жүргізуші субъектісіне (нарық субъектісіне) өтініш беру қажет болған жағдайда, көрсетілген мерзім мұндай өтінішті орындау уақытына ұзартылады.

      36. Сұрау салынған мүше мемлекеттің уәкілетті органы сұрау салуда, тапсырмада көрсетілген әрекеттерді жүргізеді және қойылған сұрақтарға жауап береді. Сұрау салынған мүше мемлекеттің уәкілетті органы өз бастамасы бойынша сұрау салуда, тапсырмада көзделмеген, оларды орындаумен байланысты әрекеттерді жүргізуге құқылы.

      37. Сұрау салуды, тапсырманы орындау мүмкін болмаған не оларды осы Хаттаманың 35-тармағында көрсетілген мерзімде орындау мүмкін болмаған жағдайда, сұрау салынған уәкілетті орган сұрау салған мүше мемлекеттің уәкілетті органына көрсетілген сұрау салуды, тапсырманы орындаудың мүмкін еместігі не оларды орындаудың болжамды мерзімдері туралы хабарлайды.

      38. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары жекелеген процестік әрекеттерді жүргізу туралы ақпарат пен құжаттар және тапсырмалар беру туралы сұрау салудың орындалу практикасын зерделейді және олардың тиісінше орындалмау фактілері туралы бір-біріне хабарлайды.

      39. Мекеме дайындаған немесе куәландырған немесе осыған өкілеттігі бар лауазымды адам өз құзыретінің шегінде мүше мемлекеттердің бірінің аумағында елтаңбалық мөрмен бекемдеген құжаттар басқа мүше мемлекеттің аумағында қандай да бір арнайы куәліксіз қабылданады.

      40. Әкімшілік құқық бұзушылық туралы істер бойынша құқықтық көмек көрсетуден, егер сұрау салуды немесе тапсырманы орындау сұрау салынған мүше мемлекеттің егемендігіне, қауіпсіздігіне, қоғамдық тәртібіне немесе өзге де мүдделеріне нұқсан келтіруі мүмкін болса не оның заңнамасына қайшы келсе, бас тартылуы мүмкін.

      41. Әрбір мүше мемлекет сұрау салулар және тапсырмаларды орындаумен байланысты туындайтын шығыстарды өзі көтереді.

      Жекелеген жағдайларда мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары шығыстарды жүзеге асырудың өзге де тәртібімен келісуі мүмкін.

      42. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары жекелеген процестік және өзге де әрекеттерді жүргізу туралы тапсырмаларды орындаған кезде мыналарды:

      1) өздеріне қатысты тиісті іс жүргізілетін тұлғалардан, сондай-ақ куәгерлерден жауап алуды;

      2) іс бойынша іс жүргізу үшін қажетті құжаттарды талап етіп алдыруды;

      3) өзіне қатысты тапсырма жіберілген тұлғаның аумағын, үй-жайын, құжаттарын және заттарын қарап тексеруді (мұндай тұлғаның тұрғын-жайын қоспағанда);

      4) мемлекеттік органдардан және тұлғалардан іс бойынша іс жүргізу немесе оны қарау үшін қажетті ақпаратты алуды;

      5) тиісті іске қатысушыларға құжаттарды немесе олардың көшірмелерін табыс етуді;

      6) сараптама жасайды және өзге де іс-әрекеттерді жүргізеді.

      43. Тиісті істер бойынша процестік және өзге де әрекеттер сұрау салынған мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес жүргізіледі.

      44. Егер сұрау салынған мүше мемлекеттің заңнамасы жекелеген процестік әрекеттерді жүргізгені үшін уәкілетті лауазымды адамдардың арнайы қаулылар шығаруын талап етсе, онда оларды шығару тапсырманың орындалу орны бойынша жүргізіледі.

      45. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының келісуі бойынша сұрау салынған мүше мемлекет аумағындағы процестік әрекеттер сұрау салынған мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес сұрау салынған мүше мемлекеттің уәкілетті органы өкілдерінің көзінше немесе қатысуымен жүргізілуі мүмкін.

      46. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары өз заңнамасының талаптарын ескере отырып:

      1) экономиканың құрылымдық қайта құру шеңберінде тауар нарықтарының жай-күйі, монополиядан арылтудың әдістері мен практикалық нәтижелері, монополистік қызметтің алдын алу, шектеу және жолын кесу мен бәсекелестікті дамыту жөніндегі жұмыстардың әдістемесі және тәжірибесі туралы;

      2) үстем жағдайға ие және мүше мемлекеттердің тауар нарықтарына өнім беруді жүзеге асыратын кәсіпорындардың ұлттық тізілімінде қамтылған мәліметтер туралы;

      3) мүше мемлекеттердің бәсекелестік (монополияға қарсы) заңнамасының бұзылуы туралы істерді қарау практикасы туралы ақпарат алмасады.

      47. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары ақпарат беру

      және әдістемелік көмек көрсету арқылы бәсекелестіктің (монополияға қарсы) саясат жөніндегі ұлттық заңдар мен нормативтік құжаттарды әзірлеу кезінде ынтымақтастық жасайды.

      48. Мүше мемлекеттің уәкілетті органы екінші мүше мемлекеттің уәкілетті органына, егер мұндай ақпарат, жіберуші мүше мемлекеттің уәкілетті органының пікірі бойынша, екінші мүше мемлекеттің уәкілетті органының құқық қолдану қызметіне қатысы бар немесе мұндай қызметіне негіз болуы мүмкін болса, өзінде бар бәсекелестікке қарсы әрекеттер туралы кез келген ақпаратты береді.

      49. Мүше мемлекеттің уәкілетті органы екінші мүше мемлекеттің уәкілетті органына қарау үшін сұрау салынған ақпарат талап етілетін істің мән-жайын баяндай отырып, тиісті ақпаратты беру туралы сұрау салу жіберуге құқылы.

      Сұрау салуды алған мүше мемлекеттің уәкілетті органы екінші мүше мемлекеттің сұрау салған уәкілетті органына, егер мұндай ақпарат олар сұрау салған мүше мемлекеттің құқық қолдану қызметіне қатысы бар деп танылса немесе мұндай қызметіне негіз болса, қолда бар ақпаратты береді.

      Сұрау салынған ақпарат мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары келіскен мерзімдерде, алайда сұрау салу келіп түскен күннен бастап күнтізбелік 60 күннен кешіктірілмей жіберіледі.

      Алынған ақпарат тиісті сұрау салудың мақсаттары немесе консультация үшін пайдаланылады және аталған ақпаратты берген мүше мемлекеттің уәкілетті органының келісуінсіз жария етуге немесе үшінші тұлғаларға беруге болмайды.

      50. Егер мүше мемлекеттің біреуі екінші мүше мемлекеттің аумағында жүзеге асырылатын бәсекелестікке қарсы әрекеттер өзінің мүдделеріне келеңсіз түрде әсер етеді деп пайымдаса, онда ол аумағында бәсекелестікке қарсы іс-әрекеттер жүзеге асырылатын мүше мемлекетке бұл туралы хабарлауы, сондай-ақ осы мүше мемлекетке тиісті бәсекелестікке қарсы әрекеттердің жолын кесумен байланысты тиісінше құқық қолдану әрекеттеріне бастамашылық етуді өтініп, жүгінуі мүмкін. Аталған өзара іс-қимыл мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары арқылы жүзеге асырылады.

      Хабарламада бәсекелестікке қарсы әрекеттердің сипаттамасы және хабарлайтын мүше мемлекеттің мүдделері үшін ықтимал салдарлар туралы ақпарат, сондай-ақ қосымша ақпарат беру туралы және хабарлаушы мүше мемлекет ұсынуға өкілетті өзге де ынтымақтастық туралы ұсыныс қамтылуы тиіс.

      51. Осы Хаттаманың 50-тармағына сәйкес хабарлама алған кезде және мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары арасында келіссөздер жүргізілгеннен кейін (егер оларды жүргізу қажет болса) хабарлаушы мүше мемлекет хабарламада көрсетілген бәсекелестікке қарсы іс-әрекеттерге қатысты құқық қолдану іс-қимылдарын бастаудың қажеттілігі туралы немесе бұрын басталған құқық қолдану іс-қимылдарын кеңейту туралы мәселені шешеді. Хабарлаушы мүше мемлекет хабарланатын мүше мемлекетті қабылданған шешім туралы хабардар етеді. Хабарламада көрсетілген бәсекелестікке қарсы іс-қимылдарға қатысты құқық қолдану әрекеттерін жүзеге асырған кезде хабарлаушы мүше мемлекет тиісті құқық қолдану әрекеттерінің нәтижелері туралы хабарланатын мүше мемлекетке хабарлайды.

      Құқық қолдану әрекеттеріне бастамашылық ету туралы мәселені шешкен кезде хабарлаушы мүше мемлекет өзінің бәсекелестік туралы заңнамасын басшылыққа алады.

      Осы Хаттаманың 50 және 51-тармақтарының ережелері хабарлаушы мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген осы мүше мемлекеттің құқық қолдану әрекеттерін жүзеге асыру құқығын шектемейді.

      52. Өзара байланысты мәмілелерге (жасалатын әрекеттерге) қатысты құқық қолдану әрекеттерін жүзеге асыруда өзара мүдделілік болған жағдайда мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары құқық қолдану әрекеттерін жүзеге асыру кезінде өзара іс-қимыл туралы уағдаласуы мүмкін. Құқық қолдану әрекеттерін жүзеге асыру кезіндегі өзара іс-қимыл туралы мәселені шешкен кезде мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары мынадай факторларды:

      1) құқық қолдану қызметіне бағытталған материалдық және ақпараттық ресурстарды неғұрлым тиімді пайдалану және (немесе) мүше мемлекеттердің құқық қолдану қызметін жүзеге асыру барысындағы шығындарын азайту мүмкіндігін;

      2) құқық қолдану қызметін жүзеге асыру үшін қажетті ақпаратты алуға қатысты мүше мемлекеттердің мүмкіндіктерін;

      3) осындай өзара іс-қимылдың болжамды нәтижесі - өзара іс-қимыл жасаушы мүше мемлекеттердің құқық қолдану қызметінің мақсатына қол жеткізу жөніндегі мүмкіндіктерін арттыруды назарға алады.

      53. Мүше мемлекет екінші мүше мемлекетке тиісінше хабарлаған кезде осы Хаттаманың шеңберінде өзара іс-қимылды шектеуі немесе тоқтатуы және өзінің заңнамасына сәйкес екінші мүше мемлекеттен тәуелсіз құқық қолдану әрекеттерін жүзеге асыруы мүмкін.

      54. Мүше мемлекеттер, егер мұндай әрекеттер мүше мемлекеттердің тауар нарықтарындағы бәсекелестіктің жай-күйіне теріс әсер етуі мүмкін болса, мүше мемлекеттер заңнамасының нормаларын мұндай шаруашылық жүргізуші субъектілерге (нарық субъектілеріне) біркелкі түрде және тең жағдайда және ұйымдық-құқықтық нысандарына және тіркелген орнына қарамастан тең шамада қолдану жолымен, сондай-ақ осы бөлімде белгіленген тәртіппен өзара іс-қимыл жасау кезінде үшінші елдердің шаруашылық жүргізуші субъектілерінің (нарық субъектілерінің) іс-қимылдарына қатысты келісілген бәсекелестік саясатты жүргізеді.

      55. Осы Хаттаманың 22 - 53-тармақтарында көрсетілген мәселелер бойынша өзара іс-қимыл шеңберінде ұсынылған ақпарат және құжаттар құпия сипатта болады және осы Хаттамада көзделген мақсатта ғана пайдаланылуы мүмкін. Басқа мақсаттар үшін ақпаратты пайдалану және үшінші тұлғаларға беру оларды берген мүше мемлекеттің уәкілетті органының жазбаша келісуі бойынша ғана мүмкін болады.

      56. Мүше мемлекет ақпараттың, құжаттардың және өзге де мәліметтердің, оның ішінде екінші мүше мемлекеттің уәкілетті органы берген дербес деректердің қорғалуын қамтамасыз етеді.

VI. Комиссияның және мүше мемлекеттер уәкілетті органдарының
бәсекелестіктің жалпы қағидаларын сақтауды бақылауды жүзеге
асырған кездегі өзара іс-қимылы

      57. Комиссияның және мүше мемлекеттер уәкілетті органдарының өзара іс-қимылы мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары Комиссияның қарауына бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылуы туралы өтініштерді берген кезде, өтініштерді қараған кезде, тергеп-тексерулерді жүргізген кезде, істерді қараған кезде, сондай-ақ өзге де жағдайларда жүзеге асырылады.

      Құқық қолдану практикасының, ақпарат алмасудың неғұрлым өзекті мәселелерін және мүше мемлекеттердің заңнамасын үйлестіру проблемаларын талқылауда мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының өзара мүдделілігі болған кезде, Комиссия мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарымен бірлесіп мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының басшылары мен бәсекелестік және монополияға қарсы реттеу мәселелеріне жетекшілік ететін Комиссия Алқасы мүшесінің деңгейінде кеңестер өткізеді.

      Комиссия мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының орталық аппараттарымен өзара іс-қимылды жүзеге асырады.

      Ескерту. 57-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.02.2021 № 6-VII Заңымен.

      58. Мүше мемлекеттің уәкілетті органы Комиссияның қарауына бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылуы туралы өтініш беру туралы шешімді өтініш беруші мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген ерекшеліктері ескеріле отырып жүзеге асырылатын, оны қараудың кез келген сатысында қабылдайды.

      Мұндай шешімді қабылдаған кезде мүше мемлекеттің уәкілетті органы Комиссияға тиісті жазбаша жолданым дайындайды.

      Жолданымда:

      өтінішті жіберген органның атауы;

      өтінішті жолдаудың құқықтық негіздері;

      әрекеттерінде (әрекетсіздігінде) бәсекелестіктің жалпы қағидаларын бұзу белгілері байқалатын шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) атауы;

      осындай белгілер байқалатын трансшекаралық нарық аумағын көрсетуді қоса алғанда, бәсекелестіктің жалпы қағидаларын бұзу белгілері байқалатын әрекеттердің (әрекетсіздіктің) сипаттамасы;

      мүше мемлекеттің уәкілетті органының пікірі бойынша, Шарттың 76-бабының бұзылған ережелері көрсетіледі.

      Жолданымға қаралуы барысында бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылу белгілері байқалған және, мүше мемлекеттің уәкілетті органының пікірі бойынша, Комиссияның жолданымды қарауы үшін қажетті құжаттар қоса беріледі.

      Мүше мемлекеттің уәкілетті органының Комиссияға жолданым жіберуі Комиссия тергеп-тексеру жүргізу не өтінішті (материалдарды) мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарына ведомстволық бағыныстылығы бойынша беру туралы не өтінішті кері қайтару туралы шешім қабылдағанға дейін мүше мемлекеттің уәкілетті органының өтінішті қарауды тоқтата тұруы үшін негіз болып табылады.

      Мүше мемлекеттің уәкілетті органы өтінішті Комиссияға жіберген күннен бастап 5 жұмыс күні ішінде өтініш берушіге оның өтінішінің Комиссияға берілгені туралы хабарлайды.

      Комиссия трансшекаралық нарықтарда бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылуы туралы өтінішті алған күннен бастап 5 жұмыс күнінен аспайтын мерзімде мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарын және өтініш берушіні өтініштің қарауға қабылдағаны туралы хабардар етеді.

      Ескерту. 58-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.02.2021 № 6-VII; 30.01.2024 № 56-VIII Заңдарымен.

      59. Комиссияның тергеп-тексеру жүргізу туралы не трансшекаралық нарықтарда бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылуы туралы өтінішті (материалдарды) мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарына ведомстволық бағыныстылығы бойынша беру туралы шешім қабылдауы мүше мемлекеттің уәкілетті органының өтінішті қарауды тоқтатуы үшін негіз болып табылады.

      Ескерту. 59-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.02.2021 № 6-VII Заңымен.

      60. Егер Комиссия өтінішті қарау, тергеп-тексеру жүргізу немесе істі қарау барысында өтініште (материалдарда) көрсетілген бұзушылықтың жолын кесу мүше мемлекеттің уәкілетті органының құзыретіне жататынын анықтаған болса, Комиссияның өтінішті (материалдарды) мүше мемлекеттің уәкілетті органының қарауына беруі туралы шешім қабылданады.

      Мұндай шешім қабылданған жағдайда, Комиссияның уәкілетті құрылымдық бөлімшесі мүше мемлекеттің уәкілетті органына тиісті жолданым дайындайды, оған бәсекелестік және монополияға қарсы реттеу мәселелеріне жетекшілік ететін Комиссия Алқасының мүшесі қол қояды.

      Жолданымда:

      әрекеттерінде (әрекетсіздігінде) мүше мемлекеттің бәсекелестік (монополияға қарсы) заңнамасын бұзу белгілері байқалатын шаруашылық жүргізуші субъектінің (нарық субъектісінің) атауы;

      осындай белгілер байқалатын нарық аумағын көрсетуді қоса алғанда, мүше мемлекеттің бәсекелестік (монополияға қарсы) заңнамасын бұзу белгілері байқалатын әрекеттердің (әрекетсіздіктің) сипаттамасы көрсетіледі.

      Қарау барысында мүше мемлекеттің бәсекелестік (монополияға қарсы) заңнамасын бұзу белгілері байқалған және комиссияның пікірі бойынша мүше мемлекеттің уәкілетті органының өтінішті қарауы үшін қажетті құжаттар жолданымға қоса беріледі.

      Өтініш жіберілген күннен бастап 5 жұмыс күні ішінде Комиссия өтініш берушіні өтініштің мүше мемлекеттің уәкілетті органына берілгені туралы хабардар етеді.

      Ескерту. 60-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      61. Комиссия тергеп-тексеру жүргізген кезде және істерді қараған кезде, егер сұрау салу бойынша алынған ақпарат шешім қабылдау үшін жеткіліксіз болған жағдайда, мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарына мынадай процестік әрекеттерді жүргізу:

      өздеріне қатысты тергеп-тексерулер немесе тиісті іс жүргізілетін тұлғалардан, сондай-ақ куәлардан сұрақ алу;

      іс бойынша тергеп-тексеру немесе іс жүргізу үшін қажетті құжаттарды талап етіп алдыру;

      өзіне қатысты тергеп-тексеру жүргізіліп жатқан немесе бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылуы туралы ісі қаралып жатқан тұлғаның аумақтарын, үй-жайларын, құжаттары мен заттарын (осындай тұлғаның тұрғынжайын қоспағанда) қарап-тексеру;

      тиісті іске қатысушыларға құжаттарды немесе олардың көшірмелерін табыс ету;

      сараптама жасау және өзге де әрекеттерді жүргізу туралы уәжді ұсыну жіберуге құқылы.

      Комиссия оған қатысты тергеп-тексеру жүргізіліп жатқан немесе бәсекелестіктің жалпы қағидаларын бұзу туралы іс қаралып жатқан бұзушы тіркелген мүше мемлекеттік аумағында жүргізілетін процестік әрекеттер Комиссияның уәкілетті құрылымдық бөлімше қызметкерлерінің, сондай-ақ аумағында бұзушылық жасалған және (немесе) бәсекелестік үшін келеңсіз салдарлар басталған мүше мемлекеттің уәкілетті органы өкілінің көзінше және (немесе) қатысуымен жүзеге асырылады.

      Бұзушылық жасалған және (немесе) бәсекелестік үшін келеңсіз салдарлар басталған мүше мемлекеттің аумағында процестік әрекеттерді жүргізу кезінде Комиссияның уәкілетті құрылымдық бөлімшесінің қызметкерлері және аумағында бұзушы тіркелген мүше мемлекеттің уәкілетті органының өкілі қатысады.

      Комиссияның уәкілетті құрылымдық бөлімше қызметкерлерінің және (немесе) мүше мемлекеттің мүдделі уәкілетті органы өкілінің Комиссияның уәжді ұсынуын орындайтын процестік әрекеттерді жүргізу кезінде қатысуы мүмкін болмаған жағдайда, мұндай әрекеттерді жүргізу кезінде қатысудың мүмкін еместігі туралы жазбаша хабарлама оларды жүргізу басталғанға дейін 5 жұмыс күні бұрын алынған кезде мүше мемлекеттің уәкілетті органы процестік әрекеттерді дербес жүргізуге құқылы.

      Ескерту. 61-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.02.2021 № 6-VII Заңымен.

      62. Жекелеген процестік әрекеттерді жүргізу туралы уәжді ұсыну жазбаша нысанда ресімделеді және онда:

      1) ақпарат сұратылып отырған тиісті істің нөмірі (ол болған кезде), құқық бұзушылықтың және оған жататын өзге де фактілердің егжей-тегжейлі сипаттамасы, Шарттың 76-бабына сәйкес іс-әрекеттің заңдық саралануы;

      2) өздеріне қатысты Комиссия тиісті істі қарап жатқан немесе тергеп-тексеру жүргізіліп жатқан тұлғалардың аттары, әкелерінің аттары және тектері, куәлар, олардың тұрғылықты немесе болатын жері, азаматтығы, туған жері және күні, заңды тұлғалар үшін - олардың атауы және орналасқан жері (егер мұндай ақпарат болса);

      3) алушының нақты мекенжайы және табыс етілетін құжаттың атауы (құжатты табыс ету қажет болған кезде);

      4) ұсынылуға не орындалуға жататын мәліметтер мен әрекеттердің тізбесі (сұрақ алуды жүргізу үшін қандай мән-жайлардың анықталуға және нақтылануға тиіс екенін көрсету, сондай-ақ сұрақ алынатын тұлғаға қойылуға тиіс сұрақтардың дәйектілігі мен тұжырымдалуын көрсету қажет) қамтылады.

      63. Жекелеген процестік әрекеттерді жүргізу туралы уәжді ұсынуда сондай-ақ:

      1) талап етілетін іс-шаралардың орындалу мерзімін көрсету;

      2) ұсынуда көрсетілген іс-шараларды белгілі бір тәртіппен өткізу туралы өтінішхат;

      3) ұсынуда көрсетілген іс-шараларды орындау кезінде болатын, сондай-ақ, егер бұл сұрау салынатын мүше мемлекеттің заңнамасына қайшы келмейтін болса, оларды орындауға қатысатын Комиссияның уәкілетті құрылымдық бөлімшесі қызметкерлерінің аты, әкесінің аты және тегі;

      4) ұсынуды орындауға байланысты өзге де өтінішхаттар қамтылуы мүмкін.

      64. Жекелеген процестік әрекеттерді жүргізу туралы уәжді ұсынуға бәсекелестік және монополияға қарсы реттеу мәселелеріне жетекшілік ететін Комиссия Алқасының мүшесі қол қояды. Көрсетілген уәжді ұсынуға оның мәтінінде сілтемесі бар құжаттардың көшірмелері, сондай-ақ оны тиісінше орындау үшін қажетті өзге де құжаттар қоса берілуге тиіс.

      65. Орындаушы мүше мемлекеттің уәкілетті органы Комиссияның уәжді ұсынуында санамаланған процестік әрекеттерді өзінің мүше мемлекетінің заңнамасына сәйкес және тұратын орны орындаушы мүше мемлекеттің аумағы болып табылатын тұлғаларға ғана қатысты жүргізеді.

      66. Орындалуы орындаушы мүше мемлекет үшін қосымша шығыстарды талап ететін сараптамалар мен басқа да процестік әрекеттерді жүргізу туралы уәжді ұсыну Комиссия мен өзінің атына ұсыну жіберілетін мүше мемлекеттің уәкілетті органы арасында шығыстарды өтеу мәселесі келісілгеннен кейін орындалады.

      67. Жекелеген процестік әрекеттерді жүргізу туралы уәжді ұсыну ол алынған күннен бастап 1 ай ішінде не Комиссия мен өзінің атына ұсыну жіберілетін мүше мемлекеттің уәкілетті органы арасында күні бұрын келісілген өзге де мерзімде орындалады.

      Мүше мемлекеттің өзге де мемлекеттік органына немесе орындаушы мүше мемлекеттің шаруашылық жүргізуші субъектісіне (нарық субъектісіне) өтініш жасау қажет болған жағдайда, көрсетілген мерзім мұндай өтінішті орындау уақытына ұзартылады.

      68. Орындаушы мүше мемлекеттің уәкілетті органы уәжді ұсынуда көрсетілген әрекеттерді жүргізеді және қойылған сұрақтарға жауап береді, сондай-ақ ол уәжді ұсынуда көзделмеген, оны орындауға байланысты әрекеттерді өз бастамасы бойынша жүргізуге де құқылы.

      69. Уәжді ұсынуды орындау мүмкін болмаған не оны осы Хаттаманың 67-тармағында көрсетілген мерзімде орындау мүмкін болмаған жағдайда, мүше мемлекеттің уәкілетті органы Комиссияға көрсетілген ұсынуды орындаудың мүмкін еместігі не оны орындаудың болжамды мерзімдері туралы хабарлайды.

      70. Жекелеген процестік әрекеттерді жүргізу туралы уәжді ұсынуды орындаудан, егер оны орындау орындаушы мүше мемлекеттің егемендігіне, қауіпсіздігіне, қоғамдық тәртібіне нұқсан келтіруі мүмкін болса не оның заңнамасына қайшы келетін жағдайларда, толықтай немесе ішінара бас тартылуы мүмкін, бұл туралы мүше мемлекет Комиссияға жазбаша түрде хабардар етеді. Комиссия Алқасы мүше мемлекеттің уәкілетті органының уәжді ұсынуды орындаудан бас тартуының құқыққа сыйымдылығы туралы мәселені Комиссия Кеңесінің қарауына шығаруға құқылы.

      71. Мекеме немесе осыған арнайы уәкілеттік берілген лауазымды адам өздерінің құзыреті шегінде дайындаған немесе куәландырған және уәкілетті органына уәжді ұсыну жіберілген мүше мемлекеттің аумағында елтаңбалық мөрмен бекемделген құжаттарды Комиссия қандай да бір арнайы куәландырусыз қабылдайды.

      72. Қосымша мәліметтер алу немесе алдыңғы ұсынуды орындау шеңберінде алынған ақпаратты нақтылау қажет болған кезде, жекелеген процестік әрекеттерді жүргізу туралы қайтадан уәжді ұсыну жіберуге жол беріледі.

      73. Егер жекелеген процестік әрекеттерді жүргізу туралы уәжді ұсыну трансшекаралық нарықтарда бәсекелестіктің жалпы қағидаларының бұзылуы туралы бір істі қарау шеңберінде мүше мемлекеттердің екі және одан да көп уәкілетті органына жіберілетін болса, онда Комиссияның уәкілетті құрылымдық бөлімшесінің қызметкерлері Комиссия мен мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының өзара іс-қимылын үйлестіруді жүзеге асырады.

      74. Комиссия тергеп-тексеру жүргізген кезде және істерді қараған кезде мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарына олардың ақпарат пен құжаттарды ұсынуы туралы сұрау салулар жіберуге құқылы.

      Ескерту. 74-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.02.2021 № 6-VII Заңымен.

      75. Ақпарат пен құжаттарды ұсыну туралы сұрау салу жазбаша нысанда ресімделеді және онда:

      сұрау салудың мақсаты;

      ақпарат сұратылып отырған тиісті істің нөмірі (ол бар болған кезде), құқық бұзушылықтың және өзге де оған қатысты фактілердің егжей-тегжейлі сипаттамасы, Шарттың 76-бабына және Хаттамаға сәйкес іс-әрекеттің заңдық саралануы;

      өзіне қатысты тиісті іс қаралып жатқан тұлға туралы мәлімет (мұндай ақпарат қолда бар болса);

      жеке тұлғалар үшін - тегі, аты және әкесінің аты, тұрғылықты жері немесе болатын жері, азаматтығы, туған жері және күні;

      заңды тұлғалар үшін - атауы және орналасқан жері;

      барысында, бірақ сұрау салу алынған күннен бастап кемінде 10 жұмыс күнінен аз болмайтын, ақпарат ұсынылуға тиіс мерзім;

      ұсынылуға тиіс мәліметтердің тізбесі қамтылады.

      Сұрау салуға оның мәтінінде сілтемесі бар құжаттардың қолда бар көшірмелері, сондай-ақ сұрау салуды тиісінше орындау үшін қажетті өзге де құжаттар қоса берілуге тиіс.

      76. Мүше мемлекеттің уәкілетті органы сұрау салуда белгіленген мерзімде өзінің қолында бар ақпаратты береді.

      77. Сұрау салуды орындау мүмкін болмаған жағдайда (егер оны орындау мүше мемлекеттің егемендігіне, қауіпсіздігіне, қоғамдық тәртібіне нұқсан келтіруі мүмкін болса не оның заңнамасына қайшы келетін болса) мүше мемлекеттің сұрау салынатын уәкілетті органы ақпаратты беру мүмкін болмаған себептерді көрсете отырып, бұл туралы Комиссияға сұрау салу алынған күннен бастап 10 жұмыс күнінен аспайтын мерзімде хабарлайды, ал егер ақпарат Комиссия белгілеген мерзімде берілмеген жағдайда ол ұсынылатын уақыт мерзімі көрсетіледі.

      78. Комиссия тергеп-тексерулер жүргізген кезде және істерді қараған кезде мүше мемлекеттердің билік органдарына, мүше мемлекеттің заңды және (немесе) жеке тұлғаларына олардың ақпарат және құжаттар ұсынуы туралы сұрау салу жіберген жағдайда, Комиссия мұндай сұрау салудың көшірмесін сонымен бір мезгілде өзінің аумағында сұрау салынатын билік органы өз өкілеттіктерін жүзеге асыратын, сұрау салынатын заңды тұлға тіркелген, сұрау салынатын жеке тұлға уақытша немесе тұрақты тұрып жатқан мүше мемлекеттің уәкілетті органына жібереді.

      Ескерту. 78-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.02.2021 № 6-VII Заңымен.

      79. Қосымша мәліметтер алу немесе алдыңғы сұрау салуды орындау шеңберінде алынған ақпаратты нақтылау қажет болған кезде, мүше мемлекеттің уәкілетті органына ақпарат пен құжаттарды ұсынуы туралы қайтадан сұрау салу жіберілуі мүмкін.

      80. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары Комиссияға ұсынатын және құпия ақпаратты қамтитын құжаттармен жұмыс Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарға сәйкес жүзеге асырылады.

VII. Мүше мемлекеттердің аумағында тауарлар мен көрсетілетін
қызметтерге бағаны мемлекеттік реттеуді енгізу

      81. Мүше мемлекеттердің табиғи монополия жағдайында емес тауар нарықтарына бағаны мемлекеттік реттеуді енгізуі өзіне, оның ішінде төтенше жағдайларға және дүлей зілзалаға, ұлттық қауіпсіздік пайымдауларына қатысты айрықша жағдайларда, туындаған проблемаларды бәсекелестіктің жай-күйі үшін теріс салдары аз болатын тәсіл арқылы шешу мүмкін болмаған жағдайда жүзеге асырылады.

      82. Мүше мемлекеттер уақытша шара ретінде мүше мемлекеттердің заңнамасында көзделген тәртіппен белгілі бір мерзімге жекелеген аумақтардағы әлеуметтік маңызы бар тауарлардың жекелеген түрлеріне бағаны мемлекеттік реттеуді енгізуі мүмкін.

      Ескерту. 82-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      821. Жекелеген аумақта әлеуметтік мәні бар тауардың бір түрі бойынша осы бөлімде көзделген бағаны мемлекеттік реттеуді қолданудың ең ұзақ мерзімі 12 ай ішінде күнтізбелік 240 күннен аспауға тиіс (көрсетілген мерзім бағаны мемлекеттік реттеуді енгізу және оның мерзімін ұзарту кезеңдерін қамтиды).

      Көрсетілген мерзімде бағаны мемлекеттік реттеу кезеңі үзіліспен де, үзіліссіз де болуы мүмкін.

      Ескерту. 821-тармақпен толықтырылды – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      822. Мүше мемлекет осы бөлімде көзделген бағаны мемлекеттік реттеуді күнтізбелік 90 күннен аспайтын мерзімге енгізуге құқылы.

      Ескерту. 822-тармақпен толықтырылды – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      823. Мүше мемлекет осы Хаттаманың 822-тармағында белгіленген мерзімді күнтізбелік 90 күннен аспайтын мерзімге ұзартуға құқылы.

      Ескерту. 823-тармақпен толықтырылды – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      824. Бағаны мемлекеттік реттеу мерзімін кейіннен ұзарту Комиссияның осы Хаттаманың 871-тармағында көзделген шешімі бойынша ғана күнтізбелік 60 күннен аспайтын мерзімге мүмкін болады.

      Ескерту. 824-тармақпен толықтырылды – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      83. Мүше мемлекет осы Хаттаманың 81 - 823-тармақтарында көзделген бағаны мемлекеттік реттеуді енгізу туралы тиісті шешім қабылданған күннен бастап күнтізбелік 7 күннен аспайтын мерзімде Комиссияны және басқа мүше мемлекеттерді хабардар етеді.

      Мүше мемлекет Комиссияға осы Хаттаманың 824-тармағына сәйкес өзі бұрын енгізген бағаны мемлекеттік реттеу мерзімін ұзарту туралы жолданымды ұзартудың болжамды күніне дейін күнтізбелік 35 күннен кешіктірмей жіберуге құқылы.

      Ескерту. 83-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      84. Осы Хаттаманың 81 - 83-тармақтарының ережелері табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтерін қоса алғанда, барлық көрсетілетін қызметтерге бағаны мемлекеттік реттеуге, сондай-ақ мемлекеттік сатып алу және тауар интервенциялары салаларына қолданылмайды.

      85. Осы Хаттаманың 84-тармағында санамаланған қызметтерді қоспағанда, осы Хаттаманың 81 - 83-тармақтарының ережелері мына тауарларға:

      1) табиғи газға;

      2) тұрмыстық мұқтаждықтарға арналған сұйытылған газға;

      3) электр және жылу энергиясына;

      4) араққа, күштілігі 28 пайыздан асатын ликер-арақ және басқа да алкоголь өніміне (ең төменгі баға);

      5) тамақ шикізатынан алынған этил спиртіне (ең төменгі баға);

      6) қатты отынға, пеш отынына;

      7) ядролық-энергетикалық цикл өніміне;

      8) тұрмыстық мұқтаждықтарға арналған керосинге;

      9) мұнай өнімдеріне;

      10) дәрілік препараттарға;

      11) темекі бұйымдарына бағаны мемлекеттік реттеу жағдайларына қолданылмайды.

      86. Осы Хаттаманың 81 - 823-тармақтарында көзделген бағаны мемлекеттік реттеуді енгізу немесе ұзарту туралы басқа мүше мемлекеттің шешімімен келіспеу туралы мүше мемлекеттердің бірінің жолданымы Комиссияға келіп түскен жағдайда Комиссия осы Хаттаманың 87-тармағында көзделген негіздер болған жағдайда бағаны мемлекеттік реттеудің күшін жою қажеттігі туралы шешім қабылдауға құқылы.

      Көрсетілген жолданым Комиссияға бағаны мемлекеттік реттеудің 90 күндік қолданылу мерзімі өткенге дейін күнтізбелік 45 күннен кешіктірілмей жіберілуі мүмкін.

      Ескерту. 86-тармақ жаңа редакцияда – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      87. Егер бағаны мемлекеттік реттеу бәсекелестікті шектеуге, оның ішінде:

      нарыққа кіруге кедергілер жасауға;

      мұндай нарықта бір тұлғалар тобына кірмейтін шаруашылық жүргізуші субъектілер (нарық субъектілері) санын қысқартуға әкеп соқса немесе әкеп соғуы мүмкін болса, Комиссия бағаны осы мемлекеттік реттеудің күшін жою туралы шешім қабылдайды.

      Бұл ретте, екінші мемлекеттің бағаны мемлекеттік реттеуді енгізуі туралы шешіміне дауласушы мүше мемлекет бағаны мемлекеттік реттеуді енгізудің мақсаттарына бәсекелестіктің жай-күйі үшін теріс салдары аз болатын өзге де тәсіл арқылы қол жеткізуге болатынын дәлелдеуге тиіс.

      Комиссияға осы Хаттаманың 86-тармағында көзделген жолданым келіп түскен күннен бастап 2 айдан аспайтын мерзімде Комиссия бағаны мемлекеттік реттеудің күшін жою қажеттігінің бар немесе жоқ екені туралы шешім қабылдайды.

      871. Бағаны мемлекеттік реттеу мерзімін ұзарту туралы жолданымды карау қорытындылары бойынша Комиссия мынадай шешімдердің бірін қабылдайды:

      бағаны мемлекеттік реттеу мерзімін ұзартуды келісу туралы;

      бағаны мемлекеттік реттеу мерзімін ұзартуды келісуден бас тарту туралы.

      Комиссия батаны мемлекеттік реттеу мерзімін ұзартуды келісу туралы немесе осы Хаттаманың 83-тармағында көзделген жолданым Комиссияға келіп түскен күннен бастап 2 айдан аспайтын мерзімде оны ұзартуды келісуден бас тарту туралы шешім қабылдайды.

      Комиссия, егер бағаны реттеу бәсекелестікті шектеуге, оның ішінде:

      нарыққа кіру кедергілерін жасауға;

      мұндай нарықта бір тұлғалар тобына кірмейтін шаруашылық жүргізуші субъектілердің (нарық субъектілерінің) санын қысқартуға алып келсе немесе алып келуі мүмкін болса, мұндай реттеудің мерзімін ұзартуды келіспейді.

      Ескерту. 871-тармақпен толықтырылды – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      88. Комиссия өзі белгілеген тәртіппен мүше мемлекеттің басқа мүше мемлекеттің бағаны мемлекеттік реттеуді енгізу және (немесе) ұзарту туралы шешімімен келіспеу туралы жолданымын, сондай-ақ мүше мемлекеттің өзі бұрын енгізген бағаны мемлекеттік реттеу мерзімін ұзарту туралы жолданымын қарайды.

      Ескерту. 88-тармақ жаңа редакцияда – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      89. Комиссияның осы Хаттаманың 87-тармағы негізінде қабылданған бағаны мемлекеттік реттеудің күшін жою қажеттігі туралы шешімі және Комиссияның осы Хаттаманың 871-тармағы негізінде қабылданған бағаны мемлекеттік реттеу мерзімін ұзартуды келісуден бас тарту туралы шешімі осындай шешімдер қабылданған күннен кейінгі күннен кешіктірілмей, бағаны мемлекеттік реттеуді енгізу немесе бағаны мемлекеттік реттеу мерзімін ұзарту туралы шешім қабылдаған мүше мемлекеттің органына жіберіледі және бағаны мемлекеттік реттеуді енгізу немесе бағаны мемлекеттік реттеу мерзімін ұзарту туралы шешім қабылдаған мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес орындалады.

      Ескерту. 89-тармақ жаңа редакцияда – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

  Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 20 ҚОСЫМША

Табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін реттеудің
бірыңғай қағидаттары мен қағидалары туралы
ХАТТАМА
I. Жалпы ережелер

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың (бұдан әрі - Шарт) 78-бабына сәйкес әзірленді және ол осы Хаттамаға № 1 қосымшада көрсетілген салаларда мүше мемлекеттердің табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін реттеудің бірыңғай қағидаттары мен жалпы қағидаларын қолдану үшін құқықтық негіздер жасауға бағытталған.

      2. Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:

      "ішкі нарық" - табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтері айналымда болатын мүше мемлекеттердің нарығы;

      "табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізу" - табиғи монополиялар субъектілері саласына жататын көрсетілетін қызметтерді бір мүше мемлекеттің табиғи монополиялар субъектілерінің екінші мүше мемлекеттің тұтынушыларына техникалық мүмкіндігі болған кезде қолайлылығы осындай көрсетілетін қызмет бірінші мүше мемлекеттің тұтынушыларына ұсынылатыннан кем болмайтын жағдайда көрсетуі;

      "табиғи монополия" - көрсетілетін қызметтердің белгілі бір түріне сұранысты қанағаттандыру үшін бәсекелестік жағдайларын жасау көрсетілетін қызметтердің осы түрін жүргізу мен ұсынудың технологиялық ерекшеліктеріне орай мүмкін болмайтын немесе экономикалық жағынан тиімсіз болатын көрсетілетін қызметтер нарығының жай-күйі;

      "мүше мемлекеттердің заңнамасы" - мүше мемлекеттердің әрқайсысының табиғи монополиялар салаларына қатысты ұлттық заңнамасы;

      "мүше мемлекеттердің ұлттық органдары" - мүше мемлекеттің табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін реттеуді және (немесе) бақылауды жүзеге асыратын органдары;

      "қызметтер көрсету" - азаматтық айналым объектісі болып табылатын көрсетілетін қызметтерді ұсыну, тауарларды өндіру (өткізу);

      "тұтынушы" - табиғи монополиялар субъектілері көрсететін қызметтерді пайдаланатын немесе пайдалануға ниеттенген азаматтық құқық субъектісі (жеке немесе заңды тұлға);

      "табиғи монополия субъектісі" - мүше мемлекеттердің заңнамасында белгіленген табиғи монополиялар салаларында қызметтер көрсететін шаруашылық жүргізуші субъект;

      "табиғи монополиялар саласы" - тұтынушы табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтерін сатып ала алатын, табиғи монополияға заңды түрде жатқызылған көрсетілетін қызметтер айналымының саласы.

II. Табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін реттеудің жалпы қағидаттары

      3. Мүше мемлекеттер осы Хаттамаға № 1 және 2 қосымшаларда көрсетілген табиғи монополиялар салаларындағы табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін реттеу және (немесе) бақылау кезінде басшылыққа алатын қағидаттар:

      1) көрсетілетін қызметтердің қолжетімділігі мен тұтынушылар үшін олардың сапасының тиісті деңгейін, табиғи монополиялар субъектілерінің тиімді жұмыс істеуі мен дамуын қамтамасыз ететін мүше мемлекеттердің тұтынушылары мен табиғи монополиялар субъектілері мүдделерінің теңгерімін сақтау;

      2) табиғи монополиялар салаларын осы салаларда бәсекелестікті дамыту үшін жағдайлар жасау есебінен кейіннен қысқартуға бағытталған реттеу тиімділігін арттыру;

      3) табиғи монополиялар субъектілерінің салалық ерекшеліктерін, қызмет ауқымдарын, нарықтық конъюнктураны, орта мерзімді (ұзақ мерзімді) макроэкономикалық және салалық болжамдарды ескере отырып, оларды икемді тарифтік (бағалық) реттеуді, сондай-ақ осы субъектілерді тарифтік (бағалық) реттеу шараларын қолдану, оның ішінде тұтынушының (тұтынушылар топтарының) кез келген мүше мемлекетке тиесілілік қағидаты бойынша белгіленбейтін, сараланған тариф белгілеу мүмкіндігін қолдану;

      4) тиісті ішкі нарықты талдау негізінде, осы нарықтың табиғи монополия жағдайында тұрғандығы белгілі болған жағдайларда, реттеуді енгізу;

      5) ішкі нарықтарға қол жеткізу кедергілерін, оның ішінде табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізуді қамтамасыз ету жолымен азайту;

      6) табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін реттеудің қабылданатын шешімдердің тәуелсіздігін, сабақтастығын, ашықтығын, объективтілігі мен айқындығын қамтамасыз ететін рәсімдерін қолдану;

      7) Егер Шарттың XX және XXI бөлімдерінің ережелерінде өзгеше көзделмесе, мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес айқындалған техникалық мүмкіндік болған кезде, табиғи монополиялар субъектілерінің тұтынушылармен өздеріне қатысты реттеу қолданылатын қызметтер көрсетуге шарттар жасасуының міндеттілігі;

      8) табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізу қағидаларын табиғи монополиялар субъектілерінің сақтауын қамтамасыз ету;

      9) реттеудің нақты табиғи монополия субъектісіне бағытталуы;

      10) реттеу қолданылатын табиғи монополиялар салаларындағы көрсетілетін қызметтердің сапасына белгіленетін тарифтердің (бағалардың) сәйкестігін қамтамасыз ету;

      11) тұтынушылардың мүдделерін, оның ішінде табиғи монополиялар субъектілерінің реттеліп көрсетілетін қызметтері бойынша тарифтерді (бағаларды) қолдануға байланысты әр түрлі бұзушылықтарынан қорғау;

      12) табиғи монополиялар субъектілеріне шығасыларды қысқарту, жаңа технологияларды енгізу, инвестицияларды пайдаланудың тиімділігін арттыру пайдалы болатын кезде экономикалық жағдайлар жасау болып табылады.

III. Табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін реттеудің түрлері мен әдістері

      4. Мүше мемлекеттердің табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін реттеудің түрлерін (нысандарын, тәсілдерін, әдістерін, құралдарын) мүше мемлекеттер осы Хаттамада белгіленген табиғи монополияларды реттеудің жалпы қағидаттары мен қағидалары негізінде қолданады.

      5. Табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін реттеуді жүзеге асыру кезінде реттеудің мынадай түрлері (нысандары, әдістері, тәсілдері, құралдары):

      1) тарифтік (бағалық) реттеу;

      2) осы Хаттамада белгіленген реттеу түрлері;

      3) мүше мемлекеттердің заңнамасында белгіленген реттеудің өзге де түрлері қолданылады.

      6. Табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қосылу (бірігу) құнын белгілеуді қоса алғанда, табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтерін тарифтік (бағалық) реттеу:

      1) ұлттық органның табиғи монополиялар субъектілері үшін реттеліп көрсетілетін қызметтерге тарифтерді (бағаларды), оның ішінде олардың шекті деңгейлерін ұлттық орган бекіткен әдіснаманың (формуланың) және оны қолдану қағидаларының негізінде, сондай-ақ табиғи монополиялар субъектілерінің белгіленген тарифтерді (бағаларды) қолдануына ұлттық органның тиісті бақылауын белгілеуі (бекітуі);

      2) ұлттық органның табиғи монополия субъектісі тарифтерді (бағаларды) белгілейтін және қолданатын әдіснаманы және оны қолдану қағидаларын, сондай-ақ табиғи монополиялар субъектілерінің тарифтерді (бағаларды) белгілеуі мен қолдануына ұлттық органның бақылауын белгілеуі (бекітуі) жолымен жүзеге асырылуы мүмкін.

      7. Тарифтік (бағалық) реттеуді жүзеге асыру кезінде мүше мемлекеттердің ұлттық органдары, оның ішінде мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес тарифтік (бағалық) реттеудің мынадай әдістерін:

      1) экономикалық негізделген шығындардың әдісін;

      2) индекстеу әдісін;

      3) инвестициялық капитал табыстылығының әдісін;

      4) табиғи монополиялар субъектілері қызметінің тиімділігін салыстырмалы талдау әдісін немесе оларды ұштастыра отырып қолдануға құқылы.

      8. Тарифтерді (бағаларды) реттеу кезінде:

      1) реттелетін қызметті жүзеге асыруға байланысты экономикалық негізделген шығындарды табиғи монополиялар субъектілеріне өтеу;

      2) экономикалық негізделген пайданы алу;

      3) табиғи монополиялар субъектілерін шығыстарды төмендетуге ынталандыру;

      4) көрсетілетін қызметтердің сенімділігі мен сапасын ескере отырып, табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне тарифтерді (бағаларды) қалыптастыру ескеріледі.

      9. Тарифтерді (бағаларды) белгілеу кезінде:

      1) табиғи монополиялардың мүше мемлекеттердің аумақтарында жұмыс істеу ерекшеліктері, оның ішінде техникалық талаптардың және регламенттердің ерекшеліктері;

      2) мемлекеттік дотация және мемлекеттік қолдаудың басқа да шаралары;

      3) нарық конъюнктурасы, оның ішінде нарықтың реттелмейтін сегменттеріндегі бағалар деңгейі;

      4) аумақтардың даму жоспарлары;

      5) мемлекеттік салық, бюджет, инновациялық, экологиялық және әлеуметтік саясат;

      6) энергия тиімділігі және экологиялық аспектілер жөніндегі іс-шаралар ескерілуі мүмкін.

      10. Табиғи монополия субъектісінің көрсетілетін қызметтеріне тарифтерді (бағаларды) реттеу кезінде табиғи монополия субъектісінің шығындарын қалыптастыру кезінде табиғи монополиялар субъектілерінің реттеліп көрсетілетін қызметтерінің түрлері бойынша шығыстарды, оның ішінде инвестицияларды, сондай-ақ кірістерді, қолданыстағы активтерді бөлектеп есепке алудың жүзеге асырылатыны көзделеді.

      11. Табиғи монополия субъектісінің көрсетілетін қызметтеріне тарифтерді, (бағаларды) реттеу ұзақ мерзімді реттеу параметрлерінің негізінде жүзеге асырылуы мүмкін, оларға оның ішінде реттеліп көрсетілетін қызметтердің сенімділігі мен сапасының деңгейі, тиісті көрсетілетін қызметтерді жеткізуге байланысты шығыстардың өзгеру динамикасы, табыстылық нормасы, инвестицияланған капиталды қайтару мерзімдері және өзге де параметрлер жатқызылуы мүмкін.

      Табиғи монополия субъектісінің көрсетілетін қызметтеріне тарифтерді, (бағаларды) реттеу мақсаттары үшін табиғи монополиялар субъектілері қызметінің тиімділігіне салыстырмалы талдау әдісін пайдалана отырып алынған ұзақ мерзімді реттеу параметрлері де қолданылуы мүмкін.

      12. Осы Хаттаманың 4 - 11-тармақтарын табиғи монополиялардың нақты салаларында қолданудың ерекшеліктері осы Шарттың XX және XXI бөлімдерінде анықталуы мүмкін.

IV. Табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін
қызметтеріне қол жеткізуді қамтамасыз ету қағидалары

      13. Мүше мемлекеттер өзінің заңнамасында табиғи монополия субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне осы Хаттаманың 2-тармағында анықталғандай түрде қол жеткізуді қамтамасыз ететін реттеу қағидаларын белгілейді.

      Мүше мемлекеттердің ұлттық органдары табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне тұтынушылардың қол жеткізуін қамтамасыз ету қағидаларының және оларға қосылу (қосылу/пайдалану) талаптарының сақталуын бақылауды қамтамасыз етеді.

      14. Табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне тұтынушылардың қол жеткізуін қамтамасыз ету қағидалары:

      1) шарттардың елеулі талаптарын, сондай-ақ оларды жасасу және орындау тәртібін;

      2) техникалық мүмкіндіктердің бар-жоғын айқындау тәртібін;

      3) табиғи монополиялар субъектілерінің көрсететін қызметтері, олардың құны, оларға қол жеткізу, олардың ықтимал өткізілу көлемдері, осындай қызметтерді көрсетудің техникалық және технологиялық мүмкіндіктері туралы ақпаратты беру тәртібін;

      4) мүдделі тұлғалардың табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтерінің айналымы және (немесе) оларға қол жеткізу жағдайын салыстыру мүмкіндігін қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін ашық ақпаратты алу жағдайларын;

      5) коммерциялық құпияны құрай алмайтын ақпараттың тізбесін;

      6) табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізу мәселелері бойынша шағымдарды, арыздарды қарау мен дауларды реттеу тәртібін қамтиды.

      15. Мүше мемлекеттердің табиғи монополиялар субъектілерінің олардың көрсетілетін қызметтеріне мүше мемлекеттер тұтынушыларының қол жеткізуіне сараланған талаптарды (осы Шарттың XX және XXI бөлімдерінде айқындалатын табиғи монополияның әрбір жеке саласының ерекшелігін ескере отырып) қолдануына әрбір мүше мемлекеттің заңнамасы сақталған жағдайда, егер осындай талаптар тұтынушылардың мүше мемлекеттердің кез келгеніне тиесілілігі қағидаты бойынша қолданылмаса, жол беріледі.

      16. Мүше мемлекеттердің заңнамасы осы Хаттаманың 15-тармағының ережелеріне залал келтірместен, мүше мемлекеттердің тұтынушыларына қатысты мүше мемлекеттердің кез келгеніне тұтынушылардың тиесілілігін негізге ала отырып, табиғи монополиялардың көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізудің сараланған талаптарын белгілейтін нормаларды қамтымауға тиіс.

      17. Табиғи монополиялардың нақты салаларында осы Хаттаманың 13 - 16-тармақтарын қолдану ерекшеліктері, транзит мәселесін қоса алғанда, осы Шарттың XX және XXI бөлімдерінде айқындалады.

V. Мүше мемлекеттердің ұлттық органдары

      18. Мүше мемлекеттерде табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес реттеу және (немесе) бақылау жөнінде өкілеттік берілген мүше мемлекеттердің ұлттық органдары жұмыс істейді.

      Мүше мемлекеттердің ұлттық органдары өз қызметін мүше мемлекеттердің заңнамасына, осы Шартқа, сондай-ақ мүше мемлекеттердің өзге де халықаралық шарттарына сәйкес жүзеге асырады.

      19. Мүше мемлекеттердің ұлттық органдарының функцияларына:

      1) табиғи монополия субъектілерінің көрсетілетін қызметтерін тарифтік (бағалық) реттеу;

      2) табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізуді реттеу, оның ішінде мүше мемлекеттердің заңнамасында көзделген жағдайларда, табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қосылу (бірігу) үшін төлемдер (бағалар, тарифтер, алымдар) белгілеу;

      3) табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтерінде тұтынушылардың мүдделерін қорғау;

      4) реттелетін тарифтерді (бағаларды) белгілеу және қолдану, сондай-ақ табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізу мәселелері бойынша шағымдарды, арыздарды қарау, дауларды реттеу;

      5) табиғи монополиялар субъектілерінің инвестициялық бағдарламаларын қарау, бекіту немесе келісу және олардың іске асырылуын бақылау;

      6) мүше мемлекеттердің заңнамасында көзделген, ақпаратты коммерциялық құпияға жатқызу жөніндегі шектеулерді табиғи монополиялар субъектілерінің сақтауын қамтамасыз ету;

      7) табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін бақылауды, оның ішінде тексерулер жүргізу жолымен және өзге де нысандарда (мониторинг, талдау, сараптама) жүзеге асыру;

      8) мүше мемлекеттердің заңнамасында көзделген өзге де функциялар жатады.

VI. Комиссияның құзыреті

      20. Комиссия мынадай өкілеттіктерді жүзеге асырады:

      1) егер мүше мемлекет табиғи монополиялар саласына осы Хаттаманың № 1 және 2 қосымшаларында көрсетілмеген табиғи монополиялардың өзге саласын жатқызуға ниет білдірген жағдайда, осы мүше мемлекет Комиссияға тиісінше өтініш жасағаннан кейін, мүше мемлекеттерде табиғи монополиялар салаларын кеңейту туралы шешім қабылдайды;

      2) ұлттық органдардың табиғи монополиялар салаларына қатысты шешімдерін үйлестіру, әзірлеу және іске асыру тәсілдерін талдайды және ұсынады;

      3) мүше мемлекеттердегі табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін реттеу жүйесі мен практикасына тиісті жыл сайынғы есептер мен баяндамаларды дайындай отырып, салыстырмалы талдау жүргізеді;

      4) табиғи монополиялар салаларындағы экологиялық аспектілерге, энергия тиімділігіне қатысты реттеуді үйлестіруге жәрдемдеседі;

      5) Жоғарғы кеңестің қарауына осы тармақтың 3 - 4-тармақшаларында көрсетілген, жүргізілген жұмыстардың мүше мемлекеттердің ұлттық органдарымен келісілген нәтижелерін, сондай-ақ мүше мемлекеттердің табиғи монополия саласындағы жақындатылуға жататын нормативтік құқықтық актілерін белгілеу бойынша мүше мемлекеттермен келісілген және осы саладағы заңнаманы үйлестіру бойынша тиісті шараларды жүзеге асырудың сабақтастығын айқындау бойынша ұсыныстарды ұсынады;

      6) Осы Шарттың XIX бөлімінің орындалуын бақылауды жүзеге асырады.

      7) мүше мемлекеттердің табиғи монополиялар саласындағы заңнамасын үйлестіру жөніндегі шараларды жүзеге асырудың реттілігін айқындау жөніндегі мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарымен келісілген іс-шаралар жоспарларын ("жол карталарын") бекітеді.

      Ескерту. 20-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

  Табиғи монополиялар субъектілерінің
көрсетілетін қызметтерін реттеудің
бірыңғай қағидаттары мен қағидалары
туралы хаттамаға № 1 қосымша

Мүше мемлекеттердегі табиғи монополиялар салалары

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      1-қосымшаға енгізілген өзгерістер Хаттаманың 2-бабына сәйкес Хаттама күшіне енген күннен бастап 18 ай өткен соң күшіне енеді - ҚР 02.08.2015 № 346-V Заңымен.
      Ескерту. 1-қосымшаға өзгерістер енгізілді - ҚР 24.12.2014 № 265-V; 02.08.2015 № 346-V; 30.01.2024 № 56-VIII Заңдарымен.

р/с
№

Беларусь Республикасы

Қазақстан Республикасы

Ресей Федерациясы

Армения Республикасы

Қырғыз Республикасы

1.

Мұнай және мұнай өнімдерін магистральдық құбыржолдар арқылы тасымалдау

Мұнай және (немесе) мұнай өнімдерін магистральдық құбыржолдар арқылы тасымалдау жөніндегі көрсетілетін қызметтер

Мұнай және мұнай өнімдерін магистральдық құбыржолдар арқылы тасымалдау


Мұнай және мұнай өнімдерін магистральдық құбыржолдар арқылы тасымалдау

2.

Электр энергиясын беру және тарату

Электр энергиясын беру және (немесе) тарату жөніндегі көрсетілетін қызметтер

Электр энергиясын беру жөніндегі көрсетілетін қызметтер

Электр энергиясын беру жөніндегі көрсетілетін қызметтер

Электр энергиясын беру және тарату

3.


Электр энергиясын желіге босатуды және тұтынуды техникалық диспетчерлеу жөніндегі көрсетілетін қызметтер;
электр энергиясын өндіруді - тұтынуды теңгерімдеуді ұйымдастыру жөніндегі көрсетілетін қызметтер;
электр қуатының жүктемені атқаруына дайындығын қамтамасыз ету жөніндегі көрсетілетін қызметтер (2016 жылғы 1 қаңтардан бастап)

Электр энергетикасын жедел-диспетчерлік басқару жөніндегі көрсетілетін қызметтер

Электр энергетикасы жүйесінің операторы көрсететін қызметтер

Ұлттық энергия жүйесін жедел-диспетчерлік басқару жөніндегі көрсетілетін қызметтер

4.

Ортақ пайдаланылатын теміржол көлігінің инфрақұрылымын пайдалана отырып көрсетілетін ортақ пайдаланылатын теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтері, теміржол тасымалдары

Магистралдық теміржол желілерінің көрсетілетін қызметтері

Теміржол тасымалдары

Темір жол инфрақұрылымын пайдалануды қамтамасыз ету жөніндегі көрсетілетін қызметтер

Теміржол тасымалдары

  Табиғи монополиялар субъектілерінің
көрсетілетін қызметтерін реттеудің
бірыңғай қағидаттары мен қағидалары
туралы хаттамаға № 2 қосымша

Мүше мемлекеттердегі табиғи монополия салалары

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      2-қосымшаға енгізілген өзгерістер Хаттаманың 2-бабына сәйкес Хаттама күшіне енген күннен бастап 18 ай өткен соң күшіне енеді - ҚР 02.08.2015 № 346-V Заңымен.
      Ескерту. 2-қосымшаға өзгерістер енгізілді - ҚР 24.12.2014 № 265-V; 02.08.2015 № 346-V; 30.01.2024 № 56-VIII Заңдарымен.

р/с
№

Беларусь Республикасы

Қазақстан Республикасы

Ресей Федерациясы

Армения Республикасы

Қырғыз Республикасы

1.

Газды магистралдық және таратушы құбыржолдар арқылы тасымалдау

Тауарлық газды сақтау, жалғастырушы, магистральдық газ құбыржолдары және (немесе) газ тарату жүйелері арқылы тасымалдау, топтық резервуарлық қондырғыларды пайдалану, сондай-ақ шикі газды жалғастырушы газ құбыржолдары арқылы тасымалдау қызметтері

Газды құбыржолдар арқылы тасымалдау

Табиғи газды тасымалдау жөніндегі көрсетілетін қызметтер; табиғи газды тарату жөніндегі көрсетілетін қызметтер; газбен жабдықтау жүйесінің операторы көрсететін қызметтер

Табиғи газды тасымалдау, тарату, сақтау және сату

2.

Көліктік терминалдардың, әуежайлардың көрсетілетін қызметтері;
аэронавигацияның көрсетілетін қызметтері

Аэронавигацияның көрсетілетін қызметтері;
порттардың, әуежайлардың көрсетілетін қызметтері

Көліктік терминалдардағы, порттардағы және әуежайлардағы көрсетілетін қызметтер


Ұшуды аэронавигациялық қамтамасыз ету; ішкі әуе тасымалдарына жерүсті қызмет көрсету

3.

Ортақ пайдаланылатын электр байланысының және пошта байланысының көрсетілетін қызметтері

Телекоммуникациялардың әмбебап қызметтерін қоспағанда, көрсетілетін қызметтердің осы түрлерін ұсынудың технологиялық мүмкіндігінің жоқтығы не экономикалық тұрғыдан орынсыз болуы себепті бәсекелес байланыс операторы болмаған кездегі телекоммуникациялардың көрсетілетін қызметтері;
кәбілдік кәрізді және телекоммуникациялардың желілерін ортақ пайдаланылатын телекоммуникациялар желілеріне қосумен технологиялық байланысты өзге де негізгі құралдарды мүліктік жалдауға (жалға) беру немесе пайдалану жөніндегі көрсетілетін қызметтер;
пошта байланысының жалпыға қолжетімді көрсетілетін қызметтері

Жалпыға қолжетімді электр байланысының және жалпыға қолжетімді пошта байланысының көрсетілетін қызметтері


Ортақ пайдаланылатын электр байланысы және пошта байланысы қызметтері

4.

Жылу энергиясын беру және тарату

Топырақтың, жерасты суларының, өзендердің, су айдындарының, өнеркәсіптік кәсіпорындар мен электр станцияларының, кәріздік-тазарту құрылысжайларының сарқынды суларының жылуын пайдалана отырып өндірілген жылу энергиясын қоспағанда, жылу энергиясын өндіру, беру, тарату және (немесе) жылу энергиясымен жабдықтау жөніндегі көрсетілетін қызметтер

Жылу энергиясын беру жөніндегі көрсетілетін қызметтер


Жылу энергиясын өндіру, беру, тарату және сату

5.

Орталықтандырылған сумен жабдықтау және суды бұру

Сумен жабдықтау және (немесе) суды бұру қызметтері

Орталықтандырылған жүйелерді, коммуналдық инфрақұрылым жүйелерін пайдалана отырып, сумен жабдықтау және суды бұру

Бәсекесіз сумен жабдықтау және су бұру жөніндегі көрсетілетін қызметтер

Орталықтандырылған сумен жабдықтау және су бұру

6.



Ішкі су жолдарының инфрақұрылымын пайдалану жөніндегі көрсетілетін қызметтер



7.


мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарттары, оның ішінде бәсекелес теміржол жолы болмаған кезде концессия шарттары бойынша теміржол көлігінің объектілері бар теміржолдардың көрсетілетін қызметтері




8.


Бәсекелес кіреберіс жолы болмаған кезде, кіреберіс жолдары көрсетілетін қызметтері




9.



Солтүстік теңіз жолы акваториясында кемелерді мұз жарып өткізу



10.




Электр энергиясын бөлу жөніндегі көрсетілетін қызметтер


11.




Есеп орталығы көрсететін қызметтер


12.





Электр энергиясын өндіру және сату

  Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 21 ҚОСЫМША

Еуразиялық экономикалық одақтың ортақ электр энергетикалық нарығы туралы хаттама

      Ескерту. 21-қосымшаның тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР 16.03.2022 № 109-VII Заңымен.
      Ескерту. Хаттамаға өзгеріс енгізілді – ҚР 16.03.2022 № 109-VII Заңымен.

I. Жалпы ережелер

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың (бұдан әрі - Шарт) 81 және 82-баптарына сәйкес әзірленді және Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығын қалыптастырудың, оның жұмыс істеуі мен дамуының құқықтық негіздерін айқындайды.

      2. Осы Хаттаманың және осы Хаттамада көзделген актілердің ережелері мүше мемлекеттердің үшінші мемлекеттермен электр энергиясының саудасына байланысты қатынастарға, оның ішінде үшінші мемлекеттердің аумағына мүше мемлекеттің аумағы арқылы, үшінші мемлекеттердің аумағынан мүше мемлекеттің аумағы арқылы электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беруге байланысты қатынастарға қолданылмайды.

      Үшінші мемлекеттердің электр энергетикасы субъектілеріне қатысты міндеттемелерді орындау мақсатында электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беру аумағы арқылы электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беру жүзеге асырылатын мүше мемлекеттің заңнамасымен реттеледі.

      3. Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:

      "қосылу туралы шарт" - орталықтандырылған сауда нәтижелері бойынша

      электр энергиясын сатып алу-сату шарттарының орындалуын қамтамасыз ететін, Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығының қатысушысы, электр энергиясымен орталықтандырылған сауданың белгілі бір түрі бойынша орталықтандырылған сауда операторы (операторлары) және Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығының өзге де инфрақұрылымдық ұйымдары арасында өзара міндеттемелерді белгілейтін, Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығында электр энергиясымен өзара сауда қағидаларына сәйкес жасалатын шарт;

      "электр энергетикасы саласында табиғи монополия субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізу" - Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығы субъектілерінің Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығында электр энергетикасы саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтерін пайдалану мүмкіндігі;

      "электр энергиясымен (қуатымен) алмасу" - электр энергиясының (қуатының) тең көлемдерін мүше мемлекеттің шекарасында (шекараларында) орналасқан әртүрлі жеткізу нүктелері арқылы электр энергетикалық жүйеге және одан өзара байланысты және бір мезгілде жеткізу;

      "мемлекетаралық электр беру желілері" - мүше мемлекеттердің мемлекеттік шекараларын кесіп ететін электр беру желілері;

      "электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беру" - мүше мемлекеттердің уәкілетті ұйымдарының электр энергиясын (қуатын) өткізу және (немесе) онымен алмасу бойынша қызметтер көрсетуі. Мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес тиісті қатынастар электр энергиясын (қуатын) беру (транзиттеу) бойынша қызмет көрсету шарттарымен немесе электр энергиясын сатып алу-сату шарттарын қоса алғанда, өзге де азаматтық-құқықтық шарттарымен ресімделеді;

      "мемлекетаралық қима" - мүше мемлекеттердің мемлекеттік шекаралары арқылы, сондай-ақ мүше мемлекеттер мен үшінші мемлекеттердің мемлекеттік шекаралары арқылы ететін, 2 және одан да көп мемлекеттердің энергия жүйелері (энергия жүйелерінің бөліктері) арасындағы барлық сыныпты кернеудің электр беру желілерінің технологиялық байланысты жиынтығы;

      "мемлекетаралық ағын" - мемлекетаралық электр беру желілері бойынша электр энергиясының (қуатының) ағыны;

      "Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығы" - электр энергиясын (қуатын) сатып алу-сатуға байланысты, осы Хаттаманың, осы Хаттаманың 5-8 тармақтарында көзделген актілердің және Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығының субъектілері арасындағы тиісті шарттардың негізінде әрекет етіп, параллелъ жұмыс істейтін электр энергетикалық жүйелер негізінде әртүрлі мүше мемлекеттердің ішкі көтерме сауда электр энергетикалық нарықтарының субъектілері арасындағы қатынастар жүйесі;

      "орталықтандырылған сауда операторы" - Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығында электр энергиясымен орталықтандырылған сауданың белгілі бір түрін ұйымдастыру бойынша қызмет көрсететін ұйым;

      "электр энергиясын (қуатын) өткізу" - бір мүше мемлекеттің аумағында ендірілген электр энергиясының (қуатының) басқа мүше мемлекеттің желілері арқылы оның шекарасында (шекараларында) орналасқан жеткізу нүктелері арасындағы ағындарын қамтамасыз ету;

      "электр энергиясының сальдо-ағыны" - мемлекетаралық қимаға кіретін барлық электр беру желілері бойынша электр энергиясының мемлекетаралық ағындарының алгебралық қосындысы (бағытын ескере отырып);

      "еркін екіжақты шарт" - Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығына қатысушылар арасында жасалған электр энергиясын сатып алу-сату шарты, онда жеткізу көлемдерін, бағаларын, мерзімдері мен есеп-қисаптарды және міндеттемелерді орындаудың өзге де талаптарын шарт тараптары, мемлекетаралық қималардың еткізу қабілеттерін, басқа да технологиялық және реттеушілік шектеулерді ескере отырып, дербес айқындайды;

      "желілік оператор" - мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес осы мүше мемлекеттің аумағы бойынша электр энергиясын беру қызметін көрсетуге уәкілеттік берілген ұйым;

      "жүйелік оператор" - мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес мүше мемлекеттің электр энергетикалық жүйесін жедел-диспетчерлік басқаруды жүзеге асыруға уәкілеттік берілген ұйым;

      "мерзімдік келісімшарт" - электр энергиясын жеткізу кезеңі мен сағаттары бойынша, сондай-ақ мерзімдік келісімшарттар бойынша

      орталықтандырылған сауда операторының регламенттеріне сәйкес орталықтандырылған сауда жүргізген кезде электр энергиясының бағасы мен көлемі айқындалатын өзге де елеулі талаптар бойынша стандартталған талаптардан қамтитын, Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығына қатысушылар арасындағы электр энергиясын сатып алу-сату шарты;

      "ішкі көтерме сауда электр энергетикалық нарығының субъектілері" - мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес осы мүше мемлекеттің көтерме сауда электр энергетикалық нарығының субъектілері болып табылатын заңды тұлғалар;

      "тұйық схема" - бір мүше мемлекеттің электр энергиясын тұтынушыларды электрмен жабдықтау басқа мүше мемлекеттің тарапынан кернеу алатын мемлекетаралық электр беру желілері бойынша жүзеге асырылатын схема;

      "электр энергетикасы саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтері" - Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығында өзара сауданы және электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беруді қамтамасыз ету үшін табиғи монополиялар субъектілері көрсететін электр энергиясын беру, электр энергетикасында жедел-диспетчерлік басқару жөніндегі қызметтер.

II. Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығын қалыптастыру, оның жұмыс істеу және даму қағидаттары

      4. Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығын қалыптастыру, оның жұмыс істеуі және дамуы мынадай қағидаттар негізінде жүзеге асырылады:

      1) теңқұқылық, өзара тиімділік және мүше мемлекеттердің кез келгеніне экономикалық залал келтірмеу негізіндегі ынтымақтастық;

      2) электр энергиясын өндірушілер мен тұтынушылардың, сондай-ақ Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығының басқа да субъектілерінің экономикалық мүдделерінің теңгерімділігін сақтау;

      3) қызметтің бәсекелес түрлерінде электр энергиясына (қуатына) сұранысты қанағаттандырудың орнықты жүйесін қалыптастыру үшін нарықтық қатынастарға және адал бәсекелестікке негізделген тетіктерді басым пайдалану;

      4) электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беруді жүзеге асыру кезінде мүше мемлекеттердің ішкі қажеттіліктерін қамтамасыз ету үшін электр энергетикасы саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтерін басым пайдаланған жағдайда, техникалық мүмкіндіктер шегінде осы көрсетілетін қызметтерге кедергісіз қол жеткізуді қамтамасыз ету;

      5) мүше мемлекеттердің электр энергетикалық нарықтарының бұрыннан бар модельдерінің ерекшеліктерін ескере отырып, мүше мемлекеттердің параллель жұмыс істейтін электр энергетикалық жүйелері негізінде Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығын кезең-кезеңмен қалыптастыру және дамыту;

      6) параллель жұмыстың өзара келісілген талаптарын сақтай отырып, мүше мемлекеттердің электр энергетикалық жүйелері параллель жұмысының техникалық және экономикалық артықшылықтарын пайдалану;

      7) мүше мемлекеттердің энергетикалық қауіпсіздігін ескере отырып, мүше мемлекеттердің субъектілері арасында электр энергиясымен сауданы жүзеге асыру;

      8) мүше мемлекеттердің электр энергетикасы саласындағы заңнамасын, оның ішінде Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығы субъектілерінің ақпаратты ашуы бөлігінде кезең-кезеңмен үйлестіру.

III. Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығының жұмыс істеу қағидалары

      5. Мүше мемлекеттер электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беруге қол жеткізуді қамтамасыз ету қағидаттары мен тәртібін айқындайтын қағидаларға (бұдан әрі - қол жеткізу қағидалары) сәйкес мүше мемлекеттердің электр энергиясына (қуатына) ішкі қажеттіліктерін қамтамасыз етуді ескере отырып, мемлекетаралық электр беру желілері арқылы электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беруге кедергісіз қол жеткізуді қолда бар техникалық мүмкіндіктер шегінде қамтамасыз етеді.

      Электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беру электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беруді жүзеге асыруға уәкілеттік берілген ұйым (ұйымдар) мен электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беру бойынша көрсетілетін қызметтерді тұтынушының арасындағы тиісті шарттар негізінде жүзеге асырылады. Көрсетілген шарттарды жасасу, орындау, өзгерту, бұзу, қолданысын тоқтату, тіркеу және есепке алу тәртібі қол жеткізу қағидаларында айқындалады.

      Қол жеткізу қағидаларын Үкіметаралық кеңес бекітеді.

      6. Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығында электр энергиясымен өзара сауда Үкіметаралық кеңес бекітетін қағидаларда (бұдан әрі - электр энергиясымен өзара сауда қағидалары) реттеледі.

      7. Мемлекетаралық қималардың өткізу қабілетін айқындауға және бөлуге байланысты құқықтық қатынастарды реттеу Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығында электр энергиясымен өзара сауданы жүзеге асыру және электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беру үшін қолжетімді мемлекетаралық электр беру желілерінің өткізу қабілетін айқындау және бөлу кезінде Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығы субъектілерінің өзара қатынастарын регламенттейтін, Үкіметаралық кеңес бекітетін қағидаларға сәйкес жүзеге асырылады.

      8. Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығы жұмыс істеген кезде Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығы субъектілерінің, мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдарының және Комиссияның ақпараттық өзара іс-қимыл жасауы Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығы жұмыс істеген кезде деректер құрамын және Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығы субъектілерінің, мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдарының және Комиссияның оларды ұсыну рәсімдерін айқындайтын және Үкіметаралық кеңес бекітетін қағидаларға (бұдан әрі - ақпарат алмасу қағидалары) сәйкес жүзеге асырылады.

IV. Комиссияның өкілеттіктері

      9. Комиссия Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығын қалыптастыруды, оның жұмыс істеуін және дамуын қамтамасыз ету мақсатында мынадай өкілеттіктерді:

      1) Комиссия Кеңесі бекітетін тәртіппен Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығының жұмыс істеуін мониторингтеуді;

      2) Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығына қатысты құқықтық реттеуді жетілдіру бойынша ұсыныстар дайындауды;

      3) осы Хаттамада көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

V. Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығын басқару және оның жұмыс істеуін қамтамасыз ету

      10. Мынадай органдар мен ұйымдар:

      мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес электр энергетикасы саласындағы реттеуді және (немесе) бақылауды жүзеге асыруға уәкілеттік берілген мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдары;

      Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығының инфрақұрылымдық ұйымдары Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығын басқаруды жүзеге асырады және оның жұмыс істеуін қамтамасыз етеді.

      Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығының жұмыс істеуін қамтамасыз ету мақсатында мүше мемлекеттердің бастамасы бойынша Жоғары кеңестің шешімімен көмекші органдар (мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдары басшыларының кеңесі, жұмыс топтары, арнайы комиссиялар) құрылуы мүмкін.

      11. Мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес электр энергетикасы саласындағы реттеуді және (немесе) бақылауды жүзеге асыруға уәкілеттік берілген мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдарына, оның ішінде:

      электр энергетикасы саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыруға уәкілеттік берілген мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдары;

      бәсекелестік (монополияға қарсы) саясатты іске асыруға және (немесе) жүргізуге уәкілеттік берілген мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдары;

      табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін реттеу және (немесе) бақылау өкілеттіктері берілген мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдары жатуы мүмкін.

      Мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес электр энергетикасы саласындағы реттеуді және (немесе) бақылауды жүзеге асыруға уәкілеттік берілген осы мүше мемлекеттің мемлекеттік органдары Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығының жұмыс істеуін қамтамасыз ету мақсатында мынадай функциялар мен өкілеттіктерді жүзеге асырады:

      осы Хаттаманы іске асыруға бағытталған іс-шаралардың орындалуын қамтамасыз етеді;

      осы Хаттаманың 5 - 8-тармақтарына сәйкес қабылданатын актілерге сәйкес мүше мемлекеттің электр энергетикасы саласындағы заңнамасын үйлестіруге жәрдемдеседі;

      Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығының жұмыс істеуін мониторингтеу деректерін дайындауға және қарауға қатысады;

      мүше мемлекеттің аумағында тіркелген Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығы субъектілерінің мүше мемлекеттің бәсекелестік (монополияға қарсы) заңнамасын, мүше мемлекеттің аумағында электр энергиясымен өзара сауда қағидаларын және қол жеткізу қағидаларын сақтауын бақылауды жүзеге асырады;

      мүше мемлекеттің табиғи монополиялардың қызметін реттеу және (немесе) бақылау саласындағы заңнамасына сәйкес, мүше-мемлекеттің аумағында тіркелген және Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығында қызметін жүзеге асыратын электр энергетикасы саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін реттеуді және бақылауды жүзеге асырады;

      тиісті мүше мемлекеттің аумағында тіркелген Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығы субъектісінің қол жеткізу қағидаларын бұзуына қатысты шағымдарды қарайды;

      тиісті мүше мемлекеттің аумағында тіркелген және электр энергетикасы саласындағы табиғи монополиялар субъектілері болын табылмайтын Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығы инфрақұрылымдық ұйымдарының көрсетілетін қызметтеріне бағаларды (тарифтерді) айқындау жөніндегі әдістемелік нұсқауларды бекітеді;

      осы Хаттаманың 5 - 8-тармақтаръша сәйкес қабылданатын актілерде және мүше мемлекеттердің заңнамасында көзделген өзге де функциялар мен өкілеттіктерді жүзеге асырады.

      Мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес электр энергетикасы саласындағы реттеуді және (немесе) бақылауды жүзеге асыруға уәкілеттік берілген мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдарының осы тармақта көрсетілген функциялар мен өкілеттіктерді жүзеге асыру тәртібі тиісті мүше мемлекеттердің заңнамасында айқындалады.

      12. Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығы инфрақұрылымдық ұйымдарының құрамы осы Хаттаманың 21 - 23-тармақтарына сәйкес айқындалады.

      Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығы инфрақұрылымдық ұйымдарының Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығының жұмыс істеуін қамтамасыз ету бөлігіндегі құқықтары мен міндеттері (функциялары мен өкілеттіктері) осы Хаттамада, осы Хаттаманың 5-8-тармақтарына сәйкес қабылданатын актілерде және осы актілерде айқындалған бөлігінде мүше мемлекеттердің заңнамасында айқындалады.

      13. Мүше мемлекеттер электр энергетикасы саласындағы реттеуді және (немесе) бақылауды жүзеге асыруға мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес уәкілеттік берілген мүше мемлекеттердің мемлекеттік органдарының, Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығы инфрақұрылымдық ұйымдарының және Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығына қатысушылардың өзара іс-қимыл жасауын қамтамасыз етеді.

VI. Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығының субъектілері

      14. Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығы субъектілерінің құрамына:

      1) Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығына қатысушылар;

      2) Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығының инфрақұрылымдық ұйымдары кіреді.

      15. Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығында Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығы субъектілерінің құқықтары мен міндеттері (функциялары мен өкілеттіктері) осы Хаттамаға, осы Хаттаманың 5-8-тармақтарына сәйкес қабылданатын актілерге және осы актілерде айқындалған бөлігінде мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес белгіленеді.

      16. Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығы субъектілерінің тізілімі осы Хаттаманың 17 - 19-тармақтарына сәйкес Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығына қатысуға құқығы бар мүше мемлекеттердің ішкі көтерме сауда электр энергетикалық нарықтары субъектілері туралы ақпаратты, сондай-ақ осы Хаттаманың 21-тармағында көрсетілген, Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығына қатысуға уәкілеттік берілген мүше мемлекеттердің инфрақұрылымдық ұйымдары туралы ақпаратты қамтиды. Көрсетілген ақпаратты мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес уәкілеттік берілген органдар (ұйымдар) қалыптастырады.

      Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығы субъектілерінің тізілімін қалыптастыру және жүргізу ақпарат алмасу қағидаларына сәйкес жүзеге асырылады.

VII. Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығына қатысушылар

      17. Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығына қатысушылардың құрамына:

      1) тиісті мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес электр энергиясын сатуды (жеткізуді) жүзеге асыратын және ішкі көтерме сауда электр энергетикалық нарықтарының субъектілері болып табылатын заңды тұлғалар;

      2) тиісті мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес электр энергиясын сатып алуды жүзеге асыратын және ішкі көтерме сауда электр энергетикасы нарықтарының субъектілері болып табылатын заңды тұлғалар;

      3) балама және ез мүше мемлекетінің ішкі электр энергетикалық нарығында электр энергиясын сатып алу мүмкіндігі болмаған кезде мемлекетаралық электр беру желілері арқылы шектес мүше мемлекеттен "тұйық схема" бойынша электр энергиясын сатып алуды жүзеге асыратын заңды тұлғалар;

      4) мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес электр энергиясының нақты сальдо-ағындарының жоспарлы мәндерден сағаттық ауытқуларын реттеуге уәкілеттік берілген заңды тұлғалар кіреді.

      18. Осы Хаттаманың 19-тармағында көзделген Комиссия Кеңесінің шешімі күшіне енгенге дейін әрбір мүше мемлекет өз заңнамасына сәйкес ішкі көтерме сауда электр энергетикалық нарығы субъектісіне Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығына қатысуға өкілеттіктер бере алады, сондай-ақ Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығында электр энергиясымен саудаға қатысу құқығы бар заңды тұлғалардың тізбесін айқындай алады.

      19. Одақтың ортақ газ нарығын қалыптастыру туралы халықаралық шарт, сондай-ақ Одақтың ортақ газ нарығының жұмыс істеуін қамтамасыз ету үшін қажетті Одақ органдарының актілері күшіне енгеннен кейін Комиссия Кеңесі шешім қабылдайды, оған сәйкес мүше мемлекеттер Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығына ішкі көтерме сауда электр энергетикалық нарықтарының барлық субъектісінің ерікті және бәсекелестік негізде қатысуы үшін жағдайлар жасайды. Комиссия Кеңесінің көрсетілген шешімі күшіне енгеннен кейін мүше мемлекеттер ішкі көтерме сауда электр энергетикалық нарығының жекелеген субъектілеріне Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығына қатысуға уәкілеттік беруге құқылы емес (осы Хаттамада көзделген жағдайларды қоспағанда).

      20. Егер мүше мемлекеттердің заңды тұлғалары электр энергетикасы саласындағы табиғи-монополиялық және бәсекелестік қызмет түрлерін бір мезгілде жүзеге асырмаса (қоса атқармаса), олар Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығында электр энергиясымен сауданы жүзеге асырады.

      Осы тармақтың бірінші абзацының ережелері Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығында электр энергиясымен саудаға мынадай жағдайларда:

      Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығында электр энергиясымен сауда электр энергиясының нақты сальдо-ағындарының жоспарлы мәндерден сағаттық ауытқуларын реттеу мақсатында жүзеге асырылса;

      Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығында электр энергиясын сатып алуды электр энергиясымен өзара сауда қағидаларында айқындалған жағдайларда электр желілеріндегі ысыраптарды өтеу мақсатында жүйелік және (немесе) желілік операторлар жүзеге асырса, қолданылмайды.

      Егер осы Хаттама күшіне енген күнгі жағдай бойынша осы мүше мемлекетте электр энергиясын өндіру және (немесе) сату Табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін реттеудің бірыңғай қағидаттары мен қағидалары туралы хаттамаға (Шартқа № 20 қосымша) № 2 қосымшаға сәйкес табиғи монополиялар салаларына жататын болса, осы тармақтың бірінші абзацының ережелері электр энергиясын өндіруді және (немесе) сатуды жүзеге асыратын мүше мемлекеттің заңды тұлғаларына қолданылмайды.

      Осы тармақтың бесінші абзацында көрсетілген заңды тұлғалардың Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығында электр энергиясымен саудаға қатысу ерекшеліктері Табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін реттеудің бірыңғай қағидаттары мен қағидалары туралы хаттаманың (Шартқа № 20 қосымша) ережелері ескеріле отырып, электр энергиясымен өзара сауда қағидаларында айқындалады.

VIII. Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығының инфрақұрылымдық ұйымдары

      21. Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығының инфрақұрылымдық ұйымдарының құрамына мыналар:

      1) жүйелік операторлар;

      2) желілік операторлар;

      3) орталықтандырылған сауда операторы (операторлары);

      4) осы Хаттаманың 5 - 8-тармақтарына сәйкес қабылданатын актілерге сәйкес электр энергиясымен өзара сауда кезінде Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығының субъектілеріне қызметтер көрсететін әзге де ұйымдар кіреді.

      22. Бір мүше мемлекеттегі Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығының бірнеше инфрақұрылымдық ұйымдарының функциялары осы мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес біріктірілуі мүмкін.

      23. Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығының инфрақұрылымдық ұйымдары осы Хаттаманың 5 - 8-тармақтарына сәйкес қабылданатын актілерге сәйкес жасалатын шарттарға сәйкес қызметтер көрсетеді.

IX. Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығындағы электр энергиясымен сауда

      24. Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығында электр энергиясымен сауданы жүзеге асыру тәсілдері:

      1) еркін екіжақты шарттар бойынша Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығына қатысушылар арасындағы электр энергиясымен өзара сауда;

      2) түрлері электр энергиясымен өзара сауда қағидаларында айқындалатын және оның ішінде оның экономикалық тұрғыдан орындылығы жағдайында, бір тәулік бұрын орталықтандырылған сауданы қамтитын, Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығына қатысушылар арасындағы электр энергиясымен орталықтандырылған сауда (бұдан әрі - электр энергиясымен орталықтандырылған сауда);

      3) мүше мемлекеттердің уәкілеттік берілген ұйымдары арасында жасалатын шарттардың негізінде электр энергиясының нақты сальдо - ағындарының жоспарлы мәндерден сағаттық ауытқуларын реттеу.

      25. Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығындағы электр энергиясымен сауда осы Хаттамаға, электр энергиясымен өзара сауда қағидаларына сәйкес және сауданың белгілі тәсілін пайдалана отырып, электр энергиясымен сауданы жүзеге асыру үшін жасалуы қажетті шарттардың негізінде мүше мемлекеттердің мемлекеттік шекараларындағы тиісті мемлекетаралық қималарда түрлі мүше мемлекеттердің заңды тұлғалары болып табылатын Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығына қатысушылар арасында жүзеге асырылады.

      26. Электр энергиясымен өзара сауда қағидаларында Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығына қатысушылардың сауданың тиісті тәсілін пайдаланып, сауданы жүзеге асыруды бастау үшін аталған қатысушылар осы іс-қимылдарды жасауға тиіс іс-қимылдары айқындалады.

      Сауданың белгілі тәсілін, оның ішінде еркін екіжақты шарттар бойынша сауда тәсілін пайдалана отырып, Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығындағы электр энергиясымен саудаға қатысу үшін жасалуы қажет шарттардың елеулі талаптарының тізбесі және көрсетілген шарттарды жасасу, орындау, өзгерту, бұзу, қолданысын тоқтату, тіркеу және есепке алу тәртібі электр энергиясымен өзара сауда қағидаларында және қолжетімділік қағидаларында айқындалады. Көрсетілген қағидаларда Комиссия Кеңесі бекітетін стандартты нысандарға сәйкес жасалатын Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығындағы электр энергиясымен саудаға қатысу үшін қажетті шарттар тізбесі айқындалады. Мұндай нысандар бойынша жасалған шарттардың талаптарын олардың тараптары болып табылатын Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығына қатысушылар біржақты тәртіппен өзгерте алмайды.

      27. Еркін екіжақты шарттар бойынша электр энергиясымен өзара сауданы мемлекетаралық қималардың өткізу қабілеттерін, басқа да технологиялық және реттеуші шектеулерді ескере отырып, шарттардың тараптары әздері белгілейтін бағалар бойынша, көлемде және жеткізу талаптарына қарай электр энергиясын сатып алу-сатудың екіжақты шарттарын жасасу арқылы Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығына қатысушылар жүзеге асырады. Электр энергиясын жеткізу көлемін өзгерту және еркін екіжақты шартты бұзу электр энергиясымен өзара сауда қағидаларында белгіленген тәртіппен және мерзімде жүзеге асырылады. Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығында белгіленген тәртіппен тіркелген еркін екіжақты шарттар бойынша сатып алынатын (сатылатын) электр энергиясының көлемі мүше мемлекеттердің электр энергиясының ішкі көтерме нарықтарында осы мүше мемлекеттердің заңнамаларына сәйкес ескерілуге тиіс.

      28. Электр энергиясымен орталықтандырылған сауданы электр энергиясымен өзара сауда қағидаларына сәйкес электр энергиясын сатып алу (сату) бағалары мен көлемін айқындауды қамтамасыз ететін сауданың электрондық жүйесін пайдалана отырып, Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығына қатысушылар жүзеге асырады. Электр энергиясымен орталықтандырылған сауданы ұйымдастыру бойынша қызметтерді орталықтандырылған сауда операторы (операторлары) өтеулі шарттық негізде көрсетеді.

      Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығындағы электр энергиясымен орталықтандырылған сауда нәтижелері бойынша жасалған және Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығында белгіленген тәртіппен тіркелген шарттар бойынша сатып алынатын (сатылатын) электр энергиясының көлемдері мүше мемлекеттердің электр энергиясының ішкі көтерме нарықтарында осы мүше мемлекеттердің заңнамаларына сәйкес тіркелуге және онда ескерілуге тиіс.

      29. Электр энергиясының нақты сальдо-ағындарының жоспарлы мәндерден сағаттық ауытқуларын реттеу және Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығына қатысушылардың тиісті мемлекетаралық қималар арқылы электр энергиясымен өзара сауданы жүзеге асыру мүмкіндігін қамтамасыз ету мақсатында шектес мүше мемлекеттердің ауытқуларды реттеуге уәкілетті ұйымдары электр энергиясымен өзара сауда қағидаларына сәйкес сағаттық ауытқулардың сатып алу-сату шарттарын не, егер мүше мемлекеттердің заңнамасына қайшы келмесе, өзге де шарттарды жасасады.

      Тиісті мүше мемлекеттердің Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығына қатысушылары арасындағы осы Хаттаманың 24-тармағының 1 және 2-тармақшаларында көрсетілген тәсілдермен тиісті қима бойынша электр энергиясымен сауда осы тармақтың бірінші абзацында көрсетілген шарттар жасалғанға дейін жүзеге асырылмайды.

      Сағаттық ауытқулардың шамаларын есептеу тәртібі мен оларды реттеу тәртібі электр энергиясымен өзара сауда қағидаларында айқындалады.

      Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығына қатысушылар арасында өз мүше мемлекетінің ішкі электр энергетикалық нарығында электр энергиясы баламасының және сатып алу мүмкіндігінің болмауынан "тұйық схема" бойынша электр энергиясының тұтынушыларын электрмен жабдықтауға байланысты электр энергиясымен сауда жүзеге асырылатын мемлекетаралық қималарда ауытқуларды реттеу электр энергиясын сатып алу-сатудың еркін екіжақты шарттары шеңберінде жүзеге асырылады.

      30. Әрбір мүше мемлекет өзінің заңнамасына сәйкес электр энергиясының нақты сальдо-ағындарының жоспарлы мәндерден сағаттық ауытқуларын реттеуге қатысуға уәкілетті ішкі көтерме электр энергетикалық нарықтың субъектісін және тиісті шарттар жасасуды айқындайды.

      Электр энергиясының нақты сальдо-ағындарының жоспарлы мәндерден сағаттық ауытқуларын реттеуге арналған шарттар жасасу туралы ақпарат Одақтың ортақ электр энергетикалық нарық субъектілеріне ақпараттық алмасу қағидаларына сәйкес беріледі.

      31. Басқа мүше мемлекеттермен ортақ шекаралары жоқ мүше мемлекеттің Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығына қатысушыларының осындай мүше мемлекетпен шектес үшінші мемлекеттің аумағы арқылы Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығында электр энергиясымен сауданы жүзеге асыруы үшін басқа мүше мемлекеттермен ортақ шекаралары жоқ мүше мемлекеттің уәкілетті ұйымы мен үшінші мемлекеттің заңнамасына сәйкес тиісті шарттар жасасуға уәкілетті ұйым арасында электр энергиясының нақты сальдо- ағындарының жоспарлы мәндерден сағаттық ауытқуларын реттеуге арналған шарттар жасалуға тиіс.

      Сондай-ақ үшінші мемлекет арқылы екі бағытта да электр энергиясы транзитінің шарттарын жасасу (шарттың болуы) басқа мүше мемлекеттермен ортақ шекаралары жоқ мүше мемлекеттің Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығына қатысушыларының Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығында электр энергиясымен сауданы жүзеге асырушының қажетті шарты болып табылады.

X. Орталықтандырылған сауда операторы (операторлары)

      32. Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығында электр энергиясымен орталықтандырылған сауданы ұйымдастыруды мүше мемлекеттердің ұсыныстары негізінде Комиссия Кеңесі айқындаған мүше мемлекеттің (мүше мемлекеттердің) ұйымы (ұйымдары) жүзеге асырады.

      33. Орталықтандырылған сауда операторының (операторларының) құқықтары мен міндеттері (функциялары мен өкілеттіктері) электр энергиясымен өзара сауда қағидаларында, ақпараттық алмасу қағидаларында, қосылу туралы шартта (шарттарда) және орталықтандырылған сауда операторының (операторларының) регламенттерінде белгіленеді.

      34. Электр энергиясымен орталықтандырылған сауданы ұйымдастыру бойынша қызмет көрсету тиісті электрондық сауда жүйесін - сауда алаңын пайдалана отырып жүзеге асырылады.

      35. Осы Хаттаманың 5 - 8-тармақтарына сәйкес қабылданатын актілерде көзделген қосылу туралы шарттың нысанын (шарттардың нысандарын), шарттардың стандартты нысандары мен регламенттерді мүше мемлекеттердің ұсыныстары негізінде Комиссия Кеңесі бекітеді.

      36. Электр энергиясымен орталықтандырылған сауда операторы (операторлары) көрсететін қызметтердің бағасын (тарифін) айқындау қағидаттары электр энергиясымен өзара сауда қағидаларында белгіленеді.

XI. Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығындағы электр энергиясымен сауданың технологиялық негізі

      37. Мыналар:

      1) мүше мемлекеттердің электр энергетикалық жүйелері мен электр энергетикалық нарықтарының жұмыс істеуі туралы деректер негізінде Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығы субъектілерінің өзара іс-қимылын қамтамасыз ететін ақпараттық алмасу жүйесі;

      2) жедел келісімшарттар бойынша орталықтандырылған сауда жүргізуді қамтамасыз ететін электрондық сауда жүйесі;

      3) бір тәулік бұрын орталықтандырылған сауда жүргізуді қамтамасыз ететін электрондық сауда жүйесі Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығындағы электр энергиясымен сауданың технологиялық негізін құрайды.

XII. Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығындағы электр энергетикасы саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің, сондай-ақ электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беруді жүзеге асыруға уәкілетті өзге де ұйымдардың қызметін реттеу және бақылау

      38. Электр энергетикасы саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің және электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беруді жүзеге асыруға уәкілетті өзге де ұйымдардың электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беруді жүзеге асыруы кезіндегі қызметін реттеу және бақылау осы Хаттамаға, қолжетімділік қағидаларына және аумағы бойынша электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беру жүзеге асырылатын мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

      Электр энергетикасы саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығында электр энергиясын сатып алуды (сатуды) жүзеге асыратын ішкі көтерме сауда электр энергетикалық нарығы субъектілеріне тиісті қызметтер көрсетуі кезіндегі қызметін реттеу және бақылау Табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін реттеудің бірыңғай қағидаттары мен қағидалары туралы хаттаманың (Шартқа № 20 қосымша) 3-тармағында көрсетілген қағидаттар ескеріле отырып, осы мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

      Электр энергетикасы саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің электр энергиясын беру бойынша және электр энергетикасындағы жедел-диспетчерлік басқару бойынша қызметтері аумағында осы қызметтерді көрсету жүзеге асырылатын мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес осы мүше мемлекеттің ішкі электр энергетикасы нарығының субъектілеріне ғана көрсетіледі. Бүл ретте Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығында электр энергиясын сатып алуды (сатуды) жүзеге асыратын ішкі көтерме сауда электр энергетикалық нарығының субъектілеріне электр энергиясын сатып алуды (сатуды) жүзеге асыратын субъектілерге тиісті көрсетілетін қызметтерге қол жеткізу мүше мемлекеттің ішкі көтерме сауда электр энергетикалық нарығында ғана электр энергиясын сатып алуды (сатуды) жүзеге асыратын субъектілерге ұсынылатын шарттармен электр энергетикасы саласындағы аталған табиғи монополиялар субъектілерінің көрсететін қызметтеріне қол жеткізу қамтамасыз етілуге тиіс.

      39. Электр энергетикасы саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің көрсететін қызметтеріне қатысты баға белгілеу (тариф белгілеу) мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

      Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығындағы электр энергетикасы саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің көрсететін қызметтерінің бағалары (тарифтері) ішкі көтерме электр энергетикалық нарығының субъектілері үшін осындай ішкі бағадан (тарифтерден) аспауға тиіс.

      Мүше мемлекеттің аумағы бойынша электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беруді жүзеге асырған кезде баға белгілеу (тариф белгілеу) мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беруді, ішкі электр энергетикалық нарығында осындай ұйымның электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беруді қамтамасыз етуіне байланысты шығыстарын (шығындарын) жүзеге асыруға уәкілетті ұйымның өтемақысын ескеруге тиіс. Бұл ретте егер электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беруді жүзеге асыруға арналған баға (тариф) мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес көрсетілген бағаны (тарифті) айқындау кезінде ескерілетін параметрлердің болжамды мәндерінің негізінде айқындаған болса, онда электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беруді жүзеге асыруға арналған бағаны (тарифті) кейіннен айқындаған кезде алдыңғы есептік кезеңдерге жататын осы параметрлердің болжамды және нақты мәндерінің арасындағы айырма ескеріледі.

      Электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беруді жүзеге асыруға арналған бағалар (тарифтер) қолжетімділік қағидаларында көзделген мерзімде кезекті күнтізбелік ай (есептік кезең) басталғанға дейін алдын ала айқындалады және осы күнтізбелік айдың (есептік кезеңнің) міндеттемелеріне қатысты өзгертуге жатпайды.

XIII. Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығын монополияға қарсы реттеу

      40. Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығын монополияға қарсы реттеу Шарттың XIX және XX бөлімдерінде және осы Хаттамада белгіленген ерекшеліктер ескеріле отырып, мүше мемлекеттердің заңнамасына және Шарттың XVIII бөліміне сәйкес жүзеге асырылады.

XIV. Электр желілерін мемлекетаралық дамыту

      41. Мүше мемлекет өз аумағында электр желілерін мемлекетаралық дамытуды Комиссия Кеңесі бекітетін электр желілерін мемлекетаралық дамыту туралы ережеге және өз заңнамасына сәйкес жүзеге асырады.

XV. Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығын қалыптастыру және дамыту кезеңдері

      42. Осы Хаттамада көзделген актілерді қабылдау мерзімдерін, сондай-ақ Одақтың ортақ электр энергетикалық нарығын дамыту кезеңдерін Жоғары Кеңес белгілейді.

XVI. Электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беруді жүзеге асыру

      43. Осы бөлімнің мақсаттары үшін мынадай ұғымдар пайдаланылады: "электр энергиясына (қуатына) ішкі қажеттіліктер" - электр энергиясының (қуатының) тиісті мүше мемлекеттердің аумағында тұтынуы үшін қажетті көлемдері;

      "электр энергетикасы саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің көрсететін қызметтеріне қол жеткізу" - бір мүше мемлекеттің ішкі нарық субъектісінің басқа мүше мемлекет аумағындағы электр энергетикасы саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің көрсететін қызметтерін пайдалану мүмкіндігі;

      "ішкі электр энергиясы нарығының субъектілері" - мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес сол мүше мемлекеттің электр энергиясы (қуаты) нарығының субъектілері болып табылатын, электр энергетикасы саласындағы қызметті, оның ішінде электр энергиясын (қуатын) ендіруді, электр энергиясы (қуатын) сатып алуды және сатуды, электр энергиясын таратуды, тұтынушыларды энергиямен жабдықтауды, электр энергиясын (қуатын) беру "

      жөнінде қызметтер көрсетуді, электр энергетикасындағы жедел-диспетчерлік басқаруды, электр энергиясын (қуатты) өткізуді, электр энергиясын сатып алуды-сатуды ұйымдастыруды жүзеге асыратын тұлғалар.

      44. Мүше мемлекеттер электр энергетикасы саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің көрсететін қызметтерін мүше мемлекеттердің электр энергиясына (қуатына) ішкі қажеттіліктерін қамтамасыз ету үшін басымдықпен пайдаланған жағдайда, аталған қызметтерге қолда бар техникалық мүмкіндіктер шегінде кедергісіз қол жеткізуді мынадай қағидаттар:

      1) аумағында осындай қызметтер көрсетілетін мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген электр энергиясының (қуатының) ішкі нарығы субъектілеріне қатысты талаптардың теңдігі;

      2) электр энергетикасы саласындағы табиғи монополиялардың көрсететін қызметтерін мүше мемлекеттердің ішкі қажеттіліктерін қамтамасыз ету үшін басымдықпен пайдаланған жағдайда, аталған қызметтерге қолжетімділік беру кезінде мүше мемлекеттердің заңнамасын есепке алу;

      3) электр энергетикасы саласында табиғи монополиялар субъектілері қызметтер көрсеткен кезде мүше мемлекеттердің электр энергетикалық жүйелерінің қатарлас жұмыс режимдеріне әсер ететін электр энергетикасы объектілерінің тиісті техникалық жай-күйін қамтамасыз ету;

      4) мүше мемлекеттердің ішкі электр энергиясы нарықтарының субъектілері арасында туындайтын қатынастарды шарттық ресімдеу;

      5) электр энергетикасы саласындағы мүше мемлекеттердің табиғи монополиялар субъектілерінің қызмет көрсетуінің өтемділігі негізінде қамтамасыз етеді.

      45. Электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беруді қамтамасыз ету мынадай қағидаттар негізінде жүзеге асырылады:

      1) мүше мемлекеттер электр энергиясын (қуатын) шектес мүше мемлекеттің электр энергетикалық жүйесі арқылы мемлекетаралық беруді мүше мемлекеттердің электр энергиясына (қуатына) деген ішкі қажеттіліктері басымдықпен қамтамасыз етілген жағдайда, қолда бар техникалық мүмкіндіктер шегінде қамтамасыз етеді;

      2) электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық берудің техникалық мүмкіндігін айқындау мынадай басымдықтар есепке алына отырып жүзеге асырылады:

      электр энергетикалық жүйесі арқылы мемлекетаралық беруді жүзеге асыру жоспарланып отырған мүше мемлекеттің электр энергиясына (қуатына) деген ішкі қажеттілігін қамтамасыз ету;

      электр энергиясын (қуатын) мүше мемлекеттің электр энергетикалық жүйесінің бір бөлігінен оның басқа бөлігіне шектес мүше мемлекеттің электр энергетикалық жүйесі арқылы мемлекетаралық беруді қамтамасыз ету;

      электр энергиясын (қуатын) бір мүше мемлекеттің электр энергетикалық жүйесінен басқа мүше мемлекеттің электр энергетикалық жүйесіне мүше мемлекеттің электр энергетикалық жүйесі арқылы мемлекетаралық беруді қамтамасыз ету;

      үшінші мемлекеттердің электр энергетикасы субъектілеріне қатысты міндеттемелерді орындау мақсатында электр энергиясын (қуатын) мүше мемлекеттің электр энергетикалық жүйесі арқылы мемлекетаралық беруді қамтамасыз ету;

      3) электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беру кезінде мүше мемлекеттердің уәкілетті ұйымдары мүше мемлекеттің заңнамасына сүйене отырып, электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беру құнын өтеу қағидатын басшылыққа алады;

      4) үшінші мемлекеттердің электр энергетикасы субъектілеріне қатысты міндеттемелерді орындау мақсатында электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беру тиісті мүше мемлекеттің заңнамасы есепке алына отырып, екіжақты негізде реттеледі.

      46. Мүше мемлекеттер электр энергиясын (қуатын) электр энергетикалық жүйелер арқылы еш кедергісіз мемлекетаралық беруді қамтамасыз ету мақсатында келісілген дайындық іс-шаралар кешенін жүзеге асырады, атап айтқанда:

      электр энергиясын (қуатын) жеткізудің күнтізбелік жылы басталғанға дейін мүше мемлекеттер уәкілеттік берген ұйымдар электр энергиясын (қуатын) өндіру мен тұтынудың ұлттық болжамды теңгерімдерінде есепке алу үшін, оның ішінде табиғи монополиялар субъектілері көрсететін қызметтердің тарифтерін есептеген кезде осындай жеткізілімдерді есепке алу мақсатында мемлекетаралық беруге ұйғарылған электр энергиясының (қуатының) жоспарлы көлемдері туралы мәлімдейді;

      мүше мемлекеттер уәкілеттік берген ұйымдар электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық берудің жоспарлы құнының есептеулері негізінде қол жеткізілген уағдаластықтарды орындау үшін келісімшарттар жасасады.

      Электр энергиясын (қуатын) мүше мемлекеттердің электр энергетикалық жүйелері арқылы еш кедергісіз мемлекетаралық беруді қамтамасыз ету мақсатында мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары Мүше мемлекеттер арасында электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық жеткізуді жүзеге асыру әдіснамасын қолданады, ол электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беру көлемдері мен техникалық шарттарын айқындау тәртібін, сондай-ақ осы Хаттамаға қосымшаға сәйкес электр энергиясын (қуатын) беруге байланысты көрсетілетін қызметтерге баға белгілеудің (тариф белгілеудің) келісілген тәсілдерін қамтиды.

      Мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес айқындалатын ұйымдар жоғарыда аталған Әдіснамаға сәйкес өз мемлекетінің аумағы бойынша электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беруді қамтамасыз етеді.

      47. Электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беру және электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беруді қамтамасыз етуге қажетті электр желілік шаруашылық объектілерін пайдалану электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беруді қамтамасыз етуге байланысты қызметтерді ұсынатын мүше мемлекеттің нормативтік құқықтық және нормативтік техникалық құжаттарына сәйкес жүзеге асырылады.

      48. Электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беруден бас тартқан жағдайда, мүше мемлекеттер уәкілеттік берген ұйымдар бас тарту себептері туралы негіздеуші материалдардың ұсынылуын қамтамасыз етеді.

      49. Электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беруге қатысты қатынастарды реттеу қолданыстағы басқа да халықаралық шарттар есепке алына отырып жүзеге асырылады.

  Еуразиялық экономикалық
одақтың ортақ электр
энергетикалық нарығы туралы
хаттамаға қосымша

      Ескерту. Қосымшаның нөмірленуші тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР 16.03.2022 № 109-VII Заңымен.

Мүше мемлекеттер арасында электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық беруді жүзеге асыру әдіснамасы

1. Өтінімдер беру және электр энергиясын (қуатын) өндіру мен тұтынудың болжамды теңгерімдеріне енгізілуге жататын, оның ішінде табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтерінің тарифтерін есептеу кезінде ескерілетін электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық берудің жылдық болжамды көлемін қалыптастыру тәртібінің негізгі ережелері

      1.1. Беларусь Республикасының аумағында.

      1.1.1. Беларусь Республикасының ұлттық электр желісі бойынша электр энергиясын (қуатын) мемлекетаралық берудің (бұдан әрі - МАБ) жылдық болжамды көлемдерін оны жүзеге асыруға уәкілетті ұйым берілген өтінім негізінде айқындайды.

      1.1.2. Алдағы күнтізбелік жылға арналған өтінім алдыңғы жылдың 1 сәуірінен кешіктірілмей беріледі. Өтінімде МАБ пен ең жоғары қуаттың жылдық көлемі айлар бойынша бөлініп көрсетіледі.

      1.1.3. Өтінімді қарау кезінде Беларусь Республикасының уәкілетті ұйымы осы Әдіснамаға сәйкес айқындалатын қолда бар техникалық мүмкіндіктің шамасын басшылыққа алады.

      Жалпы алғанда жыл бойы немесе жылдың қандай да бір айында МАБ-тың мәлімделген шамасы қолда бар техникалық мүмкіндік шамасынан асып кеткен кезде, Беларусь Республикасының уәкілетті ұйымы өтінім берген ұйымға дәлелді бас тарту хатын жібереді.

      1.1.4. Беларусь Республикасының уәкілетті ұйымымен келісілген МАБ-тың мәлімделген көлемі электр энергиясын беру шартына қосымша ретінде ресімделеді және электр энергиясын беру жөніндегі көрсетілетін қызметтердің тарифтерін есептеу кезінде ескеріледі.

      1.1.5. МАБ-қа ұйғарылып отырған электр энергиясының көлемі МАБ жоспарланған жылдың алдындағы жылдың 1 қарашасына дейін мүше мелекеттердің уәкілетті ұйымдарының келісуі бойынша түзетілуі мүмкін.

      1.2. Қазақстан Республикасының аумағында.

      1.2.1. Қазақстан Республикасының ұлттық электр желісі бойынша МАБ-тың жылдық болжамды көлемі МАБ-ты жүзеге асыруға уәкілетті ұйымның МАБ-ты жүзеге асыру үшін Қазақстан Республикасының жүйелік операторына берген өтінімі негізінде айқындалады.

      1.2.2. Алдағы күнтізбелік жылға өтінім алдыңғы жылдың 1 сәуірінен кешіктірілмей беріледі. Өтінімде МАБ-тың жылдық көлемі айлар бойынша бөлініп және Қазақстан Республикасының шекарасында электр энергиясын қабылдау нүктелері мен беру нүктелері атап өтіле отырып көрсетіледі.

      1.2.3. Қазақстан Республикасының жүйелік операторы өтінімді қарау кезінде осы Әдіснамаға сәйкес айқындалатын қолда бар техникалық мүмкіндіктің шамасын басшылыққа алады. Жалпы алғанда жыл бойы немесе жылдың қандай да бір айында МАБ-тың мәлімделген шамасы қолда бар техникалық мүмкіндік шамасынан асып кеткен кезде, Қазақстан Республикасының жүйелік операторы өтінім берген ұйымға дәлелді бас тарту хатын жібереді.

      1.2.4. Қазақстан Республикасының жүйелік операторымен келісілген МАБ-тың мәлімделген көлемі электр энергиясын беру шартына қосымша ретінде ресімделеді және электр энергиясын беру жөніндегі көрсетілетін қызметтердің тарифтерін есептеу кезінде ескеріледі.

      1.2.5. Қазақстан Республикасының Біртұтас энергетикалық жүйесі (бұдан әрі - Қазақстан БЭЖ) бойынша электр энергиясы мен қуатының болжамды теңгерімін қалыптастырғаннан кейін жоспарланған жылдың алдындағы жылдың 15 сәуіріне дейін екіжақты мемлекетаралық шарттар бойынша электр энергиясын жеткізу көлемі айқындалады және көтерме сауда нарығының субъектілерімен келісіледі.

      1.2.6. МАБ-қа ұйғарылып отырған электр энергиясының көлемі жеткізу жоспарланған жылдың алдындағы жылдың 1 қарашасына дейін МАБ-ты ұйымдастыруға және жүзеге асыруға уәкілетті субъектілердің ұсынысы бойынша түзетілуі мүмкін.

      1.3. Ресей Федерациясының аумағында.

      1.3.1. Ресей Федерациясының субъектілері бойынша Ресей БЭЖ шеңберінде Жиынтық болжамды теңгерімді қалыптастыру тәртібіне сәйкес уәкілетті ұйым (Ресей Федерациясының біртұтас ұлттық (жалпы ресейлік) электр желісін (бұдан әрі - БҰЭЖ) басқару жөніндегі ұйым) жеткізу жоспарланған жылдың алдындағы жылдың 1 сәуіріне дейін Ресей Федерациясының субъектілері бойынша электр энергиясын (қуатын) өндіру мен тұтынудың жиынтық болжамды теңгерімін қалыптастыруға уәкілеттік берілген органға және Ресей БЭЖ жүйелік операторына мүше мемлекеттердің ұлттық электр желісін басқаруды жүзеге асыратын уәкілетті ұйымдарымен келісілген ұсыныстарды жібереді.

      1.3.2. Келісілген ұсыныстарды Ресей Федерациясының субъектілері бойынша электр энергиясын (қуатын) өндіру мен тұтынудың жиынтық болжамды теңгерімін қалыптастыруға уәкілеттік берілген орган қарайды және Ресей Федерациясының заңнамасында көзделген мерзімдерде келесі күнтізбелік жылға Ресей Федерациясының субъектілері бойынша электр энергиясын (қуатын) өндіру мен тұтынудың жиынтық болжамды теңгерімін қалыптастырған кезінде ескеріледі.

      1.3.3. Жеткізілетін жылға Ресей Федерациясының субъектілері бойынша электр энергиясын (қуатын) өндіру мен тұтынудың жиынтық болжамды теңгерімі көрсеткіштерінің құрамында бекітілген, МАБ-қа ұйғарылып отырған электр энергиясы мен қуатының көлемдері электр энергетикасындағы табиғи монополиялардың көрсетілетін қызметтеріне бағаларды (тарифтерді) есептеу кезінде ескеріледі.

      1.3.4. МАБ-қа ұйғарылып отырған электр энергиясы мен қуатының көлемі мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарымен (ұйымдарымен) келісілген болған жағдайда БҰЭЖ басқару жөніндегі ұйымның ұсынысы бойынша жоспарланған жеткізу жылының алдындағы жылдың 1 қарашасына дейін электр энергетикасындағы табиғи монополиялардың көрсетілетін қызметтеріне белгіленген бағаларға (тарифтерге) тиісті түзету енгізе отырып, түзетілуі мүмкін.

      Ескерту. 1.3-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.02.2021 № 6-VII Заңымен.

      1.4. Армения Республикасының аумағында.

      1.4.1. Армения Республикасының электр энергетикалық жүйесі (бұдан әрі - Армения ЭЭЖ-і) бойынша МАБ-тың жылдық болжамды көлемін МАБ-ты жүзеге асыруға уәкілетті ұйым (бұдан әрі - Армения ЭЭЖ-і жүйелік операторы) өтінім негізінде айқындайды.

      1.4.2. Алдағы күнтізбелік жылға арналған өтінім алдыңғы жылдың 1 сәуірінен кешіктірілмей беріледі. Өтінімде МАБ-тың жылдық көлемі айлар бойынша бөлініп және Армения Республикасының шекарасында электр энергиясын қабылдау және беру нүктелері белгілене отырып көрсетіледі.

      1.4.3. Армения ЭЭЖ-і жүйелік операторы өтінімді қарау кезінде осы Әдіснамаға сәйкес айқындалатын Армения ЭЭЖ-нің қолда бар техникалық мүмкіндігінің шамасын басшылыққа алады. Тұтастай жыл бойынша немесе жылдың қандай да бір айында МАБ-тың мәлімделген шамасы Армения ЭЭЖ-нің қолда бар техникалық мүмкіндігінің шамасынан асып кеткен кезде Армения ЭЭЖ-і жүйелік операторы өтінім берген ұйымға уәжді бас тартуды жібереді.

      1.4.4. Армения ЭЭЖ-і жүйелік операторымен келісілген МАБ-тың мәлімделген көлемдері электр энергиясын беру шартына қосымша ретінде ресімделеді және электр энергиясын беру жөніндегі көрсетілетін қызметтердің тарифтерін есептеу кезінде ескеріледі.

      1.4.5. Армения ЭЭЖ-і бойынша электр энергиясы мен қуатының болжамды теңгерімдерін қалыптастырғаннан кейін жоспарланған жылдың алдындағы жылдың 15 қазанына дейін екіжақты мемлекетаралық шарттар бойынша электр энергиясын жеткізу көлемдері айқындалады және көтерме сауда нарығының субъектілерімен келісіледі.

      1.4.6. МАБ-қа ұйғарылып отырған электр энергиясының көлемдері жеткізу жоспарланған жылдың алдындағы жылдың 1 қарашасына дейін МАБ-ты ұйымдастыруға және жүзеге асыруға уәкілетті субъектілердің ұсынысы бойынша түзетілуі мүмкін.

      Ескерту. 1.4-тармақпен толықтырылды – ҚР 18.09.2021 № 65-VII Заңымен.

      1.5. Қырғыз Республикасының аумағында.

      1.5.1. Қырғыз Республикасының ұлттық электр желісі (бұдан әрі - Қырғызстан ҰЭЖ-і) бойынша МАБ-тың жылдық болжамды көлемдерін МАБ-ты жүзеге асыруға уәкілеттік берілген ұйым (бұдан әрі - Қырғызстан ҰЭЖ-ін басқару жөніндегі ұйым) өтінім негізінде айқындайды.

      1.5.2. Алдағы күнтізбелік жылға арналған өтінім алдыңғы жылдың 1 сәуірінен кешіктірмей беріледі. Өтінімде айлар бойынша бөле отырып және Қырғыз Республикасының шекарасында электр энергиясын қабылдау және беру нүктелері көрсетіле отырып, МАБ пен ең жоғары қуаттың жылдық көлемі көрсетіледі.

      1.5.3. Қырғызстан ҰЭЖ-ін басқару жөніндегі ұйым өтінімді қарау кезінде осы Әдіснамаға сәйкес айқындалатын Қырғызстан ҰЭЖ-нің қолда бар техникалық мүмкіндігінің шамасын басшылыққа алады. Тұтастай алғанда? жыл бойынша немесе жылдың қандай да бір айында МАБ-тың мәлімделген шамасы Қыргызстан ҰЭЖ-нің қолда бар техникалық мүмкіндігінің шамасынан асып кеткен кезде Қырғызстан ҰЭЖ-ін басқару жөніндегі ұйым өтінім берген ұйымға уәжді бас тартуды жібереді.

      1.5.4. Қырғызстан ҰЭЖ-ін басқару жөніндегі ұйыммен келісілген МАБ-тың мәлімделген көлемдері электр энергиясын беруге арналған шартқа қосымша ретінде ресімделеді және электр энергиясын беру жөніндегі көрсетілетін қызметтерге арналған тарифтерді есептеу кезінде ескеріледі.

      1.5.5. МАБ-қа ұйғарылып отырған электр энергиясының көлемдері жоспарланып отырған жеткізу жылының алдындағы жылдың 1 қарашасына дейін мүше мемлекеттердің уәкілетті ұйымдарымен келісу бойынша түзетілуі мүмкін.

      Ескерту. 1.5-тармақпен толықтырылды – ҚР 15.09.2021 № 64-VII Заңымен.

2. Жоспарлау үйлестірушісінің функциялары мен өкілеттіктерін айқындайтын ережелерді қоса алғанда, электр энергетикалық жүйелердің жылдық, айлық, тәуліктік және тәулікішілік жұмыс режимдерін жоспарлау негізінде техникалық мүмкіндіктерді және МАБ-тың жоспарланған көлемін айқындау тәртібі

      2.1. Терминология.

      Осы Әдіснаманың 2-бөлімінің мақсаттары үшін мынадай ұғымдар пайдаланылады:

      Бақыланатын қима мүше мемлекеттердің электр энергетикалық жүйелері жүйелік операторларының диспетчерлік орталықтары айқындайтын электр беру желілерінің (ЭБЖ) және электр желісінің басқа да элементтерінің жиынтығы, бұлар арқылы қуат ағындары электр энергетикалық жүйелердің орнықты жұмысын, сенімділігі мен беріктігін қамтамасыз ету мақсатында бақыланады.

      Қуаттың ең жоғары қолжетімді ағыны - қалыпты режимдерге қойылатын барлық талаптарды қанағаттандыратын, желі қимасындағы аса көп ағын.

      Мемлекетаралық қима - мүше мемлекеттердің электр энергетикалық жүйелерінің жүйелік операторлары айқындайтын, көрші мемлекеттердің электр энергетикалық жүйелерін (жекелеген энергетикалық аудандарын) жалғап тұратын мемлекетаралық ЭБЖ-да (-ларда) орналасқан, қатарлас жұмыстың электр энергетикалық режимдерін жоспарлау және басқару міндеттерімен технологиялық тұрғыдан негізделген жеткізу нүктесі немесе жеткізу нүктелерінің тобы.

      Өзге де пайдаланылатын ұғымдар Еуразиялық экономикалық одақтың ортақ электр энергетикалық нарығы туралы хаттамада (Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың № 21 қосымшасы) айқындалған мағынаға ие болады.

      Ескерту. 2.1-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 16.03.2022 № 109-VII Заңымен.

      2.2. Жалпы ережелер.

      2.2.1. Жоспарлау кезеңдерінде шешілетін міндеттер:

      - жылдық жоспарлау: экспорт-импорт қимасын шектейтін электр желілік жабдықтарды жөндеудің жылдық жоспарланған графиктерін есепке ала отырып, электр энергиясын (қуатын) өндіру мен тұтынудың болжамды теңгерімдерінде ескерілетін, мүше мемлекеттердің арасында электр энергиясын (қуатын) жеткізудің және мүше мемлекеттер арасындағы МАБ-тың мәлімделген көлемдерін іске асырудың техникалық мүмкіндігін тексеру және қажет болған кезде оларды түзету;

      - айлық жоспарлау: экспорт-импорт қимасын шектейтін электр желілік жабдықтарды жөндеудің айлық жоспарлы графиктерін есепке ала отырып, электр энергиясын (қуатын) өндіру мен тұтынудың жылдық болжамды теңгерімдерінде ескерілген, мүше мемлекеттер арасындағы жеткізілімдер мен МАБ-тың мәлімделген көлемдерін іске асырудың техникалық мүмкіндігін тексеру және қажет болған кезде оларды түзету;

      - режимдерді тәуліктік жоспарлау және тәулікішілік түзету: электр желілік жабдықтардың нақты схемалық-режимдік ахуалын, экспорт-импорт қимасын, мүше мемлекеттер арасындағы жеткізілімдер мен МАБ-тың көлемдерін шектейтін жоспарлы, жоспардан тыс және авариялық ажыратылуын есепке ала отырып, мүше мемлекеттер арасындағы бір тәулікке ілгері мәлімделген жеткізу мен МАБ-тың сағаттық көлемдерін іске асырудың техникалық мүмкіндігін тексеру.

      2.2.2. Жоспарлау (мүше мемлекеттер арасындағы МАБ-тың жоспарланған көлемдерінің іске асырылуын есептеу) Ресей БЭЖ-і мен Қазақстан БЭЖ-і арасында, Қырғызстан энергия жүйесі (Қырғызстан ЭЖ-і) мен Қазақстан БЭЖ-і, Ресей БЭЖ-і мен Беларусьтің Біріккен энергетикалық жүйесі (Беларусь БЭЖ-і) арасында, сондай-ақ Ресей БЭЖ-і мен Армения ЭЭЖ-і (үшінші мемлекеттердің электр энергетикалық жүйелері арқылы) арасында қатарлас жұмыс істейтін электр энергетикалық жүйелердің есептік моделін (бұдан әрі - есептік модель) пайдалана отырып жүргізіледі.

      2.2.3. Есептік модель Ресей БЭЖ-інің, Қазақстан БЭЖ-інің, Қырғызстан ЭЖ-інің, Беларусь БЭЖ-інің, Армения ЭЭЖ-інің және солар арқылы Ресей БЭЖ-і мен Армения ЭЭЖ-інің арасында электр энергиясын (қуатын) беру жүзеге асырылатын үшінші мемлекеттердің энергия жүйелерінің технологиялық жағынан өзара байланысты бөліктерінің және (немесе) баламаларының жоспарлауға қажетті көлемдегі математикалық моделін білдіреді және:

      - электр желісін алмастыру схемасының бағандары мен параметрлерінің;

      - активті және реактивті тораптық жүктемелердің;

      - тораптардағы активті және реактивті генерацияның;

      - генерацияның ең төмен және ең жоғары активті және реактивті қуатының;

      - желілік шектеулердің сипаттамаларын өзінде қамтиды.

      2.2.4. Есептік модель мүше мемлекеттердің электр энергетикалық жүйелерінің жүйелік операторларымен келісілген алмастыру схемасы негізінде, әдетте, қысқы жүктеме максимумы мен минимумының және жазғы жүктеме максимумы мен минимумының келісілген сағаттарына сәйкес келетін базалық режимдер (базалық есептік схемалар) үшін қалыптастырылады. Егер олар мемлекетаралық жеткізілімдерге (алмасуларға) елеулі түрде әсер ететін болса, өзіне тән схемалық-режимдік ахуалдар үшін бақыланатын мемлекетаралық қималардағы, сондай-ақ ішкі бақыланатын қималардағы ең жоғары жол берілетін ағындар көрсетілуге тиіс.

      2.2.5. Ресей БЭЖ жүйелік операторы жоспарлау үйлестірушісі болып табылады.

      2.2.6. Жоспарлау сатыларының әрқайсысы үшін есептік модельдер мен жаңартып отырылатын ақпарат құрамы, оның ішінде есептік модельге енгізілетін энергетикалық объектілер мен электр энергетикалық жүйелердің (электр энергетикалық жүйелер баламаларының) тізбелері, оларды қалыптастыру мен жаңартып отыру тәртібі және оның уақыт регламенті, электр энергетикалық жүйелердің жылдық, айлық, тәуліктік және тәулікішілік жұмыс режимдерін жоспарлауға арналған деректерді алмасу форматтары мен тәсілдері Ресей БЭЖ жүйелік операторы және Беларусь БЭЖ жүйелік операторының функциясын орындайтын ұйыммен бірге БҰЭЖ-ді басқару жөніндегі ұйым және Қазақстан БЭЖ жүйелік операторы және энергия жүйелері Орталық Азияның Біріккен энергетикалық жүйесі шеңберінде қатарлас жұмыс істейтін үшінші мемлекеттердің жүйелік операторларымен келісу бойынша Қазақстан БЭЖ-інің жүйелік операторы мен Қырғызстан ҰЭЖ-ін басқару жөніндегі ұйым, сондай-ақ Ресей БЭЖ-і мен Армения ЭЭЖ-і арасында электр энергиясын (қуатын) беру жүзеге асырылатын үшінші мемлекеттердің энергия жүйелерінің жүйелік операторларымен келісу бойынша Армения ЭЭЖ-і жүйелік операторы бекітетін құжаттарда белгіленеді.

      Ескерту. 2.2-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.09.2021 № 64-VII; 18.09.2021 № 65-VII Заңдарымен.

      2.3. Жоспарлау үйлестірушісінің және мүше мемлекеттердің электр энергетикалық жүйелерінің қалған жүйелік операторларының функциялары мен өкілеттіктері.

      2.3.1. Жоспарлау үйлестірушісі:

      - негізгі есептік модельдер қалыптастыруды;

      - Беларусь БЭЖ жүйелік операторы функциясын орындайтын ұйыммен, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторымен, Армения ЭЭЖ-і жүйелік операторымен жоспарлау мақсатында, оның ішінде Қырғыз Республикасы мен Қазақстан Республикасы арасындағы мемлекеттік шекара арқылы электр энергиясын (қуатын) жеткізудің және МАБ-тың мәлімделген көлемдерін есепке алу үшін ақпарат алмасуды ұйымдастыруды;

      - Беларусь БЭЖ жүйелік операторы функциясын орындайтын ұйымнан, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторынан, Армения ЭЭЖ-і жүйелік операторынан жоспарлау мақсатында алынған, оның ішінде Қырғыз Республикасы мен Қазақстан Республикасы арасындағы мемлекеттік шекара арқылы электр энергиясын (қуатын) жеткізудің және МАБ-тың мәлімделген көлемдерін ескеретін деректер негізінде электр энергетикалық режимдерге есептеу жүргізуді;

      - егер есептеу кезінде электр режимдерінің іске асырыла алмайтыны немесе жеткізілімдер мен МАБ-тың мәлімделген көлемдері кезінде есептік модельдің бақыланатын қималарындағы ең жоғары жол берілетін ағындардың артып кеткені анықталған жағдайда, Еуразиялық экономикалық одақтың ортақ электр энергетикалық нарығы туралы хаттаманың (Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың № 21 қосымшасы) 4-тармағының 2-тармақшасында айқындалған:

      1) электр энергетикалық жүйесі арқылы МАБ-ты жүзеге асыру жоспарланып отырған мүше мемлекеттің ішкі қажеттіліктерін қамтамасыз етудің;

      2) мүше мемлекеттің электр энергетикалық жүйесінің бір бөлігінен оның басқа бөлігіне электр энергиясының (қуатының) МАБ-ын шектес мүше мемлекеттің электр энергетикалық жүйесі арқылы қамтамасыз етудің;

      3) бір мүше мемлекеттің электр энергетикалық жүйесінен басқа мүше мемлекеттің электр энергетикалық жүйесіне электр энергиясының (қуатының) МАБ-ын мүше мемлекеттің электр энергетикалық жүйесі арқылы қамтамасыз етудің;

      4) Одаққа кірмейтін үшінші мемлекеттердің электр энергетикасы субъектілеріне қатысты міндеттемелерді орындау мақсатында мүше мемлекеттің электр энергетикалық жүйесі арқылы электр энергиясының (қуатының) МАБ-ын қамтамасыз етудің;

      - Беларусь БЭЖ жүйелік операторы функциясын орындайтын ұйымның, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторының, Қырғызстан ҰЭЖ-ін басқару жөніндегі ұйымның, Армения ЭЭЖ-і жүйелік операторының назарына жоғарыда көрсетілген есептеулердің нәтижелерін жеткізудің басымдығы қағидаттарын қамтамасыз етуді есепке ала отырып, мүше мемлекеттердің электр энергетикалық жүйелері (электр энергетикалық жүйелерінің бөліктері) арасындағы мемлекетаралық ағындарға түзету енгізуді жүзеге асырады.

      2.3.2. Егер есептеу кезінде электр режимдерінің іске асырыла алмайтыны немесе есептік модельдің бақыланатын қималарындағы ең жоғары жол берілетін ағындардың артып кеткені анықталған жағдайда, жоспарлау үйлестірушісі Беларусь БЭЖ жүйелік операторының функциясын орындайтын ұйымға, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторына, Қырғызстан ҰЭЖ-ін басқару жөніндегі ұйымына, Армения ЭЭЖ-і жүйелік операторына және БҰЭЖ-ді басқару жөніндегі ұйымға электр энергетикалық жүйелердің сальдо-ағындарының (теңгерімдерінің) шамаларына енгізілетін қажетті түзетулер шамасын жібереді.

      Беларусь БЭЖ жүйелік операторы функциясын орындайтын ұйым, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторы, Қырғызстан ҰЭЖ-ін басқару жөніндегі ұйымы, Армения ЭЭЖ-і жүйелік операторы және БҰЭЖ-ді басқару жөніндегі ұйым барлық шарттар бойынша электр энергиясы (қуаты) жеткізілімдерінің, оның ішінде МАБ-тың көлемдерін жоғарыда көрсетілген басымдықтар негізінде түзетеді не жоспарлау үйлестірушісі есептеу қорытындылары бойынша анықтаған, бақылау қималарындағы жол берілетін ағындардың бұзушылықтарын жою жөнінде өзге де шаралар қолданады.

      Мүше мемлекеттер арасындағы барлық шарттар, оның ішінде МАБ бойынша электр энергиясы (қуаты) жеткізілімдерінің түзетілген шарттық көлемі туралы ақпаратты Беларусь БЭЖ жүйелік операторы функциясын орындайтын ұйым, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторы, Қырғызстан ҰЭЖ-ін басқару жөніндегі ұйымы, Армения ЭЭЖ-і жүйелік операторы және БҰЭЖ-ді басқару жөніндегі ұйым жасалған шарттар бойынша мүше мемлекеттердің ішкі электр энергиясы нарықтары субъектілерінің назарына жеткізеді.

      2.3.3. Жоспарлау үйлестірушісі Беларусь БЭЖ жүйелік операторы функциясын орындайтын ұйымнан, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторынан, Қырғызстан ҰЭЖ-ін басқару жөніндегі ұйымынан, Армения ЭЭЖ-і жүйелік операторынан жоспарлауға арналған өзекті деректерді алмаған не техникалық қателіктері бар деректерді немесе көрінеу анық емес деректерді алған жағдайда, мазмұны мен қолданылу тәртібі Беларусь БЭЖ жүйелік операторы функциясын орындайтын ұйым, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторы, Қырғызстан ҰЭЖ-ін басқару жөніндегі ұйымы, Армения ЭЭЖ-і жүйелік операторы және Ресей БЭЖ жүйелік операторы бекітетін құжаттарда белгіленген орнын алмастыратын ақпаратты пайдалануға құқығы бар.

      Ескерту. 2.3-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.09.2021 № 64-VII; 18.09.2021 № 65-VII; 16.03.2022 № 109-VII Заңдарымен.

      2.4. Жылдық жоспарлау.

      2.4.1. Жылдық жоспарлау Беларусь БЭЖ жүйелік операторы функциясын орындайтын ұйым, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторы, Қырғызстан ҰЭЖ-ін басқару жөніндегі ұйымы, Армения ЭЭЖ-і жүйелік операторы және Ресей БЭЖ жүйелік операторы айқындайтын мерзімдерде және тәртіппен орындалады.

      2.4.2. Беларусь БЭЖ жүйелік операторының функциясын орындайтын ұйым, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторы және БҰЭЖ-ді басқару жөніндегі ұйым жоспарланатын күнтізбелік жылға электр желілік жабдықтарды жөндеу графиктерінің жобаларын жасайды және оларды жоспарлау үйлестірушісіне ұсынады. Жоспарлау үйлестірушісі жоспарланатын күнтізбелік жылға электр желілік жабдықтарды жөндеу графигін келіседі және оны Беларусь БЭЖ жүйелік операторының функциясын орындайтын ұйымға, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторына және БҰЭЖ-ді басқару жөніндегі ұйымға жібереді. Жөнделуі жылдық (сондай-ақ айлық) жөндеу графигі шеңберінде келісілуге жататын электр желілік объектілердің тізбесін және оны жасаудың уақыт регламентін Беларусь БЭЖ жүйелік операторының функциясын орындайтын ұйым, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторы және Ресей БЭЖ жүйелік операторы белгілейді.

      Армения ЭЭЖ жүйелік операторы, Қырғызстан ҰЭЖ-ін басқару жөніндегі ұйым есептік модельге енгізілген Армения ЭЭЖ және Қырғызстан ЭЖ электр желілік жабдығын жөндеу графиктерін қалыптастырады және жоспарлау үйлестірушісіне ұсынады. Есептік модельге енгізілген Армения ЭЭЖ және Қырғызстан ЭЖ электр желілік жабдығын жөндеу графиктері жоспарлау үйлестірушісімен келісілуге жатпайды.

      2.4.3. Беларусь БЭЖ жүйелік операторының функциясын орындайтын ұйым, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторы, Армения ЭЭЖ-і жүйелік операторы жоспарлау үйлестірушісіне өздері жұмыс күніне тән максимумның бір сағатына арналған электр энергиясының, қуатының болжамды теңгерімдеріне негізделе отырып қалыптастырған тиісті ұлттық электр энергетикалық жүйе (тұтыну, генерация, ағындар сальдосы, желілік жабдықтарды жөндеу) бойынша жылдық жоспарлау үшін, оның ішінде Қырғыз Республикасы мен Қазақстан Республикасы арасындағы мемлекеттік шекара арқылы электр энергиясын (қуатын) жеткізудің және МАБ-тың мәлімделген көлемдерін есепке алу үшін ақпарат береді.

      2.4.4. Ресей БЭЖ - Қазақстан БЭЖ, Қырғызстан ЭЖ - Қазақстан БЭЖ және Ресей БЭЖ - Беларусь БЭЖ ағындары сальдосының нақтыланған болжамды мәні, сондай-ақ Ресей БЭЖ-і мен Армения ЭЭЖ-і арасында электр энергиясын (қуатын) берудің болжамды көлемі жоспарлау нәтижелері болып табылады.

      2.4.5. Жоспарлау үйлестірушісі режимдерге есептеу жүргізіп, есептеу нәтижелерін Беларусь БЭЖ жүйелік операторының функциясын орындайтын ұйымға, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторына Қырғызстан ҰЭЖ-ін басқару жөніндегі ұйымына, Армения ЭЭЖ-і жүйелік операторына жібереді.

      Ескерту. 2.4-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.09.2021 № 64-VII; 18.09.2021 № 65-VII Заңдарымен.

      2.5. Айлық жоспарлау.

      2.5.1. Айлық жоспарлау Беларусь БЭЖ жүйелік операторының функциясын орындайтын ұйым, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторы Қырғызстан ҰЭЖ-ін басқару жөніндегі ұйымы, Армения ЭЭЖ-і жүйелік операторы және Ресей БЭЖ жүйелік операторы белгілейтін мерзімдерде және тәртіппен жылдық жоспарлау бойынша секілді схемада, ай бөлінісінде деректер мен нәтижелерді алмаса отырып, орындалады.

      Ескерту. 2.5-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.09.2021 № 64-VII; 18.09.2021 № 65-VII Заңдарымен.

      2.6. Тәуліктік және тәулікішілік жоспарлау.

      2.6.1. Тәуліктік және тәулікішілік жоспарлау Беларусь БЭЖ жүйелік операторының функциясын орындайтын ұйым, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторы Қырғызстан ҰЭЖ-ін басқару жөніндегі ұйымы, Армения ЭЭЖ-і жүйелік операторы және Ресей БЭЖ жүйелік операторы белгілейтін мерзімдерде және тәртіппен орындалады.

      2.6.2. Тәулік сайын Беларусь БЭЖ жүйелік операторының функциясын орындайтын ұйым, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторы, оның ішінде Қырғыз Республикасы мен Қазақстан Республикасы арасындағы мемлекеттік шекара арқылы электр энергиясын (қуатын) жеткізудің және МАБ-тың мәлімделген көлемдерін ескере отырып, Армения ЭЭЖ жүйелік операторы, Армения ЭЭЖ-і жүйелік операторы жоспарлау үйлестірушісіне 24 сағаттық (сағат 00:00 бастап 24:00 дейін) жаңартылып отыратын деректер жинағы түрінде жоспарланған тәулікке (бұдан әрі - X тәулік) есептік модельді жаңартып отыруға арналған деректер береді, онда мыналар қамтылады:

      - электр энергетикалық жүйенің 220 кВ және одан да жоғары электр желілік жабдығы элементтерінің жоспарлы жөнделуі;

      - электр энергетикалық жүйе бойынша жинақтап алғанда тұтыну мен генерациялаудың сағаттық графиктері (оның ішінде есептік модельдің құрамын қалыптастырған кезде Беларусь БЭЖ жүйелік операторының функциясын орындайтын ұйым, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторы, Қырғызстан ҰЭЖ-ін басқару жөніндегі ұйым, Армения ЭЭЖ жүйелік операторы, Армения ЭЭЖ-і жүйелік операторы және Ресей БЭЖ жүйелік операторы белгілеген жекелеген энергетикалық аудандар бойынша);

      - ағындар сальдосының сағаттық графиктері (электр энергетикалық жүйе ағындарының оң сальдосы үшін оның тапшылығы алынады).

      БҰЭЖ-ді басқару жөніндегі ұйым жоспарлау үйлестірушісіне шарттардың барлық түрлері бойынша Ресей БЭЖ-і, Беларусь БЭЖ-і, Қазақстан БЭЖ-і, Қырғызстан ЭЖ-і және Армения ЭЭЖ-і арасында электр энергиясын жеткізу, оның ішінде мүше мемлекеттердің арасындағы МАБ көлемдері сағаттық графиктерінің Беларусь БЭЖ-і жүйелік операторының функциясын орындайтын ұйыммен, Қазақстан БЭЖ-і жүйелік операторымен, оның ішінде Қырғыз Республикасы мен Қазақстан Республикасы арасындағы мемлекеттік шекара арқылы электр энергиясын (қуатын) жеткізудің және МАБ-тың мәлімделген көлемдеріне қатысты және Армения ЭЭЖ-і жүйелік операторымен келісілген жиынтық мәндерін ұсынады.

      2.6.3. Егер Беларусь БЭЖ жүйелік операторының функциясын орындайтын ұйым, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторы, оның ішінде Қырғыз Республикасы мен Қазақстан Республикасы арасындағы мемлекеттік шекара арқылы электр энергиясын (қуатын) жеткізудің және МАБ-тың мәлімделген көлемдерін ескере отырып, Армения ЭЭЖ-і жүйелік операторы жоспарлау үйлестірушісіне есептік модельді жаңартып отыруға арналған деректер берілмеген болса, онда соңғысы Беларусь БЭЖ жүйелік операторының функциясын орындайтын ұйым, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторы, оның ішінде Қырғыз Республикасы мен Қазақстан Республикасы арасындағы мемлекеттік шекара арқылы электр энергиясын (қуатын) жеткізудің және МАБ-тың мәлімделген көлемдерін ескере отырып, Армения ЭЭЖ-і жүйелік операторы және Ресей БЭЖ жүйелік операторы есептік модель құрамын қалыптастырған кезде өзара келісу бойынша белгіленген орнын алмастыратын ақпаратты пайдаланады.

      2.6.4. Жоспарлау үйлестірушісі есептік модельді жаңартып отыру мен электр режимдерін есептеуді жүзеге асырады.

      2.6.5. Жоспарлау үйлестірушісі режимдерге есептеу жүргізеді және есептеу нәтижелерін Беларусь БЭЖ жүйелік операторының функциясын орындайтын ұйымға, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторына, Қырғызстан ҰЭЖ-ін басқару жөніндегі ұйымына, Армения ЭЭЖ-і жүйелік операторына келісілген форматта береді.

      2.6.6. Егер мүше мемлекеттер арасындағы жеткізу және МАБ көлемдерінің мәлімделген мәндері іске асырыла алмайтындай болса, Беларусь БЭЖ жүйелік операторының функциясын орындайтын ұйым, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторы, Қырғызстан ҰЭЖ-ін басқару жөніндегі ұйымы, Армения ЭЭЖ-і жүйелік операторы және БҰЭЖ-ді басқару жөніндегі ұйым осы Әдіснаманың 2.3.1-тармағында айқындалған басымдықты есепке ала отырып, жеткізілімдер мен МАБ көлемін түзету бойынша шаралар қолданады.

      2.6.7. Егер электр тұтынудың және/немесе схемалық-режимдік шарттардың болжанбаған өзгеруі нәтижесінде және/немесе жеткізу шарттарының талаптары өзгерген кезде мүше мемлекеттер арасындағы жоспарлы жеткізу және МАБ көлемдеріне жедел тәулік ішінде түзету енгізу талап етілген жағдайда, Беларусь БЭЖ жүйелік операторының функциясын орындайтын ұйым, Қазақстан БЭЖ жүйелік операторы, оның ішінде Қырғыз Республикасы мен Қазақстан Республикасы арасындағы мемлекеттік шекара арқылы электр энергиясын (қуатын) жеткізудің және МАБ-тың мәлімделген көлемдерін ескере отырып, Армения ЭЭЖ-і жүйелік операторы жоспарлау үйлестірушісіне:

      - жоспарлау мақсатында бір тәулікке ілгері берілетін ақпаратқа сәйкес келетін көлемде X тәуліктің қалған сағаттарына сағаттық жаңартылып отыратын деректер жинағы түрінде ағымдағы тәуліктерге есептік модельді жаңартып отыруға арналған деректерді;

      - мүше мемлекеттер арасындағы жеткізудің және МАБ-тың жоспарлы көлемдерін өзгерту көлемдері ұсынылған өтінім береді.

      2.6.8. Тәулік ішінде әр уақыттық кезең үшін деректер берудің ("қақпаларды жабу уақыты") және есептеу нәтижелерін жеткізудің шектеулі уақыты белгіленеді. Деректерді "қақпаларды жабу уақытынан" кейін беруге рұқсат берілмейді. Жоспарлау үйлестірушісі есептік модельді жаңартып отырады және X тәуліктің қалған сағаттарына электр режимдерін есептеуді орындайды.

      2.6.9. X тәуліктің қалған сағаттарына мүше мемлекеттер арасындағы жеткізу және МАБ көлемдерінің нақтыланған жоспарлы сағаттық графигі жоспарлау нәтижесі болып табылады. Режимдерді тәулікішілік түзету уақытынан кейін схемалық-режимдік шарттардың өзгеруі себепті нақтыланған жоспарлы сағаттық графиктерді орындау мүмкін болмаған жағдайда, мүше мемлекеттер арасындағы жеткізу және МАБ көлемін өзгертуге мүше мемлекеттердің уәкілетті шаруашылық жүргізуші субъектілері арасында электр энергиясын жеткізуге арналған тиісті арнайы шарттарға сәйкес авариялық көмек беру немесе электр энергиясын мәжбүрлі жеткізу жағдайында рұқсат етіледі.

      Ескерту. 2.6-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.09.2021 № 64-VII; 18.09.2021 № 65-VII Заңдарымен.

3. Мүше мемлекеттердің МАБ-ты ұйымдастыруға және жүзеге асыруға
уәкілетті субъектілерінің, МАБ-ты қамтамасыз ету шеңберінде
әрбір ұйымның орындайтын функциялары көрсетілген тізбесі

      3.1. Беларусь Республикасының аумағында.

      3.1.1. Беларусь Республикасының аумағында МАБ-ты ұйымдастыру және жүзеге асыру Беларусь БЭЖ-ін басқару функциясын жүзеге асыратын ұйымға және Беларусь БЭЖ-і жүйелік операторының функциясын орындайтын ұйымға, бұл ретте оларға мына функцияларды орындай отырып жүктеледі:

      - жеткізетін электр желісі бойынша электр энергиясын беру жөніндегі қызметтерді көрсету (Беларусь БЭЖ-ін басқару функциясын жүзеге асыратын ұйым жалпы үйлестірген кезде Беларусь БЭЖ-ін басқару функциясын жүзеге асыратын ұйымға бағынысты ұйымдар);

      - МАБ-ты техникалық диспетчерлендіру жөнінде қызметтер көрсету (Беларусь БЭЖ-і жүйелік операторының функциясын орындайтын ұйым);

      - шектес мемлекеттердің электр энергетикалық жүйелерімен қатарлас жұмысты басқару және орнықтылықты қамтамасыз ету бойынша өзара іс-қимыл жасау (Беларусь БЭЖ-і жүйелік операторының функциясын орындайтын ұйым).

      3.2. Қазақстан Республикасының аумағында.

      3.2.1. Қазақстан Республикасының аумағында МАБ-ты ұйымдастыру және жүзеге асыру жүйелік операторға, оған мына функцияларды орындай отырып жүктеледі:

      - Ұлттық электр желісі бойынша электр энергиясын беру жөнінде қызметтер көрсету;

      - электр энергиясын желіге жіберу мен тұтынуды техникалық диспетчерлеу жөнінде қызметтер көрсету;

      - электр энергиясын өндіруді-тұтынуды теңгерімдеуді ұйымдастыру жөнінде қызметтер көрсету;

      - шектес мемлекеттердің электр энергетикалық жүйелерімен қатарлас жұмыстың режимдерін басқару және олардың орнықтылығын қамтамасыз ету бойынша өзара іс-қимыл жасау.

      3.3. Ресей Федерациясының аумағында.

      3.3.1. Ресей Федерациясының заңнамасына сәйкес Ресей БЭЖ-і арқылы мүше мемлекеттер арасындағы МАБ-ты қамтамасыз ету мыналарға:

      3.3.1.1. Электр энергетикасында жедел-диспетчерлік басқару бойынша, оның ішінде Ресей БЭЖ-і мен басқа мүше мемлекеттердің электр энергетикалық жүйелерінің қатарлас жұмыс режимдерін басқару, электр энергиясын (қуатын) ауыстыруды және үйлестірілген жоспарлауды қамтамасыз ету бойынша қызметтер көрсетуге;

      3.3.1.2. Бірыңғай ұлттық (жалпыресейлік) электр желісі бойынша, оның ішінде мүше мемлекеттер арасындағы МАБ-ты қамтамасыз ету үшін электр энергиясын беру (өткізу) жөнінде қызметтер көрсетуге;

      3.3.1.3. Ресей Федерациясы электр энергиясы мен қуатының көтерме сауда нарығындағы, оның ішінде электр энергиясының тең көлемдерін Ресей Федерациясының мүше мемлекеттермен шекарасында (шекараларында) орналасқан әртүрлі жеткізу нүктелері арқылы Ресей БЭЖ-ге өзара байланысты және бір мезгілде жеткізілуін және одан берілуін қамтамасыз ету қажеттігі жағдайында электр энергиясы мен қуаты айналымының ерекшеліктеріне байланысты іс-қимылдар кешенін жүзеге асыруды білдіреді.

      3.3.2. Мүше мемлекеттер арасындағы МАБ-ты мына уәкілетті ұйымдар:

      3.3.2.1. Ресей БЭЖ-і жүйелік операторы - Ресей БЭЖ-нің Қазақстан БЭЖ-імен және Беларусь БЭЖ-імен қатарлас жұмыс режимдерін ұйымдастыру мен басқару бөлігінде;

      3.3.2.2. БҰЭЖ-ді басқару жөніндегі ұйым - Ресей БЭЖ-і арқылы мүше мемлекеттер арасындағы МАБ және Ресей БЭЖ-інің Қазақстан БЭЖ-імен және Беларусь БЭЖ-імен қатарлас жұмысты ұйымдастыру кезінде электр энергиясын өткізуге (ауыстыру қағидатын пайдалана отырып) байланысты қызметтер көрсету, оның ішінде МАБ-ты жоспарлау (жылдық, айлық, сағаттық) жөніндегі шетелдік уәкілетті ұйымдармен өзара іс-қимыл жасау, Ресей Федерациясы мен мүше мемлекеттердің мемлекеттік шекарасы арқылы өткізілген электр энергиясының нақты сағаттық көлемдерін коммерциялық келісімшарттар бойынша түзетілген жоспарлы көлемді есепке ала отырып тарату; Ресей Федерациясы мен мүше мемлекеттер арасында мемлекеттік шекара арқылы өткізілген нақты көлемнің жоспардағыдан сағаттық ауытқуларын анықтау; мүше мемлекеттердің ортақ шекараларында орналасқан жеткізу нүктелерінде электр энергиясын коммерциялық есепке алуды жүзеге асыру бөлігінде;

      3.3.2.3. Коммерциялық оператор - электр энергиясының, қуатының және көтерме сауда нарығына айналымға жіберілген өзге де тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің көтерме саудасын ұйымдастыру жөніндегі функцияны жүзеге асыратын ұйым;

      3.3.2.4. Көтерме сауда нарығына қатысушылардың талаптары мен міндеттемелерін есептеу бойынша қызметтер көрсету жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын ұйым;

      3.3.2.5. Коммерциялық агент - электр энергиясы мен қуатының көтерме сауда нарығындағы қарым-қатынастарда мүше мемлекеттер арасында МАБ-ты қамтамасыз ету үшін мәлімделген электр энергиясы (қуаты) көлемінің қатысуына және ағымның нақты сальдосының жоспарланған сальдодан ауытқуына байланысты қатынастарды реттеуге қол жеткізуді ұйымдастыру бөлігінде экспорт-импорт операцияларын жүзеге асыратын, электр энергиясы мен қуатының көтерме сауда нарығының қатысушысы.

      3.4. Армения Республикасының аумағында.

      3.4.1. Армения Республикасының аумағында МАБ-ты ұйымдастыру Армения ЭЭЖ-і мен Ресей БЭЖ-і арасында электр энергиясын (қуатын) беру жүзеге асырылатын үшінші мемлекеттердің энергия жүйелері мен Армения ЭЭЖ-інің арасында электр байланысы жұмысының режимдерін ұйымдастыру және басқару бөлігінде Армения ЭЭЖ-і жүйелік операторына мынадай функцияларды орындай отырып жүктеледі:

      - Армения ЭЭЖ-ін қысқа мерзімді жоспарлау және диспетчерлік басқару;

      - Армения ЭЭЖ-ін жедел басқару;

      - электр энергиясын беру желісін дамытуды жоспарлау;

      - Армения ЭЭЖ-нің өңірлік электр энергетикалық жүйелермен қатарлас жұмыс істеуін қамтамасыз ету, сондай-ақ лицензия шарттарында және нарық қағидаларында көзделген, эксклюзивті болып табылмайтын басқа да функцияларды жүзеге асыру;

      - Армения ЭЭЖ-і мен үшінші мемлекеттердің энергия жүйелері арасындағы электр байланысы жұмысының режимдерін ұйымдастыру және басқару бойынша үшінші мемлекеттердің электр энергетикалық жүйелерінің, жүйелік операторларымен өзара іс-қимыл жасау.

      3.4.2. Армения Республикасының аумағында МАБ-ты жүзеге асыру Армения Республикасының аумағы бойынша электр энергиясын (қуатын) беруді жүзеге асыратын уәкілетті ұйымға (бұдан әрі - Арменияның желілік операторы) Армения ЭЭЖ-і бойынша электр энергиясын беру және электр энергиясын (қуатын) үшінші елдерге транзиттеу жөніндегі қызметтерді көрсету функцияларын орындай отырып жүктеледі.

      3.4.3. Армения Республикасының аумағында МАБ-ты бақылау және есепке алу нарық операторының қызметтерін көрсететін уәкілетті ұйымға мынадай функцияларды орындай отырып жүктеледі:

      - Арменияның электр энергетикасы ішкі көтерме сауда нарығының қызметін ұйымдастыру;

      - Арменияның электр энергетикасы ішкі көтерме сауда нарығына қатысушыларды есепке алу;

      - Арменияның электр энергетикасы ішкі көтерме сауда нарығына қатысушылар арасында жасалған келісімшарттарды және электр энергиясының импортын немесе экспортын көздейтін келісімшарттарды есепке алу;

      - Арменияның электр энергетикасы ішкі көтерме сауда нарығында жасалған шарттарға, сондай-ақ электр энергиясының импортын немесе экспортын көздейтін келісімшарттарға сәйкес сатып алынған және сатылған электр энергиясын (қуатын) есепке алу;

      - Армения электр энергетикасы ішкі көтерме сауда нарығына қатысушылар мен көрсетілетін қызмет жеткізушілерге құжаттарды дайындау және ұсыну;

      - лицензия шарттарында және нарық қағидаларында көзделген, эксклюзивті болып табылмайтын басқа да функцияларды жүзеге асыру.

      Ескерту. 3.4-тармақпен толықтырылды – ҚР 18.09.2021 № 65-VII Заңымен.

      3.5. Қырғыз Республикасының аумағында.

      Қырғыз Республикасының аумағында МАБ-ты ұйымдастыру және жүзеге асыру мынадай функцияларды орындай отырып, Қырғызстан ҰЭЖ-ін басқару жөніндегі ұйымға жүктеледі:

      - 110 - 500 кВ ұлттық электр желілері арқылы электр энергиясын беру жөніндегі қызметтерді көрсету;

      - ұлттық электр желілерін жедел-диспетчерлік басқару;

      - Қырғыз Республикасында электр энергиясы мен қуатын өндіру және тұтыну режимдерін нақты уақыт режимінде басқару;

      - қуат ағындары тәуліктік графиктерінің бірқалыпсыздығын жабу (қуатты реттеу) жөніндегі қызметтерді көрсету;

      - шектес мемлекеттердің электр энергетикалық жүйелерінің уәкілетті ұйымдармен қатарлас жұмыс режимдерін басқару және олардың орнықтылығын қамтамасыз ету бойынша өзара іс-қимыл жасау.

      Ескерту. 3.5-тармақпен толықтырылды – ҚР 15.09.2021 № 64-VII Заңымен.

4. МАБ-ты жүзеге асыру кезінде табиғи монополиялар
субъектілерінің тарифтеріне енгізілетін құрауыштар тізбесі

      4.1. Беларусь Республикасының аумағында.

      4.1.1. Мүше мемлекеттер арасындағы МАБ-ты жүзеге асыру кезінде табиғи монополиялар субъектілерінің тарифтеріне енгізілетін, Беларусь Республикасының жеткізетін желі (бұдан әрі - ЖЖ) бойынша МАБ жөніндегі көрсетілетін қызметтерге арналған Шжелі шығындар мына формула бойынша есептеледі:

      Шжелі = Ш (1+ИҚ) (1+РП) (1+С), мұнда:

      Ш — уәкілетті мемлекеттік орган белгілеген тәртіппен айқындалатын, мүше мемлекеттер арасындағы МАБ-ға жатқызылатын ЖЖ-ны күтіп-ұстауға және пайдалануға арналған жалпы шығындар;

      ИҚ - инновациялық қорға аударымдар үлесі;

      РП - Беларусь Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен айқындалатын пайдаға аударымдар үлесі;

      С - салыққа аударымдар үлесі;

      Ш жалпы шығындарға: пайдалану-жөндеу қызметін көрсетуге; жалақыға; амортизациялауға арналған шығындар; басқа да ақшалай шығыстар (қосалқы материалдар, сырттан жеткізілетін энергия, әлеуметтік сақтандыру аударымдары және т.б.); электр энергиясының ысырабын өтеуге арналған шығындар кіреді.

      4.1.2. Беларусь БЭЖ-і желілері арқылы МАБ бойынша көрсетілетін қызметтерге арналған тариф мына формула бойынша есептеледі:

      Т = Шжелі/Эт, мұнда:

      Т - Беларусь БЭЖ-і желілері арқылы МАБ бойынша көрсетілетін қызметтерге арналған тариф;

      Эт - Беларусь БЭЖ-і желілері арқылы мүше мемлекеттер арасындағы МАБ-тың жиынтық көлемі.

      4.2. Қазақстан Республикасының аумағында.

      4.2.1. Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес электр энергиясын жеткізу, оның ішінде электр энергиясын жеткізуді жүзеге асыратын, тұтынушылар үшін қолданылатын мүше мемлекеттер арасындағы МАБ, оның ішінде ұлттық электр желісінің (бұдан әрі - ҰЭЖ) желілері арқылы жеткізу жөніндегі көрсетілетін қызметтерге арналған тариф мына формула бойынша есептеледі:

      T = Z+P/Wжиынт (теңге/кВт.с), мұнда:

      Т - электр энергиясын жеткізу, оның ішінде электр энергиясын жеткізуді жүзеге асыратын, тұтынушылар үшін қолданылатын мүше мемлекеттер арасындағы МАБ, оның ішінде ҰЭЖ желілері арқылы жеткізу жөніндегі көрсетілетін қызметтерге арналған тариф (теңге/кВт.с);

      Z - Қазақстан Республикасы ҰЭЖ-дың электр энергиясын жеткізу, оның ішінде МАБ жөніндегі көрсетілетін қызметтерге жұмсалатын, заңнамада белгіленген тәртіппен айқындалатын жалпы шығындары (млн. теңге);

      P - электр энергиясын жеткізу, оның ішінде МАБ жөніндегі қызметтерді көрсету кезінде ҰЭЖ-ның тиімді жұмыс істеуі үшін қажетті, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен айқындалатын пайда деңгейі (млн. теңге);

      Wжиынт - шарттар мен келісімшарттар бойынша мәлімделген ҰЭЖ-дың электр энергиясын жеткізудің жиынтық көлемі (млн. кВт.с).

      4.2.2. Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес ҰЭЖ арқылы электр энергиясын жеткізу жөніндегі көрсетілетін қызметтерге арналған тарифті есептеу кезінде тарифтік кіріске ҰЭЖ арқылы электр энергиясын жеткізу жөніндегі көрсетілетін қызметтерге жұмсалатын жалпы шығындар мен электр энергиясын жеткізу жөніндегі қызметтерді көрсету кезінде тиімді жұмыс істеуі үшін қажетті пайда деңгейі кіреді (қатыстырылған активтер негізге алына отырып айқындалады).

      Электр энергиясын жеткізу жөніндегі көрсетілетін қызметтерге арналған тарифке енгізілетін шығындар Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес айқындалады.

      4.3. Ресей Федерациясының аумағында.

      4.3.1. Жалпы ережелер.

      Ресей Федерациясының заңнамасына сәйкес БҰЭЖ арқылы электр энергиясын жеткізу жөніндегі қызметтерді көрсетуге арналған тариф 2 мөлшерлеме түрінде белгіленеді: электр желілерін күтіп-ұстауға арналған мөлшерлеме және БҰЭЖ-дегі электр энергиясының ысырабын өтеуге арналған мөлшерлеме.

      Осыған ұқсас мүше мемлекеттер арасындағы МАБ бойынша Ресей БЭЖ-і арқылы қызметтер көрсетуге арналған тарифке енгізілетін құраушылар шығыстарды мүше мемлекеттер арасындағы МАБ бойынша көрсетілетін қызметтер тарифінің БҰЭЖ объектілерін күтіп-ұстауға арналған шығыстарын құрауыш және мүше мемлекеттер арасындағы МАБ бойынша көрсетілетін қызметтер тарифінің БҰЭЖ-дегі электр энергиясы мен қуатының ысырабын өтеуге арналған шығыстарды құрауыш болып бөлінеді.

      4.3.2. Мүше мемлекеттер арасындағы МАБ-ты жүзеге асыру кезінде табиғи монополиялар субъектілерінің тарифіне енгізілетін шығыстарды айқындау.

      4.3.2.1. Мүше мемлекеттер арасындағы МАБ бойынша көрсетілетін қызметтер тарифінің БҰЭЖ объектілерін күтіп-ұстауға арналған шығыстарды құрауыштар тізбесі.

      Мүше мемлекеттер арасындағы МАБ-қа мәлімделген, электр желілері арқылы мүше мемлекеттер арасындағы МАБ жүзеге асырылатын, мемлекеттің электр энергетикалық жүйесінен электр энергиясы ағынының "шығу нүктесінде" айқындалатын қуатқа БҰЭЖ объектілерін күтіп-ұстауға арналған мөлшерлеме бойынша ақы төленеді.

      БҰЭЖ объектілерін күтіп-ұстауға арналған мөлшерлемені есептеу кезінде ұлттық реттеуші орган тиісті есептік кезеңге белгілеген мынадай экономикалық тұрғыдан негізделген шығыстар есепке алынады:

      - операциялық шығыстар;

      - бақыланбайтын шығыстар;

      - инвестицияға арналған инвестицияланған капиталды қайтару (амортизациялау аударымдары);

      - инвестицияланған капиталға арналған кіріс.

      4.3.2.2. Мүше мемлекеттер арасындағы МАБ бойынша көрсетілетін қызметтер тарифінің БҰЭЖ-дегі электр энергиясы мен қуатының ысырабын өтеуге арналған шығыстарды құрауыштар тізбесі.

      БҰЭЖ-дегі электр энергиясы мен қуатының ысырабын өтеуге арналған шығыстар электр энергиясының тепе-тең бағаларында ескерілген электр энергиясы ысырабының көлеміне азайтылған БҰЭЖ-дегі электр энергиясының нормативтік ысырабына және тиісті ұлттық нарықтың инфрақұрылымдық ұйымдары көрсететін қызметтерінің құны есепке алына отырып, электр желілері арқылы мүше мемлекеттер арасындағы МАБ жүзеге асырылатын, мемлекеттің электр энергетикалық жүйесінен электр энергиясы ағынының "шығу нүктесіне" сәйкес келетін МТС жөніндегі әрбір есеп айырысу кезеңінің қорытындылары бойынша көтерме сауда нарығында қалыптасқан электр энергиясы мен қуатын сатып алу бағасына негізделе отырып айқындалады.

      4.4. Армения Республикасының аумағында.

      4.4.1. Армения Республикасының заңнамасына сәйкес жоғары вольтты электр желілері бойынша электр энергиясын беру, оның ішінде мүше мемлекеттер арасындағы МАБ жөніндегі көрсетілетін қызметтерге арналған тарифті Армения Республикасының уәкілетті мемлекеттік органы бекітеді және ол мынадай формула бойынша есептеледі:

      ҚК

      Т = ____________ (драм/кВт.сағ),

      Wжиынт

      мұнда:

      Т - жоғары вольтты электр желілері арқылы электр энергиясын беру, оның ішінде мүше мемлекеттер арасындағы МАБ жөніндегі көрсетілетін қызметтерге арналған тариф (қосылған құн салығынсыз), (драм / кВт.сағ);

      ҚК - жоғары вольты электр желілері арқылы электр энергиясын беруді жүзеге асыратын Армения Республикасы желілік операторының қажетті жылдық кірісі, ол Армения Республикасының заңнамасына сәйкес анықталады және жоғары вольтты электр желілері арқылы электр энергиясын беру жөніндегі көрсетілетін қызметтерге қажетті және негізделген шығындарды, негізгі құралдар мен материалдық емес активтердің амортизациясын, сондай-ақ электр энергиясын беру жөніндегі қызметтерді көрсету кезінде жоғары вольтты электр желілерін күтіп-ұстайтын ұйымның тиімді жұмыс істеуі үшін қажетті пайданы қамтиды (драм);

      Wжиынт - Арменияның ішкі көтерме электр энергетикалық нарығының тұтынушылары үшін де, экспорт үшін де жоғары вольтты электр желілері арқылы электр энергиясын берудің шарттар мен келісімшарттар бойынша мәлімделген жиынтық жылдық көлемі (кВт.сағ).

      4.4.2 Жоғары вольтты электр желілері арқылы электр энергиясын беру жөніндегі көрсетілетін қызметтерге қосылған құн салығы Армения Республикасының заңнамасына сәйкес айқындалады.

      Ескерту. 4.4-тармақпен толықтырылды – ҚР 18.09.2021 № 65-VII Заңымен.

      4.5. Қырғыз Республикасының аумағында.

      4.5.1. Қырғыз Республикасының заңнамасына сәйкес ұлттық электр желілері арқылы электр энергиясын беру, оның ішінде мүше мемлекеттер арасындағы МАБ бойынша көрсетілетін қызметтерге арналған тариф мынадай формула бойынша есептеледі:

      Т=З+Р (сом/кВт/сағ)

      П

      мұнда:

      Т - ұлттық электр желілері арқылы электр энергиясын беру жөніндегі көрсетілетін қызметтерге арналған тариф (қосылған құн салығын есепке алмағанда) (сом/кВт/сағ);

      З - Қырғызстан ҰЭЖ-ін басқару жөніндегі ұйымның электр энергиясын ұлттық электр желілері арқылы беру жөніндегі көрсетілетін қызметтерге жұмсалатын, Қырғыз Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен айқындалатын жалпы жылдық шығындары (млн. сом);

      Р - пайданың жылдық деңгейі (млн. сом);

      П - шарттар және келісімшарттар бойынша мәлімделген электр энергиясын берудің жылдық жиынтық көлемі (млн. кВт.сағ).

      4.5.2. Қырғызстан ҰЭЖ-ін басқару жөніндегі ұйымның электр энергиясын ұлттық электр желілері арқылы беру жөніндегі көрсетілетін қызметтерге жұмсалатын жалпы жылдық шығындарына жөндеу-пайдалану қызметін көрсетуге (материалдық еңбек және өзге де шығындарды ескере отырып), қарызға (кредиттер) қызмет көрсетуге арналған шығындар және активтерге салынған қаражат бойынша амортизация, күрделі салымдар, электр энергиясының ысырабын өтеуге арналған шығындар, электр энергиясын сатып алу, мемлекеттік органдарға аударымдар және басқалар қосылады.

      Электр энергиясын ұлттық электр желілері арқылы беру жөніндегі көрсетілетін қызметтерге арналған тарифке қосылатын шығындар Қырғыз Республикасының заңнамасына сәйкес айқындалады.

      Ескерту. 4.5-тармақпен толықтырылды – ҚР 15.09.2021 № 64-VII Заңымен.

5. Табиғи монополиялар субъектілерінің тарифтеріне
енгізілмейтін, МАБ-ты жүзеге асыруға байланысты құрауыштар тізбесі

      5.1. Беларусь Республикасының аумағында.

      Беларусь Республикасындағы Шжүйе жүйелік шығындарға уәкілетті мемлекеттік орган бекітетін, мүше мемлекеттер арасындағы МАБ-ты қамтамасыз ету үшін генерациялаушы қуаттардың резервін ұстауға арналған, Беларусь БЭЖ-і желілері арқылы берілетін жалпы қуат шамасындағы МАБ-тың қуат үлесі есепке алына отырып айқындалатын, сондай-ақ мүше мемлекеттер арасындағы МАБ-ты техникалық диспетчерлендіру жөніндегі көрсетілетін қызметтерге арналған шығындар кіреді.

      5.2. Қазақстан Республикасының аумағында.

      Мүше мемлекеттер арасындағы МАБ жөніндегі көрсетілетін қызметтерге арналған тарифті қалыптастыру кезінде шығыстар Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес есепке алынбайды.

      5.3. Ресей Федерациясының аумағында.

      Электр энергиясының (қуатының) алмасуын қамтамасыз ету мақсатында мүше мемлекеттер арасындағы МАБ-қа жататын электр энергиясының көлемі көтерме сауда нарығында баға өтінімдерін беру, бір тәулік бұрын баға өтінімдеріне бәсекелестік іріктеу жүргізу, Ресей БЭЖ-і шекарасында (шекараларында) жеткізудің әртүрлі нүктелерінде нарықтық бағаларды және электр энергиясының (қуатының) тең көлемдерін өзара байланысты және бір мезгілде жеткізуге байланысты жүйелік шығындар үлесін айқындау кезінде ескерілуге тиіс. Жүйелік шығындар мына құрауыштардан қалыптасады:

      5.3.1. Мүше мемлекеттер арасында МАБ-ты Ресей БЭЖ-і арқылы жүзеге асыру кезінде электр энергиясының жүктемелік ысырабының және жүйелік шектеулердің құнын өтеуге байланысты құрауыш (түйіндік баға айырмашылығы):




- МАБ шеңберінде Ресей БЭЖ-інен электр энергиясы ағынының "шығу нүктесіне" сәйкес келетін экспорт-импорт қимасында m айының h сағатында бір тәулік бұрын баға өтінімдерін бәсекелестік іріктеу нәтижесінде қалыптасқан баға;

- МАБ шеңберінде Ресей БЭЖ-іне электр энергиясы ағынының "кіру нүктесіне" сәйкес келетін экспорт-импорт қимасында m айының h сағатында бір тәулік бұрын баға өтінімдерін бәсекелестік іріктеу нәтижесінде қалыптасқан баға;

- Ресей БЭЖ-і арқылы m айының h сағатында МАБ көлемі.

      5.3.2. МАБ-ты қамтамасыз ететін Ресей БЭЖ-і жұмыс режимдерін іске асыру үшін генерациялаушы қуаттар резервінің болу қажеттігіне байланысты құрауыш:



      Шынm - m айында МАБ-тың мәлімделген барынша көп сағаттық көлеміне сәйкес келетін ең жоғары қуат;


- тиісті жыл үшін қуаттарға бәсекелестік іріктеу жүргізу кезінде жүйелік оператор есепке алатын, ЕААі-дегі жоспарлы резервтеу коэффициенті;

— тиісті жылға ЕААі-дегі тұтынушылар үшін бәсекелестік іріктеудің алдын ала бағасы (электр энергиясы мен қуатының көтерме сауда нарығының қағидаларына сәйкес жүйелік оператор айқындайды);

      ЕААі - МАБ-ты жүзеге асыру кезінде Ресей БЭЖ-інен электр энергиясының "шығу нүктесіне" сәйкес келетін жеткізу нүктелері жатқызылған еркін ағын аймағы.

      МАБ-тың құнын анықтау кезінде МАБ-тың "кіру" және "шығу" нүктелеріне сәйкес келетін еркін ағын аймақтарында (еркін ағын аймақтары түйіндерінде) қуатты бәсекелестік іріктеу нәтижелері бойынша айқындалған, тұтынушылар үшін жоспарлы бағалар арасындағы айырма да ескеріледі.

      5.4. Армения Республикасының аумағында.

      Мүше мемлекеттер арасындағы МАБ жөніндегі көрсетілетін қызметтерге арналған тарифті қалыптастыру кезінде шығыстар Армения Республикасының заңнамасына сәйкес есепке алынбайды.

      Ескерту. 5.4-тармақпен толықтырылды – ҚР 18.09.2021 № 65-VII Заңымен.

      5.5. Қырғыз Республикасының аумағында.

      Мүше мемлекеттер арасында МАБ жөніндегі көрсетілетін қызметтерге арналған тарифті қалыптастыру кезінде Қырғыз Республикасының заңнамасына сәйкес шығыстар есепке алынбайды.

      Ескерту. 5.5-тармақпен толықтырылды – ҚР 15.09.2021 № 64-VII Заңымен.

6. Мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес МАБ-ты шарттық ресімдеуге қойылатын талаптар

      Ескерту. 6-бөлім жаңа редакцияда – ҚР 18.09.2021 № 65-VII Заңымен.

      6.1. Беларусь Республикасының аумағында.

      Мүше мемлекеттер арасындағы Беларусь Республикасының электр энергетикалық жүйесі арқылы МАБ осы Әдіснаманың 1-бөліміне және 2-бөлімінің 2.4 - 2.6-тармақтарына және Беларусь Республикасының уәкілетті ұйымымен МАБ-қа арналған шарттарға сәйкес МАБ-қа ұйғарылып отырған электр энергиясы мен қуатының көлемі келісілген жағдайда жүзеге асырылады.

      Әрбір шарт бойынша МАБ жөніндегі көрсетілетін қызметтердің құны мынадай формула бойынша айқындалады:

     


      6.2. Қазақстан Республикасының аумағында.

      Қазақстан Республикасының аумағында мүше мемлекеттер арасындағы МАБ Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін үлгілік нысан бойынша жасалатын электр энергиясын беру жөніндегі қызметтер көрсетуге арналған шарттар негізінде жүзеге асырылады. Бұл ретте МАБ-ты жүзеге асыруға арналған шарттарда осындай берудің ерекшеліктері ескерілуі мүмкін.

      6.3. Ресей Федерациясының аумағында.

      6.3.1. Ресей БЭЖ-і арқылы мүше мемлекеттер арасындағы МАБ мынадай шарттар болған жағдайда жүзеге асырылады:

      6.3.1.1. Табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізуді қамтамасыз ету және Ресей БЭЖ-і шекарасында (шекараларында) әртүрлі жеткізу нүктелерінде МАБ-ты жүзеге асыру үшін мәлімделген электр энергиясының (қуатының) тең көлемін өзара байланысты және бір мезгілде жеткізу мақсатында коммерциялық агенттің Беларусь Республикасының немесе Қазақстан Республикасының, немесе Қырғыз Республикасының, немесе Армения Республикасының уәкілетті ұйымымен шарттары.

      Ресей БЭЖ-і арқылы мүше мемлекеттер арасындағы МАБ құны m айында осындай шарттарда мынадай формула бойынша айқындалады:



      мұнда:


- Ресей Федерациясының заңнамасына сәйкес төленетін БҰЭЖ-ді басқару жөніндегі ұйымның көрсетілетін қызметтерінің құны;

Ресей Федерациясының заңнамасына сәйкес төленетін жүйелік оператордың көрсетілетін қызметтерінің құны;

МАБ-ты Ресей БЭЖ-і арқылы сүйемелдейтін электр энергиясының (қуатының) көтерме сауда нарығындағы іс-қимылдарға байланысты көрсетілетін қызметтердің m айындағы құны;


      мұнда:


- электр энергиясының, қуатының және көтерме сауда нарығында айналымға жіберілген өзге де тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің көтерме сауда нарығын ұйымдастыру жөніндегі коммерциялық оператордың көрсетілетін қызметтерінің m айындағы құны;

- көтерме сауда нарығының сауда жүйесіне қосылу туралы шартта айқындалатын талаптар мен міндеттемелерді есептеу жөніндегі кешенді көрсетілетін қызметтердің m айындағы кұны;

- коммерциялық агент жасасатын шарттарда екіжақты тәртіппен айқындалатын коммерциялық агенттің шығындары.

      Армения Руспубликасына (Армения Республикасынан) электр энергиясын жеткізу мақсатында МАБ-ты Ресей Федерациясының аумағы бойынша жүзеге асырған жағдайда, көрсетілген шамаға Ресей Федерациясы коммерциялық инфрақұрылымы ұйымдарының есептік құжаттарымен расталған, осындай жағдайларда МАБ-тың нақты көлемін анықтау ерекшеліктерімен байланысты Ресей Федерациясының көтерме нарығында коммерциялық агент шеккен шығындарды өтеуде енгізіледі.

      6.3.1.2. Электр энергетикасында жедел-диспетчерлік басқару жөніндегі және ұлттық электр желісі арқылы электр энергиясын беру (өткізу) жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын шектес мүше мемлекеттердің ұйымдары арасындағы электр энергетикалық жүйелердің қатарлас жұмысы туралы шарттар (техникалық келісімдер).

      6.3.1.3. Мүше мемлекеттердің мемлекеттік шекаралары арқылы электр энергиясын өткізу кезінде туындайтын және мүше мемлекеттермен келісілген тәртіпке сәйкес айқындалатын, мемлекетаралық қималар бойынша нақты сальдо ағындардың жоспардағыдан ауытқу шамаларын өтеу мақсатында жасалатын Ресей Федерациясының уәкілетті ұйымдары (осы Әдіснаманың 3-бөліміне сәйкес) мен шектес мүше мемлекеттердің арасындағы электр энергиясын сатып алу-сату шарттары.

      6.3.2. Армения Республикасына (Армения Республикасынан) электр энергиясын жеткізу мақсатында Ресей Федерациясының аумағы арқылы МАБ:

      - тиісті уәкілетті ұйымдар арасында Ресейдің БЭЖ-і мен үшінші мемлекеттің энергия жүйесінің қатарлас жұмысын қамтамасыз етуге;

      - Ресей Федерациясы мен үшінші мемлекеттің тиісті шаруашылық жүргізуші субъектілері арасындағы электр энергиясының мемлекетаралық ағындарының сағаттық нақты көлемдері туралы коммерциялық есепке алу деректерімен алмасуды ұйымдастыруға;

      - Ресей Федерациясы мен үшінші мемлекеттің мемлекеттік шекаралары арқылы өткізілген электр энергиясы ағындарының нақты сальдосын және Ресей Федерациясы мен үшінші мемлекеттің мемлекеттік шекаралары арқылы электр энергиясын өткізу кезінде туындайтын және осындай мемлекеттермен келісілген тәртіпке сәйкес айқындалатын электр энергиясы ағындары нақты сальдосының жоспарлы мәндерден сағаттық ауытқуларын анықтауға;

      - МАБ көлемін қоса алғанда, Ресей Федерациясы мен үшінші мемлекеттің шаруашылық жүргізуші субъектілері арасында жасалған шарттар бойынша Ресей Федерациясы мен үшінші мемлекеттің мемлекеттік шекаралары арқылы өткізілген электр энергиясының көлемін бөлуге;

      - Ресей Федерациясы мен үшінші мемлекеттің мемлекеттік шекаралары арқылы электр энергиясын өткізу кезінде туындайтын және осындай мемлекеттермен келісілген тәртіпке сәйкес айқындалатын нақты сальдо ағындардың жоспарлы мәндерден сағаттық ауытқуларын реттеу мақсатында Ресей Федерациясы мен үшінші мемлекеттің уәкілетті шаруашылық жүргізуші субъектілері арасында электр энергиясын сатып алу-сатуға байланысты мәселелер реттелген кезде жүзеге асырылады.

      Ескерту. 6.3-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.09.2021 № 64-VII Заңымен.

      6.4 Армения Республикасының аумағында.

      МАБ Армения Республикасының уәкілетті мемлекеттік органы бекітетін үлгілік нысан бойынша жасалатын электр энергиясын беру жөніндегі қызметтер көрсетуге арналған шарттар негізінде жүзеге асырылады. Бұл ретте МАБ-ты жүзеге асыруға арналған шарттарда электр энергиясын үшінші мемлекеттердің энергия жүйелері арқылы берумен байланысты осындай берудің ерекшеліктері ескерілуі мүмкін.

      6.5 МАБ-ты жүзеге асыру кезінде Армения Республикасы мен Ресей Федерациясы арасындағы электр энергиясын (қуатын) үшінші мемлекеттердің аумақтары арқылы беру қажеттілігімен байланысты мәселелерді МАБ-ты жүзеге асыруға мүдделі мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілері үшінші мемлекеттердің тиісті шаруашылық субъектілерімен бірлесіп екіжақты негізде реттейді.

      6.6. Қырғыз Республикасының аумағында.

      Қырғыз Республикасының аумағында мүше мемлекеттер арасындағы МАБ осы Әдіснамаға сәйкес Қырғызстан ҰЭЖ-ін басқару жөніндегі ұйыммен жасалатын электр энергиясын беру жөнінде қызметтер көрсетуге арналған шарттардың негізінде жүзеге асырылады.

      Ескерту. 6.6-тармақпен толықтырылды – ҚР 15.09.2021 № 64-VII Заңымен.

7. Мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілері
арасында мемлекетаралық электр энергиясы ағындарының сағаттық
нақты көлемі туралы коммерциялық есепке алу деректерін алмасуды
ұйымдастыру тәртібі

      7.1. Осы Тәртіп коммерциялық есепке алудың сағаттық деректерін алу бөлігінде екіжақты өзара іс-қимылдың негізгі бағыттарын; коммерциялық есепке алудың сағаттық деректерін және коммерциялық есепке алудың көрсетілген деректерін жеткізу нүктелеріндегі мәндерге дейін толықтыра есептеудің келісілген әдістемелерін пайдалану ескеріле отырып, Қазақстан Республикасы мен Ресей Федерациясы арасында мемлекетаралық электр беру желілері арқылы (бұдан әрі - МАЭБЖ) электр энергиясының жедел1 сағаттық ағынын айқындау тәртібін; коммерциялық есепке алу деректерін алмасу және жеткізу нүктелеріндегі мәндерге келтірілген коммерциялық есепке алу деректерін келісу рәсімдерін айқындайтын тәртіпті белгілейді.

      МАЭБЖ бойынша электр энергиясын коммерциялық есепке алудың сағаттық деректерін қалыптастыру және алмасу талаптары мен тәртібі МАЭБЖ-де есепке алу нүктелері бойынша электр энергиясы ағындарының сағаттық шамаларының деректерін алмасу туралы екіжақты келісімдерге сәйкес айқындалады.

      _____________________________

      1 Жедел сағаттық ағын деп коммерциялық есепке алу кешендерінің техникалық мүмкіндіктерін пайдалана отырып, электр энергиясын коммерциялық есепке алудың автоматтандырылған жүйелерінен (бұдан әрі - ЭКЕАЖ) ағындарға енгізілген, барлық есепке алу нүктелерінен алынған коммерциялық есепке алудың сағаттық (жарты сағаттық немесе сағаттық) деректері түсініледі.

      7.2 Жедел ақпарат алмасу.

      Мүше мемлекеттердің тиісті шаруашылық жүргізуші субъектілері тәулік сайын (немесе мүше мемлекеттердің келісуі бойынша өзге уақыт аралығында) МАЭБЖ бойынша электр энергиясының сағаттық ағындарының шамасын қалыптастырады, алынған деректермен алмасады, тиісті есептеулерді орындайды, деректердің сәйкестігіне баға береді.

      МАЭБЖ бойынша берілетін электр энергиясының сағаттық ағындарының мәндерін қамтитын ақпаратты жедел алмасу үшін деректерді берудің келісілген форматтары пайдаланылады.

      7.3. Жеткізу нүктесіндегі сағаттық мәндерді есептеу.

      Жеткізу нүктесіндегі сағаттық мәндерді есептеу екіжақты келісімдерде келісілген, берілген және алынған электр энергиясының нақты көлемдерін есептеу әдістемелеріне сәйкес жүргізіледі.

8. Мүше мемлекеттердің мемлекетаралық электр беру желілері
бойынша электр энергиясы ағынының нақты сальдосын айқындау тәртібі

      Ескерту. 8-бөлімге өзгеріс енгізілді – ҚР 15.02.2021 № 6-VII Заңымен.

      Күнтізбелік айдағы мемлекетаралық қималар арқылы өткізілетін электр энергиясының нақты көлемін айқындайтын осы тәртіп мүше мемлекеттердің уәкілетті ұйымдарының пайдалануына арналған.

      Мүше мемлекеттердің мемлекетаралық қималары арқылы өткізілетін электр энергиясы ағынының нақты сальдосы әрбір күнтізбелік айда әрбір жеткізу нүктесіне (WСальдо_шекара) қабылданған (WП1_шекара) және/немесе одан берілген электр энергиясы (WO1_шекара) мөлшерінің алгебралық сомасы ретінде айқындалады.

      "Қабылдау", "Беру" режимдерінде барлық МАЭБЖ-да жұмысына қосылған Одақтың кедендік шекарасына және (немесе) мүше мемлекеттің басқа мүше мемлекеттермен мемлекеттік шекарасына (жеткізу нүктесіне) сәйкестендірілген электр энергиясының күнтізбелік айдағы мәні және сальдо мына формулалар бойынша есептеледі:








- бір күнтізбелік айда і-ші МАЭБЖ бойынша әрбір жеткізу нүктесінде қабылданған электр энергиясының нақты мөлшері. Сальдо-ағын есебін формулаға салу үшін мән белгіні (ағын бағытын) ескере отырып алынады;

- бір күнтізбелік айда і-ші МАЭБЖ бойынша әрбір жеткізу нүктесінде берілген электр энергиясының нақты мөлшері. Сальдо-ағын есебін формулаға салу үшін мән белгіні (ағын бағытын) ескере отырып алынады;

      R - бір күнтізбелік ай ішінде жұмысқа қосылған мемлекетаралық қимадағы МАЭБЖ мөлшері.

9. Одақ шеңберінде МАБ-ты жүзеге асыру кезінде мемлекетаралық
қималар бойынша нақты ағындардың жоспардағыдан ауытқу көлемі
мен құнын есептеу тәртібі

      Ескерту. 9-бөлімге өзгеріс енгізілді – ҚР 15.09.2021 № 64-VII; 18.09.2021 № 65-VII Заңдарымен.

      Мемлекетаралық қималар бойынша нақты жеткізілімдерге мынадай құрауыштар: МАБ көлемі, мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілері жасасқан коммерциялық шарттардың көлемі, авариялық көмек көлемі мен сальдо-ағындардың нақты мәндерінің жоспардағыдан ауытқуына байланысты көлемі кіреді.

      Нақты сальдо-ағынның жоспардағыдан сағаттық ауытқуының шамаларын есептеуді және ауытқулар көлемін олардың бастамасына байланысты анықтауды БҰЭЖ-ді басқару жөніндегі ұйым, Ресей БЭЖ-і жүйелік операторы, Беларусь БЭЖ-і жүйелік операторының функциясын орындайтын ұйым, Қазақстан БЭЖ-і жүйелік операторы, Қырғызстан ҰЭЖ-ін басқару жөніндегі ұйым, Армения БЭЖ-і жүйелік операторы мынадай қағидаттар негізінде жүзеге асырады:

      - МАБ-ты Ресей Федерациясының аумағы бойынша жүзеге асыру кезінде МАБ көлемінің сағаттық шамалары тәуліктік диспетчерлік графикте ескерілген тиісті жоспарлы мәндерге тең болып қабылданады. Егер МАБ-ты Армения Республикасына (Армения Республикасынан) электр энергиясын жеткізу мақсатында Ресей Федерациясының аумағы бойынша жүзеге асыру кезінде осы Әдіснаманың 2.3.1-тармағында айқындалған басымдықты ескере отырып, Ресей Федерациясының үшінші мемлекетпен мемлекеттік шекаралары арқылы және үшінші мемлекеттің Армения Республикасымен мемлекеттік шекаралары арқылы өткізілген электр энергиясы ағындарының нақты сальдосы жоспарлы мәннен аз болса, онда коммерциялық агенттің мүше мемлекеттердің мүдделі шаруашылық жүргізуші субъектілерімен шарттары бойынша МАБ-тың нақты сағаттық көлемі, сондай-ақ үшінші мемлекеттің тиісті шаруашылық жүргізуші субъектісімен электр энергиясын беру жөніндегі қызметтер керсетуге арналған шарт бойынша электр энергиясын берудің нақты сағаттық көлемі Ресей Федерациясының үшінші мемлекетпен мемлекеттік шекаралары және үшінші мемлекеттің Армения Республикасымен мемлекеттік шекаралары арқылы өткізілген электр энергиясы ағындары нақты сальдосының тиісті мәндерінен ең төменгі мәнге тең болып қабылданады.

      - есепті кезеңнің әрбір сағатында коммерциялық шарттар бойынша электр энергиясын жеткізудің нақты сағаттық көлемі белгіленген тәртіппен келісілген түзетулерді ескере отырып, тәуліктік диспетчерлік графикте ескерілген тиісті жоспарлы мәндерге теңдей етіп қабылданады.

      - үшінші мемлекеттердің электр энергетикалық жүйелерімен қатынастар шеңберінде реттелетін сағаттық ауытқулар көлемі (сыртқы теңгерімдеу) Одақ шеңберіндегі ауытқулар көлемінде ескеріледі. Сыртқы теңгерімдеу көлемін айқындау тәртібі мүше мемлекеттердің аралас электр энергетикалық жүйелерінің жүйелік операторларымен (БҰЭЖ басқару жөніндегі ұйымның қатысуымен) келісіледі;

      - авариялық көмек көрсету көлемі ішкі ұлттық нарықтардың субъектілері арасында жасалатын авариялық көмек көрсету кезінде электр энергиясын сатып алу/сату шарттарының талаптарымен айқындалады.

      Сағаттық ауытқулар көлемі МАБ-ты қамтамасыз ету үшін жасалуы Әдіснаманың 6-бөлімінде мүше мемлекеттердің әрқайсысы үшін көзделген шарттарға сәйкес мүше мемлекеттердің уәкілетті шаруашылық жүргізуші субъектілері арасында қаржылық реттелуге жатады.

      Электр энергетикалық жүйелердің қатарлас жұмысы туралы шарттардың (техникалық келісімдердің) талаптарын сақтау, оның ішінде мүше мемлекеттердің электр энергетикалық жүйелеріндегі жиілікті реттеу және мемлекетаралық қималар бойынша келісілген сальдо-ағындарды ұстап тұру бөлігінде сақтау қажеттігін негізге ала отырып, ауытқулар құны электр энергиясының (қуатының) ішкі ұлттық нарықтарының субъектілеріне олардың электр энергиясының (қуатының) ұлттық нарығындағы жүйені теңгерімдеу жөніндегі қатынастарға қатысу нәтижесінде шеккен негізделген шығындарын өтеуге тиіс.

      Ауытқулар құнын есептеу электр энергетикалық жүйелердің қатарлас жұмысы туралы шарттарда (техникалық келісімдерде) немесе мүше мемлекеттер арасында электр энергетикасы саласындағы өзара қатынастарды реттейтін өзге де шарттарда белгіленген мәндерден аспайтын көлемдерде электр энергетикалық жүйелердің қатарлас жұмысын технологиялық жағынан қамтамасыз ету мақсатында электр энергиясын (қуатын) сатып алу/сату көлемдерін есепке алудың айрықша тәртібі ескеріле отырып жүргізілуге тиіс.

      Ресей Федерациясының аумағы арқылы МАБ-ты жүзеге асыру кезінде Армения Республикасына (Армения Республикасынан) және (немесе) Қырғыз Республикасына (Қырғыз Республикасынан) электр энергиясын (қуатын) беру талап етілмеген кезде, ауытқуларды өтеу мақсатында сатып алынған және сатылған электр энергиясының (қуатының) есеп-қисапта пайдаланылатын сандық және баға параметрлері Ресей Федерациясының коммерциялық инфрақұрылым ұйымдарының есептік құжаттарымен расталады.

      Қырғыз Республикасына (Қырғыз Республикасынан) мен электр энергиясын (қуатын) жеткізу мақсатында Ресей Федерациясының аумағы арқылы МАБ-ты жүзеге асыру кезінде, Ресей Федерациясының Қазақстан Республикасымен мемлекеттік шекаралардағы жеткізу нүктелеріндегі ауытқуларды өтеу мақсатында сатып алынған және сатылған электр энергиясының (қуатының) есеп-қисапта пайдаланылатын сандық және баға параметрлері - Ресей Федерациясының коммерциялық инфрақұрылым ұйымдарының есептік құжаттарымен, ал Қазақстан Республикасының Қырғыз Республикасымен мемлекеттік шекараларында Қазақстан Республикасының жүйелік операторы мен Қырғызстан ҰЭЖ-ін басқару жөніндегі ұйым арасында жасалған есептік құжаттармен расталады.

      Армения Республикасына (Армения Республикасынан) электр энергиясын жеткізу мақсатында МАБ-ты Ресей Федерациясының аумағы бойынша жүзеге асыру кезінде Ресей Федерациясының үшінші мемлекетпен мемлекеттік шекараларындағы жеткізу нүктелеріндегі ауытқуларды өтеу мақсатында сатып алынған және сатылған электр энергиясының (қуатының) сандық және бағалық параметрлері Ресей Федерациясы коммерциялық инфрақұрылымы ұйымдарының есептік құжаттарымен, ал үшінші мемлекеттің Армения Республикасымен мемлекеттік шекараларында - Армения Республикасының аумағында нарық операторының көрсетілетін қызметтерін ұсынатын уәкілетті ұйымның есептік құжаттарымен расталады.

      Шарттар бойынша жеткізілімдер құнын есептеу кезінде электр энергиясының (қуатының) көлемін қайтадан есепке алуға жол берілмейді.

  Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 22 ҚОСЫМША

Баға белгілеу мен тарифтік саясат негіздерін қоса алғанда,
газ тасымалы жүйелері арқылы газ тасымалдау саласындағы табиғи
монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қол
жеткізу қағидалары туралы
ХАТТАМА

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың 79, 80 және 83-баптарына сәйкес газ саласындағы ынтымақтастық негіздерін, мүше мемлекеттердің қажеттіліктерін қамтамасыз ету үшін баға белгілеу мен тарифтік саясат негіздерін қоса алғанда, газ тасымалы жүйелері арқылы газ тасымалдау саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізуді қамтамасыз ету қағидаттары мен талаптарын айқындайды.

      2. Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:

      "газға ішкі қажеттіліктер" - мүше мемлекеттердің әрқайсысының аумағында тұтыну үшін қажетті газ көлемі;

      "газ" - негізінен метаннан тұратын, газ тасымалы жүйелері арқылы сығылған газ тәріздес күйде тасымалданатын, мүше мемлекеттердің аумағында өндірілетін және (немесе) шығарылған газ тәріздес көмірсутектердің және басқа газдардың жанғыш қоспасы;

      "газ өндіретін мүше мемлекеттер" - аумағында газ өндіру мен шығаруға қарағанда аз тұтынылатын мүше мемлекеттер;

      "газ тұтынатын мүше мемлекеттер" - аумағында газ өндіру мен шығаруға қарағанда көп тұтынылатын мүше мемлекеттер;

      "газ тасымалы жүйелері" - магистральдық газ құбырларын қамтитын газ тасымалдауға арналған құрылыстар мен газ тарату желілерінен басқа, олармен бірыңғай технологиялық процеспен байланысты объектілер;

      "газ тасымалдау саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізу" - газ тасымалдау үшін мүше мемлекеттердің табиғи монополиялар субъектілері басқаратын газ тасымалы жүйелерін пайдалану құқығын беру;

      "газға тең кірісті бағалар" - газдың ішкі қажеттіліктерді қанағаттандыру үшін, оның ішінде мынадай қағидаттарға негізделе отырып қалыптастырылған көтерме бағасы:

      газ өндіретін мүше мемлекеттер үшін нарықтық көтерме бағаны қалыптастыру осы мемлекеттерде алынатын баждардың, алымдардың, салықтардың, өзге де төлемдердің шамасын сыртқы нарықтағы газды сату бағасынан және газ жеткізушінің сыртқы және ішкі нарықтағы газ тасымалдау құнының айырмасын ескере отырып, газ өндіретін мүше мемлекеттерден тысқары жерлердегі газ тасымалдау құнынан шегеру жолымен жүзеге асырылады;

      газ тұтынатын мүше мемлекеттер үшін - газ өндіретін мемлекеттің шығарушысы сыртқы нарықта газ сату бағасынан баждарды, алымдарды, салықтарды, өзге де төлемдерді, сондай-ақ газ өндіретін мүше мемлекеттен тысқары жерлерде газ тасымалдау құнынан шегеру арқылы қалыптастыратын нарықтық көтерме баға;

      "газ тасымалдау жөніндегі көрсетілетін қызметтер" - газ тасымалы жүйелері арқылы газды өткізу жөніндегі көрсетілетін қызметтер;

      "уәкілетті органдар" - осы Хаттаманы іске асыруды бақылау үшін мүше мемлекеттер уәкілеттік берген мемлекеттік органдар.

      3. Мүше мемлекеттер мына негізгі қағидаттарды:

      1) өзара саудада кедендік әкелу және әкету баждарын (баламалы қолданылатын өзге де баждарды, салықтар мен алымдарды) қолданбау;

      2) бірінші кезекте мүше мемлекеттердің газға ішкі қажеттіліктерін қамтамасыз ету;

      3) мүше мемлекеттердің ішкі қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін газ тасымалдау жөніндегі көрсетілетін қызметтердің бағасы мен тарифтерін мүше мемлекеттердің ұлттық заңнамасына сәйкес белгілеу;

      4) мүше мемлекеттердің газға арналған нормалары мен стандарттарын біріздендіру;

      5) экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету;

      6) газды ішкі тұтыну туралы мәліметтерді қамтитын ақпарат негізінде ақпарат алмасу қағидаттарын негізге ала отырып, Одақтың ортақ газ нарығын кезең-кезеңмен қалыптастыруды жүзеге асырады, сондай-ақ мүше мемлекеттердің газ тасымалы жүйелері бойынша газ тасымалдау саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізуді қамтамасыз етеді.

      4. Газ тасымалдау саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізу осы Хаттаманың талаптарына сәйкес мүше мемлекеттердің аумағынан шығатын газға ғана қатысты ұсынылады. Осы Хаттаманың ережелері газ тасымалдау саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне үшінші мемлекеттердің аумағынан шығатын газ тұрғысынан қол жеткізу қатынастарына және Одақтың аумағынан және аумағына газ тасымалдау саласындағы қатынастарға қолданылмайды.

      5. Мүше мемлекеттердің мынадай іс-шараларды:

      газды ішкі тұтыну туралы мәліметтерді қамтитын ақпарат негізінде ақпарат алмасу жүйесін құруды;

      осы Хаттамаға сәйкес индикативті (болжамды) баланстарды дайындау үшін тетіктер құруды;

      мүше мемлекеттердің газға арналған нормалары мен стандарттарын біріздендіруді;

      мүше мемлекеттердің аумақтарында газ сатудың коммерциялық рентабельділігін қамтамасыз ететін нарықтық бағаларды ұстап тұруды қамтитын іс-шаралар кешенін іске асыруы осы Хаттамада көзделген, мүше мемлекеттердің газ тасымалы жүйелері бойынша газ тасымалдау саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізуді қамтамасыз ету шарты болып табылады.

      Мүше мемлекеттердің осы тармақта көрсетілген шаралар кешенін орындауды аяқтауы тиісті хаттамада ресімделеді.

      6. Мүше мемлекеттер барлық мүше мемлекеттердің аумағында газға тең кірісті бағалар болуына қол жеткізуге ұмтылады.

      7. Мүше мемлекеттердің барлығы осы Хаттаманың 5-тармағында жазылған іс-шаралар кешенін орындағаннан кейін мүше мемлекеттер газ тасымалы жүйелерінің қолда бар техникалық мүмкіндіктері, бос қуаттары шегінде, Одақ газының келісілген индикативті (болжамды) балансын ескере отырып және шаруашылық жүргізуші субъектілердің азаматтық-құқықтық шарттары негізінде басқа мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілерінің мүше мемлекеттердің ішкі қажеттіліктерін қанағаттандыруға арналған мүше мемлекеттердің аумақтарында орналасқан газ тасымалы жүйелеріне қол жеткізуін мына қағидалар бойынша қамтамасыз етеді:

      мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілеріне, тарифті қоса алғанда, аумағы арқылы тасымалдау жүзеге асырылатын мүше мемлекеттің газ тасымалы жүйесінің меншік иесі болып табылмайтын газ өндірушілермен бірдей жағдайларда басқа мүше мемлекеттің газ тасымалы жүйесіне қолжетімділік ұсынылады;

      газ тасымалы жүйелері арқылы газ тасымалдаудың көлемі, бағасы және тарифтері, сондай-ақ газ тасымалдаудың коммерциялық және өзге де талаптары мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілері арасындағы азаматтық-құқықтық шарттарда айқындалады.

      Мүше мемлекеттер өз мемлекеттерінің аумағында қызметті жүзеге асыратын шаруашылық жүргізуші субъектілер арасында магистральдық газ құбырлары арқылы газ тасымалдауға арналған қолданыстағы шарттардың тиісінше орындалуына жәрдемдеседі.

      8. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары Газдың, мұнайдың және мұнай өнімдерінің индикативті (болжамды) баланстарын қалыптастыру әдіснамасына сәйкес Комиссияның қатысуымен Одақ газының индикативті (болжамды) балансын (шығару, тұтыну және ішкі қажеттіліктерді қанағаттандыру үшін жеткізу, оның ішінде өзара жеткізу) әзірлейді және келіседі, ол 5 жылға жасалады және жыл сайын 1 қазанға дейін нақтыланады.

      Мүше мемлекеттер келісілген газ балансын есепке ала отырып, мүше мемлекеттердің ішкі нарықтарында газ тасымалы саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізілуін қамтамасыз етеді.

      9. Мүше мемлекеттер мынадай:

      1) мүше мемлекеттердің аумақтары арқылы газ тасымалдау;

      2) газ құбырларын, жерасты газ қоймаларын және газ кешені инфрақұрылымының басқа да объектілерін салу, реконструкциялау және пайдалану;

      3) мүше мемлекеттердің газға ішкі қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін қажетті сервистік қызметтер көрсету салаларында ұзақ мерзімді өзара тиімді ынтымақтастықты дамытуға ұмтылады.

      10. Мүше мемлекеттердің аумағында орналасқан газ тасымалы жүйелерінің жұмыс істеуін регламенттейтін нормативтік-техникалық құжаттарды біріздендіруді мүше мемлекеттер қамтамасыз етеді.

      11. Осы Хаттама мүше мемлекеттердің өздері қатысушысы болып табылатын басқа халықаралық шарттардан туындайтын құқықтары мен міндеттемелерін қозғамайды.

      Мүше мемлекеттердің газ тасымалы саласында Шартта реттелмеген қатынастарына мүше мемлекеттердің заңнамасы қолданылады.

      12. Шарттың XVIII бөлімінің ережелері газ тасымалын жүзеге асыратын табиғи монополиялар субъектілеріне осы Хаттамада көзделген ерекшеліктер ескеріле отырып қолданылады.

      13. Шарттың 83-бабында көзделген Одақтың ортақ газ нарығын қалыптастыру туралы халықаралық шарт күшіне енгенге дейінгі кезеңде, егер тиісті мүше мемлекеттер өзгеше туралы уағдаласпаса, мүше мемлекеттер арасында газ жеткізу саласында жасалған екіжақты келісімдер қолданылады.

  Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 23 ҚОСЫМША

Мұнай және мұнай өнімдерінің ортақ нарықтарын ұйымдастыру,
басқару, олардың жұмыс істеу және даму тәртібі туралы
ХАТТАМА

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың 79, 80 және 84-баптарына сәйкес мұнай саласындағы ынтымақтастық негіздерін, Одақтың мұнай және мұнай өнімдерінің ортақ нарығын қалыптастыру қағидаттарын, сондай-ақ мұнай және мұнай өнімдерін тасымалдау саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізуді қамтамасыз ету қағидаттарын айқындайды.

      Осы Хаттама 2008 жылғы 12 желтоқсандағы Еуразиялық экономикалық қоғамдастыққа мүше мемлекеттердің ортақ энергетикалық нарығын қалыптастыру тұжырымдамасының ережелерін ескере отырып және мүше мемлекеттердің отын-энергетика әлеуетін тиімді пайдалану, сондай-ақ ұлттық экономикаларды мұнаймен және мұнай өнімдерімен қамтамасыз ету мақсатында әзірленді.

      2. Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:

      "мұнай және мұнай өнімдерін тасымалдау саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізу" - мұнай және мұнай өнімдерін тасымалдау үшін мүше мемлекеттердің табиғи монополиялар субъектілері басқаратын мұнай және мұнай өнімдері тасымалы жүйелерін пайдалану құқығын беру;

      "мұнай және мұнай өнімдері" - Еуразиялық экономикалық одақтың сыртқы экономикалық қызметінің бірыңғай Тауар номенклатурасына және Еуразиялық экономикалық одақтың Бірыңғай кеден тарифіне сәйкес айқындалған тауарлар;

      "мүше мемлекеттердің мұнай және мұнай өнімдерінің ортақ нарығы" - мүше мемлекеттердің мұнай және мұнай өнімдерін өндіру, тасымалдау, жеткізу, қайта өңдеу және өткізу саласындағы шаруашылық жүргізуші субъектілерінің мүше мемлекеттер аумақтарында мүше мемлекеттердің мұнай және мұнай өнімдеріне деген қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін қажетті сауда-экономикалық қатынастарының жиынтығы;

      "Одақтың мұнай және мұнай өнімдерінің индикативті (болжамды) балансы" - газдың, мұнайдың және мұнай өнімдерінің иңдикативті (болжамды) баланстарын қалыптастыру әдіснамасында айқындалған болжамдық көрсеткіштердің жүйесі;

      "мұнай және мұнай өнімдерін тасымалдау" - мұнай және мұнай өнімдерін кез келген тәсілмен, оның ішінде оны жөнелтушіден қабылдап алу пунктінен алушыға тапсыру пунктіне дейін құбыр көлігін пайдалана отырып жылжытуға, оған қоса ағызуға, құюға, басқа көлік түріне аударып құюға, сақтауға, араластыруға бағытталған әрекеттерді жасау.

      3. Одақтың мұнай және мұнай өнімдерінің ортақ нарығын қалыптастыру кезінде мүше мемлекеттер мынадай негізгі қағидаттарды негізге алады:

      1) өзара саудада сандық шектеулерді және кедендік әкету баждарын (баламалы қолданылатын өзге де баждарды, салықтар мен алымдарды) қолданбау. Мұнай және мұнай өнімдерін Одақтың кедендік аумағынан тыс жерлерге әкету кезінде оларға кедендік кету баждарын төлеу тәртібі мүше мемлекеттердің жекелеген, оның ішінде екіжақты келісімдерінде айқындалады;

      2) мүше мемлекеттердің мұнай және мұнай өнімдеріне деген қажеттіліктерін басымдықпен қамтамасыз ету;

      3) мүше мемлекеттердің мұнай және мұнай өнімдеріне арналған нормалары мен стандарттарын біріздендіру;

      4) экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету;

      5) Одақтың мұнай және мұнай өнімдерінің ортақ нарықтарын ақпараттық қамтамасыз ету.

      4. Мүше мемлекеттер Одақтың мұнай және мұнай өнімдерінің ортақ нарықтарын қалыптастыру бойынша мынадай шаралардың кешенін, оның ішінде:

      1) көліктің барлық түрлерімен мұнай және мұнай өнімдерінің жеткізілімдері, экспорты және импорты туралы мәліметтерді қамтитын кедендік ақпарат негізінде ақпарат алмасу жүйесін құруды;

      2) осы Хаттаманың талаптарын бұзуды болдырмайтын бақылау тетіктерін жасауды;

      3) мүше мемлекеттердің мұнай және мұнай өнімдеріне арналған нормалары мен стандарттарын біріздендіруді жүзеге асырады.

      5. Осы Хаттаманың 4-тармағында көрсетілген шаралар мүше мемлекеттердің немесе олар уәкілеттік берген органдардың тиісті халықаралық шарттар шеңберінде әдістемелерге немесе қағидаларға қол қоюы жолымен іске асырылады.

      6. Мүше мемлекеттердің арасындағы халықаралық шарттарға сәйкес, мүше мемлекеттер қолда бар техникалық мүмкіндіктер шегінде:

      1) өндірілген мұнайды және одан шығарылған мұнай өнімдерін мүше мемлекеттердің аумақтарында жұмыс істеп тұрған тасымал жүйесі бойынша, оның ішінде магистральдық мұнай құбырлары және мұнай өнімдері құбырлары жүйелері бойынша ұзақ мерзімді тасымалдауды жүзеге асыру мүмкіндігінің кепілдік берілген;

      2) мүше мемлекеттердің аумақтарында тіркелген шаруашылық жүргізуші субъектілері үшін аумақтары арқылы мұнай және мұнай өнімдерін тасымалдау жүзеге асырылатын мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілеріне арналған дәл сондай жағдайларда әрбір мүше мемлекеттің аумағында орналасқан мұнай және мұнай өнімдерін тасымалдау жүйелеріне қол жеткізу жағдайларын қамтамасыз етеді.

      7. Мұнай және мұнай өнімдерін тасымалдау жүйелері бойынша мұнай және мұнай өнімдерін тасымалдау жөніндегі көрсетілетін қызметтерге тарифтер әрбір мүше мемлекеттің ұлттық заңнамасына сәйкес белгіленеді.

      Мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілері үшін мұнай және мұнай өнімдерін тасымалдау жөніндегі көрсетілетін қызметтерге тарифтер аумағы арқылы мұнай және мұнай өнімдерін тасымалдау жүзеге асырылатын мүше мемлекеттің шаруашылық жүргізуші субъектілері үшін белгіленген тарифтерден аспайтын деңгейде белгіленеді.

      Мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілері үшін мұнай және мұнай өнімдерін тасымалдау жөніндегі көрсетілетін қызметтерге тарифтер аумағы арқылы мұнай және мұнай өнімдерін тасымалдау жүзеге асырылатын мүше мемлекеттің шаруашылық жүргізуші субъектілері үшін белгіленген тарифтерден төмен белгілеу мүше мемлекеттер үшін міндеттеме болып табылмайды.

      8. Мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары газдың, мұнайдың және мұнай өнімдерінің индикативті (болжамды) баланстарын қалыптастыру әдіснамасына сәйкес Комиссияның қатысуымен:

      жыл сайын 1 қазанға дейін Одақтың мұнай және мұнай өнімдерінің келесі күнтізбелік жылға арналған индикативті (болжамды) баланстарын;

      қажет болған кезде мүше мемлекеттердің мұнай өндіруінің, мұнай өнімдерін шығару мен тұтынуының нақты өзгеруін ескере отырып, түзетіле алатын Одақтың мұнай және мұнай өнімдерінің ұзақ мерзімді индикативті (болжамды) баланстарын әзірлейді және келіседі.

      Бір мүше мемлекеттің аумағында өндірілген мұнайды басқа мүше мемлекеттің аумағы арқылы тасымалдаудың көлемі мен бағыттары жыл сайын мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының арасындағы хаттамалармен айқындалады.

      9. Мүше мемлекеттердің ішкі мұнай және мұнай өнімдері нарықтарын реттеуді мүше мемлекеттердің ұлттық органдары жүзеге асырады. Мүше мемлекеттер мұнай және мұнай өнімдерінің нарықтарын ырықтандыру жөніндегі іс-шараларды әрбір мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес жүзеге асырады.

      10. Осы Хаттама мүше мемлекеттердің өздері қатысушысы болып табылатын басқа да халықаралық шарттар бойынша құқықтары мен міндеттемелерін қозғамайды.

      11. Шарттың XVIII бөлімінің ережелері мұнай және мұнай өнімдерінің тасымалын жүзеге асыратын табиғи монополиялар субъектілеріне осы Хаттамада көзделген ерекшеліктер ескеріле отырып қолданылады.

      12. Шарттың 84-бабының 3-тармағында көзделген Одақтың мұнай және мұнай өнімдерінің ортақ нарығын қалыптастыру туралы халықаралық шарт күшіне енгенге дейінгі кезеңде, егер тиісті мүше мемлекеттер өзгеше туралы уағдаласпаса, мүше мемлекеттер арасында мұнай және мұнай өнімдерін жеткізу саласында жасалған екіжақты келісімдер, кедендік әкету баждарының (баламалы қолданылатын өзге де баждардың, салықтар мен алымдардың) анықтамасы және оларды төлеу тәртібі қолданылады.

  Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 24 ҚОСЫМША

Үйлестірілген (келісілген) көлік саясаты туралы
ХАТТАМА
I. Жалпы ережелер

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың 86 және 87-баптарына сәйкес үйлестірілген (келісілген) көлік саясатын жүзеге асыру мақсатында әзірленді.

      2. Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:

      "азаматтық авиация" - халықтың және экономиканың қажеттіліктерін қамтамасыз ету мақсатында пайдаланылатын авиация;

      "бірыңғай көліктік кеңістік" - мүше мемлекеттердің көлік жүйелерінің жиынтығы, оның шеңберінде мүше мемлекеттердің көлік саласындағы үйлестірілген заңнамасына негізделген жолаушылардың кедергісіз қозғалысы, жүктерді және көлік құралдарын өткізу, олардың техникалық және технологиялық үйлесімділігі қамтамасыз етіледі;

      "мүше мемлекеттердің заңнамасы" - мүше мемлекеттердің әрқайсысының ұлттық заңнамасы;

      "көліктік көрсетілетін қызметтердің ортақ нарығы" - өзінде көліктік қызметтер көрсетудің тең және паритетті жағдайлары жасалатын, олардың көлік түрлері бойынша нарықтың жұмыс істеу ерекшеліктері осы Хаттамада, сондай-ақ Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарда айқындалатын экономикалық қатынастар нысаны.

      3. Осы Хаттаманы іске асыру мүше мемлекеттердің әрқайсысы Дүниежүзілік сауда ұйымына кіру кезінде, сондай-ақ өзге де халықаралық шарттар шеңберінде қабылдаған өз міндеттемелері ескеріле отырып жүзеге асырылады.

II. Автомобиль көлігі

      4. Мүше мемлекеттердің бірінің аумағында тіркелген тасымалдаушылар орындайтын халықаралық автомобиль жүк тасымалдары:

      1) аумағында тасымалдаушылар тіркелген мүше мемлекет пен басқа мүше мемлекет арасында;

      2) басқа мүше мемлекеттердің аумағы арқылы транзитпен;

      3) басқа мүше мемлекеттер арасында рұқсатсыз негізде жүзеге асырылады.

      5. Мүше мемлекеттер 2015 жылғы 1 шілдеден бастап мүше мемлекеттердің бірінің аумағында тіркелген тасымалдаушылардың басқа мүше мемлекеттің аумағында орналасқан пункттер арасында халықаралық автомобиль жүк тасымалдарын орындаудың 2016-2025 жылдар аралығындағы мерзімге кезең-кезеңмен ырықтандыру бағдарламасын бұл ырықтандырудың дәрежесі мен шарттарын айқындай отырып қабылдайды.

      Мүше мемлекеттерде осы тармақтың бірінші абзацында көрсетілген автомобиль жүк тасымалдары ырықтандыруын жүргізудің әртүрлі деңгейлері мен жылдамдығына рұқсат беріледі.

      6. Осы Хаттаманың 5-тармағында көрсетілген кезең-кезеңмен ырықтандыру бағдарламасын Жоғары Кеңес бекітеді.

      7. Одақ шеңберінде жүк автомобиль көлігі көрсетілетін қызметтерін реттеу мәселелері бойынша үйлестірілген (келісілген) көлік саясатын жүргізу ерекшеліктері халықаралық шарттармен айқындалады.

      8. Мүше мемлекеттер Одақ шеңберінде халықаралық автомобиль қатынастарын дамытуға және автомобиль көлігі көрсетілетін қызметтерін қалыптастыруға ықпал ететін кедергілерді (тосқауылдарды) жою жөнінде келісілген шараларды қолданады.

      9. Көліктік (автомобильдік) бақылау осы Хаттамаға № 1 қосымшаға сәйкес тәртіппен жүзеге асырылады.

III. Әуе көлігі

      10. Одақта әуе көлігін дамыту әуе көлігі көрсетілетін қызметтерінің ортақ нарығын кезең-кезеңмен қалыптастыру арқылы жүргізілетін үйлестірілген (келісілген) көлік саясаты шеңберінде жүзеге асырылады.

      Мүше мемлекеттер Халықаралық азаматтық авиация ұйымының (ИКАО) стандарттары мен ұсынылатын практикасын қолдануға бірыңғай тәсіл бойынша күш-жігерін үйлестіреді.

      11. Әуе көлігі көрсетілетін қызметтерінің ортақ нарығын үйлестіру мынадай:

      1) Одақтың құқығын құрайтын халықаралық шарттар мен актілердің азаматтық авиация саласындағы халықаралық құқық нормалары мен қағидаттарына сәйкестігін қамтамасыз ету;

      2) мүше мемлекеттердің заңнамасын азаматтық авиация саласындағы халықаралық құқық нормалары мен қағидаттарына сәйкес үйлестіру;

      3) әділ және адал бәсекелестікті қамтамасыз ету;

      4) Халықаралық азаматтық авиация ұйымының (ИКАО) талаптарына және ұсынылатын практикасына сәйкес әуе кемелері паркін жаңартуға, әуежайлардың жерүсті инфрақұрылымы объектілерін жаңғыртуға және дамытуға жағдайлар жасау;

      5) ұшу қауіпсіздігі мен авиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету;

      6) мүше мемлекеттердің авиациялық компанияларының авиациялық инфрақұрылымға кемсітушіліксіз қол жеткізуін қамтамасыз ету;

      7) мүше мемлекеттер арасындағы әуе қатынастарын кеңейту қағидаттарына негізделеді.

      12. Мүше мемлекеттер әрбір мүше мемлекет өз аумағының үстіндегі әуе кеңістігіне толық және айрықша егемендікке ие екенін таниды.

      13. Одақ шеңберінде мүше мемлекеттердің әуе кемелерінің ұшуы мүше мемлекеттердің халықаралық шарттары және (немесе) мүше мемлекеттердің заңнамасында белгіленген тәртіппен берілетін рұқсаттар негізінде орындалады.

      14. Осы бөлімнің ережелері азаматтық авиацияға қатысты ғана қолданылады.

IV. Су көлігі

      15. Одақта су көлігін дамыту жүргізіліп жатқан үйлестірілген (келісілген) көлік саясаты шеңберінде жүзеге асырылады.

      16. Мүше мемлекеттің туын көтеріп жүзетін кемелердің порттар арасындағы тасымалдау мен тіркеп сүйретуді және басқа мүше мемлекеттің порттарына/нан тасымалдауды және үшінші елдердің тасымалдауын қоспағанда, жүктерді, жолаушыларды және олардың багажын тасымалдауды, аралас ішкі су жолдарында кеме туы мемлекеті мен басқа мүше мемлекет арасында тіркеп сүйретуді, басқа мүше мемлекеттің ішкі су жолдары бойынша транзиттік өтуді осы Хаттаманы орындау үшін мүше мемлекеттермен жасасқан мүше мемлекеттердің кеме қатынасы туралы халықаралық шартқа сәйкес жүзеге асыруға құқығы бар.

      17. Мүше мемлекеттің ішкі су жолдары бойынша жүзуді жүзеге асыратын кемелер мүше мемлекеттің кемелер тізілімінде тіркелуге тиіс және кемені өзінің кемелер тізілімінде тіркеген мүше мемлекет резидентінің иелігінде болуға тиіс.

IV. Теміржол көлігі

      18. Мүше мемлекеттер өзара тиімді экономикалық қатынастардың одан әрі дамуына жәрдемдесе отырып, мүше мемлекеттердің теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізуді және осы көрсетілетін қызметтерге тарифтерді мемлекеттік реттеуге келісілген тәсілдерді қамтамасыз ету қажеттігін ескере отырып, егер мұндай реттеу мүше мемлекеттердің заңнамасында көзделген болса, мынадай мақсаттарды айқындайды:

      1) теміржол көлігі саласында көліктік көрсетілетін қызметтердің ортақ нарығын кезең-кезеңмен қалыптастыру;

      2) әрбір мүше мемлекеттің аумағы бойынша тасымалдарды жүзеге асыру кезінде мүше мемлекеттер тұтынушыларының теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтеріне осы әрбір мүше мемлекеттің тұтынушылары үшін жасалған жағдайлардан қолайлығы кем емес жағдайларда қол жеткізуін қамтамасыз ету;

      3) мүше мемлекеттердің теміржол көлігі көрсетілетін қызметтерінің тұтынушылары мен теміржол көлігі ұйымдары арасында экономикалық мүдделер теңгерімін сақтау;

      4) бір мүше мемлекеттің теміржол көлігі ұйымдарының басқа мүше мемлекеттің теміржол көлігі көрсетілетін қызметтерінің ішкі нарығына қол жеткізуі үшін жағдайларды қамтамасыз ету;

      5) Тарифтік саясат негіздерін қоса алғанда, теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізуді реттеу тәртібіне (осы Хаттамаға № 2 қосымша) № 1 және 2-қосымшаларға сәйкес мүше мемлекеттер инфрақұрылымының көрсетілетін қызметтеріне тасымалдаушылардың қол жеткізу жағдайларын қамтамасыз ету.

      19. Тарифтік саясат негіздерін қоса алғанда, теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізуді реттеу осы Хаттамаға № 2 қосымшада, сондай-ақ халықаралық шарттарда көзделген тәртіппен жүзеге асырылады.

  Үйлестірілген (келісілген)
көлік саясаты туралы хаттамаға
№ 1 қосымша

Еуразиялық экономикалық одақтың сыртқы шекарасында көліктік
(автомобильдік) бақылауды жүзеге асыру тәртібі

      1. Осы Тәртіп Үйлестірілген (келісілген) көлік саясаты туралы хаттаманың (Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартқа № 24 қосымша) 9-тармағына сәйкес әзірленген және Одақтың сыртқы шекарасында көліктік (автомобильдік) бақылауды жүзеге асыру тәртібін айқындайды.

      Осы Тәртіп басқа мүше мемлекеттермен ортақ құрлықтық шекарасы жоқ мүше мемлекетте қолданылмайды.

      Ескерту. 1-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.02.2021 № 6-VII Заңымен.

      2. Осы Тәртіпте пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:

      "көлік құралының салмақтық және габариттік параметрлері" - көлік құралының жүкпен немесе жүксіз массасының, білікке түсетін жүктемесінің және габариттерінің (ені, биіктігі және ұзындығы бойынша) мәндері;

      "Одақтың сыртқы шекарасы" - мүше мемлекеттердің аумақтары мен Одақтың мүшелері болып табылмайтын мемлекеттердің аумақтарын межелейтін Одақтың кедендік аумағының шегі;

      "бақылау пункті" - мүше мемлекет заңнамасының талаптарына сәйкес жабдықталған стационарлық немесе жылжымалы пункт (бекет), сондай-ақ көліктік (автомобильдік) бақылау жүзеге асырылатын мемлекеттік шекара арқылы өткізу пункті;

      "көліктік (автомобильдік) бақылау органдары" - мүше мемлекет аумағында көліктік (автомобильдік) бақылауды жүзеге асыруға мүше мемлекет уәкілеттік берген құзыретті органдар;

      "тасымалдаушы" - меншік құқығында немесе өзге де заңды негізде көлік құралын пайдаланатын заңды немесе жеке тұлға;

      "көлік құралы":

      жүктерді тасымалдау кезінде - жүк автомобилі, тіркемесі бар жүк автомобилі, автомобильдік (ершікті) тартқыш немесе жартылай тіркемесі бар автомобильдік (ершікті) тартқыш, шасси;

      жолаушыларды тасымалдау кезінде - жүргізушінің орнын қоса алғанда, 9-дан астам отыратын орны бар, жолаушылар мен багажды тасымалдауға арналған, оның ішінде багажды тасымалдауға арналған тіркемесі бар автомобильдік көлік құралы;

      "көліктік (автомобильдік) бақылау" - халықаралық автомобиль тасымалдарын жүзеге асыруды бақылау.

      Осы Тәртіпте арнайы айқындалмаған өзге де ұғымдар халықаралық шарттарда, оның ішінде Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарда белгіленген мәндерінде пайдаланылады.

      3. Осы Тәртіп Одақтың сыртқы шекарасында көліктік (автомобильдік) бақылау органдарының мүше-мемлекеттердің аумағына келетін (кететін, транзитпен өтетін) көлік құралдарына көліктік (автомобильдік) бақылауды жүзеге асыруына бірыңғай тәсілдерді айқындайды.

      4. Бір мүше мемлекеттің аумағына басқа мүше мемлекеттің аумағы арқылы жүретін көлік құралдары аумағы арқылы көрсетілген көлік құралдары жүретін мүше мемлекеттің заңнамасына және осы Тәртіптің 7 және 8-тармақтарына сәйкес Одақтың сыртқы шекарасында орналасқан бақылау пункттерінде көліктік (автомобильдік) бақылауға жатады.

      5. Көліктік (автомобильдік) бақылаудың мақсаты үшін Көлік құралдарын қажетті құжаттарды тексеру және оның нәтижелерін ресімдеу Одақтың сыртқы шекарасында олар аумағын кесіп өтетін мүше мемлекеттің заңнамасына және осы Тәртіпке сәйкес жүргізіледі.

      6. Көліктік (автомобильдік) бақылау органдары көліктік (автомобильдік) бақылау нәтижелері бойынша өздері ресімдеген құжаттарды өзара таниды.

      7. Мемлекеттік шекарасы арқылы Одақтың кедендік аумағына келу жүзеге асырылатын мүше мемлекеттің көліктік (автомобильдік) бақылау органы бақылау пункттерінде көрсетілген мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген көліктік (автомобильдік) бақылау жөніндегі іс-қимылдардан басқа мыналарды:

      1) көлік құралының салмақтық және габаритті параметрлерінің аумақтары арқылы жүріп өту жүзеге асырылатын басқа мүше мемлекеттердің заңнамасында белгіленгенге ұқсас нормаларға, сондай-ақ басқа мүше мемлекеттердің аумақтары арқылы ірі габаритті және (немесе) ауыр салмақты жүкті тасымалдауға не ірі габаритті және (немесе) ауыр салмақты көлік құралының жүріп өтуіне арналған арнайы рұқсаттарда көрсетілген деректерге сәйкестігін тексеруді;

      2) тасымалдаушыда аумақтары арқылы жүріп өту жүзеге асырылатын басқа мүше мемлекеттердің аумақтары арқылы жүріп өтуге рұқсаттардың болуын, олардың орындалатын тасымалдар түріне сәйкестігін және көлік құралы сипаттамаларының осындай рұқсаттарда көзделген талаптарға сәйкестігін тексеруді;

      3) тасымалдаушыда аумақтары арқылы тасымалдау немесе жүріп өту жүзеге асырылатын басқа мүше мемлекеттердің аумақтары бойынша ірі габаритті және (немесе) ауыр салмақты жүктерді тасымалдауға, ірі габаритті және (немесе) ауыр салмақты көлік құралының жүріп өтуіне арналған арнайы рұқсаттардың, сондай-ақ қауіпті жүктерді тасымалдауға арналған арнайы рұқсаттардың болуын тексеруді;

      4) тасымалдаушыда аумақтары арқылы тасымалдау жүзеге асырылатын басқа мүше мемлекеттердің аумағында үшінші елдерге (үшінші елдерден) тасымалдауға арналған рұқсаттардың (арнайы рұқсаттардың) болуын тексеруді;

      5) егер басқа мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес тасымалдауды жүзеге асыруға басқа мүше мемлекеттердің аумағы бойынша жүріп өтуге арналған рұқсатсыз жол берілетін болса, сондай-ақ егер тасымалдау көпжақты рұқсатқа сәйкес жүзеге асырылатын болса, көліктік (автомобильдік) бақылау органдарымен келісілген нысанда тасымалдаушыға есепке алу талонын беруді жүзеге асырады.

      8. Көліктік (автомобильдік) бақылау органдары Одақтың сыртқы шекарасы арқылы көлік құралының шығуы кезінде бақылау пункттерінде осы Тәртіптің 7-тармағында көрсетілген іс-қимылдардан басқа, мыналарды:

      1) тасымалдаушыда аумақтары арқылы жүріп өту жүзеге асырылатын мүше мемлекеттердің автомобиль жолдары бойынша көлік құралдарының жүріп өтуіне алымдар төлеу туралы түбіртектің болуын, егер осындай алымды төлеу мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес міндетті болса;

      2) егер мүше мемлекеттің біреуінің аумағы бойынша жүріп өтуге арналған рұқсатта немесе есепке алу талонында көліктік (автомобильдік) бақылау органының тасымалдаушыға (жүргізушіге) осындай айыппұл салғаны туралы белгісі болса, тасымалдаушыда (жүргізушіде) мүше мемлекеттің аумағында халықаралық автомобиль тасымалдарын орындау тәртібін бұзғаны үшін айыппұл төлегенін растайтын түбіртектің немесе тасымалдаушыға (жүргізушіге) тиісті әкімшілік жаза қолдану туралы қаулыға шағымды қанағаттандыру туралы сот органдары шешімінің болуын;

      3) мүше мемлекеттердің тасымалдаушылары көлік құралдарының халықаралық автомобиль тасымалдарына рұқсаты болуын;

      4) басқа мүше мемлекеттің көліктік (автомобильдік) бақылау органынан осы Тәртіптің 9-тармағында көрсетілген хабарламаны алған жағдайда, тасымалдаушыда қажетті құжаттардың болуын тексеруді жүзеге асырады.

      9. Осы Тәртіптің 7-тармағында көзделген бақылау іс-қимылдары барысында көлік құралының бақыланатын параметрлерінің сәйкессіздігі, мүше мемлекеттердің заңнамасында көзделген құжаттардың болмауы немесе сәйкессіздігі анықталған кезде бір мүше мемлекеттің көліктік (автомобильдік) бақылау органы жүргізушіге мүше мемлекеттердің көліктік (автомобильдік) бақылау органдарымен келісілген нысан бойынша мынадай:

      анықталған сәйкессіздіктер туралы;

      басқа мүше мемлекеттің аумағына келгенге дейін жетіспейтін құжаттарды алу қажеттігі туралы;

      көлік құралының жүру маршрутын ескере отырып, басқа мүше мемлекеттің көліктік (автомобильдік) бақылау органының жақын арадағы бақылау пункті туралы ақпаратты қамтитын хабарлама береді, онда тасымалдаушы көлік құралының бақыланатын параметрлерінің сәйкессіздігін жою дәлелдемелерін және (немесе) хабарламада көрсетілген құжаттарды ұсынуға тиіс.

      10. Хабарлама беру туралы ақпарат басқа мүше мемлекеттің көліктік (автомобильдік) бақылау органына жолданады және сәйкессіздікті анықтаған көліктік (автомобильдік) бақылау органының ақпараттық базасына енгізіледі.

      11. Егер бір мүше мемлекеттің көліктік (автомобильдік) бақылау органы тасымалдаушыға осы Тәртіптің 9-тармағына сәйкес хабарлама берген болса, басқа мүше мемлекеттің көліктік (автомобильдік) бақылау органы бақылау пунктінде осы хабарламаның орындалуын тексеруді жүзеге асыруға және негіздемелер болған кезде, осы басқа мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес тасымалдаушыға (жүргізушіге) шаралар қолдануға құқылы.

      Бақылау пунктінде хабарламаның орындалуын тексеруді жүзеге асырған көліктік (автомобильдік) бақылау органы тексеру нәтижелері туралы ақпаратты ақпараттық базаға енгізеді және аталған ақпаратты хабарламаны берген көліктік (автомобильдік) бақылау органына жібереді.

      Ескерту. 11-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 15.02.2021 № 6-VII Заңымен.

      12. Одақ аумағынан көлік құралын шығару - болуы осы Тәртіптің 7 және 8-тармақтарында көзделген құжаттарды тасымалдаушы ұсынғанға дейін жүзеге асырылмайды.

      13. Көлік құралының бақыланатын параметрлерінің сәйкессіздігі, мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген құжаттардың болмауын немесе сәйкессіздігі анықталғаны туралы бір мүше мемлекеттің көліктік (автомобильдік) бақылау органы көлік құралының осы мемлекеттің аумағынан басқа мүше мемлекеттің аумағына Одақтың сыртқы шекарасы арқылы шығуы кезінде осы басқа мүше мемлекеттің көліктік (автомобильдік) бақылау органына хабар береді.

      14. Мүше мемлекеттер өзара келісім негізінде өз заңнамасын, Одақтың сыртқы шекарасында көліктік (автомобильдік) бақылауды жүзеге асыру әдістері мен технологияларын үйлестіру жөнінде мынадай:

      1) халықаралық көлік дәліздерінің құрамына кіретін ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдары бойынша қозғалыс кезінде көлік құралдарының салмақтық параметрлеріне қойылатын талаптар;

      2) басқа мүше мемлекеттің ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдары бойынша көлік құралдарының жүріп өтуіне алымдардың толық төленуіне бақылау жүйесін жасау;

      3) үшінші елдердің тасымалдаушыларымен даулы ахуалдар туындаған кезде, оларды реттеу тетігін әзірлеу;

      4) Одақ аумағы бойынша халықаралық автомобиль тасымалдары шарттарын орындау жөніндегі белгіленген талаптарды бұзған жағдайда көлік құралдарын қайтару (ұстау) тетігін әзірлеу бөлігінде шаралар қабылдайды.

      15. Рұқсаттар (арнайы рұқсаттар) мынадай жағдайларда:

      1) мұндай рұқсаттар оларды құзыретті органдары берген мүше мемлекеттің заңнамасын бұза отырып ресімделсе немесе пайдаланылса;

      2) көлік құралының арнайы рұқсатта көрсетілген салмақтық және (немесе) габаритті параметрлері көлік құралының салмағын және габариттерін өлшеу нәтижелеріне сәйкес келмесе;

      3) көлік құралының сипаттамасы мүше мемлекеттердің аумағы бойынша жүріп өтуге арналған рұқсатпен көзделген көлік құралы сипаттамасына сәйкес келмесе, жарамсыз болып табылады.

      16. Бақылау іс-қимылдары барысында көлік құралы параметрлерінің (сипаттамаларының) рұқсатта көрсетілген параметрлерге (сипаттамаларға) сәйкес келмейтіні анықталған жағдайда, бір мүше мемлекеттің көліктік (автомобильдік) бақылау органының басқа мүше мемлекеттің көліктік бақылау органынан жедел тәртіппен рұқсаттың жарамдылығын растауды сұратуға құқығы бар.

      17. Осы Тәртіпті іске асыру мақсатында мүше мемлекеттердің көліктік (автомобильдік) бақылау органдары:

      1) жекелеген хаттамалар жасасады, басқа мүше мемлекеттің көліктік (автомобильдік) бақылау органдарына өз мемлекеттерінің көліктік (автомобильдік) бақылауды жүзеге асыруға қойылатын талаптарды регламенттейтін нормативтік құқықтық актілерінің ережелерін назарына жеткізеді, көрсетілген актілерге енгізілетін кез келген өзгерістер туралы бір-біріне хабар береді, сондай-ақ осы Тәртіпке сәйкес көліктік (автомобильдік) бақылауды жүзеге асыру үшін қажетті құжаттардың үлгілерімен алмасады;

      2) көліктік (автомобильдік) бақылау нәтижесінде алынған ақпаратпен өзара және тұрақты түрде алмасады. Көрсетілген ақпарат алмасудың нысаны мен тәртібін, сондай-ақ оның құрамын мүше мемлекеттердің көліктік (автомобильдік) бақылау органдары айқындайды;

      3) бір мүше мемлекеттің аумағы арқылы басқа мүше мемлекет аумағына транзитпен жүретін көлік құралдары туралы дерекқор жүргізуді ұйымдастырады және осы қорда қамтылған ақпаратпен өзара алмасады.

      18. Көліктік (автомобильдік) бақылау нәтижесінде алынған ақпарат алмасу электрондық түрде жүзеге асырылады.

      19. Көліктік (автомобильдік) бақылау органдары көліктік (автомобильдік) бақылау нәтижесінде алынған тауарды өткізетін халықаралық тасымалдаудың көлік құралдары туралы өзге де ақпаратты беруі мүмкін.

      20. Көліктік (автомобильдік) бақылау нәтижелерін және көлік құралдарын ресімдеу және есепке aлу мақсатында көліктік (автомобильдік) бақылау органдары осы Тәртіптің 7-9-тармақтарына сәйкес жүзеге асырылатын көліктік (автомобильдік) бақылау бойынша қосымша әрекеттердің нәтижелері туралы (оның ішінде тасымалдаушының осы Тәртіптің 9-тармағында көзделген хабарламада көрсетілген көліктік (автомобильдік) бақылау органының талаптарын орындау нәтижелері туралы) мәліметтерді қамтитын ақпараттық ресурстарды пайдаланады, сондай-ақ осы ақпараттық ресурстарды өзара пайдалануды қамтамасыз етеді.

      Ескерту. 20-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      21. Мүше мемлекеттер Одақтың мүшелері болып табылмайтын мемлекеттердің құзыретті органдарына Одақтың сыртқы шекарасында көліктік (автомобильдік) бақылауды жүзеге асыру тәртібінің өзгеруі туралы белгіленген тәртіппен хабар береді.

  Үйлестірілген (келісілген) көлік
саясаты туралы хаттамаға
№ 2 қосымша

Тарифтік саясат негіздерін қоса алғанда, теміржол көлігінің
көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізуді реттеу тәртібі

      1. Осы Тәртіп Үйлестірілген (келісілген) көлік саясаты туралы хаттамаға (Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартқа (бұдан әрі - Шарт) № 24 қосымша) сәйкес әзірленген, тарифтік саясат негіздерін қоса алғанда, теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізуді реттеу тәртібін айқындайды және теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтері саласындағы теміржол көлігі ұйымдары, тұтынушылар, мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары арасындағы қатынастарға қолданылады.

      2. Осы Тәртіпте пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:

      "теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізу" - бір мүше мемлекеттің теміржол көлігі ұйымдарының басқа мүше мемлекеттің тұтынушыларына осыған ұқсас көрсетілетін қызметтер бірінші мүше мемлекеттің тұтынушыларына көрсетілетін жағдайлардан қолайлығы кем емес жағдайларда қызмет көрсетуі;

      "инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерге қол жеткізу" - тасымалдаушылардың осы Тәртіпке № 1 және 2 қосымшаларға сәйкес қағидаларға орай тасымалдарды жүзеге асыру үшін инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерді алу мүмкіндігі;

      "инфрақұрылым" - магистральдық және станциялық жолдарды, электрмен жабдықтау, сигнализация, байланыс объектілерін, құрылғыларды, жабдықты, үйлерді, ғимараттарды, құрылыстарды және оның жұмыс істеуі үшін технологиялық қажетті өзге де объектілерді қоса алғандағы теміржол көлігінің инфрақұрылымы;

      "теміржол көлігі ұйымы" - тұтынушыларға теміржол көлігі қызметтерін көрсетуші мүше мемлекеттің жеке немесе заңды тұлғасы;

      "тасымалдау процесі" - теміржол көлігімен жолаушылар, жүк, багаж, жүк-багажы және пошта жөнелтілімдері тасымалдарын дайындау, жүзеге асыру және аяқтау кезінде орындалатын ұйымдастырушылық және технологиялық тұрғыдан өзара байланысты операциялар жиынтығы;

      "тасымалдаушы" - жүкті, жолаушыларды, багажды, жүк-багажын және пошта жөнелтілімдерін тасымалдау жөніндегі қызметті жүзеге асыратын, тиісті лицензиясы бар, меншік құқығында не өзге де заңды негізде тартқыш көлік құралдарын қоса алғанда, жылжымалы составты иеленуші теміржол көлігінің ұйымы;

      "тұтынушы" - теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтерін пайдаланатын немесе пайдалануға ниеттенген мүше мемлекеттің жеке немесе заңды тұлғасы;

      "теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтеріне тариф" - теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтері құнының ақшалай мәні;

      "теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтері" - теміржол көлігі ұйымдарының тұтынушыларға көрсететін (орындайтын) қызметтері (жұмыстары), атап айтқанда:

      жүктерді тасымалдауды және жүктерді тасымалдауды (соның ішінде бос жылжымалы составты) ұйымдастыруға және жүзеге асыруға байланысты қосымша көрсетілетін қызметтер (жұмыстар);

      жолаушыларды, багажды, жүк-багажын, пошта жөнелтілімдерін тасымалдау және осындай тасымалға байланысты қосымша көрсетілетін қызметтер (жұмыстар);

      инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтер;

      "инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтер" - тасымалдарды жүзеге асыру үшін инфрақұрылымды пайдалануға байланысты көрсетілетін қызметтер және осы Тәртіпке № 2 қосымшада көрсетілген басқа да көрсетілетін қызметтер.

      3. Теміржол көлігі ұйымдары сол немесе өзге мүше мемлекет тұтынушысының тиесілігіне, оның ұйымдық-құқықтық нысанына қарамастан, осы Тәртіптің және мүше мемлекеттердің заңнамасын ескере отырып, оның теміржол көлігі көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізуін қамтамасыз етеді.

      4. Мүше мемлекеттер осы Тәртіпке № 1 және 2 қосымшаларда көрсетілген қағидаттар мен талаптарды сақтай отырып, инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерге мүше мемлекеттер тасымалдаушыларының қол жеткізуін қамтамасыз етеді.

      Осы Тәртіпке № 1 және 2 қосымшалардың ережелері мүше мемлекеттердің тасымалдаушылары арасындағы мүше мемлекеттердің инфрақұрылым учаскелерінде мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес осындай тасымалдаушылар арасында жасалатын шарттар (келісімшарттар) негізінде берілетін локомотивтер мен локомотив бригадаларын пайдалану жөніндегі қызметтерді көрсету бойынша қатынастарға қолданылмайды.

      5. Көліктік көрсетілетін қызметтердің ортақ нарығын қалыптастыру шеңберінде теміржол көлігінің өзге де көрсетілетін қызметтерінің тәртібі мен шарттары қажет болған кезде Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттармен айқындалады.

      6. Теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтеріне тарифтер және (немесе) олардың шекті деңгейі (бағалық шегі) мүше мемлекеттердің заңнамасына және өз мүше мемлекетінің заңнамасына сәйкес тарифтерді саралау мүмкіндігі қамтамасыз етіле отырып, халықаралық шарттарға сәйкес мына қағидаттар сақтала отырып белгіленеді (өзгертіледі):

      1) теміржол көлігі көрсетілетін қызметтеріне тікелей қатысты экономикалық негізделген шығындарды өтеу;

      2) мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес теміржол көлігінің дамуын қамтамасыз ету;

      3) теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтеріне тарифтердің ашықтығын, сондай-ақ экономикалық жағдайлар күрт өзгерген кезде мүше мемлекеттерге алдын ала хабар бере отырып, мұндай тарифтерді және (немесе) олардың шекті деңгейін (бағалық шегін) қосымша қайта қарау мүмкіндігін қамтамасыз ету;

      4) теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтеріне тарифтерді белгілеу туралы шешімдерді қабылдаудың жариялығын қамтамасыз ету;

      5) жүктер номенклатурасын және табиғи монополиялар жағдайларында көрсетілетін теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтеріне тарифтер белгілеу қағидаларын айқындауға үйлесімді тәсілді қолдану;

      6) өз мүше мемлекетінің заңнамасына сәйкес әр мүше мемлекетте теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтеріне тарифтер валютасын айқындау.

      7. Теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтеріне тарифтер немесе олардың шекті деңгейлерін (бағалық шегін) белгілеу (өзгерту) өз мүше мемлекетінің заңнамасына сәйкес осы Тәртіптің ережелері ескеріле отырып жүргізіледі.

      8. Жүктерді теміржол көлігімен мүше мемлекеттер аумақтары бойынша тасымалдаған кезде қатынастар түрлері бойынша біріздендірілген тарифтер (экспорттық, импорттық және мемлекетішілік тарифтер) қолданылады.

      9. Мүше мемлекеттердің теміржол көлігінің бәсекеге қабілеттілігін арттыру, жүктерді теміржол көлігімен тасымалдауды жүзеге асыру үшін қолайлы жағдайлар жасау, бұрын теміржол көлігімен жүзеге асырылмаған жаңа жүк ағындарын тарту, теміржолдар бойынша жүктерді тасымалдаудың тартылмаған немесе аз тартылған маршруттарын пайдалану мүмкіндігін қамтамасыз ету, мүше мемлекеттердің теміржолдар бойынша жүктерді тасымалдау көлемінің өсуін ынталандыру, теміржол көлігі ұйымдарының жаңа техника мен технологияларды енгізуін ынталандыру мақсатында экономикалық тұрғыдан орындылығына негізделе отырып, мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары белгілеген немесе олар келіскен шекті деңгейлер (бағалық шегі) шеңберінде жүктерді тасымалдау бойынша теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтеріне тарифтер деңгейін өзгерту туралы шешімдерді қабылдау құқығы беріледі.

      10. Теміржол көлігі ұйымдары өздеріне берілген жүктерді тасымалдау бойынша теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтеріне тарифтердің деңгейін өзгерту құқығын мүше мемлекеттердің нақты тауар өндірушілері үшін артықшылық жасауға жол бермеу негізгі қағидатын сақтай отырып, мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары бекітетін (айқындайтын) әдіснамаға (әдістеме, тәртіп, қағидалар, нұсқаулықтар немесе өзге де нормативтік актілер) сай шекті деңгейлер (бағалық шегі) шеңберінде іске асырады.

      11. Жүктерді тасымалдау бойынша теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтеріне тарифтер деңгейін өзгерту туралы шешімдер, олар күшіне енген күнге дейін 10 жұмыс күнінен кешіктірмей, мүше мемлекеттер заңнамасына сәйкес ресми жариялануға, мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарына және Комиссияға міндетті түрде жіберілуге жатады.

      12. Күші жойылды – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      13. Мүше мемлекеттердің әрқайсысы жүктерді теміржол көлігімен:

      мүше мемлекеттер арасында, оның ішінде басқа мүше мемлекеттің аумағы (басқа мүше мемлекеттердің аумақтары) және (немесе) үшінші елдердің аумақтары арқылы;

      мүше мемлекеттің аумақтары арасында басқа мүше мемлекеттің аумағы (басқа мүше мемлекеттердің аумағы) және (немесе) үшінші елдердің аумақтары арқылы;

      бір мүше мемлекеттің аумағынан басқа мүше мемлекеттің аумағы (басқа мүше мемлекеттердің аумақтары) және (немесе) үшінші елдердің аумақтары арқылы үшінші елдерге мүше мемлекеттердің теңіз порттары арқылы және кері бағытта тасымалдау кезінде өз заңнамасына сәйкес белгіленген біріздендірілген тарифті қолданады.

      Ескерту. 13-тармақ жаңа редакцияда – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      14. Жүктерді бір мүше мемлекеттің аумағынан басқа мүше мемлекеттің аумағы арқылы транзитпен үшінші елдерге және кері бағытта тасымалдаған кезде (жүктерді мүше мемлекеттердің теңіз порттары арқылы тасымалдауды қоспағанда), сондай-ақ жүктерді үшінші елдерден үшінші елдерге мүше мемлекеттердің аумағы арқылы транзитпен тасымалдаған кезде 1996 жылғы 18 қазандағы Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығына қатысушы мемлекеттердің Теміржол көлігінде келісілген тарифтік саясатты белгілеу тұжырымдамасына сәйкес үйлестірілген (келісілген) тарифтік саясат жүргізіледі.

      15. Мүше мемлекеттер осы Тәртіпті іске асыру үшін жауапты уәкілетті органдарды тағайындайды.

      16. Мүше мемлекеттер бір-біріне және Комиссияға Шарт күшіне енген күннен бастап 30 күннен кешіктірмей өздерінің уәкілетті органдарының тағайындалғаны және ресми атаулары туралы хабар береді.

  Тарифтік саясат негіздерін қоса
алғанда, теміржол көлігінің
көрсетілетін қызметтеріне қол
жеткізуді реттеу тәртібіне
№ 1 қосымша

Еуразиялық экономикалық одақ шеңберінде теміржол көлігінің
инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізу
қағидалары
I. Жалпы ережелер

      1. Осы Қағидалар Одақ шеңберіндегі инфрақұрылым учаскелерінде теміржол көлігінің инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтеріне қолжетімділікті беру саласында тасымалдаушылар мен инфрақұрылым операторларының қатынастарын реттейді.

      2. Осы Қағидалардың 1-тармағында көзделген қатынастарды қоспағанда, бір мүше мемлекеттің аумағы шекарасында инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерге қолжетімділікті беру саласында тасымалдаушылар мен инфрақұрылым операторларының қатынастарын реттеу осы мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

II. Анықтамалар

      3. Осы Қағидаларда пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:

      "пойыздардың қозғалыс графигі" - инфрақұрылым операторының инфрақұрылым учаскелерінде барлық санаттағы пойыздар қозғалысын ұйымдастыруды белгілейтін, шартты тәуліктердегі масштабты торда пойыздардың жүруін график түрінде көрсететін, нормативтік (жоспарлы жылға), нұсқалық (уақыттың жекелеген кезеңдерінде) және жедел (ағымдағы жоспарлы тәулікке) болып бөлінетін нормативтік-техникалық құжаты;

      "инфрақұрылым қызметтерін көрсетуге арналған ұзақ мерзімді шарт" - инфрақұрылым операторы мен тасымалдаушы арасында кемінде 5 жыл кезеңге жасалған инфрақұрылым қызметтерін көрсетуге арналған шарт;

      "қосымша өтінім" - пойыздар қозғалысының нормативтік графигінің қолданысы кезеңінде қосымша тасымалдауларды жүзеге асыру үшін тасымалдаушыдан келіп түскен инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерге қолжетімділікті беруге арналған өтінім;

      "инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерге қол жеткізу" - тасымалдарды жүзеге асыру үшін инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерді тасымалдаушылардың алу мүмкіндігі;

      "ұлттық (жалпыжелілік) тасымалдаушы" - жүктерді, жолаушыларды, багажды, жүк-багажды, пошта жөнелтілімдерін тасымалдау жөніндегі қызметті жүзеге асыратын және мүше мемлекеттің бүкіл инфрақұрылымында пойыздарды құрастыру жоспарының іске асырылуын, оның ішінде арнаулы және әскери тасымалдар бойынша іске асырылуын қамтамасыз ететін тасымалдаушы. Ұлттық (жалпыжелілік) тасымалдаушы мәртебесі мүше мемлекеттің заңнамасымен айқындалады;

      "график тармағы" - пойыздардың қозғалыс графигінде пойыздың жөнелту, межелі және баратын пункттері, жөнелту, келу, технологиялық тұрақтар уақыты, орташа жүріс уақыты, сондай-ақ пойыздың басқа да техникалық және технологиялық параметрлері көрсетілген жүру маршрутының графикалық бейнеленуі;

      "инфрақұрылым операторы" - инфрақұрылымы бар және инфрақұрылымды заңды негіздерде пайдаланатын және (немесе) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес инфрақұрылым қызметтерін көрсететін теміржол көлігі ұйымы;

      "пойыздарды құрастыру жоспары" - тасымалдаушылардың пойыздарды құрастыру жоспарлары жобаларының негізінде инфрақұрылым операторы бекіткен және инфрақұрылым учаскелерінің өткізу қабілеті мен станциялардың өңдеу қабілетін ескере отырып, теміржол станцияларында құрастырылатын пойыздардың санаттары мен тағайындалымын белгілейтін нормативтік-техникалық құжат;

      "инфрақұрылым учаскесінің өткізу қабілеті" - инфрақұрылымның техникалық және технологиялық мүмкіндіктеріне, жылжымалы составқа және түрлі санаттағы пойыздардың өткізілуін ескере отырып, пойыздардың қозғалысын ұйымдастыру тәсілдеріне қарай есепті уақыт кезеңі (тәулік) ішінде инфрақұрылым учаскесі бойынша өткізілуі мүмкін пойыздардың және пойыздар жұптарының ең көп саны;

      "пойыздардың қозғалыс кестесі" - пойыздардың қозғалыс графигінің негізінде белгілі күнтізбелік күндер бойынша пойыздар қозғалысы туралы ақпарат қамтылған құжат;

      "қауіпсіздік сертификаты" - тасымалдау процесіне қатысушының қауіпсіздікті басқару жүйесінің теміржол көлігіндегі қауіпсіздік қағидаларына сәйкестігін куәландыратын, мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген тәртіппен берілген құжат;

      "уәкілетті орган" - құзыретіне теміржол көлігі саласындағы мемлекеттік реттеу және (немесе) басқару мәселелері кіретін, мүше мемлекеттердің әрқайсысының заңнамасына сәйкес айқындалған мүше мемлекеттің атқарушы билік (мемлекеттік басқару) органы;

      "инфрақұрылым учаскесі" - мүше мемлекеттердің шектес екі инфрақұрылымының түйіскен жеріне іргелес жатқан, локомотив айналатын учаскенің инфрақұрылым операторы белгілеген шектегі теміржол көлігі инфрақұрылымының бір бөлігі.

      4. Осы Қағидаларда пайдаланылатын басқа ұғымдар Үйлестірілген (келісілген) көлік саясаты туралы хаттамада, Тарифтік саясат негіздерін қоса алғанда, теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізуді реттеу тәртібінде, сондай-ақ Еуразиялық экономикалық одақ шеңберінде теміржол көлігінің инфрақұрылымдық қызметтерін көрсету қағидаларында (бұдан әрі - Қызмет көрсету қағидалары) айқындалған мағыналарында түсініледі.

III. Инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерге қол жеткізудің жалпы қағидаттары

      5. Инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерге қолжетімділік инфрақұрылым учаскелерінде беріледі және:

      1) инфрақұрылым учаскелерінің өткізу қабілеті шегінде техникалық және технологиялық мүмкіндіктер ескеріле отырып, аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген, тасымалдаушыларға қойылатын талаптардың теңдігі;

      2) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес, инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтер саласында тасымалдаушыларға қатысты бірыңғай баға (тариф) саясатын қолдану;

      3) инфрақұрылымның техникалық және технологиялық мүмкіндіктерін негізге ала отырып, инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтердің тізбесі, оларды көрсету тәртібі, осы көрсетілетін қызметтердің тарифтері, төлемақысы мен алымдары туралы ақпараттың қолжетімділігі;

      4) инфрақұрылымның өткізу қабілетін тиімді пайдалану және тасымалдау процесінің үздіксіз жүргізілуін, технологиялық процестердің тұтастығы мен қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсаттарында инфрақұрылымды жөндеу, күтіп-ұстау және оған қызмет көрсету бойынша жұмыстардың ұтымды жоспарлануы;

      5) тасымалдау қызметін жоспарлау, ұйымдастыру және инфрақұрылым қызметтерін көрсету процесінде белгілі болған, коммерциялық немесе мемлекеттік құпияны құрайтын мәліметтердің қорғалуы;

      6) пойыздар қозғалысының нормативтік графигіне сәйкес инфрақұрылымның өткізу қабілеті шектеулі болған жағдайларда, тасымалдаушыларға инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерге қолжетімділік берудегі басымдық (кезектілік);

      7) тасымалдаушылар пайдаланатын теміржол жылжымалы составының техникалық жай-күйінің тиісінше болуын олардың қамтамасыз етуі қағидаттарына негізделеді.

      6. Тасымалдаушыларға инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерге қолжетімділік берудегі басымдық (кезектілік) қағидаты мынадай іріктеу деңгейлері арқылы іске асырылады:

      1) басымдығы (кезектілігі) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес немесе аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына қайшы келмейтін инфрақұрылым операторының актілерімен айқындалатын пойыздың санатын айқындау;

      2) пойыздардың санаты бірдей болған жағдайда:

      тасымалдау көлемдері бойынша шарттық міндеттемелердің орындалуы ескеріле отырып, инфрақұрылым қызметтерін көрсетуге арналған ұзақ мерзімді шарттардың болуына;

      тасымалдаушының инфрақұрылым учаскелерінің өткізу қабілетін пайдалану қарқынына;

      инфрақұрылым қызметтерін көрсетуге арналған қолданыстағы шарттың болуына қарай;

      3) осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көрсетілген критерийлер бірдей болған жағдайда, аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес конкурстық рәсімдерді жүзеге асыру.

IV. Инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерге қолжетімділік беру шарттары

      7. Инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерге қолжетімділікті инфрақұрылым операторы тасымалдаушыларда:

      1) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес мүше мемлекеттің уәкілетті органы берген тасымалдау қызметін жүзеге асыруға лицензиялар;

      2) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген тәртіппен мүше мемлекеттің уәкілетті органы берген қауіпсіздік сертификаттары;

      3) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес өздерінің біліктілігі мен кәсіптік даярлығын растайтын құжаттары бар, тасымалдау процесін ұйымдастыруға, басқаруға және жүзеге асыруға тартылған білікті қызметкерлер штаты болған кезде береді.

      8. Инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерге қолжетімділік:

      1) инфрақұрылым учаскесі шегінде пойыздардың жүрісі мен маневрлік қозғалыстарды ұйымдастыру үшін инфрақұрылымның техникалық және технологиялық мүмкіндіктері;

      2) жүк пойыздарын құрастыру жоспары және пойыздардың қозғалыс графигі;

      3) инфрақұрылымның қолда бар өткізу қабілеті және тасымалдаушылардың инфрақұрылым учаскелерін пайдалану жөніндегі ұсыныстары және инфрақұрылым операторының инфрақұрылым учаскелерінің өткізу қабілетін осы Қағидалардың III бөлімінде айқындалған инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерге қол жеткізу қағидаттары негізінде бөлуі;

      4) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес теміржол тасымалын жүзеге асыруға кедергі келтіретін тыйым салулар мен шектеулердің болмауы;

      5) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген жағдайларда, тасымалдаушыда басқа органдармен және ұйымдармен келісулердің болуы негізге алына отырып беріледі.

      9. Графиктің белгілі бір тармақтары бойынша инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерге қол жеткізу құқығы тасымалдаушыларға, ұзақ мерзімді шарттардан туындайтын құқықтарды қоспағанда, пойыздардың қозғалыс кестесінің қолданылу мерзімінен аспайтын кезеңге берілуі мүмкін.

V. Инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерге қолжетімділік беру

      10. Инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерге қолжетімділік беру аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекет заңнамасының талаптары ескеріле отырып жүзеге асырылады және мынадай кезеңдерді қамтиды:

      1) инфрақұрылым операторының инфрақұрылым учаскелерінің техникалық ерекшеліктерін әзірлеуі және жариялауы;

      2) тасымалдаушының Еуразиялық экономикалық одақ шеңберінде теміржол көлігінің инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтеріне қолжетімділік алу үшін қосымшаға сәйкес нысан бойынша өтінім (бұдан әрі - өтінім) беруі;

      3) инфрақұрылым операторының өтінімді қарауы;

      4) пойыздардың қозғалыс графигін және пойыздардың қозғалыс кестесін бекіту;

      5) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекетің заңнамасына сәйкес инфрақұрылым қызметтерін көрсетуге арналған шарт жасасу.

      Егер тасымалдаушы бір мезгілде пайдалану үшін жоспарланып отырған инфрақұрылым операторы болып табылса, өтінім беру және шарт жасасу талап етілмейді.

      11. Пойыздар қозғалысының нормативтік графигінде көзделмеген қосымша тасымалдар бойынша инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерге қолжетімділік беру осы Қағидаларда белгіленген тәртіппен қосымша өтінімдер негізінде жүзеге асырылады.

VI. Инфрақұрылым учаскелерінің техникалық ерекшеліктері

      12. Инфрақұрылым операторы жыл сайын, өтінімдерді қабылдау басталған күнге дейін 3 айдан кешіктірмей аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына қайшы келмейтін инфрақұрылым операторының актілерінде белгіленген тәртіппен, инфрақұрылым учаскелерінің техникалық ерекшеліктерін жасайды, бекітеді және жариялайды.

      13. Инфрақұрылым учаскелерінің техникалық ерекшеліктерінде:

      1) пойыздардың жүрісін және маневрлік қозғалыстарды ұйымдастыру үшін қажетті, инфрақұрылым учаскелерінің ұзақтығы мен тартқыш түрі, пойыздар составтарының салмағы мен ұзындығының нормалары, түрлі санаттағы пойыздардың жүріс жылдамдықтары көрсетілген инфрақұрылым учаскелері мен станциялардың техникалық сипаттамалары;

      2) халықаралық жолаушылар қатынасы үшін пойыздардың қозғалыс графигі тармақтарының жобалары;

      3) Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығына қатысушы мемлекеттердің Теміржол көлігі жөніндегі кеңесінің шешімімен айқындалған әрбір мемлекетаралық түйісу пункті бойынша жүк пойыздарын қабылдау-тапсырудың (алмасудың) болжамды уақыты;

      4) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекет заңнамасының талаптарына сәйкес, ұлттық (жалпыжелілік) тасымалдаушыға тасымалдауды орындау үшін қажетті инфрақұрылым участкелерінің өткізу қабілетін қоспағанда, инфрақұрылым учаскелерінің өткізу қабілеті көрсетілуге тиіс.

      14. Инфрақұрылым операторы инфрақұрылым учаскелерінің техникалық ерекшеліктерінде өзге де мәліметтерді және инфрақұрылым учаскелерінде тасымалдауды жоспарлауға және пойыздар қозғалысын ұйымдастыруға арналған шарттарды көрсетуі мүмкін.

VII. Өтінімді беру және қарау

      15. Тасымалдаушы инфрақұрылым операторына өтінім береді.

      16. Өтінімдерді қабылдауды бастау және аяқтау, оларды қарау, пойыздар қозғалысының нормативтік графигінің бастапқы жобасын қалыптастыру мерзімдері, сондай-ақ осы Қағидалардың 24 және 26-тармақтарында көзделген ақпаратты беру мерзімдері аумағында инфрақұрылым орналасқан мұше мемлекеттің заңнамасында және (немесе) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына қайшы келмейтін инфрақұрылым операторының актілерінде белгіленеді.

      17. Өтінімге:

      1) жоспарланып отырған график тармақтарының жобасы;

      2) тасымалдаулардың жоспарланып отырған жылдық көлемдері туралы ақпарат (тоқсандар мен айлар бойынша, сондай-ақ жүк түрлері бойынша бөліп көрсете отырып);

      3) тасымалдауға жоспарланған пойыздар саны туралы ақпарат;

      4) тасымалдауды қамтамасыз ету үшін тасымалдаушы көздеген локомотивтердің үлгілері мен сипаттамалары туралы ақпарат;

      5) тасымалдаушының осы Қағидалардың 7-тармағында белгіленген талаптарға сәйкестігін растайтын құжаттар қоса беріледі.

      18. Тасымалдаушы инфрақұрылым операторына қағаз жеткізгіштерде беретін өтінім және оған қоса берілетін құжаттар:

      тігілуге, нөмірленуге және тасымалдаушының мөрімен, сондай-ақ оның басшысының не ол уәкілеттік берген тұлғаның қолымен куәландырылуға тиіс;

      орыс тілінде не инфрақұрылым операторының заңды тіркелген жеріндегі мемлекеттің тілінде ұсынылады және оларда түзетулер немесе толықтырулар болмауға, ал олар өзге тілде ұсынылған жағдайда, белгіленген тәртіппен куәландырылған орыс тіліне аудармасымен қоса беріледі.

      Өтінімге қоса берілетін құжаттар түпнұсқа немесе олардың көшірмелері болуға тиіс. Құжаттардың көшірмелері ұсынылған жағдайда, өтінімге қол қоятын басшы не ол уәкілеттік берген тұлға олардың анықтығын және толықтығын жазбаша түрде растауға тиіс.

      19. Электронды түрде берілетін өтінім осы Қағидалардың 17-тармағына сәйкес электрондық құжат айналымының талаптары ескеріле отырып ұсынылады және оған электрондық цифрлық қолтаңбамен қол қойылуға тиіс.

      20. Өтінімді инфрақұрылым операторы өтінімнің реттік тіркеу нөмірі, қабылдау күні және қабылданған құжаттар тізбесі көрсетілетін құжатты тасымалдаушыға бере отырып тіркеуге тиіс.

      21. Инфрақұрылым операторы келіп түскен өтінімдердің осы Қағидалардың 17 - 19-тармақтарында белгіленген талаптарға сәйкестігін тексереді.

      22. Өтінім осы Қағидаларда белгіленген талаптарға сәйкес болмаған жағдайда, инфрақұрылым операторы өтінім келіп түскен күннен бастап 5 жұмыс күні ішінде тасымалдаушыны бас тарту себебін көрсетіп, өтінімді қарауға қабылдаудан бас тарту туралы жазбаша нысанда хабардар етеді.

      23. Өтінімдерді қарау кезеңінде (бірақ өтінімдерді қарауды аяқтау мерзімі біткенге дейін 1 айдан кешіктірмей) инфрақұрылым операторының қажет болған жағдайда тасымалдаушыдан пойыздар қозғалысының нормативтік графигін қалыптастыру үшін қажетті қосымша мәліметтерді (деректерді) сұратуға құқығы бар.

      Инфрақұрылым операторы сұратқан қосымша мәліметтерді (деректерді) тасымалдаушы инфрақұрылым операторынан сұрау салу келіп түскен күннен бастап 5 жұмыс күні ішінде өтінімді беруге қойылатын талаптарды сақтай отырып, ұсынуға тиіс.

      24. Инфрақұрылым операторы тасымалдаушылардың қарауға қабылданған өтінімдерін және инфрақұрылым учаскелерінің өткізу қабілетін барынша пайдалануды ескере отырып, пойыздар қозғалысының нормативтік графигінің бастапқы жобасын жасайды.

      Инфрақұрылым операторы тасымалдаушының өтінімін қараудың нәтижелері туралы оны инфрақұрылым операторы айқындаған мерзімдерде хабардар етеді.

      25. Тасымалдаушылар өтінімді қараудың бастапқы нәтижелерімен келіспеген жағдайда, инфрақұрылым операторы келіссөздер жүргізу арқылы мүдделі тасымалдаушылар арасындағы келіспеушіліктерді (қақтығыстарды) шешуге бағытталған келісудің үйлестіру рәсімдерін ұйымдастыра алады, соның барысында инфрақұрылым операторы тасымалдаушыға графиктің өтінім берілгендерден ерекшеленетін басқа тармақтарын ұсынуға құқылы.

      26. Инфрақұрылым операторы осы бөлімде көзделген барлық рәсімдер өткізілгеннен кейін түзетулерді (болған жағдайда) ескере отырып, өтінімнің келісілгені (келісілмегені) туралы тасымалдаушыға хабар береді.

VIII. Пойыздар қозғалысының нормативтік графигін және
пойыздардың қозғалыс кестесін қалыптастыру, әзірлеу және бекіту

      27. Инфрақұрылым операторы пойыздар қозғалысының нормативтік графигін және пойыздардың қозғалыс кестесін тасымалдаушылардан қабылданған өтінімдерді және келісудің жүргізілген үйлестіру рәсімдерін ескере отырып, аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген тәртіппен бір жылдық кезеңге әзірлейді және бекітеді.

      28. Инфрақұрылым операторы:

      1) пойыздардың қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз етуді;

      2) инфрақұрылым учаскелерінің өткізу және тасу қабілеті мен теміржол станцияларының қайта өңдеу қабілетін неғұрлым тиімді пайдалануды;

      3) инфрақұрылым учаскелерін күтіп-ұстау және жөндеу жөніндегі жұмыстарды жүргізу мүмкіндігін ескере отырып, пойыздар қозғалысының нормативтік графигін қалыптастырады.

      29. Пойыздар қозғалысының нормативтік графигін әзірлеу басымдылық (кезектілік) қағидаты ескеріле отырып, жүзеге асырылады.

      30. Пойыздар қозғалысының нормативтік графигі Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығына қатысушы мемлекеттердің Теміржол көлігі жөніндегі кеңесінің шешімдерінде айқындалған мерзімдерде қолданысқа енгізіледі және қолданысын тоқтатады.

      Ескерту. 30-тармақ жаңа редакцияда – ҚР 15.02.2021 № 6-VII Заңымен.

      31. Пойыздар қозғалысының нормативтік графигі мен пойыздардың қозғалыс кестесі жүк пойыздары үшін инфрақұрылым операторы белгілеген тәртіппен түзетілуі мүмкін.

IX. Инфрақұрылым қызметтерін көрсетуге арналған шартты жасасу

      32. Инфрақұрылым қызметтерін көрсетуге арналған шарт инфрақұрылым операторы өтінімді келіскеннен кейін, бірақ пойыздар қозғалысының нормативтік графигі қолданысқа енгізілетін күнге дейін күнтізбелік 10 күннен кешіктірілмей жасалады.

      33. Инфрақұрылым қызметтерін көрсетуге арналған шарт Қызмет көрсету қағидаларында көзделген ережелер ескеріле отырып жасалады.

      Қосымша өтінімдер бойынша инфрақұрылым қызметтерін көрсетуге арналған шарт тасымалдар жүзеге асырылатын күнтізбелік ай басталғанға дейін 1 айдан кешіктірілмей жасалуға тиіс.

      34. Инфрақұрылым операторы тасымалдаушының инфрақұрылым операторының алдында инфрақұрылымдық көрсетілген қызметтер үшін берешегі болған кезде, сондай-ақ аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген өзге де жағдайларда, тасымалдаушыға шарт жасасудан бас тартуға құқылы.

X. Қосымша өтінімдер

      35. Қосымша өтінім осы Қағидалардың 17 - 19-тармақтарының талаптарына сәйкес ресімделеді.

      36. Қосымша өтінім инфрақұрылым операторының тасымалдаушыға қосымша өтінімнің реттік тіркеу нөмірі, қабылданған күні және қабылданған құжаттардың тізбесі көрсетілген құжатты бере отырып, тіркеуіне жатады.

      37. Қосымша өтінім тасымалдар жүзеге асырылатын күнтізбелік ай басталғанға дейін 2 айдан кешіктірілмей беріледі.

      38. Қосымша өтінімдер келіп түскен кезден бастап бір ай ішінде осы Қағидаларда белгіленген талаптарға сәйкестігі тұрғысынан қаралады. Қосымша өтінімдерді қарау қорытындылары бойынша шарт жасалуы не жасалған шарттарға қосымша келісімдер жасалуы мүмкін.

      39. Тасымалдаушылардың қосымша өтінімдері бойынша инфрақұрылым операторы графиктің қосымша тармақтарын бөлу мүмкіндігі туралы мәселені қарастыруы мүмкін.

      40. Осы Қағидалардың 16-тармағында белгіленген мерзімнен кешігіп түскен өтінімдер пойыздар қозғалысының нормативтік графигін қалыптастыру кезінде ескерілмейді және қосымша өтінімдер ретінде қаралады.

      41. Қосымша өтінімдер бойынша график тармақтарын бөлу аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген тәртіппен жүзеге асырылады.

      42. Қосымша өтінімдерді ішінара қанағаттандыру немесе қабылдамау тәуекелдерін тасымалдаушылар көтереді.

XI. Ақпарат ұсыну тәртібі

      43. Инфрақұрылым операторы Интернет желісіндегі өзінің ресми сайтында инфрақұрылым учаскелерінің техникалық ерекшеліктерін, нормативтік құқықтық актілердің тізбесін, сондай-ақ инфрақұрылым операторының аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекет заңнамасының талаптарын ескере отырып, инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізу тәртібін регламенттейтін актілерін орналастырады.

      44. Инфрақұрылым операторы мен тасымалдаушылар аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекет заңнамасының талаптарын, оның ішінде мемлекеттік құпияға (мемлекеттік сырға) жататын немесе таратылуы шектелген мәліметтерді қамтитын ақпаратты таратуға қойылатын шектеулерді ескере отырып, ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптарын сақтауға тиіс.

XII. Дауларды шешу тәртібі

      45. Осы Қағидаларды іске асыру кезінде тасымалдаушы мен инфрақұрылым операторы арасында туындайтын барлық даулар мен келіспеушіліктер келіссөздер жүргізу арқылы шешіледі.

      46. Егер тасымалдаушы мен инфрақұрылым операторы келіссөздер барысында келісімге қол жеткізе алмаса, барлық даулар мен келіспеушіліктер аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген тәртіппен шешіледі.

  Еуразиялық экономикалық одақ
шеңберінде Теміржол көлігі
инфрақұрылымының көрсетілетін
қызметтеріне қол жеткізу
қағидаларына қосымша

      Нысаны

Еуразиялық экономикалық одақ шеңберінде теміржол көлігінің
инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізуге
арналған өтінім

________ жылғы "___"_____________

№____________


      __________ жыл мен ________________________ жыл аралығындағы кезеңге.

      Инфрақұрылым операторы ______________________________________________

      _____________________________________________________________________

      (атауы, заңды, пошталық мекенжайы)

      Тасымалдаушы ________________________________________________________

      (атауы, заңды, пошталық мекенжайы)

      Еуразиялық экономикалық одақ шеңберінде_теміржол көлігінің инфрақұрылымдық қызметтерін көрсетуге арналған шарттың нөмірі мен күні (болған жағдайда)

      _____________________________________________________________________

      Осы арқылы өтінімге қоса беріліп отырған ___ парақтағы ___ данадағы мынадай құжаттардың (ақпараттың)* толықтығы мен анықтығын растаймын:

      1) ____________;

      2) ____________;

      ...) __________;

____________________

Тасымалдаушының қолы

___________________

Мөрге арналған орын


      *Ескертпе: Еуразиялық экономикалық одақ шеңберінде теміржол көлігінің инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізу қағидаларының 17-тармағында көзделген құжаттар (ақпарат) қоса беріледі.

  Тарифтік саясат негіздерін қоса
алғанда, теміржол көлігінің
көрсетілетін қызметтеріне қол
жеткізуді реттеу тәртібіне
№ 2 қосымша

Еуразиялық экономикалық одақ шеңберінде теміржол көлігі
инфрақұрылымы қызметтерін көрсету қағидалары
I. Жалпы ережелер

      1. Осы Қағидалар тасымалдау қызметін жоспарлау және ұйымдастыру шеңберінде мүше мемлекеттердің теміржол көлігі инфрақұрылымы учаскелерінің шекарасында қызметтер көрсету тәртібі мен шарттарын, осындай көрсетілетін қызметтердің тізбесін, диспетчерлендірудің және инфрақұрылымның өткізу қабілетін бөлудің бірыңғай қағидаттарын, инфрақұрылым қызметтерін көрсетуге арналған шарттардың маңызды талаптарын, инфрақұрылым операторы мен тасымалдаушылардың құқықтарын, міндеттері мен жауаптылығын айқындайды.

II. Анықтамалар

      2. Осы Қағидаларда пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:

      "кезектен тыс пойыздар" - пойыздардың қозғалыс графигінде көзделмеген (қалпына келтіру және өрт сөндіру пойыздары, қар тазартқыштар, вагондары жоқ локомотивтер, өздігінен жүретін арнайы жылжымалы состав), пойыздардың қозғалысына кедергілерді жоюға, күтілмеген жұмыстарды орындауға және көлік құралдарының тиісті орнын ауыстыруына арналған пойыздар (олардың жүру тәртібі аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасында немесе аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына қайшы келмейтін инфрақұрылым операторының актілерінде айқындалады);

      "тасымалдау процесін диспетчерлендіру" - жедел жағдайларда пойыздар қозғалысын және маневрлік жұмысты бақылау, басқару процесі;

      "маневрлік қозғалыстар" - пойыздың составын өзгерту жөніндегі операциялар (жылжымалы составты тіркеу (ағыту), составтарды құрастыру (тарату), составтарды парктен паркке ауыстыру, локомотивтің қозғалуы және оны пойыздың составына қою немесе локомотивті осы составтан алып тастау, вагондарды кірме жолдарға беру немесе осындай жолдардан алу және басқа да операциялар;

      "штаттан тыс жағдай" - инфрақұрылым объектілерінің ақауы болуы салдарынан пойыздардың қозғалыс қауіпсіздігіне қатер төндіретін не пойыздарды өткізу үшін кедергі келтіретін мән-жай;

      "инфрақұрылым операторы" - инфрақұрылымы бар және инфрақұрылымды заңды негіздерде пайдаланатын және (немесе) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес инфрақұрылым қызметтерін көрсететін теміржол көлігі ұйымы;

      "тасымалдауды жоспарлау" - қызметтер көрсетуге жасалған шарттарға сәйкес белгіленген уақыт кезеңіне (жыл, ай, тәулік) инфрақұрылым объектілерінде (учаскелерде және станцияларда) тасымалдау жоспарын әзірлеу;

      "пойыздар қозғалысының тәуліктік жоспары" - жоспарланып отырған тәулікте тасымалдау процесін диспетчерлендіру және пойыздар қозғалысын ұйымдастыру үшін инфрақұрылым операторы жасаған құжат;

      "техникалық жоспар" - тасымалдаушылардың жиынтық тасымалдау жоспары, техникалық жоспарлары және Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығына қатысушы мемлекеттердің Теміржол көлігі жөніндегі кеңесі ақпаратының негізінде инфрақұрылым операторы жасаған құжат.

      3. Осы Қағидаларда пайдаланылатын басқа ұғымдар Үйлестірілген (келісілген) көлік саясаты туралы хаттамада және Тарифтік саясат негіздерін қоса алғанда, теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізуді реттеу тәртібінде, сондай-ақ Еуразиялық экономикалық одақ шеңберінде теміржол көлігінің инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтеріне қол жеткізу қағидаларында (бұдан әрі - Қол жеткізу қағидалары) айқындалған мағыналарда түсініледі.

III. Инфрақұрылым операторы көрсететін қызметтер

      4. Инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтердің тізбесінде (бұдан әрі - көрсетілетін қызметтер тізбесі) осы Қағидаларға қосымшаға сәйкес тасымалдауды жүзеге асыру үшін инфрақұрылымды пайдалануға байланысты негізгі көрсетілетін қызметтер қамтылады.

      5. Инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтердің құрамына кіретін операциялардың (жұмыстардың) тізбесі тасымалдау процесінің технологиялық ерекшеліктері және аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекет заңнамасының талаптары ескеріле отырып айқындалады.

      6. Осы Қағидаларға қосымшада көрсетілген инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтер аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекет заңнамасының, оның ішінде ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету бөлігіндегі талаптары сақтала отырып ұсынылады.

      7. Инфрақұрылым операторы, аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес, тасымалдаушымен келісу бойынша осы Қағидаларға қосымшада көрсетілмеген өзге де қызметтерді көрсетуге құқылы.

IV. Инфрақұрылымдық қызметтерді көрсету тәртібі

      8. Инфрақұрылымдық қызметтерді көрсету тасымалдауды ұйымдастыру мен жүзеге асырудың мынадай процестері:

      1) тасымалдауды технологиялық жоспарлау және нормалау;

      2) тасымалдауды айлық және жедел жоспарлау;

      3) теміржол көлігінің инфрақұрылымдық қызметтерін көрсету шарты (бұдан әрі - шарт) шеңберінде тасымалдауды жүзеге асыру;

      4) инфрақұрылым операторы мен тасымалдаушы арасында деректер алмасу шеңберінде инфрақұрылым операторы мен тасымалдаушының өзара іс-қимыл жасауын көздейді.

      9. Тасымалдауды жоспарлау мен нормалау, тасымалдау көлемін және пойыздардың қозғалыс графигін түзету осы Қағидаларға, Қол жеткізу қағидаларына, аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына, сондай-ақ аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына қайшы келмейтін инфрақұрылым операторының актілеріне сәйкес айқындалған тәртіппен жүзеге асырылады.

      10. Жедел жоспарлау кезінде инфрақұрылым операторы мен тасымалдаушылар пойыздар қозғалысының бекітілген тәуліктік жоспарын (пойыздардың қозғалыс графигін және келісілген техникалық жоспарды, оның ішінде Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығына қатысушы мемлекеттердің Теміржол көлігі жөніндегі кеңесінің шешімімен айқындалған мемлекетаралық түйісу пункттері бойынша пойыздар, вагондар алмасу жоспарын) орындайды.

      11. Тасымалдауды жүзеге асыру инфрақұрылым операторы мен тасымалдаушылардың ұйымдастырушылық және технологиялық тұрғыдан өзара байланысты операциялар жиынтығын білдіреді және осы Қағидаларға, аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына және аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына қайшы келмейтін инфрақұрылым операторының актілеріне сәйкес жүзеге асырылады.

      12. Инфрақұрылымды пайдалану - аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасында, оның ішінде қозғалыс қауіпсіздігі жөніндегі талаптарға, сондай-ақ аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің инфрақұрылым операторының актілерінде белгіленген нормалар сақтала отырып, осы Қағидаларға сәйкес жүзеге асырылады.

      13. Инфрақұрылымды күтіп-ұстау аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

      14. Тасымалдау процесін диспетчерлендірудің және өткізу қабілетін бөлудің бірыңғай қағидаттары:

      1) инфрақұрылымның қызмет көрсетілетін учаскелерінде пойыздар қозғалысын бір диспетчердің басқаруы;

      2) пойыздардың қозғалыс графигіндегі технологиялық нормалар мен нормативтерді, пайдалану жұмысының технологиялық процестері мен техникалық нормаларын орындау;

      3) пойыздардың қозғалыс қауіпсіздігін және қызметкерлердің еңбегін қорғауды қамтамасыз ету;

      4) диспетчердің қозғалыс басымдығын беруі болып табылады.

      15. Инфрақұрылымда пойыздардың қауіпсіз өткізілуін қамтамасыз ету мақсатында тасымалдау процесін диспетчерлендіруді инфрақұрылым операторы не ол уәкілеттік берген тұлға жүзеге асырады.

      Тасымалдау процесін диспетчерлендіру пойыздар қозғалысының тәуліктік жоспарымен бекітілген пойыздар қозғалысының графигіне сәйкес және аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасында және (немесе) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына қайшы келмейтін инфрақұрылым операторының актілерінде бекітілген техникалық пайдалану қағидаларында, пойыздар қозғалысы және станциялардағы маневрлік жұмыс жөніндегі, сигнализация және байланыс жөніндегі нұсқаулықтарда белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.

      16. Пойыздарды қабылдау, жөнелту және өткізу, инфрақұрылым учаскесінде пайдаланылатын кез келген көлік құралының (жылжымалы составтың) немесе өздігінен жүретін техниканың маневрлік қозғалыстары процестерін инфрақұрылым операторы реттейді.

      Инфрақұрылым операторының көрсетілген процестерге, оның ішінде пойыздардың қозғалыс қауіпсіздігі талаптарын, пойыздардың қозғалыс графигінің нормативтерін, инфрақұрылымның желілік бөлімшелері жұмысының технологиялық процестерін қамтамасыз етуге қатысты өкімдері (нұсқаулары) тасымалдау процесіне барлық қатысушылар үшін міндетті.

      17. Тасымалдау процесін жүзеге асыру мақсатында инфрақұрылым операторы мен тасымалдаушылар - аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген көлемде ақпарат (деректер) алмасу үшін инфрақұрылым операторының ақпараттық жүйелерін пайдаланады.

      18. Инфрақұрылым операторы тасымалдаушыға негізгі ақпаратқа қатысты қосымша ақпаратты жекелеген шарттар негізінде береді.

      19. Инфрақұрылым операторы жасалған шарт болған кезде тасымалдаушыға инфрақұрылымдық қызметтерді көрсетуден:

      1) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекет заңнамасының талаптарына сәйкес жүктерді, багажды және жүк-багажды тасымалдау тоқтатылған немесе оған шектеу енгізілген, оның ішінде оларды әкелу және (немесе) әкету шектелген;

      2) штаттан тыс жағдайлардың туындауы салдарынан инфрақұрылым қызметтерін көрсету мүмкін болмаған;

      3) тасымалдауларды кезектен тыс пойыздармен жүзеге асырған;

      4) ұлттық қауіпсіздікке қатер төнгенде немесе төтенше жағдайлар, еңсерілмейтін күш мән-жайлары, әскери іс-қимылдар, қоршаулар, эпидемиялар немесе шарт бойынша міндеттемелерді орындауға кедергі келтіретін, инфрақұрылым операторы мен тасымалдаушыларға тәуелді емес өзге де мән-жайлар туындаған;

      5) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекет үкіметінің шешімі бойынша уәкілетті орган инфрақұрылымдық қызметтерді көрсетудің өзгеше тәртібін белгілеген;

      6) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекет заңнамасында көзделген өзге де жағдайларда бас тарта алады.

      20. Осы Қағидалардың 19-тармағында көзделген жағдайларда тасымалдаушыға инфрақұрылымдық қызметтерді көрсетуден бас тартылған кезде инфрақұрылым операторы тасымалдаушыны шартта көзделген тәртіппен, міндеттемелерді орындаудың мүмкін еместігі туралы хабардар етеді.

      21. Инфрақұрылым операторы пойыздардың қозғалыс графигінен ауытқып келе жатқан не осы графикте көзделмеген пойыздардың өткізілуін ұйымдастыру бойынша қажетті шараларды қолданады.

      22. Инфрақұрылым операторының инфрақұрылымдық қызметтерді көрсету фактісі және көрсетілетін қызметтердің тізбесіне сәйкес көрсетілетін қызметтердің әрбір түрі бойынша олардың нақты көлемі құжаттармен расталады, олардың нысаны аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына және (немесе) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына қайшы келмейтін инфрақұрылым операторы актілеріне сәйкес бекітіледі.

V. Инфрақұрылымдық қызметтерді көрсетуге арналған шарт және оның маңызды талаптары

      23. Инфрақұрылымдық қызметтер инфрақұрылым операторы мен тасымалдаушы арасында қарапайым жазбаша нысанда жасалатын шарт негізінде көрсетіледі.

      24. Шартта Қол жеткізу қағидаларында және осы Қағидаларда белгіленген қағидаттар мен талаптарға және аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына қайшы келетін нормалар қамтылмауға тиіс.

      25. Егер Шарттың қолданылу кезеңінде тасымалдаушы ұсынған, Қол жеткізу қағидаларының 17-тармағында көрсетілген және Шартта көзделген ақпараттың (болжамды көрсеткіштерді қоспағанда) анық еместігі анықталса, инфрақұрылым операторы шартты аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген тәртіппен бұзуға құқылы.

      26. Осы Қағидалардың 27-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, тасымалдаушының шарттан туындайтын талап ету құқығын басқаға беруге тыйым салынады.

      27. Шарттан туындайтын құқықтарды пайдалану мүмкін болмаған кезде, тасымалдаушы инфрақұрылым операторының келісімі бойынша бұл құқықты басқа тасымалдаушыда жасалған шарт болған жағдайда, оған шартта көзделген талаптармен бере алады.

      28. Шартта мынадай маңызды талаптар:

      1) шарттың нысанасы (көрсетілетін қызметтер көлемі, инфрақұрылымның өткізу қабілетінің үлесі (график тармақтарының саны), инфрақұрылым учаскелері);

      2) инфрақұрылымдық қызметтерді көрсету талаптары мен мерзімдері;

      3) көрсетілетін қызметтер құны (тарифтер, бағалар, алымдардың мөлшерлемелері) немесе оны айқындау тәртібі;

      4) көрсетілетін қызметтерге ақы төлеу тәртібі мен талаптары (есеп айырысу тәртібі, ақы төлеу тәсілдері, төлем валютасы);

      5) шарт бойынша тараптардың залал келтіргені, шарт бойынша міндеттемелерді орындамағаны немесе тиісінше орындамағаны үшін жауаптылығы (тұрақсыздық айыбы, айыппұлдар, шығындарды өтеу);

      6) форс-мажорлық мән-жайлар (еңсерілмейтін күш мән-жайлары);

      7) шарттың қолданысын тоқтату (бұзу) талаптарын қоса алғанда, шарттың қолданыс мерзімі, оның қолданысын тоқтату (бұзу) негіздері мен тәртібі қамтылуға тиіс.

      29. Жасалған шарт (не шартқа қосымша келісім) болған кезде қосымша тасымалдауға қосымша өтінім берген жағдайда, инфрақұрылым операторы мен тасымалдаушының арасында біржолғы шарт жасалуы мүмкін.

VI. Инфрақұрылым операторы мен тасымалдаушының құқықтары мен міндеттері

      30. Тасымалдаушының:

      1) инфрақұрылым операторына тасымалдауларды ұйымдастыру бойынша ұсыныстар жіберуге;

      2) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекет заңнамасының талаптарын, оның ішінде мемлекеттік құпияға (мемлекеттік сырларға) жататын немесе таралуы шектелген мәліметтерді қамтитын ақпаратты таратуға шектеулерді ескере отырып, ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптарын міндетті түрде сақтай отырып, осы Қағидаларға және Қол жеткізу қағидаларына сәйкес тасымалдауларды ұйымдастыру үшін қажетті көлемде ақпарат алуға;

      3) шарт талаптарына сәйкес тасымалдау қызметін жүзеге асыру үшін, оның ішінде пойыздың жүретін жолында, инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерге қолжетімділік және инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерді алуға;

      4) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген және (немесе) жасалған шарттарға сәйкес өзге де құқықтарды іске асыруға құқығы бар.

      31. Тасымалдаушы:

      1) инфрақұрылымдық қызметтерді көрсету үшін қажетті мәліметтер мен құжаттарды инфрақұрылым операторына ұсынуға;

      2) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасында және аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына қайшы келмейтін инфрақұрылым операторының актілерінде белгіленген теміржол көлігіндегі қауіпсіздік талаптарына жылжымалы составтың сәйкестігін қамтамасыз етуге;

      3) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген теміржол көлігі саласындағы қауіпсіздік жөніндегі талаптарды бұзуға әкеп соғатын (әкеп соғуы мүмкін) оқыс оқиғалар мен мән-жайлар туралы инфрақұрылым операторына хабарлауға, сондай-ақ оларды жою (болғызбау) бойынша шаралар қабылдауға;

      4) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасында және аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына қайшы келмейтін инфрақұрылым операторының актілерінде белгіленген теміржол көлігіндегі қозғалыс қауіпсіздігі және пайдалану жөніндегі талаптардың сақталуын қамтамасыз етуге;

      5) инфрақұрылым операторының коммерциялық (қызметтік) құпиясын құрайтын, тасымалдаушыға белгілі болған мәліметтердің қорғалуын қамтамасыз етуге;

      6) инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерге аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес белгіленген тарифтер бойынша ақы төлеуге, сондай-ақ инфрақұрылым операторына тиесілі өзге де төлемдерді шартта көзделген көлемде, мерзімдерде және жағдайларда жүргізуге;

      7) вагондардың (пойыздардың) көшірілуіне (орын ауыстыруына) және (немесе) тасымалдаушылардың жылжымалы составының станцияларда тоқтатып қойылуына байланысты инфрақұрылым операторы шеккен, жекелеген шарттарда көзделмеген шығындар сомасын өтеуге;

      8) инфрақұрылым операторын шартта көзделген көрсетілетін қызметтерді алудан бас тарту туралы аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген мерзімдерде жазбаша нысанда хабардар етуге;

      9) жүктерді ерекше жағдайларда, габаритті емес жүктерді теміржолмен тасымалдау шарттарын аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген тәртіппен келісуді және сақтауды қамтамасыз етуге;

      10) тасымалдаулардың келісілген көлемде болуын және теміржолмен тасымалдаудың өзге де параметрлерінің (шарттарының) теміржол көлігі инфрақұрылымы учаскелерінің тасу қабілетіне және (немесе) жүк өтетін маршрут бойынша теміржол станцияларының өңдеу қабілетіне сәйкес болуын қамтамасыз етуге;

      11) инфрақұрылым операторына және (немесе) үшінші тұлғаларға келтірілген залалды өтеуге;

      12) шартта және аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген өзге де міндеттерді орындауға міндетті.

      32. Инфрақұрылым операторының:

      1) қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша шаралар қабылдауға, оның ішінде:

      инфрақұрылым учаскелерінде пойыздар қозғалысы жылдамдығына уақытша және тұрақты шектеулер белгілеуге;

      автоматты түрде және көзбен шолып бақылау құралдары арқылы техникалық бұзылулар табылған және пойыз жүріп келе жатқанда қозғалыс қауіпсіздігіне қатер төндіретін жылжымалы составтың коммерциялық ақаулары анықталған жағдайда, станцияда, аралықта пойыздың қозғалысын тоқтатуға;

      инфрақұрылымның жұмысын қалпына келтіру үшін пойыздар қозғалысына кедергі келтіретін жағдайлар туындаған кезде тасымалдаушының ресурстарын (жылжымалы составын, персоналын) пайдалануға;

      тасымалдаушыға пойыздардың қозғалыс қауіпсіздігі талаптарын, пойыздардың қозғалыс графигінің нормативтерін, пойыздарды құрастыру жоспары мен тәртібін, инфрақұрылым станциялары (желілік бөлімшелері) жұмысының технологиялық процестерін қамтамасыз етуге қатысты өкімдер (бұйрықтар, нұсқамалар, нұсқаулар, ескертулер және басқасын) беруге;

      2) шарт жасасу сатысында тасымалдаушыдан теміржол көлігіндегі қауіпсіздік сертификатын, тасымалдауларды жүзеге асыру кезінде лицензиялауға жататын барлық қызмет түрлерін жүзеге асыруға арналған лицензияларды талап етуге;

      3) шартты орындау сатысында тасымалдаушыдан теміржол көлігінің қауіпсіздік жүйесінің талаптарына сәйкестігін растайтын құжаттарды талап етуге;

      4) тасымалдаушы инфрақұрылым учаскесінің өткізу қабілетінің бөлінген үлесін пойыздардың қозғалыс графигінде белгіленген көлемге қарағанда толық емес көлемде пайдаланған жағдайда, өткізу қабілетінің бөлінген үлесін (график тармақтарын) түзету бөлігінде шартқа өзгерістер мен толықтыруларды біржақты тәртіппен енгізуге;

      5) тасымалдаушы инфрақұрылымды шарттың талаптарын бұза отырып пайдаланған жағдайда, тасымалдаушылардың жылжымалы составын оны тоқтатып қою үшін бос жол мүмкіндігі бар станцияға немесе оқшау инфрақұрылымға көшіру (орнын ауыстыру) және тоқтатып қою туралы шешімдер қабылдауға;

      6) мұндай фактілерді шарт талаптарын бұзу деп танымай, инфрақұрылым операторына байланысты емес себептер бойынша (көршілес (шекаралас) теміржол әкімшіліктерін және (немесе) оқшау инфрақұрылым иелерін қоса алғанда, үшінші тұлғалардың кінәсінан) тасымалдаушының инфрақұрылымға қол жеткізуінен бас тартуға;

      7) табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар туындаған жағдайда, сондай-ақ төтенше жағдай енгізілген кезде және тасымалдауға кедергі келтіретін өзге де мән-жайлар кезінде теміржол қатынасының белгілі бір бағыттарында тасымалдауға байланысты қызметтер көрсетуді уақытша тоқтату немесе қызметтерді толық емес көлемде көрсету туралы шешімді біржақты тәртіппен қабылдауға;

      8) штаттан тыс жағдайлар туындаған кезде графиктің бөлінген тармақтарының күшін инфрақұрылымды қалпына келтіру үшін қажетті мерзімге жою арқылы инфрақұрылымға қол жеткізуді шектеуге;

      9) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасында және (немесе) жасалған шарттарда белгіленген өзге де құқықтарды іске асыруға құқығы бар.

      33. Инфрақұрылым операторы:

      1) тасымалдаушылардың тасымалдауларды ұйымдастыру бойынша ұсыныстарын, сондай-ақ инфрақұрылым қызметтерін көрсету үшін қажетті мәліметтер мен құжаттарды қабылдауға және қарауға;

      2) аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекет заңнамасының талаптарын, оның ішінде мемлекеттік құпияға (мемлекеттік сырларға) немесе таралуы шектелген мәліметтерге жататын мәліметтерді қамтитын ақпаратты таратуға белгіленген шектеулерді ескеріп, ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптарын міндетті түрде сақтай отырып, осы Қағидаларға және Қол жеткізу қағидаларына сәйкес тасымалдарды ұйымдастыру үшін қажетті көлемдегі ақпаратты тасымалдаушыларға уақтылы ұсынуға;

      3) Қол жеткізу қағидаларына сәйкес инфрақұрылымның техникалық және технологиялық қабілеті шеңберінде инфрақұрылымның өткізу қабілеттілігін бөлуге;

      4) тасымалдаушыға келісілген қызметтер көрсету мерзімдері мен талаптарының өзгеруіне әкеп соғатын пойыздардың қозғалыс графигіндегі өзгерістер туралы шартта көзделген мерзімдерде және тәртіппен хабар беруге;

      5) шартта айқындалған жағдайларда тасымалдаушыны инфрақұрылымдағы авариялар, зақымданулар және инфрақұрылымды пайдаланған кезде өз қызметін жүзеге асыру үшін тасымалдаушыға кедергі келтіруі мүмкін өзге де мән-жайлар туралы құлақтандыруға;

      6) тасымалдаушылардың коммерциялық (қызметтік) құпиясын құрайтын, инфрақұрылым қызметтерін көрсету барысында инфрақұрылым операторына белгілі болған мәліметтердің қорғалуын қамтамасыз етуге;

      7) қажетті техникалық құралдарды жарамды жағдайда күтіп-ұстауға және пойыздар қозғалысында табиғи немесе техногендік аварияларға байланысты туындаған үзілістердің алдын алу және оларды жою бойынша шаралар қабылдауға;

      8) шартта және аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген өзге де міндеттерді орындауға міндетті.

VII. Дауларды шешу тәртібі

      34. Осы Қағидаларды қолдану барысында немесе қызметтер көрсету барысында тасымалдаушы мен инфрақұрылым операторы арасында туындаған барлық даулар мен келіспеушіліктер келіссөздер жүргізу арқылы шешіледі.

      35. Егер тасымалдаушы мен инфрақұрылым операторы келіссөздер барысында өзара келісімге қол жеткізе алмаса, барлық даулар мен келіспеушіліктер аумағында инфрақұрылым орналасқан мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген тәртіппен шешіледі.

  Еуразиялық экономикалық одақ
шеңберінде теміржол көлігінің
инфрақұрылымдық қызметтерін
көрсету қағидаларына қосымша

Теміржол көлігінің инфрақұрылымдық көрсетілетін қызметтерінің
тізбесі

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      Тізбеге енгізілген өзгеріс Хаттаманың 2-бабына сәйкес Хаттама күшіне енген күннен бастап 24 ай өткен соң күшіне енеді - ҚР 02.08.2015 № 346-V Заңымен.
      Ескерту. Тізбеге өзгеріс енгізілді - ҚР 02.08.2015 № 346-V Заңымен.

Р/с
№

Беларусь Республикасы

Қазақстан Республикасы*

Ресей Федерациясы**

Армения Республикасы

Қырғыз Республикасы***

1

Инфрақұрылымды беру және тасымалдаушының тартқыш жылжымалы составын электрмен жабдықтауды қоса алғанда, пойыздардың қозғалысын (жүріп етуін) жүзеге асыру үшін қажетті жұмыстарды орындау

Инфрақұрылымды беру және пойыздардың қозғалысын (жүріп өтуін) жүзеге асыру үшін қажетті жұмыстарды орындау

Инфрақұрылымды беру және тасымалдаушының тартқыш жылжымалы составын электрмен жабдықтауды қоса алғанда, пойыздардың қозғалысын (жүріп өтуін) жүзеге асыру үшін қажетті жұмыстарды орындау

Инфрақұрылымды беру және пойыздардың қозғалысын (жүріп өтуін) жүзеге асыру үшін қажетті жұмыстарды орындау

Инфрақұрылымды беру және пойыздардың қозғалысын (жүріп өтуін) жүзеге асыру үшін қажетті жұмыстарды орындау

2

Инфрақұрылымды беру және тасымалдаушының тартқыш жылжымалы составын электрмен жабдықтауды қоса алғанда, маневрлік қозғалыстар үшін қажетті жұмыстарды орындау

Инфрақұрылымды беру және маневрлік қозғалыстар үшін қажетті жұмыстарды орындау

Инфрақұрылымды беру және тасымалдаушының тартқыш жылжымалы составын электрмен жабдықтауды қоса алғанда, маневрлік қозғалыстар үшін қажетті жұмыстарды орындау

Инфрақұрылымды беру және маневрлік қозғалыстар үшін қажетті жұмыстарды орындау

Инфрақұрылымды беру және маневрлік қозғалыстар үшін қажетті жұмыстарды орындау

3

Пойыздардың қозғалыс қауіпсіздігін және тасымалданатын жүктердің, багаждың және жүк-багаждың сақталуын қамтамасыз етуге бағытталған техникалық және коммерциялық бақылау жөніндегі көрсетілетін қызметтер

-

Пойыздардың қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған техникалық және коммерциялық бақылау жөніндегі көрсетілетін қызметтер



     

      * Оның ішінде Ресей Федерациясының аумағындағы Қазақстан Республикасына тиесілі инфрақұрылым учаскелері үшін;

      ** Оның ішінде Қазақстан Республикасының аумағындағы Ресей Федерациясына тиесілі инфрақұрылым учаскелері үшін.

      ***Оның ішінде Қазақстан Республикасының аумағындағы Қырғыз Республикасының тиесілі инфрақұрылым учаскелері үшін.

  Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 25 ҚОСЫМША

Сатып алуды реттеу тәртібі туралы
ХАТТАМА
I. Жалпы ережелер

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың (бұдан әрі - Шарт) XXII бөліміне сәйкес әзірленген және сатып алуды реттеу тәртібін айқындайды.

      2. Шарттың XXII бөлімінде және осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мынаны білдіреді:

      "веб-портал" — сатып алу туралы ақпаратқа қол жеткізудің бірыңғай орнын беретін Интернет желісіндегі мүше мемлекеттің бірыңғай ресми сайты;

      "тапсырыс беруші" - мемлекеттік орган, жергілікті өзін-өзі басқару органы, бюджеттік ұйым (оның ішінде мемлекеттік (муниципалдық) мекемелер), сондай-ақ мүше мемлекеттің сатып алу туралы ұлттық заңнамасында айқындалған жағдайларда, осы заңнамаға сәйкес сатып алуды жүзеге асыратын өзге де тұлғалар. Мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында қызметі осы заңнамаға сәйкес жүзеге асырылатын сатып алуды ұйымдастырушыны құру (жұмыс істеуі) көзделуі мүмкін. Бұл ретте, сатып алуды ұйымдастырушыға тапсырыс берушінің сатып алу туралы шартты (келісімшартты) жасасу жөніндегі функцияларын беруге жол берілмейді;

      "сатып алу" - мемлекеттік (муниципалдық) сатып алу, бұл арқылы тапсырыс берушілердің тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді сатып алуы және мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында көзделген жағдайларда, бюджет қаражаты, сондай-ақ өзге қаражат есебінен өзге де сатып алу, сондай-ақ сатып алу туралы шарттарды (келісімшарттарды) орындауға байланысты қатынастар түсініледі;

      "сатып алу туралы ақпарат" - сатып алуды жүргізу туралы хабарлама, сатып алу туралы құжаттама (оның ішінде сатып алу туралы шарт (келісімшарт) жобасы), осындай хабарламаларға, құжаттамаға енгізілетін өзгерістер, сатып алу туралы құжаттаманы түсіндіру, сатып алу процесінде жасалған хаттамалар, сатып алу рәсімінің нәтижесі туралы мәліметтер, сатып алу туралы шарттар (келісімшарттар) және осындай шарттарға жасалған қосымша келісімдер туралы мәліметтер, сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) орындалу нәтижесі туралы мәліметтер, мүше мемлекеттің сатып алу саласындағы реттеу және (немесе) бақылау функцияларын жүзеге асыратын органына шағымдардың түсуі туралы, олардың мазмұны және осындай шағымдарды қарау нәтижелері бойынша қабылданған шешімдер туралы, осындай органдар берген нұсқамалар туралы мәліметтер. Сатып алу туралы ақпарат веб-порталға міндетті түрде орналастыруға жатады;

      "ұлттық режим" - әрбір мүше мемлекет сатып алу мақсаттары үшін мүше мемлекеттердің аумақтарынан шығарылатын тауарларға, жұмыстарға және көрсетілетін қызметтерге, осындай тауарларды ұсынатын, жұмыстарды орындайтын және қызметтерді көрсететін мүше мемлекеттердің әлеуетті өнім берушілеріне және мүше мемлекеттердің өнім берушілеріне өз мемлекетінің аумағынан шығарылатын тауарларға, жұмыстарға және көрсетілетін қызметтерге, сондай-ақ осындай тауарларды ұсынатын, жұмыстарды орындайтын және қызметтерді көрсететін өз мемлекетінің әлеуетті өнім берушілері мен өнім берушілеріне ұсынылатын режимнен кем емес қолайлы режимді қамтамасыз ететінін көздейтін режим. Тауардың шығарылған елі Одақтың кедендік аумағында қолданылатын, тауарлардың шығарылған елін айқындау ережелеріне сәйкес айқындалады;

      "электрондық сауда алаңының (электрондық алаң) операторы" - мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес электрондық сауда алаңына (электрондық алаңға), оның жұмыс істеуі үшін қажет бағдарламалық-аппараттық құралдарға иелік ететін және (немесе) оның жұмыс істеуін қамтамасыз ететін, заңды тұлға немесе кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыратын жеке тұлға;

      "өнім беруші" - өнім беруші, орындаушы не мердігер болып табылатын және сатып алу туралы шарт (келісімшарт) жасалған тұлға;

      "әлеуетті өнім беруші" - кез келген заңды тұлға немесе кез келген жеке тұлға (оның ішінде дара кәсіпкер);

      "электрондық сауда алаңы (электрондық алаң)" - электрондық форматта сатып aлу жүргізу үшін мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында белгіленген тәртіппен айқындалған Интернет желісіндегі сайт. Бұл ретте, мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында электрондық сауда алаңы (электрондық алаң) веб-портал болып табылады деп белгіленуі мүмкін, сондай-ақ электрондық сауда алаңдарының (электрондық алаңдардың) шектеулі саны айқындалуға тиіс;

      "электрондық сатып алу форматы" - Интернет желісін, веб-порталды және (немесе) электрондық сауда алаңын (электрондық алаңды), сондай-ақ бағдарламалық-аппараттық құралдарды пайдалана отырып жүзеге асырылатын сатып алуды ұйымдастыру және өткізу рәсімі.

      Ескерту. 2-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      3. Осы Хаттаманы қолдану кезінде, егер мүше мемлекет заңнамасының ережелерінен осы Хаттамада белгіленгеннен өзге мағына болмаса, мүше мемлекеттің заңнамасын осы Хаттамаға сәйкес келтіру талап етілмейді.

II. Сатып алу саласына қойылатын талаптар

      4. Мүше мемлекеттерде сатып алу мынадай тәсілдермен жүргізіледі:

      ашық конкурс, ол оның ішінде екі кезеңді рәсімдерді және алдын ала біліктілік іріктеуді (бұдан әрі - конкурс) көздеуі мүмкін;

      баға ұсыныстарын сұрату (баға белгіленімдерін сұрату);

      ұсыныстарды сұрату (егер бұл мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында көзделсе);

      ашық электрондық аукцион (бұдан әрі - аукцион);

      биржалық сауда-саттық (егер бұл мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында көзделсе);

      бір көзден не жалғыз өнім берушіден (орындаушыдан, мердігерден) сатып алу.

      Мүше мемлекеттер конкурсты және аукционды электрондық форматта ғана өткізуді қамтамасыз етеді және сатып алудың басқа тәсілдерін жүзеге асыру кезінде электрондық форматқа көшуге ұмтылады.

      Мүше мемлекеттердің әлеуетті өнім берушілері мен өнім берушілерінің электрондық форматта өткізілетін сатып алуға қатысуға кедергісіз қол жеткізуін қамтамасыз ету үшін мүше мемлекеттер мүше мемлекеттердің бірінің заңнамасына сәйкес дайындалған электрондық цифрлық қолтаңбаны (электрондық қолтаңбаны) өзара таниды. Сатып алу мақсаттары үшін бір мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес дайындалған электрондық цифрлық қолтаңбаны (электрондық қолтаңбаны) басқа мүше мемлекеттердің өзара тану қағидаларын Комиссия Кеңесі айқындайды.

      Ескерту. 4-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 19.04.2024 № 75-VIII Заңымен.

      5. Конкурс өткізу арқылы сатып алу осы Хаттамаға № 1 қосымшаның 1-4-тармақтарында көзделген талаптар ескеріле отырып жүзеге асырылады.

      6. Баға ұсыныстарын сұратуды (баға белгіленімдерін сұратуды) жүргізу арқылы сатып алу осы Хаттамаға № 1 қосымшаның 5-тармағында көзделген талаптар ескеріле отырып жүзеге асырылады.

      7. ұсыныстар сұратуды жүргізу арқылы сатып алу осы Хаттамаға № 1 қосымшаның 6-тармағында көзделген талаптар ескеріле отырып, осы Хаттамаға № 2 қосымшада көзделген жағдайларда, сондай-ақ егер бұл мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында белгіленсе, осы Хаттамаға № 3 қосымшаның 10, 42, 44, 47, 59 және 63-тармақтарында көзделген жағдайларда жүзеге асырылады.

      8. Аукцион жүргізу арқылы сатып алу осы Хаттамаға № 4 қосымшаға сәйкес, осы Хаттамаға № 1 қосымшаның 7 және 8-тармақтарында көзделген талаптар ескеріле отырып жүзеге асырылады.

      Мүше мемлекет сатып алу туралы өз заңнамасында аукцион өткізу арқылы сатып алу жүзеге асырылатын тауарлардың, жұмыстардың және көрсетілетін қызметтердің неғұрлым ауқымды тізбесін белгілеуге құқылы.

      9. Тауар биржасында биржа тауарларын (оның ішінде, осы Хаттамаға № 4 қосымшада көзделген тауарларды) сатып алу жүзеге асырылуы мүмкін.

      Мүше мемлекет өз заңнамасында сатып алу жүзеге асырылуы мүмкін тауар биржаларын айқындауға құқылы.

      10. Бір көзден не жалғыз өнім берушіден (орындаушыдан, мердігерден) сатып алу осы Хаттамаға № 3 қосымшада көзделген жағдайларда, осы Хаттамаға № 1 қосымшаның 10-тармағында көрсетілген талаптар ескеріле отырып жүзеге асырылады.

      Мүше мемлекет сатып алу туралы өз заңнамасында осы Хаттамаға № 3 қосымшада көзделген тауарлардың, жұмыстардың және көрсетілетін қызметтердің тізбесін қысқартуға құқылы.

      11. Мүше мемлекет сатып алу туралы өз заңнамасында сатып алуды жүзеге асыру аяқталғанға дейін әлеуетті өнім берушілер туралы ақпараттың құпиялылығын сақтау қажеттілігіне байланысты сатып алуды жүзеге асыру ерекшеліктерін, сондай-ақ айрықша жағдайларда 2 жылдан аспайтын мерзімге - тауарлардың, жұмыстардың және көрсетілетін қызметтердің жекелеген түрлерін сатып алуды жүзеге асыру ерекшеліктерін біржақты тәртіппен белгілеуге құқылы.

      Осындай ерекшеліктерді белгілеуге қатысты шешімдер мен әрекеттер осы Хаттаманың 32-33-тармақтарында көзделген тәртіппен қабылданады.

      12. Тапсырыс беруші сатып алуды дербес не сатып алуды ұйымдастырушының қатысуымен жүзеге асырады (егер мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында сатып алуды ұйымдастырушының жұмыс істеуі көзделген болса).

      13. Мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында жосықсыз өнім берушілердің тізілімін қалыптастыру және жүргізу көзделуге тиіс, оған:

      сатып алу туралы шарттар (келісімшарттар) жасасудан жалтарған әлеуетті өнім берушілер туралы;

      олармен жасасқан сатып алу туралы шарттар (келісімшарттар) бойынша өз міндеттемелерін орындамаған не тиісінше орындамаған өнім берушілер туралы;

      орындау барысында өнім беруші сатып алу туралы құжаттамада белгіленген әлеуетті өнім берушілерге, өнім берушілерге қойылатын талаптарға сәйкес келмейтіні немесе оның нәтижесінде осындай шарт жасалған сатып алу рәсімінің жеңімпазы болуына мүмкіндік берген, өзінің осындай талаптарға сәйкес келетіні туралы анық емес ақпарат бергені анықталса, тапсырыс берушілер сатып алу туралы шарттарды (келісімшарттарды) біржақты тәртіппен бұзған өнім берушілер туралы мәліметтер енгізіледі.

      Мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында мүше мемлекеттің жосықсыз өнім берушілері тізіліміне осындай тізілімге енгізілген тұлғаның құрылтайшылары, алқалы атқарушы органдардың мүшелері, жалғыз атқарушы органының функцияларын орындайтын тұлғалары туралы мәліметтерді енгізу көзделуі мүмкін.

      Жосықсыз өнім берушілер тізіліміне енгізу осы тармақтың екінші - төртінші абзацтарында көзделген мәліметтер расталған (фактілер анықталған) кезде, мүше мемлекет сотының және (немесе) сатып алу саласындағы реттеу және (немесе) бақылау функцияларын жүзеге асыратын органының (органдарының) шешімі негізінде 2 жыл мерзімге жүзеге асырылады.

      Өзі туралы мәліметтер жосықсыз өнім берушілер тізіліміне енгізілген тұлға осы тізілімге енгізілгеніне сот тәртібімен шағымдануға құқылы.

      Мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында осы Хаттамаға № 3 Қосымшаның 1 және 6-тармақтарына сәйкес айқындалған әлеуетті өнім берушілер мен өнім берушілерді жосықсыз өнім берушілер тізіліміне енгізу бөлігінде ерекшелік көзделуі мүмкін.

      Ескерту. 13-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      14. Мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында осы мүше мемлекеттің жосықсыз өнім берушілері тізілімінде және (немесе) басқа мүше мемлекеттердің жосықсыз өнім берушілері тізілімдерінде қамтылған мәліметтерді негізге ала отырып, тапсырыс берушінің сатып алуға қатысуға жіберуді жүзеге асыру құқығы немесе міндеті көзделуі мүмкін.

      15. Мүше мемлекеттер сатып алуға қатысуды:

      1) сатып алу туралы өз заңнамасына сәйкес, тауарлардың, жұмыстардың және көрсетілетін қызметтердің жекелеген түрлерін сатып алу кезінде әлеуетті өнім берушілерге және өнім берушілерге қойылатын қосымша талаптар белгілеу арқылы;

      2) осы Хаттамада белгіленген өзге де жағдайларда шектейді.

      16. Мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында:

      1) сатып алу шарттарына әлеуетті өнім берушілерге және өнім берушілерге қойылатын кез келген өлшенбейтін сандық және (немесе) әкімшілендірілмейтін талаптарды енгізуге;

      2) сатып алу туралы құжаттама талаптарына сәйкес келмейтін әлеуетті өнім берушілерді сатып алуға қатысуға жіберуге;

      3) сатып алуды жүргізу хабарламасында және (немесе) сатып алу туралы құжаттамада көзделмеген негіздемелер бойынша әлеуетті өнім берушілерді сатып алуға қатысуға жіберуден бас тартуға тыйым салу белгіленеді.

      17. Мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында көзделген жағдайларды қоспағанда, әлеуетті өнім берушілерден және өнім берушілерден сатып алуға қатысқаны үшін төлемақы алуға жол берілмейді.

      18. Мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында әлеуетті өнім берушілерге және өнім берушілерге қойылатын, сатып алуға қатысуға өтінімді қамтамасыз ету, сондай-ақ сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) орындалуын қамтамасыз ету туралы талаптар белгіленуі мүмкін.

      Мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында сатып алуға қатысуға өтінімді қамтамасыз ету, сондай-ақ сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) орындалуын қамтамасыз ету мөлшері мен нысаны белгіленеді. Бұл ретте, сатып алу туралы шартта (келісімшартта) аванс төлемі көзделген жағдайды қоспағанда, сатып алуға қатысуға өтінімді қамтамасыз ету мөлшері - сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) бастапқы (ең жоғарғы) бағасының 5 пайызынан (сатып алудың бағдарланатын құнынан), ал сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) орындалуын қамтамасыз ету - сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) бастапқы (ең жоғарғы) бағасының 30 пайызынан (сатып алудың бағдарланатын құнынан) аспауға тиіс. Мұндай жағдайда, сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) орындалуын қамтамасыз ету мөлшері - аванс мөлшерінің кемінде 50 пайызын құрауға тиіс.

      Егер сатып алу туралы шарт (келісімшарт) өнім берушіге аванс беру туралы талапты қамтыған жағдайда, өнім беруші одан бас тартуға құқылы.

      Мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында сатып алуға қатысуға өтінімді қамтамасыз етудің және сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) орындалуын қамтамасыз етудің кемінде 2 тәсілі (түрі) белгіленуге тиіс.

      Бұл ретте, сатып алуға қатысуға өтінімді қамтамасыз ету және сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) орындалуын қамтамасыз ету ретінде, оның ішінде мыналар:

      тапсырыс берушінің не, егер бұл мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында белгіленген болса, сатып алуды ұйымдастырушының, электрондық сауда алаңы (электрондық алаң) операторының банктік шотына енгізілетін кепілдік ақшалай жарна;

      банк кепілдігі қабылданады.

      Сатып алу мақсаты үшін банктік кепілдіктерге қойылатын талаптар мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленеді.

      Мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасы осындай заңнамада көзделген жағдайларда, әлеуетті өнім берушілерге және өнім берушілерге олардың сатып алуға қатысуға өтінімді қамтамасыз етуін және сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) орындалуын қамтамасыз етуін уақтылы қайтаруды қамтамасыз етуге тиіс.

      19. Сатып алу туралы құжаттамаға және өзге құжаттарға сатып алуды жүргізу кезінде - сатып алу объектісінің сипаттамаларын бейнелеудің барынша дәл басқа тәсілі болмаған (мұндай жағдайларда сатып алушы сатып алу туралы құжаттамаға "немесе баламасы (сол тектес)" деген сияқты сөздерді қосады) жағдайларды қоспағанда, тауар белгілеріне, қызмет көрсету белгілеріне, фирмалық атауларына, патенттерге, пайдалы модельдерге, өнеркәсіптік үлгілерге, тауардың шығарылған жерінің атауына, өндірушіге немесе өнім берушіге талаптар немесе нұсқамалар қосылмауға тиіс. Сатып алынатын тауардың осындай тауарлардың үйлесімділігін қамтамасыз ету қажет болған кезде (оның ішінде, негізгі (белгіленген) жабдықты толық жабдықтау, жаңғырту және толық жарақтандыру) тапсырыс беруші пайдаланатын тауармен үйлеспейтіні - ерекшелік болып табылады.

      Тапсырыс беруші халықаралық шарттарда және Одақ құқығын құрайтын актілерде және (немесе) мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген техникалық регламенттерге, стандарттарға және өзге де талаптарға сәйкес айқындалған, сатып алу объектісінің техникалық және сапалық сипаттамаларына қатысты стандарттық көрсеткіштерді, талапты, шарттық белгілеулерді және терминологияны белгілеуге құқылы.

      20. Сатып алудың нәтижелеріне өздері мүдделі жеке тұлғалар (оның ішінде конкурсқа, аукционға, баға ұсыныстарын сұратуға (баға белгіленімдерін сұратуға) немесе ұсыныстарды сұратуға қатысуға өтінімдер берген жеке тұлғалар), конкурсқа, аукционға, баға ұсыныстарын сұратуға (баға белгіленімдерін сұратуға) немесе ұсыныстар сұратуға қатысуға өтінімдер берген әлеуетті өнім берушілер қызметкерлері не әлеуетті өнім берушілер (оның ішінде әлеуетті өнім берушілердің қатысушылары (акционерлері), олардың басқару органдарының қызметкерлері және әлеуетті өнім берушілердің кредиторлары болып табылатын жеке тұлғалар) өздеріне ықпал етуге қабілетті жеке тұлғалар, сондай-ақ сатып алу саласында бақылауды тікелей жүзеге асыратын сатып алу саласындағы мүше мемлекеттің реттеу және (немесе) бақылау функцияларын жүзеге асыратын органдарының лауазымды тұлғалары комиссия (оның ішінде конкурстық, аукцондық және белгіленімдік) мүшелері бола алмайды.

      Ескерту. 20-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 19.04.2024 № 75-VIII Заңымен.

      21. Сатып алу туралы шарт (келісімшарт) мынадай міндетті талапты:

      1) сатып алу туралы осындай шартта (келісімшартта) көзделген міндеттемелерді орындамағаны немесе тиісінше орындамағаны үшін тараптардың жауаптылығын;

      2) ақы төлеу тәртібін, сондай-ақ тапсырыс берушінің сатып алу нәтижесінің сатып алу туралы шартта (келісімшартта) белгіленген талаптарға сәйкестігіне (оның ішінде, саны (көлемі), жиынтығы, сапасы бойынша қабылдап алуды жүзеге асыру тәртібі туралы қамтуға тиіс.

      22. Мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында мыналарға:

      1) мүше мемлекеттің заңнамасында көзделмеген жағдайларда, әлеуетті өнім берушілердің және өнім берушілердің санын шектеуге әкеп соғатын, сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) талаптарын белгілеуге;

      2) сатып алу туралы шарт (келісімшарт) бойынша міндеттемелерді басқа тарап тиісінше орындамаған және осындай заңнамада көзделмеген жағдайларда, тапсырыс берушілердің және өнім берушілердің шарттық міндеттемелерді орындаудан біржақты бас тартуына;

      3) осындай заңнамада көзделген жағдайларды қоспағанда, шарттық міндеттемелердің орындалу талаптарының өзгеруіне, оның ішінде сатып алу туралы шарт (келісімшарт) бағасының өзгеруіне тыйым салу көзделуге тиіс. Сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) бағасын пропорционалды төмендетпейінше тауарлардың санын, жұмыстар көлемін, көрсетілетін қызметтерді азайтуға жол берілмейді.

      23. Мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген жағдайларда, бірнеше өнім берушілермен сатып алу туралы шарт (келісімшарт) жасасуға жол беріледі.

      24. Мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында тауарды немесе жұмысты сатып алуды, кейіннен қызмет көрсетуді, қызмет мерзімі ішінде пайдалануды, жеткізілген тауарды немесе жұмысты орындау нәтижесінде құрылған объектіні (өмірлік цикл шарты (келісімшарты)) жөндеуді және кәдеге жаратуды көздейтін сатып алу туралы шартты (келісімшартты) жасасу туралы талап белгіленуі мүмкін.

      25. Мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында нақты сатып алуға қатысты сатып алу туралы құжаттың ажырамас бөлігі болып табылатын сатып алу туралы шарт (келісімшарт) жобасына оны орындаудың (оның ішінде, сатып алу объектісіне байланысты емес) қосымша талаптарын енгізу қажеттігі көзделуі мүмкін.

      26. Мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында әлеуетті өнім берушінің және (немесе) өнім берушінің сатып алу туралы шарт (келісімшарт) бойынша тапсырыс берушіге барлық бірлесіп орындаушылар және қосалқы мердігерлер туралы ақпаратты беру міндеті көзделуі мүмкін.

      27. Мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында сатып алу туралы шартты (келісімшартты) банктік сүйемелдеу көзделуі мүмкін.

      28. Мүше мемлекеттер сатып алу туралы шарттарды (келісімшарттарды) электрондық форматта жасауға 2016 жылға дейін көшуге ұмтылады.

      29. Мүше мемлекеттер ақпараттық ашықтықты және сатып алу айқындығын қамтамасыз етеді, оның ішінде мыналар арқылы:

      1) әрбір мүше мемлекеттің веб-портал құруы;

      2) сатып алу туралы ақпаратты, жосықсыз өнім берушілер тізілімін (оның ішінде, орыс тілінде) веб-порталда жариялау (орналастыру);

      3) мүше мемлекеттің сатып алу саласындағы нормативтік құқықтық актілерін (оның ішінде, орыс тілінде) веб-порталда жариялау (орналастыру);

      4) электрондық сауда алаңдарының (электрондық алаңдарды) шектелген санын және (немесе) веб-порталды - электрондық форматта сатып алу туралы ақпаратқа және егер мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында бұл көзделген болса, осындай сатып алуға байланысты электрондық көрсетілетін қызметтерге рұқсат берудің бірыңғай орны ретінде анықтау;

      5) веб-порталда жарияланатын (орналастырылатын) сатып алу туралы ақпаратқа, жосықсыз өнім берушілердің тізілімі мен мүше мемлекеттің сатып алу саласындағы нормативтік құқықтық актілеріне кедергісіз және тегін қол жеткізуді ұйымдастыру, сондай-ақ осындай ақпарат, тізілім мен акті бойынша мәліметтерді барынша кеңінен іздеуді қамтамасыз ету;

      6) сатып алу саласында, оның ішінде Комиссия бекітетін көрсеткіштер мен форматтар бойынша ақпаратты (есептілікті) қалыптастыру арқылы қамтамасыз етеді.

      Ескерту. 29-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

III. Ұлттық режим және оны қамтамасыз ету ерекшеліктері

      30. Мүше мемлекеттердің әрқайсысы басқа мүше мемлекеттердің аумақтарынан шығатын тауарларға, жұмыстарға және көрсетілетін қызметтерге қатысты, сондай-ақ осындай тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді ұсынатын басқа мүше мемлекеттердің әлеуетті өнім берушілері мен өнім берушілеріне қатысты сатып алу саласындағы ұлттық режимді қамтамасыз етеді.

      31. Мүше мемлекет сатып алу туралы өз заңнамасында белгіленген біржақты тәртіппен ерекше жағдайларда ұлттық режимнен кемінде 2 жыл мерзімге алып тастауларды белгілеуге құқылы.

      32. Мүше мемлекеттің сатып алу саласындағы реттеу және (немесе) бақылау функцияларын жүзеге асыратын органы күні бұрын, бірақ осы Хаттаманың 31-тармағына сәйкес, алып қоюды белгілеу туралы актіні қабылдаған күнге дейін 15 күнтізбелік күннен кешіктірмей жазбаша нысанда Комиссияны және әрбір мүше мемлекетті оны қабылдау қажеттігін негіздей отырып, осындай актіні қабылдағаны туралы хабардар етеді.

      Осындай хабарламаны алған мүше мемлекет тиісті консультациялар жүргізу туралы ұсыныспен, оны жіберген органға жүгіне алады.

      Көрсетілген хабарламаны жіберген мүше мемлекет консультациялар жүргізуден бас тарта алмайды.

      Ескерту. 32-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 19.04.2024 № 75-VIII Заңымен.

      33. Комиссия осы Хаттаманың 31-тармағына сәйкес мүше мемлекет қабылдаған, алып қоюды белгілеу туралы актінің күшін жою жою қажеттігі туралы шешімді - оны қабылдаған күнінен бастап 1 жыл ішінде қабылдауға құқылы.

      Комиссия көрсетілген актінің күшін жою қажеттігі туралы шешім қабылдаған жағдайда, шешім қабылдаған мүше мемлекет 2 айлық мерзімде осындай актіге тиісті өзгерістер енгізуді (күші жойылды деп тануды) қамтамасыз етеді.

      Комиссияның осы Хаттаманың 31-тармағына сәйкес актілерді қабылдау туралы хабарламаларды және олардың күшін жою мәселелері бойынша мүше мемлекеттердің өтініштерін қарауы, сондай-ақ Комиссияның осындай актілердің күшін жою қажеттігі туралы шешім қабылдауы Комиссия айқындайтын тәртіппен жүзеге асырылады.

      Осы Хаттаманың 31-тармағына сәйкес қабылданған актінің күшін жою қажеттігі туралы Комиссия шешімі күшіне енген күннен бастап 2 ай өткеннен кейін, өзіне қатысты көрсетілген шешім шығарылған мүше мемлекет оны орындамаған жағдайда, мүше мемлекеттердің әрқайсысы біржақты тәртіппен осындай мүше мемлекетке ұлттық режимді қолданбауға құқылы. Бұл туралы хабарлама Комиссияға және мүше мемлекеттердің әрқайсысына дереу жіберіледі.

      34. Егер мүше мемлекет Шарттың XXII бөлімінде және осы Хаттамада көзделген міндеттемелерді орындамаса, басқа мүше мемлекеттер Комиссияға жүгінуге құқылы. Комиссия қарау нәтижелері бойынша мынадай шешімдердің бірін қабылдайды:

      бұзушылық фактісінің болмауы;

      бұзушылық фактісін және мүше мемлекеттің анықталған бұзушылықты жою қажеттігін тану.

      Егер анықталған бұзушылықты жою қажеттігі туралы шешім қабылданған күннен бастап 2 ай өткеннен кейін, өзіне қатысты осындай шешім шығарылған мүше мемлекет оны орындамаса, басқа мүше мемлекеттердің әрқайсысы біржақты тәртіпте осындай мүше мемлекетке ұлттық режимді қолданбауға құқылы.

      Бұл туралы хабарлама Комиссияға және мүше мемлекеттердің әрқайсысына дереу жіберіледі.

IV. Сатып алуға қатысу кезінде тұлғалардың құқықтары мен
заңды мүдделерін қамтамасыз ету

      35. Мүше мемлекеттердің әрқайсысы сатып алу туралы өз заңнамасын бұзушылықтардың алдын алу, анықтау және жолын кесу бойынша шаралар қабылдайды.

      36. Сатып алу саласында тұлғалардың құқықтары мен заңды мүдделерін қамтамасыз ету көлемі Шарттың XXII бөлімінде, осы Хаттамада және мүше мемлекеттің сатып алу туралы өз заңнамасында анықталады.

      37. Сатып алу саласындағы тұлғалардың құқықтары мен заңды мүдделерін қамтамасыз ету, сондай-ақ мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасының сақталуын бақылауды жүзеге асыру мақсатында мүше мемлекет өзінің заңнамасына сәйкес айқындалған мүше мемлекет органының (органдарының) сатып алу саласындағы реттеу және (немесе) бақылау функцияларын жүзеге асыруын, оның ішінде:

      1) сатып алу саласында бақылауды (оның ішінде, тексеру жүргізу арқылы) жүзеге асыруын;

      2) сатып алу туралы мүше мемлекеттің заңнамасын бұзатын сатып алуды жүзеге асыру кезінде, тапсырыс берушілердің, сатып алуды ұйымдастырушылардың, электрондық сауда алаңдары (электрондық алаңдар) операторларының, веб-порталдар, тауар биржалары операторларының, комиссиялардың және өзге де тұлғалардың шешімдері мен әрекеттеріне (әрекетсіздіктеріне) қатысты шағымдар мен өтініштерді қарауды жүзеге асыруын қамтамасыз етеді. Бұл ретте, сатып алуға қатысуға өтінімдер беру мерзімі аяқталғанға дейін қабылданған (жасалған), сатып алуларды жүзеге асыру кезінде, тапсырыс берушілердің, сатып алуды ұйымдастырушылардың, электрондық сауда алаңдары (электрондық алаңдар) операторларының, веб-порталдар, тауар биржалары операторларының, комиссиялардың және өзге де тұлғалардың шешімдері мен әрекеттеріне (әрекетсіздіктеріне) кез келген әлеуетті өнім беруші ғана емес, өзге де тұлға сатып алу туралы мүше мемлекеттің заңнамасымен белгіленген тәртіпте шағымдануға құқылы;

      3) мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасын бұзушылықтардың алдын алуды және анықтауды, сондай-ақ көрсетілген бұзушылықтарды болғызбау бойынша (оның ішінде, орындау үшін міндетті осындай бұзушылықтарды жою туралы нұсқама беру және осындай бұзушылықтар үшін кінәлі тұлғаларды жауапқа тарту) шаралар қабылдауды;

      4) жосықсыз өнім берушілер тізілімін қалыптастыруды және жүргізуді жүзеге асыруын қамтамасыз етеді.

      Ескерту. 37-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

V. Сатып алу тиімділігін арттыратын және әлеуметтік
функцияларды іске асыруға бағытталған шараларды қамтамасыз ету

      38. Мүше мемлекеттің сатып алу туралы ұлттық заңнамасымен сатып алуды жоспарлау туралы талап белгіленеді.

      39. Мүше мемлекеттің сатып алу туралы ұлттық заңнамасында сатып алу тиімділігін арттыратын мынадай нормалар:

      1) сатып алынатын тауарларға, жұмыстарға және көрсетілетін қызметтерге (оның ішінде тауарлардың, жұмыстардың және көрсетілетін қызметтердің шекті бағасына) және (немесе) тапсырыс берушілердің функцияларын қамтамасыз етуге нормативтік шығындарына қойылатын талаптарды белгілеу жолымен сатып алуды нормалау;

      2) сатып алуға қоғамдық бақылауды және оны қоғамдық талқылауды жүзеге асыру;

      3) демпингке қарсы шаралар қолдану;

      4) сарапшыларды, сараптамалық ұйымдарды тарту көзделуі мүмкін.

      40. Мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында көзделген жағдайларда және тәртіппен қылмыстық-атқару жүйесінің мекемелері мен кәсіпорындарына, мүгедектер ұйымдарына, шағын және орта кәсіпкерлік субъектілеріне, сондай-ақ әлеуметтік бағдарланған коммерциялық емес ұйымдарға сатып алуды жүзеге асыру кезінде артықшылық белгіленуі мүмкін.

      Осындай артықшылық туралы ақпаратты тапсырыс беруші сатып алуды жүргізу туралы хабарламада және сатып алу туралы құжаттамада көрсетеді.

      41. Сатып алу саласындағы құқық қолдану практикасының, ақпарат алмасудың, заңнаманы жетілдіру мен үйлестірудің, әдістемелік материалдарды бірлесіп әзірлеудің неғұрлым өзекті мәселелерін талқылау үшін Комиссия мүше мемлекеттердің сатып алу саласындағы реттеу және (немесе) бақылау функцияларын жүзеге асыратын органдарымен бірлесіп, осы органдардың ұсынысы бойынша немесе Комиссияның бастамасы бойынша басшылар және сарапшылар деңгейінде кеңес өткізеді.

      Ескерту. 41-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

  Сатып алуды реттеу тәртібі
туралы хаттамаға
№ 1 қосымша

Конкурсты, баға ұсыныстарын сұратуды (баға белгіленімдерін
сұратуды), ұсыныстарды сұратуды, акционды және бір көзден не
жалғыз өнім берушіден (орындаушыдан, мердігерден) сатып алуды
ұйымдастыруға және өткізуге қойылатын талаптар

      1. Конкурс, оның ішінде электрондық құжат нысанында конкурсқа қатысуға өтінімдер беруді көздейтін электрондық форматта жүргізіледі.

      Сатып алу туралы шартты (келісімшартты) орындаудың ең үздік талаптарын ұсынған әлеуетті өнім беруші конкурс жеңімпазы деп танылады.

      Бағалау критерийлерін, сондай-ақ өнім берушіні объективті емес және (немесе) әкімшілендірілмейтін айқындауға әкеп соқтыратын, мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасына сәйкес келмейтін конкурсқа қатысуға өтінімдерді бағалау және салыстыру тәртібін белгілеуге жол берілмейді.

      2. Конкурс мынадай талаптар ескеріле отырып өткізіледі:

      1) конкурстық құжаттаманы бекіту;

      2) конкурстық комиссия құрамын бекіту;

      3) конкурс өткізу туралы хабарламаны және конкурстық құжаттаманы мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында көзделген мерзімдерде, бірақ конкурсқа қатысуға арналған өтінімдерді беру аяқталатын күнге дейін кемінде күнтізбелік 15 күн бұрын веб-порталда жариялау (орналастыру). Конкурс өткізу туралы хабарламаға және (немесе) конкурстық құжаттамаға өзгерістер енгізген жағдайда, конкурсқа қатысуға өтінімдерді беру мерзімі - енгізілген өзгерістер веб-порталда жарияланған (орналастырылған) күннен бастап конкурсқа қатысуға арналған өтінімдерді беру аяқталатын күнге дейін мұндай мерзім кемінде күнтізбелік 10 күнді құрайтындай етіп ұзартылуға тиіс. Бұл ретте, сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) нысанасын өзгертуге жол берілмейді;

      4) конкурстық құжаттаманың ережелерін түсіндіруі және мұндай түсіндірулерді конкурсқа қатысуға өтінімдерді беру аяқталатын күнге дейін кемінде күнтізбелік 3 күн бұрын веб-порталда жариялау (орналастыру). Сұрау салу бойынша конкурстық құжаттаманың ережелерін түсіндіру оны алған жағдайда, конкурсқа қатысуға өтінімдерді беру аяқталатын күнге дейін күнтізбелік 5 күннен кешіктірілмей жүзеге асырылады;

      5) конкурсқа қатысуға өтінімдерді электрондық сауда алаңына (электрондық алаңда) және (немесе) веб-порталға электрондық құжат нысанында беру;

      6) әлеуетті өнім берушілерді конкурсқа қатысуға жіберу мақсатында, конкурстық құжаттаманың талаптарына сәйкес келетін өтінімдерді айқындау үшін конкурсқа қатысуға өтінімдерді конкурстық комиссияның ашуы, қарауы;

      7) конкурсқа қатысуға өтінімдерді ашудың және әлеуетті өнім берушілерді конкурсқа қатысуға жіберудің хаттамаларын веб-порталда жариялау (орналастыру) және әрбір әлеуетті өнім берушіге осындай өтінімдерді ашу, қарау және жіберу нәтижелері туралы конкурстық комиссия тиісті шешімдерді қабылдаған күннен кейінгі жұмыс күнінен кешіктірмей хабар беру;

      8) конкурсқа қатысуға жіберілген әлеуетті өнім берушілер ұсынған, конкурсқа қатысуға өтінімдерді бағалау, салыстыру, сондай-ақ конкурс жеңімпазын айқындау және тиісті хаттаманы веб-порталда жариялау (орналастыру), әрбір әлеуетті өнім берушіге осындай бағалау, салыстыру және конкурс жеңімпазын айқындау нәтижелері туралы конкурстық комиссия тиісті шешімдер қабылдаған күннен кейінгі жұмыс күнінен кешіктірмей хабар беру;

      9) конкурс жеңімпазы деп айқындалған әлеуетті өнім берушінің конкурсқа қатысуға өтінімінде және конкурстық құжаттамада көрсетілген талаптарда, конкурс жеңімпазын айқындау туралы шешім қабылданған күннен бастап күнтізбелік 10 күннен немесе 10 жұмыс күнінен кейін және күнтізбелік 30 күннен кешіктірмей сатып алу туралы шартты (келісімшартты) жасасу немесе мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында айқындалған жағдайларда конкурсты өтпеді деп тану. Мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында сатып алу туралы шартты (келісімшартты) орындаудың ең үздік талаптарын ұсынған әлеуетті өнім берушімен сатып алу туралы шарт (келісімшарт) жасасу қажеттігін негізге ала отырып, тапсырыс беруші мен әлеуетті өнім берушінің арасындағы сатып алу туралы шарт (келісімшарт) жасасу тәртібі мен кезектілігі, сондай-ақ конкурс өтпеді деп танылған жағдайда, тапсырыс берушінің іс-қимылдар тәртібі белгіленеді.

      10) конкурс нәтижелері туралы мәліметтерді электрондық сауда алаңында (электрондық алаңда) және (немесе) веб-порталда жариялау (орналастыру) және әрбір әлеуетті өнім берушіге конкурс қорытындылары туралы конкурстық комиссия тиісті шешімдер қабылдаған күннен кейінгі жұмыс күнінен кешіктірмей хабар беру.

      Ескерту. 2-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      3. Алдын ала біліктілік іріктеуді көздейтін конкурсты жүргізу кезінде мынадай ерекшеліктер ескеріле отырып, осы Қосымшаның 1 және 2-тармақтарында көрсетілген талаптар қолданылады:

      1) конкурс жеңімпазы алдын ала біліктілік іріктеуден өткен әлеуетті өнім берушілер арасынан айқындалады;

      2) қосымша талаптар алдын ала біліктілік іріктеуді жүзеге асыру үшін әлеуетті өнім берушілерге және өнім берушілерге қолданылады және конкурсқа қатысуға өтінімдерді бағалау және салыстыру критерийі ретінде пайдаланыла алмайды.

      4. Мүше мемлекеттің заңнамасында айқындалған жағдайларда және тәртіппен конкурс екі кезеңдік рәсімдер пайдаланыла отырып өткізілуі мүмкін.

      Екі кезеңдік рәсімдер пайдаланылған конкурстың бірінші кезеңінде тапсырыс берушінің техникалық тапсырмаларына сәйкес әзірленген, әлеуетті өнім берушілердің техникалық ұсыныстары негізінде сатып алынатын тауарлардың, жұмыстардың және көрсетілетін қызметтердің техникалық ерекшеліктерін сарапшының (сарапшы комиссияның) қалыптастыруы жөніндегі іс-шаралар жүргізіледі.

      Екі кезеңдік рәсімдер пайдаланылған конкурстың екінші кезеңінде осы Қосымшаның 1 және 2-тармақтарында көрсетілген талаптар ескеріле отырып, конкурсты жүргізу үшін көзделген іс-шаралар өткізіледі.

      5. Баға ұсыныстарын сұрату (баға белгіленімдерін сұрату) тәсілін қолдану үшін, оның ішінде Сатып алуды реттеу тәртібі туралы хаттамаға (Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартқа № 25 қосымша) № 2 және 4 қосымшаларға сәйкес тізбелер бойынша тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алу кезінде, мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) шекті бастапқы (ең жоғары) бағасы (сатып алудың бағдарлы құны) айқындалады.

      Баға ұсыныстарын сұрату (баға белгіленімдерін сұрату) жеңімпазы деп сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) ең төмен бағасын ұсынған әлеуетті өнім беруші танылады.

      Мүше мемлекеттердің кез келгені баға ұсыныстарын сұратудан (баға белгіленімдерін сұратудан) аукциондарды артықшылықпен өткізуге көшуге ұмтылады.

      Баға ұсыныстарын сұрату (баға белгіленімдерін сұрату) тәсілімен сатып алуды өткізу кезінде веб-порталда, оның мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында белгіленген мерзімде, бірақ баға ұсыныстарын сұратуға (баға белгіленімдерін сұратуға) қатысуға өтінімдер беру аяқталатын күнге дейін кемінде 4 жұмыс күні бұрын оның өткізілетіні туралы хабарлама жарияланады (орналастырылады).

      Баға ұсыныстарын сұратуды (баға белгіленімдерін сұратуды) жүргізу барысында жасалған комиссия хаттамалары электрондық сауда алаңында (электрондық алаңда) және (немесе) веб-порталда жарияланады (орналастырылады) және Баға белгілеу комиссиясы қабылдаған шешімдер туралы хабарламалар әрбір әлеуетті өнім берушіге шешімдерді қабылдаған күннен кейінгі жұмыс күнінен кешіктірілмей жіберіледі.

      Ескерту. 5-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      6. Ұсыныстар сұратуды жүргізу арқылы сатып алу Сатып алуды реттеу тәртібі туралы хаттамаға № 2 қосымшада көзделген тауарларға, жұмыстарға және көрсетілетін қызметтерге қатысты жүзеге асырылуы мүмкін (Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартқа № 25 қосымша).

      Мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасына сәйкес сатып алу туралы шартты (келісімшартты) орындаудың ең үздік талаптарын ұсынған әлеуетті өнім беруші ұсыныстар сұратудың жеңімпазы деп танылады.

      Ұсыныстар сұратуды жүргізу арқылы сатып алуды өткізу кезінде веб-порталда, мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында белгіленген мерзімдерде, бірақ ұсыныстарды сұратуға қатысуға өтінімдер беру аяқталатын күнге дейін кемінде 5 жұмыс күнінен бұрын оның өткізілетіні туралы хабарлама жарияланады (орналастырылады).

      Ұсыныстар сұратуды жүргізу барысында сатып алуды өткізу барысында жасалған комиссия хаттамалары электрондық сауда алаңында (электрондық алаңда) және (немесе) веб-порталда жарияланады (орналастырылады) және комиссия қабылдаған шешімдер туралы хабарламалар әрбір әлеуетті өнім берушіге шешімдерді қабылданған күннен кейінгі жұмыс күнінен кешіктірілмей жіберіледі.

      Ескерту. 6-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      7. Аукциондарға қатысу мақсатында әлеуетті өнім берушілер, егер бұл мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында көзделген болса, кем дегенде 3 жыл мерзімге веб-порталда және (немесе) электрондық сауда алаңында (электрондық алаңда) міндетті түрде аккредиттелуге жатады.

      Сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) ең аз бағасын ұсынған және аукцион туралы құжаттама талаптарына сәйкес келетін әлеуетті өнім беруші аукцион жеңімпазы деп танылады.

      8. Аукцион мынадай талаптар ескеріле отырып өткізіледі:

      1) аукцион туралы құжаттаманы бекіту;

      2) аукциондық комиссия құрамын бекіту;

      3) электрондық сауда алаңында (электрондық алаңда) және (немесе) веб-порталда аукцион өткізу туралы хабарламаны және аукцион туралы құжаттаманы мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында көзделген мерзімде, бірақ аукционға қатысуға арналған өтінімдерді беру аяқталатын күнге дейін кемінде күнтізбелік 15 күн бұрын жариялау (орналастыру). Аукцион өткізу туралы хабарламаға және (немесе) аукцион туралы құжаттамаға өзгерістер енгізілген жағдайда, аукционға қатысуға өтінімдерді беру мерзімі, енгізілген өзгерістер электрондық сауда алаңында (электрондық алаңда) және (немесе) веб-порталда жарияланған (орналастырылған) күннен бастап, аукционға қатысуға өтінімдерді беру аяқталатын күнге дейін осы мерзім кемінде күнтізбелік 7 күнді құрайтындай мерзімге ұзартылады. Бұл ретте, сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) нысанасын өзгертуге жол берілмейді. Егер мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында аукционды қысқа мерзім ішінде өткізуге мүмкіндік беретін сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) бастапқы (ең жоғары) бағасы (сатып алудың бағдарлы құны) көзделген болса, мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасымен аукционға қатысуға өтінімдерді беру үшін осы тармақшада көзделгенге қарағанда неғұрлым қысқа мерзім, бірақ аукционға қатысуға өтінімдерді беру аяқталатын күнге дейін кемінде күнтізбелік 7 күн, ал аукцион туралы құжаттамаға өзгерістер енгізілген жағдайда - осындай өзгерістер электрондық сауда алаңында (электрондық алаңда) және (немесе) веб-порталда жарияланған (орналастырылған) күннен бастап, аукционға қатысуға арналған өтінімдерді беру аяқталатын күнге дейін кемінде күнтізбелік 3 күн етіп белгіленген болуы мүмкін.

      4) аукционға қатысуға өтінімдер беру аяқталатын күнге дейін кемінде күнтізбелік 3 күннен кешіктірмей аукцион туралы құжаттаманың ережелерін түсіндіру және мұндай түсіндірулерді электрондық сауда алаңында (электрондық алаңда) және (немесе) веб-порталда жариялау (орналастыру). Сұрау салу бойынша аукцион туралы құжаттаманың ережелерін түсіндіру, оны аукционға қатысуға өтінімдер беру аяқталатын күнге дейін кемінде күнтізбелік 5 күннен кешіктірмей алған жағдайда жүзеге асырылады;

      5) электрондық сауда алаңына (электрондық алаңға) немесе веб-порталға электронды құжат нысанында аукционға қатысуға өтінімдер беру;

      6) аукциондық комиссияның аукцион туралы құжаттаманың талаптарына сәйкес келетін өтінімдерді айқындау үшін аукционға қатысуға өтінімдер, оларды ұсынған әлеуетті өнім берушілерді осы тармақтың 8-тармақшасында көрсетілген рәсімдерге жіберу бөлігінде ашу және қарау;

      7) электрондық сауда алаңында (электрондық алаңда) және (немесе) веб-порталда аукционға қатысуға өтінімдерді ашу, қарау және әлеуетті өнім берушілерді осы тармақтың 8-тармақшасында көрсетілген рәсімдерге жіберу хаттамаларын жариялау (орналастыру) және мұндай ашу, қарау және жіберу нәтижелері туралы әрбір әлеуетті өнім берушіге аукциондық комиссия тиісті шешімдерді қабылдаған күннен кейінгі жұмыс күнінен кешіктірмей хабар беру;

      8) бағасын төмендету жағына қарай аукцион өткізу жолымен сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) бастапқы (ең жоғары) бағасын (сатып алудың бағдарлы құнын) төмендету рәсімін өткізу. Бұл ретте, мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) бағасы сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) бастапқы (ең жоғары) бағасының (сатып алудың бағдарлы құнының) 0,5 пайызына дейін және одан да төмен төмендетілген жағдайда, аукцион сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) бағасын көтеру арқылы жалғасады, мұндай жағдайда тапсырыс берушіге өнім беруші төлейді;

      9) осы тармақтың 8-тармақшасында көрсетілген рәсімнің нәтижелері туралы хаттаманы электрондық сауда алаңында (электрондық алаңда) және (немесе) веб-порталда жариялау (орналастыру) және мұндай рәсімнің нәтижелері туралы, ол аяқталған күні әрбір әлеуетті өнім берушіге хабар беру;

      10) аукциондық комиссияның аукцион туралы құжаттамада көзделген талаптарға сәйкес келетін әлеуетті өнім берушілерді айқындау және аукцион жеңімпазын айқындау үшін, осы тармақтың 8-тармақшасында көрсетілген рәсімге қатысқан әлеуетті өнім берушілердің аукционға қатысуға өтінімдерін қарауы, сондай-ақ электрондық сауда алаңында (электрондық алаңда) және (немесе) веб-порталда бұл туралы хаттаманы жариялау (орналастыру) және әрбір әлеуетті өнім берушіге аукциондық комиссия тиісті шешімдерді қабылдаған күннен кейінгі жұмыс күнінен кешіктірмей мұндай қарау мен аукцион жеңімпазын айқындау нәтижелері туралы хабар беру;

      11) жеңімпаз деп айқындалған әлеуетті өнім берушінің аукционға қатысуға өтінімінде және аукцион туралы құжаттамада көрсетілген талаптармен, осы тармақтың 8-тармақшасында көрсетілген рәсімнің нәтижелері туралы хаттамаға сәйкес, осындай әлеуетті өнім берушінің сатып алу туралы шартының (келісімшартының) бағасы бойынша, аукцион жеңімпазын айқындау туралы шешім қабылданған күннен бастап күнтізбелік 10 күннен немесе 10 жұмыс күнінен кейін және күнтізбелік 30 күннен кешіктірмей сатып алу туралы шартты (келісімшартты) жасасу немесе мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында айқындалған жағдайларда аукционды өтпеді деп тану. Мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) ең төмен бағасын ұсынған әлеуетті өнім берушімен сатып алу туралы шарт (келісімшарт) жасасу қажеттігін негізге ала отырып, тапсырыс беруші мен әлеуетті өнім берушінің арасындағы сатып алу туралы шарт (келісімшарт) жасасу тәртібі мен кезектілігі, сондай-ақ конкурс өтпеді деп танылған жағдайда, тапсырыс берушінің іс-қимылдар тәртібі белгіленеді;

      12) аукцион нәтижелері туралы мәліметтерді электрондық сауда алаңында (электрондық алаңда) және (немесе) веб-порталда жариялау (орналастыру) және әрбір әлеуетті өнім берушіге аукцион қорытындылары туралы аукциондық комиссия тиісті шешімдерді қабылдаған күннен кейінгі жұмыс күнінен кешіктірмей хабар беру.

      Ескерту. 8-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      9. Егер бұл мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында көзделген болса, өнім берушіні таңдауды регламенттейтін нормаларды қолданбай сатып алуды жүзеге асыруға және онымен сатып алу туралы шарт (келісімшарт) жасасуға жол беріледі. Бұл ретте, мұндай сатып алу Сатып алуды реттеу тәртібі туралы хаттамаға № 3 қосымшада көзделген жағдайларда, мүше мемлекеттің азаматтық заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады (Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартқа № 25 қосымша).

      10. Бір көзден не жалғыз өнім берушіден (мердігерден, орындаушыдан) сатып алу сатып алу туралы шарт (келісімшарт) бағасының есеп айырысулары мен негіздемелері болған кезде жүзеге асырылады.

      Бір көзден не жалғыз өнім берушіден (мердігерден, орындаушыдан) сатып алу туралы ақпаратты орналастыруға қойылатын талаптар мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасымен айқындалады.

  Сатып алуды реттеу тәртібі
туралы хаттамаға
№ 2 қосымша

Ұсыныстарды сұратуды жүргізу арқылы сатып алуды
жүзеге асыру жағдайларының тізбесі

      1. Тапсырыс беруші Сатып алуды реттеу тәртібі туралы хаттаманың 22-тармағының талаптарын ескере отырып бұзылуын жүзеге асырған, сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) нысанасы болып табылатын тауарларды, жұмыстарды немесе көрсетілетін қызметтерді сатып алуды жүзеге асыру (Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартқа № 25 қосымша). Бұл ретте, егер сатып алу туралы шарт (келісімшарт) бұзылғанға дейін өнім беруші сатып алу туралы шартта (келісімшартта) көзделген міндеттемелерді ішінара орындаған жағдайда, осы тармақтың негізінде сатып алу туралы жаңа шартты (келісімшартты) жасаған кезде, сатып алу туралы бұзылған шарт (келісімшарт) бойынша жеткізілетін тауардың саны, орындалатын жұмыстың немесе көрсетілетін қызметтің көлемі ескеріліп, жеткізілетін тауардың санын, орындалатын жұмыстың немесе көрсетілетін қызметтің көлемі азайтылуы тиіс, ал сатып алу туралы шарттың (келісімшарттың) бағасы жеткізілетін тауардың санына, орындалатын жұмыстың немесе көрсетілетін қызметтің көлеміне пропорционалды азайтылуға тиіс.

      2. Пациенттің медициналық құжатында және дәрігерлер комиссиясы журналында тіркелетін, дәрігерлер комиссиясының шешімі бойынша медициналық көрсетімдер болған кезде (жеке көтере алмаушылық, өмірлік көрсеткіштері бойынша) пациентке тағайындау үшін қажетті дәрілік препараттарды сатып алуды жүзеге асыру. Бұл ретте, сатып алынатын дәрілік препараттар көлемі пациенттің емделу мерзімі ішінде қажетті дәрілік препараттар көлемінен аспауға тиіс. Бұдан басқа, осы тармаққа сәйкес сатып алуды жүзеге асыру кезінде екі және одан көп пациентке тағайындау үшін қажетті дәрілік препараттар бір шарттың (келісімшарттың) нысанасы бола алмайды.

  Сатып алуды реттеу тәртібі
туралы хаттамаға
№ 3 қосымша

Бір көзден не жалғыз өнім берушіден (орындаушыдан, мердігерден)
сатып алуды жүзеге асыру жағдайларының тізбесі

      1. Сұйытылған газды өткізу бойынша көрсетілетін қызметтерді, сондай-ақ мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес реттелетін бағалар (тарифтер) бойынша инженерлік-техникалық қамтамасыз ету желілеріне қосылуды (жалғау) энергиямен жабдықтаудың немесе электр энергиясын кепілдендірілген өнім берушімен электр энергиясын сатып алу-сатудың көрсетілетін қызметтерін қоспағанда, табиғи монополиялар қызметінің саласына жататын қызметтерді сатып алу.

      2. Есірткі құралдары мен психотроптық заттарды сақтау және әкелу (әкету) жөніндегі көрсетілетін қызметтерді сатып алу.

      3. Мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген бағалар (тарифтер) бойынша тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алу.

      4. Мемлекеттік мұражай, кітапхана, мұрағат қорларын, кино-, фотоқорларды және өзге де осыған ұқсас қорларды толықтыруға арналған мәдени құндылықтарды (оның ішінде, мұражай заттары мен мұражайлық коллекцияларды, сондай-ақ сирек кездесетін және бағалы басылымдарды, көшірмелерін қоса алғанда, тарихи немесе өзге мәдени маңызы бар қолжазбаларды, мұрағаттық құжаттарды) жеткізу.

      5. Жұмылдыру даярлығы жөніндегі жұмыстарды орындау.

      6. Тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді мүше мемлекеттің заңнамалық актілерінде айқындалған нақты тұлғадан сатып алу, сондай-ақ өкілеттіктеріне сәйкес тек қана атқарушы билік органдары немесе оларға ведомстволық бағынысты мемлекеттік мекемелер, мемлекеттік (біртұтас) кәсіпорындар, дауыс беруші акцияларының (қатысу үлестерінің) 100 пайызы мемлекетке тиесілі, тиісті өкілеттіктері мүше мемлекеттің заңнамалық актілерінде, мүше мемлекеттің актілерінде белгіленетін заңды тұлғалар жеткізуді, орындауды немесе қызмет көрсетуді жүзеге асыратын, тауарларды, жұмыстарды немесе көрсетілетін қызметтерді сатып алу.

      7. Еңсерілмейтін күш жағдайларының туындауы нәтижесінде, оның ішінде төтенше жағдай (төтенше жағдайлар салдарын оқшаулау және (немесе) жою) авария, шұғыл медициналық араласу қажеттігі туындауы салдарынан уақыт шығынын талап ететін өзге де тәсілдермен сатып алуды жүзеге асыру орынсыз.

      8. Қылмыстық-атқару жүйесінің мекемелері мен кәсіпорындарынан, емдеу-өндірістік (еңбек) профилакторийлері мен емдеу-өндірістік (еңбек) шеберханаларынан, сондай-ақ мүгедектер саны қызметкерлердің тізімдік санының кемінде 50 пайызын құрайтын мүгедектердің қоғамдық бірлестіктері құратын ұйымдардан тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алу.

      9. Жазаларды орындайтын мекеменің тауарларды өндіру, жұмыстарды орындау, қызметтерді көрсету үшін, заңды тұлғалармен жасалған шарттар негізінде сотталғандарды жұмысқа орналастыру мақсатында, шикізатты, материалдарды және жиынтықтаушы бұйымдарды көрсетілген мекеменің мұндай шикізатты, материалдарды, жиынтықтаушы бұйымдарды сатып алуы осы шарттарда көзделген қаражат есебінен жүзеге асырылу шартымен сатып алуы.

      10. Сатып алу рәсімдерінің нәтижелері бойынша өткізілмеген деп танылған сатып алу (мүше мемлекеттердің сатып алу туралы заңнамасында көзделген жағдайларда).

      11. Ұлттық қорғаныс, ұлттық қауіпсіздік қажеттіліктері, сондай-ақ құқықтық тәртіпті қамтамасыз ету үшін байланыс қызметтерін көрсету.

      12. Мүше мемлекеттердің заңнамасында белгіленуі мүмкін және бір көзден не жалғыз өнім берушіден (орындаушыдан, мердігерден) сатып алуды жүзеге асыруға рұқсат етілетін мәмілелердің шекті сомасы (не шекті тоқсандық немесе жылдық көлемі), бұл ретте, көрсетілген мөлшер жеке сипатта болмауы тиіс (мүше мемлекеттер сатып алуға әлеуетті өнім берушілердің қолжетімділігін барынша кеңейту мақсатында көрсетілген шекті барынша азайтуға ұмтылады).

      13. Мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес жалғыз өнім берушіден қару-жарақ пен әскери техниканы жеткізуге тапсырысты орналастыру, сондай-ақ қару-жарақты, әскери және арнаулы техниканы жөндеу (жаңғырту) бойынша жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді сатып алу.

      14. Мүше мемлекет басшысының белгілі бір жарлығымен немесе өкімімен, мүше мемлекет басшысының шешімі немесе тапсырмасы бойынша мүше мемлекеттің жоғары атқарушы билік органының өкімімен айқындалған әлеуетті өнім берушіден нақты сатып алу. Мұндай актілерді қабылдауға қатысты шешімдер мен әрекеттер Сатып алуды реттеу тәртібі туралы хаттаманың 32 және 33-тармақтарында көзделген тәртіппен жүзеге асырылады (Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартқа № 25 қосымша).

      15. Белгілі бір авторлардың әдебиет және өнер туындыларын (киножобаларды прокаттау мақсатында сатып алуды қоспағанда), нақты орындаушылардың орындауларын, егер жалғыз тұлғаға осындай шығармаларға, орындауларға және фонограммаларға айрықша құқық тиесілі болса, нақты даярлаушылардан фонограммаларды сатып алу.

      16. Белгілі бір мерзімді баспасөздер мен электрондық басылымдарға жазылу, сондай-ақ белгілі бір авторлардың баспасөз және электрондық басылымдарын сатып алу; осындай баспасөз және электрондық басылымдар баспагерлерінен, егер аталған баспагерлерге осындай басылымдарды пайдалануға айрықша құқық тиесілі болса, мемлекеттік және муниципалдық білім беру мекемелерінің, мемлекеттік және муниципалдық кітапханалардың, мемлекеттік ғылыми ұйымдардың қызметін қамтамасыз ету үшін электрондық басылымдарға қолжетімділік беру жөніндегі қызметтерді көрсету.

      17. Хайуанаттар паркіне, театрға, кинотеатрға, концертке, циркке, мұражайға, көрмеге, спорттық іс-шараға баруға арналған тапсырысты орналастыру, сондай-ақ театр-ойын-сауық, мәдени-ағартушылық және ойын-сауық-көңіл-көтеру іс-шараларына баруға кіру билеттері мен абонементтерін, экскурсия билеттері мен экскурсия жолдамаларын өткізу жөніндегі қызметтерді көрсетуге арналған сатып алу туралы шарт (келісімшарт) жасасу.

      18. Көрмелердің, семинарлардың, конференциялардың, кеңестердің, форумдардың, симпозиумдардың, тренингтердің материалдарын сатып алу және көрсетілген іс-шараларға қатысу үшін ақы төлеу, сондай-ақ бірнеше тапсырыс берушінің қажеттіліктері үшін жүргізілетін іс-шараларға қатысу бойынша, мүше мемлекеттің заңнамасында айқындалған тәртіппен осындай іс-шаралардың ұйымдастырушысы болып табылатын, тапсырыс беруші болып айқындалған өнім берушімен (мердігермен, орындаушымен) қызметтер көрсетуге арналған сатып алу туралы шарт (келісімшарт) жасасу.

      19. Жеке тұлғалардан оқытушылық көрсетілетін қызметтерді, экскурсия жетекшісі (гид) қызметтерін көрсетуді сатып алу.

      20. Театр-ойын-сауық ұйымдарының, мұражай, клуб мекемелерінің, кинематография ұйымдарының, өзге де мәдениет ұйымының, мәдениет саласындағы білім беру мекемесінің, телерадио хабарларын тарату ұйымының нақты жеке тұлғадан немесе нақты жеке тұлға сценарий авторынан, орындаушы әртістен, балетмейстерден, теле немесе радиобағдарламаны жүргізушіден, дизайнерден, дирижерден, драматургтен, жануарларды үйретушіден, композитордан, концертмейстерден, либретто авторынан, кино, бейне-, дыбысжазба операторынан, жазушыдан, ақыннан, режиссерден, репетитордан, мүсіншіден, хореографтан, хормейстерден, суретшіден және өзге де шығармашылық қызметкерінен әдебиет немесе өнер туындыларын жасауға немесе орындауға тапсырысты орналастыру, сондай-ақ нақты жеке тұлғадан, оның ішінде дара кәсіпкерден не заңды тұлғадан декорацияларды, сахналық жиһазды, сахналық костюмдерді (оның ішінде бас киімдер мен аяқ киімдерді) және декорациялар мен костюмдерді жасау үшін қажетті материалдарды, сондай-ақ осы тармақта көрсетілген ұйым шығармаларын құру және (немесе) орындау үшін қажетті театр деректемелерін, бутафория, грим, постижер бұйымдарын, театр қуыршақтарына тапсырысты орналастыру.

      21. Күрделі құрылыс объектілерінің жобалау құжаттамаларын әзірлеуді авторлық бақылау, тиісті авторлардың күрделі құрылыс объектілерінің құрылысын, оларды реконструкциялауды, күрделі жөндеуді авторлық қадағалауы бойынша қызметтерді сатып алу.

      22. Мүше мемлекеттер халықтарының мәдени мұра объектісін (тарих және мәдениет ескерткіші) сақтау бойынша жұмысты жүргізуді техникалық және авторлық қадағалауды жүргізуге тапсырысты орналастыру.

      23. Іс-шаралар өткізілетін жерге бару және қайту жолын, тұрғын үй-жай жалдауды, көліктік қызмет көрсетуді, тамақпен қамтамасыз етуді қоса алғанда, қызметкерді - қызметтік іссапарға, оқушыларды, студенттерді, аспиранттарды шығармашылық жарыстарға (конкурстарға, олимпиадаларға, фестивальдарға, ойындарға), көрмелерге, пленэрлерге, конференцияларға, форумдарға, шеберлік-сыныптарына, тағлымдамаларға, оқу практикалық тапсырмаларды орындауға қатысу үшін жіберуге байланысты көрсетілетін қызметтерді, сондай-ақ өкілдік ету шығыстарымен байланысты тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алу.

      24. Шет мемлекеттер басшыларының, шет мемлекеттердің үкімет басшыларының, халықаралық ұйымдар, парламенттік делегациялар, үкіметтік делегациялар, шет мемлекеттер делегациялары басшыларының сапарларын қамтамасыз етуге байланысты қызметтерді көрсетуге тапсырысты (қонақ үй, көліктік қызмет көрсету, компьютерлік жабдықты пайдалану, тамақпен қамтамасыз ету) орналастыру.

      25. Мүше мемлекеттің басшысын, өзге де қорғалатын тұлғаларды және қорғалатын тұлғалардың келуіне арналған объектілерді күзетуді және олардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қажетті тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алу (тұрмыстық, қонақүй, көліктік қызмет көрсету, компьютерлік жабдықты пайдалану, санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығын қамтамасыз ету, қауіпсіз тамақ беру), сондай-ақ мүше мемлекет басшысының қызметіне бейнемұрағат қалыптастыру және ақпараттық қызмет көрсету жөніндегі көрсетілетін қызметтерді сатып алу.

      26. Мемлекеттік және жұмылдыру материалдық резервтерінен іске асырылатын материалдық құндылықтарды сатып алу.

      27. Белгілі бір өнім берушіден сатып алуды жүзеге асырған тапсырыс берушіде тиісті тауарлардың, жұмыстардың немесе көрсетілетін қызметтердің қосымша санына қажеттіліктің туындауы. Бұл ретте қосымша сатып алынатын тауардың саны не қосымша сатып алынатын жұмыстардың немесе көрсетілетін қызметтердің көлемі сатып алу туралы шартта (келісімшартта) көзделген тауарлар санының не жұмыстар немесе көрсетілетін қызметтер көлемінің 2 пайызынан аспайды (қосымша жеткізілетін тауар не орындалатын жұмыстар немесе көрсетілетін қызметтер бірлігінің бағасы келісімшартта көзделген осындай тауар санына, жұмыс немесе көрсетілетін қызметтер көлемі келісімшарттың бастапқы бағасын бөлуден бөлек баға ретінде айқындалуға тиіс).

      Ескерту. 27-тармақ жаңа редакцияда – ҚР 19.04.2024 № 75-VIII Заңымен.

      28. Егер көппәтерлі үйдегі үй-жайлар жеке меншікте, мемлекеттік меншікте немесе муниципалдық меншікте болса, басқарушы ұйымның тұрғын үй заңнамасына сәйкес, көппәтерлі үйде үй-жайлардың меншік иелерінің немесе жергілікті өзін-өзі басқару органының таңдауы негізінде көппәтерлі үйді басқару жөнінде көрсетілетін қызметтерді сатып алуды жүзеге асыру.

      29. Нысанасы - мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес айқындалған актілермен тұруға арналмаған үйді, құрылысты, ғимаратты, үй-жайды сатып алу болып табылатын сатып aлу туралы шарт (келісімшарт) жасасу, сондай-ақ егер осы қызметтер басқа тұлғаға немесе өтеусіз пайдалануға және (немесе) жедел басқаруға берілген үй-жайлар орналасқан ғимараттағы тұруға арналмаған үй-жайларды пайдаланатын тұлғаларға көрсетілетін болса, тұруға арналмаған ғимаратты, құрылысты, үй-жайды жалдау, жалға берілген үй-жайды техникалық күтіп-ұстау, күзету және қызмет көрсету жөніндегі көрсетілетін қызметтерді сатып алу, мемлекетке немесе муниципалдық тапсырыс берушіге өтеусіз пайдалануға берілген бір немесе бірнеше тұруға арналмаған үй-жайды техникалық күтіп-ұстау, күзету және қызмет көрсету жөніндегі көрсетілетін қызметтерді сатып алуды жүзеге асыру.

      30. Егер мұндай сатып алу мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген тізбе бойынша жылдың бірінші айы ішінде жүзеге асырылған жағдайда, сатып алу қорытындыларын жасағанға және сатып алу туралы шарт (келісімшарт) күшіне енгенге дейінгі кезеңге күн сайынғы және (немесе) апта сайынғы мұқтаждықты сатып алуды жүзеге асыруға қажеттілік. Бұл жағдайда, сатып алу көлемі сатып алуды өткізу мерзімі ішінде, бірақ 2 айдан аспайтын мерзімде тапсырыс берушінің мұқтаждығын қамтамасыз ету үшін қажетті тауарлар санынан, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтер көлемінен аспауға тиіс.

      31. Жедел-іздестіру қызметін, осы әрекеттерді жүзеге асыруға уәкілеттік берілген органдардың тексеру әрекеттерін жүзеге асыру үшін, мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес мемлекеттік қорғауға жататын тұлғалардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді, сондай-ақ қажетті ғылыми-техникалық немесе өзге де арнайы оқу білімі бар лауазымды тұлғалар мен мамандардың көрсетілетін қызметтерін сатып алу.

      32. Табиғат пайдалану құқығын алу.

      33. Шетелдерде қызметкерлерді даярлау, қайта даярлау және біліктілігін арттыру жөніндегі көрсетілетін қызметтерді сатып алу.

      34. Рейтингтік агенттіктердің көрсетілетін қызметтерін, қаржылық көрсетілетін қызметтерді сатып алу.

      35. Зағип және нашар көретін азаматтар үшін мамандандырылған кітапханалардың көрсетілетін қызметтерін сатып алу.

      36. Бағалы қағаздарды және заңды тұлғалардың жарғылық капиталындағы (жарғылық қорындағы) үлестерін сатып алу.

      37. Мүше мемлекетте сайлау және референдум өткізу үшін қажетті тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында көзделген тізбе бойынша сатып алу.

      38. Мүше мемлекеттің жоғары атқарушы билік органы бекіткен тізбе бойынша мүше мемлекеттің халықаралық шарттарына сәйкес, сондай-ақ мүше мемлекет мүшесі болып табылатын халықаралық ұйымдар қаржыландыратын инвестициялық жобаларды іске асыру шеңберінде жүзеге асырылатын тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алу.

      39. Мемлекеттік шекара сызығының өтуін делимитациялауды, демаркациялауды және тексеруді, сондай-ақ мүше мемлекеттің халықаралық міндеттемелерін орындау мақсатында теңіз кеңістігін делимитациялауды геодезиялық, картографиялық, топографиялық және гидрографиялық қамтамасыз етуді сатып алу туралы шарт (келісімшарт) жасасу.

      40. Мемлекеттер, мемлекеттердің үкіметтері, халықаралық және мемлекеттік ұйымдар, қызметі қайырымдылық және халықаралық сипаттағы шетелдік үкіметтік емес қоғамдық ұйымдар мен қорлар өтеусіз негізде мүше мемлекеттің жоғары атқарушы билік органына беретін гранттардың ақшалай қаражаттарын, сондай-ақ оларды ұсыну туралы келісімдерде тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алудың өзге рәсімдері көзделген жағдайларда, осы гранттарды қоса қаржыландыруға бөлінетін ақшалай қаражатты пайдалануға байланысты тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алу.

      41. Жеке тұлғалар үшін (егер жеке тұлға білім беру ұйымын өз бетінше таңдаған жағдайда) мемлекеттік білім беру тапсырысына байланысты көрсетілетін қызметтерді сатып алу.

      42. Мүше мемлекеттердің азаматтарын шетелде емдеу бойынша көрсетілетін қызметтерді, сондай-ақ оларды тасымалдау және ілесіп жүру жөніндегі көрсетілетін қызметтерді сатып алу.

      43. Сатып алынатын тауарларға және көрсетілетін қызметтерге қатысты айрықша құқықтары бар тұлғадан зияткерлік меншік объектілері болып табылатын тауарларды және көрсетілетін қызметтерді сатып алу.

      44. Мүше мемлекеттің шетелдегі мекемелерінің, олардың атынан жұмыс істейтін тапсырыс берушілердің оқшауланған бөлімшелерінің шет мемлекеттің аумағында өз қызметін қамтамасыз ету үшін, сондай-ақ бітімгершілік операциялар мақсаттары үшін тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алу.

      45. Халықаралық ақпараттық ұйымдардың ақпарат беру жөніндегі көрсетілетін қызметтерді сатып алуы.

      46. Монетарлық қызметті, сондай-ақ мүше мемлекеттің ұлттық қорын және зейнетақы активтерін басқару жөнінде қызметті жүзеге асыру үшін қажетті тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алу.

      47. Халықаралық төрелікте, халықаралық коммерциялық төрелікте және шетелдік сот органдарында мемлекеттің не тапсырыс берушілердің мүдделерін қорғау және мүдделерін білдіру жөніндегі консультациялық және заңдық көрсетілетін қызметтерді сатып алу.

      48. Мүше мемлекеттердің заңнамасында айқындалған тұлғадан мүлікті сенімгерлік басқару жөніндегі көрсетілетін қызметтерді сатып алу.

      49. Статистикалық бақылау деректерін өңдеу жөніндегі көрсетілетін қызметтерді сатып алу.

      50. Мүше мемлекеттің банкроттық туралы заңнамасына, жер заңнамасына сәйкес және мемлекеттік мүлікті жекешелендіру кезінде жүргізілетін, атқарушылық іс жүргізу туралы мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес сот орындаушылары сауда-саттықта (аукциондарда) өткізетін мүлікті (активтерді) сатып алу.

      51. Адвокаттардың мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес оған ақы төлеуден босатылған тұлғаларға көрсететін қызметтерін сатып алу.

      52. Мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген жағдайда, нарыққа реттеушілік ықпал ету үшін мемлекеттік материалдық резервке тауарлар сатып алу.

      53. Мемлекеттік материалдық резервке материалдық құндылықтарды сақтау жөніндегі көрсетілетін қызметтерді сатып алу.

      54. Мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген жағдайда, ғарышкерлерді даярлау және ғарышкерлердің ғарышқа ұшуын ұйымдастыру жөніндегі көрсетілетін қызметтерді, сондай-ақ ғарыш аппараттарын жобалау, жинау және сынау жөніндегі көрсетілетін қызметтерді сатып алу.

      55. Мамандандырылған авиажөндеу кәсіпорындарында авиациялық техниканы жөндеу жөніндегі көрсетілетін қызметті сатып алу.

      56. Мемлекеттік және ведомстволық наградаларды және олардың құжаттарын, мүше мемлекеттің заң шығару органы депутатының омырау белгісін және оның құжатын, мемлекеттік сенім таңбаларын, мүше мемлекет азаматтарының паспорттары (оның ішінде қызметтік және дипломатиялық) мен жеке куәліктерін, шетелдіктің мүше мемлекетте тұруға арналған ықтиярхатын, азаматтығы жоқ тұлғаның куәлігін, азаматтық хал актілерін тіркеу туралы куәліктерді дайындау жөніндегі көрсетілетін қызметтерді сатып алу, сондай-ақ мүше мемлекеттің жоғары атқарушы билік органы айқындаған өнім берушілерден мүше мемлекеттің жоғары атқарушы билік органы бекіткен тізбе бойынша арнайы қорғаныс дәрежесін талап ететін баспа өнімдерін сатып алу.

      57. Мемлекеттік бағалы металдар мен бағалы тастар қорын толықтыру үшін бағалы металдар мен бағалы тастарды сатып алу.

      58. Ауыр жұмыстарда, зиянды (аса зиянды) және (немесе) қауіпті еңбек жағдайларындағы жұмыстарда, сондай-ақ қауіптілігі жоғары, машиналарға және механизмдерге байланысты жұмыстарда істейтін жұмыскерлері міндетті медициналық қарап-тексеру жөніндегі көрсетілетін қызметтерді сатып алу.

      59. Мүше мемлекеттің спорттық ұлттық және құрама командаларына қатысу және (немесе) дайындау үшін, сондай-ақ мүше мемлекеттің спорттық ұлттық және құрама командаларының олимпиадалық, паралимпиадалық, дефлимпиадалық және басқа да халықаралық спорттық іс-шараларға қатысуы үшін осы салады реттеуді жүзеге асыратын мемлекеттік басқару органы бекіткен күңтізбелік жоспар негізінде қажетті спорт мүкәммалын және жабдықтарды (жарақтарды), спорт керек-жарақтарын сатып алу.

      60. Мүше мемлекеттің саяси, экономикалық немесе әлеуметтік тұрақтылығына немесе оның әкімшілік-аумақтық бірлігіне қауіп төндіретін ахуал туындаған жағдайларда, мүше мемлекет басшысының немесе мүше мемлекет үкіметінің кезек күттірмейтін шығындарына арналған резервінен бөлінген қаражат есебінен тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алу.

      61. Құқық қорғау және жарылғыш заттарды және жарылғыш құралдарды табуға және залалсыздандыруға, терроризмге қарсы операцияларды, сондай-ақ кепілге алынған адамдарды босату, қарулы қылмыскерлерді, экстремистерді, террористерді, ұйымдасқан қылмыстық топтардың мүшелерін, ауыр және аса ауыр қылмыс жасаған адамдарды ұстау және залалсыздандыру жөніндегі арнайы операцияларды жүргізуге байланысты арнайы мемлекеттік органдардың арнайы мақсаттағы бөлімшелерінің қызметін қамтамасыз ету үшін қажетті тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алу.

      62. Дене және (немесе) ақыл-ой мүмкіндіктеріне байланысты организмінің функциялары біржола бұзылған адамдарға (бірнеше адамнан тұратын отбасыларға) және (немесе) белгілі тұрғылықты жері жоқ адамдарға, сондай-ақ жасының ұлғаюына байланысты өзіне-өзі күтім жасауға қабілетсіз адамдарға (бірнеше адамнан тұратын отбасыларға) ұсынылатын арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтердің кепілдік берілген көлемінде көзделген арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтерді, сондай-ақ арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтерге қажеттілікті бағалау және айқындау жөніндегі көрсетілетін қызметті сатып алу.

      63. Мүше мемлекеттің заңнамасында айқындалған жағдайларда, халық көркемөнер кәсіпшілігі бұйымдарын сатып алу.

  Сатып алуды реттеу тәртібі
туралы хаттамаға
№ 4 қосымша

Сатып алу аукцион арқылы жүзеге асырылатын тауарлардың,
жұмыстардың және көрсетілетін қызметтердің тізбесі

      1. Ауыл шаруашылығы өнімі, аңшылық кәсіпшілік өнімі, аңшылыққа, жабайы құс кәсіпшілігі мен оны өсіруге байланысты тірі жануарлардан, өнімдерден және көрсетілетін қызметтерден, сондай-ақ аңшылық өнімі мен жабайы құс кәсіпшілігінен басқа, ауыл шаруашылығы мен аңшылықтағы көрсетілетін қызметтер.*

      2. Орман шаруашылығы және ағаш дайындау өнімдері, орман өсіру және ағаш дайындау үшін көрсетілетін қызметтер.

      3. Балық аулау, балық питомниктері мен балық фермаларының өнімдері, балық аулауға байланысты көрсетілетін қызметтер.*

      4. Таскөмір және лигнит, торф.

      5. Шикі мұнай және табиғи газ, іздестіру жұмыстарынан басқа, оларды өндіру жөнінде көрсетілетін қызметтер.

      6. Металл кендері.

      7. Тас, саз, құм және минералды шикізаттың басқа да түрлері.

      8. Тамақ өнімдері және сусындар.*

      9. Тоқыма және тоқыма бұйымдары.

      10. Бала киімдерін қоспағанда, киім, тері және теріден жасалған бұйымдар.

      11. Былғары және былғарыдан жасалған бұйымдар, қайыс-ер бұйымдары, аяқ киім.

      12. Жиһаздан басқа, сүрек, сүректен жасалған бұйымдар, тығындар, шығыр және өрімдер.

      13. Целлюлоза, қағаз, картон және олардан жасалатын бұйымдар.

      14. Жарнама материалдарынан, суреттерден, сызбалардан, басып шығарылған фотосуреттерден, кәдесый және сыйлық жиындарынан (қойын дәптер және жазба кітапшалары), сайлаулар мен референдумдарда дауыс беруге арналған бюллетеньдерден басқа полиграфиялық және баспа өнімдері.

      15. Кокс пештерінің өнімдері.

      16. Органикалық және бейорганикалық синтез өнімдері.

      17. Резеңке және полимер бұйымдары.

      18. Шыны шаруашылық-тұрмыстық бұйымдары мен интерьерге арналған бұйымдардан, сондай-ақ керамикалық құрылыстық емес отқа төзімсіз бұйымдардан басқа, металл емес минералдық өнімдер.

      19. Металлургия өнеркәсібінің өнімі.

      20. Машиналардан, жабдықтардан, ядролық реакторлар мен ядролық реакторлардың бөліктерінен, зарядталған бөлшектерді жеделдеткіштерден басқа, металды қайта өңдеу өнімдері.

      21. Қару-жарақтан, оқ-дәрі мен олардың детальдарынан, халықтық-шаруашылық мақсаттағы жарылғыш құрылғылар мен жарылғыш заттардан басқа, өзге топтамаларға енгізілмеген машиналар мен жабдықтар.

      22. Офистік және есептеу техникасы.

      23. Басқа топтамаларға енгізілмеген электр қозғалтқыштары мен электртехникалық аппаратура (оның ішінде, электр жабдықтар).

      24. Радио, теледидар және байланыс үшін жабдық және аппаратура.

      25. Медициналық жабдық және аппаратура, өлшеу құралдары, фото- және киноаппаратура (мүше мемлекеттің сатып алу туралы заңнамасында айқындалған медициналық техника мен медициналық мақсаттағы бұйымдарды қоспағанда).

      26. Автомобильдер, тіркемелер мен жартылай тіркемелер, автомобильдерге арналған шанақтар, автомобильдерге арналған детальдар мен керек-жарақтар, гараж жабдығы.

      27. Сауда және жолаушылар кемелерінен, әскери корабльдерден, әуе және ғарыштық ұшу аппараттарынан, ұшу аппараттарының жабдықтары мен детальдарынан басқа, өзге көлік құралдары.

      28. Зергерлік бұйымдар мен олармен аралас тауарлардан, музыкалық аспаптардан, ойындар мен ойыншықтардан, еңбек процесін оқытуға арналған жабдықтан, мектеп оқу құралдары мен жабдықтарынан, көркем кәсіпшілік бұйымдарынан, өнер туындылары мен коллекциялау заттарынан, экспозицияланған кинопленкалардан, адам шашынан, жануарлар қылынан, синтетикалық материалдардан жасалған шаштардан және одан жасалатын бұйымдардан басқа, дайын бұйымдар.

      29. Жаңа шикізат ретінде пайдалану үшін жарамды нысандағы қалдықтар мен сынықтар.

      30. Автомобильдер мен мотоциклдер саудасы, оларға техникалық қызмет көрсету және жөндеу жөнінде көрсетілетін көрсетілетін қызметтер.

      31. Автомобильдер мен мотоциклдер саудасы жөнінде көрсетілетін қызметтерден басқа, көтерме және комиссиялық сауда қызметтері.

      32. Теміржол көлігінің көрсетілетін қызметтерінен, метрополитеннің көрсетілетін қызметтерінен, құбыржолдар арқылы тасымалдаудың көрсетілетін қызметтерінен басқа, құрлықтағы көліктің көрсетілетін қызметтері.

      33. Су көлігінің көрсетілетін қызметтері.

      34. Көліктік көмекші және қосымша көрсетілетін қызметтер, саяхат бюросы мен туристік агенттіктердің көрсетілетін қызметтерінен, туристерге көмек көрсету жөніндегі басқа да көрсетілетін қызметтерден басқа, туризм және экскурсия саласындағы көрсетілетін қызметтер.

      35. Ұлттық поштаның көрсетілетін қызметтерін, электр байланысының көрсетілетін қызметтерін қоспағанда, курьерлік көрсетілетін қызметтерден басқа байланыс.

      36. Сақтандыру және зейнетақымен қамсыздандырудан, облигациялық қарыздар шығаруды ұйымдастыру жөнінде көрсетілетін қызметтерден басқа, қаржы делдалдығы бойынша көрсетілетін қызметтер

      37. Бағалау қызметтерін қоспағанда, қаржы делдалдығына қатысты қосалқы болып табылатын көрсетілетін қызметтер.

      38. Офистерге арналған ұйымдастыру техникасына, электрондық есептеу машиналарына және олармен бірлесіп пайдаланылатын перифериялық жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу жөнінде көрсетілетін қызметтер.

      39. Ғимаратты жинау жөнінде көрсетілетін қызметтер.

      40. Орау жөнінде көрсетілетін қызметтер.

      41. Қоқыстарды жою, санитариялық өңдеу жөнінде көрсетілетін қызметтер және осыған ұқсас қызметтер.

      _____________________

      * Балалар үшін тәрбиелік, білім беру процестерін жүзеге асыратын ұйымдарда, медициналық ұйымдарда, әлеуметтік қызмет көрсету мекемелері мен балалардың демалыс ұйымдарында, көрсетілген мекемелер мен ұйымдар үшін қоғамдық тамақтану қызметтерін сатып алудан басқа.

  Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 26 ҚОСЫМША

Зияткерлік меншік объектілеріне құқықтарды сақтау мен қорғау туралы
ХАТТАМА
I. Жалпы ережелер

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың XXIII бөліміне сәйкес әзірленген және зияткерлік меншік объектілеріне құқықтарды сақтау мен қорғау саласындағы қатынастарды реттейді.

      2. Зияткерлік меншік объектілері деп ғылым, әдебиет және өнер туындылары, электрондық есептегіш машиналарға арналған бағдарламалар (компьютерлік бағдарламалар), фонограммалар, орындаулар, тауар белгілері және қызмет көрсету белгілері, географиялық нұсқаулықтар, тауарлар шығарылатын жерлердің атаулары, өнертабыстар, пайдалы модельдер, өнеркәсіптік үлгілер, селекциялық жетістіктер, интегралды микросхемалар топологиясы, өндірістің құпиялары (ноу-хау), сондай-ақ халықаралық шарттарға, Одақтың құқығын құрайтын халықаралық шарттар мен актілерге және мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес құқықтық қорғау берілетін басқа да зияткерлік меншік объектілері түсініледі.

II. Авторлық құқық пен сабақтас құқықтар

      3. Авторлық құқық ғылым, әдебиет және өнер туындыларына қолданылады. Туынды авторына, атап айтқанда, мынадай құқықтар тиесілі:

      1) туындыға айрықша құқық;

      2) авторлық құқық;

      3) есім құқығы;

      4) туындыға қолсұғылмаушылық құқығы;

      5) туындыны жариялау құқығы;

      6) мүше мемлекеттердің заңнамасымен белгіленгеннен өзге де құқықтар.

      4. Мүше мемлекеттер автор туындысының айрықша құқық қорғау мерзімдерін, серіктес авторлықта жасалған туындыға айрықша құқықты, автор қайтыс болғаннан кейін жарияланған туындыға айрықша құқықты қамтамасыз етуге міндетті, оның мерзімі 1886 жылғы 9 қыркүйектегі Әдеби және көркем туындыларды қорғау жөніндегі Берн конвенциясында (1971 жылғы редакция), 1994 жылғы 15 сәуірдегі Дүниежүзілік сауда ұйымының Зияткерлік меншік құқықтарының сауда аспектілері жөніндегі келісімінде белгіленген мерзімдерден төмен болмайды. Мүше мемлекеттердің заңнамасында көрсетілген құқықтарды қорғаудың ұзақ мерзімдері бекітілуі мүмкін.

      Бастапқы мәтін мен объектілік кодты қоса алғанда, электронды есептеуіш машиналарға арналған бағдарламалар (компьютерлік бағдарламалар) 1886 жылғы 9 қыркүйектегі Әдеби және көркем туындыларды қорғау жөніндегі Берн конвенциясына сәйкес (1971 жылғы редакция) әдеби туындылар ретінде қорғалады.

      Материалдардың іріктелуі мен орналасуына қарай шығармашылық нәтижесі болып табылатын құрамдас туындылар (энциклопедиялар, жинақтар және өзге де туындылар) құрамдас туындының бір бөлігін құрайтын туындылардың әрбір авторының құқықтарына нұқсан келтірілместен қорғалады. Құрамдас туындының авторына құрастырушылыққа авторлық құқық (материалды таңдау және орналастыру) беріледі. Бұл ретте, құрамдас туындылар, олар негізделген немесе олар қамтитын туындының авторлық құқық объектісі болуына не болмауына қарамастан, авторлық құқықпен қорғалады.

      Туынды шығармалар (аудармалар, бейімдеулер, музыкалық өңдеулер және басқа да әдеби немесе көркем шығарманың қайта түзетіліп өзгеруі) түпнұсқалық туынды авторының құқықтарына нұқсан келтірілместен, түпнұсқалық туындылармен тең қорғалады. Туынды шығарма авторы жасалған аударманың және басқа (түпнұсқалық) шығарманың өзге де өңделуіне авторлық құқығына ие.

      5. Мүше мемлекеттер құқық иелеріне кинематографиялық туындыларға қатысты авторлық құқықпен қорғалған туындыларының түпнұсқаларын немесе олардың көшірмелерін басқа мүше мемлекеттердің аумағында коммерциялық түрде көпшілікке прокаттауға рұқсат беру немесе тыйым салу құқығын береді.

      6. Мүше мемлекеттердің заңнамасында белгіленген орындаушылық қызметтің (орындаушылықтың) нәтижесінде, фонограммаларға және өзге де құқықтарға мүліктік және жеке мүліктік емес құқықтар авторлық құқықпен сабақтас (сабақтас құқықтар) болып табылады.

      Шығармашылық еңбегі мен туындыны орындаған жеке тұлға орындаушы деп танылады, орындаушы әртіс (актер, әнші, музыкант, биші немесе рөл сомдайтын, оқитын, көркемдеп оқитын, ән айтатын, музыкалық аспапта ойнайтын немесе әдебиет, өнер немесе халық шығармашылығы туындыларын, соның ішінде эстрадалық, цирк немесе қуыршақ нөмірін орындауға қатысатын басқа тұлға), сондай-ақ қойылымның қоюшы режиссері (театр, цирк, қуыршақ, эстрада қойылымын немесе басқа театр-ойын-сауық көрінісін қойған адам) және дирижер.

      Мүше мемлекеттер өзара келісім негізінде мүше мемлекеттердің орындаушыларына мынадай құқықтарды береді:

      орындауға айрықша құқық;

      есім құқығы - фонограмма даналарында өз есімін немесе бүркеншік атын көрсету құқығы және орындауды пайдаланудың өзге де жағдайларында, туындыны пайдалану сипаты орындаушының есімін немесе орындаушылар ұжымының атауын көрсетуге мүмкіндікті болғызбаған жағдайды қоспағанда, орындаушылар ұжымының атауын көрсету құқығы;

      мүше мемлекеттердің заңнамасымен белгіленген өзге де құқықтар.

      7. Орындаушылар өз құқықтарын орындалатын туындылар авторларының құқықтарын сақтай отырып жүзеге асырады.

      Орындаушының құқықтары орындалатын туындыға авторлық құқықтардың болуына не болмауына қарамастан, танылады және қолданылады.

      8. Фонограмманы жасаушы (өндіруші) деп орындау дыбыстарының немесе басқа дыбыстардың не осы дыбыстар кейпінің алғаш жазбасы үшін бастаманы және жауапкершілікті өз мойнына алған адам танылады. Дәлелдер болмаған кезде, фонограмманың өзге жасаушысы (өндірушісі) деп есімі немесе атауы қарапайым түрде фонограмманың данасында және (немесе) оның қаптамасында көрсетілген адам танылады.

      Мүше мемлекеттердің фонограммалар жасаушыларына (өндірушілеріне) мүше мемлекеттер мынадай құқықтар береді:

      фонограммаларға айрықша құқық;

      мүше мемлекеттердің заңнамасында белгіленген өзге де құқықтар.

      9. Мүше мемлекеттер орындауға айрықша құқықты, фонограммаға айрықша құқықты қорғау мерзімдерінің сақталуын қамтамасыз етеді, олар 1994 жылғы 15 сәуірдегі Дүниежүзілік сауда ұйымының Зияткерлік меншік құқықтарының сауда аспектілері жөніндегі келісіміне және 1961 жылғы 26 қазандағы Орындаушылардың, фонограммаларды жасаушылар мен хабар таратушы ұйымдардың құқықтарын қорғау туралы халықаралық конвенцияға белгіленген мерзімдерден төмен болмайды. Мүше мемлекеттердің заңнамасында көрсетілген құқықтарды қорғаудың ұзақ мерзімдері бекітілуі мүмкін.

      10. Құқықтарды ұжымдық басқару ұйымы, егер мүше мемлекеттердің заңнамасында өзгеше көзделмеген болса, авторлардан, орындаушылардан, фонограммаларды дайындаушылардан (өндірушілерден) және авторлық құқық пен сабақтас құқықтардың басқа да иеленушілерінен алынған өкілеттіктер, сондай-ақ авторлық құқық пен сабақтас құқықтар объектілерін пайдаланғаны үшін авторлардың және өзге де құқық иеленушілердің сыйақы алуын қамтамасыз ету мақсатында, ұжымдық негізде, тиісті құқықтарды басқару саласында құқықтарды ұжымдық басқару бойынша басқа да ұйымдардан алынған өкілеттіктер негізінде жұмыс істейтін ұйым болып табылады.

      Авторлық және сабақтас құқықтар объектілерін құқыққа сыйымды пайдалану мүмкіндігін қамтамасыз ету мақсатында құқықтарды ұжымдық басқару ұйымдарының қызметімен байланысты қатынастар Одақ шеңберінде халықаралық шартпен реттеледі.

III. Тауар белгілері мен қызмет көрсету белгілері

      11. Тауар белгісі мен қызмет көрсету белгісі (бұдан әрі - тауар белгісі) - мүше мемлекеттің заңнамасына және мүше мемлекеттер қатысушылары болып табылатын халықаралық шарттарға сәйкес қорғалатын және бір азаматтық айналым қатысушыларының тауарларын және (немесе) көрсетілетін қызметтерін басқа бір азаматтық айналым қатысушыларының тауарларынан және (немесе) көрсетілетін қызметтерінен жеке-дара ету үшін қызмет ететін белгілеу болып табылады.

      Мүше мемлекеттердің заңнамалық актілеріне сәйкес тауар белгісі ретінде сөзбен көрсетілетін, бейнелі, көлемдік және басқа да белгілеулер мен олардың комбинациялары тіркелуі мүмкін. Тауар белгісі кез келген түсте немесе түс үйлесімінде тіркелуі мүмкін.

      12. Тауар белгісінің құқық иеленушісі мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес тауар белгісін қолданудың айрықша құқығына және осы айрықша құқыққа иелік ету құқығына ие, сондай-ақ басқа тұлғаларға тауар белгісін немесе біртектес тауарларға және (немесе) көрсетілетін қызметтерге қатысты айырғысыз ұқсас белгілеуді пайдалануға тыйым салу құқығына ие.

      13. Тауар белгісін бастапқы тіркеудің қолданылу мерзімі 10 жылды құрайды. Көрсетілген мерзім тауар белгісінің құқық иеленушісінің өтініш жасауы бойынша кемінде 10 жыл мерзімге шексіз рет ұзартыла алады.

      Құқық иеленушіге байланысты емес мән-жайлар бойынша тауар белгісі пайдаланылмаған жағдайларды қоспағанда, осы мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген тәртіппен тауар белгісі тіркелгеннен кейін кез келген үш жыл ішінде үзіліссіз пайдаланылмауы салдарынан осы мүше мемлекеттің аумағында, жеке-дара ету үшін тауар белгісі тіркелген барлық тауарларға және (немесе) көрсетілетін қызметтерге немесе тауарлардың және (немесе) көрсетілетін қызметтердің бір бөлігіне қатысты мүше мемлекеттің аумағында тауар белгісін құқықтық қорғау мерзімінен бұрын тоқтатылуы мүмкін.

      Аумағында осы тауар белгісі тіркелген мүше мемлекеттің заңнамасында көзделген тәртіппен және негіздер бойынша тауар белгісіне құқықтық қорғауды беруге қарсы дауласуға және оны жарамсыз деп тануға болады.

IV. Еуразиялық экономикалық одақтың тауар белгілері және
Еуразиялық экономикалық одақтың қызмет көрсету белгілері

      14. Мүше мемлекеттер Еуразиялық экономикалық одақтың тауар белгісін және Еуразиялық экономикалық одақтың қызмет көрсету белгісін (бұдан әрі - Одақтың тауар белгісі) тіркейді. Одақтың тауар белгісіне барлық мүше мемлекеттердің аумағында құқықтық қорғау беріледі.

      Одақтың тауар белгісі ретінде графикалық түрде ұсынылған белгілеулер тіркелуі мүмкін.

      Одақтың тауар белгісінің құқық иеленушісі мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес Одақтың тауар белгісін пайдалануға айрықша құқыққа және осы айрықша құқыққа иелік ету құқығына ие, сондай-ақ басқа тұлғаларға Одақтың тауар белгісін немесе біртектес тауарларға және (немесе) көрсетілетін қызметтерге қатысты айырғысыз ұқсас белгілеуді пайдалануға тыйым салуға құқығына ие.

      15. Мүше мемлекеттер аумағында Одақтың тауар белгісін тіркеуге, құқықтық қорғауға және пайдалануға байланысты туындайтын қатынастар Одақ шеңберінде халықаралық шартпен реттеледі.

V. Тауар белгісіне, Одақтың тауар белгісіне айрықша құқықтың тоқтатылу қағидаты

      16. Мүше мемлекеттердің аумақтарында тауар белгісіне, Одақтың тауар белгісіне айрықша құқықтың мынадай тоқтатылу қағидаты қолданылады, оған сәйкес тауар белгісінің және (немесе) Одақтың тауар белгісінің тікелей құқық иеленушісі немесе оның келісімімен басқа да адамдар кез келген мүше мемлекеттің аумағына азаматтық айналымға құқыққа сай енгізген адамдарға қатысты осы тауар белгісін, Одақтың тауар белгісін пайдалану тауар белгісіне, Одақтың тауар белгісіне айрықша құқықты бұзу болып табылмайды.

VI. Географиялық нұсқаулар

      17. Егер тауар сапасы, беделі немесе басқа да сипаттамасы айтарлықтай дәрежеде оның географиялық шығу тегіне байланысты болса, географиялық нұсқау деп - мүше мемлекеттің аумағынан, өңірінен немесе осы аумақ жерінен шыққан тауар сәйкестендіріледі.

      18. Егер құқықтық қорғау осы бір мүше мемлекеттің заңнамасында немесе өзі қатысушысы болып табылатын халықаралық шарттарда көзделсе, мүше мемлекет аумағында географиялық нұсқауға құқықтық қорғау берілуі мүмкін.

VII. Тауардың шығарылған жерінің атауы

      19. Құқықтық қорғау берілген тауардың шығарылған жерінің атауы - қазіргі заманғы немесе тарихи, ресми немесе бейресми, елдің, қалалық немесе ауылдық қоныстың, жергілікті жердің немесе басқа географиялық объектінің толық немесе қысқартылған атауын білдіретін не қамтитын белгілеу, сондай-ақ осындай атаудан туындаған және оны ерекше қасиеттері айрықша немесе басты түрде осы географиялық объектіге тән табиғи шарттармен және (немесе) адами факторлармен айқындалатын тауарларға қатысты пайдалану нәтижесінде танымал болған белгілеу болып табылады.

      Көрсетілген ережелер белгілі бір географиялық объектінің аумағынан шығарылатын тауарды сәйкестендіруге мүмкіндік беретін және дегенмен, осы объектінің атауы жазылмаса да, тауарға қатысты осы белгілеуді пайдалану нәтижесінде белгілі болған, ерекше қасиеттері осы тармақтың бірінші абзацында көрсетілген талаптарға сай келетін белгілеуге қолданылады.

      20. Географиялық объект атауын білдіретін немесе қамтитын, бірақ жалпы қолданысқа оның өндірілген жеріне байланысы жоқ белгілі бір тауар түрін белгілеу ретінде енген белгілеу тауардың шығарылған жерінің атауы деп танылмайды.

      Тауардың шығарылған жерлердің атауларына құқықтық қорғауды беру мүше мемлекеттердің заңнамасында көзделген тәртіппен және негіздемелер бойынша дау болуы және жарамсыз деп танылуы мүмкін.

      21. Тауардың шығарылған жерлердің атауларына қатысты мүше мемлекеттер мүдделі тараптарға мыналардың:

      1) осы тауардың шын мәнінде шығарылған жерінен бөлек географиялық ауданда шығарылды деп көрсететін немесе ассоциация туғызатын, осылайша тауардың шығарылған жері мен ерекше қасиеттеріне байланысты тұтынушыны шатастыратын, тауарды белгілеу немесе таныстыру кезінде кез келген құралдарды пайдаланудың;

      2) 1883 жылғы 20 наурыздағы Өнеркәсіптік меншікті қорғау жөніндегі Париж конвенциясының 10-bis бабының мағынасы бойынша жосықсыз бәсекелестік актісін білдіретін кез келген пайдаланудың алдын алуға мүмкіндік беретін құқықтық шараларды көздейді.

VIII. Еуразиялық экономикалық одақтың тауары шығарылатын жердің атауы

      22. Мүше мемлекеттер Еуразиялық экономикалық одақтың тауары шығарылған жерлердің атауларын (бұдан әрі - Одақ тауарының шығарылған жерінің атауы) тіркеуді жүзеге асырады. Одақ тауарының шығарылған жерінің атауына құқықтық қорғау барлық мүше мемлекеттердің аумағында бір мезгілде ұсынылады.

      23. Тіркеуге, құқықтық қорғауға және мүше мемлекет аумағында Одақ тауарының шығарылған жерінің атауын пайдалануға байланысты туындайтын қатынастар Одақ шеңберіндегі халықаралық шартпен реттеледі.

IX. Патенттік құқықтар

      24. Өнертабысқа, пайдалы модельге және өнеркәсіптік үлгіге құқық, мүше мемлекеттердің заңнамасында белгіленген тәртіппен қорғалады және ол өнертабысқа, пайдалы модельге және өнеркәсіптік үлгіге басымдықты, авторлықты және айрықша құқықты куәландырады.

      25. Өнертабыстың, пайдалы модельдің, өнеркәсіптік үлгінің авторына мынадай құқықтар тиесілі:

      1) өнертабысқа, пайдалы модельге және өнеркәсіптік үлгіге айрықша құқық;

      2) авторлық құқық.

      26. Мүше мемлекеттердің заңнамасында көзделген жағдайларда, өнертабыс, пайдалы модель, өнеркәсіптік үлгі авторына басқа да құқықтар, оның ішінде патент алу құқығы, қызметтік өнертабысты, пайдалы модельді немесе өнеркәсіптік үлгіні пайдаланғаны үшін сыйақы алу құқығы тиесілі.

      27. Өнертабысқа, пайдалы модельге, өнеркәсіптік үлгіге айрықша құқықты қолдану мерзімі:

      1) өнертабыстар үшін - кемінде 20 жылды;

      2) пайдалы модельдер үшін - кемінде 5 жылды;

      3) өнеркәсіптік үлгілер үшін - кемінде 5 жылды құрайды.

      28. Өнертабыс, пайдалы модель немесе өнеркәсіптік үлгіге патент - патент иесіне мүше мемлекеттің заңнамасына қайшы келмейтін кез келген тәсілмен өнертабысты, пайдалы модельді немесе өнеркәсіптік үлгіні пайдалануға айрықша құқық береді, сондай-ақ басқа адамдардың көрсетілген объектілерді пайдалануына тыйым салу құқығын береді.

      29. Мүше мемлекеттер патентпен берілетін құқықтық шектеулерді көздеуге құқылы, бұл ретте, мұндай шектеулер өнертабысты, пайдалы модельді немесе өнеркәсіптік үлгіні қалыпты пайдалануға ақталмайтын залал келтірмеуі және үшінші тұлғалардың заңды мүдделерін ескере отырып, патент иесінің заңды мүдделеріне негізсіз түрде нұқсан келтірмеуі тиіс.

X. Селекциялық жетістіктер

      30. Өсімдік сорттарына және жануарлар тұқымдарына (селекциялық жетістіктерге) құқықтарды қорғау мүше мемлекеттердің заңнамасында белгіленген жағдайларда және тәртіппен жүзеге асырылады.

      31. Селекциялық жетістіктердің авторына мынадай құқықтар тиесілі:

      1) селекциялық жетістіктерге айрықша құқық;

      2) авторлық құқық.

      32. Мүше мемлекеттердің заңнамасында көзделген жағдайларда селекциялық жетістіктердің авторына басқа да құқықтар, оның ішінде патент алу құқығы, селекциялық жетістікті атау құқығы, қызметтік селекциялық жетістікті пайдаланғаны үшін сыйақы алу құқығы тиесілі.

      33. Селекциялық жетістікке айрықша құқықтың қолданылу мерзімі өсімдіктер сорттары, жануарлар тұқымы үшін 25 жылдан кем емес мерзімді құрайды.

XI. Интегралды микросхемалар топологиясы

      34. Интегралды микросхемалар топологиясы материалды жеткізгіште тіркелген интегралды микросхема элементтерінің және олардың арасындағы байланыстар жиынтығының кеңістік-геометриялық орналастырылуы болып табылады.

      35. Интегралды микросхема топологиясына зияткерлік меншік құқығы мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес қорғалады.

      36. Интегралды микросхема топологиясының авторына мынадай құқықтар тиесілі;

      1) интегралды микросхема топологиясына айрықша құқық;

      2) авторлық құқық.

      37. Мүше мемлекеттердің заңнамасында көзделген жағдайларда, интегралды микросхема топологиясының авторына басқа да құқықтар, оның ішінде қызметтік топологияны пайдаланғаны үшін сыйақы алу құқығы тиесілі.

      38. Интегралды микросхема топологиясының айрықша құқығының қолдану мерзімі 10 жылды құрайды.

XII. Өндірістік құпия (ноу-хау)

      39. Өндірістік құпия (ноу-хау) деп кез келген сипаттағы (өндірістік, техникалық, экономикалық, ұйымдастырушылық және басқа да) мәліметтер, оның ішінде ғылыми-техникалық саладағы зияткерлік қызмет нәтижелері туралы мәліметтер, сондай-ақ үшінші тұлғалар заңды негізде еркін қол жеткізе алмайтын мәліметтердің үшінші тұлғаларға белгісіз болуына байланысты шынайы және әлеуетті коммерциялық құндылығы бар және оларды білетіндерге қатысты коммерциялық құпия режимі енгізілген кәсіптік қызметті жүзеге асыру тәсілдері туралы мәліметтер танылады.

      40. Өндірістік құпияны (ноу-хау) құқықтық қорғау мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес ұсынылады.

XIII. Зияткерлік меншік объектілеріне құқықтарды қорғау
жөніндегі құқық қолдану шаралары

      41. Одақ шеңберінде зияткерлік меншік объектілеріне құқықтарды қорғау жөніндегі мүше мемлекеттердің іс-қимылын үйлестіру Одақ шеңберіндегі халықаралық шартқа сәйкес жүзеге асырылады.

  Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 27 ҚОСЫМША

Өнеркәсіптік ынтымақтастық туралы
ХАТТАМА

      1. Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:

      "экономикалық қызметтің басым түрлері" - өнеркәсіптік ынтымақтастықтың негізгі бағыттарын іске асыруға арналған басымдықтар ретінде барлық мүше мемлекеттер айқындайтын қызмет түрлері;

      "өнеркәсіптік кооперация" - мүше мемлекеттердің шаруашылық жүргізуші субъектілерінің өнеркәсіп саласындағы өзара тиімді орнықты ынтымақтастығы;

      "Одақ шеңберіндегі өнеркәсіптік саясат" - мүше мемлекеттердің дербес және Комиссияның консультациялық қолдауымен және үйлестіруімен жүзеге асыратын, өнеркәсіптік ынтымақтастықтың негізгі бағыттары бойынша мүше мемлекеттердің қызметі;

      "өнеркәсіп" - экономикалық қызмет түрлерінің ұлттық сыныптауыштарына сәйкес тағамды қайта өңдеуді қоспағанда, өндірілетін және өңделетін өнеркәсіпке жататын қызметтің экономикалық түрлерінің жиынтығы. Өнеркәсіптік қызметтің басқа түрлері Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың тиісті бөліктеріне сәйкес реттеледі;

      "өнеркәсіптік кластер" - өзара байланысты өнеркәсіптік және бірін-бірі өзара толықтыратын және соның есебінен өздерінің бәсекелестік артықшылықтарын нығайтатын онымен байланысты ұйымдардың тобы;

      "технологиялық тұғырнама" - тиімді коммуникацияны қамтамасыз етуге және барлық мүдделі тараптардың (бизнес, ғылым, мемлекет, қоғамдық ұйымдар) қатысуы негізінде перспективалық коммерциялық технологияларды, жоғары технологиялық, инновациялық және бәсекеге қабілетті өнім жасауға мүмкіндік беретін инновациялық инфрақұрылым объектісі.

      2. Одақ шеңберіндегі өнеркәсіптік ынтымақтастықтың негізгі бағыттары бойынша мүше мемлекеттердің қызметін консультациялық қолдау және үйлестіру шеңберіндегі Комиссияның өкілеттіктері:

      1) мыналарға:

      ақпарат алмасуға, консультациялар жүргізуге, өнеркәсіптік ынтымақтастықтың негізгі бағыттарын, оның ішінде инновациялық қызметтің перспективалық бағыттарын әзірлеуге қатысты мәселелерді талқылау үшін бірлескен алаңдар қалыптастыруға;

      Одақ шеңберіндегі өнеркәсіптік саясатты іске асыруда мүше мемлекеттердің өзара іс-қимылын тереңдетуге бағытталған ұсыныстар әзірлеуге;

      өнеркәсіптегі реформаларды және құрылымдық қайта құруды жүргізуге, инновациялық қызметті ынталандыруға, өнеркәсіпті дамытуға байланысты мәселелер бойынша тәжірибе алмасуға;

      бірлескен бағдарламалар мен жобаларды әзірлеу мен іске асыруға;

      мүше мемлекеттердің өнеркәсіптік кешендері үшін тәжірибе алмасу бағдарламаларын әзірлеуге;

      мүше мемлекеттердің шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерін өнеркәсіптік кооперацияға тартуға;

      ақпараттық өзара іс-қимыл жасауға;

      мүше мемлекеттердің өнеркәсіп саласындағы жаһандық экономикалық дағдарыстардың салдарына қарсы іс-қимыл жөніндегі бірлескен шараларын әзірлеуге және іске асыруға;

      еуразиялық технологиялық тұғырнамаларды қалыптастыру жөніндегі ұсынымдарды әзірлеуге жәрдемдесу;

      2) мыналарды:

      мүше мемлекеттердің оған қатысушылардың әрқайсысының мүдделерін ескере отырып, өнеркәсіптік ынтымақтастықты одан әрі дамыту жөніндегі ұсынымдарын қарауға енгізуді;

      Одақ шеңберінде өнеркәсіптік ынтымақтастықтың негізгі бағыттарын іске асыруға мониторинг жүргізуді және талдауды;

      мүше мемлекеттер үшін өзекті өнеркәсіпті дамыту әдістерін айқындау мақсатында өнеркәсіптік дамытудың әлемдік тәжірибесін зерделеуді жүзеге асыруды;

      3) Үкіметаралық кеңестің шешімі бойынша мыналарды:

      бірлескен бағдарламалар мен жобаларды әзірлеу, қаржыландыру және іске асыру туралы ережелердің жобаларын дайындауды;

      Одақ шеңберінде өнеркәсіптік ынтымақтастықты дамыту жолындағы әкімшілік және өзге де тосқауылдарды анықтауды және оларды кейіннен жою бойынша ұсыныстар әзірлеуді;

      бірлескен өнім өндірудің кооперациялық тізбегін қалыптастыру жөнінде ұсыныстар дайындауды;

      Одақ шеңберінде өнеркәсіп өнімінің нарығына, сондай-ақ үшінші елдердің экспорттық нарықтарына мониторинг жүргізуді;

      мүше мемлекеттердің өнеркәсібін дамытуды талдауды;

      мүше мемлекеттермен бірлесіп, Одақ шеңберіндегі өнеркәсіптік саясатты іске асырудың қағидалары, тәртібі мен тетіктері сияқты өнеркәсіптік ынтымақтастықтың негізгі бағыттары бойынша өзге де (қосымша) құжаттарды, сондай-ақ ынтымақтастық жөніндегі негіздемелік келісімдер әзірлеуді жүргізу болып табылады.

      Көрсетілген функциялар тізбесі толық болып табылмайды және ол Үкіметаралық кеңестің шешімі бойынша кеңейтілуі мүмкін.

  Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 28 ҚОСЫМША

Өнеркәсіптік субсидиялар берудің бірыңғай қағидалары туралы
ХАТТАМА
I. Жалпы ережелер

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың (бұдан әрі - Шарт) 93-бабына сәйкес әзірленді және өнеркәсіптік тауарларға қатысты субсидиялар беруді реттейтін, оның ішінде өнеркәсіптк тауарларды өндірумен, өткізумен (сақтауды, мүше мемлекеттің аумағынан әкетуді және тасымалдауды қоса алғанда) және (немесе) тұтынумен тікелей байланысты көрсетілетін қызметтерді ұсыну немесе алу кезіндегі бірыңғай қағидаларды белгілейді.

      2. Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:

      "әкімшілік-аумақтық бірліктер" - Армения Республикасының, Беларусь Республикасының (Минск қаласын қоса алғанда), Қазақстан Республикасының (Нұр-Сұлтан, Алматы және Шымкент қалаларын қоса алғанда) және Қырғыз Республикасының (Бішкек және Ош қалаларын қоса алғанда) әкімшілік-аумақтық бірліктері, Ресей Федерациясының субъектілері мен муниципалдық құрылымдары;

      "ұқсас тауар" - тауарды өндіру, мүше мемлекеттің аумағынан әкету немесе тасымалдау кезінде өзіндік ерекшелікті субсидия пайдаланылатын тауарға толығымен сәйкес келетін тауар не мұндай тауар болмағанда тауарды өндіру, мүше мемлекеттің аумағынан әкету немесе тасымалдау кезінде өзіндік ерекшелікті субсидия пайдаланылатын тауардың сипаттамасына жақын сипаттамасы бар басқа тауар;

      "өтемақы шарасы" - осы шараны енгізуге өтініш берген мүше мемлекеттің экономика саласына субсидиялаушы мүше мемлекеттің өзіндік ерекшелікті субсидияларының теріс әсерін бейтараптандыру жөніндегі шара;

      "құзыретті орган" - мүше мемлекеттің тергеп-тексеру жүргізуге жауапты мемлекеттік билік органы;

      "ұлттық экономика саласына материалдық залал" - тауарды өндіру, тасымалдау, сақтау кезінде субсидия ұсынған мүше мемлекеттің аумағынан өнеркәсіптік тауарды әкелу салдарынан болған және мүше мемлекеттік аумағында ұқсас тауарды өндіру мен өткізу көлемінің қысқаруынан, осындай тауарды өндіру рентабельділігінің төмендеуінен, тауар қорларына, жұмыспен қамтуға, жалақы деңгейіне және осы салаға салынатын инвестициялардың деңгейіне теріс әсер етуден көрінетін ұлттық экономика саласы жағдайының дәлелдермен расталған нашарлауы;

      "ұқсас тауарды ұлттық өндірушілер" - тергеп-тексеру жүргізетін мүше мемлекеттегі ұқсас тауарды өндірушілер;

      "ұлттық экономика саласы" - мүше мемлекеттегі ұқсас тауар өндірушілердің барлығы не олардың мүше мемлекеттегі ұқсас тауар өндірудің жалпы көлемінде үлесі кемінде 25 пайызды құрайтындары;

      "субсидия алушы" - субсидиядан пайда табушы болып табылатын өнеркәсіптік тауарды өндіруші;

      "субсидияланатын тауарды өндірушілер" - өзіндік ерекшелікті субсидияны берген мүше мемлекеттің субсидияланатын тауарын өндірушілер;

      "өнеркәсіптік тауарлар" - 25 - 97 ЕАЭО СЭҚ ТН топтарында сыныпталатын тауарлар, сондай-ақ 2905 43 000 0, 2905 44 қосымша позицияларында, 3301, 3501 - 3505 позицияларында, 3809 10 және 3824 60 қосымша позицияларында, 4101 - 4103, 4301, 5001 00 000 0 - 5003 00 000 0, 5101 - 5103, 5201 00 - 5203 00 000 0, 5301, 5302 позицияларында (2905 43 000 0 қосымша позициясы - маннит, 2905 44 қосымша позициясы - сорбит, 3301 позициясы - эфир майлары, 3501 - 3505 позициялары - альбуминоидтық заттар, түрлендірілген крахмалдар, желімдер, 3809 10 қосымша позициясы - сыртқы қабатын өңдеуге арналған заттар, 3824 60 қосымша позициясы - сорбитол, басқа да өнімдер, 4101 - 4103 позициялары - терілер мен былғары шикізаты, 4301 позициясы - өңделмеген аң терісі, 5001 00 000 0 - 5003 00 000 0 позициялары - жібек-тазартылмаған жібек және жібек қалдықтары, 5101 - 5103 позициялары - жүн және жануарлар қылы, 5201 00 - 5203 00 000 0 қосымша позициялары - шитті мақта, мақта қалдықтары, түтілген мақта талшықтары, 5301 позициясы - аршылмаған зығыр, 5302 позициясы - аршылмаған кендір) ЕАЭО СЭҚ ТН-ге сәйкес сыныпталатын тауарларды қоспағанда, балық және балық өнімдері. Тауарлардың келтірілген сипаттамасының толық болуы міндетті емес.

      ЕАЭО СЭҚ ТН көрсетілген кодтарының тізбесіне өзгерісті Комиссия Кеңесі енгізеді;

      "субсидияланатын тауар" - өндіру, тасымалдау, сақтау немесе субсидиялаушы мүше мемлекеттің аумағынан әкету кезінде өзіндік ерекшелікті субсидия пайдаланылған өнеркәсіптік тауар;

      "субсидиялаушы мүше мемлекет" - субсидиялаушы орган субсидиялар беретін мүше мемлекет;

      "субсидиялаушы орган" - мүше мемлекеттердің субсидия беру саласында шешімдер қабылдайтын бір немесе бірнеше органы не жергілікті өзін-өзі басқару органдары.

      "субсидия":

      а) нәтижесінде артықшылық берілетін (қамтамасыз етілетін) және:

      ақша қаражаттарын тікелей аудару (мысалы, қайтарылмайтын несие, кредиттер түрінде) немесе жарғылық капиталдағы үлесті сатып алу немесе оны ұлғайту немесе осындай қаражаттарды аудару жөніндегі міндеттеме (мысалы, кредиттер бойынша кепілдік);

      мүше мемлекеттің кірісіне түсуі тиіс болған төлемдерді алудан толық немесе ішінара бас тарту (мысалы, салықтық жеңілдіктер, борышты есептен шығару) арқылы жүзеге асырылатын, субсидиялаушы органдарға көрсетілетін (немесе мүше мемлекет уәкілеттік берген құрылымға) қаржылық жәрдемдесу. Бұл ретте, ішкі тұтынуға арналған ұқсас тауардан алынатын баждар мен салықтардан экспортталатын өнеркәсіптік тауарды босату не осындай баждар мен салықтарды азайту не іс жүзінде есепке жазылған сомадан аспайтын мөлшерде осындай баждар мен салықтарды қайтару субсидия ретінде қарастырылмайды;

      тауарларды немесе көрсетілетін қызметтерді ұсыну (жалпы инфрақұрылымды қолдау және дамыту үшін арналған өнеркәсіптік тауарларды немесе көрсетілетін қызметтерді қоспағанда);

      өнеркәсіптік тауарларды сатып алу арқылы жүзеге асырылатын, субсидиялаушы органдарға көрсетілетін (немесе мүше мемлекет уәкілеттік берген құрылымға) қаржылық жәрдемдесу;

      б) кез келген мүше мемлекеттің аумағынан өнеркәсіптік тауардың әкелінуін қысқартуға немесе кез келген мүше мемлекеттің аумағына өнеркәсіптік тауардың әкетілуін ұлғайтуға қолданылатын (тікелей немесе жанама), соның нәтижесінде артықшылық берілетін, кірістер мен бағаларды қолдаудың кез келген басқа нысаны;

      "ұлттық экономика саласына материалдық залал келтіру қатері" - ұлттық экономика саласына материалдық залал келтірудің дәлелдемелермен расталған болмай қоймайтындығы;

      "ұлттық экономика саласына залал" - ұлттық экономика саласына материалдық залал, ұлттық экономика саласына материалдық залал келтіру қатері немесе ұлттық экономика саласын құруды едәуір баяулату.

      Ескерту. 2-тармаққа өзгерістер енгізілді - ҚР 24.12.2014 № 265-V; 02.08.2015 № 346-V; 15.02.2021 № 6-VII Заңдарымен.

II. Өзіндік ерекшелікті субсидиялар

      3. Субсидиялаушы органның өкілеттілігі қолданылатын аумақтың шегінде субсидия өнеркәсіп кәсіпорны немесе өнеркәсіп саласы немесе өнеркәсіптік кәсіпорындар топтары немесе өнеркәсіп салалары (бұдан әрі - белгілі бір кәсіпорындар) үшін ерекше болып табылатынын айқындау үшін мынадай қағидаттар қолданылады:

      1) егер субсидиялаушы орган немесе оған сәйкес субсидиялаушы орган әрекет ететін құқықтық акт белгілі бір кәсіпорындар үшін ғана субсидияларға қол жеткізуді айқын шектесе, мұндай субсидия - өнеркәсіптік кәсіпорындар тобына немесе өнеркәсіп салаларының тобына субсидиялаушы мүше мемлекеттің аумағындағы барлық өнеркәсіптік кәсіпорындар немесе өнеркәсіп салалары кірмейтін жағдайда, ерекше ретінде қаралады;

      2) егер субсидиялаушы орган немесе оған сәйкес субсидиялаушы орган әрекет ететін құқықтық акт субсидияны алуға және оның мөлшеріне құқықты айқындайтын объективті критерий немесе шарттар (бейтарап болып табылатын, кейбір кәсіпорындар үшін басқа кәсіпорындармен салыстырғанда артықшылықтар бермейтін, сипаты жағынан экономикалық және қолдану тәсіліне қарай деңгейлес болып табылатын критерийлер, мысалы, жұмыспен қамтылғандар саны немесе кәсіпорындардың мөлшері сияқты) белгілесе, мұндай субсидия - оны алу құқығы автоматты болған кезде және осындай критерийлер мен шарттар қатаң түрде орындалған кезде ерекше ретінде қаралмайды. Критерийлер мен шарттар заңда, нұсқаулықта, құқықтық актіде немесе басқа да ресми құжаттарда оларды тексеруге болатындай анықталуы тиіс;

      3) егер, осы тармақтың 1 және 2-тармақшаларында көрсетілген

      қағидаттарды қолданудан туындайтын ерекшелік болмаудың көрінуіне қарамастан, субсидия шын мәнінде ерекше болуы мүмкін деп пайымдауға негіз болса, онда мынадай факторлар назарға алынуы мүмкін (бұл ретте, субсидиялаушы органның өкілеттігі қолданылатын аумақ шегіндегі экономикалық қызметті әртараптандыру дәрежесі, сондай-ақ осындай субсидия қолданылатын уақыт ұзақтығы ескерілгені жөн):

      белгілі бір кәсіпорындардың шектеулі санының субсидияны пайдалануы;

      белгілі бір кәсіпорындардың субсидияны артықшылықпен пайдалануы;

      кейбір кәсіпорындарға субсидиялардың қомақты сомасының пропорционалды емес бөлінуі;

      субсидия беру туралы шешім қабылдау кезінде субсидиялаушы орган ие дискреттілікті пайдалану тәсілі (осы тұрғыдан, көбінесе, субсидиялауға өтінімдерден бас тарту немесе оны мақұлдау жиілігі туралы ақпарат және тиісті шешімдердің уәжі назарға алынады).

      4. Субсидиялаушы органның өкілеттілігі қолданылатын

      аумақтың бір бөлігі болып табылатын, белгіленген географиялық

      өңірде орналасқан белгілі бір кәсіпорындардың пайдалануы шектелген субсидия ерекше болып табылады. Мүше мемлекеттің мемлекеттік органының өзінің өкілеттігі қолданылатын бүкіл аумақ шегінде қолданылатын салықтық мөлшерлемелерді енгізуі немесе өзгертуі өзіндік ерекшелікті субсидия ретінде қаралмайды.

      5. Осы хаттаманың III бөлімінің ережесіне сәйкес келетін кез

      келген субсидия ерекше ретінде қаралады.

      Осы бөлімге сәйкес субсидияның өзіндік ерекшелікті болып табылу фактісін анықтау субсидия ерекшелігі болуының дәлелдемелеріне негізделеді.

      6. Мүше мемлекет өзіндік ерекшелікті субсидия беруін келісу мақсатында Комиссияға өтініш білдіруге құқылы.

      Мүше мемлекеттер Комиссиямен келісілген мерзімде, шарттарда және көлемдерде берілетін субсидияларға өтемақы шараларын қолданбайды.

      Мүше мемлекеттер осы Хаттаманың 7-тармағында көзделген, Одақ шеңберіндегі халықаралық шартта белгіленген мерзімде міндетті хабар беру тәртібімен өзіндік ерекшелікті субсидияларды беруді көздейтін нормативтік құқықтық актілерді Комиссияға жолдайды.

      Егер өзіндік ерекшелікті субсидияны басқа мүше мемлекеттің беруі мүше мемлекеттердің біреуінің ұлттық экономика саласына залал келтіруі мүмкін деп пайымдауға негіз болса, онда мұндай мүше мемлекет Комиссияның тиісті талқылау жүргізуіне бастамашылық етуге құқылы.

      Талқылау қорытындылары бойынша ұлттық экономика саласына залал келтірілгені расталған жағдайда, онда Комиссия мұндай өзіндік ерекшелікті субсидия берген мүше мемлекет, егер талқылауға тартылған мүше мемлекеттер осы Хаттаманың 7-тармағында көзделген, Одақ шеңберінде халықаралық шартта белгіленген мерзім ішінде өзгеше уағдаласпаса, залалға әкеп соқтырған жағдайларды жоюға міндетті деп шешім қабылдайды.

      Комиссия осындай шешімді орындау үшін ақылға қонымды мерзім белгілейді.

      Егер өзіне қатысты көрсетілген шешім қабылданған мүше мемлекет Комиссияның осы шешімін белгіленген мерзімде орындамаса, басқа мүше мемлекеттер Одақ Сотына жүгіне алады.

      Осы тармақтың ережелерін қолдану Шарттың 105-бабының 1-тармағында көзделген өтпелі ережелер ескеріле отырып жүзеге асырылады.

      7. Мүше мемлекеттер Одақ шеңберінде халықаралық шартпен мыналарды:

      өзіндік ерекшелікті субсидияны Комиссиямен ерікті келісу және Комиссияның тиісті шешімдер қабылдау тәртібін;

      Комиссияның талқылауды (оның ішінде, осы Хаттамада белгіленген өзіндік ерекшелікті субсидияларды беру және пайдаланудың шарттарын, тәртібін бұзу фактілері бойынша) жүргізу тәртібін;

      Комиссия соның негізінде өзіндік ерекшелікті субсидияларға жол берілетіні немесе жол берілмейтіні туралы шешім қабылдайтын критерийлер (оның ішінде, мүше мемлекеттердің өндірушілері арасындағы қалыптасқан және жаңа кооперациялық байланыстарды дамыту ескеріле отырып);

      Комиссияның берілетін субсидиялар туралы ақпаратты сұрату тәртібі мен шарттарын айқындайды.

      Көрсетілген халықаралық шарттың күшіне ену мерзімі Шарттың 105-бабының 1-тармағында көзделген.

      8. Егер өзіндік ерекшелікті субсидиялар алу үшін мүше мемлекет субсидияны алушыға (өндірушіге) қатысты белгілі бір тауарды өндіру кезінде технологиялық операцияларды жүзеге асыру қажеттігі туралы талап белгілесе, онда басқа мүше мемлекет өндірушісінің басқа мүше мемлекеттерде мұндай операцияларды жүзеге асыруы Жоғары кеңес айқындаған тәртіпке сәйкес осындай талапты тиісінше орындау деп танылады.

III. Тыйым салынған субсидиялар

      9. Субсидиялардың мынадай түрлеріне тыйым салынған:

      әкетілетін субсидиялар - берілуі осы субсидияны беретін мүше мемлекеттің аумағынан басқа мүше мемлекеттің аумағына өнеркәсіптік тауарды әкету нәтижелерімен жалғыз немесе бірнеше шарттардың бірі ретінде байланысқан субсидиялар;

      алмастырушы субсидиялар - субсидияны беретін мүше мемлекеттің аумағынан шығарылатын өнеркәсіптік тауарларды пайдалана отырып, берілуі жалғыз немесе бірнеше шарттардың бірі ретінде байланысқан субсидиялар.

      Байланысқан деп субсидиялаушы мүше мемлекеттің аумағынан өнеркәсіптік тауарды әкету нәтижелерімен немесе осындай мүше мемлекеттің аумағынан шығарылатын өнеркәсіптік тауарды пайдаланумен заңдық тұрғыдан байланысты емес, шын мәнінде іс жүзіндегі немесе күтілетін экспортпен (әкетумен) немесе экспорттық түсіммен (әкету кезіндегі түсіммен) немесе субсидиялаушы мүше мемлекеттің аумағынан шығарылатын өнеркәсіптік тауарларды пайдалану жөніндегі талаптармен байланысты, субсидияларды беру туралы куәландыратын фактілердің болуы түсініледі.

      Субсидияның әкетілуді жүзеге асыратын шаруашылық жүргізу субъектілеріне берілетіні туралы факт өз-өзінен оны әкетілетін субсидия деп есептеуге негіз болмайды.

      10. Егер бір мүше мемлекеттің өзіндік ерекшелікті субсидияны беру нәтижесі басқа мүше мемлекеттің ұлттық экономика саласына задал келтіру болып табылса, онда мұндай субсидия тыйым салынған субсидия болып табылады.

      Ұлттық экономика саласына залал келтіру осы Хаттаманың V бөліміне сәйкес дәлелденуге тиіс.

      11. Мүше мемлекеттер сақталуы өзіндік ерекшелікті субсидиялар алуға қажетті, субсидиялаушы органының нормативтік құқықтық актісінің немесе құқықтық актісінің негізінде қолданылатын және мынадай талаптардың біріне сәйкес келетін шараларды сақтамайды және енгізбейді:

      1) мынадай:

      шаруашылық жүргізу субъектілерінің шараны енгізетін мүше мемлекеттің аумағынан немесе (нақты тауарлар, олардың көлемі немесе құны не олардың жергілікті өндіріс көлемінің немесе құнының үлесін айқындайтынына қарамастан) кез-келген көрсетілген субсидиялаушы органның жергілікті өндіру көзінен шығарылатын өнеркәсіптік тауарларды сатып алу немесе пайдалану;

      шараны енгізген мүше мемлекеттің аумағынан шығарылатын өнеркәсіптік тауарлардың осы шаруашылық жүргізуші субъекті әкететін көлемімен немесе құнымен байланысты мөлшерде шаруашылық жүргізуші субъектінің кез келген мүше мемлекеттің аумағынан әкелінетін өнеркәсіптік тауарларды сатып алуын немесе пайдалануын шектеу талабы қамтылатын;

      2) мыналарды:

      шаруашылық жүргізуші субъектінің кез келген мүше мемлекеттің аумағынан жергілікті өндірісте пайдаланылатын немесе осындай өндіріске қатысы бар өнеркәсіптік тауарларды әкелуін (оның ішінде, шараны енгізетін мүше мемлекеттің аумағынан шығарылатын және басқа мүше мемлекеттің аумағына осы шаруашылық жүргізуші субъект әкететін тауарлардың көлеміне немесе құнына байланысты);

      шаруашылық жүргізуші субъектінің кәсіпорынға тиесілі осы валютаның түсім көлемінде кез келген мүше мемлекеттің валютасына қолжетімділікті шектеу арқылы жергілікті өндірісте пайдаланылатын немесе осыған қатысы бар өнеркәсіптік тауарларды кез келген мүше мемлекеттің аумағынан шаруашылық жүргізуші субъектінің әкелуін;

      шаруашылық жүргізуші субъектінің кез келген мүше мемлекеттің аумағына өнеркәсіптік тауарларды әкетуін немесе шаруашылық жүргізуші субъектінің (тауардың нақтылығына, олардың көлеміне немесе құнына не осы шаруашылық жүргізу субъектісі жүзеге асыратын олардың жергілікті өндіріс көлемінің немесе құнының үлесіне байланысты) кез келген мүше мемлекеттің аумағында өнеркәсіптік тауарларды сатуын шектейтін.

      12. Берілуі кез келген мүше мемлекеттің мүдделеріне елеулі нұқсан келтіруге әкеп соғатын өзіндік ерекшелікті субсидияларға тыйым салынады. Мүше мемлекеттің мүдделеріне елеулі нұқсан келтіру өзіндік ерекшелікті субсидия беру нәтижелері төмендегіше болғанда туындайды:

      1) ұқсас тауарды субсидиялаушы мүше мемлекеттің нарығынан ығыстыру немесе кез келген мүше мемлекеттің аумағынан шығарылатын ұқсас тауардың субсидиялаушы мүше мемлекеттің нарығына әкелінуінің өсуін тежеу;

      2) үшінші мүше мемлекеттің нарығынан кез келген мүше мемлекеттің аумағынан шығарылатын ұқсас тауарды ығыстыру немесе осындай ұқсас тауардың үшінші мүше мемлекеттің аумағына әкетілуінің өсуін тежеу;

      3) өндіру, тасымалдау немесе өзіндік ерекшелікті субсидия пайдаланған субсидиялаушы мүше мемлекеттің аумағынан әкету кезінде өнеркәсіптік тауардың бағасын басқа мүше мемлекеттің аумағынан шығарылатын ұқсас тауардың кез келген мүше мемлекеттің нарығындағы бағасына қатысты едәуір төмендету не бағалардың өсуін немесе бағалардың құлдырауын елеулі тежеу немесе сол бір нарықтағы жіберіп алынған сатулар.

      13. Осы Хаттаманың 12-тармағында көрсетілген мүдделерге елеулі нұқсан келтіру осы бөлімге сәйкес айқындалады, осы Хаттаманың V бөліміне сәйкес дәлелденеді.

      14. Мүше мемлекеттердің аумақтарында осы Хаттаманың 11-тармағында көрсетілген шаралар, сондай-ақ тыйым салынған субсидиялар, оның ішінде мыналар сақталмайды және берілмейді (бұл ретте тауарлар экспорты деп субсидиялаушы мүше мемлекеттің аумағынан екінші мүше мемлекеттің аумағына тауарларды әкету ұғынылады):

      1) экспорттаушыны мүше мемлекетке валюталық түсімнің бір бөлігін міндетті сатудан босататын немесе ұлттық валютаның ішінара құнсыздануы арқылы валютаның көптеген бағамын қолдануға жол беретін бағдарламалар, осыған байланысты, экспорттаушы бағамдық айырмашылық есебінен басымдыққа ие болады;

      2) ішкі нарықтағы тасымалдармен салыстырғанда анағұрлым жеңілдікті жағдайларда мүше мемлекет белгілейтін немесе алатын экспорттық тиелімдер үшін ішкі көлік немесе кеме тарифтері;

      3) экспортталатын тауарлар өндірісінде пайдаланылатын тауарлар мен көрсетілетін қызметтерді ішкі нарықта өткізілетін ұқсас тауарлар өндірісінде пайдаланылатын тауарларға қарағанда анағұрлым жеңілдікті жағдайларда ұсыну;

      4) экспорт нәтижелерімен немесе көрсетілген жеңілдіктерді ұсынатын мүше мемлекет аумағындағы тауарларды пайдаланумен байланысты шаруашылық субъектілері төлейтін немесе төлеуге тиіс салықтарды немесе кез келген басқа аударымдарды төлеуден толық немесе ішінара босату, төлеуді кейінге қалдыруды немесе азайтуды ұсыну. Бұл ретте салықтарды төлемегені үшін төленуі тиіс өсімпұл алынса, кейінге қалдыру міндетті түрде тыйым салынған субсидия болып табылмайды. Экспортталатын тауардан нөлдік мөлшерлеме бойынша қосылған құн салығын алу тыйым салынған субсидия белгісі болып табылмайды;

      5) ішкі нарықта өткізілетін ұқсас тауарлармен салыстырғанда үлкен көлемде тауарларға салық салу базасын қысқартатын экспорттың нәтижелерімен байланысты арнайы шегерулер;

      6) ішкі нарықта өткізілетін ұқсас тауарлар өндірісінде пайдаланылатын тауарлар мен көрсетілетін қызметтерге салық салу базасын есептеу үшін қолданылатын салықтарды немесе арнайы шегерулерді төлеуден босатуға, азайтуға, кейінге қалдыруға қарағанда экспорттық тауарлар өндірісінде пайдаланылатын тауарлар мен көрсетілетін қызметтерге салық салу базасын есептеу үшін қолданылатын салықтарды немесе арнайы шегерулерді үлкен көлемде төлеуден босату, азайту, кейінге қалдыру;

      7) ішкі нарықта тұтынуға арналған ұқсас өнім өндірісінде пайдаланылатын дәл осындай шикізат пен материалдарға қарағанда экспорттық өнім өндірісінде пайдаланылатын шикізат пен материалдарға анағұрлым төмен мөлшерлеме бойынша кедендік төлемдерді алу не ішкі нарықта өткізілетін ұқсас өнім өндірісінде пайдаланылатын дәл осындай шикізат пен материалдарға қарағанда үлкен көлемде экспорттық өнім өндірісінде пайдаланылатын шикізат пен материалдарға арналған кедендік төлемдерді қайтару;

      8) өндірілген өнім құрамында отандық материалдардың немесе шикізаттың болуы міндетті болып табылса, өнім өндірісінде пайдаланылған импорттық шикізат пен материалдардан алынатын импорт баждарын азайту немесе қайтару (нақты тауарлар, олардың көлемі немесе құны не үлесі олардың жергілікті өндіріс көлеміне немесе құнына байланысты айқындалатынына қарамастан);

      9) экспорттық кредиттерді кепілдендіру немесе сақтандыру, экспорттық тауарлар құнының өсуінен немесе валюталық тәуекелдерден сақтандыру немесе кепілдендіру бағдарламалары бойынша ұзақ мерзімді операциялық шығыстарды немесе залалдарды өтеу үшін жеткіліксіз сыйақыларды алып қою;

      10) нарықтық жағдайларда мұндай кредиттерді алушылар салыстырмалы кредитті пайдаланғаны үшін ақы төлеуге тиіс (кредитті өтеу мерзімі бірдей, кредит валютасы және т.б.) мөлшерлемелерден төмен мөлшерлемелер бойынша экспорттық кредиттерді беру не экспорттаушылар немесе қаржы мекемелері кредитті алумен байланысты жұмсаған шығыстардың барлығын немесе бір бөлігін төлеу. Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымына Ресми экспорттық кредиттер бойынша уағдаластықтардың пайыздық мөлшерлемелері туралы ережелерге сай келетін экспорттық кредиттеу практикасы тыйым салынған субсидия ретінде қаралмайды;

      11) мұндай субсидиялау экспорт нәтижелерімен немесе импорттық тауарлардың орнына отандық тауарларды пайдаланумен байланысты болған жағдайда кәсіпорынға босатылатын электр энергиясына немесе электр жеткізгіштерге арналған тарифтерді төмендету.

      15. Комиссия осы Хаттаманы басшылыққа ала отырып, тыйым салынған субсидияларды жол берілгендер ретінде келіспейді.

      Осы тармақтың ережелерін қолдану Шарттың 105-бабының 1-тармағында көзделген өтпелі ережелер ескеріле отырып жүзеге асырылады.

      16. Егер бір мүше мемлекетте екінші мүше мемлекеттің субсидиялаушы органы тыйым салынған субсидияларды берген және (немесе) сақталуы осы Хаттамаға сәйкес өзіндік ерекшелікті субсидиялар алу үшін қажетті шараларды енгізген деп есептеуге негіз болған жағдайда, бірінші мүше мемлекеттің екінші мүше мемлекетке осындай тыйым салынған субсидияларды немесе шараларды алып тастау туралы консультациялар өткізу жөніндегі өтінішпен жүгінуге құқығы бар.

      17. Ресми дипломатиялық арналар арқылы осы Хаттаманың 16-тармағында көрсетілген консультациялар өткізу туралы хабарламаны алған күннен бастап 2 айдың ішінде мүше мемлекеттер өзара келісімге қол жеткізбесе, онда орын алып отырған келіспеушіліктер Шарттың 93-бабына сәйкес шешіледі.

      Егер дауларды шешу рәсімінің нәтижелері бойынша мүше мемлекеттердің бірі осы Хаттаманың 9 және 12-тармақтарында көрсетілген тыйым салынған субсидияларды бергендігі және (немесе) осы Хаттаманың 11-тармағында көрсетілген шараларды қолданатыны туралы шешім қабылданса, онда осы мүше мемлекет осындай тыйым салынған субсидиялар мен шаралар нәтижесі басқа да мүше мемлекеттердің ұлттық экономикасына залал келтіру болғанына-болмағанына қарамастан, осындай тыйым салынған субсидияларды немесе шараларды дереу тоқтатады және осы Хаттаманың 89 - 94-тармақтарына сәйкес осындай тыйым салынған субсидияларға қатысты өтемақы шарасын енгізеді.

      18.Субсидиялаушы органдар осы Хаттамаға қосымшаға сәйкес шараларды қолдану арқылы субсидияларды белгіленген өтпелі кезең ішінде беруге құқылы.

IV. Рұқсат етілетін субсидиялар

      19. Осы Хаттамаға сәйкес тыйым салынған және ерекше болып табылмайтын субсидиялар, берілуі мүше мемлекеттердің өзара саудасын бұрмаламайтын рұқсат етілетін субсидиялар ретінде танылады.

      Мүше мемлекеттер осындай субсидияларды шектеусіз беруге құқылы және осындай субсидияларға қатысты осы Хаттаманың өтеу және қарсы шараларын қолдануға немесе субсидияларды беруге тыйым салуға қатысты ережелері қолданылмайды.

      20. Мүше мемлекеттер осы бөлімде көзделген рұқсат етілген

      субсидияларды Комиссиямен келіспей беруге құқылы.

      Осы тармақтың ережелерін қолдану Шарттың 105-бабының 1-тармағында көзделген өтпелі ережелер ескеріле отырып жүзеге асырылады.

      21. Осы Хаттаманың VII бөлімінде көрсетілген, осы Хаттаманың

      II бөліміне сәйкес ерекше болып табылатын, бірақ мүше мемлекеттер

      өзара сауданы бұрмаламайды деп таныған субсидиялар осы Хаттаманың VIII бөліміне сәйкес өтемақы шараларын қабылдауға негіз болмайды.

V. Тексерулерді жүргізу тәртібі

      22. Мүше мемлекеттің аумағында берілетін субсидиялардың осы Хаттаманың ережелеріне сәйкес келуін талдау, сондай-ақ өзіндік ерекшелікті субсидия ұсынған мүше мемлекеттің аумағынан субсидияланатын тауарды әкелу не субсидиялаушы мүше мемлекет нарығынан ұқсас тауарды ығыстыруы салдарынан ұлттық экономика саласына келетін залалдың бар-жоғын анықтау мақсатындағы тексеруді осы мүше мемлекеттің аумағында тіркелген ұлттық ұқсас тауар өндірушілердің осы Хаттамаға сәйкес жазбаша нысанда берген өтініші (бұдан әрі - өтініш) негізінде мүше мемлекеттің құзыретті органы жүргізеді не құзыретті органның өз бастамасы бойынша жүргізіледі.

      23. Өтінішті ұлттық ұқсас тауар өндіруші немесе қатысушыларының қатарына ұлттық экономика саласын құраушы өндірушілер кіретін осындай өндірушілер бірлестігі, сондай-ақ, аумағында осы өкілдер тіркелген мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес тиісті дәрежеде ресімделген өкілеттіктері бар осы тұлғалардың өкілдері (бұдан әрі - өтініш беруші) береді.

      24. Өтініште мыналар қамтылуы тиіс:

      1) өтініш беруші туралы мәліметтер;

      2) тауар сипаттамасы (өндіруші ел және ЕАЭО СЭҚ ТН коды көрсетілген);

      3) өзіндік ерекшелікті субсидияның болуы, сипаты мен көлемі туралы мәліметтер;

      4) субсидияланатын тауар өндірушілер туралы мәліметтер;

      5) ұқсас тауарды ұлттық өндірушілер туралы мәліметтер;

      6) құзыретті органға өтініш беру алдында 3 күнтізбелік жыл бұрын өтініш берілетін мүше мемлекеттің аумағына субсидияланатын тауарды әкелу көлемінің өзгеруі туралы мәліметтер;

      7) құзыретті органына өтініш берілетін мүше мемлекеттің аумағынан ұқсас тауарды басқа мүше мемлекеттер аумағына әкету көлемінің өзгеруі туралы мәліметтер;

      8) субсидияланатын тауарды әкелудің не субсидиялаушы мүше мемлекеттің нарығынан ұқсас тауарды ығыстырудың салдарынан ұлттық экономика саласына келтірілетін залалдың бар екендігінің дәлелдемелері. Субсидияланатын тауарды әкелу салдарынан ұлттық экономика саласына материалдық залалдың болуы және материалдық залал келтіру қатерлерінің болу дәлелдемелері объективті факторларға негізделеді, олар ұлттық экономика саласының экономикалық ахуалын сипаттайды және сандық көрсеткіштерде (оның ішінде тауар өндірісінің көлемі және оны сату көлемі, мүше мемлекет нарығындағы тауар үлесі, тауар өндірудің өзіндік құны, тауар бағасы, өндіріс қуаттарының жүктемесі, еңбек өнімділігі, пайда көлемдері, өндіріс пен тауарлар сату рентабельділігі туралы, ұлттық экономика саласындағы инвестициялар көлемі туралы деректер) көрсетілуі мүмкін;

      9) өтініш берудің алдындағы 3 күнтізбелік жылда Одақтың бірыңғай кедендік аумағына ұқсас тауар импорты көлемінің (сандық және құндық мәнде) өзгеруі туралы мәліметтер;

      10) өтініш берудің алдындағы 3 күнтізбелік жылда Одақтың кедендік аумағынан ұқсас тауар экспорты көлемінің (сандық және құндық мәнде) өзгеруі туралы мәліметтер;

      11) талданатын кезеңде ұлттық экономика саласына әсер етуі мүмкін басқа да факторларды талдау.

      25. Өтініште бар құндық көрсеткіштерді көрсету кезінде салыстыру мақсатында сыртқы сауда статистикасын жүргізу үшін Комиссия белгілейтін ақша бірлігі пайдаланылады.

      26. Өтініш, оның құпия емес нұсқадағы қосымшасымен қоса (егер өтініште құпия ақпарат болса) құзыретті органға ұсынылады және осы органға өтініш түскен күннен бастап тіркелуге жатады.

      27. Өтініш мынадай негіздер бойынша қабылданбайды:

      өтініш берушінің осы Хаттаманың 23-тармағында белгіленген талаптарға сәйкес келмеуі;

      осы Хаттаманың 24-тармағында көрсетілген мәліметтердің ұсынылмауы;

      өтініш беруші берген мәліметтердің анық болмауы.

      Басқа негіздер бойынша өтініштерді қабылдамауға жол берілмейді.

      28. Тексерудің басталуы туралы шешім қабылдағанға дейін құзыретті орган жазбаша нысанда, қарастырылып отырған өзіндік ерекшелікті субсидия аумағында берілген мүше мемлекеттің уәкілетті органына өтініш түскені туралы хабарлайды.

      29. Құзыретті орган тексеруді бастау туралы шешім қабылдау мақсатында осы өтініш тіркелген күннен бастап күнтізбелік 30 күн ішінде, осы Хаттаманың 24-тармағына сәйкес осы өтініште қамтылған мәліметтер мен дәлелдемелердің анықтығын және жеткіліктілігін зерделейді. Көрсетілген мерзім құзыретті орган өтініш берушіден қосымша мәліметтер алуы қажет болған жағдайда ұзартылуы мүмкін, бірақ өтініш тіркелген күннен бастап күнтізбелік 40 күннен аспауға тиіс.

      30. Өтінішті оны тексеру барысында немесе басталғанға дейін өтініш беруші қайтарып ала алады.

      Егер өтініш тексеру басталғанға дейін қайтарып алынған жағдайда, мұндай өтініш берілмеген болып есептеледі.

      Егер өтініш тексеру жүргізу барысында қайтарылып алынған жағдайда, құзыретті органның шешімі бойынша ол не тоқтатылады не жалғаса береді.

      31. Өтінішті қарауға қабылдағаннан кейін және тексеруді бастау туралы шешім қабылдағанға дейін құзыретті орган өзіндік ерекшелікті субсидия берген мүше мемлекеттің уәкілетті органына өзіндік ерекшелікті субсидиялардың болуына, мөлшері және пайдаланылуына, сондай-ақ оны берудің салдарын және өзара қолайлы шешімге қол жеткізуге қатысты жағдайды нақтылау мақсатында консультациялар жүргізуді ұсынады. Мұндай консультациялар тексеру барысында да жүргізілуі мүмкін.

      32. Өзіндік ерекшелікті субсидиялардың болуы, мөлшері және қолданылуына, сондай-ақ өзіндік ерекшелікті субсидия беру салдарына қатысты консультациялар жүргізу құзыретті органның тексеруді бастау туралы шешім қабылдауына, сондай-ақ осындай тексерулер қорытындылары бойынша басқа мүше мемлекет аумағында берілген өзіндік ерекшелікті субсидияның осы Хаттаманың ережелеріне сәйкестігі және (немесе) өзіндік ерекшелікті субсидия берген мүше мемлекет аумағынан субсидияланған тауарды әкелу салдарынан немесе өзіндік ерекшелікті субсидия берген мүше мемлекет нарығынан немесе үшінші мүше мемлекет нарығынан ұқсас тауарды ығыстыруы салдарынан және аумағында өзіндік ерекшелікті субсидиялауды қарау ұсынылып отырған мүше мемлекетке өтемақы шарасын енгізу туралы өтініш беру салдарынан зиян келтірілгені туралы қорытынды дайындауына кедергі жасамайды.

      33. Құзыретті орган осы Хаттаманың 29-тармағында көрсетілген мерзім өткенге дейін тексеруді бастау немесе оны жүргізуден бас тарту туралы шешім қабылдайды.

      Тексеруді жүргізуден бас тарту туралы шешім қабылдаған кезде құзыретті орган осындай шешім қабылданған күннен бастап күнтізбелік 10 күннен аспайтын мерзімде өтініш берушіні тексеруді жүргізуден бас тартудың себебі туралы жазбаша түрде хабардар етеді.

      Тексеруді бастау туралы шешім қабылданған кезде құзыретті орган ерекше өнеркәсіптік субсидия берген мүше мемлекеттің құзыретті органын, сондай-ақ оған белгілі мүдделі тұлғаларды қабылданған шешім туралы жазбаша түрде хабардар етеді және тексеруді бастау туралы шешім қабылданғаннан бастап 5 жұмыс күнінен аспайтын мерзімде тексеруді бастау туралы хабарландыруды жариялауды қамтамасыз етеді. Тексеруді бастау туралы хабарландыру жарияланған күн тексеру басталған күн болып танылады.

      34. Құзыретті орган, егер осы органда осы Хаттама бөлімдері ережелерінің бұзылу фактісі және (немесе) осы мүше мемлекеттің аумағынан субсидияланған тауарды әкелу салдарынан немесе өзіндік ерекшелікті субсидия берген мүше мемлекеттің нарығынан немесе үшінші мүше мемлекеттің нарығынан ұқсас тауарды субсидияланған тауардың ығыстыруы салдарынан ұлттық экономика саласына зиян келуі дәлелдері болған жағдайда, тексеруді бастау туралы шешімді өз бастамасымен де қабылдай алады.

      Тексеруді бастау үшін осындай дәлелдер жеткіліксіз болған жағдайда, мұндай тексеруді бастауға болмайды.

      35. Тексеруді бастау туралы шешім қабылданғаннан кейін құзыретті орган оған белгілі ұқсас тауардың ұлттық өндірушілеріне және тексеру объектісі болып табылатын субсидияланатын тауарды өндірушілерге осы тексеруді жүргізу мақсатында жауап қайтарулары тиіс сұрақтар тізбесін оларға жолдайды.

      Сұрақтар тізбесі оны поштамен жіберген күннен бастап күнтізбелік 7 күннен кейін немесе оны ұқсас тауарды ұлттық өндірушінің немесе субсидияланатын тауарды өндірушінің өкіліне тікелей берілген күннен бастап алынған болып есептеледі.

      Ұқсас тауардың ұлттық өндірушілері мен сұрақтар тізбесі жолданған тексеру объектісі болып табылатын субсидияланатын тауарды өндірушілер өздері осындай тізбені алған күннен бастап күнтізбелік 30 күн ішінде уәкілетті органға өздерінің жауаптарын береді. Ұқсас тауардың ұлттық өндірушілері мен сұрақтар тізбесі жолданған тексеру объектісі болып табылатын субсидияланатын тауарды өндірушілердің дәлелді және жазбаша нысанда жазылған өтініші бойынша көрсетілген мерзімді құзыретті орган күнтізбелік 10 күннен аспайтын мерзімге ұзартуы мүмкін.

      36. Жүргізіліп жатқан тексеруге байланысты қосымша мәліметтер алу немесе тексеру барысында ұсынылған мәліметтерді тексеру мақсатында құзыретті орган тексеру объектісі болып табылатын субсидияланатын тауардың тиісті өндірушісінің осыған келісімі болған жағдайда, сондай-ақ тиісті мемлекет үкіметінің өкілдері алдын ала хабардар етілген және осы мемлекет тарапынан тексеруді оның аумағында жүргізуге қатысты қарсылықтары болмаған жағдайда, тексеруді өзіндік ерекшелікті субсидия берген мүше мемлекеттің аумағында жүргізуі мүмкін.

      Жүргізіліп жатқан тексеруге байланысты, қосымша мәліметтер алу немесе тексеру барысында ұсынылған мәліметтерді тексеру мақсатында құзыретті орган өз өкілдерін ұқсас тауардың ұлттық өндірушілері орналасқан жерге жіберуге, мүдделі тұлғалармен консультациялар мен келіссөздер жүргізуге, тексеру объектісі болып табылатын субсидияланатын тауардың үлгілерімен танысуға және басқа да тексеру жүргізіліп жатқан мүше мемлекетінің заңнамасына қайшы келмейтін, тексеруге қажетті басқа да іс-қимылдар жасауға құқылы.

      37. Құзыретті орган тексеру жүргізу барысында өнеркәсіптік субсидия берген немесе беруші қаралып жатқан өнеркәсіптік субсидияны ұсынушы мүше мемлекеттерінің уәкілетті органдарына, сондай-ақ мүдделі тұлғаларға жүргізіліп отырған тексеруге қатысы бар ақпарат беру туралы сауал жолдай алады.

      38. Мүдделі тұлғалар тексерудің басталуы туралы хабарламада көрсетілген күннен кешіктірмей тексеру жүргізу мақсаты үшін қажетті мәліметтерді, осындай мәліметтер алу көздерін көрсете отырып, (оның ішінде құпия ақпаратты) ұсынуға құқылы. Құзыретті орган мүдделі тұлғалардан қосымша мәліметтер сұратуға құқылы.

      39. Тексеруге қатысы бар дәлелдер және мәліметтер, құзыретті органға тексеру жүргізіліп жатқан мүше мемлекетте мемлекеттік болып табылатын тілде ұсынылуы, ал шетел тілінде жасалған құжаттардың түпнұсқасы белгіленген тәртіппен куәландырылған аудармамен қоса берілуге тиіс.

      40. Құпия ақпаратты қорғау қажеттілігін ескере отырып құзыретті орган осы Хаттамаға сәйкес тексеру барысында мүдделі тұлғаларға олардың жазбаша өтініштері бойынша, тексеру мәніне қатысты, дәлелдер ретінде кез келген мүдделі тұлға жазбаша нысанда ұсынған мәліметтермен танысуға мүмкіндік береді. Құзыретті орган барлық тексеруге қатысушыларға тексеруге қатысы бар және тексеру барысында өздері пайдаланатын, алайда осы Хаттамаға сәйкес құпия ақпарат болып табылмайтын басқа да мәліметтермен танысуға мүмкіндік береді.

      41. Кеден ісі, мемлекеттік статистиканы жүргізу саласындағы уәкілетті мүше мемлекеттердің мемлекеттік билік (басқару) органдары, мүше мемлекеттердің басқа да мемлекеттік билік (басқару) органдары мен аумақтық (жергілікті) мемлекеттік билік (басқару) органдары тексеру жүргізуге көмек көрсетуі және мәліметтерді (оның ішінде құпия ақпаратты қамтитын) тексеру жүргізу мақсатында қажетті құзыретті органның сұрау салуы бойынша ұсынуы тиіс.

      42. Тексеру жүргізу мерзімі тексеру басталған күннен бастап 6 айдан аспауы тиіс.

      Тексеру, құзыретті орган тексеру нәтижелерін өз мемлекеті үкіметінің қарауына жіберген күні аяқталды деп есептеледі.

      43. Тексеру нәтижелері бойынша құзыретті орган басқа мүше мемлекеттің аумағында ұсынылған субсидиялардың осы Хаттаманың ережелеріне сәйкестігі туралы қорытынды әзірлейді.

      44. Егер тексеру нәтижелері бойынша осы Хаттаманың бұзылғаны және (немесе) мүше мемлекеттің ұлттық экономика саласына залал келтірілгені дәлелденген жағдайда, тексеру жүргізген құзыретті орган аумағында өзіндік ерекшелікті субсидия қаралып жатқан мүше мемлекетке өтем шарасы туралы өтініш беріледі.

      45. Тексеру жүргізетін құзыретті орган ұлттық экономика саласын анықтаған кезде, мүше мемлекеттің аумағы екі немесе одан да көп бәсекелес нарық жұмыс істейтін аумақ ретінде қаралуы мүмкін, ал ұлттық өндірушілер, егер, мұндай өндірушілер осындай нарықта өздері шығаратын ұқсас тауардың кемінде 80 пайызын сатса және осындай нарықта ұқсас тауарға сұраныс тексеру жүргізетін мүше мемлекеттің қалған аумағында орналасқан аталған өнімнің ұлттық өндірушілерін айтарлықтай қанағаттандырмаса, ұқсас тауардың ұлттық өндірушілері осындай нарықтың бірінің шегінде ұлттық экономиканың жеке саласы ретінде қаралуы мүмкін. Мұндай жағдайларда, зиянның болуы, ұлттық экономика саласының негізгі бөлігіне залал келтірілмесе де, субсидияланатын тауарды сату көрсетілген бәсекелес нарықтардың біріне бағытталған жағдай кезінде зиян келтірілмесе де және субсидияланатын тауарды әкелу ұқсас тауарлардың ұлттық өндірушілеріне осындай бір нарықтың шегінде кемінде 80 пайыз зиян келтірсе де белгіленуі мүмкін.

      46. Өзіндік ерекшелікті субсидия мөлшері осындай субсидия алушы алатын пайда көлемінің негізінде айқындалады. Өзіндік ерекшелікті субсидияның пайдасын есептеу кезінде құзыретті орган:

      1) субсидиялаушы органның ұйым капиталына қатысуы, егер мұндай қатысу тиісті мүше мемлекеттің аумағында қарапайым инвестициялық жобаға сәйкес келмейтін (қауіп капиталын ұсынуды қоса алғанда) ретінде бағаланбаса өзіндік ерекшелікті субсидияны ұсыну ретінде қаралмайды;

      2) субсидиялаушы органдарға ұсынылған кредит, егер кредитті алушы ұйым мемлекеттік кредит үшін төлейтін соманың және аталған ұйым тиісті мүше мемлекеттің кредит нарығында алуы мүмкін салыстырмалы коммерциялық кредит үшін төлеуі мүмкін соманың арасында айырмашылық болмаса өзіндік ерекшелікті субсидияны ұсыну ретінде қаралмайды. Олай болмаған жағдайда осы сомалардың арасындағы айырмашылық пайда болып есептеледі;

      3) субсидиялаушы органның кредитке кепілдік беруі егер, кепілдік алған ұйым субсидиялаушы орган кепілдік берген кредит үшін төлейтін соманың және ол мемлекеттік кепілдіксіз салыстырмалы коммерциялық кредит үшін төлеуі мүмкін соманың арасында айырмашылық болмаса өзіндік ерекшелікті субсидияны ұсыну ретінде қаралмайды. Олай болмаған жағдайда комиссиялық айырмашылыққа түзетуі бар осы сомалардың арасындағы айырмашылық пайда болып есептеледі;

      4) субсидиялаушы органның тауарларды немесе қызметтерді жеткізуі не тауарларды сатып алуы егер, тауарлар немесе қызметтер дұрыс ақы төлеуден кемге жеткізілсе не сатып алу дұрыс ақы төлеуден артыққа жүзеге асырылмаса өзіндік ерекшелікті субсидияны ұсыну ретінде қаралмайды. Ақы төлеудің дұрыстығы тиісті мүше мемлекеттердің нарығында мынадай тауарлар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу мен сатудың қолданыстағы нарықтық шартына байланысты айқындалады (бағасын, сапасын, қолжетімділігін, таратылуын, тасымалдануын және тауарларды сатып алудың немесе сатудың басқа да шарттарын қоса алғанда).

      47. Субсидия мөлшерін есептеу құзыретті орган тексеру жүргізетін мүше мемлекеттің аумағына әкелінген не аумағына өзіндік ерекшелікті субсидия ұсынылатын мүше мемлекеттің нарығында немесе басқа мүше мемлекеттің нарығында сатылатын тауардың бірлігіне (тоннасына, текше метріне, данасына және басқаларына) есептеледі.

      48. Субсидия мөлшерін есептеу кезінде егер, инфляция қарқыны алынған нәтижелерді бұрмалайтындай жоғары болған жағдайда тиісті мүше мемлекеттің инфляция көрсеткіштері ескерілуі тиіс.

      49. Тауар бірлігіне субсидия мөлшері осы мақсаттарға өзіндік ерекшелікті субсидияларын ұсынған тиісті мүше мемлекеттер шығыстарының мөлшеріне байланысты белгіленеді.

      50. Тауар бірлігіне субсидия мөлшерін есептеу кезінде мұндай тауардың құны мұның алдында субсидия алынған және қажетті деректері бар субсидия алушының 12 айдағы жалпы сату құны ретінде айқындалады.

      51. Субсидия мөлшерін есептеу кезінде субсидияның жалпы сомасынан кез келген тіркеу алымының сомасын немесе субсидия алу үшін жұмсалған басқа да шығыстарды алып тастау қажет.

      52. Егер субсидия өндірілген, әкетілген немесе тасымалданған тауардың белгілі бір санына қатысты берілмесе, онда тауар бірлігіне арналған субсидия мөлшерін есептеу субсидияның жалпы сомасын қажеттілігіне қарай субсидияланатын әкелінетін тауардың үлесін тауарды өндірудің, сатудың немесе әкетудің жалпы көлемінде ескере отырып субсидия берілген кезеңге осындай тауарды өндірудің, сатудың немесе әкетудің көлеміне бөлу арқылы жүзеге асырылады.

      53. Егер субсидия негізгі қорларды дамытуға немесе сатып алуға байланысты берілсе, онда субсидия мөлшерінің есебі субсидияларды өзіндік ерекшелікті субсидияны ұсынған тиісті мүше мемлекеттердің қаралатын экономика саласындағы осындай негізгі қорлар амортизациясының орташа мерзіміне бөлу жолымен жүзеге асырылады. Тауар бірлігіне субсидия мөлшерін есептеу тексерумен қамтылған кезең басталғанға дейін негізгі қорларды сатып алу үшін ұсынылған, бірақ амортизация мерзімі әлі күнге дейін аяқталмаған субсидияларды да қамтиды.

      54. Субсидия мөлшерін есептеу кезінде, егер уақыттың әртүрлі кезеңдеріне немесе бір сол тауар үшін әртүрлі мақсаттарға ұсынылған субсидиялардың ауқымы әртүрлі болса, тауар өндірісінің, сатылуының немесе әкетілуінің көлеміне қарай субсидия көлемінің орташа өлшемді көрсеткіштері қолданылады.

      55. Егер субсидия салық жеңілдіктері нысанында берілсе, тауардың құны салық жеңілдіктері қолданылған соңғы 12 ай ішінде оны сатудың жалпы құны есебінен айқындалады.

      56. Әртүрлі субсидиялаушы органдар күнтізбелік жыл ішінде және (немесе) әртүрлі бағдарламаларды орындау үшін берген субсидиялар жинақталуы тиіс.

      57. Егер субсидиялаушы мүше мемлекеттің нарығында не басқа мүше мемлекеттің нарығында субсидияланатын тауарға қатысты ұқсас тауардың үлесінің қолайсыз өзгеруі орын алғаны дәлелденген жағдайда, субсидиялаушы мүше мемлекеттің нарығынан не басқа мүше мемлекеттің нарығынан ұқсас тауарды ығыстыру немесе субсидиялаушы мүше мемлекеттің аумағына ұқсас тауарды әкелудің өсуін кідірту не басқа мүше мемлекеттің аумағына тауарды әкелудің өсуін кідірту фактісі белгіленеді. Аталған факт қалыпты жағдайларда кемінде 1 жылды құрауға тиіс осы тауардың нарығын дамытудағы нақты үрдістерді дәлелдеу үшін жеткілікті кезеңде белгіленеді.

      58. Субсидиялаушы мүше мемлекеттің нарығында не басқа мүше мемлекеттің нарығында үлестің қолайсыз өзгеруі мына жағдайлардың біреуін қамтиды:

      1) субсидияланатын тауардың нарықтық үлесі артады;

      2) субсидияланатын тауардың нарықтық үлесі өзіндік ерекшелікті субсидия болмаған кезде ол азаюы тиіс жағдайларда өзгеріссіз қалады;

      3) субсидияланатын тауардың нарықтық үлесі төмендейді, бірақ өзіндік ерекшелікті субсидия болмаған жағдайда орын алатынға қарағанда неғұрлым баяу қарқынмен төмендейді.

      59. Бағаны төмендету тиісті нарықтағы субсидияланатын тауардың бағасын өзіндік ерекшелікті субсидия пайдаланылмаған мүше мемлекеттердің ішінде кез келгенінің аумағында өндіру, тасымалдау немесе әкету кезінде тауардың бағасымен салғастыру негізінде белгіленеді. Салыстыру сауданың бір сол деңгейінде және уақыттың салыстыру кезеңінде жүргізіледі. Салыстыру барысында бағаны салыстыруға әсер ететін кез келген фактор қолданылады. Егер аталған салыстыруды жүргізу мүмкін болмаған жағдайда, бағаны төмендету орташа экспорттық бағаның негізінде белгіленуі мүмкін.

      60. Егер екі мүше мемлекет Шарттың 93-бабына сәйкес үшінші

      мүше мемлекеттің нарығында осы Хаттаманың 12, 57-59, 61 және

      62-тармақтарына сәйкес мүдделеріне елеулі қысым көрсетушіліктің болуы туралы даулар жүргізген жағдайда осындай мүше мемлекет дауласушы тараптар болып отырған мүше мемлекеттерге осындай басқа мүше мемлекеттің нарығындағы дау жүргізетін мүше мемлекеттердің аумағында болатын тауарлардың үлесін өзгертуге қатысты өзінде бар статистикалық ақпаратты, сондай-ақ тиісті тауарлардың бағалары бойынша статистикалық ақпаратты ұсынады. Бұл ретте, осындай мүше мемлекет нарықтың немесе бағаның арнайы талдауын жүргізбеуге, сондай-ақ ол коммерциялық немесе мемлекеттік құпия деп санайтын ақпаратты ұсынбауға құқылы.

      61. Мүдделерге елеулі қысым көрсетушіліктің болу фактісі уақыттың тиісті кезеңінде мына жағдайлардың бірі болған кезде белгілене алмайды:

      1) мүддеге елеулі қысым көрсетушілік фактісін белгілейтін мүше мемлекеттің аумағынан тауарды әкетуге тыйым салудың немесе шектеудің не басқа мүше мемлекеттің нарығына осындай мүше мемлекеттің аумағынан тауарды әкелуге тыйым салудың немесе шектеудің болуы;

      2) ұқсас тауарды әкелетін және осы тауарлардың монополиясын немесе мемлекеттік саудасын қолданатын мүше мемлекеттің уәкілетті органының коммерциялық емес себептер бойынша, мүдделерге елеулі қысым көрсетушілік фактісін белгілейтін мүше мемлекеттен әкелуді басқа мүше мемлекеттен әкелуге қайта бағыттау туралы шешім қабылдайды;

      3) мүдделерге елеулі қысым көрсетушілік фактісін белгілейтін мүше мемлекеттен әкетуге арналған тауарды өндіруге, сапасына, нысанына немесе бағасына елеулі кері әсер ететін табиғи апаттар, ереуілдер, көліктегі бөгелістер немесе басқа да форс-мажорлық жағдайлар;

      4) мүдделерге елеулі қысым көрсетушілік фактісін белгілейтін мүше мемлекеттен әкетуді шектейтін уағдаластықтардың болуы;

      5) мүдделерге елеулі қысым көрсетушілік фактісін белгілейтін мүше мемлекеттен осы тауарды әкету мүмкіндігін өз еркімен қысқарту (осы мүше мемлекеттің шаруашылық жүргізетін субъектілері осы ұқсас тауардың экспортын жаңа нарыққа дербес қайта бағыттаған жағдайды қоса алғанда);

      6) аумағына тауар әкелетін мүше мемлекетте стандарттарға және (немесе) басқа әкімшілік талаптарға сәйкес болмау.

      62. Осы Хаттаманың 61-тармағында көрсетілген жағдайлар болмаған кезде, мүдделерге елеулі қысым көрсетушіліктің болуы Одақтың Сотына ұсынылған ақпараттың немесе Одақтың Соты өздігінен алған ақпараттың негізінде айқындалады.

      63. Субсидияланатын тауарды әкелу салдарынан ұлттық экономика саласына келтірілген залал субсидияланатын тауарды әкелу көлемін, тексеру жүргізетін құзыретті орган мүше мемлекеттің нарығына ұқсас тауардың бағасына және ұқсас тауардың ұлттық өндірушілеріне осындай тауардың әсерін талдау нәтижелерінің негізіне белгіленеді.

      64. Субсидияланатын тауарды әкелу көлемін талдау кезінде құзыретті орган субсидияланатын тауарды әкелу арттырылғанын не арттырылмағанын айқындайды (абсолютті көрсеткіштерде не тексеру жүргізетін құзыретті орган мүше мемлекетте ұқсас тауарды өндіруге немесе тұтынуға қатысты).

      65. Тексеру жүргізетін құзыретті орган мүше мемлекеттің нарығына ұқсас тауардың бағасына әкелінген субсидияланатын тауардың әсерін талдау кезінде құзыретті орган мыналарды:

      1) субсидияланатын тауардың бағасы осы мүше мемлекеттің нарығына ұқсас тауардың бағасынан төмен болғанын не болмағанын;

      2) субсидияланатын тауарды әкелу осы мүше мемлекеттің нарығына ұқсас тауардың бағасын төмендетуге әкелгенін не әкелмегенін;

      3) субсидияланатын тауарды әкелу осындай тауар болмаған жағдайда, осы мүше мемлекеттің нарығына ұқсас тауардың бағасының өсуіне кедергі келтіргенін не келтірмегенін белгілейді.

      66. Ұлттық экономика саласына субсидияланатын тауарды әкелу әсерін талдау ұлттық экономика саласының жағдайына, оның ішінде:

      1) болған немесе болашақта болуы мүмкін өндірістің қысқартуларына, ұқсас тауарды сатуға, құзыретті органы еңбектің кірісіне, өнімділігіне, тартылған инвестициялардан немесе өндірістік күшті пайдаланудан болған кірістерге тексеру жүргізетін мүше мемлекеттің нарықтағы үлесіне;

      2) құзыретті органы тексеру жүргізетін мүше мемлекеттің нарықтағы ұқсас тауарлардың бағасына әсер ететін факторларға;

      3) ақша ағындарының қозғалысына, ұқсас тауарлардың

      қорларына, жұмыспен қамтылу деңгейіне, еңбекақыға, өндірістің өсу қарқынына, инвестицияларды тарту мүмкіндігіне болған немесе болашақта болуы мүмкін теріс әсерге қатысы бар экономикалық факторларды бағалау болып табылады.

      67. Ұлттық экономика саласына субсидияланатын тауарды әкелу әсері, егер қолда бар деректер ұқсас тауардың өнідірісін өндірістік процесс, тауарды оның өндірушілерінің сатуы және кіріс сияқты критерийлердің негізінде бөлуге мүмкіндік беретін болса, тексеру жүргізетін мүше мемлекетте ұқсас тауарды өндіруге сәйкес бағаланады. Егер қолда бар деректер ұқсас тауардың өндірісін бөлуге мүмкіндік бермейтін болған жағдайда, субсидияланатын тауарды ұлттық экономика саласына әкелу әсері барынша аз топты өндіруге немесе ұқсас тауарды қамтитын және олар туралы қажетті деректер бар тауарлардың номенклатурасына сәйкес бағаланады.

      68. Субсидияланатын тауарды әкелу салдарынан ұлттық экономика саласына келтірілетін залалды анықтау барлық іске қатысты және құзыретті органның қарамағындағы дәлелдемелер мен мәліметтерді талдауға негізделуі тиіс. Оның ішінде құзыретті орган ұқсас тауардың Одақтың аумағына жеткізілу, басқа мүше мемлекеттерден жеткізілу динамикасын және ықпалын талдайды. Бұл ретте субсидияланатын тауарды әкелу көлемін және осындай әкелудің ұлттық экономика саласына ықпалын талдау нәтижесінде белгіленген факторлардың ішінде бір не бірнеше фактор субсидияланатын тауардың әкеліну салдарынан ұлттық экономика саласына келтірілетін залалды анықтау мақсатында шешуші мәнге ие болмайды. Құзыретті орган субсидияланатын тауарды әкелудің басқа, салдарынан сол кезеңде ұлттық экономика саласына залал келтірілетін басқа да белгілі факторларды талдайды. Көрсетілген ұлттық экономика саласына келтірілетін залалды құзыретті орган субсидияланатын тауарды әкелу салдарынан болатын ұлттық экономика саласына келтірілетін залалға жатқызбауы тиіс.

      69. Субсидияланатын тауарды әкелу салдарынан ұлттық экономика саласына материалдық залал келтіру қаупін белгілеген кезде құзыретті орган барлық қолда бар факторларды, оның ішінде мынадай факторларды:

      1) субсидияның немесе субсидиялардың сипатын, көлемін және олардың саудаға мүмкін болатын әсерін;

      2) осындай әкелудің одан әрі ұлғаюының нақты мүмкіндіктерін көрсететін субсидияланатын тауарды әкелудің өсу қарқынын;

      3) субсидия берген мүше мемлекеттегі субсидияланатын тауарды өндірушілерде субсидияланатын тауарды әкелуді ұлғайтудың жеткілікті мүмкіндіктерінің болуы немесе олардың өсуінің нақты мүмкіндіктерінің айқын болмай қалмайтындығын;

      4) егер бағаның осындай деңгейі құзыретті орган субсидияланатын тауарға тексеру жүргізетін мүше мемлекет нарығында ұқсас тауар бағасының төмендеуіне немесе тежелуіне және субсидияланатын тауарға сұраныстың одан әрі өсуіне де әкеп соғуы мүмкін болса, субсидияланатын тауар бағасының деңгейін;

      5) субсидияланатын тауар өндірушісіндегі қорларды ескереді.

      70. Бұл ретте осы Хаттаманың 69-тармағында көрсетілген факторлардың ішінде бір не бірнеше фактор субсидияланатын тауардың әкеліну салдарынан ұлттық экономика саласына материалдық залал келтірілу қаупін анықтау мақсатында шешуші мәнге ие болмайды.

      71. Егер осы Хаттаманың 69-тармағында көрсетілген факторларды талдау нәтижелері бойынша тексеру барысында құзыретті орган субсидияланатын тауарды әкелуді жалғастырудың және осындай әкелумен өтем шаралары қабылданбаған жағдайда ұлттық экономика саласына материалдық залал келтірудің болмай қалмайтындығы туралы қорытындыға келсе, ұлттық экономика саласына материалдық залал келтіру қаупінің болуы туралы шешім қабылданады.

      72. Тексеру жүргізу кезінде:

      1) ұқсас тауардың ұлттық өндірушісі, қатысушыларының көбі ұқсас тауарды өндірушілер болып табылатын ұлттық өндірушілер бірлестігі;

      2) тексеру объектісі болып табылатын субсидияланатын тауардың өндірушісі, қатысушыларының көбі ұқсас тауарды өндірушілер болып табылатын, осындай субсидияланатын тауарды өндірушілер бірлестігі;

      3) субсидия беретін мүше мемлекет және (немесе) субсидия беретін мүше мемлекеттің уәкілетті органы;

      4) тексеру объектісі болатын, субсидияланатын тауарды көбінесе жеке тұлғалар тұтынатын болса, тұтынушылардың қоғамдық бірлестіктері;

      5) тексеру объектісі болатын, субсидияланатын тауарды тұтынушылар және осындай тұтынушылардың бірлестіктері (егер олар өнім өндіру кезінде осы тауарда пайдаланған жағдайда) мүдделі тұлғалар болады.

      73. Осы Хаттаманың 72-тармағында көрсетілген мүдделі тұлғалар тексеру барысында дербес немесе құзыретті органы тексеру жүргізетін мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес тиісті үлгіде ресімделген өкілеттіктері бар өздерінің өкілдері арқылы әрекет етеді.

      Егер мүдделі тұлға тексеру барысында уәкілетті өкіл арқылы әрекет еткен жағдайда, құзыретті орган мүдделі тұлғаға тек осы өкіл арқылы ғана тексеру нысанасы туралы барлық мәліметтерді жеткізеді.

      74. Мүдделі тұлға ақпараттың ашылуы бәсекелестік жағдайларында үшінші тұлғаға басымдық беретінін немесе мұндай ақпаратты ұсынған тұлға үшін немесе осы тұлға мұндай ақпаратты алған тұлға үшін қолайсыз салдарға әкелетінін куәландыратын негіздемелерді ұсынған кезде осы тұлғаның құзыретті органға ұсынатын ақпараты құпия ақпарат ретінде қаралады. Құпия ақпарат мүше мемлекеттердің заңнамасында көзделген жағдайларды қоспағанда, оны ұсынған мүдделі тұлғаның рұқсатынсыз жарияланбауы тиіс.

      Құзыретті орган құпия ақпаратты ұсынатын мүдделі тұлғадан оның құпия емес нұсқасын ұсынуды талап етуге құқылы. Құпия емес нұсқада ұсынылған құпия ақпараттың мәнін түсіну үшін жеткілікті мәліметтер қамтылуы тиіс. Мүдделі тұлға құзыретті органның құпия ақпараттың құпия емес нұсқасын ұсыну туралы талабына жауап ретінде құпия ақпарат мұндай түрде ұсынылуы мүмкін емес деген жағдайларда бұл тұлға құпия ақпараттың мұндай түрде ұсынылуы мүмкін еместігі туралы дәлелдемелер ұсынуы тиіс.

      Егер құзыретті орган мүдделі тұлға ұсынған негіздемелер ұсынылған ақпаратты құпия ақпаратқа жатқызуға мүмкіндік бермейді деп белгілесе немесе құпия ақпараттың құпия емес нұсқасын ұсынбаған мүдделі тұлға құпия ақпаратты мұндай түрде ұсынудың мүмкін еместігінің негіздемесін де ұсынбаса немесе құпия ақпаратты ұсынудың мүмкін еместігінің негіздемесі болып табылмайтын мәліметтерді ұсынса, құзыретті орган бұл ақпаратты ескермеуі мүмкін.

      75. Құзыретті орган құпия ақпаратты таратқаны үшін өзінің мүше мемлекетінің заңнамасында көзделген жауаптылықта болады.

VI. Жалпы ерекшеліктер

      76. Осы Хаттамада ешқайсысы:

      1) қандай да бір мүше мемлекетке ол ашылуы оның қауіпсіздігінің маңызды мүдделеріне қарама-қайшы келеді деп санайтын ақпаратты ұсыну талабы ретінде;

      2) кез келген мүше мемлекетке ол оның қауіпсіздігінің маңызды мүдделерін қорғау үшін қажет деп санайтын мынадай іс-қимылды:

      жарылғыш материалдарға немесе олар өндірілетін материалдарға қатысты іс-қимылды;

      қару-жарақтарды, оқ-дәрілерді және әскери материалдарды, сондай-ақ қарулы күштерді жарақтандыру мақсатында тікелей немесе жанама жүзеге асырылатын өзге де тауарлар мен материалдарды әзірлеуге, өндіруге және саудасына қатысты іс-қимылды;

      соғыс уақытында немесе халықаралық қатынастарда басқа да төтенше жағдайларда қабылданатын іс-қимылды қабылдауға кедергі ретінде;

      3) кез келген мүше мемлекетке әлемде бейбіт өмірді сақтау және халықаралық қауіпсіздік үшін Біріккен Ұлттар Ұйымының Жарғысы бойынша оның міндеттемелерін орындау үшін кез келген әрекеттерді қабылдауға кедергі ретінде ұғынылмауы тиіс.

      77. Егер мұндай субсидиялар ерекше жағдайларда енгізілсе және егер олардың енгізілуі:

      1) қоғамдық моральды, қоғамдық тәртіпті және қоғамдық қауіпсіздікті;

      2) адамдардың өмірін немесе денсаулығын, жануарларды және өсімдіктерді;

      3) көркем, тарихи немесе археологиялық құндылық қазынасын;

      4) зияткерлік меншік құқығын;

      5) осы шаралардың мақсаты тауарларды басқа мүше мемлекеттер аумағынан әкелуді шектеу болып табылмаған және мұндай шаралар (егер мұндай шаралар ішкі өндіруді немесе тұтынуды шектеумен бір мезгілде жүргізілсе), кемсітушілік сипатқа ие болмаған жағдайда қорғау қажеттілігімен түсіндірілсе, осы Хаттаманың ережелері мүше мемлекеттерге сауданы бұрмалайтын арнайы субсидияларды пайдалануға кедергі келтірмейді.

VII. Ұсынылуы өтем шараларын қабылдау үшін негіз болып
табылмайтын өзіндік ерекшелікті субсидиялар

      78. Шаруашылық субъектілері, сондай-ақ шаруашылық субъектілерімен келісімшарт негізінде жоғары оқу орындары мен ғылыми ұйымдар жүзеге асыратын зерттеу қызметіне арналған көмек, мұндай көмек өнеркәсіптік зерттеулер құнының 75 пайызынан аспайтын немесе бәсекеге дейінгі кезеңдегі әзірлемелер құнының 50 пайызынан аспайтын көлемін өтейтін жағдайда және ол тек:

      1) персоналға (зерттеушілер, техниктер және тек қана зерттеу қызметімен айналысатын басқа көмекші персонал) арналған шығыстарды;

      2) тек қана және тұрақты түрде зерттеу қызметі үшін пайдаланылатын (коммерциялық негізде сатуды қоспағанда) аспаптарға, жабдыққа, жерге және құрылғыларға арналған шығыстарды;

      3) тек қана зерттеу қызметі үшін пайдаланылатын

      консультациялық және балама қызметтерге арналған шығыстарды (ғылыми зерттеу нәтижелерін, техникалық білімді, патенттерді және т.б. сатып алуды қосқанда);

      4) тікелей зерттеу қызметі нәтижесінде жұмсалған қосымша үстеме шығыстарды;

      5) тікелей зерттеу қызметі нәтижесінде жұмсалған өзге де ағымдық шығыстарды (материалдарға, қамтамасыз етуге және т.б.) өтеу үшін ұсынылған жағдайда ғана, осындай көмек ретінде өзіндік ерекшелікті субсидияларды беру өтемақы шараларын қабылдау үшін негіз болып табылмайды.

      79. Осы бөлім мақсаттары үшін өнеркәсіптік зерттеулер жаңа тауарларды, процестерді немесе көрсетілетін қызметтерді әзірлеуде, сондай-ақ қолданыстағы тауарларды, процестерді немесе көрсетілетін қызметтерді едәуір жақсарту үшін пайдалы болуы мүмкін деген

      есеппен жаңа білімдерді ашуға бағытталған жоспарланған зерттеулерді немесе маңызды зерттеулерді білдіреді.

      Бәсекеге дейінгі кезеңдегі әзірлемелер өнеркәсіптік зерттеу нәтижелерін коммерциялық пайдалану үшін жарамсыз бірінші прототип жасауды қосқанда, сатуға немесе пайдалануға арналған жаңа, түрлендірілген немесе жақсартылған тауарлардың, технологиялық процестердің немесе көрсетілетін қызметтердің жоспарына, сызбасына немесе макетіне ауыстыруды білдіреді. Ол сондай-ақ тұжырымдаманың анықтамасын және балама тауарлардың, тәсілдердің немесе көрсетілетін қызметтердің дизайнын, сондай-ақ олар өнеркәсіптік қолдануға немесе коммерциялық пайдалануға арналмаған немесе сол үшін пайдаланылмаған жағдайда алғашқы демонстрациялық немесе пилоттық жобаларды қамтуы мүмкін. Ол қолданыстағы тауарлардағы, өндірістік желілердегі, өңдеу процестеріндегі, көрсетілетін қызметтердегі және өзге қарапайым операциялардағы ағымдық және мерзімдік өзгерістерге, мұндай өзгерістер жақсартуға әкелетін болса да, қолданылмайды.

      80. Өтем шараларын қабылдау үшін негіздер бермейтін осы Хаттаманың 78-тармағында көрсетілген көмектің жол берілетін деңгейі белгілі бір жобаны жүзеге асыру кезеңінде шеккен тиісті шығыстардың жалпы сомасына қатысты белгіленеді.

      Өнеркәсіптік зерттеулерді біріктіретін бағдарламалар іске асырылған бәсекелестік сатысында әзірленген жағдайда шаралар қабылдау үшін негіз болмайтын көмектің рұқсат берілген деңгейі осы екі санат үшін рұқсат етілген деңгейдің осы Хаттаманың 78-тармағында көрсетілген барлық шығыстар ескеріле отырып есептелген орташа арифметикалық мәнінен жоғары болмауға тиіс.

      81. Осы Хаттаманың ережелері жоғары оқу орындары немесе ғылыми мекемелер тәуелсіз жүргізетін іргелі ғылыми зерттеулерге қатысты қолданылмайды. Іргелі зерттеулер өнеркәсіптік немесе коммерциялық мақсаттармен байланысты емес жалпы ғылыми және техникалық білімді кеңейтуді білдіреді.

      82. Мүше мемлекеттің аумағындағы қолайсыз өңірлерге жалпы өңірлік даму шеңберінде ұсынылатын көмек ерекше емес болып табылады (осы Хаттаманың I бөлімінің мағынасында) және:

      1) әрбір қолайсыз өңір нақты белгіленген тұтас әкімшілік және экономикалық аймақ болып табылса;

      2) мұндай өңір оның қиындықтары тек уақытша жағдайларға ғана байланысты туындамайтынын көрсететін бейтарап және объективті критерийлердің негізінде қолайсыз өңір ретінде қаралса (мұндай критерийлер оларды тексеру мүмкін болу үшін заңдарда, қағидаларда немесе өзге ресми құжаттарда нақты айқындалуы тиіс);

      3) критерийлер үш жылдық кезеңде өлшенген мынадай көрсеткіштердің кемінде біреуіне:

      халықтың жан басына шаққандағы табыс немесе үй шаруашылығына шаққандағы табыс немесе осы аумақ үшін орташа көрсеткіштің 85 пайызынан аспауы тиіс халықтың жан басына шаққандағы жалпы ішкі өнім көлеміне;

      осы аумақ үшін орташа көрсеткіштің кемінде 110 пайызын құрауы тиіс жұмыссыздық деңгейіне негізделген экономикалық даму өлшемін қамтиды (мұндай өлшем кешенді болуы және басқа да көрсеткіштерді қамтуы мүмкін).

      83. Осы бөлім түсінігінде өңірлік дамудың жалпы шеңберлері өңірлік субсидиялау бағдарламалары ішкі реттік және әмбебап қолданылатын өңірлік даму саясатының бөлігі болып табылатынын және өңірлік дамуға арналған субсидиялар өңірдің дамуына әсер етпейтін немесе көп әсер етпейтін жекелеген географиялық пункттерге берілмейтінін білдіреді.

      Бейтарап және объективті критерийлер белгілі бір өңірлерге өңірлік даму саясаты шеңберінде өңірлер арасындағы айырмашылықтарды жою немесе қысқарту үшін қажетті жеңілдіктерден басқа жеңілдіктер бермейтін критерийлерді білдіреді. Осы тұрғыда өңірлік субсидиялау бағдарламалары әрбір субсидияланатын жоба бойынша ұсынылуы мүмкін көмектің ең жоғары сомаларын қамтуы тиіс. Мұндай ең жоғары сомалар көмек көрсетілетін өңірлердің даму деңгейіне байланысты сараланған болуы және инвестицияларға арналған шығыстар немесе жұмыс орындарын құруға арналған шығыстар түрінде көрсетілуі тиіс. Осы сомалардың шеңберінде көмек осы Хаттаманың II бөлімінде көзделгендей субсидиялардың басым қолданылуына немесе белгілі бір кәсіпорындарға үлкен сомалардың тең көлемде ұсынылмауына жол бермеу үшін кеңінен таратылады.

      84. Жәрдемдесу:

      1) бір жолғы, қайталанбайтын шара болып табылса;

      2) бейімделу бойынша шығыстардың 20 пайызынан аспайтын көлемін құраса;

      3) кәсіпорынға жүктелуі тиіс субсидияланатын жабдықты ауыстыруға және пайдалануға арналған шығыстарды өтемесе;

      4) фирманың пропорционалды жоспарланған ластауды қысқартуымен тікелей байланысты болса және қол жеткізілуі мүмкін өндірістік шығыстарға арналған үнемдеуді өтемесе;

      5) жаңа жабдыққа және (немесе) өндірістік процестерге ауысуы мүмкін барлық фирмалар үшін қолжетімді болса, қолданыстағы өндірістік қуаттылықтардың қосымша шектеулерге және фирмалар үшін қаржылық ауыртпалықтарды күшейтуге әкелетін заңнамамен және (немесе) нормативтік актілермен қойылатын қоршаған ортаны қорғауға қатысты жаңа талаптарға бейімделуіне жәрдемдесу қолданыстағы өндірістік қуаттылықтарды (қоршаған ортаны қорғау жөніндегі жаңа талаптар енгізілгенге дейін кемінде екі жыл пайдаланылған өндірістік қуаттылықтарды) білдіреді.

VIII. Өтем шараларын және қарымта шараларды енгізу және қолдану

      85. Бір мүше мемлекеттің құзыретті органы өзге мүше мемлекеттердің аумағында ұсынылатын субсидиялардың осы Хаттаманың ережелеріне сәйкестігі туралы зерттеуді немесе өзге мүше мемлекеттердің осы Хаттаманың 11-тармағында көрсетілген шараларды қолдануын айқындау үшін осы Хаттаманың V бөлімінде белгіленген тәртіппен зерттеу жүргізуге құқылы. Зерттеуге бастама жасаған құзыретті орган мүше мемлекеттерге зерттеудің басталатыны туралы хабарлайды. Құзыретті органдар зерттеудің жүргізілу барысы туралы қажетті ақпаратты сұратуға құқылы.

      86. Бір мүше мемлекеттің құзыретті органы жүргізілген тексеру нәтижесінде өзге мүше мемлекеттің субсидиялаушы органы арнайы субсидия ұсынатынын және осы арнайы субсидия құзыретті органы тексеру жүргізетін мүше мемлекеттің ұлттық экономика саласына залал келтіретінін анықтаған жағдайда мұндай құзыретті орган осы мүше мемлекетке өтем шараларын енгізу туралы өтініш беруі мүмкін. Көрсетілген өтініште субсидиялардың осы Хаттама ережелеріне сәйкес келмеуі туралы дәлелдемелер келтірілуі тиіс.

      87. Осы Хаттаманың 6-тармағына сәйкес жүргізілген тексеру қорытындылары бойынша Комиссия мүше мемлекеттердің біреуінің ұлттық экономика саласына залал келтірілгенін растаған жағдайда мұндай мүше мемлекеттің құзыретті органы субсидиялаушы мүше мемлекетке өтем шараларын енгізу туралы өтініш беруі мүмкін. Өтем шараларын енгізу туралы өтініште Шарттың 96-бабы 6-тармағының 3-тармақшасына сәйкес субсидияларға жол бермеу туралы дәлелдемелер келтірілуі тиіс.

      Мүше мемлекеттер осы Хаттаманың 7-тармағына сәйкес Комиссиямен келісілген субсидияларға өтем шараларын қолданбайды.

      Осы тармақтың ережелерін қолдану осы Шарттың 105-бабының 1-тармағында көзделген өтпелі ережелер ескеріле отырып жүзеге асырылады.

      88. Өтем шараларын қолдану туралы өтінішті оны алған мүше мемлекет 2 айдан аспайтын мерзімде не дауларды шешу нәтижелері бойынша ерікті түрде қанағаттандыруы мүмкін.

      89. Заңдылығын мұндай мүше мемлекет ерікті түрде немесе дауларды шешу нәтижелері бойынша таныған өтем шараларын қолдану туралы өтінішті алған мүше мемлекет немесе Шарттың 93-бабына сәйкес дауларды шешу нәтижесі бойынша өтем шарасын өтінішке сәйкес күнтізбелік 30 күн ішінде енгізеді.

      90. Осы Хаттаманың 89-тармағына сәйкес енгізілген өтем шарасы ұсынылған субсидияға өтем шарасын қолдану туралы өтініште көрсетілген сомадан және осы ақшалай қаражатты (мүлікті) пайдаланудың барлық кезеңі ішіндегі осы сомаға есептелген пайыздан құралады.

      Субсидия сомасы осы Қосымшаға сәйкес есептеледі.

      Пайыз мөлшерлемесі субсидия ұсынылған сәтте қолданыста болған және субсидиялаушы орган субсидия берген мүше мемлекеттің Ұлттық (Орталық) банкі белгілеген қайта қаржыландыру мөлшерлемесінің бір жарым мөлшеріне тең. Бұл ретте пайыздық мөлшерлеме субсидия ұсынылған күннен бастап өтем шарасы орындалған күнге дейінгі барлық кезеңге қатысты күрделі пайызды қолдану арқылы есептеледі.

      Күрделі пайыз алдыңғы жылы есептелген пайыздары бар сомаға жыл сайын есептелетін пайызды білдіреді.

      91. Өтем шарасы тиісті пайызы есепке алынған субсидия сомасы субсидияны алушыдан алынғаннан кейін және субсидиялаушы органы субсидия ұсынған мүше мемлекеттің бюджетіне аударылғаннан кейін орындалған болып табылады.

      92. Өтем шарасы ол осы Хаттаманың 91-тармағында көрсетілген көздерден басқа кез келген көздерден алынса, орындалған болып табылмайды.

      Өтем шарасының алу көздері субсидияны алушының өтем шарасын құрайтын қаражатты төлеуден жалтаруға жол бермеу үшін ғана талапкер мемлекеттің және жауапкер мемлекеттің өзара келісімі бойынша өзгеруі мүмкін.

      93. Өтем шарасының орындалуы өтем шарасын қолдану туралы қанағаттандырылған өтініш орындалған болып табылуы үшін жеткілікті негіз болып табылады. Бұл ретте, мүше мемлекет өтем шарасын қолдану туралы қанағаттандырылған өтінішті мұндай өтініш қанағаттандырылған күннен бастап күнтізбелік 1 жылдан аспайтын мерзімде орындайды.

      94. Егер мүше мемлекет өтем шарасын қолдану туралы қанағаттандырылған өтінішті белгіленген мерзімде орындамаған жағдайда өтініш берген мүше мемлекет өтем шарасы көлеміне шамамен тең келуі тиіс қарымта шараларды қолдану мақсатында дауларды шешу жөніндегі шараға бастама жасауға құқылы.

      Осы Хаттама мақсаттары үшін қарымта шаралар ретінде қарымта шараны енгізетін мүше мемлекеттің қарымта шарасы енгізілетін мүше мемлекетке қатысты (мұнай және газ салаларына қатысты шараларды қоспағанда) олардың арасында жасалған сауда-экономикалық сипаттағы қолданыстағы шарттардан туындайтын өз міндеттемелерін орындауын уақытша тоқтата тұру ұғынылады.

      Қарымта шаралар уақытша сипатқа ие және оларды талапкер мүше мемлекет осы Шарттың ережелерін бұзатын шара жойылғанға дейін немесе Шарттың ережелеріне сәйкес келетіндей етіп өзгертілгенге дейін немесе мүше мемлекеттер өзгеше келісімге қол жеткізгенге дейін ғана қолданады.

IX. Хабарламалар

      95. Мүше мемлекеттер (мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары) жыл сайын 1 желтоқсаннан кешіктірмей біріне-бірі және Комиссияға кезекті жылы федералдық (республикалық) және өңірлік (муниципалдық, жергілікті) деңгейлерде ұсыну жоспарланып отырған барлық субсидиялар туралы хабарлайды.

      Мүше мемлекеттер осы Хаттаманың 76-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, ұсынылатын субсидиялар туралы ақпаратты құпия ақпаратқа жатқызбайды.

      96. Осы Хаттаманың 95-тармағына сәйкес хабарламаларға арналған ақпарат көзі федералды/республикалық бюджет, сондай-ақ әкімшілік-аумақтық бірліктер бюджеттері жобаларының шығыс бөлігі болып табылады.

      97. Күші жойылды – ҚР 19.04.2024 № 75-VIII Заңымен.

      98. Мүше мемлекеттер (мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары) біріне-бірі және Комиссияға федералдық (республикалық) және өңірлік (муниципалдық, жергілікті) деңгейде мүше мемлекеттің аумағында есепті жыл ішінде ұсынылған субсидиялар туралы белгіленген нысан бойынша хабарламаны есепті жылдан кейінгі жылдың 1 шілдесінен кешіктірмей жібереді. Хабарламада өзге мүше мемлекеттің уәкілетті органы және Комиссия ұсынылған субсидиялардың сомасын және олардың осы Хаттаманың ережелеріне сәйкестігін бағалай алуы үшін жеткілікті ақпарат қамтылуы тиіс.

      99. Осы бөлімде көзделген мүше мемлекеттердің (мүше мемлекеттердің уәкілетті органдарының) субсидиялар туралы хабарламаларының нысаны, сондай-ақ оларды толтыру тәртібін мүше мемлекеттермен келісу бойынша Комиссия бекітеді.

      100. Хабарламаларда мынадай ақпарат көрсетіледі:

      1) субсидиялау бағдарламасының атауы (ол болған жағдайда), субсидияның қысқаша сипатталуы немесе белгіленуі (мысалы, "Шағын кәсіпкерлікті дамыту");

      2) хабарлама ұсынылатын есепті кезең;

      3) субсидияның негізгі нысанасы және (немесе) мақсаты (субсидияны ұсыну мақсаттары бойынша деректерді әдетте субсидия ұсынылатын нормативтік құқықтық актіден табуға болады);

      4) субсидияны ұсыну үшін негіз (оған сәйкес субсидия ұсынылатын нормативтік құқықтық актінің атауы, сондай-ақ осы актінің қысқаша сипаттамасы);

      5) субсидия нысаны (грант, қарыз, салық жеңілдігі және т.б.);

      6) субъект (өндіруші, экспорттаушы немесе басқа тұлға) және субсидия беру тәсілі (субсидия кімге және қалай ұсынылады (тауар бірлігіне белгіленген немесе ауыспалы сомамен) (екінші нұсқада соманы айқындау тетігі көрсетіледі), сондай-ақ субсидияны ұсыну тетігі және оны беру шарттары;

      7) субсидия мөлшері (субсидияға қаржыландырылған жылдық немесе жалпы сома, мүмкіндігінше, өнім бірлігіне арналған субсидия);

      8) субсидия қолданысының мерзімі және (немесе) субсидияға қатысты қолданылатын кез келген басқа уақытша шектеу (субсидияның ашылу (жабылу) күнін қоса алғанда);

      9) саудаға әсері жөніндегі деректер (субсидиялардың саудалық әсерін бағалауға мүмкіндік беретін статистикалық деректер).

      101. Осы Хаттаманың 100-тармағында көрсетілген ақпарат, мүмкіндігінше, субсидияланатын тауарларды немесе секторларды өндіру, тұтыну, олардың импорты мен экспорты бойынша:

      1) статистикалық мәліметтер бар соңғы үш жылдағы;

      2) алдыңғы жылдағы - субсидияны енгізу алдындағы немесе субсидияның соңғы маңызды өзгерісінің алдындағы соңғы жыл

      ішіндегі статистикалық мәліметтерді қамтуы тиіс.

  Өнеркәсіптік субсидиялар берудің
бірыңғай қағидалары туралы хаттамаға
қосымша

Өнеркәсіптік субсидиялар берудің бірыңғай қағидалары туралы
хаттаманың ережелері қолданылмайтын шаралар
тізбесі

      Ескерту. Қосымшаға өзгерістер енгізілді - ҚР 24.12.2014 № 265-V; 02.08.2015 № 346-V Заңдарымен.

Шараның сипаттамасы

Шараға қатысты өтпелі кезең

I. Беларусь Республикасы

Беларусь Республикасы Президентінің "Жеңіл автомобильдерді дамыту жөніндегі шаралар туралы" 2009 жылғы 4 сәуірдегі № 175 Жарлығына және "Беларусь Республикасы, Қазақстан Республикасы және Ресей Федерациясы кедендік одағын бірыңғай кедендік-тарифтік реттеу туралы" Кеден одағы комиссиясының 2009 жылғы 27 қарашадағы № 130 шешіміне* сәйкес жасалған инвестициялық келісімдерге қатысты шаралар

егер Беларусь Республикасының Дүниежүзілік сауда ұйымына қосылуы туралы хаттамада өзгеше көзделмесе, 2020 жылғы 31 желтоқсанға дейін

II. Қазақстан Республикасы

1. Қазақстан Республикасы Үкіметінің "Бизнестің жол картасы - 2020" бағдарламасын бекіту туралы" 2010 жылғы 13 сәуірдегі № 301 қаулысына сәйкес экспортқа бағдарланған өндірістердің банктер кредиттері бойынша пайыздық мөлшерлемесін субсидиялау

2011 жылғы 1 шілдеге дейін кредиттік ұйымдар берген кредиттер бойынша 2016 жылғы 1 шілдеге дейін

2. 2008 жылғы 10 желтоқсандағы "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" № 99-IV Қазақстан Республикасының Кодексіне (Салық кодексі), Қазақстан Республикасы Үкіметінің "Тауар шығарылған елді анықтау, тауардың шығу тегі туралы сараптама актісін жасау және беру әрі тауардың шығу тегі туралы сертификатты ресімдеу, куәландыру және беру жөніндегі ережені бекіту туралы" 2009 жылғы 22 қазандағы № 1647 қаулысына және 2010 жылғы 18 маусымдағы Еркін қоймалар және еркін қойманың кедендік рәсімі туралы келісімге сәйкес Кеден одағының кедендік аумағының қалған бөлігіне еркін қойма аумағынан әкету кезінде кеден баждары мен салықтардан жеткілікті қайта өңдеу критерийлеріне сәйкес қазақстандық деп танылған тауарларды босату

2017 жылғы 1 қаңтарға дейін

3. 2010 жылғы 18 маусымдағы Кеден одағының кедендік аумағындағы еркін (арнайы, ерекше) экономикалық аймақтар және еркін кедендік аймақтың кедендік рәсімі мәселелері жөніндегі келісімге, "Қазақстан Республикасындағы арнайы экономикалық аймақтар туралы" 2011 жылғы 21 шілдедегі № 469-IV Қазақстан Республикасының Заңына және Қазақстан Республикасы Үкіметінің "Тауар шығарылған елді анықтау, тауардың шығу тегі туралы сараптама актісін жасау және беру әрі тауардың шығу тегі туралы сертификатты ресімдеу, куәландыру және беру жөніндегі ережені бекіту туралы" 2009 жылғы 22 қазандағы № 1647 қаулысына сәйкес Кеден одағының кедендік аумағының қалған бөлігіне еркін қойма аумағынан әкету кезінде кеден баждары мен салықтардан жеткілікті қайта өңдеу критерийлеріне сәйкес қазақстандық деп танылған тауарларды босату

2017 жылғы 1 қаңтарға дейін

4. Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрінің "Қазақстан Республикасының заңды тұлғалары - резиденттерімен моторлы көлік құралдарын өнеркәсіптік құрастыру туралы келісімді жасасудың, оның талаптары мен үлгі нысанының кейбір мәселелері туралы" 2010 жылғы 11 маусымдағы № 113 бұйрығына және Кеден одағы комиссиясының "Беларусь Республикасының, Қазақстан Республикасының және Ресей Федерациясының кеден одағын бірыңғай кедендік-тарифтік реттеу туралы" 2009 жылғы 27 қарашадағы № 130 шешіміне* сәйкес жасалған инвестициялық келісімдерге қатысты шаралар

егер Қазақстан Республикасының Дүниежүзілік сауда ұйымына қосылуы туралы хаттамада өзгеше көзделмесе, 2020 жылғы 31 желтоқсанға дейін

5. "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" 2010 жылғы 24 маусымдағы № 291-IV Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі мен жер қойнауын пайдаланушы арасында 2015 жылғы 1 қаңтарға дейін жасалған келісімшарттардағы жергілікті қамтым

егер Қазақстан Республикасының Дүниежүзілік сауда ұйымына қосылуы туралы хаттамада өзгеше көзделмесе, 2023 жылғы 1 қаңтарға дейін

6. "Ұлттық әл-ауқат қоры туралы" 2012 жылғы 1 ақпандағы № 550-IV Қазақстан Республикасының Заңына және "Ұлттық басқарушы холдинг, Ұлттық холдингтер, ұлттық компаниялар және акцияларының (қатысу үлестерінің) елу және одан да көп пайызы тікелей немесе жанама түрде ұлттық басқарушы холдингке, ұлттық холдингке, ұлттық компанияға тиесілі ұйымдар жүзеге асыратын тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алудың үлгі ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылғы 28 мамырдағы № 787 қаулысына сәйкес "Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры (ҰӘҚ) және дауыс беру акцияларының 50 %-ын және одан көбін (қатысу үлесін) "Самұрық-Қазына" ҰӘҚ тікелей және жанама иеленетін ұйымдарда, сондай-ақ мемлекетке тікелей және жанама тиесілі компанияларда сатып алудағы жергілікті қамтым мемлекеттің үлесі 50 %-ын және одан көбін құрайтын)

егер Қазақстан Республикасының Дүниежүзілік сауда ұйымына қосылуы туралы хаттамада өзгеше көзделмесе, 2016 жылғы 1 қаңтарға дейін

ІІІ. Ресей Федерациясы

1. Ресей Федерациясы Президентінің "Отандық автомобиль өнеркәсібін дамыту үшін инвестициялар тарту жөніндегі қосымша шаралар туралы" 1998 жылғы 5 ақпандағы № 135 Жарлығының, Ресей Федерациясы Үкіметінің "Ресей Федерациясының Кеден тарифіне өнеркәсіптік алымдар үшін алынатын автокомпоненттерге қатысты өзгерістер енгізу туралы" 2005 жылғы 29 наурыздағы № 166 қаулысының және Кеден Одағы комиссиясының "Беларусь Республикасы, Қазақстан Республикасы және Ресей Федерациясы кеден одағын бірыңғай кедендік-тарифтік реттеу туралы" 2009 жылғы 29 қарашадағы № 130 шешімінің ережелерін қамтитын 2011 жылғы 28 ақпанға дейін жасалған инвестициялық келісімдерге қатысты шаралар*

өтпелі кезең оларға қол қою кезінде белгіленген келісімдердің қолданылу мерзіміне сәйкес келеді және 1994 жылғы 15 сәуірдегі Дүниежүзілік сауда ұйымын құру туралы Ресей Федерациясы мен Марракеш келісіміне қосылу туралы 2011 жылғы 16 желтоқсандағы Хаттамада көзделген күнтізбелік 2 жылдан аспайтын мерзімге ұзартылуы мүмкін

2. "Калининград облысындағы ерекше экономикалық аймақ туралы және Ресей Федерациясының кейбір заңнамалық актілеріне өзгерістер енгізу туралы" 2006 жылғы 10 қаңтардағы № 16-ФЗ Федералдық Заңға сәйкес қолданылатын шаралар

2016 жылғы 1 сәуірге дейін

IV. Армения Республикасы

Жеткілікті қайта өңдеу критерийлеріне сәйкес армяндық деп танылған тауарларды "Еркін экономикалық аймақтар туралы" 2011 жылғы 18 маусымдағы Армения Республикасының Заңына, Армения Республикасы Үкіметінің "Шығарылған елдің сертификаттарын беру және сараптама жүргізу тәртібін бекіту туралы" 2010 жылғы 30 желтоқсандағы № 1772-Н қаулысына, 2010 жылғы 18 маусымдағы Кеден одағының кедендік аумағындағы еркін (арнайы, ерекше) экономикалық аймақтар және еркін кедендік аймақтың кедендік рәсімі мәселелері жөніндегі келісімге, 2010 жылғы 18 маусымдағы Еркін қоймалар және еркін қойманың кедендік рәсімі туралы келісімге сәйкес еркін экономикалық аймақтар аумағынан және еркін қомалар аумағынан Кеден одағының кедендік аумағының қалған бөлігіне әкету кезінде кедендік баждар мен салықтардан босату

2017 жылғы 1 қаңтарға дейін".

V. Қырғыз Республикасы

1. "Еркін экономикалық аймақтар туралы" 2014 жылғы 11 қаңтардағы № 6 Қырғыз Республикасының Заңына, "Қырғыз Республикасының еркін экономикалық аймақтарында дайындалған тауарлар шығарылған елді анықтау тәртібі туралы" Қырғыз Республикасы Үкіметінің 1998 жылғы 3 қарашадағы № 715 қаулысына және 2010 жылғы 18 маусымдағы Кеден одағының кедендік аумағындағы еркін (арнайы, ерекше) экономикалық аймақтар және еркін кедендік аймақтың кедендік рәсімі мәселелері бойынша келісімге сәйкес Еуразиялық экономикалық одақтың кедендік аумағының қалған бөлігіне "Бішкек", "Нарын" және "Қаракөл" еркін экономикалық аймақтарының аумағынан әкету кезінде жеткілікті қайта өңдеу өлшемшарттарына сәйкес қырғыздық деп танылған тауарларды кедендік баждар мен салықтардан босату**.

2017 жылғы 1 қаңтарға дейін

2. "Кедендік реттеу туралы" 2014 жылғы 31 желтоқсандағы № 184 Қырғыз Республикасының Заңына, 2010 жылғы 18 маусымдағы Еркін қоймалар және еркін қойманың кедендік рәсімі туралы келісімге сәйкес Еуразиялық экономикалық одақтың кедендік аумағының қалған бөлігіне еркін қоймалар аумағынан әкету кезінде жеткілікті қайта өңдеу өлшемшарттарына сәйкес қырғыздық деп танылған тауарларды кедендік баждар мен салықтардан босату**.
Осы алып қоюлар Қырғыз Республикасының еркін қоймалар иелерінің тізіліміне енгізілген мынадай еркін қоймалар иелеріне қатысты қолданылады:
"Алтын-Ажыдаар" ЖШҚ;
"Илбирс" ААҚ;
"Авиньен" ЖШҚ;
"Жібек жолы" ЖШҚ;
"Ренесанс" ЖШҚ

2017 жылғы 1 қаңтарға дейін";


      ______________

      * Жоғары кеңес бекітетін, мүше мемлекеттердің аумақтарында "моторлы көлік құралдарын өнеркәсіптік құрастыру" ұғымын қолданудың шарттарын ескере отырып қолданылады.

      **Көрсетілген шараларға қатысты Қырғыз Республикасы өз заңнамасына жеткілікті қайта өңдеу өлшемшарттары ретінде белгіленетін өзгерістер енгізген жағдайларда Өнеркәсіптік субсидиялар берудің бірыңғай қағидалары туралы хаттаманың ережелері қолданылмайды (2014 жылғы 29 мамырдағы Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартқа № 28 қосымша), оларға сәйкес еркін кедендік аймақтың кедендік рәсіміне немесе тауарлардың еркін қоймасының кедендік рәсіміне орналастырылған шетелдік тауарларды пайдалана отырып, дайындалған (алынған) тауар мәртебесін:

      1) ЕАЭО СЭҚ ТН-нің 51 – 63 тауар топтарында сыныпталатын тоқыма материалдар мен тоқыма бұйымдарға, ТН ЕАЭО СЭҚ 64 тауар тобында сыныпталатын аяқ киім және оның бөліктеріне қатысты – 2009 жылғы 20 қарашадағы Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығында тауарлардың шығарылған елін айқындау ережесі туралы келісіммен белгіленген тауарлардың шығарылған елін анықтау өлшемшарттарын;

      2) ЕАЭО СЭҚ ТН-нің 8415, 8418, 8421 және 8422 тауар позицияларында сыныпталатын жабдыққа және механикалық құрылғылар мен олардың бөліктеріне, 8508, 8509, 8510, 8512, 8513, 8516 және 8528 тауар позицияларында сыныпталатын электр машиналары мен жабдықтарға және олардың бөліктеріне, дыбыс жазу және дыбыс шығару аппаратурасы мен оның бөліктеріне, телевизиялық кескіндерді жазуға және қайта шығаруға арналған аппаратураға және оның бөліктеріне қатысты – 2009 жылғы 20 қарашадағы Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығында тауарлардың шығарылған елін айқындау ережесі туралы келісімде белгіленген тауарлардың шығарылған елін анықтау өлшемшарттарын не оларды орындау нәтижесінде қосылған құнының пайыздық үлесі кемінде 40%-ды құрай алмайтын, Қырғыз Республикасының заңнамасында белгіленген жеткілікті қайта өңдеудің өзге де өлшемшарттарын;

      3) ЕАЭО СЭҚ ТН-нің 3901 – 3921 тауар позицияларында сыныпталатын тауарларға қатысты - 2009 жылғы 20 қарашадағы Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығында тауарлардың шығарылған елін айқындау ережесі туралы келісімде белгіленген тауарлардың шығарылған елін анықтау өлшемшарттарын не оларды орындау нәтижесінде қосылған құнының пайыздық үлесі кемінде 50%-ды құрай алмайтын, Қырғыз Республикасының заңнамасында белгіленген жеткілікті қайта өңдеудің өзге де өлшемшарттарын;

      4) ЕАЭО СЭҚ ТН-нің 44 тауар тобында сыныпталатын сүрекке және одан жасалған бұйымдарға, 9401 және 9403 тауар позицияларында сыныпталатын сүректен жасалған жиһазға және оның бөліктеріне қатысты – 2009 жылғы 20 қарашадағы Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығында тауарлардың шығарылған елін айқындау ережесі туралы келісіммен белгіленген тауарлардың шығарылған елін анықтау өлшемшарттарын айқындау жүргізіледі.

  Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 29 ҚОСЫМША

Ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау шаралары туралы
ХАТТАМА

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың 94 және 95-баптарына сәйкес әзірленген және осы Хаттаманың II бөлімінде көрсетілген тауарларға қатысты (бұдан әрі - ауыл шаруашылығы тауарлары) қолданылады.

      2. Осы Хаттамада қолданылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:

      "әкімшілік-аумақтық бірліктер" – Армения Республикасының, Беларусь Республикасының (Минск қаласын қоса алғанда), Қазақстан Республикасының (Нұр-Сұлтан, Алматы және Шымкент қалаларын қоса алғанда) және Қырғыз Республикасының (Бішкек және Ош қалаларын қоса алғанда) және әкімшілік-аумақтық бірліктері, Ресей Федерациясының субъектілері мен муниципалдық құрылымдары;

      "ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау" - ауыл шаруашылығы тауарларын өндірушілердің мүддесінде тікелей немесе олардың өкілетті агенті арқылы мүше мемлекеттің үкіметі немесе өзге мемлекеттік немесе жергілікті өзін-өзі басқару органдары көрсететін қаржылай көмек;

      "субсидиялаушы орган" - ауыл шаруашылығына мемлекеттік қолдауды көрсету саласында шешімдер қабылдауды іске асыратын мүше мемлекеттердің бір немесе бірнеше мемлекеттік немесе жергілікті өзін-өзі басқару органдары. Субсидиялаушы орган мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес уәкілетті агентке (кез келген ұйымға) ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдаудың шараларын ұсынуға жататын, өзіне жүктелген бір немесе бірнеше қызметті орындауға жазбаша нұсқама беруі немесе тапсыруы мүмкін. Өкілетті агенттің (кез келген ұйымның) мұндай іс-қимылы субсидияланатын органның іс-қимылы ретінде қаралады.

      Ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау шараларын ұсынуға бағытталған мүше мемлекет басшысының іс-қимылы субсидиялаушы органның іс-қимылы ретінде қаралады.

      Ескерту. 2-тармаққа өзгерістер енгізілді - ҚР 24.12.2014 № 265-V; 02.08.2015 № 346-V; 15.02.2021 № 6-VII Заңдарымен.

I. Ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау шаралары

      3. Ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау шаралары мыналарға бөлінеді:

      1) мүше мемлекеттердің ауыл шаруашылығы тауарларымен өзара саудасына бұрмалаушы әсерін тигізбейтін шаралар (бұдан әрі - саудаға бұрмалаушы әсерін тигізбейтін шаралар);

      2) мүше мемлекеттердің ауыл шаруашылығы тауарларымен өзара саудасына үлкен дәрежеде бұрмалаушы әсерін тигізетін шаралар (бұдан әрі - саудаға үлкен дәрежеде бұрмалаушы әсерін тигізетін шаралар);

      3) мүше мемлекеттердің ауыл шаруашылығы тауарымен өзара саудасына бұрмалаушы әсерін тигізетін шаралар (бұдан әрі — саудаға бұрмалаушы әсерін тигізетін шаралар).

      4. Осы Хаттаманың III бөлімінде көрсетілген шаралар саудаға бұрмалаушы әсерін тигізбейтін шараларға жатады. Саудаға бұрмалаушы әсерін тигізбейтін шараларды мүше мемлекеттер шектеусіз қолдануы мүмкін.

      5. Саудаға үлкен дәрежеде бұрмалаушы әсерін тигізетін шараларға мыналар жатады:

      берілуі осы ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау шараларын көрсететін мүше мемлекеттің аумағынан кез келген басқа мүше мемлекеттің аумағына ауыл шаруашылығы тауарын шығару нәтижелерімен жалғыз немесе бірнеше шарттардың бірі ретінде байланысқан, іске асырылған немесе келешекте іске асырылатын ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау шаралары;

      нақты тауарлар, олардың көлемі, құны, отандық тауарларды өндіру немесе пайдалану құнының немесе көлемі үлесінің, отандық тауарларды пайдаланатын өндірісті оқшаулау деңгейінің айқындалуына қарамастан, берілуі бұл мүше мемлекеттің аумағында ауыл шаруашылығы тауарларын өндіру кезінде мұндай ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдауды көрсететін мүше мемлекет аумағында шығарылатын ауыл шаруашылығы тауарларын пайдалану мен бірнеше шарттардың ішінен бір немесе жеке шарт ретіне байланысты ұсынылатын ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау шаралары;

      Үлкен дәрежеде сауданы бұрмалайтын мемлекеттік қолдау шараларының тізбесі осы Хаттаманың IV бөлімінде көрсетілген.

      6. Мүше мемлекеттер саудаға үлкен дәрежеде бұрмалаушы әсерін тигізетін шараларды қолданбайды.

      7. Саудаға бұрмалаушы әсерін тигізетін шараларға осы Хаттаманың 4 және 5-тармақтарында көрсетілген саудаға үлкен дәрежеде бұрмалаушы әсерін тигізетін шараларға қатысы болмайтын шаралар жатқызылады.

      8. Рұқсат етілген көлем секілді айқындалатын, ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау көлемінің жалпы өндірілген ауыл шаруашылығы тауарларының жалпы құнына пайыздық қатынасы ретінде есептелетін, саудаға бұрмалаушы әсерін тигізетін шаралардың деңгейі осы тармақтың үшінші абзацына сәйкес міндеттемелер күшіне енгенге дейін 10 пайыздан артық болмауға тиіс.

      Саудаға бұрмалаушы әсерін тигізетін шаралардың рұқсат етілген деңгейін есептеу әдіснамасын мүше мемлекеттер халықаралық тәжірибені ескере отырып әзірлейді және оны Комиссия Кеңесі бекітеді.

      Мүше мемлекеттердің саудаға бұрмалаушы әсерін тигізетін шаралар бойынша міндеттемелері көрсетілген әдіснамаға сәйкес белгіленеді және оны Жоғары кеңес бекітеді.

      Осы тармақтың ережелерін қолдану Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың 106-бабында көзделген өтпелі ережелер ескеріле отырып жүзеге асырылады.

      9. Дүниежүзілік сауда ұйымына мүше мемлекет кіргеннен кейін

      аталған мүше мемлекеттің ДСҰ-ға қосылу шарты ретінде қабылдаған саудаға бұрмалаушы әсерін тигізетін шаралар бойынша міндеттемелері оның Одақ шеңберіндегі міндеттемелері болады.

      10. Ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау көлемдерін есептеу осы Хаттаманың 8-тармағында көзделген, саудаға бұрмалаушы әсерін тигізетін шаралардың рұқсат етілген деңгейін есептеу әдіснамасы ескеріле отырып, осы Хаттаманың V бөліміне сәйкес жүзеге асырылады.

II. Ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдаудың бірыңғай
қағидалары қолданылатын тауарлар

      11. Ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдаудың бірыңғай қағидалары мынадай ЕАЭО СЭҚ ТН тауарларын қамтиды:

      1) 01 топ - ЕАЭО СЭҚ ТН 24, 03 тобын қоспағанда (балық пен шаян тәрізділер, ұлулар және басқа да теңіз омыртқасыздары) 1604 тауар позицияларын (дайындалған немесе консервіленген балықтар; бекіре уылдырығы мен оларды алмастырушылар, балық уылдырығынан дайындалған өнімдер) және 1605 (дайындалған немесе консервіленген шаян тәрізділер, ұлулар және басқа да теңіз омыртқасыздары);

      2) 2905 43 000 0 (маннит) СЭҚ ТН қосалқы позициялары;

      3) 2905 44 (D-глюцит (сорбит) СЭҚ ТН қосалқы позициялары;

      4) нақтылары мен абсолюттерді қоса 3301 СЭҚ ТН тауар позициясы (эфир майы (құрамында терпендері болатын немесе болмайтын); резиноидтар; экстрагирацияланған эфир майы; анфлераж немесе матераций әдісімен алынатын ұқсас өнімдер немесе балауыз, ұшқыр майлардағы эфир майының концентраттары; эфир майының детерпенизациясындағы терпендік жанама өнімдер; эфир майының су дистилляттары мен су ерітінділері);

      5) 3501 - 3505 СЭҚ ТН тауар позициясы (казеин, казеинаттар мен казеиннен өндірілетін басқа да өнімдер; казеиндік желімдер; альбуминдер (құрамында 80 % артық майы болатын екі немесе одан да көп іркіт ақуыздарының, құрғақ заттарға түгендейтін іркіт ақуыздарының концентраттарын қоса), альбуминаттар және басқа да альбуминнен өндірілген өнімдер; желатин (оның ішінде тікбұрышты (шаршы пішінділерді қоса) парақтарда, өңделген немесе өңделмеген бетімен, боялған немесе боялмаған) және желатиннен өндірілгендер; балық желімдері; басқа да жануарлардан алынған желімдер (3501 тауар позициясындағы казеиннен басқа); пептондар және олардан өндірілгендер; басқа орындарда аталмаған немесе енгізілмеген ақуыз өнімдері мен олардан өндірілгендер; теріден немесе гольден жасалған ұнтақ, хромдалған немесе хромдалмаған; декстриндер және басқа да түрлендірілген крахмалдар (мысалы, алдын ала желатинделген немесе күрделі эфирге айналған крахмалдар); крахмал немесе декстриндер негізіндегі желімдер, немесе басқа да түрлендірілген крахмалдар негізіндегі желімдер; 3503 00 800 1 (құрғақ балық желімі) және 3503 00 800 2 (сұйық балық желімі) қосалқы позициялардан басқа;

      6) 3809 10 СЭҚ ТН қосалқы позициясы (крахмалдық өнімдер негізіндегі басқа орында аталмаған немесе енгізілмеген тоқыма, қағаз шығару, былғары өнеркәсіптері немесе ұқсас салаларда қолданылатын дайын препараттар, басқа өнімдер, бояғыштарды фиксациялау немесе бояуды жеделдетуге арналған құралдар, әрлеу құралдары);

      7) 3824 60 СЭҚ ТН қосалқы позициялары (сорбит, 2905 44 қосалқы позициясындағы сорбиттен басқа);

      8) 4101 - 4103 СЭҚ ТН қосалқы позициясы (қабатталған немесе қабатталмаған, түкті жамылғысымен немесе түкті жамылғысыз ірі қара мал (буйволдарды қоса) немесе жылқы тұқымдас жануарлардың (әрі қарай өңдеуге жатқызылмайтын немесе жарғақ көмегімен жасалған, бірақ тондалмаған, басқа әдіспен пикеленген немесе консервіленген, күлденген, құрғатылған, жұпты немесе тұздалған) өңделмеген терілері; көрсетілген топта 1в ескертуімен алып тасталғаннан басқа қабатталған немесе қабатталмаған, жүнді жамылғымен немесе жүнді жамылғысыз, қой мен қозылардың (одан әрі өңдеуге жатқызылмайтын немесе жарғақ көмегімен жасалған, бірақ тондалмаған, басқа әдіспен пикеленген немесе консервіленген, күлденген, құрғатылған, жұпты немесе тұздалған) өңделмеген терілері; аталған топқа 1б немесе 1в ескертулерімен алып тасталғаннан басқа қабатталған немесе қабатталған, түкті жамылғысымен немесе түкті жамылғысыз басқа да өңделмеген терілер (одан әрі өңдеуге жатқызылмайтын немесе жарғақ көмегімен жасалған, бірақ тондалмаған, басқа әдіспен пикеленген немесе консервіленген, күлденген, құрғатылған, жұпты немесе тұздалған);

      9) 4301 СЭҚ ТН тауар позициясы (4101, 4102 немесе 4103 тауар позициясындағы өңделмеген терілерден басқа мамық жүнді-үлбір шикізат (үлбір өнімдерді әзірлеу үшін жарамды бас, құйрық, табан және мүшелердің басқа да бөліктері мен қиықтарын қосқанда);

      10) 5001 00 000 0 - 5003 00 000 0 СЭҚ ТН тауар позициясы (тарқатуға жарамды жібек құртының пілләсі; тазартылмаған жібек (ширатылмаған); жібек қалдықтары (тарқатуға жарамсыз піллә жіптері мен ыдыратылған шикізатты қоса алғанда);

      11) 5101 - 5103 СЭҚ ТН тауар позициясы (тарқатылмайтын жүн, жануарлардың тарқатылмайтын жұқа немесе қалың жүндері; жүні өңделмеген шикізатты алып тастай отырып, иіру қалдықтарын қоса, жануарлардың жұқа немесе қалың жүндерінің қалдықтары);

      12) 5201 00 - 5203 00 000 0 СЭҚ ТН тауар позициясы (тарқатылмайтын мақта талшықтары; мақта талшықтарының қалдықтары (жүні құртылған шикізат пен иіру қалдықтарын қоса); тарқатылатын мақта талшықтары);

      13) 5301 СЭҚ ТН тауар позициясы (шикізатты зығыр немесе өңделген, бірақ иірілмеген зығыр; зығырдың қыл-қыбырлары мен қалдықтары; иіру қалдықтары мен жұлынған шикізатты қосқанда);

      14) 5302 СЭҚ ТН тауар позициясы (cannabis sativa L.) кендірі), иірілмейтін өңделген шикізат; кендірдің қыл-қыбырлары мен қалдықтары (жұлынған шикізат пен иіру қалдықтарын қосқанда).

III. Саудаға бұрмалаушы әсерін тигізбейтін шаралар

      12. Саудаға бұрмалаушы әсерін тигізбейтін ауыл шаруашылығы тауарларын өңдірушілердің (бұдан әрі - өндірушілердің) мүддесінде іске асырылатын шаралар мынадай негізгі критерийлерге сәйкес келуі тиіс:

      1) қолдауды бюджет қаражаты есебінен (талап етілмеген түсімдер), оның ішінде тұтынушылардың қаражаты есебінен ғана емес, мемлекеттік бағдарламалар шеңберінде көрсету; Талап етілмейтін түсімдер деп мүше мемлекеттің бюджетке тиісті міндетті төлемді алудан түпкілікті немесе уақытша бас тартуы ұғынылады;

      2) қолдаудың салдары өндірушілердің бағасын қолдау болып табылмауы тиіс.

      13. Осы Хаттаманың 12-тармағында көрсетілген критерийлерге қосымша ретіндегі саудаға бұрмалаушы әсерін тигізбейтін шаралар осы Хаттаманың 14-26-тармақтарында жазылған өзіндік ерекше критерийлермен және шарттармен қанағаттандыруы тиіс.

      14. Жалпы сипаттағы көрсетілетін қызметтерді ұсынудың мемлекеттік бағдарламалары ауыл шаруашылығы тауарларын өндірушілер мен қайта өңдеушілерге тікелей төленетін төлемдерді алып тастағанда, ауыл шаруашылығына немесе ауыл тұрғындарына жеңілдіктер беру немесе қызмет көрсетуге арналған қаражатты бөлуді (талап етілмейтін түсімдерді пайдалануды) көздейді.

      15. Жалпы сипаттағы көрсетілетін қызметтерді ұсынудың мемлекеттік бағдарламалары мынадай бағыттар бойынша іске асырылуы мүмкін:

      1) ғылыми зерттеулер, оның ішіндегі жалпы сипаттағы зерттеулер, қоршаған ортаны қорғау бағдарламасымен байланысты зерттеулер және нақты өнімдер бойынша зерттеу бағдарламалары;

      2) зиянкестер және ауруларға қарсы күрестің жалпы шараларын, сондай-ақ нақты тауарларға, мысалы, ерте ескерту жүйесі, карантин және жою секілді тауарларға қатысты шараларды қоса алғанда, зиянкестерге және ауруларға қарсы күрес;

      3) кадрларды жалпы және арнайы даярлау;

      4) ақпаратты жолдауды және өндірушілер мен тұтынушыларға зерттеу нәтижелерін жеңілдету үшін құралдарды ұсынумен қоса, консультациялық қызметтерді, ақпаратты тарату;

      5) сапа бойынша сорттау мен стандарттау, қауіпсіздік, денсаулық сақтау мақсаты үшін жалпы инспекциялық қызметтер мен жеке ауыл шаруашылығы тауарларын тексеруді қосқандағы инспекциялық қызметтер;

      6) маркетингтік ақпаратты, консультациялар мен нақты ауыл шаруашылығы тауарларының қозғалысын қоса алғанда, маркетинг және ауыл шаруашылығы тауарларының қозғалысы бойынша қызметтер (ауыл шаруашылығы тауарларының өткізілу бағасын төмендету немесе сатып алушыларға тікелей экономикалық жеңілдіктер ұсыну үшін сатушылармен қолданыла алатын нақты емес мақсаттарға пайдаланылатын шығындарды алып тастағанда);

      7) электрмен қамтамасыз ету, жол және хабар таратудың басқа жолдары, нарықтық және порттық құрал-жабдықтар, сумен қамтамасыз ету, бөгет және кәріздік жүйелердің инфрақұрылымы бойынша көрсетілетін қызметтер, қоршаған ортаны қорғау жөніндегі бағдарламамен байланысы бар инфрақұрылымды құру жөніндегі жұмыстар. Барлық жағдайларда қаражат жеңілдіктері бар тұтынушыларға қызмет көрсетуден толық алынбаған пайда немесе пайдалану шығындарын жабуға бағытталған қаражатты қоспағанда, жалпы қолданыстағы инфрақұрылымның күрделі құрылыстары мен жалпы қолжетімді объектілерді жабдықтауға және салуға жұмсалады.

      16. Азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында мемлекеттік резервтерді құру азық-түлік запастарын сақтау мен жинақтау және азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша мүше мемлекеттің ұлттық заңнамасында айқындалған шеңберде бөлінетін мақсаттары үшін берілетін қаражат есебінен (талап етілмеген түсімдер) іске асырылады және міндетті түрде мынадай талаптар мен критерийлерге сәйкес болуы керек:

      1) азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін мемлекеттік резервтерді жинақтау және көлемі нақты азық-түлік тауарларына қатысты алдын ала мақсаттарға міндетті түрде сәйкес болуы қажет;

      2) резервтерді бөлу мен қалыптастырудың үрдістері міндетті түрде қаржылық транспарентті болуы қажет;

      3) мемлекеттік биліктің уәкілетті органдарының азық-түлікті сатып алуы ағымдағы нарықтық бағалар бойынша, азық-түлік резервтерінен сатылымдар - тиісті сапаның нақты өнімдеріне ағымдық ішкі нарықтағы бағаларға қарағанда төмен емес бағалар бойынша іске асырылады.

      17. Ішкі азық-түліктік көмек - халықтың мұқтаж бөлігіне ішкі азық-түліктік көмекті ұсынуға бағытталатын қаражат (талап етілмейтін түсімдер).

      Ішкі азық-түліктік көмек көрсету мынадай талаптар мен критерийлерге сәйкес болуы қажет:

      ішкі азық-түліктік көмекті алу құқығы мүше мемлекеттің ұлттық заңнамасында белгіленеді.

      ішкі азық-түліктік көмек нарықтық немесе субсидияланатын бағалар бойынша олардың азық-түлікпен қамтылуы үшін мүдделі тұлғаларға азық-түлікті тікелей жеткізу немесе қаражат беру нысанында көрсетіледі;

      ішкі азық-түліктік көмекті көрсету шеңберінде мемлекеттік биліктің уәкілетті органдарының азық-түлікті сатып алуы ағымдағы нарықтық бағалар бойынша іске асырылады, ал қаржыландыру мен бөліп беру транспарентті болып табылады.

      18. Өндірушілерге тікелей төлем түрінде (заттық мәндегі төлемдерді қосқандағы талап етілмейтін табыстар мен түсімдерді пайдалану) іске асырылатын мемлекеттік қолдау шаралары осы Хаттаманың 12-тармағында көрсетілген критерийлерге, сондай-ақ осы Хаттаманың 19-26-тармақтарында көрсетілген тікелей төлемдердің жеке түрлеріне қолданылатын өзге де критерийлерге сәйкес болуы кажет. Осы Хаттаманың 19-26-тармақтарында көрсетілгеннен басқа тікелей төлемдер осы Хаттаманың 12-тармағында көрсетілген жалпы критерийлерге толықтыру ретінде:

      осы Хаттаманың 19-тармағының 2 және 3-тармақшаларында көрсетілген талаптарға сәйкес болуы қажет.

      19. Кірістерді "байланыссыз" қолдау міндетті түрде мынадай талаптар мен критерийлерге сәйкес келуі тиіс:

      1) төлемге құқық анықталған және тіркелген базалық кезеңдегі өндірістің факторын немесе өндірістің деңгейін қолдануға, өндірушінің мәртебесіне, табыстың деңгейіне қарай мүше мемлекеттің ұлттық заңнамасында белгіленеді;

      2) төлем сомасы өнімнің түрі мен көлеміне (мал басын қосқанда), өндіруші өндірген өнімдерге, өндірілген өнімдердің ішкі немесе әлемдік бағасына, өндірістің факторына тәуелді емес;

      3) төлемді алу үшін өнім өндіруді жүзеге асыру талап етілмейді.

      20. Түсімдерді сақтандыру мен қауіпсіздігін қамтамасыз ету бағдарламаларында мемлекеттік билік органдарының қаржылық қатысуы мынадай талаптарға сәйкес болуы қажет:

      1) төлемге құқық ең жоғары немесе ең төмен жылдық көрсеткіштері алып тасталған, алдыңғы бесжылдық кезеңге есептелген алдыңғы үшжылдық кезең немесе үш жылдың орташа көрсеткіштерінен таза түсімдердің нысанында (осындай немесе ұқсас бағдарламалар бойынша алынған кез келген төлемдерді қоспағанда) орташа жалпы пайдадан немесе эквиваленттен 30 пайыздан артық болатын кірістегі шығындармен (дегенмен тек ауыл шаруашылығынан алынатын кірістер ғана ескеріледі) айқындалады. Бұл талапқа жауап беретін кез келген өндірушінің төлемді алуға құқығы бар;

      2) өтем сомасы өндірушіге көмекті алуға құқық берілетін сол жылдардағы кірістерде өндірушінің шығыны көлемінің 70 пайызынан артық болмауы тиіс;

      3) төлем сомасы өнімнің түрі мен көлеміне (мал басын қосқанда), өндіруші өндірген өнімдерге, өндірілген өнімдердің ішкі немесе әлемдік бағасына, өндірістің факторын қолдануына тәуелді емес;

      4) күнтізбелік 1 жыл ішінде ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірушілердің мемлекеттік қолдау алуы кезінде осы Хаттаманың 21-тармағына және осы тармаққа сәйкес жалпы өтем сомасы өндірушінің жалпы шығынының 100 пайызынан артық болмауы тиіс.

      21. Ауыл шаруашылығы дақылдарының түсімі мен жануарларды сақтандыратын бағдарламаларда мемлекеттік билік органдарының (олар өкілеттік берген ұйымдар) тікелей немесе қаржылық қатысу жолымен іске асырылатын табиғи және өзге де апаттар кезінде көмек көрсету ретіндегі төлемдер міндетті түрде мынадай талаптарға сәйкес болуы қажет:

      1) төлемге құқық дүлей зілзала және зілзала (оның ішінде мүше мемлекеттердің аумағында аурулардың туындауы, зиянкестерді жұқтыру, шегірткелердің қаптап кетуі, табиғи өрт, құрғақшылық, су тасқыны және басқа да қауіпті гидрометеорологиялық құбылыстар, техногендік сипаттағы оқиғалар, мүше мемлекеттер аумағындағы ядролық апаттар және соғыс қимылдары және т.б.) болғанын немесе, орын алғанын мемлекеттік билік органдары ресми танығаннан кейін туындайды;

      2) төлем сомасы ең жоғары немесе ең төмен жылдық көрсеткіштер алып тасталған алдыңғы 5 жылдық кезеңге есептелген алдыңғы 3 жылдық кезеңдегі өндірістің орташа деңгейінің 30 пайызынан артық болмайтын өндірістік шығын көлемінің негізінде немесе 3 жылдағы өндіріс көлемінің орташа көрсеткіштеріне негізделе отырып айқындалады;

      3) төлемдер кірістің, табиғи апаттардың себебінен өндірістің басқа факторлары мен ауыл шаруашылығы жерлерінің айналымынан шығып қалған мал басының шығынына (жануарларға ветеринариялық қызмет көрсетуге байланысты төлемдерді қоса алғанда) қатысты қолданылады;

      4) төлем сомасы болашақ өнімдердің саны немесе түрлеріне қарамастан, табиғи апаттарға ұшыраған ауыл шаруашылығы тауарларын өндірушілер шығынының жалпы көлемінен аспауы тиіс;

      5) табиғи апаттар кезінде көмек көрсету ретіндегі төлемдер осы тармақтың 3-тармақшасында айқындалған келешектегі шығындарды азайту немесе алдын ала сақтандыруға арналған қажетті деңгейден аспауы тиіс;

      6) осы Хаттаманың 20-тармағы мен осы тармаққа сәйкес күнтізбелік 1 жыл ішінде ауыл шаруашылығы тауарларын өндірушілердің мемлекеттік қолдау алған кезіндегі өтемнің жалпы сомасы өндірушілердің жалпы шығындарының 100 пайызынан аспауы тиіс.

      22. Өндірушілердің өз қызметін тоқтатуға итермелейтін бағдарламалар арқылы құрылымдық өзгерістерге жәрдемдесу:

      1) төлемге құқық тауарлық ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірумен қамтылған адамдардың қызметін тоқтатуды жеңілдету немесе оларды экономиканың басқа да секторларына орнықтыруға арналған бағдарламалар шеңберіндегі нақты айқындалған критерийлермен негізделеді;

      2) төлемдер көмек алушылардың тауарлық ауыл шаруашылығы өнімдерін өндіруді толық және ұдайы тоқтатуына тәуелді.

      23. Ресурстарды пайдалануды тоқтату жөніндегі бағдарламалар арқылы құрылымдық өзгерістерге жәрдемдесу:

      1) төлемдерге құқық ауыл шаруашылығы тауарларын өндіру мақсаты үшін үй жануарларын қоса алғанда, жерді немесе басқа ресурстарды пайдалануды тоқтатуға бағытталған бағдарламалар шеңберінде дәл айқындалған критерийлерге негізделеді;

      2) төлемдер жерді тауарлық ауыл шаруашылығы өнімін өндіру саласынан ең аз дегенде үш жылға шығаруға, ал үй малы жағдайында - кейіннен оны одан әрі өсіруден бас тартып, оны союға байланысты болады;

      3) төлемдерді іске асыру үшін тауарлық ауыл шаруашылығы өнімін өндіру саласынан шығарылған жерлерді және басқа ресурстарды баламалы пайдалану талап етілмейді және нақтыланбайды;

      4) төлемдер өнімнің түрі мен көлеміне, өндіріс үшін қалатын жерді немесе басқа да ресурстарды пайдалана отырып өндірілген өнімнің ішкі немесе әлемдік бағасына тәуелді емес.

      24. Инвестицияларды ынталандыру арқылы құрылымдық өзгерістерге жәрдемдесу:

      1) төлемдерге құқық объективті дәлелденген құрылымдық шығасылардың салдарынан өндірушінің қызметін қаржылық немесе физикалық қайта құрылымдауға жәрдемдесуге арналған мемлекеттік бағдарламалар шеңберінде нақты айқындалған критерийлерге негізделеді. Мұндай төлемдерге құқық ауыл шаруашылығы алқаптарын мемлекет иелігінен шығару жөнінде нақты айқындалған үкіметтік бағдарламаға да негізделуі мүмкін;

      2) төлем сомасы негіздемеде айқындалмайды және осы тармақтың 5-тармақшасында көзделген талаптарды қоспағанда, өндірілген өнімнің (мал басын қосқанда) түріне немесе көлеміне тәуелді емес;

      3) төлем сомасы негіздемеде айқындалмайды және нақты тауарлардың ішкі және әлемдік құнына тәуелді емес;

      4) төлемдер тек қана осы төлемдер арналған инвестицияларды іске асыру үшін қажетті уақыт кезеңіне беріледі;

      5) қолдау алушылармен төлем іске асырылған кезінде қандай да бір нақты өнімдерді өндірмеу талаптарын қоспағанда, оларға қандай ауыл шаруашылығы тауарларын өндірудің керектігі ешқандай нұсқада көрсетілмейді және жазылмайды;

      6) төлемдер құрылымдық шығындардың орнын толтыру үшін талап етілетін сомамен шектеледі.

      25. Қоршаған ортаны қорғау бағдарламалары бойынша төлемдер:

      1) төлемдерге құқық қоршаған ортаны сақтау мен қорғаудың мемлекеттік бағдарламасына қатысумен негізделеді және өндірістің әдістемесі немесе қажетті материалдарға қатысты шарттарды қоса, аталған мемлекеттік бағдарламада көзделген нақты шарттарды орындауына тәуелді;

      2) төлем сомасы мемлекеттік бағдарламаның орындалуына байланысты қосымша шығыстардың немесе кірістегі шығасылардың мөлшерімен шектеледі.

      26. Өңірлік көмек көрсету бағдарламасы бойынша төлемдер:

      1) мұндай төлемдерге құқық қолайсыз өңірлердегі өндірушілерге беріледі. Қолайсыз өңірлерге мүше мемлекеттің ұлттық заңнамасында айқындалған әкімшілік және (немесе) экономикалық аумақтар жатқызылады;

      2) төлемдердің сомасы ауыл шаруашылығы тауарларының (мал басын қоса алғанда) түрі немесе көлемі негізінде айқындалмайды және оларға тәуелді емес, бірақ бұл тауар өндірісінің қысқаруына байланысты болады;

      3) мұндай төлемдердің сомасы нақты тауарлардың ішкі және әлемдік бағасы негізінде айқындалмайды және оларға тәуелді емес;

      4) төлемдер тек көмек алуға құқығы бар өңірлердегі өндірушілерге ғана беріледі және мұндай өңірлердегі барлық өндірушілер үшін қолжетімді болып табылады;

      5) өндіріс факторларына байланысты төлемдер өндірістің осы факторы бойынша бастапқы деңгейден жоғары регрессивті шәкіл бойынша жүзеге асырылады;

      6) төлемдер сомасы белгіленген аумақтағы ауыл шаруашылығы тауарларының өндірісіне байланысты қосымша шығыстардың немесе кірістегі шығасылардың мөлшерімен шектеледі.

IV. Сауданы үлкен дәрежеде бұрмалайтын шаралар

      27. Үлкен дәрежеде сауданы бұрмалайтын шаралар болып мыналар танылады:

      1) мұндай тауарларды шығарудың нәтижелеріне байланысты нақты өндірушілерге, ауыл шаруашылығы тауарларын өндірушілердің бірлестігіне немесе тобына тікелей төлемдерді (заттай мәндегі төлемдерді қоса алғанда) жүзеге асыру;

      2) мүше мемлекеттің ішкі нарығында сатып алушыларға ұсынылатын ұқсас тауар бағасынан төмен бағалармен ауыл шаруашылығы тауарларының коммерциялық емес қорларын сату немесе басқа мүше мемлекеттің аумағына әкетуді ұсыну;

      3) басқа мүше мемлекеттің аумағына әкетілетін өнім мемлекеттік қаражаттар есебінен болсын немесе өндірілген ауыл шаруашылығы өнімдеріне немесе ауыл шаруашылығы өнімдерінің жиналған алымдары есебінен қаржыландырылатын төлемдерді қоса алғанда, өзге де қаражаттар есебінен болсын, үкіметтің қолдауымен қаржыландырылатын ауыл шаруашылығы тауарларын басқа мүше мемлекеттің аумағына әкету кезіндегі төлемдерді жүзеге асыру;

      4) жүкті тиеу-түсіру жұмыстарының шығындарын, қайта өңдеу бойынша өнімнің сапасын арттыру және басқа да шығыстар, сондай-ақ халықаралық тасымалдауға байланысты шығыстарды қоса алғанда, басқа мүше мемлекеттің аумағына әкету үшін ауыл шаруашылығы тауарларының қозғалысы мен маркетингіне шығындарды төмендету үшін (экспортты дамытуға көмек көрсету және консультациялық қызметтер бойынша кең таратылған қызмет көрсетулерді қоспағанда) мемлекеттік қолдауды ұсыну;

      5) ішкі тұтынуға арналған ауыл шаруашылығы тауарларын тасымалдаған кездегіден гөрі қолайлы шарттарда басқа мүше мемлекеттің аумағына әкетуге арналған ауыл шаруашылығы тауарларын тасымалдау үшін ішкі тарифтерді белгілеу;

      6) ауыл шаруашылығы тауарларын мүше мемлекеттің аумағына әкетуге арналған өнімдерге қосуға байланысты ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдауды ұсыну.

V. Ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау көлемдерінің есебі

      28. Ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау көлемдерін есептеу кезінде мыналар ескеріледі:

      1) ақша қаражатын тікелей аудару;

      2) міндеттемені орындауға кепілдеме беру (мысалы, несие және қарыз бойынша кепілдемелер);

      3) үкіметтің тауарды, көрсетілетін қызметті, бағалы қағаздарды, кәсіпорынды (мүліктік кешенді) не оның бір бөлігін, ұйымның жарғылық қорындағы үлесті (акциялар сатып алуды қоса алғанда), басқа да мүлікті, зияткерлік меншік объектілеріне құқықты және т.б. нарықтық бағадан жоғары бағалар бойынша сатып алуы;

      4) мемлекеттің және әкімшілік-аумақтық бірліктердің бюджетіне тиесілі төлемдерді өндіріп алудан толық немесе ішінара бас тарту (мысалы, бюджетке төлемдер бойынша қарызды есептен шығару және т.б.);

      5) тауарларды немесе қызметтерді жеңілдікпен немесе өтеусіз ұсыну;

      6) нарықтық баға деңгейін қолдауға бағытталған шараларды біріктіретін бағалық қолдау.

      29. Ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау көлемі ақша қаражатын тікелей аударған кезде, өтеусіз берілетін алынған қаражат сомасына сәйкес келеді (мысалы, дотациялар, өтемақылар және т.б. түрінде). Егер қаражат қолжетімді нарықта (банктік кредит, облигациялар және т.б. нарықта) қалыптасқан шарттарға қарағанда анағұрлым қолайлы шарттарда қайтарымды негізде берілетін болса, қолдау көлемі оларды нарықта алған жағдайда аталған қаражатты пайдаланғаны үшін төлеу талап етілетін сома мен нақты төленген сома арасындағы айырма ретінде айқындалады.

      30. Міндеттемелерді орындауға кепілдеме беру бойынша ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау көлемі сақтандыру қызметінің қолжетімді нарығында тиісті міндеттеменің орындалмау қаупін сақтандыру жөніндегі тарифті негізге ала отырып, төлем төлеу талап етілетін сома мен субсидиялаушы органнан кепілдемені ұсынғаны үшін талап етілетін сома арасындағы айырма ретінде айқындалады.

      Кепілдіктерді орындау бойынша бюджеттік шығыстар осы тармақтың бірінші абзацына сәйкес есептелген олардың деңгейден жоғары сомамен қолдау көлеміне қосылады.

      Мүше мемлекеттер міндеттемелерді орындаудың мемлекеттік кепілдіктерін ұсыну бойынша мемлекеттік қолдаудың деңгейін бағалауға мүмкіндік беретін ақпаратты осы Хаттаманың VI бөлімінде көзделген хабарламалардың қатарына қосады.

      31. Мемлекеттің тауарды, көрсетілетін қызметтерді, бағалы қағаздарды, кәсіпорынды (мүліктік кешенді) не оның оның бөлігін, ұйымның жарғылық қорындағы үлесті (акциялар сатып алуды қоса алғанда), басқа да мүліктер, зияткерлік меншік объектілеріне құқыққа және т.б. нарықтық бағадан жоғары бағалар бойынша сатып алуы кезінде ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау көлемі сатып алынған объектілер үшін нақты төленген сома мен осы объектілер үшін нарықта қалыптасқан баға бойынша төлеу талап етілетін сома арасындағы айырма ретінде есептеледі.

      Мемлекеттің акциялар сатып алуға, кәсіпорынның жарғылық капиталындағы өзінің үлесін ұлғайтуға және т.б. жұмсалған, қарапайым инвестициялық практика шарттарына сай келетін шығыстары мемлекеттік қолдау шараларына жатпайды.

      32. Мемлекеттің және әкімшілік-аумақтық бірліктің бюджетіне тиесілі төлемді алудан толық немесе ішінара бас тарту кезінде ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау көлемі өндірушінің бюджет алдындағы орындалмаған қаржылық міндеттемелерінің, оның ішінде қолдау қолданылмаған жағдайда туындауы мүмкін міндеттемелердің сомасына сәйкес келеді. Міндеттемелерді орындауды кейінге қалдыру кезінде ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау көлемі қолжетімді кредит нарығында алынған қарыз қаражаты санына тең кейінге қалдырылған міндеттемені пайдаланғаны үшін пайыз түрінде төленуі қажет сома ретінде айқындалады.

      33. Тауарларды немесе көрсетілетін қызметтерді жеңілдікпен немесе өтеусіз ұсыну кезінде ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау көлемі тауарлармен немесе көрсетілетін қызметтерді сатып алудың (ұсынудың) нарықтық құны мен нақты төленген сомасы арасындағы айырма ретінде есептеледі.

      34. Нарықтық баға деңгейін қолдануға бағытталған шараларды біріктіретін бағалық қолдау көлемі оған қатысты ретелетін бағалар не бағаларды реттеу жөніндегі шаралар қолданылатын ауыл шаруашылығы тауарларының санын тауарларды қайта өңдеудің сапасы мен дәрежесіне (мысалы, сүттің базисті майлылығы) байланысты ақпаратты түзете отырып, реттелетін ішкі баға мен анықтамалық әлемдік бағаның бөліндісіне көбейтінді ретінде есептеледі. Бағаны қолдауға бағытталған бюджеттік шығыстар (мысалы, сатып алу және сақтау жөніндегі шығыстар) қолдау көлемінің есебіне кірмейді.

VI. Ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау туралы хабарламалар

      35. Мүше мемлекеттер федералды немесе республикалық деңгейде, сондай-ақ ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдауды ұсынудың тәртібі мен көлемі туралы ақпаратты қоса алғанда, әкімшілік-аумақтық бірлік деңгейінде ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдауды ұсынудың ағымдағы жылда жоспарланатын барлық бағдарламалары туралы жазбаша нысанда бірін-бірі және Еуразиялық экономикалық комиссияны (бұдан әрі - Комиссия) хабардар етеді. Хабарламада әр мүше мемлекеттің және Комиссияның уәкілетті органдары мүше мемлекеттер ұсынатын ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдаудың критерийін және оның осы Хаттамаға сәйкестігін бағалай алатындай жеткілікті ақпарат қамтылуға тиіс. Мүше мемлекеттер ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау туралы барлық ақпаратты қол жеткізу шектелген ақпарат бөліміне аудармайды. Мүше мемлекеттер жыл сайын ағымдағы жылдың 1 мамырынан кешіктірмей хабарламаны біріне-бірі және Комиссияға жеткізеді.

      36. Мүше мемлекеттер біріне-бірі және Комиссияға функционалдық және ведомстволық шығыстар жіктемесінің түрлері мен бөлімшелері, бөлімдері бойынша ұсынылатын федералды және республикалық бюджеттің шығыс бөліктерін қамтитын осы Хаттаманың 35-тармағында көрсетілген хабарламаларды, сондай-ақ ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдауды ұсынудың тәртібі мен көлемі туралы нормаларды жолдайды. Мүше мемлекеттердің әкімшілік-аумақтық бірліктері бюджеттерінің шығыстары хабарламаларда кез келген басқа әдістермен сипатталады.

      37. Федералдық және республикалық деңгейде, сондай-ақ әкімшілік-аумақтық бірліктер деңгейінде ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдаудың бағыттары мен көлемі туралы ақпарат көздерінің тізбесін басқа мүше мемлекеттің немесе Комиссияның сұрау салуы бойынша мүше мемлекет немесе олардың уәкілетті мемлекеттік органдары ұсынуы қажет.

      38. Мүше мемлекеттің уәкілетті органдары есепті жылдың 31 желтоқсанына дейін өз мемлекеттері аумағында ұсынылған ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау туралы хабарламаларды біріне-бірі және Комиссияға жолдайды.

      Ескерту. 38-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.01.2024 № 56-VIII Заңымен.

      39. Ағымдағы жылда ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдаудың жоспарланатын бағдарламалары және ұсынылған ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау туралы хабарламалардың нысанын мүше мемлекеттермен бірлесіп Комиссия әзірлейді және Комиссия бекітеді.

VII. Мүше мемлекеттердің жауапкершілігі

      40. Мүше мемлекет осы Хаттаманың 6 мен 8-тармақтарының ережелерін бұзған жағдайда мұндай мүше мемлекет ақылға қонымды мерзімдерде үлкен дәрежеде саудаға бұрмалаушы әсерін тигізетін шараларды немесе саудаға рұқсат етілген көлемнен жоғары бұрмалаушы әсерін тигізетін шараларды ұсынуды тоқтатады әрі басқа мемлекеттерге саудаға мейлінше жоғары дәрежеде бұрмалаушы әсерін тигізетін қолдау шаралары көлемі немесе рұқсат етілген көлемнен жоғары мөлшерінде өтемақы төлейді. Өтемақы төлеудің тәртібін Комиссия Кеңесі белгілейді. Мүше мемлекет аталған өтемақыны төлемеген жағдайда басқа мүше мемлекеттердің қарсы шаралар енгізуге құқығы бар.

  Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 30 ҚОСЫМША

Мүше мемлекеттердің еңбекшілері мен олардың отбасы мүшелеріне
медициналық көмек көрсету туралы
ХАТТАМА

      1. Осы Хаттама Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың XXVI бөліміне сәйкес әзірленді және мүше мемлекеттердің еңбекшілері мен олардың отбасы мүшелеріне медициналық көмек көрсету мәселелерін реттейді.

      2. Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:

      "тұрақты тұру мемлекеті" - пациент азаматы болып табылатын мемлекет;

      "медициналық ұйым (денсаулық сақтау мекемесі)" - ұйымдық-құқықтық нысанына қарамастан, мүше мемлекеттердің заңнамасында белгіленген тәртіппен берілген лицензияның негізінде медициналық қызметті негізгі (жарғылық) қызмет түрі ретінде жүзеге асыратын заңды тұлға, ұйымдық-құқықтық нысанына қарамастан, қызметтің негізгі (жарғылық) түрімен қатар медициналық қызметті жүзеге асыратын өзге де заңды тұлға немесе мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес медициналық қызметті жүзеге асыратын дара кәсіпкер ретінде тіркелген жеке тұлға;

      "медициналық көшіру" - адам өмірін құтқару және денсаулығын сақтау мақсатында мүше мемлекеттердің еңбекшілерін, сондай-ақ отбасы мүшелерін (оның ішінде, өмірге қауіп төндіретін жағдайларда, олар орналасқан медицина ұйымдарында (денсаулық сақтау мекемелерінде) медициналық көмек көрсету мүмкін емес пациенттерді және төтенше жағдайлар мен дүлей зілзалалардың салдарынан зардап шеккен адамдарды, сондай-ақ қоршаған ортаға қауіп төндіретін аурулардан зардап шегетіндерді тасымалдау.

      "пациент" - ауруының бар-жоғына және жағдайына қарамастан, медициналық көмек көрсетілетін немесе медициналық көмек көрсету үшін жүгінген мүше мемлекеттің еңбекшісі немесе отбасы мүшесі;

      "жедел медициналық жәрдем (кезек күттірмейтін нысандағы)" - пациенттің өміріне қауіптің айқын белгілері жоқ, кенеттен болған қатты аурулар, жай-күйлер, созылмалы аурулардың асқынуы кезінде көрсетілетін медициналық қызметтер кешені;

      "жедел медициналық жәрдем (шұғыл нысандағы)" - жедел медициналық араласуды талап ететін аурулар, жазатайым оқиғалар, жарақаттар, уланулар кезінде және пациенттің өміріне қауіп төндіретін басқа да жағдайларда көрсетілетін медициналық қызметтер кешені.

      3. Жұмысқа орналасу мемлекеті мүше мемлекеттердің еңбекшілеріне және олардың отбасы мүшелеріне жұмысқа орналасу мемлекеті заңнамасында және халықаралық шарттарда айқындалған тәртіппен және жағдайларда медициналық көмек көрсетуді қамтамасыз етеді.

      4. Мүше мемлекеттер өздерінің аумақтарында мүше мемлекеттердің еңбекшілеріне және олардың отбасы мүшелеріне өз мемлекетінің азаматтарына берілетін жағдайларда және тәртіппен тегін жедел медициналық көмек (шұғыл және кейінге қалдырылмайтын нысандарда) алуға құқық береді.

      Жұмысқа орналасу мемлекетінің мемлекеттік және муниципалдық денсаулық сақтау жүйесінің медициналық ұйымдары (денсаулық сақтау мекемелері) мүше мемлекеттердің еңбекшілеріне және олардың отбасы мүшелеріне жедел медициналық көмекті (шұғыл және кейінге қалдырылмайтын нысандарда) медициналық сақтандыру полисінің бар-жоғына қарамастан, тегін көрсетеді.

      Медициналық ұйымның (денсаулық сақтау мекемесінің) мүше мемлекеттердің еңбекшілеріне және олардың отбасы мүшелеріне жедел медициналық көмек (шұғыл және кейінге қалдырылмайтын нысандарда) көрсету шығындарын өтеу жұмысқа орналасу мемлекетінің бюджеттік жүйесіне сай келетін бюджет есебінен, денсаулық сақтауды қаржыландырудың қолданыстағы жүйесіне сәйкес жүзеге асырылады.

      5. Пациенттің өміріне немесе айналасындағылардың денсаулығына төнген тікелей қауіп жойылғаннан кейін оны емдеу жұмысқа орналасу мемлекетінің медицина ұйымдарында (денсаулық сақтау мекемелерінде) жалғасқан жағдайда, көрсетілген қызметтердің нақты құнын төлеуді тарифтер немесе келісілген бағалар бойынша пациент тікелей өзі жүзеге асырады немесе ол жұмысқа орналасқан мемлекеттің заңнамасында тыйым салынбаған өзге де көздерден жүзеге асырылады.

      6. Пациентті тұрақты тұратын мемлекетке медициналық көшіруді жүзеге асыру қажет болған жағдайда, медициналық ұйым (денсаулық сақтау мекемесі) оның денсаулығының жай-күйі туралы ақпаратты елшілікке және (немесе) ол тұрақты тұратын мемлекеттің уәкілетті органына (ұйымына) жібереді.

      Пациентті медициналық көшіру мүмкіндігі, сондай-ақ осындай көшірудің тәртібі мүше мемлекеттердің заңнамасына сәйкес айқындалады. Медициналық көшіруді тасымалдау кезінде медициналық көмекті, оның ішінде медициналық жабдықтарды қолдана отырып көрсету жөніндегі іс-шараларды жүргізе отырып, көшпелі жедел медициналық жәрдем бригадалары жүзеге асырады.

      Пациентті медициналық көшірумен байланысты шығыстарды өтеу тұрақты тұру мемлекетінің денсаулық сақтауды қаржыландырудың қолданыстағы жүйесіне сәйкес оның бюджеттік жүйесіне сай келетін бюджет немесе тұрақты тұратын мемлекеттің заңнамасында тыйым салынбаған өзге де көздердің есебінен жүзеге асырылады.

  Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 31 ҚОСЫМША

Еуразиялық экономикалық одақтың көпжақты сауда жүйесі
шеңберінде жұмыс істеуі туралы
ХАТТАМА

      Одақ шеңберінде тиісті қатынастарға 2011 жылғы 19 мамырдағы Кеден одағының көпжақты сауда жүйесі шеңберінде жұмыс істеуі туралы шарт қолданылады.

  Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 32 ҚОСЫМША

Еуразиялық экономикалық одақтағы әлеуметтік кепілдіктер,
артықшылықтар мен иммунитеттер туралы
ЕРЕЖЕ
1. Жалпы ережелер

      Осы Хаттамада пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:

      "болу мемлекеті" - аумағына Одақтың органы орналасқан мүше мемлекет;

      "Одақ органдарының үй-жайлары" - ресми мақсаттар үшін, сондай-ақ Комиссия Алқасы мүшелерінің, лауазымды адамдар мен қызметкерлердің тұруы үшін пайдаланылатын ғимараттар немесе ғимараттардың бөліктері;

      "мүше мемлекеттердің өкілдері" - мүше мемлекеттер Одақ органдарының отырыстарына және Одақ шеңберінде өткізілетін іс-шараларға жіберетін делегациялардың басшылары мен мүшелері;

      "әлеуметтік қамсыздандыру (әлеуметтік сақтандыру)" - еңбекке уақытша жарамсыздық жағдайына және ана болуға байланысты міндетті сақтандыру, өндірістегі жазатайым оқиғалардан және кәсіптік аурулардан міндетті сақтандыру, міндетті медициналық сақтандыру;

      "Комиссия Алқасы мүшелерінің, Одақ Соты судьяларының, лауазымды адамдардың отбасы мүшелері" - Комиссия Алқасы мүшелерімен, Одақ Соты судьяларымен, лауазымды адамдармен бірге тұрақты тұратын ері (зайыбы), кәмелетке толмаған балалар және олардың асырауындағы адамдар;

      "қызметкерлердің отбасы мүшелері" - қызметкерлермен бірге тұрақты тұратын ері (зайыбы) және кәмелетке толмаған балалары.

      2. Комиссия Алқасы мүшелері, Одақ Соты судьялары, лауазымды адамдар мен қызметкерлер халықаралық қызметшілер болып табылады. Өздерінің өкілеттіктерін орындау (лауазымдық (қызметтік) міндеттерін атқару) кезінде олар мүше мемлекеттердің мемлекеттік билік органдары мен ресми тұлғаларынан, сондай-ақ Одақтың мүшелері болып табылмайтын мемлекеттердің биліктерінен нұсқаулар сұратуға немесе алуға тиіс емес. Олар өздерінің халықаралық қызметші мәртебесімен үйлеспейтін түрлі әркекеттерден аулақ болуға тиіс.

      3. Әрбір мүше мемлекет Комиссия Алқасы мүшелерінің, Одақ Соты судьяларының, лауазымды адамдардың және қызметкерлер өкілеттіктерінің халықаралық сипатын мүлтіксіз құрметтеуге және өздерінің қызметтік міндеттерін орындауы кезінде оларға әсерін тигізбеуге міндеттенеді.

II. Одақтың артықшылықтары мен иммунитеттері

      4. Одақ органдарының мүлкі мен активтері Одақ иммунитеттерден бас тартқан жағдайларды қоспағанда, әкімшілік немесе сот араласуының кез келген нысанындағы иммунитетті пайдаланады.

      5. Одақ органдарының үй-жайлары, сондай-ақ олардың мұрағаттары мен құжаттары, оның ішінде қызметтік хат-хабарлар орналасқан жеріне қарамастан, тінтуге, реквизицияға, тәркілеуге немесе осы органдардың қалыпты жұмыс істеуіне кедергі келтіретін әрекеттердің кез келген басқа да нысандарына жатпайды.

      6. Болу мемлекетінің тиісті мемлекеттік билік және басқару органдарының өкілдері Одақ органдарының үй-жайларына Комиссия Алқасы Төрағасының, Одақ Соты төрағасының немесе оларды алмастыратын тұлғалардың келісуінсіз және өрт жағдайларын немесе шұғыл қорғану шараларын қажет ететін басқа да мән-жайларды қоспағанда, олар мақұлдаған жағдайлардан басқа кездерде кіре алмайды.

      7. Болу мемлекетінің тиісті мемлекеттік билік және басқару органдарының шешімімен кез келген әрекеттерді орындау Комиссия Алқасы төрағасының, Одақ Соты төрағасының немесе оларды алмастыратын тұлғалардың келісуімен Одақ органдарының үй-жайларында орын алуы мүмкін.

      8. Одақ органдарының үй-жайлары кез келген мүше мемлекеттің заңдары бойынша қудаланатын немесе мүше мемлекетке немесе Одақ мүшесі болып табылмайтын мемлекетке берілуге жататын адамдар үшін пана болмайды.

      9. Одақ органдарының үй-жайларына қол сұқпаушылық оларды одақтың функцияларымен немесе міндеттерімен үйлеспейтін немесе мүше мемлекеттердің жеке немесе заңды тұлғаларының қауіпсіздігіне, мүдделеріне нұқсан келтіретін мақсаттарда пайдалануға құқық бермейді.

      10. Болу мемлекеті Одақ үй-жайларын түрлі басып кіруден немесе нұқсан келтіруден қорғау үшін тиісті шаралар қабылдайды.

      11. Одақ органдары осы Ереженің 44 және 45-тармақтарына сәйкес төленетін қызмет көрсетудің (көрсетілетін қызметтердің) және төлемдердің (аударымдар мен жарналардың) нақты түрлері үшін төлеуді білдіретін төлемдерді қоспағанда, болу мемлекетінде алынатын салықтардан, алымдардан және басқа да төлемдерден босатылады.

      12. Одақ органдарының ресми пайдалануына арналған заттар мен өзге де мүліктер мүше мемлекеттердің аумақтарында кеден баждарынан, салықтар мен кеден алымдарынан босатылады.

      13. Одақ органдары өздерінің ресми байланыс құралдарына қатысты болу мемлекеті дипломатиялық өкілдіктерге көрсететін қолайлы шарттардан кем емес жағдайларды пайдаланады.

      14. Одақ органдары өздері тұратын үй-жайларда және өздеріне тиесілі автокөлік құралдарында Одақтың туын, эмблемасын немесе басқа да рәмізін орналастыра алады.

      15. Одақ органдары мүше мемлекеттердің заңнамасын сақтау кезінде өздерінің мақсаттары мен функцияларына сәйкес баспа өнімін шығара алады және тарата алады, оларды жариялау Одақтың құқығын құрайтын халықаралық шарттарда көзделген.

      16. Болу мемлекеті Одақ органдарының өз функцияларын жүзеге асыруы үшін қажетті үй-жайларды алуына немесе иеленуіне жәрдемдеседі.

      17. Одақ сот төрелігін тиісінше жөнелтуді және құқық қорғау органдарының нұсқамаларын орындауды қамтамасыз ету, сондай-ақ осы Ережеде көзделген артықшылықтар мен иммунитеттерге байланысты кез келген теріс әрекеттердің алдын алу мақсатында мүше мемлекеттердің тиісті мемлекеттік билік және басқару органдарымен ынтымақтастықты жүзеге асырады.

III. Комиссия Алқасы мүшелерінің, Одақ Соты судьяларының,
лауазымды адамдардың және қызметкерлердің артықшылықтары мен
иммунитеттері

      18. Комиссия Алқасының мүшелері, Одақ Сотының судьялары, егер олар болу мемлекетінің азаматтары болып табылмаса, дипломатиялық агент үшін 1961 жылғы 18 сәуірдегі Дипломатиялық қатынастар туралы Вена конвенциясында көзделген көлемде артықшылықтар мен иммунитеттерді пайдаланады.

      Мұндай иммунитеттер мынадай жағдайларға:

      болу мемлекетінің аумағындағы жекеменшік жылжымайтын мүлікке қатысты заттық қуынымға;

      Комиссия Алқасының мүшесі, Одақ Сотының судьясы немесе отбасы мүшесі Одақ органының атынан емес, өсиетті орындаушы, мүлік мұрагерінің қамқоршысы, мұрагері немесе жеке тұлға ретінде бас тартуды алушы ретінде болатын мұрагерлікке қатысты қуынымға;

      Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартта (бұдан әрі - Шарт) көзделген өкілеттіктер шегінен тыс кәсіптік қызметтерге қатысты қуынымдарға қолданылмайды.

      Болу мемлекетінің азаматтары болып табылатын Комиссия Алқасы мүшелеріне және Одақ Соты судьяларына осы Ереженің 19 тармағы 1-тармақшасының ережелері қолданылады.

      Комиссия Алқасы мүшелерінің және Одақ Соты судьяларының, олармен бірге тұратын отбасы мүшелеріне, егер осы отбасы мүшелері болу мемлекетінің азаматтары болып табылмаса, осы Ереженің 19-тармағы 3 - 5-тармақшаларының ережелері қолданылады.

      Комиссия Алқасы мүшелерінің және Одақ Соты судьяларының отбасы мүшелеріне, егер олар болу мемлекетінің азаматтары болып табылса және (немесе) оның аумағында тұрақты тұрса, осы отбасы мүшесіне тиесілі көлік құралынан болған жол-көлік оқиғасына байланысты осы отбасы мүшесіне не оны жүргізушіге келтірілген залалды өтеу туралы қуынымға қатысты болу мемлекетінің азаматтық юрисдикциясынан иммунитет қолданылмайды.

      19. Лауазымды адамдар:

      1) лауазымды адамдар ретінде олар айтқан немесе жазған және олар жасаған барлық әрекеттер үшін қылмыстық, азаматтық және әкімшілік жауаптылыққа тартылмайды;

      2) Одақ органдары төлейтін жалақыға және өзге де сыйақыларға салық салудан босатылады;

      3) мемлекеттік айыптаудан босатылады;

      4) Болу мемлекетіне келу және одан кету бойынша шектеулерден, шетелдік ретінде және уақытша тұруға рұқсат алуға тіркеуден босатылады;

      5) халықаралық дағдарыстар кезінде дипломатиялық өкілдер пайдаланатын репатриация бойынша жеңілдіктерді пайдаланады.

      20. Лауазымды адамдарға, егер олар болу мемлекетінің азаматтары болып табылса және (немесе) оның аумағында тұрақты тұрса, осы Ереженің 19-тармағының 2 - 5-тармақшаларының ережелері қолданылмайды.

      21. Лауазымды адамдардың өздерімен бірге тұратын отбасы мүшелеріне, егер бұл отбасы мүшелері болу мемлекетінің азаматтары болып табылмаса және (немесе) оның аумағында тұрақты тұрмаса, осы Ереженің 19-тармағы 3 - 5-тармақшаларының ережелері қолданылады.

      22. Комиссия Алқасы мүшелерін, Одақ Соты судьяларын, лауазымды адамдарды және қызметкерлерді аккредиттеу мәселелері болу мемлекетінің аумағына Одақ органдарының болу шарттары туралы халықаралық шарттарда реттеледі.

      23. Комиссия Алқасының мүшелері, Одақ Сотының судьялары, лауазымды адамдар және қызметкерлер ғылыми, шығармашылық және оқытушылық қызметті қоспағанда, жеке пайданың немесе өзге адамдар пайдасының мүдделері үшін кәсіпкерлікпен және басқа да қызметпен айналысуға құқылы емес.

      Ғылыми, шығармашылық және оқытушылық қызметтен алынған табыстар халықаралық шарттарға және болу мемлекетінің заңнамасына сәйкес салық салынуға жатады.

      24. Комиссия Алқасының мүшелері, Одақ Соты судьялары, лауазымды адамдар және олардың отбасы мүшелері болу мемлекетінің кез келген көлік құралын пайдалануға байланысты үшінші тұлғаларға келтірілуі мүмкін залалдан сақтандыруға қатысты заңнамасының талаптарын сақтауға тиіс.

      25. Қызметкерлер мынадай:

      1) қызметкерге тиесілі не өзі басқарған көлік құралынан болған жол-көлік оқиғасына байланысты келтірілген залалды өтеу туралы қуынымдарға;

      2) қайтыс болуына немесе қызметкерлердің әрекеттерінен болған дене жарақатына байланысты қуынымдарға қатысты жағдайлардан басқа өздерінің қызметтік міндеттерін тікелей атқаруы кезінде жасаған әрекеттерге қатысты болу мемлекетінің сот немесе әкімшілік органдарының юрисдикциясына жатқызылмайды.

      26. Қызметкерлер болу мемлекетіне келу және одан кету бойынша шектеулерден, шетелдік ретінде және уақытша тұруға рұқсат алуға тіркеуден босатылады.

      27. Осы Ереженің 25 және 26-тармақтарының ережелері олар азаматтары болып табылатын мүше мемлекеттің мемлекеттік билік және басқару органдарының және қызметкерлерінің арасындағы өзара қарым-қатынастарға қолданылмайды.

      28. Комиссия Алқасының мүшелері, Одақ Соты судьясы, лауазымды адамдар, қызметкерлер пайдаланатын артықшылықтар мен иммунитеттер оларға жеке пайдасы үшін берілмейді, олардың өз өкілеттіктерін Одақ мүддесіне орай тиімді және тәуелсіз орындауы (лауазымдық (қызметтік) міндеттерін атқаруы) үшін беріледі.

      29. Комиссия Алқасының мүшелері, Одақ Соты судьясы, лауазымды адамдар, қызметкерлер және олардың отбасы мүшелері межелі жерге жол жүру кезінде болу мемлекетінің аумағына олар келген кезден бастап немесе егер Комиссия Алқасының мүшелері, Одақ Сотының судьясы, лауазымды адамдар, қызметкерлер өздерінің өкілеттіктеріне (лауазымдық (қызметтік) міндеттеріне) кіріскен кезде олар осы аумақта болса осы Ережеде көзделген артықшылықтар мен иммунитеттерді пайдаланады.

      30. Комиссия Алқасының мүшесі, Одақ Сотының судьясы, лауазымды адам немесе қызметкер өкілеттігін (лауазымдық (қызметтік) міндеттерін) тоқтатқан кезде олардың артықшылықтары мен иммунитеттері, сондай-ақ олардың өздерімен бірге тұратын отбасылары мүшелерінің артықшылықтары мен иммунитеттері әдетте осы адамның болу мемлекетінен кеткен кезінде немесе болу мемлекетінен кету үшін ақылға қонымды мерзім өткеннен кейін осы көрсетілген екі кездің қайсысының бұрын болуына қарай тоқтатылады. Отбасы мүшелерінің артықшылықтары мен иммунитеттері, Комиссия Алқасы мүшесінің, Одақ Соты судьясының, лауазымды адамның немесе қызметкердің отбасы мүшелері болу тоқтатылған кезде тоқтатылады. Бұл ретте, мұндай адамдар ақылға қонымды мерзім ішінде болу мемлекетінен кетуге ниет білдірсе, онда артықшылықтар мен иммунитеттер олар кеткен кезге дейін сақталады.

      31. Комиссия Алқасының мүшесі, Одақ Соты судьясы, лауазымды адам немесе қызметкер қайтыс болған жағдайда олармен бірге тұратын отбасы мүшелері өздеріне берілген артықшылықтар мен иммунитеттерді болу мемлекетінен олардың кету кезіне дейін немесе болу мемлекетінен олардың кету үшін ақылға қонымды мерзім өткенге дейін осы көрсетілген екі кездің қайсысының бұрын болуына қарай пайдалануды жалғастырады.

      32. Комиссия Алқасының мүшесінің, Одақ Соты судьясының, лауазымды адамның олар Комиссия Алқасының мүшесі, Одақ Сотының судьясы, лауазымды адам ретінде өздерінің функцияларын іске асыру шеңберінде барлық айтқан немесе жазған және жасаған бүкіл әрекеттеріне қатысты әкімшілік, азаматтық және қылмыстық юрисдикциядан иммунитеттері олардың өкілеттіктері тоқтатылғаннан кейін де сақталады. Осы тармақ Комиссия Алқасы мүшелерінің, Одақ Соты судьяларының немесе лауазымды адамдардың Шартта немесе Одақ шеңберіндегі халықаралық шарттарда көзделген жауаптылығы туындау жағдайлары үшін нұқсан келтірілместен қолданылады.

      33. Осы Ережеге сәйкес артықшылықтар мен иммунитеттерді пайдаланатын барлық адамдар олардың артықшылықтары мен иммунитеттеріне нұқсан келтірмей, болу мемлекетінің заңнамасын құрметтеуге міндетті. Олар сондай-ақ осы мемлекеттің ішкі істеріне араласпауға да міндетті.

      34. Комиссия Алқасының мүшесі, Одақ Соты судьясы, лауазымды адам, қызметкер, егер иммунитет сот төрелігін жүзеге асыруға кедергі келтірген жағдайда иммунитеттен айырылуы мүмкін және иммунитетті алу соған байланысты иммунитет берілген мақсаттарға нұқсан келтірмейді.

      35. Иммунитеттерді алуды:

      1) Комиссия Алқасының мүшесіне және Одақ Соты судьясына қатысты - Жоғары кеңес;

      2) Комиссияның лауазымды адамы мен қызметкеріне қатысты - Комиссия Кеңесі;

      3) Одақ Сотының лауазымды адамы мен қызметкеріне қатысты - Одақ Сотының төрағасы жүзеге асырады.

      36. Иммунитеттен бас тарту жазбаша нысанда жүзеге асырылады және айқын жазылуға тиіс.

IV. Мүше мемлекеттер өкілдерінің артықшылықтары мен
иммунитеттері

      37. Мүше мемлекеттердің өкілдері ресми функцияларын атқару кезінде және мүше мемлекеттердің аумақтарында Одақ органдары ұйымдастыратын іс-шараларды өткізетін жерге бару кезінде мынадай артықшылықтар мен иммунитеттерді пайдаланады:

      1) жеке тұтқындау немесе ұстаудан, сондай-ақ осы ретте олар жасауы мүмкін барлық әрекеттерге қатысты сот және әкімшілік биліктер юрисдикциясынан иммунитет;

      2) тұрғын үйге қолсұғылмаушылық;

      3) бірге болатын багажды және қол жүгін егер оларда ресми немесе жеке қолдануға арналмаған заттар мен өзге де мүлік немесе әкелінуіне немесе әкетілуіне аумағында іс-шара өткізілетін мүше мемлекеттің заңнамасымен тыйым салынған немесе шектелген заттар мен өзге де мүлік бар деп пайымдауға байыпты негіз болмаса кедендік тексеріп қараудан босату;

      4) Болу мемлекетіне келу және одан кету бойынша шектеулерден, шетелдіктер ретінде және уақытша тұруға рұқсат алуға тіркеуден босату.

      38. Осы Ереженің 37-тармағының ережелері мүше мемлекеттің өкілі мен өзі азаматы немесе өкілі болып табылатын не болған мүше мемлекеттің биліктері арасындағы өзара қарым-қатынастарға қолданылмайды.

      39. Мүше мемлекеттердің өкілдері пайдаланатын артықшылықтар мен иммунитеттер оларға жеке пайдасы үшін берілмейді, олардың өздерінің ресми функцияларын өз мүше мемлекетінің мүддесіне қарай тиімді және тәуелсіз орындауы үшін беріледі.

      40. Мүше мемлекеттердің өкілдері тұратын үй-жайлар, қажетті заттар және басқа да мүлік, сондай-ақ қызметтік қажеттілік үшін пайдаланылатын көлік құралдары тінтуден, реквизициядан, тыйым салудан және атқарушылық әрекеттерден иммунитетті пайдаланады.

      41. Мүше мемлекеттердің өкілдерінің мұрағаттары мен құжаттарына кез келген уақытта және ақпаратты жеткізгіштерге және олардың орналасқан жеріне қарамастан, қолсұғылмайды.

      42. Егер ол кіруге тыйым салынатын немесе мемлекеттік қауіпсіздік ұғымы бойынша реттелетін аймақтар туралы заңға және қағидаларға қайшы келмеген жағдайда болу мемлекеті мүше мемлекеттердің барлық өкілдеріне оның аумағымен өздерінің ресми функцияларын атқаруы үшін қажетті шамада жүріп өтуді және жүруді қамтамасыз етеді.

V. Одақ органдарындағы еңбек қатынастары мен әлеуметтік
кепілдіктер

      43. Комиссия Алқасы мүшелерінің, Одақ Соты судьяларының, лауазымды адамдардың және қызметкерлердің еңбек қатынастары Шарттың нормалары ескеріле отырып болу мемлекетінің заңнамасымен реттеледі.

      Ескерту. 43-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 10.10.2022 № 145-VII Заңымен.

      44. Комиссия Алқасы мүшелерінің, Одақ Соты судьяларының, лауазымды адамдардың және қызметкерлердің зейнетақымен қамтамасыз етілуі олар азаматтары болып табылатын мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

      Комиссия Алқасы мүшелерінің, Одақ Соты судьяларының, лауазымды адамдардың және қызметкерлердің зейнетақымен қамтамасыз етілуіне міндетті аударымдарды аталған тұлғалар азаматтары болып табылатын мүше мемлекеттердің зейнетақы қорларына Одақ бюдеті қаражаты есебінен жалақыдан ұстамай тиісті мүше мемлекеттің заңнамасында белгіленген тәртіппен және мөлшерлерде Одақтың органдары жүргізеді. Комиссия Алқасының мүшелеріне, Одақ Сотының судьяларына, лауазымды адамдар мен қызметкерлерге зейнетақы төлеу жөніндегі шығыстарды олар азаматтары болып табылатын мүше мемлекет көтереді.

      45. Комиссия Алқасы мүшелерінің, Одақ Соты судьяларының, лауазымды адамдардың және қызметкерлердің зейнетақылық сақтандырудан басқа, әлеуметтік сақтандырылуы бойынша жәрдемақымен қамтамасыз етілуі әлеуметтік қамсыздандыру (әлеуметтік сақтандыру) болу мемлекетінің заңнамасына сәйкес болу мемлекетінің азаматтарына қатысты шарттарда және тәртіппен жүзеге асырылады.

      Комиссия Алқасы мүшелерінің, Одақ Соты судьяларының, лауазымды адамдардың және қызметкерлердің пайдасына зейнетақылық сақтандырудан басқа, төлемдерден әлеуметтік қамсыздандыруға (әлеуметтік сақтандыруға) сақтандыру жарналарын төлеу болу мемлекетінің заңнамасына сәйкес Одақ бюджеті қаражаты есебінен жүзеге асырылады.

      Әлеуметтік қамсыздандыру (әлеуметтік сақтандыру) бойынша жәрдемақыларды төлеу шығыстарын басқа мүше мемлекеттермен өзара есеп айырыспай болу мемлекеті жүзеге асырады.

      46. Зейнетақы немесе әлеуметтік қамсыздандыру бойынша жәрдемақыларды тағайындау кезінде сақтандыру немесе еңбек өтіліне олар азаматтары болып табылатын мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес Комиссия Алқасы мүшесі, Одақ Сотының судьясы, лауазымды адам және қызметкер ретінде жұмыс істеген кезең есептеледі.

      Комиссия Алқасы мүшесі, Одақ Соты судьясы, лауазымды адам және қызметкер ретінде жұмыс істеген кезең зейнетақы тағайындау кезінде олар азаматтары болып табылатын мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес сақтандыру немесе еңбек өтіліне, ал әлеуметтік қамсыздандыру (әлеуметтік сақтандыру) бойынша жәрдемақыларды тағайындау кезінде болу мемлекетінің заңнамасына сәйкес есептеледі.

      47. Комиссия Алқасы мүшелерінің, Одақ Соты судьяларының, лауазымды адамдардың және қызметкерлердің өз өкілеттіктерін орындау кезінде алған еңбекақысы зейнетақы мөлшерін айқындау кезінде олар азаматтары болып табылатын мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес, ал әлеуметтік қамсыздандыру (әлеуметтік сақтандыру) бойынша жәрдемақылардың мөлшерін айқындау кезінде болу мемлекетінің заңнамасына сәйкес есептеледі.

      48. Комиссия Алқасының мүшелеріне, Одақ Сотының судьяларына өз өкілеттіктерін орындау кезеңінде мынадай әлеуметтік кепілдіктер беріледі:

      1) ұзақтығы күнтізбелік 45 күнге жыл сайынғы ақы төленетін демалыс;

      2) медициналық қызмет көрсету, оның ішінде олардың отбасы мүшелеріне, сондай-ақ Одақ бюджеті қаражаты есебінен жүзеге асырылатын көліктік қызмет көрсету;

      3) Одақ бюджеті қаражаты есебінен Одақтың тиісті органы орналасқан қала аумағында тұрғын үй алаңы жоқ Комиссия Алқасының мүшелеріне, Одақ Сотының судьяларына (олардың отбасы мүшелерін ескере отырып) қызметтік тұрғын үй-жай беру;

      4) Комиссия Алқасы мүшесінің өкілеттіктерді орындау кезеңін ол азаматы болып табылатын мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес мемлекеттік қызметшілер (федералдық мемлекеттік азаматтық қызметшілер) үшін көзделген әлеуметтік кепілдіктерді беру кезінде мемлекеттік (мемлекеттік азаматтық) өтіліне, сондай-ақ Комиссия Алқасының мүшесі азаматы болып табылатын мүше мемлекеттің заңнамасына сәйкес министр (федералдық министр) үшін көзделген зейнетақымен (әлеуметтік) қамсыздандыру (зейнетақыға ай сайынғы үстемеақы) мөлшерін (құқығын) айқындау кезінде министр (федералдық министр) өкілеттіктерін атқарудың ұзақтығына қосу;

      5) Одақ Сотының судьясы азаматы болып табылатын мүше мемлекетте судьялық өтіліне Одақ Соты судьясының өкілеттіктерін атқару кезеңін қосу.

      49. Комиссия Алқасының мүшелеріне және Одақ Сотының судьяларына берілетін әлеуметтік кепілдіктердің қамтамасыз етілуіне (оның ішінде медициналық және көліктік қызмет көрсетуге) байланысты мәселелерді болу мемлекетінің құзыретті органы шешеді.

      50. Ресей Федерациясының азаматтары болып табылатын, өз өкілеттіктерін атқарып жүрген Комиссия Алқасының мүшелері (Еуразиялық экономикалық комиссия туралы ережеде көзделген өкілеттіктердің мерзімінен бұрын тоқтатылу жағдайларын қоспағанда (Шартқа № 1 қосымша) қартаюы (мүгедектігі) бойынша сақтандыру зейнетақысына ай сайынғы үстемеақы белгілетуге құқығы бар.

      Зейнетақыға ай сайынғы үстемеақы Ресей Федерациясының заңнамасында федералдық министр үшін көзделген мөлшерде, тәртіппен және шарттарда белгіленеді. Зейнетақыға ай сайынғы үстемеақы белгілеу туралы шешімді зейнетақымен қамсыздандыру саласындағы мемлекеттік саясатты әзірлеу мен іске асыру және нормативтік құқықтық реттеу жөніндегі функциядарды жүзеге асыратын атқарушы биліктің федералдық органының басшысы қабылдайды. Зейнетақыға ай сайынғы үстемеақы федералдық бюджет қаражаты есебінен белгіленеді.

      Одақ Сотының судьясына оның өкілеттігі тоқтатылған кезде кепілдіктер қолданылады және оған мүше мемлекеттің заңнамасында одан Одақ Сотының судьясы тағайындалған мүше мемлекеттің жоғарғы сотының төрағасы үшін көзделген ақшалай төлемдер төленеді. Осы кепілдіктер мен ақшалай төлемдер Одақ Сотының судьясына одан Одақ Сотының судьясы тағайындалған мүше мемлекеттің заңнамасында айқындалған тәртіпен белгіленеді.

      51. Лауазымды адамдарға, қызметкерлерге және олардың отбасы мүшелеріне өз лауазымдық (қызметтік) міндеттерін орындауы кезінде Одақтың бюджеті қаражаты есебінен медициналық қызметтер көрсетіледі, Комиссия департаменттерінің директорларына және Одақ Сотының Хатшылығының жетекшісіне де Одақ бюджеті қаражаты есебінен көліктік қызмет көрсетіледі.

      52. Одақ бюджеті қаражаты есебінен Одақтың тиісті органы орналасқан қала аумағында тұрғын үй алаңы жоқ лауазымды адамдарға және қызметкерлерге өз лауазымдық (қызметтік) міндеттерін орындауы кезінде қызметтік тұрғын үй-жай беріледі (олардың отбасы мүшелерін ескере отырып).

      53. Ресей Федерациясының азаматтары болып табылатын, Комиссияда және Одақтың Сотында жұмыс істегенге дейін Ресей Федерациясының мемлекеттік қызмет лауазымын атқарған, Комиссияда және Одақтың Сотында атқарған лауазымдардан босатылған (кінәлі әрекеттеріне байланысты босатылған жағдайларды қоспағанда) және тиісті жылы федералдык мемлекеттік азаматтық қызметшілерге еңбек сіңірген жылдарына зейнетақы тағайындау үшін Ресей Федерациясының заңнамасында белгіленген ұзақтығымен мемлекеттік азаматтық қызмет өтілі бар Комиссияның және Одақ Сотының лауазымды адамдары мен қызметкерлері, егер олар Комиссиядан немесе Одақтың Сотынан босатылудың алдында кемінде 3 жыл соларда лауазымды атқарса, федералдық мемлекеттік азаматтық қызметшілер үшін Ресей Федерациясының заңнамасында айқындалған шарттарға сәйкес және тәртіппен тағайындалатын еңбек сіңірген жылдарына зейнетақы алуға құқығы бар. Еңбек сіңірген жылдары үшін зейнетақы белгілеу туралы ұсынуды (шешімді) Комиссия Алқасы Төрағасының және Одақ Соты Төрағасының ұсынуы бойынша зейнетақымен қамсыздандыру саласындағы мемлекеттік саясатты әзірлеу мен іске асыру және нормативтік-құқықтық реттеу жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын атқарушы биліктің федералдық органының басшысы қабылдайды.

      Еңбек сіңірген жылдары үшін зейнетақы мөлшері лауазымды адамның немесе қызметкердің орташа жалақысы негізінде есептеледі, оның шекті мөлшері Комиссияның және Одақ Сотының лауазымды адамдары мен қызметкерлері лауазымдарының Ресей Федерациясының Үкіметі бекітетін Ресей Федерациясының Үкіметі Аппаратындағы және Ресей Федерациясы Жоғарғы Соты аппаратындағы федералдық мемлекеттік азаматтық лауазымдарға сәйкестігі тізбесіне сәйкес мемлекеттік азаматтық қызмет лауазымдарына теңестіру бойынша белгіленген лауазымдық жалақыға (ақшалай сыйақыға) қарай айқындалады.

      Еңбек сіңірген жылдары үшін зейнетақы Ресей Федерациясының заңнамасы бойынша федералдық бюджет қаражаты есебінен тағайындалады.

      Ескерту. 53-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР 10.10.2022 № 145-VII; 02.11.2022 № 151-VII Заңдарымен.

      54. Комиссияның және Одақ Сотының лауазымды адамдары мен қызметкерлерінің жұмыс істеген кезеңдері мемлекеттік (мемлекеттік азаматтық) қызметті өткеру кезеңінде әлеуметтік кепілдіктерді белгілеу үшін және мемлекеттік қызметшілердің (федералдық мемлекеттік азаматтық қызметшілердің) еңбек сіңірген жылдары үшін зейнетақы тағайындау үшін олар азаматтары болып табылатын мүше мемлекеттің мемлекеттік (мемлекеттік азаматтық) қызметі өтіліне қосылады.

      55. Комиссия Алқасы мүшелеріне, Одақ Соты судьяларына,

      лауазымды адамдарға және қызметкерлерге, сондай-ақ олардың отбасы мүшелеріне медициналық және көліктік қызмет көрсету тәртібін Үкіметаралық кеңес айқындайды.

  Еуразиялық экономикалық
одақ туралы шартқа
№ 33 ҚОСЫМША

Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың күшіне енуіне
байланысты Кеден одағы мен Бірыңғай экономикалық кеңістікті
қалыптастыру шеңберінде жасалған халықаралық шарттардың
қолданылуын тоқтату туралы
ХАТТАМА

      Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың (бұдан әрі - Шарт) күшіне енуіне байланысты Кеден одағы мен Бірыңғай экономикалық кеңістікті қалыптастыру шеңберінде жасалған мынадай халықаралық шарттардың қолданылуы тоқтатылады.

I. Шарт күшіне енген күнінен бастап қолданылуы тоқтатылатын
халықаралық шарттар

      1.2007 жылғы 6 қазандағы Бірыңғай кедендік аумағын құру және кеден одағын қалыптастыру туралы шарт.

      2. 2007 жылғы 6 қазандағы Кеден одағының шарттық-құқықтық базасын қалыптастыруға бағытталған халықаралық шарттардың күшіне ену, олардан шығу және оларға қосылу тәртібі туралы хаттама.

      3. 2008 жылғы 25 қаңтардағы Кеден одағының тауарларымен сыртқы және өзара сауданың кедендік статистикасын жүргізу туралы келісім.

      4. 2008 жылғы 25 қаңтардағы Бірыңғай кедендік-тарифтік реттеу туралы келісім.

      5. 2008 жылғы 25 қаңтардағы Үшінші елдерге қатысты тарифтік емес реттеудің бірыңғай шаралары туралы келісім.

      6. 2008 жылғы 25 қаңтардағы Үшінші мемлекеттерге қатысты арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларын қолдану туралы келісім.

      7. 2008 жылғы 25 қаңтардағы Кеден одағында тауарлардың экспорты мен импорты, жұмыстар орындау, қызметтер көрсету кезінде жанама салықтар алу принциптері туралы келісім.

      8. 2008 жылғы 12 желтоқсандағы Тарифтік жеңілдіктер беру туралы хаттама.

      9. 2008 жылғы 12 желтоқсандағы Кеден одағының кедендік шекарасы арқылы өткізілетін тауарлардың кедендік құнын айқындаудың ережесін біркелкі қолдануды қамтамасыз ету туралы хаттама.

      10. 2008 жылғы 12 желтоқсандағы Беларусь Республикасының, Қазақстан Республикасының және Ресей Федерациясының кеден органдары арасында тауарлардың кедендік құнын айқындау мен бақылау үшін қажетті ақпарат алмасу туралы хаттама.

      11. 2008 жылғы 12 желтоқсандағы Айрықша жағдайларда Бірыңғай кедендік тарифтің ставкаларынан ерекшеленетін кедендік әкелу баждарының ставкаларын қолдану шарттары мен тәртібі туралы хаттама.

      12. 2008 жылғы 12 желтоқсандағы Кедендік рәсімдер мен кедендік режимдердің түрлері туралы келісім.

      13. 2008 жылғы 12 желтоқсандағы Кеден одағының кедендік шекарасы арқылы өткізілетін тауарлардың кедендік құнын декларациялау тәртібі туралы келісім.

      14. 2008 жылғы 12 желтоқсандағы Тауарларды декларациялау тәртібі туралы келісім.

      15. 2008 жылғы 12 желтоқсандағы Кеден одағына қатысушы мемлекеттерде кедендік төлемдерді есептеу және төлеу тәртібі туралы келісім.

      16. 2008 жылғы 12 желтоқсандағы Кеден одағының кедендік шекарасы арқылы өткізілетін тауарлардың кедендік құнын айқындаудың дұрыстығын бақылауды жүзеге асыру тәртібі туралы келісім.

      17. 2008 жылғы 12 желтоқсандағы Кеден одағына қатысушы мемлекеттерде кедендік ресімдеу мен кедендік бақылау тәртібі туралы келісім.

      18. 2008 жылғы 12 желтоқсандағы Кеден одағы Комиссиясының Хатшылығы туралы келісім.

      19. 2008 жылғы 12 желтоқсандағы Тарифтік квоталарды қолданудың шарттары мен тетігі туралы келісім.

      20. 2009 жылғы 9 маусымдағы Үшінші елдерге қатысты бірыңғай кедендік аумақта тауарлардың сыртқы саудасын қозғайтын шараларды енгізу және қолдану тәртібі туралы келісім.

      21. 2009 жылғы 9 маусымдағы Сыртқы сауда саласындағы тауарларды лицензиялау ережесі туралы келісім.

      22. 2009 жылғы 11 желтоқсандағы Кеден одағында тауарлардың экспорты мен импорты кезінде жанама салықтар алу тәртібі мен олардың төленуін бақылау тетігі туралы хаттама.

      23. 2009 жылғы 11 желтоқсандағы Кеден одағында жұмыстар орындау, қызметтер көрсету кезінде жанама салықтар алу тәртібі туралы хаттама.

      24. 2009 жылғы 11 желтоқсандағы Сыртқы сауда статистикасы мен өзара сауда статистикасының деректерін беру тәртібі туралы хаттама.

      25. 2009 жылғы 11 желтоқсандағы Кеден одағы комиссиясы Кедендік статистика орталығының мәртебесі туралы хаттама.

      26. 2009 жылғы 11 желтоқсандағы Сертификаттау (сәйкестікті бағалау (растау) жөніндегі органдарды және сәйкестікті бағалау (растау) жөніндегі жұмыстарды орындайтын сынақ зертханаларын (орталықтарын) аккредиттеуді өзара тану туралы келісім.

      27. 2009 жылғы 11 желтоқсандағы Сәйкестігі міндетті бағалануға (расталуға) жататын өнімнің Кеден одағының кедендік аумағындағы айналысы туралы келісім.

      28. 2009 жылғы 11 желтоқсандағы Кеден одағының ветеринариялық-санитариялық шаралар жөніндегі келісім.

      29. 2009 жылғы 11 желтоқсандағы Кеден одағының өсімдіктер карантині туралы келісім.

      30. 2009 жылғы 11 желтоқсандағы Кеден одағының санитариялық шаралар жөніндегі келісімі.

      31. 25 қаңтардағы 2008 жылғы Кеден одағында тауарлардың экспорты мен импорты, жұмыстар орындау, қызметтер көрсету кезінде жанама салықтар алу принциптері туралы келісімге өзгерістер енгізу туралы 2009 жылғы 11 желтоқсандағы хаттама.

      32. 2010 жылғы 20 мамырдағы Кеден одағында кедендік әкелу баждарын (баламалы қолданылатын өзге де баждарды, салықтар мен алымдарды) есепке жатқызу мен бөлудің тәртібін белгілеу және қолдану туралы келісім.

      33. 2009 жылғы 11 желтоқсандағы Кеден одағының өсімдіктер карантині туралы келісіміне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы 2010 жылғы 21 мамырдағы хаттама.

      34. 2009 жылғы 11 желтоқсандағы Кеден одағының ветеринариялық-санитариялық шаралар жөніндегі келісіміне өзгерістер енгізу туралы 2010 жылғы 21 мамырдағы хаттама.

      35. 2009 жылғы 11 желтоқсандағы Кеден одағының ветеринариялық-санитариялық шаралар жөніндегі келісіміне өзгерістер енгізу туралы 2010 жылғы 21 мамырдағы хаттама.

      36. 2010 жылғы 5 шілдедегі Кеден одағы бірыңғай кедендік аумағының жұмыс істеу режимінен жекелеген уақытша алулар туралы хаттама.

      37. 2010 жылғы 21 қыркүйектегі Кеден одағының бірыңғай кедендік аумағында сыртқы және өзара саудада электрондық құжаттар алмасу кезінде ақпараттық технологияларды қолдану туралы келісім.

      38. 2010 жылғы 21 қыркүйектегі Кеден одағының сыртқы және өзара саудасының интеграцияланған ақпараттық жүйесін құру, оның жұмыс істеуі және оны дамыту туралы келісім.

      39. 2010 жылғы 18 қарашадағы Беларусь Республикасындағы, Қазақстан Республикасындағы және Ресей Федерациясындағы техникалық реттеудің бірыңғай қағидаттары мен қағидалары туралы келісім.

      40. 2010 жылғы 19 қарашадағы Үшінші елдерге қатысты арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларын енгізу алдындағы тергеулер мақсаттары үшін тергеу жүргізетін органға мәліметтерді, оның ішінде құпия ақпаратты қамтитын мәліметтерді беру тәртібі туралы хаттама.

      41. 2010 жылғы 19 қарашадағы Өтпелі кезең ішінде арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларын қолдану тәртібі туралы келісім.

      42. 2010 жылғы 19 қарашадағы Көшіп-қонушы еңбекшілер мен олардың отбасы мүшелерінің құқықтық мәртебесі туралы келісім.

      43. 2010 жылғы 19 қарашадағы Баға белгілеу мен тарифтік саясат негіздерін қоса алғанда, электр энергетикасы саласындағы табиғи монополиялардың қызметтеріне қол жеткізуді қамтамасыз ету туралы келісім.

      44. 2010 жылғы 9 желтоқсандағы Мемлекеттік (муниципалдық) сатып алу туралы келісім.

      45. 2010 жылғы 9 желтоқсандағы Ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдаудың бірыңғай қағидалары туралы келісім.

      46. 2010 жылғы 9 желтоқсандағы Өнеркәсіптік субсидияларды берудің бірыңғай қағидалары туралы келісім.

      47. 2010 жылғы 9 желтоқсандағы Бәсекелестіктің бірыңғай қағидаттары мен қағидалары туралы келісім.

      48. 2010 жылғы 9 желтоқсандағы Табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін реттеудің бірыңғай қағидаттары мен қағидалары туралы келісім.

      49. 2010 жылғы 9 желтоқсандағы Зияткерлік меншік құқықтарын сақтау және қорғау саласындағы бірыңғай реттеу қағидаттары туралы келісім.

      50. 2010 жылғы 9 желтоқсандағы Беларусь Республикасының, Қазақстан Республикасы мен Ресей Федерациясының мұнай мен мұнай өнімдерінің ортақ нарықтарын ұйымдастыру, басқару, олардың жұмыс істеу және даму тәртібі туралы келісім.

      51. 2010 жылғы 9 желтоқсандағы Баға белгілеу мен тарифтік саясат негіздерін қоса алғанда, газ тасымалы жүйелері арқылы газ тасымалдау саласындағы табиғи монополиялар субъектілерінің қызметтеріне қол жеткізу қағидалары туралы келісім.

      52. 2010 жылғы 9 желтоқсандағы Тарифтік саясат негіздерін қоса алғанда, темір жол көлігінің қызметтеріне қол жеткізуді реттеу туралы келісім.

      53. 2010 жылғы 9 желтоқсандағы Келісілген макроэкономикалық саясат туралы келісім.

      54. 2010 жылғы 9 желтоқсандағы Валюталық саясаттың келісілген қағидаттары туралы келісім.

      55. 2010 жылғы 9 желтоқсандағы Қаржы нарықтарында капиталдың еркін қозғалысын қамтамасыз ету үшін жағдай жасау туралы келісім.

      56. 2010 жылғы 9 желтоқсандағы Бірыңғай экономикалық кеңістікке қатысушы мемлекеттердегі қызметтер көрсету саудасы және инвестициялар туралы келісім.

      57. 2011 жылғы 22 маусымдағы Кеден одағының сыртқы шекарасында көліктік (автомобильдік) бақылауды жүзеге асыру туралы келісім.

      58. 2008 жылғы 25 қаңтардағы Үшінші елдерге қатысты арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларын қолдану туралы келісімге өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы 2011 жылғы 18 қазандағы хаттама.

      59. 2011 жылғы 19 қазандағы Кедендік әкелу баждарын төлеуге байланысты ақпарат алмасу тәртібі туралы хаттама.

      60. 2011 жылғы 18 қарашадағы Еуразиялық экономикалық комиссия туралы шарт.

      61. 2010 жылғы 9 желтоқсандағы Валюталық саясаттың келісілген қағидаттары туралы келісімге қатысушы мемлекеттердің валюталық бақылауды жүзеге асыратын уәкілетті органдарының өзара іс-қимылы туралы 2011 жылғы 15 желтоқсандағы шарт.

      62. 2013 жылғы 29 мамырдағы Статистика саласындағы ақпараттық өзара іс-қимыл туралы келісім.

      63. 2008 жылғы 12 желтоқсандағы Айрықша жағдайларда Бірыңғай кедендік тарифтің мөлшерлемелерінен ерекшеленетін кедендік әкелу баждарының мөлшерлемелерін қолдану шарттары мен тәртібі туралы хаттамаға өзгерістер енгізу туралы 2008 жылғы 12 желтоқсандағы хаттама.

      64. 2008 жылғы 12 желтоқсандағы Тарифтік квоталарды қолданудың шарттары мен тетігі туралы келісімге өзгерістер енгізу туралы 2013 жылғы 21 маусымдағы хаттама.

      65. 2008 жылғы 25 қаңтардағы Бірыңғай кедендік-тарифтік реттеу туралы келісімге өзгеріс енгізу туралы 2013 жылғы 25 қыркүйектегі хаттама.

II. Шарттың 102-бабына сәйкес Комиссияның тиісті шешімі күшіне
енген күнінен бастап қолданылуы тоқтатылатын халықаралық
шарттар

      1. 2008 жылғы 25 қаңтардағы Тауарлардың шығарылған елін айқындаудың бірыңғай ережесі туралы келісім.

      2. 2008 жылғы 12 желтоқсандағы Кеден одағының тарифтік преференцияларының бірыңғай жүйесі туралы хаттама.

      3. 2008 жылғы 12 желтоқсандағы Тауарлардың дамушы және аз дамыған елдерден шығарылғанын айқындау ережесі туралы келісім.

On Ratification of Agreement on the Eurasian Economic Union

The Law of the Republic of Kazakhstan dated 14 October, 2014 No. 240-V LRK.

      Unofficial translation

      Ratify the Agreement on Eurasian Economic Union, executed in Astana city 29 May, 2014.

      The President of the Republic of Kazakhstan N. Nazarbayev

The Agreement on the Eurasian economic union

      Entered into force from 29 May, 2014 – Bulletin of international treaties of the Republic of Kazakhstan 2015, No. 2, Article 11

      Republic of Belarus, Republic of Kazakhstan and the Russian Federation, hereinafter referred to as the Parties,

      based on the Declaration on Eurasian Economic Integration dated 18 November, 2011,

      guided by the principle of the sovereign equality of the states, the need of unconditional observation of the principle of supremacy of constitutional rights and freedoms of person and citizen,

      wishing to strengthen solidarity and deepen cooperation between their peoples while respecting their history, culture and traditions,

      convinced that the further development of the Eurasian economic integration satisfy to the national interests of the Parties,

      aspired to strengthen the economics of the member states of the Eurasian Economic Union and to ensure their harmonious development and approximation, as well as to guarantee the stable growth of business activity, a balanced trade and fair competition,

      ensuring economic progress by joint actions, directed to solving of common tasks facing the member states of the Eurasian Economic Union on sustainable economic development, comprehensive modernization and strengthening of competitiveness of national economics in the global economy,

      approving aspiration to the further strengthening of economic mutually and equal cooperation with other countries, as well as international integration associations and international organizations,

      taking into consideration the regulations, rules and principles of the World Trade Organization,

      approving its commitment to the purposes and principles of the Charter of the United Nations Organization, as well as other generally recognized principles and regulations of international law,

      have agreed that.

PART ONE
ESTABLISHMENT OF THE EURASIAN ECONOMIC UNION
Section I
GENERAL PROVISIONS Article 1. Establishment of the Eurasian Economic Union.

      Legal personality

      1. By this Agreement, the Parties shall establish the Eurasian Economic Union (hereinafter - Union, EEU), within which ensures free movement of goods, services, capital and labour power, conducting of coordinated, systematic and unified policy in the industry determined by this Agreement and international treaties within the Union.

      2. The Union shall be an international organization of regional economic integration, having international legal personality.

Article 2. Definition

      For the purposes of this Agreement shall be used the concepts, which mean the following:

      “harmonization of the legislation” - approximation of the legislation of Member States, directed to establishing a similar (comparable) regulatory legal regulation in the separate scopes;

      “Member States” - the states being the member of the Union and the Parties of this Agreement;

      “civil servants” - the citizens of the Members- States, assigned to the posts as directors of the Eurasian Economic Commission and deputy directors of the departments of Commission and the head of the Secretariat of the Court of the Union, deputy head of the Secretariat of the Court of the Union and advisers judges of the Court of the Union;

      “single economic space" - the space consisting of the territories of the Member States, on which operate the similar (comparable), and uniform mechanisms of regulation the economy, based on market principles and the application of harmonized or unified legal norms, and there is a single infrastructure;

      “unified policy"”- a policy carried out by the Member States in certain scopes, provided by this Agreement, supposing the use of the unified legal regulation by the member states, as well as on the basis of the decisions of the Union bodies within their powers;

      “international agreements within the Union” - international agreements concluded between the member states on issues, related to the functioning and development of the Union;

      “international treaties of the Union with a third party” - international agreements, concluded with the third states and their integration associations and international organizations;

      “common (single) market” - a set of economic relations within the Union, which provide freedom of movement of goods, services, capital and labour power;

      “instruction” - an act adopted by the bodies of Union, which has the organizational and administrative nature;

      “decision” - an act adopted by the bodies of Union, containing provisions of regulatory legal nature;

      “coordinated policy” - a policy, supposing implementation of cooperation of member states on the basis of common approaches, approved within the bodies of Union needed to achieve the objectives of the Union, provided by this Agreement;

      “systematic policy” – policy, implemented by the member states in the different scopes, supposing harmonization of the legal regulation, as well as on the basis of decisions of the bodies of Union, to the extent which necessary to achieve the objectives of the Union, provided by this Agreement;

      “employees” - the citizens of the member states, working in the bodies of the Union on the basis of the labor agreements (contracts), concluded with them and not being the civil servants;

      “customs union” - a form of trade and economic integration of the member states, providing a single customs territory, within which the mutual trade shall not apply the customs duties (other duties, taxes and charges having equivalent effect), non-tariff measures, special protective, antidumping and compensative measures, acting the Unified customs tariff of the Eurasian Economic Union and unified measures of regulation of foreign trade by the goods with a third party;

      “third party” - a state which is not a member of the Union, an international organization or association of international integration;

      “unification of the legislation” -approximation of the legislation of the member states, directed to establishement of identical mechanisms of legal regulation in the separate scopes determined by this Agreement.

      Other concepts used in this Agreement, shall have the meaning given in the relevant sections of this Agreement and its annexes.

Section II
GENERAL PRINCIPLES, PURPOSES, COMPETENCE AND UNION LAW Article 3 General principles of functioning of the Union

      The Union shall carry out its activity within the competence, provided it by the member states in accordance with this Agreement, on the basis of the following principles:

      respect for the generally recognized principles of international law, including principles of sovereign equality of the member states and their territorial integrity;

      respect for the features of political structure of the member states;

      ensuring of mutually beneficial cooperation, equality and taking into account of the national interests of the Parties;

      observation of principles of market economy and fair competition;

      functioning of the customs union without exceptions and limitations after termination of transitional periods.

      Member states shall create favorable conditions for performance of its functions by the Union and shall refrain from measures that could endanger the achievement of the objectives of the Union.

Article 4. The main objectives of the Union

      The main objectives of the Union shall be:

      creation conditions for stable development of economics of the members-states in the interests of improvement of living standard of their population;

      aspiration to formation a single market of goods, services, capital and labour forces within the Union;

      comprehensive modernization, co-operation and competitiveness of national economies in the global economy.

Article 5 Competence

      1. The Union shall have the competence within the limits and volumes established by this Agreement and international agreements within the Union.

      2. Member states shall carry out coordinated or systematic policy within the limits and volumes established by this Agreement and international agreements within the Union.

      3. In other scopes of economy, the member states shall aspire to the implementation of coordinated or systematic policy with basic principles and purposes of the Union.

      Subsidiary bodies (the advices of the heads of the state bodies of Parties, working groups, special commissions) on the relevant directions may be created for this by the decision of Superior Eurasian Economic Council and (or) instructions on coordination of interaction of Parties in the relevant scopes shall be given by Eurasian Economic commission.

Article 6 The rights of Union

      1. The rights of Union shall consist:

      the Agreement;

      international agreements within the Union;

      international agreements of the Union with the third party;

      decisions and orders of Superior Eurasian Economic Council, Eurasian Intergovernmental Council and Eurasian Economic Commission, adopted within their powers, provided by this Agreement and international agreements within the Union.

      Decisions of Superior Economic Council and Eurasian Intergovernmental Council shall subject to implementation by the member states in the manner provided by their national legislation.

      2. International agreements of the Union with the third party shall not contradict to the basic purposes, principles and rules of functioning of the Union.

      3. In the case of occurrence of contradictions between international agreements within the Union and this Agreement, this Agreement shall have priority.

      Decisions and orders of bodies of the Union shall not contradict to this Agreement and international agreements within the Union.

      4. In the case of occurrence of contradictions between decisions of Superior Eurasian Economic Council, Eurasian Intergovernmental council and Eurasian Economic commission;

      decisions of Superior Eurasian Economic Council shall have priority over the decisions of Eurasian intergovernmental council and Eurasian economic commission;

      decisions of Eurasian intergovernmental council shall have priority over the decisions of Eurasian Economic commission.

Article 7. International activity of the Union

      1. The Union shall have a right to carry out within its competence the international activity, directed to solution of tasks, facing the Union. Within such activity the Union shall have a right to carry out international cooperation with the states, international organizations and international integration associations and independently or jointly with member states conclude the international treaties on issues, referred to its competence.

      Procedure of implementation of the Union of international cooperation shall be established by the decision of Superior Eurasian Economic council. Issues of conclusion of international treaties of the Union with third party shall be determined by international agreements within the Union.

      2. Conducting negotiations on projects of international treaties of the Union with third party, as well as their signing shall be carried out on the basis of decision of Superior Eurasian Economic council after execution of the relevant intergovernmental procedures by the member states.

      Decision on expression of consent of the Union to the compulsory of international treaty of the Union with third party, termination, suspension or withdrawal from the international treaty for it shall be adopted by Superior Eurasian Economic council after execution of necessary intergovernmental procedures by all member states.

Section III
BODIES OF THE UNION Article 8 Bodies of the Union

      1. Bodies of the Union shall be:

      Superior Eurasian Economic council (hereinafter – Superior council);

      Eurasian intergovernmental council (hereinafter – Intergovernmental council);

      Eurasian Economic commission (hereinafter – Commission, EEC);

      The Court of Eurasian Economic Union (hereinafter – The Court of the Union).

      2. The bodies of the Union shall act within the powers, which provided them by this Agreement and international agreements within the Union.

      3. Bodies of the Union shall act on the basis of principles, specified in Article 3 of this Agreement.

      4. Presidency in the superior council, Intergovernmental council and the Council of Commission shall be carried out on the rotating basis in the manner of Russian alphabet by one member state during one calendar year without the right of extension.

      5. Conditions of residence of bodies of the Union in the territories of the member states shall be determined by separate international treaties between the Unions and states of residence.

Article 9. Holding positions in the structural subdivisions of permanent bodies of the Union

      1. The citizens of member states with relevant specialized education and work experience shall have the right to hold positions in the structural subdivisions of permanent bodies of the Union.

      2. Civil servants of department of Commission may not be the citizens of one and the same state. Selection of candidates for holding of specified positions shall be conducted by the competitive commission EEC in recognition of principle of equal representation of the Parties. Candidacies for participation in the competition for holding of specified positions shall be presented by the member of Council of Commission from relevant Party.

      3. Selection of candidates for holding of other positions in the departments of Commission shall be carried out by EEC on the competitive basis in recognition of share participation of Parties in financing of commission.

      4. All members of Commission College, except for the Chairman of the College of Commission shall be included to the composition of competitive commission EEC on selection of candidates for holding of positions, specified in paragraph 2 of this Article.

      Competitive commission EEC shall take its decisions in the form of recommendations by majority of votes and represent them to the Chairman of the College of Commission for approval. If the decision, including to the contradiction with recommendation of competitive commission EEC is adopted by the Chairman of the College of Commission in relation of particular candidate, the issue shall be made by the Chairman of the College of Commission for consideration of the council of Commission for adoption of a final decision.

      Provision on competitive commission EEC (including the rules of conducting of competition), its composition, as well as qualifying requirements and candidates for holding of positions of directors and deputies of directors of departments of Commission shall be approved by the council of Commission.

      5. Procedure of selection of candidates and appointment to the positions in the Apparatus of the Court of Union shall be conducted in accordance with documents, regulating activity of the court of Union.

Article 10. Superior council

      1. Superior council shall be superior body of the Union.

      2. The Superior council shall consist of heads of the member states or heads of governments of the member states provided that the latter are granted authority by the legislation of their state to make decisions on issues within the competence of the Superior council.

      Footnote. Article 10 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan № 223-VI as of 08.02.2019.

Article 11. Procedure of work of the superior council

      1. The meetings of Superior council shall be held at least 1 time per year.

      Extraordinary meetings of Superior council may be called for solution of urgent issues of activity of the Union at the initiative of any of the member states or Chairman of Superior council.

      2. The meetings of Superior council shall be held under the management of the Superior Council.

      Chairman of Superior council shall:

      conduct meetings of superior council;

      organize the work of Superior council;

      carry out general management of preparation of issues presented for consideration of superior council.

      In the case of early termination of powers of the Chairman of Superior council, the new member of Superior council from preceding member state shall carry out powers of the Chairman of Superior council during the remaining period.

      3. The members of the Council of Commission, Chairman of the College of Commission and other invitees may participate in the meetings of Superior council by invitation of the Chairman of the Superior Council.

      The list of participants and the form of meetings of Superior council shall be determined by the Chairman of superior council by coordination with members of superior council.

      Agenda of the meetings of Superior council shall be formed by the Commission on the basis of suggestions of the member states.

      An issue on presence of accredited representatives of mass media in the meetings of Superior council shall be decided by the Chairman of superior council.

      4. Procedure of organization of holding of meetings of Superior council shall be approved by the Superior council.

      5. Organizational, informational and logistical support of preparation and holding of meetings of Superior council shall be carried out by the Commission with the assistance of receiving member state. Financial assistance of holding of meetings of Superior council shall be carried out at the expense of the budget funds of Council.

Article 12 Powers of superior council

      1. Superior council shall consider the principle issues of activity of the Union, determine the strategy, directions and prospects of development of integration and make decisions, directed to implementation of purposes of the Union.

      2. Superior council shall carry out the following basic powers:

      1) determine the strategy, directions and prospects of formation and development of the Union and make decisions, directed to implementation of the purposes of the Union;

      2) approve the composition of the College of Commission, distribute the obligations between the members of the college of commission and terminate their powers;

      3) appoint the Chairman of the College of Commission and make decision on early termination of its powers;

      4) appoint the judges of the Court of Union by presentations of the member states;

      5) approve the Regulation of the work of Eurasian Economic commission;

      6) approve the budget of the Union, Provision on the budget of Eurasian Economic union and report on execution of the budget of Union;

      7) determine the amounts (scale) of assessed contributions of the member states in the budget of Union;

      8) consider the issues, concerning cancellation or changes of decision, adopted by the Intergovernmental council or Commission by the suggestion of the member state in recognition of provisions of paragraph 7 of Article 16;

      9) consider the issues by suggestion of Intergovernmental council or Commission, on which upon adoption of decision the consensus was not reached;

      10) apply with requests to the Court of Union;

      11) approve procedure of verification of reliability and completeness of details on incomes, property and obligations of property nature of judges of the Court of Union, civil servants and employees of Apparatus of the Court of Union, as well as their family members;

      12) determine procedure of acceptance of new members to the Union and termination of membership in the Union;

      13) adopt decision on provision or cancelation of the observer status or candidate state status to the entry into the Union;

      14) approve Procedure of implementation of international cooperation by the Eurasian Economic union;

      15) adopt decisions on negotiations with the third party on behalf of the Union, as well as on conclusion of international treaties of the Union with it and authorization to hold negotiations, as well as on expression of consent of the Union to the compulsory of international treaty with third party, termination, suspension or withdrawal from the international treaty for it;

      16) approve the general staff number of the bodies of Union, parameters of representation of civil servants from the number of citizens of the member states in the bodies of Union, directed by presentation of the member states on the competitive basis;

      17) approve procedure of payment for labour of members of the College of Commission, judges of the Court of the Union of civil servants and employees of bodies of the Union;

      18) approve Provision on external audit (control) in the bodies of Eurasian Economic union;

      19) consider the results of conducted external audit (control) in the bodies of the Union;

      20) approve the symbols of the Union;

      21) give instructions to the Intergovernmental council and Commission;

      22) adopt decisions on creation of subsidiary bodies on the relevant directions;

      23) exercise other powers, provided by this agreement and international agreements within the Union.

Article 13. Decisions and orders of the Superior council

      1. Superior council shall make decisions and orders.

      2. Decisions and orders of Superior council shall be made by the consensus.

      Decisions of Superior council, related with termination of membership of the member state in the Union shall be made by principle “consensus minus the vote of the member state, notified its intention to terminate its membership in the Union”.

Article 14 Interdepartmental council

      Interdepartmental council shall be the body of the Union, consisting of the heads of governments of the member states.

Article 15 Procedure of the work of Interdepartmental council

      1. The meetings of Interdepartmental council shall be hold as necessary, but at least 2 times a year.

      Extraordinary meetings of Interdepartmental council may be called for solution of urgent issues of activity of the Union at the initiative of any of the member states or Chairman of Interdepartmental council.

      2. Meetings of Interdepartmental council shall be held under the management of the Interdepartmental council.

      Chairman of Interdepartmental council shall:

      conduct meetings of Interdepartmental council;

      organize the work of Interdepartmental council;

      carry out general management of preparation of issues presented for consideration of Interdepartmental council.

      In the case of early termination of powers of the Chairman of Interdepartmental council, the new member of Interdepartmental council from preceding member state shall carry out powers of the Chairman of Interdepartmental council during the remaining period.

      3. The members of the Council of Commission, Chairman of the College of Commission and other invitees may participate in the meetings of Interdepartmental council by invitation of the Chairman of the Interdepartmental Council.

      The list of participants and the form of meetings of Interdepartmental council shall be determined by the Chairman of Interdepartmental council by coordination with members of superior council.

      Agenda of the meetings of Interdepartmental council shall be formed by the Commission on the basis of suggestions of the member states.

      An issue on presence of accredited representatives of mass media in the meetings of Interdepartmental council shall be decided by the Chairman of superior council.

      4. Procedure of organization of holding of meetings of Interdepartmental council shall be approved by the Interdepartmental council.

      5. Organizational, informational and logistical support of preparation and holding of meetings of Interdepartmental council shall be carried out by the Commission with the assistance of receiving member state. Financial assistance of holding of meetings of Interdepartmental council shall be carried out at the expense of the budget funds of Council.

Article 16 Powers of Interdepartmental council

      Interdepartmental council shall carry out the following basic powers:

      1) ensure implementation and control of execution of this Agreement, international treaties within the Union and decisions of Superior council;

      2) consider the issues by suggestion of the Council of Commission, on which upon adoption of decision in the Council of Commission the consensus was not reached;

      3) give instructions to the Commission;

      4) present the candidates of members of the Council and members of the College of commission to the Superior council;

      5) approve the projects of budget of the Union, Provisions on budget of Eurasian Economic Union and report on execution of budget of the Union;

      6) approve Provision on the audit of financial and economic activity of bodies of Eurasian economic union, standards and methodology of audits of financial and economic activity of bodies of the Union, adopt decisions on conducting of audits of financial and economic activity of bodies of the Union and determine the terms of their conducting;

      7) consider the issues, concerning cancellation or changes of adopted decisions of Commission by the suggestion of the member state, in the case of failure to reach agreement, submit them for consideration of the Superior Council;

      8) adopt decision on suspension of effect of decisions of the Council of College of Commission;

      9) approve procedure of verification of reliability and completeness of details on incomes, property and obligations of property nature of members of the College of Commission, civil servants and employees of Commission, as well as their family members;

      10) exercise other powers, provided by this Agreement and international treaties within the Union.

Article 17 Decisions and orders of the Interdepartmental council

      1. Interdepartmental council shall make decisions and orders.

      2. Decisions and orders of Interdepartmental council shall be made by the consensus.

Article 18 Commission

      1. Commission shall be permanently operating regulatory body of the Union. Commission shall consist of the Council and College.

      2. Commission shall adopt decisions, instructions and recommendations.

      Decisions, instructions and recommendations of the Council of Commission shall be adopted by the consensus.

      Decisions, instructions and recommendations of the College of Commission shall be adopted by the qualified majority or by consensus.

      Superior council shall determine the list of sensitive issues, on which the decisions of the College of Commission shall be adopted by the consensus.

      Upon that the qualified majority shall consist two-thirds of the total number of members of the College of Commission.

      3. Status, tasks, compositions, functions, powers and procedure of the work of Commission shall be determined according to annex No. 1 to this Agreement.

      4. The place of residence of Commission shall be the Moscow city, Russian Federation.

Article 19 The Court of the Union

      1. The Court of the Union shall be permanently operating judicial body of the Union.

      2. Status, composition, competence, procedure of functioning and formation of the Court of the Union shall be determined by the status of the Court of Eurasian Economic Union according to the annex No.2 to this Agreement.

      3. The place of residence of Commission shall be the city of Minsk, Republic of Belarus.

Section IV
BUDGET OF THE UNION Article 20 Budget of the Union

      1. Financing of activity of bodies of the Union shall be carried out at the expense of budget funds of the Union, formed in the manner determined by the Provision on budget of Eurasian economic union.

      Budget of the Union for the next financial year shall be formed in the Russian rubles by assessed contributions of the member states. The amounts (scale) of assessed contributions of the member states to the budget of the Union shall be established by Superior council.

      The budget of the Union shall be balanced in incomes and expenses. Financial year begins on January 1 and ends on December 31.

      2. The budget of the Union and Provision on budget of Eurasian economic union shall be approved by superior council.

      Making amendments to the budget of the Union and Provision on budget of Eurasian economic union shall be carried out by the superior council.

Article 21 Audit of financial and economic activity of bodies of the Union

      Audit of financial and economic activity of bodies of the Union shall be conducted for implementation of control of execution of budget of the Union at least once every 2 years.

      Verifications on separate issues of financial and economic activity of bodies of the Union may be conducted at the initiative of any member states.

      Audits of financial and economic activity of bodies of the Union shall be carried out by group of auditors, consisting of representatives of bodies of the state financial control of the member States.

      Results of conducted audits of financial and economic activity of bodies of the Union shall be introduced for consideration of Interdepartmental council in the established procedure.

Article 22. External audit (control)

      External audit (control) shall be conducted for the purposes of determination of effectiveness of formation, management and disposition of budget funds of the Union, effectiveness of the use of property and other assets of the Union. External audit (control) shall be carried out by the group of inspectors, formed from the representatives of superior bodies of the state financial control of the member states. Standards and methodology of external audit (control) shall be jointly determined by superior bodies of the state financial control of the member states.

      Results of conducted external audit (control) in the bodies of the Union shall be introduced for consideration of Superior body in the established procedure.

PART TWO
CUSTOMS UNION
Section V
INFORMATION INTERACTION AND STATISTICS Article 23 Information interaction within the Union

      1. The measures, directed to ensuring of information interaction with the use of information and communication technologies and trans-border space of trust within the Union shall be developed and implemented for the purposes of information ensuring of integration processes in all scopes, affecting the functioning of the Union.

      2. Information interaction upon implementation of general processes within the Union shall be carried out with the use of integrated information system of the Union, ensuring integration of geographically distributed state information resources and information systems of the authorized bodies, as well as information resources and information systems of Commission.

      3. The member states shall conduct systematic policy in the field of informatization and information technologies for ensuring of effective interaction and coordination of the state information resources.

      4. Upon use of program and technical means and information technologies, the member states shall ensure protection of intellectual property, used or received in the process of interaction.

      5. Fundamental principles of information interaction and coordination of its carrying out within the Union, as well as procedure of creation and development of integrated information system shall be determined according to the annex No. 3 to this Agreement.

Article 24 Official statistical information of the Union

      1. Official statistical information of the Union shall be formed for the purposes of effective functioning and development of the Union.

      2. Formation of official statistical information of the Union shall be carried out in accordance with the following principles:

      1) professional independence;

      2) scientific justification and comparability;

      3) completeness and reliability;

      4) relevance and timeliness;

      5) openness and accessibility;

      6) cost effectiveness;

      7) statistical confidentiality.

      3. Procedure of formation of distribution of official statistical information of the Union shall be determined according to the annex No.4 to this Agreement.

Section VI
FUNCTIONING OF CUSTOMS UNION Article 25 Principles of functioning of customs union

      1. Within the customs union the member states shall:

      1) function internal market of goods;

      2) applied the Common customs tariff of Eurasian economic union and other unified measures of regulation of external trade of goods with the third parties;

      3) act the unified regime of the trade of goods in relation with third parties;

      4) carried out the unified customs regulation;

      5) carried out free movement of goods between the territories of the member states without application of customs declaration and state control (transport, sanitary, veterinary and sanitary, quarantine phytosanitary) except for the cases, provided by this Agreement.

      2. For the purposes of this Agreement shall be used the concepts, which mean the following:

      “import customs duty”- a compulsory payment collected by the customs authorities of member states in connection with the importation of goods into the customs territory of the Union;

      “Unified Tradable nomenclature of foreign economic activity of the Eurasian Economic Union" (TN FEA EEU) – tradable nomenclature of foreign economic activity based on the harmonized system of description and coding of goods of World customs organization and unified Tradable nomenclature of foreign economic activity of Commonwealth of Independent States;

      “Common customs tariff of Eurasian economic union” (CCT EEU) – a set of the rates of customs duties, applied to the goods, imported (imported) into the customs territory of the Union from the third countries, classified in accordance with the unified tradable nomenclature of foreign economic activity of the Eurasian Economic Union;

      “tariff preference” – exemption from payment of import customs duties or reduction of rates of import customs duties in relation of the goods, originated from the countries, forming the foreign trade zone together with the Union, or reduction of the rates of import customs duties in relation of goods, originated from the developing countries – users of the unified system of tariff preferences of the Union and (or) the least developed countries - users of a unified system of tariff preferences of the Union.

Article 26 Transfer and distribution of import customs duties (other duties, taxes and charges having equivalent effect)

      Paid (collected) import customs duties shall subject to transfer and distribution between the budgets of the member states.

      Transfer and distribution of the amounts of imported customs duties, their transfer to the incomes of budget of the member states shall be carried out in the manner according to the annex No.5 to this Agreement.

Article 27 Creation and functioning of free (special, specific) economic zones and free warehouses

      Free (special, specific) economic zones and free warehouses shall be created and functioned for the purposes of assistance to the socio-economic development of the member states, attracting investments, creation and development of productions, based on the new technologies, development of transport infrastructure, tourism and sanatorium-resort scope, as well as in other purposes in the territories of the member states.

      Conditions of creation and functioning of free (special, specific) economic zones and free warehouses shall be determined by international agreements within the Union.

Article 28 Internal market

      1. The Union shall take measures on ensuring of functioning of internal market in accordance with provisions of this Agreement.

      2. Internal market shall covering economic space, in which free movement of goods, persons, services and capitals is ensured according to the provisions of this Agreement.

      3. Within the limits of functioning of internal market in mutual trade of goods of the member states shall not apply import and export customs duties (other duties, taxes and charges having equivalent effect), non-tariff measures of regulation, antidumping and compensative measures, except for the cases provided by this Agreement.

Article 29 Exclusion from the procedure of functioning of internal market of goods

      1. Member states in the mutual trade of goods shall have a right to apply restrictions (on condition that such measures are not the means of unjustified discrimination or hidden restriction of trade) in the case, if such restrictions are necessary for:

      1) protection of human life and health;

      2) protection of public morals and legal order;

      3) environmental protection;

      4) protection of animals and plants, cultural values;

      5) fulfilment of international obligations;

      6) ensuring of defense of country and security of member state.

      2. Sanitary, veterinary and quarantine phytosanitary measures may be also introduced in the internal market in the manner determined by section XI of this Agreement on the grounds specified in paragraph 1 of this Article.

      3. Rotation of separate categories of goods may be restricted on the grounds, specified in paragraph 1 of this Article.

      Procedure of transfer or circulation of such goods in the customs territory of the Union shall be determined in accordance with this Agreement, international agreements within the Union.

Section VII
REGULATION OF CIRCULATION OF MEDICINAL PRODUCTS
AND MEDICAL GOODS Article 30 Formation of common market of medicinal products

      1. Member states shall create common market of medicinal products, relevant to the standards of appropriate pharmacy practice within the Union and based on the following principles:

      1) harmonization and unification of requirements of the legislation of the member states in the scope of circulation of medicinal products;

      2) ensuring the unity of mandatory requirements to the quality, effectiveness and safety of medicinal products, being in circulation in the territory of the Union;

      3) adoption of uniform rules in the scope of circulation of medicinal products;

      4) development and application of the same or comparable methods of research and control in the evaluation of the quality, effectiveness and safety of medicinal products;

      5) harmonization of the legislation of the member states in the field of control (supervision) in the scope of circulation of medicinal products;

      6) implementation of permissive, control and supervisory functions in the scope of circulation of medicinal products by the relevant authorized bodies of the member states.

      2. Functioning of common market of medicinal products within the Union shall be carried out in accordance with international agreement within the Union in recognition of provisions of Article 100 of this Agreement.

Article 31 Formation of common market of medical goods (goods of medical assignment and medical equipment)

      1. Member states shall create the common market of medical goods (goods of medical assignment and medical equipment) within the Union and based on the following principles:

      1) harmonization of requirements of the legislation of the member states in the scope of circulation of medical goods (goods of medical assignment and medical equipment);

      2) ensuring the unity of mandatory requirements to the effectiveness and safety of medical goods (goods of medical assignment and medical equipment), being in circulation in the territory of the Union;

      3) adoption of uniform rules in the scope of circulation of medical goods (goods of medical assignment and medical equipment);

      4) determination of common approaches to creation of the system of ensuring of the quality of medical goods (goods of medical assignment and medical equipment);

      5) harmonization of the legislation of the member states in the field of control (supervision) in the scope of circulation of medical goods (goods of medical assignment and medical equipment);

      2. Functioning of common market of medical goods (goods of medical assignment and medical equipment) within the Union shall be carried out in accordance with international agreement within the Union in recognition of provisions of Article 100 of this Agreement.

Section VIII
CUSTOMS REGULATION Article 32 Customs regulation in the Union

      Common customs regulation shall be carried out in the Union in accordance with the Customs Code of the Eurasian Economic Union and regulating the customs legal relations by the international agreements and acts, constituting the right of the Union, as well as in accordance with regulations of this Agreement.

Section IX
FOREIGN TRADE POLICY
1. General provisions on foreign trade policy Article 33 Purposes and principles of foreign trade policy of the Union

      1. Foreign trade policy of the Union is directed to assistance of sustainable economic development of the member states, economic diversification, innovative development, increase the volumes and improvement the structure of trade and investments, acceleration of the integration processes, as well as further development of the Union as efficient and competitive organization within the global economy.

      2. The basic principles of implementation of foreign trade policy of the Union shall be:

      application of measures and mechanisms of implementation of foreign trade policy of the Union, being more burdensome for participants of foreign trade activity of the member states, than necessary to ensure the effective achievement of the objectives of the Union;

      publicity in development, adoption and application of measures and mechanisms of implementation of foreign trade policy of the Union;

      justification and objectivity of application of measures and mechanisms of implementation of foreign trade policy of the Union;

      protection of rights and legal interests of participants of foreign trade activity of the member states, as well as the rights and legal interests of producers and consumers of goods and services;

      observation of rights of participants of foreign trade activity.

      3. Foreign trade policy shall be implemented through the conclusion of the Union independently or jointly with the member states in the scopes, in which the bodies of the Union make decisions, compulsory for the member states, international agreements with the third party, participation in the international organizations or autonomous application of measures and mechanisms of foreign trade policy.

      The Union shall bear responsibility for execution of obligations on international agreements, concluded by them and implement their rights on these agreements.

Article 34 Regime of the most favored nations

      In relation of foreign trade of goods shall be applied the regime of the most favored nations within the meaning of the General Agreement on tariffs and trade 1994 (GATT 1994) in the cases and conditions, when application of the regime of the most favored nations is provided by international agreements of the Union with the third party, as well as international agreements of the member states with third party.

Article 35 Regime of free trade

      Regime of free trade of goods within the meaning of GATT 1994 shall be established in the trade with third party on the basis of international agreement of the Union with such third party in recognition of provisions of Article 102 of this Agreement.

      International agreement of the Union with third party, establishing the regime of free trade may include other provisions, related with foreign trade activity.

Article 36 Tariff preferences in relation of goods, originated from the developing countries and (or) the least developed countries

      1. The Union may provide the tariff preferences in accordance with this Agreement for the purposes of assistance to the economic development of developing and least developed countries in relation of goods, originated from developed countries – users of the unified system of tariff preferences of the Union and (or) the least developed countries – users of the unified system of tariff preferences of the Union.

      2. In relation of preferential goods, imported to the customs territory of the Union, originated from the developing countries – users of the unified system of tariff preferences of the Union shall be applied the rates of imported customs duties in the amount 75 percent from the rates of imported customs duties of the Common customs tariff of the Eurasian Economic Union.

      3. In relation of preferential goods, imported to the customs territory of the Union, originated from the least developing countries – users of the unified system of tariff preferences of the Union shall be applied the zero rates of imported customs duties of the Common customs tariff of the Eurasian economic union.

Article 37 The rules of determination of origin of goods

      1. The common rules of determination of origin of goods, imported to the customs territory shall be applied in the customs territory of the Union.

      2. The rules of determination of origin of goods, imported to the customs territory of the Union (non-preferential rules of determination of origin of goods), established by Commission shall applied for the purposes of application of measures of customs and tariff regulation (except for the purposes of provision of tariff preferences), application of measures of non-tariff regulation and protection of internal market, establishment of requirements to the marking of origin of goods, carrying out of the state (municipal) purchases, maintenance of statistics of internal trade of goods.

      3. The rules of determination of origin of goods from the developing and least developed countries, established by the commission shall be applied for the purposes of provision of tariff preferences in relation of goods, imported to the customs territory of the Union from the developing or least developed countries – users of unified system of tariff preferences of the Union.

      4. For the purposes of provision of tariff preferences in relation of goods, imported to the customs territory of the Union from the states, in the trade and economic relations of which the Union applies the rules of determination of origin of goods, established by the relevant international agreement of the Union with third party, providing application of the regime of free trade.

      5. In the case if the rules of determination of origin of goods are not established by international agreement of the Union with third party, providing application of the regime of free trade, or they are not applied for the moment of entering into force of such agreement, in relation of goods, originated from this country, imported to the customs territory of the Union, the rules of determination of origin of goods, provided by paragraph 2 of this Article shall be applied before the moment of application of relevant rules of determination of origin of goods.

      6. In the existence of repeated facts of violation by the third party in the field of determination (approval) of origin of goods, the Commission may make decision on conducting of monitoring of correctness of determination (approval) of origin of goods, imported from the particular country by the customs services of the member states. Decision on suspension of reception of documents, approving the origin of goods by the customs services of the member states may be made in the case of revelation of systematic violations by the third party in the field of determination (approval) of origin of goods by the Commission. Provisions of this paragraph shall not restrict the powers of the member states in relation of control of origin of imported goods and adoption of measures on its results.

Article 38 Foreign trade of services

      The member states shall carry out coordination in the scope of the trade of services with third parties.

      Carrying out of coordination does not mean the supranational competence of the Union in this scope.

Article 39 Elimination of restriction measures in the trade with third parties

      Commission shall render assistance upon access to the markets of third parties, conduct monitoring of restrictive measures of third party in relation of member states and in the case of application of any of measure by the third party in relation of the Union or occurrence of trade dispute between the Union and third party jointly with the member states shall consult with the relevant third party.

Article 40 Retaliatory measures in relation of third party

      1. In the case if the possibility of application of retaliatory measures is provided in accordance with international agreement of the Union with the third party and (or) member states with the third parties, decision on introduction of retaliatory measures in the customs territory of the Union shall be applied by the Commission, as well as by increase of the level of rates of import customs duties, introduction of quantitative restrictions, temporary suspension of provision of preferences or acceptance of other measures, affecting to the results of foreign trade with the relevant State within the competence of Commission.

      2. In the cases, provided by international agreements of the member states with third parties, concluded before 1 January, 2015, the member states shall have a right to unilaterally apply the rates of import customs duties as retaliatory measures, increased compared to the Common Customs Tariff of the Eurasian Economic Union, as well as unilaterally suspend provision of tariff preferences upon condition, that administration mechanisms of such retaliatory measures do not violate provisions of this Agreement.

Article 41 Measures on development of export

      The Union may apply the joint measures on development of export of goods of the member states to the markets of third parties in accordance with international agreements, standards and rules of the World trade organization.

      Joint measures shall include, in particular, insurance and export crediting, international leasing, promoting the concept “the good of the Eurasian Economic Union” and introduction of unified marking of goods of the Union, exhibitions and fairs, expositional activity, advertising and image-based measures abroad.

2. Customs and tariff regulation and non-tariff regulation Article 42 Common Customs Tariff of the Eurasian Economic Union

      1. The Unified Tradable nomenclature of foreign economic activity of the Eurasian economic union and Common customs Tariff of the Eurasian economic union, approved by the Commission and being the instruments of the trade policy of the Union shall be applied in the customs territory of the Union.

      2. Basic purposes of application of the Common Customs Tariff of the Eurasian Economic Union shall be:

      1) ensuring of conditions for effective integration of the Union to the world economy;

      2) rationalization of the trade structure of import of goods into the customs territory of the Union;

      3) support of rational correlation of export and import of goods to the customs territory of the Union;

      4) creation of conditions for the progressive changes in the structure of production and consumption of goods in the Union;

      5) support of branches of the economy of the Union.

      3. The Common Customs Tariff of the Eurasian Economic Union shall apply the following types of the rates of import customs duties:

      1) ad valorem, established as a percentage of the customs value of taxable goods;

      2) specific established depending on the physical characteristics in kind of the taxable goods (number, mass, volume or other characteristics);

      3) combined, combine both types specified in paragraphs 1 and 2 of this paragraph.

      4. The rates of import customs duties of the Common Customs Tariff of the Eurasian Economic Union are unified and shall not be subject to change depending on the persons moving the goods across the customs border of the Union, the origin of the goods (including in cases where the origin of the goods is unknown or considered unconfirmed), types of transactions and other circumstances.

      The rates of import customs duties of the Common Customs Tariff of the Eurasian Economic Union shall apply with due regard for the provisions of Articles 35, 36 and 40, paragraph 6 hereof, and paragraph 43 of this Treaty, international treaties within the Union and international agreements of the Union with a third party.

      The provisions of this paragraph shall apply also in the event that the most favoured nation treatment provided for in Article 34 of this Treaty does not apply to foreign trade in goods.

      5. If necessary the seasonal customs duties, validity of which may not exceed 6 months of the year and which are applied instead of the import customs duties, provided by the Common customs tariff of the Eurasian Economic Union may be established for operative regulation of importation of goods to the customs territory of the Union.

      6. A state that has joined the Union shall be entitled to apply import customs duty rates different from those of the Common Customs Tariff of the Eurasian Economic Union, in compliance with the list of goods and rates approved by the Commission under the international treaty on the accession of such state to the Union.

      A state that has joined the Union shall be bound to ensure that goods subject to lower rates of import customs duties as compared to the rates of duties of the Common Customs Tariff of the Eurasian Economic Union are used only within its territory, and to take measures to prevent export of such goods to the territory of other Member States without paying additional import customs duties in the amount of the difference of import customs duties calculated on the rates of duties of the Common Customs Tariff of the Eurasian Economic Union.

      Footnote. Article 42 as amended by Law of the RK No. 6-VII of 15.02.2021.

Article 43 Tariff benefits

      1. In relation of goods, imported to the customs territory of the Union may be applied the tariff benefits in the form of exemption from payment of import customs duty or reduction of the rate of import customs duty.

      2. Tariff benefits may not be individual and apply irrespective of the country of origin of goods.

      3. Provision of tariff benefits shall be carried out according to the annex No.6 to this Agreement.

Article 44 Tariff quota

      1. In relation of separate types of agricultural goods, originated from the third countries and imported to the customs territory of the Union shall be allowed establishment of tariff quotas, if similar goods are produced (mined, grown) in the customs territory of the Union.

      2. The relevant rates of import customs duties of the Unified customs tariff of the Eurasian Economic Union shall be applied to the goods, specified in paragraph 1 of this Article, imported to the customs territory of the Union within established volume of tariff quota.

      3. Establishment of tariff quotas in relation of separate types of agricultural goods, originated from the third parties and imported to the customs territory of the Union, and distribution of volumes of tariff quotas shall be carried out in the manner provided by the annex No. 6 to this Agreement.

Article 45 Powers of the Commission on issues of customs and tariff regulation

      1. Commission shall:

      carry out maintenance of the Unified Tradable nomenclature of foreign economic activity of the Eurasian Economic Union and Common Customs Tariff of the Eurasian Economic Union;

      establish the rates of import customs duties, including seasonal;

      establish events and conditions of provision of tariff benefits;

      determine procedure of application of tariff benefits;

      determine conditions and procedure of application of the unified system of tariff preferences of the Union, as well as approve:

      the list of developing countries – users of unified system of tariff preferences of the Union;

      the list of the least developed countries – users of the unified system of tariff preferences of the Union;

      the list of goods, originated from the developing countries or from the least developed countries, in relation of which the tariff preferences are provided upon importation to the customs territory of the Union;

      establish the tariff quotas, distribute the volume of tariff quotas between the member states, determine the method and procedure of distribution of the volume of tariff quota between participants of foreign economic activity, and if it is necessary distribute the volume of tariff quota between the third countries or accept the act, in accordance of which the member states determine the method and procedure of distribution of the volume of tariff quota between participants of foreign economic activity, and if necessary distribute the volume of tariff quota between the third countries.

      2. The list of sensitive goods, in relation of which decision on change of the rate of import customs duty is adopted by the Council of Commission shall be approved by the Superior Council.

Article 46 Measures of non-tariff regulation

      1. In the trade with the third countries of the Union shall be applied the following unified measures of non-tariff regulation:

      1) prohibition of import and (or) export of goods;

      2) quantitative restrictions of import and (or) export of goods;

      3) exclusive right for export and (or) import of goods;

      4) automatic licensing (observation) of export and (or) import of goods;

      5) permissive procedure of import and (or) export of goods.

      2. Measures on non-tariff regulation shall be introduced and applied on the basis of principles of publicity and nondiscrimination in the manner according to the annex No.7 to this Agreement.

Article 47 Introduction of measures of non-tariff regulation in the unilateral procedure

      Member states in the trade with the third countries may unilaterally introduce and apply the measures of non-tariff regulation in the manner provided by the annex No. 7 to this Agreement.

3. Protective measures of internal market Article 48 General provisions on introduction of protective measures of internal market

      1. For protection of economic interests of producers of goods in the Union may be introduced protective measures of internal market in relation of goods, originated from the third countries and imported to the customs territory of the Union, in the form of special protective, antidumping and compensatory measures, as well as in the form of other measures in the cases, provided by Article 50 of this Agreement.

      2. The Commission shall take decision on application of special protective, antidumping or compensatory measure, on change or cancellation of special protective, antidumping or compensatory measure or on non-application of measure.

      3. Application of special protective, antidumping or compensatory measures shall be carried out on the conditions and in the manner according to the annex No.8 to the Agreement.

      4. Application of special protective, antidumping or compensatory measure upon import of goods is preceded by investigation, conducted in accordance with the annex No.8 to this Agreement by the body, determined by Commission as responsible for conducting of investigations (hereinafter – the body, conducting investigations).

      5. Transfer and distribution of special, antidumping, compensatory duties shall be carried out in accordance with the annex No.8 to this Agreement.

Article 49 Principles of application of special protective, antidumping and compensatory measures

      1. Special protective measure may be applied to the goods in the case, if at the results of investigation, conducting by body, conducted investigation, established, that import of such goods to the customs territory of the Union shall be carried out in such increased quantities (in absolute or relative indices to the total volume of production in the member states of similar or directly competitive goods) and upon such conditions, that it causes serious damage to the branch of economy of the member states, or create a threat of causing such damage.

      2. Antidumping measure may be applied to the goods, being the subject of dumping import, in the case if at the results of investigation, conducted by body, conducting investigation, established that import of such goods to the customs territory of the Union causes material damage to the branch of economy of the member states, creates a threat of cause of such damage or significantly reduce creation of branch of economy of the member states.

      3. Compensatory measure may be applied to the imported goods, upon production, export or transportation of which the specific subsidy of exporting third country is used, in the case if at the results of investigation, conducted by body, conducting investigation established that import of such goods to the customs territory of the Union causes material damage to the branch of economy of the member states, creates a threat of cause of such damage or significantly reduce creation of branch of economy of the member states.

      4. For the purposes of application of measures of protection of internal market under the branch of economy of the member states means all the producers of the similar goods (for the purposes of antidumping and compensatory investigations) or similar or directly competitive goods (for the purposes of special protective investigation) in the member states or those of them whose share in the total volume of production in the member states of respectively the same or similar or directly competitive goods constitutes a significant part, but not less than 25 percent.

Article 50 Other measures of internal market

      The right of application of protective measures of internal market on bilateral basis, other than the special protective, antidumping and compensatory measures, as well as in relation of import of agricultural goods may be provided by international agreement of the Union with third party on establishment of the regime of free trade for the purposes of elimination of negative impact of import from this third party on the producers of the member states.

      Decision on application of such measures shall be applied by the Commission.

Section X
Technical regulation Article 51 General principles of technical regulation

      1. Technical regulation within the Union shall be carried out in accordance with the following principles:

      1) establishment of compulsory requirements to products and related with requirements to the products of processes of design (including research), production, construction, installation, arrangement, operation, storage, transportation, implementation and utilization;

      2) establishement of unified mandatory requirements in the technical regulations of the Union or national mandatory requirements in the legislation of the member states to the products, included to the unified list of products, in relation of which the mandatory requirements within the Union (hereinafter – the unified list) are established;

      3) application and execution of technical regulations of the Union in the member states without withdrawal;

      4) conformity of technical regulation within the Union to the level of economic development of the member states and level of scientific and technical development;

      5) independence of bodies on accreditation of the member states, bodies on approval of conformity of the member states and bodies on supervision (control) of the member states from producers, sellers, executors and acquirers, as well as the consumers;

      6) the unity of rules and methods of investigations (tests) and measurements upon conducting of procedures of compulsory assessment of conformity;

      7) the unity of application of requirements of technical regulations of the Union irrespective of the types and (or) features of transactions;

      8) inadmissibility of restriction of competition upon implementation of conformity assessment;

      9) carrying out of the state control (supervision) of compliance with the requirements of technical regulations of the Union on the basis of harmonization of the legislation of the member states;

      10) voluntary application of standards;

      11) development and application of interstate standards;

      12) harmonization of interstate standards with international and regional standards;

      13) the unity of rules and procedures of conducting of compulsory conformity assessment;

      14) ensuring of harmonization of the legislation of the member states in a part of establishment of responsibility for violation of mandatory requirements to the products, rules and procedures of conducting of compulsory conformity assessment;

      15) conducting of systematic policy in the field of ensuring of the unity of measurements within the Union;

      16) non-admission of establishment of excessive barriers for maintenance of entrepreneurial activity;

      17) establishment of transitional provisions for the purposes of phased transition to the new requirements and documents.

      2. Provisions of this section shall not be distributed to the establishment and application of sanitary, veterinary and sanitary, quarantine phytosanitary measures.

      3. Procedure, rules and procedures of technical regulation within the Union shall be established according to the annex No.9 to this Agreement.

      4. Systematic policy in the field of ensuring of the unity of measurements within the Union shall be conducted according to the annex No. 10 to this Agreement.

Article 52 Technical regulations of the Union and standards

      1. For the purposes of protection of human life and (or) health, property, environment, life and (or) health of animal and plant, prevention of actions, misleading the consumers, as well as for the purposes of ensuring of energy effectiveness and resource-saving within the Union shall be adopted the technical regulations of the Union.

      Adoption of technical regulations of the Union in other purposes shall not be allowed.

      The procedure for the elaboration, adoption, amendment, and revocation of technical regulations of the Union shall be approved by the Commission.

      Technical regulation of the Union or national mandatory requirements shall operate only in relation of products, included to the unified list, approved by the Commission.

      Procedure of formation and maintenance of the unified list shall be approved by the Commission.

      The member states shall not allow establishment of mandatory requirements in its legislation in relation of products, not included to the unified list.

      2. Technical regulations of the Union shall have a direct effect in the territory of the Union.

      Procedure of introduction into effect of adopted technical regulation of the Union and transitional provisions shall be determined by the technical regulation of the Union and (or) act of the Commission.

      3. For implementation of requirements of technical regulation of the Union and conformity assessment to the requirements of technical regulation of the Union on a voluntary basis may be applied the international, regional (interstate) standards, and in the case of their absence (before adoption of regional (interstate) standards) – national (state) standards of the member states.

      Footnote. Article 52 as amended by Law of the RK No. 6-VII of 15.02.2021.

Article 53 Circulation of products and action of technical regulations of the Union

      1. Products released in circulation in the territory of the Union shall be safe.

      Rules and procedure of ensuring of the safety and circulation of products, requirements of which are not established by the technical regulations of the Union shall be determined by international; agreement within the Union.

      2. Products, in relation of which the technical regulation of the Union (technical regulations of the Union) is entered into force shall be released in circulation in the territory of the Union upon condition that it passed the necessary procedures of conformity assessment, established by technical regulation of the Union (technical regulation of the Union).

      The member states shall ensure circulation of products, relevant to the requirements of technical regulation of the Union (technical regulations of the Union), in its territory without presentation of additional requirements to such products in relation of contained in the technical regulation of the Union (technical regulations of the Union) and without conducting of additional procedures of conformity assessment.

      Provisions of the second item of this paragraph shall not be distributed to application of sanitary, veterinary and sanitary, quarantine phytosanitary measures.

      3. From the date of entering into force of technical regulation of the Union in the territories of the member states, the relevant mandatory requirements to the products or related with requirements to the products of the processes of design (including research), production, construction, installation, arrangement, operation, storage, transportation, implementation and utilization, established by the legislation of the member states or acts of the Commission shall act only in the part, determined by transitional provisions, and from the date of termination of action of transitional provisions, determined by technical regulation of the Union and (or) act of the Commission shall not be applied for release of products in circulation, conformity assessment of objects of technical regulation, state control (supervision) of observance of requirements of technical regulations of the Union.

      Provisions of the first item of this paragraph shall not be distributed to application of sanitary, veterinary and sanitary, quarantine phytosanitary measures.

      Mandatory requirements to products or products and related with requirements to the products of processes of design (including research), production, construction, installation, arrangement, operation, storage, transportation, implementation and utilization, established by the acts of the Commission shall be include to the technical regulations of the Union before the date of entering into force of technical regulation of the Union.

      4. The state control (supervision of observance of requirements of technical regulations of the Union shall be conducted in the manner established by the legislation of the member states.

      Principles and approaches to harmonization of the legislation of the member states in the scope of the state control (supervision) of observance of requirements of technical regulations of the Union shall be determined by international agreement within the Union.

      5. Responsibility of non-compliance with requirements of technical regulations of the Union, as well as for violation of procedures of conducting of conformity assessment of products to the requirements of technical regulations of the Union shall be established in accordance with the legislation of the member states.

Article 54 Accreditation

      1. Accreditation within the Union shall be carried out in accordance with the following principles:

      1) harmonization of rules and approaches in the field of accreditation with international standards;

      2) ensurance of voluntary accreditation, openness and accessibility of information on procedures, rules and results of accreditation;

      3) ensuring the objectivity, impartiality and competence of the accreditation bodies of the member states;

      4) ensuring of equal conditions for the applicants for accreditation in relation of accreditation and ensuring of privacy of information, received upon accreditation;

      5) inadmissibility of combining of powers on accreditation by one body of the member state with powers on the state control (supervision), except for the carrying out of control of activity of accredited bodies on conformity assessment of the member states (as well as bodies on certification, testing laboratories (centers));

      6) inadmissibility of combining of powers on accreditation and on conformity assessment by one body of the member state.

      2. Accreditation of bodies on conformity assessment shall conduct the bodies on accreditation of the member states, authorized in accordance with the legislation of the member states for implementation of this activity.

      3. A body on accreditation of one member state shall not compete with the bodies on accreditation of other member states.

      A body on conformity assessment of one member state shall be applied for the purposes of accreditation to the body on accreditation of another member state, in the territory of which it is registered as a legal entity for non-admission of competition of bodies on accreditation of the member states.

      In the case if the body on accreditation of one member state for the purposes of accreditation is applied to the body on conformity assessment, registered in the territory of another member state as a legal entity, this body on accreditation shall inform on that the body on accreditation of another member state, in the territory of which the body on conformity assessment is registered. In the specified case it is allowed to conduct accreditation by the bodies on accreditation of the member states, if body on accreditation of another member state, in the territory of which this body on conformity assessment is registered shall not carry out accreditation in the required area. Upon that the body on accreditation of the member state, in the territory of which the body on conformity assessment is registered shall have a right to participate as an observer.

      4. Bodies on accreditation of the member states shall carry out mutual comparative assessments for the purposes of achievement of equivalence of applied procedures.

      The procedure for carrying out peer reviews by accreditation bodies of the Member States shall be approved by the Board of the Commission.

      Recognition of results of works on accreditation of bodies on conformity assessment of the member states shall be carried out according to the annex No. 11 to this Agreement.

      Footnote. Article 54 as amended by Law of the RK No. 6-VII of 15.02.2021.

Article 55 Elimination of technical barriers in the mutual trade with third countries

      Procedure and conditions of elimination of technical barriers in mutual trade with third countries shall be determined by international agreement within the union.

Section XI
SANITARY, VETERINARY AND SANITARY, QUARANTINE
PHYTOSANITARY MEASURES Article 56 General principles of application of sanitary, veterinary and sanitary, quarantine phytosanitary measures

      1. Sanitary, veterinary and sanitary, quarantine phytosanitary measures shall be applied on the basis of principles, having scientific justification, and only to the extent that is necessary to protect the human life and health, animals and plants.

      Sanitary, veterinary and sanitary, quarantine phytosanitary measures, applied within the Union shall be based on international and regional standards, guidelines and (or) recommendations, except for the cases, when on the basis of relevant scientific justification introduced the sanitary, veterinary and sanitary, quarantine phytosanitary measures, which ensure a higher level of sanitary, veterinary and sanitary, quarantine phytosanitary protection, than measures based on the relevant international and regional standards, guidelines and (or) recommendations.

      2. For the purposes of ensuring of sanitary and epidemiological welfare of the population, as well as veterinary and sanitary, quarantine phytosanitary security within the Union shall be conducted the systematic policy in the scope of application of sanitary, veterinary and sanitary, quarantine phytosanitary measures.

      3. The systematic policy shall be implemented by joint development, application and implementation of international treaties and acts of the Commission by the member states in the field of application of sanitary, veterinary and sanitary, quarantine phytosanitary measures.

      4. Each of the member states shall have a right to develop and introduce temporary sanitary, veterinary and sanitary, quarantine phytosanitary measures.

      Procedure of interaction of authorized bodies of the member states upon introduction of temporary sanitary, veterinary and sanitary, quarantine phytosanitary measures shall be approved by the Commission.

      5. Coordinated approaches upon conducting of identification, registration and traceability of animals and animal products shall be applied in accordance with the acts of commission.

      6. Application of sanitary, veterinary and sanitary, quarantine phytosanitary measures and interaction of authorized bodies of the member states in the field of sanitary, veterinary and sanitary, quarantine phytosanitary measures shall be carried out according to the annex No.12 to this Agreement.

Article 57 Application of sanitary measures

      1. Sanitary measures shall be applied in relation of persons, transport vehicles, as well as controlled to the sanitary and epidemiological supervision (control) of products (goods), included in accordance with the acts of Commission to the unified list of products (goods), subjected to the state sanitary and epidemiological supervision (control).

      2. The unified sanitary and epidemiological, hygienic requirements and procedures shall be established to the products (goods), subjected to the state sanitary and epidemiological supervision (control).

      The unified sanitary and epidemiological, hygienic requirements to the products (goods), in relation of which the technical regulations of the Union are developed shall be included to the technical regulations of the Union in accordance with the acts of Commission.

      3. Procedure of development, approval, change and application of the unified sanitary and epidemiological, hygienic requirements and procedures shall be approved by the Commission.

      4. For the purposes of ensuring of sanitary and epidemiological welfare of the population by the authorized bodies in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population shall be carried out the state sanitary and epidemiological supervision (control) in accordance with the legislation of the member states and acts of the Commission.

      Authorized bodies in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population may carry out the state supervision (control) of observance of requirements of technical regulations of the Union within the state sanitary and epidemiological supervision (control) in accordance with the legislation of the member states.

Article 58 Application of veterinary and sanitary measures

      1. Veterinary and sanitary measures shall be applied in relation of the goods (as well as goods for the private use), imported to the customs territory of the Union and transported through the customs territory of the Union, included to the unified list of goods, subjected to the veterinary control (supervision), approved by the Commission, as well as in relation of objects, subjected to the veterinary and sanitary control (supervision).

      2. The unified veterinary (veterinary and sanitary) requirements, approved by the Commission shall be applied to the goods and objects, subjected to the veterinary control (supervision).

      3. For the purposes of prevention of import and distribution of agents of contagious animal diseases, as well as general for human and animals, and goods, not relevant to the unified veterinary (veterinary and sanitary) requirements shall be carried out by the veterinary control (supervision) of goods controlled to the veterinary control (supervision), including the goods for the private use, as well as objects, subjected to the veterinary control (supervision) in accordance with the acts of Commission.

      Interaction of the member states upon prevention, diagnosis, localization and liquidation of the centers of especially dangerous, quarantine and zoonotic animal diseases shall be carried out in the manner established by the Commission.

      4. Authorized bodies in the field of veterinary shall carry out veterinary control (supervision) upon movement of goods, controlled to the veterinary control (supervision) through the customs border of the Union in the checkpoints through the state borders of the member states or in other places, determined by the legislation of the member states, which are fitted and equipped by the means of veterinary control (supervision) in accordance with the legislation of the member states.

      5. Each lot of goods, controlled to the veterinary control (supervision) shall be imported to the customs territory of the Union in accordance with the unified veterinary (veterinary and sanitary) requirements, approved by Commission, and upon condition of existence of permission, issued by the authorized body in the field of veterinary member state, in the territory of which the specified goods are imported, and (or) veterinary certificate, issued by the component body of country of sending of specified goods.

      6. The goods, controlled to the veterinary control (supervision) shall be transferred from the territory of one member state to the territory of another member state in accordance with the unified veterinary (veterinary and sanitary) requirements. The specified goods shall be accompanied by a veterinary certificate, unless otherwise determined by the Commission.

      The member states shall mutually recognize veterinary certificates issued by the authorized bodies in the field of veterinary on the unified forms, approved by the Commission.

      7. The basic principles of ensurance of security of goods, controlled to the veterinary control (supervision) upon their production, processing, transportation and (or) storage in the third countries shall be conducting of an audit of foreign official system of supervision.

      Authorized bodies in the field of veterinary shall conduct the audits of official foreign systems of supervision and verification (inspection) of objects, subjected to the veterinary control (supervision) in accordance with the acts of the Commission.

      8. The member states shall have a right to develop and introduce temporary veterinary (veterinary and sanitary) requirements and measures in the case of reception of official information from the relevant international organizations, member states, as well as from the third countries on deterioration of epizootic situation in the territories of third countries or member states.

      In the case of existence of specified information, but in the absence of sufficient scientific justification or impossibility of its presentation in the necessary terms, the member states may take urgent veterinary and sanitary measures.

Article 59 Quarantine phytosanitary measures

      1. Quarantine phytosanitary measures shall be applied in relation of products, included to the list of quarantine products (quarantine cargo, quarantine materials, quarantine goods), subjected to the quarantine phytosanitary control (supervision) in the customs border of the Union and in the customs territory of the Union (hereinafter – the list of quarantine products), quarantine objects, included to the unified list of quarantine objects of the Union, as well as quarantine objects.

      2. Quarantine phytosanitary control (supervision) in the customs territory of the Union and customs border of the Union shall be carried out in relation of products, included to the list of quarantine products, quarantine objects, included to the unified list of quarantine objects of the Union, as well as quarantine objects.

      3. The list of quarantine products, the unified list of quarantine objects of the Union and unified quarantine phytosanitary requirements shall be approved by the Commission.

Section XII
PROTECTION OF RIGHTS OF CONSUMERS Article 60 Guarantee of protection of rights of consumers

      1. The rights of consumers and their protection shall be guaranteed by the legislation of the member states on protection of rights of consumers, as well as by this Agreement.

      2. Citizens of the member states, as well as other persons, residing in its territory shall be used in the territories of other member states the same legal protection in the field of protection of consumers as the citizens of other member states and shall have a right to apply to the state and social organizations on protection of rights of consumers, other organizations, as well the courts and (or) carry out other procedural actions on the same conditions, as the citizens of other member states.

Article 61 Policy in the scope of protection of consumers

      1. The member states shall conduct the systematic policy in the scope of protection of consumers, directed to formation of equal conditions for citizens of the member states on protection of their interests from unfair activity of business subjects.

      2. Conducting of systematic policy in the scope of protection of consumers shall be ensured in accordance with this Agreement and legislation of the member states on protection of consumers on the basis of principles according to the annex No. 13 to this Agreement.

PART THREE
COMMON ECONOMIC SPACE
Section XIII
MACROECONOMIC POLICY Article 62 Basic directions of systematic macroeconomic policy

      1. Systematic macroeconomic policy, providing development and implementation of joint actions of the member states for the purposes of achievement of balanced development of economy of the member states shall be conducted within the Union.

      2. Coordination of conducting of systematic macroeconomic policy by the member states shall be carried out by the Commission according to the annex No. 14 to this Agreement.

      3. Basic directions of systematic macroeconomic policy conducted by the member states shall include:

      1) ensuring of sustainable development of economy of the member states with the use of integration potential of the Union and competitive advantages of each member state;

      2) formation of unified principles of functioning of economy of the member states and ensuring of their effective interaction;

      3) creation conditions for increasing of internal stability of economy of the member states, including ensurance of macroeconomic stability, as well as stability to the external effect;

      4) development of general principles and guidelines for the prediction of socio-economic development of the member states.

      4. Implementation of basic directions of systematic macroeconomic policy shall be carried out in accordance with annex No. 14 to this Agreement.

Article 63 Basic macroeconomic indices, determining stability of economic development

      The member states shall form the economic policy within the following quantitative values of macroeconomic indices, determining stability of economic development:

      the annual deficit of the consolidated budget of the state management sector

      - does not exceed 3 percent of gross domestic product;

      the debt of the state management sector

      - does not exceed 50 percent of gross domestic product;

      rate of inflation (consumer price index) in the annual terms (December to December of the previous year, in the percent) - does not exceed more than 5 percentage points of rates of inflation in the member state in which the index has lower-range value.

Section XIV
CURRENCY POLICY Article 64 Purposes and principles of systematic currency policy

      1. The member states for the purposes of deepening of economic integration, development of cooperation in the currency and financial scope, ensuring of free movement of goods, services and capital in the territories of the member states, increase the role of national currencies of the member states in the foreign trade and investments operations, as well as ensuring of mutual convertibility of specified currencies shall develop and conduct the systematic currency policy on the basis of the following principles:

      1) phased implementation of harmonization and approximation of approaches to formation and conducting of currency policy in to the extent to which it corresponds to the prevailing macroeconomic needs of integration and cooperation;

      2) creation of necessary organizational and legal conditions in national and interstate level for development of integration processes in the currency scope, coordination and harmonization of currency policy;

      3) non-application of actions in the currency scope, which may adversely affect to the development of integration processes, and in the case of forced application - minimizing the consequences of such actions;

      4) conducting of economic policy, directed to increasing confidence to the national currency of the member states, both in the internal currency market of each member states, as in the international currency markets.

      2. For the purposes of systematic currency policy, the member states shall implement measures according to the annex No. 15 to this agreement.

      3. Coordination of exchange rate policy shall be carried out by the separate body, in the composition of which the heads of the national (central) banks of the member states are included and procedure of activity of which is determined by international agreement within the Union.

      4. Coordinated approaches of the member states to regulation of currency legal relations and adoption of liberalization measures shall be determined by international treaty within the Union.

Section XV
TRADE IN SERVICES, INSTITUTION, ACTIVITY AND
IMPLEMENTATION OF INVESTMENTS Article 65 Purposes and subject of regulation, the scope of application

      1. The purpose of this section shall be ensuring of freedom of trade in services, institutions, activities and implementation of investments within the Union in accordance with conditions of this section and annex No.16 to this Agreement.

      The legal basis of regulation of trade in services, institutions, activities and implementation of investments in the member states shall be determined by the annex No.16 to this Agreement.

      2. Provisions of this section shall be applied to the measures of the member states, affecting the suuply and reception of services, institution, activity and implementation of investments.

      Provisions of this section shall not be applied:

      to the state (municipal) purchases, regulated by section XXII of this Agreement;

      to the supplied services and carried out activity in execution of functions of the state power.

      3. Services covered by sections XVI, XIX, XX and XXI of this Agreement respectively shall be regulated by provisions of these sections. Provisions of this section shall operate in a part, not contradicting to the specified sections.

      4. Features of legal relations, arising in connection with the trade in services of telecommunication shall be determined in accordance with Procedure of the trade in services of telecommunication (annex No.1 to the annex No. 16 of this Agreement).

      5. Features of entry, departure, residing and labour activity of individual shall be regulated by section XXVI of this Agreement in a part, not contradicting to this section.

      6. Nothing in this section shall be interpreted as:

      1) requirement to any member state to provide any information, the disclosure of which it considers as contrary to its essential security interests;

      2) prevention to any member state to take any actions, which it considers as necessary for protection of essential interests of its security by adoption of the legislative act, as well as:

      relating to supply of services, carrying out directly or indirectly for the purpose of supplying a military establishment;

      relating to fissile and thermonuclear materials or the materials from which they are derived;

      adopted in war time or other emergency circumstances in the international relations;

      3) prevention for any member state to take any action for execution of obligations in accordance with the United Nation Charter for the purposes of preservation of international security and peace.

      7. Provisions of this section shall not prevent to the member state to take or apply measures:

      1) necessary for protection of public morals or support of public order. Exceptions for reasons of public order may be applied only in the cases, when justifiable and sufficiently serious threat is formed in relation of one from fundamental interests of society;

      2) necessary for protection of life or health of human, animal or plant;

      3) necessary for observance of the legislation of the member states, not contradicting to the provisions of this section, including measures, relevant to:

      prevention of misleading and abusive practice or consequences of non-observance of civil agreements;

      protection from intervention to private life of individuals upon processing and dissemination of details of personal character and protection of confidentiality of details on private life and accounts;

      security;

      4) inconsistent with paragraphs 21 and 24 of annex No. 16 to this Agreement, upon condition, that the difference in actually provided regime is aimed at ensuring the justified or effective imposition of direct taxes and their collection from persons of another member state or third states in relation of the trade in services, institutions and activities and such measures shall not contradict to provisions of international treaties of the member states;

      5) inconsistent with paragraphs 27 and 29 of annex No. 16 to this agreement, upon condition, that the difference in relation of regime is the result of agreement on issues of imposition of tax, as well as on avoidance of double taxation, participant of which shall be the relevant member state.

      8. Application of measures, provided by paragraph 7 of this Article shall not lead to arbitrary or unjustified discrimination between the member states or to latent restrictions in the trade in services, institutions, activity and implementation of investments.

      9. If the member state preserves, in relation of third state, restrictions or prohibitions in relation of trade in services, institutions, activity and implementation of investments, nothing in this section shall be construed as obligation of such member state to distribute to the persons of another member state the provisions of this section, if such person owned or controlled by persons of specified third state, and distribution of provisions of this section will lead to circumvention or violation of these prohibitions and restrictions.

      10. Member state may not distribute its obligations, assumed them in accordance with this section to the person of another member state in relation of trade in services, institutions, activity and implementation of investments, in the case if it is proved that such person of another member state does not implement essential business operations in the territory of this member states and owned or controlled by person of first member state or person of third state.

Article 66 Liberalization of the trade in services, institutions, activity and implementation of investments

      1. The member states shall not introduce new discriminatory measures in relation of the trade in services, institutions and activity of persons of other member states in comparison with the regime effective on the date of entry into force of this Agreement.

      2. For the purposes of ensuring of freedom of trade in services, institutions, activity and implementation of investments, the member states shall conduct phased liberalization of conditions of mutual trade in services, institutions, activity and implementation of investments.

      3. The member states shall seek to creation and ensuring of functioning of unified market of services, provided by paragraphs 38-43 of the annex No. 16 to this Agreement, in the maximum number of sectors of services.

Article 67 Principles of liberalization of the trade in services, institutions, activity and implementation of investments

      1. Liberalization of the trade in services, institutions, activity and implementation of investments shall be carried out in recognition of international principles and standards by harmonization of the legislation of the member states and organization of mutual administrative cooperation of component bodies of member states.

      2. In the process of liberalization of trade in services, institutions, activity and implementation of investments of the member state shall be managed by the following principles:

      1) optimization of internal regulation - the gradual simplification and (or) abolition of excessive internal regulation, as well as permissive requirements and procedures for suppliers, service recipients, persons, carried out institution or activity, and investor in recognition of international best practice of regulation of specific sectors of services, and in the case of its absence - by selection and application of the most advanced models of the member states;

      2) proportionality – necessity and sufficiency of levels of harmonization of the legislation of member states and mutual administrative cooperation for the effective functioning of the market of services, institutions, activity or implementation of investments;

      3) mutual benefit – liberalization of the trade in services, institutions, activity and implementation of investments on the basis of equitable distribution of benefits and obligations in recognition of sensitivity of sectors of services and types of activity for each member state;

      4) subsequence – taking any measures in relation of the trade in services, institutions, activity and implementation of investments, as well as harmonization of the legislation of the member states and administrative cooperation on the basis of the following:

      in any of the sectors of services and types of activity inadmissible deterioration of conditions of mutual access in comparison with the conditions effective on the date of signing of this Agreement and conditions vested in this Agreement;

      phased reduction of restrictions, exemptions, additional requirements and conditions, provided by individual national lists of restrictions, exemptions, additional requirements and conditions, approved by the Superior Council, specified in the item 4 of paragraph 2, and paragraphs 15 - 17, 23, 26, 28, 31, 33 and 35 of the annex No.16 to this Agreement;

      5) economic practicability – conducting within formation of the unified market of services, provided by paragraphs 38-43 of the annex No.16 to this Agreement, liberalization of the trade in services in the priority procedure in relation of sectors of services, in the greatest extend affecting on the cost price, competitiveness and (or) volumes of produced and sold in the internal market of the Union of goods.

Article 68 Administrative cooperation

      1. The member states shall render assistance to each other in ensuring of effective cooperation between the component bodies on issues, regulated by this section.

      The component bodies of the member states shall conclude an agreement for ensuring of effective cooperation, as well as for exchange of information.

      2. Administrative cooperation shall include:

      1) operative information exchange between the component bodies of the member states in general both on the sectors of services, as in relation of specific participants of the market;

      2) creation of a mechanism of prevention of violation of rights and legal interests of consumers, fair market entities, as well as public (state) interests by the suppliers of services.

      3. The component bodies of the member state may request from the component bodies of other member states within the concluded agreements, information, relating to the scope of the competence of the last and necessary for effective implementation of requirements, provided by this section, as well as:

      1) on persons of other member states, carried out institution or supplying services in the territory of the first member state, and in particular on details, approving that such persons is really established in their territories and that according to the competent bodies, these persons carry out an entrepreneurial activity;

      2) on permissions, issued by the component bodies and types of activity, on carrying out of which the permission is issued;

      3) on administrative measures, criminal law sanctions or decisions on recognition of insolvency (bankruptcy) of the person, which were accepted by the component bodies in relation of this person and which directly affect his (her) competence or professional reputation. The component bodies of one member state shall present the relevant information to the component bodies of another member state, requested it, as well as on the grounds of involvement to responsibility of persons, implemented institution or supplying services in the territory of the first member state.

      4. Administrative cooperation of the component bodies of the member states (as well as carrying out control and supervision of activity) shall be carried out for the purposes of:

      1) creation of effective system of rights protection of reception of services of one member state upon supply of these services by the supplier of another member state;

      2) execution of tax and other obligations by suppliers and recipients of services;

      3) suppression of unfair business practices;

      4) ensuring the reliability of statistical data on volumes of services of the member states.

      5. In the case if the member state became aware on actions of any of suppliers of services, persons, carrying out institution or activity, or investors, who are able to cause damage to health or safety of people, animal, plants or environment in the territory of this member state or in the territories of other member states, the first member state shall inform on that all member states and Commission as soon as possible.

      6. Commission shall assist to creation and participate in the process of functioning of information systems of the Union on issues, regulated by this section.

      7. The member states may inform Commission on the cases of non-execution of obligations, provided by this Article by other member states.

Article 69 Transparency

      1. Each member state shall ensure the openness and accessibility of its legislation on issues regulated by this section.

      In these purposes all regulatory legal acts of the member state, which affect or may affect the issues, regulated by this section shall be published in the official source, and if it is possible at an appropriate site in the information and telecommunications network “Internet” (hereinafter – Internet), so that any person, rights and (or) obligations of which may be affected by these regulatory legal acts has the opportunity to become acquainted with them.

      2. Regulatory legal acts of the member state, specified in paragraph 1 of this Article shall be published in the term, ensuring the legal certainty and reasonable expectations of persons, rights and (or) obligations of which may be affected by these regulatory legal acts, but in any case before the date of their entry into legal force (introduction into effect).

      3. The member states shall ensure preliminary publication of projects of regulatory legal acts, specified in paragraph 1 of this Article.

      The member states shall post projects of regulatory legal acts, information on procedure of direction by persons the comments and suggestions on them, as well as details on the term of conducting of public discussion of project of regulatory legal act in the Internet on the official websites of the state bodies, responsible for development of project of regulatory legal act, or on the specially created sites for the purposes of provision possibilities to direct their comments and suggestions to all interested persons.

      Projects of specified regulatory legal acts shall be published, in general, 30 calendar days before the date of their adoption. Such preliminary publication shall not be required in the exceptional cases, requiring operative regulation, as well as in the cases, when preliminary publication of projects of regulatory legal acts may intervene to their execution or otherwise contradict to the public interests.

      Comments and (or) suggestions, received by the component bodies of the member states within the public discussion, as possible shall be considered upon updating of projects of regulatory legal acts.

      4. Publication of regulatory legal acts (their projects), specified in paragraph 1 of this Article shall be accompanied by an explanation of the purposes of their adoption and application.

      5. The member states shall create mechanism, ensuring presentation of responses to written or electronic requests of any person on effective and (or) planned to adopt regulatory legal acts, specified in paragraph 1 of this Article.

      6. The member states shall ensure consideration of applications of persons of other member states on issues regulated by this section, in accordance with their legislation in the manner established for their persons.

Section XVI
REGULATION OF FINANCIAL MARKETS Article 70 Purposes and principles of regulation of financial markets

      1. The member states within the Union shall carry out the coordinated regulation of financial markets in accordance with the following purposes and principles:

      1) deepening of economic integration of the member states for the purposes of creation within the Union of common financial market and ensuring of non-discriminated access to the financial markets of the member states;

      2) ensuring of guaranteed and effective protection of rights and legal interests of consumers of financial services;

      3) creation of conditions for the mutual recognition of licenses in the banking and insurance sectors, as well as in the sector of services in the security market, issued by the authorized bodies of one member state, in the territories of other member states;

      4) determination of approaches to regulation of risks in the financial markets of the member states in accordance with the international standards;

      5) determination of requirements, presented to the banking activity, insurance activity and activity in the security market (prudential requirements);

      6) determination of procedure of carrying out of supervision of activity of participants of financial market;

      7) ensuring of transparency of activity of participants of financial market.

      2. For the purposes of creation of conditions in the financial market for ensuring of free movement of capital, the member states shall apply the following basic forms of cooperation, as well as:

      1) exchange of information, as well as confidential, between the authorized bodies of the member states on issues of regulation and development of banking activity and activity in the security market, control and supervision in accordance with international treaty within the Union;

      2) conducting of coordinated measures on discussion of current and possible problems, arising in the financial markets, and on development of suggestions on their decision;

      3) conducting of mutual consultations by the authorized bodies of the member states on issues of regulation of banking activity, insurance activity and activity in the security market.

      3. For achievement of purposes, set out in paragraph 1 of this Article, the member states shall carry out harmonization of its legislation in the scope of financial market in accordance with international treaty within the Union and in recognition of annex No. 17 to this Agreement and Article 103 of this Agreement.

Section XVII
TAXES AND TAXATION Article 71 Principles of interaction of the member states in the scope of taxation

      1. The goods, imported from the territory of one member state to the territory of another member state shall be imposed indirect taxes.

      2. The member states in the mutual trade shall collect taxes, other levies and charges in such a way that taxation in the member state, in the territory of which the sale of goods of other member states is carried out, was no less favorable than the taxation applied by that member state under the same circumstances in relation of similar goods originating from its territory.

      3. The member state shall determine directions, as well as forms and procedure of carrying out of harmonization of the legislation in relation of taxes, which has influence on the mutual trade, not to violate conditions of competition and does not impede the free movement of goods, works and services at the national level or at the level of the Union, including:

      1) harmonization (approximation) of rates of excise duties for the most sensitive excisable goods;

      2) further improvement of the system of collection of tax to the added cost in the mutual trade (as well as with application of information technologies).

Article 72 Principles of collection of indirect taxes in the member states

      1. Collection of indirect taxes in the mutual trade in goods shall be carried out on the principle of the country of destination, providing application of a zero rate of tax to the added cost and (or) the exemption from payment of excise duties upon export of goods, as well as their taxation of indirect taxes upon import.

      Collection of indirect taxes and mechanism of control for their payment upon export and import of goods shall be carried out in the manner according to the annex No. 18 to this Agreement.

      2. Collection of indirect taxes upon execution of works, rendering of services shall be carried out in the member state, the territory of which is recognized as a place of implementation of works, services.

      Collection of indirect taxes upon execution of works, rendering of services shall be carried out in the manner provided by the annex No.18 to this Agreement.

      3. Exchange of information, necessary for ensuring of full payment of indirect taxes between the taxation bodies of the member state shall be carried out in accordance with the separate international interdepartmental agreement, which establishes the procedure of exchange of information, the form of application on the import of goods and payment of indirect taxes, the rules of its filling and requirements to the interchange format.

      4. Upon import of goods to the territory of one member state from the territory of another member state, the indirect taxes shall be collected by the taxation bodies of the member state to the territory of which the goods are imported, unless otherwise established by the legislation of this member state in a part of goods, subjected to marking with excise stamps (accounting and control marks, trademarks).

      5. Rates of indirect taxes in the mutual trade upon import of goods to the territory of the member state shall not exceed the rates of indirect taxes, which the similar goods are imposed upon their sale in the territory of this member state.

      6. Indirect taxes shall not be collected upon import to the territory of the member state of:

      1) goods, which in accordance with the legislation of this member state do not subject to taxation (exempted from taxation) upon import to its territory;

      2) goods, which are imported to the territory of the member state by individuals for the purposes of entrepreneurial activity;

      3) goods, the import of which to the territory of one member state from the territory of another member state is carried out in connection with their transfer within one legal entity (the obligation on notification of taxation bodies on import (export) of such goods may be established by the legislation of the member state).

Article 73 Taxation of incomes of individuals

      In the case if one member state in accordance with its legislation and provisions of international treaties shall have a right to impose taxes of incomes of tax resident (persons with permanent residence) of another member state in connection with the hired labour, carried out in the first mentioned member state, such income shall be imposed in the first member state from the first day of hired labour on the tax rates, provided for such incomes of individuals – tax residents (persons with permanent residence) of this first member state.

      Provisions of this Article shall be applied to the taxation of incomes in connection with the hired labour, received by citizens of the member state.

Section XVIII
GENERAL PRINCIPLES AND RULES OF COMPETITION Article 74 General provisions

      1. The subject of this section shall be establishment of general principles and rules of competition, providing revelation and suppression of anticompetitive actions in the territories of the member states, and actions, rendering a negative effect on the competition in the trans-border market in the territory of two and more member states.

      2. Provisions of this section shall be distributed to the relations, linked with implementation of competitive (antimonopoly) policy in the territories of the member states, and on relations with participation of economic entities (market entities) of the member states, which render or may render a negative effect on competition in the trans-border markets in the territories of two and more member states. Criteria of referring of market to the trans-border for the purposes of determination of competence of Commission shall be established by decision of Superior council.

      3. The Member States may establish in their legislation:

      1) additional prohibitions, as well as additional requirements and restrictions on the prohibitions envisaged by Articles 75 and 76 of this Treaty;

      2) other (additional) conditions for recognising the dominant position of a business entity (market participant);

      3) the grounds and procedure for issuing warnings when exercising powers to prevent and detect indications of breaches of competition (antitrust) law in a Member State;

      4) the grounds and procedure for issuing warnings on the inadmissibility of acts (omissions) that may entail a breach of competition (antitrust) law of a Member State.

      4. The member states shall conduct the systematic competitive (antimonopoly) policy in relation of actions of economic entities (market entities) of third countries, if such actions may render a negative effect on the state of competition in the goods markets of the member states.

      5. Nothing in this section shall be construed as impediment for any member state to assume any measures, which it considers necessary for protection of important interests of national defense or state security.

      6. Provisions of this section shall be applied to the subjects of natural monopolies in recognition of features, provided by this Agreement.

      7. Implementation of provisions of this section shall be carried out according to the annex No.19 to this Agreement.

      Footnote. Article 74 as amended by Law of the RK No. 6-VII of 15.02.2021.

Article 75 General provisions of competition

      1. Application by the member states the regulations of its competitive (antimonopoly) legislation to the economic entities (market entities) of the member states shall be carried out in the same way and equally irrespective of organization and legal form and place of registration of such economic entities (market entities) on the equal conditions.

      2. The member states shall establish in its legislation, including prohibitions on:

      1) agreements between the bodies of state authorities, local authorities, other bodies or organizations, carrying out their functions or between them and economic entities (market entities), if such agreements lead or may lead to non-admission, restriction or elimination of competition, except for the cases, provided by this Agreement and (or) other international treaties of the member states;

      2) provision of the state or municipal preferences, except for the cases, provided in the legislation of the member states and in recognition of features, provided by this Agreement and (or) other international treaties of the member states.

      3. The member states shall take efficient measures on prevention, revelation and suppression of actions (omission), provided by subparagraph 1 of paragraph 2 of this Article.

      4. The member states shall ensure effective control of economic concentration to the extent that is necessary for protection and development of competition in the territories of each member state in accordance with its legislation.

      5. Each member state shall ensure existence of body of the state authority, the competence of which includes implementation and (or) conducting of policy, which means, among other things, granting of such body of powers on control of observance of prohibition to the anticompetitive actions and prohibition to unfair competition, of economic concentration, as well as powers on prevention and revelation of violations of competitive (antimonopoly) legislation, taking measures on termination of specified violations and bringing to responsibility for such violations (hereinafter – authorized body of the member state).

      6. The member states shall establish in its legislation the fine sanctions for commission of anticompetitive actions in relation of economic entities (market entities) and civil servants of authorities, based on the principles of efficiency, proportionality, security, necessity and certainty and ensure control for their application. Upon that the member states recognize that in the case of application of fine sanctions, the highest fine sanctions shall be established for violations, representing the greatest threat for competition (restricting the competition of agreement, abuse of dominant position by economic entities (market entities) of the member states), upon that preferred the fine sanctions, calculated from the amount of sales of violator from sale of goods or from the amount of incomes of violator on the purchase of goods, in the market of which the infraction is committed.

      7. The member states shall ensure information openness of competitive (antimonopoly) policy, conducted by them in accordance with its legislation, as well as by placement of details on activity of authorized bodies of the member states in the mass media and on the Internet.

      8. Authorized bodies of the member states shall carry out interaction by direction of notifications, requests on provision of information, conducting of consultations, informing on investigations (consideration of cases), affecting the interests of another member state, conducting of investigations (consideration of cases) on request of the authorized body of one of the member states and informing on its results in accordance with the legislation of its state and this Agreement.

Article 76 General rules of competition

      1. Shall be prohibited actions (omission) of economic entity (market entity), holding a dominant position, the result of which is or may be non-admission, restriction, elimination of competition and (or) infringement of the interests of other persons, including the following actions (omission):

      1) establishment, maintaining monopolistically high or low prices of goods;

      2) withdrawal of goods from circulation, if the result of such withdrawal was increase the price of the goods;

      3) imposing of economically or technologically unjustified conditions of agreement to the contractor, unfavorable for him (her) or not related to the subject of agreement;

      4) economically or technologically unjustified reduction or termination of production of goods, if the goods are in demand or placed the orders for its delivery in the presence of possibility of its profitable production, as well as if such reduction or termination of production of goods are not directly provided by this Agreement and (or) other international treaties of the member states;

      5) economically or technologically unjustified refusal or evasion from conclusion of agreement with separate buyers (customers) in the case of existence of possibility of production or delivery of relevant goods in recognition of features, provided by this Agreement and (or) other international treaties of the member states;

      6) economically, technologically or otherwise unjustified establishement of different prices (tariffs) for the same goods, creation of discriminatory conditions in recognition of features, provided by this Agreement and (or) other international treaties of the member states;

      7) creation of obstacles to entry into the goods market or exit from the goods market to other economic entities (market entities).

      2. Shall not be allowed unfair competition, as well as:

      1) distribution of false, inadequate or distorted details, which may incur losses to the economic entity (market entity) or cause damage to its business reputation;

      2) misrepresentation in relation of nature, method and place of production, consumer properties, quality and quantity of goods or in relation of its producers;

      3) incorrect comparison of goods, produced or sold by the economic entities (market entity) with goods, producing or selling by other economic entities (market entities).

      3. Shall be prohibited agreements between the economic entities (market entities) of the member states, being competitors, acting on the same goods market, which lead or may lead to:

      1) establishement or support of prices (tariffs), discounts, additional charges (extra charges), markups;

      2) increase, reduction or support of prices at auctions;

      3) division of goods market on territorial principle, volume of sales or purchase of goods, assortment of sold products or composition of sellers or buyers (customers);

      4) reduction or termination of production of goods;

      5) refusal of conclusion of agreements with certain sellers or buyers (customers).

      4. Shall be prohibited “vertical” agreements between the economic entities (market entities), except for the “vertical” agreements, which are recognized as admissible in accordance with criterions of admissibility, established by the annex No.19 to this Agreement, in the case if:

      1) such agreement lead or may lead to establishement of prices of resale of goods, except for the case, when seller established the maximum price of resale of goods for buyer;

      2) such agreements provide the buyer’s obligation not to sell the goods of economic entity (market entity) which is a competitor of the seller. Such prohibition shall not be distributed to agreements on organization by the buyer of sale of goods under the trademark or by other means of identification of the seller or producer.

      5. Shall be prohibited other agreements between the economic entities (market entities), except for the “vertical” agreements, which are recognized as admissible in accordance with criterions of admissibility, established by the annex No.19 to this Agreement, in the case if it is established that such agreements lead or may lead to restriction of competition.

      6. Individuals, commercial organizations and non-commercial organizations shall be prohibited to carry out coordination of economic activity of economic entities (market entities) of the member states, if such coordination leads or may lead to any of consequences, specified in paragraphs 3 and 4 of this Article, which may not be recognized as admissible in accordance with criterions of admissibility, established by the annex No.19 to this Agreement. The member states shall have a right to establish in its legislation the prohibition to coordination of economic activity, if such coordination leads or may lead to the consequences, specified also in paragraph 5 of this Article, which may not be recognized as admissible in accordance with criterions of admissibility, established by the annex No.19 to this Agreement.

      7. Suppression of violations by the economic entities (market entities) of the member states, as well as individuals and noncommercial organizations of the member states, not carrying out an entrepreneurial activity, general rules of competition, established by this section, in the case of such violations render or may render a negative effect to competition in the trans-border markets in the territories of two and more member states, except for the financial markets shall be carried out by Commission in the manner provided by the annex No.19 to this Agreement.

Article 77 The state price regulation

      The order of introduction of the state price regulation, as well as challenge of decisions of the member states on its introduction shall be determined by the annex No.19 to this Agreement.

Section XIX
NATURAL MONOPOLIES Article 78 Scopes and subjects of natural monopolies

      1. The member states upon regulation of activity of subjects of natural monopolies shall be guided by regulations and provisions, provided by the annex No.20 to this Agreement.

      2. Provisions of this section shall be distributed to the relations with participation of subjects of natural monopolies, consumers, executive bodies, local authorities of the member states in the scopes of natural monopolies, having influence with the trade between the member states and specified in the annex No.1 to the annex No.20 to this Agreement.

      3. Legal relations in the specific scopes of natural monopolies shall be determined by this section in recognition of features, provided by sections XX and XXI of this Agreement.

      4. In the member states the scopes of natural monopolies shall also include the scopes of natural monopolies, specified in the annex No.2 to the annex No. 20 to this Agreement.

      In relation of scopes of natural monopolies, specified in the annex No.2 to the annex No.20 to this Agreement shall be applied the requirements of the legislation of the member states.

      5. The list of services of subjects of natural monopolies, referred to the scopes of natural monopolies shall be established by the legislation of the member states.

      6. The member states shall seek to harmonization of the scopes of natural monopolies, specified in the annexes No.1 and 2to the annex No.20 to this Agreement, by their reduction and with possible determination of transitional period in the sections XX and XXI of this Agreement.

      7. Expansion of scopes of natural monopolies in the member states shall be carried out:

      in accordance with the legislation of the member states in the case, if the member state intends to include to the scope of natural monopolies the scope, which is the scope of natural monopoly in another member state and given in the annex No.1 or No.2 to the annex No.20 to this Agreement;

      by the decision of Commission in the case, if to the scope of natural monopolies the member state intends to include other scope of natural monopolies, not specified in the annex No.1 or 2 to the annex No.20 to this Agreement, after relevant application of this member state to the Commission.

      8. This section shall not be distributed to the relations, regulated by existing bilateral international treaties between the member states. The newly concluded bilateral treaties between the member states may not be contrary to this section.

      9. Provisions of the section XVIII of this Agreement shall be applied to the subjects of natural monopolies in recognition of features, provided by this section.

Section XX
ENERGETICS Article 79 Interaction of the member states in the scope of energetics

      1. For the purposes of effective use of potential fuel and energy complexes of the member states, as well as ensuring of national economics with main types of energy resources (electric energy, gas, oil and petroleum products), the member states shall develop the long term mutually beneficial cooperation in the scope of energetics, conduct coordinated energy policy, carry out the gradual formation of common markets of energy resources in accordance with international treaties, provided in Articles 81,83 and 84 of this Agreement, in recognition of ensuring of energy security, based on the following basic principles:

      1) ensuring of market pricing for energy resources;

      2) ensuring development of competition in the common markets of energy resources;

      3) absence of technical, administrative and other obstacles to the trade in energy resources, with appropriate equipment, technologies and related services;

      4) ensuring development of transport infrastructure of common markets of energy resources;

      5) ensuring of nondiscriminatory conditions for economic entities of the member states in the common markets of energy resources;

      6) creation of favorable conditions for involvement of investments to the energy complex of the member states;

      7) harmonization of national regulations and rules of functioning of technological and commercial infrastructure of common markets of energy resources.

      2. The legislation of the member states shall be applied to the relations of economic entities of the member states, carrying out its activity in the scopes of electric energy, gas, oil and petroleum products, not regulated by this section.

      3. Provisions of section XVIII of this Agreement in relation of activity of economic entities of the member states in the scopes of electric energy, gas, oil and petroleum products shall be applied in recognition of features, provided by this section and section XIX of this Agreement.

Article 80 Indicative (forward) gas balances, oil and petroleum products

      1. For the purposes of effective use of complex energy potential and optimization of interstate supplies of energy resources, the authorized bodies of the member states shall develop and coordinate:

      indicative (forward) gas balance of the Union;

      indicative (forward) oil balance of the Union;

      indicative (forward) petroleum products balance of the Union.

      2. Development of balances, specified in paragraph 1 of this Article shall be carried out in recognition of Commission and in accordance with methodology of formation of indicative (forward) gas balance, oil, petroleum products balances, provided by paragraph 1 of Article 104 of this Agreement, and coordinated by the authorized bodies of the member states.

Article 81 Formation, operation and development of the common electric power market of the Union

      Formation, operation and development of the common electric power market of the Union shall be guided by the principles and rules pursuant to Annex 21 hereto, subject to Article 104, paragraph 8 hereof.

      Footnote. Article 81 - as reworded by Law of the Republic of Kazakhstan No. 109-VII of 16.03.2022 (see Article 2 for the enactment procedure).

Article 82 Ensuring access to the services of subjects of natural monopolies in the scope of electric-power industry

      1. To the extent technically possible, the member states shall ensure unimpeded access to services of natural monopoly entities in the field of electric power, provided the priority use of these services to satisfy internal needs for electric power (capacity) of the member states under Annex 21 hereto and the act of the Union authority stipulated by paragraph 5 of the said Annex.

      2. Repealed by Law of the Republic of Kazakhstan No. 109-VII of 16.03.2022 (See Article 2 for the enactment procedure).
      Footnote. Article 82 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan No. 109-VII of 16.03.2022 (see Article 2 for the enactment procedure)..

Article 83 Formation of common market of gas of the Union and ensuring of access to the services of subjects of natural monopolies in the scope of gas transportation

      1. The member states shall carry out the gradual formation of common market of gas of the Union according to the annex No.22 in recognition of transitional provisions, provided by paragraphs 4 and 5 of Article 104 of this Agreement.

      2. The member states shall develop the concept and program of formation of common market of gas of the Union, approved by the Superior council.

      3. The member states shall conclude an international treaty within the Union on formation of common market of gas, based on the provisions of approved concepts and program of formation of common market of the Union.

      4. The member states within the current technical capabilities, free capacity of gas transmission systems in recognition of coordinated indicative (forward) gas balance of the Union and on the basis of civil agreements of economic entities shall ensure unimpeded access of economic entities of other member states to the gas transmission systems, placed in the territories of the member states, for gas transportation on the basis of unified principles, conditions and rules, provided by the annex No. 22 to this Agreement.

Article 84 Formation of common markets of oil and petroleum products of the Union and ensuring of access to the services of subjects of natural monopolies in the scope of oil and petroleum products transportation

      1. The member states shall carry out the gradual formation of common market of oil and petroleum products of the Union according to the annex No.23 to this Agreement in recognition of transitional provisions, provided by paragraphs 6 and 7 of Article 104 of this Agreement.

      2. The member states shall develop the concept and program of formation of common markets of oil and petroleum products of the Union, approved by the Superior council.

      3. The member states shall conclude an international treaty within the Union on formation of common market of oil and petroleum products, based on the provisions of approved concepts and program of formation of common markets of oil and petroleum products of the Union.

      4. The member states within the current technical capabilities in recognition of coordinated indicative (forward) oil balance of the Union, coordinated indicative (forward) petroleum products balance of the Union and on the basis of civil agreements of economic entities shall ensure unimpeded access of economic entities of other member states to the oil and petroleum products transmission systems, placed in the territories of the member states, on the basis of unified principles, conditions and rules, provided by the annex No. 23 to this Agreement.

Article 85 Powers of the Commission in energy

      In the field of energy, the Commission shall:

      monitor the implementation of this section;

      provide organisational and technical support for interaction between the state bodies of the Member States authorised to regulate the energy sector, organisations of technological and commercial infrastructure, and participants of the energy markets of the Member States in the formation and functioning of common energy markets;

      monitor the implementation of the acts of the Union bodies concerning the formation of common markets for energy resources.

      Footnote. Article 85 as amended by Law of the RK No. 6-VII of 15.02.2021.

Section XXI
TRANSPORT Article 86 Coordinated (systematic) transport policy

      1. The Union shall carry out the coordinated (systematic) transport policy, directed to ensuring of economic integration, consistent and gradual formation of unified transport space on the principles of competition, openness, security, reliability, accessibility and environmental disposal.

      2. The tasks of coordinated (systematic ) transport policy shall be:

      1) creation of common market of transport services;

      2) adoption of coordinated measures on ensuring of common advantages in the scope of transport and implementation of best practices;

      3) integration of transport systems of the member states to the world transport system;

      4) effective use of transit potential of the member states;

      5) improving the quality of transport services;

      6) ensuring of transport security;

      7) reducing the harmful effects of transport on the environment and human health;

      8) formation of favorable investment climate.

      3. Basic priorities of coordinated (systematic) transport policy shall be:

      1) formation of unified transport space;

      2) creation and development of Eurasian transport corridors;

      3) implementation and development of transit potential within the Union;

      4) coordination of development of transport infrastructure;

      5) creation of logistics centers and transport organizations, ensuring optimization of transport processes;

      6) involvement and use of human capacity of the member states;

      7) development of science and innovation in the scope of transport.

      4. Coordinated (systematic) transport policy shall be formed by the member states.

      5. Basic directions and implementation phases of coordinated (systematic) transport policy shall be determined by the Superior council.

      6. Monitoring of implementation by the member states of coordinated (systematic) transport policy shall be carried out by Commission.

Article 87 The scope of application

      1. Provisions of this section shall be applied to motor, air, water and rail transport in recognition of provisions of sections XVIII and XIX of this Agreement and features, provided by annex No.24 to this Agreement.

      2. The member states shall seek to the gradual liberalization of transport services between the member states.

      Procedure, conditions and stage by stage liberalization shall be determined by international treaties within the Union in recognition of features, provided by annex No.24 to this Agreement.

      3. Requirements to the transport security (transport security and transport operation security) shall be determined by the legislation of the member states and international agreements.

Section XXII
THE STATE (MUNICIPAL) PURCHASES Article 88 Purposes and principles of regulation in the scope of the state (municipal) purchases

      1. The member states shall determine the following purposes and principles of regulation in the scope of the state (municipal) purchases (hereinafter – purchases):

      regulation of relations in the scope of purchases by the legislation of the member state on purchases and international treaties of the member states;

      ensuring of efficient and effective spending of means, used for purchases in the member states;

      provision of national regime in the scope of purchases to the member states;

      inadmissibility of provision of regime in the scope of purchases to the third countries more favorable than provided to the member states;

      ensuring of informational openness and transparency of purchases;

      ensuring of unimpeded access of potential suppliers and suppliers of the member states to participation in purchases, conducted in the electronic format, by mutual recognition of electronic digital signature, produced in accordance with the legislation of one member state, by other member state;

      ensuring of existence of the authorized regulatory and controlling regulatory bodies of the member states in the scope of purchases (it is allowed execution of these functions by one body);

      establishement of responsibility for violation of the legislation of the member states on purchases;

      development of competition, as well as counteraction of corruption and other abuse in the scope of purchases.

      2. Effect of this Agreement shall not be distributed to the purchases, details on which consist the state secret (state secrets) in accordance with the legislation of the member state.

      3. Purchases in the member states shall be carried out according to the annex No.25 to this Agreement.

      4. Effect of this section shall not be distributed to the purchases, carried out by the national (central) banks of the member states, in recognition of provisions of second item – fourth paragraph.

      National (central) banks of the member states shall carry out purchases for ensuring of administrative and economic needs, execution of construction works and capital repair in accordance with their internal rules of carrying out of purchases (hereinafter – provision on purchases). Provision on purchases shall not contradict to the purposes and principles, imposed in this Article, as well as shall ensure the equal access to the potential suppliers of the member states. In the exceptional cases by the decision of superior body of national (central) bank may be established the seizure from the specified principles.

      Provision on purchases shall contain requirements to the purchases, as well as procedure of preparation and conducting of procedures of purchases (including the methods of purchases) and conditions of their application, procedure of conclusion of agreements (contracts).

      Upon that provision on purchases and information on purchases planned and implemented by the national (central) banks of the member states shall be posted on the official websites of national (central) banks of the member states in the Internet in the manner determined by provision on purchases.

Section XXIII
INTELLECTUAL PROPERTY Article 89 General provisions

      1. The member states shall carry out cooperation in the scope of security and protection of rights to the objects of intellectual property and ensure in its territory security and protection of rights to them in accordance with regulations of international law, international treaties and acts, constituting the law of the Union, and legislation of the member states.

      Cooperation of the member states shall be carried out for decision of the following basic tasks:

      harmonization of the legislation of the member states in the scope of security and protection of rights to the objects of intellectual property;

      protection of interests of holders of rights to the objects of intellectual property of the member states.

      2. cooperation of the member states shall be carried out on the following basic directions:

      1) support of scientific and innovative development;

      2) improvement of mechanisms of commercialization and use of objects of intellectual property;

      3) provision of favorable conditions for holders of copyright and related rights of the member states;

      4) introduction of the system of registration of trademarks and service marks of Eurasian Economic Union and names of origin of goods of Eurasian Economic Union;

      5) ensuring of protection of rights to the objects of intellectual property, as well as in the Internet;

      6) ensuring of effective customs protection of rights to the objects of intellectual property, as well as by maintenance of unified customs register of objects of intellectual property of the member states;

      7) implementation of coordinated measures, directed to prevention and suppression of rotation of counterfeit products.

      3. For the purposes of ensuring of effective security and protection of rights to the objects of intellectual property shall be conducted consultations of the member states, organized by Commission.

      By the results of consultations shall be developed suggestions of problematic issues identified in the course of cooperation by the decision of the member states.

Article 90 Legal regime of objects of intellectual property

      1. Persons of one member state in the territory of another member state shall be provided the national regime in regard to the legal regime of objects of intellectual property. Exclusions from the national regime in relation of judicial and administrative procedures, including indication of an address for correspondence and the appointment of a representative may be provided by the legislation of the member state.

      2. The member states may provide in its legislation the regulation, which ensure the greater level of security and protection of rights to the objects of intellectual property, than it is provided in the international legal acts, applied to the member states, as well as in the international treaties and acts, constituting the law of the Union.

      3. The member states shall carry out an activity in the scope of security and protection of rights to the objects of intellectual property in accordance with regulation of the following fundamental international treaties:

      Berne Convention for the Protection of Literary and Artistic Works from 9 September, 1886 (is in the wording 1971);

      Budapest Agreement on the International Recognition of the Deposit of Microorganisms for the Purposes of Patent Procedure from 28 April, 1977;

      Agreement of the World Intellectual Property Organization on Copyright from 20 December, 1996;

      Agreement of the World Intellectual Property Organization on Performances and Phonograms from 20 December, 1996;

      Agreement on the Patent Law from 1 June, 2000;

      Agreement on the Patent Cooperation from June 19, 1970;

      Convention for the Protection of Interests of Producers of Phonograms from Illegal Production of their Phonograms from 29 October, 1971;

      Madrid Agreement on International Registration of Marks from April 14, 1891 and the Protocol Relating to the Madrid Agreement on International Registration of Marks from 28 June, 1989;

      International Convention for the Protection of Performers, Producers of Phonograms and Broadcasting Organizations from 26 October, 1961;

      Paris Convention for the Protection of Industrial Property from 20 March, 1883;

      The Singapore Agreement on the Laws of Trademarks from 27 March, 2006.

      The member states, which are not the participants of specified international agreements shall assume obligation on accession to them.

      4. Regulation of relations in the scope of security and protection of rights to the objects of intellectual property, including determination of features of legal regime applied to certain types of objects of intellectual property shall be carried out according to the annex No.26 to this Agreement.

Article 91 Enforcement

      1. The member states shall carry out the enforcement measures on ensuring of effective protection of rights to the objects of intellectual property.

      2. The member states shall carry out actions on protection of rights to the objects of intellectual property, as well as in accordance with the Customs Code of the Eurasian Economic Union, as well as with international treaties and acts, constituting the law of the Union, regulating the customs legal relations.

      3. Authorized bodies of the member states, vested with powers in the scope of protection of rights to the objects of intellectual property shall carry out cooperation and interaction for the purposes of coordination of actions on prevention, identification and suppression of violations of rights to the objects of intellectual property in the territories of the member states.

Section XXIV
INDUSTRY Article 92 Industrial policy and cooperation

      1. The member states shall independently develop, form and implement the national industrial policy, as well as taking the national programs of industrial development and other measures of industrial policy, as well as determine the methods, forms and directions of provision of industrial subsidies, not contrary to Article 93 of this Agreement.

      Industrial policy within the Union shall be formed by the member states on the basic directions of industrial cooperation, approved by Intergovernmental council and carried out by them upon consultative support and coordination of Commission.

      2. Industrial policy within the Union shall be carried out by the member states on the basis of the following principles:

      1) equality and account of the national interests of the member states;

      2) mutually beneficial relationship;

      3) fair competition;

      4) nondiscrimination;

      5) transparency.

      3. The purposes of implementation of industrial policy within the Union shall be acceleration and improvement of stability of industrial development, improvement of competitive ability of industrial complexes of the member states, implementation of effective cooperation, directed to improvement of innovative activity, elimination of barriers in the industrial scope, as well as on the way of movement of industrial goods of the member states.

      4. The member states for achievement of purposes of implementation of industrial policy within the Union may:

      1) carry out mutual provision of information on plans of industrial development;

      2) hold regular meetings (consultations) of representatives of authorized bodies of the member states, responsible for formulation and implementation of national industrial policy, as well as at the site of the Commission;

      3) develop and implement the joint programs of development of priority types of economic activity for industrial cooperation;

      4) develop and coordinate the list of sensitive goods;

      5) implement the joint projects, as well as on development of infrastructure, necessary for improvement of effective industrial cooperation and deepening of industrial cooperation of the member states;

      6) develop technological and information resources for the purposes of industrial cooperation;

      7) conduct the joint scientific researches and engineering developments for the purposes of promotion of high-technology productions;

      8) implement other measures, directed to elimination of barriers and development of mutual cooperation.

      5. In the case of necessity, the relevant procedures of implementation of measures, specified in paragraph 4 of this Article shall be developed by the decision of Intergovernmental council.

      6. The basic directions of industrial cooperation within the Union (hereinafter - the Basic directions), approved by the Intergovernmental council and including priority types of economic activity for industrial cooperation and sensitive goods shall be developed by the member states.

      Commission shall annually conduct monitoring and analysis of results of implementation of basic directions and if necessary prepare suggestions on specification of Basic directions in coordination with the member states.

      7. Upon development and implementation of politics in trade, customs and tariff, competitive, in the field of state purchases, technical regulation, development of entrepreneurial activity, transport and infrastructure and other scopes shall be considered the interests of development of industry of the member states.

      8. In relation of sensitive goods, the member states shall conduct the consultations for mutual accounting of positions before adoption of measures of industrial policy.

      The member states shall ensure the preliminary mutual provision of information on planned directions of implementation of national industrial policy on approved list of sensitive goods.

      The member states jointly with Commission shall develop procedure of conducting of specified consultations and (or) mutual provision of information, which is approved by the Commission Council.

      9. For implementation of industrial cooperation within the Union, the member states upon consultative support and coordination of Commission may develop and apply the following instruments:

      1) promotion of mutually beneficial industrial cooperation for the purposes of creation of high-technology, innovative and competitive products;

      2) joint programs and projects upon participation of the member states on the mutually beneficial basis;

      3) joint technology platforms and industrial clusters;

      4) other instruments, contributing to the development of industrial cooperation.

      10. Additional documents and mechanisms may be developed by the member states with participation of Commission for implementation of this Article.

      11. Commission shall carry out consultative support and coordination of activity of the member states on the basic directions of industrial cooperation within the powers, determined by this Agreement according to the annex No.27 to this Agreement.

      For the purposes of this Article shall be used the concepts in accordance with the annex No.27 to this Agreement.

Article 93 Industrial subsidies

      1. For the purposes of ensuring of conditions for stable and efficient development of economics of the member states, as well as conditions, contributing to the development of mutual trade and fair competition between the member states, in the territories of the member states shall act the unified rules of provision of subsidies in relation of industrial goods, as well as upon provision or receiving of services, that are directly related with production, sale and consumption of industrial goods, according to the annex No. 28 to this Agreement.

      2. Obligation of the member states, arising from the provisions of this Article and annex No.28 to this Agreement shall not be distributed to the legal relations of the member states with third countries.

      3. For the purposes of this Article under the subsidy means:

      a) financial assistance, which is subsidizing body of the member state (or structure authorized by the member state) in the result of which the advantages are created (ensured) and which is carried out by:

      direct transfer of funds (for example, in the form of non-performing loans, credits), or acquisition of the share in the charter capital, or its increase, or obligation to transfer such funds (for example, loan guarantees);

      full or partial non-collection of payments, which should enter to the income of the member state (for example tax benefits, debt forgiveness). Upon that exemption of exported industrial goods from duties and taxes, collected from the similar goods, intended for domestic consumption, or reduction of such duties and taxes, or return of such duties and taxes in the amount, not exceeding the actually assessed amount shall not be considered as subsidy;

      provision of goods or services (except for the industrial goods or services, intended for support and development of common infrastructure);

      purchase of industrial goods;

      b) any other form of income or price support, which operates (directly or indirectly) to reduce the import of industrial goods from the territory of any member state or to increase the export of industrial goods to the territory of any member state, in the result of which provided an advantage.

      Types of subsidies are provided by annex No.28 to this Agreement.

      4. Subsidizing body may entrust or order any other organization to execute one or several functions, imposed on it, relating to the provision of subsidies. Actions of such organization shall be considered as actions of subsidizing body.

      Acts of the head of the member state, directed to provision of subsidies shall be considered as actions of subsidizing body.

      5. Investigation shall be conducted according to the manner provided by the annex No.28 to this Agreement for the purposes of analysis of conformity of subsidies, provided in the territory of the member state, provisions of this Article and annex No.28 to this Agreement.

      6. Commission shall ensure control of implementation of provisions of this Article and annex No.28 to this Agreement and vested with the following powers:

      1) carrying out monitoring and conducting of comparative legal analysis of the legislation of the member states for the subject of conformity to the provisions of this Agreement in relation of provision of subsidies, as well as preparation of annual reports on observation of provisions of this Article and annex No.28 to this Agreement by the member state;

      2) assistance in organization of consultations of the member states on issues of harmonization and unification of the legislation of the member states in the scope of provision of subsidies;

      3) adoption of decisions, compulsory for execution by the member states, and provided by the annex No.28 to this Agreement, in the results of procedure of voluntary coordination of planned to provision and provided specific subsidies, as well as:

      adoption of decisions on admissibility or inadmissibility of specific subsidies in accordance with paragraph 6 of the annex No.28 to this Agreement on the basis of criterions, determined by international treaty within the Union, provided by paragraph 7 of the annex No.28 to this Agreement;

      conducting discussion on facts of provision of specific subsidies and adoption of decision, compulsory in relation of them, in the cases, determined by international treaty within the Union, provided by paragraph 7 of Annex No.28 to this Agreement.

      resolution of disputes on issues concerning implementation of this Article and annex No.28 to this Agreement and provision of explanations on their application;

      4) direction of requests and receiving information on provided subsidies in the manner and on conditions, which are established by international treaty within the Union, provided by paragraph 7 of annex No.28 to this Agreement.

      Application of subparagraphs 3 and 4 of this paragraph shall be carried out in recognition of transitional provisions, provided by paragraph 1 of Article 105 of this Agreement.

      7. Disputes in relation of provisions of this Article and annex No.28 to this Agreement in the first place shall be resolved through negotiations and consultations. If dispute is not settled by negotiations and consultations during 60 calendar days from the date of official written request on their conducting, directed by the member state, initiated a dispute, to the respondent state, the claimant state shall have a right to apply to the Court of the Union.

      In the case if the Court decisions of the Union are not executed during established period of time or if the Court of the Union decides that measures, on which the respondent state is notified, do not comply with provisions of this Article and annex No.28 to this Agreement, the claimant state shall have a right to take proportionate retaliatory measures.

      8. The term, during of which the member states may challenge specific subsidy, provided in violation of annex No.28 to this Agreement shall consist 5 years from the date of provision of specific subsidy.

Section XXV
AGROINDUSTRIAL COMPLEX Article 94 Purposes and tasks of coordinated (systematic) agroindustrial policy

      1. For the purposes of ensuring of development of agroindustrial complex and countryside in the interests of population of each member state and Union as whole, as well as economic integration within the Union shall be conducted the coordinated (systematic) agroindustrial policy, suggesting also application of mechanisms of regulation, provided by this Agreement and other international treaties within the Union in the scope of agroindustrial complex, mutual provision of plans (programs) of development of production on each of sensitive agricultural goods, the list of which is formed on the basis of suggestions of the member states and approved by the Council of Commission to each other by the member state and to the Commission.

      2. The basic purpose of coordinated (systematic) agroindustrial policy shall be effective implementation of resource potential of the member states for optimization of volumes of production of competitive agricultural products and foodstuffs, satisfaction of wants of common agricultural market, as well as increasing export of agricultural products and foodstuffs.

      3. Implementation of coordinated (systematic) agricultural policy shall ensure decision of the following tasks:

      1) balanced development of production and markets of agricultural products and foodstuffs;

      2) ensure fair competition between the subjects of the member states, as well as equal conditions of access to the common agricultural market;

      3) unification of requirements, related with application of agricultural products and foodstuffs;

      4) protection of interests of producers of the member states in the domestic and foreign markets.

Article 95 Basic direction of coordinated (systematic) agricultural policy and measures of the state support of agriculture

      1. Tasks solution of coordinated (systematic) agroindustrial policy shall suppose the use of mechanisms of interstate interaction on the following basic directions:

      1) forecasting in the agricultural complex;

      2) state support of agriculture;

      3) regulation of common agricultural market;

      4) unified requirements in the scope of production and application of products;

      5) development of export of agricultural products and foodstuffs;

      6) scientific and innovative development of agroindustrial complex;

      7) integrated information support of agricultural complex.

      2. For implementation of measures of coordinated (systematic) agricultural policy shall be conducted regular consultations of representatives of the member states, organized by Commission, as well as on sensitive agricultural goods, at least once a year. According to the results of consultations shall be developed recommendations on implementation of coordinated (systematic) agroindustrial policy within the basic directions, determined in paragraph 1 of this Article.

      3. Upon conducting of coordinated (systematic) agroindustrial policy, the member states shall consider the special nature of activity in the field of agriculture, conditioned not only by industrial, economic, but social importance of the industry, structural and climatic differences between regions and territories of the member states.

      4. Implementation of policy in other scopes of integration interaction, as well as in the scope of ensuring of sanitary, phytosanitary and veterinary (veterinary and sanitary) measures in relation of agricultural products and foodstuffs shall be carried out in recognition of purposes, tasks and directions of coordinated (systematic) agroindustrial policy.

      5. The state support of agriculture within the Union shall be carried out in accordance with approaches according to the annex No.29 to this Agreement.

      6. Disputes in relation of this Article and annex No.29 to this Agreement primarily shall be resolved by conducting of negotiations and consultations upon participation of Commission. If dispute does not settle by negotiations and consultations during 60 calendar days from the date of official written request on their conducting, directed by the member state, initiated the dispute, to the member state, acting as respondent, the member state, being the claimant shall have a right to apply to the Court of the Union. Upon direction of official request on conducting of negotiations and consultations, the member state, being a claimant shall inform on that the Commission during 10 calendar days from the date of direction of such request.

      7. For implementation of coordinated (systematic) agroindustrial policy of the Commission shall carry out:

      1) development, coordination and implementation of basic directions of coordinated (systematic) agroindustrial policy jointly with the member states within presented powers;

      2) coordination of activity upon preparation of joint forecasts of development of agroindustrial complex, demand and proposals by the member states in relation of agricultural products and foodstuffs;

      3) coordination of mutual provision of development programs of agroindustrial complex and its separate branches by the member states;

      4) monitoring of development of agroindustrial complexes of the member states, application of the measures of the state regulation of agroindustrial complexes by the member states, as well as measures of the state support of agriculture;

      5) price monitoring and analysis of competitive ability of released products on coordinated nomenclature by the member states;

      6) assistance in organization of consultations and negotiations on issues of harmonization of the legislation of the member states in the scope of agroindustrial complex, as well as the legislation in the field of the state support of agriculture, as well as on issues of disputes resolution, related with observance of the obligations in the field of the state support of agriculture;

      7) monitoring and conducting of comparative legal analysis of the legislation of the member states in the field of the state support of agriculture for the subject of its conformity to the obligations within the Union;

      8) preparation and provision of reviews of the state policy in the scope of agroindustrial complex and state support of agriculture in the member states to the member states, including recommendations on improvement of effectiveness of the state support;

      9) render assistance to the member states on issues, related with calculating the volumes of the state support of agriculture;

      10) preparation of recommendations on carrying out of coordinated actions, directed to development of export potential in the scope of agroindustrial complex jointly with the member states;

      11) coordination of actions upon carrying out by the member states the joint scientific and innovative activity in the scope of agroindustrial complex, as well as within implementation of interstate programs by the member states;

      12) coordination of development and implementation of unified requirements by the member states in relation of conditions of import, export and transfer within the customs territory of the Union of breeding products, methods of determination of breeding value of breeding animals, as well as forms of breeding licenses (certificates, passports);

      13) coordination of development and implementation of unified requirements in the scope of test of breeds and seed breeding of agricultural plants, as well as mutual recognition of documents, certifying varietal and sowing quality of seeds by the member states;

      14) rendering assistance in ensuring of equal competitive conditions within the basic directions of coordinated (systematic) agricultural policy.

Section XXVI
LABOUR MIGRATION Article 96 Cooperation of the member states in the scope of labour migration

      1. The member states shall carry out cooperation in coordination with policy in the scope of regulation of the labour migration within the Union, as well as on rendering of assistance to the organized recruitment and involvement of workers of the member states for carrying out by them the labour activity in the member states.

      2. Cooperation of the member states in the scope of labour migration shall be carried out by interaction of the state bodies of the member states, to the competence of which the relevant issues are referred.

      3. Cooperation of the member states in the scope of labour migration within the Union shall be carried out in the following forms:

      1) coordination of common approaches and principles in the scope of labour migration;

      2) exchange of regulatory legal acts;

      3) exchange of information;

      4) implementation of measures, directed to prevention of dissemination of false information;

      5) exchange of experience, conducting of probations, seminars and training courses;

      6) cooperation within the consultative bodies.

      4. In coordination of the member states may be determined other forms of cooperation in the scope of migration.

      5. Concept, used in this section are as follows:

      “the state of entry” – the member state, in the territory of which is the citizen of another member state;

      “the state of permanent residence” – the member state, the citizen of which is the workers of the member state;

      “the state of employment ” – the member state, in the territory of which the labour activity is carried out;

      “documents on education” – documents of the state sample on education, as well as documents on education, recognized on the level of the state documents on education;

      “customer of works (services) – legal entity or individual, which provide the work to the worker of the member state on the basis of civil agreement, concluded with it in the manner and conditions, which are provided by the legislation of the state of employment;

      “migration card (card)” – a document, which contains the details on the citizen of the member state, entering to the territory of another member state, and serve for accounting and control of its temporary residence in the territory of the state of entry;

      “employer” – legal entity or individual, which provides the work to the worker of the member state on the basis of labour agreement concluded with it in the manner and conditions, which are provided by the legislation of the state of employment;

      “social security (social insurance)” – compulsory insurance on the case of temporary disability and in connection with motherhood, compulsory insurance from labour accidents, industrial diseases and compulsory health insurance;

      “labour activity” – an activity on the basis of labour agreement or activity on execution of works (rendering of services) on the basis of civil agreement, carrying out in the territory of the state of employment in accordance with the legislation of this state;

      “workers of the member state” – a person, being the citizen of the member state, lawfully residing and lawfully carrying out the labour activity in the territory of the state of employment, the citizen of which he (she) is not, and where does not permanently reside;

      “family member” – a person who is married with the workers of the member state, as well as their dependents, children and other persons who are recognized as members of the family in accordance with the laws of the state of employment.

Article 97 Labour activity of workers of the member states

      1. Employers and (or) customers of works (services) of the member state shall have a right to engage to carrying out of labour activity of the workers of the member states without accounting of restrictions on protection of national market of labour. Upon that the working member states are not required to obtain permission for carrying out of labour activity in the state of employment.

      2. The member states shall not establish and not apply restrictions, established by their legislation for the purposes of protection of national market of labour, except for the restrictions, established by this Agreement and legislation of the member states for the purposes of ensuring of national security (as well as in the branches of economy, having strategic importance) and public order, in relation of carrying out labour activity, occupation and residence area by the workers of the member states.

      3. For the purposes of carrying out of labour activity by the workers of the member states in the state of employment shall be recognized the documents on education, issued by the educational organizations (educational institutions, organizations in the scope of education) of the member states, without conducting of procedures of recognition of documents on education, established by the legislation of the state of employment.

      Workers of one member state, pretending to engage in pedagogical, legal, medical and pharmaceutical activity in other member state shall pass the procedure of recognition of documents on education, established by the legislation of the state of employment and may be respectively admitted to pedagogical, legal, medical or pharmaceutical activity in accordance with the legislation of the state of employment.

      Documents on academic decrees and academic ranks, issued by the authorized bodies of the member states shall be recognized in accordance with the legislation of the state of employment.

      Employers (customers of works (services)) shall have a right to request certified translation of documents on education in the language of the state of employment, as well as in the case of necessity for the purposes of verification of documents on education of workers of the member states to direct the requests, as well as by application to the information databases, educational organizations (educational institutions, organizations in the scope of education), issued a document on education and receive the relevant responses.

      4. Labour activity of worker of the member state shall be regulated by the legislation of the state of employment in recognition of provisions of this Agreement.

      5. The term of temporary stay (residence) of worker of the member state and family members in the territory of the state of employment shall be determined by the term of effect of labour or civil agreement, concluded by the worker of the member state with employer or customer of works (services).

      6. Citizens of the member state, arrived to the territory of another member state for the purposes of carrying out of labour activity or employment, and family members shall be excused from obligation of registration (putting on record) within 30 days from the date of entry.

      In the case of stay of citizens of the member state in the territory of another member state for more than 30 days from the date of entry, these citizens shall be obliged to register (register) in accordance with the legislation of the state of entry, if such obligation is established by the legislation of the state of entry.

      7. Citizens of the member state upon entry to the territory of another member state in the cases, provided by the legislation of the state of entry shall use migration cards (cards), unless otherwise provided by separate international treaties of the member states.

      8. Citizens of the member state upon entry to the territory of another member state of one of valid documents, allowed affixing marks of bodies of border control on suppression of the state border, upon condition, that the term of their stay does not exceed 30 days from the date of entry shall be excused from using of migration card (card), if such obligation is established by the legislation of the state of entry.

      9. In the case of early dissolution of labour or civil agreement after expiration 90 days from the date of entry to the territory of the state of employment, the workers of the state member shall have a right to conclude a new labour or civil agreement without departure from the territory of the state of employment during 15 days.

Article 98 Rights and obligation of the worker of the state member

      1. The workers of the state member shall have a right to engage in professional activity in accordance with speciality and qualification, specified in the documents on education, documents on awarding of academic degree and (or) awarding of academic rank, recognized in accordance with this Agreement and legislation of the state of employment.

      2. The workers of the member state and family members shall implement a right in the manner established by the legislation of the state of employment to:

      1) possession, use and disposition of its property;

      2) protection of property;

      3) free transfer of funds.

      3. Social assistance (social insurance) (except for the retirement) of the workers of the member states and family members shall be carried out on the same conditions and in the same manner, that the citizen of the state of employment.

      Labour (insurance) experience of the workers of the member states shall be included to the total labour (insurance) experience for the purposes of social assistance (social insurance), except for the retirement, in accordance with the legislation of the state of employment.

      Retirement assistance of the workers of the member states and family members shall be regulated by the legislation of the state of permanent residence, as well as in accordance with separate international treaty between the member states.

      4. A right of workers of the member states and family members to receive emergency medical assistance (in emergency and urgent forms) and in other medical assistance shall be regulated in the manner according to the annex No.30, as well as by the legislation of the state of employment and international treaties, the participant of which it is.

      5. The workers of the member state shall have a right to enter to the trade unions equally with the citizens of the state of employment.

      6. The workers of the member state shall have a right to obtain employment from the state bodies of the state (to the competence of which the relevant issues are referred) and information from employer (customer of works (services)), concerning the order of its stay, conditions of carrying out of labour activity, as well as rights and obligations, provided by the legislation of the state of employment.

      7. On the request the worker of the member state (as well as former) the employer (customer of works (service)) shall be obliged to issue him (her) certificate (certificates) and (or) certified copy of certificate (certificates) on free basis with specification of professions (specialties, qualifications and positions), period of work and amount of salary in the terms, established by the legislation of the state of employment.

      8. Children of the worker of the member state, living together with him (her) in the territory of the state of employment shall have a right to visit preschools, getting education in accordance with the legislation of the state of employment.

      9. The workers of the member state and family members shall be obliged to observe the legislation of the state of employment, respect the culture and traditions of people of the state of employment, bear responsibility for committed infractions in accordance with the legislation of the state of employment.

      10. The incomes of worker of the member state, received by them in the result of carrying out of labour activity in the territory of the state of employment shall subject to taxation in accordance with international agreements and legislation of the state of employment in recognition of provisions of this Agreement.

PART FOUR
TRANSITIONAL AND FINAL PROVISIONS
Section XXVII
TRANSITIONAL PROVISIONS Article 99 General transitional provisions

      1. International treaties of the member states, concluded within formation of the legal base of Customs Union and Common Economic Space, operating at the date of entering into force of this Agreement shall include to the right of the Union as international treaties within the Union and applied in a part, not contradicting to this Agreement.

      2. Decisions of Superior Eurasian Economic council on the level of heads of the states, Superior Eurasian economic council on the level of heads of governments and Eurasian economic commission, operating at the date of entering into force of this Agreement shall remain in the legal force and applied in a part, not contradicting to this agreement.

      3. From the date of entering into force of this Agreement:

      functions and powers of Superior Eurasian Economic Council on the level of heads of the states and Superior Eurasian Economic Council on the level of heads of governments, operated in accordance with Agreement on Eurasian Economic Commission from 18 November, 2011 shall be respectively carried out by the Superior Council and Intergovernmental council, operating in accordance with this Agreement.

      Eurasian Economic Commission, approved in accordance with Agreement on Eurasian Economic Commission from 18 November, 2011 shall carry out its activity in accordance with this Agreement;

      members of the College of Commission, appointed before entering into force of this Agreement shall continue exercise its functions before expiration of the term of powers, on which they are appointed;

      directors and deputy directors of departments, labour agreements of which are concluded with them before entering into legal force of this Agreement, shall continue execute of obligations, imposed on them before expiration of terms, provided in the labour agreements;

      substitution of vacant positions in the structural subdivisions of Commission shall be carried out in the manner provided by this Agreement.

      4. The international agreements, specified in the annex No.31 to this Agreement shall also operate within the Union.

Article 991 Transitional provisions relating to Section VI

      Prior to the entry into operation of the Union's integrated information system, the information referred to in paragraphs 40 and 41 of Annex No. 5 to this Treaty shall be sent by electronic communication channels in the form of graphical electronic copies of documents containing this information.

      Footnote. Section XXVII as supplemented by Article 991 in obedience to Law of the RK No. 6-VII of 15.02.2021.

Article 100 Transitional provisions in relation of section VII

      1. Functioning of common market of medicinal products within the Union shall be carried out starting from 1 January, 2016 in accordance with international treaty within the Union, determined the unified principles and rules of treatment of medicinal products, which shall be concluded by the member states not later than 1 January, 2015.

      2. Functioning of common market of medicinal goods (medical devices and medical equipment) within the Union shall be carried out starting from 1 January, 2016 in accordance with international treaty within the Union, determined the unified principles and rules of treatment of medicinal goods (medical devices and medical equipment), which shall be concluded by the member states not later than 1 January, 2015.

Article 101 Transitional provisions in relation of section VIII

      1. Before entering to the force of the Customs Code of the Eurasian Economic Union, the customs regulation in the Union shall be carried out in accordance with Agreement of the Customs Code of the Customs Union dated 27 November, 2009 and other international treaties of the member states, regulating the customs legal relations, concluded within formation of the legal base of Customs Union and Unified Economic space and including in accordance with Article 99 of this Agreement and Union Law, in recognition of provisions of this Article.

      2. For the purposes of application of international treaties, specified in paragraph 1 of this Article under the concepts used in them refers to the following:

      “member states of the customs union” – the member states in the meaning, determined by this Agreement;

      “unified customs territory of the customs union (customs territory of customs union)” – customs territory of the Union;

      “unified Tradable nomenclature of foreign economic activity of the customs union (“Tradable nomenclature of foreign economic activity)” – unified Tradable nomenclature of foreign economic activity of the Eurasian economic Union;

      “Unified customs tariff of the customs union” – Unified customs tariff of the Eurasian economic union;

      “Commission of the customs union” – Eurasian economic commission;

      “international treaties of the member states of the customs union” – international treaties within the Union, as well as international treaties of the member states, including in accordance with Article 99 of this Agreement to the Union Law;

      “customs border of the customs union (customs border)” – customs border of the Eurasian economic union;

      “goods of the customs union” – goods of the Eurasian economic union.

      3. For the purposes of application of international treaties, specified in paragraph 1 of this Article, the prohibitions and restrictions shall include the measures of non-tariff regulation (as well as introduced on the basis of general exceptions, protection of foreign financial position and ensuring of equality of balance of payment on unilaterally basis), applied in relation of goods, transferred through the customs border of the Union, the measures of technical regulation, measures of export control and measures in relation of products of military purpose, as well as sanitary, veterinary and sanitary, quarantine phytosanitary measures and radiation requirements.

      Upon that the measures of non-tariff regulation, as well as introduced on the basis of general exceptions, protection of foreign financial position and ensuring equality of balance of payments on unilaterally basis shall include the measures, determined by Article 46 and 47 of this Agreement.

      Provisions of international agreements, specified in paragraph 1 of this Article, except for the paragraphs 3 and 4 of Article 3 of the Customs code of customs union, concerning determination and application (non-application) of prohibitions and restrictions shall not be applied.

      Upon transfer of goods through the customs border of the Union, as well as the goods for personal use and (or) placement of goods under the customs procedure of observance of prohibitions and restrictions shall be approved in the cases and procedure, established by Commission or regulatory legal acts of the member states in accordance with this Agreement or established in accordance with the legislation of the member states, by presentation of documents and (or) details, approving observance of prohibitions and restrictions.

      Veterinary and sanitary, quarantine phytosanitary, sanitary and epidemiological, radiation and other types of the state control (supervision) upon transfer of goods through the customs border of the Union shall be carried out and formed in accordance with this Agreement or acts of Commission, adopted in accordance with it or regulatory legal acts of the member states or in accordance with the legislation of the member states.

      4. Article 51 of the Customs Code of customs union in a part of maintenance of unified Tradable nomenclature of foreign economic activity of the customs union shall be applied in recognitions of provisions of Article 45 of this Agreement.

      5. Chapter 7 of the Customs code of customs union shall be applied in recognitions of provisions of Article 37 of this Agreement.

      6. Paragraph 2 of Article 70 of the Customs Code of customs union shall not be applied.

      Special, antidumping, compensatory duties shall be established in accordance with provisions of this Agreement and collected in the manner provided by the Customs code of customs union for collection of import customs duties, in recognition of provisions of Article 48 and 49 of this Agreement, as well as in recognition of the following.

      Special, antidumping, compensatory duties shall subject to payment upon transfer of goods under the customs procedure, conditions of which in accordance with international treaties, specified in paragraph 1 of this Article shall provide observance of restrictions in connection with application of special protective, antidumping and compensatory measures.

      Calculation of special, antidumping, compensatory duties, occurrence and termination of obligation on payment of these duties, determination of terms and procedure of their payment shall be carried out in the manner, provided by the Customs Code of the customs union for the import customs duties, in recognition of features, established by this Agreement.

      Upon application of antidumping or compensatory duties in accordance with paragraphs 104 and 169 of Protocol on application of special protective, antidumping and compensatory measures in relation to the third countries (annex No.8 to this Agreement), the antidumping, compensatory duties shall subject to payment not later than 30 business days from the date of entering into force of decision of Commission on application of antidumping or compensatory duties, as well as transfer and distribution in the manner determined in the annex to the specified Protocol.

      Change of terms of payment of special, antidumping, compensatory duties in the form of deferral or instalment shall not be conducted.

      In the case of non-payment or incomplete payment of special, antidumping, compensatory duties in the established terms of their recovery shall be carried out in the manner, provided for the import customs duties by the legislation of the member state, customs body of which the collection of customs duties, taxes with accrual of penalties is carried out. Upon that procedure of calculation, payment, collection and return of penalties similar to the procedure, established for the penalties, paid, collected in connection with non-payment or incomplete payment of import customs duties.

      Provisions of this paragraph shall be distributed to calculation, payment and collection of preliminary special, preliminary antidumping, preliminary compensatory duties.

      7. Article 74 of the Customs Code of customs union in a part of tariff benefits shall be applied in recognition of provisions of Article 43 of this Agreement.

      8. Second part of paragraph 2 of Article 77 of the Customs Code of customs union shall not be applied.

      For the purposes of calculation of export customs duties shall be applied the rates, established by the legislation of the member state, in the territory of which the goods are placed under the customs procedure or in the territory of which the fact of illegal movement of goods through the customs border of the Union is identified, unless otherwise established by international treaties within the Union and (or) bilateral international treaties between the member states.

Article 102 Transitional provisions in relation of section IX

      1. In despite of provision of Article 35 of this Agreement, the member states shall have a right to provide preferences in the trade with third party on unilaterally basis by virtue of concluded international treaty of this member state with such third party before 1 January, 2015 or international treaty, participants of which are the all the member states.

      The member states shall carry out unification of agreements, on the basis of which the preferences are provided.

      2. Special protective, antidumping and compensatory measures, applied in relations of goods, imported in the customs territory of the Union, by revision of special protective, antidumping and compensatory measures, acting in accordance with the legislation of the member states shall be applied prior expire of the term of validity of specified measures, established by the relevant decision of commission, and may subject to revision in accordance with provisions of section IX of this Agreement and annex No.8 to it.

      3. For the purposes of implementation of provisions of Article 36 of this Agreement before entering into force of decision of Commission, establishing conditions and procedure of application of unified system of tariff preferences of the Union in relation of goods, originating from the developing countries and (or) the least developed countries shall be applied the Protocol on the unified system of tariff preferences of the Customs union dated 12 December 2008.

      4. Before entering into force of decision of commission, establishing the rules of determination of origin of goods, provided by paragraph 2 of Article 37 of this Contract shall be applied Agreement on the unified rules of determination of country of origin of goods dated 25 January, 2008.

      5. Before entering into force of decision of Commission, establishing the rules of determination of origin of goods, provided by paragraph 3 of Article 37 of this Contract shall be applied Agreement on the rules of determination of origin of goods from the developing and least developed countries dated 12 December, 2008.

Article 103 Transitional provisions in relation of section XVI

      1. For achievement of objectives, set out in paragraph 1 of Article 70 of this Agreement, the member states shall implement harmonization of its legislation in the scope of financial market to 2025 in accordance with international treaty within the Union and Protocol on financial services (annex No.17 to this Agreement).

      2. The member states after termination of harmonization of the legislation in the scope of financial market shall adopt decision on powers and functions of supranational body on regulation of financial market and create it with location in the city of Almaty in 2025.

Article 104 Transitional provisions in relation of section XX

      1. For the purposes of ensuring of development of indicative (forward) gas balance, oil and petroleum products of the Union, ensuring to the effective use of the total energy potential and optimization of interstate supplies of fuel and energy resources, authorized bodies of the member states shall develop and approve the methodology of formation of indicative (forward) gas balance, oil and petroleum products before 1 July, 2015.

      2. Repealed by Law of the Republic of Kazakhstan No. 109-VII of 16.03.2022 (see Article 2 for the enactment procedure).
      3. Repealed by Law of the Republic of Kazakhstan No. 109-VII of 16.03.2022 (see Article 2 for enactment procedure).

      4. For the purposes of formation of common market of gas of the Union, the Superior council shall approve the concept before 1 January, 2016 and the formation program of common market of gas of the Union before 1 January, 2018, providing the term of implementation of measures of program before 1 January, 2024.

      5. On termination of implementation of measures of formation program of common market of gas of the Union, the member states shall conclude an international treaty within the Union on formation of common market of gas of the Union, as well as containing the unified rules of access to the transportation systems of gas, located in the territories of the member states and ensure entering it into force not later than 1 July, 2019.

      6. For the purposes of formation of common market of oil and petroleum products, the Superior council shall approve the concept before 1 January, 2016 and the formation program of common market of oil and petroleum products of the Union before 1 January, 2018, providing the term of implementation of measures of program before 1 January, 2024.

      7. On termination of implementation of measures of formation program of common market of oil and petroleum products of the Union, the member states shall conclude an international treaty on formation of common market of oil and petroleum products of the Union, as well as containing the unified rules of access to the transportation systems of oil and petroleum products, located in the territories of the member states and ensure entering it into force not later than 1 July, 2019.

      8. Since the date of entry into force of the last of the acts enacted under paragraphs 5 to 8 of the Protocol on the Common Electricity Market of the Eurasian Economic Union (Annex No. 21 hereto):

      paragraphs 43 to 49 of the said Protocol and its annex shall cease to have effect;

      paragraph 2, indents 1 and 2, paragraph 5, paragraphs 10 to 38, indents 3 and 4, paragraph 39, paragraph 40 of the said Protocol shall become effective..

      9. Protocol on rules of access to the services of subjects of natural monopolies in the scope of transportation of gas on transportation systems of gas, including the basics of pricing and tariff policy (annex No.22 to this Agreement) is valid until entering to the force of international treaty, provided by paragraph 5 of this Article.

      10. Protocol on procedure of organization, management, functioning and development of common markets of oil and petroleum products (annex No.23 to this Agreement) is valid until entering to the force of international treaty, provided by paragraph 7 of this Article.

      Footnote. Article 104 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan No. 109-VII of 16.03.2022 (see Article 2 for the enactment procedure).

Article 105 Transitional provisions in relation of section XXIV

      1. The member states shall ensure entering into force of international treaty within the Union, provided by paragraph 7 of Protocol on the unified rules of provision of industrial subsidies (annex No.28 to this Agreement), from 1 January, 2017.

      Provisions of subparagraphs 3 and 4 of paragraph 6 of Article 93 of this Agreement, paragraphs 6, 15, 20, 87 and 97 of Protocol on the unified rules of provision of industrial subsidies (annex No.28 to this Agreement) shall enter into the force from the date of entering into force of the specified international treaty.

      2. Provisions of Article 93 of this Agreement and Protocol on the unified rules of provision of industrial subsidies (annex No.28 to this Agreement) shall not be distributed on the subsidies, provided in the territories of the member states before 1 January, 2012.

Article 106 Transitional provisions in relation of section XXV

      1. For the Republic of Belarus in relation of provisions of first item of paragraph 8 of Protocol on measures of the state support of agriculture industry (annex No.29 to this Agreement) shall be established the transitional period before 2016, during of which the Republic of Belarus is obliged to reduce the permissible amount of the state support of agricultural industry as follows:

      in 2015 – 12 percent;

      in 2016 – 10 percent.

      2. Methodology of calculation of permitted level of measures, rendering of distorting effect on the trade, provided by second item of paragraph 8 of Protocol on measures of the state support of agricultural industry (annex No.29 to this Agreement) shall be developed and approved before 1 January, 2016.

      3. Obligations provided by the third item of paragraph 8 of Protocol on measures of the state support of agricultural industry (annex No.29 to this Agreement) shall enter into the force for the Republic of Belarus not later than 1 January, 2025.

Article 1061

Transitional Provisions in relation to Section XXVIII

      The right to a long-service pension under the procedure prescribed by paragraph 53 of the Regulation on Social Guarantees, Privileges and Immunities in the Eurasian Economic Union (Annex No. 32 to this Agreement) shall be retained, notwithstanding the changes in the length of civil service experience introduced by the Protocol amending the Agreement on the Eurasian Economic Union of May 29, 2014 concerning pension provision for officials and employees of the Eurasian Economic Commission and the Court of the Eurasian Economic Union who are nationals of the Russian Federation, signed on March 24, 2022 (hereinafter referred to as the “Protocol on Amendments”):

      for persons entitled to a long-service pension under paragraph 53 of the Regulation on Social Guarantees, Privileges and Immunities in the Eurasian Economic Union (Annex No. 32 to this Agreement) and discharged from positions held in the Commission or Court of the Union prior to the entry into force of the Protocol on Amendments;

      for persons serving on the Commission or the Court of Justice of the Union on the date of entry into force of the Protocol on Amendments and who, on that date, have at least 20 years' seniority in the civil service for the purpose of the long-service pension;

      for persons who, as of the date of entry into force of the Protocol on Amendments, serve on the Commission or the Court of Justice of the Union, who as of that date have at least 15 years' seniority in the civil service for the purpose of the long-service pension and who, prior to the entry into force of the Protocol on Amendments, are entitled to an old age (disability) insurance pension under the laws of the Russian Federation.

      The mentioned categories of persons shall receive a long-service pension under the conditions and pursuant to the procedure determined by the legislation of the Russian Federation for federal civil servants in force as of December 31, 2016.

      Footnote. Section XXVII as supplemented by Article 1061 under Law of the Republic of Kazakhstan No. 151-VII of 02.11.2022 (shall become effective on the date of receipt by the depositary, through diplomatic channels, of the last written notification of the member states' compliance with the domestic procedures necessary for its entry into force).

Section XXVIII
FINAL PROVISIONS Article 107 Social guarantees, privileges and immunities

      In the territory of each of the member state of the Union, the members of Council of Commission and College of Commission, judges of the Court of the Union, civil servants and employees of Commission and the Court of the Union shall be used the social guarantees, privileges and immunities, which are necessary for exercise them the powers and official (service) obligations, imposed on them. Amount of specified social guarantees, privileges and immunities shall be determined according to the annex No.32 to this Agreement.

Article 108 Entry into the Union

      1. The Union is open to entry of any state, sharing its purposes and principles, on conditions agreed by the member states.

      2. The interested state shall direct the relevant application addressed to the Chairman of Superior council for obtainment of status of the state candidate for entry into the Union.

      3. Decision on provision of the status of the state candidate for entering into the Union to the state shall be adopted by Superior council by consensus.

      4. On the basis of decision of Superior council shall be formed the working group from representatives of the state candidate, member states and bodies of the Union (hereinafter – working group) for study of level of readiness of the state candidate to assume obligations, arising from the Union law, development of project of Program of actions on entering of the state candidate into the Eurasian economic union, as well as project of international treaty on entering of relevant state into the Union, by which the amount of rights and obligations of the state candidate is determined, as well as the format of its participation in the work of bodies of the Union.

      5. Program of actions on entering of the state candidate into the Eurasian economic union shall be approved by Superior council.

      6. Working group shall present the report on the course of implementation by the state candidate of the Program of actions on entering of the state candidate into the Eurasian economic union on a regular basis for consideration of Superior council. Based on the findings of working group that the state candidate fully comply with the obligations, arising from the Union law, the Superior council shall adopt decision on signing of international treaty with the state candidate on entering into the Union. The specified international treaty shall subject to ratification.

Article 109 The state observers

      1. Any state shall have a right to apply to the Chairman of Superior council with request on provision it the status of the state observer upon Union.

      2. Decision on provision of status of the state observer upon Union or on refusal in provision of such status shall be adopted by Superior council in recognition of interests of development of integration and achievement of objectives of this Agreement.

      3. Authorized representatives of the state observer upon Union may present at the sittings of bodies of the Union at the invitation, receive the documents taken by the bodies of Union, not being the documents of confidential character.

      4. The status of the state observer upon Union shall not give the right to participate in adoption of decision in the bodies of Union.

      5. The state receiving the status of the state observer upon Union is obliged to keep from any actions, capable to cause damage to the interests of the Union and member states, object and purposes of this Agreement.

Article 110 Working language of bodies of the Union

      Language of international treaties within the Union and decisions of Commission

      1. The working language of bodies of the Union is Russian language.

      2. International treaties within the Union and decision of Commission, having compulsory nature for the member states shall be applied in Russian language with subsequent translation into the state languages of the member states, unless otherwise provided by their legislation in the manner determined by Commission.

      Translation into the state languages of the member states shall be carried out at the expense of funds, provided in the budget of Union for these purposes.

      3. In the case of occurrence of disagreements for the purposes of interpretation of international treaties and decisions, specified in paragraph 2 of this Article shall be used the text in Russian language.

Article 111 Access and publication

      1. International treaties within the Union, international treaties with third party and decisions of bodies of the Union shall subject to official publication on the official website of the Union in the Internet in the manner established by the Intergovernmental council.

      The date of publication of decision of body of the Union on the official website of the Union in the Internet shall be recognized the date of official publication of this decision.

      2. None of decision, specified in paragraph 1 of this Article may not enter into force before its official publication.

      3. Decisions of bodies of the Union shall be directed to the member states not later than 3 calendar days from the date of adoption of decision.

      4. Bodies of the Union shall ensure preliminary publication of projects of decisions on official website of the Union in the Internet, at least 30 calendar days before the date when this decision is planned to take. Projects of decisions of bodies of the Union, adopted in the exceptional cases, requiring operative reaction may be published in other terms.

      Interested persons may present to this body their comments and suggestions.

      Procedure of collection, analysis and accounting of such comments and suggestions shall be determined by regulation of the work of relevant body of Union.

      5. Decisions of bodies of the Union, containing information of restrictive distribution and projects of such decisions shall not subject to official publication.

      6. Provisions of this Article shall not be applied in relation of decisions of the Court of the Union, procedure of entering into force and publication of which is determined by the Status of the Court of Eurasian economic union (annex No.2 to this Agreement).

      7. Provisions of paragraph 4 of this Article shall not be applied in relation of decisions of bodies of the Union in the cases, when preliminary publication of projects of such decisions may prevent to their execution or otherwise contrary to the public interest

Article 112 Disputes resolution

      The disputes, related with interpretation and (or) application of provisions of this Agreement shall be resolved by consultations and negotiations.

      In the case of failure to reach of the consent during 3 months from the date of direction of official written request on conducting of consultations and negotiations by one party of dispute to another party of dispute, unless otherwise provided by the Status of the Court of Eurasian economic union (annex No.2 to this Agreement), the dispute may be submitted by any of the parties of dispute for consideration to the Court of the Union, if the parties of the dispute do not reached an agreement on the use of other mechanisms of its resolution.

Article 113 Entering of Agreement into force

      This Agreement shall enter into force from the date of reception by depository of the last written notification on execution by the member states of interstate procedures, necessary for its entering into force.

      In connection with entering into force of this Agreement, the effect of international treaties, concluded within formation of the Customs union and Unified economic space shall be terminated according to the annex No.33 to this Agreement.

Article 114 Correlation of this Agreement with other international treaties

      1. This Agreement shall not prevent to conclusion of international treaties, not contradicting to the purposes and principles of this Agreement, by the member states.

      2. Bilateral international treaties between the member states, providing more deep level of integration in comparison with provisions of this Agreement or international treaties within the Union or providing additional advantages in favour of their individuals and (or) legal entities shall be applied in relation between the states, concluded them and may be concluded upon condition, that they do not affect the implementation of their rights and execution of obligations on this Agreement and international treaties within the Union by them and other member states.

Article 115 Making amendments to the Agreement

      Amendments and additions, which are formed by protocols and are an integral part of this Agreement may be made in this Agreement.

Article 116 Registration of Agreement in the Secretariat of Organization of United Nations

      This Agreement shall subject to registration in the Secretariat of Organization of United Nations in accordance with Article 102 of the Charter of Organization of the Unified Nations.

Article 117 Reservations

      Reservations to this Agreement shall not be allowed.

Article 118 Withdrawal from Agreement

      1. Any of the member state shall have a right to withdraw from this Agreement by directing the written notification on its intention to withdraw from this Agreement to the depository of this Agreement on diplomatic channels. Effect of this Agreement in relation of this state shall be terminated upon expire of 12 months from the date of reception of this Agreement of such notification by depository.

      2. The member state, notified on its intention to withdraw from this Agreement in accordance with paragraph 1 of this Article shall be obliged to regulate financial obligations, arising in connection with its participation in this Agreement. This obligation shall remain in force, despite of withdrawal of the state from this Agreement up to its full implementation.

      3. Superior council shall adopt decision on beginning of process of regulation of obligations, incurred in connection with participation of the member state in this Agreement on the basis of notification, specified in paragraph 1 of this Article.

      4. Withdrawal from this Agreement shall automatically entail termination of membership in the Union and withdrawal from international treaties within the Union.

      It is performed in Astana on May 29, 2014 in one copy in the Belarusian, Kazakh and Russian languages??, all texts being equally authentic.

      In the case of occurrence of disagreements for the purposes of interpretation of this Agreement shall be used the text in Russian language.

      The original copy of this Agreement shall be stored in the Eurasian economic commission which was depository of this Agreement will direct to each Party its certified copy.

For
the Republic of Belarus

For
the Republic of Kazakhstan

For
the Russian Federation


  Annex No. 1
  to the Agreement
  on Eurasian Economic Union

PROVISION on Eurasian Economic Commission
I. General provisions

      1. In accordance with paragraph 1 of Article 18 of Agreement on Eurasian economic union (hereinafter – Agreement), Commission shall be permanently effectual regulatory body of the Union.

      Basic tasks of Commission shall be ensuring of conditions of functioning and development of the Union, as well as development of suggestions in the scope of economic integration within the Union.

      2. Commission shall carry out its activity on the basis of the following principles:

      1) ensuring of mutual benefit, equality and accounting of national interests of the member states;

      2) economic justification of adopted decisions;

      3) openness, transparency and objectivity.

      3. Commission shall carry out its activity within the powers, provided by Agreement and international treaties within the Union in the following scopes:

      1) customs tariff and non-tariff regulation;

      2) customs regulation;

      3) technical regulation;

      4) sanitary, veterinary and sanitary, quarantine phytosanitary measures;

      5) transfer and distribution of import customs duties;

      6) establishment of trade regimes in relation of third parties;

      7) statistics of foreign and mutual trade;

      8) macroeconomic policy;

      9) competitive policy;

      10) industrial and agricultural subsidies;

      11) energy policy;

      12) natural monopolies;

      13) state and (or) municipal purchases;

      14) mutual trade in services and investments;

      15) transport and transportation;

      16) currency policy;

      17) intellectual property;

      18) labour migration;

      19) financial markets (banking sector, scope of insurance, currency market, securities market);

      20) other scopes, determined by Agreement and international treaties within the Union.

      4. Commission shall ensure implementation of international treaties, including in the Union law within their powers.

      5. Commission shall exercise functions of depository of international treaties within the Union, decision of Superior council and Intergovernmental council.

      6. Commission may be vested with right by Superior council to sign international treaties on issues, including in the competence of Commission.

      7. For the purposes of ensuing of effective functioning of the Union, Commission shall have a right to create consultative bodies for conducting of consultations on separate issues, making decisions on which is referred to the competence of Commission.

      8. Commission shall have a right to request position on issues, considered by Commission of the member states. Request on provision of positions shall be directed to the governments of the member states. Commission shall also have a right to request information, necessary for exercise their powers by Commission from bodies of the member states, legal entities and individuals. Copies of requests of Commission to the address of legal entities and individuals, except for the requests, containing confidential information shall be simultaneously directed to the authorized body of executive power of the member state. Request on presentation of position or information on behalf of Commission shall be directed by the chairman or member of College of Commission, unless otherwise established by Agreement.

      Executive bodies of the member states shall ensure provision of requested information within the term, established by Regulation of work of Commission, upon condition, that information does not contain details, referred to the state secret (state secrets) or to details of limited distribution in accordance with the legislation of the member states.

      Procedure of exchange of information, containing details, referred to the state secret (state secrets) or details of limited distribution in accordance with the legislation of the member states shall be established by international treaties within the Union.

      9. Commission is responsible for budget process of the Union and preparation of report on its execution and shall be manager of funds of the budget estimate of the Commission.

      10. Commission shall be used the rights of legal entity.

      11. Commission shall consist of the Council of Commission and College of Commission. Procedure of activity of Council of Commission and College of Commission shall be governed by Regulation of work of Eurasian economic commission, approved by the Superior council (hereinafter – Regulation).

      12. Council of Commission shall have a right to form structural subdivisions (hereinafter – departments of Commission).

      13. Commission within their powers shall make decision, having regulatory legal nature and instructions, compulsory for the member states, having organizational-administrative nature and recommendations, not having compulsory nature.

      Decisions of Commission shall be a part of the Union Law and shall subject to the direct application in the territories of the member states.

      14. Decisions, instructions and recommendations of Commission shall be applied by the Council of Commission and College of Commission within the powers, established by Agreement and international treaties within the Union and in the manner, provided by Agreement and Regulation.

      Distribution of powers and functions of Council of Commission and College of Commission shall be determined by Regulation.

      15. Decisions of Commission which may effect on conditions of maintenance of entrepreneurial activity shall be made in recognition of results of conducting of assessment of regulatory impact of projects of such decisions.

      The order of conducting of procedure of assessment of regulatory impact of projects of specified decisions of commission shall be determined by Regulation.

      16. Unless otherwise provided by Agreement and international treaties within the Union, decisions of Commission shall enter into force not earlier than 30 calendar days from the date of their official publication.

      Decisions of Commission, specified in paragraph 18 of this Provision, as well as decisions of Commission, applied in the exceptional cases, requiring operative response may provide other term of entering into force, but not less than 10 calendar days from the date of their official publication.

      Procedure of adoption and entering into force of decisions of Commission, specified in the second item of this paragraph shall be established by Regulation.

      Decisions of Commission, containing details of limited distribution shall enter into force in the term, determined in them.

      Instructions of Commission shall enter into force in the term, determined in them.

      17. Decisions of Commission, aggravating position of individuals and (or) legal entities shall not have a retroactive effect.

      18. Decisions of Commission, improving position of individuals and (or) legal entities may have retroactive effect, unless directly provide it.

      19. Publication of decisions of Commission and ensuring of access to them shall be carried out in the manner established by Article 111 of agreement.

      20. Making decisions of Commission shall be carried out in accordance with Article 18 of Agreement and this Provision by voting of members of Council of Commission or members of the College of Commission.

      21. Votes in the Commission shall be distributed as follows:

      1) in the Council of Commission – one vote of the member of Council of Commission shall be one vote;

      2) in the College of Commission – one vote of member of College of Commission shall be one vote.

II. The Council of Commission

      22. The Council of Commission shall carry out general regulation of integration processes in the Union, as well as general management of activity of commission.

      23. The Council of Commission shall include one representative from each member state, being a deputy of the head of government and vested with necessary powers in accordance with the legislation of the state.

      The member state shall notify each other, as well as the College of Commission on representative in the Council of Commission in the manner established by Regulation.

      24. The Council of Commission shall carry out the following functions and powers:

      1) organize the work on improvement of legal regulation of activity of the Union;

      2) submit the basic directions of integration within the Union for approval of Superior council;

      3) consider the issue on cancellation of decisions of Commission, adopted by the College of Commission or making amendments in the manner provided by paragraph 30 of this Provision;

      4) consider results of monitoring and control of execution of international treaties, including in the Union Law;

      5) submit an annual report on monitoring of conducting of procedure of assessment of regulatory impact for consideration of Intergovernmental council;

      6) approve the list of departments of Commission, their structure and staff number, as well as distribution them between the members of College of Commission by presentation of Chairman of the College of Commission;

      7) approve qualifying requirements to the civil servants and employees of Commission;

      8) make decision on the withdrawal of privileges and immunities from the employees of Commission on the grounds provided by Provision on social guarantees, privileges and immunities in the Eurasian economic union (provision No.32 to the Agreement);

      9) approve the project of budget of Union;

      10) approve procedure of payment of labour of members of College of Commission, civil servants and employees of Commission;

      11) approve general limited staff number of departments of Commission;

      12) approve the plan on creation and development of integrated information system of the Union;

      13) for the purposes of ensuring of observance of rights of citizens of the member states, provided by Agreement for employment to the departments of Commission shall form Ethics Commission upon Council of Commission and approve provision on it;

      14) give instructions to the College of Commission;

      15) exercise other functions and powers in accordance with Agreement, international treaties within the Union and Regulation.

      25. The Council of Commission shall have a right to determine the issues, on which the College of Commission is obliged to conduct consultations within the consultative body, created in accordance with paragraph 44 of this Provision before making decision of the Council of Commission or College of Commission.

      26. Meetings of the Council of Commission shall be conducted in accordance with Regulation. Any member of the Council of Commission may initiate holding of meeting of the Council of Commission, as well as submit proposals to the agenda of meeting of the Council of Commission.

      Meeting of the council of Commission shall be valid if it is attended by all members of the Commission.

      27. In the meetings of the Council of Commission shall participate the Chairman of College of Commission, as well as by invitation of Council of Commission the members of College of Commission. Members of the Council of Commission may invite to the meetings of the Council of Commission the representatives of the member states and other persons.

      In the meetings of the Council of Commission may participate the representatives of third countries in the manner and conditions, which are determined by Agreement.

      28. Chairmanship in the Council of Commission shall be carried out in accordance with paragraph 4 of Article 8 of Agreement.

      In the case of early termination of powers of Chairman of the Council of Commission, the new member of the Council of Commission from presiding member state shall exercise powers of Chairman of the Council of Commission during remaining period.

      Chairman of the Council of Commission shall:

      carry out general management by preparation of issues, submitted for consideration at the next meeting of the Council of Commission;

      determine the agenda;

      open, hold and close the meetings of the Council of Commission.

      29. The Council of Commission shall make decision, instructions and recommendations within their powers.

      The Council of Commission shall make decision, instructions and recommendations by consensus.

      In the case if consensus is not reached, the issue shall be submitted for consideration to the Superior council or Intergovernmental council by suggestion of any member of the Council of Commission.

      30. The member state or member of the Council of Commission shall have a right to submit proposal on its cancellation or making amendments to the College of Commission during 15 calendar days from the date of publication of decision of the College of Commission.

      Chairman of the College of Commission shall direct materials on the relevant decision to the members of the Council of Commission in a day of reception of specified proposal.

      After reception of such materials the Council of Commission shall consider them and make decision during 10 calendar days.

      The member state in the case of disagreement with the decision taken by the Council of Commission according to the results of consideration of issue on cancellation of decision of the College of Commission or making amendments, or in the case of expire of the term, provided by the third item of this paragraph, but not later than 30 calendar days from the date of official publication of decision of the Council of Commission may direct a letter to the Commission signed by the head of government with proposal on submission of relevant issue for consideration of the Intergovernmental council and (or) Superior council.

      Head of the government of the member state shall have a right to apply to the Commission with proposal on submission of issue in relation of decisions of commission, specified in the second item of paragraph 16 of this Provision, for consideration of Intergovernmental council and (or) Superior council at any stage before the date of their entering into force.

      Decision of the College of Commission in relation of which the proposal on cancellation or making amendments in accordance with this paragraph was made shall not enter into force and shall be suspended for the term necessary for consideration of issue in relation of this decision by the Intergovernmental council and (or) Superior council and making of relevant decision according to the results of such consideration.

III. The College of Commission

      31. The College of Commission shall executive body of Commission.

      The College of Commission shall consist of the members of the College, one of which is the Chairman of the College of Commission.

      The College of Commission shall be formed of representatives of the member states based on the principle of equal representation of the member states.

      Numeral Composition of the College of Commission and distribution of obligations between the members of the College of commission shall be determined by Superior council.

      The college of Commission shall carry out management by the departments of Commission.

      32. The member of the College of Commission shall be the citizen of the member state, in which it is presented.

      The members of the College of Commission shall meet the following requirements: have professional preparation (qualification), relevant to the official duties, as well as work experience on profile of official duties at least 7 years, as well as at least 1 year to replace the executive position in the state bodies of the member states.

      33. The members of the College of Commission shall be appointed by Superior council for the term of 4 years with a possible extension of powers.

      Chairman of the College of Commission shall be appointed by Superior council for the term of 4 years on the rotating basis without the right of extension. Rotation shall be carried out alternatively in the Russian alphabetical order by name of the member state.

      34. The members of the College of Commission shall work in Commission on a permanent basis. The members of the College of Commission in the exercise of their powers are independent of the state bodies and civil servants of the member states and may not request or receive instructions from authorities or officials of the member states.

      Mechanism of interaction of members of the College of Commission with the member states on issues of international activity shall be determined in accordance with Procedure of carrying out of international cooperation by the Union, approved by the Superior council.

      35. The members of the College of Commission shall not have a right to combine the work in the College of Commission with other work or engage in other paid activity, except for teaching, scientific or other creative activity, during the term of their powers.

      36. The members of the College of Commission shall not have a right to:

      1) participate in activity of body of management of commercial organization on a paid basis;

      2) carry out entrepreneurial activity;

      3) receive remuneration from individuals and legal entities (gifts, monetary rewards, loans, services, payment for entertainment, rest, transportation charges and other remunerations) in connection with exercise of powers. The gifts received by the member of College of Commission in connection with protocol events, with official business trips and other official events (except for the symbolic) shall be recognized as the property of the Commission and transferred to the Commission by the act. The member of the College of Commission, transferred such gift may reacquire it in the manner approved by the Council of Commission;

      4) carry out the trips in connection with execution of official duties at the expense of funds of individuals and legal entities;

      5) use the means of logistical and other ensurance, other property of Commission for the purposes, not related with exercise of powers, as well as transfer them to other persons;

      6) disclose or use details of confidential nature or official information, which became known to it in connection with the exercise of powers for the purposes, not related with exercise of powers;

      7) use the powers of the member of the College of Commission in the interests of political parties, other public associations, religious associations and other organizations, as well as publicly express attitude to the specified associations and organizations as a member of the College of Commission, if it is not enter to their powers;

      8) create the structure of political parties in the Commission, other public associations (except for the professional unions, veterans and other bodies of public self-activity) and religious associations or contribute to the creation of these structures.

      37. A member of the College of Commission in the case of commercial holding of securities and (or) shares (shares of participation in the charter capitals of organization) shall be obliged to transfer their securities and (or) shares (shares of participation in the charter capitals of organizations) to the trust management within a reasonable time.

      38. Restrictions, established by paragraphs 35-37 of this Provision shall be also distributed to the civil servants and employees of Commission.

      39. Any violation of restrictions, established by paragraphs 35-37 of this Provision shall be the ground for early termination of powers of a member of the college of Commission, dissolution of labour agreement (contract) with civil servant, employee of Commission.

      40. Each member state shall present the candidates for the post of a member of the College of Commission to the Superior council.

      Personal composition of the College of Commission, including Chairman of the College of Commission shall be approved by Superior council by presentation of the member states.

      In the case of non-approval of candidate of a member of the College of Commission by Superior council, the member state shall present a new candidate during 30 calendar days.

      41. Member states shall not have a right to recall a member of the College of Commission, except for the cases of unfair execution of their official duties or cases, specified in paragraphs 35-37 of this Provision.

      Early termination of powers of a member of the College of Commission (except for the cases of voluntary removal) shall be carried out by presentation of the member state on the basis of decision of Superior council.

      In the case of early termination of powers of a member of the College of Commission, a new member of the College of Commission shall be assigned by presentation of the same member state, by whom a member of the College of Commission, terminated the powers was presented, for the remaining period of powers of the previous member of the College of Commission.

      42. Assignment of responsibilities between members of the College of Commission, as well as total number of staff of departments of Commission and procedure of payment of labour of the members of the College of Commission, civil servant and employees of Commission (as well as their supplies) shall be approved by Superior council.

      43. College of Commission shall ensure implementation of the following functions and powers:

      1) carry out development of proposals and set of proposals, presented by the member states in the scope of integration within the Union (including development and implementation of basic directions of integration);

      2) adopt decisions, instructions and recommendations;

      3) execute decisions and instructions, adopted by Superior council and Intergovernmental council, and decisions, adopted by the Council of Commission;

      4) carry out monitoring and control of execution of international treaties, included in the right of the Union, and decisions of Commission, as well as inform the member states on necessity of their execution;

      5) annually present a report on executed work for consideration by the Council of Commission;

      6) develop recommendations on issues, concerning formation, functioning and development of the Union;

      7) prepare expert findings (in a written form) on the proposals of the member states, received to the Commission;

      8) render assistance to the member states in the adjustment of disputes within the Union before application to the Court of the Union;

      9) ensure presentation of interests of Commission in the judicial instances, including the Court of the Union;

      10) carry out interaction with bodies of the state power of the member states within their powers;

      11) consider requests, received to the Commission;

      12) approve the plan of foreign business trips of members of the College, civil servants and employees of Commission for the regular year by presentation of Chairman of the College of Commission;

      13) approve a plan of research works for the regular year by presentation of Chairman of the College of Commission after its consideration on the consultative committees, inform the Council of Commission on the specified plan;

      14) carry out development of project of budget of the Union and preparation of projects of reports on its execution, ensure execution of budget estimate of Commission;

      15) develop projects of international treaties and decisions of Commission, adopted by the Council of Commission, as well as other documents, necessary for implementation of powers of Commission;

      16) conduct estimation procedure of regulatory impact in accordance with the established procedure and ensure preparation of annual report on monitoring of conducting of this procedure;

      17) ensure holding of meetings of the Council of Commission, Intergovernmental council and Superior council, as well as subsidiary bodies, created in accordance with paragraph 3 of Article 5 of Agreement;

      18) present proposals on removal of privileges and immunities from civil servants and employees of Commission, for consideration of the Council of Commission;

      19) place orders and conclude agreements for the supply of goods, execution of works and rendering of services for the needs of Commission in the manner approved by the Council of Commission;

      20) ensure observation of procedure of the work with documents of limited distribution (confidential and for official use), approved by the Council of Commission.

      44. The College of Commission shall have a right to create consultative bodies upon College of Commission, an activity and procedure of which are determined by the relevant provisions, approved by the College of Commission. Upon that the relevant consultative body shall be created by the College of Commission on a mandatory basis for consideration of issues, determined by the Council of Commission.

      45. Authorized representatives of bodies of the state power of the member states shall include to the composition of consultative bodies upon the College of Commission.

      Representatives of business community, scientific and public organizations, and other independent experts shall be included to the composition of consultative bodies upon the College of Commission at the suggestion of the member states.

      46. Consultative bodies upon the College of Commission shall carry out preparation of recommendations for the Commission within their powers on issues, referred to their competence. Suggestions of members of consultative bodies, presented them at the meetings of consultative bodies may not be considered as final position of the member states.

      47. Organizational and technical support of activity of consultative bodies upon the College of Commission shall be carried out by Commission.

      Directing member states shall bear expenses related with participation of authorized representatives of bodies of the state power of the member states in the work of consultative bodies upon the College of Commission. The specified persons shall bear expenses related with participation of representatives of business community, scientific and public organizations, and other independent experts in the work of consultative bodies upon the College of Commission independently.

      48. College of Commission shall adopt decisions, instructions and recommendations within their powers.

      Decisions, instructions and recommendations of Commission, adopted by the College of Commission shall be signed by the Chairman of College of commission.

      49. Meetings of the College of Commission shall be generally held at least 1 time per week.

      Members of the College of Commission shall participate in the meeting of the College of commission personally, without the right to replace. In the case of objective impossibility of participation in the meeting of the College of Commission, a member of the College of Commission shall have a right to state its position in a written form in the manner established by Regulation or to delegate the right to present its position to the director of department of Commission, in the competence of which the issue under consideration is included, by attorney and with the consent of Chairman of the College of Commission. Upon that a director of department of Commission shall not have a right to vote in the voting.

      One representative form the member state may present in the meetings of the College.

      Extraordinary meetings shall be held at the request of at least one of the members of the College of Commission on the basis of decision of the Chairman of the College of Commission. Procedure of holding of meetings of the College of Commission and procedure of voting shall be established by Regulation.

      50. A set of documents and materials for each of the issues of the project of agenda for the meetings of the College of Commission shall be distributed to the member states on a mandatory basis in accordance with Regulation, but not later than 30 calendar days before the date of meeting of the College of Commission.

      51. Chairman of the College of Commission shall:

      1) organize an activity of the College of Commission and bear responsibility for performance of functions, imposed on it;

      2) form the projects of plans of meetings of the College of Commission and the Council of Commission in accordance with the established procedure for the next period and agendas of meetings of the College of Commission, Council of Commission, as well as projects of agendas of the meetings of Superior council and Intergovernmental council, which subject to approval at the meeting of the council of Commission and are directed to the member states no later than 20 calendar days before the date of holding of the relevant meeting with the annex of necessary materials;

      3) report to the Council of Commission, Intergovernmental council and Superior council on issues, requiring their decisions, and on other documents with relevant proposals on the results of their consideration at the meeting of the College of Commission;

      4) establish procedure of the work of departments of Commission, as well as determine the issues, including in the scope of maintenance of departments of Commission;

      5) organize the work on preparation of meetings of the College of Commission, Council of Commission, Intergovernmental Council and Superior council;

      6) conduct meetings of the College of Commission;

      7) participate in the meetings of the Council of Commission;

      8) present the College of Commission in the Council of Commission;

      9) present proposals on assignment of departments of Commission for the members of the College of Commission for consideration of the Council of Commission in coordination with the members of the College of Commission;

      10) determine procedure of interaction with representatives of mass media, rules of public speeches of civil servants and employees of Commission and provision of official information;

      11) speak on behalf of Commission as administrator of the Union budget, is the manager of funds of the budget estimates of Commission, control the material resources of Commission, conclude civil agreements and appear in court;

      12) assign directors of departments of Commission and their assistants on the results of competition and conclude the contracts with them;

      13) conclude the labour agreements (contracts) with employees of Commission on behalf of Commission on the results of competition;

      14) approve provisions on departments of Commission;

      15) assign acting Chairman of the College of Commission from the number of members of the College of Commission;

      16) exercise the powers of representative of the employer in relation of civil servants and employees of Commission, approve official regulations (instructions), approve the leave schedules, grant leaves and adopt decisions on detachment;

      17) ensure conducting of verification on facts, imposed in application of the member state to recall of a member of the College of Commission on the grounds, specified in paragraphs 36 and 37 of this Provision, in the manner approved by the Council of Commission;

      18) exercise other functions, necessary for ensuring of activity of the College of Commission and departments of Commission in accordance with Regulation.

      52. A member of the College of Commission in accordance with assignment of responsibilities shall:

      1) carry out preparation of proposals on issues, referred to its competence;

      2) report at the meetings of the College of Commission and Council of Commission on issues, referred to its competence;

      3) coordinate and control an activity of supervised departments of Commission;

      4) prepare projects of decisions, instructions and recommendations of the College of Commission on issues, referred to its competence;

      5) carry out monitoring of execution of international treaties, including to the Union law by the member states, on issues referred to its competence;

      6) carry out monitoring of execution of decisions of Commission by the member states on issues, referred to its competence;

      7) prepare projects of expert conclusions (in a written form) for the proposals of the member states, received to the Commission on issues referred to its competence;

      8) carry out interaction with bodies of the state power of the member states within the powers of the College of Commission on issues referred to its competence (as well as request information, necessary for exercise of powers, from the bodies of the state power of the member states, legal entities and individuals);

      9) ensure development of projects of international treaties, decisions, instructions and recommendations of Commission, adopted by the Council of Commission, as well as other documents, necessary for implementation of Commission on issues referred to its competence;

      10) ensure participation of supervised departments of Commission in conducting of evaluation procedure of regulatory impact according to the established procedure;

      11) submit proposals on creation of consultative bodies for consideration of the College of Commission upon the College of Commission on issues, referred to its competence.

      53. The issues, related with provision of privileges and immunities, social guarantees to the members of the College of Commission, as well as issues, related with labour relations and compulsory state social and retirement insurance shall be regulated in accordance with Provision on social guarantees, privileges and immunities in the Eurasian economic union (annex No. 32 to the Agreement).

IV. Department of Commission

      54. Ensuring of activity of the Council of Commission and College of Commission shall be carried out by departments of Commission.

      Civil servants and employees shall include to the composition of departments of Commission.

      Hiring of civil servants and employees of Commission shall be carried out in accordance with Article 9 of Agreement.

      Directors of departments of the Commission and their deputies shall be appointed by the Chairman of the Collegium of the Commission upon the recommendation of the Competition Commission.

      Employment agreements (contracts) shall be concluded with the directors of departments of the Commission and their deputies for a term not exceeding the term of office of the Collegium of the Commission, established under paragraph 33 of these Regulations.

      The Chairman of the Collegium of the Commission may extend the employment agreements (contracts) of the directors of departments of the Commission and their deputies for up to 3 months on one occasion.

      Should the employment agreement (contract) with the Director of the Department of the Commission or the Deputy Director of the Department of the Commission be terminated (terminated prematurely), the employment agreement (contract) with the person appointed to the vacant position of the Director of the Department of the Commission or the Deputy Director of the Department of the Commission shall be executed for the period remaining until the end of the term of the Board of the Commission, established under paragraph 33 of these Regulations.

      Directors of departments of Commission and their assistants shall comply with the following requirements:

      have the nationality of one of the member states;

      have professional preparation (qualification) and work experience at least 5 years on the profile, relevant to the official duties.

      Departments of the Commission shall be staffed through a competitive process from among the nationals of member states complying with the relevant qualification requirements for the position approved by the Council of the Commission and based on the outcomes of a qualification selection carried out in a member state, if the need for such a selection is provided by the legislation of a member state.

      Commission officials shall be hired under employment agreements (contracts) concluded with the Chairman of the Collegium of the Commission for a period of 5 years. The labor agreement (contract) with an official of the Commission may be prolonged for the same period by the Chairman of the Collegium of the Commission upon the proposal of a member of the Collegium of the Commission, overseeing the activities of the relevant structural unit of the Commission including in view of the results of the performance appraisal.

      Procedure of conclusion of labour agreement (contract), its extension and grounds for its dissolution shall be approved by the Council of Commission.

      Additional requirements, which are specified in the manner of conducting of competition may be imposed to the candidates.

      Employees of Commission shall be certified in the manner, approved by the Council of Commission.

      Footnote. Paragraph 54 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan No. 145-VII of 10.10.2022 (shall become effective on the date of receipt by the depositary via diplomatic channels of the last written notification on completion by member-states of domestic procedures necessary for its entry into force).

      55. Departments of Commission shall implement the following functions:

      1) carry out preparation of materials of projects of decisions, instructions and recommendations on issues of functioning of the Union (as well as proposals on conclusion of international treaties and making amendments) for consideration by the members of the College of Commission;

      2) carry out monitoring of execution of international treaties, including to the Union law, decisions and instructions of the College of Commission, Council of Commission, Intergovernmental council and Superior council by the member states, for the purposes of presentation of results for consideration by the members of the College of Commission;

      3) carry out preparation of proposals on the results of monitoring and analysis of the legislation of the member states in the scopes, regulated by the Union law for consideration by the members of the College of Commission;

      4) carry out preparation of projects of international treaties and other documents, necessary for functioning of the Union;

      5) interact with bodies of the state power of the member states;

      6) carry out preparation of projects of budget of the Union and report of its execution, develop the project of budget estimates of Commission and ensure its execution;

      7) ensure execution of functions of depositary of international treaties within the Union by Commission;

      8) participate in conducting of evaluation procedure of regulatory impact according to the established procedure and carry out monitoring of conducting of this procedure;

      9) exercise other functions, determined by international treaties, including in the Union law, decisions of Superior council, Intergovernmental council and Commission (as well as directed to organization of the work of bodies of the Union, information and technical support of activity of Commission).

      56. Civil servants and employees of Commission shall be international civil servants.

      Upon performance of official duties, the civil servants and employees of Commission are irrespective of the state bodies and civil servants of the member states and may not request or receive instructions from bodies of power or civil servants of the member states.

      Each member state shall be obliged to respect the status of civil servants and employees of Commission and not have influence on them upon performance them their official duties.

      During the work in the Commission, the civil servants and employees of Commission shall not have a right to combine work in the Commission with other work or engage in other paid activity, except for teaching, scientific or other creative activity, during the term of its professional and official duties.

      57. The members of the College of Commission, civil servants and employees of Commission shall annually present details on their incomes, property and property obligations, as well as on incomes, property and property obligations of the family members (husband (wife) and the minors) according to the procedure and terms, which are determined by the Council of Commission.

      58. Details on incomes, property and property obligations, presented by the members of the College of Commission, as well as civil servants and employees of Commission in accordance with this Provision shall be details of a confidential nature.

      59. Persons, guilty in disclosure of details, specified in paragraphs 57 and 58 of this Provision shall bear responsibility in accordance with the legislation of the member states.

      60. Verification of reliability and completeness of details, specified in paragraphs 57 and 58 of this Provision shall be carried out in the manner approved by the Intergovernmental council.

      61. Members of the College of Commission, civil servants and employees of Commission shall be obliged to take measures to settlement or prevention of conflict of interests, which may arise by virtue of availability of personal interest of the member of the College of Commission, civil servant or employee of Commission.

      62. The issues related with provision of privileges and immunities, social guarantees to the civil servants and employees of Commission, as well as the issues related with labour relations and compulsory state social and retirement insurance shall be regulated in accordance with Provision on social guarantees, privileges and immunities in the Eurasian economic union (annex No.32 to Agreement).

  ANNEX No.2
  to the Agreement
  on Eurasian economic union

STATUTE
of the Court of Eurasian economic union
CHAPTER I. General provisions
Legal status of the Court

      1.The Court of Eurasian economic union (hereinafter – Court) shall be judicial body of the Eurasian economic union (hereinafter – Union), which is created and operates on a permanent basis in accordance with Agreement on Eurasian economic union (hereinafter – Agreement) and this Statute.

      2. The purpose of activity of the Court shall be ensuring of uniform application of Agreement, international treaties by the member states and bodies of the Union in accordance with provisions of this Statute within the Union, international treaties of the Union with third party and decisions of bodies of the Union.

      For the purposes of this Statute under the bodies of the Union shall be regarded the bodies of the Union, except for the Court.

      3. The Court shall be enjoyed rights of legal entity.

      4. The Court shall maintain its documentation have a seal and forms with its name, approve its official website and official bulletin.

      5. The Court shall develop proposals on financing of activity of the Court and manage funds, allocated for provision of its activity, in accordance with Provision on the Union budget.

      6. Conditions of payment for labour of judges, civil servants and employees of the Court shall be determined by Superior Eurasian economic council.

CHAPTER II. Composition of Court

      7. Composition of Court shall include two judges from each member state.

      8. The term of office of judge- nine years.

      9. The judges shall have high moral quality, be highly qualified specialists in the field of international and domestic law and, as a rule, comply with the requirements, presented to the judges of the highest judicial authorities of the member states.

      10. The judges shall be assigned for the post by Superior Eurasian economic union by presentation of the member state. Upon assumption of an office the judges shall take an oath.

      11. The judges shall be dismissed by the Superior Eurasian economic union.

      12. The powers of judge may be terminated on the following grounds:

      1) termination of activity of Court;

      2) expire of period of powers of judge;

      3) written application of judge on abdication in connection with transfer to other work or for other reasons;

      4) inability for health reasons or other reasonable excuses to exercise the powers of a judge;

      5) engage in activity incompatible with the judicial appointment;

      6) termination of membership in the Union of the state, to which the judge is represented;

      7) loss of judge the nationality of the member state, to which the judge is represented;

      8) commission of a serious offence by judge, incompatible with the high status of a judge;

      9) entering of judgment of conviction into legal force in relation of judge or court decision on application of compulsory medical measures to him (her);

      10) entering of court decision on disability of judge or recognition him (her) as incapable into legal force;

      11) death of judge or entering of court decision on declaring him (her) dead or recognition as missing into legal force.

      13. Member state, submitted a judge, Court or the judge may act with initiative on termination of powers of judge on the grounds, provided by paragraph 12 of this Statute.

      The issues on making of initiative on termination of powers of judge shall be determined by Regulation of court on Eurasian economic union, which is approved by Superior Eurasian economic union (hereinafter – Regulation).

      14. Court Chairman shall carry out the management of the Court activity. Court Chairman shall have the assistants.

      Upon temporary impossibility of participation of Court Chairman in the Court activity, an assistant of the Court Chairman shall exercise its obligations.

      15. Court Chairman and its assistant shall be elected for the post from the composition of the Court by judges of Court in accordance with Regulation and approved by Superior Eurasian economic union.

      Court Chairman and its assistants may not be the citizens of the same member state.

      Upon termination of powers, the Court Chairman or its assistant shall be elected from the number of judges, presented by other member states than those that had been submitted the previous Court Chairman and his (her) assistant, respectively.

      16. Court Chairman and his (her) assistant shall exercise his (her) powers during three years.

      17. Court Chairman shall:

      1) approve procedure of organization and activity of the Court and judges;

      2) organize activity of the Court;

      3) ensure interaction of the Court with authorized bodies of the member states, foreign and international judicial bodies within the powers;

      4) appoint to a post and dismiss from the post of employees and civil servants of Court according to the procedure established by this Statute;

      5) organize provision of details on activity of the Court to mass media;

      6) exercise other powers within this Statute.

      18. Judges may not present the interests of the state or interstate bodies and organizations, commercial structures, political parties and movements, as well as territories, nations, nationalities, social and religious groups and individuals.

      Judges shall not have a right to engage in any activity, related with receipt of incomes, except for the scientific, creative and teaching.

      19. Judge may not participate in solution of any case, in which he (she) is participated as representative, attorney or lawyer of one of the parties of dispute, member of national or international court, investigating commission or in any other kind of activity.

      20. Upon administration of justice the judges are equal and have the same status. Court Chairman and his (her) assistant shall not have a right to take actions, directed to reception of any illegal advantage in comparison with other judges.

      21. The judge both upon exercise their powers, and in out-of-office relations shall avoid the conflict of interests, as well as anything that may belittle the authority of judicial power, the dignity of the judge or call into question in its objectivity, fairness, impartiality.

CHAPTER III. Court Apparatus
Status of civil servants and employees

      22. Court Apparatus shall ensure an activity of Court.

      23. Secretariat of judges and secretariat of Court shall include in the structure of Court Apparatus.

      24. Secretariat of judge shall consist of counsellor of judge and judge assistant.

      25. Legal, organizational, material and other support of activity of Court shall be carried out by the Secretariat of Court.

      26. Structure and number of Secretariat of Court shall be approved by the Superior Eurasian economic council.

      27. Head of the Secretariat of the Court shall head the Secretariat of Court. Head of the Secretariat of Court shall have two assistants. Head of the Secretariat of Court and its assistants shall be civil servants of Court, which are assigned to the posts and dismissed from post in accordance with this Statute and Agreement. Head of the Secretariat of the Court and its assistants may not be the citizens of the same member state.

      28. Labour relations shall be regulated by Agreement, applied by international treaties within the Union and legislation of the state of residence of the Court.

      29. Counsellor of the judge shall be a civil servant of the Court, assigned to the post and dismissed from post by the Chairman of Court at the suggestion of relevant judge.

      30. Counsellor of judge shall carry out information and analytical support of activity of judge.

      31. Counsellor of judge shall have high moral quality, be highly qualified specialists in the field of international law and (or) international economic activity.

      32. The assistant of judge shall be an employee, assigned to a post and dismissed from post by the Chairman of court at the suggestion of relevant judge.

      33. An assistant of judge shall carry out organizational support of activity of judge.

      34. The selection of candidates for holding of posts of the head of Secretariat of the Court and its assistants shall be conducted on a competitive basis by the competition committee of the Court in recognition of principle of equal representation of the member states.

      Candidates for participation in competition for holding of specified posts shall be presented by the member states.

      35. Secretariat of the Court shall be formed on a competitive basis in recognition of share participation of the member states in the budget of the Union from the number of citizens of the member states.

      Employees of the Secretariat of Court shall be employed on the basis of labour agreements (contracts) concluded with them.

      36. Composition of competition committee of the Court for the selection of candidates for holding of posts of the Secretariat of Court shall include all the judges of the Court, except for the Chairman of the Court.

      Members of competition committee shall select the chairman of competition committee.

      Competition committee shall make their decisions in the form of recommendations by the majority of votes and present them to the Chairman of the Court for the appointment.

      37. Procedure of conducting of competition for holding of vacant posts in the Secretariat of the Court shall be determined by Court and approved by the Chairman of the Court in accordance with basic rules of conducting of competition, determined by the Superior Eurasian economic council.

      38. Technical staff of the Secretariat of the Court shall be employed by the head of Secretariat of the Court on the basis of labour agreements (contracts), concluded with them.

CHAPTER IV. Competence of the Court

      39. The Court shall consider the disputes, arising on issues of implementation of Agreement, international treaties within the Union and (or) decisions of bodies of the Union:

      1) by application of the member state:

      on compliance of international treaties within the Union or its separate provisions with the Agreement;

      on observance of Agreement, international treaties within the Union and (or) decisions of bodies of the Union, as well as separate provisions of specified international treaties and (or) decisions by other member state (other member states);

      on compliance of decisions of Commission or its separate provisions with the Agreement, international treaties within the Union and (or) decisions of bodies of the Union;

      on contestation of action (omission) of commission;

      2) by application of business entity:

      on compliance of decisions of Commission or its separate provisions, directly affecting the rights and legal interests of business entity in the scope of entrepreneurial and other economic activity with the Agreement and (or) international treaties within the Union, if such decision or its separate provision is entailed a violation of rights and legal interests of business entity, provided by Agreement and (or) international treaties within the Union;

      on contestation of action (omission) of Commission, directly affecting the rights and legal interests of business entity in the scope of entrepreneurial and other economic activity, if such action (omission) is entailed a violation of rights and legal interests of business entity, provided by Agreement and (or) international treaties within the Union;

      For the purposes of the Statute the business entity shall be regarded as legal entity, registered in accordance with the legislation of the member state or third state, or individual, registered as individual entrepreneur in accordance with the legislation of the member state or third state.

      40. The member states may include to the competence of the Court other disputes, permission of which the Court directly provides by Agreement, international treaties within the Union, international treaties of the Union with third party or other international treaties between the member states.

      41. The question on availability of competence of the Court on solution of dispute shall be resolved by the Court. The Court in determining whether it has the competence to consider the dispute shall be governed by Agreement, international treaties within the Union and (or) international treaties of the Union with third party.

      42. The competence of the Court shall not include vesting of bodies of the Union with additional competence other than that directly provided by Agreement and (or) international treaties within the Union.

      43. The dispute shall not be accepted for consideration by the Court without preliminary application of applicant to the member state or Commission for settlement of the question according to the pre-judicial procedure by consultations, negotiations or other methods, provided by Agreement and international treaties within the Union, except for the cases, directly provided by Agreement.

      44. If the member state or Commission did not take measures on settlement of a question according to the pre-judicial procedure during 3 months from the date of reception of application of applicant, the application on consideration of dispute may be directed to the Court.

      45. The dispute may be transferred for consideration of the Court before expire of the term, specified in paragraph 44 of this Statute by mutual consent of the parties.

      46. The court shall carry out explanation of provisions of Agreement, international treaties within the Union and decisions of bodies of the Union by application of the member state or body of the Union, as well as by application of employees and civil servants of bodies of the Union and the Court of provisions of Agreement, international treaties within the Union and decisions of bodies of the Union, related with labour law relations (hereinafter – explanation).

      47. Carrying out of explanation by the Court means provision of consultative conclusion and does not deprive the right of the member state to a joint interpretation of international treaties by them.

      48. The Court shall carry out explanation of provisions of international treaty of the Union with third party, unless otherwise provided by this international treaty.

      49. Appeal to the Court on behalf of the member state with application on consideration of dispute or with application on explanation shall be carried out by the authorized bodies and organizations of the member state, the list of which is determined by each member state and directed to the Court through the diplomatic channels.

      50. The Court upon implementation of justice shall apply:

      1) generally recognized principles and regulations of international law;

      2) an Agreement, international treaties within the Union and other international treaties, the participants of which are the state parties of dispute;

      3) decisions and instructions of bodies of the Union;

      4) international custom, as evidence of a general practice accepted as legal norm.

      51. Provisions of Agreement, international treaties within the Union and international treaties of the Union with third party, concerning resolution of disputes, explanations and interpretations shall be applied in a part, not contradicting to this Statute.

CHAPTER V. Judicial proceedings
Section 1
Judicial proceedings on the cases of
resolution of disputes

      52. Procedure of consideration of cases on resolution of disputes in a Court shall be determined by Regulation.

      53. The Court shall carry out judicial proceedings on the basis of the following principles:

      independence of the judges;

      transparency of proceedings;

      publicity;

      equality of dispute parties;

      contentiousness;

      collegiality.

      Procedure of implementation of principles of judicial proceedings shall be determined by Regulation.

      54. Receipt of the application in a Court in relation of any international treaty within the Union and (or) decision of Commission shall not be the basis for suspension of effect of such international treaty and (or) decision and (or) their separate provisions, except for the cases, directly provided by Agreement.

      55. The Court may request materials, necessary for consideration of cases, from business entities, authorized bodies and organizations of the member states, as well as bodies of the Union, directed the application in a Court.

      56. Classified information may be received by the Court or presented by person, participating in the case, in accordance with the Agreement, international treaties within the Union, Regulation and legislation of the member states. The Court shall take the appropriate measures on ensuring of protection of such information.

      57. Judicial proceedings in the Court shall be carried out with the participation of parties of dispute, applicant, and their representatives, experts, including the experts of specialized groups, specialists, witnesses and translators.

      58. Persons, participating in the case shall be used by procedural rights and incur procedural obligations in accordance with Regulation.

      59. the immunity from administrative, civil and criminal jurisdiction in relation of all words spoken or written in connection with their participation in the process on consideration of the case by the Court shall be provided to the experts of specialized groups. These persons shall lose immunity in the case of violation of procedure of the use and protection of classified information, determined by Regulation.

      60. If the member state or Commission considers that the decision on the dispute may affect their interests, this member state or Commission may be applied with application on permission to intervene as the interested participant of dispute.

      61. The Court shall dismiss the requirements on compensation of losses or other property requirements without consideration.

      62. Application of business entity in a Court shall be imposed duty.

      63. Duties shall be paid by the business entity before filing of application in a Court.

      64. In the case of meeting by the Court the requirements of business entity, specified in application shall be carried out the return of duties.

      65. The amount, currency of payment, procedure of crediting, use and return of duty shall be determined by the Superior Eurasian Economic Union.

      66. In the course of consideration of the case, each party of dispute shall bear their expenses of the court independently.

      67. In any stage of consideration of the case, the dispute may be settled by the parties of dispute by conclusion of amicable agreement, refusal of an applicant of their requirements or cancellation of application.

Section 2
Judicial proceedings on the cases of explanation

      68. Procedure of consideration of cases on explanation shall be determined by Regulation.

      69. The Court shall carry out the judicial proceedings on the cases of explanation on the basis of principles of independence of judges and collegiality.

Section 3
Composition of Court

      70. The Court shall consider the cases in the composition of Grand college of Court, the College of Court and Appeals chamber of Court.

      71. The Court shall consider the cases on settlement of disputes at the meetings of Grand college of Court in the cases, provided by subparagraph 1 of paragraph 39 of this Statute.

      72. Grand college shall consider the procedural issues, provided by Regulation.

      73. The Court shall consider the cases on explanation at the meetings of Grand college of the Court.

      74. Composition of Grand college of the Court shall include all judges of Court.

      75. Judicial meeting of Grand college of Court shall be considered as valid upon condition of presence of all the judges of the Court.

      76. The Court shall sit in the composition of College of Court in the cases, provided by subparagraph 2 of paragraph 39 of this Statute.

      77. The composition of the College of Court shall include one judge from each member state in turn by the name of the judge, beginning with the first letter of the Russian alphabet.

      78. Judicial meeting of the College of Court shall be considered as valid upon condition that the presence of one judge from each member state.

      79. The Court shall sit in the composition of Appeals Chamber of the Court upon consideration of applications on appeal of decisions of the College of Court.

      80. The composition of Appeals Chamber of the Court shall include the judges of Court form the member states, not participating in consideration of the case, decision of the College of Court of which is appealed.

      81. Judicial meeting of Appeals Chamber of the Court shall be considered as valid upon condition of presence of one judge from each member state.

CHAPTER VI. Specialized groups

      82. The specialized group shall be created upon consideration of specific dispute, the subject of which is the issues of provision of industrial subsidies, measures of the state support of agricultural industry, application of special protective, antidumping and compensatory measures.

      83. Specialized group shall consist of three experts, one from the list, presented by each member state on the relevant type of dispute.

      84. The composition of specialized group shall be approved by Court.

      85. Specialized group shall be dissolved after consideration of the case.

      86. The member states shall direct the lists of at least three experts for each type of disputes, specified in paragraph 82 of this Statute, who are ready and able to serve as members of the specialized groups, to the Court not later than 60 calendar days after entering of Agreement into legal force.

      The member states shall update the lists of experts on a regular basis, but not less than once a year.

      87. Individuals, being highly qualified specialists, having special knowledge and experience in matters which constitute the subject of disputes specified in paragraph 82 of this Statute shall act as experts.

      88. Experts shall act in their personal capacity, independently and not related with any party of dispute and may not receive from them any instructions.

      89. Expert may not act as a member of specialized group in the case of existence of conflict of interests.

      90. Specialized group shall prepare conclusion, containing objective assessment of factual circumstances of case, and present it in a Court in the terms, established by Regulation.

      91. Conclusion of specialized group shall have recommendatory nature, except for the case provided by third item of paragraph 92 of this Statute and shall be estimated by the Court in making one of the decisions, provided by paragraphs 104 – 110 of this Statute.

      92. Conclusion of specialized group, prepared on dispute, the subject of which is the issues of provision of industrial subsidies or measures of the state support of agricultural industry shall contain the conclusion on the existence or absence of violations, as well as on application of relevant compensatory measures in the case of existence of violation.

      In a part of conclusion of specialized group on existence or on absence of violation of conclusion of specialized group shall have recommendatory nature and shall be estimated by the Court upon rendering of one of decisions, provided by paragraphs 104-110 of this Statute.

      In a part of conclusion on application of relevant compensatory measures, the conclusion of specialized group shall be compulsory for the Court upon rendering of decision.

      93. Procedure of formation and activity of specialized groups shall be determined by Regulation.

      94. Procedure of payment of services of experts of specialized groups shall be determined by Superior Eurasian economic union.

CHAPTER VII. Acts of the Court

      95. The Court in the terms, established by Regulation shall adopt provision on procedural issues of activity of Court, including provisions:

      1) on adoption or refusal in adoption of application to proceedings;

      2) on suspension or resumption of proceedings on the case;

      3) on termination of proceeding on the case.

      96. The Court shall render decision on the results of consideration of dispute, and on application of explanation shall provide the advisory conclusion in the term not later than 90 days from the date of reception of application.

      97. The term of rendering of decision may be extended in the cases, provided by Regulation.

      98. Advisory conclusion on application of explanation shall have recommendatory nature.

      99. The Court shall render decision, which is compulsory for execution by the parties of dispute, according to the results of consideration of disputes, provided by subparagraph 1 of paragraph 39 of this Statute.

      100. The Court shall render decision, which is compulsory for execution by Commission, according to the results of consideration of disputes, provided by subparagraph 2 of paragraph 39 of this Statute.

      101. Decision of the Court may not be beyond the scope of issues, specified in application.

      102. Decision of the Court does not change, and (or) cancel the existing regulations of the Union law, legislation of the member states and does not create new ones.

      103. The parties of dispute shall independently determine the form and method of execution of decision of the Court without damage to the provisions of paragraphs 111-113 of this Statute.

      104. According to the results of consideration of the case on application of the member state on compliance of international treaty within the Union or its separate provisions with the Agreement, the Grand college of the Court shall render one of the following decisions:

      1) on non-compliance of international treaty within the Union or its separate provisions with the Agreement;

      2) on compliance of international treaty within the Union or its separate provisions with the Agreement.

      105. According to the results of consideration of the case on application of the member state on observation of Agreement, international treaties within the Union and (or) decisions of bodies of the Union, as well as separate provisions of specified international treaties and (or) decisions by other member state (other member states), the Grand college of the Court shall render one of the following decisions:

      1) on establishment of fact of observation of Agreement, international treaties within the Union and (or) decisions of bodies of the Union as well as separate provisions of specified international treaties and (or) decisions by the member state (member states);

      2) on establishment of fact of nonobservance of Agreement, international treaties within the Union and (or) decisions of bodies of the Union as well as separate provisions of specified international treaties and (or) decisions by the member state (member states).

      106. According to the results of consideration of case on application of the member state on compliance of decisions of Commission or its separate provisions with the Agreement, international treaties within the Union and (or) decisions of bodies of the Union, the Grand college of the Court shall render one of the following decisions:

      1) on non-compliance of decision of Commission or its separate provisions with the Agreement, international treaties within the Union and (or) decisions of bodies of the Union;

      2) on compliance of decision of Commission or its separate provisions with the Agreement, international treaties within the Union and (or) decisions of bodies of the Union.

      107. According to the results of consideration of the case on application of the member state on contestation of action (omission) of Commission, the Grand college of the Court shall render one of the following decisions:

      1) on recognition of contested action (omission) as not corresponding to the Agreement and (or) international treaties within the Union;

      2) on recognition of contested action (omission) as corresponding to the Agreement and (or) international treaties within the Union.

      108. According to the results of consideration of the case on application of business entity on compliance of decision of Commission or its separate provisions, directly affecting the rights and legal interests of business entity in the scope of entrepreneurial and other economic activity, with the Agreement and (or) international treaties within the Union, if such decision or its separate provisions are entailed a violation of rights and legal interests of business entity, provided by Agreement and (or) international treaties, the College of the Court shall render one of the following decisions:

      1) on recognition of decision of Commission or its separate provisions as corresponding to the Agreement and (or) international treaties within the Union;

      2) on recognition of decision of commission or its separate provisions as not corresponding to the Agreement and (or) international treaties within the Union.

      109. According to the results of consideration of the case on application of business entity on contestation of action (omission) of Commission, the College of the Court shall render one of the following decisions:

      1) on recognition of contested action (omission) of Commission as not corresponding to the Agreement and (or) international treaties within the Union and violating the rights and legal interests of business entity in the scope of entrepreneurial and other economic activity;

      2) on recognition of contested action (omission) of Commission as corresponding to the Agreement and (or) international treaties within the Union and not violating the rights and legal interests of business entity in the scope of entrepreneurial and other economic activity.

      110. According to the results of consideration of the case on application of business entity on appeal of decision of the College of the Court, Appeals Chamber of the Court shall render one of the following decisions:

      1) on leaving the decision of the College of Court without change, and application on appeal – without satisfaction;

      2) on fully or partially revocation or on change of decision of the College of the Court, rendering of a new decision on the case in accordance with paragraphs 108 and 109 of this Statute.

      111. The effect of decision of the Commission or its separate provisions, recognized by Court as not corresponding to the Agreement and (or) international treaties within the Union shall be continued after entering of relevant decision of the Court into legal force before execution of this Court decision by Commission.

      Decision of Commission or its separate provisions, recognized by Court as not corresponding to the Agreement and (or) international treaties within the Union, within a reasonable time, but not exceeding 60 calendar days from the date of entry into force of the decision of the Court shall be brought by Commission to correspondence with Agreement and (or) international treaties within the Union, unless another term is not established in the Court decision.

      The Court may establish the term for bringing of decision of Commission to correspondence with Agreement and (or) international treaties within the Union in its decision in recognition of provisions of agreement and (or) international treaties within the Union.

      112. In the existence of reasonable application of the dispute party, the effect of decision of Commission or its separate provisions, recognized by Court as not corresponding to the Agreement and (or) international treaties within the Union may be suspended by the decision of Court from the date of entering into legal force of such Court decision.

      113. Commission shall be obliged to execute the Court decision, entered into legal force, in which the Court is established that contested action (omission) of Commission does not correspond to the Agreement and (or) international treaties within the Union and that the rights and legal interests of business entities, provided by Agreement and (or) international treaties within the Union are violated by such action (omission) of Commission, within the reasonable time, but not exceeding 60 calendar days from the date of entry into force of the decision of the Court, unless another term is not established in the Court decision.

      114. In the case of execution of Court decision, the member state shall have a right to apply to the Superior economic union in order to adopt necessary measures, related with its execution.

      115. In the case of execution of Court decision by Commission, the business entity shall have a right to apply to the Court with application on adoption of measures on its execution.

      The Court shall be applied to the Superior Eurasian economic union for adoption of decision by them on this question on application of business entity during 15 calendar days from the date of its reception.

      116. The acts of the Court shall subject to publication in the official bulletin of the Court and on official website of the Court.

      117. The Court decision may be explained without change of its essence and content only by the Court on the reasonable application of the parties in the case.

CHAPTER VIII. Final provisions

      118. Judges, civil servants, employees of the Court, persons, participating in the case, experts of specialized groups shall not disclose and transfer information, received by them in the process of consideration of the case to the third persons, without written consent of person, provided such information.

      119. Procedure of the use and protection of classified information shall be determined by Regulation.

      120. The Court shall present a report on its activity to the Superior Eurasian economic council.

  ANNEX No.3
  to the Agreement on Eurasian
  economic union

Minute on information and communication technologies and
information interaction within the Eurasian economic union

      1. This Minute is developed in accordance with Article 23 of Agreement on Eurasian economic union (hereinafter – Agreement) for the purposes of determination of fundamental principles of information interaction and coordination of its implementation within the Union, as well as determination of procedure of creation and development of integrated information system.

      2. The concepts used in this Minute shall have the following meanings:

      “paper copy of the electronic document” – a copy of electronic document on paper medium, certified in the manner established by the legislation of the member states;

      “trusted third party” – an organization, vested with the right to carry out an activity on verification of electronic digital signature (electronic signature) in the electronic documents in the fixed time in relation of person, signed the electronic document in accordance with the legislation of the member states;

      “the customer of the national segment of a member state” – the state body of the member state, exercising functions of the customer and organizer of works on creation, development and operation of national segment of the member state, determined in accordance with the legislation of the member state;

      “protection of information” – adoption and implementation of the set of legal, organizational and technical measures on determination, achievement and maintenance of confidentiality, integrity and accessibility of information and processing means for the purposes of exclusion or minimization of unacceptable risks for the subjects of information interaction;

      “integrated information system of the Union” – organizational set of geographically distributed state information resources and information systems of authorized bodies, information resources and information systems of Commission, associated with national segments of the member states and integrated segment of Commission;

      “information system” – a set of information technologies and technical means, ensuring processing of information resources;

      “information and communication technologies” – a set of methods and means of implementation of information technologies and telecommunications processes;

      “information technologies” – processes, search methods, collection, acquisition, systematization, storage, qualification, processing, provision, distribution and removal (destruction) of information, as well as the methods of implementation of such processes and methods;

      “information resource” – an ordered set of documented information (data base, other amounts of information), containing in the information systems;

      “classifier” - classified, structured and codified list of names of objects of classification;

      “national segment of the member state”, “integration segment of Commission” – information systems, ensuring information interaction of information systems of authorized bodies and information systems of Commission within the integrated information system of the Union;

      "regulatory and reference information" - a set of directories and classifiers that are used when carrying out information exchange between the electronic interaction entities;

      “general infrastructure of documentation of information in electronic form” – a set of information and technology, organizational and legal measures, rules and decisions, implemented for the purposes of validation to the electronic documents, used within the Union;

      “general information resource” – information resource of Commission, formed by centralized maintenance or on the basis of information interaction of the member states;

      “general process within the Union” – operations and procedures, regulated (established) by international treaties and acts, constituting the Union law, and the legislation of the member states, which is started in the territory of one of the member states and terminated (changed) in the territory of another member state;

      “reference” – systematized, structural and codified list of information, homogeneous on its content or essence. A variety of directories are collections, lists, indexes, inventories, dictionaries and other alphabetical, systematic, subject-oriented, chronological or other types of listings of information.

      “subjects of electronic interaction” – the state bodies, individuals or legal entities, interacting within relations, arising in the process of preparation, sending, transfer, obtaining, storage and use of electronic documents, as well as information in the electronic form;

      “cross-border space of trust” – a set of legal, organizational and technical conditions, coordinated with the member states for the purposes of ensuring confidence in the inter-state exchange of data and electronic documents between the authorized bodies;

      “unified system of classification and coding of information” – a set of references, classifiers of referenced information, as well as procedure and methodology of their development, maintenance and use;

      “authorized body” – the state body of the member state or organization determined by them and vested with powers on implementation of the state policy in the separate scopes;

      “accounting system” – information system, that contains information from the title documents of subjects of electronic interaction and with the use of which the legally significant electronic documents are prepared or issued;

      “electronic form of interaction” – a method of information interaction, based on application of information and communication technologies;

      “electronic form of document” – information, details, data, presented in the form, suitable for human perception with the use of electronic computers, as well as for transfer and processing with the use of information and communication technologies with compliance with the established requirements to the format and structure;

      “electronic document” – a document in electronic form, certified by electronic digital signature (electronic signature) and meeting the requirement of general infrastructure of documentation of information in the electronic form.

      Footnote. Paragraph 2 as amended by Law of the RK No. 6-VII of 15.02.2021.

      3. On the basis of extending of functional capabilities of integrated information system of foreign and mutual trade shall be conducted the works on creation, ensuring of functioning and development of integrated information system of the Union (hereinafter – integrated system), which provides information support for the following issues:

      1) customs tariff and non-tariff regulation;

      2) customs regulation;

      3) technical regulation, application of sanitary, veterinary and sanitary and quarantine phytosanitary measures;

      4) crediting and distribution of imported customs duties;

      5) crediting and allocation of special, anti-dumping and countervailing duties;

      6) statistics;

      7) competitive policy;

      8) energy policy;

      9) currency policy;

      10) intellectual property;

      11) financial markets (banking, the scope of insurance, currency market, the securities market);

      12) ensuring of activity of bodies of the Union;

      13) macroeconomic policy;

      14) industrial and agro-industrial policy;

      15) circulation of pharmaceuticals and medical products;

      16) other issues within the powers of the Union (including in the field of coverage of integrated system as it develops).

      Footnote. Paragraph 3 as amended by Law of the RK No. 6-VII of 15.02.2021.

      4. The basic tasks of formation of integrated system shall be:

      1) creation and maintenance on the basis of unified system of classification and coding of a single system of referenced information of the Union;

      2) creation of integrated information structure of interstate exchange of data and electronic documents within the Union;

      3) creation of general information resources for the member states;

      4) ensuring of information interaction on the basis of provisions of Agreement for ensuring of formation of general information resources, information ensuring of authorized bodies, carrying out the state control, as well as implementation of general processes within the Union;

      5) providing access to the texts of international treaties and acts, constituting the Union law, and projects of international treaties and acts, constituting the Union law, as well as to the general information resources and information resources of the member states;

      6) creation and ensuring of functioning of general infrastructure of documentation of information in the electronic form.

      5. Within the integrates system shall be formed the general information resources, containing:

      1) the legislation and other regulatory legal acts of the member states, international treaties and acts, constituting the Union law;

      2) referenced information, formed by the centralized maintenance of database or on the basis of information interaction of the member states;

      3) registers, formed on the basis of information interaction of the member states and Commission;

      4) official statistical information;

      5) information and methodical, scientific, technical and other reference and analytical materials of the member states;

      6) other information, included to the composition of general information resources on the development of integrated system.

      6. Upon formation of integrated system, the member states shall proceed from the following principles:

      1) community of interests and mutual benefit;

      2) application of unified methodological approaches to preparation of information for the integrated system on the basis of common data model;

      3) accessibility, reliability and completeness of information;

      4) timeliness of provision information;

      5) correspondence to the level of foreign information technologies;

      6) integration with information systems of the member states;

      7) ensuring of equal access of the member states to the information resources, contained in the integrated system;

      8) use of provided information only for the purposes without prejudice to the member state, provided it;

      9) openness of integrated system for all categories of users in recognition of observation of requirements on the use of information in accordance with the stated purposes;

      10) implementation of information exchange between the authorized bodies, authorized bodies and Commission with the use of integrated system on a grant basis.

      7. Composition and content of references and classifiers, including in the composition of referenced information in accordance with Agreement and international treaties within the Union shall be determined by Commission in coordination with the authorized bodies.

      8. Upon formation of integrated system, the member states shall be governed by the international standards and recommendations.

      9. The electronic form of interaction between the authorized bodies, authorized bodies and Commission, as well as between Commission and integrated associations, international organizations shall be ensured for the purposes of formation of general information resources, ensuring of implementation of general processes within the Union and effective implementation of various types of the state control with the use of means of integrated system. The list of general processes within the Union, technology of implementation of general processes within the Union, procedure and regulation of direction and reception of messages (requests) in the process of interaction, requirements to the electronic type of documents (electronic documents) shall be determined by Commission in the manner established by Agreement.

      10. The list of information, presented in the process of interaction in the electronic form shall be determined by Agreement or international treaties within the Union.

      11. Commission shall have a right to determine the single, unified within the Union requirements to the electronic type of documents (electronic documents) for the specified types of interaction, to the procedure of direction and reception of messages (requests) in the process of interaction or recommend them for application for the purposes of creation of equal conditions for business entities and individuals by presentation of details to the authorized bodies, coordinated development of electronic forms of interaction between the authorized bodies, business entities and individuals.

      12. Upon electronic form of interaction with the use of electronic documents, as well as upon their processing in the information systems shall be complied with the following principles:

      1) if in accordance with the legislation of a member state requires that the document is formed in hard copy, the electronic document formed according to the rules and requirements of the documentation approved by the Council of Commission considered as corresponding to these rules and requirements;

      2) electronic document, formed according to the rules and requirements of documentation, approved by the Council of Commission shall be recognized as equal on a legal force to the same document in hard copy, certified by signature or signature and seal;

      3) a document cannot be invalidated on the sole ground that it is an electronic document;

      4) upon extracting of details from the electronic documents, as well as upon interchange of formats and structures for the purposes of their processing in the information systems shall be ensured their identity, to the same details, specified in the electronic document;

      5) in the cases provided by international treaties and acts, constituting the Union law, or the legislation of the member states with the use of accounting system may be ensured formation of paper copies of electronic documents.

      Footnote. Paragraph 12 as amended by Law of the RK No. 6-VII of 15.02.2021.

      13. Development of cross-border space of trust shall be carried out by Commission and the member states in accordance with strategy and concept of the use upon interstate information interaction of legally operative electronic documents and services.

      14. General infrastructure of documentation of information in electronic form shall consist of the state components and integration component.

      15. The operator of integration component of general infrastructure of documentation of information in electronic form shall be the Commission.

      16. The operator of the state components of general infrastructure of documentation of information in electronic form shall be the authorized bodies or organizations, determined by them in accordance with the legislation of the member state.

      17. Integration component of general infrastructure of documentation of information in the electronic form shall represent a set of elements of cross-border space of trust, providing implementation of cross-border electronic document management on the basis of coordinated standards and infrastructure decisions.

      18. Requirements to creation, development and functioning of cross-border space of trust shall be developed by Commission in interaction with the authorized bodies and approved by Commission. Verification of components of general infrastructure of documentation of information in the electronic form on compliance with the specified requirements shall be carried out by commission, formed from the representatives of the member states and Commission. Provision on commission, including procedure of its formation and carrying out of activity shall be determined by the Council of Commission.

      19. Information exchange of electronic documents between the subjects of electronic interaction, using different mechanisms of protection of electronic documents shall be ensured with the use of services, provided by operators of general infrastructure of documentation of information in the electronic form, as well as services of a trusted third party.

      20. Services of trusted third party shall be provided by the member states and Commission. The operators of services of trusted third party of the member states shall be the authorized bodies or organizations determined (accredited) by them. The operator of services of trusted third party of Commission shall be Commission. The member states shall ensure the right of subjects of electronic interaction to use the services of trusted third party.

      21. The basic tasks of trusted third party shall be:

      1) implementation of legalization (authentication) of electronic documents and electronic digital signatures (electronic signatures) of subjects of information interaction at the fixed time;

      2) ensuring of guarantees of trust in the international (cross-border) exchange of electronic documents;

      3) ensuring the legality of application of electronic digital signatures (electronic signatures) in outgoing and (or) incoming electronic documents in accordance with the legislation of the member states and acts of Commission.

      22. Procedure of maintenance and use of information resources within the accounting system shall be determined by the legislation of the member states.

      23. The basic tasks of Commission in a part of ensuring of electronic form of interaction with the use of electronic documents shall be:

      1) ensuring the mutually acceptable level of protection of information in the integration segment of Commission for the member states;

      2) development of decisions for ensuring of protection of information in the accounting systems and general infrastructure of documentation of information in the electronic form, including the means of access of subjects of information interaction;

      3) determination of composition of components of general infrastructure of documentation of information in the electronic form on the basis of interstate standards of the member states, international standards and recommendations;

      4) coordination of development and testing of standard information and technological decisions and hardware-software complexes within the general infrastructure of documentation of information in the electronic form;

      5) coordination of development of rules of documentation of information in the electronic form, regulations of the work of separate components and services of general infrastructure of documentation of information in the electronic form, as well as recommendations on their application for the subjects of electronic interaction;

      6) preparation of recommendation for harmonization of the legislation of the member states upon the use of electronic documents in the process of information interaction within the Union, as well as for unification of the interfaces of information interaction between the accounting systems;

      7) coordination of interaction of the member states with third parties on the separate issues of formation of cross-border space of trust.

      24. The member states shall ensure protection of information, containing in the information resources, information systems, information and telecommunication networks of the authorized bodies in accordance with requirements of the legislation of the member states.

      25. Information exchange, referred by the legislation of the member states to the state secret (state secrets) or details of limited distribution (access) shall be carried out with observation of requirements of the legislation of the member states on their protection.

      26. Procedure of information exchange, containing details, relating in accordance with the legislation of the member states to the state secret (state secrets) or details of limited distribution (access) shall be established by the international treaties within the Union.

      27. Creation of integration system shall be coordinated by Commission which ensures its functioning and development in interaction with the customers of national segments of the member states in recognition of strategy of development of integration system, developed by Commission and approved by the Council of Commission. The works on creation, ensuring of functioning and development of integration system shall be carried out on the basis of plans (with specification of terms and cost of works on creation, ensuring of functioning and development of integration segment of Commission), developed by Commission in interaction with the authorized bodies and approved by the Council of Commission.

      28. Commission shall exercise the rights and execute the obligations of owner in relation of such components of integration system as integration segment of Commission, information resources and information systems of commission, as well as organize their planning, development, implementation, and receiving the results of works and further maintenance.

      29. Commission shall carry out the orders (purchases) of goods (works, services), assessment of competitive proposals, submitted upon carrying out of orders (purchases) of goods (works, services) and acquisition of property rights in relation of components of integration system, specified in paragraph 28 of this Minute.

      30. For the purposes of ensuring of unification of applied organizational and technical decisions upon creation, development and functioning of segments of integration system, support of appropriate level of protection of information of Commission shall coordinate development of projects of technical, technological, methodological and organizational documents and approve them.

      31. The member state shall determine the customer of national segment of the member state which exercises the rights and executes obligations on its creation, ensuring of functioning and development.

      The procedure for the interaction of the contracting authority of the national segment of a Member State with the competent authorities shall be laid down in the legislation of that Member State.

      Footnote. Paragraph 31 as amended by Law of the RK No. 6-VII of 15.02.2021

      32. The member states shall have equal rights of the use of integration system.

      33. Financing of the works on creation, development and ensuring of functioning of components of integration system, specified in paragraph 28 of this Minute shall be carried out at the expense of budget of the Union, upon that in relation of works on their creation and development – based on the volumes, necessary for implementation of plans, specified in paragraph 27 of this Minute.

      34. Financing of works on creation, development and ensuring of functioning of the state information resources and information systems of the authorized bodies, as well as national segments of the member states shall be carried out at the expense of budget of the member states, provided for ensuring of activity of the authorized bodies.

  ANNEX No.4
  to the Agreement
  on Eurasian economic union

MINUTE
on procedure of formation and distribution of official
statistical information of the Eurasian economic union

      1. This Minute is developed in accordance with Article 24 of agreement on Eurasian economic union for the purposes of determination of procedure of formation and distribution of official statistical information Union.

      2. The concepts used in this Minute shall have the following meanings:

      “official statistical information of the member states” – statistical information, formed by the authorized bodies within the national programs of statistical works and (or) in accordance with the legislation of the member states;

      “official statistical information of the Union” – statistical information, formed by Commission on the basis of official statistical information of the member states, official statistical information of international organizations and other information from resources, not prohibited by the legislation of the member states;

      “authorized bodies” – the state bodies of the member states, including national (central) banks, on which the functions of formation of official statistical information of the member states are imposed.

      3. The authorized bodies shall carry out maintenance of statistics of mutual trade in goods with other member states for the purposes of provision of the member states and Commission with official statistical information on goods, transferred between the member states in the mutual trade.

      4. Maintenance of statistics of mutual trade in goods shall be carried out by the authorized bodies in accordance with methodology, approved by Commission.

      5. The authorized bodies shall provide the official statistical information of the member states to the Commission according to the list of statistical indicators.

      6. The list of statistical indicators, terms and formats of provision of official statistical information of the member states shall be approved by Commission in coordination with the authorized bodies.

      7. Commission shall have a right to request other official statistical information of the member states, not included to the list of statistical indicators, from the authorized bodies.

      8. Authorized bodies shall take measures on ensuring of completeness, reliability and timeliness of provision of official statistical information of the member states to the Commission, and inform the Commission on impossibility of provision of official statistical information in the established terms.

      9. Provisions of this Minute shall not be distributed on the official statistical information of the member states, referred to the state secret (state secrets) or details of limited distribution (access) in accordance with the legislation of the member states.

      10. Commission shall carry out collection, acquisition, systematization, analysis and distribution of official statistical information of the Union, provision of specified information at the requests of the authorized bodies, as well as coordination of information and methodological interaction of the authorized bodies in the scope of statistics within this Minute.

      11. Commission shall develop and approve the methodology of formation of official statistical information of the Union, made on the basis of official statistical information of the member states, provided to the Commission.

      12. Commission shall take measures, directed to ensuring of comparability of official statistical information of the member states, by adoption of relevant recommendations on application of unified standards, comparable on the international level by the authorized bodies, including classification and methodology.

      13. Distribution of official statistical information of the Union shall be carried out by Commission in accordance with the program of statistical works, approved by Commission, by publication in the official editions of commission and posting on the official website of the Union and Internet.

      14. Commission jointly with the authorized bodies shall develop and approve the programs of development of integration in the scope of statistics.

  ANNEX No.5
  to the Agreement
  on Eurasian economic union

MINUTE
on procedure of crediting and distribution of amounts of
imported customs duties (other duties, taxes and charges
having equivalent action), transferring to the budget
of the member states.

      Footnote. In the text of the Minute the word "payer" in the appropriate number and case is excluded by Law of the Republic of Kazakhstan No. 50-VII of 14.06.2021.

I. General provisions

      1. This Minute is developed in accordance with Article 26 of Agreement on Eurasian economic union and shall determine procedure of crediting and distribution of amounts of imported customs duties between the member states, the obligation on payment of which in relation of goods, imported to the customs territory of the Union is arisen from the September 1, 2010.

      This Minute shall be also applied in relation of amounts of fines (percent), charged on the amounts of imported customs duties in the cases and procedure, provided in accordance with the international treaties and acts, constituting the Union law, regulating the customs legal relation.

      2. The concepts used in this Minute shall have the following meanings:

      “unified account of the authorized body” – an account opened to the authorized body in the national (central) bank or in the authorized body, having the correspondent account in the national (central) bank, for crediting and distribution of revenues between the budgets of this member state;

      “reporting day” – business day of the member state, in which the crediting of amounts of imported customs duties to the unified account of the authorized body is carried out;

      “late charges” – an amount subjected to transferring by the member state to other member states for violation of provisions of this Minute, which caused nonfulfillment, incomplete and (or) untimely execution of obligations of the member state on transferring of amounts from distribution of imported customs duties;

      “foreign currency account” – an account, opened to the authorized body of one member state in the national (central) bank in the currency of another member state for crediting by this other member state of revenues from distribution of imported customs duties;

      “present day” – the following day after reporting business day of the member state, in which the operation on distribution of amounts of imported customs duties for the reporting day is carried out;

      “authorized body” – the state body of the member state, carrying out cash servicing of the budget implementation of this member state.

      Other concepts used in this Minute shall be applied in the meanings, determined by Agreement on Eurasian economic union and Customs Code of Eurasian economic union.

II. Procedure of crediting and distribution of amounts of
imported customs duties between the member state

      3. The amounts of imported customs duties shall subject to crediting in the national currency on the unified account of the authorized body of the member state, in which they are payable in accordance with international treaties and acts, constituting the Union law, regulating the customs legal relations, as well as upon collection of imported customs duties.

      Imported customs duties shall be paid by on the unified account of the authorized body by separate calculated (payment) documents (instructions).

      Advance payments, export customs duties, taxes and levies, as well as other payments (except for special, anti-dumping and countervailing duties), paid in compliance with the legislation of the Member State and received in the unified account of the authorised body may be offset against import customs duties.

      Amounts of money credited to a single account of the authorized body as an import customs duty, but not identified by amounts of import customs duties in respect of specific goods, shall for the purposes of this Minute be treated as import customs duties.

      Where advance payments against import customs duties are offset against import customs duties based on an order of the person who made the advance payments in respect of goods placed under the customs procedure, the offset of such payments against the single account of the authorised body shall be made in obedience to the legislation of the Member State in which the import customs duties are payable, not later than 5 working days from the day following the day the customs body of the Member State releases the goods, if the release of goods was performed prior to the submission of the goods declaration - no later than 5 working days from the day following the day the customs authority of the Member State sent the declarant an electronic document or putting the appropriate marks on the goods declaration, filed on paper, and (or) commercial, transport (shipping) documents containing information on the release of goods before the submission of the goods declaration.

      In compliance with the Regulation on the crediting and allocation of special, anti-dumping and countervailing duties (Appendix to Annex No. 8 to the Treaty on the Eurasian Economic Union), amounts of special, anti-dumping and countervailing duties to be refunded in obedience to the Customs Code of the Eurasian Economic Union may be credited against import customs duty arrears.

      Refunds (offset) of import customs duties shall be made in conformity with the Customs Code of the Eurasian Economic Union, considering the provisions of this Minute.

      Amounts of import customs duties to be refunded in conformity with the Customs Code of the Eurasian Economic Union cannot be offset against other payments, except for offsetting against arrears of customs payments, special, anti-dumping and countervailing duties, as well as penalties (interest) (hereinafter - offsetting against arrears).

      Footnote. Paragraph 3 as amended by Law of the RK No. 6-VII of 15.02.2021; No. 50-VII of 14.06.2021.

      4. Collection may not be recovered on the monetary assets, being in the unified account of the authorized body in the procedure of execution of judicial acts or by any other means, except for the cases of debt service payment of on payment of customs payments, special, antidumping and compensatory duties as well as fines (percent).

      5. Authorized bodies of the member states shall separately consider the following receipts:

      the amounts of revenues (returns, credit in the account of debt service payment) of imported customs duties on the unified account of the authorized body;

      the amounts of distributed imported customs duties, transferred on the foreign currency accounts of other member states;

      the amounts of incomes credited to the budget of the member states from distribution of amounts of imported customs duties by this member state;

      the amounts of imported customs duties, received to the budget of the member state from other member states;

      late charges, received to the budget of the member state, established by this Minute;

      the amounts of distributed imported customs duties, transfer of which on the foreign currency accounts of other member states is suspended.

      The specified amounts of receipts are separately recorded in the accounting on execution of budget of each of the member states.

      6. The amounts of imported customs duties, received on the unified account of the authorized body of the member state for the last business day of calendar year shall be recorded in the report on execution of budget of this member state for the reporting year.

      The amounts of distributed imported customs duties for the last business day of calendar year of the member state shall be transferred in the budget of this member state and on the foreign currency account of other member states no later than the second business day of current year of the member state, as well as recorded in the report on execution of budget for the reporting year.

      The amounts of incomes from distribution of imported customs duties, received in the budget of the member state from the authorized bodies of other member states for the last business day of calendar year of other member states shall be recorded in the report on execution of budget for the current year.

      7. Return of amounts of imported customs duties to, their credit to the account of debt service payment shall be carried out from the unified account of authorized body in the current day within the amounts of imported customs duties, received to the unified account of authorized body, as well as credited to the account of payment of imported customs duties in the reporting day, in recognition of amounts of return of imported customs duties, not received by the national (central) bank to execution in the reporting day.

      Return of amounts of imported customs duties to, their credit to the account of debt service payment shall be carried out from the unified account of authorized body of the Republic of Kazakhstan in the reporting day within the amounts of imported customs duties, received (counted) to the unified account of this authorized body in a day of carrying out of return (credit).

      8. Determination of amounts of imported customs duties, subjected to return and (or) credit to the account of debt service payment in the current day shall be carried out before distribution of amounts of received imported customs duties between the member states.

      9. In case of insufficiency of funds for carrying out of return of imported customs duties and (or) credit to the account of debt service payment in accordance with paragraph 7 of this Minute, the specified return (credit) shall be carried out by the member states in the following business days.

      Fines (percent) for the late return of amounts of imported customs duties to shall be paid to from the budget of this member state and shall not be included to the composition of imported customs duties.

      10. Distribution of amounts of imported customs duties by the authorized body of the member state between the member states shall be carried out on the following business day of the member state after reporting day, in which the amounts of imported customs duties are counted to the unified account of the authorized body.

      Distribution of amounts of imported customs duties of the authorized body of the Republic of Kazakhstan between the member states shall be carried out in the reporting day of credit of the amounts of imported customs duties to the unified account of the authorized body.

      11. Calculation of amounts of imported customs duties, subjected to transfer from the unified account of the authorized body of the member state to the budget of this member state, as well as to the foreign currency accounts of other member states shall be carried out by multiplying of general amount of imported customs duties, subjected to distribution between the member states for the standards of distribution, establishing in the percent.

      Upon that the general amount of imported customs duties, subjected to distribution between the member states shall be determined by subtraction from the amounts of imported customs duties, received (executed by the credit by the authorized body) in the reporting day in recognition of not received by the national (central) bank for execution of calculated (payment) documents (instructions) for the transfer of amounts of return of imported customs duties in the reporting day, the amounts of imported customs duties, subjected to return to and credit to the account of debt service payment in the current day.

      In the case if the calculated (payment) document (instruction) for return of the amount of imported customs duty, subjected to execution in the current day to is not received by the national (central) bank to execution, this amount shall subject to distribution between the member states in the following business day of the member state.

      Upon that the amount of imported customs duties, not transferred to the foreign currency accounts of other member states in accordance with this paragraph shall be recognized as overdue for one day.

      12. The standards for the apportionment of import duties for each Member State shall be as follows:

      the Republic of Armenia – 1.220 per cent;

      the Republic of Belarus - 4.860 per cent;

      the Republic of Kazakhstan - 6.955 per cent;

      the Kyrgyz Republic - 1.900 per cent;

      the Russian Federation - 85.065 per cent.

      Footnote. Paragraph 12 as amended by Law of the RK No. 369-VI of 26.10.2020.

      13. Transfer of amounts of imported customs duties to the member states shall be carried out by the authorized bodies of the member states to the foreign currency accounts of other member states on the next business day of the member state following of the day of crediting to the unified account of the authorized body.

      Calculated (payment) document (instruction) for transfer of amounts of imported customs duties to the member states shall be directed by the authorized body in the national (central) bank for further transfer to the foreign currency accounts of other member states on a daily basis not later than 14 hours on a local time. The date for which the distribution of imported customs duties is carried out and the amounts subjected to distribution between the member states in the national currency shall be specified in the determined calculated (payment) document (instruction).

      In the case if the specified calculated (payment) document (instruction) is directed to the national (central) bank of the member state in the current day not later than 14 hours on a local time, the relevant payment shall be recognized as overdue for one day.

      14. Procedure of transfer of amounts of imported customs duties, received to the foreign currency accounts from the authorized bodies of the member states to the income of budget of the member state shall be regulated by section III of this Minute.

      15. Accounting of amounts of imported customs duties distributed and transferred to the budgets of the member states shall be carried out by the authorized bodies of the member states.

      16. An authorized body of the member state shall inform the authorized bodies of other member states on nonbusiness days established in accordance with the legislation of this member state not later than 10 calendar days before the start of the next calendar year.

      In the case of change of nonbusiness days, the authorized body of the member state, in which such changes occur shall inform the authorized bodies of other member states on specified changes not later than 2 calendar days before their entering into legal force.

      17. In the case of change of requisites of foreign currency account, on which the transfer of the amount of imported customs duties is subjected, the authorized body of the member state shall bring refined requisites of the account to the authorized bodies of other member states not later than 10 calendar days before the day of entering of specified changes into legal force.

      In the case of change of other details, necessary for implementation of this Minute, the authorized body shall bring information on such changes to the authorized bodies of other member states not later than 3 calendar days before the day of entering of specified changes into legal force.

      18. In the case of absence of amounts of imported customs duties, subjected to distribution between the member states, the authorized body of the member state shall direct the relevant information to the authorized bodies of other member states in the electronic form with the use of integrated information system of the Union, and before implementation of the specified system – on electronic communication channels in the form of graphic electronic copy of document, containing this information in the term, established by this Minute for direction of calculated (payment) document (instruction) to the national (central) bank for transfer of funds to the foreign currency accounts of other member states.

      19. Central customs bodies of the member states shall ensure application of unified principles of maintenance of record of imported customs duties on the method of charge in accordance with rules, approved by Commission.

      20. Upon non-transfer or incomplete transfer of funds to the foreign currency account of any member state in the terms established by this section and non-reception of information from the authorized body of this member state on absence of amounts of imported customs duties subjected to distribution, the authorized body of the member state, which has not received the funds to the foreign currency account shall inform the authorized bodies of the member states and Commission on non-transfer or incomplete transfer of funds.

      21. The member state, not transferred the amounts of distributed imported customs duties to other member states shall pay the percent for delay to these other member states on the entire amount of resulting debts on the rate in the amount of 0, 1 percent for each calendar day of delay, including the day, in which the amount from distribution of imported customs duties was not transferred to other (other) member state (member states).

      22. In the case of direction of information on absence of amounts of imported customs duties, subjected to distribution, by the member states, in the conditions of actual existence of specified amounts, as well as upon incomplete transfer of funds from the unified account of the authorized body to the foreign currency accounts of other member states, the member state committed such violation shall be obliged to transfer the amounts from distribution of imported customs duties, subjected to crediting to the budgets of other member states to other member states not later than the following business day of the member states in accordance with this section, based on the amount, which was not transferred to the foreign currency accounts of other member states.

      Upon that the member state committed such violation shall pay the percent for delay in the amount, established by paragraph 21 of this Minute for each calendar day of delay, which recognizes the period of time from the date, in which the violation is committed, not including the day, in which the transfer of funds to the member states is carried out in accordance with this paragraph.

      23. Upon non-reception (incomplete reception) of funds from any member state and absence of notification of the authorized body of this member state on the absence of amounts of imported customs duties, subjected to distribution between the member states, the authorized body of the member state, the funds of which is not received to the foreign currency account shall have a right to suspend the transfer of amounts of imported customs duties from their unified account to the foreign currency account of first member state on the third business day of the member state after the date of such non-reception (incomplete reception).

      24. In the case of adoption of decision by the member state on suspension of transfer of amounts of imported customs duties, the funds subjected to transfer to the foreign currency account of other member state shall subject to crediting to the income of budget of first member state before the revocation of decision on suspension of transfer and shall be separately considered in the budget of this member state.

      Authorized body of the member state, suspended the transfer of amounts of imported customs duties to the foreign currency account of other member state shall immediately inform the authorized bodies of other member states and Commission on adopted decision.

      25. Commission shall conduct consultations with executive bodies of the member states not later than a business day, following of the day of adoption of decision on suspension of transfer of amounts of imported customs duties for the purposes of early renewal of functioning of mechanism of distribution of amounts of imported customs duties in the full amount.

      26. In the case if decision on renewal of functioning of mechanism of distribution of amounts of imported customs duties is not adopted by the results of consultations, specified in paragraph 25 of this Minute, this issue shall be presented for consideration of Commission.

      In the case of impossibility of adoption of decision by Commission on renewal of functioning of mechanism of distribution of amounts of imported customs duties, this issue shall be presented for consideration of Intergovernmental council.

      27. Upon renewal of transfer of amounts of imported customs duties, the amounts specified in paragraph 24 of this Minute shall subject to transfer to the foreign currency account of those member states, to which they are intended in accordance with this Minute, not later than business day of the member state, following of the day of reception of notification on adopted decision, upon that the percent for delay is not charged for the specified amount.

      28. The amounts of distributed imported customs duties, not transferred by any member state to the foreign currency accounts of other member states, as well as the amounts of obligations on transfer of funds in USA dollars, provided by section III of this Minute, not executed by the national (central) banks of the member states shall be referred to the state debt.

III. Procedure of transfer of amounts of imported customs
duties, received from the authorized bodies of the
member states on the foreign currency accounts,
to the income of budget of the member state

      29. National (central) bank of one (first) member state shall be obliged to sell the funds in USA dollars for the amount of national currency of first member state equal to the amount of national currency of first member state, transferred in accordance with this Minute, to the national (central) bank of another (second) member state to the foreign currency account of the authorized body of second member state. Sold amount of USA dollars shall be determined on official exchange rate of national currency of first member state to the USA dollars, established by the national (central) bank of first member state on the business day, following of the day of transfer of funds in the national currency of first member state to the foreign currency account of second member state.

      The obligation to sell funds in the USA dollars shall be executed by the national (central) bank of first member state not later than the following business day after the date of transfer of equivalent amount of national currency of first member state to the foreign currency account of second member state.

      Upon that the obligation to sell the funds in the USA dollars shall be executed by the national (central) bank of each member state regardless of implementation of similar rights and execution of obligations in relation between other member states.

      National (central) banks of two member states may establish in the separate agreement, that execution of cross obligations on transfer of funds in the USA dollars, as well as obligations, not executed in the term established in the second item of this paragraph, and obligation on payment of fines in accordance with paragraph 31 of this Minute shall be carried out by transfer the funds in the USA dollars by the national (central) bank, the value of obligation in the USA dollars of which exceeds the value of cross obligation in the USA dollars of another national (central) bank, to another national (central) bank in the amount equal to the difference between the values of specified cross obligations.

      Satisfaction of requirements on monetary obligations in the USA dollars, specified in this paragraph shall be carried out in the following order:

      firstly the requirements on payment of fines in accordance with paragraph 31 of this Minute are satisfied;

      on a second-priority basis the requirements on obligation, the term of execution of which is occurred and which are not overdue are satisfied;

      on a third-priority basis the requirements on obligations, not executed in the term, established in the second item of this paragraph are satisfied.

      On the obligation of national (central) bank of first member state, specified in this paragraph, to sell the funds in the USA dollars to the national (central) bank of second member state, the first member state shall bear responsibility solidary with national (central) bank of first member state before second member state.

      30. For the purposes of conducting of further mutual exchanges between the first member state and second member state in the case of non-performance or improper performance of obligation of national (central) bank of first member state specified in paragraph 29 of this Minute, to sell the funds in the USA dollars to the national (central) bank of second member state, the requirements to the national (central) bank of first member state shall be fixed in the USA dollars on official exchange rate, established by the national (central) bank of first member state on the business day, following of the day of transfer of funds in the national currency of first member state to the foreign currency account of the member state.

      31. For non-performance or improper performance of obligation of national (central) bank of first member state, specified in paragraph 29 of this Minute, to sell the funds in the USA dollars to the national (central) bank of second member state, the national (central) bank of first member state or first member state shall pay the fines, the amount of which is calculated on the following formula:

      LIBORUSD,o/n + 2%
A penny= The amount USD X ---------------------- X Days,
360

      where:

      The amount USD – the amount ( in the USA dollars), subjected to transfer by the national (central) bank of first member state to the national (central) bank of second member state;

      LIBORUSD,o/n – established British Bankers Association, BBA for the day, in which non-performance or improper performance of obligation is begun, daily rate LIBOR for the USA dollars (per cent per annum);

      Days – the amount of calendar days, calculated from the date of non-performance or improper performance of obligation (inclusively) until the date of proper performance of obligation (excluding the date of proper performance of obligation).

      32. In the case of non-performance or improper performance of obligation, specified in paragraph 29 of this Minute by the first member state, the national (central) bank of second member state, in relation of which non-performance or improper performance of obligation is occurred shall have a right to transfer the requirement on non-performance or improper performance of obligation, including requirement on payment of fines in accordance with paragraph 31 of this Minute to the second member state on a remuneration basis without the consent and preliminary notification of first member state and national (central) bank of first member state.

      33. National (central) bank of the member state shall not bear responsibility before the government or authorized body of the member state for non-performance of improper performance of obligations by other member state, as well as for non-performance or improper performance of obligation by the national (central) bank of another member state.

      34. Charges and losses, arising at the national (central) bank of first member state in connection with implementation of calculations by them, provided by this section, as well as charges and losses, arising due to the change of foreign exchange rates, non-performance or improper performance of obligations by other member states and national (central) banks of other member states shall not subject to compensation by other member states. Conditions and procedure of compensation of specified charges and losses to the national (central) bank of first member state shall be established by the first member state.

      35. For the purposes of this section the business day, in which the calculations between two member states (as well as calculations between the national (central) banks of two member states) is carried out shall be the day, which is also a business day for these two member states and for the United States of America.

      36. To the correspondent account of national (central) bank of one (first) member state, opened in the national (central) bank of another (second) member state for implementation of calculations in accordance with this Minute, as well as to the funds, being in the this correspondent account, the judicial and other authorities of second member state may not apply arrest, blocking, other secured, prohibitive or restrictive measures, that making impossible to use the funds in this correspondent account.

      37. Debiting of funds being in the correspondent account of national (central) bank of one (first) member state, opened in the national (central) bank of another (second) member state for implementation of calculations in accordance with this Minute, state shall not be allowed without the consent of national (central) bank of first member, unless otherwise established by conditions of agreement of correspondent account.

      38. If the obligation, specified in paragraph 29 of this Minute, to sell the funds in the USA dollars is not completely or partially performed by the national (central) bank of first member state during 30 calendar days, the national (central) bank of second member state shall have a right to use the funds in the national currency of first member state, being in the correspondent account of national (central) bank of second member state, opened in the national (central) bank of first member state, intended for implementation of calculations in accordance with this Minute without restrictions until the full performance of specified obligation by the national (central) bank of first member state.

      39. National (central) bank of one (first) member state shall implement the rights and execute obligations, provided by agreements, concluded by it with national (central) bank of another (second) member state on a grant basis in execution of this Minute and in accordance with it.

IV. Procedure of information exchange between the
authorized bodies of the member states.

      40. The authorised body of a Member State shall send to the authorised bodies of other Member States the following information for the reporting day, no later than 4 PM local time daily (for the Republic of Armenia - Yerevan time, for the Republic of Belarus - Minsk time, for the Republic of Kazakhstan - Nur-Sultan time, for the Kyrgyz Republic - Bishkek time, for the Russian Federation - Moscow time):

      1) the amount of imported customs duties, credited to the unified account of the authorized body of the member state;

      2) the amount of advance payments against import customs duties performed by the authorised body on the reporting day;

      2.1) the amounts of offsets of export customs duties, taxes and levies and other payments against import customs duties fulfilled by the authorised body on the reporting day;

      3) the amounts of imported customs duties, counted in the reporting day to the account of debt service payment and separately the amounts of imported customs duties, counted in the current day in the account of debt service payment;

      4) the amounts of imported customs duties, returned in the reporting day, and separately the amounts of imported customs duties, subjected to return in the current day;

      5) the amounts of return of imported customs duties, not accepted by the national (central) bank for execution in the reporting day;

      6) the amounts of imported customs duties, subjected to distribution between the member states;

      7) the amounts of distributed imported customs duties, transferred to the foreign currency accounts of other member states;

      8) the amount of receipts of incomes from distribution of imported customs duties, transferred from the unified account of the authorized body of this member state in the budget of the member state;

      9) the amounts of receipts of incomes from distribution of imported customs duties, received to the foreign currency accounts of the authorized body to the budget of the member state;

      10) the amounts of distributed imported customs duties, the transfer of which to the foreign currency accounts of other member states is suspended;

      11) the amount of percent for the delay, received to the member state from other member states upon violation of performance of requirements, provided by this Minute.

      Footnote. Paragraph 40 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24.12.2014 №. 265-V; № 346-V as of 02.08.2015; No. 369-VI of 26.10.2020; No. 6-VII of 15.02.2021; No. 50-VII of 14.06.2021.

      41. Every month, on the fifth working day of the month following the reporting month, the authorised body shall forward to the Commission the information specified in paragraph 40 of this Minute, cumulatively from the beginning of the calendar year.

      Footnote. Paragraph 41 as reworded by Law of the RK No. 6-VII dated 15.02.2021.

      411. The information referred to in paragraphs 40 and 41 of this Minute shall be communicated electronically using the Union's integrated information system.

      Footnote. The Minute as supplemented by paragraph 411 in obedience to Law of the RK No. 6-VII of 15.02.2021.

      42. The form of provision of information, provided by paragraphs 40 and 41 of this Minute shall be considered by the authorized bodies and approved by Commission.

      43. The designated authorities of the Member States shall perform an operational reconciliation of data received in compliance with paragraph 40 of this Minute.

      If discrepancies are found, a Minute shall be drawn up and action shall be taken by the Member States to resolve the discrepancies.

      Footnote. Paragraph 43 as amended by Law of the RK No. 6-VII of 15.02.2021.

      44. Information directed to the authorized bodies of one member state to the authorized bodies of other member states and to the Commission shall be signed by the head of this authorized body or person authorized by him (her) in accordance with paragraphs 40 and 41 of this Minute.

V. Procedure of information exchange, related with payment
of imported customs duties

      45. Central customs bodies of the member states shall present information, related with payment of imported customs duties, not referring to the details, constituting the state secret (state secrets) to each other, as well as to the Commission in the electronic form on a regular basis.

      46. Information relating to the payment of import duties shall be drawn from the following sources:

      1) data contained in information resources of customs authorities of the Member States from declarations of goods (including in case of using transport (shipping), commercial and (or) other documents as declaration of goods), calculation of customs duties, taxes, special, anti-dumping, countervailing duties and statement on performance of operations, which in compliance with the Customs Code of the Eurasian Economic Union, may not be performed outside the customs territory of the Union in relation to temporarily exported vehicles of international transport, including information that amends the information in such customs documents;

      2) information from personal accounts, registers and documents containing data on import customs duties actually paid and transferred to the budgets of the Member States in conformity with the unified principles of recording import customs duties on an accrual basis in accordance with the rules approved by the Commission, contained in information resources of customs authorities of the Member States.

      Footnote. Paragraph 46 – as reworded by Law of the RK No. 50-VII dated 14.06.2021.

      47. Information relating to the payment of import duties shall not include information on the payment of customs duties and taxes by natural persons in respect of goods for personal use.

      Footnote. Paragraph 47 – as reworded by Law of the RK No. 50-VII of 14.06.2021.

      48. Information related with payment of imported customs duties (unit of measurement – the USA dollars, the average monthly exchange rate of the USA dollars to the national currency of national (central) bank of the member state for the reporting month is applied for recalculation of amounts in the national currency to the USA dollars) shall be presented on a grant basis in Russian language (the use of Latin alphabet is allowed on the separate positions) and include the following details for the reporting period:

      1) the amount of carry-overs of imported customs duties at the beginning and end of the reporting period;

      2) documentary recorded amounts of imported customs duties in the formalized customs documents on their payment (collection);

      3) the amounts of imported customs duties, credited to the account of debt service payment;

      4) refunds of import duties;

      5) the amounts of provided deferrals and instalments of payment of imported customs duties;

      5.1) advance payments credited against import duties;

      5.2) export customs duties, taxes and levies and other charges offset against import customs duties;

      6) other details, related with payment of imported customs duties.

      Footnote. Paragraph 48 as amended by Law of the RK No. 50-VII of 14.06.2021.

      49. Technological regulations for the exchange of information related to the payment of import customs duties shall be developed and approved by the Commission.

      The said technological regulations shall determine the composition, structure and format of the information referred to in paragraph 48 of this Minute, the manner, timing and modalities of its exchange.

      Footnote. Paragraph 49 as amended by Law of the RK No. 50-VII of 14.06.2021.

      50. Information exchange in the electronic form between the central customs bodies of the member states, as well as its presentation to the Commission shall be carried out after ensuring of technical readiness of these customs bodies and Commission, on that they notify each other. After introduction of integrated information system of the Union into effect, the information exchange between the central customs bodies of the member states and presentation it to the Commission shall be carried out in the electronic form with the use of specified system.

      51. Prior to the date of application of the technological regulations for the exchange of information relating to the payment of import customs duties, the central customs authorities of the Member States shall provide to each other and to the Commission the information referred to in paragraph 48 of this Minute in the form approved by the Commission no later than the last day of the month following the reporting month.

      Footnote. Paragraph 51 as amended by Law of RK No. 50-VII of 14.06.2021.

      52. Central customs bodies of the member states, as well as Commission shall take the necessary measures on protection from illegal distribution of information, received in accordance with this section.

      The central customs bodies of the member states shall provide the limited number of persons, having an access to the specified information, as well as its protection in accordance with the legislation of the member states.

      Commission shall use information, received in accordance with this section for the purposes of implementation of paragraph 54 of this Minute.

VI. Monitoring and control

      53. The supreme audit institutions of the Member States shall verify annually the compliance of the competent authorities of the Member States with the provisions of this Minute within the framework of joint control activities.

      Footnote. Paragraph 53 as reworded by Law of the RK No. 369-VI of 26.10.2020.

      54. Commission shall annually present a report on crediting and distribution of amounts of imported customs duties to the Intergovernmental council.

      55. The special committee may be created according to the decision of Commission from the employees of authorized, customs and other state bodies of the member states, as well as invited specialists for control (audit) of observation of procedure of crediting and distribution of received amounts of the imported customs duties by the member states.

  ANNEX No.6
  to the Agreement
  on Eurasian economic union

MINUTE
on the unified customs tariff regulation
I. General provision

      1. This Minute is developed in accordance with section IX of Agreement on Eurasian economic union and determine the principles and procedure of application of measures of customs tariff regulation in the customs territory of the Union.

      2. The concepts used in this Minute shall have the following meanings:

      “similar goods” – goods which in its functional purpose, application, quality and technical characteristics fully identical to the goods, imported to the customs territory of the Union within the tariff quota, or (in the absence of such fully identical goods) goods, which have the characteristics, close to the characteristics of goods imported to the customs territory of the Union within the tariff quota, allowing to use it on a functional purpose, similar to the goods, imported to the customs territory of the Union within the tariff quota and may be replaced by them in the commercial relation;

      “substantial suppliers from third countries” – suppliers of goods, having a share in the import of goods to the customs territory of the Union of 10 percent and more;

      “the amount of the tariff quota” – the quantity of goods in the natural or value terms, allocated for the import within the tariff quota;

      “proceeding period” – period, in relation of which the analysis of volumes of consumption of goods in the customs territory of the Union and volumes of production of similar goods in the customs territory of the Union is conducted;

      “the real volume of import” – the volume of import in the conditions of absence of its restrictions;

      “agricultural goods” – goods, classified in the groups 1-24 ТН ВЭД EEU, as well as such goods, as mannite, D – glucitol (sorbite), essential oil, casein, albumin, gelatin, dextrin, modified starch, sorbite, hides, leather, down and fur raw materials, raw silk, silk waste, animal dander, raw cotton, cotton waste, cotton carding fiber, raw flax and raw hemp;

      “tariff quota” – measure of regulation of import to the customs territory of the Union of separate types of agricultural goods, originated from third countries, providing application of differentiated rates of imported customs duties ETT EEU in relation of goods, imported within the established amount (in the natural or value terms) during certain period and over this quantity.

II. Tariff preferences

      3. Tariff preferences in the form of exemption from payment of imported customs duties shall be provided in relation of imported (imported) to the customs territory of the Union from the third countries:

      1) goods as the contribution of foreign founder in the charter (reserve) capital (fund) within the terms, established by the constitutive documents for formation of this capital (fund). Procedure of application of tariff preferences in relation of such goods shall be established by Commission;

      2) goods, imported within the international cooperation in the field of research and use of space environment, as well as rendering of services on start of spacecraft, in accordance with the list, approved by Commission;

      3) products of offshore operation of vessels of the member state, as well as vessels, rented (chartered) by legal entities and (or) individuals of the member states;

      4) currency of the member states, currency of third countries (except for those used for numismatic purpose), as well as securities in accordance with the legislation of the member states;

      5) goods imported as humanitarian aid and (or) for the purposes of relieving the consequences of natural disasters, accidents or catastrophes;

      6) goods, except for excisable (except for the auto cars, specially intended for medical purposes), imported through the third countries, international organizations, governments for the charitable purposes and (or) recognized in accordance with the legislation of the member states as grant aid (assistance), as well as technical aid (assistance).

      4. Tariff preferences in relation of goods, imported (imported) to the customs territory of the Union from third countries may be provided in other cases, established by Agreement on Eurasian economic union, international treaties of the Union with third party, acts of Commission.

III. Conditions and mechanism of application of tariff quotas

      5. The volume of tariff quota in relation of separate type of agricultural goods, originated from the third countries and imported to the customs territory of the Union shall be established by Commission and may not exceed the difference between the volume of consumption of such goods in the customs territory of the Union and volume of production of similar goods in the customs territory of the Union.

      Upon that for one member state the volume of production of similar goods is equal to the volume of consumption of such goods or exceeds it, such difference may not be taken into consideration upon calculation of volume of tariff quota for the customs territory of the Union.

      6. If the volume of production of similar goods in the customs territory of the Union is equal to the volume of consumption of such goods in the customs territory of the Union or exceeds it, establishment of tariff quota shall not be allowed.

      7. The following conditions shall be observed upon making decision on establishment of tariff quota:

      1) establishment of tariff quota for a certain period (irrespective of results of consideration of issue on distribution of volume of tariff quota between the third countries);

      2) informing all interested third countries on volume of tariff quota, allocated by it (in the case of making decision on distribution of volume of tariff quota between the third countries;

      3) publication of information on establishment of tariff quota, its term of validity and volume, as well as on volume of tariff quota, allocated to the third countries (in the case of making decision on distribution of volume of tariff quota between the third countries), as well as on rates of imported customs duties, applied in relation of goods, imported within the volume of tariff quota.

      8. Distribution of volume of tariff quota between the participants of foreign trade activity of the member state shall be based on their equality in relation of reception of tariff quota and discrimination on the signs of form of ownership, place of registration or market position.

      9. The volume of tariff quota shall be distributed between the member states within the difference between the volumes of consumption and production in every member state, which are taken into consideration upon calculation of the volume of tariff quota for the customs territory of the Union in accordance with paragraphs 5 and 6 of this Minute.

      Upon that for the member state, being a member of World trade organization, the volume of tariff quota may be established based on the obligations of such member state before the World trade organization.

      10. Distribution of volume of tariff quota between the third countries shall be carried out by Commission or in accordance with decision of Commission – member state on the basis of results of consultations with all significant suppliers from the third countries, unless otherwise established by international treaties within the Union, international treaties of the Union with third party or decision of Superior council.

      Upon impossibility of distribution of volume of tariff quota on the results of consultations with all significant suppliers from the third countries, decision on distribution of volume of tariff quota between the third countries shall be made in recognition of volume of supplies of goods from these countries during the preceding period.

      As the previous period, as a rule shall accept any of the preceding three years, in relation of which the information reflecting the real volumes of import is available.

      If it is impossible to choose such preceding period, the volume of tariff quota shall be distributed on the basis of assessment of most likely distribution of real volume of import.

      11. Upon supplies of goods during the term of validity of tariff quota, the conditions and (or) formalities, preventing to any third country to fully use allocated volume of tariff quota shall not be established.

      12. At the request of third country, interests in the supply of goods, Commission shall conduct consultations on issues:

      1) necessity of redistribution of allocated volume of tariff quota;

      2) change of elected preceding period;

      3) necessity of cancellation of conditions, formalities or any other provisions, established according to the unilateral procedure in relation of distributed volume of tariff quota or its unlimited use.

      13. In connection with establishment of tariff quotas, the Commission:

      1) at the request of third country, interested in supply of goods shall provide information, concerning the method and procedure of distribution of volume of tariff quota between participants of foreign trade activity, as well as volume of tariff quota, in relation of which the licenses are issued;

      2) publish information on total number or cost of goods, intended for supply within the allocated volume of tariff quota, on dates of beginning and end of the term of validity of tariff quota and their any changes.

      14. Commission shall not have a right to require using the licenses for the import of goods from any determined third country, except for the cases of distribution of volume of tariff quota between the third countries.

  ANNEX No.7
  to Agreement
  on Eurasian economic union

MINUTE
on measures of non-tariff regulation in relation
of third countries
I. General provisions

      1. This Minute is developed in accordance with section IX of Agreement on Eurasian economic union and determines procedure and the case of application of measures of non-tariff regulation in relation of third countries by the Union.

      Validity of this Minute shall not be distributed to the relation, concerning the issues of technical regulation, application of sanitary, veterinary and phytosanitary requirements, measures in the field of export control and military-technical cooperation.

      2. The concepts used in this Minute shall have the following meanings:

      “automatic licensing (observation)” – a temporary measure, established for the purposes of monitoring of behavior of export and (or) import of separate types of goods;

      “general license” – a license, providing to participant of foreign trade activity the right to export and (or) import of separate type of licensing goods in the number determined by license;

      “prohibition” – a measure, prohibiting import and (or) export of separate types of goods;

      “import” – import of goods to the customs territory of the Union from third countries without obligation on re-export;

      “exclusive license” – a license, providing to participant of foreign trade activity the exclusive right to export and (or) import of separate type of goods;

      “exclusive right” – a right to implementation of export and (or) import of separate types of goods by participants of foreign trade activity, and provided on the basis of exclusive license;

      “quantitative restrictions” – measures on quantitative restriction of foreign trade of goods, which are introduced by establishment of quotas;

      “licensing” – a set of administrative measures, establishing procedure of issuance of licenses and (or) permissions;

      “license” – special document to the right of implementation of export and (or) import of goods;

      “individual license” – a license, issued to participant of foreign trade activity on the basis of foreign trade transaction, the subject of which is the licensed goods and providing a right to export and (or) import of these goods in a certain amount;

      “permission” – special document, issued to participant of foreign trade activity on the basis of foreign trade transaction, the subject of which is the goods, in relation of which the automatic licensing (observation) is established;

      “permit” – a document, issued to participant of foreign trade activity or individual for the right to import and (or) export of goods in the cases, determined by the act of Commission;

      “authorized body” – a body of executive body of the member state, vested with the right to issue licenses and (or) permissions;

      “participants of foreign trade activity” – individuals and organizations, not being legal entities, registered in one of the member states and created in accordance with the legislation of this state, individuals, having permanent or preferential residence in the territory of one of the member states, being the citizens of this state, or having the right of permanent residence in it, or registered as individual entrepreneurs in accordance with the legislation of this state;

      “export” – export of goods from the customs territory of the Union to the territory of third countries without the obligation on re-export.

II. Introduction and application of measures of
non-tariff regulation

      3. The unified measures of non-tariff regulation (hereinafter – measures) shall be applied in the trade with third countries in the territory of the Union.

      4. Decision on introduction, application, extension and cancellation of measures shall be adopted by the Commission.

      The goods in relation of which the decision on application of measures is adopted shall be included to the unified list of goods, to which the measures of non-tariff regulation in the trade with third countries (hereinafter – the unified list of goods) are applied.

      The unified list of goods shall also include the goods, in relation of which the decision on establishment of tariff quota or import quota as special protective measure and on issuance of licenses is adopted by the Commission.

      5. The proposal on introduction or cancellation of measures may be represented as by the member state as by the Commission.

      6. Upon preparation of decision of Commission on introduction, application, extension or cancellation of measures, the Commission shall inform participants of foreign trade activity of the member states, the economic interests of which may be affected by adoption of such decision, on possibility to present proposals and remarks on this issue and on conducting of consultations to the Commission.

      7. Commission shall determine the method and form of conducting of consultations, as well as method and form of bringing of information on the course of conducting and results of consultations to the notice of interested persons, presenting their proposals and remarks.

      Non-conducting of consultations may not be the ground for recognition of decision of Commission, affecting the right of carrying out of foreign trade activity as invalid.

      8. Commission may adopt decision not to conduct consultations in the existence of any of the following conditions:

      1) on measures provided by project of decision of Commission, affecting the right of carrying out of foreign trade activity shall not be known until the date of entering it into legal force, in connection with which conducting of consultations will result or may result in failure to achieve the purposes, provided by this decision;

      2) conducting of consultations will result a delay in adoption decision of Commission, affecting the right of carrying out of foreign trade of activity that may cause substantial damage to the interests of the member states;

      3) provision of exclusive right is provided by the project of decision of Commission, affecting the right of implementation of foreign trade activity.

      9. Procedure of making suggestions on introduction or cancellation of measures shall be determined by Commission.

      10. Decision of Commission on introduction of measures may determine the customs procedures, upon placement of which the observation of measures are controlled by the customs bodies, as well as the customs procedures, placement of which the goods, in relation of which the measure is introduced shall not be allowed.

III. Prohibitions and quantitative restrictions of
export and import of goods

      11. Export and import of goods shall be carried out without application of prohibitions and quantitative restrictions, except for the cases, provided by paragraph 12 of this Minute.

      12. In the exceptional cases may be established:

      1) temporary prohibitions or temporary quantitative restrictions of export for prevention or reduction of critical shortage in the domestic market of food or other goods, being essential for domestic market of the Union;

      2) prohibitions or quantitative restrictions of export and import, necessary in connection with application of standards or rules of classification, sorting and sale of goods in international trade;

      3) restrictions of import of aquatic biological resources uponzimportation in any form, if it is necessary:

      restrict production or sale of similar goods, originated from the territory of the Union;

      restrict production or sale of goods, originated from the territory of the Union which may be directly substituted by the imported goods, in the case if the Union does not have significant production of similar goods;

      remove from the market a temporary surplus of the similar goods, originated from the territory of the Union by provision of this surplus to some groups of consumers for free or at below market prices;

      remove from the market a temporary surplus of goods, originated from the territory of the Union, which may be directly substituted by the imported goods, if the Union does not have significant production of similar goods by provision of this surplus to some groups of consumers for free or at below market prices.

      13. Upon introduction by Commission of quantitative restrictions to the territory of the Union shall be applied the export and (or) import quotas.

      Quantitative restrictions shall be applied:

      upon export – only in relation of goods, originated from the territory of the member states;

      upon import – only in relation of goods, originated from third countries.

      Quantitative restrictions shall not be allowed in relation of import of goods from the territory of any third country or export of goods, intended for the territory of any third country, if such quantitative restrictions are not applied in relation of import from all third countries or export to all third countries. Such provision shall not prevent to observation of obligations of the member states in accordance with international treaties.

      14. Prohibitions or quantitative restrictions of export may be introduced only in relation of goods, included to the list of goods, which are essential for the domestic market of the Union and in relation of which in the exceptional cases may be introduced the temporary prohibitions or quantitative restrictions of export, approved by Commission on the basis of suggestions of the member states.

      15. Upon introduction of prohibition or quantitative restriction of export of agricultural goods, being essential for the domestic market of the Union in accordance with subparagraph 1 of paragraph 12 of this minute, the Commission shall:

      consider consequences of prohibition or quantitative restriction for the food security of third countries, imported such agricultural goods from the territory of the Union;

      preliminary inform the Committee on agriculture of the World trade organization on nature and duration of application of prohibition or quantitative restriction of export;

      organize consultations or present all necessary information on issues, relating to the considered measure at the request of any imported country.

      In this paragraph under importing country shall be regarded as the country, in the import of which is the share of agricultural goods originated from the territory of the member states, in relation of export of which is planned to introduce a prohibition or quantitative restriction shall consist not less than 5 percent.

      16. Commission shall distribute the volumes of export and (or) import of quotas between the member states and determine the method of distribution of shares of export and (or) import of quotas among participants of foreign trade activity of the member states, as well as upon necessity shall distribute the volumes of quota between the third countries.

      Distribution of volumes of export and (or) import quotas between the member states shall be carried out by Commission depending on the tasks, which are supposed to solve by introduction of quantitative restrictions, in recognition of suggestions of the member states and based on the volumes of production and (or) consumption of goods in each of the member states.

      17. Commission upon adoption of decision on application of export and (or) import quotas shall:

      1) establish the export and (or) import quotas for a definite period (regardless of whether they are distributed between third countries);

      2) inform all interested third countries on volume of import quota allocated to them (in the case if the import quota is distributed between the third countries);

      3) publish information on application of export and (or) import quotas, their volumes and terms of validity, as well as distribution of import quota between the third countries.

      18. Distribution of import quotas between third countries shall be carried out, as a rule, by the Commission according to the results of consultations with all substantial suppliers from third countries.

      Upon that under the significant suppliers from third countries shall be regarded as suppliers with a share of 5 percent or more in the import of goods in the territory of the Union.

      19. In the case if distribution of import quotas is not be carried out on the basis of results of consultations with all significant suppliers from third countries, decision of Commission on distribution of quotas between third countries shall be adopted in recognition of volume of supplies of goods from these countries during preceding period.

      20. Commission shall not establish any conditions or formalities, which may prevent to any third country to fully use the import quota allocated to it, upon condition that supply of relevant goods will be executed during validity of import quota.

      21. Selection of the preceding period for determination of volume of supplies of goods, in relation of which the export and (or) import quota is introduced shall be carried out by Commission. Upon that, as a rule, any of the previous 3 years shall be accepted for this period, in relation of which information, reflecting the real volumes of export and (or) import is available. In the absence of possibility to choose the preceding period, the export (and ) or) import quotas are distributed on the basis of assessment of the most probable distribution of real volumes of export and (or) import.

      In this paragraph under the real volumes of export and (or) import shall be regarded as the volumes of export and (or) import in the conditions of absence of their restrictions.

      22. At the request of any third country, interested in the supply of goods, the Commission shall conduct consultations with this country concerning:

      1) necessity of redistribution of established import quota;

      2) change of selected preceding period;

      3) necessity of termination of conditions, formalities or any other provisions, established in accordance with unilateral procedure in relation of distribution of import quota or its unlimited use.

      23. Distribution of share of export and (or) import quotas among participants of foreign trade activity shall be carried out by the member states on the basis of method, determined by Commission and based on equality of participants of foreign trade activity in relation of reception of share of export and (or) import quotas and on nondiscrimination on the grounds of form of ownership, place of registration and market position.

      24. Except for the cases of distribution of import quota between the third countries shall not be allowed to demand that the license is used for the export and (or) import of relevant goods to any particular country and (or) from any particular country.

      25. In connection with application of export and (or) import quotas, the Commission shall:

      1) provide information, concerning procedure of distribution of export and (or) import of quotas, mechanism of foreign trade activity and volumes of quotas, on which the licenses are issued, at the request of third country, interested in trade of certain type of goods;

      2) publish information on total number or cost of goods, export and (or) import of which will be permitted within a certain time in the future, as well as on dates of commencement and termination of validity of export and (or) import quotas and any changes.

IV. Exclusive right

      26. Carrying out of foreign trade activity may be restricted by provision of exclusive right.

      27. The goods, the exclusive right of which is provided for export and (or) import, as well as procedure of determination by the member states of participants of foreign trade activity, to which such exclusive right is provided shall be determined by Commission.

      The list of participants of foreign trade activity, to which the exclusive right is provided by the member states on the basis of act of Commission shall subject to publication on the official website of the Union in the Internet.

      28. Decision on introduction of restriction on carrying out of foreign trade activity by provision of exclusive right shall be adopted by Commission by suggestion of the member state.

      The ground of necessity of introduction of exclusive right shall contain financial and economic calculations and other information, approving feasibility of application of this measure.

      29. Participants of foreign trade activity, the exclusive right of which is provided by the member state on the basis of decision of Commission shall make transactions on export and (or) import of relevant goods, based on the principle of nondiscrimination and governed only by the business considerations, including conditions of purchase or sale and provide an adequate opportunity to the organizations of third countries (in accordance with standard business practice) to compete in relation of participation in such purchases or sales.

      30. Export and (or) import of goods, in relation of which the exclusive right is provided to the participants of foreign trade activity shall be carried out on the basis of exclusive licenses, issued by the authorized body.

V. Automatic licensing
(observation)

      31. For the purposes of monitoring of behavior of export and (or) import of separate types of goods, the Commission shall have a right to introduce the automatic licensing (observation).

      32. Introduction of automatic licensing (observation) shall be carried out at the initiative of both the member state, and the Commission.

      The ground of necessity of introduction of automatic licensing (observation) shall contain information on impossibility of tracking of quantitative indicators of export and (or) import of separate types of goods and their changes by other methods.

      33. The list of separate types of goods, in relation of which the automatic licensing (observation) is introduced, as well as the terms of such automatic licensing (observation) shall be established by Commission.

      The goods in relation of which the automatic licensing (observation) is introduced shall be included to the unified list of goods.

      34. Export and (or) import of goods, in relation of which the automatic licensing (observation) is introduced shall be carried out in the existence of permissions, issued by the authorized body in the manner determined by Commission.

      35. Issuance of permissions for export and (or) import of goods, included to the unified list of goods shall be carried out in accordance with rules according to the annex.

VI. Authorization procedure

      36. Authorization procedure of import and (or) export of goods shall be implemented by introduction of licensing or application of other administrative measures of regulation of foreign trade activity.

      37. Decision on introduction, application and cancellation of authorization procedure shall be adopted by Commission.

VII. General exceptions

      38. Upon import and (or) export of separate types of good may be introduced the measures, as well as on the grounds other than those specified in sections III and IV of this Minute, if these measures are:

      1) necessary for observation of public morality or legal order;

      2) necessary to protect human life and health, the environment, animals and plants;

      3) referred to export and (or) import of gold or silver;

      4) applied for protection of cultural values and cultural heritage;

      5) necessary for prevention of depletion of irreplaceable natural resources and conducted simultaneously with restriction of internal production or consumption, related with the use of irreplaceable natural resources;

      6) related with restriction of export of goods, originated from the territory of the member states for provision of domestic manufacturing industry with sufficient number of such goods during the period, when the domestic price of such goods is kept at a lower level than the world price as a result of the government's stabilization plan;

      7) necessary for purchase or distribution of goods upon general or their local deficit;

      8) necessary for execution of international obligations;

      9) necessary for ensuring of defence and security;

      10) necessary for ensuring of observation, not contradictory to the international obligations of legal acts, relating application of customs legislation, environmental protection, protection of intellectual property, and other legal acts.

      39. The measures specified in paragraph 38 of this Minute shall be introduced on the basis of act of Commission and may not serve as a means of arbitrary or groundless discrimination of third countries, as well as covert restriction of foreign trade of goods.

      40. For the purposes of introduction or cancellation of measures in relation of separate type of goods on the grounds, provided by paragraph 38 of this Minute, the member state shall present the documents, containing details on the name of goods, its code ТН ВЭД EEU, the nature of presented measures and expected term of validity, as well as the ground of necessity of introduction or cancellation of measures, to the Commission.

      41. In the case if Commission does not accept the offer of the member state on introduction of measures on the grounds, provided in paragraph 38 of this Minute, the member state, initiated their introduction may introduce such measures according to unilateral procedure in accordance with section X of this Minute.

VIII. Protection of external financial position and ensuring
the equilibrium in balance of payments

      42. Upon import of separate types of goods may be introduced the measures, as well as on the grounds other than those specified in sections III and IV of this Minute, in the case if it is necessary for protection of external financial position and ensuring of equilibrium in balance of payments.

      Such measures may be introduced, if only by virtue of critical state of balance of payments, other measures do not stop sharp deterioration of position with external calculations.

      43. The measures introduced, as well as on the grounds other than the specified in sections III and IV of this Minute may be applied if only the payments for supplies of imported goods are made in the currencies in which the currency reserves of the member states, mentioned in paragraph 44 of this Minute are formed.

      44. Restrictions in relation of import shall not be more significant than it is necessary for prevention of imminent threat of serious decline in currency reserves of the member states and for restore a reasonable rate of growth of currency reserves of the member states.

      45. Commission shall consider a proposal of the member state on introduction of measures, specified in paragraph 42 of this Minute.

      46. In the case if Commission does not accept the proposal of the member state on introduction of measures, the member state may adopt a decision on introduction of measures, specified in paragraph 42 of this Minute unilaterally in accordance with section X of this Minute.

IX. Licensing in the scope of foreign trade of goods

      47. Licensing in the cases established by commission shall be applied upon export and (or) import of separate types of goods, if in relation of these goods are introduced:

      quantitative restrictions;

      exclusive right;

      authorization procedure;

      tariff quota;

      import quota as a special protective measure.

      Licensing shall be implemented by issuance of license on export and (or) import of goods by the authorized body to the participant of foreign trade activity.

      Licenses issued by the authorized body of one member state shall be recognized by all other member states.

      48. Licensing of export and (or) import of goods, included to the unified list of goods shall be carried out in accordance with rules provided by annex to this Minute.

      49. The following types of licenses shall be issued by the authorized bodies:

      individual license;

      general license;

      exclusive license.

      Issuance of general and exclusive licenses shall be carried out in the cases determined by Commission.

X. Application of measures according to unilateral procedure

      50. In the exceptional cases on the grounds provided by sections VII and VIII of this Minute, the member states in the trade with third countries may introduce the temporary measures according to unilateral procedure, as well as on the grounds other than the specified in sections III and IV of this Minute.

      51. The member state which introduces the temporary measure shall inform the Commission on that and make proposal on introduction of such measure in the customs territory of the Union in advance but not later than 3 calendar days before the date of its introduction.

      52. Commission shall consider a proposal of the member state on introduction of temporary measure and at the results of consideration of proposal of the member state may adopt a decision on introduction of such measure in the customs territory of the Union.

      53. Term of validity of such measure in this case is established by Commission.

      54. In the case if decision on introduction of temporary measure in the customs territory of the Union is not adopted, the Commission shall inform the member state which introduced the temporary measure, and customs bodies of the member states on that the temporary measure operates not more than 6 months from the date of its introduction.

      55. On the grounds of notification on introduction of temporary measure, received from the member state, the Commission shall immediately inform the customs bodies of the member states on introduction by one of the member states of temporary measure with specification of:

      1) the name of regulatory legal act of the member state, in accordance with which the temporary measure is introduced;

      2) the name of goods and its code ТН ВЭД EEU;

      3) the dates of introduction of temporary measure and term of its validity.

      56. After reception of information, specified in paragraph 55 of this Minute, the customs bodies of the member states shall not allow:

      export of relevant goods, originated from the territory of the member state, applied the temporary measure, the details of which are contained in this information, without a license, issued by the authorized body of this member state;

      import of relevant goods, intended for the member state applied the temporary measure, details of which are contained in this information, without a license, issued by the authorized body of this member state. Upon that the member states, not applying the temporary measure shall take the necessary efforts, directed to non-admission of import of relevant goods to the territory of the member state, applied the temporary measure.

  Annex
  to the Minute on measures
  of non-tariff regulation
  in relation of third countries

The rules of issuance of licenses and permissions to the export and (or) import of goods I. General provisions

      1. These Rules shall determine procedure of issuance of licenses and permissions for the export and (or) import of goods, included to the unified list of goods, to which the measures on non-tariff regulation in the trade with third countries are applied.

      2. These Rules shall use the concepts, determined in the Minute on measures of non-tariff regulation in relation of third countries (annex No.7 to Agreement on Eurasian economic union), as well as the following concepts:

      “applicant” – a participant of foreign trade activity, which presents the documents to the authorized body for the purposes of formation of a license or permission;

      “execution of a license” – the actual import to the customs territory of the Union or export from the customs territory of the Union of goods, in relation of which the issue is made by the customs bodies on the grounds of issued (formed) license.

      3. The state duty (license fee) shall be collected by the authorized body for the issuance (formation) of a license and copy of the license in the manner and amount, provided by the legislation of the member state.

      4. Licenses and permissions shall be issued for each goods, classified on ТН ВЭД EEU, in relation of which the licensing or automatic licensing (observation) is introduced.

      5. Signature forms of civil servants of authorized bodies, vested with a right to sign the licenses and permissions, as well as the forms of seal impressions of the authorized bodies shall be directed to the commission for notification of customs bodies of the member states.

      6. The documents, presented for formation of a license or permission, as well as documents, approving execution of a license shall subject to storage in the authorized bodies during 3 years from the date of expire of period of validity of the license or permission or from the date of adoption of decision on termination or suspension of effect of the license.

      Upon expiration of the specified term; the documents shall be destroyed in the manner established by the legislation of the member state in which the license or permission was issued.

      7. Authorized bodies shall carry out database maintenance of issued licenses and permissions and present the specified information to the Commission in the manner and terms, established by the Commission. Commission shall present the data on licenses issued to the customs bodies of the member states.

II. Procedure of issuance of licenses

      8. Execution of application for issuance of license and execution of license shall be carried out in accordance with instructions on execution of application for issuance of license for export and (or) import of separate types of goods and on execution of such license, approved by Commission.

      The license may be issued (executed) in the form of electronic document in the manner, approved by Commission, and before its approval – in the manner determined in accordance with the legislation of the member state.

      Structure and format of a license in the form of electronic documents shall be approved by Commission, and before its approval shall be determined in accordance with the legislation of the member state.

      9. Validity of individual license may not exceed 1 year from the date of beginning of its validity. Period of validity of individual license may be restricted by the period of foreign trade contract (agreement) or period of validity of document, being the ground for issuance of the license.

      For the goods in relation of which the quantitative restrictions of export and (or) import are introduced, or import quota as the special protective measure, or tariff quotas, period of validity of a license shall be terminated in the calendar year, on which the quota is established.

      Period of validity of general license may not exceed 1 year from the date of beginning of its validity, and for goods, in relation of which the quantitative restrictions of export and (or) import or tariff quotas are introduced shall be terminated in the calendar years, on which the quota is established, unless otherwise established by Commission.

      Period of validity of exclusive license shall be established by commission in each specific case.

      10. For execution of a license by applicant or its representative, having the written approval of relevant powers, the following documents and details shall be presented to the authorized body:

      1) application on issuance of a license, filled and executed in accordance with instruction on execution of application for issuance of license for export and (or) import of separate types of goods and on execution of such license (hereinafter – application);

      2) electronic copy of application in the format, approved by commission, and before its approval – in the manner, determined in accordance with the legislation of the member state;

      3) a copy of foreign trade agreement (contract), annex and (or) additions to it (for individual license), and in the case of absence of foreign trade agreement (contract) – a copy of other document, approving the intention of parties;

      4) a copy of document (details, if it is provided by the legislation of the member state) on registration in the tax body or on the state registration;

      5) a copy of the license for carrying out of licensed type of activity or details on existence of a license for carrying out of licensed type of activity (if it is provided by the legislation of the member state), if such type of activity is related with goods turnover, in relation of which the licensing in the customs territory of the Union is introduced;

      6) other documents (details), if they are determined by decision of Commission, on the basis of which the licensing of relevant goods is introduced.

      11. Each sheet of presented copies of documents shall be certified by the sign and the seal of applicant, or copy of documents shall be bound and their last sheets are certified by the sign and seal of applicant.

      The documents presented by applicant shall subject to registration to the authorized body.

      Application and documents (details) may be presented in the form of electronic document in the manner provided by the legislation of the member states.

      Presentation of documents (details) in the form of scanned documents, certified by the electronic digital signature of applicant shall be allowed, unless otherwise provided by the legislation of the member state.

      The license shall be issued after presentation of a document by applicant, approving the payment of the state duty (license fee), charged for issuance (execution) of the license in the manner and amount, provided by the legislation of the member state.

      12. In the cases, provided by decision of Commission, the application shall be directed by applicant or authorized body, for coordination to the relevant body of executive power of the member state, determined by the member state, before presentation to the authorized body, unless otherwise provided by the legislation of the member state.

      13. Issuance of a license or refusal in their issuance shall be carried out by the authorized body on the basis of these Rules of documents, provided by paragraph 10 during 15 business days from the date of filing of documents, if other terms does not established by the decision of commission.

      14. The ground for refusal in issuance of a license shall be:

      1) existence of incomplete of false details in the documents, presented by applicant for obtainment of a license;

      2) non-compliance with the requirements, provided by paragraphs 10-12 of this Rules;

      3) termination or suspension of validity of one or several documents, serving as a ground for issuance of the license;

      4) violation of international obligations of the member states, which may occur due to execution of agreement (contract), for implementation of which the license is requested;

      5) exhaustion of quota, as well as tariff quota, or its absence (in the case of execution of the license for quota goods);

      6) other grounds, provided by the act of Commission.

      15. Decision on refusal in issuance of a license shall be motivated and presented to applicant in written form or in the form of electronic document, if it is provided by decision of commission, and in the absence of specified act – by the legislation of the member state.

      16. Authorized body shall execute the original of a license, which is issued to applicant. An applicant shall present the original of the license to the relevant customs body which issues its copy with the mark of customs body on statement on control to the applicant upon statement on control, before customs declaration of goods.

      If the license is issued (executed) by the authorized body in the form of electronic document, presentation of original of a license on paper medium to the customs body of its state shall not be required.

      Procedure of interaction of authorized bodies and customs bodies on control for execution of licenses, issued in the form of electronic document shall be determined by the legislation of the member states.

      17. Making amendments to the issued licenses, as well as for technical reasons shall not be allowed.

      18. In the case if the amendments are made to the constituent documents of applicant, registered as a legal entity (the change of organizational and legal form, the name or the place of its location), or the passport data of applicant, being individual are changed, the applicant shall be obliged to apply with request on termination of validity of issued license and execution of a new license with the annex of application and documents, approving the specified amendments.

      19. Authorized body shall have a right to adopt the decision on termination or suspension of validity of a license in the following cases:

      1) application of applicant, presented in a written form or in the form of electronic document, if it is provided by the legislation of the member state;

      2) making amendments to the constituent documents of applicant, registered as a legal entity (the change of organizational and legal form, the name or the place of its location), or change of passport data of applicant, being individual;

      3) detection of false details in the documents, presented by applicant for the purposes of obtainment of the license;

      4) termination or suspension of validity of one or several documents, on the basis of which the license was issued;

      5) violation upon execution of agreement (contract), on the basis of which the license was issued, international obligation of the member states;

      6) revocation of a license for carrying out of licensed type of activity, if such type of activity is related with goods turnover, in relation of which the licensing is introduced;

      7) detection of violations, committed upon issuance of a license, entailed issuance of the license, which upon observation of established procedure may not be issued;

      8) non-observance of conditions of the license issuance, established by international regulatory legal acts or regulatory legal acts of the member states by the owner of the license;

      9) existence of judicial decision;

      10) non-execution of paragraph 22 of these Rules by the owner of a license.

      20. Validity of the license shall be suspended from the date of adoption of decision on that, by the authorized body.

      Validity of suspended license may be renewed by the authorized body after elimination of reasons, entailed suspension of its validity. Upon that suspension of validity of a license shall not be the ground for its extension.

      Procedure of suspension or termination of validity of a license shall be determined by Commission.

      21. In the case of loss of a license, the authorized body shall issue a duplicate of the license, executed similar to the original and containing the entry "Duplicate" on the written application of applicant and after payment of the state duty (license fee) in the manner and amount, provided by the legislation of the member state.

      Application in which the reasons and circumstances of loss of a license are explained shall be made in free form.

      Duplicate of a license shall be issued by the authorized body during 5 business days from the date of filing of application.

      22. The owners of general and exclusive licenses shall be obliged to quarterly present a report on the course of execution of the license to the authorized body before 15th day of the month, following the reporting quarter.

      The owners of individual licenses shall be obliged to present the certificate on execution of the license to the authorized body during 15 calendar days upon expire of the term of validity.

      22. Upon removal of a license from control, the relevant customs control of the member state shall issue the certificate on execution of a license during 5 business days to the applicant on the basis of its written application.

      The form and procedure of issuance of certificate shall be determined by the Commission.

      24. Customs bodies shall present information on execution of the licenses in the electronic form directly to the authorized body, in the case of presentation by the customs bodies of such information is provided by the legislation of the member state.

      If information on execution of the licenses is directly presented by the customs bodies in the electronic form to the authorized body, reports on the course of execution of the licenses and certificates on execution of licenses shall not be presented by the owners of licenses to the authorized body.

III. Procedure of issuance of permissions

      25. Execution of permissions shall be carried out in accordance with instruction on execution of permission for export and (or) import of separate types of goods, approved by Commission.

      Permission may be issued (executed) in the form of electronic document in the manner, approved by Commission, and before its approval – in the manner, determined in accordance with the legislation of the member state.

      Structure and format of permission in the form of electronic document shall be approved by Commission, and before their approval shall be determined in accordance with the legislation of the member state.

      Permissions issued by the authorized body of the member state shall be recognized by all other member states.

      26. The terms of issuance of permissions may not exceed 3 business days from the date of filing of application.

      Permissions shall be issued without restrictions to any participants of foreign trade activity on the basis of filled to the authorized body:

      written application;

      project of permission on paper medium;

      electronic copy of project of permission in the format, approved by Commission, and before its approval – in the format, determined in accordance with the legislation of the member state.

      27. The term of validity of permission shall be restricted by calendar year, in which the permission is issued.

      28. Authorized body shall execute the original of permission,which is issued to participant of foreign trade activity or its representative, having the written approval of powers on its reception.

      Participant of foreign trade activity shall present the original of permission to the relevant customs body, which upon statement of permission on control issues its copy to the participant of foreign trade activity with the mark of customs body on statement on control, before customs declaration of goods.

      If the permission in the form of electronic document is issued (executed) by the authorized body, presentation of original of permission on paper medium by the participant of foreign trade activity to the customs body of its state shall not be required.

      Procedure of interaction of authorized bodies and customs bodies on control for execution of permissions, issued in the form of electronic document shall be determined by the legislation of the member states.

      29. Issued permissions shall not subject to re-execution to other participants of foreign trade activity.

      Making amendments to the issued permissions shall not be allowed.

      30. In the case of loss of issued permission, the authorized body may issue the duplicate of permission, executed similar to original and containing the entry “Duplicate” at the written application of participant of foreign trade activity during 3 business days. Upon that the reasons and circumstances of loss of permission shall be explained in application. Application shall be made in free form.

  ANNEX No.8
  to Agreement
  on Eurasian economic union

MINUTE
on application of special protective, antidumping and
compensatory measures in relation to the third countries

      Footnote. The word "payer" in the text of the Minute is excluded by Law of the RK No. 50-VII of 14.06.2021.

I. General provisions

      1. This Minute is developed in accordance with Articles 48 and 49 of agreement on Eurasian economic union (hereinafter – Agreement) and determine application of special protective, antidumping and compensatory measures in relation to the third countries for the purposes of protection of economic interests of producers of goods in the Union.

      2. The concepts used in this Minute shall have the following meanings:

      “similar goods” – the goods fully identical to the goods, that are or may be the object of investigation (reinvestigation), or in the absence of such goods – another goods, having characteristics, close to the characteristics of goods, which are or may be the object of investigation (reinvestigation);

      “antidumping measure” – the measure on counteraction to the dumped import, which is applied by the decision of Commission by introduction of antidumping duty, as well as preliminary antidumping duty, or approval of voluntary price obligations, adopted by the expert;

      “antidumping duty” – the duty, which is applied upon introduction of antidumping measure and charged by the customs bodies of the member states irrespective of imported customs duties;

      “margin of dumping” – expressed as a percentage the ratio of the normal value of the goods after deduction of export price of these goods to its export price or the difference between the normal value of goods and its export price, expressed in the absolute terms;

      "import quota" means the volume (in physical and/or value terms) of goods imported into the customs territory of the Union, above which the goods shall not be supplied into the customs territory of the Union;

      “compensatory measure” – the measure on cancellation of interaction of specific subsidy of exporting third country on the branch of economy of the member states, applied by decision of the Commission by introduction of compensatory duty (as well as preliminary compensatory duty) or approval of voluntary obligations, adopted by the authorized bodies of subsidizing third country or exporter;

      “compensatory duty” – the duty, which is applied upon introduction of compensatory measure and charged by the customs bodies of the member states, irrespective of imported customs duty;

      “material damage of branch of economy of the member states” – deterioration of a branch of economy of the member states approved by the evidences, which may be expressed, in particular, in reduction of volume of production of similar goods in the member states and volume of its implementation in the market of the member states, reduction of profitability of production of such goods, as well as in the negative impact on the stock of goods, employment, salary level in this branch of the economy of the member states and the level of investments in this branch of economy of the member states;

      “directly competitive goods” - the goods comparable with the goods, which are or may be the object of investigation (reinvestigation), on its own purpose, application, quality and technical characteristics, as well as on other basic features in such a way that the buyer can replace or ready to replace by them the goods, which are or may be the object of investigation (reinvestigation) in the process of consumption;

      “ordinary course of trade” – purchase and sale of similar goods in the market of exporting third country on the price not lower than its weighted average cost, determined based on the weighted average costs of production and weighted average trade, administrative and general costs;

      “preliminary antidumping duty” – the duty, applied upon import of goods to the customs territory of the Union, in relation of which the preliminary conclusion on existence of dumped import and material damage of a branch of economy of the member states conditioned by this, threat of its damage or significant slowdown of creation of the branch of economy of the member states, is made by the body, conducted investigation in the course of investigation;

      “preliminary compensatory duty” – the duty, applied upon import of goods to the customs territory of the Union, in relation of which the preliminary conclusion on existence of subsidized import and material damage of a branch of economy of the member states conditioned by this import, threats of its damage or significant slowdown of creation of the branch of economy of the member states, is made by the body, conducted investigation in the course of investigation;

      “preliminary special duty” – the duty, applied upon import of goods to the customs territory of the Union, in relation of which the preliminary conclusion on existence of increased import, which caused or threatened to cause a serious damage to the branch of economy of the member states, is made by the body, conducted investigation in the course of investigation;

      “preceding period” – 3 calendar years, directly preceding the date of filing of application on conducting of investigation, for which there are the necessary statistical data;

      “connected persons” – the persons, who meet one or several of the following criteria:

      each of these persons is an employee or head of organization, created with participation of another person;

      the persons are business partners, in other words related by contractual relations, act for the purposes of deriving of profit and jointly bear expenses and losses, related with carrying out of joint activity;

      the persons are employers and employees of the same organization;

      any person directly or indirectly holds, controls or is a nominee shareholder of 5 percent or more of the voting stocks or shares of both persons;

      one of the persons directly or indirectly controls the other person;

      both persons are directly or indirectly controlled by a third person;

      both persons together directly or indirectly control a third person;

      the persons are in the marital relations, relations of consanguinity or affinity, adoptive parents and adoptee, as well as the trustee and the ward.

      Upon that under the direct control shall be regarded the possibility of legal entity or individual to determine decisions, applied by legal entity by commission of one or several of the following actions:

      exercise of the functions of its executive body;

      obtainment of a right to determine the conditions of maintenance of entrepreneurial business of legal entity;

      disposal of more than 5 percent of the total number of votes on stocks (shares), constituting the charter (reserve) capital (fund) of a legal entity.

      Under the indirect control shall be regarded the possibility of legal entity or individual to determine decision, adopted by legal entity, through the individual or legal entity or through several legal entities, between of which there is a direct control;

      “serious damage of a branch of economy of the member states” – the general deterioration of situation, approved by the evidences and related with production of similar or directly competitive goods in the member states, which is expressed in the significant deterioration of industrial, trade and financial position of the branch of economy of the member states and determined, as a rule, for the preceding period;

      “special protective measure” – the measure on restriction of increased import to the customs territory of the Union, which is applied by decision of Commission by introduction of import quota, special quota or special duty, as well as preliminary special duty;

      special quota" - the volume (in physical and/or value terms) of goods imported into the customs territory of the Union, within the limits of which the goods are supplied into the customs territory of the Union without payment of a special duty, and above which a special duty is payable;

      “special duty” – the duty, which is applied upon introduction of special protective measure and charged by the customs bodies of the member states irrespective of imported customs duty;

      “subsidized import” – import of goods to the customs territory of the Union, upon production, export or transportation of which the specific subsidy of exporting third country is used;

      “third countries” – countries and (or) association of countries, not being the participants of Agreement, as well as territories, included to the classifier of countries of the world, approved be Commission;

      “subsidizing body” – the state body or local government body of exporting third country or person, acting by order of relevant state body or local government body or authorized by the relevant state body or local government body in accordance with legal act or on the basis of factual circumstances;

      “threat of causing of material damage of a branch of economy of the member states” – the inevitability of causing of material damage to the branch of economy of the member states, approved by the evidences;

      “threat of causing of serious damage of a branch of economy of the member states” - the inevitability of causing of serious damage to the branch of economy of the member states, approved by the evidences;

      “export price” – the price, which is paid or should be paid upon import of goods to the customs territory of the Union.

      Footnote. Paragraph 2 as amended by Law of the RK No. 6-VII of 15.02.2021; No. 50-VII of 14.06.2021.

II. Investigation
1.The purposes of conducting of investigation

      3. The introduction of special protective, antidumping or compensatory measure upon import of goods is preceded by an investigation conducted for the purposes of establishment of:

      existence of increased import to the customs territory of the Union and serious damage of a branch of economy of the member states conditioned by this or threat of its causing;

      existence of dumping or subsidized import to the customs territory and material damage of a branch of economy of the member states conditioned by this, or threat of its causing or significant slowdown of creation of the branch of economy of the member states.

2. The body conducting the investigations

      4. The body conducting the investigations shall act within the powers, provided to it by international treaties and acts, constituting the right of the Union.

      5. The body conducting the investigations shall present a report, containing proposals on feasibility of application or extension of the term of validity of special protective, antidumping or compensatory measure or revision or cancellation of special protective, antidumping or compensatory measure, with the annex of project of relevant decision of Commission to the Commission according to results of investigation.

      6. Revision of special protective, antidumping or compensatory measure shall provide its change, cancellation or liberalization on the results of the reinvestigation.

      7. The body conducting the investigations shall present a report, containing suggestions on feasibility of introduction and application of preliminary special, preliminary antidumping or preliminary compensatory duty, with the annex of project of relevant decision of Commission before completion of the investigation in the cases, provided by paragraphs 15-22, 78-89, 143-153 of this Minute.

      8. Provision of evidences and details to the body conducting the investigations, as well as correspondence with the body, conducting the investigation shall be carried out in Russian language, and original documents which are composed in a foreign language shall be accompanied by a translation in Russian language (with certificate of such translation).

III. Special protective measures
1. General principles of application of special
protective measure

      9. Special protective measure shall be applied in relation of goods, imported to the customs territory of the Union from exporting third country, irrespective of the country of its origin, except for:

      1) the goods, originating from the developing or least developed third country-user of the system of tariff preferences of the Union, until the share of import of these goods from such country does not exceed 3 percent from the total volume of import of such goods to the customs territory of the Union, upon condition, that the total share of import of these goods from the developing or least developed third countries, on the share of each of which is not more than 3 percent of the total volume of import of these goods to the customs territory of the Union does not exceed 9 percent from the total volume of import of these goods to the customs territory of the Union;

      2) the goods, originating from the state-participant of Commonwealth of Independent States, being the party of Agreement on the free trade area dated 18 October, 2011, upon execution of conditions, established by Article 8 of specified Agreement.

      10. Commission shall adopt decision on distribution of special protective measure to the goods, originating from developing or least developed third country and excluded from validity of special protective measure in accordance with paragraph 9 of this Minute, in the case if according to the results of reinvestigation, conducted by the body, conducting the investigation in accordance with paragraphs 31,33 and 34 of this Minute is established, that the share of import of goods from such developing or least developed third country exceeds the indicators, established by paragraph 9 of this Minute.

      11. Commission shall adopt decision on distribution of special protective measure to the goods, originating from the state – participant of Commonwealth of Independent States, being the party of Agreement on the free trade area dated 18 October, 2011, excluded from validity of special protective measure in accordance with paragraph 9 of this Minute, in the case if according to the results of reinvestigation, conducted by the body, conducting the investigation, in accordance with paragraphs 31,33 and 34 of this Minute is established that conditions, specified in article 8 of specified Agreement are not performed.

2. Establishment of serious damage of a branch of economy
of the member states or threat of its causing
due to increased import

      12. For the purposes of establishment of serious damage to the branch of economy of the member states or threat of its causing due to increased import to the customs territory of the Union, the body conducting the investigations, in the course of investigation shall access the objective factors, which may be expressed in the quantitative indices and which render assistance to the economic position of the branch of economy of the member states, as well as the following:

      1) rate and volume of increase of import of goods, being the object of investigation, in the absolute indices and relative indices to the total volume of production or consumption of similar or directly competitive goods in the member states;

      2) the share of imported goods, being the object of investigation, in the total sales of these goods and similar or directly competitive goods on the market of the member states;

      3) the price level of imported goods, being the object of investigation, in comparison with the price level for similar or directly competitive goods, produced in the member states;

      4) change of the volume of sales on the market of the member states of similar or directly competitive goods, produced in the member states;

      5) change of the volume of production of similar or directly competitive goods, productivity, use of production capacities, the amounts of profit and losses, as well as employment level in the branch of economy of the member states.

      13. Serious damage to the branch of economy of the member states or threat of its causing due to increased import shall be established on the basis of results of analysis of all evidences and details, relating to the case and available to the body, conducting the investigation.

      14. The body conducting the investigations, in addition to increased import shall analyze other known factors, due to which the serious damage to the branch of economy of the member states is caused or the threat of its causing is created in the same period. The specified damage shall not be referred to the serious damage to the branch of economy of the member states or threat of its causing due to increased import to the customs territory of the Union.

3. The introduction of preliminary special duty

      15. In the critical circumstances where a delay of application of a special protective measure would result in damage to the branch of economy of the member states, which will be difficult to eliminate later, the Commission may adopt decision on introduction of preliminary special duty on the basis of preliminary conclusion of the body, conducting the investigation for the term, not exceeding 200 calendar days before completion of relevant investigation, in accordance with which there are clear proofs that the increased import of goods, being the object of investigation, is caused or threatens to cause a serious damage to the branch of economy of the member states.

      16. The body conducting the investigations shall inform the authorized body of exporting third country, as well as other known interested persons on possible introduction of preliminary special duty in written form.

      17. At the request of the authorized body of exporting third country on conducting of consultation on the issue of introduction of preliminary special duty, such consultations shall be initiated after adoption of decision on introduction of preliminary special duty by Commission.

      18. In the case if according to the results of investigation the absence of the ground for introduction of special protective measure is established by the body, conducting the investigation, or decision on non-application of special protective measure is adopted in accordance with paragraph 272 of this Minute, the amounts of preliminary special duty shall subject to return to in the manner according to the annex to this Minute.

      The body conducting the investigations shall timely inform the customs bodies of the member states on the absence of grounds for introduction of special protective measure or on adoption of decision on non-application of special protective measure by Commission.

      19. In the case if according to the results of investigation the decision on application of special protective measure (as well as by introduction of import or special quota) is adopted, the term of validity of preliminary special duty shall be counted to the total term of validity of special protective measure, and the amounts of preliminary special duty shall subject to crediting and distribution from the date of entering of decision on application of special protective measure, adopted according to the results of investigation, to the legal force, in the manner provided by the annex to this Minute, in recognition of provisions of paragraphs 20 and 21 of this Minute.

      20. In the case if according to the results the investigation the introduction of a lower rate special duty, than the rate of preliminary special duty is recognized as appropriate, the amounts of preliminary special duty, relevant to the amounts of special duty, calculated according to the established rate of special duty shall subject to crediting and distribution in the manner provided by the annex to this Minute.

      The amounts of preliminary special duty, exceeding the amounts of special duty, calculated according to established rate of special duty shall subject to return to in the manner provided by the annex to this Minute.

      21. In the case if according to the results of investigation the introduction of a higher rate of special duty, than the rate of preliminary special duty is recognized as appropriate, the difference between the amounts of special duty and preliminary special duty shall not be charged.

      22. Decision on introduction of preliminary special duty shall be applied, as a rule, not later than 6 months from the date of commencement of investigation.

4. Application pf special protective measure

      23. The special protective measure shall be applied by decision of the Commission in the amount and during the term, which are necessary for prevention or elimination of serious damage to the branch of economy of the member states or threat of its causing, as well as for facilitation the adaptive process of the branch of economy of the member states to the changing economic conditions.

      24. In the case if the special protective measure is applied by establishment of import quota, the amount of such import quota shall not be lower of annual average volume of import of goods, being the object of investigation (in quantitative or value terms), for the preceding period, except for the cases of necessity of establishment of a smaller amount of import quota for elimination of serious damage to the branch of economy of the member states or threat of its causing.

      25. Upon distribution of import quota between the exporting third countries to those who are interested in the implementation of supplies to the customs territory of the Union of the goods, being the object of investigation shall be provided the possibility for conducting of consultations on the issue of distribution of import quota between them.

      26. In the case if conducting of consultations, provided by paragraph 25 of this Minute is not possible or the agreement on such distribution is not achieved in the course of their conducting, the import quota shall be distributed between the exporting third countries, having the interest in export of goods, being the object of investigation to the customs territory of the Union, in proportion prevailing upon import of these goods from exporting third countries for the preceding period on the basis of total volume of import of such goods in the quantitative or value terms.

      Upon that any special factors which could or may influence on the course of trade in these goods shall be taken into account.

      27. In the case if in percentagewise the increase of import of goods, being the object of investigation, from the separate exporting third countries is increased disproportionately in relation to the general increase of import of such goods for 3 years, preceding the date of filing of application on conducting of investigation, the Commission may distribute the import quota between such exporting third countries in recognition of absolute and relative indicators of increase of import of these goods to the customs territory of the Union from such exporting third countries.

      Provision of this paragraph shall be applicable exclusively in the case of establishment of existence of serious damage to the branch of economy of the member states by the body conducting the investigations.

      28. Procedure of application of special protective measure in the form of import quota shall be established by decision of Commission. In the case if such decision provides such licensing of import, the licenses shall be established in the manner established by Article 56 of Agreement.

      29. In the case if the special protective measure is applied by establishment of special quota, determination of the amount, distribution and application of such quota shall be carried out in the manner provided for the import quota by paragraphs 24-28 of this Minute.

5. The term of validity and revision of special
protective measure

      30. The term of validity of special protective measure shall not exceed 4 years, except for the case of extension of the term of validity of such measure in accordance with paragraph 31 of this Minute.

      31. The term of validity of special protective measure, specified in paragraph 30 of this Minute may be extended by decision of the Commission, if according to the results of reinvestigation, conducted by the body, conducting the investigation, it is established that for elimination of serious damage to the branch of economy of the member states or threat of its causing it is necessary extension of the term of validity of special protective measure, and there are the evidences that the measures, contributing the adaptation of the branch to the changing economic conditions are taken by the relevant branch of economy.

      32. Upon adoption of decision on extension of the term of validity of special protective measure by Commission, such measure may not be more restrictive than the special protective measure valid on the date of adoption of this decision.

      33. In the case if the term of validity of special protective measure exceeds 1 year, the Commission shall defuse such special protective measure through the equal time intervals during the term of its validity.

      In the case if the term of validity of special protective measure exceeds 3 years, the body, conducting the investigation shall conduct reinvestigation, not later than expiration of the half of the term of validity of such measure according to the results of which the special protective measure may be maintained, defused or cancelled.

      For the purposes of this paragraph under mitigation of special protective measure shall be regarded the increase of the volume of import quota or special quota or reduction of the rate of special duty.

      34. In addition to the reinvestigation, specified in paragraph 33 of this Minute, the reinvestigation may be conducted at the initiative of the body, conducting the investigation, or upon application of the interested person for the purposes of:

      1) determination of feasibility of the change, liberalization or cancellation of special protective measure in connection with the changed consequences, as well as specification of goods, being the object of the special protective measure, if there are the grounds to believe that such goods may not be produced in the Union in the course of application of this special protective measure;

      2) establishment of the share of developing or least developed third countries in the total volume of import of goods to the customs territory of the Union;

      3) establishment of the fact of performance of criteria, determined by Article 8 of specified Agreement for the state - participant of Commonwealth of Independent States, being the party of Agreement on the free trade area dated 18 October, 2011.

      35. Application on conducting of the reinvestigation for the purposes, specified in subparagraph 1 of paragraph 34 of this Minute may be applied by the body, conducting the investigation, if after introduction of special protective measure has passed at least one year.

      36. Upon conducting of reinvestigation in recognition of relevant differences shall be applied provisions, relating to conducting of investigation.

      37. The total term of validity of special protective measure, including the term of validity of preliminary special duty and the term, on which the validity of special protective measure is extended shall not exceed 8 years.

      38. Special protective measure may not be re-applied to the goods, to which the special protective measure is previously applied during the term equal to the term of validity of previous special protective measure. Upon that the term during of which the special protective measure is not applied may not be less than 2 years.

      39. The special protective measure, the term of validity of which is not more than 180 calendar days, irrespective of provisions, established by paragraph 38 of this Minute may be re-applied to the same goods, if passed at least 1 year from the date of introduction of preceding special protective measure and special protective measure is not applied to such goods more than 2 times within 5 years, preceding the date of introduction of a new special protective measure.

IV. Antidumping measure
1. General principles of application of antidumping measure

      40. The goods shall be subject of dumped import, if the export price of these goods is lower than their normal value.

      41. Period of investigation for which the details are analyzed for the purposes of determination of existence of dumped import shall be established by the body, conducting the investigation. Upon that such period shall be established, as a rule, equal to 12 months, preceding the date of filing of application on conducting of investigation, for which there are the statistical data, but in any case this period shall not be less than 6 months.

2. Determination of margin of dumping

      42. Margin of dumping shall be determined by the body, conducting the investigation on the basis of comparison:

      1) weighted-average normal value of goods with weighted-average export price of goods;

      2) normal value of goods on individual transactions with export priced of goods on individual transactions;

      3) weighted-average normal value of goods with export prices of goods on individual transactions upon condition of significant differences in price of goods depending on buyers, regions or period of supply of goods.

      43. Comparison of export price of goods with its normal value shall be carried out on the same stage of trade operation and in relation of cases of sale of goods, occurring as far as possible at the same time.

      44. Upon comparison of export price of goods with its normal value shall be carried out their correction in recognition of differences, having an influence on comparability of prices, as well as differences of conditions and characteristics of supplies, taxation, stages of trade operations, quantitative indicators, physical characteristics, as well as any other differences, in relation of which the evidences of their impact on comparability of prices are presented.

      The body, conducting the investigations is convinced that corrections in recognition of specified differences do not duplicate each other and distort the results of comparison of export price with normal value of goods.

      The body conducting the investigations shall have a right to request information, necessary for ensuring of appropriate comparison of export price of goods with its normal value from the interested persons.

      45. In the case if purchase and sales transactions of similar goods upon ordinary course of trade on the market of exporting third country are absent or due to the low volume of sales of the similar goods upon the ordinary course of trade or by virtue of special situation on the market of exporting third country is impossible to conduct an appropriate comparison of export price of goods with the price of similar goods upon sale on the market of exporting third country, the export price of goods shall be compared or with the comparable price of similar goods, imported from the exporting third country to other third country (upon condition that the price of similar goods is representative), or with the costs of production of goods in the country of its origin in recognition of necessary administrative, trade and general costs and profits.

      46. In the case if the goods are imported to the customs territory of the Union from the third country, not being the country of its origin, the export price of such goods shall be compared with comparable price of similar goods on the market of third country.

      Export price of goods may be compared with comparable price of similar goods in the country of its origin, if these goods are only transshipped through a third country, from which it is exported to the customs territory of the Union, or its production is not carried out in this third country, if there is no comparable price of similar goods.

      47. In the case if upon comparison of export price of goods with its normal value require recalculation of their values of one currency to another, such recalculation shall be conducted with the use of official currency rate at the date of sale of the goods.

      The currency rate, applied upon sale of currency for the term shall be used in the case if sale of foreign currency was directly related to the corresponding export supply of goods and is carried out for the term.

      The body, conducting the investigations shall not consider currency movement and in the course of investigation provide at least 60 calendar days to the exporters for correction of their export prices in recognition of sustainable changes of currency rates in the period of investigation.

      48. The body conducting the investigations, as a rule shall determine the individual margin of dumping for each known exporter and (or) producer of goods, presented the necessary details, allowing to determine the individual margin of dumping.

      49. In the case if the body, conducting the investigations comes to the conclusion on irreceivability of determination of individual margin of dumping for each known exporter and (or) producer of goods by reason of total number of exporters, producers or importers of goods, variety of goods or for any other reason, it may use restriction of determination of individual margin of dumping based on the reasonable number of interested persons or determine the margin of dumping in relation of selection of goods from each exporting third country, which on available information of the body, conducting the investigations is statistically representative and may be researched, not violating the progress of the investigation.

      The selection of interested persons for the purposes of restriction of determination of individual margin of dumping shall be carried out by the body, conducting the investigations, preferably on the basis of consultations with relevant foreign exporters, producers and importers of goods, being the object of investigation, and with their consent.

      In the case if the body, conducting the investigations uses the restriction in accordance with this paragraph, it shall also determine the individual margin of dumping in relation of each foreign exporter or foreign producer, which were not primarily selected, but provided the necessary details according to the established period for their consideration, except for the cases, when the number of foreign exporters and (or) foreign producers is so large that individual consideration may lead to violation by the body, conducting the investigations, the term of conducting of relevant investigation.

      Voluntary provided responses of such foreign exporters and (or) foreign producers shall not be rejected by the body, conducting the investigation.

      50. In the case if the body, conducting the investigations uses the restriction of determination of individual margin of dumping in accordance with paragraph 49 of this Minute, the amount of margin of dumping, calculated in relation of foreign exporters or foreign producers of goods, being the subject of dumped import shall not exceed the amount of weighted-average margin of dumping, determined in relation of foreign exporters or foreign producers of goods, being the subject of dumped import, selected for determination of individual margin of dumping.

      51. If the exporters or producers of goods, being the object of investigation do not provide the requested information in a required form and established terms to the body, conducting the investigations or information, provided by them may not be verified or does not correspond to validity, the body conducting the investigations may determine the margin of dumping on the basis of another available information.

      52. Except for the determination of individual margin of dumping for each known exporter and (or) producer of goods, which are presented the necessary details, allowing to determine the individual margin of dumping, the body conducting the investigations may determine the unified margin of dumping for all other exporters and (or) producers of goods, being the object of investigation on the basis of highest margin of dumping, determined in the course of investigation.

3. Determination of normal value of the goods

      53. Normal value of the goods shall be determined by the body, conducting the investigations on the basis of prices of similar goods upon their sale in the period of investigation in the internal market of exporting third country upon ordinary course of trade to the buyers, not being the related persons with producers and exporters, being the residents of this third country for the use in the customs territory of exporting third country.

      For the purposes of determination of normal value may be considered the prices of similar goods upon their sale in the internal market of exporting third country to the buyers, being the related persons with producers and exporters, being the residents of this third country, in the case if it is established that this relationship does not affect on the price policy of foreign producer and (or) exporter.

      54. The volume of sale of similar goods upon ordinary course of trade in the internal market of exporting third country shall be considered as sufficient for determination of normal value of goods, if this volume is not less than 5 percent from the total volume of export of goods to the customs territory of the Union from exporting third country.

      The lower volume of sale of similar goods upon ordinary course of goods shall be considered as acceptable for determination of normal value of goods, if there are the evidences that such volume is sufficient for ensuring of appropriate comparison of export price of goods with the price of similar goods upon ordinary course of trade.

      55. Upon determination of normal value of goods in accordance with paragraph 53 of this Minute, the price of goods upon their sales to the buyers in the internal market of exporting third country shall be the averaged weighted price, on which the similar goods are sold to the buyers during the period of investigation, or the price of goods on each separate sale to the buyers within this period.

      56. The sale of similar goods in the internal market of exporting third country or from exporting third country to other third country on low cost prices of production of the unit of similar goods in recognition of administrative, trade and general costs may be considered upon determination of normal value of goods only in the case, if the body, conducting the investigations establishes that such sale is carried out during investigation in the significant volume and at the prices, which may not ensure compensation of all costs for this period.

      57. In the case if the price of similar goods, which at the time of its sale is below of production of the unit of similar goods in recognition of administrative, trade and general costs, exceeds the weighted - average cost of production of the unit of goods in recognition of administrative, trade and general costs in the period of investigation, such price shall be considered as ensuring compensation of all costs during the period of investigation.

      58. Sale of similar goods at the low cost prices of production of the unit of similar goods in recognition of administrative, trade and general costs shall be considered as implemented in the significant amount, in the case if weighted-average price of similar goods on transactions, considered upon determination of normal value of goods is below of the weighted - average cost of production of the unit of similar goods in recognition of administrative, trade and general costs or volume of sale at the prices that is below of such cost of price shall consist at least 20 percent from the volume of sale on transactions, considered upon determination of normal value of the goods.

      59. Cost of production of the unit of the similar goods in recognition of administrative, trade and general costs shall be calculated on the basis of data, presented by exporter or producer of goods, upon condition that such data correspond to the generally accepted principles and rules of accounting and reporting in the exporting third country and fully reflect the costs, related with production and sale of goods.

      60. The body, conducting the investigation shall consider all available evidences of proper distribution of costs of production, administrative, trade and general costs, including the data, presented by the exporter or producer of goods, being the object of investigation, upon condition that such distribution of costs is usually practiced by this exporter or producer of goods, in particular in relation of establishment of relevant period of depreciation, deductions on capital investments and covering of other costs of development of production.

      61. Costs of production, administrative, trade and general costs shall be corrected in recognition of one-time costs, related with development of production, or consequences, upon which in the period of investigation make an impact of operations, carried out in the period of organization of production on the costs. Such corrections shall reflect the costs at the end of period of organization of production, and in the case if the period of organization of production exceeds the period of investigation – for the latest stage of the organization of production, corresponding to the period of conducting of investigation.

      62. Total quantitative indicators of administrative, trade and general costs and profits that are typical for this branch of economy shall be determined on the basis of actual data on production and sale of similar goods upon ordinary course of trade, presented by exporter or producer of goods, being the subject of dumped import. If such total quantitative indicators are impossible to determine by the specified method they may be determined on the basis:

      1) actual amounts, received and spent by the exporter or producer of goods, being the object of investigation, in connection with production and sale of the same category of goods in the internal market of exporting third country;

      2) weighted-average actual amounts, received and spent in connection with production and sale of similar goods in the internal market of exporting third country by other exporters or producers of such goods;

      3) other method upon condition, that the amount of profit, determined in this manner does not exceed the profit, usually received by other exporters or producers of the same category of goods upon their sale in the internal market of exporting third country.

      60. In the case of dumped import from the exported third country, in which the prices in the internal market are directly regulated by the state or there is a state monopoly of foreign trade, the normal value of goods may be determined on the basis of price or calculated value of similar goods in an appropriate third country (comparable for the purposes of investigation with the specified exporting third country) or price of similar goods upon their supplies from such third country on export.

      In the case if determination of normal value of goods in accordance with this paragraph is not possible, the normal value of goods may be determined on the basis of price, paid or subjected to payment for the similar good in the customs territory of the Union and corrected in recognition of profit.

4. Determination of export price of goods

      64. Export price of goods shall be determined on the basis of data on its sale in the period of investigation.

      65. In the absence of data on export price of goods, being the subject of dumped import, or upon incurrence of reasonable doubts in reliability of details on export price of these goods of the body, conducting the investigations due to the fact that exporter and importer of goods are the related persons (as well as by virtue of connection of each of them with the third person), or in the existence of restrictive business practice in the form of collusion in relation of export price of such goods, its export price may be calculated on the basis of price, on which the imported goods shall be firstly resold to the independent buyer, or by other method, which may be determined by the body, conducting the investigations, if the imported goods are not resold to the independent buyer or not resold in the form in which it was imported to the customs territory of the Union. Upon that for the purposes of comparison of export price of goods with its normal value shall be also considered the expenses (as well as the customs duties and taxes), paid in the period between the import and resale of goods, as well as profit.

5. Establishment of damage of a branch of the economy of
the member states due to the dumped import

      66. For the purposes of this section under the damage of a branch of economy of the member states shall be regarded the material damage to the branch of economy of the member states, threat of its damage or significant slowdown of creation of the branch of economy of the member states.

      67. The damage to the branch of economy of the member states due to the dumped import shall be established on the basis of results of analysis of volume of dumped import and influence of such import on the prices of similar goods in the market of the member states and on producers of similar goods in the member states.

      68. The period of investigation for which the details are analyzed for the purposes of determination of existence of damage to the branch of economy of the member states due to the dumped import shall be established by the body, conducting the investigation.

      69. Upon analysis of the volume of dumped import, the body conducting the investigations shall determine whether there was a substantial increase of dumped import of goods, being the object of investigation (in the absolute indicators or concerning the production or consumption of similar goods in the member states).

      70. Upon impact analysis of dumped import on the prices of similar goods on the market of the member states, conducting the investigations shall establish:

      1) whether there were the prices of goods being the subject of dumped import, significantly lower than the prices of similar goods on the market of the member states;

      2) whether the dumped import led to a significant reduction in prices of similar goods on the market of the member states;

      3) whether the significantly dumped import prevented to the price increase of similar goods on the market of the member states, which would have occurred in the case of absence of such import.

      71. In the case if the subject of investigations, conducted simultaneously is the import of goods to the customs territory of the Union from more than one of exporting third country, the body conducting the investigations may evaluate the joint impact of such import only in the case, if it establishes the following:

      1) margin of dumping, determined in relation of import of goods, being the object of investigation from each of exporting third country exceeds the minimum allowable margin of dumping, and the volume of import of these goods from each of the exporting third country shall not be insignificant in recognition of provisions of paragraph 223 of this Minute;

      2) assessment of joint impact of import of goods is possible in recognition of conditions of competition between the imported goods and similar goods, produced in the member states.

      72. Analysis of impact of dumped import on the branch of economy of the member states shall be concluded in the assessment of all economic factors, having the relations to the state of the branch of economy of the member states, including:

      the degree of restore of economic situation of the branch of economy of the member states after impact on it of previously occurred dumped or subsidized import;

      happened or possible in the future of decline in production, the sale of goods, the shares of it on the market of the member states, profits, productivity, incomes from investments or use of production capacity;

      factors having an impact on the prices of goods in the market of the member states;

      the amount of margin of dumping;

      happened or possible in the future of negative impact on the rate of increase of production of goods, stocks of goods, employment level, salary, possibility of attracting investments and financial condition.

      Upon that none or none of the few factors may have fundamental importance for establishment of damage to the branch of economy of the member states due to the dumped import.

      73. Conclusion on existence of cause and effect relationship between the dumped import and damage of a branch of economy of the member states shall be based on analysis of all evidences and details, relating to the case and available to the body, conducting the investigations.

      74. The body conducting the investigations, besides the dumped import shall analyze other known factors, as a result of which the damage of a branch of economy of the member states is caused in the same period.

      Factors that may be considered relevant include, inter alia, the volume and prices of imports not sold at dumping prices, reduced demand or changes in consumption patterns, restrictive trade practices by foreign producers and producers of the Member States and competition between such producers, technological advances, and the export performance, and productivity of a Member State's economy.

      The damage caused due to these factors of the branch of economy of the member states shall not be related to the damage to the branch of economy of the member states due to the dumped import to the customs territory of the Union.

      Footnote. Paragraph 74 as amended by Law of the RK No. 6-VII of 15.02.2021.

      75. Impact of dumped import on the branch of the member states shall be evaluated in respect to production of similar goods in the member states, if the available data allow allocating production of similar goods on the basis of such criteria, as production process, sale of similar goods by their producers and profit.

      In the case if the available data does not allow allocating production of similar goods, the impact of dumped import on the branch of economy of the member states shall be evaluated in respect to production of the narrowest group or nomenclature of goods, which includes the similar goods and which has the necessary data.

      76. Upon establishment of a threat of causing of material damage to the branch of economy of the member states due to the dumped import, the body conducting the investigations shall consider all available factors, as well as the following:

      1) rate of growth of dumped import, certifying on real possibility of further increase of such import;

      2) existence of goods of the exporter, being the subject of dumped import, sufficient export opportunities or evident necessity of their increase which certify on real possibility of increase of dumped import of these goods, in recognition of possibility of other export markets to accept any of additional export of these goods;

      3) the level of prices of goods being the object of investigation, if such level of prices may lead to reduction or regulation of price of similar goods on the market of the member states and further increase in demand for goods, being the object of investigation;

      4) existence of stocks of goods of the exporter, being the object of investigation.

      77. Decision on existence of a threat of causing of material damage to the branch of economy of the member states shall be adopted in the case, if in the course of investigation at the results of analysis of factors, specified in paragraph 76 of this Minute, the body conducting the investigations came to conclusion on necessity of continuation of dumped import and causing of material damage to the branch of economy of the member states by such import in the case of failure to take antidumping measure.

      Footnote. Paragraph 74 as amended by Law of the RK No. 6-VII of 15.02.2021.

6. Introduction of preliminary antidumping duty

      78. In the case if information, received by body, conducting the investigations, before completion of investigation certifies on existence of dumped import and damage to the branch of economy of the member states conditioned by this, the decision on application of antidumping measure by introduction of preliminary antidumping duty for the purposes of prevention of damage to the branch of economy of the member states, caused by the dumped import in the period of conducting of investigation shall be adopted by Commission on the basis of report, specified in paragraph 7 of this Minute.

      79. Preliminary antidumping duty may not be introduced earlier than 60 calendar days from the date of commencement of investigation.

      80. The rate of preliminary antidumping duty shall be sufficient for elimination of damage to the branch of economy of the member states, but not more than the amount of pre-calculated margin of dumping.

      81. In the case if the rate of preliminary antidumping duty is equal to the amount of pre-calculated margin of dumping, the term of validity of preliminary antidumping duty shall not exceed 4 months, except for the case if the term is extended to 6 months on the basis of request of exporters, the share of which in the volume of dumped import of goods, being the object of investigation composes the major part.

      82. In the case if the rate of preliminary antidumping duty is less than the pre-calculated margin of dumping, the term of validity of preliminary antidumping duty shall not exceed 6 months, except for the case, if this term is extended to 9 months on the basis of request of exporters, the share of which in the volume of dumped import of goods, being the object of investigation composes the major part.

      83. In the case if according to the results of investigation it is established by the body conducting the investigations that there are no grounds for introduction of antidumping measure, or the decision on non-application of antidumping measure is adopted in accordance with paragraph 272 of this Minute, the amounts of preliminary antidumping duty shall subject to return to in the manner provided by the annex to this Minute.

      The body conducting the investigations shall timely inform the customs bodies of the member states on the absence of grounds for introduction of antidumping measure or on adoption of decision on non-application of antidumping measure by Commission.

      84. In the case if according to the results of investigation the decision on application of antidumping measure is adopted on the basis of existence of a threat of causing of material damage to the branch of economy of the member states or significant slowdown of creation of a branch of economy of the member states, the amounts of preliminary antidumping duty shall subject to return to in the manner provided by annex to this Minute.

      85. In the case if according to the results of investigation the decision on application of antidumping measure is adopted on the basis of existence of material damage of a branch of economy of the member states or the threat of its causing (upon condition that non-introduction of preliminary antidumping duty would have led to determination of existence of material damage to the branch of economy of the member states), the amounts of preliminary antidumping duty from the date of entering of decision on application of antidumping measure into legal force shall subject to crediting and distribution in the manner provided by annex to this Minute in recognition of provisions of paragraphs 86 and 87 of this Minute.

      86. In the case if according to the results of investigation, the introduction of lower rate of antidumping duty than the rate of preliminary antidumping duty is recognized as appropriate, the amounts of preliminary antidumping duty, relevant to the amounts of antidumping duty, calculated according to the established rate of antidumping duty shall subject to crediting and distribution in the manner provided by annex to this Minute.

      The amounts of preliminary antidumping duty, exceeding the amount of antidumping duty, calculated according to the established rate of antidumping duty shall subject to return to in the manner provided by annex to this Minute.

      87. In the case if according to the results of investigation the introduction of a higher rate of antidumping duty than the rate of preliminary antidumping duty is recognized as appropriate, the difference between the amounts of antidumping duty and preliminary antidumping duty shall not be charged.

      88. Preliminary antidumping duty shall be applied upon condition of simultaneous continuation of the investigation.

      89. Decision on introduction of preliminary antidumping duty shall be adopted, as a rule, not later than 7 months from the date of commencement of investigation.

7. Acceptance of goods, being the object of investigation,
price obligations by the exporter

      90. The investigation may be suspended or terminated by the body, conducting the investigation, without introduction of preliminary antidumping duty or antidumping duty upon reception by them of goods, being the object of investigation, price obligations in written form from the exporter on price revision of these goods or on termination of its export to the customs territory of the Union on prices lower of its normal value (in the presence of persons in the member states related with exporter it is also necessary the applications of these persons on support of these obligations), if the body conducting the investigations come to the conclusion that adoption of specified obligations will eliminate the damage, caused by the dumped import, and Commission adopts the decision on their approval.

      The price level of goods according to these obligations shall not be higher than necessary for elimination of margin of dumping.

      Increase of the price of goods may be less than the margin of dumping, if such increase is sufficient for elimination of damage of a branch of economy of the member states.

      91. Decision on approval of price obligations shall not be adopted by the Commission until the body, conducting the investigations does not come to the preliminary conclusion on existence of dumped import and damage to the branch of economy of the member states conditioned by this.

      92. Decision on approval of price obligations shall not be adopted by the Commission, if the body conducting the investigations comes to the conclusion on unacceptability of their approval in connection with a large number of real or potential exporters of goods, being the object of investigation or by other reasons.

      The body conducting the investigations, as far as possible shall give the reasons to the exporters, on which the approval of their price obligations was considered as unacceptable and provide an opportunity to make comments in connection with this.

      93. The body conducting the investigations shall direct to each exporter, accepted the price obligations, the request on provision of their non-confidential version to have a possibility to provide it to the interested persons.

      94. The body, conducting the investigations may offer to the exporters to accept the price obligations but may not require their acceptance.

      95. In the case of adoption of decision on approval of price obligations by the Commission, the antidumping investigation may be continued at the request of exporter of goods or by the decision of body, conducting the investigations.

      If according to the results of investigation the body, conducting the investigations comes to the conclusion on the absence of dumped import or damage to the branch of economy of the member states conditioned by it, the exporter accepted the price obligations shall be automatically released from such obligations, except for the case, when the specified conclusion is the result of the existence of such obligations to a significant extent. In the case if the made conclusion is the result of existence of price obligations to a significant extent, the decision that such obligations shall remain in force during the necessary period of time may be adopted by the Commission.

      96. In the case if according to the results of investigation the body conducting the investigations comes to the conclusion on existence of dumped import and damage to the branch of economy of the member states conditioned by it, the price obligations accepted by the exporter shall continue to have effect in accordance with their conditions and provisions of this Minute.

      97. The body, conducting the investigations shall have a right to request from the exporter, the price obligations of which were approved by the Commission, the details concerning their execution as well as the consent to the verification of these details.

      Non-presentation of requested details in the term, established by the body conducting the investigations, as well as disagreement to the verification of these details shall be considered as the violation of price obligations accepted by the exporter.

      98. In the case if violations or revocations of price obligations by the exporter the Commission may adopt the decision on application of antidumping measure by introduction of preliminary antidumping duty (if the investigation is not yet complete) or antidumping duty (if the final results of investigation certify on existence of grounds for its introduction).

      In the case of violation of price obligations by the exporter, the opportunity to comment in connection with such violations shall be provided to it.

      99. The rate of preliminary antidumping duty or antidumping duty, which may be introduced in accordance with paragraph 98 of this Minute shall be determined in the decision of Commission on approval of price obligations.

8. Introduction and application of antidumping duty

      100. Antidumping duty shall be applied in relation of goods, which are supplied by all exporters and are the subject of dumped import, caused a damage to the branch of economy of the member states (except for the goods, supplied by the exporters, the price obligations of which were approved by the commission in accordance with paragraphs 90-99 of this Minute).

      101. The amount of antidumping duty shall be sufficient for elimination of damage to the branch of economy of the member states, but not more than the amount of calculated margin of dumping.

      The Commission may adopt a decision on introduction of antidumping duty in the amount less than the amount of calculated margin of dumping, if such amount is sufficient for elimination of damage to the branch of economy of the member states.

      102. The Commission shall establish the individual amount of the rate of antidumping duty in relation of goods, supplied by each exporter or producer of goods, being the subject of dumped import for which the individual margin of dumping was calculated.

      103. Except for the individual amount of the rate of antidumping duty, specified in paragraph 102 of this Minute, the Commission shall establish the single rate of antidumping duty for goods, supplied by all other exporters or producers of goods from the exporting third country, for which the individual margin of dumping was not calculated, on the basis of the highest margin of dumping, calculated in the course of investigation.

      104. Antidumping duty may be applied in relation of goods, placed under the customs procedure, the condition of placement of which is the payment of antidumping duties, not earlier than 90 calendar days before the date of introduction of preliminary antidumping duty, if according to the results of investigation, the body conducting the investigations is simultaneously established the following, in relation of these goods:

      1) earlier the dumped import, which caused the damage is occurred, or importer knew or should have known that the exporter supplies the good at the price less than its normal value and that such import of goods may damage the branch of economy of the member states;

      2) the damage to the branch of economy of the member states is caused by the essentially increased dumped import during relatively short time period, which in recognition of duration and volume, as well as other circumstances (as well as rapid growth of stock reserves of imported goods) may significantly reduce the effect of reducing from introduction of antidumping duty upon condition, that the opportunity to make comments is provided to the importers of these goods before the end of investigation.

      105. After the date of the commencement of the investigation, the investigating authority shall publish on the official website of the Union a notification containing a warning of the possible application, under paragraph 104 of this Minute, of an anti-dumping duty in respect of the goods which are the subject of the investigation.

      Decision on publication of such notification shall be adopted by the body, conducting the investigations, at the request of the branch of economy of the member states, contained the sufficient evidences of execution of conditions, specified in paragraph 104 of this Minute, or on its own initiative in the existence of available evidences of the body conducting the investigations.

      Antidumping duty may not be applied in relation of goods, placed under the customs procedures, the condition of placement of which is the payment of antidumping duties, before the date of official publication of notification, specified in this paragraph.

      Footnote. Paragraph 105 as amended by Law of the RK No. 6-VII of 15.02.2021.

      106. The additional methods of notification of interested persons on possible application of antidumping duty may be established by the legislation of the member states in accordance with paragraph 104 of this Minute.

9. The term of validity and revision of antidumping measure

      104. Antidumping measure shall be applied by the decision of Commission in the amount and during the term, which are necessary for elimination of the damage to the branch of economy of the member states due to the dumped import.

      108. The term of validity of antidumping measure shall not exceed 5 years from the date of commencement of application of such measure or from the date of completion of the reinvestigation, which is conducted in connection with the changed circumstances and simultaneously concerned the analysis of dumped import and caused damage to the branch of economy of the member states or which is conducted in connection with expiration of the term of validity of antidumping measure.

      109. The reinvestigation in connection with expiration of the term of validity of antidumping measure shall be conducted on the basis of application in written form, filed in accordance with paragraphs 186-198 of this Minute or on its own initiative of the body, conducting the investigations.

      The reinvestigation in connection with expiration of the term of validity of antidumping measure shall be conducted in the existence of details on possibility of renewal or continuation of dumped import and causing the damage to the branch of economy of the member states upon termination of validity of the antidumping measure in the application.

      An application on conducting of reinvestigation in connection with expiration of the term of validity of antidumping measure shall be filed not later than 6 months before expiration of the term of validity of antidumping measure.

      The reinvestigation shall be initiated before expiration of the term of validity of antidumping measure and completed within 12 months from the date of its commencement.

      Application of antidumping measure shall be extended by the decision of Commission before completion of reinvestigation conducted in accordance with this paragraph. Antidumping duties shall be paid on the rates of antidumping duties, which were established in connection with application of antidumping measure, the term of validity of which is extended in connection with conducting of reinvestigation during the term, on which the application of relevant antidumping measure is extended in the manner established for collection of preliminary antidumping duties.

      In the case if according to the results of reinvestigation in connection with expiration of the term of validity of antidumping measure it is established by the body, conducting the investigations that there are no the grounds for application of antidumping measure, or the decision on non-application of antidumping measure is adopted in accordance with paragraph 272 of this Minute, the amounts of antidumping duty, charged in the manner established for collection of preliminary antidumping duties, during the term, on which the application of antidumping measure is extended shall subject to return to in the manner provided by annex to this Minute.

      The body conducting the investigations shall timely inform the customs bodies of the member states on the absence of the grounds for application of antidumping measure or on adoption of decision on non-application of antidumping measure by the Commission.

      Validity of antidumping measure shall be extended by the Commission in the case, if according to the reinvestigation in connection with expiration of the term of validity of antidumping measure, the possibility of renewal or continuation of dumped import and causing damage to the branch of economy of the member states is established by the body conducting the investigations. The amounts of antidumping duties, charged in the manner established for collection of preliminary antidumping duties shall subject to crediting and distribution in the manner provided by annex to this Minute during the term on which the application of antidumping measure was extended from the date of entering of decision of Commission on extension of antidumping measure to the legal force.

      110. Upon the application of the interested person, in the case if after introduction of antidumping measure passed at least 1 year, or on the initiative of the body, conducting the investigations may be conducted the reinvestigation for the purposes of determination of feasibility of continuation of application of antidumping measure and (or) its revision (as well as revision of individual amount of the rate of antidumping duty) in connection with the changed circumstances.

      Depending on the purposes of filing of application on conducting of reinvestigation, such application shall contain the evidences that in connection with the changed circumstances of:

      continuation of application of antidumping measure is not required for counteraction to the dumped import and elimination of damage to the branch of economy of the member states due to the dumped import;

      the current amount of antidumping measure exceeds the amount, sufficient for counteraction to the dumped import and elimination of damage to the branch of economy of the member states due to the dumped import;

      the current antidumping measure is not sufficient for counteraction to the dumped import and elimination of damage to the branch of economy of the member states due to the dumped import.

      The reinvestigation conducted in accordance with this paragraph shall be completed during 12 months from the date of its commencement.

      111. The reinvestigation may be also conducted for the purposes of establishment of individual margin of dumping for the exporter or producer, who are not carried out in the period of investigation of supply of goods, being the subject of dumped import. Such reinvestigation may be commenced by the body, conducting the investigations, in the case of filing of application on its conducting by the specified exporter or producers, containing the evidences that the exporter or producer of goods is not related with exporters and producers, in relation of which the antidumping measure is applied, and that the exporter or producer carries out the supplies of goods, being the object of investigation, to the customs territory of the Union or related by contractual obligations on supply of significant volumes of such goods to the customs territory of the Union, termination or revocation of which will lead to the significant losses or to the significant penalties for this exporter or producer of goods.

      In the period of conducting of reinvestigation for the purposes of establishment of individual margin of dumping for the exporter or producer in relation of supplies of goods, being the object of investigation, to the customs territory of the Union, by this exporter or producer, the antidumping duty shall not be paid before adoption of decision according to the results of specified reinvestigation. Upon that in relation of such goods, imported (imported) to the customs territory of the Union in the period of conducting of reinvestigation shall be provided ensuring of payment of antidumping duty in the manner provided by the Custom Code of the Eurasian economic union, for ensuring of payment of imported customs duties, in recognition of features, established by this paragraph.

      The body conducting the investigations shall timely inform the customs bodies of the member states on the date of commencement of reinvestigation.

      Ensuring of payment of antidumping duty shall be provided by the monetary means (money) in the amount of the sum of antidumping duty, calculated on the single rate of antidumping duty, established in accordance with paragraph 103 of this Minute.

      In the case if according to the results of reinvestigation the decision on application of antidumping measure is adopted, the antidumping duty shall subject to the payment for the period of conducting of such reinvestigation. The amount of ensuring from the date of entering of decision on application of antidumping measure, adopted according to the results of reinvestigation, to the legal force shall subject to crediting of payment of antidumping duty in the amount, determined based on the established rate of antidumping duty, calculation and distribution in the manner provided by annex to this Minute, in recognition of provisions to this paragraph.

      In the case if according to the reinvestigation, the introduction of the highest rate of antidumping duty is recognized as appropriate than the rate, on the basis of which the amount of ensuring of payment of antidumping duty is determined, the difference between the amounts of antidumping duty, calculated on the rate, established according to the reinvestigation and single rate of antidumping duty shall not be charged.

      The amounts of ensuring, exceeding the amounts of antidumping duty, calculated on the established rate of antidumping duty shall subject to return to in the manner provided by the Customs Code of the Eurasian economic union.

      The reinvestigation provided by this paragraph shall be conducted in the possibly shortest time, which may not exceed 12 months.

      112. Provisions of section VI of this Minute concerning provision of evidences and conducting of antidumping investigation shall be applied in relation of reinvestigation, provided by paragraphs 107-113 of this Minute in recognition of relevant differences.

      113. Provisions of paragraphs 107-112 of this Minute shall be applied in relation of obligations, adopted by the exporter in accordance with paragraphs 90-99 of this Minute, in recognition of relevant differences.

10. Establishment of evasion of antidumping measure

      114. For the purposes of this section the evasion of antidumping measure shall be regarded as the change of the method of supplies of goods for evasion from payment of antidumping duty or from execution of price obligations, accepted by the exporter.

      115. The reinvestigation for the purposes of establishment of evasion of antidumping measure may be initiated upon the application of the interested person or on its own initiative of body, conducting the investigations.

      116. The application specified in paragraph 115 of this Minute shall contain the evidences:

      1) evasion of antidumping measure;

      2) cancellation of effect of antidumping measure due to its evasion and influence of this factor on the volumes of production and (or) sale and (or) prices of similar goods in the market of the member states;

      3) existence of dumped import of goods (integrated parts and (or) derivatives of such goods) in the results of evasion of antidumping measure. Upon that for the normal value of goods, its integrated parts or derivatives shall be applied their normal value, determined in the course of investigation, according to the results of which the antidumping measure was introduced by the Commission, in recognition of relevant corrections for the purposes of comparison.

      117. The reinvestigation for the purposes of establishment of evasion of antidumping measure shall be completed during 9 months from the date of its commencement.

      118. The antidumping duty on the integrated parts and (or) derivatives goods, being the subject of dumped import, imported to the customs territory of the Union from the exporting third country, as well as on goods, being the subject of dumped import and (or) its integrated parts and (or) derivatives, imported to the customs territory of the Union from other exporting third country, charged in the manner established for collection of preliminary antidumping duties may be introduced by Commission for the period of reinvestigation, conducted in accordance with paragraphs 115-120 of this Minute.

      119. In the case if according to the results of reinvestigation, conducted in accordance with paragraphs 115-120 of this Minute, the evasion of antidumping measure, the amount of antidumping duty, paid in accordance with paragraph 118 of this Minute and in the manner established for collection of preliminary antidumping duty are not established by the body, conducting the investigations shall subject to return to in the manner provided by annex to this Minute.

      The body conducting the investigation shall timely inform the customs bodies of the member states that the evasion of antidumping measure is not established.

      120. The antidumping measure in the case of establishment of evasion of antidumping measure may be distributed by the Commission to the integrated parts and (or) derivatives foods, being the subject of dumped import, imported to the customs territory of the Union from the exporting third country, as well as on the goods, being the subject of dumped import and (or) its integrated parts and (or) derivatives, imported to the customs territory of the Union from other exporting third country according to the results of reinvestigation, conducted in accordance with paragraphs 115-120 of this Minute. The amounts of antidumping duties, paid in the manner established for collection of preliminary antidumping duties shall subject to crediting and distribution in the manner provided by the annex to this Minute from the date of entering of decision of Commission on introduction of antidumping measure, specified in this paragraph into legal force.

V. Compensatory measures

      121. The subsidies in this Minute shall be regarded as:

      1) financial assistance, carried out by the subsiding body, giving the additional advantages to the recipient of grants and rendered within the territory of exporting third country, as well as in the form of:

      direct transfer of monetary means (as well as in the form of dotation, loans and purchase of shares) or obligations on transfer of such means (as well as in the form of loan guarantees);

      charge-off means or full or partial refusal from collection of means, which may be received to the income of exporting third country (as well as by provision of tax credits), except for the cases of exception of exported goods from taxes or duties, charged from the similar goods, intended for internal consumption, or except for reduction or refund of such taxes or duties in the amounts, not exceeding actually paid amounts;

      preferential or free provision of goods or services, except for the goods or services, intended for support or development of common infrastructure, in other words infrastructure, not related with the specific producer and (or) exporter;

      preferential purchase of goods;

      2) any form of support of incomes or prices, giving the additional advantages to the recipient of grants, the direct or indirect results of which is increase of export of goods from exporting third country or reduction of import of similar goods in the third country.

1. Principles of allocation of subsidies of exporting
third country to the specific

      122. The subsidy of exporting third country shall be specific, if only the separate organizations are allowed to use the subsidy by the subsidizing body or legislation of exporting third country.

      123. In this section the separate organizations shall be regarded as the concrete producer and (or) exporter, or the specific branch of economy of exporting third country, or the group (union, association) of producers and (or) exporters or the branch of economy of exporting third country.

      124. The subsidy shall be specific, if the number of separate organizations, which are allowed to the use of this subsidy, is restricted by organizations, located in a specific geographic region, being under the jurisdiction of subsidizing body.

      125. The subsidy shall not be specific, if the general objective criteria or conditions, which determine the unconditional right for the use of subsidy are established by the legislation of exporting third country or subsidizing body and its amount (as well as depending on the number of employees, engaged in production process, or on the volume of release of products) is strictly observed.

      126. In any case the subsidy of exporting third country shall be specific subsidy, if provision of such subsidy is accompanied by:

      1) restriction of number of separate organizations, which are allowed to the use of subsidy;

      2) preferential use of subsidy by the separate organizations;

      3) provision of disproportionately large amounts of subsidy to the separate organizations;

      4) choose of concessional (preferential) method of provision of subsidy to the separate organizations by the subsidizing body.

      127. Any of subsidy of exporting third country shall be specific subsidy, if:

      1) subsidy is related with export of goods in accordance with the legislation of the exporting third country or actually as the only condition or one of the several conditions. The subsidy shall be considered as actually related with export of goods, if its provision, not related with export of goods in accordance with the legislation of exporting third country, in practice, related with export of goods or export earnings occurred or possible in future. In its own right the fact of provision of subsidy by the exporting enterprise does not mean provision of subsidy, related with the export of goods in the meaning of this paragraph;

      2) subsidy is related in accordance with the legislation of exporting third country or actually as the only condition or one of the several conditions with the use of goods, produced in the exporting third country, instead of the imported goods.

      128. The decision of body, conducting the investigations, on allocation of subsidy of exporting third country to the specific shall be based on the evidences.

2. Principles of determination of the amount of
specific subsidy

      129. The amounts of specific subsidy shall be determined on the basis of amount of benefit, derived by the recipient of such subsidy.

      130. The amounts of benefit, derived by the recipient of specific subsidy shall be determined on the basis of the following principles:

      1) participation of subsidizing body in the capital of organization shall not be considered as provision of benefit, if such participation may not be recognized as not corresponding to the usual investment practice (including provision of risk capital) in the territory of exporting third country;

      2) credit, provided by the subsidizing body shall not be considered as provision of benefit, if there is no the difference between the amount, which organization-recipient of credit pays for the state credit, and the amount that it would have paid for the comparable commercial loan, which this organization may receive in the credit market of exporting third country. In the contrary case the benefit is the difference between these amounts;

      3) credit guarantee shall not be considered as provision of benefit by the subsidizing body, if there is no the difference between the amounts, which organization-recipient of guarantee pays for the credit, and the amount that it would have paid for the comparable commercial loan without the state guarantee. In the contrary case the benefit is the difference between these amounts with correction for difference in the commissions;

      4) the supply by the subsidising body of goods or services or the procurement of goods shall not be regarded as providing a benefit unless the goods or services are supplied for less than adequate remuneration or the procurement is for more than adequate remuneration. The adequacy of remuneration shall be determined on the basis of existing market conditions of purchase and sale of these goods and services in the market of exporting third country, including the price, quality, availability, liquidity, transportation and other conditions of purchase or sale of goods.

      Footnote. Paragraph 130 as amended by Law No. 6-VII of 15.02.2021.

3. Establishment of damage of a branch of economy of the
member states due to the subsidized import

      131. For the purposes of this section under the damage of a branch of economy of the member states shall be regarded the material damage to the branch of economy of the member states, the threat of its causing or significant slowdown of creation of the branch of economy of the member states.

      132. The damage to the branch of economy of the member states due to the subsidized import shall be established on the basis of results of analysis of the volume of subsidized import and influence of such import on the prices of similar goods in the market of the member states and on producers of similar goods in the member states.

      133. Period of investigation, for which the details are analyzed for the purposes of determination of existence of damage to the branch of economy of the member states due to the subsidized import shall be established by the body, conducting the investigations.

      134. Upon analysis of the volume of subsidized import the body, conducting the investigations shall determine whether there was a significant increase of subsidized import of the goods, being the object of the investigation (in the absolute terms or relative to production or consumption of similar goods in the member states).

      135. In the case if the subject of investigations, conducted simultaneously, is the subsidized import of any of goods to the customs territory of the Union from more than one exporting third country, the body conducting the investigations may evaluate the joint effect of such import only in the case, if it determines the following:

      1) the amount of subsidy in each exporting third country on these goods is more than 1 percent of its value and the volume of subsidized import from each of the exporting third country is insignificant in accordance with paragraph 228 of this Minute;

      2) the assessment of joint impact of import of goods, being the subject of subsidizing import is possible in recognition of conditions of competition between the imported goods and conditions of competition between the imported goods and similar goods, produced in the member states.

      136. Upon analysis of impact of subsidized import on the prices of similar goods in the market of the member states, the body conducting the investigations shall establish:

      1) whether there were the prices of goods, being the subject of subsidized import, significantly lower than the prices of similar goods in the market of the member states;

      2) whether subsidized import led to a significant reduction in prices of similar goods in the market of the member states;

      3) whether the subsidized import prevented to the price increase of similar goods in the market of the member states, which is occurred in the case of absence of such import.

      137. Analysis of impact of subsidized import on the branch of economy of the member states shall be concluded in the price of all economic factors, concerning the state of the branch of economy of the member states, including:

      1) occurred or possible in future the reduction of production, sale of goods, the shares of goods in the market of the member states, profits, productivity, incomes from the attracted investments or the use of productive capacity;

      2) factors, affecting on the prices of goods in the market of the member states;

      3) occurred or possible in future the negative effect on movement of money flows, stocks of goods, the level of employment, salary, the rates of increase of production and possibility of attracting of investments.

      138. Impact of subsidized import on the branch of economy of the member states shall be estimated relating to production of similar goods in the member states, if available data allows allocating the production of similar goods on the basis of such criteria, as production process, sale of similar goods by their producers and profit.

      In the case if available data do not allow to allocate production of similar goods, the impact of subsidized import on the branch of economy of the member states shall be estimated relating to production of narrowest group or nomenclature of goods, which include the similar goods and on which have the necessary data.

      139. Upon establishment of a threat of causing of material damage to the branch of economy of the member states due to the subsidized import, the body, conducting the investigations shall consider all factors, as well as the following:

      1) the nature, amount of subsidy or subsidies and their possible impact on the trade;

      2) the rates of increase of subsidized import, certifying on real possibility of further increase of such import;

      3) existence of goods, being the subject of subsidized import of the exporter, sufficient export opportunities or evident necessity of their increase, which certify on real possibility of increase of subsidized import of these goods, in recognition of ability of other export markets to adopt any of additional export of these goods;

      4) the level of prices of goods, being the subject of subsidizing import, if such level of prices may lead to reduction or regulation of increase of price of similar goods in the market of the member states, and further increase of demand for the goods, being the subject of subsidized import;

      5) stocks of goods, being the subject of subsidized import of the exporter.

      140. Decision on existence of a threat of causing of material damage to the branch of economy of the member states shall be adopted in the case, if in the course of investigation according to the results of analysis of factors, specified in paragraph 139 of this Minute, the body conducting the investigations came to the conclusion on necessity of continuation of subsidized import and causing of material damage to the branch of economy of the member states by such import in the case of non-adoption of compensatory measures.

      141. Conclusion on existence of cause and effect relationship between the subsidized import and damage to the branch of economy of the member states shall be based on analysis of all evidences and details, relating to the case and available to the body, conducting the investigations.

      142. The body conducting the investigations, besides the subsidized import shall analyze other known factors, as a result of which the damage is caused to the branch of economy of the member states in the same period.

      The damage caused to the branch of economy of the member states due to these factors shall not be referred to the damage to the branch of economy of the member states due the subsidized import to the customs territory of the Union.

4. Introduction of preliminary compensatory duty

      143. In the case if information, received by body, conducting the investigations, before completion of investigation certifies on existence of subsidized import and damage to the branch of economy of the member states conditioned by this, the decision on application of compensatory measure by introduction of preliminary compensatory duty for the term up to 4 months for the purposes of prevention of damage to the branch of economy of the member states, caused by the subsidized import in the period of conducting of investigation shall be adopted by the Commission on the basis of report, specified in paragraph 7 of this Minute.

      144. Preliminary compensatory duty may not be introduced earlier than 60 calendar days from the date of commencement of investigation.

      145. Preliminary compensatory duty shall be introduced in the amount, equal to the pre-calculated value of specific subsidy of exporting third country for one of the subsidized and exported goods.

      146. In the case if according to the results of investigation it is established by the body conducting the investigations that there are no grounds for introduction of compensatory measure, or the decision on non-application of antidumping measure is adopted in accordance with paragraph 272 of this Minute, the amounts of preliminary compensatory duty shall subject to return to in the manner provided by the annex to this Minute.

      The body conducting the investigation shall timely inform the customs bodies of the member states on the absence of grounds for introduction of compensatory measure or on adoption of decision on non-application of compensatory measure by Commission.

      147. In the case if according to the results of investigation the decision on application of compensatory measure is adopted on the basis of existence of a threat of causing of material damage to the branch of economy of the member states or significant slowdown of creation of the branch of economy of the member states, the amounts of preliminary compensatory duty shall subject to return to in the manner provided by annex to this Minute.

      148. In the case if according to the results of investigation the decision on application of compensatory measure is adopted on the basis of existence of material damage of a branch of economy of the member states or the threat of its causing (upon condition that non-introduction of preliminary compensatory duty would have led to determination of existence of material damage to the branch of economy of the member states), the amounts of preliminary compensatory duty from the date of entering of decision on application of antidumping measure into legal force shall subject to crediting and distribution in the manner provided by annex to this Minute in recognition of provisions of paragraphs 149 and 150 of this Minute.

      149. In the case if according to the results of investigation, the introduction of lower rate of compensatory duty than the rate of preliminary compensatory duty is recognized as appropriate, the amounts of preliminary compensatory duty, relevant to the amounts of compensatory duty, calculated according to the established rate of compensatory duty shall subject to crediting and distribution in the manner provided by annex to this Minute.

      The amounts of preliminary compensatory duty, exceeding the amount of compensatory duty, calculated according to the established rate of compensatory duty shall subject to return to in the manner provided by annex to this Minute.

      150. In the case if according to the results of investigation the introduction of a higher rate of compensatory duty than the rate of preliminary compensatory duty is recognized as appropriate, the difference between the amounts of compensatory duty and preliminary compensatory duty shall not be charged.

      151. Preliminary compensatory duty shall be applied upon condition of simultaneous continuation of the investigation.

      152. Preliminary compensatory duty shall be applied in accordance with paragraphs 164-168 of this Minute.

      153. Decision on introduction of preliminary compensatory duty shall be adopted, as a rule, not later than 7 months from the date of commencement of investigation.

5. Adoption of voluntary obligations by the subsidizing
third country or exporters of goods, being the object
of investigation

      154. The investigation may be suspended or terminated without introduction of compensatory duty upon adoption of decision by the Commission on approval of one of the following voluntary obligations (in written form), received by the body conducting the investigations:

      exporting third country agrees to cancel or reduce subsidizing or take the relevant measures for the purposes of elimination of consequences of subsidizing;

      exporter of goods, being the object of investigation agrees to review the prices of such goods (in the existence of persons in the member-states, related with exporter – to ensure support of obligations of exporter on price revision by these persons) established by them, so that the results of analysis of obligations, accepted by the exporter, the body conducting the investigations came to the conclusion that acceptance of such voluntary obligations will eliminate the damage to the branch of economy of the member states.

      According to these obligations, the increase of price of goods, being the object of investigation shall not exceed the amount of specific subsidy of exporting third country, calculated in relation of the unit of subsidized and exported goods.

      Increase of price of goods, being the object of investigation may be less than the amount of specific subsidy of exporting third country, calculated on the unit of subsidized and exported goods, if such increase is sufficient for elimination of the damage to the branch of economy of the member states.

      155. Decision on approval of voluntary obligations shall not be adopted by the Commission until the body conducting the investigations does not come to the preliminary conclusion on existence of subsidized import and damage to the branch of economy of the member states, conditioned by this.

      Decision on approval of voluntary obligations of exporter of goods, being the object of investigation shall not be adopted by the Commission before reception of the consent of the authorized body of exporting third country for acceptance of obligations, specified in the third item of paragraph 154 of this Minute by the exporters.

      156. Decision on approval of voluntary obligations shall not be adopted by the Commission, if the body conducting the investigations came to the conclusion on unacceptability of their approval in connection with the large number of real or potential exporters of goods, being the object of investigations, or for other reasons.

      The body conducting the investigations, as far as possible shall inform the exporters the reasons on which the approval of their voluntary obligations was considered as unacceptable, and shall offer them the opportunity to make the comments in connection with this.

      157. The body conducting the investigations shall direct the request on provision of their non-confidential version to each exporter and authorized body of the exporting third country, which are accepted the voluntary obligations, to have the opportunity to provide it to the interested persons.

      158. The body, conducting the investigations may offer to the exporting third country or exporter of goods, being the object of investigation to accept the voluntary obligations but may not require their acceptance.

      159. In the case of adoption of decision on approval of voluntary obligations by the Commission, the compensatory investigation may be continued at the request of exporting third country or by the decision of body, conducting the investigations.

      In the case if according to the results of investigation the body, conducting the investigations comes to the conclusion on the absence of subsidized import or damage to the branch of economy of the member states conditioned by it, the exporting third country or exporters accepted the voluntary obligations shall be automatically released from such obligations, except for the case, when the specified conclusion is the result of existence of such obligations to a significant extent. In the case if the made conclusion is the result of existence of voluntary obligations to a significant extent, the decision that such obligations shall remain in force during the necessary period of time may be adopted by the Commission.

      160. In the case if according to the results of investigation the body conducting the investigations comes to the conclusion on existence of subsidized import and damage to the branch of economy of the member states conditioned by it, the accepted voluntary obligations shall continue to have effect in accordance with their conditions and provisions of this Minute.

      161. The body conducting the investigations shall have a right to request the details, concerning their execution, as well as the consent for verification of these details from the exporting third country or exporter.

      Non-provision of requested details in the term, established by the body conducting the investigations, as well as disagreement for verification of these details shall be considered as violation by the exporting third country or exporter of accepted voluntary obligations.

      162. In the case of violation of voluntary obligations by the exporting third country or exporter or revocation of such obligations, the Commission may adopt the decision on application of compensatory measure by introduction of preliminary compensatory duty (if the investigation is not yet completed) or compensatory duty (if the final results of investigation certify on existence of the grounds for its introduction).

      The opportunity to make the comments in connection with violation shall be provided to the exporting third country or exporter in the case of violation by them of accepted voluntary obligations.

      The rate of preliminary compensatory duty or compensatory duty, which may be introduced in accordance with paragraph 162 of this Minute shall be determined in the decision of Commission on approval of voluntary obligations.

6. Introduction and application of compensatory duty.

      164. The decision on introduction of compensatory duty shall not be adopted by the Commission, if the specific subsidy of exporting third country was revoked.

      165. The decision on introduction of compensatory duty shall be adopted after the exporting third country, providing specific subsidy was proposed to conduct the consultations, from which the country rejected or in the course of conducting of which the mutually acceptable decision was not reached.

      166. Compensatory duty shall be applied in relation of goods, which are supplied by all exporters and are the subject of subsidized import, causing damage to the branch of economy of the member states (except for the goods, supplied by the exporters, the voluntary obligations of which were approved by the Commission).

      In relation of goods, supplied by separate exporters, the individual amount of the rate of compensatory duty may be established by the Commission.

      167. The rate of compensatory duty shall not exceed the amount of specific subsidy of exporting third country, calculated on the unit of subsidized and exported goods.

      In the case if the subsidy is provided in accordance with different programs of subsidizing, it is considered their total amount.

      The rate of compensatory duty may be less than the amount of specific subsidy of exporting third country, if such rate is sufficient for elimination of damage to the branch of economy of the member states.

      168. Upon determination of the rate of compensatory duty shall be considered the opinion of consumers of the member states, on the economic interests of which the introduction of compensatory duty may affect, received in written form to the body conducting the investigations.

      169. Compensatory duty may be applied in relation of goods, placed under the customs procedure, the condition of placement of which is the payment of compensatory duty, not earlier than 90 calendar days before the date of introduction of preliminary compensatory duty, if according to the results of investigation, the body conducting the investigations is simultaneously established the following, in relation of these goods:

      1) the damage that would be difficult to remove later, caused by the significantly increased import of goods, in relation of which the specific subsidies are paid or provided, during the relatively short period of time;

      2) it is necessary to apply the compensatory duty for the purposes of prevention of recurrence of damage in relation of imported goods, specified in subparagraph 1 of this paragraph.

      170. After the date of the commencement of the investigation, the investigating authority shall publish on the official website of the Union a notification containing a warning of the possible application under 169 of this Minute, of a countervailing duty in respect of the goods which are the subject of the investigation.

      The decision on publication of such notification shall be adopted by the body conducting the investigations, at the request of a branch of economy of the member states, contained sufficient evidences of execution of conditions, specified in paragraph 169 of this Minute, or on its own initiative in the existence of such evidences available to the body conducting the investigations.

      Compensatory duty may not be applied in relation of goods, placed under the customs procedures, the condition of placement of which is the payment of compensatory duties, before the date of official publication of notification, specified in this paragraph.

      Footnote. Paragraph 170 as amended by Law No. 6-VII of 15.02.2021.

      171. The additional methods of notification of interested persons on possible application of compensatory duty may be established by the legislation of the member states in accordance with paragraph 169 of this Minute.

7. The term of validity and revision of compensatory duty.

      172. Compensatory measure shall be applied by the decision of Commission in the amount and during the term, which are necessary for elimination of the damage to the branch of economy of the member states due to the subsidized import.

      173. The term of validity of compensatory measure shall not exceed 5 years from the date of commencement of application of such measure or from the date of completion of the reinvestigation, which is conducted in connection with the changed circumstances and simultaneously concerned the analysis of subsidized import and caused damage to the branch of economy of the member states or which is conducted in connection with expiration of the term of validity of compensatory measure.

      174. The reinvestigation in connection with expiration of the term of validity of compensatory measure shall be conducted on the basis of application (in written form), filed in accordance with paragraphs 186-198 of this Minute or on its own initiative of the body, conducting the investigations.

      The reinvestigation in connection with expiration of the term of validity of compensatory measure shall be conducted in the existence of details on possibility of renewal or continuation of subsidized import and causing the damage to the branch of economy of the member states upon termination of validity of the compensatory measure in the application.

      An application on conducting of reinvestigation in connection with expiration of the term of validity of compensatory measure shall be filed not later than 6 months before expiration of the term of validity of compensatory measure.

      The reinvestigation shall be initiated before expiration of the term of validity of compensatory measure and completed within 12 months from the date of its commencement.

      Application of compensatory measure shall be extended by the decision of Commission before completion of reinvestigation conducted in accordance with this paragraph. Compensatory duties shall be paid on the rates of compensatory duties, which were established in connection with application of compensatory measure, the term of validity of which is extended in connection with conducting of reinvestigation during the term, on which the application of relevant compensatory measure is extended in the manner established for collection of preliminary compensatory duties.

      In the case if according to the results of reinvestigation in connection with expiration of the term of validity of compensatory measure it is established by the body, conducting the investigations that there are no the grounds for application of compensatory measure, or the decision on non-application of compensatory measure is adopted in accordance with paragraph 272 of this Minute, the amounts of compensatory duty, charged in the manner established for collection of preliminary compensatory duties, during the term, on which the application of compensatory measure is extended shall subject to return to in the manner provided by annex to this Minute.

      The body conducting the investigations shall timely inform the customs bodies of the member states on the absence of the grounds for application of compensatory measure or on adoption of decision on non-application of compensatory measure by the Commission.

      Validity of compensatory measure shall be extended by the Commission in the case, if according to the reinvestigation in connection with expiration of the term of validity of compensatory measure, the possibility of renewal or continuation of subsidized import and causing damage to the branch of economy of the member states is established by the body conducting the investigations. The amounts of compensatory duties, charged in the manner established for collection of preliminary compensatory duties shall subject to crediting and distribution in the manner provided by annex to this Minute during the term on which the application of compensatory measure was extended from the date of entering of decision of Commission on extension of compensatory measure to the legal force.

      175. Upon the application of the interested person, in the case if after introduction of compensatory measure passed at least 1 year, or on the initiative of the body, conducting the investigations may be conducted the reinvestigation for the purposes of determination of feasibility of continuation of application of compensatory measure and (or) its revision (as well as revision of individual amount of the rate of compensatory duty) in connection with the changed circumstances.

      Depending on the purposes of filing of application on conducting of reinvestigation, such application shall contain the evidences that in connection with the changed circumstances of:

      continuation of application of compensatory measure is not required for counteraction to the subsidized import and elimination of damage to the branch of economy of the member states due to the dumped import;

      the current amount of compensatory measure exceeds the amount, sufficient for counteraction to the subsidized import and elimination of damage to the branch of economy of the member states due to the subsidized import;

      the current compensatory measure is not sufficient for counteraction to the subsidized import and elimination of damage to the branch of economy of the member states due to the dumped import.

      The reinvestigation conducted in accordance with this paragraph shall be completed during 12 months from the date of its commencement.

      176. Provisions of section VI of this Minute concerning provision of evidences and conducting of investigation shall be applied in relation of reinvestigation, provided by paragraphs 172-178 of this Minute in recognition of relevant differences.

      113. Provisions of paragraphs 172-178 of this Minute shall be applied in relation of obligations, adopted by the exporter in accordance with paragraphs 154-163 of this Minute, in recognition of relevant differences.

      178. The reinvestigation may be also conducted for the purposes of establishment of the amount of individual rate of compensatory duty for the exporter, in relation of which the compensatory measure is applied, by the investigation is not conduced for other reasons, that the refusal to cooperate. Such reinvestigation may be initiated by the body, conducting the investigations upon the application of the specified exporter.

8. Establishment of evasion of compensatory measure

      179. For the purposes of this section the evasion of compensatory measure shall be regarded as the change of the method of supplies of goods for evasion from the payment of compensatory duty or from execution of accepted voluntary obligations.

      180. The reinvestigation for the purposes of establishment of evasion of compensatory measure may be initiated upon the application of the interested person or on its own initiative of body, conducting the investigations.

      181. The application specified in paragraph 180 of this Minute shall contain the evidences:

      1) evasion of compensatory measure;

      2) cancellation of effect of compensatory measure (due to its evasion) on the volumes of production and (or) sale and (or) prices of similar goods in the market of the member states;

      3) preservation of benefit from provision of specific subsidy of the producer and (or) exporter of goods (integrated parts and (or) derivatives of such goods).

      182. The compensatory duty on the integrated parts and (or) derivatives goods, being the subject of subsidized import, imported to the customs territory of the Union from the exporting third country, as well as on goods, being the subject of subsidized import and (or) its integrated parts and (or) derivatives, imported to the customs territory of the Union from other exporting third country, charged in the manner established for collection of preliminary compensatory duties may be introduced by Commission for the period of reinvestigation, conducted in accordance with paragraphs 179-185 of this Minute.

      183. In the case if according to the results of reinvestigation, conducted in accordance with paragraphs 179-185 of this Minute, the evasion of compensatory measure, the amount of compensatory duty, paid in accordance with paragraph 182 of this Minute and in the manner established for collection of preliminary compensatory duty are not established by the body, conducting the investigations shall subject to return to in the manner provided by annex to this Minute.

      The body conducting the investigation shall timely inform the customs bodies of the member states that the evasion of compensatory measure is not established.

      184. The compensatory measure in the case of establishment of evasion of compensatory measure may be distributed to the integrated parts and (or) derivatives foods, being the subject of subsidized import, imported to the customs territory of the Union from the exporting third country, as well as on the goods, being the subject of subsidized import and (or) its integrated parts and (or) derivatives, imported to the customs territory of the Union from other exporting third country according to the results of reinvestigation, conducted in accordance with paragraphs 179-185 of this Minute. The amounts of compensatory duties, paid in the manner established for collection of preliminary compensatory duties shall subject to crediting and distribution in the manner provided by annex to this Minute from the date of entering of decision of Commission on introduction of compensatory measure, specified in this paragraph into legal force.

      185. The reinvestigation for the purposes of establishment of evasion of compensatory measure shall be completed during 9 months from the date of its commencement.

VI. Conducting of investigations
1. The grounds for conducting of investigations

      186. The investigation for the purposes of establishment of existence of increased import and serious damage to the branch of economy of the member states or a threat of its causing conditioned by it, as well as for the purposes of establishment of dumped or subsidized import and material damage to the branch of economy of the member states conditioned by them, the threat of its causing or significant slowdown of creation of the branch of economy of the member states shall be conducted by the body, conducting the investigations on the basis of application in written form or on its own initiative.

      187. The application, specified in paragraph 186 of this Minute shall be filed:

      1) to the producers of similar or directly competitive goods (upon filing of statement on application of special protective measure) or similar goods (upon filing of statement on application of antidumping or compensatory measure) in the member states or its authorized representatives;

      2) association of producers, the number of participants of which includes the producers of essential part, but not less than 25 percent from the total volume of production of similar or directly competitive goods (upon filing of statement on application of special protective measure) or similar goods (upon filing of statement on application of antidumping or compensatory measure) in the member states or authorized representatives of such association.

      188. Authorized representatives of producers and associations, specified in paragraph 187 of this Minute shall have the properly formed powers, approved by the documents, originals of which are presented to the body, conducting the investigations together with the application.

      189. The evidences of support of application by the producers of similar or directly competitive or similar goods in the member states shall be attached to the application, specified in paragraph 186 of this Minute.

      Sufficient evidences to support the application shall be:

      1) the documents on accession of other producers of similar or directly competitive goods in the member states, producing the essential part, but not less than 25 percent from the total volume of production of similar or directly competitive goods in the member states (upon filing of the statement on application of special protective measure) to the application;

      2) the documents, approving that the share of production of similar goods by the producers in the member states (as well as applicant), expressed in support of application, consists not less than 25 percent from the total volume of production of similar goods in the member states upon condition, that the volume of production of similar goods by producers in the member states (as well as applicant), expressed in support of application, consists more than 50 percent from the volume of production of similar goods by producers in the member states, expressed its opinion (support or disagreement) concerning the application (upon filing of the statement on application of antidumping or compensatory measure).

      190. The application, specified in paragraph 186 of this Minute shall contain:

      1) details on applicant, on volume of production in the quantitative or value terms of similar or directly competitive goods (upon filing of the statement on application of special protective measure), similar goods (upon filing of the statement on application of antidumping or compensatory measure) by the branch of economy of the member states during 3 years, directly preceding the date of filing of statement, as well as on volume of production in the in the quantitative or value terms of similar or directly competitive goods (upon filing of the statement on application of special protective measure), or similar goods (upon filing of the statement on application of antidumping or compensatory measure) by the producers in the member states, supported the statement, and on their share in the total volume of production in the member states of similar or directly competitive goods (upon filing of the statement on application of special protective measure), or similar goods (upon filing of the statement on application of antidumping or compensatory measure);

      2) a description of the goods imported into the customs territory of the Union in respect of which it is proposed to introduce a special safeguard, anti-dumping or countervailing measure, indicating the code of the EAEU Commodity Nomenclature of Foreign Economic Activity;

      3) the names of the exporting third countries of origin or departure of the goods referred to in sub-paragraph 2 of this paragraph, based on customs statistics;

      4) details on known producers and (or) exporters of goods, specified in subparagraph 2 of this paragraph, in the exporting third country and on known importers and basic known consumers of these goods in the member states;

      5) details on the changes of volume of import of goods to the customs territory of the Union, in relation of which it is proposed to introduce the special protective, antidumping or compensatory measure, for the preceding period, as well as for the subsequent period, for which the representative statistical data are available on the date of filing of statement;

      6) details on the change of volume of export of similar or directly competitive goods (upon filing of statement on application of special protective measure) or similar goods (upon filing of statement on application of antidumping or compensatory measure) from the customs territory of the Union for the preceding period, as well as for the subsequent period, for which the representative statistical data are available on the date of filing of statement.

      Footnote. Paragraph 190 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan No. 6-VII of 15.02.2021.

      191. Together with details, specified in paragraph 190 of this Minute, depending on the measure proposed by the applicant in the statement shall be specified:

      1) the evidences of existence of increased import of goods, the evidences of existence of serious damage to the branch of economy of the member states or the threat of its causing due to the increased import of goods, proposal on introduction of special protective measure with specification of the amount and term of validity of such measure and plan of measures on adaptation of the branch of economy of the member states to the work in the conditions of foreign competition during the term of validity, proposed by the applicant of special protective measure (upon filing of the statement on application of special protective measure);

      2) details on export price and normal value of goods, the evidences on existence of material damage to the branch of economy of the member states, or the threat of its causing, or significant slowdown of creation of the branch of economy of the member states due to the dumped import of goods, as well as proposal on introduction of antidumping measure with specification of its amount and term of validity (upon filing of the statement on application of antidumping measure);

      3) details on existence and nature of specific subsidy of exporting third country and, if possible, on its amount, the evidences on existence of material damage to the branch of economy of the member states, or the threat of its causing, or significant slowdown of creation of the branch of economy of the member states due to the subsidized import of goods, as well as proposal on introduction of compensatory measure with specification of its amount and term of validity (upon filing of statement on application of compensatory measure).

      192. The evidences of existence of serious damage to the branch of economy of the member states or the threat of its causing (upon filing of the statement on application of special protective measure) and the evidences of existence of material damage to the branch of economy of the member states, or the threat of its casing, or significant slowdown of creation of the branch of economy of the member states due to the dumped import or subsidized import (upon filing of the statement on application of antidumping measure or compensatory measure) shall be based on the objective factors, which characterize the economic position of the branch of economy of the member states and shall be expressed in the quantitative and (or) value indicators for the preceding period, as well as for the subsequent period, for which the representative statistical data are available on the date of filing of statement (as well as the data on volume of production of goods and volume of its sale, share of goods in the market of the member states, the cost of production of goods, price of goods, capacity rate, employment, labour productivity, the amount of profit, production profitability, volume of investments to the branch of economy of the member states).

      193. Details presented in application shall be accompanied by a reference to their source.

      194. Upon specification of indicators, contained in the statement, the unified monetary and quantitative units shall be used for the purposes of comparability.

      195. Details contained in the statement shall be certified by the heads of producers, presented such details, as well as their employees, responsible for bookkeeping and accounts, in a part, concerning details, directly relating to these producers.

      196. The statement with annex of its non-confidential version (if the statement contains confidential information) shall be presented to the body, conducting the investigations in accordance with paragraph 8 of this Minute and shall subject to registration on the date of receipt of the statement to this body.

      197. The date of filing of the statement shall be considered the date of its registration in the body conducting the investigations.

      198. The statement on application of special protective, antidumping or compensatory measure shall be rejected on the following grounds:

      nonpresentation of materials, specified in paragraphs 189-191 of this Minute upon filing of the statement;

      unreliability of materials, presented by the applicant, provided in paragraphs 189-191 of this Minute;

      nonpresentation of non-confidential version of the statement.

      Rejection of the statement on other grounds shall not be allowed.

2. Initiation of an investigation and its conducting

      199. The body conducting the investigations shall inform the exporting third country on receipts of the statement on application of antidumping or compensatory measure, prepared in accordance with paragraphs 187-196 of this Minute in written form before adoption of decision on initiation of investigation.

      200. The body conducting the investigations shall study the adequacy and reliability of evidences and details, contained in the statement in accordance with paragraphs 189-191 of this Minute during 30 calendar days from the date of registration of the statement before adoption of decision on initiation of investigation. This period may be extended in the case of necessity of reception of additional details by the body conducting the investigations, but shall not exceed 60 calendar days.

      201. The statement may be revoked by the applicant before the initiation of investigation or in the course of its conducting.

      In the case of investigations pursuant to paragraphs 110, 111, 114 to 120, 175, and 179 to 185 of this Minute, the application may be withdrawn by the complainant either before or during the investigation, but no later than the date the investigating authority is informed, pursuant to paragraphs 224 and 230 of this Minute, of the principal findings of the investigation by the person concerned.

      The statement shall be considered as unfiled, if it is revoked before initiation of investigation.

      In the case if the statement is revoked in the course of conducting of investigation, the investigation shall be terminated without introduction of special protective, antidumping or compensatory measure.

      Footnote. Paragraph 201 as amended by Law of the RK No. 6-VII of 15.02.2021.

      202. The details, contained in the statement shall not subject to the public disclosure before adoption of decision on initiation of investigation.

      203. The body conducting the investigations shall adopt the decision on initiation of investigation or on refusal of its conducting before expiration of the term, specified in paragraph 200 of this Minute.

      204. When a decision to launch an investigation has been taken, the investigating authority shall notify in writing the competent authority of the exporting third country as well as other interested parties known to it of the decision taken and shall ensure that, within no more than 10 working days from the date of the decision taken, the notification of the launch of the investigation is published on the official website of the Union on the Internet.

      Footnote. Paragraph 204 as amended by Law of the RK No. 6-VII of 15.02.2021.

      205. The date of publication of notification on initiation of investigation on the official site of the Union and in the Internet shall be recognized the date of initiation of investigation.

      206. The body conducting the investigations may adopt decision on initiation of investigation (as well as on its own initiative) only in the case, if there are the evidences on existence of increased import and serious damage to the branch of economy of the member states conditioned by it or the threat of its causing or existence of dumped or subsidized import and material damage to the branch of economy of the member states conditioned by it, the threat of its causing or significant slowdown of creation of the branch of economy of the member states.

      In the case if available evidences are insufficient, such investigation may not be initiated.

      207. Decision on refusal in conducting of investigation shall be adopted in the case, if the body conducting the investigation, according to the results of consideration of the statement revealed that details, presented in accordance with paragraphs 190-191 of this Minute shall certify on existence of increased, dumped or subsidized import of goods to the customs territory of the Union and (or) material damage to the branch of economy of the member states conditioned by them, or the threat of its causing, or significant slowdown of creation of the branch of economy of the member states due to the dumped or subsidized import or on existence of serious damage to the branch of economy of the member states or the threat of its causing due to the increased import to the customs territory of the Union.

      208. Upon adoption of decision on refusal in conducting of investigation, the body conducting the investigations shall inform the applicant on the reason of refusal in conducting of investigation in written form in the term not more than 10 calendar days from the date of adoption of such decision.

      209. The interested persons shall have a right to apply on its intention to participate in investigation in written form and term, established by this Minute. They are recognized as participants of investigation from the date of registration of the statement on intention to participate in the investigation by the body conducting the investigations.

      An applicant and producers in the member states, expressed in support of the statement shall be recognized as participants of investigation from the date of initiation of investigation.

      210. The interested persons shall have a right to present the details (as well as the confidential information) with specification of the source of reception of such details, necessary for conducting of investigations in the term, not violated the course of investigation.

      211. The body conducting the investigations shall have a right to request the details for the purposes of investigation.

      The requests may be directed to other organizations in the member states.

      The specified requests shall be directed by the head (deputy of the head) of the body conducted the investigations.

      The request shall be considered as received by the interested person from the date of its transfer to the authorized representative of interested person or upon expiration of 7 calendar days from the date of sending a request by mail.

      The response of the interested person shall be presented to the body, conducting the investigations not later than 30 calendar days from the date of reception of request.

      The response shall be considered as received by the body conducting the investigations, if it is received to the body conducting the investigations not later than 7 calendar days from the date of expiration of the term, specified in the fifth item of this paragraph.

      Details presented by the interested person upon expiration of the specified term may be taken into account by the body conducting the investigations.

      The term of presentation of response may be extended by the body conducting the investigations according to the request, motivated and stated in written form.

      212. In the case if the interested person refuses to the body conducting the investigations in provision of necessary information, does not provide it in the established term or provide unreliable information, thus essentially making the conducting of investigation difficult, this interested person shall be recognized as uncooperative and preliminary or final conclusion may be made by the body conducting the investigations on the basis of available information.

      Non-provision of requested information in the electronic form or in the electronic format, determined in the request of the body, conducting the investigations shall not be regarded by the body conducting the investigations as refusal from cooperation upon condition that the relevant interested person may prove that full execution of criteria of provision of information, determined in the request of the body, conducting the investigations is impossible or related with significant material charges.

      In the case if the body conducting the investigations does not consider the information provided by the interested person, by reasons other than specified in the first item of this paragraph, this person shall be informed of the reasons and grounds of adoption of such decision and he (she) shall be made the opportunity to make the comments in this connection in the term, determined by the body conducting the investigations.

      If upon preparation of preliminary or final conclusion of the body conducting the investigations, including determination of normal value of goods (upon conducting of antidumping investigation), the provisions of first item of this paragraph are applied and the information is used (as well as provided by the applicant), the information used upon preparation of such conclusions shall be verified with the use of available information, received from the third party sources or from the interested persons, upon condition, that conducting of such verification does not make the course of investigation difficult and does not lead to violation of the terms of its conducting.

      213. The body conducting the investigations shall direct the copies of the statement or its non-confidential version (in the case if the statement contains the confidential information) to the authorized body of exporting third country and known exporters, as well as provide such copies to other interested persons at their request in short time from the date of adoption of decision on commencement of antidumping or compensatory investigation.

      In the case if the number of known exporters is large, the copy of the statement or its non-confidential version shall be directed only to the authorized body of exporting third country.

      The body conducting the investigations shall provide the copies of the statement or its non-confidential version (in the case if the statement contains the confidential information) to the participants of special protective investigation at their request.

      In the course of investigation, the body conducting the investigations shall provide an opportunity to make acquainted with details, provided in written form by any interested person as the evidences, relating to the subject of investigation to the participants of investigation on their request in recognition of necessity of protection of confidential information.

      In the course of investigation the body conducting the investigations shall provide an opportunity to make acquainted with other details, concerning the investigation and used by them in the course of investigation, but not being confidential information to the participants of investigation.

      214. The body conducting the investigations shall conduct consultations on the subject of conducted investigation at the request of interested persons.

      214. In the course of investigation all interested persons shall be provided an opportunity to protect their interests. For this purpose the body conducting the investigations shall provide the opportunity to all interested persons at their request to meet in order that they may present opposing viewpoints and offer a rebuttal. Such possibility shall be provided in recognition of observation of confidentiality of information. All interested persons shall not be obliged to present at the meeting, and the absence of any of the interested person does not entail causing of damage to its interests.

      216. The consumers, using the goods, being the object of investigation in the manufacturing of products, representatives of public associations of consumers, bodies of the state power (administration), local government bodies, as well as other persons shall have a right to present the details that are relevant to the investigation to the body conducting the investigations.

      217. The term of conducting the investigation shall not exceed:

      1) 9 months from the date of commencement of investigation on the basis of the statement on application of special protective measure. This term may be extended by the body, conducting the investigations, but not more than 3 months;

      2) 12 months from the date of commencement of investigation on the basis of the statement on application of antidumping or compensatory measure. This term may be extended by the body, conducting the investigations but not more than 6 months.

      218. Conducting of investigation shall not prevent the commission of customs operations in relation of goods, being the object of investigation.

      219. The date of completion of investigation shall be the date of consideration of the report by the Commission according to the results of investigation and project of act of the Commission, specified in paragraph 5 of this Minute.

      In the case if the body conducting the investigations made the final conclusion on the absence of the grounds for application, revision or cancellation of special protective, antidumping or compensatory measure, the date of completion of investigation shall be recognized the date of publication of the relevant notification by the body conducting the investigations.

      In the case of introduction of preliminary special duty, preliminary antidumping duty or preliminary compensatory duty, the investigation shall be completed before the expire of validity of relevant preliminary duty.

      220. In the case if the body conducting the investigations, in the course of investigation, establishes the absence of the grounds, provided by the second or third item of paragraph 3 of this Minute, the investigation shall be completed without introduction of special protective, antidumping or compensatory measure.

      221. In the case if during 2 calendar days, directly preceding the date of commencement of investigation, one of the producer, supported the statement, specified in paragraph 186 of this Minute (in recognition of inclusion it to the group of persons within the meaning of section XIII of Agreement) has such share of production of similar or directly competitive goods (upon conducting of investigation, preceding the application of special protective measure) or similar goods (upon conducting of investigation, preceding the application of antidumping or compensatory measure) in the customs territory of the Union, upon which in accordance with the method of assessment of the state of competition, approved by the Commission, the position of this producer (in recognition of inclusion it to the group of persons) on the relevant trade market of the Union may be recognized as dominant, the structure subdivision of Commission, authorized in the scope of control of observation of general rules of competition on the cross-border markets shall make an assessment of consequences of influence of special protective, antidumping or compensatory measure on the competition in the relevant trade market of the Union at the request of the body conducting the investigations.

3. Features of conducting of the antidumping investigation

      222. Antidumping investigation shall be terminated without introduction of antidumping measure, if the body conducting the investigations establishes that the margin of dumping is less than the minimum allowable margin of dumping or the volume of occurred or possible dumped import, or the amount of material damage conditioned by this import, or the threat of its causing, or significant slowdown of creation of the branch of economy of the member states shall be insignificant.

      Upon that under the minimum of allowable margin of dumping shall be regarded as the margin of dumping, the amount of which does not exceed 2 percent.

      223. The volume of dumped import from the determined exporting third country shall be insignificant, if it is less than 3 percent from the total volume of import of goods, being the object of investigation, to the customs territory of the Union, upon condition that the exporting third country, the individual share of each of which in the total volume of import consists less than 3 percent from the total volume of import of goods, being the object of investigation to the customs territory of the Union that in case of accumulation has not more than 7 percent from the total volume of import of goods, being the object of investigation to the customs territory of the Union.

      224. The body conducting the investigations shall inform the interested persons on main findings, made according to the results of investigation before adoption of decision according to the results of antidumping investigation, in recognition of necessity of protection of confidential information and provide an opportunity to make its comments.

      The term of provision of comments of the interested persons shall be established by the body conducting the investigations, but may not be less than 15 calendar days.

4. Features of conducting of compensatory investigation

      225. The body conducting the investigations shall offer to conduct consultations for the purposes of specification of situation concerning the existence, amount and consequences of provision of supposed specific subsidy and achievement of mutually acceptable decision to the authorized body of exporting third country, from which the goods, in relation of which it is proposed to introduce a compensatory measure, are exported after acceptance of the statement for consideration and before adoption of decision on commencement of investigation.

      Such consultations may be continued in the course of investigation

      226. Conducting of consultation, specified in paragraph 225 of this Minute shall not prevent to adopt a decision on commencement of investigation and application of compensatory measure.

      227. Compensatory investigation shall be terminated without introduction of compensatory measure, if the body conducting the investigations establishes that the amount of specific subsidy of exporting third country is minimum or the volume of occurred or possible subsidized import, or the amount of material damage to the branch of economy of the member states conditioned by this import, or the threat of its causing or significant slowdown of creation of the branch of economy of the member states is insignificant.

      228. The amount of specific subsidy shall be recognized as minimum, if it consists less than 1 percent from the cost of goods, being the object of investigation.

      The volume of subsidized import, as a rule shall be recognized as insignificant, if it consists less than 1 percent from the total volume of import of similar goods to the customs territory of the Union upon condition that the exporting third country, individual share of each of which in the import consists less than 1 percent from the total volume of import of similar goods to the customs territory of the Union, in case of accumulation has not more than 3 percent from the total volume of import of similar goods to the customs territory of the Union.

      229. Compensatory investigation in relation of goods, being the subject of subsidized import and originating from the developing or least developed third country-user of the system of tariff preferences of the Union shall be terminated in the case if the body conducting the investigations establishes that the total volume of specific subsidies of exporting third country, provided in relation of these goods does not exceed 2 percent of its value per unit of goods or share of import of these goods from such third country in the total volume of import of these goods to the customs territory of the Union consists less than 4 percent upon condition, that the total share in the import of these goods to the customs territory of the Union from the developing or least developed countries, the share of each of which has less than 4 percent from the total volume of import of these goods to the customs territory of the Union does not exceed 9 percent from the total volume of import of these goods to the customs territory of the Union.

      230. The body conducting the investigations shall inform all interested persons on main findings, made in the course of investigation according to the results of compensatory investigation before adoption of decision in recognition of necessity of protection of confidential information and provide the opportunity to make their comments.

      The term of provision of comments of interested persons shall be established by the body conducting the investigations, but may not be less than 15 calendar days.

5. Features of determination of the branch of economy of the
member states in the case of dumped or subsidized import

      231. Upon conducting of antidumping or compensatory investigation, the branch of economy of the member states shall have the meaning, established by Article 49 of Agreement, except for the cases, specified in paragraphs 232 and 233 of this Minute.

      232. In the case if producers of similar goods in the member states are also the importers of goods, supposedly being the subject of dumped or subsidized import, or related with exporters or importers of goods, supposedly being the subject of dumped or subsidized import, under the branch of economy of the member states may be regarded only other producers of similar goods in the member states.

      Producers of similar goods in the member states shall be considered as related with exporters or importers of goods, supposedly being the subject of dumped or subsidized import in the case if:

      the separate producers of similar goods in the member states directly or indirectly control the exporters or importers of goods, being the object of investigation;

      the separate exporters or importers of goods, being the object of investigation directly or indirectly control producers of similar goods in the member states;

      the separate producers of similar goods in the member states and exporter of importers of goods being the object of investigation, are directly or indirectly controlled by a third person;

      the separate producers of similar goods in the member states and foreign producers, exporters or importers of goods, being the object of investigation, directly or indirectly control the third person upon condition that the body conducting the investigations has reasons to suppose that behavior of these producers different from unrelated persons is conditioned by such relation.

      233. In the exceptional cases upon determination of the branch of economy of the member states, the territory of these states may be considered as the territory, on which there are 2 or more territorially detached competitive markets, and producers in the member states within one of the specified markets may be considered as the separate branch of economy of the member states, if such producers sell in this market for the purposes of consumption or processing at least 80 percent of similar goods, produced by them, and the demand in this market on the similar goods is not satisfied to a significant extend by the producers of these goods, located in the rest territory of the member states.

      In these cases the existence of material damage of the branch of the member states, the threat of its causing or significant slowdown of creation of the branch of economy of the member states due to the dumped or subsidized import may be established, even if the damage is not caused to the main part of the branch of economy of the member states, upon condition that the sale of goods, being the subject of dumped or subsidized import concentrates on one of the specified competitive markets, and dumped or subsidized import causes the damage to all or almost all producers of similar goods in the member states within one of such market.

      234. In the case if the branch of economy of the member states has the meaning, established by paragraph 233 of this Minute, and according to the results of investigation the decision on application of antidumping or compensatory measure is adopted, such measure may be applied in relation of all import of goods to the customs territory of the Union.

      In the specified case the antidumping or compensatory duty shall be introduced only after provision of an opportunity to stop the export of these goods to this territory on dumping prices (upon dumped import) or on subsidized prices (upon subsidized import) by the body conducting the investigations to the exporters of goods or accept the relevant obligations in relation of conditions of export to the customs territory of the Union upon condition that such opportunity was not used by the exporters.

6. Public hearings

      235. The body conducting the investigations shall provide conducting of public hearings on the basis of application, presented by any of participants of investigation in written form and the term, established by this Minute.

      236. The body conducting the investigations shall be obliged to direct a notification on time and place of conducting of public hearings, as well as the list of issues, considered in the course of conducting of public hearings to the participants of investigation.

      The date of conducting of public hearings shall be appointed not early than 15 calendar days from the date of direction of relevant notification.

      237. Participants of investigation or their representatives, as well as persons, involved by them for the purposes of provision of available details, relating to investigation shall have a right to participate in the public hearings.

      In the course of public hearings the participants of investigation may express their views and provided the evidences relating to the investigation. Representative of the body, conducting the investigations shall have a right to ask the questions, concerning the matter of facts reported by them to the participants of public hearings. Participants of investigation shall also have a right to ask the questions to each other and shall be obliged to reply to them. Participants of public hearings shall not be obliged to disclose information, recognized as confidential.

      238. Details provided in the course of public hearings orally shall be taken into account in the course of investigation, if during 15 calendar days after the date of conducting of public hearings they were provided by the participants of investigation to the body conducting the investigations in written form.

7. Collection of information in the course of investigation

      239. After adoption of decision on commencement of antidumping or compensatory investigation, the body conducting the investigations shall direct the list of questions, on which they have to answer to the known exporters and (or) producers of goods, being the object of investigation.

      The list of issues shall be also directed to the producers of similar or directly competitive goods (in the case of conducting of special protective investigation) or similar goods (in the case of conducting of antidumping or compensatory investigation) in the member states.

      In the case of necessity, the list of issues may be also directed to the importers and consumers of goods, being the object of investigation.

      240. The persons, specified in paragraph 239 of this Minute, to which the list of questions was directed shall be obliged to present their responses to the body conducting the investigations during 30 calendar days from the date of its reception.

      At the motivated and stated in written form request of persons, specified in paragraph 239 of this Minute, this term may be extended by the body, conducting the investigations, not more than 14 calendar days.

      241. The list of issues shall be considered as received by the exporter and (or) producer of goods from the date of transfer directly to the representative of exporter and (or) producer or through 7 calendar days from the date of mailing.

      The responses for the questions, included to the list shall be considered as received by the body conducting the investigations, if they are received to the body conducting the investigations, in the confidential and non-confidential version not later than 7 calendar days from the date of expiration of 30-days term, specified in paragraph 240 of this Minute or from the date of expiration of the term of extension.

      242. The body conducting the investigations shall be convinced of the accuracy and reliability of information presented by the interested persons in the course of investigation.

      For the purposes of verification of information, presented in the course of investigation, or reception of additional information, related with conducted investigation, in the case of necessity, the body conducting the investigations may conduct verification:

      in the territory of third country upon condition of reception of the consent of relevant foreign exporters and (or) producers of goods, being the object of investigation, and absence of objections from a third country, which was officially notified on coming verification;

      on the territory of the Member State, subject to the consent of the importers of the goods which are the subject of the investigation and/or the manufacturers of similar or directly competitive goods (in the case of a special protection investigation) or similar goods (in the case of an anti-dumping or countervailing investigation) concerned.

      Verification shall be carried out after reception of responses to the lists of questions, directed in accordance with paragraph 239 of this Minute, except for the cases, when the foreign producer or exporter voluntary agrees to conduct verifications before direction of these responses and in the absence of objection from the relevant third country.

      After reception of the consent of relevant participants of investigation and before commencement of verification, the list of documents and materials that shall be presented to the employees, directed for conducting of verification shall be directed to them. The body conducting the investigations shall notify a third country on addresses and names of foreign exporters or producers, which plan to verify, as well as on dates of conducting of such verifications.

      In the course of verification may be requested other documents and materials, necessary for approval of reliability of information, presented in the responses to the list of issues.

      In the case if upon conducting of verification, the body conducting the investigations is intended to involve experts, not being the employees of this body for such verification, participants of investigation, in relation of which it is supposed to carry out verification activities shall be notified in advance on such decision of the body conducting the investigations. Participation of such experts in verification shall be allowed only in the existence of possibility of application of sanctions for violation by them of confidentiality of information, received in connection with verification.

      Footnote. Paragraph 242 as amended by Law of the RK No. 6-VII of 15.02.2021.

      243. For the purposes of verification of information, presented in the course of investigation or reception of additional information, related with conducted investigation, the body conducting the investigations shall have a right to direct their representatives to the location of interested persons, conduct collection of information, consultations and negotiations with the interested persons, get acquainted with the samples of goods and take other actions, necessary for conducting of investigation.

8. Provision of information by the authorized bodies
of the member states, diplomatic and trade
representatives of the member states

      244. For the purposes of subsection under the authorized bodies of the member states shall be regarded the bodies of the state power (administration) and territorial (local) bodies of the state power (administration) of the member states, authorized in the field of customs case, statistics, taxation, registration of legal entities and in other fields.

      245. Authorized bodies of the member states, diplomatic and trade representatives of the member states in the third countries shall provide information, provided by this Minute, necessary for the initiation and conducting of special protective, antidumping and compensatory investigations (as well as repeated), preparation of suggestions according to the results of conducted investigations, monitoring of effectiveness of imported special protective, antidumping and compensatory measures and control of observation of obligations, approved by the Commission, to the body conducting the investigations at its request.

      246. Authorized bodies of the member states, diplomatic and trade representatives of the member states in the third countries shall be obliged to:

      1) present available details or notify on impossibility of presentation of details with specification of reasons of refusal during 30 calendar days from the date of reception of request of the body, conducting the investigations. The requested details shall be presented within a short time at the motivated request of the body conducting the investigations;

      2) ensure the completeness and reliability of presented details and if it is necessary to present the relevant additions and amendments on an operational basis.

      247. Authorized bodies of the member states, diplomatic and trade representatives of the member states in the third countries within their competence shall present information on requested time periods to the body conducting the investigations, including:

      1) statistical data on foreign trade;

      2) data from declarations to the goods with breakdown on the customs procedures with specification of natural and value indicators of import (export) of goods, commercial name of goods, conditions of supply, countries of origin (country of departure, country of destination), names and other account credentials of sender and recipient;

      3) information on domestic market of goods, being the object of investigations, and relevant branch of economy of the member states (as well as data on volumes of production of goods, capacity utilization, sale of goods, the cost of goods, profits and losses of national enterprises of the member states, prices of goods in the domestic market of the member states, production profitability, staff number, investments, list of producers of goods);

      4) information on assessment of consequences of possible introduction or non-introduction of special protective, antidumping or compensatory measure according to the results of relevant investigation on the market of goods, being the object of investigation, of the member states, as well as prediction of productive activity of national enterprises of the member states.

      248. The list of information, specified in paragraph 247 of this Minute shall not be exhaustive. If it is necessary, the body conducting the investigations shall have a right to request other information.

      249. Correspondence relating to implementation of this subsection and presentation of information at the request of body, conducting the investigations shall be carried out in Russian language. On the separate requisites (indicators), contained the foreign names shall be allowed the provision of information with the use of Latin letters.

      250. Presentation of information shall be carried out preferentially on the electronic media. In the absence of possibility of presentation of information on the electronic media it is transferred on the paper medium. Information which is requested in the table form (statistical and customs information) shall be presented in the format, specified in the request of the body conducting the investigations. In the case if presentation of information in this format is impossible, the authorized bodies of the member states, diplomatic and trade representatives of the member states in the third countries shall notify the body conducting the investigations and present the requested information in other format.

      251. The requested to the authorized bodies of the member states, diplomatic and trade representatives of the member states in the third countries on provision of information shall be formed in written form on the form of the body conducting the investigations with specification of purpose, legal grounds and term of provision of information and signed by the head (deputy of the head) of body conducting the investigations.

      252. Information at the requests of the body conducting the investigations shall be provided by the authorized bodies of the member states, diplomatic and trade representatives of the member states in third countries on a grant basis.

      253. Transfer of information shall be carried out by the use of means, available at the time of transfer and coordinated between exchanging bodies, and ensuring the safety and protection of information from illegal access. In the case of direction of information by fax, the original document shall be also directed by mail.

9. Confidential information

      254. Information, referred by the legislation of the member state to the confidential (including commercial, tax and other confidential information), except for the state secret (state secrets), or to the service information of limited distribution shall be presented to the body conducting the investigations with observation of requirements, established by the legislation of the member states in relation of such information.

      The body conducting the investigations shall ensure the necessary level of protection of such information.

      255. Information, presented by the interested person to the body conducting the investigations shall be considered as confidential upon presentation of grounds by this person, certifying that disclosure of such information provides competitive advantage to a third person or involves the adverse effects for the person, presented such information or for the person that has such information.

      256. Interested persons, presented confidential information shall be obliged together with it present non-confidential version of such information.

      Non-confidential information shall be sufficient to understand the subject of information, presented in the confidential form.

      In the exceptional cases when the interested person may not present non-confidential version of confidential information, it shall present the ground, detailing the reasons, on which presentation of non-confidential information is impossible.

      257. In the case if the body conducting the investigations establishes that the grounds, presented by the interested persons do not allow to refer the presented information to confidential, or the interested person, not presented non-confidential version of confidential information does not present the ground of impossibility of provision of confidential information in the non-confidential form or present details, which are not the ground, the body conducting the investigations may not consider such information.

      258. The body conducting the investigations shall be obliged not to disclose and not to transfer the confidential information without written consent of the interested person, presented such information or the authorized bodies of the member states, specified in paragraph 244 of this Minute and diplomatic and trade representatives of the member states in the third countries to the third persons.

      Civil servants and employees of the body conducting the investigations may be deprived of the privileges and immunities, provided by international treaty within the Union on privileges and immunities, and brought to responsibility in the manner approved by the Commission for disclosure, use for the purposes of deriving of personal profit, other unauthorized use of confidential information, presented to the body conducting the investigations by the applicants, participants of investigations, interested persons or authorized bodies of the member states, specified in paragraph 244 of this Minute, diplomatic and trade representatives of the member states in the third countries for the purposes of conducting of investigation.

      This Minute shall not prevent to disclosure of information, contained the reasons, underlying of adoption of decisions of Commission, or the evidences, on which the Commission is relied, to the extent that it is necessary to explain those reasons or evidences before the Court of the Union.

      Procedure of the use and protection of confidential information in the body conducting the investigations shall be approved by the Commission.

10. The interested persons

      259. The interested persons upon conducting of investigation shall be:

      1) producer of similar or directly competitive goods (upon conducting of special protective investigation) or similar goods (upon conducting of antidumping or compensatory investigation) in the member states;

      2) association of producers, majority of participants of which are producers of similar or directly competitive goods (upon conducting of special protective investigation) or similar goods (upon conducting of antidumping or compensatory investigation) in the member states;

      3) association of producers, participants of which carry out production of more than 25 percent from the total volume of production of similar or directly competitive goods (upon conducting of special protective investigation) or similar goods (upon conducting of antidumping or compensatory investigation) in the member states;

      4) exporter, foreign producer or importer of goods, being the object of investigation, and association of foreign producers, exporters or importers of goods, the essential part of participants of which are producers, exporters or importers of these goods from exporting third country or the country of origin of goods;

      5) authorized body of exporting third country or country of origin of goods;

      6) consumers of goods, being the object of investigation (if they use these goods upon production of products) and associations of such consumers in the member states;

      7) public associations of consumers (if the goods are the subject of consumption preferentially by the individuals).

      260. The interested persons shall act in the course of investigation independently or through their representatives, who properly have the formalized powers.

      If the interested person in the course of investigation acts through the authorized representative, the body conducting the investigations shall bring to the notice of the interested person all information on subject of investigation only through this representative.

      11. Notifications on decisions, adopted in connection with investigations

      261. The body conducting the investigations shall publish the following notifications on decisions, adopted in connection with investigations on the official site of the Union in the Internet:

      on commencement of investigation;

      on introduction of preliminary special, preliminary antidumping or preliminary compensatory duty;

      on possible application of antidumping duty in accordance with paragraph 104 of this Minute or possible application of compensatory duty in accordance with paragraph 169 of this Minute;

      on completion of special protective investigation;

      on completion of investigation, according to the results of which the body conducting the investigations made the conclusion on existence of grounds for introduction of antidumping or compensatory duty or on feasibility of approval of relevant obligations;

      on completion or suspension of investigation in connection with approval of relevant obligations;

      on completion of investigation, according to the results of which the body conducting the investigations made the conclusion on the absence of the grounds for introduction of special protective, antidumping or compensatory measure;

      on other decisions, adopted in connection with investigations.

      Such notifications shall also directed to the authorized body of exporting third country and other interested persons, known to the body conducting the investigations.

      262. Notification on commencement of investigation shall be published in the term not more than 10 business days from the date of adoption of decision on commencement of investigation by the body conducting the investigations and shall contain:

      1) complete description of goods, being the object of investigation;

      2) the name of exporting third country;

      3) a summary of details, certifying on existence of increased import to the customs territory of the Union and existence of serious damage to the branch of its causing (upon adoption of decision on commencement of special protective investigation);

      4) a summary of details, certifying on existence of dumped or subsidized import and existence of material damage to the branch of economy of the member states, or the threat of its causing, or significant slowdown of creation of the branch of economy of the member states (upon adoption of decision on commencement of antidumping or compensatory investigation);

      5) an address on which the interested persons may direct their opinion and details relating to the investigation;

      6) the term, which consists 25 calendar days and during of which the body conducting the investigations accepts the applications from the interested persons on intention to participate in the investigation;

      7) the term, which consists 25 calendar days and during of which the body conducting the investigations accepts the applications from participants of investigation on conducting of public hearings;

      8) the term, which consists 25 calendar days and during of which the body conducting the investigations accepts the comments and details relating to the investigation from the interested persons in written form.

      263. Notification on introduction of preliminary special, preliminary antidumping or preliminary compensatory duty shall be published in the term not more than 3 business days from the date of adoption of such decision by the Commission and shall contain the following information:

      1) the name of exporter of goods, being the object of investigation, or the name of exporting third country (if the name of exporter is impossible to provide);

      2) description of goods, being the object of investigation, sufficient for carrying out of customs control;

      3) the grounds for favorable conclusion on existence of dumped import with specification of the amount of margin of dumping and description of grounds for selection of methodology of calculation and comparison of normal value of goods and its export price (upon introduction of preliminary antidumping duty);

      4) the grounds for favorable conclusion on existence of subsidized import with description of the fact of existence of subsidy and specification of calculated amount of subsidy on the unit of goods (upon introduction of preliminary compensatory duty);

      5) the grounds for establishment of existence of serious or material damage to the branch of economy of the member states, the threat of its causing or significant slowdown of creation of the branch of economy of the member states;

      6) the grounds for establishment of cause and effect relation between increased import, dumped or subsidized import and correspondingly serious or material damage to the branch of economy of the member states, a threat of its causing or significant slowdown of creation of the branch of economy of the member states;

      7) The grounds for favorable conclusion on existence of increased import (upon introduction of preliminary special duty).

      264. Notification on possible application of antidumping duty in accordance with paragraph 104 of this Minute or notification on possible application of compensatory duty in accordance with paragraph 169 of this Minute shall contain:

      1) description of goods, being the object of investigation, sufficient for carrying out of customs control;

      2) the name of exporter of goods, being the object of investigation, or the name of exporting third country (if the name of exporter is impossible to provide);

      3) a summary of details, certifying on execution of conditions, specified in paragraphs 104 or 169 of this Minute.

      265. Notification on completion of special protective investigation shall be published by the body conducting the investigations in the term not more than 3 business days from the date of completion of investigation and shall contain the main conclusions, which are made by the body conducting the investigations, on the basis of analysis of available information.

      266. Notification on completion of investigation according to the results of which the body conducting the investigations made the conclusion on existence of the grounds for introduction of antidumping or compensatory duty or on feasibility of approval of relevant obligations shall be published in the term not more than 3 business days from the date of completion of investigation and shall contain:

      1) explanation of final conclusion of the body conducting the investigations on the results of investigation;

      2) an indication of the facts, on the basis of which such conclusion is made;

      3) information, specified in paragraph 263 of this Minute;

      4) an indication of the reasons of acceptance or non-acceptance of arguments and requirements of exporters and importers of goods, being the object of investigation in the course of investigation;

      5) an indication of the reasons of adoption of decisions in accordance with paragraphs 48-51 of this Minute.

      267. Notification on completion or suspension of investigation in connection with approval of relevant obligations shall be published in the term not more than 3 business days from the date of completion or suspension of investigation and shall contain non-confidential version of these obligations.

      268. Notification on completion of investigation, according to the results of which the body conducting the investigations made the conclusion on the absence of grounds for introduction of protective, antidumping or compensatory measure shall be published in the term not more than 3 business days from the date of completion of investigation and shall contain:

      1) explanation of final conclusion of the body, conducting the investigations on the results of investigation;

      2) an indication of the facts, on the basis of which the conclusion provided by subparagraph 1 of this paragraph is made.

      269. Notification on completion of investigation according to the results of which the decision on non-application of measure is adopted in accordance with paragraph 272 of this Minute shall be published in the term not more than 3 business days from the date of adoption of such decision and shall contain the explanation of reasons of adoption of decision on non-application of special protective, antidumping or compensatory measure by the Commission with specification of facts and conclusions on the basis of which such decision is adopted.

      270. The body conducting the investigations shall ensure direction of all notifications, provided by the Marrakesh Agreement on establishment of the World trade organization dated 15 April, 1994 in a part of conducted investigations and applied measures to the component bodies of the World trade organization in the established procedure.

      271. Provisions of paragraph 261 – 270 of this Minute in recognition of relevant differences shall be applied to the notifications on commencement and completion of repeated investigations.

VII. Non-application of special protective, antidumping
and compensatory measure

      272. The Commission according to the results may adopt decision on non-application of special protective, antidumping or compensatory measure, even in the case if application of such measure corresponds to the criteria, established by this Minute.

      The specified decision may be adopted by the Commission in the case, if the conclusion on that the application of such measure may cause damage to the interests of the member states is prepared by the body conducting the investigations, according to the results of analysis of all information, provided by the interested persons. Such a decision may be reconsidered if the grounds on which it is based have been changed.

      Footnote. Paragraph 272 as amended by Law of the RK No. 6-VII of 15.02.2021.

      273. The conclusion, specified in the second item of paragraph 272 of this Minute shall be based on the results of aggravate assessment of interests of the branch of economy of the member states, consumers of goods, being the object of investigation (if they use such goods upon production of products), and associations of such consumers in the member states, public associations of consumers (if the goods are the subject of consumption preferentially by the individuals) and importers of these goods. Upon that such conclusion may be made after the possibility to give their comments on this issue is provided to the specified persons in accordance with paragraph 274 of this Minute.

      Upon preparation of such conclusion the special meaning shall be paid to the necessity of elimination of distorting effect of increased, dumped or subsidized import on the ordinary course of the trade and competitive situation on the relevant trade market of the member states and on the position of the branch of economy of the member states.

      274. Producers of similar or directly competitive goods (upon conducting of the special protective investigation) or similar goods (upon conducting of antidumping or compensatory investigation) in the member states, their associations, importers and associations of importers of goods, being the object of investigation, consumers of goods, being the object of investigation (if they use such goods upon production of products), and associations of such consumers in the member states, public associations of consumers (if the goods are the subject of consumption preferentially by individuals) shall have a right to provide their comments and information on this issue during the term, established in the notification, published in accordance with paragraph 262 of this Minute for the purposes of application of provisions of paragraph 272 of this Minute. Such comments and information or their non-confidential version shall be provided for familiarization to other interested persons, specified in this paragraph, which have a right to provide their reply comments, in the appropriate cases.

      Information provided in accordance with this paragraph shall be taken into account irrespective of its source upon condition of existence of objective facts, approving its reliability.

VIII. Final provisions
1. Features of appeal of decisions on application of special
protective, antidumping and compensatory measures
in the judicial procedure

      275. Procedure and features of consideration of cases on challenging of decision of Commission and (or) action (omission) of Commission, related with application of special protective, antidumping and compensatory measures shall be determined by the Statute of the Court of the Union (annex No.2 to Agreement) and regulation of the Court of the Union.

2. Execution of decisions of the Court of the Union

      276. Commission shall apply the necessary measures for execution of decisions of the Court of the Union, relating application of special protective, antidumping and compensatory measures. Decision of Commission, recognized by Court of the Union as not corresponding to the Agreement and (or) international treaties within the Union shall be provided by the Commission in accordance with Agreement and (or) international treaties within the Union by conducting of reinvestigation in a part, necessary for execution of decision of the Court of the Union at the initiative of the body, conducting the investigations.

      Upon conducting of reinvestigation in recognition of relevant differences shall be applied provisions, relating to conducting of investigation.

      The term of conducting of reinvestigation, provided by this paragraph, as a rule, does not exceed 9 months.

3. Administration of procedures of investigation

      277. For the purposes of implementation of this Minute, the Commission shall adopt the decision concerning the procedures of commencement, conducting, completion and (or) suspension of investigation, Adopted decisions of Commission shall not change the provision of Agreement or contradict them.

  Annex
  to Agreement on application of
  special protective, antidumping
  and compensatory measures in
  relation to the third countries

Provision
on crediting and distribution of special,
antidumping, compensatory duties

      Footnote. In the text of the provision, the word "payer" in the appropriate number and case are excluded by Law of the RK No. 50-VII of 14.06.2021.

I. General provisions

      1. This Provision shall determine procedure of crediting and distribution of amounts, established in accordance with section IX of Agreement on Eurasian economic union (hereinafter – Agreement) of special, antidumping, compensatory duties between the member states. The specified procedure shall be also applied in relation of amounts of fines (percent), accrued on the amounts of special, antidumping, compensatory duties in the cases and procedure, provided in accordance with the Customs Code of the Eurasian economic union.

      2. The concepts used in this Provision shall be applied in the meanings, determined by the Minute on procedure of crediting and distribution of amounts of imported customs duties (other duties, taxes and charges, having equivalent effect), their transfer to the income of budgets of the member states (annex No.5 to Agreement), by the Minute on application of special protective, antidumping and compensatory measures in relation to the third countries (annex No.8 to Agreement) and the Customs Code of the Eurasian economic union.

II. Crediting and accounting of amounts of special,
antidumping, compensatory duties

      3. The amounts of special, antidumping, compensatory duties (except for the preliminary special, preliminary antidumping, preliminary compensatory duties), the obligation on payment of which in relation of goods, imported to the customs territory of the Union is occurred from the date of commencement of application of relevant measure shall subject to crediting, distribution and transfer to the budgets of the member states in the manner and according to the standards, which are determined by the Minute on procedure of crediting and distribution of amounts of imported customs duties (other duties, taxes and charges, having equivalent effect), their transfer to the income of budgets of the member states (annex No.5 to Agreement), in recognition of features, established by this Provision, for the purposes of entering of decision of Commission on application of special protective, antidumping, compensatory measure into legal force.

      4. Upon non-transfer or incomplete transfer of amounts of distributed special, antidumping, compensatory duties to the budget of other member states in the established terms and non-reception of information from the authorized bodies of this member state on the absence of amounts of special, antidumping, compensatory duties shall be applied the provisions of paragraphs 20-28 of the Minute on procedure of crediting and distribution of amounts of imported customs duties (other duties, taxes and charges, having equivalent effect), their transfer of amounts of imported customs duties to the income of budgets of the member states (annex No.5 to Agreement), established for crediting and distribution between the member states.

      5. The amounts of special, antidumping, compensatory duties shall subject to crediting in the national currency to the unified account of the authorized body of the member state, in which they are payable in accordance with the Customs Code of the Eurasian economic union, as well as upon collection of such duties.

      6. Special, antidumping, compensatory duties shall be paid by the to the unified account of the authorized body of the member state, in which they are payable in accordance with the Customs Code of the Eurasian economic union, separate calculation (payment) documents (instructions).

      7. Advance payments, export customs duties, taxes and levies, as well as other payments (except for import customs duties), paid in compliance with the legislation of the Member State and received in the unified account of the authorised body may be offset against payment of special, antidumping and countervailing duties.

      Amounts of money received in the unified account of the authorised body as special, anti-dumping and countervailing duties, but not identified by amounts of special, anti-dumping and countervailing duties in respect of specific goods, shall be considered as special, anti-dumping and countervailing duties for the purposes of this Provision.

      When advance payments against special, antidumping and countervailing duties are offset against payments of special, antidumping and countervailing duties based on an instruction of the person who made the advance payments with regard to goods placed under the customs procedure, the offset of such payments on the unified account of the authorised body shall be made in obedience to the legislation of the Member State where special, antidumping and countervailing duties are payable, within 5 working days following the day the customs authority of the Member State releases the goods, and in case the release of goods was performed prior to the submission of the goods declaration - no later than 5 working days from the day following the day the customs authority of the Member State sent the declarant an electronic document or putting the appropriate marks on the goods declaration, filed on paper, and (or) commercial, transport (shipping) documents containing information on the release of goods before the submission of the goods declaration.

      In compliance with the Minute on the Procedure for Crediting and Distribution of Import Customs Duties (other duties, taxes and levies with equivalent effect) and their Transfer to the Budgets of the Member States (Annex No. 5 to the Treaty), the amounts of import customs duties subject to refund in conformity with the Customs Code of the Eurasian Economic Union may be credited against arrears in payment of special, anti-dumping and countervailing duties.

      Footnote. Paragraph 7 – as reworded by Law of the RK No. 50-VII dated 14.06.2021.
      8. Repealed by Law of the RK No. 50-VII of 14.06.2021.

      9. Authorized bodies shall separately consider:

      1) amounts of receipts (refunds, offsets against debts on payment of customs payments and fines (interests) (hereinafter - offset against debts) of special, antidumping and countervailing duties on the unified account of the authorized body;

      2) the amounts of distributed special, antidumping, compensatory duties, transferred to the account in the foreign currency of other member states;

      3) the amounts of revenues from distribution of special, antidumping, compensatory duties by this member state, credited to the budget of the member state;

      4) the amounts of special, antidumping, compensatory duties, received to the budget of the member state from other member states;

      5) the amounts of percent, received to the budget of the member states, for violation of this Provision, entailed non-execution, incomplete and (or) untimely execution of obligations of the member state on transfer of amounts from distribution of special, antidumping, compensatory duties;

      6) the amounts of special, antidumping, compensatory duties, transfer of which to the account in the foreign currency of other member states is suspended.

      Footnote. Paragraph 9 as amended by Law of the RK No. 50-VII of 14.06.2021.

      10. The amounts of revenues, specified in paragraph 9 of this Provision shall be separately recorded in the accounting on execution of budget be each of the member states.

      11. The amounts of special, antidumping, compensatory duties, received on the unified account of the authorized body of the member state for the last business day of calendar year shall be recorded in the report on execution of budget for the reporting year.

      12. The amounts of distributed special, antidumping, compensatory duties for the last business day of calendar year of the member state shall be transferred in the budget of this member state and on the foreign currency account of other member states no later than the second business day of current year of the member state, as well as shall be recorded in the report on execution of budget for the reporting year.

      13. The amounts of incomes from distribution of special, antidumping, compensatory duties, received in the budget of the member state from the authorized bodies of other member states for the last business day of calendar year of other member states shall be recorded in the report on execution of budget for the current year.

      14. Collection may not be recovered on the monetary assets, being in the unified account of the authorized body in the procedure of execution of judicial acts or by any other means, except for the cases of debt collection on payment of customs payments, special, antidumping, compensatory duties, as well as fines (percent) in accordance with the Customs Code of the Eurasian economic union.

      15. Preliminary special, preliminary antidumping, preliminary compensatory duty shall be paid (collected) in the national currency to the account, determined by the legislation of the member states, the preliminary special, preliminary antidumping, preliminary compensatory duty of which are charged by the customs bodies.

      16. In the cases, established by the Minute on application of special protective, antidumping and compensatory measures in relation to the third countries (annex No.8 to Agreement), the amounts of paid (collected) preliminary special, preliminary antidumping, preliminary compensatory duties, as well as the amounts of antidumping, compensatory duties, paid in the manner established for collection of relevant types of preliminary duties shall subject to credit in the special, antidumping, compensatory duties and crediting to the unified account of the authorized body of the member state, in which they were paid not later than 30 business days from the date of entering of relevant decision of the Commission on application (extension, distribution on the component parts and (or) derivative goods) of special, antidumping, compensatory measure in a legal force.

      In the cases, established by the Minute on application of special protective, antidumping and compensatory measures in relation to the third countries (annex No.8 to Agreement), the amounts of ensuring of payment of antidumping duties shall subject to the credit in the antidumping duties and crediting to the unified account of the authorized body of the member state, in which they were paid, not later than 30 business days from the date of entering of relevant decision of the Commission on application of antidumping measure in a legal force.

III. Return of amounts of special, antidumping and
compensatory duties

      17. Return (offset) of the amounts of preliminary special, preliminary antidumping and preliminary countervailing duties, as well as antidumping and countervailing duties, collected in accordance with the procedure established for collection of preliminary antidumping and preliminary countervailing duties, is carried out in accordance with the Customs Code of the Eurasian Economic Union in cases specified in the Protocol on application of special protective, antidumping and countervailing measures in relation to third countries (Annex No. 8 to the Treaty).

      Footnote. Paragraph 17 as reworded by Law of the RK No. 50-VII dated 14.06.2021.

      18. Special, anti-dumping and countervailing duties shall be refunded (offset) in obedience to the Customs Code of the Eurasian Economic Union, subject to this Provision.

      Amounts of special, anti-dumping and countervailing duties to be refunded in compliance with the Customs Code of the Eurasian Economic Union may not be offset against other payments, except for offsetting against debts.

      Footnote. Paragraph 18 as reworded by Law of the RK No. 50-VII dated 14.06.2021.

      19. Return of amounts of special, antidumping, compensatory duties to the, their credit to the account of debt service payment shall be implemented from the unified account of the authorized body in the current day within the amounts of special, antidumping, compensatory duties, received to the unified account of the authorized body, as well as the special, antidumping, compensatory duties, credited to the account of payment in the reporting day, in recognition of amounts of return of special, antidumping, compensatory duties, not accepted to execution by the national (central) bank of the member states in the reporting day, except for the cases, established by paragraph 20 of this Provision.

      20. Return of amounts of special, antidumping, compensatory duties to the, their credit to the account of debt service payment shall be implemented from the unified account of the authorized body of the Republic of Kazakhstan in the reporting day within the amounts of special, antidumping, compensatory duties, received (credited) to the unified account of the authorized body of the Republic of Kazakhstan in a day of implementation of return (credit).

      21. Determination of the amounts of return of special, antidumping, compensatory duties, subjected to return and (or) credit to the account of debt service payment, in the current day shall be carried out before distribution of amounts of received special, antidumping, compensatory duties between the member states.

      22. In case of lack of funds for implementation of return of special, antidumping, compensatory duties and (or) credit to the account of debt service payment in accordance with paragraphs 19 and 20 of this Provision, the specified return (credit) shall be implemented by the member states in the next business days.

      Fines (percent) for untimely return of special, antidumping, compensatory duties to the shall be paid to the from the budget of relevant member state and shall not be included to the composition of special, antidumping, compensatory duties.

IV. Information exchange between the authorized bodies

      23. Information exchange between the authorized bodies, necessary for implementation of this Minute shall be carried out in accordance with decision of Commission, determining the procedure, forms and terms of exchange of such information.

  ANNEX No.9
  to Agreement on
  Eurasian Economic Union

MINUTE
on technical regulation within the Eurasian Economic Union

      1. This Minute is developed in accordance with section X of Agreement on Eurasian Economic Union and determines procedure, rules and procedures of technical regulation within the Union.

      2. The concepts used in this Minute shall have the following meanings:

      “accreditation” – an official recognition of competence of body by the body on accreditation on compliance assessment (as well as body on certification, testing laboratory (center)) to execute the works in the determined field of compliance assessment;

      “safety” – the absence of unacceptable risk, related with possibility of causing of harm and (or) causing of damage;

      “release of products into circulation” – supply or import of products (as well as departure from the warehouse of producer or dispatch without warehousing) for the purposes of distribution in the territory of the Union in the course of commercial activity on a grant or remuneration basis;

      “the state control (supervision) of observance of requirements of technical regulations of the Union” – an activity of the authorized bodies of the member states, directed to prevention, detection and suppression of violations of requirements of technical regulations of the Union by the legal entities, their heads and other civil servants, individuals, registered as individual entrepreneurs, their authorized representatives, carried out by conducting of verifications of legal entities and individuals, registered as individual entrepreneurs and acceptance of measures, provided by the legislation of the member states on suppression and (or) elimination of consequences of detected violations, as well as supervision of performance of specified requirements, analysis and forecasting of performance of requirements of technical regulations of the Union upon carrying out of activity by the legal entities and individuals, registered as individual entrepreneurs;

      “declaration of compliance with technical regulations of the Union” – a document, which the applicant certifies compliance of products, released into circulation with requirements of technical regulations of the Union;

      “declaring of compliance” – the form of compulsory approval of compliance of products, released into circulation with the requirements of technical regulations of the Union;

      “unified sign of circulation of products on the market of the Union” – a designation, used to inform the purchases and consumers on compliance of products, released into circulation with the requirements of technical regulations of the Union;

      “identification of products” – procedure of allocation of products to the field of application of technical regulation of the Union and establishment of compliance of products of technical documentation for these products;

      “producer” – a legal entity or individual, registered as individual entrepreneur, as well as foreign producer, carrying out production on its own behalf or production and sale of products and responsible for their compliance with the requirements of technical regulations of the Union;

      “interstate standard” – regional standard, accepted by the Interstate council on standartization, metrology and certification of Commonwealth of Independent States;

      “international standard” – the standard, accepted by the international organization on standartization;

      “national (state) standard” – the standard, accepted by the body on standartization of the member state;

      “the object of technical regulation” – the products or products and processes of design (including research), production, construction, installation, equipment, operation, storage, transportation, sale and utilization, related with requirements to production;

      “compulsory approval of compliance” – a documentary certificate of compliance of products and processes of design (including research), production, construction, installation, equipment, operation, storage, transportation, sale and utilization with the requirements of technical regulations of the Union;

      “compulsory certification” – a form of compulsory approval of compliance of objects of technical regulation with the requirements of technical regulations of the Union by the body on certification;

      “body on accreditation” – the body or legal entity, authorized in accordance with the legislation of the member state for conducting of accreditation;

      “compliance assessment” – direct or indirect determination of observance of requirements, presented to the object of technical regulation;

      “products” – the result of activity, presented in the material form and intended for further use in the economic and other purposes;

      “regional standard” – the standard, accepted by regional organization on standartization;

      “registration (state registration)” – a form of compliance assessment of object of technical regulation with requirements of technical regulations of the Union, carried out by the authorized body of the member state;

      “risk” – a combination of probability of causing of harm and consequences of this harm to human life or health, property, environment, life or health of animals and plants;

      “certification on registration (state registration)” – a document approving compliance of object of technical regulation with the requirements of technical regulation of the Union;

      “certificate of compliance with the technical regulations of the Union” – a document, which the body on certification certifies compliance of products, released into circulation with the requirements of technical regulation of the Union (technical regulations of the Union);

      “standard” – a document, in which the characteristics of products, rules of implementation and characteristics of processes of design (including research), production, construction, installation, equipment, operation, storage, transportation, sale and utilization, execution of works or rendering of services, rules and methods of researches (tests) and measurements, rules of sampling, requirements to terminology, symbolic, packaging, marking or labeling and rules of their application are established for the purposes of multiple use;

      “technical regulation of the Union” – a document, adopted by Commission and establishing requirements to the objects of technical regulation, compulsory for application and execution in the territory of the Union;

      “technical regulation” – legal regulation of relations in the field of establishment, application and execution of compulsory requirements to the products or to the products and processes of design (including research), production, construction, installation, equipment, operation, storage, transportation, sale and utilization, related with requirements to the products as well as legal regulation of relations in the field of compliance assessment;

      “the person authorized by the producer” – the legal entity or individual, registered in the manner established by the legislation of the member state in its territory as individual entrepreneur, which carry out the actions on the basis of agreement with producer, as well as foreign producer on behalf of the producer upon compliance assessment and release of products into circulation in the territory of the Union, as well as bear responsibility for non-compliance of products with the requirements of technical regulations of the Union.

      3. For the objects of technical regulation, in relation of which the technical regulations of the Union are entered into legal force, there are the norms of the legislation of the member states or acts of the Commission.

      Features of technical regulation, compliance assessment, standardization and accreditation in relation of defense products (works, services), supplied on the state defense order, products (works, services), used for the purposes of protection of details, constituting the state secret or relating to other confidential information protected in accordance with the legislation of the member states, products (works, services), details on which constitute the state secret, products (works, services) and objects, for which the requirements, related with ensuring of safety in the field of the use of nuclear energy are established, as well as in relation of processes of design (including research), production, construction, installation, equipment, operation, storage, transportation, sale, utilization, burial of specified products and specified objects shall be established by the legislation of the member states.

      The compulsory requirements to the objects of technical regulation, as well as rules of identification of products, form, schemes and procedures of compliance assessment shall be established in the technical regulations of the Union.

      The relevant international standards (rules, guidelines, recommendations and other documents, adopted by international organizations on standardization), except for the cases, when the relevant documents are absent or do not correspond to the purposes of adoption of technical regulations of the Union, as well as due to the climatic and geographical factors or technological and other features shall be applied as the ground for development of technical regulations of the Union. In the case of absence of necessary documents shall be applied the regional documents (regulations, guidelines, decision, standards, rules and other documents), national (state) standards, national technical regulations or their projects.

      The technical regulations of the Union may also contain the requirements to terminology, packing, marking, labeling and rules of their application, sanitary requirements and procedures, as well as veterinary and sanitary, quarantine phytosanitary requirements, having a general nature.

      The technical regulations of the Union may contain the specific requirements, reflecting the features, related with climatic and geographical factors or technological features specific to the member states, and valid only in the territories of the member states.

      The technical regulations of the Union in recognition of the risk level of causing of harm may contain the special requirements to products or products and processes of design (including research), production, construction, installation, equipment, operation, storage, transportation, sale and utilization related with requirements to products, requirements to terminology, packing, marking, labeling and rules of their application, ensuring protection of separate categories of citizens (minors, pregnant women, nursing mothers, disabled persons).

      Technical regulation of the Union shall be developed in recognition of recommendations on the content and model structure of technical regulation of the Union, approved by Commission.

      Footnote. Paragraph 3 as amended by Law of the RK No. 6-VII of 15.02.2021.

      4. For the purposes of execution of requirements of technical regulation of the Union, the Commission shall approve the list of international and regional (interstate) standards, and in the case of their absence – national (state) standards, according to the results of application of which the compliance with the requirements of technical regulation of the Union are ensured on a voluntary basis.

      Application on a voluntary basis of relevant standards, included in the specified list shall be sufficient condition of compliance with the requirements of relevant technical regulation of the Union.

      Non-application of standards, included in the specified list may not be considered as non-compliance with the requirements of technical regulation of the Union.

      In the case of non-application of standards, included in the specified list, compliance assessment shall be carried out on the basis of analysis of risks.

      For the purposes of researches (tests) and measurements upon compliance assessment of objects of technical regulations with the requirements of technical regulation of the Union, the Commission shall approve the list of international and regional (interstate) standards, and in the case of their absence – national (state) standards, containing the rules and methods of researches (tests) and measurements, as well as rules of selection of samples, necessary for application and execution of requirements of technical regulation of the Union and carrying out of compliance assessment of objects of technical regulation.

      Development and adoption of specified lists of standards shall be carried out in the manner approved by Commission.

      Methods of researches (tests) and measurements, certified (validated) and approved in accordance with the legislation of the member state may be included to the list of international and regional (interstate) standards, and in the case of their absence – national (state) standards, containing the rules and methods of researches (tests) and measurements, as well as the rules of selection of samples, necessary for application and execution of requirements of technical regulation of the Unions and carrying out of compliance assessment of objects of technical regulation, before development of relevant interstate standards. The list of specified methods of researches (tests) and measurements shall be provided by the authorized bodies of the member states to the Commission.

      International and regional standards shall be applied after adoption them as interstate or national (state) standards.

      5. Compliance assessment of objects of technical regulation, established in the technical regulations of the Union shall be conducted in the forms of registration (state registration), tests, approval of compliance, expertize and (or) in other form.

      Compulsory approval of compliance shall be carried out in the forms of declaration of compliance and certification.

      Forms, schemes and procedures of compliance assessment shall be established in the technical regulations of the Union on the basis of model schemes of compliance assessment, approved by the Commission.

      Compliance assessment of products released into circulation with the requirements of technical regulations of the Union shall be carried out before release it into circulation.

      Compulsory approval of compliance shall be conducted only in the cases, established by the relevant technical regulation of the Union, and exclusively for compliance with the requirements of technical regulation of the Union.

      Upon compliance assessment, the applicant may be the legal entity or individual as individual entrepreneur, being the producer or seller, or person authorized by producer registered in the territory of the member states in accordance with its legislation.

      The circle of applicants shall be established in accordance with technical regulation of the Union.

      Unified forms of documents on compliance assessment and rules of their execution shall be approved by the Commission.

      Unified registers of issued or received documents on compliance assessment shall be placed on official site of the Union in the Internet. Formation and maintenance of specified unified register shall be carried out in the manner approved by the Commission.

      Accredited bodies on compliance assessment (as well as the bodies on certification, testing laboratories (centers)), carrying out the works on compliance assessment with the requirements established by technical regulation of the Union shall be included in the unified register of bodies on compliance assessment of the Union. Inclusion of bodies on compliance assessment in this register, as well as formation and maintenance shall be carried out in the manner approved by the Commission.

      Declarations of conformity with technical regulations of the Union shall be registered pursuant to the procedure established by the Commission.

      Where technical regulations of the Union establish requirements for the conduct of conformity assessment work by conformity assessment bodies (including certification bodies and testing laboratories (centres)) included in the Union's unified register of conformity assessment bodies, such work shall, at the choice of the applicant, be carried out in any conformity assessment bodies having valid accreditation in the required accreditation field and included in this register.

      The bodies of the member state, authorized for conducting of specified works shall carry out registration (state registration) of objects of technical regulation in accordance with the legislation of the member state.

      Footnote. Paragraph 5 as amended by Law of the RK No. 6-VII of 15.02.2021.

      6. Products complying with the requirements of technical regulations of the Union, distributing to these products, and undergone the procedure of compliance assessment, established by the technical regulations of the Union shall subject to compulsory marking by the single sign of circulation of products on the market of the Union.

      Image of a single sign of circulation of products on the market of the Union and procedure of its application shall be approved by Commission.

      Upon circulation of products in the territory of the Union, the marking of products shall be made in Russian language and in the existence of relevant requirements in the legislation of the member states in the state (state) language (languages) of the member state, in the territory of which the products are sold.

      7. Before the date of entering of technical regulation of the Union into legal force, the products in relation of which the same compulsory requirements, the same forms and schemes of approval of compliance are established by the member states, the same or comparable methods of researches (tests) and measurements of products are applied upon conducting of compulsory approval of compliance and which are included in the unified list of products, subjected to the compulsory approval of compliance with issuance of certificates of compliance and declarations on compliance on the unified form shall be allowed to circulation in the territory of the Union, if it is undergone the established procedures of approval of compliance in the territory of the member state with observation of the following conditions:

      conducting of certification by the body on compliance assessment, included to the unified register by the body on compliance assessment of the Union;

      performance of tests in the testing laboratories (centers), included to the unified register of bodies on compliance assessment of the Union;

      execution of certificates of compliance and declarations on compliance on the unified form.

      The specified unified list of products, unified forms of specified certificate of compliance and declaration on compliance and rules of their execution shall be approved by Commission.

      8. Import of products, subjected to the compulsory compliance assessment in the customs territory of the Union shall be carried out in the manner approved by Commission.

      9. The member state, governed by protection of their legal interests may take emergency measures on prevention of release of unsafe products into circulation. In this case the member state shall immediately inform other member states on adopted emergency measures and begin the process of consultations and negotiations on this issue.

      10. Commission shall form the information system in the field of technical regulation, which is a part of integrated information system of the Union.

  ANNEX No. 10
  to Agreement on
  Eurasian Economic Union

MINUTE
on conducting of coordinated policy in the field of
ensuring of uniformity of measurements

      1. This Minute is developed in accordance with section X of Agreement on Eurasian Economic Union and determines the principles of carrying out of coordinated policy in the field of ensuring of uniformity of measurements by the member states for the purposes of ensuring of comparability of results of measurements and results of (approval) compliance assessment of products with the requirements of technical regulations of the Union and measurements of quantitative indicators of products.

      2. The concepts used in this Minute shall have the following meanings:

      “certification of procedures (methods) of measurements” – research and approval of compliance of procedures (methods) of measurements with the metrological requirements to the measurements;

      “unit of measurement” – the value of fixed amount, to which the number value, equal to the unit is conditionally assigned, and which is applied for quantitative expression of values homogeneous with it;

      “uniformity of measurements” – the state of measurements, upon which the results of these measurements are expressed in the units of measurements, allowed to application in the member states, and indicators of accuracy of measurements are not beyond the established limits;

      “measurement” – a process of experimental reception of one or more quantitative values of measurement, which may be reasonably assigned to the value;

      “calibration of measurements means” – a set of operations, establishing the relationship between the value of measurement, received with the aid of measurement means, and value of measurement, reproduced by standard of unit of measurement of the same kind, for the purposes of determination of actual metrological characteristics of measurement means;

      “International system of units (SI)” – a system of units, adopted by the General conference on measures and weights, based on the International system of values and including the name and designations, sets of detachable devices, their names, designation and rules of application;

      “procedure (method) of measurements” – a set of specific operations upon measurement, execution of which ensures reception of results of measurements with established indicators of accuracy;

      “metrological traceability “ – a property of the measurement result, in accordance with which the result may be related with the national (primary) standard through the documented unbroken chain of verifications and calibrations;

      “metrological examination” – an analysis and assessment of correctness and completeness of the application of metrological requirements, rules and regulations, related with uniformity of measurements;

      “national (primary) standard” – the standard of the unit of measurement, recognized by the member state for the use in the state or economic activity as the basis for attribution of value of measurement to other standards of units of measurements of the same kind;

      “verification of measurement means” – a set of operations, executed for the purposes of approval of compliance of measurement means with the compulsory metrological requirements;

      “reference procedure (method) of measurements” – a procedure (method) of measurements, used for reception of results of measurements, which may be applied for assessment of correctness of measured values, received with the aid of other procedures (methods) of measurements of values of the same kind, as well as for calibration of measurement means or for determination of characteristics of standard samples;

      “intercomparison of standards” – establishment of relations between the results of measurements upon reproduction and transfer of units of measurement by the standards of units of measurement of the same level of accuracy;

      “measurement means” – technical means, intended for measurements and having metrological characteristics;

      “standard sample” – material (substance) with established indicators of accuracy of measurements and metrological traceability, sufficiently homogeneous and stable in relation of determined properties in order to use it upon measurement or upon assessment of qualitative properties in accordance with intended appointment;

      “approval of type of measurement means” - a decision of the body of the state power (administration) of the member state in the field of ensuring of uniformity of measurements on permission of application of measurement means of approved type in the territory of the member state on the basis of favorable results of tests;

      “approval of type of standard sample” – a decision of the body of the state power (administration) of the member state in the field of ensuring of uniformity of measurements on permission of application of standard sample of approved type in the territory of the member state on the basis of favorable results of tests;

      “value scale” – an ordered set of values of measurement that serves as the original basis for measuring the corresponding value;

      “standard of unit of measurement” – technical tool ( a set of tools), intended for reproduction, storage and transfer the units of measurement or value scales.

      3. The member states shall conduct a coordinated policy in the field of ensuring of uniformity of measurements by harmonization of the legislation of the member states in the field of ensuring of uniformity of measurements and conducting of coordinated actions, providing:

      1) creation of mechanisms of mutual recognition of results of works in the field of ensuring of uniformity of measurements by approval of rules of mutual recognition of results of works on ensuring of the uniformity of measurements;

      2) use of standards of units of measurement, measurement means, standard samples and certified procedures (methods) of measurements, for which the metrological traceability of results to the International System of Units (SI), to the national (primary) standards and (or) to the international standards of units of measurements received with their aid, is ensured by the member states;

      3) mutual provision of uniformity of measurements in the field of ensuring of uniformity of measurements, contained in the relevant information funds of the member states;

      4) application of coordinated procedures of execution of works in the field of ensuring of uniformity measurements.

      4. The member states shall take measures, directed to harmonization of the legislation of the member states in the field of ensuring of the uniformity of measurements in relation of establishment of requirements to measurements, units of measurements, standards of units of measurements and value scales, measurement means, standards of samples, procedures (methods) of measurements on the basis of documents, adopted by the international and regional organizations on metrology and standartization.

      5. The member states shall carry out the mutual recognition of results of works in the field of ensuring of uniformity of measurements, executed by the bodies of the state power (administration) or legal entities of the member states, authorized (notified) in accordance with the legislation of its state for execution of works in the field of ensuring of uniformity of measurements, according to the approved procedures of conducting of these works and rules of mutual recognition of results on ensuring of uniformity of measurements.

      Recognition of results of works in the field of ensuring of uniformity of measurements shall be carried out in relation to the measurements means, produced in the territories of the member states.

      6. The member states shall organize conducting of works on creation and improvement of standards of units of measurements, determination and development of nomenclature of standard samples, establishment of equivalence of standards of units of measurements of the member states by their regular intercomparison for the purposes of ensuring of metrological traceability of results of measurements, standards of units of measurements, standard samples of the member states to the national (primary) standards and International System of Units (SI).

      7. The information funds of the member states in the field of ensuring of uniformity of measurements shall form the regulatory legal acts of the member states, regulatory and international documents, international treaties of the member states in the field of ensuring of uniformity of measurements, certified procedures (methods) of measurements, measurement means in the fields regulated by the member states, details on standards of units of measurements and value scales, approved types of standard samples and approved types of measurement means.

      Maintenance of information funds shall be carried out in accordance with the legislation of the member states, mutual provision of details contained in the information funds shall be organized by the bodies of the state power (administration) of the member states, specified in paragraph 5 of this Minute in the manner established by Commission.

      8. The member states shall vest the bodies of the state power (administration) with the relevant powers in the field of ensuring of uniformity of measurements, which conduct the consultations, directed to coordination of positions of the member states and carry out coordination and conducting of works in the field of ensuring of uniformity of measurements.

      9. Commission shall approve the following documents:

      1) the list of off-system units of measurements, applied upon development of technical regulations of the Union, including their correlation with International System of Units (SI);

      2) rules of mutual recognition of results of works on ensuring of uniformity of measurements;

      3) procedure of conducting of works in the field of ensuring of uniformity of measurements, as well as:

      procedure of conducting of metrological examination of project of technical regulation of the Union, project of the list of standards, in the result of application of which the observation of requirements of technical regulation of the Union, project of the list of standards, contained the rules and methods of researches (tests) and measurements, as well as the rules of selection of samples, necessary for application and execution of requirements of technical regulation of the Union and carrying out of compliance assessment of objects of technical regulation shall be provided on a voluntary basis;

      procedure of organization of conducting of interlaboratory comparison tests (interlaboratory intercomparison);

      procedure of metrological certification of procedure (method) of measurements;

      the order of certification of procedure (method) of measurements, applied as reference procedure (method) of measurements;

      procedure of approval of the type pf measurements means;

      procedure of approval of the type of standard sample;

      procedure of organization of verification and calibration of measurement means;

      4) procedure of mutual provision of details in the field of ensuring of uniformity of measurements, contained in the information funds of the member states.

  ANNEX No.11
  to Agreement on
  Eurasian Economic Union

MINUTE
on recognition of results of works on accreditation
of bodies on compliance assessment

      1. This Minute is developed in accordance with section X of Agreement on Eurasian Economic Union (hereinafter – the Agreement) and determines the conditions of mutual recognition of results of works on accreditation of bodies on compliance assessment.

      2. The concepts used in this Minute shall have the following meanings:

      “appeal” – application of body on compliance assessment to the body on accreditation on revision of decision, adopted by the body on accreditation in relation of this body on compliance assessment;

      “certification of expert on accreditation” – approval of compliance of individual with the established requirements and recognition of its competence on conducting of works on accreditation;

      “complaint” – an application, contained the expression of dissatisfaction with the actions (omission) of body on compliance assessment or body on accreditation on the part of any person and requiring the answer;

      “applicant for accreditation” – a legal entity, registered in accordance with the legislation of the member states and pretending to reception of accreditation as the body on compliance assessment;

      “body on accreditation” – the body or legal entity, authorized in accordance with the legislation of the member states for conducting of accreditation;

      “technical expert” – an individual, having the special knowledge in the determined field of accreditation, entailed and appointed by the body on accreditation for participation in the accreditation of bodies on compliance assessment and included to the register of technical experts;

      “expert on accreditation” – an individual certified and appointed by the body on accreditation in the manner established by the legislation of the member state for conducting of accreditation of bodies on compliance assessment and included to the register of experts on accreditation.

      3. The member states shall carry out harmonization of the legislation in the scope of accreditation by:

      adoption of rules in the field of accreditation on the basis of international standards and other documents, adopted by international and regional organizations on accreditation;

      application of interstate standards in the field of accreditation, developed on the basis of international standards;

      ensuring and organization of conducting of interlaboratory comparative tests (interlaboratory intercomparison);

      information exchange in the field of accreditation on the basis of principles of transparency of information, gratuitousness and timeliness.

      The member states shall mutually recognize accreditation of bodies on compliance assessment (as well as bodies on certification and testing laboratories (centers)) in the national systems of accreditation of the member states upon execution of provisions of Article 54 of Agreement by the bodies on accreditation.

      4. Bodies on accreditation shall carry out the following powers:

      1) carry out formation and maintenance of: register of accredited bodies on compliance assessment;

      register of experts on accreditation;

      register of technical experts;

      national part of the unified register of bodies on compliance assessment of the Union;

      2) provide details from registers of accredited bodies on compliance assessment, experts on accreditation and technical experts, as well as other details and documents, relating to accreditation and provided by Agreement, to the integrated information system of the Union;

      3) offer an opportunity to the representatives of bodies on accreditation to carry out the mutual comparative assessment for the purposes of achievement of equivalence of procedures, applied in the member states;

      4) consider and adopt decisions in relation of appeals, filed by the bodies on compliance assessment on revision of decisions, adopted by the body on accreditation in relation of these bodies on compliance assessment;

      5) consider and adopt decisions in relation of complaints from individuals or legal entities of the member states on the activity of bodies on accreditation, as well as on activity of bodies on compliance assessment, accredited by them.

      5. Relevant information on body on accreditation shall be provided by it to the Commission for placement on the official site of the Union in the Internet.

      6. The bodies on accreditation shall ensure harmonization of requirements, presented to the competence of experts on accreditation and technical experts for the purposes of ensuring of equivalent level of competence of experts on accreditation and technical experts.

  ANNEX No.12
  to Agreement
  on Eurasian Economic Union

MINUTE
on application of sanitary, veterinary and sanitary,
quarantine phytosanitary measures
I. General provisions

      1. This Minute is developed in accordance with section XI of Agreement on Eurasian Economic Union and determines procedure of application of sanitary, veterinary and sanitary, quarantine phytosanitary measures.

      2. The concepts used in this Minute shall have the following meanings:

      “audit of foreign official system of supervision” – procedure of determination of ability of foreign official system of supervision to ensure the level of safety of goods, subjected to veterinary control (supervision), at least equivalent to the unified veterinary (veterinary and sanitary) requirements;

      “veterinary control (supervision) – an activity of the authorized bodies in the field of veterinary, directed to prevention of import and distribution of agents of contagious animal diseases, as well as common to human and animals, and goods, not corresponding to the unified veterinary (veterinary and sanitary) requirements, as well as prevention, detection and suppression of violations of requirements of international treaties and acts, constituting the Law of the Union and the legislation of the member states in the field of veterinary;

      “veterinary and sanitary measures” – compulsory for execution of requirement and procedures, applied for the purposes of prevention of animal diseases and protection of population from diseases, common to human and animals in connection with arising risks, as well as in the case of transmission or distribution them by animals, with feeds, raw materials and products of animal origin, as well as transport vehicles within the customs territory of the Union;

      "a veterinary certificate" means a document issued by an authorised veterinary authority or a competent authority of a third country for goods subject to veterinary control (surveillance) to be imported, moved (transported) and certifying their safety in veterinary and sanitary terms and (or) the welfare of the administrative areas of the places of production of these goods for infectious animal diseases, including diseases common to humans and animals;

      “state registration” – a procedure of compliance assessment of products with the unified sanitary and epidemiological, hygienic requirements or requirements of technical regulations of the Union, carried out by the authorized bodies in the field of sanitary and epidemiological welfare of population;

      “state sanitary and epidemiological supervision (control)” – an activity of the authorized bodies in the field of sanitary and epidemiological welfare of population, directed to prevention, detection and suppression of violations of compulsory requirements, established by the Commission and the legislation of the member states in the field of sanitary and epidemiological welfare of population;

      “unified veterinary (veterinary and sanitary) requirements” – requirements, presented to goods controlled to the veterinary control (supervision), their circulation and objects, subjected to veterinary control (supervision), directed to non-admission of occurrence, import and distribution of agents of contagious animals disease, as well as common to human and animals, and goods of animal origin, dangerous in the veterinary and sanitary relation, in the customs territory of the Union;

      “unified quarantine phytosanitary requirements” – requirements, presented to the regulated products (regulated cargos, regulated materials, regulated goods), subjected to quarantine phytosanitary control (supervision) in the customs border of the Union and in the customs territory of the Union, its circulation and regulated objects, directed to non-admission of occurrence, import and distribution of quarantine objects in the customs territory of the Union;

      “unified rules and regulations of ensuring of plant quarantine” – the rules, procedures, instructions, procedures of quarantine phytosanitary inspections, methods of examination of regulated products (regulated cargos, regulated materials, regulated goods), subjected to quarantine phytosanitary control (supervision) in the customs border of the Union and in the customs territory of the Union, identification of quarantine objects, conducting of laboratory researches and examinations, disinfection and other most important measures, carried out by the authorized bodies on plant quarantine;

      “unified sanitary and epidemiological, hygienic requirements to products (goods), subjected to the sanitary and epidemiological supervision (control)” – a document, contained the requirements compulsory for observation and established by the Commission, presented to controlled sanitary and epidemiological supervision (control) of products (goods), directed to prevention of harmful effect on the human factors of environment and ensuring of favorable conditions of human life and activities;

      “animals” – all species of animals, including birds, bees, aquatic animals and wildlife species;

      “plant quarantine” – a legal regime, providing the system of measures on protection of plants and products of plant origin from quarantine objects in the customs territory of the Union;

      “quarantine objects” – hazardous organisms, are absent or stenotopic in the territories of the member states and introduced in the unified list of quarantine objects of the Union;

      “quarantine phytosanitary security” – ensuring of the state of security of the customs territory of the Union from risks, arising upon penetration and (or) distribution of quarantine objects;

      “quarantine phytosanitary control (supervision) – an activity of the authorized bodies on plant quarantine, directed to revelation of quarantine objects, establishment of quarantine phytosanitary state of regulated products (regulated cargos, regulated materials, regulated goods), execution of international obligations and observation of the legislation of the member states in the field of plant quarantine;

      “quarantine phytosanitary measures” – the requirements, rules and procedures compulsory for execution and applied for the purposes of ensuring of protection of customs territory of the Union of importation and distribution of quarantine objects and reduction of losses caused by them, as well as removal of obstacles in the international trade of regulated products (regulated cargos, regulated materials, regulated goods);

      “object subjected to the veterinary control (supervision)” – organization or person, participating in manufacturing (production), processing, transportation and (or) storage of goods, controlled to the veterinary control (supervision);

      “batch of regulated products (regulated cargos, regulated materials, regulated goods)” – a number of regulated products (regulated cargos, regulated materials, regulated goods), intended for sending by one transport vehicle to the one point of destination to one recipient;

      “batch of regulated veterinary control (supervision) of goods” – a number of regulated veterinary control (supervision) of goods, intended for sending by one transport vehicle to the one point of destination to one recipient and executed by one veterinary certificate;

      “regulated products (regulated cargos, regulated materials, regulated goods)” – plants, products of plant origin, cargos, soil, organisms, materials, container, packing, included to the list of regulated products (regulated cargos, regulated materials, regulated goods), subjected to quarantine phytosanitary control (supervision) in the customs border of the Union and in the customs territory of the Union, and transferred through the customs border of the Union and customs territory of the Union, which may be carriers of quarantine objects and (or) facilitate to their distribution and in relation of which it is necessary to take the quarantine phytosanitary measures;

      “regulated objects” – the lands of any designated purpose, buildings, structures, constructions, tanks, places of storage, equipment, transport vehicles, containers and other objects, which may be the sources of penetration to the customs territory of the Union and (or) distribution of quarantine objects;

      “products (goods), controlled to the state sanitary and epidemiological supervision (control)” – the goods, chemical, biological and radioactive substances, including ionizing radiation sources, waste and other cargos, posing a danger for human, food products, materials and articles, included to the list of products (goods), subjected to the sanitary epidemiological supervision (control), transferred through the customs border of the Union and customs territory of the Union;

      “goods controlled to the veterinary control (supervision)” – the goods, included to the unified list of goods, subjected to the veterinary control (supervision);

      “products, subjected to the state registration” – separate types of products, which may render a harmful effect to human life and health upon their circulation and security of which is approved by the fact of existence of the state registration;

      “permission to import (export) or transit of goods controlled to the veterinary control (supervision)” – a document, determining procedure and conditions of the use of goods controlled to the veterinary control (supervision) based on the epizootic status of the exporting countries upon import and transit of goods controlled to the veterinary control (supervision), issued by the civil servant, authorized in accordance with the legislation of the member state of the authorized body in the field of veterinary;

      “sanitary, veterinary and sanitary, quarantine phytosanitary measures” – compulsory for execution sanitary, veterinary and sanitary, quarantine phytosanitary requirements and procedures, applied for the purposes of:

      protection of human and animals life and health from risks, arising from additives, contaminating agents, toxins or disease-causing organisms in the food products, beverages, animal feed and other products;

      protection of life and health of animals and plants from risks, arising in connection with penetration, rooting (fixation) or distribution of agents of plant pests and animals, plants (weeds), organisms – transmitting agents of diseases or pathogens organisms, having quarantine significance for the member states;

      protection of human life and health from risks, arising in connection with diseases, carried by animals, plants or products from them;

      prevention or restriction of other damage, caused by penetration, rooting (fixation) or distribution of plant pests and agents of diseases of plants and animals, plants (weeds), pathogens organisms, having quarantine significance for the member states, as well as in the case of transmission or distribution them by animals and (or) plants, with products, cargos, materials, transport vehicles;

      “sanitary and quarantine control” – a type of the state sanitary and epidemiological supervision (control) in relation of persons, transport vehicles and products (goods) controlled to the state sanitary and epidemiological supervision (control) in the checkpoints through the customs border of the Union, in the interstate transfer stations or locomotive changing stations for the purposes of prevention of import of products (goods) potentially hazardous to human health, importation, occurrence and distribution of contagious and mass non-contagious diseases (poisoning);

      “sanitary anti-epidemic measures” – organizational, administrative, engineering and technical, medical and sanitary, preventive and other measures, directed to evaluation of risk of harmful effect on the human factors of environment, elimination or reduction of such risk, prevention of occurrence and distribution of infectious and mass noninfectious diseases (poisoning) and their elimination;

      “sanitary and epidemiological welfare of the population” - the state of health of population, environment, upon which there is no harmful effect of environmental factors on human and provides the favorable conditions of its life activity;

      “sanitary measures” – compulsory for execution of requirements and procedures, as well as requirements to the final products, methods of processing, production, transportation, storage and utilization, procedure of selection of samples, methods of researches (tests), evaluation of risk, state registration, requirements to marking and packing, immediately directed to ensuring of security of products (goods) for the purposes of protection of human life and health;

      “certificate on the state registration” – a document, approving security of products (goods), certifying compliance of products (goods) to the unified sanitary and epidemiological, hygienic requirements and issued by the authorized body in the field of sanitary and epidemiological welfare of population on the unified form and in the manner which are approved by the Commission;

      “authorized bodies in the field of veterinary” – the state bodies and institutions of the member states, carrying out activity in the field of veterinary;

      “authorized bodies in the field of sanitary and epidemiological welfare of population” – the state bodies and institutions of the member states, carrying out an activity in the field of sanitary and epidemiological welfare of population in accordance with the legislation of the member states and acts of the Commission;

      “authorized bodies on plant quarantine” – national organizations on quarantine and plant protection;

      “phytosanitary check station” – plant quarantine station, created in the checkpoints through the customs border of the Union and in other places, determined in accordance with the legislation of the member states;

      “phytosanitary certificate” – a document of international standard, accompanying the regulated products (regulated cargos, regulated materials, regulated goods) and issued by the authorized body on plant quarantine of the exporting country (re-exporter) in the form, established by the International convention on quarantine and protection of plants from 6 December, 1951, and certifying that the regulated products (regulated cargos, regulated materials, regulated goods) correspond to the phytosanitary requirements of the importing country;

      “epizootic state” – veterinary and sanitary situation in the defined territory at the specified time, characterized by the existence of animal diseases, their distribution and incidence.

      Footnote. Paragraph 2 as amended by Law of the RK No. 6-VII of 15.02.2021.

II. Sanitary measures

      3. The state sanitary and epidemiological supervision (control) shall be conducted in the manner, approved by the Commission in the customs border of the Union and in the customs territory of the Union.

      4. The member states create the sanitary and quarantine stations in the checkpoints, intended for transfer of products (goods), controlled to the state sanitary and epidemiological supervision (control) through the customs border of the Union and take measures on conducting of necessary sanitary and anti-epidemic measures.

      The member states shall carry out the sanitary and quarantine control in the sanitary and quarantine stations, specially supplied and equipped with the means for conducting of sanitary and anti-epidemic measures in accordance with the legislation of the member states in recognition of requirements, approved by the Commission.

      Commission shall determine the list of products, transfer of which through the customs border of the Union is carried out in the specially equipped checkpoints, determined in accordance with the legislation of the member states and acts, constituting the Union Law.

      Circulation of products, subjected to the state registration in accordance with the acts of the commission, shall be carried out in the territory of the Union in the existence of the state registration.

      5. The member states shall:

      1) take the agreed measures, directed to prevention of importation, distribution and liquidation of infectious and mass non-infectious diseases (poisoning), dangerous for human health in the customs territory of the Union, consequences of emergency situations, as well as acts of terrorism with application of biological agents, chemical and radioactive substances in the customs territory of the Union;

      2) carry out sanitary and anti-epidemic measures on non-admission of import to the customs territory of the Union and turnover of products (goods) dangerous for life, health of human and environment, controlled to the state sanitary and epidemiological supervision (control).

      6. The member states shall have a right to introduce the temporary sanitary measures and conduct sanitary and anti-epidemic measures in the case of:

      deterioration of sanitary and epidemiological situation in the territory of the member state;

      receiving of information from the relevant international organizations, member states or third countries on applied sanitary measures and (or) deterioration of sanitary and epidemiological situation;

      if the relevant scientific rationale of application of sanitary measures is insufficient or may not be presented in the necessary terms;

      identification of products (goods), controlled to the state sanitary and epidemiological supervision (control), not relevant to the unified sanitary requirements or technical regulations of the Union.

      The member states shall inform each other on introduction by them of sanitary measures, conducting of measures and their change in the shortest possible time.

      Upon introduction of the temporary sanitary measures by the member state, other member states shall take the necessary measures and conduct sanitary and anti-epidemic measures, ensuring an appropriate protection level of the member state, adopted decision on introduction of such measures.

      7. Authorized bodies in the field of sanitary and epidemiological welfare of population shall:

      carry out sanitary and epidemiological supervision (control) in relation of persons, transport vehicles, products (goods), controlled to the state sanitary epidemiological supervision (control) upon transfer of them through the customs border of the Union in the checkpoints of the member states, located in the customs border of the Union and in the customs territory of the Union;

      have a right to request the necessary minutes of laboratory researches (tests) from the authorized bodies of other state bodies;

      render the mutual scientific and methodological, technical assistance in the field of sanitary and epidemiological welfare of population;

      inform each other on possible recipients of goods, not corresponding to the unified sanitary and epidemiological, hygienic requirements, on each case of identification of dangerous infectious diseases, specified in the international medical and sanitary rules, and products dangerous for human life and health;

      conduct the joint verifications (inspections) in the territory of the member states, producing the products (goods) controlled to the state sanitary and epidemiological supervision (control), if it is necessary and on mutual agreement for the purposes of observation of requirements, established by the acts, constituting the Union Law in the field of sanitary measures and protection of customs territory of the Union from import and distribution of infectious and mass non-infectious diseases (poisoning), products (goods) controlled to the state sanitary and epidemiological supervision (control), not corresponding to the sanitary and epidemiological, hygienic requirements, as well as for operational solution of other issues.

      The authorized bodies in the field of sanitary and epidemiological welfare of population in the cases of detection of infectious and mass non-infectious diseases (poisoning) and (or) distribution of products, dangerous for human life and health, environment, in the customs territory of the Union, direct information on them, as well as on adopted sanitary measures to the integrated information system of the Union.

      8. Expenditure financing, related with conducting of joint verifications (inspections) shall be carried out at the expense of means of relevant budgets of the member states, if in a particular case does not coordinate other procedure.

III. Veterinary and sanitary measures

      9. Veterinary control (supervision) shall be conducted in the customs border of the Union and customs territory of the Union in accordance with provision on unified procedure of carrying out of veterinary control in the customs border of the Union and in the customs territory of the Union, approved by the Commission.

      10. The member states shall create veterinary border control stations and take necessary veterinary and sanitary measures in the checkpoints, intended for transfer of goods, controlled to the veterinary control (supervision) through the customs border of the Union.

      11. Authorized bodies in the field of veterinary medicine shall:

      1) take measures on non-admission of import and distribution of agents of contagious animal diseases, as well as common for human and animal, and goods (products) of animal origin, dangerous in the veterinary and sanitary relation, in the customs territory of the Union;

      2) in the case of detection and distribution of contagious animal diseases, as well as common for human and animal, and goods (products) of animal origin, dangerous in the veterinary and sanitary relation, in the territory of the member state, immediately direct information on them to the Commission, as well as on adopted veterinary and sanitary measures to the integrated information system of the Union, as well as for notification of the authorized bodies of other member states, after official determination of diagnosis or approval of insecurity of goods (products);

      3) timely notify the Commission on changes, introduced to the list of dangerous and quarantine animal diseases of the member state;

      4) render the mutual scientific, methodological and technical assistance in the field of veterinary medicine;

      5) carry out audit of foreign official system of supervision in the manner, approved by Commission.

      12. Joint verification (inspection) of objects, subjected to veterinary control (supervision) shall be carried out in accordance with provision on unified procedure for conducting of joint verifications of objects and selection of samples of goods, subjected to the veterinary control (supervision).

      Expenditure financing, related with conducting of an audit of foreign official systems of supervision and joint verifications (inspections) shall be carried out at the expense of the means of relevant budgets of the member states, if in a particular case does not coordinate other procedure.

      13. Rules and methodology of conducting of laboratory researches upon carrying out of veterinary control (supervision) shall be established by Commission.

      14. Rules of regulation of circulation of veterinary medicinal products, diagnostic agents of veterinary purpose, feed additives, disinfectant and disinsection means shall be established by the Commission and the legislation of the member states.

      15. The member states may coordinate the samples of veterinary certificates for the goods, imported to the customs territory of the Union and controlled to the veterinary control (supervision), included to the unified list of goods and subjected to the veterinary control (supervision), different from the common forms, with the component bodies of country of origin (third party) in accordance with the acts of Commission on the basis of unified veterinary (veterinary and sanitary) requirements and international recommendations, standards, guidelines.

      16. The goods, placed under the customs procedure of transit, controlled to the veterinary control (supervision) shall be transferred through the customs territory of the Union in the manner established by Commission.

      Issuance of permission for import (export) and transit of goods, controlled to the veterinary control (supervision) and execution of veterinary certificates shall be carried out by the authorized bodies in the field of veterinary medicine in accordance with the legislation of this member state.

      17. The forms of veterinary certificates for goods transferred between the Member States subject to veterinary control (surveillance), as well as the forms of unified veterinary (veterinary and sanitary) certificates for goods imported into the customs territory of the Union subject to veterinary control (surveillance) shall be approved by the Commission.

      Footnote. Paragraph 17 as reworded by Law of the RK No. 6-VII dated 15.02.2021.

IV. Quarantine phytosanitary measures

      18. Quarantine phytosanitary control (supervision) in the customs territory of the Union and in the customs territory of the union shall be carried out in the manner approved by Commission.

      18. Unified rules and regulations of ensuring of plant quarantine shall be approved by the Commission,

      20. The member states shall create the plant quarantine stations (phytosanitary check stations) in recognition of requirements to their material and technical equipment and arrangement, approved by the Commission, in the checkpoints, intended for the transfer of regulated products (regulated cargos, regulated materials and regulated goods) through the customs border of the Union.

      21. The member states shall take the necessary measures on prevention of importation of quarantine objects to the customs territory of the Union and distribution in it.

      22. Authorized bodies on plant quarantine shall:

      1) carry out quarantine phytosanitary control (supervision) upon transfer of regulated products through the customs border of the Union in the checkpoints and in other places, in which the stations on plant quarantine (phytosanitary check stations) are equipped;

      2) carry out quarantine phytosanitary control (supervision) upon transfer of regulated products from the territory of one member state to the territory of another member state;

      3) in the case of detection and distribution of quarantine objects in the customs territory of the Union, direct information on them, as well as on adopted quarantine phytosanitary measures to the integrated information system of the Union;

      4) timely inform each other on the cases of detection and distribution of quarantine objects in the territories of their states and on introduction by them of temporary quarantine phytosanitary measures;

      5) render scientific, methodological and technical assistance to each other in the field of ensuring of plant quarantine;

      6) annually exchange of statistical information over the past year, concerning detection and distribution of quarantine objects in the territories of their states;

      7) exchange of information, concerning the quarantine phytosanitary state of the territories in the member states, and if it is necessary other information, as well as details on effective methods of struggle against quarantine objects;

      8) develop suggestions on formation of the list of regulated non-quarantine hazardous organisms, unified list of quarantine objects of the Union on the basis of information on hazardous organisms;

      9) interact on other issues in the field of quarantine phytosanitary control (supervision);

      10) on mutual agreement:

      direct the specialists for the purposes of conducting of joint inspection of places of production (manufacturing), sorting, processing, stocking and packing of regulated products, imported to the customs territory of the Union from the third countries;

      participate in development of the unified rules and regulations of ensuring of plant quarantine.

      23. Each batch of regulated products (regulated cargos, regulated materials, regulated goods) referred to the group of regulated products (regulated cargos, regulated materials, regulated goods) with high phytosanitary risk in accordance with the list of regulated products shall be imported to the customs territory of the Union and (or) transferred from the territory of one member state to the territory of another member state, accompanied by the export (re-export) of phytosanitary certificate.

      24. Laboratory supply of quarantine phytosanitary measures shall be carried out in the manner approved by the Commission.

      25. Each member state shall have the right to develop and introduce the temporary quarantine phytosanitary measures in the case of:

      1) deterioration of quarantine phytosanitary situation in its territory;

      2) reception of information on adopted quarantine phytosanitary measures from the relevant international organizations, member states and (or) third countries;

      3) if the relevant scientific rationale application of quarantine phytosanitary measures is insufficient or may not be presented in the necessary terms;

      4) systematic detection of quarantine objects in the regulated products (regulated cargos, regulated materials, regulated goods), imported from the third countries.

  ANNEX No.13
  to Agreement
  on Eurasian Economic Union

MINUTE on conducting of coordinated policy in the scope
of protection of rights of consumers
I. General provisions

      1. This Minute is developed in accordance with section XII of Agreement on Eurasian Economic Union and determines the principles of conducting of coordinated policy in the scope of protection of rights of consumers and their basic directions by the member states.

      2. The concepts used in this Minute shall have the following meanings:

      “legislation of the member state on protection of rights of consumers” – a set of legal rules, effective in the member state and regulating relations in the field of protection of rights of consumers;

      “producer” – organization irrespective of the form (type) of ownership, as well as individual, registered as individual entrepreneur, producing the goods for sale to the consumers;

      “executor” - organization irrespective of the form (type) of ownership, as well as individual, registered as individual entrepreneur, executing the works or rendering the services to the consumers;

      “unfair economic entities” – sellers, producers, executors, allowed violations of the legislation of the member states on protection of rights of consumers, usual and customary business practices in their activity, if these violations may cause or caused the property or non-property damage to the consumers and (or) environment;

      “public associations of consumers” – noncommercial associations (organizations) of citizens and (or) legal entities, registered in accordance with the legislation of the member states, created for the purposes of protection of legal rights and interests of consumers, as well as international non-governmental organizations, effective in the territories of all or several member states;

      “consumer” – individual, intended to order (buy) or ordering (purchasing, using) the goods (works, services) exclusively for the personal (domestic) needs, not related with carrying out of entrepreneurial activity;

      “seller” – organization irrespective of the form (type) of ownership, as well as individual, registered as individual entrepreneur, selling the goods to the consumers on agreement of purchase and sale;

      “authorized bodies in the scope of protection of consumer rights” – the state bodies of the member states, carrying out control (supervisory) activity and (or) legal regulation in the scope of protection of consumer rights in accordance with the legislation of the member states, international treaties and acts, constituting the Union Law.

II. Implementation of basic directions of policy in the
scope of protection of consumer rights

      3. For the purposes of formation of equal conditions of ensuring of protection of rights and legal interests of consumers for the citizens of the member states, the member states shall carry out conducting of coordinated policy in the scope of protection of consumer rights in recognition of the legislation of the member states on protection of consumer rights and rules of international right in this scope on the following basic directions:

      1) providing of consumers, state bodies and public associations of consumers of operational and reliable information on goods (works, services), producers (sellers, executors);

      2) taking measures on prevention of activity of unfair economic entities and sale of defective goods (services) in the territories of the member states;

      3) creation of conditions for the consumers, contributing to the free choice of goods (works, services), by development of legal literacy and legal awareness of consumers, their awareness on nature, methods of implementation of protection of rights of consumers and interests protected by the Law in the administrative and judicial procedure, as well as an access of consumers of the member states to the legal assistance;

      4) implementation of education programs in the field of protection of rights of consumers as an integral part of training of citizens in the educational systems of the member states;

      5) involvement of mass media, as well as radio and television to the propaganda and the systematic coverage of the issues of protection of consumer rights;

      6) approximation of the legislation of the member states on protection of rights of consumers.

III. Interaction with public associations of consumers

      4. The member states shall contribute to creation of conditions for the activity of independent public associations of consumers, their participation in formation and implementation of coordinated policy in the scope of protection of consumer rights, propaganda and explanation of consumer rights, as well as in the creation of the system of exchange of information in the scope of protection of consumers rights between the member states.

IV. Interaction of the authorized bodies in the scope
of protection of consumers rights

      5. Interaction of the authorized bodies in the scope of protection of consumers rights shall be carried out by:

      1) exchange of information:

      on practice of the member states in the field of the state and public protection of consumers rights;

      on measures on improvement and ensuring of functioning of the system of control of observance of the legislation of the member states on protection of consumers rights;

      on changes in the legislation of the member states on protection of consumers rights;

      2) cooperation on prevention, detection and suppression of violation of the legislation of the member states on protection of consumers rights by the residents of the member states, including the change of information on violations of consumers rights detected in the domestic market, as well as on the basis of requests of the authorized bodies in the scope of protection of consumers rights;

      3) conducting of joint analytical researches on problems, affecting the interests of the member states in the field of protection of consumers rights;

      4) rendering of practical assistance on issues, arising in the process of cooperation, including creation of working groups, exchange of experience and personnel training;

      5) organization of exchange of statistical information on results of activity of the authorized bodies in the scope of protection of consumer rights and public associations of consumers;

      6) carrying out of cooperation on other issues in the scope of protection of consumers rights.

V. The powers of the Commission

      6. The Commission shall exercise the following powers:

      1) develop the recommendations for the member states on application of measures, directed to increase of effectiveness of interaction of the authorized bodies in the scope of protection of rights of consumers;

      2) develop recommendations for the member states on procedure of implementation of provisions, specified in this Minute;

      3) create consultative bodies on issues of protection of consumers rights of the member states.

  ANNEX No.14
  to Agreement on
  Eurasian Economic Union

MINUTE on conducting of coordinated macroeconomic policy
I. General provisions

      1. This Minute is developed in accordance with Articles 62 and 63 of Agreement on Eurasian Economic Union (hereinafter – the Agreement) and determines procedure of conducting of coordinated macroeconomic policy by the member states.

      2. The concepts used in this Minute shall have the following meanings:

      “external parameters of forecasts” – indicators that characterize external factors, having a significant effect on economic development of the member states and used upon development of official forecasts of socio-economic development of the member states;

      “interval quantitative values of external parameters of forecasts” – high and low value of interval of external parameters of forecasts;

      “macroeconomic indicators” – parameters, characterizing the state of economy of the member state, its development and stability to influence of unfavorable factors, as well as level of integrated cooperation;

      “basic directions of economic development of the Union” – a recommendatory document, determining perspective directions of socio-economic development, to the implementation of which the member states are worked at the expense of the use of integrated potential of the Union and competitive advantages of the member states for the purposes of reception of additional economic effect by the member state;

      “basic guidelines of macroeconomic policy of the member states” – a program document, determining the short- and medium-term objectives, most important for the economy of the member states, directed to achievement of purposes, established by the basic directions of economic development of the Union, as well as including recommendations on decision of the specified tasks.

II. Implementation of basic directions of coordinated
macroeconomic policy

      3. For the purposes of implementation of basic directions of coordinated macroeconomic policy, the member states shall:

      1) coordinate the measures, directed to the use of integration potential of the Union and competitive advantages of the member states, in those scopes and branches of economy, where it is necessary or advisable;

      2) consider the basic directions of economic development of the Union, basic guidelines of macroeconomic policy of the member states upon conducting of coordinated macroeconomic policy;

      3) develop the official forecasts of socio-economic development of the member states in recognition of established interval quantitative values of external parameters of forecasts;

      4) conduct coordinated macroeconomic policy within the quantitative values, specified in Article 63 of Agreement of the macroeconomic indicators, determining stability of economic development;

      5) develop and implement the measures, as well as the joint, upon participation of Commission, in the case if the macroeconomic indicators, determining stability of economic development of any member state do not correspond to the quantitative values, established by Article 63 of Agreement, as well as if it is necessary, consider recommendations of Commission, directed to stabilization of economic situation in accordance with procedure, approved by Commission;

      6) conduct consultations on issues, relating to the current economic situation in the member state, for development of suggestions, directed to stabilization of economy.

III. Competence of Commission

      4. Commission shall coordinate conducting of coordinated macroeconomic policy by the member states by:

      1) monitoring of:

      macroeconomic indicators, determining stability of economic development of the member states, calculated according to the method approved by Commission, and their correspondence to the quantitative values, established by Article 63 of agreement;

      indicators of the level and dynamics of development of economy and indicators of the degree of integration, determined in section IV of this Minute;

      2) development of the following documents, approved by the Supreme council in coordination with the member states:

      basic directions of economic development of the Union;

      basic guidelines of macroeconomic policy of the member states;

      joint measures, directed to stabilization of economic situation, in the case of exceeding of quantitative parameters of macroeconomic indicators, determining stability of economic development, specified in Article 63 of Agreement by the member states;

      3) development of:

      recommendations, directed to stabilization of economic situation, in the case of exceeding of quantitative parameters of macroeconomic indicators, determining stability of economic development, specified in Article 63 of Agreement by the member states;

      in the analytical (reference) purposes of forecasts of socio-economic development of the union on the basis of established interval quantitative values of external parameters of forecasts;

      4) assistance in conducting of consultations on issues, relating to the current economic situation in the member state, for development of suggestions, directed to stabilization of economy;

      5) coordination of interval quantitative values of external parameters of forecasts with the member states, approved by Commission for preparation of official forecasts of socio-economic development of the member states. The procedure for such approval shall be approved by the Commission;

      6) analysis of:

      influence of adopted decisions on conditions of economic activity and entrepreneurial activity of economic entities of the member states;

      measures of coordinated macroeconomic policy in a part of their correspondence to the basic guidelines of macroeconomic policy of the member states;

      7) exchange of information between the authorized bodies of the member states and Commission for the purposes of conducting of coordinated macroeconomic policy.

      Procedure of such exchange shall be approved by Commission.

      Footnote. Paragraph 4 as amended by Law of the RK No. 6-VII of 15.02.2021.

IV. Indicators of degree of integration, level and dynamics of
development of economy, external parameters of forecasts

      5. For determination of degree of integration shall be used the following indicators:

      1) the amount of direct investment directed into each Member State's economy, calculated on a net basis (in US dollars);

      2) the amount of direct investment entering the national economy from each Member State, calculated on a net basis (net) (in US dollars);

      3) a share of each member state in general volume of export of the member state (in percent)

      4) a share of each member state in the total volume of import of the member state (in percent);

      5) a share of each member state in the total external turnover of the member state (in percent).

      Footnote. Paragraph 5 as amended by Law of the RK No. 6-VII of 15.02.2021.

      6. For determination of the level and dynamics of development of economy shall be used the following indicators:

      1) the rates of growth of gross domestic product (in percent);

      2) gross domestic product per capita at parity of purchasing ability (in US dollars);

      3) balance of an account of current operations of balance of payment (in US dollars and percent of gross domestic product);

      4) index of real effective exchange rate of the national currency, calculated on the basis of index of consumer prices (in percent).

      7. Decision on conducting of monitoring of other indicators of the degree of integration, level and dynamics of development of economy of the member states, respectively different from the specified in paragraphs 5 and 6 of this Minute, may be adopted by the Commission in coordination with the member states.

      8. The member states shall coordinate the interval quantitative values of the following external parameters of forecasts for the 3-years period:

      rates of growth of the world economy;

      the prices for oil of the brand Brent.

      Bodies of executive power, authorized for preparation of official forecasts of socio-economic development of the member states shall be also exchanged information on the state of foreign trade operations, as well as in the mutual trade. The Russian Federation shall provide information on approximate interval of the change of target price on natural gas, supplied for the domestic consumption, specified by the authorized body for formation of official forecasts of socio-economic development of separate member states in the manner approved by the Commission.

      The specified information, provided by the Russian Federation for the purposes of macroeconomic forecasting shall not be the obligation of the Russian Federation on the price of supply of natural gas in the member state during the forecast period.

      National (central) banks of the member states shall inform each other on conducted exchange rate policy.

      9. Exchange of information for the purposes of macroeconomic forecasting shall be carried out in recognition of requirements of the member states to the confidentiality of the relevant information.

      10. Decision on revision of external parameters of forecasts, used upon development of official forecasts of socio-economic development of the member states may be adopted by the Superior council.

  ANNEX No.15
  to Agreement on
  Eurasian Economic Union

MINUTE on measures, directed to conducting of
coordinated foreign policy
I. General provisions

      1. This Minute is developed in accordance with Article 64 of Agreement on Eurasian Economic Union and determines the measures, applied by the member states for the purposes of conducting of coordinated currency policy.

      2. The concepts used in this Minute shall have the following meanings:

      “currency legislation” – the legislative acts of the member states in the scope of currency regulation and currency control and regulatory legal acts, adopted for their execution;

      “currency restriction” – restrictions for the currency operations, expressed in their direct prohibition, limitation of volumes, number and terms of conducting, currency of payment, in the establishment of requirements on reception of special permissions (licenses) for their conducting, booking of the part, the entire amount or the amount, multiple to the entire amount of conducted foreign operation, as well as restrictions, related with opening and maintenance of accounts in the territories of the member states, and requirements on compulsory sale of foreign currency, established by the international treaties and acts, constituting the Union Law, or currency legislation of the member states;

      “integrated currency market” – a set of domestic currency markets of the member states, associated by common principles of functioning and state regulation;

      “liberalization measures” – the actions, directed to relaxation or cancellation of currency restrictions in relation of currency operations between the residents of the member states, as well as in relation of operations with residents of third countries;

      “resident of the member state” – a person, who is the resident of one of the member states in accordance with currency legislation of this member state;

      “resident of third country” – a person, who is not the resident of any of the member states;

      “authorized organizations” – legal entities who are residents of the member states and who have the powers for conducting of banking operations in foreign currency in accordance with the legislation of the state of its institution;

      “authorized bodies of currency control” – bodies of executive power, other state bodies of the member states, having the power on carrying out of currency control, and national (central) banks of the member states.

      The member states shall apply the concept “non-resident” upon regulation of currency legal relations in accordance with the national currency legislation.

II. Measures directed to conducting of coordinated
currency policy

      3. For the purposes of conducting of coordinated currency policy the member states shall take the following measures:

      1) coordination of policy of exchange rate of national currency (hereinafter – exchange rate policy) for ensuring of expansion of the use of national currencies of the member states in the mutual calculations of residents of the member states, as well as organization of conducting of mutual consultations for the purposes of development and coordination of measures of exchange rate policy;

      2) ensuring of convertibility of national currencies on current and capital balance of payments figure without restrictions by creation of conditions for possibility of purchase and sale of foreign currency by the residents of the member states by the banks of the member states without restrictions;

      3) creation of conditions for ensuring of direct mutual quotations for national currencies of the member states;

      4) ensuring of conducting of mutual calculations between the residents of the member states in the national currencies of the member states;

      5) improvement of mechanism of payment and calculation relations between the member states on the base of expansion of the use of national currencies in the mutual calculations between the residents of the member states;

      6) non-admission of multiplicity of official exchange rates of national currencies, preventing to the mutual trade between the residents of the member states;

      7) establishment of the official exchange rates of the national currencies of the member states by the national (central) banks of the member states on the basis of exchange rates, forming in the exchanging market, or on the basis of cross rates of the national currencies of the member states to the US dollars;

      8) exchange of information on the state and prospects of development of currency market;

      9) formation of integrated currency market of the member states;

      10) ensuring of an access by each member state to their domestic currency market of banks that are the residents of the member states and having the right to implement the currency operations, for conducting of interbank conversion operations on conditions of provision of national regime in accordance with the legislation of this member state;

      11) granting a right to free conversion of their funds to the banks of the member states in the national currencies of the member states, being in their correspondent accounts, to the currencies of third countries;

      12) creation of conditions of placement of foreign currency assets of the member states in the national currencies of other member states, as well as in their state securities;

      13) further development and increasing of liquidity of domestic currency markets;

      14) development of trading of national currencies in the organized markets of the member states and ensuring of an access of participants of currency market of the member states to them;

      15) development of organized market of derivative financial instruments.

      4. For the purposes of approximation of the legislation of the member states, regulating the currency legal relations, and adoption of measures of liberalization, the member states shall:

      1) ensure the gradual elimination of currency restrictions in relation of currency operations, preventing to the effective economic cooperation and opening or maintenance of accounts by the residents of the member states in the banks, located in the territories of the member states;

      2) determine the coordinated approaches to the procedure of opening or maintenance of accounts of the residents of third countries in the banks, located in the territories of the member states, as well as accounts of residents of the member states in the banks, located in the territories of third countries;

      3) based on the principle of preservation of national sovereignty in relation of development of approaches to the requirement of repatriation of monetary means, subjected to the compulsory transfer to their banking accounts by the residents of the member states;

      4) determine the list of currency operations, carried out between the residents of the member states in relation of which the currency restrictions are not applied;

      5) determine the necessary volume of rights and obligations of residents of the member states upon carrying out of currency operations, including the rights for execution of calculations without the use of banking accounts in the banks, located in the territory of the member states;

      6) ensure harmonization of requirements on repatriation of monetary means, subjected to the compulsory crediting to their banking accounts by the residents of the member states;

      7) ensure free transfer of disposable funds and monetary instruments within the customs territory of the Union by the residents and non-residents of the member states;

      8) ensure harmonization of requirements to the accounting and control of currency operations;

      9) ensure harmonization of regulations on responsibility for violation of currency legislation of the member states.

III. Interaction of the authorized bodies of currency control

      5. Interaction of the authorized bodies of currency control shall be carried out by:

      1) exchange of information on:

      on practice of regulatory and law enforcement bodies of the member states in the field of control of observance of currency legislation;

      on measures of improvement and ensuring of functioning of the system of control of observance of currency legislation;

      on issues of organization of currency control, as well as information of legal nature, as well as on the legislation of the member states in the scope of currency control, on the change of the legislation of the member states in the scope of currency control;

      2) cooperation on prevention, detection and suppression of violation of the legislation of the member states by the residents of the member states upon carrying out by them of currency operations, including exchange of information, as well as on the basis of requests of the authorized bodies of currency control, on operations, conducted with violation of currency legislation;

      3) conducting of joint analytical researches on problems, affecting the mutual interests of the member states in the field of currency regulation and currency control;

      4) rendering of practical assistance on issues, arising in the process of cooperation, including creation of working groups, exchange of experience and personnel training;

      5) organization of exchange of statistical information on issues of currency regulation and currency control, as well as:

      on volumes of payments and transfer of monetary means by currency operations between the residents of the member states;

      on the number of accounts, opened by the residents of one member state in the authorized organization of another member state;

      6) carrying out of joint actions on other issues of cooperation of the authorized bodies of the currency control.

      6. Authorized bodies of currency control shall carry out interaction on the specific directions in the scope of currency control, including provision of information on the permanent basis, in accordance with the separate minutes on interaction between the authorized bodies of currency control.

      7. Rendering of practical assistance shall be carried out by:

      organization of working visits of representatives of the authorized bodies of currency control;

      holding of seminars and consultations;

      development of methodological recommendations and exchange them.

IV. Exchange of information on the basis of requests of
the authorized bodies of currency control

      8. Direction and execution of request on provision of information shall be carried out in the following procedure:

      1) a request is transferred in written form or by the use of technical means of text transmission.

      Upon use of technical means of text transmission, as well as in the case of doubts in relation of authenticity or content of received request, requested authorized body of currency control may request an approval in written form;

      2) a request on provision of information within production on cases of administrative infractions shall contain:

      the name of requested authorized body of currency control;

      the name of requested authorized body of currency control;

      short description of facts of the case with the annex, upon necessity of copies of supporting documents;

      qualification of infractions in accordance with the legislation of the state, requested authorized body of currency control;

      other details, necessary for execution of request;

      3) the request and response are composed in Russian languages.

      9. In the case of necessity of transfer of information, received within this Minute to the third party, it is required the written consent of the authorized body of currency control, provided this information.

      10. The request shall be executed in recognition of possibility of observance of procedural periods, established by the legislation of the state of requested authorized body of currency control, by the requested authorized body of currency control.

      The requested authorized body of currency control shall have a right to request an additional information according to the procedure of specification, if it is necessary for execution of request.

      11. Upon impossibility to execute a request, the requested authorized body of currency control shall notify on that the requested authorized body of currency control with specification of reasons.

      12. The authorized bodies of currency control shall bear expenses on exchange of information within interaction in the scope of currency control.

      In the case of reception of requests, requiring the additional expenses, the question on their financing shall be considered by the authorized bodies of currency control on mutual agreement.

V. Currency restrictions

      13. Each of the member states in the exceptional cases (if the situation may not be resolved by other measures of economic policy) shall have a right to introduce the currency restrictions for the term not more than 1 year.

      Upon that the exceptional cases shall include:

      occurrence of consequences, upon which the implementation of measures of liberalization may lead to deterioration of economic and financial situation in the member state;

      negative development of situation in the payment balance, the consequence of which may be reduction of international reserves of the member state lower than the permitted level;

      occurrence of consequences, upon which the implementation of measures of liberalization may cause a damage to the interests of security of the member state and prevent to the maintenance of public order;

      acute fluctuation of rates of the national currency of the member state.

      14. The member state which is introduced the currency restrictions shall notify on that other member states and Commission not later than 15 days from the date of introduction of such restrictions.

  ANNEX No.16
  to Agreement
  on Eurasian Economic Union

MINUTE
on the trade in services, institutions, activity and
implementation of investments
I. General provisions

      1. This Minute is developed in accordance with Articles 65-69 of Agreement on Eurasian Economic Union (hereinafter – the Agreement) and determines the legal basis of regulation of the trade in services, institution, activity and implementation of investments in the member states.

      2. Provisions of this Minute shall be applied to any measures of the member states, affecting the supply and obtainment of services, institution, activity and implementation of investments.

      Features of legal relations, arising in connection with the trade in services of telecommunication shall be determined according to the annex No.1 to this Minute.

      “Horizontal” restrictions, maintained by the member states in relation of all sectors and types of activity shall be determined according to annex No.2 to this Minute.

      Individual national lists of restrictions, seizures, additional requirements and conditions (hereinafter – the national lists), provided by paragraphs 15-17, 23, 26, 28, 31, 33 and 35 of this Minute shall be determined by the Superior council.

      3. Provisions of this Minute shall be applied to the open branches, representatives, registered individual entrepreneurs, created, acquired, controlled by the legal entities of the member states, continuing to exist on the date of entering of Agreement into legal force, as well as to the open branches, representatives, registered individual entrepreneurs, created, acquired, controlled by the legal entities of the member states after entering of Agreement into legal force.

      Despite of provisions of paragraphs 15 - 17, 21, 24, 27, 30 and 32 of this Minute, the member states shall reserve the right to adopt and apply any measures in relation of new services, in other words not existing on the date of entering of this Agreement into legal force.

      In the case of adoption or application of measure, which affects the new service and is incompatible with provision of specified paragraphs, the member state shall inform other member states and Commission on such measure not later than 1 month from the date of its adoption or application whichever is the earliest. The relevant changes in the national list of such member state shall be approved by the decision of the Superior Council.

      4. In relation of methods of supply of services, specified in the second and third items of subparagraph 22 of paragraph 6 of this Minute, provisions of this Minute shall not be applied to the rights of air transportation and services, directly related to the rights of transportation, except for the repair and operational servicing of aircrafts, supply and marketing of air transport services, as well as services of computer reservation system.

      5. The member states shall not use the easing of requirements, provided by their legislation and relating protection of life and health of human, environment, national security, as well as labor standards as the mechanism of involvement of persons of other member states, as well as persons of third states for institution in the territories of the member states.

II. Definitions and concepts

      6. The concepts used in this Minute shall have the following meanings:

      1) “recipient state” – a member state, in the territory of which the investments are carried out by the investors of other member states;

      2) “activity” – entrepreneurial and other activity (including the trade in services and production of goods) of legal entities, branches, representatives or individual entrepreneurs, listed in the second – sixth items of subparagraph 24 of this paragraph;

      3) “activity in connection with investments” – possession, use and (or) disposal of investments;

      4) “incomes” – funds, received in the results of implementation of investments, in particular, the dividends, percent, as well as license, commission and other remunerations;

      5) “legislation of the member state” – the laws and other regulatory legal acts of the member state;

      6) “applicant” – a person of one of the member state, applied to the component body of this or other member state with application on provision of permission;

      7) “investments” – material and intangible assets, invested by investor of one of the member state to the objects of entrepreneurial activity in the territory of another member state in accordance with the legislation of the last, as well as:

      monetary funds (money), securities, other property;

      a right to carry out the entrepreneurial activity, provided on the basis of the legislation of the member states or by agreement, including, in particular, the right to exploration, development, extraction and exploitation of natural resources;

      property and other rights, having monetary value;

      8) “investor of the member state” – any person of the member state, carrying out investments in the territory of another member state in accordance with the legislation of the last;

      9) “competent body” – any of the body or any organization, within the powers, delegated to them by the member state, carrying out control, permitting or other regulating function in relation of issues, covered by this Minute, in particular, administrative bodies, courts, professional organizations, associations;

      10) “a person of the member state” – any individual or legal entity of the member state;

      11) “measure of the member state” – the legislation of the member state, as well as any decision, action or omission of body or civil servant of this member state, which are adopted or applied at any level of the state power, by the bodies of local self-government or organizations upon carrying out by them the powers, delegated to them by these bodies.

      In the case of adoption (publication) of official document, having recommendatory nature by the body of the member state, such recommendation may be recognized as a measure of the member state, applied for the purposes of this Minute in the case, if it is proven that in practice the primary part of addressees of this recommendation (bodies of the state, regional and (or) municipal power, non-government bodies, as well as persons of this member state, persons of other member states, persons of any third state) follows it;

      12) “service receiver” – any person of the member state, to which the service is supplied or which intends to use the service;

      13) “service provider” – any person of the member state, which provides the service;

      14) “representation” – separate subdivision of legal entity, located outside of its location, which represents the interests of legal entity and carry out their protection;

      15) “permission” – provided by the legislation of the member state, based on the request of the applicant, the approval of the right of this person to carry out of defined activity or defined actions by the component body, as well as by inclusion to the register, issuance of official document (license, coordinated approval, conclusion, attestation, evidence, certificate and etc.). Upon that the permission may be issued according to the results of competitive selection;

      16) permitting procedures” – a set of procedures, implemented by the component bodies in accordance with the legislation of the member state, related with issuance and reissuance of permissions and their copies, termination, suspension and renewal or extension of the term of validity, deprivation (cancellation) of permissions, refusal to issue of permissions, as well as consideration of complaints on such issues;

      17) “permissive requirements” – a set of standards and (or) requirements (as well as license, qualification) to the applicant, holder of permission and (or) supplied services, carrying out an activity, relevant to the legislation of the member state, directed to ensuring of achievement of objectives of regulation, established by the legislation of the member state.

      In relation of permissions to carry out an activity, the permissive requirements may also have a purpose of ensuring the competitiveness and ability of applicant to carry out the trade in services and other activity in accordance with the legislation of the member state;

      18) “regime” – a set of measures of the member states;

      19) “service sector”:

      in relation of annex No.2 to this Minute, as well as in relation of the lists, approved by the Superior council, - one, several or all subsectors of separate service;

      in other cases – all sector of service, including all its subsectors;

      20) “territory of the member state” – the territory of the member state, as well as its exclusive economic zone and continental shelf, in relation of which it exercises the sovereign rights and jurisdiction in accordance with international right and its legislation;

      21) “test of economic feasibility” – conditioning of issuance of the relevant permissions by the evidence of existence of economic necessity or market demands, assessment of the potential or existing economic impact of activity or assessment of compliance of activity with the purposes of economic planning, established by the component body. This concept does not cover the conditions, which are related with planning of non-economic nature and justified on grounds of public interest, such as social policy, execution of programs of socio-economic development, approved by the local bodies within their competence, or protection of urban environment, as well as execution of town planning plans;

      22) “trade in services” – supply of services, including production, distribution, marketing, sale and delivery of servicers and carrying out by the following methods:

      from the territory of one of the member state to the territory of any other member state;

      in the territory of one member state by person of this member state to the service receiver of another member state;

      by the service provider of one member state by the establishment in the territory of another member state;

      by the service provider of one member state by presence of individuals of this member state in the territory of another member state;

      23) “third state” – the state that is not the member state;

      24) “institution”:

      creation and (or) acquisition of legal entity (participation in the capital of created or established legal entity) of any legal organizational form and form of ownership, provided by the legislation of the member state, in the territory of which such legal entity is created or established;

      acquisition of control over a legal entity of the member state, expressed in the getting of opportunity, either directly or through the third persons to determine decisions, adopted by such legal entity, as well as by disposition of votes, accrued to the voting stocks (shares), by participation in the board of directors (supervisory council) and in other management bodies of such legal entity;

      opening of a branch;

      opening of representation;

      registration as individual entrepreneur.

      The establishment shall be also carried out for the purposes of trade in services and (or) production of goods;

      25) “individual of the member state” – a citizen of the member state in accordance with the legislation of the member state;

      26) “branch” – a separate subdivision of legal entity, located outside of location and exercising all of its functions or their part, as well as functions of representation;

      27) “legal entity of the member state” – organization of any of legal organizational form, created or established in the territory of the member state in accordance with the legislation of this member state.

      7. United Nations Organizations (Central Products Classification) shall be determined and classified on the basis of International Central Products Classification, approved by the Statistical Commission of Secretariat for the purposes of this Minute of service sector.

III. Payments and transfers

      8. Except for the cases, provided by paragraphs 11 – 14 of this Minute, each member state shall cancel the current and not introduce the new restrictions in relation of transfers and payments in connection with the trade in services, establishment, activity and investments, and in particular in relation of:

      1) incomes;

      2) funds, paid in repayment of loans and credits, recognized by the member states as investments;

      3) funds, received by the investor in connection with the partial or full liquidation of commercial organization or sale of investments;

      4) funds, received by investor as compensation of damage in accordance with paragraph 77 of this Minute, and compensation, provided in paragraphs 79 – 81 of this Minute;

      5) salary and other remunerations, received by investors and citizens of other member states, to which are permitted to work in connection with implementation of investments in the territory of the recipient state.

      9. Nothing in this section affects the rights and obligations of any member state, resulting from its membership in the International monetary fund, including the rights and obligations, relating to the measures of regulation of currency operations, upon condition, that such measures of the member state correspond to the Articles of Agreement of International monetary fund dated 22 July, 1944 and (or) upon condition that the member state does not establish restrictions for the transfers and payments, that are incompatible with its obligations, provided by this Minute, relating such operations, except for the cases, specified in paragraphs 11 – 14 of this Minute or cases of application of restrictions at the request of International monetary fund.

      10. Transfers provided by paragraph 8 of this Minute may be executed in any freely convertible currency. Conversion of funds shall be carried out without unreasonable delay on the exchange rate, applied in the territory of the member state on the date of transfer of monetary funds and effecting payments.

IV. Restrictions in relation of payments and transfers

      11. In the case of deterioration in condition of balance of payments, significant reduction in international reserves, acute fluctuation of rates of the national currency or the threat of this, the member state may introduce restrictions in relation of transfers and payments, provided by paragraph 8 of this Minute.

      12. Restrictions specified in paragraph 11 of this Minute:

      1) shall not create discrimination between the member states;

      2) shall correspond to the Articles of Agreement of International monetary fund dated 22 July, 1944;

      3) shall not cause excessive damage to the commercial, economic and financial interests of any other member state;

      4) shall not be more burdensome than necessary to overcome the circumstances specified in paragraph 11 of this Minute;

      5) shall be temporary and eliminated gradually due to disappearance of circumstances, specified in paragraph 11 of this Minute.

      13. Upon determination of the scope of effect of restrictions, specified in paragraph 11 of this Minute, the member states may prefer the supplies of goods or services, which are more essential to their economic programs or development programs. However such restrictions shall not be established and maintained for the purposes of protection of defined economic sector.

      14. Any restrictions established or maintained by the member states in accordance with paragraph 11 of this Minute, or any of their changes are the subject of immediate notification of other member states.

V. Participation of the state

      15. Each member state shall provide the regime in its territory in relation of participation in privatization to the persons of another member state, not less favorable, that the regime, provided to the persons of its member state in recognition of restrictions, seizures, additional requirements and conditions, specified in the national lists or in the annex No.2 to this Minute.

      16. If in the territory of the member state act the legal entities, in the capital of which participates this member state or which are controlled by them, such member state shall ensure that the specified persons:

      1) carry out its activity on the basis of business considerations and participate in the relations, regulated by this Minute:

      on the basis of principle of equality with other participants of these relations;

      on the basis of principle of non-discrimination of other participants of these relations depending on their citizenship, place of registration (establishment), legal organizational form or form of ownership;

      2) do not gain the rights, privileges or obligations exclusively by virtue of participation of the member state in their capital or control over them by this member state.

      The specified requirements shall not be applied in the case, when the activity of such legal entities is directed to solution of tasks of social policy of the member state, as well as in relation of restrictions and conditions, specified in the national lists or in the annex No.2 to this Minute.

      17. Provisions of paragraph 16 of this Minute shall be also distributed to the legal entities, vested with exclusive rights or special privileges formally or in practice, except for the legal entities, vested with the rights and (or) privileges, included on the basis of subparagraph 2 and 6 of paragraph 30 of this Minute in the national lists or in the annex No.2 to this Minute, and legal entities, regulation of activity of which is carried out in accordance with section XIX of Agreement.

      18. Each of the member states shall ensure that all bodies of this member state at any level of the state power or its local government bodies are independent, beyond the control and non-accountable to any person, carrying out the business activity in the economic sector, the regulation of which enters in the scope of the competence of relevant body, without damage to the provisions of Article 69 of Agreement.

      The measures of this member state, as well as decision of the specified body, the rules and procedures established and applied by it shall be impartial and objective in relation to all persons, carrying out the business activity.

      19. Each of the member states may preserve the legal entities, being the subjects of natural monopolies in its territory in accordance with obligations, resulting from the section XIX of Agreement, and despite of provisions of paragraph 30 of this Minute. The member state which preserves such legal entities in its territory shall ensure that legal entities act in a manner compatible with the obligations of this member state, resulting from the section XIX of Agreement.

      20. If the legal entities of one of the member state, specified in paragraph 19 of this Minute shall compete directly or through the legal entities controlled by them outside the scope of its monopoly rights with persons of other member states, the first member state shall ensure that such legal entity does not abuse its monopoly position, acting in the territory of the first member state in a manner incompatible with the obligations of such first member state, resulting from this Minute.

VI. Trade in services, establishment and activity
1. National regime upon trade in services,
establishment and activity

      21. Each member state in relation of all measures, affecting the trade in services shall provide to the services, providers and service receivers of another member state the regime is not less favorable than the regime, provided under the same (similar) circumstances to their own same (similar) services, providers and service receivers.

      22. Each member state may fulfill the obligations, specified in paragraph 21 of this Minute by provision to the services, providers and service receivers of any member state formally the same or formally different regime in relation to that which is provided by this member state to their own the same (similar) services or providers or service receivers.

      Formally the same or formally different regime shall be considered less favorable, if it changes the conditions of competition in favor of services, providers and (or) service receivers of this member state in comparison with the same (similar) services, providers and (or) service receivers of any member state.

      23. Despite of provision of paragraph 21 of this Minute, each member state in relation of services, providers and service receivers of another member state may apply the separate restrictions and conditions, specified in the national lists or in the annex No.2 to this Minute.

      24. Each member state shall provide to the persons of any member state in relation of establishment and activity the regime not less favorable than the regime provided upon the same (similar) circumstances to their own persons in its territory.

      25. Each member state may fulfill the obligations, specified in paragraph 24 of this Minute by provision to the persons of any member state formally the same or formally different regime in relation to that which is provided by this member state to their own persons. Upon that such regime is considered less favorable if it changes conditions of competition in favor of persons of this member state in comparison with persons of any member state.

      26. Despite of provision of paragraph 24 of this Minute, each member state in relation of establishment and activity of persons of any member state may apply the separate restrictions and conditions, specified in the national lists or in the annex No.2 to this Minute.

2. The most-favored-nations regime upon trade in services,
establishment and activity

      27. Each member state shall provide, upon the same (similar) circumstances, to the services, providers and service receivers of any member state the regime not less favorable than the regime provided to the same (similar) services, providers and service receivers of third states.

      28. Despite of provision of paragraph 27 of this Minute, each member state in relation of services, providers and service receivers of any member state may apply the separate seizures, specified in the national lists or in the annex No.2 to this Minute.

      29. Each member state shall provide, upon the same (similar) circumstances, to the persons of any member state, as well as to the persons, established by them, in relation of establishment and activity in its territory, the regime not less favorable than the regime, provided to the persons of third states, as well as to the persons, established by them.

3. Quantitative and investment measures

      30. The member states shall not introduce and apply in relation of persons of any member state in connection with the trade in services, establishment and activity, the restrictions, relating to:

      1) the number of service providers in the form of quota, test to the economic feasibility or in any other quantitative form;

      2) the number of created, acquired and (or) controlled legal entities, branches or representatives, registered individual entrepreneurs;

      3) operations of any service providers in the form of quota, test to the economic feasibility or in any other quantitative form;

      4) operations of created, acquired or controlled legal entity, branch, representative, registered individual entrepreneur in the course of carrying out of activity by them in the form of quota, test to the economic feasibility or in any other quantitative form;

      5) form of establishment, as well as legal organizational form of legal entity;

      6) acquired share in the charter capital of legal entity or the degree of control over the legal entities;

      7) restrictions of total number of individuals, which may be engaged in a particular services sector, or number of individuals which service provider may hire and which are necessary and directly relate to the supply of particular service, in the form of quantitative quotas or test to the economic feasibility.

      31. Each member state in relation of services, providers and service receivers of any member state may introduce and apply restrictions, specified in paragraph 30 of this Minute, in the case if such restrictions are provided by the national list or annex No.2 to this Minute

      32. None of the member states shall not introduce and apply the following additional requirements in relation of persons of the member states as well as persons, established by them as conditions in connection with establishment and (or) activity:

      1) export all produced goods or services or their part;

      2) import the goods or services;

      3) purchase and use the goods or services, the state of origin of which is the member state;

      4) requirements that restrict the sale of goods or supply of services to the territory of this member state, import of goods to the territory of this member state or export of goods from the territory of this member state and linked to the volumes of produced goods (supplied services), use of local goods or services or restrict an access of enterprise to the foreign currency, accrued in connection with operations, specified in this subparagraph;

      5) transfer the technology, know-how and other information that has commercial value, except for the cases of their transfer on the basis of decision of the court or body, authorized in the field of protection of competition, upon observance of rules of implementation of competitive policy, established by other international treaties of the member states.

      33. Each member state may introduce and apply the additional requirements, specified in paragraph 32 of this Minute, in relation of persons of other member states in the case if such restrictions are provided by the national list or annex No.2 to this Minute.

      34. Fulfilment of requirements specified in paragraph 32 of this Minute may not be the ground for reception of any preference by person of any member state in connection with establishment or activity.

4. Transfer of individuals

      35. Each member state shall not apply and introduce restrictions, related with hiring of employees in its territory in relation of activity of created, acquired or controlled legal entity, branch, representation, registered individual entrepreneur, except for the restrictions and requirements, specified in the national list or in the annex No.2 to this Minute, in recognition of provisions of section XXVI of Agreement.

      36. Provisions of paragraph 35 of this Minute shall not be applied in relation of requirements, presented to education, experience, qualification, business qualities of employees in the case if their application does not lead to the actual discrimination of employees depending on the citizenship.

      37. Each member state shall not apply and introduce restrictions in relation of individuals, participating in the trade in services by the method, specified in the fifth item of subparagraph 22 of paragraph 6 of this Minute and presenting in the territory of this member state in recognition of provisions of section XXVI of agreement.

5. Formation of the single market of services

      38. For the purposes of this section under the single market shall be regarded the state of the services market within the specific sector, in which each member state grants to the persons of any other member state the right to:

      1) supply and reception of services on the conditions, specified in paragraphs 21, 24, 27, 29, 30 and 32 of this Minute without restrictions, seizures and additional requirements, except for the conditions and restrictions, provided by annex No.2 to this Minute;

      2) supply of services without additional establishment in the form of legal entity;

      3) supply of services on the basis of permission for supply of services, received by the service provider to the territory of its member state;

      4) recognition of professional qualification of the personnel of service provider.

      39. The rules of the single market of services shall apply in relation of the member states on the conditions of mutuality.

      40. The single market of services within the Union shall operate in the service sectors, approved by the Superior Council on the basis of coordinated suggestions of the member states and Commission.

      41. The member states shall work for distribution of rules of the single market of services on the maximum number of service sectors, as well as by phased reduction of seizures and restrictions, provided by the national lists on the mutual basis.

      42. Procedure and stages of formation of the single service market on the separate sectors shall be provided by the plans of liberalization, developed on the basis of coordinated suggestions of the member states and Commission, approved by the Superior Council (hereinafter – the plans of liberalization).

      43. Plans of liberalization may provide the later terms of liberalization of separate service sectors for the separate member states that is not an obstacle for other member states to create the single market in these service sectors on the conditions of mutuality.

      44. Provisions 1-4 of this section shall be applied in the sectors, in relation of which the rules of the single service market are not valid.

6. Mutual relations with third states on issues of the trade
in services, establishment, activity and implementation
of investments

      45. Nothing in this section shall prevent to the member states to conclude the international agreements on economic integration, complying with the requirements of paragraph 46 of this Minute with the third states.

      Each member state, concluded such international agreement on economic integration shall provide concessions, which it provides within such international agreement on economic integration to the member states upon the same (similar) conditions.

      Under the concessions in this paragraph shall be regarded the cancellation by the member state of one or separate restrictions, provided by its national list.

      46. For the purposes of this Minute, the international agreements on economic integration between the member states and third state shall be regarded the international agreements, which comply with the following criteria:

      1) cover a significant number of service sectors, and certainly do not exclude under any circumstances a priori none of the methods of supply of services, issues of establishment and activity;

      2) directed to elimination of existing discrimination measures and prohibition of introduction of new;

      3) directed to liberalization of the trade in services, establishment and activity.

      The purpose of such international agreements is facilitation of the trade in services and conditions of establishment and activity between its participants. Such agreement shall not lead to increase of overall level of barriers in the trade in services in the certain sectors or subsectors in relation of any third state in comparison with the level, which is applied before conclusion of such agreement.

      47. The member state concluded the international agreement on economic integration with the third state shall be obliged to inform on its conclusion other member states during 1 month from the date of its signing.

      48. The member states shall independently determine its foreign trade policy in relation of the trade in services, establishment, activity and implementation of investments with the third states.

7. Additional rights of service receiver

      49. Each member state shall not establish requirements or special conditions, limiting the rights to reception, use or payment for service, rendering (rendered) by the service provider of another member state, including selection of service provider or obligation of reception of permission of the component bodies in relation of service receiver, in recognition of provisions of section XV of Agreement.

      50. Each member state shall ensure non-application of discriminatory requirements or special conditions depending on its citizenship, place of residence or place of establishment or activity in relation of service receiver, in recognition of provisions of section XV of Agreement.

      51. Each member state obliges:

      1) the service providers to provide the necessary information to the service receivers in accordance with Agreement and the legislation of the member state;

      2) the component bodies to take measures on protection of rights and legal interests of service receivers.

      52. Nothing in this Minute shall affect the right of the member state to take any measures, necessary for implementation of its social policy, including the issues of retirement insurance and social support of population.

      The issues of access of consumers to the services, covered by the sections XIX, XX and XXI of Agreement, and regime, provided to the consumers of such services shall be regulated by provisions of these sections, respectively.

8. Mutual recognition of permissions and professional qualifications

      53. Recognition of permission for supply of services in the sectors, in relation of which the plans of liberalization are implemented shall be ensured after adoption of measures, specified in paragraphs 54 and (or) 55 of this Minute.

      54. The member states may adopt the decision on mutual recognition of permissions for supply of services in the specific sectors in connection with achievement of substantial equivalence regulation in these sectors on the basis of mutual consultations (as well as interdepartmental nature).

      55. The plans of liberalization shall be ensured:

      1) the phased approximation of mechanisms of access to carrying out of activity (as well as permissive requirements and procedures) by harmonization of the legislation of the member states with establishment of terms of termination of such harmonization on the specific sectors of services;

      2) creation of mechanisms of administrative cooperation in accordance with Article 68 of Agreement;

      3) recognition of professional qualification of employees of service providers.

      56. In the case if the pass of professional examination is required for the access to implementation of professional services, each member state shall ensure the non-discrimination procedure of passing of such professional examination.

9. Internal regulation upon trade in services and in
relation of establishment and (or) activity

      57. Each member state shall ensure that all measures of this member state, affecting to the trade in services, establishment and activity are applied by the reasonable, objective and impartial manner.

      58. Each member state shall preserve or create as soon as practically possible, the judicial, arbitral or administrative bodies or procedures which at the request of persons of other member states, the interests of which are affected, provide the immediate consideration and reasonable adoption of measures for the purposes of change of administrative decisions, affecting to the trade in services, establishment and activity. In the cases, when the specified procedures are not independent from the body, authorized to adopt such administrative decisions, the member state shall ensure that procedures in fact provide the objective and impartial consideration.

      59. Provisions of paragraph 58 of this Minute shall not provide requirements to the member state to create the bodies or procedures, specified in paragraph 58 of this Minute, when it is inconsistent with its constitutional procedure or nature of its legal system.

      60. If it is necessary to obtain permission for the trade in services, establishment and (or) activity, the competent bodies of the member state shall inform the applicant on consideration of application and decision adopted according to the results of its consideration during the reasonable period after presentation of application, which is considered as executed in accordance with requirements of the legislation of the member stat and rules of regulation.

      The specified application shall not be considered as duly executed until all documents and (or) details are received in accordance with requirements of the legislation of the member state.

      In any case the possibility to make the technical correction in the application shall be provided to the applicant.

      The competent bodies of the member state shall provide information on the course of consideration of application without undue delay at the request of applicant.

      61. To ensure that the permissive requirements and procedures do not create unnecessary barriers upon trade in services, establishment and activity, the Commission shall develop the rules, approved by the Superior Council in coordination with the member states. These rules are intended to ensure that such permissive requirements and procedures among other things:

      1) based on such objective and public criteria as the competence and ability to trade in services and activity;

      2) shall not be more burdensome than necessary to ensure the safety of existing activity, as well as the safety and quality of services provided;

      3) shall not be restriction for the trade in services, establishment and (or) activity.

      62. The member states shall not apply the permissive requirements and procedures, which cancel or reduce the benefits and:

      1) do not correspond to the criteria, specified in paragraph 61 of this Minute;

      2) are not be established by the legislation of the member state and are not applied by the relevant member state on the date of signing of Agreement.

      63. Upon determination of the fact of fulfilment of obligations, specified in paragraph 62 of this Minute by the member state, the international standards of international organizations, membership of which is opened for all member states shall be taken into consideration.

      64. In the case if the member state applies the permissive requirements and procedures in relation of the trade in services, establishment and (or) activity, such member state shall ensure that:

      1) the name of competent bodies responsible for issuance of permission were published or otherwise brought to the general knowledge;

      2) all permissive requirements and procedures were established in the legislation of the member state and any act, establishing or applying the permissive procedures and requirements is published before the date of entering into legal force (introduction into effect);

      3) the competent bodies are adopted decision on issuance or refusal in issuance of permission during the reasonable term, determined in the legislation of the member state, as a rule, not later than 30 business days from the date of receipt (receipt) of application on issuance of permission, which is considered as executed in accordance with requirements of the legislation of the member state. Such term shall be determined on the basis of minimum time, required for reception and processing of all documents and (or) details, necessary for implementation of permissive procedure;

      4) any charges, collected in connection with presentation and consideration of application, except for the charges, collected for the right to carry out an activity, were not be restriction on its own terms for the trade in services, establishment, activity and based on the expenditures of the component body, related with consideration of application and issuance of permission;

      5) the competent body of the member state informed the applicant on the state of consideration of its application, as well as if the statement is considered as duly executed in accordance with paragraph 60 of this Minute upon expiration of the term, specified in subparagraph 3 of this paragraph and at the request of the applicant.

      In any case the rights provided by paragraphs 57, 58, 60, 62 and 64 of this Minute shall be provided to the applicant in any case;

      6) the competent body, refused to accept the application, informed the applicant on reasons of such refusal in written form at the written request of applicant, who was refused to accept the application. Upon that such provision shall not be interpreted as the requirement from the competent body of information release, the disclosure of which prevents to execution of the Law or otherwise contradicts to the public interests or essential interests of security of the member state;

      7) in the case if it was refused in acceptance of application, may file a new application, if the component body refused to accept such application on the reason of its duly execution;

      8) issued permissions for supply of services were valid over the whole territory of the member state, specified in such permissions.

VII. Investments
1. General provisions

      65. Provisions of this section shall be applied in relation of all investments, implemented by investors of the member states in the territory of another member state since 16 December, 1991.

      66. One of the forms of implementation of investments is establishment within the meaning of subparagraph 24 of paragraph 2 of this Minute. Provisions of this Minute, except for the provisions of paragraphs 69 – 74 of this Minute shall be applied to such investments.

      67. The change of the methods of implementation of investments, as well the forms, in which the investments are contributed or reinvested, shall not affect to their qualification as the investments upon condition, that such change does not contradict to the legislation of the recipient state.

2. Legal regime and protection of investments

      68. Each member state shall ensure fair and equal regime in its territory in relation of investments and activity in connection with investments, implemented by the investors of other member states.

      69. Regime specified in paragraph 68 of this Minute shall not be less favorable than the regime which is provided by this member state in relation of investments and activity in connection with such investments, implemented by their (national) investors.

      70. Each member state, upon the same (similar) circumstances, shall provide to the investors of any other member state, their investments and activity, related with such investments, the regime not less favorable than the regime provided to the investors of any third state, their investments and activity, related with such investments.

      71. Regimes provided by paragraphs 69 and 70 of this Minute shall be provided by the member states on the choice of investor depending on which of the regimes is most favorable.

      72. Each member state shall create favorable conditions for implementation of investments by the investors of other member states in its territory and shall admit such investments in accordance with its legislation.

      73. Each member state shall reserve the right to restrict the activity of investors of other member states in accordance with its legislation, as well as apply and introduce other withdrawals from the national regime, specified in paragraph 69 of this Minute.

      74. Provisions of paragraph 70 of this Minute shall not be interpreted as obligation of the member state to distribute on the investments and activity in connection with such investments of investors of other member states, the advantages of any regime, preferences or privileges, which are provided or may be provided in the future to this member state on the basis of international treaties on avoidance of double taxation or other agreements on issues of taxation, as well as agreements, specified in paragraph 46 of this Minute.

      75. Each recipient state shall guarantee to the investors of other member states after execution by them of all tax and other obligations, provided by the legislation of the recipient state:

      1) the right to use and dispose of incomes, received according to the results of implementation of investments in any purposes, not prohibited by the legislation of the state recipient;

      2) excluded by Law of the RK No. 6-VII of 15.02.2021;

      3) the right to freely exercise the transfer of monetary funds (money) and payments, related with investments, specified in paragraph 8 of this Minute to any country at the discretion of the investor.

      Footnote. Paragraph 75 as amended by Law of the RK No. 6-VII of 15.02.2021.

      76. Each member state shall guarantee and ensure protection of investments of investors of other member states in its territory in accordance with its legislation.

3. Compensation of damage and guarantees of investors

      77. Investors shall have a right to compensate the damage, caused to their investments according to the results of civil disorders, military actions, revolution, mutiny, imposition of the state of emergency or other similar circumstances in the territory of the member state.

      78. Upon that such investors are provided by the regime not less favorable than which the recipient state provides to their national investors or investors of third state in relation of measures, adopted by this member state in connection with compensation of such damage depending on which of regimes is most favorable for the investor.

4. Guarantees of the rights of investor upon expropriation

      79. Investments of investors of one of the member state, implemented in the territory of another member state may not be directly or indirectly subjected to expropriation, nationalization, as well as other measures, equivalent on the consequences of expropriation or nationalization (hereinafter – expropriation), except for the cases, when such measures are applied for the public interests in the manner established by the legislation of the recipient state and are not be discriminatory and accompanied by the payment of prompt and adequate compensation.

      80. Compensation specified in paragraph 79 of this Minute shall correspond to the market value of expropriated investments of investor on the date, immediately preceding the date of their actual expropriation or the date, when it became common knowledge on the coming expropriation.

      81. Compensation specified in paragraph 79 of this Minute shall be paid without delay in the term, provided by the legislation of the recipient state, but not later than 3 months from the date of expropriation and freely transferred abroad from the territory of the recipient state in the freely convertible currency.

      In the case of delay of payment of compensation from the date of expropriation until the date of actual payment of compensation for the amount of compensation, the interests, calculated on the rate of the national interbank market are charged on actually provided credits in US dollars for the period until 6 months but not below the rate of LIBOR or in the manner determined by agreement between investors and member state.

5. Transfer of rights of investors

      82. The member state or body authorized by them, which is made the payment to the investor of its state on the basis of guarantee of protection from non-commercial risks in connection with investments of such investor in the territory of the recipient state may exercise the rights of investor in the same extent as the investor in the manner of subrogation.

      83. The rights specified in paragraph 82 of this Minute shall be carried out in accordance with the legislation of the recipient state but without damage for provisions of paragraphs 21, 24, 27, 29, 30 and 32 of this Minute.

      84. The disputed between the recipient state and investor of another member state, arising in connection with investments of this investor in the territory of the recipient state, including the disputes, relating the amounts, conditions or procedure for payment of amounts, received as compensation of damage in accordance with paragraph 77 of this Minute, and compensation, provided by paragraphs 79-81 of this Minute, or procedure of making payments and transfer of monetary funds, provided by paragraph 8 of this Minute shall be resolved as far as possible by conducting of negotiations.

      85. If the dispute is not resolved by conducting of negotiations during 6 months from the date of written notification of any of the parties of dispute on conducting of negotiations, it may be submitted, on the choice of investor, for consideration of:

      1) the judge of recipient state, competent to consider the relevant disputes;

      2) international commercial arbitration at the chamber of trade of any of the state, coordinated by participants of dispute;

      3) arbitration court ad hoc, that shall be created and effect according to the Rules of Arbitration of Commission of United Nations Organization on the right of international trade (UNCITRAL), if the parties of dispute do not agree to another;

      4) International center on regulation of investment disputes, created in accordance with Convention on regulation of investment disputes between the states and individuals or legal entities of other states dated 18 March, 1965, for resolution of a dispute in accordance with provisions of this Convention (upon condition, that it is entered into legal force for both member states of the parties of dispute) or in accordance with Additional rules of International center on regulation of investment disputes (in the case if Convention is not entered into legal force for both or one of the member states of the parties of dispute).

      86. The investor submitted the dispute for regulation to the national court or in one of the arbitration courts, specified in subparagraphs 1 and 2 of paragraph 85 of this Minute shall not have a right to redirect this dispute for consideration to any other court or arbitration court.

      The choice of investor in relation of the court or arbitration court specified in paragraph 85 of this Minute shall be final.

      87. Any arbitral decision on the dispute, considered in accordance with paragraph 85 of this Minute shall be final and compulsory for the parties of dispute. Each member state shall be obliged to ensure execution of such decision in accordance with its legislation.

  Annex No.1
  to the Minute on the trade in
  services, establishment, activity
  and implementation of investments

Procedure of the trade in telecommunication services

      1. This Procedure shall be applied to the measures of the member states, regulating carrying out of activity in the field of telecommunication.

      2. This Procedure shall not be applied to activity in the field of mail service.

      3. Nothing in this Minute shall be construed as requiring from any of the member states (or requiring from the member state to oblige the service providers, that are under its jurisdiction) to establish the special requirements in relation of telecommunication networks, without connection to the public telecommunications network.

      4. The concepts used in this Minute shall have the following meanings:

      “public telecommunications network” – technological system, including the means and communication links, intended for the mutual rendering of services of telecommunication to any user of services of telecommunication in the territory of the member state in accordance with the legislation of the member state;

      “universal telecommunication services” – the list of services of telecommunication, established by the member state, rendering of which to any user of services of telecommunication in any inhabited locality with specified quality and price level, ensuring the availability of these services, is compulsory for operators of the universal service;

      “telecommunication services” – an activity on reception, processing, storage, transfer and delivery of telecommunication messages.

      5. Each member state shall ensure that the information on conditions of access to the public telecommunication networks and telecommunication services is publicly available (including information on conditions of rendering of services, as well as on tariffs (prices) of specification of technical connections with such networks, on bodies, responsible for preparation and adoption of standards, affecting such access and use, on conditions, concerning the connection of the terminal equipment or other equipment, as well as on requirements to notifications, registration or licensing and any other permissive procedures, if necessary).

      6. An activity on rendering of telecommunication services shall be carried out on the basis of licenses issued by the authorized bodies of the member states within territorial borders established in it with observance of terms and with the use of numeration, assigned to each operator in the manner established by the legislation of the member states.

      7. Upon carrying out of activity on rendering of telecommunication services with the use of radio-frequency spectrum except for the license for carrying out of activity in the territory of the member state, it is necessary to obtain a decision of the authorized body of the member state on allocation of relevant radio-frequency bands, radio-frequency channels or radio-frequency for operation of radio electronic means and assignment (appointment) of the relevant radio-frequencies and (or) radio-frequency channels.

      8. Allocation of radio-frequency bands, radio-frequency channels or radio-frequency, assignment (appointment) of radio-frequency or radio-frequency channels, issuance of permissions for the right of the use of radio-frequency spectrum shall be carried out in the manner established by the legislation of the member states.

      9. Payments related with allocation and use of radio-frequency spectrum shall be collected in the manner and amounts established by the legislation of the member states.

      10. The member states shall take all necessary measures, including legal and administrative, for ensuring of nondiscriminatory, equal access to the networks and services of telecommunication.

      11. Connection to the public telecommunication network of telecommunication operator irrespective of its position in the market of telecommunication services shall be carried out in accordance with the legislation of the member state in the existence of technical capability on the conditions not less favorable than those provided for other telecommunication operators of the member states, operating under comparable conditions.

      12. The member states shall have a right to introduce and apply the state regulation of tariffs for the separate types of telecommunication services. Formation of tariffs for the telecommunication services shall be based on the requirements of the legislation of the member state.

      The member states shall guarantee rendering of services on the tariffs of country of residence to the persons of any of the member states upon condition of conclusion of agreement on rendering of telecommunication services with operators of country of residence.

      13. In relation of those types of telecommunication services, the tariffs on which are not subject to the state regulation, the member states shall ensure the availability and effective application of competitive legislation, preventing to distortion of conditions of competition between suppliers, as well as receivers of telecommunication services of the member states.

      14. A common approach to establishment of price formation for the services on traffic transfer by the member states shall be approved by the Council of Commission by 1 January, 2020.

      15. The member states shall take all necessary measures for ensuring unimpeded traffic transfer, including transit, by the telecommunication operators of the member states, on the basis of inter-operator agreements, as well as in recognition of technical capabilities of networks.

      16. The member states shall guarantee non-application of subsidization of services of local and long-distance telecommunication due to completion of international call on its territory.

      17. Distribution and use of resources of radio-frequency spectrum, as well as numbering resource shall be carried out in accordance with the legislation of the member states.

      18. The member states shall guarantee rendering or universal telecommunication services in its territory on the basis of unified principles and rules, provided by recommendations of international organizations in this field. Each member state shall have a right to independently determine the obligations on rendering of universal service. These obligations shall not be considered as anti-competitive upon condition that they are carried out on the basis of transparency, non-discrimination and neutrality in terms of competition and will not be more burdensome than it is necessary for the type of universal service determined by the member state.

      19. Regulatory bodies of the member states independent of the telecommunication operators and are not accountable to them. Decisions of such bodies shall be impartial in relation to all participants of this market.

  Annex No.2
  to the Minute on the trade
  in services, establishment,
  activity and implementation
  of investments

The list of “horizontal” relations in relation of all sectors
and types of activity, retained by the member states

      Footnote. Annex 2 as amended by Laws of the Republic of Kazakhstan № 265-V as of 24.12.2014; № 346-V as of 02.08.2015.
     

Restriction

The grounds for the application of restriction(paragraphs of annex No.16 to Agreement)

The ground for application of restriction (regulatory legal act)

I. Republic of Belarus

1. Conditions and procedure of access, including restrictions of such access to subsidies and other measures of the state support shall be established by the legislation of the Republic of Belarus and fully applied, but without damage for provisions of sections XXIV and XXV of Agreement on Eurasian Economic Union (hereinafter – Agreement)

paragraphs 23 and 26

The Budget Code of the Republic of Belarus, the Tax Code of the Republic of Belarus, the Laws of the Republic of Belarus on the republican budget for the relevant year, Decree of the President of the Republic of Belarus dated 28 March, 2006 No.182 “On the improvement of the legal regulation of the order of state support to legal entities and individual entrepreneurs”, regulatory legal acts of the Republic of Belarus, republican and local state bodies

2. The land plots may be at the foreign legal entities and individual entrepreneurs only on the tenant right

paragraphs 23 and 26

The Decree of the President of the Republic of Belarus dated 27 December, 2007 No.667 “On the seizure and provision of land plots”, the Code of the Republic of Belarus on land

3. Selection procedure of concessioner and the list of essential conditions of concession agreement shall be established in accordance with the legislation of the Republic of Belarus. The activity or the right of possession and use of the object of the concession on the basis of concession agreement, as well as determination of its conditions

paragraphs 15 - 17, 23, 26, 31 and 33

The Law of the Republic of Belarus dated 12 July, 2013 No.63-3 “On concessions”, the Decree of the President of the Republic of Belarus dated 6 August, 2009 No.10 “On creation of additional conditions for investment activity in the Republic of Belarus”, and the Law of the Republic of Belarus dated 12 July, 2013 No. 53-3 “On investments”

4. Priority in the provision of animal world for the use in the specific territory or water areas is given to the legal entities and citizens of the Republic of Belarus

paragraphs 23 and 26

The Law of the Republic of Belarus dated 10 July, 2007 No.257-3 “On animal world”

5. Land management (the measures on land inventory, planning, land-use, establishment (restoration) and consolidation the boundaries of objects of land management, conducting of other land management measures, directed at enhancement of efficiency of the use and land protection) shall be carried out only by the state organizations, subordinated (included to the system) to the special authorized body of the state administration

paragraphs 16, 17, 23, 26 and 31

The Law of the Republic of Belarus dated 15 July, 2010 No.169-3 “On objects, that are only owned by the state, in the types of activity, on the carrying out of which the exclusive rights of the state are distributed”, the Decree of the President of the Republic of Belarus dated 27 December, 2007 No.667 “On the seizures and provision of land plots”

6. Technical inventory and the state registration of immovable property, the rights to it and transactions with it shall be carried out only by the state organizations, subordinated (included to the system) to the special authorized body of the state administration

paragraphs 16, 17, 23, 26 and 31

The Law of the Republic of Belarus dated 15 July, 2010 No.169-3 “On objects, that are only owned by the state, in the types of activity, on the carrying out of which the exclusive rights of the state are distributed”, the Law of the Republic of Belarus dated 22 July, 2002 No.133-3 “On the state registration of immovable property, the rights to it and transactions with it”

7. Assessment of the state property for making transactions with it and (or) other legally significant actions shall be carried out by the state organizations, organizations, the share of the state property in the charter fund of which is more than 50 %, carrying out assessment activity, as well as organizations, subordinated (included to the system) to the special authorized body of the state administration

paragraphs 16, 17, 23, 26 and 31

The Decree of the President of the Republic of Belarus dated 13 October, 2006 No.615 “On valuation activity”

8. Geodetic and cartographic works, the results of which have the national, inter-industry purpose shall be carried out only by the state organizations, subordinated (included to the system) to the special authorized body of the state administration

paragraphs 16, 17, 23, 26 and 31

The Law of the Republic of Belarus dated 15 July, 2010 No.169-3 “On objects, that are only owned by the state, in the types of activity, on the carrying out of which the exclusive rights of the state are distributed”

II. The Republic of Kazakhstan

1. Conditions and procedure of access, including restrictions of such access to subsidies and other measures of the state support shall be established by the legislation of the Republic of Kazakhstan and bodies of power and fully applied, but without damage for provisions of sections XXIV and XXV of Agreement

paragraphs 23 and 26

The Budget Code of the Republic of Kazakhstan on republican budget for the relevant year, regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan, republican and local state bodies

2. The land plots intended for maintenance of the commercial agriculture and forestation may not be in the private ownership of foreign entities. The right of the temporary use a land for a fee for the maintenance of peasant or farm enterprise and commercial agriculture shall be granted to the foreign entities for the term up to 10 years.

paragraphs 23 and 26

The Land Code of the Republic of Kazakhstan

3. Provision of land plots, located in the frontier zone and frontier belt of the Republic of Kazakhstan, as well as in the boundaries of a seaport in the private ownership to the foreigners and foreign legal entities shall not be allowed. The land plots for the agricultural purpose, directly adjacent to the protective zone of the State boundary of the Republic of Kazakhstan shall be provided only to the citizens and legal entities of the Republic of Kazakhstan on the right of temporary land use before their delimitation and demarcation, unless otherwise established by the legislation of the Republic of Kazakhstan on the State boundary of the Republic of Kazakhstan.

paragraphs 23 and 26

The Land Code of the Republic of Kazakhstan, the Law of the Republic of Kazakhstan dated 21 September, 1994 No.156 – XIII “On transport in the Republic of Kazakhstan”, the Law of the Republic of Kazakhstan dated 16 January, 2013 No.70-V “On the State boundary of the Republic of Kazakhstan”

4. The right for the temporary land use may not belong to the foreign land users

paragraphs 23 and 26

The Land Code of the Republic of Kazakhstan

5. In relation of contracts for the subsurface use between the Government of the Republic of Kazakhstan and subsurface use, concluded in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24 June, 2010 No. 291-IV “On subsoil and subsurface use” before the date of entering into legal force of Agreement shall be applied the conditions of such contracts1 

paragraphs 16, 17, 23, 26, 31, 33 and 35

The Law of the Republic of Kazakhstan dated 24 June, 2010 No. 291-IV “On subsoil and subsurface use”, the Law of the Republic of Kazakhstan “On subsoil and subsurface use” dated 27 January, 1996, the Law of the Republic of Kazakhstan “On oil” dated 28 June, 1995

6. In relation of contracts for the subsurface use between the Government of the Republic of Kazakhstan and subsurface use, concluded in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24 June, 2010 No. 291-IV “On subsoil and subsurface use” before the date of entering into legal force of Agreement2

paragraphs 16, 17, 23, 26, 31, 33 and 35

The Law of the Republic of Kazakhstan dated 24 June, 2010 No. 291-IV “On subsoil and subsurface use”, the Law of the Republic of Kazakhstan “On subsoil and subsurface use” dated 27 January, 1996, the Law of the Republic of Kazakhstan “On oil” dated 28 June, 1995

6.1. The Republic of Kazakhstan shall reserve a right to require from the investors, the procurement of services from the legal entities of the Republic of Kazakhstan in accordance with the investment contract:



6.1.1. in the relation of exploration and extraction of solid mineral products – not more than 50% from all services, procured by such investors in connection with implementation of investment contract



6.1.2. in relation of exploration and production of hydrocarbons:



6.1.2.1. until 1 January, 2016 – not more than 70 % from all services, procured by such investor in connection with implementation of investment contract



6.1.2.2. from 1 January, 2016 until the date of accession of the Republic of Kazakhstan to the WTO (World Trade Organization) – not more than 60 % from all services, procured by such investor in connection with implementation of investment contract



6.1.2.3. from the date of accession of the Republic of Kazakhstan to the WTO (World Trade Organization) – not more than 50 % from all services, procured by such investor in connection with implementation of investment contract



6.2. during 6 years after the entry of the Republic of Kazakhstan to the WTO upon conducting of competition by the investor for involvement of subcontractor, the investor conditionally reduces the price of the tender application form, presented by the legal entity of the Republic of Kazakhstan by 20 %, if at least 75% of the qualified persons of this subcontractor are the citizens of the Republic of Kazakhstan, upon condition that the legal entity of the Republic of Kazakhstan conforms to the standards and qualitative characteristic, established in the competitive documentation



6.3. upon expiration of 6 years from the date of entering of the Republic of Kazakhstan to the WTO upon conducting of competition by the investor for involvement of subcontractor, the investor conditionally reduces the price of the tender application form, presented by the legal entity of the Republic of Kazakhstan by 20 %, if at least 50% of the qualified employees of this subcontractor are the citizens of the Republic of Kazakhstan, upon condition that the legal entity of the Republic of Kazakhstan conforms to the standards and qualitative characteristic, established in the competitive documentation



6.4. upon establishment of conditions of conducting of competition for provision of a right of subsurface use, the Republic of Kazakhstan shall not establish the minimum Kazakh content in personnel or services, exceeding 50%, in recognition of the following:



6.4.1. Kazakh content in personnel, involved by the investor, to which the right of subsurface use was provided (hereinafter – investor), will be calculated as the proportion in equal shares on the basis of the number of heads, managers and specialists, in accordance with the meaning of these terms, determined for the purposes of entry and temporary stay of persons, transferred within the internal transfer, in the List of specific obligations of the Republic of Kazakhstan within the WTO on market access for services (hereinafter – qualified employees) who are the citizens of the Republic of Kazakhstan



6.4.2. Kazakh content in all services, which are rendered to the investor shall be determined as the share of the total annual amount of payments (expenses) for the rendering of services on all contracts, which were paid to the legal entities of the Republic of Kazakhstan.3 However the amount, paid to the legal entity of the Republic of Kazakhstan shall be reduced by any amount which were paid for the rendering of services on the basis of subcontract agreement at any level, to the organizations that are not the legal entities of the Republic of Kazakhstan



6.4.3. upon determination of the winner of competition for provision of a right of subsurface use, the Republic of Kazakhstan shall not consider the fact that potential investor may offer a level of Kazakh content in personnel and services more than 50 %



6.5. The Republic of Kazakhstan shall reserve a right to require, the procurement of goods in the manner and conditions, provided by paragraph 5 of section II of the list to the annex No.28 to Agreement from investors in accordance with the investment contract



7. In relation of procurement by the National Welfare Fund “Samruk Kazyna” (NWF) and organizations, 50% and more of voting stocks (share of participation) of which the NWF “Samruk Kazyna” directly or indirectly owns, as well as in the companies, which directly or indirectly belong to the state (the share of the state of which is 50% and more) in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 1 February, 2012 No.550-IV “On the National Welfare Fund” and regulation of the Government of the Republic of Kazakhstan dated 28 May, 2009 No. 787 “On approval of Model rules of procurement of goods, works and services, carried out by the national managing holding, national holdings, national companies and organizations, 50 and more percent of stocks (share of participation) of which directly or indirectly belong to the national managing holding, national holdings, national companies”, the seizure in relation of local content shall be preserved and applied on conditions and in the manner provided by paragraph 6 of section II of the list to the annex No.28 to Agreement4 

paragraphs 16, 17, 23, 26, 31, 33 and 35

The Law of the Republic of Kazakhstan dated 1 February, 2012 No.550-IV “On the National Welfare Fund”, regulation of the Government of the Republic of Kazakhstan dated 28 May, 2009 No.787 “On approval of Model rules of procurement of goods, works and services, carried out by the national managing holding, national holdings, national companies and organizations, fifty and more percent of stocks (share of participation) of which directly or indirectly belong to the national managing holding, national holdings, national companies”
 

8. The state body shall have a right to refuse in issuance of permission for commission of transactions on the use, acquisition, strategic objects of the Republic of Kazakhstan to the applicant, if it involves the concentration of rights of the one person or group of persons from one country. Observance of this condition is compulsory and in relation of transactions with affiliated persons. Restrictions on the transfer and accrual of the property right for the strategic resources (objects) of the Republic of Kazakhstan shall be established by the Government of the Republic of Kazakhstan for the purposes of ensuring of national security. As well as for the purposes of exercise of relevant decision (act) of the Government of the Republic of Kazakhstan, the issuer, controlling block of stocks of which directly or indirectly belongs to the national managing holding, upon stock floatation on the organized securities market shall not have a right to sell stocks to the foreign citizens and (or) legal entities, as well as persons without citizenship

paragraphs 15, 16, 23, 26, 31 and 33

The Law of the Republic of Kazakhstan dated 6 January, 2012 No.527-IV “On the national security”, the Law of the Republic of Kazakhstan dated 2 July, 2003 No.461 “On the securities market”

9. Procedure of selection of concessioner and the list of existing conditions of the concession agreement shall be established in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan. The right to appoint the exclusive concessioner shall be reserved. Separate rights and obligations of concessor may be carried out by the authorized concessors

paragraphs 15-17, 23, 26, 31 and 33

The Law of the republic of Kazakhstan dated 7 July, 2006 No.167-3 “On concession”

10. The restrictions in relation of activity within the continental shelf of the Republic of Kazakhstan may be introduced

paragraphs 15-17, 23, 26, 31 and 33

The Law of the Republic of Kazakhstan dated 24 June, 2010 No.291-IV “On subsoil and subsurface use”

11. Priority in the provision of animal world for the use in the specific territory or water areas is given to the legal entities and citizens of the Republic of Kazakhstan

paragraphs 23 and 26

The Law of the republic of Kazakhstan dated 9 July, 2004 No.593 – II “On protection, reproduction and use of animal world”

III. Russian Federation

1. Conditions and procedure of access, including restrictions of such access to subsidies and other measures of the state support shall be established by the federal, regional and municipal bodies of power and fully applied, but without damage for provisions of sections XXIV and XXV of Agreement

paragraphs 23 and 26

The Budget Code of the Russian Federation, the Federal Law on the federal budget for the relevant years, regulatory legal acts of the Russian Federation, subjects of the Russian Federation and municipal formations

2. Foreign property for the agricultural land and land of border territories shall be prohibited and may be limited for other types of land. Rend of land plots is permitted for the period of up to 49 years

paragraphs 23 and 26

The Land Code of the Russian Federation, the Federal Law dated 24 July, 2002 No.101 – the Federal Law “On commerce in land of agricultural purpose”

3. Russian legal entities, in the charter (reserve) capital of which the share of foreign persons (or their combined share) is more than 50% may have the land plots for the agricultural purpose exclusively on the tenant right. The term of such lease may not exceed 49 years

paragraphs 23 and 26

The Land Code of the Russian Federation, the Federal Law dated 24 July, 2002 No.101 – the Federal Law “On commerce in land of agricultural purpose”

4. Transactions involving the land of traditional residence and carrying out of economic activity of indigenous peoples and small ethnic groups, as well as land plots that are in the border territories and on other established special territories of the
Russian Federation may be limited or prohibited in accordance with the legal acts of the Russian Federation

paragraphs 23 and 26

The Land Code of the Russian Federation, the Russian Law dated 1 February, 1993 No.4730-I “On the State border of the Russian Federation”

5. In relation of the trade in services by the methods of supply of services, specified in the second and third items of subparagraph 22 of paragraph 6 of annex No.16 to Agreement, the legal entities of the Russian Federation shall have the priority right for participation in the implementation of agreement on section of products as contractors, suppliers, carriers or otherwise by agreements (contracts) with investors

paragraph 23

The Federal Law dated 30 December, 1995 № 225- the Federal Law “On agreements on products section”

6. Establishment by the persons of any other member state of legal entities, opening of branches and representatives, registration as individual entrepreneur in the territory of closed administrative and territorial formation in the Russian Federation, acquisition of share of participation in the capital of legal entities registered in the territory of closed administrative and territorial formation, by the persons of any other member state, as well as activity of legal entities, registered in the territory of closed administrative and territorial formation (as well as with the foreign capital), branches and representatives may be limited and prohibited in accordance with the regulatory legal acts of the Russian Federation

paragraphs 15-17, 23, 26, 31 and 33

The Federal Law dated 14 July, 1992 No. 3297-1 “On closed administrative and territorial formation”

7. The restrictions in relation of activity within the continental shelf of the Russian Federation may be introduced

paragraphs 15-17, 23, 26, 31 and 33

The Federal Law dated 30 November, 1995 No. 187- the Federal Law “On continental shelf of the Russian Federation”

8. Priority in the provision of animal world for the use in the specific territory or water areas is given to the legal entities and citizens of the Russian Federation

paragraphs 23 and 26

The Federal Law dated 24 April, 1995 No.52-the Federal Law “On animal world”

9. In relation of conclusion of agreements on section of products, which were concluded before 1 January, 2012 (hereinafter agreements)5:
participation of Russian legal entities in the implementation of agreements in the shares, determined by the Government of the Russian Federation shall be provided by the conditions of auction for conclusion of agreement
the agreement provides the obligations of investor on:
provision of priority right for participation on the works on agreement as contractors, suppliers, carriers or otherwise to the Russian legal entities on the basis of agreements (contracts) with investors
involvement of employees – citizens of the Russian Federation, the number of which shall consist not less than 80% of the composition of all involved employees,
involvement of foreign workers and specialists only on the initial stages of works by agreement or in the absence of workers and specialists – citizens of the Russian Federation of the relevant qualification
acquisition of production, transportation and processing of mineral products of processing equipment, technical means and materials of Russian origin, necessary for the geological study in the amount not less than 70% of the total value of acquired (as well as by agreements of lease, leasing and on other grounds) in each calendar year for execution of works by agreement of equipment, technical means and materials, expenses for acquisition and use of which are compensated to the investor of compensated products.
Upon that the equipment, technical means and materials shall be considered of the Russian origin upon condition that they are produced by the Russian legal entities and (or) citizens of the Russian Federation in the territory of the Russian Federation from components, parts, constructions and constituent parts, not less than 50% in value terms of produced in the territory of the Russian Federation by the Russian legal entities and (or) citizens of the Russian Federation. The member states shall provide the condition in the agreement that not less than 70% of processing equipment in value terms for extraction of mineral products, their transportation and processing (if its provided by agreement), acquired and (or) used by the investor for execution of works by agreement shall be the Russian origin. This provision shall not be distributed for the use of objects of major pipeline transport, construction and acquisition of which are not provided by agreement

paragraphs 23 and 26

The Federal Law dated 30 December No.225 – the Federal Law “On agreements on section of products”

10. Procedure of selection of concessioner and the list of existing conditions of the concession agreement shall be established in accordance with the legislation of the Russian Federation. The right to appoint the exclusive concessioner shall be reserved. Separate rights and obligations of concessor may be carried out by the authorized concessors

paragraphs 15-17, 23, 26, 31 and 33

The Federal Law dated 21 July, 2005 No.115-the Federal Law “On concession agreements”

11. Transaction, carried out by the person of any other member state and involves establishment of control over the Russian economic societies, carrying out at least one of the types of activity, having the strategic purpose for ensuring of defence of the country and security of the state shall require obtaining a permit of the authorized body of the Russian Federation in the manner determined by the regulatory legal acts of the Russian Federation. The foreign states, international organizations, as well as persons that are under their control, as well as created in the territory of the Russian Federation shall not have a right to carry out transactions, involving establishment of control under the Russian economic societies, carrying out at least one of the types of activity, having the strategic purpose for ensuring of defence of the country and security of the state. Foreign investors or group of persons shall be obliged to present information on acquisition of 5 or more percent of stocks (shares), constituting the charter capitals of economic societies, carrying out at least one of the types of activity, having the strategic purpose for ensuring of defence of the country and security of the state to the authorized body

paragraphs 15, 16, 23, 26, 31 and 33

The Federal Law dated 29 April,2008 No.57-the Federal Law “On procedure of implementation of foreign investments in the economic societies, having the strategic purpose for ensuring of defence of the country and security of the state”

12. The land plots in the borders of seaport may not be in the property of foreign citizens, persons without citizenship, foreign organizations

paragraphs 23 and 26

The Federal Law dated 8 November, 2007 No.261-the Federal Law “On seaports in the Russian Federation and on making amendments to the separate legislative acts of the Russian Federation”

IV. The Republic of Armenia

1. Only legal entities established in accordance with the legislation of the Republic of Armenia are eligible for subsidies regardless of the capital’s ownership

paragraphs 23 and 26

Law of the Republic of Armenia № ЗР-137 “On the Budget System of the Republic of Armenia” as of June 24, 1997; Resolution of the Government of the Republic of Armenia № 1937-Н as of December 24, 2003

2. The land ownership right is not enjoyed by foreign citizens and stateless persons, except as required by law. The lease term for land plots that are state and (or) municipal property may not exceed 99 years, except for agricultural land, the lease term for which is up to 25 years

paragraphs 23 and 26

Constitution of the Republic of Armenia; Land Code of the Republic of Armenia

3. Only a legal entity, including a for-profit organization of a foreign state, can be a subsoil user

paragraphs 23 and 26

Mining Code of the Republic of Armenia

4. Only citizens of the Republic of Armenia with a certificate of qualification issued by a state authorized body can be engaged in mapping, geodesy, keeping records and land management

paragraphs 23 and 26

Law of the Republic of Armenia № ЗР-295 “On State Registration of Rights to Property” as of April 14, 1999; Resolution of the Government of the Republic of Armenia № 1441-Н as of September 29, 2011


V. The Kyrgyz Republic 

1. The conditions and procedure for access to subsidies and other measures of state support shall be established by the legislation of the Kyrgyz Republic and authorities and fully applied, but without prejudice to the provisions of Sections XXIV and XXV of the Agreement on the Eurasian Economic Union as of May 29, 2014

paragraphs 23 and 26

Law of the Kyrgyz Republic № 78 “On Basic Principles of the Budget Law in the Kyrgyz Republic” as of June 11, 1998;
Law of the Kyrgyz Republic № 140 “On Subsidies and Countervailing Measures” as of October 31, 1998;
laws of the Kyrgyz Republic on the republican budget for a corresponding year, regulatory legal acts of the Kyrgyz Republic, republican and local state bodies

2. Land plots intended for agricultural production may not be the private property of foreign persons

paragraphs 23 and 26

Land Code of the Kyrgyz Republic

3. The Government of the Kyrgyz Republic may provide land plots outside populated localities, except for agricultural land and land provided for subsoil use, to foreign persons on the basis of the right of fixed-term (temporary) use

paragraphs 23 and 26
 

Land Code of the Kyrgyz Republic
 

4. Civil law transactions related to the alienation of any types of immovable property items, regardless of the form of ownership, for transfer into ownership by foreign citizens, stateless persons and foreign legal entities, except for kairilmans, are prohibited in border areas of the Kyrgyz Republic, which have a special status

paragraphs 23 and 26

Land Code of the Kyrgyz Republic,
Law of the Kyrgyz Republic № 145 “On Giving Special Status to Certain Border Areas of the Kyrgyz Republic and Their Development” as of July 26, 2011

5. Land plots in border areas may not be provided to foreign citizens, stateless persons and foreign legal entities, except for kairilmans, on the basis of the right of fixed-term (temporary) use

paragraphs 23 and 26

Land Code of the Kyrgyz Republic,
Law of the Kyrgyz Republic № 145 “On Giving Special Status to Certain Border Areas of the Kyrgyz Republic and Their Development” as of July 26, 2011

6. Foreign land users may not have the right of perpetual land use
 

paragraphs 23 and 26

Land Code of the Kyrgyz Republic

7. With regard to agreements on subsoil use between the Government of the Kyrgyz Republic and a subsoil user, concluded in accordance with Law of the Kyrgyz Republic № 160 “On Subsoil” as of August 9, 2012, in case a foreign legal entity is recognized winner of an auction or tender for the subsoil use right or a person with whom it was decided to conduct direct negotiations, such legal entity is obliged to open a subsidiary company in the Kyrgyz Republic with a 100% participation interest to obtain a license for the subsoil use right

paragraphs 26 and 31 (with regard to subparagraphs 5 and 6 of paragraph 30)
 
 

Law of the Kyrgyz Republic № 160 “On Subsoil” as August 9, 2012;
Law of the Kyrgyz Republic № 49 “On Production Sharing Agreements for Subsoil Use” as of April 10, 2002
 
 

8. The state body has the right to refuse to issue a permit to an applicant for making transactions on the use of strategic resources and (or) the use and acquisition of strategic objects of the Kyrgyz Republic. In order to ensure national security, the Government of the Kyrgyz Republic introduces restrictions on the transfer and origin of the right of ownership of strategic resources (objects) of the Kyrgyz Republic

paragraphs 16, 26 and 31

Law of the Kyrgyz Republic № 94 “On Strategic Objects of the Kyrgyz Republic” as of May 23,2008

9. A production sharing agreement for subsoil use (hereinafter referred to as the Agreement), concluded before January 1, 2015, provides for investor obligations:
for granting a preemptive right to legal entities of the Kyrgyz Republic to participate in the works under the Agreement as contractors, suppliers, carriers or in any other capacity on the basis of agreements (contracts) with an investor;
for employing workers that are citizens of the Kyrgyz Republic, whose number shall be at least 80 percent of all the employees;
for employing foreign workers and specialists only at initial work stages by agreement or in the absence of workers and specialists that are citizens of the Kyrgyz Republic with required qualification;
for placing orders for the manufacture of equipment, hardware and materials necessary for geological exploration, development of mineral deposits and processing of mined mineral raw materials, the value of which shall be at least 50 percent of the total value of such orders, among legal entities of the Kyrgyz Republic and foreign legal entities operating and registered as taxpayers in the territory of the Kyrgyz Republic

paragraphs 31 (with regard to subparagraphs 3 and 7 of paragraph 30), 33 и 35

Law of the Kyrgyz Republic № 49
“On Production Sharing Agreements for Subsoil Use” as of April 10, 2002

10. In the event that the property of a joint-stock company is transferred to concession, the Government of the Kyrgyz Republic shall have the decisive vote right in the joint-stock company and when disposing of objects of a concession agreement.
The object of a concession agreement may be the property of joint-stock companies in which the state owns at least two-thirds of the shares, given a decision made in accordance with the legislation of the Kyrgyz Republic

paragraphs 16, 26, 31 (with regard to subparagraphs 3,
5 and 6 of paragraph 30)

Law of the Kyrgyz Republic № 850-XII “On Concessions and Concession Enterprises in the Kyrgyz Republic” as of March 6, 1992
 
 

11. Obligation of persons of other member states of the Eurasian Economic Union for obtaining the consent of the authorized body to acquire ownership of residential premises located in the territory of the Kyrgyz Republic

paragraphs 23 and 26

Housing Code of the Kyrgyz Republic

12. Only citizens of the Kyrgyz Republic can be buyers of residential premises during privatization

paragraph 15

Housing Code of the Kyrgyz Republic

      ____________________

      1 These seizures are stored and applied in the manner and on conditions provided by the minute on accession of the Republic of Kazakhstan to WTO.

      2 These seizures are stored and applied in the manner and on conditions provided by the minute on accession of the Republic of Kazakhstan to WTO.

      3 The contracts with a legal entity of the Republic of Kazakhstan shall not be taken into account, if this person does not carry out the coordinated type of activity in the territory of the Republic of Kazakhstan. The concept “legal entity of the Republic of Kazakhstan” also includes individual entrepreneurs.

      4 These seizures are stored and applied in the manner and on conditions provided by the minute on accession of the Republic of Kazakhstan to WTO.

      5 These restrictions are stored and applied in the manner and on conditions, provided by the Minute dated 16 December, 2011 on accession of the Russian Federation to the Marrakesh Accords on establishment of the World trade organization dated 15 April, 1994.

  ANNEX No. 17
  to Agreement on Eurasian
  Economic Union

MINUTE
on financial services

      1. This Minute is developed in accordance with Article 70 of Agreement on Eurasian Economic Union (hereinafter –Agreement) and applied to the measures of the member states, affecting the trade in financial services, as well as establishment and (or) activity of providers of financial services.

      2. Provisions of this Minute shall not be applied to the rendered services and activity, carried out in execution of functions of the state power on the non-commercial basis and not on the conditions of competition, as well as in relation of provided subsidies.

      3. The concepts used in this Minute shall have the following meanings:

      “state institution” – a body of the state power, or national (central) bank of the member state, or organization of the member state, belonging to the member state or controlled by this member state, which carries out exclusively the powers, delegated by the body of the state power of this member state or national (central) bank of such member state;

      “activity” – an activity of legal entities, branches, representatives, established within the meaning of this Minute;

      “legislation of the member state” – the laws and other regulatory legal acts of the member state, regulatory acts of the national (central) bank of the member state;

      “credit organization” - a legal entity of the member state, which has a right to carry out the banking operations in accordance with the legislation of the member state in the territory of which it is registered, for deriving of profit as the main purpose of its activity on the basis of license, issued by the authorized body of the member state on regulation of banking activity;

      “license” – special permission (document), issued by the authorized body of the member state, provided the right to its owner to carry out the defined type of activity in the territory of the member state;

      “measure of the member state” – the legislation of the member state, as well as decision, action or omission of the authorized body of the member state or civil servant of the authorized body of the member state.

      In the case of acceptance (publication) of official document, having a recommendatory nature, by the authorized body of the member state, such recommendation may be recognized as a measure for the purposes of this Minute in the case, if it is proved that the primary part of addressees of this recommendation, in practice, follows it;

      “national regime” – provision to the persons and financial services of another member state upon trade in financial services, the regime not less favorable than the regime, provided upon similar circumstances to their own persons and financial services in its territory;

      “common financial market” – financial market of the member states, which corresponds to the following criteria:

      harmonized requirements to regulation and supervision in the scope of financial markets of the member states;

      mutual recognition of licenses in the banking and insurance sectors, as well in the sector of services in the securities market, issued by the authorized bodies of one of the member state in the territories of another member states;

      carrying out of activity on provision of financial services over the whole territory of the Union without additional establishment as the legal entity;

      administrative cooperation between the authorized bodies of the member states, as well as by exchange of information;

      “render/trade in financial services” – rendering of financial services, including production, distribution, marketing, sale and delivery of services, carrying out by the following methods:

      from the territory of one member state to the territory of another member state;

      in the territory of one member state by person of this member state to the person of another member state (consumer of services);

      by the provider of financial services of one member state by establishment and activity in the territory of another member state;

      “provider of financial services” – any individual or legal entity of the member state, rendering the financial services, except for the state institutions;

      “professional participant of the securities market” – a legal entity of the member state, having the right to carry out the professional activity in the securities market in accordance with the legislation of the member state, in the territory of which it is registered;

      “most favored nation regime” – provision to the persons and financial services of another member state upon trade in financial services, the regime not less favorable than the regime provided upon similar circumstances to the persons and financial services of third countries;

      “sector of financial services” – the entire sector of financial services, including all its subsectors, and in relation of exemptions from obligations, restrictions and conditions of the member state, one or several or all subsectors of the separate financial service;

      “insurance organization” – a legal entity of the member state, having the right to carry out the insurance (reinsurance) activity in accordance with the legislation of the member state, in the territory of which it is registered;

      “economic feasibility test” – issuance of permission for establishment and (or) activity or render of service depending on existence of the need and market demand by economic assessment of efficiency of activity of provider of services for compliance with the purposes of economic planning of specific branch;

      “authorized body” – a body of the member state, having the powers on implementation of regulation and (or) supervision and control of financial market, financial organizations (separate scopes of financial market) in accordance with the legislation of this member state);

      “establishment”:

      creation and (or) acquisition of legal entity (participation in the capital of created or established legal entity) of any organizational and legal form and form of ownership, provided by the legislation of the member state, in the territory of which such legal entity is created or established;

      acquisition of control over the legal entity of the member state, expressed in the possibility to directly or through the third persons determine the decisions, adopted by such legal entity, as well as by disposition of votes, corresponding to the voting stocks (shares), by participation in the board of directors (supervisory council) and other bodies of management of such legal entity;

      opening of branch;

      opening of representative;

      “financial services” – services of financial nature, including the following types of services:

      1) insurance and relating to the insurance services:

      a) insurance (coinsurance): life insurance, other than life insurance;

      b) reinsurance;

      c) insurance mediation, such as broker and agency mediation;

      d) auxiliary insurance services, such as consultative, actuarial services, services of risk assessment and service on settlement of claims;

      2) banking services:

      a) reception of holdings (deposits) and other repayable funds from the population;

      b) issuance of loans, credits, lending of all types, including consumer credit, secured credit, factoring and financing of commercial transactions;

      c) financial leasing;

      d) all types of services on payments and money transfers;

      e) trading at its own expense and at the expense of customers, on the stock exchange and over the counter market or otherwise: foreign exchange; derivatives, including futures and options; instruments related to foreign exchange rates and interest rates, including transactions "swap", and forward transactions;

      f) consultative, intermediate and other auxiliary financial services in all types of activity, specified in this paragraph, including reference and analytical materials, related with analysis of credit conditions;

      3) services in the securities market:

      a) trade in financial instruments at its own expense and expense of customers, on the stock exchange and over the counter market or otherwise;

      b) participation in the emission (issuance) of all types of securities, including guarantee and distribution as the agent (state or private), and rendering of services, relating to such emission (issuance);

      c) brokerage operations in the financial market;

      d) management of such assets, as monetary funds or securities, all types of management of collective investments, management of assets and investment portfolio of retirement funds, guardianship, storage services and trust services;

      e) clearing services on financial assets, including securities, derivatives and other financial instruments;

      f) provision and transfer of financial information, processing of financial details and provision and transfer of relevant software support by the providers of other financial services;

      g) consultative, intermediate and other auxiliary financial services in all types of activity, specified in this paragraph, including researches and recommendations on the direct and portfolio investments, recommendations on issues of acquisition, reorganization and strategy of corporation.

      Other concepts in this Minute shall be used within the meaning specified in the Minute on the trade in services, establishment, activity and implementation of investments (annex No.16 to Agreement).

      4. Each member state shall provide the national regime and most favored nation regime to the providers of financial services (legal entities of other member states) in relation of rendering independently, through the intermediary or as intermediary in accordance with conditions, specified in the individual national lists of the member states in the annex No.1 to this Minute, from the territory of one member state to the territory of another member state, the following types of financial services:

      1) risk insurance, relating to:

      the international maritime transport and commercial air transport, commercial space launches and freight (including satellites), in relation of which such insurance fully or partially affects: transported goods, transport vehicles, transporting the goods, and civil responsibility, arising in connection with transportation;

      goods, transferred within the international transit;

      2) reinsurance, as well as such auxiliary insurance services, as consultative services, actuarial services, risk assessment and settlement of claims;

      3) provision, transfer of financial information, processing of financial details and relevant software support of providers of other financial services;

      4) consultative and other auxiliary services, including provision of reference materials (except for the mediation and services, related with analysis of credit history, researches and recommendations on the direct and portfolio investments, recommendations on issues of acquisition, reorganization and corporate strategy) in relation of services in the securities market and banking services.

      5. Each member state shall permit to consume the financial services, specified in subparagraphs 1-4 of paragraph 4 of this Minute to the persons of this member state in the territory of another member state.

      6. Each member state shall provide the national regime to the persons of another member state in relation of establishment and (or) activity in its territory of providers of financial services, as they are determined in paragraph 3 of this Minute, in recognition of restrictions, provided by individual national list for each of the member states in the annex No.2 to this Minute.

      7. Each member state shall provide the most favored nation regime to the persons of another member state in relation of establishment and (or) activity in its territory of providers of financial services as they are determined in paragraph 3 of this Minute.

      8. The issues of the trade in financial services with the third states, activity of legal entities, in the capital of which the state is participated, rights of consumers of financial services, participation in privatization, protection of investors’ rights, payments and transfers, restrictions in relation of payments and transfers, compensation of damage, guarantees of investors, as well as upon expropriation, transfer of investors’ rights and procedure of permission of investment disputes shall be regulated by the Minute on the trade in services, establishment, activity and implementation of investments (annex No.16 to Agreement).

      9. Provisions of this Minute shall be applied to the legal entities, branches, representatives, established on the date of entering of Agreement into legal force and continues to exist, as well as established after entering of Agreement into legal force.

      10. In the sectors, listed in paragraph 4 of this Minute, except for the cases provided in the annex No.1 to this Minute, none of the member states shall apply and introduce in relation of financial services and providers of financial services of another member state in connection with the trade in services, restrictions in relation of:

      the number of financial services in the form of quota, monopoly, economic feasibility test or in any other quantitative form;

      operations of any provider of financial services in the form of quota, economic feasibility test or in any other quantitative form.

      In the sectors, listed in paragraph 4 of this Minute, except for the cases provided in the annex No.1 to this Minute, none of the member states shall introduce and apply requirements of establishment as the condition for the trade in financial services in relation of provider of financial services of other member state.

      11. Except for the restrictions, provided by individual national list for each of the member states in the annex No.2 to this Minute, none of the member states shall apply and introduce, in its territory, in relation of providers of financial services of another member state in connection with establishment and (or) activity of suppliers of financial services, the restrictions in relation of:

      1) the forms of establishment, as well as organizational and legal form of legal entity;

      2) the number of established legal entities, branches or representatives in the form of quota, economic feasibility test or in any other form;

      3) the acquired amount of the share in the capital of legal entity or degree of control over the legal entity;

      4) the operations of established legal entity, branch, representative, in the course of carrying out by them the activity in the form of quota, economic feasibility test or in any other quantitative form.

      12. The issues of entry, departure, stay and labour activity of individuals shall be regulated by section XXVI of Agreement in recognition of restrictions, specified in the individual national list for each member state in the annex No.2 to this Minute.

      13. In relation of financial services, specified in the individual national list in the annex No.1 to this Minute and restrictions in relation of establishment and (or) activity, specified in the individual national list in the annex No.2 to this Minute, each member state shall ensure that the measures of this member state, affecting on the trade in financial services are applied by reasonable, objective and impartial manner.

      14. When a permit for rendering of financial services is required, the authorized bodies of the member state shall inform the applicant on decision concerning the application during the reasonable period of time after presentation of application, which is considered as executed according to the requirements of the legislation of the member state and the rules of regulation. The authorized bodies of the member state shall provide information on the course of consideration of application without undue delay at the request of applicant.

      15. The member states shall have a right to develop any necessary rules through the relevant bodies, which they may create, for ensuring of such situation that the measures relating to the qualifying requirements and procedures, technical standards and requirements of licensing do not create the unjustified barriers in the trade in financial services. These rules among other things shall provide that requirements contained therein:

      1) based on the objective and public criteria, such as competence and the ability to render the service;

      2) are not more burdensome than necessary to ensure the quality of service;

      3) in the case of procedures of licensing - are not a restriction in themselves on the render of services.

      16. The member states shall not apply the licensing or qualified requirements and technical standards, cancelling or reducing the profits, which are provided according to the conditions, specified in the individual national lists in the annex No.1 to this Minute before entering of rules, developed for the sectors of financial services, specified in the individual national lists in the annex No.1 to this Minute, in accordance with paragraph 15 of this Minute, into legal force.

      Upon that the licensing or qualified requirements and technical standards, applied by the member state shall correspond to the criteria, specified in subparagraphs 1-3 of paragraph 15 of this Minute and may be reasonably expected from this member state on the date of signing of Agreement.

      17. If the member state applies licensing in relation of establishment and (or) activity of providers of financial services, such member state shall ensure that:

      1) the name of the authorized bodies of the member state, responsible for the issuance of licenses for carrying out of activity were published or otherwise brought to the general knowledge;

      2) licensing procedures are not a restriction in themselves for establishment or activity and the licensing requirements, directly related to the right for carrying out of activity, that are not the unreasonable barrier to the activity in themselves;

      3) all licensing procedures and requirements were established in the legislation of the member state and the legislation of the member state, establishing or applying the licensing procedures or requirements, published before the date of its entering into legal force;

      4) any charges, collected in connection with provision and consideration of application for issuance of a license, are not a restriction for establishment and activity in themselves and based on the expenses of licensing body of the member state, related with consideration of application and issuance of the license;

      5) the relevant authorized body of the member state, responsible for the issuance, informed the applicant on the state of consideration of its application, as well as on that, if this application is considered as properly filled upon expire of period of time, established by the legislation of the member state for adoption of decision on issuance (refusal) in the issuance of a license and at the request of applicant. In any case, the applicant will be given the opportunity to make technical corrections to the application. The application will not be considered properly filled until the all information and documents specified in the relevant legislation of a member state are not received;

      6) authorized body of the member state, responsible for issuance of a license, refused to adopt the application, informed the applicant on the reasons of such refusal in written form at the written request of applicant who was refused to adopt the application. However, this provision shall not be interpreted as requiring from the licensing body of the member state to disclose the information, disclosure of which prevents to execution of the legislation of the member state or otherwise prevents to the public interests or existing interests of security;

      7) the applicant may file a new application, in which it may try to eliminate any available problems for the issuance of a license, in the case when it was refused in adoption of application;

      8) the issued license has effect over the whole territory of the member state.

      18. Procedure and terms of issuance of the licenses for carrying out of activity on the markets of financial services in the territory of the member state shall be established by the legislation of the member state, in the territory of which it is supposed to carry out such activity.

      19. Nothing in this Minute shall prevent to the member state to take the prudential measures, including protection of interests of investors, contributors, insurers, beneficiaries and persons, before whom the provider of services bears fiduciary responsibility, or measures for ensuring of integrity and stability of the financial system. If such measures do not correspond to the provisions of this Minute, they shall not be used by the member state as the means of avoidance of execution of obligation, adopted by this member state in accordance with this Agreement.

      20. Nothing in this Minute shall be interpreted as requirements to the member state to disclose the information relating to the accounts of individual customer, or any other confidential information, or information, available for the state institutions.

      21. The member states shall carry out development of harmonized requirements in the scope of regulation of financial market in the following sectors of services on the basis of international principles and standards or the best international practice and not lower than the standards and practice, which were applied in the member states:

      banking sector;

      insurance sector;

      the service sector in the securities market.

      22. In the banking sector the member states shall harmonize the requirements on regulation and supervision of credit organizations, guided in their actions with the best international practice and Guidelines of effective banking supervision of the Basle committee on banking supervision, as well as in relation of:

      1) the concept “credit organization” and legal status of credit organization;

      2) procedure and conditions for the disclosure of information by the credit organizations, banking groups and their affiliated persons, banking holdings;

      3) requirements to the accounting (financial) reports on the basis of International standards of financial reporting;

      4) procedure and conditions of creation of credit organization, in particular in relation of:

      requirements to the constituent documents;

      procedure of the state registration of credit organization in the form of legal entity (branch);

      determination of minimum amount of the charter capital of credit organization, procedure of its formation and methods of its payment;

      requirements to the professional qualification and business standing of leading employees of the credit organization;

      procedure and conditions of issuance of a license for carrying out of banking operations, as well as in relation of requirements to the documents, necessary for reception of the license for carrying out of banking operations;

      5) the grounds for refusal in registration of credit organization and issuance to it a license for carrying out of banking operations;

      6) the order, procedure and conditions of liquidation (as well as prudential liquidation) or reorganization of credit organization;

      7) the grounds for revocation of a license for carrying out of banking operations from the credit organization;

      8) procedure and features of reorganization of credit organizations in the form of amalgamation, accession and transformation;

      9) ensuring of financial reliability of credit organization, as well as determination of other, besides the banking operations, types of activity, permitted for the credit organizations, prudential standards, compulsory reserves and special provisions;

      10) procedure of carrying out of supervision of activity of the credit organizations, banking holdings and banking groups by the authorized bodies of the member states;

      11) amount, procedure and conditions of application of sanctions to the credit organizations and banking holdings;

      12) requirements to activity and ensuring of financial reliability of banking groups and banking holdings;

      13) creation and functioning of the system of endowment insurance of population (including the amounts of payments of compensation on deposits);

      14) procedures of financial reorganization and bankruptcy of credit organizations (including regulation of the rights of credits, priority of claims);

      15) the list of operations, recognized as banking;

      16) the list and status of organizations, that have the right to carry out the separate technological parts of banking operations.

      23. In the insurance sector, the member states shall harmonize the requirements on regulation and supervision of professional participants of insurance market, guided in their actions with the best international practice and Guidelines of insurance supervision of International association of insurance supervisions and as well as in relation of:

      1) the concept “professional participants of insurance market” and legal status of professional participant of insurance market;

      2) ensuring of financial reliability of professional participant of insurance market, as well as in relation of:

      insurance reserves, sufficient for execution of obligations on insurance, coinsurance, reinsurance, mutual insurance;

      the composition and structure of assets, applied for coverage of insurance reserves;

      minimum level and procedure of formation of charter and own capital;

      conditions and procedure of transfer of insurance portfolio;

      3) requirements to the accounting (financial) reports on the basis of International standards of financial reporting;

      4) procedure and conditions of creation and licensing of insurance activity;

      5) procedure of carrying out of supervision of activity of professional participants of insurance market by the authorized bodies of the member states;

      6) amount, procedure and conditions of application of sanctions to the participants and (or) professional participants of insurance market for violation in the financial market;

      7) requirements to the professional qualification and business standing of leading employees of the professional participants of insurance market;

      8) the grounds for refusal in issuance of a license for carrying out of insurance activity;

      9) the order, procedure and conditions of liquidation of professional participant of insurance market, as well as prudential liquidation (bankruptcy);

      10) the grounds for revocation of a license for carrying out of insurance activity, as well as cancellation, restriction or suspension of the effect of such license from the professional participant of insurance market;

      11) procedure and features of reorganization of professional participant of insurance market in the form of amalgamation, accession and transformation;

      12) requirements to the composition of insurance groups and insurance holdings and their financial reliability.

      24. In the services sector in the securities market, the member states shall harmonize the requirements on the following types of activity:

      brokerage activity in the securities market;

      dealer activity in the securities market;

      an activity on management of securities, financial instruments, management of assets and investment portfolio of retirement funds and collective investments;

      an activity on determination of mutual obligations (clearing);

      depositary activity;

      an activity on maintenance of register of owners of securities;

      an activity on organization of the trade in the securities market.

      25. The member states shall harmonize the requirements on regulation and supervision of securities market, guided in their actions with the best international practice and principles of International organization of commissions on securities, Organization of economic cooperation and development, as well as in relation of:

      1) determination of procedure of formation and payment of charter capital, as well as requirements to the sufficiency of their own capital;

      2) procedure and conditions of issuance of a license for carrying out of activity in the securities market, including requirements to the documents, necessary for reception of such license;

      3) requirements to the professional qualification and business standing of leading employees of the professional participants of securities market;

      4) the grounds for refusal in issuance of license for carrying out of activity in the securities market, as well as cancellation, restriction or suspension of the effect of such license;

      5) requirements to the accounting (financial) reports on the basis of International standards of financial reporting, as well as requirements to organization of internal accounting and internal control;

      6) procedure, order and conditions of liquidation (as well as prudential liquidation) or reorganization of professional participant of the securities market;

      7) the grounds for revocation of a license for carrying out of activity in the securities market from the professional participant of securities market;

      8) amount, procedure and conditions of application of sanctions to the participants and (or) professional participants of the securities market for violation on the financial market;

      9) procedure of carrying out of supervision of activity of subjects (participants) of the securities market by the authorized bodies of the member states;

      10) requirements, presented to activity of professional participants of the securities market;

      11) requirements to the procedure of emission (procedure of issuance) of securities of the issuer;

      12) requirements to the placement and circulation of securities of foreign issuers in the securities market of the member states;

      13) requirements to the volume and quality, as well as periodicity of publication of information;

      14) provision of possibility of placement and circulation of securities of issuers of the member states over the whole territory of the Union upon condition of registration of emission (issuance) of securities by the regulatory body of the state of registration of the issuer;

      15) requirements in the field of disclosure of information by the issuers, prevention to the illegal use of insider information and manipulation in the securities market.

      26. The member states shall carry out development of harmonized requirements to conducting of audit on the basis of International standards of audit.

      27. The member states shall develop the mechanisms of interaction of the authorized bodies of the member states in the scope of regulation, control and supervision of activity in their financial markets, as well as in the banking sector, insurance sector and services sector in the securities market.

      The member states shall exchange information, as well as confidential in accordance with international treaty within the Union.

      28. Each member state shall ensure that the legislation of this member state which affects or may affects the issues, covered by this Minute is published in the official source, and if it is possible, in the specially dedicated website in the Internet so that any person, rights and (or) obligations of which may be affected by such legislation of the member state has a right to familiarize with it.

      Publication of such legislation shall include explanation of purposes of adoption of such legislation and to be implemented on time, ensuring the legal certainty and reasonable expectations of persons, rights and (or) obligations of which may be affected by this legislation of the member state, but in any case before the date of entering it into legal force.

      29. Each member state shall establish the mechanism, ensuring provision of answers to written requests of any person, relating the existing and (or) planned legislation of acts on issues, covered by this Minute. Answers to the requests shall be provided to such interested person not later than 30 calendar days from the date of reception of written request.

      30. The member states shall carry out harmonization of its legislation in relation of requirements for the implementation of activity of rating agencies in accordance with principles of transparency, accountability and responsibility for the purposes of prevention of system risks in the financial markets.

      31. The member state may recognize the prudential measures of any other member state upon determination of application by them the measures, relating to rendering of financial services. Such recognition that may be achieved by harmonization of the legislation of the member states or otherwise bay be based on agreement or arrangement with the interested member state or may be provided in the unilateral procedure.

      32. The member state that is a participant of agreement or arrangement on recognition of prudential measures of another member state, both future and current shall offer an opportunity to other member states to negotiate on their accession to such agreements or arrangements, which may contain the rules, control, mechanism of implementation of such rules and if it is possible, procedures, related with exchange of information between participants of such agreements and arrangements.

      33. Harmonization of specific requirements to implementation of activity in the financial markets of the member states shall be carried out upon condition that the remaining differences will not prevent to the effective functioning within the Union of common financial market.

      34. Nothing in this Minute shall prevent to the member state to adopt or apply the following measures upon condition that such measures are not applied by the method which creates the means of arbitrary or unjustifiable discrimination between the persons of the member states in relation of the trade in services, establishment and (or) activity, that is:

      1) necessary for protection of public morals or maintenance of public order. Exceptions for reasons of public order may be applied only in the cases when there is a real and sufficiently serious threat in relation of one of the fundamental interests of society;

      2) necessary for protection of life or health of humans, animals or plants;

      3) necessary for observance of Laws or rules, which correspond to provisions of this Minute including those relating to:

      prevention of deceptive and abusive practice or the consequences of non-observance of the civil law contracts;

      protection from invasion of privacy of separate persons upon processing and distribution of details of personal nature and protection of confidentiality of details on private life and accounts;

      4) incompatible with paragraphs 4 and 6 of this Minute in a part of provision of national regime, upon condition that the difference in the actually provided regime is aimed at ensuring a fair or effective taxation or collection of taxes from the persons of another member state in relation of the trade in services;

      5) incompatible with paragraphs 4 and 7 of this Minute upon condition that the difference in relation of regime is the result of agreement on issues of taxation, as well as agreement on avoidance of double taxation, the participant of which is the relevant member state.

      35. Nothing in this Minute shall be construed as prevention for the member state to take any measures, which it considers necessary to protect their most important interests in the field of defence or its national security.

      36. The member state shall ensure gradual reduction of seizures and restrictions, specified in their individual national lists in the annex No.1 and 2 to this Minute.

      37. The member states shall terminate application of measures, specified in their individual national lists in the annexes No.1 and 2 to this Minute, in relation of those sectors of financial services, in which the conditions of harmonization of the legislation and mutual recognition of licenses were executed by the member states.

  ANNEX No.1
  to the Minute on
  financial services

LIST of subsectors of financial services, in which the national regime is provided by the member states in accordance with paragraph 4 of the Minute on financial services (annex No.17 to Agreement on Eurasian Economic Union) and the obligations are adopted in accordance with paragraph 10 of the Specified Minute

      Footnote. Annex № 1 as amended by Laws of the Republic of Kazakhstan № 265-V as of 24.12.2014; № 346-V as of 02.08.2015.
     

Sector (subsector)

Existence of restriction

Description of restriction

The ground for application of restriction (regulatory legal act)

The term of validity of restriction

I. REPUBLIC OF BELARUS

1. Insurance of risks, related with international sea transportation
international commercial air transportation
international commercial space launches
international insurance, which fully or partially covers:
international transportation of individuals
international transportation of exported (imported) cargos and transporting them transport vehicles, including responsibility, originating from this the transportation of goods by international transport
responsibility upon trans boundary transfer of individual transport vehicles only after accession to the international system of agreements and insurance certificates “Greed card”

no restrictions

-

-

-

2. Reinsurance and retrocession

no restrictions

-

-

-

3. Services of insurance agents and insurance brokers

restriction

it is not permitted the insurance mediation, related with conclusion and distribution of insurance contracts on behalf of the foreign insurers in the territory of the Republic of Belarus (except for the sectors, listed in paragraph 1 of this list, as well as except for the implementation of mediatory activity on reinsurance by the insurance brokers)

Decree of the President of the Republic of Belarus dated 25 August, 2006 No.590 “On insurance activity”


4. Auxiliary insurance services, including consultative and actuarial services, risk assessment and services on settlement of claims

no restrictions

-

-

-

II. Republic of Kazakhstan

1. Insurance of risks, related with international sea transportation
international commercial air transportation
international commercial space launches
international insurance, which fully or partially covers:
international transportation of individuals
international transportation of exported (imported) cargos and transporting them transport vehicles, including responsibility, originating from this the transportation of goods by international transport
responsibility upon trans boundary transfer of individual transport vehicles only after accession to the international system of agreements and insurance certificates “Greed card”

restriction

no restrictions, except for the case: insurance of property interests of legal entity, located in the territory of the Republic of Kazakhstan or its separate subdivision and property interests of individual, who is a resident of the Republic of Kazakhstan may be carried out only by the insurance organization – resident of the Republic of Kazakhstan. It is prohibited to make the payments and transfers of money, related with payment of insurance premiums (contributions) in favor of non-residents of the Republic of Kazakhstan, from individuals and legal entities – residents of the Republic of Kazakhstan. Compulsory insurance agreements shall be on their own holding of insurers of residents of the Republic of Kazakhstan.

The Law of the Republic of Kazakhstan dated 18 December, 2000 No.126-II “On insurance activity”

not specified

2. Reinsurance and retrocession

restriction

cumulative amount of insurance premiums, accrued to the reinsurance organizations – non-residents of the Republic of Kazakhstan on the existing agreements of reinsurance, after deduction of commission remunerations, accrued to reception from them by reinsurer (assignor), not exceed 60% (from the date of entering to WTO – 85%) from the cumulative amount of insurance premiums, accrued to reception on the existing insurance agreements (reinsurance). Compulsory insurance agreements shall be on their own holding of insurers or transferred for reinsurance to the reinsurers - residents of the Republic of Kazakhstan.

Provision of the Agency of the Republic of Kazakhstan on regulation and supervision of financial market and financial organizations dated 22 August, 2008 No.131 “On approval of instruction on standard values and method of calculations of prudential standards of insurance (reinsurance) organization, forms and terms of presentation of reports on execution of prudential standards”
 

not specified

3. Services of insurance agents and insurance brokers

restriction

no restrictions, except for the following case: mediatory activity on conclusion of insurance agreement on behalf of the insurance organization – nonresident of the Republic of Kazakhstan, except for the insurance agreement of civil responsibility of owners of motor vehicles, driving outside of the Republic of Kazakhstan, shall not be allowed in the territory of the Republic of Kazakhstan, unless otherwise provided by international treaties, ratified by the Republic of Kazakhstan

The Law of the Republic of Kazakhstan dated 18 December, 2000 No.126-II “On insurance activity”

not specified

4. Auxiliary insurance services, including consultative and actuarial services, risk assessment and services on settlement of claims

no restrictions

-

-

-

III. RUSSIAN FEDERATION

1. Insurance of risks, related with international sea transportation
international commercial air transportation
international commercial space launches
international insurance, which fully or partially covers:
international transportation of individuals
international transportation of exported (imported) cargos and transporting them transport vehicles, including responsibility, originating from this the transportation of goods by international transport
responsibility upon trans boundary transfer of individual transport vehicles only after accession to the international system of agreements and insurance certificates “Greed card”

no restrictions

-

-

-

2. Reinsurance and retrocession

no restrictions

-

-

-

3. Services of insurance agents and insurance brokers

restriction

it is not permitted the insurance mediation, related with conclusion and distribution of insurance contracts on behalf of the foreign insurers in the territory of the Russian Federation (except for the sectors, listed in paragraph 1 of this list)

The Law of the Russian Federation dated 27 November, 1992 No.4015-I “On organization of insurance case in the Russian Federation”


4. Auxiliary insurance services, including consultative and actuarial services, risk assessment and services on settlement of claims

no restrictions

-

-

-

IV. REPUBLIC OF ARMENIA

1. Insurance of risks associated with:
international maritime transport
international commercial air transport
international commercial space launches by international insurance covering all or part of:
international transport of individuals international transport of exported (imported) cargoes and vehicles transporting them, including liability arising therefrom, international transport of goods
liability for cross-border movement of individual vehicles only after accession to the “Green Card” international system of contracts and insurance certificates

unlimited

-

-

-

2. Reinsurance and retrocession

unlimited

-

-

-

3. Services of insurance agents and insurance brokers

limited

-

-

-

4. Ancillary insurance services, including advisory and actuarial services, risk assessment and claims settlement services

unlimited

-

- 

- 

     

V. THE KYRGYZ REPUBLIC 

1. Insurance of risks associated with:
international maritime transport
international commercial space launches by international insurance covering all or part of:
international transport of individuals international transport of exported (imported) cargoes and vehicles transporting them, including liability arising therefrom, international transport of goods
liability for cross-border movement of individual vehicles only after accession to the “Green Card” international system of contracts and insurance certificates

unlimited




2. Reinsurance and retrocession

unlimited




3. Services of insurance agents and insurance brokers
 

limited 

Insurance intermediation related to entering into insurance contracts on behalf of foreign insurance organizations in the Kyrgyz Republic is not allowed (except for the sectors mentioned in paragraph 1 of this List)

Law of the Kyrgyz Republic № 96 “On Organization of Insurance in the Kyrgyz Republic” as of July 23, 1998  

not specified
 
 

4. Ancillary insurance services, including advisory and actuarial services, risk assessment and claims settlement services

unlimited

     

  ANNEX No. 2
  to the Minute
  on financial services

The list
of restrictions in relation of establishment and (or)
activity, retained by the member states

      Footnote. Annex № 2 as amended by Laws of the Republic of Kazakhstan № 265-V as of 24.12.2014; № 346-Vas of 02.08.2015.
     

Existence of restriction

Description of restriction

The ground for application of restriction (regulatory legal act)

The term of validity of restriction

I. REPUBLIC OF BELARUS

1. Restriction on paragraphs 6 and 11 of the Minute on financial services (annex No.17 to Agreement on Eurasian Economic Union) (hereinafter – annex No.17)

in the case if the quota of foreign investors in the charter funds of insurance organizations of the Republic of Belarus exceeds 30%, the Ministry of Finance of the Republic of Belarus shall terminate registration of insurance organizations with foreign investments and (or) issuance of the licenses for carrying out of insurance activity to these organizations of licenses
the insurance organization shall be obliged to obtain the prior permission of the Ministry of Finance of the Republic of Belarus to increase the amount of its charter fund at the expense of the means of foreign investors and (or) insurance organizations, that are the subsidiary (dependent) economic societies in relation to these foreign investors for alienation of shares in its charter fund (stocks), constituting 5% and more of the charter fund of insurance organization, for alienation of shares in its charter fund (stocks) in favor of foreign investors and (or) insurance organizations, that are the subsidiary (dependent) economic societies in relation to these foreign investors. Belarusian participants of insurance organizations of the Republic of Belarus shall be obliged to obtain the prior permission of the Ministry of Finance for alienation of their shares in the charter funds (stocks) in the ownership (economic management, operational management) of foreign investors and (or) insurance organizations, that are the subsidiary (dependent) economic societies in relation to these foreign investors. It shall be refused in the prior permission in the following cases:
the quota of participation of foreign capital in the charter funds of insurance organizations of the Republic of Belarus exceeds upon commission of specified actions
a legal entity to which the insurer, participant of insurer intends to carry out alienation of their shares in the charter fund (stocks) shall carry out an activity at least 3 years and shall not have the profit at the results of carrying out of its activity in the last 3 years
there is a need to ensure the national security of the Republic of Belarus (as well as in the economic scope), protection of interests of the national insurance organizations
the insurance organizations, that are the subsidiary (dependent) economic societies in relation to the foreign investors and (or) having a share of the foreign investors in their charter funds more than 49% may create the separate subdivisions in the territory of the Republic of Belarus, as well as be the founders (participants) of other insurance organizations after obtainment of prior permission of the Ministry of Finance of the Republic of Belarus. It shall be refused in the prior permission, if the quota of participation of the foreign capital in the charter funds of insurance organizations of the Republic of Belarus is exceeded
insurance organizations that are the subsidiary or dependent economic societies in relation to the foreign investors may not carry out the life insurance in the Republic of Belarus (except for the conclusion of agreements of life insurance with individuals), compulsory insurance (as well as compulsory state insurance), property insurance, related to the implementation of supplies, rendering of services or execution of works for the state needs, as well as insurance of property interests of the Republic of Belarus and its administrative and territorial units.
Payment of shares in the charter funds (stocks) of insurance organizations and insurance brokers by the foreign investors shall be executed exclusively by the monetary means

Decree of the President of the Republic of Belarus dated 25 August, 2006 No.530 “On insurance activity, Resolution of the Council of Ministers of the Republic of Belarus dated 11 September, 2006 No.1174 “On establishment of quota of foreign investors in the charter funds of insurance organizations of the Republic of Belarus” Decree of the President of the Republic of Belarus dated 25 August, 2006 No.530 “On insurance activity” Decree of the President of the Republic of Belarus dated 25 August, 2006 No.530 “On insurance activity” Decree of the President of the Republic of Belarus dated 25 August, 2006 No.530 “On insurance activity”

not specified

2. Restriction on paragraphs 6 and 11 of annex No.17

the insurance agents, insurance brokers may be only the Belarussian persons

Decree of the President of the Republic of Belarus dated 25 August, 2006 No.530 “On insurance activity”

not specified

3. Restriction on paragraphs 6 and 11 of annex No.17

participation of foreign capital in the banking system of the Republic of Belarus is limited to 50%.
Creation of credit organizations with the foreign investments requires obtainment of prior permission of the National bank of the Republic of Belarus. National bank of the Republic of Belarus shall terminate the state registration of banks with the foreign investments upon achievement of established amount (quota) of participation of the foreign capital in the banking system of the Republic of Belarus.
National bank of the Republic of Belarus shall have a right to take any measures for observance of this restriction. The level of the use of quota of participation of the foreign capital in the banking system of the Republic of Belarus, as well as financial provision and business standing of founders - non-residents shall be considered upon consideration of issue on issuance of permit.

The Banking Code of the Republic of Belarus dated 25 October, 2000 No.441-3, Resolution of the Management Board of the National bank of the Republic of Belarus dated 1 September, 2008 No.129 “On the amount (quota) of participation of the foreign capital in the banking system of the republic of Belarus”

not specified

4. Restriction on paragraphs 6 and 11 of annex No.17

a license for carrying out of activity in the scope of financial services in the Republic of Belarus is issued to the legal entities of the Republic of Belarus, created in the organizational and legal form, established by the legislation of the Republic of Belarus

The Banking Code of the Republic of Belarus dated 25 October, 2000 No.441-3

not specified

5. Restriction on paragraphs 6 and 11 of annex No.17

functions of the head, its assistants, general accountant of insurance organization may be executed only by the citizens of the Republic of Belarus, as well as foreign citizens and persons without citizenship, permanently residing in the Republic of Belarus, and only on the grounds of labour agreements

Decree of the President of the Republic of Belarus dated 25 August, 2006 No.530 “On insurance activity”

not specified

6. Restriction on paragraphs 6 and 11 of annex No.17

an activity, for carrying out of which requires the license may be carried out only by the legal entities of the Republic of Belarus or individual entrepreneurs, registered in the established procedure in the Republic of Belarus. Types of activity, subjected to licensing shall be determined in accordance with the legislation of the Republic of Belarus

Decree of the President of the Republic of Belarus dated 2 September, 2010 No.450 “Provision on licensing of separate types of activity”

not specified

II. REPUBLIC OF KAZAKHSTAN

1. Restriction on paragraphs 6 and 11 of annex No.17

a share of the authorized body in the capital of organizers of trading may consist more than 50% from the total amount of the voting stocks of organizer of trading

The Law of the Republic of Kazakhstan dated 2 July, 2003 No.461-II “On the securities market”

not specified

2. Restriction on paragraphs 6 and 11 of annex No.17

an activity, for carrying out of which requires the license may be carried out only by the legal entities or individual entrepreneurs of the Republic of Kazakhstan. Types of activity, subjected to licensing of the Republic of Kazakhstan shall be determined in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan

The Law of the Republic of Kazakhstan dated 11 January, 2007 No.214-III “On licensing”

not specified

3. Restriction on paragraphs 6 and 11 of annex No.17

the banks are created in the form of joint stock companies

The Law of the Republic of Kazakhstan dated 31 August, 1995 No.2444 “On banks and banking activity in the Republic of Kazakhstan”

not specified

4. Restriction on paragraphs 6 and 11 of annex No.17

opening of branches of banks – non-residents in the Republic of Kazakhstan shall be prohibited

The Law of the Republic of Kazakhstan dated 31 August, 1995 No.2444 “On banks and banking activity in the Republic of Kazakhstan”

not specified

5. Restriction on paragraphs 6 and 11 of annex No.17

insurance (reinsurance) organization shall be established in the form of joint stock company

The Law of the Republic of Kazakhstan dated 18 December, 2000 No.126-II “On insurance activity”

not specified

6. Restriction on paragraphs 6 and 11 of annex No.17

opening of branches of insurance organizations – non-residents in the Republic of Kazakhstan shall be prohibited

The Law of the Republic of Kazakhstan dated 18 December, 2000 No.126-II “On insurance activity”

not specified

7. Restriction on paragraphs 6 and 11 of annex No.17

organizational and legal form of insurance broker is the private limited liability company or joint stock company

Republic of Kazakhstan dated 18 December, 2000 No.126-II “On insurance activity”

not specified

8. Restriction on paragraphs 6 and 11 of annex No.17

voluntary pension savings fund is created in the form of joint stock company

The Law of the Republic of Kazakhstan dated 21 June, 2013 No.105-V “On pension provision in the Republic of Kazakhstan”

not specified

9. Restriction on paragraphs 6 and 11 of annex No.17

opening of branches and representatives of pension savings funds – non-residents of the Republic of Kazakhstan in the Republic of Kazakhstan shall be prohibited

The Law of the Republic of Kazakhstan dated 21 June, 2013 No.105-V “On pension provision in the Republic of Kazakhstan”

not specified

10. Restriction on paragraphs 6 and 11 of annex No.17

central depositary is the only organization in the territory of the Republic of Kazakhstan, carrying out the depositary activity. Central depositary is created in the form of joint stock company

The Law of the Republic of Kazakhstan dated 2 July, 2003 No.461-II “On the securities market”

not specified

11. Restriction on paragraphs 6 and 11 of annex No.17

professional participant of the securities market – a legal entity, created in the organizational and legal form of the joint stock company (except for the transfer-agent)

The Law of the Republic of Kazakhstan dated 2 July, 2003 No.461-II “On the securities market”

not specified

12. Restriction on paragraphs 6 and 11 of annex No.17

stock exchange – a legal entity, created in the organizational and legal form of the joint stock company

The Law of the Republic of Kazakhstan dated 2 July, 2003 No.461-II “On the securities market”

not specified

13. Restriction on paragraphs 6 and 11 of annex No.17

the banking holding – non-resident of the Republic of Kazakhstan, directly owns 25% or more of the outstanding (after deduction of privileged and reacquired by the bank) stocks of the bank or having the opportunity to vote directly 25% or more of voting stocks of the bank may only be a financial organization – non-resident of the Republic of Kazakhstan, subjected to the consolidated supervision in the country of its location

The Law of the Republic of Kazakhstan dated 31 August, 1995 No.2444 “On banks and banking activity in the Republic of Kazakhstan”

not specified

14. Restriction on paragraphs 6 and 11 of annex No.17

unified pension savings fund is the only organization in the territory of the Republic of Kazakhstan, carrying out activity on attraction of compulsory pension contributions, compulsory professional pension contributions

The Law of the Republic of Kazakhstan dated 21 June, 2013 No.105-V “On pension provision in the Republic of Kazakhstan”

not specified

15. Restriction on paragraphs 6 and 11 of annex No.17

unified register is the only organization in the territory of the republic of Kazakhstan, carrying out activity on maintenance of the system of registers of securities holders

The Law of the Republic of Kazakhstan dated 2 July, 2003 No.461-II “On the securities market”

not specified

16. Restriction on paragraphs 6 and 11 of annex No.17

the insurance holding – non-resident of the Republic of Kazakhstan, directly owns 25% or more of the outstanding (after deduction of privileged and reacquired by the insurance (reinsurance) organization) stocks of the insurance (reinsurance) organization or having the opportunity to vote directly 25% or more of voting stocks of the insurance (reinsurance) organization may only be a financial organization

The Law of the Republic of Kazakhstan dated 18 December, 2000 No.126-II “On insurance activity”

not specified

17. Restriction on paragraphs 6 and 11 of annex No.17

the Guarantee Fund of insurance payments is the only organization in the territory of the Republic of Kazakhstan, guaranteeing implementation of insurance payments to the insurant (insured persons, beneficiaries) upon compulsory liquidation of insurance organization on agreements of compulsory insurance

The Law of the Republic of Kazakhstan dated 3 June, 2003 No.423-II “On the Guarantee Fund of insurance payments”

not specified

18. Restriction on paragraphs 6 and 11 of annex No.17

organization, carrying out the compulsory guarantee of deposits is the non-commercial organization, created in the organizational and legal form of the joint stock company. The founder (the only stockholder of organization) carrying out the compulsory guarantee of deposits is the authorized body

The Law of the Republic of Kazakhstan dated 7 July, 2006 No.169-III “On compulsory guarantee of deposits, placed in the second-tier banks of the Republic of Kazakhstan”

not specified

19. Restriction on paragraphs 6 and 11 of annex No.17

the credit bureau with the state participation is the only specialized non-commercial organization, created in the organizational and legal form of the joint stock company, in which the suppliers provide information, necessary for formation of the credit histories in a mandatory manner

The Law of the Republic of Kazakhstan dated 6 July, 2004 No.573-II “On credit bureaus and formation of credit histories in the Republic of Kazakhstan”

not specified

20. Restriction on paragraphs 6 and 11 of annex No.17

non-commercial organization, created in the organizational and legal form of the joint stock company with the share of participation of the state shall carry out formation and maintenance of the data base by insurance agreements

The Law of the Republic of Kazakhstan dated 18 December, 2000 No.126-II “On insurance activity”

not specified

III. RUSSIAN FEDERATION

1. Restriction on paragraphs 6 and 11 (annex No.17)

insurance organizations that are the subsidiary companies in relation to the foreign investors (basic organizations) or having a share of the foreign investors in its charter capital more than 49% may not maintain insurance of life, health and property of citizens in the Russian Federation at the expense of the funds, allocated for these purposes from the relevant budget by the federal executive body (insurant), insurance, related with implementation of the procurement of goods, works, services for provision of the state and municipal needs, as well as insurance of property interests of the state organizations and municipal organizations.
Insurance organizations that is a subsidiary company in relation to the foreign investors (basic organizations) or having a share of the foreign investors in its charter capital more than 51% may not maintain insurance of the property interests, related with survival of citizens to a certain age or the term or occurrence of certain events in the life of the citizens, as well as their death, and compulsory insurance of civil responsibility of vehicle owners in the Russian Federation.
Insurance organization that is a subsidiary company in relation to the foreign investors (basic organizations) or having a share of the foreign investors in its charter capital more than 49% shall have a right to carry out insurance activity in the Russian Federation, if the foreign investor (basic organization) is the insurance organization, carrying out its activity in accordance with the legislation of the relevant state not less than 5 years.
The limit of amount (quota) of participation of the foreign capital in the charter capitals of insurance organizations, which is equal to 50% is established by the legislation of the Russian Federation.
Information on the amount (quota) of participation of the foreign capital of insurance organizations, on introduction or termination of restrictions for the foreign investments, provided by the fifth and seventh items of this paragraph shall subject to publication in the manner established by the legislation of the Russian Federation.
In the case if the amount (quota) of participation of the foreign capital in the charter capitals of insurance organizations exceeds 50%, the insurance supervision body shall terminate the issuance of licenses for carrying out of insurance activity to the insurance organizations that are the subsidiary companies in relation to the foreign investors (basic organizations) or having a share of the foreign investors in its charter capital more than 49%.
Insurance organization shall be obliged to obtain a prior permission of the insurance supervision body to increase the amount of its charter capital at the expense of funds of foreign investors and (or) their subsidiary companies, for alienation in favor of foreign investors (including sales to the foreign investors) of their stocks (share in the charter capital), and Russian stockholders (participants) shall be obliged to obtain a prior permission of the insurance supervision body for alienation of their stocks (share in the charter capital) of insurance organization in favor of the foreign investors and (or) their subsidiary companies.
If the established amount (quota) of participation of the foreign capital in the charter capitals of insurance organizations is exceeded, the insurance supervision body shall refuse in the prior permission to the insurance organizations, that are the subsidiary companies in relation to the foreign investors (basic organizations) or having a share of foreign investors in its charter capital more than 49% or becoming so according to the result of the specified transactions.
Payment of their stocks (share in the charter capitals) of insurance organizations by the foreign investors shall be executed exclusively in monetary form in the currency of the Russian Federation. Despite of provisions of this paragraph, the insurance organizations, received the licenses for carrying out of insurance activity before accession of the Russia to the WTO may continue to carry out this activity in accordance with conditions, on which a license was issued

The Federal Law dated 27 November, 1992 No.4015-I “On organization of insurance business in the Russian Federation”

not specified

2. Restriction on paragraphs 6 and 11 of annex No.17

only the citizens of the Russian Federation may be the insurance agents, insurance brokers (this restriction shall not be distributed to the insurance agents – individuals, not registered as individual entrepreneurs)

The Federal Law dated 27 November, 1992 No.4015-I “On organization of insurance business in the Russian Federation”

not specified

3. Restriction on paragraphs 6 and 11 of annex No.17

participation of the foreign capital in the banking system of the Russian Federation is limited to 50%.
For the purposes of control of quota of foreign participation in the banking system of the Russian Federation the prior permission of the Central bank is required to:
creation of credit organization with the foreign participation, including subsidiary and dependent companies
increase the charter capital of credit organization at the expense of the funds of non-resident (non-residents) alienation of stocks (shares) of credit organization in favor of non-residents

International obligations of the Russian Federation, concerning the services and resulting from the Minute dated 16 December, 2011 on accession of the Russian Federation to the Marrakesh Accords on establishment of the world trade organization dated 15 April, 1994

not specified

4. Restriction on paragraphs 6 and 11 of annex No.17

a license for carrying out of activity in the scope of financial services in the Russian Federation shall be issued to the legal entities of the Russian Federation, created in the organizational and legal form, established by the legislation of the Russian Federation

The Federal Law dated 1 December 1990 No. 395-I “On banks and banking activity”, the Federal Law dated 22 April, 1996 No. 39-ФЗ “On securities market”, the Federal Law dated 27 November, 1992 No. 4015-I “On organization of insurance business in the Russian Federation”, the Federal Law dated 7 February, 2011 No. 7-ФЗ “On clearing and clearing activity”, the Federal Law dated 21 November, 2011 No. 325-ФЗ “On organized trading”, the Federal Law dated 7 May, 1998 No. 75-ФЗ “On the non-state pension funds”, the Federal Law dated 29 November, 2001 No. 156-ФЗ “On investment funds”, the Federal Law dated 14 March, 2013 No.29-ФЗ “On making amendments to the separate legislative acts of the Russian Federation”

not specified

5. Restriction on paragraphs 6 and 11 of annex No.17

in relation of credit organizations with the foreign investments there are the restrictions in the following cases:
if a person, exercising the functions of individual executive body of the Russian credit organization is the foreign citizen or person without citizenship, collegial executive body of such credit organization shall be formed from the citizens of the Russian Federation not less than for 50%.
The number of employees that are the citizens of the Russian Federation shall consist not less than 75% from the total number of employees of the Russian credit organization with the foreign investments

The Order of Bank of Russia dated 23 April, 1997 No. 02-195 “On introduction into effect of Provision “On features of registration of credit organizations with the foreign investments and on order of reception of a prior permission of the Bank of Russia to increase the charter capital, registered by the credit organization at the expense of the funds of non-residents”

not specified

6. Restriction on paragraphs 6 and 11 of annex No.17

the number of foreign personnel of the representatives of the foreign credit organization, as a rule, shall not exceed 2 people. In the case if the representation is required more accredited employees, the need for this shall be justified in written application in the name of the Chairman of the Bank of Russian on the basis of which the decision is adopted

the Order of the Bank of the Russia dated 7 October, 1997 No.02-437 “On procedure of opening and activity in the Russian Federation of the representations of the foreign credit organizations”

not specified

7. Restriction on paragraphs 6 and 11 of annex No.17

the heads (as well as individual executive body) and general accountant of the subject of Russian insurance business (legal entity) shall permanently reside in the territory of the Russian Federation

The Law of the Russian Federation dated 27 November, 1992 No. 4015-I “On organization of insurance business in the Russian Federation”

until 1 January, 2015

8. Restriction on paragraphs 6 and 11 of annex No.17

an activity, for carrying out of which requires a license may be carried out only by the legal entities of the Russian Federation or individual entrepreneurs, registered in the established procedure in the Russian Federation. Types of activity, subjected to licensing shall be determined in accordance with the legislation of the Russian Federation

The Federal Law dated 4 May, 2011 No.99-ФЗ “On licensing of separate types of activity” (and legislation, regulating the types of activity, listed in paragraph 2 of Article 1 of the specified Federal Law), the Federal Law dated 1 December, 1990 No.395-I “On banks and banking activity”

not specified

9. Restriction on paragraphs 6 and 11 of annex No.17

a share of each stockholder (related group of persons) in the charter capital of organizer of trading may not exceed 10%, except for the cases, when the stockholder (related group of persons) is the authorized body or infrastructure organizations of financial market of the Russian Federation, including to the one holding group

-

not specified

10. Restriction on paragraphs 6 and 11 of annex No.17

maintenance of insurance histories in the Russian Federation shall be carried out by the only organization, approved and carrying out activity in accordance with the legislation of the Russian Federation

-

not specified

11. Restriction on paragraphs 6 and 11 of annex No.17

organization, received a status of the central depository is the only organization in the territory of the Russian Federation, exercising functions of the central depository
central depositary is created in the form of the joint stock company

The Federal Law dated 7 December, 2011 No. 414-ФЗ “On central depository”

not specified

IV. REPUBLIC OF ARMENIA

1. Restrictions with regard to paragraphs 6 and 11 of Annex 17
 
 

in the territory of the Republic of Armenia, financial services may be provided by financial institutions and (or) their branches licensed and registered in the Republic of Armenia and established in the organizational and legal form prescribed by the legislation of the Republic of Armenia, except for insurance agents registered and recorded in accordance with the legislation of the Republic of Armenia
 

Law of the Republic of Armenia № ЗР-177-Н “On Insurance and Insurance Activities” as of April 9, 2007
(Articles 8 and 87);
Law of the Republic of Armenia № ЗР-195-Н “On the Securities Market” as of October 11, 2007
(Articles 28, 103 and 175);
Law of the Republic of Armenia № ЗР-245-Н “On Investment Funds” as of December 22, 2010 (Article 52);
Law of the Republic of Armenia № ЗР-68 “On Banks and Banking” as of June 30, 1996 (Article 12)

not specified
 
 

2. Restrictions with regard to paragraph 6 of Annex 17
 
 

a foreign bank, a foreign insurance company, a foreign investment company and a foreign investment fund manager can establish a branch in the territory of the Republic of Armenia by licensing and registering a branch with the Central Bank of the Republic of Armenia
 
 

Law of the Republic of Armenia № ЗР-68 “On Banks and Banking” as of June 30, 1996 (Article 14);
Law of the Republic of Armenia № ЗР-177-Н “On Insurance and Insurance Activities” as of April 9, 2007
(Article 47);
Law of the Republic of Armenia № ЗР-195-Н “On the Securities Market” as of October 11, 2007
(Article 43);
Law of the Republic of Armenia № ЗР-245-Н “On Investment Funds” as of December 22, 2010 (Article 54);
Regulations of the Central Bank of the Republic of Armenia 1 (№ 145-Н as of April 12, 2005), 3/01 (№ 344-Н as of October 30, 2007), 4/01 (№ 16-Н as of January 15, 2008)

not specified 

3. Restrictions with regard to paragraph 6 of Annex 17
 

 
 

permission to manage a mandatory pension fund may be granted to a manager established in the territory of the Republic of Armenia having at least 1 participant (shareholder) that is an international financial institution or a reputable foreign organization specializing in managing pension funds (including other similar investment funds). At the same time, an international financial institution (institutions) and (or) a reputable foreign organization (organizations) shall own more than 50% of voting shares in the authorized capital of the manager of the mandatory pension fund established in the territory of the Republic of Armenia, and this organization (organizations) shall have a decisive vote when determining the strategy of the manager of a mandatory pension fund, and also when creating the manager’s executive body and internal control systems

Regulation of the Central Bank of the Republic of Armenia 10/01
(№ 116-Н as of May 2, 2011) (paragraph 33)
 
 

not specified
 
 

4. Restrictions with regard to paragraph 6 of Annex 17
 
 

investment companies, branches of foreign investment companies and banks licensed and registered in the Republic of Armenia can act as a custodian of securities. Only a bank (licensed and registered in the Republic of Armenia) can be a custodian of securities of investment funds

Law of the Republic of Armenia № ЗР-195-Н “On the Securities Market” as of October 11, 2007
(Article 27);
Law of the Republic of Armenia № ЗР-245-Н “On Investment Funds” as of December 22, 2010 (Article 86)
 
 

not specified
 
 

5. Restrictions with regard to paragraph 6 of Annex 17
 
 

regulated market operator (exchange) and the Central Depository can be established only in the form of a joint stock company

Law of the Republic of Armenia № ЗР-195-Н “On the Securities Market” as of October 11, 2007
(Articles 103 and 175) 
 

not specified

6. Restrictions with regard to paragraph 6 of Annex 17
 
 
 

an organization having the status of the Central Depository in accordance with the legislation of the Republic of Armenia is the only organization in the territory of the Republic of Armenia performing the functions of a central depositary in accordance with the legislation of the Republic of Armenia

Law of the Republic of Armenia № ЗР-195-Н “On the Securities Market” as of October 11, 2007
(Article 175)
 
 

not specified

7. Restrictions with regard to paragraph 6 of Annex 17
 
 
 

the bureau of insurance companies engaged in compulsory insurance of liability (CIL) arising from the use of motor vehicles has the organizational and legal form of a non-profit association of legal entities. The purpose of the bureau’s activity is to protect the interests of victims and to ensure stability and development of the CIL system. The bureau is the only self-regulating organization whose members, in accordance with the Law of the Republic of Armenia “On Compulsory Insurance of Liability Arising from the Use of Motor Vehicles”, are insurance companies entitled to CIL performance, and in cases provided for by this Law, also the Central Bank of the Republic of Armenia

Law of the Republic of Armenia № ЗР-63-Н ”On Compulsory Insurance of Liability Arising from the Use of Motor Vehicles” as of May 18, 2010 (Articles 3 and 28)
 
 

not specified
 
 

8. Restrictions with regard to paragraph 6 of Annex 17
 
 
 

the organization performing mandatory deposit insurance is a non-profit legal entity, whose founder is the Central Bank of the Republic of Armenia

Law of the Republic of Armenia № ЗР-142-Н “On Guarantee of Compensation for Bank Deposits of Physical Persons”
as of November 24, 2004 (Article 17) 


9. Restrictions with regard to paragraph 6 of Annex 17
 
 
 

the credit bureau is a for-profit specialized organization established in the organizational and legal form of a joint stock company, which, on the basis of a license issued by the Central Bank of the Republic of Armenia, has the right to carry out activities on collecting credit information and other data it needs, on compiling, processing and maintaining credit histories and drawing up a credit report based on them

Law of the Republic of Armenia № ЗР-185-Н “On Circulation of Credit Information and Activities of Credit Bureaus” as of October 22, 2008 (Article 3)
 
 

not specified
 
 

V. THE KYRGYZ REPUBLIC 

1. Restrictions with regard to paragraphs 6 and 11 of Annex № 17
 

in the territory of the Kyrgyz Republic, financial services may be provided by financial institutions (financial service providers) and (or) their branches licensed and registered in the Kyrgyz Republic and established in the organizational and legal forms in accordance with the legislation of the Kyrgyz Republic. A foreign bank may establish a branch, representative office in the territory of the Kyrgyz Republic after obtaining a permit, registration and obtaining a license from the National Bank of the Kyrgyz Republic
 

Law of the Kyrgyz Republic № 60 “On Banks and Banking Activity in the Kyrgyz Republic” as of July 29, 1997;
Law of the Kyrgyz Republic № 96 “On Organization of Insurance in the Kyrgyz Republic” as of July 23, 1998;
Law of the Kyrgyz Republic № 251 “On the Securities Market” as of July 24, 2009;
Regulation on the licensing of banking activities, approved by Resolution of the Board of the National Bank of the Kyrgyz Republic № 5/7 as of March 2, 2006
The procedure for allotting capital by a non-resident bank to its branch, approved by Resolution of the Board of the National Bank of the Kyrgyz Republic № 12/8 as of April 27, 2005  

not specified

2. Restrictions with regard to paragraphs 6 and 11 of Annex № 17
 
 

the organization engaged in ensuring the operation of the deposit protection system is a legal entity - the Deposit Protection Agency of the Kyrgyz Republic established by the Government of the Kyrgyz Republic. The Agency is an independent non-profit organization. 

Law of the Kyrgyz Republic № 78 “On Protection of Bank Deposits” as of May 7, 2008
 
 

not specified

3. Restrictions with regard to paragraph 6 of Annex № 17
 
 

the organization having the status of a central depositary is the only organization in the territory of the Kyrgyz Republic that performs functions of a central depositary. The central depositary is set up in the form of a joint stock company with state participation

Resolution of the Government of the Kyrgyz Republic № 513 as of September 12, 2008 “On the establishment of a central depository of securities in the Kyrgyz Republic”
 
 

not specified

     

  ANNEX № 18
  to Agreement
  on Eurasian Economic Union

MINUTE
on procedure of collection of indirect taxes and mechanism of control for their payment upon export and import of goods, execution of works, rendering of services
I. General provisions

      1. This Minute id developed in accordance with Articles 71 and 72 of Agreement on Eurasian Economic Union and determines a procedure of collection of indirect taxes and mechanism of control for their payment upon export and import of goods, execution of works, rendering of services.

      2. The concepts used in this Minute shall have the following meanings:

      “auditing services” – services on conducting of audit of accounting, tax and financial reporting;

      “accounting services” – services on formulation, maintenance, reconstruction of accounting, preparation and (or) presentation of tax, financial and accounting reporting;

      “movable property” – things that do not relating to the immovable property, to the transport vehicles;

      “design services” – services on planning of art forms, appearance of products, building facades, interiors of premises; industrial design;

      “import of goods” – import of goods by taxpayers (payers) to the territory of one member state from the territory of another member state;

      “engineering services” - engineering-advisory services on preparation of process of production and implementation of goods (works, services), preparation of construction and operation of industrial, infrastructure, agricultural and other objects, as well as pre-project and project services (preparation of technical and economic feasibility, design and engineering development, technical tests and analysis of results of such tests);

      “component bodies” – The Ministry of Finance, Economy, tax and customs bodies of the member states;

      “consultation services” – services on provision of explanations, recommendations and other forms of consultations, including determination and (or) assessment of problems and (or) possibilities of person, on administrative, economic, financial (including tax and accounting) issues, as well as on issues of planning, organization and carrying out of entrepreneurial activity, personnel management;

      “indirect taxes” – the value added tax (hereinafter – VAT) and excises (excise tax or excise duties);

      “marketing services” – services, related with research, analysis, planning and prediction in the scope of production and circulation of goods (works, services) for the purposes of determination of measures on creation of necessary economic conditions of production and circulation of goods (works, services), including characteristic of goods (works, services), development of price strategy and advertising strategy;

      “taxpayer (payer)” - taxpayer (payer) of taxes, charges and duties of the member states (hereinafter – taxpayer);

      “research scientific works” – conducting of scientific researches, conditioned by technical specification of customer;

      “immovable property” – the land plots, subsoil plots, isolated bodies of water and all that is firmly connected to the ground, that is the objects, moving of which is impossible without disproportionate damage to their purpose, as well as forests, perennial plantings, buildings, constructions, pipelines, power transmission lines, enterprises as property complexes and space objects;

      “zero rate of VAT” – the imposition of VAT on the rate of zero percent with the right to deduct (set off) the relevant amounts of VAT;

      “development and pilot technological (technological) works” – development of a sample of a new product, design documentation for it, or new technology;

      “work” – an activity, the results of which have the material expression and may be implemented for satisfaction of needs of legal entities and (or) individuals;

      “advertising services” – services on creation, distribution and placement of information, intended for indefinite range of persons and designed to form or keep up interest to the legal entity or individual, goods, trademarks, works, services, by any means and in any form;

      “goods” - implemented or intended to implement any movable and immovable property, transport vehicles, all kinds of energy;

      “transport vehicles” - sea-going vessels and aircraft, inland water vessels, vessels of mixed “river-sea” navigation, units of railway or tramway rolling stock; autobuses; cars, including trailers and semi-trailers; cargo containers; dump trucks;

      “service” – an activity, the results of which do not have the material expression, realized and used in the process of carrying out of this activity, as well as transfer, provision of patents, licenses, trademarks, copyrights, or other rights;

      “services on processing of information” – services on implementation of collection and consolidation of information, systematization of information files (details) and provision of results of processing of this information for disposition of the user;

      “export of goods” – exportation of goods, sold by the taxpayer from the territory of one member state to the territory of another member state;

      “legal services” – services of legal nature, as well as provision of consultations and explanations, preparation and legal expertise of documents, presentation of interests of customers in the courts.

II. Procedure of application of indirect taxes
upon export of goods

      3. The zero rate of VAT and (or) exemption from excises upon presentation of documents, provided by paragraph 4 of this Minute to the taxation body shall be applied upon export of goods from the territory of one member state to the territory of another member state by the taxpayer of the member state, from the territory of which the goods are transported.

      Taxpayer shall have a right to the tax deductions (credits) in the manner, similar to the provided by the legislation of the member state, applied in relation of goods, exported from the territory of one member state outside the Union upon export of goods from the territory of one member state to the territory of another member state.

      Place of sale of goods shall be determined in accordance with the legislation of the member states, unless otherwise established by this paragraph.

      In the case of sale of goods by the taxpayer of one member state to the taxpayer of another member state, when the transfer (transportation) of goods began outside of the Union and completed in another member state, the place of sale of goods shall be the territory of the member state, in the territory of which the goods are placed under the customs procedure of release for the internal consumption.

      4. The following documents (their copies) shall be presented to the taxation body together with the tax declaration for approval of validity of application of the zero rate of VAT and (or) exemption from excises by the taxpayer of the member state, from the territory of which the goods are exported:

      1) agreements (contracts), concluded with the taxpayer of another member state or with the taxpayer of the state, that is not a member of the Union (hereinafter – agreements (contracts), on the basis of which the export of goods is carried out; in the case of leasing of goods or trade credit (commercial loan, a loan in the form of things) – agreements (contracts) of leasing, agreements (contracts) of the trade credit (commercial loan, a loan in the form of things); agreements (contracts) for production of goods; agreements (contracts) for processing of the give and take raw materials;

      2) a bank statement, approving an actual receipt of revenues from the sale of exported goods to the account of taxpayer-exporter, unless otherwise provided by the legislation of the member state.

      In the case if the payment in cash is provided by agreement (contract) and such payment does not contradict to the legislation of the member state, from the territory of which the goods are exported, the taxpayer shall present a bank statement (a copy of statement), approving the deposit of amount received by the taxpayer to its account in the bank, as well as copies of cash receipts, approving an actual receipt of revenues from the buyer of specified goods, to the taxation body, unless otherwise provided by the legislation of the member state, from the territory of which the goods are exported.

      In the case of exportation of goods on lease agreement (contract), providing the transfer of property right to them to the leaseholder, the taxpayer shall present a bank statement (copy of statement), approving an actual receipt of lease payment (in a part of compensation of original cost of goods (a subject of leasing)) to the account of taxpayer-exporter, to the taxation body, unless otherwise provided by the legislation of the member state.

      In the case of implementation of foreign trade goods countertrade (barter) operations of provision of trade credit (commercial loan, a loan in the form of things), the taxpayer-exporter shall present the documents, approving the import of goods (execution works, rendering of services), received (acquired) by them on the specified operations to the taxation body.

      The documents specified in this subparagraph shall not be presented to the taxation body, if their presentation is not provided by the legislation of the member state in relation of goods, exported from the territory of the member state outside the Union;

      3) an application on importation of goods and payment of indirect taxes, composed in the form, provided by the separate international interdepartmental agreement, with a mark of taxation body of the member state, in the territory of which the goods are imported, on payment of indirect taxes (exemption or other procedure of execution of tax liabilities) (hereinafter – application) (in hard copy in the original or in the copy at discretion of taxation bodies of the member states) or the list of applications (in hard copy or electronic form with an electronic (digital) signature of taxpayer).

      Taxpayer shall include the requisites and details to the list of applications from those applications, information of which is received to the taxation body in the form, provided by the separate international interdepartmental agreement.

      The form of the list of applications, procedure of its filling and format shall be determined by the regulatory legal acts of taxation bodies of the member states or other regulatory legal acts of the member states.

      In the case of the sale of goods, exported from the territory of one member state to the territory of another member state, and placement them under the customs procedures of free customs zone or free warehouse in the territory of another member state, a copy of customs declaration shall be presented to the taxation body instead of the application of the first member state in accordance with which such goods are placed under the customs procedures of free customs zone or free warehouse;

      4) transport (transportation) and (or) other documents, provided by the legislation of the member state, approving the transfer of goods from the territory of one member state to the territory of another member state. The specified documents shall not be presented, if execution of these documents for the separate types of transfer of goods, as well as transfer of goods without the use of transport vehicles is not provided by the legislation of the member state;

      5) other documents, approving feasibility of application of the zero rate of VAT and (or) exemption from payment of excises, provided by the legislation of the member state from the territory of which the goods are exported.

      The documents provided by this paragraph, except for the application (list of applications) shall not be presented to the taxation body, if the non-presentation of documents, approving the validity of application of the zero rate of VAT and (or) exemption from payment of excises, together with the tax declaration follows from the legislation of the member state, from the territory of which the goods of exporters.

      The documents provided by this paragraph shall not be presented with the relevant tax declaration on excises, if they were presented with the tax declaration of VAT, unless otherwise provided by the legislation of the member state.

      The documents provided by subparagraphs 1,2,4,5, the forth item of subparagraph 3 of this paragraph may be presented in the electronic form in the manner established by the regulatory legal acts of taxation bodies of the member states or other regulatory legal acts of the member states. The format of specified documents shall be determined by the taxation bodies of the member states or other regulatory legal acts of the member states.

      5. The documents provided by paragraph 4 of this Minute shall be presented to the taxation body during 180 calendar days from the date of dispatch (transfer) of goods.

      Upon non-presentation of these documents in the established term, the amounts of indirect taxes shall subject to the payment to the budget for the tax (reporting) period, on which the date of goods dispatch is occurred, or other tax (reporting) period, established by the legislation of the member state, with the right to deduct (set off) of relevant amounts of VAT according to the legislation of the member state, from the territory of which the goods are exported.

      For the purposes of calculation of VAT upon sale of goods, the date of dispatch shall be recognized the date of the first in time of drawing up of a prior accounting (accounting) document, executed to the buyer of goods (first carrier), or the date of creation of other compulsory document, provided by the legislation of the member state for the taxpayer of VAT.

      For the purposes of calculation of excises on excisable goods, produced from the own raw materials, the date of dispatch of goods shall be recognized the date of the first in time of drawing up of a prior accounting (accounting) document, executed to the buyer (receiver) of goods; on excisable goods, produced from the give and take raw materials, the date of dispatch shall be recognized the date of signing of an act of receipt and transfer of excisable goods, unless otherwise provided by the legislation of the member state, in the territory of which the excisable goods are produced.

      In the case of non-payment, incomplete payment of indirect taxes, payment of such taxes with violation of the term, established by this paragraph, the taxation body shall collect the indirect taxes and fines in the manner and amount, established by the legislation of the member state, from the territory of which the goods are exported, as well as shall apply the methods of ensuring of execution of obligations on payment of indirect taxes, fines and penalties, established by the legislation of this member state.

      In the case of presentation of documents, provided by paragraph 4 of this Minute by the taxpayer, upon expire of a term, established by this paragraph, the amounts paid of indirect taxes shall subject to deduction (set off), return in accordance with the legislation of the member state, from the territory of which the goods are exported. The amounts of fines, penalties, paid for the violation of the terms of payment of indirect taxes shall not subject to return.

      6. The volume of goods, rates of excises, having an effect on the date of dispatch of excisable goods, exported to the member states, as well as the amounts of excises shall be reflected in the relevant tax declaration on excises.

      7. The taxation body shall verify the validity of application of the zero rate of VAT and (or) exemption from the payment of excises, tax deductions (set off) on the specified taxes, as well as shall take (make) the relevant decision according to the legislation of the member state, from the territory of which the goods are exported.

      In the case of non-presentation of an application to the taxation body, the taxation body shall have a right to take (make) a decision on approval of validity of application of the zero rate of VAT and (or) exemption from payment of excises, tax deductions (set off) on the specified taxes in relation of operation on the sale of goods, exported from the territory of one member state to the territory of another member state, in the existence in the taxation body of one member state of approval of the fact of the payment of indirect taxes in full amount (exemption from the payment of indirect taxes) in the electronic form from the taxation body of another member state.

      8. If the details on transfer of goods and payment of indirect taxes, presented by the tax payer do not correspond to the data, received within the exchange of information, established between the taxation bodies of the member states, the taxation body shall collect the indirect taxes and fines in the manner and amount, provided by the legislation of the member state, from the territory of which the goods are exported, as well as shall apply the methods on ensuring of execution of obligations on payment of indirect taxes, fines and penalties, established by the legislation of this member state.

      9. Provisions of this section in a part of VAT shall be also applied in relation of goods, being the result of execution of works on agreements (contracts) on their production, exported from the territory of the member state, in the territory of which the works are executed on their production, to the territory of another member state. The goods that are the results of execution of works on processing of give and take raw materials shall not be related to the specified goods.

      10. Taxation base for the imposition of excises of goods that are the result of execution of works on agreement (contract) on processing of give and take raw materials shall be determined as the volume, number (other indicators) of excisable goods, produced from the give and take raw materials, in natural units, in relation of which the fixed (specific) rates of excises are established, or as the cost of excisable goods, produced from the give and take raw materials in relation of which the ad valorem excise rates are established.

      11. Taxation base on VAT upon export of goods upon changing it in the direction of increase (reduction) due to the increase (reduction) of price of goods sold or reduction of the number (volume) of goods sold in connection with their return due to the inadequate quality and (or) equipment shall be corrected in the tax (report) period, in which the participants of agreement (contract) are changed the price (discussed a return) of exported goods, unless otherwise provided by the legislation of the member state.

      Upon export of goods (leasing subjects) from the territory of one member state to the territory of another member state on lease agreement (contract), providing the transfer of a right of ownership to them to the lessee, on agreement (contract) of the trade credit (commercial loan, a loan in the form of things) on agreement (contract) of production of goods shall be applied the zero rate of VAT and (or) exemption from the payment of excises (if such operation subjects to imposition of excises in accordance with the legislation of the member state) upon presentation of documents, provided by paragraph 4 of this Minute to the taxation body.

      The tax base on VAT upon export of goods (leasing subjects) from the territory of one member state to the territory of another member state on lease agreement (contract), providing the transfer of a right of ownership to them to the lessee shall be determined on the date, provided by lease agreement (contract) for the payment of each lease payment, in the amount of the original cost of goods (leasing subjects), corresponding to each lease payment.

      The tax deductions (set off) shall be made in the manner provided by the legislation of the member state, in a part, corresponding to the cost of goods (leasing subjects) on each lease payment.

      The tax base on VAT upon export of goods from the territory of one member state to the territory of another member state on lease agreement (contract) of the trade credit (commercial loan, a loan in the form of things) shall be the cost of transferred (provided) goods, provided by agreement (contract), in the absence of the cost in the agreement (contract) – the cost, specified in the transportation documents, in the absence of the cost in the agreement (contract) and transportation documents – the cost of goods, reflected in the account.

      12. The legislation of the member state regulating the principles of determination of a price for the purposes of taxation may be applied for ensuring of completeness of the payment of indirect taxes.

III. Procedure of collection of indirect taxes
upon import of goods

      13. Collection of indirect taxes on goods, imported to the territory of one member state from the territory of another member state (except for the case, established by paragraph 27 of this Minute and (or) placement of imported goods under the customs procedure of free customs zone or free warehouse) shall be carried out by the taxation body of the member state, to the territory of which the goods are imported, on place of registration of taxpayer – owners of goods, including the taxpayers, applied the special regimes of taxation, as well as in recognition of features, provided by paragraphs 13.1 – 13.5 of this Minute.

      For the purposes of this section the owner of goods shall be recognized the person who has a property right of goods or to whom the transfer of the property right of goods is provided by agreement (contract).

      13.1. If the goods are purchased on the basis of agreement (contract) between the taxpayer of one member state and taxpayer of another member state, the payment of indirect taxes shall be made by the taxpayer of the member state, to the territory of which the goods are imported, - by the owner of goods, or, if it is provided by the legislation of the member state, - by commissioner, attorney or agent.

      13.2. If the goods are purchased on the basis of agreement (contract) between the taxpayer of one member state and taxpayer of another member state and upon that the goods are imported from the territory of the third member state, the indirect taxes shall be paid by the taxpayer of the member state, in the territory of which the goods are imported – by the owner of goods.

      13.3. If the goods are sold by the taxpayer of one member state through the commissioner, attorney or agent to the taxpayer of another member state and imported from the territory of the first or third member state, the payment of indirect taxes shall be made by the taxpayer of the member state, to the territory of which the goods are imported, - by the owner of goods or, if it is provided by the legislation of the member state, - by the commissioner, attorney or agent.

      13.4. If the taxpayer of one member state purchases the goods, previously imported to the territory of this member state by the taxpayer of another member state, the indirect taxes on which they were paid, the payment of indirect taxes shall be made by the taxpayer of the member state, to the territory of which the goods are imported, - by the owner of goods or, if it is provided by the legislation of the member state, by the commissioner, attorney or agent (in the case, if the goods are sold by the taxpayer of another member state through the commissioner, attorney or agent).

      If the taxpayer of one member state purchases the goods, previously imported to the territory of this member state by the commissioner, attorney or agent (taxpayer of this member state) by agreement (contract) of commission, order or agency agreement (contract) with the taxpayer of another member state, the indirect taxes on which are not paid, the payment of indirect taxes shall be made by the taxpayer of the member state, to the territory of which the goods are imported, - by the owner of goods or, if it is provided by the legislation of the member state, - by the commissioner, attorney or agent, imported the goods.

      13.5. If the goods are purchased on the basis of agreement (contract) between the taxpayer of the member state and taxpayer of the state, that is not a member of the Union, and upon that the goods are imported from the territory of another member state, the indirect taxes shall be paid by the taxpayer of the member state, to the territory of which the goods are imported, - by the owner of goods or, if it is provided by the legislation of the member state, - by the commissioner, attorney or agent (in the case if the goods are sold through the commissioner, attorney or agent).

      14. For the purposes of payment of VAT, the tax base shall be determined on the date of making registration of imported goods of the taxpayer (but not later than the term, established by the legislation of the member state, to the territory of which the goods are imported) on the basis of the cost of purchased goods (as well as the goods that are the result of execution of works on agreement (contract) on their production), as well as the goods, received by agreement (contract) of the trade credit (commercial loan, a loan in the form of things), the goods that are the product of processing of give and take raw materials, and excises, subjected to the payment on excisable goods.

      The cost of the purchased goods, as well as the goods that are the result of execution of works on agreement (contract) on their production shall be the price of transaction, payable for suppliers for the goods (works, services) according to the conditions of agreement (contract).

      The cost of the goods, received on the countertrade (barter) agreement (contract), as well as agreement (contract) of the trade credit (commercial loan, a loan in the form of things) shall be the cost of goods, provided by agreement (contract), in the absence of the cost in the agreement (contract) – the cost, specified in the transportation documents, in the absence of the cost in the agreement (contract) and transportation documents – the cost of goods, reflected in the account.

      For the purposes of determination of the tax base, the cost of goods, (as well as the goods, that are the result of execution of works on agreement (contract) on their production), expressed in the foreign currency shall be translated to the national currency at the exchange rate of the national (central) bank of the member state on the date of reception of goods to the account.

      Upon import of products of processing of give and take raw materials to the territory of one member state from the territory of another member state, the tax base shall be determined as the cost of executed works on processing of give and take raw materials and excises, payable on excisable products of processing. Upon that the cost of executed works on processing of give and take raw materials, expressed in the foreign currency shall be translated to the national currency at the exchange rate of the national (central) bank of the member state on the date of reception of products of processing to the account.

      15. Upon importation of goods (leasing subjects) to the territory of one member state from the territory of another member state on lease agreement (contract), providing the transfer of the property right to them to the lessee, the tax base shall be determined in the amount of the cost of goods (leasing subjects), provided on the date of its payment by lease agreement (contract) (irrespective of the actual amount and the date of payment). The lease payment in the foreign currency shall be translated to the national currency at the exchange rate of the national (central) bank of the member state on the date, corresponding to the time (date) of determination of the tax base.

      16. The tax base for imposition of excises shall be the volume, number (other indicators) of imported excisable goods, as well as the goods that are the product of processing of give and take raw materials, in natural units, in relation of which the fixed (specific) rates of excises are established, or the cost of imported excisable goods, as well as the goods that are the product of processing of give and take raw materials, in relation of which the ad valorem excise rates are established.

      The tax base for calculation of excises shall be determined on the date of reception of imported excisable goods to the account by the taxpayer, as well as the goods that are the product of processing of give and take raw materials (but not later than the term, established by the legislation of the member state, to the territory of which the excisable goods are imported).

      17. The amounts of the indirect taxes, payable on the goods, imported to the territory of one member state from the territory of another member state shall be calculated by the taxpayer on the tax rates, established by the legislation of the member state, to the territory of which the goods are imported.

      18. The legislation of the member state regulating the principles of determination of a price for the purposes of taxation may be applied for ensuring of completeness of the payment of indirect taxes.

      19. The indirect taxes, except for the excises on marked excisable goods shall be paid not later than the 20th day of the month, following the month of:

      record of imported goods;

      the term of payment, provided by the lease agreement (contract).

      The payment of excises on marked excisable goods shall be made in the term, established by the legislation of the member state.

      20. The taxpayer shall be obliged to present the relevant tax declaration on the form, established by the legislation of the member state, or in the form, approved by the competent body of the member state, to the territory of which the goods are imported, as well as on lease agreement (contract) to the taxation body, not later than the 20th day of the month, following the month of record of imported goods (the date of payment, provided by the lease agreement (contract)). The taxpayer shall present the following documents to the taxation body together with the tax declaration:

      1) an application in hard copy (in quadruplicate) and in electronic form of application in the electronic form with electronic (digital) signature of taxpayer;

      2) a bank statement, approving the actual payment of indirect taxes on imported goods, or other document, approving execution of tax obligations on payment of indirect taxes, if it is provided by the legislation of the member state. If the taxpayer has the overpayment (collected) of the tax, charges or the amounts of indirect taxes, subjected to return (set off), both upon import of goods to the territory of one member state from the territory of another member state, and upon sale of goods (works, services) in the territory of the member state, the taxation body shall take (make) a decision on their credit to the account of payment of indirect taxes on imported goods in accordance with the legislation of the member state, to the territory of which the goods are imported. In this case the bank statement (its copy), approving an actual payment of indirect taxes on imported goods shall not be presented. The documents, specified in this paragraph by the lease agreement (contract) shall be presented upon occurrence of the date of payment, provided by the lease agreement (contract);

      3) transport (transportation) and (or) other documents, provided by the legislation of the member state, approving the transfer of goods from the territory of one member state to the territory of another member state. The specified documents shall not be presented, if the separate types of transfer of goods, as well as transfer of goods without the use of transport vehicles, execution of these documents is not provided by the legislation of the member state;

      4) invoices, executed in accordance with the legislation of the member state upon dispatch of goods, in the case if their submission (creation) is provided by the legislation of the member state.

      If the submission (creation) of invoice is not provided by the legislation of the member state or the goods are purchased from the taxpayer of the state that is not a member state, other document (documents), issued (made out) by the seller, approving the cost of imported goods shall be presented to the taxation body instead of the invoice;

      5) agreements (contracts), on the basis of which the goods are purchased, imported to the territory of the member state from the territory of another member state;

      in the case of leasing of goods (leasing subjects) – lease agreements (contracts); in the case of the trade credit (commercial loan, a loan in the form of things) – agreements (contracts) of the trade credit (commercial loan, a loan in the form of things) on production of goods; agreements (contracts) for processing of give and take raw materials;

      6) information statement (in the cases, provided by paragraphs 13.2 – 13.2 of this Minute), presented to the taxpayer of one member state by the taxpayer of another member state or by the taxpayer of the state that is not a member of the Union (signed by the head (individual entrepreneur) and affixed with the seal of organization), selling the goods imported from the territory of the third member state, on the following details on the taxpayer of the third member state and agreement (contract), concluded with the taxpayer of the third member state on purchase of imported goods:

      number that identifies a person as a taxpayer of the member state;

      full name of the taxpayer (organization (individual entrepreneur) of the member state;

      location (place of residence) of the taxpayer of the member state;

      number and date of agreement (contract);

      number and date of specification.

      In the case if the taxpayer of the member state, from which the goods are purchased, is not the owner of goods sold (is a commissioner, attorney or agent), the details, specified in the second-sixth item of this paragraph shall be also presented in relation of the owner of goods sold.

      In the case of presentation of information statement in foreign language, it is compulsory to have a translation it into Russian language.

      Information statement shall not be presented in the case, if details, provided by this subparagraph are contained in the agreement (contract), specified in subparagraph 5 of this paragraph;

      7) agreements (contracts) of commission, orders or agency agreement (contract) (in the cases of their conclusion);

      8) agreements (contracts), on the basis of which the goods are purchased, imported to the territory of the member state from the territory of another member state, by agreements (contracts) of commission, order or on agency agreement (contract) (in the cases, provided by paragraphs 13.2 – 13.5 of this Minute, except for the cases, when the indirect taxes are paid by the commissioner, attorney or agent).

      The documents specified in subparagraphs 2-8 of this paragraph may be presented in the copies, certified in the manner established by the legislation of the member state, or in the electronic form in the manner established by the regulatory legal acts of the taxation bodies of the member states or other regulatory legal acts of the member states. The format of the specified documents shall be determined by the regulatory legal acts of taxation bodies of the member states or other regulatory legal acts of the member states.

      The taxpayer shall present the documents, provided by subparagraphs 1-8 of this paragraph to the taxation body by the lease agreement (contract) upon the first payment of VAT. In the future, the taxpayer shall present the documents (their copies), provided by subparagraphs 1 and 2 of this paragraph to the taxation body together with tax declaration.

      The documents specified in this paragraph, except for the application and information statement shall not be presented to the taxation body, if their non-presentation together with the tax declaration follows from the legislation of the member state, to the territory of which the goods are imported.

      21. Refined (instead of the previously submitted) application shall be presented both in hard copy (in quadruplicate) and in the electronic form, or in the electronic form with electronic (digital) signature of the taxpayer.

      The documents, provided by subparagraphs 2-8 of paragraph 20 of this Minute shall be presented together with the refined (instead of the previously submitted) application, if they are not previously presented to the taxation body.

      If presentation of refined (instead of the previously submitted) application does not entail making amendments to the previously presented tax declaration, the taxpayer shall not present the refined (additional) tax declaration, unless otherwise established by the legislation of the member state. Presentation of such refined application shall not entail recovery of the amounts of VAT, paid upon import of goods, previously accepted to deduction.

      Refined (instead of the previously submitted) application shall not be presented in the cases, established by the legislation of the member state.

      22. In the cases of non-payment, incomplete payment of indirect taxes on imported goods, payment of such taxes at a later date in comparison with the established paragraph 19 of this Minute, as well as in the cases of revelation of facts of non-presentation of tax declarations, presentation them with violation of the term, established by paragraph 20 of this Minute, or in the cases of inconsistency of data, specified in the tax declarations to the data, received within the exchange of information between the taxation bodies of the member states, the taxation body shall collect the indirect taxes and fines in the manner and amount, established by the legislation of the member state, to the territory of which the goods are imported, as well as shall apply the methods of ensuring of execution of obligations on payment of indirect taxes, fines and penalties, established by the legislation of this member state.

      23. Upon return of imported goods in the month of their record, the reflection of operations on import of these goods in the tax declaration shall not be made, if return of goods is carried out by the reason of inadequate quality and (or) equipment.

      Return of goods by the reason of inadequate quality and (or) equipment shall be approved by the claim, coordinated by participants of agreement (contract), as well as the documents, corresponding to further performance of operations with such goods. Such documents may include the acts of acceptance-transfer of goods (in the case of absence of transportation of returned goods), transport (transportation) documents (in the case of transportation of returned documents), acts of destruction or other documents. In the case of partial return of such goods, the specified documents (their copies) shall be presented to the taxation body together with the documents, provided by paragraphs 20 of this Minute.

      Upon return of imported goods on the specified reason, upon expire of the months, in which the goods are recorded, the taxpayer shall present the relevant refined (additional) tax declaration and documents (their copies), specified in the second item of this paragraph to the taxation body.

      The documents, specified in the second item of this paragraph may be presented in the electronic form in the manner established by the regulatory legal acts of taxation bodies of the member states or other regulatory legal acts of the member states. The format of specified documents shall be determined by the taxation bodies of the member states or other regulatory legal acts of the member states.

      In the case of partial return of goods by the reason of inadequate quality and (or) equipment, the refined (instead of the previously submitted) application shall be presented without reporting details on partially returned goods to the taxation body. The specified application shall be presented or in hard copy (in quadruplicate) and in electronic form, or in the electronic form with electronic (digital) signature of the taxpayer.

      In the case of full return of all goods, the details of which were reflected in the previously presented application, by the reason of inadequate quality and (or) equipment, the refined (instead of the previously submitted) application shall not be presented to the taxation body. The taxpayer shall inform the taxation body on the requisites of previously submitted application, in which the details on fully returned goods were reflected, on the form and according to the procedure, which are established by the regulatory legal acts of the taxation bodies of the member states or other regulatory legal acts of the member states.

      Upon partial or full return of goods by the reason of inadequate quality and (or) equipment, the recovery of amounts of VAT, previously paid upon import of these goods and taken to a deduction shall be made in the tax period, in which the return of goods are made, unless otherwise provided by the legislation of the member state.

      24. By increasing the cost of imported goods in the case of increase of their price upon expire of month, in which the goods were recorded by the taxpayer, the tax basis for the purposes of payment of VAT shall be increased by the difference between the changed and previous value of imported goods. Payment of VAT and presentation of the tax declaration shall be made not later than 20th of the month, following for the month, in which the participants of agreement (contract) changed the price of imported goods.

      The difference between the changed and previous value of purchased imported goods are reflected in the tax declaration, together with which the taxpayer presents to the taxation body:

      an application (with reflection of the difference between the changed and previous value) in hard copy (in quadruplicate) and in electronic form, or in electronic form with the electronic (digital) signature of the taxpayer;

      an agreement (contract) or other document, provided by participants of agreement (contract), which approves the increase of the price of imported goods, the corrective invoice (in the case if its submission (creation) is provided by the legislation of the member state). The specified documents may be presented in the copies, certified in the manner established by the legislation of the member state, or in the electronic form in the manner, established by the regulatory legal acts of the taxation bodies of the member states or other regulatory legal acts of the member states. The format of the specified documents shall be determined by the regulatory legal acts of taxation bodies of the member states or other regulatory legal acts of the member states.

      25. In the case of the use of goods, the import of which to the territory of the member state in accordance with its legislation is carried out without payment of indirect taxes, in other purposes, than those, in connection of which the exemption or other procedure of payment is provided, import of such goods shall subject to imposition of indirect taxes in the manner established by this section.

      26. The amounts of indirect taxes paid (offset) on goods, imported to the territory of one member state from the territory of another member state shall subject to deductions (set off) in the manner provided by the legislation of the member state to the territory of which the goods are imported.

      27. Collection of excises on goods, subjected to marking of excise marks (accounting and control marks, signs) shall be carried out by the customs bodies of the member state, unless otherwise provided by the legislation of the member state.

IV. Procedure of collection of indirect taxes upon execution
of works of rendering of services

      28. Collection of indirect taxes upon execution of works, rendering of services shall be carried out in the member state, the territory of which is recognized the place of implementation of works, services (except for the works, specified in paragraph 31 of this Minute).

      Upon execution of works, rendering of services, the tax basis, the rates of indirect taxes, procedure of their collection and tax benefits (exemption from taxation) shall be determined in accordance with the legislation of the member state, the territory of which is recognized the place of implementation of works, services, unless otherwise established by this section.

      29. The place of implementation of works, services shall be recognized the territory of the member state, if:

      1) the works, services are directly related to immovable property that are in the territory of this Member State.

      Provisions of this subparagraph shall be also applied in relation of services on the rent, loan and provision for use on other grounds of immovable property;

      2) the works, services are directly related to immovable property, transport vehicles that are in the territory of this member state;

      3) services in the scope of culture, art, training (education), physical culture, tourism, leisure and sport, rendered in the territory of this member state;

      4) the taxpayer of this member state acquires:

      consulting, legal, accounting, auditing, engineering, advertising, design, marketing services, information processing services, as well as scientific research, development and technological development (technology) works;

      the works, services on development of programs for ECM and databases (software and information products of computing technique), their adaptations and modifications, maintenance of these programs and databases;

      services for the provision of personnel in the case, if the personnel works in the place of activity of buyer.

      Provisions of this subparagraph shall be also applied upon:

      transfer, provision, cession of patents, licenses, other documents, certifying the rights for the subjects of industrial property, protected by the state, trade labels, trademarks, firm names, service marks, copyrights, allied rights or other similar rights;

      rent, leasing and provision for the use on other grounds of immovable property, except for the rent, leasing and provision for the use on other grounds of transport vehicles;

      rendering of services by a person, engaged on its behalf for the main participant of agreement (contract) or on behalf of the main participant of agreement (contract) another person for implementation of works, services, provided by this subparagraph;

      5) the works are executed, services are rendered by the taxpayer of this member state, unless otherwise provided by subparagraph 1-4 of this paragraph.

      Provisions of this subparagraph shall be applied also upon rent, leasing and provision for the use on other grounds of transport vehicles.

      30. The documents, approving the place of implementation of works, services are:

      an agreement (contract) for execution of works, rendering of services, concluded by the taxpayers of the member states;

      the documents, approving the fact of execution of works, rendering of services;

      other documents, provided by the legislation of the member states.

      31. Procedure of collection of VAT and ensuring control of its payment shall be carried out in accordance with section II of this Minute upon implementation of works on processing of give and take raw materials, imported to the territory of one member state from the territory of another member state with the following export of products of processing to the territory of another member state, unless otherwise established by this section. Upon that the tax base on VAT shall be determined as the value of executed works on processing of give and take raw materials.

      32. For approval of validity of application of the zero rate of VAT upon implementation of works, specified in paragraph 31 of this Minute, the following documents (their copies) shall be presented in hard copy to the taxation body together with the tax declaration:

      1) an agreement (contract), concluded between the taxpayer of the member states;

      2) the documents, approving the fact of execution of works;

      3) the documents, approving the export (import) of goods, specified in paragraph 31 of this Minute;

      4) an application (in hard copy in the original or copy at discretion of the taxation bodies of the member states) or the list of application (in hard copy or in a n electronic form with electronic (digital) signature of the taxpayer).

      The list shall be presented in the manner, established by subparagraph 3 of paragraph 4 of this Minute.

      In the case of export of products of processing of give and take raw materials outside the Union, the application (a list of applications) shall not be presented to the taxation body.

      In the case of export of products of processing of give and take raw materials from the territory of one member state to the territory of another member state and placement them under the customs procedure of free customs zone or free warehouse in the territory of another member state, a copy of the tax declaration, certified by the customs body of another member state, in accordance with which such goods are transferred under the customs procedure of free customs zone or free warehouse shall be presented to the taxation body of the first member state instead of the application (a list of applications);

      5) customs declaration, approving the import of products of processing of give and take raw materials outside the Union;

      6) other documents, provided by the legislation of the member state.

      The documents, provided by subparagraphs 1, 2, 3, 5, 6, by the fourth item of subparagraph 4 of this paragraph may be presented in an electronic form in the manner, established by the regulatory legal acts of the taxation bodies of the member states or other regulatory legal acts of the member states. The format of the specified documents shall be determined by the taxation bodies of the member states or other regulatory legal acts of the member states.

      The documents, provided by this paragraph, except for the application (list of applications) shall not be presented to the taxation body, if the non-presentation of documents, approving the validity of application of the zero rate of VAT, follows from the legislation of the member state, in the territory of which the processing is carried out together with the tax declaration.

      33. In the case if the separate types of works, services, the procedure of taxation of which is regulated by this section, are executed, rendered by the taxpayer, and implementation of certain works, services has the auxiliary character in relation of implementation of other works, services, the place of implementation of auxiliary works and services shall be the place of implementation of basic works, services.

  ANNEX No.19
  to Agreement
  on Eurasian Economic Union

Minute
on general principles and rules of competition
I. General provisions

      1. This Minute is developed in accordance with section XVIII of Agreement on Eurasian economic Union (hereinafter – Agreement) and determines the features of its application, fine sanctions for violation of general rules of competition in the trans-border market in the territories of two and more member states (hereinafter – trans-border market), the procedure of carrying out of control of observance of general rules of competition in the trans-border markets by the Commission (including interaction with the authorized bodies of the member states), interaction of the authorized bodies of the member states between each other upon carrying out of control of observance of competitive (antimonopoly) legislation, as well as introduction of the state price regulation and challenge the decisions of the member states on its introduction.

      2. The concepts used in this Minute, as well as for the purposes of section XVIII of Agreement shall have the following meanings:

      1) “vertical agreement” – an agreement between the economic entities (market entities), one of which purchases the goods and is a potential purchaser, and another provides the goods or is a potential seller;

      2) “substitutional goods” – the goods that may be compared by their functional purpose, application, quality and technical characteristics, price and other parameters so that the purchaser actually substitutes or is ready to substitute one product to others while consumption (as well as upon consumption for the production purposes);

      3) “state price regulation” – establishment of prices (tariffs), surcharges to prices (tariffs), maximum or minimum prices (tariffs), maximum or minimum surcharges to prices (tariffs) by the bodies of the state power and bodies of local self-government of the member states in the manner established by the legislation of the member states;

      4) “state or municipal preferences” – provision of advantage, which provides them more favorable conditions of activity, by transfer of the state or municipal property, other objects of civil rights or by provision of property benefits, state or municipal guarantees by the executive bodies, bodies of local self-government of the member states, other bodies or organizations, exercising the functions of the specified bodies to the separate economic entities (market entities);

      5) “group of persons” – a set of individuals and (or) legal entities, corresponding to one or separate from the following characteristics:

      economic society (partnership, economic partnership) and individual or legal entity, if such individual or legal entity has more than 50 percent from the total number of votes, corresponding to the voting stocks (shares) in the charter (reserve) capital of this economic society (partnership, economic partnership) by virtues of its participation in this economic society (partnership, economic partnership) or in accordance with powers, received, as well as on the basis of written agreement from other persons;

      economic entity (market entity) and individual or legal entity, if such individual or legal entity exercises the functions of individual executive body of this economic entity (market entity);

      economic entity (market entity) and individual or legal entity, if such individual or legal entity shall have a right to give the compulsory instructions to the economic entity (market entity) on the basis of constituent documents of this economic entity (market entity) or contract (agreement), concluded with this economic entity (market entity);

      economic entity (market entities), in which more than 50 percent of the number of members of the collegial executive body and (or) the board of directors (supervisory council, foundation council) composes the same individuals;

      an individual, his (her) spouse, parents (including adoptive parents), children (including adoptive persons), brothers and sisters;

      the persons, each of them on any of the grounds, specified in the second-sixth items of this subparagraph included in the group with the same person, as well as other persons, included with any of these persons in the group on any of the grounds, specified in the second – sixth items of this paragraph;

      economic society (partnership, economic partnership), individuals and (or) legal entities, which on any of the characteristics, specified in the second-seventh items of this subparagraph included to the one group of persons, if such persons have more than 50 percent from the total number of votes, corresponding to the voting stocks (shares) in the charter (reserve) capital of this economic society (partnership, economic partnership) by virtue of its joint participation in this economic society (partnership, economic partnership) or in accordance with powers, received from other persons.

      Group of persons shall be considered as the unified economic entity (market entity), and provisions of section XVIII of Agreement and this Minute, relating to the economic entities (market entities) shall be distributed to the group of persons, except for the cases, provided by this Minute.

      The definition of concept “group of persons” may be specified, as well as in a part of amounts of disposal (participation) of stocks (shares) of one person in the charter (reserve) capital of another person, upon that such disposal (participation) is recognized as a group of persons in the legislation of the member states for the purposes of implementation of competitive (antimonopoly) policy in the territories of the member states;

      6) “discriminatory conditions” – conditions of access to the trade market, conditions of production, exchange, consumption, purchase, sale, other transfer of goods, upon which the economic entity (market entity) or several economic entities (market entities) are placed at unequal position in comparison with other economic entity (market entity) or other economic entities (market entities) in recognition of conditions, restriction and features, provided by Agreement and (or) other international treaties of the member states;

      7) “dominant position” – position of an economic entity (market entity) (group of persons) or several economic entities (market entities) (groups of persons) in the market of certain goods, offering to such economic entity (market entity) (group of persons) or such economic entities (market entities) (groups of persons) possibility to have a decisive influence on the general conditions of circulation of goods on the relevant trade market and (or) remove from this trade market other economic entities (market entities), and (or) impede access to this trade market to other economic entities (market entities);

      8) “competition” – competitiveness of economic entities (market entities), upon which the possibility of each of them to influence on the general conditions of circulation of goods in the relevant trade market on a unilateral basis is excluded or limited by the separate actions of each of them;

      9) "confidential information" means all types of information to which access is restricted in compliance with the laws and regulations of the Member States, with the exception of information classified as a state secret (state secrets) in obedience to the laws and regulations of the Member States);

      10) “coordination of economic activity” – coordination of actions of economic entities (market entities) by third person, not included to the same group of persons with any of these economic entities (market entities) and do not carry out activity on the trade market (trade markets) on which the coordination of actions of economic entities (market entities) are carried out;

      11) “indirect control” – the possibility of legal entity or individual to determine decisions, adopted by a legal entity, through the legal entity or several legal entities, between which there is an indirect control;

      12) “monopolistically high price” – a price, established by the economic entity (market entity), holding a dominant position, if this price exceeds the amount of expenses and profits, necessary for production and sale of such goods and price, which is formed in the conditions of competition in the market entity, comparable in composition of buyers or sellers of goods, to the conditions of circulation of goods, conditions of access to the market entity, state regulation, including taxation, customs and tariff regulation (hereinafter - comparable trade market), in the existence of such market in the territory of the Union or outside. Monopolistically high price, established by the entity of natural monopoly may not be recognized within the tariff to such goods, determined in accordance with the legislation of the member states;

      13) “monopolistically low price” – a price, established by the economic entity (market entity), holding a dominant position, if this price is lower than the amount of expenses and profits, actual and necessary for the production and sale of such goods and lower than the price, which is formed in the conditions of competition in the comparable trade market, in the existence of such market in the territory of the Union and outside;

      14) “unfair competition” – any actions of economic entity (market entity) (group of persons) or several economic entities (market entities) (groups of persons), directed at acquisition of benefits in the entrepreneurial activity, which contradict to the legislation of the member states, usual and customary business practices, requirements of honesty, reasonableness and fairness and caused or may cause a damage to other economic entities (market entities) - competitors or inflicted or may inflict harm to their business reputation;

      15) “signs of restriction of competition” – reduction in the number of economic entities (market entities), not included to the one of group of persons, in the market entity, increase or decrease in the price of goods, not related with relevant changes of other general conditions of circulation of goods in the market entity, refusal of economic entities (market entities), not included to the one group of persons, from independent actions in the trade market, determination of general conditions of circulation of goods in the trade market by agreement between the economic entities (market entities) or in accordance with instructions of other person, compulsory for implementation by them or in the result of coordination of their actions in the trade market by the economic entities (market entities), not included to the one group of persons, as well as other circumstances, making the possibility for the economic entity (market entity) or several economic entities (market entities) to influence on the general conditions of circulation of goods in the trade market in accordance with unilateral procedure;

      16) “direct control” – the possibility of a legal entity or individual to determine the decisions, adopted by a legal entity, by one or several following actions:

      exercise functions of its executive body;

      obtainment of a right to determine the conditions of maintenance of entrepreneurial activity of legal entity;

      disposal of more than 50 percent of the total number of votes, corresponding to the stocks (shares), composing the charter (reserve) capital of a legal entity;

      17) “agreement” – an agreement in written form, contained in the document of several documents, as well as the agreement in oral form;

      18) “goods” – the object of civil rights (as well as the work, service, including financial service), intended for the sale, exchange or other introduction into circulation;

      19) “trade market” – the scope of circulation of goods, which may not be replaced by another goods, or substitutional goods, in the borders of which (as well as geographic), based on the economic, technical or other possibility or advisability, the acquirer may purchase the goods, and such possibility or advisability is absent beyond;

      20) “economic entity (market entity)” – commercial organization, noncommercial organization, carrying out activity, bringing profits to it, individual entrepreneur, as well as individual, whose professional activity, bringing profits in accordance with the legislation of the member states, subjects to the state registration and (or) licensing;

      21) “economic concentration” – transactions, other actions, carrying out of which have or may have influence on the state of competition.

      Footnote. Paragraph 2 as amended by Law of the RK No. 6-VII of 15.02.2021.

      3. A dominant position of the economic entity (market entity) shall be established based on the analysis of the following circumstances:

      1) a share of economic entity (market entity) and its correlation with shares of competitors and buyers;

      2) the possibility of economic entity (market entity) to determine the level of price of goods and have a decisive influence on the general conditions of circulation of goods on the relevant trade market in accordance with unilateral procedure;

      3) existence of economic, technological, administrative or other restrictions for the access to the trade market;

      4) during the existence of possibility of economic entity (market entity) to have a decisive influence on the general conditions of circulation of goods in the trade market.

      4. The dominant position of a business entity (market participant) on a cross-border market shall be established by the Commission in compliance with the methodology for assessing the state of competition on a cross-border market approved by the Commission.

      A dominant position of the economic entity (market entity) in the trans-border market shall be established by Commission in accordance with the assessment methodology of the state of competition in the trans-border market, approved by Commission.

      Footnote. Paragraph 4 as amended by Law of the RK No. 6-VII of 15.02.2021.

II. The admissibility of agreements and withdrawal

      5. Agreements, provided by paragraphs 4 and 5 of Article 76 of Agreement, as well as agreements of economic entities (market entities) on the joint activity, which may lead to the circumstances, specified in paragraph 3 of Article 76 of Agreement may be recognized as valid, if they do not impose the restrictions, that are not necessary for achievement of purposes of these agreements on the economic entities (market entities), and do not create the possibility for elimination of competition in the relevant trade market and if the economic entities (market entities) prove, that such agreements result or may result in:

      1) improvement in production (sale) of goods or promotion of technical (economic) progress or improving the competitiveness of goods of production of the member states in the world trade market;

      2) getting of proportionate part of the benefits (profits) by the consumers, that are acquired by the persons from commission of such actions.

      6. It is allowed the “vertical” agreements”, if:

      1) such agreements are the contracts of commercial concession;

      2) a share of the economic entity (market entity), that is a participant of such agreement, in the trade market of goods, that are the subject of “vertical” agreement does not exceed 20 percent.

      7. Provisions of paragraphs 3-6 of Article 76 of Agreement shall not be distributed to the agreements between the economic entities (market entities), included to the one group of persons, if the direct or indirect control is established by one of these economic entities (market entities) in relation of another economic entity (market entity) or if such economic entities (market entities) are under the direct or indirect control of one person, except for the agreements between the economic entities (market entities), carrying out the types of activity, the simultaneous execution of which is not allowed by one of the economic entity (market entity) in accordance with the legislation of the member states.

III. Control of observance of general rules of competition

      8. Restraint of violations by the economic entities (market entities), as well as individuals and non-commercial organizations of the member states, that are not the economic entities (market entities), general rules of competition, established by Article 76 of Agreement shall be carried out by the authorized bodies of the member states, in the territories of the member states.

      9. Restraint of violations by the economic entities (market entities) of the member states, as well as individuals and non-commercial organizations of the member states, that are not the economic entities (market entities), general rules of competition, established by Article 76 of Agreement shall be carried out by Commission, if such violations have or may have a negative impact on competition in the trans-border markets, except for the violations, having a negative impact on competition in the trans-border financial markets, restraint of which is carried out in accordance with the legislation of the member states.

      10. The Commission shall:

      1) examine applications (materials) alleging a breach of the general rules of competition as set out in Article 76 of the Treaty which has or may have an adverse impact on competition on cross-border markets (hereinafter: examination of the application);

      2) investigate violations of the general rules of competition in cross-border markets (hereinafter "investigation");

      3) initiate and examine cases regarding breaches of the general rules of competition set out in Article 76 of the Treaty, which have or may have an adverse impact on competition on cross-border markets (hereinafter referred to as case examination), based on applications of authorised Member State authorities, Member States' economic entities (market entities), Member States' authorities, natural persons or on their own initiative;

      4) issue determinations, warnings against actions that may lead to a violation of the general rules of competition on cross-border markets (hereinafter - the warning), as well as making decisions binding on economic entities (market participants) of the member states, including on:

      impose penalties on economic entities (market entities) of the Member States in the cases provided for in Section XVIII of the Treaty and this Minute;

      take action to stop breaches of the general rules of competition, to eliminate the consequences of breaches, and to ensure competition;

      to avoid acts that may constitute an obstacle to competition and/or may restrict or eliminate competition in the cross-border market and violate the general rules of competition in the cases provided for in Section XVIII of the Treaty and this Minute;

      5) issue warnings to business entities (market entities), as well as to natural persons and non-profit organisations of the Member States which are not business entities (market entities), on the need to cease actions (omissions) which contain indications of violation of general rules of competition and (or) to eliminate causes and conditions contributing to such violation, and on taking measures to eliminate consequences of such actions (omissions) (hereinafter - the warning);

      6) hold (if necessary) consultations involving representatives of the competent authorities of the Member States and with the possibility of involving other persons;

      7) request and receive information from public authorities, local authorities, other bodies and organisations of member states performing their functions, legal entities and natural persons, including confidential information necessary for the exercise of powers of control over compliance with the general rules of competition on cross-border markets;

      8) submit annually to the Intergovernmental Council an annual report on the state of competition in cross-border markets and measures taken to remedy infringements of the general rules of competition in those markets, and post the approved report on the official website of the Union on the Internet;

      9) post the decisions on cases of infringement of the general competition rules on the Union's official website;

      10) other powers necessary for the implementation of the provisions of Section XVIII of the Treaty and of this Minute.

      Footnote. Paragraph 10 as reworded by Law of the RK No. 6-VII dated 15.02.2021.

      11. The procedure for considering the application, the procedure for investigation, the procedure for examination of the case as well as the procedure for issuing a warning shall be approved by the Commission. The results of the competition analysis conducted by the Commission for the purposes of the examination of the case shall be included in the Commission's decision following the examination of the case, except for confidential information.

      Also, for the purposes of exercising the powers on control of observance of general rules of competition in the trans-border markets, necessary for implementation of provisions of section XVIII of Agreement and this Minute, the Commission shall approve:

      the assessment method of the state of competition;

      method of determination of monopolistically high (low) prices;

      calculation method and procedure for the imposition of fines;

      features of application of general rules of competition in the different branches of economy (if it is necessary);

      procedure of interaction (as well as informational) of Commission and authorized bodies of the member states;

      procedures for reporting on the state of competition in cross-border markets and measures taken to remedy infringements of the general rules of competition in these markets;

      the procedure for exemption from liability upon a voluntary declaration that an economic operator (market participant) has entered into an agreement not permissible under paragraphs 3-5 of Article 76 of the Treaty, as well as participation therein.

      Footnote. Paragraph 11 as amended by Law of the RK No. 6-VII of 15.02.2021.

      12. The relevant structural unit of the Commission (hereinafter referred to as the authorised structural unit of the Commission) shall ensure that applications, investigations, case files on violations of the general rules on competition in cross-border markets, as set out in Article 76 of the Treaty, and warnings are dealt with and warnings issued.

      Footnote. Paragraph 12 as reworded by Law of the RK No. 6-VII dated 15.02.2021.

      13. When considering an application, conducting an investigation, examining a case, considering issuing a warning, the authorised structural unit of the Commission shall request the necessary information from public authorities, local authorities, other bodies or organisations of the Member States, legal entities and natural persons exercising their functions.

      Economic entities (market entities), noncommercial organizations, bodies of the state power, bodies of local self-government, other bodies or organizations (their civil servants), individuals, exercising their functions shall be obliged to present information, documents, details, explanations to the Commission at their request in the established terms, necessary for Commission in accordance with powers, imposed on it.

      Footnote. Paragraph 13 as amended by Law of the RK No. 6-VII of 15.02.2021.

      131 As part of the examination of an application, except as provided for in paragraph 132 of this Minute, for the purpose of suppressing acts that result or may result in the prevention, restriction or elimination of competition on cross-border markets, the member of the Commission Collegium responsible for competition and antitrust regulation shall issue a warning to an economic operator (market participant), as well as to natural persons and non-profit organisations of the Member States which are not economic operators (market participants).

      The procedure for preparing, issuing, dispatching and extending a warning shall be determined by the procedure for dealing with applications.

      Footnote. The Protocol as supplemented by paragraph 131 in compliance with Law No. 6-VII of 15.02.2021 of the Republic of Kazakhstan.

      132 A warning shall not be issued in one of the following cases:

      1) identification of agreements between economic operators (market entities) of the Member States prohibited under Article 76 of the Treaty;

      2) identification of signs of abuse of a dominant position of a business entity (market participant) in terms of establishing, maintaining a monopolistically high or monopolistically low price of goods;

      3) identification of indications in the actions (omissions) of a business entity (market participant) of a violation of the general rules of competition for which a warning has been issued or a decision has been taken on the outcome of a case in the previous 24 months.

      Footnote. The Protocol as supplemented by paragraph 132 in compliance with Law of the RK No. 6-VII of 15.02.2021.

      133 A warning shall be subject to compulsory review by the person to whom it is issued within the period specified in the warning.

      The person to whom the warning has been issued shall notify the Commission of the implementation of the warning within 3 working days from the end of the period set for its implementation (the notification must be accompanied by supporting material).

      Upon the reasoned request of the person to whom a warning has been issued and if there are reasonable grounds to believe that the warning cannot be fulfilled within the specified period, the specified period may be extended by the member of the Board of the Commission responsible for competition and antitrust regulation issues.

      Provided the warning is complied with within the prescribed time limit, no investigation shall be carried out and the person who complies with the warning shall not be liable to a fine for breaching the general competition rules.

      If the warning is not complied with within the prescribed time limit, the Commission shall adopt a ruling to conduct an investigation no later than 10 working days from the expiry of that time limit.

      Footnote. The Protocol as supplemented by paragraph 133 in conformity with Law of the RK No. 6-VII of 15.02.2021.

      134 In order to prevent violations of the general rules of competition, the member of the Collegium of the Commission responsible for competition and antitrust regulation shall issue a warning to an official of a business entity (market entity), as well as to natural persons.

      The ground for issuing a warning to an official of an economic operator (market participant), as well as to natural persons shall be a public statement by such persons on planned conduct in a cross-border market, if such conduct may lead to a violation of the general rules of competition and there are no grounds for a determination to initiate an investigation.

      Footnote. The Minute as supplemented by paragraph 134 in compliance with Law of the RK No. 6-VII of 15.02.2021.

      14. Decisions of Commission on imposition of fine, decisions of Commission, requiring the violator to commit the certain actions shall be the executive documents and shall subject to execution by the enforcement bodies of judicial acts, acts of other bodies and civil servants of the member state, in the territory of which the economic entity (market entity), noncommercial organization, that is not the economic entity (market entity) committed an offence, are registered or in the territory of which the individual, committed an offence permanently or temporary resides.

      Acts, actions (omission) of Commission in the scope of competition shall be contested in the Court of the Union in the manner provided by the Statute of the court of the Union (annex No.2 to Agreement) in recognition of provisions of this Minute.

      In the case of adoption of application on appeal of decision by the Court of the Union on the case on violation of general rules of competition in the trans-border markets to production, the validity of decision of Commission shall be suspended until the day of entering of decision of the Court of the Union into legal force.

      The Court of the Union shall adopt the application on appeal of decisions of Commission on the case on violation of general rules of competition in the trans-border markets for consideration without preliminary application of applicant to the Commission for regulation of the issue in the prejudicial procedure.

      15. Acts, actions (omission) of the authorized bodies of the member states shall be contested in the judicial bodies of the member states in accordance with procedural legislation of the member states.

IV. Fine sanctions for violation of general rules of
competition in the trans-border markets, imposed by Commission

      16. The Commission in accordance with the method of calculation and procedure of imposition of fines, approved by Commission shall impose the fines for violation of general rules of competition in the trans-border markets, provided by Article 76 of Agreement, as well as for non-presentation or late presentation of details (information) to the Commission at their request or for presentation of knowingly false details (information) to the Commission in the following amounts:

      1) unfair competition, inadmissible in accordance with paragraph 2 of Article 76 of Agreement entails imposition of fine on the civil servants and individual entrepreneurs in the amount from 20 000 to 110 000 Russian rubles, on the legal entities – in the amount from 100 000 to 1 000 000 Russian rubles;

      2) conclusion of agreement with economic entity (market entity), inadmissible in accordance with paragraphs 3-5 of Article 76 of Agreement, as well as participation in it entails imposition of fine on civil servants or individual entrepreneurs in the amount of 20 000 to 150 000 Russian rubles, on legal entities – in the amount from one hundredth to fifteen hundredth of the amount of revenues of the offender from selling goods (works, services), in the market of which the infraction is committed, or the amounts of expenses of offender for the purchase of goods (works, services), in the market of which the infraction is committed, but not more than one-fiftieth of the total amount of revenues of offender from selling goods (works, services) and not less than 100 000 Russian rubles, in the case if the amount of revenues of offender from selling goods (works, service), in the market of which the infraction is committed, exceeds 75 percent of the total amount of revenues of offender from selling of all goods (works, services), - in the amount of three thousandth to three hundredth of the amount of revenues of offender from selling goods (works, services), in the market of which the infraction is committed, or the amount of revenues of offender for the purchase of goods (works, services), in the market of which the infraction is committed, but not more than one fiftieth of the total amount of revenues of offender from selling of all goods (works, services) and not less than 100 000 Russian rubles;

      3) coordination of economic activity of economic entities (market entities), inadmissible in accordance with paragraph 6 of Article 76 of Agreement, entails imposition of fine on individuals in the amount of 20 000 to 75 000 Russian rubles, civil servants and individual entrepreneurs – in the amount of 20 000 to 150 000 Russian rubles, on legal entities – in the amount of 200 000 to 5 000 000 Russian rubles;

      4) commission of actions by the economic entity (market entity), holding a dominant position on the trade market, and recognized as abuse of a dominant position and inadmissible in accordance with paragraph 1 of article 76 of Agreement, entails imposition of fine on civil servants and individual entrepreneurs in the amount of 20 000 to 150 000 Russian rubles, on legal entities - in the amount from one hundredth to fifteen hundredth of the amount of revenues of the offender from selling goods (works, services), in the market of which the infraction is committed, or the amount of expenses of offender for the purchase of goods (works, services), in the market of which the infraction is committed, but not more than one-fiftieth of the total amount of revenues of offender from selling goods (works, services) and not less than 100 000 Russian rubles, in the case if the amount of revenues of offender from selling goods (works, service), in the market of which the infraction is committed, exceeds 75 percent of the total amount of revenues of offender from selling of all goods (works, services), - in the amount of three thousandth to three hundredth of the amount of revenues of offender from selling goods (works, services), in the market of which the infraction is committed, or the amount of revenues of offender for the purchase of goods (works, services), in the market of which the infraction is committed, but not more than one fiftieth of the total amount of revenues of offender from selling of all goods (works, services) and not less than 100 000 Russian rubles;

      5) nonpresentation or untimely presentation of details (information), provided by section XVIII of Agreement and this Minute to the Commission, as well as nonpresentation of details (information) at the request of Commission, as well as presentation of knowingly false details (information) to the Commission entails imposition of fine on individuals in the amount of 10 000 to 15 000 Russian rubles, on civil servants and individual entrepreneurs – in the amount of 10 000 to 60 000 Russian rubles, on legal entities – in the amount of 150 000 to 1 000 000 Russian rubles.

      Civil servant in this Minute shall be regarded as the heads and employees of economic entities (market entities), noncommercial organizations, not being the economic entities (market entities), exercising organizational and regulatory or administrative and economic functions, the heads of organizations, exercising the powers of individual executive bodies of economic entities (market entities), non-commercial organizations, not being the economic entities (market entities). The individuals, the professional income-generating activity of which subjects to the state registration and (or) licensing shall bear responsibility as civil servants in accordance with the legislation of the member states for the purposes of this Minute for violation of general rules of competition on the trans-border markets.

      17. The fines provided by subparagraphs 1-5 of paragraph 16 of this Minute shall be transferred to the budget of the member state, in the territory of which the legal entity committed an infraction is registered or in the territory of which the individual committed the infraction permanently or temporary resides.

      18. The fines provided by paragraph 16 of this Minute shall be paid to the economic entities (market entities), by individual or noncommercial organization, not being the economic entity (market entity), in the national currency of the member state, in the territory of which the economic entity (market entity), noncommercial organization are registered, the individual, violated the general rules of competition, provided by this Minute, at the rate established by the national (central) bank of the specified member state on the day of adoption of decision on imposition of fine by the Commission permanently or temporary resides.

      19. A person (group of persons), voluntary reported to the Commission on conclusion of agreement by them, inadmissible in accordance with Article 76 of Agreement shall be released from responsibility for infractions, provided by subparagraph 2 of paragraph 16 of this Minute, in the performance of all of the following conditions:

      at the moment of application of person with the statement, the Commission has no details and documents on committed infraction;

      a person refused from participation or further participation in agreement, inadmissible in accordance with Article 76 of agreement;

      presented details and documents are sufficient to establish the circumstances of the infraction.

      Release from responsibility shall subject to person, who first performed all conditions, provided by this paragraph.

      20. An application, filed simultaneously on behalf of several persons, concluded an agreement, inadmissible in accordance with Article 76 of agreement shall not subject for consideration.

      21. The amounts of fines for violation of general rules of competition on the trans-border markets, established in this section may be changed by decision of the Supreme Council, except for the fines, imposed on the legal entities and calculated on the basis of amount of revenues of offender from selling goods (works, services) or amounts of revenues of offender for the purchase of goods (works, services), in the market of which the infraction is committed.

V. Interaction of the authorized bodies of the member states

      22. Interaction of the authorized bodies of the member states for the purposes of implementation of section XVIII of Agreement and this Minute shall be carried out within the enforcement activity by direction of notifications, requests on provision of information, requests and instructions on conducting of separate procedural actions, exchange of information, coordination of enforcement activity of the member states, as well as carrying out of enforcement activity at the request of one of the member states.

      The specified interaction shall be carried out by the central apparatus of the authorized bodies of the member states.

      23. An authorized body of the member state shall notify the authorized body of another member state in the case, if it becomes aware that its enforcement activities may affect the interests of another member state in the scope of protection of competition.

      24. The enforcement activity, which may affects the interests of another member state in the scope of protection of competition, in this Minute shall be regarded the activity of the authorized bodies of the member states:

      1) concerning the enforcement activity of another member state;

      2) relating to the anticompetitive actions (except for the transactions on consolidation or acquisition and commission of other actions), also carried out in the territory of another member state;

      3) relating to the transactions (other actions), in which one of the parties of transaction or person, controlled one or more parties of transaction or otherwise determining the conditions of maintenance by them of economic activity, is the person, registered or approved in accordance with the legislation of another member state;

      4) related with application of measures of forced effect, which requires carrying out or prohibits any actions in the territory of another member state within ensuring of observance of competitive (antimonopoly) legislation.

      25. Notifications on transactions (other actions) shall be directed:

      1) not later than the date of adoption of decision on extension of the term of consideration of transaction by the authorized body of the notified member state;

      2) in the cases, when decision on transaction is adopted without extension of the term of its consideration, - not later than the date of adoption of decision on transaction within a reasonable term, allowing to the notified member state to express its opinion on transaction;

      26. Notifications on issues, specified in subparagraphs 1, 2 and 4 of paragraph 24 of this Minute shall be directed to this member state on the stage of consideration of the case upon finding of circumstances, on which it is necessary to notify another member state, with observance of reasonable terms, permitting to the notified member state to express its opinion, but in any case before adoption of decision on the case or conclusion of the world agreement for the purposes of ensuring of possibility of taking into account of opinio of another member state.

      27. Notification shall be directed in written form and shall contain sufficient information to permit to the notified member state to conduct the preliminary analysis of consequences of enforcement activity of the notified member state, affecting the interests of the notified member state.

      28. The authorized bodies of the member states shall have a right to direct the requests on provision of information and documents, as well as instructions on conducting of separate procedural actions.

      29. The request on provision of information and documents, instruction on conducting of separate procedural actions shall be formed in written form on the form of the authorized body of a member state and shall contain:

      1) a number of relevant case (if available), on which the information is requested, detailed description of infraction and other facts relating to it, legal qualification of the act in accordance with the legislation of requested member state with the annex of the text of applied Law;

      2) names, patronymics and surnames of person, in relation of which the relevant cases are considered, of witnesses, their place of residence or residence, citizenship, place and the date of birth, for the legal entities – their name and location (if such information is available);

      3) the exact address of the recipient and the name of the served document - in order of service of the document;

      4) the list of details and actions, subjected for presentation or execution (to conduct the interrogation it is necessary to notify, which circumstances shall be clarified and refined, as well as notify the sequence and wording of questions, which shall be put to the respondent).

      30. A request on provision of information and documents, instruction on conducting of separate procedural actions may also contain:

      1) specification of the term of implementation of required measures;

      2) an application on conducting of measures, specified in the request in a particular order;

      3) an application on provision of possibility to the representatives of the authorized bodies of requested member state to present upon implementation of the measures, specified in the request, as well as if it does not contradict to the legislation of each of the member states, participate in their implementation;

      4) other applications, related with execution of the request, instruction.

      31. The request on provision of information and documents, instruction on conducting of separate procedural actions shall be signed by the head of requested authorized body of the member state or its assistant. The available copies of documents, the references of which are contained in the text of request and instruction, as well as other documents, necessary for the proper execution of the request, instruction shall be annexed to the specified request or instruction.

      32. The instructions on performance of expert examinations and other procedural actions, execution of which requires the additional expenses for the executive member state shall be directed on the preliminary coordination between the authorized bodies of the member states.

      33. Authorized bodies of the member states may direct the procedural documents by mail directly to the participants of relevant cases, being in the territory of another member state.

      34. Direction of repeated request on provision of information and documents, instruction on conducting of separate procedural actions, if it is necessary reception of additional details or clarification of information, received within the execution of previous request, instruction shall be allowed.

      35. Request on provision of information and documents, instruction on conducting of separate procedural actions shall be executed during 1 month from the date of their reception or in other term, early coordinated by the authorized bodies of the member states.

      If it is necessary to apply to other state body of the member state or economic entity (market entity) of the requested member state, the specified terms shall be increased at the time of execution of such application.

      36. Requested authorized body of the member state shall conduct the actions, specified in the request, instruction and respond to the questions raised. Requested authorized body of the member state shall have a right to conduct the actions that not provided by the specified request, instruction, and related with their execution on its own initiative.

      37. If it is found impossible to execute the request, instruction or impossible to execute them in the terms, specified in paragraph 35 of this Minute, requested authorized body of the member state shall inform the requested authorized body of the member state on impossibility of execution or estimated terms of execution of the specified request, instruction.

      38. The authorized bodies of the member states shall study the practice of execution of requests on provision of information and documents and instruction on conducting of separate procedural actions and inform each other on facts of their improper performance.

      39. The documents prepared or certified by the institution or special authorized body within their competence and bearing the official seal in the territory of one of the member states shall be accepted in the territories of other member states without any special certificate.

      40. The legal assistance in the cases of administrative infractions may be denied, if execution of request or instruction causes damage to the sovereignty, security, public order or other interests of requested member state or contradicts to its legislation.

      41. Each member state shall independently bear expenses, incurred in connection with execution of requests and instructions.

      In certain cases the authorized bodies of the member states may coordinate other procedure of execution of expenses.

      42. Authorized bodies of the member states upon execution of instructions on conducting of separate procedural and other actions shall carry out:

      1) interrogation of persons in relation of which an appropriate case is carried out, as well as witnesses;

      2) discovery of documents, necessary for proceedings;

      3) inspection of territories, premises, documents and subjects of the person in relation of whom the instruction is directed (except for the dwelling of such person);

      4) reception of information, necessary for proceedings or its consideration from the state bodies and persons;

      5) delivery of documents or their copies to the participants of an appropriate case;

      6) expert examination and other actions.

      43. Procedural and other actions on the appropriate cases shall be carried out in accordance with the legislation of the requested member state.

      44. In the case if it is required to render the special regulations of the authorized civil servants in accordance with the legislation of the requested member state for proceedings of separate procedural actions; their rendering is carried out on the place of execution of instruction.

      45. The separate procedural actions may be carried out in the presence or with participation of representatives of the authorized body of requested member state in accordance with the legislation of the requested member state in the territory of requested member state by coordination of the authorized bodies of the member states.

      46. Authorized bodies of the member states in recognition of requirements of its legislation shall exchange information:

      1) on the state of the trade markets, approaches and practical results of demonopolization within the structural economic conversion, methods and work experience on prevention, restriction and suppression of monopolistic activity and development of competition;

      2) on details, contained in the national registers of enterprises, holding a dominant position and providing the supply of products on the trade markets of the member states;

      3) on practice of consideration of the cases on violations of competitive (antimonopoly) legislation of the member states.

      47. Authorized bodies of the member states shall cooperate upon development of the national Laws and normative documents on competitive (antimonopoly) policy by provision of information and rendering of methodological assistance.

      48. Authorized body of the member state shall make available any information on anticompetitive actions, which it has, to the authorized body of another member state, if such information is related to the enforcement activity of the authorized body of another member state or may serve as a ground for such activity according to the authorized body of the guiding member state.

      49. Authorized body of the member state shall have a right to direct a request on provision of relevant information with statement of facts of case, for consideration of which the requested information is required, to the authorized body of another member state.

      Authorized body of the member state, receiving the request shall provide information available to it, to the requested authorized body of another member state, if such information is considered by it as relevant to the enforcement activity of requested authorized body of the member state or serving as a ground for such activity.

      Requested information is directed in the terms, coordinated by the authorized bodies of the member states, but not later than 60 calendar days from the date of reception of request.

      Received information shall be used only for the purposes of relevant request or consultation and shall not subject to disclosure or transfer to the third persons without the consent of the authorized body of the member state, transferred the specified information.

      50. In the case if the member state considers that the anticompetitive actions, carried out in the territory of another member state, adversely affect its interests, it may notify on that the member state, in the territory of which the anticompetitive actions are carried out, as well as apply to this member state with the request to initiate appropriate enforcement actions, related with suppression of relevant anticompetitive actions. The specified interaction shall be carried out through the authorized bodies of the member states.

      Notification shall contain information on nature of anticompetitive actions and possible consequences for the interests of the notifying member state, as well as proposal on provision of additional information and on other cooperation, which the notifying member state is competent to offer.

      51. Upon reception of notification in accordance with paragraph 50 of this Minute and after conducting of negotiations between the authorized bodies of the member states (if their conducting is necessary), the notifying member state shall decide on the need to commence the enforcement actions or expansion of previously initiated enforcement actions in relation of anticompetitive actions, specified in notification. Notifying member state shall inform the notifying member state on decision. Notifying member state shall inform the notifying member state on the results of relevant enforcement actions upon carrying out of enforcement actions in relation of anticompetitive actions, specified in the notification.

      Notifying member state is guided to its legislation upon solution of the issue on initiation of enforcement actions.

      Provisions of paragraphs 50 and 51 of this Minute shall not restrict the right of notifying member state to carry out the enforcement actions, provided by the legislation of this member state.

      52. In the case of mutual interest in carrying out of enforcement actions in relation of interrelated transactions (committed actions), the authorized bodies of the member states may agree on cooperation upon carrying out of enforcement actions. When deciding upon carrying out of enforcement actions, the authorized bodies of the member states shall take into account the following factors:

      1) the possibility of more effective use of material and information resources and (or) costs reduction, which the member state incur in the course of carrying out of enforcement activity, directed to the enforcement activity;

      2) the possibility of the member states in relation of reception of information, which is necessary for carrying out of enforcement activity;

      3) the expected result of this interaction – increasing the possibilities of interacting member states on achievement of objectives of their enforcement activity.

      53. The member state may restrict or terminate interaction within this Minute and carry out the enforcement actions irrespective of another member state in accordance with its legislation upon appropriate notification of another member state.

      54. The member states shall conduct the coordinated competitive policy in relation of actions of economic entities (market entities) of third countries, if such actions may have a negative effect on the state of competition on the trade markets of the member states, by application of regulations of the legislation of the member states to such economic entities (market entities) in the same way and in equal measure irrespective of organizational and legal form and place of their registration in equal conditions, as well as upon interaction in the manner established by this section.

      55. Information and documents, provided within interaction on issues, specified in paragraphs 22-53 of this Minute shall be confidential and may be used exclusively for the purposes, provided by this Minute. Use and transfer of information to the third parties for other purposes is possible only in written consent of the authorized body of the member state that is provided it.

      56. The member state shall ensure protection of information, documents and other details, as well as personal data, provided by the authorized body of another member state.

VI. Interaction of Commission and authorized bodies of
the member states upon carrying out of control of
observance of general rules of competition

      57. The interaction between the Commission and the notified bodies of the Member States shall take place when the notified bodies of the Member States submit allegations of infringement of the general rules of competition to the Commission, when the allegations are examined, when investigations are conducted, when cases are examined, and on other occasions.

      In the existence of mutual interest of the authorized bodies of the member states in the discussion of the most topical issues of law enforcement practice, exchange of information and problems of harmonization of the legislation of the member states, the Commission jointly with the authorized bodies of the member states shall conduct a meeting at the level of the heads of the authorized bodies of the member states and a member of the College of Commission, administering the issues of competition and antimonopoly regulation.

      Commission shall carry out interaction with the central apparatus of the authorized bodies of the member states.

      Footnote. Paragraph 57 as amended by Law of the RK No. 6-VII of 15.02.2021.

      58. Decision on submission of application on violation of general rules of competition for consideration of Commission shall be adopted by the authorized body of the member state at any stage of its consideration, carrying out in recognition of features, established by the legislation of the member state, submitting the application.

      Upon adoption of such decision, the authorized body of the member state shall direct the relevant written application to the Commission.

      The application shall contain:

      the name of the body, submitting the application;

      the name of the economic entity (market entity), the actions (omission) of which contain the signs of violation of general rules of competition;

      description of the actions (omission), containing the signs of violation of general rules of competition;

      the boundaries of the trade market, on which the signs of violation are identified;

      provisions of Article 76 of Agreement, which according to the authorized body of the member state are violated.

      The application is accompanied by the documents, in the course of consideration of which the signs of violation of general rules of competition and which are necessary according to the authorized body of the member state for consideration of application by the Commission are identified.

      Forwarding of the application by the Member State's authorised body to the Commission shall constitute grounds for suspending the examination of the application by the Member State's authorised body until the Commission decides whether to investigate or to refer the application (materials) to the Member State's authorised bodies, or to return the application.

      Authorized body of the member state shall notify the applicant on submission of its application to the Commission during 5 business days from the date of its direction to the Commission.

      The Commission shall notify the authorized bodies of the member states and applicant on adoption of the specified application for consideration in the term, not exceeding 5 business days from the date of reception of application on violation of general rules of competition in the trans-border markets.

      Footnote. Paragraph 58 as amended by Law of the RK No. 6-VII of 15.02.2021.

      59. A decision by the Commission to conduct an investigation or to refer the application (material) concerning a breach of the general rules of competition on cross-border markets to the competent authorities of the Member State shall constitute grounds for terminating the examination of the application by the competent authority of the Member State.

      Footnote. Paragraph 59 as amended by Law of the RK No. 6-VII of 15.02.2021.

      60. Decision on submission of application (materials) for consideration to the authorized body of the member state by the Commission shall be adopted at any stage of its consideration in the case, if the commission establishes that suppression of violation of general rules of competition is referred to the competence of the authorized body of the member state.

      In the case of adoption of such decision, the authorized structural subdivision of Commission shall prepare the relevant application to the authorized body of the member state, which is signed by the member of the College of Commission, administering the issues of competition and antimonopoly regulation.

      The application shall contain:

      the name of the economic entity (market entity), the actions (omission) of which contain the signs of violation of general rules of competition;

      description of the actions (omission), containing the signs of violation of general rules of competition;

      the boundaries of the trade market, on which the signs of violation are identified;

      The application is accompanied by the documents, in the course of consideration of which the signs of violation of general rules of competition and which are necessary according to the Commission for consideration of application by the authorized body of the member state are identified.

      Commission shall notify the applicant on submission of application to the authorized body of the member state during 5 business days from the date pf direction of application.

      61. If the information received upon request is insufficient to take a decision, when investigating and examining cases, the Commission shall be entitled to make a reasoned submission to the competent authorities of the Member States for the following proceedings:

      examination of persons, in relation of which the investigation is conducted or the relevant case is made, as well as witnesses;

      discovery of documents, necessary for conducting of investigation or proceedings on the case;

      inspection of territories, premises, documents and subjects of person, in relation of which the investigation is conducted or the case on violation of general rules of competition (except for the dwelling of such person) is considered;

      delivery of documents or their copies to the participants of relevant case;

      expert examination and other actions.

      Procedural actions that are conducted in the territory of the member state, where the offender, in relation of which the investigation is conducted by the Commission or the case on violation of general rules of competition is considered, is registered shall be carried out in the presence and (or) with participation of employees of the authorized structural subdivision of Commission, as well as representative of the authorized body of the member state, in the territory of which the violation is committed and (or) came the negative effect for competition.

      Upon conducting of procedural actions in the territory of the member state, in which the violation is committed and (or) came the negative effects for competition, there are the employees of the authorized structural subdivision of Commission and representative of the authorized body of the member state, in the territory of which the offender is registered.

      If it is found impossible to the employees of the authorized structural subdivision of Commission and (or) representative of the interest authorized body of the member state to present upon conducting of procedural actions, the authorized body of the member state, exercising a reasoned submission of Commission shall have a right to conduct such procedural actions independently upon condition of a written notification on impossibility of presence upon conducting of such actions, not later than 5 business days before commencement of their conducting.

      Footnote. Paragraph 61 as amended by Law of the RK No. 6-VII of 15.02.2021.

      62. The reasoned submission on conducting of separate procedural actions shall be formed in a written form and shall contain:

      1) a number of relevant case (in the existence), on which the information is requested, a detailed description of infraction and other facts referring to it, legal qualification of an act in accordance with Article 76 of Agreement;

      2) the names, patronymics and surnames of persons, in relation of which the relevant case is considered by the Commission or the investigation is conducted, witnesses, their place of residence or residence, citizenship, place and the date of birth, for the legal entities – their name and location (in the existence of such information);

      3) the exact address of the recipient and the name of the document to be served (if it is necessary to delivery of document);

      4) the list of details and actions, subjected to presentation or execution (for conducting of examination is necessary to notify, which circumstances shall be investigated and clarified, as well as specify the sequence and formulation of questions, which shall be raised to the respondent).

      63. The reasoned submission on conducting of the separate procedural actions may also contain:

      1) specification of the term of execution of required measures;

      2) an application on conducting of measures specified in the presentation in a certain order;

      3) names, patronymics and surnames of employees of the authorized structural subdivision of Commission, which will be present upon execution of measures, specified in presentation, as well as, if it does not contradict to the legislation of the requested member state to participate in their execution;

      4) other applications, related with execution of presentation.

      64. The reasoned submission on conducting of separate procedural actions shall be signed by the member of the College of Commission, administering the issues of competition and antimonopoly regulation. The specified reasoned submission shall be accompanied by the copies of documents, the references of which are contained in the text of submission, as well as other documents, necessary for its proper execution.

      65. The authorized body of the member state, exercising the reasoned submission of Commission shall conduct the procedural actions, listed in the reasoned submission of Commission, in accordance with the legislation of its member state and only in relation of persons, the location of which is the territory of executing member state.

      66. The reasoned submission on conducting of the expert examination and other procedural actions, execution of which requires the additional expenses for executing member state shall be executed after coordination by the Commission and authorized body of the member state, to the address of which the submission is directed, the issue of reimbursement of expenses.

      67. The reasoned submission on conducting of the separate procedural actions shall be executed during 1 month from the date of reception or in other term, pre-agreed by the Commission and authorized body of the member state, to the address of which it is directed.

      In the case of necessity of application to other state body of the member state or to the economic entity (market entity), executing member state, the specified terms shall be increased during execution of such application.

      68. An authorized body of executing member state shall conduct the actions, specified in the reasoned submission and answer to the questions raised, as well as shall have a right to conduct the actions, related with its execution, not provided by the specified submission.

      69. If it is found impossible to execute the reasoned submission or impossible to execute it in the terms, specified in paragraph 67 of this Minute, the authorized body of the member state shall inform the Commission on impossibility of execution of the specified submission or on estimated terms of its execution.

      70. It may be fully or partially refused in execution of the reasoned submission on conducting of the separate procedural actions only in the cases, if its execution causes damage to the sovereignty, security, public order of executing member state or contradicts to its legislation, on which the Commission is notified by the member state in written form. The College of Commission shall have a right to bring the question on legality of refusal of the authorized body of the member state from execution of the reasoned submission for consideration of the Council of Commission.

      71. The documents, prepared or certified by the institution or special authorized official within their competence and bearing the official seal in the territory of one of the member state, the reasoned submission of which is directed to the authorized body shall be accepted by the Commission without any special certification.

      72. Direction of re-reasoned submission on conducting of the separate procedural actions shall be allowed upon necessity of reception of additional details or clarification of information, received within execution of previous submission.

      73. If the reasoned submission on conducting of the separate procedural actions is directed within one case on violation of general rules of competition in the trans-border markets, to two or more authorized bodies of the member states, the employees of the authorized structural subdivision of Commission shall carry out coordination of interaction of the authorized bodies of the member states with Commission.

      74. In conducting investigations and examining cases, the Commission shall be entitled to send requests for information and documents to the competent authorities of the Member States.

      Footnote. Paragraph 74 as amended by Law of the RK No. 6-VII of 15.02.2021.

      75. The request on provision of information and documents shall be executed in a written form and shall contain:

      the purpose of the request;

      the number of relevant case (in the existence), on which the information is requested, the detailed description of infraction and other facts, relating to it, juridical legal qualification of an act in accordance with Article 76 of Agreement and this Minute;

      details on person, in relation of which the relevant case if considered (in the existence of such information):

      for individuals – surname, name, patronymic, place of residence or residence, citizenship, place and the date of birth;

      for legal entities – the name and location;

      the term, during of which the information shall be provided, but not less than 10 business date from the date of reception of request;

      the list of details, subjected to presentation.

      The request shall be accompanied by the copies of documents, the references of which are contained in the text of request, as well as other documents, necessary for the proper execution of request.

      76. Authorized body of the member state shall provide available information in the term, established in the request.

      77. If it is found to impossible to execute the request (if its execution causes damage to the sovereignty, security, public order of the member state or contradicts to its legislation), the requested authorized body of the member state shall inform on that the Commission in the term, not exceeding 10 business days from the date of reception of request, with specification of the reason of impossibility of provision of information, and in the case if information is not provided in the term established by the Commission shall specify the term, during of which it will be provided.

      78. Where the Commission, when carrying out investigations and examining cases, makes a request for information and documents to the Member State authorities, legal and/or natural persons of a Member State, the Commission shall simultaneously send a copy of such request to the competent authority of the Member State on the territory of which the requested authority exercises its powers, the legal person concerned is registered, or the natural person concerned is temporarily or permanently resident.

      Footnote. Paragraph 78 as amended by Law of the RK No. 6-VII of 15.02.2021.

      79. The repeated request on provision of information and documents may be directed to the authorized body of the member state if necessary to receive the additional details or clarification of information, received within execution of previous request.

      80. The work with documents, provided to the Commission by the authorized bodies of the member states and containing confidential information shall be carried out in accordance with international treaties within the Union.

VII. Introduction of the state price regulation for goods and
services in the territories of the member states

      81. Introduction of the state price regulation in the trade markets, not being in the state of natural monopoly by the member states shall be carried out in the exceptional cases, which also include the emergency situations, natural disasters, national security concerns, upon condition that arising problems are impossible to decide by the method, having a smaller negative impact for the state of competition.

      82. The member states may introduce the state price regulation for the separate types of socially important goods in the separate territories for a certain period in the manner provided by the legislation of the member states as a temporary measure.

      The total period of application of the state price regulation, provided by this paragraph on one type of socially important goods in the separate territory may not exceed 90 calendar days during 1 year. Extension of this term may be carried out by coordination with Commission.

      83. The member state shall inform the Commission and other member states on introduction of the state price regulation, provided by paragraphs 81 and 82 of this Minute in the term, not exceeding 7 calendar days from the date of adoption of relevant decision.

      84. Provisions of paragraphs 81-83 of this Minute shall not be applied to the state price regulation of all services, including the services of natural monopoly entities, as well as in the scope of the state procurement and trade interventions.

      85. Provisions of paragraphs 81-83 of this Minute beside of services, listed in paragraph 84 of this Minute shall not be applied to the cases of the state price regulation on the following goods:

      1) natural gas;

      2) liquefied gas for domestic needs;

      3) electric and heat energy;

      4) the strength of vodka, liquor and other alcoholic products is over 28 per cent (minimum price);

      5) ethyl alcohol from the food raw material (minimum price);

      6) solid propellant, furnace oil;

      7) products of nuclear energy cycle;

      8) kerosene for the domestic needs;

      9) petroleum products;

      10) medical products;

      11) tobacco products.

      86. In the case of reception of application of one of the member states on disagreement with the decision of another member state on introduction of the state price regulation by them, provided by paragraphs 81 and 82 of this Minute to the Commission, the Commission shall have a right to adopt a decision on the need of cancellation of the state price regulation in the case of existence of the grounds, provided by paragraph 87 of this Minute.

      87. The decision on the need of cancellation of the state price regulation shall be adopted by Commission, if this regulation leads or may lead to restriction of competition, including:

      creation of barriers to entry to the market;

      reduction of the number of economic entities (market entities), not including to the one group of persons in such market.

      Upon that the member state which challenges a decision on introduction of the state price regulation by other member state shall prove that the purposes of introduction of the state price regulation are possible to achieve by other method, having a less negative impact on the state of competition.

      Commission shall adopt a decision on existence or absence of the need of cancellation of the state price regulation in the term, not exceeding 2 months from the date of reception of application, provided by paragraph 86 of this Minute to the Commission.

      88. Commission shall consider an application of the member state on challenge the decision on introduction of the state price regulation by other member state in the manner established by it.

      89. Decision of Commission on the need of cancellation of the state price regulation, adopted on the basis of paragraph 87 of this Minute shall be directed to the body of the member state, adopted the decision on introduction of the state price regulation not later than the day, following the day of adoption of decision and shall be executed in accordance with the legislation of the member state, adopted the decision on introduction of the state price regulation.

      If the member state does not agree with decision of Commission on the need of cancellation of the state price regulation, the question shall be introduced for consideration of the Supreme Council. In this case the decision of Commission shall not subject to execution before its consideration by the Supreme Council.

  ANNEX No.20
  to Agreement on
  Eurasian Economic Union

MINUTE
on the unified principles and rules of regulation of
activity of the natural monopoly entities
I. General provisions

      1. This Minute is developed in accordance with Article 78 of Agreement on Eurasian Economic Union (hereinafter – Agreement) and directed to creation of legal basis for application of the unified principles and general rules of regulation of activity of the natural monopoly entities of the member states in the scopes, specified in the annex No.1 to this Minute.

      2. The concepts used in this Minute shall have the following meanings:

      “internal market” – a market of the member state, in which the services of the natural monopoly entities are circulated;

      “an access to the services of natural monopoly entities” – rendering of services, relating to the scope of natural monopolies by the natural monopoly entities to the consumers of another member state on the conditions not less favorable than those on which the similar service is provided to the consumers of the first member state in the existence of technical capability;

      “natural monopoly” – the state of the market services, upon which the creation of competitive conditions for satisfaction of demand for the certain types of services is impossible or economically inadvisable by virtue of technological features of production and provision of this type of services;

      “the legislation of the member states” – national legislation of each of the member states, relating the scope of natural monopolies;

      “national bodies of the member states” – bodies of the member state, carrying out the regulation and (or) control of activity of natural monopoly entities;

      “rendering of services” – provision of services, production (sale) of goods, being the object of civil circulation;

      “consumer” – a subject of the civil law (individual or legal entity), using or who uses or intends to use the services rendered by the natural monopoly entities;

      “natural monopoly entity” – an economic entity, rendering the services in the scopes of natural monopoly, established by the legislation of the member states;

      “the scope of natural monopolies” – the scope of circulation of service, legislatively referred to the natural monopoly, in which the consumer may acquire the services of the natural monopoly entities.

II. General principles of regulation of activity of the
natural monopoly entities

      3. The principles that guide the member states in the regulation and (or) control over the activity of natural monopoly entities in the scopes of natural monopolies, specified in Annex No.1 and 2 to this Minute shall be:

      1) observance of the balance of interests of consumers and natural monopoly entities of the member states, ensuring the accessibility of rendered services and appropriate level of their quality for consumers, effective functioning and development of the natural monopoly entities;

      2) improving the efficiency of regulation, directed to further reduction of scopes of the natural monopolies at the expense of creation of conditions for development of competition in these scopes;

      3) application of a flexible tariff (price) regulation of the natural monopoly entities in recognition of industry characteristics, the scopes of their activity, market situation, medium-term (long-term) macroeconomic and industry forecasts, as well as application of possibility of establishment of differentiated tariff, which may not be established on the basis of affiliation of the consumer (consumer groups) to any of the member states;

      4) introduction of regulation in the cases when on the basis of analysis of relevant internal market established that this market is in a state of natural monopoly;

      5) reduction of the barriers of an access for the internal markets, as well as by ensuring of the access to the services of the natural monopoly entities;

      6) application of procedures of regulation of activity of the natural monopoly entities, ensuring independence of adopted decisions, continuity, openness, objectivity and transparency;

      7) obligation of conclusion of agreements by the natural monopoly entities with consumers for the rendering of services, in relation of which the regulation is applied, in the existence of technical possibility, determined in accordance with the legislation of the member states, unless otherwise provided by provisions of section XX and XXI of Agreement;

      8) ensuring of observance of the rules of an access to the services of the natural monopoly entities by the natural monopoly entities;

      9) directivity of regulation to the concrete natural monopoly entity;

      10) ensuring of compliance of established tariffs (prices) with the quality of services in the scopes of natural monopolies, on which the regulation is distributed;

      11) protection of interests of consumers, as well as from the different violations by the natural monopoly entities, related with application of tariffs (prices) for the regulated services;

      12) creation of economic conditions, under which it is beneficial to the natural monopoly entities to reduce the charges, introduce new technologies, improve the efficiency of investments.

III. Types and method of regulation of activity of the
natural monopoly entities

      4. The member states shall apply the types (forms, means, methods, instruments) of regulation of activity of the natural monopoly entities of the member states on the basis of general principles and rules of regulation of the natural monopolies, established by this Minute.

      5. Upon carrying out of regulation of activity of the natural monopoly entities shall be applied the following types (forms, methods, means, instruments) of regulation:

      1) tariff (price) regulation;

      2) types of regulation, established by this Minute;

      3) other types of regulation, established by the legislation of the member states.

      6. Tariff (price) regulation of the services of the natural monopoly entities, including establishment of the cost of connection (joining) to the services of the natural monopoly entities may be carried out by:

      1) establishment (approval) of tariffs (prices) for the regulated services, as well as their limited levels by the national body for the natural monopoly entities on the basis of methodology (formula) and rules of its application, approved by the national body, as well as of the relevant control of application of the tariffs (prices) established by the natural monopoly entities, by the national body;

      2) establishment (approval) of methodology and rules of its application by the national body, in accordance with which the natural monopoly entity establishes and applies the tariffs (prices) as well as control by the national body of establishment and application of tariffs (prices) by the natural monopoly entities.

      7. The national bodies of the member states shall have a right to apply, including the following methods of tariff (price) regulation or their combination in accordance with the legislation of the member states upon carrying out of the tariff (price) regulation:

      1) a method of economically justified expenses;

      2) an indexing method;

      3) an income method of investment capital;

      4) a method of comparative analysis of the effectiveness of activity of the natural monopoly entities.

      8. Upon regulation of tariffs (prices) shall be considered:

      1) compensation of economically justified expenses, related with carrying out of regulated activity to the natural monopoly entities;

      2) receiving of economically reasonable profit;

      3) stimulation of the natural monopoly entities to reduction of expenses;

      4) formation of tariffs (prices) for the services of the natural monopoly entities in recognition of reliability and quality of rendered services.

      9. Upon establishment of tariffs (prices) may be considered:

      1) features of functioning of the natural monopolies in the territories of the member states, as well as features of the technical requirements and regulations;

      2) the state subsidies and other measures of the state support;

      3) market condition, as well as the level of prices on the unregulated market segments;

      4) the plans of development of territories;

      5) the state tax, budget, innovation, ecological and social policy;

      6) the measures for energy efficiency and environmental aspects.

      10. Upon regulation of tariffs (prices) for the services of the natural monopoly entity it is provided that the separate expenditure account, as well as investments, incomes, involved assets shall be carried out on types of regulated services of the natural monopoly entities upon formation of the expenses of the natural monopoly entity.

      11. Regulation of tariffs (prices) for the services of the natural monopoly entity may be carried out on the basis of the long-term regulation parameters, which also include the level of reliability and quality of regulated services, dynamic of the change of expenses, related with supplies of the relevant services, rate of return, terms of return of investment capital and other parameters.

      The long-term parameters of regulation, received with the use of the method of comparative analysis of the effectiveness of activity of the natural monopoly entities may be applied for the purposes of regulation of tariffs (prices) for the services of the natural monopoly entity.

      12. Features of application of paragraphs 4 – 11 of this Minute in the specific scopes of the natural monopolies may be determined in the sections XX and XXI of Agreement.

IV. Rules of ensuring of an access to the services of
the natural monopoly entities

      13. The member state shall establish the rules of regulation, ensuring an access to the services of the natural monopoly entities in its legislation, as it is determined in paragraph 2 of this Minute.

      The national bodies of the member states shall ensure control of observance of the rules of ensuring of an access of consumers to the services of the natural monopoly entities and conditions of connection (joining, use) to them.

      14. Rules of ensuring of the access of consumers to the services of the natural monopoly entities shall include:

      1) essential conditions of agreements, as well as procedure of their conclusion and execution;

      2) procedure of determination of existence of the technical capabilities;

      3) procedure of provision of information on services rendered by the natural monopoly entities, their cost, access to them, possible volumes of implementation, technical and technological possibilities of rendering of such services;

      4) conditions of reception of public information, allowing to ensure possibility of comparison of condition of circulation of services of the natural monopoly entities and (or) access to them by the interest persons;

      5) the list of information, which may not contain the commercial secret;

      6) procedure of consideration of complaints, applications and settlement of disputes on issues of an access to the services of the natural monopoly entities.

      15. Application of the differentiated conditions of an access to the services of consumers of the member states (in recognition of specifics of each of the separate scope of the natural monopoly, determined in sections XX and XXI of Agreement) by the natural monopoly entities of the member states shall be allowed, if such conditions are not be applied on principle of affiliation of consumers to any of the member states, upon condition of observance of the legislation of each of the member state.

      16. The legislation of the member states shall not contain the regulations, establishing the differentiated conditions of an access to the services of the natural monopoly entities in relation of consumers of the member states, on the basis of affiliation of consumers to the state of any of the member states without damage to the provisions of paragraph 15 of this Minute.

      17. Features of application of paragraphs 13-16 of this Minute in the specific scopes of the natural monopolies, including the transit issues shall be determined in the sections XX and XXI of Agreement.

V. National bodies of the member states

      18. The national bodies of the member states, vested with powers on regulation and (or) control of activity of the natural monopoly entities shall operate in the member states in accordance with the legislation of the member states.

      The national bodies of the member states shall carry out its activity in accordance with the legislation of the member states, Agreement, as well as other international treaties of the member states.

      19. The functions of the national bodies of the member states shall include:

      1) a tariff (price) regulation of services of the natural monopoly entities;

      2) regulation of an access to the services of the natural monopoly entities, as well as establishment of the fee (prices, tariffs, charges) for connection (joining) to the services of the natural monopoly entities, in the cases, provided by the legislation of the member states;

      3) protection of interests of consumers of services of the natural monopoly entities;

      4) consideration of complaints, applications, settlement of disputes on issues of establishment and application of regulated tariffs (prices) as well as access to the services of the natural monopoly entities;

      5) consideration, approval or coordination of the investment programs of the natural monopoly entities and control of their implementation;

      6) ensuring of observance of restrictions, provided by the legislation of the member states on appropriation of information to the commercial secret by the natural monopoly entities;

      7) carrying out of control of activity of the natural monopoly entities, as well as by conducting of verifications and other forms (monitoring, analysis, expert examination);

      8) other functions provided by the legislation of the member states.

VI. The Competence of Commission

      20.Commission shall exercise the following powers:

      1) adopts a decision on expansion of the scopes of the natural monopolies in the member states in the case if the member state intends to include other scope of the natural monopolies, not specified in the annexes No.1 and 2 to this Minute, to the scope of the natural monopolies, after relevant application of this member state to the Commission;

      2) analyzes and suggests the methods of coordination, development and implementation of decision of the national bodies, relating to the scopes of the natural monopolies;

      3) conducts the comparative analysis of the system and practice of regulation of activity of the natural monopoly entities in the member states with preparation of the relevant annual accounts and reports;

      4) contributes to harmonization of regulation in the scopes of the natural monopolies in relation of environmental aspects, energy efficiency;

      5) presents the results of conducted work, specified in subparagraphs 3-4 of this paragraph and coordinated with the national bodies of the member states for consideration of the Supreme Council, as well as suggestions on establishment of regulatory legal acts of the member states in the scope of the natural monopolies, coordinated with the member states, which are subject to convergence, and on determination of subsequence of implementation of relevant measures on harmonization of the legislation in this scope;

      6) carry out control of execution of section XIX of Agreement.

  Annex No. 1
  to the Minute
  on the unified principles
  and rules of regulation of activity
  of the natural monopoly entities

The scopes of the natural monopolies in the member states

      In accordance with Article 2 of the Minute, amendments entered into Annex 1 by Law of the Republic of Kazakhstan № 346-V as of 02.08.2015 shall be enforced 18 months after the date of enforcement of this Minute.
      Footnote. Annex № 1 as amended by Laws of the Republic of Kazakhstan № 265-V as of 24.12.2014; № 346-V as of 02.08.2015.

No.

Republic of Belarus

Republic of Kazakhstan

Russian Federation

Republic of Armenia

The Kyrgyz Republic

 

1.

Transportation of oil and petroleum products through the main pipelines

Services on transportation of oil and petroleum products through the main pipelines

Transportation of oil and petroleum products through the main pipelines


Transportation of oil and oil products through trunk pipelines

 

2.

Transfer and distribution of electric energy

Services on transfer and (or) distribution of electric energy

Services on transfer of electric energy

Power transmission services
 

Transmission and distribution of electrical energy


3.


Services on technical dispatching control of supply to the network and consumption of electric energy; services on organization of balancing of production – consumption of electric energy;
services on ensuring of readiness of electric power to support a load (from 1 January, 2016)

Services on operational dispatch management in the electric power industry

Services of the electric energy system operator
 

Services for the operational dispatch management of the national energy system

 

4.

Services rendering by the communications of the railway transport, ensuring the public transport traffic, management of railway traffic, rail transportation

Services of backbone railway networks

Rail transportations

Services to ensure the use of railway infrastructure

Rail transportation

     

  Annex No. 2
  to the Minute
  on the unified principles
  and rules of regulation of activity
  of the natural monopoly entities

The scopes of the natural monopolies in the member states

      In accordance with Article 2 of the Minute, amendments entered into Annex 1 by Law of the Republic of Kazakhstan № 346-V as of 02.08.2015 shall be enforced 18 months after the date of enforcement of this Minute.
      Footnote. Annex № 2 as amended by Laws of the Republic of Kazakhstan № 265-V as of 24.12.2014; № 346-V as of 02.08.2015.

No.

Republic of Belarus

Republic of Kazakhstan

Russian Federation

Republic of Armenia

The Kyrgyz Republic
 

1.

Transportation of the gas through the main pipelines and distribution pipelines

Services on storage, transportation of commercial gas through the connecting, gas-main pipelines and (or) gas-distribution systems, operation of the group tank installations, as well as transportation of unstripped gas through the connecting gas pipelines

Transportation of the gas through the pipelines

Natural gas transportation services; natural gas distribution services; services of the gas supply system operator

 

Transportation, distribution, storage and sale of natural gas
 

2.

Services of transport terminals, airports;
air navigation services

Services of air navigation;
services of ports, airports

Services in the transport terminals, ports and airports


Aeronautical flight support; ground handling of domestic air transport
 

3.

Services of telecommunication and public postal service

Telecommunication services upon condition of the absence of competitive communications provider by reason of technological impossibility or economical inadvisability of provision of these types of services, except for the universal services of telecommunications;
services on provision of cable channels and other basic assets, technologically related with connection of the networks of telecommunications to the public network, for the property lease (rent) or use;
public postal services

Public telecommunications services and public postal service


Telecommunication and postal public services
 

4.

Transfer and distribution of the heat energy

Services on production, transfer, distribution and (or) supply of the heat energy

Services on transfer of the heat energy


Production, transmission, distribution and sale of thermal energy
 

5.

Centralized water supply and water removal

Services of water supply and (or) water removal

Water supply and water removal with the use of the centralized system, communal infrastructure systems

Non-competitive water supply and disposal services

 

Centralized water supply and disposal
 

6.



Services on the use of infrastructure of the internal waterways



7.


Services on railways with the objects of railway transport on concession agreements




8.


Services of local railway




9.



Icebreaking piloting in the water area of the Northern Sea Route



10.




Electricity distribution services


11.




Clearing center services


12





Production and sale of electrical energy

     

  ANNEX No.21
  to Agreement on Eurasian
  Economic Union

Protocol on the Common Electricity Market of the Eurasian Economic Union

      Footnote. The title of Annex 21 - as reworded by Law of the Republic of Kazakhstan No. 109-VII of March 16, 2022 (see Article 2 for the enactment procedure).
      Footnote. Protocol as amended by Law of the Republic of Kazakhstan No. 109-VII of 16.03.2022 (see Art. 2 for the enactment procedure).

І. General provisions

      1. This Protocol has been elaborated under Articles 81 and 82 of the Agreement on the Eurasian Economic Union (hereinafter - the Agreement) and establishes the legislative framework for the formation, operation and development of the common electric energy market of the Union.

      2. The provisions of this Protocol and the acts envisaged by this Protocol shall not apply to relations associated with trade in electric energy of member states with third states, including relations concerning the interstate transmission of electric energy (power) through the territory of a member state to the territory of third states, from the territory of third states through the territory of a member state.

      Interstate transmission of electric power (capacity) with the aim of fulfilling obligations in relation to the electric power industry entities of third states shall be governed by the legislation of the member state through the territory thereof the interstate transmission of electric power (capacity) is implemented).

      3. The terms used in this Protocol shall have the following meaning:

      “accession agreement” - an agreement executed under the rules of mutual electricity trade on the common electricity market of the Union, establishing mutual obligations between a participant of the common electricity market of the Union, the centralised trade operator (operators) for a certain type of centralised electricity trade and other infrastructural organisations of the common electricity market of the Union, enforcing contracts for the sale of electricity based on the results of centralised trading;

      “access to the services of natural monopoly entities in the electricity sector” - the possibility for the actors of the common electricity market of the Union to benefit from the services of natural monopoly entities in the electricity sector on the common electricity market of the Union;

      “electricity (capacity) substitution” - interconnected and simultaneous supply of equal amounts of electricity (capacity) to and from the electricity system via different supply points located on the border(s) of a member state;

      “interstate power line” means a power line that crosses the state borders of member states;

      “interstate electricity (capacity) transmission” means the provision of services by authorised organisations of member states for the transmission and/or substitution of electricity (capacity). Under the legislation of a member state, the relevant relations shall be established through contracts for the provision of electricity (capacity) transmission (transit) services or other civil law contracts, including contracts for sale of electricity;

      “interstate section” - a technologically conditioned set of transmission lines of all voltage classes between energy systems (parts of energy systems) of 2 or more states, running across state borders of member states, as well as across state borders of member states and third states;

      “interstate flow” - the flow of electricity (capacity) along an interstate transmission line;

      "common electricity market of the Union" - the system of relations between the actors of the internal wholesale electricity markets of the different Member States, based on parallel electricity systems, associated with the purchase and sale of electricity (capacity), operating under this Protocol, the acts envisaged in paragraphs 5 to 8 of this Protocol and the relevant agreements between the actors of the common electricity market of the Union;

      “centralised trading operator” - an organisation offering services for the organisation of a certain type of centralised electricity trade on the common electricity market of the Union;

      “transmission of electricity (capacity)” - ensuring flows of electricity (capacity) produced in the territory of one member state across the networks of another member state between supply points located on its border(s);

      “electricity net flow” is the algebraic sum ( considering the direction) of the inter-state electricity flows on all transmission lines included in the inter-state cross-section;

      “free bilateral contract” - a contract concluded between the participants of the common electric power market of the Union, where the volumes, prices, delivery and settlement terms and other conditions of discharge of obligations are independently established by the parties to the contract, with due regard to the carrying capacity of interstate sections, other technological and regulatory constraints;

      “network operator” refers to an organisation authorised under the laws of a member state to provide electricity transmission services across the territory of that member state;

      “system operator” referred to as the organisation authorised under the legislation of a member state to exercise operational and dispatch control of the electric power system of the member state;

      “fixed-term contract” - a contract for purchase and sale of electricity between participants in the common electricity market of the Union, comprising standardised conditions for the period and hours of electricity supply, as well as for other essential conditions, where the price and volume of electricity are specified during centralised trading under the regulations of the centralised trading operator for fixed-term contracts;

      “domestic wholesale electricity market entities” - legal entities that are entities of the wholesale electricity market of a member state under the legislation of that member state;

      “dead-end scheme” - a scheme whereby the electricity supply to electricity consumers in one member state is via interstate transmission lines that receive voltage from another member state;

      “services of natural monopoly entities in the electricity sector” - services on electricity transmission, operational dispatch management in the electricity sector, delivered by natural monopoly entities to ensure mutual trade in the common electricity market of the Union and interstate transmission of electricity (capacity).

II. Principles for the formation, operation and development of the common electricity market of the Union

      4. Establishment, operation and development of the common electricity market of the Union shall be based on the following principles:

      1) cooperation based on equality, mutual benefit with no economic detriment to any of the member states;

      2) observing the balance of economic interests of electricity producers and consumers, as well as other entities in the common electricity market of the Union;

      3) prioritising the use of mechanisms based on market relations and fair competition to form a sustainable system for meeting electricity (capacity) demand in competitive activities;

      4) ensuring unhindered access to the services of natural monopoly entities in the electricity sector, within the limits of technical feasibility, given the priority use of these services to meet the internal needs of member states for the inter-state transmission of electricity (power);

      5) gradual formation and development of a common electricity market of the Union based on the parallel electricity systems of the member states, considering the peculiarities of the existing electricity market models of the member states;

      6) exploiting the technical and economic advantages of parallel operation of the member states' electricity systems, respecting mutually agreed conditions for parallel operation;

      7) implementation of electricity trade between member state entities, considering the energy security of member states;

      8) gradual harmonisation of the member states' electricity legislation including in terms of information disclosure by the actors of the common electricity market of the Union.

III. Regulations for the operation of the common electricity market of the Union

      5. To the extent technically possible, member states shall ensure unhindered access to interstate transmission of electricity (capacity) on interstate transmission lines, subject to ensuring the internal electricity (capacity) needs of member states under the regulations governing the principles and procedure for access to interstate transmission of electricity (capacity) (hereinafter referred to as the access regulations).

      Transmission of electric power (capacity) between states shall be performed under respective contracts between the organisation (organisations) authorised to perform interstate transmission of electric power (capacity) and the consumer of interstate transmission of electric power (capacity) services. The procedure for concluding, executing, amending, terminating, registering and recording these contracts shall be governed by the rules of access.

      The Intergovernmental Council shall adopt the rules of access.

      6. The rules approved by the Intergovernmental Council (hereinafter, the rules for mutual trade in electricity) shall govern the mutual trade in electricity on the common electricity market of the Union).

      7. Legal relations related to the establishment and allocation of carrying capacity of interstate cross-sections shall be regulated under the rules governing the relations of the actors of the common electric power market of the Union in determining and allocating the carrying capacity of interstate power lines available for mutual electricity trade in the common electric power market of the Union and interstate transmission of electric power (capacity), as approved by the Intergovernmental Council.

      8. Information interaction between the common electricity market actors of the Union, the public authorities of the member states and the Commission in the functioning of the common electricity market of the Union shall be performed under the rules determining the composition of data and the procedures for their provision by the actors of the common electricity market of the Union, the public authorities of the member states and the Commission in the functioning of the common electricity market of the Union and adopted by the Intergovernmental Council ((hereinafter referred to as the information exchange rules).

IV. Powers of the Commission

      9. With a view to ensuring the establishment, operation and development of the common electricity market of the Union, the Commission shall exercise the following powers:

      1) monitoring the functioning of the common electricity market of the Union under the procedure adopted by the Council of the Commission;

      2) preparation of suggestions for improving the legal regulation in relation to the common electricity market of the Union;

      3) other powers conferred by this Protocol.

V. Management and operation of the common electricity market of the Union

      10. The common electricity market of the Union shall be managed and operated by the following authorities and organisations:

      the public authorities of the member states authorised under the legislation of the member states to regulate and/or control the electricity sector;

      infrastructural organisations of the common electricity market of the Union.

      At the initiative of member states, auxiliary bodies (council of heads of public authorities of member states, working groups, special commissions) may be established by decision of the Supreme Council to ensure the proper functioning of the common electricity market of the Union.

      11. The public authorities of the member states empowered under the legislation of the member states to regulate and/or control the electricity sector may include, but are not limited to:

      the public authorities of the member states responsible for the implementation of the state policy in the electricity sector;

      the public authorities of the member states competent for implementing and/or enforcing competition (anti-monopoly) policy;

      member state authorities vested with the power to regulate and/or control natural monopolies.

      The public authorities of a member state, empowered under the legislation of that member state to regulate and/or control the electricity sector, shall exercise the following functions and powers in order to ensure the functioning of the common electricity market of the Union:

      ensure the implementation of activities aimed at the implementation of this Protocol;

      promote the harmonisation of the member state's electricity legislation under the acts adopted in conformity with paragraphs 5 to 8 of this Protocol;

      engage in the preparation and review of monitoring data on the functioning of the common electricity market of the Union;

      monitor the compliance of the actors of the common electricity market of the Union registered in the territory of the member state with the competitive (anti-monopoly) legislation of the member state, the regulations for mutual trade in electricity and the rules of access in the territory of the member state;

      regulate and control the activities of natural monopoly entities in the electricity sector registered in the territory of the member state and operating in the common electricity market of the Union, under the legislation of the member state in the field of regulation and/or control of natural monopoly activities;

      examine complaints concerning breaches of access rules by a common electricity market entity of the Union registered in the territory of the Member State concerned;

      adopt methodological guidelines for determining prices (tariffs) for services of infrastructure organisations in the common electricity market of the Union registered in the territory of the respective member state that are not natural monopoly entities in the electricity sector;

      other functions and powers specified in the instruments adopted pursuant to paragraphs 5 to 8 of this Protocol and in the legislation of the member states.

      The procedure for the exercise of the functions and powers mentioned in this paragraph by the public authorities of the member states empowered under the legislation of the member states to regulate and/or control the electricity sector shall be governed by the legislation of the member states concerned.

      12. The composition of the infrastructural organisations of the common electricity market of the Union shall be established as described in paragraphs 21 to 23 of this Protocol.

      This Protocol, the acts adopted under paragraphs 5 to 8 of this Protocol and the legislation of the member states in so far as specified in such acts shall govern the rights and obligations (functions and powers) of the infrastructural organisations of the common electricity market of the Union regarding the functioning of the common electricity market of the Union.

      13. Member states shall secure interaction between the public authorities of the member states empowered under the legislation of the member states to regulate and/or control the electricity sector, infrastructural organisations of the common electricity market of the Union and the participants in the common electricity market of the Union.

VI. Actors in the common electricity market of the Union

      14. The actors in the common electricity market of the Union shall include:

      1) participants in the common electricity market of the Union;

      2) infrastructural organisations of the common electricity market of the Union.

      15. The rights and obligations (functions and powers) of the entities of the common electricity market of the Union in the common electricity market of the Union shall be determined under this Protocol, the acts adopted by virtue of paragraphs 5 to 8 of this Protocol and the legislation of the member states to the extent provided for in those acts.

      16. The Register of the actors of the common electricity market of the Union shall contain details of the actors of the internal wholesale electricity markets of the member states entitled, under paragraphs 17 to 19 of this Protocol, to participate in the common electricity market of the Union, as well as details of the infrastructure organisations of the member states indicated in paragraph 21 of this Protocol, authorised to participate in the common electricity market of the Union. This data shall be compiled by the authorities (organisations) designated under the laws of the member states).

      The register of the entities of the common electricity market of the Union shall be formed and maintained under the rules of information exchange.

VII. Participants in the common electricity market of the Union

      17. Participants in the common electricity market of the Union shall include:

      1) legal entities engaged in the sale (supply) of electricity and being actors on the internal wholesale electricity markets under the legislation of the respective member states;

      2) legal entities purchasing electricity and being actors in the internal wholesale electricity markets under the legislation of the respective member states;

      3) legal entities purchasing electricity from a neighbouring member state via inter-state transmission lines through a “dead-end scheme” in the absence of an alternative and possibility to purchase electricity in the domestic electricity market of their member state;

      4) legal entities empowered, under the legislation of the member states, to settle hourly deviations of actual electricity balances from the planned values.

      18. Prior to the entry into force of the decision of the Council of the Commission foreseen by paragraph 19 of this Protocol, each member state may, in accordance with its legislation, authorise an actor in the internal wholesale electricity market of the Union, as well as determine the list of legal entities entitled to participate in electricity trading in the common electricity market of the Union.

      19. Following the entry into force of the international treaty on the establishment of a common Union gas market, as well as the acts of the Union authorities necessary for the running of the common Union gas market, the Commission Council shall adopt a decision whereby the member states shall provide conditions for the participation on a voluntary and competitive basis of any entities of the internal wholesale electricity markets in the common electricity market of the Union. Following the entry into force of the said decision of the Commission Council, Member States shall not authorise individual entities of the internal wholesale electricity market of the Union to participate in the common electricity market (excluding the cases stipulated in this Protocol).

      20. Legal entities of the member states shall trade in electricity on the common electricity market of the Union, unless they simultaneously engage in (combine) natural monopoly and competitive activities in the electricity sector.

      The provisions of the first indent of this paragraph shall not apply to trade in electricity on the common electricity market of the Union in the following circumstances:

      electricity trade in the common electricity market of the Union is performed for the purpose of settling hourly deviations of actual electricity balances from the planned values;

      electricity is purchased on the common electricity market of the Union by system and (or) network operators to compensate for losses in electricity grids in cases determined by the rules of mutual trade in electricity.

      The provisions of the first indent of this paragraph shall not apply to legal entities of a member state involved in the production and/or sale of electricity if, as of the date of entry into force of this Protocol, the production and/or sale of electricity in that member state is classified as a natural monopoly under Annex No 2 to the Protocol on Common Principles and Rules Governing the Activities of Natural Monopolies (Annex No. 20 to the Agreement).

      Specifics of participation in electricity trade on the common electricity market of the Union of legal entities mentioned in the fifth indent of this paragraph shall be stipulated by the rules of mutual trade in electricity, considering the provisions of the Protocol on Uniform Principles and Rules Governing the Activities of Natural Monopolies (Annex No. 20 to the Agreement).

VIII. Infrastructural organisations of the common electricity market of the Union

      21. The infrastructure organisations of the common electricity market of the Union shall be composed of:

      1) system operators;

      2) network operators;

      3) centralised trade operator(s);

      4) other organisations rendering services to the actors of the common electricity market of the Union in mutual trade in electricity under the acts adopted by virtue of paragraphs 5 to 8 of this Protocol.

      22. The functions of several infrastructure organisations in the common electricity market of a Member State may be combined under the legislation of that member state.

      23. The infrastructural organisations of the common electricity market of the Union shall offer services under the contracts concluded pursuant to the acts adopted as per paragraphs 5 to 8 of this Protocol.

IX. Trading in electricity on the common electricity market of the Union

      24. Modalities for trading in electricity on the common electricity market of the Union:

      1) mutual trade in electricity between members of the common electricity market of the Union under free bilateral contracts;

      2) centralised electricity trade between participants in the common electricity market of the Union, the types whereof are governed by the rules for mutual trade in electricity and include, inter alia, centralised day-ahead trade subject to its economic feasibility (hereinafter: centralised electricity trade);

      3) settlement of hourly deviations of actual electricity balances from the planned values under the contracts concluded between the authorised organisations of the member states.

      25. Electricity shall be traded on the common electricity market of the Union between the members of the common electricity market of the Union, being legal entities of different member states, at the respective interstate sections at the state borders of the member states under this Protocol, the rules for mutual electricity trade and under the contracts required to be concluded for electricity trade using a certain method of trade.

      26. The mutual trade rules for electricity shall stipulate the actions that the participants in the common electricity market of the Union have to perform to initiate trading using the respective mode of trade.

      The list of essential terms and conditions of contracts, the conclusion whereof is required for participation in electricity trade on the common electricity market of the Union using a particular mode of trade, including free bilateral contracts, and the procedure for concluding, performing, modifying, terminating, registering and recording said contracts shall be governed by the electricity mutual trading rules and the access rules. These rules shall establish the list of contracts required to participate in electricity trading on the common electricity market of the Union, to be concluded pursuant to standard forms approved by the Council of the Commission. The terms and conditions of contracts concluded under such forms may not be unilaterally changed by the participants in the common electricity market of the Union being parties thereto.

      27. Electricity shall be mutually traded under free bilateral contracts by the participants in the common electric power market of the Union by concluding bilateral contracts for the purchase and sale of electricity at prices, in the volume and under the terms of supply that are established by the parties to the contracts independently, with regard to the carrying capacity of inter-state sections, other technological and regulatory constraints. Changes in the volume of electricity supply and termination of the free bilateral contract shall be done under the procedure and terms prescribed by the rules for mutual trade in electricity. Electricity volumes bought (sold) under free bilateral contracts registered in the Union common electricity market under the applicable procedure shall be accounted for on the internal wholesale electricity markets of the member states pursuant to the legislation of those member states.

      28. Centralised electricity trade shall rely on the participants of the common electricity market of the Union via an electronic trading system, enabling the determination of prices and volumes of electricity purchases (sales) under the rules of mutual trade in electricity. Centralised electricity trade services shall be offered by the centralised trade operator(s) on a fee contractual basis.

      The volumes of electricity purchased (sold) under the contracts signed as a result of centralised electricity trading on the common electricity market of the Union and registered in the prescribed manner on the common electricity market of the Union shall be registered and accounted for on the internal wholesale electricity markets of the member states under the legislation of those member states.

      29. To regulate hourly deviations of actual balances of electricity flows from planned values and to enable participants in the common electric power market of the Union to trade electricity on a mutual basis via the respective interstate sections, organisations of neighbouring member states empowered to regulate deviations shall conclude hourly deviation purchase agreements or other agreements, in accordance with the rules for mutual trade of electricity, provided it does not contravene the legislation of the member states.

      Electricity shall not be traded by the means indicated in sub-paragraphs 1 and 2 of paragraph 24 of this Protocol between the participants in the common electricity market of the Union of the member states concerned in the relevant section until the contracts mentioned in the first sub-paragraph of this paragraph have been concluded.

      The procedure for calculating the values of hourly deviations and the procedure for their settlement shall be governed by the rules for mutual trade in electricity.

      In inter-state sections where electricity is traded between participants in the common electricity market of the Union, associated with the supply of electricity to consumers under a "dead-end scheme" in the absence of an alternative and possibility to buy electricity in the internal electricity market of its member state, the deviations shall be settled under free bilateral contracts for the purchase and sale of electricity.

      30. Based on its legislation, each member state shall designate the entity of the internal wholesale electricity market entrusted with participating in the settlement of hourly deviations of actual balancing flows of electricity from the planned values and concluding the relevant contracts.

      Data on the conclusion of contracts for the settlement of hourly deviations of actual electricity balances from the planned values shall be made available to the common electricity market actors of the Union under the rules of information exchange.

      31. For the implementation of electricity trade in the common electricity market of the Union by participants in the common electricity market of a Member State not sharing borders with other member states, across the territory of a third state contiguous with such a member state, contracts for the settlement of hourly deviations of actual electricity balances from the planned values shall be concluded between the authorised organisation of the member state not sharing borders with other member states and the organisation authorised to conclude relevant contracts under the laws of the third state.

      A prerequisite for trading in electricity on the common electricity market of the Union by participants in the common electricity market of a member state not sharing borders with other member states shall also be the conclusion (availability) of electricity transit contracts through the third state in both directions.

X. Centralised trade operator(s)

      32. The centralised trading of electricity on the common electricity market of the Union shall be organised by the organisation(s) of the member state(s) decided by the Council of the Commission based on the proposals of the member states.

      33. The rules of mutual trade in electricity, the rules of information exchange, the accession agreement(s) and the regulations of the centralised trade operator(s) shall govern the rights and obligations (functions and powers) of the centralised trade operator(s).

      34. Centralised electricity trading services shall be rendered through an appropriate electronic trading system - trading platform.

      35. The form of the accession agreement(s), the standard forms of contracts and the regulations required by the acts adopted under paragraphs 5 to 8 of this Protocol shall be approved by the Council of the Commission based on the proposals of member states.

      36. The principles for setting the price (tariff) for the services of centralised electricity trade operator(s) shall be stipulated in the rules for mutual trade in electricity.

XI. Technological framework for electricity trading in the common electricity market of the Union

      37. The technological basis for electricity trade in the common electricity market of the Union shall consist of:

      1) an information exchange system enabling the interaction of the common electricity market actors of the Union based on the data on the functioning of the electricity systems and electricity markets of the member states;

      2) an electronic trading system enabling centralised trading of fixed-term contracts;

      3) electronic trading system allowing centralised day-ahead trading.

XII. Regulation and supervision of the activities of natural monopoly entities in the electricity sector on the common electricity market of the Union, as well as of other organisations empowered to conduct inter-state transmission of electricity (capacity)

      38. Regulation and supervision of the activities of natural monopoly entities in the electricity sector and other organisations entitled to perform interstate transmission of electricity (capacity) when they perform interstate transmission of electricity (capacity) shall be exercised under this Protocol, access rules and the legislation of the member state through the territory thereof the interstate transmission of electricity (capacity) is performed).

      The regulation and supervision of the activities of natural monopoly entities in the electricity sector when they provide relevant services to the entities of the internal wholesale electricity market, engaged in the purchase (sale) of electricity on the common electricity market of the Union, shall be exercised under the laws of the member state concerned, with due regard to the principles specified in paragraph 3 of the Protocol on Common Principles and rules for the regulation of natural monopoly entities (Annex No. 20 to the Agreement).

      Natural monopoly services in the electricity sector for electricity transmission and for operational dispatch management in the electricity sector shall be offered only to domestic electricity market entities in the member state in the territory thereof these services are being offered, under the laws of the member state in question. In doing so, the actors of the internal wholesale electricity market that purchase (sell) electricity on the common electricity market of the Union shall be granted access to the services of the said natural monopoly entities in the electricity sector under the same terms as the access to the respective services is granted to the entities that purchase (sell) electricity only on the internal wholesale electricity market of the member state.

      39. Pricing (tariff setting) with regard to the services of natural monopoly entities in the electricity sector shall be done under the legislation of the member states.

      Prices (tariffs) for the services of natural monopoly actors in the electricity sector in the common electricity market of the Union shall not exceed similar domestic prices (tariffs) for domestic wholesale electricity market entities.

      Pricing (tariff setting) for the inter-state transmission of electricity (capacity) across the territory of a member state shall consider the compensation of the organisation empowered to conduct the inter-state transmission of electricity (capacity) for the costs (expenses) resulting from the provision of inter-state transmission of electricity (capacity) by such organisation in the domestic electricity market under the laws of the member state. However, if the price (tariff) for the interstate transmission of electricity (capacity) is calculated based on the forecast values of the parameters considered when setting the price (tariff) under the legislation of a member state, the difference between the forecast and actual values of these parameters related to the previous calculation periods shall be considered in determining the price (tariff) for the interstate transmission of electricity (capacity) in the subsequent calculation of the price (tariff).

      Prices (tariffs) for interstate transmission of electricity (capacity) shall be established well in advance of the commencement of the next calendar month (billing period) within the period prescribed by the access rules, and shall not be amended with respect to the obligations of that calendar month (billing period)).

XIII. Antitrust regulation of the common electricity market of the Union

      40. Antitrust regulation of the common electricity market of the Union shall be exercised under the laws of the member states and Section XVIII of the Agreement, with due regard to the particularities laid down in Sections XIX and XX of the Agreement and this Protocol.

XIV. Development of interstate electricity networks

      41. A member state shall develop inter-state electricity networks on its territory under its legislation and under the regulation on the development of inter-state electricity networks approved by the Council of the Commission.

XV. Stages in the formation and development of the common electricity market of the Union

      42. The timing for the enactment of the acts foreseen in this Protocol, as well as the stages of development of the common electricity market of the Union, shall be laid down by the Supreme Council.

XVI. Implementation of interstate transmission of electricity (capacity)

      43. Within the meaning of this section, the following terms shall be used:

      “domestic demand for electricity (capacity)” refers to the amount of electricity (capacity) required for their consumption in the territories of the respective member states;

      “access to services of natural monopoly entities in the electricity sector” means the possibility for a domestic market actor in one member state to benefit from the services of natural monopoly entities in the electricity sector in the territory of another member state;

      “domestic electricity market actors” - persons who are actors of the electricity (capacity) market of a member state under the legislation of that member state, engaged in activities in the electricity sector, including production of electricity (capacity), purchase and sale of electricity (capacity), distribution of electricity, supply of electricity to consumers, provision of electricity (capacity) transmission services, operational dispatch management in the electricity sector.

      44. To the extent technically possible, member states shall grant unhindered access to the services of natural monopoly entities in the electricity sector, providing that these services are used on a priority basis to satisfy the internal electricity (capacity) needs of member states, based on the following principles:

      1) equality of requirements in relation to the domestic electricity (capacity) market entities imposed by the legislation of the member state within the territory thereof such services are provided;

      2) consideration of the legislation of the member states when granting access to the services of natural monopolies in the electricity sector, given the priority use of these services to meet the domestic needs of the member states;

      3) ensuring the proper technical condition of the electric power facilities affecting the modes of parallel operation of the electric power systems of the member states in the provision of services by natural monopoly entities in the electric power sector;

      4) the contractual arrangements between the domestic electricity market entities of the member states;

      5) the compensability of services delivered by the natural monopoly entities of the member states in the electricity sector.

      45. Electricity (capacity) shall be transmitted between states based on the following principles:

      1) the interstate transmission of electricity (capacity) via the electricity system of a neighbouring member state is provided by the member states within the limits of available technical capacity, provided that the internal needs for electricity (capacity) of the member states are prioritised;

      2) determination of the technical feasibility of inter-state transmission of electricity (capacity) shall be based on the following priority:

      ensuring the internal electricity (capacity) needs of the member state through the electricity system thereof the inter-state transmission is planned to take place;

      securing the interstate transmission of electricity (capacity) from one part of the electric power system of a member state to another part thereof through the electric power system of a neighbouring member state;

      securing the interstate transmission of electricity (capacity) via the electricity system of a member state from the electricity system of one member state to the electricity system of another member state;

      providing for the interstate transmission of electricity (capacity) via the electricity system of a member state to fulfil obligations with regard to electricity entities in third states;

      3) for interstate transmission of electricity (capacity), the authorised organisations of the member states are guided by the compensation principle for interstate transmission of electricity (capacity) based on the legislation of the member state;

      4) the interstate transmission of electricity (capacity) for the purpose of fulfilling obligations in relation to electricity entities of third states is governed on a bilateral basis, with due regard to the legislation of the member state concerned.

      46. To ensure smooth inter-state transmission of electricity (capacity) via the member states' electricity systems, a set of coordinated preparatory measures shall be implemented, namely:

      prior to the commencement of the calendar year of electricity (capacity) supply, the authorised member states announce the planned volumes of electricity (capacity) intended for interstate transmission to be included in the national forecast balances of electricity (capacity) production and consumption, including for the purpose of considering such supplies when setting the tariffs for services of natural monopoly entities;

      based on the calculations of the planned cost of inter-state transmission of electricity (capacity), the organisations authorised by the member states enter into contracts in pursuance of the agreements reached.

      Aiming to ensure smooth interstate transmission of electricity (capacity) via the electric power systems of member states, the authorised bodies of member states shall apply the Methodology for Interstate Transmission of Electricity (Capacity) between Member States, comprising the procedure for determining technical conditions and volumes of interstate transmission of electricity (capacity), as well as harmonised approaches to pricing (tariff setting) for services related to interstate transmission.

      Organisations designated under the laws of member states shall ensure the interstate transmission of electricity (capacity) through their state pursuant to the said Methodology.

      47. The interstate transmission of electricity (capacity) and the operation of power grid facilities required to secure the interstate transmission of electricity (capacity) shall be implemented under the regulatory legal and regulatory and technical documents of the member state offering services related to the interstate transmission of electricity (capacity).

      48. Should the interstate transmission of electricity (capacity) be refused, the organisations empowered by the member states shall provide substantiating material on the grounds for the refusal.

      49. Regulating relations concerning the interstate transmission of electricity (capacity) shall be implemented with reference to other international treaties in force.

  Annex
  to the Protocol on the Common
  Electricity Market of the Eurasian
  Economic Union

      Footnote. The numbering heading is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 16.03.2022 No. 109–VII (see Article 2 for the procedure for entry into force).

Methodology of carrying out of interstate transfer of electric
energy (power) between the member states 1. The basic provisions of procedure of filling of applications and formation of annual forecast volumes of interstate transfer of electric energy (power), subjected to inclusion in the forecast balances of production and consumption of electric energy (power), as well as considered upon calculation of tariffs for the services of natural monopoly entities.

      Footnote. Section 1 as amended by Law of the RK No. 6-VII dated 15.02.2021; Law of the RK No. 64-VII dated 15.09.2021; Law of the RK No. 65-VII dated 18.09.2021.

      1.1. In the territory of the Republic of Belarus.

      1.1.1. Annual forecast volumes of interstate transfer of electric energy (power) (hereinafter – IHP (Международная гидрологическая программа) on the national electrical grid of the Republic of Belarus shall be determined by organization, authorized for its implementation, on the basis of filed application.

      1.1.2. Application for the forthcoming calendar year shall be filed not later than 1 April of the previous year. The application shall include the annual IHP and the maximum power, broken down by month.

      1.1.3. Authorized organization of the Republic of Belarus shall be guided by the value of available technical possibility, determined in accordance with this Methodology upon consideration of application.

      Authorized organization of the Republic of Belarus shall direct the reasoned refusal to the organization, filed an application upon exceeding of the applied value of IHP of the value of available technical possibility for the whole year or any month of the year.

      1.1.4. Applied volumes of IHP, coordinated by the authorized organization of the Republic of Belarus shall be executed as the annex to agreement for the transfer of electric energy and considered upon calculation of tariffs for the services on transfer of electric energy.

      1.1.5. Volumes of electric energy, supposed to IHP may be corrected by coordination of the authorized organizations of the member states before 1 November of the year, preceding the year of the planned IHP.

      1.2. In the territory of the Republic of Kazakhstan.

      1.2.1. Annual forecast volumes of IHP on the national electrical grid of the Republic of Kazakhstan shall be determined on the basis of application, filed by the organization authorized for implementation of IHP to the system operator of the Republic of Kazakhstan for implementation of IHP.

      1.2.2. Application for the forthcoming calendar year shall be filed not later than 1 April of the previous year. The application shall include the annual volume of IHP, broken down by month and specification of receiving points and points of output of electric energy in the border of the Republic of Kazakhstan.

      1.2.3. System operator of the Republic of Kazakhstan shall be guided by the value of available technical possibility, determined in accordance with this Methodology upon consideration of application. System operator of the Republic of Kazakhstan shall direct the reasoned refusal to the organization, filed an application upon exceeding of the applied value of IHP of the value of available technical possibility for the whole year or any month of the year.

      1.2.4. Applied volumes of IHP, coordinated by the system operator of the Republic of Kazakhstan shall be executed as the annex to agreement for the transfer of electric energy and considered upon calculation of tariffs for the services on transfer of electric energy.

      1.2.5. The volumes of supply of electric energy on bilateral interstate agreements shall be determined and coordinated with subjects of wholesale market after formation of forecast balance of electric energy and power on the Unified energy system of the Republic of Kazakhstan (hereinafter – UES of Kazakhstan) before 15 October of the year, preceding the planned.

      1.2.6. Volumes of electric energy, supposed to IHP may be corrected at the suggestion of subjects, authorized for organization and implementation of IHP before 1 November of the year, preceding the year of planned supply.

      1.3. In the territory of the Russian Federation.

      1.3.1. In obedience to the Procedure for the formation of a consolidated forecast balance within the Unified Energy System of Russia by constituent entities of the Russian Federation, by 1 April of the year preceding the year of the planned supply, the authorised organisation (organisation for the management of the Unified National (All-Russian) Power Grid (hereinafter referred to as the "UNPG") of the Russian Federation) shall send proposals, agreed with the authorised organisations of the Member States managing the national electricity grid, to the body authorised to form a consolidated forecast balance of electricity (capacity) production and consumption by constituent entities of the Russian Federation, as well as to the system operator of UES of Russia.

      1.3.2 The agreed proposals shall be considered by the authority responsible to form a consolidated forecast balance of electricity (capacity) production and consumption by the constituent entities of the Russian Federation, and shall be taken into account when forming a consolidated forecast balance of electricity (capacity) production and consumption by the constituent entities of the Russian Federation for the next calendar year, within the time frame stipulated by the legislation of the Russian Federation.

      1.3.3. Volumes of electric energy and power, supposed to IHP, approved as a part of the indicators of consolidated forecast balance of production and consumption of electric energy (power) on the subjects of the Russian Federation for the year of supply shall be considered upon calculation of prices (tariffs) for the services of natural monopolies in the electrical energy industry.

      1.3.4. Volumes of electric energy and power, supposed to IHP may be corrected by suggestion of organization on management of the UNEG upon condition of existence of coordination by the authorized bodies (organizations) of the member states before 1 November of the year, preceding the year of the planned supply, with conducting of relevant correction of the established prices (tariffs) for the services of natural monopolies in the electrical energy industry.

      1.4. On the territory of the Republic of Armenia.

      1.4.1. Annual forecast volumes of inter-state electricity transmission (IET) via the electric energy system of the Republic of Armenia (hereinafter referred to as EES of Armenia) shall be determined by an organisation authorised to organise IET (hereinafter referred to as the system operator of EES of Armenia), based on an application

      1.4.2. The application for the upcoming calendar year shall be submitted no later than 1 April of the preceding year. The application shall indicate the annual volume of the IET by months, specifying the points of reception and delivery of electricity at the border of the Republic of Armenia.

      1.4.3. When considering an application, the Armenian EES System Operator shall be guided by the value of the available technical capacity of the Armenian EES, determined in compliance with this Methodology. If the value of the IET application exceeds the available technical capacity of the Armenian EES for the whole year or in any month of the year, the system operator of the Armenian EES shall send a motivated refusal to the applicant organisation.

      1.4.4. The declared IET volumes agreed by the Armenian EES System Operator shall be drawn up as an annex to the electricity transmission contract and taken into account in the calculation of tariffs for electricity transmission services.

      1.4.5. After the formation of forecast balances of electricity and capacity in the Armenian EES, the volumes of electricity supply under bilateral interstate contracts shall be determined and agreed upon with the wholesale market entities by October 15 of the year preceding the planned year.

      1.4.6. The electricity volumes expected to be supplied by IET may be adjusted upon proposal of the entities authorised to organise and implement IET by 1 November of the year preceding the year of planned supply.

      1.5. On the territory of the Kyrgyz Republic.

      1.5.1. The annual IET forecasts for the National Power Grid of the Kyrgyz Republic (hereinafter referred to as the Kyrgyz NPG) shall be determined by the organisation authorised to implement IET (hereinafter referred to as the Kyrgyz NPG management organisation) based on an application.

      1.5.2. The application for the upcoming calendar year shall be submitted no later than 1 April of the preceding year. The application shall indicate the annual volume of IET and maximum capacity broken down by months and indicating the points of reception and delivery of electricity at the border of the Kyrgyz Republic.

      1.5.3. In reviewing the application, the Kyrgyz NPG management organisation shall be guided by the value of the available technical capacity of the Kyrgyz NPG as determined in conformity with this Methodology. If the IET application exceeds the available technical capacity of the Kyrgyz NPG for the whole year or in any month of the year, the Kyrgyz NPG management organisation shall send a reasoned refusal to the applicant organisation.

      1.5.4. The declared IET volumes agreed with the Kyrgyz NPG management organisation shall be drawn up as an annex to the electricity transmission contract and taken into account in the calculation of tariffs for electricity transmission services.

      1.5.5. The electricity volumes expected to be supplied by IET may be adjusted as agreed by the authorised organisations of the Member States before 1 November of the year preceding the year of planned supply.

2. Procedure of determination of technical possibility and planned volumes of IHP on the basis of planning of annual, monthly, daily and per diem modes of work of electrical power systems, including provisions, determining functions and powers of planning coordinator

      Footnote. Section 2 as amended by Laws of the Republic of Kazakhstan: No. 64-VII of 15.09.2021; No. 65-VII of 18.09.2021; dated 16.03.2022 No. 109-VII (see Article 2 for the procedure for entry into force).

      2.1. Terminology.

      The following concepts shall be used for the purposes of section 2 of this Methodology:

      Controlled section – a set of power transmission lines (PTL) and other elements of electric grid, determined by the dispatch centers of the system operators of electrical power systems of the member states, flows of power of which are controlled for the purposes of ensuring of the stable work, reliability and survivability of electrical power systems.

      The maximum allowable power flow – the highest flow in the network section, complying with all requirements to the normal conditions.

      The interstate section – a point or a group of the points of supply, located in the interstate PTL, connecting the electrical power systems (separate energy areas) of neighboring states, technologically conditioned by the tasks of planning and management of electric power modes of parallel work, determined by the system operators of electrical power systems of the member states.

      Other terms used shall have the meaning assigned to them by the Protocol on the Common Electricity Market of the Eurasian Economic Union (Annex No. 21 to the Agreement on the Eurasian Economic Union).

      2.2. General provisions.

      2.2.1. Tasks solved at the stages of planning:

      - annual planning: verification of technical possibility of implementation of applied volumes of supplies of electric energy (power) between the member states and IHP between the member states, taken into account in the forecast balances of production and consumption of electrical energy industry (power) in recognition of annual planned repair schedules of electrical grid equipment, limiting the export-import section, and their correction if necessary;

      - monthly planning: verification of technical possibility of implementation of applied volumes of supplies and IHP between the member states, taken into account in the annual forecast balances of production and consumption of electric energy (power) in recognition of monthly planned repair schedules of electrical grid equipment, limiting the export-import section, and their correction if necessary;

      - daily planning and per diem correction of modes: verification of technical possibility of implementation of hourly volumes of supplies, applied the day-ahead and IHP between the member states in recognition of real circuit-regime situation, planned, unplanned and emergency shutdown of the electrical grid equipment, limiting the export-import section, volumes of supplies and IHP between the member states.

      2.2.2. Planning (calculation of the feasibility of planned IET volumes between the Member States) shall be performed between the UES of Russia and the UES of Kazakhstan, between the UES of Russia and the United Energy System of Belarus (UES of Belarus), and between the UES of Russia and the UES of Armenia (via power systems of third countries) using a calculation model of parallel operating electric power systems (hereinafter, the calculation model).

      2.2.3. The calculation model shall be a mathematical model of technologically interrelated parts and (or) equivalents of the UES of Russia, the UES of Kazakhstan, the ES of Kyrgyzstan, the UES of Belarus, the EES equivalents of Armenia and energy systems of third countries through which electricity (capacity) is transferred between the UES of Russia and the EES of Armenia, to the extent necessary for planning, and shall include a description of:

      - columns and equivalent circuit parameters of electrical grid;

      - active and reactive nodal loads;

      - active and reactive generation in the node;

      - minimum and maximum active and reactive power generation;

      - transmission constraints.

      2.2.4. Calculation model shall be formed on the basis of equivalent circuit, coordinated by the system operators of electrical power systems of the member states, as a rule, for the basic modes, corresponding to the agreed hours of winter maximum and minimum load, and summer maximum and minimum load (basic calculation schemes). The maximum permissible power flows shall be specified in the controlled interstate sections, as well as in the internal controlled sections for the typical circuit-regime situations, if they essentially effect on the implementation of interstate supplies (exchanges).

      2.2.5. The planning coordinator is the system operator of the UES of Russia.

      2.2.6 Composition of calculation models and updated information for each planning stage, including lists of energy facilities and electricity systems (electric power system equivalents) included in the calculation model, the procedure and time schedule for their formation and updating, formats and method of data exchange for planning annual, monthly, daily and intraday operation modes of electric power systems shall be established by documents, approved by the system operator of the UES of Russia and the UNPG management organisation with the organisation performing the functions of the system operator of the UES of Belarus and the system operator of the UES of Kazakhstan, and the system operator of the UES of Kazakhstan and the NPG management organisation of Kyrgyzstan in agreement with the system operators of third countries, whose power systems operate in parallel within the Central Asia Unified Energy System, as well as by the Armenian EES system operator by agreement with the system operators of the energy systems of third countries through which electricity (capacity) is transmitted between the UES of Russia and the Armenian EES.

      2.3. Functions and powers of planning coordinator and separate system operators of electrical power systems of the member states.

      2.3.1. The planning co-ordinator shall:

      - form basic calculation models;

      - organise information exchange with the organisation performing the functions of the system operator of the UES of Belarus, the system operator of the UES of Kazakhstan, including for recording the declared volumes of electricity (capacity) supply and IET across the state border between the Kyrgyz Republic and the Republic of Kazakhstan, the Armenian EES system operator for planning purposes;

      - carry out calculations of electric power regimes based on the data received from the organisation performing the functions of the Belarusian UES system operator, the system operator of the UES of Kazakhstan, including taking into account the declared volumes of electricity (capacity) supply and IET across the state border between the Kyrgyz Republic and the Republic of Kazakhstan, the Armenian EES system operator for planning purposes;

      - adjustment of interstate flows between electricity systems (parts of electricity systems) of member states in case the calculation shows unrealisable electric modes or exceeds the maximum permissible flows in the controlled sections of the calculation model at the declared supply volumes and IHL, with due regard to ensuring the priority principles specified in sub-paragraph 2 of paragraph 4 of the Protocol on the Common Electricity Market of the Eurasian (Annex No. 21 to the Agreement on the Eurasian Economic Union):

      1) to meet the domestic needs of the Member State via the electricity system of which the IET is to be implemented;

      2) ensuring IET electricity (capacity) from one part of the electricity system of a Member State to another part via the electricity system of a neighbouring Member State;

      3) ensuring IET electricity (capacity) via the electricity system of a Member State from the electricity system of one Member State to the electricity system of another Member State;

      4) ensuring IET electricity (capacity) via the electricity system of a Member State in order to fulfil obligations towards the electricity entities of third countries outside the Union;

      - communicating the results of the above calculations to the organisation performing the function of the Belarusian UES system operator, the Kazakhstan UES system operator, and the Kyrgyz NPG management organisation.

      2.3.2. If the calculation reveals unrealizability of electric modes or exceeds the maximum permissible flows in the monitored sections of the calculation model, the planning coordinator shall send to the organisation performing the function of the Belarusian UES system operator, the Kazakhstan UES system operator, and the Kyrgyz NPG management organization, as well as the organisation managing the UNPG the values of necessary adjustments of the values of balance flows (balances) of electric power systems.

      The organisation performing the function of system operator of the Belarus UES, a system operator of the Kazakhstan UES, a management organisation of the Kyrgyzstan NPG, a system operator of the Armenian UES and a management organisation of the UNPG shall adjust the volumes of electricity (capacity) supply under all contracts, including IET based on the above priority, or take other measures to remove violations of permissible flows in the monitored cross-sections, as identified by the calculations of the planning co-ordinator.

      Information on the adjusted contractual volumes of electricity (capacity) supply under all contracts, including the IET between the Member States shall be communicated by the organisation performing the function of the system operator of the UES of Belarus, the system operator of the UES of Kazakhstan, the organisation managing the NPG of Kyrgyzstan and the organisation managing the UNPG to the entities of the internal electricity markets of the Member States under the concluded contracts.

      2.3.3. In case of failure to receive up-to-date data for planning from the organisation performing the function of system operator of the Belarus UES, system operator of the Kazakhstan UES, management organisation of the Kyrgyzstan NPG, system operator of the Armenian EES or receipt of data containing technical errors or deliberately unreliable data, the planning coordinator shall be entitled to use substitute information the content and application procedure of which shall be established by documents approved by the organisation performing the function of the system operator of the Belarus UES, the system operator of the Kazakhstan UES, the management organisation of the Kyrgyzstan NPG, the system operator of the Armenian EES and the system operator of the Russian UES.

      2.4. Annual planning.

      2.4.1. Annual planning shall be carried out within the time limits and pursuant to the procedure determined by the organisation performing the function of system operator of the UES of Belarus, the system operator of the UES of Kazakhstan, the management organisation of the NPG of Kyrgyzstan, the system operator of the EES of Armenia and the system operator of the UES of Russia.

      2.4.2. The organisation performing the function of the system operator of the UES of Belarus, the system operator of the UES of Kazakhstan and the UNPG management organisation shall form draft schedules on repairs of electric grid equipment for the planned calendar year and shall submit them to the planning coordinator. The planning coordinator shall bring into accordance the schedule on repairs of electric grid equipment for the planned calendar year and submit it to the organisation performing the function of the system operator of the UES of Belarus, to the system operator of the UES of Kazakhstan and to the organisation for the UNPG management. The list of power grid facilities the repairs of which are subject to agreement as part of the annual (as well as monthly) repair schedule, as well as the time regulations for its formation shall be established by the organisation performing the function of system operator of the Belarus UES, the system operator of Kazakhstan UES and the system operator of Russia UES.

      The EES System Operator of Armenia and the Kyrgyz NPG shall form and submit to the planning coordinator repair schedules for electric grid equipment of EES of Armenia and ES of Kyrgyzstan included in the calculation model. Repair schedules of power grid equipment of the Armenian and Kyrgyz ES included in the calculation model shall not be subject to approval by the planning coordinator.

      2.4.3. The organisation performing the function of the system operator of the UES of Belarus, the system operator of the UES of Kazakhstan, including for recording the declared volumes of electricity (capacity) supply and IET across the state border between the Kyrgyz Republic and the Republic of Kazakhstan, the system operator of the Armenian EES shall provide the planning coordinator with information for annual planning for the respective national electricity system (consumption, generation, flow balances, repairs of grid equipment), formed by them based on the forecasts.

      2.4.4. The planning results shall be the refined projected balance of exchange between the UES of Russia and the UES of Kazakhstan, the UES of Kyrgyzstan and the UES of Kazakhstan, the UES of Russa and the UES of Belarus, as well as the projected volume of electricity (capacity) transfer between the UES of Russia and the EES of Armenia.

      2.4.5. The planning coordinator shall calculate the modes and send the results of the calculations to the organization performing the function of system operator of the UES of Belarus, the system operator of the UES of Kazakhstan, the organization managing the NPG of Kyrgyzstan, the system operator of the EES of Armenia.

      2.5. Monthly planning.

      2.5.1. Monthly planning shall be performed within the time and procedure determined by the system operator of the Belarus UES, the system operator of Kazakhstan UES, the Kyrgyz NPG management organisation, the system operator of Armenia EES and the system operator of Russia UES, pursuant to the same scheme as annual planning, with data and results exchanged on a monthly basis.

      2.6. Daily and per diem planning.

      2.6.1. Daily and intraday planning shall be carried out within the terms and procedure determined by the organisation performing the function of system operator of the UES of Belarus, the system operator of the UES of Kazakhstan, the management organisation of the NPG of Kyrgyzstan, the system operator of the EES of Armenia and the system operator of the UES of Russia.

      2.6.2 Daily organization performing the function of the system operator of the UES of Belarus, the system operator of the UES of Kazakhstan, including taking into account the declared volumes of electricity (capacity) supply and IET across the state border between the Kyrgyz Republic and the Republic of Kazakhstan, the system operator of the Armenian EES shall provide the planning coordinator with data for updating the calculation model for the planned day (hereinafter referred to as day X) in the form of sets of 24-hour updated data (from 00.00 to 24.00), which shall include:

      - planned repairs of elements of electric grid equipment of 20 kV and above of the electricity system;

      - hourly consumption and generation schedules for the electricity system as a whole (including individual energy districts as determined by the organisation performing the function of system operator of the UES of Belarus, the system operator of the UES of Kazakhstan, the organisation managing the NPG of Kyrgyzstan, the system operator of the EES of Armenia and the system operator of the UES of Russia when forming the composition of the calculation model);

      - hourly flow balance graphs (the surplus flow balance of the electricity system shall be taken as its deficit).

      The UNPG management organisation shall submit to the planning coordinator the aggregate values agreed with the organisation performing the function of system operator of the Belarus UES, the system operator of the Kazakhstan UES, including with regard to the declared volumes of electricity (capacity) supply and IET across the state border between the Kyrgyz Republic and the Republic of Kazakhstan, and the system operator of the Armenian EES the hourly schedules of electricity supply volumes between the UES of Russia, UES of Belarus, UES of Kazakhstan, ES of Kyrgyzstan and EES of Armenia under all types of contracts, including the IET between the Member States.

      2.6.3. In case the data for updating the calculation model have not been transferred by the organisation performing the function of the system operator of the UES of Belarus to the system operator of the UES of Kazakhstan, including with due regard for the declared volumes of electricity (capacity) and the IET supplies across the state border between the Kyrgyz Republic and the Republic of Kazakhstan, to the planning coordinator, the latter one shall use the substitute information established by the organisation performing the function of the system operator of the UES of Belarus, the system operator of the UES of Kazakhstan, including with allowances made for the declared volumes of electricity (capacity) supply and the IET across the state border between the Kyrgyz Republic and the Republic of Kazakhstan, the Armenian EES system operator and the Russian UES system operator as agreed between them when forming the composition of the calculation model.

      2.6.4. The planning coordinator shall carry out updating of the calculation model and performance of calculations of the electric modes.

      2.6.5. The planning coordinator shall calculate the modes and transfer the results of the calculations in an agreed format to the organisation performing the function of the Belarusian UES system operator, the Kazakhstan UES system operator, the Kyrgyz NPS management organisation, the Armenian EES system operator.

      2.6.6. In case the declared values of supply volumes and the IET between the Member States are not realisable, the organisation performing the function of the Belarusian UES system operator, the Kazakhstan UES system operator, the Kyrgyz NPG management organisation, the Armenian EES system operator and the UNPG management organisation shall take measures to adjust supply volumes and the IET with due regard for the priorities determined in paragraph 2.3.1 of this Methodology.

      2.6.7. Where, as a result of unpredictable changes in electricity consumption and/or circuit conditions and/or changes in the terms of supply contracts, adjustments to the planned supply volumes and the IET between Member States are required, within the operational day, the organisation performing the function of the Belarusian UES system operator, the Kazakhstan UES system operator, including with regard to the declared volumes of electricity (capacity) supply and the IET across the state border between the Kyrgyz Republic and the Republic of Kazakhstan, the Armenian EES system operator shall submit to the planning coordinator:

      - data to update the calculation model for the current day in the form of hourly updated data sets for the remaining hours of day X to the extent corresponding to the information transferred for day-ahead planning purposes;

      - a request with a proposed volume of change in planned supply and IET between the Member States.

      2.6.8. The time limit of data submission (“the closing time of the gate”) and bringing of results of calculations shall be established for each temporary stage within a day. The transfer of data after “the closing time of the gate” shall not be allowed. Planning coordinator shall carry out updating of calculation model and performance of calculations of electrical regimes for the remaining hours of the day X.

      2.6.9. The result of planning is the refined planned hourly schedule of volumes of supplies and IHP between the member states for the remaining hours of the day X. If it is found impossible to perform the refined planned hourly schedules by virtue of the change of circuit-regime conditions after the time of per diem correction of regimes, the change of volumes of supplies and IHP between the member states shall be allowed on the conditions of provision of emergency aid or mandatory supplies of electric energy according to the relevant special agreements for supply of electric energy between the authorized economic entities of the member states.

3. The list of subjects of the member states, authorized for organization and implementation of the IHP with specification of functions, executed by each organization within ensuring of the IHP

      Footnote. Section 3 as amended by Laws of the Republic of Kazakhstan: Law of the RK No. 64-VII of 15.09.2021; Law of the RK No. 65-VII of 18.09.2021.

      3.1. In the territory of the Republic of the Belarus.

      3.1.1. Organization and implementation of IHP shall be assigned on organization, exercising the function of management of the UES of the Belarus and organization exercising the function of the system operator of the UES of the Belarus in the territory of the Republic of Belarus, with execution of the following functions:

      - rendering of services on transfer of electric energy through the transmission electric power grid (organization, subordinated to organization exercising the function of management of the UES of the Belarus, upon general coordination of organization exercising the function on management of the UES of the Belarus);

      - rendering of services on technical dispatching of IHP (organization exercising the function of the system operator of the UES of the Belarus);

      - interaction with electrical power system of contiguous states on management of parallel work and ensuring of stability (organization exercising functions of the system operator of the UES of the Belarus).

      3.2. In the territory of the Republic of Kazakhstan.

      3.2.1. Organization and implementation of IHP shall be assigned on the system operator in the territory of the Republic of Kazakhstan with execution of the following functions:

      -rendering of services on transfer of electric energy through the National electrical grid;

      - rendering of services on technical dispatching of supply to the network and consumption of electric energy;

      - rendering of services on organization of balancing of production – consumption of electric energy;

      - interaction with electrical power systems of contiguous states on management and ensuring of stability of regimes of parallel work.

      3.3. In the territory of the Russian Federation.

      3.3.1. Ensuring of IHP between the member states through the UES of the Russia in accordance with the legislation of the Russian Federation shall involve implementation of the complex of actions, related with:

      3.3.1.1. Rendering of services on operational dispatch management in the electrical energy industry, as well as on management of regimes of parallel work of the UES of the Russia and electrical power systems of other member states, ensuring of replacement of electric energy (power) and coordinated planning;

      3.3.1.2. Rendering of services on transfer (movement) of electric energy through the Unified National (All-Russia) Electricity Grid, as well as for ensuring of IHP between the member states;

      3.3.1.3. The features of circulation of electric energy and power on the wholesale market of electric energy and power of the Russian Federation, as well as in the case of necessity of ensuring of interrelated and simultaneous supply of equal volumes of electric energy (power) in the UES of the Russia and from it through the different supply points, located in the border (borders) of the Russian Federation with the member states.

      3.3.2.IHP between the member states shall be ensured by the following authorized organizations:

      3.3.2.1. System operator of the UES of the Russia – in a part of organization and management of regimes of parallel work of the UES of the Russia with the UES of the Kazakhstan and UES of the Belarus;

      3.3.2.2. Organization on management of the UNEG – in a part of rendering of services, related with movement (with the use of principle of replacement) of electric energy upon IHP between the member states through the UES of the Russia and organization of the parallel work of the UES of the Russia with the UES of the Kazakhstan and UES of the Belarus, as well as interaction with foreign authorized organizations on planning of IHP (annual, monthly, hourly), separation of actual hourly volumes of electric energy, moved through the state border of the Russian Federation and member states in recognition of corrected planned volumes on commercial contracts; determination of hourly deviations of actual volumes, moved through the state border between the Russian Federation and the member states from planned; carrying out of commercial accounting of electric energy in the supply points, located in the general boundaries of the member states;

      3.3.2.3. Commercial operator – organization exercising the function on organization of the wholesale trade of electric energy, power and other goods and services, admitted to circulation in the wholesale market;

      3.3.2.4. Organization exercising the function on rendering of services on calculation of requirements and obligations of participants of wholesale trade;

      3.3.2.5. Commercial agent – participant of wholesale market of electric energy and power, carrying out of export-import operations, in a part of organization of an access to participation of volumes of electric energy (power), applied for ensuring of IHP between the member states, in relations in the wholesale market of electric energy and power and regulation of relations, related with deviations of actual net power flows from the planned.

      3.4. On the territory of the Republic of Armenia.

      3.4.1. On the territory of the Republic of Armenia, the Armenian EES system operator shall be responsible for organising the IET in terms of organisation and management of the operation modes of electric connections between the Armenian EES and the energy systems of third countries, through which electric power (capacity) is transferred between the Armenian EES and the UES of Russia, with the following functions:

      - short-term planning and dispatch management of the Armenian EES;

      - operational management of the Armenian EES;

      - transmission network development planning;

      - ensuring the parallel operation of the Armenian EES with the regional electricity systems, as well as performance of other non-exclusive functions as stipulated in the license conditions and market rules;

      - interaction with system operators of electric power systems of third countries to organise and manage the operation modes of electric connections between the EES of Armenia and those of third countries.

      3.4.2. On the territory of the Republic of Armenia, the implementation of IET shall be entrusted to the authorised organisation engaged in transmission of electric power (capacity) across the territory of the Republic of Armenia (hereinafter, the Armenian grid operator), with the function of providing services for the transmission of electric power via the Armenian EES and the transit of electric power (capacity) to third countries.

      3.4.3. Within the territory of the Republic of Armenia, control and accounting of the IET shall be entrusted to the authorised organisation providing market operator services, with the following functions:

      - organisation of the operation of Armenia's internal wholesale electricity market;

      - accounting for the participants of the Armenian internal wholesale electricity market;

      - recording of contracts concluded between the participants of the Armenian domestic wholesale electricity market and contracts providing for import or export of electricity;

      - recording of electricity (capacity) purchased and sold in compliance with the contracts concluded in the Armenian domestic wholesale electricity market, as well as contracts providing for import or export of electricity;

      - preparation and submission of documents to participants of the Armenian domestic wholesale electricity market and service providers;

      - performing other non-exclusive functions as provided for in the licence conditions and market rules.

      3.5. On the territory of the Kyrgyz Republic.

      On the territory of the Kyrgyz Republic, the organisation and implementation of the IET shall be entrusted to the Kyrgyz NPG management organisation with the following functions:

      - provision of electricity transmission services on the national 110-500 kV power grids;

      - operational and dispatch management of the national electricity grid;

      - real-time management of electricity and capacity production and consumption regimes in the Kyrgyz Republic;

      - provision of services to cover irregularities in daily power flow schedules (capacity regulation);

      - interaction with authorised organisations of the electricity systems of neighbouring states for the management and sustainability of parallel operation.

4. The list of the elements of the natural monopoly entities upon carrying out of IHP, included to the tariff

      Footnote. Section 4 as amended by Laws of the Republic of Kazakhstan No. 64-VII of 15.09.2021; Law of the RK No. 65-VII of 18.09.2021.

      4.1. In the territory of the Republic of Belarus.

      4.1.1. Expenses Cset for the services on IHP on the transmission network of the Republic of Belarus (hereinafter – TN), included to the tariffs of the natural monopoly entities upon implementation of IHP between the member states, calculated according to the formula:

      Cset = C(1+IF)(1+PR)(1+T), where

      C – general costs for maintenance and operation of TN, attributable to IHP between the member states, determined in the manner established by the authorized state body;

      IF – a share of assignments to the innovation fund;

      PR – a share of assignments for the profit, determined in the manner established by the legislation of the Republic of Belarus;

      T – a share of allocations for taxes;

      General costs 3 includes: the costs for operational and repair service; salary; depreciation; other cash expenses (auxiliary materials, energy from side, social insurance contributions and other); the costs for compensation of electric energy losses.

      4.1.2. Tariff for services on IHP through the networks of the UES of the Belarus shall be calculated according to formula:



      T – tariff for services on IHP through the networks of the UES of the Belarus;

      Et – summary volume of IHP between the member states through the networks of the UES of the Belarus.

      4.2. In the territory of the Republic of Kazakhstan.

      4.2.1. Tariff for services on transfer of electric energy, as well as IHP between the member states, applied for consumers, carrying out the transfer of electric energy, as well as IHP through the networks of the national electrical grid (hereinafter – NEG) shall be calculated according to formula:



      T – tariff for services on transfer of electric energy, as well as IHP between the member states, applied for consumers, carrying out the transfer of electric energy, as well as IHP through the networks NEG (tenge/kilowatt-hour);

      Z – the general costs of the NEG of the Republic of Kazakhstan for the services on transfer of electric energy, as well as IHP, determined in the manner established by the legislation (mln. tenge);

      P – a level of profit, necessary for effective functioning of NEG upon rendering of services on transfer of electric energy, as well as IHP, determined in the manner established by the legislation of the Republic of Kazakhstan (mln. tenge);

      Wsum – a summary volume of transfer of electric energy of NEG (mln. kilowatt-hour), applied on agreements and contracts.

      4.2.2. The general costs for the services on transfer of electric energy through the NEG and level of profit, necessary for effective functioning upon rendering of services on transfer of electric energy (determined on the basis of involvement of assets) shall be included to the tariff income in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan upon calculation of tariff for the services on transfer of electric energy through the NEG.

      The costs included to the tariff for the services on transfer of electric energy shall be determined in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

      4.3. In the territory of the Russian Federation.

      4.3.1. General provisions.

      The tariff for rendering of services on transfer of electric energy through the UNEG shall be established in the form of 2 rates in accordance with the legislation of the Russian Federation: the rates for the maintenance of electrical grids and rates for the compensation of electrical energy losses in the UNEG.

      The same for the elements of expenses which included to the tariff for the rendering of services on IHP between the member states through the UES of the Russia shall be subdivided into the element of expenses of tariff for the services on IHP between the member states for the maintenance of objects of the UNEG and element of expenses of tariff for the services on IHP between the member states for compensation of electric energy losses and power in the UNEG.

      4.3.2. Determination of expenses, included to the tariffs of the natural monopoly entities upon implementation of IHP between the member states.

      4.3.2.1. The list of the elements of expenses of tariff for the services on IHP between the member states for the maintenance of objects of the UNEG.

      The power applied to IHP between the member states, determined in the “exit point” of flow of electric energy from the electrical power system of the state, through the electrical grids of which the IHP between the member states is implemented.

      The following economically justified expenses, established by the national regulatory body for the relevant accounting period shall be considered upon calculation of the rate for the maintenance of objects of the UNEG:

      - operating expenses;

      - independent expenses;

      - return on invested capital (depreciation deductions) on investments;

      - return on invested capital;

      4.3.2.2. The list of the components of expenses of tariff for the services on IHP between the member states for the compensation of electric energy losses and power in the UNEG.

      Expenses for the compensation of electric energy losses and power in the UNEG shall be determined on the basis of regulatory losses of electric energy in the UNEG, reduced by the amount of electric energy losses, considered in the equilibrium prices for the electric energy, and prices of purchase of electric energy and power, formed in the wholesale market according to the results of each accounting period on TSG (technical support group), corresponding to the “exit point” of flow of electric energy from electrical power system of the state, through the electrical grids of which the IHP between the member states is implemented in recognition of the cost of services of infrastructure organizations of the relevant national market.

      4.4. On the territory of the Republic of Armenia.

      4.4.1. In compliance with the legislation of the Republic of Armenia, the tariff for electricity transmission services on high voltage electricity networks, including the IET between the Member States shall be approved by the authorised state body of the Republic of Armenia and shall be calculated pursuant to the following formula:

      T=RI °(dram/kWh)

      Wtotal,

      where:

      T is the tariff (without value added tax) for electricity transmission services on high voltage electricity networks, including interstate transmission between Member States (dram/kWh);

      RI is the required annual income of the grid operator of the Republic of Armenia that transmits electricity via high-voltage power grids, which is determined in conformity with the legislation of the Republic of Armenia and includes the necessary and reasonable costs of electricity transmission services via high-voltage power grids, depreciation of fixed and intangible assets, as well as profit necessary for the efficient functioning of the maintaining high voltage electricity network organisation in the provision of electricity transmission services (dram);

      Wtotal is the total annual volume of electricity transmission through the high voltage power grids, as declared under contracts and agreements, both for consumers in the Armenian domestic wholesale electricity market and for exports (kWh).

      4.4.2. Value added tax on electricity transmission services on high voltage electricity networks shall be determined in conformity with the legislation of the Republic of Armenia.

      4.5. On the territory of the Kyrgyz Republic.

      4.5.1. In compliance with the legislation of the Kyrgyz Republic, the tariff for electricity transmission services over national electricity grids, including the IET between the Member States shall be calculated based on the following formula:

      T=C+P (KGS/kWh)

      V,

      where:

      T is the tariff (excluding value added tax) for electricity transmission services on the national electricity grid (KGS/kWh);

      C is the total annual costs of the Kyrgyz NPG management organisation for electricity transmission services over the national electricity grid, determined in compliance with the procedure established by the legislation of the Kyrgyz Republic (million KGS);

      P is the annual rate of profit (million KGS);

      V is the annual cumulative volume of electricity transmission declared under contracts and agreements (million kWh).

      4.5.2. The total annual costs of the Kyrgyz NPG management organisation for electricity transmission services on the national electricity grid shall include maintenance costs (including material labour and other costs), debt service (loans) and depreciation on assets invested, capital investments, costs of compensation for electricity losses, purchase of electricity, deductions to state authorities, etc.

      The costs included in the tariff for electricity transmission services on national electricity grids shall be determined in compliance with the legislation of the Kyrgyz Republic.

5. The list of elements, related with implementation of IHP, not included to the tariffs of the natural monopoly entities

      Footnote. Section 5 as amended by Laws of the Republic of Kazakhstan No. 64-VII of 15.09.2021; Law of the RK No. 65-VII of 18.09.2021.

      5.1. In the territory of the Republic of Belarus.

      The system costs Csyst shall include the costs for the maintenance of generating reserve margin, approved by the authorized state body in the Republic of Belarus for ensuring of IHP between the member states, determined in recognition of the share of power of IHP in the total value of power, transferred through the grids of the UES of the Belarus, as well as for the services on technical dispatching of IHP between the member states.

      5.2. In the territory of the Republic of Kazakhstan.

      The expenses shall not be considered in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan upon formation of the tariff for the services on IHP between the member states.

      5.3. In the territory of the Russian Federation.

      The volumes of electric energy, subjected to IHP between the member states shall be considered in the wholesale market upon filling of price bids, conducting of competitive selection of price bids for the day-ahead, determination of market prices and shares of the system costs, related with interrelated and simultaneous supply of equal volumes of electric energy (power) in the different supply points in the border (borders) of the UES of the Russia for the purposes of ensuring of replacement of electric energy (power). The system costs include the following elements:

      5.3.1. The element related with compensation of the cost of the load losses of electric energy and system restrictions upon implementation of IHP between the member states through the UES of the Russia (the difference in nodal prices):


where


- the price, established according to the result of competitive selection of the price bids for the day-ahead in the hour h of month m for the section of export-import, corresponding to the “exit point” of flow of electric energy from the UES of the Russia within the IHP;

- the price, established according to the result of competitive selection of price bids for the day-ahead in the hour h of month m for the section of export-import, corresponding to the “exit point” of flow of electric energy from the UES of the Russia within the IHP;

- the volume of IHP through the UES of the Russia in the hour h of month m.

      5.3.2. The element related with necessity of availability of generating reserve margin for implementation of working regimes of the UES of the Russia, ensuring the IHP:

      Sm2= PeakmЧ(Rplan.FPTZires-1)ЧPCOM_prelim.FPTZi, where:

      Peakm - peak capacity, corresponding to the maximum applied hourly volume of IHP in the month m;

      Rplan.FPTZires - a planned cash reserve ratio in the FPTZi, considered by the system operator upon conducting of competitive selection of power for the relevant year;

      PCOM_prelim.FPTZi - preliminary price of competitive selection for the consumers in the FPTZi for the relevant year (determined by the system operator in accordance with the rules of wholesale market of electric energy and power);

      FPTZi – a free power transfer zone, which includes the supply points, corresponding to the “exit point” of electric energy from the UES of the Russia upon implementation of the IHP.

      The difference between the planned prices for buyers, determined according to the results of competitive selection of power, in the free power transfer zones (groups of free power transfer zones), corresponding to the points of “entry” and “exit” of IHP shall be also considered upon determination of the cost of IHP.

      5.4. On the territory of the Republic of Armenia.

      The tariff for the IET services between the Member States shall not include expenses in pursuance of the legislation of the Republic of Armenia.

      5.5. On the territory of the Kyrgyz Republic.

      When setting the tariff for the IET services between the Member States, the costs pursuant to the legislation of the Kyrgyz Republic shall not be taken into account.

6. IET contractual requirements in conformity with the legislation of the Member States

      Footnote. Section 6- as amended by Law of the RK No. 64-VII of 15.09.2021; as reworded by Law of the RK No. 65-VII of 18.09.2021;

      6.1. On the territory of the Republic of Belarus.

      The IET between the Member States via the electricity system of the Republic of Belarus shall be implemented under the condition that the volumes of electricity and capacity intended for IET according to section 1 and paragraphs 2.4 - 2.6 of section 2 of this Methodology and the IET contracts with the authorised organisation of the Republic of Belarus are agreed upon.

      The cost of the IET services for each contract shall be determined pursuant to the following formula:

      CIET=Zgr+Zsyst.

      6.2. On the territory of the Republic of Kazakhstan.

      On the territory of the Republic of Kazakhstan, the IET between the Member States shall be performed under the contracts for the provision of electricity transmission services, concluded in compliance with the standard form, approved by the Government of the Republic of Kazakhstan. At the same time, the IET contracts may consider peculiarities of such transmission.

      6.3. On the territory of the Russian Federation.

      6.3.1. The IET between the Member States via the UES of Russia shall be subject to the following agreements:

      6.3.1.1. Commercial agent agreements with an authorised organisation from the Republic of Belarus, or the Republic of Kazakhstan, or the Kyrgyz Republic, or the Republic of Armenia to ensure access to services of natural monopoly entities and interconnected and simultaneous supply of equal volumes of electricity (capacity) declared for the IET at different supply points at the border (borders) of the UES of Russia.

      The cost of the IET between the Member States via the UES of Russia in month m shall be determined in such contracts pursuant to the following formula:


      QmIET = QmMO_IET+ QmSO_IET +QmCS_IET


      where:

      QmMO_IET - the cost of the services of the organisation for the management of the UNPG, payable in compliance with the legislation of the Russian Federation;

      QmSO_IET - the cost of system operator services payable in conformity with the legislation of the Russian Federation;

      QmCS_IET - cost of services related to actions on the wholesale electricity (capacity) market accompanying the IET through UES of Russia in month m;


      QmSO_IET=Sm1+Sm2+QmATS_IET+ QmDGT_IET+QmAGENT_IET


      where: 

      QmATS_IET - the cost of the commercial operator's services for organising wholesale trade in electricity, capacity and other goods and services admitted to circulation on the wholesale market in month m;

      QmDGT_IET - the cost of a comprehensive claims and liabilities calculation service, as determined by the contract for joining the wholesale market trading system in month m;

      QmAGENT_IET - the costs of the commercial agent, determined bilaterally in contracts concluded by the commercial agent.

      In case of the IET through the territory of the Russian Federation for the purpose of supplying electricity to the Republic of Armenia (from the Republic of Armenia), the indicated value shall also include the compensation of expenses, confirmed by reporting documents of commercial infrastructure organisations of the Russian Federation, incurred by the commercial agent on the wholesale electricity (capacity) market of the Russian Federation, related to the specifics of determining the actual volume of the IET in such cases.

      6.3.1.2. Agreements (technical agreements) on the parallel operation of electricity systems between the organisations of neighbouring Member States that perform the functions of operational dispatch management in the electricity sector and the transmission (relocation) of electricity on the national electricity grid.

      6.3.1.3. Power purchase and sale agreements between authorised organisations of the Russian Federation (in compliance with Section 3 of this Methodology) and neighbouring Member States concluded in order to compensate for the values of deviations of actual balances of power flows across interstate cross-sections from the planned values arising from the movement of electricity across state borders of the Member States and determined in conformity with the procedure agreed upon by the Member States.

      6.3.2. The IET through the territory of the Russian Federation for the purpose of supplying electricity to the Republic of Armenia (from the Republic of Armenia) shall be implemented with the settlement of issues related to:

      - the provision of parallel operation of the UES of Russia and the power system of a third state between the respective authorised organisations;

      - the organisation of the exchange of commercial metering data on hourly actual volumes of inter-state electricity flows between the relevant economic entities of the Russian Federation and a third country;

      - the determination of the actual balances of electricity flows transferred across the state borders of the Russian Federation and the third state, and hourly deviations of actual electricity flows from the planned values arising from electricity flows across the state borders of the Russian Federation and the third state and determined in obedience to the procedure agreed upon by such states;

      - the allocation of the volume of electricity transferred across the state borders of the Russian Federation and the third country under contracts concluded between economic entities of the Russian Federation and the third country, including IET volumes;

      - the purchase and sale of electricity for the purpose of settling hourly deviations of actual balances of electricity flows from the planned values arising from the movement of electricity across the state borders of the Russian Federation and a third state, and determined in accordance with procedures agreed upon by such states, between authorised economic entities of the Russian Federation and the third state.

      6.4. On the territory of the Republic of Armenia.

      The IET shall be performed based on the contracts for electric power transmission services, concluded in compliance with the standard form, approved by the authorised state body of the Republic of Armenia. At the same time, the IET contracts may take into account peculiarities of such transmission, related to the transmission of electric energy through energy systems of third countries.

      6.5. Issues related to the need for transmission of electricity (capacity) between the Republic of Armenia and the Russian Federation across the territories of third countries in the implementation of the IET shall be regulated on a bilateral basis by the economic entities of the Member States interested in the implementation of IET with the relevant economic entities of the third countries.

      6.6. On the territory of the Kyrgyz Republic.

      In the territory of the Kyrgyz Republic, the IET between the Member States shall be performed based on contracts for electricity transmission services, concluded with the Kyrgyz NPG management organisation in compliance with this Methodology.

7. Procedure of organization of data exchange of commercial accounting on hourly actual volumes of interstate flows of electric energy between the economic entities of the member states

      7.1 This Procedure shall determine the basic directions of bilateral cooperation in terms of reception of hourly data of commercial accounting; procedure of determination of operational6 hourly flow of electric energy through the interstate transmission lines (hereinafter – ITL(interstate transmission lines)) between the Republic of Kazakhstan and Russian Federation in recognition of the use of hourly data of commercial accounting and coordinated methods before calculation of specified data of commercial accounting to values ??at the supply points; procedure, determining the procedures of data exchange of commercial accounting and coordination of data of commercial accounting, led to the values in the supply points.

      Conditions and procedure of formation and exchange of hourly data of commercial accounting of electric energy through the ITL shall be determined in accordance with bilateral Agreements on data exchange of hourly values of flows of electric energy on the points on the ITL.

      7.2. Operational exchange of information.

      The relevant economic entities of the member states shall form the values of hourly flows of electric energy through the ITL, exchange the data received, perform the relevant calculations, make conformity assessment of data on a daily basis (or in coordination of the member states in a different time period).

      The coordinated formats of data transmission shall be used for operational exchange of information, contained the values of hourly flows of electric energy, transferred through the ITL.

      7.3. Calculation of hourly values at the supply point.

      Calculation of hourly values at the supply point shall be performed in accordance with methods of calculation of actual volumes of transferred and received electric energy, coordinated in bilateral Agreements.

      _________________________

      6 Operational hourly flow shall be regarded as hourly data of commercial accounting (half-hour or hourly), received in relation of all accounting points, included in the flow from automated systems of commercial accounting of electric energy (hereinafter – ASCAEE) with the use of technical possibilities of complexes of commercial accounting.

8. Procedure of determination of actual net power flow of electric energy on interstate transmission lines of the member states

      Footnote. Section 8 as amended by Law of the RK No. 6-VII of 15.02.2021.

      This procedure, which determines actual volumes moved through the interstate sections of electric energy for the calendar month, is intended for the use by the authorized organizations of the member states.

      Actual net power flow of electric energy, moved through the interstate sections of the member states shall be determined as the algebraic sum of the amount of electric energy, received (WП1_гран) and/or given (WO1_гран) for each calendar month in each supply point (WСальдо_гран).

      The values of electricity brought to the customs border of the Union and/or the state border of a Member State with other Member States (to the delivery point) for a calendar month for all the of interstate power lines included in operation in the "Receive", "Return" and balance modes shall be calculated according to the formulas:




      WСальдо_гран, = WП1_гран + WО1_гран, where:

      W(factП1)i – actual amount of received electric energy in each supply point on i-th ITL for the calendar month. The value is taken in recognition of the sign (direction of flow) for substitution in the formula of calculation of the net power flow;

      W(fact01)i – actual amount of electric energy given in each supply point on i-th ITL for the calendar month. The value is taken in recognition of the sign (direction of flow) for substitution in the formula of calculation of the net power flow;

      R – the amount of ITL in the interstate section, included to the work during a calendar month.

9. Procedure of calculation of volumes and the cost of deviations of actual flows on the interstate sections from the planned upon carrying out of IHP within the Union

      Footnote. Section 9 as amended by Laws of the Republic of Kazakhstan: Law of the RK No. 64-VII of 15.09.2021; Law of the RK No. 65-VII of 18.09.2021.

      Actual supplies on the interstate sections shall include the following elements: volumes of IHP, volumes of commercial agreements, concluded by the economic entities of the member states, volumes of emergency aid and volumes, conditioned by the deviation of actual values of net power flows from the planned.

      Calculation of hourly deviations of the actual balancing flow from the planned one and determination of the volume of deviations depending on their initiative shall be performed by the UNPG management organisation, the system operator of the UES of Russia, the organisation performing the function of the system operator of the UES of Belarus, the system operator of the UES of Kazakhstan, the organisation managing the NPG of Kyrgyzstan, the system operator of the EES of Armenia based on the following principles:

      - when carrying out the IET on the territory of the Russian Federation, hourly values of the IET volumes shall be taken as equal to the corresponding planned values taken into consideration in the daily dispatcher's schedule. When carrying out the IET on the territory of the Russian Federation for the purpose of supplying electricity to the Republic of Armenia (from the Republic of Armenia), the actual balance of electricity flows transferred across the state borders of the Russian Federation with a third country and across the state borders of a third country with the Republic of Armenia, considering the priority determined in paragraph 2.3.1 of this Methodology, is less than the planned value, then the actual hourly IET volume under the commercial agent contracts with the concerned economic entities of the Member States, as well as the actual hourly electricity transmission volume under the contract for electricity transmission services with the relevant economic entity of the third country, shall be taken equal to the minimum value of the respective values of the actual balances of electricity exchanges, moved across the state borders of the Russian Federation with a third state and across the state borders of a third state with the Republic of Armenia.

      - actual hourly volumes of supply of electric energy on commercial agreements in each hour of calculation period shall be taken to be equal to the relevant planned values, considered in the per diem dispatch schedule in recognition of corrections, coordinated in the established procedure;

      - volumes of hourly deviations, regulated within relations with electrical power systems of third states, (external balancing) shall be considered in the volumes of deviations within the Union. Procedure of determination of volumes of external balancing shall be coordinated by the system operators (with participation of organization on management of the UNEG) of adjacent electrical power systems of the member states;

      - volumes of rendering of emergency aid shall be determined by conditions of agreements of sale and purchase upon rendering of emergency aid, concluded between the subjects of internal national markets.

      Volumes of hourly deviations shall subject to financial regulation between the authorized economic entities of the member states in accordance with agreements, conclusion of which in ensuring of IHP for each member states is provided by section 6 of this Methodology.

      The cost of deviations shall compensate to the subjects of internal national markets of electric energy (power) the reasonable costs, which they bear in the results of participation in relations on balancing of system in the national market of electric energy (power) based on the need of observance of terms of agreements (technical agreements) on parallel work of electrical power systems, as well as in a part of regulation of frequency in the electrical power systems of the member states and maintenance of coordinated net power flows on the interstate sections.

      Calculation of the cost of deviations shall be performed in recognition of special order of accounting of volumes of purchase and sale of electric energy (power) for the purposes of technological support of parallel work of electrical power systems in the volumes, not exceeding values, established in agreements (technical agreements) on parallel work of electrical power systems or other agreements, regulating relations in the scope of electrical energy industry between the member states.

      When carrying out the IET across the territory of the Russian Federation, when transmission of electricity (capacity) to the Republic of Armenia (from the Republic of Armenia) and/or to the Kyrgyz Republic (from the Kyrgyz Republic) is not required, the quantitative and price parameters of electricity (capacity) purchased and sold for compensation of deviations used in the calculation shall be confirmed by reporting documents of commercial infrastructure organisations of the Russian Federation.

      When carrying out the IET across the territory of the Russian Federation for the purpose of supplying electricity (capacity) to the Kyrgyz Republic (from the Kyrgyz Republic), the quantitative and price parameters of electricity (capacity) purchased and sold to compensate for deviations at the supply points on the state borders of the Russian Federation with the Republic of Kazakhstan used in the calculation, shall be confirmed by reporting documents of commercial infrastructure organisations of the Russian Federation, and at the state borders of the Republic of Kazakhstan with the Kyrgyz Republic - by reporting documents drawn up between the system operator of the Republic of Kazakhstan and the Kyrgyz NPG management organisation.

      When carrying out the IET through the territory of the Russian Federation to supply electricity to the Republic of Armenia (from the Republic of Armenia), the quantitative and price parameters of electricity (capacity) purchased and sold to compensate for deviations at delivery points on the state borders of the Russian Federation with a third country, that are used in calculation, shall be confirmed by reporting documents of commercial infrastructure organisations of the Russian Federation, and at the state borders of the third country with the Republic of Armenia by reporting documents of the authorised organisation providing market operator services on the territory of the Republic of Armenia.

      Repeated accounting of volumes of electric energy (power) shall not be allowed upon calculation of the cost of supplies on agreements.

  ANNEX No.22
  to Agreement on Eurasian
  Economic Union

MINUTE
on rules of access to the services of natural monopoly
entities in the scope of gas transportation through the
gas pipeline systems, including the basics of
pricing and tariff policy

      1. This Minute shall determine the basics of cooperation in the gas scope, principles and conditions of ensuring of access to the services of natural monopoly entities in the scope of gas transportation through the gas pipeline systems, including the basics of pricing and tariff policy, for satisfaction of needs of the member states in accordance with Articles 79, 80 and 83 of Agreement on Eurasian Economic Union (hereinafter – Agreement).

      2. The concepts used in this Minute shall have the following meanings:

      “internal needs for water” – volumes of gas, necessary for consumption in the territory of each member states;

      “gas” - gaseous mixture of hydrocarbon gases and other gases, recovered and (or) produced in the territory of the member states, consisting essentially of methane transported in a compressed gaseous state through the gas pipeline systems;

      “gas producing member states” – member states, in the territory of which the gas consumed more than recovered and produced;

      “gas-consuming member states” – member states, in the territory of which the gas consumed more than recovered and produced;

      “gas pipeline systems” – constructions for gas transportation, including main gas pipelines and objects related with it by the unified technological process, except for the gas distribution networks;

      “access to the services of the natural monopoly entities in the scope of gas transportation” – provision a right to use the gas pipeline systems, controlled by the natural monopoly entities of the member states, for gas transportation;

      “equal-netback pricing for gas”- wholesale prices for gas, formed for satisfaction of internal needs based on the following principles:

      for the gas producing member states, formation of wholesale market price is carried out by deduction from the selling price of gas in the external market of value the duties, charges, taxes and other payments, collected in these states, and the costs of gas transportation outside the gas producing member states in recognition of difference in the cost of gas transportation in the external and internal markets of gas supplier;

      for the gas-consuming member states - wholesale market price, formation of which is carried out by producer of gas producing member state by deduction of duties, charges, taxes, other payments, as well as the costs of gas transportation outside the gas producing member states from the selling price of gas in the external market;

      “gas transportation services” – services for the movement of gas through the gas pipeline systems;

      “authorized bodies” – state bodies, authorized by the member states for control of implementation of this Minute.

      3. The member states shall carry out the gradual formation of common gas market of the Union, as well as ensure an access to the services of natural monopoly entities in the scope of gas transportation through the gas pipeline systems of the member states based on the following principles:

      1) non-application of imported and exported customs duties (other duties, taxes and charges, having an equivalent value) in the mutual trade;

      2) priority provision of internal needs for gas of the member states;

      3) prices and tariffs for the services on gas transportation for satisfaction of internal needs of the member states shall be carried out in accordance with the legislation of the member states;

      4) unification of rules and standards for gas of the member states;

      5) ensuring of environmental safety;

      6) information exchange on the basis of information, including details on internal consumption of gas.

      4. An access to the services of natural monopoly entities in the scope of gas transportation shall be provided in accordance with conditions of this Minute only in relation of gas, originating from the territory of the member states. Provisions of this Minute shall not be distributed on relations of access to the services of natural monopoly entities in the scope of gas transportation relating to the gas, originating from the territory of third states, and on relations in the scope of gas transportation from the territory and to the territory of the Union.

      5. The condition of ensuring of access to the services of natural monopoly entities, provided by this Minute in the scope of gas transportation through the gas pipeline systems of the member states shall be implementation of the complex of measures by the member states, including the following measures:

      creation of system of information exchange on the basis of information, including details on internal consumption of gas;

      creation of mechanisms for preparation of indicative (forecast) balances in accordance with this Minute;

      unification of rules and standards for gas of the member states;

      support of market prices, ensuring commercial viability of gas sales in the territories of the member states.

      Completion of execution by the member states the complex of measures, specified in this paragraph shall be formed by the relevant minute.

      6. The member states shall seek to achieve equal-netback pricing for gas in the territories of all member states.

      7. After execution by the member states the complex of measures, stated in paragraph 5 of this Minute, the member states shall ensure an access of economic entities of other member states to the gas pipeline systems, located in the territories of the member states, for gas transportation, intended for satisfaction of internal needs of the member states within existing technical possibilities, free capacity of gas pipeline systems, in recognition of coordinated indicative (forecast) gas balance of the Union and on the basis of civil law agreements of economic entities, according to the following rules:

      economic entities of the member states shall have an access to the gas pipeline systems of another member state on equal conditions, including tariffs, with gas producers, that are not the owners of gas pipeline system of the member state, along the territory of which transportation is carried out;

      volumes, prices and tariffs for gas transportation, as well as commercial and other conditions of gas transportation through the gas pipeline systems shall be determined by the civil law agreements between the economic entities of the member states in accordance with the legislation of the member states.

      The member states shall contribute to the proper implementation of existing agreements for gas transportation through the main gas pipelines between the economic entities, carrying out activity in the territory of their states.

      8. Authorized bodies of the member states shall develop and coordinate indicative (forecast) gas balance of the Union (production, consumption and supply for satisfaction of internal needs, as well as mutual), which is made for 5 years and annually clarified until 1 October, with participation of Commission, in accordance with Methodology of formation of indicative (forecast) gas balances, oil and petroleum products.

      The member states shall provide an access to the services of natural monopoly entities in the scope of gas transportation to the internal markets of the member states in recognition of coordinated gas balance.

      9. The member states shall seek to develop long-term mutually beneficial cooperation in the following scopes:

      1) gas transportation through the territories of the member states;

      2) construction, reconstruction and operation of gas pipelines, underground storage facilities and other objects of infrastructure of gas complex;

      3) rendering of services, necessary for satisfaction of internal needs for gas of the member states.

      10. The member states shall ensure unification of regulatory and technical documents, regulating functioning of gas pipeline systems, located in the territories of the member states.

      11. This Minute shall not affect the rights and obligations of the member states, following from other international treaties, participants of which they are.

      The legislation of the member states shall be applied to relations of the member states in the scope of gas transportation, not regulated by Agreement.

      12. Provisions of section XVIII of Agreement shall be applied to the natural monopoly entities, carrying out gas transportation in recognition of features, provided by this Minute.

      13. Bilateral agreements, concluded between the member states in the field of gas supply shall have effect for the period before entering of international treaty on formation of common gas market of the Union, provided by paragraph 3 of Article 83 of Agreement into legal force, if relevant member states do not agree otherwise.

  ANNEX No.23
  to Agreement on Eurasian
  Economic Union

MINUTE
on procedure of organization, management, functioning
and development of general markets of oil and
petroleum products

      1. This Minute shall determine the basics of cooperation in the oil scope, principles of formation of common market of oil and petroleum products of the Union, as well as principles of ensuring of access to the services of natural monopoly entities in the scope of transportation of oil and petroleum products in accordance with Articles 79, 80 and 84 of agreement on Eurasian Economic Union (hereinafter-Agreement).

      This Minute is developed in recognition of provisions of Concept of formation of common energy market of the member states of the Eurasian Economic Community dated 12 December, 2008 and for the purposes of effective use of potential fuel and energy complexes of the member states, as well as ensuring of national economics of oil and petroleum products.

      2. The concepts used in this Minute shall have the following meanings:

      “access to the services of natural monopoly entities in the scope of transportation of oil and petroleum products” – provision of a right to use the systems of transportation of oil and petroleum products, controlled by the natural monopoly entities of the member states, for transportation of oil and petroleum products;

      “oil and petroleum products” – goods, determined in accordance with the Unified Trade nomenclature of foreign economic activity of Eurasian Economic Union and Unified Customs Tariff of Eurasian Economic Union;

      “common market of oil and petroleum products of the member states” – a set of trade and economic relations of economic entities of the member states in the scope of production, transportation, supply, processing and marketing of oil and petroleum products in the territories of the member states, necessary for satisfaction of the needs of their member states;

      “indicative (forecast) balances of oil and petroleum products of the Union” – a system of prediction indicators, determined in the methodology of formation of indicative (forecast) balances of gas, oil and petroleum products;

      “transportation of oil and petroleum products” – commission of actions, directed to movement of oil and petroleum products by any method, as well as with the use of pipeline transportation from the point of its reception from the sender to the point of delivery to the recipient, including discharge, loading, transfer to other type of transport, storage, blending.

      3. Upon formation of common markets of oil and petroleum products of the Union, the member states shall proceed from the following basic principles:

      1) non-application of quantitative restrictions and exported customs duties (other duties, taxes and charges, having equivalent value) in the mutual trade. Procedure of payment of exported customs duties for oil and petroleum products upon export them outside the customs territory of the Union shall be determined by the separate, as well as bilateral agreements of the member states;

      2) priority ensuring of the needs of the member states in the oil and petroleum products;

      3) unification of rules and standards for oil and petroleum products of the member states;

      4) ensuring of environmental safety;

      5) information support of common markets of oil and petroleum products of the Union.

      4. The member states shall carry out a complex of the following measures on formation of common markets of oil and petroleum products of the Union, including:

      1) creation of system of information exchange on the basis of customs information, including details on supplies, export and import of oil and petroleum products by all types of transport;

      2) creation of control mechanisms, preventing violation of conditions of this Minute;

      3) unification of rules and standards for oil and petroleum products of the member states.

      5. The measures, specified in paragraph 4 of this Minute shall be implemented by signing of methods or rules by the member states or their authorized bodies within relevant international treaties.

      6. The member states shall ensure the following conditions in accordance with international treaties between the member states within existing technical possibilities:

      1) guaranteed possibility of carrying out of long-term transportation of produced oil and petroleum products, produced from it on the existing transport system in the territories of the member states, as well as on systems of main oil pipelines and oil-products pipelines;

      2) access to the transportation systems of oil and petroleum products, located in the territory of each member states, for the economic entities, registered in the territories of the member states, on the same terms as for the economic entities of the member states, through the territories of which the transportation of oil and petroleum products is carried out.

      7. Tariffs for services on transportation of oil and petroleum products on transportation systems of oil and petroleum products shall be established in accordance with the legislation of each member state.

      Tariffs for services on transportation of oil and petroleum products shall be established for the economic entities of the member states at the level, not exceeding the tariffs, established for the economic entities of the member states, along the territory of which the transportation of oil and petroleum products is carried out.

      Establishment of tariffs for services on transportation of oil and petroleum products for the economic entities of the member states lower than the tariffs, established for the economic entities of the member states, along the territory of which the transportation of oil and petroleum products is carried out shall not be the obligation for the member states.

      8. Authorized bodies of the member states shall develop with participation of Commission and coordinate in accordance with methodology of formation of indicative (forecast) balances of gas, oil and petroleum products:

      annually until 1 October for the following calendar year the indicative (forecast) balances of oil and petroleum products of the Union;

      long-term indicative (forecast) balances of oil and petroleum products of the Union, which if necessary may be corrected in recognition of actual change of oil extraction, production and consumption of petroleum products of the member states.

      Volumes and directions of oil transportation, produced in the territory of one of the member states, along the territory of another member state shall be annually determined by minutes between the authorized bodies of the member states.

      9. Regulation of internal markets of oil and petroleum products of the member states shall be carried out by the national bodies of member states. The member states shall carry out measures on liberalization of markets of oil and petroleum markets in accordance with the legislation of each of the member states.

      10. This Minute shall not affect the rights and obligations of the member states in other international treaties, participants of which they are.

      11. Provisions of section XVIII of Agreement shall be applied to the natural monopoly entities, carrying out transportation of oil and petroleum products, in recognition of features, provided by this Minute.

      12. Bilateral agreements, concluded between the member states in the field of oil and petroleum products supply, determination and procedure of payment of exported customs duties (other duties, taxes and charges, having equivalent effect) shall have effect for the period before entering of international treaty on formation of common markets of oil and petroleum products of the Union, provided by paragraph 3 of Article 84 of Agreement into legal force, if relevant member states do not agree otherwise.

  ANNEX No.24
  to Agreement on Eurasian
  Economic Union

Minute
on concerted (coordinated) transport policy
I. General provisions

      1. This Minute is developed in accordance with Articles 86 and 87 of Agreement on Eurasian Economic Union for the purposes of implementation of concerted (coordinated) transport policy

      2. The concepts used in this Minute shall have the following meanings:

      “civil aviation” – aviation, used for the purposes of meet the needs of population and economy;

      “unified transport space” – a set of transport systems of the member states, under which unimpeded movement of passengers, transfer of cargo and vehicles, their technical and technological compatibility based on harmonized laws of the member states in the scope of transport are ensured;

      “legislation of the member states” – national legislation of each member states;

      “common market of transport services” – a form of economic relations, upon which the equal and parity conditions of rendering of transport services are created, features of functioning of market of which are determined by this Minute, as well as international treaties within the Union on types of transport.

      3. Implementation of this Minute shall be carried out in recognition of obligations of the member states, accepted by each of them when joining to the World trade organization, as well as within other international treaties.

II. Motor transport

      4. International motor tracking, performed by carriers, registered in the territory of one of the member states shall be carried out on the basis without permission:

      1) between the member states, in the territory of which the carriers are registered and other member states;

      2) transit through the territory of other member states;

      3) between other member states.

      5. The member states shall adopt a program of liberalization of performance of motor tracking by the carriers, registered in the territory of one of the member states between the points, located in the territory of another member states, for the period from 2016 to 2025 with determination of degree and conditions of this liberalization to 1 July, 2015.

      The different levels and speed of performance of liberalization of motor tracking, specified in a first item of this paragraph shall be allowed in the member states.

      6. A program of gradual liberalization, specified in paragraph 5 of this Minute shall be approved by the Superior Council.

      7. Features of conducting of concerted (coordinated) transport policy on issues of regulation of services of motor transport within the Union shall be determined by international treaties.

      8. The member states shall take the coordinated measures on elimination of obstacles (barriers), affecting the development of international motor service and formation of services of motor transport within the Union.

      9. Transport (motor) control shall be carried out in the manner according to annex No.1 to this Minute.

III. Air transport

      10. Development of air transport in the Union shall be carried out within conducted concerted (coordinated) transport policy by gradual formation of common market of services of air transport.

      The member states shall coordinate efforts on the unified approach to application of standards and recommended practice of International Civil Aviation Organization (ICAO).

      11. Formation of common market of services of air transport shall be based on the following principles:

      1) ensure compliance of international treaties and acts, constituting the Union law, with the rules and principles of international law in the field of civil aviation;

      2) harmonization of legislation of the member states in accordance with rules and principles of international law in the field of civil aviation;

      3) ensuring of reasonable and fair competition;

      4) creation of conditions for renewal of air parks, modernization and development of objects of ground infrastructure of airports in accordance with requirements and recommended practice of International Civil Aviation Organization (ICAO);

      5) safety flights and aviation security;

      6) non-discriminatory access of aviation companies of the member states to aviation infrastructure;

      7) expansion of air services between the member states.

      12. The member states shall recognize that each member state has complete and exclusive sovereignty over the airspace above its territory.

      13. Aircraft operations of the member states within the Union shall be conducted on the basis of international treaties of the member states and (or) permissions, issued in the manner established by the legislation of the member states.

      14. Provisions of this section shall be applied only in relation of civil aviation.

IV. Water transport

      15. Development of water transport in the Union shall be carried out within concerted (coordinated) transport policy.

      16. Vessels under the flag of the member state shall have a right to carry out transportation of cargo, passengers and their luggage, towing between the flag state of vessel and other member state in the adjacent inland water-ways, transit passage on inland waterways of another member state, except for the transportation and towing between the ports and transportation to (from) the ports of another member state and third countries in accordance with international treaties of the member states on navigation, concluded by the member states for execution of this Minute.

      17. Vessels navigating on inland waterways of the member state shall be registered in the vessels register of the member state and be owned by a resident of the member state, registered a vessel in its vessels register.

V. Railway transport

      18. The member states, contributing to the further development of mutually beneficial economic relations, considering necessity of ensuring of an access to the services of railway transport of the member states and coordinated approaches to the state regulation of tariffs for these services, in the case if such regulation is provided by the legislation of the member states shall determine the following purposes:

      1) gradual formation of common market of transport services in the scope of railway transport;

      2) ensuring of an access of consumers of member states to the services of railway transport upon implementation of transportation along the territory of each member state on conditions no less favorable, than conditions, created for consumers of each member state;

      3) observance of balance of economic interests between the consumers of services of railway transport and organizations of railway transport of member states;

      4) ensuring of conditions for access of organization of railway transport of one member state to the internal market of services of railway transport of another member state;

      5) ensuring of conditions of access of carriers to the services of infrastructure of member states according to the annexes No. 1 and 2 to Procedure of regulation of access to the services of railway transport, including basics of tariff policy (annex No.2 to this Minute).

      19. Regulation of access to the services of railway transport, including the basics of tariff policy shall be carried out in the manner provided by annex No.2 to this Minute, as well as international treaties.

  Annex No.1
  to the Minute on concerted
  (coordinated) transport policy

Procedure
of carrying out of transport (motor) control at the
external border of Eurasian Economic Union

      1. This Procedure is developed in accordance with paragraph 9 of Minute on concerted (coordinated) transport policy (annex No.24 to Agreement on Eurasian Economic Union) and determines procedure of carrying out of transport (motor) control at the external border of the Union.

      This Procedure shall not apply in a Member State which does not share a land frontier with other Member States.

      Footnote. Paragraph 1 as amended by Law of the RK No. 6-VII of 15.02.2021.

      2. The concepts used in this Procedure shall have the following meanings:

      “overall and weight parameters of transport vehicles” - values of mass, axle load and dimensions (across the width, height and length) of the transport vehicle with cargo or without;

      “external border of the Union” – limits of customs territory of the Union, sharing the territory of the member states and territory of states, that are not the members of Union;

      “control point” – fixed or mobile unit (post), as well as point of passage across the state border, in which the transport (motor) control is carried out, equipped in accordance with requirements of legislation of the member states;

      “bodies of transport (motor) control” – competent bodies, authorized by the member state for carrying out of transport (motor) control in the territory of the member state;

      “carrier” – legal entity or individual, using the transport vehicle on the right of ownership or on other legal basis;

      “transport vehicle””

      upon transportation of cargo – truck, truck-trailer, truck (road) tractor or truck tractor lorry (tractor semitrailer), chassis;

      upon carriage of passengers – motor vehicle, intended for carriage of passengers and luggage, having more than 9 seats, including driver seat, as well as a trailer for carriage of luggage;

      “transport (motor) control” – control of implementation of international motor transportation.

      Other concepts that are not specifically defined in this Procedure shall be used in the meanings established by international treaties as well as international treaties within the Union.

      3. This Procedure determines unified approaches to implementation of transport (motor) control by bodies of transport (motor) control at the external border of the Union of transport vehicles, entering (leaving, by transit) in the territory of the member states.

      4. Transport vehicles, moving to the territory of one member state through the territory of another member state shall subject to transport (motor) control in the control points, located at the external border of the Union, in accordance with the legislation of the member states through the territory of which the specified transport vehicles follow, and with the paragraphs 7 and 8 of this Procedure.

      5. Verification of transport vehicles, documents, necessary for the purposes of transport (motor) control, and formation of its results shall be carried out in accordance with the legislation of the member states, the territory of which they cross at the external border of the Union, and this Procedure.

      6. Bodies of transport (motor) control shall mutually recognize the documents, executed by them according to the results of transport (motor) control.

      7. Body of transport (motor) control of the member state, through the state border of which the entry to the customs territory of the Union is carried out, in the control points besides the actions on transport (motor) control, provided by the legislation of specified member state shall carry out:

      1) verification of compliance of weight and overall parameters of transport vehicle with the rules, similar established by the legislation of other member states, along the territory of which the passage is carried out, as well as details, specified in the special permissions for transportation of oversize and (or) heavy load cargo or for the passage of large and (or) heavy vehicle along the territories of other member states;

      2) verification of existence of carrier’s permits for passage along the territories of other member states, on which the passage is carried out, their compliance with the type of performed transportation and compliance of characteristics of transport vehicle with requirements, provided by such permissions;

      3) verification of existence of carrier’s special permissions for transportation of oversize and (or) heavy load cargo, for the passage of large and (or) heavy vehicle, as well as special permissions for transportation of dangerous cargo along the territories of other member states, on which the transportation or passage is carried out;

      4) verification of existence of carrier’s permissions (special permissions) for transportation to the third countries (from third countries) in the territory of other member states, on which the transportation is carried out;

      5) issuance of accounting voucher to the carrier on the form, coordinated by bodies of transport (motor) control, in the case, if implementation of transportation is allowed without permission for passage along the territories of other member states in accordance with the legislation of other member states, as well as in the case, if transportation is carried out in accordance with multilateral permission.

      8. Bodies of transport (motor) control at the exit of transport vehicle through the external border of the Union besides actions, specified in paragraph 7 of this Procedure, in the control points shall carry out verification of:

      1) existence of carrier’s receipt on payment of duties for passage of transport vehicle on the auto roads of the member states, along the territories of which the passage is carried out, if the payment of such duties is mandatory in accordance with legislation of the member states;

      2) existence of carrier’s (driver) receipt, approving the payment of fine for violation of order of performance of international motor transportations in the territory of member state or decisions of judicial bodies on settlement of complaint for regulation on imposition of relevant administrative penalty on the carrier (driver) in the case, if the permission for passage along the territory of one of the member state or the accounting voucher has a mark of body of transport (motor) control on imposition of such fine on carrier (driver);

      3) existence of access of transport vehicle of carriers of member states to the international motor transportations;

      4) existence of necessary documents of carrier in the case of reception of notification, specified in paragraph 9 of this Procedure, from body of transport (motor) control of another member state.

      9. Upon establishment of nonconformity of controlled parameters of transport vehicle, absence or nonconformity of documents, provided by the legislation of the member states in the course of controlled actions, provided by paragraph 7 of this Procedure, the body of transport (motor) control of one of the member state shall issue to the driver a notification on the form, coordinated by bodies of transport (motor) control of the member states, containing information on:

      identified inconsistencies;

      necessity of reception of missing documents before arrival to the territory of another member state;

      nearest control point of body of transport (motor) control of another member state, in which the carrier shall offer the evidences for removal of nonconformity of controlled parameters of transport vehicle and (or) documents, specified in notification in recognition of route of transport vehicle.

      10. Information on issuance of notification shall be directed to the body of transport (motor) control of another member state and introduced to the information base of body of transport (motor) control, identified inconsistences.

      11. In the case if notification is issued to the carrier by body of transport (motor) control of one of the member state in accordance with paragraph 9 of this Procedure, the body of transport (motor) control of another member state in the control point shall have a right to carry out verification of performance of this notification and in the existence of grounds to take measures to the carrier (driver) in accordance with the legislation of another member state.

      The transport (road) control authority that carried out the verification of the implementation of the notification at the control point shall enter the information on the results of the verification into the information base and send this information to the transport (road) control authority that issued the notification.

      Footnote. Paragraph 11 as amended by Law of the RK No. 6-VII of 15.02.2021.

      12. Release of transport vehicle from the territory of Union shall not be carried out before presentation of documents by carrier, existence of which is provided by paragraphs 7 and 8 of this Minute.

      13. Body of transport (motor) control of one of the member state upon departure of transport vehicle through the external border of the Union, moving from the territory of this state to the territory of another member state shall inform the body of transport (motor) control of another member state on establishment of nonconformity of controlled parameters of transport vehicle, absence or nonconformity of documents, provided by the legislation of the member states.

      14. The member states shall take measures on harmonization of its legislation, methods and technologies of carrying out of transport (motor) control at the external border of the Union on the basis of reciprocity, in a part of:

      1) requirements to the weight parameters of transport vehicles during traffic on public roads, which is a part of the international transport corridors;

      2) creation of control system of full payment of duties for passage of transport vehicles on public roads of another member state;

      3) formation of mechanism on regulation of disputes in the case of their occurrence with carriers of third countries;

      4) formation of mechanism of return (detention) of transport vehicles in the case of violation of established requirements on execution of conditions of international motor transportation along the territory of the Union.

      15. Permissions (special permissions) are invalid in the following cases:

      1) such permissions are executed or used with violation of the legislation of the member state, the competent bodies of which issued them;

      2) weight and (or) overall parameters of transport vehicle, specified in the special permission do not correspond to results of weighting and measuring the dimensions of transport vehicle;

      3) characteristics of transport vehicle do not correspond to the characteristics of transport vehicle, provided by permission for passage along the territories of the member states.

      16. Body of transport (motor) control of one member state shall have a right to promptly request an approval of validity of permission from the body of transport (motor) control of another member state in the case of establishment of nonconformity of parameters (characteristics) of transport vehicle to the parameters (characteristics), specified in the permission in the course of control actions.

      17. For the purpose of implementation of this Procedure, the bodies of transport (motor) control shall:

      1) conclude separate minutes, bring provisions of regulatory legal acts of its states, regulating requirements for the implementation of transport (motor) control to the bodies of transport (motor) control of another member state, inform each other on changes, introduced to the specified acts, as well as exchange the samples of documents, necessary for implementation of transport (motor) control in accordance with this Procedure;

      2) mutually and regularly exchange information, received in the result of transport (motor) control. Form and procedure of exchange of specified information, as well as its composition are determined by bodies of transport (motor) control;

      3) organize database maintenance on transport vehicles, moving by transit through the territory of one member state to the territory of another member state, and mutually exchange information, contained in this base.

      18. Exchange of information, received according to the result of transport (motor) control shall be carried out in electronic form.

      19. Bodies of transport (motor) control may present other information on transport vehicles of international transportation, transferring the goods, received according to the result of transport (motor) control.

      20. Bodies of transport (motor) control shall use information resources, containing details on results of additional actions on transport (motor) control, carried out in accordance with paragraphs 7 – 9 of this Procedure, as well as ensure the mutual use of these information resources for the purposes of formation and accounting of results of transport (motor) control and transport vehicles.

      21. The member states shall inform the competent bodies of states that are not the members of Union on change of procedure of carrying out of transport (motor) control at the external border of Union in the established procedure.

  Annex No.2
  to the Minute on concerted
  (coordinated) transport policy

Procedure
of regulation of access to the services of railway transport, including the basics of tariff policy

      1. This Procedure is developed in accordance with Minute on concerted (coordinated) transport policy (annex No.24 to Agreement on Eurasian Economic Union (hereinafter – Agreement)), determines procedure of regulation of access to the services of railway transport, including the basics of tariff policy, and applies to relations between organizations of railway transport, by consumers, authorized by bodies of the member states in the scope of services of railway transport.

      2. The concepts used in this Procedure shall have the following meanings:

      “access to the services of railway transport” – rendering of services by organizations of railway transport of one member state to the consumers of another member state on conditions not less favorable, than those, on which the same services are rendered to the consumers of first member state;

      “access to the services of infrastructure” – a possibility of reception of services of infrastructure by carriers for implementation of transportations in accordance with rules according to annex No.1 and 2 to this Procedure;

      “infrastructure” – infrastructure of railway transport, including main and station lines, objects of energy supply, signalization, communication, device, equipment, buildings, structures, constructions and other objects, technologically necessary for its functioning;

      “organization of railway transport” – individuals or legal entities of the member state, rendering the services of railway transport to the consumers;

      “transportation process” – a set of organizationally and technologically interrelated operations, executed upon preparation, carrying out and completion of the transport of passengers, cargo, luggage, cargo-luggage and postal items by railway transport;

      “carrier” – organization of railway transport, carrying out activity on transportation of cargo, passengers, luggage, cargo-luggage and postal items, having the proper license, having the rolling stock, including towing vehicles on the right of ownership or on other legal grounds;

      “consumer” – individual or legal entity of the member state, using or intending to use the services of railway transport;

      “tariff for services of railway transport” - the monetary value of the cost of railway transport services;

      “services of railway transport” – services (works), rendered (executed) by organizations of railway transport to the consumers, in particular:

      transportation of cargo and additional services (works), related with organization and implementation of transportation of cargos (as well as empty rolling stock);

      transportation of passengers, luggage, cargo-luggage, postal items and additional services (works), related with such transportation;

      services of infrastructure;

      “services of infrastructure” – services, related withy the use of infrastructure for implementation of transportations, and other services, specified in the annex No.2 to this Procedure.

      3. Organization of railway transport irrespective of belonging of consumer to the particular member state, its organizational and legal form shall ensure an access to the services of railway transport in recognition of this Procedure and the legislation of the member states.

      4. The member states shall ensure an access of carriers of the member states to the services of infrastructure with observance of principles and requirements, specified in the annexes No.1 and 2 to this Procedure.

      Provisions of annexes No.1 and 2 to this Procedure shall be applied to the relations between the carriers of the member states on rendering of services for the use of locomotives and locomotive crews in the sites of infrastructure of the member states, which are provided on the basis of contracts (agreements), concluded between such carriers in accordance with the legislation of the member states.

      5. Procedure and conditions of rendering of other services of railway transport within formation of common market of transport services shall be determined by international treaties within the Union, if it is necessary.

      6. Tariffs for services of railway transport and (or) their limiting level (price limits) shall be established (changed) in accordance with the legislation of the member states and international treaties with ensuring of possibility of differentiation of tariffs in accordance with the legislation of its member state with observance of the following principles:

      1) compensation of economically reasonable expenses directly related to the rendered services of railway transportation;

      2) ensuring the development of railway transport in accordance with the legislation of the member states;

      3) ensuring of transparency of tariffs for the services of railway transport, as well as the possibility of additional revision of such tariffs and (or) their limiting level (price limits) with a sudden change in economic conditions with the prior informing of the member states;

      4) ensuring publicity of decision-making on the establishment of tariffs for the services of railway transport;

      5) application of a harmonized approach to the determination of the nomenclature of cargo and rules for establishment of tariffs for the services of railway transport, provided under conditions of natural monopoly;

      6) determination of the currency of tariff for the services of railway transport in each member state in accordance with the legislation of its member state.

      7. Establishment (change) of tariffs for the services of railway transport and (or) their limiting levels (price limits) shall be carried out in accordance with the legislation of its member state, in recognition of this Procedure.

      8. Unified tariffs on types of communications (export, import and interstate tariffs) shall be applied upon transportation of cargo by railway transport along the territories of the member states.

      9. The right of making decisions, on the basis of economic feasibility, on the change of the level of tariffs for services of railway transport on transportation of cargo within the limiting levels (price limits), established or coordinated by the authorized bodies of the member states in accordance with the legislation of the member states shall be provided to the organizations of railway transport in order to improve competitiveness of railway transport of the member states, creation of favorable conditions for implementation of transportation of cargos by railway transport, involvement of new cargo traffics, that are not previously carried out by the railway transport, ensuring of possibility of the use of unused or little involved routes of transportation of cargos by railways, stimulating the growth of volumes of transportations of cargos on the railways of the member states, stimulation the introduction of new techniques and technologies.

      10. Organization of railway transport shall implement a right, provided them in order to change the level of tariffs for the services of railway transport on transportation of cargo within the limiting levels (price limits) in accordance with methodology (methods, procedure, rules, instructions or other regulatory acts), approved (determined) by the authorized bodies of the member states in accordance with the legislation of the member states, with observance of basic principle of inadmissibility for creation of advantages for specific commodity producers of the member states.

      11. Decision on change of the level of tariffs for the services of railway transport on transportation of cargo shall subject to official publication in accordance with legislation of the member states, compulsory direction to the authorized bodies of the member states and Commission not later than 10 business days before the date of their entering into legal force.

      12. In the case if the rights and interests of consumers are violated by actions of organizations of railway transport on change of the level of tariffs for the services of railway transport on transportation of cargo, the consumers shall have a right to apply to the national antimonopoly body of the member state, in the territory of which the consumer is or resides, with application on protection of its violated rights and interests.

      In the case if organization of railway transport, the actions of which are appealed by the consumer, is at the location or residence of consumer, national antimonopoly body of the member state shall consider an application of consumer in accordance with the legislation of its state.

      In the case if application is filed by the consumer for the action of organization of railway transport, not situated at the location or residence of consumer, the national antimonopoly body of the member state shall direct an application on conducting of investigation to the Commission after determination and recognition of validity of requirements, specified in application of consumer, not later than 10 business days, on which shall inform the consumer and national antimonopoly body of the member state, in the territory of which the organization of railway transport, committed a violation upon change of the level of tariffs for the services of railway transport on transportation of cargo within the limiting levels (price limits) is located, during 3 business days from the date of direction of application to the Commission.

      Commission shall consider an application of consumer on the basis of specified application and adopt a decision in accordance with the rules, established by international treaty within the Union.

      13. Upon transportation of cargo by railway transport between the member states through the territory of another member state and between the territories of the member state with participation of railways of another member state, as well as upon transportation of cargo from the territory of one member state through the territory of another member state to the third countries via seaports of the member states and in the opposite direction, each of the member states shall apply the unified tariff of each of the member state.

      14. Concerted (coordinated) tariff policy shall be conducted in accordance with the Concept for establishment of coordinated tariff policy in the railway transport of the participant-states of Commonwealth of Independent States dated 18 October, 1996 upon transportations of cargo from the territory of one member state in transit through the territory of another member state to the third countries and in the opposite direction (except for the transportations of cargo via seaports of the member states), as well as upon transportations of cargos from third countries to the third countries in transit through the territory of the member states.

      15. The member states shall assign the authorized bodies, responsible for implementation of this Procedure.

      16. The member states shall inform each other and Commission on assignment and official name of their authorized bodies not later than 30 days from the date of entering of Agreement into legal force.

  Annex No.1
  to Procedure of regulation
  of an access to the services
  of railway transport, including
  the basics of tariffs policy

Rules
of an access to the services of infrastructure of railway
transport within the Eurasian Economic Union
I. General provisions

      1. These Rules shall regulate relation of carriers and operators of infrastructure in the scope of provision of an access to the services of infrastructure of railway transport at the sites of infrastructure within the Union.

      2. Regulation of relations of carriers and operators of infrastructure in the scope of provision of an access to the services of infrastructure within the territory of one member state, except for the relations, provided in paragraph 1 of these Rules shall be carried out in accordance with the legislation of this member state.

II. Determination

      3. The concepts used in these Rules shall have the following meanings:

      “train table” – a technical standard document of operator of infrastructure, establishing organization of train traffic of all categories at the sites of infrastructure, graphically displays the passage of trains on the coordinate scale in the conventional day and is divided into standard (the planning year), variant (in certain periods of time) and operational (the current planning day);

      “long term agreement for the rendering of services of infrastructure” – an agreement for rendering of services of infrastructure, concluded between the operator of infrastructure and carrier for the period not less than 5 years;

      “additional application” – an application for provision of access to the services of infrastructure, received from the carrier for implementation of additional transportations in the period of action of regulatory train table;

      “access to the services of infrastructure” – a possibility of reception of services of infrastructure by carriers for implementation of transportations;

      “national (network-wide) carrier” – carrier, carrying out activity on transportation of cargos, passengers, luggage, cargo-luggage, postal items and ensuring implementation of a plan for formation of trains on the entire infrastructure of the member state, as well as on special and military transportations. Status of national (network-wide) of carrier shall be determined by the legislation of the member state;

      “train path” – graphic display on the train table of the route of passage of train with specification of points of departure, assignment and passage, departure time, arrival, technological parks, average time of travel, as well as other technical and technological parameters of train;

      “operator of infrastructure” – organization of railway transport, which owns the infrastructure and lawfully use the infrastructure and (or) rendering the services of infrastructure in accordance with the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located;

      “train formation plan” – regulatory and technical document, approved by the operator of infrastructure on the basis of projects of train formation plans of carriers and establishing categories and assignment of trains, formed at the railway stations in recognition of traffic capacity of sites of infrastructure and estimated capacity of stations;

      “traffic capacity of site of infrastructure” - the maximum number of trains and pair of trains, which may be passed on the site of infrastructure for the accounting period of time (day) depending on technical and technological possibilities of infrastructure, rolling-stock and methods of organization of train traffic in recognition of passage of trains of different categories;

      “train schedule” – a document, containing information on train traffic on the specific calendar dates based on the train table;

      “certificate of safety” – a document, certifying compliance of safety management system of participant of transportation process with the rules of safety in the railway transport, issued in the manner established by the legislation of the member state;

      “authorized body” – a body of executive power (state management) of the member state, the competence of which includes the issues of the state regulation and (or) management in the field of railway transport, determined in accordance with the legislation of each of the member states;

      “site of infrastructure” – a part of infrastructure of railway transport, adjacent to the junction of two adjacent infrastructures of the member states within the infrastructure of site for the treatment of locomotive, established by the operator.

      4. Other concepts used in these Rules shall have the meanings determined in the Minute on concerted (coordinated) transport policy, Procedure of regulation of access to the services of railway transport, including the basics of tariff policy, as well as Rules of rendering of services of infrastructure of railway transport within the Eurasian Economic Union (hereinafter – Rules of rendering of services).

III. General principles of access to the services
of infrastructure

      5. Access to the services of infrastructure shall be provided in the sites of infrastructure and based on principles:

      1) equality of requirements to the carriers, established by the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located, in recognition of technical and technological possibilities within the traffic capacity of sites of infrastructure;

      2) application of unified price (tariff) policy in the scope of services of infrastructure in accordance with the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located in relation of carriers;

      3) accessibility of information on the list of services of infrastructure, procedure of their rendering, based on the technical and technological possibilities of infrastructure, on tariffs, payment and charges for these services;

      4) rational planning of works on repair, maintenance and service of infrastructure for the purposes of effective use of its traffic capacity and ensuring of непрерывности of transportation process, integrity and safety of technological processes;

      5) protection of details, containing commercial or state secret, which became known in the process of planning, organization of transportation activity and rendering of services of infrastructure;

      6) priority (sequence) of provision of access to the services of infrastructure to the carriers in the conditions of restricted traffic capability of infrastructure in accordance with regulatory train table;

      7) ensuring of a proper technical state of the railway vehicles, used by them, by the carriers.

      6. Principle of priority (sequence) of provision of access to the services of infrastructure to the carriers shall be implemented by the following levels of selection:

      1) determination of train class, priority (sequence) of which is determined in accordance with the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located, or acts of operator of infrastructure, not contradicting to the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located;

      2) in the case of identity of train classes depending on:

      existence of long-term agreements for rendering of services of infrastructure in recognition of execution of contractual obligations in terms of volumes of transportations;

      intensity of use of transportation capacity of sites of infrastructure by the carrier;

      existence of current agreement for rendering of services of infrastructure;

      3) in the case of identity of the criteria, specified in subparagraphs 1 and 2 of this paragraph, carrying out the competitive procedures in accordance with the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located.

IV. Conditions of provision of access to the services
of infrastructure

      7. Access to the services of infrastructure shall be provided by the operator of infrastructure in the existence of carrier:

      1) licenses for carrying out of transportation activity, issued by the authorized body of the member state in accordance with the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located;

      2) security certificated, issued by the authorized body of the member state in the manner established by the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located;

      3) in the staff of qualified employees, involved in the organization, management and carrying out of transportation process, having the documents, approving their qualification and professional preparation in accordance with the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located.

      8. Access to the services of infrastructure shall be provided on the basis of:

      1) technical and technological possibilities of infrastructure for organization of train traffic and shunting movement within the site of infrastructure;

      2) plan of formation of freight trains and train table;

      3) available traffic capacity of infrastructure and proposals of carriers on the use of sites of infrastructure and distribution of traffic capacity of sites of infrastructure by the operator of infrastructure on the basis of principles of access to the services of infrastructure, determined in the section III of these Rules;

      4) absence of prohibitions and restrictions, preventing the implementation of railway transportation in accordance with the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located;

      5) existence of the carrier of coordination with other bodies and organizations in the cases, if it is provided by the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located.

      9. A right of access to the services of infrastructure on defined train paths may be provided to the carriers for the period, not exceeding the term of validity of the train schedule, except for the rights, arising from the long-term agreements.

V. Provision of an access to the services of infrastructure

      10. Provision of an access to the services of infrastructure shall be carried out in recognition of requirements of the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located and includes the following stages:

      1) development and publication of technical specification of sites of infrastructure by the operator of infrastructure;

      2) filing of an application for the access to the services of infrastructure of railway transport by the carrier within the Eurasian Economic Union (hereinafter – application) on the form according to the annex;

      3) consideration of application by the operator of infrastructure;

      4) approval of train table and train schedule;

      5) conclusion of agreement for rendering of services of infrastructure in accordance with the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located.

      Filing of an application and conclusion of agreement shall not be required in the case if the carrier is also the operator of infrastructure.

      11. Provision of access to the services of infrastructure on additional transportations, not provided by regulatory train table shall be carried out on the basis of additional applications in the manner established by these Rules.

VI. Technical specification of sites of infrastructure

      12. Operator of infrastructure shall annually, not later than 3 month before the date of receipt of applications, make, approve and publish the technical specification of sites of infrastructure in the manner established by the acts of operator of infrastructure, not contradicting to the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located.

      13. Technical specification of sites of infrastructure shall include:

      1) technical characteristics of sites of infrastructure and stations, necessary for organization of train traffic and shunting movement, with specification of length of sites of infrastructure and the form of haulage, standards of weight and the length of the trains, train speed of different categories;

      2) projects of paths of train table for international passenger service;

      3) predicted time of reception – transfer (exchange) of freight trains on each interstate division point, determined by decision of the Council on railway transport of the participant-states of the Commonwealth of Independent States;

      4) traffic capacity of sites of infrastructure, except for the traffic capacity of sites of infrastructure, necessary for the national (network-wide) carrier for implementation of transportations in accordance with requirements of the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located.

      14. Operator of infrastructure may specify other details and conditions for planning of transportations and organization of train traffic on the sites of infrastructure in the technical specification of sites of infrastructure.

VII. Filing and consideration of application

      15. Carrier shall file an application to the operator of infrastructure.

      16. Terms of beginning and termination of reception, consideration of applications, formation of original project of regulatory train table, as well as terms of provision of information, provided by paragraphs 24 and 26 of these Rules shall be established by the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located, and (or) acts of operator of infrastructure, not contradicting to the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located.

      17. Application shall include:

      1) project of planned train paths;

      2) information on planned annual volumes of transportations (broken down by quarter and months, as well as on types of cargo);

      3) information on the number of trains, planned for transportation;

      4) information on types and characteristics of locomotives, provided by carrier for ensuring of transportations;

      5) documents, approving compliance of carrier with requirements, established by paragraph 7 of these Rules.

      18. Application, filed by the carrier to the operator of infrastructure in hard copy and attached documents:

      shall be bound, numbered and sealed by the carrier, and signed by the head or authorized person;

      shall be presented in Russia language or in the state language according to the place of legal registration of operator of infrastructure and shall not contain corrections or additions, and in the case of their presentation in other language shall be accompanied by the translation in Russia language, certified in the established procedure.

      Documents, attached to application shall represent the originals and copies. In the case of presentation of copies of documents, the head or authorized person, signing the application shall approve their accuracy and completeness in written form.

      19. An application, filed in electronic form shall be presented in accordance with paragraph 17 of these Rules in recognition of requirements of electronic document control and shall be signed by electronic digital signature.

      20. An application shall subject to registration by the operator of infrastructure with issuance of document to the carrier, in which the sequential registration number, the date of reception of application and the list of accepted documents are specified.

      21. Operator of infrastructure shall verify received applications for compliance with the requirements, established by paragraphs 17-19 of these Rules.

      22. In the case of non-compliance of application with requirements, established by these Rules, operator of infrastructure shall notify the carrier on refusal to accept the application for consideration, in written form with specification of reasons of refusal, during 5 business days from the date of reception of application.

      23. If it is necessary the operator of infrastructure shall have a right to request additional details (data), necessary for formation of regulatory train table from the carriers during consideration of applications (but not later than 1 month before the expire of the term of termination of consideration of applications).

      Additional details (data), requested by operator of infrastructure shall be presented by the carrier during 5 business days from the date of reception of request from operator of infrastructure in recognition of observance of requirements for filing and execution of application.

      24. The original project of regulatory train table shall be made by operator of infrastructure in recognition of applications of carriers, accepted for consideration and maximum use of traffic capacity of sites of infrastructure.

      Operator of infrastructure shall inform the carrier on results of consideration of its application in the terms, determined by operator of infrastructure.

      25. In the case of disagreement of carriers with original result of consideration of application, the operator of infrastructure may organize coordination procedures of harmonization, directed to resolution of disagreements (conflicts) between the interested carriers, by conducting of negotiations, in the course of which the operator of infrastructure shall have a right to propose other train paths to the carrier, other than those for which the application was filed.

      26. Operator of infrastructure shall inform the carrier on coordination (inconsistency) of application in recognition of its corrections (in its existence) after conducting of all procedures, provided by this section.

VIII. Formation, development and approval of regulatory
train tables and train schedule

      27. Regulatory train table and train schedule shall be developed and approved by operator of infrastructure for the annual period in the manner, established by the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located, in recognition of applications and results of conducted coordinated procedures of harmonization, accepted from the carrier.

      28. Regulatory train table shall be formed by operator of infrastructure in recognition of:

      1) safety ensuring of train traffic;

      2) most efficient use of traffic and transportation capacity of sites of infrastructure and estimated capacity of railway stations;

      3) possibility of conducting of works on maintenance and repair of sites of infrastructure.

      29. Development of regulatory train table shall be carried out in recognition of principle of priority (sequence).

      30. The normative train timetable shall come into force and cease to be in force on the dates determined by the decisions of the Council of Rail Transport of the Member States of the Commonwealth of Independent States.

      Footnote. Paragraph 30 as reworded by Law of the RK No. 6-VII dated 15.02.2021.

      31. Regulatory train table and train schedule may be corrected for the freight trains in the manner, established by operator of infrastructure.

IX. Conclusion of agreement for rendering of services
of infrastructure

      32. Agreement for rendering of services of infrastructure shall be concluded after coordination of application by operator of infrastructure, but not later than 10 calendar days before the date of entering of regulatory train table into force.

      33. Agreement for rendering of services of infrastructure shall be concluded in recognition of provisions, provided by Rules of rendering of services.

      Agreement for rendering of services of infrastructure on additional applications shall be concluded not later than 1 month before commencement of the calendar month of implementation of transportations.

      34. Operator of infrastructure shall have a right to refuse to the carrier in conclusion of agreement in the existence of the carrier’s debts to operator of infrastructure for the rendered services of infrastructure, as well as in other cases, provided by the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located.

      35. Additional application shall be formed in accordance with requirements, provided by paragraphs 17-19 of these Rules.

      36. Additional application shall subject to registration by the operator of infrastructure with issuance of a document to the carrier, in which the sequential registration number, the date of receipt of additional application and the list of accepted documents are specified.

      37. Additional application shall be filed not later than 2 months before commencement of calendar month of implementation of transportations.

      38. Additional applications shall be considered for compliance with requirements, established by these Rules, during 1 month from the date of their reception. The contract or additional agreements to the concluded contracts may be concluded according to the results of consideration of additional applications.

      39. Operator of infrastructure may consider the possibility of allocation of additional train paths according to the additional applications of carriers.

      40. Applications received after the term, established by paragraph 16 of this Rules shall not be recognized upon formation of regulatory train table and considered as additional applications.

      41. Allocation of the train paths according to the additional applications shall be carried out in the manner provided by the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located.

      42. The carriers shall bear the risks of partial satisfaction or rejection of additional applications.

XI. Procedure of provision of information

      43. Operator of infrastructure shall post the technical specification of sites of infrastructure, the list of regulatory legal acts, as well as acts of operator of infrastructure, regulating procedure of access to the services of infrastructure, in recognition of requirements of legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located, on its official website in the Internet.

      44. Operator of infrastructure and carriers shall observe requirements of legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located, as well as requirements of ensuring of national security, in recognition of restrictions for distribution of information, containing details, referred to the state secret (state secrets) or details of limited distribution.

XII. Procedure of resolution of disputes

      45. All disputes and disagreements between the carrier and operator of infrastructure, arising in the course of application of these Rules shall be resolved by conducting of negotiations.

      46. In the case if in the course of negotiations the carrier and operator of infrastructure do not achieve consent, all disputes and disagreements shall be resolved in the manner established by legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located.

  Annex
  to the Rules of access to the ervices
  of infrastructure of railway ransport
  within the Eurasian Economic Union

Application
for the access to the services of infrastructure of railway
transport within the Eurasian Economic Union

      from "__" _______ ___ No. _________

      for the period from ________________________ to _____________________

      Operator of infrastructure __________________________________________

      _____________________________________________________________________

      (name, legal address, postal address)

      Carrier _____________________________________________________________

      (name, legal address, postal address)

      Number and date of agreement for rendering of services of

      infrastructure of railway transport within the Eurasian Economic

      Union (in its existence)

      _____________________________________________________________________

      Hereby I confirm the completeness and accuracy of the following

      documents (information)* accompanying to the application on _______

      s. in __ copies:

      1) ________;

      2) ________;

      3) ________.

      _____________________ _________________

      The signature of the carrier M.P.

      ________________

      * Note: attached the documents (information), provided by paragraph 17 of Rules of access to the services of infrastructure of railway transport within the Eurasian Economic Union.

  Annex No. 2
  to Procedure of regulation of access
  to the services of railway transport,
  including the basics of tariff policy

Rules
of rendering of services of infrastructure of railway
transport within the Eurasian Economic Union
I. General provisions

      1. These Rules shall determine procedure and conditions of rendering of services in the borders of sites of infrastructure of railway transport of the member states within the planning and organization of transportation activity, the list of such services, unified control principles and allocation of traffic capacity of infrastructure, essential conditions of agreements for rendering of services of infrastructure, rights, obligations and responsibility of operator of infrastructure and carriers.

II. Definitions

      2. The concepts used in these Rules shall have the following meanings:

      “extraordinary trains” – the trains, not provided by the train table (emergency and fire trains, snow plows, locomotives without cars, special self-propelled rolling stock), intended for elimination of obstacles to the train movement, performance of unforeseen works and relevant redeployment of transport vehicles (procedure of their movement shall be determined by the legislation of member state, in the territory of which the infrastructure is located, or acts of operator of infrastructure, not contradicting to the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located);

      “control of transportation process” – control process, management of train traffic and shunting operation in the operational conditions;

      “shunting movement” – operations on change of train formation (coupling (uncoupling) of rolling-stock ), formation (splitting) of trains, transportation of trains from park to the park, movement and interposition of locomotive of the train or exclusion of locomotive from this train, car supply on driveways or removal from such paths and other operations;

      “emergency situation” – a circumstance, threatening the safety of train traffic as a result of failure of objects of infrastructure or create obstacles for the passage of trains;

      “operator of infrastructure” – organization of railway transport, having the infrastructure and lawfully using infrastructure and (or) rendering the services of infrastructure in accordance with the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located;

      “transportation planning” – development of transportation plan at the objects (sites and stations) of infrastructure for the established period of time (year, month, day) in accordance with concluded agreements for rendering of services;

      “daily plan of train traffic” – a document, executed by operator of infrastructure for control of transportation process and organization of train traffic in the planned day;

      “technical plan” – a document, executed by operator of infrastructure on the basis of composite plan of transportations, technical plans of transportations and information of Counsel on railway transport of the participant-states of Commonwealth of Independent States.

      3. Other concepts, used in these Rules shall have the meanings determined in the Minute on concerted (coordinated) transport policy, Procedure of regulation of access to the services of railway transport, including the basics of tariff policy, as well as in the Rules of access to the services of infrastructure of railway transport within the Eurasian Economic Union (hereinafter – the Rules of access).

III. Services, rendered by operator of infrastructure

      4. The list of services of infrastructure of railway transport (hereinafter – the list of services) shall include the basic services, related with the use of infrastructure for implementation of transportations according to the annex to these Rules.

      5. The list of operations (works), including to the composition of services of infrastructure shall be determined in recognition of technological features of transportation process and requirements of legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located.

      6. Services of infrastructure, specified in the annex to these Rules shall be provided with observance of requirements of the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located, as well as in a part of ensuring of national security.

      7. Operator of infrastructure shall have a right to render other services, not specified in the annex to these Rules, in accordance with the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located, by agreement with carrier.

IV. Procedure for rendering of services of infrastructure

      8. Rendering of services of infrastructure shall provide interaction of operator of infrastructure and carrier within the following processes of organization and implementation of transportations:

      1) technological planning and regulation of transportations;

      2) monthly and operational planning of transportations;

      3) implementation of transportations within agreement for rendering of services of infrastructure of railway transport (hereinafter – an agreement);

      4) data exchange between the operator of infrastructure and carrier.

      9. Planning and regulation of transportations, correction of volumes of transportation and train table shall be carried out in the manner determined in accordance with these Rules, Rules of access, legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located, as well as acts of operator of infrastructure, not contradicting to the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located.

      10. Operator of infrastructure and carriers shall execute an approved daily plan of train traffic (train table and coordinated technical plan, as well as exchange plan of trains, cars on the interstate division points, determined by decision of the Council on railway transport of participant-states of Commonwealth of Independent States).

      11. Implementation of transportation shall represent a set of organizational and technologically interrelated operations of operator of infrastructure and carriers and shall be carried out in accordance with these Rules, legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located, and acts of operator of infrastructure, not contradicting to the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located.

      12. Use of infrastructure shall be carried out in accordance with these Rules with observance of regulations, established by the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located, as well as in accordance with requirements on traffic safety, as well as acts of operator of infrastructure, not contradicting to the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located.

      13. Maintenance of infrastructure shall be carried out in accordance with the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located.

      14. The unified principles of control of transportation process and distribution of traffic capacity shall be:

      1) control of train traffic at the served sites of infrastructure by one controller;

      2) execution of technological regulations and standards, contained in the train table, technological processes and technical regulations of operational work;

      3) ensuring the safety of train traffic and labour protection of employees;

      4) provision of priority of traffic by controller.

      15. Control of transportation process shall be carried out by operator of infrastructure or authorized body for the purposes of ensuring the safety of passage of trains in the infrastructure.

      Control of transportation process shall be carried out in accordance with the train table, approved daily plan of train traffic, and in the manner established by the rules of technical operation, instructions on train traffic and shunting operation at the stations, on signaling and communication, approved by the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located and (or) acts of operator of infrastructure, not contradicting to the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located.

      16. Processes of reception, departure and passage of trains, shunting movement of any transport vehicle (rolling-stock) or self-propelled machine, used at the site of infrastructure shall be regulated by operator of infrastructure.

      Orders (instructions) of operator of infrastructure in relation of specified processes, as well as relating to ensuring of requirements of safety train traffic, standards of train table, technological processes of work of operating units of infrastructure are compulsory for all participants of transportation process.

      17. Operator of infrastructure and carriers shall use information systems of operator of infrastructure for information (data) exchange in the volume, provided by the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located for the purposes of carrying out of transportation process.

      18. Additional information in relation to the basic information shall be presented to the carrier on the basis of separate agreements by the operator of infrastructure.

      19. Operator of infrastructure may refuse to the carrier in rendering of services of infrastructure in the existence of concluded agreement in the case of:

      1) termination or introduction of restriction of transportation, as well as restriction of import and (or) export of cargo, luggage, cargo-luggage in accordance with requirements of the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located;

      2) impossibility of rendering of services of infrastructure due to occurrence of emergency situations;

      3) implementation of transportations by extraordinary trains;

      4) occurrence of a threat of national security or occurrence of emergency situations, circumstances of insuperable force, military operations, blockade, epidemic or other circumstances, independent of operator of infrastructure and carriers, preventing the execution of obligations on agreement;

      5) establishment of another order of rendering the services of infrastructure by the authorized body by decision of the Government of the member state, in the territory of which the infrastructure is located;

      6) other cases provided by the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located.

      20. Operator of infrastructure shall inform the carrier on impossibility of execution of obligations in the manner provided by agreement upon refusal to the carrier in rendering of services of infrastructure in the cases, provided by paragraph 19 of these Rules.

      21. Operator of infrastructure shall take necessary measures for organization of passage of trains, moving with deviation from the train table or not provided by this schedule.

      22. A fact of rendering of services by operator of infrastructure and their actual volume separately for each type service shall be approved by documents, the form of which is approved in accordance with the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located, and (or) acts of operator of infrastructure, not contradicting to the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located.

V. An agreement for rendering of services of infrastructure
and its essential conditions

      23. Services of infrastructure shall be rendered on the basis of agreement, concluded in written form between the operator of infrastructure and carrier.

      24. The agreement shall not contain the regulations, contradicting to the principles and requirements, established by the Rules of access and these Rules, as well as legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located.

      25. Operator of infrastructure shall have a right to terminate an agreement in the manner established by the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located, in the case if during the validity of agreement, unreliability of information (except for the predicted indicators), specified in paragraph 17 of Rules of access, presented by the carrier and provided by agreement is established.

      26. Assignment of right of demand of carrier, arising from the agreement, except for the cases provided by paragraph 27 of these Rules shall be prohibited.

      27. If it is found impossible to use the rights, arising from agreement, the carrier may transfer this right to other carrier in the existence of concluded agreement of the last, with the consent of operator of infrastructure, on the conditions, provided by agreement.

      28. The agreement shall contain the following essential conditions:

      1) subject of an agreement (scope of services, share of traffic capacity of infrastructure (number of train paths), sites of infrastructure);

      2) conditions and terms of rendering of services of infrastructure;

      3) cost of services (tariffs, prices, rates of charges) or procedure of its determination;

      4) procedure and conditions of payment of services (procedure of calculations, payment methods, currency of payment);

      5) responsibility of parties on agreement for infliction of damage, non-performance or improper performance of obligations on agreement (penalties, fines, compensation of losses);

      6) force majeure circumstances (circumstance of insuperable force);

      7) term of validity, grounds and procedure of termination of validity (termination) of agreement, including conditions of termination of validity (termination) of agreement.

      29. One-time agreement may be concluded between the operator of infrastructure and carrier in the existence of concluded agreement (or additional agreement to the contract) upon filing of additional application for the additional transportation.

VI. Rights and obligations of operator of infrastructure
and carrier

      30. Carrier shall have a right to:

      1) direct proposals on organization of transportations to the operator of infrastructure;

      2) receive information in the volume, necessary for organization of transportations in accordance with these Rules and Rules of access, with compulsory observance of requirements of the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located, as well as requirements of ensuring of national security, in recognition of restrictions for distribution of information, containing details, referred to the state secret (state secrets) or details of limited distribution;

      3) obtain access to the services of infrastructure and services of infrastructure for carrying out of transportation activity, as well as in the route of the train in accordance with conditions of agreement;

      4) implement other rights, established by the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located and (or) in accordance with concluded agreements.

      31. Carrier shall be obliged to:

      1) present details and documents, necessary for rendering of services of infrastructure to the operator of infrastructure;

      2) ensuring compliance of rolling stock with requirements of security in the railway transport, established by the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located, and acts of operator of infrastructure, not contradicting to the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located;

      3) inform on incidents and circumstances, which involve (may involve) violation of requirements on security in the field of railway transport, established by the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located, to the operator of infrastructure, as well as take measures on their elimination (prevention);

      4) ensure observance of requirements on traffic safety and operation in the railway transport, established by the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located, and acts of operator of infrastructure, not contradicting to the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located;

      5) ensure protection of details, constituting commercial (official) secret of operator of infrastructure, which became known to the carrier;

      6) pay for the services of infrastructure on tariffs, established in accordance with the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located, as well as make other payments, due to the operator of infrastructure, in the volume, terms and on conditions, provided by agreement;

      7) compensate the amounts, not provided by the separate agreements of costs, incurred by operator of infrastructure in connection with redeployment (moving) of cars (trains) and (or) sludge of rolling-stock of carriers at the stations;

      8) inform the operator of infrastructure on refusal from obtainment of services, provided by agreement, in the terms, established by the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located, in written form;

      9) ensure coordination and observance of conditions of railway transportation of cargo on the special conditions, oversize cargo in the manner provided by the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located;

      10) ensure transportations within the coordinated volume and compliance of other parameters (conditions) of railway transport with transportation capacity of sites of infrastructure of railway transport and (or) estimated capacity of railway stations along the route of the cargo;

      11) pay for damage, caused to the operator of infrastructure and (or) third persons;

      12) perform other obligations, established by agreement and legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located.

      32. Operator of infrastructure shall have a right to:

      1) take measures on ensuring of traffic safety, as well as:

      establish the temporary and permanent restrictions for speed of train traffic at the sites of infrastructure;

      stop the train traffic at the station, railway haul in the cases of finding of technical failure by means of automatic and visual control and identifying of commercial rejects of rolling-stock on the moving of train, threatening the safety of traffic;

      use the resources (rolling-stock, staff) of carrier upon occurrence of circumstances, preventing the train traffic, for recovery the work of infrastructure;

      give the instructions (orders, regulations, directions, warnings, etc.), relating to the provision of requirements of train traffic safety, standards of train table, plan and procedure of formation of trains, technological processes of the work of stations (operating units) of infrastructure to the carrier;

      2) require a certificate of safety in the railway transport, license for carrying out of all types of activity, subjected to licensing upon implementation of transportations from the carrier at the stage of conclusion of agreement;

      3) require the documents, approving compliance with requirements of the safety system of railway transport from the carrier at the stage of execution of agreement;

      4) make amendments and additions to the agreement in a part of correction of allocated share of traffic capacity (train paths) in accordance with unilateral procedure, in the case of the use of allocated share of traffic capacity of the site of infrastructure by the carrier, not in full volume, than it is established by the train table;

      5) make decisions on redeployment (moving) and sludge of rolling-stock of carriers at the stations, where there are free travel opportunities for its sludge, or local infrastructure, in the case of the use of infrastructure by the carrier with violation of conditions of agreement;

      6) refuse to the carrier in the access to infrastructure due to reasons beyond control of operator of infrastructure (due to the fault of third persons, including neighboring (adjacent) railway administrations and (or) owners of local infrastructures) without recognition of such facts by violation of conditions of agreement;

      7) make decision on temporary termination of rendering the services, related with transportation in certain directions of railway communication, or on rendering of services not in full volume, in the case of occurrence of emergency situations of natural and technogenic character, as well as upon imposition of the state of emergency and other circumstances, preventing the transportation, in accordance with unilateral procedure;

      8) restrict an access to the infrastructure in the case of occurrence of emergency situations with cancellation of distributed train paths for the period, necessary for recovery of infrastructure;

      9) implement other rights, established by the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located, and (or) concluded agreements.

      33. Operator of infrastructure shall be obliged to:

      1) accept an consider proposals of carriers on organization of transportations, as well as details and documents, necessary for rendering of services of infrastructure;

      2) timely provide information to the carriers in the volume, necessary for organization of transportations in accordance with these Rules and Rules of access, with compulsory observance of requirements of the legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located, as well as requirements of ensuring the national security, in recognition of restrictions, established for distribution of information, containing details, referred to the state secret (state secrets) or details of limited distribution;

      3) distribute the traffic capacity of infrastructure within the technical and technological capacity of infrastructure in accordance with Rules of access;

      4) inform the carrier on the changes in the train table, involving the change of agreed terms and conditions of rendering the services, in the terms and manner provided by agreement;

      5) notify the carrier on conditions, determined in agreement, on accidents, damage in the infrastructure and other circumstances, which may create an obstacle to the carrier for carrying out of its activity in the use of infrastructure;

      6) ensure protection of details, constituting commercial (official) secret of carriers, which became known to the operator of infrastructure in the course of rendering of services of infrastructure;

      7) keep the necessary technical means in working order and take measures on prevention and elimination of interruptions in the train traffic, arising in connection with natural and technogenic accidents;

      8) perform other obligations, established by agreement and legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located.

VII. Procedure of resolution of disputes

      34. All disputes and disagreements between the carrier and operator of infrastructure, arising in the course of application of these Rules or in the course of rendering of services shall be resolved by conducting of negotiations.

      46. In the case if in the course of negotiations the carrier and operator of infrastructure do not achieve a mutual consent, all disputes and disagreements shall be resolved in the manner established by legislation of the member state, in the territory of which the infrastructure is located.

  Annex
  to the Rules of rendering of
  services of infrastructure of
  railway transport within the
  Eurasian Economic Union

The List
of services of infrastructure of railway transport

      In accordance with Article 2 of the Minute, amendments entered into Annex 1 by Law of the Republic of Kazakhstan № 346-V as of 02.08.2015 shall be enforced 24 months after the date of enforcement of this Minute.
      Footnote. The List as amended by Law of the Republic of Kazakhstan № 346-V as of 02.08.2015.

No.

Republic of Belarus

Republic of Kazakhstan*

Russian Federation**

The Republic of Armenia


The Kyrgyz Republic***

 

1.

Provision of infrastructure and execution of necessary works for implementation of train traffic (passage), including energy supply of traction rolling-stock of the carrier

Provision of infrastructure and execution of necessary works for implementation of train traffic (passage)

Provision of infrastructure and execution of necessary works for implementation of train traffic (passage), including energy supply of traction rolling-stock of the carrier

Provision of infrastructure and performance of necessary works for the movement (passage) of trains

 

Provision of infrastructure and performance of necessary works for the movement (passage) of trains

 

2.

Provision of infrastructure and execution of necessary works for shunting movement, including energy supply of traction rolling-stock of the carrier

Provision of infrastructure and execution of necessary works for shunting movement

Provision of infrastructure and execution of necessary works for shunting movement, including energy supply of traction rolling-stock of the carrier

Provision of infrastructure and performance of necessary works for shunting movements

 

Provision of infrastructure and performance of necessary works for shunting movements

 

3.

Services on technical and commercial control, directed to ensuring of train traffic safety and preservation of cargo, luggage and cargo-luggage


Services on technical and commercial control, directed to ensuring of train traffic safety



      _______________

      * As well as for the sites of infrastructure of belonging of the Republic of Kazakhstan in the territory of the Russian Federation

      ** As well as for the sites of infrastructure of belonging of the Russian Federation in the territory of the Republic Kazakhstan

      *** Also for the sites of infrastructure belonging to the Kyrgyz Republic in the territory of the Republic of Kazakhstan.

  ANNEX No. 25
  to Agreement on
  Eurasian Economic Union

MINUTE
on procedure for procurement regulation
I. General provisions

      1. This Minute is developed in accordance with section XXII of Agreement on Eurasia Economic Union (hereinafter – Agreement) and determines procedure for procurement regulation.

      2. The concepts used in the section XXII of Agreement and this Minute shall have the following meanings:

      “web-portal” – unified official web-site of the member state in the Internet, providing a unified access point to information on procurement;

      “customer” – the state body, local government body, budget organization (as well as state (municipal) institutions), as well as other persons in the cases, determined by the legislation of the member state on procurement, making the procurements in accordance with this legislation. Creation (functioning) of procurement authority, the activity of which is carried out in accordance with the legislation may be provided by the legislation of the member state. Upon that the transfer of functions of customer on conclusion of agreement (contract) on procurement to the procurement authority shall not be allowed.

      “procurements” – the state (municipal) procurement, which is recognized as acquisition of goods, works, services and other procurements by the customer at the expense of budget, as well as other means in the cases, provided by the legislation of the member state on procurement, as well as relations, connected with execution of agreements (contracts) on procurement;

      “information on procurements” – notification on conducting of procurement, documentation on procurement (as well as project of agreement (contract) on procurement), changes, introduced to such notifications, documentation, explanation of the documentation for the procurement, minutes, made in the process of procurement, details on result of procedure of procurement, details on agreements (contracts) on procurement and additional agreements to such contracts, details on result of execution of agreement (contract) on procurement, details on receipt of complaints to the authorized regulating and (or) controlling bodies of power of the member state in the scope of procurement, on their content and decisions, adopted according to the results of consideration of such complaints, on regulations, issued by such bodies. Information on procurement shall subject to the compulsory placement on the web-portal;

      “national regime” – a regime, providing that each member state, for the purposes of procurement, provides the goods, works and services, originating from the territory of the member states, potential suppliers of the member states and suppliers of the member states, offering such goods, performing the works and rendering the services by the regime not less favorable than provided the goods, works and services, originating from the territory of its state, as well as potential suppliers and suppliers of its state, offering such goods, performing the works and rendering the services. Country of origin of goods shall be determined in accordance with rules of determination of the country of origin of goods, effectual in the customs territory of the Union;

      “operator of electronic trading platform (electronic platform)” – a legal entity or individual, carrying out of entrepreneurial activity, which have the electronic trading platform (electronic platform), soft hardware necessary for its functioning and (or) ensure its functioning in accordance with the legislation of the member state;

      “supplier” – a person who is a supplier, executor or contractor and with whom the agreement (contract) on procurement is concluded;

      “potential supplier” – any legal entity or any individual (as well as individual entrepreneur);

      “electronic trading platform (electronic platform)” – Internet web-site, determined in the manner established by the legislation of the member state on procurement, for conducting of procurement in the electronic format. Upon that the legislation of the member state on procurement may establish that the electronic trading platform (electronic platform) is the web-portal, as well as shall be determined the limited number of electronic trading platforms (electronic platforms);

      “electronic format of procurement” – a procedure of organization and conducting of procurement, carrying out with the use of Internet, web-portal and (or) electronic trading platform (electronic platform), as well as soft hardware.

      3. Bringing of the legislation of the member state to conformity with this Minute shall not be required upon application of this Minute, unless the provisions of the legislation of the member state have the different meaning than it is established by this Minute.

II. Requirements in the scope of procurement

      4. Procurements in the member states shall be conducted by the following methods:

      open competition, which is also may provide two-stage procedures and pre-qualification (hereinafter – competition);

      request of pricing proposal (request for quotation);

      request for proposals (if it is provided by the legislation of the member state on procurement);

      open electronic auction (hereinafter – auction);

      stock trading (if it is provided by the legislation of the member state on procurement);

      procurements from the single source or single supplier (executor, contractor).

      The member states shall ensure conducting of competition and auction only in electronic format and seek to pass to the electronic format upon carrying out of other methods of procurement.

      5. Procurements by conducting of competition shall be carried out in recognition of requirements, provided by paragraphs 1-4 of annex No.1 to this Minute.

      6. Procurements by conducting of request for pricing proposals (request for quotation) shall be carried out in recognition of requirements, provided by paragraph 5 of annex No.1 to this agreement.

      7. Procurements by conducting of request for proposals shall be carried out in recognition of requirements, provided by paragraph 6 of annex No.1 to this Minute, in the cases, provided by annex No.2 to this Minute, as well as in the cases provided by paragraphs 10, 42, 44, 47, 59 and 63 of Annex No.3 to this Minute, if it is established by the legislation of the member state on procurement.

      8. Procurements by conducting of auction shall be carried out in recognition of requirements, provided by paragraphs 7a and 8 of annex No.1 to this Minute, in accordance with annex No.4 to this Minute.

      The member state shall have a right to establish a wider list of goods, works and services, procurements on which are carried out by conducting of auction, in its legislation on procurement.

      9. Procurements of commodities (as well as the goods, provided by annex No.4 to this Minute) may be carried out in the commodity exchange.

      The member state shall have a right to determine the commodity exchanges, on which the procurements may be carried out.

      10. Procurements from a single resource or single supplier (executor, contractor) shall be carried out in recognition of requirements, specified in paragraph 10 of Annex No.1 to this Minute, in the cases provided by annex No.3 to this Minute.

      The member state shall have a right to reduce the list of goods, works and services, provided by annex No.3 to this Minute in its legislation on procurements.

      11. The member state shall have a right to establish the features of carrying out of procurements, related with necessity for observance of confidentiality of information on potential suppliers before termination of carrying out of procurements, as well as in the exceptional cases for the term not more than 2 years – features of carrying out of procurements for separate types of goods, works and services, in its legislation on procurement, in accordance with unilateral procedure.

      Decisions and actions in relation of establishment of such features shall be adopted in the manner provided by paragraphs 32 and 33 of this Minute.

      12. Procurements shall be carried out by the customer independently or with participation of procurement authority (in the case if the functioning of procurement authority is provided by the legislation of the member state on procurements).

      13. The legislation of the member state on procurements shall provide formation and maintenance of register for unfair suppliers, which includes details on:

      potential suppliers, avoiding from conclusion of agreements (contracts) on procurements;

      on suppliers, not performed or improperly performed its obligations for agreements (contract) on procurements, concluded with them;

      on suppliers, with whom the customers terminated the agreements (contracts) on procurements, in the course of execution of which established that the supplier does not comply with requirements, established by documentation on procurement, to the potential suppliers, suppliers in accordance with unilateral procedure or provided unreliable information on its compliance with such requirements that allowed to it to become the winner of procurement procedure, according to the results of which such agreement is concluded.

      The legislation of the member state on procurements may provide inclusion to the register of unfair suppliers of the member state, the details about founders, members of collective executive bodies, persons, exercising functions of individual executive body, included to this register.

      Inclusion to the register of unfair suppliers shall be carried out for 2 years upon approval of details (establishment of facts), provided by the second-fourth items of this paragraph, on the basis of court decision and (or) authorized regulating and (or) controlling body of power of the member state in the scope of procurements.

      A person, the details of which are included to the register of unfair suppliers shall have a right to appeal inclusion to this register in a judicial procedure.

      The legislation of the member state on procurements may provide exclusions in a part, relating to inclusion to the register of unfair suppliers of potential suppliers and suppliers, determined in accordance with paragraphs 1and 6 of annex No.3 to this Minute.

      14. The legislation of the member state on procurements may provide the right or obligation of customer to exercise an access to participation in procurement based on details, contained in the register of unfair suppliers of this member state and (or) in the registers of unfair suppliers of other member states.

      15. The member states shall limit participation in the procurements:

      1) by establishment of additional requirements to potential suppliers and suppliers upon procurement of separate types of goods, works and services in accordance with its legislation on procurements;

      2) in other cases established by this Minute.

      16. The legislation of the member state on procurements shall establish the prohibition for:

      1) inclusion of any not measured quantitatively and (or) inadministrable requirements for the potential suppliers and suppliers, to the conditions of procurements;

      2) access to participation in the procurements of potential suppliers, not complying with requirements of documentation on procurements;

      3) refusal to the potential suppliers in the access to participation in procurement on the grounds, not provided by notification on conducting of procurement and (or) documentation on procurement.

      17. Collection of payment from the potential suppliers and suppliers for participation in the procurements, except for the cases, provided by the legislation of the member state on procurements shall not be allowed.

      18. The legislation of the member state on procurements may establish requirements to the potential suppliers and suppliers on ensuring of application for participation in the procurements, as well as on ensuring for execution of agreement (contract) on procurement.

      The legislation of the member state on procurements shall establish the amount and form of ensuring of application for participation in procurement, as well as ensuring of execution of agreement (contract) on procurement. Upon that the amount of ensuring of application for participation in procurement shall not exceed 5 percent of initial (maximum) price of agreement (contract) on procurement (estimated cost of procurement), and ensuring of execution of agreement (contract) on procurement – 30 percent of initial (maximum) price of agreement (contract) on procurement (estimated cost of procurement), except for the cases when the payment of advance is provided by agreement (contract) on procurement. In this case the amount of ensuring of execution of agreement (contract) on procurement shall contain not less than 50 percent of the amount of advance.

      In the case if agreement (contract) on procurement contains a requirement on provision of advance to the supplier, the supplier shall have a right to refuse it.

      The legislation of the member state on procurements shall establish not less than 2 methods (types) of ensuring of application for participation in procurement and ensuring of execution of agreement (contract) on procurement.

      Upon that as the ensuring of application for participation in procurement and ensuring of the use of agreement (contract) on procurement shall be also accepted:

      guaranteed financial contribution, which is made to the banking account of customer or in the case if it is established by the legislation of the member state on procurements, procurement authority, operator of electronic trading platform (electronic platform);

      bank guarantee.

      Requirements to the bank guarantees for the purposes of procurements shall be established by the legislation of the member state.

      The legislation of the member state on procurements shall establish the requirement on timely return of ensuring of application for participation in procurement and ensuring of execution of agreement (contract) on procurement to the potential suppliers and suppliers in the cases, provided by such legislation.

      19. Documentation on procurement and other documents upon conducting of procurements shall not include requirements or specifications for the trademarks, service marks, firm names, patents, utility models, industrial designs, appellation of origin of goods, producer or supplier, except for the cases, when there is no other sufficiently precise way of describing the characteristics of the object of procurements (in such cases the customer includes the word “or equivalent (analogue)” to the documentation on procurement). The exception is the incompatibility of the purchased goods with the goods, used by the customer, if it is necessary to ensure compatibility of such goods (as well as for regeneration, modernization and retrofit of basic (established) equipment).

      Customer shall have a right to establish the standard indicators, requirements, conventional designations and terminology, concerning the technical and qualitative characteristics of object of procurement, determined in accordance with technical regulations, standards and other requirements, provided by international treaties and acts, constituting the Union law and (or) legislation of the member state.

      20. The members of commission (as well as competitive, auction and quotation) may not be individuals, personally interested in the results of procurements (as well as individuals, filing the applications for participation in the competition, auction, request for pricing proposals (request for quotation) or request for proposals), employees of potential suppliers, filed the applications for participation in competition, auction, request for pricing proposals (request for quotation) or request for proposals, or individuals, on which the potential suppliers (as well as individuals who are participants (shareholders) of potential suppliers, employees of their regulatory bodies and creditors of potential suppliers), as well as civil servants of authorized regulating and (or) controlling bodies of power of the member state in the scope of procurement, directly exercising control in the scope of procurements may have influence.

      21. Agreement (contract) on procurement shall contain the following compulsory conditions:

      1) responsible of parties for non-performance or improper performance of obligations, provided by such agreement (contract) on procurement;

      2) order of payment, as well as carrying out of procurement for assessment of its compliance (as well as on the quantity (volume), completeness, quality) with requirements, established by agreement (contract) on procurement by the customer of acceptance of result;

      22. The legislation of the member state on procurements shall provide a prohibition for:

      1) establishment of conditions of agreement (contract) on procurement, which involve restriction of the number of potential suppliers and suppliers in the cases, not provided by such legislation;

      2) unilateral refusal of customers and suppliers to perform the contractual obligations, in the case of proper performance of obligations by the other party on agreement (contract) on procurement and in the cases, not provided by such legislation;

      3) change of conditions for performance of contractual obligations, as well as change of the price of agreement (contract) on procurement, except for the cases, provided by such legislation. Quantity reduction of goods, volume of works and services without proportional reduction of price of agreement (contract) on procurement shall not be allowed.

      23. Conclusion of agreement (contract) on procurement with several suppliers shall be allowed in the cases, provided by the legislation of the member state.

      24. The legislation of the member state on procurements may establish requirement on conclusion of agreement (contract) on procurement, providing procurement of goods or works, subsequent service, operation during the term of service, repair and disposal of supplied goods or object (agreement (contract) of the life cycle), created in the result of execution of work.

      25. The legislation of the member state on procurements in relation of specific procurements may provide the need for inclusion of additional condition of its execution (as well as not related with object of procurement) to the project of agreement (contract) on procurement, which is an integral part of documentation on procurement.

      26. The legislation of the member state on procurements may provide the obligation of potential supplier and (or) supplier to provide information on all co-executors and subcontractors for agreement (contract) on procurement to the customer.

      27. The legislation of the member state on procurements may provide a banking support of agreement (contract) on procurement.

      28. The member states shall seek to transfer for conclusion of agreements (contracts) on procurements in electronic format before 2016.

      29. The member states shall ensure disclosure and transparency of procurements, as well as by:

      1) creation of web-portal by each member state;

      2) publication (placement) of information on procurements, register of unfair suppliers (as well as in Russian language) on web-portal;

      3) publication (placement) of regulatory legal acts of the member states in the scope of procurements (as well as in Russian language) on web-portal;

      4) determination of limited number of electronic trading platforms (electronic platforms) and (or) web-portal as a single point of access to information on procurements in electronic format and to the electronic services, related with such procurements, in the case if it is provided by the legislation of the member state on procurements;

      5) organization of unimpeded and free access to information on procurements, register of unfair suppliers and regulatory legal acts of the member state in the scope of procurements, published (placed) on web-portal, as well as ensuring the extensive search of details on such information, register and acts.

III. National regime and features of its ensuring

      30. Each member state shall ensure the national regime in the scope of procurements in relation of goods, works and services, originating from the territory of other member states, as well as in relation of potential suppliers and suppliers of other member states, offering such goods, works and services.

      31. The member state shall have a right to establish the exemptions from the national regime in the exceptional cases for the term not more than 2 years in accordance with unilateral procedure.

      32. Authorized regulating and (or) controlling body of power of the member state in the scope of procurements shall timely, but not later than 15 calendar days before the date of adoption of the act on establishment of exemptions in accordance with paragraph 31 of this Minute, inform the Commission and each member state on adoption of such act with the ground of necessity of its adoption in written form.

      The member state, received such notification may apply with proposal on conducting of relevant consultations to the body, directing it.

      The member state, directed such specification may not refuse in conducting of consultations.

      33. Commission shall have a right to adopt a decision on the need of cancellation the act on establishment of exemptions, adopted by the member state in accordance with paragraph 31 of this Minute during 1 year from the date of its adoption.

      In the case of adoption a decision on the need of cancellation the specified act by Commission, the member state, adopted it shall ensure making relevant amendments in such act (shall be considered to have lost force) within a period of 2 months.

      Consideration of notifications by Commission on adoption of acts in accordance with paragraph 31 of this Minute and requests of the member states on issues of their cancellation, as well as adoption of decisions by Commission on the need of cancellation of such acts shall be carried out in the manner determined by Commission.

      In the case if upon expire of 2 months from the date of entering of decision of Commission for the need of cancellation the act, adopted in accordance with paragraph 31 of this Minute into legal force, the member state, in relation of which the specified decision is made does not perform it, each of the other member states shall have a right not to distribute the national regime on such member state in accordance with unilateral procedure. Notification on that shall be immediately directed to Commission and each of the member states.

      34. In the case if the member state does not perform the obligations, provided by section XXII of Agreement and this Minute, other member states shall have a right to apply to Commission. According to the results of consideration of application, the Commission shall adopt one of the following decisions:

      on absence of fact of violation;

      on recognition of fact of violation and necessity of elimination of detected violation by the member state.

      In the case if upon expire of 2 months from the date of adoption of decision for the need of elimination the detected violation, the member state in relation of which such decision is made does not execute it, each of the other member states shall have a right not to distribute the national regime on such member state in accordance with unilateral procedure.

      Notification on that shall be immediately directed to Commission and each of the member states.

IV. Ensuring the rights and legal interests of person upon
participation in procurements

      35. Each of the member states shall take measures on prevention, detection and suppression of violations of its legislation on procurements.

      36. Volume of ensured rights and legal interests of persons in the scope of procurements shall be determined by section XXII of Agreement, this Minute and legislation of the member state on procurements.

      37. Each member state shall ensure existence of authorized regulating and (or) controlling bodies of power in the scope of procurements in accordance with its legislation for the purposes of ensuring the rights and legal interests of persons in the scope of procurements, as well as carrying out control of observance of the legislation of the member state on procurements. Upon that it is allowed the execution of these functions by body, the competence of which shall also include:

      1) carrying out control in the scope of procurements (as well as by conducting of verifications);

      2) consideration of complaints and applications in relation of decisions and actions (omission) of customers, procurement authorities, operators of electronic trading platforms (electronic platforms), operators of web-portals, commodity exchanges, commissions and other persons upon carrying out of procurements, violating the legislation of the member state on procurements. Upon that not only any potential supplier, but other person shall have a right to appeal the decisions and actions (omission) of customers, procurement authorities, operators of electronic trading platforms (electronic platforms), operators of web-portals, commodity exchanges, commissions and other persons upon carrying out of procurements, adopted (committed) before termination of the term of filing of applications for participation in procurement in the manner established by the legislation of the member state on procurements;

      3) prevention and detection of violations of the legislation of the member state on procurements, as well as adoption of measures on elimination of specified violations (as well as by issuance of regulation, compulsory for execution, on elimination of such violations and bringing of guilty persons to responsibility for such violations)

      4) formation and maintenance of register of unfair suppliers.

V. Ensuring measures, improving the efficiency of procurements
and social functions directed to implementation

      38. The legislation of the member state on procurements shall be established requirements on planning of procurements.

      39. The legislation of the member state on procurements may provide the following regulations, improving the efficiency of procurements:

      1) rationing of procurements by establishment the requirements to the procured goods, works and services (as well as to the limit price of goods, works and services) and (or) regulatory costs for ensuring the functions of customers;

      2) carrying out of public control and public discussion of procurements;

      3) application of anti-dumping measures;

      4) involvement of experts, expert organizations.

      40. Benefits for institutions and enterprises of correctional system, organizations of disabled persons, small and medium-sized business entities, as well as socially oriented non-commercial organizations may be established in the cases and manner provided by the legislation of the member state on procurements, upon carrying out of procurements.

      Information on such benefits shall be specified by the customer in notification on conducting of procurement and documentation on procurement.

      41. The Commission jointly with authorized regulating and (or) controlling bodies of power of the member states in the scope of procurements shall conduct the meetings at the level of the heads and experts not less than 3 times a year for discussion of the most topical issues of law enforcement practice, information exchange, improvement and harmonization of legislation, joint development of methodological materials.

  Annex No.1
  to the Minute on procedure
  of regulation the procurements

Requirements to organization and conducting of competition,
request for the pricing proposals (request for quotations),
request for proposals, auction and procurement from single
source or single supplier (executor, contractor)

      1. Competition shall be conducted in electronic format, providing filing of applications for participation in competition in the form of electronic document.

      The winner of competition shall be recognized the potential supplier who offered the best conditions for execution of agreement (contract) on procurement.

      Establishment of criterion for assessment, as well as procedure of assessment and comparison of applications for participation in competition, involving partial and (or) inadministrable definition of supplier, not corresponding to the legislation of the member state on procurements shall not be allowed.

      2. Competition shall be conducted in recognition of the following requirements:

      1) approval of competitive documentation;

      2) approval of composition of competition committee;

      3) publication (placement) of notification on conducting of competition and competitive documentation on web-portal in the terms provided by the legislation of the member state on procurements, but not less than 15 calendar days before the date of termination of filing of applications for participation in competition. In the case of making amendments to notification on conducting of competition and (or) competitive documentation, the term of filing of applications for participation in competition shall be extended so that this term is not less than 10 calendar days from the date of publication (placement) of amendments on web-portal to the date of termination of filing the applications for participation in competition. Upon that the change of the subject of agreement (contract) on procurement shall not be allowed;

      4) explanation of provisions of competitive documentation and publication (placement) of such explanations on web-portal not later than 3 calendar days before the date of termination of filing of applications for participation in competition. Explanation of provisions of competitive documentation on request shall be carried out not later than 5 calendar days before the date of termination of filing of applications for participation in competition;

      5) filing of applications for participation in competition in the form of electronic document on the electronic trading platform (electronic platform) and (or) web-portal;

      6) disclosure, consideration of applications for participation in competition for determination of applications, corresponding to the requirements of competitive documentation by the competition committee for the purposes of access of potential suppliers for participation in competition;

      7) publication (placement) of minutes of disclosure on web-portal, consideration of applications for participation in competition and access of potential suppliers for participation in competition and informing each potential supplier on results of such disclosure, consideration and access not later than the day, following the day of adoption of relevant decisions by competition committee;

      8) assessment, comparison of applications for participation in competition, presented by potential suppliers, admitted for participation in competition, as well as determination of the winner of competition and publication (placement) of relevant minute on web-portal, informing each potential supplier on results of such assessment, comparison and determination of the winner of competition not later than the day, following the day of adoption of relevant decisions by competition committee;

      9) conclusion of agreement (contract) for procurement on conditions, specified in application for participation in competition of potential supplier, determined as the winner of competition, and in competitive documentation not early than 10 calendar or business days and not later than 30 calendar days from the date of adoption of decision on determination of the winner of competition or recognition of competition as failed in the cases, determined by the legislation of the member state on procurements.

      The legislation of the member state on procurements shall also establish procedure and priority of conclusion of agreement (contract) on procurement between the customer and potential supplier based on the need of conclusion of agreement (contract) on procurement with potential supplier, offered the best conditions of execution of agreement (contract) on procurement, as well as procedure of actions of customer in the case of recognition of competition as failed;

      10) publication (placement) of details on result of competition on electronic trading platform (electronic platform) and (or) web-portal and informing each potential supplier on results of competition not later than the day, following the day of adoption of relevant decisions by competition committee.

      3. The requirements, established in paragraphs 1 and 2 of this Minute shall be applied upon conducting of competition, providing prequalification, in recognition of the following features:

      1) the winner of competition shall be determined from the number of prequalified potential suppliers;

      2) additional requirements shall be applied to the potential suppliers and suppliers for carrying out of prequalification and may not be used as criteria for assessment and comparison of applications for participation in competition.

      4. Competition may be conducted with the use of two-stage procedures in the cases and procedure, determined by the legislation of the member state on procurements.

      The measures on formation shall be conducted by the expert (expert commission) of technical specification of procured goods, works and services on the basis of technical proposals of potential suppliers, developed in accordance with technical specification of customer at the first stage of competition with the use of two-stage procedures.

      The measures provided for conducting of competition in recognition of requirements, specified in paragraphs 1 and 2 of this annex shall be conducted at the second stage of competition with the use of two-stage procedures.

      5. The limit initial (maximum) price of agreement (contract) on procurement (estimated cost of procurement), shall be determined by the legislation of the member state on procurements for application of the method of request for pricing proposals (request for quotation) as well as upon procurement of goods, works and services on the lists according to the annexes No.2 and 4 to the Minute on procedure of regulation of procurements (annex No.25 to Agreement on Eurasian Economic Union).

      The winner of request for the pricing proposals (request for quotation) shall be recognized the potential supplier, offered the lowest price of agreement (contract) on procurement.

      Any of the member state shall seek to transfer from conducting of request for pricing proposals (request for quotation) to preferential holding of auctions.

      Upon conducting of procurement by the method of request for pricing proposals (request for quotation), the notification on its conducting shall be published (placed) on web-portal in the terms established by the legislation of the member state on procurements, but not less than 4 business days before the date of termination of filing of applications for participation in the request for pricing proposals (request for quotation).

      The minutes of commission, executed in the course of conducting the request for pricing proposals (request for quotation) shall be published (placed) on the electronic trading platform (electronic platform) and (or) web-portal, and notifications on decisions, adopted by quotation commission shall be directed to each potential supplier not later than the day, following the day of their adoption.

      6. Procurements by conducting of request for proposals may be carried out in relation of goods, works and services, provided by annex No.2 to the Minute on procedure of regulation of procurements (annex No.25 to Agreement on Eurasian Economic Union).

      The winner of request for proposals shall be recognized the potential supplier, offered the best conditions of execution the agreement (contract) on procurement in accordance with the legislation of the member state on procurements.

      Upon conducting of procurement by conducting of request for proposals, the notification on its conducting shall be published (placed) on web-portal in the terms established by the legislation of the member state on procurements, but not less than 5 business days before the date of termination of filing of applications for participation in the request for proposals.

      The minutes of commission, executed in the course of conducting the request for proposals shall be published (placed) on the electronic trading platform (electronic platform) and (or) web-portal, and notifications on decisions, adopted by commission shall be directed to each potential supplier not later than the day, following the day of their adoption.

      7. Potential suppliers shall subject to compulsory accreditation for the term not less than 3 years on web-portal and (or) electronic trading platform (electronic platform) for the purposes of participation in auctions, if it is provided by the legislation of the member state on procurements.

      The winner of auction shall be recognized the potential supplier, offered the lowest price of agreement (contract) on procurement and compliance with requirements of documentation on auction.

      8. Auction shall be conducted in recognition of the following requirements:

      1) approval of documentation on auction;

      2) approval of composition of auction committee;

      3) publication (placement) of notification on conducting of auction and documentation on auction on electronic trading platform (electronic platform) in the terms provided by the legislation of the member state on procurements, but not less than 15 calendar days before the date of termination of filing the applications for participation in auction. In the case of making amendment in notification on conducting of auction and (or) documentation on auction, the term of filing of applications for participation in the auction shall be extended as that this term is not less than 7 calendar days from the date of publication (placement) of amendments on web-portal to the date of termination of filing the applications for participation in auction. Upon that the change of the subject of agreement (contract) on procurement shall not be allowed. In the case if the legislation of the member state on procurements provides the initial (maximum) price of agreement (contract) on procurement (estimated cost of procurement), upon which it is possible to conduct an auction in a short period, the legislation of the member state on procurements may establish the shorter terms for filing of applications for participation in auction than provided by this subparagraph, but not less than 7 calendar days before the date of termination of filing of applications for participation in auction, and in the case of making amendments in documentation on auction – not less than 3 calendar days before the date of termination of filing of applications for participation in auction from the date of publication (placement) of such amendments on electronic trading platform (electronic platform) and (or) web-portal;

      4) explanation of provisions of documentation on auction and publication (placement) of such explanations on electronic trading platform (electronic platform) and (or) web-portal not later than 3 calendar days before the date of termination of filing of applications for participation in auction. Explanation of provisions of documentation on auction at the request shall be carried out in the case of its reception not later than 5 calendar days before the date of termination of filling of applications for participation in auction;

      5) filing of applications for participation in auction in the form of electronic document on electronic trading platform (electronic platform) or web-portal;

      6) disclosure and consideration of applications for participation in auction for determination of applications, corresponding to the requirements of competitive documentation on auction by the auction committee in a part of access of potential suppliers, presented them to the procedure, specified in subparagraph 8 of this paragraph;

      7) publication (placement) of minutes of disclosure on web-portal, consideration of applications for participation in auction and access of potential suppliers to procedure, specified in subparagraph 8 of this paragraph and informing each potential supplier on results of such disclosure, consideration and access not later than the day, following the day of adoption of relevant decisions by auction committee;

      8) conducting the procedure of reduction the initial (maximum) price of agreement (contract) on procurement (estimated cost of procurement) by auction for reduction of prices. Upon that the legislation of the member state on procurement may provide that in the case of reduction of price of agreement (contract) on procurement of up to 0,5 percent of initial (maximum) price of agreement (contract) on procurement (estimated cost of procurement) and lower, the auction shall be continued by the price increase of agreement (contract) on procurement, which the supplier pays to the customer in such case;

      9) publication (placement) of minute on results of procedure, specified in subparagraph 8 of this paragraph, on electronic trading platform (electronic platform) and (or) web-portal and informing each potential supplier on results of such procedure in the day of its termination;

      10) consideration of applications for participation in auction of potential suppliers, participated in procedure, specified in subparagraph 8 of this paragraph, by auction committee, for determination of potential suppliers, corresponding to the requirements, provided by documentation on auction, and determination of the winner of auction, as well as publication (placement) of minute on that on electronic trading platform (electronic platform) and (or) web-portal and informing each potential supplier on results of such consideration and determination of the winner of auction not later than the day, following the day of adoption of relevant decisions by auction committee;

      11) conclusion of agreement (contract) on procurement on conditions, specified in application for participation in auction of potential supplier, determined as the winner, and in the documentation on auction, on the price of agreement (contract) on procurement of such potential supplier according to the minute on results of procedure, specified in subparagraph 8 of this paragraph, not earlier than 10 calendar or business days and not later than 30 calendar days from the date of adoption of decision on determination of the winner of auction or recognition of auction as failed in the cases, determined by the legislation of the member state on procurements. The legislation of the member state on procurements shall establish procedure and priority of conclusion of agreement (contract) on procurement between the customer and potential supplier based on the need of conclusion of agreement (contract) on procurement with potential supplier, offered the lowest price of agreement (contract) on procurement, as well as procedure of actions of customer in the case of recognition of auction as failed;

      12) publication (placement) of details on result of auction on electronic trading platform (electronic platform) and (or) web-portal and informing each potential supplier on results of auction not later than the day, following the day of adoption of relevant decisions by auction commission.

      9. Carrying out of procurements without application of rules, regulating the choice of supplier and conclusion of agreement (contract) on procurement with it shall be allowed in the case if it is provided by the legislation of the member state on procurements. Upon that such procurements shall be carried out in accordance with the civil legislation of the member state in the cases provided by annex No.3 to the Minute on procedure of regulation of procurements (annex No.25 to Agreement on Eurasian Economic Union).

      10. Procurement from a single source or single supplier (contractor, executor) shall be carried out in the existence of calculation and substantiation of price of agreement (contract) on procurement.

      Requirements to publication of information on procurement from a single source or single supplier (contractor, executor) shall be determined by the legislation of the member state on procurements.

  Annex no.2
  to the Minute on procedure
  of regulation of procurements

The list of the cases of carrying out of procurements
by conducting of request for proposals

      1. Carrying out of procurements of goods, works or services that are the subject of agreement (contract) on procurement, termination of which is carried out by the customer in recognition of requirements of paragraph 22 of Minute on procedure of regulation of procurements (annex No.25 to Agreement on Eurasian Economic Union). Upon that in the case if the supplier is partially performed the obligations, provided by agreement (contract) on procurement, upon conclusion of a new agreement (contract) on procurement on the basis of this paragraph before the termination of agreement (contract) on procurement, the amount of supplied goods, volume of executed work or rendered service shall be reduced in recognition of the amount of supplied goods, volume of executed work or rendered service on terminated agreement (contract) on procurement, and the price of agreement (contract) on procurement shall be reduced in proportion to the amount of supplied goods, volume of executed work or rendered service.

      2. Carrying out of procurement of medicinal products, necessary for prescription to the patient in the existence of medical conditions (idiosyncrasy, for health reasons) by decision of health authority, which is recorded in the medical documents of patient and journal of health authority. Upon that the volume of procured medicinal products shall not exceed the volume of medicinal products, necessary to the patient during the treatment period. In addition, upon carrying out of procurements in accordance with this paragraph, the subject of one agreement (contract) on procurement may not be the medicinal products, necessary for prescription to two and more patients.

  Annex No.3
  to the Minute on procedure
  of regulation of procurements

The list of cases for carrying out of procurements from
a single source or single supplier (executor, contractor)

      1. Procurements of services, relating to the scope of activity of natural monopolies, except for the services on sale of liquefied gas, as well as connection (joining) to the engineering networks on prices (tariffs) regulated in accordance with the legislation of the member state, services of energy supply or purchase and sale of electric energy with guaranteeing supplier of electric energy.

      2. Procurements of services on storage and import (export) of narcotic drugs and psychotropic substances.

      3. Acquisition of goods, works and services on prices (tariffs), established by the legislation of the member state.

      4. Supply of cultural values (including museum objects and museum collections, as well as rare and valuable books, manuscripts, archival documents, including copies of historical, artistic or other cultural significance), intended for replenishment of the state museum, library, archival fund, cinema-, photo fund and other similar funds.

      5. Execution of work on mobilization preparation.

      6. Acquisition of goods, works and services from the particular person, determined by the legislative acts of the member state, as well as acquisition of goods, works and services, supply, execution or rendering of which may be carried out exclusively by executive bodies in accordance with their powers or state institutions subordinated to them, state (unitary) enterprises, legal entities, 100 percent of the voting shares (share of participation) of which are owned by the state, relevant powers of which are established by the legislative acts of the member state, acts of the head of the member state.

      7. Acquisition of separate goods, works and services due to occurrence of circumstances of insuperable force, as well as emergency situation (localization and (or) emergency recovery) accident, urgent medical intervention, for which reason carrying out of procurements by other means that require time consumption, is impractical.

      8. Acquisition of goods, works and services from institutions and enterprises of correctional system, medical and industrial (labor) preventative clinics and medical and industrial (labor) workshops, as well as from organizations created by public associations of disabled persons, in which the number of disabled persons is not less than 50 per cent of the accountable strength of employees.

      9. Acquisition of raw material, materials and components by institution, executing punishment, for production of goods, works and services for the purposes of employment of convicts on the basis of agreements, concluded with legal entities, on the condition that the acquisition of such raw materials, materials and components by the specified institution shall be carried out at the expense of means, provided by these agreements.

      10. Procurements, which according to the results of procedures are recognized as failed (in the cases, provided by the legislation of the member state on procurements).

      11. Communication services for the needs of national defense and national security, and law enforcement.

      12. Determination of the maximum amount of transactions (or limit quarterly or annual volume), which may be established by the legislation of the member state and upon which it is allowed to carry out procurements from a single source or a single supplier (executor, contractor), upon that the specified amount does not bear individual character (the member states seek to minimize the specified threshold for the purposes of maximum expansion of access of potential suppliers to procurements).

      13. Placement of an order for the supply of arms and military equipment from a single supplier in accordance with the legislation of the member state, as well as the acquisition of works, services for repair (modernization) of weapons, military and special equipment.

      14. Specific procurement from a potential supplier, determined by decree or order of the head of the member state, the order of the supreme executive authority of the member state by decision or instruction of the head of the member state. Decisions and actions in relation of adoption of such acts shall be carried out in the manner provided by paragraphs 32 and 33 of the Minute on procedure of procurement regulation (annex No. 25 to the Agreement on the Eurasian Economic Union).

      15. Acquisition of works of art and literature of certain authors (except for the acquisition of film projects in order to hire), execution of specific performers, phonograms of specific executors in the case if a single person has exclusive rights to such works, performances and phonograms.

      16. Subscription to certain periodic printed and electronic publications, as well as procurement of printed and electronic publications of certain authors, rendering of services on provision of an access to the electronic publications for ensuring activity of the state and municipal educational institutions, state and municipal libraries, state scientific organizations from the publishers of such printed and electronic publications in the case if the specified publishers have the exclusive rights to use such publications.

      17. Placement of an order for access to the zoo, theater, cinema, concert, circus, museum, exhibition and sports event, as well as conclusion of an agreement (contract) on procurement for rendering of services on sale of entrance tickets and subscriptions to visit the theaters, cultural and educational, entertainment events, excursion tickets and sightseeing trip tickets.

      18. Procurement of materials of exhibitions, seminars, conferences, meetings, forums, symposiums, trainings and payment for participation in these events, as well as conclusion of an agreement (contract) on procurement for rendering of services to participate in events organized for the needs of several customers with the supplier (executor, contractor), which is determined by the customer, that is an organizer of the event, in the manner determined by the legislation of the member state.

      19. Procurement of teaching services and interpreter (guide) services from individuals.

      20. Placement of an order by the theatrical entertainment organization, museum, club, organization of cinematography, other cultural organizations, educational institutions in the field of culture, television and radio broadcasting organization at the specific individual or specific individuals - writer, actor, ballet-master, a master of television or radio program, designer, band director, playwright, trainer, composer, accompanist, the author of libretto, operator of film, video, sound recordings, writer, poet, director and tutor, sculptor, choreographer, chorus master, painter and other creative specialist to create or performance the works of literature or art, as well as at the specific individual, including individual entrepreneur or legal entity for production and supply of decoration, stage furniture, stage outfit (including head-dresses and shoes) and necessary for creation of decoration and stage outfit of materials, as well as theatrical props, props, makeup, postiche products, theatrical puppets necessary for creation and (or) execution of works by organizations, specified in this paragraph.

      21. Procurement of services for the field supervision of the development of design documentation of objects for capital construction, field supervision of construction, reconstruction and capital repair of construction by relevant authors.

      22. Placement of an order for conducting of technical and field supervision of performance of works on preservation of cultural heritage (historical and cultural monuments) of peoples of the member states.

      23. Procurement of services related with direction of the employee to the business trip, pupils, students, post-graduate students for participation in creative contests (competitions, Academic Olympics, festivals, games), exhibitions, plain-airs, conferences, forums, master classes, probations, implementation of educational practical tasks, including travel to the place of conducting of these events and back, hiring of premises, transport service, provision of meals, as well as goods and services related with hospitality expenses.

      24. Placement of an order for rendering of services related to ensuring the visits of heads of foreign states, heads of governments of foreign states, heads of international organizations, parliamentary delegations, government delegations, delegations of foreign states (hotel, transport service, operation of computer equipment, provision of meals).

      25. Procurement of goods, works and services necessary to ensure protection and security of the head of the member state, other protected persons and objects intended for residence of protected persons (domestic, hotel, transport service, operation of computer equipment, provision of sanitary and epidemiological welfare, provision of safe food) as well as services on formation of video archive and information service of activity of the head of the state member.

      26. Procurement of material valuables sold from the state and mobilization material reserves.

      27. Occurrence of the need for additional amount of relevant goods at the customer, carried out procurement from a particular supplier, upon that the amount of additionally procured goods may not exceed 10 percent of the amount of goods, provided by agreement (contract) on procurement (unit price of additionally supplied goods shall be determined as individual from division the initial price of the contract by the amount of such goods, provided in contract).

      28. Carrying out of procurement of services for the management of the apartments on the basis of the choice of the owners of premises in the apartment or local government body in accordance with the housing legislation of managing authority, if the premises in the apartment are in a private, state or municipal property.

      29. Conclusion of an agreement (contract) on procurement, the subject of which is acquisition of building, structure, construction, premise, having residential purpose, determined by the act in accordance with the legislation of the member state, as well as rent of building, structure, premise, having residential purpose, procurement of services for technical content, protection and maintenance of the rented premise, procurement of services on technical maintenance, protection and service of one or several non-residential premises, transferred for the free use to the state or municipal customer, in the case if these services are rendered to another person or persons using the non-residential premises located in the building, in which the premises transferred for free use and (or) operational management are located.

      30. The need for carrying out of procurements for daily and (or) weekly requirements for the period before the results of procurements and entering of agreement (contract) on procurement into legal force, in the case if such procurement is carried out during the first month on the list established by the legislation of the member state. In this case, the volume of procurement may not exceed the amount of goods, volume of works and services necessary to ensure the needs of the customer during the term of carrying out of procurement, but not more than 2 months.

      31. Acquisition of goods, works and services for implementation of operational and investigative activity, investigatory actions, by bodies authorized to carry out them for the security of persons, subject to the state protection, in accordance with the legislation of the member state, as well as the services of civil servants and specialists having the necessary scientific and technical or other special knowledge.

      32. Acquisition of the right of natural resource use.

      33. Acquisition of services for training, retraining and advanced training of employees abroad.

      34. Acquisition of services of rating agencies, financial services.

      35. Acquisition of services of specialized libraries for the blind and visually impaired citizens.

      36. Acquisition of securities and shares in the charter capital (charter fund) of legal entities.

      37. Acquisition of goods, works and services necessary for conducting of elections and referendums in the member state according to the list provided by the legislation of the member state.

      38. Acquisition of goods, works and services carried out in accordance with international agreements of the member states, according to the list approved by the supreme executive body of the member state, as well as in the implementation of investment projects financed by international organizations, the member of which is the member state.

      39. Conclusion of an agreement (contract) on procurement of geodetic, cartographic, topographic and hydrographic support of delimitation, demarcation and verification of passage the line of the state border, as well as delimitation of maritime spaces for the purposes of performance the international obligations of the member state.

      40. Acquisition of goods, works and services related with the use of cash grants, provided by supreme executive body of the member state on a grant basis by the states, state governments, international and state organizations, foreign non-governmental public organizations and funds, activity of which bears the charitable and international character, as well as monetary funds allocated to co-financing of these grants in the cases when the agreements on their provision provide other procedures of procurement of goods, works and services.

      41. Acquisition of services related with the state educational order for individuals (in the case if individual independently selected an educational organization).

      42. Acquisition of services for the treatment of citizens of the member states abroad, as well as services for their transportation and maintenance.

      43. Acquisition of goods and services which are the objects of intellectual property, from person who has the exclusive rights in relation of acquired goods and services.

      44. Acquisition of goods, works and services by foreign institutions of the member states, separate subdivisions of customers acting on their behalf, for ensuring of its activity in the territory of a foreign state, as well as for purposes of peacekeeping operations.

      45. Acquisition of services on provision of information by international news organizations.

      46. Acquisition of goods, works and services necessary for carrying out of monetary activity and activity for management of the national fund of the member state and pension assets.

      47. Acquisition of consulting and legal services on protection and provision of interests of the state or customers in international arbitration, international commercial arbitration and international judicial bodies.

      48. Acquisition of services on property trust of a person determined by the legislation of the member state.

      49. Acquisition of services on data processing of statistical observations.

      50. Acquisition of property (assets), sold at the tenders (auctions) by the officers of justice in accordance with the legislation of the member state on enforcement proceedings, conducted in accordance with the legislation of the member state on bankruptcy, land legislation and privatization of the state property.

      51. Acquisition of services rendered by lawyers to persons released from their payment in accordance with the legislation of the member state.

      52. Acquisition of goods to the state material reserve for making the regulatory impact on the market in the case, established by the legislation of the member state.

      53. Acquisition of services for the storage of material values of the state material reserve.

      54. Acquisition of services for the preparation and organization of the space-flights of astronauts in the case, established by the legislation of the member state, as well as services for design, assembly and testing of the spacecraft.

      55. Acquisition of services for repair of aviation equipment in the specialized repair enterprises.

      56. Acquisition of services for the production of the state and departmental awards and documents to them, the badge of the deputy of the legislative body of the member state, and document to it, state verification marks, passports (including official and diplomatic), identity card of the citizen of the member state, residence permit of a foreigner in the member state, certificates of stateless persons, certificates of registration of acts of civil status, as well as procurement of printed production that require a special level of protection from suppliers, determined by the supreme executive body of the member state, according to the list approved by the supreme executive body of the member state.

      57. Procurement of precious metals and gems to replenish the state fund of precious metals and gems.

      58. Acquisition of services on compulsory medical examinations of workers engaged in heavy works, works under harmful (particularly harmful) and (or) dangerous working conditions, as well as works related with increased risk, machinery and mechanisms.

      59. Acquisition of sports equipment and equipment (outfit), sport outfit, necessary for participation and (or) preparation of sports national and picked teams of the member state, as well as for participation of sports national and picked teams of the member state in the Olympic, Paralympic, Deaflympic and other international sports events on the basis of schedule plan, approved by the state administration body, carrying out regulation in this scope.

      60. Acquisition of goods, works and services at the expense of funds allocated from the reserve of the head of the member state or government of the member state to the immediate costs in the case of situations that threaten the political, economic and social stability of the member state or its administrative-territorial units.

      61. Acquisition of goods, works and services necessary for ensuring of activity of special forces units of law-enforcement and special state bodies related with detection and suppression of explosive substances and explosive devices, conducting of anti-terrorist operations, as well as special operations on release of hostages, arrest and neutralization of armed criminals, extremists, terrorists and members of organized criminal groups, persons, committed the grave and especially grave crimes.

      62. Acquisition of special social services provided by a guaranteed volume of special social services provided to the persons (families, consisting of persons) with permanent disabilities of the body caused by physical and (or) mental abilities, and (or) persons without definite place of residence, as well as persons (families, consisting of persons) who are incapable to self-care due to advanced age, as well as services for the assessment and determination of the need for special social services.

      63. Acquisition of products of national artistic trades, in the cases determined by the legislation of the member state.

  Annex No.24
  To the Minute on procedure
  of regulation of procurements

The list of goods, works and services on which the procurements
are carried out by conducting of auction

      1. Agricultural products, hunting products, services in the agricultural sector and hunting, except for the live animals, products and services related with hunting, fishing and game propagation, as well as products of hunting and fishing of game.*

      2. Forest products and logging, services for forestry and logging.

      3. Products of fishery, fish hatcheries and fish farms, services related with fishery.*

      4. Coal, lignite and peat.

      5. Crude oil and natural gas, services in their production, except for engineering survey works.

      6. Metallic ores.

      7. Stone, clay, sand and other types of mineral raw materials.

      8. Foods and beverages.*

      9. Textiles and textile products.

      10. Clothes, fur and fur goods, except for the children's clothes.

      11. Leather and leather goods, saddlery and footwear.

      12. Wood, products of wood, cork, straw and plaiting, except for the furniture.

      13. Pulp, paper, paperboard and products from them.

      14. Graphic and printed products, except for the promotional materials, drawings, drafts, printed photos, souvenir and gift sets (pads and notebooks), voting ballots in elections and referendums.

      15. Products of coke ovens.

      16. Products of organic and inorganic synthesis.

      17. Rubber and polymer products.

      18. Non-metallic mineral products, except for the glass household products, products for interiors, as well as ceramic non-construction, non-fireproof products.

      19. Metal industry products.

      20. Metalwork products, except for the machinery, equipment, nuclear reactors and parts of nuclear reactors, charge particle accelerators.

      21. Machinery and equipment not included in other categories, except for the weapons, ammunition and their parts, explosive devices and explosive substances the national economic purpose.

      22. Office and computing technique.

      23. Electric motors and electrical facility (including electric equipment), not included in other categories.

      24. Equipment and facility for radio, television and communication.

      25. Medical equipment and apparatus, measuring instruments, photo and cinema equipment (except for the medical equipment and medical products, determined by the legislation of the member state on procurements).

      26. Motor vehicles, trailers and semitrailers, car bodies, parts and automobile accessories, garage equipment.

      27. Other transport vehicles, except for the commercial and passenger vessels, warships, air and spacecraft, equipment and aircraft parts.

      28. Finished products, except for the jewelry and related products, musical instruments, games and toys, equipment for the training of the labor process, textbooks and school equipment, arts and crafts items, works of art and collectibles, exposed film, human hair and animals, from synthetic materials and products from it.

      29. Waste and scrap in the form suitable for the use as a new raw material.

      30. Services for trading, maintenance and repair of motor vehicles and motorcycles.

      31. Wholesale and commission trade services, except for the motorcars and motorcycles trade.

      32. Land transport services, except for the railway transport services, subway services, pipeline transportation services.

      33. Water transport services.

      34. Auxiliary and additional transport services, services in the field of tourism and excursions, except for the services of travel and tourist agencies, other services on rendering of assistance to the tourists.

      35. Communication, except courier services, except for the services of national mail, electrical communication services.

      36. Financial intermediation services, except for the insurance and pension provision, services for organization of issuance of bond loans.

      37. Services, which are auxiliary in relation to financial intermediation, except for the valuation services.

      38. Services on maintenance operations and repair of office equipment, computers and peripheral equipment used jointly with them.

      39. Services for cleaning of buildings.

      40. Packaging services.

      41. Services for waste disposal, sanitary processing and similar services.

      *Except for the procurements in organizations, carrying out the disciplinary, educational process for children, healthcare organizations, social service institutions and recreation organizations for children, public catering services for the specified institutions and organizations.

  ANNEX No.26
  to the Agreement
  on Eurasian Economic Union

MINUTE on security and protection of rights on the intellectual properties I. General provisions

      1. This Minute is developed in accordance with section XXII of Agreement on Eurasian Economic Union and regulates relations in the scope of security and protection of rights on the intellectual properties.

      2. Intellectual properties shall be regarded as scientific, literary and artistic works, electronic computer programs (computer programs), phonograms, performances, trade and service marks, geographical indications, appellation of origin of goods, inventions, useful models, industrial designs, selection achievements, topologies of integrated microcircuits, production secrets (know-how), as well as other intellectual properties, to which the legal protection is provided in accordance with international treaties, international treaties and acts, constituting the Union law and the legislation of the member states.

II. Copyright and related rights

      3. Copyright shall be distributed to works of science, literature and art. Author of the work shall have, in particular, the following rights:

      1) exclusive right to work;

      2) copyright;

      3) a right on name;

      4) a right of integrity of the work;

      5) a right to public disclosure of the work;

      6) other rights established by the legislation of the member states.

      4. The member states shall ensure observance of terms for protection of exclusive right to the work of author, exclusive right to the work, created in co-authorship, exclusive right to the work, published after the death of author, which will be not less than the terms, established by the Berne Convention on protection of literary and art works dated 9 September, 1886 (is in the wording in 1971), Agreement of the World Trade Organization on the trade dimensions of rights to intellectual property dated 15 April, 1994. Long terms of protection of specified rights may be attached to the legislation of the member states.

      Electronic computer programs (computer programs), including the source code and object code shall be protected as a literary work in accordance with the Berne Convention on protection of literary and art works dated 9 September, 1886 (is in the wording in 1971).

      Composite works (encyclopedias, compilations and other works), presenting the result of the work on selection or arrangement of materials shall be protected without damage to the rights of authors of each work, constituting a part of composite work. Author of composite work has a copyright to compilation (selection or arrangement of materials). Upon that the composite works shall be protected by copyright irrespective of whether the copyright objects are the works, on which they are based, or they include.

      Derivative works (translations, adaptations, musical arrangements and other alterations of a literary or art work) shall be protected on equal terms with original works without damage to the rights of author of original work. Author of derivative work has the copyright to translation and other processing of another (original) work.

      5. The member states shall provide a right to permit or prohibit the public commercial rental of originals or copies of their works, protected by the copyright, in the territories of another member states, to the right holders in relation of cinematographic works.

      6. Property and personal non-property rights to results of performance activity (performance), phonograms and other rights, established by the legislation of the member states shall be related with copyright (related rights).

      Performer shall be regarded as individual, whose performance is created by creative work, - performing artist (actor, singer, musician, dancer or other person who performs, reads, declaims, sings, plays a musical instrument or otherwise participates in execution of works of literature, art or folk art, including variety, circus or puppet show), as well as production director of the play (a person, carried out the performance of theatrical, circus, puppet, variety or other theatrical production) and director.

      The member state shall provide the following rights to the performers of the member states on a reciprocal basis:

      exclusive right to performance;

      right to a name – right to specify its name or nickname on copies of phonogram and in other cases to use execution, right to specify the name of group of performers, except for the cases, when the character of the use of performance excludes a possibility of specification of the name of performer or the name of group of performers;

      other rights established by the legislation of the member states.

      7. Performers shall exercise its rights with observance of rights of authors of performed works. Rights of performer shall be recognized and remained in force irrespective of existence of effect of copyrights on performed work.

      8. The maker (producer) of phonogram shall be recognized as a person who has taken the initiative and responsibility for the first sound recording of performance or other sounds or the representations of these sounds. In the absence of evidences of another, the maker (producer) of phonogram shall be recognized as a person, the personal or business name of which is specified on a copy of the phonogram and (or) on its packaging in the usual manner.

      The member states shall provide the following rights to the makers (producers) of phonograms:

      exclusive right to phonogram;

      other rights, established by the legislation of the member states.

      9. The member states shall ensure observance of terms for protection of exclusive right to performance, exclusive right to phonogram, which will be not less than the terms, established by the Agreement of the World Trade Organization on the trade dimensions of rights of intellectual property dated 15 April, 1994 and International Convention on protection of rights of performers, producers of phonograms and broadcast organizations dated 26 October, 1961. Long terms of protection of specified rights may be attached to the legislation of the member states.

      10. Collective management organization of rights shall be organization, acting on the basis of powers, received from authors, performers, makers (producers) of phonograms and other holders of copyright and related rights, unless otherwise provided by the legislation of the member states, as well as powers, received from other collective management organization of rights, in the scope of management of relevant rights on collective basis for the purposes of obtainment of compensation for the use of items subject to copyright and related rights by the authors and other rights holders.

      Relations arising in connection with activity of collective management organization of rights for the purposes of ensuring the possibility of lawful use of items subject to copyright and related rights shall be regulated by international agreement within the Union.

III. Trademarks and service marks

      11. The trademark and service mark (hereinafter – trademark) shall be designation, protected in accordance with the legislation of the member state and international treaties, participants of which are the member states, and serving for ascertainment of goods and (or) services of certain participants of civil circulation from goods and (or) services of another participants of civil circulation.

      Verbal, figurative, volume and other designations, or their combinations may be registered in accordance with the legislation of the member state as the trade mark. A trademark may be registered in any color or color combination.

      12. Trademark owner shall have an exclusive right to use the trademark in accordance with the legislation of the member state and dispose of this exclusive right, as well as the right to prohibit to other persons to use the trademark or designation, similar to the point of confusion, in relation of similar goods and (or) services.

      13. The term of validity of original registration of trademark is 10 years. The specified term may be extended unlimited number of times by application of right holder of the trademark each time for the term not less than 10 years.

      Legal protection of trademark may be early terminated in the territory of the member state in relation of all goods and (or) services or part of goods and (or) services, for ascertainment of which the trademark is registered in the territory of this member state, due to non-use of trademark continuously during any 3 years after its registration in the manner provided by the legislation of this member state, except for the cases of non-use of the trademark on circumstances independent of right holder.

      Provision of legal protection to the trademark may be challenged and recognized as invalid in the manner and on the grounds, which are provided by the legislation of the member state, in the territory of which this trademark if registered.

IV. Trademarks of the Eurasian Economic Union and service
marks of the Eurasian Economic Union

      14. The member states shall carry out registration of the trademark of the Eurasian Economic Union and service mark of the Eurasian Economic Union (hereinafter – trademark of the Union). Legal protection shall be provided to the trademark of the Union simultaneously in the territories of all member states.

      Designation represented only in graphical format may be registered as the trademark of the Union.

      Right holder of the trademark of the Union shall have an exclusive right to use the trademark of the Union in accordance with the legislation of the member state and dispose of this exclusive right, as well as the right to prohibit to other persons to use the trademark of the Union or designation, similar to the point of confusion, in relation of similar goods and (or) services.

      15. Relations, arising in connection with registration, legal protection and use of the trademark of the Union in the territories of the member states shall be regulated by international treaty within the Union.

V. Principle of exhaustion of exclusive right to the trademark,
trademark of the Union

      16. Principle of exhaustion of exclusive right to the trademark, trademark of the Union shall be applied in the territories of the member states in accordance with which the use of this trademark, trademark of the Union in relation of goods, which were legally introduced to the civil circulation in the territory of any of the member states directly by the right holder of the trademark and (or) trademark of the Union or other persons with its consent, is not a violation of the exclusive right to the trademark, trademark of the Union.

VI. Geographical indications

      17. The geographical indication shall be regarded as designation, which identifies the goods as originated from the territory of the member state, region or locality in this territory, if the quality, reputation or other characteristic of the good is largely conditioned by its geographical origin.

      18. Legal protection may be provided to the geographical indication in the territory of the member state, if such legal protection is provided by the legislation of this member state or international treaties, participant of whom it is.

VII. Appellation of origin of goods

      19. Appellation of origin of goods which is provided by the legal protection is the designation, representing or containing a modern or historical, official or non-official, full or abbreviated name of the country, urban or rural settlement, locality or other geographical object, as well as designation, derived from such name and became known in the result of its use in relation of goods, special properties of which are exclusively or essentially determined by natural conditions and (or) human factors, typical for this geographical object.

      Specified provisions shall be applied to designation, which allows to identify the goods as originated from the territory of a particular geographical object, and although does not contain the name of this object, became known in the result of the use of this designation in relation of goods, special properties of which conform to the requirements specified in the first item of this paragraph.

      20. Designation shall not be recognized as appellation of origin of goods, although representing or containing the name of geographical object, but entered into common use as designation of goods of certain type, not related with the place of its production.

      Provision of legal protection to the appellation of origin of goods may be challenged and recognized as invalid in the manner and on the grounds, which are provided by the legislation of the member state.

      21. In relation of appellation of origin of goods, the member states shall provide the legal measures allowing to the interested parties to prevent:

      1) to use of any means upon designation or presentation of goods, which specify or evoke associations that these goods originate from geographical region, different from the present place of origin, so that it is able to mislead the consumer concerning the place of origin and special properties of goods;

      2) any use which represents an act of unfair competition within the meaning of Article 10-bis Paris convention on protection of industrial property dated 20 March, 1883.

VIII. Appellation of origin of goods of the
Eurasian Economic Union

      22. The member states shall carry out registration of appellation of origin of goods of the Eurasian Economic Union (hereinafter – appellation of origin of goods of the Union). Legal protection shall be provided to the appellation of origin of goods of the Union simultaneously in the territories of all member states.

      23. Relations, arising in connection with registration, legal protection and use of the appellation of origin of goods of the Union in the territories of the member states shall be regulated by international treaty within the Union.

IX. Patent rights

      24. Right to invention, utility model and industrial design shall be protected in the manner established by the legislation of the member states and approved by a patent which certifies priority, authorship and exclusive right to invention, utility model and industrial design.

      25. Author of invention, utility model or industrial design shall have the following rights:

      1) exclusive right to invention, utility model or industrial design;

      2) right of authorship.

      26. Author of invention, utility model or industrial design shall also have other rights, as well as the right to receipt of a patent, right to remuneration for the use of service invention, utility model or industrial design in the cases, provided by the legislation of the member states.

      27. The term of validity of exclusive right to invention, utility model, industrial design is:

      1) not less than 20 years – for inventions;

      2) not less than 5 years – for utility models;

      3) not less than 5 years – for industrial designs.

      28. Patent for invention, utility model or industrial design shall provide to the patent holder an exclusive right to use invention, utility model or industrial design by the method, not contradicting to the legislation of the member states, as well as the right to prohibit the use of specified objects to other persons.

      29. The member states shall have a right to provide restriction of rights, provided by a patent, upon condition that such exclusions do not cause unjustified damage to the common use of inventions, utility models or industrial designs and do not infringe the legal interest of patent holder by unreasonable way, considering the legal interests of third persons.

X. Selection achievements

      30. Protection of right to plant varieties and animal breeds (selection achievements) shall be carried out in the cases and manner established by the legislation of the member states.

      31. Author of selection achievement shall have the following rights:

      1) exclusive right to selection achievement;

      2) right of authorship.

      32. Author of selection achievement shall also have other rights, as well as the right to receipt of a patent, right to the name of selection achievement, right to remuneration for the use of official selection achievement in the cases, provided by the legislation of the member states.

      33. The term of validity of exclusive right to selection achievement is not less than 25 years for the plant varieties, animal breeds.

XI. Topologies of integrated microcircuits

      34. Topology of integrated microcircuit shall be spatially geometric arrangement of assembly of integrated circuits elements and connections between them, recorded in the material medium.

      35. Right of intellectual property to topologies of integrated microcircuit shall be protected in accordance with the legislation of the member states.

      36. Author of topology of integrated microcircuit shall have the following rights:

      1) exclusive rights to topology of integrated microcircuit;

      2) right of authorship.

      37. Author of topology of integrated microcircuit shall also have other rights, as well as the right to remuneration for the use of official topology in the cases, provided by the legislation of the member states.

      38. The term of validity of exclusive right to topology of integrated microcircuit is 10 years.

XII. Production secrets (know-how)

      39. The production secrets (know-how) shall be recognized as details of any character (industrial, technical, economic, organizational and other), as well as details on results of intellectual activity in scientific and technical scope, as well as details on methods of carrying out of professional activity, which have actual or potential commercial value by virtue of uncertainty them to third persons, to which the third persons do not have a free access on legal grounds and in relation of which the regime of commercial secret is introduced by the owner of such details.

      40. Legal protection of production secret (know-how) shall be provided in accordance with the legislation of the member states.

XIII. Law enforcement measures on protection of right to
intellectual properties

      41. Coordination of actions of the member states on protection of rights to intellectual property within the Union shall be carried out in accordance with international treaty within the Union.

  ANNEX No.27
  to agreement on
  Eurasian Economic Union

MINUTE
on industrial cooperation

      1. The concepts used in these Rules shall have the following meanings:

      “priority types of economic activity” – types of activity, determined by all member states as priorities for implementation of basic direction of industrial cooperation;

      “industrial cooperation” – sustainable mutually beneficial cooperation of economic entities of the member states in the field of industry;

      “industrial policy within the Union” – an activity of the member states on the basic directions of industrial cooperation, carried out by the member states both independently and upon consultative support and coordination of Commission;

      “industry” – a set of economic types of activity, relating to mining and processing industry, except for the food processing, in accordance with national classifiers of types of economic activity. Other types of industrial activity shall be regulated by relevant sections of Agreement on the Eurasian Economic Union;

      “industrial cluster” – a group of interrelated industrial and organizations related with them, complementing each other and thereby enhancing their competitive advantages;

      “technological platform” – an object of innovation infrastructure, allowing to ensure the effective communication and creation of advanced commercial technologies, high-technology, innovative and competitive products on the basis of participation of all interested parties (business, science, state, public organizations).

      2. The powers of Commission within the consultative support and coordination of activity of the member states on the basic directions of industrial cooperation within the Union are:

      1) assistance:

      information exchange, conducting of consultations, formation of joint platforms for the discussion of issues relating to development of basic directions of industrial cooperation, as well as promising directions of innovation activity;

      development of proposals, directed to deepening of cooperation of the member states upon implementation of industrial policy within the Union;

      exchange of experience on issues, related with conducting of reforms and structural changes in the industry, promotion of innovation activity, development of industry;

      development and implementation of joint programs and projects;

      development of programs of exchange of experience for industrial complexes of the member states;

      involvement of small and medium-sized business entities of the member states to the industrial cooperation;

      information interaction;

      development and implementation of joint measures on counteraction to the consequences of the world economic crisis in the scope of industry by the member states;

      development of recommendations on formation of the Eurasian technological platforms;

      2) carrying out:

      submission of recommendations on further development of industrial cooperation in recognition of interests of each of its participants for consideration of the member states;

      monitoring and analysis of implementation of the Basic directions of industrial cooperation within the Union;

      studying the world experience in the development of industry in order to identify the actual methods of development of industry for the member states;

      3) carrying out by decision of Intergovernmental council:

      preparation of projects of provisions on development, financing and implementation of joint programs and projects;

      identification of administrative and other barriers on the way of development of industrial cooperation within the Union and development of proposals on their subsequent elimination;

      preparation of proposals on formation of cooperative chains of production of joint products;

      monitoring of market of industrial products within the Union, as well as export markets of third countries;

      analysis for development of industry of the member states;

      development of other (additional) documents, such as rules, procedures and mechanisms for the implementation of industrial policy within the Union jointly with the member states on the basic directions of industrial cooperation, as well as framework agreements on cooperation.

      Specified list of functions shall not be exhaustive and may extend by the decision of the Intergovernmental Council.

  ANNEX No.28
  to Agreement on
  Eurasian Economic Union

MINUTE
on unified rules of provision of industrial subsidies

      1. This Minute is developed in accordance with Article 93 of Agreement on Eurasian Economic Union (hereinafter – Agreement) and establishes the unified rules, regulating provision of subsidies in relation of industrial goods, as well as upon provision or reception of services, that are directly related with production, sale (including storage, export from the territory of the member state and transportation) and (or) consumption of industrial goods.

      2. The concepts used in this Minute shall have the following meanings:

      administrative-territorial units" - administrative-territorial units of the Republic of Armenia, Republic of Belarus (including Minsk city), Republic of Kazakhstan (including Nur-Sultan, Almaty and Shymkent cities) and Kyrgyz Republic (including Bishkek and Osh cities), entities and municipalities of the Russian Federation;

      “similar goods” – the goods, completely identical to the goods, upon production, export from the territory of the member state or transportation of which a specific subsidy is used, or in the absence of such goods – other goods, which have characteristics, close to the characteristics of goods, upon production, export from the territory of the member state or transportation of which a specific subsidy is used;

      “compensatory measure” – a measure on neutralization of negative impact of specific subsidy of subsidizing member state on the branch of economy of the member state, filed an application for introduction of such measure;

      “competent body” – a body of the state power of the member state, responsible for conducting of investigations;

      “material damage to the branch of the national economy” – deterioration of the branch of national economy, approved by the evidences, which is occurred due to export of industrial goods from the territory of the member state, providing a subsidy upon production, transportation, storage of these goods and is expressed in reduction of volume of production and sale of similar goods in the territory of the member state, in reduction of profitability of production of such goods, in negative impact on the trade inventories, employment, salary level and the level of investment in this sector;

      “national producers of similar goods” – producers of similar goods in the member state, conducting the investigation;

      “a branch of the national economy” – all producers of similar goods in the member state or those of them, a share of which is less than 25 percent in the total volume of production of similar goods in the member state;

      “recipient of subsidy” – producer of industrial goods, which is a beneficiary of subsidy;

      “producers of subsidized goods” – producers of subsidized goods of the member state, provided a specific subsidy;

      “industrial goods” – the goods classified in groups of 25 – 97 of FEACN (Foreign Economic Activity Commodity Nomenclature of the Customs Union) of the EEU, as well as fish and fish products, classified in accordance with FEACN of the EEU in subheadings 2905 43 000 0 and 2905 44, headings 3301, 3501 - 3505, subheadings 3809 10 and 3824 60, headings 4101 - 4103, 4301, 5001 00 000 0 - 5003 00 000 0, 5101 - 5103, 5201 00 - 5203 00 000 0, 5301 and 5302 (subheading 2905 43 000 0 – mannitol, subheading 2905 44 – sorbate, heading 3301 - essential oils, headings 3501-3505 - albuminoid substances, modified starches, glues, subheading 3809 10 – substances for surface treatment, subheading 3824 60 – sorbitol, other products, headings 4101-4103 – skins and rawhide, heading 4301 - undressed furs, heading 5001 00 000 0 - 5003 00 000 0 – raw silk and silk waste, heading 5101-5103 - wool and animal hair, subheading 5201 00 - 5203 00 000 0 - raw cotton, cotton sweepings, combed cotton fiber, heading 5301 - raw flax, heading 5302 - raw hemp). Description of goods is not necessarily exhaustive.

      Changes and the list of specified codes of FEACN of the EEU shall be made by the Council Commission;

      “subsidized goods” – industrial goods, upon production, transportation, storage or export of which from the territory of subsidized member state the specific subsidy is used;

      “subsidized member state” – the member state, subsidizing body of which provides a subsidy;

      “subsidizing body” – one or several state bodies or local government bodies of the member states, who make decisions in the field of provision of subsidies; “subsidy”:

      a) financial assistance, which is rendered by subsidizing body (or structure, authorized by the member state), in the result of which the benefits are created (ensured) and which is carried out by:

      direct funds transfer (for example, in the form of non-performing loans, credits), or acquisition of a share in the charter capital, or its increase, or obligations to transfer such funds (for example, guarantees on credits);

      full or partial non-collection of payments, which shall be received in the income of the member state (for example tax benefits, debt remission). Upon that exemption of exported industrial goods from duties and taxes, collected from similar goods, intended for domestic consumption, or reduction of such duties and taxes, or return such duties and taxes in the amount, not exceeding actually accrued amount shall not be considered as subsidy;

      provision of goods or services (except for the industrial goods or services, intended for support and development of common infrastructure);

      acquisition of industrial goods;

      b) any other form of support of incomes or prices, which has an effect (directly or indirectly) on reduction of import of industrial goods from the territory of any member state or increase of export of industrial goods to the territory of any member state, in the result of which the advantage is provided;

      “a threat to cause the material damage to the branch of national economy” - the inevitability of causing of material damage to the branch of national economy, approved by the evidences;

      “a damage to the branch of national economy” – material damage to the branch of national economy, a threat to cause the material damage to the branch of national economy or significant slowdown in the creation of the branch of national economy.

      Footnote. Paragraph 2 as amended by Laws of the Republic of Kazakhstan No. 265-V of 24.12.2014; No. 346-V of 02.08.2015; No. 6-VII of 15.02.2021.

II. Specific subsidies

      3. The following principles shall be applied in order to determine whether a subsidy is specific for industrial enterprise or branch of industry or group of industrial enterprises or branches of industry (hereinafter – certain enterprises) within the territory, on which the powers of subsiding body are distributed:

      1) if an access to subsidy is restricted by the subsidizing body or legal act, in accordance with which the subsiding body operates, only for the certain enterprises, such subsidy shall be considered as specific upon condition that the group of industrial enterprises or group of branches of industry does not include all industrial enterprises or branches of industry in the territory of subsiding member state;

      2) if objective criteria or conditions (criteria which are neutral, not an advantage for some enterprises than others, are economic by nature and horizontal according to the method of application, such as the number of employees or size enterprises) are established by the subsidizing body or legal act, in accordance with which the subsiding body operates, such subsidy shall not be considered as specific upon condition that the right to receive it is automatic and that such criteria and conditions are strictly executed. Criteria and conditions shall be determined in the Law, instruction, legal act or other official documents so that they may be verified;

      3) if in spite of appearance of non-specificity, resulting from application of the principles, specified in paragraphs 1 and 2 of this paragraph, there are grounds to believe that the subsidy may in fact be specific, it may be taken into account the following factors (upon that it is necessary to bear in mind the degree of diversification of economic activity within the territory, in which the powers of subsidizing body and the time duration during which the subsidy operates are distributed):

      use of subsidy by a limited number of certain enterprises;

      preferential use of subsidies by certain enterprises;

      provision a disproportionately large amounts of subsidies to certain enterprises;

      using of discrete method, which the subsidizing body has upon making decision on provision of subsidies (in this regard, in particular, it is taken into account information about the frequency of failures or approvals of applications for subsidy and the motives of relevant decisions).

      4. A subsidy the use of which is restricted by the certain enterprises, located in a designated geographical area that is a part of territory, in which the powers of subsidizing body are distributed shall be specific. Introduction or change by the state body of the member state the tax rates remaining in force within the entire territory, in which its powers are distributed shall not be considered as specific subsidy.

      5. Any subsidy falling under provision of section III of this Minute shall be considered as specific.

      Establishment of the fact that a subsidy is specific in accordance with this section shall be based on the evidences of existence of specific subsidies.

      6. The member state shall have a right to apply to Commission for the purposes of coordination of provision by it a specific subsidy.

      The member states shall not apply the compensatory measures to subsidies, which are provided in term, on conditions and volumes which are coordinated by Commission.

      The member states shall direct the regulatory legal acts, providing provision of specific subsidies to the Commission in the manner of compulsory informing within the period established by international treaty within the Union provided by paragraph 7 of this Minute.

      In the case if one of the member states has the grounds to believe that provision of specific subsidy to other member states may cause damage to the branch of national economy, such member state shall have a right to initiate conducting of relevant proceedings by Commission.

      If the existence of damage to the branch of national economy is approved according to the results of proceeding, the Commission shall make decision on that the member state, providing such specific subsidy is obliged to eliminate conditions that lead to damage, if the member states involved in the proceedings do not agree otherwise during the term established by the international treaty within the Union provided by paragraph 7 of this Minute.

      Commission shall establish the reasonable time for execution of such decision.

      If the member state, in relation of which the specified decision is made, does not execute this decision of Commission in the established period, other member states may apply to the Court of the Union.

      Application of provision of this paragraph shall be carried out in recognition of transitional provisions provided by paragraph 1 of Article 105 of Agreement.

      7. The member states shall determine by the international treaty within the Union:

      procedure of voluntary coordination with Commission of specific subsidies and adoption of relevant decisions by Commission;

      procedure of conducting of proceedings by Commission (as well as on facts of violation of commission, procedure of provision and use of specific subsidies, established by this Minute);

      criteria on the basis of which the Commission will make decision on admissibility of inadmissibility of specific subsidies (as well as in recognition of development of existing and new cooperation ties between producers of the member states);

      procedure and conditions of request of information on provided subsidies by Commission.

      The term of entering of specified international treaty into legal force is provided by paragraph 1 of Article 105 of Agreement.

      8. In the case if the requirement in relation of receiver of subsidy (producer) on necessity of implementation of technological operations upon production of certain goods for reception of specific subsidy is established by the member state, implementation of such operations by producer of another member state in other member states shall be recognized as the proper implementation of such requirement in accordance with procedure determined by the Superior Council.

III. Prohibited subsidies

      9. The following types of subsidies are prohibited:

      export subsidy – subsidy, provision of which is linked as the single or one of several conditions with results of export of industrial goods from the territory of the member state providing this subsidy to the territory of another Member State;

      replacement subsidy – a subsidy provision of which is linked as the single or one of the several conditions with the use of industrial goods, originating from the territory of the member state providing this subsidy.

      The linkage shall be also regarded as existence of facts, certifying that provision of subsidy which is not legally conditioned by results of export of industrial goods from the territory of subsidizing member state or the use of industrial goods, originating from the territory of such member state, in fact is related with actual and expected export (exportation), or export earnings (earnings upon export), or requirement on the use of industrial goods, originating from the territory of subsiding member state.

      The mere fact that subsidy is provided to the economic entity, carrying out export may not serve as a basis to consider it as export subsidy.

      10. In the case if the result of provision of specific subsidy by one member state is causing a damage to the branch of national economy of another member state, such subsidy shall be prohibited.

      Causing damage to the branch of national economy shall be proved in accordance with section V of this Minute.

      11. The member states shall not preserve and introduce the measures, which are applied on the basis of regulatory legal act or legal act of subsiding body, observance of which is necessary for reception of specific subsidies and which correspond to the one of the following conditions:

      1) contains requirements on:

      conducting of procurements or the use by the economic entity the industrial goods, originating from the territory of the member state, which introduces a measure or from any other source (regardless of whether the specific goods, their volume or the cost or share of volume or the cost of the local production are determined), specified by subsiding body;

      restriction of procurements or the use by the economic entity the industrial goods, imported from the territory of any of the member state in the amount related with volumes or cost of exported by this economic entity industrial goods, originating from the territory of the member state, which introduces a measure,

      2) restrict to:

      import by the economic entity the industrial goods from the territory of the member state, used in the local production or related to such production ( as well as depending on the volume or the cost of goods, originating from the territory of the member state, which introduces a measure, and exported by this economic entity to the territory of another member state);

      import by the economic entity the industrial goods from the territory of the member state, used in the local production or related to such production by restriction of access of economic entity to the currency of any member state in the volume of currency supply, due to the enterprise;

      export of industrial goods by the economic entity to the territory of any member state or sale of industrial goods by economic entity to the territory of any member state (depending on specification of goods, their volume or the cost or share of volume of the cost of their local production, carrying out by this economic entity).

      12. Specific subsidies, provision of which leads to a serious infringement of interests of any of the member states shall be prohibited. Serious infringement of interests of one member state shall arise in the case if the result of provision of specific subsidy by other member state is:

      1) displacement of similar goods from market of subsiding member state or controlling the growth of import of similar goods, originating from the territory of any of the member state to the market of subsiding member state;

      2) displacement of similar goods originating from the territory of any member state, from the market of third member state or controlling the growth of export of such similar goods to the territory of third member state;

      3) significant underpricing of industrial goods, upon production, transportation or export from the territory of subsiding member state of which the specific subsidy is used, concerning the price of similar goods, originating from the territory of another member state in the same market of any of the member states or significant controlling the price increase, reduction of prices or foregone sales in the same market.

      13. Serious infringement of interests specified in paragraph 12 of this Minute shall be determined in accordance with this section and approved in accordance with section V of this Minute.

      14. In the territories of the member states shall not be provided and preserved the measures, specified in paragraph 11 of this Minute, as well as prohibited subsidies, as well as the following (upon that the export of goods shall be regarded as the export of goods from the territory of subsiding member state to the territory of another member state):

      1) the programs, exempting the exporter from compulsory sale of part of currency earnings to the member state or allowing the use of multiple rate of currency through the partial depreciation of the national currency, in connection with which the exporter receives a benefit due to currency difference;

      2) internal transportation and freight rates for export shipments, established or collected by the member state on the conditions more favorable in comparison with transportations in internal market;

      3) provision of goods and services used in production of exported goods on more favorable conditions than for similar goods, used in production, sold in the internal market;

      4) full or partial exemption from payment, deferment or reduction of taxes or any other deductions, paid or payable by the economic entities, linked to results of export or the use of goods, originating from the territory of the member state, providing the specified benefits. Upon that deferment shall not be necessarily a prohibited subsidy, if the fines payable for non-payment of taxes are collected. Collection of added-value tax on the zero rate from the exported goods shall not be a sign of prohibited subsidy;

      5) special deductions, linked to results of export, reducing the tax base of goods, in the high volume in comparison with similar goods, sold in the internal market;

      6) exemption, reduction, deferment of tax payment or special deductions applied to calculate the tax base on goods and services used in the production of export goods, to a greater extent than the exemption from payment, reduction, deferment of taxes or special deductions applied to calculate the base tax on goods and services used in the production of similar goods, sold in the domestic market;

      7) collection of customs payments for raw materials and other materials, used in the production of export products, at a lower rate than for the same raw materials and other materials, used in the production of similar products for consumption in the internal market, or return of customs payments for raw materials and other materials, used in the production of export products, in the high volume than for the same raw materials and other materials used in the production of similar goods, sold in the internal market;

      8) reduction or return of import duties which are collected from imported raw materials and other materials, used in the manufacture of products, if existence of domestic raw materials and other materials in the manufactured products is compulsory (independent of whether the specific goods, their volume or cost or share of volume of the cost of their local reduction are determined);

      9) collection of premiums, insufficient to cover long-term operating expenses or losses on the guarantee programs or insurance of export credits, insurance or guarantee from cost increase of export goods or currency risks;

      10) granting of export credits on the rates below those which the recipients of such credits actually have to pay for the use of comparable credit (the same repayment period of credit, credit currency and so on) in the market conditions, or payment of all or part of expenses, incurred by exporters or financial institutions in connection with reception of credit. Export credit practice, complying with provisions on interest rates of Arrangements on official export credits of Organization of economic cooperation and development shall not be considered as the prohibited subsidy;

      11) reduction of tariffs for electric energy or energy carrier, released to the enterprise upon condition that such subsiding is linked to results of export or the use of domestic goods instead of imported.

      15. Commission guided by this Minute shall not coordinate the prohibited subsidies as permissible.

      Application of provisions of this paragraph shall be carried out in recognition of transitional provisions, provided by paragraph 1 of Article 105 of this Agreement.

      16. In the case if one member state has the reason to believe that subsiding body of another member state provides the prohibited subsidies and (or) introduces the measures, observance of which is necessary for reception of specific subsidies, in accordance with this Minute, first member state shall have a right to apply to another member state with request on conducting of consultations on cancellation of such prohibited subsidies and measures.

      17. If the member states do not reach a mutual agreement during 2 months from the date of reception of notification for conducting of consultations, specified in paragraph 16 of this Minute through the official diplomatic channels, existing differences shall be resolved in accordance with Article 93 of Agreement.

      If the decision that one of the member states provides the prohibited subsidies, specified in paragraphs 9 and 12 of this Minute and (or) applies the measures, specified in paragraph 11 of this Minute is adopted according to the results of procedure of dispute resolution, this member state shall immediately cancel such prohibited subsidies and measures, regardless of whether the result of such prohibited subsidies or measures is causing of damage to the national economy or other member states and shall introduce the compensatory measure in relation of such prohibited subsidies in accordance with paragraphs 89-94 of this Minute.

      18. Subsiding bodies shall have a right to provide subsidies by application of measures according to the annex to this Minute during established transitional period.

      19. Subsidies which are not prohibited and specific in accordance with this Minute shall be regarded as permissible subsidies, provision of which does not distort the mutual trade of the member states.

      The member states shall have a right to provide such subsidies without restrictions and in relation of such subsidies the provisions of this Minute, relating to application of compensatory and response measures or prohibition on provision of subsidies do not have effect.

      20. The member states shall have a right to provide the permissible subsidies provided by this section without coordination with Commission.

      Application of provisions of this paragraph shall be carried out in recognition of transitional provisions provided by paragraph 1 of Article 105 of Agreement.

      21. Subsidies, specified in the section VII of this minute, which are specific in accordance with section II of this Minute, but are not recognized as distorting the mutual trade by the member states shall not give grounds for adoption of compensatory measures in accordance with section VIII of this Minute.

V. Procedure of conducting of investigations

      22. Investigation for the purposes of analysis of compliance of subsidies, provided in the territory of the member states with provisions of this Minute, as well as establishment of existence of damage to the branch of national economy due to import of subsiding body from the territory of the member state, provided a specific subsidy, or displacement of similar goods from market of subsiding member state shall be conducted by competent body on the basis of application of national producers of similar goods, registered in the territory of this member state, filed in accordance with this Minute in written form or on its own initiative of the competent body (hereinafter-application).

      23. Application shall be filed by the national producer of similar goods or association of such producers, the number of participants of which includes producers, composing the branch of national economy, as well as representatives of these persons, having the powers, properly formed in accordance with the legislation of the member state, in the territory of which these representatives are registered (hereinafter – applicants).

      24. Application shall include:

      1) information on applicant;

      2) description of goods (with specification of country of origin of the code FEACN of the EEU);

      3) details on existence, nature and amount of specific subsidy;

      4) details on producers of subsidized goods;

      5) details on national producers of similar goods;

      6) details on changes of volume of import of subsidized goods to the territory of the member state, to the competent body of which an application is filed, for 3 calendar year, preceding the date of filing the application;

      7) details on changes of volumes of export of similar goods from the territory of the member state, to the competent body of which an application is filed, to the territory of other member states;

      8) evidences of existence of damage to the branch of national economy due to import of subsiding goods, or displacement of similar goods from the market of subsiding member state. The evidences of existence of material damage to the branch of national economy, or the threat of its causing due to import of subsidized goods, or displacement of similar goods from market of subsiding member state shall be based on the objective factors, which characterize the economic situation of the branch of national economy and may be expressed in the quantitative indices (as well as volume of production of goods and volume of its sales, a share of goods in the market of the member states, the cost of production of the goods, price of goods, data on utilization of capacity, productivity of labour, profit margins, profitability of production and disposal of goods, on volume of investments to the branch of national economy);

      9) details on the change in the volume of import of similar goods (in quantitative and value terms) to the customs territory of the Union for 3 calendar years, preceding the date of filing the application;

      10) details on the change in the volume of export of similar goods (in quantitative and value terms) from the customs territory of the Union for 3 calendar years, preceding the date of filing the application;

      11) analysis of other factors, which may have an impact on branch of national economy in the analyzed period.

      25. Monetary unit, established by Commission to conduct the foreign trade statistics shall be used for the purposes of comparability upon specification of cost indicators.

      26. Application with annex of its non-confidential copy (if the application contains confidential information) shall be presented to the competent body and subject to registration in a day of reception of application to this body.

      27. An application shall be rejected on the following grounds:

      non-compliance of applicant with requirements, established by paragraph 23 of this Minute;

      non-presentation of details, specified in paragraph 24 of this Minute;

      unreliability of details, presented by applicant.

      Rejection of application on other grounds shall not be allowed.

      28. The competent body shall inform an authorized body of the member state, in the territory of which the considered specific subsidy is provided, on reception of application in written form before adoption of decision on commencement of investigation.

      29. The competent body shall study the adequacy and reliability of the evidences and details, contained in the application, in accordance with paragraph 24 of this Minute during 30 calendar days from the date of registration of application for the purposes of adoption the decision on commencement of investigation. If necessary to receive the additional details from applicant by the competent body, the specified term may be extended but shall not exceed 40 calendar days from the date of registration of application.

      30. Application may be withdrawn before commencement of investigation or in the course of its conducting.

      In the case if application is withdrawn before commencement of investigation, such application shall be considered as unfiled.

      In the case if application is withdrawn in the course of conducting of investigation, this investigation shall be terminated or continued by decision of competent body.

      31. The competent body shall offer to conduct the consultations in order to clarify existence, amount and use, as well as consequences of provision of specific subsidies and in order to achieve a mutually acceptable decision, to the authorized body of the member state, provided the specific subsidy after acceptance of application for consideration and before adoption of decision on commencement of investigation. Such consultations may be conducted in the course of investigation.

      32. Conducting of consultations in order to clarify existence, amount and consequences of provision of specific subsidy shall not prevent to adopt a decision on commencement of investigation by the competent body, as well as on preparation of conclusion on compliance of specific subsidy, provided in the territory of another member state, with provisions of this Minute according to the results of such investigation and (or) on causing damage to the branch of national economy due to import of subsidized goods from the territory of the member state, provided the specific subsidy, and transfer the statement on application of compensatory measure to the member state, in the territory of which the considered specific subsidy is provided.

      33. The competent body shall adopt decision on commencement of investigation or on refusal to conduct it before expiration of the term, specified in paragraph 29 of this Minute.

      Upon adoption of decision on refusal to conduct investigation, the competent body shall notify the applicant on the reason of refusal to conduct investigation in written form in the term not more than 10 calendar days from the date of adoption of such decision.

      Upon adoption of decision on commencement of investigation, the competent body shall notify an authorized body of the member state, provided a specific subsidy, as well as other interested persons, known to it on adopted decision in written form and shall ensure publication of notification on commencement of investigation in the term not more than 5 business days from the date of adoption of decision on commencement of investigation. The date of publication of notification on commencement of investigation shall be recognized the date of commencement of investigation.

      34. The competent body may adopt decision on commencement of investigation (as well as on its own initiative) in the case if the body has the evidences of existence of the facts of violation of this Minute and (or) existence of damage to the branch of national economy due to import of subsidized goods to the territory of this member state or displacement the similar goods by the subsidized goods from the market of the member state, provided a specific subsidy, or other member state.

      In the case if the evidences are insufficient for conducting of investigation; such investigation may not be commenced.

      35. The competent body shall direct the list of questions, to which they answer for the purposes of conducting the investigation, to the national producers of similar goods known to it and producers of subsidized goods, that are the object of investigation after adoption of decision on commencement of investigation.

      The list of questions shall be considered as received from the date of transfer directly to the representative of national producer of similar goods or producer of subsidized goods or after 7 calendar days from the date of sending this list by mail.

      National producers of similar goods and producers of subsidized goods, that are the object of investigation, to which the list of question was directed shall present their answers to the competent body during 30 calendar days from the date of reception them of such list. The specified term may be extended by the competent body but not more than 10 calendar days at the request of national producers of similar goods and producers of subsidized goods that are the object of investigation, motivated and set out in written form.

      36. The competent body may conduct investigation in the territory of the member state, provided a specific subsidy, upon condition of obtaining the consent for that by the relevant producer of subsidized goods, that are the object of investigation, as well as upon condition of preliminary notification the representatives of the government of relevant member state and absence of any objections in relation of conducting of investigations in its territory from that member state, for the purposes of verification of details, presented in the course of investigation or reception of additional details, related with conducted investigation.

      The competent body shall have a right to direct their representatives to the location of national producers of similar goods, conduct consultations and verifications with interested persons, get acquainted with the samples of subsidized goods that are the object of investigation and take other actions necessary for conducting of investigation, not contradicting to the legislation of the member state, conducted the investigation for the purposes of verification of details, presented in the course of investigation or reception of additional details, related with conducted investigation.

      37. The competent body may direct the requests on provision of information, related to the conducted investigation to the authorized bodies of the member state, provided or providing the considered subsidy, as well to the interested persons in the course of conducting of investigation.

      38. The interested persons shall have a right to provide details (as well as confidential information), necessary for conducting of investigation with specification of source of their reception not later than the date, specified in notification on commencement of investigation. The competent body shall have a right to request additional details from the interested persons.

      39. Evidences and details relating to investigation shall be presented to the competent body in the state language of the member state, conducted the investigation, and originals of documents in a foreign language shall be accompanied by translation, certified in the established procedure.

      40. The competent body shall make an opportunity to get acquainted with details, presented in written form by any interested person as the evidences relating to investigation, to the interested persons on their request in written form in recognition of the need to protect the confidential information in accordance with this Minute in the course of investigation. The competent body shall make an opportunity to get acquainted with other information, relating to investigation and used by it in the course of investigation, but is not confidential in accordance with this Minute, to the participants of investigation.

      41. Bodies of the state power (management) of the member states, authorized in the field of customs affairs, maintenance of the state statistics, other bodies of the state power (management) of the member states and territorial (local) bodies of the member states (management) shall render assistance in conducting of investigation and provide details (as well as containing confidential information), necessary for conducting of investigation, at the requests of competent body.

      42. The term of conducting of investigation shall not exceed 6 months from the date of commencement of investigation.

      Investigation shall be considered as completed in the day of direction the results of investigation by the competent body for consideration to the government of its state.

      43. The competent body shall prepare conclusion on compliance of subsidy, provided in the territory of another member state with provisions of this Minute according to the results of investigation.

      44. In the case if violation of this Minute and (or) causing damage to the branch of national economy are proved on the results of investigation, the member state, competent body of which is conducted the investigation shall transfer application on introduction of compensatory measure to the member state in the territory of which the considered specific subsidy is provided.

      45. Upon determination of the branch of national economy, the territory of the member state, the competent body of which conducts an investigation may be considered as the territory, on which there are two or several competitive markets, and national producers of similar goods within one of such markets may be considered as separate branch of national economy, if such producers sell not less than 80 percent of similar goods, produced by them in this market, and demand for the similar goods in this market is not satisfied to a significant extent by the national producers of these goods, located in the rest of the territory of the member state, conducted the investigation.

      In such cases the existence of damage to the branch of national economy may be established even if the damage is not caused to the main part of branch of national economy, upon condition that sale of subsidized goods is focused on one of the competitive markets and import of subsidized goods causes damage to at least 80 percent of national producers of similar goods within one of such market.

      46. The amount of specific subsidy shall be determined on the basis of amount of benefit, accrued by recipient of such subsidy. Upon calculation of amount of benefit, the competent body shall consider the following:

      1) participation of subsidizing body in the capital of organization shall not be considered as provision of specific subsidy, if such participation does not regard as not corresponding to the usual investment practice (including provision of risk capital) in the territory of relevant member state;

      2) a credit provided by subsiding body shall not be considered as specific subsidy, if the difference between the amount, which organization – credit recipient pays for the state credit, and the amount, which it would have paid for comparable commercial credit, which this organization may receive on the credit market of relevant member state is absent. Otherwise the benefit is the difference between these amounts;

      3) guaranteeing of credit by subsiding body shall not be considered as provision of specific subsidy, if the difference between the amount, which organization - guarantee beneficiary pays for the credit, guaranteed by subsiding body and the amount, which it would have paid for comparable commercial credit without state guarantee is absent. Otherwise the benefit is the difference between these amounts as adjusted for the difference in fees;

      4) supply of goods by subsiding body or rendering of services or procurement of goods shall not be considered as provision of specific subsidy, if the goods or services are supplied for less than adequate remuneration or procurements are not carried out for more than adequate remuneration. The adequacy of remuneration shall be determined on the basis of existing market conditions of procurement and sale of such goods and services in the market of relevant member state (including the price, quality, availability, liquidity, transportation and other conditions of procurement or sale of goods).

      47. Calculation of the amount of subsidy shall be carried out on the unit price (ton, cubic meter, piece, etc.), imported to the territory of the member state, the competent body of which conducts the investigation or sold in the market of the member state, in the territory of which a specific subsidy is provided or in the market of another member state.

      48. Inflation rates shall be considered in the relevant member state upon calculation of amount of subsidy in the case, if the rates of inflation are so high that it may distort the results obtained.

      49. The amount of subsidy on the unit of goods shall be established based on the amount of expenses of the member state provided a specific subsidy for these purposes.

      50. Upon calculation of amount of subsidy on the unit of goods, the cost of such goods shall be determined as the total cost of sales of recipient of subsidy for 12 months that preceded to receive subsidies, and for which there is the necessary data.

      51. Upon calculation of amount of subsidy it is necessary to deduct amount of any of registration charges or other expenses, incurred for reception of subsidy from the total amount of subsidy.

      52. If the subsidy is not provided in relation of certain number of produced, exported or transported industrial goods, the calculation of amount of subsidy on the unit of goods shall be carried out by dividing the total cost of subsidy by the volume of production, sale or export of such goods for the period of provision of subsidies, if necessary, in recognition of the share of imported subsidized goods in the total volume of production, sale or export of goods.

      53. If the subsidy is provided in connection with development or acquisition of basic funds, the calculation of amount of subsidy shall be carried out by distribution of subsidies for the average depreciation period of such basic funds in the considered branch of economy of the member state, provided a specific subsidy. Calculation of amount of subsidy on the unit of goods shall also include subsidies, which are provided for acquisition of basic funds before commencement of period covered by the investigation, but the depreciation period of which has not yet expired.

      54. Upon calculation of the amount of subsidy in the case if the value of subsidy, provided at different times or for different purposes for the same goods, is different, weighted average amounts of subsidy shall be applied based on the volume of production, sales and export of goods.

      55. If the subsidy is provided in the form of tax exemptions, the cost of goods shall be determined by calculating the total cost of its sales for the last 12 months, during of which the tax exemptions are applied.

      56. Subsidies provided during a calendar year by different subsiding bodies and (or) for execution of different programs shall be added.

      57. The fact of displacement of similar goods from the market of subsiding member state or from the market of another member state, or controlling the growth of import of similar goods to the territory of subsiding member state or controlling the growth of export of goods to the territory of another member state shall be established in the case if it is proved that there has been an adverse change of share of similar goods in the market of subsiding member state or in the market of another member state concerning the subsidized goods. The specified fact shall be established for the period, sufficient to prove the clear trends in the development of market of relevant goods, which in the normal conditions is not less than 1 year.

      58. Adverse changes of share of similar goods in the market of subsiding member state or in the market of another member state shall include one of the following situations:

      1) a market share of subsidized goods increases;

      2) a market share of subsidized goods remains unchanged in the circumstances, upon which it shall be reduced in the absence of specific subsidy;

      3) a market share of subsidized goods is falling, but at a slower rates than it would occur in the absence of specific subsidies.

      59. Underpricing shall be established on the basis of price comparison of subsidized goods in the relevant market with the prices of goods, upon production, transportation or export to the territory of any of the member state of which the specific subsidy is not used. Comparison shall be made on the same level of trade and for comparable time periods. Any factors affecting on the price comparability shall be taken into account in the course of comparison. In the case of the specified comparison is impossible to make, the existence of underpricing may be established on the basis of average export prices.

      60. In the case if two member states conduct a dispute in accordance with Article 93 of Agreement on existence of serious infringement of interests according to paragraphs 12, 57-59, 61 and 62 of this Minute in the market of third member state, such member state shall provide its statistical information, relating to the subject of dispute, in relation of changes of share of goods, originating from the territory of the member states that are the parties of dispute in the market of such third member state, as well as statistical information on the prices of relevant goods to the member states that are the parties of dispute.

      61. The fact of existence of serious infringement of interest may not be established in the existence of the following consequences during the relevant period of time:

      1) existence of prohibition or limitations of export of goods from the territory of the member state, establishing the fact of existence of serious infringement of interests, or prohibition or restrictions of import of goods from the territory of such member state to the market of another member state;

      2) adoption of decision to redirect import from the member state, establishing the fact of existence of serious infringement of interests to import from another member state for non-commercial reasons by the authorized body of the member state, which imports the similar goods and practices the trade monopoly or the state trading of these goods;

      3) natural disasters, strikes, transport disruptions or other force majeure, which have a serious negative impact on production, quality, quantity or price of goods intended for export from the member state, establishing the fact of a serious infringement of interests;

      4) the existence of arrangements limiting export from the member state which establishes the fact of a serious infringement of interests;

      5) voluntary reduction of possibility for export of industrial goods from the member state which establishes the fact of a serious infringement of interests (including the situation where the economic entities of this member state autonomously redirect the export of these similar goods to new markets);

      6) non-compliance with standards and (or) other administrative requirements in the member state, to the territory of which the goods are imported.

      62. The existence of serious infringement of interests shall be determined on the basis of information, provided to the Court of the Union or received by the Court of the Union independently in the absence of circumstances, specified in paragraph 61 of this Minute.

      63. A damage to the branch of national economy due to import of subsiding goods shall be established on the basis of results of analysis of volume for import of subsidized goods and impact of such import on the price of similar goods in the market of the member state, the competent body of which conducts investigation, and on the national producers of similar goods.

      64. The competent body shall determine whether there was an increase in the import of subsidized goods (in the absolute terms or relative to production or consumption of the similar goods in the member state, the competent body of which conducts the investigation) upon analysis of volume of import of subsidized goods.

      65. Upon analysis of impact of import of subsidized goods on the price of similar goods in the market of the member state, the competent body of which conducts the investigation, the competent body shall establish:

      1) whether the prices of subsidized goods were below the prices of similar goods in the market of this member state;

      2) whether the import of subsidized goods led to decrease in prices of similar goods in the market of this member state;

      3) whether the import of subsidized goods are prevented to the growth of prices of similar goods in the market of this member state, which would have occurred in the absence of such import.

      66. Analysis of impact of import of subsidized goods on the branch of national economy shall be concluded in the assessment of economic factors, relating to the state of branch of national economy as well as:

      1) happened or possible reduction of production, sale of similar goods, its share in the market of the member state, the competent body of which conducts the investigation, profits, productivity of labour, incomes from investments or capacity utilization in the future;

      2) factors having an effect on the prices of similar goods in the market of the member state, the competent body of which conducts the investigation;

      3) happened or possible negative impact on movement of money flow, stocks of similar goods, employment level, salary, rates of increase of production, possibility of attraction of investments in the future.

      67. Impact of import of subsidized goods on the branch of national economy shall be estimated relating to production of similar goods in the member state, the competent body of which conducts the investigation, if the existing data allow to allocate production of similar goods on the basis of such criteria as the production process, sale of goods by its producers and profit. In the case if the existing data do not allow allocating production of similar goods, impact of import of subsidized goods on the branch of national economy shall be estimated relating to production of the most narrow group or nomenclature of goods, which includes the similar goods and which has the necessary data.

      68. Establishment of damage to the branch of national economy due to import of subsidized goods shall be based on analysis of all evidences and details, relating to the case and available to the competent body. Competent body shall also analyze dynamics and impact of import supplies of similar goods on the customs territory of the Union, supplies from other member states. Upon that neither one, nor several factors of the number of volume of import of subsidized goods, established in the result of analysis and impact of such import on the branch of national economy may not have crucial significance for establishment of damage to the branch of national economy due to import of subsidized goods. In addition to the import of subsidized goods, the competent body shall analyze other known factors as a result of which damage is caused to the branch of national economy in the same period. Specified damage shall not be related by the competent body to the damage of branch of national economy due to import of subsidized goods.

      69. Upon establishment of a threat of causing material damage to the branch of national economy due to import of subsidized goods, the competent body shall consider all factors, as well as the following:

      1) the nature, amount of subsidy or subsidies and their possible impact on trade;

      2) the growth rates of import of subsidized goods, certifying the real possibility of a further increase of such import;

      3) the existence of producers of subsidized goods in the subsiding member state sufficient opportunities to increase the import of subsidized goods or apparent inevitability to increase such opportunities;

      4) price level of subsidized goods, if such price level may lead to reduction or controlling the price of similar goods in the market of the member state, the competent body of which conducts the investigation and to further growth in demand for subsidized goods;

      5) stocks of subsidized goods of producer.

      70. Upon that neither one, nor several factors specified in paragraph 69 of this Minute may not have crucial significance for establishment of a threat of causing of material damage to the branch of national economy due to import of subsidized goods.

      71. Decision on existence of a threat of causing of material damage to the branch of national economy shall be adopted in the case if, the competent body came to conclusion on inevitability of continuing of import of subsidized goods and causing material damage to the branch of national economy by such import in the case of non-adoption of compensatory measure in the course of investigation according to the results of analysis of factors, specified in paragraph 69 of this Minute.

      72. The interested persons upon conducting of investigation shall be:

      1) national producer of similar goods, association of national producers, majority of participants of which are producers of similar goods;

      2) producer of subsidized goods that are the object of investigation, association of producers of such subsidized goods, majority of participants of which are producers of these goods;

      3) subsidizing member state and (or) authorized body of subsiding member state;

      4) public associations of consumers (in the case if subsidized goods that are the object of investigation are consumed mainly by individuals);

      5) consumers of subsidized goods that are the object of investigation (in the case if they use these goods upon manufacture of products) and associations of such consumers.

      73. The interested persons specified in paragraph 72 of this Minute shall act in the course of investigation independently or through their representatives, which have duly executed powers in accordance with the legislation of the member state, the competent body of which conducts the investigation.

      In the case if the interested person in the course of investigation acts through the authorized representative, the competent body shall bring all details on subject of investigation to the interested person only through this representative.

      74. Information presented by interested person to the competent body shall be considered as confidential upon presentation the grounds by this person, certifying on that disclosure of such information provides an advantage in the conditions of competition to the third person or entails adverse consequences for person, presented information or for person which has received this information.

      Confidential information shall not be disclosed without permission of interested person presented it, except for the cases provided by the legislation of the member states.

      The competent body shall have a right to request presentation of non-confidential copy from the interested person, presented confidential information. Non-confidential copy shall contain details sufficient to understand the essence of presented confidential information. If in response on this requirement the interested person claims that confidential information may not be presented in such form, this person shall present other grounds.

      In the case if the competent body establishes that the ground presented by interested person do not allow to include presented information to confidential, or interested person, not presented non-confidential copy of confidential information does not present the relevant ground or present details, that are not such a ground, the competent body may not consider this information.

      75. The competent body shall bear responsibility for disclosure of confidential information, provided by the legislation of its member state.

VI. General exceptions

      76. Nothing in this Minute shall be explained:

      1) as requirement to any member state to provide any information, disclosure of which it considers as contrary to essential interests of its security;

      2) as an obstacle to any member state to take actions which it is regarded as necessary for protection of essential interests of its security:

      actions in relation of fissionable materials or materials from which they are made;

      actions in relation of development, production and trade in arms, ammunition and war materials as well as other goods and materials, which are carried out directly or indirectly for the purposes of supplying the armed forces;

      actions, taken in wartime or in other emergency circumstances in international relations;

      3) as an obstacle to any member state to take any actions in execution of its obligations on the United Nations Charter for preservation the world peace and international security.

      77. Provisions of this Minute shall not prevent to the member states to use the specific subsidy, distorting the trade, if such subsidies are introduced in the exceptional circumstances (upon condition that the purpose of these measures is not the restriction of import of goods from the territory of other member states and such measures are not discriminatory) and if their introduction is conditioned by the need of protection:

      1) public morality, public legal order and national security;

      2) life or health of people, animals and plants;

      3) national treasures of artistic, historic or archaeological value;

      4) intellectual property rights;

      5) exhaustible natural resources (if such measures are conducted simultaneously with restriction of internal production or consumption).

VII. Specific subsidies, provision of which is the ground for
adoption of compensatory measures

      78. Provision of such specific subsidy as assistance for research activity, carried out by economic entities, as well as institutions of higher education and scientific institutions with the economic entities on a contract basis shall not be the ground for adoption of compensatory measures, upon condition that such assistance covers not more than 75 percent of the cost of industrial researches or 50 percent of the cost of development at the pre-competitive stage and that it is provided exclusively for cover:

      1) expenses for employees (researchers, technicians and other support personnel exclusively engaged in research activity);

      2) expenses for instruments, equipment, land and constructions used exclusively and permanently for research activity (except for the sale on a commercial basis);

      3) expenses for consultative and equivalent services used exclusively for research activity (including procurement the results of scientific researches, technical knowledge, patents, etc.);

      4) additional overhead expenses incurred directly as a result of the research activity;

      5) other current expenses (on materials, support, etc.), incurred directly as a result of the research activity.

      79. The industrial researches shall be regarded as planned researches or most important researches, directed to discovery of new knowledge in reliance on that such knowledge may be useful in development new goods, technological processes or services, as well as for significant improvement of existing goods, processes or services for the purposes of this section.

      The development at the pre-competitive stage shall be regarded as transfer of results of industrial researches into the plan, drawing or model of new, modified or improved goods, technological processes or services, intended for sale or use (including creation of the first prototype, unsuitable for commercial use). Specified development may also include formulation of the concept and design of alternative goods, methods or services, as well as initial demonstration or pilot projects upon condition that they may not be adapted or used for industrial use or commercial operation. Specified development shall not be applied to current and periodic changes in the existing goods, production lines, production processes, services, and other ordinary operations, even if such changes lead in improvement.

      80. Permissible level of aid, specified in paragraph 78 of this Minute, not giving the grounds for adoption of compensatory measures shall be established in relation to total amount of relevant expenses, incurred for the period of carrying out of specific project.

      In the case of implementation of programs, combining industrial researches and development at the pre-competitive stage, permissible level of aid, not giving the grounds for adoption of measures shall not be higher than the average arithmetic mean of permissible levels for these two categories, calculated in recognition of all expenses, specified in paragraph 78 of this Minute.

      81. Provisions of this Minute shall not be applied to the basic scientific researches, conducted by institutions of higher education or scientific institutions independently. The basic scientific researches shall be regarded expansion of the general scientific and technical knowledge, not related with industrial or commercial purposes.

      82. Help to disadvantaged regions in the territory of the member state, which is provided in the general framework of regional development shall be nonspecific (in recognition of provisions of section II of this Minute) and distributed between the regions upon condition that:

      1) each disadvantaged region shall represent clearly marked compact administrative and economic zone;

      2) such region is considered as disadvantaged on the basis of neutral and objective criteria, indicating that the region's difficulties arise not only because of temporary circumstances (such criteria shall be clearly determined in the Laws, rules or other official documents so that they may be verified);

      3) criteria specified in subparagraph 2 of this paragraph shall include the measurement of economic development, which is based on at least one of the following indicators, measured over the 3-years period (such measurement may be complex and may consider other indicators):

      income per capita or per household or the size of the gross domestic product per capita, which shall not exceed 85 percent of the average index for the relevant territory;

      the level of unemployment, which shall be at least 110 percent of the average index for this territory.

      83. The general frameworks of regional development shall mean that regional programs of subsiding are the part of the internally consistent and universally applicable policy of regional development and that subsidy for regional development are not provided for certain geographical points, have no or almost no effect on the development of the region.

      Neutral and objective criteria shall mean the criteria which do not provide the benefits to certain regions in addition to what is necessary to eliminate or reduce differences between the regions within the policy of regional development. In this regard, the regional programs of subsidizing shall include the maximum amounts of duties, which may be provided for each subsidized project. Such maximum amounts are differentiated according to the level of development of regions, to which the assistance is rendered, and are expressed in the form of expenses for investment or job creation. Within these amounts, the assistance shall be distributed widely enough to avoid preferential use of subsidies or provision of disproportionate amounts to the certain enterprises in accordance with section II of this Minute.

      84. Assistance in adapting of existing production facilities (which are regarded as production facilities in operation for at least 2 years before introduction of new requirements for environmental protection) to the new requirements in relation of environmental protection, imposed by the legislation and (or) regulatory acts which entail additional restrictions and strengthening the financial load for economic entities shall not be the ground for adoption of compensatory measures, upon condition that such assistance:

      1) is one-time, non-recurrent measure;

      2) has not more than 20 percent of expenses on adaptation;

      3) does not cover expenses for change and operation of subsidized equipment, which are assigned to enterprise;

      4) is directly related and proportional to the reduction of pollution planned by the economic entity and does not cover savings in production expenses which may be reached;

      5) is available for all economic entities that may cross over to the new equipment and (or) production processes.

VIII. Introduction and application of compensatory measures
and response measures

      85. The competent body of one of the member state shall have a right to conduct investigation on compliance of subsidies, provided in the territories of other member states with provisions of this Minute or investigation on the subject of application of measures, specified in paragraph 11 of this Minute by other member states in the manner established by section V of this Minute. The competent body initiated an investigation shall inform the member states on commencement of investigation. The competent bodies shall have a right to request necessary information on the course of conducting of investigation.

      86. In the case if the competent body of one member state in the result of conducted investigation establishes that the subsiding body of another member state provides a specific subsidy and this specific subsidy causes damage to the branch of national economy of the member state, the competent body of which conducts the investigation, such competent body may transfer the statement on application of compensatory measure to the subsiding member state. The specified statement shall contain the evidences of non-compliance of subsidy with provisions of this Minute.

      87. In the case if the existence of damage to the branch of national economy of one of the member states is approved by Commission based on the results of proceedings, held in accordance with paragraph 6 of this Minute, the competent body of such member state may transfer the statement on application of compensatory measure to the subsiding member state. The specified statement shall contain the evidences of inadmissibility of subsidy in accordance with subparagraph 3 of paragraph 6 of Article 93 of Agreement.

      The member states shall not apply the compensatory measures to subsidies, coordinated by Commission in accordance with paragraph 6 of this Minute.

      Application of provisions of this paragraph shall be carried out in recognition of transitional provisions, provided by paragraph 1 of Article 105 of this Agreement.

      88. The statement on application of compensatory measure may be granted voluntary by the member state, received such statement, in the term not exceeding 2 months or according to the results of resolution of disputes.

      89. The member state received the statement on application of compensatory measure, legality of which is recognized voluntarily by such member state or based on the results of resolution of disputes in accordance with Article 93 of Agreement shall introduce the compensatory measure in accordance with statement during 30 calendar days.

      90. The compensatory measure, introduced in accordance with paragraph 89 of this Minute shall be composed of the sum of provided subsidy, specified in the statement on application of compensatory measure and interest, accrued on the amount of subsidy for the entire period of use of these funds (property).

      The amount of subsidy is calculated in accordance with this Minute.

      The interest rate is equal to the one and a half amount of the rate of refinancing, effective on the date of provision of subsidy and established by the national (central) bank of the subsidizing member state. Upon that the interest rate is calculated by applying a compound interest in relation of all period from the date of provision of subsidy to the date of execution of compensatory measure.

      Compound interest means the interest accrued each year in the amount with interest accrued in the previous year.

      91. The compensatory measure is executed after that the amount of subsidy was withdrawn from receiver of subsidy and transferred in the budget of subsiding member state in recognition of relevant interest.

      92. The compensatory measure is not executed if it is collected from sources other than those specified in paragraph 91 of this Minute.

      The source of collection of compensatory measure may be changed by mutual agreement of the claimant state and respondent state exclusively for the avoidance of evasion of payment of means composing the compensatory measure by the recipient of subsidy.

      93. Execution of compensatory measure is sufficient basis for that the granted statement on application of compensatory measure was executed. Upon that the member state shall execute such statement in the term not exceeding 1 calendar year from the date of granting of such statement.

      94. In the case if the member state does not execute the granted statement on application of compensatory measure in the established term, the stated member state shall have a right to apply the response measures which are approximately proportionate to the compensatory measure.

      The response measures shall be regarded as temporary suspension of execution of obligations in relation of the member state, against whom the response measure is introduced, arising out of existing agreements of trade and economic nature between them (except for the relating to the oil and gas industry) by the member state, which introduces the response measure for the purposes of this Minute.

      The response measures shall have temporary nature and shall be applied by the claimant state only as long as the measure, violating provisions of Agreement will be cancelled or amended so as to comply with the provisions of Agreement or until the member states agree otherwise.

IX. Notifications

      95. The member states (authorized bodies of the member states) shall annually, not later than 1 December, notify each other and Commission of all subsidies, planned to provide in the next year, at the federal (republican) and regional (municipal, local) levels.

      The member state shall not refer information on provided subsidies to confidential, except for the cases provided by paragraph 76 of this Minute.

      96. Information sources for notifications shall be the items of expenditures of projects of federal/republican budget, as well as budgets of administrative and territorial units in accordance with paragraph 95 of this Minute.

      97. The member states (authorized bodies of the member states), shall present the notifications on subsidies for the reporting quarter, drawn up in the prescribed form, provided at the federal (republican) and regional (municipal, local) levels, to each other and the Commission, on a quarterly basis, not later than the 30th day of the month following the reporting quarter.

      Application of provisions of this paragraph shall be carried out in recognition of transitional provisions provided by paragraph 1 of Article 105 of this Agreement.

      98. The member states (authorized bodies of the member states), shall annually, not later than 1 July of the year, following the reporting year, present the notifications on subsidies for the reporting year, drawn up in the prescribed form, provided at the federal (republican) and regional (municipal, local) levels, to each other and the Commission. Specified notification shall contain sufficient information in order to the authorized body of another member state and the Commission were able to estimate the amount of provided subsidies and their compliance with the provisions of this Minute.

      99. Forms of notifications on subsidies of the member states (authorized bodies of the member states), provided by this section, as well as procedure of their execution shall be approved by Commission in coordination with the member states.

      100. The notifications on subsidies shall contain the following information:

      1) the name of subsidy programs (in its existence), a short description or designation of subsidy (for example, "Small Enterprise Development");

      2) reporting period, for which a notification is presented;

      3) the main task, and (or) the purpose of subsidy (data about the purpose of provision of subsidy, as a rule, contained in the regulatory legal act, according to which the subsidy is provided);

      4) the ground for provision of subsidy (the name of regulatory legal act according to which the subsidy is provided, as well as a short description of this act);

      5) a form of subsidy (grant, loan, tax benefit and etc.);

      6) subject (producer, exporter or other person) and a method of provision subsidy (the means by which the subsidy is provided with established or variable amount per unit of goods (in the second version a mechanism for determination the amount is specified)), as well as the mechanism and conditions for provision of subsidy;

      7) the amount of subsidy (annual or total amount allocated for the subsidy, as far as possible - the subsidy per unit of product);

      8) validity of subsidy and (or) any other time limit, applicable to subsidy (including the opening date (completion) of subsidy);

      9) data on the effect on trade (statistical data, allowing to evaluate the trade effects of subsidies).

      101. It is essential that as far as possible the information specified in paragraph 100 of this Minute contains statistical data on production, consumption, import and export of subsidized goods or sectors:

      1) for 3 last years for which there are statistical data;

      2) for the year preceding the introduction of subsidy or the last important change of subsidy.

  Annex
  to the Minute on unified rules of
  provision the industrial subsidies

The list of measures in relation of which provisions of the Minute on unified rules of provision of industrial subsides are not applied

      Footnote. The Annex as amended by Laws of the Republic of Kazakhstan № 265-V as of 24.12.2014; № 346-V as of 02.08.2015.

Description of the measure

Transitional period in relation of measure

I. Republic of Belarus

Measures in relation of investment agreements, concluded in accordance with Decree of the President of the Republic of Belarus dated 4 April, 2009 No.175 “On measures on development of production of motor-car” and decision of Commission of the Customs Union dated 27 November, 2009 No.130 “On the unified customs tariff regulation of the Customs Union of the Republic of Belarus, Republic of Kazakhstan and the Russian Federation”*

until 31 December, 2020, unless otherwise provided by minute on accession of the Republic of Belarus to the World Trade Organization

II. Republic of Kazakhstan

1. Interest rate subsidies on bank credits of export-oriented industries in accordance with regulation of the Government of the Republic of Kazakhstan dated 13April, 2010 No. 301 "On approval of the program “Business Road Map 2020”

until 1 July, 2016 on credits granted by credit institutions to the July 1, 2011

2. Release of goods, recognized by the Kazakhstan according to sufficient processing criteria from the customs duties and taxes upon export from the territory of free warehouse to the rest of the customs territory of the Customs Union in accordance with the Code of the Republic of Kazakhstan dated 10 December, 2008 No.99-I “On taxes and other compulsory payments in the budget” (the Tax Code), regulation of the Government of the Republic of Kazakhstan dated 22 October, 2009 No.1647 “On approval of Rules on determination the country of origin of goods, preparation and issuance of the expert examination of the origin of goods and execution, certification and issuance of certificate on origin of goods” and Agreement on free warehouses and customs procedure of free warehouse dated 18 June, 2010.

until 1 January, 2017

3. Release of goods, recognized by the Kazakhstan according to sufficient processing criteria from the customs duties and taxes upon export from the territory of special economic zones to the rest of the customs territory of the Customs Union in accordance with Agreement on issues of free (special, specific) economic zones in the customs territory of the Customs Union and customs procedure of free customs zone dated 18 June, 2010, the Law of the Republic of Kazakhstan dated 21 July, 2011 No.469 – IV “On special economic zones in the Republic of Kazakhstan” and regulation of the Government of the Republic of Kazakhstan dated 22 October, 2009 No.1674 “On approval of Rules on determination the country of origin of goods, preparation and issuance of the act of expert examination on origin of goods and execution, certification and issuance of certificate on origin of goods”

until 1 January, 2017

4. The measures in relation of investment agreements concluded in accordance with the order of the Ministry of Industry and New Technologies of the Republic of Kazakhstan dated 1 June, 2010 No.113 “On some issues of conclusion, conditions and model form of Agreement on industrial assembly of motor vehicles with legal entities – residents of the Republic of Kazakhstan” and the Decision of Commission of the Customs Union dated 27 November, 2009 No.130 “On unified customs tariff regulation of the Customs Union of the Republic of Belarus, Republic of Kazakhstan the Russian Federation”*

until 31 December, 2020, unless otherwise provided by the minute on accession of the Republic of Kazakhstan to the World Trade Organization

5. Local content in subsoil use contracts between the Government of the Republic of Kazakhstan and subsoil user, concluded before 1 January, 2015, in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24 June, 2010 No.291-IV “On subsoil and subsoil use”

until 1 January, 2020, unless otherwise provided by the minute on accession of the Republic of Kazakhstan to the World Trade Organization

6. Local content in procurements of the National Welfare Fund (NWF) “Samruk-Kazyna” and organization, 50% or more of voting shares (share of participation) of which directly or indirectly owns the NWF “Samruk-Kazyna”, as well as in the companies, which are directly or indirectly owned by the state (a share of the state of which is 50 % and more) in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 1 February, 2012 No.550-IV “On National Welfare Fund” and Regulation of the Government of the Republic of Kazakhstan dated 28 May, 2009 No.787 “On approval of Model rules of procurements of goods, works and services, carrying out by the national managing holding, national holdings, national companies and organizations, fifty and more percent of shares (share of participation) of which are directly or indirectly owned by the national managing holding, national holding, national company”

until 1 January, 2016, unless otherwise provided by the minute on accession of the Republic of Kazakhstan to the World Trade Organization

III. Russian Federation

1. Measures in relation of investment agreements, concluded before 28 February, 2011, which include provisions of the Decree of the President of the Russian Federation dated 5 February, 1998 No.135 “On additional measures to attract investments for development of domestic automobile industry”, provisions of the Government of the Russian Federation dated 29 March, 2005 No.166 “On making amendments in the Customs tariff of the Russian Federation in relation of vehicle components, imported for industrial assembly” and Decisions of Commission of the Customs Union dated 27 November, 2009 No.130 “On unified customs tariff regulation of the customs union of the Republic of Belarus, Republic of Kazakhstan and Russian Federation”*

transitional period corresponds to the term of validity of agreements, established in their signing and may be extended for the term, provided by Minute dated 16 December, 2011 on accession of the Russian Federation to the Marrakesh Accords on approval of the World Trade Organization dated 15 April, 1994, but may not exceed 2 calendar years

2. The measures, applied in accordance with the Federal Law dated 10 January, 2006 No.16-FL “On Special economic zone in the Kaliningrad Region and on making amendments in some legislative acts of the Russian Federation”

until 1 April, 2016

IV. Republic of Armenia

Exemption of goods recognized as Armenian, according to the criteria for sufficient processing, from customs duties and taxes when exporting them from the territories of free economic zones and free warehouses to the rest of the customs territory of the Customs Union in accordance with the Law of the Republic of Armenia “On Free Economic Zones” as of June 18, 2011, Resolution of the Government of the Republic of Armenia № 1772-Н as of December 30, 2010 “On Approval of the Procedure for Issuing Certificates of the Country of Origin and Examination”, the Agreement on free (special, exclusive) economic zones in the customs territory of the Customs Union and the customs procedure of a free customs zone as of June 18, 2010, the Agreement on free warehouses and the customs procedure of a free warehouse as of June 18, 2010.

until January 1, 2017

V. The Kyrgyz Republic  

1. Exemption of goods recognized as Kyrgyz, according to the criteria for sufficient processing, from customs duties and taxes when exporting them from the territories of “Bishkek”, “Naryn” and “Karakol” free economic zones to the rest of the customs territory of the Eurasian Economic Union in accordance with Law of the Kyrgyz Republic № 6 “On Economic Zones” as of January 11, 2014, Resolution of the Government of the Kyrgyz Republic № 715 as of November 3, 1998 “On the Procedure for Determining the Country of Origin of Goods Produced in Free Economic Zones of the Kyrgyz Republic” and the Agreement on free (special, exclusive) economic zones in the customs territory of the Customs Union and the customs procedure of a free customs zone as of June 18, 2010 **.

until January 1, 2017

2. Exemption of goods recognized as Kyrgyz, according to the criteria for sufficient processing, from customs duties and taxes when exporting them from the territories of free warehouses to the rest of the customs territory of the Eurasian Economic Union in accordance with Law of the Kyrgyz Republic № 184 “On Customs Regulation” as of December 31, 2014, the Agreement on free warehouses and customs procedure of a free warehouse as of June 18, 2010 **.
These exemptions apply to the below indicated owners of free warehouses included in the register of owners of free warehouses of the Kyrgyz Republic:
LLC “Altyn-Azhydaar”;
OJSC “Ilbirs”;
LLC “Avinjen”;
LLC “Silk Road”;
LLC “Renaissance”

until January 1, 2017";

      ________________________

      *Apply in recognition of conditions of application of the concept “industrial assembly of motor vehicles” in the territories of the member states, approved by the Superior Council.

  ANNEX No.29
  to Agreement on
  Eurasian Economic Union

MINUTE
on measures of the state support for agriculture

      1. This Minute is developed in accordance with Articles 94 and 95 of Agreement on Eurasian Economic Union and applied in relation of goods, specified in section II of this Minute (hereinafter - agricultural goods).

      2. The concepts used in this Minute shall have the following meanings:

      "administrative-territorial units" - administrative-territorial units of the Republic of Armenia, the Republic of Belarus (including the city of Minsk), the Republic of Kazakhstan (including the cities of Nur-Sultan, Almaty and Shymkent) and the Kyrgyz Republic (including the cities of Bishkek and Osh), constituent entities and municipalities of the Russian Federation;

      “state support for agriculture” – financial assistance, rendered by the government or other state body or local government body of the member state in the interests of producers of agricultural goods directly or through the agents authorized by them;

      “subsiding body” – one or several state bodies or local government bodies of the member state, carrying out adoption of decisions in a part of provision of the state support of agriculture. Subsiding body may entrust of prescribe to execute one or several functions, imposed on it, relating to provision of measures of the state support of agriculture to the authorized agent (any organization). Such actions of the authorized agent (any organization) shall be considered as the actions of subsiding body.

      Actions of the head of the member state, directed to provision of measures of the state support of agriculture shall be considered as the actions of subsiding body.

      Footnote. Paragraph 2 as amended by Laws of the Republic of Kazakhstan No. 265-V of 24.12.2014; No. 346-V of 02.08.2015; No. 6-VII of 15.02.2021.

1. Measures of the state support of agriculture

      3. The measures of the state support of agriculture shall be subdivide into:

      1) measures, not rendering the distorting effect on mutual trade of the member states in agricultural goods (hereinafter – measures, not rendering the distorting effect on trade);

      2) measures, rendering the distorting effect on mutual trade of the member states in agricultural goods to the maximum extent (hereinafter – measures, rendering the distorting effect on trade to the maximum extent);

      3) measures, rendering the distorting effect on mutual trade of the member states in agricultural goods (hereinafter – measures, rendering the distorting effect on trade);

      4. The measures, not rendering the distorting effect on trade shall include the measures, specified in section III of this Minute. The measures, not rendering the distorting effect on trade may be applied by the member states without restrictions.

      5. The measures, rendering the distorting effect on trade to the maximum extent shall include:

      measures of the state support of agriculture, provision of which is linked as individual or one of the several conditions with results of export of agricultural goods from the territory of the member state, providing this measure of the state support, to the territory of any other member state, carried out or possible in the future;

      measures of the state support of agriculture, provision of which is linked as individual or one of the several conditions with acquisition or use of agricultural goods, originating exclusively from the territory of the member state, providing this measure of the state support, upon production of agricultural goods in the territory of this member state regardless of whether the specific goods, their volume, cost, share of volume or cost of production or use of domestic goods, level for localization of production of domestic goods used are determined.

      The list of measures, rendering the distorting effect on trade to the maximum extent is specified in section IV of this Minute.

      6. The member states shall not apply measures, rendering the distorting effect on trade to the maximum extent.

      7. The measures, rendering the distorting effect on trade shall include the measures which may not be referred to measures, specified in paragraphs 4 and 5 of this Minute.

      8. The level of measures, rendering the distorting effect on trade, calculated as percentage of volume of the state support for agriculture to gross value of produced agricultural goods in general, determined as permitted volume shall not exceed 10 percent before entering of obligations into legal force in accordance with third item of this paragraph.

      Methodology for calculation of permitted level of measures, rendering the distorting effect on trade shall be developed by the member states in recognition of international experience and approved by the Council of Commission.

      Obligations of the member states on measures, rendering the distorting effect on the trade shall be established in accordance with specified methodology and approved by the Superior Council.

      Application of provisions of this paragraph shall be carried out in recognition of transitional provisions, provided by Article 106 of agreement on Eurasian Economic Union.

      9. After entering of the member state to the World Trade Organization, the obligations of this member state in relation of measures, rendering the distorting effect on the trade, adopted as conditions of accession to WTO shall be its obligations within the Union.

      10. Calculation of volumes of the state support of agriculture shall be carried out in accordance with section V of this Minute in recognition of methodology for calculation of permitted level of measures, rendering the distorting effect on trade, provided by paragraph 8 of this Minute.

II. The goods in relation of which the unified rules of the
state support of agriculture are applied

      11. Unified rules of the state support of agriculture shall be applied in relation of the following goods of FEACN of the EEU:

      1) groups 01-24 of FEACN of the EEU, except for the groups 03 (fish and crustaceans, mollusks and other aquatic invertebrates), commodity headings 1604 (prepared or preserved fish; caviar and caviar substitutes prepared from fish eggs) and 1605 (prepared or preserved crustaceans, mollusks and other aquatic invertebrates);

      2) subheadings of FEACN of the EEU 2905 43 000 0 (mannitol);

      3) subheadings of FEACN of the EEU 2905 44 (D- glucitol (sorbitol));

      4) commodity heading of FEACN of the EEU 3301 (essential oils (containing or not containing terpenes), including concretes and absolutes; resinoids; extracted essential oils; concentrates of essential oils in fats, fixed oils, waxes or similar products, obtained by method of enfleurage or maceration; terpenic byproducts of the deterpenation of essential oils; aqueous distillates and aqueous solutions of essential oils);

      5) commodity headings of FEACN of the EEU 3505 (casein, caseinates and other casein derivatives; casein glues; albumins (including concentrates of two or more whey proteins containing more than 80 wt.% whey protein on a dry basis), albuminates and other albumin derivatives; gelatin (as well as in rectangular (including square) sheets, with surface treatment or untreated, colored or uncolored) and gelatin derivatives; fish glue; other glues of animal origin (excluding casein of commodity heading 3501); peptones and their derivatives; other protein substances and their derivatives, not named or included elsewhere; hide powder, or offal, chromed or not chromed; dextrines and other modified starches (e.g., starches, pregelatinised or esterified); glues based on starches, or on dextrines or other modified starches), except for subheadings 3503 00 800 1 (glue dry fish) and 3503 00 800 2 (liquid fish glue));

      6) subheading of FEACN of the EEU 3809 10 (finishing agents, means to accelerate the dyeing or fixing of dyestuffs and other products and prepared preparations (for example, substances for processing and mordant), used in the textile, paper, leather industry or similar industries, not named or included elsewhere, based on starchy substances);

      7) subheading of FEACN of the EEU 3824 60 (sorbitol, except for the sorbitol subheading 2905 44);

      8) commodity headings of FEACN of the EEU 4101-4103 (raw skins of cattle (including buffalo) or equine animals (fresh, or salted, dried, limed, pickled or preserved otherwise, but not tanned, not parchment-dressed or further processed), with hair or without, split or not split; raw skins of sheep or lambs (fresh, or salted, dried, limed, pickled or preserved otherwise, but not tanned, not parchment-dressed or further processed), with wool or without, split or not split, other than those excluded by the note 1c to this group; other raw skins (fresh, or salted, dried, limed, pickled or preserved otherwise, but not tanned, not parchment-dressed or further processed), with hair or without, split or not split, other than those excluded by the note 1b or 1c to this group);

      9) commodity heading of FEACN of the EEU 4301 (down and fur raw materials (including heads, tails, paws and other parts or cuttings, suitable for production of furs), except for the raw skins of commodity heading of FEACN of the EEU 4101, 4102 or 4103);

      10) commodity headings of FEACN of the EEU 5001 00 000 0 - 5003 00 000 0 (silk cocoons, suitable for reeling; raw silk (not thrown); silk waste (including cocoons unsuitable for reeling, cocoon thread waste and garneted raw materials));

      11) commodity headings of FEACN of the EEU 5101 - 5103 (wool, not carded or combed; animal hair, fine or coarse, not carded or combed; waste of wool, fine or coarse animal hair, including yarn waste but excluding garneted raw materials);

      12) commodity headings of FEACN of the EEU 5201 00 - 5203 00 000 0 (cotton fiber, not carded or combed; cotton fiber waste (including yarn waste and garneted raw materials); cotton fiber, carded or combed);

      13) commodity heading of FEACN of the EEU 5301 (raw flax, or processed flax, but not spun; flax tow and waste (including yarn waste and garneted raw materials));

      14) commodity heading of FEACN of the EEU 5302 (hemp (cannabis sativa L.), raw or processed but not spun; tow and waste of true hemp (including yarn waste and garneted raw materials)).

III. The measures, not rendering the distorting effect on trade

      12. The measures, not rendering the distorting effect on trade implemented in the interests of producers of agricultural goods (hereinafter - producers), shall correspond to the following basic criteria:

      1) support is provided at the expense of budget funds (unclaimed incomes), as well as within the state programs, but not at the expense of consumers. The unclaimed incomes shall be regarded as the amounts of compulsory payments, from which the member state is definitively or temporarily refused;

      2) the consequence of support shall not be the price support of producers.

      13. The measures, not rendering the distorting effect on trade shall meet the specific criteria and conditions, provided by paragraphs 14-26 of this Minute in addition to criteria, specified in paragraph 12 of this Minute.

      14. The state programs for provision of general services shall provide allocation of budget funds (use of unclaimed incomes) for rendering the services or provision of benefits to agriculture or rural population, except for the direct payments to those who produces or processes agricultural goods.

      15. The state programs for provision of general services may be carried out on the following directions:

      1) researches, including general, researches in connection with environmental protection programs, and research programs for specific products;

      2) pest and disease control, including general measures of pest and disease control, as well as measures relating to a specific goods, such as early warning systems, quarantine and destruction;

      3) general and special training of personnel;

      4) distribution of information, consultative services, including provision of means to facilitate the transfer of information and results of researches to producers and consumers;

      5) inspection services, including general inspection services and verification of separate agricultural goods for the purposes of health, safety, standardization and grading;

      6) services on marketing and promotion of agricultural goods, including market information, consultations and promotion of specific agricultural goods (excluding expenses for non-specific objectives, which may be used by sellers to reduce the selling prices of agricultural goods or provision of direct economic benefits to customers);

      7) infrastructure services, including electric power supply, roads and other communication lines, market and port facilities, water supply, dams and drainage systems, infrastructure work jointly with programs for environmental protection. In all cases, funds shall be directed only for equipment or construction of capital facilities and public objects of infrastructure, except for the funds directed to cover the operating costs or lost profits from customer service, having the benefits.

      16. Creation of the state reserves for ensuring of food security shall be carried out at the expense of financial means (unclaimed incomes), provided for the purposes of accumulation and storage of food stocks and allocated within the program on ensuring of food security, provided by the legislation of the member state and shall correspond to the following requirements:

      1) volume and accumulation of state reserves for ensuring of food security shall correspond to the previously defined purposes, exclusively relating to food security;

      2) process of formation and distribution of reserves shall be financially transparent;

      3) food procurements shall be carried out on current market prices, sales from food reserves – on prices not lower than the current domestic market prices for a particular product of relevant quality.

      17. Rendering of internal food assistance to the needy population group shall be carried out at the expense of budget funds (unclaimed incomes).

      Rendering of internal food assistance shall correspond to the following requirements:

      the right to receive domestic food assistance shall be established by the legislation of the member state;

      domestic food assistance shall be provided in the form of direct supplies of food to the interested persons or provision of funds for acquisition of food on market or subsidized prices by these persons;

      food procurements within rendering of domestic food assistance shall be carried out on current market prices, the financing and distribution are transparent.

      18. Measures of the state support, carried out in the form of direct payments to producers (use of unclaimed incomes and payments in natural terms) shall correspond to criteria, specified in paragraph 12 of this Minute, as well as other criteria applied to individual types of direct payments, specified in paragraphs 19-26 of this Minute. Direct payments, except for the specified in paragraphs 19-26 of this Minute shall correspond to requirements specified in subparagraphs 2 and 3 of paragraph 19 of this Minute, in addition to general criteria specified in paragraph 12 of this Minute.

      19. “Unrelated” income support of producers shall correspond to the following requirements:

      1) the right to payment shall be established by the legislation of the member state depending on the income level, status of producer, use of factors of production or production level in the definite and fixed base period;

      2) the amount of payments does not depend on the type or volume of products (including livestock), domestic and world prices to manufactured products and factors of production;

      3) carry out manufacture of products shall not be required for reception of payments.

      20. Financial participation of authorized bodies of the state power in insurance programs and safety protection of incomes shall correspond to the following requirements:

      1) the right to payments shall be determined by the losses of incomes (moreover only the incomes, received from agriculture are considered), which exceed 30 percent of average gross income or of equivalent in the form of net income (excluding any payments, received on such or similar programs) for the previous 3-years period or from average index for 3 years, calculated on the basis of previous 5-years period, from which the highest and lowest annual indices are excluded. Any producer meeting this condition shall have a right to receive payments;

      2) the amount of compensation may not exceed 70 percent for volume of losses of producer in the income for this year, in which the producer is entitled to receive assistance;

      3) the amount of payments does not depend on type or volume of products (including livestock), domestic or world prices for industrial products and factors of production;

      4) upon obtainment of the state support in accordance with this paragraph and paragraph 21 of this Minute by producer of agriculture products during 1 calendar year, the total amount of compensation may not exceed 100 percent of total losses of producer.

      21. Payments in the manner of assistance upon natural and other disasters, carried out directly or by financial participation of authorized bodies of the state power (organizations authorized by them) in the insurance programs of agricultural crop and animals shall correspond to the following requirements:

      1) the right to payments arises after official recognition by the authorized bodies of the state power that natural or other disasters (as well as outbreaks, pest infestation, grasshopper plague, wildfires, droughts, floods and other dangerous hydrometeorological phenomena, man-made events, nuclear accidents and military actions in the territory of the member state, etc.) are occurred or occurs;

      2) the amount of payments are determined on the basis of volume of production losses, exceeding 30 percent from the average level of volume of production for the preceding 3-years period, or from the average index of volume of production for 3 years, calculated on the basis of preceding 5-years period, from which the highest and lowest annual indices are excluded;

      3) the payments are executed in relation of losses of income, livestock (including payments related to the veterinary care of animals), disposal of the turnover of agricultural land and other factors of production, conditioned by natural or other disasters;

      4) the amount of payments shall not exceed the total cost of losses of producer, conditioned by natural or other disasters, irrespective of the type or quantity of future production;

      5) the amount of payments shall not exceed the level, necessary for prevention or mitigation of further losses, determined in subparagraph 3 of this paragraph;

      6) upon reception of the state support in accordance with this paragraph and paragraph 20 of this Minute by producer during 1 calendar year, the total amount of compensation may not exceed 100 percent of the total losses of producer.

      22. Assistance to the structural changes by programs that encourage producers to terminate their activity, provides the following:

      1) the right to payments is determined by clearly defined criteria within the programs, intended to facilitate termination of activity of persons, engaged in production of the commodity agricultural products, or their transfer to other economic sectors;

      2) the payments depend on termination of production of commodity agricultural products by aid recipient in the full volume and on a permanent basis.

      23. Assistance to the structural changes by programs on termination of the use of resources provides the following:

      1) the right to payments is determined by clearly defined criteria within the programs, directed to termination of the use of land or other resources, including livestock, for the purposes of production of agricultural goods;

      2) payments depend on the derivation of land from the scope of production of commodity agricultural products for at least 3 years, and in the case of livestock - from its slaughter with subsequent refusal of its breeding;

      3) alternative use of land and other resources derived from the scope of production of commodity agricultural products shall not be required and specified for implementation of payments;

      4) payments do not depend on the type and volume of products, domestic or world prices for products, manufactured with the use of land or other resources, remaining for production.

      24. Assistance to structural changes by encouragement of investments provides the following:

      1) the right to payments is determined by criteria, clearly defined within the state programs, intended for assistance of financial or physical restructuring of activity of producer due to objectively proven structural losses. The right to such payments may be also based on clearly defined government program on denationalization of agricultural lands;

      2) the amount of payments is not determined on the basis and does not depend on the type of volume of manufactured products (including livestock), except for the requirement, provided in subparagraph 5 of this paragraph;

      3) the amount of payment is not determined on the basis and does not depend on domestic or world prices on specific goods;

      4) the payments are provided only for the period, necessary for sale of investments, for which these payments are intended;

      5) when making payments, recipient of support is not prescribed and specified by no means which agricultural goods shall be produced by them, except for the requirement to not manufacture a particular product;

      6) the payments are restricted by amount, required for compensation of structural losses.

      25. Payments on programs of environmental protection shall be carried out in recognition of the following:

      1) the right to payments is determined by participation of producer in the state program of protection or preservation of the environment and depends on fulfilment of particular conditions, provided by this state program, including conditions, relating to the methods of production or necessary materials;

      2) the amount of payments is restricted by the rates of additional expenses or losses of income, related with execution of the state program.

      26. Payments on programs of regional aid shall be made in recognition of the following:

      1) the right to payments is provided to the producers, carrying out production in the disadvantaged regions. Disadvantaged region shall present administrative and (or) economic territory, determined by the legislation of the member state;

      2) the amount of payments is not determined on the basis and depends on the type or volume of production of agricultural goods (including livestock), but related with reduction in production of these goods;

      3) the amount of payments is not determined on the basis and depends on domestic or world prices for specific goods;

      4) the payments are provided only to the producers in the regions, having the right to aid and available for all producers in such regions;

      5) the payments, related with factors of production shall be made on regressive scale in excess of the threshold level on this factor of production;

      6) the amount of payments is restricted by the rates of additional expenses or losses of income, related with production of agricultural goods in the designated area.

IV. The measures, rendering the distorting effect on trade
to the maximum extent

      27. The measures, rendering the distorting effect on trade to the maximum extent shall be:

      1) making the direct payments (including payments in natural terms) to the specific producers, group or association of producers of agricultural goods depending on results of export of such goods;

      2) sale or proposal for export of non-commercial stocks of agriculture goods to the territory of another member state at the prices below the prices for similar goods, proposed to buyers in the internal market of the member state;

      3) making payments upon export of agricultural goods, which are financed with support of government, both at the expense of the state funds, and other funds, including payments, which are financed at the expense of revenues from charges for agriculture product or for agriculture product, from which the product exported to the territory of another member state is originated, to the territory of another member state;

      4) provision of the state support for reduction in expenses of marketing and promotion of agricultural goods for export to the territory of another member state (except for the widely used services on export promotion and consultative services), including expenses for handling operations, improvement in the quality of production and other expenses on processing as well as expenses related with international transportations;

      5) establishment of internal tariffs for transportation of agricultural goods, intended for export to the territory of another member state, on conditions more favorable than upon transportation of agricultural goods, intended for internal consumption;

      6) provision of the state support of agriculture depending on inclusion of agricultural goods in production, intended for export to the territory of another member state.

V. Calculation of volumes of the state support of agriculture

      28. Upon calculation of volumes of the state support of agriculture shall be considered:

      1) direct transfer of funds;

      2) granting of a guarantee for performance of obligations (for example, guarantee for loans and credits);

      3) acquisition of goods, services, securities, enterprises (property complex) or its part, share in the charter fund of organization (including acquisition of stocks), other property, rights to intellectual property and etc. by the state at the prices, exceeding the market prices;

      4) complete or partial rejection from collection of payments due to budgets of the state, administrative and territorial units (for example, debt relief on payments to the budget and etc.);

      5) preferential or gratis provision of goods or services;

      6) price support, which combines measures, directed to level control of market prices.

      29. Upon direct transfer of funds, the volume of the state support for agriculture shall correspond to the amount of received funds, provided on a gratis basis (for example in the form of donation, compensation and etc.). If the funds are provided on a repayable basis than established on the available market (market of bank loan, bonds, etc.), the volume of support shall be determined as the difference between the amount, which would be required to pay for the use of these funds in the case of their reception in the market and actually amount paid.

      30. The volume of the state support for agriculture on granting of a guarantee for performance of obligation shall be determined as the difference between the amount, which would be required to pay on the basis of tariff on insurance of risk for non-performance of relevant obligation in the available market of insurance services, and amount, which is required to pay for granting of guarantee to the subsiding body.

      Budget expenses on execution of guarantee shall be included in the volume of the state support in the amount of their level increase, calculated in accordance with first item of this paragraph.

      The member states shall include information allowing evaluate the level of the state support on granting of the state guarantee for performance of obligations to the notifications, provided in section VI of this Minute.

      31. Upon acquisition of goods, services, securities, enterprises (property complex) or its part, share in the charter fund of organization (including acquisition of stocks), other property, rights to intellectual property and etc. by the state at the prices, exceeding the market prices, the volume of the state support for agriculture shall be calculated as the difference between the actually amount paid for acquired objects and amount, which would be required to pay for these objects at the prices, existing in the market.

      Expenses of the state for acquisition of stocks, increase its share in the charter capital of enterprise and etc., meeting the requirements of usual investment practice shall not be referred to the measures of the state support.

      32. Upon complete or partial rejection from collection of payments due to budgets of the member state, administrative and territorial units, the volume of the state support for agriculture shall correspond to the amount of unexecuted financial obligations of producer to the budget, as well as obligations that may arise, if the support is not used. The volume of the state support for agriculture shall be determined as the amount, which is necessary to pay in the form of percent for the use of amount of borrowed funds, received in the available credit market, equal to the deferred liability, upon deferral of performance of obligations.

      33. Upon preferential or gratis provision of goods or services, the volume of the state support for agriculture shall be calculated as the difference between the market cost and actually amount paid of acquisition (provision) of goods or services.

      34. The volume of the price support, which combines measures, directed to level control of market prices shall be calculated as production for the number of specific type of agricultural goods, in relation of which the regulated prices of measures for regulation of prices are applied for the difference of internal regulated price and reference world price with correction of information depending on the quality and degree of processing the goods (for example, basic fat status of milk). Budget expenses, directed to support of prices (for example the expenses on procurement and storage) shall not be included to the calculation of volume of price support.

VI. Notifications on the state support of agriculture

      35. The member states shall notify each other and Commission on all programs of provision the state support for agriculture, planned in the current year, carried out on federal or republican levels, as well as on the level of administrative and territorial units, in written form, including information on volumes and procedure of provision the state support for agriculture. Notification shall contain sufficient information, in order to the authorized bodies of the member state and Commission may evaluate the amount of state support for agriculture, provided by the member states and its compliance with this Minute. The member states shall not transfer information on provided state support for agriculture to the category of restricted information. The member states shall, annually not later than 1 May, direct notification to each other and Commission

      36. The member states shall direct notifications, specified in paragraph 35 of this Minute, containing details on expenditure side of federal or republican budget, provided on sections, subsections and types of functional and departmental classification of expenses, as well as regulation on procedure and volumes of provision of the state support for agriculture to each other and Commission. Expenses of budget for administrative and territorial units of the member states shall be reflected in notifications by any other way.

      37. The list of sources of information on volumes and directions of the state support for agriculture at the federal or republican levels, as well the at the level of administrative and territorial units shall be provided by the member state or authorized body of the member state at the request of another member state or Commission.

      38. Authorized bodies of the member states shall direct notifications on the state support for agriculture, provided in the reporting year in the territory of its state before 1 December of the year, following the reporting.

      39. A form of notifications on programs of the state support for agriculture, planned in the current year and on the state support for agriculture, provided in the reporting year shall be developed by Commission jointly with the member states and approved by Commission.

VII. Responsibility of the member states

      40. In the case of violation of provisions of paragraphs 6 and 8 of this Minute by the member state, such member state shall terminate provision of measures, rendering distorting effect on trade to the maximum extent or measures, rendering distorting effect on trade and provided in excess of the permitted volume within a reasonable time period and pay compensation to other member states in the amount, equal to the volume of measures, rendering distorting effect on trade to the maximum extent, exceeding the permitted volume. Procedure of payment of compensation shall be established by the Council of commission. In the case of non-payment the specified compensation by the member state, other member states shall have a right to introduce the response measures.

  ANNEX No.30
  to Agreement on Eurasian
  Economic Union

MINUTE
on provision medical assistance to workers of the member
states and family members

      1. This Minute is developed in accordance with section XXVI of Agreement on Eurasian Economic Union and regulates the issues on provision medical assistance to workers of the member states and family members.

      2. The concepts used in this Minute shall have the following meanings:

      “state of residence” – the state, a citizen of which is patient;

      “healthcare organization (healthcare institution)” – a legal entity independent from organizational and legal form, carrying out medical activity as the basic (charter) type of activity on the basis of license, issued in the manner established by the legislation of the member states, other legal entity independent form organizational and legal form, carrying out medical activity together with the basic (charter) type of activity or individual, registered as individual entrepreneur, carrying out medical activity in accordance with the legislation of the member state;

      “medical evacuation” – transportation of patient for the purposes of life saving and preservation of health (as well as patients, to whom it is impossible to provide medical assistance in life-threatening conditions in the healthcare organizations (healthcare institutions), in which they are located, and patients injured as a result of emergency situations and natural disasters, as well as suffering from diseases representing a danger to others);

      “patient” – workers of the member state or family member, to whom the medical assistance is provided or who applied for medical assistance, independent from their disease and their state;

      “emergency health services” (in the urgent form) – a complex of medical services, rendered at the sudden acute disease, states, acute exacerbation of a chronic disease without obvious signs of threat to the life of the patient;

      “emergency health services” (in the emergency form) – a complex of medical services, rendered at the acute diseases, accidents, injuries, poisoning and other states that threaten the patient's life.

      3. The state of employment shall ensure provision of medical assistance to the workers of the member states and family members in the manner and on conditions which are determined by the legislation of the state of employment and international treaties.

      4. The member states shall provide the right to receive free emergency health services (in the emergency and urgent form) to the workers of the member states and family members in its territory in the same manner and on the same conditions as the citizens of the state of employment.

      Emergency health services (in the emergency and urgent form) shall be rendered to the workers of the member states and family members by healthcare organizations (healthcare institutions) of the state and municipal healthcare systems of the state of employment for free, independent form availability of health insurance card.

      Compensation for expenses of healthcare organization (healthcare institution) for rendering of emergency health services (in the emergency and urgent forms) to the workers of the member states and family members shall be carried out at the expense of relevant budgets of budget system of the state of employment in accordance with existing finance system of health care service.

      5. In the case of continuation treatment of patient in the healthcare organizations (healthcare institutions) of the state of employment after elimination of direct threat to its life or health of others, the payment of actual cost of provided services shall be carried out directly by the patient or from other resources, not prohibited by the legislation of the state of employment, on tariffs or contractual prices.

      6. If necessary to carry out medical evacuation of patient to the state of residence, the information on the state of health shall be directed by healthcare organization (healthcare institution) to the embassy and (or) authorized body (organization) of the state of residence.

      A possibility of medical evacuation of patient, as well as procedure of medical evacuation shall be determined in accordance with the legislation of the member states. Medical evacuation shall be carried out by mobile teams of emergency health services with conducting of measures on provision of medical assistance, as well as with the use of medical device during transportation.

      Compensation of expenses related with medical evacuation of patient shall be carried out at the expense of relevant budget of budget system of the state of residence in accordance with existing finance system of health care service or other resources, not prohibited by the legislation of the state of residence.

  ANNEX No.31
  to Agreement on Eurasian
  Economic Union

MINUTE
On functioning of Eurasian Economic Union within the
multilateral trading system

      The Agreement on functioning of the Customs Union within the multilateral trading system dated 19 May, 2011 shall be applied within the Union to the relevant relations.

  ANNEX No.32
  To Agreement on Eurasian
  Economic Union

PROVISION
on social guarantees, privileges and immunities in the
Eurasian Economic Union
I. General provisions

      1. The concepts used in this Provision shall have the following meanings:

      “state of residence” – the member state, in the territory of which the body of the Union is located;

      “premises of bodies of the Union” – buildings or building parts, used for official purposes, as well as for residence of members of the College of Commission, judges of the Court of the Union, civil servants and employees;

      “representatives of the member states” – heads and members of delegations, directed by the member states at the meetings of bodies of the Union and measures, conducted within the Union;

      “social security (social insurance)” – compulsory insurance in case of temporary incapacity for work and in connection with maternity, compulsory insurance from industrial accidents and occupational diseases, compulsory medical insurance;

      “family members of the College of Commission, judges of the Court of the Union, civil servants” – a husband (wife), minor children and persons who are dependent, permanently residing with the members of the College of Commission, judges of the Court of Union, civil servants;

      “family members of employees” a husband (wife) and minor children, permanently residing with employees.

      2. The members of the College of Commission, judges of the Court of the Union, civil servants and employees are international servants. They shall not request or receive specifications from bodies of the state power or official persons of the member states, as well as from the state authorities, that are not the members of the Union, upon execution of their powers (execution of employment (official) duties). They shall refrain from any actions incompatible with their status as international servants.

      3. Each member state shall be obliged to fully respect the international nature of powers of members of the College of Commission, judges of the Court of the Union, civil servants and employees and have not influence on them upon execution of official duties by them.

II. Privileges and immunities of the Union

      4. Property and assets of bodies of the Union shall enjoy immunity from any form of administrative or judicial intervention, except for the cases, when the Union waives immunity by itself.

      5. Premises of bodies of the Union, as well as their records and documents, as well as official correspondence, regardless of location shall not subject to search, requisition, confiscation or any other form of interference, preventing the normal activity of these bodies.

      6. Representatives of relevant bodies of the state power and management of the state of residence may not enter the premises of bodies of the Union without the consent of the Chairman of the College of Commission, Chairman of the Court of Union or the persons substituting them, and on the conditions, approved by them, except for the cases of fire or other circumstances requiring immediate protection measures.

      7. Execution of any actions by decision of relevant bodies of the state power and management of the state of residence may be in the premises of bodied of the Union only with consent of Chairman of the College of Commission, Chairman of the Court of the Union or persons, substituting them.

      8. Premises of bodies of the Union may not serve as a shelter for persons persecuted under Laws of any of the member states or extraditable to the member state or the state which is not a member of the Union.

      9. Inviolability of premises of bodies of the Union shall not grant a right to use them for the purposes, incompatible with functions and tasks of the Union or causing damage to security, interests of individuals or legal entities of the member states.

      10. The state of residence shall take appropriate measures for protection of premises of the Union from any invasion or damage.

      11. The bodies of the Union shall be exempted from taxes, charges, duties and other payments, collected in the state of residence, except for the payments, which present the payment for specific types of service activities (services), and payments (deductions and contributions), paid in accordance with paragraphs 44 and 45 of this Minute.

      12. Subjects and other property, intended for official use by bodies of the Unions shall be exempted from imposition of customs duties, taxes and customs charges in the territories of the member states.

      13. In relation of official communication means, the bodies of the Union shall use conditions not less favorable than those which are provided by the state of residence to diplomatic representations.

      14. The bodies of the Union may place the flag, emblem or other symbols of the Union in the premises occupied by them and their vehicles.

      15. The bodies of the Union may issue and distribute print production, publication of which is provided by international treaties and acts, constituting the Union law in accordance with their purposes and functions upon observance of the legislation of the member states.

      16. The state of residence shall render assistance in acquisition or reception of premises, necessary for performance of functions by bodies of the Union, to the Union.

      17. The Union shall maintain cooperation with relevant bodies of the state power and management of the member states for the purposes of ensuring the proper administration of justice and performance instructions of law enforcement bodies, as well as prevention of any abuse in terms of privileges and immunities, provided by this Provision.

III. Privileges and immunities of members of the College
of Commission, judges of the Court of the Union,
civil servants and employees

      18. The members of the College of Commission and judges of the Court of the Union, if they are not the citizens of the state of residence enjoy privileges and immunities in the volume, provided by the Vienna Convention on Diplomatic Relations dated 18 April, 1961 for diplomatic agent.

      Such immunities shall not be applied in the case of:

      property suits relating to private immovable property located in the territory of the state of residence;

      suits relating to inheritance in respect of which a member of the College of Commission, a judge of the Court of the Union or family member act as executor, trustee of inheritable property, heir or legatee as a private person and not on behalf of the body of the Union;

      suits, relating to professional activity, exceeding authority, provided by Agreement on Eurasian Economic Union (hereinafter - Agreement).

      An effect of provisions of subparagraph 1 of paragraph 19 of this Provision shall be applied to the persons of the College of Commission and judges of the Court of the Union which are the citizens of the state of residence.

      An effect of provisions of subparagraphs 3-5 of paragraph 19 of this Provision shall be applied to the family members of the College of Commission and judges of the Court of the Union, residing with them, if these family members are not the citizens of the state of residence.

      Immunity from civil jurisdiction of the state of residence in relation of suits for compensation of damage in connection with a traffic accident caused by the transport vehicle belonging to the family member, or managing it shall not be applied to the family members of the members of the College of Commission and judges of the Court of the Union, if they are citizens of the state of residence and (or) permanently reside in its territory.

      19. Civil servants shall:

      1) not subject to criminal, civil and administrative responsibility for said or written words and all actions committed by them as civil servants;

      2) exempted from taxation of salary and other remunerations, paid by bodies of the Union;

      3) exempted from national service obligations;

      4) exempted from restrictions on entry to the state of residence and departure from it, from registration as the foreigner and application for temporary residence;

      5) enjoy the same benefits on repatriation, as the diplomatic representatives use during international crisis.

      20. An effect of provisions of subparagraphs 2-5 of paragraph 19 of this Provision shall not be applied to civil servants if they are citizens of the state of residence and (or) permanently reside in its territory.

      21. An effect of provisions of subparagraphs 3-5 of paragraph 19 of this Provision shall be applied to the family members of civil servants, residing with them, if these family members are not the citizens of the state of residence and (or) permanently resides in its territory.

      22. The issues of accreditation of members of the College of Commission, judges of the Court of the Union, civil servants and employees shall be regulated by international treaties on conditions of residence of bodies of the Union in the territory of the state of residence.

      23. The members of the College of Commission, judges of the Court of the Union, civil servants and employees shall not have a right to engage in entrepreneurial and any other activity in the interest of personal benefit or the benefit of other persons, except for the scientific, creative and teaching activity.

      The incomes from scientific, creative or teaching activity shall subject to taxation in accordance with international treaties and the legislation of the state of residence.

      24. The members of the College of Commission, judges of the Court of the Union, civil servants and their family members shall observe requirements of the legislation of the state of residence in relation of insurance for damage, which may be caused to third persons in connection with the use of any transport vehicle.

      25. The employees shall not subject to jurisdiction of judicial or administrative bodies of the state of residence in relation of actions, committed upon direct performance of their official duties, except for the cases of presentation:

      1) suits on compensation of damage in connection with the traffic accident, caused by transport vehicle, belonging to the employee or managing it;

      2) suits in connection with death or personal injury caused by the actions of employees.

      26. The employees shall be exempted from restrictions on entry to the state of residence and departure from it, from registration as the foreigner and application for temporary residence.

      27. Provisions of paragraphs 25 and 26 of this Provision shall not be applied to the relationship between the employees and bodies of the state power and management of the member state, citizens of whom they are.

      28. Privileges and immunities, enjoyed by the members of the College of Commission, judges of the Court of the Union, civil servants and employees shall be provided them not for personal benefit but for effective, independent exercise their powers (performance of employment (official) duties) by them in the interests of the Union.

      29. The members of the College of Commission, judges of the Court of the Union, civil servants, employees and their family members shall enjoy privileges and immunities, provided by this Provision, from the date of their entry into the territory of the state of residence on going to their destination or if they are already in the territory, from the date when the members of the College of Commission, judges of the Court of the Union, civil servants, employees have begun to exercise their powers (employment (official) duties).

      30. Upon termination of powers (execution of employment (official) duties) of the member of the College of Commission, judge of the Court of the Union, civil servant or employee, their privileges and immunities, as well as privileges and immunities of their family members, residing with them shall be usually terminated at the time of abandonment of the state of residence by this person or upon expire of reasonable period of time for abandonment of the state of residence depending on which of these moments will happen first. Privileges and immunities of the family members shall be terminated which they cease to be family members of the member of the College of Commission, judge of the Court of the Union, civil servant or employee. Upon that if such persons are intended to leave the state of residence during the reasonable period of time, their privileges and immunities shall be preserved before the date of their departure.

      31. In the case of death of a member of the College of Commission, judge of the Court of the Union, civil servant or employee, their family memebrs residing with them shall continue to enjoy the privileges and immunities to the date of leaving them the state of residence or until the expire of a reasonable term to leave the state of residence depending on which of these will happen first.

      32. The immunities from administrative, civil and criminal jurisdiction of a member of the College of Commission, judge of the Court of the Union or civil servant in relation of all said and written within implementation of its functions and all actions, committed as a member of the College of Commission, judge of the Court of the Union or civil servant shall be preserved for him (her) after termination of powers. This paragraph shall be valid without damage for the cases of incurrence of liability of members of the College of Commission, judges of the Court of the Union of civil servants, provided by Agreement or international treaties within the Union.

      33. All persons enjoying privileges and immunities shall be obliged to respect the legislation of the state of residence without damage for their privileges and immunities in accordance with this Provision. They are also obliged not to intervene in the internal cases of this state.

      34. A member of the College of Commission, judge of the Court of the Union, civil servant, and employee may be deprived of immunity in the case, if the immunity prevents to implementation of justice and the lifting of immunity does not cause damage to the purposes, in connection with which it was granted.

      35. Lifting of immunity shall be carried out:

      1) in relation of a member of the College of Commission and judge of the Court of the Union – by the Superior council;

      2) in relation of civil servant and employee of the Commission – by the Council of Commission;

      3) in relation of civil servant and employee of the court of the Union – by the Chairman of the Court of the Union.

      36. Waiver of immunity shall be carried out in written form and shall be explicit.

IV. Privileges and immunities of representatives
of the member states

      37. Upon performance of official functions and during following to the place of conducting the measures, organized by the bodies of the Union in the territories of the member states, representatives of the member states shall enjoy the following privileges and immunities:

      1) immunity from personal arrest or detention and from the jurisdiction of judicial and administrative authorities in relation of all actions that may be committed by them in this capacity;

      2) inviolability of residence;

      3) exemption of accompanied baggage and carry-on baggage from customs inspection, unless there are serious grounds to believe that they contain the subjects and other property not intended for official or personal use or subjects and other property, the import or export of which is prohibited or restricted by the legislation of the member state, in the territory of which the measure is conducted;

      4) exemption from restrictions on entry to the state of residence and the exit from it, from registration as the foreigners and application for temporary residence.

      38. Provisions of paragraph 37 of this Provision shall not be applied to mutual relations between the representatives of the member state and authorities of the member state, citizen or representative of which he (she) is or was.

      39. Privileges and immunities, enjoyed by the representatives of the member states shall be provided them not for personal benefit but for effective, independent performance of official functions by them in the interests of its member state.

      40. The premises occupied by representatives of the member states, pieces of furniture and other property, as well as transport vehicles used by them for the need of service shall enjoy the immunity from search, requisition, arrest and enforcement procedures.

      41. Records and documents of the member states are inviolable at any time, regardless of the media and their location.

      42. The state of residence shall provide to all representatives of the member states freedom of movement and trips along its territory to the extent that it is necessary for the performance of their official functions, in the case if it does not contradict to the Law and rules concerning the zones, the entry of which is prohibited or regulated for reasons of national security.

V. Labor relations and social guarantees in the
bodies of the Union

      43. The labor relations of the members of the Collegium of the Commission, judges of the Court of the Union, officials and employees shall be governed by the laws of the host state, with due regard to the norms of the Agreement.

      Footnote. Paragraph 43 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan No. 145-VII of 10.10.2022 (shall enter into force on the date of receipt by the depositary via diplomatic channels of the last written notification on completion by the member-states of domestic procedures required for its entry into force).

      44. Retirement insurance of the members of the College of Commission, judges of the Court of the Union, civil servants and employees shall be carried out in accordance with the legislation of the member state, citizens of whom they are.

      Mandatory deductions for retirement insurance of members of the College of Commission, judges of the Court of the Union, civil servants and employees shall be carried out by bodies of the Union without deduction from salary at the expense of budget funds of the Union to the pension funds of the member states, citizens of whom the specified persons are, in the manner and amounts, established by the legislation of relevant member state. The retirement costs to the members of the College of Commission, judges of the Court of the Union, civil servants and employees shall bear the member state, the citizens of whom they are.

      45. Social security (social insurance) except for the retirement insurance, and provision of social insurance benefits to the members of the College of Commission, judges of the Court of the Union, civil servants and employees shall be carried out in accordance with the legislation of the state of residence on the same conditions and in the same manner that in the relation of citizens of the state of residence.

      Payment of premium for social security (social insurance), except for the retirement insurance, from the payments in favor of the members of the College of Commission, judges of the Court of the Union, civil servants and employees shall be carried out at the expense of budget funds of the Union in the manner established by the legislation of the state of residence.

      The member state shall bear expenses for the payment of benefits on social security (social insurance) without mutual payments with other member states.

      46. Period of work as a member of the College of Commission, judge of the Court of the Union, civil servant or employee shall be counted to the pensionable or labor length of service upon awarding of pension or benefits on social security (social insurance) in accordance with the legislation of the member state, the citizens of whom they are.

      Period of work as a member of the College of Commission, judge of the Court of the Union, civil servant or employee shall be counted to the pensionable or labor length of service upon awarding of pension in accordance with the legislation of the member state, the citizens of which they are, and upon awarding of benefit on social security (social insurance) – in accordance with the legislation of the state of residence.

      47. The earnings received by the members of the College of Commission, judges of the Court of the Union, civil servants and employees in the period of performance of their functions shall be considered upon determination of the amount of pension in accordance with the legislation of the member state, citizens of which they are, and upon determination of the amount of benefit on social security (social insurance) – in accordance with the legislation of the state of residence.

      48. The following social guarantees shall be provided to the members of the College of Commission and judges of the Court of the Union in the period of exercise of their powers:

      1) annual paid leave with duration of 45 calendar days;

      2) health services as well as to their family memebrs, as well as transport services carried out at the expense of budget of the Union;

      3) provision of corporate housing to the members of the College of Commission and judges of the Court of the Union (in recognition of their family members), not having dwelling place in the territory of city, in which the relevant body of the Union is located, at the expense of budget of the Union;

      4) inclusion the period of exercise the powers of a member of the College of Commission to the experience of the state (state civil) service in the granting of social guarantees, provided by the legislation of the member state, the citizen of which he (she) is, for the state employees (federal civil servants), as well as to the duration of exercise of powers of the minister (federal minister) upon determination the amount (right) of pension (social) security (monthly pension supplement), provided by the legislation of the member state, the citizen of which is a member of the College of Commission, for the minister (federal minister);

      5) inclusion of period of exercise the powers of the judge of the Court of the Union to the judicial experience in the member state, the citizen of which is a judge of the Court of the Union.

      49. The issues related with ensuring the social guarantees (as well as with health and transport services), provided to the members of the College of Commission and judges of the Court of the Union shall be resolved by the competent body of the state of residence.

      50. The members of the College of Commission, who are the citizens of the Russian Federation, resigned commission (except for the cases of early termination of powers provided by Provision on Eurasian Economic Commission (Annex № 1 to the Agreement)), shall have a right to establish a monthly supplement to the old age pension insurance (disability). A monthly pension supplement shall be established in the amounts, manner and on conditions, which are provided by the legislation of the Russian Federation for the federal minister. Decision on establishment of the monthly pension supplement shall be adopted by the head of federal body of executive power, exercising functions on development and implementation of the state policy and legal regulation in the scope of retirement insurance. Monthly pension supplement shall be established at the expense of the funds of federal budget.

      The guarantees shall be applied to the judge of the Court of the Union upon termination of its powers and the monetary payments, provided by the legislation of the member state for the chairmen of Supreme Court of the member state, from which the judge of the Court of the Union is appointed shall be also provided to him (her). These guarantees and monetary payments shall be established to the judge of the Court of the Union in the manner determined by the legislation of the member state, from which the judge of the Court of the Union is appointed.

      51. Health services shall be provided to the civil servants, employees and their family memebrs at the expense of the budget funds of the Union in the period of execution of their employment (official) duties, the transport services shall be also provided to the directors of departments of the Commission and the head of the Secretariat of Court of the Union at the expense of budget funds of the Union.

      52. The corporate housing (in recognition of family members) shall be provided to the civil servants and employees, not having dwelling place in the territory of city, in which the relevant body of the Union is located, at the expense of budget funds of the Union, in the period of execution of their employment (official) duties.

      53. Officials and employees of the Commission and the Court of Justice of the Union being the nationals of the Russian Federation who at any time prior to their work in the Commission and the Court of Justice of the Union occupied positions of civil service in the Russian Federation, who have been released from the positions held in the Commission or the Court of Justice of the Union ( excluding cases of release due to guilty actions), and who have a length of civil service experience in the respective year, prescribed by the legislation of the Russian Federation for the granting of long-service pensions to federal civil servants shall have the right to a long-service pension assigned to them under the conditions and pursuant to the procedure prescribed by the legislation of the Russian Federation for federal civil servants if, immediately prior to their resignation from the Commission or the Union Court, they had held positions therein for at least three years. Presentation (decision) on establishment of pension for years of service shall be adopted by the head of the federal body of executive power, exercising functions on development and implementation of the state policy and legal regulation in the scope of retirement insurance, on presentation of the Chairman of the College of Commission and Chairman of the Court of the Union.

      The amount of pension for years of service shall be calculated on the basis of average monthly salary of civil servant or employee, the limit amount of which is determined in relation of official salaries (monetary remuneration), established on equated position of the state civil service according to the list of compliance of positions of civil servants and employees of Commission and the Court of the Union with positions of federal state civil service in the Apparatus of the Government of the Russian Federation and administrative office of the Supreme Court of the Russian Federation.

      Pension for years of service shall be granted at the expense of the federal budget funds by the legislation of the Russian Federation.

      Footnote. Paragraph 53 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan No. 145-VII of 10.10.2022 (shall become effective on the date of receipt by the depositary via diplomatic channels of the last written notification on completion by the member states of domestic procedures required for its entry into force); No. 151-VII of 02.11.2022 (shall enter into force on the date of receipt by the depositary, via diplomatic channels, of the last written notification of the member states of the domestic procedures required for its entry into force).

      54. Period of the work of civil servants and employees of Commission and the Court of the Union shall be included to the experience of the state (state civil) service of the member state, the citizens of which they are, for establishment of social guarantees during the period of state (state civil) service and for granting a pension for years of service of the state employees (federal civil servants).

      55. Procedure of health and transport service of members of the College of Commission, judges of the Court of the Union, civil servants and employees, as well as their family members shall be determined by the Intergovernmental Council.

  ANNEX No.33
  to Agreement on Eurasian
  Economic Union

MINUTE
on termination of effect of international treaties,
concluded within formation of the Customs Union and
the Common Economic Space, in connection with entering
of Agreement on Eurasian Economic Union into legal force

      An effect of the following international treaties, concluded within formation of the Customs Union and Common Economic Space shall be terminated in connection with entering of Agreement on Eurasian Economic Union (hereinafter – the Agreement) into legal force.

I. International treaties, terminating from the date of
entering of Agreement into legal force

      1. Agreement on creation of unified customs territory and formation of the Customs Union dated 6 October, 2007.

      2. Minute on procedure for entering of international treaties directed to formation of contractual legal base of the Customs Union, withdrawal from them and accession to them, to the legal force dated 6 October, 2007.

      3. Agreement on maintenance of the customs statistics of external and mutual trade of goods of the Customs Union dated 25 January, 2008.

      4. Agreement on unified customs tariff regulation dated 25 January, 2008.

      5. Agreement on unified measures of non-tariff regulation in relation of third countries dated 25 January, 2008.

      6. Agreement on application of special protective, antidumping, compensatory measures in relation to the third countries dated 25 January, 2008.

      7. Agreement on principles for collection of indirect taxes upon export and import of goods, execution of works, rendering of services in the Customs Union dated 25 January, 2008.

      8. Minute on provision of tariff preferences dated 12 December, 2008.

      9. Minute on ensuring of uniform application of rules for determination of the customs cost of goods, transferred through the customs border of the Customs union dated 12 December, 2008.

      10. Minute on exchange of information, necessary for determination and control of the customs cost of goods, between the customs bodies of the Republic of Belarus, Republic of Kazakhstan and the Russian federation dated 12 December, 2008.

      11. Minute on conditions and procedure of application the rates of imported customs duties, different from the rates of the Unified customs tariff in the exceptional cases dated 12 December, 2008.

      12. Agreement on types of the customs procedures and customs regimes dated 12 December, 2008.

      13. Agreement on procedure of declaring the customs cost of goods, transferred through the customs border of the Customs union dated 12 December, 2008.

      14. Agreement on procedure of declaring the goods dated 12 December, 2008.

      15. Agreement on procedure of calculation and payment of customs duties in the participating states of the Customs union dated 12 December, 2008.

      16. Agreement on procedure of carrying out of accuracy control for determination the customs cost of goods, transferred through the customs border of the Customs union dated 12 December, 2008.

      17. Agreement on procedure of customs processing and customs control in the participating states of the Customs union dated 12 December, 2008.

      18. Agreement on Secretariat of Commission of the Customs union dated 12 December, 2008.

      19. Agreement on conditions and mechanism of application of tariff quotas dated 12 December, 2008.

      20. Agreement on procedure of introduction and application of measures, affecting the foreign goods trade, in the unified customs territory in relation of third countries dated 9 June, 2009.

      21. Agreement on rules of licensing in the scope of foreign goods trade dated 9 June, 2009.

      22. Minute on procedure for collection of indirect taxes and mechanism of control of their payment upon export and import of goods in the Customs Union dated 11 December, 2009.

      23. Minute on procedure of collection of indirect taxes upon execution of works, rendering the services in the Customs Union dated 11 December, 2009.

      24. Minute on procedure of transfer of statistic data of foreign trade and statistics of mutual trade dated 11 December, 2009.

      25. Minute on the status of Center of customs statistics of Commission of the Customs union dated 11 December, 2009.

      26. Agreement on mutual recognition of accreditation of certification bodies (assessment (confirmation) of conformity) and testing laboratories (centers), executing the works on assessment (conformation) of conformity dated 11 December, 2009.

      27. Agreement on circulation of products, subject to compulsory assessment (confirmation) of conformity in the customs territory of the Customs Union dated 11 December, 2009.

      28. Agreement on the Customs Union on veterinary and sanitary measures dated 11 December, 2009.

      29. Agreement of the Customs Union on plant quarantine dated 11 December, 2009.

      30. Agreement of the Customs Union on sanitary measures dated 11 December, 2009.

      31. Minute dated 11 December, 2009 on making amendments in Agreement on principles of collection of indirect taxes upon export and import of goods, execution of works, rendering of services in the Customs Union dated 25 January, 2008.

      32. Agreement on establishment and application of procedure of credit and distribution of import customs duties (other duties, taxes and charges, having equivalent effect) dated 20 May, 2010.

      33. Minute dated 21 May, 2010 on making amendments in Agreement of the Customs Union on plant quarantine dated 11 December, 2009.

      34. Minute dated 21 May, 2010 on making amendments in Agreement of the Customs Union on veterinary and sanitary measures dated 11 December, 2009.

      35. Minute dated 21 May, 2010 on making amendments in Agreement of the Customs Union on sanitary measures dated 11 December, 2009.

      36. Minute on separate temporary waivers from the functioning regime of the unified customs territory of the Customs Union dated 5 July, 2010.

      37. Agreement on application of information technologies upon electronic document exchange in the foreign and mutual trade in the unified customs territory of the Customs Union dated 21 September, 2010.

      38. Agreement on creation, functioning and development of integrated information system of foreign and mutual trade of the Customs Union dated 21 September, 2010.

      39. Agreement on unified principles and rules of technical regulation in the Republic of Belarus, Republic of Kazakhstan and the Russian Federation dated 18 November, 2010.

      40. Minute on procedure for provision of details, containing confidential information to the body, conducting the investigations, for the purposes of investigations, preceding introduction of special protective, antidumping and compensatory measures in relation to the third countries, dated 19 November, 2010.

      41. Agreement on procedure of application of special protective, antidumping and compensatory measures during transitional period dated 19 November, 2010.

      42. Agreement on legal status of migrant workers and their family members dated 19 November 2010.

      43. Agreement on ensuring of access to the services on natural monopolies in the scope of electrical energy industry, including basic principles of pricing and tariff policy dated 19 November, 2010.

      44. Agreement on the state (municipal) procurements dated 9 December, 2010.

      45. Agreement on unified rules of the state support of agriculture dated 9 December, 2010.

      46. Agreement on unified rules of provision of industrial subsidies dated 9 December, 2010.

      47. Agreement on unified principles and rules of competition dated 9 December, 2010.

      48. Agreement on unified principles and rules of regulation of activity of natural monopoly entities dated 9 December, 2010.

      49. Agreement on unified principles of regulation in the scope of security and protection of intellectual property rights dated 9 December, 2010.

      50. Agreement on procedure of organization, management, functioning and development of common markets of oil and oil products of the Republic of Belarus, Republic of Kazakhstan and the Russian Federation dated 9 December, 2010.

      51. Agreement on rules of access to the services of natural monopoly entities in the scope of gas transportation through the gas pipeline systems, including the basic principles of pricing and tariff policy dated 9 December, 2010.

      52. Agreement on regulation of access to the services of railway transport, including the basics of tariff policy dated 9 December, 2010.

      53. Agreement on coordinated macroeconomic policy dated 9 December, 2010.

      54. Agreement on coordinated principles of currency policy dated 9 December, 2010.

      55. Agreement on creation of conditions in the financial markets for ensuring of free movement of capital dated 9 December, 2010.

      56. Agreement on the trade in services and investments in the participating states of the Common Economic Space dated 9 December, 2010.

      57. Agreement on carrying out of transport (automobile) control in the external border of the Customs Union dated 22 June, 2011.

      58. Minute dated 18 October, 2011 on making amendments and additions to the Agreement on application of special protective, antidumping and compensatory measures in relation to the third countries dated 25 January, 2008.

      59. Minute on procedure of information exchange, related with payment of import customs duties dated 19 October, 2011.

      60. Contract on Eurasian Economic Commission dated 18 November, 2011.

      61. Contract on cooperation of authorized bodies of the participating states of Agreement on coordinated principles of currency policy dated 9 December, 2010, carrying out currency control dated 15 December, 2011.

      62. Agreement on information interaction in the scope of statistics dated 29 May, 2013.

      63. Minute dated 24 August, 202 on making amendments to the Minute on conditions and procedure of application of rates of import customs duties, different from the rated of the Unified customs tariff in the exceptional cases dated 12 December, 2008.

      64. Minute dated 21 June, 2013 on making amendments to Agreement on conditions and mechanism of application of tariff quotas dated 12 December, 2008.

      65. Minute dated 25 September, 2013 on making amendments to the Agreement on unified customs tariff regulation dated 25 January, 2008.

II. International treaties terminating from the date of
entering the relevant decision of Commission according to
the Article 102 of Agreement into legal force

      1. Agreement on unified rules of determination of country of origin of goods dated 25 January, 2008.

      2. Minute on unified system of tariff preferences of the Customs Union dated 12 December, 2008.

      3. Agreement on Rules of determination of origin of goods from developing and least developed countries dated 12 December, 2008.

      I hereby certify that this text is complete and authentic copy of the Agreement on the Eurasian Economic Union, signed on 29 May, 2014 in Astana:

      from the Republic of Belarus – by the President of the Republic of Belarus A.G. Lukashenko;

      from the Republic of Kazakhstan – by the President of the Republic of Kazakhstan N.A. Nazarbayev;

      from the Russian Federation – by the President of the Russian Federation V.V. Putin.

      The original copy is kept in the Eurasian Economic Commission.

      Director of the Legal Department of the Eurasian Economic Commission V.I.Taraskin